8 Października 2014 R

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VII

Sprawozdanie Stenograficzne z 77. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 8 października 2014 r. (pierwszy dzień obrad)

Warszawa 2014

str. str.

TREŚĆ

77. posiedzenia Sejmu (Obrady w dniu 8 października 2014 r.) str. str.

Otwarcie posiedzenia Poseł Andrzej Romanek ...... 31 Sprawy formalne Poseł Sławomir Kopyciński ...... 33 Poseł Anna Bańkowska ...... 3 Poseł Artur Dębski ...... 35 Poseł Marek Balt ...... 3 Poseł Paweł Arndt ...... 36 Zmiana porządku dziennego Poseł Henryk Kowalczyk ...... 38 Marszałek ...... 4 Poseł Genowefa Tokarska ...... 41 Komunikaty Poseł Przemysław Wipler ...... 42 Sekretarz Poseł Marek Poznański ...... 5 Poseł Marcin Święcicki ...... 43 Poseł Elżbieta Rafalska ...... 44 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Ryszard Galla ...... 46 Wznowienie posiedzenia Poseł Bożena Szydłowska ...... 47 Punkt 1. porządku dziennego: Sprawozda�- Poseł Jerzy Żyżyński ...... 49 nie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim Poseł Wincenty Elsner ...... 51 projekcie ustawy o zmianie ustawy Poseł Konstanty Oświęcimski ...... 51 o systemie monitorowania i kontrolo- Poseł Sławomir Jan Piechota ...... 52 wania jakości paliw Poseł Krystyna Szumilas ...... 54 Poseł Sprawozdawca Krzysztof Gadowski . . . .6 Poseł Magdalena Gąsior-Marek ...... 55 Poseł Tomasz Piotr Nowak ...... 7 Poseł Joanna Mucha ...... 56 Poseł Piotr Naimski ...... 8 Poseł Józef Lassota ...... 57 Poseł Artur Bramora ...... 9 Minister Finansów Mateusz Szczurek ...... 58 Poseł Zbyszek Zaborowski ...... 9 Poseł Marcin Święcicki ...... 60 Poseł Jacek Najder ...... 10 Poseł Kazimierz Moskal ...... 61 Poseł Paweł Sajak ...... 11 Poseł Cezary Olejniczak ...... 61 Poseł Tomasz Piotr Nowak ...... 11 Poseł Marek Poznański ...... 62 Poseł Krzysztof Gadowski ...... 12 Poseł Artur Górczyński ...... 62 Poseł Jan Rzymełka ...... 12 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 62 Poseł Grzegorz Adam Woźniak ...... 12 Poseł Zbigniew Chmielowiec ...... 63 Poseł Ryszard Zbrzyzny ...... 13 Poseł Romuald Ajchler ...... 63 Poseł Maria Nowak ...... 13 Poseł Krzysztof Popiołek ...... 64 Poseł Beata Mazurek ...... 13 Poseł Józef Lassota ...... 65 Poseł Stanisław Pięta ...... 14 Poseł Piotr Król ...... 65 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Poseł Dariusz Joński ...... 65 Tomasz Tomczykiewicz ...... 14 Poseł Marzena Dorota Wróbel ...... 66 Poseł Beata Mazurek ...... 15 Poseł Gabriela Masłowska ...... 66 Poseł Zbyszek Zaborowski ...... 16 Poseł Zbigniew Matuszczak ...... 67 Poseł Krzysztof Gadowski ...... 16 Poseł Krzysztof Sońta ...... 67 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Poseł Ryszard Zbrzyzny ...... 68 Tomasz Tomczykiewicz ...... 16 Poseł Elżbieta Rafalska ...... 68 Poseł Piotr Chmielowski ...... 68 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Czesław Hoc ...... 69 Wznowienie posiedzenia Poseł Jan Cedzyński ...... 69 Punkt 2. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Maria Zuba ...... 69 czytanie rządowego projektu ustawy Poseł Wiesław Janczyk ...... 70 budżetowej na rok 2015 Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 70 Minister Finansów Mateusz Szczurek ...... 17 Poseł Bogdan Rzońca ...... 71 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 20 Poseł Andrzej Adamczyk ...... 71 Poseł Beata Szydło ...... 23 Poseł Andrzej Szlachta ...... 71 Poseł Jan Łopata ...... 26 Poseł Lech Sprawka ...... 72 Poseł Ryszard Zbrzyzny ...... 28 Poseł Barbara Bubula ...... 72 str. str.

Poseł Maria Nowak ...... 72 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Anna Paluch ...... 73 Spraw Wewnętrznych Grzegorz Karpiński . . .95 Poseł Kazimierz Smoliński ...... 73 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Jan Warzecha ...... 74 Spraw Wewnętrznych Tomasz Szubiela . . . . . 96 Poseł Michał Wojtkiewicz ...... 74 Poseł Piotr Polak ...... 97 Poseł Dariusz Bąk ...... 75 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Ireneusz Raś ...... 75 Spraw Wewnętrznych Grzegorz Karpiński . . .97 Poseł Zbyszek Zaborowski ...... 75 Poseł Marek Wójcik ...... 98 Poseł Krzysztof Tchórzewski ...... 76 Poseł Zofia Popiołek ...... 99 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Punkt 4. porządku dziennego: Sprawo- Cezary Rzemek ...... 76 zdanie Komisji Spraw Wewnętrznych Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa o rządowym projekcie ustawy o komi- i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke ...... 76 sjach lekarskich podległych ministrowi Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy właściwemu do spraw wewnętrznych i Polityki Społecznej Elżbieta Seredyn ...... 77 Poseł Sprawozdawca Tomasz Szymański . . . .99 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki Poseł Dorota Rutkowska ...... 101 i Szkolnictwa Wyższego Marek Ratajczak . . . 77 Poseł Bogdan Rzońca ...... 102 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Poseł Krystyna Ozga ...... 104 i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz ...... 78 Poseł Cezary Olejniczak ...... 104 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Tadeusz Woźniak ...... 105 Obrony Narodowej Czesław Mroczek ...... 81 Poseł Roman Kotliński ...... 107 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Tadeusz Woźniak ...... 107 Spraw Wewnętrznych Grzegorz Karpiński . . . .81 Poseł Bogdan Rzońca ...... 108 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Tadeusz Sławecki . . . . . 81 Spraw Wewnętrznych Grzegorz Karpiński . .108 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Poseł Tomasz Szymański ...... 109 Stanisław Gawłowski ...... 82 Punkt 5. porządku dziennego: Sprawozda�- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów nie Komisji Spraw Wewnętrznych oraz Hanna Majszczyk ...... 82 Komisji Sprawiedliwości i Praw Czło- (Przerwa w posiedzeniu) wieka o rządowym projekcie ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzone- Wznowienie posiedzenia go i świadka Punkt 1. porządku dziennego: Sprawozda- Poseł Sprawozdawca Witold Pahl ...... 110 nie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim Poseł Zenon Durka ...... 111 projekcie ustawy o zmianie ustawy Poseł Krzysztof Lipiec ...... 111 o systemie monitorowania i kontrolo- Poseł Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska . . . .112 wania jakości paliw (cd.) Poseł Paweł Sajak ...... 113 Poseł Sprawozdawca Krzysztof Gadowski . . . . . 84 Poseł Anna Paluch ...... 113 Głosowanie Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Marszałek ...... 84 Jerzy Kozdroń ...... 114 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Witold Pahl ...... 114 Punkt 6. porządku dziennego: Sprawo�- Wznowienie posiedzenia zdanie Komisji Ochrony Środowiska, Punkt 3. porządku dziennego: Sprawozda- Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz nie Komisji Spraw Wewnętrznych Komisji Samorządu Terytorialnego o rządowym projekcie ustawy Prawo i Polityki Regionalnej o: o aktach stanu cywilnego — poselskim projekcie ustawy o zmianie Poseł Sprawozdawca Marek Wójcik ...... 85 ustawy o utrzymaniu czystości Poseł Roman Kaczor ...... 86 i porządku w gminach oraz o zmianie Poseł Piotr Polak ...... 87 ustawy o własności lokali, Poseł Krystyna Ozga ...... 88 — poselskim projekcie ustawy o zmianie Poseł Edward Siarka ...... 89 ustawy o utrzymaniu czystości i po- Poseł Jacek Czerniak ...... 91 rządku w gminach Poseł Zofia Popiołek ...... 92 Poseł Sprawozdawca Tadeusz Arkit ...... 115 Poseł Roman Kotliński ...... 93 Poseł Miron Sycz ...... 116 Poseł Anna Grodzka ...... 93 Poseł Anna Paluch ...... 116 Poseł Jarosław Zieliński ...... 94 Poseł Zbyszek Zaborowski ...... 118 Poseł Tadeusz Woźniak ...... 94 Poseł Adam Rybakowicz ...... 118 Poseł Artur Dunin ...... 94 Poseł Paweł Sajak ...... 119 str. str.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Poseł Jan Warzecha ...... 123 Janusz Ostapiuk ...... 120 Poseł Mirosław Pluta ...... 123 Poseł Anna Paluch ...... 120 Poseł Józef Zych ...... 124 Poseł Tadeusz Arkit ...... 121 Poseł Marek Gos ...... 124 Poseł Anna Paluch ...... 121 Poseł Mirosław Pluta ...... 125 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Józef Rojek ...... 125 Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło- Poseł Bogdan Rzońca ...... 125 szonych Poseł Henryk Siedlaczek ...... 126 Poseł Marek Polak ...... 123 Poseł Andrzej Szlachta ...... 126 Poseł Mirosław Pluta ...... 123 Poseł Jan Warzecha ...... 127 pełnosprawnych. nie dzieci dla ośrodka do drodze w śmierć ponieśli posiedzenia, wyjazdowego łecznej,w ramach zginęli w posłowie, którym członkowie Komisji Polityki Spo dnia, od lat 20 Minęło smutnymwydarzeniu. tym o formalnej.) stii Włodakow. Andrzej pan wy W Ludowego. Sejmu padku pracownik także tym Kancelarii zginął Stronnictwa Polskiego z Korczaka Mariana posła pana i Wolności Trzcińskiej Unii -Fajfrowskiejz Marii Demokratycznej, Lewicy juszu So z WandyPracy,Sokołowskiej Unii z Licnerskiej Haliny posłanek pań Społecznej, Polityki Komisji na posłów Sejm PolskiejRzeczypospolitej śmierci II kadencji, członków tragicznej od lat 20 minęło ka, zastrzeżeń. wobec niewniesienia jęty Witko. Marcin oraz Poznański Marek Poznański. słowie Marek Ewa Kołodziej oraz Poznańskie Marka Witko. iMarcina go Kołodziej, Ewę Guzowską, Iwonę i Marek Kuchciński Nowicka, Eugeniusz Tomasz Grzeszczak, Jerzy Wenderlich Wanda wicemarszałkowie oraz Sikorski Radosław ( Poseł Anna Bańkowska: Poseł Anna Proszę. ( sprawie? jakiej W Dziękuję. ( Uczcijmy ciszy. chwilą ich pamięć październi 7 wczorajszym, dniu W Izbo! Wysoka Protokół 76. Sejmuposiedzenia zauważam przy Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie po będą sekretarzami obrad części pierwszej W Na dzisiejszychsekretarzy obrad powołuję posłów ( posiedzenie. Otwieram Marszałek: Dziękuję bardzo za to, że pan marszałek pamiętał Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską laską uderza trzykrotnie Marszałek Poseł Anna Bańkowska Zebrani wstają, chwila ciszy Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu marszałek przewodniczą posiedzeniu Na ) : Panie marszałku, w kwe w marszałku, Panie : ) ( Początek posiedzenia ogodz. 9minPoczątek 05 ) ------ci im się to należy. się to im ci śmier rocznicę 20. W wydarzenie Sejmie. w tablicą tragiczne pamiątkową bardzo to upamiętnić żeby łanie Konwentu Dla Seniorów, który postanowiłby o tym, służbowych. tego się zwracam do obowiązków z pana marszałka prośbą o zwo wykonywania podczas pracy posterunku na wypadek tragiczny wydarzeń, przykrych najbardziej z jedno jest To wydarzenia. porządku obrad. porządku Konwentu zwołanie Seniorów i wprowadzenie tego punktu do przerwy, ogłoszenie o formalny wniosek skierował ten punkt do komisji, ale chciałbym złożyć ebola. krwotocznej gorączki epidemii się rozprzestrzeniania sytuacji w państwa bezpieczeństwa dotyczącą Ministrów Rady prezesa porządku obrad tego posiedzenia Sejmu o informację Demokratycznejwicy o wniosek złożył uzupełnienie Balt. Marek poseł się pan nadzieję, że tym razem naprawdę formalnym, zgłosił dobrze? rozpatrywane, są ski nie on rozpatrzony w trybie, w tego jakim typu wnio na, ale proszę po prostu o Zosta napisanie wniosku. waż jest Sprawa formalnego. wniosku formuły pani Dziękuję ( bardzo. Kance przez larię Sejmu oraz pielęgnowany młodzież szkolną z tej jest miejscowości. obelisk Ten kolegów. naszych pamięć uczcili zadumy chwilą i zakopiance którzy będą mieć okazję, taką żeby się zatrzymali na niający to tragiczne zdarzenie. zachęcić Pragnę tych, Rabki, czyli miejsca wypadku, jest obelisk upamięt A przy okazji chcę państwu powiedzieć, że koło że powiedzieć, państwu chcę okazji przy A Proszę w państwa, Sejmie czcimy tablicami różne ai mrzłu we, e own Seniorów Konwent że wiem, marszałku, Panie Le Sojuszu Klub Izbo! Wysoka Marszałku! Panie Dziękuję. Poseł Balt: Marek mam formalnym, wnioskiem z proszę, Bardzo Dziękuję, pani poseł. W zbożnej sprawie nadużyła Marszałek: ) Oklaski ) ------

Spis treści 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 4 Porządek dzienny

Poseł Marek Balt Komisja Nadzwyczajna do spraw energetyki i su- rowców energetycznych przedłożyła sprawozdanie To jest bardzo istotna sprawa. Ta choroba ma już o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o sy- charakter ogólnoświatowy, jest już w Europie. Dzisiaj stemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. jeszcze nie ma jej w Polsce, ale wiemy, że Amerykanie Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom zrobili model rozprzestrzeniania się tej choroby na doręczone w druku nr 2779. całym świecie. Byłoby dobrze, gdyby Wysoka Izba W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii zapoznała się z tą sytuacją, bo dzisiaj są przypadki Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- powrotów ludzi do ojczystych krajów i przywożenia niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa- tej choroby. A co, jeśli – już przecież znamy takie trzenie tego sprawozdania. przypadki z historii – jakiś terrorysta uzna, że świet- Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgo- nym sposobem jest rozprzestrzenianie tej choroby dę na zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu. i wykorzystanie chorych ludzi po prostu jako broni Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm biologicznej? Czy państwo polskie jest gotowe na ta- propozycję przyjął. kie zagrożenie? Czy Polacy są bezpieczni? Dobrze by Sprzeciwu nie słyszę. było, gdybyśmy jako Wysoka Izba dowiedzieli się tu- Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o rzą- taj, na sali plenarnej, o tej gotowości. Prosiłbym, żeby dowym projekcie ustawy o ochronie i pomocy dla po- dyskusja na ten temat była prowadzona na sali, na krzywdzonego i świadka. posiedzeniu plenarnym. Dziękuję. (Oklaski) Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 2778. W związku z tym, na podstawie art. 95e regula- Marszałek: minu Sejmu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu po- rządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie Dziękuję, panie pośle. tego sprawozdania. Sprawa jest poważna, chociaż na ebolę w skali Komisja Administracji i Cyfryzacji przedłożyła świata choruje trochę ponad tysiąc osób, a na inne dodatkowe sprawozdanie o senackim projekcie usta- śmiertelne choroby znacznie większa liczba. Nato- wy o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach.

Spis treści miast to znowu de facto nie był wniosek formalny, do Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom którego zalicza się wniosek o przerwanie, odroczenie doręczone w druku nr 2727-A. lub zamknięcie posiedzenia. Klub Sojuszu Lewicy W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Demokratycznej mógł skorzystać z przysługującego Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- mu prawa do informacji w sprawach bieżących, wte- niu porządku dziennego o punkt obejmujący trzecie dy dyskusja odbyłaby się jeszcze dziś na sali plenar- czytanie tego projektu ustawy. nej. Tę sprawę, bardzo ważną, ale też bardzo szcze- Przypominam, że Klub Poselski Twój Ruch złożył gółową, skierowaliśmy do komisji, w której może od- wniosek o uzupełnienie porządku dziennego o punkt być się dyskusja z przedstawicielem rządu, z pieczo- obejmujący informację ministra zdrowia na temat za- łowitością i szczegółowością, które są w tej sprawie grożenia bezpieczeństwa pacjentów oraz ograniczenia wymagane. Dziękuję bardzo. dostępności do niektórych zagwarantowanych prawem Rada Ministrów przedłożyła projekty ustaw: świadczeń medycznych w związku z podpisaniem przez — o zmianie ustawy o podatku dochodowym od niektórych lekarzy tzw. deklaracji wiary. osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, W związku ze zbliżaniem się terminu, o którym — o zmianie ustawy o emeryturach i rentach mowa w art. 173 ust. 5 regulaminu Sejmu, poddam z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. pod głosowanie wniosek o uzupełnienie porządku Grupa posłów przedłożyła projekt ustawy zmie- dziennego. niającej ustawę o zmianie ustawy o podatku docho- Przypominam, że zgodnie z art. 173 ust. 4 regu- dowym od osób prawnych, ustawy o podatku docho- laminu Sejmu głosowanie to nie jest poprzedzone dowym od osób fizycznych oraz niektórych innych debatą ani zadawaniem pytań. ustaw. Przystępujemy do głosowania. Projekty te zostały paniom i panom posłom dorę- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- czone w drukach nr 2781, 2782 i 2787. sku o uzupełnienie porządku dziennego o punkt obej- W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii mujący informację ministra zdrowia na temat zagro- Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- żenia bezpieczeństwa pacjentów oraz ograniczenia niu porządku dziennego o punkty obejmujące pierw- dostępności do niektórych zagwarantowanych pra- sze czytania tych projektów ustaw. wem świadczeń medycznych w związku z podpisa- Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyra- niem przez niektórych lekarzy tzw. deklaracji wiary, ził zgodę na zastosowanie art. 37 ust. 4 regulaminu zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Sejmu. Kto jest przeciw? Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm Kto się wstrzymał? propozycję przyjął. Głosowało 387 posłów. Za było 49 posłów, przeciw Sprzeciwu nie słyszę. – 337, 1 osoba wstrzymała się od głosu. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Porządek dzienny 5

Marszałek — Kultury i Środków Przekazu – godz. 11, — Skarbu Państwa – godz. 11, Stwierdzam, że Sejm wniosek o uzupełnienie po- — Ustawodawczej – godz. 11.30, rządku dziennego odrzucił. — Administracji i Cyfryzacji – godz. 12, Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przepro- — Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komi- wadził debatę średnią w pierwszym czytaniu projek- sją Zdrowia – godz. 12, tu ustawy budżetowej na przyszły rok. — Regulaminowej i Spraw Poselskich – godz. 12, Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm — Nadzwyczajnej do spraw energetyki i surowców wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klu- energetycznych – godz. 12, bów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła w dyskusjach: — Łączności z Polakami za Granicą – godz. 13, — nad sprawozdaniami komisji o projektach — Rolnictwa i Rozwoju Wsi – godz. 13, ustaw: — Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional- – o aktach stanu cywilnego, nej – godz. 14, – o komisjach lekarskich podległych ministrowi — Nadzwyczajnej do spraw związanych z ograni- właściwemu do spraw wewnętrznych, czaniem biurokracji – godz. 14, — nad sprawozdaniem głównego inspektora pra- — Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komi- cy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2013 r. sją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej wraz ze stanowiskiem Rady Ochrony Pracy. – godz. 15, Prezydium Sejmu proponuje jednocześnie, aby — Nadzwyczajnej do spraw energetyki i surowców Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu energetycznych wspólnie z Komisją do Spraw Unii klubów i koła w dyskusjach nad pozostałymi punk- Europejskiej – godz. 15, tami porządku dziennego. — Infrastruktury wspólnie z Komisją Ochrony Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa propozycje przyjął. – godz. 16, Sprzeciwu nie słyszę. Prezydium Sejmu informuje, że na obecnym po- — Obrony Narodowej – godz. 16, siedzeniu Sejmu zostanie rozpatrzona informacja — Polityki Społecznej i Rodziny – godz. 17, Spis treści bieżąca w sprawie kontroli przez Ministerstwo Infra- — Zdrowia – godz. 18, struktury i Rozwoju wydatkowania środków przeka- — Infrastruktury wspólnie z Komisją Samorządu zywanych przez Unię Europejską w związku z finan- Terytorialnego i Polityki Regionalnej – godz. 19. sowaną ze środków Europejskiego Funduszu Spo- Komunikaty. łecznego konferencją przeprowadzoną w ramach W dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia nastę- programu „Innowacyjne Pomorze”, o której przed- pujących zespołów parlamentarnych: stawienie wnosił Klub Parlamentarny Sprawiedliwa — Parlamentarnego Zespołu Miłośników Motocykli Polska. i Samochodów – godz. 10… (Gwar na sali, dzwonek) Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów. Marszałek: Informacja w tej sprawie, a także wykaz ustaw, które Senat przyjął bez poprawek, dostępne są w Sy- Proszę o uwagę. Są odczytywane komunikaty. stemie Informacyjnym Sejmu. Proszę posła sekretarza o odczytanie komuni- katów. Sekretarz Poseł Marek Poznański:

— Parlamentarnego Zespołu ds. Przeciwdziała- Sekretarz Poseł Marek Poznański: nia Otyłości – godz. 10, Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się po- — Parlamentarnego Zespołu ds. Polsko-Japoń- siedzenia Komisji: skiej Współpracy Gospodarczej – godz. 12.30, — Etyki Poselskiej – godz. 9.30, — Parlamentarnego Zespołu Polska 2.0 – godz. 18. — Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych Dziękuję za uwagę. i Leśnictwa wspólnie z Komisją Samorządu Teryto- rialnego i Polityki Regionalnej – godz. 9.30, — Rolnictwa i Rozwoju Wsi – godz. 9.30, Marszałek: — do Spraw Kontroli Państwowej – godz. 10, — Nadzwyczajnej do spraw energetyki i surowców Zarządzam 5 minut przerwy. energetycznych – godz. 10, — Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki – godz. 10, (Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 19 — do Spraw Unii Europejskiej – godz. 10.30, do godz. 9 min 24) 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 6 Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw

Wicemarszałek Wanda Nowicka: wane w procesie przeróbki termicznej węgla kamiennego w temperaturze powyżej 450°C. Zgodnie z pro- Wznawiam obrady. pozycjami, które zawarte są w projekcie ustawy, pa- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. po- liwa stałe wprowadzane do obrotu powinny spełniać rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nad- wymagania jakościowe określone dla tego rodzaju zwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmia- paliw ze względu na ochronę środowiska, ich wpływ nie ustawy o systemie monitorowania i kontro- na zdrowie ludzi oraz interesy konsumentów. lowania jakości paliw (druki nr 2768 i 2779). Mając powyższe na uwadze, wnioskodawcy zapro- Proszę o zabranie głosu pana Krzysztofa Gadow- ponowali umieszczenie przepisu umożliwiającego skiego w celu przedstawienia sprawozdania. ministrowi gospodarki określenie, w drodze rozpo- Bardzo proszę, panie pośle. rządzenia, wymagań jakościowych dla paliwa stałe- go. Upoważnienie to pozwoli ministrowi gospodarki na bezpośredni wpływ na ustalenie odpowiednich Poseł Sprawozdawca parametrów jakościowych węgla kamiennego znaj- Krzysztof Gadowski: dującego się w obrocie, z uwzględnieniem stanu wiedzy technicznej wynikającego z badań tych paliw, Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! a także doświadczeń w ich stosowaniu, ze szczegól- Mam zaszczyt w imieniu Komisji Nadzwyczajnej do nym uwzględnieniem ograniczenia emisji gazów cie- spraw energetyki i surowców energetycznych przedsta- plarnianych. wić sprawozdanie komisji, zawarte w druku nr 2779, Warto wspomnieć i podkreślić, że umożliwienie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o sy- prowadzenia kontroli jakościowej węgla kamiennego stemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw w obrocie u przedsiębiorców oraz wprowadzenie mo- (druk nr 2768). nitorowania jego jakości będzie miało pozytywny Poselski projekt ustawy ma na celu wprowadzenie wpływ w wielu aspektach. Oprócz pozytywnego do porządku prawnego rozwiązań instytucjonalno- wpływu na rynek węgla w Polsce oraz odbiorców in- -prawnych zapewniających odpowiednią jakość jed- dywidualnych będzie miało bardzo korzystny wpływ na środowisko poprzez zmniejszenie emisji szkodli- nego z najpowszechniej używanego w naszym kraju Spis treści wych substancji powstających w wyniku spalania paliwa stałego, jakim jest węgiel kamienny i jego węgla niskiej jakości. pochodne. Obecny system monitorowania i kontrolo- Oczywiście żeby ten system był skuteczny, do pro- wania jakości paliw funkcjonuje w oparciu o ustawę jektu ustawy wprowadzono system kar. Wysokość z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania kar jest uzależniona od skali oraz wartości dokona- i kontrolowania jakości paliw. System ten realizuje nego naruszenia. Zgodnie z projektem za wprowa- takie cele, jak ochrona środowiska naturalnego, dzenie do obrotu węgla niespełniającego wymagań ochrona zdrowia, ochrona interesów ekonomicznych jakościowych przewidziano kary grzywny od 50 tys. konsumentów, przeciwdziała wprowadzeniu do obro- zł w przypadku mniejszej wagi do 1 mln zł w przy- tu paliw niespełniających wymagań jakościowych. padku mienia znacznej wartości, a nawet kary po- Zadanie to realizowane jest przez prezesa Urzędu zbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a kontrolą Poselski projekt wpłynął do laski marszałkow- jakości zajmuje się inspekcja państwowa. Systemem skiej dnia 12 września br. 1 października odbyło się tym nie są jednak objęte paliwa stałe, co negatywnie pierwsze czytanie projektu w Komisji Nadzwyczajnej odbija się zarówno na indywidualnych odbiorcach, do spraw energetyki i surowców energetycznych. konsumentach, jak i na przedsiębiorcach dokonują- Trzeba powiedzieć, że w trakcie procedowania, cych obrotu węglem. ożywionej dyskusji, zgłoszono poprawki polegające na W tym miejscu warto dodać, że pomimo dużych zakazie obejmowania procedurą dopuszczenia do ob- zapasów wydobytego w Polsce węgla, mówimy o roku rotu paliw stałych przywiezionych z terytorium pań- 2013, kiedy w składach węglowych, kopalniach, spół- stwa trzeciego do Polski, które nie spełniają wyma- kach węglowych zalegało średnio ponad 8 mln t wę- gań jakościowych, czyli procedury odrębnej od we- gla, do Polski zaimportowano prawie 11 mln t węgla, wnątrzwspólnotowego nabycia. z tego ok. 7 mln t węgla pochodziło z Federacji Ro- Kolejna poprawka to dopuszczenie stosowania syjskiej. Ten sprowadzany węgiel nie posiada żad- paliw stałych niespełniających wymagań jakościo- nych certyfikatów jakościowych. Warto zauważyć, że wych w działalności przede wszystkim badawczej pojawiły się problemy z jego zbytem i związane z tym prowadzonej przez jednostki naukowe. nadużycia. Wprowadzono też bardzo ważną poprawkę do Poselski projekt ustawy stawia sobie za cel wpro- ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu wadzenie czytelnych zasad kontrolowania jakości górnictwa kamiennego w latach 2008–2015. Szcze- paliwa stałego rozumianego – chciałbym to zazna- gólnie te zmiany wprowadzono w trzech artykułach: czyć – jako węgiel kamienny, brykiety, pellety zawie- w art. 8 ust. 1 i 3, art. 10 oraz art. 13 ust. 1 pkt 1. rające co najmniej 90% węgla kamiennego, muły Zmiana ta ma pozwolić na sfinansowanie z dotacji węglowe, flotokoncentraty oraz paliwo stałe otrzymy- budżetowej kosztów likwidacji kopalni Kazimierz- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 7

Poseł Sprawozdawca Krzysztof Gadowski nie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw, dru- -Juliusz. Tutaj chciałbym zaznaczyć, że na dzień ki nr 2768 i 2779. 31 sierpnia 2014 r. stan zobowiązań spółki konkretnie Ustawa jest wynikiem rozmów, które prowadził w przypadku tej kopalni wyniósł ok. 107 mln zł. premier Donald Tusk ze stroną społeczną, kontynu- Z informacji, jakie otrzymali posłowie podczas posie- owanych przez premier Ewę Kopacz. Jest także rea- dzenia komisji, wynika, że ta zmiana pozwoli również lizacją zapowiedzi premier Ewy Kopacz wygłoszonej na przekazanie z budżetu państwa kwoty 280 mln zł, w exposé, a dotyczącej przyspieszenia prac „nad usta- która będzie przekazana, tak jak mówiłem wcześniej, wami, które w mądry sposób połączą trzy zasadnicze na pokrycie kosztów likwidacji kopalni oraz na pokry- cele dotyczące bezpieczeństwa energetycznego Pol- cie tych zobowiązań, które do czasu przekazania tych ski. Po pierwsze” – mówiła premier Ewa Kopacz – „mu- środków rosną. Generalna kwota to jest 280 mln, simy chronić polskie górnictwo przed nieuczciwą w podziale: 160 mln na pokrycie kosztów likwidacji konkurencją. Po drugie, nie ustanę w wysiłkach, by i ok. 120 mln na spłatę zobowiązań. ta branża stała się wreszcie rentowna. Unowocześ- Wprowadzono również poprawki do ustawy o służ- nienie i restrukturyzacja wiodą do tego celu”. Trzecie bie cywilnej. Jest to rozwiązanie, które pozwoli zobowiązanie dotyczyło bezpieczeństwa każdej rodzi- służbie cywilnej na kontrolowanie jakości węgla ny. Również górniczej rodziny. Dynamika drama- kamiennego… tycznych wydarzeń pokazała szybkie i konsekwentne (Głos z sali: Celnej.) działania premier Ewy Kopacz, reagującej na dramat Przepraszam, dziękuję bardzo, Służbie Celnej. w kopalni Mysłowice-Wesoła, jak i spotykającej się Jest to poprawka, która pozwoli Służbie Celnej na z żonami górników, aby rozwiązać problem mieszkań kontrolowanie jakości węgla kamiennego obejmowa- kopalni Kazimierz-Juliusz, a przede wszystkim sa- nego procedurą dopuszczenia do obrotu, natomiast mej kopalni, co znajduje swoją realizację w przedkła- Inspekcji Handlowej da możliwość kontroli w obrocie danej ustawie. krajowym. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeszcze nie wy- Pojawiły się również drobne poprawki związane brzmiały do końca słowa exposé, a Komisja Nadzwy- ze zmianami i korektą redakcyjną drobnych zapisów. czajna do spraw energetyki i surowców energetycz-

Ze względu na to, że w projekcie ustawy uwzględ- nych w dniu exposé, czyli 1 października 2014 r., Spis treści niono kwestię zmian w trzech ustawach, tak jak odbyła pierwsze czytanie i przygotowała sprawozda- wspomniałem wcześniej – ustawie o systemie moni- nie w druku nr 2779. (Oklaski) Poseł sprawozdawca torowania i kontrolowania jakości paliw, ustawie obszernie przedstawił założenia ustawy. Ustawa łą- o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w la- czy w sobie dwie zasadnicze sprawy. Po pierwsze, tach 2008–2015 i ustawie o Służbie Celnej – dokona- umożliwia kontrolę jakości węgla na granicy polskiej no również zmiany tytułu projektu ustawy. przez Służbę Celną, jak i kontrolę jakości węgla znaj- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Komisja Nadzwy- dującego się w składach w handlu detalicznym przez czajna do spraw energetyki i surowców energetycznych organy Inspekcji Handlowej. W projektowanych prze- po przeprowadzeniu pierwszego czytania i rozpatrzeniu pisach wprowadzono upoważnienie dla ministra właś- tego projektu ustawy wnosi o uchwalenie projektu ciwego do spraw gospodarki do określenia, w drodze przedstawionego w sprawozdaniu komisji, zawartego rozporządzenia, wymagań jakościowych dla węgla, w druku nr 2779. Dziękuję bardzo. (Oklaski) aby można było skutecznie przeprowadzić kontrolę jego jakości – czytamy w uzasadnieniu. Ta część ustawy pomaga w realizacji pierwszego Wicemarszałek Wanda Nowicka: punktu z exposé premier Ewy Kopacz dotyczącego węgla. Chodzi o ochronę polskiego węgla przed nie- Dziękuję, panie pośle. uczciwą konkurencją. W przeciwieństwie do polskie- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- go węgla, posiadającego certyfikat jakościowy, węgiel rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- importowany, w szczególności z Federacji Rosyjskiej, czeń w imieniu klubów i koła. takiego certyfikatu nie posiada, co powoduje, że jest Otwieram dyskusję. on niskiej jakości. Co bardzo ważne, w opinii prawnej Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Tomasz przedstawionej przez BAS, potwierdzonej przez Mi- Piotr Nowak z Klubu Parlamentarnego Platforma nisterstwo Spraw Zagranicznych, proponowana re- Obywatelska. gulacja nie narusza unijnych zasad swobodnego prze- Bardzo proszę, panie pośle. pływu towarów ustanowionych w art. 34 i 36 Trak- tatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Druga zasadnicza sprawa wprowadzona do usta- Poseł Tomasz Piotr Nowak: wy nawiązuje do stopniowej likwidacji kopalni Kazi- mierz-Juliusz. Zgodnie z ustaleniami ze stroną spo- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! łeczną umożliwia się przejęcie KWK Kazimierz-Ju- W imieniu klubu Platforma Obywatelska przedsta- liusz przez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń SA na wiam opinię klubu dotyczącą projektu ustawy o zmia- zasadach obowiązujących do stycznia 2007 r., to jest 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 8 Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw

Poseł Tomasz Piotr Nowak nego na terenie Polski. Mamy drugie czytanie. Pyta- nie do pana ministra, czy dysponujemy dzisiaj, w tej poprzez umożliwienie finansowania likwidacji dota- chwili, projektem tego rozporządzenia, dlatego że cją budżetową. nowelizacja jest nowelizacją blankietową, daje mini- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! strowi narzędzie w postaci wydanego rozporządzenia Klub Platforma Obywatelska zgłasza podczas dru- i tam dopiero będzie rzeczywiście określone, jaki bę- giego czytania trzy poprawki. Pierwsza dotyczy do- dzie rezultat tej całej legislacji. Dobrze by było, gdyby dania przepisów art. 19b i 26b upoważniających mi- minister przedstawił ocenę skutków takiej regulacji nistra gospodarki do określenia, w drodze rozporzą- czy takiego rozporządzenia, dlatego że węgiel, który dzeń, sposobu pobierania próbek paliw stałych i metod będzie normowany, będzie normowany dla wszyst- badania jakości tych paliw. Po drugie, poprawka kich: dla tych, którzy przywożą węgiel, i dla tych, przywracająca zapis z druku nr 2768 w pkt 7 jako którzy sprzedają węgiel z polskich kopalń w Polsce. zapis umożliwiający realizowalność tego przepisu. Po W związku z tym trzeba to brać pod uwagę. Ta legis- trzecie, poprawka dodająca art. 3a, umożliwiająca lacja nie rozwiąże problemu importu rosyjskiego wę- dokapitalizowanie Spółki Restrukturyzacji Kopalń gla, ale polepszy sytuację, w związku z tym klub SA w celu umożliwienia rozpoczęcia procesu likwi- Prawa i Sprawiedliwości będzie głosował za tą po- dacji KWK Kazimierz-Juliusz. prawką, za tą nowelizacją, jednakże to jest sytuacja, Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! w której będziemy mogli kontrolować niesortowany Klub Platforma Obywatelska popiera przedłożony węgiel pochodzący z Federacji Rosyjskiej, ale będzie- projekt ustawy z załączonymi poprawkami. Dziękuję my wpuszczali węgiel, który będzie sortowany, który bardzo. (Oklaski) będzie przerobiony. I to będzie węgiel, który nadal, jak podejrzewamy, będzie wchodził z ceną admini- Wicemarszałek Wanda Nowicka: stracyjną, a nie rynkową na polski rynek, w szcze- gólności na rynek węgla energetycznego. Dobrze by Dziękuję, panie pośle. było to rozporządzenie zobaczyć. Głos zabierze pan poseł Piotr Naimski z Klubu Jeżeli chodzi o drugą część tej nowelizacji, to jest Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. pomysł, żeby wyłożyć 280 mln zł na likwidację kopal- Spis treści Bardzo proszę, panie pośle. ni Kazimierz-Juliusz. Minister gospodarki za po- średnictwem ministra Pietrewicza zobowiązał się przy pierwszym czytaniu, że przy drugim czytaniu Poseł Piotr Naimski: przedstawi listę zobowiązań kopalni Kazimierz-Ju- liusz, które mają być pokryte z tej dotacji budżetowej. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pytanie do pana ministra: Czy dzisiaj dysponujemy, Mam zaszczyt przedstawić opinię klubu Prawa i Spra- bo mamy drugie czytanie, listą tych zobowiązań? wiedliwości do druków nr 2768 i 2779. Chodzi o zmia- Pan minister Pietrewicz dokładnie powiedział, że nę ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jest w stanie przedstawić zobowiązanie na 102 mln. jakości paliw, a także o zmianę ustawy o funkcjono- W uzasadnieniu tej ustawy mamy stwierdzenie: ok. waniu górnictwa węgla kamiennego w latach 2008– 120 mln. Dodatkowo mamy do czynienia z podejrze- 2015. niem, że będzie to traktowane jako pomoc publiczna, Może zacznę od tego, że problem importu węgla dlatego że dotacja budżetowa ma obejmować dwa z obszaru byłego Związku Sowieckiego, przede punkty: koszty likwidacji – 160 mln i pokrycie zobo- wszystkim z Federacji Rosyjskiej, powinien być roz- wiązań – 120 mln. Otóż o ile można tłumaczyć po- wiązany. To jest węgiel, który często wchodzi na pol- krycie kosztów likwidacji kopalni, o tyle pokrywanie ski rynek, jak podejrzewamy, z ceną administracyj- zobowiązań jest wątpliwe. Ciekawy jestem, jakie jest ną, a nie rynkową. W związku z tym jest elementem zdanie pana ministra w tej sprawie. destrukcyjnym dla polskiego rynku węgla kamien- Jeżeli chodzi o sam sposób procedowania, to on nego. Sposób procedowania nad tą poprawką, nad tą powoduje, że Prawo i Sprawiedliwość jako zwolennik ustawą jest horrendalny. Rząd wiedział od wielu unormowania rynku węgla, chcąc głosować (Dzwo- miesięcy, że to jest problem do rozwiązania. Nagle nek) za tą nowelizacją, będzie zmuszone przyjąć tak- okazuje się, że musimy to zrobić w ciągu kilku dni. że tę drugą część, wrzuconą w postaci poprawki do To jest rzecz, która powtarza się w różnych aspektach. Koalicja rządząca, rząd Platformy Obywatel- tej nowelizacji, dotyczącą kosztów likwidacji kopalni skiej niestety nie panuje po prostu nad materią praw- Kazimierz-Juliusz, co jest wątpliwe. Dziękuję bardzo. ną i nad gospodarką i tutaj mamy tego efekty. Jeżeli chodzi o istotę problemu, podczas pierwsze- Wicemarszałek Wanda Nowicka: go czytania Ministerstwo Gospodarki reprezentowa- ne przez pana ministra Pietrewicza zobowiązało się, Dziękuję, panie pośle. że przy drugim czytaniu będzie przedstawiony pro- Głos zabierze pan poseł Artur Bramora z klubu jekt rozporządzenia ministra, które będzie określało PSL-u. normy jakościowe dla paliwa stałego, węgla kamien- Bardzo proszę, panie pośle. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 9

Poseł Artur Bramora: lowania jakości paliw, a teraz również niektórych innych ustaw. Pani Marszałkini! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Można by powiedzieć: nareszcie. Od dwóch lat W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronni- narasta kryzys w przemyśle węglowym. Od kwietnia ctwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko toczyły się rozmowy rządu ze związkowcami, zwłasz- klubu wobec projektu z druku sejmowego nr 2768, jak cza z Kompanii Węglowej, i dzisiaj, z początkiem paź- również wobec sprawozdania z druku nr 2779. dziernika, w końcu mamy pierwszy projekt ustawy. Według naszej oceny ta ustawa jest jak najbar- Ponieważ zmarnowano dużo czasu, teraz tryb pracy dziej potrzebna. Podkomisja stała wykazała się wymusi być bardzo szybki. To rozumiemy. jątkową sprawnością przy procedowaniu nad jej pro- Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o syste- jektem, jak również nad poprawkami zgłoszonymi mie monitorowania i kontrolowania jakości paliw jest w trakcie prac. Moją obawę budzi tylko jedna kwe- potrzebny, ale też nie miejmy złudzeń, że rozwiąże to stia. Wspominaliśmy już tutaj sprawę rozporządze- problem konkurencyjnego importu spoza Unii Euro- nia, które określi warunki techniczne dotyczące wę- pejskiej, zwłaszcza z Federacji Rosyjskiej. Zwały węgla gla, który może być sprzedawany na polskim rynku. przy kopalniach ciągle rosną. Wynoszą już 9,2 mln t, Ta obawa polega na tym, czy nie będziemy musieli licząc zapasy w elektrowniach, przekraczają 16 mln t. notyfikować tego rozporządzenia, bo wtedy może się Dzisiaj polski węgiel nie jest konkurencyjny i trzeba okazać, że 30 dni od daty ogłoszenia ustawy będzie nie tylko badać jakość paliw, nie tylko koncesjonować nie do końca satysfakcjonującym terminem, jeśli cho- sprzedaż węgla wewnątrz kraju, lecz także ulżyć fi- dzi o problem, który ma ona rozwiązać. Ale to tylko skalnie polskiemu górnictwu, bo przeszło 7,1 mld taka moja osobista uwaga, na marginesie. podatków, które zapłacono w ubiegłym roku, to zbyt Dobrze, że poprawki zgłoszone w trakcie prac dużo. Podziemne górnictwo polskie nie będzie kon- podkomisji odnoszą się do kopalni Kazimierz-Ju- kurencyjne wobec górnictwa rosyjskiego, kolumbij- liusz. Wydaje nam się, że tę konkretną kopalnię trze- skiego, australijskiego czy amerykańskiego, nawet ba potraktować w sposób szczególny z racji informa- jeżeli wprowadzimy w życie tę ustawę. Notabene, nie cji, które docierały do nas w trakcie prac. I tutaj jest ona skończona. Jak mówił pan poseł Naimski, jeszcze raz moje ukłony w stronę autorów projektu, nie ma rozporządzenia ministra gospodarki. Mimo Spis treści że został on tak szybko przedstawiony, przeproce- wniosków posłów w komisji energetyki do tej pory nie dowany w podkomisji. otrzymaliśmy projektu rozporządzenia. A diabeł tkwi Jesteśmy pewni, że jeżeli ta ustawa zostanie w szczegółach, w szczególności w tym wypadku. W usta- wprowadzona w życie możliwie szybko, to po części wie mamy upoważnienie do wydania rozporządzenia rozwiąże ona problem, z którym przez lata żadna przez ministra gospodarki o sposobie badania jakości ekipa rządząca nie mogła sobie poradzić. Poruszyli- węgla kamiennego, ale nie mamy żadnych szczegó- śmy temat nie do końca, wydaje mi się, łatwy w dys- łów. Jedyne określenie to: emisja gazów cieplarnia- kusjach i ocenach, ale podjęliśmy to wyzwanie i to nych. Można sobie wyobrazić, że rozporządzenie mi- jest na pewno dobra sprawa, dobry kierunek postę- nistra gospodarki nie polepszy sytuacji polskiego powania posłów. węgla, ale może ją pogorszyć. Wszystko zależy od Myślę, że to wszystko w tej kwestii. Oczywiście bę- tego, co i jak się będzie badać, jakie wskaźniki zosta- dziemy głosować za przyjęciem sprawozdania w przed- ną przyjęte do badania jakości węgla. Jesteśmy zmu- stawionej przez podkomisję wersji. Dziękuję państwu. szeni głosować niejako w ciemno, wysoki rządzie. (Oklaski) Druga rzecz, która została legislacyjnie w sposób wątpliwy dołączona do poselskiego projektu ustawy, Wicemarszałek Wanda Nowicka: to możliwość przekazania likwidowanej kopalni do Spółki Restrukturyzacji Kopalń, a w konsekwencji Dziękuję, panie pośle. dofinansowania przez rząd z budżetu tejże spółki Głos zabierze pan poseł Zbyszek Zaborowski z Klu- z przeznaczeniem na likwidację i pokrycie zobowią- bu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej. zań. Rzecz jest robiona w trybie ratunkowym, a prze- Bardzo proszę, panie pośle. cież przez kilka ostatnich lat było wiadomo, że Kazi- mierz-Juliusz powoli wyczerpuje swoje możliwości eksploatacyjne. Był już plan ruchu zakładu przygo- Poseł Zbyszek Zaborowski: towany do końca czerwca przyszłego roku, 2015 r., lub w drugim wariancie – do końca przyszłego roku. Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Nagle w sierpniu nastąpiło przyspieszenie. Zarząd Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej mam za- holdingu stawia spółkę w stan upadłości. Dzisiaj mu- szczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozda- simy ją ratować. Jest pytanie: Dlaczego musimy ra- nia Komisji Nadzwyczajnej do spraw energetyki i su- tować kwotą 280 mld zł z budżetu? Notabene innego rowców energetycznych o poselskim projekcie ustawy wyjścia pewnie nie ma. Teraz spółki pod nazwą ko- o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontro- palnia Kazimierz-Juliusz inaczej uratować się nie da. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 10 Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw

Poseł Zbyszek Zaborowski dostaje się na rynek polski, jak również to, aby inspekcja handlowa miała możliwość weryfikowania Mam nadzieję, wysoki rządzie, że dzisiaj uzyska- jakości sprzedawanych towarów, podobnie jak się to my zapewnienie, że poprzedni plan ruchu zakładu dzieje w innych segmentach gospodarki i handlu. Do jest aktualny, że nie nastąpi kolejne przyspieszenie tej pory wszyscy mieli świadomość tego, że jeśli cho- w listopadzie, grudniu czy styczniu, ale wybierzemy dzi o rynek węgla kamiennego, to panowała tam, ten węgiel, który jest już przygotowany do eksploa- delikatnie rzecz ujmując, jeśli nie samowolka, to dość tacji w ramach SRK, że pracownicy w spokojny spo- umowne i luźne zasady. sób będą przenoszeni do innych zakładów katowi- To, o czym wspominali również moi przedmówcy, ckiego holdingu i że rozwiążemy ten konkretny prob- czyli brak rozporządzenia, może być istotną kwestią, lem. Notabene jest to rozwiązanie jednorazowe, bo która, że tak powiem, dobre intencje położy tak ad hoc. w projekcie ustawy jest mowa o tym, że chodzi o ko- Wydaje nam się również, że to uregulowanie palnie postawione w stan (Dzwonek) likwidacji prawne nie będzie w stanie zlikwidować problemu w bieżącym roku. dotyczącego tych 9 mln t leżących na hałdach kopal- Pytam się: Co będzie, jeżeli sytuacja w górnictwie nianych, bo o ile zasadny jest ten trójpak węglowo- nie poprawi się w roku przyszłym i w latach następ- -energetyczny, jakby go nie nazwać, o tyle jest pytanych? W jaki sposób w kopalniach, w których kończą nie: Co dalej? Bo to jest tylko doraźna ustawa, która się zasoby węgla, będziemy zamykać tę produkcję? w sposób bardzo chirurgiczny próbuje załatwić jakiś A przecież rząd ciągle mówi o restrukturyzacji ko- problem. Mam nieodparte wrażenie, że tego proble- palń węgla kamiennego. W jaki sposób, wysoki rzą- mu nie załatwi, bo jeśli pani premier w swoim expo- dzie? Ale przede wszystkim proszę o zapewnienie, że sé mówi, że ochrona polskiego węgla przed nieuczci- likwidacja tej kopalni będzie prowadzona w sposób wą konkurencją jest dla niej istotną kwestią, to za- uporządkowany, systematyczny, z poszanowaniem pytam: A co z uczciwą konkurencją? Bo przecież praw nabytych pracowników kopalni Kazimierz-Ju- polski węgiel, nawet ten w miarę dobrej jakości, nie liusz, oczywiście z likwidacją zobowiązań i wybraniem jest konkurencyjny na rynkach światowych, bo Ko- węgla przygotowanego do eksploatacji, a więc inaczej palnia Węgla Kamiennego Kazimierz-Juliusz to tyl- niż w przypadku Niwki-Modrzejów za rządów Jerze- ko wierzchołek góry lodowej. Takich kopalni być Spis treści go Buzka. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) może będzie więcej. Czy to nie jest tak, że dzisiaj, na początku ostatniego roku, nowy rząd pani premier godzi się na wręczenie takiej, w cudzysłowie, łapów- Wicemarszałek Wanda Nowicka: ki za spokój? Przyjechali bowiem górnicy, wygłosili swoje postulaty, przedstawili swoje problemy i co? Dziękuję, panie pośle. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Jacek Najder I nic, bo węgiel polski nadal nie będzie konkurencyj- z Klubu Poselskiego Twój Ruch. ny. Jeśli chodzi o problem zamknięcia tej kopalni, to Bardzo proszę, panie pośle. jest to tylko zgaszenie małego pożaru. To nie jest żadna restrukturyzacja branży górnictwa węgla kamiennego, to nie jest zwiększenie konkurencyjności, Poseł Jacek Najder: ponieważ polski węgiel nie jest konkurencyjny. Na- suwa się pytanie, co rząd zamierza zrobić. Uważam, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt wy- że ta ustawa, oprócz tej niewątpliwie słusznej sprawy głosić stanowisko Klubu Poselskiego Twój Ruch unormowania rynku, jest tylko pierwszym krokiem, w sprawie sprawozdania komisji o poselskim projek- małym kroczkiem, dla górnictwa węgla kamiennego. cie ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowa- Być może jest wielkim krokiem dla rynku, ale unor- nia i kontrolowania jakości paliw. mowanie tego rynku jest tylko pierwszym krokiem Wysoka Izbo! Klub Poselski Twój Ruch uważa za do tego, aby polski węgiel kamienny być może stał jak najbardziej zasadne uregulowanie i wykreowanie się konkurencyjny. czytelnych zasad kontrolowania jakości paliw sta- Szanowny Rządzie! Rozumiemy, że trzeba pomóc łych, głównie mam tu na myśli węgiel, jak również górnikom, którzy nie mają wykupionych mieszkań unormowanie pewnych, łagodnie mówiąc, niecnych i którzy mają inne problemy, natomiast co do spłaty praktyk na tym rynku. Wszyscy mamy oczywiście zobowiązań, to fajnie, że ktoś chce spłacić zobowią- świadomość, że chodzi o zakaz przywozu z państw zania, tylko może spłaćmy wszystkim zobowiązania. trzecich paliw niespełniających norm. Chociaż mamy Wydaje mi się to, delikatnie rzecz ujmując, zbytnią pewne obawy, czy nie rodzi to złamania zasad wol- łaskawością, bo jeśli dzisiaj kioskarz, sklepikarz, bu- nego handlu, to jednak uważamy, że może to być dowlaniec czy handlowiec ma problemy, to nikt za skuteczny środek służący do wyeliminowania pato- niego nie zapłaci, on sam musi pokrywać swoje zobo- logii, o których mówili też moi przedmówcy. wiązania. Dlatego wydaje mi się, że to jest, w cudzy- Wydaje się jak najbardziej wskazane i słuszne to, słowie, kupowanie sobie spokoju. Jak długo rząd nie aby służby celne miały możliwość weryfikacji tego, zrobi czegokolwiek, aby górnictwo węgla kamiennego co przez nasze granice, zwłaszcza wschodnie, prze- było konkurencyjne na wolnym rynku, tak długo bę- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 11

Poseł Jacek Najder Propozycja ustawy to czytelne zasady kontroli, to określenie norm emisji spalin, mam nadzieję, że też dziecie państwo zakładnikami górnictwa, będziecie kaloryczności, ale to też kwestia ważnego wpływu na musieli płacić, dopłacać co roku do kolejnych nieren- nasze środowisko naturalne. Mamy piękne tereny, townych posunięć, a tych posunięć, obawiam się, piękne krajobrazy, które bardzo często sami niszczy- będzie nie mniej, tylko więcej, bo będą przyrastały, my, goniąc za zyskiem. Zdrowie naszych obywateli bo będą się wyczerpywały kolejne pokłady. (Dzwonek) też jest bardzo ważną sprawą – węgiel słaby i duże Nikt nie ma planu, jak zrestrukturyzować zatrudnie- zapylenie mają znaczny wpływ na zdrowie, jakkol- nie, przenieść ludzi do innych części gospodarki, tyl- wiek by było. Bardzo dobrym punktem w przedłożo- ko wszyscy się trzymają węgla i zatrudnienia w gór- nej ustawie jest kwestia odpowiedzialności. Poza nictwie jak jakiegoś totemu. To jest wyzwanie dla ministrem dotyczy ona również kogoś, kto jest na rządu, a nie ta ustawa. wejściu w kraju, a więc Służby Celnej, która będzie Ustawa jest oczywiście słuszna, będziemy głoso- miała wreszcie jakieś możliwości, narzędzia, będzie wać za, natomiast to jest malutki, ale pierwszy kro- mogła podjąć decyzję: wpuszczamy, nie wpuszczamy. czek. Prosimy o więcej. Dziękuję. To jest dosyć istotne, bo co wiąże się z tym, że węgiel wjechał do kraju? Ktoś znajdzie sposób, żeby go sprzedać. Wicemarszałek Wanda Nowicka: Sprawa kar. Oczywiście, zawsze muszą być kary, ale nie możemy zapominać, że ten rynek jest dosyć Dziękuję, panie pośle. bogatym rynkiem, więc kary muszą być dotkliwe, Głos zabierze pan poseł Paweł Sajak z koła Bez- muszą zmuszać do głębszego spojrzenia nie tylko na pieczeństwo i Gospodarka. sytuację gospodarczą i społeczną, ale także na spra- Bardzo proszę, panie pośle. wy środowiska. Zgodnie z rekomendacją, ze stanowiskiem komisji koło Bezpieczeństwo i Gospodarka będzie popierać tę propozycję ustawy, mając nadzieję, Poseł Paweł Sajak: że jest to pierwszy krok w budowaniu silnej pozycji polskiego węgla w naszym kraju. Dziękuję bardzo. Pani Marszałkini! Panowie Ministrowie! Wysoka (Oklaski) Spis treści Izbo! W imieniu koła Bezpieczeństwo i Gospodarka mam przyjemność mówić dzisiaj o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowa- Wicemarszałek Wanda Nowicka: nia i kontrolowania jakości paliw. Mimo że rzeczywi- Dziękuję, panie pośle. ście to nie jest najwspanialsza, najszczęśliwsza usta- Przystępujemy do pytań. wa, mimo że rzeczywiście jest to jakieś gaszenie po- Czy ktoś z państwa chciałby zapisać się do zada- żarów, ale ustawa jest wreszcie. Nawiązując do słów nia pytania, jeżeli jeszcze tego nie zrobił? mojego przedmówcy, chcę powiedzieć, że sukces bu- (Poseł Stanisław Pięta: Tak, ja się zapisuję.) duje się małymi kroczkami, a im więcej jest tych ma- Pan poseł Pięta, bardzo proszę, kończy listę. łych kroczków, tym pełniejszy i bardziej długotrwały Zamykam listę. jest sukces. Ustalam czas na 1,5 minuty. Rzeczywiście, ta ustawa mówi o zachowaniu od- Pierwszy pytanie zada pan poseł Tomasz Piotr powiedniej jakości węgla: jakości węgla, który przy- Nowak z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywa- chodzi do nas, jakości węgla, który jest używany telska. przez naszych przedsiębiorców, jak również w zwy- Bardzo proszę, panie pośle. kłych gospodarstwach domowych. Brak odpowiednich regulacji, brak certyfikatów to jest zła jakość, to jest bardzo często bardzo niska cena, pozornie Poseł Tomasz Piotr Nowak: korzystna, bo im węgiel jest słabszy, tym więcej go zużywamy, im więcej go zużywamy, tym więcej de Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! facto, jak to podsumujemy, summa summarum, za- W swoim wystąpieniu podkreślałem realizowalność płacimy, im bardziej zanieczyścimy nasze środowi- czegoś, co wynika też z exposé, i chciałbym zadać sko, tym bardziej wpłyniemy na zdrowie naszych panu ministrowi pytanie: Jak te trzy kroki, o których obywateli, poza tym na zbyt naszego polskiego węgla. mówiła pani premier Ewa Kopacz, będzie realizowa- Kiedyś górnictwo było jedną z naszych dum narodo- ło Ministerstwo Gospodarki? Czy w najbliższym cza- wych, teraz kuleje na każdym kroku, ale to jest nie sie możemy spodziewać się konkretnych projektów tylko kwestia sprzedaży tego węgla, to jest też trage- ustaw, które zdynamizują proces restrukturyzacji, dia górników, tragedia rodzin górników, i to nie tylko zmian, które niewątpliwie są potrzebne, które, jak w tej jednej kopalni, gdyż za chwilę może to spotkać wszyscy tu podkreślają, nawet składając zastrzeże- wszystkie nasze kopalnie, ponieważ polski węgiel nia co do pomocy państwa skierowanej do konkret- przestał być konkurencyjny. nych podmiotów, są niezbędne. Ja sobie nie wyobra- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 12 Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw

Poseł Tomasz Piotr Nowak Proszę Państwa! Szanowna Izbo! Prognozy Bloomberga są takie, że cena stabilizująca będzie żam, że Prawo i Sprawiedliwość może akceptować w granicach 70 dolarów za tonę w najbliższych pozostawienie górników samym sobie z tak potężnym dwóch, trzech latach. W ARE węgiel spada. W związ- problemem, jakim jest problem likwidacji kopalni. ku z tym jako Polska musimy się bardziej przygoto- Chciałbym przypomnieć, że do 2007 r. stosowano wać do zmian światowych. Jeżeli cena będzie w rejo- pewne rozwiązania, które w tej chwili się ponawia, nie 70 dolarów, to jako geolog wiem, że wiele kopalń czyli chodzi o szanse, jakie miały poprzednie kopal- tego nie wytrzyma, bo złoża się wyczerpują i konku- nie. W tej chwili mówi się tak: macie taką samą szan- rencja na rynku wewnętrznym będzie bardzo trudna. sę jak wszystkie kopalnie, które działały do 2007 r. Mamy konkurujące zagłębia, które mogą powstać Tak więc jak najbardziej akceptując myślenie ekono- w najbliższym czasie. W związku z tym, panie mini- miczne, zwracam się do wszystkich klubów i postu- strze, potrzebna jest naprawdę dobra nowa ustawa, luję myślenie również prospołeczne. Dziękuję bardzo. może nie tylko o restrukturyzacji, bo to odnosi się do ministra gospodarki, ale uwzględniająca wszystkich Wicemarszałek Wanda Nowicka: interesariuszy. Tam musi być wskazana rola samo- rządów w najbliższych latach na Górnym Śląsku, co Dziękuję, panie pośle. one będą robiły. Już teraz musi się zacząć restruktu- Głos zabierze pan poseł Krzysztof Gadowski z Klu- ryzacja zatrudnienia. Rząd nie może być strażą po- bu Parlamentarnego Platforma Obywatelska. żarną, która gasi. Bardzo proszę, panie pośle. Bardzo proszę o spróbowanie przygotowania sze- rokiej, wielodyscyplinarnej ustawy stabilizującej polski węgiel, polskie górnictwo. My nie możemy ciągle Poseł Krzysztof Gadowski: tylko naprawiać błędów, które zostały popełnione. Czasu jest mało. Dziękuję. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, w tym projekcie ustawy dokonujemy

Spis treści zmian ustawy o funkcjonowaniu górnictwa w latach Wicemarszałek Wanda Nowicka: 2008–2015. Wszyscy wiemy o konieczności wsparcia kopalni Kazimierz-Juliusz i o potrzebie wspierania Dziękuję, panie pośle. likwidowanych kopalń, ale życie tej ustawy kończy Kolejne pytanie zada pan poseł Grzegorz Adam się, jak mówi sam tytuł, w 2015 r. Woźniak z Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- Chciałbym pana zapytać, na jakim etapie są pra- wiedliwość. ce nad kolejną ustawą o funkcjonowaniu górnictwa, Bardzo proszę, panie pośle. po roku 2015, i czy państwo przewidujecie również w tej ustawie to, że budżet państwa będzie wspierał działalność związaną z likwidacją kopalń poza ter- Poseł Grzegorz Adam Woźniak: minem, który dzisiaj jest wskazany. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dzisiaj debatujemy nad projektem ustawy, ale – tak jak wspomniał pan poseł Naimski – ważne będą rów- Wicemarszałek Wanda Nowicka: nież rozporządzenia do tej ustawy. Chciałbym zwrócić uwagę na jeden poważny prob- Dziękuję, panie pośle. lem, który tu się przewijał. To jest jeden z podstawo- Kolejne pytanie zada pan poseł Jan Rzymełka wych problemów możliwy do rozwiązania rozporzą- z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska. dzeniami. Chciałbym zwrócić uwagę na powszechny Bardzo proszę, panie pośle. problem związany z importowaniem węgla niesorto- wanego, który jest słabej kaloryczności i który jest Poseł Jan Rzymełka: importowany do Polski po zaniżonych cenach, kosztach. Często jest on nazywany odpadem produkcyj- Dziękuję bardzo. nym. Następnie ten odpad jest sortowany w setkach Panie ministrze, bardzo dobrze, że zrobiono sortowni na terenie kraju – na terenie na przykład pierwszy krok, że pierwsza ustawa węglowa jest go- mojego powiatu, garwolińskiego, znam cztery takie towa, z tym że bądźmy świadomi, że do Polski może sortownie – które sortują non stop, 24 godziny na trafiać dobry węgiel, ale po dumpingowych cenach. dobę węgiel, i po przesortowaniu ten węgiel jest Pytanie, czy mamy instrument wspólnotowy, unijny, sprzedawany w odpowiednich frakcjach, oczywiście aby zatrzymać nawet certyfikowany, dobry węgiel, już po odpowiednio wyższej cenie. Ten proceder na- który będzie do nas napływał. To jest coś, co musimy leżałoby ograniczyć, mam nadzieję, że będzie to zro- zaproponować w kolejnej ustawie. bione w rozporządzeniach. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 13

Poseł Grzegorz Adam Woźniak ok. 20% paliwa energetycznego w Polsce. Czy ten udział ma być jeszcze większy? To po co budujemy Z tym wiąże się jeszcze jedna sprawa. Skąd to gazoport? Dziękuję. wiadomo, skąd jest ta informacja? Biura poselskie są zasypywane skargami okolicznych mieszkańców, po- nieważ te sortownie emitują również bardzo duże Wicemarszałek Wanda Nowicka: ilości pyłu, powstają często na dziko w miejscach, na które nie mają odpowiednich pozwoleń, zgód itd. Dziękuję, panie pośle. Chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jeden prob- Kolejne pytanie zada pani posłanka Maria Nowak lem, ponieważ w omawianym projekcie ustawy, tak z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. jak mówiono, nie ma kryteriów jakościowych pozwa- Bardzo proszę, pani posłanko. lających zatrzymać ten węgiel. Na pewno będą one określone w rozporządzeniach, powinny być tam określone. O tych parametrach i o tym rozporządze- Poseł Maria Nowak: niu mówiła w exposé pani premier Ewa Kopacz. Czy jest zagrożenie? Czy one nie wyeliminują rów- Dziękuję, pani marszałek. nież producentów, dostawców polskiego węgla, jeżeli Panie Ministrze! Dzisiaj debatujemy nad projek- będą zbyt ostre obostrzenia? Dziękuję bardzo. tem poselskim. Wiadomo, że wymusiła ten projekt sytuacja w kopalni Kazimierz-Juliusz, ale to nie jest problem, który pojawił się w ostatnich tygodniach, Wicemarszałek Wanda Nowicka: w ostatnich dniach. To jest problem, który narastał. Dlatego mam pytanie: Co robi w tej sprawie minister- Dziękuję, panie pośle. stwo, co robi w tej sprawie rząd? Czy w ogóle do tego Głos zabierze pan poseł Ryszard Zbrzyzny z Klu- projektu jest stanowisko rządu? Czy może rząd nie bu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej. zdążył? Bardzo proszę. Pytanie o strategię dla górnictwa. Ciągle o tym słyszymy, w exposé też na ten temat było, ale to są

ciągle słowa, słowa, słowa. Kiedy powstanie strate- Spis treści Poseł Ryszard Zbrzyzny: gia, która będzie obejmowała całe polskie górnictwo, która będzie zmierzała do zabezpieczenia energetycz- Dziękuję bardzo. nego Polski, która będzie obejmowała nawet szkolni- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! ctwo wyższe w tym zakresie? Za chwilę obudzimy się i będzie kolejny pożar, który trzeba będzie gasić ja- Chciałbym zapytać o konsekwencję w działaniach kimś tam projektem poselskim, na szybko, żeby tylko na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa energetyczne- zdążyć z jego ugaszeniem. Panie ministrze, był pan go kraju. Z jednej strony chcemy ograniczyć import także w poprzednim rządzie, to nie jest kwestia tylko taniego gazu ziemnego z Rosji, budujemy gazoport tego rządu, co robi w tej sprawie ministerstwo? Co w Świnoujściu za 4 mld zł i kontraktujemy gaz skro- robi w tej sprawie rząd? Proszę nareszcie skończyć plony, który jest o 1/3 droższy od rosyjskiego. Wszy- z obietnicami i powiedzieć górnikom i w ogóle Pola- scy argumentując tę dywersyfikację czy potrzebę tej kom coś konkretnego. Dziękuję bardzo. dywersyfikacji, mówią, że bezpieczeństwo musi kosztować. Z drugiej strony mamy węgiel kamienny, który jest surowcem energetycznym. Z węgla ka- Wicemarszałek Wanda Nowicka: miennego produkujemy przecież ponad 50% energii elektrycznej w kraju. Okazuje się, że lepiej kupować Dziękuję, pani posłanko. rosyjski węgiel, bo jest tańszy od polskiego. A więc Kolejne pytanie zada pani posłanka Beata Ma- gdzie tu jest logika? I kto porównuje koszty z cena- zurek z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawied- mi węgla rosyjskiego i węgla polskiego? Przecież liwość. tam mamy wirtualną ekonomię. Tam są koszty rub- Bardzo proszę, pani posłanko. lowe, a przychody dolarowe. Zresztą taką ekonomię nie tak dawno mieliśmy przecież w Polsce. A dzisiaj mamy na własnym, wewnętrznym, rynku konkuro- Poseł Beata Mazurek: wać z węglem kamiennym, który pochodzi spoza Unii Europejskiej? Nie rozumiem tej logiki. Proszę Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! to wytłumaczyć. Czy rząd robi, czy symuluje taki Odniosę się do wypowiedzi pana posła z Platformy makroekonomiczny rachunek dotyczący bezpieczeń- Obywatelskiej, tak zatroskanego o kopalnie węglowe, stwa energetycznego kraju, wpływu na budżet którego tu już nie ma, i przypomnę mu, że nieprawdą (Dzwonek) i finanse publiczne funkcjonowania wie- jest, iż Prawo i Sprawiedliwość nie broni górników lu kopalń w Polsce i wydobycia ok. 80 mln ton wę- i że nie widzimy potrzeby wsparcia, także finansowe- gla? Dzisiaj rosyjski węgiel energetyczny stanowi go, dla koniecznej restrukturyzacji górnictwa. Za- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 14 Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw

Poseł Beata Mazurek ale wydaje mi się, że taki raport przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki (Dzwonek) również byłby strzeżenia mamy do tego niechlujnego projektu usta- bardzo potrzebny. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) wy, który wrzucany jest w ostatnim momencie, w naszej ocenie tylko i wyłącznie po to, żeby ugłaskać górników i zrobić dobre wrażenie na ich rodzinach. Wicemarszałek Wanda Nowicka: To my, jako Prawo i Sprawiedliwość, dawaliśmy pie- niądze na inwestycje początkujące dla górnictwa, Dziękuję, panie pośle. a wy dajecie pieniądze, aby te kopalnie likwidować. Jak już mówiłam, lista posłów zapisanych do gło- Moje pytania: Czy to doraźne rozwiązanie jest su została wyczerpana. wystarczające dla dumpingowych cen węgla z zagra- Zwracam się zatem do sekretarza stanu w Mini- nicy? Ostatnia rzecz. Panie ministrze, jestem posłem sterstwie Gospodarki pana Tomasza Tomczykiewi- z Chełma i moja społeczność oczekuje, że na naszym cza, aby odniósł się do zadanych pytań. terenie będą powstawały kopalnie z uwagi na złoża Bardzo proszę, panie ministrze. węgla, które występują, o których wiadomo od lat. Jednym z ewentualnych inwestorów może być Kom- pania Węglowa, ale powszechnie wiadomo, że ma ona Sekretarz Stanu 13 mld długów. Dzisiaj niektórzy politycy opcji rzą- w Ministerstwie Gospodarki dzącej mówią w naszych lokalnych mediach, że ta Tomasz Tomczykiewicz: kopalnia powstanie za lat 7, 5. Jest to nic innego, jak robienie ludziom niepotrzebnej nadziei, wody z móz- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Koleżanki i Kole- gu, jest to populizm i demagogia. Kiedy będzie znany dzy Parlamentarzyści! Najpierw chciałbym sprosto- plan restrukturyzacyjny Kompanii Węglowej? Jakie wać nieprawdziwe informacje, które padły z tej mów- działania, i kiedy, podejmie rząd, żeby ewentualnie nicy. Pani poseł Mazurek wspomniała o zadłużeniu Kompanię Węglową albo inny podmiot, np. PD Co Kompanii Węglowej na 13 mld. To jest nieprawda, to (Dzwonek), wspomóc w tym, aby te kopalnie na na- jest zadłużenie całej branży górniczej, warto o tym szym terenie powstały? Ten teren jest atrakcyjny pamiętać.

