STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

SSTTRRAATTEEGGIIAA RROOZZWWOOJJUU SSPPOOŁŁEECCZZNNOO-- GGOOSSPPOODDAARRCCZZEEGGOO GGMMIINNYY SSUUCCHHAAŃŃ DDOO 22001199 RROOKKUU

Suchań, grudzień 2004r. STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

S P I S T R E Ś C I

Wstęp 3

Metodologia 4

Uczestnicy 6

Raport o stanie miasta i gminy Suchań 7

Ocena sytuacji społeczno-gospodarczej miasta i gminy Suchań 28

Analiza porównawcza 29

Analiza SWOT 51

Misja 61

Diagnoza stanu miasta i gminy Suchań 64

Priorytety 67

Cele i kierunki działania 69

 Ekologia 71

 Gospodarka 72

 Infrastruktura 73

 Przestrzeń 74

 Społeczność 75

Wybrany wariant rozwoju 76

Komentarz do wybranego wariantu rozwoju 77

Ankiety poglądowe 79

Wdrażanie strategii 88

Monitorowanie strategii 89

Załączniki 90

Alternatywne warianty rozwoju 104

2 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

W S T Ę P

Podstawą rozwoju miasta i gminy Suchań jest strategia, która określa, misję, cele i kierunki działania do roku 2019. Dokument ten poddany ocenie radnych, a następnie uchwalony przez Radę Miejską zawiera również opcje i warianty rozwoju. Programy operacyjne mają charakter otwarty i będą uszczegóławiane przez Radę Miejską w zależności od corocznie uchwalanego budżetu, zawartych umów z powiatem, sejmikiem wojewódzkim, wojewodą oraz od wielkości środków pomocowych i po uzupełnieniu o daty wykonania poszczególnych zadań stają się Wieloletnim Planem Inwestycyjnym. W dalszej części opracowania przedstawiono wyniki będące kompilacją debat strategicznych i autorskiego uporządkowania wyników prac uczestników sesji, przy czym sformułowania misji, celów i kierunków działania pozostawiono w formie zbliżonej do proponowanej przez uczestników debat. Zmiana treści poszczególnych celów i kierunków działania miała jedynie na celu dostosowanie istniejących sformułowań do zasad tworzenia poszczególnych elementów strategii. Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na ostateczny kształt dokumentu jest „Raport o stanie miasta i gminy” zawierający podstawowe informacje o mieście i gminie Suchań uwzględniając stan jednostek podległych bezpośrednio Burmistrzowi. Raport został opracowany wg wcześniej przygotowanego schematu przy udziale pracowników Urzędu Miejskiego w Suchaniu. Zamieszczona “Analiza Porównawcza” opracowana na podstawie informacji uzyskanych od przedstawicieli Urzędu Miejskiego, z Centrum Badań Strategicznych w Warszawie oraz Biuletynu Statystycznego Województwa Zachodniopomorskiego stała się podstawą Diagnozy Stanu. W tworzeniu strategii rozwoju społeczno-gospodarczego miasta i gminy Suchań zostało włączonych ponad dwadzieścia osób, będących reprezentantami środowisk społecznych, biznesowych, samorządowych, Rady Miejskiej. Dokument został poprzedzony listą uczestników, którzy brali udział w debatach strategicznych.

3 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

METO D O LO GI A

Strategię Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Suchań opracowano przyjmując za podstawę wyniki debat strategicznych organizowanych Metodą Aktywnego Planowania Strategicznego. Przeprowadzono dwie debaty z udziałem liderów lokalnych, reprezentujących: Radnych Rady Miejskiej, środowiska biznesowe oraz organizacje pozarządowe. Pierwsza sesja strategiczna odbyła się w dniach 24 i 25 listopada 2004 roku, a jej celem było zidentyfikowanie celów i kierunków działania w poszczególnych przyjętych teoretycznie obszarach życia społeczno - gospodarczego. Uczestnicy debaty pracowali w pięciu grupach, każda podporządkowana jednemu z obszarów: przestrzeń, infrastruktura, gospodarka, społeczność i ekologia. Na podstawie wcześniej wypracowanej analizy SWOT: Silne strony (wewnętrzne) miasta i gminy, słabe strony (wewnętrzne), szanse (zewnętrzne) i zagrożenia (zewnętrzne) odpowiedziano na pytanie: Co należy zrobić, albo, jakie podjąć działania lub spowodować efekty tych działań, żeby zlikwidować słabe strony miasta i gminy i zniwelować zagrożenia? Na podstawie tak postawionego pytania grupy przygotowały po osiem celów opierając się na wcześniej wybranych w wyniku dyskusji słabych stronach i zagrożeniach. Podobnie pracowano przy budowaniu celów określonych na podstawie mocnych stron i szans, z tym, że liczbę celów ograniczono do sześciu w każdej grupie. Kolejnym krokiem procesu konsultacji społecznej była hierarchizacja celów w poszczególnych obszarach życia społeczno - gospodarczego. Przyjęto, że w każdym obszarze winny zostać wyróżnione trzy priorytety, bez których dany obszar nie może się rozwijać, trzy cele pierwszorzędne, które przyspieszają rozwój danego obszaru oraz trzy cele drugorzędne - ważne dla rozwoju danego obszaru, ale z bliżej nieokreślonym w dekadzie czasem i tempem ich realizacji. W ten sposób wynikiem konsultacji po pierwszej debacie strategicznej było wypracowanie kilkudziesięciu celów w pięciu obszarach społeczno - gospodarczych.

4 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Druga sesja strategiczna, określiła priorytety dla rozwoju społeczno - gospodarczego miasta i gminy oraz alternatywne warianty rozwoju. Uczestnicy debaty dokonali wyboru czternastu najważniejszych celów dla miasta i gminy z grupy kilkudziesięciu wypracowanych na poprzedniej debacie strategicznej. Wybrane cele zhierarchizowano w sposób określony w rozdziale warianty rozwoju. Druga debata dotyczyła również procesu identyfikacji programów operacyjnych, których tytuły brały swój początek z wcześniej określonych kierunków działania. Uczestnicy debaty korzystając z wcześniej przygotowanych kart programowych dokonywali w grupach wartościowania programów, projektów i przyporządkowanych im zadań oraz dokonywali wpisów do kart, tych projektów, które zdaniem grup winny zostać zrealizowane w okresie wypełniania misji, celów i kierunków określonych strategią.

5 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

UUCCZZEESSTTNNIICCYY

1. Bardziński Dariusz – Radny Rady Miejskiej Suchania 2. Bodnar Stanisława – Zastępca Burmistrza Suchania 3. Finkowiat Józef – przedsiębiorca 4. Gawroń Eugeniusz – Prezes Zarządu Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Suchaniu 5. Jaworska Danuta – Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Suchaniu 6. Kuleba Teresa – Sołtys wsi Słodkówko 7. Kwiatkowska Grażyna – pracownik ds. Inwestycji w Urzędzie Miejskim w Suchaniu 8. Makowski Ireneusz – Radny Rady Miejskiej Suchania 9. Makuch Grażyna – Dyrektor Zespołu Szkół Publicznych w Suchaniu 10. Niemczynowicz Daniel – Radny Rady Miejskiej Suchania 11. Niklewicz Tadeusz – Radny Rady Miejskiej Suchania 12. Przebieracz Małgorzata – Radna Rady Miejskiej Suchania 13. Roślak Julian – Radny Rady Miejskiej Suchania 14. Rutkowski Sławomir – Radny Rady Miejskiej Suchania 15. Sadowski Jerzy – Radny Rady Miejskiej Suchania ( Z-ca przewodniczącego) 16. Siwek Krzysztof – Sekretarz Zarządu Gminnego Związku Ochotniczej Straży Pożarnej w Suchaniu. 17. Szumski Tadeusz – Burmistrz Suchania 18. Warszawski Ryszard – Przewodniczący Rady Miejskiej Suchania 19. Wlazłowska Henryka – Sołtys wsi Tarnowo 20. Władysław Dybała – Radny Rady Miejskiej Suchania 21. Wołoncewicz Ryszard – Kierownik referatu ds. Gospodarki gruntami i gospodarki przestrzennej w Urzędzie Miejskim w Suchaniu 22. Zabłocki Sławomir – Radny Rady Miejskiej Suchania 23. Zdrada Jan – przedsiębiorca

6 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

RRAAPPOORRTT OO SSTTAANNIIEE1

-- BBIILLAANNSS OOTTWWAARRCCIIAA --

1 Opracowano na podstawie projektu „Planu Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Suchań”, „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Suchań”, ewidencji komputerowych funkcjonujących w Urzędzie Miasta i Gminy oraz „Rocznika Statystycznego Województwa Zachodniopomorskiego 2003r.”.

7 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

MMIIAASSTTOO II GGMMIINNAA SSUUCCHHAAŃŃ

Gmina Suchań, położona wzdłuż drogi numer 10 ze Szczecina do Bydgoszczy, zaledwie 56km od centrum Szczecina i 20km od Stargardu Szczecińskiego, stwarza idealne warunki dla zwolenników wypoczynku na łonie natury, w zdrowym ekologicznie środowisku. Biorąc pod uwagę obecny kształt województwa gmina Suchań leży w jego południowo – zachodniej części, na obszarze Równiny Pyrzycko – Stargardzkiej w bezpośrednim sąsiedztwie Doliny Iny. Sąsiaduje z następującymi gminami: od zachodu z gminą Dolice, od północy z gminami Stargard Szczeciński, Marianowo, Dobrzany, od zachodu z gminą Kalisz Pomorski, od południa gminami Recz i Choszczno. Powierzchnia gminy wynosi 132,80km² i stanowi 6,6% ogólnej powierzchni powiatu, co daje jej 8 miejsce wśród 12 gmin powiatu. Gminę stanowi miasto Suchań oraz wsie: Brudzewice, Modrzewo, Nosowo, Sadłowo, Słodkowo, Słodkówko, Suchanówko, Tarnowo, Wapnica i Żukowo. Gmina Suchań na dzień 30.06.2004r. liczyła 4 404 osoby, z czego 1497 mieszka w mieście Suchaniu, a 2 907 zamieszkuje okoliczne wioski. Oznacza to, iż prawie 34% mieszkańców gminy mieszka w mieście Suchań, a 66% na terenach wiejskich.

Ośrodkiem gospodarczym oraz zapleczem usługowym dla całej gminy jest miasto Suchań. Zlokalizowane są tu: Urząd Miejski, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminne Centrum Informacji, Urząd Pocztowy, centrala Telekomunikacji Polskiej S.A., punkt Banku PKO BP S.A., cmentarz komunalny, remiza strażacka, gminna szkoła podstawowa, gimnazjum, ośrodek zdrowia, biblioteka gminna oraz podstawowe placówki handlowe i usługowe. Centralne położenie miasta Suchania stwarza dogodny dojazd do wszystkich miejscowości. Ponadto biegnąca wzdłuż gminy trasa Szczecin – Bydgoszcz umożliwia dogodny i szybki dojazd do najbliższych miast: Szczecina, Stargardu, Recza, Kalisza Pomorskiego, Wałcza.

Wiodącym kierunkiem gospodarczym gminy jest rolnictwo. Oprócz tego w gminie funkcjonuje drobny przemysł metalowy, przedsiębiorstwa rolno – spożywcze i usługowe. Brak uciążliwego przemysłu, dogodne położenie komunikacyjne, sprzyjające warunki dla wypoczynku, dolina rzeki Iny, jeziora Wapnica i Sierakowo sprzyjają rozwojowi różnych form wypoczynku, a w szczególności agroturystyki.

8 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Gmina chlubi się nowoczesną i wydajną oczyszczalnią ścieków. Pozbawiona większego przemysłu, gmina Suchań stanowi idealny teren wypraw pieszych i rowerowych. Tutejsze jeziora i przepływająca południowym skrajem gminy rzeka Ina sprzyjająca wędkarstwu i kajakarzom. Myśliwi znajdą tu tereny do udanych polowań, zaś grzybiarzy przyciągają okoliczne lasy, słynne z corocznego wysypu grzybów. Ośrodek jeździectwa konnego w Żukowie dysponuje ponad setką koni sportowych, krytą ujeżdżalnią i miejscami noclegowymi. Zaplecze noclegowe i rekreacyjne Suchania umożliwia przyjemny pobyt i stanowi bazę wypadową do korzystania z okolicznych atrakcji.

1.0. Syntetyczna charakterystyka miasta i gminy. 1.1. Położenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem.

Miasto i Gmina obejmuje obszar 132,80km2, w tym: NAZWA GRUNTU WYSZCZEGÓLNIENIE

- użytki rolne ogółem, w tym: 98,79

- grunty orne 74,88

- sady 0,23

- łąki 17,07

- pastwiska 6,61

- lasy i grunty leśne 17,65

- pozostałe grunty i nieużytki 16,36

Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Zachodniopomorskiego – 2003r.

9 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

2.0. Miasto i Gmina w statystyce.

Przekrój statystyczny miasta i gminy wg danych Urzędu Miejskiego przedstawia poniższa tabela (wg stanu na koniec 2003r.):

WYSZCZEGÓLNIENIE WARTOŚĆ Stan ludności ogółem* 4427 w tym mężczyźni* 2234 Małżeństwa cywilne 8 Urodzenia żywe 35 w tym dziewczynek 21 Zgony ogółem 35 w tym kobiet 11 Ludność w wieku przedprodukcyjnym* 1139 Ludność w wieku produkcyjnym* 2655 Ludność w wieku poprodukcyjnym* 633 Drogi lokalne gminne w km 40,90 Liczba gospodarstw domowych 1387 Liczba gospodarstw rolnych ogółem, w tym 594 gospodarstwa rolne do 1 ha 218

Dochód budżetu miasta i gminy ogółem 2002 rok ( w zł.) 5 899 040

Dochód budżetu miasta i gminy ogółem 2003 rok ( w zł.) 6 263 787

Wydatki miasta i gminy na realizację programu profilaktyki 62 821 rozwiązywania problemów alkoholowych ogółem w 2002 roku (w zł.)

Wydatki miasta i gminy na realizację programu profilaktyki 69 795 rozwiązywania problemów alkoholowych ogółem w 2003 roku (w zł.) Dochód budżetu miasta i gminy ogółem w złotych na 1 mieszkańca w 1332,51 2002 roku Dochód budżetu miasta i gminy ogółem w złotych na 1 mieszkańca w 1414,91 2003 roku * - według stanu na grudzień 2004r.

10 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

GĘSTOŚĆ ZALUDNIENIA W POSZCZEGÓLNYCH MIEJSCOWOŚCIACH (według stanu na 30.06.2004r.) Miejscowości wchodzące Powierzchnia Liczba Gęstość zaludnienia Lp. w skład gminy w km2 mieszkańców na 1 km2 1. Brudzewice 11,05 449 41 2. Modrzewo 5,47 168 31 3. Nosowo 5,22 203 37 4. Sadłowo 19,10 227 12 5. Słodkówko 6,65 109 16 6. Słodkowo 8,22 128 16 7. Suchanówko 11,89 293 25 8. Suchań 3,57 1497 419 9. Tarnowo +Suchanki 13,76 248 +53 22 10. Wapnica 35,53 723 20 11. Żukowo 12,34 306 25 OGÓŁEM 4404 33

3.0. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo.

Na terenie Gminy Suchań w ewidencji działalności gospodarczej na dzień 6.10.2004r. zarejestrowanych było 230 podmiotów gospodarczych. Zarejestrowane podmioty to zdecydowana większość firmy jednoosobowe lub zatrudniające najbliższą rodzinę. Jest to najliczniejsza grupa podmiotów, w których zatrudnienie nie przekracza 10 osób.

Mimo, iż Miasto Suchań pełni rolę ośrodka administracyjno – usługowego dla całego obszaru gminy, stopień koncentracji podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON rozkłada się bardzo równomiernie. 51% przedsiębiorstw swoją siedzibę posiada na terenie miasta a 49% na terenie gminy.

Branżami dominującymi w gminie są handel i budownictwo. W odniesieniu do ogólnej liczby podmiotów zarejestrowanych na terenie Gminy Suchań 18,3% zajmuje się budownictwem, 13% usługami transportowymi, 19,6% handlem a 49,1% świadczy usługi pozostałe w zakresie gastronomii, usług leśnych, stolarskich, mechaniki samochodowej.

11 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

STRUKTURA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH WG BRANŻ PRZEDSTAWIA SIĘ NASTĘPUJĄCO (STAN NA DZIEŃ 6.10.2004R.):

Branża Liczba podmiotów Suchań Teren Gminy Razem Budownictwo 21 21 42 Transport 15 15 30 Handel 22 23 45 Pozostałe usługi 59 54 113 RAZEM 117 113 230

4.0. Infrastruktura techniczna. 4.1. Transport i komunikacja.

Główną osią komunikacyjną gminy jest droga krajowa nr 10 ze Szczecina do Bydgoszczy, która zapewnia bezpośrednie powiązanie gminy z powiatem i stolicą województwa, a także pozwala na dobre skomunikowanie gminy z zachodnią i centralną częścią kraju. Oprócz w/w drogi krajowej, podstawowy układ drogowy gminy stanowią: - Drogi krajowe – 20,20km - drogi wojewódzkie – długość na terenie gminy wynosi 2,90km, - drogi powiatowe – długość na terenie gminy wynosi, wedle wykazu Zarządu Dróg Powiatowych w Stargardzie Szczecińskim wynosi 40,30km,

Drogowy układ uzupełniający gminy stanowią drogi gminne, których długość według wykazu Urzędu Miejskiego w Suchaniu wynosi 40,9 km. Ponadto występują jeszcze drogi lokalne głównie gruntowe, które pozostają w gestii Skarbu Państwa. Obecna sieć dróg pozwala na zabezpieczenie potrzeb mieszkańców gminy w zakresie transportu w 100%.

SZKIELET UKŁADU DROGOWEGO GMINY STANOWIĄ DROGI: Lp. rodzaj drogi długość ogółem w km 1 drogi krajowe 20,20

2 drogi wojewódzkie 2,90

3 drogi powiatowe 40,30

4 drogi gminne 40,90

12 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Komunikacja PKS:

Podstawowym środkiem komunikacji zbiorowej w gminie jest komunikacja PKS, która obejmuje swym zasięgiem wszystkie miejscowości na terenie gminy. Sieć linii komunikacyjnej autobusowej jest dobrze rozwinięta i zapewnia zarówno połączenia poszczególnych miejscowości z ośrodkiem gminnym, jak i z siedzibą powiatu i stolicą województwa.

