Kinderen in Tel Databoek 2007 Kinderrechten Als Basis Voor Lokaal Jeugdbeleid
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Kinderen in Tel Databoek 2007 Kinderrechten als basis voor lokaal jeugdbeleid Verwey-Jonker Instituut Redactie: Majone Steketee Jodi Mak Bas Tierolf Januari 2007 DEFENCE for Johanna KinderFonds CHILDREN lnternational 1 2 INHOUDSOPGAVE Voorwoord 5 Deel 1: Kinderen in Tel 7 Inleiding 7 A. Wat is Kinderen in Tel? 8 B. Reacties op Kinderen in Tel 2006 9 C. Resultaten van Kinderen in Tel 2007 11 D. Methodische verantwoording van de keuze van de indicatoren. 13 E. Definiëring en afbakening indicatoren 18 F. Betrokken organisaties en fondsen bij Kinderen In Tel 22 Deel 2: Het landelijk beeld 27 Deel 3: De resultaten per provincie en gemeente 89 Bijlage 1: Overzichtstabel rankings gemeenten 2005 340 Bijlage 2: Overzichtstabel scores indicatoren per gemeente 2005 353 Bijlage 3: Overzichtstabel verschilpercentage scores 2004-2005 365 3 4 Verwey-Jonker Instituut Voorwoord Ieder kind telt! besloten hebben om Kinderen in Tel jaarlijks te helpen realiseren. We zijn verheugd dat de belangenbehartigende organisaties opnieuw In 2006 verscheen het eerste databoek Kinderen in Tel. Niet eerder hun krachten bundelen en met de gegevens in het databoek werken werden gegevens over het welzijn van kinderen en jongeren in de aan betere leefomstandigheden van jongeren. Door het periodiek Nederlandse gemeenten zo systematisch in beeld gebracht. Het uitbrengen van het databoek kunnen positieve en negatieve veran- VN-verdrag inzake de Rechten van het Kind vormde het uitgangspunt deringen in de tijd zichtbaar worden. Kinderen in Tel is bedoeld om achter de twaalf indicatoren. een dialoog op gang te brengen tussen belangenbehartigingsorga- Het ‘Kinderen in Tel Databoek 2006’, de bijbehorende ‘draaischijf’ nisaties en beleidsmakers. Het doel is het welzijn en de ontwikke- en de brochure ‘Kinderen in Tel, een handreiking voor gemeente- lingskansen van kinderen te verbeteren, in het bijzonder die van de bestuurders’ maakten veel reacties los. Nagenoeg alle landelijke, meest kwetsbare groepen, op basis van gegevens uit onderzoek en regionale en lokale media, ook actualiteitenprogramma’s op radio monitoring. en tv, besteedden uitgebreid aandacht aan de uitkomsten van het Als fondsen willen wij een bijdrage leveren aan de realisering van onderzoek. Lokale en landelijke bestuurders, jongerenorganisaties dit belangrijke project en wij zien dit als onze maatschappelijke en belangenverenigingen gingen elk met de resultaten aan de slag. verantwoordelijkheid. Bestuurders, beleidsmakers en belangenorga- De voornaamste conclusie van het onderzoek was immers dat er nisaties krijgen door middel van Kinderen in Tel de kans om te laten voor grote groepen kinderen in Nederland nog veel verbeterd kan en zien welke veranderingen ze aanbrengen, hoe ze hun beleid verbete- moet worden. ren en vooral wat dit uiteindelijk oplevert. Want daar gaat het om: Dit alles heeft ertoe geleid dat de bij het project betrokken fondsen Kinderen in Tel beoogt te laten zien dat er gewerkt wordt aan het 5 welzijn van kinderen in de Nederlandse gemeenten. Kinderen in Tel wil bovendien de discussie over het jeugdbeleid stimuleren om zo het welzijn van kinderen en jongeren in Nederland te verbeteren. Dat vinden wij als financiers zo belangrijk dat we daar graag onze bijdrage aan leveren. Stichting Kinderpostzegels Nederland, Ineke van Winden, directielid Unicef Nederland, Henk Franken, directeur Nationaal Fonds Kinderhulp, Jan Wezendonk, directeur/bestuurder Jantje Beton, Henk Kasbergen, directeur Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind, Rob van Gaal, directeur Johanna Kinderfonds, Karin van den Oudenalder, directeur 6 Verwey-Jonker Instituut Deel 1: Kinderen in Tel Inleiding Deze zijn gebaseerd op het Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Dat uitgangspunt maakt het mogelijk om tekorten in de situatie van Voor u ligt het databoek Kinderen in Tel 2007. Kinderen in Tel biedt de Nederlandse jeugd vast te stellen. De gegevens van het databoek een kwantitatief beeld van het welzijn van kinderen in Nederland. vormen de basis waarop een dialoog tot stand kan komen over het Het laat - voor alle gemeenten en provincies in Nederland - zien hoe lokaal, provinciaal en landelijk jeugdbeleid. Doordat de data verza- het is gesteld met het welzijn van kinderen en in welke omstandig- meld zijn op gemeentelijk en provinciaal niveau is het mogelijk om heden zij verkeren. Het doel van Kinderen in Tel is niet alleen het vergelijkingen te maken. verzamelen van de data, maar vooral het tot stand brengen van In dit deel beschrijven we nog even kort wat Kinderen in Tel is en een dialoog met verantwoordelijken voor jeugdbeleid op basis van welke organisaties betrokken zijn bij het realiseren van het project. data. Het databoek presenteert