Kinderen in Tel Databoek 2007 Kinderrechten Als Basis Voor Lokaal Jeugdbeleid

Kinderen in Tel Databoek 2007 Kinderrechten als basis voor lokaal jeugdbeleid

Verwey-Jonker Instituut

Redactie: Majone Steketee Jodi Mak Bas Tierolf

Januari 2007

DEFENCEfor

ohanna KinderFonds CHILDREN J lnternational

1 2 INHOUDSOPGAVE

Voorwoord 5

Deel 1: Kinderen in Tel 7

Inleiding 7

A. Wat is Kinderen in Tel? 8

B. Reacties op Kinderen in Tel 2006 9

C. Resultaten van Kinderen in Tel 2007 11

D. Methodische verantwoording van de keuze van de indicatoren. 13

E. Deﬁniëring en afbakening indicatoren 18

F. Betrokken organisaties en fondsen bij Kinderen In Tel 22

Deel 2: Het landelijk beeld 27

Deel 3: De resultaten per provincie en gemeente 89

Bijlage 1: Overzichtstabel rankings gemeenten 2005 340

Bijlage 2: Overzichtstabel scores indicatoren per gemeente 2005 353

Bijlage 3: Overzichtstabel verschilpercentage scores 2004-2005 365

3 4 Verwey-Jonker Instituut

Voorwoord

Ieder kind telt! besloten hebben om Kinderen in Tel jaarlijks te helpen realiseren. We zijn verheugd dat de belangenbehartigende organisaties opnieuw In 2006 verscheen het eerste databoek Kinderen in Tel. Niet eerder hun krachten bundelen en met de gegevens in het databoek werken werden gegevens over het welzijn van kinderen en jongeren in de aan betere leefomstandigheden van jongeren. Door het periodiek Nederlandse gemeenten zo systematisch in beeld gebracht. Het uitbrengen van het databoek kunnen positieve en negatieve veran- VN-verdrag inzake de Rechten van het Kind vormde het uitgangspunt deringen in de tijd zichtbaar worden. Kinderen in Tel is bedoeld om achter de twaalf indicatoren. een dialoog op gang te brengen tussen belangenbehartigingsorga- Het ‘Kinderen in Tel Databoek 2006’, de bijbehorende ‘draaischijf’ nisaties en beleidsmakers. Het doel is het welzijn en de ontwikke- en de brochure ‘Kinderen in Tel, een handreiking voor gemeente- lingskansen van kinderen te verbeteren, in het bijzonder die van de bestuurders’ maakten veel reacties los. Nagenoeg alle landelijke, meest kwetsbare groepen, op basis van gegevens uit onderzoek en regionale en lokale media, ook actualiteitenprogramma’s op radio monitoring. en tv, besteedden uitgebreid aandacht aan de uitkomsten van het Als fondsen willen wij een bijdrage leveren aan de realisering van onderzoek. Lokale en landelijke bestuurders, jongerenorganisaties dit belangrijke project en wij zien dit als onze maatschappelijke en belangenverenigingen gingen elk met de resultaten aan de slag. verantwoordelijkheid. Bestuurders, beleidsmakers en belangenorga- De voornaamste conclusie van het onderzoek was immers dat er nisaties krijgen door middel van Kinderen in Tel de kans om te laten voor grote groepen kinderen in Nederland nog veel verbeterd kan en zien welke veranderingen ze aanbrengen, hoe ze hun beleid verbete- moet worden. ren en vooral wat dit uiteindelijk oplevert. Want daar gaat het om: Dit alles heeft ertoe geleid dat de bij het project betrokken fondsen Kinderen in Tel beoogt te laten zien dat er gewerkt wordt aan het

5 welzijn van kinderen in de Nederlandse gemeenten. Kinderen in Tel wil bovendien de discussie over het jeugdbeleid stimuleren om zo het welzijn van kinderen en jongeren in Nederland te verbeteren. Dat vinden wij als ﬁnanciers zo belangrijk dat we daar graag onze bijdrage aan leveren.

Stichting Kinderpostzegels Nederland, Ineke van Winden, directielid Unicef Nederland, Henk Franken, directeur Nationaal Fonds Kinderhulp, Jan Wezendonk, directeur/bestuurder Jantje Beton, Henk Kasbergen, directeur Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind, Rob van Gaal, directeur Johanna Kinderfonds, Karin van den Oudenalder, directeur

6 Verwey-Jonker Instituut

Deel 1: Kinderen in Tel

Inleiding Deze zijn gebaseerd op het Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Dat uitgangspunt maakt het mogelijk om tekorten in de situatie van Voor u ligt het databoek Kinderen in Tel 2007. Kinderen in Tel biedt de Nederlandse jeugd vast te stellen. De gegevens van het databoek een kwantitatief beeld van het welzijn van kinderen in Nederland. vormen de basis waarop een dialoog tot stand kan komen over het Het laat - voor alle gemeenten en provincies in Nederland - zien hoe lokaal, provinciaal en landelijk jeugdbeleid. Doordat de data verza- het is gesteld met het welzijn van kinderen en in welke omstandig- meld zijn op gemeentelijk en provinciaal niveau is het mogelijk om heden zij verkeren. Het doel van Kinderen in Tel is niet alleen het vergelijkingen te maken. verzamelen van de data, maar vooral het tot stand brengen van In dit deel beschrijven we nog even kort wat Kinderen in Tel is en een dialoog met verantwoordelijken voor jeugdbeleid op basis van welke organisaties betrokken zijn bij het realiseren van het project. data. Het databoek presenteert aan de hand van een aantal essen- In 2006 is het eerste databoek Kinderen in Tel uitgekomen. Het doel tiële onderwerpen zoals onderwijs en gezondheid kerngetallen over was een kwantitatief beeld te geven van kinderen in Nederland. Het kinderen. Het unieke aan Kinderen in Tel is dat vertegenwoordigers heeft veel reacties losgemaakt, van heel positief tot zeer negatief. van organisaties die als pleitbezorgers voor kinderen optreden de on- Allereerst volgt een weergave van enkele reacties en kritische vra- derwerpen hebben geselecteerd. Dit zijn organisaties zoals bijvoor- gen die gesteld zijn naar aanleiding van het verschijnen van Kinde- beeld Jantje Beton, Stichting Kinderpostzegels Nederland, Unicef ren in Tel 2006. Daarna bespreken we de belangrijkste resultaten van Nederland, Defence for Children International Nederland en het Kinderen in Tel 2007. Tot slot beschrijven we in de paragraaf ‘verant- Landelijk Aktie Komitee Scholieren. Zij hebben in onderling overleg woording van de keuze van de methodische indicatoren’ de gekozen de onderwerpen en de daarbij behorende indicatoren verzameld. onderwerpen en bijbehorende indicatoren.

7 A. Wat is Kinderen in Tel? componenten, te weten data, communicatie en actie:

‘Kinderen in Tel’ is de Nederlandse versie van ‘Kids Count’, een • data moeten accuraat, betrouwbaar en beschikbaar zijn, en re- al langere tijd lopend project in de Verenigde Staten waarin een gelmatig bekend gemaakt worden; vergelijking plaatsvindt van Amerikaanse staten onderling aan de hand van een beperkt aantal onderwerpen. In Amerika is Kids Count • communicatie is nodig om de beleidsmakers en het publiek te be- zeer succesvol gebleken, vooral in de lobby naar politici en beleids- reiken; makers. De publiciteitscampagne slaagt erin kinderen en jongeren die het moeilijk(er) hebben onder de aandacht te brengen van een • actie is het doel van de datagestuurde belangenbehartiging. breed publiek. In Nederland heeft het project navolging gekregen onder de naam Uiteindelijk moeten de resultaten van onderzoek leiden tot verbete- Kinderen in Tel. Doelstelling van Kinderen in Tel is: Het realiseren ring van de positie van kinderen en jongeren. Onderzoekers, be- van belangenbehartiging gebaseerd op cijfermatige gegevens, door leidsmakers en belangenbehartigingsgroepen zijn de onderscheiden het uitbrengen van een Nederlands databoek, waarinn op basis van actoren in het proces van datagestuurde belangenbehartiging. een beperkt aantal indicatoren periodiek de situatie wordt weer- ‘Kinderen in Tel’ wil een datagestuurde belangenbehartiging reali- geven over het welzijn van de jeugd op nationaal, provinciaal en seren. In Kinderen in Tel onderscheiden we verschillende producten. gemeentelijk niveau. Om te beginnen is er het databoek met gegevens van alle gemeenten Zowel de ervaring in Amerika als die van het afgelopen jaar in Ne- en provincies waar het Verwey-Jonker Instituut verantwoordelijk derland heeft duidelijk gemaakt dat er een prikkel uitgaat van ver- voor is. Daarnaast is er de campagne onder de verantwoordelijkheid gelijkende informatie op een beperkt aantal indicatoren. De verge- van DCI. Hiertoe zijn producten ontwikkeld zoals een draaischijf lijking vindt niet alleen plaats op van basis van cijfers, maar vooral met daarop de scores van de vijftig minst scorende gemeenten door verschillen zichtbaar te maken op provinciaal en gemeentelijk en een brochure. Deze brochure, met actiepunten voor een beter niveau. Daartoe is een rangorde opgesteld van gemeenten en pro- lokaal jeugdbeleid, is na de gemeenteraadsverkiezingen als hand- vincies. Deze ordening laat zien welke gemeenten het relatief goed reiking verzonden aan de nieuw gekozen gemeenteraadsleden. De doen en welke gemeenten zich nog kunnen verbeteren ten aanzien brochure bevatte allerlei tips voor de nieuwe gemeenteraadsleden van de gekozen thema’s. Het verschaffen van vergelijkbare informa- en aanwijzingen voor wat de gemeenten de komende jaren kunnen tie over het welzijn van kinderen en jongeren aan beleidsmakers en ondernemen om de situatie van de jeugdigen in hun gemeente te burgers kan een discussie op gang brengen over het gewenste lokale verbeteren. De leden van Kinderen in Tel roepen in de brochure de en landelijke jeugdbeleid. gemeenteraadsleden op om binnen zes maanden een plan voor een In de Verenigde Staten is Kids Count en de ‘data based advocacy’ actief jeugdbeleid te ontwikkelen, gebaseerd op het Internationale ontwikkeld door de Annie E. Casey Foundation. Volgens hen zijn er Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Tevens adviseren zij de ge- in de belangenbehartiging op basis van feiten en cijfers drie cruciale meenteraadsleden om kinderen en jeugdigen actief te betrekken bij

8 het opstellen van dit plan. Om te zorgen dat jongeren daadwerkelijk Simone Bommeljé betrokken worden bij het jeugdbeleid heeft Stichting Alexander, Unicef Nederland: naar aanleiding van de eerste Kinderen in Tel, een workshop georga- Maud Drooglever Fortuyn en Annick van Lookeren Campagne niseerd voor jongerenraden in Nederland over hoe men kan lobbyen. Tevens vond een debat plaats over de uitkomsten van het onderzoek. Wij willen ook de ﬁnanciers Stichting Kinderpostzegels Nederland, Onder leiding van Peter Lankhorst (voorzitter Landelijk Cliëntenfo- Unicef Nederland, Jantje Beton, de NSGK, het Nationaal Fonds rum Jeugdzorg) zijn jongeren zelf, (kandidaat)gemeenteraadsleden Kinderhulp en het Johanna Kinderfonds bedanken, die het project en deskundigen op het terrein van jeugdbeleid met elkaar in debat hebben geﬁnancierd. gegaan.

De betrokken organisaties bij Kinderen in Tel B. Reacties op Kinderen in Tel 2006 ‘Kinderen in Tel’ is een gezamenlijk project van verschillende belangenbehartigingsorganisaties. Anders dan in de Verenigde Staten is De realisering van Kinderen in Tel 2006 heeft veel in beweging Kinderen in Tel niet van een bepaalde belangenbehartigingsorganisa- gebracht. Op zaterdag 25 februari 2006 is het dagblad Trouw ver- tie, maar is steeds gestreefd naar een redelijk brede vertegenwoor- schenen met een speciale bijlage gewijd aan de Kinderen in Tel-re- diging vanuit verschillende belangenbehartigingsorganisaties. sultaten, kort daarna is er die ochtend een persbericht uitgegaan. Alle vertegenwoordigers van de belangenorganisaties die betrokken Vervolgens is er de gehele dag door het NOS op radio en tv aandacht zijn geweest bij de totstandkoming van Kinderen in Tel willen we besteed aan Kinderen in Tel, onder andere door een interview met bedanken voor hun inzet. Zij zijn degenen die de onderwerpen vast- een van de onderzoekers van het Verwey-Jonker Instituut. Ook het stelden en actief meedachten over de campagnestrategie: tv-nieuws van RTL heeft een item gewijd aan het onderzoek. Opval- Defence for Children International Nederland: Stan Meuwese, lend is dat de Kinderen in Tel-resultaten tot vele vragen en reacties Beata Stappers hebben geleid onder uiteenlopende doelgroepen als burgemeesters, Jantje Beton: Froukje Hajer wethouders, gemeenteraadsleden, jongerenorganisaties en burgers, Jeugdwelzijnsberaad Collegio, Masja Schuyt en niet te vergeten de media. In totaal zijn honderden vragen be- Jongerenorganisatie Beroepsonderwijs, Louise Elffers handeld, per e-mail en per telefoon. Landelijk Aktie Komitee Scholieren, Marc Uiterwaal Diverse gemeenten hebben een toelichting gevraagd op de rangorde Landelijk Cliëntenforum Jeugdzorg, Peter Lankhorst en indicatoren. Deze vragen hadden betrekking op álle indicatoren, NUSO, Pauline van der Loo (ook namens Platform Ruimte voor hoewel de indicatoren rond zuigelingensterfte, jeugdcriminaliteit en Jeugd/Nationale Speelraad) schoolverzuim toch de meeste vragen hebben opgeroepen. Daarnaast Scouting Nederland, Hennieta Dijkhuis hebben de resultaten van Kinderen in Tel er in sommige gemeenten Stichting Alexander, Ivet Pieper ertoe geleid dat er in de gemeenteraad discussies zijn gevoerd over Stichting Kinderpostzegels Nederland: Marjon Donkers, het huidige jeugdbeleid. Van gemeenten zoals Pekela, Valkenswaard

9 en Bolsward hebben wij een schriftelijke toelichting ontvangen op manns toont zich in zijn statement over kindermishandeling blij met hun jeugdbeleid. Belangenorganisaties tonen zich dankbaar met het Zandvoort en de provincie Zuid-Holland, die de meeste meldingen rapport. Een aantal van hen, zoals die in Heemstede en Zaanstad, van kindermishandeling hebben. Hij hanteert het uitgangspunt dat geeft aan al jaren vergeefs initiatieven te hebben ondernomen om hogere meldingscijfers van kindermishandeling een indicatie zijn dat de gemeente alert te maken op jeugdbeleid. Met het databoek kun- de gemeente veel doet om het melden van kindermishandeling te nen ze jongerenthema’s (opnieuw) agenderen. stimuleren. De respons van individuele burgers verschilt en hangt vaak samen Betere registratie van schoolverzuim en kindermishandeling is zeer met de in hun omgeving ervaren omstandigheden: wel of niet last positief omdat deze het probleem zichtbaar maakt, of laat zien hoe hebben van jeugdcriminaliteit, wel of niet over voldoende speel- groot het is. Maar hiermee is de kous niet af. Kindermishandeling ruimte beschikken et cetera. moet voorkomen worden en dat begint met het zichtbaar maken Opvallend is dat, ondanks de uitgebreide publiciteit in het vooraf- van het kinderleed. Goed beleid ten aanzien van de registratie kan gaande weekeinde, landelijke dagbladen als NRC, AD en De Volks- betekenen dat je minder goed scoort, maar het maakt wel zichtbaar krant op maandag alsnog een substantieel artikel aan Kinderen in Tel waar het lokaal jeugdbeleid zich op zou moeten richten. hebben gewijd. Ook regionale bladen hebben nog tot twee weken na Een ander punt van kritiek is de keuze voor de indicatoren: zijn er het verschijnen van het onderzoek berichtgeving verzorgd. Andere geen gegevens over de jeugd in Nederland die veel meer zeggen over media die aandacht besteedden aan Kinderen in Tel waren opinie- hun welzijn? De kracht van Kinderen in Tel is echter de eenvoud. Er bladen, vakbladen en (regionale) radiostations. Kinderen in Tel leent is gekozen voor een selectie van een beperkt aantal onderwerpen en zich vanwege de gemeentelijke rangordes en scores bij uitstek voor niet voor lange cijferreeksen, waarvan de omvang een goed begrip aandacht van de regionale pers. in de weg staat. Dit brengt een duidelijke beperking met zich mee Duidelijk is dat de vergelijkende informatie op gemeentelijk en pro- want veel onderwerpen zijn relevant als het gaat om het welzijn van vinciaal niveau op basis van een beperkt aantal indicatoren reacties de jeugd. oproept. Er is dus gekozen voor een beperkt aantal onderwerpen en ook om gebruik te maken van al geregistreerde gegevens. De gegevens in het Kritiek op Kinderen in Tel databoek hebben betrekking op alle kinderen in Nederland. Hierdoor Er is ook kritiek geweest op Kinderen in Tel en in het bijzonder op is het mogelijk om voor alle gemeenten de staat van het kind weer de betekenis van de indicatoren in relatie tot de rangorde. Want te geven. Dit betekent echter ook dat er beperkingen zijn in de keu- nu betekent het, dat als een gemeente bijvoorbeeld schoolverzuim ze van indicatoren. Veel informatie die interessant zou zijn over de goed registreert, deze slechter scoort dan een gemeente die minder leefomgeving van kinderen is niet voorhanden, zoals gegevens over goed de gegevens bijhoudt. Dit geldt ook voor kindermishandeling. jeugdparticipatie of vrijetijdsbesteding. Meer informatie en verﬁj- Sommige gemeenten geven aan dat zij de aanpak van jeugdcrimi- ning van de indicatoren zijn nodig om de nu bestaande kloof tussen naliteit tot speerpunt van hun beleid hebben gemaakt, waardoor de cijfers en de gewenste informatie te dichten. We zijn daarom bezig cijfers ten aanzien van jeugdcriminaliteit gestegen zijn. Jo Her- om met de Nederlandse Jeugdraad en de Vereniging van Nederlandse

10 Gemeenten (VNG) te kijken of het mogelijk is op gemeentelijk ni- gemeentelijke en provinciale overheid om actie te ondernemen op veau gegevens te verzamelen over jeugdparticipatie. Tevens zijn we die terreinen waar de kwantitatieve gegevens tekortkomingen laten met de MO-groep in onderhandeling om de gegevens van kinderen zien. De data kunnen een legitimering bieden voor investeringen op die een indicatie hebben vanuit het Bureau Jeugdzorg te krijgen, bepaalde onderdelen van het jeugdbeleid. aangezien deze cijfers een breder beeld en meer informatie geven Het is duidelijk dat vergelijkende informatie op een beperkt aantal dan alleen de cijfers van kinderen die in instituties verblijven. indicatoren tot actie aanzet. De vergelijking levert echter pas profijt Daarnaast zou het van een aantal groepen jongeren wenselijk op door jaarlijkse herhaling. Deze maakt inzichtelijk waar verande- zijn over meer feitelijke gegevens te beschikken, zoals het aantal ringen zijn opgetreden. Het kan voor gemeenten en provincies een kinderen dat geen vaste woon- en verblijfplaats heeft. Wat betreft toets zijn of hun inspanningen het gewenste resultaat hebben gehad. het aantal zwerfjongeren of illegale minderjarige vluchtelingen zijn Daarom is dit jaar ervoor gekozen om de veranderingen per gemeen- alleen maar schattingen mogelijk. Vanuit het Nederlandse Stichting te en provincie ten opzichte van het vorige jaar zichtbaar te maken. Gehandicapte Kind (NSGK) is aandacht gevraagd voor de positie van In de grafieken van deel 2 wordt per provincie en per gemeente de gehandicapte kinderen in onze samenleving. Kinderen met een aangegeven of zij in 2005 beter of minder goed scoren ten aanzien handicap vormen een kwetsbare groep. Om normaal te kunnen leven van de twaalf geselecteerde indicatoren dan in 2004. Tevens staat in zijn zij, veel meer dan de meeste leeftijdgenootjes, afhankelijk van de grafiek de landelijke score vermeld, zodat per gemeente de ver- de hulp van anderen: niet alleen van hun ouders, maar ook van hulp- betering of verslechtering zichtbaar is ten opzichte van de landelijke verleners, zorginstellingen, fondsen, uitkeringsinstanties en overhe- trend. De ranking van de gemeenten is wel gebaseerd op de z-score den. Om die hulp goed te kunnen verlenen is veel informatie nodig. ten aanzien van het landelijke gemiddelde. Dit betekent dat er voor Om hoeveel kinderen gaat het? Welke beperkingen hebben zij? Welke een gemeente die laag scoort wat betreft de ranking, wel sprake kan steun hebben ze nodig en waar kunnen ze daarvoor terecht? En is zijn van een verbetering ten opzichte van het vorig jaar. Zo zien we die dienstverlening adequaat? In Nederland ontbreekt die kennis nog in Emmen bij tien van de twaalf indicatoren een verbetering, terwijl vrijwel volledig. Veel kinderen krijgen daardoor niet de hulp die ze de gemeente in de overall ranking nog altijd op plaats 13 staat, en nodig hebben – en waar ze recht op hebben. Daarom ondersteunt de zich daarmee maar iets verbetert ten opzichte van vorig jaar (plaats NSGK de publicatie Kinderen in Tel en wil daarmee een impuls geven 9 in de overall ranking) aan structureel onderzoek naar de situatie van kinderen met een beperking. Alleen dan is een goede belangenbehartiging voor deze kwetsbare groep mogelijk. C. Resultaten van Kinderen in Tel 2007 Een laatste kritiekpunt op Kinderen in Tel is dat de gegevens wel iets zeggen over de ‘sociale staat van het kind’ maar niets over de Wat zijn de opvallendste resultaten van 2005? effectiviteit van het jeugdbeleid. Wij willen hierbij benadrukken dat Wat betreft een aantal onderwerpen zijn er weinig veranderingen de gegevens van Kinderen in Tel niet de effectiviteit van het lokale te constateren. Kinder- en zuigelingensterfte zijn van oudsher laag jeugdbeleid meten, maar dat zij een stimulans kunnen zijn voor de in Nederland. Ook internationaal scoorde Nederland goed op deze

11 indicatoren. Toch is wat betreft de zuigelingensterfte Nederland in standswijken heeft. De kloof tussen aantrekkelijke en achtergeble- Europa niet meer het land met de laagste cijfers, we zitten nu onder ven wijken wordt eerder groter dan kleiner, constateert minister van het EU-gemiddelde. Een vergelijking met Kids Count in de Verenigde VROM, P. Winsemius: ‘In bepaalde wijken neemt de leefbaarheidpro- Staten laat zien dat, terwijl hier het aantal sterfgevallen op 18 blematiek zienderogen toe. Juist in die wijken lopen huishoudens kinderen per 100.000 ligt, in Amerika dit 21 kinderen per 100.000 is. in een kwetsbare positie een grotere kans om de aansluiting bij de Wat betreft de zuigelingensterfte is een duidelijk verschil te zien: samenleving kwijt te raken. Het gevaar van segregatie is hier dan 4,4 per 1.000 kinderen in Nederland tegenover 6,9 in Amerika. ook onverminderd aanwezig’(Brief aan de Tweede Kamer, 2006). Ook wat betreft het aantal kinderen in armoede scoort Nederland Een opvallend gegeven is dat de jeugdwerkloosheid is gestegen. Op aanzienlijk beter (7%) dan Amerika (19%). Hetzelfde is het geval dit moment kan het CBS alleen de cijfers leveren van 2004, en nog voor jeugdwerkloosheid, die in Nederland op 3% ligt en in Amerika niet van 2005. De effecten van de inspanningen van de taskforce op 9%. Nederland als geheel scoort internationaal gezien niet zo Jeugdwerkloosheid zijn in de cijfers jammer genoeg nog niet zicht- slecht, maar in de Nederlandse cijfers valt de ongelijkheid tussen baar. Een van de belangrijkste opdrachten van de taksforce was verschillende regio’s en steden op. Voor een aantal gegevens zijn de te zorgen voor 40.000 extra banen voor jongeren tot 23 jaar. Deze onderlinge verschillen zeer groot. Het aantal jongeren dat voor de doelstelling is naar eigen zeggen in 2005 wel gehaald. In de cijfers rechter verschijnt is landelijk gezien nauwelijks gestegen. Toch zijn van 2004 is deze trend nog niet zichtbaar. Ook dit jaar blijkt weer de verschillen groot bij een vergelijking tussen de regio’s. Jeugdcri- uit deze cijfers dat hier niet alleen sprake is van grotestedenpro- minaliteit is vooral in de grote steden een probleem en daardoor een blematiek, maar dat ook de noordelijke provincies en gemeenten te probleem in de randstad. Flevoland, Noord- en Zuid-Holland kennen kampen hebben met jeugdwerkloosheid. Dit geeft een andere kijk het hoogste percentage jongeren dat door een delict voor de rechter op het beeld dat bestaat van werkloosheid. Vaak denkt men dat het is verschenen. een probleem is van de grote steden en dat het vooral gaat om risi- cojongeren en voortijdig schoolverlaters, die zonder startkwaliﬁcatie Een ander voorbeeld is het aantal kinderen dat in een achterstands- van school gaan. Als maatregel wordt vooral ingezet op het door- wijk opgroeit. Landelijk gezien is er sprake van een stijging. In to- geleiden van jongeren naar een vervolgopleiding en het verhogen taal gaat het om 594.575 kinderen. In grote steden als Rotterdam en van de leerplichtige leeftijd tot 18 jaar en niet op het creëren van Amsterdam leeft meer dan 60% van de kinderen in een achterstands- meer werkgelegenheid in de noordelijke provincies. De noordelijke wijk, terwijl het landelijke gemiddelde 17% is. Hoewel hier duidelijk provincies kampen al jaren met hogere werkloosheidscijfers, dus ook sprake is van een grotestedenproblematiek valt het aantal kinderen voor jongeren. Dit valt niet op te lossen met gedwongen interventies dat in Amsterdam en Rotterdam in een achterstandswijk leeft echter of ‘prep campen’ voor jongeren zonder startkwaliﬁcaties. in het niet vergeleken met de gemeenten in de noordelijke pro- Dit laat echter onverlet dat voortijdig schoolverlaten een probleem vincies Friesland en Groningen. Sommige gemeenten zoals Pekela, is als het gaat om het vinden van een baan. Twee op de vijf leer- Reiderland of Bolsward blijken één grote achterstandswijk te zijn, lingen in het mbo verlaten de school zonder diploma. Op het laag- terwijl een groot aantal gemeenten (296) helemaal geen achter- ste niveau is de uitval nog veel hoger (MBO Raad, 2006). Van alle

12 mbo’ers haalt 61% een diploma, voor het laagste niveau is het 37%. dat 52 kinderen. Het is daarom verontrustend dat er gemeenten zijn die geen gege- Verdere resultaten zijn: vens hebben aangeleverd als het gaat om relatief schoolverzuim. Dit Het aantal tienermoeders is behoorlijk gedaald. is immers een belangrijke indicator als gaat om voortijdig school- Ook blijkt dat we alerter zijn geworden op kindermishandeling: het verlaten. Op deze manier komt de problematische groep in beeld aantal meldingen kindermishandeling is in 2005 gestegen. van leerlingen die veelvuldig spijbelt. Volgens de leerplichtwet zijn Al met al is de conclusie dat in 2005 de algehele situatie niet echt gemeenten verplicht deze gegevens aan het Cfi te leveren. verbeterd is in Nederland. Er is iets meer speelruimte, er leven iets Toch zijn er in beide jaren nog gemeenten geweest die dit niet heb- minder kinderen in instituties en iets minder kinderen leven in ar- ben gedaan: in 2004 betrof dit elf gemeenten, in 2005 36 gemeen- moede. Daarentegen zijn er meer werkloze jongeren, is het relatief ten. Het blijft een vreemde zaak dat gemeenten zich aan deze wet schoolverzuim gestegen en is het aantal kinderen in achterstands- kunnen blijven onttrekken. Het Cfi meldt dat zij zeer dringend rap- wijken toegenomen. Het is duidelijk dat er een groot verschil is in pelleert indien gemeenten deze gegevens niet tijdig leveren, maar de omstandigheden waarin kinderen opgroeien. Wil men voorkomen dat zij niet sanctioneert indien gemeenten dit uiteindelijk niet doen. dat er een tweedeling ontstaat, waarbij sommige kinderen in veel Nog vreemder is het wanneer gemeenten in hun jaarverslag wel gunstigere omstandigheden opgroeien dan andere, zullen we moeten melding maken van de verzuimgegevens terwijl ze deze niet bij het investeren in de jeugd op die plekken waar het nodig is. Cfi hebben gemeld. Bij navraag bij een aantal gemeenten bleek dat men niet wist waarom de gegevens uiteindelijk niet waren geleverd. Men had de gegevens wel ter beschikking. Ook al hebben er minder D. Methodische verantwoording van de keuze gemeenten gegevens aangeleverd, er is een stijgende lijn als het van de indicatoren. gaat om het aantal leerlingen dat regelmatig verzuimt. Willen landelijke maatregelen zoals het verhogen van de leerplich- De keuze voor de indicatoren is tot stand gekomen op basis van tige leeftijd invloed hebben, dan zal zichtbaar moeten worden welke discussiebijeenkomsten met de leden van Kinderen in Tel in samen- leerlingen zich onttrekken aan het onderwijssysteem. Zolang de werking met vertegenwoordigers van SCP, NIZW, GGD Nederland registratie niet op orde is, is het moeilijk dit probleem goed aan te en beleidsmakers. Over de voorwaarden waaraan de geselecteerde pakken. onderwerpen en daarbij behorende indicatoren moesten voldoen Een volgend punt is dat er grote verschillen zijn in de hoeveelheid is veel nagedacht. Bij de uiteindelijke keuze voor de indicatoren ‘georganiseerde speelruimte’, zoals speeltuinen, sportvelden en speelde een aantal criteria een rol. parken waarover kinderen van 0 tot en met 17 jaar kunnen beschikken. In de ene plaats moeten 211 kinderen, en in de andere plaats • De data moeten iets zeggen over de brede groep jeugdigen van 8 kinderen dezelfde hoeveelheid speelruimte delen. Er is wel een 0 tot en met 24 jaar: De indicatoren zijn gelijkmatig verdeeld verbetering te constateren als het gaat om de speelruimte: in 2004 over de gehele doelpopulatie, waarbij de nadruk overigens ligt op moesten 55 kinderen per hectare de speelruimte delen, in 2005 zijn de 0- tot 18-jarigen. Bij de oudste groep (21 tot en met 24 jaar)

13 komt maar een indicator aan bod, de jeugdwerkloosheid. Alle an- van kinderen zijn gerelateerd (zoals geld en formatie, gespen- dere groepen komen bij meerdere indicatoren aan de orde. deerd aan jeugdbeleid, jeugdhulpverlening of onderwijs). • De data moeten afkomstig zijn van een betrouwbare bron: Alle • De indicator moet voor het publiek begrijpelijk zijn: We proberen data zijn afkomstig van door de overheid geﬁnancierde organisa- een ‘lekenpubliek’ te bereiken, geen academici of onderzoekers. ties die met deze data zelf statistische overzichten betreffende het werkveld genereren, met uitzondering van de gegevens over • De indicator moet met hoge waarschijnlijkheid ook in de toe- kindermishandeling. De bron (het AMK) is weliswaar door de over- komst beschikbaar zijn: We proberen een serie indicatoren vast heid geﬁnancierd, maar met deze data worden standaard geen te stellen die jaar na jaar gereproduceerd kunnen worden, om zo andere statistische bewerkingen uitgevoerd dan tellingen vanwe- ook veranderingen in het welzijn van kinderen te kunnen monito- ge de jaarrapportage. ren. Eenmalige data voldoen niet aan deze eis.

• De indicator moet beschikbaar en consistent zijn gedurende lan- • De data moeten een veranderingspotentie in zich hebben. Het is gere tijd: Sommige indicatoren veranderen in de loop der tijd niet zinnig een indicator op te nemen waarvan je nu al weet dat omdat de berekeningswijze wordt aangepast aan de dan beschik- die de komende jaren toch niet zal veranderen. bare meetmethoden. Werkloosheid is daarvan een goed voorbeeld. De wijze waarop we deze nu weergeven loopt vooruit op Met deze voorwaarden zijn de onderzoekers nagegaan over welke de wijze waarop het CBS dit cijfer in de toekomst wil gaan ge- indicatoren er betrouwbare, meetbare en geschikte informatie bruiken. Of dit precies zo gebeurt als hier gepresenteerd, is ech- voorhanden was. Gegevens van het CBS blijken doorgaans het meest ter nog de vraag. De huidige weergave is echter wel longitudinaal betrouwbaar, daar is dan ook het meeste gebruik van gemaakt. Na beschikbaar. afweging bleven er uiteindelijk per onderwerp een of twee meetbare, betrouwbare indicatoren over. Soms is een thema aangepast aan • De indicator moet beschikbaar en consistent zijn voor alle ge- voorhanden zijnde indicatoren door het onderwerp meer te speci- meenten in Nederland: Een landelijke gegevensverzameling biedt ﬁceren en af te bakenen. Voor jeugdparticipatie bleek echter geen zekerheid omtrent de betekenis van de data voor alle provincies geschikte indicator aanwezig. Besloten is om hier een aandachtspunt en gemeenten. Wanneer verzameling van de data op provinciaal over op te nemen in het databoek. Ditzelfde geldt voor vrijetijds- of zelfs gemeentelijk niveau moet plaatsvinden, komt de verge- besteding. Gekozen is voor de volgende onderwerpen en de daarbij lijkbaarheid van de resultaten ernstig in het geding, vanwege on- behorende indicatoren. getwijfeld optredende verschillen in reproductie en verzameling.