Komunikacja PKP :

Przez obszar gminy przebiega jedna linia kolejowa relacji Piła – Wałcz – Kalisz Pomorski – Ulikowo (Stargard Szczeciński). Linia ta, zaliczona do kategorii drugorzędnej, jest jednotorowa i niezelektryfikwoana. Obsługę gminy umożliwia przystanek Tarnowo (w granicach gminy) oraz przystanki Barzkowice i Ognica. Ze względu na swoje obrzeżne położenie w stosunku do obszaru gminy, jak i niewielką ilość proponowanych połączeń, odgrywa niewielką rolę w obsłudze gminy i pełni funkcję komunikacji uzupełniającej.

4.2. Telekomunikacja.

Głównym operatorem jest Telekomunikacja Polska S.A. Stan sieci dobry. Poziom rozwoju telekomunikacji w gminie jest zadowalający. Obecnie 98% społeczności może być objęta abonentem telefonii sieciowej. W 2002r. do telefonii przewodowej przyłączonych było 392 abonentów obsługiwanych przez centralę w Suchaniu i w Wapnicy. 81,6% abonentów zlokalizowanych jest na obszarach wiejskich a 18,4% w mieście. Gmina znajduje się w strefie telefonii bezprzewodowej trzech operatorów sieci komórkowych: IDEA, PLUS GSM, ERA.

13 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

4.3. Zaopatrzenie w ciepło.

Gmina nie posiada sieci ciepłowniczej. Mieszkańcy gminy korzystają z kotłowni indywidualnych. Istniejące systemy lokalne z reguły nie wykraczają poza granice posesji. Wobec bliskiej, gazyfikacji gminy, przewidującej 100% pokrycie potrzeb cieplnych nośnikiem gazowym, nie przewiduje się budowy ciepłowni centralnych i sieci cieplnych. Wielkość jednostek osadniczych i charakter zagospodarowania nie predysponują żadnej miejscowości do lokalizacji ujęć ciepła geotermalnego.

4.4. Zaopatrzenie gminy w gaz.

Przez teren Gminy Suchań przebiega gazociąg gazu ziemnego relacji Piła – Szczecin (Gorzów). Jest to gazociąg wysokiego ciśnienia zasilający dawniej Szczecin i Stargard Szczeciński, obecnie odbiory na terenie dawnego woj. Gorzowskiego. Gazociąg ten nie zasila odbiorców na terenie gminy. Mieszkańcy gminy korzystają z butli gazowych typu propan-butan oraz zbiorników nadziemnych. Gmina Suchań nie posiada sieci gazowej. Dlatego przewiduje się przeprowadzenie gazyfikacji gminy w oparciu o istniejący gazociąg wysokiego ciśnienia ze stacją redukcyjną w Suchaniu i rozprowadzenie gazu średniego ciśnienia do poszczególnych miejscowości.

4.5. Zaopatrzenie w wodę.

Sieć wodociągowa dla Gminy Suchań wynosi łącznie 32,27km wraz z przyłączami i zapewnia zaopatrywanie w wodę 95% ludności gminy. Z ogólnej liczby 11 miejscowości z wodociągów korzysta 8 miejscowości, które zasilane są z wodociągów: grupowych, wiejskich, Spółdzielni Rolniczych. Mieszkańcy Modrzewa, Tarnowa, Suchanówka nie posiadają sieci wodociągowej i zaopatrują się w wodę z lokalnych studni przyzagrodowych. W 2002r. w Suchaniu zmodernizowano i rozbudowano istniejące ujęcie wody oraz wybudowano nową stację uzdatniania wody. Administrowanie i eksploatacja urządzeń wodociągowych oraz sieci kanalizacji sanitarnej prowadzona jest przez dwa podmioty: - Wodociągi Zachodniopomorskie Sp. z o.o. w Goleniowie - zajmują się eksploatacją urządzeń wodociągowych w miejscowości Żukowo, Sadłowo, Nosowo, Wapnica, Słodkówko i Brudzewice. - Urząd Miejski w Suchaniu - eksploatuje i zarządza siecią wodociągową w Suchaniu i Słodkowie oraz siecią kanalizacyjną w Suchaniu.

Długość sieci wodociągowej: 32,27km Stan sieci: dostateczny Sieć wodociągowa na terenie gminy wykonana jest z rur PCV oraz stalowych i azbestowo – cementowych, które wymagają wymiany. Stopień zwodociągowania: 95%

14 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

4.6. Kanalizacja.

Na terenie Gminy Suchań urządzenia kanalizacyjne znajdują się tylko w południowej części Wapnicy. Łączna długości sieci kanalizacyjnej na terenach wiejskich: 2,40 km Procent gospodarstw domowych korzystających z sieci: 17,10%. Miasto Suchań skanalizowane jest w 98% Łączna długość sieci kanalizacyjnej w mieście: 8,12km Procent skanalizowania gminy: 10,40% Ok. 90% terenów gminy zagrożonych jest pod względem ekologicznym ze względu na niedorozwój sieci kanalizacyjnej.

Oczyszczalnie ścieków:

Miasto Suchań posiada jedną komunalną oczyszczalnię ścieków zlokalizowaną na południowy – wschód od zabudowy miasta przy rzece Rzeczyca na powierzchni 2,1ha. Oczyszczone ścieki komunalne odprowadzane są do rzeki Rzeczycy w ilości nie przekraczającej Q max.d. = 300 m3/d.

Ścieki sanitarne z pozostałych miejscowości gminy gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych zlokalizowanych na działkach i są wywożone do punktu zlewowego na oczyszczalni w Suchaniu lub do rolniczego wykorzystania.

4.7. Gospodarka odpadami.

Gmina nie posiada czynnych składowisk odpadów komunalnych. Wywozem odpadów komunalnych z terenu gminy na składowisko w Łęczycy (gmina Stara Dąbrowa) zajmuje się Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Zorganizowanym systemem gospodarki odpadami komunalnymi objętych jest 90% gospodarstw domowych i 100% podmiotów gospodarczych. Selektywną zbiórką odpadów zajmuje się firma ,,Rethmann” ze Szczecina.

15 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

5.0. Ochrona środowiska przyrodniczego, w tym obszary chronione.

Na terenie gminy znajduje się siedem pomników przyrody: - sześć pojedynczych drzew znajdujących się w Suchaniu, - jedna aleja lipowa przy drodze Słodkowo – Tarnowo. Oprócz tego na obrzeżu gminy znajduje się wiele obiektów wyróżniających się szczególnymi walorami przyrodniczymi, zasługującymi na utrwalenie w krajobrazie i ochronę przed niszczeniem. Proponuje się aby utworzono na tych terenach rezerwaty przyrody, obszary chronionego krajobrazu, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo – krajobrazowe, pomniki przyrody, stanowiska dokumentujące przyrodę nieożywioną.

5.1. Obszary zasobowe.

Obszar gminy Suchań należy do średniozasobowych stref wód podziemnych. Brak jest struktur hydrogeologicznych, zapewniających wysoką wydajność eksploatacyjną odwiertów studziennych (średnia ich wydajność waha się w granicach 30 – 40 m³/h. Ujmowane wody podziemne należą do wód dobrej jakości. Poziom użytkowy występuje na głębokościach od 30do 90 m pod poziomem terenu i posiada dobrą izolację zabezpieczającą przed przenikaniem zanieczyszczeń z ognisk powierzchniowych. Na terenie gminy, na głębokości ca 1700 – 1850m., występują prognostyczne dla udokumentowania zasoby wód geotermalnych. Są to wody o przewidywanej temp. 70 – 75 ºC, silnie zmineralizowane, wymagające wysokokwalifikowanych technologii w obiegu pozyskiwania ciepła. Gmina Suchań nie posiada bazy surowców mineralnych o znaczeniu gospodarczym. W kilku wyrobiskach prowadzona jest okresowa eksploatacja piasku i żwiru. Są to dzikie wyrobiska o braku nadzoru i właściwego wykorzystania. W obrębie doliny Iny znajdują się złoża torfu, lecz nie zostały one zakwalifikowane do potencjalnej bazy zasobowej. Jedynie złoża w okolicach Tarnowa nadają się do podjęcia potencjalnej eksploatacji. Ich powierzchnia wynosi 16 ha, a łączne zasoby wynoszą 570 000 m³. Torfowi towarzyszy występowanie gytii glonowej o zasobach ok. 200 000 m³. W niektórych wsiach istnieje możliwość podjęcia eksploatacji geologicznej i uzyskania koncesji eksploatacyjnej. Kopalina może być wykorzystana do celów ogrodniczych, nawozowych i szkółkarskich. Pozostałe złoża podlegają ochronie. Na terenie gminy Suchań znajdują się nie udokumentowane złoża kruszywa żwirowo – piaszczystego (które mają zastosowanie w budownictwie i drogownictwie).

16 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

6.0. Obiekty zabytkowe.

OBIEKTY ZABYTKOWE MIASTA I GMINY SUCHAŃ WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW

ARCHITEKTURA SAKRALNA

Wykaz kościołów rzymsko – katolickich znajdujących się na terenie Gminy Suchań Obiekt Miejscowość Parafia Datowanie Uwagi Kościół parafialny Suchań Suchań 1492r. Wpisany do rejestru zabytków Kościół filialny Sadłowo Suchań XVI w. Wpisany do rejestru zabytków Kościół filialny Słodkówko Suchań ok. 1470 r. Wpisany do rejestru zabytków Kościół filialny Słodkowo Suchań XV w. Wpisany do rejestru zabytków Kościół filialny Suchanówko Suchań XIII w. Wpisany do rejestru zabytków Kościół filialny Brudzewice Barzkowice ok. XV w. ------Kościół filialny Nosowo Suchań XV w. Wpisany do rejestru zabytków Kościół filialny Modrzewo Suchań XVI–XVIII ------w. Kościół filialny Żukowo Suchań XV w. Wpisany do rejestru zabytków Kościół filialny Wapnica Wapnica XIII w. Wpisany do rejestru zabytków

ZAMKI I ZAŁOŻENIA DWORSKO – FOLWARCZNE

W Wapnicy - średniowieczny zamek rycerski, którego relikty pozostały, malownicze położone na jeziorze Wapnickim. W okolicach Suchania założenia dworsko – folwarczne występowały jedynie w Wapnicy i Żukowie – obecnie znacznie zdewastowane. Jedyny zachowany dwór w Żukowie (z poł. XIX w.) jest skromną budową i nie posiada walorów architektonicznych.

OBIEKTY PRZEMYSŁU I TECHNIKI

Do najstarszych obiektów związanych z przerobem produktów rolnych należą młyn i wiatraki. Z młynów wiejskich funkcjonujących na terenie Gminy Suchań, do dnia dzisiejszego pozostały dwa nie pełniące już funkcji pierwotnej: - w Suchanówku – ryglowy z 1827r. Obecnie wpisany do rejestru zabytków stanowi własność prywatną. - w Modrzewie – zbudowany z cegły w latach 30 – tych XX wieku.

17 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

W Suchaniu XIX - wieczny młyn z wyposażeniem z początku XX w. w stanie bardzo przechował się do dziś. Obecnie wpisany do rejestru zabytków. Poza obiektami przemysłu rolno – spożywczego jedynym świadectwem rozwoju gospodarczego w naszym rejonie jest zespół zabudowań stacji kolejowej w Tarnowie, w którym walory zabytkowe posiada wieża wodna z ok. 1915r.

ZABYTKI RUCHOME

OBIEKTY Z TERENU GMINY SUCHAŃ WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW Obiekt Miejscowość Właściciel Kościół św. Franciszka z Asyżu Nosowo Parafia MB Nieustającej Pomocy w Suchaniu Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa Sadłowo Parafia MB Nieustającej Pomocy w Suchaniu Kościół św. Józefa Słodkowo Parafia MB Nieustającej Pomocy w Suchaniu Kościół MB Szkaplerznej Słodkówko Parafia MB Nieustającej Pomocy w Suchaniu Cmentarz przykościelny Suchanówko Parafia MB Nieustającej Pomocy w Suchaniu Kościół Chrystusa Króla Suchanówko Parafia MB Nieustającej Pomocy w Suchaniu Młyn wodny Suchanówko Właściciel prywatny Młyn z wyposażeniem Suchań, GS ,,Samopomoc Chłopska w Suchaniu” ul. Młńska 19 Kościół MB nieustającej Pomocy Suchań Parafia MB Nieustającej Pomocy w Suchaniu Kościół św. Jana Kantego Wapnica Parafia św. Kantego w Wapnicy Kościół św. Antoniego Żukowo Parafia MB Nieustającej Pomocy w Suchaniu

7.0. Turystyka i baza turystyczna.

Warunki naturalne gminy Suchań stwarzają rozległe możliwości rozwoju funkcji turystycznej gminy. Największą szansę zagospodarowania rekreacyjnego stwarza Jezioro Sierakowskie (65ha) oraz Jezioro Wapnickie (62,5 ha) pełniące głównie funkcję rybacką. Oba jeziora posiadają zaplecze noclegowe. Nad Jeziorem Sierakowskim znajduje się kamping ,,Żuraw” z 60 miejscami noclegowymi i wypożyczalnią sprzętu pływackiego. Nad brzegiem Jeziora Wapnickiego usytuowany jest wygodny motel z 24 miejscami noclegowymi i restauracją - kawiarnią.

18 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

8.0. Oświata i wychowanie.

8.1. Aktualny stan przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjalnych.

Gmina Suchań realizuje swoje zadania w zakresie oświaty w zakresie oświaty w 3 placówkach, które wchodzą w skład Zespołu Szkół Publicznych w Suchaniu, tj.: - Szkole Podstawowej im. J. Kusocińskiego w Suchaniu, - Gimnazjum Publicznym w Suchaniu, - Przedszkolu Publicznym w Suchaniu. Szkoła w Suchaniu w pełni zabezpiecza potrzeby zarówno szkoły podstawowej jak i gimnazjum.

Pracownicy Pracownicy obsługi Liczba L.p. Nazwa placówki pedagogiczni i administracji dzieci w osobach Zespół Szkół Publicznych 1. 640 55 5 w Suchaniu

LICZBA DZIECI I MŁODZIEŻY W PLACÓWKACH ZSP W SUCHANIU Rok Szkoła Podstawowa Gimnazjum Przedszkole Razem szkolny Liczba Liczba Średnio Liczba Liczba Średnio Liczba Liczba Liczba dzieci oddziałów w młodzieży oddziałów w dzieci oddziałów dzieci oddziale oddziale 2002/2003 457 19 24 230 9 25,5 20 1 727 2003/2004 428 18 23,7 238 9 26,4 20 1 686 2004/2005 402 17 23,6 218 9 24,2 20 1 640

Spośród 55 pięciu zatrudnionych nauczycieli 42 jest mianowanych, 1 dyplomowany, 4 kontraktowych a 8 nauczycieli odbywa staż absolwencki.

9.0. Kultura w gminie.

Sieć placówek kulturowych gminy stanowią: - w Suchaniu: biblioteka publiczna , świetlica środowiskowa i klub rozrywkowy - w Wapnicy: biblioteka publiczna i świetlica środowiskowa - w Brudzewicach: biblioteka publiczna i świetlica środowiskowa - w Żukowie: świetlica środowiskowa Powyższa sieć placówek nie zaspakaja oczekiwań lokalnej społeczności, szczególnie na wsiach. Życie kulturalne mieszkańców gminy koncentruje się w Suchaniu, podczas gdy na obszarach wiejskich oferta kulturalna jest uboga.

19 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Odrębna oferta kulturalna oferowana jest do dzieci i młodzieży, które mogą rozwijać swoje uzdolnienia w zespołach artystycznych i kołach zainteresowań prowadzonych przez Zespół Szkół Publicznych w Suchaniu.

Gmina posiada jeden piłkarski stadion sportowy w Suchaniu, którego stan ocenia się jako średni. Mankamentem stadionu jest brak możliwości utworzenia płyty do treningów przez co nadmiernie eksploatowana jest płyta główna boiska a za tym nie najlepszy jej stan. Ponadto we wszystkich wsiach znajdują się boiska sportowe. Szkoła w Suchaniu posiada zespół boisk, salę gimnastyczną i siłownię. Ocenia się, że w tym zakresie liczba obiektów sportowych spełnia potrzeby lokalnej społeczności.

Na terenie gminy działa Ludowy Zespół Sportowy ,,ORKAN”. Trenują w nim piłkarze w grupach: seniorów, juniorów i trampkarzy. Natomiast w Zespole Szkół Publicznych działa Ludowy Uczniowski Klub Sportowy ,,KUSY”, w skład którego wchodzą sekcje piłki nożnej, lekkoatletyki i tenisa stołowego.

10.0. Ochrona zdrowia.

W Gminie Suchan usługi w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej świadczy: 1) Niepubliczny Ośrodek Zdrowia ,,Asklepios”, który świadczy usługi w podstawowym zakresie lekarza rodzinnego. Porady specjalistyczne uzyskać można w specjalistycznych placówkach w Stargardzie Szczecińskim i Szczecinie 2) Samodzielny Publiczny ZZOZ Stargard Szczecińskim w zakresie usług ginekologicznych, 3) Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Stomatologiczna – świadczy usługi w zakresie lecznictwa i profilaktyki wśród dzieci i młodzieży szkolnej oraz pozostałych mieszkańców gminy. 4) Niepubliczny Zakład Medycyny Szkolnej zajmujący się min. sprawowaniem opieki nad uczniami z problemami zdrowotnymi, organizowaniem badań profilaktycznych dzieci i młodzieży, sprawowaniem kontroli warunków higieniczno – sanitarnych w środowisku szkolnym.

Miesięcznie z usług świadczonych przez NOZ ,,Asklepios” korzysta ok. 3 700 pacjentów, co stanowi 85% mieszkańców gminy.

20 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

11.0. Opieka społeczna.

Na terenie gminy Suchań funkcjonuje jeden Ośrodek Pomocy Społecznej (ul. Pomorska 71, Suchań). Ośrodek jest jednostką budżetową powołaną do organizowania świadczeń pomocy społecznej na terenie Gminy Suchań, zgodnie z ustawą o pomocy społecznej. W Ośrodku zatrudnionych jest trzech pracowników, w tym dwóch pracowników socjalnych i jeden kierownik. Obsługę finansowo – księgową Ośrodka prowadzi Urząd Miejski w Suchaniu.