Spis treści inwestycyjnie, jest dosyć wysokie bezrobocie, samo- Nieprawdą jest też, że za rządów Prawa i Spra- rządy sprzyjają temu, aby te kopalnie powstały. wiedliwości finansowano inwestycje początkowe dla Chciałabym, aby ktoś odpowiedzialnie na te pytania, górnictwa, absolutnie nieprawdą. które mnie i społeczność Chełma nurtują, odpowie- (Poseł Wojciech Jasiński: Wyście to zlikwidowali, dział. Dziękuję. panie ministrze.) Jedynym momentem, w którym dofinansowano inwestycje początkowe, był 2010 r. To rządy koalicji Wicemarszałek Wanda Nowicka: Platformy Obywatelskiej i PSL. Proszę po prostu nie kłamać, wykrzykując, bo to wszystko da się spraw- Dziękuję, pani posłanko. dzić, wszystko da się rozliczyć. Będzie też o tym mó- Ostatnie pytanie zada pan poseł Stanisław Pięta wiła kontrola NIK. z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Chciałbym też zwrócić się do posła Zaborowskiego, Bardzo proszę, panie pośle. bo rozumiem, że regionalnie jest bardzo zaintereso- wany i ma ogromną wiedzę. Przypomnę, że w 2004 r., kiedy wchodziliśmy do Unii Europejskiej, rząd, który Poseł Stanisław Pięta: nas do Unii wprowadzał, nie zadbał o okres przejścio- wy, chroniący polski węgiel. Do 2004 r. obowiązywa- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Import węgla to ły kontyngenty na węgiel z Rosji i węgiel z Czech. nie jest problem, który pojawił się dzisiaj czy wczoraj. Niestety rząd Sojuszu Lewicy Demokratycznej wi- Import narasta od lat i od wielu lat rząd nic nie robił docznie nie uznał za stosowne, aby zadbać o to, żeby w tej sprawie. Doprowadziło to do pogorszenia sytu- chronić polski węgiel przez lata, tak aby dostosować acji ekonomicznej polskich kopalń, do narastania to do funkcjonowania wolnorynkowego. Rok 2004 to problemów społecznych. Punktem wyjścia powinien był ten przełomowy, w którym już swobodnie zaczął być raport obejmujący informacje o importerach wę- napływać węgiel z Rosji i z Czech. gla, tak byśmy mogli poznać ilość węgla przywiezio- (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Rosja nie jest w Unii.) nego do Polski w poszczególnych latach, podmioty, Ale wcześniej był kontyngent, który nie pozwalał które się tym zajmowały. Chciałbym się dowiedzieć, na import tak znacznych ilości węgla do Polski. czy możemy liczyć na przygotowanie przez Minister- Chciałbym też przypomnieć, że pierwsza ustawa, stwo Gospodarki takiego raportu. Wiem, że w przy- nad którą tu procedowaliśmy, która pomogła w bilan- szłym roku planowana jest kontrola polskich kopalń, sie Kompanii Węglowej, dotyczyła odroczenia ZUS na którą przeprowadzi Najwyższa Izba Kontroli. Jeszcze lata 2016–2017. Tak że dzisiejsza ustawa jest kolejną zwrócimy się do NIK-u o rozszerzenie zakresu kon- i ona nie jest incydentalna, bo ona mówi o jakości pa- troli na firmy, które zajmowały się importem węgla, liwa, jakości węgla. Jest też ustawą – wspomniał 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 15

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Trzeba przyznać, że sprawa relacji pomiędzy za- Tomasz Tomczykiewicz kładowymi czy ponadzakładowymi układami pracy a zarządami spółek jest bardzo zapętlona. Podaję o tym tylko jeden poseł Sajak – która ma służyć prze- przykład kopalni Krupiński, gdzie zakładowe związ- de wszystkim konsumentom węgla, odbiorcom tego ki zawodowe zgodziły się na procesy zmieniające węgla. Dotychczas jednak lobby górnicze, również funkcjonowanie tej kopalni, jednak związkowcy spo- polskie, robiło wszystko, żeby tego konsumenta nie za tych kopalni nie zgodzili się na nie. I takie dzisiaj chronić, bo też z jakością węgla było różnie. mamy prawo. Tu by trzeba było ruszyć oczywiście te Oczywiście mamy przygotowaną tabelkę, która zapisy związane z ponadzakładowymi układami pra- mówi o parametrach, jakie będą wymagane, jakie będą cy. Liczę na to, że faktycznie będziemy procedować minimalne i maksymalne wielkości tych parametrów takie ustawy i zachęcam oczywiście do współpracy. w tym projekcie rozporządzenia. Dzisiaj jesteśmy na Co jeszcze planujemy? Widzimy, że fundusz likwi- etapie uzgadniania tych parametrów, tak aby nie wy- dacyjny, który przecież każda kopalnia ma obowią- eliminować żadnego polskiego węgla. Na pewno tak się zek stworzyć, nie funkcjonował prawidłowo i że zostanie. To oczywiście spowoduje, że ten worek będzie stał przeznaczony na bieżące wydatki kopalni Kazi- bardzo szeroki, bo przecież wiemy, że nie wszystkie ko- mierz-Juliusz. To jest oczywiście niedopuszczalne. palnie produkują węgiel dobrej jakości. Trzeba będzie zrobić tak, żeby po prostu władze Dziwię się też, panie pośle Zaborowski, że wzywa spółki nie miały dostępu do funduszu likwidacyjne- pan z mównicy jako przedstawiciel partii i jako oso- go, który powinien być przeznaczony na proces likwi- ba, która jest za integracją europejską, do tego, aby- dacyjny. To jest też nauka wypływająca z tej gwał- śmy łamali podstawowe przepisy związane z Unią townej upadłości. Europejską, bo przecież wzywanie do obniżenia VAT Chciałbym też przypomnieć posłowi Zbrzyzne- na węgiel, który zresztą obciąża węgiel zarówno pol- mu, że co roku dopłacamy do procesów związanych ski, jak i rosyjski, jest postulatem niespełnialnym z likwidacją kopalń ok. 400 mln zł – na pompowa- w Unii Europejskiej, bo nie można stosować stawki nia, na wydatki emeryckie, nie mówiąc o 6,5 mld zł obniżonej na węgiel kamienny. Wzywanie do tego jest przeznaczonych na wcześniejsze emerytury górni- tylko graniem pod publiczkę i nieuczciwym postępo- cze, bo to też jest kwota, która w znaczący sposób waniem wobec górników, bo to mamienie ich czymś, obciąża budżet państwa i jednocześnie jest to koszt Spis treści czego nie można zrealizować. zdjęty z górnictwa. Co do nieuczciwej konkurencji, którą próbujemy Myślę, że to były odpowiedzi na większość pytań. uregulować przez te dwie ustawy, nad którymi pra- Tak jak wspomniałem, jest ta tabelka, bo mówimy cujemy, to oczywiście jest to kwestia tego, czy węgiel głównie o liczbach i parametrach. Ona jest w trakcie jest przywożony na warunkach rynkowych. Przypo- konsultacji ze spółkami węglowymi po to, aby nie mnę, że spółki węglowe próbowały poprzez kancela- wyeliminować żadnego z tych węgli. W komisji, któ- rie prawne rozpocząć w Unii Europejskiej proces ra się zbierze, zaprezentujemy taki projekt. przeciwko nieuczciwej konkurencji z Rosji, ale wni- (Poseł Piotr Naimski: O godz. 12, panie mini- kliwe badania prawników zniechęciły do takich dzia- strze?) łań jako działań nieskutecznych. Tak jest. Poseł Woźniak wspomniał o łamaniu prawa przy Nie jest to ostateczna wersja, ale – jak mówimy tworzeniu czy funkcjonowaniu sortowni w różnych – projekt. To jest jeszcze sprawa decyzji ministra go- częściach państwa. To apeluję przede wszystkim do spodarki, jaki ostatecznie kształt będzie miało to władz samorządowych, które są odpowiedzialne za rozporządzenie, i nie możemy tego panu ministrowi ochronę środowiska i wydają decyzje, żeby jednak odbierać. Dziękuję bardzo. robiły to zgodnie z przepisami prawa. A osoby, które wiedzą o tym, że prawo jest łamane, zachęcam do tego, żeby nie tylko mówiły o tym z mównicy, lecz Wicemarszałek Wanda Nowicka: także kierowały te sprawy do właściwych organów. Ze swej strony, jeżeli tylko takie sygnały będziemy Dziękuję, panie ministrze. mieli, oczywiście zainteresujemy tym właściwe orga- Są zgłoszenia do sprostowań. na, aby wszystkie podmioty gospodarcze w naszym Jako pierwsza wystąpi pani posłanka Mazurek. kraju przestrzegały prawa. Pani posłanko, 1 minuta na sprostowanie. Pani poseł Maria Nowak wspomniała o strategii. Bardzo proszę. Przypomnę, że ta strategia jest realizowana, strategia, którą przyjął jeszcze rząd Prawa i Sprawiedliwo- ści. Oczywiście pracujemy nad tym, aby od 2016 r. Poseł Beata Mazurek: obowiązywała nowa strategia, która będzie uwzględ- niała te światowe warunki ekonomiczne, które obo- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! wiązują, przy czym jasno sobie powiedzmy, że żadne Niepotrzebnie pan szafuje słowem „kłamstwo”, bo ustawy nic nie zmienią, jeżeli nie zmienią się same każdy z nas mógłby to zrobić, ale chyba nie o to cho- spółki węglowe. dzi, tylko o to, żeby rzeczywiście pochylić się nad 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 16 Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw

Poseł Beata Mazurek I sprawa najważniejsza. Jeśli chodzi o saldo eksport-import, za rządów tej koalicji przed pięciu laty, problemem górnictwa. Chciałabym wierzyć, że pan w 2009 r., było ono ujemne. Po raz pierwszy w histo- zna dokumenty naszego rządu z 2007 r., które świad- rii gospodarczej Polski od pięciu lat mamy przewagę czyły chociażby o tym, że Jastrzębska Spółka Węglowa importu nad eksportem. To jest dorobek tej koalicji, dostała pieniądze na inwestycje. Proszę to sprawdzić. panie ministrze. I proszę nie obrzucać mnie słowem „kłamstwa”. Jeśli pan tych dokumentów nie zna, to proponuję rozważyć swoją dymisję, bo zajmowanie się górnictwem, jeśli się Wicemarszałek Wanda Nowicka: nie zna jego problemów, jest bez sensu. Jeśli chodzi o 13 mld zł, panie ministrze, a była Dziękuję, panie pośle. to informacja podana przez jeden z wieczornych ser- I na zakończenie dyskusji – sprawozdawca komisji wisów informacyjnych, to nie słyszałam, żeby pan te pan poseł Krzysztof Gadowski. informacje zdementował. Ale jeśli tak, to pytam: Ile Bardzo proszę, panie pośle. w takim razie Kompania Węglowa ma długów? I chciałabym otrzymać od pana informację na piśmie, jakie są plany restrukturyzacyjne tej kopalni i w jaki Poseł Krzysztof Gadowski: sposób rząd zamierza wesprzeć budowę kopalni w dawnym województwie chełmskim, konkretnie w po- Dziękuję. wiecie chełmskim. Bo tam jest to wsparcie samorządów, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jako poseł sprawo- o którym pan wspominał. Dziękuję. (Oklaski) zdawca chciałbym serdecznie podziękować wszystkim klubom za wyrozumiałość w trakcie pracy nad tym projektem ustawy. To prawda, że w trakcie prac Wicemarszałek Wanda Nowicka: podkomisji pojawiły się poprawki; one wynikały nie ze złego przygotowania projektu ustawy, tylko z sy- Dziękuję, pani posłanko. tuacji, która panowała wtedy w kopalni Kazimierz- Jeszcze pan poseł Zborowski jest zapisany do -Juliusz, i negocjacji, jakie odbywały się ze stroną

Spis treści sprostowania. społeczną, jak i z Ministerstwem Gospodarki. Te po- 1 minuta na sprostowanie. prawki zostały wprowadzone. Dziękuję za merytorycz- Bardzo proszę, panie pośle. ną dyskusję, która czasami rzeczywiście była bardzo (Poseł Zbyszek Zaborowski: Zaborowski.) gorąca, ale właśnie merytoryczna. Mam nadzieję, że Bardzo przepraszam za przekręcenie nazwiska. będziemy mieli możliwość procedowania poprawek, Oczywiście pan poseł Zbyszek Zaborowski z Klubu które zostały złożone również dzisiaj, i przyjęcia ich Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej. za godzinę. Dziękuję bardzo. Bardzo proszę.

Wicemarszałek Wanda Nowicka: Poseł Zbyszek Zaborowski: Dziękuję, panie pośle. Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dro- I jeszcze pan minister Tomasz Tomczykiewicz. gi Ministrze! Faktycznie jest to zrolowanie, jeśli Bardzo proszę, panie ministrze. chodzi o ZUS, na półtora roku 300 mln zł. Jest ustawa jakościowa, również w obróbce parlamentarnej jest ustawa o koncesjonowaniu handlu. Dobrze, że Sekretarz Stanu w związku z nowym rządem jest to przyspieszenie. w Ministerstwie Gospodarki Doceniam to, panie ministrze. Jeżeli chodzi o prze- Tomasz Tomczykiewicz: pisy unijne, to do 2010 r. można było inwestycje po- czątkowe w górnictwie finansować z budżetu. Na sam Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Poseł Mazu- koniec, rzutem na taśmę, rząd tej koalicji raz przy- rek! Kompania Węglowa na dzień 31 sierpnia 2014 r. znał na to 400 mln zł, panie ministrze. Kolejną rze- – zadłużenie, zobowiązania ogółem 4,5 mld. To jest czą jest, że w dalszym ciągu można dofinansować informacja prosto z Kompanii Węglowej. I jeszcze raz koszty likwidacji kopalń do 2018 r. Na razie obowią- przypomnę: jedyna inwestycja początkowa to było zuje w Unii okres przejściowy, można dalej to nego- w 2010 r. i prawdą jest, że w tym czasie też Jastrzębska cjować. Państwo, panie ministrze, proponują w tym Spółka Węglowa z tego korzystała. Dziękuję bardzo. zakresie incydentalną ustawę na potrzeby jednej kopalni i tylko na ten rok. Co do VAT-u, akcyzy i innych obciążeń fiskalnych, kilkunastu opłat eko- Wicemarszałek Wanda Nowicka: logicznych, panie ministrze, bez redukcji fiskalizmu nie da się dalej tego ciągnąć. Nie jest to możliwe. Dziękuję, panie ministrze. (Dzwonek) Zamykam dyskusję. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 17

Wicemarszałek Wanda Nowicka rynku obrotów bieżących jest w tej chwili najniższe od 1995 r. W związku z tym, że w czasie drugiego czytania Jakie są uwarunkowania makroekonomiczne? zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- Szacujemy, że wzrost gospodarczy w 2014 r. wyniesie ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- 3,3%, czyli dwa razy więcej niż rok wcześniej i ok. jekt do Komisji Nadzwyczajnej do spraw energetyki cztery razy więcej niż przeciętnie w Unii Europej- i surowców energetycznych w celu przedstawienia skiej, a w 2015 r. oczekujemy, że tempo wzrostu sprawozdania. utrzyma się na zbliżonym poziomie – nieco wyższym Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Sejm pro- – i wyniesie 3,4%, czyli nadal pozostanie na jednym pozycję przyjął. z najwyższych poziomów w Unii Europejskiej. Warto Sprzeciwu nie słyszę. dodać, że ta prognoza jest spójna z szacunkami ryn- Ogłaszam 5 minut przerwy. kowymi, a także z prognozami niezależnych między- narodowych instytucji, takich jak Międzynarodowy (Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 34 Fundusz Walutowy, OECD czy też agencje ratingowe. do godz. 10 min 39) Potencjał wzrostowy naszego kraju oceniają podobnie także inne instytucje. W Polsce w przyszłym roku PKB na głowę, po uwzględnieniu siły nabywczej, wy- Marszałek: niesie 71% średniej unijnej. Proszę państwa, to jest najwyższy wynik od pięciu wieków. Przypomnę, że Wznawiam obrady. w 2003 r. – przed przystąpieniem do Wspólnoty – to Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. było 49% średniej, a w ubiegłym roku 68%. To ciągle porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządo- nie zaspokaja naszych ambicji, jednak Polska, jeżeli wego projektu ustawy budżetowej na rok 2015 chodzi o poziom dochodu, jeszcze nigdy w historii nie (druk nr 2772). doganiała reszty Europy tak szybko jak w ciągu Proszę o zabranie głosu ministra finansów pana ostatnich lat. Mateusza Szczurka w celu przedstawienia uzasad- Doganianie cieszy, jednak sprzyja mu niekorzyst- nienia projektu ustawy budżetowej na rok 2015. na okoliczność, a mianowicie przedłużająca się stag-

Proszę bardzo, panie ministrze. nacja w krajach Unii Europejskiej. W tych krajach Spis treści produkcja pozostaje poniżej poziomu z 2008 r., a roz- wój gospodarki całej Unii Europejskiej ma się gorzej Minister Finansów niż w Japonii po kryzysie w latach 90. i w Europie po Mateusz Szczurek: wielkim kryzysie w 1929 r. To nie jest korzystne otoczenie zewnętrzne, ono ciągle nie jest korzystne. Sta- Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoki Sejmie! nowi to nie lada wyzwanie dla polskich firm, a przez Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie projekt to i gospodarstw domowych, jednostek samorządu ustawy budżetowej na 2015 r., który Rada Ministrów terytorialnego i budżetu państwa. Podstawowym przyjęła 24 września. czynnikiem odpowiedzialnym za przyspieszenie tem- Konstruując prezentowany dzisiaj budżet, staną- pa wzrostu PKB przy takim otoczeniu zewnętrznym łem przed tym samym dylematem, przed którym jest przyspieszenie popytu krajowego z 0% w 2013 r. pewnie dziś staje każdy minister finansów w Euro- do 3,5% w 2014 r. w związku z szybszym tempem pie: Jak znaleźć bezpieczną równowagę pomiędzy wzrostu inwestycji prywatnych, a także, co obserwu- uwarunkowaniami makroekonomicznymi, stabilnoś- jemy, szybszym tempem wzrostu spożycia prywatne- cią finansów publicznych a potrzebami i oczekiwa- go w ślad za poprawą sytuacji dochodowej gospo- niami obywateli Polski? Ten trudny dylemat nie jest darstw domowych. Zakładamy, że w przyszłym roku nowy, ale w tym roku po raz pierwszy wsparciem jest wzrost popytu krajowego wzrośnie do 3,8% dzięki stabilizująca reguła wydatkowa, która tworzy ramy dalszej poprawie sytuacji na rynku pracy, a także dla finansów publicznych w dwóch pierwszych wy- działaniom rządu, między innymi zwiększeniu walo- miarach, czyli w sytuacji gospodarczej z jednej strony ryzacji emerytur i rent oraz kolejnemu zwiększeniu i stabilności finansów publicznych z drugiej. Polityka pomocy państwa dla rodzin z dziećmi w ramach ulgi ukierunkowana na utrzymanie właściwej równowa- podatkowej. Wpływ tylko tych dwóch ostatnich ele- gi między tymi dwoma elementami sprawdzała się mentów, o których za chwilę powiem więcej, szacuje- w Polsce. Dbanie o popyt z jednej strony, a konkuren- my na 0,2 punktu procentowego. cyjność i potencjał rozwojowy z drugiej przekładają Wraz z poprawą koniunktury gospodarczej ocze- się na nasz sukces, na to, że w ciągu ostatnich sied- kujemy systematycznego zmniejszania się bezrobo- miu lat wzrost gospodarczy wyniósł 20%, podczas cia. Szacujemy, że stopa bezrobocia rejestrowanego gdy średnia unijna była poniżej zera. Co więcej, nie spadnie do 12,5% na koniec tego roku – moim zda- był to wzrost na kredyt. W tym samym czasie wzrost niem jest to bardzo konserwatywna prognoza i jest długu publicznego był drugim najniższym w Unii spora szansa, że ten wynik będzie lepszy – i do 11,8% Europejskiej, a uzależnienie polskiej gospodarki od na koniec 2015 r. Co ważne, zmiany w obserwowanej finansowania zagranicznego wyrażone deficytem na stopie bezrobocia są konsekwencją zmian w popycie 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 18 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Minister Finansów Mateusz Szczurek następnych poniżej 3% PKB, to bez ograniczania po- tencjału rozwojowego polskiej gospodarki. W osiąg- na pracę, a więc nie chodzi tutaj o wyjeżdżanie bez- nięciu takiego wyniku pomoże stabilizująca reguła robotnych z Polski, o zniechęcenie do poszukiwania wydatkowa, której konstrukcja może wydawać się pracy, ale o wzrost liczby pracujących w gospodarce dosyć skomplikowana, ale jej logika jest dosyć prosta. narodowej. Oczekujemy, że w tym roku będzie to wzrost Wyznacza ona limit wydatkowy na każdy rok, nie o 35 tys. osób, w przyszłym – 82 tys. tylko rok jakichś nadzwyczajnych wydarzeń czy rok Do poprawy sytuacji gospodarstw domowych wyjątkowo dużej nierównowagi. Obejmuje ona pra- przyczyniać się będzie także dalszy systematyczny wie cały sektor instytucji rządowych i samorządo- wzrost przeciętnego realnego wynagrodzenia w gowych, a więc nie tylko wydatki budżetu państwa. spodarce narodowej. Temu wzrostowi realnego wy- W efekcie reguła doprowadzi do redukcji, a później do nagrodzenia sprzyja bardzo niska inflacja. W tym ustabilizowania deficytu sektora finansów publicz- roku średnioroczna inflacja będzie bliska zeru w po- nych, a w rezultacie do obniżenia zadłużenia publicz- równaniu do 0,9% inflacji w roku ubiegłym, co i tak nego. Jednocześnie dyktowane przez regułę tempo było niskim wynikiem. Oczekujemy bardzo ograni- ograniczania wydatków i deficytu nie tylko zapewnia czonej presji inflacyjnej w przyszłym roku, przecięt- stabilność i bezpieczeństwo finansów publicznych, ale nego wzrostu cen o 1,2%, tj. znacznie poniżej celu też dzięki temu, że ma ona charakter antycykliczny, Narodowego Banku Polskiego. Podsumowując to, co gwarantuje, wspiera rozwój gospodarczy kraju. dotyczy sytuacji gospodarczej, powiem, że oczekuje- Wysoka Izbo! Przedstawiam dziś, jak sadzę, my dalszej poprawy otoczenia gospodarczego w Pol- ostatni w tej kadencji budżet. Mam nadzieję, że sce, ale cały czas będzie to miało miejsce przy dzia- Sejm go uchwali. Taki budżet często bywa określa- łającym u naszych głównych partnerów handlowych ny mianem wyborczego, co zazwyczaj oznacza, że hamulcu powolnego wzrostu gospodarczego grani- jest on rozrzutny. Tym bardziej chcę Wysoką Izbę czącego ze stagnacją. zapewnić, że w 2015 r. wydatki publiczne w relacji Zanim przejdę do prezentacji szczegółów projektu do PKB osiągną kolejny raz z rzędu najniższy poziom budżetu na 2015 r., wspomnę o planowanym wyko- w historii. Wydając pieniądze polskiego podatnika, naniu tegorocznego budżetu, bo stanowi to podstawę nie jesteśmy rozrzutni. Wydatki w Polsce jako pro-

Spis treści i istotny czynnik założeń prezentowanego dziś procent produktu krajowego brutto są dziś nie tylko jektu ustawy. Szacujemy, że deficyt budżetu państwa niższe niż w Niemczech, Francji, Włoszech, Szwecji w 2014 r. będzie o ponad 13 mld niższy od planowa- czy Wielkiej Brytanii, ale też niższe niż od tych, jakie nego i wyniesie 34 mld zł. Jest to z jednej strony za- były w tych krajach, gdy były one na analogicznym sługa wyższych o ponad 8 mld zł dochodów, a z dru- do polskiego poziomie rozwoju mierzonym wartością giej – zasługa oszczędnego gospodarowania publicz- PKB na głowę mieszkańca, a więc jesteśmy krajem nymi środkami. Wydatki będą niższe o ok. 5 mld zł. oszczędnym. Rządy, samorządy w Polsce są oszczęd- Według obecnych szacunków deficyt sektora finan- ne. Postępująca konsolidacja fiskalna odbywa się sów publicznych, tym samym całego sektora, liczony głównie po stronie wydatkowej. Ograniczamy zbęd- według metodyki unijnej wyniesie w tym roku ok. ne, nieefektywne wydatki publiczne, aby móc zwięk- 3,4% PKB. Tylko trzy razy w ciągu ostatnich 20 lat szać wydatki inwestycyjne i prorozwojowe. Ta stra- udało się nam osiągnąć niższy deficyt od tego, jaki tegia będzie kontynuowana w następnych latach, będzie w 2014 r. Jestem przekonany, że... a w przyszłym roku będzie miała jeszcze bardziej sy- (Poseł Henryk Kowalczyk: W których latach?) stematyczny charakter, gdyż rozpoczęliśmy proces Za czasów... Za każdym razem, kiedy miało to przeglądu jakości wszystkich wydatków państwa. miejsce, w kolejnym roku następował bardzo szybki Kwalifikujemy je pod względem znaczenia dla Polaków wzrost deficytu. i ich efektywności. Ten proces pozwoli nam lepiej i ta- (Poseł Henryk Kowalczyk: Ale precyzyjnie.) niej realizować cele strategiczne oraz dobrze wypełniać Tym razem tak nie będzie, bo w przyszłym roku oczekiwania obywateli wobec państwa, a wszystko to ten deficyt budżetowy będzie jeszcze niższy, o czym w ramach reguł fiskalnych. za chwilę więcej powiem. Projekt budżetu państwa, który dziś prezentuję, Bardzo się cieszę, że Wysoka Izba przyjmuje tę zakłada dochody na poziomie 297 mld zł, a wydatki informację z satysfakcją, bo panowie posłowie i panie na poziomie 343 mld zł. Maksymalny deficyt nie po- posłanki zawsze tak to przyjmowali, dawali wyraz winien przekroczyć 46,1 mld zł. Po raz pierwszy pla- trosce o niski deficyt i stabilność finansów publicz- nujemy tym samym spadek wydatków sektora finan- nych. Przypomnę, że w czerwcu tego roku Komisja sów publicznych, całego sektora, bez wydatków fi- Europejska zawiesiła wobec Polski procedurę nad- nansowanych z Unii Europejskiej, poniżej 40% PKB, miernego deficytu, uznając, że podjęliśmy skuteczne a spadek deficytu finansów publicznych, według me- działania redukujące ten deficyt. todyki ESA 2010, do 2,6–2,7% w przyszłym roku. Wysoki Sejmie! To jeszcze nie koniec. Przed nami Jednocześnie pragnę zapewnić, że zapowiedzi, które kolejne wyzwanie – wyjście z procedury nadmierne- znalazły się w exposé pani premier Ewy Kopacz, są go deficytu, a więc trwałe obniżenie deficytu sektora nie tylko inwestycją w przyszłość Polski, ale jest to finansów publicznych w przyszłym roku i w latach także inwestycja, która znajdzie swoje finansowanie 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 19

Minister Finansów Mateusz Szczurek datku dochodowego. (Oklaski) Przez zapowiadane zmiany zwiększamy efektywnie kilkukrotnie tzw. w rygorach reguły wydatkowej i w rozsądku budże- kwotę wolną od podatku dla posiadaczy dzieci. Zmia- towym także w 2016 r. ny w uldze na dzieci to element polityki prorodzinnej Kolejnemu spadkowi wydatków w 2015 r. towa- państwa i instrument wspierania dzietności, który rzyszyć będzie niemal niezmieniony poziom docho- jest bardzo ważny. W Polsce współczynnik dzietności dów w stosunku do PKB. Nie zmieniamy stawek jest poniżej wartości zapewniającej zastępowalność akcyzy i podatków, z wyjątkiem akcyzy na cygara. pokoleń mimo ostatniego wzrostu i dlatego polityka (Głos z sali: Premier sama sobie zmieni.) państwa także w wymiarze podatkowym musi zachę- Zapisana w projekcie ustawy budżetowej progno- cać do posiadania dzieci, a jednocześnie zachęcać do za dochodów na rok 2015 jest wyższa o ok. 11 mld zł, podejmowania legalnej pracy. Projekt ustawy, która czyli o prawie 4%, od prognozowanego wykonania wprowadza te nowe rozwiązania w zakresie ulgi na w tym roku. Na wzrost dochodów budżetu państwa dzieci, został tydzień temu przyjęty przez Radę Mi- w 2015 r. będą miały wpływ zarówno czynniki ma- nistrów i wpłynął już do Sejmu. Ale to jest tylko kroekonomiczne, a więc silniejszy wzrost gospodar- pierwszy krok, bo kolejne zapowiedziała w swoim czy, jak i efekty wynikające z planowanych działań exposé pani premier Ewa Kopacz. Jednym z nich jest strukturalnych i zmian systemowych. Jak zawsze zapewnienie miejsca w budżecie na zwiększenie do- najważniejszym źródłem dochodów budżetu będą tacji na budowę żłobków o 50 mln zł – już teraz, wpływy z podatku VAT. W stosunku do prognozowa- w tym budżecie, który dziś właśnie prezentuję. nego wykonania w tym roku oczekujemy wzrostu W projekcie ustawy budżetowej nakłady na oświa- o prawie 7%. Wyższe dochody z VAT to wynik lepszej tę i wychowanie zaplanowaliśmy w wysokości prawie struktury popytu krajowego, a więc większych inwe- 45 mld zł. Jest to wzrost o ponad 710 mln zł w porów- stycji, wyższej konsumpcji, ale także wprowadzanych naniu z rokiem bieżącym. Znaczące środki zostaną zmian systemowych uszczelniających system podat- także przeznaczone na kontynuację działań służą- kowy i przeciwdziałających przestępczości gospodar- cych upowszechnianiu wychowania przedszkolnego czej. Zgodnie z zapowiedzią z exposé nasze działania – ponad 1600 mln zł – oraz zapewnieniu bezpłatnego będą dedykowane uczciwym podatnikom, którym dostępu do podręczników i materiałów ćwiczenio- ułatwimy relacje z fiskusem, a jednocześnie nieuczci- Spis treści wych dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. wym będziemy utrudniali oszukiwanie własnego W przyszłym roku darmowe podręczniki i materiały państwa, czyli wszystkich obywateli. ćwiczeniowe otrzymają uczniowie kolejnych klas szko- Uprzedzając niechybne pytania Wysokiej Izby, mu- ły podstawowej oraz klasy pierwszej gimnazjum. Na szę też podkreślić, że prezentowany dzisiaj budżet ten cel przeznaczyliśmy prawie 290 mln zł. Ucznio- nie uwzględnia żadnych efektów finansowych tzw. wie z pozostałych klas będą mogli skorzystać z po- ustawy o spółkach kontrolowanych. Szanowne po- słanki i szanowni posłowie doskonale prawdopodob- mocy w ramach programu „Wyprawka szkolna”, na nie o tym wiedzą, gdyż przez wiele miesięcy przed- realizację którego zaplanowaliśmy 65 mln zł. stawiciele Ministerstwa Finansów tłumaczyli pre- Realizacją zapowiedzi pani premier jest także tro- wencyjny charakter tych regulacji podczas prac nad ska o bezpieczeństwo ojczyzny. Chcąc pokoju, nie ustawą. możemy oszczędzać na obronności. W 2015 r. prze- Pragnę też powtórzyć jeszcze raz z tego miejsca, znaczymy na ten cel prawie 2,3% produktu krajowe- że obciążenia podatkowo-składkowe są w Polsce zde- go brutto, a od 2016 r. wydatki na obronność będą cydowanie poniżej średniej unijnej. Tylko w sześciu zwiększane do 2% produktu krajowego brutto. Już krajach Unii Europejskiej są one niższe. w nadchodzącym roku zwiększamy budżety służb Wysoki Sejmie! Czy budżet państwa, które pozo- specjalnych o17,3%. staje ciągle w fazie konsolidacji fiskalnej, w fazie Wysoki Sejmie! W budżecie państwa na 2015 r. ograniczania deficytu budżetowego, może być budże- zostały przewidziane także środki na wyższą walo- tem dbającym o Polaków nie tylko tu i teraz, ale też ryzację, która obejmie tych emerytów i rencistów, otwierającym się na przyszłość? Może – i jest. Z myślą których świadczenie jest niższe niż 3300 zł. Co ważne, o teraźniejszości, ale też o przyszłości zagwaranto- przy tym sposobie waloryzacji nie straci żaden emeryt. waliśmy środki na zwiększenie dostępności i limitów Gdybyśmy pozostawili tylko waloryzację procentową ulgi podatkowej z tytułu posiadania dzieci. Na zmia- przewidzianą w ustawie, renta socjalna wzrosłaby nach skorzysta ponad milion rodzin, w których wy- o ok. 7 zł, emerytura minimalna tylko o 9 zł. Zwięk- chowuje się ok. 2 mln dzieci. Ponad 97% rodzin, płat- szamy to 4-krotnie – ma to związek z niską inflacją ników PIT będzie mogło wykorzystać tę ulgę w pełni. – a po wprowadzeniu zmian świadczenie nie wzrośnie Proponowane przez rząd zmiany poprawią sytuację mniej niż o 36 zł. rodzin wielodzietnych, a szczególnie rodzin o niskich Także zgodnie z zapowiedzią pani premier przedłu- dochodach, ale też obniżą klin podatkowy i tym sa- żamy program gwarancji de minimis do 2016 r. Pro- mym będą impulsem aktywizacyjnym oraz zachętą do gram ten jest bardzo dobrze oceniany przez przedsię- wyjścia z szarej strefy. Rodzina z trójką dzieci i z do- biorców. W tej chwili udzielono gwarancji już na 13 mld zł, chodem 65 tys. zł rocznie nie zapłaci ani grosza po- skorzystało z nich 60 tys. przedsiębiorców. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 20 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Minister Finansów Mateusz Szczurek Marszałek:

W budżecie przewidzieliśmy kolejny, trzeci już Dziękuję panu ministrowi. etap podwyżek dla pracowników szkolnictwa wyższe- Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porząd- go. Zwiększyliśmy także środki na projekty badawcze ku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koło, i dotacje statutowe dla jednostek naukowych. Łącz- w zależności od ich wielkości, w granicach od 102 mi- nie wydatki na naukę w przyszłym roku zaplanowa- nut do 9 minut, to jest debatę średnią. liśmy na poziomie prawie 8 mld zł. To jest o 700 mln Otwieram dyskusję. więcej niż w tym roku i dwa razy więcej niż w 2007 r. W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej do gło- (Oklaski) su zapisała się pani posłanka Krystyna Skowrońska. Dobiega końca realizacja „Programu budowy Proszę bardzo. dróg krajowych na lata 2011–2015”, w którym wydatki na realizację inwestycji drogowych określono na poziomie prawie 83 mld zł. Przed nami nowy, jeszcze Poseł Krystyna Skowrońska: ambitniejszy program budowy dróg, który pozwoli Panie Marszałku! Szanowna Pani Premier! Pań- produktywnie zagospodarować środki z perspektywy stwo Ministrowie! Panie i Panowie Posłowie! Dzisiej- finansowej Unii Europejskiej na lata 2014–2020. sza debata nad przedłożonym przez rząd projektem Efektem tych działań będzie spójna sieć dróg szyb- budżetu państwa na rok 2015 to jedna z najważniej- kiego ruchu o ważnym znaczeniu gospodarczym szych debat, gdyż poza określeniem wydatków sztyw- i społecznym. W przyszłym roku z Krajowego Fun- nych, które wynikają z obowiązku realizacji ustaw duszu Drogowego na budowę dróg krajowych prze- – przypomnę, że będą to m.in. ustawy dotyczące przeznaczymy prawie 14 mld zł, czyli o 6 mld więcej niż znaczenia środków dla samorządów, na szkolnictwo w tym roku. Równie znaczące kwoty planujemy prze- i naukę, w zakresie polityki społecznej, a także wydat- znaczyć na modernizację infrastruktury kolejowej. ków na wojsko – określamy również kierunki inwesto- Nakłady na projekty kolejowe w bieżącym roku to ok. wania w bezpieczeństwo obywateli i rozwój gospodar- 6 mld, w przyszłym roku – ok. 11 mld zł. Te środki ki. Warto zatem za panem ministrem przytoczyć Spis treści będą pochodziły zarówno z budżetu Unii Europej- w dzisiejszej debacie informacje dotyczące stanu polskiej, jak i z budżetu państwa, Funduszu Kolejowego skiej gospodarki, a także prognoz makroekonomicz- oraz kredytów EBI – Europejskiego Banku Inwesty- nych, w oparciu o które konstruowano budżet, poka- cyjnego. zać plan dochodów i wydatków państwa oraz budżet Wysoki Sejmie! Budżet na 2015 r. to projekt, któ- środków europejskich. Dlaczego właśnie w ten sposób ry pozwoli Polsce wyjść z procedury nadmiernego i w takiej chronologii prezentować należy budżet? deficytu. Ten ważny cel osiągniemy, nie ograniczając Z prostej przyczyny – aby mówić o faktach, o miejscu potencjału naszej gospodarki, zachowując stabilne i sytuacji Polski w latach kryzysu, porównywać obiek- finanse publiczne i jednocześnie wspierając tych, któ- tywne zjawiska ekonomiczne w Polsce i w innych kra- rzy tej pomocy potrzebują. Ten budżet jest racjonal- jach europejskich. Tylko takie porównanie pokaże, jak ny, oszczędny, ale niepozbawiony wrażliwości. radziliśmy sobie w okresie kryzysu, pozwoli również Debatując nad projektem ustawy budżetowej na ocenić działania rządu w tym okresie. 2015 r., musimy pamiętać o całym szeregu ryzyk, W latach 2008–2013 rozwijaliśmy się najszybciej także tych leżących poza granicami naszego kraju, spośród krajów Unii Europejskiej. Raz jeszcze warto na które nie mamy bezpośredniego wpływu. Mówię przytoczyć informację o tym, że nasz skumulowany wzrost produktu krajowego brutto wyniósł ponad tu przede wszystkim o niebezpieczeństwie przedłu- 20%. Pan minister mówił właśnie o tych danych. Dla żającej się stagnacji u naszych głównych partnerów porównania kolejna za nami Słowacja odnotowała handlowych, a także o kwestiach związanych ze skut- skumulowany wzrost produktu krajowego brutto kami ograniczeń gospodarczych w wymianie handlo- w wysokości 11%. Jeśli chodzi o porównanie do nie- wej pomiędzy Unią Europejską, Rosją i Stanami mieckiej gospodarki, warto pokazać, że niemiecka Zjednoczonymi. gospodarka w zakresie skumulowanego wzrostu Im mniej stabilne jest nasze otoczenie zewnętrz- PKB odnotowała wartość 4,2%, Francja – 0,7%, śred- ne, tym bardziej stabilny i pozbawiony ryzyka musi nia Unii Europejskiej to 0,9%, w Wielkiej Brytanii, być nasz plan finansowy na nadchodzący rok. Budżet Hiszpanii i we Włoszech mieliśmy spadki, a grecka na 2015 r. taki właśnie jest. Chciałbym zaapelować gospodarka skurczyła się o 24%. do Wysokiej Izby, aby merytoryczna debata nad tym Polska w 2014 r. nadal pozostaje jednym z liderów projektem była miarą naszej odpowiedzialności za w zakresie wzrostu. Prognoza wzrostu produktu kra- Polskę. jowego brutto, o czym mówił pan minister, wynosi Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Bar- w Polsce 3,2%. Za nami są Wielka Brytania i Niemcy dzo proszę o przyjęcie budżetu państwa na rok 2015. ze wskaźnikiem 1,8%, średnia europejska wynosi Dziękuję bardzo. (Oklaski) 1,6%, w przedziale od 1 do 1,5% wzrostu PKB miesz- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 21

Poseł Krystyna Skowrońska wskaźnik przyrostu długu do produktu krajowego brutto. czą się m.in. Francja i Hiszpania, a cypryjski PKB Zawsze i w tej debacie również będziemy mówili skurczył się o prawie 5%. o dochodach podatkowych, będziemy mówili i porów- Bezrobocie – to niezwykle trudny problem w okre- nywali, jak wygląda wysokość podatków w poszcze- sie kryzysu i wszystkie gospodarki państw unijnych gólnych krajach europejskich. Warto sobie w tej dys- muszą sobie lepiej lub gorzej z tym poradzić. W żad- kusji przypomnieć i powiedzieć, jakie mamy obciąże- nym przypadku nie możemy zaprzestać działań, któ- nia podatkowe w Polsce, zagregowane, w stosunku re będą zmierzały do poprawy sytuacji. Jednakże do innych krajów Unii Europejskiej. W Polsce obcią- stopa bezrobocia w Polsce jest niższa niż w strefie żenia podatkowe w 2013 r. wynosiły 32%. Dla porów- euro i niższa niż średnia unijna. A zatem chcę jeszcze nania: Hiszpania, kolejna – 34%, Wielka Brytania przypomnieć, aby ta dyskusja była uporządkowana, że – 37%, Niemcy – przeszło 40%, Unia Europejska ma w 2007 r. byliśmy na drugim od końca miejscu w pozy- średnią również powyżej 40%, Francja – 48%, Dania cji: bezrobocie Polski w porównaniu do innych krajów – 50%. Unii Europejskiej, a w sierpniu 2005 r. – na ostatnim Warto dzisiaj powiedzieć i pan minister mówił, że miejscu, mieliśmy 28. pozycję ze wskaźnikiem bezro- nasze finanse są bezpieczne. Wprowadzono stabilizu- bocia. A zatem jeżeli dzisiaj nawet na tej sali będzie- jącą regułę wydatkową i jej konsekwentna realizacja my krytycznie mówić o stopach bezrobocia, warto ma doprowadzić do redukcji, a następnie do stabili- pamiętać zawsze, jak wyglądały wskaźniki, kiedy zacji deficytu sektora, a w konsekwencji zadłużenia kończyły działanie poszczególne rządy. publicznego. To obiektywne dane dotyczące rządów (Poseł Ryszard Zbrzyzny: To już 8 lat.) koalicji Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stron- Ależ tak, oczywiście, to już 8 lat, ale warto to nictwa Ludowego, w ostatnich 7 latach to porównu- porównywać i porównywano, panie pośle, do danych jemy, są to lata wielkiego kryzysu, a te wskaźniki, z tych właśnie okresów… o których mówiłam, kształtują się korzystnie dla sy- (Poseł Jan Vincent-Rostowski: 8 lat dobrych rzą- tuacji Polski w porównaniu do innych krajów euro- dów.) pejskich i średniej w Unii Europejskiej. …z 2005 r., z 2007 r. oraz z 2013 r. i 2014 r. A zatem Te pozytywne trendy i działania warto w dalszym warto również pamiętać, aby się odnosić do tego i aby ciągu realizować. W przedłożonym budżecie na rok Spis treści ta dyskusja była obiektywna. 2015 właśnie takie zadania rząd postawił sobie i przed- Miejsca pracy – w okresie ostatnich 6 lat w Polsce stawił obywatelom, że rozpocznie działania i będzie je mieliśmy rynek pracy, na którym utworzono 700 tys. kontynuował – zapewnienie finansowania podstawo- nowych miejsc pracy. Było to drugie miejsce w kra- wych funkcji państwa, w szczególności realizowanie jach Unii Europejskiej. Oczywiście Niemcy stworzy- ważnych celów społecznych. Priorytetem tego budże- ły więcej miejsc pracy, ale jest to, po pierwsze, zdecy- tu jest przywrócenie stabilności finansów publicz- dowanie większy kraj. W Wielkiej Brytanii zwiększe- nych, poprawienie kondycji gospodarki Polski, stwo- nie liczby miejsc pracy jest na porównywalnym po- rzenie szansy na racjonalne wykorzystywanie środ- ziomie co w Polsce, 3-krotnie mniej miejsc pracy ków europejskich z ich przeznaczeniem na rozwój, utworzyła Francja, a w Unii Europejskiej, pamięta- innowacyjność nauki, a także gospodarki i konku- my tę zdecydowaną recesję, w tym okresie rynek rencyjności na rynkach światowych. pracy skurczył się o 2800 tys. miejsc pracy. Istotnym elementem przy tworzeniu budżetu pań- Dług publiczny – to temat niezwykle ważny. Jeże- stwa jest ocena sytuacji makroekonomicznej. Pan li jest przedstawiany w tej prezentacji w liczbach minister zdecydowanie powiedział, jakie czynniki bezwzględnych, nie pozwala na żadne porównanie dotyczące zjawisk makroekonomicznych były podsta- sytuacji Polski do innych krajów europejskich. A za- wą do tworzenia tego budżetu. tem pozwoliłam sobie na przedstawienie Wysokiej Rząd, o czym wcześniej była mowa w prezentacji Izbie takiego porównania, które pokazuje wskaźnik budżetu, założył, że przyszłoroczny realny wzrost wzrostu długu do produktu krajowego brutto w okre- produktu krajowego brutto wyniesie 3,4%. Wspar- sach: koniec 2007 r. i koniec 2014 r., czyli na koniec ciem dla popytu krajowego będą działania związane bieżącego roku budżetowego. W Polsce mieliśmy dru- między innymi z waloryzacją emerytur i rent i pomo- gi najniższy wzrost długu do produktu krajowego cą państwa w ramach tzw. ulgi prorodzinnej dla ro- brutto, ten wskaźnik wynosił 4,2%. Lepsza od nas dzin z dzieciakami. była tylko Szwecja, gdzie wzrost długu do produktu Jeżeli chodzi o rynek pracy, to prognozowana dy- krajowego wynosił 1,4%. Dla porównania ten wskaź- namika popytu na pracę pozwoliła rządowi na okre- nik w Niemczech był 2,5-krotnie wyższy, a zatem ślenie wskaźnika bezrobocia na poziomie 11,8% na relacja zdecydowanie gorsza, w Austrii ten wskaźnik koniec 2015 r. i będzie to spadek bezrobocia w porów- był 5-krotnie wyższy, a średnia europejska, możemy naniu do założeń na koniec 2014 r. Pan minister mówić, była przeszło 7-krotnie wyższa w porównaniu wskazał, że te założenia są raczej bardzo konserwa- przyrostu długu do produktu krajowego brutto, o Wiel- tywne. Powiedziałabym, że spodziewane wyniki bę- kiej Brytanii nie mówię, bo 10-krotnie, w Hiszpanii dzie się chciało zrealizować w znacznie lepszym stop- – 15-krotnie, a w Irlandii – prawie 25-krotnie wyższy niu. Przypomnę, że jednym z elementów, który wspiera 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 22 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Krystyna Skowrońska dżetowej wskazać, że najistotniejszą zmianą syste- mową, której efekty wpłyną na budżety gospodarstw walkę z bezrobociem, są środki z Funduszu Pracy. domowych i zarazem przyszłoroczny poziom docho- W tym zakresie, w porównaniu do roku 2014, w roku dów budżetu państwa z podatku dochodowego od osób 2015 środki te będą zwiększone o 600 mln zł. Zapla- fizycznych, jest zwiększenie o 20% ulgi podatkowej nowano, że na koniec roku 2015 wzrost przeciętnej na wychowanie trzeciego i kolejnego dziecka oraz płacy w sektorze przedsiębiorstw zostanie zwiększo- umożliwienie skorzystania z pełnej kwoty ulgi tym ny o 4,6%, a przeciętne wynagrodzenie w gospodarce osobom, które dotychczas wykazywały zbyt mały po- narodowej zwiększy się nominalnie o 0,4%. datek, aby w pełni rozliczyć się z ulgą. W dniu jutrzej- Warto tutaj powiedzieć jeszcze o jednym. Na rok szym będziemy debatować w Wysokiej Izbie nad tym 2015 w dalszym ciągu przewidziane jest zamrożenie projektem. Warto powiedzieć, że jest to doskonały płac w administracji państwowej. To zamrożenie płac impuls. Skutek finansowy w wysokości 1,1 mld zł, jak w administracji państwowej powoduje wyliczenie się prognozuje, na pewno wpłynie na konsumpcję, tego wskaźnika w zupełnie inny sposób. Zatem moż- czyli na popyt krajowy, a także poprawi sytuację pol- na powiedzieć, że realnie wzrost wynagrodzeń będzie skich rodzin wielodzietnych. znacznie wyższy niż szacujemy w przypadku całej Chcę wskazać – i pokazano to w projekcie budże- populacji zatrudnionych. tu – że w 2015 r. nie przewiduje się wpływu do budże- Na rok 2015 założono inflację w wysokości 1,2%. tu z zysku Narodowego Banku Polskiego. Po stronie Z jednej strony ta niska inflacja powoduje, że więcej wydatków warte podkreślenia jest zastosowanie po pieniędzy zostaje w naszych portfelach, albo inaczej raz pierwszy stabilizującej reguły wydatkowej, która je wydajemy, ale z drugiej strony jest to poniżej celu w sposób bardzo precyzyjny określa dwie ważne kwo- inflacyjnego Narodowego Banku Polskiego. Zatem ty: kwotę wydatków oraz nieprzekraczalny limit wy- w tym przypadku zdecydowanie ma to wpływ na wy- datków. I tak, jeżeli powiemy, że nieprzekraczalny sokość dochodów budżetu państwa z tytułu podat- limit wydatków został określony według tej reguły ków. Myślę jednak, że to restrykcyjne działanie i tak na kwotę 696 mld zł, to po stronie wydatków państwa skonstruowany budżet pozwolą na zrealizowanie wysokość tej kwoty jest określona maksymalnie na tego założenia zarówno po stronie dochodowej, jak 521 mld zł. Są to m.in. wydatki budżetu państwa,

Spis treści i wydatkowej. funduszy zarządzanych przez ZUS, KRUS, Fundusz Przewiduje się, że w zakresie bieżącej sytuacji Pracy, funduszy utworzonych, powierzonych lub elementem, który będzie wpływał na zwiększenie przekazanych Bankowi Gospodarstwa Krajowego, inwestycji na rynku, będą stopy procentowe, jakie w tym Krajowy Fundusz Drogowy. Wydatki budżetu określa Rada Polityki Pieniężnej. W prognozach rzą- państwa zatem mają zamknąć się w kwocie maksy- du wskazano, że w przyszłym roku podstawowe sto- malnie 521 mld zł. py Narodowego Banku Polskiego, które są podstawą Wysoka Izbo! Z punktu widzenia finansów pub- określenia m.in. cen kredytów na rynku bankowym, licznych i reguł fiskalnych zaplanowany w budżecie obniżą się o 0,5%. Jednak w polskiej gospodarce są poziom wydatków zapewnia zachowanie stabilizują- symptomy, które pozwalają stwierdzić, że jeszcze cej reguły wydatkowej. Wydatki budżetu państwa, w bieżącym roku podstawowe stopy referencyjne Na- o czym mówił pan minister, prezentując budżet, rodowego Banku Polskiego zostaną obniżone, zatem określono na poziomie 343,3 mld zł, ze wskazaniem, to również element dotyczący impulsów dla rozwoju iż są to wydatki prorozwojowe, wydatki społeczne, inwestycji. które mają służyć naszej gospodarce. Ten poziom Jeśli chodzi o sytuację dochodową, w tym budże- wydatków zapewnia w przyszłorocznym budżecie cie zaplanowano, że dochody wyniosą 297,3 mld zł waloryzację emerytur i rent o 1,8% wraz z gwaran- i będą wyższe o 11 mld zł w porównaniu do roku towaną podwyżką – nie mniej niż 30 zł dla jednego 2014. Największy wzrost dochodów jest po stronie świadczeniobiorcy. podatku od wartości dodanej, po stronie podatku Chciałabym powtórzyć za ministrem, że dobre VAT. Pan minister powiedział, w jaki sposób ta pro- rozwiązania w tym projekcie budżetu obejmują wy- gnoza będzie zrealizowana, ale w liczbach bezwzględ- datki na kolejne podwyżki dla pracowników uczelni nych jest to kwota 8,6 mld zł. Będzie to spowodowa- publicznych, na realizację programu rozbudowy dróg ne głównie zmianami systemowymi i dodatkowymi lokalnych, na finansowanie dostępności wychowania dochodami założonymi przez rząd. Bardzo chcieliby- przedszkolnego, pomoc przy nabywaniu lokali miesz- śmy, żeby ten rządowy program „Działania zwięk- kalnych oraz domów w ramach programu „Mieszka- szające stopień przestrzegania przepisów podatko- nie dla młodych”. wych i poprawiające efektywność administracji po- W tym budżecie zaplanowany jest również wzrost datkowej w latach 2014–2017” został zrealizowany, wydatków na obronę narodową, które zdecydowanie bo z tego tytułu będą również te ponadnormatywne, przekraczają 2% produktu krajowego brutto. Przy- wynikające z dobrego odzyskiwania podatków, do- pomnę podstawową zasadę mówiącą, że 1,95% środ- chody dla budżetu państwa. ków jest przeznaczonych na finansowanie obrony O zmianach systemowych pan minister już szcze- narodowej, a w tym przypadku mamy jeszcze spłaca- gółowo mówił. Ważne jest, żeby przy tej debacie bu- nie kredytu na zakup samolotów F-16. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 23

Poseł Krystyna Skowrońska A zatem dla potrzeb rozwojowych, dla potrzeb zwią- zanych z realizowaniem tych wszystkich celów spo- W tym budżecie są pieniądze na finansowanie in- łecznych przedstawiono właśnie tak skonstruowany frastruktury transportu lądowego, na finansowanie budżet na rok 2015, stabilny, ale i bardzo prospołecz- nauki, zwiększone w porównaniu z rokiem 2013 ny, w którym znajdują się rozwiązania służące zaspo- o 324 mln zł. Planuje się także zwiększenie środków kojeniu wszystkich potrzeb. Myślę, że o tym wsparciu i wydatków na projekty badawcze, na dotacje statu- społecznym dla Polaków będzie jeszcze mówił pan towe dla jednostek naukowych i szkolnictwa wyższe- przewodniczący Sławek Piechota. go. Są one wyższe o prawie 820 mln zł w porównaniu Chciałabym również powiedzieć, że ważne będzie z rokiem bieżącym, w tym kwota 783 mln zł dotyczy wykorzystanie środków europejskich. Dzisiejsze roz- podwyżek dla pracowników szkół wyższych. Jest to mowy rządu z samorządami województw w zakresie związane z wdrażaniem procesu podwyższania wy- kontraktów regionalnych to niezwykle ważne dzia- nagrodzeń dla pracowników szkół wyższych. łania prorozwojowe, bo środki z Unii Europejskiej Podkreślenia wymaga fakt, że w tym budżecie będą wspierać gospodarkę regionów tam, gdzie zo- uwzględniano realizację postanowień „Paktu dla staną określone najważniejsze cele. kultury”, zgodnie z którym na kulturę przeznacza Jest takie bardzo mądre łacińskie przysłowie: Qu- się 1% wydatków budżetu państwa. idquid agis, prudenter agas et respice finem. Cokol- Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Rok wiek czynisz, czyń roztropnie i oglądaj się na wynik. 2015 będzie kolejnym rokiem, kiedy występuje spa- Zatem, panie ministrze, bardzo byśmy chcieli, żeby dek kosztów obsługi długu Skarbu Państwa. Łącznie te wszystkie założenia – bo to jest bezpieczny, stabil- dla długu krajowego i zagranicznego zaplanowany ny budżet z zastosowaniem stabilizującej reguły wy- jest spadek prawie o 4 mld zł. Koszt obsługi długu datkowej, pokazaniem wychodzenia z procedury Skarbu Państwa w 2014 r. to kwota 36,2 mld zł, a na nadmiernego deficytu, absorpcji środków unijnych koniec roku 2015, jak się szacuje, kwota ta wyniesie – zostały zrealizowane, czego sobie, rządowi, a prze- 32,2 mld zł. Główną przyczyną spadku kosztów ob- de wszystkim Polakom życzymy. sługi długu jest spadek stóp procentowych i niższe, Szanowni państwo, w związku z tym, o czym po- niż zakładano, potrzeby pożyczkowe oraz umorzenie wiedziałam, chciałabym w imieniu Klubu Parlamen- obligacji przejętych od otwartych funduszy emerytal- tarnego Platforma Obywatelska prosić Wysoką Izbę Spis treści nych. o skierowanie projektu ustawy budżetowej na rok Założono, że państwowy dług publiczny w roku 2015 do pracy w komisjach sejmowych. Dziękuję bar- 2015 spadnie w porównaniu z rokiem 2014 o prawie dzo. (Oklaski) 75 mld zł. Przewiduje się, że deficyt budżetu państwa na koniec roku 2015 wyniesie 46,1 mld zł i będzie on o 1,4 mld zł niższy niż ten, który mamy zaplanowany Marszałek: w budżecie na rok 2014. W tym przypadku ważne jest, że niższa kwota deficytu uwzględnia m.in. skut- Dziękuję, pani poseł. ki zmiany ulgi budżetowej dla rodzin wielodzietnych Jako kolejna do zabrania głosu zgłosiła się pani oraz wyższą dotację dla FUS. poseł Szydło, przedstawiciel największego klubu opo- Co warto jeszcze powiedzieć o sektorze finansów zycyjnego Prawo i Sprawiedliwość, który na zabranie publicznych? Deficyt sektora finansów publicznych, głosu w tej debacie ma w sumie 69 minut. który zaplanowany jest na koniec 2015 r., wynosi Bardzo proszę, pani poseł. 57 mld zł. Największy wpływ na wynik sektora fi- nansów publicznych będą miały: planowany wynik budżetu państwa, wynik Funduszu Ubezpieczeń Poseł Beata Szydło: Społecznych i budżetu środków europejskich. Po- szczególne wyniki w zakresie budżetu to 46,1 mld zł, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słuchając pana FUS – 7,5 mld zł, a budżetu środków europejskich – ministra i przedstawicielki klubu Platformy Obywa- 3,4 mld zł. telskiej, można odnieść wrażenie, że żyjemy w kraju Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! W zapla- jak z powieści harlekin, a tymczasem realnie żyjemy nowanej na dzisiaj debacie w imieniu Klubu Parla- raczej jak w kraju z filmu katastroficznego. mentarnego Platformy Obywatelskiej będą zabierali (Poseł Stefan Niesiołowski: O Boże, żyjemy jeszcze?) głos posłowie, którzy przedstawią poszczególne seg- To już siódmy autorski budżet państwa przygoto- menty zawarte w projekcie ustawy budżetowej na rok wany przez rząd PO i PSL i siódmy, w którym nie ma 2015 i nasze opinie ich dotyczące. odpowiedzi na najważniejsze bolączki Polaków, siód- Kończąc to wystąpienie, chciałabym jeszcze zwró- my, który psuje finanse publiczne, wreszcie siódmy, cić uwagę na trzy bardzo krótkie sprawy, przede który nie oznacza rozwoju, tylko bierność, stagnację wszystkim na regułę wydatkową. Przypominam, jak i niezdolność do równania się z najlepszymi. A prze- uczy się studentów: jest złota reguła budżetowa – ile cież mówimy o szóstym pod względem potencjału dochodów, tyle wydatków. I w tym przypadku nie ma ludnościowego i gospodarczego kraju Unii Europej- kraju europejskiego, który by stosował tę metodę. skiej. To budżet niedający nadziei na rozwój, budżet 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 24 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Beata Szydło miała być nasza szansa na przyszłość. Te pieniądze w większości zostały przejedzone. samozadowolenia z trwania w bierności, obliczony na Na politykę spójności otrzymaliśmy ponad 270 mld. małe aspiracje, zaspokajający jedynie oczekiwania Jak te pieniądze zostały zainwestowane? Ile nowych, rządu PO i PSL-u, chodzi o dotrwanie do wyborów. trwałych miejsc pracy dzięki nim powstało? Tym I tak, pan minister ma rację, to jest typowy budżet rząd się nie chwali. Symbolem zmarnowanej szansy wyborczy, o czym będę jeszcze mówić w dalszej części tego okresu, rządu, który dysponował, jak już wspo- mojej wypowiedzi. mniałam, największą spośród wszystkich dotychcza- (Poseł Stefan Niesiołowski: Mówił, że nie jest.) sowych rządów ilością pieniędzy unijnych, symbolem Przez siedem lat waszych rządów zaproponowali- tego czasu pozostaną w Polsce aquaparki i fontanny, ście państwo, żeby kraj rozwijał się w sposób naj- które są budowane w prawie każdej polskiej gminie. prostszy i zarazem najbardziej destrukcyjny z moż- (Poseł Krystyna Skowrońska: W Kolbuszowej też.) liwych, czyli poprzez zadłużanie. Dzisiaj w stosunku I dobrze, niech takie inwestycje powstają. Tylko do bogatszych krajów Unii Europejskiej przypomina- jakie jest uzasadnienie ich budowy w małych miejmy raczej zabiedzonego dłużnika ze smutną miną. scowościach, w których ludzie bardzo często nie mają W ciągu ostatnich siedmiu lat zadłużyliście nasze kanalizacji doprowadzonej do gospodarstw domo- państwo niemiłosiernie. Dzisiaj ten dług to blisko wych, ale mają za to fontannę na rynku, w których bilion złotych. nie ma pracy, zamykane są szkoły, ale buduje się Przyjrzyjmy się faktom, bo tutaj padały dane, aquapark, którego utrzymanie bardzo często prze- również w wypowiedzi pani poseł Skowrońskiej, pan wyższa możliwości lokalnego budżetu? minister też żonglował pewnymi wskaźnikami. Ponad 0,5 mld wydano z polityki spójności na nie- W zależności od tego, jaki wskaźnik poda się w jakich trafione inwestycje. Można tu wymienić chociażby okolicznościach, można oczywiście odmalować rze- wybudowane za 90 mln zł termy warmińskie, w któ- czywistość w różnych barwach, ale przyjrzyjmy się rych podgrzewanie wody rocznie kosztuje ok. 800 tys. zł. faktom. Za rządów tej koalicji rządzącej, a przypo- Takich rodzynków inwestycyjnych jest więcej. W Lub- mnę, że to już siedem lat, realne tempo wzrostu, pod- linie wybudowano stadion za 155 mln zł, który za- kreślam, realne, to 3,2%, a za rządów Prawa i Spra- stąpił boisko, na którym mecze oglądało średnio 200 Spis treści wiedliwości, dwuletnich, było to 7%. Jeszcze wyraź- osób. 6% kosztów budowy autostrad to środki, które niej widać różnicę na przykładzie produkcji przemy- są przeznaczane na budowę ekranów akustycznych. słowej: w ciągu rządów koalicji realny średnioroczny Okazuje się, że 1,5 mld zł wydano niepotrzebnie. Pro- wzrost to 2,8%, a za rządów Prawa i Sprawiedliwości szę państwa, wiem, że będziecie tutaj protestować – 10%. i mówić, że to nie wy, że to samorządowcy... Bezrobocie w latach 2005–2007 spadło o ponad mi- (Poseł Ligia Krajewska: Ale to wasz pomysł.) lion osób, z czego połowę stanowiły kobiety. W czasie rządów Platformy i PSL-u bezrobocie wzrosło o blisko ...ale w większości województw rządzą wasi mar- 700 tys. – mówię oczywiście o oficjalnych danych, nie szałkowie. Tylko na Podkarpaciu póki co rządzi mar- wliczam tutaj osób, które są w szarej strefie czy wyje- szałek z Prawa i Sprawiedliwości. Warto o tym mówić chały za granicę – z czego blisko połowa to kobiety. również teraz, przed wyborami samorządowymi, bo Pani premier, mam do pani apel: być może, zamiast po wyborach samorządowych to właśnie Prawo i Spra- zajmować się suwakami na listach wyborczych, warto wiedliwość będzie musiało posprzątać i zmienić to by było zająć się problemem, jak rozwiązać bezrobocie wszystko. (Oklaski) wśród kobiet. (Oklaski) To jest prawdziwe gender. Prawie 12 tys. osób w 115 instytucjach pracuje Te dane, jak już wspomniałam, to dane oficjalne, przy przygotowywaniu programów i obsłudze fundu- do tego należy doliczyć jeszcze szarą strefę. Wybiór- szy. Z budżetu 2007–2013 – teraz warto posłuchać – cze przedstawianie wskaźników i statystyk, jak za- zostały rozdzielone 283 mld zł. Jakie są tego efekty? prezentowali to pan minister i pani poseł Skowroń- Według danych Głównego Urzędu Statystycznego i Eu- ska, to sposób na to, żeby wmówić Polakom, że jest rostatu Polska nadal pozostaje największym obsza- inaczej, niż jest w rzeczywistości. Polska za czasów rem biedy w Unii Europejskiej. PKB per capita sta- waszych rządów stała się jednym z liderów spośród nowi u nas 65% średniej unijnej. Spośród 20 najuboż- światowych dłużników. Jesteśmy zadłużeni po uszy. szych regionów Wspólnoty aż 5 to polskie wojewódz- Nasza międzynarodowa pozycja inwestycyjna wyno- twa: lubelskie, podlaskie, podkarpackie, warmińsko- si obecnie ponad bilion złotych na minusie, za czasów -mazurskie i świętokrzyskie. Takie są fakty. Według waszych rządów pogorszyło się to o ponad 1/3. To jest najnowszego raportu Komisji Europejskiej Polska wskaźnik, którego nie pokazujecie i specjalnie się zajmuje ostatnie miejsce w zestawieniu wszystkich nim nie chwalicie, bo nie jest tak korzystny, żeby móc państw członkowskich pod względem infrastruktury snuć waszą narrację o zielonej wyspie szczęśliwości. w każdej z ocenianych dziedzin transportu: drogowe- W tym okresie, co warto podkreślić, jak żaden go, lotniczego, kolejowego oraz morskiego. Mamy rząd do tej pory, dysponowaliście ogromnymi środ- jedną z najgorszych sieci autostrad, najniższy stosu- kami unijnymi. Te pieniądze miały dać rozwój, to nek długości autostrad w kilometrach do liczby lud- miało być koło zamachowe polskiej gospodarki, to ności. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 25

Poseł Beata Szydło właśnie oszczędności z OFE, a ulgi prorodzinne z pod- wyżki podatków, którą rząd funduje nam po raz kolej- Zadłużenie i marnotrawienie pieniędzy publiczny, utrzymując zamrożone progi podatkowe. A jak nych to znak firmowy tej koalicji rządzącej, to znak braknie, to dołożą się nasze dzieci, bo przecież zadłu- firmowy Platformy i PSL. Wasi propagandyści prze- żamy się na kolejne lata. Taka jest prawda o polskim konują, przytaczając na tę okoliczność różne staty- budżecie, taka jest prawda o finansach publicznych styki, że Polakom dobrze się żyje, a Polska rozwija i taka jest prawda o tej koalicji. się najszybciej w Europie. Tylko tyle, że oddaje to Przypomnę o jednej z obietnic Donalda Tuska rzeczywistość tak jak wtedy, gdy mówimy, że ktoś, i chciałabym, żeby pani premier odpowiedziała dzi- kto wychodzi do parku z psem, ma statystycznie trzy siaj Polakom, co w tej sprawie. Chodzi o podatek VAT. nogi, on i pies mają po trzy nogi. Taka to jest staty- Podnoszenie stawki podatku VAT miało być tymcza- styka. (Oklaski) sowe. Kiedy sytuacja się poprawi, stawki VAT miały Problem w przypadku waszych wskaźników pole- wrócić do poprzedniego poziomu. Pan minister ga na tym, że od siedmiu lat wzrost gospodarczy nie Szczurek przekonuje dzisiaj, że sytuacja się popra- przekłada się realnie na zasobność portfela 90% Po- wia. A więc pytam: Co z podatkiem VAT? laków. Fluktuacja cen nie ma nic wspólnego z co- Po raz kolejny w roku 2015 mamy narastający dziennymi wydatkami polskich rodzin, wskaźnik bez- fiskalizm. Dotyczy to m.in. wzrostu wysokości skła- robocia nie uwzględnia rosnącej fali emigracji i pra- dek płaconych przez przedsiębiorców na ZUS. Należy cujących na czarno, a wzrost wynagrodzeń to mie- pamiętać, że w tej grupie są na ogół mikroprzedsię- szanka rozwarstwiających się coraz bardziej zarob- biorcy, którzy są zmuszani do takiej formy zarobko- ków prezesów firm z ich szeregowymi pracownikami. wania, ponieważ nie ma dla nich miejsc pracy, a ich Mamy napuchnięte od długu państwo. Zrobiliście położenie jest w licznych przypadkach wymuszone, wszystko, żebyśmy wpadli w pułapkę średniego roz- tak jak osób pracujących na umowy o dzieło czy zle- woju. Robicie wszystko, by nasze państwo pozbawiło cenia. Zwiększenie obciążeń będzie oznaczało wy- się szans rozwoju. pchnięcie ich na emigrację lub rejestrowanie działal- Na wstępie wspomniałam, że ten projekt był tak ności w innych państwach Unii Europejskiej, co za- naprawdę pisany pod dyktando kampanii wyborczej. czyna być już coraz częstsze.

