PRIS 40c

Rhif 307

Mawrth Y TINCER 2008 PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, MELINDWR, TIRYMYNACH, TREFEURIG A’R BORTH ENILLWYR O FRI!

Danielle Pryce, Trefeurig a’r Borth actores Anwen Hughes, Gwarcwm Hen, Capel orau dan 16 oed Cystadleuaeth Hanner Madog, actores orau dan 26 oed Awr o adloniant Clybiau Ffermwyr Ifanc Cystadleuaeth Hanner Awr o Adloniant Ceredigion Clybiau Ffermwyr Ifanc Ceredigion

Enillydd Gwobr Elusen Cancr

Dafydd Siôn Rees yn ennill Cadair Eisteddfod Ysgol Rhydypennau. Llongyfarchiadau iddo hefyd ar ennill yr unawd pres Blwyddyn 6 ac iau yn Eisteddfod Rhanbarth yr Urdd – pob hwyl ym Mae Penrhyn!

Llongyfarchiadau i Lucy Thomson, Llannerch, Maesyrefail, Penrhyn-coch, enillodd wobr Seren Fach gan Cancer Research UK ar ôl iddi gael ei henwebu am ei hymdrechion i godi arian i’r elusen ac am ei dewrder yn gorchfygu cancr. Yn 2004 darganfuwyd fod y cyflwr sarcoma Ewing ar Lucy a chafodd fisoedd o driniaethau llawfeddygol a cemotherapi pan fu rhaid iddi deithio i lawr i ysbyty yng Nghaerdydd yn rheolaidd am flwyddyn hyd at Hydref 2005. Collodd ei gwallt ac nid oedd yn cael cyffwrdd anifeiliad – roedd hyn yn anodd iawn iddi gan ei bod yn hoff o anifeiliaid. Yn Chwefror 2005 cafodd dynnu asen a hanner mewn llawdriniaeth fawr. Roedd Lucy a’i theulu yn westeion arbennig yn Relay For Life Ieuenctid 24 awr a gynhaliwyd yng Nghanolfan Chwaraeon y Brifysgol ddechrau Mawrth. Yn y llun gwelir Lucy gyda’i chath Llew.  Y TINCER MAWRTH 2008 Y TINCER - un o bapurau bro Ceredigion | Sefydlwyd Medi 1977 ISSN 0963-925X | Rhif 307 | Mawrth 2008

SWYDDOGION DYDDIADUR Y TINCER GOLYGYDD - Ceris Gruffudd Y DYDDIAD OLAF Y BYDD GOHEBWYR LLEOL YN DERBYN DEUNYDD AR GYFER Y RHIFYN NESAF FYDD EBRILL Rhos Helyg, 23 Maesyrefail Penrhyn-coch % 828017 3 ac EBRILL 4 I’R GOLYGYDD. DYDDIAD CYHOEDDI EBRILL 17 ) [email protected] MAWRTH 20 Nos Iau Eisteddfod EBRILL 5 Dydd Sadwrn Sêl cist car Ceredigion 2010 Cynhelir Cyfarfod STORI FLAEN - Alun Jones papurau bro Ceredigion yng Ngwesty Neuadd Rhydypennau Am le i gar Cyhoeddus yn y Druid, Goginan am Gwyddfor % 828465 Llanina, Llanarth am 7.00 pm ffoniwch 828032 neu 828772 7.30 pm Croeso Cynnes

TEIPYDD - Iona Bailey MAWRTH 22 Dydd Sadwrn Sêl cist EBRILL 9 Nos Fercher Theatr Bara EBRILL 16 Dydd Mercher Ffilm awr car Neuadd Rhydypennau Am le i Caws yn cyflwyno ‘Y gobaith a’r ginio - Tir Nan n-Og (1949 John CYSODYDD - % 832980 gar ffoniwch 828032 neu 828772 angor’ gan Dylan Wyn Rees yng Roberts Williams a Geoff Charles) Nghanolfan y Celfyddydau am 7.30 Drwm LLGC am 1.15 Mynediad am MAWRTH 22 Dydd Sadwrn Gweithdy’r EBRILL 9 Nos Fercher ddim trwy docyn Ffôn 632548 CADEIRYDD - Mrs Llinos Dafis, Cedrwydd, Pasg yn Neuadd yr Eglwys, Eglwys Sant Pwyllgor Apel Etholaeth Melindwr Llandre % 828262 Ioan, Penrhyn-coch rhwng 10.00 a 12.00 Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd, EBRILL 18 Nos Wener Noson Goffi dosbarth gwnïo Llandre, yn Ysgoldy IS-GADEIRYDD - Elin Hefin, Ynyswen, Stryd Fawr, Y Borth % 871334 Bethlehem am 7.00 Cyfeillion y Tincer YSGRIFENNYDD - Anwen Pierce Dyma fanylion enillwyr Cyfeillion Y Tincer mis Chwefror 2008 EBRILL 18-19 Nos Wener a dydd 46 Bryncastell, Bow Street % 828337 Sadwrn Eisteddfod Gadeiriol £15(Rhif 126) Gweneira Marshall, 1 Bro Gerddan, Penrhyn-coch TRYSORYDD - David England Penrhyn-coch. Pantyglyn, Llandre % 828693 £10 (Rhif 123) Gwen Morgan, Y Bungalow, Cwmrheidol. EBRILL 19 Dydd Sadwrn Sêl cist car £5 (Rhif 99) Lynwen Jenkins, Y Garaj, Penrhyn-coch. Neuadd Rhydypennau Am le i gar LLUNIAU - Peter Henley ffoniwch 828032 neu 828772 Dôleglur, Bow Street % 828173 Cysylltwch â’r Trefnydd, Bryn Roberts, 4 Brynmeillion, Bow Street, os am fod yn aelod. TASG Y TINCER Anwen Pierce

Nid yw’r Pwyllgor o angen-rheidrwydd yn cytuno ag unrhyw Y Tincer drwy’r post GOHEBYDDION LLEOL farn a fynegir yn y papur hwn. Pris 10 rhifyn - £9 (£17 i wlad y tu allan i Ewrop).Cysylltwch Cyhoeddir Y Tincer yn fisol o Fedi i Fehefin gan Bwyllgor Y â Haydn Foulkes, 7 Maesyrefail, Penrhyn-coch, Aberystwyth, ABER-FFRWD A CHWMRHEIDOL Tincer. Argreffir gan Y Lolfa, Tal-y-bont. Ceredigion, SY23 3HE. 01970 828 889 Mrs Beti Daniel, Glyn Rheidol % 880 691 Deunydd i’w gynnwys BOW STREET Mrs Siân Evans, 43 Maes Afallen % 828133 Dylid cyfeirio unrhyw newyddion i’ch gohebydd lleol neu i’r Y Tincer ar dâp Golygydd, ac unrhyw lythyrau neu ddatganiad i’r wasg i’r Mrs Mair Lewis, 40 Maes Ceiro % 828 102 Cofiwch fod modd cael Y Tincer ar gaset ar gyfer y rhai sydd Golygydd. Anwen Pierce, 46 Bryncastell % 828 337 â’r golwg yn pallu. Mae pymtheg eisoes yn manteisio ar y CAPEL BANGOR/PEN-LLWYN Telerau hysbysebu y rhifyn cynnig. Os hoffech chi dderbyn copi o’r tâp, cysylltwch â Mrs Mrs Aeronwy Lewis, Rheidol Banc Tudalen gyfan £70 Vera Lloyd, 7 Maes Ceiro, Bow Street % 828555. Blaengeuffordd % 880 645 Hanner tudalen £50 CAPEL MADOG, CEFN-LLWYD A CAPEL DEWI Chwarter tudalen £25 Camera’r Tincer Dai Evans, Fferm Fronfraith, Comins-coch, Cofiwch am gamera digidol y Tincer – mae ar gael i unrhyw % 623660 Hysbyseb fach £6 y rhifyn (£30 am flwyddyn) un yn yr ardal fydd am ei fenthyg i dynnu llun ar gyfer y Alwen Griffiths, Lluest Fach% 880335 Cysylltwch â’r trysorydd. papur o gyngerdd, cinio neu ddigwyddiad a gynhelir o fewn Elwyna Davies, Tyncwm % 880275 ein dalgylch. Fe’i cedwir gan Mrs Mair Lewis, 40 DÔL-Y-BONT Maes Ceiro, Bow Street (% 828102). Os byddwch am Mrs Llinos Evans, Dôlwerdd % 871 615 gael llun eich noson goffi yn Y Tincer defnyddiwch y DOLAU camera. Mrs Margaret Rees, Seintwar % 828 309 GOGINAN Mrs Bethan Bebb, Penpistyll, Cwmbrwyno % 880 228 M & D PLUMBERS

LLANDRE Gwaith plymer & gwresogi % Mrs Mair England Pantyglyn, Llandre 828693 Prisiau Cymharol; LLANGORWEN/ CLARACH Gostyngiad i Mrs Jane James, Gilwern % 820695 Bensiynwyr; PENRHYN-COCH Yswiriant llawn; Mairwen Jones, 7 Tan-y-berth % 820642 Cysylltwch â ni yn gyntaf ar TREFEURIG Mrs Edwina Davies, Darren Villa 01974 282624 Pen-bont Rhydybeddau % 828 296 07773978352 Y TINCER MAWRTH 2008 

Rihyrsals Cymanfa Ganu ffilm - gan roi profiad unigryw i’r ar gyfer achlysur arbennig gellwch Gogledd Ceredigion gynulleidfa. Rydym yn falch iawn nodi beth yw’r achlysur –e.e. Pen fod Canolfan Ymwelwyr Bwlch blwydd, ymddeoliad, pen blwydd Nos Fercher 2 Ebrill, Seion, Nant-Yr-Arian wedi ein croesawu, priodas, genedigaeth neu fedydd Aberystwyth ac rydym yn edrych ymlaen am neu gall fod yn englyn syml i Nos Fercher 9 Ebrill, Bethel, brofiad bythgofiadwy!” berson. Tal-y-bont Canolfan Ymwelwyr Bwlch Nos Fercher 16 Ebrill, Bethel, Nant-yr-Arian Os ydych am ddefnyddio’r Aberystwyth Tocynnau £4.50 ar y drws. gwasanaeth gellwch yrru eich Nos Fercher 23 Ebrill, Horeb, Drysau yn agor am 19.30. manylion (Enw, cyfeiriad/ ar Penrhyn-coch Tystysgrif 15. gyfer pwy mae’r englyn/ nodi a Nos Fercher 30 Ebrill, Y Garn, yw ar gyfer digwyddiad erbennig Bow Street Y Gyngres Geltaidd ac unrhyw wybodaeth arall allai Nos Fercher 7 Mai, Y Morfa, fod o gymorth i’r englynwr – e.e. Aberystwyth Mae swyddogion Cangen Cymru enwau teulu, ffrindiau, llefydd i Bydd pob rihyrsal yn dechrau am yn prysur baratoi ar gyfer y Meinir Ebbsworth, Brynamlwg, 7. o`r gloch. gynhadledd flynyddol a gynhelir Llanwnnen, Llanbedr Pont Steffan. yng Nghymru eleni, ym Mhen Ceredigion SA48 7LT Meinir.b@ A ydych chi’n ddigon Bryn ar gampws y Brifysgol, btopenworld.com gan wneud y dewr? rhwng 29ain a 31ain Gorffennaf. siec allan i Urdd Gobaith Cymru Eisteddfod Genedlaethol Sir Mae ‘Pictiwrs Paridiso’, ‘Yr amgylchedd naturiol – at Ceredigion 2010. cymdeithas ffilm leol am herio ddyfodol cynaliadwy Celtaidd?’ pobl leol i ymuno â hwy yng yw’r thema a bydd chwe darlith nghoedwig Bwlch Nant-yr-Arian, i gyd ar y pwnc hwn yn ystod y ger Goginan, ar gyfer dangosiad gynhadledd. Traddodir darlith arbennig o’r ffilm arswyd – ‘The Cangen Cymru gan Peter Davies DOLAU Blair Witch Project’ ar y 16eg o OBE, y Comisiynydd Datblygu Ebrill am 19.30. Mae’r gymdeithas Cynaliadwy dros Gymru. Croeso ffilm yn hyd yn oed annog y rhai sydd ddigon dewr, i ymuno â hwy Cyhoeddir rhagor o fanylion Croeso cynnes iawn i Carys Davies am dro drwy’r goedwig wedi’r cyn hir, yn cynnwys dyddiadau sydd wedi symud o Rydychen i ffilm ddiweddu. cyngherddau arbennig ym Morlan Glyndwr. Bu Carys a’i diweddar ãr Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf a fydd yn rhoi blas ar ganu a Rees yn byw yn Aberystwyth am mae ‘Pictiwrs Paridiso’ wedi cherddoriaeth hen a newydd y rai blynyddoedd pan oedd Rees yn dangos nifer o ffilmiau mewn Celtiaid. Athro Hanes yn y Brifysgol ac yno lleoliadau lloerig lleol- megis y cafodd y plant - Manon a Prys eu ‘Vertigo’ ar ben Craig Glais, ‘Jaws’ DG haddysg. Mae’r ddau bellach yng yn y bandstand a’r ‘Maltese Nghaerdydd a Prys a’i wraig wedi Falcon’ yn Amgueddfa Ceredigion. Englyn personol am £25! cael merch fach, yn ddiweddar, Ond a fydd pobl yn ddigon dewr Mared. i ymuno â ‘Pictiwrs’ yn y goedwig Mae Pwyllgor Llên Eisteddfod ger Goginan? yr Urdd Ceredigion 2010 gyda Wyres Mae’r ffilm yn dilyn hanes chynllun i godi arian trwy gael tri myfyriwr ffilm wrth iddynt englyn comisiwn personol gan un Llongyfarchiadau mawr i Dwysli ymgeisio darganfod traidd o’r beirdd canlynol: Peleg-Williams, Carreg Cennen, ar chwedl am wrach leol sydd yn ddod yn nain unwaith eto codi bwganod yn y goedwig. Yn Dic Jones – ganwyd merch fach i Sioned ac ôl Rhodri ap Dyfrig, trefnydd Tudur Dylan Jones Osian - Lleucu Tryfan, chwaer i ‘Pictiwrs’: “Mi oedden ni eisiau Gwenallt Llwyd Ifan Gwion Elidir a Meilir Aran. Mae dangos ffilm arswyd a doedd yr Ceri Wyn Jones pawb yn hapus iawn. un lle yn well na’r goedwig er Emyr Davies mwyn rhoi ias lawr cefnau pobl, Eurig Salisbury Babi arall... a does yr un ffilm yn well i’w Huw Meirion Edwards dangos yn y goedwig na’r ‘Blair Iwan Rhys Llongyfarchiadau i Jane a Mike Witch Project’. Pwrpas ‘Pictiwrs Hywel Griffiths Leggett ar ddod yn fam-gu a thad- Paridiso’ ydi dangos ffilmiau Gareth James cu am y tro cyntaf. Ganwyd merch mewn llefydd anghyffredin byddai fach i Ruth a David - Gwenan Mair yn ychwanegu at awyrgylch y Os ydych am i’r englyn fod yn un ac mae pawb wrth eu bodd.