W 2003r. pomocą społeczną objęto 315 rodzin.- 1471 osób. Świadczeń w ramach zadań zleconych przyznano 171 rodzinom, pomocy w ramach zadań własnych gminy udzielono 231 rodzinom, 145 rodzin skorzystało z pomocy w formie dodatków mieszkaniowych. Liczbę osób i rodzin objętych pomocą społeczną w ostatnich dwóch latach przedstawia poniższa tabela: Liczba osób, którym Liczba osób w przyznano świadczenia Liczba rodzin Wyszczególnienie rodzinach w trybie decyzji 2002 2003 2002 2003 2002 2003 Świadczenia przyznawane w ramach 599 639 301 315 1228 1471 zadań zleconych i własnych Świadczenia przyznawane w ramach 137 171 137 131 561 591 zadań zleconych Świadczenia przyznawane w ramach 462 465 222 231 948 877 zadań własnych Pomoc udzielona w postaci pracy ------45 52 189 61 socjalnej Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Suchaniu

Placówki opiekuńczo – wychowawcze – świetlice środowiskowe: 1) w budynku Zespołu Szkół Publicznych w Suchaniu, przy ul. K.A.Hlonda 1: rodzaj placówki: świetlica środowiskowa liczba miejsc: 40 liczba uczestników: 40 zatrudnienie: 2 osoby 2) świetlica środowiskowa w Wapnicy: liczba miejsc: 40 liczba uczestników: 40 zatrudnienie: 2 osoby 3) świetlica środowiskowa w Żukowie: liczba miejsc: 30 liczba uczestników: 30 zatrudnienie: 2 osoby

21 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

4) świetlica środowiskowa w Brudzewicach: liczba miejsc: 30 liczba uczestników: 30 zatrudnienie: 2 osoby

Na terenie gminy Suchań funkcjonuje 6 rodzin zastępczych, w których wychowuje się 9 dzieci.

Jednostki realizujące zadania pomocy społecznej: 1) Ośrodek Pomocy Społecznej w Suchaniu Realizowane zadania: - Praca socjalna; - Świadczenia pieniężne; - Usługi opiekuńcze.

2) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Suchaniu: Realizowane zadania: - Prowadzenie punktu konsultacyjnego dla osób uzależnionych i współuzależnionych od alkoholu; - Prowadzenie grup wsparcia dla osób współuzależnionych od alkoholu, - Realizacja programów profilaktycznych, - Motywowanie osób uzależnionych do podjęcia leczenia; - Kontrola placówek zajmujących się sprzedażą napojów alkoholowych w zakresie przestrzegania przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, - Współpraca w prowadzeniu świetlic środowiskowych.

3) Gminne Towarzystwo Przyjaciół Dzieci w Suchaniu: Realizowane zadania: - Współpraca z OPS w zakresie organizowania kolonii, półkolonii dla dzieci z rodzin ubogich; - Współpraca w zakresie prowadzenia świetlic środowiskowych.

4) Parafialny Zespół „Caritas” przy Parafii w Suchaniu, ul. K.A.Hlonda 10: Realizowane zadania: - Organizowanie i przekazywanie paczek żywnościowych dla rodzin ubogich.

5) Parafialny Zespół „Caritas” przy Parafii w Wapnicy: Realizowane zadania: - Organizowanie wypoczynku letniego dla dzieci z rodzin ubogich; - Organizowanie i przekazywanie żywności dla rodzin ubogich.

6) Zespół Szkół Publicznych w Suchaniu, ul. K.A.Hlomda 1: Realizowane zadania: - Współpraca z OPS w zakresie realizacji programu dożywiania dzieci w stołówce szkolnej; - Współpraca z OPS w zakresie organizowania półkolonii w okresie wakacji oraz w okresie ferii zimowych.

22 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

UDZIELONE ŚWIADCZENIA – ZADANIA WŁASNE GMIN – ZA 2003R.

LICZBA OSÓB, KWOTA LICZBA KTÓRYM LICZBA LICZBA FORMY POMOCY ŚWIADCZEŃ OSÓB W PRZYZNANO ŚWIADCZEŃ RODZIN W ZŁ RODZINACH DECYZJĄ ŚWIAD. 0 1 2 3 4 5 RAZEM 01 465 x 205779 231 877 Schronienie 02 Posiłek ogółem, w tym: 03 272 47687 102890 141 609 Dla dzieci i młodzieży w okresie 04 nauki w szkole 272 47687 102890 141 609 Ubranie 05 - - - - - Usługi opiekuńcze ogółem, 06 W tym: 1 384 1340 1 1 Specjalistyczne usługi opiekuńcze 07 Pomoc finansowa na pokrycie 08 wydatków na świadczenia zdrowotne w publicznych zakładach opieki zdrowotnej Zasiłki celowe na pokrycie wydatków 09 powstałych w wyniku zdarzenia losowego Sprawienie pogrzebu 10 Zasiłek w naturze (wyprawka) 11

Inne zasiłki celowe i w naturze 12 ogółem*, 192 x 101549 162 697 w tym:

- Zasiłki specjalne celowe 13

Pomoc na ekonomiczne 14 usamodzielnienie – ogółem, w tym: W naturze 15

Jednorazowy zasiłek celowy 16

Pożyczka nie oprocentowana 17

Poradnictwo specjalistyczne w 18 szczególności prawne i psychologiczne Pomoc w załatwianiu spraw 19 urzędowych i innych Praca socjalna 20 x x x 15 61

23 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

UDZIELONE ŚWIADCZENIA – ZADANIA ZLECONE GMINOM– ZA 2003R. LICZBA OSÓB, KWOTA LICZBA KTÓRYM LICZBA ŚWIADCZEŃ LICZBA FORMY POMOCY OSÓB W PRZYZNANO ŚWIADCZEŃ WYPŁACONY RODZIN RODZINACH DECYZJĄ ŚWIAD. CH W ZŁ 0 1 2 3 4 5 RAZEM 01 171 X 314428 171 594 Zasiłki stałe – ogółem: 02 19 192 80256 19 83 Zasiłki stałe wyrównawcze 03 29 309 91792 29 67 – ogółem: Zasiłek okresowy gwarantowany: 04 9 59 24308 9 29 Zasiłek okresowy specjalny 05

Zasiłki okresowe – ogółem, 06 W tym przyznane z powodu: 65 298 16774 65 266 Braku możliwości zatrudnienia 07 54 14299 54 218 Długotrwałej choroby 08 11 2475 11 48 Niepełnosprawności 09 Renta socjalna: 10 20 166 66463 20 61 Zasiłek z tytułu ochrony 11 macierzyństwa – ogółem, w tym: 29 112 34835 29 88 Macierzyński zasiłek okresowy, w 12 tym dla: 29 91 30614 29 88 Matki dziecka 13

Ojca dziecka 14 Osoby przysposabiajacej 15 Osoby w ramach rodziny 16

zastępczej Macierzyński zasiłek jednorazowy, w 17 21 21 4221 21 66 tym dla: Matki dziecka 18 21 21 4221 21 66 Ojca dziecka 19 Osoby przysposabiajacej 20 Osoby w ramach rodziny 21

zastępczej Zasiłki celowe w formie biletu 22 kredytowego Zasiłki celowe na pokrycie wydatków 23 powstałych w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej Specjalistyczne uslugi opiekuńcze 24 przysługujące na podstawie przepisów o ochronie zdrowia psychicznego Zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne 25 razem x x 20491 x x /wiersze 26+27/ Zasiłki rodzinne 26 14 145 6589 Zasiłki pielęgnacyjne 27 9 99 13902 Pomoc dla kombatantów 28 x x x x x

24 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Rzeczywista liczba rodzin i osób objętych pomocą społeczną w 2003r.

Liczba osób, którym Liczba rodzin Liczba osób Wyszczególnienie przyznano decyzją w rodzinach. świadczenia Ogółem w tym na wsi Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych i zadań własnych 636 315 237 1471 (bez względu na ich rodzaj, formę, liczbę oraz źródło finansowania). Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych bez względu na ich 171 171 129 594 rodzaj, formę i liczbę. Świadczenia przyznane w ramach zadań własnych bez względu na ich 465 231 176 877 rodzaj, formę i liczbę. Pomoc udzielana w postaci pracy socjalnej x 231 176 877 – ogółem: w tym: wyłącznie w postaci pracy x - - - socjalnej.

25 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

12.0. Bezrobocie.

12.1. Bezrobocie – według stanu na 31.12.2003r.

W Powiatowym Urzędzie Pracy w Stargardzie Szczecińskim zarejestrowanych było: 13759 osób, w tym: 7234 kobiety. Prawo do zasiłku posiadało: 2 171 osób, w tym 906 kobiet. Stopa bezrobocia2 w Powiecie Stargardzkim wynosiła: 31,10%

Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w mieście i gminie Suchań: 571 osób, w tym 288 kobiet. Prawo do zasiłku posiadało: 69 osób, w tym 25 kobiet. Odsetek bezrobocia3 w mieście i gminie Suchań wynosił: 21,35%

Struktura bezrobotnych według wykształcenia: Policealne i Średnie Zasadnicze Gimnazjalne Wykształcenie Wyższe średnie ogólnokształcące Zawodowe i poniżej zawodowe osoby 1 108 34 184 244 w tym kobiety 1 59 23 80 125

Zwolnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy: 9 osób, w tym 5 kobiet.

12.2. Bezrobocie – według stanu na 30.06.2004r.

W Powiatowym Urzędzie Pracy w Stargardzie Szczecińskim zarejestrowanych było: 13488 osób, w tym: 7328 kobiet. Prawo do zasiłku posiadało: 1972 osoby, w tym 936 kobiet. Stopa bezrobocia w Powiecie Stargardzkim wynosiła: 32,20%

Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w mieście i gminie Suchań: 539 osób, w tym 267 kobiet. Prawo do zasiłku posiadało: 76 osób, w tym 28 kobiet. Odsetek bezrobocia w mieście i gminie Suchań wynosił: 20,30%

Struktura bezrobotnych według wykształcenia: Policealne i Średnie Zasadnicze Gimnazjalne Wykształcenie Wyższe średnie ogólnokształcące Zawodowe i poniżej zawodowe osoby 2 95 34 173 235 w tym kobiety 1 52 21 70 123

Zwolnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy: 5 osób, w tym 3 kobiety.

2 Stopa bezrobocia – w stosunku do powiatu, regionu i Polski liczona metodą: procentowy udział bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnych zawodowo, szacowany na koniec każdego – badanego okresu. 3 Odsetek bezrobocia – udział procentowy bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym liczony w stosunku do poszczególnych gmin wchodzących w skład powiatu (dla gmin wyliczono wskaźnik bezrobocia ze względu na brak danych dotyczących liczby ludności aktywnej zawodowo – niezbędnej do wyliczenia stopy bezrobocia).

26 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

13.0. Bezpieczeństwo publiczne.

Nad bezpieczeństwem publicznym w Gminie Suchań czuwają funkcjonariusze III Rewiru Dzielnicowych komendy Powiatowej Policji w Stargardzie Szczecińskim.

Na terenie gminy miejscowościami najbardziej zagrożonymi działaniami przestępczymi są niżej wymienione: ROK Wzrost lub Miejscowość 2001 2002 2003 spadek 2003/2001 Suchań 40 23 17 -23 Wapnica 33 12 13 -17 Tarnowo 3 3 4 +1 Brudzewice 37 8 1 -36 Żukowo 4 5 3 -1

W celu utrzymania tendencji spadkowej ilości zdarzeń na terenie gminy Suchań, realizuje się następujące priorytetowe zadania w zakresie zwalczania przestępczości: - podniesienie poziomu poczucia bezpieczeństwa publicznego obywateli, poprzez wspólne (policja, samorząd gminny, lokalna społeczność, podmioty pozapolicyjne) działania zmierzające do ograniczenia zagrożeń przestępczością kryminalną. - lepsze rozpoznanie środowisk przestępczych i wzrost skuteczności ścigania sprawców poprzez objęcie kontrolą operacyjną środowisk przestępczych - wzrost wykrywalności sprawców przestępstw poprzez podniesienie poziomu czynności operacyjno – dochodzeniowych na miejscu zdarzenia wykorzystując przy tym dostępne środki, technikę kryminalistyki , psy tropiące - podejmowanie działań represyjno – prewencyjnych w stosunku do sprawców przestępstw i wykroczeń - spotkania mieszkańców gminy z dzielnicowymi Rewiru w Suchaniu.

27 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

OCENA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ MIASTA I GMINY SUCHAŃ

Liderzy lokalni na podstawie przeprowadzonej ankiety dokonali oceny sytuacji społeczno – gospodarczej miasta i gminy Suchań w porównaniu z podobnymi gminami w Polsce.

Kategoria ocen: A - bardzo dobra B - dobra C - zadowalająca D - niezadowalająca

Wyniki w % oddanych głosów na poszczególne kategorie ocen:

A - 0,0% B - 38,1% C - 42,9% D - 19,0%

Uczestnicy debat strategicznych określili również ogólny trend rozwoju gospodarczego miasta i gminy w następujących kategoriach:

A - kierunek wzrostu gospodarczego B - stagnacja C - kierunek pogarszającego się stanu gospodarki

Wyniki w % oddanych głosów na poszczególne kategorie ocen: A - 52,4% B - 47,6% C - 0,0%

28 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

AANNAALLIIZZAA

PPOORRÓÓWWNNAAWWCCZZAA4

GRUPA PORÓWNAWCZA STANOWI ZBIÓR GMIN, DLA KTÓRYCH GŁÓWNYM KRYTERIUM PRZYDZIAŁU DO KONKRETNEJ GRUPY JEST WIELKOŚĆ JEJ DOCHODÓW I LICZBA MIESZKAŃCÓW

4 Opracowano na podstawie „Rocznika Statystycznego Województwa Zachodniopomorskiego 2003r.”

29 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Dochody budżetów gmin ogółem w złotych na 1 mieszkańca

2500,00 2369,40 w zł.

2000,00

1578,30 1466,60 1521,10 1531,06 1477,10 1414,91 1450,20 1418,80 1436,00 1500,00 1425,20 1394,40 1285,90

1000,00

500,00

0,00 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki* Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie * - średnia gmin wchodzących w skład powiatu

30 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Dochody własne budżetów gmin ogółem w złotych na 1 mieszkańca

1600,00 1470,30 w zł.

1400,00

1200,00

1000,00

800,00 706,70 707,30 604,00 632,84 612,30 595,10 580,70 600,00 521,30 474,00 498,80 415,10 371,40 400,00

200,00

0,00 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki* Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie * - średnia gmin wchodzących w skład powiatu

31 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Samodzielność budżetu - procent dochodów własnych w dochodach ogółem

70,00 w % 62,05

60,00 54,96

47,88 50,00 43,91 41,18 41,33

37,71 38,18 40,00 35,95 35,16 33,50

28,91

30,00 26,06

20,00

10,00

0,00 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

32 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Wydatki budżetów gmin ogółem w złotych na 1 mieszkańca

3500,00 w zł. 3155,60

3000,00

2500,00

2000,00 1723,40 1635,60 1685,00 1605,80 1615,40 1514,20 1475,50 1524,00 1437,50 1428,80 1424,70 1500,00 1252,50

1000,00

500,00

0,00 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki* Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie * - średnia gmin wchodzących w skład powiatu

33 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Wydatki inwestycyjne budżetów gmin ogółem w złotych na 1 mieszkańca

1800,00 1679,40 w zł.

1600,00

1400,00

1200,00

1000,00

800,00

600,00

405,70 371,83 344,80 400,00 294,30 275,40 237,40 233,30 172,50 182,90 200,00 117,80 56,00 74,00

0,00 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki* Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie * - średnia gmin wchodzących w skład powiatu

34 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Dochody i wydatki budżetów gmin ogółem w złotych na 1 mieszkańca 3500,00 w zł. 3155,60

3000,00 dochody wydatki

2500,00 2369,40

2000,00

1723,40 1685,00 1605,80 1615,40 1635,60 1466,60 1524,00 1578,30 1531,06 1514,20 1437,50 1475,50 1521,10 1424,70 1477,10 1450,20 1428,80 1425,20 1414,91 1418,80 1436,00 1394,40 1500,00 1285,90 1252,50

1000,00

500,00

0,00 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie * - średnia gmin wchodzących w skład powiatu

35 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Liczba kobiet przypadająca na 100 mężczyzn

108,00 106,70

106,00 105,30

104,20 103,80 104,00 103,10

102,00 102,00 100,70 100,50

100,00 99,10 98,40 98,60 98,30 97,70 98,00

96,00

94,00

92,00 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

36 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

poprodukcyjnym Struktura ludności w wieku: produkcyjnym przedprodukcyjnym

100% 12,11 14,32 14,54 12,75 13,73 15,55 12,63 13,17 13,22 12,65 12,64 12,55 22,60

80%

60% 58,63 58,78 60,79 59,99 58,16 59,44 59,61 60,47 60,10 62,21 66,11 63,50

63,73

40%

20% 26,46 28,74 26,91 26,28 28,61 27,91 27,74 24,98 24,35 24,63 21,78 23,95 13,66

0% miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gminamiasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylankagmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

37 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Liczba osób w wieku poprodukcyjnym przypadająca na 100 osób w wieku produkcyjnym 30,00

25,88 24,35 25,00 24,05 22,89 22,74 21,40 20,97 21,53 21,16 21,29 21,21 19,77 20,00 18,31

15,00

10,00

5,00

0,00 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

38 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Urodzenia żywe w liczbach bezwzględnych na 1000 ludności

13,70 14,00 12,60 12,40 12,40

12,00 11,40 10,70 10,90

10,00 9,80 9,30 10,00 8,90 9,20

8,40

8,00

6,00

4,00

2,00

0,00 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

39 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Zgony w liczbach bezwzględnych na 1000 ludności

14,00 13,30

11,90

12,00

10,00 9,10 8,80

8,40 8,40 8,30 8,10 8,10 7,50 8,00 7,30 7,50 7,50

6,00

4,00

2,00

0,00 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

40 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Przyrost naturalny w liczbach bezwzględnych na 1000 ludności

6,00 5,60 5,20

5,00

4,00 3,90 4,00 3,40 3,30

3,00 2,60

1,90 1,70 2,00

0,50 1,00

0,00 0,00

-1,00

-2,00

-3,00 -3,10 -3,50 -4,00 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

41 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Przyrost naturalny liczony metodą: (urodzenia żywe - zgony) : urodzenia żywe

