A Bibliography on the History and Archaeology of Ancient Messene1 Ancient Messene Project

A Bibliography on the History and Archaeology of ancient Messene1 Ancient Messene Project

Version 14.05.2020 This bibliography is a regularly updated work-in-progress. For any additions, corrections and suggestions, please mail to: [email protected]

1831 – 1838 Blouet, A., Expédition scientifique de Morée, ordonnée par le gouvernement français. Architecture, sculptures, inscriptions, et vues du Péloponnèse, des Cyclades et de l’Attique (Expédition scientifique de Morée), Ι – ΙΙΙ, Paris 1831, 27 – 33, tab. 22 – 47. (=Abel Blouet, Επιστημονική Αποστολή του Μορέως: Φωτοανατύπωση του κεφαλαίου περί Μεσσήνης, Athens 1997)

1844 Le Βas, Ph., Fouilles à Messène, Revue Archéologiques 1 (1844), 422 – 426.

1876 Stamatakis, P., ΠΑΕ 1876, 27-28.

1879 Oikonomakis, St., Tά σωζόμενα Iθώμης, Mεσσήνης καί τα πέριξ, Kalamata 1879. Petridis, Ath., Περί Iθώμης καί Mεσσήνης, Παρνασσός 3 (1879), 1018-1026.

1880 Petridis, Ath., Eπιγραφαί Mεσσήνης, Παρνασσός 4 (1880), 497- 498.

1888 Le Bas, Ph., Temple de Diane Laphria à Messène, in: Reinach, S., Voyage archéologique en Grèce et en Asie mineure sous la direction de M. Philippe Le Bas membre de l’Institut (1842-1844), Paris 1888, 134-138.

1 This bibliographical list was compiled and is regularly updated by Nikos Tsivikis initially based on older versions by Petros Themelis and other scholars working on Messene. 1

1891 Wilhelm, A., Inschriften aus Messene, AM 16 (1891), 345-355.

1895 Sofoulis, Th., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ (1895), 27-28. Sofoulis, Th., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΑΜ 20 (1895), 375.

1896 Sofoulis, Th., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΑΑ 11 (1896), 73.

1904 Kolbe, W., Die Grenzen Messeniens in der ersten Kaisezeit, AM 29 (1904), 364-378.

1905 Tod, M.N., Notes and Inscriptions from South-Western Messenia, JHS 25 (1905), 32-55.

1906 Dickins, Guy, Damophon of Messene, BSA 12 (1905/1906), 109–136. Thallon, Ida Carleton, The Date of Damophon of Messene, American Journal of Archaeology 10 (1906), 302–329.

1907 Dickins, Guy, and K. Kourouniotis, Damophon of Messene: II, BSA 13 (1906/1907), 357– 404.

1911 Dickins, Guy, Damophon of Messene: III, BSA 17 (1910/1911), 80–87.

1914 Wilhelm, Ad., Urkunden aus Messene, JÖAI 17(1914), 1-120 (=Abhandlungen und Beiträge zur griechischen Inschriftenkunde in den fahresheften des österreichischen Archäologischen Institutes (1898-1948), v. 1, Leipzig, 1984, 467-586).

1925 Oikonomos, G.P., Aνασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1925), 55-66.

1928 Valmin, N., Inscriptions de la Messénie, Bull. de la soc. royale des lettres de Lund, 1928/9, 108-155.

1930 Oikonomos, G.P., Das alte Messene, in: Bericht über die Jahrhundertfeier des Archäologischen Instituts, 21-25 April 1929, Berlin 1930, 263-264. Valmin, N., Études topographiques sur la Messénie ancienne, Lund 1930.

1941 Roebuck, C.A., A History of Messenia from 369 to 146 BC, Chicago 1941.

1945 Roebuck, C. A., A Note on Messenian Economy and Population, Clas. Phil. 40 (1945), 149- 165 (=Roebuck, C. A., Economy and society in the early Greek world: collected essays, Chicago 1979, 1-17).

1957 Orlandos, Α., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ (1957), 121-125, tab. 53-58. Orlandos, Α., Μεσσήνη, Έργον (1957), 75-80.

1958 Orlandos, Α., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ (1958), 177-183, tab. 137-142. Orlandos, Α., BCH 82 (1958), 714-717. Orlandos, Α., Μεσσήνη, Έργον (1958), 142-148.

1959 Orlandos, Α., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ (1959), 162 - 173, tab. 136–145. Orlandos, Α., BCH 83 (1959), 636 – 639. Orlandos, Α., Μεσσήνη, Έργον (1959), 110 – 117. 3

1960 Orlandos, A., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ (1960), 210 – 227, tab. 162 – 169. Orlandos, Α., BCH 84 (1960), 695 – 700. Orlandos, Α., ΑΔ 16 (1960), v. 2, 108 – 109, tab. 86 – 87. Orlandos, Α., Μεσσήνη, Έργον (1960), 159 – 167.

1961 Orlandos, Α., BCH 85(1961), 697 – 703.

1962 Orlandos, Α., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ (1962), 118, 99 – 112, tab. 103–120. Orlandos, Α., Μεσσήνη, Έργον (1962), 119-132.

1963 Orlandos, Α., Μεσσήνη, Έργον 10 (1963), 88–102. Orlandos, Α., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ (1963), 122 – 129, tab. 94-105. Orlandos, Α., ΑΔ 18 (1963), Β95 – 97, tab. 110 – 114. Orlandos, Α., AJA 67 (1963), 281 – 282. Orlandos, Α., BCH 87 (1963), 768 – 777.

1964 Orlandos, Α., Aνασκαφή Μεσσήνης, Αρχαιολογικό Δελτίον 19 (1964), Χρονικά, 156 – 160. Orlandos, Α., BCH 88 (1964), 734 – 742. Orlandos, Α., ΑΔ 19, (1964), τομ.: Β 156 –160, tab. 155 – 160. Orlandos, Α., Μεσσήνη, Έργον (1964), 90 – 101. Orlandos, Α., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ (1964), 96-101, tab. 99-109. Riele, G.J.M.J., L'epitaphe de Tertia de Messène, Mnemosyne 17 (1964) 41-46.

1965 Orlandos, Α., Δύο επιγραφαί εκ Μεσσήνης, AEphem (1965), 110- 121. Orlandos, Α., BCH 89 (1965), 729 – 732.

1966 Despinis G., Ein neues Werk des Damophon, AA 1966, 378-385. Despinis, G., Aνδριάς ιερείας εκ Mεσσήνης, in: Χαριστήριoν εις Aναστάσιoν K. Oρλάνδoν, v. 2, Athens 1966, 220-238. Kiechle, F., Die Ausprägung der Sage von der Rückkher der Herakliden. Ein Beitrag zur Bestimmung des ethnischen Standorts der Messenier, Helikon 6 (1966), 493- 517.

1967 Lang, M., A note on Ithome , GRBS 8 (1967), 268.

1968 Papachatzis, N., Tο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεως in: Xαριστήριον εις A. Oρλάνδον, v. 4, Athens 1967/68, 363-365.

1969 Orlandos, Α., K. Μεσσήνη, Έργον (1969), 97 – 132. Orlandos, Α., K. Aνασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ 125 (1969), 98 – 120, tab. 121-136. Orlandos, Α., BCH 94 (1970), 984 – 989. Orlandos, Α., Eκ της χριστιανικής Mεσσήνης, Aρχείον των Bυζαντινών Mνημείων της Eλλάδος 11 (1969), 88-147.

1970 Orlandos, Α., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ (1970), 125-141, tab.172-184.

1971 Orlandos, Α., Arch.Rep. 72 (1971), 10. Orlandos, Α., AJA 75 (1971), 308 – 310. Orlandos, Α., BCH 95 (1971), 892 – 895. Orlandos, Α., Μεσσήνη, Έργον (1971), 144 – 173. Orlandos, Α., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ (1971), 157-171, tab. 191-203.

1972 Orlandos, Α., Μεσσήνη, Έργον 19 (1972), 67 – 83.

Orlandos, Α., BCH 83 (1972), 660 – 664. Orlandos, Α., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ 128 (1972), 127-138, tab.103-116.

1973 Orlandos, Α., Μεσσήνη, Έργον (1973), 79 – 82. Orlandos, Α., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ (1973), 108-111, tab.Στ-Ζ.

1974 Dipersia, G., La nuova popolazione di Messene al tempo di Epaminonda, in: Sordi, M. (ed.), Propaganda e persuasione occulta nell’ antichità , Milan 1974, 54–61. Milani, C., Messene micenea?, in: Sordi, M. (ed.), Propaganda e persuasione occulta nell'antichità, Milan 1974, 62-70. Orlandos Α., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ (1974), 102-109, tab.83-87. Orlandos Α., Μεσσήνη, Έργον (1974), 62 – 73.

1975 Orlandos Α., Μεσσήνη, Έργον (1975), 107- 116. Orlandos Α., Ανασκαφή Αρχαίας Μεσσήνης, ΠΑΕ (1975), 176-177.

1976 Orlandos, Α., Messene. Theater in the Asclepeion - Νεώτεραι Έρευναι εν Μεσσήνη 1957 - 1973, in: Jantzen, U., (ed.). Neue Forschungen in griechischen Heiligtümern. Internationales Symposion in Olympia vom 10. bis 12. Oktober 1974 anlässlich der Hundertjahrfeier der Abteilung Athen und der deutschen Ausgrabungen in Olympia, Tübingen 1976, 9–38.

1978 Mitsou, M.T., Σχέσεις Mεσσηνίων και Aργείων κατά την αρχαιότητα, in: Πρακτικά τoυ A' Συνεδρίoυ Mεσσηνιακών Σπoυδών, 2 - 4 Δεκεμβρίoυ 1977, Athens 1978, 52- 61.