Donald Tusk na odchodne mówił o nadwyżce, która Pani premier bardzo dużo naobiecywała Polakom Spis treści miałaby stanowić dodatkowe środki do podziału. To w swoim exposé. Po odrzuceniu papki propagandowej właśnie z tej nadwyżki mają być sfinansowane m.in. i tych obietnic, których pani premier nie będzie w sta- ulgi prorodzinne i szalone podwyżki dla emerytów nie zrealizować, dlatego że wykraczają one poza rok – przypomnę, przeciętnie 36 zł brutto na osobę. Gdzie jej rządów i nie ma żadnych podstaw do tego, ażeby jest zatem owa nadwyżka? Pani premier, czy dostrze- takie deklaracje i zobowiązania były tutaj składane, ga ją pani w tym projekcie? Czy pan minister tak przyjrzyjmy się tym deklaracjom, które zostają. skrupulatnie i sprytnie ukrył ją przed światem, czy To są najczęściej deklaracje, które zapowiadał to Donald Tusk oszukał na do widzenia nas wszyst- przez 7 lat w swoich niezliczonych exposé pan Donald kich? Bo ja tej nadwyżki jakoś nie widzę, nie dostrze- Tusk, mówiąc m.in. o zmianach podatkowych, zmia- gam. Widzę za to rosnący kolejny rok z rzędu deficyt, nach mających poprawić funkcjonowanie przedsię- widzę zaciąganie kolejnych długów, widzę żonglowa- biorców, zmianach w Prawie budowlanym, ułatwie- nie statystykami i wskaźnikami. Zadłużony jest Fun- niach dla przedsiębiorców. To zapowiedzi snute już dusz Ubezpieczeń Społecznych, Krajowy Fundusz od 2007 r. Nawet w 2012 r. w jednym z exposé pan Drogowy. Spoza budżetu wyciągnięte zostało 50 mld zł, premier Tusk mówił o 50 mln więcej na żłobki, czyli które państwo będzie musiało spłacić, nikt inny. Ale podał dokładnie tę samą kwotę, którą podaje dzisiaj dla potrzeb statystycznych tak to się w tej chwili robi. pani premier Kopacz. Walorem tych obietnic dla rzą- W tym roku budżet zamknie się niższym o ok. du pani premier jest to, że są one niezmienne, nigdy 10–12 mld zł deficytem niż zakładano. To jest sukces, nie zostały zrealizowane i ciągle można je od nowa o którym pan minister tu mówił, tylko zapomniał powtarzać. Pani premier również je powtórzyła jak dodać jeszcze jedno: to są przejadane oszczędności dobrze wyuczona uczennica, która wykuła na pamięć emerytów z OFE. W ten sposób ta statystyka jest dla zadaną lekcję. was korzystna. (Oklaski) A więc nie nadwyżka, tylko Ale nie zrealizujecie tych obietnic, tak jak nie zre- powiększanie dziury budżetowej, która w ciągu sied- alizował ich Donald Tusk, ponieważ, po pierwsze, nie miu lat waszych rządów stała się budżetową przepaś- ma projektów, nie ma ustaw, a po drugie, doprowa- cią. Dlaczego? Bo idą wybory, bo w tej chwili trzeba dziliście aparat państwowy do takiego stanu, że jadąc odwrócić uwagę wyborców i naobiecywać każdemu na jałowym biegu, jest w tej chwili w stanie tylko różnych rzeczy. Myślicie, że Polacy się na to złapią? trwać, a symbolem tego jest właśnie historia z pub- Myślicie, że po raz kolejny będziecie ludziom mydlić likacją ustawy o rajach podatkowych. oczy i oni powiedzą: tak, zagłosujemy na was? Po- W tym budżecie na próżno szukać przesłanek po- wiedzcie Polakom uczciwie, kto te obietnice będzie zytywnego myślenia o rozwoju i wyjścia z apatii pań- finansował, bo tak naprawdę Polacy sfinansują je stwa. Proszę odpowiedzieć na następujące pytania. z własnych kieszeni. Wzrost emerytur z przejadanych Jak długo Polska będzie konkurencyjna tylko po- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 26 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Beata Szydło …a w szczególności to odniesienie do Lublina i może tę część, że to nie wy stanowicie o Polsce. Całe przez niskie zarobki pracowników? Dlaczego tak szczęście, że i wy, jeśli już użyjemy tego sformułowa- duży kraj musi być de facto montownią, a nie produ- nia, nie stanowicie o całej Polsce. (Oklaski) I może centem innowacyjnych produktów? Kiedy zrozumie- tylko z głębokim westchnieniem zostawimy to bez cie, że trzeba dbać bardziej o rozwój polskiego niż komentarza. zagranicznego kapitału? Szanowny Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentar- Nie wystarczy włożyć do budżetu gadżetów za 36 zł nego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt i cieszyć się, że w ten sposób poprawi się los emery- zaprezentować Wysokiej Izbie stanowisko w sprawie tów, którzy dostają 800 zł na rękę i zastanawiają się, projektu ustawy budżetowej na rok 2015. czy kupić za to chleb, żeby nie umrzeć z głodu, czy Wysoki Sejmie! To kolejny raz, kiedy rozpoczynając kupić za to lekarstwa, żeby jeszcze trochę pożyć. dyskusję nad tą ważną, jeśli nie najważniejszą ustawą, (Oklaski) Bezrobotni zamiast płatnych urlopów wy- muszę wygłosić jak każdego roku podobnej treści zda- chowawczych bardziej oczekują stałych miejsc pracy, nie, a mianowicie że trudne uwarunkowania makro- dzięki którym byliby w stanie utrzymać swoje rodzi- ekonomiczne – i warto to zapamiętać: trudne uwarun- ny tutaj w Polsce. kowania makroekonomiczne – o charakterze ze- Nie możemy poprzeć budżetu, bo nie możemy po- wnętrznych, międzynarodowym, ale i wynikające z nich pierać stagnacji, apatii i bierności państwa. Nie mo- warunki krajowe stanowiły ramę polityki budżetowej żemy popierać obojętności państwa na sprawy Pola- i bazę do planowania wpływów budżetowych. Przez ków. Chcemy Polaków słuchać i chcemy razem z nimi kilka ostatnich lat odmienialiśmy przez różne przy- zmieniać Polskę. Ta zmiana będzie możliwa, kiedy padki wyrazy kryzys finansowy, kryzys gospodarczy usuniemy najpoważniejszą przeszkodę, a tą przeszko- w kontekście raczej świata zachodniego, Unii Europej- dą jest ta trwająca koalicja Platformy i PSL. skiej, kłopotów państw strefy euro, ale i innych potęż- Wam i członkom waszych partii żyje się dobrze nych gospodarek świata. – o tym już usłyszeliśmy na taśmach prawdy – ale wy Jeszcze nie przebrzmiały echa tych zawirowań, to nie cała Polska. Wy Polski, która chce się rozwijać, jeszcze nie w pełni ten kryzys został zażegnany, gdy której trzeba dać realny i spójny program, plan wy- wydarzenia za naszą wschodnią granicą i nasilająca Spis treści korzystania najbliższych 10 lat w taki sposób, aby się wojna handlowa między Rosją a Unią Europejską dorównać najlepszym, nie znacie. Ta Polska przekra- spowodowały osłabienie dynamiki eksportu na Wschód, cza wasze możliwości i wasze wyobrażenia, a ten bu- co w konsekwencji musi wpływać i wpływa na dyna- dżet jest tego najlepszym dowodem. mikę wzrostu gospodarczego w Polsce w obecnym W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- roku. Konflikt ten wpływa poprzez handel między- wiedliwość składam wniosek o odrzucenie projektu narodowy również na gospodarki innych państw budżetu w pierwszym czytaniu. (Oklaski) Unii Europejskiej. Z tej to m.in. przyczyny w II kwartale bieżącego roku gospodarka strefy euro znalazła się nieoczekiwanie w stagnacji. Występują w niej Marszałek: oczywiście również problemy strukturalne. Rozcza- rowują wyniki głównych gospodarek Europy – Nie- Dziękuję, pani poseł. miec Francji, Włoch. Wskaźniki dotyczące przyszło- ści, tzw. PMI, zarówno dla przemysłu, jak i usług (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek obniżyły się, spadł wskaźnik zaufania konsumentów, Sejmu Wanda Nowicka) zaś dynamika akcji kredytowej dla przedsiębiorstw pozostaje ujemna. Wolniejsze, niż oczekiwano, tempo ożywienia w strefie euro oddziałuje niekorzystnie na Wicemarszałek Wanda Nowicka: sytuację w gospodarkach Europy Środkowo-Wschod- niej, w Czechach, Rumunii, Bułgarii, a wszystko to Głos zabierze pan poseł Jan Łopata w imieniu Klu- powoduje negatywny wpływ na wzrost gospodarczy bu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludo- w Polsce w 2014 r. i osłabia obecnie uwarunkowania wego. markoekonomiczne stanowiące podstawę do przygo- Bardzo proszę, panie pośle. towania budżetu na rok przyszły, na rok 2015. W szczególności osłabienie tendencji wzrostowych w III kwartale bieżącego roku – zmniejszenie wzro- Poseł Jan Łopata: stu z 3,3% do 3% – wynikać będzie ze słabszych, niż oczekiwano w trakcie prac budżetowych, danych Bardzo dziękuję, pani marszałek. o produkcji przemysłowej i budowlanej i słabnącej Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sza- dynamiki polskiego eksportu. Te uwarunkowania mogą nowni Państwo Ministrowie! Zastanawiałem się, czy też więc negatywnie wpłynąć na wykonanie propo- i jak skomentować poprzednie wystąpienie… nowanego przez rząd budżetu państwa w 2015 r., (Poseł Maria Zuba: To nie rola pana posła.) choć w średnim horyzoncie wpływ negatywnych czyn- Nie moja rola, to prawda. ników może stopniowo wygasać, a pozytywnymi syg- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 27

Poseł Jan Łopata PKB daje dodatkowe możliwości poruszania się w przestrzeni fiskalnej w 2015 r. Po skorygowaniu o czyn- nałami w strefie euro i w Polsce jest – i to wypada niki nadzwyczajne deficyt budżetowy pozostaje na i trzeba wyróżnić, podkreślić – wzrost zatrudnienia poziomie zbliżonym do tego z roku bieżącego, roku i spożycia indywidualnego mogący stanowić czynnik 2014. wzrostu w przyszłym roku. W 2015 r. nie planuje się wprowadzenia zasadni- Wysoki Sejmie! Elementem podstawowym wyzna- czych zmian w systemie podatkowym, co powoduje czającym kształt budżetów publicznych jest wzrost jego stabilność i przewidywalność dla podatników. gospodarczy, jego dynamika. Tak jak w bieżącym Na kształtowanie się dochodów podatkowych wpły- roku również w 2015 r. wystąpi zróżnicowanie skali nąć mogą działania mające służyć zwiększeniu stop- ożywienia w gospodarce światowej – między USA nia przestrzegania przepisów podatkowych oraz po- i strefą euro, w samej strefie euro czy w Unii Euro- prawa efektywności administracji podatkowej. Nale- pejskiej – i globalnego wzrostu, jednak będzie ono na ży ocenić to pozytywnie, choć zapowiadane działania stosunkowo niskim poziomie w stosunku do czerw- będą mogły przynieść odpowiednie skutki dopiero cowych założeń. Uwarunkowania makroekonomicz- w kolejnych latach, tym bardziej że działania legis- ne okazały się mniej korzystne, niż przyjęto w czerw- lacyjne są w tej chwili podejmowane. cowych założeniach. Jeśli chodzi o wydatki, zamrożenie środków na Korekty wprowadzone przez rząd do projektu bu- wynagrodzenia w sektorze publicznym, z wyjątkiem dżetu na 2015 r. to zmiana dynamiki wzrostu PKP pracowników uczelni publicznych, to warto zauważyć z 3,8% na 3,4% i obniżenie prognozy inflacji z 2,3% i podkreślić, że zamrożenie to stosowane jest nieste- do 1,2%. Wskazują one na bardziej realistyczne po- ty od kilku lat. Należy zwrócić na to uwagę. Takie dejście rządu do rzeczywistych procesów, jakim pod- długotrwałe działania oszczędnościowe mogą mieć legać będzie polska gospodarka w nadchodzącym skutki negatywne i powodować negatywną selekcję roku. Może warto zauważyć, że niewątpliwie popra- zatrudnionych i pogorszenie jakości ich działania, nie wiłyby tempo tych procesów działania Narodowego mówiąc o relatywnym zubożeniu tej grupy społecz- Banku Polskiego. Mamy bowiem do czynienia z dość nej. Administracja, moim zdaniem, naszym zdaniem, powinna być przede wszystkim optymalnie liczna, niezrozumiałą sytuacją, że Rada Polityki Pieniężnej

ale kompetentna, zmotywowana do jak najlepszej Spis treści podkreśla, iż powinna i chce obniżyć stopy procento- pracy, a więc też i dobrze wynagradzana. we, a jednocześnie ogłasza, że zrobi to nieco później. Rosną wydatki na ubezpieczenia społeczne – Trzeba przyznać, że jest to dość – przynajmniej my wzrost o 15,6% – i na obronę narodową – o 18,8% tak uważamy – niezrozumiałe stanowisko. więcej niż w planie budżetowym na 2014 r. – i mają Z tych powodów projekt budżetu na 2015 r. musiał one być o niemal 1/3 większe. Wydaje się, że odpo- być ostrożny, realistyczny, jeśli chodzi o stronę do- wiednio większych przyrostów należałoby oczekiwać chodową, i umiarkowanie oszczędny, jeśli chodzi także w dziale: bezpieczeństwo publiczne. Komendy o wydatki. Można go ocenić jako dobrze dostosowany powiatowe Policji otrzymają, jak dobrze odczytałem, do możliwości i niepewnych globalnych i krajowych o 0,8% mniej niż w budżecie na 2014 r., a wydatki uwarunkowań makroekonomicznych, o których majątkowe w tych jednostkach pozostaną na pozio- wcześniej mówiłem. mie sprzed roku. Na te dwa działy: obrona narodowa Wysoka Izbo! Jako zasadniczy cel polityki budże- i ubezpieczenia społeczne, należy spojrzeć nieco sze- towej jeszcze w założeniach do projektu budżetu na rzej. Wzrost wydatków w dziale: obrona narodowa 2015 r. przyjęto dalszą redukcję deficytu sektora fi- związany jest ze sfinansowaniem wykupu odroczo- nansów publicznych. Polska zgodnie z wcześniejszy- nych płatności wynikających z realizacji zaakcepto- mi zobowiązaniami będzie realizowała rekomendację wanego i przyjętego przez parlament programu wie- Rady Unii Europejskiej zalecającej doprowadzenie do loletniego „Wyposażenie Sił Zbrojnych RP w samolo- ostatecznego uchylenia procedury nadmiernego de- ty wielozadaniowe”. Wydatki te występują w ujęciu ficytu wszczętej jeszcze w roku 2009. Uchylenie jej kasowym i mają charakter nadzwyczajny – jest to ma znaczenie dla przebiegu transferu środków unij- kwota znacząca: 5,4 mld zł. nych do Polski – o tym też pamiętajmy. Obecna pro- Jeśli chodzi o obowiązkowe ubezpieczenia spo- cedura została zawieszona pod warunkiem zapew- łeczne, na dotacje do Funduszu Ubezpieczeń Społecz- nienia w 2015 r. warunków do jej uchylenia. Redukcja nych przeznacza się o 12 mld więcej niż w tym roku, deficytu oznacza konieczność doprowadzenia do de- z czego sama zmiana zasad waloryzacji emerytur ficytu poniżej poziomu 3% PKB. Następuje to stop- i rent w 2015 r. to wydatek większy o blisko 2 mld zł, niowo, również w roku obecnym. Ścisłe jednak okre- dokładnie 1800 mln zł, a cały koszt waloryzacji wy- ślenie wielkości deficytu jest stosunkowo trudne ze nosi blisko 4 mld zł, dokładnie 3,8 mld. O tym też względu na zmianę zasad jego liczenia, przejście pamiętajmy. w systemie rachunków narodowych z ESA 95 na Myślę, że w tym miejscu warto i trzeba wspo- ESA 2010. Choć po transferze aktywów OFE – ZUS mnieć o tym, że w dniu jutrzejszym będzie procedo- relacja długu do PKB zeszła jakby na dalszy plan po wany projekt ustawy o podatku PIT, który przewidu- wyraźnym odsunięciu ryzyka przekroczenia progów je rzeczywistą i wymierną pomoc państwa dla rodzin ostrożnościowych, to zmniejszenie relacji deficytu do wychowujących dzieci, ze szczególnym uwzględnie- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 28 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Jan Łopata Wicemarszałek Wanda Nowicka:

niem rodzin wielodzietnych, z trojgiem i większą Dziękuję, panie pośle. liczbą dzieci. Zgodnie z projektem ustawy podatnicy Głos zabierze pan poseł Ryszard Zbrzyzny z Klu- będą mogli rozliczyć przyznane ulgi w rozliczeniach bu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej. podatkowych już za rok 2014, a to oznacza kwotę dla Bardzo proszę, panie pośle. budżetu na rok 2015 ponad 1 mld zł, dokładnie 1100 mln zł. Choćby te dwie pozycje, ale i zapowiedzi prac w podobnym aspekcie każą mi wyrazić podziękowa- Poseł Ryszard Zbrzyzny: nie dla rządu Rzeczypospolitej, a w szczególności dla wrażliwego na te aspekty życia społecznego pana Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oczywiście nie bę- ministra Władysława Kosiniaka-Kamysza. Dziękuję dzie tak cukierkowo, jak to wynikało z wystąpienia rządowi i dziękuję panu ministrowi za takie podej- mojego przedmówcy, bowiem projekt ustawy budże- Oklaski ście. ( ) towej na rok 2015 oraz jego prezentacja utwierdzają (Głos z sali: A wicepremier?) nas w tym, że duch Donalda Tuska i Vincent-Rostow- Wysoki Sejmie! Można by postawić w tym miejscu skiego unosi się nadal nad Wysoką Izbą. Minister pytanie o deficyt. Wzrost, o którym mówiłem, 12 mld Szczurek różni się od swojego poprzednika jedynie zł na FUS, jest głównie efektem jednorazowych wpły- wów FUS związanych ze zmianami w otwartych fun- tym, że raczej nie uprawia taniej propagandy, jest duszach emerytalnych w wysokości około 7 mld zł. bardziej merytoryczny, jest bardziej pragmatyczny. Wzrost wydatków w ujęciu kasowym nie przekłada Płomienne i pełne obietnic exposé pani premier Ewy się na zwiększenie deficytu w ujęciu ESA w 2010 r., Kopacz, wygłoszone tutaj przecież nie tak dawno, gdyż traktowane jest ono jako transakcja finansowa sięgające horyzontu aż roku 2020 i dalej, w niewielki niewpływająca na saldo sektora. W rzeczywistości sposób ma się do projektu budżetu państwa na rok nie mamy więc do czynienia z poluzowaniem polityki 2015. Z daleka projekt ten trąci byłym ministrem fiskalnej, wzrostem deficytu i wydatków budżetu finansów Vincent-Rostowskim, gdzie pieniądz jest państwa w 2015 r., lecz mamy do czynienia z jedno- przed człowiekiem, gdzie człowiek ma służyć gospodarce, a nie gospodarka człowiekowi. (Oklaski)

Spis treści razowym rozliczeniem korygowanym właśnie w 2015 r. Dlatego też przedstawiony dziś projekt ustawy bu- Okazuje się zatem, że pani premier swoimi obiet- dżetowej przy tego rodzaju uwarunkowaniach należy nicami podłożyła kukułcze jajo następnemu premie- ocenić jako realny w wykonaniu, umiarkowanie op- rowi i jego rządowi, niekoniecznie będzie to rząd tymistyczny i racjonalny, umożliwiający gospodarce Platformy Obywatelskiej. Rozpoczęła też przy tej polskiej nadal wykazywanie się stosunkowo dużą okazji kampanię wyborczą swojego ugrupowania po- odpornością na światowe spowolnienie gospodarcze. litycznego. Jak rząd Platformy Obywatelskiej i Pol- Wysoki Sejmie! O niektórych bardziej szczegóło- skiego Stronnictwa Ludowego ma odzyskać, zresztą wych rozwiązaniach zaproponowanych w projekcie słusznie utracone, zaufanie społeczne – o czym mó- budżetu będzie jeszcze mówiła w imieniu klubu pani wiła zresztą pani premier Ewa Kopacz – skoro nie poseł Tokarska, niemniej chciałbym również i ja za- dotrzymuje słowa, nie dotrzymuje składanych zobo- sygnalizować – nie chcę tego nazwać patologią – wiązań, przecież nie tak dawno złożonych tutaj, Wy- dziwne, powtarzające się w każdorazowych budże- sokiej Izbie? tach, finansowanie kultury w budżetach wojewodów. PKB w Polsce pod rządami koalicji PO–PSL roś- To są niewielkie kwoty w stosunku do budżetu, ale nie w wymiarze wielce niewystarczającym. Nie wiem, na tym przykładzie widać pewne mechaniczne trak- skąd pan minister Szczurek znalazł wskaźnik ponad towanie pozycji budżetowych, nie ma bowiem żadnej 70-procentowy w odniesieniu do średniej unijnej. logiki, nie ma żadnego wskazanego kryterium po- Z oficjalnych statystyk wynika, że po 10 latach na- działu na budżety wojewodów. Jest to przeniesienie szego uczestnictwa w wielkiej rodzinie europejskiej po raz kolejny pozycji z roku ubiegłego bez żadnej refleksji, a moim zdaniem powinna być taka reflek- jest to wskaźnik nie większy niż 65%. Być może sja, bo wszak w ciągu tego roku i lat poprzednich po w roku 2014 Unia Europejska ma poważny spadek wielekroć ten problem sygnalizowaliśmy, ja osobiście wzrostu PKB, a Polska nadzwyczajny wzrost. Oczy- i inni posłowie. I co? Niestety nic, jest to na zasadzie: wiście nie jest to prawda ani w jednym, ani w drugim kopiuj, wklej, i kolejny rok występuje niezrozumiała, przypadku. Nasz PKB to dopiero piąty wynik od koń- kilkukrotna dysproporcja między poszczególnymi ca w Unii Europejskiej, trzeba o tym pamiętać. Je- województwami, niczym nieuzasadniona. steśmy przed takimi oto potęgami gospodarczymi jak Wysoki Sejmie! Myślę, że zarówno tę poruszoną Węgry, Łotwa, Rumunia i Bułgaria. Wszyscy inni ostatnio kwestię, jak i wiele innych trzeba będzie roz- mają PKB zdecydowanie wyższy niż w Polsce i nic ważyć jeszcze raz podczas prac w komisjach sejmo- nie wskazuje na to, że projekcja kolejnego budżetu, wych. Stąd składam wniosek w imieniu Klubu Par- na rok 2015, poprawi tę naszą niechlubną statystykę. lamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego o prze- Rozwijając się w tempie proponowanym przez koali- słanie projektu ustawy do komisji sejmowych w celu cję PO–PSL, średnią unijną osiągniemy nie wcześ- dalszych prac. Dziękuję bardzo. (Oklaski) niej niż za 20 lat, pod warunkiem że inni nie będą się 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 29

Poseł Ryszard Zbrzyzny mocą, jest to pakiet minimum przyzwoitości w stosunku do obywateli Rzeczypospolitej Polskiej. Przy- rozwijać, pod warunkiem że w innych krajach euro- pomnę: płaca minimalna na poziomie 50% średniego pejskich będzie stagnacja. wynagrodzenia – nie jest to postulat wygórowany, Nadal zadłużamy się na potęgę i nie mogą uspo- w stosunku do tego, co proponuje rząd od 1 stycznia kajać zapewnienia pana ministra, że zadłużamy się 2015 r., to jest tylko 200 zł więcej – minimalna płaca w sposób bardzo bezpieczny. Nie jest to przecież godzinowa – 11 zł w roku 2015; odstąpienie od wieku prawda. Poziom długu publicznego sprzed tzw. refor- emerytalnego wynoszącego 67 lat (Oklaski) i uznanie my otwartych funduszy emerytalnych osiągniemy za prawa do przechodzenia na emeryturę po 35 latach dwa lata, może za dwa, trzy lata, tylko że nie będzie pracy i 40 latach pracy, od której były odprowadzane już drugiego OFE do znacjonalizowania i poprawy składki ubezpieczeniowe (Oklaski); umowy śmiecio- relacji długu publicznego do produktu krajowego we do kosza, koniec z wyzyskiem najuboższych, a je- brutto. steśmy w tym, niestety, niekwestionowanym liderem Stabilność finansów publicznych jest priorytetem w Unii Europejskiej; podniesienie najniższych eme- i powinna być priorytetem, ale nie można jej realizo- rytur o 200 zł; obniżki VAT do 21%; bezpłatne leki wać wyłącznie pomnażaniem długu, w większości dla najuboższych emerytów oraz przyjęcie pełnej przeznaczając go na obsługę zadłużenia i na zwyczaj- karty praw podstawowych. (Oklaski) To jest pakiet ną, doraźną konsumpcję, często na tzw. kiełbasę wy- minimum. borczą. Przy kolejnym już budżecie mamy do czynie- (Poseł Krystyna Skowrońska: Ile on kosztuje?) nia ze swoistą spiralą zadłużenia, z rolowaniem długu. Jak zatem mamy podjąć poważną współpracę, Proszę zderzyć dwie wielkości: deficyt budżetowy na skoro w projekcie budżetu państwa na rok 2015 oraz poziomie ok. 50 mld zł, a jednocześnie koszt obsługi projektach ustaw okołobudżetowych nie zamierza się długu publicznego na poziomie ok. 40 mld. A więc zde- realizować choćby jednego z naszych postulatów? cydowana większość tego deficytu budżetowego i za- Pewnie tej koalicji na współpracy z nami wcale nie pożyczania się państwa jest przeznaczona na to, żeby zależy. Państwo polskie pod rządami PO–PSL jest w ogóle obsłużyć koszty długu publicznego. państwem leniwym, nie wykazuje inwencji w poszu- Nie widać tutaj, i w tym, i w poprzednich projek- kiwaniu nowych dróg i rozwiązań, wpadło w koleiny, tach budżetu, zamiaru finansowania rozwoju, wzro- z których nie może albo nie chce się wydostać. Urzęd- Spis treści stu innowacyjności gospodarki, nowych technologii nicy stosują strategię przetrwania, przeczekania ko- czy też nauki. My żądaliśmy – podkreślam to z wiel- lejnej ekipy rządzącej, strategię pozorowania pracy. kim naciskiem – i nadal będziemy żądać nakładów A co robi ekipa rządząca? Ekipa rządząca skupia się na tę sferę na poziomie nie mniejszym niż 2% pro- wyłącznie na tym, jak wygrać kolejne wybory. duktu krajowego brutto. To jest cel minimum. Skąd Na to wszystko nakłada się fakt, że dwa zwalcza- budżet w kolejnych latach ma pozyskiwać oczekiwa- jące się plemiona – PO i PiS – odsunęły na drugi plan ne większe dochody, jeśli nie z nowoczesnej, konku- rzeczywiste problemy Polski i Polaków. (Oklaski) rencyjnej gospodarki? Przecież rezerwy proste już się (Głos z sali: Brawo!) sczerpują, a nawet mogę powiedzieć, że się sczerpały. Zajmują się one wyłącznie szukaniem kolejnych Oczekiwaliśmy i nadal będziemy oczekiwać reali- haków na siebie. Polityka hakowa jest tutaj prioryte- zacji strategii nadrabiania opóźnień, modernizacji tem. Dużymi krokami, to chciałbym szczególnie pod- i szybkiego, co najmniej 5-procentowego, wzrostu na- kreślić, zbliżamy się do sytuacji, o której były sekre- szej gospodarki, poprawy materialnej polskiego społe- tarz stanu USA George Shultz powiedział kiedyś: czeństwa, wzrostu bezpieczeństwa zatrudnieniowego „Ludzie wybierają wyjścia rozsądne tylko wówczas, i socjalnego obywateli. Oczekujemy porównywania się gdy nie ma już innego wyjścia”. Tym rozsądnym wyj- do rozwiniętych krajów Unii Europejskiej, a nie do ściem jest wybór SLD. (Oklaski) Wybór ten potwier- tych, którym wiedzie się gorzej. Niestety taka retory- dzają efekty rządów SLD z lat 1993–1997 oraz 2001– ka stała się specjalnością tejże koalicji. 2005. To, co miało wówczas rosnąć, rosło, a co miało Polskie państwo socjalne należy do najmniej roz- maleć, rzeczywiście malało. Tylko SLD stać na pozy- budowanych w Europie. Według Eurostatu wydajemy tywne zmiany i o tym trzeba pamiętać. (Poruszenie na nie ok. 19% produktu krajowego brutto, podczas na sali) Planowany wzrost PKB na poziomie 3–4% gdy we Francji, w Niemczech, Skandynawii czy też ma być osiągnięty oczekiwanym istotnym przyspie- Wielkiej Brytanii, nie mówiąc już o Irlandii, są to szeniem popytu krajowego o 3,8%, głównie wyższym wskaźniki powyżej 30%. A więc mit rozbuchania so- tempem wzrostu spożycia prywatnego i inwestycji cjalnego w przypadku Polski nie broni się w żaden prywatnych. To wynika z uzasadnienia do ustawy sposób. Fakty mówią o zupełnie innej sytuacji. budżetowej. Jest to założenie bardzo ryzykowne i wąt- Kiedy pani premier Ewa Kopacz zwróciła się do pliwe ze względu na: zamrożenie płac w sferze budże- nas o 100 dni współpracy, to odpowiedzieliśmy – towej przez kolejny, już szósty rok; niski, wręcz śla- przypominam tu Wysokiej Izbie – tak, podejmujemy dowy przyrost wynagrodzeń w sferze produkcyjnej; ten apel. Postawiliśmy jednak warunki, które mia- wzrost opodatkowania dochodów spowodowany dal- łyby otworzyć tę współpracę. Jest to pakiet, który nie szym zamrożeniem skali podatkowej; niekorzystne jest zaporowy. Chciałbym to podkreślić z największą uwarunkowania geopolityczne niezachęcające do in- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 30 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Ryszard Zbrzyzny dzają tezę, że na dialog społeczny nie należy liczyć. Tej ekipie na dialogu społecznym w ogóle nie zależy. westowania; utrzymujące się ponaddwumilionowe Od ponad roku nie działa Komisja Trójstronna, bezrobocie rejestrowe – nie mówię o kilkuset tysią- WKDS-y, trójstronne zespoły branżowe. Rządowi nie cach bezrobotnych, którzy z różnych przyczyn w ogó- zależy na wznowieniu ich działalności, chociaż dialog le się nie rejestrują. społeczny, co należy podkreślić, jest konstytucyjnym Można jednak zgodzić się z tezą, że polscy przed- obowiązkiem władzy publicznej. siębiorcy są konkurencyjni kosztowo względem part- Niepokoi nas mimo tych superlatyw, jakie padały nerów zagranicznych. Można tutaj szukać uzasad- z ust pana ministra czy też przedstawicieli koalicji nienia planowanego wzrostu popytu inwestycyjnego rządzącej, trudna sytuacja na rynku pracy – mamy sektora prywatnego. Czy na poziomie ponad 7%? Jest leciutką poprawę, ale pierwsza jaskółka nie czyni wios- to bardzo wątpliwe. Przy tym okazuje się, że niskie ny – oraz konsekwencje dalszego blokowania środków koszty pracy i niskie wynagrodzenia to jedyne źród- Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świad- ła naszej konkurencyjności. Pytanie zasadnicze: czeń Pracowniczych. To jest ponad 7 mld zł w roku Jeszcze jak długo tak będzie? Koszty pracy w Polsce 2015. Mamy nadal 2 mln zarejestrowanych bezrobot- lokują się poniżej średniej unijnej. Zajmujemy pod nych, około pół miliona nierejestrowanych, 2 mln wy- tym względem niechlubne 23. miejsce w Unii Euro- jechało za granicę. Gdybyśmy tych około 5 mln osób pejskiej. W Polsce w roku 2013 godzina pracy pracow- zatrudnili, gdyby zarabiały one na poziomie średniej nika kosztowała pracodawcę 7,6 euro. Średnia euro- krajowej, odprowadziłyby do budżetu Funduszu Ubez- pejska to 23,7 euro, natomiast w Czechach – u nasze- pieczeń Społecznych dokładnie 50 mld zł składki. To go południowego sąsiada – 10,3 euro na godzinę, mniej więcej tyle, ile brakuje dla samofinansowania w Niemczech – 31 euro na godzinę, we Francji – 34 się tego funduszu. Niestety tak się nie dzieje. euro na godzinę, we Włoszech – 28 euro na godzinę, Na to wszystko nakłada się fakt, że ta koalicja w Austrii – 31 euro na godzinę. Nie są to kwoty po- miała do dyspozycji sześć budżetów, bo teraz mamy dane w złotych, tylko w euro na godzinę. Wydaj- siódmy budżet tej koalicji, które tworzyła i konsumo- ność pracy w Polsce w roku 2012 w porównaniu do wała – tak właściwie skonsumowała siedem budże- roku 2011 – to nie jest moja statystyka, lecz Eurosta- tów, tym siódmym budżetem w ciągu sześciu lat jest

Spis treści budżet Unii Europejskiej, a więc żadna koalicja, ża- tu – wzrosła o ok. 6%. Było to najwyższe tempo wzro- den rząd do tej pory nie był w tak komfortowej sytu- stu w Unii Europejskiej. W Polsce pracownicy zapra- acji – i okazuje się, że to była konsumpcja, która nie cowali więc na wyższy przyrost wynagrodzenia, za- przynosi oczekiwanych efektów dla przyszłości, nie pracowali na to, by więcej zarabiać. Niestety, dla tej daje kolejnego wzrostu przychodów do budżetu pań- koalicji nie jest to tak oczywiste. stwa. A więc mieliście do dyspozycji w ciągu tych W zeszłym roku zyski przedsiębiorstw wzrosły sześciu lat sześć budżetów, niestety niewiele to po- o 8%, do ponad 108 mld zł, a jednocześnie do budże- prawiło naszą sytuację. tu państwa odprowadzono aż 28% mniej niż rok Wysoka Izbo! Gospodarka, chciałoby się powie- wcześniej. Gdzie są te pieniądze? Nie otrzymali ich dzieć, głupcze. „Inwestycje polskie” miały spowodo- przecież nisko wynagradzani pracownicy. Z kolei wać wzrost popytu inwestycyjnego, zaplanowano w roku 2011 CIT zapłaciło zaledwie 38%, tj. 1/3, kwotę 47 mld. I co? Złożono 52 wnioski, 8 zaakcep- przedsiębiorców. Reszta nie wykazała żadnych zysków. towano, nie rozpoczęła się realizacja żadnego. Od- Czy rzeczywiście nie mieli zysków? Okazuje się, że wołano prezesa inwestycji polskich. I pytanie: Jaką tej koalicji łatwiej sięgnąć do kieszeni emeryta, robot- dostał odprawę, czy w ramach ustawy kominowej, nika niż nieuczciwego przedsiębiorcy. To jest stan- czy też miał kontrakt menedżerski i wziął kilka mi- dard, który dominuje w strategii tego rządu. Należa- lionów złotych za to, że nic nie robił? Myślę, że kwe- łoby zapytać: Co jest z naszym systemem podatko- stia ustawy kominowej jest kolejnym zagadnieniem, wym i jego szczelnością? Same ustawy tutaj nie po- którym powinna się zająć Wysoka Izba, bo śmiem mogą, bo okazuje się, że są problemy z ich publikacją twierdzić, że ustawa kominowa jest obchodzona w terminie – mówię o aferze sprzed paru dni. przez instytucje państwowe i urzędników państwo- Komisja Europejska niedawno zawiesiła procedu- wych, z lekkim ocieraniem się o naruszenie prawa. rę nadmiernego deficytu, ale jednocześnie wytknęła (Oklaski) Śmiem twierdzić, że nie ma takiej możli- nam, Polakom, że zamiast ciąć wydatki, szczególnie wości, żeby tę ustawę ominąć, bo po to ona została te prorozwojowe, powinniśmy inwestować w ludzi ustanowiona, żeby przynajmniej instytucje pań- i pobudzać popyt. Komisja zauważyła także, że Pol- stwowe jej nie omijały. ska ma niewielki udział wydatków na edukację, ba- Polityka właścicielska i dywidend szkodzi rozwo- dania i innowacje. Nadal jesteśmy na szarym końcu, jowi spółek kontrolowanych przez Skarb Państwa jeżeli chodzi o tę dziedzinę, w Unii Europejskiej. Bu- i wzmacnia patologie. Kolejne wyprzedaże, drenowa- dżet na 2015 r. stabilizuje tę niechlubną pozycję. Za- nie zysków – teraz planuje się ponad 6 mld zł – po- planowane w budżecie państwa kwoty wydatków na garszają ich konkurencyjność i możliwości rozwojo- wspieranie rozwoju i organizowanie dialogu i part- we, a przecież to są tysiące miejsc pracy. nerstwa społecznego są o 50% niższe niż w roku bie- Wyszukany, wysoce agresywny system podatko- żącym. Budzą więc sprzeciw, a jednocześnie potwier- wy wyniszcza polskie górnictwo, wszystkie jego ro- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 31

Poseł Ryszard Zbrzyzny nie ministrze, nie spisał się pan, jeżeli chodzi o oczekiwania nie tylko polityków, ale, myślę, też oczeki- dzaje. Zamierają planowane inwestycje w tym sekto- wania społeczeństwa. Miał pan szansę, miał pan na rze, nawet te, które niedawno oceniane były jako to czas, aby przygotować budżet, który stworzy, nie perspektywiczne, gwarantujące godziwe zyski, Wy- tylko jeśli chodzi o polskie finanse, ale i polską go- cofują się z naszego kraju kolejne górnicze firmy eks- spodarkę, szanse na szybszy, lepszy i bardziej efek- ploracyjne. Nikt w Polsce nie planuje budowy jakiej- tywny rozwój na przyszłość, co da Polakom szanse kolwiek kopalni. Po wygaszeniu przez PO i PSL pol- na lepsze życie, bo tego po prostu Polacy od pana, skiego przemysłu stoczniowego wygaszane jest gór- ale też od pani premier, oczekują. Ja przypomnę za- nictwo w Polsce – przed chwilą była debata na ten powiedzi pani premier, piękne zapowiedzi w niektó- temat. Nie ma naszej zgody na taką politykę gospo- rych zakresach, ale zapowiedzi, które będzie reali- darczą. zował przyszły rząd w latach 2016–2020. A co do Koalicja nie ma także zamiaru ulżyć rolnikom, tego budżetu, tych zapowiedzi jest tyle, przepra- sadownikom i przedsiębiorcom transportowym, któ- szam za to określenie, ile kot napłakał. Jest ich po rzy ucierpieli z tytułu embarga rosyjskiego. Prze- prostu mało, oczekiwaliśmy wiele więcej. Inaczej cież to nie jest za ich sprawą, tylko za sprawą wiel- mówiąc, pani premier oferowała Polakom tzw. poli- kiej polityki. Może należałoby rozważyć zwolnienie tyczne Inflanty, dużo obiecywać, ale realizację, po- ich z podatków na rok? To jest godne rozważenia. wiedzmy sobie szczerze, odkładamy w czasie i ob- Z drugiej strony koalicjanci bronią jak niepodległo- ciążamy kolejne budżety i kolejne rządy. ści interesów instytucji finansowych i kolejny raz Panie Premierze! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! odrzucili nasz projekt ustawy wprowadzający poda- Pan dużo mówił na temat kwestii związanej ze wzro- tek od niektórych transakcji finansowych, podatek stem gospodarczym, który niewątpliwie jest, i trzeba Tobina. Projekt ten wprowadza 11 krajów Unii Eu- na niego zerknąć od strony źródła tego wzrostu go- ropejskiej od 1 stycznia roku 2016. A więc Polska spodarczego. Otóż w 2014 r. planowany – 3,3%, w tej dziedzinie staje się w Unii Europejskiej rajem a w 2015 r. – 3,4%. Jeżeli w poprzednich latach, co podatkowym. Czy o to tutaj chodzi? Posługując się niezwykle istotne, źródłem wzrostu gospodarczego slangiem młodzieżowym, powiem: Rządowe „tłuste był eksport, to już od ostatniego kwartału ubiegłego

misie”, czas obudzić się ze snu i wziąć do roboty. roku głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego Spis treści Polsce, polskiej gospodarce i polskim finansom po- jest popyt krajowy, i pan to mówił, czyli silny wzrost trzebne są radykalne zmiany i bardzo precyzyjny inwestycji prywatnych, tempo tych inwestycji pry- plan ratunkowy. Niestety, plany rządowe na rok watnych i wysokie tempo spożycia prywatnego. Spa- 2015 nie idą w tym kierunku, nie załatwiają żadne- da jednak, panie ministrze, wbrew temu, co pan go istotnego problemu. mówił, tempo inwestycji publicznych w PKB. Otóż Wysoki Sejmie! Nie chcemy socjalizmu dla boga- w latach 2014 i 2015 spadnie ono o 0,1%. Kiedy to się tych, a wolnego rynku dla biedaków. (Dzwonek) Nie dzieje? Kiedy mamy ostatni rok, tak naprawdę, mówię poprzemy strategii dreptania w miejscu. Nie poprze- o roku 2015, inwestycji z okresu finansowania 2007– my tego budżetu. (Oklaski) 2013, ogromnych środków, i mamy kolejną już per- spektywą finansową, 2014–2020, i podam tutaj dane, które są, niestety, panie ministrze, szokujące. Wicemarszałek Wanda Nowicka: Jeżeli z perspektywy 2007–2013 wydatki w roku 2015 będą, jeżeli chodzi o programy operacyjne, wyno- Dziękuję, panie pośle. sić 43 mld zł, to z tej nowej perspektywy, 2014–2020, te Głos teraz zabierze pan poseł Andrzej Romanek wydatki będą na poziomie 4,5 mld zł, a zatem pytanie: z Klubu Parlamentarnego Sprawiedliwa Polska. Na ile jesteście sprawni, zdolni, pani minister Bieńkow- Bardzo proszę, panie pośle. ska chwaliła się wielkimi osiągnięciami, aby te środki z kolejnej perspektywy dać do polskiej gospodarki, aże- by one pracowały na wzrost polskiego PKB? Podkre- Poseł Andrzej Romanek: ślam, mamy kolejną perspektywę, 2014–2020. Pan eks- premier Donald Tusk chwalił się, jakie to wielkie osiąg- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! nięcie, jeżeli chodzi o wielkość tychże środków, a wy tych Otóż wydawałoby się, że mamy nowego ministra, środków nie potraficie wydać, wydajecie je ślamazar- a więc będziemy mieć też nowy budżet. Liczyliśmy nie. Podkreślam: 4,5 mld zł z perspektywy 2014–2020. wszyscy na to, panie ministrze, że to będzie, mówiąc To dowodzi, że jeśli chodzi o te środki, jeżeli je wydacie, najogólniej, budżet przełomu, a nie budżet, który daj Boże, to wydacie z opóźnieniem, a polska gospodar- będzie tchnął jeszcze duchem pana ministra Ro- ka tych pieniędzy po prostu potrzebuje. A zatem spada stowskiego. Sześć takich budżetów żeśmy przeżyli, poziom inwestycji publicznych, inaczej mówiąc, państwo efekty widać: gigantyczny wzrost chociażby zadłu- przestaje inwestować, a przestaje inwestować dlatego, żenia, ale poziom życia Polaków, a zwłaszcza sytu- że jest po prostu nieudolne. acja, jeżeli chodzi o polską infrastrukturę, wiele się Drugim źródłem wzrostu gospodarczego jest nie poprawiła. Co więcej, poziom życia Polaków zwiększenie inwestycji prywatnych. Otóż w 2014 r. spadł. Takie są niestety fakty. Inaczej mówiąc, pa- to będzie 15,1 PKB, z 14,6 w 2013 r., a w 2015 r. – 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 32 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Andrzej Romanek potraficie wydać, dwa, wydajecie je nieudolnie i nie przynoszą one efektów polskiej gospodarce. 15,8; w 2014 r. – 15,1, w 2015 r. – 15,8. Inaczej mó- Panie ministrze, kraj, o którym pan mówił, to jest wiąc, panie ministrze, gdyby nie polscy przedsiębior- chyba kraj marzeń Polaków, ale prawda jest taka, że cy, to wzrost PKB byłby niewielki albo byłby żaden, on, niestety, nie wygląda tak, jak pan to opisuje. Da- takie są niestety fakty, dlatego że to właśnie polscy lej, panie ministrze, ogromna szkoda, że pan idzie przedsiębiorcy, którzy inwestują, powodują wzrost śladem pana ministra Rostowskiego. Proszę to za- polskiego PKB. Ci sami przedsiębiorcy, panie mini- uważyć, jeśli chodzi o kwestię dotyczącą deficytu bu- strze, których pan premier Donald Tusk niespecjal- dżetowego. Spadną koszty obsługi długu z 36 do nie lubił, bo nie kto inny, jak premier Donald Tusk, 32 mld w roku 2015, a więc o prawie 4 mld, ale po- podniósł składkę rentową, która obciąża przedsię- ziom deficytu zostanie w zasadzie na tym samym biorców, z 4,5 do 6,5%, a globalnie z 6 do 8%. Na poziomie, z 47 w roku 2014 – wykonanie będzie na szczęście polscy przedsiębiorcy nie obrażają się na poziomie 34, jeszcze o tym powiem – do 46 w roku pana premiera Donalda Tuska i nie obrażają się na 2015. A więc pytam, jak to jest, że spada poziom kosz- polski rząd, tylko inwestują, po to m.in., abyście wy, tów obsługi zadłużenia, m.in. z tego powodu, że przy- m.in. pan minister finansów, czerpali z tego tytułu właszczono prawie 153 mld zł z otwartych funduszy zyski i mieli zwiększone dochody do budżetu. emerytalnych i dano je Zakładowi Ubezpieczeń Spo- Kolejna sprawa, element źródła wzrostu PKB, łecznych, a my dalej gigantycznie się zadłużamy. spożycie prywatne. Panie ministrze, w 2013 r. – 0,8, Żeby pokazać poziom wzrostu zadłużenia, podam w 2014 r. – 2,5, a w 2015 r. planuje się 3. Gdyby Po- dane, o których sam pan pisze w swoim uzasadnieniu lacy nie konsumowali, to ten budżet byłby po prostu projektu budżetu. Proszę bardzo, w 2013 r. dług biedny, takie są niestety fakty, gdyby nie konsumo- Skarbu Państwa, nie mówię o długu publicznym, ale wali i gdyby polscy przedsiębiorcy nie inwestowali. o długu Skarbu Państwa, wynosił 838 mld, w 2014 r. Panie ministrze, efektem wzrostu tych inwestycji, spadł do 759 mld, w 2015 r. znowu wzrośnie do 804 podkreślam, nie państwa, nie rządu, nie ministra, mld. A zatem jaki jest efekt działań, o których pan inwestycji prywatnych, ale też efektem tej konsump- mówi, efekt przywłaszczenia ogromnych pieniędzy cji Polaków jest niewielki spadek bezrobocia, ale, co Polaków? Tak naprawdę żaden. Te pieniądze poszły

Spis treści istotne, wzrost płacy nominalnej. Na ten temat chciał- do ZUS-u, a wy dalej zadłużacie się i sięgacie po pie- bym powiedzieć kilka słów, bo pan wiele powiedział niądze w dosyć otwarty sposób i dosyć obficie. o rogu obfitości, który rzekomo pan premier, czy pani Panie ministrze, à propos planowanego wykona- premier obecnie, i pan minister rozsypuje, daje Pola- nia budżetu w roku 2014, mówił pan, że dochody kom. Z tym rogiem obfitości, panie ministrze, nieste- wzrosły o 8 mld. Super, to rzeczywiście dowodzi tego, ty nie jest tak dobrze. Podam panu dane. że gospodarka drgnęła. W 2015 r. wzrost podatku, Polska wciąż jest w ogonku państw europejskich, chociażby VAT, będzie kilkunastoprocentowy. To jeżeli chodzi o poziom płacy realnej; w ogonku europej- tym bardziej powinno powodować, że poziom deficy- skim. Nasza gospodarka jest traktowana jako 25. go- tu się zmniejszy. Pan ma większe dochody, ale deficyt spodarka świata, a jeżeli chodzi o poziom płacy realnej, pozostaje na takim samym poziomie jak w roku 2014. spadliśmy na 28. miejsce. Inaczej mówiąc, ten poziom Coś tu jest chyba nie w porządku. Albo ma pan prob- biedy i ubóstwa jest coraz większy. Polacy, zamiast się lemy z matematyką, albo niestety pan te pieniądze bogacić, stają się ludźmi coraz biedniejszymi, takie są chowa pod dywanem i czeka pan na okres kampanii niestety fakty, więc ta pana wizja niestety nie odpowia- wyborczej, po to żeby te pieniądze rzucić Polakom da prawdzie. Wraz ze wzrostem gospodarczym powin- jako tzw. kiełbasę wyborczą. no się bogacić polskie społeczeństwo, a niestety tak nie Co do niewykonania budżetu na poziomie 5 mld jest. Wręcz przeciwnie, trend jest odwrotny do tego, co zł, to nie ma się czym chwalić, panie ministrze, bo to pan mówił. Jak może być inaczej, panie ministrze? 2,2 dowodzi tego, że nie potraficie wykorzystać pieniędzy mln Polaków wyjechało za granicę. Za czym pojechało i że zamiast te pieniądze inwestować w gospodarkę, za granicę? Nie w celach turystycznych, pojechało tam trzymacie je po prostu na rachunku budżetowym za chlebem. W tym kraju, o którym pan mówił, że jest ministra finansów. To jest niezwykle ważna kwestia. tak cudownie, że jest zieloną wyspą, Polacy mieszkać nie chcą: ośmiu z dziesięciu pytanych Polaków chce (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek wyjechać i zamierza wyjechać za granicę. Polacy pra- Sejmu Eugeniusz Tomasz Grzeszczak) cują na umowach śmieciowych, a najniższe wynagrodzenie netto to 1237 zł. A zatem mimo większych dochodów i zmniejsze- Powiem panu jeszcze jedną niezwykle ważną nia kosztów obsługi długu deficyt jest na tym samym rzecz. W niektórych branżach to minimalne wyna- poziomie. Czy pan jest w stanie wyjaśnić, co jest tego grodzenie, chociażby w handlu, ale też w przetwór- powodem? Chętnie bym to usłyszał, ale nie tylko ja, stwie, to 2/3 osób zatrudnionych, to gdzie ten dobro- myślę, że chętnie usłyszeliby to też Polacy. (Dzwonek) byt, o którym pan mówił? Gdzie efekty tego wzrostu Panie marszałku, jeszcze chwileczkę. (Poruszenie gospodarczego, o którym pan mówił? Gdzie te pie- na sali) niądze europejskie, a przecież macie ogromną sakwę, (Głosy z sali: Koniec!) z której możecie te pieniądze wydawać? Raz, że nie Jeszcze chwileczkę. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 33

Wicemarszałek zagrożeń wynikających z dość skomplikowanej sytu- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: acji politycznej, gospodarczej, finansowej, związanej oczywiście z kryzysem na Ukrainie, i ze skutków, Panie pośle, proszę o konkluzję. Czas został usta- jakie ten kryzys przyniósł i niestety może jeszcze lony, podzielony między kluby... przynieść nam wszystkim. W otoczeniu gospodarczym i geopolitycznym Polski w 2014 r. z jednej strony oddziałują, i dokładnie tak samo będą oddziały- Poseł Andrzej Romanek: wać w 2015 r., czynniki związane z oczywiście mniejszym od oczekiwań, ale jednak wyraźnym ożywie- Konkluzja, tak. niem w krajach Unii Europejskiej, a z drugiej strony (Głos z sali: Koniec, ile można?) z dotkliwymi, zwłaszcza dla naszego rolnictwa, dla Trzy ważne sprawy, panie ministrze. Sześciolatki zakładów przetwórstwa rolnego, ograniczeniami do szkół, subwencja ogólna, wzrost tylko o 800 mln. w wymianie handlowej z Rosją. Jak słusznie zauwa- To o wiele za mało, panie ministrze, o wiele za mało. żyli twórcy projektu, nie sposób dzisiaj oszacować Kwestia elastycznej linii kredytowej. W tym roku, wpływu, jaki ograniczenia w obrocie z Federacją Ro- panie ministrze, wydatkowano 385 mln. Skoro jest syjską będą miały na wzrost produktu krajowego tak dobrze, to po co nam 33 mld SDR? Po co jest to brutto w krajach Unii, a w konsekwencji oczywiście potrzebne? Po co wydawać takie ogromne pieniądze? na dynamikę polskiego eksportu. Budżet oparto za- Niech pan na to pytanie odpowie. tem na założeniu lekkiego przyspieszenia tempa re- Jeszcze jedna sprawa, rozwój dróg lokalnych... alnego wzrostu gospodarczego. Tym razem jednak, co cieszy, czynnikiem, na którym opierać się będzie wzrost gospodarczy, nie jest eksport, ale wzrost po- Wicemarszałek pytu krajowego, głównie dzięki wzrostowi inwestycji Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: prywatnych i spożycia indywidualnego. W tym kon- tekście chcę bardzo wyraźnie pozytywnie ocenić Ostatnia... zwiększenie waloryzacji emerytur i rent oraz zwięk- szenie pomocy dla rodzin z dziećmi w ramach ulgi Spis treści podatkowej, co oczywiście również w pewnym stop- Poseł Andrzej Romanek: niu będzie wzmacniać popyt krajowy. Bardzo cieszę się z faktu, że choć część postulatów Twojego Ruchu Panie ministrze, na miliardzie złotych skończyć zostanie przez panią premier zrealizowana. Po pro- się absolutnie... stu pani premier dotrzymała słowa danego w exposé, mnie osobiście bardzo cieszy to, że stało się to tak szybko. Wicemarszałek Pozytywnie należy również ocenić działania Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: wspierające inwestycje prywatne. Mają temu sprzy- jać, temu nie da się zaprzeczyć, niski koszt kredytu, Rozwojem dróg lokalnych zakończył pan swoje wy- oczywiście w powiązaniu z prognozowaną jeszcze stąpienie, dziękuję. Rozumiem, że troszczy się pan redukcją stóp procentowych, linie gwarancyjne de o rozwój dróg lokalnych. Dziękuję bardzo, panie pośle. minimis czy rozwój programu „Inwestycje polskie”, (Poseł Konstanty Oświęcimski: Oklaskami pożeg- choć oczywiście wiemy, że póki co ten program leży, namy posła.) tam jest naprawdę bardzo wiele do zrobienia. Głos zabierze pan poseł Sławomir Kopyciński, Chcę również zauważyć, że to właśnie Klub Po- Twój Ruch. selski Twój Ruch od 3 lat kołatał w Sejmie o wspar- Bardzo proszę, panie pośle. cie publiczne dla sektora małych i średnich przed- siębiorstw, dlatego jesteśmy zadowoleni, cieszymy się z tego, że ta idea zaczyna znajdować zrozumienie Poseł Sławomir Kopyciński: w ministerstwie. To z kolei powinno znaleźć swoje odzwierciedlenie w sytuacji na rynku pracy, gdzie Dziękuję bardzo. zgodnie z założeniami ustawy budżetowej będzie Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie miał miejsce wzrost zatrudnienia, powolny, ale jed- Ministrze! Na wstępie swojego wystąpienia apelował nak wzrost. Relatywnie szybciej ma wzrastać zatrud- pan, zwłaszcza do przedstawicieli opozycji, o pozy- nienie w sektorze przedsiębiorstw. Obniżenie stopy tywną, konstruktywną debatę nad tym budżetem. bezrobocia do 11,8% budzi w dalszym ciągu niedosyt, Jak pan, panie ministrze, zauważył, na tę chwilę niemniej uważam, że lepiej opierać założenia ustawy chyba się to nie udało. Spróbuję jednak podnieść rę- budżetowej na ostrożnych i rzetelnych szacunkach, kawicę i przyjmę to wyzwanie. niż bujać w obłokach, a to bardzo często zdarzało się Rozpocznę w ten sposób, jest to budżet, w którym poprzedniemu ministrowi finansów. Mocną podstawę taki mały promyk nadziei łączy się ze świadomością tego budżetu stanowią prognozy wykonania budżetu 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 34 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Sławomir Kopyciński szenia dotacji do Funduszu Ubezpieczeń Społecz- nych, nikt nie kwestionuje potrzeby modernizacji Sił za 2014 r. Mają być większe niż założone dochody Zbrojnych i wydatków, choć pan, panie ministrze, budżetowe, a mniejsze wydatki i deficyt. Warto przy- doskonale wie, że to jest droga donikąd. Bez przyjęcia pomnieć, że deficyt na 2014 r. miał wynieść 47 mld innego systemowego rozwiązania, jakim jest wpro- zł, a faktycznie wyniesie ok. 34 mld zł, choć osobiście wadzenie systemu emerytur obywatelskich, również uważam, że pewnie ta kwota będzie jeszcze niższa. proponowanego przez klub Twój Ruch, ten system Na poziom dochodów budżetu państwa wpłynie wcześniej czy później upadnie. Jest to po prostu ła- podwyższenie udziałów jednostek samorządu teryto- tanie tych dziur na bieżąco i gra na zwłokę. Mam rialnego w dochodach z podatku PIT oraz zwiększe- nadzieję, że nie zabraknie determinacji, abyśmy nie ulgi na wychowanie drugiego i trzeciego dziecka przynajmniej odbyli w Sejmie tę debatę i później w rodzinie. Uważamy, że akurat jeśli chodzi o te dwa wspólnie podjęli odpowiedzialną decyzję. Uważamy, przypadki, ograniczenie dochodów budżetu państwa że emerytury obywatelskie to rozwiązanie na przy- jest uzasadnione, bo przecież od wielu lat samorządy szłość. obciążane są kolejnymi zadaniami, a nie towarzyszy Mają spadać wydatki na obsługę zadłużenia. Wie- temu wzrost ich dochodów, ich udziału we wpływach my, że jest to tylko i wyłącznie wynik zamachu, któ- z tego podatku. Dlatego tę korektę w zakresie udzia- łu samorządów we wpływach z podatku dochodowe- ry został przeprowadzony na nasze środki zgroma- go od osób fizycznych uważam za działanie pozytyw- dzone w OFE, na oszczędności emerytalne. Tak na- ne, choć oczywiście jeszcze niewystarczające. Miejmy prawdę obniżyliśmy dług publiczny kosztem oszczęd- nadzieję, że w dużej części zrekompensują to pienią- ności emerytalnych przyszłych pokoleń. Ale z uwagi dze z Unii Europejskiej, ale to też – zaznaczam – był na decyzję, którą każdy z nas mógł podjąć, że albo postulat klubu Twój Ruch. zostaje w OFE, albo z niego wychodzi, część tej od- Poszerzenie zakresu ulg na dzieci jest inwestycją powiedzialności wzięli na siebie sami ubezpieczeni. w przyszłość. Nikt nie może z tym dyskutować. Ma To, co mnie najbardziej boli, powtarzam to od 7 to na celu przezwyciężenie kryzysu demograficznego, lat, to zachowanie absolutnie wszystkich przywilejów z którym się borykamy. Warto to podkreślić, że właś- kleru. W dalszym ciągu mimo zapowiedzi, mimo Spis treści nie brak takich ulg, brak sprawiedliwego społecznie obietnic mamy Fundusz Kościelny. Na Fundusz Koś- mechanizmu stanowił genezę tego wielkiego exodusu cielny przewidziano w tym roku 118 mln zł. Powiem rodzących Polek na przykład do Wielkiej Brytanii. to z pełną odpowiedzialnością – z tego Funduszu W zakresie wydatków utrzymano na kolejny rok Kościelnego finansowane są składki na przykład dla zamrożenie funduszu wynagrodzeń w administracji. misjonarzy na Dominikanie. Państwo doskonale wie- Nie mamy wyjścia. OK, panie ministrze, popieramy cie, że niektórzy z tych misjonarzy na Dominikanie to, choć uważamy, że o wiele bardziej efektywnym mają postawione zarzuty prokuratorskie, ponieważ rozwiązaniem byłaby jednak redukcja zatrudnienia są podejrzewani o pedofilię. Zadaję Wysokiej Izbie w administracji i wprowadzenie realnej odpowie- pytanie: Czy uczciwe jest z naszej strony, abyśmy dzialności urzędniczej, wtedy moglibyśmy nawet tego typu praktyki, tego typu ludzi finansowali z bu- rozmawiać o podwyżkach wynagrodzeń. W tym przy- dżetu państwa? (Oklaski) Likwidację funduszu obie- padku kolejny rok zamrożenia tych wydatków jest cał Donald Tusk. Myślę, że to słowo jest jeszcze waż- taką lekką hipokryzją. ne. Będziemy składać sensowną poprawkę w trakcie Poważne zmiany mają dotyczyć zasad odliczania dalszych prac nad tym projektem w komisji, ponie- podatku VAT od zakupu samochodów osobowych waż ten fundusz jest hańbą dla nas wszystkich i daw- i innych pojazdów o masie całkowitej do 3,5 t. Również no już powinien zostać zlikwidowany. to rozwiązanie jest pozytywne i zasługuje na poparcie. Brakuje tu oczywiście, w moim przekonaniu, ja- W połączeniu z tą ulgą, nazwijmy ją rodzinną, te zmia- kiegoś czytelnego mechanizmu, który będzie napę- ny będą oczywiście pozytywne. Były, jeśli o to chodzi, problemy – ze względu na brak dochodu w żaden spo- dzał tę polską gospodarkę. Mam nadzieję, że jakieś sób nie można było odliczyć ulgi na dzieci. Dobrze, że nowe rozwiązania legislacyjne pojawią się jeszcze to się zmienia. To jest po prostu uczciwe. w tym roku, przynajmniej jeśli chodzi o tę część, o któ- Wpływy z tytułu podatku VAT mają wzrosnąć do rej mówiła pani premier. 134 mld zł, z tytułu podatku dochodowego – do 1,4 Reasumując, chcę powiedzieć, że nie jest to oczywi- mld zł. To ostrożna perspektywa i myślę, że jest to ście budżet marzeń, ale jest to budżet, który rodzi pew- jak najbardziej do zrealizowania. Czas ucieka, muszę ne nadzieje. Nie chcemy dziś deklarować, że będziemy więc skracać wypowiedź. głosowali za jego odrzuceniem bądź przyjęciem. Uwa- (Poseł Konstanty Oświęcimski: To może skończy- żamy, że należy sobie dać szansę, dlatego jesteśmy za my?) tym, aby ten projekt został skierowany do dalszych prac Nie tylko same pozytywy znajduję w tym budże- w komisjach sejmowych, a tam będziemy składać swo- cie. Jeśli chodzi o Zakład Ubezpieczeń Społecznych, je poprawki, od tego nieszczęsnego Funduszu Kościel- to oczywiście nikt nie kwestionuje potrzeby zwięk- nego zaczynając. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 35

Wicemarszałek I to jest fakt, który każdy z państwa rozumie, ale Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: nikt nie chce o tym dyskutować. Szczególnie interesującą tabelą, o czym już wielo- Dziękuję panu posłowi. krotnie w tej kadencji, w innej rzeczywistości politycz- Głos zabierze pan poseł Artur Dębski, Koło Po- nej, mówiłem, jest ta dotycząca Kasy Rolniczego Ubez- selskie Bezpieczeństwo i Gospodarka. pieczenia Społecznego. To 17,5 mld zł z budżetu pań- Przypominam, panie pośle, że czas w debacie śred- stwa. Należy tak zreformować system emerytalny, niej został wyznaczony na 9 minut, proszę o nieprze- żeby rolnik otrzymywał godne świadczenie, powta- kraczanie go. rzam: godne świadczenie, a nie te śmieszne grosze z KRUS, a jednocześnie żeby system w jakiś sposób kompensował się. To wszystko jest zawarte w projek- Poseł Artur Dębski: cie emerytury obywatelskiej, która jest jedyną szansą na ratunek finansów publicznych. To jest 50,5 mld zł Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! do samego ZUS-u, panie ministrze, i myślę, że te kwo- Rząd pani Ewy Kopacz przejął państwo z dobrodziej- ty dają panu ministrowi do myślenia. Jest pan przecież stwem inwentarza. Jestem nieco zawiedziony. Wraz człowiekiem, który na finansach się zna, i wie pan, że z kolegami i koleżankami przeczytałem praktycznie gdyby w ten sposób funkcjonował prywatny bank czy całą ustawę budżetową, nie licząc tych tabelek, które prywatna instytucja, już dawno by zbankrutowały, nie mają znaczenia. Chciałbym zacząć, proszę pań- więc musimy zacząć o tym dyskutować. stwa, od tabeli ogólnej. Przychody państwa polskiego Kolejna rzecz to wpływy z VAT-u, zawarte też mamy zaplanowane na kwotę 297 mld zł, a wydatki w tabeli ogólnej. Proszę państwa, zaplanowano je na na poziomie 343 mld zł. Chciałbym zapytać, panie 134 mld zł, więc można powiedzieć, że budżet stoi ministrze, gdzie jest koniec, albo czy w ogóle myślicie VAT-em. To jest potężna kwota, jeżeli chodzi o pla- o tym, żeby zaplanować koniec zadłużania państwa nowane wpływy budżetowe. Czy pan minister wraz polskiego. W sytuacji, kiedy przedstawiacie tego ro- z kolegami i koleżankami z rządu analizował tego dzaju projekt budżetu, należy go tylko uważnie prze- rodzaju sytuację, że obniżając VAT do 18%, miałby czytać, by zobaczyć, że w tym budżecie są oszczędno- pan znacznie większą kwotę po stronie wpływów? Spis treści ści. Naprawdę są tu olbrzymie oszczędności. Zgodnie Polacy, polscy przedsiębiorcy, polskie firmy uciekają z zasadą zrównoważonego rozwoju, który oznacza tak z zatrudnieniem, jak i z różnymi operacjami w sza- przede wszystkim pamięć o przyszłych pokoleniach, rą strefę. Trzeba zdawać sobie z tego sprawę, że ob- nie musimy zostawiać im tego rodzaju spadku. Mówi niżenie kwoty podatku, zmniejszenie tej magicznej się tu o bilionie złotych, a ten ukryty dług jest znacz- kwoty 23%, co obiecaliście już dawno, do 18% spowo- nie większy. Gdzieś musi być tego granica, bo przez dowałoby większe wpływy do budżetu. Przecież to niektóre instytucje państwowe system finansowy jest oczywiste. Każde podniesienie akcyzy na papie- państwa zbankrutuje. rosy, alkohol, wszystkie tego typu produkty powodo- Dla przykładu – kolejna tabela dotycząca obowiąz- wało spadek wpływów do budżetu, a to nie znaczy, że kowych ubezpieczeń społecznych. Z budżetu pań- spadała konsumpcja. To jest też bardzo ważna kwe- stwa, z tych pieniędzy, które w formie różnych podat- stia: obniżenie VAT-u spowodowałoby większe wpły- ków płacą wszyscy Polacy, państwo polskie dopłaci wy tego podatku do budżetu. do ubezpieczeń społecznych 82 mld zł. Zdajecie sobie Kolejna rzecz – kwota wolna od podatku. Proszę państwo sprawę, że to rozwiązanie jest chwilowe. państwa, 3106 zł to jest kwota, od której nie trzeba Możemy tak robić jeszcze jeden rok, dwa lata, ale jest odprowadzać podatku, rocznie. Przecież to jest granica wypłacania tak wielkich kwot jako emerytur śmieszne. Wielokrotnie wnioskowaliśmy o to, żeby i rent. W tej chwili, natychmiast należy rozpocząć kwotą wolną od podatku była 12-krotność najniższe- debatę o reformie systemu emerytalnego, bo inaczej go wynagrodzenia. Porównując się z krajami wyso- będzie on po prostu przyczyną klęski finansów pub- ko rozwiniętymi, do których państwo często się po- licznych. równujecie, mamy do czynienia z przepaścią. Przy- (Poseł Elżbieta Rafalska: To co? Nie wypłacać?) kład Wielkiej Brytanii, gdzie w przyszłym roku kwo- Nie należy, pani poseł, nie wypłacać emerytur, bo ta wolna od podatku to będzie 10,5 tys. funtów. oczywiście to są świadczenia nabyte, należy je wy- A w Polsce ok. 3100 zł. Jeżeli spowoduje pan – wraz płacać, bo państwo polskie zawarło kiedyś taką umo- z rządem oczywiście – to, żeby Polacy mieli podnie- wę ze swoimi obywatelami. Należy im się to. Nato- sioną kwotę wolną od podatku, te pieniądze trafią na miast jeżeli w najbliższym czasie, jeszcze w tej ka- rynek. To nie są pieniądze, które powędrują gdzieś dencji, nie rozpocznie się dyskusja na temat finansów na konta oszczędnościowe czy do skarpety, bo to do- publicznych i na temat wpływu na nie wypłacanych tyczy najbiedniejszych. Ci najbiedniejsi skonsumują kwot świadczeń emerytalnych dla osób uzyskujących te środki, a co się z tym wiąże, środki trafią na rynek. prawa emerytalne, to po prostu będziemy mieli do Różnego rodzaju dobra, usługi i towary będą przez czynienia z bankructwem państwa polskiego. nich kupione i gospodarka w ten sposób ma szansę (Poseł Elżbieta Rafalska: I bankructwem emerytów.) ruszyć, nabrać rozpędu. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 36 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Artur Dębski: Poseł Paweł Arndt:

Przewidziano również rezerwę. Natomiast czy Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Posłan- państwo zastanawialiście się przy projekcie ustawy ki i Panowie Posłowie! Debata nad budżetem pań- nad zagrożeniem energetycznym państwa polskiego? stwa ma niewątpliwie charakter polityczny. To jest Co może wydarzyć się zimą? Czy zdajecie sobie spra- jak gdyby oczywiste, jak gdyby normalne. Ale nie wę z tego, że różne wydarzenia mogą mieć miejsce wiem, czy już do końca normalne jest używanie róż- i rezerwa budżetowa między innymi na zapewnienie nych argumentów, argumentów również demago- bezpieczeństwa energetycznego kraju powinna być gicznych. Takich argumentów w czasie dzisiejszej zaplanowana w znacznie większej kwocie? dyskusji nie brakowało. Jeśli przedstawiciel opozycji No i chciałbym poruszyć jedną rzecz, której pew- stwierdza, że nasza dyskusja, przynajmniej w niektó- nie nikt nie poruszyłby tutaj, bo to nie jest modne. rych momentach, jest mało merytoryczna, to coś Chodzi mi o budżet Centralnego Biura Antykorup- w tym jest. Porównanie sytuacji Polski do filmu kacyjnego. Centralne Biuro Antykorupcyjne powstało tastroficznego jest według mnie dość osobliwym kiedyś w trochę innych celach niż zadania, które stwierdzeniem. w tej chwili realizuje. Jeżeli chcecie doprowadzić do (Poseł Beata Szydło: Ale malowniczym.) bankructwa i zamknięcia CBA, to po prostu to zrób- Malowniczym, może i malowniczym, ale dość cie. To są ludzie, którzy mają ścigać nieuczciwych osobliwym. Jeśli potem, za chwileczkę, słyszymy rów- urzędników, których państwo reprezentujecie, w mi- nież ze strony opozycji, może nie z tej samej strony nisterstwach. To są ludzie, którzy mają zapewnić to, sali, propozycje, które należałoby w budżecie że statystyczny Polak będzie pewny, że państwo pol- uwzględnić: wzrost płacy minimalnej, wzrost emery- skie walczy z korupcją. Przy takim samym budżecie tury, obniżenie wieku emerytalnego, obniżenie po- od wielu lat – praktycznie różni się naprawdę, kolo- datku – to są piękne postulaty, tyle tylko że rzeczy- kwialnie można powiedzieć, groszami – będziemy wiście wprowadzenie tych postulatów w życie spowo- mieli do czynienia z tym, że w Polsce korupcja będzie dowałoby, że sytuację Polski można byłoby porównać zupełnie bezkarna. Jeżeli Centralne Biuro Antyko- do filmu katastroficznego. Zresztą jeśli chodzi o wzrost rupcyjne ma istnieć, ja oczekuję… Pewnie ta ustawa płacy minimalnej, o wzrost emerytury, myślę, że tu- trafi do komisji, bo większość sejmowa zapewne ją Spis treści taj sporo informacji przedstawi nam pan przewodni- poprze, mówię o koalicji. Natomiast w komisji powin- niście państwo przeanalizować, czy Centralne Biuro czący Sławomir Piechota, i myślę, że warto o tych Antykorupcyjne nie jest na tyle potrzebne, żeby właś- elementach pamiętać i informacji o tych elementach nie powodować ograniczanie strat pieniędzy publicz- wysłuchać. nych. Według raportu NIK marnotrawstwo na pozio- Budżet wyborczy – też takie określenie padło i to mie kilkunastu, prawie 20 mld zł miało miejsce. I od niejednokrotnie. Zastanawiam się, czy to jest zarzut, tego jest CBA. Nie od tego, żeby przychodzić o godz. czy to jest komplement wobec tego budżetu. Jeśli to 6 rano do domu do lekarzy (Dzwonek), tylko właśnie jest budżet wyborczy, to jest budżet dla wyborców, od tego, żeby łapać nieuczciwych urzędników. czyli budżet dla naszego społeczeństwa… Na koniec jeszcze jedno zdanie. (Poseł Elżbieta Rafalska: Dla Platformy.) …czyli jeżeli to jest budżet dla społeczeństwa, to jest to budżet dobry. Wicemarszałek Tu nie padły właściwie takie słowa, ja przynaj- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: mniej nie słyszałem, żeby budżet był nie do zrealizowania, przynajmniej jeśli chodzi o dochody. Dochody Ale jedno zdanie, panie pośle. planowane w 2015 r. rosną o 3,9% w stosunku do tych planowanych w roku 2014 r. Jest to zupełnie realistyczne podejście do tych dochodów. Gdybyśmy spoj- Poseł Artur Dębski: rzeli na poszczególne grupy dochodów, to tutaj rów- nież trudno znaleźć takie elementy, które byłyby nie Chciałbym zapytać, jak spożytkowaliście lub zamie- do wykonania. Dochody podatkowe rosną o 4,6%, rzacie spożytkować 153 mld zł podprowadzone Polakom podatek od towarów i usług – o 6,8% To jest może z otwartych funduszy emerytalnych. Tutaj, w tej ksią- żeczce, tego nie widzę. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dość optymistyczne założenie, ale to nie jest założe- nie, które jest nie do zrealizowania. Wiemy, że to zależy od poziomu i struktury popytu krajowego, Wicemarszałek głównie od spożycia prywatnego. To spożycie prywat- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: ne nominalnie ma wzrosnąć o 4,2%, w związku z tym i dochody w tej mierze są do zrealizowania. Jeśli cho- Tym pytaniem zakończył pan swoje wystąpienie. dzi o podatek akcyzowy, tutaj za wiele nie zmieniamy. Dziękuję, panie pośle. W latach poprzednich zmienialiśmy akcyzę na tytoń Głos zabierze pan poseł Paweł Arndt, Platforma dość często. W tym roku, jak pan minister powie- Obywatelska. dział, jeśli chodzi o tytoń, zmieniamy jedynie sposób Proszę bardzo. podejścia do cygar. Nie będziemy liczyli akcyzy od 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 37