0,50

0,41 0,41 0,40 0,34 0,32 0,32

0,30 0,27 0,24

0,18 0,19 0,20

0,06 0,10 0,00

0,00

-0,10

-0,20

-0,30

-0,35 -0,36 -0,40 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

42 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Saldo migracji liczone metodą: (napływ - odpływ) : napływ

0,58 0,60

0,40 0,23

0,20

0,00 -0,02 -0,08 -0,07 -0,06 -0,11 -0,09 -0,16 -0,20 -0,19

-0,40 -0,38 -0,36

-0,60

-0,80

-1,00

-1,20 -1,26

-1,40 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

43 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Gęstość zaludnienia - liczba ludności przypadająca na 1km 2 powierzchni

1600 1486

1400

1200

1000

800

600

400

200 79 74 35 33 29 38 38 23 27 31 32 35

0 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

44 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Stopień zalesienia - stosunek powierzchni lasów do całkowitej powierzchni gminy

60,00 57,28

50,00 44,55

41,16

40,00 35,58 33,80

30,00 27,45 24,94 23,65

18,68 20,00

13,29 12,19

8,10 10,00

1,50

0,00 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

45 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Struktura użytkownaia gruntów w gospodarce całkowitej pozostałe grunty i nieużytki według granic administracyjnych lasy i grunty leśne użytki rolne

100% 4,85 9,14 12,32 12,96 15,35 15,17 19,43 17,94 19,54 17,52 18,53 23,26 8,10

13,29 80% 47,84 18,68 12,19 44,55 27,45 23,65

33,80 24,94 35,58 41,16 60% 57,28 1,50

82,76 40% 74,39 65,97 68,26 59,59 58,82 50,60 51,79 50,67 46,76 45,89 40,90 20% 27,55

0% miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gminamiasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylankagmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

46 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Struktura ludności według płci: mężczyźni kobiety

100,00

90,00

80,00 50,41 49,24 49,84 50,57 50,21 49,88 49,50 48,98 50,36 50,42 48,38 49,07 70,00

76,95 60,00

50,00

40,00

30,00 50,12 50,50 51,62 50,93 49,59 50,76 50,16 49,43 49,79 51,02 49,64 49,58

20,00 23,05 10,00

0,00 miasto i gminagrupa porównawczamiasto i gmina miasto i gminamiasto i gmina Ińskogmina Dolice gmina Kobylankagmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto StargardPowiat StargardzkiWojewództwo Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

47 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Bezrobocie w %*

30,00 28,53 27,21 27,00 26,03

25,00 23,76 23,16 22,32 21,95 21,60 20,54

20,00 18,07 18,00

15,37 14,47 15,00

10,00

5,00

0,00 miasto i gminagrupa porównawczamiasto i gmina miasto i gminamiasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylankagmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto StargardPowiat Stargardzki Województwo Polska Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

* - według stanu na 31.12.2003r.

Odsetek bezrobocia – procentowy udział bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym liczony w stosunku do poszczególnych gmin wchodzących w skład powiatu (z uwagi na brak danych dotyczących liczby ludności aktywnej zawodowo niemożliwe jest wyliczenie stopy bezrobocia). Stopa bezrobocia – obliczana w stosunku do powiatu, regionu i Polski liczona metodą: procentowy udział bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnych zawodowo, szacowany na koniec każdego – badanego okresu.

48 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Struktura procentowa bezrobocia według płci:* mężczyźni kobiety

100,00

90,00

80,00 45,37 45,18 46,70 49,56 47,71 48,31 48,75 47,57 47,42 47,95 48,53 49,75 52,36 70,00 60,79

60,00

50,00

40,00

54,82 53,30 52,58 52,05 30,00 50,44 54,63 52,29 51,69 51,25 52,43 50,25 47,64 51,47 39,21 20,00

10,00

0,00 miasto i gminagrupa porównawczamiasto i gmina miasto i gminamiasto i gmina Ińskogmina Dolice gmina Kobylankagmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto StargardPowiat Stargardzki Województwo Polska Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

* - według stanu na 31.12.2003r.

49 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

gimnazjalne i poniżej Struktura procentowa bezrobocia według poziomu wykształcenia:* zasadnicze zawodowe średnie ogólnokształcące policealne i średnie zawodowe wyższe

100%

90% 30,36 32,38 40,54 38,49 38,52 80% 42,73 44,22 45,89 44,46 47,06 47,55 49,90 52,33 53,54 70%

60% 30,90 50% 35,5 31,25 33,08 32,43 32,22 40% 28,81 30,43 32,30 36,51 37,27 27,24 32,66 9,44 30% 32,82 6,49 6,96 6,91 3,78 5,95 4,58 8,45 20% 3,65 4,82 4,31 23,27 3,43 21,21 2,72 2,07 19,63 17,57 20,34 19,65 15,20 10% 18,91 15,78 14,56 11,52 14,29 10,19 13,29 6,03 3,38 3,66 3,92 4,42 0% 0,18 0,94 1,17 0,89 1,00 1,25 0,68 1,38 0,71 miasto i gmina grupa porównawcza miasto i gmina miasto i gmina miasto i gmina Ińsko gmina Dolice gmina Kobylanka gmina Marianowo gmina Stara gmina Stargard miasto Stargard Powiat Stargardzki Województwo Polska Suchań Chociwel Dobrzany Dąbrowa Szczeciński Szczeciński Zachodniopomorskie

* - według stanu na 31.12.2003r.

50 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

AANNAALLIIZZAA SSWWOOTT

[OPRACOWANO NA PODSTAWIE ZAPISÓW LIDERÓW LOKALNYCH PODCZAS DEBAT STRATEGICZNYCH]

51 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Podczas pierwszej debaty strategicznej pracowano nad analizą zasobów wewnętrznych i analizą otoczenia zewnętrznego pod kątem szans i zagrożeń. Przeprowadzono tzw. analizę SWOT. Analiza SWOT stała się podstawą do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych problemów i zagadnień strategicznych. Nazwa SWOT jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagrożenia w otoczeniu). Jest ona efektywną metodą identyfikacji słabych i silnych stron organizacji oraz badania szans i zagrożeń jakie stoją przed miastem i gminą. SWOT zawiera określenie czterech grup czynników:  „mocnych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony miasta i gminy i które należycie wykorzystane sprzyjać będą jej rozwojowi (utrzymać je jako mocne, i na których należy oprzeć jej przyszły rozwój);  „słabych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słabe strony miasta i gminy i które niewyeliminowane utrudniać będą jej rozwój (ich oddziaływanie należy minimalizować);  „szans” - uwarunkowań zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności miasta i gminy, ale które mogą być traktowane jako szanse, i przy odpowiednio podjętych przez nią działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi miasta i gminy;  „zagrożeń” - uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności miasta i gminy, ale które mogą stanowić zagrożenie dla jej rozwoju (należy unikać ich negatywnego oddziaływania na rozwój gminy). Podczas sesji, jej uczestnicy zostali poproszeni o wskazanie na najważniejsze czynniki i ich uszeregowanie wg obszarów analizy. Przeprowadzone wśród uczestników debaty badania ankietowe dały możliwość poznania miasta i gminy poprzez pryzmat ich opinii, pozwoliły dodatkowo przybliżyć i określić najważniejsze jej problemy. Ankietowani mieszkańcy odpowiadali na pytania, co – ich zdaniem – jest mocną stroną gminy, z jakimi gmina boryka się trudnościami i jak można je zwalczać, wykorzystując rysujące się szanse. Respondenci kwantyfikowali również podstawowe dziedziny życia społeczno – gospodarczego w rozbiciu na poszczególne cechy. Wyniki ankiet były podstawą do przeprowadzenia analizy SWOT (mocnych i słabych stron, szans i zagrożeń). Analiza dotyczy sytuacji, w jakiej obecnie znajduje się miasto i gmina, pozwala sformułować koncepcje rozwoju ekonomicznego. Przedstawiona poniżej analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń jest syntezą poszczególnych obszarów życia społeczno-gospodarczego miasta i gminy. Wiele kwestii podnoszonych było w sposób nieomal identyczny przez kilka lub nawet kilkanaście osób, można je zatem nazwać uniwersalnymi. Wiele zaś było tak szczegółowych, iż można by je traktować jako punkt wyjścia do konstruowania już nawet nie celu, a właściwie konkretnego programu operacyjnego lub projektu.

52 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Poniższy zbiór informacji o mocnych i słabych stronach gminy i stojących przed nim szansach i zagrożeniach jest uzgodnioną wypadkową wiedzy o stanie i potrzebach gminy ułożonych przekrojowo (w ramach poszczególnych obszarów życia społeczno - gospodarczego). Niektóre zapisy z powodu swej lakoniczności mogą wydawać się nie do końca czytelne, ale zespół redakcyjny z pełną świadomością dokonał takich właśnie rozstrzygnięć. Analiza SWOT jest kontynuacją i podsumowaniem diagnozy stanu gminy i w niej znajduje uzasadnienie większość rozstrzygnięć.

53 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

POŁOŻENIE, ŚRODOWISKO NATURALNE, EKOLOGIA

WEWNĘTRZNE ZEWNĘTRZNE MOCNE STRONY SZANSE  położenie geograficzne  bliskość granicy  warunki przyrodnicze  współpraca regionalna w związku z korzystnym położeniem

przygranicznym

E  czyste środowisko naturalne

E  czyste środowisko naturalne N N  zasoby naturalne  współpraca z innymi gminami w zakresie ekologii W W zainteresowanie gości walorami turystyczno – przyrodniczymi Y  zainteresowanie gości walorami turystyczno – przyrodniczymi Y  duża powierzchnia obszarów wiejskich  T T  walory turystyczne Y  Y Z Z  korzystne warunki do rozwoju turystyki O O P P

SŁABE STRONY ZAGROŻENIA  brak koszy na śmieci  przemysł bez odpowiednich zabezpieczeń proekologicznych

E E  ekologia  kataklizmy N N  uciążliwości drogi krajowej w mieście Suchań  zanieczyszczone środowisko W W Y Y  mało atrakcyjne zróżnicowanie terenu  usytuowanie składowisk lub spalarni śmieci w rejonie T T przygranicznym A  wykorzystanie walorów turystycznych gminy A  wykorzystanie walorów turystycznych gminy G G  budowa zakładów produkcyjnych szkodliwych dla środowiska E E N N  dalsza degradacja środowiska naturalnego w wyniku działalności człowieka bez zabezpieczenia właściwych funkcji komunalnych

54 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

SPOŁECZNOŚĆ, POTENCJAŁ LUDZKI, EDUKACJA WEWNĘTRZNE ZEWNĘTRZNE MOCNE STRONY SZANSE

 świetlice środowiskowe  tworzenie miejsc pracy w innych gminach i poza granicami kraju E E N N  edukacja podstawowa i ponadpodstawowa  polepszenie warunków płacowych w skali makro W W  infrastruktura oświatowa  powstawanie nowych miejsc pracy w skali makro Y Y T T  potencjał ludzki  zmniejszenie bezrobocia w skali makro Y Y Z Z  tania siła robocza  rozwój oświaty dostosowany do warunków U.E. O O P P  wysokie kwalifikacje kadry pedagogicznej  zwiększenie nakładów osłony społeczne  walka z bezrobociem

SŁABE STRONY ZAGROŻENIA  wysokie bezrobocie  usługi służby zdrowia  bezpieczeństwo  narkomania  niska skuteczność w walce z przestępstwami  przestępczość  oświata i kultura  terroryzm  brak zagospodarowania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży  wysokie obciążenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne

brak perspektyw dla ludzi młodych pogłębiająca się pauperyzacja społeczeństwa E  brak perspektyw dla ludzi młodych  pogłębiająca się pauperyzacja społeczeństwa E   N N  apatia, bierność społeczności lokalnej  niski przyrost naturalny W W Y Y  brak inicjatyw społecznych  starzenie się społeczeństwa T T  wysoka migracja ludności  zamykanie szkół A   A G G  odpływ wykształconej młodzieży  migracja ludności do większych miast E E N N  służba zdrowia  niż demograficzny  ubóstwo społeczeństwa  zmniejszenie bezpieczeństwa obywateli  niż demograficzny  dalszy wzrost bezrobocia w skali makro  patologie społeczne wynikające z bezrobocia  rosnące ubóstwo w skali makro  brak środków na profilaktykę zdrowotną  konsumpcyjny tryb życia

55 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

WARUNKI SOCJALNO - BYTOWE

WEWNĘTRZNE ZEWNĘTRZNE

MOCNE STRONY SZANSE E E N N  budownictwo indywidualne  rozwój budownictwa mieszkalnego W W Y Y  poprawa warunków życia mieszkańców T T Y Y  dofinansowanie opieki społecznej do zadań z zakresu opieki socjalnej Z Z O O P P

SŁABE STRONY ZAGROŻENIA  zły stan techniczny budynków mieszkalnych  pogarszające się warunki bytowe ludności w skali makro

E E  budownictwo komunalne  powiększające się różnice w dochodach ludności N N W W  zaplecze socjalne  niekonsekwentna polityka państwa wobec terenów wiejskich Y Y T T A A G G E E N N

56 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

GOSPODARKA, ROLNICTWO WEWNĘTRZNE ZEWNĘTRZNE MOCNE STRONY SZANSE  miejsca pracy  stabilizująca się sytuacja w rolnictwie  brak uciążliwego przemysłu  kapitał zewnętrzny

 możliwość rozwoju produkcji ekologicznej  zachowane rynki zbytu E E N N  wolne obszary inwestycyjne  rozwój usług W W  modernizacja rolnictwa i agroturystyki Y Y T T  instytucje obsługujące rolnictwo i turystykę Y Y Z Z  umożliwienie rozwoju drobnej przedsiębiorczości w skali makro O O P P  rozwój gospodarczy kraju  napływ kapitałów z zewnątrz dla rozwoju gospodarczego  wzrost inwestycji w skali makro  dofinansowanie rolnictwa przez U.E.  rozwój rolnictwa ekologicznego

SŁABE STRONY ZAGROŻENIA  brak zaplecza dla rolnictwa  zasypywanie rynku lokalnego produktami z Europy Zachodniej  niski poziom rolnictwa  hipermarkety

 brak promocji lokalnych przedsiębiorstw i produktów  duże tereny przemysłowego tuczu zwierząt E E N N  brak zakładów pracy  zła sytuacja gospodarcza w kraju W W  zła sytuacja społeczno – gospodarcza na wsi  konkurencyjność innych gmin Y Y T T  brak specjalistycznych gospodarstwo rolnych i duże ich rozdrobnienie  stagnacja gospodarcza A A G G  mała ilość inwestorów  ekspansja europejskiego rynku rolnego E E N N  brak inicjatyw wśród rolników dotyczących przedsiębiorczości  niedofinansowanie sektora rolniczego  likwidacja zakładów pracy  wzrost bezrobocia w sąsiednich gminach  niska aktywność gospodarcza ludności – brak przedsiębiorczości  zła sytuacja makroekonomiczna kraju związana z finansami  brak działań w kierunku stworzenia produktu rodzimego publicznymi

57 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA I INFORMACYJNA, KOMUNIKACJA WEWNĘTRZNE ZEWNĘTRZNE MOCNE STRONY SZANSE

 zmodernizowana droga nr 10  związki gmin przy dużych inwestycjach E E infrastruktura drogowa kanalizacja N  infrastruktura drogowa  kanalizacja N   W W  korzystny układ komunikacyjny  gazyfikacja Y Y T T  rozwój komunikacji Y Y Z Z  stworzenie systemu informacji inwestycyjnej O O poprawa jakości dróg P  poprawa jakości dróg P 

SŁABE STRONY ZAGROŻENIA  brak kanalizacji na wsiach  brak nakładów na drogi powiatowe, wojewódzkie i krajowe

E E  stan dróg wiejskich i gminnych  brak współdziałania w realizacji przedsięwzięć np. drogowych, N N  brak uzbrojonych terenów pod inwestycje komunalnych z gminami ościennymi W W Y Y  sieć wodociągowa  wzmożony ruch samochodowy T T A A  chodniki  brak środków na inwestycje G G E E  infrastruktura techniczna i turystyczna  trudności w komunikacji N N  gazyfikacja  wzrost barier w dostępie do środków inwestycyjnych  infrastruktura drogowa (stan techniczny)  upadek transportu publicznego  małe środki finansowe na infrastrukturę drogową i okołodrogową  niski stopień dostępu do internetu

58 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

KULTURA, SPORT I TURYSTYKA WEWNĘTRZNE ZEWNĘTRZNE MOCNE STRONY SZANSE  możliwość wypoczynku  turystyka ekologiczna w skali makro  rozwój agroturystyki

E E  zabytki  rozwój agroturystyki w skali makro N N  sport  propagowanie ścieżek rowerowych W W Y Y  rozwój turystyki  napływ turystów z zewnątrz T T Y Y  wzrost zapotrzebowania na tereny turystyczne Z Z O O  rozwój turystyki i usług w skali makro P P  zwiększenie zainteresowania turystyką w obszarach wiejskich  napływ turystów z U.E.