• De indicator moet gerelateerd zijn aan het welzijn van kinderen: We richten ons op uitkomstvariabelen in plaats van op programma- of dienstendata die lang niet altijd direct aan het welzijn

14 Tabel 1: Thema’s, indicatoren en bronnen

Thema Indicator Bron

Kindersterfte: aantal 1- t/m 14-jarigen dat sterft Gezondheid CBS Zuigelingensterfte: promillage zuigelingen van 0 tot 1 jaar dat sterft

Percentage van 12- t/m 21-jarigen die een delict hebben gepleegd waardoor ze voor de Jeugdcriminaliteit OMDATA van het WODC rechter zijn verschenen

CBS, aangevuld met Jeugdwerkloosheid Percentage werkzoekende werkloze jongeren van 16 t/m 24 jaar CWI belastingdienst en UWV

Kinderen die niet in een gezin Percentage 0-t/m 17-jarigen dat in instituties leeft GBA en CBS opgroeien

Kinderen in achterstandswijken Percentage 0- t/m 17-jarigen dat in een achterstandswijk woont SCP en CBS

Kinderen in armoede Percentage 0- t/m 17-jarigen dat in een uitkeringsgezin leeft CBS

Kindermishandeling Percentage gemelde mishandelde 0 t/m 17-jarigen AMK

Aantal leerlingen dat jaarlijks relatief verzuimt als percentage van het totale aantal 4- tot Cﬁ Onderwijs en met 17-jarige leerplichtige scholieren Percentage 4- t/m 12-jarigen in het primair onderwijs met een leerlinggewicht hoger dan 0 Cﬁ

Tienermoeders Percentage tienermoeders (15- t/m 19 jaar) CBS

15 Koppeling aan het Verdrag inzake de Rechten van het Kind Nagegaan is of de gekozen thema’s en indicatoren aansluiten bij het normatieve kader van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind conform de wens van de belangenbehartigingsorganisaties. Het Amerikaanse Kids Count is geordend naar leeftijdscategorieën, het verdrag hanteert een indeling naar probleemgebieden. Wij hebben deze laatste overgenomen. Het VN Comité inzake de Rechten van het Kind in Genève gaat voor een aantal onderwerpen na hoeveel de overheid uitgeeft aan deze terreinen, zoals voor onderwijs of gezondheidszorg. Voor alle indicatoren is nagegaan of een verbin- ding van de indicator met een artikel van het Verdrag mogelijk is. We hebben een voorstel gedaan tot koppeling van de thema’s met indicatoren aan de Rechten van het Kind. Dit voorstel hebben we voorgelegd aan het Kinderrechtencollectief. Na enige bijstelling is een koppeling zoals in schema B tot stand gekomen. Elke indicator blijkt te verbinden aan een Kinderrecht, behalve de indicator ‘aantal werkzoekende werkloze jongeren’. De Kinderrechten richten zich op het gebied van arbeid namelijk vooral op het voorkomen van kinder- arbeid. Bij ons gaat het bij deze indicator echter niet om kinderen, maar om jongeren. Het Kinderrechtencollectief onderschrijft dat de andere negen thema’s met bijbehorende indicatoren goed aansluiten bij het Verdrag inzake de Rechten van het Kind. De artikelen zijn in schema B in volgorde van leeftijd weergegeven met daarbij het passende thema waar een indicator onder valt.

16 Schema B KOPPELING INDICATOREN AAN VERDRAG RECHTEN VAN HET KIND

Gezondheid: Artikel 24 Ieder kind heeft recht op de best mogelijke gezondheid en gezondheidszorg. De nadruk ligt op vermindering van baby- en kindersterfte, op eerstelijnsgezondheidszorg, op voldoende voedsel en zuiver drinkwater, op pre- en postnatale zorg voor moeders, op voorlichting over gezondheid, over voeding, over de voordelen van borstvoeding en over hygiëne. Traditionele gebruiken die schadelijk zijn voor de gezondheid moeten afgeschaft worden.

Jeugdcriminaliteit: Artikel 40 Kinderen die de strafwet hebben overtreden of daarvan verdacht worden hebben recht op een eerlijk proces en juridische bijstand. Er wordt naar gestreefd om kinderen zo mogelijk buiten de strafrechtelijke procedures te houden en met respect voor de mensenrechten van het kind naar mogelijkheden te zoeken.

Kinderen die niet in een gezin opgroeien: Artikel 20 Een kind dat tijdelijk of blijvend niet in het eigen gezin kan leven heeft recht op bijzondere bescherming, in de vorm van plaatsing in een pleeggezin, kafalah (volgens islamitisch recht), adoptie of plaatsing in een kindertehuis. Kinderen in achterstandswijken: Artikel 6 De staat erkent het recht op leven en ontwikkeling. Kinderen in Armoede: Artikel 27 Kinderen hebben recht op een passende levensstandaard. Ouders moeten daarvoor zorgen binnen hun mogelijkheden en de staat ondersteunt hen daarbij. Kindermishandeling: Artikel 19 Kinderen moeten beschermd worden tegen alle vormen van mishandeling, lichamelijk, psychisch en seksueel, binnen en buiten gezinsverband. De staat draagt zorg voor preventie en behandeling.

Onderwijs: Artikel 28 Een kind heeft recht op verplicht en gratis basisonderwijs. De staat bevordert dat voortgezet onderwijs beschikbaar en toegankelijk is voor ieder kind, dat hoger onderwijs toegankelijk is naar gelang de capaciteiten, dat school- en beroepskeuzevoorlichting beschikbaar is en dat schooluitval aangepakt wordt. De handhaving van de schooldiscipline moet in overeenstemming zijn met de menselijke waardigheid en met dit Verdrag. Internationale samenwerking op onder- wijsgebied is van groot belang.

Openbare speelruimte: Artikel 31 Een kind heeft recht op vrije tijd, spel, kunst en cultuur. Tienermoeders: Artikel 24 Recht op voorlichting over gezondheidszorg en gezinsplanning, preventieve gezondheidszorg

17 Deﬁniëring en afbakening indicatoren Voor dit gegeven zijn feitelijk twee lopende registraties beschikbaar. De meest gebruikte tot nu toe is de ‘verdachtenregistratie’ van de Gezondheid: aantal 1- t/m 14-jarigen dat sterft politie. Een andere mogelijkheid betreft de ‘zakenregistratie’ van Het aantal kinderen in de leeftijd van 1 tot en met 14 jaar, dat sterft het Openbaar Ministerie (verzameld door het Wetenschappelijk als gevolg van alle oorzaken, per 100.000 kinderen in die leeftijd. Onderzoeks- en Documentatie Centrum (WODC) van het ministerie Het absolute aantal kinderen in de leeftijd van 1 t/m 14 jaar dat van Justitie). Aan elke zaak is altijd een persoon of bedrijf gekop- sterft is in Nederland zeer gering. Vandaar dat dit cijfer per 100.000 peld die het delict heeft begaan (dit kunnen ook meerdere personen kinderen in die leeftijd wordt weergegeven. Echter, er zijn maar zijn, maar die worden elk als unieke zaak geregistreerd). Bij elke weinig gemeenten in Nederland met meer dan 100.000 kinderen. Dit zaak worden achtergrondvariabelen van de gedaagde persoon gere- betekent dat elk sterfgeval zwaar aantelt in deze indicator. In een gistreerd, maar ook kenmerken van het delict en de afdoening van gemeente met 1000 kinderen zal één extra sterfgeval de waarde op de zaak. Aangezien de rechtsgang formeler en beter geregistreerd deze indicator met een factor 100 doen stijgen. De provincies geven verloopt dan een politieonderzoek, is gekozen voor de OM-data als wat deze indicator betreft een iets beter inzicht. De gemeentelijke bron voor de indicator over jeugdcriminaliteit. cijfers dienen hier voornamelijk ter illustratie; optredende veranderingen in kleine tot middelgrote gemeenten hebben weinig beteke- Jeugdwerkloosheid: percentage werkzoekende werkloze jongeren nis. (16 t/m 24 jaar) Het werkloosheidscijfer van het CBS is gebaseerd op de registratie Gezondheid: promillage zuigelingen van 0 tot 1 jaar dat sterft van het CWI. Hierin zitten echter wel enige hiaten en vervuilingen Het gaat om het aantal sterfgevallen onder zuigelingen onder 1 jaar die het werkloosheidscijfer beïnvloeden. Zo is er een redelijk grote dat in hetzelfde jaar is geboren, per 1000 levend geboren kinderen groep mensen die niet staat ingeschreven bij het CWI, maar die toch in dat jaar. Ook bij deze variabele geldt min of meer hetzelfde als beschikbaar is voor de arbeidsmarkt voor ten minste twaalf uur (dit bij de kindersterfte. Er zijn maar weinig gemeenten met 1000 ge- is vooral de groep die niet afhankelijk is van een uitkering omdat de boortes per jaar, zodat ook hier de score door incidenten en toeval- partner of iemand anders in het huishouden in voldoende mate in ligheden sterk uiteen kan lopen over de jaren. En ook hier geldt dat inkomen voorziet). Daarnaast staan er mensen bij het CWI als niet- een provinciaal overzicht van groter belang is dan het gemeentelijke werkend werkzoekend ingeschreven die al werk hebben, of die een overzicht, dat toch meer illustratieve waarde heeft. uitkering krijgen op basis waarvan ze niet voor ten minste twaalf uur beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. Het CBS heeft ten behoeve Jeugdcriminaliteit: percentage van 12- t/m 21-jarigen die een van deze publicatie deze laatste twee groepen uit het CWI bestand delict hebben gepleegd waardoor ze voor de rechter zijn ver- geschoond, door matching met gegevens van de Belastingdienst en schenen het UWV. Dit houdt in dat in het uiteindelijke bestand alleen nog Dit betreft het percentage 12- tot en met 21-jarigen dat een delict een onderschatting van het aantal werkloze jongeren zit, vanwege gepleegd heeft waarmee de jeugdige voor de rechter is verschenen. het niet ingeschreven staan bij het CWI. Verder kon het aantal

18 werklozen uiteraard niet gedeeld worden op de beroepsbevolking, stituties ergens plant, is de invloed hierop van gemeenten minimaal. aangezien deze berekening ook niet mogelijk is voor deze subgroep Vandaar dat dit jaar is gekozen om de waarde 0 niet mee te nemen op gemeentelijk niveau (uitzonderingen daargelaten). Vandaar dat in de totale standaardscore. Feitelijk betekent dit dat gemeenten is gedeeld door de totale groep jongeren van 16 tot en met 24 jaar. met dergelijke voorzieningen een lagere score krijgen die meetelt Het nadeel hiervan is dat een groot gedeelte van deze groep in een voor de totale standaardscore (ze doen het dus relatief ‘beter’). aantal gemeenten niet tot de beroepsbevolking kan horen omdat ze Bij gemeenten zonder voorzieningen had de waarde 0 een positief voltijd dagonderwijs volgen. Vooral in de gemeenten met een univer- effect op de totale standaardscore. Deze telt nu niet meer mee. siteit en/of een hbo-opleiding is de beroepsbevolking in de genoem- Alle gegevens van vorig jaar zijn ook op deze wijze herberekend. de leeftijdsgroep veel lager. Een voordeel is dat de gebruikte deler Dit betekent dat een aantal gemeenten een paar plaatsen is gezakt wel voor elk moment en elke gemeente, hoe klein ook, beschikbaar of gestegen in de ranking van vorig jaar. Ook is een groot aantal van is. In de toekomst biedt de IB-Groep misschien uitkomst om deze dergelijke instituten gecentreerd in Gelderland. Het mag duidelijk populatie verder te verkleinen tot de groep die waarschijnlijk voor zijn dat er meestal geen vrije keuze is voor kinderen of ouders waar de arbeidsmarkt beschikbaar is. Dit moet mogelijk zijn omdat de het betreffende kind wordt geplaatst, hoewel de jeugdzorg wel ‘zo IB-Groep registreert welke personen ingeschreven staan in het mbo, dicht mogelijk bij huis’ probeert te plaatsen. De verdeling over de hbo en w.o., zolang er recht bestaat op studieﬁnanciering. De groep provincies laat echter wel goed zien hoe de spreiding van dergelijke die dat recht niet meer heeft is in de betreffende leeftijdscategorie kinderen over Nederland plaatsvindt. vrij klein. Het is dus met behulp van lopende registraties mogelijk de beroepsbevolking voor deze leeftijdscategorie redelijk betrouwbaar Kinderen in achterstandswijken: percentage 0- t/m 17-jarigen te onderscheiden. dat in een achterstandswijk woont Hierbij gaat het om het aantal kinderen dat woont in een gebied Kinderen die niet in een gezin opgroeien: percentage 0- t/m met een lage sociale status. Daarbij is sociale status een uitdrukking 17–jarigen dat in instituties leeft van het opleidingsniveau van de bewoners van een wijk (postco- Het gaat hier om het percentage kinderen dat verblijft in een inrich- degebied), van het inkomensniveau en van de mate van werkloos- ting van volgende aard: instelling voor verstandelijk of lichamelijk heid in het gebied. De variabele ‘sociale status’ is vastgesteld met gehandicapte jeugdigen, psychiatrisch kinderziekenhuis, instelling behulp van een principale-componentenanalyse, waarbij de factor voor jeugddetentie, residentiële instelling voor jeugdhulpverlening. ‘sociale status’ 54% van de variantie verklaart. De samenhang van Hierbij gaat het erom zicht te krijgen op het percentage kinderen de afzonderlijke variabelen met deze factor bedraagt -0,88 (gemid- dat niet opgroeit in een ‘standaard’ gezinssituatie. Vanzelfsprekend deld inkomen), 0,82 (laag inkomen), 0,67 (zonder baan) en 0,46 komt niet in elke gemeente in Nederland een dergelijk instituut (lage opleiding). De (woon)gebieden met de laagste status worden voor. Dit betekent dat uiteindelijk voor veel gemeenten deze indi- achterstandswijken genoemd. Achterstandsgebieden hebben een cator 0 zal scoren. Vorig jaar is in de berekening deze waarde 0 wel achterstandsscore van meer dan eenmaal de standaarddeviatie meegeteld. Echter, doordat het Rijk vrijwel altijd instellingen en in- boven het gemiddelde (SCP, Sociale staat van Nederland 2005, pag.

19 284 e.v. 2005). Dit suggereert dat de afwijking van het landelijke grootstedelijke regio heeft een eigen Advies- en Meldpunt Kinder- gemiddelde bepaalt of een gebied wordt betiteld als achterstands- mishandeling, alle bereikbaar via het landelijke telefoonnummer. De wijk, en niet de feitelijke constatering. Zou de situatie in heel registratie vindt plaats in een speciaal programma (KITS), waarbij Nederland zeer sterk verbeteren over de loop van vier jaar, dan zou de postcode en de geboortedatum van het mishandelde kind wor- met deze benadering toch nog ongeveer hetzelfde aantal gebieden den vastgelegd, alsmede de aard van de mishandeling en het aantal als achterstandswijk te betitelen zijn. Het percentage kinderen in kinderen in het gezin. Er wordt dus niet alleen door mishandelde een achterstandswijk bepaalt uiteindelijk hoe goed of slecht een kinderen gebeld maar ook over mishandelde kinderen. De registra- gemeente scoort. Op grond van de indeling zijn er ook veel gemeen- ties van alle meldpunten zijn samengebracht en er is een uitdraai ten die geen achterstandswijken hebben. Het percentage kinderen gemaakt op driecijferig postcodeniveau van alle meldingen met dat woont in een achterstandswijk is in die gemeenten dan ook 0; daarbij het geboortejaar van het betreffende kind. Aangezien de dit cijfer is als zodanig meegenomen in de berekening van de totale driecijferige postcodes niet allemaal zijn terug te voeren naar één standaardscore. gemeente, heeft er voor de gemeenten die driecijferige postcodes delen een herberekening plaatsgevonden. Hierbij zijn alle meldingen Kinderen in armoede: percentage 0- t/m 17-jarigen dat in een uit die overlappende gemeentes opgeteld, evenals alle jeugdigen uitkeringsgezin leeft (de deelfactor). Voor de berekening van het percentage is het aantal Deze gegevens zijn afkomstig van de sociale diensten van alle ge- meldingen gedeeld door het aantal jeugdigen. Dit jaar zijn alleen meenten in Nederland. Het gaat hier dus om personen met een bij- de meldingen van kinderen tot en met 17 jaar meegenomen, omdat standsuitkering, eventueel aangevuld met bijzondere bijstand. Deze meldingen van jongeren van 18 en 19 jaar nog geen half procent gegevens worden landelijk verzameld en gecorrigeerd door het CBS. van het totale aantal gemelde kinderen uitmaken. De gegevens van Een gedeelte van de personen met een uitkering vormt een huishou- vorig jaar en twee jaar geleden zijn eveneens herberekend voor den met ten laste komende kinderen van 0 tot 18 jaar. Deze kin- deze groep (0 t/m 17 jaar). Het belangrijkste verschil is nu dat het deren worden in de registratie meegenomen. Het totale aantal ten percentage meldingen aanzienlijk hoger is dan voor de groep tot en laste komende kinderen per gemeente als percentage van het totale met 19 jaar. De verhoudingen tussen gemeenten zijn hierdoor niet aantal kinderen van 0 tot 18 jaar, is in deze indicator meegenomen. veranderd. Uitgangspunt hierbij is dat de huishoudens met een bijstandsuit- kering, volledig of aanvullend, in zijn algemeenheid de onderkant Onderwijs: aantal 4- t/m 17-jarige leerplichtige scholieren dat vormen wat betreft inkomensniveau in Nederland. relatief verzuimt Percentage leerlingen dat relatief verzuimt (een periode van drie Kindermishandeling: percentage gemelde mishandelde 0- t/m 17- aangesloten dagen, of in een periode van een maand minimaal jarige kinderen twaalf uren verzuim), als percentage van het totale aantal leer- De meldingen van kindermishandeling zijn afkomstig van de bureaus plichtige leerlingen. Een school moet, indien een leerling verzuimt, AMK (Advies- en Meldpunt Kindermishandeling). Elke provincie en volgens de leerplichtwet de gemeente inlichten, waarna de gemeen-

20 te actie kan ondernemen. De gemeente meldt deze gegevens ver- De scholen ontvangen door deze regeling extra personele en mate- volgens jaarlijks aan het Cfi, dat alle gegevens van alle gemeenten riële faciliteiten. Het uitgangspunt is dat leerlingen met een hoger rubriceert. De registratie van de leerplicht bij gemeenten is jaren- gewicht meer voorzieningen nodig hebben, omdat er een hoger risico lang een voortdurend probleem geweest. De beschikbare software op achterstand bestaat. Alle scholen melden de aantallen gewicht- liet weliswaar toe alle verplichte onderdelen te registreren maar de leerlingen per klas aan de gemeente. De gemeente meldt dit ver- kwaliteit varieerde in grote mate tussen gemeenten. Hierdoor bleef volgens jaarlijks aan het Cfi, dat alle gegevens van alle gemeenten een adequate verzuimregistratie bij gemeenten meestal achterwe- rubriceert. ge. Met alle nieuwe software voor de leerplichtadministratie zien wij een geleidelijke verbetering van de kwaliteit van de registratie. Dit Openbare speelruimte: aantal 0- t/m 17-jarigen per hectare zal zich de komende jaren hoofdzakelijk uiten in een verhoging van speelruimte het relatieve verzuim, aangezien voor deze wettelijke taak nu een Ruimte voor kinderen is een onderwerp dat eigenlijk zelden in een adequate registratie, monitoring en ook uitvoering mogelijk zijn. Dit cijfermatige vertaling optreedt. Vanwege het belang dat de stuur- betekent een betere vastlegging van de meldingen in de registratie- groep hieraan hecht is toch gepoogd om aan de vraag naar gegevens systemen. over ruimte voor kinderen te voldoen. De registratie van de bestem- De gemeenten met ontbrekende gegevens zijn in de kaarten weer- ming van ruimtes binnen een gemeente is echter nog niet zodanig, gegeven; in de overzichtstabellen staan hier missende waarden voor dat deze zich leent voor precieze analyses. Echter, het CBS verza- deze indicator. De ontbrekende gegevens zijn voor de betreffende melt periodiek wel informatie over de verdeling van ruimte binnen gemeenten niet meegeteld in de bepaling van de uiteindelijke totale alle gemeenten in Nederland. Op basis van de door het CBS gehan- standaardscore. teerde indeling is de keuze gemaakt voor die ruimtes die kinderen met de hoogste waarschijnlijkheid als speel- of sportruimte zullen Onderwijs: percentage 4- t/m 12-jarigen in het primair onderwijs gebruiken. Het gaat hierbij om zogenaamde ‘georganiseerde’ ruim- met een leerlinggewicht hoger dan 0 te. Dit is ruimte die speciaal voor het betreffende doel is aangelegd Het gaat om het percentage leerlingen in het basisonderwijs (4 in een gemeente. Deze ruimtes omvatten parken, sportterreinen en t/m 12 jaar) waarbij sprake is van een gewichtsscore hoger dan 0. ruimte voor vrije recreatie. De indicator definieert het aantal 0- t/m Leerlingen krijgen op grond van bepaalde criteria een gewicht; de 17-jarigen per hectare georganiseerde speelruimte. zogenaamde gewichtenregeling De huidige criteria zijn: Tienermoeders: percentage tienermoeders (15 t/m 19 jaar) • Gewicht 0,25 voor Nederlandse leerlingen van ouders met een Het percentage moeders in de leeftijd van 15 t/m 19 jaar als per- laag opleidingsniveau. centage van het totale aantal vrouwen in de leeftijd van 15 t/m 19 jaar. Over het algemeen beschouwt men het als problematisch dat • Gewicht 0,90 voor allochtone leerlingen van ouders met een laag tienermeisjes moeder worden. Toch is het in sommige gemeenschap- opleidings- en beroepsniveau. pen in Nederland heel geaccepteerd en normaal om al op zeer jonge

21 leeftijd moeder te worden. Dit reﬂecteert zich in de cijfers van som- poging gedaan het relatieve belang van de indicatoren mee te laten mige gemeenten in Nederland. Desondanks komt tienermoederschap wegen in de eindscore. in Nederland (nog) maar heel weinig voor. Hier geldt dan dat kleine Voor deze publicatie zijn alle resultaten van vorig jaar herberekend, absolute verschillen tussen jaren, in percentueel opzicht leiden tot aangezien er dit jaar negen gemeenten minder zijn vanwege sa- zeer grote verschillen. menvoegingen, en vanwege de kleine wijzigingen in de methodiek. Aangezien een aantal gemeenten niet meer bestaat, verandert het Verantwoording Overall Ranking totale gemiddelde en dus ook de afwijking van het gemiddelde van De uiteindelijke overall rangorde van gemeenten (zie index) is tot alle overgebleven gemeenten. Dit betekent feitelijk dat alle ge- stand gekomen op de hieronder beschreven wijze. Als eerste zijn meenten in 2006 ten aanzien van de gegevens van 2004 een nieuwe alle numerieke waarden van de twaalf indicatoren omgezet naar totale standaardscore hebben gekregen. In de meeste gevallen wijkt standaardscores. Vervolgens zijn alle standaardscores van de twaalf deze nauwelijks af van de versie van vorig jaar, echter voor een indicatoren per gemeente bij elkaar opgeteld om te komen tot een gemeente als Utrechtse Heuvelrug, waarbinnen vijf gemeenten van totale standaardscore voor elk van de 458 gemeenten. Als laatste vorig jaar zijn samengevoegd, zien we wel een ander beeld. is de rangorde van de gemeenten bepaald op basis van deze totale standaardscore, van de slechtste waarde 1, tot de beste waarde 458. De standaardscore geeft aan in hoeverre een score afwijkt van het E. Betrokken organisaties en fondsen bij landelijk gemiddelde. Dit betekent dat wanneer een gemeente het Kinderen In Tel beter doet dan het landelijk gemiddelde, de gemeente een negatieve standaardscore krijgt. Doet een gemeente het slechter dan Defence for Children International Nederland is onderdeel van het landelijk gemiddelde krijgt deze een positieve standaardscore. een internationale onafhankelijke organisatie met 42 internationale De standaardscore op een indicator ontstaat door de gemiddelde secties in alle werelddelen die wereldwijd opkomt voor rechten van waarde op een indicator over alle gemeenten af te trekken van de kinderen. Door onderzoek, voorlichting, belangenbehartiging, actie gevonden waarde van een gemeente, en dit getal te delen door en rechtshulp verdedigt Defence for Children International Neder- de standaardafwijking van de verdeling van alle waardes op deze land de rechten van kinderen en stelt schendingen daarvan aan de indicator. De standaardscore bepaalt dus de relatieve afstand tot de kaak. Leidraad van het werk van Defence for Children International gemiddelde waarde over alle gemeenten, waarbij het gemiddelde Nederland is het Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Defence van alle standaardscores van één indicator (ongeacht welke), 0 is. for Children International Nederland houdt zich in het bijzonder be- De mate van afwijking van het gemiddelde is dus gestandaardiseerd, zig met de volgende kernthema’s: voorlichting over kinderrechten in dit betekent dat de standaardscore voor elke indicator hetzelfde het algemeen, vreemdelingenbeleid en kinderrechten, mishandeling betekent. en uitbuiting van kinderen en kinderen in conﬂict met de wet (kin- Alle indicatoren hebben hetzelfde gewicht gekregen bij de bepa- derstrafrecht, kinderen in gevangenissen, herstelrecht, rechtshulp). ling van de totale standaardscore. Er is, met andere woorden, geen www.defenceforchildren.nl

22 Jantje Beton komt op voor de speelkansen van alle kinderen in maken. Naast het informeren en adviseren van mbo-studenten via Nederland. Als kinderen spelen hebben ze niet alleen plezier, ze het eigen klachten- en informatiecentrum, zet JOB zich samen met doen ook allerlei ervaringen op die goed zijn voor hun ontwikkeling. mbo’ers uit heel Nederland in voor beter onderwijs. De visie van de Vooral voor kinderen die door omstandigheden in de verdrukking studenten staat daarbij centraal. Voor Kinderen in Tel richt JOB zich dreigen te komen, is dat extra belangrijk. Daarom bedenkt, ﬁnan- op de indicator jeugdwerkloosheid. JOB vindt dat het bestrijden van ciert en organiseert Jantje Beton projecten om juist deze kinderen jeugdwerkloosheid al in de school moet beginnen en niet pas op het spelenderwijs voor te bereiden op een actieve deelname aan onze moment dat jongeren zijn uitgevallen. De expertise van JOB ligt dan samenleving. Maar Jantje Beton doet meer. De organisatie maakt ook vooral bij het meedenken over het inrichten van onderwijs dat zich hard voor een wet die gemeenten voorschrijft hoeveel ruimte werkelijk aansluit bij de wensen en behoeften van studenten. Luis- zij minimaal moeten bestemmen voor speelruimte, door overleg met teren naar de mening van studenten en les en begeleiding op maat andere organisaties, bedrijven en de politiek. Jantje Beton maakt staan daarbij centraal. Kijk voor meer informatie op: www.job-site. onderzoek mogelijk, brengt partijen samen en stimuleert beter nl / [email protected] jeugdbeleid, en is zo de belangenbehartiger van kinderen en hun recht op spelen. Want als kinderen samen spelen, leren ze samen- Johanna Kinderfonds zet zich van oudsher in om de kwaliteit van leven! kinderen en hun recht op spelen. Want als kinderen samen leven van kinderen en jongeren tot 30 jaar met (lichamelijke) spelen, leren ze samenleven! Kijk voor meer informatie op: www. beperkingen te verbeteren door het ﬁnancieel ondersteunen van jantjebeton.nl onderzoek en projecten. Het is de wens van veel kinderen en jongeren met beperkingen om ’gewoon mee te kunnen doen’ en eigen JeugdWelzijnsBeraad is een adviesorgaan voor provinciale en keuzes te kunnen maken. In de praktijk blijkt dat zij dat niet in alle landelijke politiek. In het JeugdWelzijnsBeraad zitten jongeren die gevallen kunnen. Daarom ondersteunt het Johanna Kinderfonds vele uit eigen ervaring kunnen praten over de jeugdzorg. In het Jeugd- initiatieven die dit ‘gewone meedoen’ bevorderen. Bijvoorbeeld op WelzijnsBeraad brengen zij deze ervaringen bij elkaar. Het Jeugd- het gebied van onderwijs, doorstroom naar betaalde arbeid, sport- WelzijnsBeraad heeft daarom een belangrijke signaalfunctie voor de beoefening, culturele activiteiten, vakanties en andere vormen van politiek. Ook zijn de jongeren door middel van het JeugdWelzijnsBe- vrijetijdsbesteding. Daarnaast ondersteunt het Johanna Kinderfonds raad getraind om voor hun eigen mening uit te komen, naar oplossin- ook wetenschappelijke onderzoeksprojecten. www.johannakinder- gen voor problemen te zoeken en adviezen te geven. Op dit moment fonds.nl zijn er 26 jongerenraden die meedoen met het JeugdWelzijnsBeraad. Het JeugdWelzijnsBeraad wordt vormgegeven vanuit Collegio, ken- Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) vertegenwoordigt al nispraktijk voor de Jeugdzorg. www.collegio.nl meer dan twintig jaar scholieren uit het voorgezet onderwijs en is de enige landelijke organisatie van, voor en door scholieren. Het LAKS Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) is de vakbond voor organiseert activiteiten, informeert en vertegenwoordigt scholieren. alle mbo’ers in Nederland, waarvan mbo’ers ook het bestuur uit- Voor meer informatie: www.laks.nl

23 Het Platform Ruimte voor de Jeugd / Speelraad is een netwerk dat Het Landelijk Cliëntenforum Jeugdzorg behartigt op landelijk zich inzet voor de verbetering van de zelfstandige bewegingsvrijheid niveau de belangen van de cliënten in de jeugdzorg. Dat gebeurt van de jeugd in de openbare ruimte. Het Platform biedt deskundi- door de signalen van cliënten, cliëntenraden en jongerenraden, van gen op het gebied van jeugd, spelen, gezondheid, welzijn, sport, provinciale en landelijke kinderorganisaties en van cliëntenplatforms verkeer en stedenbouw de gelegenheid om informatie uit te wisse- op te pakken en te bundelen. Het forum is er voor jongeren en hun len en ideeën uit te werken. Deelnemers aan het Platform zijn o.a. ouders. Het forum is van jongeren en hun ouders. Het doel is om de Jantje Beton, VerkeersveiligheidNl, NISB, NUSO, GGD Rotterdam, kwaliteit van de jeugdzorg te verbeteren. www.lcfj.nl Nederlandse Jeugdraad, NIZWjeugd, CMOnet, Netwerk Springzaad en diverse speelruimte-architecten en deskundigen op terrein van Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind (NSGK) helpt spelen en speelgelegenheid. www.ruimtevoordejeugd.nl kinderen en jongeren met een handicap om, met hun beperking, gewoon kind te kunnen zijn. De NSGK ontwikkelt en ondersteunt Scouting Nederland is de grootste jeugd- en jongerenorganisatie jaarlijks honderden initiatieven op het gebied van wonen, werken, van het land met 90.000 jeugdleden en 30.000 kaderleden. Er zijn in opleiding en vrije tijd, al die dingen die belangrijk zijn voor een Nederland 1300 lokale Scoutinggroepen. Scouting biedt kinderen en volwaardige ontwikkeling. www.nsgk.nl jongeren een plezierige vrijetijdsbesteding. Samenwerken, avontuur, respect voor elkaar en de leefomgeving, zelfredzaamheid en ont- NUSO Speelruimte Nederland zet zich door het uitdragen van ken- plooiing zijn hierbij centrale thema’s. www.scouting.nl nis en advies al meer dan 75 jaar in voor meer en betere buiten- speelmogelijkheden voor kinderen en jongeren. De NUSO maakt zich Stichting Alexander is een niet-commercieel landelijk bureau voor sterk voor speelruimtebeleid dat zowel wettelijk gegarandeerd is jongerenparticipatie en voert projecten uit om jongerenparticipatie (normen) als inhoudelijk kwaliteit heeft. Dat verbetert de fysieke en te stimuleren. Sinds 1993 verricht Stichting Alexander participatief mentale gezondheid van kinderen en jongeren én bevordert de leef- jongerenonderzoek en verzorgt trainingen en coachingstrajecten baarheid in de wijken. Speeltuinen hebben daarin een belangrijke voor jongeren, professionals, ambtenaren en bestuurders. Hierbij functie. Vergelijkbare gegevens zijn nodig voor de belangenbehar- worden diverse participatieve methoden ingezet. De stichting werkt tiging van meer en betere speelmogelijkheden. Daarom doet NUSO voor uiteenlopende opdrachtgevers binnen de sectoren zorg, wel- mee aan Kinderen in Tel! Bij de NUSO zijn 800 speeltuinverenigin- zijn, gezondheid, onderwijs, arbeid en kunst & cultuur. gen en kindervakantiewerkorganisaties aangesloten. Zo’n 40.000 Jongeren staan in het werk centraal. Ze doen mee aan alle onder- vrijwilligers zijn actief en zetten zich jaarlijks in om ruim 2 miljoen delen van onze projecten, als medeonderzoeker, als co-trainer, kinderen een veilige en uitdagende speelplek te geven. NUSO onder- als adviseur en als presentator van de resultaten. Zij gaan zelf de steunt deze organisaties en geeft daarnaast advies aan onder andere dialoog aan over hun aanbevelingen en voeren verbetertrajecten uit gemeenten op het gebied van speelruimte. www.nuso.nl in samenspraak met volwassenen. Met de projecten realiseert de stichting een blijvend resultaat. www.st-alexander.nl

24 van het kind daarin moeten verbeteren. Het Verdrag voor de Rech- Stichting Fonds Kinderhulp. Voor Kinderhulp is ‘Kinderen in tehui- ten van het kind raakt niet alleen het regeringsbeleid, maar ook de zen’ het belangrijkste thema. ‘Het Nationaal Fonds Kinderhulp zorgt gemeenten. Het lokale bestuur kan een grote en eigenstandige in- al bijna vijftig jaar voor een beetje gewoon geluk voor kinderen in vloed hebben op het dagelijks leven van de kinderen en jongeren op Nederland die met jeugdzorg te maken krijgen. Het gaat om kinde- het gebied van bijvoorbeeld sport, zorg, educatie, opvang en wonen. ren die professionele hulp nodig hebben, meestal als gevolg van een www.unicef.nl verstoorde thuissituatie. Kinderhulp zorgt ervoor dat deze kinderen ook gewoon kind kunnen zijn, door ervoor te zorgen dat er geld is Verwey-Jonker Instituut is een onafhankelijke, landelijk werkende voor bijvoorbeeld een weekje kamperen, een dagje uit, speel- en instelling voor sociaal-wetenschappelijk onderzoek te Utrecht. spelmateriaal, het lidmaatschap van een voetbalclub of een cadeau- Ons onderzoek geeft bruikbare en wetenschappelijk onderbouwde tje met Sinterklaas. www.kinderhulp.nl antwoorden op sociaal-maatschappelijke vragen. Wij doen zowel ad- viserend als evaluatief onderzoek en hebben daarbij oog voor dilem- Stichting Kinderpostzegels Nederland is een kinderhulporganisatie ma’s in beleid en uitvoering. Met ons onderzoek willen we bijdragen met als motto: ‘voor kinderen door kinderen’. De jaarlijkse Kinder- aan het vinden van duurzame oplossingen voor actuele kwesties. Het postzegelactie is hiervan het sprekende voorbeeld en vormt het vi- instituut wil bovendien dat de uitkomsten van onderzoek bijdragen sitekaartje van de organisatie. Kinderen helpen met de actie andere aan de sociale participatie van burgers en de aanpak van sociale kinderen. Met het ingezamelde geld steunt Kinderpostzegels ieder problemen. www.verwey-jonker.nl jaar honderden projecten in binnen- en buitenland waarin kinderen voorop staan. Het gaat om kinderen die slachtoffer zijn van geweld, discriminatie of armoede en kinderen die ernstig ziek of gehandicapt zijn. Door Kinderen in Tel komen de leefsituatie en rechten van kinderen hopelijk meer dan ooit bovenaan de politieke agenda te staan. Zie www.kinderpostzegels.nl.