Poseł Paweł Arndt ła program wieloletni o dość skomplikowanej nazwie „Priorytetowe zadania modernizacji technicznej Sił sztuk, tylko od wagi. Myślę, że to jest bardzo racjo- Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w ramach pro- nalne podejście. Generalnie dochody z podatku akcy- gramów operacyjnych na lata 2014–2022”. Nie chodzi zowego w tym roku specjalnie nie wzrosną. 0,9% to tu o nic innego, jak tylko o unowocześnienie armii. jest bardzo racjonalne zaplanowanie tego podatku, Na mocy tego programu w latach 2014–2022 na obro- podobnie zresztą jak w podatku dochodowym od osób nę narodową, na unowocześnienie armii wydamy prawnych i od osób fizycznych. Myślę, że to specjalnie 91,5 mld zł. Na jeden rok wypada więc statystycznie nie budzi emocji i nie potrzeba tego nadzwyczajnie ponad 10 mld zł. Chcę tylko przypomnieć, że ta de- uzasadniać i tych punktów bronić. cyzja została podjęta jeszcze przed tym, zanim roz- Jeśli chodzi o wydatki, chciałbym powiedzieć pętał się konflikt na wschodzie Europy. Świadczy to o kilku sprawach. Pierwsza sprawa to obrona naro- jednak o dalekowzroczności naszego rządu. dowa. Wydatki w tym zakresie są niezwykle istotne, (Głos z sali: Jak w to wierzyć?) zresztą dla tego rządu wydatki na obronność są jed- Pani poseł może w niewiele rzeczy uwierzy, ale nym z priorytetów i świadczą o tym również zapisy myślę, że tutaj akurat dane są dość jednoznaczne. w budżecie. Na obronę narodową w 2015 r. planujemy Zacząłem mówić o programach wieloletnich, bo wydać ponad 38 mld zł. To jest 2,27% przewidywa- ten program unowocześniania armii będzie realizo- nego wykonania produktu krajowego brutto w 2014 r. wany w ramach programów wieloletnich. Na ten te- Takich wydatków na obronność jeszcze w Polsce nie mat chciałbym powiedzieć też kilka zdań więcej, było. Oczywiście w tej kwocie są również wydatki także o tych programach wieloletnich dotyczących przeznaczone na sfinansowanie wykupu odroczonych innych części budżetowych. Zresztą wydatki mająt- płatności za zakup samolotów wielozadaniowych, to kowe, wydatki na inwestycje w roku 2015 są wyjąt- jest kwota ponad 5 mld zł, ale ta kwota bezpośrednio kowo wysokie. Stosunek wydatków na inwestycje do wpisana na obronę narodową, ponad 33 mld zł, sta- PKB jest najwyższy od wielu, wielu lat. Z pewnością nowi rzeczywiście 1,95% PKB z roku 2014. Jest to są to wydatki prorozwojowe i co do tego nie ma żad- zgodne z ustawą o przebudowie i modernizacji Sił nych wątpliwości. Tych inwestycji realizowanych Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. w ramach programów jest bardzo wiele, nie mam

Jeśli porównamy wydatki Polski na obronność czasu, żeby oczywiście wszystkie omówić, do wszyst- Spis treści z wydatkami w innych krajach, to okaże się, że są one kich się odnieść, ale o kilku chciałbym powiedzieć. bardzo wysokie. Jakiś czas temu słyszeliśmy z ust Pierwsza sprawa to wydatki na programy wielo- opozycji, że już w 2015 r. wydatki na obronność po- letnie w ramach szkolnictwa wyższego. W ogóle na winny wynieść co najmniej 2% PKB. Spójrzmy, jak szkolnictwo wyższe i na naukę wydajemy dużo, dużo jest w innych krajach. Swego czasu poprosiłem Biuro więcej pieniędzy, ok. 7% więcej niż w roku bieżącym, Analiz Sejmowych o przygotowanie takiej opinii na i to jest dość istotne. Jeśli chodzi o te wydatki na temat wydatków na obronność w poszczególnych kra- programy wieloletnie w ramach szkolnictwa wyż- jach NATO. Mam dane z 2012 r., bo ta ekspertyza szego, są realizowane dwa zadania. Pierwsze zada- była przygotowywana już jakiś czas temu. Jak wynie to budowa Kampusu 600-lecia Odnowienia Uni- glądają wydatki na obronność w innych krajach? wersytetu Jagiellońskiego. Na ten cel przeznaczone W krajach z naszej części Europy: Bułgaria – 1,31% w budżecie jest 120 mld zł. To jest olbrzymia kwota, PKB, Czechy – 1,12% PKB, Węgry – 0,8% PKB, Ru- która jak gdyby zamyka całe to przedsięwzięcie. munia – 1,27% PKB, Słowacja – 1,11% PKB. Można Mam nadzieję, że uda się to wydać w roku 2015. by tak przytaczać dalej. Są to kraje ze wschodniej Trudno o jakiś taki bardziej ciekawy, korzystny Europy, ale możemy też spojrzeć, jak kraje z zachod- przykład, jeśli chodzi o wydatki prorozwojowe. Wy- niej Europy, kraje bogatsze, wydają swoje pieniądze datki na szkolnictwo wyższe pociągają za sobą inne, na obronność. We Francji jest to 1,86% PKB i to sto- wydatki na przemysł, innowacje, co jest nam nie- sunkowo dużo. Kiedy spojrzymy na naszych sąsiadów zwykle potrzebne. zza zachodniej granicy, to Niemcy w roku 2012 na Drugą inwestycją w ramach szkolnictwa wyższe- obronność wydały tylko 1,2% PKB, czyli dużo mniej go jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Po- niż Polska, a np. Włochy – 1,19% PKB. Najbogatsze znaniu, chodzi o lata 2004–2017. Tu kwota jest już kraje europejskie: Luksemburg – 0,47% PKB, Holan- mniejsza. Również to zadanie się kończy. W roku dia – 1,36% PKB, Norwegia – 1,37% PKB. Oczywiście 2015 mamy 6,5 mln zł do wydania. Na rok 2016 zo- są kraje, które wydają więcej niż Polska: Wielka Bry- stało niewiele ponad 1 mln zł. Państwo z pewnością tania – 2,63% PKB, USA – 4,12% PKB. Porównując sobie przypominają, że w tym roku przyjęliśmy usta- wydatki naszego kraju na obronność z innymi kraja- wę przedłużającą czas realizacji tego zadania do roku mi NATO, musimy powiedzieć, że jesteśmy zdecydo- 2017, ale nie zwiększyliśmy udziału budżetu państwa wanie w czołówce. w finansowaniu tego zadania. W roku 2017 zadanie To, co chciałbym podkreślić, jeśli chodzi o wydat- to będzie realizowane jedynie ze środków własnych ki na obronność, to nie tylko fakt, iż planujemy, że uniwersytetu. od roku 2016 będziemy wydawali 2% PKB na obron- Zresztą jeśli chodzi o szkolnictwo wyższe i wydat- ność, ale też to, że rok temu Rada Ministrów przyję- ki majątkowe, to pewnie w każdym mieście można 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 38 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Paweł Arndt Wicemarszałek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: zobaczyć, jak pieniądze są wydawane, jak rozwijają się nasze szkoły wyższe. Na przykładzie Poznania Dziękuję panu posłowi. mogę powiedzieć, że właściwie nie ma uczelni wyż- Zanim udzielę głosu panu posłowi Henrykowi Ko- szej, która by się nie rozwijała. Nie tylko Uniwersytet walczykowi z Prawa i Sprawiedliwości, informuję im. Adama Mickiewicza, ale też Politechnika Po- państwa, że ta debata oprócz tego, że pozwala na spór znańska ma wspaniałe nowe obiekty, podobnie uni- merytoryczny, ma również walor edukacyjny, bo wersytet medyczny i uniwersytet ekonomiczny. przysłuchuje się jej młodzież ze szkoły z Łodzi, mło- Uczelnie rozwijają się wszędzie, w całym kraju. Są dzież, którą zaprosił pan poseł Łuczak. Pozdrawiamy. więc to wydatki niezwykle potrzebne. (Oklaski) Myślę, że również istotne są inwestycje realizo- Panie pośle, bardzo proszę, wane w części: Zdrowie. Mamy tu również budowy szpitali. Takich, które realizujemy w ramach progra- mów wieloletnich, jest pięć. Są to dwa szpitale w Kra- Poseł Henryk Kowalczyk: kowie, szpital w Warszawie, szpitale w Białymstoku i w Bydgoszczy. Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, Dziękuję bardzo. że jest to niezwykle ważne, że inwestycje, które Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Mini- oprócz tego, że służą przede wszystkim zdrowiu, są strowie! Pan minister prezentował swój budżet i zwró- również elementem prorozwojowym. Dwa szpitale cił uwagę na to, że może będzie szansa, żeby deficyt powinniśmy zakończyć w tym roku, tj. szpital pedia- zszedł poniżej 3% PKB. Wspomniał przy tym, że były tryczny w Warszawie, na który to cel wydamy ponad dwa takie lata w ciągu ostatnich 20 lat. Zapytałem, 76 mln zł, i szpital, którego budowa jest realizowana które to były lata. Panu ministrowi jakoś nie przeszło przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, to przez gardło, ale przypomnę, że 2007 r., kiedy rzą- ale mieszczący się w Bydgoszczy, czyli szpital uniwer- dziło Prawo i Sprawiedliwość, był takim rokiem, kie- sytecki, na który wydamy ponad 32 mln zł. Obydwa dy deficyt był znacznie poniżej 3% PKB. To tak dla te szpitale powinny zostać zakończone w roku 2015. przypomnienia. Mało tego, deficyt wynosił wówczas Spis treści Jeśli chodzi o pozostałe szpitale, szpital w Białymsto- tylko 16 mld zł, co w stosunku do ostatnich lat jest ku i dwa szpitale w Krakowie, to są już bardziej od- rzeczywiście ewenementem. A jeszcze biorąc pod ległe daty. Na każdy z tych szpitali przeznaczona jest uwagę ówczesny wzrost gospodarczy, czyli ok. 7%, to kwota kilkudziesięciu milionów złotych. Szpital kli- tak naprawdę przyrost długu się zmniejszył w sto- niczny w Białymstoku, szpital w Krakowie-Prokoci- sunku do PKB, czyli zadłużenie spadło procentowo miu i szpital dziecięcy w Krakowie to są niezwykle w stosunku do PKB, co było ostatnim takim akor- potrzebne i ważne inwestycje. dem. Od tamtej pory rzeczywiście zadłużenie już Inwestujemy nie tylko w szkolnictwo wyższe, nie tylko wzrastało. Nie liczę oczywiście tego roku, kiedy tylko w zdrowie, ale też w kulturę. Zresztą w ogóle to z powodu zapisu księgowego, a więc przeniesienia wydatki na kulturę w 2015 r. wzrosną o około 10%, z OFE 130 mld zł, formalnie zadłużenie, czyli poziom i bardzo dobrze. Myślę, że cenne jest to, że inwestuje- zadłużenia, poziom długu publicznego spadł, bo to my także w kulturę. W zakresie kultury są również nie jest rzeczywisty przyrost środków finansowych, wydatki majątkowe, które rosną. Budujemy muzea, tylko zapis księgowy i przeniesienie tych kwot z OFE. m.in. Piłsudskiego w Sulejówku, Muzeum II Wojny Zresztą, tak jak się obawialiśmy, to jest jak gdyby Światowej w Gdańsku, to również są niezwykle po- kupowanie czasu, dwóch lat, jeśli chodzi o dług pub- trzebne inwestycje. Jeśli chodzi o kulturę, to mam liczny. Niewiele się mylimy, biorąc pod uwagę poziom pewien niedosyt, bo jako gnieźnianin, mieszkaniec długu publicznego: rok 2013 – 882 mld, rok 2014 – Gniezna, pierwszej stolicy Polski, zawsze staram się przewidywane 807, spowodowane jest to oczywiście o to, żeby było jak najwięcej pieniędzy na zabytki. Od- przejęciem środków z OFE, ale rok 2015 – już 850, czuwam pewien niedosyt, jeśli chodzi o wydatki ma- a więc z powrotem zbliżymy się do poziomu kwoto- jątkowe w obszarze kultury. Niestety więcej pieniędzy wego sprzed wzięcia środków z OFE. A więc tak na- na zabytki nie ma. Zdaję sobie sprawę, że pieniądze prawdę rząd przejęciem środków z OFE kupił sobie mogą pochodzić również z zewnątrz, nie tylko z bu- czas, dwa i pół roku, tak to mniej więcej wygląda. dżetu. Z pewnością one będą, ale gdyby tych pieniędzy Niestety, wracamy na stare tory, to znaczy deficyt na zabytki było więcej w całej Polsce, oczywiście było- budżetu państwa na rok 2015 jest w tej ustawie za- by dobrze. Chodzi również o inwestycje w zabytki, planowany na poziomie 46 mld. Spodziewaliśmy się, które mają być realizowane w Krakowie, a tam jest że będzie to dużo mniej, bo przecież mamy zmniej- zapisana trochę mniejsza kwota niż do tej pory. szoną o 6 mld składkę do OFE, mamy spadek kosz- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na zakończenie tów obsługi długu o prawie 4 mld, a więc jak gdyby chciałbym powiedzieć, że zgadzam się z tymi wszyst- są mniejsze wydatki z tytułu przejęcia tych środków kimi, którzy uważają, że projekt budżetu na 2015 r. finansowych. Dlaczego zatem znowu wracamy do jest projektem budżetu stabilnego, bezpiecznego i ra- bardzo wysokiego poziomu deficytu – 46 mld zł? To cjonalnego. Dziękuję. (Oklaski) jest zupełnie niezrozumiałe. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 39

Poseł Henryk Kowalczyk kiedy ta pożyczka będzie zwrócona, bo na tym właś- ciwie polega istota pożyczki. Oczywiście są pewne przyczyny, które to powodu- Bardzo ciekawe jest uzasadnienie, jeśli chodzi ją, ale jednak są to przyczyny nie o takiej skali. Moż- o subwencję oświatową, czyli o część oświatową sub- na zrozumieć, że akurat w roku 2015 będzie rata za wencji ogólnej, dla jednostek samorządu terytorial- F-16, będzie waloryzacja emerytur i będzie ta nego. Ona oczywiście wzrasta o 2,5%, ale pamiętaj- zwiększona ulga na dzieci, ale to w żaden sposób nie my, że ten wzrost jest spowodowany wprowadzeniem tłumaczy tego, że wydanie 10 mld zł mniej w budże- obowiązkowego nauczania sześciolatków, a więc cały cie ze względu na składkę do OFE i spadek kosztów jeden rocznik wchodzi do szkół, czyli tak naprawdę obsługi długu nie powoduje zmniejszenia tego defi- wzrost powinien być nie o 2,5%, tylko gdzieś o 6–7%, cytu, tylko on utrzymuje się na bardzo wysokim po- to zależy od tego, ile tych dzieci weszło do szkół ziomie. Jak tu wierzyć w zapowiedzi Ministerstwa w tym roku, więc tak naprawdę samorządy na tym Finansów czy tego rządu o tym, że wszystko będzie tak zwanym wzroście subwencji zdecydowanie stra- dobrze, jeśli do tej pory wszystkie zapowiedzi nigdy cą. Mało tego, mówi się jeszcze o utracie dochodów się nie sprawdzały? A najbardziej widoczne jest to jednostek samorządu terytorialnego z tytułu plano- wtedy, kiedy w tych zapowiedziach prognozuje się coś wanej obniżki podatku PIT, co będzie przeznaczone na 2–3 lata do przodu, przyjmuje się taką perspekty- na zwrot, słuszny zresztą, na dzieci, chodzi o 20-pro- wę. I tak bezrobocie już dawno powinno być poniżej centowe zwiększenie kwot ulgi na trzecie i kolejne 9%, bo takie były projekty, a jakoś nie możemy przejść dziecko. To jest słuszne, ale nie można wpisywać tego tego poziomu ponad 13%, cały czas oscylujemy na i obciążać samorządów, bo przecież znaczna część poziomie bezrobocia, bardzo wysokim zresztą, ponad podatku PIT jest częścią dochodów jednostek samo- 13%. rządu terytorialnego. A więc nie dość, że tej utraty Przypomnę, że przez dwa lata rządów Prawa i Spra- dochodów jednostkom samorządu terytorialnego się wiedliwości bezrobocie spadło o prawie 7%, i to były nie rekompensuje, to jeszcze subwencja absolutnie te efekty rzeczowe. Tutaj oczywiście bezrobocie wzro- nie pokrywa kolejnych wydatków związanych z de- sło i nadal utrzymuje się na bardzo wysokim pozio- cyzją rządu, nie samorządu, o wprowadzeniu obo- mie, chociaż trzeba przyznać, że akurat na rok 2015 wiązku nauczania sześciolatków. A zatem z tego ty- nie ma już tak drastycznego blokowania środków tułu rząd proponuje tak naprawdę pokrycie tylko 1/3 Spis treści Funduszu Pracy, jak to było w latach poprzednich. zwiększenia wydatków, więc myślę, że samorządy, Jest zaplanowany lekki wzrost wydatków na aktyw- jak przyjrzą się tej subwencji, dopiero zobaczą, w co ne formy walki z bezrobociem, i dobrze, bo absolutnie rząd je pakuje. Jest to więc ten zupełnie niezrozu- to oszczędzanie w roku 2011 czy 2012 było całkowicie miały i absolutnie niedopuszczalny system, żeby ko- bezsensowne, ponieważ właśnie wtedy bezrobocie lejny raz przenosić obciążenia na samorządy. rosło najbardziej. Jest też parę różnych ciekawych programów wie- To tyle tak ogólnie o tym budżecie, natomiast te- loletnich. Dla mnie niektóre zapisy są zupełnie nieraz kilka uwag szczegółowych dotyczących tego, co zrozumiałe. „Program oczyszczania kraju z azbestu należy w nim zauważyć. Dla mnie zupełnie niezro- na lata 2009–2032”. Na całość programu przeznacza zumiała jest polityka finansowa, jeśli chodzi o Fun- się 40 mld zł. Jakie wydatki są planowane na 2015 dusz Ubezpieczeń Społecznych. Dlaczego nie przy- r.? 4 mln zł. Gdyby tak to przeliczyć, to okazałoby się, znać się wprost, że rzeczywiście do ZUS-u trzeba że te 4 mln zł rocznie wystarczyłoby na realizację dokładać? Każdy o tym wie i nikt tego nie neguje, programu przez 10 tys. lat. A on miał być realizowa- tylko że akurat jeśli chodzi o Fundusz Ubezpieczeń ny przez 23 lata. Albo więc ten program realizujemy Społecznych, to mówimy tak: dotacja to 42 mld, i coś robimy w tym kierunku, albo nie udawajmy, że a 5,5 mld to pożyczka. Co to za pożyczka? Dla mnie program istnieje, i zupełnie tego nie finansujmy. to jest bezsensowne. Kiedy ZUS tę pożyczkę odda Inny ciekawy program to „Program polskiej ener- budżetowi państwa? Już będzie 45 mld pożyczone, getyki jądrowej”. O, to jest niezwykle ciekawe. Nie przecież to jest w ogóle fikcja. Czy nie prościej byłoby chodzi o pieniądze, bo są rzeczywiście niewielkie, napisać uczciwie, że dotacja wynosi 47 czy 48 mld zł? tylko o to, jakie założenie jest przedstawione w bu- Oczywiście będzie to widoczne w deficycie budżetu dżecie zadaniowym w tym zakresie. Nie, że cośkol- państwa, powiększy się on, ale czy chodzi o to, żeby wiek powstanie, że będą jakieś analizy itd. Osiągnię- wykrzywiać rzeczywisty obraz sytuacji, bo jest to ciem celu będzie spowodowanie, że będzie 52-procen- wykrzywianie rzeczywistego obrazu, ponieważ tylko towe poparcie społeczne dla energetyki jądrowej wtedy możemy się pochwalić, że mamy deficyt wyno- w Polsce. To jest osiągnięcie za 5 mln zł, zresztą szący 46 mld, a tak mógłby on wynieść 52 mld, ale wątpliwe, czy ono będzie, bo jak na razie ten „Pro- przynajmniej nie budowalibyśmy fikcji. Tę fikcję bu- gram polskiej energetyki jądrowej” polega na tym, że duje się corocznie, bo nie wyobrażam sobie, chyba że swoi ludzie biorą stosowne pieniądze i udają, że coś minister finansów mnie o tym zapewni, że ZUS odda robią, bo dla mnie zastanawianie się nad tym, czy budżetowi państwa tę pożyczkę. To już będzie 45 mld energetyka jądrowa w Polsce będzie, czy nie będzie, zł. Ja sobie nie bardzo to wyobrażam, ale jeśli mini- jest, powiem szczerze, nicnierobieniem. To jest aka- ster finansów to przewiduje, to proszę powiedzieć, demicka dyskusja i rzeczywiście można ją skierować 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 40 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Henryk Kowalczyk wiem, czy oszczędności rzędu 100–150 mln zł są wy- starczające w momencie, kiedy Agencja Rezerw Ma- na uczelnie akademickie, a nie płacić grube pieniądze teriałowych mogłaby rozwiązywać wiele istotnych swoim ludziom za to, żeby się nad tym zastanawiali. problemów, czasami problemów na rynku, takich Tak to wygląda. newralgicznych, ale też przede wszystkim zapewnić Natomiast co do istotnych rzeczy, czyli „Progra- poczucie bezpieczeństwa czy żywnościowego, czy pa- mu budowy dróg krajowych” – to niezwykle istotna liwowego, bo to nie tylko żywność, lecz także środki rzecz – po różnych korektach on został pozostawiony medyczne. Tak więc tutaj będziemy na pewno ape- w takim kształcie, że na lata 2011–2017 będzie kwo- lować o zwiększenie wydatków i korekty w zapi- ta 132 mld zł, tylko że w roku 2015 planujemy nieca- sach w budżecie zadaniowym, aby te szkodliwe stam- łe 3 mld zł, a więc jest to ledwo 2,2% tego planu, a jest tąd zostały zmienione. Właściwie jeśli chodzi o spra- to program na 7 lat, czyli tak naprawdę, żeby propor- wy budżetowe, o to, co chciałem powiedzieć, toby na cjonalnie te środki wydawać, trzeba by zaplanować tym się mogło skończyć, natomiast chciałbym zwró- około 14% tej kwoty, planujemy 7 razy za mało. To cić uwagę na jedną rzecz, dopytać o to ministra fi- jest niezwykle istotne, bo ten „Program budowy dróg nansów czy kogokolwiek. Pan premier Donald Tusk krajowych” jest rzeczywiście ważny dla naszego roz- jeszcze zapowiedział zwiększenie ulgi podatkowej, woju, podobnie „Wieloletni program inwestycji kole- takie realne jej wykorzystanie, dla tych osób, które jowych”, który jest w tej chwili rozpisany na lata mają więcej dzieci, a nie płacą tyle podatku, żeby mo- 2013–2023. To zresztą specyfika tego rządu i pani gły wykorzystać ulgę podatkową. W zapisie, który się premier Kopacz. W ostatnim exposé też było tak, że pojawił w tym zakresie, jest niezwykle niebezpieczna zdecydowana większość planów była taka, że od roku rzecz i tak naprawdę znowu nie będzie można wyko- 2016 zrobimy to, w 2016 r. tamto itd., itd. Natomiast rzystać tej ulgi, bo będzie zwrot ulgi podatkowej bez ja chciałbym wiedzieć, co konkretnie zrobimy w roku względu na wielkość podatku, ale nie większy niż 2015. I znowu, jeśli chodzi o „Wieloletni program in- łączna kwota podlegających odliczeniu składek na westycji kolejowych”, na rok 2015 przeznacza się ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Tak więc oka- 1864 mln zł, a więc niespełna 4% zaplanowanego zuje się, że znowu stawiamy barierę. Jeśli ktoś np. wydatku na kolejne lata, a powinno być przynajmniej pracował krótko, był przez jakiś czas bezrobotny, to

Spis treści 10%, jeśli mamy proporcjonalnie wydatkować pienią- mu zabraknie pieniędzy, czyli dla tych najbiedniej- dze i proporcjonalnie te pieniądze inwestować. To są szych, którzy mają, nie wiem, czworo, pięcioro dzieci, te programy, w przypadku których rzeczywiście znowu stawiamy barierę. Akurat im nie zwrócimy, istotny będzie widoczny rozwój Polski. bo ten zapis jak gdyby powoduje, że od góry to ogra- Dla mnie jeszcze dość istotne i zaskakujące, jeśli niczamy. Proszę się nad tym zastanowić. Jeśli tego chodzi o ten rok, jest bardzo mocne ograniczenie wy- zapisu rząd nie zmieni, to znów będzie to pusta obiet- datków Agencji Rezerw Materiałowych. Tylko przy- nica, że pomożemy najbiedniejszym rodzinom, rodzi- pomnę, że w tym roku mogliśmy dwa razy, do dwóch nom wielodzietnym, bo to ograniczenie w tym nie- działań znakomicie wykorzystać Agencję Rezerw Ma- zwykle przeszkadza. Jeszcze na jedną rzecz chciał- teriałowych. Pierwszy przypadek był na początku, bym zwrócić uwagę, że m.in. podatek VAT rośnie kiedy był afrykański pomór świń. Agencja Rezerw z powodu, to jest jeden z tytułów, likwidacji jego Materiałowych miała zdjąć z rynku zdrową trzodę, zwrotu z tytułu budownictwa mieszkaniowego. tylko oczywiście były sztucznie obniżone ceny z powo- Oczywiste jest to, że ten rząd utrącił program „Ro- du tego, że była psychoza choroby z terenów wschod- dzina na swoim”, bardzo dobrze funkcjonujący. Nie nich. Agencja oczywiście bardzo długo zwlekała, ale wiem dlaczego utrącił. Dlatego że to był program to już jest inna sprawa. Wewnętrzne walki w PSL Prawa i Sprawiedliwości, trzeba było go zlikwidować, spowodowały, że trzeba było ugotować ministra Ka- faktycznie. lembę i trzy tygodnie nie pozwolić mu przeprowadzić (Poseł Magdalena Gąsior-Marek: „Mieszkanie dla tego skupu, ale jak już się to dokonało, to zrobiono to. młodych”.) Tylko że teraz planuje się na przyszły rok, po pierwsze, Proszę? odstąpienie od dokonywania zakupów rezerw strate- (Poseł Magdalena Gąsior-Marek: „Mieszkanie dla gicznych w ramach ich tworzenia, czyli w zasadzie młodych”.) całkowicie pozbywamy się tego instrumentu, po dru- Zaraz do tego dojdę. gie, sprzedaż rezerw w ramach likwidacji. Zlikwidował rząd program „Rodzina na swoim”, A więc, mając to narzędzie, które jest niezwykle bardzo dobrze funkcjonujący, chwalony, przynoszący wygodne, bo ono jest poza jurysdykcją Komisji Euro- dochody, aktywny. Wprowadzony został program pejskiej, całkowicie pozbywamy się możliwości sko- „Mieszkanie dla młodych”. I okazuje się, że ten pro- rzystania z niego. Bo tak: nie będziemy już niczego gram jest całkowitym gniotem, nic z niego nie wyni- kupować na zapas w ramach tworzenia tych rezerw, ka. W tej chwili nawet te bardzo małe kwoty nie są będziemy sprzedawać to, co będziemy likwidować, wykorzystywane, bo ten program jest z natury zły. i agencja będzie wygasać. Myśmy mówili o tym. To jest program dla dewelope- Nie wiem, czy w sytuacji, kiedy mówi się o bezpie- rów, obejmujący nowe mieszkania, nie pomaga tak czeństwie, akurat to jest dobrym pociągnięciem, i nie naprawdę rodzinom, szczególnie młodym, tym mniej 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 41

Poseł Henryk Kowalczyk Nie mniej ważnym zagadnieniem jest przewidziana i znajdująca zabezpieczenie w środkach w ustawie zamożnym. Tak więc z jednej strony skasowano budżetowej modyfikacja obecnie funkcjonujących zwrot podatku VAT, z drugiej strony zlikwidowano zasad waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych dobry program „Rodzina na swoim”, wprowadzając przy świadczeniach do 3300 zł miesięcznie. Świad- bardzo wątpliwy, źle funkcjonujący program „Miesz- czenia z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zostaną kanie dla młodych”. Mam pytanie: Czy rząd chce podwyższone o 1,08%, jednak nie mniej niż o 36 zł. zmodyfikować program „Mieszkanie dla młodych”, I tu chcę zwrócić uwagę, że nie jest to średnia pod- czy wycofać się z niego i wrócić może do tego spraw- wyżka, jak mówili przedstawiciele PiS, ale właściwie dzonego, tego, który rzeczywiście pomagał, stymulo- najniższa, jaka ma być dokonana. Przygotowany przez wał budownictwo – chodzi o wsparcie budownictwa ministra pracy i polityki społecznej projekt ustawy mieszkaniowego – bo bez tego to po prostu pomoc podniesie najniższe świadczenia do poziomu zbliżone- w ramach programu „Mieszkanie dla młodych” jest go do minimum socjalnego na jedną osobę w 2-oso- totalną fikcją w tej chwili? On nie funkcjonuje i nie bowych gospodarstwach emeryckich. Te nowe uregu- może funkcjonować przy takich zapisach. Dziękuję lowania, mające zabezpieczenie w ustawie budżetowej, bardzo. (Oklaski) obejmują wiele emerytur i rent, nie będę ich wymie- niała ze względu na brak czasu. Ustawa budżetowa nie zamraża, jak było to prak- Wicemarszałek tykowane w poprzednich latach kryzysu gospodar- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: czego, środków Funduszu Pracy. Przychody tego funduszu będą wyższe w porównaniu z poprzednim Dziękuję panu posłowi. rokiem o 875 mln zł – nie z poprzednim rokiem, w sto- Głos zabierze pani poseł Genowefa Tokarska, Pol- sunku do przychodów tego funduszu, a więc nie ma skie Stronnictwo Ludowe. tu mowy o zamrożeniu, a nawet korzystamy z pew- 4 minuty i 16 sekund to czas do wykorzystania na nych oszczędności. Obniżający się wskaźnik bezro- mównicy dla Polskiego Stronnictwa Ludowego. bocia świadczy o efektywności tego funduszu, a stopa Proszę bardzo, pani poseł. bezrobocia, przypomnę panu posłowi z PiS, wyniesie

11,8% na koniec roku. Spis treści Znaczną pozycję w projekcie budżetu państwa na Poseł Genowefa Tokarska: 2015 r. zajmują programy wieloletnie. Jest ich w sumie 34 łącznie na 11 839 624 tys. zł. Jest wiele pro- Dziękuję. gramów o charakterze społecznym, wspomagającym Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka rodzinę, bezpieczeństwo i ochronę zdrowia. Ze wzglę- Izbo! Moje wystąpienie jest uzupełnieniem stanowi- du na brak czasu nie mogę o nich mówić, skupię się ska klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Skupię tylko na niektórych. swoją uwagę głównie na pozycjach prospołecznych Otóż w infrastrukturze komunikacyjnej większej i programach wieloletnich. uwagi wymaga wciąż stan dróg lokalnych. Pomimo W swoim wystąpieniu pragnę podkreślić, że usta- kontynuowania programu przebudowy przez sześć wa budżetowa na 2015 r. jest ustawą prospołeczną. kolejnych lat, potrzeby są jeszcze bardzo duże. Tylko Uwzględnia w znacznej mierze wsparcie dla rodzin, w moim województwie samorządy gminne i powiato- w tym ulgi podatkowe, urlopy rodzicielskie, żłobki, we złożyły (Dzwonek) teraz... przedszkola, opiekę nad dzieckiem, wsparcie dla eme- Jeszcze dwa słowa, panie marszałku. rytów i rencistów, a także realizację wielu zadań finansowanych z Funduszu Pracy. Ustawa realizuje w dużej mierze politykę prospołeczną inspirowaną Wicemarszałek i prowadzoną przez Polskie Stronnictwo Ludowe. Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Polityka prorodzinna wypracowana w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej ma swoje odniesienie fi- Nawet dwa zdania, ale nie więcej. nansowe w projekcie budżetu państwa. Przypomnę, Bardzo proszę, pani poseł. że zapowiadane przez premierów zmiany w ustawie o PIT przewidują rzeczywistą i wymierną pomoc państwa dla rodzin wychowujących dzieci, ze szcze- Poseł Genowefa Tokarska: gólnym uwzględnieniem rodzin wielodzietnych. Ro- dzina wychowująca dzieci będzie mogła odliczyć ...132 wnioski na kwotę 148 mln zł. Wygląda na to, w zeznaniu podatkowym – podaję przykładowo – na że wojewoda ma do dyspozycji tylko 70% mln, a więc troje dzieci kwotę 4224, 12 zł, na pięcioro dzieci – co drugi wniosek otrzyma dofinansowanie. To jest 9624, 12 zł. Dla osób wychowujących dwoje i więcej naprawdę za mało. Choć kwota jest duża, 1 mld zł, dzieci skorzystanie z ulgi nie jest ograniczone uzy- uważamy, że należałoby wzmocnić jeszcze tę pozycję, skanym dochodem. Projekt budżetu przewiduje roz- tym bardziej że dyskutując o opłacie leśnej, mówili- liczenie tych środków. śmy, że środki te będą znaczone i tam kierowane. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 42 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Genowefa Tokarska wyraźnie większy, a to przecież eksport w ostatnich latach był podstawowym czynnikiem, którego wzrost Podnoszę w imieniu mojego klubu potrzebę kon- wpływał na wzrost polskiego PKB. tynuowania tego programu przez następne lata, a wiel- Gdy odpowiedzialne państwa w Europie zrówno- kość środków na 2015 r. należy zwiększyć do kwoty ważają budżety, starają się doprowadzić do tego, żeby 1,5 mld zł. nie wydawać więcej pieniędzy, niż pobierają od swo- Podsumowując... ich podatników, państwo prowadzicie eskalację wy- datków i eskalację długu publicznego. Budżet, w któ- rym planujecie 46 mld zł deficytu, to budżet, w któ- Wicemarszałek rym chcecie mieć dług publiczny większy o ponad Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: 12 mld zł niż faktyczny dług publiczny, te 34 mld zł, które mają mieć miejsce w tym roku. I to przy I tym postulatem zakończyła pani poseł wystą- uwzględnieniu tych wszystkich rzeczy, o których mó- pienie, czas minął. wili moi poprzednicy, przy uwzględnieniu tego, że (Poseł Genowefa Tokarska: Dziękuję bardzo.) mniejsza część składek polskich e-ubezpieczonych (Oklaski) będzie trafiała do otwartych funduszy emerytalnych, Dziękujemy bardzo. bo trafią tam składki tylko około 2 mln osób, które Kolejny mówcą będzie pan poseł Przemysław Wi- wybrały tę drogę, to sprawia, że więcej pieniędzy tra- pler, niezrzeszony. fi do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Będą niż- Proszę bardzo, panie pośle. sze koszty obsługi długu publicznego z tego powodu, że przejęliście 153 mld zł obligacji, które były dotychczas w otwartych funduszach emerytalnych. Poseł Przemysław Wipler: W czasie, w którym jesteśmy, państwa, które za- chowują się odpowiedzialnie, państwa, które dbają Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten budżet to o swoją podmiotowość i suwerenność, państwa, które polityczny i ekonomiczny testament Donalda Tuska. wiedzą, że w czasie kryzysu jest trudno i drogo po- Ta wielka cegła papieru to budżet, który gwarantuje życzać pieniądze, to są państwa, które powinniśmy

Spis treści utrzymanie tego, co się działo w ostatnich siedmiu naśladować, to są państwa, od których jesteśmy bar- latach. Wyższe wydatki publiczne, ponieważ dochody dzo daleko. Szwecja to kraj, który wprowadził poli- budżetu państwa rosną o 3,7%, a PKB, zgodnie z pro- tykę poważnej oszczędności, pomimo że wielu Pola- gnozami, które państwo prezentujecie, ma wzrosnąć kom, wielu przedstawicielom polskiej opinii publicz- tylko o 3,4% PKB. To budżet, w ramach którego nej Szwecja kojarzy się z rozbuchanym socjalizmem, utrzymywany jest fiskalizm, ponieważ rozdając z jed- z państwem socjalnym. To jest państwo, które ma nej strony pieniądze, których nie macie, proponujecie zrównoważone wydatki, to jest państwo, które ma polskim przedsiębiorcom, wszystkim prowadzącym kotwicę wydatkową, kotwicę, która uniemożliwia działalność gospodarczą, o ponad 100 zł więcej skład- szwedzkim politykom wydawanie pieniędzy, których ki od 1 stycznia. To wreszcie budżet, którego najwięk- nie pobrali w podatkach w danym roku, na poziomie szą wadą jest to, co było wadą wszystkich poprzednich konstytucji. uchwalanych przez was budżetów – to budżet z gigan- W Niemczech oprócz działań prowadzących do tycznym deficytem, budżet niezrównoważony. -Bu zrównoważenia budżetu państwa niemieckiego rów- dżet, w którym proponujecie ponad 46 mld zł deficytu, nież trwa bardzo poważna debata na temat tego, żeby to budżet z prawie trzy razy większym deficytem niż do budżetu państwa wprowadzić zakaz uchwalenia budżet ostatniego roku rządów Prawa i Sprawiedli- budżetu z deficytem. Postulat, by Polacy sami wyda- wości. Deficyt, który wzrósł z 16 mld zł do 46 mld zł wali swoje własne pieniądze, i postulat, by polscy w tym roku, to jest budżet bardzo źle skonstruowany, przedsiębiorcy tworzyli miejsca pracy w swoich fir- budżet, za który zapłacimy my – nasze rodziny, nasze mach, a nie w urzędach, za pieniądze, które wypra- dzieci. Budżet, w którym wydatki publiczne rosną, cowują, zyskują od swoich konsumentów, to są postu- budżet, w którym rosną wpływy podatkowe, to bu- laty fundamentalne dla programu Kongresu Nowej dżet, który powoduje, że mniej pieniędzy jest w port- Prawicy. felach Polaków. Ten budżet to budżet roku wyborczego, to budżet Ten budżet to budżet absolutnie nie na obecne wyborów, to budżet emigracji, to budżet dalszego czasy. Żyjemy w czasach poważnego zagrożenia, ży- wypychania dziesiątek, setek tysięcy Polaków do pra- jemy w czasach, w których wydarzenia na Ukrainie, cy za granicą. Bo kraj, w którym jest śladowy wzrost wydarzenia na wschód od nas, w bardzo poważny gospodarczy, kraj, w którym jest śladowy wzrost wy- sposób będą oddziaływać na naszą gospodarkę. Nie nagrodzeń, to kraj, który będzie tracił obywateli, tylko dlatego, że zmniejszy się polski eksport na pracowników na rzecz tych gospodarek europejskich, Wschód, na Białoruś, Ukrainę, do Rosji, ale dlatego, które dają dużo lepsze warunki do zarobkowania że z uwagi na tę niepewność będzie wolniej się roz- swoim obywatelom i tym, którzy tam przyjadą pra- wijała gospodarka w Niemczech, w innych krajach cować, prowadzić działalność gospodarczą. Polacy Europy, w tych krajach, do których ten eksport jest z Wielkiej Brytanii, Polacy z Irlandii przy takim bu- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 43

Poseł Przemysław Wipler w wysokości 78 mld zł, z czego blisko 1/3 będzie przeznaczona na wspólną politykę rolną. Z tych środków, dżecie, przy takiej strukturze wydatków publicznych, jeśli chodzi o wspólną politykę rolną, 44 mld zł to są przy kontynuacji polityki głębokiego sięgania do na- jeszcze środki z wieloletnich ram finansowych, czyli szych kieszeni nie mają powodów, by tutaj wracać. z budżetu Unii Europejskiej z poprzedniej siedmio- Dlatego będę głosował przeciw temu budżetowi latki. Będziemy jeszcze z poślizgiem wykorzystywać i podchodzę do tego budżetu z nadzieją tylko w jed- te środki w roku 2015, a końcówkę jeszcze w roku nym punkcie. Mam nadzieję, że to ostatni budżet, 2016. Natomiast w przyszłym roku przewiduje się, że który państwo przygotowujecie, że w przyszłym roku z nowej perspektywy finansowej nasz budżet środ- budżet będzie przygotowywała ekipa, ci politycy, ci ków europejskich zasili kwota 6,7 mld zł. ludzie, od których Polacy będą oczekiwać, że zosta- Jeśli chodzi o wydatki, to powiem najpierw o pew- wią pieniądze w ich kieszeniach, w ich portfelach. nej technicznej rzeczy, a mianowicie że 38 mld zł na Dziękuję bardzo. wydatki przewiduje się utrzymać w rezerwie celowej z przeznaczeniem na finansowanie programów z bu- dżetu środków europejskich, dlatego że w ten spo- Wicemarszałek sób możemy lepiej nadążać za faktycznym zaawan- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: sowaniem rozmaitych programów, gdyż wiele umów nie jest jeszcze zawartych. Tak że nie wiadomo do- Dziękuję panu posłowi. kładnie, gdzie będzie najszybszy postęp w realizacji Głos zabierze pan poseł Marcin Święcicki z Plat- różnych programów. Taki instrument budżetowy jak formy Obywatelskiej. rezerwa celowa pozwala nam lepiej dopasować te środ- Widzę, że galerię wypełniła liczna grupa seniorów ki, lepiej wykorzystać je w przyszłym roku. z gminy Stara Biała, powiat płocki, zaproszona przez Najważniejsze kierunki tych wydatków są pań- posła Piotra Zgorzelskiego. Pozdrawiamy. (Oklaski) stwu znane. To są regionalne programy operacyjne Panie pośle, bardzo proszę. obejmujące 16 województw, krajowe programy, z któ- rych największy to program „Infrastruktura i środo- wisko”, na który przeznaczymy w przyszłym roku Poseł Marcin Święcicki: 12 mld zł. Dotyczy to rozwoju infrastruktury tech- Spis treści nicznej, wodno-kanalizacyjnej, ekologicznej, w tym Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mój przedmówca dróg i autostrad. Może warto powiedzieć, że jeśli cho- chyba nie doczytał dokumentu, który referował i w spra- dzi o sieć autostrad i dróg szybkiego ruchu, to zrobio- wie którego zabiera głos, dlatego że porównywał rze- no olbrzymi postęp w ostatnich latach. W roku 2016 czy nieporównywalne. Nie można porównywać wzro- osiągniemy, jeśli chodzi o długość autostrad, poziom stu wydatków nominalnych do wzrostu PKB realne- Wielkiej Brytanii i znajdziemy się na piątym miejscu go. Również po uwzględnieniu wzrostu cen wydatki pod względem długości autostrad w całej Unii Euro- rosną wolniej niż PKB nominalne w przyszłym roku. pejskiej. Jest to niezwykły postęp. Wiem, jakie wiel- Co więcej, trzeba to porównywać z tym, co się dzieje kie znaczenie dla mieszkańców i dla funkcjonującego w innych krajach. W procedurze nadmiernego defi- w Warszawie biznesu miało to, że Warszawa została cytu znalazło się ponad 20 krajów Unii Europejskiej. podłączona do europejskiej sieci autostrad. Ale ma to Polska w tym roku ma już tę procedurę zawieszoną. znaczenie również dla całej Polski, bo będziemy w tej Nasze zadłużenie rośnie wolniej niż w większości europejskiej sieci dróg szybkiego ruchu i autostrad, krajów Unii Europejskiej, bo prawie we wszystkich co naprawdę bardzo ułatwia rozwój kraju pod każ- krajach zadłużenie rosło bardzo poważnie w czasie dym względem. kryzysu. Deficyt budżetowy spada nam poniżej Będą kontrolowane inne krajowe programy ope- 3% PKB. To duże osiągnięcie w skali innych krajów racyjne, np. program „Kapitał ludzki”, którego głów- europejskich, gdzie ten deficyt ciągle jeszcze jest czy nym celem jest zwiększenie aktywności zawodowej. często przekracza 3% PKB. To również nasze osiąg- Osobny program, oprócz wojewódzkich progra- nięcie. Jak było mówione, jest to dopiero trzeci raz. mów operacyjnych, to program „Rozwój Polski Wschod- To trzeci taki rok, kiedy ten deficyt jest niższy od 3%. niej”, który obejmuje cztery województwa Polski A więc, panie pośle, nie kreślmy jakiegoś czarnego wschodniej i województwo świętokrzyskie, nastawio- obrazu naszej gospodarki wtedy, kiedy i zadłużenie, ny m.in. na wspieranie małych i średnich przedsię- i deficyt znajdują się pod kontrolą. Pod względem biorstw, które jednak tworzą miejsca pracy. Ktoś tych wszystkich makroekonomicznych wskaźników tutaj mówił, że niewiele tych miejsc pracy powstaje. znajdujemy się w lepszej sytuacji niż olbrzymia więk- Otóż w ostatnich latach powstało ponad 300 tys. szość krajów Unii Europejskiej. miejsc pracy dzięki właśnie środkom europejskim. Chciałbym powiedzieć, Wysoka Izbo, parę słów na Dalej, program „Innowacyjna gospodarka” – 4,5 mld zł temat środków europejskich, które są ujmowane w bu- i program „Zrównoważony rozwój sektora rybołów- dżecie odrębnie od roku 2010, zgodnie z ustawą o fi- stwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich”, aczkol- nansach publicznych. Otóż w przyszłym roku prze- wiek znaczna część tego programu jest przeznaczona widuje się wpływy na budżet środków europejskich na pomoc publiczną z tytułu zamykania działalności 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 44 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Marcin Święcicki Może sięgnę więc do historii wcześniejszych przejawów tej państwa nadzwyczajnej wrażliwości społecznej. połowowej. Będą też w przyszłym roku kontynuowa- Zacznę od tego, co chyba najbardziej uderzyło ne inne programy z udziałem środków europejskich, w Polaków, a więc wydłużenia wieku emerytalnego mianowicie Norweski Mechanizm Finansowy, z któ- do 67. roku życia. Dalej, zamrożenie progów docho- rego pozyskamy 530 mln zł, Szwajcarsko-Polski dowych, świadczeń rodzinnych, świadczeń z pomocy Program Współpracy – 460 mln zł, Mechanizm Fi- społecznej, a więc ograniczenie wydatków na te nansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego świadczenia – zamrożenie na poziomie minimum eg- – 366 mln zł. zystencji. Zamrożenie środków – systematyczne, nie Jeśli chodzi o polskie środki, które muszą towa- jednorazowe, ale przez te wszystkie lata – Funduszu rzyszyć tym środkom europejskim, to w pewnej czę- Pracy, Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pra- ści one są pokrywane przez budżet państwa, ale cowniczych. Te wielomiliardowe nadwyżki były wy- w większości pokrywane są przez budżety samorzą- korzystywane w celu zmniejszenia deficytu, a nie dowe. Tutaj wyrażono pewną wątpliwość – co będzie rozwiązywania problemów społecznych. Ciągle bar- ze środkami samorządowymi w sytuacji, kiedy dzo trudna jest sytuacja Funduszu Ubezpieczeń Spo- zwiększamy ulgi w podatku od dochodów osobistych, łecznych, który posiłkowany był nie dotacjami, a po- ulgi rodzinne, czy to nie odbije się również na fundu- życzkami czy wsparciem z Funduszu Rezerwy De- szach samorządowych. Otóż w założeniach tego bu- mograficznej. Mówił o tym pan poseł Kowalczyk, dżetu jest takie rozwiązanie, że wprawdzie podatek więc już to pominę. Chodzi też o to wszystko, co się może się zmniejszyć z tytułu tych ulg, ale jednocześ- działo wokół PFRON-u i było związane ze zmianą nie zwiększamy odpowiednie stawki subwencji oświa- zasad dofinansowania zatrudnienia osób niepełno- towej i te środki pójdą właśnie do tych samorządów, sprawnych, i wreszcie o tę „wrażliwość” wydartą gdzie jest większa liczba dzieci. A więc w jakiś sposób z gardła rządowi –mam tu na myśli chociażby protest kompensujemy to samorządom, tak żeby one na rodziców dzieci niepełnosprawnych i determinację, wprowadzeniu większych ulg rodzinnych nie straciły. jaką musieli wykazać, żeby otrzymać to, co otrzyma- W sumie przyszły rok będzie kolejnym rokiem, li, jeżeli chodzi o wsparcie rodzin, które opiekują się w którym będziemy korzystali z tych środków, naj- osobami niepełnosprawnymi. Myślę, że Trybunał Spis treści większych środków europejskich, jakie jakikolwiek Konstytucyjny lepiej reagował na te problemy spo- kraj kiedykolwiek otrzymał w ramach takiej pomocy. łeczne niż rząd. Mam tu na myśli dwa wyroki Try- Jednocześnie będziemy płynnie przechodzić na wy- bunału Konstytucyjnego – w sprawie opiekunów osób korzystywanie w coraz większym stopniu środków niepełnosprawnych, mówię o dorosłych opiekunach z tej nowej perspektywy finansowej. Dobre wykorzy- osób niepełnosprawnych, osobach, które najpierw się stanie tych środków będzie służyło podtrzymywaniu zwalniały z pracy, skorzystały z tej formy pomocy, wzrostu gospodarczego, zmniejszaniu bezrobocia, a potem zostało wprowadzone kryterium dochodowe, utrzymaniu w ryzach wskaźników makroekonomicznych kraju. Dziękuję bardzo. (Oklaski) które postawiło ich w bardzo dramatycznej, trudnej sytuacji życiowej, i w sprawie zawieszonych emerytur – też wyrok Trybunału Konstytucyjnego zmusił rząd Wicemarszałek do zmian ustawowych. Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: I trochę danych GUS-owskich, żeby pokazać, jaka jest rzeczywista sytuacja społeczna w Polsce. 2,8 mln Dziękuję panu posłowi. osób żyje w skrajnej nędzy. Ubóstwem, panie mini- Głos zabierze pani poseł Elżbieta Rafalska, Prawo strze, zagrożone są najczęściej gospodarstwa domo- i Sprawiedliwość. we, w których żyją osoby bezrobotne, to jest oczywi- Proszę bardzo. ste, ale okazuje się, że nie tylko osoby bezrobotne, bo mamy też biedę osób pracujących. Ponadprzeciętnie narażeni są na ubóstwo członkowie gospodarstw Poseł Elżbieta Rafalska: utrzymujących się głównie z rent oraz gospodarstw domowych rolników, dotyczy to ok. 13%. Biedzie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! sprzyja także wykonywanie niskopłatnej pracy. Gru- Pan minister określił budżet jako racjonalny, oszczęd- pą, która być może otrzyma wsparcie, na tej sali bar- ny, ale też powiedział pan minister, że jest to budżet dzo często o tym mówimy, są rodziny wielodzietne. wrażliwy społecznie. A więc odniosę się do tej kwe- Tu mamy reakcję w postaci ulgi podatkowej – to zna- stii, tej tzw. wrażliwości społecznej, jaką państwo czące, ale też mocno spóźnione. W 2013 r. poniżej wykazywaliście czy też nie wykazujecie w budżecie minimum egzystencji żyła co dziesiąta osoba w ro- na 2015 r., ale też wcześniej. Mówił pan też o tym dzinach z trójką dzieci, w sytuacji tej było też około imponującym wzroście PKB, że stanowi on 71% unij- 23% osób w gospodarstwach małżeństw z czwórką nej średniej. Panie ministrze, chciałabym, żeby to i z większą liczbą dzieci. Wskaźnik zagrożenia ubó- równie proporcjonalnie przenosiło się jednak na ja- stwem dla rodzin niepełnych wyniósł 8%. Przecież kość życia Polaków, ale z tym nie jest aż tak dobrze. państwo musieliście widzieć ten problem przez te 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 45

Poseł Elżbieta Rafalska świadczenia, które przeznaczane są na pomoc – nawet na tę wędkę, o której tak często w polityce spo- 7 lat. Dobrze, że jest on dostrzeżony w pewnym wy- łecznej się mówi – osobom, które znajdują się, mamy miarze w tym budżecie, ale nie usprawiedliwia to nadzieję, że czasowo, w trudnej sytuacji materialnej. absolutnie dotychczasowych zaniechań. Z 1200 tys. gospodarstw domowych, które spełniają Ubóstwem ekonomicznym zagrożeni są też ludzie kryteria ubóstwa, jedynie 700 tys. otrzymuje pomoc młodzi. Wskaźnik zagrożenia ubóstwem skrajnym społeczną, co stanowi niewiele ponad 50% wszystkich wśród dzieci i młodzieży do 18. roku życia wyniósł gospodarstw, które byłyby uprawnione. 10%. W bardzo trudnej sytuacji znajdują się rów- Bieda dotyka 2 mln pracujących Polaków. Można nież rodziny z osobami niepełnosprawnymi. Ryzyko by mówić także o sytuacji gospodarstw emeryckich, ubóstwa rodzin z dziećmi jest w Polsce znacząco wyż- osób przewlekle chorych, rodzin z dziećmi niepełno- sze w porównaniu do innych grup społecznych, a po- sprawnymi, o sytuacji w dziedzinie ochrony zdrowia, ziom ubóstwa dzieci jest jednym z najwyższych o konieczności korzystania z własnych środków, gdy w Unii Europejskiej. Po 7 latach państwo dochodzicie chcemy skorzystać z pomocy specjalistów, z usług do tego, że tak dramatyczna jest ta diagnoza i dzisiaj medycznych, o kwestii komercjalizacji szpitali, o sy- przedstawiane są połowiczne propozycje. Jakie są tuacji osób bezrobotnych, które w zasadzie w bardzo koszty utrzymania dziecka od urodzenia do 20. roku życia? To jest 176 tys. zł w przypadku jednego dzie- ograniczonym zakresie korzystają z zasiłków, ponie- cka, ponad 300 tys. zł w przypadku dwójki dzieci, waż mamy układ odwrotny niż w Europie, comie- 422 tys. zł w przypadku trójki dzieci. To są naprawdę sięcznie wypłacamy – taka jest prognoza Funduszu bardzo duże obciążenia. Pracy – 277 tys. świadczeń, zasiłków dla osób bezro- Dużym obciążeniem, panie ministrze, jest poda- botnych, podczas gdy bezrobotnych mamy niemalże tek VAT, to jest oczywiste, ale pamiętamy, że wpro- 2 mln, więc ta struktura wygląda tak, że 15 osób wadzenie podwyższonego, 23-procentowego, VAT mia- otrzymuje pomoc materialną krótkotrwałą, a pozo- ło być rozwiązaniem jednorocznym. Pani minister stałe 85 osób jest pozbawionych tej pomocy. Majszczyk się uśmiecha, bo pamiętamy dyskusję i to, Ponieważ ulga prorodzinna była omawiana przez że była to decyzja na rok, a jest już decyzją wielolet- wielu moich przedmówców – to jest rozwiązanie, na nią. Mamy natomiast jeden z najwyższych podatków które czekają polskie rodziny, a Prawo i Sprawiedli- Spis treści w Europie. Węgry mają wyższy – 27%, Szwecja i Da- wość oczywiście je poprze – i o szczegółach będziemy nia również – 25%. Pamiętamy też o tym, że podatek rozmawiali, zatrzymam się na chwileczkę przy kwe- VAT w przypadku ubranek niemowlęcych i obuwia stii świadczeń rodzinnych, bo jest to system, który całkiem niedawno wzrósł z 8% do 23%. nam się sypie, a zapowiadane wprowadzenie zasady Jaki jest polski rynek pracy? Otóż jest on niezwy- złotówki za złotówkę jest chwytliwe, słuszne, ale też kle nieprzyjazny dla polskiego pracownika. Najdłużej go nie uratuje. Oczywiście w przypadkach, gdy prze- w Europie szukamy pracy. Badania wykazują, że co kraczany jest o złotówkę próg dochodowy, to świad- trzeci Polak, gdyby mógł, chętnie zmieniłby praco- czenie powinno być należne i powinno być wypłaca- dawcę, a zdeterminowani Polacy po prostu emigrują. ne, pod tym się podpisuję. Z danych Centrum Analiz Ponad 2 mln Polaków, a niektórzy mówią, że 2,6 mln Ekonomicznych wynika, że na tym rozwiązaniu zy- Polaków, jest na emigracji. ska około 260 tys. rodzin. Chciałabym zwrócić uwagę Jak płacimy pracownikom? Bardzo średnio, jest na to – i wielokrotnie o tym w tej Izbie mówiłam – że to średnio 10,4 euro ze składkami. W Niemczech to gdy wprowadzano świadczenia rodzinne w 2004 r., jest 42 euro, ale nie mierzmy się z najbogatszymi. Na uprawnionych było 5,5 mln polskich dzieci. Dzisiaj przykład znacznie biedniejsi, pogrążeni w kryzysie, tych dzieci jest ok. 2,5 mln, a więc 3 mln straciły to Grecy mają prawie dwukrotnie więcej niż Polacy. prawo. Podnoszenie kryteriów dochodowych, i tego, Realna wartość zarobków spadła, a rośnie nam wy- które ma być podniesione 1 listopada, nie zahamuje dajność. Ciągle słyszeliśmy o tym, że wydajność polskiego pracownika jest mniejsza, natomiast wydaj- tego, że z systemu wypadają kolejne rodziny i kolejne ność rośnie i wyprzedza płace o 4 punkty procentowe. dzieci, chyba że pan minister czy minister pracy wy- Mamy wyzysk, niewolnictwo pracy, jest oczywiste, że raźnie powie, iż w związku z wprowadzeniem ulgi dzisiaj Polacy są tanią siłą roboczą dla reszty Europy. prorodzinnej nastąpi wycofanie się ze świadczeń ro- W 2012 r. udział płac w produkcie krajowym brutto dzinnych. Bo system złotówka za złotówkę, przy za- stanowił 46% i w ciągu 10 lat zmniejszył się o 16 punk- chowaniu dotychczasowego albo nawet lekko podnie- tów procentowych. Mimo że minimalne wynagrodze- sionego kryterium dochodowego, nie zahamuje ten- nie, trzeba to powiedzieć, gdybyśmy analizowali wy- dencji, którą obserwujemy od 2004 r. sokość, rzeczywiście wzrasta, i przeciętne wynagro- Chcę powiedzieć, że Polska jest jednym z siedmiu dzenie również, ciągle jesteśmy w tyle, jeśli chodzi krajów wśród 28 państw Unii Europejskiej, w któ- o europejską listę płac. rych przy tego typu świadczeniach stosuje się próg Nie jest prawdą, że dużo wydajemy na świadcze- dochodowy. W pozostałych te zasiłki wypłaca się nia społeczne. Znajdujemy się w grupie krajów, które w sposób powszechny, a więc bez stosowania kryte- wydają najmniej pieniędzy na rodzinę i na rozmaite rium dochodowego. Nasz, polski, próg jest czterokrot- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 46 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Elżbieta Rafalska to promocja pewnych działań prorodzinnych, ale na- prawdę często są to działania bardziej medialne niż nie niższy od średniej wartości progów, jakie mają realne. kraje, o których mówiłam, czyli tych siedem państw. Chciałabym powiedzieć, że w części 44 mamy Pro- Zatrzymam się teraz przy drugim elemencie, któ- gram Operacyjny „Pomoc żywnościowa”. Ten pro- ry ma służyć określeniu państwa polityki społecznej gram jest wpisany na lata 2014–2020. On zostanie jako wrażliwej, a więc przy waloryzacji rent i emery- uruchomiony w 2015 r. W tym roku, 2014, ten pro- tur, waloryzacji, która wyniesie nie mniej niż 36 zł, gram kompletnie nie został uruchomiony, ma być netto – 28, którą już wcześniej zapowiadał premier uruchomiony w I kwartale 2015 r. Proszę powiedzieć, Tusk i która była kontynuowana, znalazła swoje od- w jaki sposób brak żywności – mam tu na myśli sy- zwierciedlenie w budżecie. Jak wyglądały wcześniej- tuację banków żywności – próbowaliście państwo sze waloryzacje, w ostatnich latach? Może ostatnie ograniczyć. trzy lata. Waloryzacja w 2014 r., a więc waloryzacja Na koniec chciałabym powiedzieć na temat Fun- za 2013 r. – zaoszczędziliście państwo na niej, wpro- duszu Pracy. Mamy tu taką sytuację, że minister fi- wadzając najniższą waloryzację. Rozumiem, że to nansów, ale nie ten pan minister finansów, chętnie wiąże się ze wskaźnikiem inflacji i 20-procentowym korzystał sobie z tych środków w tym sensie, że te udziałem we wzroście wynagrodzenia, ale ustawa środki nie były wykorzystywane na zadania, cele, dla mówi o tym, że jest to co najmniej 20-procentowy których fundusz został utworzony. W tym roku zo- udział we wzroście wynagrodzenia, i jak była niska staną zamrożone na koniec 2015 r. 4192 mln, zaś inflacja, po prostu udział we wzroście wynagrodzenia stan na początek roku 2015 to będzie 5 mld, więc mógł być znacząco wyższy. W ciągu ostatnich trzech trochę to się zmieni. Zwracam natomiast uwagę na to, lat zaoszczędziliście na waloryzacji prawie 2,5 mld zł. że jednak wypłata tych świadczeń, a każde wynagro- Zaoszczędziliście, to znaczy te środki były w budżecie dzenie jest oskładkowane składką 2,45 na Fundusz i one nie zostały wykorzystane, ponieważ wprowa- Pracy, dotyczy niewielkiej rzeszy osób bezrobotnych. dzono absolutnie minimalny ustawowy próg walory- Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowni- zacji. W ten sposób zaoszczędziliście państwo w 2013 r. czych. Mówię o tych funduszach społecznych, bo 640 mln. Kiedy wprowadzono tę waloryzację kwoto- w nich są zamrożone pieniądze na koniec roku, jest

Spis treści wą, która miała jakby podwyższyć najniższe świad- to ponad 5 mld zł. Państwowy Fundusz Rehabilitacji czenia, rząd zaoszczędził chyba ok. 900 mln zł. Lata, Osób Niepełnosprawnych otrzymał dotację w wyso- w których ta waloryzacja była minimalna, znajdują kości 745 mln zł – jest to dotacja na tym samym po- już odzwierciedlenie w rzeczywistej wysokości świad- ziomie co w zeszłym roku. Pamiętamy o tym, że zo- czeń emerytalnych. stały zmienione zasady dofinansowania zatrudnienia Jest też Fundusz Ubezpieczeń Społecznych. Mamy osób niepełnosprawnych, co od razu rzutuje na sytu- dosyć specyficzną sytuację, bo wyjątkowo w tym roku ację zatrudnienia osób niepełnosprawnych. fundusz nie otrzyma wsparcia z rezerwy demogra- Problemy społeczne można by było mnożyć i wy- ficznej, ale korzysta też z nieoprocentowanych poży- kazywać, ile jest takich obszarów, i nie jest to, proszę czek z budżetu państwa. Nie będę tu się rozwodzić państwa, kwestia tylko i wyłącznie nakładów finan- na temat sytuacji w Funduszu Ubezpieczeń Społecz- sowych, ale również tego, że nie ma tu działań, które nych, który zamknie rok deficytem, jakby brakiem zwiększałyby efektywność państwa dotychczasowych 55 mld zł, co oznacza niemalże 3,2% PKB. Ale trzeba starań – mam tu na myśli zadania związane z akty- przyznać, że dotacja dla FUS-u w tym roku jest więk- wizacją osób bezrobotnych – efektywność tych form. sza niż w poprzednich latach. To też są zaniechania, z których państwo na pewno Chciałabym w dwóch zdaniach powiedzieć jeszcze się nie wytłumaczycie, bo dotychczasowe działania o programach z zakresu pomocy społecznej. Mamy były typowo antyspołeczne. Dziękuję. (Oklaski) tu programy, które są corocznymi programami, a więc te wspierające powrót osób bezdomnych, oparcie spo- łeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi, aktyw- Wicemarszałek ne formy przeciwdziałania wykluczeniu społeczne- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: mu. To są te programy, które absolutnie od lat są finansowane na tym samym poziomie. W przypadku Dziękuję. niewielkiego programu „Świetlica – dzieci – praca” Głos zabierze pan poseł Ryszard Galla, poseł nie- – to jest kwota absolutnie symboliczna, 800 tys. zł zrzeszony. – też jest ten sam poziom finansowania. Rozumiem, Bardzo proszę. że można powiedzieć, iż te działania są wspierane środkami europejskimi, ale tu ta polityka zupełnie się nie zmienia, państwo nie proponujecie tu nic no- Poseł Ryszard Galla: wego. Jest realizacja karty dużej rodziny, która jest rozpisana w różnych częściach budżetowych i wokół Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pani Mini- której było też dużo dyskusji, charakteryzowała ją ster! Wysoka Izbo! Przygotowując się do dzisiejszej również duża medialna obecność. Rozumiem, że jest debaty nad budżetem na 2015 r., pozwoliłem sobie 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 47

Poseł Ryszard Galla ną od 18 lat. Zakładamy, że ta inwestycja ma się za- kończyć nie tak, jak określono w ostatnim dokumen- bardzo szczegółowo prześledzić cały ten dokument cie, który widziałem przy wygaszaniu „Programu dla i w dwóch zdaniach chciałbym się odnieść do całości. Odry – 2006”, w 2015 r., ale prawdopodobnie w 2017 r. Panie Ministrze! Uznaję, że jest to budżet realny, Obyśmy dotrzymali tego terminu. Muszę panu po- rzetelny, uszyty na miarę, dający gwarancję realiza- wiedzieć, że w dużym stopniu dotrzymanie tego ter- cji, ale w czasie analizy zauważyłem także pewne minu uzależnione jest od państwa, czyli od odpowied- kwestie, do których chciałbym się odnieść, ponieważ niego uruchamiania środków przeznaczonych na fi- dotyczą akurat obszarów, nad którymi, pracując nansowanie inwestycji. W tym roku pierwsze środki w Sejmie, często się pochylam. trafiły do inwestorów chyba w lipcu. Nie da się wy- Pierwszym z nich jest część budżetu 22: Gospo- korzystać środków z całego roku w przeciągu pół darka wodna. Kwota ogółem ponad 315 mln zł jest roku. Myślę, że warto, abyśmy się nad tym pochylili. przeznaczona na utrzymanie struktur, a także infra- Drugi obszar dotyczy części 85. Pani minister, struktury wodnej. Mogę powiedzieć, patrząc na tę chciałbym naprawdę serdecznie podziękować. Kilka- kwotę, że to duża kwota, niemniej jednak po szcze- krotnie interweniowałem w sprawie budżetów dla gółowej analizie okazuje się, że trochę pieniędzy rze- wojewodów i w trakcie analizy zauważyłem, że sytu- czywiście brakuje na bieżące utrzymanie. Zgadzam acja się poprawia, co prawda nie w całym obszarze, się z tym, że od kilku lat wiele robimy w obszarze ale w urzędach wojewódzkich już widać państwa in- inwestycji. Realizujemy naprawdę imponujące inwe- terwencję, działanie. Za to serdecznie dziękuję, ale stycje, które z jednej strony mają na celu poprawić w dalszym ciągu chciałbym prosić o jeszcze więcej. bezpieczeństwo powodziowe, z drugiej strony popra- Budżety wojewodów to administracja zespolona, w tym wiają infrastrukturę, żeglowność. To wszystko robi- Państwowa Straż Pożarna. Naprawdę są takie jed- my kosztem bieżącego utrzymania. Środków na nostki, które nie mają środków przeznaczonych na utrzymanie istniejących urządzeń, ale także tych, inwestycje. Nie da się tak żyć przez dłuższy czas. które budujemy i oddajemy, brakuje. Patrząc logicz- Nie byłbym sobą, gdybym nie powiedział, panie nie, powinniśmy co roku dołożyć jakiś grosz więcej, ministrze, także o konserwatorach zabytków. Cieszę żeby inwestycje w utrzymanie miały rzeczywistą się, że pan poseł Łopata podjął także ten temat, że jest nas już kilku. Zróbmy coś, żebyśmy wyrównali wartość. W ubiegłym budżecie, czyli w budżecie Spis treści na 2014 r., który realizujemy, był taki wniosek. Za w miarę możliwości poziomy dotacji dla konserwato- to serdecznie dziękuję, bo zwiększyliśmy tę kwotę rów zabytków, nie na administrację, ale na utrzyma- o 10 mln zł, ale popatrzmy na to rzetelnie. Mamy nie zabytków, bo nie ma lepszych i gorszych woje- wiele zadań, które po prostu co roku musimy wyko- wództw. Tak że o to bym prosił. nywać. Postaraliśmy się o podliczenie kosztu tych Kończąc, chciałbym także serdecznie podzięko- zadań. Jest to kwota ok. 80 mln zł, której brakuje, wać za część 43, nie w części dotyczącej wyznań re- aby urządzenia, które mamy, były utrzymane w na- ligijnych, ale mniejszości narodowych i etnicznych. leżytym stanie. Zgodzę się z tym, że jednorazowe Muszę to zrobić, ponieważ rzeczywiście (Dzwonek) wydanie 80 mln zł jednak jest problemem. Na pewno od kilku lat mamy tutaj poziom stały, bardzo dzięku- razem z posłami będziemy próbowali podjąć pewne ję. Dziękuję także za program romski, widzę, że kwo- działania, zaproponować pewne poprawki. Chciał- ta tam jest zabezpieczona. Panie ministrze, na pew- bym bardzo prosić – nie ma pani przewodniczącej no ja będę głosował za przyjęciem tego budżetu. Skowrońskiej, ale widzę, że jest pani wiceprzewodni- Dziękuję. (Oklaski) cząca – aby komisja finansów była przychylna tym poprawkom, a ze strony ministerstwa też oczekiwał- bym pewnej przychylności, żebyśmy mogli pomóc Wicemarszałek utrzymać te urządzenia. Wydaje mi się, że są takie Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: możliwości, bo w rezerwach celowych są środki przeznaczone na przeciwdziałanie klęskom żywiołowym. Dziękuję panu posłowi. Jeśli przeznaczymy trochę więcej pieniędzy na bieżą- Głos zabierze pani poseł Bożena Szydłowska, ce utrzymanie, to ręczę, że takich nagłych sytuacji Platforma Obywatelska. może być mniej, bo te urządzenia sprostają klęskom, Proszę bardzo, pani poseł. które, nie daj Boże, miałyby się pojawić. (Poseł Konstanty Oświęcimski: Takie mocne wspar- Jeśli chodzi o stan techniczny tych urządzeń, chciał- cie.) bym powiedzieć, że w ubiegłorocznym raporcie Naj- (Poseł Ryszard Galla: Jeden głos.) wyższej Izby Kontroli wyraźnie wskazano, że są w tej kwestii potężne zaniedbania i powinniśmy to nadrobić. Chodzi o to, żebyśmy nie zmarnowali tego, Poseł Bożena Szydłowska: co rzeczywiście z wielkim trudem budujemy. Panie Ministrze! Chciałbym skorzystać z okazji Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Mini- i poruszyć jeszcze jeden temat. Ja z grupą posłów też strowie! W swoim wystąpieniu chciałabym omówić mieliśmy okazje wizytować pewne inwestycje, np. kilka kwestii dotyczących gospodarki i otoczenia oko- potężną inwestycję stopień wodny Malczyce budowa- łogospodarczego. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 48 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Bożena Szydłowska Istotnym elementem, ważnym dla gospodarki, jest wspieranie przedsiębiorców i promocja gospodarki. Panie i Panowie Posłowie! Możemy być dumni, iż Funkcjonują w tych dziedzinach programy wieloletnie mimo kryzysu Polska była i jest liderem wzrostu go- wspierania finansowego inwestycji. W ramach tych spodarczego. Nasz skumulowany wzrost gospodar- programów udzielana jest z budżetu państwa pomoc czy, jak wspominali moi przedmówcy, za ostatnie publiczna przeznaczona na wsparcie finansowe przed- 5 lat, tzn. w latach 2008–2013, wyniósł ponad 20% sięwzięć inwestycyjnych o istotnym znaczeniu dla pol- produktu krajowego brutto. Ale sukces nie przycho- skiej gospodarki. Największym programem jest „Pro- dzi sam. Jak słusznie wskazał pan minister w swoim gram wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla wystąpieniu, na sukces gospodarki składa się polity- gospodarki polskiej na lata 2011–2020”, który jest ka prowadzona przez polski rząd, a ta jest prowadzo- ukierunkowany na zapewnienie wzrostu innowacyjna rozważnie, nakierowana na utrzymanie równo- ności i konkurencyjności polskiej gospodarki. wagi pomiędzy potrzebami popytowymi gospodarki, Kolejny program to program wieloletni „Udział należytą dbałością o jej konkurencyjność i potencjał Polski w Programie na rzecz konkurencyjności rozwojowy. Minister finansów szacuje, że w 2015 r. przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsię- realne tempo wzrostu PKB w Polsce wyniesie 3,4% biorstw (COSME) oraz w instrumentach finanso- – to cieszy – i, co ważne, potwierdzają ten wskaźnik wych programów UE na lata 2015–2021”. W ustawie opinie niezależnych analityków gospodarczych. Nie budżetowej na realizację tego programu zapisano muszę tu nikogo przekonywać, że energetyka, górni- środki w kwocie 10 035 tys. zł. Funkcjonowanie pro- ctwo oraz działania nakierowane na wspieranie gramu pozwoli zapewnić stabilność finansowania przedsiębiorców oraz promocja gospodarki mają oraz ciągłość funkcjonowania ośrodków oraz krajo- istotny wpływ na kondycję polskiej gospodarki. Po- wego punktu kontaktowego. Celem programu będzie krótce przedstawię kilka wybranych wydatków bu- zapewnienie szerokiego udziału polskich podmiotów, dżetu państwa dotyczących finansowania gospodar- głównie małych i średnich przedsiębiorstw, w progra- ki w 2015 r. w tych obszarach. mie COSME oraz wykorzystanie dla poprawy kon- Jeżeli chodzi o górnictwo, na zadania związane kurencyjności polskich przedsiębiorstw instrumen- z realizacją ustawy o funkcjonowaniu górnictwa wę- tów finansowych oferowanych w ramach programów