SŁABE STRONY ZAGROŻENIA

 brak zagospodarowania turystycznego jezior  degradacja środowiska związana z działalnością człowieka

E E  nie kultywowanie tradycji i zasobów kulturowych regionu N N  brak ośrodków kulturalnych W W Y Y  brak instytucji kultury (poza biblioteką) T T A A  niewykorzystane walory turystyczne G G E E  infrastruktura turystyczna N N  kultura masowa  mały udział ludności w życiu kulturalnym

59 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

WARUNKI WSPIERAJĄCE ROZWÓJ GOSPODARCZY, WSPÓŁPRACA WEWNĘTRZNE ZEWNĘTRZNE MOCNE STRONY SZANSE  sprawne zarządzanie gminą  obecność w Unii Europejskiej

E E  możliwość pozyskiwania środków z U.E. N N  współpraca z gminami sąsiednimi W W Y Y  współpraca z władzami wojewódzkimi T T  rozwój współpracy z zachodnimi sąsiadami Polski Y Y Z Z  tworzenie warunków dla pozyskania inwestorów O O P P  współpraca z instytucjami zagranicznymi  nawiązanie kontaktów z gminami zagranicznymi – wymiana doświadczeń

SŁABE STRONY ZAGROŻENIA  brak miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego  niejasne, niespójne przepisy prawa  zaangażowanie społeczeństwa w życie gminy  brak synchronizacji planistycznej na wszystkich szczeblach  brak wspierania przedsiębiorców  niestabilność przepisów podatkowych  reklama poczynań Urzędu Gminy  bałagan organizacyjny w strukturach i kompetencjach organów władzy

E E  promocja gminy  konkurencyjność innych gmin, np. w przyciąganiu inwestorów N N  budżet gminy  zła polityka rządu w stosunku do JST W W Y Y  inwestycje komunalne  konkurencja z krajów U.E. T T  otoczenie biznesu  konkurencja gmin ościennych w staraniach o dotację itp. A A G G  brak dobrych instytucji gospodarczych, społecznych  niestabilna polityka i sytuacja państwa E E N N  brak inwestorów z dużym kapitałem  trudności w pozyskiwaniu środków na rozwój gminy  brak dobrych liderów  zbyt duże obciążenie podatkowe  niedofinansowanie małych i średnich przedsiębiorstw  niedostosowanie do wymogów U.E.  zła sytuacja makroekonomiczna kraju związana z finansami publicznymi  korupcja  system finansowania samorządu

60 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

[TREŚĆ MISJI WYPRACOWANA PODCZAS DEBATY STRATEGICZNEJ]

61 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Misja jest wyrażeniem, które określa główny cel miasta i gminy, jego „sens życia”. Jest wyrazem dążeń i oczekiwań w stosunku do miasta i gminy, dla którego została sformułowana. Wypracowana misja rozwoju gminy poprzez wizję, pokazuje pozytywny obraz miasta i gminy Suchań w perspektywie 10 lat. Przeprowadzone analizy i wyartykułowane potrzeby mieszkańców, pozwalają na określenie głównych celów strategii. Cele te będą wyznacznikiem kierunku wszystkich działań objętych strategią. Misja dla miasta i gminy Suchań wypracowana została wspólnie z uczestnikami debat. Jest opisem wizji miasta i gminy oraz głównego pola działań w przyszłości. Koncentruje się ona na istocie rzeczy, dostosowuje kierunki działań do długoterminowych celów, równocześnie pełni funkcje motywacyjne i promocyjne. W trakcie drugiej debaty strategicznej uczestnicy odpowiadali na pytania, w czym gmina chce być atrakcyjna, dla kogo chce być atrakcyjna i z czego wynika jej wyjątkowość (czym różni się od innych) oraz określali czynniki szczególnie atrakcyjne dla mieszkańców. W załączniku do niniejszego dokumentu przedstawione zostały wyniki prac (propozycje) na podstawie których wypracowana została misja. Misja wyraźnie określa charakter miasta i gminy i wskazuje jej atuty. Z misji bezpośrednio wynikają obszary, które powinny być rozwijane. Obszary rozwojowe miasta i gminy, które wypracowano wspólnie na debacie, wzajemnie się uzupełniają. Wiele zadań realizacyjnych wskazanych w obszarze "gospodarka" powiązanych będzie zarówno z obszarem "infrastruktura" oraz dotyczącym samych mieszkańców. W dalszej części strategii przedstawiono obszary, cele i kierunki działania dla każdego z obszarów życia społeczno – gospodarczego (ekologia, gospodarka, infrastruktura, przestrzeń, społeczność).

62 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

MMIIAASSTTOO II GGMMIINNAA SSUUCCHHAAŃŃ

OOBBSSZZAARR ZZRRÓÓWWNNOOWWAAŻŻOONNEEGGOO RROOZZWWOOJJUU PPOOMMOORRZZAA ZZAACCHHOODDNNIIEEGGOO NNAADD RRZZEEKKĄĄ IINNĄĄ OO CCHHAARRAAKKTTEERRZZEE RROOLLNNIICCZZYYMM II TTUURRYYSSTTYYCCZZNNYYMM ZZ DDOOBBRRĄĄ IINNFFRRAASSTTRRUUKKTTUURRĄĄ SSPPRRZZYYJJAAJJĄĄCCĄĄ RROOZZWWOOJJOOWWII MMAAŁŁEEJJ II ŚŚRREEDDNNIIEEJJ PPRRZZEEDDSSIIĘĘBBIIOORRCCZZOOŚŚCCII.. GGMMIINNAA ZZ DDOOBBRRĄĄ OOFFEERRTTĄĄ TTUURRYYSSTTYYKKII PPOOBBYYTTOOWWEEJJ II WWEEEEKKEENNDDOOWWEEJJ SSKKIIEERROOWWAANNEEJJ DDOO MMIIEESSZZKKAAŃŃCCÓÓWW AAGGLLOOMMEERRAACCJJII SSZZCCZZEECCIIŃŃSSKKIIEEJJ II WWSSCCHHOODDNNIICCHH NNIIEEMMIIEECC,, OOPPAARRTTAA NNAA AAGGRROOTTUURRYYSSYYTTCCEE,, ZZAASSOOBBAACCHH LLEEŚŚNNYYCCHH II PPEEŁŁNNEEJJ DDOOSSTTĘĘPPNNOOSSCCII DDOO TTEERREENNÓÓWW RREEKKRREEAACCYYJJNNYYCCHH.. BBEEZZPPIIEECCZZNNYY SSAAMMOORRZZĄĄDD ZZAAPPEEWWNNIIAAJJĄĄCCYY KKOOMMFFOORRTT ŻŻYYCCIIAA II WWYYPPOOCCZZYYNNKKUU JJEEJJ MMIIEESSZZKKAAŃŃCCOOMM..

63 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ DIAGNOZA STANU

Diagnoza zawiera informacje o uwarunkowaniach gospodarczych, przestrzennych, ekologicznych i demograficznych, analizy społeczne i ekonomiczne, na podstawie których sformułowano wnioski będące punktem wyjścia do zdefiniowania głównych kierunków strategii stanowiących treść niniejszego dokumentu. Wyszczególniono w niej najważniejsze cechy poszczególnych obszarów przyjętych do oceny oraz określenia celów i kierunków działania w procesie debat strategicznych. Diagnoza Stanu jest syntezą wyników debat strategicznych, analizy porównawczej i Raportu o stanie gminy. Charakterystykę obszarów cechuje wyszczególnienie ich cech w odniesieniu do miasta i gminy jako całości, jej zróżnicowań wewnętrznych oraz pozycji w województwie. Poszczególnym wnioskom przyporządkowano znaczenie:  wartość pozytywna dla rozwoju miasta i gminy,  wartość obecnie o niewielkim znaczeniu dla rozwoju miasta i gminy,  wartość negatywna dla rozwoju społeczno – gospodarczego miasta i gminy Suchań. Ocenę potencjału wewnętrznego dokonano metodą analizy SWOT, która jest bilansem słabych i mocnych stron oraz szans i zagrożeń. PRZESTRZEŃ WARTOŚĆ POZYTYWNA funkcje społeczno-gospodarcze w obszarach gospodarki popaństwowej charakter rolniczy (obszary prorolnicze) struktura użytków rolnych obszary o walorach turystyczno krajobrazowych obszary leśne obszary przyjeziorne jeziora obszary przyrzeczne WARTOŚĆ O NIEWIELKIM ZNACZENIU gęstość zaludnienia struktura procentowa gruntów rezerwaty przyrody obszary chronionego krajobrazu stopień zalesienia WARTOŚĆ NEGATYWNA nierozwinięte obszary pod względem infrastruktury

64 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

OCHRONA ŚRODOWISKA (EKOLOGIA) WARTOŚĆ POZYTYWNA ograniczenie szkodliwych dla środowiska technologii świadomość ekologiczna mieszańców zasoby wody pitnej oczyszczania ścieków wydatki na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska WARTOŚĆ O NIEWIELKIM ZNACZENIU sieć kanalizacyjna czystość wód ochrona powietrza nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska tereny przyrodnicze – prawnie i zwyczajowo chronione WARTOŚĆ NEGATYWNA obszary o nieuregulowanej gospodarce odpadami melioracja niska emisja

SPOŁECZNOŚĆ WARTOŚĆ POZYTYWNA młoda społeczność przyrost naturalny oferta edukacyjna stopień integracji społeczności lokalnej wydatki na oświatę organizacje pozarządowe bezrobotni absolwenci grupy wiekowe

WARTOŚĆ O NIEWIELKIM ZNACZENIU

działania w zakresie przekwalifikowania zawodowego obszary depresji społecznej nakłady na opiekę zdrowotną i społeczną udział ludności z wyższym wykształceniem struktura ludności WARTOŚĆ NEGATYWNA stopa bezrobocia obciążenie społeczne saldo migracji ludność w wieku poprodukcyjnym

65 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

INFRASTRUKTURA WARTOŚĆ POZYTYWNA stan techniczny sieci telefonii przewodowej stan techniczny przesyłowych sieci energetycznych sieć wodociągowa WARTOŚĆ O NIEWIELKIM ZNACZENIU rozwój sieci telefonii przewodowej infrastruktura rekreacyjna infrastruktura turystyczna infrastruktura sportowa WARTOŚĆ NEGATYWNA stan dróg dostęp do Internetu sieć gazownicza sieć kanalizacyjna

GOSPODARKA WARTOŚĆ POZYTYWNA wykształcenie się procesów rozwojowych w sektorze prywatnym ilość podmiotów gospodarczych prywatyzacja wydatki inwestycyjne wydatki na opiekę zdrowotną liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych WARTOŚĆ O NIEWIELKIM ZNACZENIU niskie koszty pracy przetwórstwo rolno-spożywcze efektywność gospodarstw rolnych samodzielność budżetu dotacje celowe liczba spółek z kapitałem zagranicznym wydatki inwestycyjne wydatki ogółem na mieszkańca dochód budżetów gmin na mieszkańca WARTOŚĆ NEGATYWNA struktury wspierające rozwój małej i średniej przedsiębiorczości dochód własny samodzielność budżetu

66 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

PP RR II OO RR YY TT EE TT YY

Cały obszar społeczno-gospodarczy podzielono na umowne pięć obszarów: ekologię, gospodarkę, infrastrukturę, przestrzeń, społeczność.

Dla każdego z tych obszarów wyznaczono trzy cele niezbędne, bez których dany obszar życia społeczno-gospodarczego nie ma możliwości dalszego rozwoju.

Jednocześnie wskazano na trzy cele pierwszorzędne, które powinny znacznie przyspieszać rozwój w danym obszarze.

Dodatkowo wskazano na cele drugorzędne, które wspierają rozwój, a czas ich realizacji jest zdeterminowany przez wielość środków budżetowych, wielkość dotacji i napływającego kapitału zewnętrznego i rosnącej siły inwestycyjnej lokalnych podmiotów gospodarczych.

Na podstawie takich zhierarchizowanych celów określono priorytety w poszczególnych obszarach życia społeczno-gospodarczego.

E K O L O G I A

Priorytetem w obszarze ekologii są działania w kierunku budowy i realizacji programu ochrony środowiska w gminie oraz podniesienia świadomości ekologicznej mieszkańców. Działania te winny być wspierane budową sieci kanalizacyjnej w obszarach pozamiejskich oraz stworzeniem sprawnego systemu gospodarki odpadami.

67 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

G O S P O D A R K A

Tworzenie warunków dla napływu kapitału zewnętrznego priorytetem w obszarze gospodarki. Działania te winny być wspierane promowaniem potencjału gospodarczego gminy oraz umożliwieniem rozwoju bazy turystycznej.

I N F R A S T R U K T U R A

Infrastrukturalne priorytety mają na celu rozbudowę sieci wodociągowej w gminie oraz tworzenie warunków do rozwoju infrastruktury rolnictwa (zaplecze usługowo – handlowe). Kolejnym z priorytetów jest stworzenie kompleksowego systemu ochrony zbiorników wodnych.

P R Z E S T R Z E Ń

Priorytetem w obszarze przestrzeni jest wykorzystanie dobrej komunikacji zewnętrznej dla rozwoju gminy i tworzenia dobrych relacji gospodarczych w obszarze przygranicznym oraz działania zmierzającego utworzenia Parku Inwestycyjnego (Przemysłowego). Drugim z priorytetów są działania w kierunku zwiększenia lesistości gminy.

S P O Ł E C Z N O Ś Ć

Przeciwdziałanie skutkom wysokiego bezrobocia oraz działania na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa publicznego są priorytetem w obszarze społeczności. Priorytetem są również działania w kierunku tworzenia centrów kultury oraz miejsc wypoczynku, rekreacji i sportu.

68 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

CCEELLEE II KKIIEERRUUNNKKII DDZZIIAAŁŁAANNIIAA

69 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Cele wraz z kierunkami działania zostały podzielone na obszary strategiczne. Obszary strategiczne są najistotniejszymi polami działania miasta i gminy, jednocześnie wytyczają kierunki prac na najbliższe lata. Działalność miasta i gminy Suchań koncentrować będzie się na pięciu obszarach:

 Ekologii  Gospodarce

 Infrastrukturze  Przestrzeni

 Społeczności Tablica celów w poszczególnych obszarach (przestrzeń, gospodarka, ekologia, infrastruktura, społeczność) uporządkowuje pod względem ważności i znaczenia dla rozwoju poszczególne zidentyfikowane cele.

Priorytety - w każdym z tych obszarów (trzy cele) to takie cele, bez których utrzymanie obecnego status quo (rozwoju danego obszaru) nie jest możliwe.

Cele pierwszorzędne to cele, które w skrócie można określić jako cele prorozwojowe (ich realizacja przyspieszy rozwój danego obszaru).

Cele drugorzędne to cele, które są ważne dla danego obszaru, ale czas i tempo realizacji tych celów zależy od uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych możliwości finansowania (cele rezerwowe). Kierunki działania zmierzające do realizacji poszczególnych celów strategicznych przedstawiono poniżej każdego z celów w układzie tabelarycznym.

70 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

EKOLOGIA Priorytety Podjąć działania w kierunku budowy i Podjąć działania w kierunku budowy sieci Podjąć działania w kierunku stworzenia realizacji programu ochrony środowiska w kanalizacyjnej w obszarach pozamiejskich. sprawnego systemu gospodarki odpadami. gminie oraz podniesienia świadomości ekologicznej mieszkańców. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Sadłowo, Selektywna Kanalizacja Nosowo, Słodkowo, zbiórka Likwidacja Ochrona Ochrona lasów i sanitarna w Suchanówko, Recykling w oparciu o Ochrona Słodkówko, odpadów na dzikich zbiorników ustanowienie obszarów miejscowości Tarnowo, Modrzewo wysypisko w Łęczycy. powietrza. Żukowo, obszarze całej wysypisk. wodnych i rzek. chronionych. Wapnica. – etap I. Brudzewice. gminy

Cele pierwszorzędne

Przeciwdziałać degradacji i zagrożeniom Stworzyć warunki do wykorzystania odnawialnych Podjąć działania mające na celu zwiększenie środowiska naturalnego. źródeł energii. lesistości gminy. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Egzekwowanie prawne w Zmiana systemów Edukacja Promocja zakresie Uwzględnić miejsca grzewczych w Uwzględnić Wytyczenie gruntów ekologiczna Kontrola zbiorników alternatywnych Współpraca z składowania lokalizacji farm obiektach miejsca lesistości niskiej klasy oraz społeczności bezodpływowych. źródeł emisji nadleśnictwem. odpadów w wiatrowych w PZP*. użyteczności gminy w PZP.* nieużytków. gminy. cieplnej. gospodarstwach publicznej. indywidualnych. Cele drugorzędne

Lepiej wykorzystać warunki przyrodnicze w Promować walory przyrodnicze gminy i tworzyć Podjąć działania w kierunku likwidacji źródeł rozwoju gospodarczym gminy. zorganizowane enklawy ochrony przyrody. hałasu. * PZP – Plany Zagospodarowania Przestrzennego

71 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

GOSPODARKA

Priorytety Tworzyć warunki dla napływu kapitału Promować potencjał gospodarczy gminy. Umożliwiać rozwój bazy turystycznej. zewnętrznego. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Stworzenie Targi i Promocja Dobra Usługi Wykorzysta-nie Aktywna witryna Lokalny system warunków do Lokalna polityka materiały potencjału infrastruktura zasobów naturalnych internetowa. podatków. okołobiznesowe. rozwoju małej podatkowa. promocyjne. inwestycyjnego. drogowa. gminy. gastronomii.

Cele pierwszorzędne Wspierać i tworzyć warunki do funkcjonowania różnych form działalności Stworzyć warunki do lepszego rozwoju istniejących Stworzyć warunki dla napływu kapitału rolniczej i pozarolniczej na obszarach firm. zewnętrznego do gminy. wiejskich.. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Rzemiosło, Partnerstwo Promocja Infrastruktura Produkcja zdrowej Oferta terenów pod Lokalny system Uzbrojenie terenów Agroturystyka. rękodzielnictwo i Publiczno – gospodarcza (oferta żywności. inwestycje. podatków. proinwestycyjnych. okołobiznesowa. drobne usługi. Prywatne. inwestycyjna).

Cele drugorzędne Tworzyć lobbing na rzecz zahamowania Monitorować i przeciwdziałać skutkom Czynnie uczestniczyć w gremiach kreujących restrykcyjnej polityki Państwa i niestabilności niestabilności przepisów prawa. stabilizację podatkową w Polsce. przepisów.

72 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

INFRASTRUKTURA Priorytety Stworzyć kompleksowy system ochrony zbiorników Tworzyć warunki do rozwoju infrastruktury Podjąć działania w kierunku rozbudowy sieci wodnych. rolnictwa (zaplecze usługowo – przemysłowe). wodociągowej w gminie. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania Poszerzenie działalności Przetwórstwo Sieć wodociągowa w rolniczej Punkty skupu Modrzewo i Rzeka Ina. Jezioro Wapnica. Jezioro Sierakowo. oparte na rodzimej miejscowościach Tarnowo. istniejących płodów rolnych. Suchanki. produkcji rolnej. Suchanówko. gospodarstw rolnych. Cele pierwszorzędne Remontować i podwyższać standard istniejącej Podjąć działania w kierunku bodowy sieci Uzbrajać tereny inwestycyjne. sieci dróg i ich otoczenia. gazowniczej w gminie. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Modernizacja oświetlenia Remont Gazyfikacja ulicznego na Remont Budowa stacji nawierzchni dróg Sieci Budowa sieci na terenów terenie gminy nawierzchni dróg Kanalizacja. Drogi dojazdowe. rozprężania w powiatowych i terenie gminy. przeznaczonych Suchań (bez wojewódzkich. wodociągowe. Suchaniu. gminnych. pod inwestycje. miejscowości Żukowo).