UNICEF komt op voor de rechten van kinderen wereldwijd, dus ook in Nederland In Nederland ziet UNICEF toe op de implementatie van het Verdrag voor de Rechten van het Kind. Hoewel Nederland bekend staat om zijn kindvriendelijkheid, werd het door het VN-Comité inzake de Rechten van het Kind zowel in 1999 als in 2004 op de vingers getikt. Met het verdrag in de hand kunnen organisaties Nederland op zijn verantwoordelijkheden wijzen. Dat is nodig, want de armoede onder kinderen groeit. Ook het vreemdelingenbeleid en de positie

25 Verwey-Jonker Instituut

Deel 2: Het landelijk beeld

In dit deel van het databoek Kinderen in Tel 2007 presenteren we In deel 1 verantwoordden we de thema’s, onderwerpen en indicato- per thema de resultaten op landelijk, provinciaal en gemeentelijk ren en zetten we uiteen hoe deze tot stand zijn gekomen. In dit deel niveau. De thema’s zijn: geven we de landelijke stand van zaken weer van de twaalf thema’s over 2004 en 2005. Met uitzondering van het thema jeugdwerkloos- 1. Gezondheid heid: deze data waren (net als vorig jaar) op het moment van schrij- 2. Jeugdcriminaliteit/veiligheid ven van dit databoek nog niet beschikbaar over 2005; we hebben 3. Jeugdwerkloosheid daarom gebruik gemaakt van de gegevens over 2003 en 2004. 4. Kinderen die niet in een gezin opgroeien We geven de resultaten per thema weer. Ten eerste verwijzen we 5. Kinderen in achterstandswijken naar een kinderrecht uit het Internationaal Verdrag voor de Rechten 6. Kinderen in armoede van het Kind waar het thema betrekking op heeft. Vervolgens leggen 7. Kindermishandeling we uit voor welke indicator we binnen het thema gekozen hebben 8. Onderwijs en wat deze indicator inhoudt. Daarna presenteren we de gegevens, 9. Openbare speelruimte waarbij we de landelijk gemiddelde scores in 2004 en 2005 weerge- 10. Tienermoeders ven. Het betreft hier een absoluut landelijk gemiddelde: er is geen 11. Vrijetijdsbesteding wegingsfactor toegepast. Vervolgens gaan we in op de stand van 12. Jeugdparticipatie zaken op provinciaal en gemeentelijk niveau. Voor elk thema is in een kleurenkaartje van Nederland de stand van zaken in 2005 per provincie en per gemeente in beeld gebracht. Bij elk kleurenkaartje

27 staan tevens een provincierangorde en een overzicht van de tien minst goed scorende gemeenten. De ﬁguren en tabellen zijn voor- zien van een toelichting. Ten slotte volgt een statement van een persoon of organisatie die zijn visie geeft op de betekenis van de desbetreffende cijfers voor Nederland. In deel 3 bevindt zich een overzicht van alle provinciescores per indicator en alle gemeentescores per indicator.

28 THEMA: Gezondheid niet mogelijk omdat er op gemeentelijk en provinciaal niveau geen gegevens voorhanden zijn. Ook is er geen landelijk verzamelpunt. Tot het vijfde jaar houdt de schoolarts het gewicht van kinderen bij, Kinderrecht IVRK daarna wordt aan kinderen zelf gevraagd wat hun gewicht is. Kinde- Artikel 24 ren blijken er in hun antwoorden gemiddeld drie tot acht kilo naast te zitten. Deze gegevens zijn daarmee niet betrouwbaar. Ook andere Ieder kind heeft recht op de best mogelijke gezondheid en gezond- potentiële indicatoren blijken niet realiseerbaar. Omdat de belan- heidszorg. Nadruk ligt op vermindering van baby- en kindersterfte, op genbehartigingsorganisaties het echter wel belangrijk vinden om eerstelijnsgezondheidszorg, op voldoende voedsel en zuiver drink- een indicator voor gezondheid op te nemen, is er ook dit jaar voor water, op pre- en postnatale zorg voor moeders, op voorlichting over gekozen om tóch deze indicator op te nemen, maar voorzichtigheid gezondheid, over voeding, over de voordelen van borstvoeding en over hygiëne. Traditionele gebruiken die schadelijk zijn voor de gezondheid bij de interpretatie blijft geboden. moeten afgeschaft worden. De gegevens Het landelijk gemiddelde ligt in 2005 op 17,55 sterfgevallen per Indicator: Aantal 1- t/m 14-jarigen dat sterft 100.000 kinderen. In 2004 lag het aantal op 17,40. Omdat het hier Bij deze indicator gaat het om het aantal kinderen per 100.000 om kleine aantallen gaat, kunnen we stellen dat het aantal sterfge- kinderen tussen de 1 en 14 jaar dat jaarlijks sterft aan natuurlijke vallen gelijk is gebleven. en niet-natuurlijke doodsoorzaken. Het Centraal Bureau voor de Het provinciale plaatje ziet er anders uit dan in 2004. Toen had Statistiek (CBS) verzamelt gegevens over alle sterfgevallen die bij Zeeland het hoogste percentage kindersterfte (24,47), in 2005 is dat de gemeente worden gemeld. Omdat het absolute aantal kinderen Overijssel (23,31). Opvallend is de aanzienlijke daling in Drenthe in dat in Nederland sterft zeer klein is, is ervoor gekozen het aantal één jaar tijd, van 17,86 naar 9,52 sterfgevallen. sterfgevallen per 100.000 kinderen weer te geven. Aangezien er Zeven gemeenten hebben in 2005 meer dan honderd sterfgevallen maar weinig gemeenten in Nederland met meer dan 100.000 kin- per 100.000 kinderen. Dit zijn echter allemaal kleine gemeenten deren zijn, telt elk sterfgeval zwaar in deze indicator. In een ge- waar zich één of twee sterfgevallen hebben voorgedaan die een meente met duizend kinderen zal één extra sterfgeval de waarde dergelijke hoge score veroorzaken. De meeste gemeenten die in op deze indicator met een factor 100 doen stijgen. We mogen dan 2005 in de top tien van ‘hoogst scorende gemeenten’ staan, stonden ook niet te veel waarde hechten aan optredende veranderingen in in 2004 nog niet eens in de top 100. Andersom is dit ook het geval: kleine en middelgrote gemeenten. Na het verschijnen van het vorige de gemeenten die in 2004 een relatief hoog aantal sterfgevallen databoek is ons herhaaldelijk de vraag gesteld waarom we er voor kenden, hebben nu een laag aantal. Hieruit kunnen we aﬂeiden dat het thema ‘gezondheid’ niet voor gekozen hebben om de indicator deze indicator erg gevoelig is voor veranderingen en dat het daar- ‘lichaamsgewicht’ op te nemen, omdat dit wellicht meer over de door moeilijk is om conclusies te trekken op het laagste niveau: dat gezondheid van kinderen in Nederland zegt dan sterfte. Dit is echter van de gemeenten.

29 Rangorde Provincies, 2005

Provincie Aantal

Overijssel 23,31 Friesland 20,17 Zeeland 19,90 Noord-Holland 19,56 Flevoland 19,07 Gelderland 18,53 Groningen 17,74 Zuid-Holland 17,70 Utrecht 15,80 Noord-Brabant 14,91 Limburg 12,38 Drenthe 9,52

kindersterfte per 100.000 kinderen 2005 20,7 tot 23,4 (1) 17,9 tot 20,7 (5) 15,1 tot 17,9 (3) 12,3 tot 15,1 (2) 9,5 tot 12,3 (1)

Kindersterfte per 100.000 kinderen per provincie, 2005

30 Verwey-Jonker Instituut

Deel 3: De resultaten per provincie en gemeente

Dit deel bevat een illustratie van de scores van alle indicatoren per de indicatoren zijn een verkorte weergave. De precieze definiëring gemeente in grafieken. De gemeenten worden per provincie in alfa- en uitwerking per indicator is te vinden in deel 1. betische volgorde behandeld. De leeftijdscategorie waarop de indicatoren betrekking hebben loopt Hoe kunnen we de gegevens per grafiek nu interpreteren? van 0 tot en met 17 jaar. Als het gaat om een afwijkende leeftijdsca- Vorig jaar werd in de gemeentegrafieken en provinciegrafieken per tegorie, staat dit tussen haakjes achter de indicator vermeld. Rechts indicator steeds de afwijking van het landelijk gemiddelde per jaar van de grafiek staan de landelijk gemiddelde scores van 2004 en weergegeven. In deze grafieken was echter niet goed te zien of 2005. Bij één indicator, percentage werkloze jongeren, is afgeweken gemeenten het in het laatste jaar beter of slechter deden dan in het van deze jaartallen, en is gebruik gemaakt van gegevens van ach- voorgaande jaar, omdat het landelijk gemiddelde leidend was. tereenvolgens 2003 en 2004. Daarnaast staat voor iedere provincie de ranking per indicator vermeld. De scores lopen van 1 = de laagst Dit jaar is, in navolging van de Amerikaanse versie, ervoor gekozen scorende provincie, dat wil zeggen de provincie die er het minst om de percentuele verandering ten opzichte van het voorgaande goed voorstaat tot en met 12 = de hoogst scorende provincie, dat wil jaar grafisch weer te geven, waarbij in elke grafiek tevens de per- zeggen de provincie die er het beste voorstaat. In de grafiek zelf is centuele verandering van het landelijk gemiddelde is weergegeven. bovenaan in de kop de betreffende provincie vermeld, met tussen Aan de gemeentelijke grafieken gaat een provinciale grafiek vooraf, haakjes de overall ranking van de provincie. De overall ranking van waarbij aan de linkerzijde van de pagina de indicatoren zijn weerge- de provincie is gebaseerd op de gesommeerde z-scores van alle indi- geven. Hierbij is de volgorde van deel 1 aangehouden. De namen van catoren voor de twaalf provincies. In deel 1 is de methodologische

89 Bijlagen

Bijlage 1 bevat een overzichtstabel waarin per gemeente naast de Overall Ranking ook de rankings per indicator zijn weergegeven. De gemeenten zijn in de tabel gerang- schikt van de gemeente die het laagste dus het minste scoort naar de hoogst scorende gemeente, de gemeenten die het beter doen wat betreft deze indicator in vergelijking met de andere gemeenten.

Bijlage 2 bevat een overzichtstabel waarin per gemeente de scores per indicator zijn weergegeven.

Bijlage 3 bevat een overzichtstabel van de gegevens die in de graﬁeken zijn weergegeven. Dat zijn dus de gegevens van de percentuele veranderingen per gemeente per indicator tussen 2004 en 2005. In de tabel zijn wel waarden groter dan – 100% opgenomen. Als de waarde van een indicator in 2004 nul bedroeg en deze in 2005 wel een waarde had, is de verandering illustratief als – 100% vermeld.

90 Landelijk GRONINGEN Landelijk Indicatoren Ranking Provinciaal gemiddelde 2005 minder beter 2004 / 2005 . Speelruimte 55 / 52 11

Achterstandsleerlingen 24,82 / 22,58 6

Kindermishandeling 0,29 / 0,44 4

Kinderen in uitkeringsgezinnen 6,71 / 6,63 3

Kinderen in achterstandswijken 15,94 / 16,54 1

Kinderen in instituties 0,31 / 0,3 8

Werkloze jongeren 2,64 / 3,23 3

Met delict voor de rechter 3,25 / 3,32 4

Relatief verzuim 1,52 / 1,55 8

Tienermoeders 1,04 / 0,86 2

Zuigelingensterfte 3,9 / 4,44 4

Kindersterfte 17,4 / 17,55 1

-100% -80% -60% -40% -20% 0% 20% 40% 60% 80% 100%

Percentuele afwijking in 2005 ten opzichte van 2004

91 Landelijk Appingedam (21) Bedum (368) Gemeentelijk minder beter minder beter . . Speelruimte

Achterstandsleerlingen

Kindermishandeling

Kinderen in uitkeringsgezinnen

Kinderen in achterstandswijken

Kinderen in instituties

Werkloze jongeren

Met delict voor de rechter

Relatief verzuim

Tienermoeders

Zuigelingensterfte

Kindersterfte

-100% -80% -60% -40% -20% 0% 20% 40% 60% 80% 100% -100% -80% -60% -40% -20% 0% 20% 40% 60% 80% 100%

Percentuele afwijking in 2005 ten opzichte van 2004 Percentuele afwijking in 2005 ten opzichte van 2004

92 Bijlage 1: Overzichtstabel rankings gemeenten 2005

Overall Gemeente kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener ranking sterfte gensterfte voor rech- jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders ter wijken gezin handeling lingen 1 Rotterdam 172 250 5 11 88 8 1 42 1 15 199 1 2 ‘s-Gravenhage 80 189 2 39 148 22 6 29 4 16 52 9 3 Amsterdam 94 173 6 103 191 7 2 311 2 21 179 14 4 Schiedam 344 145 35 43 204 24 7 4 3 70 138 7 5 Reiderland 344 23 32 2 2 30 3 17 72 395 417 6 Heerlen 223 261 22 8 140 4 9 235 21 14 367 6 7 Roermond 100 200 38 14 93 13 20 180 12 5 377 24 8 Arnhem 199 48 33 32 50 29 3 26 25 64 407 11 9 Pekela 344 371 1 13 1 74 229 14 155 354 2 10 Almelo 44 269 25 19 45 27 22 49 31 33 184 18 11 Harlingen 344 136 27 22 3 12 57 257 68 283 96 17 12 Vlissingen 51 276 8 87 70 72 18 78 37 13 308 4 13 Emmen 228 179 147 15 132 54 65 75 52 1 373 66 14 Bolsward 22 67 34 40 5 41 7 305 131 239 134 15 Winschoten 68 12 13 10 44 81 40 158 82 98 389 13 16 Leeuwarden 226 134 15 29 71 40 8 10 92 177 381 19 17 Nijmegen 106 227 54 76 38 39 5 65 62 12 244 109 18 Hoogezand-Sappemeer 178 371 62 5 62 23 17 51 8 220 350 21 19 Dordrecht 196 216 31 28 49 47 25 13 10 401 314 12 20 Het Bildt 41 17 237 58 3 139 153 98 276 121 53 21 Appingedam 344 66 3 6 239 14 52 380 118 47 187 51 22 Groningen 119 182 110 108 75 25 4 54 108 59 307 34 23 Lelystad 222 59 16 25 209 64 23 53 40 429 15 24 Smallingerland 344 172 28 18 171 46 39 124 77 18 175 40 25 Utrecht 124 150 17 185 85 37 10 144 9 56 182 97 26 Enschede 114 115 76 127 222 16 12 41 29 329 46 27 Tilburg 207 169 24 137 130 28 28 39 49 25 189 60 28 Kerkrade 344 155 70 33 177 18 15 218 24 28 386 32 29 Zoetermeer 37 175 55 269 245 137 29 11 177 4 303 138 30 Helmond 157 223 43 47 180 44 46 67 30 58 158 36 31 Delfzijl 344 202 20 4 53 38 265 16 66 430 50 32 Stadskanaal 344 256 125 7 186 6 75 50 133 73 362 28 33 Den Helder 217 225 44 73 78 82 14 6 19 224 376 62

340 Overall Gemeente kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener ranking sterfte gensterfte voor rech- jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders ter wijken gezin handeling lingen 34 Leiden 212 253 88 211 27 51 19 9 59 135 95 88 35 Menterwolde 49 23 46 42 17 151 165 127 102 346 89 36 Gouda 225 245 9 140 105 92 45 2 86 67 127 37 Doesburg 42 82 14 82 185 79 73 58 56 39 230 120 38 Vlaardingen 177 195 83 71 202 311 13 5 7 195 296 112 39 Achtkarspelen 63 77 178 12 9 162 238 54 359 161 70 40 Hoogeveen 132 79 82 30 83 26 71 219 47 38 336 71 41 Hellevoetsluis 28 260 30 182 122 103 59 113 79 99 131 8 42 Ferwerderadiel 1 371 320 41 32 152 212 168 363 87 268 43 Capelle aan den IJssel 169 153 37 98 73 113 26 89 55 53 211 57 44 Middelburg 208 277 111 122 110 50 54 172 140 9 231 16 45 Weststellingwerf 46 371 262 50 266 10 108 171 87 416 249 3 46 Almere 167 98 47 70 183 129 33 36 64 40 339 72 47 Spijkenisse 118 118 135 93 144 119 31 43 20 50 203 81 48 Venlo 200 155 53 51 203 58 42 295 22 44 222 75 49 Brunssum 17 190 214 20 98 35 438 69 30 372 48 50 Zeist 138 58 10 253 4 311 78 102 250 163 330 208 51 Kollumerland c.a. 58 121 56 36 117 33 127 91 15 280 364 221 52 Zwolle 136 151 65 110 22 105 50 44 214 117 259 29 53 Delft 191 273 175 206 87 19 11 95 76 147 80 54 Eindhoven 150 139 74 99 145 65 24 92 38 176 285 58 55 Sneek 180 371 11 17 90 35 48 196 267 45 331 95 56 Kessel 4 5 166 171 311 450 449 352 262 123 10 57 Breda 165 252 51 92 57 108 34 128 150 23 132 94 58 Boxtel 8 69 39 232 18 311 113 221 113 240 188 191 59 Deventer 170 123 48 79 115 62 83 119 93 215 47 60 Leerdam 34 371 157 121 45 102 150 28 420 19 86 61 Bellingwedde 3 371 123 89 30 202 94 112 437 258 62 Zutphen 344 158 18 52 126 74 49 37 272 261 237 45 63 Haarlem 126 272 86 195 114 63 62 16 71 149 143 100 64 Alkmaar 147 224 73 117 120 80 51 23 116 83 240 87 65 Assen 179 267 64 21 77 49 60 132 302 84 393 31 66 Bergen op Zoom 171 127 90 91 197 84 67 76 32 167 287 54 67 Tiel 206 212 164 68 109 43 47 34 337 99 68 68 Medemblik 344 49 149 97 311 183 22 13 253 302 33 69 Vlieland 344 371 19 3 311 450 449 309 2 284 417 70 Dongeradeel 135 371 159 55 168 11 114 137 27 235 269 123

341 Overall Gemeente kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener ranking sterfte gensterfte voor rech- jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders ter wijken gezin handeling lingen 71 Maastricht 344 132 134 78 52 41 16 232 88 180 286 78 72 Hengelo 54 165 129 72 163 101 56 107 179 288 169 35 73 Hoorn 220 72 42 107 231 127 70 46 104 161 97 158 74 Maassluis 344 29 97 181 272 311 106 27 11 219 171 146 75 Boskoop 344 168 293 446 311 122 8 171 152 1 212 76 Oldebroek 122 42 69 271 14 311 379 391 80 223 61 30 77 Gorinchem 181 371 63 62 80 87 84 61 36 417 233 43 78 Veendam 344 89 45 9 129 88 63 164 60 208 442 151 79 Rucphen 97 36 122 57 311 189 220 23 90 48 417 80 Zwijndrecht 201 371 66 180 37 83 61 25 130 415 304 26 81 Rheden 194 157 93 172 12 93 82 63 190 175 208 238 82 Ouderkerk 5 371 282 393 311 434 194 216 3 136 83 Franekeradeel 107 210 101 65 221 68 132 77 147 169 281 44 84 Urk 27 146 105 283 311 393 251 43 211 8 99 85 Nieuwkoop 344 2 238 274 154 404 32 192 68 287 86 Zaanstad 95 213 99 208 271 56 37 260 48 92 139 169 87 ‘s-Hertogenbosch 218 268 23 134 103 78 44 90 91 87 340 163 88 De Marne 344 75 213 38 21 104 69 148 127 443 161 89 Coevorden 344 257 185 46 43 92 234 149 8 421 174 90 Renkum 144 231 71 155 5 311 110 133 342 214 198 207 91 Sittard-Geleen 227 176 120 67 95 89 27 383 134 134 192 49 92 Winterswijk 65 142 58 83 249 311 292 151 121 218 20 93 Grave 344 371 115 199 1 311 222 292 219 237 338 185 94 Ede 151 185 220 289 134 130 103 273 106 20 16 133 95 Amersfoort 224 206 67 149 141 107 64 100 187 187 41 105 96 Beverwijk 182 371 91 120 99 86 68 53 185 150 122 97 Dantumadeel 344 162 215 16 86 34 88 74 195 153 241 314 98 Steenwijkerland 344 35 72 48 174 60 125 316 183 203 228 114 99 Heerhugowaard 131 237 78 251 82 311 185 15 236 158 42 111 100 Vlagtwedde 344 371 85 24 75 169 80 142 101 419 56 101 Alphen aan den Rijn 221 95 60 207 47 311 111 12 230 60 355 189 102 Eemsmond 344 371 162 35 213 20 116 131 199 257 223 67 103 Heemskerk 189 244 245 230 106 42 66 24 83 213 326 147 104 Loppersum 35 371 151 37 36 120 233 381 304 83 188 105 Veenendaal 219 129 152 239 276 111 58 252 141 186 10 102 106 Roosendaal 344 264 145 100 112 311 47 120 51 62 128 116 107 ‘s-Gravendeel 344 371 177 250 311 351 20 85 52 15 125

342 Overall Gemeente kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener ranking sterfte gensterfte voor rech- jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders ter wijken gezin handeling lingen 108 Moordrecht 344 371 12 352 311 221 14 101 13 417 109 Wieringermeer 52 133 253 184 70 121 55 351 24 401 176 110 Elburg 344 8 356 382 121 311 307 177 176 270 6 106 111 Rijswijk 185 41 98 192 253 311 21 116 72 122 436 224 112 Valkenburg aan de Geul 2 371 201 86 179 311 131 306 363 181 257 217 113 Heerenveen 344 275 80 61 151 59 85 93 222 65 341 154 114 Velsen 117 241 68 301 33 73 118 79 228 148 426 61 115 Harderwijk 62 214 41 233 195 311 143 187 99 69 117 186 116 Doetinchem 143 170 95 160 114 81 199 225 49 170 140 117 Terneuzen 215 280 130 69 69 71 72 83 95 390 352 113 118 Hilversum 123 283 104 227 48 85 101 298 210 115 62 84 119 Bodegraven 111 85 257 415 240 311 168 19 243 7 297 120 IJsselstein 198 279 79 357 275 311 97 181 206 120 4 237 121 Sliedrecht 344 226 52 259 30 311 207 18 44 420 72 363 122 Waalwijk 64 278 57 235 137 311 129 149 102 85 202 83 123 Culemborg 164 255 94 95 311 53 236 143 192 79 213 124 Alblasserdam 29 196 49 210 311 180 139 166 413 135 108 125 Twenterand 190 371 261 143 97 212 186 41 35 78 201 126 Enkhuizen 84 371 160 167 54 311 123 57 46 141 283 118 127 Grootegast 61 110 310 115 198 31 219 72 276 312 209 181 128 Haelen 344 37 61 193 6 311 187 428 368 22 280 417 129 Krimpen aan den IJssel 158 61 113 345 10 311 200 228 163 80 260 335 130 Oss 193 126 59 113 188 140 89 262 73 46 297 253 131 Neder-Betuwe 152 371 276 313 214 311 298 56 78 166 9 69 132 Heerde 87 125 50 315 17 311 373 349 45 197 305 115 133 Weesp 344 16 144 297 251 311 55 179 186 114 163 153 134 Leek 344 27 140 85 94 150 158 276 383 43 277 76 135 Nieuw-Lekkerland 344 73 308 428 311 266 320 97 147 2 184 136 Kampen 137 106 231 131 89 110 154 163 220 196 102 85 137 Beesel 344 114 158 130 311 133 201 158 351 85 37 138 Woudenberg 53 1 292 425 81 311 230 290 341 254 206 417 139 Scheemda 344 107 278 31 104 211 166 202 216 391 27 140 Voorst 14 21 161 373 8 311 376 288 297 332 441 370 141 Venray 344 262 103 124 260 69 115 159 126 165 76 280 142 Westervoort 344 40 170 168 311 109 170 215 76 64 357 143 Ridderkerk 195 46 181 255 121 95 160 75 125 360 220 144 Lemsterland 344 149 171 63 112 141 121 136 272 211

343 Overall Gemeente kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener ranking sterfte gensterfte voor rech- jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders ter wijken gezin handeling lingen 145 Zijpe 38 85 141 273 164 311 203 167 294 10 337 417 146 Landgraaf 344 238 138 44 84 311 36 414 201 27 383 168 147 Simpelveld 344 371 217 135 7 311 281 429 287 29 103 157 148 Weert 210 197 112 56 241 311 156 396 50 126 312 59 149 Dongen 130 86 186 254 311 210 81 173 179 116 149 150 Papendrecht 344 52 116 257 311 105 85 178 406 186 90 151 Apeldoorn 213 174 117 202 41 311 96 86 189 420 266 65 152 Ooststellingwerf 344 209 126 49 230 15 190 372 135 279 369 153 Noordoostpolder 86 163 203 80 238 139 112 134 310 277 332 55 154 Rozenburg 344 371 36 319 311 68 207 26 233 409 65 155 Staphorst 110 209 393 421 263 311 427 356 18 340 14 23 156 Meppel 344 101 96 64 160 94 124 271 266 278 235 135 157 Ermelo 129 194 127 356 11 311 198 183 327 111 204 200 158 Purmerend 344 92 109 186 194 115 77 314 90 164 250 155 159 Nieuwegein 60 248 107 320 61 311 79 246 119 105 342 198 160 Hardinxveld-Giessendam 101 70 270 407 311 421 127 198 373 12 159 161 Tholen 145 148 182 268 311 216 253 42 245 75 202 162 Strijen 344 39 4 375 136 401 64 432 71 151 417 163 Ameland 344 7 458 27 178 38 450 449 156 274 450 39 164 Oostﬂakkee 344 71 402 408 234 311 231 155 169 6 124 417 165 Druten 11 371 241 141 118 311 293 140 129 202 267 265 166 Littenseradiel 50 100 242 145 175 48 402 318 338 231 59 312 167 Nijefurd 6 371 376 45 117 137 432 334 37 387 417 168 Katwijk 344 266 191 422 189 311 289 45 65 162 36 137 169 Vught 344 9 21 205 43 311 276 400 400 95 396 187 170 Zandvoort 344 371 108 323 152 311 87 1 320 89 445 190 171 Oosterhout 214 88 106 139 66 311 134 122 110 198 313 366 172 Vianen 103 371 230 338 77 128 280 242 382 31 93 173 Obdam 15 371 291 361 311 450 101 264 60 107 174 Deurne 176 94 167 190 31 311 160 364 174 130 269 175 Opsterland 163 135 361 60 218 102 273 226 164 67 317 119 176 Leidschendam-Voorburg 344 282 173 260 127 100 32 129 262 215 176 150 177 Stede Broec 344 63 142 226 124 311 174 28 181 291 375 167 178 Geldrop-Mierlo 344 152 189 101 182 76 98 250 284 159 276 110 179 Oude IJsselstreek 344 54 266 231 311 157 146 125 361 69 232 180 Nieuwerkerk aan den 47 43 165 449 173 311 196 33 435 199 268 160 181 Roggel en Neer 344 32 436 166 2 311 450 449 359 375 248 255

344 Overall Gemeente kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener ranking sterfte gensterfte voor rech- jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders ter wijken gezin handeling lingen 182 Bunschoten 36 371 352 436 311 340 214 35 234 20 249 183 Goirle 344 191 180 312 55 311 204 112 261 262 25 184 Beek 344 113 297 166 226 311 80 231 224 138 30 239 185 Wûnseradiel 344 371 392 111 34 57 370 59 333 200 51 310 186 Bergambacht 344 371 236 402 311 387 66 207 17 49 283 187 Cuijk 344 371 154 77 311 117 299 81 251 252 82 188 Halderberge 344 371 197 238 99 311 126 111 74 136 197 104 189 Schoonhoven 344 371 287 237 108 311 155 21 96 50 417 190 Hattem 45 371 424 293 311 365 213 413 7 282 103 191 Swalmen 344 371 227 196 311 93 108 109 309 98 130 192 Graafstroom 344 97 445 427 311 439 34 124 330 5 417 193 Noord-Beveland 344 371 179 266 24 142 239 247 204 74 345 39 194 Etten-Leur 197 187 118 191 181 311 100 267 152 299 115 197 195 Schagen 344 371 137 223 111 311 94 35 165 91 173 349 196 Soest 72 371 204 194 58 311 150 178 321 221 47 247 197 Laarbeek 109 47 355 164 311 285 200 84 370 172 299 198 Leiderdorp 344 25 250 350 158 311 173 31 344 228 137 312 199 Wageningen 344 371 187 360 248 95 69 84 281 106 145 132 200 Waalre 20 121 435 125 311 148 319 426 344 38 230 201 Epe 168 371 29 306 135 311 308 191 115 88 155 292 202 Maasbracht 43 371 280 114 13 311 249 313 306 93 414 206 203 Duiven 78 217 136 173 311 149 277 412 171 71 259 204 Aalburg 344 371 235 240 132 437 342 100 41 77 73 205 Uden 102 271 216 150 109 311 99 224 138 140 298 195 206 Groenlo 82 371 153 292 311 311 325 227 356 144 22 207 Oldenzaal 166 148 269 90 28 106 146 240 318 306 344 278 208 Vaals 344 371 218 23 311 107 309 94 182 347 244 209 Hardenberg 108 112 232 183 184 159 236 255 170 96 154 293 210 Rhenen 344 74 414 302 256 311 145 408 33 55 183 92 211 Marum 344 62 176 27 311 208 406 185 318 162 417 212 Schiermonnikoog 344 371 7 1 311 450 449 458 454 417 213 Midden-Drenthe 344 65 212 75 199 149 267 197 337 81 193 294 214 Goes 184 254 155 133 155 61 119 322 289 303 403 139 215 Dirksland 344 56 296 391 311 433 330 153 386 323 5 216 Zederik 16 371 333 367 311 314 281 244 249 18 417 217 Borne 344 34 437 220 224 311 194 184 311 75 105 142 218 Lopik 344 141 326 442 311 242 225 111 17 337