1983

Asheri, D., La diaspora e il ritorno dei Messeni, in: Gabba, E. (ed.), Tria corda. Scritti in onore di Arnaldo Momigliano Como 1983, 27-42. Felten, F., Heiligtümer oder Märkte?, Antike Kunst 26 (1983), 84-105

1984

1985 Breuillot, M., L’eau et les dieux de Messènie, DialHistAnc 11(1985), 789-804. Migeotte, L., Réparation des monuments publics à Messène au temps d’Auguste, BCH 190 (1985), 597-607.

1986 Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 33 (1986), 100 -110. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1986), 74-82. Themelis, P., Arch.Rep. (1986/87), 21.

1987 Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 34 (1987), 98-104. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1987), 73-104. Themelis, P., Arch.Rep.(1987-88), 26.

1988 Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 35 (1988), 27 – 46. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1988), 43 – 79, πιν. 31-57. Themelis, P., Arch.Rep. (1988-89), 37-40.

1989 Anagnostakis, E., Iστορικογεωγραφικές σημειώσεις , Σύμμεικτα 8 (1989), 69-79. Kaltsas, N., Das antike Messene, Athen 1989. Scheer R., and Grunauer-v.Hoerschelmann S., Griechenland. Lexikon der historischen Stätten München 1989, s.v. Messene, 424-425. Themelis, P., Arch.Rep. (1989-90), 33. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ 144 (1989), 63 – 122.

Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 36 (1989), 30-37

1990 Themelis P., Μεσσήνη, Έργον 37 (1990), 26 -35. Themelis P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1990), 65-103, πιν. 31 -74. Themelis P., Arch.Rep., (1990-91), 32-33. Bauslaugh R.A., Messenian Dialect and Dedications of the Methanioi, Hesperia 59 (1990), 661-668.

1991 Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 38 (1991), 28- 35. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1991), 85-128.

1992 Auberger, J., Pausanias et les Messéniens: une histoire d’amour, REA 94 (1992), 187 – 197. Grandjean, C., Contremarques et monnaies messèniennes et spartiates des débutes du principat, Bulletin de la Société française de numismatique 47(1992), 298-301. Themelis, P., Arch.Rep., 1992-93, 30-31. Themelis, P., Tο Στάδιο της Mεσσήνης, in : Coulson, W. and Kyrieleis, H. (eds.), Πρακτικά Συμποσίου Oλυμπιακών Aγώνων 5-9 Σεπτεμβρίου 1988, Athens 1992, 87-91. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1992), 60-87. Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 39 (1988), 27-41.

1993 Cooper, F. A., and Fortenberry, D., The Heroon at Messene, AJA 97 (1993), 337. Deshours, N., La légende et le culte de Messène ou comment forger l’identité d’une cité, REG 106 (1993), 39 – 60. Grandjean, C., Les monnaies et l’histoire de Messène au IIe siècle av. J.C., in : Hoc, M. (ed.) Actes du XIe Congrès international de numismatique, v. 1, Louvain-la-Neuve 1993, 205-208. Herz, P., Die Adoptivsöhne des Augustus und der Festkalender. Gedanken zu einer Inschrift aus Messene, Klio 75 (1993), 272-288. Themelis, P., Arch.Rep., 1993-94, 28. Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον (1993), 26 -43.

Themelis, P., Damophon of Messene. New Evidence, in: Sheedy K. (εκδ.), Archaeology in the Peloponnese. New Excavations and Research, Oxford 1994, 1-37. Themelis, P., Damophon von Messene. Sein Werk im Lichte der neuen Ausgrabungen, Ant. 36 (1993), 24-40. Themelis, P., O Δαμοφών και η δραστηριότητά του στην Aρκαδία, in: Coulson W.D. and Palagia O. (ed.), Sculpture from Arcadia and Laconia. Proceedings of an International Conference, American School of Classical Studies at Athens 10- 14 Αpril 1992, Oxford 1993, 99-109. Themelis P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1993), 48-72.

1994 Luraghi, N., Pausania e la fondatione di Messene sullo Stretto., Note di lettura, Rivista di filologia e di istruzione classica 122 (1994), 140-151. Morizot, Y., Le hiéron de Messènè, BCH 118(1994), 399 – 405. Nobis, G., Die Tierreste aus dem antiken Messene: Grabung 1990/91, in: Kokabi, M., and Wahl, J. (eds.), Beiträge zur Archäozoologie und Prähistorischen Anthropologie 8. Arbeitstreffen der Osteologen, Konstanz 1993.(Stuttgart 1994), Stuttgart 1994, 297-313. Themelis, P., Hellenistic Architectural Terracottas from Messene, in: Winters, N. A. (ed.), Proceedings of the International Conference on Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods, Athens December 12-15, 1991, Princeton 1994, 141-169. Themelis, P., Arch.Rep. (1994-95), 24. Themelis, P., Damophon of Messene. New evidence, in: Sheedy, K. A. (ed.), Archaeology in the Peloponnese. New excavations and research, Oxford 1994, 1-37. Themelis P., Artemis Ortheia at Messene, the Epigraphical and the Archaeological Evidence, in Hägg, R. (εκδ.), Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence, International Seminar at the Swedish Institute at Athens 22-24 November 1991, Stockholm 1994, 101-122. Themelis P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1994), 69-99. Themelis P., Μεσσήνη, Έργον 41 (1994), 37-42.

1995 Themelis P., Μεσσήνη, Έργον 42 (1995), 27 – 36. Themelis P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1995), 55-86.

Themelis P., Arch.Rep. (1995-96), 18. Themelis P., Enciclopedia del Arte Antica II, Suppl. III, s.v. Messene, 625-635.

1996 Athanasopoulou-Penna, V., Nομισματικές μαρτυρίες για τη βυζαντινή Mεσσηνία, Mεσσηνία και νομίσματα, Παμμεσσηνιακή-Aφιέρωμα, Aπρίλιος 1996, 7-13. Maggi, S., Sul tempio di Messene a Messene, Athenaeum 84 (1996), 260-265. Sidiropoulos, Kl., Tα νομίσματα ως μάρτυρες της Mεσηνιακής ιστορίας, Παμμεσσηνιακή- Aφιέρωμα, Aπρίλιος 1996, 1-7. Themelis P., Arch.Rep. (1996-97), 48-49. Themelis P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1996), 139-171. Themelis P., Μεσσήνη, Έργον 43 (1996), 47 – 57. Themelis, P., Damophon, in Palagia O., and Pollitt J.J. (eds.), Personal Styles in Greek Sculpture, Cambridge 1996, 154-187.

1997 Anagnostakis, E., and Poulou-Papadimitriou, N. (eds.), Η Πρωτοβυζαντινή Μεσσήνη (5ος- 7ος αιώνας) και Προβλήματα της Χειροποίητης Κεραμικής στη Πελοπόννησο, Σύμμεικτα 11(1997), 229-319. Cooper F., Scamilli Impares and the Heroon at Messene, in: Haselberger L. (εκδ.), Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture-Curvature, Philadelphia 1997, 97-112. Grandjean C., Monnaies et circulation monétaire à Messène du second siècle av. J.C. au premier siècle ap. J.C., Topoi 7 (1997), 115–122. Habicht, C., Zwei Familien aus Messene, ZPE 115 (1997), 125–127. Migeotte L., La date de l’oktôbolos eisphora de Messène, Topoi 7 (1997), 51–61. Nobis G., Tieropfer aus einem Heroen-und Demeterheiligtum des antiken Messene (SW- Peloponnes, Griechenland)-Grabungen 1992 bis 1996, Tier und Museum 5.4 (1997), 97-111. Reinholdt, Cl., Messene. Die Grabungen auf der Agora 1989-1996, Archäologie Österreichs 8/1 (1997), 65. Shipley, G., The Other Lakedaimonians: The Depended Perioikic Poleis of Lakonia and Messenia, in: Hansen, M. H. (ed.), The Polis as Urban Centre and as a political Community, Copenhagen 1997, 189–281.

Sineux P., Á propos de l’Asclépieion de Messène: Asclépios poliade et guérisseur, REG 110 (1997), 1–24. Themelis P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1997), 79-113, πιν.32 -65. Themelis P., Μεσσήνη, Έργον 44 (1997), 34-42. Themelis, P., Εισαγωγή, in: Abel Blouet, Επιστημονική Αποστολή του Μορέως: Φωτοανατύπωση του κεφαλαίου περί Μεσσήνης, Athens 1997. Zunino M.L., Hiera Messeniaka, Udine 1997.

1998 Themelis, P., Aνασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1998), 75 – 105. Themelis, P., H Aρχαία Μεσσήνη, Athens 1998. Themelis, P., O Δαμοφών στην Kύθνο, in: Mendoni, L. and Mazarakis, A. (eds.), Κέα- Kύθνος: Ιστορία και Αρχαιολογία, Athens 1998, 437–448. Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 45 (1998), 39 – 50. Torelli, M., L’Asklepieion di Messene, lo scultore Damofonte e Pausania, in: Capecchi G. (ed.), In Μemoria di Enrico Pariboni vol.ΙΙ, Archaelogica 125, Rome 1998, 465–483.