Cele drugorzędne

Remontować i podwyższać standard istniejącej bazy Stworzyć warunki dla zachowania obiektów Podjąć starania o przyspieszenie budowy edukacyjnej oraz obiektów użyteczności publicznej dziedzictwa kulturowego. obwodnicy Suchania.

73 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

PRZESTRZEŃ Priorytety Wykorzystać dobrą komunikację zewnętrzną Podjąć działania w kierunku zwiększenia lesistości Podjąć działania zmierzające do utworzenia Parku dla rozwoju gminy i tworzenia dobrych relacji gminy. Inwestycyjnego (Przemysłowego). gospodarczych w obszarze przygranicznym. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania Zamknięty, Przeznaczenie ograniczony Lokalny system gruntów w PZP* Rozwój Promocja Grunty najsłabsze: terytorialnie podatków Słodkowo, Promocja gospodarcza w obszarach komunikacji potencjału Modrzewo, Suchanówko, Suchań. obszar funkcjonujący Wapnica, Parku. głównych ciągów masowej. inwestycyjnego. Tarnowo, Nosowo, inwestycyjny w tylko w ramach komunikacyjnych. obszarze drogi Parku. krajowej Cele pierwszorzędne

Umożliwić właścicielom terenów rolniczych Tworzyć warunki do rozwoju i aktywnie Wykorzystać korzystne położenie gminy dla jej położonych nad jeziorem w Wapnicy uczestniczyć w strukturach współpracy szybszego i dynamicznego rozwoju. przekształcenie na cele pozarolnicze regionalnej. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Rozbudowa infrastruktury Sieć Tereny strzeżone z Tarnowo, Udział w Związkach technicznej kanalizacyjna w Obszary turystyki rozwiniętą Modrzewo, Obszary rekreacji gmin i Współpraca Współpraca umożliwiającej obszarach infrastrukturą weekendowej - Żukowo przedsięwzięciach zagraniczna. międzyregionalna. rozwój obiektów turystycznych pobytowej. usług. Wapnica . agroturystyka. ponadgminnych. turystycznych i jeziora. rekreacyjnych. Cele drugorzędne Zwiększyć atrakcyjność turystyczną gminy Stworzyć warunki do lepszego wykorzystania położenia Podjąć działania zmierzające do poprzez działania w kierunku ochrony gminy w obszarze przygranicznym. zagospodarowania przestrzeni publicznej. terenów o dużych walorach przyrodniczych. * - PZP – Plan Zagospodarowania Przestrzennego

74 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

SPOŁECZNOŚĆ Priorytety Tworzyć centra kultury oraz miejsca Działać na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa Przeciwdziałać skutkom wysokiego bezrobocia. wypoczynku, rekreacji i sportu. publicznego. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Świetlice dla dzieci Rozszerzyć Przywrócić Prowadzenie Wspieranie Wspierać lokalne Gminne Centrum Prowadzenie zajęć i młodzieży w dostępność do bazy Rewir socjoterapii w klubów Monitoring zagrożeń. służby ratownicze Informacji. po zalekcyjnych. każdej sportowej i Dzielnicowych świetlicach. sportowych. (straż, pogotowie). miejscowości. rekreacyjnej. w Suchaniu. Cele pierwszorzędne

Wzmacniać istniejące struktury oświaty z Tworzyć warunki do poprawy jakości usług Przeciwdziałać rosnącemu zjawisku jednoczesnym działaniem w kierunku wzrostu medycznych. narkomanii i alkoholizmu. jakości usług edukacyjnych. Kierunki działania Kierunki działania Kierunki działania

Laboratorium, Stworzenie Objęcie gabinety Kontynuowanie systemu Zwiększenie dostępu Zwiększenie Zwiększenie Wzmocnić nadzór wychowaniem rehabilitacyjne, Opieka medyczna profilaktyki w szkole profilaktyki do poradnictwa nakładów na zakresu usług środowisk przedszkolnym lekarze specjaliści przez całą dobę. i objęcie nią osób dorosłych oraz metodycznego dla zajęcia medycznych. zagrożonych. dzieci z terenu – zwiększenie dorosłych. lecznictwo nauczycieli. pozalekcyjne. całej gminy. dostępności. odwykowe. Cele drugorzędne

Przeciwdziałać migracji młodych wykształconych Stwarzać warunki do większej aktywności i Sprzyjać rozwojowi różnych form edukacji. mieszkańców poza gminę. zaangażowania mieszkańców w życie gminy.

75 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

WWYYBBRRAANNYY WWAARRIIAANNTT RROOZZWWOOJJUU SSPPOOŁŁEECCZZNNOO-- GGOOSSPPOODDAARRCCZZEEGGOO

-- PPRRIIOORRYYTTEETTYY -- CCEELLEE NNIIEEZZBBĘĘDDNNEE -- CCEELLEE PPIIEERRWWSSZZOORRZZĘĘDDNNEE

(PO KOREKTACH EKSPERCKICH)

76 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

KOMENTARZ DO WYBRANEGO WARIANTU

W poszczególnych obszarach życia społeczno - gospodarczego (gospodarka, przestrzeń, ekologia, infrastruktura, społeczność) wskazano 45 celów, które są podstawą prawidłowego rozwoju społeczno-gospodarczego miasta i gminy Suchań Spośród wszystkich dotąd sformułowanych celów przy określaniu wariantu posłużono się czternastoma celami wybranymi jako najważniejsze bez wzglądu na to, do jakiego wcześniej obszaru zostały zakwalifikowane. Dwa najważniejsze z tych czternastu celów określono mianem priorytetu dla rozwoju społeczno - gospodarczego miasta i gminy Suchań. Cele te zostały zapisane na tle jednego z czterech kolorów, które określały charakter celu, tzn. jego wsparcie dla jednego z teoretycznie przyjętych wariantów rozwoju (różowy - wariant prospołeczny, żółty - prokonkurencyjny, niebieski - proedukacyjny, zielony - proinnowacyjny). Cztery niższej rangi wybrane cele - to cele pierwszorzędne, dla których przewiduje się wydatkowanie 20 - 35 % budżetu globalnego*. W przypadku priorytetów zakłada się przeznaczenie ponad 50 % środków na realizację tych celów. Na pozostałe osiem celów drugorzędne przeznacza się jedynie 10 - 15 % budżetu globalnego. W ten sposób dokonano hierarchizacji celów i w przypadku Miasta i Gminy Suchań wybrano wariant prokonkurencyjno – proinnowacyjny, którego priorytetem jest podjęcie działań w kierunku rozbudowy sieci wodociągowej oraz powstania kompleksowego systemu oczyszczania ścieków z obszarów wiejskich. Innowacją tego wariantu jest stworzenie sprawnego systemu pozyskiwania dotacji i identyfikacji kapitału dla realizacji zadań własnych gminy.

* przez pojęcie "budżet globalny" określa się wszystkie środki finansowe wpływające do gminy (budżet gminy, dotacje, subwencje, darowizny, kapitał prywatny), poprzez które realizuje się programy operacyjne i projekty wypełniające założenia strategii.

77 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

W Y B R A N Y W A R I A N T R O Z W O J U *

Podjąć działania w kierunku rozbudowy sieci wodociągowej w gminie i Stworzyć sprawny system pozyskiwania dotacji i identyfikacji powstania kompleksowego systemu oczyszczania ścieków z obszarów kapitału dla realizacji zadań własnych gminy. wiejskich. PRIORYTETY

Stworzyć warunki do Aktywnie uczestniczyć w zagospodarowania w celach strukturach współpracy rekreacyjnych terenów w obrębie Podjąć działania w kierunku budowy regionalnej oraz tworzyć warunki Sprzyjać rozwojowi różnych jeziora Wapnica oraz promować sieci gazowniczej w gminie. do rozwoju i aktywnie form edukacji. CELE walory przyrodnicze gminy i uczestniczyć w związkach tworzyć zorganizowane enklawy ponadgminnych. ochrony przyrody. PIERWSOZRZĘDNE PIERWSOZRZĘDNE

Monitorować zagrożenia i przeciwdziałać skutkom Podjąć działania w kierunku budowy sieci Stworzyć stabilny system podatków. niestabilności przepisów prawa. gazowniczej w gminie.

Tworzyć centra kultury oraz miejsca Przeciwdziałać rosnącemu zjawisku Podjąć działania zmierzające do uzbrojenia

CELE CELE wypoczynku, rekreacji i sportu. narkomanii i alkoholizmu. terenów przewidzianych pod inwestycje. DRUGORZĘDNE DRUGORZĘDNE

Stwarzać warunki do większej aktywności i zaangażowania Podjąć starania o przyspieszenie budowy obwodnicy Suchania. mieszkańców w życie gminy oraz podjąć działania w kierunku wzrostu świadomości ekologicznej mieszkańców.

* Wariant opracowany na podstawie propozycji grupy liderów lokalnych pn. „PRZESTRZEŃ”

78 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

AA NN KK II EE TT YY PP OO GG LL ĄĄ DD OO WW EE

79 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Uczestnicy strategii w dniu 24.11.2004r. „na gorąco” formułowali problemy, które ich zdaniem powinny zostać zrealizowane z końcem roku. Zagadnienia problemowe ustalone wraz z uczestnikami debaty, ocenione w skali ważności problemu od 1 do 10 pkt (termin realizacji – 31.12.2005r.) Mało ważny Ważny Bardzo ważny

Su Su Su Lp. Zagadnienia problemowe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ma1 ma ma

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 Remonty dróg gminnych 0 1 1 2 0 3 1 2 6 6 0 7 13

2 Kanalizacja w Wapnicy 0 0 0 0 1 2 1 0 4 3 2 12 17

3 Gazyfikacja gminy 0 0 1 1 4 6 0 0 10 2 1 7 10

4 Wodociąg: Suchanówko, Modrzew, Tarnowo 0 1 0 1 0 2 1 0 3 5 1 11 17

5 Remont Placu „Rynek” w Suchaniu 1 1 0 2 0 6 0 0 6 1 2 10 13

6 Likwidacja dzikich wysypisk odpadów 2* 0 0 2 2 0 0 0 2 1 2 14 17

7 Remont Świetlic Wiejskich 1 1 1 3 0 1 1 2 4 4 3 6 13

8 Remont dachu w Szkole 0 0 0 0 0 3 1 3 7 2 0 13 15

9 1 3 1 5 0 7 1 0 8 1 2 5 8 Budowa Świetlicy w Suchaniu 10 Modernizacja oświetlenia gminnego 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 19 22

1) suma wartości z kolumn 3, 4, 5 *ilość osób oddających głos na określoną punktację (w tym przypadku 2 osoby dały 1 punkt na problem nr 6).

80 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Hierarchizacja problemów rozwoju społeczno - gospodarczego miasta i gminy Suchań

Mało ważny 25 Ważny Bardzo ważny 22

20

17 17 17

15 15 13 13 13

10 10 10 8 8 Ilość osób głosujących głosujących osób Ilość 7 6 6 5 w poszczególnych kategoriach ważności kategoriach poszczególnych w 4 5 4 3 3 2 2 2 2 1 1 0 0 0 0 0 Remonty dróg Kanalizacja w Gazyfikacja gminy WODOCIĄG: Remont Placu Likwidacja dzikich Remont Świetlic Remont dachu w Budowa Świetlicy w Modernizacja gminnych Wapnicy Suchanówko, „Rynek” w Suchaniu wysypisk odpadów Wiejskich Szkole Suchaniu oświetlenia Modrzewo, Tarnowo gminnego

81 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Hierarchizacja problemów rozwoju społeczno – gospodarczego rozwoju miasta i gminy Suchań – suma głosów oddanych w kategorii oceny „Bardzo ważny”

Bardzo ważny

Lp. Zagadnienia problemowe 8 9 10 Suma

Remonty dróg gminnych 6 0 7 1. 118 Kanalizacja w Wapnicy 3 2 12 2. 162* Gazyfikacja gminy 2 1 7 3. 95 Wodociąg: Suchanówko, Modrzewo, Tarnowo 5 1 11 4. 159 Remont Placu „Rynek” w Suchaniu 1 2 10 5. 126 Likwidacja dzikich wysypisk odpadów 1 2 14 6. 166 Remont Świetlic Wiejskich 4 3 6 7. 119 Remont dachu w Szkole 2 0 13 8. 146 1 2 5 9. Budowa Świetlicy w Suchaniu 76 Modernizacja oświetlenia gminnego 2 1 19 10. 215 * - suma iloczynów ilości punktów i liczby osób, np.: 8 x 3 + 9 x 2 +10 x 12 = 162

82 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Hierarchizacja problemów rozwoju społeczno - gospodarczego miasta i gminy Suchań

250

215

200

162 166 159 146 150 126 118 119

95 100 "Bardzo ważny" "Bardzo 76

Suma głosów oddanych w kategorii w głosów kategorii Suma oddanych 50

0 Remonty dróg Kanalizacja w Gazyfikacja gminy Wodociąg; Remont Placu Likwidacja dzikich Remont Świetlic Remont dachu w Budowa Świetlicy w Modernizacja gminnych Wapnicy Suchanówko, „Rynek” w wysypisk odpadów Wiejskich Szkole Suchaniu oświetlenia Modrzewo, Suchaniu gminnego Tarnowo

83 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Uczestnicy w dniu 25.11.2004r. oceniali funkcjonowanie poszczególnych służb i jednostek administracji mających wpływ na rozwój miasta i gminy Suchań w skali od 1 do 10 pkt.

Niezadowalająca Dobra Bardzo dobra

Zagadnienia Su Su Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Suma ma1 ma

1. Bezpieczeństwo 1 0 1 2 2 5 3 3 13 4 1 0 5

2. Służba zdrowia 0 1 2 3 3 7 4 3 17 0 0 0 0

3. Kultura i sport masowy 0 4 2 6 1 7 2 3 13 1 0 0 1

4. Pomoc społeczna 0 1 1 2 1 6 6 2 15 2 1 0 3

5. Oświata 0 3* 0 3 1 2 3 7 13 2 2 0 4

6. Komunikacja wewnętrzna 0 0 0 0 0 6 2 7 15 5 0 0 5

7. Komunikacja zewnętrzna 0 0 1 1 0 3 3 7 13 6 0 0 6

8. Usługi bez handlu 4 5 4 13 1 1 2 1 5 1 1 0 2

9. Urząd Miejski 0 0 0 0 0 3 2 1 6 6 2 6 14 10. Współpraca z powiatem 0 3 3 6 2 7 2 0 11 2 0 1 3

1) suma wartości z kolumn 3, 4, 5 *ilość osób oddających głos na określoną punktację (w tym przypadku 3 osoby dały po 2 punkty na problem nr 5).

84 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Ocena funkcjonowania służb i jednostek administracji mających wpływ na rozwój miasta i gminy Suchań

Niezadowalająca 18 17 Dobra Bardzo dobra 16 15 15 14 14 13 13 13 13 13

12 11

10

8

6 6 6 6 Ilość osób głosujących głosujących osób Ilość 6 5 5 5

w poszczególnych kategoriach ocen kategoriach poszczególnych w 4

4 3 3 3 3 2 2 2

2 1 1 0 0 0 0 Bezpieczeństwo Służba zdrowia Kultura i sport Pomoc społeczna Oświata Komunikacja Komunikacja Usługi bez handlu Urząd Miejski Współpraca z masowy wewnętrzna zewnętrzna powiatem

85 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Ocena funkcjonowania poszczególnych jednostek i służb miasta i gminy Suchań suma głosów oddanych w kategorii oceny „Bardzo dobra”.

Bardzo dobra

Lp. Zagadnienia 8 9 10 Suma

1. Bezpieczeństwo 4 1 0 41*

2. Służba zdrowia 0 0 0 0

3. Kultura i sport masowy 1 0 0 8

4. Pomoc społeczna 2 1 0 25

5. Oświata 2 2 0 34

6. Komunikacja wewnętrzna 5 0 0 40

7. Komunikacja zewnętrzna 6 0 0 48

8. Usługi bez handlu 1 1 0 17

9. Urząd Miejski 6 2 6 126

10. Współpraca z powiatem 2 0 1 26

* - suma iloczynów ilości punktów i liczby osób, np.: 8 x 4 + 9 x 1 +10 x 0 = 41

86 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Ocena funkcjonowania poszczególnych służb i jednostek administracji mających wpływ na rozwój miasta i gminy Suchań

140 126

120

100

80

60 48 "Bardzo dobra" "Bardzo 41 40 34 40 25 26 Suma głosów oddanych w kategorii kategorii w oddanych głosów Suma 17

20 8 0

0 Bezpieczeństwo Służba zdrowia Kultura i sport masowy Pomoc społeczna Oświata Komunikacja wewnętrzna Komunikacja zewnętrzna Usługi bez handlu Urząd Miejski Współpraca z powiatem

87 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

WW DD RR AA ŻŻ AA NN II EE SS TT RR AA TT EE GG II II

Z A D A N I E O D P O W I E D Z I A L N I T E R M I N R E A L I Z A C J I 1. Przedłożenie Raportu ze strategii rozwoju Przewodniczący społeczno-gospodarczego Radnym Rady grudzień 2004 Rady Miejskiej Miejskiej. 2. Zatwierdzenie Strategii Rozwoju Społeczno- Rada Miejska grudzień 2004 Gospodarczego na sesji Rady Miejskiej.

3. Przesłanie uchwalonej strategii do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Burmistrz styczeń 2005 Zachodniopomorskiego.

4. Opracowanie strony WWW w Internecie z Burmistrz marzec 2005 zamieszczeniem strategii w języku polskim.

5. Opracowanie programów operacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem projektów i Rada Miejska luty/marzec 2005 zadań mogących uzyskać wsparcie ze środków pomocowych. 6. Realizacja zadań określonych poszczególnymi projektami zgodnie z harmonogramem Rada Miejska 2004 - 2019 przyjętym w programach operacyjnych.

88 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

MM OO NN II TT OO RR OO WW AA NN II EE SS TT RR AA TT EE GG II II T E R M I N Z A D A N I E O D P O W I E D Z I A L N I R E A L I Z A C J I 1. Monitorowanie Strategii przez Przewodniczących Komisji Stałych Rada Miejska Od stycznia 2005

2. Przedkładanie raportów z przebiegu realizacji projektów i zadań zamieszczonych w programach Rada Miejska Sesja absolutoryjna każdego roku operacyjnych.