345 Overall Gemeente kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener ranking sterfte gensterfte voor rech- jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders ter wijken gezin handeling lingen 219 Margraten 344 371 26 179 23 311 419 449 419 174 28 211 220 Langedijk 344 124 283 332 311 284 38 254 79 174 282 221 Oisterwijk 344 371 77 294 59 311 354 340 336 42 119 79 222 Schinnen 344 44 304 188 311 177 190 231 139 316 204 223 Neerijnen 344 138 277 288 116 309 291 57 82 91 417 224 Roerdalen 21 371 374 116 136 311 165 202 299 103 417 126 225 Gennep 77 371 263 126 46 311 142 402 120 248 134 337 226 Echt-Susteren 59 215 285 228 79 311 144 370 259 259 80 270 227 Nuth 344 371 311 54 311 338 377 331 31 88 215 228 Gilze en Rijen 128 202 206 197 128 311 135 130 117 394 364 229 Diemen 344 371 233 281 176 311 76 296 89 104 245 96 230 Cromstrijen 344 4 318 304 311 256 115 391 320 363 315 231 Stein 112 199 184 142 311 161 407 241 133 318 141 232 Valkenswaard 142 230 128 88 139 311 130 242 348 328 359 124 233 Zaltbommel 160 166 315 337 138 311 170 103 103 288 266 234 Hillegom 93 171 268 420 311 277 106 326 297 66 291 235 De Wolden 344 31 427 200 145 371 105 282 409 101 235 236 Zundert 344 371 102 224 72 311 241 312 175 256 46 264 237 Brummen 344 168 89 246 19 311 297 300 146 310 255 417 238 Werkendam 140 131 404 300 98 311 331 287 63 54 224 286 239 Geldermalsen 154 240 367 303 190 311 350 168 312 100 37 162 240 Rijnwoude 344 186 339 413 311 430 48 184 188 86 165 241 Zevenaar 156 246 183 105 233 311 140 154 323 130 371 223 242 Rijnwaarden 344 371 156 147 134 136 182 58 243 397 277 243 Wymbritseradiel 24 371 168 270 156 313 174 328 210 190 352 244 Buren 55 371 267 244 90 392 97 288 150 427 192 245 Baarn 344 87 133 157 116 311 186 217 362 181 301 246 Noorder-Koggenland 33 104 378 248 311 378 60 418 266 232 300 247 Landsmeer 344 371 273 218 104 311 205 449 437 3 453 157 248 Losser 344 371 229 170 91 66 280 258 235 346 106 199 249 Nunspeet 73 239 351 363 206 311 291 259 167 157 148 121 250 Barneveld 173 258 316 371 51 311 295 350 70 113 228 251 Pijnacker-Nootdorp 344 232 124 370 102 311 302 147 392 21 354 252 Beuningen 141 188 343 154 220 311 166 176 285 244 194 164 253 Uithoorn 66 228 114 341 311 252 416 296 142 296 254 Landerd 81 30 419 354 35 311 347 305 279 205 246 344 255 Scherpenzeel 344 13 248 403 311 440 379 270 124 45 417

346 Overall Gemeente kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener ranking sterfte gensterfte voor rech- jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders ter wijken gezin handeling lingen 256 Best 344 78 249 221 123 311 147 161 293 57 292 371 257 Millingen aan de Rijn 344 371 358 247 311 91 449 6 338 54 417 258 Montferland 186 235 305 175 311 191 248 144 154 167 347 259 Oudewater 344 14 163 396 311 386 403 307 315 40 417 260 Nijkerk 344 128 334 344 169 311 220 272 188 264 25 251 261 Skarsterlân 67 56 314 118 201 135 171 329 304 329 369 328 262 Aalten 139 109 223 277 211 311 322 362 208 61 213 263 263 Borger-Odoorn 344 371 332 34 67 218 318 301 279 311 248 264 Vlist 31 371 396 454 311 413 109 172 43 417 265 Veldhoven 105 371 328 169 60 311 188 283 332 77 275 131 266 Overbetuwe 211 371 146 263 20 311 179 310 358 275 221 216 267 Reimerswaal 344 235 407 366 311 159 87 67 365 254 170 268 Zevenhuizen-Moerkapelle 40 56 317 418 215 311 282 241 221 394 159 319 269 Veere 7 53 423 336 210 311 318 421 345 293 388 222 270 Giessenlanden 344 10 370 353 311 415 352 295 334 247 101 271 Brielle 74 38 92 325 170 311 254 142 434 265 447 333 272 Schouwen-Duiveland 175 102 252 363 311 253 148 191 204 418 193 273 Olst-Wijhe 88 371 234 177 255 311 244 381 291 352 44 172 274 Heusden 209 198 301 215 264 311 167 289 154 128 289 171 275 Zwartewaterland 146 248 194 333 311 287 285 211 305 81 318 276 Veghel 96 371 251 212 212 311 181 297 128 212 140 322 277 Maarssen 344 371 87 387 227 311 172 230 274 34 220 360 278 Dronten 203 116 298 158 68 161 90 98 290 397 451 256 279 Boarnsterhim 344 371 132 66 52 301 344 325 252 315 417 280 Hulst 344 193 219 148 101 311 278 361 200 345 291 63 281 Gaasterlân-Sleat 344 371 205 128 157 143 377 17 203 369 263 417 282 Opmeer 10 371 433 410 160 303 152 346 290 157 318 283 Steenbergen 344 371 364 198 311 232 126 162 241 141 227 284 Berkelland 204 202 40 201 311 300 366 256 411 278 332 285 Moerdijk 188 371 357 241 243 141 264 203 212 11 402 417 286 Menaldumadeel 75 371 373 136 205 151 372 173 155 123 201 417 287 Bergeijk 26 371 265 146 311 337 411 232 146 180 417 288 Kapelle 344 28 362 290 246 144 369 435 390 396 23 176 289 Woerden 133 242 202 404 311 235 239 314 94 111 374 290 Oostzaan 344 6 426 153 311 328 449 378 325 456 52 291 Wijchen 202 122 210 178 237 311 199 198 347 260 382 145 292 Wierden 9 371 375 307 267 311 247 209 218 238 306 417

347 Overall Gemeente kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener ranking sterfte gensterfte voor rech- jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders ter wijken gezin handeling lingen 293 Goedereede 344 33 264 435 311 366 175 131 435 309 294 Korendijk 344 371 196 284 311 323 204 286 109 183 295 Son en Breugel 344 156 240 109 96 311 217 118 398 239 265 305 296 Winsum 344 371 319 112 148 182 386 397 168 236 42 297 Tytsjerksteradiel 344 77 348 94 159 311 214 321 209 142 349 295 298 Loon op Zand 113 371 226 358 311 265 52 246 218 431 240 299 Wieringen 344 371 75 374 311 262 114 196 408 258 241 300 Boxmeer 161 233 294 174 125 311 251 359 245 336 156 144 301 Voorschoten 115 184 274 243 242 311 245 82 405 156 273 307 302 Westland 229 179 272 443 200 158 215 243 265 271 33 325 303 Alkemade 344 91 349 364 311 315 62 239 331 125 417 304 Bergen (NH) 344 68 169 276 150 311 299 282 349 210 273 305 Rijssen-Holten 344 371 381 343 250 311 349 270 105 378 35 91 306 Woudrichem 71 371 434 275 311 362 211 160 19 412 417 307 Gemert-Bakel 149 371 335 203 100 128 225 301 61 384 164 372 308 Anna Paulowna 344 371 309 347 311 227 104 193 78 196 339 309 Putten 344 207 192 437 229 311 384 169 159 189 149 196 310 Harenkarspel 344 19 398 372 166 311 423 237 360 63 216 345 311 Oud-Beijerland 125 218 148 378 228 311 274 143 440 289 82 320 312 West Maas en Waal 23 141 371 278 311 234 347 280 143 415 417 313 Ten Boer 344 24 448 59 120 356 449 324 354 114 417 314 Bussum 344 259 222 316 311 153 333 399 118 27 417 315 Liemeer 12 371 444 339 119 311 450 332 407 393 22 233 316 Geertruidenberg 344 371 84 261 258 311 223 245 114 207 353 281 317 Oirschot 91 159 299 298 311 397 371 251 311 93 350 318 Nederlek 344 112 200 444 311 229 192 182 420 237 319 Heythuysen 344 371 340 286 311 163 341 252 317 242 41 320 Wervershoof 344 371 289 394 311 381 110 123 48 366 279 321 Lingewaard 344 204 325 256 311 178 286 238 292 104 331 322 Ommen 18 371 300 317 97 126 321 279 313 209 423 275 323 Andijk 344 371 406 331 311 317 99 161 416 74 324 Lochem 344 51 131 258 67 311 329 338 379 193 361 288 325 Riethoven 344 371 121 299 311 268 254 205 190 160 365 326 Utrechtse Heuvelrug 344 270 190 398 21 311 184 264 343 273 334 243 327 Nederweert 83 371 360 267 311 409 374 39 355 126 417 328 Wijk bij Duurstede 134 205 303 385 269 311 327 284 369 122 152 329 Groesbeek 344 371 342 123 29 55 450 302 151 412 438 257

348 Overall Gemeente kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener ranking sterfte gensterfte voor rech- jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders ter wijken gezin handeling lingen 330 Haren 25 371 415 225 65 311 330 195 385 226 434 118 331 Ambt Montfort 344 371 453 144 311 326 336 237 269 39 143 332 Heemstede 48 371 209 327 149 311 332 162 453 342 34 417 333 Zeewolde 344 109 174 216 247 311 260 123 443 68 446 226 334 Hendrik-Ido-Ambacht 56 251 338 355 270 311 382 145 271 410 89 417 335 Haaksbergen 344 97 337 209 311 228 327 268 364 238 231 336 Noordenveld 162 371 286 106 217 138 246 261 417 97 310 225 337 Sluis 104 371 195 129 125 213 315 194 387 439 355 338 Breukelen 344 16 172 439 311 420 401 416 319 335 128 339 Meerssen 344 143 259 96 107 311 341 395 411 183 205 178 340 Maasdonk 344 371 421 288 124 342 390 213 151 58 194 341 Maasdriel 121 221 397 429 311 312 263 180 170 290 234 342 Huizen 344 183 211 348 172 311 176 324 322 116 129 367 343 Hellendoorn 344 274 119 242 208 311 339 308 223 301 178 274 344 Middelharnis 344 144 198 389 113 311 359 88 226 349 219 417 345 Laren 344 3 258 454 236 311 406 399 452 109 261 260 346 Texel 344 371 143 119 161 311 237 138 197 420 392 313 347 Liesveld 344 371 350 432 153 403 30 292 323 110 306 348 Waddinxveen 344 371 246 399 311 192 71 249 246 294 340 349 Haaren 70 105 425 309 76 311 438 365 364 255 92 329 350 Binnenmaas 89 64 418 383 311 375 125 415 178 351 353 351 Leeuwarderadeel 344 371 359 84 244 133 380 275 257 191 146 308 352 Helden 344 371 193 162 131 311 361 294 217 350 153 214 353 Drimmelen 344 192 247 377 268 311 290 156 248 298 133 323 354 Bergen (L) 344 371 228 187 311 209 415 107 242 343 209 355 Muiden 13 371 313 264 311 283 449 396 121 256 417 356 Westerveld 85 138 256 176 254 118 206 393 380 327 399 254 357 Boekel 344 371 388 388 311 399 433 5 404 94 417 358 Heumen 92 371 380 153 257 311 255 208 395 206 108 341 359 Haarlemmermeer 148 219 150 342 219 162 224 334 357 160 274 348 360 Ter Aar 344 371 260 409 311 425 96 442 24 417 361 Lingewaal 344 371 383 285 311 390 70 137 405 368 173 362 Borsele 344 82 387 346 311 398 269 283 414 65 361 363 Asten 344 371 306 189 311 279 256 273 229 195 246 364 De Ronde Venen 192 244 100 423 274 311 296 331 330 129 358 262 365 Zuidhorn 344 371 81 217 123 257 268 433 296 217 358 366 Tynaarlo 344 371 208 159 56 311 368 222 410 86 207 338

349 Overall Gemeente kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener ranking sterfte gensterfte voor rech- jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders ter wijken gezin handeling lingen 367 Heiloo 32 371 255 386 262 311 333 249 448 144 328 130 368 Bedum 39 371 331 102 40 311 259 434 441 385 136 417 369 Bronckhorst 90 80 389 310 311 428 215 308 348 322 373 370 Someren 344 371 336 296 311 324 307 145 284 70 417 371 Montfoort 79 371 372 328 311 429 227 374 236 63 417 372 Edam-Volendam 159 103 428 349 311 367 436 139 343 120 368 373 Raalte 99 371 307 311 235 311 195 369 234 380 107 327 374 Houten 216 177 408 397 311 275 323 414 137 84 298 375 Waterland 19 117 281 447 311 319 437 450 194 301 351 376 Onderbanken 344 371 446 151 153 311 238 422 316 32 90 417 377 Nuenen c.a. 344 164 244 214 216 311 175 326 424 299 242 378 Oegstgeest 116 371 366 401 26 311 396 136 447 339 118 362 379 Drechterland 98 161 413 236 259 311 405 206 319 402 225 284 380 Niedorp 344 371 345 280 147 306 392 277 36 214 417 381 Woensdrecht 344 371 385 234 156 311 226 335 122 225 227 271 382 Jacobswoude 344 371 321 279 311 436 157 339 371 73 303 383 Wognum 344 371 442 390 32 311 270 427 384 11 417 384 Slochteren 76 371 302 81 157 258 346 402 379 390 331 385 Wormerland 344 19 386 322 311 310 424 335 267 319 417 386 Berkel en Rodenrijs 344 371 354 379 311 138 373 394 376 57 182 387 Westvoorne 344 371 391 434 16 311 305 266 255 398 324 218 388 Dalfsen 155 119 288 329 311 412 382 370 300 127 417 389 Abcoude 30 371 449 330 147 311 424 431 451 222 26 246 390 Noordwijk 344 371 344 384 39 311 358 40 404 295 385 252 391 Sint Anthonis 344 11 368 282 133 122 343 412 387 366 374 417 392 Hof van Twente 183 371 369 308 311 240 185 269 321 379 289 393 Roosendaal en Nispen 153 220 279 219 223 311 357 420 377 230 226 272 394 Albrandswaard 344 371 384 265 261 311 272 417 247 51 327 180 395 Gulpen-Wittem 344 61 440 138 311 248 413 258 184 422 417 396 Aa en Hunze 120 371 382 74 142 146 271 339 365 287 406 359 397 Horst aan de Maas 344 229 347 324 196 311 288 394 240 263 270 179 398 De Bilt 344 263 239 340 63 311 164 348 393 173 300 356 399 Bladel 344 181 324 245 165 311 410 274 260 377 295 268 400 Ubbergen 344 371 447 326 15 155 364 135 436 335 357 229 401 Mill en Sint Hubert 344 91 365 252 311 345 405 253 374 229 417 402 Lith 344 371 429 334 311 389 345 66 201 404 219 403 Meerlo-Wanssum 344 371 224 161 25 311 294 423 233 347 428 417

350 Overall Gemeente kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener ranking sterfte gensterfte voor rech- jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders ter wijken gezin handeling lingen 404 Bernheze 174 371 363 351 273 311 304 354 263 227 168 342 405 Heel 344 371 295 164 9 311 432 419 382 258 455 417 406 Teylingen 344 265 207 376 193 311 355 189 386 250 152 417 407 Graft-De Rijp 344 21 432 454 91 394 418 389 392 185 417 408 Dinkelland 69 248 327 295 311 416 430 376 383 166 417 409 Voerendaal 344 371 411 156 311 325 363 366 26 411 417 410 Bleiswijk 344 371 188 416 311 261 210 340 308 398 290 411 Arcen en Velden 344 371 254 213 311 201 449 354 400 325 148 412 Reusel-De Mierden 344 371 275 272 311 411 193 353 316 309 343 413 Hunsel 344 371 439 262 311 391 378 356 314 29 417 414 Cranendonck 344 371 400 229 311 233 337 275 232 271 417 415 Aalsmeer 344 211 322 406 162 311 336 360 317 108 413 302 416 Barendrecht 205 222 353 417 167 311 407 376 367 286 177 316 417 Bennebroek 344 371 399 454 311 450 117 449 247 243 77 418 Blaricum 344 371 221 369 311 193 388 445 107 378 261 419 Zoeterwoude 344 27 451 381 36 311 450 367 456 285 165 417 420 Wassenaar 127 371 243 412 311 269 244 429 333 448 250 421 Amstelveen 187 281 312 359 232 311 197 398 428 119 365 276 422 Schermer 344 371 438 249 311 435 449 298 326 32 417 423 Leusden 344 236 401 405 311 353 385 439 313 200 166 424 Uitgeest 57 371 412 424 53 311 374 353 372 407 253 417 425 Reeuwijk 344 371 409 438 311 422 73 229 294 425 417 426 Beemster 344 45 450 380 92 311 450 426 446 358 53 417 427 Sint-Oedenrode 344 371 443 365 311 263 216 300 322 333 346 428 Eemnes 344 371 271 369 311 385 343 408 113 400 285 429 Bergschenhoek 344 82 329 426 311 388 389 361 341 433 324 430 Bernisse 344 371 422 433 96 250 387 157 217 440 417 431 Noordwijkerhout 344 371 139 445 311 243 223 438 281 408 417 432 Baarle-Nassau 344 371 431 305 311 450 357 278 362 293 177 433 Maasbree 344 100 452 205 154 311 418 449 431 399 56 417 434 Lisse 344 180 225 419 146 311 417 278 420 307 321 417 435 Tubbergen 344 371 405 400 311 441 410 303 388 55 417 436 Castricum 344 371 390 411 64 311 316 188 422 272 234 417 437 Meijel 344 371 323 291 311 360 449 388 132 212 417 438 Mook en Middelaar 344 371 377 104 311 352 355 371 395 384 417 439 Loenen 344 371 290 318 192 311 335 425 401 381 74 417 440 Wester-Koggenland 344 371 330 441 131 344 303 373 357 264 417

351 Overall Gemeente kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener ranking sterfte gensterfte voor rech- jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders ter wijken gezin handeling lingen 441 Sevenum 344 50 284 314 225 311 395 351 409 367 449 417 442 Naarden 344 371 341 430 311 346 293 423 112 405 327 443 Ouder-Amstel 344 371 394 415 311 334 449 315 360 444 99 444 Haarlemmerliede c.a. 344 371 410 454 311 286 141 350 389 458 204 445 Thorn 344 371 457 53 42 311 450 449 329 372 348 417 446 Eersel 344 371 346 222 74 311 348 409 355 282 432 417 447 Renswoude 344 371 455 454 311 450 358 132 268 191 417 448 Bloemendaal 344 94 441 440 252 311 414 205 455 302 251 417 449 Wijdemeren 344 371 420 392 265 311 320 384 406 110 424 205 450 Eijsden 344 371 454 132 311 400 449 427 172 356 305 451 Zeevang 344 371 403 454 152 450 375 444 100 417 452 Terschelling 344 371 199 454 187 86 450 449 425 420 112 417 453 Heeze-Leende 344 371 416 321 207 311 363 368 375 368 320 321 454 Alphen-Chaam 344 371 395 396 311 383 304 403 391 370 417 455 Midden-Delﬂand 344 160 430 448 311 431 328 430 403 380 417 456 Hilvarenbeek 344 371 379 335 311 426 404 421 353 452 334 457 Bunnik 344 131 417 431 143 311 408 397 454 324 410 417 458 Rozendaal 344 371 456 454 311 450 449 458 145 457 417

352 Bijlage 2: Overzichtstabel scores indicatoren per gemeente 2005

Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- KK in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 1 Rotterdam 17,90 3,01 5,43% 7,19% 0,36% 63,71% 26,40% 0,69% 58,79% 4,16% 61 2,61% 2 ‘s-Gravenhage 35,21 4,26 5,93% 5,28% 0,18% 44,75% 14,52% 0,76% 44,39% 3,86% 98 1,85% 3 Amsterdam 29,24 4,69 5,41% 3,54% 0,11% 65,82% 16,80% 0,22% 50,11% 3,25% 63 1,78% 4 Schiedam 0,00 5,56 4,39% 5,12% 0,09% 44,31% 13,52% 1,23% 45,80% 1,76% 71 2,02% 5 Reiderland 0,00 15,38 4,44% 8,87% 0,00% 96,37% 8,69% 1,28% 34,33% 1,73% 32 0,00% 6 Heerlen 7,63 2,57 4,74% 7,78% 0,19% 74,41% 12,99% 0,31% 33,20% 4,35% 36 2,05% 7 Roermond 27,93 3,98 4,37% 6,85% 0,35% 52,77% 9,58% 0,37% 36,05% 6,57% 35 1,49% 8 Arnhem 13,92 11,21 4,44% 5,60% 0,64% 38,50% 15,35% 0,83% 32,10% 1,91% 30 1,83% 9 Pekela 0,00 0,00 6,01% 6,92% 0,00% 99,86% 6,06% 0,31% 35,60% 1,10% 39 2,53% 10 Almelo 46,62 2,26 4,59% 6,31% 0,77% 39,45% 9,31% 0,67% 30,57% 3,02% 62 1,61% 11 Harlingen 0,00 5,88 4,57% 6,04% 3,96% 58,99% 6,64% 0,28% 25,52% 0,60% 82 1,62% 12 Vlissingen 43,32 2,07 5,40% 3,88% 0,44% 20,82% 9,89% 0,58% 28,98% 4,35% 46 2,16% 13 Emmen 5,49 4,53 3,00% 6,68% 0,21% 27,95% 6,42% 0,58% 27,02% 10,36% 35 1,05% 14 Bolsward 61,24 8,70 4,43% 5,21% 0,00% 72,70% 7,78% 1,08% 13,17% 1,25% 54 0,71% 15 Winschoten 37,74 17,96 4,96% 7,32% 0,77% 18,37% 7,80% 0,40% 24,51% 1,42% 33 1,79% 16 Leeuwarden 7,41 5,95 4,94% 5,75% 0,44% 32,41% 13,18% 1,05% 23,65% 1,02% 34 1,59% 17 Nijmegen 26,60 3,46 4,00% 4,03% 0,90% 32,53% 14,68% 0,62% 26,14% 4,39% 54 0,77% 18 Hoogezand-Sappemeer 17,40 0,00 3,81% 8,45% 0,52% 44,36% 10,06% 0,66% 37,55% 0,81% 39 1,53% 19 Dordrecht 14,44 3,67 4,49% 5,85% 0,65% 30,32% 9,16% 0,95% 36,38% 0,12% 45 1,81% 20 Het Bildt 47,48 16,39 2,39% 4,50% 0,00% 88,21% 4,12% 0,41% 23,04% 0,62% 74 1,22% 21 Appingedam 0,00 8,93 5,70% 8,00% 0,04% 51,68% 6,93% 0,12% 21,90% 2,26% 62 1,24% 22 Groningen 23,00 4,46 3,35% 3,46% 0,42% 44,11% 15,12% 0,65% 22,46% 1,99% 46 1,33% 23 Lelystad 7,73 9,85 4,88% 5,96% 0,08% 24,11% 9,20% 0,66% 28,72% 24 1,76% 24 Smallingerland 0,00 4,70 4,56% 6,46% 0,14% 30,98% 7,91% 0,48% 24,94% 3,61% 63 1,30% 25 Utrecht 22,35 5,46 4,84% 2,47% 0,39% 35,42% 12,12% 0,43% 37,05% 2,05% 63 0,84% 26 Enschede 24,76 6,76 3,67% 3,10% 0,06% 50,06% 11,67% 0,70% 31,20% 43 1,26% 27 Tilburg 12,49 4,78 4,61% 2,99% 0,22% 38,67% 8,77% 0,71% 27,17% 3,11% 62 1,12% 28 Kerkrade 0,00 5,35 3,70% 5,58% 0,13% 49,33% 10,53% 0,32% 32,15% 3,06% 34 1,35% 29 Zoetermeer 48,56 4,66 3,93% 1,88% 0,04% 5,25% 8,71% 1,05% 18,48% 6,85% 46 0,69% 30 Helmond 19,04 3,51 4,25% 4,96% 0,13% 31,19% 7,33% 0,61% 30,89% 2,00% 66 1,32% 31 Delfzijl 0,00 3,97 4,81% 8,61% 0,00% 28,09% 7,93% 0,27% 34,77% 1,86% 24 1,24% 32 Stadskanaal 0,00 2,79 3,15% 7,89% 0,11% 69,54% 6,05% 0,66% 21,06% 1,72% 37 1,41% 33 Den Helder 10,40 3,48 4,24% 4,23% 0,42% 16,56% 10,67% 1,13% 33,50% 0,79% 35 1,08% 34 Leiden 11,67 2,84 3,58% 2,28% 1,14% 28,91% 9,69% 1,07% 26,43% 1,23% 82 0,88% 35 Menterwolde 45,43 15,38 4,18% 5,13% 0,00% 49,62% 3,86% 0,39% 21,34% 1,39% 40 0,87%

353 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- KK in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 36 Gouda 7,56 3,04 5,23% 2,97% 0,29% 13,77% 7,39% 1,34% 24,12% 93 0,73% 37 Doesburg 46,99 7,94 4,95% 3,93% 0,11% 19,60% 6,09% 0,65% 26,56% 2,52% 56 0,75% 38 Vlaardingen 17,59 4,08 3,63% 4,27% 0,09% 0,00% 11,47% 1,17% 39,64% 0,93% 47 0,77% 39 Achtkarspelen 39,30 8,15 2,78% 7,05% 0,00% 61,21% 3,68% 0,30% 26,78% 0,31% 65 1,02% 40 Hoogeveen 21,55 8,12 3,64% 5,67% 0,40% 39,76% 6,17% 0,32% 27,49% 2,56% 42 1,02% 41 Hellevoetsluis 57,43 2,61 4,50% 2,50% 0,24% 11,78% 6,59% 0,50% 24,85% 1,42% 72 1,94% 42 Ferwerderadiel 178,15 0,00 1,91% 5,20% 0,00% 37,37% 3,85% 0,32% 19,07% 0,31% 86 0,37% 43 Capelle aan den IJssel 18,10 5,38 4,37% 3,67% 0,43% 9,49% 9,14% 0,55% 26,72% 2,09% 59 1,18% 44 Middelburg 12,47 2,02 3,31% 3,25% 0,28% 29,15% 6,88% 0,38% 20,78% 4,61% 56 1,68% 45 Weststellingwerf 45,87 0,00 2,21% 4,89% 0,02% 59,76% 4,80% 0,38% 24,03% 0,02% 53 2,47% 46 Almere 18,17 7,36 4,16% 4,31% 0,12% 6,28% 8,37% 0,74% 25,84% 2,45% 41 0,99% 47 Spijkenisse 23,73 6,42 3,07% 3,73% 0,18% 7,58% 8,46% 0,69% 33,44% 2,11% 60 0,93% 48 Venlo 13,65 5,35 4,02% 4,84% 0,09% 26,52% 7,75% 0,24% 32,38% 2,35% 58 0,97% 49 Brunssum 67,37 4,26 2,49% 6,24% 0,00% 13,14% 8,10% 0,02% 25,51% 3,06% 35 1,25% 50 Zeist 20,33 9,87 5,20% 1,98% 3,83% 0,00% 5,95% 0,52% 15,27% 1,08% 43 0,51% 51 Kollumerland c.a. 41,29 6,37 3,91% 5,35% 0,26% 37,10% 4,35% 0,54% 34,85% 0,61% 37 0,48% 52 Zwolle 20,84 5,43 3,77% 3,43% 1,39% 11,53% 7,07% 0,68% 16,72% 1,33% 52 1,36% 53 Delft 15,27 2,12 2,79% 2,33% 0,37% 47,32% 11,85% 0,53% 24,96% 68 0,93% 54 Eindhoven 19,54 5,74 3,68% 3,67% 0,18% 23,34% 9,18% 0,54% 28,89% 1,02% 48 1,12% 55 Sneek 17,05 0,00 5,06% 6,50% 0,36% 35,84% 7,21% 0,35% 14,77% 2,28% 43 0,85% 56 Kessel 133,16 21,74 2,84% 2,63% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 10,56% 0,68% 74 1,83% 57 Breda 18,22 2,92 4,07% 3,76% 0,55% 10,28% 8,26% 0,47% 20,24% 3,15% 72 0,85% 58 Boxtel 98,19 8,52 4,31% 2,14% 1,58% 0,00% 4,72% 0,32% 22,33% 0,73% 62 0,54% 59 Deventer 18,07 6,34 4,14% 3,97% 0,27% 24,37% 5,73% 0,49% 23,54% 58 1,25% 60 Leerdam 50,51 0,00 2,87% 3,26% 0,00% 31,19% 4,89% 0,42% 31,28% 0,00% 123 0,88% 61 Bellingwedde 137,46 0,00 3,17% 3,79% 0,00% 38,25% 2,98% 0,53% 22,33% 21 0,38% 62 Zutphen 0,00 5,27 4,83% 4,84% 0,23% 20,35% 7,09% 0,72% 14,61% 0,68% 55 1,26% 63 Haarlem 22,13 2,14 3,60% 2,40% 0,27% 24,17% 6,52% 0,93% 25,44% 1,13% 70 0,84% 64 Alkmaar 19,75 3,50 3,69% 3,29% 0,25% 19,50% 7,02% 0,86% 22,00% 1,58% 54 0,88% 65 Assen 17,24 2,46 3,79% 6,23% 0,42% 29,64% 6,58% 0,46% 13,25% 1,57% 33 1,35% 66 Bergen op Zoom 17,98 6,12 3,57% 3,76% 0,10% 16,03% 6,30% 0,58% 30,21% 1,06% 48 1,21% 67 Tiel 12,54 3,75 2,85% 4,35% 0,00% 10,16% 7,66% 0,67% 29,50% 0,38% 81 1,02% 68 Medemblik 0,00 11,11 2,96% 3,69% 0,00% 0,00% 3,34% 0,86% 35,80% 0,70% 46 1,33% 69 Vlieland 0,00 0,00 4,81% 8,85% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 13,01% 9,63% 49 0,00% 70 Dongeradeel 21,30 0,00 2,86% 4,67% 0,15% 59,01% 4,70% 0,45% 31,44% 0,74% 51 0,74% 71 Maastricht 0,00 5,99 3,08% 3,98% 0,60% 31,80% 10,18% 0,31% 23,89% 1,01% 48 0,95% 72 Hengelo 42,57 4,97 3,13% 4,23% 0,16% 12,41% 6,69% 0,51% 18,43% 0,57% 64 1,32% 73 Hoorn 8,09 8,39 4,25% 3,47% 0,05% 6,29% 6,19% 0,67% 22,67% 1,08% 81 0,64% 74 Maassluis 0,00 14,01 3,48% 2,51% 0,01% 0,00% 4,83% 0,82% 36,16% 0,81% 64 0,66%