Spis treści gla kamiennego w latach 2007–2015 zaplanowano unijnych. w 2015 r. kwotę 443 244 tys., tj. o 36 047 tys. zł wyż- Wreszcie Centralna Ewidencja i Informacja o Dzia- szą niż w roku bieżącym. Z tych środków finansowa- łalności Gospodarczej oraz Elektroniczny Punkt ne będą działania związane z likwidacją kopalń oraz Kontaktowy – ich zadaniem jest umożliwienie mikro- działania polikwidacyjne, naprawianie szkód górni- przedsiębiorcom bezpłatnej rejestracji, dokonywania czych oraz wypłata ekwiwalentów pieniężnych i rent zmian oraz aktualizacji danych on-line. Są to ważne wyrównawczych dla emerytów i rencistów górni- programy dla polskich przedsiębiorców. czych z kopalń postawionych w stan likwidacji. Wreszcie jeszcze jedno, o czym chciałam powie- Troszczymy się również o górnictwo soli. Z budże- tu państwa finansowane są zadania związane z za- dzieć, promocja. Na udział Polski w światowej wysta- bezpieczeniem części zabytkowych i likwidacją nie- wie Expo 2015 w Mediolanie zapisano środki w wy- zabytkowych części kopalń soli Bochnia i Wieliczka. sokości 9800 tys. zł. Wydarzenia zostaną sfinanso- Energetyka. Rok 2015 jest pierwszym rokiem fi- wane w ramach Programu Operacyjnego „Innowa- nansowania programu wieloletniego „Program pol- cyjna gospodarka” oraz ze środków krajowych. Środ- skiej energetyki jądrowej” na lata 2014–2030, który ki te są zapisane w budżecie ministra gospodarki. ukierunkowany jest na wdrożenie w Polsce energe- Udział Polski w światowej wystawie Expo w 2015 r. tyki jądrowej, a przez to zapewnienie dostaw odpo- ma na celu promocję polskich przedsiębiorców oraz wiedniej ilości energii elektrycznej po akceptowal- polskiej gospodarki na rynkach światowych. nych dla gospodarki i społeczeństwa cenach, przy Wysoka Izbo! Przedstawiony przez ministra fi- równoczesnym zachowaniu wymagań ochrony środo- nansów projekt budżetu na 2015 r. wyraźnie popra- wiska. Całkowite koszty programu, chciałabym przy- wia stan finansów publicznych i mimo zagrożeń dla pomnieć, w latach 2014–2030 wynoszą 265 043 tys. zł, rozwoju wynikających z sytuacji poza granicami na- z tego wydatki budżetu państwa w 2015 r. wyniosą szego kraju utrzymuje dynamikę wzrostu gospodar- 5126 tys. zł. Środki zostaną przeznaczone na zadania czego. W 2015 r. nadal będą wzrastać popyt krajowy wykonywane przez ministra gospodarki, Państwową i produkt krajowy brutto. Wszystkich powinien cie- Agencję Atomistyki, Państwową Straż Pożarną oraz szyć fakt, że szacowany deficyt na koniec 2014 r. zma- Straż Graniczną. leje o 13 mld. Na zadania wynikające z ustawy o odnawialnych A zatem, reasumując, uważam, że budżet na 2015 r. źródłach energii w ustawie budżetowej na 2015 r. za- został zaplanowany roztropnie i odpowiedzialnie, bez planowano również środki wynikające z projektowa- fajerwerków i populizmu, i w pełni zasługuje na na- nej ustawy o odnawialnych źródłach energii na kwo- sze poparcie. Chciałabym powiedzieć jeszcze jedno. tę 5565 tys. zł. Środki te mają zapewnić prawidłowe Opozycja ma swoje prawa, szanuję to, ale demagogia funkcjonowanie systemu wsparcia producentów głoszona z tej trybuny nie służy, szanowni państwo, energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. ani Polsce, ani Polakom. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 49

Wicemarszałek można te laboratoria wykorzystywać, jeśli grupy stu- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: denckie są mniejsze. Tak że to są ważne pytania. Gospodarka mieszkaniowa, ciekawe, że spada po- Dziękuję. ziom gospodarki mieszkaniowej. Chciałbym zwrócić Głos zabierze pan poseł Jerzy Żyżyński, Prawo uwagę szanownego rządu na to, że to jest poważny i Sprawiedliwość. problem, ludzie nie mają mieszkań. Niedawno był Panie pośle, proszę bardzo. w „Gazecie Wyborczej” artykuł dotyczący tego, że wykupuje się mieszkania, ludzie często są wyrzucani na bruk. Dla tych ludzi nie ma programu mieszka- Poseł Jerzy Żyżyński: niowego. To nie jest tylko kwestia TBS, jakiegoś wsparcia deweloperów. Potrzebne są rządowe czyn- Dziękuję. szowe mieszkania, w których np. starsi ludzie, którzy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- nie mają gdzie mieszkać, są często wyrugowani ze stwo! Chciałbym powiedzieć tak, już moi przedmów- swoich własnych mieszkań, mogliby spędzić resztę cy powiedzieli przede mną bardzo wiele. Dodam od życia, dlatego że oni nie będą wchodzić w inwestycje siebie parę kwestii, które uważam za istotne, może deweloperskie, w towarzystwa budownictwa społecz- nawet bardziej metodologiczne. Ten budżet jest fa- nego, TBS. Trzeba tam wnieść kilkadziesiąt tysięcy talnie napisany, panie ministrze, w tym sensie, że własnego wkładu. Niemal 60% Polaków nie ma żad- jego odbiór jest utrudniony chociażby przez brak od- nych oszczędności. 60% Polaków nie ma żadnych niesienia do lat poprzednich. Zawsze był taki zwy- oszczędności, jak mówiłem, nie tylko dlatego, że czaj, że podany był rok budżetowy i rok poprzedni, mamy niskie dochody. Weszliśmy w tę gospodarkę planowane i przewidywane wykonanie. To nam oczy- ogołoceni z naszych oszczędności, biedni ze względu wiście utrudnia analizę i proponowałbym, żeby jedna brak oszczędności. nak przywrócić dobrą tradycję porządnego pisania Pan minister mówi, że nie jesteśmy rozrzutni. budżetu. Jechałem niedawno Trasą Toruńską – koszmarny Mamy tutaj rzeczywiście pewną poprawę. W bu- wydatek, kompletnie niepotrzebny, taki tunel, pałąk, dżecie na 2014 r. mieliśmy spadek wydatków budże- po co to? Za te same pieniądze prawdopodobnie moż- Spis treści towych. Uważam, że spadek wydatków budżetowych na by wybudować np. obwodnicę Niemodlina. Tam szkodzi gospodarce. To nie jest tak, że reguła wydat- od lat dopominają się o to mieszkańcy, proszą, żeby kowa i pakt fiskalny, czyli taka propozycja, żeby wybudować obwodnicę. Nie ma na to pieniędzy. A te- ograniczać deficyt, mogą pomóc gospodarce. To nie raz okazuje się, że z drugiej strony Wisły – jechałem jest tak, że jak będzie mały deficyt, to będzie wzrost tam – na trasie Toruńskiej też buduje się taki kom- gospodarczy. Jak będzie wzrost gospodarczy, to deficyt pletnie niepotrzebny pałąk. Jesteśmy rozrzutni, pani spadnie – taka jest zależność logiczna w procesie roz- ministrze. To znaczy, wydajemy pieniądze na rzeczy woju gospodarczego. Trzeba wspierać gospodarkę na całkowicie niepotrzebne. rzecz rozwoju, a jednym z elementów wspierania są racjonalne wydatki państwa, dobrze ukierunkowane. To już powiedziałem, ale mówi się tutaj, że dorów- Tutaj trzeba powiedzieć tak, np. mamy wzrost nujemy Zachodowi. Pan minister powiedział – i rze- środków na obronę narodową, spory wzrost, to jest czywiście tak jest – że PKB na głowę wynosi 65% 28%, do 30 mld. Chciałbym zapytać, na ile skorzysta średniej unijnej. Ale wydajność pracy polskiego pra- z tego polska gospodarka. Gdzie te pieniądze pójdą? cownika wynosi 73% średniej unijnej, natomiast wy- Czy pójdą do polskich przedsiębiorstw, które dzięki nagrodzenie – od 25 do 30%. Różnie to można liczyć, temu strumieniowi pieniędzy dadzą zarobić ludziom, ale to jest ok. 30% Co się dzieje? To, co powiedziałem, podniosą poziom polskich technologii itd.? To jest czyli jesteśmy biedni. Jeśli ludzie są biedni, to trudno bardzo ważne pytanie. Idzie trochę więcej na naukę, z tej biedy wydobyć zasilenie dla budżetu państwa. trzeba oddać sprawiedliwość, resort walczył, żeby Przypominam też o tym, o czym wielokrotnie mówi- jakoś z tej reguły wydatkowej wydobyć naukę i szkol- łem: nie rozmawiajmy o produkcie krajowym brutto, nictwo wyższe, i trochę wydobył. Tych pieniędzy jest ale o produkcie narodowym brutto. Teraz, w czwar- jednak ciągle za mało. Pieniądze poprawią troszecz- tek, będziemy omawiali kwestie tych rajów podatko- kę sytuację płacową – która była, jak pamiętamy, wych, ale to się ciągnie od lat. W ostatnich latach, zaniedbana przez całe lata – wybitnych fachowców, właściwie co roku, było 70 mld zł różnicy między jakimi są pracownicy naukowi, trochę rzeczywiście produktem narodowym a produktem krajowym, czy- ją poprawią, ale brakuje środków np. na zatrudnianie li transfery były ujemne, co oznacza wypływ pienię- młodych. A ludzie robią doktoraty. Co prawda mówi dzy za granicę, bardzo wysokie dochody, zyski kadr się ciągle o demografii, ale jeden z rektorów powie- zarządzających, które tu przyjeżdżają z zagranicy, dział, nie będę go przywoływał, byłem na jednej żeby za gigantyczne pieniądze zarządzać filiami, z inauguracji roku akademickiego, zwrócił uwagę na tymi spółkami córkami. Te wynagrodzenia są bardzo to, że skoro jest niż demograficzny, spada trochę licz- wysokie i odbywa się to kosztem polskiego pracow- ba studentów, to trzeba zmniejszać grupy i poprawiać nika, z którego polskie państwo chce ściągnąć podat- jakość dydaktyki. Tam, gdzie są laboratoria, lepiej ki. Otóż to prawda, że w stosunku do wysokości pro- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 50 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Jerzy Żyżyński Panie Ministrze! Są też tutaj takie punkty, które stanowią znaki zapytania. Ale żeby tak jeszcze tro- duktu krajowego brutto te podatki nie są wysokie. chę uszczypnąć, bo takie jest prawo opozycji, a mamy Też często to powtarzam, kiedy uczę studentów. Ale jeszcze 3 minuty, chciałbym powiedzieć – już to mó- w stosunku do tej polskiej płacy wynoszącej, jak po- wili moi przedmówcy – że za rządów Prawa i Spra- wiedziałem, w porywach 25% czy 30% średniej unij- wiedliwości liczba bezrobotnych zmniejszyła się nej, bo to tę płacę trzeba opodatkować, to opodatko- mniej więcej o milion osób. W latach 2008–2013 wzro- wanie jest bardzo wysokie. Czyli mamy wysokie po- sła o prawie 700 tys. Ale chciałbym też zwrócić uwa- średnie opodatkowanie, wysoki VAT, zaczynający się gę, że są symptomy tego, że jednak źle się dzieje w go- od 18%, czyli bardzo wysoki podatek dla bardzo bied- spodarce. To jest chociażby emigracja. Otóż w roku 2013 nych, duże obciążenie i bardzo niską kwotę wolną od wyemigrowały 32 tys. osób w porównaniu z 21 tys. tego. Otóż Trybunał Konstytucyjny ma się także w roku poprzednim, czyli emigracja wzrosła o poło- zająć sprawą zablokowania tej kwoty wolnej. Z czego wę. Ludzie głosują nogami, można powiedzieć. Nie to wszystko? I teraz czytamy w tej ustawie budżeto- będę już cytował – a kolekcjonuję takie wypowiedzi wej, że jedną z sił napędowych ma być popyt krajowy. internautów w swoim archiwum różnych ciekawych Z czego, panie ministrze? Z czego ma być ten popyt? materiałów – jak ludzie wyrażają się często o własnej Z tych niskich płac? Z tej nisko opłacanej budżetów- ojczyźnie. Powiadają: chcemy do normalności. Wyjeż- ki? Średnia z tego jest wysoka. Zauważmy, że ta śred- dżają za granicę, bo poszukują normalności. Mam nia wydaje się stosunkowo wysoka, bo wynosi mniej tutaj niestety takie bardzo smutne obrazy tej naszej więcej 3900 zł, ale dominanta, czyli to, co większość rzeczywistości. otrzymuje, to są bardzo niskie płace. Bo w handlu, Jest też, panie ministrze i szanowni państwo, bar- w strefach ekonomicznych są firmy zachodnie, ale dzo przykre zjawisko: więcej samobójstw. Ilość samo- płacą najniższą krajową, czyli 1600 zł. Już tutaj mó- bójstw wzrosła w ostatnich latach dramatycznie, wiłem, że na płace w nauce rzeczywiście trochę tego zwłaszcza z przyczyn ekonomicznych. Niedawno poszło, ale młodzi ludzie, młodzi naukowcy są ciągle w jednym z tabloidów była ciekawa informacja, że zatrudniani na etatach doktorantów, bo tak to się starsze małżeństwo z klasy średniej zatruło się ga-

Spis treści nazywa. Nawet stypendium jest niższe od najniższe- zem – z biedy. Nie mieli nawet własnych zasobów, go wynagrodzenia krajowego. I jak ci ludzie mają oszczędności, dzięki którym mogliby dokonać reszty z tego wyżyć, często utrzymywać rodziny? To parę swojego żywota. Otóż w roku 2007 Policja zarejestro- lat ciężkiej pracy, bo praca nad doktoratem jest cięż- wała 202 samobójstwa z przyczyn ekonomicznych. ka. Mamy tutaj też taką doktorantkę z Platformy Takie dane gromadzi centralna komenda Policji. Obywatelskiej, widzę, że tu siedzi, proszę państwa, W 2007 r., jak powiedziałem, 202, w 2013 r. – o 140% ale nie musi się utrzymywać tylko ze stypendium więcej. To oczywiście nie jest jedyny symptom tego doktorskiego. Otóż ci, którzy żyją ze stypendium dok- zła ekonomicznego, z którym mamy do czynienia. torskiego, są naprawdę biedni. Nie wszystkie kierun- Wielokrotnie powtarzałem, że problemem w Polsce ki pozwalają dorobić. A ci, którzy pracują w labora- nie jest demografia. Problemem jest słaba gospodar- toriach, którzy siedzą tam godzinami, żeby prowa- ka. Młodzi ludzie nie mają perspektyw, po prostu nie dzić badania naukowe, żyją w biedzie. Na to już są w stanie wyżyć za swoją pensję i wyjeżdżają za brakuje pieniędzy, żeby tych młodych dodatkowo granicę, gdzie szukają tej, w cudzysłowie, normalno- wesprzeć, zatrudnić i zapewnić nauce, ludziom odpo- ści. Wobec tego problemem nie jest demografia, prob- wiedni poziom. Często mówię, że mamy niestety syn- lemem jest emigracja. Jeżeli słyszymy, że ponad 2 mln drom dziadowskiego państwa. Państwo polskie nie ludzi wyemigrowało z Polski, to nie jest to dobre zja- może być dziadowskie. Otóż problem, panie mini- wisko. Nie ma tych młodych ludzi. Jedzie się i widać, strze, z regułą wydatkową polega na tym, że stabili- że po prostu nie ma młodzieży. Brakuje tych ludzi, zuje ona, opierając się na złej strukturze. Na tym młodych ludzi z wózkami, rodzin, które widzą jakieś polega problem. Od lat jestem krytykiem, wielokrot- perspektywy w swojej własnej ojczyźnie. Tego nam, nie to mówiłem, paktu fiskalnego. Pakt fiskalny to niestety, brakuje. Dziękuję bardzo. Widzę, że zostało wielkie, gigantyczne nieporozumienie. Prawdopodob- jeszcze 18 sekund. nie ci ludzie, którzy go wymyślili gdzieś tam w Ko- misji Europejskiej, nie powinni zdać egzaminu z ekonomii. Taka jest brutalna prawda. To są ludzie, któ- Wicemarszałek rzy nie rozumieją podstaw ekonomii. Jak już mówi- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: łem wcześniej, to nie jest tak, że jeśli obniżymy deficyt, to będziemy mieli wzrost gospodarczy. Jeśli bę- Dziękuję bardzo. dzie wzrost gospodarczy, to deficyt obniży się auto- Tak, zostało jeszcze 18 sekund czasu dla klubu. matycznie, dlatego że wzrosną dochody itd. Już nie Kolejnym mówcą będzie pan poseł Wincenty Els- będę tutaj robił wykładu, bo nie ma na to miejsca. ner, niezależny. Pan minister dobrze wie, o co chodzi. Proszę bardzo. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 51

Poseł Wincenty Elsner: Kolejny punkt: finansowanie Kościoła. Od począt- ku tej kadencji powtarzaliśmy: stop finansowaniu Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Kościoła. Przez chwilę wydawało się, że ten głos usły- Szkoda, że te sekundy nie są przekazywane następ- szał Donald Tusk. Gdy minister Boni próbował wpro- nemu mówcy. wadzić to, z czym Ruch Palikota szedł do wyborów Dziwię się, że niektórzy zachłysnęli się rzekomo – likwidację Funduszu Kościelnego w zamian za od- nowym obliczem rządzącej ósmy rok Platformy Oby- pis podatkowy wiernych na Kościół – nie udało się. watelskiej. Ja tego nowego oblicza nie dostrzegam, W budżecie na 2015 r. Fundusz Kościelny ma się do- chyba że mówimy o zadowolonych twarzach ministra brze, ba, ma się lepiej, bo rok temu kosztowało to Rostowskiego i ministra Szczurka, bo to dzięki ich budżet państwa 94 mln, a w przyszłym roku będzie pomysłowi, jakim był skok na kasę OFE, rządzący to już 118 mln zł. Zwiększające się wydatki na Kościół mogą dziś przesypywać z ręki do ręki 130 mld to oczywiste zaprzeczenie idei świeckiego państwa. oszczędności przyszłych emerytów, mówiąc, że spada Kolejna sprawa: Fundusz Ubezpieczeń Społecz- zadłużenie. O tych znacjonalizowanych miliardach nych. Pomimo zabrania przyszłym emerytom ich z OFE trzeba pamiętać, zanim powie się choć słowo emerytur z OFE, w 2015 r. deficyt FUS-u ma wynieść o tym budżecie. Czy ten budżet realizuje cele, o któ- 55 mld zł – 3,2% PKB. Tolerowanie sytuacji, w której rych mówiłem jeszcze jako poseł Ruchu Palikota rokrocznie FUS-owi brakuje kilkudziesięciu miliar- i Twojego Ruchu? Sprawdźmy to. dów, doprowadzi niechybnie do bankructwa finansów Punkt pierwszy: przedsiębiorcy. Czy w budżecie publicznych. Budżet na rok 2015 nic w tym systemie uda się znaleźć choćby fragment mówiący o pomocy nie zmienia poza gorączkowym zasypywaniem przedsiębiorcom, o jakiejś uldze? Nie, wręcz odwrot- ZUS-owskiej dziury. nie. Przy rekordowo niskiej inflacji rząd zakłada Dług. Gdybyśmy odliczyli to, co zabrano przy- wzrost wpływu z podatku CIT od firm o 5,5%, a więc szłym emerytom, robiąc skok na OFE, polski dług dwa razy więcej niż zakładany wzrost PKB. Skąd te publiczny na koniec 2015 r. wyniósłby nie 850 mld zł, dodatkowe pieniądze? Jak się przedsiębiorców przy- a niemalże równiutki bilion złotych. Ale bilionowy ciśnie, to się jeszcze z nich coś wyciśnie. Niech naiw- dług nie jest dziś zmartwieniem rządzących, bo spła- ni zapomną o jakichś firmach na próbę, w budżecie cać go będą inni – nasze dzieci, wnuki. W przyszłym tego nie widać. roku dojdzie im do spłacenia kolejne 46 mld. Spis treści Punkt drugi: innowacyjność. Co rok powtarzam, W moim wystąpieniu nie padło nazwisko premier że budżet winien kreować innowacyjne zachowania Ewy Kopacz nie przypadkiem, bo za setkami budże- przedsiębiorców, by Polska nie była jedynie specjalną towych tabelek stoi jeszcze tandem Tusk – Rostowski strefą ekonomiczną zagranicznych koncernów, mon- i oczywiście pan minister Szczurek, widoczna jest ich townią czegoś tam z pracownikami pracującymi za filozofia rządzenia. Dlatego zagłosuję przeciw temu 13 euro – nie 13 euro za godzinę, jak w Niemczech budżetowi. Dziękuję. czy w Anglii, ale 13 euro za cały dzień stania przy (Poseł Konstanty Oświęcimski: Bez oklasków.) taśmie. To najniższa krajowa. Czy w tym budżecie znajdziemy proinnowacyjne światełko w tunelu? Nie, nie widzi go też prof. Witold Orłowski, pisząc: Z punk- Wicemarszałek tu widzenia struktury budżetu zjawiskiem negatyw- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: nym jest wzrost udziału subwencji i dotacji, a więc wy- datków o charakterze sztywnym i nieprorozwojowym. Dziękuję. Punkt trzeci: kwota wolna od podatku. Podpisa- Głos zabierze pan poseł Konstanty Oświęcimski, łem się pod projektem Łukasza Gibały mówiącym Platforma Obywatelska. o podwojeniu kwoty wolnej od podatku, by ludzie go- Panie pośle, proszę bardzo. rzej sytuowani nie musieli płacić podatku dochodowego. Czy kwota wolna od podatku za 2015 r. będzie choć o złotówkę wyższa niż rok temu? Nie, realnie bę- Poseł Konstanty Oświęcimski: dzie jeszcze niższa, bo to kolejny rok bez waloryzacji. Po stronie ludzi gorzej sytuowanych opowiedziała Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pani Mini- się prof. Lipowicz, rzecznik praw obywatelskich, ster! Jestem rozczarowany dzisiejszą debatą, głównie składając do Trybunału Konstytucyjnego skargę, wystąpieniami posłów i posłanek opozycji biorących w której wytyka rządzącym brak waloryzacji kwoty w niej udział, ponieważ nie ma tu żadnego lekarstwa, wolnej od podatku i jej zamrożenie. Od początku rzą- które zmieniłoby ten budżet. Tyle było dyskusji, tyle dów Platforma Obywatelska nie waloryzowała kwoty było podchodów, a okazuje się, że z pustego i Salomon wolnej od podatku, a inflacja w tym czasie wyniosła nie naleje. Nie ma tutaj żadnych złotych myśli, które prawie 20%. Za tę faktyczną podwyżkę podatku do- byłyby jakimś takim asumptem na przyszłość. Dzi- chodowego płacą najbiedniejsi. W budżecie na rok wię się, że tak opozycja przygotowuje się do przejęcia 2015 nic się nie zmieniło poza nowymi zasadami od- władzy, a nie wykorzystuje dzisiejszego dnia, żeby liczania ulg na dzieci, ale jest to jedynie niewielki pokazać swoje pomysły, żeby ta sala aż tętniła tymi fragment, jeśli chodzi o ten problem. pomysłami, żeby czuć było ducha tych rewolucyjnych 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 52 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Konstanty Oświęcimski ki związane z finansowaniem projektów z Unii Eu- ropejskiej, to jest ponad 222 mln zł. Wielkość wydat- zmian, jeżeli chodzi o finanse państwa, a tak to ten ków majątkowych to 401 mln zł. i następny budżet, jak sądzę, nadal będzie realizowa- Pragnę państwu powiedzieć, że planowany śred- ła koalicja Platformy Obywatelskiej i Polskiego nioroczny poziom zatrudnienia w tych wszystkich Stronnictwa Ludowego. jednostkach związanych z bezpieczeństwem wynosi Wrócę teraz do historii, jak to było z tymi budże- 149 117 osób, a więc o wiele więcej niż w naszej ar- tami, bo mówiono tutaj, że Platforma rządzi już siód- mii. Chciałbym tutaj szczegółowo omówić wydatki my rok, a te budżety totalnie co roku były krytyko- na poszczególne grupy. Wydatki na Policję wynoszą wane. Nawet dzisiaj była kwestia aquaparków i ja- 8873 mln, stan zatrudnienia nie zwiększa się, a więc kichś fontann, jeśli chodzi o samorządy, tak że na- będzie 102 309 funkcjonariuszy. Jeżeli chodzi o straż prawdę wszystko można przyłożyć. W 2008 r., jeśli pożarną, to wydatki też są na poziomie mniej więcej sięgniemy do annałów budżetowych, dochody zosta- 2,5 mld zł, są wyższe o 3% od tegorocznych. W służbie ły wykonane w wysokości 253 mld zł, natomiast wy- będzie 30 299 funkcjonariuszy. Liczba ta wzrasta datki w wysokości 277 mld. W 2009 r., który był już o 15 strażaków w związku z utworzeniem jednostki pierwszym rokiem, kiedy można było samodzielnie ratowniczo-gaśniczej do zabezpieczenia gazoportu. kreować budżet w ramach koalicji Platformy i PSL, To tak pokrótce wszystko. dochody były w wysokości 274 mld zł, a wydatki W związku z powyższym chciałbym powiedzieć, w wysokości 298 mld zł. Budżet na przyszły rok: do- że budżet w części 42 jest zadowalający, ale oczywi- chody – 297 mld zł, wydatki – 343 mld zł. Każdy, kto ście tradycyjnie proszę pana ministra i panią mini- te cyfry porówna, widzi, że jest znaczący postęp. ster o dofinansowanie strażaków z Państwowej Stra- Trudno tutaj mówić o jakiejś degrengoladzie – uży- ży Pożarnej i ochotniczych straży pożarnych, ponie- wam już takiego prostego języka – tych finansów waż są to osoby, które zabezpieczają nasze codzienne publicznych w porównaniu jeszcze ze wzrostem go- bezpieczeństwo i bez nich trudno sobie wyobrazić spodarczym, z poziomem dochodów, ze średnią euro- nasze codzienne życie. Jeszcze raz dziękuję. (Oklaski) pejską i oczywiście z inflacją. Naprawdę te dane mó- wią same za siebie i zobaczy to każdy, kto jest jakimś

Spis treści analitykiem, potrafi wyciągnąć wnioski. Na tej sali Wicemarszałek zabrakło tych wniosków, chociaż były tu naprawdę Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: duże możliwości, jeśli chodzi o pokazanie swojego programu i zmian strukturalnych, jeżeli chodzi o całe Dziękuję. finanse naszego państwa. Mam na myśli osoby, któ- Głos zabierze pan poseł Sławomir Jan Piechota, re przygotowują się do przejęcia władzy, mam na Platforma Obywatelska. myśli opozycję, bo opozycja zawsze jest gotowa do Bardzo proszę, panie pośle. przejęcia władzy. Przechodząc już do rzeczy, chciałbym zaprezen- tować część 42: Sprawy wewnętrzne, jak wyglądają dochody i wydatki w tej części. Jest to część: Sprawy Poseł Sławomir Jan Piechota: wewnętrzne, a więc bardzo ważna, jeżeli chodzi o zachowanie bezpieczeństwa naszego kraju, bezpieczeń- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pani Mini- stwa mieszkańców. Wydatki w tym dziale będą w wy- ster! Szanowni Państwo! Myślę, że w debacie budże- sokości 19 824 mln zł. Jeżeli do tego jeszcze dodamy towej w naturalny sposób spierają się różne racje, część 85: Budżety wojewodów, gdzie też są wydatki różne poglądy. Bardzo ważne jest to, by w tym starciu np. jeśli chodzi o straż pożarną na poziomie komend poglądów nie przekraczać granicy śmieszności. Słu- wojewódzkich i komend powiatowych w wysokości chając niektórych wystąpień, miałem wrażenie, że są 2266 mln, to wychodzi ponad 22 mld zł, jeżeli chodzi to dyrdymały na takim poziomie, że doprawdy trud- o sprawy wewnętrzne. Jest to naprawdę bardzo dużo. no nie zwątpić w logikę, w rozum i w szacunek dla Jak wyglądają tutaj poszczególne działy? Naj- słuchacza i widza. Miałem takie wrażenie, kiedy słu- mniejsze wydatki to oczywiście wydatki na obowiąz- chałem wystąpienia jednego z posłów, który mówił, kowe ubezpieczenia społeczne, a więc to są świadcze- że przedsiębiorcy, wbrew wrogiej postawie rządu, nia emerytalno-rentowe dla byłych funkcjonariuszy, który chciał ich stłamsić i w zasadzie zniszczyć, upar- jest to ponad 8,5 mld zł, i na bezpieczeństwo publicz- cie inwestowali i produkowali, a dzięki temu państwo ne i ochronę przeciwpożarową – 10 611 mln. W tych i budżet się nie zawaliły, oraz – dodawał ten sam wydatkach są takie kwoty, jak dotacje w wysokości parlamentarzysta – że konsumenci, stłamszeni strasz- 80 mln. To są dotacje dla tych jednostek, które za- ną biedą i przerażeni prognozą, najczarniejszą z moż- pewniają nam bezpieczeństwo na co dzień, a więc liwych, mimo to konsumowali i dzięki temu, że kon- 28 mln dla jednostek straży pożarnej, 13 mln na fi- sumowali mimo przerażenia, uratowali budżet. Trze- nansowanie zadań związanych z ratownictwem gór- ba powiedzieć, że ci przedsiębiorcy i ci konsumenci skim. Są też w tej grupie świadczenia na rzecz osób mają nerwy ze stali i chyba tylko nerwy ze stali mogą fizycznych, ponad 400 mln zł, związanych z funkcjo- uchronić tego radykalnego mówcę przed rozliczeniem nowaniem tych poszczególnych służb. Są też wydat- go z logiki, trzeźwości i przytomności umysłu. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 53

Poseł Sławomir Jan Piechota nim zaczniemy opowiadać kolejne dyrdymały i znowu straszyć ludzi, że nie czeka nas nic, tylko katastrofa. A zatem dyskutujmy i spierajmy się, ale pilnujmy Kolejna rzecz, do której zachęcam, to czytanie, zasad elementarnego rozumu, elementarnej logiki. czytanie ze zrozumieniem. Raport OECD o rozwar- Oczywiście w sprawach społecznych, o których chcę stwieniu – okazuje się, że Polska ciągle podąża drogą mówić, można mieć poczucie niedosytu, można ocze- zmniejszania poziomu rozwarstwienia, że na tle wie- kiwać, że będzie poprawa i że będzie lepiej. Jest to lu innych krajów Unii Europejskiej jesteśmy krajem, bardzo naturalna postawa – wyrażanie poczucia, że który rzeczywiście odrabia lekcję i krok po kroku trzeba lepiej, poczucia niespełnienia i nieusatysfak- zmniejsza różnice między zarabiającymi w docho- cjonowania. Ale żeby rozmawiać o tych sprawach, dach, zwłaszcza z pracy. Tu na pewno mamy zbieg trzeba się trzymać twardej logiki, i dlatego w moim wielu różnych korzystnych elementów. Podobnie jest przekonaniu zanim będziemy rozważać, czy przyszły z kwestią bezrobocia. Na pewno trzeba zawsze na budżet idzie w dobrą stronę, czy w złą, przyjrzyjmy rynek pracy patrzeć przede wszystkim z perspekty- się kilku elementom z obszaru polityki społecznej. wy tego, ilu pracuje. Bezrobocie jest tu sprawą do- Co tu jest najważniejsze? Rynek pracy. Chodzi nie piero wtórną. Ale oczywiście wskaźnik bezrobocia to o to, ile kto dostanie zasiłku, tylko o to, czy ludzie jest wskaźnik odnoszący się do ludzi w szczególnie mogą sami pracować, sami na siebie zarobić, sami zarobić na swoje utrzymanie. Może warto tym prze- trudnej sytuacji. I co? Okazuje się, że przez ostatnie rażonym przerażeniem konsumentów powiedzieć, że pięć lat, kiedy po wrześniu 2008 r. świat zaczął po- średnie wynagrodzenie w Polsce w roku 2005 wyno- padać w najcięższy kryzys po II wojnie światowej, siło 2380 zł, a w 2007 r., kiedy PiS kończył swe rządy w Polsce stan bezrobocia się konsekwentnie zmniej- – 2691 zł, a w ubiegłym roku 3650 zł to średnie wy- szał i na pewno jest na stabilnym poziomie. Mamy nagrodzenie w Polsce. Ktoś by powiedział: no, do- poziom bezrobocia poniżej średniej europejskiej i zde- brze, ale to wąska grupa tych, którzy akurat mają to cydowanie poniżej średniej w krajach strefy euro. szczęście i dobrze zarabiają. Tak więc polecam bro- Oczywiście, daleko nam do tych, którzy sobie radzą szurkę, której lektura nie wymaga przesadnego wy- z tym najlepiej, oczywiście, jest tu wiele jeszcze do siłku. Jest to zebranie najbardziej podstawowych zrobienia, ale te liczby, to, że Polska według metodo- Spis treści danych przedstawianych przez GUS o stanie zatrud- logii BAEL-owskiej, czyli według badania aktywno- nienia w Polsce, czyli dotyczących tego, ilu ludzi pra- ści ekonomicznej, stosowanej przez Eurostat ma cuje, ilu utrzymuje się z pracy. Otóż w 2005 r. było to 10,3%, podczas kiedy średnia unijna wynosi 10,8%, 17 161 tys., w ubiegłym roku – 17 361. Tak więc wzra- a średnia w strefie euro – nawet 12%, to są te twarde sta liczba ludzi utrzymujących się z własnej pracy, dane. czyli nie jest tak, że wszyscy wyemigrowali, a zosta- Dodam tu tylko kilka elementów, które także ilu- li pojedynczy ludzie dobrze zarabiający, co decyduje strują ten proces, może już nie w tej takiej skali za- o tej dobrej średniej krajowej. sadniczej, fundamentalnej, ale jednak. Cały czas Drugi element tego rynku pracy to minimalne dofinansowanie z budżetu państwa Państwowego wynagrodzenie. Przypomnijmy tym, którzy się dzi- Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych siaj tak pracowicie upominają o najbiedniejszych, że utrzymuje się na stabilnym poziomie. W tym roku w 2005 r. minimalne wynagrodzenie wynosiło 849 zł, było to 745 mln, w przyszłym roku będzie podobnie, w tym roku wynosi 1680 zł, w przyszłym roku będzie planowane jest 745 mln. Tak więc mimo trudnej sy- to 1750 zł. Kiedy nastąpił największy wzrost mini- tuacji państwa, mimo pewnych oczywistych powodów, malnego wynagrodzenia? Ano w czasach, kiedy za- żeby szukać oszczędności i dokonywać cięć, budżet czął się ostry kryzys – w roku 2008 wzrosło ono o ponad państwa konsekwentnie dofinansowuje Państwowy 20% , w roku 2009 o 13,5%. To są realne kwoty. Oczy- Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. wiście, moglibyśmy marzyć o tym, żeby mieszkać I wreszcie mamy 1% na organizacje pożytku pub- w luksusowej dzielnicy Houston albo w londyńskim City, ale mieszkamy tu, gdzie mieszkamy, a historia licznego. Z tych 10 mln urosło to do ponad pół miliar- Polski powinna być, niektórym przynajmniej, w ele- da złotych. To jest ten najbardziej obywatelski prze- mentarnym stopniu znana. Chodzi o to, kto przez kaz w sprawie dysponowania publicznymi pieniędz- lata dewastował polską gospodarkę, kto przeprowa- mi, bo przecież to jest 1% podatku dochodowego. dzał tu takie eksperymenty, które doprowadziły do Myślę, że na koniec warto podkreślić fenomen zapaści. Z tej zapaści się w tej chwili wydobywamy, uniwersytetów trzeciego wieku, seniorów aktyw- a jak pokazują te proste dane, wydobywamy się sku- nych, seniorów biorących sprawy związane z ambi- tecznie. Jeszcze dwie liczby: średnia emerytura z Fun- cjami, aspiracjami i marzeniami w swoje ręce. To duszu Ubezpieczeń Społecznych, czyli ta ZUS-owska, przykład na to, że można i że należy pokazywać lu- w 2005 r. – 1305 zł, w tym roku – 1954 zł – to jej dziom raczej dobre przykłady i zachęcać ich, żeby wzrost o 50% – albo średnia renta z tytułu niezdol- podążali drogą tych, którzy aktywnie żyją i z pożyt- ności do pracy: w 2005 r. – 925 zł, w ubiegłym roku kiem realizują się, niż straszyć ich kolejną katastro- – 1393 zł. To są te proste dane, które warto znać, za- fą. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 54 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Wicemarszałek bezpłatny podręcznik otrzymają dzieci uczące się Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: w klasach drugich szkoły podstawowej. Dzieci z klas pierwszych będą korzystały z podręczników, które Dziękuję panu posłowi. w tym roku zostały przekazane gminom. Rola mini- Głos zabierze pani poseł Krystyna Szumilas, sterstwa edukacji nie kończy się tylko i wyłącznie Platforma Obywatelska. na zapewnieniu podręczników najmłodszym ucz- Bardzo proszę, pani minister. niom. W roku 2015, we wrześniu bezpłatne podręcz- niki otrzymają również uczniowie czwartych klas szkoły podstawowej i pierwszych klas gimnazjów. Poseł Krystyna Szumilas: Na ten cel w budżecie na rok 2015 przewidziano kwotę 290 mln zł, z czego w formie dotacji do gmin Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! na zakup podręczników dla klas czwartych szkoły Dwa najważniejsze zadania, które są priorytetem podstawowej i pierwszych gimnazjów trafi 183 mln zł, tego budżetu, związane są z rodziną i inwestowaniem a na zakup ćwiczeń dla wszystkich dzieci, które w edukację, w rozwój nauki. Bardzo dokładnie to wi- otrzymają bezpłatny podręcznik, 81 mln zł. dać w tym budżecie. Wsparcie rodziny to nie tylko Mówiono także o subwencji oświatowej. Pan poseł dłuższe urlopy macierzyńskie czy większe ulgi podat- Kowalczyk wyliczał i mówił o tym, że w tym roku kowe dla rodzin wychowujących dzieci, to też rozsze- szkolnym rozpoczęła naukę w szkole połowa rocznika rzenie opieki żłobkowej i przedszkolnej, obniżenie dzieci 6-letnich, a od 1 września 2015 r. wszystkie kosztów edukacji poprzez kontynuację programu dzieci 6-letnie będą uczestniczyły w edukacji szkol- przedszkoli za złotówkę i stopniowe wprowadzanie nej. Zastanawiał się pan poseł nad tym, czy subwen- bezpłatnych podręczników dla uczniów szkół podsta- cja oświatowa, która jest wyższa w tym roku o ponad wowych i gimnazjów. Ten budżet to również inwesty- 800 mln zł, pokryje koszty związane ze wzrostem cja w nakłady na innowacyjność i wzrost konkuren- zadań edukacyjnych gmin. Otóż gdyby pan poseł Ko- cyjności. W budżecie na rok 2015 zaplanowano więk- walczyk dokładnie przeczytał i zapoznał się z mate- sze o 690 mln zł nakłady na naukę, tj. wzrost o 10,2% riałami związanymi z przygotowaniem budżetu i pro- w stosunku do roku 2014. Zaplanowano również gnozami na przyszły rok, to na pewno zauważyłby, Spis treści większe o 904 mln zł nakłady na szkolnictwo wyższe, że z tytułu obniżenia wieku szkolnego jedynie nie- wzrost o 6%. Pozwoli to na wzrost wydatków pań- znacznie wzrośnie liczba uczniów uczących się w sy- stwa na naukę w relacji do PKB do 0,42% w roku stemie szkolnym w przyszłym roku, o jakieś niecałe przyszłym, w tym roku jest to na poziomie 0,39%. To 47 tys. uczniów, to jest poniżej 1% ogółu wszystkich bardzo wyraźny wzrost. uczniów uczących się w szkole. Po prostu niż demo- Zatrzymam się najpierw na zadaniach związa- graficzny powoduje to, że z roku na rok liczba ucz- nych z rodziną, opieką nad najmłodszym dzieckiem. niów w szkołach maleje. Po raz pierwszy prawdopo- Jak państwo wiecie, od 2013 r. wprowadzany jest dobnie w 2015 r. będziemy mieli nieznaczny wzrost program dotyczący przedszkoli dla każdego dziecka liczby uczniów, a dodatkowe 800 mln zł w budżecie w wieku od 3 do 5 lat. Od 1 września 2013 r. w wyni- to są środki, które zostaną rozdzielone pomiędzy ku tego programu rodzice płacą za każdą dodatkową gminy właśnie przede wszystkim z tytułu obniżenia godzinę nie więcej niż złotówkę. Przypomnę, że wieku szkolnego. wcześniej cena za tę dodatkową godzinę w niektórych Warto też odpowiedzieć na pytanie, które padło samorządach wynosiła prawie 4 zł. Program nie tyl- z tej mównicy: Co z obniżeniem dochodów gmin ko obniża koszty udziału dzieci w edukacji przed- z tytułu ulgi w podatku na dzieci? Otóż właśnie z tego szkolnej, ale również rozszerza ofertę przedszkolną. tytułu część oświatowa subwencji ogólnej została po- Od 1 września 2014 r. wszystkie dzieci 4-letnie będą większona o 23 770 tys. zł, to jest szacowany ubytek miały prawo do wychowania przedszkolnego, a gmi- w dochodach gmin. Poprzez algorytm subwencji na każde zgłoszone dziecko będzie musiała przyjąć oświatowej te środki będą przekazywane gminom. do przedszkola. Rozszerzanie opieki przedszkolnej Wydaje się, że ten mechanizm jest najbardziej spra- nie odbywa się kosztem samorządów terytorialnych, wiedliwy, ponieważ ubytek dochodów dotyczy dzieci, od 2013 r. gminy uzyskują dotacje z budżetu pań- a subwencja oświatowa jest kierowana do gmin w za- stwa. W 2013 r. było to 505 mln zł, w 2014 r. ok. leżności od liczby dzieci uczących się w systemie. 1,5 mld zł. Dotacja jest zaplanowana również w bu- Skok cywilizacyjny nie jest możliwy bez inwesto- dżecie na rok 2015, jest większa o 82 mln i będzie wania w naukę i edukację na poziomie wyższym. Ten wynosiła powyżej 1600 mln zł. To realna pomoc dla budżet pokazuje, że inwestuje się w naukę i edukację gmin w organizacji edukacji przedszkolnej. na poziomie wyższym, tak jak powiedziałam, wzrost W ramach budżetu widzimy również środki na nakładów jest tutaj znaczący. Na jakie zadanie ten rozszerzenie programu dotyczącego bezpłatnych pod- wzrost zostanie przeznaczony? Otóż wzrost funduszy ręczników. Przypomnę, że w tym roku bezpłatny na naukę pozwoli m.in. na wzmocnienie finansowe podręcznik przygotowany przez Ministerstwo Edu- najlepszych jednostek naukowych ocenionych na A+. kacji Narodowej otrzymały dzieci rozpoczynające Jest ich w Polsce 37, w nich prowadzone są najbar- naukę w klasach pierwszych. W przyszłym roku taki dziej innowacyjne projekty badawcze i pracują naj- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 55

Poseł Krystyna Szumilas gdzie jest to niezbędne, bezpieczeństwa transportu drogowego, kolejowego, lotniczego i morskiego oraz lepsi naukowcy. Te środki na pewno spowodują, że te żeglugi morskiej i śródlądowej. ośrodki będą wykorzystywały swój potencjał. Przyszły rok będzie końcowym etapem realizacji Pieniądze zostaną przekazane również na sfinan- „Programu budowy dróg krajowych na lata 2011– sowanie premii dla naukowców uzyskujących presti- 2015”, w którym zaplanowano 76 kluczowych inwe- żowe granty europejskie w programie „Horyzont stycji zrealizowanych łącznie za kwotę 83 mld zł. 2020”. Unia Europejska w latach 2014–2020 na ba- Na rok 2015 będą przeznaczone środki publiczne na dania naukowe przeznaczy rekordowy budżet 80 mld wydatki bieżące i inwestycyjne w obszarze budowy euro. Właśnie program „Horyzont 2020” zastępuje i utrzymania dróg krajowych w wysokości 16,5 mld zł, poprzednie ramowe programy i chodzi o to, żeby pol- z czego większość środków będzie pochodziła z Kra- scy naukowcy jak najwięcej z nich korzystali. Po- jowego Funduszu Drogowego, jest to kwota 14 mld zł, trzebne jest również wykorzystanie tych nowoczes- natomiast z budżetu państwa zaplanowano w przy- nych laboratoriów, centrów naukowych i aparatury szłym roku 2 933 370 tys. zł. badawczej, które powstały w obecnie kończącej się W kolejnych latach środki będą przeznaczone na perspektywie finansowej. Część z tych środków bę- ambitny „Program budowy dróg krajowych na lata dzie przeznaczona właśnie na to, aby potencjał, jaki 2014–2020”. Jeżeli sieć dróg należy rozpatrywać jako mamy dzięki środkom z Unii Europejskiej, został jak jeden organizm, to z pewnością musimy patrzeć tak- najlepiej wykorzystany. że na funkcjonowanie dróg lokalnych. Podczas dzi- I na koniec informacja dotycząca szkolnictwa siejszej debaty ten temat także był poruszany, m.in. wyższego: 1040 mln zł z przyszłorocznego budżetu przez panią poseł Genowefę Tokarską. W budżecie trafi na trzeci etap podwyżek dla pracowników na- w 2015 r. na drogi lokalne mamy zapisaną kwotę ukowych. Myślę, że inwestowanie w rodziny, eduka- 1 mld zł, czyli tak jak „Narodowy program przebu- cję i badania naukowe jest ważne, dlatego ten budżet dowy dróg lokalnych” zakładał na samym początku wart jest poparcia. Dziękuję. (Oklaski) swojego istnienia. W tym budżecie także mamy tę kwotę. Pozwoli to na przebudowanie, modernizację i wybudowanie ok. 7 tys. km dróg. Natomiast warto Spis treści Wicemarszałek powiedzieć, że dodatkowo zapisano środki na drogi Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: w województwie w wysokości 150 mln zł. Przyłączam się do głosu pani poseł Genowefy Tokarskiej i wszyst- Dziękuję, pani minister. kich, którzy ten temat poruszali, że są to bardzo waż- Głos zabierze pani poseł Magdalena Gąsior-Ma- ne drogi, i prośby, żeby zawsze środki były zwiększa- rek, Platforma Obywatelska. ne w ramach tego programu. Proszę bardzo, pani poseł. A teraz będzie też troszeczkę patriotyczna nutka. Jeżeli mówimy o drogach krajowych, to bardzo się Poseł Magdalena Gąsior-Marek: cieszę, bo w tym kontekście, wśród tych dróg znala- zła się droga S17. Będzie dokończenie ciągu komuni- Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! kacyjnego od Warszawy do Lublina. Pani Minister! Wysoka Izbo! Fundamentalne znacze- Kluczową rolę odgrywa także zwiększenie dostę- nie przy opracowaniu ustawy budżetowej ma poziom pu i poprawa jakości transportu kolejowego. Należy realności przyjętych założeń odnośnie do oczekiwa- podkreślić, że od 2007 r. były to corocznie środki nych wpływów i wydatków budżetowych, podpartych w wysokości ok. 1 mld zł. W 2013 r. było to 5,5 mld zł, uzasadnionymi prognozami makro- i mikroekono- w 2014 r. – 6,5 mld zł, a w roku 2015 jest zaplanowa- micznymi. Zapoznając się z projektem budżetu na rok na kwota 11 mld zł. Będą to środki przeznaczone na 2015, należy stwierdzić, że spełnia on ten wymóg. infrastrukturę kolejową, a będą pochodziły ze środ- Zawarte w projekcie ustawy plany budżetowe w za- ków budżetowych, europejskich, z Funduszu Kolejo- kresie szeroko rozumianej infrastruktury transpor- wego, kredytu Europejskiego Banku Inwestycyjnego towej i mieszkaniowej wynikają z realnie przewidy- i emisji obligacji PKP PLK. Te środki będą przezna- wanej koniunktury gospodarczej i możliwości finan- czone przede wszystkim na utrzymanie infrastruk- sowych państwa. Jednym z priorytetów koalicji PO– tury kolejowej oraz na realizację procesów inwesty- PSL jest poprawa dostępności komunikacyjnej Polski cyjnych, całkowitą przebudowę i modernizację linii, oraz połączenie jej z głównymi europejskimi koryta- remonty dworców, wiaduktów, przejazdów kolejo- rzami transportowymi. W projekcie ustawy budżeto- wych, ale także będą wykorzystywane w przypadku wej na rok 2015 znajdują się środki na modernizację, inwestycji taborowych. Sukcesywne modernizowanie budowę, utrzymanie i ochronę infrastruktury trans- kolejnych tras przyczyni się do zwiększenia bezpie- portowej. Przeznaczono w nim środki na komunika- czeństwa i komfortu pasażerów korzystających z trans- cję lądową, transport lotniczy, żeglugę morską i śród- portu kolejowego. lądową. Ważnym elementem realizowanej polityki Na realizację celu dotyczącego zwiększania do- rządu PO–PSL jest utrzymanie i podnoszenie, tam stępności i poprawy jakości transportu morskiego 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 56 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Magdalena Gąsior-Marek rezydentur. Środki są zaplanowane w takiej kwocie, aby można było otworzyć 6529 nowych rezydentur. i żeglugi śródlądowej zaplanowano w przyszłorocz- To jest ogromna liczba, która pozwoli na zwiększenie nym budżecie skonsolidowaną kwotę 290 mln zł. Na dostępu do lekarzy specjalistów. To jest oczywiście realizację zadania w zakresie infrastruktury lotni- zmiana, która wymaga kilku lat, ale jest ona koniecz- skowej i nawigacyjnej oraz dostosowania jej do wzro- na, potrzebna i na pewno bardzo oczekiwana. Środ- stu popytu na usługi lotnicze oraz wzrostu dostępno- ki zaplanowane w budżecie na tę zmianę to 840 mln zł ści transportu lotniczego w budżecie na przyszły rok w Funduszu Pracy, tak jak w ubiegłym roku, ale jest została zaproponowana kwota 1090 mln zł. to też 60 mln zł w budżecie. To pierwsza ważna spra- Na wykonywanie zadań związanych z budową, wa dotycząca budżetu w części: Zdrowie. modernizacją i utrzymaniem przejść granicznych Druga kwestia to jest „Narodowy program zwal- oraz utrzymaniem obiektów pozostałych po przej- czania chorób nowotworowych”, z którego w przy- ściach granicznych na wewnętrznych granicach szłym roku zostaną zrealizowane zakupy akcelera- Schengen przeznaczono w przyszłorocznym budżecie torów, co zwiększy dostępność leczenia chorób nowo- 60 mln zł. Zadania te są ważne ze względu na ochro- tworowych. Zostaną zrealizowane też zakupy sprzę- nę granicy państwowej, kontrolę ruchu granicznego tu dla szpitali onkologicznych, a także, co niezwykle i przeciwdziałanie nielegalnej migracji. Ogromne istotne, zakup sprzętu do wczesnej diagnostyki no- znaczenie ma również przeciwdziałanie klęskom ży- wotworowej. To wszystko w ramach tego jednego wiołowym i usuwanie ich skutków, na co w budżecie programu. Ten olbrzymi program, olbrzymi wysiłek w 2015 r. przeznaczona jest kwota 1020 mln zł. to na pewno wielka inwestycja w nasze zdrowie, we Jeżeli chodzi o wydatki w zakresie budownictwa wczesne wykrywanie nowotworów, w ich lepszą diag- mieszkaniowego, obecnie realizowany jest program nostykę i lepsze leczenie. „Mieszkanie dla młodych”. W 2015 r. na ten cel jest Mamy też w tym budżecie zapisane stabilne fi- przeznaczona kwota 715 mln zł, dzięki czemu zosta- nansowanie leczenia chorych na hemofilię – w kwocie nie zachowana ciągłość wspierania młodych ludzi, ponad 200 mln zł oraz leczenia antyretrowirusowego jeśli chodzi o rynek mieszkań, po wygaszeniu progra- – również w kwocie ponad 200 mln zł. Jeśli chodzi mu „Rodzina na swoim”. Z kolei 80 mln zł zostanie o procedury wysokospecjalistyczne, to jest im przy-

Spis treści przeznaczonych na program wsparcia budownictwa pisana kwota 360 mln zł, więc również jest tu zapew- dla najuboższych, co pozwoli na stworzenie 1750 miejsc nione stabilne finansowanie. Na program medycyny noclegowych. transplantacyjnej przeznaczono 45 mln zł, na pro- Pan minister powiedział, że budżet jest racjonal- gram POLKARD – 16 mln zł. Jest też niewielki, ale ny, oszczędny, niepozbawiony wrażliwości, czyli jednak wzrost w finansowaniu ratownictwa medycz- wrażliwy społecznie. Dodam jeszcze, że jest zrówno- nego, to jest ponad 1800 mln zł, więc cieszy to, że ważony pod względem polityki inwestycyjnej rządu finansowanie leczenia tych chorób zapewnione bę- w zakresie infrastruktury, i ze zdziwieniem przyjmu- dzie w sposób stabilny. ję zarzuty niektórych członków opozycji i fakt, że Na koniec warto wspomnieć o tym, że w przy- tego nie widzą. Dziękuję. (Oklaski) szłym roku zakończą się dwie ważne inwestycje w obszarze opieki zdrowotnej: szpitale uniwersyteckie w Białymstoku i Bydgoszczy, prawdopodobnie bliskie Wicemarszałek zakończenia będą prace w szpitalu pediatrycznym Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: w Warszawie. Cieszy, że te inwestycje w sposób stabilny będą mogły być nadal finansowane i kończone. Dziękuję, pani poseł. Jeśli chodzi o sport, wiadomości są nawet lepsze. Głos zabierze pani poseł Joanna Mucha, Platfor- Otóż środki w dyspozycji Ministerstwa Sportu i Tu- ma Obywatelska. rystyki będą w przyszłym roku większe o 5%. Co Proszę bardzo. ważniejsze, w zadaniach dotyczących kultury fizycznej to jest wzrost o 12,5%. Zawsze broniłam się przed trywializowaniem wydatków na sport, bo wydatki na Poseł Joanna Mucha: sport, w szczególności sport dzieci i młodzieży, to inwestycja nie tylko w zdrowie tych młodych ludzi, ale Dziękuję bardzo. też inwestycja w wiele innych cech młodych ludzi, Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pani Mini- cech charakteru decydujących o ich dobrym funkcjo- ster! Wysoka Izbo! Mamy ten komfort jako posłowie nowaniu w społeczeństwie, więc są to wydatki, które Platformy Obywatelskiej, że mamy szansę odnieść na pewno nam się opłacają. się do poszczególnych części budżetu. Mnie przypad- Warto też wspomnieć o tym, że w sporcie wyczy- ły w udziale dwie części, które są najbliższe mojemu nowym w przyszłym roku również będziemy mieli do sercu, czyli zdrowie i sport. czynienia ze wzrostem o prawie 11,5%. Dosłownie Jeśli chodzi o zdrowie, tym, co w największym kilka dni temu w „Corriere dello Sport” opublikowa- stopniu zwraca uwagę w tegorocznym projekcie bu- no artykuł pod takim fajnym dla nas tytułem „Polska dżetu, są środki przeznaczone na otwarcie nowych kopalnią złota”, gdzie doceniono fenomenalne sukce- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 57

Poseł Joanna Mucha przekręca fakty, nie mówi prawdy. A wystarczy po- patrzeć na niektóre dane obiektywne, już nie mówię sy polskich sportowców. Wzrost finansowania napraw- o tych danych, które przedstawia nasz rząd, pan mi- dę się tym sportowcom, tym zawodnikom należy. nister finansów, bo zawsze można powiedzieć, że ja- Cieszy mnie też to, że prognoza Funduszu Roz- koś tam chwali się. Wystarczy popatrzeć, źródłem np. woju Kultury Fizycznej, która jest oczywiście uzależ- jest Bank Światowy, gdzie na takim wykresie Polska niona od wpływów z Totalizatora Sportowego, jest jest najszybciej reformującym się krajem Unii Euro- również lepsza niż w ubiegłych latach. Dzięki temu pejskiej w dziedzinie ułatwień w prowadzeniu bizne- na „Sport wszystkich dzieci”, w programie „Sport su w latach 2005–2013. Jest pierwszym krajem, za wszystkich dzieci” w obecnym roku było dostępne nim są wszystkie inne. Albo inny wykres, gdzie jest 47 mln, w przyszłym roku to będzie już 65 mln. Za- pokazane, jakie jest obciążenie podatkowe w stosun- planowano wzrost wydatków na sport osób niepełno- ku do PKB, o tym mówił w swoim wystąpieniu pan sprawnych. Tutaj też podejmowałam wiele działań, minister. Oczywiście, że nikt nie chce płacić podat- żeby taki wzrost zapewnić i żeby wyrównać sposoby ków, każdy podatek jest niewygodny, bo jest pewnym finansowania sportowców pełnosprawnych i niepeł- obciążeniem. To jest mało popularne, jeśli się mówi, nosprawnych. Mamy wzrost z 25 do 29 mln zł, to jest że podatki są stosunkowo niższe. Ale popatrzmy na znaczący wzrost. Mamy zapewnienie finansowania tę tabelkę, na ten wykres. Jeśli na przykład średnio szkolnych ośrodków siatkarskich, programu, który w Unii Europejskiej to jest 40,6%, jeśli chodzi o PKB, jest mi szczególnie bliski; również stabilne finanso- to w Polsce jest 33,1%, w strefie euro jest to 41,5%. wane na poziomie 13 mln zł. Wreszcie te trzy progra- Mniejsze obciążenia są rzeczywiście w sześciu kra- my, którym matkuję, czyli „Mały mistrz”, „Multi- jach, takich jak: Litwa, Słowacja, Bułgaria, Rumu- sport” i „Umiem pływać”, z zapewnionym finanso- nia, Łotwa i Irlandia. A więc fakty mówią zupełnie waniem na poziomie ubiegłego roku. Dodam na ko- co innego, niż niektórzy przedstawiciele na tej sali niec, że również w środkach inwestycyjnych z Fun- próbują nam wcisnąć. duszu Rozwoju Kultury Fizycznej jest wyraźny Apelowałbym, żebyśmy naprawdę wrócili do ta- wzrost – z 341 mln w tym roku do 382 mln w roku kiej debaty, o jaką również apelowała pani premier przyszłym. w exposé, abyśmy próbowali współpracować. Pewnie,

Proszę państwa, tak jak moi przedmówcy z Plat- że wzrost PKB czy inne działanie nie zawsze prze- Spis treści formy, z PSL mówili, to jest dobry budżet. To jest kłada się wprost, bezpośrednio na portfel poszczegól- dobry budżet również w obszarze zdrowia i obszarze nego człowieka, ale globalnie to się przekłada. To się sportu, co mnie bardzo cieszy. Bardzo dziękuję. przekłada, pani poseł. (Oklaski) (Poseł Elżbieta Rafalska: Ale nie tak proporcjonalnie.) Może nieproporcjonalnie, ale idziemy cały czas do Wicemarszałek przodu, trzeba naprawdę uczciwie to zauważyć i uczci- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: wie to kiedyś przyznać. Wam to też się przyda, jeśli będziecie bardziej wiarygodni w stosunku do faktów, Dziękuję, pani minister. o których mówimy. W ramach czasu podzielonego na kluby i koło zo- Teraz sprawy bardzo konkretne, do pana mini- stało 6 minut. Wykorzystującym tym czas będzie pan stra Szczurka, bo reprezentuje rząd w tej chwili. Otóż poseł Józef Lassota. pan minister mówił, państwo również w swoich wy- Bardzo proszę. stąpieniach, o tym, że program budowy dróg krajowych jest rzeczywiście programem imponującym, programem, który zapewnia połączenia między Poseł Józef Lassota: wszystkimi większymi ośrodkami. Ja chciałbym, panie ministrze, powiedzieć o drodze S7, która prowa- Dziękuję. dzi z Gdańska do Rabki i która jest budowana. Jest Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! tu taki odcinek pomiędzy granicą woj. świętokrzy- Wprawdzie ostatni głos, ale niektórzy mówią, że ostat- skiego a Krakowem – ta droga, według obiektywnych ni będą pierwszymi. Nie wiem, czy to się sprawdzi. kryteriów, w dokumencie implementacyjnym do pro- (Głos z sali: Trzeba się starać.) gramu budowy dróg jest na czwartym miejscu w sto- Kiedy słuchałem tej debaty, wystąpień niektórych sunku do wszystkich zadań, których jest czterdzieści posłów, głównie z opozycji, wydawało mi się, że żyje- kilka – który jakoś uporczywie nie może się znaleźć my w różnych światach. Nie wiem, teraz może jest na liście podstawowej zadań, które powinny być re- taki okres, kiedy faktycznie żyjemy w jakimś świecie alizowane. Jest w rezerwie. To jest zupełnie niezro- internetowym, w jakimś świecie wyimaginowanym, zumiałe. Przez wiele lat próbowaliśmy przekonywać, ale przecież prawda jest jedna, a o prawdzie świadczą że to jest zadanie ważne. Dzisiaj jest ono na tyle przy- fakty. Jeśli przedstawiciel na przykład Prawa i Spra- gotowane, że w tym roku będzie wydana decyzja śro- wiedliwości mówi, jak jest beznadziejnie, gdzie jeste- dowiskowa, a więc można rozpocząć już konkretnie śmy, to znaczy, że nie potrafi czytać albo świadomie realizację czy to poprzez projektowanie, czy w formu- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 58 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Józef Lassota re muszą płacić przedsiębiorcy, obsługując swoje kredyty, czy podraża kredyty hipoteczne. To jest właś- le zaprojektuj i wybuduj; można od razu kontrakt ciwa miara wysokości długu. Stąd też odnosimy go do podpisać. Bardzo bym apelował do pana ministra, wysokości produktu krajowego brutto, bo to daje mia- żeby przyjrzeć się tej sprawie, bo jeśli drugie co do rę tego, co dzieje się w gospodarce, ile możemy ściąg- wielkości miasto w Polsce nie ma połączenia ze sto- nąć podatków w ciągu roku itd. I dlatego ciągle wra- licą, to jest to po prostu wstyd, to jest żenująca spra- camy do przedstawienia wysokości długu w stosunku wa. Jeśli nie znajdzie się to na liście podstawowej, to do PKB i tego, jak ten się zmienia w bardzo nieko- może się zdarzyć, prawdopodobnie będzie tak, że rzystnych przecież okolicznościach gospodarczych. w ramach tego programu to nie zostanie zrealizowa- Warto tutaj dodać jeszcze jeden element, który ne, a więc zapowiedź zarówno poprzedniego premie- także wracał, być może nie bezpośrednio, w komen- ra, jak i z wystąpienia pani premier Kopacz, że spra- tarzach dotyczących zadłużenia czy struktury wzro- wa tych dróg będzie zamknięta, może się nie spełnić. stu gospodarczego całego państwa. Kilkakrotnie Dlatego bardzo apeluję o to, aby faktycznie tę sprawę posłowie opozycji wspominali o międzynarodowej poważnie potraktować – ten dokument, załącznik do pozycji inwestycyjnej, o produkcie narodowym brut- programu budowy dróg jest teraz na etapie konsul- to w kontraście do produktu krajowego brutto. Ja do tacji międzyresortowych – przyjrzeć się jej i zrealizo- tego odnosiłem się, nie tymi słowami, ale odnosiłem wać to, tak jak państwo zapowiadali. Dziękuję. się, także podczas prezentacji budżetu. Otóż miarą tego, jak bardzo zależni jesteśmy od finansowania z zagranicy, mówiąc prostszymi słowami, jak bardzo Wicemarszałek musimy się zadłużać albo jak bardzo musimy wy- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: przedawać majątek państwowy wobec właścicieli zagranicznych, jest bilans obrotów bieżących. Jeżeli Dziękuję bardzo. gospodarka jest zrównoważona, finansuje się włas- 33 sekundy – czas niewykorzystany. Klub nie zgła- nymi oszczędnościami, jest konkurencyjna i ekspor- sza woli jego wykorzystania. tuje tyle, ile importuje, wtedy nie jest potrzebny im- Odpowiadał będzie, głos zabierze minister finan- port oszczędności, nie ma miejsca zadłużanie całego

Spis treści sów pan Mateusz Szczurek. państwa. Mówię tu o budżecie państwa czy o finan- Pan poseł Lassota ma szansę uzyskać jako pierw- sach publicznych. Jeśli tak nie jest, jeśli płace są zbyt szy odpowiedź co do postawionych przez siebie kwe- duże w porównaniu do możliwości produkcyjnych stii. W ten sposób być może wypełni się zasada, że gospodarki – to miało miejsce na przykład w krajach ostatni będą pierwszymi. Europy Zachodniej: w Hiszpanii, w Portugalii, a tak- Panie ministrze, bardzo proszę. że w Polsce przed 2008 r. i 2009 r. – to musimy za- dłużać się wobec reszty świata i w naturalny sposób właściciele spoza Polski dysponują coraz większą Minister Finansów Mateusz Szczurek: częścią albo polskiego długu, albo polskiego majątku fizycznego. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję Należy o tym pamiętać, porównując sytuację go- za szereg komentarzy i uwag do przedstawionego dziś spodarczą i politykę gospodarczą dzisiaj, kiedy defi- projektu ustawy budżetowej. Dziękuję za wszystkie cyt obrotów bieżących nie przekracza 1% PKB, a po uwagi, zarówno te konstruktywne, jak i te troszkę uwzględnieniu środków unijnych wręcz jest w dona- mniej konstruktywne. Tak jak zwykle odniosę się do cji, to znaczy eksportujemy oszczędności i to my wy- niektórych tylko kwestii – przede wszystkim tych, kupujemy resztę świata, z sytuacją, w której, ow- które wracały w kolejnych komentarzach – tłuma- szem, wzrost gospodarczy jest wysoki, ale jest to cząc trochę również sprawy związane z otoczeniem, wzrost na kredyt. Podczas kadencji poprzedniego w którym przyszło nam funkcjonować. Jeśli chodzi rządu, rządu poprzedniej ekipy, deficyt obrotów bie- o pytania szczegółowe, również te, które pan poseł żących rósł z 2,4% do 3,8%, do 6,2%. Tyle rocznie Lassota właśnie zadał, jak zwykle odpowiedzi na te musieliśmy importować kapitału za granicę i na tyle pytania udzielać będzie zarówno pani minister Maj- zadłużać całe państwo albo wyprzedawać nasz ma- szczyk, która jest tutaj obecna, jak i przedstawiciele jątek. To nie ma miejsca w tej chwili. Dziś wzrost ministerstw, dysponentów części budżetowych. gospodarczy, nawet jeśli jest niższy, niż był w 2007 r., Tematem, który jak zwykle wraca w dyskusji, jest to jest znacznie bardziej zrównoważony, a to znaczy, kwestia zadłużenia. Warto przypomnieć tutaj, że że jest stabilniejszy i bardziej dotyczy Polaków, a mniej właściwą miarą tego, czy dług jest zbyt duży, czy zbyt korzystają z niego inwestorzy zagraniczni. mały – to znaczy, nie może być zbyt mały, a więc czy Warto też odnieść się do sytuacji zewnętrznej, bo jest zbyt duży – jest zdolność jego obsługiwania. Nie to, co dzieje się poza naszymi granicami w gospodar- ma znaczenia, czy to jest 800, czy 8 trylionów przed ce światowej, u naszych partnerów handlowych, ma denominacją – znaczenie ma to, czy potrafimy obsłu- kluczowe znaczenie dla interpretacji sytuacji gospo- giwać ten dług i czy on przeszkadza w aktywności darczej u nas. Owszem, 19% wzrostu produkcji prze- gospodarczej, czy podwyższa stopy procentowe, któ- mysłowej za kadencji PiS jest niezłym wynikiem, jest 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 59