Sesja absolutoryjna 3. Ocena realizacji strategii. Rada Miejska każdego roku

Każdorazowo według potrzeb na wniosek 4. Wprowadzanie korekt do Strategii Rada Miejska poszczególnych komisji Rady Miejskiej lub Rozwoju Społeczno – Gospodarczego.* Burmistrza

5. Organizacja debat strategicznych z udziałem osób tworzących wcześniej Rada Miejska W miarę potrzeb strategię dla oceny jej aktualności. * - Ze względu na zmieniającą się sytuację społeczno – gospodarczą na skutek zdarzeń wcześniej nieprzewidywalnych lub z innych ważnych powodów strategia może zostać skorygowana w każdym z jej rozdziałów, o ile wniosek z uzasadnieniem złoży jedna z komisji Rady Miejskiej lub Burmistrz na ręce Przewodniczącego Rady Miejskiej.. Wniosek taki Przewodniczący Rady Miejskiej poddaje procedurze zatwierdzania, jak w przypadku każdego projektu uchwały Rady Miejskiej.

89 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

ZZAAŁŁĄĄCCZZNNIIKKII

PPRRZZEEBBIIEEGG PPRRAACC PPOOSSZZCCZZEEGGÓÓLLNNYYCCHH GGRRUUPP

WW RRAAMMAACCHH DDEEBBAATT SSTTRRAATTEEGGIICCZZNNYYCCHH

(BEZ KOREKT EKSPERCKICH) STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Podział na grupy w trakcie pierwszego dnia pierwszej debaty strategicznej – 24.11.2004 r.*

Grupa I Bodnar Stanisława Kuleba Teresa Makuch Grażyna Sadowski Jerzy Wlazłowska Henryka

Grupa II Przebieracz Małgorzata Rutkowski Sławomir Zdrada Jan

Grupa III Gawroń Eugeniusz Jaworska Danuta Kwiatkowska Grażyna Warszawski Ryszard Wołoncewicz Ryszard

Grupa IV Bardziński Dariusz Dybała Władysław Makowski Ireneusz Niemczynowicz Daniel Niklewicz Tadeusz Roślak Julian Siwek Krzysztof Zabłocki Sławomir

______*- liderzy grup zostali wyróżnieni pogrubioną czcionką

91 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Podział grup na obszary w trakcie drugiego dnia pierwszej debaty strategicznej 25.11.2004r.*

EKOLOGIA Bardziński Dariusz Bodnar Stanisława Niemczynowicz Daniel Przebieracz Małgorzata Zabłocki Sławomir

GOSPODARKA Nieklewicz Tadeusz Sadowski Jerzy Zdrada Jan

INFRASTRUKTURA Kwiatkowska Grażyna Makowski Ireneusz Rutkowski Sławomir

PRZESTRZEŃ Gawroń Eugeniusz Warszawski Ryszard Wołoncewicz Ryszard

SPOŁECZNOŚĆ Jaworska Danuta Kuleba Teresa Makuch Grażyna Roślak Julian Siwek Krzysztof Wlazłowska Henryka

______*- liderzy grup zostali wyróżnieni pogrubioną czcionką

92 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Podział grup na obszary w trakcie drugiego dnia pierwszej debaty strategicznej 14.12.2004r.*

EKOLOGIA Wołoncewicz Ryszard

GOSPODARKA Sadowski Jerzy

INFRASTRUKTURA Kwiatkowska Grażyna Bodnar Stanisława

PRZESTRZEŃ Rutkowski Sławomir

SPOŁECZNOSĆ Jaworska Danuta

93 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Podział celów na obszary życia społeczno – gospodarczego w trakcie drugiego dnia pierwszej debaty strategicznej 25.11.2004r.*

EKOLOGIA 1. Podjąć działania w kierunku budowy sieci kanalizacyjnej w obszarach pozamiejskich. 2. Podjąć działania w kierunku stworzenia sprawnego systemu gospodarki odpadami. 3. Podjąć działania w kierunku budowy i realizacji programu ochrony środowiska w gminie. 4. Przeciwdziałać zagrożeniom środowiska naturalnego. 5. Stworzyć warunki do wykorzystania odnawialnych źródeł energii. 6. Podjąć działania mające na celu zwiększenie lesistości gminy. 7. Lepiej wykorzystać warunki przyrodnicze w rozwoju gospodarczym gminy. 8. Podjąć działania mające na celu zwiększenie lesistości gminy. 9. Promować walory przyrodnicze gminy i tworzyć zorganizowane enklawy ochrony przyrody. 10. Podjąć działania w kierunku likwidacji źródeł hałasu.

GOSPODARKA 1. Promować potencjał gospodarczy gminy. 2. Stworzyć stabilny system podatków w gminie. 3. Umożliwiać rozwój bazy turystycznej. 4. Wspierać i tworzyć warunki funkcjonowania dla instytucji obsługi rolnictwa. 5. Stworzyć warunki do rozwoju przedsiębiorczości 6. Stworzyć warunki dla napływu kapitału zewnętrznego do gminy. 7. Tworzyć lobbing na rzecz zahamowania restrykcyjnej polityki Państwa i niestabilności przepisów. 8. Monitorować i przeciwdziałać skutkom niestabilności przepisów prawa. 9. Czynnie uczestniczyć w gremiach kreujących stabilizację podatkową w Polsce.

INFRASTRUKTURA 1. Stworzyć kompleksowy system oczyszczania ścieków z terenów wiejskich. 2. Tworzyć warunki do rozwoju infrastruktury rolnictwa (zaplecze usługowo – przemysłowe). 3. Podjąć działania w kierunku rozbudowy sieci wodociągowej w gminie 4. Remontować i podwyższać standard istniejącej sieci dróg i ich otoczenia, tj. zmodernizować oświetlenie uliczne na terenie gminy. 5. Uzbrajać tereny inwestycyjne. 6. Podjąć działania w kierunku bodowy sieci gazowniczej w gminie. 7. Umożliwić właścicielom terenów rolniczych położonych nad jeziorem w Wapnicy przekształcenie na inne cele (np. działki rekreacyjne). 8. Stworzyć warunki dla zachowania obiektów dziedzictwa kulturowego. 9. Podjąć starania o przyspieszenie budowy obwodnicy Suchania.

94 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

PRZESTRZEŃ 1. Wykorzystać dobrą komunikację zewnętrzną dla rozwoju gminy i tworzenia dobrych relacji gospodarczych w obszarze przygranicznym. 2. Podjąć działania w kierunku zwiększenia lesistości gminy. 3. Podjąć działania zmierzające do uzbrojenia terenów przewidzianych pod inwestycje. 4. Stworzyć warunki do zagospodarowania w celach rekreacyjnych terenów w obrębie jeziora Wapnica. 5. Wykorzystać korzystne położenie gminy dla jej szybszego i dynamicznego rozwoju. 6. Aktywnie uczestniczyć w strukturach współpracy regionalnej. 7. Zwiększyć atrakcyjność turystyczną gminy poprzez działania w kierunku ochrony terenów o dużych walorach przyrodniczych. 8. Stworzyć warunki do lepszego wykorzystania położenia gminy w obszarze przygranicznym. 9. Tworzyć warunki do rozwoju i aktywnie uczestniczyć w związkach ponadgminnych

SPOŁECZNOŚĆ 1. Przeciwdziałać skutkom wysokiego bezrobocia. 2. Tworzyć centra kultury oraz miejsca wypoczynku, rekreacji i sportu. 3. Działać na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa publicznego. 4. Tworzyć warunki do poprawy jakości usług medycznych. 5. Przeciwdziałać rosnącemu zjawisku narkomanii i alkoholizmu. 6. Wzmacniać istniejące struktury oświaty z jednoczesnym działaniem w kierunku wzrostu jakości usług edukacyjnych. 7. Sprzyjać rozwojowi różnych form edukacji. 8. Przeciwdziałać migracji młodych wykształconych mieszkańców poza gminę. 9. Stwarzać warunki do większej aktywności i zaangażowania mieszkańców w życie gminy.

95 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Ocena celów w procesie tworzenia wariantu rozwoju dokonana w poszczególnych obszarach życia społeczno – gospodarczego w trakcie drugiego dnia pierwszej debaty strategicznej 25.11.2004r.*

EKOLOGIA 1. Podjąć działania w kierunku budowy sieci kanalizacyjnej w obszarach pozamiejskich. (1) 2. Podjąć działania w kierunku budowy i realizacji programu ochrony środowiska w gminie. (1) 3. Podjąć działania mające na celu zwiększenie lesistości gminy. (1)

GOSPODARKA 1. Stworzyć stabilny system podatków w gminie. (3) 2. Wspierać i tworzyć warunki funkcjonowania dla instytucji obsług rolnictwa. (4) 3. Stworzyć warunki do rozwoju przedsiębiorczości. (4)

INFRASTRUKTURA 1. Podjąć działania w kierunku rozbudowy sieci wodociągowej w gminie. (1) 2. Podjąć działania w kierunku budowy sieci gazowniczej w gminie. (3) 3. Remontować i podwyższać standard istniejącej sieci dróg i ich otoczenia, tj. zmodernizować oświetlenie uliczne na terenie gminy. (2)

PRZESTRZEŃ 1. Podjąć działania w kierunku zwiększenia lesistości gminy. (3) 2. Wykorzystać korzystne położenie gminy dla jej szybszego i dynamicznego rozwoju. (2)

SPOŁECZNOŚĆ 1. Przeciwdziałać skutkom wysokiego bezrobocia. (8) 2. Tworzyć centra kultury oraz miejsca do wypoczynku, rekreacji i sportu. (2) 3. Działać na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa publicznego. (1) 4. Tworzyć warunki do poprawy jakości usług medycznych. (1) 5. Przeciwdziałać rosnącemu zjawisku narkomanii i alkoholizmu. (1) 6. Sprzyjać rozwojowi różnych form edukacji. (1) 7. Wzmacniać istniejące struktury oświaty z jednoczesnym działaniem w kierunku wzrostu jakości usług edukacyjnych. (1)

Pozostałe cele zhierarchizowane w poszczególnych obszarach uzyskały 0 punktów.

96 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Cele podzielone przez uczestników na poszczególne warianty rozwoju w trakcie drugiego dnia pierwszej sesji strategicznej –25.11.2004r.

Cele zapisane na kartkach różowych reprezentowały wariant prospołeczny. Kartki żółte – wariant prokonkurencyjny Niebieskie – wariant proedukacyjny Zielone – wariant proinnowacyjny Zadaniem poszczególnych grup było wybranie jednego lub dwóch celów, które tym samym stawały się priorytetem rozwoju społeczno – gospodarczego miasta i gminy. Wybranemu priorytetowi podporządkowano poprzez kolejne wybory cele niezbędne dla realizacji wybranego priorytetu. Dla realizacji celów niezbędnych koniecznym było wskazanie w każdej grupie celów drugorzędnych. Dla podkreślenia wagi podziałów dokonywanych przez poszczególne grupy zaproponowano następujący podział środków finansowych w zależności od rangi celu: Priorytety – powyżej 50 % środków przeznaczonych na ich realizację Cele niezbędne – 20 - 35 % środków Cele drugorzędne - 10 - 15 % środków

WARIANT PROEDUKACYJNY

1. Czynnie uczestniczyć w gremiach kreujących stabilizację podatkową w Polsce. 2. Podjąć działania w kierunku wzrostu świadomości ekologicznej mieszkańców.

WARIANT PROINNOWACYJNY 1. Monitorować i przeciwdziałać skutkom niestabilności przepisów prawa. 2. Stworzyć sprawny system pozyskiwania dotacji i identyfikacji kapitału dla realizacji zadań własnych gminy.

WARIANT PROKONKURENCYJNY

1. Stwarzać warunki do większej aktywności i zaangażowania mieszkańców w życie gminy. 2. Wykorzystać dobrą komunikację zewnętrzną dla rozwoju gminy i tworzenia dobrych relacji gospodarczych w obszarze przygranicznym. 3. Podjąć działania w kierunku zwiększenia lesistości gminy. 4. Podjąć działania zmierzające do uzbrojenia terenów przewidzianych pod inwestycje. 5. Stworzyć warunki do zagospodarowania w celach rekreacyjnych terenów w obrębie jeziora Wapnica. 6. Wykorzystać położenie gminy dla jej szybszego i dynamicznego rozwoju. 7. Aktywnie uczestniczyć w strukturach współpracy regionalnej. 8. Zwiększyć atrakcyjność turystyczną gminy poprzez działania w kierunku ochrony terenów o dużych walorach przyrodniczych. 9. Stworzyć warunki do lepszego wykorzystania położenia gminy w obszarze przygranicznym. 10. Tworzyć warunki do rozwoju i aktywnie uczestniczyć w związkach ponadgminnych. 11. Stworzyć kompleksowy system oczyszczania ścieków z terenów wiejskich. 12. Tworzyć warunki do rozwoju infrastruktury rolnictwa (zaplecza usługowo – przemysłowe). 13. Remontować i podwyższać standard istniejącej sieci dróg i ich otoczenia. 14. Uzbrajać tereny inwestycyjne.

97 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

15. Podjąć działania w kierunku budowy sieci gazowniczej w gminie 16. Umożliwić właścicielom terenów rolniczych położonych nad jeziorem w Wapnicy przekształcenie na inne cele pozarolnicze. 17. Podjąć starania o przyspieszenie budowy obwodnicy Suchania. 18. Promować potencjał gospodarczy gminy. 19. Stworzyć stabilny system podatków w gminie. 20. Umożliwiać rozwój bazy turystycznej. 21. Wspierać i tworzyć warunki funkcjonowania dla instytucji obsług rolnictwa. 22. Stworzyć warunki do rozwoju przedsiębiorczości. 23. Stworzyć warunki dla napływu kapitału zewnętrznego do gminy. 24. Tworzyć lobbing na rzecz zahamowania restrykcyjnej polityki Państwa i niestabilności przepisów. 25. Czynnie uczestniczyć w gremiach kreujących stabilizację podatkową w Polsce. 26. Podjąć działania w kierunku budowy sieci kanalizacyjnej w obszarach pozamiejskich. 27. Przeciwdziałać zagrożeniom środowiska naturalnego. 28. Lepiej wykorzystać warunki przyrodnicze w rozwoju gospodarczym gminy. 29. Stworzyć warunki do wykorzystania odnawialnych źródeł energii. 30. Promować walory przyrodnicze gminy i tworzyć zorganizowane enklawy ochrony przyrody. 31. Podjąć działania mające na celu zwiększenie lesistości gminy.

WARIANT PROSPOŁECZNY

1. Podjąć działania w kierunku budowy sieci kanalizacyjnej w obszarach pozamiejskich. 2. Podjąć działania w kierunku stworzenia sprawnego systemu gospodarki odpadami. 3. Podjąć działania w kierunku budowy i realizacji programu ochrony środowiska w gminie. 4. Przeciwdziałać zagrożeniom środowiska naturalnego. 5. Podjąć działania mające na celu zwiększenie lesistości gminy. 6. Podjąć działania w kierunku likwidacji źródeł hałasu. 7. Tworzyć lobbing na rzecz zahamowania restrykcyjnej polityki Państwa i niestabilności przepisów. 8. Stworzyć kompleksowy system oczyszczania ścieków z terenów wiejskich. 9. Podjąć działania w kierunku rozbudowy sieci wodociągowej w gminie. 10. Remontować i podwyższać standard istniejącej sieci dróg i ich otoczenia. 11. Podjąć działania w kierunku budowy sieci gazowniczej w gminie. 12. Stworzyć warunki dla zachowania obiektów dziedzictwa kulturowego. 13. Podjąć starania o przyspieszenie budowy obwodnicy Suchania. 14. Podjąć działania w kierunku zwiększenia lesistości gminy. 15. Przeciwdziałać skutkom wysokiego bezrobocia. 16. Tworzyć warunki do poprawy jakości usług medycznych. 17. Sprzyjać rozwojowi różnych form edukacji. 18. Tworzyć centra kultury oraz miejsca wypoczynku, rekreacji i sportu. 19. Przeciwdziałać rosnącemu zjawisku narkomanii i alkoholizmu. 20. Przeciwdziałać migracji młodych wykształconych mieszkańców poza gminę. 21. Działać na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa publicznego. 22. Wzmacniać istniejące struktury oświaty z jednoczesnym działaniem w kierunku wzrostu jakości usług edukacyjnych. 23. Stwarzać warunki do większej aktywności i zaangażowania mieszkańców w życie gminy.

98 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Propozycje misji zaproponowane przez uczestników spotkania w dniu 25.11.2004r. w trakcie pierwszej debaty strategicznej

Propozycja misji nr 1: Za lat 15 gmina winna mieć charakter rolniczo – turystyczny z pełnym zakresem usług dla ludności z dobrze rozwiniętym sportem oraz kulturą.

Propozycja misji nr 2: Gmina Suchań za 15 lat powinna być gminą rolniczą, posiadać dobrze rozwiniętą bazę agroturystyczną. Mieszkańcy gminy powinni mieć możliwość podjęcia pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami na terenie gminy.

Propozycja misji nr 3: Suchań – gmina rolniczo – przemysłowa, bezpieczniejsza. Gmina z rozwiniętą bazą agroturystyczną.

Propozycja misji nr 4: Za 15 lat gmina osiągnie poziom, który pod każdym względem będzie wysoki. Gmina sprzyjająca wysokiemu standardowi życia jej mieszkańcom. Gmina bezpieczna, czysta z dobrze rozwiniętym rolnictwem i bazą agroturystyczną.

Propozycja misji nr 5: Gmina Suchań: Gminą rolniczą, z rozwiniętą funkcją turystyczną i agroturystyczną. Gminą bezpieczną z dobrą infrastrukturą techniczną. Gmina czysta i estetyczna.

Propozycja misji nr 6: Gmina powinna działać pod rządami poprzedniej ustawy o samorządzie terytorialnym.

Propozycja misji nr 7: Miasto i Gmina Suchań gminą: - Bezpieczną - Agroturystyczną - Usportowioną - Przyjazną społeczeństwu - Ekologiczną - Zadbaną - Stwarzającą warunki do rozwoju kulturalnego.

Propozycja misji nr 8: Gmina Suchań za 15 lat będzie wolna od uciążliwego przemysłu. Kierunkiem rozwoju będzie rolnictwo ze szczególnym naciskiem na agroturystykę oraz produkcję żywności ekologicznej. Czyste powietrze, wody, jeziora i lasy. Dobrze rozwinięta mała i średnia przedsiębiorczość. Odbudowana infrastruktura mieszkaniowa. Zachowane dziedzictwo kulturowe.