Am bob math o waith garddio ffoniwch Robert ar (01970) 820924  Y TINCER MAWRTH 2008

Y BORTH Salwch y ddaear, yn filltir o dan afon Gwendraeth, lle collodd ei ginio Pob dymuniad da i Aileen Smith, fwy nag unwaith i’r llygod a oedd 1 Beach Cottage am wellhad llwyr yn byw yn y tywyllwch gwlyb. ar ôl llawdriniaeth lem yn Ysbyty Dihangodd Islwyn o’r pwll yn Bron-glais yn ddiweddar. Mae 19 oed pan ddysgodd sut i yrru Aileen yn gweithio yn Adran lori, ac ar ôl rhai blynyddoedd o Fotaneg Prifysgol Aberystwyth, yrru’r loris glo, fe’i dyrchafwyd i yn aelod o Glwb Golff y Borth ac swydd yn offis y pwll. Allan o’r Ynys-las, ac yn ffrind driw i nifer pump o fechgyn a gychwynnodd yn y pentref. yn y pwll ar yr un pryd, fe yw’r unig un sydd ar ôl. Cymdeithas Gymraeg Y Borth a’r Cylch Diolchwyd i’r ddau siaradwr gan y Parchg. Elwyn Pryse. Rhwng Dwy Afon Cinio Gãyl Ddewi Roedd Festri Capel Y Gerlan yn llawn i’r ymylon, nos Fercher, 13 Cynhaliwyd Cinio Gãyl Ddewi’r Chwefror, pan ddaeth aelodau Cwm Gwendraeth, o dan y Amddiffynfeydd Môr Gymdeithas Gymraeg yng o’r Gymdeithas Gymraeg teitl, “Rhwng Dwy Afon”. Ngwesty’r Marine, Aberystwyth, at ei gilydd yng nghyfarfod Fe ddangosodd y ffilm i’r Denwyd cynulleidfa fawr i nos Wener, 29 Chwefror. swyddogol olaf tymor 2007-8. Y Gymdeithas. Dyna gofnod Neuadd Gymunedol Y Borth Croesawyd aelodau a ffrindiau Cadeirydd oedd Y Parchg Elwyn pwysig ydyw o ffordd o fyw nos Iau, 28 Chwefror, pan gan y Parchg Elwyn Pryse, a Pryse. sy’n prysur ddiflannu. Erbyn gynhaliwyd cyfarfod, o fanteisiodd ar y cyfle i ddiolch heddiw, mae Cwm Gwendraeth dan nawdd Antur Teifi a’r yn arbennig i Mrs Nansi Hayes, Etholwyd Gwynfryn Evans yn yn gyfarwydd i ni yng Nghymru grãp gweithredu, “Cynnal sydd wedi bod yn asgwrn cefn y gadeirydd y Gymdeithas ar gyfer fel lleoliad y rhaglen deledu, Ceredigion”, i dderbyn Gymdeithas ers ei chychwyniad, 2008-9. “Pobol Y Cwm”, ond ym 1989 cyflwyniad am y cynlluniau i gyda’i gwaith dyfal, cydwybodol yr oedd y Cwm ar groesffordd amddiffyn Y Borth ac arfordir fel Ysgrifennydd. Siaradwr y noson oedd Y yn ei hanes. Haearn a glo Bae Ceredigion rhag llifogydd Parchg Wyn Morris a gyflwynodd oedd sail ffyniant y Cwm, sy’n ac erydiad. Y Cadeirydd oedd A’r cinio yn dechrau cyrraedd raglen hynod o ddiddorol. Ym ymestyn am ryw 12 milltir o hyd y Cynghorydd Ray Quant. y byrddau, gofynnwyd bendith 1989, ac yntau’n gweithio i rhwng afonydd Gwendraeth ar y bwyd gan y Parchg W.J. Adran Addysg Sir Dyfed, fe Fawr a Gwendraeth Fach. Ym Siaradodd Mike Bailey o Edwards. gynhyrchodd, ar y cyd a’i 1766, torrwyd y gamlas gyntaf Gyngor Cefn Gwlad Cymru gydweithiwr Mike Dyson, yng Nghymru ar hyd cwrs y am bwysigrwydd Cors Fochno Hedd Bleddyn o Lanbryn-mair ffilm am Hanes a Diwydiant Wendraeth Fach er mwyn cludo (sydd yr enghraifft orau o oedd y gãr gwadd, yn ddyn glo i lawr i Borth Tywyn, oedd gyforgors aberol ym Mhrydain) sydd yn adnabyddus, yn ei fro, wedi cymryd lle Cydweli fel ac am yr angen i ddal y fantol fel saer maen a Chyngorydd y Sir porthladd glo. Bywyd caled rhwng gwarchodaeth natur hir ei wasanaeth, a thrwy Gymru oedd yn y pyllau a dynion, a mesurau i leihau peryglon gyfan fel cyfranogwr poblogaidd merched a bechgyn yn gweithio o llifogydd. Yn ail hanner y yn y rhaglen “Talwrn y Beirdd”. dan y ddaear. Ym 1852 bu farw cyflwyniad, siaradodd Mick Addawodd inni anerchiad ysgafn, 26 o bobl, gan gynnwys bechgyn Newman o Gwmni Royal hwyliog a difyr, a dyna fel yr o dan 11 oed, mewn damwain Haskoning am y problemau oedd. Edrychodd Hedd Bleddyn ym Mhontyberem. Er hynny yr ynglyn ag amddiffyn a datblygu dros ysgwydd y blynyddoedd ar oedd galw mawr ar lo, ac ym traethau’r Borth. Erbyn hyn hen gymeriadau Sir Drefaldwyn, 1864 disodlwyd y gamlas gan mae’r grwynau yn mynd gan gofio digwyddiadau difyr yn reilffordd o Bontyberem i Borth yn hen ac aneffeithiol ac ei yrfa fel saer a chynghorydd, Tywyn. Datblygwyd pyllau mae’r traeth yn araf golli ei cyn dod at y gorau o “Talwrn Y newydd megis Pwll y Tymbl dywod. Penderfynwyd codi Beirdd”. Mwynhaodd pawb ym 1890. Codwyd tai, siopau morgloddiau newydd, gyda grefft a dyfeisgarwch y cerddi a chapeli ar gyfer y gweithwyr riffiau danddwr i hwyluso byrion sydyn hyn. Mae’n dda ond, a phobl ddieithr yn llifo beistonna, a chymryd mesurau gwybod bod Hedd Bleddyn wedi i mewn, fe dyfodd tensiynau i atal y tywod rhag symud - yn cyhoeddi llyfr bach o englynion yn y gymdeithas gan arwain at gynllun fydd yn costio tua £20 a limrigau o dan y teitl Hiwmor Zach Galliford, sy’n 13 oed ac yn chwarae reiadau. Daeth tro ar fyd yn yr miliwn o bunnoedd. Hedd (Gwasg Carreg Gwalch, gyda anfantais o 5 gyda Cwpan Steve ugeinfed ganrif gyda streiciau 2006). Mae mynd mawr ar y llyfr South a enillodd am y pumed tro yn 2007, a dirwasgiad y 1920au a 1930au Ar ôl egwyl am gwpaned o sy’n costio £3.50 ac eisoes mae’r fel chwaraewr mwyaf cyson y flwyddyn ac fe gaewyd y pyllau fesul de neu goffi, ffurfiwyd grwpiau cyhoeddwyr wedi gofyn am ail yn Adran Iau y Borth. Gyda Zach mae un. Caewyd y pwll olaf ym trafod i wyntyllu’r cynlluniau’n gyfrol fach. Diolchwyd iddo gan John Peters, Hyfforddwr Cenedlaethol 1989. Pwysigrwydd y Cwm fanwl. y Parchg Elwyn Pryse ar ddiwedd Cymru sydd wedi bod yn hyfforddi Zach oedd ei gymdeithas glos oedd yn noson i’w chofio gyda phleser am ers iddo fod yn 9 mlywdd oed. Mae’r gadarnle yr iaith Gymraeg. gryn amser i ddod. golffiwr ifanc, talentog yma yn priodoli disgrifiodd Islwyn sut yr aeth i ei lwyddiant pennaf y llynedd – sef bod Islwyn Jones, aelod hynaf y weithio mewn pwll drifft yn y Anrhydeddau y chwaraewr iau cyntaf o he Sir Dyfed Gymdeithas, oedd y siaradwr Tymbl ac yntau ddim ond 14 oed. i ennill Pencampwriaeth Cymru o dan 13 nesaf. Gyda chymorth ei Fe gofiodd y gwaith peryglus, Gwahoddwyd Mrs Elizabeth oed – i hyfforddiant rhagorol Mr Peters. wraig, Evelyn, a’i ferch, Delyth, clawstroffobig, yng nghrombil Murphy, Lôn Wastad, a Mrs Y TINCER MAWRTH 2008 

Rosa Davies, Glanwern, i dderbyniad yng Ngwesty’r Conrah, Aberystwyth, yn ddiweddar. Yno, fe gyflwynwyd Cynnal To’r Talcen Crwn plac crisial i Mrs Murphy mewn cydnabyddiaeth o’i gwaith gyda Ffagl Gobaith, Aberystwyth, symudiad sy’n hybu codi a chynnal hosbisau ar gyfer cleifion cancr.

Ar yr un pryd cyflwynwyd tystysgrif i Mrs Rosa Davies, sydd wedi cynorthwyo codi dros £20,000 at elusennau lleol a chenedlaethol dros gryn nifer o flynyddoedd. Er bod Rosa yn ei saithdegau erbyn hyn, mae’n dal i drefnu cyngherddau a digwyddiadau eraill er budd elusen, ac mae galw mawr yn yr ardal am ei gwasanaeth fel unawdydd. Yn soprano felys ei llais, y mae wrth ei bodd o hyd yn canu ar Côr y Gors yn paratoi i ganu ar draeth y Borth lwyfan Canolfan y Celfyddydau Aberystwyth, yn ogystal â gyda ei Ar nos Iau 27 Mawrth am Mae’r gerddoriaeth yn hen do, trwsio’r gwaith coed, grãp, “Showtime Singers”. 7.30, bydd cantorion Côr y newydd, heb fod yn ansoniarus ac ailosod y llechi, felly bydd Gors yn dod i Eglwys San i’r glust ond yn wahanol, a y gost yn sylweddol. Rhan Trefnwyd yr achlysur gan Mihangel, Eglwysfach i gynnal bydd yn brofiad a fydd yn rhoi ddwyreiniol o’r eglwys yw’r Fanc Barclay ar y cyd â Menter, noson o adloniant. Bydd y mwynhad i’r gynulleidfa heb talcen crwn a ychwanegwyd Aberystwyth. sawl a glywodd y grãp ifanc os. Mae’r grãp yn agored i at y prif adeilad ym 1913. Nid Daeth anrhydedd arall i Mrs talentog hwn o’r Borth eisoes gantorion o bob oed, profiad oedd yn rhan o’r prif waith Rosa Davies, yn ddiweddar, yn gwybod fod y cyfansoddwr a gallu, gyda dau brif beth atgyweirio ddegawd yn ôl. pan roddwyd teitl “Is-Lywydd Nick Jones wedi eu hysbrydoli yn ei ysgogi: y dyhead i greu Rhestrwyd yr eglwys gan Anrhydeddus” iddi gan Gôr gyda’i gyfansoddiadau ei hun, cerddoriaeth ar y cyd, ac i CADW yn enghraifft prin o Meibion Machynlleth, mewn yn ganeuon ac ‘offerynwyr’. greu seiniau digamsyniol, eglwys o ddyddiau cynnar gwerthfawrogiad o’i chymorth Maen nhw’n fywiog, yn ifanc ac heb eu dylanwadu gan gorau y 19eg ganrif a gadwodd a’i chefnogaeth dros lawer o afieithus, gyda lleisiau hyfryd. cystadleuol Cymru. lawer o gymeriad cyfnod flynyddoedd. Mewn sgwrs gydag un aelod 18 Dyma’r cyntaf mewn cyfres y Rhaglywiaeth (Regency) oed, dywedodd wrthyf ei fod o ddigwyddiadau a drefnir a dueddai’n aml i fynd ar Clwb yr Henoed wedi ennill cymaint o’i brofiad drwy gydol y tymor hwn er goll ynghanol gwelliannau o ganu gyda’r côr hwn, fel y budd atgyweirio to talcen lwtwrgaidd oes Fictoria. Cynhaliwyd cyfarfod Clwb yr bydd bob amser am ganu gyda crwn Eglwys San Mihangel, Henoed yn Neuadd Gymunedol phobl eraill, pa le bynnag yr aiff Eglwysfach. Mae angen gwaith Y Borth, dydd Iau, 14 Chwefror. ar lwybr bywyd. atgyweirio ar fyrder i dynnu’r Joy Neal Y wraig wadd oedd Gwyneth Jones, a siaradodd am waith Cyngor Henoed Cymru. Diolchwyd iddi gan y Cadeirydd, Cadeirydd yng nghyfarfod rhai o’r rhaglenni lawer yr oedd Eglwys Sant Mathew yn Dovey Betty Horton. SYM Y Borth yn y Neuadd wedi gweithio arnynt a rhai o’r Belle, cartref Mr Michael a Mrs Gymunedol, nos Fercher, 6 cymeriadau yr oedd wedi cwrdd Susan James, ddydd Mercher, Does dim byd yn well na Chwefror, a Susan James oedd â hwy yn ystod ei amser yno. 5 Mawrth. Codwyd £135 at Gãyl Ddewi i ddarparu esgus y siaradwraig. Ym mis Rhagfyr Apêl yr Eglwys. Diolch i Susan a ardderchog am barti, ac fe diwethaf aeth Susan ar wibdaith Erbyn hyn mae’n arfer Michael am eu lletygarwch. fwynhawyd parti te Cymreig gan i Strassbourg, yn nghwmni cadw’r cyfarfod nesaf at Glwb yr Henoed yn y Neuadd aelodau o ganghennau eraill Ddydd Gãyl Ddewi yn Noson Gwasanaethau’r Pasg Gymunedol, ddydd Iau, 28 yn Ffederasiwn Ceredigion. Gymreig. Felly, nos Fercher, 5 Chwefror. Fel gãr gwadd. fe Ymwelodd y parti â’r Senedd Mawrth, mwynhawyd noson Nos Iau, 20 Mawrth, sef Nos Iau groesawyd yn ôl hen gyfaill, Ewropeaidd ac roedd amser gymdeithasol, gyda chryn Cablyd: 7 pm. Cymun Bendigaid sydd bob tro yn ddifyr a diddorol, i fwynhau Marchnadoedd Y nifer o’r aelodau mewn gwisg sef Erwyd Howells, a siaradodd Nadolig a gwibdaith annisgwyl draddodiadol. Cyfrannodd yr Dydd Gwener 21 Mawrth, sef am ddefaid, cãn defaid, i’r Goedwig Ddu. aelodau eitemau ynglñn â hanes Dydd Gwener y Groglith: 2pm. bugeiliaid ac ymarferion ffermio ac arferion Cymru, a daeth y Litwrgi Dioddefaint ac Angau yng Nghymru a Phatagonia. Nos Wener, 20 Chwefror, noson i ben gyda swper Cymreig, Crist. Diolchwyd iddo gan Brian pleser oedd croesawu John wedi’i ddarparu gan y pwyllgor. Holland. Hefin fel siaradwr gwadd. Dydd Sul 23 Mawrth, sef Siaradodd John yn ddiddorol Eglwys Sant Mathew Dydd Sul y Pasg: 8am. Cymun Sefydliad y Merched am ei blentyndod yn Nhaliesin Bore Coffi Bendigaid ac am ei yrfa yn y BBC yng 11.15am Cymun Bendigaid Margaret Griffiths oedd y Nghymru, gan gofio’n arbennig Cynhaliwyd Bore Coffi er budd 6.00pm Hwyrol Weddi  Y TINCER MAWRTH 2008