354 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- KK in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 75 Boskoop 0,00 4,81 2,01% 0,65% 0,00% 0,00% 4,51% 1,08% 18,96% 1,11% 211 0,50% 76 Oldebroek 22,93 11,76 3,74% 1,88% 1,93% 0,00% 1,39% 0,10% 24,59% 0,80% 95 1,35% 77 Gorinchem 16,75 0,00 3,79% 4,43% 0,41% 15,38% 5,67% 0,63% 28,98% 0,02% 56 1,27% 78 Veendam 0,00 7,66 4,20% 7,62% 0,22% 15,07% 6,51% 0,39% 26,41% 0,85% 19 0,65% 79 Rucphen 28,68 12,58 3,17% 4,50% 0,00% 0,00% 3,23% 0,32% 32,34% 1,49% 101 0,00% 80 Zwijndrecht 13,38 0,00 3,76% 2,51% 0,92% 16,24% 6,55% 0,85% 21,15% 0,03% 46 1,45% 81 Rheden 14,75 5,28 3,52% 2,63% 2,16% 13,52% 5,73% 0,62% 17,78% 1,02% 60 0,43% 82 Ouderkerk 127,55 0,00 2,12% 1,12% 0,00% 0,00% 0,50% 0,35% 16,58% 181 0,70% 83 Franekeradeel 26,07 3,79 3,46% 4,39% 0,06% 21,60% 4,23% 0,58% 20,32% 1,06% 49 1,27% 84 Urk 57,71 5,56 3,40% 1,81% 0,00% 0,00% 1,27% 0,29% 28,09% 0,84% 141 0,84% 85 Nieuwkoop 0,00 31,50 2,38% 1,87% 0,00% 1,23% 1,11% 0,74% 17,66% 93 0,33% 86 Zaanstad 29,01 3,72 3,47% 2,30% 0,02% 27,43% 8,00% 0,27% 27,26% 1,48% 71 0,62% 87 ‘s-Hertogenbosch 9,19 2,43 4,62% 3,03% 0,30% 19,63% 7,57% 0,55% 23,67% 1,55% 41 0,63% 88 De Marne 0,00 8,20 2,51% 5,30% 0,00% 46,15% 4,86% 0,61% 20,30% 1,27% 19 0,63% 89 Coevorden 0,00 2,75 2,69% 5,05% 0,00% 31,48% 5,10% 0,31% 20,29% 4,81% 26 0,59% 90 Renkum 19,82 3,29 3,69% 2,79% 3,68% 0,00% 4,73% 0,46% 11,03% 0,83% 61 0,51% 91 Sittard-Geleen 6,64 4,61 3,22% 4,37% 0,34% 15,01% 9,13% 0,12% 21,05% 1,23% 62 1,25% 92 Winterswijk 39,11 5,68 3,86% 3,93% 0,03% 0,00% 2,19% 0,42% 21,60% 58 1,59% 93 Grave 0,00 0,00 3,28% 2,38% 6,24% 0,00% 2,81% 0,24% 16,41% 0,74% 42 0,56% 94 Ede 19,54 4,39 2,45% 1,78% 0,20% 6,19% 4,86% 0,27% 22,53% 3,35% 131 0,71% 95 Amersfoort 7,59 3,90 3,75% 2,85% 0,19% 10,47% 6,45% 0,52% 17,83% 0,98% 105 0,82% 96 Beverwijk 16,49 0,00 3,56% 3,26% 0,00% 12,93% 5,41% 0,61% 26,87% 0,99% 68 0,75% 97 Dantumadeel 0,00 5,03 2,48% 6,52% 0,37% 36,08% 5,19% 0,60% 17,51% 1,11% 54 0,28% 98 Steenwijkerland 0,00 12,63 3,69% 4,95% 0,14% 25,98% 4,43% 0,21% 18,26% 0,89% 56 0,77% 99 Heerhugowaard 21,70 3,19 3,65% 1,98% 0,41% 0,00% 3,30% 0,93% 15,76% 1,09% 104 0,77% 100 Vlagtwedde 0,00 0,00 3,62% 5,98% 0,00% 19,93% 3,59% 0,57% 20,72% 1,40% 27 1,20% 101 Alphen aan den Rijn 7,76 7,51 3,82% 2,31% 0,74% 0,00% 4,73% 0,98% 15,99% 1,98% 38 0,54% 102 Eemsmond 0,00 0,00 2,85% 5,49% 0,08% 46,96% 4,65% 0,47% 17,31% 0,69% 57 1,05% 103 Heemskerk 15,71 3,05 2,32% 2,15% 0,29% 31,62% 6,39% 0,86% 24,50% 0,83% 43 0,66% 104 Loppersum 50,05 0,00 2,92% 5,31% 0,00% 35,77% 4,52% 0,31% 8,47% 0,53% 87 0,55% 105 Veenendaal 8,13 6,08 2,92% 2,07% 0,01% 9,84% 6,59% 0,29% 20,77% 0,99% 138 0,83% 106 Roosendaal 0,00 2,50 3,01% 3,66% 0,28% 0,00% 7,26% 0,48% 27,03% 1,94% 73 0,75% 107 ‘s-Gravendeel 0,00 0,00 2,79% 1,99% 0,00% 0,00% 1,64% 0,87% 24,32% 2,10% 131 0,73% 108 Moordrecht 0,00 0,00 5,00% 1,32% 0,00% 0,00% 2,83% 0,94% 22,93% 133 0,00% 109 Wieringermeer 43,12 5,99 2,26% 2,47% 0,00% 20,99% 4,51% 0,65% 10,58% 3,15% 31 0,58% 110 Elburg 0,00 19,69 1,74% 1,18% 0,25% 0,00% 2,05% 0,38% 18,52% 0,65% 170 0,80% 111 Rijswijk 16,05 11,83 3,47% 2,42% 0,03% 0,00% 9,53% 0,49% 25,28% 1,30% 21 0,47% 112 Valkenburg aan de Geul 160,71 0,00 2,57% 3,90% 0,13% 0,00% 4,25% 0,22% 9,78% 1,00% 52 0,49% 113 Heerenveen 0,00 2,09 3,65% 4,45% 0,17% 26,24% 5,55% 0,53% 16,34% 1,86% 41 0,65%

355 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- KK in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 114 Velsen 24,19 3,11 3,75% 1,67% 1,01% 20,37% 4,57% 0,57% 16,01% 1,13% 25 1,09% 115 Harderwijk 39,73 3,68 4,28% 2,14% 0,10% 0,00% 4,02% 0,36% 23,03% 1,78% 75 0,56% 116 Doetinchem 19,93 4,75 3,50% 2,73% 0,00% 9,06% 5,84% 0,34% 16,19% 2,14% 64 0,68% 117 Terneuzen 10,93 1,84 3,12% 4,35% 0,46% 20,83% 6,13% 0,56% 23,41% 0,17% 39 0,77% 118 Hilversum 22,88 1,05 3,43% 2,16% 0,73% 15,59% 4,90% 0,23% 16,93% 1,33% 95 0,90% 119 Bodegraven 25,39 7,87 2,26% 0,95% 0,04% 0,00% 3,59% 0,88% 15,60% 143 0,31% 120 IJsselstein 14,20 1,94 3,65% 1,30% 0,01% 0,00% 4,99% 0,36% 17,11% 1,31% 179 0,43% 121 Sliedrecht 0,00 3,47 4,05% 1,95% 1,08% 0,00% 2,94% 0,88% 27,86% 0,00% 92 0,14% 122 Waalwijk 39,16 2,00 3,87% 2,12% 0,19% 0,00% 4,34% 0,42% 22,88% 1,57% 60 0,92% 123 Culemborg 18,23 2,80 3,50% 3,72% 0,00% 0,00% 6,89% 0,30% 20,62% 0,95% 89 0,50% 124 Alblasserdam 55,76 4,07 4,11% 2,29% 0,00% 0,00% 3,36% 0,44% 19,17% 0,06% 72 0,78% 125 Twenterand 15,51 0,00 2,23% 2,92% 0,00% 13,34% 2,90% 0,36% 28,40% 2,82% 90 0,52% 126 Enkhuizen 33,03 0,00 2,85% 2,67% 0,60% 0,00% 4,49% 0,65% 27,68% 1,20% 49 0,75% 127 Grootegast 40,18 6,94 1,93% 3,33% 0,10% 37,89% 2,85% 0,60% 14,44% 0,49% 60 0,57% 128 Haelen 0,00 12,35 3,81% 2,42% 2,92% 0,00% 3,25% 0,05% 9,38% 3,24% 49 0,00% 129 Krimpen aan den IJssel 19,02 9,80 3,29% 1,38% 2,45% 0,00% 3,02% 0,31% 19,30% 1,61% 52 0,23% 130 Oss 14,81 6,20 3,84% 3,36% 0,11% 3,95% 5,16% 0,27% 25,24% 2,26% 47 0,40% 131 Neder-Betuwe 19,53 0,00 2,15% 1,58% 0,08% 0,00% 2,15% 0,65% 24,88% 1,06% 141 1,02% 132 Heerde 31,10 6,29 4,08% 1,56% 1,64% 0,00% 1,45% 0,17% 27,83% 0,93% 46 0,76% 133 Weesp 0,00 16,48 3,01% 1,70% 0,03% 0,00% 6,86% 0,37% 17,87% 1,33% 64 0,65% 134 Leek 0,00 14,29 3,05% 3,91% 0,35% 2,72% 3,75% 0,26% 8,28% 2,38% 50 0,96% 135 Nieuw-Lekkerland 0,00 8,33 1,94% 0,86% 0,00% 0,00% 2,46% 0,21% 23,06% 1,14% 195 0,56% 136 Kampen 20,71 7,11 2,41% 3,06% 0,36% 9,93% 3,80% 0,39% 16,41% 0,93% 79 0,89% 137 Beesel 0,00 6,80 2,87% 3,06% 0,00% 0,00% 4,23% 0,34% 19,72% 0,34% 86 1,32% 138 Woudenberg 42,83 35,97 2,01% 0,88% 0,41% 0,00% 2,73% 0,24% 11,04% 0,70% 60 0,00% 139 Scheemda 0,00 7,09 2,14% 5,65% 0,00% 11,71% 2,90% 0,39% 17,21% 0,82% 33 1,43% 140 Voorst 75,23 15,63 2,85% 1,21% 2,69% 0,00% 1,41% 0,25% 13,43% 0,39% 19 0,13% 141 Venray 0,00 2,56 3,43% 3,22% 0,02% 21,59% 4,65% 0,40% 21,36% 1,07% 91 0,35% 142 Westervoort 0,00 11,98 2,81% 2,66% 0,00% 0,00% 4,80% 0,38% 16,71% 1,68% 94 0,17% 143 Ridderkerk 14,59 11,30 2,71% 1,96% 0,00% 7,06% 5,04% 0,40% 25,01% 1,28% 37 0,48% 144 Lemsterland 0,00 5,49 2,80% 4,43% 0,00% 9,75% 4,07% 0,48% 21,02% 51 0,51% 145 Zijpe 48,50 7,87 3,04% 1,87% 0,15% 0,00% 2,98% 0,39% 13,55% 4,55% 42 0,00% 146 Landgraaf 0,00 3,16 3,06% 5,08% 0,40% 0,00% 8,00% 0,07% 17,26% 3,07% 34 0,62% 147 Simpelveld 0,00 0,00 2,46% 3,02% 2,88% 0,00% 2,25% 0,05% 13,93% 3,06% 79 0,64% 148 Weert 12,33 4,06 3,31% 4,55% 0,04% 0,00% 3,79% 0,10% 27,14% 1,28% 45 1,12% 149 Dongen 21,80 7,81 2,69% 1,97% 0,00% 0,00% 2,92% 0,57% 18,78% 1,01% 75 0,65% 150 Papendrecht 0,00 10,50 3,25% 1,95% 0,00% 0,00% 4,84% 0,55% 18,44% 0,09% 62 0,87% 151 Apeldoorn 11,33 4,66 3,24% 2,37% 0,82% 0,00% 5,03% 0,55% 17,80% 0,00% 51 1,06% 152 Ooststellingwerf 0,00 3,83 3,14% 4,91% 0,05% 50,21% 3,22% 0,14% 21,04% 50 0,13%

356 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- KK in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 153 Noordoostpolder 31,99 5,00 2,55% 3,94% 0,04% 4,22% 4,72% 0,46% 12,95% 0,62% 42 1,20% 154 Rozenburg 0,00 0,00 4,39% 1,53% 0,00% 0,00% 6,28% 0,33% 31,89% 0,75% 30 1,06% 155 Staphorst 25,86 3,83 1,53% 0,93% 0,02% 0,00% 0,76% 0,16% 34,16% 0,37% 132 1,50% 156 Meppel 0,00 7,33 3,49% 4,42% 0,16% 13,47% 4,44% 0,27% 14,80% 0,62% 55 0,70% 157 Ermelo 21,81 4,08 3,14% 1,30% 2,25% 0,00% 3,03% 0,36% 12,02% 1,34% 60 0,52% 158 Purmerend 0,00 7,53 3,35% 2,47% 0,10% 8,69% 5,98% 0,22% 23,67% 1,07% 53 0,64% 159 Nieuwegein 40,40 3,03 3,37% 1,51% 0,53% 0,00% 5,93% 0,29% 21,80% 1,38% 41 0,53% 160 Hardinxveld-Giessendam 27,72 8,51 2,16% 0,98% 0,00% 0,00% 0,97% 0,47% 17,37% 0,25% 136 0,64% 161 Tholen 19,81 5,52 2,70% 1,90% 0,00% 0,00% 2,89% 0,28% 28,34% 0,72% 92 0,52% 162 Strijen 0,00 12,05 5,50% 1,21% 0,00% 5,26% 1,20% 0,62% 4,77% 1,75% 67 0,00% 163 Ameland 0,00 20,41 0,30% 5,93% 0,13% 35,03% 0,00% 0,00% 20,00% 0,64% 15 1,32% 164 Oostﬂakkee 0,00 8,40 1,47% 0,98% 0,05% 0,00% 2,73% 0,41% 19,03% 6,41% 73 0,00% 165 Druten 87,67 0,00 2,36% 2,95% 0,26% 0,00% 2,18% 0,44% 21,20% 0,89% 51 0,37% 166 Littenseradiel 43,50 7,35 2,35% 2,88% 0,14% 29,91% 1,14% 0,21% 11,33% 0,76% 96 0,28% 167 Nijefurd 103,63 0,00 1,65% 5,06% 0,00% 7,98% 4,13% 0,04% 11,48% 2,61% 34 0,00% 168 Katwijk 0,00 2,46 2,63% 0,92% 0,11% 0,00% 2,19% 0,68% 25,81% 1,08% 109 0,69% 169 Vught 0,00 19,53 4,79% 2,33% 0,78% 0,00% 2,30% 0,09% 7,00% 1,45% 32 0,55% 170 Zandvoort 0,00 0,00 3,36% 1,50% 0,17% 0,00% 5,32% 1,38% 12,35% 1,51% 17 0,54% 171 Oosterhout 11,00 7,68 3,39% 2,98% 0,48% 0,00% 4,19% 0,48% 22,34% 0,92% 45 0,13% 172 Vianen 27,46 0,00 2,41% 1,42% 0,00% 19,72% 4,34% 0,26% 15,60% 0,20% 111 0,85% 173 Obdam 75,13 0,00 2,02% 1,29% 0,00% 0,00% 0,00% 0,52% 14,81% 96 0,80% 174 Deurne 17,64 7,52 2,84% 2,43% 1,04% 0,00% 3,73% 0,15% 18,70% 73 0,37% 175 Opsterland 18,25 5,93 1,72% 4,45% 0,07% 11,91% 2,33% 0,31% 19,29% 1,80% 45 0,75% 176 Leidschendam-Voorburg 0,00 1,24 2,80% 1,94% 0,23% 12,77% 8,46% 0,47% 14,86% 0,82% 63 0,65% 177 Stede Broec 0,00 9,57 3,01% 2,16% 0,23% 0,00% 3,49% 0,80% 18,32% 0,57% 35 0,62% 178 Geldrop-Mierlo 0,00 5,39 2,64% 3,62% 0,12% 19,83% 4,97% 0,29% 14,06% 1,09% 50 0,77% 179 Oude IJsselstreek 0,00 10,36 2,18% 2,15% 0,00% 0,00% 3,75% 0,43% 21,51% 0,31% 93 0,45% 180 Nieuwerkerk aan den IJssel 45,72 11,67 2,84% 0,40% 0,14% 0,00% 3,09% 0,74% 4,60% 0,92% 51 0,64% 181 Roggel en Neer 0,00 12,99 1,10% 2,69% 4,91% 0,00% 0,00% 0,00% 10,20% 0,24% 53 0,40% 182 Bunschoten 48,96 0,00 1,75% 0,75% 0,00% 0,00% 1,77% 0,32% 29,45% 0,75% 122 0,40% 183 Goirle 0,00 4,22 2,73% 1,58% 0,56% 0,00% 2,96% 0,50% 14,92% 52 1,47% 184 Beek 0,00 6,85 1,97% 2,69% 0,06% 0,00% 5,86% 0,31% 16,20% 1,22% 111 0,42% 185 Wûnseradiel 0,00 0,00 1,54% 3,42% 0,98% 27,30% 1,49% 0,64% 11,69% 0,90% 99 0,28% 186 Bergambacht 0,00 0,00 2,40% 1,01% 0,00% 0,00% 1,32% 0,61% 17,08% 3,62% 99 0,34% 187 Cuijk 0,00 0,00 2,89% 4,00% 0,00% 0,00% 4,61% 0,23% 24,52% 0,71% 53 0,93% 188 Halderberge 0,00 0,00 2,60% 2,08% 0,32% 0,00% 4,37% 0,50% 25,02% 1,23% 61 0,82% 189 Schoonhoven 0,00 0,00 2,08% 2,08% 0,29% 0,00% 3,79% 0,87% 23,14% 99 0,00% 190 Hattem 46,19 0,00 1,24% 1,75% 0,00% 0,00% 1,51% 0,32% 6,19% 5,70% 49 0,83% 191 Swalmen 0,00 0,00 2,43% 2,40% 0,00% 0,00% 5,05% 0,51% 22,42% 0,50% 81 0,71%

357 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- KK in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 192 Graafstroom 0,00 7,46 0,93% 0,86% 0,00% 0,00% 0,35% 0,74% 21,54% 0,40% 177 0,00% 193 Noord-Beveland 0,00 0,00 2,74% 1,91% 1,32% 3,95% 2,63% 0,29% 17,16% 1,69% 40 1,32% 194 Etten-Leur 14,37 4,30 3,24% 2,43% 0,12% 0,00% 4,94% 0,27% 20,17% 0,54% 75 0,53% 195 Schagen 0,00 0,00 3,06% 2,19% 0,28% 0,00% 5,05% 0,74% 19,20% 1,48% 64 0,19% 196 Soest 37,41 0,00 2,55% 2,41% 0,53% 0,00% 3,87% 0,38% 12,30% 0,81% 101 0,41% 197 Laarbeek 26,05 11,24 1,74% 2,71% 0,00% 0,00% 2,22% 0,34% 24,47% 0,25% 64 0,31% 198 Leiderdorp 0,00 14,49 2,29% 1,33% 0,16% 0,00% 3,52% 0,75% 10,94% 0,79% 71 0,28% 199 Wageningen 0,00 0,00 2,65% 1,29% 0,03% 13,40% 6,27% 0,56% 14,17% 1,36% 69 0,71% 200 Waalre 65,27 6,37 1,11% 3,19% 0,00% 0,00% 3,92% 0,21% 5,30% 0,36% 107 0,45% 201 Epe 18,12 0,00 4,51% 1,61% 0,20% 0,00% 2,04% 0,35% 22,02% 1,52% 66 0,32% 202 Maasbracht 46,84 0,00 2,12% 3,34% 1,96% 0,00% 2,54% 0,22% 13,08% 1,48% 29 0,52% 203 Duiven 35,77 3,66 3,06% 2,59% 0,00% 0,00% 3,87% 0,26% 6,20% 1,03% 92 0,38% 204 Aalburg 0,00 0,00 2,40% 2,07% 0,00% 5,66% 0,36% 0,18% 22,94% 2,39% 90 0,98% 205 Uden 27,60 2,14 2,47% 2,85% 0,28% 0,00% 4,94% 0,31% 20,87% 1,20% 47 0,53% 206 Groenlo 34,58 0,00 2,90% 1,76% 0,00% 0,00% 2,02% 0,20% 16,01% 0,33% 69 1,53% 207 Oldenzaal 18,20 5,52 2,17% 3,78% 1,14% 11,16% 3,95% 0,30% 12,43% 0,51% 40 0,35% 208 Vaals 0,00 0,00 2,46% 6,03% 0,00% 0,00% 4,81% 0,22% 23,50% 1,00% 40 0,41% 209 Hardenberg 26,05 6,90 2,41% 2,48% 0,12% 0,34% 2,65% 0,28% 18,97% 1,43% 66 0,32% 210 Rhenen 0,00 8,23 1,35% 1,67% 0,02% 0,00% 3,96% 0,07% 29,84% 2,07% 62 0,86% 211 Marum 0,00 9,62 2,79% 5,93% 0,00% 0,00% 2,93% 0,08% 18,01% 0,45% 65 0,00% 212 Schiermonnikoog 0,00 0,00 5,41% 12,35% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 14 0,00% 213 Midden-Drenthe 0,00 9,12 2,51% 4,04% 0,09% 2,99% 2,45% 0,35% 11,41% 1,59% 61 0,32% 214 Goes 16,27 2,82 2,89% 3,03% 0,17% 24,66% 4,55% 0,20% 13,90% 0,53% 31 0,68% 215 Dirksland 0,00 10,00 1,97% 1,13% 0,00% 0,00% 0,58% 0,19% 20,15% 0,19% 44 2,07% 216 Zederik 72,94 0,00 1,86% 1,25% 0,00% 0,00% 1,99% 0,26% 15,55% 0,71% 125 0,00% 217 Borne 0,00 12,88 1,09% 2,22% 0,06% 0,00% 3,15% 0,36% 12,87% 1,68% 79 0,67% 218 Lopik 0,00 5,71 1,89% 0,69% 0,00% 0,00% 2,61% 0,31% 22,34% 128 0,22% 219 Margraten 0,00 0,00 4,59% 2,53% 1,38% 0,00% 0,98% 0,00% 5,78% 1,02% 113 0,51% 220 Langedijk 0,00 6,33 2,10% 1,45% 0,00% 0,00% 2,23% 0,71% 15,19% 1,65% 64 0,34% 221 Oisterwijk 0,00 0,00 3,66% 1,75% 0,53% 0,00% 1,63% 0,18% 11,42% 2,39% 74 0,94% 222 Schinnen 0,00 11,63 1,94% 2,45% 0,00% 0,00% 3,41% 0,36% 15,96% 1,22% 45 0,52% 223 Neerijnen 0,00 5,78 2,15% 1,78% 0,00% 8,01% 2,04% 0,24% 26,47% 1,58% 84 0,00% 224 Roerdalen 62,70 0,00 1,66% 3,30% 0,19% 0,00% 3,63% 0,34% 13,31% 1,39% 28 0,73% 225 Gennep 36,08 0,00 2,20% 3,12% 0,76% 0,00% 4,04% 0,08% 21,67% 0,71% 72 0,22% 226 Echt-Susteren 40,91 3,68 2,09% 2,16% 0,41% 0,00% 4,01% 0,14% 14,95% 0,69% 88 0,36% 227 Nuth 0,00 0,00 1,93% 4,69% 0,00% 0,00% 1,78% 0,13% 11,83% 3,05% 86 0,49% 228 Gilze en Rijen 21,98 3,97 2,54% 2,40% 0,23% 0,00% 4,18% 0,47% 21,97% 32 0,14% 229 Diemen 0,00 0,00 2,41% 1,83% 0,14% 0,00% 6,02% 0,24% 23,88% 1,38% 53 0,85% 230 Cromstrijen 0,00 24,19 1,91% 1,64% 0,00% 0,00% 2,50% 0,49% 7,75% 0,45% 37 0,28%

358 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- KK in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 231 Stein 24,98 4,03 2,69% 2,92% 0,00% 0,00% 3,71% 0,08% 15,61% 1,23% 45 0,68% 232 Valkenswaard 19,98 3,37 3,13% 3,82% 0,19% 0,00% 4,26% 0,30% 10,75% 0,41% 38 0,74% 233 Zaltbommel 18,59 4,94 1,92% 1,42% 0,19% 0,00% 3,56% 0,52% 22,70% 48 0,37% 234 Hillegom 29,27 4,74 2,17% 0,94% 0,00% 0,00% 2,30% 0,51% 12,10% 0,54% 93 0,32% 235 De Wolden 0,00 13,51 1,19% 2,38% 0,00% 3,60% 1,47% 0,51% 14,09% 0,07% 79 0,43% 236 Zundert 0,00 0,00 3,45% 2,18% 0,44% 0,00% 2,61% 0,22% 18,61% 0,69% 102 0,38% 237 Brummen 0,00 4,81 3,58% 2,02% 1,57% 0,00% 2,16% 0,23% 20,41% 0,50% 52 0,00% 238 Werkendam 20,18 6,06 1,44% 1,68% 0,33% 0,00% 1,86% 0,25% 25,88% 2,09% 57 0,33% 239 Geldermalsen 19,17 3,12 1,70% 1,65% 0,11% 0,00% 1,65% 0,38% 12,83% 1,41% 108 0,63% 240 Rijnwoude 0,00 4,31 1,82% 0,95% 0,00% 0,00% 0,67% 0,67% 18,13% 0,98% 86 0,63% 241 Zevenaar 19,14 3,04 2,70% 3,51% 0,05% 0,00% 4,09% 0,41% 12,24% 1,25% 36 0,48% 242 Rijnwaarden 0,00 0,00 2,88% 2,85% 0,00% 5,35% 4,15% 0,36% 26,43% 0,73% 32 0,35% 243 Wymbritseradiel 59,70 0,00 2,84% 1,88% 0,00% 1,01% 2,00% 0,38% 11,99% 0,84% 62 0,19% 244 Buren 42,27 0,00 2,18% 2,03% 0,00% 14,79% 1,28% 0,53% 13,93% 1,12% 25 0,54% 245 Baarn 0,00 7,69 3,08% 2,78% 0,26% 0,00% 3,29% 0,32% 9,90% 63 0,31% 246 Noorder-Koggenland 50,61 7,25 1,63% 2,00% 0,00% 0,00% 1,40% 0,64% 5,88% 0,66% 56 0,31% 247 Landsmeer 0,00 0,00 2,16% 2,23% 0,30% 0,00% 2,95% 0,00% 4,50% 7,89% 14 0,64% 248 Losser 0,00 0,00 2,42% 2,64% 0,36% 23,15% 2,27% 0,28% 15,76% 0,35% 79 0,53% 249 Nunspeet 37,14 3,13 1,75% 1,27% 0,09% 0,00% 2,19% 0,28% 19,09% 1,10% 68 0,75% 250 Barneveld 17,88 2,70 1,91% 1,22% 0,64% 0,00% 2,18% 0,17% 25,45% 75 0,46% 251 Pijnacker-Nootdorp 0,00 3,27 3,15% 1,24% 0,31% 0,00% 2,08% 0,43% 7,68% 122 0,18% 252 Beuningen 20,02 4,27 1,80% 2,80% 0,06% 0,00% 3,62% 0,38% 14,02% 0,72% 61 0,63% 253 Uithoorn 38,97 3,40 3,29% 1,40% 0,00% 0,00% 2,52% 0,06% 13,45% 70 0,31% 254 Landerd 35,04 13,61 1,30% 1,31% 0,97% 0,00% 1,65% 0,22% 14,26% 0,87% 53 0,21% 255 Scherpenzeel 0,00 16,81 2,31% 1,00% 0,00% 0,00% 0,26% 0,13% 14,67% 1,29% 102 0,00% 256 Best 0,00 8,13 2,31% 2,21% 0,24% 0,00% 3,92% 0,40% 13,59% 2,02% 47 0,12% 257 Millingen aan de Rijn 0,00 0,00 1,73% 2,01% 0,00% 0,00% 5,12% 0,00% 39,69% 0,38% 98 0,00% 258 Montferland 15,97 3,24 1,94% 2,58% 0,00% 0,00% 3,21% 0,29% 20,58% 1,11% 64 0,20% 259 Oudewater 0,00 16,67 2,85% 1,09% 0,00% 0,00% 1,32% 0,08% 13,07% 0,47% 105 0,00% 260 Nijkerk 0,00 6,11 1,85% 1,39% 0,15% 0,00% 2,85% 0,27% 17,81% 0,67% 118 0,40% 261 Skarsterlân 38,87 10,00 1,92% 3,28% 0,09% 5,31% 3,56% 0,20% 13,19% 0,40% 36 0,24% 262 Aalten 20,25 6,97 2,44% 1,84% 0,08% 0,00% 1,90% 0,16% 17,05% 1,97% 59 0,38% 263 Borger-Odoorn 0,00 0,00 1,86% 5,50% 0,00% 22,19% 2,86% 0,21% 13,26% 0,62% 45 0,40% 264 Vlist 53,08 0,00 1,52% 0,00% 0,00% 0,00% 1,05% 0,50% 18,92% 103 0,00% 265 Veldhoven 27,03 0,00 1,89% 2,65% 0,53% 0,00% 3,23% 0,25% 11,74% 1,67% 50 0,71% 266 Overbetuwe 11,96 0,00 3,00% 1,92% 1,49% 0,00% 3,38% 0,22% 10,27% 0,62% 58 0,49% 267 Reimerswaal 0,00 3,24 1,42% 1,26% 0,00% 0,00% 3,73% 0,55% 25,65% 0,30% 52 0,61% 268 Zevenhuizen-Moerkapelle 47,82 10,00 1,91% 0,94% 0,07% 0,00% 2,24% 0,30% 16,39% 0,14% 65 0,26% 269 Veere 100,88 10,42 1,25% 1,43% 0,08% 0,00% 1,95% 0,06% 10,91% 0,56% 33 0,48%

359 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- KK in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 270 Giessenlanden 0,00 18,75 1,70% 1,31% 0,00% 0,00% 1,01% 0,17% 13,45% 0,39% 53 0,84% 271 Brielle 36,86 12,20 3,54% 1,49% 0,15% 0,00% 2,51% 0,44% 4,72% 0,67% 16 0,23% 272 Schouwen-Duiveland 17,67 7,33 2,27% 1,27% 0,00% 0,00% 2,52% 0,42% 17,69% 0,87% 27 0,54% 273 Olst-Wijhe 30,66 0,00 2,40% 2,54% 0,02% 0,00% 2,59% 0,12% 13,63% 0,34% 103 0,60% 274 Heusden 12,46 4,04 1,95% 2,26% 0,02% 0,00% 3,60% 0,24% 20,12% 1,26% 48 0,61% 275 Zwartewaterland 19,79 3,03 2,61% 1,44% 0,00% 0,00% 2,20% 0,25% 16,87% 0,53% 87 0,26% 276 Veghel 28,69 0,00 2,28% 2,28% 0,08% 0,00% 3,36% 0,24% 21,26% 0,84% 71 0,26% 277 Maarssen 0,00 0,00 3,58% 1,17% 0,06% 0,00% 3,52% 0,31% 14,49% 2,89% 58 0,16% 278 Dronten 12,87 6,74 1,96% 2,75% 0,47% 0,11% 5,13% 0,53% 13,74% 0,13% 15 0,39% 279 Boarnsterhim 0,00 0,00 3,09% 4,38% 0,00% 28,11% 2,10% 0,18% 12,10% 0,70% 45 0,00% 280 Hulst 0,00 4,17 2,46% 2,85% 0,32% 0,00% 2,29% 0,16% 17,29% 0,35% 48 1,07% 281 Gaasterlân-Sleat 0,00 0,00 2,55% 3,09% 0,16% 3,91% 1,40% 0,91% 17,20% 0,26% 52 0,00% 282 Opmeer 87,95 0,00 1,13% 0,96% 0,00% 0,31% 2,08% 0,42% 10,82% 0,57% 66 0,26% 283 Steenbergen 0,00 0,00 1,72% 2,39% 0,00% 0,00% 2,69% 0,48% 19,43% 0,73% 71 0,47% 284 Berkelland 12,65 3,97 4,30% 2,38% 0,00% 0,00% 2,12% 0,15% 15,17% 0,06% 50 0,24% 285 Moerdijk 15,80 0,00 1,73% 2,06% 0,04% 3,95% 2,46% 0,34% 16,83% 4,40% 31 0,00% 286 Menaldumadeel 36,83 0,00 1,66% 3,01% 0,09% 2,29% 1,45% 0,38% 20,11% 1,30% 61 0,00% 287 Bergeijk 58,62 0,00 2,19% 2,87% 0,00% 0,00% 1,78% 0,07% 15,96% 1,15% 63 0,00% 288 Kapelle 0,00 14,08 1,72% 1,78% 0,03% 3,71% 1,49% 0,03% 7,76% 0,13% 120 0,58% 289 Woerden 21,31 3,09 2,56% 1,00% 0,00% 0,00% 2,66% 0,30% 12,70% 1,47% 75 0,07% 290 Oostzaan 0,00 21,28 1,23% 2,82% 0,00% 0,00% 1,87% 0,00% 8,65% 0,42% 11 1,23% 291 Wijchen 13,22 6,34 2,53% 2,54% 0,04% 0,00% 3,02% 0,34% 10,79% 0,68% 34 0,67% 292 Wierden 89,67 0,00 1,65% 1,60% 0,02% 0,00% 2,56% 0,33% 16,43% 0,73% 46 0,00% 293 Goedereede 0,00 12,90 2,20% 0,79% 0,00% 0,00% 1,50% 0,38% 21,08% 22 0,29% 294 Korendijk 0,00 0,00 2,61% 1,81% 0,00% 0,00% 1,89% 0,33% 13,96% 77 0,56% 295 Son en Breugel 0,00 5,32 2,36% 3,43% 0,34% 0,00% 2,86% 0,49% 7,07% 0,73% 51 0,30% 296 Winsum 0,00 0,00 1,91% 3,40% 0,00% 3,07% 3,35% 0,11% 7,22% 1,06% 55 1,28% 297 Tytsjerksteradiel 0,00 8,15 1,78% 3,72% 0,16% 0,00% 2,89% 0,20% 16,95% 1,20% 39 0,31% 298 Loon op Zand 24,92 0,00 2,43% 1,30% 0,00% 0,00% 2,46% 0,66% 15,53% 0,81% 24 0,42% 299 Wieringen 0,00 0,00 3,68% 1,21% 0,00% 0,00% 2,48% 0,50% 17,51% 0,07% 52 0,42% 300 Boxmeer 18,39 3,25 2,00% 2,58% 0,23% 0,00% 2,52% 0,16% 15,54% 0,38% 66 0,67% 301 Voorschoten 24,71 4,44 2,16% 2,03% 0,04% 0,00% 2,59% 0,56% 6,66% 1,10% 51 0,30% 302 Westland 5,37 4,53 2,16% 0,68% 0,09% 0,47% 2,89% 0,30% 14,81% 0,65% 110 0,25% 303 Alkemade 0,00 7,58 1,78% 1,27% 0,00% 0,00% 1,99% 0,63% 15,64% 0,40% 73 0,00% 304 Bergen (NH) 0,00 8,58 2,82% 1,85% 0,17% 0,00% 2,13% 0,25% 10,60% 59 0,36% 305 Rijssen-Holten 0,00 0,00 1,61% 1,39% 0,03% 0,00% 1,65% 0,27% 22,65% 0,22% 110 0,86% 306 Woudrichem 37,50 0,00 1,12% 1,87% 0,00% 0,00% 1,54% 0,33% 19,58% 3,46% 29 0,00% 307 Gemert-Bakel 19,71 0,00 1,85% 2,34% 0,32% 6,28% 2,79% 0,23% 26,14% 0,19% 64 0,11% 308 Anna Paulowna 0,00 0,00 1,94% 1,37% 0,00% 0,00% 2,77% 0,51% 17,61% 1,66% 61 0,22%