Propozycja misji nr 9: Gmina rolniczo – turystyczna z wykorzystaniem walorów przyrodniczych. Ważnym elementem poprawy sytuacji rolników będzie rozwój agroturystyki.

Propozycja misji nr 10: Suchań – gmina rolniczo turystyczna; bezpieczna; ekologiczna i sportowa.

99 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Propozycja misji nr 11: Gmina powinna być bezpieczna. Dająca miejsca pracy. Dbająca o środowisko naturalne. Objęta ochroną poprzez władze wojewódzkie.

Propozycja misji nr 12: W gminie za 15 lat powinno być bezpiecznie. Zminimalizowane bezrobocie do 2%. Wiele zakładów pracy dających zatrudnienie prawie wszystkim mieszkańcom w wieku produkcyjnym. Mnóstwo gospodarstw agroturystycznych. W każdej miejscowości kluby kulturalne i sportowe.

Propozycja misji nr 13: Gmina rolniczo – turystyczna, bezpieczna i przyjazna jej mieszkańcom.

Propozycja misji nr 14: Suchań gminą: - Rolniczo - turystyczną - Bezpieczną - Gminą ekologiczną - Kulturalno – sportowo – rekreacyjną.

Propozycja misji nr 15: Gmina bezpieczna, rozwinięta gospodarczo, ekologiczna.

Propozycja misji nr 16: Gmina jako siła sprawdza w działaniu. Ukierunkowanie polityki społeczno – gospodarczej o charakterze agroturystycznym. Dbająca o agroturystykę.

Propozycja misji nr 17: Gmina powinna mieć charakter rolniczo – turystyczny. Dużo lepiej będzie zagospodarowany czas wolny młodzieży. Wszystkie budynki będą mieć dostęp do sieci gazowej, wodnej i ściekowej.

Propozycja misji nr 18: Gmina atrakcyjna turystycznie i gospodarczo. Utworzonych wiele miejsc pracy. Gmina nowoczesna i przedsiębiorcza.

Propozycja misji nr 19: Funkcja gminy rolniczo – turystyczna ze szczególnym rozwojem specjalistycznych gospodarstw, w tym agroturystycznych. Duża atrakcyjność gminy spowodowana m.in. znacznym zwiększeniem lesistości (30%). Wzrost ilości i jakości usług oraz przemysłu spożywczego. Wysoka jakość i ilość dróg.

100 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Uczestnicy w trakcie drugiej debaty strategicznej, w dniu 14.12.2004r., odpowiedzieli na pytanie dotyczące kierunków rozwoju miasta i gminy w poszczególnych dziedzinach życia gospodarczego.

Poniżej zostały zapisane w niezmienionej formie i treści odpowiedzi, jakie podali uczestnicy debaty.

1. Wymień główne kierunki rozwoju w poszczególnych dziedzinach życia społeczno – gospodarczego miasta i gminy Suchań.

WODOCIĄGI I KANALIZACJA

1. Odprowadzenie ścieków z Wapnicy. 2. Odprowadzenie ścieków z miejscowości Nosowo i Suchanówko. 3. Odprowadzenie ścieków z Tarnowa, Słodkówka, Brudzewia Modrzewia i Żukowa. 4. Doprowadzenie sieci wodociągowej do Tarnowa i Suchanówka. 5. Budowa sieci wodno – kanalizacyjnej na terenach wojskowych: - Wapnica – sieć kanalizacyjna - Nosowo – sieć kanalizacyjna - Suchanówko – sieć wodno – kanalizacyjna - Słodkowo – sieć kanalizacyjna - Żukowo – sieć kanalizacyjna - Moderzewo, Tarnowo – sieć wodno – kanalizacyjna - Brudzewice, Słodkowo – sieć kanalizacyjna - Sadłowo – sieć kanalizacyjna. 6. Budowa sieci wodociągowej w Suchanówku, Tarnowie i Modrzewie. 7. Budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjno – tłocznej (Wapnica z włączeniem do kanalizacji w Sokolniku; Nosowo – Suchanówko z włączeniem do oczyszczalni ścieków Suchaniu; Modrzewo – Tarnowo; Żukowo – Sadłowo; Brudzewice – Słodkowo – Słodkówko). 8. Budowa kanalizacji sanitarnej w m. Wapnica. 9. Budowa sieci wodociągowej w m. Suchanówko. 10. Budowa sieci wodociągowej i hydroforni Modrzewo – Tarnowo. 11. Rozbudowa oczyszczalni ścieków w Suchaniu. 12. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej Moderzewo – Tarnowo. 13. Sieć wodno – kanalizacyjna w miejscowościach nie podłączonych. 14. Sieć kanalizacyjna we wszystkich miejscowościach wiejskich: Wapnica, Nosowo, Suchanówko, Słodkowo, Sadłowo, Żukowo, Słodkowo, Brudzewice, Tarnowo, Modrzewo.

101 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

DROGI I INFRASTRUKTURA OKOŁODROGOWA

1. Obwodnica Suchania i Wapnicy. 2. Oświetlenie chodnika nad jeziorem w Wapnicy. 3. Remont drogi Suchań – Dobrzany. 4. Remont dróg dojazdowych do wsi Nosowo, Modrzewo, Żukowa. 5. Remont drogi w miejscowości Żukowo. 6. Remont drogi w miejscowości Brudzewice. 7. Remont drogi w miejscowości Słodkówko. 8. Modernizacja drogi na ul. Sportowej w Suchaniu. 9. Modernizacja Placu Rynku w Suchaniu. 10. Modernizacja drogi w Nosowie. 11. Budowa ścieżki rowerowej Wapnica – Nosowo – Ognica. 12. Remont drogi gminnej Brudzewice – Żukowo – Krąpiel. 13. Modernizacja oświetlenia ulicznego na terenie gminy Suchań z wyjątkiem miejscowości Żukowo. 14. Modernizacja drogi gminnej Suchanki – Suchanówko. 15. Budowa chodników przy przystankach PKS usytuowanych przy drodze krajowej nr 10. 16. Remont Rynku w Suchaniu. 17. Wymiana oświetlenia ulicznego na terenie gminy Suchań. 18. Budowa ulicy Sportowej w Suchaniu. 19. Remont nawierzchni drogi Żukowo – Kąpiel. 20. Remont nawierzchni drogi Tarnowo – Suchanówko. 21. Budowa obwodnicy m. Suchań i Wapnica. 22. Ścieżka rowerowa z Suchania do Sadłowa. 23. Budowa obwodnicy. 24. Oświetlenie ulic w Suchaniu. 25. Remont dróg powiatowych i gminnych. 26. Modernizacja oświetlenia ulicznego w miejscowościach wiejskich. 27. Budowa chodnika (wschodnia część Suchania) przy ul. Pomorskiej.

INFRASTRUKTURA SPORTOWA I KULTURA

1. Pełne wykorzystanie statutu Biblioteki Publicznej przez wszystkie punkty filialne. 2. Uruchomienie w każdej wsi świetlicy środowiskowej. 3. Rozszerzenie możliwości rekreacyjnych społeczeństwa w oparciu o bazę szkoły. 4. Promenada nad rzeką Ryczycą i zalewem. 5. Basen kąpielowy przy szkole. 6. Korty tenisowe. 7. Teren do gry w golfa w Wapnicy. 8. Ścieżki zdrowia w lesie przy szosie w kierunku Choszczna. 9. Boisko do gry w piłkę nożną i siatkówkę na wsi. 10. Modernizacja boisk sportowych na terenach wiejskich. 11. Pobudzenie aktywności mieszkańców poprzez zaangażowanie ich w życie społeczne. 12. Zorganizowanie imprezy kulturalnej pn. „Dni Suchania”. 13. Imprezy kulturalne organizowane na obszarach wiejskich. 14. Podtrzymywanie tradycji na wsiach (np. rękodzielnictwo, organizowanie odpustów). 15. Remont stadionu sportowego (utwardzenie płyty, remont boiska i budynku socjalnego). 16. Pomoc w tworzeniu gospodarstw agroturystycznych. 17. Stworzenie planów miejscowych terenów pod rekreację w Wapnicy. 18. Działania dotyczące zwiększenia lesistości gminy. 19. Zagospodarowanie – stworzenie bazy turystycznej nad jeziorem w Wapnicy. 20. Przeznaczenie środków na kulturę fizyczną. 21. Budowa ścieżek rowerowych w Wapnicy. 22. Rozbudowa punktów bibliotecznych w miejscowościach gminy.

102 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

23. Zagospodarowanie obszarów wokół jeziora w Wapnicy. 24. Wybudowanie ośrodka rekreacyjno – kulturalnego, w tym basen kryty w Suchaniu. 25. Prowadzenie różnych sekcji sportowo – artystycznych dla różnych grup wiekowych. 26. Zagospodarowanie obszarów wokół jeziora w Wapnicy. 27. Wybudowanie ośrodka rekreacyjnego w Suchaniu. 28. Prowadzenie różnych sekcji sportowo – artystycznych dla różnych grup wiekowych.

OŚWIATA

1. Powołanie w gminie Szkoły Policealnej. 2. Budowa basenu krytego. 3. Rozbudowa świetlic wiejskich. 4. Podłączenie świetlic wiejskich do Internetu. 5. Nauczanie języka angielskiego. 6. Remont świetlic wiejskich. 7. Remont obiektów szkolnych Zespołu Szkół Publicznych w Suchaniu (remont dachu, sanitariatów, wymiana okien, termomodernizacja budynków). 8. Podnoszenie poziomu nauczania poprzez dokształcanie nauczycieli. 9. Remont kapitalny szkoły w Suchaniu. 10. Utrzymanie Gminnego Domu Kultury. 11. Wdrożenie systemu edukacji ekologicznej społeczeństwa. 12. Remont obiektów ZSP w Suchaniu (wymiana okien, wymiana pokrycia dachu, ocieplenie budynków). 13. Remont świetlic wiejskich Suchanówko, Słodkowo. 14. Dalszy rozwój świetlic środowiskowych. 15. Budowa obiektów sportowych we wsiach. 16. Uruchomienie działalności świetlic wiejskich jako ośrodków kultury na wsi. 17. Budowa obiektów sportowych na wsiach. 18. Uruchomienie działalności świetlic wiejskich jako ośrodków kultury na wsi. 19. Stworzenie ośrodka kulturalnego dla Suchania. 20. Stworzenie grup przedszkolnych w Brudzowicach, Wapnicy, Żukowie.

103 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

AALLTTEERRNNAATTYYWWNNEE WWAARRIIAANNTTYY RROOZZWWOOJJUU SSPPOOŁŁEECCZZNNOO -- GGOOSSPPOODDAARRCCZZEEGGOO MMIIAASSTTAA II GGMMIINNYY SSUUCCHHAAŃŃ

(BEZ KOREKT EKSPERCKICH)

104 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

Propozycje hierarchizacji celów

G r u p a „ E K O L O G I A ”

Podjąć działania w kierunku budowy sieci kanalizacyjnej w obszarach Stworzyć sprawny system pozyskiwania dotacji i identyfikacji pozamiejskich. kapitału dla realizacji zadań własnych gminy. PRIORYTETY PRIORYTETY

Podjąć działania zmierzające do Stworzyć warunki do Podjąć działania w kierunku Przeciwdziałać skutkom wysokiego uzbrojenia terenów wykorzystania odnawialnych zwiększenia lesistości gminy. bezrobocia. CELE przewidzianych pod inwestycje. źródeł energii. PIERWSZORZĘDNE PIERWSZORZĘDNE

Stworzyć warunki dla napływu kapitału Podjąć działania w kierunku budowy sieci Stworzyć warunki do rozwoju zewnętrznego do gminy. gazowniczej w gminie. przedsiębiorczości.

Tworzyć centra kultury oraz miejsca Przeciwdziałać rosnącemu zjawisku Stwarzać warunki do większej aktywności i wypoczynku, rekreacji i sportu. narkomanii i alkoholizmu. zaangażowania mieszkańców w życie gminy. CELE CELE DRUGORZĘDNE DRUGORZĘDNE Podjąć działania w kierunku wzrostu świadomości ekologicznej Podjąć działania w kierunku likwidacji źródeł hałasu. mieszkańców.

105 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

G r u p a „ G O S P O D A R K A ”

Podjąć działania w kierunku budowy sieci gazowniczej w gminie. Podjąć działania w kierunku budowy sieci gazowniczej w gminie. PRIORYTETY

Stworzyć sprawny system Stworzyć kompleksowy system pozyskiwania dotacji i Stworzyć warunki do rozwoju Działać na rzecz zwiększenia oczyszczania ścieków z terenów identyfikacji kapitału dla przedsiębiorczości. bezpieczeństwa publicznego. CELE wiejskich. realizacji zadań własnych gminy. PIERWSOZRZĘDNE PIERWSOZRZĘDNE

Zwiększyć atrakcyjność turystyczną gminy Wykorzystać położenie gminy dla jej szybszego i poprzez działania w kierunku ochrony terenów o Promować potencjał gospodarczy gminy. dynamicznego rozwoju. dużych walorach przyrodniczych.

Działać na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa Stworzyć stabilny system podatków w Umożliwić rozwój bazy turystycznej. publicznego. gminie. CELE CELE DRUGORZĘDNE DRUGORZĘDNE Wzmacniać istniejące struktury oświaty z jednoczesnym działaniem w Podjąć działania w kierunku budowy i realizacji programu ochrony kierunku wzrostu jakości usług edukacyjnych. środowiska w gminie.

106 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

G r u p a „ I N F R A S T R U K T R A ”

Wzmacniać istniejące struktury oświaty z jednoczesnym działaniem w Stworzyć kompleksowy system oczyszczania ścieków z terenów kierunku wzrostu jakości usług edukacyjnych. wiejskich. PRIORYTETY PRIORYTETY

Remontować i podwyższać Podjąć działania w kierunku Stwarzać warunki do większej Podjąć działania w kierunku standard istniejącej sieci dróg i rozbudowy sieci wodociągowej w aktywności i zaangażowania budowy sieci gazowniczej w

CELE ich otoczenia. gminie. mieszkańców w życie gminy. gminie. PIERWSZORZĘDNE PIERWSZORZĘDNE

Stworzyć warunki do wykorzystania Lepiej wykorzystać warunki przyrodnicze w Umożliwiać rozwój bazy turystycznej. odnawialnych źródeł energii. rozwoju gospodarczym gminy.

Podjąć działania w kierunku zwiększenia Podjąć działania w kierunku wzrostu Tworzyć centra kultury oraz miejsca lesistości gminy. świadomości ekologicznej mieszkańców. wypoczynku, rekreacji i sportu. CELE CELE DRUGORZĘDNE DRUGORZĘDNE

Tworzyć warunki do rozwoju infrastruktury rolnictwa (zaplecza Uzbrajać tereny inwestycyjne. usługowo – przemysłowe).

107 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

G r u p a „ P R Z E S T R Z E Ń ” - W Y B R A N Y W A R I A N T R O Z W O J U

Podjąć działania w kierunku rozbudowy sieci wodociągowej w gminie i Stworzyć sprawny system pozyskiwania dotacji i identyfikacji kierunku powstania kompleksowego systemu oczyszczania ścieków z kapitału dla realizacji zadań własnych gminy. terenów wiejskich. PRIORYTETY

Stworzyć warunki do Aktywnie uczestniczyć w zagospodarowania w celach strukturach współpracy rekreacyjnych terenów w obrębie Podjąć działania w kierunku budowy regionalnej oraz tworzyć warunki Sprzyjać rozwojowi różnych jeziora Wapnica oraz promować sieci gazowniczej w gminie. do rozwoju i aktywnie form edukacji. CELE walory przyrodnicze gminy i uczestniczyć w związkach tworzyć zorganizowane enklawy ponadgminnych. ochrony przyrody. PIERWSOZRZĘDNE PIERWSOZRZĘDNE

Monitorować i przeciwdziałać skutkom Podjąć działania w kierunku budowy sieci Stworzyć stabilny system podatków. niestabilności przepisów prawa. gazowniczej w gminie.

Tworzyć centra kultury oraz miejsca Przeciwdziałać rosnącemu zjawisku Podjąć starania o przyspieszenie budowy

CELE CELE wypoczynku, rekreacji i sportu. narkomanii i alkoholizmu. obwodnicy Suchania. DRUGORZĘDNE DRUGORZĘDNE

Stwarzać warunki do większej aktywności i zaangażowania Podjąć działania zmierzające do uzbrojenia terenów przewidzianych pod mieszkańców w życie gminy oraz podjąć działania w kierunku wzrostu inwestycje. świadomości ekologicznej mieszkańców.

108 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY SUCHAŃ

G r u p a „ S P O Ł E C Z N O Ś Ć ”

Wykorzystać dobrą komunikację zewnętrzną dla rozwoju gminy i Przeciwdziałać skutkom wysokiego bezrobocia. tworzenia dobrych relacji gospodarczych w obszarze. PRIORYTETY PRIORYTETY

Stworzyć sprawny system Tworzyć warunki do rozwoju Tworzyć warunki do rozwoju i Stworzyć warunki dla napływu pozyskiwania dotacji i infrastruktury rolnictwa (zaplecza aktywnie uczestniczyć w kapitału zewnętrznego do gminy. identyfikacji kapitału dla CELE usługowo – przemysłowe). związkach ponadgminnych. realizacji zadań własnych gminy. PIERWSZORZĘDNE PIERWSZORZĘDNE

Wzmacniać istniejące struktury oświaty z Umożliwić właścicielom terenów rolniczych Podjąć działania w kierunku budowy sieci jednoczesnym działaniem w kierunku wzrostu położonych nad jeziorem w Wapnicy gazowniczej w gminie. jakości usług edukacyjnych. przekształcenie na inne cele pozarolnicze.

Przeciwdziałać marginalizacji młodych Przeciwdziałać rosnącemu zjawisku Stwarzać warunki do większej aktywności i wykształconych mieszkańców poza gminę. narkomanii i alkoholizmu. zaangażowania mieszkańców w życie gminy. CELE CELE DRUGORZĘDNE DRUGORZĘDNE

Remontować i podwyższać standard istniejącej sieci dróg i ich Tworzyć centra kultury oraz miejsca wypoczynku, rekreacji i sportu. otoczenia.

109