LLANDRE Treftadaeth Llandre Gymru a hyrwyddwyd gan Lafur Gwellhad buan a’r Blaid yn fethiant trychinebus. Cawsom y fraint o glywed Cynog Fe ddaeth Thatcher yn Brif Dymunwn wellhad buan i Gwenda Dafis, cyn AS ac AC, yn sôn am Weinidog ym 1979 ac yn ei thymor James, Lluarth, Taigwynion, ei atgofion am wleidyddiaeth ail godwyd cenedlaetholdeb yn y sydd wedi derbyn llawdriniaeth Cymru. Mae hyn yn dechrau o’i wlad. Cafodd S4C ei sefydlu ym yn Ysbyty Gobowen. Hefyd i ddyddiau cynnar yn Aberystwyth 1982, streic y glowyr ym 1984, Margaret Thomas, Sãn y Nant, lle ‘roedd ei dad yn weinidog. cwotau llaeth ym 1983 a chwtogu sydd wedi cael llawdriniaeth yng Roedd yn lle da i dyfu i fyny, digon grantiau i sefydliadau megis IGER, Nghaerdydd; o le i chwarae ar y stryd gan nad a phwysigrwydd yr amgylchedd ac i Hugh Hughes, Bugeildy, Lôn oedd llawer o geir ar yr hewl yn y yn dod yn fwy amlwg. Glanfred, sydd wedi bod yn yr pedwardegau. Erbyn 1992 roedd y Blaid heb ysbyty yn ddiweddar. Er hynny buan y sylweddolodd wneud fawr o argraff ar etholwyr CIGYDD fod yna fawr o gynnydd yn y Ceredigion a sylwodd ein Cydymdeimlad dref, dim mart, dim marchnad siaradwr fod rhaid ymddiddori ein BOW STREET a ‘r harbwr yn edwino. Dim mewnfudwyr uniaith os am ennill Cydymdeimlwn â theulu Dorothy y sedd. Gan fod llawer ohonynt Eich cigydd lleol ond addysg oedd yn cynyddu Davies, Caerolwg gynt, Lôn - paratoi’r ieuenctid talentog i yn aelodau o’r Blaid Werdd dowd Glanfred, ar golli mam. Pen-y-garn ymfudo. i gytundeb i uno er mwyn ennill y Ffôn 828 447 Rhannodd ei atgofion i sedd gyda Cynog yn ymgeisydd. Merched Y Wawr, Llun: 9-4.30 naw pennod, yn cyfateb a Ac felly y bu a dybIwyd y bleidlais Llanfihangel Genau’r-Glyn Maw-Sad 8.00-5.30 digwyddiadau nodedig yn a disodlwyd Geraint Howells. Gwerthir ein cynnyrch mewn ei fywyd. Un o’r rhain oedd Fe ddisgrifiodd y tymor cyntaf Aeth aelodau’r Gangen allan o rhai siopau lleol ymddangosiad Roderic Bowen fel llais yn y diffeithwch, gan ei Bethlehem ac i lawr i Glwb Golff AS ar falconi Gwesty’r Plu fod yn hyrwyddo dyheuiadau y Borth ac Ynys-las i’w cyfarfod yn Aberaeron, yn derbyn amgylcheddol yn ogystal â ym mis Chwefror. Nid i chwarae cymeradwyaeth y dorf ar ôl ennill pholisïau’r Blaid. Ond roedd golff, ond yn hytrach i wledda ac i etholiad 1950 a 1951 ac yn gwneud digwyddiadau eraill ar waith ddathlu Gãyl Ddewi. Croesawyd tipyn o argraff ar y crwt - fynna gyda’r Blaid Lafur mewn grym yr aelodau gan ein Llywydd, Mrs. licsen i fod! ac aelod blaenllaw Ron Davies yn Glenys Evans, ac anfonwyd ein Er bod Plaid Cymru yn cydweithio i ennill refferdwm 1997 cyfarchion at un o’n haelodau ymgyrchu’n galed yn yr adeg am Gynulliad i Gymru. – Mrs. Gwenda James - a oedd yma roedd dim llwyddiant hyd at Ail etholwyd Cynog i San Steffan yn yr ysbyty yng Ngobowen. 1966. Ond ym 1962 cafwyd darlith ym 1997, ond ymddiswyddodd Cawsom bryd o fwyd ardderchog dyngedfennol gan Saunders Lewis yn 2000 i roi mwy o’i amser i’r wedi ei baratoi i ni yn y Clwb ar “Dynged yr Iaith”. Teimlai rhai Cynulliad. Fe’i etholwyd fel aelod a mwynhawyd yr achlysur erbyn hyn yn anobeithiol cael canolog o’r Cynulliad ym 1999 ac a’r sgwrsio yn dilyn y wledd. unrhyw lwyddiant trwy ffyrdd ymddeolodd ym 2003. Edrychwn ymlaen yn awr at gael cyfansoddiadol ac fe aeth Cynog Fel canlyniad i adroddiad ymuno â Changen Penrhyn-coch ac eraill ati i sefydlu Cymdeithas Comiswm Richard pasiwyd yn Neuadd y Penrhyn nos Iau, 13 yr Iaith i fynnu statws i’r iaith trwy Deddf Llywodraeth Cymru 2006 Mawrth. weithredu’n uniongyrchol. i ehangu pwerau’r Cynulliad. Yn ystod y 1960 a 1970au bu Cytunodd y glymblaid Llafur / Genedigaeth nifer o brotestiadau di-drais fel Plaid Cymru i gynnal refferdwm peintio sloganau, arwyddion i gadarnhau’r newidiadau hyn Llongyfarchiadau i Helen a John dwyieithog, sianel radio, sianel erbyn etholiad 2011. Penodwyd Atkinson ar ddod ym fam-gu a tad- deledu a nifer fawr o aelodau yn Syr Emyr Jones Parry i arwain cu am y tro cyntaf. Ganwyd Emily i cael eu dwyn i’r llysoedd a rhai i’r grãp i hyrwyddo y newidiadau Richard a Susan yn Llundain. carchar. arfaethedig. Yna yn sydyn fe enillodd Yn y cyfarfod nesaf ar Ebrill 24 fe Symud Gwynfor Evans is-etholiad fydd Gerald Morgan yn darlithio Caerfyrddin ym 1966, sedd gyntaf ar y testun – Pobl Llanfihangel Dymuniadau gorau i Llinos Hunt, y Blaid, ond fe’i collwyd ym Genau’r-glyn yn yr 17eg Ganrif Ben a Siôn sydd wedi symud o 1970. Bu’r refferendwm 1979 am - yn Ysgoldy Bethlehem am 7.30. Gelli Fach, Clos y Ceiliog i Maes y rywfaint o hunanlywodraeth i Croeso i bawb. Crugiau, Aberystwyth. Y TINCER MAWRTH 2008 

MADOG ABER-FFRWD A CHWMRHEIDIOL

Suliau Madog 2.00 Urdd y Benywod

Ebrill Cafwyd ein noson gawl arferol 6 M. J. Morris ar y cyntaf o Fawrth eleni 13 Terry Edwards eto. Diolch i Nancy, Gwen, a 20 Bugail Norma am baratoi y lluniaeth 27 Tecwyn Jones ac i bawb am gyfrannu llysiau a pice ar y maen. Cawsom ein Genedigaeth diddori gan barti’r Gors o ardal Llanybydder, a diolch iddynt Llongyfarchiadau i Erwyd am orig wir Gymreig. Ar Howells, Tñ Capel, ar enedigaeth ddiwedd y noson cyflwynodd wyres fach, Seren Mari - ar 28 Carol Marshall siec o £325.00 Chwefror. Ein llongyfarchiadau i Carwyn Daniel ar ran Clwb a’n dymuniadau gorau i Ellen a Gateway yn Aberystwyth. Mark yn Llanbadarn Fawr. Codwyd yr arian yma drwy ganu carolau nos Lun cyn y Actores Nadolig. Diolchodd Carwyn yn gynnes am y siec a daeth â Llongyfarchiadau i Anwen llyfryn o luniau a hanes Clwb Hughes, Gwarcwm Hen, am Gateway yn Aberystwyth i ni. fod yn Actores Orau efo Hanner Awr o Adloniant, yng nghlybiau Ffermwyr Ifanc Ceredigion. Gwobr Mae Anwen yn aelod o Glwb Llongyfarchiadau i Liam White, Ffermwyr Ifanc Tal-y-bont. Daeth Llwynonn, am ennill y Fedal Clwb Tal-y-bont hefyd yn gyntaf Efydd yng Ngwobrau Dug yn y gystadleuaeth. Caeredin. Mae Liam wedi bod Priodas Aur yn gweithio yn galed ar gyfer y wobr yma. Ymlaen am yr Aur yn awr! Dymunwn yn dda i Ken a Kathleen Vincent, Awelfan, Cefn- llwyd, byddant yn dathlu priodas Damwain aur ar 24 o Ebrill. Bu Benjamin Williams Ty’n wern mewn damwain ar ei ffordd i’w waith yn ddiweddar. Da yw dweud ei fod yn iawn DÔL-Y-BONT erbyn hyn. Cydymdeimlad Myfyrdod ar y Pasg Cydymdeimlwn â Mrs. Primrose Watkin, Pen-y-bont, a theuluoedd “Ef ei hun a ddygodd ein pechodau yn ei gorff a ddarlunid pob tro roedd yr offeiriad yn dod ag Henllys a Chysgod y Gwynt ar at y croesbren” aberth i’w offrymu yn y deml. Byddai’n gosod ei farwolaeth chwaer yng nghyfraith 1 Pedr 2 adnod 24 ddwylo ar ysgwydd yr oen, gan ddarlunio bod a modryb, sef Mrs. May Jones pechod y bobl yn cael eu trosglwyddo i’r oen. (Watkin gynt). Bu farw Mrs. Jones Wrth edrych ar gardiau Pasg sylwaf fod mwy a Yna roedd yr oen yn cael ei ladd. Câi y pechod yng Nghartref Cwmcynfelyn a mwy o luniau cwningod, cywion a chennin Pedr ei gosbi yn yr aberth. Ond nid dod ag oen yn chladdwyd ei gweddillion ym melyn a phur anaml y gwelwch chi gerdyn gyda aberth wnaeth Iesu ond rhoi ei hun yn aberth, mynwent y Garn. chroes neu lun bedd gwag arno. Pam yr ydym ‘dygodd ein pechodau yn ei gorff’. Dyna pam y go iawn yn dathlu y Pasg? Ai cyfnod i sglaffio cyhoeddodd Ioan Fedyddiwr wrth weld Iesu Pen blwydd hapus wyau pasg a mwynhau dyfodiad y Gwanwyn yw neu oes yna rhywbeth pwysicach yr ydym “Dyma Oen Duw, sy’n cymryd ymaith bechod Dymunwn benblwydd hapus mewn perygl o’i anghofio? Beth wnaeth Iesu y byd!” i Ken Evans, Tynsimdde, ar Grist ar y groes sydd mor bwysig hyd yn oed i Ioan 1 adnod 27 ei ben blwydd yn 65 oed a ni heddiw? Mae’r ateb yn yr adnod uchod. phob dymuniad da iddo ar ei Ac nid at yr allor aur yn y deml yr aeth Iesu ymddeoliad. Bu Ken ar staff Fe ‘ddygodd ein pechodau’. Nid dim ond ond at y croesbren ar Golgotha.Yno fe ddeliodd Cwrs Golff y Borth am dros 43 o dioddef fel ni a chydymdeimlo â ni wnaeth â’n pechodau yn llawn. Felly mae’r addewid flynyddoedd. Iesu, ond fe gymerodd ein pechodau ni. Ni i bawb sydd yn dod at Dduw trwy ymddiried sydd wedi pechu ond cymerodd Iesu y yn yr Arglwydd Iesu y bydd eu holl bechodau cyfrifoldeb amdanynt, yr euogrwydd, fel petai yn cael eu maddau yn llwyr, ac am byth. Mae’r ef wedi eu gwneud, er ei fod E’n ddi-bechod. Cristion yn un sydd wedi profi maddeuant Y TINCER llwyr o’i holl bechodau a does dim syndod ei Roedd yr Iddewon yn gyfarwydd â’r syniad o fod am ddathlu’r Pasg. un yn cymryd y bai am bechodau un arall. Dyna Derrick Adams  Y TINCER MAWRTH 2008

BOW STREET

Suliau Ebrill Y Garn 10 a 5 www.capelygarn.org

6 M. J. Morris 13 Terry Edwards 20 Bugail 27 Tecwyn Jones

Noddfa 6 10.00 Gweinidog 13 2.00 Y Parchg Ifan Mason Davies 20 5.00 Gweinidog 27 10.00 Arwyn Pierce Cymundeb Cydymdeimlad

Cydymdeimlwn â Mrs Ann Jones, Llys Maelgwn, a’r teulu yn ei phrofedigaeth o golli ei mam, Mrs W.J. a Gwenda gyda Dosbarth Ysgol Sul y Tabernacl, Trelew - yr unig ddosbarth ysgol Sul i oedolion sydd bellach ar ôl yn y Margaret Williams, gynt o Ben-y- Wladfa. Hefyd gwelir yn y llun Meri Griffiths, yr Wyddgrug (ond brodor o ardal Pontrhydfendigaid) oedd ar ymweliad wern. Cydymdeimlwn â’r Parchg Cymdeithas y a chafwyd gair gan y Parchg y gynulleidfa niferus fod pawb Robert W. a Rhian Jones - gynt Chwiorydd, Capel Y Elwyn Pryse yn hel atgofion am wedi mwynhau’r talent sydd o Maesafallen, ar farwolaeth tad Garn ei hen ysgolfeistr. Sut oeddech yn cael ei feithrin yn yr ysgol. Rhian yn ddiweddar. chi’n cofio’r holl benillion yna Diolchwyd i’r disgyblion a’i Pnawn Mercher 5ed o Chwefror Mr Pryse? hathrawon gan Mrs Bethan Llongyfarchiadau daeth llond y festri o aelodau Meinir Lowry drefnodd y te Jones. Dymunodd yn dda a ffrindiau ynghyd i glywed a hithau hefyd oedd yn gyfrifol iddynt yn yr Eisteddfod Llongyfarchiadau i Elin ac Alun hanes taith WJ a Gwenda am y rhannau arweinniol a Rhanbarth ac annogwyd hwy Howell, Caerdydd, ar enedigaeth Edwards i Batagonia. Treuliodd oedd mor amserol. i gadw’n ffyddlon i arwyddair Heledd, chwaer i Gruffudd ac y ddau dri mis yn Y Wladfa I ddathlu Gãyl Ddewi ar yr Urdd. Cafwyd cyfle i wyres i Robert a Delyth Jenkins, 9 yn gweinidogaethu, hel achau ddechrau mis Mawrth cafwyd gymdeithasu gyda’n gilydd Maes Ceiro. a mwynhau. Diddorol oedd cwmni rhai o ddisgyblion Ysgol wrth fwyta te blasus wedi ei clywed am yr holl gysylltiadau Rhydypennau. Darparwyd drefnu gan Kathleen Lewis. lleol a thu hwnt sydd yn dal adloniant o safon uchel iawn Gwenda Edwards oedd yng i fodoli gyda llawer o’r ardal gan gynnwys parti cerdd ngofal y defosiwn. Diolch yn yma sydd a theulu pell ym dant, parti unsain, unawd a fawr i bawb am brynhawn Mhatagonia. Da oedd gweld deuawd lleisiol, dwy unawd hyfryd. fod peth amser wedi ei neilltuo offerynnol ac ensembl pres; pob i hamddena - yn gweld y un wedi cael llwyddiant yn Dyddiadau sêl cist car Neuadd morfilod, yn y tñ te ac yn eisteddfod gylch yr Urdd eleni. Rhydypennau gwledda! Diolch i Gwenda am Hefyd, darllenodd Dafydd ofalu am y camera a alluogodd Siôn ei gerdd “Cymru” a fu’n Mawrth 22 pawb i gael cip olwg ar y fuddugol yng nghystadleuaeth Ebrill 5 19 daith. Diolchwyd i’r ddau gan y gadair yn eisteddfod yr Am le i gar ffoniwch 828032 Gwynn Angell Jones fu’n annerch y Parchg Wyn Rhys Morris ysgol. Mae’n amlwg o ymateb neu 828772 Cymdeithas y Garn

Rhai o’r plant gymerodd ran yn Oedfa Gw^yl Ddewi Gofalaeth y Garn, 2 Mawrth Noson Gawl a Chwis Cymdeithas Os Mêts gyfarfu yn festri’r Garn nos Fercher, 27 Chwefror, Y cwisfeistr oedd Lyn Lewis Dafis. Y TINCER MAWRTH 2008 

GOGINAN CYNGOR CYMUNED TIRYMYNACH

Cydymdeimlo Cyfarfu’r Cyngor ar nos gyda’r tirfeddianwyr. Bu rhaid Iau 28 Chwefror o dan dweud wrthynt am wneud eu Cydymdeimlwn gyda teulu lywyddiaeth y Cyng. John gwaith cartref yn fwy manwl, Glwysle, Malcolm, Wendy, Catrin Evans. Croesawodd y gan fod yna ffermwr wedi a Huw ar farwolaeth tad Malcolm Cadeirydd y Parchedig cynnig darn o dir iddynt i sef Mr.John Davies (llais sioeau Richard Lewis i’w gyfarfod dorri ymaith un gornel ers amaethyddol lleol) Capel Bangor fel cyntaf fel Clerc Cyngor blynyddoedd. Soniwyd yn roedd y Tincer yn mynd i’r wasg. Tirymynach a dymunodd ystod y drafodaeth am y ffordd yn dda iddo yn y swydd. o Rydypennau i ben lôn Dolau. Llongyfarchiadau Derbyniwyd llythyr siarp Yn ddiweddar bu syrfëwr yn oddi wrth Prif Weithredwraig arolygu’r tir o flaen Bronceiro Braf oedd cael gwybod fod Mrs. Ceredigion, Ms Bronwen lle mae’n fwriad ganddynt i Chevon O’Leary, Loveden House, Morgan, yn hysbysu ei bod sythu’r tro. Gofynnwyd i’r wedi ei gwobrwyo gan Coleg yn ddeddf ar bob Cynghorwr syrfëwr gan un o Gynghorwyr Ceredigion ar ôl iddi fynychu cwrs Cymuned i ddatgan ei Tirymynach am amcangyfrif o mewn Technoleg Gwybodaeth yn fuddiannau personol pan ba bryd y byddai’r gwaith yn llwyddiannus y llynedd. oedd gofyn am hynny. Mae cael ei wneud, a’r ateb oedd Cyngor Tirymynach yn “You and i will be long dead”. Maes Chwarae parchu’r ddeddf hon o’r A dyn cymharol ieuanc oedd y dechrau. Penderfynwyd ethol swyddog! Hyfryd yw gweld y canmoliaeth cynrychiolydd o’r Cyngor i mae Gwion ap Dafydd yn ei gael weithredu ar Gynllun PACT yr Gwnaed y sylwadau trist ar y maes pêl-droed gyda ail dîm Heddlu yn lleol pan fydd y tîm yn y drafodaeth a ddilynodd Aberystwyth. Mae Gwion yn wedi ei sefydlu. yr uchod bod y Cynulliad fachgen gyda amryw o dalentau Cymreig yn gorffen yng gan ei fod hefyd yn olffiwr o fri. Er nad oedd sicrwydd am Nghaerfyrddin, a’r Briffordd leoliad terfynol y Mast ar y (A487) yn terfynnu yn Synod Pwyllgor Apêl Etholaeth rheilffordd i’r de o Bow Street, Inn. Melindwr mae’r gwaith o’i osod yn Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd, cychwyn yn ystod y mis hwn Yn y cyfamser mae’r Ceredigion 2010 (Mawrth). Ac eto mae nifer Cyngor am wasgu ar i Adran o gwestiynau gan y trigolion y Priffyrdd osod llinellau Mae yna bwyllgor wedi ei greu at lleol a effeithir gan y mast yn gwyn-dwbwl o dro Bronceiro apêl Yr Urdd 2010 ardal ertholaeth parhau i fod heb eu hateb. i fynediad Dolau i arbed Melindwr. Gan fod yr ardal yma Adroddwyd, er gwybodaeth, goddiweddyd a chreu rhagor yn un eang mae’r pwyllgor wedi bod cyfarfod cyhoeddus o o ddamweiniau ar y darn penderfynu cynnal y pwyllgor yn drigolion Maesafallen parthed peryglus hwn. Deallir bod yr fisol gan obeithio cael cefnogaeth mabwysiadu rhan ogleddol ynys arfaethedig wrth Ysgol lleol. Mae’r cyfarfod nesaf ar o’r ystâd wedi ei gynnal yn Rhydypennau i’w hadeiladu Ebrill 9 yn ystafell fwyta Y Druid ddiweddar a bod nifer o yn ystod y mis hwn. yn Goginan. Os oes gyda chi gwestiynau perthnasol wedi eu syniadau at godi pres ond yn methu hanfon i Gyngor Ceredigion. Cynllunio. Mae’r ceisiadau mynychu y pwyllgorau cysylltwch ym Mryncarnedd a gyda’r ysgrifenydd Llinos ar (01970) Codwyd mater rhai Maesawelon wedi eu caniatáu. 880238 goleuadau yn yr ardal - neu Ceisiadau newydd. diffyg golau. Rhaid cael Estyniad ac ail newyddu yn caniatâd tirfeddiannwr/wyr The Willows, Bow Street. cyn medru dod a chyfarpar Ni ddaeth y cais cynllunio i i drwsio lamp sydd wedi law’r Cyngor yn y lle cyntaf, diffodd ger Bryndolen, ond deallir bod y gwaith Salon cwn^ Dr. GLENYS DAVIES Blaenddol. Mae angen golau wedi cychwyn ers tro ac mai Torri cwn^ i fri safonol & mewn smotyn tywyll wrth mater i’r Adran Gynllunio Goginan Dr. SARAH CHERIAN fynediad i Gartref Tregerddan, yw datrys y broblem honno. felly gofynnir am bris lamp a’i Newid defnydd o ystafell Kath 01970 880988 60 HEOL MAENGWYN gosod, yn ogystal ag un wrth fwyd yn Pendre (Cigydd Pen- 07974677458 ystad Y Ddôl. y-garn) i baratoi bwydydd MACHYNLLETH, POWYS parod i’w cludo allan, dim SY20 8DY Dywedodd y Cadeirydd a’r gwrthwynebiad. Clerc eu bod wedi mynychu GWASANAETH DDEINTYDDOL Cyfarfod Ymgynghorol Derbyniwyd nifer o lythyron Cyngor Sir Ceredigion. gan gymdeithasau yn diolch BREIFAT NEU “DENPLAN,” Siomedig oedd ymateb rhai ac yn gwerthfawrogi’r A GOFAL HYLYNYDD AR GAEL. o’r Cynghorwyr ac Aelodau cyfraniadau a’r cymorth yn y o’r Cabinet i gwestiynau flwyddyn ariannol ddiwethaf. YN CYMRYD ENWAU NEWYDD parthed Tirymynach. Daeth un cais hwyr oddi Soniwyd am wario miliwn wrth Clwb Hoci Bow Street AR HYN O BRYD o bunnoedd ar ffordd a phenderfynwyd cyfrannu Clarach (rhywbryd), ond bod £100. Dyddiad y cyfarfod 01654 700022 anhawster cael trafodaeth nesaf fydd 27 Mawrth. 10 Y TINCER MAWRTH 2008