aan de hand van een aantal essen- In 2006 is het eerste databoek Kinderen in Tel uitgekomen. Het doel tiële onderwerpen zoals onderwijs en gezondheid kerngetallen over was een kwantitatief beeld te geven van kinderen in Nederland. Het kinderen. Het unieke aan Kinderen in Tel is dat vertegenwoordigers heeft veel reacties losgemaakt, van heel positief tot zeer negatief. van organisaties die als pleitbezorgers voor kinderen optreden de on- Allereerst volgt een weergave van enkele reacties en kritische vra- derwerpen hebben geselecteerd. Dit zijn organisaties zoals bijvoor- gen die gesteld zijn naar aanleiding van het verschijnen van Kinde- beeld Jantje Beton, Stichting Kinderpostzegels Nederland, Unicef ren in Tel 2006. Daarna bespreken we de belangrijkste resultaten van Nederland, Defence for Children International Nederland en het Kinderen in Tel 2007. Tot slot beschrijven we in de paragraaf ‘verant- Landelijk Aktie Komitee Scholieren. Zij hebben in onderling overleg woording van de keuze van de methodische indicatoren’ de gekozen de onderwerpen en de daarbij behorende indicatoren verzameld. onderwerpen en bijbehorende indicatoren. 7 A. Wat is Kinderen in Tel? componenten, te weten data, communicatie en actie: ‘Kinderen in Tel’ is de Nederlandse versie van ‘Kids Count’, een • data moeten accuraat, betrouwbaar en beschikbaar zijn, en re- al langere tijd lopend project in de Verenigde Staten waarin een gelmatig bekend gemaakt worden; vergelijking plaatsvindt van Amerikaanse staten onderling aan de hand van een beperkt aantal onderwerpen. In Amerika is Kids Count • communicatie is nodig om de beleidsmakers en het publiek te be- zeer succesvol gebleken, vooral in de lobby naar politici en beleids- reiken; makers. De publiciteitscampagne slaagt erin kinderen en jongeren die het moeilijk(er) hebben onder de aandacht te brengen van een • actie is het doel van de datagestuurde belangenbehartiging. breed publiek. In Nederland heeft het project navolging gekregen onder de naam Uiteindelijk moeten de resultaten van onderzoek leiden tot verbete- Kinderen in Tel. Doelstelling van Kinderen in Tel is: Het realiseren ring van de positie van kinderen en jongeren. Onderzoekers, be- van belangenbehartiging gebaseerd op cijfermatige gegevens, door leidsmakers en belangenbehartigingsgroepen zijn de onderscheiden het uitbrengen van een Nederlands databoek, waarinn op basis van actoren in het proces van datagestuurde belangenbehartiging. een beperkt aantal indicatoren periodiek de situatie wordt weer- ‘Kinderen in Tel’ wil een datagestuurde belangenbehartiging reali- geven over het welzijn van de jeugd op nationaal, provinciaal en seren. In Kinderen in Tel onderscheiden we verschillende producten. gemeentelijk niveau. Om te beginnen is er het databoek met gegevens van alle gemeenten Zowel de ervaring in Amerika als die van het afgelopen jaar in Ne- en provincies waar het Verwey-Jonker Instituut verantwoordelijk derland heeft duidelijk gemaakt dat er een prikkel uitgaat van ver- voor is. Daarnaast is er de campagne onder de verantwoordelijkheid gelijkende informatie op een beperkt aantal indicatoren. De verge- van DCI. Hiertoe zijn producten ontwikkeld zoals een draaischijf lijking vindt niet alleen plaats op van basis van cijfers, maar vooral met daarop de scores van de vijftig minst scorende gemeenten door verschillen zichtbaar te maken op provinciaal en gemeentelijk en een brochure. Deze brochure, met actiepunten voor een beter niveau. Daartoe is een rangorde opgesteld van gemeenten en pro- lokaal jeugdbeleid, is na de gemeenteraadsverkiezingen als hand- vincies. Deze ordening laat zien welke gemeenten het relatief goed reiking verzonden aan de nieuw gekozen gemeenteraadsleden. De doen en welke gemeenten zich nog kunnen verbeteren ten aanzien brochure bevatte allerlei tips voor de nieuwe gemeenteraadsleden van de gekozen thema’s. Het verschaffen van vergelijkbare informa- en aanwijzingen voor wat de gemeenten de komende jaren kunnen tie over het welzijn van kinderen en jongeren aan beleidsmakers en ondernemen om de situatie van de jeugdigen in hun gemeente te burgers kan een discussie op gang brengen over het gewenste lokale verbeteren. De leden van Kinderen in Tel roepen in de brochure de en landelijke jeugdbeleid. gemeenteraadsleden op om binnen zes maanden een plan voor een In de Verenigde Staten is Kids Count en de ‘data based advocacy’ actief jeugdbeleid te ontwikkelen, gebaseerd op het Internationale ontwikkeld door de Annie E. Casey Foundation. Volgens hen zijn er Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Tevens adviseren zij de ge- in de belangenbehartiging op basis van feiten en cijfers drie cruciale meenteraadsleden om kinderen en jeugdigen actief te betrekken bij 8 het opstellen van dit plan. Om te zorgen dat jongeren daadwerkelijk Simone Bommeljé betrokken worden bij het jeugdbeleid heeft