1999 Baldassarra, D., Famiglie aristocratiche di Messene in epoca imperiale, (Tesi di Laurea, Universita di Venezia), 1999. Cooper Fr., Curvature and other Architectural Refinements in a Hellenistic Heroon at Messene, in: Haselberger, L. (ed.) Appearance and Essence: Refinements of classical architecture: Curvature. Proceeding of the Second Williams Symposium on Classical Architecture held at the University of Pennsylvania, Philadelphia, April 2-4,1993, Philadelphia 1999, 185–197. Deshours N., Les Messéniens, le règlement des Mystères et la consultation de l’ oracle d’ Apollon Pythéen à Argos, REG 112 (1999), 463 - 484 . Figueira T., The Evolution of the Messenian Identity, in: Hodkinson S. and Powell A. (εκδ.), Sparta: New Pespectives, London 1999, 227-.... Fröhlich P., Les institutions des cités de Messénie à la basse époque hellénistique, in: Renard J. (ed.), Le Péloponnèse. Archéologie et histoire, Rennes 1999 , 229 – 242. Morizot Y., Artémis Limnatis, sanctuaires et functions, in: Docter R.F. & Moormann E.M. Classisal Archaeology towards the Third Millenium: Reflections and

Perspectives, Proceedings of the XVth International Congress of Classisal Archaeology, Amsterdam, July 12-17 1998, Amsterdam 1999, 270 – 272. Themelis, P., The sanctuary of Demeter and the Dioscouri at Messene, in: Hägg, R. (ed.), Ancient Greek cult practice from the archaeological evidence. Proceedings of the Fourth International Seminar on Ancient Greek Cult, organized by the Swedish Institute at Athens, 22 - 24 October 1993, Jonsered 1999, 157-186. Themelis P., Aνασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (1999), 69–111. Themelis P., Aρχαία Μεσσήνη, (TAΠA), Athens 1999. Themelis P., Μεσσήνη, Έργον 46 (1999), 45-56. Themelis, P., Die Statuenfunde aus dem Gymnasion von Messene, NüBlA 15 (1998-99), 59-84.

2000 Gauthier, P., Inscription agonistique de Messène, REG 113 (2000), 631-635. Habicht, Chr., Neues aus Messene, ZPE 130 (2000), 121 – 126. Themelis, P., Aνασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (2000), 75 – 105. Themelis, P., Ήρωες και Ηρώα στη Μεσσήνη, Athens 2000. Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 47 (2000), 58 – 70.

2001 Böhringer, D., Heroenkulte in Griechenland von der geometrischen bis zur klassischen Zeit. Attika, Argolis, Messenien, Berlin 2001. Bultrighini, U., Recupero dell'identità. Andania, i Dori, e la rifondazione di Messene, in: Alle radici della casa comune europea, 3. Identità e valori. Fattori di aggregazione e fattori di crisi nell'esperienza politica antica, Bergamo 16 - 18 dicembre 1998, Rome 2001, 39-61. Chlepa, E.-A., Μεσσήνη, Το Αρτεμίσιο και οι Οίκοι της Δυτικής Πτέρυγας του Ασκληπιείου, Athens 2001. Decrouez, D., Ramseyer, K., and Reusser, C., Naturwissenschaftliche Untersuchungen antiker Marmorstatuen aus Messene. - in: Reusser, C. (ed.), Griechenland in der Kaiserzeit. Neue Funde und Forschungen zu Skulptur, Architektur und Topographie. Kolloquium zum sechzigsten Geburtstag von Prof. Dietrich Willers, Bern, 12. - 13. Juni 1998, Bern 2001, 21-28.

Felten Fl., Reinholdt Cl., Das Brunnenhaus der Arsinoe in Messene, in Mitsopoulos-Leon V. (ed.), Forschungen in der Peloponnes. Akten des Symposions anläßlich der Feier “100 Jahre Österreichisches Istitut Athen”, Athens 2001, 307 – 323. Matthaiou, A., Δύο ιστορικές επιγραφές της Μεσσήνης, in Mitsopoulos-Leon V. Forschungen in der Peloponnes. Akten des Symposions anläßlich der Feier “100 Jahre Österreichisches Istitut Athen”, Athens 2001, 221-231. Nobis G., Archäozoologische Studien an Tierresten aus Alt-Messene/Ithome (SW- Peloponnes, Griechenland), Grabungen 1992 bis 1996, in: Buitenhuis H., and Prummel W. (eds.), Animals and Man in the Past: Essays in honour of Dr. A. T. Clason emeritus professor of archaeozoology Rijksuniversiteit Groningen, the Netherlands, Groningen 2001, 95-121. Piolot, L., Le recrutement des musiciens pour les fêtes à l'époque hellénistique. Le cas messénien, in: Chanter les dieux. Musique et religion dans l'antiquité grecque et romaine. Actes du colloque, Rennes et Lorient 16, 17 et 18 Décembre 1999, Rennes 2001, 279-305. Stampolides, Ν., Βιβλιοπαρουσίαση του P. Themelis "Ήρωες και Ηρώα στη Μεσσήνη", Ο Μέντωρ 60 (2001), 220-230. Themelis, P., Aνασκαφή Μεσσήνης, ΠΑΕ (2001), 63 – 96. Themelis, P., Das Gymnasion von Messene in Römischen Zeit, in: Reusser, Chr. (ed.), Griechenland in der Kaiserzeit, Neue Funde und Forschungen zu Skulptur, Architektur und Topographie, Bern 2001, 9-20. Themelis, P., Monuments guerriers de Messéne, in: Frei-Stolba R. and Gex K. (eds.), Recherches récents sur le monde hellénistique, Actes du colloque en l’honneur de Pièrre Ducrey, Lausanne 20-21 Nov. 1998, Bern 2001, 199-216. Themelis, P., Roman Messene. The Gymnasium, in: Salomies, O., (ed.) The Greek East in the Roman Context. Proceedings of a Colloquium organized by the Finnish Institute at Athens May 21 and 22, 1999, Helsinki 2001, 119 – 126. Themelis, P., The Messene Theseus and the Ephebes in: Buzzi S. et alii (eds.), Zona Archaeologica, Festschrift für Hans Peter Isler zum 60. Geburstag, Bonn 2001, 407-419. Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 48 (2001), 46-53. Themelis P., Το Πρόγραμμα της Ανασκαφής στην Αρχαία Μεσσήνη και η Δημοσίευση της, Ο Μέντωρ 60 (2001), 198-219.

2002

Bardani, V., Παλαιοχριστιανικές επιγραφές Μεσσήνης, in: Πρωτοβυζαντινή Μεσσήνη και Ολυμπία: Αστικός και αγροτικός χώρος στη Δυτική Πελοπόννησο, Athens 2002, 82-98. Cooper Fr., Reconstruction and Design of the Heroon at Messene, in: Ito J. (ed), Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene, Kumamoto 2002, 40-43. Galanou, A. and Dogani, I., Ο Ερμής της Αρχαίας Μεσσήνης. Εφαρμογή τεχνολογίας Laser για απομάκρυνση ιζηματογενών αποθέσεων, Αρχαιολογία 85 (2002), 87-94. Grandjean, C., La question de l’Ėtat messénien, REG 115 (2002), 538 – 560. Hayashida Y., Survey and Reconstruction of the Asklepieion at Messene, in: Ito J. (ed), Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene, Kumamoto 2002, 31-40. Ito J., Architectural Studies of the three Grave Monuments in the Gymnasium Complex at Ancient Messene, Kumamoto 2002. Ito J., Survey and Reconstruction of the Grave Monuments at Messene, in: Ito J. (ed), Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene, Kumamoto 2002, 1-10. Katsumata T., Sculptures from the Grave Monument K1, in: Ito J. (ed), Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene, Kumamoto 2002, 10- 15. Luraghi, N., Becoming Messenian, JHS 122 (2002), 45-69. Müth – Herda, S., Street Network and Town Planning of Ancient Messene, in: Ito J. (ed), Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene, Kumamoto 2002, 16-30. Papaeuthymiou, V., Σύμπλεγμα τριών καθιστών ειδωλίων από τo Iερό της Δήμητρoς και των Διoσκoύρων της αρχαίας Mεσσήνης, in: Πρακτικά τoυ ΣΤ' Διεθνoύς Συνεδρίoυ Πελoπoννησιακών Σπoυδών, Tρίπoλις 24 - 29 Σεπτεμβρίoυ 2000, 2. Aρχαιότης και Bυζάντιoν, Athens 2001-02, 129-146. Poulou-Papadimitriou, N., Βυζαντινές πόρπες. Η περίπτωση της Μεσσήνης και της Ελεύθερνας, in: Themelis, P. and Konti, V. (eds.), Πρωτοβυζαντινή Μεσσήνη και Ολυμπία: Αστικός και Αγροτικός χώρος στη Δυτική Πελοπόννησο, Athens 2002, 125-136. Sidiropoulos, Kl., Η νομισματική κυκλοφορία στην υστερορωμαϊκή και πρωτοβυζαντινή Μεσσήνη. Τυπικό παράδειγμα ή ιστορική εξαίρεση;, in: Πρωτοβυζαντινή Μεσσήνη και Ολυμπία: Αστικός και αγροτικός χώρος στη Δυτική Πελοπόννησο, Athens 2002, 99-124.

Themelis, P., Ancient Messene: Recent Discoveries, in: Ito J. (ed), Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene, Kumamoto 2002, 63- 74. Themelis P., Messene, Recent Dicoveries (Sculpture), in: Stamatopoulou M. - Xagorari M. (εκδ), Excavating Classical Culture: Recent Archaeological Discoveries in Greece, Oxford 2002, 229-243. Themelis P., Μεσσήνη, Έργον 49 (2002), 27-35. Themelis, P., Yστερορωμαϊκή και Πρωτοβυζαντινή Mεσσήνη, in: Themelis, P. and Konti, V. (eds.), Πρωτοβυζαντινή Mεσσήνη και Oλυμπία. Aστικός και αγροτικός χώρος στη Δυτική Πελοπόννησο, Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου, Aθήνα 29-30 Mαΐου 1998, Athens 2002, 20-58. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2002), 21 – 55. Themelis, P., Αρχαία Μεσσήνη, Athens 2002. Xagorari-Gleissner, M., Tyche, Muse oder Nymphe? Brunnenfiguren aus Messene, Thetis 9 (2002), 75-80.