PENRHYN-COCH

Suliau Horeb Ebrill 6 2.30 Gweinidog Cymun 13 10.30 Gweinidog Oedfa deuluol 20 2.30 Gweinidog 27 10.30 Gweinidog Clwb Cinio Cymuned Penrhyn-coch

Dyma’r dyddiadau am y mis nesaf Mawrth 26, Ebrill 9 a 23 Am fwy o fanylion cysyllter â Egryn Evans 828987 Cydymdeimlad

Daeth y newydd trist am farwolaeth Megan Jones, (Pedwar Gwynt, Cae Mawr gynt) yn Dathliadau Gw^yl Ddewi yng Nghylch Meithrin Trefeurig Ysbyty Gwynedd ar Chwefror 25 yn 80 oed. Symudodd Megan Chwaraeon o Benrhyn-coch i Fethel, ger Caernarfon i fyw gyda’i merch Rhan o waith y tîm oedd prynu mis Mai. (Gwelwyd llun o’r Gwahoddwyd Elinor Nerys tua deng mlynedd yn ôl. tir, gosod sylfeini’r tai a’i adeiladu merched a fu yn fuddugol ar Thorogood, Glan Ceulan, Tra bu yma bu yn ffyddon ac yn â llaw, heb unrhyw help na glawr Y Tincer y mis diwethaf). i Ddiwrnod Asesu Talent gefnogol iawn yn Horeb lle bu defnydd peiriannau mecanyddol. Yna aeth ein Llywydd ymlaen Triathlon Prydain yn ei diweddar ãr – John Ifor Jones Dangosodd glip ffilm o’r don a i gyflwyno dwy o’n haelodau a Loughborough ar Chwefror – yn ddiacon ac ysgrifennydd ddifethodd lle mor brydferth, adroddodd tipyn o hanes bro eu 16eg. Roedd wastad yn mynd ariannol. Hefyd gyda Merched hefyd lluniau o’r gwaith llafur mebyd, yn gyntaf Sue Hughes i fod yn dipyn o sialens iddi y Wawr, Cangen Bro Ddafydd o caled o ailadeiladu cartrefi yn a roddodd hanes bro ei mebyd ond fe nofiodd a rhedeg yn Blaid Cymru, a Chylch Meithrin ogystal ag adeiladu bywyd sef Porthmadog. Cafwyd hanes gyflymach nag a wnaeth Trefeurig. Bu’r angladd yn newydd i’r bobl. Diolchwyd iddi ei theulu, ei hanes yn yr ysgol, erioed ac fel canlyniad fe’i Amlsofa Bangor dan ofeal ei am rannu ei phrofiadau gyda ni gyda llaw, un o’i hathrawon oedd gwahoddwyd i fod y n gweinidog, y Parchg Marcus mam Ceris, golygydd Y Tincer, aelod o Sgwad Triathlon Robinson yn cael ei gynorthwyo Cydymdeimlad diddorol iawn ynte. Ei hanes Cenedlaethol Ieuenctid gan y Parchg Gwynfor Williams. pan efo’r heddlu, ambell stori Prydain. Bydd yn treulio Cydymdeimlwn â Wyn, Nerys Cydymdeimlwn â Dr Huw amdani ei hun a berodd i bawb wythnos yn ystod gwyliau’r a Mair a’u teuluoedd yn eu Martin Thomas, Ger-y-llan, ar chwerthin. Yna fe gyflwynwyd Pasg yn cael ei hyfforddi yn profedigaeth. farwolaeth ei ewythr – y Parchg Mona Edwards yn frodor o Loughborough. Mae Elinor Aneurin Thomas, Aberdâr. Benrhyn-coch, a heb symud o’i eisoes yn aelod o Sgwad I’r dyddiadur milltir sgwâr erioed. Cafwyd Trathlon Ieuenctid Cymru Erthygl ganddi hi dipyn o hanes ei and yn cael ei hyfforddi gan Bydd Eglwys Sant Ioan yn cynnal theulu a’i chysylltiad â Chapel Gyfarwyddwr Canolfan cinio’r tlodion er budd Cymorth Yn y rhifyn cyfredol o’r Horeb lle bu ei thad yn ddiacon Genedlaethol Perfformiad Cristnogol yn Neuadd yr eglwys cylchgrawn Y Faner newydd ceir ac yn ysgrifennydd yno am Uchel yn Abertawe. Pob dydd Sadwrn 17 Mai am hanner erthygl ddiddorol gan Cledwyn flynyddoedd lawer. Dywedodd hwyl Elinor! dydd ( 12.00). Fychan ar ‘Pumlumon: rhywle am ei chwaer, Laura, fel y codwyd i fynd – rhywbeth i’w weld’ y ddwy lan i gymryd rhan yn holl . Mae’n sôn – ymhlith pytiau weithgareddau y pentre ac fel y Urdd Gwragedd Eglwys eraill – am y Fuwch wen a’r mae yn dal i fod yn rhan o bob Sant Ioan llo – y ddwy garreg leolir ar math o bethau. Cafwyd hwyl yn wedi newid, yn wir roedd yn ochr y ffordd o Benrhyn-coch i gwrando ei hanes hi a’i ffrindiau anodd adnabod rhai oherwydd Cafwyd noson hynod o ddiddorol Bonterwyd. yn y dyddiau cynnar yn mynd i eu bod wedi newid cymaint! yng nghwmni Pam Small o Gae wahanol Eisteddfodau yn y cylch Roedd un aelod, sef Mairwen, Mawr, Penrhyn-coch. Swyddog Merched y Wawr i gystadlu. Cymryd rhan ym wedi dod a’i gwisg priodas a’r cadwraeth llawn amser yn y Penrhyn-coch mhopeth i ymwneud â Chapel cap oedd o’r un defnydd a’r Llyfrgell Genedlaethol yw hi Horeb. Mae’n rhaid dweud wisg i’w dangos, a hefyd gwisg ond hefyd rhoddodd ei hamser Nos Iau 14eg o Chwefror fod nosweithiau fel hyn yng un o’i morwynion. Ei rheswm fel un o wirfoddolwyr yn ystod croesawodd ein Llywydd, Mair nghwmni aelodau’r gangen yn am ddod a’r gwisgoedd oedd cyfnod trychinebus y Tsunami yn Evans, ni i gyd i’r cyfarfod. Ar werth y byd. Diolchwyd i’r ddwy oherwydd mai gwaith gwnïo Sri Lanka pedair blynedd yn ôl. ôl trafod y busnes arferol a’r am yr hanesion difyr. ei mam oeddynt, a hynny dros Bu yn rhan o’r ‘Global Crossroad ohebiaeth ddaeth i law aeth hanner can mlynedd yn ôl erbyn Volunteers Reconstruction ymlaen i longyfarch y merched Y mis hwn roedd yr aelodau hyn. Roedd tipyn o waith wedi Project’, tîm o bobol a deithiodd a fu yn llwyddiannus yn wedi cael gwahoddiad i ddod a mynd i’w gwneud ond yr oedd i Bataduwa, i dref o’r enw chwaraeon Merched y Wawr ac lluniau o’u priodas, a chafwyd yn syndod bod eu cyflwr wedi Galle, i ddechrau adeiladu tai yn mynd ymlaen i’r chwaraeon arddangosfa dda iawn. Diddorol aros mor ffres. Cafwyd cwpanaid i’r trigolion digartref anffodus. terfynol ym Machynlleth ym iawn oedd gweld sut oedd pawb i ddiweddu’t noson a thynnwyd y Y TINCER MAWRTH 2008 11

raffl fisol. Noson wych dros ben. eu diolch am bob arwydd o thestun ei sgwrs oedd “Bro a gydymdeimlad a charedigrwydd Bywyd Islwyn Ffowc Elis”. Cydymdeimlad a dderbyniasant yn eu Gyda chymorth lluniau profedigaeth. cawsom gipolwg ar ei yrfa a Estynnwn ein cydymdeimlad hynt ei fywyd. dwys â Hugh, Alan a Janet, Sefydliad y Merched, Panteg ar golli perthnasau yn Penrhyn-coch Darlun o ãr swil, ddiweddar, sef George Owen, diymhongar ac Church Stoke a Chapel Dewi Mewn cyfarfod yn Neuadd anghymdeithasol a gynt a’i chwaer Edith Morgan, Eglwys St Ioan, nos Fercher, bortreadwyd. Gãr a ffafriai’r Llanbadarn Fawr. Roedd y ddau Chwefror 27ain, penderfynwyd encilion. yn enedigol o Corris. sefydlu cangen newydd o Sefydliad y Merched yn y Fe’i ganed mewn tñ cyngor Cwis pentre. Daeth criw da o ferched yn Wrecsam a’i fagu’n fab at ei gilydd ar y 5ed o Fawrth i fferm yn Nyffryn Ceiriog ar Cynhelir cwis yng Nghlwb Pêl- benodi swyddogion a mwynhau aelwyd dduwiol ddiwylliedig. droed Penrhyn-coch nos Wener 9 danteithion a baratowyd i ni gan Er nad oedd yn gyfnod Mai am 7.30 i godi arian i gronfa rai o swyddogion y mudiad yng hapus, disgleiriodd yn yr Nesta G Edwards leol Eisteddfod yr Urdd 2010 Ngheredigion. Mae ‘na groeso ysgol a’i addysgu wedyn yng Bydd tâl cystadlu o £1 y pen i unrhyw ferch yn yr ardal i Ngholeg y Brifysgol, Bangor, Ganwyd Nesta yn un o a gall fod hyd at bump mewn ymuno â ni. Byddwn yn cyfarfod Coleg y Bala ac Aberystwyth. saith o blant i Elizabeth ac tim. Gwahoddir sefydliadau a pob pythefnos yn Neuadd yr Bu’n weinidog am gwta Abraham Jones, Glanstewi. mudiadau lleol i ffurfio timau. Eglwys. chwe mlynedd yn Llanfair Fe fynychodd yr ysgol ym Caereinion a Niwbwrch, Mhenrhyn-coch ac yna mynd Diolch Cymdeithas Ymddeolwyr cyn symud i Fangor i fod yn ymlaen i Ysgol Ramadeg Penrhyn-coch awdur a chynhyrchydd gyda’r Ardwyn, Aberystwyth. Ar Dymuna Mrs Morfudd Morris, BBC. Roedd y penderfyniad ôl ysgol fe dreuliodd beth ddiolch i’w chymdogion a’ Prynhawn dydd Mercher, 5ed o ysgrifennu ar ei liwt ei hun amser yn Llundain cyn ffrindiau am y cardiau, blodau, o Fawrth aeth y grãp allan i yn dipyn o sialens, ond dyma dychwelyd i Benrhyn-coch. anrhegion a galwadau ffôn ar ddathlu Gãyl Ddewi hefo ‘te gychwyn ar adeg mwyaf Yna fe briododd a chael tri achlysur ei phen blwydd yn 90 Cymreig’ yn Siop Grefft a Choffi toreithiog ei yrfa. Ac er o blant a gwneud ei chartref oed. Hefyd diolch i Mrs Peter Pennau. Yr oedd raffl Gãyl cyhoeddi cyfrolau eraill yn yn Hafan, y Garth. Bu yn Thomas am y gacen pen blwydd. Ddewi yng ngofal Mrs Joan Dare hwyrach yn ei hanes, ddaeth y gymydog arbennig erioed ac Diolch o galon i bawb. a Mrs Connie Powell a’r enillydd ddawn cynnar ddim yn ôl. fe wnâi unrhyw gymwynas oedd Mrs Mona Edwards. â chi. Bu yn wraig weithgar Dymuna Dei ac Eirian, 9 Diolchodd Dr Wanda Williams Aeth yn ei flaen i fod yn dros ben yn y pentref. Bu Maes Seilo, ddiolch am y i’r caffi am eu croeso a’r bwyd Ddarlithydd yng Ngholeg yn ysgrifennydd y Neuadd, cardiau, blodau ac anrhegion blasus. Wedyn fe gafodd pawb y Drindod ac yn olygydd a y Sioe, y Carnifal a hefyd a dderbyniwyd ar achlysur eu gyfle i weld y crefftau hyfryd chyfieithydd gyda’r Cyngor am 38 o flynyddoedd yn Priodas Ruddem yn ddiweddar. cyn mynd am adre. Yr ydym Llyfrau. ysgrifennydd yr Eisteddfod Diolch yn fawr. yn edrych ymlaen at y cyfarfod leol. Ac ar wahân i hyn oll nesaf ar Ebrill 9fed pan fydd Mrs Yna ym 1970, dychwelodd bu yn adroddwraig o fri. Gwellhad buan Gweneira Raw-Rees yn siarad unwaith eto i Wrecsam i Roedd yn mynychu pob â ni ar y pwnc “Bod yn 50+ yng sgwennu ond aflwyddiannus gyrfa chwist dros y rhan Dymunwn wellhad buan i Elinor Ngheredigion”. fu’r fenter a daeth yn ôl i Sir fwyaf o Gymru. Bu hefyd yn Schroder, Kairali, a fu yn yr Aberteifi i fod yn Ddarlithydd actio mewn dramâu. Doedd ysbyty yn ddiweddar. Cymdeithas y Penrhyn yn y Gymraeg yng Ngholeg dim llawer nad oedd Nesta Llambed. yn rhoi cynnig arno. Felly Diolch Cyfarfu Cymdeithas y Penrhyn pan roddodd y pethau hyn i nos Fercher, 20 Chwefror yn Daeth sawl anrhydedd i’w fyny bu colled fawr ar ei hol. Dymuna teulu y ddiweddar Festri Horeb. Ein gãr gwadd ran - 1993, Doethor mewn Er hynny yn y blynyddoedd Nesta G Edwards ddatgan oedd Mr Rheinallt Llwyd a Llenyddiaeth: dyfarnwyd y bu ei hiechyd braidd yn Cysgod y Cryman yn nofel fregus roedd yn dal i wneud Gymraeg y Ganrif. cymwynas. Ac yr oedd yn adnabyddus am werthu Arhosodd yng nghyffiniau tocynnau raffl gogyfer â Llambed tan ddiwedd ei oes. phob achlysur. Bu Cartref Ei ddymuniad olaf oedd i’w Tregerddan yn dystion o hyn lwch gael ei wasgaru yn Craig lawer gwaith, ac elusennau Williams lle bu’n hel mes yn eraill yr ardal. Roedd ei llanc. marwolaeth yn golled fawr i’r ardal gyfan. Cawsom yn y ddarlith gipolwg treiddgar a diddorol Cynhaliwyd ei hangladd iawn ar fywyd nofelydd yn Eglwys Sant Ioan, mwyaf poblogaidd a Penrhyn-coch ar y 1af o dylanwadol ein cyfnod. Chwefror a chladdwyd ei Llongyfarchiadau i Gwerfyl Pierce Jones, Ger-y-llan, ar gael ei hurddo’n Gymrawd er gweddillion ym mynwent anrhydedd gan Brifysgol Cymru Llanbedr Pont Steffan ar Chwefror 29.Yn y llun gyda Diolchwyd gan ein Horeb. Gwerfyl gwelir yr Is-Ganghellor: Yr Athro Robert Pearce (chwith) a’r Llywydd: Dr Cadeirydd, Richard Owen, i’r R.Brinley Jones (De). siaradwr. 12 Y TINCER MAWRTH 2008