360 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- KK in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 309 Putten 0,00 3,88 2,63% 0,75% 0,05% 0,00% 1,35% 0,38% 19,58% 0,97% 68 0,53% 310 Harenkarspel 0,00 16,30 1,50% 1,22% 0,15% 0,00% 0,91% 0,30% 10,18% 1,91% 58 0,21% 311 Oud-Beijerland 22,31 3,64 2,98% 1,20% 0,05% 0,00% 2,31% 0,43% 4,17% 0,57% 87 0,26% 312 West Maas en Waal 60,75 5,71 1,69% 1,84% 0,00% 0,00% 2,66% 0,17% 14,25% 1,19% 28 0,00% 313 Ten Boer 0,00 14,71 0,87% 4,45% 0,00% 7,11% 1,60% 0,00% 12,19% 0,33% 75 0,00% 314 Bussum 0,00 2,69 2,44% 1,55% 0,00% 0,00% 3,83% 0,19% 7,03% 1,32% 113 0,00% 315 Liemeer 83,19 0,00 0,97% 1,41% 0,25% 0,00% 0,00% 0,19% 6,46% 0,16% 121 0,44% 316 Geertruidenberg 0,00 0,00 3,62% 1,94% 0,02% 0,00% 2,80% 0,30% 22,28% 0,85% 39 0,34% 317 Oirschot 29,33 5,26 1,96% 1,70% 0,00% 0,00% 1,23% 0,14% 15,26% 0,49% 83 0,19% 318 Nederlek 0,00 6,90 2,57% 0,67% 0,00% 0,00% 2,73% 0,35% 18,27% 26 0,43% 319 Heythuysen 0,00 0,00 1,81% 1,79% 0,00% 0,00% 3,66% 0,18% 15,26% 0,46% 54 1,29% 320 Wervershoof 0,00 0,00 2,04% 1,10% 0,00% 0,00% 1,37% 0,50% 21,55% 2,15% 36 0,35% 321 Lingewaard 0,00 3,93 1,89% 1,95% 0,00% 0,00% 3,40% 0,25% 15,70% 0,57% 79 0,24% 322 Ommen 66,98 0,00 1,95% 1,55% 0,34% 6,32% 1,93% 0,26% 12,77% 0,85% 26 0,35% 323 Andijk 0,00 0,00 1,43% 1,45% 0,00% 0,00% 1,97% 0,52% 19,44% 28 0,98% 324 Lochem 0,00 10,60 3,10% 1,95% 0,47% 0,00% 1,87% 0,19% 8,56% 0,94% 37 0,33% 325 Riethoven 0,00 0,00 3,17% 1,68% 0,00% 0,00% 2,44% 0,28% 17,15% 0,96% 65 0,14% 326 Utrechtse Heuvelrug 0,00 2,17 2,63% 1,04% 1,47% 0,00% 3,33% 0,27% 10,98% 0,64% 42 0,42% 327 Nederweert 34,41 0,00 1,72% 1,91% 0,00% 0,00% 1,07% 0,13% 28,87% 0,33% 73 0,00% 328 Wijk bij Duurstede 21,30 3,91 1,94% 1,17% 0,02% 0,00% 1,88% 0,25% 9,33% 74 0,65% 329 Groesbeek 0,00 0,00 1,81% 3,25% 1,13% 27,85% 0,00% 0,23% 20,17% 0,06% 20 0,39% 330 Haren 59,14 0,00 1,35% 2,18% 0,51% 0,00% 1,86% 0,35% 8,03% 0,79% 23 0,75% 331 Ambt Montfort 0,00 0,00 0,65% 2,91% 0,00% 0,00% 1,88% 0,19% 15,71% 0,65% 106 0,67% 332 Heemstede 45,53 0,00 2,53% 1,47% 0,18% 0,00% 1,86% 0,39% 1,07% 0,36% 110 0,00% 333 Zeewolde 0,00 6,97 2,79% 2,26% 0,03% 0,00% 2,49% 0,48% 3,96% 1,79% 16 0,47% 334 Hendrik-Ido-Ambacht 42,10 2,95 1,84% 1,31% 0,02% 0,00% 1,37% 0,43% 14,63% 0,06% 85 0,00% 335 Haaksbergen 0,00 7,46 1,84% 2,29% 0,00% 0,00% 2,77% 0,20% 14,73% 0,30% 55 0,45% 336 Noordenveld 18,29 0,00 2,08% 3,47% 0,07% 5,11% 2,56% 0,27% 5,94% 1,43% 46 0,47% 337 Sluis 27,27 0,00 2,61% 3,09% 0,00% 6,69% 2,90% 0,21% 17,54% 0,19% 20 0,18% 338 Breukelen 0,00 16,48 2,80% 0,74% 0,00% 0,00% 0,98% 0,09% 6,05% 0,45% 42 0,72% 339 Meerssen 0,00 5,62 2,24% 3,71% 0,29% 0,00% 1,76% 0,10% 6,27% 0,99% 60 0,58% 340 Maasdonk 0,00 0,00 1,27% 1,78% 0,00% 6,80% 1,73% 0,10% 16,74% 1,11% 97 0,54% 341 Maasdriel 22,97 3,56 1,51% 0,86% 0,00% 0,00% 2,00% 0,27% 18,40% 1,03% 48 0,44% 342 Huizen 0,00 4,45 2,52% 1,35% 0,14% 0,00% 3,47% 0,20% 12,30% 1,33% 73 0,13% 343 Hellendoorn 0,00 2,12 3,23% 2,04% 0,09% 0,00% 1,77% 0,22% 16,29% 0,54% 63 0,36% 344 Middelharnis 0,00 5,59 2,58% 1,16% 0,27% 0,00% 1,57% 0,55% 16,19% 0,35% 58 0,00% 345 Laren 0,00 24,39 2,25% 0,00% 0,04% 0,00% 1,10% 0,09% 1,31% 1,34% 52 0,38% 346 Texel 0,00 0,00 3,01% 3,28% 0,16% 0,00% 2,65% 0,45% 17,38% 0,00% 33 0,28% 347 Liesveld 0,00 0,00 1,76% 0,84% 0,00% 1,29% 1,14% 0,76% 13,61% 0,43% 75 0,30%

361 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- KK in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 348 Waddinxveen 0,00 0,00 2,32% 1,03% 0,00% 0,00% 3,19% 0,61% 15,38% 0,72% 47 0,22% 349 Haaren 37,52 7,19 1,23% 1,60% 0,42% 0,00% 0,36% 0,15% 9,78% 0,70% 84 0,24% 350 Binnenmaas 30,55 9,52 1,31% 1,18% 0,00% 0,00% 1,44% 0,48% 6,12% 1,01% 39 0,19% 351 Leeuwarderadeel 0,00 0,00 1,72% 3,92% 0,04% 5,58% 1,39% 0,26% 15,09% 0,96% 68 0,30% 352 Helden 0,00 0,00 2,62% 2,72% 0,21% 0,00% 1,55% 0,24% 16,56% 0,35% 66 0,49% 353 Drimmelen 0,00 4,18 2,31% 1,21% 0,02% 0,00% 2,19% 0,40% 15,40% 0,54% 72 0,25% 354 Bergen (L.) 0,00 0,00 2,43% 2,47% 0,00% 0,00% 2,92% 0,06% 22,51% 0,73% 41 0,51% 355 Muiden 79,68 0,00 1,92% 1,92% 0,00% 0,00% 2,23% 0,00% 7,29% 1,30% 52 0,00% 356 Westerveld 32,33 5,78 2,26% 2,55% 0,03% 7,86% 2,95% 0,10% 8,49% 0,41% 32 0,40% 357 Boekel 0,00 0,00 1,57% 1,17% 0,00% 0,00% 1,21% 0,04% 42,70% 0,10% 83 0,00% 358 Heumen 29,32 0,00 1,62% 2,82% 0,02% 0,00% 2,50% 0,33% 7,30% 0,86% 77 0,21% 359 Haarlemmermeer 19,75 3,63 2,94% 1,39% 0,07% 0,02% 2,80% 0,19% 10,28% 1,09% 50 0,19% 360 Ter Aar 0,00 0,00 2,24% 0,96% 0,00% 0,00% 0,89% 0,53% 3,97% 119 0,00% 361 Lingewaal 0,00 0,00 1,60% 1,79% 0,00% 0,00% 1,29% 0,61% 21,00% 0,10% 36 0,60% 362 Borsele 0,00 7,94 1,57% 1,37% 0,00% 0,00% 1,23% 0,27% 14,09% 0,05% 94 0,15% 363 Asten 0,00 0,00 1,94% 2,45% 0,00% 0,00% 2,29% 0,28% 14,50% 0,78% 61 0,41% 364 De Ronde Venen 15,20 3,05 3,46% 0,92% 0,01% 0,00% 2,18% 0,19% 11,89% 1,26% 38 0,38% 365 Zuidhorn 0,00 0,00 3,64% 2,25% 0,00% 6,93% 2,50% 0,27% 4,72% 0,55% 58 0,16% 366 Tynaarlo 0,00 0,00 2,54% 2,75% 0,56% 0,00% 1,49% 0,32% 6,27% 1,56% 60 0,22% 367 Heiloo 51,56 0,00 2,26% 1,17% 0,02% 0,00% 1,86% 0,29% 2,61% 1,18% 43 0,71% 368 Bedum 47,92 0,00 1,86% 3,60% 0,83% 0,00% 2,49% 0,04% 4,13% 0,19% 72 0,00% 369 Bronckhorst 29,98 8,09 1,57% 1,59% 0,00% 0,00% 0,75% 0,32% 13,06% 0,35% 44 0,10% 370 Someren 0,00 0,00 1,85% 1,73% 0,00% 0,00% 1,89% 0,22% 20,48% 0,59% 93 0,00% 371 Montfoort 35,55 0,00 1,68% 1,46% 0,00% 0,00% 0,71% 0,31% 8,92% 0,74% 95 0,00% 372 Edam-Volendam 18,81 7,30 1,17% 1,34% 0,00% 0,00% 1,50% 0,03% 20,79% 0,36% 74 0,13% 373 Raalte 28,38 0,00 1,94% 1,58% 0,04% 0,00% 3,09% 0,14% 15,79% 0,21% 78 0,25% 374 Houten 10,51 4,55 1,39% 1,09% 0,00% 0,00% 2,31% 0,20% 6,18% 1,23% 86 0,31% 375 Waterland 66,33 6,54 2,12% 0,58% 0,00% 0,00% 1,95% 0,03% 2,23% 0,94% 46 0,19% 376 Onderbanken 0,00 0,00 0,92% 2,84% 0,17% 0,00% 2,64% 0,06% 12,60% 3,04% 85 0,00% 377 Nuenen c.a. 0,00 4,98 2,33% 2,27% 0,07% 0,00% 3,48% 0,20% 5,41% 47 0,42% 378 Oegstgeest 24,27 0,00 1,70% 1,02% 1,25% 0,00% 1,23% 0,45% 3,40% 0,37% 74 0,15% 379 Drechterland 28,64 5,10 1,35% 2,09% 0,02% 0,00% 1,11% 0,33% 12,35% 0,11% 57 0,34% 380 Niedorp 0,00 0,00 1,79% 1,84% 0,00% 3,53% 2,05% 0,10% 14,36% 2,66% 58 0,00% 381 Woensdrecht 0,00 0,00 1,59% 2,12% 0,16% 0,00% 2,78% 0,19% 21,59% 0,79% 57 0,36% 382 Jacobswoude 0,00 0,00 1,90% 1,84% 0,00% 0,00% 0,48% 0,40% 11,21% 0,25% 92 0,30% 383 Wognum 0,00 0,00 0,99% 1,14% 1,02% 0,00% 2,42% 0,05% 8,23% 138 0,00% 384 Slochteren 36,21 0,00 1,95% 3,93% 0,00% 0,58% 2,50% 0,17% 6,79% 0,22% 33 0,24% 385 Wormerland 0,00 16,30 1,58% 1,50% 0,00% 0,00% 2,03% 0,05% 11,44% 0,65% 44 0,00% 386 Berkel en Rodenrijs 0,00 0,00 1,74% 1,19% 0,00% 0,00% 4,13% 0,13% 7,36% 0,23% 97 0,56%

362 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- KK in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 387 Westvoorne 0,00 0,00 1,54% 0,83% 1,66% 0,00% 2,07% 0,27% 15,17% 0,12% 44 0,48% 388 Dalfsen 19,16 6,39 2,04% 1,46% 0,00% 0,00% 1,05% 0,12% 9,32% 0,54% 73 0,00% 389 Abcoude 55,31 0,00 0,80% 1,45% 0,18% 0,00% 0,90% 0,04% 1,50% 0,80% 117 0,41% 390 Noordwijk 0,00 0,00 1,79% 1,18% 0,85% 0,00% 1,57% 0,71% 6,77% 0,56% 34 0,40% 391 Sint Anthonis 0,00 18,02 1,70% 1,83% 0,20% 6,99% 1,70% 0,07% 7,99% 0,29% 35 0,00% 392 Hof van Twente 16,34 0,00 1,70% 1,60% 0,00% 0,00% 2,62% 0,36% 14,72% 0,44% 35 0,32% 393 Roosendaal en Nispen 19,25 3,61 2,13% 2,23% 0,06% 0,00% 1,59% 0,06% 8,79% 0,76% 57 0,36% 394 Albrandswaard 0,00 0,00 1,60% 1,91% 0,02% 0,00% 2,37% 0,06% 15,47% 2,11% 43 0,57% 395 Gulpen-Wittem 0,00 9,80 1,06% 2,99% 0,00% 0,00% 2,54% 0,07% 15,00% 0,99% 26 0,00% 396 Aa en Hunze 22,98 0,00 1,60% 4,08% 0,18% 3,56% 2,42% 0,18% 9,60% 0,58% 30 0,16% 397 Horst aan de Maas 0,00 3,39 1,79% 1,49% 0,10% 0,00% 2,20% 0,10% 15,61% 0,67% 51 0,57% 398 De Bilt 0,00 2,51 2,36% 1,40% 0,52% 0,00% 3,63% 0,17% 7,65% 1,02% 46 0,17% 399 Bladel 0,00 4,48 1,89% 2,02% 0,15% 0,00% 1,06% 0,26% 14,95% 0,23% 47 0,37% 400 Ubbergen 0,00 0,00 0,92% 1,48% 1,82% 1,16% 1,52% 0,46% 4,58% 0,39% 38 0,46% 401 Mill en Sint Hubert 0,00 7,58 1,71% 1,98% 0,00% 0,00% 1,66% 0,08% 15,24% 0,25% 56 0,00% 402 Lith 0,00 0,00 1,15% 1,44% 0,00% 0,00% 1,29% 0,18% 25,76% 0,90% 30 0,48% 403 Meerlo-Wanssum 0,00 0,00 2,43% 2,72% 1,25% 0,00% 2,18% 0,05% 15,87% 0,35% 24 0,00% 404 Bernheze 17,74 0,00 1,72% 1,32% 0,01% 0,00% 2,07% 0,17% 14,83% 0,79% 64 0,21% 405 Heel 0,00 0,00 1,97% 2,71% 2,68% 0,00% 0,61% 0,06% 8,44% 0,69% 13 0,00% 406 Teylingen 0,00 2,48 2,54% 1,21% 0,10% 0,00% 1,61% 0,36% 8,00% 0,71% 67 0,00% 407 Graft-De Rijp 0,00 15,63 1,13% 0,00% 0,00% 14,54% 1,24% 0,06% 7,91% 0,16% 62 0,00% 408 Dinkelland 37,59 3,03 1,89% 1,73% 0,00% 0,00% 1,00% 0,04% 8,85% 0,19% 64 0,00% 409 Voerendaal 0,00 0,00 1,36% 2,78% 0,00% 0,00% 1,89% 0,15% 9,46% 3,07% 29 0,00% 410 Bleiswijk 0,00 0,00 2,64% 0,95% 0,00% 0,00% 2,48% 0,33% 11,07% 0,51% 32 0,32% 411 Arcen en Velden 0,00 0,00 2,26% 2,27% 0,00% 0,00% 2,99% 0,00% 10,51% 0,12% 44 0,66% 412 Reusel-De Mierden 0,00 0,00 2,16% 1,88% 0,00% 0,00% 1,06% 0,35% 10,56% 0,47% 46 0,21% 413 Hunsel 0,00 0,00 1,07% 1,93% 0,00% 0,00% 1,28% 0,13% 10,31% 0,47% 112 0,00% 414 Cranendonck 0,00 0,00 1,49% 2,16% 0,00% 0,00% 2,67% 0,19% 14,48% 0,76% 51 0,00% 415 Aalsmeer 0,00 3,77 1,90% 0,99% 0,16% 0,00% 1,79% 0,16% 12,45% 1,35% 29 0,31% 416 Barendrecht 12,59 3,53 1,74% 0,94% 0,15% 0,00% 1,10% 0,13% 9,39% 0,58% 63 0,27% 417 Bennebroek 0,00 0,00 1,50% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,49% 2,46% 0,71% 54 0,96% 418 Blaricum 0,00 0,00 2,44% 1,24% 0,00% 0,00% 3,16% 0,11% 3,76% 1,35% 35 0,38% 419 Zoeterwoude 0,00 14,29 0,76% 1,18% 0,93% 0,00% 0,00% 0,15% 0,25% 0,59% 64 0,00% 420 Wassenaar 22,12 0,00 2,33% 0,96% 0,00% 0,00% 2,44% 0,30% 5,01% 0,39% 16 0,40% 421 Amstelveen 15,89 1,38 1,92% 1,29% 0,05% 0,00% 3,03% 0,09% 5,07% 1,31% 37 0,35% 422 Schermer 0,00 0,00 1,07% 2,00% 0,00% 0,00% 0,49% 0,00% 13,33% 0,42% 111 0,00% 423 Leusden 0,00 3,23 1,49% 1,00% 0,00% 0,00% 1,64% 0,12% 4,47% 0,48% 61 0,63% 424 Uitgeest 41,41 0,00 1,36% 0,90% 0,60% 0,00% 1,44% 0,17% 9,20% 0,09% 52 0,00% 425 Reeuwijk 0,00 0,00 1,39% 0,74% 0,00% 0,00% 0,95% 0,60% 16,01% 0,56% 26 0,00%

363 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in Kk in ach- KK in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor jongeren instituties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 426 Beemster 0,00 11,36 0,79% 1,18% 0,36% 0,00% 0,00% 0,05% 3,74% 0,32% 98 0,00% 427 Sint-Oedenrode 0,00 0,00 0,97% 1,27% 0,00% 0,00% 2,47% 0,32% 13,28% 0,44% 42 0,20% 428 Eemnes 0,00 0,00 2,16% 1,24% 0,00% 0,00% 1,34% 0,18% 6,35% 1,33% 32 0,33% 429 Bergschenhoek 0,00 7,94 1,88% 0,88% 0,00% 0,00% 1,29% 0,10% 9,98% 0,37% 23 0,25% 430 Bernisse 0,00 0,00 1,27% 0,83% 0,00% 13,35% 2,53% 0,11% 19,74% 0,82% 20 0,00% 431 Noordwijkerhout 0,00 0,00 3,05% 0,66% 0,00% 0,00% 2,60% 0,31% 4,48% 0,61% 30 0,00% 432 Baarle-Nassau 0,00 0,00 1,14% 1,62% 0,00% 0,00% 0,00% 0,16% 14,29% 0,31% 47 0,58% 433 Maasbree 0,00 7,35 0,72% 2,33% 0,17% 0,00% 0,99% 0,00% 4,80% 0,12% 97 0,00% 434 Lisse 0,00 4,52 2,43% 0,94% 0,18% 0,00% 1,00% 0,26% 5,75% 0,51% 44 0,00% 435 Tubbergen 0,00 0,00 1,43% 1,03% 0,00% 0,00% 0,23% 0,07% 13,24% 0,18% 98 0,00% 436 Castricum 0,00 0,00 1,55% 0,96% 0,52% 0,00% 1,97% 0,36% 5,69% 0,64% 56 0,00% 437 Meijel 0,00 0,00 1,90% 1,77% 0,00% 0,00% 1,55% 0,00% 7,94% 1,24% 59 0,00% 438 Mook en Middelaar 0,00 0,00 1,65% 3,53% 0,00% 0,00% 1,64% 0,16% 9,31% 0,14% 34 0,00% 439 Loenen 0,00 0,00 2,02% 1,54% 0,10% 0,00% 1,81% 0,05% 6,91% 0,20% 92 0,00% 440 Wester-Koggenland 0,00 0,00 1,87% 0,74% 0,00% 6,13% 1,69% 0,22% 9,14% 0,32% 52 0,00% 441 Sevenum 0,00 10,75 2,10% 1,56% 0,06% 0,00% 1,23% 0,17% 6,33% 0,29% 16 0,00% 442 Naarden 0,00 0,00 1,81% 0,85% 0,00% 0,00% 1,66% 0,24% 5,63% 1,34% 30 0,25% 443 Ouder-Amstel 0,00 0,00 1,52% 0,95% 0,00% 0,00% 1,84% 0,00% 12,64% 0,31% 18 0,84% 444 Haarlemmerliede c.a. 0,00 0,00 1,38% 0,00% 0,00% 0,00% 2,20% 0,44% 10,58% 0,18% 8 0,52% 445 Thorn 0,00 0,00 0,39% 4,69% 0,78% 0,00% 0,00% 0,00% 11,90% 0,25% 39 0,00% 446 Eersel 0,00 0,00 1,79% 2,21% 0,43% 0,00% 1,65% 0,07% 10,44% 0,60% 24 0,00% 447 Renswoude 0,00 0,00 0,62% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,16% 21,07% 0,65% 62 0,00% 448 Bloemendaal 0,00 7,52 1,06% 0,74% 0,03% 0,00% 1,03% 0,33% 0,45% 0,53% 53 0,00% 449 Wijdemeren 0,00 0,00 1,28% 1,12% 0,02% 0,00% 1,94% 0,12% 6,49% 1,34% 26 0,52% 450 Eijsden 0,00 0,00 0,65% 3,04% 0,00% 0,00% 1,20% 0,00% 5,18% 1,02% 38 0,30% 451 Zeevang 0,00 0,00 1,46% 0,00% 0,00% 1,64% 0,00% 0,13% 3,82% 80 0,00% 452 Terschelling 0,00 0,00 2,58% 0,00% 0,11% 15,54% 0,00% 0,00% 5,36% 0,00% 75 0,00% 453 Heeze-Leende 0,00 0,00 1,33% 1,50% 0,09% 0,00% 1,53% 0,14% 8,90% 0,29% 44 0,26% 454 Alphen-Chaam 0,00 0,00 1,52% 1,09% 0,00% 0,00% 1,35% 0,22% 6,78% 0,17% 36 0,00% 455 Midden-Delﬂand 0,00 5,13 1,14% 0,56% 0,00% 0,00% 0,62% 0,20% 4,90% 0,11% 35 0,00% 456 Hilvarenbeek 0,00 0,00 1,63% 1,44% 0,00% 0,00% 0,81% 0,08% 5,70% 0,34% 14 0,23% 457 Bunnik 0,00 6,06 1,33% 0,84% 0,18% 0,00% 1,09% 0,09% 0,51% 0,42% 29 0,00% 458 Rozendaal 0,00 0,00 0,57% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 1,17% 9 0,00%

364 Bijlage 3: Overzichtstabel verschilpercentage scores 2004-2005

Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in insti- Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor de jongeren tuties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 1 Rotterdam 18,26% 40,54% 5,81% -26,24% -6,21% -1,53% 3,60% -73,39% 5,84% -7,85% 1,49% 11,08% 2 ‘s-Gravenhage -197,93% -73,14% -6,58% -14,75% 29,86% 10,36% 3,00% -45,23% 7,33% -87,10% 10,83% 17,43% 3 Amsterdam -27,98% -25,21% 3,70% -6,93% -15,42% -7,37% 9,83% -11,99% 6,03% -5,76% 5,71% 1,74% 4 Schiedam 100,00% -26,95% 0,68% -28,44% 11,48% -106,10% -1,17% -272,02% 7,39% -38,10% -10,42% 0,94% 5 Reiderland 0,00% -100,00% -2,65% 1,95% 0,34% -15,78% -203,08% 8,06% -39,93% 3,10% 0,00% 6 Heerlen 65,98% 29,73% -7,16% -27,98% 21,78% -7,37% -1,92% 5,67% 3,72% -87,19% 2,80% -6,57% 7 Roermond 32,29% -100,00% 17,26% -45,11% 39,49% -147,56% 3,27% -48,99% 5,82% 3,64% 4,97% -2,67% 8 Arnhem -50,39% -115,25% 7,29% -8,21% 3,68% 1,86% 2,74% -20,21% 7,59% -38,00% 0,56% 5,35% 9 Pekela 0,00% 0,00% 4,34% -15,27% -52,32% -10,81% 44,44% 11,76% 28,04% -5,28% -126,26% 10 Almelo 0,13% -100,00% -12,71% -12,98% 5,80% -1,63% -2,06% -64,38% 10,29% -16,26% 14,40% -6,60% 11 Harlingen 100,00% -4,71% -2,93% -37,25% -15,62% 0,87% 6,21% 61,62% 17,39% -10,43% -1,50% -78,25% 12 Vlissingen -49,29% 54,15% -5,55% -26,31% -35,15% -0,12% 0,97% -70,95% 8,76% -100,00% 6,17% 10,87% 13 Emmen 66,90% 13,64% 9,92% -29,20% 15,10% 19,73% -0,52% -188,78% 10,57% 7,01% 18,08% 22,33% 14 Bolsward -100,00% -100,00% -42,15% -4,79% 5,12% -8,70% -183,37% 15,51% 0,31% 27,35% 32,63% 15 Winschoten -100,00% -84,13% -48,91% -17,18% -92,25% 77,89% -8,46% -1,70% 10,62% -8,65% 1,59% -187,45% 16 Leeuwarden 49,91% -115,46% -7,50% -27,67% 8,36% -1,66% -4,76% -88,86% 6,86% -26,01% 1,14% 16,79% 17 Nijmegen -202,01% 38,69% -0,35% -6,91% -31,22% 15,12% -4,19% -57,22% 5,03% -33,74% -5,00% 18,69% 18 Hoogezand-Sappemeer -100,00% 0,00% 7,97% -30,07% -14,69% 25,13% -10,32% -66,57% 11,69% -8,29% -9,58% 10,95% 19 Dordrecht -1,09% -9,53% 20,47% -16,17% 35,04% -0,08% 10,01% -82,70% 5,54% -100,00% 8,05% 19,44% 20 Het Bildt -100,00% -100,00% 19,30% -50,18% -104,76% 0,75% -1,15% 7,61% -6,68% 27,23% -291,44% 21 Appingedam 0,00% -100,00% -37,34% 6,69% 50,83% 1,04% 15,92% 55,10% -17,39% 2,31% -11,86% 18,51% 22 Groningen -148,44% -80,45% -0,60% -20,29% 12,91% -0,43% -1,47% -26,79% 7,62% -53,64% 1,06% 5,78% 23 Lelystad 50,67% -38,07% -6,90% -42,66% -25,11% 15,92% -3,05% 9,93% 8,23% 2,75% 19,51% 24 Smallingerland 100,00% -199,06% -32,85% -47,33% 27,99% 0,29% -0,73% -115,34% 7,05% -25,27% 0,52% 2,48% 25 Utrecht 26,83% 1,73% -6,96% -9,24% -4,93% 12,33% 1,88% -11,79% 8,16% 8,80% 5,09% 23,14% 26 Enschede 0,29% -66,99% -14,32% 4,11% 71,66% 1,40% 0,81% -7,88% 10,02% 12,59% 3,84% 27 Tilburg -0,43% -64,38% -4,83% -10,78% -0,77% 14,33% 9,76% -79,58% 10,21% 15,85% 7,79% 30,04% 28 Kerkrade 0,00% -100,00% -4,02% -34,22% -13,49% -61,94% -7,13% 15,65% 6,41% -100,00% 4,24% 17,04% 29 Zoetermeer -899,81% -182,05% -20,25% -32,48% -11,08% 0,73% -5,19% -49,63% -0,28% -14,57% 8,88% 1,33% 30 Helmond 26,18% -5,44% -18,63% -9,03% -7,60% -16,59% -0,23% -47,15% 7,58% -57,26% 19,99% -1,84% 31 Delfzijl 100,00% -100,00% 0,18% -12,93% 0,13% 11,31% 3,16% 6,84% 2,31% 3,07% 13,97% 32 Stadskanaal 0,00% -100,00% 10,96% -9,52% -33,50% -8,02% -5,01% -20,52% 5,89% -65,90% -21,72% 3,12% 33 Den Helder -2,48% -143,21% 16,72% -29,64% -96,44% 1,93% -4,82% -15,78% 9,07% 50,86% 19,36% 8,70% 34 Leiden -0,02% -1,85% -0,12% -26,32% -22,56% -1,65% 3,78% -45,54% 8,14% 29,11% 3,17% -24,39%

365 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in insti- Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor de jongeren tuties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 35 Menterwolde -100,00% -100,00% -25,09% -51,54% 3,61% -9,35% -50,65% 10,12% -40,91% -7,23% 22,81% 36 Gouda -0,60% 60,64% -28,22% 5,10% 17,93% 2,29% 10,17% -52,20% -0,53% 23,05% 10,99% 37 Doesburg -100,00% -5,56% -33,58% 0,10% 56,70% 0,33% -1,03% -54,71% 12,68% 23,49% -7,41% -98,50% 38 Vlaardingen -100,00% -100,00% -0,16% -34,74% 6,03% 0,00% 2,43% -258,29% 1,21% -2,07% 1,18% 52,31% 39 Achtkarspelen -101,02% -54,89% 14,28% -15,56% -32,95% -1,93% -186,18% 7,05% 33,15% 5,15% -79,19% 40 Hoogeveen 50,04% -78,30% -5,77% -30,05% -705,80% -26,96% -9,76% -8,94% 6,28% -23,72% 0,37% -2,69% 41 Hellevoetsluis -35,42% -100,00% -21,93% 15,46% 3,08% -100,00% 3,98% -323,72% 6,74% 2,77% 29,73% -1,54% 42 Ferwerderadiel -100,00% 0,00% 29,68% -70,48% 45,80% 7,61% -14,82% 9,81% -150,00% -19,78% -100,00% 43 Capelle aan den IJssel 33,19% 4,04% -21,67% -31,40% -3,61% 53,93% -8,00% -144,06% 3,48% 1,88% 10,48% -13,70% 44 Middelburg 66,56% 45,45% 9,20% -16,75% 40,64% -99,85% -6,43% -78,02% 9,46% 7,13% 4,60% 31,00% 45 Weststellingwerf -101,83% 100,00% 18,52% -26,43% -100,00% -284,41% -4,48% -103,40% 8,25% 90,86% -0,16% -49,96% 46 Almere -71,65% -137,04% 11,20% -44,32% 20,74% 6,04% -9,22% -13,89% 1,16% -0,02% 2,08% 34,20% 47 Spijkenisse -53,31% -74,80% -2,74% -41,54% 45,30% 34,11% 2,90% -115,35% 8,10% -17,59% 7,78% 33,53% 48 Venlo -0,79% -37,83% 17,67% -36,63% -22,34% -69,51% 0,20% -41,31% 4,52% 30,21% 12,44% 6,59% 49 Brunssum -100,00% -100,00% 14,80% -33,31% 63,17% -3,51% 90,30% 6,49% -100,00% -0,44% -11,67% 50 Zeist -97,11% -100,00% 2,58% -8,14% -47,97% 0,00% -5,53% -26,72% 8,29% -37,80% -47,86% -11,03% 51 Kollumerland c.a. 0,04% 46,18% -19,99% -17,65% -299,74% 0,32% -4,55% -20,61% 2,95% -150,51% 7,00% -102,86% 52 Zwolle 21,52% -40,40% -0,66% -37,82% 0,13% -17,00% 2,12% -45,38% 12,28% 12,29% 13,18% 18,34% 53 Delft 31,70% 32,06% 1,02% -25,89% 17,85% 0,01% 4,05% -24,13% 5,81% -11,11% 31,83% 54 Eindhoven 33,55% -174,60% 1,46% -15,88% -14,48% 19,39% 3,64% -22,09% 7,74% 7,90% -5,59% 9,35% 55 Sneek 0,31% 100,00% -39,57% -38,39% 20,70% -49,98% 0,15% -0,89% 14,61% -7,13% 3,84% 41,95% 56 Kessel -100,00% -100,00% -84,90% 1,58% 0,00% 0,00% 100,00% 8,81% -100,00% 6,52% -88,99% 57 Breda -24,23% 23,58% -20,68% -38,38% 11,70% 35,27% 4,60% -125,86% 10,15% 2,50% 0,26% 24,62% 58 Boxtel -403,93% -100,00% -48,53% 10,36% -0,81% 100,00% -8,11% -142,98% 5,43% -81,30% -5,71% -388,10% 59 Deventer 1,87% -12,47% -7,14% -38,98% -22,85% -1,29% -9,04% -78,97% 10,57% 5,18% 24,92% 60 Leerdam -100,91% 0,00% 5,88% -15,17% 3,80% -9,28% -34,29% 8,51% 100,00% 16,11% -3,96% 61 Bellingwedde -100,00% 100,00% -25,69% 6,82% 13,72% 3,88% 48,06% 14,62% 14,63% 80,77% 62 Zutphen 100,00% -202,64% -33,72% -35,31% 44,48% 0,68% -1,10% -52,14% 6,78% -26,50% 6,30% -55,69% 63 Haarlem 16,63% 42,92% 3,95% -49,18% 28,03% -18,50% -2,65% -11,73% 11,10% -3,47% 8,62% -7,86% 64 Alkmaar -1,17% -37,41% -16,24% -52,60% 8,17% -102,77% 9,80% -21,17% 12,77% -22,29% 7,79% -4,31% 65 Assen -100,00% 53,07% 8,65% -16,94% -9,46% -23,85% -2,51% -74,81% 15,58% 21,55% 3,17% -5,05% 66 Bergen op Zoom -101,38% -11,77% -16,45% -14,27% 32,74% 0,83% 5,20% -70,66% 10,21% -35,05% 13,23% -1,82% 67 Tiel 0,53% 53,46% 13,61% -28,79% -17,39% -2,82% -97,10% 2,83% 7,34% 19,79% 24,01% 68 Medemblik 100,00% -100,00% 23,87% -196,67% 0,00% 11,00% -250,22% 11,38% 69,40% 15,41% 49,33% 69 Vlieland 0,00% 0,00% -145,19% -100,00% 0,00% 0,00% 0,00% -14,29% 17,55% -14,38% 0,00% 70 Dongeradeel -100,00% 0,00% 0,75% -20,09% -13,15% 4,68% -9,48% -362,14% 6,09% -34,50% 1,42% 46,80% 71 Maastricht 100,00% -204,80% 1,70% -20,01% 12,22% -0,51% -1,36% -10,74% 7,68% 28,18% 3,52% 32,67% 72 Hengelo -492,38% -6,06% -1,69% -8,64% 20,41% -18,79% 1,00% -72,70% 9,17% 17,71% 8,04% -6,62% 73 Hoorn 66,88% -79,41% -24,44% -52,88% -60,97% -100,00% -3,57% -38,25% 6,04% -15,20% 7,78% 27,10%