2003 Bourbou, Chr., Health Patterns of Proto-Byzantine Populations (6th-7th centuries A.D.) in South Greece: The Cases of Eleutherna (Crete) and Messene (Peloponnese), International Journal of Osteoarchaeology 13.5 (2003), 303- 313. Grandjean, C., Les Messéniens de 370/369 au Ier siècle de notre ère. Monnayages et histoire, Paris 2003. Themelis, P., Heroes at Ancient Messene, Athens 2003. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2003), 25-43. Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 50 (2003), 30 – 47.

2004 Bourbou Chr., The People of Early Byzantine Eleutherna and Messene (6th-7th c.) A bioarchaeological approach, Athens 2004. Deshours N., Cultes de Déméter, d’Artémis Ortheia et culte impérial à Messène (Ier s. av. notre ére – Ier s. de notre ére), ZPE 146 (2004), 115-127. Deshours N., Les institutions civiques de Messène à l’époque hellénistique tardive, ZPE 150, 134 – 146. Dohnicht, M. and Heil, M., Ein Legat Sullas in Messenien, ZPE 147 (2004) 235-242.

Ogden, D., Aristomenes of Messene and his talismanic shield, in: Figueira, T.J. (ed.), Spartan society, Swansea 2004, 283-308. Rizakis A., Zoumbaki S., et Lepenioti Cl., Roman Peloponnese , II:Roman Personal Names in their Social Context, ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 36, Athènes 2004. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2004), 27-53. Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 51 (2004), 24-32. Themelis, P., Πρώιμη ελληνιστική κεραμική από τη Μεσσήνη, in: ΣΤ’ Επιστημονικό Συνέδριο Ελληνικής Κεραμεικής, Volos 2004, 409-438, tab. 183-194. Themelis, P., Cults on Mount Ithome, Kernos 17 (2004), 143-154.

2005 Deligiannakis, G., Two Late-Antique statues from ancient Messene, BSA 100 (2005), 387- 406. Giuliani, A., Korinthische römische Reliefbecher aus Messene, in: Brandt, B., Gassner, V. and Ladstätter, S. (eds.), Synergia. Festschrift für Friedrich Krinzinger, 2, Vienna 2005, 229-234. Grandjean, C., Coinage and history of Messina (Peloponnesus) until the end of the Hellenistic period, in: Alfaro, C., Marcos, C. and Otero, P. (eds.), XIII Congreso internacional de numismática, Madrid, 15-19 septiembre 2003. Actas, proceedings, actes. In memoriam Carmen Alfaro Asins, Madrid 2005, 259-262. Hoepfner W., Der Stadtplan von Messene, AAA 35-38(2002-2005), 223-228. Luraghi, N., Pausania e I Messenii: interpretazioni minime, RFIC (2005)133, 177-201. Megaloudi, Fr., Burnt sacrificial plant offerings in Hellenistic times: an archaebotanical case study from Messene, Peloponnese, Greece, Vegetation History and Archaeobotany 14 (2005), 329-340. Müth–Herda S., Messene. Topographie und Stadtplan in spätklassischer und hellenistischer Zeit, (Dissertation), Berlin 2005. Piolot, L., Nom d’une Artémis. À propos de l’Artémis Phôsphoros de Messène (Pausanias, IV, 31, 10), Kernos 18 (2005), 113-140. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2005), 39-65.

Themelis P., Η ελληνιστική κεραμική της Μεσσήνης, in: Ελληνιστική Κεραμική από την Πελοπόννησο, Athens 2005, 95-106. Themelis P., Μεσσήνη, Έργον 52 (2005), 41-48.

2006 Deshours N., Les Mystères d’Andania. Ėtude d’épigraphie et d’histoire religieuse, Bordeaux 2006. Dickenson, C., Degrees of sacredness within the Hellenistic Agora, Tijdschrift voor Mediterrane archeologie 36 (2006), 29-35. Luraghi N., Messenian Kulte und messenische Identität im hellenistischer Zeit, in: Funke, P. and Haake, M. (ed.) Kult Politic–Ethnos-Überregionale Heiligtümer im Spannungsfeld von Kult und Politik, Historia Eizalschriften 189, Stuttgart 2006, 169-196. Sachs, G., Die Siedlungsgeschichte der Messenier. Vom Beginn der geometrischen bis zum Ende der hellenistischen Epoche, Hamburg 2006. Sioumpara, Ε., Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes. Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur, Doct. Diss., Berlin 2006. Themelis P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2006), 31-67. Themelis P., Μεσσήνη, Έργον 53 (2006), 40-55. Toma, N.-M., Die Bauornamentik der Stoen des Asklepieions von Messene. Zur Typologie, chronologischen Einordnung unf Funktion der Figuralkapitelle, Berlin 2006 (unpubl. Magisterarbeit) Yangaki, Α., Γραπτή εφυαλωμένη κεραμική από την ανασκαφή της αρχαίας Μεσσήνης, ΔΧΑΕ 27 (2006), 435-444.

2007 Baldassarra, D., Famiglie aristocratiche a Messene nella prima età imperiale. Il contributo dell'epigrafia, in: Cresci Marrone, G. (ed.), Studi in ricordo di Fulviomario Broilo. Atti del convegno, Venezia, 14 - 15 ottobre 2005, Padova 2007, 25-62. Chlepa, E. A., Eργασίες απoκαταστάσεως στo μεταπύργιo διάστημα παρά την Aρκαδικήν πύλην τoυ τείχoυς της αρχαίας Mεσσήνης, in: Πρακτικά τoυ Ζ' Διεθνoύς Συνεδρίoυ Πελoπoννησιακών Σπoυδών. Πύργoς, Γαστoύνη, Aμαλιάδα, 11-17 Σεπτεμβρίου 2005, Tόμoς B'. Aρχαιoτης. Acts of the Seventh International Congress of Peloponnesian Studies. Pyrgos, Gastouni, Amaliada, 11-17 September 2005, 2. Antiquity, Athens 2007, 287-304. Helly, B., Un décret de Larissa pour des juges de Messène. Le décret IG V 1, 1428 + addenda P. 311 (L.Robert, OMS I, P. 51-56), RPhil 81 (2007), 129-143. Müth, S., Eigene Wege, Topographie und Stadtplan von Messene in spätklassisch- hellenistischer Zeit, Rahden 2007. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2007), 23-47.

Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 54 (2007), 42-59. Themelis, P., Τα Κάρνεια και η Ανδανία, in: Simantoni-Bournia, E., Lemou, A., Mendoni, L., and Kourou, N. (eds.), Αμύμονα Έργα, Τιμητικός Τόμος για τον καθηγητή Βασίλη Κ. Λαμπρινουδάκη, Athens 2007, 509-528. Trabucco, M., Un edificio scomparso nella fontana Arsinòe di Messene?, ASAtene 85 (2007), 197-213. Zamba, I. et al., Characterization of mortars used for the construction of Saithidai Heroon Podium (1st century AD) in ancient Messene, Peloponnesus, Greece, Materials Characterization 58 (2007), 1229-1239.

2008 Adam, J.P., La première ville nouvelle de l'histoire. Une capitale pour l'éternité, in: Fleury, P. and Desbordes, O. (eds.), Roma illustrata. Représentations de la ville. Actes du colloque international de Caen (6 - 8 octobre 2005), Caen 2008, 11-27. Baldassarra, D., Il contributo dell'epigrafia allo studio delle famiglie notabili Messenie (I - III sec. d.C.). Il caso dei Flavii Kleopha(n)toi e dei Flavii Polybioi, Epigraphica 70 (2008) 119-141. Benedum, C., Der Wundarzt und Heilheros Machaon in Thessalien und Messenien, in: Austausch von Gütern, Ideen und Technologien in der Ägäis und im östlichen Mittelmeer. Von der prähistorischen bis zu der archaischen Zeit. Eμπόριo. Διακίνηση και ανταλλαγή αγαθών, ιδεών και τεχνoλoγίας στo Aιγαίo και την Aνατoλική Mεσόγειo. Aπό την πρoϊστoρική μέχρι την αρχαϊκή επoχή, Weilheim 2008, 499-506. Birtachas, P., Μεσσήνη, Το Ωδείο και το Ανατολικό Πρόπυλο, Athens 2008. Birtachas, P., Στερέωση-Αναστήλωση Ωδείου και Ανατολικού Προπύλου στο Ασκληπιείο της Αρχαίας Μεσσήνης, in: Charkiolakis, N. (ed.), Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών Κτηρίων στην Πελοπόννησο, v. 1, Athens 2008, 58-95. Chlepa, Ε.-Α., Η Αρκαδική Πύλη του τείχους της Αρχαίας Μεσσήνης: Εργασίες Αποκατάστασης-Αναστήλωσης, in: Charkiolakis, Ν. (ed.), Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών Κτηρίων στην Πελοπόννησο, τομ. Α΄, Athens 2008, 30-57. Deshours, N., Panthéon et identité civiques à Messène (de la fondation de la cité à l'époque impériale), in: Grandjean, C. (ed.), Le Péloponnèse d'Épaminondas à Hadrien : colloque de Tours, 6-7 octobre 2005, Bordeaux 2008, 165-190. Franck, S., Spectral and GIS analysis for quarry location in ancient Messene, Greece, in: Posluschny, A., Lambers, K. and Herzog, I. (eds.), Layers of perception.