Adolygiad TREFEURIG Annwyl Smotyn Bach Lleucu Roberts Grãp Datblygu Ysgol Trefeurig Y Lolfa 155t £5.95 Cynhaliwyd lansiad yr adroddiad dichonolrwydd Merch o Landre a’r cynlluniau ar gyfer dyfodol y ganolfan ar yw Lleucu Chwefror 2il yn yr ysgol. Daeth nifer dda ynghyd Roberts yn gan gynnwys cymysgedd dda o aelodau Cymdeithas wreiddiol, Trefeurig a Chynghorwyr Cymunedol. Cafwyd ond mae wedi sgwrs ddiddorol a chalonogol gan Elfyn Davies o ymgartrefu yn Farmers, Caerfyrddin ar y llwyddiant a gafwyd yn Rhostryfan, eu cymuned nhw. Cafwyd sgwrs ac arddangosiad Arfon ers hefyd gan Gyngor yr Henoed ar Gerdded Nordig. Wythawd ABC yn diddanu blynyddoedd Gan fod dau wirfoddolwr i dderbyn hyfforddiant bellach. Mae’n yn fuan, gobeithiwn gael grãp cerdded at ei gilydd 27ain pan fydd Terry Couling yn rhoi sgwrs ar y sgriptio ar gyfer yn barod i archwilio’r ardal leol trwy gydol yr “Great Western Railway” ac yn darllen peth o’i teledu a radio, haf. Yn dilyn te bwffe, ffurfiwyd gwpiau trafod farddoniaeth. ac yn fam i bedwar o blant. Dyma’i lle cyflwynwyd y camau nesaf tuag at sicrhau’r thrydedd nofel. Ei dwy nofel gyntaf ysgol at ddefnydd y gymuned a ffurfiwyd cynllun Llongyfarchiadau oedd Iesu Tirion a Troi Clust Fyddar gweithredu. Roedd y prynhawn yn llwyddiant. - cyhoeddwyd y ddwy yn 2005. Hoffai’r grãp datblygu ddiolch i Antur Teifi, Cynnal Ychydig wythnosau yn ôl enillodd Danielle Pryce y Gosodir y nofel Annwyl Smotyn a’r holl aelodau a Chynghorwyr a gymerodd ran wobr Actores Orau dan 16 oed yng nghystadleuaeth Bach yn Eryri yn 2089. Fel Islwyn mewn lansiad mor bositif a blaengar. Adloniant Hanner Awr i glybiau Ffermwyr Ifanc Ffowc Elis yn Wythnos yng Nghymru Ceredigion. Mae Danielle yn aelod o glwb Tal-y- Fydd, mae’r awdures wedi mynd ati Pwyllgor Sioe Trefeurig bont ac yn byw yn Y Borth, ond mae yn ymwelydd i greu darlun o Gymru’r dyfodol. cyson â Llwyn, Cwmerfyn cartref y teulu Pryce a lle Cyfaddefa ei hun mai darlun du Cynhaliwyd Cyfarfod Blynyddol y Sioe ddechrau mae ei thad John yn ffermio. Pob lwc i ti Danielle o ddyfodol y cymunedau bach mis Chwefror. Ail etholwyd y prif swyddogion am wrth i ti fynd ymlaen i gynrychioli Ceredigion yn y Cymraeg a bortreadir ganddi. Megis dymor arall. rownd nesaf. Oceania yn Nineteen eighty-four, Cadeirydd – Eileen Rowlands mae Cymru o dan warchae’r Brawd Trysorydd – Ken Evans Gwellhad buan Mawr. Yma hefyd, mae’r iaith Ysgrifennydd – Felicity Wills Gymraeg yn prysur ddiflannu. Ond Cynhelir cyfarfod nesaf o’r pwyllgor ym mis Mai. Dymuniadau gorau am wellhad buan i Dewi yn y gogledd, â criw bach o bobl ati i Dyddiad Sioe 2008 yw Sadwrn Medi 6ed. Edwards, Ger-y-coed, sydd wedi torri ei benglin wrth geisio gwarchod eu treftadaeth, drwy chwarae rygbi. ffurfio ysgolion cudd sy’n sicrhau Grant Cronfa Risg Gymdeithasol ffyniant y Gymraeg. Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru Prif gymeriad y stori yw Llio, (WCVA) Pen blwydd mam ddeugain oed, sy’n sgwennu dyddiadur i “Smotyn Bach”, y babi O ganlyniad i dderbyn y grant uchod mae trigolion Ar y 10fed o Chwefror fe ddathlodd yn ei chroth yn 2040. Ynddo, cawn pentrefi yr ardal yn cael y cyfle i ddysgu sgiliau Wynford Evans ei ben blwydd yn 80 oed. gipolwg ar Gymru lle’r mae’r Brawd newydd e.e. Defnyddio’r rhyngrwyd a drymio Mae Wynford wedi byw yn Aberystwyth Mawr a’r llywodraeth yn gormesu; Samba. Eisioes mae’r sesiynau 6 wythnos ar gyfer ers rhai blynyddoedd bellach ond cafodd ei lle mae pobl yn gyrru cerbydau ymarfer corff “EXTEND” i rai dros 50 oed; drymio eni a’i fagu yn Swyddfa Bost Cwmsymlog, hydrogen, pawb yn cael eu monitro Samba a defnyddio’r rhyngrwyd wedi eu cynnal yn fab annwyl i Dic a Lisi’r Post a fu’n a fawr neb yn darllen llyfrau. Gwelir ac oherwydd eu poblogrwydd gobeithir cynnal cadw’r siop a’r post am dros saith deg o tensiynau hefyd yn ei pherthynas cyfres arall o sesiynau wedi’r Pasg ar y pynciau flynyddoedd. Ar ôl colli Lisi fe ymgartrefodd a’i gãr, Siôn. Yn wir, mae popeth hyn, ynghyd ag eraill megis dosbarthiadau crefft; Wynford a’i dad yn y dre lle buont yn sy’n bwysig iddi, o dan fygythiad, mecaneg ceir; Ioga, Tai Chi a Bowlio dan do, hapus iawn yno. Mae Wynford yn aelod a phob ymgais ganddi i warchod ynghyd a gweithgareddau i’r ieuenctid, disgo, gwerthfawr o Gôr Meibion Aberystwyth ers ei diwylliant a’i hiaith yn wynebu tennis bwrdd a dartiau. rhai blynyddoedd. rhwystrau. Diolch i Ruth Davies (Cydlynydd y Prosiect) Yn y llun gwelir Wynford yn gwledda yn Yn nes ymlaen, yn 2089, mae Llio a’i gãr Trevor am lunio, paratoi ac anfon allan ei hen gartref i ddathlu y pen blwydd sbesial yn hen wraig mewn cartref henoed. Cylchlythyr Misol i aelodau’r Gymdeithas. Mae gyda rhai o’i ffrindiau bore oes, sef Eirlys Erbyn hyn mae’r sefyllfa wleidyddol hwn wedi profi i fod yn ddefnyddiol a phoblogaidd Cwmisa, Eirlys Cemlyn, Connie (Andrews dipyn yn well, ond beth am yr iaith? iawn yn barod. gynt) a Dianne (Forty gynt) Dianne oedd “Does dim mor fregus ag iaith. yn gyfrifol am y parti bach. Roedd Wynford Mae hi’n llai nag atom…llifa i Dydd Gãyl Ddewi wrth ei fodd yn ei hen gartref, sydd bellach graciau, yn ddiferion ar ffo, yn marw yn gartref i Dianne a’i theulu. mor fuan a byw”. Nos Fercher, 5ed Mawrth daeth Angharad Fychan Rhydd yma gyfle i’r darllenydd ac wyth o aelodau o gôr ABC i’r Gymdeithas gnoi cil. Beth yw’r sefyllfa mewn i’n diddori ac i fwynhau lluniaeth ysgafn o gwirionedd yn y Gymru sydd ohoni? ddanteithion Cymreig. Penderfynwyd ein bod yn Ydy hi mor wahanol i Gymru’r codi tâl mynediad fechan a chynnal raffl ar y noson Smotyn Bach? a rhoi’r arian tuag at gronfa targed plwyf Trefeurig Dyma nofel fentrus, uchelgeisiol. o godi £7,000 tuag at gostau cynnal Eisteddfod Nofel afaelgar - sy’n gwneud i ni Genedlaethol yr Urdd yng Ngheredigion yn 2010. bwyso a mesur mewn difri gyflwr Codwyd y swm o £200. Cafwyd noson hwyliog a yr iaith yn ein cymunedau Cymraeg phleserus iawn. Diolch yn fawr iawn i’r cantorion, erbyn hyn - ac arswydo! cyfeilydd ac Angharad hefyd, y rhai a roddodd wobrau tuag at y raffl a’r bwyd ar gyfer y lluniaeth. Non Evans Cynhelir cyfarfod nesaf o’r Gymdeithas ar Fawrth Y TINCER MAWRTH 2008 13

PEN-LLWYN / CAPEL BANGOR

Llongyfarchiadau Dechreuwyd y daith yng Da iawn ti Tomos, roeddet yn ngogledd y sir, yn Ynys-las. edrych yn dda ar y teledu ac Llongyfarchiadau i Dad-cu a Daeth diddordeb y siaradwr ym i weld yn canu ‘Hen Wlad fy Mam-gu Abercwmdolau, sef Mr a myd natur yn amlwg yn ystod y Nhadau’ yn well na rhai o’r Mrs Elwyn Jones ar enedigaeth eu daith. Gwelsom amrywiaeth o chwaraewyr! hwyres fach newydd ar Ddydd blanhigion ac adar yn eu cynefin. Sant Ffolant; Elen Eleri, merch Roedd yr enwau Cymraeg i gyd Cydymdeimlad fach Olwen a William Jenkins, ar flaen ei dafod. Neuadd yr Ynys, Taliesin. Estynnwn ein cydymdeimlad Dymuniadau gorau iddynt i gyd Diolchwyd i’r siaradwr gan â Mr Glyn Williams a’r teulu, heb anghofio mam-gu a dad-cu Mary Jones. Paratowyd y te gan Brynrheidol, ar farwolaeth Taliesin yn ogystal. Heulwen Lewis ac Ann Jenkins. ei dad - Mr David Williams, Eirwen Sedgwick enillodd y raffl. Llanddeiniol. Hefyd i Mrs Anne Ymddeoliad Davies a theulu Maencrannog; Dathlwyd dydd Gãyl Ddewi Swydd newydd ‘roedd yn frawd i Mrs Davies. Cyfarchion pen blwydd hwyr i yn ein cyfarfod ym mis Mawrth. Mr Elfed Lewis Glanrheidol, a Eleni aethom i Glwb Golff Capel Llongyfarchiadau i Dilwyn Estynnwn yr un cydymdeimlad ddaeth i oed y ‘bus pass’ddechrau Bangor lle roedd cawl a tharten, Jones, gynt o Gapel Bangor â Mrs Llinos Evans a theulu Mawrth. Mae Elfed yn filfeddyg heb anghofio am y bara brith , Swyddog Datblygu CERED Dolafon, Llinos wedi colli ei yn Meddygfa Ystwyth, ac yn wedi eu paratoi ar ein cyfer. a benodwyd yn Rheolwr thad yn ddiweddar - Mr James ymddeol ar ddiwedd y mis hwn. Gofynwyd bendith ar y bwyd Rhanbarthol Bwrdd yr Walwyn James o Aberteifi. Dymunwn iddo ymddeoliad hir gan ein llywydd. Mwynhawyd y Iaith y De Orllewin yng ‘Rydym fel ardal yn meddwl a hapus, a hwyl fawr iddo ar ei wledd a baratowyd ar ein cyfer. Nghaerfyrddin. amdanoch i gyd yn eich ffermio. profedigaeth. Bendith Duw fo Yn dilyn y wledd roedd arnoch. Pwyllgor Apêl Etholaeth adloniant wedi ei baratoi ar ein Melindwr cyfer. Cyflwynodd y llywydd nghartref Cwmcynfelyn, Clarach, Ysbyty Eisteddfod Genedlaethol y diddanwyr sef Eleri Roberts, ond yn anffodus nid yw yn rhyw yr Urdd, Ceredigion 2010 Trefor Pugh, Anwen Roberts, Eleri ymwybodol o’i hoedran teg. Mae llawer o’n hardalwyr wedi Jones a Lowri a Dylan. Cafwyd Diolch am ofal tyner y Cartref, a bod yn yr ysbyty yn ddiweddar, Cynhelir Cyfarfod Cyhoeddus ganddynt unawdau, deuawdau, diolch am y cardiau ac anrhegion rhai ohonynt yn dal yno wrth yn y Druid, Goginan nos Fercher triawdau ac adroddiadau a a dderbyniodd. Dymunwyd iddi fynd i’r wasg. Anfonwn ein cofion Ebrill 9fed am 7.30 pm. Croeso ychwanegodd at naws hyfryd a ddiwrnod hapus yn y gwasanaeth cynnes iddynt i gyd a hyderwn Cynnes llwyddiant y noson. fore Sul cyn ei phen blwydd. y byddant yn teimlo yn well yn fuan, sef i Mrs Gwyneth Harries, Merched y Wawr – Enillwyd y gwobrau raffl gan Ysgol Sul Cefnmelindwr; Mrs Kath Cooper, Cangen Melindwr Gwen Morgan, Gwenda Morgan, Minafon; Mr Meirion Ellis Jones, Eirwen Sedgwick, Heulwen Cafwyd te dathlu medalau Hen Ficerdy a Mrs Blodwen Mr. D. Llewellyn o Gomins-coch a Lewis ac Ann James. Gee Mr a Mrs M Davies ar Sul Evans, Brynsiriol. ddaeth atom i’n cyfarfod ym mis 24ain Chwefror yn y festri. Chwefror. Fe’i cyflwynwyd gan 90 oed Mwynhawyd yr achlysur Newydd Trist ein llywydd, Mrs Liz Collison. arbennig hwn gan blant yr ysgol Yn ystod y noson aeth â ni ar Cyrhaeddodd Mrs Megan Crees, Sul ac oedolion y dosbarth hýn. Wrth fynd i’r wasg, ar Fawrth daith drwy gyfrwng sleidiau Gwelfor, ei naw deg oed ar Fawrth 7ed daeth y newydd trist am ar hyd arfordir Ceredigion. 4ydd. Mae ar hyn o bryd yng Mascot Rygbi farwolaeth Mr John Davies, Glasfryn, yn sioc enfawr i ni gyd. Enillodd Tomos Llywelyn Evans, Nid oedd John wedi bod yn sal Rhiwarthen Isaf, gystadleuaeth am hir iawn. Mae ein meddyliau Planed Plant yn ddiweddar, gyda Doreen ei wraig, y plant am y mwyaf o bwyntiau ar a’r cysylltiadau oll, yn eu hiraeth y cyfrifiadur mae’n debyg. Y o golli un a oedd mor annwyl wobr oedd cael cerdded allan ganddynt. gyda thîm rygbi ( dan 21 ) yng Nghasnewydd cyn dechrau y Dydd Gweddi Byd-Eang y gêm rhwng yr Eidal a Chymru. Chwiorydd

Cynhaliwyd gwasanaeth Ymgeisydd Arall yr uchod Nos Wener Mawrth 7ed yn festri Pen-llwyn. Ymgeisydd lleol arall fydd Paratowyd y rhaglen eleni gan yn ymladd ei sedd yn Ward wragedd Cristnogol Guyana Melindwr yn Etholiad mis ar y thema ‘Daw Doethineb Mai yw Fred Williams ( Duw â Dealltwriaeth Newydd’. Democratiaid Rhyddfrydol Cymerwyd rhan gan aelodau Cymru ) o Gefnllidiart gynt Capel Pen-llwyn, Llwyn-y-groes, wrth gwrs, ond yn byw ‘nawr Dyffryn ac Eglwys Dewi Sant, yn Troedrhiwgoch, Ponterwyd. a chafwyd anerchiad bwrpasol Ef yw cadeirydd Cyngor Sir ar y thema, gan y Parchg Ceredigion, ei flwyddyn yn Judith Morris, Penrhyn-coch. dod i ben ym mis Mai. Chwaraewyd yr organ gan Mrs Catrin Evans, Ardwyn. 14 Y TINCER MAWRTH 2008