Minister Finansów Mateusz Szczurek Wspomniano tu już o klinie podatkowym oraz o tym, że stosunek podatków do PKB, owszem, jest on ponad dwa razy lepszy niż przeciętna w Unii Eu- niski, ale to nie wszystko. To prawda, a jednocześnie ropejskiej, ale 20,5% w dłuższym czasie, przyznaję, opodatkowanie pracy w Polsce, według badań OECD, rządów PO–PSL przypadało na okres spadku pro- pokazuje, że jest kilka krajów w Unii Europejskiej dukcji przemysłowej o ponad 9% w Unii Europejskiej. z niższym opodatkowaniem pracy, wśród nich: Ho- A więc porównanie wysiłku, jaki polscy przedsiębior- landia, Wielka Brytania, Irlandia czy Luksemburg, cy, ale również rząd, musieli włożyć, aby podtrzymać ale wszystkie te kraje mają też inny system podatkowy. taki wzrost, pokazuje, że w ostatnich latach było U nas właściwie wcale nie opodatkowuje się nieru- znacznie, znacznie trudniej. Nawiasem mówiąc, bez- chomości, nie robimy tego. A więc co z tego, że kwota robocie wśród kobiet jest w tej chwili niższe w Polsce wolna jest w Polsce niższa – chociaż nie mówię w tym niż przeciętnie w Unii Europejskiej, a tak nie było momencie o tym ostatnim rozwiązaniu, o którym za wtedy. chwilę – niż w Wielkiej Brytanii, skoro też podatki Co do wysokości deficytu finansów publicznych, od nieruchomości są kilkaset procent niższe niż tam? o którym wspomniałem, chodzi o te trzy przypadki, To po prostu jest inny system podatkowy i koncen- kiedy był on niższy, niż będzie w tym roku, tak, ten trowanie się na jednym małym elemencie tegoż jest ostatni raz to był 2007 r., ale jednocześnie obciążenia nieuprawnione. Przy minimalnym wynagrodzeniu podatkowe w stosunku do PKB w tym czasie wyno- podstawa opodatkowania jest zmniejszona o 80% przez siły 34,8%, dziś to jest niecałe 32%. Tak więc to po- odliczenia składek np. na ubezpieczenia społeczne. kazuje, skąd bierze się różnica. Tak więc to też jest bardzo istotne. Do niektórych uwag nie będę się odnosił długo, Podobnie efektywny podatek VAT, który płacą tak jest chyba lepiej dla słuchających. Mniejszy defi- gospodarstwa domowe. To prawda, stawka podsta- cyt to nie jest przejadanie pieniędzy czy to z OFE, wowa wynosi 23%, ale przy okazji obniżono stawkę czy to z czegokolwiek. na wiele podstawowych produktów, które kupują go- Za wzrost płac w gospodarce narodowej nie będę spodarstwa domowe i rodziny, do 5%. W rezultacie przepraszał, mimo iż zwiększa on składki na ubez- gospodarstwa domowe płacą między 10% a 12% efek- pieczenia społeczne wśród przedsiębiorców. tywnej stawki VAT. O tym też trzeba pamiętać, bo to Spis treści Uwzględnienie pracujących w szarej strefie w stanie 23% jest tym, co płacimy od naszej konsumpcji tystykach bezrobocia zmniejszyłoby to bezrobocie, w naszych domach i rodzinach. a nie zwiększyło. Ambicją tego rządu zawsze było zmniejszanie licz- Nie zamierzamy znosić samorządności i tym sa- by świadczeniobiorców przez pracę. Dlatego też dobrą mym władzy samorządów, jeśli chodzi o wydawanie wiadomością jest to, że świadczeniobiorców ubywa, pieniędzy w taki sposób, jaki uznają za stosowny. To, a nie przybywa. Wzrost zatrudnienia jest najlepszą co rząd za to robi, to uchwala kontrakty terytorialne, metodą wychodzenia z biedy i z problemów społecz- aby lepiej koordynować te wydatki współfinansowane nych, a nie świadczenia społeczne. ze środków Unii Europejskiej, ale nie jest intencją Co do struktury wydatków budżetu i sposobu jego rządu to, aby zabraniać jakiemukolwiek samorządo- prezentacji, to myślę, że warto to spokojnie wyjaśnić. wi, aby budował akwapark czy cokolwiek innego. To Od zawsze mamy w budżecie pewną niedogodność, jest decyzja samorządu. tzn. mamy ustawę budżetową na 2014 r., która dzisiaj Jeśli chodzi o porównanie rozwoju infrastruktury obowiązuje, mamy plan wykonania na 2014 r., a jed- podczas rządów PO–PSL i poprzedniego rządu, to nocześnie prezentujemy dziś limity deficytu budże- pominę to milczeniem. towego, limity wydatków publicznych oraz właściwie Kolejna sprawa, do której chciałbym się odnieść, najwyższe wartości – one nie są prawnie wiążące, ale ale na szczęście poseł Piechota zrobił to pewnie lepiej to też są w gruncie rzeczy limity – długu publicznego, ode mnie, dotyczyła tego, że niestety to przedsiębior- który musi przewidzieć departament obsługi długów cy tworzą wzrost gospodarczy. Oczywiście, że tworzą w Ministerstwie Finansów. wzrost gospodarczy i to od nich przede wszystkim i od A więc porównywanie planu wykonania budżetu gospodarstw domowych zależy zdrowie polskiej go- państwa na 2014 r. z deficytem, który zapisujemy spodarki, nie od rządu. Trzeba to zawsze podkreślać. jako limit w ustawie budżetowej, może prowadzić do Sporo tu powiedziano o popycie krajowym, o ob- niewłaściwych wniosków, dlatego że niewykonanie ciążeniu podatkami i o tym, skąd on ma się właściwie tego deficytu niemal zawsze miało miejsce, z wyjąt- wziąć, zgodnie z prognozami rządu zamieszczonymi kiem wypadków, kiedy była potrzebna nowelizacja w ustawie budżetowej. Przede wszystkim rzeczywi- ustawy budżetowej. Dlatego te liczby nie są w pełni stość pokazuje, że wzrost popytu krajowego i wzrost porównywalne. Nie oznacza to więc też koniecznie konsumpcji już mają miejsce. Dlatego też nie jest tego, że deficyt budżetowy będzie większy niż plano- specjalnie ekstrawagancką prognozą to, co prezentu- wany w 2014 r. Przeciwnie, jest prawdopodobne, ba, jemy w projekcie budżetu, ponieważ wzrost kon- niemal prawnie wymagane, mniejsze wykonanie de- sumpcji przyspiesza od kilku miesięcy i jest dosyć ficytu i wydatków w porównaniu z ustawą budżeto- solidny. wą, bo tego limitu nie wolno przekroczyć. To też jest 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 60 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Minister Finansów Mateusz Szczurek przy niskich stopach procentowych, przy nadwyżce budżetowej i przy wieku emerytalnym 30 lat, no, 40, uwzględnione np. w prognozach Komisji Europejskiej niech będzie, 40… dotyczących deficytu finansów publicznych dla Polski (Poseł Elżbieta Rafalska: Panie ministrze, niech w kolejnych latach. pan nie żartuje.) Emigracja, wzrost gospodarczy, problemy demo- …i nadwyżce w budżecie FUS od razu przy okazji. graficzne. Co do tego się zgadzam. Emigracja czy (Poseł Elżbieta Rafalska: Poważnie.) w gruncie rzeczy migracja jest, może być zarówno Ale poważnie niestety, nie niestety, poważnie, to źródłem problemów, jak i rozwiązaniem części prob- ja jestem ministrem finansów Polski, a nie sumą lemów demograficznych w Polsce. Jednocześnie pro- wszystkich głosów opozycji albo też ministrem finan- szę zauważyć, że tempo zmian i poziom emigracji sów jakiegoś kraju na Marsie. Stąd też każdy budżet zostały ustabilizowane razem z kryzysem i razem musi zachowywać równowagę w tych wszystkich ce- z pogorszeniem się sytuacji gospodarczej w strefie lach i dążeniach, równowagę jak najlepszą dla Pola- euro, czyli w krajach, do których głównie emigrowa- ków. Wierzę, że ten budżet taki właśnie jest. Dziękuję li Polacy. Tak że ten ogromny wzrost emigracji na- bardzo. (Oklaski) stąpił po wejściu Polski do Unii Europejskiej razem z otwarciem rynków, szczyt został osiągnięty w 2007 r. i nie przypisywałbym tego akurat sytuacji politycz- Wicemarszałek nej, tylko po prostu sytuacji gospodarczej w Europie. Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Po załamaniu gospodarczym, szczególnie dotkliwym np. w Wielkiej Brytanii i tych krajach, które wcześ- Dziękuję panu ministrowi. niej otwarły się na przepływ Polaków do krajów Unii, Przystępujemy do pytań. emigracja zahamowała i ten poziom czy liczba emi- Do pytań zapisało się 41 posłów. grantów jest ciągle niższa, niż była w 2007 r. Tak, Czy ktoś z pań lub panów posłów chciałby się jesz- lepiej byłoby, gdyby więcej Polaków wracało, niż wy- cze zapisać do pytań? jeżdżało, ale pamiętajmy, że proces lawinowego wzro- Nie widzę. stu emigracji został już zahamowany. Spis treści Zamykam listę. Co do poziomu wydatków budżetowych i ich Ustalam czas na zadawanie pytań na 1 minutę. struktury, to zgadzam się, że nie jest odpowiedzią na (Gwar na sali) wszystkie bolączki ślepe zmniejszanie ilości wydat- (Głos z sali: Mało.) ków publicznych, niezależnie od okoliczności budże- (Poseł Marek Poznański: Półtorej. Mało ludzi.) towych. Tak jak wspomniałem w prezentacji budże- tu, poziom wydatków publicznych w Polsce jest już Tak jest, 1,5 minuty, proszę bardzo. niski i wieloletnie plany wskazują na zmniejszenie Jako pierwszy zadawał będzie pytania pan poseł jeszcze o kilka punktów procentowych, mniej więcej Marcin Święcicki. o 2–3 punkty procentowe, wydatków publicznych Panie pośle, proszę bardzo, 1,5 minuty. w stosunku do PKB, ale już nie więcej. To wystarczy do osiągnięcia celu średniookresowego i ograniczenia długu publicznego. Dlatego też w coraz większym Poseł Marcin Święcicki: stopniu koncentrujemy się – zawsze to robiliśmy, ale teraz robimy to w bardziej systematyczny sposób – na Panie Marszałku! Panie Ministrze! Opozycja tu- przeglądzie wydatków i jakości tego, co robimy, i tego, taj kilkakrotnie odwoływała się do zmian w OFE jako jak wydajemy publiczne pieniądze. A więc nie tylko źródła finansowania przyszłorocznego budżetu. Czy ilość, lecz także jakość wydatków, która – przyznaję można realnie ocenić, ile faktycznie wyniosło zmniej- – kto wie, czy nie staje się nawet ważniejsza niż sam szenie obciążeń budżetu z tytułu reformy OFE-ow- poziom wydatków publicznych. skiej przeprowadzonej w ubiegłym roku, jak również Podsumowując, chcę powiedzieć, iż naturalne czy można podać inne liczby, dotyczące innych zmian, jest, że w Sejmie, w którym zasiadają przedstawicie- jakie nastąpiły, na przykład w odwrotnym VAT, le różnych opcji politycznych, słyszymy bardzo róż- w podatku od kopalin, zmiany w akcyzie? Jaki one nego rodzaju zarzuty w stosunku do budżetu. Proszę miały wpływ na wydatki i dochody budżetowe w przy- uwierzyć, bardzo chciałbym, aby w Polsce były szłym roku? znacznie niższe podatki dochodowe przy braku po- Tam się jedna liczba pojawia w sprawie OFE, mia- datku spadkowego, podatku od nieruchomości, aby nowicie zmniejszenie refundacji składki przekazywa- waloryzacja emerytur i rent wynosiła 10 tys. zł co nej przez ZUS do OFE o 6 mld zł. Ale czy to jest je- najmniej w przyszłym roku, aby zwrot VAT-u nastę- dyna liczba, czy też jakieś inne można tutaj doszaco- pował w pół dnia, poziom cen w stosunku do Unii wać kwoty, które zmniejszyły obciążenia budżetu Europejskiej był taki, jaki jest, a płac – trzy razy z tytułu tej reformy? Czy mógłby pan precyzyjnie większy niż w Unii Europejskiej, a jednocześnie to podać, jakie to są liczby? Bo tutaj padały horrendal- wszystko przy zachowaniu stabilności zewnętrznej, ne liczby podawane przez opozycję. Dziękuję bardzo. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 61

Wicemarszałek Poseł Cezary Olejniczak: Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Dziękuję. Dziękuję panu posłowi. Sojusz Lewicy Demokratycznej. Pytania zadawał będzie pan poseł Kazimierz Mo- Pani Minister! Wysoki Sejmie! Panie Marszałku! skal. Pan minister w swoim krótkim wystąpieniu nic nie Proszę bardzo. wspomniał o polskim rolnictwie i o skutkach embarga Federacji Rosyjskiej na polskie produkty rolno- Poseł Kazimierz Moskal: -spożywcze. Wiemy, że to embargo dotyka przetwór- ców z tejże branży rolno-spożywczej, jak również Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! polskich sadowników, polskich warzywników. Nie ma Budżet zawsze jest dokumentem bardzo ważnym, żadnych środków w budżecie państwa, które by w pe- bardzo istotnym. Analiza budżetu daje odpowiedź, wien sposób zrekompensowały straty polskich rolni- czy pewne plany, pewne zadania, które sobie nakre- ków i polskich eksporterów, przetwórców rolno-spo- ślamy, będą realizowane czy też nie. Poważnym prob- żywczych, zarówno mleka, owoców, warzyw, mięsa, lemem od wielu, wielu lat, zwłaszcza dla południowej jak również innych wyrobów, które masowo były do części Polski, jest problem ochrony przeciwpowodzio- Federacji Rosyjskiej eksportowane. Państwo nic wej. W związku z tym mam pytanie do pana mini- nie wpisali. Wpisaliście tylko na promocję eksportu stra: Na ile w tym budżecie są pieniądze na realizo- 65 mln zł. wanie programu ochrony przeciwpowodziowej dorze- Drugi, następny priorytet, o którym pani premier cza górnej Wisły? Ten program rzeczywiście miał być realizowany, z jakichś powodów okazuje się, że są w exposé wspominała, to nauka. Na naukę ma być pewne potknięcia, są pewne wahania, że jest problem więcej środków. W tym budżecie tych środków nadal z realizacją tego programu. W latach 2009–2010 nie ma. Mamy się zbliżać do tego, co przeznaczone ogromne powodzie nawiedziły Polskę południową. jest na obronę narodową. Tego nie ma. Wtedy wypowiedzi pana premiera Donalda Tuska Pani premier wspomniała w swoim exposé o szko-

były jednoznaczne: program będzie realizowany. łach zawodowych. Poza szkołami rolniczymi na Spis treści W 2011 r. program był przyjęty. Mam pytanie: Czy szczęście resort rolnictwa kilkadziesiąt szkół na te- pani premier Kopacz widzi sens, istotę realizacji tego renie naszego kraju prowadzi z powodzeniem, więc programu? Bo okazuje się, że nie. prosiłbym, żeby w budżecie znalazły się też środki Sprawa druga, drugie pytanie – problem dywiden- na pilotażowe szkoły z innych dziedzin, które powin- dy, jeżeli chodzi o spółki Skarbu Państwa. Czy pani ny podlegać nie pod resort rolnictwa, który sobie premier widzi potrzebę przeanalizowania (Dzwonek) funkcjonowania spółek Skarbu Państwa? Przy tej z tymi szkołami nawet radzi (Dzwonek), ale pod inne okazji chciałbym zapytać: Ile wynosi kwota, jeżeli resorty, żeby szkolnictwo zawodowe... chodzi o wynagrodzenie zarządów i prezesów spółek Skarbu Państwa... Wicemarszałek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Wicemarszałek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Panie pośle...

Panie pośle, czas minął. Poseł Cezary Olejniczak:

Poseł Kazimierz Moskal: ...na wzór szkolnictwa, które jest w rolnictwie, odbudować. Dziękuję. (Oklaski) ...i jakie działania pani premier podejmie? Dzię- (Głos z sali: Brawo!) kuję. (Oklaski)

Wicemarszałek Wicemarszałek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Eugeniusz Tomasz Grzeszczak:

Dziękuję, panie pośle. Dziękuję bardzo, czas minął. Wydłużyłem czas do 1,5 minuty, ale będziemy go Pytania zadawał będzie pan poseł Marek Poznań- respektować, umówiliśmy się w ten sposób. ski, Twój Ruch. Bardzo proszę, 1,5 minuty na zadawanie pytań, Proszę bardzo. pan poseł Olejniczak. Przypominam, że czas na zadawanie pytań to 1,5 Bardzo proszę. minuty. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 62 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Marek Poznański: w przyszłym roku, aby nie brakowało pieniędzy dla rodzin, nie tylko wielodzietnych, na opiekunów osób Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sza- niepełnosprawnych etc.? Dziękuję bardzo. (Oklaski) nowna Pani Minister! Mam wrażenie, iż Minister- stwo Finansów nie ma żadnej kontroli nad środkami przekazywanymi innym ministerstwom. Dzisiaj ta Wicemarszałek kwestia była dwukrotnie podnoszona przez posłów Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: sprawozdawców. Dlaczego środki, jakie ma do dyspozycji Minister- Dziękuję panu posłowi. stwo Administracji i Cyfryzacji, które następnie Pytania zadawał będzie pan poseł Wincenty Els- przekazuje wojewodom, a oni z kolei wojewódzkim ner, niezrzeszony. konserwatorom zabytków, różnią się od kilkunastu (Głos z sali: Nie ma.) lat nawet kilkunastokrotnie? Dla przykładu woje- Nie ma pana posła. wództwo lubelskie otrzymuje rok w rok tylko 1 mln Pani poseł Krystyna Skowrońska, Platforma zł, a podkarpackie od kilkunastu lat ok. 11 mln. Skąd Obywatelska. te różnice? Czy Ministerstwo Finansów wyjdzie Bardzo proszę. z inicjatywą zmiany uregulowania tej kwestii? Bo ze strony ministerstwa kultury czy Ministerstwa Ad- ministracji i Cyfryzacji cały czas słyszymy… nic nie Poseł Krystyna Skowrońska: słyszymy. Czy Ministerstwo Finansów podejmie ja- kieś kroki, żeby unormować, uregulować tę kwestię? Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Dziękuję. (Oklaski) i Panowie Posłowie! Na początku ad vocem do wystą- pienia pani przewodniczącej Szydło, która mówiła o fontannach, samorządowcach i o decyzjach, jakie po- Wicemarszałek dejmowali. Na tej sali – jej kolega klubowy, który wcześ- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: niej był wicemarszałkiem województwa, też był zwo-

Spis treści lennikiem takich fontann – siedzą posłowie, w których Dziękuję bardzo. miastach również wybudowano te fontanny, a tam Pytania zadawał będzie pan poseł Artur Górczyń- władzę sprawuje PiS. (Oklaski) Widocznie te fontanny ski, Bezpieczeństwo i Gospodarka. były potrzebne. A zatem nie próbujcie państwo mówić Proszę bardzo. samorządom albo pokazywać, że to zrobiła Platforma Obywatelska. Na Podkarpaciu tych fontann na pewno wybudowaliście państwo najwięcej. Poseł Artur Górczyński: Ale teraz chciałabym wrócić do rzeczy niezwykle Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! istotnej. Poza budżetem negocjujemy kontrakty regio- W części budżetu: Dochody budżetu państwa w 2015 r., nalne. Mam wielką prośbę do pani minister, aby po- w pkt 1.1 planujecie wpływ do budżetu kwoty 1250 mln, wiedzieć… Województwo śląskie, województwo podla- tj. z podatku od gier. skie już podpisały kontrakty regionalne albo są one Pani minister, czy pan minister zdaje sobie sprawę, na ukończeniu i pozytywnie wskazały najważniejsze że wystarczy jedną zmianą spowodować, żeby te wpły- priorytety regionu. Województwo podkarpackie nie- wy mogły być o ponad 1/3 wyższe, czyli o ok. 500 mln zł? stety dostało kontrakt regionalny do poprawki. Do- Oczywiście mówię o zmianach dotyczących uwolnie- brze. W tej części określa się w kontrakcie regional- nia czy też legalizacji Texas poker hold’em, gry umie- nym przedsięwzięcia, za które odpowiada generalna jętności, w którą w Polsce mimo tej ustawy i tak grają dyrekcja budowy dróg i autostrad, odpowiadają pol- setki tysięcy ludzi. Może pan minister porozmawiałby skie koleje. A zatem kolej, drogi będą realizowane z panem ministrem Kapicą na ten temat. To na pew- i tu możemy być spokojni. Ale żaden z projektów do- no ułatwiłoby wam liczenie słupków wpływów i wy- tyczących innowacyjnej gospodarki, nauki, mimo iż datków i zwiększyło wpływy do budżetu. złożono takich co najmniej 15, nie kwalifikuje się Podobnie zresztą jest z kwestią sportowych zakła- (Dzwonek), dotyczy to także innych dziedzin, m.in. dów wzajemnych. Nie mówię o dwóch firmach, które bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. Marszałek funkcjonują w Polsce, natomiast o tych, które zara- województwa, państwa kolega z PiS-u, nie zapropo- biają krocie przez Internet na wydarzeniach odbywa- nował ani nie wspomniał... jących się w Polsce. Z badań wynika, że budżet pań- stwa traci na tym procederze ok. 5 mld zł, czyli prawie więcej niż czterokrotność tego, co wpływa w tym Wicemarszałek momencie do budżetu. Oczywiście wiem, że nie zała- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: twimy tego tą ustawą, to jest jasne, ale dlaczego nie podjąć działań, tak aby łatwiej było tworzyć budżet Pani poseł, czas minął. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 63

Poseł Krystyna Skowrońska: Ostatnie pytanie. W budżecie państwa corocznie znajdują się środki na utrzymanie straży pożarnej... …na przykład o budowie zbiornika Kąty – Mysco- wa, a takie przedsięwzięcia trzeba było zaproponować w kontrakcie regionalnym. Pytam o decyzję w sprawie Wicemarszałek kontraktu regionalnego dla Podkarpacia. Dziękuję. Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: (Oklaski) Panie pośle, czas minął.

Wicemarszałek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Poseł Zbigniew Chmielowiec:

Dziękuję bardzo. Już kończę. Pan poseł Zbigniew Chmielowiec, Prawo i Spra- ...i ochotniczych straży pożarnych. Przed chwilą wiedliwość. kolega z Platformy Obywatelskiej apelował do pani Proszę bardzo. minister o zwiększenie kwoty na rok 2015. (Głos z sali: Zbyszek, powiedz, gdzie są te fontanny.) (Poseł Krystyna Skowrońska: W Kolbuszowej.) (Głos z sali: Między innymi w Łodzi.) Wicemarszałek Pan poseł Chmielowiec ma głos. Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Bardzo proszę, 1,5 minuty na zadawanie pytań. Panie pośle, to jest czas na pytania do rządu, a nie na komentarze. Poseł Zbigniew Chmielowiec:

Pani poseł była na otwarciu – dwie malutkie fon- Poseł Zbigniew Chmielowiec: tanny, pod którymi nie za duży kot by się wykąpał. (Wesołość na sali) Również o to gorąco, serdecznie apeluję i proszę. Spis treści (Głos z sali: Za małe.) (Oklaski) A więc to są właśnie takie fontanny, zaś wnioski były zatwierdzane przez zarząd, który był, pani poseł Krystyno, w rękach Platformy Obywatelskiej i Pol- Wicemarszałek skiego Stronnictwa Ludowego. (Wesołość na sali, Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeszów jest jed- Dziękuję. nym z niewielu miast wojewódzkich w Polsce, które Gdyby pan nie opowiadał o kocie niemogącym się nie mają bezpośredniego połączenia kolejowego z War- kąpać w fontannie, to 1,5 minuty na pytania by panu szawą. W latach 2006–2012 na rewitalizację linii wystarczyło. kolejowej nr 71 Rzeszów – Kolbuszowa – Ocice prze- (Poseł Zbigniew Chmielowiec: Ale ja o fontan- znaczono ponad 200 mln zł. Pozostała do wykonania nach? Koleżanka o fontannach zaczęła.) elektryfikacja tej linii. Pomimo zapowiedzi w roku 2013 i roku 2014 nie zostały rozpoczęte prace zwią- Poseł Romuald Ajchler z SLD będzie zadawał py- zane z tą inwestycją. tania. (Gwar na sali) Czy w budżecie państwa na rok 2015 są przezna- Proszę o spokój. czone środki finansowe na elektryfikację tej linii? Jeżeli tak, to w jakiej wysokości? Jakie są perspektywy rozpoczęcia i zakończenia prac dotyczących tej Poseł Romuald Ajchler: inwestycji? Przez moje rodzinne miasto, Kolbuszową, prze- Dziękuję bardzo. jeżdża dziennie kilkanaście tysięcy samochodów, co Panie Marszałku! Nie będę mówił o kocie, ale powoduje duże korki, które powodują duże zdener- będę mówił o rybach. (Poruszenie na sali) Panie mi- wowanie wśród kierowców. Czy w ramach „Progra- nistrze, prawdą jest, że w 2015 r. czy z 2014 r. na 2015 r. mu budowy dróg krajowych i autostrad” przewidzia- został dokonany po kilkunastu latach pierwszy nabór ne są prace rozpoczynające w roku 2015 budowę ob- rybaków czy kandydatów na rybaków do technikum wodnicy Kolbuszowej w ciągu drogi krajowej nr 9? rybackiego w Sierakowie. Za to panu, panie mini- Jeżeli tak, to w jakiej wysokości będą środki? strze Plocke – nie widzę pana, ale był – bardzo ser- Dlaczego z roku na rok spada kwota przeznaczana decznie dziękuję. na zabytki? Przecież to, co pozostało nam po naszych (Głos z sali: Jest.) przodkach (Dzwonek), powinno być szczególnie chro- Ale jedna jaskółka wiosny nie czyni. Tylko tyle nione i finansowane. dobrego chciałbym powiedzieć o tym budżecie, cho- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 64 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Romuald Ajchler decyzja to nieustanne, ciche podnoszenie z roku na rok podatków. Tymczasem nieustannie wmawiacie ciaż środki na to idą z funduszu „Ryby” Unii Euro- państwo Polakom kłamstwa, że podatki nie są pod- pejskiej. noszone. Ten wprowadzony przez was system najbar- Pociągnę wątek, który podniósł pan poseł Olejni- dziej uderza w najniżej zarabiających. Biorąc pod czak, a mianowicie chodzi o sprawę embarga. uwagę czteroosobową rodzinę, gdzie jedno z rodziców Panie ministrze, idzie nie tylko o to, że na embar- zarabia tyle, ile wynosi płaca minimalna, na jedną gu stracili ogrodnicy czy ci rolnicy, którzy produkują osobę wypada 310 zł. Tymczasem minimum egzy- warzywa, lecz także o to, że przede wszystkim stra- stencji w roku 2013 wynosiło 462 zł. ciły inne grupy zawodowe, szczególnie te osoby, ci Czy jest bardziej łupieżczy kraj na świecie niż Pol- producenci, którzy nigdy nie produkowali na eksport, ska, gdzie każe się płacić obywatelowi podatek od ale zetknęli się z takim oto zjawiskiem, że produkt, minimum egzystencji? Te osoby zaraz ustawiają się który miał być wyeksportowany, w wyniku embarga w kolejce do pomocy społecznej. Czy nie lepiej jest został na wewnętrznym rynku krajowym i całkowi- podnieść kwotę wolną od podatku, znieść obowiązek cie zdestabilizował ten rynek, rynek tych, którzy składania PIT dla tych osób, których podatek wynie- stracili, którzy, jak powiedziałem przed chwilą, z eks- sie zero? (Dzwonek) Osoba ta nie będzie się ustawia- portem nie mieli nic wspólnego. Chodzi o to, żeby ła w kolejce do pomocy społecznej, będzie miała sa- wyjść naprzeciw tym którzy ponieśli straty, jakie powstały i jakie będą jeszcze powstawać, i np. w roku tysfakcję, że sama zapracowała na utrzymanie swojej 2015 (Dzwonek) zaniechać poboru jednej raty czy rodziny. Zyska państwo, bo będzie mniej pracowni- z całego roku podatku rolnego. Warto by było w ten ków w urzędzie skarbowym i w pomocy społecznej. sposób zrekompensować to, a także pokazać rolni- Często posłowie Platformy Obywatelskiej pokrzy- kom wkład i to, że ktoś w rządzie o tym myśli. Ale kują z sali, jak to bardzo wzrosła za ich rządów płaca trzeba by było jednocześnie zrekompensować ubytek minimalna, która... tegoż podatku samorządom. Panie ministrze, czy ewentualnie w ten sposób Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Spis treści staralibyście się pomóc rolnikom i wyjść naprzeciw oczekiwaniom? Dziękuję. (Oklaski) Już widzę, że pan tu pointy nie szuka... (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jerzy Wenderlich) Poseł Krzysztof Popiołek:

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: ...w 2009 r. wynosiła 1276 zł, a teraz wynosi 1680 zł.

Dziękuję bardzo. Pan poseł Krzysztof Popiołek, poseł niezależny. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Jest pan poseł Popiołek? (Głos z sali: Jest.) ...a więc to się za bardzo przedłuży. Dlatego już Jest. panu bardzo dziękuję. Bardzo proszę. Poseł Krzysztof Popiołek: Poseł Krzysztof Popiołek: Płaca minimalna wzrosła więc o 29%, a podatek Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! od niej – o 40%. Panie ministrze, dużo pan mówił o osiągnięciach Pol- ski w latach 2007–2014 i jej pozycji w Europie. Chyba pośrednio dawał pan do zrozumienia, że jest to zasłu- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: ga rządu, ale ja uważam, że to pracowitość i przedsię- biorczość Polaków budują pozycję Polski. Jeśli jest tak Poproszę o wypowiedź pana posła Józefa Lassotę dobrze i nasze dochody w przeliczeniu na mieszkańca z Platformy Obywatelskiej. tak znacząco wzrosły w stosunku do innych krajów Unii Europejskiej, to dlaczego Polska każe płacić podatek tym, którzy zarabiają poniżej minimum egzy- Poseł Krzysztof Popiołek: stencji w przeliczeniu na członka rodziny? To decyzją rządzących od roku 2009 zamrożone Dlaczego państwo chełpicie się tym, co nie jest wa- pozostają: kwota wolna od podatku, zryczałtowane szą zasługą? Przecież podniesienie płacy minimalnej to koszty uzyskania przychodu i progi podatkowe. Ta wydatek przedsiębiorcy, a nie budżetu państwa. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 65

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Ale panu posłowi dziękowałem już wcześniej. Dziękuję bardzo. Pan poseł Piotr Król, Prawo i Sprawiedliwość.

Poseł Krzysztof Popiołek: Poseł Piotr Król: Przeciwnie, podwyżka płacy minimalnej to wzrost dochodów budżetu państwa. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W Bydgoszczy upadły Zakłady Chemiczne „Zachem” i można powiedzieć, że to, co po nich pozostało, jest Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: niewątpliwie bombą ekologiczną. Ze zleconego przez ratusz badania wynika, że zanieczyszczone są nie Chciałbym jeszcze raz panu podziękować, panie tylko tereny po byłych Zakładach Chemicznych „Za- pośle, bo i tak dostał pan dużo czasu dodatkowego. chem”, ale zanieczyszczone są zarówno wody, jak i grun- ty. Ten raport wskazuje, że w zanieczyszczeniach występują takie substancje jak fenole, chlorki, meta- Poseł Krzysztof Popiołek: le ciężkie i benzen. Z całą pewnością obszar zanie- czyszczony przez byłe Zakłady Chemiczne „Zachem” Panie ministrze, czy ten problem zostanie rozwią- jest na tyle duży, że nie jest to już problem lokalny zany? (Oklaski) i budżet miasta Bydgoszczy nie udźwignie rekulty- (Głos z sali: Brawo, nie dałeś się.) wacji tych terenów. W związku z powyższym chciał- (Głos z sali: Ale jako niezależny.) bym zapytać: Czy w budżecie na 2015 r. ujęto środki finansowe na rekultywację terenów po byłych Zakła- dach Chemicznych „Zachem”, a jeśli tak, to w jakiej Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wysokości? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

A więc teraz pan poseł Józef Lassota z Platformy Spis treści Obywatelskiej. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Dziękuję. Poseł Józef Lassota: Pan poseł Dariusz Joński, Sojusz Lewicy Demo- kratycznej. Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Oczywiście wrócę do sprawy, która jest niezwykle Poseł Dariusz Joński: ważna, ale również bulwersująca, czyli do odcinka drogi S7 od granicy województwa świętokrzyskiego Dziękuję. do Krakowa. Przypomnę, że w oficjalnie przyjętym Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa pyta- przez rząd dokumencie implementacyjnym do „Stra- nia systemowe i jedno regionalne. tegii rozwoju transportu do 2020 r.” ta droga według W pierwszym pytaniu chodzi o dochody z podat- zobiektywizowanych kryteriów znalazła się na czwar- ków. Otóż dochody z podatków w Polsce w 2012 r. tym miejscu. A więc wydawałoby się, że sprawa jest wyniosły 248 mld, w 2013 r. wyniosły 241 mld zł, poza dyskusją. Tymczasem, jeśli chodzi o propozycje a więc zmniejszyły się o 7 mld zł, mówi się optymi- załącznika do programu budowy dróg, znajduje się stycznie, że w 2014 r. wyniosą ok. 240 mld zł, a więc na liście rezerwowej. Co to w ogóle znaczy? Jak to również mniej niż w roku poprzednim. Stąd moje jest możliwe? W Małopolsce mówi się, że są to tzw. pytanie: Na jakiej podstawie pan minister zakłada, decyzje polityczne. Czy w przypadku decyzji politycz- że w 2015 r. nagle wpłynie o 29 mld zł więcej do bu- nych nie powinno się również kierować jakimiś kry- dżetu? Mam na myśli dochody z podatków. Jakim teriami? Bo przecież jeśli chodzi o natężenie ruchu, cudem, co takiego się zdarzyło, że do budżetu wpły- obciążenie, jak również wypadkowość, to ta droga nie o 29 mld zł więcej z podatków w 2015 r.? jest na czwartym miejscu. W drugim pytaniu chodzi o słynne już 3 mld zł A więc zwracam się do pani minister, bo taka jest i o ustawę o rajach podatkowych. Wiemy, że spóźnio- w tej chwili konwencja. Proszę powiedzieć: Jak to jest no się z tą ustawą. Platforma próbuje teraz w jaki- możliwe, żeby rząd z uporem, nie wiadomo dlaczego, kolwiek sposób nadrobić ten czas, te zaległości i tak odsuwał realizację tej drogi na czas nieokreślony? zmienić ustawę, żeby weszła w życie z dniem 1 stycz- Jeśli rzeczywiście ta droga nie znajdzie się na liście nia 2015 r., ale pan minister w międzyczasie powie- podstawowej, to będzie to po prostu skandal. Dzię- dział, że nie zakłada wpływu tych kilkuset milionów, kuję. (Oklaski) czy nawet kwoty do 3 mld zł, jak niektórzy podają, 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 66 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Dariusz Joński Poseł Marzena Dorota Wróbel:

do krajowego budżetu. Stąd moje pytanie: Dlaczego? Dziękuję. A jeśli wpłyną, to na co konkretnie zostaną wydane? Trzecie pytanie jest regionalne. Chodzi o obwod- nicę Łodzi. Trzecie co do wielkości miasto w Polsce Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: do dziś nie ma obwodnicy. (Dzwonek) Moje pytanie: Czy w budżecie w końcu będą zarezerwowane środki Aha, to już koniec, w takim razie już jestem pani na budowę zachodniej obwodnicy miasta, która jest poseł wdzięczny. bardzo potrzebna nie tylko Łodzi i regionowi? Tam Pan poseł Ireneusz Raś, Platforma Obywatelska. jest skrzyżowanie autostrad i dzisiaj cały tranzyt Bardzo proszę. idzie przez miasto Łódź. Chodzi o obwodnicę trzecie- Nie ma pana posła Rasia, więc proszę panią poseł go co do wielkości miasta w Polsce. Dziękuję bardzo. Gabrielę Masłowską, Prawo i Sprawiedliwość. (Oklaski) Jest pani poseł? (Głos z sali: Jest, jest.) Tak, pani poseł jest zawsze. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Bardzo proszę.

Dziękuję bardzo. Chciałbym przypomnieć pani poseł Marzenie Poseł Gabriela Masłowska: Dorocie Wróbel, posłance niezależnej, że teraz jest Dziękuję. jej czas. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W minionych la- Serdecznie zapraszam panią poseł. tach zaszły niekorzystne zmiany w systemie opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą, m.in. znacznie Poseł Marzena Dorota Wróbel: zmniejszyła się liczba lekarzy pediatrów i psychia- Spis treści trów dziecięcych, załamał się system opieki stomato- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wzrasta subwen- logicznej, nie ma profilaktycznej opieki zdrowotnej, którą przedtem realizowały pielęgniarki, lekarze cja oświatowa planowana na rok 2015, natomiast nie szkolni itd. Czy w projekcie budżetu na 2015 r. za- wzrastają pensje nauczycieli. Chciałabym wiedzieć: warte są środki, aby tę sytuację zmienić? Jaka jest Dlaczego państwo od 6 lat nie zdecydowaliście się ewentualna pula środków, aby radykalnie zmienić tę podnieść podstawowych pensji tej chyba największej sytuację? grupy zawodowej w Polsce? Następne pytanie dotyczy zaległości abonamen- Kolejne pytanie: Kiedy wreszcie zostanie ukoń- towych. Czy w budżecie na 2015 r. w środkach prze- czona modernizacja drogi ekspresowej S7 na odcinku znaczonych dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Radom – Skarżysko Kamienna? Jesteśmy – my, ra- zagwarantowano pieniądze na zwiększenie zatrudnie- domianie i mieszkańcy dawnego województwa – cią- nia? Była mowa o zwiększeniu zatrudnienia o 10 osób gle mamieni tym, że ta inwestycja zostanie zrealizo- rozpatrujących wnioski o umorzenia, które składają wana, a mija już prawie 8 lat rządów Platformy Oby- obywatele. Tych wniosków spłynęło ok. 180 tys., watelskiej i jak nic się nie działo, tak nic się nie dzie- dane mam z krajowej rady, rozpatruje się ich 30 tys. je. Podobnie jest z zachodnią obwodnicą miasta Ra- rocznie, wobec czego krajowej radzie potrzeba 5–6 lat domia i drogą ekspresową S12. Ta inwestycja już na ich rozpatrzenie. W tym czasie narastają odsetki, w ogóle wypadła z wszelkich planów prac, nawet pro- wzrastają koszty upomnień. Towarzyszy temu proces jektowych, a jest to niezwykle ważna droga, która po prostu upokarzania ludzi, często starych, a to nie w przyszłości będzie łączyła Europę Zachodnią z Do- z ich winy powstają zaległości, bo – jak pamiętamy rohuskiem i docelowo (Dzwonek) z Kijowem. – do łamania prawa zachęcał poprzedni premier. Kolejne pytanie: Kiedy wreszcie coś się będzie W ramach środków, które na 2015 r. przeznaczono na działo w kwestii modernizacji linii kolejowej nr 8, bo krajową radę, bo to analizowałam, zwiększono (Dzwo- w tym przypadku zaniedbania są po prostu karygod- nek) wydatki o 15 mln. Czy są tam zaplanowane środ- ne. Ta linia miała być oddana do użytku już w 2014 r., ki na ten cel, aby udrożnić ten proces, lub czy mini- czyli w bieżącym roku, a do tej pory nie dokończono ster finansów rozważał możliwość, żeby alternatyw- nawet jednego odcinka. nie zamiast wydatkować pieniądze na zlecanie fir- mom zewnętrznym, bo tak się dzieje, czynności biu- rowych przez krajową radę, zwiększyć zatrudnienie Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: znacznie, albo aby w miejsce tego dokonać abolicji? Senatorowie Prawa i Sprawiedliwości złożyli taki Byłbym pani poseł wdzięczny, gdyby… projekt. Skoro pan minister deklaruje, że tak dokład- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 67

Poseł Gabriela Masłowska łożonym 20 km od granicy z Ukrainą, na trasie po- między Warszawą a Kijowem. Proszę o odpowiedź na nie analizuje celowość wydatków, proszę mi odpowie- piśmie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dzieć na pytanie: Czy taka analiza była robiona? I jeszcze jedno pytanie, jeśli mogę, panie marszał- ku, naprawdę krótkie. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

I ja dziękuję. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Pan poseł Krzysztof Sońta, Prawo i Sprawiedli- wość. Ale będzie bardzo ciężko to zmieścić w czasie.

Poseł Krzysztof Sońta: Poseł Gabriela Masłowska: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapy- Króciutkie. tać właściwie panią premier, jeśli chodzi o ten bu- Ponieważ z programu rozwoju czytelnictwa do dżet, o sprawę dotyczącą pakietu onkologicznego. 2020 r. zupełnie wyrzucono biblioteki szkolne, a spa- W exposé pani premier odniosła się do tego, co w świet- da poziom czytelnictwa w Polsce, to czy minister fi- le nowej regulacji ma obowiązywać od 1 września, nansów rozważa możliwość dofinansowania w tym czyli do zniesienia limitu i ograniczenia kolejek do zakresie bibliotek szkolnych, bo samorządy same lekarzy specjalistów, do onkologów. Tak naprawdę do sobie z tym nie poradzą? Dziękuję. (Oklaski) dzisiaj nikt nie wie, jak to będzie wyglądać po 1 stycznia 2015 r. poza ideami zapisanymi w ustawie. Trwa- ją prace nad aktami wykonawczymi, jak zapewnił Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: minister Rzemek, kiedy o to pytałem przy okazji sprawozdania z realizacji „Narodowego programu Pan poseł Zbigniew Matuszczak, Sojusz Lewicy zwalczania chorób nowotworowych”. Dzisiaj pozosta- Spis treści Demokratycznej. ło nam bardzo niewiele czasu, praktycznie listopad i grudzień, i lekarze i pacjenci nie wiedzą, jak to bę- dzie obowiązywać. Liczyłem na to, że w ustawie bu- Poseł Zbigniew Matuszczak: dżetowej będzie zapis, bo do tego z całą pewnością są potrzebne pieniądze, który będzie chociażby o tym Dziękuję bardzo. mówił czy dofinansowywał tę dziedzinę. Niestety, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! takiego zapisu nie ma. Mam dwa konkretne pytania. Pan minister wspomi- Rodzą się pytania. Wczoraj bardzo brutalnie, do- nał, że w roku 2015 na budowę dróg krajowych i na sadnie sformułował to za pośrednictwem mediów kolej zostanie przeznaczone ok. 25 mld zł. Mają to onkolog dr Luboiński, pytając pana ministra zdro- być inwestycje prorozwojowe, szczególnie w tych re- wia, kiedy weźmie się on do roboty. Chciałbym jesz- gionach, w których są one najbardziej potrzebne. cze uzyskać odpowiedź od pani premier: Na jakich Chciałbym zapytać: Ile z tych pieniędzy na inwesty- zasadach (Dzwonek) będą kontraktowane właśnie te cje – i oczywiście na jakie – zostanie przeznaczone usługi najbliżej pacjenta, skoro kontrakty są zamro- dla województwa lubelskiego z tego względu, że żone na dwa lata, bo są aneksowane przez narodowy w okresie ostatnich 7 lat z inwestycji strategicznych fundusz? wykonano tylko kilkadziesiąt kilometrów drogi eks- Nowych środków w budżecie nie ma, ustawa za presowej S17? chwilę wchodzi w życie i nie chciałbym być złym pro- I drugie pytanie, w kontekście prac nad noweliza- rokiem, ale żeby po 16 listopada nie okazało się, że cją programu budowy dróg i autostrad. Otóż w chwili przedłużymy vacatio legis, wejście w życie ustawy obecnej trwają konsultacje międzyresortowe i chciał- o rok czy do następnych wyborów. To byłoby zgubne bym zaapelować do pani minister i do pani minister dla pacjentów i byłoby zabiciem tej ustawy. infrastruktury o ujęcie w tym programie obwodnicy Przepraszam, panie marszałku, i proszę o wyro- miasta Chełma. Otóż ta droga jako droga krajowa zumiałość, jeśli chodzi o przedłużenie wystąpienia. została przekazana prezydentowi miasta w roku Dziękuję. (Oklaski) 1999, w trakcie reformy, bez środków, a miasto nie jest bogate i nie jest w stanie jej przebudować. Droga jest w bardzo złym stanie technicznym, jest bardzo Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: niebezpieczna. W związku z tym jeżeli nie zostanie podjęta ta inwestycja, prezydent nie będzie miał in- Właśnie ją okazałem, nie przerywając panu posłowi. nego wyjścia, aniżeli zamknąć drogę i wskazać ob- Pan poseł Ryszard Zbrzyzny, Sojusz Lewicy De- jazd dla tirów. A Chełm (Dzwonek) jest miastem po- mokratycznej. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 68 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Ryszard Zbrzyzny: kroczenie kryterium dochodowego. A teraz następne pytanie. Proszę powiedzieć, czy ta zasada będzie do- Dziękuję. tyczyła wszystkich rodzajów świadczeń, w których Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie stosowane są kryteria dochodowe, a więc świadczeń Ministrze! Chciałbym zapytać o kwestie związane rodzinnych, świadczeń pomocy społecznej, świadczeń z deficytem budżetu. Ten deficyt wynosi troszeczkę z funduszu alimentacyjnego. Proszę też powiedzieć, powyżej 46 mld zł, przynajmniej tak wynika z planu, czy zasada złotówka za złotówkę będzie nieograni- ale pojawiła się pozycja, która niepokoi – deficyt czona, niemalże do zlikwidowania... O jaką rozpię- w zakresie środków europejskich. To jest 3,5 mld zł, tość chodzi? Czy jeżeli zostanie 10 albo 5 zł z różnicy kiedy w bieżącym roku planowano z tego tytułu de- między kryterium dochodowym a jego przekrocze- ficyt na poziomie ok. 300 mln zł, a więc jego wzrost niem, pozwoli to na wypłacanie takich niewysokich wynosi ok. 900%. Z czego to wynika? Powiem, że nie świadczeń? Wiązałoby się to z bezustannym kontro- za bardzo mogłem się tego doczytać w uzasadnieniu lowaniem dochodowości rodzin. Czy zasada jedno- ustawy budżetowej. To po pierwsze. Po drugie, chciał- rocznego składania informacji o własnej sytuacji bym zapytać, czy rząd już postawił krzyżyk na dia- będzie zachowana (Dzwonek), czy państwo będziecie logu społecznym, bo w planie budżetowym na rok chcieli, by robić to częściej? 2015 na dialog społeczny przeznacza się połowę środ- Następne pytanie, jeżeli chodzi o świadczenia ro- ków planowanych w roku 2014. A więc czy rządowi dzinne. Czy pan minister może powiedzieć, ile dzieci, nie zależy już na funkcjonowaniu Trójstronnej Ko- na dzień 30 czerwca tego roku, korzystało ze świad- misji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i woje- czeń rodzinnych i czy w tym roku odnotowano dalszy wódzkich komisji dialogu społecznego? Być może spadek? bowiem dialog akurat nie jest najmocniejszą stroną Proszę też o podanie, to ostatnie pytanie, jakie tej koalicji. były nakłady na tzw. ustawę żłobkową, wydatki mo- Po trzecie, chciałbym zapytać o prawdziwy deficyt dernizacyjne w ostatnich trzech latach, bo po doda- Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w roku 2014, bo niu tych 50 mln, o których mówiła pani premier jaki był plan, to wiemy. (Dzwonek) Plan był w grani- w swoim exposé, wydaje mi się, że poziom finansowania jest taki sam jak w poprzednich latach. Dzię- Spis treści cach 63 mld zł. Wiemy też, że ten plan został zbudowany na założeniach, że w otwartych funduszach kuję i przepraszam. (Oklaski) emerytalnych pozostanie 50% dotychczasowych uczest- ników. Okazuje się, że pozostało ich mniej, a więc pytanie, jaki będzie prawdziwy deficyt FUS-u w roku Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: 2014. Dziękuję. (Oklaski) I ja dziękuję. Pan poseł Piotr Chmielowski, Sojusz Lewicy De- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: mokratycznej.

Dziękuję, panie pośle. Pan poseł Piotr Chmielowski, Sojusz Lewicy De- Poseł Piotr Chmielowski: mokratycznej. (Poseł Piotr Chmielowski: Poseł Rafalska jeszcze Dziękuję. jest.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Otóż Chciałem sprawdzić, jak na tę moją pomyłkę zana początku powiem tak: dobry gospodarz to taki go- reaguje pan poseł Chmielowski, i nie pomyliłem się, spodarz, który dokonuje inwestycji, które w krótkim że bardzo życzliwie. okresie mu się zwrócą i będą przynosiły stały, duży W związku z tym, po tym teście, o zabranie głosu dochód. Dopiero potem dokonuje on tych inwestycji, i zadanie pytania proszę panią poseł Elżbietę Rafal- które nie przynoszą mu dochodu albo przynoszą do- ską, Prawo i Sprawiedliwość. chód umiarkowany. Rozumiem, że w tym budżecie polski rząd zapomniał o żegludze śródlądowej. Jakoś nie doczytałem się w żadnym fragmencie, żeby poja- Poseł Elżbieta Rafalska: wiły się jakiekolwiek wydatki inwestycyjne na żeglu- gę śródlądową, która teoretycznie i praktycznie po- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! winna przynosić miliardy do budżetu. Wielokrotnie Moje pytanie dotyczy zasady złotówka za złotówkę. o tym wspominałem i dziwię się, że minister Szczu- Bardzo proszę o bliższe, bardziej szczegółowe infor- rek nie był łaskaw zapamiętać tak bardzo prostego macje związane z tym, od kiedy ta zasada mogłaby przekazu, że przy niewielkiej inwestycji i współpracy obowiązywać. Chodzi o to, że zasada dotycząca nie- międzynarodowej można dostawać do budżetu gigan- znacznego przekroczenia kryterium dochodowego tyczne środki z poboru opłat za żeglugę. To jest moje pozwalałaby na skorzystanie ze świadczenia po uszczu- pierwsze pytanie: Czy zapomnieliście o tym, czy zro- pleniu jego wysokości o kwotę, która stanowi prze- biliście to świadomie? 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 69

Poseł Piotr Chmielowski Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Drugie pytanie dotyczy pewnego dokumentu, któ- Pan poseł Jan Cedzyński, Sojusz Lewicy Demo- ry w tej Izbie uchwaliliśmy bodajże pod koniec roku kratycznej. 2011, a mianowicie strategii obsługi zadłużenia pań- stwa polskiego. Chciałbym o tym przypomnieć i chciał- bym, żeby rząd odniósł się do tego. Jak to jest, że Poseł Jan Cedzyński: wtedy pan minister Rostowski oczywiście obniżał zadłużenie naszego kraju, stosując trik polegający na Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pyta- zaniżeniu kursu złotówki w stosunku do euro? nie swoje kieruję do pani premier. Wydatki na obron- (Dzwonek) Czy w tym roku, tak jak pan minister Ro- ność w dobie rosnących światowych zagrożeń to ko- stowski sobie życzył, kurs będzie wynosił 3,40 zł za nieczność dla państwa, które chce być bezpieczne 1 euro? Dziękuję. (Oklaski) i ma ambicję być liczącym się graczem na arenie mię- (Poseł Michał Wojtkiewicz: Złotówka za euro po- dzynarodowej. Dodatkowo jest to szansa przekucia winna być.) sukcesów militarnych w sukces gospodarczy, w tym rozwój eksportu. W uzasadnieniu projektu ustawy budżetowej Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: w rozdziale VI: Programy wieloletnie przewiduje się na lata 2014–2022 wydatki na priorytetowe zadania modernizacji technicznej Sił Zbrojnych. Po roku 2015 Dziękuję. wydatki te są ambitne – rok w rok wielomiliardowe. Pan poseł Czesław Hoc, Prawo i Sprawiedliwość. Jeśli chodzi o kadencję tego rządu, pani premier na rok 2015 nie postawiła sobie tak ambitnych celów, bo jest to ledwie nieco ponad 4 mld zł. To wydatki trzy Poseł Czesław Hoc: razy niższe niż w latach kolejnych. Do tego zakłada się 174 mln zł na projekty badawcze i rozwojowe ar- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! mii. Żart! To prawie tyle, ile na wydatki Kancelarii W roku 2015 na ochronę zdrowia z budżetu państwa Prezydenta RP. Czy pani premier nie uważa, że to Spis treści przeznaczy się 6,9 mld zł. To o 400 mln zł mniej niż tragikomiczne? Czas na wydatki na modernizację w tym roku. A więc w sytuacji, w której od 1 stycznia armii jest dziś, a nie za dwa lata, kiedy o pani rządzie 2015 r. wchodzi tzw. pakiet onkologiczny i kolejkowy, nikt nie będzie pamiętał. Dziękuję. w budżecie państwa w części: Ochrona zdrowia bra- (Poseł Krystyna Skowrońska: O panu też. Może kuje środków na ten cel, a zatem ten pakiet ma dzia- się tak zdarzyć.) łać tylko i wyłącznie, cytuję, w oparciu o realokację i alokację środków. To niestety rokuje bardzo źle. W sytuacji, w której nakłada się na lekarza podsta- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wowej opieki zdrowotnej nowe zadania i obciąża kolejnymi programami komputerowymi, np. e-zwolnie- Pani poseł Maria Zuba, Prawo i Sprawiedliwość. nia zamiast dotychczasowych L4, a nie przydziela się nowych środków, to rokowanie jest również niepo- myślne. Dalej, w obliczu olbrzymiego rozwarstwienia Poseł Maria Zuba: płac w służbie zdrowia w odniesieniu do pielęgniarek i położnych oraz personelu średniego, ogromnej luki Dziękuję bardzo. pokoleniowej wśród pielęgniarek i wzmożonego zja- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! wiska odchodzenia od zawodu pielęgniarki nie ma Odpowiedzią na czyje potrzeby jest budżet państwa na 2015 r., w którym jedni otrzymują 67% więcej zwiększenia środków dla tej grupy zawodowej. To środków na wydatki, jak na przykład Krajowa Rada również źle wróży. Radiofonii i Telewizji, a inni otrzymują mniej? O 53% Tylko jeden znamienny przykład, ukazujący bez- zmniejszone są środki na budownictwo i gospodarkę troskę i arogancję władzy. Na przeciwdziałanie alko- mieszkaniową, w sytuacji gdy analizy OECD wska- holizmowi w budżecie państwa w tej części przezna- zują, że Polacy żyją w najgorszych warunkach miesz- cza się 6,5 mln zł. Jest to mniej, niż wynosi odprawa kaniowych spośród wszystkich obywateli Unii Euro- w wysokości 6,9 mln zł dla prezesa Polskiej Grupy pejskiej. Rząd pani premier zwiększa o przeszło 53% Energetycznej i jego współpracowników, czyli dla budżet ministra sprawiedliwości i jednocześnie obni- kumpla premiera Donalda Tuska, który według taśm ża o 45% fundusz dopłat, z którego realizowane jest prawdy otrzymał tę prezesurę dla horrendalnie wy- wsparcie budownictwa socjalnego. Czy pani premier sokiej odprawy. (Dzwonek) wie, że Polska jest krajem, w którym młodzi ludzie nie Pytanie jest proste: Skąd taka beztroska, jeśli zakładają rodziny z uwagi na brak możliwości pozy- chodzi o ochronę zdrowia, dlaczego coraz mniej jest skania mieszkania? Prawie o 1 mld zł, tj. o 23,6%, rząd na to środków? (Oklaski) zmniejsza środki na Agencję Restrukturyzacji i Mo- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 70 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Maria Zuba Pytanie: Czy państwo macie koncepcję działania w tym zakresie? Czy ci analitycy, o których mówiłem, dernizacji Rolnictwa, a jednocześnie zwiększa o 42,3% i ekonomiści mają choćby część racji? Bo tę kwotę wydatki na Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczo- można byłoby znakomicie zagospodarować (Dzwo- ści tak barwnie scharakteryzowaną przez ministra nek) na zmniejszenie kosztów pochodnych od płac, na Sienkiewicza. W tym budżecie o przeszło 64% (Dzwo- poprawę sytuacji, jeśli chodzi o służbę zdrowia, eduka- nek) rosną środki na Rządowe Centrum Legislacji, cję. To sprawiedliwe usankcjonowanie systemu podat- ale środki dla regionalnej izby obrachunkowej pozo- kowego w Polsce mogłoby znacznie przyczynić się do stają na tym samym poziomie. Rząd nie znalazł pie- szybszego jej rozwoju. Dziękuję bardzo. (Oklaski) niędzy na zwiększenie kwot na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, na dożywia- nie dzieci. Dlaczego, pani premier, w czasie tak po- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: ważnego kryzysu społecznego i gospodarczego rząd nie przygotował budżetu nakierowanego na rozwój Dziękuję. państwa? Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Sojusz Lewicy Panie ministrze, czy prawdą jest, że przygotowu- Demokratycznej. je pan wprowadzenie podatku od smartfonów i tab- letów? Na jakim etapie jest ten projekt? Od kiedy planuje pan wprowadzenie tego podatku? Czy rząd Poseł Tadeusz Tomaszewski: zapoznał się z opinią młodzieży w tej sprawie? Jakie będą wpływy do budżetu państwa z tego tytułu? Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni Pań- Dziękuję. (Oklaski) stwo Ministrowie! Pan minister w uzasadnieniu projektu budżetu mówił o realizacji zapowiedzi pana premiera Tuska i pani premier Kopacz dotyczących Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: ulg z tytułu wychowywania dzieci. Ulgi te przez 7 lat nie obejmowały swym zasięgiem prawie 6 mln dzieci Dziękuję. z powodu niewystarczających dochodów rodziców. Spis treści Pan poseł Zbyszek Zaborowski, Sojusz Lewicy Wyraźna interwencja prezydenta Rzeczypospolitej Demokratycznej. w tej sprawie tu, w tej Izbie, spowodowała, że pań- Jako że pana posła nie widzę, głos ma pan poseł stwo wprowadzacie rozwiązania, ale nadal 3 mln Wiesław Janczyk, Prawo i Sprawiedliwość. polskich dzieci nie będzie mogło skorzystać z tej ulgi, dlatego że ich rodzice nie mają żadnych dochodów. To są rodzice mieszkający na wsi, to są trwale bezro- Poseł Wiesław Janczyk: botni bez dochodów. Jakie macie państwo w tej sprawie propozycje na najbliższą przyszłość? Dziękuję bardzo. Drugie pytanie. Rząd przewidział w projekcie bu- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! dżetu na rok 2015 wpływy z ustawy o zmianie usta- Analitycy i ekonomiści życzliwi sferze finansów pub- wy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli oskład- licznych zwracają uwagę na fakt, że licząc ostatnie kowanie tzw. umów zlecenia do wysokości przynaj- 7 lat, czyli od momentu, kiedy odszedł rząd Prawa mniej płacy minimalnej. W tej chwili jednak zaplecze i Sprawiedliwości, do dzisiaj, efektywność systemu koalicji większościowej twierdzi, że ta ustawa wejdzie podatkowego w Polsce spadła z 17,5 do 14,4% w rela- w życie nie od 1 stycznia 2015 r., lecz od 2016 r. W po- cji do PKB. To powoduje utratę wpływów o 52 mld, rozumieniu z pracodawcami znaleziono rozwiązanie czyli kwotę zdecydowanie rocznie większą niż plano- w postaci wydłużenia tego terminu kosztem ponad wany deficyt, o kilka miliardów większą. Dodatkowo miliona osób pracujących właściwie w patologicznych nakłada się na to, jak dowiedzieliśmy się z „Rzeczpo- uwarunkowaniach formalnoprawnych. spolitej”, fakt, że w wyniku urzędniczej indolencji, Trzecie pytanie jest związane z rządowymi pro- chodzi tu głównie o resort finansów, nie opublikowa- gramami na rzecz wzmocnienia społeczeństwa oby- no ustawy, która miała ograniczyć wypływ kapitału watelskiego. W przypadku FIO było 60 mln, planuje do rajów podatkowych na kwotę ponad 3 mld zł. się 52 500 tys., w przypadku rządowego programu na Chciałbym zapytać: Czy nie jest tak, że dzisiaj rzecz aktywizacji społecznej osób starszych była kwo- ministerstwo poprzez służby kontrolujące efektyw- ta 40 mln, jest 32 500 tys., czyli łącznie 15 mln mniej. ność systemu podatkowego bardzo koncentruje się (Dzwonek) Czym jest spowodowane zmniejszenie na nękaniu małych i średnich polskich przedsię- nakładów na te programy? biorstw, rzemieślników, czasami osób fizycznych, I ostatnie pytanie. Czy w tym roku rząd będzie a kompletnie nie ma wiedzy i know-how, jeśli chodzi również wnioskował o przedłużenie możliwości ko- o kontrolowanie podmiotów działających globalnie, rzystania ze środków Funduszu Rozwoju Kultury podmiotów korporacyjnych i tych z udziałem obcego Fizycznej na inne cele niż były określone w ustawie? kapitału? Dziękuję. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 71

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: będzie budował mieszkań. I wyjątkowo tej deklaracji dotrzymał. Nie zrobił nic w tej kwestii, żeby sprawa I ja dziękuję. była jasna. (Oklaski) Pan poseł Bogdan Rzońca, Prawo i Sprawiedli- Ad rem. Pan minister wspomniał o tym, że w na- wość. stępnym roku budżetowym będą wydawane środki finansowe z Krajowego Funduszu Drogowego na bu- dowę dróg. Panie ministrze, Krajowy Fundusz Dro- Poseł Bogdan Rzońca: gowy zadłużony jest na ok. 50 mld zł. Dzisiaj chełpi się minister finansów i chełpi się pani premier, że Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani premier Ko- będą wydawane kolejne kwoty na budowę dróg. Sta- pacz podczas exposé w dniu 1 października w ani wiam pytanie: Z czego? Z długu budujecie drogi? Jaki jednym zdaniu nie dotknęła kwestii budownictwa jest sposób na rozwiązanie problemu Krajowego Fun- mieszkaniowego. Premier Donald Tusk w 2011 r. nie duszu Drogowego? Macie tylko jeden: rolowanie dłu- wspomniał w ogóle o budownictwie mieszkaniowym. gów. Jaki jest jednak sposób na to, aby zredukować Zrobił to co prawda w 2007 r., ale nic z tego nie zo- zadłużenie Krajowego Funduszu Drogowego? Zacho- stało zrealizowane. Czy państwo wiecie – zwracam wujecie się jak niecny gospodarz. Nie dość, że wyda- się do rządu, do pani premier – że pod względem licz- liście ostatnie pieniądze z budżetu, to jeszcze zadłu- by mieszkań na 1000 mieszkańców Polska zajmuje żacie bez końca budżet na lata następne. jedno z ostatnich miejsc w Unii Europejskiej? Pod Kolejne pytanie dotyczy drogi S7. Kiedy wreszcie względem powierzchni mieszkaniowej przypadającej w świadomości rządu, pani premier, ministra trans- na statystycznego Polaka także zajmujemy jedno z ostat- portu, zostanie przełożona zwrotnica? Kiedy wresz- nich miejsc w Unii Europejskiej. Pod względem wiel- cie warunki techniczne, merytoryczne będą decydo- kości gminnych zasobów mieszkaniowych, czyli licz- wały o tym, które drogi zostaną wybrane do realiza- by mieszkań komunalnych i socjalnych, zajmujemy cji? (Dzwonek) Mam na myśli drogę krajową nr 7, od jedno z ostatnich miejsc w Unii Europejskiej. Tę spra- granic województwa świętokrzyskiego do granic wę nie tak dawno wytknął rządowi NIK. Proszę pań- miasta Krakowa, do węzła Igołomska. Ta droga po- stwa, w Polsce jest bardzo mało mieszkań na wyna- winna być użytkowana od końca 2011 r. Wiemy, że jem. Pod tym względem też zajmujemy jedno z ostat- niestety na skutek decyzji politycznych, tylko i wy- Spis treści nich miejsc w Unii Europejskiej. Ponadto w naszym łącznie politycznych, w dalszym ciągu nie będzie kraju 50% dzieci w wieku między 18. a 35. rokiem realizowana, bo to wam się po prostu nie opłaca życia – 50% dorosłych dzieci – mieszka z rodzicami. z przyczyn politycznych, jako że Platforma Obywa- Stawiam pytanie: Co ten budżet daje budownictwu? telska w Małopolsce niestety odnotowuje mniejsze Co daje budownictwu ten budżet? Proszę tylko nie wsparcie aniżeli w innych województwach. Panie mówić o programie „Mieszkanie dla młodych”, bo ministrze, stawiam pytanie: Kiedy wreszcie normal- o tym, że on nie działa, wiemy. ne myślenie zwycięży? Dziękuję. Mam jeszcze inne pytanie, z innej branży. Chodzi o kwestię gospodarki wodnej. Czy są pieniądze na rea- lizację programu związanego z budową zbiornika wod- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: nego Kąty – Myscowa? Podkarpacie jest województwem zalewowym. (Dzwonek) Jeśli są powodzie, to tam. Czy Dziękuję. są na to pieniądze? Pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedli- I czy są pieniądze na drogę S19 od Rzeszowa do wość. Barwinka? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Andrzej Szlachta: Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mój kolega mówił Dziękuję. o infrastrukturze drogowej, a moje pytanie będzie Pan poseł Andrzej Adamczyk, Prawo i Sprawied- dotyczyło infrastruktury kolejowej, konkretnie waż- liwość. nej inwestycji dla Podkarpacia. Od wielu lat stolica województwa podkarpackiego nie ma bezpośredniego połączenia ze stolicą Polski. To jest wielki problem Poseł Andrzej Adamczyk: i wielkie są obietnice tego rządu. Obecnie przejazd koleją z Rzeszowa przez Kraków do Warszawy trwa Dzień dobry. 6 godzin, a odległość wynosi 300 km. Wprawdzie Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wy- trwa obecnie modernizacja linii kolejowej nr 71 Rze- soka Izbo! Będę polemizował z moim przedmówcą, szów –Ocice, która przez Skarżysko-Kamienną i Ra- panem posłem Bogdanem Rzońcą. Panie pośle, pan dom jest najlepszym połączeniem ze stolicą Polski, premier Donald Tusk w 2007 r. zapowiedział w imie- ale czas przejazdu tą linią w perspektywie skróciłby niu swoim i rządu Platformy Obywatelskiej: Rząd nie się niewiele ponad 3 godziny. Niepokoi nas tempo 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 72 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Andrzej Szlachta Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

realizacji tej inwestycji. Mimo obietnic do dziś nie wy- Proszę panią poseł Barbarę Bubulę, Prawo i Spra- konano sieci trakcyjnej z Rzeszowa do Ocic. Prace zwią- wiedliwość. zane z elektryfikacją tej linii planowane są do 2017 r. Stąd moje pytanie: Czy rząd koalicyjny PO–PSL przewiduje zdynamizowanie tempa realizacji tej inwestycji Poseł Barbara Bubula: i jakie środki finansowe zabezpieczone są w budżecie na 2015 r. na tę ważną inwestycję? (Dzwonek) Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Pań- Drugą ważną inwestycją kolejową jest moderni- stwo! Wysoki Sejmie! Nie umawiałam się z panem zacja linii E30 Rzeszów – Przemyśl. W tej chwili pro- posłem Sprawką, ale zauważyłam dokładnie tę samą wadzona jest tylko rewitalizacja. Kiedy planuje się rzecz w uzasadnieniu do projektu budżetu. Chcę zakończenie modernizacji tej linii? Dziękuję bardzo. wzmocnić ten głos, mówiąc o tej tajemniczej kwocie (Oklaski) 23 770 tys. zł przeznaczonej dla wszystkich gmin w Polsce na zrekompensowanie, w ramach subwencji oświatowej, ubytku środków związanego z przyzna- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: niem dodatkowej ulgi na trzecie i każde kolejne dziecko. Otóż mam wątpliwości co do zasad wyliczenia Dziękuję bardzo. tej kwoty i zrekompensowania gminom rzeczywistej Pani poseł Barbara Bubula, Prawo i Sprawiedli- wysokości ubytku po stronie dochodów związanego wość. z tą niewątpliwie konieczną i potrzebną zmianą (Głos z sali: Lech Sprawka.) w zasadach przyznawania ulg podatkowych dla ro- Przepraszam, wcześniej pan poseł Lech Sprawka dziców. Otóż może się tak zdarzyć, że w rzeczywisto- z tej samej partii. ści słuszna decyzja rządu odbije się tak naprawdę na sytuacji finansowej samorządu terytorialnego. Po raz kolejny samorządy będą musiały ograniczać swoje Poseł Lech Sprawka: wydatki lub zadłużać się jeszcze bardziej, żeby pota- Spis treści jemnie sfinansować te decyzje, które podejmuje rząd. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Drugie pytanie. Już cztery lata opóźniane jest W uzasadnieniu do ustawy budżetowej, w części do- uchwalenie ustawy o repatriacji, która została złożo- tyczącej części światowej subwencji ogólnej, pojawił się na w Sejmie w wyniku wielkiej obywatelskiej akcji. taki dziwoląg. Otóż z jednej strony państwo piszecie, (Dzwonek) Argumentem jest to, że brak środków bu- że ta część subwencji została ustalona zgodnie z art. 28, dżetowych. Zatem czy w przyszłorocznym budżecie że jest nie mniejsza niż przyjęta w ustawie budżetowej – to pytanie do rządu – została zagwarantowana kwota na przyjęcie przewidzianej ustawą liczby re- w roku bazowym i skorygowana o kwotę innych wy- patriantów, związane z wprowadzeniem tego projek- datków z tytułu zmiany realizowanych zadań oświa- tu w życie? Jak wysoka jest to kwota i ilu repatrian- towych. Później czytamy następującą uwagę: W kwo- tów Polska dzięki tej kwocie przyjmie? W tym roku cie tej części subwencji ogólnej uwzględnione zostały było to kilkanaście milionów złotych w rezerwie i nie dodatkowo środki w wysokości 23 770 tys. z przewi- została ona wydana. Została wydana tylko w połowie dywanym zmniejszeniem dochodów własnych jedno- i przeznaczono potem te środki na przyjęcie cudzo- stek samorządu terytorialnego z tytułu PIT w 2015 r. ziemców. Wydaje mi się, że niegodne jest takie postę- w związku z projektowanym podwyższeniem o 20% powanie związane z opóźnianiem wprowadzenia kwoty ulgi podatkowej na trzecie i każde kolejne dzie- w życie tej ustawy i wymawianie się brakiem środ- cko. Od kiedy to zadanie jest zadaniem oświatowym? ków budżetowych, podczas gdy potem nawet te skrom- Jest to ewidentna sprzeczność prawna, pani minister, ne środki budżetowe po prostu nie są wydatkowane. to po pierwsze. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Po drugie, ta kwota 23 770 tys. jako rekompensa- ta w rzeczywistości będzie zupełnie inna, dlatego że wzrostowi kwoty części oświatowej subwencji ogólnej Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: towarzyszy wprost proporcjonalny wzrost standardu A do podziału części oświatowej, a jak wzrasta ten Dziękuję bardzo. standard, to wprost proporcjonalnie rośnie dotacja Pani poseł Maria Nowak, Prawo i Sprawiedli- dla szkół niepublicznych. Z tej kwoty 23 mln odpłynie wość. do tych szkół około 2,5 mln. (Dzwonek) O tyle mniej samorządy będą miały zrekompensowaną tę ulgę. Jest to ewidentna sprzeczność z art. 50 ustawy o fi- Poseł Maria Nowak: nansach publicznych. Pani minister, kiedy skończy się chaos przy kalkulacji części oświatowej subwencji Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Mini- ogólnej? (Oklaski) strowie! W roku 2015 powinien zostać zrealizowany 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 73

Poseł Maria Nowak I pytanie uzupełniające: Kiedy rząd dojrzeje do tego, żeby zacząć poważnie myśleć o kontynuacji tej trzeci etap szumnie zapowiadanych podwyżek dla drogi na południe – to jest droga nr 47 na odcinku pracowników naukowo-dydaktycznych i naukowych Rabka – Nowy Targ, bo tutaj zapowiedzi i dywagacje w uczelniach publicznych. Jak zostały skalkulowane są jeszcze bardziej mgliste niż w odniesieniu do dro- środki na ten cel w projekcie budżetu? Konkretnie gi nr 7? Dziękuję bardzo. (Oklaski) chodzi mi o to, jak zaplanowano środki na podwyżkę i jakie środki zaplanowano na pokrycie skutków finansowych podwyżek z roku 2013 i z roku bieżącego, Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: czyli 2014. Pani minister, w bieżącym roku w wielu uczel- Dziękuję. niach podwyżka, w cudzysłowie, to jedynie dodatek Pan poseł Kazimierz Smoliński, Prawo i Spra- do wynagrodzenia, który będzie wypłacany tylko do wiedliwość. końca 2014 r. Dlaczego tak się dzieje? Otóż rektorzy i senaty uczelni podejmowały takie decyzje w obawie, że w budżecie na 2015 r. nie otrzymają środków, któ- Poseł Kazimierz Smoliński: re zapewniłyby im pokrycie wydatków będących skutkiem podwyżek z roku 2013/2014, ponieważ nie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwsze pytanie było w tym roku środków na pokrycie wydatków wy- dotyczy kwestii polskich kredytów zagranicznych. nikających z podwyżek z roku 2013. Czyli de facto Nie bardzo mogę się zorientować, w jaki sposób one w wielu uczelniach nie było podwyżki, a jedynie przy- są skonstruowane i podzielone. Chciałbym się dowie- znano dodatki do wynagrodzenia w roku 2014, a do- dzieć, jaki jest stan zadłużenia zakładany na 31 grud- datek to na pewno nie jest podwyżka. Dlatego proszę nia 2014 r., z podziałem na odsetki i kapitał, oraz powiedzieć, jak skalkulowano te środki i czy zapla- stan zadłużenia zakładany na 31 grudnia 2015 r., nowano środki na pokrycie kosztów wynikających również z podziałem na odsetki i kapitał, a także jaka z poprzednich etapów. (Dzwonek) Dziękuję bardzo. będzie wielkość spłaty kapitału i odsetek w całym (Oklaski) 2015 r., jeżeli chodzi o polskie zadłużenie dotyczące

kredytów zagranicznych. Spis treści Drugie pytanie dotyczy inwestycji, która jest Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: związana z moim miastem, z Tczewem. Myślę, że to jest jedyny taki przypadek w Polsce, że wielki most Dziękuję. nad Wisłą, który jest wpisany na listę zabytków, listę Pan poseł Krzysztof Lipiec, Prawo i Sprawiedli- dziedzictwa techniki europejskiej tej rangi co wieża wość. Eiffla, jest własnością powiatu ziemskiego, którego Nie ma pana posła. budżet roczny jest mniejszy niż przewidywane kosz- Tak więc zabierze głos pani poseł Anna Paluch ty remontu tego mostu. Zakładane koszty remontu z tej samej partii. wynoszą od 150 nawet do 300 mln, w zależności od techniki, a to jest więcej, niż wynosi budżet miasta, powiatu. Myślę, że takiego drugiego przypadku w Pol- Poseł Anna Paluch: sce nie ma. I mam pytanie: Kiedy będzie albo czy jest taka możliwość, żeby środki na remont tego mostu Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do znalazły się bezpośrednio w budżecie państwa, tak pani minister. Czy i w jakiej wysokości zostaną wy- by można było ten most wyremontować? W tej chwi- dane środki na budowę drogi krajowej nr 7 na odcin- li... (Dzwonek) ku Lubień – Rabka? Jeżeli chodzi o istniejące do tej Panie marszałku, tylko dokończę. pory dokumenty, to mam na myśli w szczególności …jest taka sytuacja, że powiat pozyskał niewiel- „Program budowy dróg krajowych”, a zwłaszcza za- kie środki, ale nie znajduje to akceptacji społeczeń- łącznik nr 2, który zawiera listę zadań, których rea- stwa, całego powiatu i regionu, żeby w jakiejś takiej lizacja jest przewidywana po 2015 r., gdzie w pkt 16 hybrydowej formie odbudować część starą i część jest ujęta ta droga, o której mówię. To jest droga ne- nową mostu, który ma 150 lat i jest jednym z naj- wralgiczna dla funkcjonowania Podhala, południo- większych zabytków, jeżeli chodzi o sztukę inżynier- wej Małopolski. Oprócz gołosłownych i bardzo mgli- ską w Polsce. Dziękuję bardzo. (Oklaski) stych zapewnień przedstawicieli rządu, którzy lubią przyjeżdżać na Podhale i w ładnych okrągłych zdaniach prawić na temat tej budowy, żadnych konkre- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: tów nie mamy tutaj ani w Komisji Infrastruktury nam się tych konkretów nie przedstawia. Tak więc Dziękuję bardzo. proszę o jasną odpowiedź. Czy i jakie środki w 2015 r. Pani poseł Anna Paluch prosiła mnie, żebym prze- zostaną wydane na budowę drogi krajowej nr 7 na kazał, co chciała powiedzieć, ale zapomniała. Prosi odcinku Lubień – Rabka? To jest droga ekspresowa. o udzielenie odpowiedzi na piśmie na jej pytanie. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 74 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich Poseł Michał Wojtkiewicz:

Pani minister zobowiązuje się kiwnięciem głowy, Już mnie pan marszałek wzywał, ale tak głośno za co serdecznie dziękuję, że taką odpowiedź na piś- mówili, że nie słyszałem tego. mie pani poseł Paluch otrzyma. (Poseł Anna Paluch: Dziękuję bardzo, panie mar- szałku.) I teraz pan poseł Michał Wojtkiewicz z... Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Nie wiem, albo źle to się wyświetla na monitorze, albo ja przeskakuję nazwiska. No, wie pan, czasem na sali też bywają bardzo (Poseł Michał Wojtkiewicz: Pan poseł Jan Warze- korzystne ustalenia między frakcjami. Proszę na to cha przede mną, według alfabetu.) pozwolić. Pan poseł Jan Warzecha, Prawo i Sprawiedliwość. Bardzo proszę.