366 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in insti- Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor de jongeren tuties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 74 Maassluis 0,00% -421,01% -8,63% -30,76% 49,11% 100,00% -0,29% -262,67% 0,98% 17,53% 17,08% 29,79% 75 Boskoop 0,00% 42,31% 12,35% -3,13% 0,00% -4,42% -48,26% 1,09% -0,47% 14,71% -111,56% 76 Oldebroek -100,00% -15,29% 8,59% -18,05% 10,30% 0,00% -18,62% 51,23% 9,62% -21,85% 15,24% -40,22% 77 Gorinchem -100,00% 100,00% -8,75% -33,67% 10,27% -104,37% 3,42% -110,76% 5,93% 97,99% 17,26% 16,35% 78 Veendam 100,00% -100,00% 5,36% -41,58% 26,72% -5,04% -13,71% -55,15% 14,88% -34,07% 16,29% 65,50% 79 Rucphen -100,00% -100,00% -7,67% -74,78% 0,00% 9,74% -23,79% 10,49% 0,66% -23,77% 100,00% 80 Zwijndrecht 66,10% 0,00% -28,90% -34,20% 10,03% -100,00% 5,28% -281,86% 8,86% 98,60% 6,45% -45,04% 81 Rheden 49,89% -8,97% -23,07% -9,71% -15,74% 0,08% -1,49% -49,95% 9,83% -14,32% 12,65% 58,33% 82 Ouderkerk -100,00% 0,00% -21,94% -100,00% 0,00% -1,16% 11,02% -50,02% 10,13% 50,35% 83 Franekeradeel -100,00% 76,80% 22,44% -26,15% -100,00% -10,46% -4,24% -73,33% 15,02% -55,06% 10,60% 32,49% 84 Urk -199,19% 60,11% 0,57% -147,28% 0,00% -19,98% -58,29% 15,75% -124,42% 21,26% 48,67% 85 Nieuwkoop 100,00% -100,00% -26,19% -102,99% -100,00% -0,52% -111,41% 28,06% 7,38% 0,65% 86 Zaanstad -595,97% -110,92% -6,08% -83,83% 0,56% -46,12% -7,28% -71,20% 8,97% -46,52% 10,66% 31,57% 87 ‘s-Hertogenbosch 33,10% 54,67% 2,57% -8,89% 1,83% -0,79% -0,48% -131,45% 6,07% -40,77% 11,62% 30,27% 88 De Marne 0,00% -4,10% -126,67% -2,65% 21,01% -20,49% -87,71% 10,19% -118,64% -16,20% 59,87% 89 Coevorden 0,00% 44,51% -2,72% -38,34% -368,37% -15,50% -83,44% 10,86% -68,72% 4,92% 66,27% 90 Renkum 49,94% -3,62% -3,86% -18,43% -23,55% 0,00% -2,10% -114,94% 16,58% 50,07% 16,79% 33,59% 91 Sittard-Geleen 49,28% -4,50% -4,55% -1,94% -14,94% 20,21% -4,46% 47,42% 7,43% 34,72% 19,96% -3,91% 92 Winterswijk -98,63% 2,56% -9,55% -21,13% -0,28% 0,00% 5,07% 26,81% 4,37% -0,61% -157,78% 93 Grave 0,00% 100,00% -11,51% 4,05% -3,21% 0,00% 7,40% -102,76% 15,18% -70,96% -26,25% 31,47% 94 Ede 55,79% -55,71% 17,66% -40,39% -15,02% 2,79% -9,39% 8,68% 5,81% -24,37% 7,27% 1,70% 95 Amersfoort 67,42% -0,63% -25,31% -52,67% -12,35% 58,52% 3,90% -121,60% 8,19% -19,90% -8,66% 4,55% 96 Beverwijk 50,12% 0,00% -31,70% -54,02% 44,43% -1,37% -104,40% 13,09% 63,07% -43,49% 21,56% 97 Dantumadeel 100,00% 43,47% -3,43% -23,64% -1,61% -0,63% -15,93% -558,07% 17,75% -27,25% 10,43% 59,50% 98 Steenwijkerland 100,00% -532,84% -133,06% -59,94% 32,84% -3,80% -0,74% -5,29% 23,89% -7,37% 1,86% 42,30% 99 Heerhugowaard -96,66% -100,00% -17,11% -44,10% -4,59% 0,00% 7,21% -59,45% 15,29% -45,38% 16,97% -8,23% 100 Vlagtwedde 100,00% 0,00% -69,04% -0,70% 13,73% -4,28% 29,09% 16,83% -23,78% 22,52% 23,79% 101 Alphen aan den Rijn 74,84% -14,27% -19,51% -15,65% 8,83% 0,00% 8,74% -36,47% 14,25% 13,95% 20,79% -48,09% 102 Eemsmond 100,00% 100,00% -4,57% -15,04% -1,79% -8,89% -13,88% -55,59% 11,36% 3,26% -5,57% 35,01% 103 Heemskerk -1,52% -100,00% 11,03% -31,22% -10,20% -43,78% 0,51% -64,50% 4,91% 67,73% 18,38% 19,93% 104 Loppersum -100,00% 0,00% 1,10% -51,20% -41,45% -20,04% -6,20% 18,91% 13,87% 1,70% -2,48% 105 Veenendaal 0,34% -166,10% -10,68% -15,62% -100,00% -1,24% -10,35% -18,47% 0,98% -33,04% 4,51% -1,18% 106 Roosendaal 100,00% -112,50% 11,47% -32,90% 8,72% 100,00% 6,75% -38,45% 1,72% -4,89% 12,08% 28,60% 107 ‘s-Gravendeel 0,00% 0,00% 35,18% -103,98% 0,00% 0,87% -142,10% -7,63% -630,79% 27,94% 52,01% 108 Moordrecht 0,00% 0,00% -25,51% 0,40% 0,00% -1,04% -68,32% 17,84% 1,03% 100,00% 109 Wieringermeer -100,00% -100,00% -42,80% -58,04% -0,60% -22,30% -48,72% 0,59% -302,98% 30,06% -100,58% 110 Elburg 100,00% -222,83% 19,09% 24,79% -6,65% 0,00% -13,89% -29,86% 19,33% 20,98% -10,15% 26,50% 111 Rijswijk -100,00% -414,79% -11,68% -43,48% -1,17% 0,00% -4,64% -6,56% -2,71% -41,22% -1,72% 27,42% 112 Valkenburg aan de Geul -100,00% 0,00% -8,47% -23,12% 18,42% 0,00% 1,66% -64,06% 14,16% -13,17% -28,60% 66,59%

367 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in insti- Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor de jongeren tuties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 113 Heerenveen 0,00% 8,14% -36,64% -17,69% -22,92% -244,47% 0,13% -19,56% 21,07% -30,20% -6,78% 50,93% 114 Velsen -200,44% -118,97% -23,19% -41,66% 14,48% -47,68% 0,89% -34,83% 16,46% -0,81% -1,86% 5,39% 115 Harderwijk -50,12% -3,13% 3,06% -1,50% 28,37% 0,00% 1,72% -6,48% 10,74% 3,07% 7,14% -39,55% 116 Doetinchem 0,85% -1,90% -26,81% 5,30% -100,00% -8,40% -9,21% 8,27% -21,81% -6,48% 1,54% 117 Terneuzen -100,00% 66,48% 25,33% -7,46% 2,70% -39,74% -12,88% -125,77% 6,13% 38,92% 0,56% 16,45% 118 Hilversum -47,29% 82,28% -14,01% -23,77% -10,20% -100,00% 2,96% -540,20% 10,88% -2,00% -2,73% -25,17% 119 Bodegraven -0,56% -114,17% -11,22% -2,14% -0,82% 0,00% -0,82% -121,80% 12,35% 14,98% -5,01% 120 IJsselstein -100,00% -100,00% 2,86% 32,23% 0,47% 0,00% -11,78% -77,90% 9,19% 19,20% -0,47% -95,66% 121 Sliedrecht 0,00% -1,74% 1,36% -25,44% -12,73% 0,00% 0,64% -59,75% 3,17% 4,47% 66,14% 122 Waalwijk -50,10% 67,94% -18,26% -1,14% -73,80% 0,00% -2,30% -8,52% 12,29% -67,73% 4,88% -39,59% 123 Culemborg 1,91% -100,00% 9,75% -102,60% 0,00% -6,26% 2,44% 17,20% -51,22% 25,29% -32,67% 124 Alblasserdam -100,00% 72,87% -75,21% 0,80% 0,00% -9,00% -70,09% 20,71% 85,69% 28,85% -96,89% 125 Twenterand 0,62% 100,00% 11,18% 14,39% 1,48% 2,57% -24,54% 10,65% 12,82% -1,49% 13,61% 126 Enkhuizen -100,00% 100,00% -5,07% -64,98% -15,15% 0,00% -8,27% -80,10% 7,92% -130,50% 20,36% -35,08% 127 Grootegast -100,00% -100,00% -45,65% 15,21% 2,12% -19,23% 2,12% -92,04% 19,84% 35,08% -2,17% -0,57% 128 Haelen 0,00% -100,00% -166,13% -2,42% 17,09% 0,00% -2,65% 78,22% 10,76% -43,47% 22,50% 100,00% 129 Krimpen aan den IJssel 49,74% -100,00% -65,45% -100,34% -13,47% 0,00% 2,95% -134,17% -1,72% -184,42% 13,42% 51,78% 130 Oss 33,19% -7,44% 9,50% -9,22% -12,33% -100,00% 8,93% -2,51% 8,33% -42,50% 5,64% -9,96% 131 Neder-Betuwe -100,00% 100,00% 8,39% -98,74% 0,43% 0,00% -6,46% -59,94% 15,01% -97,48% 32,32% -54,10% 132 Heerde 49,98% 68,08% 12,69% 0,73% -10,23% 0,00% -0,51% -46,18% 5,33% -15,78% -2,81% 29,52% 133 Weesp 100,00% -100,00% -26,56% -47,53% 0,06% 0,00% 13,26% -1.203,58% 8,23% -1,72% 30,87% -49,35% 134 Leek 100,00% -201,43% 3,37% 0,24% 4,86% -22,68% -8,67% -188,93% 39,29% -83,68% 3,23% 32,05% 135 Nieuw-Lekkerland 100,00% 51,11% -89,98% 1,46% 0,00% -19,22% 3,71% 11,98% -135,12% 12,77% 50,00% 136 Kampen -0,04% -2,56% 1,05% -38,88% -0,42% -0,82% -3,47% -90,43% 15,13% -203,48% 18,18% 13,71% 137 Beesel 0,00% 66,21% -57,14% -36,90% 0,00% -12,84% -74,50% 10,66% -58,00% 11,85% -411,87% 138 Woudenberg -100,00% -100,00% -7,90% -100,00% 20,68% 0,00% 0,85% -100,00% 5,03% -1.456,81% 27,96% 0,00% 139 Scheemda 0,00% -100,00% -19,37% -39,89% 37,52% -1,90% -39,50% 17,55% -84,93% -39,89% -18,57% 140 Voorst -51,92% -223,44% -30,56% -47,03% -10,30% 0,00% -6,68% -59,33% 17,82% -70,04% 14,91% 67,81% 141 Venray 100,00% -100,00% 11,41% -12,43% -0,39% -100,00% 8,15% -106,07% 15,79% 7,09% -42,58% -293,05% 142 Westervoort 0,00% -100,00% 5,20% -24,60% 0,00% -2,63% -18,63% 10,04% 34,23% 25,76% 48,42% 143 Ridderkerk 49,06% -357,63% -51,70% -32,65% -100,00% -5,74% -70,73% 5,46% 34,31% 20,48% -24,62% 144 Lemsterland 0,00% -100,00% 6,13% -100,30% -43,53% -4,80% -238,12% 1,08% 1,45% 49,37% 145 Zijpe -100,00% 3,15% -42,23% -105,62% 69,29% 0,00% -9,79% -66,17% 9,45% -564,94% 25,66% 100,00% 146 Landgraaf 0,00% 43,51% -17,20% -12,48% 21,93% 0,00% -17,69% 57,70% 8,07% 50,74% 10,83% 42,18% 147 Simpelveld 0,00% 0,00% 6,10% 1,11% -0,36% 0,00% -0,36% 69,17% 34,09% -100,00% -13,88% 4,81% 148 Weert 74,84% -2,64% 4,40% -19,14% 32,72% 0,00% 4,01% 47,26% 5,80% -57,16% 10,07% -47,64% 149 Dongen -100,00% -100,00% 4,31% -22,94% 0,00% 1,20% -71,38% 14,87% 32,29% -6,41% 19,28% 150 Papendrecht 100,00% -30,53% -9,59% -18,83% 100,00% 3,19% -222,67% -0,55% -100,00% 16,13% 34,28% 151 Apeldoorn 50,05% 16,13% -1,01% -48,98% -20,28% 100,00% 5,22% -43,55% 8,74% 100,00% 8,96% 10,99%

368 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in insti- Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor de jongeren tuties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 152 Ooststellingwerf 100,00% 49,43% -64,12% -31,62% 71,96% -908,56% 6,96% -3,54% 19,13% 3,57% 90,64% 153 Noordoostpolder -50,56% -9,33% 14,57% -47,52% -66,44% -120,14% -4,86% -24,92% 6,28% 17,51% -1,54% 9,94% 154 Rozenburg 0,00% 0,00% -55,70% 32,21% 0,00% -1,74% 16,65% 5,66% 21,91% -0,45% -100,53% 155 Staphorst -100,00% 1,92% 16,63% -95,70% -0,20% 0,00% -23,59% -1.225,22% 10,20% -131,61% 40,66% -2,17% 156 Meppel 100,00% -200,73% -24,19% -32,74% 19,81% -8,75% -5,58% -201,42% 17,66% -54,80% 14,87% 51,11% 157 Ermelo -100,00% 64,49% 7,39% 0,10% 7,91% 0,00% -9,86% -147,89% -0,93% 51,10% 12,21% -25,39% 158 Purmerend 100,00% -58,42% 9,86% -69,00% 36,05% 2,19% -3,96% -64,20% 0,52% -9,85% 26,43% 45,47% 159 Nieuwegein -100,00% -8,94% -30,83% 7,92% 3,99% 0,00% -2,59% -28,66% -0,25% 17,96% 3,79% -32,00% 160 Hardinxveld-Giessendam -100,00% 45,53% 19,69% -2,36% 0,00% -13,16% -121,41% 11,56% 35,61% -2,34% 22,56% 161 Tholen 0,12% 56,63% -20,71% 16,57% 0,00% 8,60% -52,20% 9,58% -5,01% 7,14% -0,91% 162 Strijen 0,00% -100,00% -50,02% 3,87% -100,00% 16,07% -76,29% 43,74% -19,81% -2,49% 0,00% 163 Ameland 0,00% -100,00% 84,94% -119,58% -1,52% -0,07% 0,00% 0,00% 5,24% 33,65% -2,36% -100,00% 164 Oostﬂakkee 0,00% 18,49% -46,70% -1,86% -100,00% 0,00% -1,09% -185,71% 13,11% -1.489,37% -18,71% 100,00% 165 Druten -200,18% 100,00% -46,16% -23,89% 14,99% 100,00% 5,56% -67,36% 7,76% -196,79% 28,90% 36,33% 166 Littenseradiel -100,00% -1,47% -31,19% -48,27% -33,84% -896,88% -10,42% -125,33% 6,59% 0,62% 0,38% -100,00% 167 Nijefurd -100,00% 0,00% 40,73% -71,05% -100,00% -2,52% 93,14% 18,30% -8,61% 2,46% 100,00% 168 Katwijk 100,00% 66,26% -4,98% -38,54% -13,83% 0,00% -6,09% -107,61% 12,88% 22,64% 10,32% -5,36% 169 Vught 100,00% -429,30% -6,49% -26,40% 9,53% 0,00% 4,51% -20,50% 25,42% -146,27% 6,63% 3,18% 170 Zandvoort 0,00% 0,00% 21,61% -1,88% 37,65% 0,00% -2,42% -112,11% 11,83% 8,93% -2,00% 52,03% 171 Oosterhout -1,12% -304,61% -4,35% -15,89% -12,95% 0,00% -2,11% -109,76% 6,86% 32,80% 12,76% 80,43% 172 Vianen -100,00% 0,00% 12,90% -1,85% 0,61% 11,85% -41,05% 3,28% 79,35% 26,46% -417,86% 173 Obdam -100,00% 100,00% -36,58% 3,09% 0,00% 0,00% -124,41% 22,41% -22,86% -100,00% 174 Deurne 65,95% -160,15% -41,49% -80,34% 30,39% 0,00% -11,02% -459,56% 14,67% 13,32% -109,37% 175 Opsterland -1,31% -100,00% -24,81% -80,88% -25,78% -200,09% -3,14% -47,38% 5,47% 6,81% 0,62% 31,35% 176 Leidschendam-Voorburg 100,00% 75,34% 16,91% -0,05% -50,79% -100,00% -0,53% -185,08% 13,05% -196,63% -31,33% 14,98% 177 Stede Broec 100,00% -18,66% 29,28% -27,22% -0,43% 0,00% -0,43% -73,80% -2,28% -53,37% 4,52% -4,96% 178 Geldrop-Mierlo 100,00% -12,40% -15,26% -21,48% 0,31% -100,00% 1,97% -18,43% 6,53% 25,97% 7,54% 10,34% 179 Oude IJsselstreek 100,00% -388,08% -8,69% -0,11% 0,00% -6,82% -117,17% 9,77% 15,93% 3,30% -0,62% 180 Nieuwerkerk aan den -100,00% -195,33% -37,72% 50,66% -1,64% 0,00% -11,17% -113,58% 18,65% 1,18% -1,05% -22,77% IJssel 181 Roggel en Neer 0,00% 52,60% 31,80% -101,08% -4,64% 0,00% 0,00% 100,00% -5,57% 1,52% -37,73% 53,17% 182 Bunschoten -102,06% 100,00% 2,21% -99,55% 0,00% -34,75% -246,27% 4,17% -11,43% 3,70% -51,62% 183 Goirle 100,00% 64,14% -29,77% -32,96% 18,17% 0,00% 2,46% -65,52% 17,47% 13,39% -4,00% 184 Beek 0,00% 55,48% 18,61% 0,67% -103,76% 0,00% -6,46% -65,99% 4,18% -12,31% -71,77% 52,97% 185 Wûnseradiel 100,00% 0,00% 33,17% 0,43% 10,46% 20,22% -12,08% -173,86% 5,39% -5,32% 1,86% 67,13% 186 Bergambacht 0,00% 0,00% -81,85% 1,52% 0,00% -1,40% -266,61% 15,49% 2,21% 9,96% 50,51% 187 Cuijk 0,00% 100,00% -37,89% -57,34% 100,00% -2,63% -261,41% 14,83% -118,28% -3,00% 14,68% 188 Halderberge 100,00% 0,00% -11,61% -20,66% 11,86% 0,00% 5,28% -109,54% 7,47% -5,72% -2,57% -134,43% 189 Schoonhoven 100,00% 100,00% 28,01% -50,94% -35,21% 0,00% -6,48% -247,13% 0,82% 4,91% 100,00%

369 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in insti- Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor de jongeren tuties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 190 Hattem 1,52% 100,00% 20,23% 1,75% 0,00% -37,94% -58,12% 18,58% -75,97% 21,65% -5,80% 191 Swalmen 100,00% 0,00% 27,10% 2,04% 0,00% 0,56% -241,00% 17,79% -0,57% 8,58% -100,00% 192 Graafstroom 100,00% -1,49% 46,80% -1,38% 0,00% -1,16% -74,38% 18,04% 30,89% 1,15% 0,00% 193 Noord-Beveland 0,00% 0,00% -4,91% -1,72% -100,00% 80,96% -20,18% -52,38% 12,44% -4,59% 6,02% -86,84% 194 Etten-Leur 50,24% -99,57% -34,06% -1,21% 45,12% 0,00% 0,22% -40,74% 4,32% 16,00% 43,57% 2,64% 195 Schagen 100,00% 100,00% 25,83% -27,21% 11,10% 0,00% -13,52% -70,81% -16,35% -66,69% 36,80% 51,17% 196 Soest -197,38% 100,00% 22,07% -13,50% -14,81% 0,00% 2,07% -171,29% 8,34% 10,65% 7,94% 57,93% 197 Laarbeek -100,00% -162,92% -9,67% -98,65% 0,00% -0,69% -8,53% 14,17% -24,75% 8,32% -100,31% 198 Leiderdorp 100,00% -109,42% -9,40% -2,34% -902,45% 0,00% -8,26% -48,92% -0,76% 19,55% -2,08% -97,49% 199 Wageningen 100,00% 100,00% -23,32% -60,10% -0,07% 21,31% -1,12% -3,22% 1,63% 7,02% 4,56% 35,40% 200 Waalre -101,31% 45,22% 17,95% -96,81% 0,00% 5,72% -33,16% -11,81% -56,08% -8,45% 4,72% 201 Epe -0,49% 0,00% -58,78% -27,01% 6,02% 0,00% 3,33% -25,72% 10,22% -92,94% 11,83% 0,11% 202 Maasbracht -1,97% 100,00% 7,23% -30,66% 10,79% 0,00% -2,43% -96,35% 8,59% -139,09% 0,34% 1,81% 203 Duiven -100,00% 46,89% -6,16% -104,15% 0,00% -8,52% 13,15% 28,01% 44,21% 14,38% -39,87% 204 Aalburg 0,00% 100,00% 20,37% -48,55% -100,00% -21,62% 12,92% 9,21% 24,91% 28,00% 1,23% 205 Uden -100,00% 62,67% 10,83% -2,80% -137,05% 0,00% -1,85% -61,33% 14,45% 7,25% 6,33% 2,14% 206 Groenlo -90,32% 100,00% -10,66% -0,04% 0,00% 4,90% -103,66% 17,91% 21,70% -2,20% -16,42% 207 Oldenzaal -1,24% -100,00% 40,97% -2,85% 4,14% -8,98% 3,51% 12,76% 17,78% 21,71% -17,62% 53,20% 208 Vaals 100,00% 100,00% 17,82% -24,55% 0,00% -15,17% -4,39% 4,32% -12,41% 10,72% 5,37% 209 Hardenberg 0,33% -150,69% -23,93% 4,48% 18,28% -100,00% 4,47% -89,71% 10,46% 45,48% 13,04% 22,04% 210 Rhenen 0,00% 34,98% 58,33% 23,54% 0,46% 0,00% -9,50% 37,49% 10,27% -53,04% 43,02% -111,61% 211 Marum 100,00% -100,00% 13,22% -14,18% 100,00% 2,27% -43,22% 23,71% 5,70% 27,20% 100,00% 212 Schiermonnikoog 0,00% 0,00% -100,00% -12,35% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% -2,78% 0,00% 213 Midden-Drenthe 100,00% -234,65% -6,97% -50,76% 29,79% 16,79% 2,87% -151,18% 18,08% -28,18% -5,43% 26,73% 214 Goes 67,05% -100,00% 16,42% -10,06% -61,90% -100,00% 3,60% -9,33% 14,74% -100,00% 5,53% 26,99% 215 Dirksland 0,00% -100,00% -1,97% -0,90% 0,00% -20,17% 1,20% 11,71% -49,63% 12,89% -159,34% 216 Zederik -100,00% 100,00% -67,90% 1,43% 0,00% -1,11% 1,24% 11,80% -24,69% 15,23% 100,00% 217 Borne 100,00% -100,00% 35,16% -101,78% 49,78% 0,00% -21,30% -146,25% 14,80% -14,66% -18,52% -29,76% 218 Lopik 0,00% -100,00% 7,91% 50,52% 0,00% 1,07% -85,63% 14,64% -1,08% 70,22% 219 Margraten 0,00% 0,00% -15,35% -47,47% -15,23% 0,00% -1,51% 100,00% 24,61% -8,76% 1,49% -88,83% 220 Langedijk 100,00% -87,34% 6,97% -101,59% 0,00% -2,92% -38,02% 3,52% -10,46% -13,80% 50,91% 221 Oisterwijk 100,00% 0,00% -17,00% 0,44% -17,69% 0,00% 18,90% 6,67% 16,04% 30,46% 3,03% 2,02% 222 Schinnen 0,00% -30,23% -5,72% 2,45% 0,00% -22,98% -61,65% 8,64% -49,10% 11,72% 32,81% 223 Neerijnen 100,00% 14,45% -2,24% -99,29% -100,00% 0,92% -738,77% 8,37% -469,63% 25,03% 0,00% 224 Roerdalen -100,00% 0,00% 24,00% -55,95% 19,81% 0,00% -7,40% -282,20% 12,17% -92,36% -1,11% 30,66% 225 Gennep -100,00% 0,00% -19,94% -23,75% 9,44% 0,00% 15,36% 56,89% 6,00% 4,63% 8,73% -100,00% 226 Echt-Susteren -100,00% -2,94% 23,38% 25,59% -23,93% 0,00% -10,10% 39,13% 2,72% -83,38% -19,33% 2,79% 227 Nuth 0,00% 0,00% -3,04% -53,40% 0,00% -10,89% 4,59% 6,76% -100,00% 3,56% 54,17% 228 Gilze en Rijen -100,00% -10,71% 16,47% -20,05% 12,53% 0,00% -5,31% -18,29% 12,26% 17,71% 74,23%

370 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in insti- Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor de jongeren tuties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 229 Diemen 100,00% 100,00% -25,63% 0,22% -18,41% 0,00% -3,53% -134,53% 2,14% -1,97% 21,18% -88,14% 230 Cromstrijen 0,00% -100,00% -9,23% 0,57% 0,00% 11,84% -8,64% 30,00% -893,71% -1,98% 0,83% 231 Stein -0,05% -2,42% -26,68% 0,92% 0,00% 3,13% 40,26% 12,11% -10,84% 2,09% 2,03% 232 Valkenswaard -100,00% -2,69% -23,28% -23,37% -9,83% 0,00% 5,58% 8,81% 11,88% -75,61% -5,21% 15,13% 233 Zaltbommel -100,00% 7,16% -16,82% 20,00% 6,35% 0,00% -15,74% -60,86% 4,60% 14,91% -204,46% 234 Hillegom -0,94% 41,23% 7,00% 2,71% 0,00% -15,57% -29,03% 13,96% 54,35% -1,09% -97,42% 235 De Wolden 100,00% -100,00% -7,49% -0,19% -100,00% 7,07% -684,87% 9,13% -198,20% 10,54% 0,58% 236 Zundert 100,00% 0,00% -92,76% -98,47% 8,22% 0,00% -0,96% 22,23% 11,56% -44,06% 25,16% -1,50% 237 Brummen 100,00% -1,44% -89,21% -35,08% 12,80% 0,00% 5,28% -77,29% 18,57% 13,66% 25,04% 100,00% 238 Werkendam 49,90% -100,00% -21,13% -64,71% 12,42% 0,00% -0,09% -100,19% 14,09% 2,31% 2,75% 50,22% 239 Geldermalsen -100,00% 0,00% 9,60% -99,51% 14,81% 0,00% -16,84% -87,56% 15,91% 13,66% 15,81% 31,74% 240 Rijnwoude 100,00% 53,45% -26,44% -103,91% 0,00% -1,49% -91,95% -11,81% 8,93% 5,26% -91,15% 241 Zevenaar 0,73% -100,00% -18,43% -72,86% 0,56% 0,00% 0,56% 1,12% 18,02% -108,22% -14,23% 1,54% 242 Rijnwaarden 100,00% 0,00% -36,66% -51,28% -100,00% -15,55% -29,43% 18,98% -97,93% 6,10% 4,58% 243 Wymbritseradiel -0,18% 100,00% -8,88% -51,22% 71,66% -22,46% -290,91% 1,73% -11,73% -7,78% 1,91% 244 Buren -100,00% 100,00% -16,82% -67,75% -880,22% 13,41% -215,99% 23,11% -89,49% -37,59% 0,68% 245 Baarn 0,00% -100,77% 1,27% -99,54% 23,13% 0,00% 7,86% 5,33% 11,35% 1,76% 50,61% 246 Noorder-Koggenland 0,40% -100,00% 1,40% -101,40% 0,00% -16,39% -170,24% 10,25% -114,14% 4,22% -100,00% 247 Landsmeer 100,00% 0,00% 13,77% -96,65% -40,18% 0,00% -13,48% 100,00% 34,10% -47,10% 1,38% 5,45% 248 Losser 100,00% 100,00% -6,48% -48,48% -1,41% -100,00% 3,66% -18,06% 10,80% 11,68% -6,31% -29,12% 249 Nunspeet -101,15% -1,56% -3,08% -1,34% -0,71% 0,00% 10,55% -48,34% 20,20% 11,43% 0,70% 0,00% 250 Barneveld -0,42% 49,46% -7,48% -55,43% -8,10% 0,00% 4,84% 36,96% 9,11% 10,87% 60,00% 251 Pijnacker-Nootdorp 100,00% 2,78% -42,01% -90,56% -19,14% 0,00% -3,17% -159,99% 14,00% -38,58% 8,17% 252 Beuningen -2,00% -100,00% 14,61% 0,96% -306,01% 0,00% -11,65% -1,45% -9,62% -95,77% 12,85% 16,67% 253 Uithoorn -97,04% 36,22% -9,38% -197,90% 0,00% 7,35% 40,30% -21,56% 31,48% -94,67% 254 Landerd -0,49% -100,00% 17,82% -1,18% -2,57% 0,00% 0,36% -107,10% 21,60% -23,87% -4,79% -100,00% 255 Scherpenzeel 0,00% -100,00% -18,90% -3,31% 0,00% 39,13% -47,44% 15,36% 39,88% -7,14% 0,00% 256 Best 0,00% -214,63% -8,31% -19,16% 15,62% 0,00% -2,21% -117,15% 20,38% -48,63% 3,96% 80,09% 257 Millingen aan de Rijn 100,00% 0,00% 32,18% -1,61% 0,00% -19,40% 100,00% 1,11% -35,97% 23,22% 0,00% 258 Montferland 0,18% 36,41% -45,27% -13,66% 0,00% -2,40% -45,99% 17,89% 5,33% 14,04% 72,39% 259 Oudewater 100,00% -100,00% -115,65% -4,70% 0,00% 20,86% -86,37% 17,03% -786,31% -1,08% 0,00% 260 Nijkerk 100,00% -100,00% 16,86% -101,25% 65,97% 0,00% 4,61% -8,40% 7,35% -1,80% 8,44% 30,24% 261 Skarsterlân -100,00% -13,67% 1,52% -53,28% 24,53% -148,72% -12,60% 20,99% 10,00% -250,67% 1,16% 60,24% 262 Aalten -100,00% -100,00% -74,10% 0,74% -69,91% 0,00% -1,95% 46,35% 16,13% -132,93% 2,82% 57,14% 263 Borger-Odoorn 0,00% 100,00% -3,55% -35,17% -3.152,15% -11,62% 57,68% 17,12% -224,29% 1,45% 39,11% 264 Vlist -100,00% 100,00% -15,68% 100,00% 0,00% -26,31% -138,17% 15,77% 5,34% 100,00% 265 Veldhoven -102,84% 0,00% 23,41% -12,17% 38,43% 0,00% 9,13% 21,92% 22,82% -57,85% 13,01% 24,94% 266 Overbetuwe 3,11% 100,00% 4,50% -16,73% -20,63% 0,00% -7,70% 35,15% 19,32% -0,10% 7,43% 27,38% 267 Reimerswaal 100,00% 50,65% 44,25% 2,73% 0,00% -4,56% -519,32% 8,06% 1,29% 17,80% 20,49%