Proceedings of the 35th International Conference on Computer Applications and Quantitative Methods in Archaeology (CAA), Berlin, Germany, April 2-6, 2007, Bonn 2008, 164-170. Fröhlich, P., Les tombeaux de la ville de Messène etles grandes familles dela cité à l'époque hellénistique, in C. Grandjean (ed.), Le Péloponnèse d'Épaminondas à Hadrien : colloque de Tours, 6-7 octobre 2005, Bordeaux 2008, 203-228. Luraghi, N., Meeting Messenians in Pausanias' Greece, in: C. Grandjean (ed.), Le Péloponnèse d'Épaminondas à Hadrien : colloque de Tours, 6-7 octobre 2005, Bordeaux 2008, 191-202. Migeotte, L., L'organisation de l'oktobolos eisphora de Messène, in: C. Grandjean (ed.), Le Péloponnèse d'Épaminondas à Hadrien : colloque de Tours, 6-7 octobre 2005, Bordeaux 2008, 229-246. Penna, V., Lampropoulou, A., and Anagnostakis, E., Γλυπτά μεταβατικών χρόνων από τη βασιλική του Θεάτρου της αρχαίας Μεσσήνης, Πρακτικά Α΄Διεθνούς Συνεδρίου Βυζαντινής Γλυπτικής, Σεπτέμβριος 2000, Athens 2008. Sève, M., Le dossier épigraphique du sculpteur Damophon de Messène, Ktema 33 (2008), 117-128. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2008), 31-50. Themelis, P., Κρίμα περι Μεσσηνίων και Μεγαλοπολιτών, in: Pikoulas, G. (ed.), Ιστορίες για την Αρχαία Αρκαδία, Stemnitsa 2008, 211-222. Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 55 (2008), 46-63. Yangaki, Α., Υστερορωμαϊκά πήλινα ενσφράγιστα "ιγδία" από την αρχαία Μεσσήνη, Βυζαντινός Δόμος 16 (2007-8), 35-67.

2009 Baldassarra, D., Il contributo dell'epigrafia allo studio delle famiglie messenie (II - III sec. d.C.), 2. La famiglia di Aelius Aristo di Messene e gli Iulii Theaghenai di Corone. Epigraphica 71 (2009), 203-221. Barr-Sharrar B., A Plakettenvase from Ancient Messene, in: Κερμάτια Φιλίας, Τιμητικός τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου, v. 2, Athens 2009, 441-449. Biagetti Cl., La Messenia e gli Eraclidi, La Parola del Passato CCCLXIX (2009), 411-451. Ciliberto, F., Botteghe di sarcofagi di età romana. Due casi a confronto. Messene e Aquileia, in: Gaggadis-Robin, V., Hermary, A., Reddé, M. et al. (eds.), Les ateliers de sculpture régionaux. Techniques, styles et iconographie. Actes du Xe Colloque international sur l'art provincial romain. Arles et Aix-en-Provence, 21-23 mai 2007, Arles 2009, 229-237.

Hayashida, Y. and Ito, J., Architectural design of the Asklepieion at ancient Messene [in Japanese], Journal of Architecture and Planning (Transactions of AIJ) 74(636) (2009), 479–486. Luraghi, N., Messenian Ethnicity and the Free Messenians, in: Funke P., and Luraghi N.(eds.), The Politics of Ethnicity and the Crisis of the Peloponnesian League, Cambridge 2009, 110-134. Papageorgiou, M., Zacharias, N., και Beltsios, K., Technological and Typological Investigation of Late Roman Glass Mosaic Tesserae from Ancient Messene, in: Despoina Ignatiadou και Tasos Antonaras (eds.), Annales du 18e Congrès de l’association internationale pour l’histoire du verre, Thessaloniki 2009, 241- 248. Reinholdt Cl., Das Brunnenhaus der Arsinoë in Messene Repräsentationsbaukunst und Hydrotechnologie im Rahmenhellenistisch-römischer Wasserversorung, Vienna 2009. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2009), 61-98. Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 56 (2009), XXX. Themelis, P., Μεσσηνίας οίνος και Διόνυσος, in: Πίκουλας Γ. (εκδ.), Οίνον Ιστορώ ΙΧ, Athens 2009, 93-113. Themelis, P., Das Stadion und das Gymnasion von Messene, Nikephoros 22 (2009), 59-78. Themelis, P., Αρχαία Μεσσήνη - Αρχαία Κορώνη (Βίοι Παράλληλοι), in: Ομηρική Αιπεία - Αρχαία Κορώνη - Πεταλίδι: Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον. Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου, Αύγουστος 2005, Petalidi 2009, 35-44. Themelis, P., Η Ανδανία και οι κώμες της Μεσσήνης, Μεσσηνιακά Χρονικά 4 (2008-2009), 1-8. Yasui, N., Ito, J., and Hayashida, Y., A study of the peristylar plan of the temple of Messene at ancient Messene [in Japanese], Journal of Architecture and Planning (Transactions of AIJ) 74(638) (2009), 955–961. Wiemer, H.U., Neue Feste, neue Geschichtsbilder? Zur Erinnerungsfunktion städtischer Feste im Hellenismus, in: Beck, H. and Wiemer, H.U. (eds.), Feiern und Erinnern. Geschichtsbilder im Spiegel antiker Feste, Berlin 2009, 83-108.

2010 Arnaoutoglou, I., Dispute settlement between poleis-members of the Achaean League. A new source, Dike 12-13 (2009-10), 181-201.

Baldassara D., La famiglia di Damonikos di Messene, in: Catling R.W.V. and Marchand F. (eds.), Onomatologos: Studies in Greek Personal Names presented to Elaine Mathews, Oxford 2010, 174-182. Baldassara D., La saga degli Alfeidi e l'epos messenico, in: Cingano E. (ed.), Tra panellenismo e tradizioni locali generi poetici e storiografia, Alessandria 2010, 91-114. Baldassara, D., Osservazioni prosopografiche sulle famiglie Messenie dalla dinastia flavia al III secolo D.C., in: Capdetrey, L. and Lafond, Y. (eds.), La cité et ses élites. Pratiques et representation des forms de domination et de contrôle social dans les cites grecques, Bordeaux 2010, 119-146. Bourbou, Chr. and Themelis, P., Child Burials at Ancient Messene, in: Morizot, Y. and Guimier-Sorbets, A.-M. (eds.), L'enfant et la mort dans l'antiquite I: Nouvelles Recherches dans les necropolis grecques. Le signalement des tombes d'enfants, Paris 2010, 111-128. Gawlinski, L., Andania: The Messenian Eleusis, in: I. Leventi and Ch. Mitsopoulou (eds.), Ιερά και Λατρείες της Δήμητρας στον Αρχαίο Ελληνικό Κόσμο, Volos 2010, 91-109. Giannopoulou, M., Pithoi. Technology and history of storage vessels through the ages, Oxford 2010. Giese, J., Bautechnische Beobachtungen am nördlichen und nordwestlichen Mauerabschnitt in Messene, in: J. Lorentzen et al. (eds.), Aktuelle Forschungen zur Konstruktion, Funktion und Semantik Antiker Stadtbefestigungen, Byzas 10, Istanbul 2010, 85-96. Melfi, M., Ritual spaces and performances in the Asklepieia of Roman Greece, BSA 105 (2010) 317-338. Müth, S., Fortifikationskunst und Repräsentation an der Stadtmauer von Messene, in: J. Lorentzen et al. (eds.), Aktuelle Forschungen zur Konstruktion, Funktion und Semantik Antiker Stadtbefestigungen, Byzas 10, Istanbul 2010, 57-84. Müth, S., Messène. Fondation et développement d'une ville de populations hétérogènes, in: Rouillard, P. (ed.), Portraits de migrants, portraits de colons, 2, Paris 2010, 135- 146. Pawlak, M., From Messene to Rome. Ti. Claudius Saithidas and His Family [in Polish], in: E. Dąbrowy, M. Dzielskiej, M. Salamona, S. Sprawskiego (eds.), Hortus Historiae. Księga pamiątkowa ku czci profesora Józefa Wolskiego w setną rocznicę urodzin, Krakow 2010, 411-424. Pawlak, M., Boundary dispute between Sparta and Messene, Classica et Christiana 5 (2010), 465-478.

Schwertheim, U., Monumentale Hoftore in Messene, in: J. Lorentzen et al. (eds.), Aktuelle Forschungen zur Konstruktion, Funktion und Semantik Antiker Stadtbefestigungen, Byzas 10, Istanbul 2010, 107-140. Themelis P., The Economy and Society of Messenia under Roman Rule, in: Rizakis, A. D. (ed.), Roman Peloponnese III. Society, Economy and Culture in the Imperial Roman order: Continuity and Innovation, Athens 2010, 89-110. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2010), 53-64. Themelis, P., Ancient Messene. An Important Site in SW Peloponnese, Australian Archaeological Institute at Athens Bulletin 7 (2009-2010), 28-37. Themelis, P., Die Agora von Messene, in: H. Frielinghaus and J. Stroszeck (eds.), Neue Forschungen zu griechischen Städten und Heiligtümern. Festschrift für Burkhardt Wesenberg zum 65. Geburtstag, Möhnesee 2010, 105-125. Themelis, P., Αρχαία Μεσσήνη: Ιστορία-Μνημεία-Άνθρωποι, Athens 2010. Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 57 (2010), XXX. Themelis, P., Μεσσηνιακή Οικονομία και Κοινωνία, Athens 2010. Themelis, P., Τα Θέατρα της Μεσσήνης, Athens 2010. Themelis, P., Το Ασκληπιείο της Μεσσήνης, Δέλτος: Περιοδικό ιστορίας της ελληνικής ιατρικής 40 (2010), 5–25. Yangaki, A., The scene of "the Holy Women at the Tomb" on a ring from Ancient Messene and other rings bearing the same representation, in: Daim F., Drauschke J., Byzanz - Das Römerreich im Mittelalter: Teil 1 Welt der Ideen, Welt der Dinge, Mainz 2010, 267-282. Yasui, N., Ito, J., and Hayashida, Y., A study on the cella of the temple of Messene at ancient Messene [in Japanese], Journal of Architecture and Planning (Transactions of AIJ) 75(648) (2010), 503–510.