COLOFN MRS JONES ‘O’R CYNULLIAD’ -

Fe ddarllenais y dydd o’r blaen sylw bosibl cael teclyn syml y dyddiau hyn. Ei gan Jeremy Clarkson i’r perwyl ei fod o, enghraifft ef oedd ei fethiant i ddarganfod ELIN JONES AC fel pawb arall dros ddeugain, yn methu ffôn symudol a oedd yn bodloni ar fod yn ag ymdopi â thechnoleg newydd. Nid ffôn symudol yn unig heb geisio bod yn Yn fy erthygl ddiwethaf, oherwydd twptra cynhenid neu dim gamera ac yn gyfrifiadur hefyd! Gwir y soniais am ymweliad awydd i ddysgu ond oherwydd bod ein gair, fe ddarganfum innau’r un broblem y Gweinidog Iechyd hymenyddion ni wedi penderfynu mai hefyd, yn yr un modd, mae ein camera Edwina Hart AC ag digon yw digon o wybodaeth gymhleth digidol ni yn un cine ac yn un lluniau Ysbyty Tregaron. Fis am bethau cymharol ddibwys megis llonydd, mae fy meicrodon yn gril ac yn yn ddiweddarach, I-pod a Blackberry neu hyd yn oed offer feicrodon a gallaf, pe dymunwn, wneud roedd yn fraint cael cegin megis pobyddion bara. jam yn fy mhobydd bara. Ond i beth? croesawu’r Gweinidog Paham mae angen cymhlethu pethau yn ôl i Geredigion Fel un a feistrolodd bobydd bara pan nes bod gan rhywun angen gradd mewn wrth iddi ymweld ag oedd ei phen blwydd yn ddeugain peirianneg i’w deall? Os ydw i am wneud Ysbyty Bron-glais. Yn yn rhyw atgof pell, nid wyf yn hollol jam neu am grilio bacwn, mae gennyf stof. dilyn ymweliad Edwina siãr a wyf yn cytuno ag ef. Er, wrth Ac mae gennyf gyfrifiadur. Hart AC â’r ysbyty, feddwl, mae’n rhaid i minnau gofio ymunais â hi wrth iddi nad yw pob ymgais o’r eiddof i ddeall Yr wyf wedi cyfeirio llawer at Jeremy ymweld â phencadlys fel Aelod Cynulliad. y cyfarwyddiadau wedi llwyddo i’m Clarkson yn yr erthygl hon ond yr wyf yr elusen Ffagl Gobaith. Rwyf wastad yn falch dysgu beth i’w wneud gyda chamera yn credu fod y tri sylw nesaf o’r eiddof Mae Elizabeth Murphy iawn o gael derbyn digidol! Ond rwyf yn cytuno yn llwyr yn hollol unigryw i mi. Pan euthum i a’i thîm yn darparu gwahoddiadau o’r fath â dywediad arall o’i eiddo, sef fod brynu ffôn ddiwethaf - a do, fe lwyddais gwasanaeth hosbis ac esbonio i drigolion datblygiadau technegol yn synnu yn i gael ffôn syml nad oedd ganddi gofal lliniarol ar draws lleol am fy ngwaith hytrach na rhyfeddu rhywun wrth inni unrhyw uchelgais i fod yn ddim heblaw Ceredigion ac rwy’n falch ym Mae Caerdydd. heneiddio.Ystyriwch am funud doiledau ffôn - fe sylwais pa mor ifanc oedd y iawn bod y Gweinidog Ymwelais â Howies yn cyhoeddus. Maent yn dangos pwyslais ar gwasanaethwyr yn Curry’s. Roeddent yn wedi cydnabod gwaith Aberteifi hefyd yn ystod arbed dãr ac ynni oherwydd mae’r tap gwrtais ac yn nodedig o gymwynasgar pwysig yr elusen hon. mis Chwefror. Maent yn rhedeg am gyfnod penodedig o amser ond roeddent mor ifanc fel fy mod yn hwythau wedi sefydlu ac fe fydd y golau, yntau, ymlaen am nifer teimlo fel hen gant ar ôl bod yn eu cwmni Ar ddechrau mis busnes llewyrchus iawn dewisol o funudau...yr unig beth ydych ac yr oedd hi’n amlwg fod y syniad o Chwefror, derbyniais ar hen leoliad ffatri chi yn ei wneud yw cerdded i mewn ac fe brynu rhywbeth penodol i’w bwrpas wahoddiad i ymweld Dewhurst yn y dref, ddaw golau, cyffwrdd y tap ac fe ddaw na wnâi ddim byd arall yn eu rhyfeddu. â’r Organic Fresh Food ac rwy’n falch eu bod dãr. Oni fynnai bawb gael ffôn a gysylltai â’r Company yn Llanbedr hefyd yn ymrwymedig i we os oedd un i’w gael? A’r peth arall a Pont Steffan. Ychydig ddatblygu eu busnes yng Ffein, ‘brilliant’ fel yr arferai fy nith ei nodais yw baint rhatach oedd ffôn syml na dros ddwy flynedd Ngorllewin Cymru. ddweud cyn iddi ddysgu ffôn ddrud, hynny yw, dechreuais amau wedi i’r ffatri Organic ‘cool’ ac ‘awesome’ - ond, fe’m dysgwyd mai proffid y cwmni a oedd yn arwain y Farm Foods gau yn y Fel y Gweinidog i i beidio a gadael na golau ynghyn datblygiadau ac nid unrhyw angen neu dref, roedd hi’n braf cael dros Faterion Gwledig, na thap yn llifo am fod gwneud hyn alw ar ran cwsmeriaid i gael teclynnau dychwelyd i’r un lleoliad roeddwn yn falch iawn yn wastraffus a drud. Ac fel y dywed aml bwrpas. Ond,wrth gwrs, ar ôl cwrs a gweld cwmni newydd i gyhoeddi y bydd unrhyw un sydd wedi defnyddio toiledau dwys o hysbysebu, onid yw hi’n hawdd wedi ei sefydlu yno. Yn Llywodraeth Cymru’n gwyrdd a modern Llyfrgell Genedlaethol perswadio pobl i brynu y cymhleth ac i ogystal â darparu llysiau Un yn darparu pecyn Cymru wrthych, un o’u nodweddion wario amser ac ynni yn ceisio eu meistroli? organig i fusnesau a iawndal gwerth £8.8 yw eich bod yn eu gadael yn llawnder sefydliadau ar draws miliwn i ffermwyr defaid eu goleuni awtomatig ac yn sãn eu A sawl fforest, dybed, sy’n cael ei thorri i Cymru, maent hefyd yng Nghymru yn dilyn tapiau yn llifo am nad yw amser penodol baratoi’r arweinlyfrau yn gwerthu llysiau a achosion o Glwyf y Traed y rheini ar ben ... a hynny, efallai, pan Beiblaidd eu maint sy’n dod gyda’r bwydydd organig i’r a’r Genau yn Lloegr y nad oes neb ar eich ôl chi yno i fanteisio teclynau hyn a brynwn? Ac onid yw cyhoedd yn gyffredinol llynedd. Bydd yr arian arnynt. Sut, mewn difrif, y mae peth fel hwnnw, hefyd, yn gwestiwn difyr drwy’r siop ar y safle. yma’n cael ei rannu hyn i fod i achub ynni ac adnoddau? i’w ofyn mewn cyfnod sy’n ceisio ein Mae’r modd y sefydlwyd ymysg ffermwyr defaid Onid yw’n arwain at ddefnyddio dãr a perswadio i arbed ynni trwy ddefnyddio y busnes wrth i nifer o yn ardaloedd llai ffafriol thrydan yn llawer mwy gwastraffus na’r llai o bethau ac adnoddau? A chwestiwn ffermwyr llysiau organig Cymru, ac fe fydd y rhan hen ffordd o gynnau a diffodd goleuadau arall ydi baint o ddefnydd a wna lleol ddod at ei gilydd fwyaf o ffermwyr defaid a rhedeg tap a’i gau? rhywun yn y pendraw o’r holl offer wedi i’r ffatri wreiddiol Ceredigion yn cael budd sydd ganddo? Pur anaml y defnyddiaf yno gau yn galonogol o’r pecyn iawndal yma. A mae gwaeth hefyd! Nodwedd arall fi fy mhroesydd bwyd, er enghraifft, iawn ac rwy’n gobeithio Mae’r diwydiant ffermio toiled modern yw cyn lleied o ddãr oherwydd mae ei lanhau ef yn llawer y bydd y cwmni yn mynd yng Ngheredigion wedi sy’n rhedeg drwyddo i’w lanhau ar ôl ei mwy o job nad yw gwneud pethau yn yr o nerth i nerth dros y dioddef yn fawr yn sgîl y ddefnyddio. Rhaid defnyddio’r ‘flush’ hen ddull, hynny yw, un o reolau mawr blynyddoedd nesaf. Clwyf ac rwy’n gobeithio sawl gwaith nes bod rhywun, yn y offer arbed llafur o bob math yw nad y bydd yr arian yma yn diwedd, yn defnyddio mwy o ddãr nag yw yn arbed nag amser na llafur yn y Yn ne’r Sir, cefais rhoi ychydig o gymorth mewn toiled hen ffasiwn. Neu ddilyn pendraw am fod y gofal angenrheidiol fy ngwahodd yn mewn cyfnod sy’n anodd ffasiwn y to sy’n codi a pheidio rhedeg o’r teclyn ei hun mor gymhleth. Y mae ddiweddar i annerch iawn iddynt. dãr trwy’r toiled o gwbl, ac mae hynny enghreifftiau, fodd bynnag, yr wyf yn cyfarfod o Glwb Rotari bellach mor gyfarwydd fel mai ychydig hoff iawn o’m pobydd bara ac yr wyf Aberteifi am fy ngwaith Elin Jones AC o sylw a wna neb bellach. er gwaethaf yn ysgrifennu hwn gan ddisgwyl am y budreddi yr arfer. gloch fach a ddywed wrthyf ei fod wedi gwneud ei waith a bod torth flasus arall Ac fe rwyf yn cytuno gant y cant a pheth wedi cyrraedd - a beth sydd yn well na Y TINCER arall a ddywedodd Clarkson, nad yw’n bara newydd ei bobi? Y TINCER MAWRTH 2008 15

CYNGOR CYMUNED TREFEURIG Margaret Y Vic

Ers rhyw fis bellach, mae’r Borth Cyfarfu’r Cyngor Cymuned nos cynllun cymunedol. Roedd wedi colli un o ganolfannau Fawrth 19 Chwefror yn Neuadd nifer o’r cynghorwyr wedi bod cymdeithasol y pentre-mae’r y Penrhyn, gyda’r Cadeirydd, yn bresennol, a theimlwyd Vic wedi cau - Glyn wedi tynnu Cyng. Kari Walker, yn y bod y cyfarfod wedi bod yn un ei beint olaf a Margaret wedi gadair a naw o’r cynghorwyr buddiol iawn. diffodd y ffwrn yn ei chegin eraill ynghyd â’r Clerc a’r brysur. Cynghorydd Sir yn bresennol. Roedd Kari Walker a Richard Er hyn, nid segura bydd Owen wedi bod mewn seminar Margaret tra’n aros am gyfnod Adroddwyd fod y biniau baw ar gynllunio mewn perthynas newydd arall yn ei bywyd; ni cŵn yn cael eu defnyddio’n â’r Cynllun Datblygu Lleol fydd yr elusennau y mae hi’n eu helaeth, a phenderfynwyd newydd. Hefyd roedd tri cefnogi a’r cymdeithasau y mae’n gofyn iddynt gael eu gwagio’n o’r cynghorwyr wedi bod perthyn iddynt ar eu colled amlach (bob pythefnos). mewn cyfarfod ymgynghorol - bydd hi’n dal yr un mor brysur Adroddodd y Cyng. Richard a gynhaliwyd gan y Cyngor ag erioed. Mae’n nhw’n dweud Owen ei fod wedi anfon Sir yn Ysgol Penweddig ar fod merched fferm yn ddiwyd, a sylwadau cychwynnol i’r 11 Chwefror. Cafwyd cyfle dyw Margaret ddim yn eithriad Cyngor Sir am y Cynllun yno i dynnu sylw at y diffyg i’r rheol honno. Datblygu Lleol ar ran y Cyngor ymgynghori a fu am y cynllun Cyn colli ei mam yn dair ar Cymuned, gan dynnu sylw fod Llwybr Diogel i’r Ysgol. ddeg oed ei dymuniad oedd cael yr adran ar yr iaith Gymraeg hyfforddiant ym maes coginio, i’r Borth oedd rhaid! braidd yn denau. Trafodwyd ceisiadau a ond oherwydd yr amgylchiadau Ar hyn o bryd, tra’n aros am ddaeth ar gyfer grantiau gan bu rhaid iddi gamu i esgidiau ei y fenter nesa, sef agor gwely a Ymwelodd yr heddwas y Cyngor ar gyfer 2007/08. mam dros nos fel petae a llanw’r brecwast a bwyty bach yn yr cymunedol, PC Hefin Jones, Roedd mwy o arian nag arfer yn bwlch anferthol oedd wedi hen ‘Pebbles’, mae hi yn cael â’r cyfarfod am gyfnod byr. weddill eleni a phenderfynwyd ei adael ar ei hôl. Wrth siarad rhywfaint o amser i ymlacio, Nododd gynlluniau’r heddlu ar cyfrannu fel a ganlyn: Neuadd gyda Margaret ar drothwy Sul ond nid drwy roi ei thraed i gyfer cyfarfodydd cyhoeddus y Penrhyn £1,000; Clwb Pêl- y mamau, mae’n amlwg mae’r fyny bydd Margaret yn gwneud yn yr ardal yn y dyfodol, a droed Penrhyn-coch £1,800; dylanwad mwyaf arni oedd ei hynny! Mae’n dal i godi am holodd am unrhyw faterion Cymdeithas Cae Chwarae mam. Y ddwy yn selog yn yr 5.45 ac yn treulio hanner awr perthnasol a oedd wedi codi Penrhyn (PATRASA) £1,500; eglwys, yn weithgar dros ben gyda’i mab Jonathan cyn iddo ers iddo ymweld â’r Cyngor Cylch Meithrin £500; Cae yn y gymuned, yn codi arian at ef ddechrau ar ei ddiwrnod ddiwethaf. Chwarae Pen-bont £500; Clwb achosion da ac yn ddylanwad gwaith- munudau gwerthfawr ar ôl Ysgol £300; Y Tincer £300; mawr ar eu plant- y naill ym iawn , munudau efallai na Adroddodd Kari Walker a Cartref Tregerddan £250; Project Mhenrhyn-coch a’r llall yn y chafodd eu sawri gyda’i mam ei Daniel Huws ar y cyfarfod a Cymuned Trefeurig £200; Borth. hunain slawer dydd . Yna efallai, fu yn Ysgol Penrhyn-coch am Brownies Penrhyn-coch £100; Symudodd Margaret i’r Borth ychydig o ddarllen,(hunangofiant y cynllun Llwybr Diogel i’r Clwb yr Ymddeolwyr £50; 37 mlynedd yn ôl, prynu tñ yn Macmillan sydd ar y gweill ar Ysgol. Roedd y llwybr trwy’r Ambiwlans Awyr Cymru £500; Cambrian Terrace a dechrau y funud) gwnïo, gwau a ‘cross cae chwarae a heibio’r cae pêl Gofal Marie Curie £100; Bobath busnes gwely a brecwast yno a stich’ ac efallai paratoi ei hoff droed wedi cael ei altro, ac Cymru £100. Cytunwyd hefyd y hithau’n fam sengl i Wayne. Yn math o fwyd sef pryd Cheineaidd roedd bellach yn dderbyniol a gellid ystyried cais gan Bwyllgor ogystal a chadw’r fusnes, bu’n yn ogystal â gweld ei hwyrion llawer o’r gwaith wedi’i wneud Trefeurig, Apêl Eisteddfod yr gweithio yn hen feddygfa’r Borth ,Tuen a Caleb. arno. Ni fyddai gwario ar y Urdd Ceredigion 2010, yng am flynyddoedd, a thra yn y Mae’n wyth mlynedd bellach llwybr heibio i’r Bwthyn yn y nghyfarfod mis Mawrth a swydd hon yr aeth yn wythnosol ers iddi fynd i ffwrdd ar wyliau, flwyddyn ariannol bresennol. neilltuwyd £500 ar gyfer hynny. ar ei diwrnod rhydd i astudio yng ond pe bae’n cael dewis, i Ngholeg Ceredigion ag ennill Bortiwgal fydda’n anelu, nid i Roedd cyfarfod wedi’i Cytunwyd hefyd i wario hyd nifer amrywiol o gymwysterau lan y môr i ganol twristiaid ond gynnal yn Ysgol Trefeurig at £3,000 ar brynu meinciau arlwyo . Bu hefyd am gyfnod yn allan i’r wlad â’r mynyddoedd i bnawn Sadwrn, 9 Chwefror, newydd ar gyfer defnydd y gweithio i Norman a Doreen yn gymysgu a’r bobl a mwynhau eu i drafod dyfodol adeilad yr gymuned. eu fferyllfa, swydd arall oedd ffordd o fyw-bwyta bwyd fel Piri ysgol. Cafwyd siaradwr o wrth ei bodd am ei bod yng Piri a sardins ffresh. Ffarmers, Sir Gaerfyrddin, i Cynhelir y cyfarfod nesaf yn nghanol y gymdeithas ac yn Ers bod yn y Vic, a’r Hafren sôn am eu gwaith hwy yn yr Ysgol Trefeurig nos Fawrth, 18 ymwneud â’i hoff beth, sef pobl. cyn hynny, fe gododd Margaret ardal honno’n codi arian at sawl Mawrth am 7.00pm. Am un cyfnod yn ei bywyd bu (gyda help ei ffrindiau meddai) hi a’i gãr yn cadw Clwb Golff yn y ffigwr anhygoel o £39,428 i Kidderminster elusennau, a hynny i gyd tra’n a doedd rhedeg ei thafarn brysur, bod yn bwydo hyd at weithgar gydag Eglwys y Borth, 2,500 o bobl bod yn Lywydd Sefydliad y yn mennu Merched, bod ar bwyllgorau fel dim arni! yr Henoed, Llywydd codi arian Fodd bynnag gyda merched y Bad Achub ... roedd gweld Edrychwn ymlaen i’w chefnogi trên y ‘Borth yn y ‘Pebbles’ ar ei newydd wedd Express’ yn sef, ‘Ceffyl y Mor’ a dymunwn pasio’r clwb pob hapusrwydd a llwyddiant yn ddyddiol iddi hi a’i theulu gwerthfawr. Hir yn ormod iddi oes a iechyd da! a dychwelyd Elin Hefin 16 Y TINCER MAWRTH 2008