371 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in insti- Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor de jongeren tuties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 268 Zevenhuizen-Moerkapelle -0,86% -100,00% 8,89% 2,44% -100,00% 0,00% -0,97% -102,21% -62,03% 76,69% 3,38% 51,82% 269 Veere -100,00% -100,00% 1,07% -52,58% -308,91% 0,00% -11,31% 38,72% 7,04% -100,00% -28,27% -49,76% 270 Giessenlanden 0,00% -233,75% -36,69% -103,02% 0,00% -19,60% 39,80% 11,87% 16,46% 14,64% -299,16% 271 Brielle -100,00% -100,00% 4,21% 33,53% -25,33% 0,00% 13,77% -2.710,91% 23,35% -19,29% -1,14% 0,00% 272 Schouwen-Duiveland -0,05% -22,71% -31,88% 30,96% 0,00% -6,97% -330,38% 9,99% -282,93% -7,45% -146,23% 273 Olst-Wijhe -100,00% 100,00% -30,42% -32,23% 0,95% 0,00% -5,99% -138,33% 15,70% -8,66% -13,57% -42,76% 274 Heusden 49,27% -90,30% 15,39% -24,38% 32,41% 0,00% -1,39% -61,44% 7,37% -22,24% 24,88% -31,31% 275 Zwartewaterland 66,49% 48,79% -20,49% -107,72% 0,00% -18,61% -12,07% 19,69% 46,81% 2,98% 74,51% 276 Veghel 32,80% 100,00% -13,30% -12,59% -17,78% 100,00% -4,09% -41,12% 12,48% 9,14% 19,03% 50,85% 277 Maarssen 100,00% 100,00% -29,09% 15,99% 15,08% 100,00% 4,39% -63,26% 3,66% -33,79% 14,99% 3,18% 278 Dronten -100,00% -183,15% 41,37% -54,28% -32,41% -100,00% -11,04% 15,41% 4,57% 83,02% 15,22% 26,57% 279 Boarnsterhim 0,00% 100,00% -4,59% -55,71% -100,00% 5,94% -168,05% 21,38% -31,27% 13,00% 100,00% 280 Hulst 100,00% -24,58% 16,06% -26,33% 25,12% 0,00% -8,16% 25,05% 15,15% -33,01% -1,84% -17,38% 281 Gaasterlân-Sleat 100,00% 100,00% -28,92% -46,29% -34,98% -78,10% -14,73% -138,40% 35,27% 72,14% 1,22% 0,00% 282 Opmeer -103,08% 0,00% 37,62% -2,88% 24,46% -0,73% -93,56% 13,92% 13,79% 5,23% 67,37% 283 Steenbergen 100,00% 100,00% 0,72% 0,38% 0,00% -5,36% -232,89% 16,79% 28,26% 11,15% 0,94% 284 Berkelland -100,00% -112,70% -39,32% -28,30% 0,00% -6,96% 17,89% 17,05% 72,70% 18,85% -210,86% 285 Moerdijk 0,85% 100,00% 17,31% -39,38% -1,36% -180,97% 9,23% -53,49% 7,50% 5,04% 11,29% 100,00% 286 Menaldumadeel -100,00% 100,00% -7,35% -34,34% -0,58% 67,17% -0,58% -287,95% -14,87% -58,50% 25,00% 100,00% 287 Bergeijk -100,00% 100,00% 30,93% -65,04% 0,00% 14,65% -0,97% 17,18% -85,00% 33,07% 100,00% 288 Kapelle 100,00% -100,00% 26,32% -3,11% -100,00% -100,00% 12,90% 78,49% 11,93% -2,31% 1,27% -108,14% 289 Woerden -100,00% 32,10% -34,71% -24,98% 0,00% -5,40% -19,78% 8,01% -241,06% 19,29% 80,66% 290 Oostzaan 0,00% -121,28% 26,69% -93,51% 0,00% 0,94% 100,00% 17,95% 42,99% 1,06% -185,19% 291 Wijchen 75,03% -61,10% -0,97% -25,16% -100,73% 0,00% -0,37% -75,85% 25,25% -33,49% 3,93% -95,51% 292 Wierden -100,00% 100,00% 13,64% -34,77% -100,00% 0,00% -22,63% -11,85% 16,42% -64,27% 25,68% 100,00% 293 Goedereede 0,00% 5,16% 3,95% -1,11% 0,00% -32,73% -159,74% 17,09% 23,62% -100,00% 294 Korendijk 0,00% 0,00% -43,58% -96,03% 0,00% 14,34% -35,70% 10,39% -7,73% -98,31% 295 Son en Breugel 0,00% 2,13% -57,17% -36,42% -31,27% 0,00% 1,55% -234,74% 38,83% -2,81% -0,08% 67,77% 296 Winsum 0,00% 0,00% 33,05% -20,66% -0,31% -20,37% 62,04% 41,23% -328,12% 24,85% 13,19% 297 Tytsjerksteradiel 0,00% -194,29% 41,93% -8,69% -0,26% 100,00% 2,93% -112,57% 16,25% -92,20% -14,07% -2,83% 298 Loon op Zand -100,00% 0,00% 16,42% 0,22% 0,00% -7,31% -81,35% 11,00% 27,54% 5,01% -2,39% 299 Wieringen 0,00% 100,00% 4,10% -0,48% 0,00% -11,63% -11,63% 4,09% 0,43% 19,38% -2,94% 300 Boxmeer -100,00% -100,00% 21,02% -41,44% 66,29% 0,00% 7,40% -98,02% 18,86% 7,98% 4,87% -95,78% 301 Voorschoten -0,15% -100,00% 12,58% -100,51% 1,02% 0,00% 5,27% -30,33% -65,98% -22,25% 16,80% 4,18% 302 Westland 66,59% -71,96% -4,51% -39,25% -0,02% 11,70% -7,84% -83,10% 14,29% -145,61% 12,00% 21,65% 303 Alkemade 0,00% -100,00% -76,89% -98,23% 0,00% -16,90% -154,10% 4,15% 7,61% 2,28% 0,00% 304 Bergen (NH) 0,00% -100,00% 24,71% -68,82% -23,29% 0,00% 9,89% 46,15% 17,21% 43,48% 27,23% 305 Rijssen-Holten 0,00% 100,00% 36,25% 0,46% -100,00% 0,00% -6,99% -35,23% 9,80% 26,42% -2,57% -6,03% 306 Woudrichem -100,00% 0,00% 45,09% -54,95% 0,00% 26,07% -446,23% 3,78% -2,54% 0,39% 0,00%

372 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in insti- Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor de jongeren tuties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 307 Gemert-Bakel 49,99% 100,00% -12,30% -41,97% -91,55% 6,26% 3,36% -58,87% 7,08% -24,57% 0,33% 67,75% 308 Anna Paulowna 100,00% 100,00% -39,20% 3,22% 0,00% -8,27% -197,21% 9,77% -50,78% -4,78% -100,00% 309 Putten 0,00% 38,18% 4,28% 31,74% 24,99% 0,00% 13,32% -10,04% 11,00% -18,97% -12,92% 31,47% 310 Harenkarspel 100,00% -240,76% -19,01% -1,28% -51,44% 0,00% 9,14% 6,43% 24,55% -89,46% 15,51% -100,00% 311 Oud-Beijerland 1,36% 1,82% 23,00% 2,96% -48,93% 0,00% 5,68% -178,24% 6,67% -11,60% 2,33% -102,06% 312 West Maas en Waal -97,69% -5,71% -6,51% -196,31% 0,00% 9,42% 29,65% 11,49% -318,53% 18,21% 100,00% 313 Ten Boer 100,00% -100,00% 43,48% -9,64% -7,19% -1,55% 100,00% 10,54% 44,78% 25,16% 0,00% 314 Bussum 100,00% 0,00% -34,93% -2,29% 0,00% 10,78% -328,34% 18,18% -1,15% -2,56% 0,00% 315 Liemeer -100,00% 100,00% 38,14% 2,67% -2,04% 0,00% 0,00% -66,39% 33,19% -100,00% 17,07% -100,00% 316 Geertruidenberg 100,00% 0,00% -23,38% -34,37% 50,16% 0,00% -22,61% -84,17% 14,11% 32,93% 2,32% -106,80% 317 Oirschot -0,12% 63,33% -14,30% -48,30% 0,00% 11,89% 31,28% 16,53% -235,36% 19,02% 50,19% 318 Nederlek 100,00% -100,00% -27,24% 1,93% 0,00% -17,51% -13,59% -3,96% 9,45% -98,70% 319 Heythuysen 0,00% 100,00% 45,34% 33,04% 0,00% -11,86% 14,99% 7,63% 10,43% 9,51% -61,53% 320 Wervershoof 0,00% 100,00% -73,32% -0,22% 0,00% 0,64% -18,65% 7,56% -104,29% 4,39% 47,39% 321 Lingewaard 100,00% -109,43% 8,68% -34,93% 0,00% 2,97% -91,53% 5,61% 1,59% -14,97% -50,61% 322 Ommen -0,57% 0,00% -81,87% -53,33% 23,04% -100,00% 16,13% -81,74% 23,18% -136,13% 21,18% -97,52% 323 Andijk 0,00% 0,00% 17,33% 0,14% 0,00% -2,89% -15,57% 21,74% 13,61% -100,98% 324 Lochem 100,00% -100,00% -28,88% -1,09% 65,89% 0,00% -28,99% 32,01% 17,49% -122,86% 6,72% -200,65% 325 Riethoven 0,00% 100,00% 10,90% -2,27% 0,00% -21,46% -288,72% 22,12% -17,20% 11,79% 50,00% 326 Utrechtse Heuvelrug 100,00% -5,43% 17,04% -60,73% 6,23% 0,00% -7,46% -59,00% 12,81% -35,15% -6,96% 15,00% 327 Nederweert -100,00% 100,00% -3,24% -49,43% 0,00% 0,21% 37,03% 11,05% -65,57% -12,00% 0,00% 328 Wijk bij Duurstede -100,00% 48,83% 15,78% 24,85% -100,00% 0,00% -26,30% 18,79% 12,39% 11,20% -26,30% 329 Groesbeek 0,00% 100,00% -32,36% -27,60% 9,44% 1,76% 0,00% 8,40% -12,93% 83,46% 28,09% -96,10% 330 Haren -100,00% 0,00% 25,96% -2,10% -20,35% 0,00% -12,53% -209,77% 13,16% -70,60% -2,65% 34,21% 331 Ambt Montfort 100,00% 0,00% 42,39% 23,83% 0,00% -1,88% -112,44% 4,47% 20,41% 1,84% -4,33% 332 Heemstede -99,54% 0,00% 3,23% -51,77% 16,70% 0,00% -3,96% 31,21% 46,63% 15,71% -0,04% 100,00% 333 Zeewolde 0,00% -100,00% 21,33% -95,60% -0,78% 0,00% -25,97% -71,92% 35,05% -1,94% 15,06% 8,37% 334 Hendrik-Ido-Ambacht -96,59% 50,15% -5,45% -40,79% -100,00% 0,00% 10,73% -214,84% 15,03% -100,00% -3,31% 100,00% 335 Haaksbergen 100,00% -5,60% 29,91% -24,20% 0,00% 5,29% -20,93% 21,92% -60,95% 12,03% 40,81% 336 Noordenveld -100,00% 100,00% -9,68% -14,63% 13,64% -234,44% -15,29% 32,79% 40,97% -1,45% 7,31% 48,40% 337 Sluis -100,00% 100,00% -29,60% -58,03% -124,82% -4,76% -81,00% 19,57% -606,71% -4,64% 79,37% 338 Breukelen 0,00% -61,54% -80,64% -0,15% 0,00% -12,91% 57,16% 23,65% 2,30% 2,04% -39,62% 339 Meerssen 0,00% -2,25% -79,15% -22,37% 23,51% 0,00% -22,38% -126,33% 16,83% 4,86% 3,39% 28,61% 340 Maasdonk 0,00% 0,00% 20,27% 0,27% -100,00% -0,35% 3,21% 7,61% -29,00% -22,91% -100,00% 341 Maasdriel -100,00% 3,20% -11,93% 31,59% 0,00% -0,42% -181,87% 16,04% -41,24% 3,01% -200,87% 342 Huizen 100,00% -100,00% -33,71% 14,00% 5,46% 0,00% 0,44% -189,43% 9,66% -2,01% -1,63% 80,17% 343 Hellendoorn 100,00% 75,26% -31,32% -1,45% -0,55% 100,00% -12,15% 0,80% 16,51% -56,36% 3,61% -301,07% 344 Middelharnis 0,00% -100,00% -22,44% -100,46% -452,61% 0,00% 9,57% -179,08% 15,85% -120,69% 30,76% 100,00% 345 Laren 0,00% -163,41% 0,75% 100,00% 0,79% 0,00% 17,33% -100,00% 2,02% -2,36% 6,08% 6,11%

373 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in insti- Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor de jongeren tuties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 346 Texel 0,00% 0,00% -6,89% 21,24% 43,26% 0,00% 5,80% -137,56% 1,20% 100,00% 8,21% -5,56% 347 Liesveld 0,00% 0,00% 1,33% 1,75% -100,00% -0,34% -252,91% 15,18% -124,68% 6,03% -0,30% 348 Waddinxveen 100,00% 100,00% -11,60% -3,90% 0,00% -2,18% -38,82% 9,10% -14,05% 17,59% 49,68% 349 Haaren -100,00% -100,00% 17,58% -102,23% 16,96% 0,00% -21,00% -171,41% 7,21% -17,79% 23,14% 2,93% 350 Binnenmaas -100,00% 31,11% 36,99% -3,01% 0,00% 0,67% -34,32% 6,83% -20,68% 12,50% -1,13% 351 Leeuwarderadeel 0,00% 0,00% 34,85% -36,21% 82,96% 20,24% -26,10% 47,73% -0,32% -78,51% 2,20% -100,00% 352 Helden 100,00% 100,00% -3,12% -147,01% -911,82% 0,00% -21,42% -85,43% 15,76% -86,26% 5,40% -182,70% 353 Drimmelen 0,00% -100,00% -2,62% -0,16% 85,55% 0,00% -1,15% -70,93% 2,95% -117,76% 25,25% -91,41% 354 Bergen (L.) 0,00% 0,00% -93,43% -47,04% 0,00% -0,58% -101,29% -12,81% -29,30% 0,58% -1,27% 355 Muiden -100,00% 0,00% 30,96% -100,00% 0,00% -15,40% 100,00% 20,43% 1,63% -4,46% 100,00% 356 Westerveld -0,91% 60,89% -67,37% 2,11% 49,48% -23,62% -7,46% 32,01% 24,94% 18,70% 5,77% 50,20% 357 Boekel 0,00% 0,00% -0,33% 0,23% 0,00% 1,01% 71,87% -3,23% -94,49% -1,02% 0,00% 358 Heumen 0,97% 0,00% -37,79% -33,52% -100,00% 0,00% -5,67% -25,68% 19,83% -138,52% -9,43% -100,00% 359 Haarlemmermeer -60,78% -34,77% 7,95% -66,12% 15,22% 94,46% -4,91% -9,23% 9,59% -24,54% 25,34% 58,33% 360 Ter Aar 0,00% 0,00% -37,28% -2,31% 0,00% -1,68% -126,76% 3,74% 6,83% 0,00% 361 Lingewaal 0,00% 0,00% 26,88% -97,67% 100,00% -14,15% -207,46% 8,46% -101,06% 0,72% -100,00% 362 Borsele 0,00% -122,22% 40,02% -53,64% 0,00% -15,82% -46,16% 16,26% 59,97% 10,64% -100,00% 363 Asten 100,00% 100,00% 0,73% -33,90% 0,00% 0,13% -56,73% 12,17% 49,15% 38,98% -3,67% 364 De Ronde Venen 49,45% 59,25% -21,26% -50,96% -100,00% 0,00% 3,96% -11,49% 19,03% -28,80% 11,54% -27,80% 365 Zuidhorn 100,00% 0,00% -61,42% 0,84% -57,80% 6,62% -117,26% 23,92% 30,11% 3,93% 49,76% 366 Tynaarlo 100,00% 100,00% 5,76% 3,61% 22,47% 0,00% -9,24% -380,70% 7,30% -118,90% 0,22% 0,22% 367 Heiloo 0,41% 0,00% -14,83% -1,99% 0,70% 0,00% 0,70% -131,61% -117,38% -270,07% -6,10% -292,86% 368 Bedum -100,00% 0,00% 20,04% -31,06% 10,81% 0,00% 16,38% 87,29% 18,68% -102,54% 30,67% 100,00% 369 Bronckhorst 33,12% -100,00% -23,94% -67,09% 0,00% -4,82% -71,40% 11,96% 5,02% 3,54% -100,00% 370 Someren 0,00% 100,00% -108,39% 0,75% 0,00% -8,68% -44,37% 12,79% -9,53% 1,09% 100,00% 371 Montfoort -100,00% 100,00% 23,60% -102,63% 0,00% 17,07% -293,22% 14,06% -888,89% 21,24% 100,00% 372 Edam-Volendam 1,64% -100,00% 26,56% -314,88% 0,00% 0,96% 79,54% 11,63% -10,18% 10,25% -100,00% 373 Raalte -100,00% 100,00% -3,91% -50,59% -0,75% 0,00% -12,84% 23,07% 16,01% 49,74% 8,45% 58,67% 374 Houten 0,40% 38,73% 44,24% 4,71% 0,00% -8,79% -45,95% 15,02% -2,14% 41,52% 40,05% 375 Waterland -100,60% -100,00% -17,47% 6,49% 0,00% -25,62% -56,60% -57,99% -17,50% -3,11% -1,15% 376 Onderbanken 0,00% 0,00% 41,10% 32,01% 69,66% 0,00% -18,82% 61,13% 22,38% -100,00% 1,11% 0,00% 377 Nuenen c.a. 0,00% -100,00% -23,05% -67,50% -36,07% 0,00% -2,05% -124,99% 19,05% 17,92% 1,68% 378 Oegstgeest -100,00% 0,00% 17,73% -99,39% -8,52% 0,00% 6,86% -118,80% 46,96% 77,58% 1,71% 67,81% 379 Drechterland -100,00% 59,18% 50,31% -99,79% -0,04% 0,00% -0,04% -0,37% 8,81% 0,36% 11,43% 35,68% 380 Niedorp 0,00% 100,00% 10,34% 1,93% -100,00% 1,37% 19,20% -10,01% -441,97% 22,94% 100,00% 381 Woensdrecht 100,00% 0,00% 19,32% -3,03% 9,41% 0,00% 6,02% 17,00% 21,76% 21,73% 24,02% 79,35% 382 Jacobswoude 0,00% 0,00% 29,68% -100,92% 0,00% -18,99% 9,21% -3,52% -100,00% 25,30% 50,76% 383 Wognum 0,00% 100,00% 23,56% -3,99% -21,43% 0,00% 1,70% 92,11% 15,14% -8,51% 0,00% 384 Slochteren -100,00% 0,00% 22,24% -29,82% 94,19% -46,08% 36,17% 27,29% -99,42% -5,87% -3,87%

374 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in insti- Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor de jongeren tuties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 385 Wormerland 0,00% -100,00% 30,32% -93,23% 0,00% -6,79% 45,21% 22,52% -361,19% -10,00% 100,00% 386 Berkel en Rodenrijs 0,00% 0,00% -9,39% -98,69% 0,00% -12,86% -194,65% 11,78% -31,91% 24,68% -48,59% 387 Westvoorne 0,00% 0,00% 8,04% 1,24% -10,29% 0,00% 11,74% -1.647,51% 19,12% -0,82% 2,74% -100,00% 388 Dalfsen 67,16% 29,50% -60,80% -98,54% 100,00% -0,03% -109,53% 12,38% 12,74% -10,96% 0,00% 389 Abcoude -100,00% 0,00% 53,84% -100,00% 19,89% 0,00% -0,13% 59,58% 42,52% -174,23% 10,65% 83,33% 390 Noordwijk 0,00% 0,00% 27,52% -0,16% -0,40% 0,00% -11,88% -59,88% 11,29% 44,53% -0,28% -186,76% 391 Sint Anthonis 100,00% -100,00% -12,94% -3,29% 31,40% -85,04% 14,25% 19,85% 24,41% 41,08% -12,41% 100,00% 392 Hof van Twente -100,00% 0,00% -5,33% -2,81% 0,00% -7,96% -87,37% 18,29% 9,91% -3,89% 49,24% 393 Roosendaal en Nispen -100,00% -0,36% 0,24% -51,84% 42,61% 0,00% -17,16% 59,51% 25,90% -52,56% 20,17% -50,72% 394 Albrandswaard 0,00% 100,00% 14,44% -37,09% 4,03% 0,00% -9,41% -43,81% 12,04% -178,02% -7,01% -100,00% 395 Gulpen-Wittem 100,00% -100,00% -6,38% -103,73% 0,00% -9,03% -169,71% 23,37% -62,91% -12,18% 100,00% 396 Aa en Hunze -100,00% 0,00% -6,70% -35,44% 16,71% 39,15% -9,11% -37,51% -2,40% 64,15% 4,95% 48,03% 397 Horst aan de Maas 100,00% -100,00% -18,92% 1,38% -0,63% 0,00% 9,43% -22,50% 15,66% 0,22% 5,71% -66,09% 398 De Bilt 0,00% 71,55% -12,03% -70,12% -5,50% 0,00% -6,47% 48,48% 13,81% -28,39% -18,79% 50,97% 399 Bladel 0,00% -1,35% -91,06% -33,54% 12,38% 0,00% 19,89% -390,90% 12,44% 26,99% 16,61% -4,23% 400 Ubbergen 0,00% 0,00% -28,15% 49,85% -11,37% 87,10% 4,10% -48,30% 5,57% -465,87% -2,27% -100,00% 401 Mill en Sint Hubert 0,00% -100,00% -28,91% -4,66% 0,00% 15,87% -101,11% 19,03% -24,44% -19,81% 100,00% 402 Lith 0,00% 0,00% 9,51% -1,01% 0,00% 25,68% -26,28% 11,80% -203,37% 52,43% -100,00% 403 Meerlo-Wanssum 100,00% 0,00% -60,63% -2,45% -6,20% 0,00% -1,58% -100,00% 8,66% -153,66% 1,56% 100,00% 404 Bernheze 50,18% 100,00% -34,56% -1,56% -100,00% 0,00% 0,11% -5,95% 14,11% -11,35% -0,11% -99,16% 405 Heel 0,00% 0,00% 48,46% -2,71% 12,67% 0,00% -1,22% 79,47% 30,30% -13,02% 38,35% 100,00% 406 Teylingen 0,00% -100,00% -38,24% -99,94% 43,87% 100,00% 0,22% -39,51% 13,46% 2,53% 6,67% 100,00% 407 Graft-De Rijp 0,00% -100,00% -11,05% 0,00% -25,31% 0,93% 2,31% 25,19% 51,83% -16,47% 100,00% 408 Dinkelland -100,00% 8,79% -73,58% -34,08% 100,00% -11,45% -1,02% 13,71% 10,11% -26,21% 0,00% 409 Voerendaal 0,00% 100,00% -3,68% 1,95% 0,00% -1,77% 11,23% 1,34% -100,00% 4,98% 0,00% 410 Bleiswijk 0,00% 0,00% -130,09% 2,56% 0,00% 13,30% -39,69% 7,23% -12,23% -1,45% 50,00% 411 Arcen en Velden 100,00% 0,00% -20,80% 2,15% 0,00% -1,69% 100,00% 13,87% -2,01% 25,18% -96,72% 412 Reusel-De Mierden 100,00% 0,00% -139,48% -45,40% 0,00% -3,42% 9,63% 4,41% 5,12% 7,98% 1,68% 413 Hunsel 0,00% 0,00% -10,33% -5,01% 0,00% 0,26% 46,30% 29,91% -100,00% -0,26% 0,00% 414 Cranendonck 0,00% 0,00% 19,05% -107,87% 0,00% 2,86% -115,97% 8,08% 41,55% 3,36% 100,00% 415 Aalsmeer 100,00% -100,00% 3,35% 0,55% 21,91% 0,00% 2,38% -859,11% -0,87% -46,70% -4,22% -89,62% 416 Barendrecht 5,14% -100,00% 28,00% 3,33% 10,58% 0,00% 4,62% -3,55% 7,74% -43,96% 18,89% 44,98% 417 Bennebroek 0,00% 0,00% 56,44% 100,00% 0,00% 0,00% 13,70% 8,87% -50,18% 18,26% -100,00% 418 Blaricum 0,00% 100,00% -19,63% -6,46% 0,00% -0,11% -100,21% 19,26% -5,41% -1,74% -1,52% 419 Zoeterwoude 100,00% -100,00% 63,10% -2,84% 2,87% 0,00% 0,00% 55,46% 92,72% -23,90% 11,36% 0,00% 420 Wassenaar -100,00% 0,00% -4,45% -104,78% 0,00% -6,62% 1,42% 15,43% -24,39% -0,16% 1,08% 421 Amstelveen 33,78% 46,33% -21,83% -8,17% 0,85% 0,00% 3,08% -15,64% 6,40% -37,37% 9,67% 37,55% 422 Schermer 100,00% 0,00% -70,71% 8,60% 100,00% 39,56% 100,00% 7,39% 0,10% -8,29% 0,00% 423 Leusden 100,00% 66,13% 6,12% -47,61% 0,00% -15,85% 21,67% 16,42% -32,78% 5,02% -54,40%

375 Overall Gemeente Kinder- Zuigelin- Met delict Werkloze Kk in insti- Kk in ach- Kk in Melding Achter- Relatief Speel- Tiener- ranking sterfte gensterfte voor de jongeren tuties terstands- uitkerings- kindermis- standsleer- verzuim ruimte moeders rechter wijken gezinnen handeling lingen 424 Uitgeest -100,00% 100,00% 8,75% 1,81% -13,03% 0,00% 13,60% 16,23% 10,91% 50,47% 9,20% 100,00% 425 Reeuwijk 0,00% 100,00% 8,28% -2,01% 0,00% -0,89% -818,66% 13,80% -40,84% 9,74% 0,00% 426 Beemster 0,00% -100,00% 35,23% 1,07% -74,91% 0,00% 0,00% -100,00% 33,61% 0,83% -10,06% 0,00% 427 Sint-Oedenrode 0,00% 0,00% 45,25% -109,11% 0,00% -0,57% -227,51% 8,19% 0,78% 2,64% -100,00% 428 Eemnes 0,00% 100,00% 10,95% -2,36% 0,00% 0,76% -95,97% 14,92% -4,12% 75,87% 51,34% 429 Bergschenhoek 0,00% -11,11% 36,00% 6,32% 0,00% 14,34% 53,68% 13,55% -2,36% -9,46% -100,00% 430 Bernisse 0,00% 0,00% 17,06% 50,58% -100,00% -17,51% -18,38% 16,07% -64,60% 11,90% 0,00% 431 Noordwijkerhout 0,00% 0,00% -36,14% 0,26% 0,00% -14,21% -59,40% 37,97% 18,79% 18,28% 0,00% 432 Baarle-Nassau 0,00% 0,00% -169,70% 1,13% 0,00% 0,00% 66,51% 34,81% 57,49% 7,39% -4,62% 433 Maasbree 0,00% -100,00% 61,20% -57,23% -2,88% 0,00% -2,88% 100,00% 41,49% 65,89% -9,74% 100,00% 434 Lisse 0,00% -18,10% -34,66% -0,56% -1,89% 0,00% -1,89% 20,26% 42,44% 49,55% 13,15% 100,00% 435 Tubbergen 0,00% 100,00% -44,48% 1,81% 100,00% -29,15% 71,66% 24,12% -96,40% 2,81% 0,00% 436 Castricum 100,00% 100,00% 11,10% -53,68% -3,67% 0,00% -1,21% -66,64% 28,19% -428,30% 23,53% 100,00% 437 Meijel 0,00% 0,00% 53,64% -2,12% 0,00% -1,47% 100,00% 23,88% 70,20% 1,45% 0,00% 438 Mook en Middelaar 0,00% 0,00% -23,09% -0,18% 0,00% 1,69% 51,52% 27,76% -100,00% 11,47% 0,00% 439 Loenen 0,00% 100,00% 0,36% -3,84% 0,00% 0,00% -16,67% 55,28% -0,45% -100,00% 4,76% 0,00% 440 Wester-Koggenland 0,00% 0,00% 11,39% -1,47% -3.495,54% 1,04% 28,57% 10,49% -193,42% -3,98% 100,00% 441 Sevenum 0,00% -100,00% -195,46% 1,72% -100,00% 0,00% 27,57% -42,77% 28,37% -31,40% -10,13% 100,00% 442 Naarden 0,00% 0,00% -13,34% -4,01% 0,00% 1,77% -882,47% 16,41% -2,34% -30,37% -100,00% 443 Ouder-Amstel 0,00% 0,00% -6,65% -1,53% 0,00% 10,57% 100,00% 10,45% -100,00% 9,16% -184,87% 444 Haarlemmerliede c.a. 0,00% 0,00% -43,25% 0,00% 0,00% -0,22% -92,62% 19,55% 89,67% 4,70% -100,00% 445 Thorn 0,00% 0,00% 82,75% -0,47% 0,20% 0,00% 0,00% 100,00% -16,78% 66,25% -0,20% 0,00% 446 Eersel 0,00% 100,00% -21,75% -101,66% -29,36% 0,00% 21,74% -48,21% 10,82% -22,76% 10,05% 0,00% 447 Renswoude 0,00% 0,00% 82,80% 0,00% 0,00% 0,00% -89,02% 17,17% -46,92% -22,69% 0,00% 448 Bloemendaal 0,00% -13,53% 49,37% -3,32% 1,64% 0,00% 1,64% 28,96% 2,97% 3,68% -15,41% 0,00% 449 Wijdemeren 100,00% 0,00% -2,86% -102,59% -100,00% 0,00% 0,10% 0,33% -5,45% -2,99% -0,60% 41,45% 450 Eijsden 0,00% 0,00% 59,77% -48,94% 0,00% -10,72% 100,00% 11,03% -13,16% 15,83% 53,77% 451 Zeevang 100,00% 0,00% -21,17% 100,00% -100,00% 0,00% -100,00% 12,28% 1,55% 0,00% 452 Terschelling 0,00% 0,00% -40,52% 0,00% -0,78% -252,72% 0,00% 0,00% 27,76% 0,00% -15,77% 0,00% 453 Heeze-Leende 0,00% 100,00% 29,37% -1,73% -0,66% 0,00% 11,08% -26,60% 17,57% 52,97% -5,71% -100,00% 454 Alphen-Chaam 100,00% 0,00% 0,89% 0,77% 0,00% 0,72% -102,40% -11,22% -100,00% 18,77% 0,00% 455 Midden-Delﬂand 100,00% -100,00% -232,51% -5,06% 0,00% -41,05% -217,95% 22,82% -0,08% 3,02% 100,00% 456 Hilvarenbeek 0,00% 100,00% 22,87% -2,16% 0,00% 1,05% 67,05% -45,58% 10,53% 18,60% 1,63% 457 Bunnik 0,00% -100,00% -26,99% -0,76% 0,55% 0,00% -19,34% 40,38% -90,91% 47,86% -7,67% 0,00% 458 Rozendaal 0,00% 0,00% 67,62% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% -100,00% 11,15% 0,00%

376 Colofon ﬁnanciers Stichting Kinderpostzegels Nederland Unicef Nederland Nationaal Fonds Kinderhulp Jantje Beton Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind Johanna Kinderfonds auteurs Dr. M.J. Steketee, drs. D.J. Mak, drs. B. Tierolf eindredactie Tekstbureau Schakenraad, Oss omslag Artwize, Charlotte Boersma, Amsterdam basisontwerp binnenwerk Gerda Mulder BNO, Oosterbeek opmaak Jaap Top drukwerk Drukkerij Regeer, Dongen uitgave Verwey-Jonker Instituut Kromme Nieuwegracht 6 3512 HG Utrecht telefoon 030-2300799 telefax 030-2300683 e-mail [email protected] website www.verwey-jonker.nl

De publicatie De publicatie kan besteld worden via onze website: http://www.verwey-jonker.nl. Behalve via deze site kunt u producten bestellen door te mailen naar [email protected] of faxen naar 070-359 07 01 onder vermelding van de titel van de publicatie, uw naam, factuuradres en aﬂeveradres.

ISBN 978-90-5830-231-1

© Verwey-Jonker Instituut, Utrecht 2007 Het auteursrecht van deze publicatie berust bij het Verwey-Jonker Instituut. Gedeeltelijke overname van teksten is toegestaan, mits daarbij de bron wordt vermeld. The copyright of this publication rests with the Verwey-Jonker Institute. Partial reproduction is allowed, on condition that the source is mentioned.

381