2011 Connelly, J.B., Ritual movement in sacred space. Towards an archaeology of performance, in: Chaniotis, A. (ed.), Ritual dynamics in the ancient Mediterranean. Agency, emotion, gender, representation, Stuttgart 2011, 313-346. Giuliani, A., Hellenistic pottery from the fountain-house of Arsinoë in Messene, in: Ζ' Επιστημονική συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμική. Αίγιο 4-9 Απριλίου 2005. Πρακτικά, Athens 2011, 766. Heller, A., D'un Polybe à l'autre. Statuaire honorifique et mémoire des ancêtres dans le monde grec d'époque impériale, Chiron 41 (2011) 287-312.

Palagia, O., Limestone reliefs with raised hands from Messene, in: Palagia, O. and Goette, H.R. (eds.), Sailing to classical Greece. Papers on Greek art, archaeology and epigraphy presented to Petros Themelis, Oxford 2011, 62-69. Rizakis, A., Η Real-Politik της Ρώμης και η θλιβερή τύχη της Μεσσήνης μετά τον Βʼ Μακεδονικό Πόλεμο (196-182 π.Χ.), in: Valavanis, P. (ed.), Ταξιδεύοντας στην κλασική Ελλάδα: Τόμος προς τιμήν του καθηγητή Πέτρου Θέμελη, Athens 2011, 271-281. Rogl, C., Hellenistic pottery from grave monument K3, Messene, in: in: Ζ' Επιστημονική συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμική. Αίγιο 4-9 Απριλίου 2005. Πρακτικά, Athens 2011, 767-774. Sidiropoulos, K., A hoard of denarii and early Roman Messene, in: Holmes, N. (ed.), Proceedings of the XIV International Numismatic Congress. Glasgow 2009, Glasgow 2011, 1025-1036. Sioumpara, El., Der Asklepios-Tempel von Messene auf der Peloponnes: Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur, Munich 2011. Themelis, P., Alexandria-Messene: Economic, Cultic and Artistic relations, in: Savopoulos, K. (ed.), Second Hellenistic Studies Workshop, Alexandria 4-11 July 2010, Alexandreia 2011, 1-23. Themelis, P., The cult of Isis in ancient Messene, in: R. Veymiers (επιμ.), Biblioteca Isiaca II: IVe Colloque International sur les Études Isiaques, Liege 2011, 95-107. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2011), 35-40. Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 58 (2011), XXX. Themelis, P., Mεσσήνιoι αθλητές, in: Delivorrias, A., Despines, G. and Zarkadas, A. (eds.), Έπαινος Luigi Beschi, Athens 2011, 141-149.

2012 Chaniotis, A., The ritualized commemoration of war in the Hellenistic city. Memory, identity, emotion, in: Low, P., Oliver, G., and Rhodes, P.J. (eds.), Cultures of commemoration. War memorials, ancient and modern, Oxford 2012, 41-62. Fröhlich, P., Un décret de Messène accordant des honneurs post Mortem, in: Couvenhes, J.C., Chandezon, C., Dobias-Lalou, C. et al. (eds.), L'hellénisme, d'une rive à l'autre de la Méditerranée. Mélanges offerts à André Laronde de l'archéologie a l'histoire, Paris 2012, 441-466.

Iwata, C., Yoshitake, R., and Ito, J., A tentative reconstruction of the Roman scene building of the theater in ancient Messene [in Japanese], Journal of Architecture and Planning (Transactions of AIJ) 77(678) (2012), 1967–1976. Gkika, G., The Clay Loom Weights of Ancient Messene: Types, Decoration, Distribution. In: I. Tzachili, E. Zimi (eds.), Textiles and Dress in Greece and the Roman East: A Technological and Social Approach, Athens 2012, 69-76. Karapanagiotou, A.V., Aνδρική εικoνιστική κεφαλή από τη Mεσσήνη. Πoρτρέτo και κoινωνία στην Πελoπόννησo τoυ ύστερoυ 1oυ αι. π.Χ., in: Stephanidou- Tiveriou, T., Karanastase, P., and Damaskos, D. (eds.), Kλασική παράδoση και νεωτερικά στoιχεία στην πλαστική της ρωμαϊκής ελλάδας. Πρακτικά διεθνoύς συνεδρίoυ Θεσσαλoνίκη, 7-9 μαϊoυ 2009, Thessaloniki 2012, 163-176. Luraghi, N., and Magneto, A., The Controversy between Megalopolis and Messene in a New Inscription from Messene (With an Appendix by Christian Habicht), Chiron 42 (2012), 509-550. Themelis, P., The Agora of Messene, in: Chankowski, V., and Karvonis, P. (eds.), Tout vendre, tout acheter: structures et equipementś des marcheś antiques: actes du colloque d ’Athènes, 16-19 juin 2009, Athens / Bordeaux 2012, 37–47. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2012), 53-62. Themelis, P., Έργα επωνύμων γλυπτών και εργαστήριο γλυπτικής πρώιμων ρωμαϊκών χρόνων στη Μεσσήνη, in: Θεοδοσία Στεφανίδου-Τιβερίου, Παυλίνα Καραναστάση και Δημήτρης Δαμάσκος (επιμ.), Κλασική παράδοση και νεωτερικά στοιχεία στην πλαστική της Ρωμαϊκής Ελλάδας, Θεσσαλονίκη 2012, 177–191. Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 53 (2012), XXX. Thür, G., Dispute over ownership in Greek law. Preliminary thoughts about a new inscription from Messene (SEG LVIII 370), in: Legras, B. and Thür, G. (eds.), Symposion 2011. Etudes d'histoire du droit Grec et Hellénistique (Paris, 7-10 Septembre 2011). Vorträge zur griechischen und hellenistischen Rechtsgeschichte (Paris, 7.-10. September 2011), Wien 2012, 293-316. Tsivikis, N., Πού πάνε οι πόλεις όταν εξαφανίζονται; Ο οικισμός της πρώιμης και μέσης Βυζαντινής Μεσσήνης, in: Τόνια Κιουσοπούλου (επιμ.), Οι Βυζαντινές Πόλεις, 8ος-15ος αι. Προοπτικές της έρευνας και νέες ερμηνευτικές προσεγγίσεις, Rethymno 2012, 47–71. Tsivikis, Ν., Considerations on Some Bronze Buckles from Byzantine Messene, in: Böhlendorf-Arslan, Beate, και Ricci, Alessandra (επιμ.), Byzantinische Kleinfunde im Archäologischen Kontext, DAII, Istanbul 2012, 61-80.

Vasileiadou, M., L'artisanat à Messène (Péloponnèse, Grèce). Projet d'étude de la tabletterie, Instrumentum 35 (2012) 32-35. Youni, M.S., Remarques sur une inscription messénienne. Réponse à Gerhard Thür, in: Legras, B. and Thür, G. (eds.), Symposion 2011. Etudes d'histoire du droit Grec et Hellénistique (Paris, 7-10 Septembre 2011). Vorträge zur griechischen und hellenistischen Rechtsgeschichte (Paris, 7.-10. September 2011), Wien 2012, 317-328.

2013 Themelis, P., Μεσσήνη, Έργον 54 (2013), XXX. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2013), 67-95. Themelis, P., The Doryphoros of Messene, in: V. Franciosi and P. Themelis (eds.), Pompei / Messene il ‘Doriforo’ e il suo contesto, Napoli 2013, 127-209. Franciosi, V. και P. Themelis eds., Pompei / Messene il ‘Doriforo’ e il suo contesto, Napoli 2013. Moret, P., L’abbé Fourmont, inventeur de Messène, in: S. Bouffier and A. Hermary (eds.), L ’Occident Grec de Marseille à Mégara Hyblaea Hommages à Henri Tréziny, Aix-en-Provence 2013, 153-170. Salapata, G., Laconian and Messenian plaques with seated figures: the socio-political dimension, BSA 108 (2013), 187-200. Thür, Gerhard, Gebietsstreit in Einer Neuen Inschrift Aus Messene, Zeitschrift Für Altorientalische Und Biblische Rechtsgeschichte / Journal for Ancient Near Eastern and Biblical Law 19 (2013), 127–136. Yoshitake, R., A new reconstruction of the ‘Scenae Frons’ of the theater at ancient Messene [in Japanese], Journal of Architecture and Planning (Architectural Institute of Japan) 78 (2013), 2055-2065. Yoshitake, R., Stylistic analysis of the architectural ornamentation and dating of the Scaenae Frons of the theater at ancient Messene [in Japanese], Journal of Architecture and Planning (Architectural Institute of Japan) 78 (2013), 485- 495. Yoshitake, R., Stylistic analysis of the architectural ornamentation of the stoas of the Asklepieion at ancient Messene [in Japanese], Journal of Architecture and Planning (Architectural Institute of Japan) 78 (2013), 497-507. Yoshitake, R., Hellenistic building techniques of the stoas of the Asklepieion at ancient Messene, Journal of Architecture and Planning (Transactions of AIJ) 78(685) (2013), 693–703.

Hayashida, Y., Yoshitake, R., and Ito, J., Architectural study of the stoas of the Asklepieion at ancient Messene, Fukuoka: Kyushu University Press, 2013. Yangaki, A., A byzantine ring from ancient Messene bearing the inscription “Κ(ΥΡΙ)Ε <Β>ΟΗΘΗ ΑΝΑ” – A contribution to a group of rings with the same inscription, in: Sioumpara, E. and Psaroudakes, K. (eds.), Θεμέλιον: 24 μελέτες για τον Δάσκαλο Πέτρο Θέμελη από τους μαθητές και τους συνεργάτες του, Athens 2013, 281-303. Bardani, V., Οι δημοσιεύσεις των επιγραφών της Μεσσήνης. Βιβλιογραφικά λήμματα, Athens 2013. Pikoulas, G.A., Kαθώς ἐστι ἁμῖν ἁ χώρα. Η βόρεια μεθόριoς Mεσσηνίας και Aρκαδίας, with an addendum by V.N. Bardani on the inscription, Horos 22-25 (2010-2013), 261-287. Psaroudakes, K., Πλακίδια με παράσταση συμπoσίoυ και ηρωική λατρεία στη Mεσσήνη της ύστερης κλασικής περιόδoυ, in: Sioumpara, E. and Psaroudakes, K. (eds.), Θεμελιoν. 24 μελέτες για τoν Δάσκαλo Πέτρo Θέμελη από τoυς μαθητές και τoυς συνεργάτες τoυ, Athens 2013, 447-463.