YSGOL RHYDYPENNAU

Eisteddfod Ysgol profiadol am eu doethineb yn ystod y dydd, sef Mrs Ann Evans, Yn ddiweddar, cynhaliwyd Mrs Kathleen Evans a Mrs Luned Eisteddfod yr Ysgol, er mwyn Richards. dathlu Dydd Gãyl Ddewi. Ar ôl wythnosau o ymarfer a Gala Nofio chwblhau gwaith penodol ar gyfer cystadlaethau dosbarth, daeth yr Ar yr 21ain o Chwefror amser i feirniadu ymdrechion y cynhaliwyd rownd derfynol gala plant. Roedd hi’n ofynnol i bob nofio ysgolion Aberystwyth. plentyn i adrodd neu i ganu neu Nofiodd y plant yn dda iawn a i chwarae darn offerynnol. Yn llwyddodd nifer o’r plant i orffen ychwanegol i hyn bu’r beirniaid yn yn y 3 cyntaf. Llongyfarchiadau dewis y goreuon o’r cystadlaethau i’r canlynol; Mirain Dafydd bl 3 dosbarth. Roedd pob tasg yn (rhydd – 2il); James Albrighton bl 5 y gystadleuaeth yn ymwneud (cefn – 2ail); Lucy Ankin bl 4 (cefn- â Chymru; bu blwyddyn 1 yn 1af); Rachel Howard bl 5 (broga- gwneud bathodynnau; blwyddyn 3ydd); cyfnewid cymysg merched 2 yn creu baneri, blwyddyn 3 a bl 3 a 4, (Lucy Ankin, Ffion Wyn, 4 yn ysgrifennu llawysgrifen a Mirain Dafydd a Rose Gillison-1af); blwyddyn 5 a 6 yn cyfansoddi cyfnewid cymysg merched bl 5 ( Llongyfarchiadau i grãp dawnsio disgo Ysgol Rhydypennau am gipio’r wobr gyntaf yn cerdd ar gyfer y brif gystadleuaeth, Bethan Henley, Rachel Howard, Eisteddfod Rhanbarth yr Urdd ar ddydd Mercher, Mawrth 5. Llongyfarchiadau mawr, a sef ennill Y Gadair ar y thema Cara Lucas, Elizabeth Jackson phob lwc iddyn nhw yn y rownd nesaf. Diolch yn fawr i Mari Wyn Lewis (Bow Street) – ‘Cymru’. Eleni, ar ganiad y corn, – 2ail); cyfnewid rhydd merched a Bethan Jenkins (Clarach), cyn ddisgyblion yr ysgol am eu hyfforddi. Dafydd Siôn Rees o flwyddyn 6 blwyddyn 3 a 4 (Lucy Ankin, a gododd o ganol y gynulleidfa i Ffion Wyn, Mirain Dafydd a Rose gipio’r Gadair. Llongyfarchiadau Gillison-3ydd); cyfnewid rhydd y Pentref i ddathlu Dydd Gãyl Cara Lucas, Misha Harwood, Lucy mawr i Dafydd. merched bl 5 ( Bethan Henley, Ddewi. Cafwyd gwledd o Evans, Lorna Harper, Chloe Clark. Rachel Howard, Cara Lucas, ddawnsio gwerin, digon o fwyd Ensemble Offerynnol - Iestyn Dyma’r gerdd fuddigol: Elizabeth Jackson – 1af); cyfnewid a diod. Diolch i Erwyd Howells, Evans, Gwern Penri, Dafydd Sion rhydd bechgyn bl 6 (Sam Hesden, Bryan Jones a Chymdeithas Rhieni Rees, Ffion Evans, Elis Lewis. Cymru Tomos Williams, Paul Keegan, ac Athrawon yr ysgol am drefnu Unawd Pres - Dafydd Sion Rees. Iestyn Evans – 2ail) Ardderchog! noson wych. Deuawd – Kathryn Lewis a Gwern Cymru fach, gwlad y gân, Penri. Bryn a Tom a Shirley; Beicio Lucy Ankin Parti Cerdd Dant – Sion Clifton, Katherine Jenkins, Rhydian sydd, Gwern Penri, Dafydd Sion Rees, Yn enwog am eu canu. Mae plant blwyddyn 6 yn brysur Llongyfarchiadau i Lucy Ankin Kathryn Lewis, Bethan Henley, Tara yn gwella a datblygu eu sgiliau am lwyddo i gyrraedd y rownd Harwood, Hannah Lee Bowen, Pasio’r bêl mae Peel a Shane, ffordd fawr ar ei beiciau. Maent derfynol yng ngala rhyngwladol yr Beca Davies, Jake Albrighton, Arwyr o gae’r Mileniwm; yn paratoi am y prawf terfynol er Urdd yn Abertawe yn ddiweddar- Laurie Albrighton, Elizabeth Ond mae yna un pencampwr byd, mwyn ennill tystysgrif diogelwch perfformiad campus! Jackson, Cerys Harvey. Y bocsiwr Joe Calzage. ar y ffordd fawr. Hoffa’r ysgol ddiolch i Mr Malcolm Charlton am Diwrnod Y Llyfr AIL O gopa’r Wyddfa enwog tal yr hyfforddiant. Parti Unsain - Gwern Penri, I lawr i’r llynnoedd glas, I ddathlu Diwrnod Y Llyfr (6 Dafydd Sion Rees, Kathryn Lewis, Y wlad brydferthaf yn y byd Capel Y Garn Mawrth fe ddaeth yr awdur enwog Bethan Henley, Tara Harwood, A phobl da heb atgas. Elgan Philip Davies i’r ysgol. Bu’n Hannah Lee Bowen, Jake Ar y 5ed o Fawrth, yn dilyn brysur drwy’r dydd yn cyflwyno, Albrighton, Laurie Albrighton, Mawrth y cyntaf; Dydd Gãyl gwahoddiad gan chwiorydd Capel darllen a thrafod amryw o’i lyfrau a Elizabeth Jackson, Cerys Harvey. Ddewi, Y Garn, trefnwyd cyngerdd byr yn chodi ymwybyddiaeth o’r boddhâd Unawd Llinynnol – Tomos Gillison. Eisteddfod i ddathlu ein ffydd; Y Festri. Penderfynwyd cynnwys a geir o ddarllen ac ysgrifennu Unawd – Gwern Penri. Cawl o gennin, blodau melyn, enillwyr eitemau Eisteddfod storïau. Hoffair ysgol ddiolch Cadeirio mawreddog sydd. Gylch yr Urdd eleni. Cafwyd i Elgan am ei frwdfrydedd a’i croeso cynnes gan Mrs Ann arbenigrwydd yn y maes. Cymro ydw i a Chymry ydym ni; Jones a’r chwiorydd yn Y Festri. O bawb yn y byd, Perfformiwyd ystod eang o eitemau Yr Eisteddfod Gylch Ni yw’r gorau i gyd; cerddorol i ddiddanu’r gynulleidfa Llewyrch a Llwyddiant ‘dan un eiddgar; o unawdau offerynnol i Da iawn i bawb a fu’n cystadlu faner. bartïon unsain a cherdd dant. Yn yn Eisteddfod Gylch Yr Urdd yn dilyn y perfformiad, diolchodd ddiweddar. Llongyfarchiadau Dafydd Siôn Rees Mrs Bethan Jones i’r plant a mawr i’r 8 eitem a ddaeth yn gwobrwywyd hwy â the blasus gyntaf. Ac ar ôl cystadlu brwd drwy’r tu hwnt. Hoffai’r ysgol ddiolch i’r dydd, roedd pwyntiau’r 3 thñ yn chwiorydd am y croeso cynnes, y te Dyma ganlyniadau’r Eisteddfod agos iawn; ond Eleri a gariodd blasus a’r siec hael ar gyfer gronfa’r Ranbarth ym Mhontrhydfendigaid. y dydd yn y pen draw. Da ysgol. iawn i bawb am ymdrechu mor Twmpath CYNTAF galed i sicrhau Eisteddfod Ysgol Dawnsio Disgo – Erica Busson, Tara lwyddiannus iawn eleni eto. Ar yr 28ain o Chwefror, trefnwyd Harwood, Hannah Lee Bowen, Hoffai’r ysgol ddiolch i’r beirniaid Twmpath Dawns yn Neuadd Rachel Howard, Kelly Harper, Elgan Philip Davies yn ymweld a’r ysgol Y TINCER MAWRTH 2008 17

YSGOL PEN-LLWYN

Gala Nofio Dyma rai o’r canlyniadau CANU Aeth nifer o’r plant i gystadlu Dosbarth 1(Derbyn, Bl 1 a Bl 2) yn rownd derfynol y Gala Nofio 1af Iestyn Watson (M) a gynhaliwyd yn Aberystwyth. 2ail Alaw Evans (Y) Llongyfarchiadau i Jo Jones, Manon 3ydd Alan Williams (Rh) Davies, Iestyn a Tomos Watson, a Haf Evans (Rh) Rhian James ac Oliver Hershall. Blwyddyn 3 a 4 Ymweliad y Weinyddes 1af Alison Keegan (Y) Glanweithdra Dannedd 2ail Rhian James (M) 3ydd Amy Barron (M) Cafwyd prynhawn difyr iawn yng nghwmni Mrs Terry Brown, Blwyddyn 5 a 6 a ddaeth i ddangos i’r plant sut i 1af Oliver Herschel (Y) edrych ar ôl eu dannedd. Cafodd 2ail Tomos Watson (M) blant blwyddyn un brynhawn o 3ydd Annie Lewis (Y) Annie enillydd y goron am y traethawd gorau yn Eisteddfod Ysgol Pen-llwyn a hi chwarae deintydda gydag offer enillodd y gadair hefyd am y darn barddoniaeth gorau. arbennig oedd gan Mrs Brown ar LLEFARU eu cyfer. Dyna oedd hwyl! Sut i Dosbarth 1 (Derbyn, Bl 1 a Bl 2 ) ofalu am eu dannedd oedd y neges 1af Haf Evans (Rh) i Ddosbarth dau. Mae pawb yn 2ail Rebecca Jones Williams (Rh) gwybod sut i lanhau eu dannedd 3ydd Alaw Evans (Y) erbyn hyn, ac fe aeth pawb adref gyda brwsh dannedd newydd. Blwyddyn 3 a 4 1af Amy Dryburgh (Rh) Gwasanaeth boreol 2ail Amy Barron (M) 3ydd Alison Keegan (Y) Daeth y Parchg Roger Thomas i’r ysgol i ddweud stori’r Pasg Blwyddyn 5 a 6 wrth y plant. Roedd Mr Thomas 1af Hal Young (Rh) wedi dod ag adnoddau pwrpasol 2ail Tomos Watson (M) a diddorol i gefnogi y stori. 3ydd Annie Lewis (Y) Roedd ymateb y plant yn brawf effeithiolrwydd y cyflwyniad. STORI GYMRAEG Annie yn arwain y côr buddugol – Ystwyth 1af Alaw Evans (Y) Eisteddfod yr Urdd 2ail Rebecca Jones Williams (Rh) 3ydd Nuala Ellis Jones (M) Aeth nifer o blant i gystadlu yn yr eisteddfod Gylch. Blwyddyn 3 a 4 Llongyfarchiadau i Haf Evans ar 1af Rhian James (M) ddod yn ail ar yr adroddiad dan 2ail Jo Jones (Y) 8 oed, ac i’r parti unsain am ddod 3ydd Tomos Evans (Rh) yn drydydd. Da iawn chi blant! 3ydd Amy Dryburgh (Rh) Eisteddfod yr Ysgol Blwyddyn 5 a 6 1af Annie Lewis Cynhaliwyd ein Heisteddfod 2ail Roisin Robinson (M) Gãyl Ddewi eleni ar Ddydd 3ydd Oliver Herschel (Y) Llun y 3ydd o Fawrth. Daeth Mrs Mairwen Williams a Mrs Joyce STORI SAESNEG Bowen i feirniadu gwaith y plant Blwyddyn 3 a 4 yn ogystal â’r gwaith llwyfan. 1af Amy Barron (M) Y Parchg Roger Thomas yn dweud stori’r Pasg wrth ddisgyblion Ysgol Pen-llwyn Diolch iddynt eto eleni am eu 2ail Jo Jones (Y) gwaith caled. Gweler rhestr y 3ydd Mathias Roberts (M) canlyniadau. Blwyddyn 5 a 6 Diwrnod y Llyfr 1af Annie Lewis (Y) 2ail Hal Young (M) Bu’r plant yn brysur yn creu 3ydd Shaun Dryburgh (Rh) clawr tocyn anrheg ar gyfer un o’n cystadlaethau. Cafwyd Y CÔR ambell i gymeriad diddorol yn 1af YSTWYTH cyrraedd yr ysgol y bore hwnnw 2ail MELINDWR hefyd. Roedd cymeriadau Roal 3ydd RHEIDOL Dahl yn boblogaidd yn ogystal â Ralarwdins. Oliver Hershall a CANLYNIADAU TERFYNOL gafodd y wobr gyntaf, Gethin yn 1af YSTWYTH ail ac Alison a Iestyn yn gydradd 2ail MELINDWR drydydd. 3ydd RHEIDOL Rhai o ddisgyblion Ysgol Pen-llwyn wedi eu gwisgo i fyny fel cymeriad o Lyfr ar Ddiwrnod y Llyfr 18 Y TINCER MAWRTH 2008

YSGOL PENRHYN-COCH

Diwrnod y Llyfr James, Nathan Mayes, Lewis Morgans I ddathlu diwrnod y llyfr eleni rhoddwyd cyfle i’r disgyblion Pypedau Cywaith Bl. 3 a 4 i wisgo i fyny fel un o’u hoff 2il Sion Jones, Matthew gymeriadau allan o lyfr. Gwelwyd Jones, George Martin, Harri nifer o gymeriadau o James Bond i Horwood ferched St Trinians, o Harry Potter i Fôr Leidr. Cafodd y disgyblion Pypedau Cywaith Bl. 5 a 6 lawer o hwyl a mwynhad. 1af Rosie James, Samantha Merry, Ryan Witts, Harry Walker Pentre Bach 2il Harry Whalley, Lowri Donnelly Ar ddiwrnod y llyfr, teithiodd y dosbarth derbyn i lawr i 2D Tecstilau Bl. 5 a 6 Bentre Bach ym Mlaenpennal. 1af Mared Pugh-Evans Cynhaliwyd gweithgareddau yno ar eu cyfer. Cafwyd cyfle 3D Tecstilau Bl. 2 ac iau i ymweld â Jaci Soch. Tra yn ei 1af Sioned Exley gwmni bu’r disgyblion yn creu stori wrth iddo ddangos lluniau 3D Tecstilau Bl. 3 a 4 Caryl Lewis gyda rhai o ddisgyblion yr ysgol ar ddiwrnod y Llyfr. amrywiol iddynt. Yna ymlaen at 3ydd Nichola Thomas Coblyn ac i wylio fideo ohono’n darllen stori. Y cymeriad olaf 3D Tecstilau Bl. 5 a 6 i’w diddanu oedd Jac y Jwc. 1af Rhydian Morgan Bu’n darllen stori amdano’i hun 3ydd Gwenno Morris iddynt yn ei arddull unigryw. Ar ddiwedd y prynhawn, ymwelwyd Gwau/Crosio Bl. 2 ac iau â Bws Planed Plant. Yno fe’u 1af Lowri Walther diddanwyd gan Gareth o Triongl. 2il Elain Donnelly Cafwyd llawer iawn o hwyl a sbri a phawb wedi mwynhau. Gwau/Crosio Bl. 3 a 4 2il Katie Boake Caryl Lewis Gwau/Crosio Bl. 5 a 6 I weddill yr ysgol ar ddiwrnod y 1af Emily Lewis llyfr cafwyd ymweliad arbennig 2il Lucy Cookson iawn. Yn ystod y prynhawn, 3ydd Alice Andrews daeth yr awdures Caryl Lewis atom. Treuliodd y prynhawn yn Print Du a Gwyn Bl. 3 a 4 teithio o ddosbarth i ddosbarth 3ydd Sion Jones Disgyblion blwyddyn 2 ar ol y gwaith caled o ffilmio! yn darllen rhannau o’i storïau, yn ateb cwestiynau ac yn sgwrsio Dawnsio Disgo lwyddodd i ennill drwodd i’r Kenny, Matthew Lewis, Jac gyda’r disgyblion. Cafwyd cyfle rownd derfynol yn erbyn holl Horwood i drafod rhai o’ u llyfrau a’u Bu nifer o ferched blynyddoedd 5 ysgolion yr ardal. Dyma’r rhai a Merched Cyfnewid Cymysg cynnwys. Diolch yn fawr am ei a 6 wrthi ers dechrau’r tymor yn ddaeth i’r brig:- Blwyddyn 6 pharodrwydd i ddod atom ac am ymarfer ar gyfer Cystadleuaeth 2il Lowri Donnelly, Emily sbarduno rhai o’r disgyblion i ddawnsio disgo yr Urdd. Bu’r Merched Rhydd Blwyddyn 6 Lewis, Alice Andrews, Gwenno fynd allan i brynu ei llyfrau. grãp wrthi o dan ofal cyn- 1af Lowri Donnelly Morris ddisgybl o’r ysgol, sef Caryl Merched Rhydd Blwyddyn 5 Merched Cyfnewid Rhydd Celf a Chrefft Daker. Daeth y grãp yn drydydd. 5ed Anwen Morris Blwyddyn 5 Llongyfarchiadau mawr iddynt Merched Cefn Blwyddyn 6 6ed Mared Pugh-Evans, Unwaith yn rhagor, enillwyd am eu holl ymroddiad i fynychu’r 3ydd Gwenno Morris Angharad Davies, Anwen Morris, nifer o wobrau yn Eisteddfod ymarferion ac i Caryl am ei holl Merched Broga Blwyddyn 6 Lisa Evans Ranbarthol Celf a Chrefft yr Urdd. waith caled a’i hamynedd! 4ydd Emily Lewis Bechgyn Cyfnewid Rhydd Llongyfarchiadau i’r canlynol am Bechgyn Broga Blwyddyn 6 Blwyddyn 5 ennill gwobrau yn Eisteddfod Mared 1af Rhydian Morgan 4ydd Robert Wallace, Jamie Celf a Chrefft yr Urdd, Rhanbarth Merched Broga Blwyddyn 5 Kenny, Matthew Lewis, Jac Ceredigion. Llongyfarchiadau i Mared Pugh- 5ed Angharad Davies Horwood Evans a ddaeth yn ail ar yr unawd Bechgyn Broga Blwyddyn 5 Merched Cyfnewid Rhydd Caligraffeg Bl. 6 ac iau blwyddyn 5 a 6 yn yr Eisteddfod 6ed Jamie Kenny Blwyddyn 6 3ydd Lowri Donnelly Gylch yn ddiweddar. Bechgyn Broga Blwyddyn 4 1af Lowri Donnelly, Emily Pyped Bl. 2 ac iau 5ed Matthew Lewis Lewis, Gwenno Morris, Samantha 2il Seren Jenkins Nofio Merched Pili Pala Agored Merry Pyped Bl. 3 a 4 3ydd Lowri Donnelly 1af Mali Jones Bu nifer o ddisgyblion Merched Rhydd Agored Tregerddan Pyped Bl. 5 a 6 blynyddoedd 3, 4, 5 a 6 yn 3ydd Emily Lewis 1af Angharad Davies cystadlu yng ngala nofio Bechgyn Cyfnewid Cymysg Yn dilyn diwrnod caled o Pypedau Cywaith Bl. 2 ac iau ysgolion Cylch Aberystwyth. Blwyddyn 5 gystadlu yn ein Eisteddfod Ysgol, 1af Ellie Dimmack, Jenny Llongyfarchiadau i’r rhai a 5ed Robert Wallace, Jamie aethpwyd i gartref Tregerddan Y TINCER MAWRTH 2008 19

YSGOL CRAIG-YR-WYLFA i ddiddanu cynulleidfa yn eu Maent yng nghwpwrdd eich cegin, Dathliad Dydd Gãyl Ceredigion yn y Neuadd Fawr noson cawl a chân. Diolch i’r rhai Does neb yn hoffi rhain. Ddewi ar y 19eg o Chwefror. a ddaeth i ganu, llefaru a chwarae Ond ar y llaw arall gall fod yn offerynnau. Diolch am y croeso ac addfwyn, Cafwyd diwrnod llawn Gwersi Cymraeg i am y cawl cyn cychwyn. Mae ganddo wyth o goesau bwrlwm ar y 4ydd o Fawrth i Oedolion blewog. ddathlu dydd ein nawddsant. Eisteddfod Ysgol Wyth llygad, dim trwy, Bu’r plant yn gwneud amryw Braf yw cael croesawu grãp Maent yn dringo lan brigod, o weithgareddau Cymreig yn o rieni i’r ysgol ar fore dydd Eleni, cynhaliwyd Eisteddfod Beth ydw i? ystod y bore yn amrywio o Mawrth pob wythnos. Maent ysgol Gãyl Ddewi. Ein beirniaid greu baneri Cymru i goginio yn dilyn cwrs Cymraeg i oedd cyn aelodau staff o’r ysgol Ych a fi!! cage bach ac yna cafwyd oedolion o dan oruchwyliaeth sef Mr Alun John a Mrs Elizabeth cyngerdd a the Cymreig yn y Mrs Lal Hincks. Mae naw Evans. Cafwyd diwrnod arbennig Lowri Donnelly. prynhawn. Diolch i’r rhieni rhiant ar y cwrs a mawr o gystadlu brwd rhwng aelodau am helpu gyda’r te ac i Wendy hyderwn y bydd hyn yn hwb i’r y ddau dîm, sef Seilo a Stewi. John Livingstone y gogyddes am helpu gyda’r iaith ar yr aelwyd. Braf oedd gweld mwyafrif o coginio. ddisgyblion yr ysgol yn cystadlu Cafwyd ymweliad gan y Ficer, y Cyngor Ysgol 2008 ar o leiaf un cystadleuaeth. Parchg John Livingstone. Bu’n Penwythnos Masnach Llongyfarchiadau mawr i bawb sgwrsio gyda’r disgyblion am y Deg Cynhaliwyd etholiadau ar gyfer am eu gwaith caled. Ar ddiwedd Pasg a’i wisg arbennig. Diolch y Cyngor Ysgol ar ddechrau mis y dydd Seilo fu’n fuddugol iddo am ei barodrwydd i ddod i’r Mae’r ysgol yn rhan o grãp Mawrth. Cafwyd gornest brwd a cyflwynwyd y darian i ysgol ac i sgwrsio am ei wisg a’i ysgolion Masnach Deg gogledd ymhlith disgyblion blwyddyn 3, gapteiniaid y tim, Lowri Donnelly swyddogaeth. Ceredigion a braf oedd cael 4, 5 a 6. Dyma gynrychiolwyr y a Ryan Witts gan Gadeirydd y mynd draw i Ysgol Llanilar pedair blwyddyn. Llywodraethwyr, Mrs Glenys DVD ar ddechrau penwythnos Morgan. Masnach Deg 2008 ar gyfer Blwyddyn 3 – Thomas Fel rhan o waith Panel Sgiliau gêm pêl-droed arbennig. Borrington ac Erin Hassan Enillwyd y gadair eleni am y Athrawon ysgolion Cylch Defnyddiwyd peli arbennig Blwyddyn 4 – Alex Homer a darn gorau o farddoniaeth gan Aberystwyth, bu cwmni sydd wedi eu gwneud gan Megan Trubshaw ddisgybl o flwyddyn 6 gan Lowri wrthi’n recordio yn yr ysgol yn fasnachwyr trydydd byd. Blwyddyn 5 – Isaac Williamson Donnelly. Testun y barddoniaeth ddiweddar. Treuliwyd prynhawn Mae’r plant hefyd yn gwerthu Evans a Ffion Edwards oedd “Ych a Fi!.” Cafwyd gryn yn ffilmio blwyddyn 2 yr ysgol ffrwythau a bariau masnach Blwyddyn 6 – Leo Burton ac drafod gan y beirniaid cyn mewn gwers gan Miss Davies. deg amser chwarae a braf oedd Ellis Simmons penderfynu. Llongyfarchiadau Cafwyd llawer o hwyl gan cael croesawu criw rhaglen iddi hi ar ei gwaith. Yn ail ar y y disgyblion a bu’n brofiad ‘Ffeil’ i’r ysgol i ffilmio’r Bu’r plant hefyd yn pleidleisio gystadleuaeth roedd Gwenno arbennig iddynt hwy a Miss plant am fore cyfan. Bydd y dros gynrychiolwyr ar gyfer y Morris ac yn drydedd Harry Davies! Defnyddir y DVD o fewn rhaglen yn ymddangos ar S4C pwyllgor eco. Bydd Joe Wilcox, Walker. Dyma’r frddoniaeth ysgolion i rannu arfer dda wrth rhywbryd ar ddechrau mis Beth Baron, Tom Evans a Ffion buddugol: “Asesu ar gyfer Gwelliant.” Mawrth. Clift yn ymuno a’r grãp ac yn cwrdd â’r rhieni a’r athrawon Mae ‘na rhywbeth yna Caligraffeg Bocsys adar unwaith pob hanner tymor wrth Rhywbeth blewog a du, i’r ysgol weithio tuag at y wobr Heb do na chysgodfa, Fel rhan o waith y tymor cafwyd Mae’r ysgol wedi derbyn tri ariannol. Mae’n cropian o gwmpas eich tñ ymweliad gan Mrs Bethan bocs adar, dau bwrdd adar chi. Thompson. Treuliodd amser a dau bocs bwydo newydd Llongyfarchiadau mawr i bob Yn fwy tawel na Llygod yng nghyfnod allweddol 2 yn yn ddiweddar. Rydym yn un ohonoch. A llawer, llawer llai son am galigraffeg ac yn dangos ddiolchgar iawn i Mrs Pat Mae’n caru annibendod enghreifftiau o waith caligraffeg. Griffiths o Goginan am Croeso Yw hwn yn eich tai? Cafwyd cyfle yna i geisio gyflwyno’r cyfan i’r ysgol. ysgrifennu lythrennau caligraffeg. Daeth Mrs Griffiths i’r ysgol ar Croeso mawr i ddwy athrawes Maent yn dod i fyny o’ch draen, Diolch iddi am ddod atom. ddiwedd mis Chwefror i siarad newydd rhan amser i’r ysgol. gyda’r plant am wylio adar ac Bydd Emma Davies yn gweithio am yr hyn sydd angen i ni ei am ddeuddydd yn yr adran iau wneud i helpu byd natur yn a Kaye Sanford yn gweithio am ein gerddi. ddeuddydd a hanner yn adran y babanod. Pob hwyl i’r ddwy. Cerddorol Ffair Pasg Llongyfarchiadau i Emily Evans, Aiden Swift, Erin Bydd yr ysgol yn cynnal y Ffair Hassan ac Isaac Williamson Pasg flynyddol yn neuadd yr Evans am gael eu derbyn i ysgol ar ddydd Sadwrn y 15fed Fand Pres Ysgolion Ceredigion o Fawrth o 10.30 y bore tan ac i Megan Clift sydd yn aelod 12.30. Croeso cynnes i bawb. o’r Grãp Llinynnol. Bydd y band pres yn chwarae yn Bydd yr ysgol yn torri am y Neuadd Fawr ar y 18fed o wyliau’r Pasg ar ddydd Iau yr Fawrth a dymunwn pob lwc i’r 20fed o Fawrth am 2 o’r gloch pedwar. Bu disgyblion C.A.2 ac yn ail gychwyn dydd Llun y hefyd yn gwylio Cerddorfa Rhai o ddisgyblion hy^n yr ysgol yn dathlu Gw^yl Ddewi yng Nghartref Tregerddan. 7fed o Ebrill. 20 Y TINCER MAWRTH 2008

TASG Y TINCER

Diolch yn fawr i chi gyd a liwiodd faner y ddraig goch y mis diwethaf. Dyma pwy anfonodd eu gwaith ata’i:

Paul Watkin, Heulfor, Staylittle, Tal-y-bont; Hanna a Tomos Watkin, Blaenwaun, Y Borth; Ffion Powell, 27 Maes Ceiro, Bow Street; Tara Harwood, 17 Cae’r Odyn, Bow Street; Jake a James Albrighton, 28 Maes Ceiro. Bow Alison Keegan Street; Rhiannnon Tomkinson, 13 Cae’r Odyn, - enillydd Chwefror Bow Street; Sion a Rhys James, 35 Dôl Helyg, Penrhyn-coch; Elan Griffiths, 9 Rhydygarreg, Y Borth; Dion Ellis-Clark, Rock Villa, Y Borth; Kelly a Lorna, 109 Bryncastell, Bow Street; Cara Lucas, 94 Bryncastell, Bow Street; Luke Taylor, 26 Cae’r Odyn, Bow Street; Alison Keegan, Fferm Maes Bangor, Capel Bangor; Rebecca a Laura Jones-Williams, Miramar, Goginan; Hannah Lee Bowen, 89 Bryncastell, Bow Street; Ceri Ann Garratt, 12 Y Ddôl Fach, Penrhyn- Elan Griffiths coch; Leah Beswick, 68 Bryncastell, Bow Street; Iona Morgan, Garn Rhos, Bow Street.

Roedd pob un o’r lluniau’n dda felly daliwch i drio, ond ti, Elan Griffiths o’r Borth sy’n ennill y tro hwn – da iawn ti.

Ond yw hi’n grêt gweld arwyddion o’r gwanwyn yn ardal Y Tincer! Ydech chi wedi sylwi ar yr eirlys neu’r lili wen fach sy’n ein gerddi a’n cloddiau? Mae’n hardd dros ben, gyda’i gloch bach gwyn a gwyrdd. Galanthus nivalis yw ei enw Lladin, ac mae enwau Cymraeg eraill ganddo hefyd, fel ‘cloch baban’, ‘eiriol’, ‘blodyn eira’ a ‘tlws yr eira’. Ydech chi’n gyfarwydd â’r gân hon gan Nantlais?:

O Lili Wen Fach o ble daethost ti? A’r gwynt mor arw ac mor oer ei gri. Sut y daethost ti allan trwy’r eira i gyd? Nid oes blodyn bach arall i’w weld yn y byd.

Mae chwedl hyfryd am yr eirlys sy’n cyfeirio at Efa, y wraig gyntaf yn y Beibl, a dyma hi: Pan ddaeth y gaeaf cyntaf un i’r ddaear, roedd gan Efa hiraeth ofnadwy am bethau lliwgar yr haf fel y planhigion, y coed a’r ffrwythau. Gwelodd un o’r angylion Enw fod Efa’n drist iawn, ac mi gymrodd yr angel drueni drosti. Wyddoch chi beth wnaeth yr angel? Wel, mi ddaliodd bluen eira wrth iddi syrthio o’r awyr, anadlu dros y bluen a rhoi bywyd iddi. Syrthiodd y bluen eira i’r llawr, a daeth eirlys o’r ddaear lle Cyfeiriad glaniodd hi. Roedd Efa wedi dotio, a chymrodd y blodyn bach a’i dal yn agos ati Roedd yr eirlys yn arwydd o fywyd newydd, yn dangos bod y gaeaf yn cilio. Rwy’n hoff iawn o’r stori hon!

Beth am liwio’r llun o’r blodau y mis hwn? Mae ‘na eirlysiau yno, os edrychwch yn ofalus! Anfonwch eich gwaith ata’i erbyn Ebrill 1af i’r cyfeiriad arferol: Tasg y Tincer, 46 Bryncastell, Bow Oed Rhif ffôn Street. Ceredigion, SY24 5DE. Ta ta tan toc, a dymuniadau gorau dros y Pasg!

TAFARN TYNLLIDIART Ty Bwyta a Bar Prydau neilltuol y dydd Prydau pysgod arbennig Cinio Dydd Sul Bwydlen lawn hanner dydd neu yn yr hwyr CROESO (mantais i archebu o flaen llaw) Rhif 307 | MAWRTH 2008 CAPEL BANGOR 01970 880 248