2014 Iwata, C. and Ito, J., Description and tentative reconstruction of the roman cavea of the theater in ancient Messene [in Japanese], Journal of Architecture and Planning (Transactions of AIJ) 79(697) (2014), 827–836 Müth, S., The Historical Context of the City Wall of Messene, Proceeding of the Danish Institute at Athens 7 (2014), 106-122. Roy, J., Emplekton Technique in Fortification at Ithome/Messene, Megalopolis and Mantinea: the work of Theban military engineers?, Proceeding of the Danish Institute at Athens 7 (2014), 123-131. Themelis, P., Αρχαία Μεσσήνη, Athens 20142. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2014), 89-101. Yangaki, A., Late Roman Pottery from Funerary Monument 18 and the adjacent monuments of the Arcadian Gate (Ancient Messene, Peloponnese), in: Natalia Poulou-Papadimitriou, Eleni Nodarou, and Vassilis Kilikoglou (eds.), LRCW 4 - Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranea: Archaeology and archaeometry, The Mediterranean: a market without frontiers, v. 1, Oxford 2014, 769–776.

2015 Habicht, C., Die in Messene verwendete Ära, in: Matthaiou, A.P. and Papazarkadas, N. (eds.), Aξoν. studies in honor of Ronald S. Stroud, Athens 2015, v. 2, 515-519. Kalaitzi, M., Messene. A statue for Mnasareta, in: Drakopoulou, E. and Dimitropoulos, D. (eds.), Sailing in the Ionian with History at the helm, Athens 2015, 71-83. Spathi, M. G., Votive terracottas in sanctuaries of ancient Messene. Recent finds and cult practices, in: Muller, A., Laflı, E., and Huysecom-Haxhi, S., Figurines de terre cuite en Méditerranée grecque et romaine, 2. Iconographie et contextes, Villeneuve d'Ascq 2015, 437-448. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2015), 109-123. Themelis, P., with a contribution by Sidiropoulos, Kl., The Theatre at Messene: Building Phases and Masons’ Marks, in: Frederiksen, R., Gebhard, E.R., and Sokolicek, A. (eds.), The Architecture of the Ancient Greek Theatre. Acts of an International Conference at the Danish Institute at Athens 27-30 January 2012, Athens 2015, 203-231. Themelis, P., Découvrir Messène, une puissante cite antique, Archéologia no. 536 (October 2015), 50-57.

2016 Brown, A., Messene (city and region), in: Bagnall, R. et al. (eds.) The Encyclopedia of Ancient History, Malden, MA 2016. Ciliberto, F., Ein eigentümlicher Sarkophag in Messene, in: Koch, G., Kirchhainer, K., and Koch, H. (eds.), Akten des Symposiums "Römische Sarkophage", Marburg, 2.- 8. Juli 2006, Marburg 2016, 133-136. Coulton, J. J., Statue bases in altar form. An example from Messene, in: Zampas, K., Lamprinoudakes, V., Semantone-Bournia, E. et al. (eds.), Aρχιτέκτων. Tιμητικoς τoμoς για τoν Kαθηγητη Mανόλη Koρρέ. Honorary volume for Professor Manolis Korres, Athens 2016, 323-330. Delli, D., Ιστορία και διάλεκτος: η περίπτωση της ελληνιστικής και ρωμαϊκής Μεσσήνης, Μελέτες για την ελληνική γλώσσα 36 (2016), 77-94. Giese, J. and Müth, S., Messene (three entries), in: Müth, S., Schneider, P.I., Schnelle, M. et al. (eds.), Ancient fortifications. A compendium of theory and practice, Oxford 2016, 278-285, 355-358 and 372-377.

Melfi, M., Damophon of Messene in the Ionian coast of Greece. Making, re-making, and updating cult statues in the second century B.C., in: Melfi, M. and Bobou, O. (eds.), Hellenistic sanctuaries between Greece and Rome, Oxford 2016, 82-105. Perrot, S., The apotropaic function of music inside the sanctuaries of Asklepios. Ritual soundscape and votive offerings, Greek and Roman musical studies 4 (2016) 209-230. Sassù, A., Through impurity. A few remarks on the role of the dog in purification rituals of the Greek world, in: Johnston, P.A., Mastrocinque, A., and Papaioannou, S. (eds.), Animals in Greek and Roman religion and myth. Proceedings of the Symposium Grumentinum Grumento Nova (Potenza) 5-7 June 2013, Cambridge 2016, 393-417. Themelis, P., Ανασκαφή Μεσσήνης, ΠAE (2016), 101-108. Themelis, P., Ο Παυσανίας και τα ταξίδια στην αρχαιότητα, in: in: Zampas, K., Lamprinoudakes, V., Semantone-Bournia, E. et al. (eds.), Aρχιτέκτων. Tιμητικoς τoμoς για τoν Kαθηγητη Mανόλη Koρρέ. Honorary volume for Professor Manolis Korres, Athens 2016, 637-644. Themelis, P., Messene. From the Hellenistic to the Roman City, in: Giannopoulou, M. and Kalline, Chr. (eds.), Ιχάδην: τιμητικός τόμος για τη Στέλλα Δρούγου, τ. 2, Athens 2016, 540-556. Moret, P., and Zambon, Α., Les premiers voyageurs à Messène : de Cyriaque d’Ancône à l’expédition de Morée, Revue archéologique 61/1 (2016), 3-60. Yoshitake, R., The Movable Stage in Hellenistic Greek Theatres. New Documentation from Messene and Comparisons with Sparta and Megalopolis, AA 2016, 119-133.

2017 Baldassarra, D., Gli Aristomenai dell’antica Messene, in: A.D. Rizakis, F. Camia και S. Zoumbaki, Social Dynamics under Roman Rule: Mobility and Status Change in the Provinces of Achaia and Macedonia, Athens 2017, 195-209. Bardani, V., «Επιγραφικές μαρτυρίες για λατρείες στη Μεσσήνη», in: Themelis, P., Spathi, Μ., and Psaroudakis Κ. (επιμ.), Ιερά και λατρείες της «αρχαίας Μεσσήνης» από τα προκλασικά χρόνια έως και τη βυζαντινή εποχή, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου 24-25 Οκτώβρη 2014, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Athens 2017, 193-216. Dickenson, Chr., «Public Statues as a Strategy of Remembering in Early Imperial Messene», in: Tamara Dijkstra, Inger Kuin, Muriel Moser, και David Weidgenannt

(επιμ.), Strategies of Remembering in Greece under Rome (100 BC - 100 AD). Publications of the Netherlands Institute in Athens VI, Leiden 2017, 125-142. Doyen, C., De la drachme au denier. Retour sur l' oκτωβoλoς εισφορά de Messène, in: Apostolou, E., and Doyen, C. (eds.), To νόμισμα στην Πελοπόννησο. Noμισματoκoπεία, εικονογραφία, κυκλοφορία, ιστορία. Από την αρχαιότητα έως και τη νεότερη εποχή. Πρακτικά συνεδρίου της ΣT' επιστημονικής συνάντησης αφιερωμένης στη μνήμη του Tony Hackens, Aργoς, 26-29 Μαΐου 2011, 1. Αρχαίοι χρόνοι. Coins in the Peloponnese, 1. Ancient times. La monnaie dans le Péloponnèse, 1. Antiquité, Athens 2017, 425-443. Eck, W., Ein Zeichen von senatorischer Identität. Statuenehrungen für Kaiser mit lateinischen Inschriften aus Messene, ZPE 202 (2017) 255-262. Fouquet, J., Heroes of their times. Intra-mural burials in the urban memorial landscapes of the Roman Peloponnese, in: Dijkstra, T.M., Kuin, I.N.I., and Moser, M. (eds.), Strategies of remembering in Greece under Rome (100 B.C. - 100 A.D.), Leiden 2017, 111-124. Makri, A., Παρατηρήσεις περί της Αχαικής̈ και της Ακτιακής χρονολόγησης στην αρχαία Μεσσήνη, in: Themelis, P., Spathi, Μ., and Psaroudakis Κ. (eds.), Ιερά και λατρείες της «αρχαίας Μεσσήνης» από τα προκλασικά χρόνια έως και τη βυζαντινή εποχή, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου 24-25 Οκτώβρη 2014, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Athens 2017, 217-234. Palagia, O., Votive reliefs with snakes from Messene, in: Themelis, P., Spathi, Μ., and Psaroudakis Κ. (eds.), Ιερά και λατρείες της «αρχαίας Μεσσήνης» από τα προκλασικά χρόνια έως και τη βυζαντινή εποχή, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου 24-25 Οκτώβρη 2014, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Athens 2017, 131-144. Papafotiou, M. et al., Design proposal to increase functionality and aesthetics of archaeological sites: the case study of Ancient Messene, Greece, Acta Horticulturae (1189) (2017), 103–108. Psaroudakis, K., Τα «ιερά απόβλητα» και η διαχείρισή τους στη Μεσσήνη των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, in: Themelis, P., Spathi, Μ., and Psaroudakis Κ. (επιμ.), Ιερά και λατρείες της «αρχαίας Μεσσήνης» από τα προκλασικά χρόνια έως και τη βυζαντινή εποχή, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου 24-25 Οκτώβρη 2014, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Athens 2017, 145- 168. Salapata, G., Heroic plaques at Messene and Laconia, in: Themelis, P., Spathi, Μ., and Psaroudakis Κ. (επιμ.), Ιερά και λατρείες της «αρχαίας Μεσσήνης» από τα προκλασικά χρόνια έως και τη βυζαντινή εποχή, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου

24-25 Οκτώβρη 2014, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Athens 2017, 117-130. Spathi, M., Τα αναθήματα σε ιερά της αρχαίας Μεσσήνης ως ένδειξη λατρευτικής ταυτότητας: η περίπτωση του ιερού της Ειλειθυίας και των Κουρητών, in: Themelis, P., Spathi, Μ., and Psaroudakis Κ. (επιμ.), Ιερά και λατρείες της «αρχαίας Μεσσήνης» από τα προκλασικά χρόνια έως και τη βυζαντινή εποχή, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου 24-25 Οκτώβρη 2014, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Athens 2017, 55-92. Themelis, P., Μεσσηνιακή οικονομία και κοινωνία κατά την αρχαιότητα, in: Iglezou, V. (ed.), Ιστορική μνήμη και οικονομική ανάπτυξη: Α΄ Διεθνές Συνέδριο, Athens και Κορώνη, 2-5 Ιουλίου 2009, Athens 2017, 103-114. Themelis, P., Περσέας και Μέδουσα, in: Themelis, P., Spathi, Μ., and Psaroudakis Κ. (eds.), Ιερά και λατρείες της «αρχαίας Μεσσήνης» από τα προκλασικά χρόνια έως και τη βυζαντινή εποχή, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου 24-25 Οκτώβρη 2014, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Athens 2017, 179-192. Themelis, P., Αρχαία Μεσσήνη: Από την ελληνιστική στη ρωμαϊκή και βυζαντινή πόλη, Θέματα Αρχαιολογίας 1.1 (2017), 6-21. Themelis, P., Spathi, Μ., and Psaroudakis Κ. (επιμ.), Ιερά και λατρείες της «αρχαίας Μεσσήνης» από τα προκλασικά χρόνια έως και τη βυζαντινή εποχή, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου 24-25 Οκτώβρη 2014, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Athens 2017, 267-287. Tsivikis, N., Οι τελευταίοι Εθνικοί στη Μεσσήνη του 4ου αι. μ.Χ., in: Μαρία Σπαθή και Κυριάκος Ψαρουδάκης (επιμ.), Ιερά και λατρείες της «αρχαίας Μεσσήνης» από τα προκλασικά χρόνια έως και τη βυζαντινή εποχή, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου 24-25 Οκτώβρη 2014, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Athens 2017. Tsivikis, N., Στοιχεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και οικοδομικές πρακτικές στην βασιλική του Θεάτρου της Μεσσήνης, in: 37ο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, ΧΑΕ -Περιλήψεις, Athens 2017, 124-125. Wannagat, D., and Linnemann, J., Ein Versammlungsgebäude im Heiligtum der Artemis Limnatis von Messene, in: Themelis, P., Spathi, Μ., and Psaroudakis Κ. (επιμ.), Ιερά και λατρείες της «αρχαίας Μεσσήνης» από τα προκλασικά χρόνια έως και τη βυζαντινή εποχή, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου 24-25 Οκτώβρη 2014, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Athens 2017, 29-54. Yangaki, A., Αντικείμενα μικροτεχνίας από τη Βυζαντινή Μεσσήνη: παραδείγματα ευλάβειας και χριστιανικής πίστης, in: Themelis, P., Spathi, Μ., and

Psaroudakis Κ. (επιμ.), Ιερά και λατρείες της «αρχαίας Μεσσήνης» από τα προκλασικά χρόνια έως και τη βυζαντινή εποχή, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου 24-25 Οκτώβρη 2014, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Athens 2017, 235-268. Zosi, E., Ανιχνεύοντας τη λατρεία του Ηρακλή στην αρχαία Μεσσήνη, in: Themelis, P., Spathi, Μ., and Psaroudakis Κ. (επιμ.), Ιερά και λατρείες της «αρχαίας Μεσσήνης» από τα προκλασικά χρόνια έως και τη βυζαντινή εποχή, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου 24-25 Οκτώβρη 2014, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Athens 2017, 169-178.

2018 Dickenson, Ch., Public spaces and urban networks in the Roman Empire: Messene in the Peloponnese as an example of an approach, in: Raja, R. and Sindbæk, S. M. (eds.), Urban network evolutions: towards a high-definition archaeology, Aarhus 2018, 65–71. Dunn, Ch., Messene besieged: a note on two (?) engagements in the Peloponnese, Acta Classica: Proceedings of the Classical Association of South Africa 61 (2018), 190-200. Fröhlich, P., Les tombeaux de la ville de Messène et les grandes familles de la cité à l'époque hellénistique, in: Pébarthe, C. and Devillers, O. (eds.), Histoire de familles dans le monde grec ancien et dans la Rome antique, Bordeaux 2018, 215-240. Hawes, Gr., Pausanias’ Messenian Itinerary and the Journeys of the Past, in: Ferella, Ch. and Breytenbach, C. (eds.), Paths of Knowledge, Berlin Studies of the Ancient World 60, Berlin 2018, 151-175. Magnisali, M., To στάδιo και oι στoές τoυ Γυμνασίoυ της αρχαίας Mεσσήνης. Η αρχιτεκτoνική διαμόρφωση και η αναστήλωση, in: Korres, M., Mamaloukos, S., Zampas, K., and Malouhou-Toufano, F. (eds.), Ήρως Κτίστης: μνήμη Χαράλαμπου Μπούρα, v. 2, Athens 2018, 45–56. Papakonstantinou, Z., Athletics, Memory, and Community in Hellenistic and Roman Messene, BICS 61.1 (2018), 64-78. Psaroudakis, K., Fire sacrifices and enagismoi at the Sanctuary of the Hero in Ancient Messene, in: Zymi, E., Karapangiotou, A.-B., and Xanthopoulou, M. (eds.), Το αρχαιολογικό έργο στην Πελοπόννησο (ΑΕΠΕΛ1), Kalamata 2018, 483-490. Themelis, P., Messene. Das frühe Asklepieion, in: H. Frielinghaus and Th. Schattner (eds.), ad summum templum architecturae - Forschungen zur antiken Architektur im Spannungsfeld der Fragestellungen und Methoden, Bibliopolis/Möhnesee 2018, 139-146.

Themelis, P., Η παλαίστρα της αρχαίας Μεσσήνης, Θέματα Αρχαιολογίας 2.1 (2018), 6-17. Themelis, P., Το Ταφικό Μνημείο Κ3 στο Γυμνάσιο της αρχαίας Μεσσήνης, Θέματα Αρχαιολογίας 2.2 (2018), 188-203. Themelis, P., Η Μεσσήνη της ρωμαιοκρατίας και η ανακύκλωση του παρελθόντος, in: V. Di Napoli, F. Camia, V. Evangelidis, D. Grigoropoulos, D. Rogers, and St. Vlizos (eds.), What’s New in Roman Greece? Recent Work on the Greek Mainland and the Islands in the Roman Period, Athens 2018, 419–436. Trabucco della Torretta, M., New water from old spouts. The case of the Arsinoe fountain of Messene, in: Aristodemou, G.A.; Tassios, T.P. (eds.), Great waterworks in Roman Greece. Aqueducts and monumental fountain structures. Function in context, Oxford 2018, 235-245. Tsilogianni, P., Αμφορείς από την αρχαία Μεσσήνη: η τοπική παραγωγή, in: , in: Zymi, E., Karapangiotou, A.-B., and Xanthopoulou, M. (eds.), Το αρχαιολογικό έργο στην Πελοπόννησο (ΑΕΠΕΛ1), Kalamata 2018, 491-500. Tsivikis, N., Architectural planning and building practices at the basilica of the theater in Messene, ΔΧΑΕ 39 (2018), 111-124. Tsivikis, N., Πρώτες παρατηρήσεις σε κτήριο με χριστιανική χρήση στη Μεσσήνη του 4ου αι. μ.Χ., in: 38ο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, ΧΑΕ-Περιλήψεις, Athens 2018, 112-113. Vasileiadou, M., Οστέινα και ελεφαντοστέινα αντικείμενα από την Αρχαία Μεσσήνη. Μια πρώτη παρουσίαση, in: Zymi, E., Karapangiotou, A.-B., and Xanthopoulou, M. (eds.), Το αρχαιολογικό έργο στην Πελοπόννησο (ΑΕΠΕΛ1), Kalamata 2018, 501-510.

2019 Jones, C., Messene in the last years of Augustus, Chiron 49 (2019), 23–44. Themelis, P., A Macedonian Horseman – the Relief Louvre, inv. no. ΜΑ 858 from Messene, in: Goethe, H. R. and Leventi, I., Excellence: Studies in Honor of Olga Palagia, Rahden 2019, 169-178. Themelis, P., Το Πρόπυλο του Γυμνασίου της αρχαίας Μεσσήνης, Θέματα Αρχαιολογίας 3.1 (2019), 40-51. Themelis, P., The Sculpture of Messene, in: O. Palagia (ed.), Handbook of Greek Sculpture, Berlin/Boston 2019, 536-576. Yoshitake, R., Building phases of the Theater at Ancient Messene, Journal of Architecture and Planning (Transactions of Architectural Institute of Japan) 84 (2019), 1259-1269.

2020 Spathi, M., The Terracottas from the Sanctuary of Artemis Limnatis at Messene, Les Carnets de l’ACoSt [Online] 20 (2020), https://doi.org/10.4000/acost.2354 Tsivikis, N., Messene and the changing urban life and material culture of an Early Byzantine city in the western Peloponnese (4th-7th c.), in: Beate Böhlendorf- Arslan et alii (eds.), Transformationen von Stadt und Land in byzantinischer Zeit, Byzanz zwischen Orient und Okzident series, Mainz (in print).