Poseł Jan Warzecha: Poseł Michał Wojtkiewicz: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Autostrada A4 na Podkarpaciu nie jest jeszcze oddana w całości do Dziękuję bardzo. użytku, a już dostrzega się konieczność budowy no- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! wych łączników z drogami krajowymi i lokalnymi, Wszyscy jesteśmy zatroskani, jeżeli chodzi o budżet, szczególnie od południowej strony tej autostrady. Za- o wielkość tego budżetu, bo martwimy się o ochronę tory i korki będą się tworzyć na trasie Barwinek zdrowia, o naukę, o rozwój nauki, o bezpieczeństwo – Tarnów z powodu braku węzła autostradowego państwa itd. I w związku z tym, jeżeli pokazujemy, w Pilźnie. Do Pilzna dochodzi droga nr 73 od przej- gdzie leżą pieniądze, to trzeba czasami nas posłuchać, ścia granicznego ze Słowacją w Barwinku i od Gorlic. a nie tak, jak pan poseł Piechota: wychodzi i mówi, że Na Podkarpaciu jest więcej takich newralgicznych opowiadamy dyrdymały. Pan poseł Piechota właśnie Spis treści miejsc, w tym 3 w okolicy Dębicy – Pilzno, Dębica Wschód i Zachód oraz zjazd w Sędziszowie, Łańcucie opowiadał dyrdymały, bo mówił, że od 2007 czy 2008 r. i w Przeworsku. Samorząd wojewódzki przeznaczy do 2014 r. bezrobocie spadło. środki na realizację programów funkcjonalno-użyt- (Głos z sali: Pytanie, panie pośle.) kowych dla trzech najbardziej newralgicznych zjaz- To po prostu jest okłamywanie społeczeństwa. dów: Dębica Wschód, Sędziszów i Łańcut. Dla woje- Pani Minister! Szanowna Izbo! 300 mld z Unii wództwa priorytetem jest w tej chwili udrożnienie Europejskiej było. Patrząc na bezrobocie i te miliar- ruchu na łączniku Dębica Wschód, który ma być dy, co mamy? No, niegospodarność. Ten rząd przej- rozbudowany o drogę, która skomunikuje A4 dzie do historii dlatego, że zaniedbał sprawę tak po- z krajową czwórką i z drogą wojewódzką Dębica tężnych pieniędzy. – Mielec. Samorząd województwa bez wsparcia kra- (Poseł Ireneusz Raś: Pytanie, panie pośle.) jowego nie poradzi sobie z tym problemem, bo sza- Panie pośle Raś, pytanie będzie, m.in. o te pienią- cuje się, że budowa wszystkich łączników kosztowa- łaby 400 mln zł, a cały budżet drogowego regional- dze, o 3,5 mld. nego programu operacyjnego na Podkarpaciu to (Poseł Ireneusz Raś: Pytanie, bo czas...) około 800 mln zł. Zarząd województwa chce dołożyć Proszę mi nie przeszkadzać, pan mi przeszkadza. do projektu, ale będzie aplikował o środki z Progra- W związku z tym bardzo bym prosił, żeby pan Raś mu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko”. nie przeszkadzał mi tutaj, bo znowu będzie opowia- Pani minister, w związku z tym proszę o odpo- dał dyrdymały. (Wesołość na sali) wiedź na pytanie: Ile środków zamierza rząd prze- (Poseł Ireneusz Raś: Ale dbam o pana czas.) znaczyć na ten cel i kiedy można się spodziewać roz- 67% ludzi lokuje pieniądze w bankach zagranicz- wiązania opisanych problemów komunikacyjnych na nych i z tego tytułu banki zagraniczne w Polsce mają południe od autostrady A4? Dziękuję (Oklaski) 12 mld zysku. To są pieniądze, które można zagospo- (Głos z sali: PiS odrzucił poprawkę.) (Poseł Krystyna Skowrońska: Poprawkę odrzuci- darować. (Dzwonek) I to, co wyszło ostatnio – pienią- liście.) dze, które można było zagospodarować, to właśnie te 3,5 mld zł, ale w jakiś sposób ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw. W związku z tym Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: pytanie do pani minister: Czy tą sprawą zajęła się I ja dziękuję. prokuratura? Bo nikt nie uwierzy, że to była tylko Pan poseł Michał Wojtkiewicz, Prawo i Sprawied- pomyłka. Tak, szanowni państwo, panowie posłowie, liwość. tam są pieniądze i trzeba o te pieniądze dbać. Dzię- Bardzo proszę, panie... kuję bardzo. (Oklaski) 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 75

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wany, mimo że ostatnie lata były dla tej gałęzi polskiej gospodarki dobre. Pani minister, gdyby pani Zamiast zwracać uwagę posłowi Rasiowi, bo panu zwróciła uwagę na to, że w ostatnich latach podnie- przeszkadzał, wolałem dodać panu trochę pozaregu- śliśmy PKB w Polsce czerpane z turystyki z 4,5 do laminowego czasu. 6% – to jest bardzo dużo pieniędzy. Oczywiście to jest (Poseł Michał Wojtkiewicz: Dziękuję bardzo, je- efekt wysiłku budżetowego i wielkiej promocji Polski, stem wdzięczny.) której dokonaliśmy najwyraźniej poprzez wydarze- Czyli to się bardziej opłacało. nie, jakim było Euro 2012. Proszę zwrócić uwagę, ile A teraz już pan poseł Dariusz Bąk, Prawo i Spra- rok w rok zyskujemy na tym. Oczywiście branża tu- wiedliwość. rystyczna w Polsce jest przygotowana na przyjęcie jeszcze większej ilości turystów zagranicznych. Tak Poseł Dariusz Bąk: naprawdę średnia europejska, do której powinniśmy dążyć, to jest 9% PKB. Jak sobie pani doliczy 3% Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pytanie pierw- z turystyki każdego roku, to naprawdę jest to dużo sze do pana ministra finansów. Ile rząd przeznaczył pieniędzy. Do tego powinniśmy dążyć, ale nie będzie- w projekcie budżetu na 2015 r. na pomoc dla rolni- my dążyć, jeśli nie zrewidujemy swoich planów bu- ków, którzy cierpią z powodu embarga? To już trzy dżetowych i nie pozostawimy kwoty na rok 2015 na miesiące trwa, rząd polski na razie nie pomaga poziomie kwoty z 2014 r. Musimy budować markę w ogóle rolnikom, sadownikom i ogrodnikom, Komi- polską. Myślę, że turystyka od lat jest trochę po ma- sja Europejska zawiesiła jakiekolwiek rekompensaty. coszemu traktowana, a przecież nasi koledzy z wło- Chyba jest czas na to, żeby zaplanować na rok 2015 skiego parlamentu ostatnio nam powiedzieli: My nie określone kwoty. Jeżeli takie kwoty są, to proszę po- mamy ropy i gazu, my mamy turystykę. (Dzwonek) kazać, w którym miejscu i ile pieniędzy rząd przezna- Jest więc prośba, aby jeszcze raz spojrzeć na to. Tu cza na pomoc dla rolników, którzy cierpią z powodu niewielką kwotę trzeba dołożyć, żebyśmy mogli zahamowania eksportu do Rosji. Proszę odpowie- zwiększyć PKB o kolejne procenty. Dziękuję bardzo. dzieć na piśmie. (Oklaski) Drugie pytanie dotyczy Lasów Państwowych. Rząd koalicji PO–PSL po raz kolejny sięga do kiesze- Spis treści ni Lasów Państwowych. W skandalicznych warun- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: kach zabraliście 800 mln w roku 2014 temu przed- siębiorstwu, w 2015 r. zamierzacie zabrać 800 mln Dziękuję panu posłowi. i nakładacie podatek obrotowy od 2016 r. w wysoko- Teraz pan poseł Zbyszek Zaborowski, Sojusz ści 2% od przychodów. Teraz nakładacie dodatkowy Lewicy Demokratycznej. podatek na lasy ochronne, których w Polsce jest 49%. Te lasy ochronne to w dużej części obszary Natura 2000. Natura 2000 zajmuje 40% powierzchni Lasów Poseł Zbyszek Zaborowski: Państwowych. Dlaczego wyciągacie rękę po 50 mln z tego przedsiębiorstwa, a innych nie ruszacie? Żeby Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapy- tak krzywdzić przedsiębiorstwo państwowe... to jest tać wysoki rząd o nakłady na armię. Dzisiaj pan mi- niedopuszczalne. (Dzwonek) nister Szczurek przedstawił świetlaną perspektywę Dlaczego, skoro w tej chwili w Puszczy Białowie- wzrostu nakładów w 2016 r. do 2% PKB – w przy- skiej gnije 3 mln m3, rząd zabrania leśnikom pozy- szłym roku jeszcze więcej, bo 2,27%, w związku skiwania i sprzedawania tego drewna, a sięga po z płatnością ostatniej raty za samoloty F-16. Nato- pieniądze konieczne dla normalnego funkcjonowania miast chciałbym się dowiedzieć, jak wygląda realiza- Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwo- cja budżetu w roku bieżącym, pani minister. Jaką we? Dziękuję za uwagę. (Oklaski) część rezerwy celowej przeznaczonej na modernizację Sił Zbrojnych do tej pory wydatkowano – proporcjonalnie do upływu czasu? Jaka to jest kwota? Jak to Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wygląda procentowo? I w jakim stopniu budżet MON-u zostanie zrealizowany w bieżącym roku? Czy Dziękuję. w końcu zostanie wykonany? Bo od siedmiu lat nie I pan poseł Ireneusz Raś, Platforma Obywatelska. jest wykonywany. Zazwyczaj jest to kwota od 800 mln zł (Głos z sali: Niech pytanie zadaje.) (Wesołość na sali) do miliarda złotych, a w ubiegłym roku obcięto go o kwotę 3,1 mld zł. Plany są świetne. Jest pytanie, Poseł Ireneusz Raś: jak wygląda wykonanie. I pytania o drogi. Chciałbym wiedzieć, kiedy zo- Będę zadawał regulaminowo. stanie zbudowana autostrada A1 na odcinku od lot- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! niska w Pyrzowicach do Częstochowy. Ona miała być Zadaję pytanie. Pytam o część 40. budżetu: Turysty- oczywiście, jak wszystkie, gotowa na Euro 2012. Kie- ka. Uważam, że ten obszar od lat jest niedofinanso- dy zaczną się prace i kiedy zostaną zakończone? Kie- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 76 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Poseł Zbyszek Zaborowski bardzo ważna sprawa, jak to w tej perspektywie bę- dzie wyglądało, bo tutaj takich klejnotów rodowych, dy wystartuje budowa trasy ekspresowej S1 na od- jakie miało PKP SA, nie widać. Dziękuję. (Oklaski) cinku Mysłowice-Kosztowy – Bielsko-Biała? Oczywi- ście też miała być ona zrealizowana przed rokiem 2012. (Dzwonek) A połączenie Śląska z Wielkopolską, Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: czyli trasa S11? I chciałbym, panie marszałku, wesprzeć mocno Dziękuję bardzo. panią poseł Paluch w pytaniu o zakopiankę. Dzisiaj Pan minister Rzemek wie, że został desygnowany obchodzimy 20. rocznicę śmierci czterech posłów na jako pierwszy, by w imieniu rządu udzielić odpowie- zakopiance. Pani Paluch pytała o ten właśnie odci- dzi na pytania. nek. Kiedy ta modernizacja zakopianki się rozpo- Podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pan cznie? Myślę, że po 20 latach to już najwyższy czas. minister Cezary Rzemek. Dziękuję bardzo. Bardzo proszę.

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Dziękuję, panie pośle. Cezary Rzemek: Pan poseł Krzysztof Tchórzewski, Prawo i Spra- wiedliwość. Dziękuję, panie marszałku. Szanowni Państwo! Pytania, które dotyczyły głównie Ministerstwa Zdrowia, de facto nie dotyczy- Poseł Krzysztof Tchórzewski: ły budżetu, ale świadczeń finansowanych z Narodo- wego Funduszu Zdrowia, więc zachęcam państwa do Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moje pytanie uczestnictwa w obradach nad planem Narodowego dotyczy spraw infrastruktury, a w szczególności Funduszu Zdrowia w Komisji Zdrowia i tam otrzy-

Spis treści spraw kolejowych. Otóż od przynajmniej dwóch lat macie szczegółową odpowiedź na te pytania. Dzięku- Polskie Koleje Państwowe, a także resort infrastruk- ję. (Oklaski) tury i rozwoju wyrażają wiele zadowolenia z oddłu- żania PKP SA. To oddłużanie odbywa się na zasadzie wyprzedaży klejnotów rodowych, bo przecież Cargo Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: czymś takim jest dla państwa polskiego. Jednocześ- nie te wpływy, które pochodzą z różnego typu trans- Dziękuję bardzo. akcji, znacznie przekraczały sumę wydanych na od- Pan minister Kazimierz Plocke, sekretarz stanu dłużanie pieniędzy. W międzyczasie są podejmowane w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. bardzo duże inwestycje, jeśli chodzi o Polskie Linie Kolejowe, w przyszłym roku być może na kwotę 7 mld zł, w tym roku – trudno powiedzieć – pewnie podobnie, Sekretarz Stanu w Ministerstwie z tej trybuny padła kwota równa 6 mld zł. Tymcza- Rolnictwa i Rozwoju Wsi sem te kwoty nijak się mają do pieniędzy budżeto- Kazimierz Plocke: wych kierowanych do Polskich Linii Kolejowych. Nawet nie stanowią 15% tego, co jest tam kierowane Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Do ministra z budżetu. Z tego wypływa wniosek, że z jednej stro- rolnictwa i rozwoju wsi posłowie: pan poseł Olejni- ny jest wielka chwała i wyprzedaż majątku, żeby czak, pan poseł Ajchler i pan poseł Bąk zgłosili pyta- oddłużyć PKP SA, z drugiej strony dzisiaj, kiedy się nia dotyczące programów, które mają zabezpieczyć tak skromnie policzy, patrząc do tyłu i biorąc pod rolników, którzy ponieśli straty wskutek embarga uwagę (Dzwonek) niemożliwe do ściągnięcia zobowią- nałożonego przez Rosję na eksport towarów żywnoś- zania czy należności Polskich Linii Kolejowych, to ciowych do Rosji. wynika z tego, że to zadłużenie – z tabeli bilansowej Otóż chcę poinformować Wysoką Izbę, że na pod- dokładnie nie można tego policzyć – na koniec pierw- stawie wydanego rozporządzenia Komisji Europej- szego roku może się zbliżyć do 15 mld zł albo i prze- skiej polscy rolnicy złożyli oświadczenia o stratach, kroczyć tę kwotę, jak się wydaje. Jeśli minister finan- które zostały oszacowane na poziomie 146 mln euro. sów daje gwarancje na takie zadłużenie PKP SA, to Komisja Europejska wstrzymała realizację pierwszej z tych gwarancji musi także wynikać odpowiedź, jak transzy płatności na poziomie 125 mln euro, każąc będzie to zadłużenie spłacane. Czy odbędzie się to przeprowadzić dokładne kontrole w gospodarstwach poprzez zwiększenie długu państwowego, bo przecież rolników. Te kontrole zakończą się 15 października Polskie Linie Kolejowe takich pieniędzy nigdy nie tego roku. Kontrole przeprowadzają pracownicy wygenerują, mają stale stratę, co najwyżej mogą być Agencji Rynku Rolnego i na bazie protokołów tych na minusie, gdzieś tam około zera. Dlatego to jest kontroli te dane zostaną zweryfikowane i polscy rol- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 77

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa Część tych pieniędzy przeznaczona jest na rozwój i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke infrastruktury, druga połowa pieniędzy przeznaczona jest na utrzymanie miejsc w ośrodkach i instytu- nicy otrzymają płatności z budżetu Unii Europej- cjach opieki nad dzieckiem do lat 3. skiej. To pierwsza pomoc, jeśli chodzi o poziom eu- Pierwsza część pytania pani poseł Elżbiety Rafal- ropejski. skiej dotyczyła nowego rozwiązania prawnego, które Natomiast jeśli chodzi o pomoc krajową, chcę po- będzie się znajdowało, będzie wynikało z ustawy informować, że do 15 października rolnicy mogą o świadczeniach rodzinnych, i dotyczy tzw. rozlicze- składać wnioski o wypłatę rekompensat z tytułu ob- nia złotówka za złotówkę. Dotyczy to tych, którzy niżonych cen na wiśnie i porzeczki, tj. 410 zł do 1 ha, dziś korzystają ze świadczeń rodzinnych, i ich kryte- i będzie to realizowane w ramach pomocy de mini- rium uprawniające do korzystania ze świadczeń ro- mis. Na ten cel zabezpieczyliśmy z budżetu 30 mln zł. dzinnych przekroczy w pewnym momencie jakąś pulę To jest pomoc krajowa, żeby było jasne. środków finansowych, zatem to świadczenie będzie Wreszcie, po trzecie, na podstawie znowelizowa- pomniejszone o różnicę, która dotyczy przekroczenia nej ustawy o zadaniach Agencji Restrukturyzacji uprawnienia do świadczeń. Ministerstwo pracy przy- i Modernizacji Rolnictwa istnieje możliwość obsługi stąpiło już do rozwiązań merytorycznych zawartych kredytów preferencyjnych poprzez 100-procentowe w tejże ustawie. Ustawa będzie obowiązywała od zawieszenie odsetek na okres dwóch lat, pod warun- 1 stycznia 2016 r., zatem ten budżet nie jest przed- kiem że banki zawieszą spłatę rat kredytów dla rol- miotem dzisiejszej dyskusji. Część pytania dotyczyła ników. Zadanie realizować będzie Agencja Restruk- tego, czy jest to tylko i wyłącznie ustawa o świadcze- turyzacji i Modernizacji Rolnictwa. To jest to, co na niach rodzinnych. Odpowiadam, że są to tylko i wy- dzisiaj zostało podjęte przez rząd. łącznie świadczenia rodzinne i dodatki do świadczeń. Jeśli chodzi o pytanie pani poseł Zuby, dlaczego są Kolejne pytanie. Pani poseł Maria Zuba pytała mniejsze środki finansowe dla Agencji Restruktury- o wysokość środków przeznaczonych na dożywianie. zacji i Modernizacji Rolnictwa, informuję, że w roku Informuję, że na 2015 r. w budżecie państwa zostały 2014 z budżetu krajowego na uzupełniające płatności zaplanowane środki w wysokości 550 mln zł. Część obszarowe przeznaczymy kwotę 1800 mln zł, nato- tych środków znajdzie się w rezerwie celowej, część miast w roku 2015 będzie to 270 mln zł na uzupeł- w części budżetowej 44: Zabezpieczenie społeczne. Spis treści niające płatności obszarowe. To wynika z przepisów, Ponadto w przyszłym roku będziemy korzystać także które realizujemy, natomiast chcę poinformować też, ze środków Unii Europejskiej w wysokości 396 mln. że płatności bezpośrednie będą finansowane w 100% Środki te będą przeznaczone na realizację programu z budżetu Unii Europejskiej. Budżet krajowy w tym operacyjnego „Pomoc żywnościowa”. momencie już nie będzie uczestniczył w finansowym Ostatnie pytanie kierowane do ministra pracy wsparciu rolników poprzez płatności uzupełniające. i polityki społecznej to pytanie pana posła Ryszarda To tyle. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) Zbrzyznego, które dotyczyło obsługi Komisji Trój- (Poseł Tomasz Kulesza: Brawurowo.) stronnej, czyli części 31: Praca. Mam przyjemność poinformować, że w budżecie na rok 2015 zostały zaplanowane środki w tej samej wysokości, a wystar- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: czyły one na obsługę tej komisji w roku 2014, tj. 4400 tys. Dziękuję bardzo. (Oklaski) I ja dziękuję. Proszę o udzielenie odpowiedzi na pytania, które dotyczyły obszaru działalności pani minister Elżbie- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: ty Seredyn, o to, by jako podsekretarz stanu w Mini- sterstwie Pracy i Polityki Społecznej odniosła się do I ja dziękuję. tej części. Kolejni przedstawiciele rządu odniosą się do plonu debaty. Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Nauki Podsekretarz Stanu w Ministerstwie i Szkolnictwa Wyższego pana ministra Marka Rataj- Pracy i Polityki Społecznej czaka. Elżbieta Seredyn: Bardzo proszę, panie ministrze.

Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie pani po- Sekretarz Stanu w Ministerstwie seł Elżbiety Rafalskiej dotyczyło rezerwy celowej, Nauki i Szkolnictwa Wyższego pozycja 34, plus środków zawartych w budżetach Marek Ratajczak: wojewodów w części 85. Środki te dotyczą budowy, adaptacji i rozwoju infrastruktury żłobkowej. Będą Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- one zwiększone w roku 2015 o dodatkowych 50 mln. stwo! Do ministra nauki i szkolnictwa wyższego zo- Chcę powiedzieć, że dziś dysponujemy kwotą 101 mln. stały skierowane dwa pytania. Jedno przez pana posła 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 78 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki ogół zresztą w porozumieniu ze związkami zawodo- i Szkolnictwa Wyższego Marek Ratajczak wymi działającymi w uczelni, przyznają podwyżki na rok kalendarzowy. Jeżeli sytuacja finansowa uczelni Olejniczaka, który zechciał stwierdzić, że nie widzi pozwala, to te podwyżki w kolejnym roku stają się żadnego wzrostu nakładów na naukę, a przecież pani już stałym elementem wzrostu wynagrodzeń i tak premier obiecała ogromny wzrost. Sądzę, że tutaj są w większości uczelni się dzieje. Tak że nie mogę się dwie kwestie. Pani premier w swoim exposé odnosiła zgodzić ze stwierdzeniem, że nie ma zagwarantowa- się do wzrostu nakładów na naukę w perspektywie nych środków na skutki przechodzące podwyżek. do roku 2020. Mowa była o tym, że w roku 2020 na- Takie środki są, natomiast tutaj, jak powiedziałem, kłady na naukę osiągną 2% produktu krajowego nakładają się na siebie dwie rzeczy: z jednej strony brutto, przy czym przypominam, że chodzi w tym wzrost nakładów budżetowych, ale z drugiej strony, wypadku o nakłady ze środków publicznych i ze środ- przynajmniej w niektórych uczelniach, dość wyraźny ków prywatnych. Jeśli chodzi o budżet, o którym spadek dochodów własnych, co powoduje, nazwijmy Wysoka Izba dzisiaj dyskutuje, to trudno powiedzieć, to, wzmożoną ostrożność ze strony władz uczelni że nie ma wzrostu nakładów na naukę. Jest to wzrost w zakresie kreowania stałych wzrostów wynagro- bardzo wyraźny, ponieważ uwzględniając zarówno dzeń. Dziękuję bardzo. część budżetową 28, jak i często interesujący pań- stwa posłów Fundusz Nauki i Technologii Polskiej, z którego finansowane są częściowo nakłady na na- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: ukę, ten wzrost jest ponad 10-procentowy, a w liczbach bezwzględnych, o czym zresztą mówił pan mi- I ja dziękuję panu ministrowi. nister Szczurek w swoim wystąpieniu, jest to wzrost A teraz proszę pana ministra Rynasiewicza, któ- o prawie 700 mln zł. W związku z tym trudno zgodzić rego widziałem na sali. (Oklaski) się z tym, że wzrostu nakładów na naukę w roku Jest pan minister? 2015 nie będzie. Jest. Jeśli chodzi o pytanie, które zadała pani poseł No- Sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury wak, dotyczyło ono kwestii podwyżek wynagrodzeń i Rozwoju pan minister Zbigniew Rynasiewicz.

Spis treści dla nauczycieli akademickich w kontekście stwierdze- Bardzo proszę. nia, że rektorzy i senaty poszczególnych uczelni podej- mują decyzje wyłącznie o czasowych podwyżkach, bo nie mają gwarancji czy nie dostrzegają środków na Sekretarz Stanu w Ministerstwie zapewnienie tzw. skutków przechodzących. Chcę wy- Infrastruktury i Rozwoju raźnie powiedzieć, że zgodnie z postanowieniami, Zbigniew Rynasiewicz: które legły u podstaw 3-letniego planu podwyżek wynagrodzeń w szkolnictwie wyższym, są środki na Panie Marszałku! kolejne 3 etapy. W roku 2015 trzeci etap, na który (Poseł Ireneusz Raś: Dla posła Adamczyka proszę środki są zagwarantowane w rezerwie budżetowej, o dobre słowo.) to jest ponad 1 mld zł, a łącznie w ciągu 3 lat nakła- Wysoka Izbo! Chciałbym wszystkim podziękować dy na szkolnictwo wyższe z tytułu wzrostu wynagro- za pytania i dociekliwość w obszarze, który podlega dzeń wzrastają o prawie 6 mld zł. Natomiast to, co ministrowi infrastruktury i rozwoju. Część tych py- powoduje, że niektórzy rektorzy czy niektóre senaty tań dotyczy przypadku inwestycji drogowych per- niektórych uczelni podejmują decyzje wyłącznie spektywy 2007–2013, część dotyczy już nowych pla- o czasowym podwyższaniu wynagrodzeń, to jest na- nów na perspektywę finansową 2014–2020. Oczywi- łożenie się na siebie naszych działań związanych ze ście postaram się pokrótce na te pytania i wątpliwo- wzrostem nakładów publicznych na szkolnictwo wyż- ści pań i panów posłów odpowiedzieć. sze, w tym na wynagrodzenia, z tym, że równocześ- Pytanie dotyczące autostrady A1. Jeżeli chodzi nie, częściowo przynajmniej, wynagrodzenia są fi- o odcinek autostrady A1 Pyrzowice – Częstochowa, nansowane z tzw. dochodów własnych uczelni. Mó- chciałbym Wysoką Izbę poinformować, że umowa na wimy tu o wynagrodzeniach zwłaszcza w postaci ten odcinek będzie podpisana na początku 2015 r., środków, które są wypłacane w postaci chociażby zakończenie tejże inwestycji przewiduje się w połowie wynagrodzeń za nadgodziny, za zajęcia na studiach 2018 r. Jeżeli chodzi o odcinek S1 Kosztowy – Bielsko- podyplomowych, za zajęcia na studiach niestacjonar- -Biała, to jest odcinek o wartości powyżej 3 mld zł, nych. Zmiany demograficzne, które wpływają na licz- on jest w przygotowaniu i jest w obecnej perspekty- bę studiujących, zwłaszcza w zakresie liczby studiu- wie, jak również w dokumentach, które są dokumen- jących na studiach odpłatnych, na studiach niesta- tami jeszcze planistycznymi, na nową perspektywę, cjonarnych, powodują, że niektóre uczelnie, otrzymu- brany pod uwagę do zakończenia. S11… Priorytetem jąc większe dotacje ze środków budżetowych, równo- rządu, jak państwo też pewnie wiecie, ci, którzy in- cześnie mają mniejsze łączne budżety na skutek teresują się tą problematyką, jest budowa całej drogi wyraźnego spadku dochodów własnych. W związku ekspresowej S3. W przypadku drogi S11 oczywiście z tym, kierując się pewną ostrożnością, rektorzy, na jest pilna potrzeba udrożnienia tej ważnej drogi. Pod- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 79

Sekretarz Stanu rozwiązywać, jak oczywiście zostanie zgodnie z naszy- w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju mi planami zakończona. I oczywiście droga S14, bar- Zbigniew Rynasiewicz dzo istotna. Wartość tej inwestycji to ok. 1400 mln zł. To bardzo poważny wydatek, ale nie ma co ukrywać, jęliśmy decyzję, że na całym odcinku, na całym prze- że w przypadku zrealizowania tego odcinka po za- biegu tej drogi będą prowadzone, już są prowadzone chodniej stronie Łodzi to miasto byłoby w sposób, inwestycje obwodnicowe. Na przykład jest rozstrzy- można powiedzieć, pełny skomunikowane. gana teraz i podpisana umowa dotycząca obwodnicy S19, odcinek Rzeszów – Barwinek. Oczywiście Ostrowa Wielkopolskiego, Jarocina, ostatnia decyzja dokument implementacyjny, który został przyjęty mówiąca o obwodnicy Szczecinka, decyzja dotycząca przez Radę Ministrów, bardzo jasno decyduje o tym, drogi S6 i S11, czyli Koszalin – Kołobrzeg, są też jakie odcinki dróg ekspresowych i nie tylko są brane nowe inwestycje obwodnicowe, które planujemy na pod uwagę w pierwszej kolejności przy tym, by były całym odcinku tejże drogi ekspresowej, które będą umieszczone w konkretnym planie budowy dróg państwu przedstawione już w niedługim czasie, kie- w 2020 r. Odcinek Rzeszów – granica państwa znaj- dy plan budowy dróg na perspektywę 2014–2020 zo- duje się na 30. miejscu dokumentu implementacyjne- stanie przyjęty przez Radę Ministrów. Tam też będą go. Jak państwo słyszeliście w exposé pani premier, znajdować się kolejne pozycje dotyczące obwodnic kwota przeznaczona na inwestycje drogowe to 93 mld zł miast. Priorytetem dla rządu – to też jest wiedza, w nowej perspektywie. Ta 30. pozycja to oczywiście która nie jest obca Wysokiej Izbie – jest dopełnienie nie jest pozycja, która naszym zdaniem pozwoli zre- ciągów dróg ekspresowych i autostrad. O tym też alizować tę inwestycję w całości. Podjęliśmy działa- mówiła pani premier w swoim exposé. nia zmierzające do podzielenia tej inwestycji. W pierw- Pan przewodniczący Tchórzewski poruszył ważny szej kolejności chcielibyśmy na tym odcinku realizo- temat dotyczący płynności finansowej całej Grupy wać inwestycję Kielanówka – Babica. Jest to inwe- PKP, ze szczególnym uwzględnieniem PKP PLK, stycja bardzo droga, bo to niedługi odcinek, nato- Polskich Linii Kolejowych. Jest to oczywiście pewien miast koszty inwestycji wynoszą ponad 1 mld zł. problem. Jak państwo wiecie, jeżeli chodzi o całą Inwestycje kolejowe na terenie województwa lu- Grupę PKP, to nie tak dawno mieliśmy do czynienia belskiego. A więc tak, planowane wydatki wyglądają z zadłużeniem tej grupy w wysokości ok. 5 mld zł. w sposób następujący: przebudowa układu komuni- Spis treści To, co wydarzyło się w ostatnim okresie, to to, że kacyjnego w obrębie dworca Lublin to 8,3 mln zł, zadłużenie spółki PKP SA zmniejszyło się poniżej modernizacja linii kolejowej nr 30 na odcinku Lublin 2 mld zł. Natomiast prawdą jest to, że jest również – Lubartów to 9 mln zł i prace modernizacyjne na problem w funkcjonowaniu, jeżeli chodzi o zadłuże- linii kolejowej nr 7, czyli odcinek Lublin – Dorohusk, nie spółki PKP PLK. Umówiliśmy się z panem prze- to 3,5 mln zł. Przewidziana jest również kontynuacja wodniczącym, że szczegółową odpowiedź na to pyta- prac na tej linii w roku 2016. Podstawowe inwestycje nie pan przewodniczący otrzyma na piśmie. Powiem planowane są do realizacji z udziałem środków Unii tylko tyle, że jest opracowany taki mechanizm, żeby Europejskiej w ramach perspektywy 2014–2020. poprzez właściwe decyzje finansowe wesprzeć nie Szczególnie chodzi o modernizację linii kolejowej tylko samą spółkę PKP PLK, lecz również to, o czym nr 7 na odcinku Otwock – Dęblin – Lublin. Szacowa- mówią od dłuższego czasu samorządy, czyli spółkę ny koszt to ponad 3,5 mld zł. Przewozy Regionalne. Co z S7? Na odcinku Radom – Skarżysko-Ka- Rewitalizacja odcinka E30 pomiędzy Rzeszowem mienna będą realizowane równolegle trzy inwestycje, a Przemyślem. Wartość inwestycji związanej z rewi- czyli po pierwsze, obwodnica Radomia – ok. 25 km, talizacją linii kolejowej E30 na odcinku Rzeszów jesteśmy w trakcie przetargu, w styczniu 2015 r. pla- – Przemyśl wynosi ponad 443 mln zł. Planowane za- nuje się podpisanie umowy, po drugie, koniec obwod- kończenie prac na tym odcinku to rok 2016. Do koń- nicy Radomia – granica województwa mazowieckiego ca ubiegłego roku wydatkowano ponad 214 mln zł, – 22 km, umowa z wykonawcą została podpisana plan na ten rok to ponad 59 mln zł, w roku 2015 w lipcu br., po trzecie, granica województwa – Skar- planuje się wydać na dalsze prace 83 mln zł i za- żysko-Kamienna – 7,6 km, jesteśmy w trakcie prze- mknąć rok 2016 kwotą 86 mln zł, co w sumie daje tę targu, w lutym 2015 r. planuje się podpisanie umowy. kwotę 443 mln zł. Przewiduje się, że realizacja blisko 55 km S7 zakoń- Kwestia dotycząca obwodnicy Łodzi. W budżecie czy się w 2018 r. Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad są Pytanie dotyczyło też drogi S12. Poszczególne zabezpieczone środki na przygotowanie tej inwesty- odcinki tej drogi znajdują się na różnych etapach cji. Myślę, że pan poseł miał na myśli w szczególności przygotowania. Dla przykładu, jeśli chodzi o odcinek drogę ekspresową S14, która domyka całość obwod- Piaski – Dorohusk, trwa procedura uzyskania decy- nicy Łodzi, czyli od północy mamy autostradę A2. zji środowiskowej. Wniosek został złożony w 2010 r. Jak państwo też wiecie, zostały rozstrzygnięte prze- Z kolei na terenie województwa mazowieckiego jeste- targi na odcinek Stryków – Tuszyn autostrady A1. śmy w trakcie opracowania studium techniczno-śro- Także droga S8 w dużym stopniu rozwiązuje proble- dowiskowo-ekonomicznego. Też odniosę się do doku- my komunikacyjne tej aglomeracji czy będzie lepiej mentu implementacyjnego, o którym wcześniej po- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 80 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Sekretarz Stanu tego roku będzie wynosić około 44 mld zł. Jak pań- w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju stwo wiecie, zadłużenie jest i będzie spłacane z wpły- Zbigniew Rynasiewicz wów z opłaty paliwowej oraz elektronicznego systemu poboru opłat. Zadłużenie będzie zaciągane do pozio- wiedziałem. Cała ta droga znajduje się na dalszym mu umożliwiającego jego obsługę w perspektywie miejscu listy, co też powoduje, że nie jest ona w tej wieloletniej. W taki też sposób planowane są te chwili priorytetem, natomiast prace projektowe, tak wszystkie inwestycje, które chcemy realizować w no- jak powiedziałem, na tych poszczególnych odcinkach wej perspektywie. Wprowadzony mechanizm umoż- trwają. liwiający rolowanie długu jest tylko mechanizmem Pan przewodniczący Adamczyk i pan poseł Lassota pomocniczym, dzięki któremu będzie można w przy- mówili o drodze S7. W dokumencie implementacyjnym szłości, o ile będzie zachodziła taka potrzeba, rozło- ten odcinek drogi, konkretnie chodzi o odcinek drogi żyć bardziej równomiernie skumulowane zadłużenie. od granicy woj. świętokrzyskiego do Krakowa, jest ze Chciałbym powiedzieć, że wszystkie działania, jakie zrozumiałych względów na bardzo wysokiej pozycji. są i będą podejmowane w tym obszarze – jak państwo Kraków też zasługuje na połączenie ze stolicą czy też wiecie, rokrocznie wprowadzamy w system opłat dro- stolica może zasługuje na połączenie z Krakowem. Nie- gowych kolejne odcinki dróg krajowych, które są do którzy mówią, że tak naprawdę chodzi o Kielce, no ale tego przygotowane – naszym zdaniem w sposób właś- oczywiście nie chodzi tutaj o żarty. ciwy umożliwią funkcjonowanie systemu, który przy- Jak państwo wiecie, mamy tam problem, szcze- jęliśmy, jeżeli chodzi o budowę dróg w Polsce. gólnie na pierwszym odcinku. W zasadzie staramy W przypadku linii kolejowej nr 8 na odcinku War- się podzielić ten odcinek drogi, czyli drogę od Krako- szawa-Okęcie – Radom koszty wynoszą 2,2 mld zł. wa do granicy woj. świętokrzyskiego, na trzy odcinki. Przewidywana realizacja będzie finansowana z udzia- To jest też sugestia wielu z państwa, ponieważ na łem środków unijnych, częściowo w ramach obecnej pierwszym odcinku od Krakowa trwają prace arche- perspektywy budżetowej, a główna część tego zada- ologiczne, które powodują, że inwestycja nie jest jesz- nia to nowa perspektywa 2014–2020. W pierwszej cze realizowana. Jeśli chodzi o naszą koncepcję, to kolejności wykonany będzie odcinek Warszawa-Okęcie nie chcielibyśmy oczywiście czekać na zakończenie – Czachówek oraz odcinek w obrębie miasta Radomia.

Spis treści tych prac, tylko budować tę drogę jak najszybciej na Z wykonawcami wyłonionymi w postępowaniu przetar- tych odcinkach, na których archeologia nam nie gowym planowane jest podpisanie umów w IV kwarta- przeszkadza. Jest to możliwe, więc chciałbym też pole tego roku. Na odcinku Radom – Kielce do końca wiedzieć, że dla nas jest to priorytet. Dziękuję bieżącego roku planuje się zrealizować roboty za ok. wszystkim paniom i panom posłom, którzy bardzo 130 mln zł, a wartość prac wynosi 243 mln zł. W roku zabiegają o to, aby ten odcinek S7 był potraktowany 2015 zaplanowano wykonanie prac za ponad 21 mln zł. przez resort, czy też rząd, jak jest potraktowany Zakończenie prac na linii kolejowej nr 8 planuje się w dokumencie implementacyjnym, czyli żeby był na w 2016 r. bardzo wysokiej pozycji. Decyzja w tej sprawie nale- Oczywiście zadano również pytania dotyczące ży do Rady Ministrów, ale mam nadzieję, że będzie kwestii mieszkaniowych, tego, jak wygląda sytuacja ona taka, jak powiedziałem, że będzie to taka lokata, budżetu i co przynosi budżet na przyszły rok, jeżeli jak jest w dokumencie implementacyjnym. chodzi o kwestie związane z budownictwem. Tak Jeśli chodzi o sprawy dotyczące ewentualnych więc powiem, że w roku 2014 na kontynuację progra- środków przewidzianych na przygotowanie obwodni- mu „Rodzina na swoim” przeznaczona została kwota cy Kolbuszowej i drogi nr 9, to w dokumencie imple- 720 mln zł. Przypomnę, że w całym okresie funkcjo- mentacyjnym ten problem – przepraszam, że tak go nowania programu „Rodzina na swoim” udzielono nazywam – nie występuje. W oparciu o kryteria, któ- 192 110 kredytów preferencyjnych i oczywiście okres re są określane w dokumencie implementacyjnym, spłaty wymusza określone pozycje budżetowe na rok droga nr 9, jak również obwodnica Kolbuszowej, nie 2015, tj. 360 mln zł. znalazła właściwego miejsca. Taki jest stan faktycz- „Mieszkanie dla młodych” – 600 mln w tym roku, ny na ten czas, jeżeli chodzi o tę kwestię. w przyszłym roku – 715 mln zł. Podobne kwoty rów- Co do kwestii związanej z elektryfikacją linii nież rok do roku na budownictwo socjalne i na fun- nr 71 Rzeszów – Ocice, w tej chwili trwają prace pro- dusz termomodernizacyjny. Sposób, jaki został przy- jektowe, które planuje się zakończyć w roku 2015. jęty, jeżeli chodzi o realizację spłat również tzw. sta- Realizacja tego zadania jest planowana ze środków rych kredytów mieszkaniowych itd., jest kontynuo- budżetu państwa w cyklu dwuletnim. Koszt tej inwe- wany, w dalszym ciągu realizowany. Tak wyglądają stycji, czyli elektryfikacji linii kolejowej na odcinku poszczególne pozycje budżetowe, jeżeli chodzi o bu- Rzeszów – Ocice, to ponad 100 mln zł. W 2016 r. pla- downictwo. nuje się wydać 56 mln zł, a w 2017 r. – 57 mln zł. W przypadku inwestycji, tego, czy są planowane Jeżeli chodzi o temat, który też państwo wielo- inwestycje w obszarze żeglugi śródlądowej, wszystkie krotnie poruszaliście, czyli zadłużenie Krajowego działania, które są podejmowane, czyli przez mini- Funduszu Drogowego, jaka jest koncepcja jego spłaty, sterstwo infrastruktury, jak również przez Minister- to trzeba powiedzieć, że zadłużenie KFD na koniec stwo Środowiska, zmierzają do udrożnienia tego 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 81

Sekretarz Stanu Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Zbigniew Rynasiewicz Grzegorz Karpiński: szlaku komunikacyjnego, czyli wykorzystania szla- ków wodnych. Na przyszły rok są planowane środki Dziękuję, panie marszałku. na zabezpieczenie prac projektowych. Dziękuję bar- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym poin- dzo. (Oklaski) formować, że projekt budżetu państwa przewiduje (Poseł Ireneusz Raś: Brawo!) kwotę 14 mln zł na zadania związane z realizacją przez starostów, gminy, ministerstwo edukacji i Mi- nisterstwo Spraw Zagranicznych pomocy dla repa- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: triantów. Ta kwota wstępnie została podzielona w ten sposób, że dla starostów, którzy realizują za- I ja dziękuję panu ministrowi. dania związane z zasiedleniem, przewidziano kwotę O zabranie głosu proszę sekretarza stanu w Mini- 4,5 mln, dla starostów, którzy ponoszą koszty związane sterstwie Obrony Narodowej pana Czesława Mroczka. z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych – 2,5 mln, dla Bardzo proszę, panie ministrze. gmin, które zapewniają lokal mieszkalny – 5,5 mln, dla gmin, które ponoszą koszty remontu – 600 tys., dla ministra edukacji narodowej, który organizuje kur- Sekretarz Stanu sy językowe i adaptacyjne dla repatriantów – 500 tys., w Ministerstwie Obrony Narodowej a dla ministra spraw zagranicznych środki na reali- Czesław Mroczek: zację zadań związanych z kursami językowymi i potrzebne na pokrycie kosztów podróży – 400 tys. zł. Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Pan poseł Bardzo dziękuję. Zaborowski pytał o budżet roku 2014, mianowicie o zaangażowanie realizacji rezerwy celowej przeznaczonej na finansowanie programu wieloletniego związane- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

go z modernizacją techniczną Sił Zbrojnych. Informuję, Spis treści że w tej rezerwie była kwota 3 483 512 tys. zł. Zostało I ja dziękuję panu ministrowi Karpińskiemu. to uruchomione na kwotę 2065 mln. Wystąpiliśmy Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Eduka- z wnioskami o uruchomienie pozostałej kwoty, dla- cji Narodowej pana Tadeusza Sławeckiego. tego że planujemy wydatkowanie całej kwoty. Trwa- Bardzo proszę, panie ministrze. ją postępowania, które umożliwią zagospodarowanie zgodnie z zapisanymi programami całej kwoty. Pan poseł Cedzyński pytał natomiast o ten sam Sekretarz Stanu program wieloletni, ale w związku z projektem bu- w Ministerstwie Edukacji Narodowej dżetu na rok 2015. Pytał dokładnie, dlaczego, jeżeli Tadeusz Sławecki: modernizacja techniczna jest priorytetem z punktu widzenia działania resortu, ten program opiewa je- Dziękuję bardzo. dynie na kwotę 4 mld zł. Pragnę wyjaśnić, że środki Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję na modernizację techniczną bez środków przeznaczo- posłowi Olejniczakowi za troskę o szkolnictwo zawo- nych na sfinansowanie zakupu samolotów F-16 to jest dowe, zresztą nie tylko on się o to troszczy. Dzisiaj kwota 8427 mln, co stanowi 25,5% planu finansowego tak się dobrze składa, że akurat w Ministerstwie budżetu w części 29. I to jest największy wskaźnik Edukacji Narodowej odbyła się konferencja prasowa z dotychczasowych. Natomiast jeżeli uwzględnimy poświęcona sprawom nowej perspektywy finansowej środki przeznaczone na sfinansowanie zakupu samo- lotów F-16, to będziemy dysponowali kwotą na mo- oraz kontynuowaniu bądź nowym zmianom w syste- dernizację techniczną 13 599 mln, i to są potężne mie kształcenia zawodowego. Mam dobrą wiadomość: środki. Najkrócej mówiąc, proszę państwa, bardzo szkolnictwo zawodowe zostało uznane za priorytet ważny, ambitny program modernizacji technicznej w tym roku nie tylko przez polskie ministerstwo, ale ma swoje źródła finansowania i będzie realizowany. również przez Komisję Europejską. Za tym idą okre- Dziękuję bardzo. (Oklaski) ślone środki. Mamy ok. 120 mln euro w nowej perspektywie finansowej m.in. na doradztwo zawodowe, na współpracę z pracodawcami. À propos, dzisiaj Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: minister Kosiniak-Kamysz jest w Mediolanie na konferencji, podczas której dyskutuje się właśnie na te- Dziękuję bardzo panu ministrowi Mroczkowi. mat wsparcia w ogóle w Europie systemu kształcenia Proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw dualnego. Wewnętrznych pana Grzegorza Karpińskiego. Wspieranie szkół i placówek prowadzących kształ- Panie ministrze, bardzo proszę. cenie zawodowe. Mamy monitorować losy absolwen- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 82 Projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Podsekretarz Stanu Narodowej Tadeusz Sławecki w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk: tów, żeby móc dobrze diagnozować, dostosować proces potwierdzający efekty kształcenia zawodowego. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałabym To są te priorytety, które zamierzamy realizować odpowiedzieć na pytania zaadresowane do ministra w najbliższym czasie. Przypomnę, że proces zmian finansów, i nie tylko, również na pytania dotyczące rozpoczął się 1 września 2012 r., a jego zakończenie subwencji oświatowej i podwyżek dla nauczycieli, bo planowane jest na 2017 r. Tak więc myślę, że ten takie pytania w kontekście zaplanowanej w budżecie obszar kształcenia będzie miał wsparcie budżetowe, subwencji na rok 2015 padały. przypomnę, że waga na kształcenie zawodowe jest Może od subwencji oświatowej zacznę, ponieważ nieco wyższa niż na kształcenie ogólne, 0,19, jak były to pytania zarówno pani poseł Zuby, pana posła również bardzo ważne są środki zewnętrzne, które Sprawki, jak również pani poseł Bubuli. Podajecie będą przede wszystkim w regionach, w urzędach państwo w wątpliwość prawidłowość wyliczenia skut- marszałkowskich. Już dzisiaj planujemy, dyskutu- ków z tytułu planowanego na rok 2015 zwiększenia jemy, próbujemy, negocjujemy te nowe projekty. ulg na trzecie i kolejne dziecko i pytacie, czy kwoty Dziękuję bardzo. te zostały wyliczone prawidłowo, jak również czy słuszne jest, że zostały one zaplanowane właśnie w subwencji oświatowej. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Chciałabym powiedzieć jednoznacznie, że z całą pewnością te skutki zostały zaplanowane w sposób prawidłowy, ponieważ jest to ta część, która przy- I ja dziękuję. pada na ulgi, które są konsumowane z części podat- Teraz pan minister Stanisław Gawłowski, sekre- ku, rozliczane w ramach podatku przez osoby tarz stanu w Ministerstwie Środowiska. uprawnione do tych ulg. Dlaczego zostały one w ten Bardzo proszę, panie ministrze. sposób przekazane do samorządów? Uznaliśmy, że będzie to właściwa forma, aby trafiły do tych jedno-

Spis treści stek samorządu terytorialnego, w których te dzieci Sekretarz Stanu się znajdują, czyli aby poszły za subwencją oświato- w Ministerstwie Środowiska wą. Wtedy nie będzie takiej sytuacji, że de facto przy Stanisław Gawłowski: równym rozdziale, np. gdyby to miało być zrealizowane w ten sposób, że podwyższymy o jakiś setny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dwa pytania. ułamek udział w PIT czy CIT poszczególnych jed- Pierwsze z nich dotyczy finansowania projektu Kąty nostek samorządu terytorialnego, de facto gminy – Myscowa, czyli budowy zbiornika przeciwpowodzio- czy inne jednostki, w których ta liczba dzieci jest wego w woj. podkarpackim. Taki projekt przygoto- większa, miałyby mniejsze udziały z innych powo- wujemy, chcemy finansować budowę tego zbiornika dów, właściwie algorytmu liczenia tych udziałów, ze środków Programu Operacyjnego „Infrastruktura niż te gminy, w których tych dzieci jest więcej i gdzie i środowisko” 2014–2020. Ten projekt będzie koszto- faktycznie te ulgi są realizowane. wał ok. 900 mln zł. Poza tym chciałabym zwrócić uwagę na fakt, że Drugie pytanie dotyczyło obniżenia czy zwiększe- jeśli chodzi o całość tych nowych rozwiązań, które są nia stawek podatków lokalnych dla Lasów Państwo- planowane w związku z nową ustawą zmieniającą ten wych z tytułu lasów ochronnych. To jest wniosek system ulg, a zatem dającą możliwość odzyskania składany przez samorządy. Samorządy mówią wprost, kwoty, która nie może być skonsumowana w ramach że Lasy Państwowe płacą stosunkowo niskie podatki podatku, to w całości zwrotu kwoty nieskonsumowa- nej ciężar tych nowych, wprowadzonych zasad będzie lokalne, a z tytułu funkcji lasów ochronnych nie bę- ponoszony wyłącznie z części budżetu państwa. dzie nadzwyczajnego wzrostu wydatków. Kondycja W żaden sposób nie będą obciążane tym samorządy. finansowa Lasów Państwowych jest dobra. Myślę, że Tutaj chciałabym również rozwiać obawy państwa w interesie Lasów Państwowych jest dobra współpra- posłów, którzy mówili, że samorządy mogą źle zare- ca z lokalnymi samorządami, a te pieniądze trafią do agować na te kwoty. Otóż ta ustawa, która te rozwią- lokalnych budżetów. Dziękuję bardzo. zania wprowadza, była uzgadniana z reprezentacją samorządów, czyli z Komisją Wspólną Rządu i Samo- rządu Terytorialnego, i została pozytywnie zaopinio- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wana, więc z całą pewnością samorządy takie roz- wiązanie przyjmują. I ja dziękuję. Jeżeli chodzi o wielkość subwencji, która tutaj już O zabranie głosu proszę podsekretarz stanu była omawiana, to sami państwo podkreślacie, że w Ministerstwie Finansów panią minister Hannę rośnie ona o 800 mln zł. Pytanie pani poseł Wróbel, Majszczyk. dlaczego nie rosną wynagrodzenia nauczycieli, bar- Bardzo proszę, pani minister. dzo dużej grupy społecznej. Otóż chciałabym zwrócić 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015 83

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów tury Fizycznej innych zadań niż te, dla których dzisiaj Hanna Majszczyk przepisy wskazują, jak środki mają być wydatkowane. Tak, podobne rozwiązanie planuje się również na rok uwagę, że wynagrodzenia od 2009 r. do 2012 r., jeże- 2015, przy czym jest to jedynie możliwość skorzysta- li chodzi o nauczycieli, wzrosły praktycznie o 50%, nia z takiego rozwiązania, w przypadku gdyby poja- gdzie kwota bazowa wzrosła z kwoty 1800 zł do kwo- wiły się dodatkowe płatności, a konkretnie środki ty 2700 zł. Jeżeli bierzemy pod uwagę poszczególne z tego funduszu byłyby przeznaczone wówczas na grupy zawodowe w ramach nauczycieli, to te wzrosty zwiększenie wydatków na sport wyczynowy. Pan poseł są znacznie wyższe w niektórych grupach niż akurat pytał również o to czy też właściwie wskazywał na 50%, o których mówiłam. Te 50% to jest średni zmniejszone wydatki na FIO, jak również na program wzrost wynagrodzeń, a zatem nie ma tutaj żadnego ASOS realizowany przez ministra pracy i polityki spo- zaniedbania, zaniechania, jeżeli chodzi o wzrost wy- łecznej. Otóż nie ma tutaj żadnego zmniejszenia. Ro- nagrodzeń nauczycieli. Zwrócę również uwagę na to, zumiem, że pan poseł sprawdził rezerwy na ten cel, że subwencja oświatowa jest tylko uzupełnieniem ale na rok 2015 przewidziana jest inna struktura ulo- wydatków na oświatę, ponieważ jest to zadanie włas- ne samorządów. Z analiz informacji przekazywanych kowania tych środków. Część z nich została po prostu przez samorządy wynika, że jeżeli chodzi o skalę pod- skierowana bezpośrednio do budżetu ministra pracy, wyżek, to jest to również inspirowane, i takie pod- stąd też poziom wydatków na FIO się nie zmienia, jest wyżki są dawane przez samorządy, w zależności oczy- on zaplanowany w wysokości 60 mln zł, jeżeli chodzi wiście od liczby nauczycieli, od możliwości poszcze- o ASOS – w wysokości 40 mln zł. gólnych samorządów. Pan poseł Moskal zadał pytanie dotyczące możli- Pan poseł Święcicki pytał o skutki związane wości finansowania czy też zaplanowania środków z OFE, jak to przełożyło się na oszczędności czy też na finansowanie programu górnej Wisły. Oczywiście na możliwości zaoszczędzenia środków chociażby środki na ten cel zostały w tym budżecie zaplanowa- z tytułu długu w budżecie państwa. Otóż te skutki ne. Na lata 2014–2015 jest to w sumie ponad 200 mln w roku 2014 to kwota 167,7 mld zł, z tego z tytułu zł, z tego w obu tych latach z budżetu państwa – po- transferu aktywów – ponad 150 mld zł, z tytułu skła- nad 120 mln zł. Konkretnie w budżecie na rok 2015 dek dodatkowych do ZUS – prawie 5 mld zł, z tytułu jest zaplanowane ponad 60 mln zł. Spis treści tzw. suwaka, czyli przekazywania środków z OFE do Wielu z państwa posłów podnosiło kwestię pla- ZUS przed terminem wypłacania emerytury – pra- nowania wydatków na zabytki w budżetach woje- wie 4,7 mld zł, redukcja kosztów obsługi – 4,9 mld zł. wodów i nierównomiernego rozmieszczenia tych Skutki na rok 2015 to 5,4 mld zł. kwot. Otóż nie ma odgórnego przydzielania kwot na Pan poseł Smoliński pytał o kredyty zagraniczne, zabytki w budżetach wojewodów przez ministra fi- jaka jest ich zakładana wysokość na koniec roku 2014 nansów czy też przez Radę Ministrów. W ramach i 2015. Na koniec roku 2014 – 63,9 mld zł, na koniec puli środków, którą otrzymują wojewodowie, jest roku 2015 – 66,2 mld zł. Jeżeli chodzi o koszty obsłu- planowana kwota na konserwację zabytków w ra- gi tych kredytów, na koniec roku 2014 będą one wy- mach już samego budżetu poszczególnych wojewo- nosić 1,6 mld zł, a na koniec roku 2015 – 1,1 mld zł. dów, a zatem nierównomierność rozłożenia tych Pan poseł Tomaszewski pytał, czy planuje się środków jak najbardziej jest uzależniona od tego, również podobne rozwiązanie... (Gwar na sali) jakie kierunki finansowania są przyjęte przez po- szczególnych wojewodów czy też jakie potrzeby w tym Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: zakresie na tym terenie występują. Podnoszone były również kwestie zagospodaro- Pani minister, przepraszam bardzo. wania 3 mld zł, które miałyby pochodzić z rajów po- Szanowni państwo, zwracam się do tych, którzy datkowych. Tutaj jeden z panów posłów podnosił rozmawiają, chciałbym powiedzieć, że pani minister kwestię, że, jak wynika z „Rzeczpospolitej”, taka odpowiada na pytania, które padały w debacie bu- właśnie kwota mogłaby być zagospodarowana, nato- dżetowej. To wystąpienie nie jest po to, żeby skrócić miast wskazuje na to, że odpowiednie należności nie czas oczekiwania na głosowania. To jest debata bu- są egzekwowane od podatników nieuczciwie rozlicza- dżetowa. Proszę to uszanować. jących się. Chciałabym zwrócić uwagę na to, że skoro Bardzo proszę, pani minister. jako źródło informacji o wielkości tych skutków podaje pan poseł „Rzeczpospolitą”, to również pozwolę Podsekretarz Stanu sobie odesłać do innych wydań tej „Rzeczpospolitej”, w Ministerstwie Finansów w których pisze się, że działania resortu finansów Hanna Majszczyk: i całej kontroli skarbowej są jak najbardziej ukierunkowane na firmy, które nie przestrzegają zasad. Mam Dziękuję bardzo. na myśli m.in. akcje kontrolne dotyczące nielegalne- Pan poseł Tomaszewski pytał, czy jest planowane go przepływu paliwa na terytorium kraju, gdzie zo- rozwiązanie analogiczne jak w roku ubiegłym, czyli stały podjęte bardzo radykalne środki, aby uniemoż- umożliwienie realizowania z Funduszu Rozwoju Kul- liwić takie działania. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy budżetowej na rok 2015. 84 Punkt 1. porządku dziennego – głosowanie

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Sprawozdawca Hanna Majszczyk Krzysztof Gadowski:

Dodatkowo chciałabym również zwrócić uwagę na Panie Marszałku! Pani Premier! Podczas drugie- to, wracając na moment jeszcze do tematu zabytków, go czytania zostały zgłoszone 4 poprawki. Komisja że środki na ten cel przewidziane są również w fun- w trakcie posiedzenia pozytywnie zaopiniowała te duszach zagranicznych bezpośrednio z budżetu mi- poprawki. W imieniu komisji wnoszę o pozytywne za- nistra kultury, pomimo że patrząc w tabelę budżetu opiniowanie wniesionych poprawek. Dziękuję. (Oklaski) państwa, być może takich wielkości nie widać. Pani poseł Zuba mówiła również o planowaniu opodatkowania smartfonów i tabletów. Nie ma takich Marszałek: planów. Myślę, że chodziło pani poseł o wprowadzane przepisami możliwości tzw. odwrotnego obciążenia Dziękuję panu posłowi. podatkiem od towarów i usług. Nie wiąże się to w ża- Przechodzimy do głosowania. den sposób z dodatkowym obciążeniem podatkiem Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za- tych towarów. wartego w sprawozdaniu w druku nr 2779. Myślę, że na wszystkie pytania dodatkowe, na Komisja przedstawia w dodatkowym sprawozda- które nie zostały udzielone odpowiedzi, udzielimy niu poprawki, nad którymi głosować będziemy państwu odpowiedzi na piśmie. Dziękuję. w pierwszej kolejności. Poprawki od 1. do 3. zgłoszono do art. 1 projektu ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do usta- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. Dziękuję bardzo pani minister Majszczyk, podse- W 1. poprawce do art. 12 ust. 2 ustawy wniosko- kretarz stanu w Ministerstwie Finansów. dawcy proponują inną redakcję pkt 7. Zamykam dyskusję*). Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Za chwilę przed nami głosowania – 5 głosowań. Przystępujemy do głosowania. Spis treści Zanim ogłoszę przerwę, powiem, że w dyskusji Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierwszym czyta- poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. niu rządowego projektu ustawy budżetowej na rok Kto jest przeciw? 2015. Kto się wstrzymał? Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy Głosowało 393 posłów. 392 posłów było za, nikt w bloku głosowań. nie był przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. Ogłaszam 3 minuty przerwy. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. W 2. poprawce wnioskodawcy proponują, aby (Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 w ustawie dodać art. 19b i art. 26b. do godz. 18 min 06) Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Marszałek: Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Wznawiam obrady. Kto jest przeciw? Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. po- Kto się wstrzymał? rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nad- Głosowało 395 posłów. Za było 394 posłów, nikt zwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie był przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. nie ustawy o systemie monitorowania i kontro- Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. lowania jakości paliw. W 3. poprawce do art. 28a ustawy wnioskodawcy Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- proponują, aby także przepisy art. 27 stosować odpo- wionego przez pana posła Krzysztofa Gadowskiego wiednio do kontroli jakości paliw stałych. oraz przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgło- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. szono poprawki. Przystępujemy do głosowania. W związku z tym Sejm skierował ponownie pro- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. jekt ustawy do komisji w celu ich rozpatrzenia. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom Kto jest przeciw? i panom posłom doręczone w druku nr 2779-A. Kto się wstrzymał? Przystępujemy do trzeciego czytania. Głosowało 396 posłów. Za było 395 posłów, nikt Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji nie był przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. pana posła Krzysztofa Gadowskiego. W 4. poprawce wnioskodawcy proponują, aby w projekcie ustawy dodać art. 3a stanowiący, że mi- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. nister właściwy do spraw gospodarki, w terminie do 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Punkt 1. porządku dziennego – głosowanie. Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego 85

Marszałek Poseł Sprawozdawca Marek Wójcik: dnia 31 grudnia 2014 r., przekaże przedsiębiorstwu Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt górniczemu, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy przedstawić sprawozdanie Komisji Spraw Wewnętrz- wymienionej w art. 2 w brzmieniu nadanym niniej- nych o rządowym projekcie ustawy Prawo o aktach szą ustawą, środki finansowe na podwyższenie kapi- stanu cywilnego. tałów własnych tego przedsiębiorstwa. Wysoka Izbo! Pierwsze czytanie projektu ustawy Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. odbyło się na posiedzeniu plenarnym, w związku Przystępujemy do głosowania. z tym nie ma sensu powtarzać tej debaty, natomiast Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. chciałbym w skrócie wspomnieć o korzyściach dla poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. obywateli, które wynikają z tego nowego Prawa o ak- Kto jest przeciw? tach stanu cywilnego. Wśród tych korzyści na pewno Kto się wstrzymał? warto wymienić rejestrację stanu cywilnego w posta- Głosowało 397 posłów. Za było 396 posłów, 1 oso- ci elektronicznej, co umożliwi odmiejscowienie pro- ba była przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. cedur związanych ze wszystkimi czynnościami doty- Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. czącymi rejestracji stanu cywilnego. Przystępujemy do głosowania nad całością pro- Jeżeli chodzi o prowadzenie rejestracji w postaci jektu ustawy. elektronicznej, możliwe będzie również składanie Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosków o wydawanie odpisów aktów stanu cywil- w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o syste- nego przez Internet. Tą samą drogą obywatel skła- mie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, dający wniosek będzie mógł prosić o przesłanie mu w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwy- takiego odpisu, w związku z czym z pewnością są to czajną do spraw energetyki i surowców energetycz- zmiany korzystne dla obywateli. nych, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce pod- Warto również wspomnieć o tym, że wydawanie nieść rękę i nacisnąć przycisk. odpisów będzie bezpłatne. Chciałbym również, mó- Kto jest przeciw? wiąc o sprawach, które na pewno są bardzo ważne Kto się wstrzymał? dla obywateli, wskazać, że projekt ustawy bardzo W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za było liberalnie podchodzi do kwestii związanej z udziela- Spis treści 396 posłów, nikt nie był przeciw, 1 osoba wstrzyma- niem ślubów poza siedzibą urzędu stanu cywilnego, ła się od głosu. co było często zgłaszanym postulatem. Od 1 stycznia Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie 2015 r., po wejściu w życie tej ustawy, będzie to moż- ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania liwe. Przypomnę, że dotychczas było to możliwe tylko jakości paliw oraz niektórych innych ustaw. w wyjątkowych przypadkach, na przykład gdy ktoś Zarządzam 5 minut przerwy. Dziękuję bardzo. obłożnie chory przebywał w szpitalu i trzeba było mu udzielić ślubu właśnie poza siedzibą urzędu stanu (Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 12 cywilnego, w szpitalu, natomiast w zwykłych sytua- do godz. 18 min 16) cjach, w których pary chciały skorzystać z takiej możliwości, nie było to możliwe. Wysoka Izbo! Jeżeli chodzi o prace komisji, to ko- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: misja zapoznała się również z licznymi uwagami do projektu przedłożonymi przez stronę samorządową. Zanim wznowię obrady, zachęcam państwa do W trakcie prac komisji mieliśmy możliwość przeana- tego, by zmierzać do puenty czy szukać puenty w tych lizowania tych wszystkich uwag. Myślę, że materiał rozmowach telefonicznych, które państwo prowadzi- z prac podkomisji mógłby być dobrym materiałem, cie. Jeszcze chwilę. Pan poseł Łopata kończy rozmo- żeby pomóc samorządom, gdyby pojawiłyby się jakieś wę, pan poseł Raś kończy rozmowę. Pan minister wątpliwości interpretacyjne związane z tym, jak sto- Biernat już skończył, za co mu dziękuję. sować nowe przepisy. Część uwag zgłaszanych przez (Głos z sali: Już, panie marszałku, nie przeszka- stronę samorządową udało się w trakcie prac podko- dzam.) misji uwzględnić. W zasadzie mamy już prawie takie warunki, że Jako przewodniczący podkomisji podjąłem się moglibyśmy wznowić obrady. również zadania uzgodnienia z ministrem spraw we- Wznawiam obrady. wnętrznych dalszych korzystnych poprawek, które Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. po- można byłoby wprowadzić do tego projektu ustawy. rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Jestem przekonany, że takie rozwiązanie znaleźli- Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy śmy. Taką poprawkę złożę za chwilę na ręce pana Prawo o aktach stanu cywilnego (druki nr 2620 marszałka, a w skrócie chciałbym powiedzieć, na i 2758). czym ta poprawka będzie polegała. Otóż od 1 stycznia Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji 2015 r. ruszy, tak jak wspomniałem, nowy system. pana posła Marka Wójcika. Niezależnie od tego nowego systemu przez lata w urzę- Bardzo proszę. dach stanu cywilnego funkcjonowały aplikacje alter- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 86 Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego

Poseł Sprawozdawca Marek Wójcik Poseł Roman Kaczor:

natywne, w których prowadzone były właśnie sprawy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu związane z rejestracją aktów stanu cywilnego. Chcie- Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam za- libyśmy, aby w okresie przejściowym po dniu wejścia szczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko klubu w życie nowych przepisów samorządy miały jeszcze w sprawie rządowego projektu ustawy Prawo o ak- możliwość korzystania z tych aplikacji alternatyw- tach stanu cywilnego, druk nr 2620. nych. To znaczy, że z jednej strony będzie funkcjono- Proponowany projekt ustawy wpisuje się w dwa wał system centralny zbudowany przez MSW, nato- ważne dokumenty państwowe przyjęte przez Radę miast w tym okresie przejściowym, przez pierwsze Ministrów, tj. Strategię Rozwoju Kraju 2020 oraz 6 miesięcy, samorządy, które nie będą miały jeszcze Strategię Sprawne Państwo 2020. Te dwa jakże istot- w wystarczający sposób przeszkolonych pracowni- ne z punktu widzenia rozwoju państwa dokumenty ków bądź te, które miałyby jakieś kłopoty z zastoso- determinują działania rządu i wyznaczają kierunki waniem nowego systemu, będą mogły równolegle oraz zadania państwa, których podjęcie w perspek- korzystać z aplikacji alternatywnych, do czego przy- tywie najbliższych lat jest niezbędne, by wzmocnić zwyczaiły się przez lata. procesy rozwojowe naszego kraju. Ustawa Prawo o ak- Jestem przekonany, że wprowadzenie takiej po- tach stanu cywilnego, gdy weźmiemy pod uwagę prawki doprowadzi do takiej sytuacji, że 1 stycznia przytoczone strategie oraz rozwój szeroko rozumia- 2015 r., kiedy ta ustawa zostanie wprowadzona, oby- nej informatyzacji, wpisuje się w przyjęte przez rząd watele będą mogli korzystać z tych bardzo korzyst- założenia. Celem nowelizacji jest podniesienie jakości nych zmian, które wejdą w życie, przewidzianych rejestracji stanu cywilnego oraz poprawa procesów nową ustawą. Dzięki temu rozwiązaniu, które zakłada administracyjnych. Cel ten zostanie osiągnięty po- okres przejściowy, poprawi się komfort obsługi obywa- przez elektroniczną rejestrację, która będzie możliwa tela w urzędach stanu cywilnego i na pewno bez żad- po wejściu w życie ustawy, tj. od stycznia 2015 r., nych przeszkód ta nowa regulacja zostanie wprowa- i w znaczny sposób uprości procedury urzędowe. dzona, aby rzeczywiście ta ciągłość obsługi obywatela Zgodnie z projektem ustawy od stycznia 2015 r. w urzędach, kiedy zgłosi się on do urzędu z zamiarem wszystkie zdarzenia z zakresu stanu cywilnego będą Spis treści załatwienia jakiejś sprawy dotyczącej rejestracji stanu ewidencjonowane wyłącznie w systemie teleinforma- cywilnego, nie była w żadnym razie zagrożona. tycznym, a akty stanu cywilnego dotychczas sporzą- Chciałbym państwu bardzo podziękować za bar- dzone w wersji papierowej systematycznie będą prze- dzo sprawną pracę podczas rozpatrywania tego pro- noszone do nowego systemu. Nowe zasady prowadze- jektu ustawy. Ta szybka praca na pewno była po- nia rejestracji stanu cywilnego w systemie teleinfor- trzebna, dlatego że nowa regulacja, jak wspomnia- matycznym pozwolą m.in. na odejście od papierowych łem, ma wejść w życie już 1 stycznia 2015 r. Wiem, że aktów stanu cywilnego, uzyskanie odpisu aktu stanu niezależnie od naszych prac MSW prowadzi już szko- cywilnego w dowolnym urzędzie stanu cywilnego na lenia, czyni przygotowania, bardzo zaawansowane terenie kraju, zdalną aktualizację przez kierownika przygotowania do wprowadzenia tego nowego syste- urzędu stanu cywilnego rejestru PESEL, a także mu od 1 stycznia. uzyskanie dostępu kierowników do elektronicznych Myślę, że ta szybka praca w komisji właściwie aktów stanu cywilnego. wszystkich klubów przyczyniła się do tego, że samo- Warto w tym miejscu podkreślić także, iż ustawa rządy będą miały zagwarantowaną większą pewność dostosowuje dotychczasowe rozwiązania prawne do prawa. Liczę na to, że ta ustawa zostanie uchwalona orzecznictwa sądu z zakresu rejestracji stanu cywil- w najbliższy piątek, w związku z czym wszyscy będzie- nego, a wprowadzone regulacje przełożą się na pod- my wiedzieli, że ta reforma na pewno zostanie wpro- niesienie bezpieczeństwa i pewności obrotu prawne- wadzona 1 stycznia 2015 r. Dziękuję bardzo. (Oklaski) go dokumentów. Panie marszałku, Wysoka Izbo, nie ulega wątpli- wości, iż wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: prawnych przedstawionych w noweli, umożliwiają- cych rozpoczęcie procesu informatyzacji rejestru sta- Dziękuję bardzo. nu cywilnego, wpisuje się w przyjęte przez państwo Przystąpimy teraz do wystąpień klubowych. strategie. Poza wszelką wątpliwością wydaje się być Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- także fakt, iż proponowane rozwiązania uskutecznią rządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświad- pracę kierowników urzędu stanu cywilnego, a także czeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia ułatwią obywatelom podejmowanie przez nich czyn- w imieniu koła. ności w urzędzie stanu cywilnego. Otwieram dyskusję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Biorąc powyższe Jako pierwszy w imieniu Klubu Parlamentarnego pod uwagę, jak również fakt, iż zasadniczym celem Platforma Obywatelska wystąpi pan poseł Roman ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego jest poprawa Kaczor. sprawności procesów administracyjnych realizowa- Panie pośle, bardzo proszę o zabranie głosu. nych przez państwo, a także to, iż projekt ustawy jest 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego 87

Poseł Roman Kaczor kami, jakie przyniesie wprowadzenie zaświadczenia o stanie cywilnym, mają sami wnioskodawcy. zgodny z prawem Unii Europejskiej, Klub Parlamen- W uzasadnieniu projektu ustawy podnoszona jest tarny Platforma Obywatelska wnosi o przyjęcie wy- bowiem gwarancja, że ten nowy typ zaświadczenia żej wymienionego projektu ustawy. Dziękuję. (Oklaski) da wyższą pewność prawną dokumentu co do zawartych w nim danych, niż w przypadku zaświadczenia wydawanego na gruncie art. 218 K.p.a. Pragnę więc Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: zapytać pana ministra: Czy postępowanie admini- stracyjne zna pojęcie wyższej pewności prawnej do- Dziękuję panu posłowi. kumentów urzędowych? Jeśli tak, to będzie to istot- W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- ne novum w postępowaniu administracyjnym. Czy wiedliwość wystąpi pan poseł Piotr Polak. w związku z tym obowiązujący system prawa admi- Bardzo proszę, panie pośle. nistracyjnego nie ulegnie, panie ministrze, dezinte- gracji? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kolejne wątpli- Poseł Piotr Polak: wości związane z zaświadczeniami o stanie cywilnym wzbudza możliwość zawierania przez polskich oby- Dziękuję. wateli małżeństw jednopłciowych i poligamicznych Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! w państwach, w których są one prawnie dopuszczal- W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- ne. W aktualnym stanie prawnym do zawarcia mał- wiedliwość mam przyjemność przedstawić nasze sta- żeństwa poza granicami kraju niezbędne jest za- nowisko w sprawie ustawy Prawo o aktach stanu świadczenie o braku okoliczności wyłączających za- cywilnego, druki nr 2620 i 2758. warcie małżeństwa. Nie może być ono wystawione, Zasadniczym celem, jak czytamy w uzasadnieniu jeśli przyszły współmałżonek jest tej samej płci lub projektu ustawy, jest podniesienie jakości rejestracji pozostaje już w związku małżeńskim. W części kra- stanu cywilnego, jak i sprawności procesów admi- jów do zawarcia małżeństwa nie jest potrzebne za- nistracyjnych. Odpisy aktu stanu cywilnego, w tym wiadomienie o braku przeszkód, ale wystarczy przed- w postaci elektronicznej, będzie można uzyskać stawienie zawiadomienia o stanie wolnym. Właśnie Spis treści w dowolnym USC w Polsce, a kierownicy tych urzę- ten warunek spełnia projektowane zaświadczenie dów będą mogli sami weryfikować stosowne infor- o stanie cywilnym. W związku z tym propozycja macje w sieci, bez korespondencji drogą pocztową. wprowadzenia zaświadczenia o stanie cywilnym bu- Usprawniona też zostanie aktualizacja w USC reje- dzić może zastrzeżenie co do zgodności z art. 18 kon- stru PESEL w zakresie rejestracji stanu cywilnego. stytucji, który stanowi, że małżeństwo jako związek Osiągnięcie tych zamierzeń będzie możliwe dzięki kobiety i mężczyzny znajduje się pod szczególną wprowadzeniu od nowego roku rejestracji stanu cy- ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej. Z cytowa- wilnego w postaci elektronicznej. Dotychczas spo- nego art. 18 konstytucji wynika nie tylko zakaz in- rządzane akty stanu cywilnego w postaci papierowej stytucjonalizacji małżeństw poligamicznych i jedno- będą stopniowo przenoszone do systemu teleinfor- płciowych w polskim prawie, ale także wyłączenie matycznego. możliwości uznania w naszej ojczyźnie związków Z tymi wszystkimi celami i założeniami Prawo tego rodzaju zawartych według prawa obcego. i Sprawiedliwość się zgadza. Chcemy, aby urzędy sta- W związku z powyższym przedkładam panu mar- nu cywilnego, wypełniając swoje zadania, działały szałkowi stosowne poprawki wykreślające z projektu sprawnie i skutecznie, ku zadowoleniu obywateli. ustawy przepisy przewidujące wprowadzenie za- Niepokoi nas jednak zagrożenie – i to bardzo realne świadczenia o stanie cywilnym, a tym samym umoż- – dotyczące zapisów wprowadzających do ustawy liwiające naruszenie obecnego ładu konstytucyjnego. Prawo o aktach stanu cywilnego instytucję zaświad- czenia o stanie cywilnym. Naszym zdaniem jest ona całkowicie zbędna z perspektywy obowiązujących Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: w Polsce norm postępowania administracyjnego w zakresie wydawania zaświadczeń. Przypomnę, że kwe- Dziękuję bardzo. stie te są szczegółowo ujęte w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego. W kodeksie tym mówi się, że zaświadczenia wydaje się, gdy wymaga Poseł Piotr Polak: tego przepis prawa lub wówczas, gdy osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny. Jeszcze będę kontynuował, jeszcze chwilkę. Są to art. 218 i 217 K.p.a. Tak szerokie możliwości uzyskiwania zaświadczeń urzędowych, gwarantowa- ne przez K.p.a., każą postawić pytanie o potrzebę Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wprowadzenia nowego typu zaświadczeń o stanie cywilnym. Dodatkowe wątpliwości związane ze skut- Tak, dobrze, proszę kontynuować. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 88 Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego

Poseł Piotr Polak: towana przez zdarzenie naturalne, czynności prawne lub orzeczenia sądów, decyzje organów, stwierdzona Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Inną okolicznoś- w akcie stanu cywilnego. Wzorem obecnych uregulo- cią, która każe krytycznie spojrzeć na omawiany wań sporządzane będą akty urodzenia, małżeństwa projekt ustawy, jest ośmiokrotny wzrost liczby stron i zgonu. Jednakże projektodawca przewidział sytua- protokołów. Mam tutaj na myśli dwa protokoły, pro- cje skutkujące odmową dokonania czynności z zakre- tokół uznania ojcostwa i zapewnienia o braku oko- su rejestracji stanu cywilnego, co musi nastąpić liczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Do- w formie decyzji administracyjnej. Akty stanu cywil- tychczas obydwa dokumenty były jednostronicowe. nego stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich W rozporządzeniu do dzisiejszego projektu ustawy stwierdzonych. Ich niezgodność z prawdą może być znajdujemy stosowne wzory tych samych dokumen- udowodniona jedynie w postępowaniu sądowym. tów, ale liczące już po osiem stron. Panie ministrze, Sądy powszechne przekazywać będą urzędom stanu nie można tego rozporządzenia, chociażby w przy- cywilnego prawomocne orzeczenia stanowiące pod- padku tych dwóch wzorów dokumentów, zmienić tak, stawę sporządzenia aktu stanu cywilnego lub mające żeby nie było tych stron aż tak dużo? wpływ na treść lub ważność aktu stanu cywilnego. Ciekawa jest także opinia Sądu Najwyższego Ta sama sytuacja odnosi się do organów admini- o omawianym projekcie ustawy. Sąd Najwyższy ma stracji publicznej. Projekt zakłada, że rejestr stanu poważne wątpliwości co do celowości uchwalenia no- cywilnego prowadzony będzie w systemie teleinfor- wej ustawy zamiast nowelizacji ustawy aktualnie matycznym. Jako okręg rejestracji stanu cywilnego obowiązującej. W swojej opinii Sąd Najwyższy zawie- ustanawia się gminę. Z urzędu kierownikiem urzędu ra takie stanowisko, aby zachowana była równolegle stanu cywilnego będzie wójt, burmistrz lub prezy- z systemem teleinformatycznym papierowa doku- dent miasta, jednakże w okręgach liczących poniżej mentacja stanu cywilnego. Odnosząc się do tej wąt- 50 tys. mieszkańców może być zatrudniony zastępca kierownika USC, a w okręgach liczących powyżej 50 pliwości, pragnę zapytać pana ministra, czy projek- tys. zatrudnione mogą być osoby na stanowisku kie- towana informatyzacja rejestracji stanu cywilnego rownika USC. Dopuszcza się również zatrudnienie zabezpieczona jest w sposób uniemożliwiający inge- zastępców kierowników. W przypadku konieczności rencję w system osób trzecich, które mogłyby spara-

Spis treści dokonania zmiany okręgu rejestracji stanu cywilne- liżować nowo powstały system. go wojewoda składać będzie stosowny wniosek do Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prawo i Spra- ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Prze- wiedliwość w głosowaniu podczas trzeciego czytania pis proponowanego art. 8 enumeratywnie określa uzależnia swoje stanowisko od pozytywnego odnie- wymagania wobec osób, którym ma zostać powierzo- sienia się Wysokiej Izby do złożonych przed chwilą na funkcja kierownika lub zastępcy kierownika USC. na ręce pana marszałka poprawek. Dziękuję za uwa- Nadzór nad rejestracją stanu cywilnego będzie spra- gę. (Oklaski) wować właściwy miejscowo wojewoda. Panie i panowie posłowie, odnosząc się do zapisów szczegółowych, które przedstawił pan poseł sprawo- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: zdawca komisji, chciałabym zwrócić uwagę na dwa bardzo istotne zapisy z kategorii właściwości miejsco- Dziękuję, panie pośle. wej w sprawach rejestracji stanu cywilnego. Otóż mał- O zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentar- żeństwo zawarte przed konsulem, urodzenie lub zgon nego Polskiego Stronnictwa Ludowego proszę panią na polskim statku morskim lub powietrznym, okręcie poseł Krystynę Ozgę. wojennym lub wojskowym, zgon żołnierza w czynnej Bardzo proszę. służbie wojskowej, poległego lub zmarłego w związku z działaniami wojennymi, oraz uznanie za zmarłego przez sąd rejestruje kierownik urzędu stanu cywilne- Poseł Krystyna Ozga: go właściwy dla miasta stołecznego Warszawy. Odniosę się do jednej z kluczowych kwestii, mia- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! nowicie oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa Panie i Panowie Posłowie! Procedujemy dziś nad jed- będzie można złożyć przed wybranym kierownikiem ną z ważniejszych materii prawa odnoszącego się USC albo konsulem. Jak słusznie zauważa Sąd Naj- wprost i bezpośrednio do ochrony praw osób fizycz- wyższy w opinii z dnia 29 sierpnia 2014 r., zgodnie nych, ochrony innych praw z tego się wywodzących, z treścią art. 72 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuń- a także ochrony praw stanu cywilnego na każdym czego uznanie ojcostwa nie może nastąpić, jeżeli etapie. Zasadność wprowadzenia od 1 stycznia 2015 r. przed sądem toczy się proces o ustalenie ojcostwa. obowiązku rejestracji stanu cywilnego w postaci elek- Osoby zainteresowane uznaniem ojcostwa nierzadko tronicznej nie budzi żadnych wątpliwości, co w swej w złej wierze składają zapewnienie, iż proces taki się opinii wywiódł również Sąd Najwyższy. nie toczy, mimo wiedzy o wszczęciu postępowania. Jak słusznie zakłada przepis proponowanego art. Nadanie osobie numeru PESEL następuje po wy- 2, stanem cywilnym jest sytuacja prawna osoby wy- stąpieniu kierownika USC, który sporządził akt uro- rażona przez cechy indywidualizujące osobę, kształ- dzenia. Będzie on zamieszczony w rejestrze stanu 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego 89

Poseł Krystyna Ozga A więc w imieniu Sprawiedliwej Polski głos zabierze pan poseł Edward Siarka. cywilnego. Wzorem obecnie obowiązujących unormo- wań akty stanu cywilnego przewidują dokonywanie wpisów już po ich sporządzeniu, a to w formie Poseł Edward Siarka: wzmianki dodatkowej. Stąd wszelkie dokumenty spo- rządzone w języku obcym przedkłada się z urzędo- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu mo- wym tłumaczeniem na język polski. jego klubu mam zaszczyt przedstawić nasze stano- Rozdział 4 projektu traktuje o możliwościach wisko wobec rządowego projektu ustawy Prawo zmian w aktach stanu cywilnego. Jeżeli zaś chodzi o aktach stanu cywilnego, druk nr 2620. o sytuację ustalenia treści aktu stanu cywilnego, do- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omawiamy konuje tego sąd w postępowaniu nieprocesowym, na dziś projekt ustawy, która ma zastąpić obowiązującą wniosek osoby zainteresowanej, prokuratora lub sa- obecnie ustawę z 29 września 1986 r. Prawo o aktach mego kierownika USC. Zainteresowanym podmiotom stanu cywilnego. Celem nowej ustawy jest wprowa- będzie można wydawać odpisy zupełne lub skrócone. dzenie od stycznia 2015 r. obowiązku rejestracji sta- Przepisy, nad którymi dzisiaj procedujemy, odno- nu cywilnego w postaci elektronicznej. Oznacza to, szą się także do instytucji przysposobienia i w tym że wszystkie zdarzenia z zakresu stanu cywilnego zakresie są one jasne i klarowne oraz pozostają w ści- będą ewidencjonowane wyłącznie w systemie telein- słej korelacji ze stosownymi przepisami ustawy Ko- formatycznym, co oznacza odejście od papierowych deks rodzinny i opiekuńczy. Godzi się jednak pod- aktów stanu cywilnego. To oczywiście bardzo duża i nieść fakt możliwości oraz przypadków transkrypcji rewolucyjna zmiana. Proponowane rozwiązanie wy- zagranicznych dokumentów stanu cywilnego. daje się słuszne, gdy weźmiemy pod uwagę możliwość Panie i panowie posłowie, materia, nad którą dziś uzyskania odpisu aktu urodzenia, aktu zgonu czy procedujemy, jest na tyle istotna, że aby mogła wejść aktu małżeństwa w każdym dowolnym urzędzie na w życie i funkcjonować, nie burząc innych przepisów, terenie Polski, a nie tylko w miejscu przechowywania należało dokonać nowelizacji: ustawy z dnia 31 stycz- danych akt. Czyli jeżeli ktoś dzisiaj przebywa w War- nia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, usta- szawie, a urodził się, powiedzmy, w Zakopanem, to wy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustawy o funkcjach w urzędzie stanu cywilnego w Warszawie będzie Spis treści konsulów Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy o zawo- mógł pobrać czy uzyskać potrzebny do jakichś czyn- dzie tłumacza przysięgłego, ustawy o opłacie skarbo- ności odpis aktu, na przykład aktu urodzenia czy wej, ustawy o zmianie imienia i nazwiska, ustawy aktu małżeństwa. o dowodach osobistych, ustawy o ewidencji ludności. Akta stanu cywilnego, księgi i rejestry podlegają ar- W tym miejscu chcę jednak zatrzymać się nad chiwizacji. kwestią bezpieczeństwa tak ważnych danych, jakie Proponowane zmiany mają na celu wprowadzenie są zawarte w aktach urodzenia, aktach zgonu czy ułatwień dla obywateli i usprawnienie procedur, co aktach zawarcia małżeństwa. W mojej ocenie całko- jest głównym celem proponowanej ustawy, m.in. po- wite odejście od papierowej wersji ksiąg stanu cywil- przez: odformalizowanie wielu czynności, np. zastą- nego jest błędne i może być niebezpieczne z punktu pienie trybu administracyjnego czynnościami mate- widzenia funkcjonowania całego systemu. Oczywi- rialno-technicznymi; ograniczenie żądania przedkła- ście budowa całego systemu jest zasadna, bo ona słu- dania odpisów aktów stanu cywilnego będących ży mieszkańcom, ale czy aż tak radykalne odejście w posiadaniu urzędów stanu cywilnego; umożliwie- od papierowej wersji jest słuszne, mam co do tego nie pozyskiwania danych z rejestru państwowego poważne wątpliwości. Eksperci zwracają uwagę rów- w postaci dokumentu elektronicznego opatrzonego nież na to, że doświadczenia innych państw każą być bezpiecznym podpisem elektronicznym; złagodzenie w tych kwestiach dużo bardziej ostrożnym, chociaż wymogów związanych z wyborem imienia dziecka; wydaje się, że rząd z tej sprawy wyciąga jakieś wnio- wprowadzenie możliwości zawierania związków mał- ski, bo świadczą o tym chociażby zgłaszane dzisiaj żeńskich poza siedzibą urzędu stanu cywilnego. poprawki przez posła sprawozdawcę, który zakłada, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wnikliwa i anali- że jakiś okres przejściowy w realizacji tego nowego tyczna praca nad projektem pozwala mi stwierdzić, że systemu będzie jednak obowiązywał. klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głoso- W praktyce funkcjonowania urzędów stanu cywil- wał za jego przyjęciem. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) nego jako wójt gminy spotykałem się z częstą i po- ważną awaryjnością systemu informatycznego trwa- jącą nawet kilka dni, nie kilka godzin, ale kilka dni. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: W przypadku awarii systemu teleinformatycznego firma obsługująca taki system w małych ośrodkach Dziękuję bardzo, pani poseł. nie dociera w ciągu godziny czy kilku godzin. Często O zabranie głosu w imieniu Klubu Poselskiego dociera następnego dnia, a nawet bywało tak, że Sojusz Lewicy Demokratycznej proszę pana posła w przypadku wszystkich kwestii, które były związa- Jacka Czerniaka. ne z funkcjonowaniem ewidencji ludności, firma do- Nie ma pana posła. cierała do małej gminy z kilkudniowym opóźnieniem, 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 90 Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego

Poseł Edward Siarka wyzwanie techniczne, na które urzędy stanu cywilnego nie są dzisiaj na pewno przygotowane technicz- mimo iż jest zobowiązana umową do usuwania tych nie. To oczywiście oznacza, że wszystkie wytworzone usterek niezwłocznie. do tej pory akty stanu cywilnego trzeba będzie po W przypadku wielu awarii systemu, a takie nieste- prostu zeskanować i de facto wprowadzić do tego sy- ty mamy, o czym przekonała się ostatnio Państwowa stemu ręcznie. Komisja Wyborcza podczas wyborów czy Policja, która Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Analizując za- również miała awarię tego rodzaju systemu... Na pew- pisy nowelizacji, należy stwierdzić, iż wprowadza ona no będą awarie tego systemu, będziemy świadkami dla obywateli udogodnienia, które należy jedno- awaryjności tego systemu. To jest związane chociażby znacznie dobrze ocenić. Chcę być dobrze zrozumiany. z wyłączeniami prądu w przypadku klęsk żywioło- Dobrze je oceniamy. Obywatele będą zwolnieni z obo- wych, takich jak np. oblodzenie, z którym mieliśmy do wiązku przedkładania odpisów aktów stanu cywil- czynienia w Małopolsce, czy powódź, kiedy następuje nego przy realizacji czynności dotyczących rejestracji awaryjność zasilania nie tylko obiektów, które są stanu cywilnego. Oprócz tego kierownik urzędu sta- własnością prywatną, lecz także obiektów, w których nu cywilnego będzie np. z urzędu występował o na- funkcjonują urzędy, np. urzędy gminy. A więc w przy- danie numeru PESEL nowo narodzonemu dziecku. padku wyłączenia takiego systemu będą bardzo po- Ale wiele wątpliwości i obaw jest związanych z funk- ważne problemy z uzyskaniem dokumentów w urzę- cjonowaniem ogólnopolskiego rejestru stanu cywil- dzie stanu cywilnego. Musimy o tym pamiętać. Rów- nego, jak również z wymogami stawianymi wobec nież samorządy zwracają na to uwagę, szczególnie na osób zajmujących kierownicze stanowiska w urzę- ten aspekt wprowadzenia ustawy w życie. dach stanu cywilnego. Już wprowadzenie kilka lat Przerwy w funkcjonowaniu systemu informatycz- temu obowiązku posiadania przez kierownika urzę- nego w urzędzie stanu cywilnego mogą mieć poważ- du stanu cywilnego wykształcenia wyższego i 5-let- ne następstwa zarówno dla obywateli, jak i dla funk- niego stażu pracy przy mimo wszystko jednak ni- cjonowania całego państwa. Przy okazji dyskusji nad skich płacach, określonej siatce płac tych pracowni- tym projektem ustawy rodzi się również pytanie, czy ków powodowało, zwłaszcza w małych jednostkach kierownicy urzędu stanu cywilnego i ich zastępcy samorządu terytorialnego, bardzo poważne pertur-

Spis treści mają dziś taką wiedzę i umiejętności, aby od 1 stycz- bacje. Dlatego też nie podzielam do końca opinii tych nia 2015 r. realizować zapisy ustawy. Według mnie ekspertów, którzy mówią, że błędem jest skrócenie dzisiaj są poważne wątpliwości co do tego, czy ten wymaganego czasu pracy w administracji z pięciu do system rzeczywiście może sprawnie funkcjonować od trzech lat w odniesieniu do tych osób. Uważam, że to 1 stycznia. W końcu do zakończenia procesu legisla- akurat dobrze, tym bardziej że na dobrą sprawę, je- cyjnego pozostała nam jeszcze chwila. W piątek bę- żeli chodzi o zatrudnianie pracowników urzędów dziemy głosowali nad projektem, później czeka go stanu cywilnego, na podstawie praktyki mogę powie- jeszcze Senat, podpis prezydenta, publikacja i cały dzieć, że szefami tych urzędów zostają rzeczywiście proces szkolenia pracowników. A więc czas na przy- doświadczone osoby, mające doświadczenie w zakre- stosowanie sprzętu i wdrożenie pracowników urzę- sie procesu administracyjnego. dów stanu cywilnego do jego obsługi jest bardzo krót- Bardzo ważną sprawą w funkcjonowaniu urzędu ki. Wszystko, co dobre i co zapisano w ustawie, po stanu cywilnego z punktu widzenia obywatela jest wprowadzeniu w życie może zakończyć się klęską, również kwestia dokonywania zmian czy (Dzwonek) jeżeli ten system nie zacznie sprawnie funkcjonować sprostowań w aktach stanu cywilnego. Obowiązują- z dniem 1 stycznia 2015 r. ce przepisy dają możliwość wprowadzenia tzw. ma- Chcę również zwrócić uwagę na to, że w projekcie łych i dużych korekt przez sądy. Obecnie uprawnie- ustawy nic nie mówi się na temat kosztów budowy nia pracowników urzędu stanu cywilnego zostały i funkcjonowania całego systemu teleinformatyczne- rozszerzone na dokonywanie zmian w aktach stanu go obsługującego urzędy stanu cywilnego. Budżet, cywilnego, co według mnie będzie dobrą praktyką. który otrzymują dziś jednostki samorządu terytorial- Również ze względu na to omawiane rozwiązanie jest nego na prowadzenie zadań zleconych, pokrywa je- przez nas dobrze oceniane. dynie koszty osobowe funkcjonowania urzędów sta- Co do oceny całości projektu, tego, jak się zachowa- nu cywilnego. Pozostałe koszty związane z utrzyma- my przy głosowaniach, zachowuję sobie prawo decyzji niem stanowisk w sposób jednoznaczny ponoszą do momentu rozstrzygnięcia kilku kwestii, do momen- gminy. Było to niejednokrotnie podnoszone w wielu tu przyjęcia poprawek. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dyskusjach. Chcę dzisiaj w tym miejscu wyraźnie wyrazić również na ten temat swoją opinię, że cały proces wdrażania w życie tej ustawy może być dla Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: gmin bardzo kosztowny. Kolejną ważną regulacją zawartą w ustawie jest Dziękuję panu posłowi. zapisanie obowiązku migracji aktów papierowych I pan poseł Jacek Czerniak, SLD, spóźniony, bo stanu cywilnego do elektronicznej bazy usług stanu biegł z innej ciężkiej parlamentarnej pracy. cywilnego. Przeprowadzenie tej operacji to poważne Bardzo proszę, panie pośle. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego 91

Poseł Jacek Czerniak: o zdarzenia z zakresu rejestracji stanu cywilnego przez kierownika USC. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt Projektowana ustawa co do zasady utrzymuje przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego Sojusz obecny charakter rejestracji stanu cywilnego, istotę Lewicy Demokratycznej w sprawie rządowego pro- oraz moc dowodową aktów stanu cywilnego. Reje- jektu ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego (druki stracja stanu cywilnego będzie polegać na dokumen- sejmowe nr 2620 i 2758). towaniu urodzeń, małżeństw, zgonów w formie od- Należy stwierdzić, że przepisy projektowanej usta- powiednich rodzajowo aktów stanu cywilnego oraz wy stanowią krok ku podniesieniu jakości rejestracji wszelkich zmian, które występują po sporządzeniu stanu cywilnego oraz poprawie sprawności procesów aktów, mających wpływ na ich treść lub ważność. Akt administracyjnych. W związku z równoczesną prze- stanu cywilnego będzie oznaczał wpis o urodzeniu, budową systemu rejestrów państwowych głównym małżeństwie albo zgonie w rejestrze stanu cywilnego podmiotem zasilającym i aktualizującym centralną wraz z treścią późniejszych wpisów wpływających na ewidencję ludności w zakresie szeroko rozumianego treść lub ważność tego aktu. Utrzymana zostanie stanu cywilnego będzie kierownik urzędu stanu cy- właściwość kierownika USC do rejestracji urodzenia, wilnego, co spowoduje, że jego pozycja i rola ulegną małżeństwa – według miejsca urodzenia, zawarcia przewartościowaniu. W stosunku do obecnych rozwią- małżeństwa oraz zgonu – według miejsca zgonu lub zań w obszarze rejestracji stanu cywilnego i ewidencji znalezienia zwłok. ludności nastąpi szereg zmian, w efekcie których cię- Projekt ustawy zakłada również zmiany w zakre- żar realizowanych w tym zakresie zadań zostanie sie przepisów dotyczących właściwości miejscowej. przeniesiony z komórek ewidencji ludności i dowodów Przepisy zakładają częściowe rozszerzenie odmiejsco- osobistych do urzędów stanu cywilnego. wienia niektórych rodzajów czynności z zakresu re- Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego jestracji stanu cywilnego. W szczególności w wybranym urzędzie stanu cywilnego można będzie uzyskać tworzy podstawę prawną do prowadzenia rejestracji dokumenty, np. odpis aktu stanu cywilnego, lub za- stanu cywilnego w postaci elektronicznej przez świadczenie o zamieszczonych lub niezamieszczo- wszystkie urzędy stanu cywilnego w Polsce, uspraw- nych w rejestrze stanu cywilnego danych dotyczą- nienia aktualizacji danych w centralnym rejestrze

cych wskazanej osoby, złożyć wniosek, np. o rejestra- Spis treści ewidencji ludności oraz uproszczenia postępowań cję zdarzenia, które nastąpiło za granicą i nie zosta- związanych z dokonywaniem zmian w aktach stanu ło tam zarejestrowane, złożyć oświadczenie, np. ko- cywilnego. Gruntowne zmiany w rejestracji stanu nieczne do uznania ojcostwa. cywilnego są zdeterminowane nowym modelem jej Podstawą sporządzenia aktu stanu cywilnego bę- prowadzenia, przy czym nie ulegnie zmianie istota dzie protokół. Zgłoszenie urodzenia i zgonu, a także rejestracji stanu cywilnego, a także moc dowodowa zawarcie małżeństwa będzie dokumentowane w for- i charakter prawny aktów stanu cywilnego. mie protokołu, w którym osoby uczestniczące w czyn- Projekt ustawy dostosowuje przepisy traktujące nościach będą składały swoje podpisy. Podstawę do o rejestracji stanu cywilnego do współczesnych wa- sporządzenia aktu urodzenia i zgonu będzie co do runków społecznych oraz istniejącego otoczenia praw- zasady stanowił dokument medyczny, tj. odpowiednio nego, wychodzi, można powiedzieć, naprzeciw ocze- karta urodzenia lub martwego urodzenia bądź karta kiwaniom obywateli i przewiduje skorzystanie z do- zgonu, oraz właściwy protokół zgłoszenia zdarzenia stępnych dziś technologii teleinformatycznych, prze- (urodzenia bądź zgonu). Akt małżeństwa natomiast, widuje bowiem odejście od papierowych aktów stanu z wyłączeniem małżeństw wyznaniowych wywiera- cywilnego i informatyzację rejestracji aktów stanu jących skutki cywilne, sporządzany będzie w oparciu cywilnego, i to już – to bardzo ważna data – od 1 o protokół przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w zwią- stycznia 2015 r. Nowe zasady prowadzenia rejestracji zek małżeński. stanu cywilnego w systemie teleinformatycznym po- Nowe przepisy uwzględniają możliwość nadawa- zwolą również na odmiejscowienie uzyskiwania od- nia dzieciom imion obcych niezależnie od obywatel- pisów aktu stanu cywilnego, co umożliwi wydobycie stwa i narodowości rodziców oraz takiego imienia, odpisu aktu stanu cywilnego w dowolnym urzędzie które nie wskazuje na płeć dziecka, ale jest powszech- stanu cywilnego na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, nie przypisane do danej płci. Jest to szczególnie waż- uzyskiwanie, na wniosek, odpisów aktów stanu cy- ne dla małżeństw mieszanych i imigrantów uzysku- wilnego w postaci dokumentu elektronicznego. Po- jących obywatelstwo polskie. Nadal jednak nie będzie nadto dostęp kierowników USC do elektronicznych można nadawać dzieciom więcej niż dwóch imion, aktów stanu cywilnego zwolni obywateli z obowiązku imion zdrobniałych, a także ośmieszających lub nie- przedkładania w urzędach stanu cywilnego odpisów przyzwoitych. aktów stanu cywilnego przy realizacji czynności Doprecyzowano kwestie związane z procedurą z zakresu rejestracji stanu cywilnego, a samych urzęd- uznania ojcostwa, w szczególności przesądzono, że ników stanu cywilnego od przekazywania pocztą oświadczenia konieczne do uznania dokumentuje się informacji o zmianach związanych ze stanem cywil- w formie protokołu, określono dane wpisywane do nym. Informatyzacja rejestracji stanu cywilnego za- wyżej wymienionego protokołu i termin przesłania pewni bowiem zdalną aktualizację rejestru PESEL go do właściwego kierownika urzędu stanu cywilne- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 92 Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego

Poseł Jacek Czerniak Wicemarszałek Marek Kuchciński:

go. Ważnym narzędziem dla kierownika USC do usta- Proszę. lania możliwości przyjęcia oświadczeń koniecznych do Głos ma pani poseł Zofia Popiołek, Twój Ruch. uznania ojcostwa będzie tzw. rejestr uznań wyodręb- niony w ramach rejestru stanu cywilnego. Rejestracji oświadczenia o uznaniu ojcostwa będzie dokonywał Poseł Zofia Popiołek: kierownik USC, który przyjął oświadczenie. Wprowadzono również możliwość sporządzenia Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu nowego aktu urodzenia dziecka w przypadku obale- Twój Ruch mam zaszczyt przedstawić nasze stano- nia domniemania ojcostwa męża matki, o ile sąd opie- wisko w sprawie projektu ustawy Prawo o aktach kuńczy tak postanowi. Jeżeli zaś zaprzeczenie ojco- stanu cywilnego, druki nr 2620 i 2758. stwa męża matki nastąpi po śmierci dziecka, umoż- Mam przygotowane wystąpienie, ale koledzy liwiono sporządzenie nowego aktu zgonu, w sytuacji wcześniej powiedzieli na ten temat tyle, że odniosę gdy sąd tak postanowi. się tylko do niektórych uwag. W przypadku tego pro- Obowiązek zgłoszenia zgonu co do zasady będzie jektu ustawy, który był tworzony, moim zdaniem, po spoczywał na podmiotach uprawnionych lub zobo- konsultacjach z kierownikami urzędu cywilnego, wiązanych do pochówku na mocy odrębnych przepi- trochę na kolanie i trochę zbyt szybko, chyba pod sów. Określono sposób postępowania w przypadku wpływem nacisków i z uwagi na jakieś dotacje, wkrad- znalezienia zwłok w stanie lub okolicznościach unie- ło się bardzo dużo nieścisłości, niejasności. Mam możliwiających identyfikację osoby oraz w sytuacji masę wątpliwości, czy nawet po uwzględnieniu po- zgonu osoby przebywającej w podmiocie leczniczym prawki pana posła odnośnie do wdrożenia systemu lub jednostce organizacyjnej pomocy społecznej, któ- elektronicznego z możliwością tworzenia aplikacji rej tożsamość nie była ustalona. w tych dotychczasowych systemach elektronicznych Nowe przepisy pozwalają również na aktualizację nie jest to za krótki okres. Poza tym pan poseł repre- przez kierownika urzędu stanu cywilnego rejestru zentujący chyba Prawo i Sprawiedliwość – i w tym PESEL za pośrednictwem systemu teleinformatycz- przypadku chyba nie będziemy koalicją...

Spis treści nego, w którym prowadzony jest rejestr stanu cywil- (Poseł Jarosław Zieliński: Jakie „chyba”?) nego. Przyjęto, że po sporządzeniu aktu urodzenia ...tak nazwaną umownie – mówił, że jest ta forma kierownik urzędu stanu cywilnego, wykorzystując ko- papierowa i elektroniczna, a jednocześnie doświad- munikację między rejestrem stanu cywilnego a reje- czenia światowe pokazują, że czasami te systemy strem PESEL, wystąpi do ministra spraw wewnętrz- elektroniczne zawodzą, a więc czy nie powinna być nych o nadanie numeru PESEL, który zostanie równolegle utrzymana forma papierowa. Urzędnicy, umieszczony w rejestrze przy odpowiednim akcie kierownicy urzędów stanu cywilnego zgłaszali cały stanu cywilnego. Takie rozwiązanie zapewni prawid- szereg poprawek i w czasie prac nad tym projektem łową identyfikację obywatela. do tych poprawek się w zasadzie nie ustosunkowano. Akta zbiorowe rejestracji stanu cywilnego będą Pan wspomniał tutaj, że dopiero w pracach podkomi- prowadzone dwutorowo w sposób nawzajem się uzu- sji niektóre z nich uwzględniono. Natomiast któryś pełniający, to znaczy ta ich część, która będzie miała z panów mówił o tym protokole. W tej chwili są to postać elektroniczną, będzie przechowywana w reje- 2 strony, a ma być chyba do 8 stron przy uznaniu strze stanu cywilnego, zaś dokumenty sporządzone ojcostwa, czyli tu się rozbudowuje biurokrację zana papierze – w postaci tradycyjnej, tj. papierowej. miast ją zmniejszać. Taka sytuacja ma miejsce chyba Pomimo informatyzacji nadal będą istniały doku- przy urodzeniu i przy uznaniu ojcostwa. menty stanowiące akta zbiorowe w postaci papiero- W zasadzie panowie z prawej strony, którzy się tu wej, np. protokoły własnoręcznie podpisane przez wypowiadali, zawarli w swoich wypowiedziach tyle osoby składające oświadczenia przed kierownikiem wątpliwości, do których jako osoba, która niegdyś USC lub konsulem w toku czynności z zakresu reje- obok urzędów pracowała, muszę się przychylić. Rze- stracji stanu cywilnego, orzeczenia sądowe, zagra- czywiście to są wątpliwości, które nie zostały rozwia- niczne dokumenty. Przewiduje się możliwość zane. Chodzi o ustawę w tym kształcie, nawet przy tych mieszczania w systemie teleinformatycznym odwzo- poprawkach, które wniesiono. Czy ten okres pół roku rowania cyfrowego papierowego dokumentu z akt nie jest za krótki, panie pośle? Uważam, że on powi- zbiorowych oraz opisu dokumentów niesporządzo- nien być nieco dłuższy, dlatego że baza centralna nych w postaci dokumentów elektronicznych. będzie pusta i dopiero musi być to wprowadzone. Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Mając na wzglę- Chodzi o utrzymanie również formy papierowej tej dzie wszystkie proponowane tutaj rozwiązania, klub bazy danych. Sojusz Lewicy Demokratycznej opowiada się za wyżej Bez wątpienia niesamowicie ważną sprawą jest wymienionymi zmianami. Dziękuję bardzo za uwagę. wprowadzenie do tej ustawy sprostowań dokonywa- (Oklaski) nych przez kierownika urzędu stanu cywilnego, a nie w sądzie. To ułatwi na pewno to zadanie, bo błędy (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek typu literówki się zdarzają, a później jest wszczyna- Sejmu Marek Kuchciński) nie procesów, co może niejednokrotnie skomplikować 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego 93

Poseł Zofia Popiołek Poseł Anna Grodzka: całe życie człowiekowi, bo wystarczy jakaś drobna Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowana literówka i ktoś jest w zasadzie z rodziny wypisany. nowelizacja wprowadza wiele korzystnych dla oby- Tak że to jest niesamowicie dobry pomysł. wateli zmian w pracy urzędu stanu cywilnego. Chcę Ale mamy tutaj tyle wątpliwości, że niestety nie się odnieść w swoim wystąpieniu do jednej sprawy. poprzemy tego projektu ustawy, wstrzymamy się od Zauważyłam pewną sprzeczność w obecnym głosu. Dziękuję bardzo. brzmieniu ustawy. W art. 58 ust. 3. czytamy: „Można wybrać imię, które nie wskazuje na płeć dziecka, Wicemarszałek Marek Kuchciński: ale w powszechnym znaczeniu jest przypisane do danej płci”. Stwarza to pozory, że rodzice mają prawo Proszę. swobodnego wyboru imienia dziecka, tymczasem od- Głos ma poseł Roman Kotliński, koło Bezpieczeń- biera im się takie prawo, wprowadzając subiektyw- stwo i Gospodarka. ne i całkowicie uznaniowe kryterium oceny danego imienia przez kierownika urzędu stanu cywilnego w postaci tak zwanego testu powszechnego znacze- Poseł Roman Kotliński: nia imienia. Może to prowadzić do nieuzasadnionych Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanując czas odmów nadania imienia, szczególnie w wypadku imion Wysokiej Izby, nie będę czytał uzasadnienia projektu zagranicznych, które nie dają się przypisać jedno- ustawy. Należy przede wszystkim pochwalić pomy- znacznie do konkretnej płci i zidentyfikować pod ką- słodawców projektustawy i tych, którzy pracowali tem rodzaju męskiego lub żeńskiego. Kierownik nad nim. Ustawa jest bardzo potrzebna, idzie w do- urzędu stanu cywilnego nie zawsze posiada wiedzę brym kierunku. To jest przyszłość całej administra- na temat specyfiki języka danego kraju, a zatem jego cji, nie tylko urzędów cywilnych. Znamy pana prze- decyzje mogą mieć charakter intuicyjny, jako że kra- wodniczącego komisji z pracy bardzo sprawnej i bar- jowe kryteria odróżniania imion żeńskich od mę- dzo wydajnej. Natomiast podzielam również obawy skich mogą w wielu sytuacjach być zawodne. Co wię- prawej strony i mojej przedmówczyni, że jest to czas cej, w sytuacji wystąpienia wątpliwości co do po- Spis treści krótki, jest to taki czas, że można mieć wątpliwości wszechnego znaczenia imienia kierownik urzędu choćby co do przygotowania pracowników, którzy się stanu cywilnego przed wydaniem decyzji teoretycz- będą tym systemem zajmowali. Moje wątpliwości bu- nie powinien uzyskać stosowną ekspertyzę języko- dzi również kwestia ograniczenia formy wszystkich znawczą pozwalającą na rozstrzygnięcie tych wątpli- dokumentów do wersji cyfrowej. Uważamy, że przy- wości i szczegółowe uzasadnienie tego rozstrzygnię- najmniej jedna kopia tak ważnych dokumentów, do- cia. Wprowadzenie kryterium przypisania imienia do kumentów cywilnych, powinna jednak być złożona płci może okazać się niepotrzebnie kosztowne, cza- w siedzibie urzędu stanu cywilnego. Doświadczenia innych państw, choćby Stanów Zjednoczonych, które sochłonne z uwagi na konieczność przeprowadzenia chcą wrócić do form papierowych, potwierdzają, że ekspertyz językowych odnoszących się w niektórych zdarzają się, niestety, błędy, które niosą ze sobą póź- sytuacjach do odległych kręgów kulturowych. Istnie- niej wiele konsekwencji. Tak więc generalnie ustawa ją wszakże w różnych kulturach, językach imiona, jest bardzo potrzebna, ale uzależniamy jej poparcie których nasycenie identyfikacją płciową trudno bę- choćby od wprowadzenia wersji papierowej, zachowa- dzie ustalić, odnosząc się do tego kryterium. nia jej przynajmniej przez jakiś okres przejściowy. Zatem warto zaproponować poprawkę w art. 58 Nie podzielam stanowiska kolegi z PiS, że ta no- ust. 3, która polegałaby na wykreśleniu fragmentu welizacja grozi upowszechnieniem małżeństw jedno- zdania: „(…) w powszechnym znaczeniu jest przypi- płciowych w Polsce, bo konstytucja jest tutaj jedno- sane do danej płci” i pozostawieniu zapisu: „Nieza- znaczna. Natomiast wspomniane przeze mnie kwe- leżnie od obywatelstwa i narodowości rodziców dzie- stie powodują, że koło Bezpieczeństwo i Gospodarka cka wybrane imię lub imiona mogą być imionami wstrzyma się od głosu, chyba że Wysoka Izba czy obcymi. Można wybrać imię, które nie wskazuje na pomysłodawcy pracujący nad nowelizacją wprowadzą płeć dziecka”. Taka jest też moja propozycja w tym jako sposób zabezpieczenia interesów ludzi, których zakresie. Dziękuję bardzo za uwagę. będą dotyczyć te akty, formę papierową. (Poseł Zofia Popiołek: Zabezpieczenia.) Będzie ona jakąś formą zabezpieczenia tych do- Wicemarszałek Marek Kuchciński: kumentów. Dziękuję bardzo. Dziękuję. Wicemarszałek Marek Kuchciński: Ale pani poseł zgłasza poprawkę? (Poseł Anna Grodzka: Tak, zgłaszam poprawkę.) Proszę. To prosiłbym o nią. Dziękuję. Głos ma poseł Anna Grodzka, poseł niezrzeszony. W tej chwili przystępujemy do rundy pytań. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 94 Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego

Wicemarszałek Marek Kuchciński Poseł Tadeusz Woźniak:

Panowie posłowie Mirosław Pluta i Jan Warzecha Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- zgłosili pytania na piśmie do protokołu*). strze! Część pytań, które miałem zamiar zadać, zadał W tej chwili głos zabierze poseł Jarosław Zieliń- już mój przedmówca pan poseł Jarosław Zieliński. ski, Prawo i Sprawiedliwość. Natomiast pragnę też podkreślić tę troskę o bezpie- Czas na zadanie pytania… Ile pan poseł potrze- czeństwo danych. Awarie systemów są możliwe i o tym buje czasu? już była mowa. Także możliwe są awarie źródła za- (Poseł Jarosław Zieliński: 2 minuty.) silania, awarie prądu. Co będzie w przypadku jakichś 2 minuty. kataklizmów, kiedy nawet przez kilka dni nie będzie Proszę. energii, nie będzie prądu? Czy urzędy będą musiały być wyposażone w inne źródła energii, żeby móc nor- Poseł Jarosław Zieliński: malnie pracować? Bo wiadomo, że tutaj źródło energii jest niezbędne. Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na Druga sprawa to pytanie o to, jakie będą tak na- obecnym etapie prac nad tą ustawą najważniejsze wy- prawdę koszty wdrożenia tego systemu, ponieważ to daje się to, żeby prawidłowo rozstrzygnąć poprawki, będzie ogromna operacja na skalę ogólnopaństwową. które zostały zgłoszone przez Prawo i Sprawiedliwość. Będzie to musiało być wdrożone we wszystkich mia- To jest sprawa merytorycznie niezwykle istotna. Na- stach, gminach, jakie tylko są w Polsce, a więc w 2,5 tys. tomiast w wystąpieniach klubowych pojawiały się jednostek samorządowych. To są potężne koszty. Tak także różne inne problemy i jeden wyraźnie wysunął więc chciałbym zapytać, jaki będzie globalny koszt się na czoło. Chciałbym właśnie do niego w tym trybie wdrożenia tego systemu. pytań wrócić, żeby pana ministra skłonić do dokładnej Mam także pytanie dotyczące tego, czy dane, któ- odpowiedzi. Mianowicie chodzi o kwestię bezpieczeń- re znajdują się w chwili obecnej w księgach parafial- stwa dokumentów – tak to może bym nazwał – stanu nych, np. w księgach urodzeń, w księgach zgonów, cywilnego. Ich treść dotyczy najważniejszych wyda- czy one też będą wdrożone, przyjęte do tego systemu, rzeń z życia człowieka, więc one są niezwykle ważne. czy również będzie można korzystać z nich w sposób Spis treści Panie ministrze, proszę wobec tego odpowiedzieć: elektroniczny, czy będą z tego wyłączone. Jaki system informatyczny będzie obsługiwał akta sta- I jeszcze ważne pytanie dotyczące nowego wzoru nu cywilnego? Kiedy on zostanie stworzony? Czy rząd zaświadczenia o braku przeszkód do zawarcia mał- zamierza oprzeć ten system elektroniczny na istnieją- żeństwa. Pan poseł Kotliński był łaskaw stwierdzić, cych już rejestrach, czy zbuduje rejestr osobny, własny że tutaj nie ma mowy o zawieraniu małżeństw nie- dla tej dziedziny? Wydaje się, że tak być powinno. zgodnych z naszym systemem prawnym. Otóż w na- I powtórzę pytanie, które już padało: Czy ten system szym nie, ale będziemy także wydawać zaświadcze- będzie bezpieczny z różnych względów? Czy będzie on nia, które będą mogły być wykorzystane za granicą. funkcjonalny? Czy nie będzie zagrożeń zewnętrznych? Czy w związku z tym będą tam zawarte dane poten- Jak mają sobie poradzić urzędy stanu cywilnego w sy- cjalnego małżonka czy małżonki, żeby mieć pewność, tuacji, kiedy pojawią się błędy, awarie i inne tego typu że polski urząd (Dzwonek) nie wydaje zaświadczenia przypadki? Inne systemy, inne rejestry, funkcjonują w celu zawarcia za granicą małżeństwa niezgodnego wadliwie. Co rusz słyszymy o tym, że któryś z systemów z polskim systemem prawnym, czyli na przykład przestał funkcjonować, jak choćby ostatnio system in- przez osoby tej samej płci? Proszę o odpowiedź na te formacyjny Policji, ale takich systemów jest znacznie pytania. Dziękuję. (Oklaski) więcej. Są z tym kłopoty, szczególnie w ostatnich latach, proszę więc, panie ministrze, powiedzieć tak po kolei, jak to będzie wyglądało. W jaki sposób i kiedy będziemy Wicemarszałek Marek Kuchciński: przechodzić na ten system elektroniczny (Dzwonek), odchodząc od dokumentów papierowych? Jakie będą Dziękuję panu. etapy wdrażania tego rozwiązania? Proszę nas uspoko- Głos ma poseł Artur Dunin, Platforma Obywatelska. ić, bo chcąc oczywiście iść z duchem czasu, jednocześnie niepokoimy się o to bezpieczeństwo. Dziękuję bardzo, panie marszałku. (Oklaski) Poseł Artur Dunin:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wicemarszałek Marek Kuchciński: Co do ostatniej wypowiedzi pana posła Tadeusza Woźniaka nie boję się tego, że ktoś będzie chciał Proszę. zawrzeć związek partnerski za granicą, tylko mam Głos ma poseł Tadeusz Woźniak, Klub Parlamen- pytanie, co na to polski system, bo faktycznie może tarny Sprawiedliwa Polska. zdarzyć się dualizm. Nie jest prawdą, że w Polsce art. 18 konstytucji zabrania zawierania związków *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. partnerskich czy tworzenia ustawy o związkach 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego 95

Poseł Artur Dunin skich obywateli zaświadczenia o ich stanie cywilnym, na przykład te, które w ofercie mają dodatkowe kwe- partnerskich, tutaj się z panami nie zgodzę. Nato- stie czy dodatkowe ułatwienia dla osób, które są miast mam pytanie, co by było, gdyby nastąpiła w związku małżeńskim, nie są, posiadają dzieci, nie taka sytuacja, że dwie osoby tej samej płci biorą ślub posiadają – wymagają przedstawienia takiego za- za granicą, jaki to ma wpływ w przypadku tych lu- świadczenia. Stąd pojawienie się tego jako elementu dzi, gdy wrócą do Polski i będą starali się żyć i, nie ułatwiającego obywatelowi udostępnienie mu odpo- wiem, brać wspólne kredyty. To jest bardzo ciekawe, wiedniego dokumentu, który potwierdza to, co pań- bo to otwiera jakby znowu dyskusję o tym, czy nie stwo o nim zgromadziło. warto wrócić do ustawy o związkach partnerskich. Państwo posłowie podkreślaliście czy identyfiko- Prosiłbym ministerstwo o wyjaśnienie. Myślę, że waliście ryzyko związane z tym, że ów dokument nie ma takich problemów, ale warto wrócić do usta- mógłby być wykorzystywany do tego, żeby w polskim wy i rozmowy o związkach partnerskich. Dziękuję prawie znalazły się rozwiązania, które dopuściłyby bardzo. (Oklaski) w istocie małżeństwa jednopłciowe. Pamiętam, chyba 5 lat temu miałem zaszczyt w tej samej sali przedsta- wiać sprawozdanie dotyczące Prawa prywatnego Wicemarszałek Marek Kuchciński: międzynarodowego i wtedy pojawiły się dokładnie te same wątpliwości, czy klauzula, która została wpro- Proszę. wadzona, że małżeństwo ocenia się według prawa W tej chwili, po wyczerpaniu listy mówców, głos miejsca zawarcia małżeństwa, nie spowoduje tego, że zabierze wiceminister spraw wewnętrznych pan w polskim systemie prawnym, wbrew konstytucji, co Grzegorz Karpiński. też państwo oczywiście podkreślaliście, pojawią się małżeństwa jednopłciowe. Oczywiście tak się nie sta- ło. Najwyższym aktem, który wprost reguluje, co jest Podsekretarz Stanu małżeństwem według prawa polskiego, są przepisy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych konstytucyjne, które w dodatku jeszcze sprawę mał- Grzegorz Karpiński: żeństwa mieszczą w części dotyczącej ustroju Rze- czypospolitej Polskiej, więc ta zasada jest podniesio- Spis treści Bardzo dziękuję, panie marszałku. na do najwyższej z możliwych rang również z punk- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilka kwestii tu widzenia konstytucyjnego. było poruszonych w wystąpieniach państwa posłów. Żeby jeszcze spróbować rozwiać dalej te wątpliwo- Pozwólcie, że zacznę od tego, co – może z wyjątkiem ści: To nie ten dokument czy jego obecność w polskim jednego wystąpienia – w państwa wypowiedziach systemie przesądza o tym, czy polski obywatel będzie było podkreślane. Spójna nasza ocena tego, że nowa mógł zawrzeć małżeństwo jednopłciowe, tylko usta- ustawa Prawo o aktach stanu cywilnego jest potrzeb- wodawstwo państwa, które w ogóle dopuszcza tego na, to po pierwsze. Po drugie, to przedłożenie, o któ- rodzaju związki. Znane nam są państwa, w których rym dzisiaj rozmawiamy, jest wyjściem w stronę wystarczy przedstawienie paszportu, dowodu osobi- obywatela, to znaczy zapewnia mu nowe funkcjonal- stego i własnego oświadczenia o tym, że według pra- ności, powoduje, że administracja staje się dla niego wa kraju, z którego pochodzi polski obywatel, nie ma przyjazna. I za to, że państwo posłowie i kluby par- przeszkód do zawarcia takiego związku, co oznacza, lamentarne takiej oceny dokonaliście, serdecznie że istota tego zaświadczenia jest tym, o czym pań- dziękuję. stwo posłowie w swoich wypowiedziach mówiliście Nie bez przyczyny od tego zaczynam, bo w więk- – to jest element ułatwienia polskim obywatelom szości wypowiedzi, wtedy kiedy państwo wskazywa- uzyskania informacji od państwa o danych, które liście na potencjalny problem z nową ustawą, pojawi- zostały o nich zgromadzone. ła się kwestia dotycząca zaświadczeń o stanie cywil- Co więcej, jeszcze jedną rzecz chcę podkreślić. nym. Jeśli wyjdziemy od tego założenia, które w wy- Mimo że dzisiejsze Prawo o aktach stanu cywilnego, powiedziach państwa posłów się przejawiało i które dzisiaj obowiązująca ustawa nie uwzględnia takiego również było elementem pracy w czasie posiedzeń dokumentu jak zaświadczenie o akcie stanu cywilne- podkomisji i komisji, to istotą tego rodzaju rozwiązań go, to przecież każdy obywatel i tak może się zwrócić jest to, że skoro państwo gromadzi dane o obywate- do kierownika urzędu stanu cywilnego o wydanie mu lach, to obywatel ma prawo ze zgromadzonego przez takiego zaświadczenia i dzisiaj też takie zaświadcze- państwo zasobu informacji otrzymać zaświadczenie nie zostanie wydane. Musi się jednak o to zwrócić, o tym, co państwo o nim zgromadziło. I może się to musi to uzasadnić, zgodnie z art. 218, jeśli dobrze oczywiście dziać na takiej zasadzie, że obywatel po- pamiętam, K.p.a. Co więcej, wymuszamy na obywa- trzebuje, żeby je mieć, ale raczej dzieje się z tego po- telu, żeby napisał uzasadnienie, do czego jest mu to wodu, że inne organy państwowe lub inne instytucje, potrzebne. Ale treść tego dokumentu już nie odzwier- które do państwa nie należą – w polskim systemie ciedla tego, co zostało w treści uzasadnienia wpisane. doskonale państwu znane regulacje związane z Pra- Pojawiały się też inne kwestie związane z bezpie- wem bankowym, kiedy to banki wymagają od pol- czeństwem systemu. Jeśli pan marszałek pozwoli, po 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 96 Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie utrzymywania dwóch systemów, pomijając kwestię Spraw Wewnętrznych Grzegorz Karpiński kosztów, prowadziłoby, jak sądzę, do tego, że mogli- byśmy zaprzepaścić podstawowy cel, jakim jest to, zakończeniu swojej wypowiedzi poproszę pana mini- żeby w każdym urzędzie stanu cywilnego każdy z nas stra Tomasza Szubielę o to, żeby wyjaśnił kwestie mógł otrzymać dokument, który jest mu potrzebny. techniczne, o które pyta pan przewodniczący Zieliń- Bardzo dziękuję, panie marszałku. (Oklaski) ski. Natomiast chciałbym zapewnić jedną rzecz. Jeśli pan marszałek przychyli się do mojej prośby, W tej chwili cały system, który jest opracowywany, to pan minister Szubiela wyjaśni kwestię bezpieczeń- przechodzi dokładne testy bezpieczeństwa. One nie są stwa. przeprowadzane tylko i wyłącznie przez urząd ministra spraw wewnętrznych. Jest on nieustannie spraw- dzany również przez specjalistów z Agencji Bezpie- Wicemarszałek Marek Kuchciński: czeństwa Wewnętrznego. Obawy państwa posłów, które dotyczą bezpieczeństwa systemu, są przez nas Proszę bardzo, pan minister Tomasz Szubiela, zidentyfikowane i podejmujemy działania zmierzające wiceminister spraw wewnętrznych. do tego, aby wyeliminować jakikolwiek cień zagroże- nia polegający choćby na możliwości ingerencji w treść zgromadzonych danych. Podsekretarz Stanu W pracach parlamentarnych uczestniczyła rów- w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych nież strona samorządowa, która przedstawiła swoje Tomasz Szubiela: postulaty. Pan przewodniczący Wójcik, odpowiadając na te postulaty, zgłosił odpowiednią poprawkę. Oce- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest moje na skutków regulacji ustawy i przedstawione stronie pierwsze wystąpienie w tym szacownym miejscu i mam samorządowej koszty nie zostały przez nią zakwe- przyjemność wypowiadać się w tak bardzo ważnej stionowane. Jak państwo wiecie, w art. 144 projek- kwestii, jaką jest bezpieczeństwo rozwiązania, które towanej ustawy wprowadziliśmy rozwiązanie zobo- planujemy wkrótce wdrażać. wiązujące ministra spraw wewnętrznych do monito- Mój poprzednik na jednej z konferencji powie-

Spis treści rowania tego stanu, dlatego że dzisiaj przedstawione dział, że w centrum wszystkich operacji, które wyko- przez nas koszty funkcjonowania, które zostały do- nujemy, jest obywatel i nigdy nie należy o tym zapo- łączone do projektu ustawy, zostały potwierdzone minać. Zawsze staram się o tym pamiętać i staram przez stronę samorządową. Niemniej jednak, ponie- się podchodzić do tego wdrożenia, które nas czeka, waż jest to nowe rozwiązanie, nie chcemy zostawić w sposób bardzo odpowiedzialny, czemu dałem także tych, na których obowiązek prowadzenia akt stanu wyraz, zgadzając się na pewien okres przejściowy cywilnego i obowiązek wydawania zaświadczeń bę- i pracę aplikacji alternatywnych po wdrożeniu 1 stycz- dzie spoczywał, samych. Rząd będzie monitorował to, nia 2015 r., wychodząc naprzeciw oczekiwaniom czy któreś z rozwiązań nie spowodowało po stronie gmin. To działanie również jest związane z bezpie- samorządów wzrostu kosztów. czeństwem, bo bezpieczeństwo dotyczy różnych kwe- I ostatnia kwestia, dotycząca równoległego pro- stii. Baza usług stanu cywilnego jest jednym z kom- wadzenia papierowych form, takich jak znane nam ponentów systemu rejestrów państwowych, który dzisiaj, i prowadzenia rejestru. Nie jestem przekona- jest już na ukończeniu, i prace są realizowane przez ny, czy państwo posłowie, ale też i rząd, mogliby wów- Centralny Ośrodek Informatyki. Zostały już przepro- czas powiedzieć, że rzeczywiście prowadzone są dzia- wadzone pewne testy, a niedługo rozpoczniemy na- łania zmierzające do ułatwienia obywatelom funkcjo- stępne. Przedstawię, jakiego rodzaju testy przepro- nowania, jeśli chodzi o te ważne dokumenty. Przecież wadzamy, aby mieć głębokie przekonanie, niemalże każdy z nas miał w ręku odpis takiego czy innego pewność, że nie będzie żadnego uszczerbku dla bez- aktu stanu cywilnego, potrzebował ich do tych bar- pieczeństwa funkcjonowania tego systemu i jego in- dzo ważnych, jak państwo je nazwaliście, spraw z za- tegralności. Jesteśmy już praktycznie na samym kresu zdarzeń, które dzieją się w życiu każdego z nas. końcu testów wewnętrznych, które są prowadzone Utrzymywanie tych dwóch systemów, to znaczy z jed- przez pracowników Ministerstwa Spraw Wewnętrz- nej strony centralnego rejestru aktów stanu cywilne- nych. Planujemy przeprowadzić testy zewnętrzne, go, a z drugiej strony papierowych ksiąg, po pierwsze, które rozpoczną się lada moment. mnożyłoby niepotrzebnie koszty, po drugie, budziło- Obecnie trwają szkolenia urzędników gminnych, by wątpliwości co do jednej zasadniczej kwestii, któ- które są prowadzone przez zewnętrznych trenerów. ra jest istotą tej ustawy, czyli odmiejscowienia aktów W czasie tych szkoleń system i trenerzy są oceniani stanu cywilnego. Jaka byłaby bowiem wzajemna re- przez urzędników. Śledzimy te oceny, staramy się lacja między rejestrem prowadzonym w formie elek- tym zarządzać. Planujemy przeprowadzić testy wy- tronicznej a księgą prowadzoną w formie papierowej? dajnościowe, jak również testy integracyjne po zin- Który z tych rejestrów – według nas ten nowy ma tegrowaniu wszystkich komponentów, które składa- zastąpić dotychczasową księgę – byłby właściwy do ją się na cały system rejestrów państwowych. Zosta- odtworzenia tego, co zostało tam zawarte? Ryzyko ną też przeprowadzone przez Agencję Bezpieczeń- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego 97

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Marek Kuchciński: Spraw Wewnętrznych Tomasz Szubiela Proszę. stwa Wewnętrznego testy bezpieczeństwa systemu. (Poseł Piotr Polak: Czy mogę? Pan minister nie W tej chwili negocjujemy warunki i sposób, w jaki te zrozumiał mojego pytania.) testy będą przeprowadzane. Jednym z elementów W trybie sprostowania, tak? całego systemu – bo to nie jest tylko i wyłącznie pro- Poseł Piotr Polak w trybie sprostowania. gram informatyczny, to są różne elementy, które wy- stępują w procesie obsługi obywatela przez urzędni- ka samorządowego – będą łącza zestawione do gmin, Poseł Piotr Polak: więc urzędnik, łącząc się z systemem, będzie się po- ruszał po łączu dedykowanym temu celowi, które jest Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym popro- odseparowane od Internetu publicznego i jest prze- sić pana ministra o odpowiedź na pytanie, bo tej od- widziane tylko i wyłącznie do realizacji tego celu. powiedzi nie usłyszałem. Powoływał się pan minister Takie rozwiązanie jest też konieczne z tego względu, na art. 218 K.p.a., zgodnie z którym można otrzymy- że żyjemy w czasach, gdy ryzyko ataków na cyber- wać stosowne zaświadczenia w postępowaniu admi- przestrzeń systematycznie rośnie, i to jest wręcz na- nistracyjnym. Zgodnie z twierdzeniem ze s. 24 uza- szym obowiązkiem. sadnienia projektu ustawy nowe zaświadczenie o sta- Oprócz tego sam system w chwili obecnej, to śro- nie cywilnym, które będziemy otrzymywać w urzę- dowisko testowe, które podlega testowaniu, jest utrzy- dach stanu cywilnego na podstawie nowych przepi- mywane w dwóch niezależnych od siebie miejscach, sów, jeśli ustawa wejdzie w życie, spowoduje pewność niezależnych także fizycznie. To ma na celu zapewnie- prawną dokumentu co do zawartych w nim danych nie bezpieczeństwa danych i umożliwienie ciągłości w przeciwieństwie do zaświadczenia wydanego na pracy tego systemu. Chciałbym, żeby system był ulo- podstawie art. 218 K.p.a. Skąd wobec powyższego kowany na serwerach w trzech niezależnych od siebie można wyciągnąć taki wniosek, że stopniujecie pań- miejscach, bo oceniam, że te miejsca, mimo że fizycz- stwo wyższość prawną dokumentów urzędów jed- nie są od siebie oddzielone, są jeszcze jednak zbyt bli- nych w stosunku do drugich? Na jakiej podstawie sko siebie, i do takiego rozwiązania będę dążył. takie stopniowanie jest uprawnione i czy panu mini- Spis treści Jeśli chodzi o kwestię związaną – nie pamiętam strowi jest znane takie stopniowanie pojęcia pewno- już, w którym pytaniu ona się pojawiła, ale odniosę ści prawnej dokumentów urzędowych? się też do tego – ze wsparciem dla urzędników w procesie wdrażania tego systemu, przejściem tego okresu powdrożeniowego, to także tym obszarem stara- Wicemarszałek Marek Kuchciński: my się zarządzać. Obecnie negocjujemy z wykonawcą Panie pośle, pańskie wystąpienie jest nieregula- umowę utrzymaniową. Elementem tego wszystkiego minowe. To nie jest sprostowanie. Art. 184 regula- jest także prowadzenie infolinii, tzw. service desku, minu Sejmu mówi o sprostowaniu źle zrozumianej dla urzędników gminnych i lokalnych administrato- pańskiej wypowiedzi bądź nieściśle przytoczonej rów systemów, którzy będą mogli zgłaszać się w kwe- pańskiej wypowiedzi, cytatu. Tymczasem zadaje pan stiach związanych z jakimikolwiek sprawami leżący- dodatkowe pytanie. mi w obszarze aplikacji przez nas wdrażanych. Do- (Poseł Piotr Polak: Powtarzam to samo, bo nie datkowo oczywiście system jest objęty gwarancją było odpowiedzi.) wykonawcy, więc wykonawca nie tylko w tym przy- Powtarza pan to samo, rozumiem. To może popro- padku ponosi ryzyko i dźwiga ciężar związany z wy- simy pana ministra, żeby odpowiedział na piśmie… produkowaniem tego systemu, z jego stworzeniem, (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw We- realizacją umowy, która go wiąże z MSW, ale także wnętrznych Grzegorz Karpiński: Mogę iść teraz.) będzie musiał z tym systemem później żyć. Myślę, że Teraz? wszyscy powoli, my też, po każdych testach nabiera- Pan minister Karpiński wypowie się jeszcze uzu- my coraz większego przekonania, że to wszystko się pełniająco. powiedzie, będzie przebiegało zgodnie z planem. Proszę bardzo. Ostatnia kwestia związana z bezpieczeństwem. Nigdy nie było i w dzisiejszych czasach nadal nie ma gwarancji stuprocentowego bezpieczeństwa, ale zmia- Podsekretarz Stanu ny, które wdrażamy, w sposób niebotyczny podnoszą w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych poziom bezpieczeństwa w stosunku do obecnych roz- Grzegorz Karpiński: wiązań. Zintegrowanie danych w jednym centralnym systemie, a nie zarządzanie nimi w kilkunastu czy Dziękuję. kilkudziesięciu systemach różnej jakości w gminach Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Tak, też jest milowym krokiem w kierunku podniesienia rzeczywiście w uzasadnieniu znajdują się takie słowa poziomu bezpieczeństwa. Dziękuję. (Oklaski) i one wynikają nie z próby stopniowania ważności 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 98 Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie pieczenie systemów. Kilka miesięcy temu doszło do Spraw Wewnętrznych Grzegorz Karpiński przeniesienia serwerów, które odpowiadają za bez- pieczeństwo rejestrów publicznych, i doprowadzenia zaświadczeń wydawanych przez organy administra- do sytuacji, w której te serwery rzeczywiście są lepiej cji, ale z jednej kwestii. W projekcie ustawy, o której zabezpieczone niż jeszcze kilka miesięcy temu. My- dzisiaj debatujemy, zapisany jest obowiązek złożenia ślę, że skorzystamy z uprzejmości panów ministrów, przez obywatela starającego się o zaświadczenie i mam nadzieję, że Komisja Spraw Wewnętrznych oświadczenia, że stan, który jest mu znany, odzwier- i zainteresowani posłowie będą mogli zobaczyć, jak ciedlony jest również w rejestrze. Nie mówię o tym to dziś wygląda, dlatego że takie proste spojrzenie, zupełnie przez przypadek, że są to rzadkie sytuacje, że np. brak prądu może doprowadzić do tego, że te w których dzisiejsze rejestry nie odzwierciedlają rze- dane zostaną skasowane, jest już dzisiaj zbyt uprosz- czywistego stanu rzeczy. Mobilność polskich obywa- czone. W związku z tym myślę, że warto byłoby zo- teli, szczególnie związana z faktem, że podróżują po baczyć, jak to wygląda, po to żeby i w tej debacie, i na świecie i w ich życiu za granicą zachodzą zdarzenia, przyszłość tak naprawdę wyrobić sobie zdanie, jak powoduje, że oświadczenie, które poprzedza wydanie współcześnie są rzeczywiście zabezpieczone nasze zaświadczenia według nowej ustawy, złożone pod rejestry publiczne. groźbą odpowiedzialności karnej daje większą pew- Pani poseł Popiołek sformułowała zarzut, że usta- ność prawną niż tylko i wyłącznie to, co wynika wa została przygotowana na kolanie, wskazując na z dzisiaj zapisanych rzeczy w księdze stanu cywilne- wątpliwości samorządów. Samorządów stosujących go. Nie jest to kwestionowanie, pokazanie, że między ustawę będzie w Polsce 2,5 tys. i wiem, że niektóre z zaświadczeniem wydanym na podstawie art. 218 nich czują się nieprzygotowane do tego. Też rozma- K.p.a. a zaświadczeniem wydanym na podstawie pro- wiałem w swoim okręgu z samorządami. Wiem, że są jektowanych przepisów Prawa o aktach stanu cywil- takie, które wychodzą z założenia, mają taką filozo- nego jest jakakolwiek różnica, ale w stanie faktycz- fię, że tak naprawdę od lat mówiło się, że miało to być nym, gdy dodatkowo będzie to poprzedzone złoże- wprowadzone, w związku z czym przygotowywały się niem oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności do tego. karnej, daje to większą pewność prawną – stąd taki Chciałbym zwrócić uwagę, że już od kwietnia tego Spis treści element uzasadnienia. Bardzo dziękuję, panie mar- roku przeprowadzane były takie szkolenia w regio- szałku. (Oklaski) nach, w których uczestniczyło tak naprawdę setki (Poseł Piotr Polak: Dziękuję.) przedstawicieli urzędów administracji publicznej, administracji samorządowej, podczas których pre- Wicemarszałek Marek Kuchciński: zentowano już wersję aplikacji „Źródło”, odpowiada- no na pytania, w związku z czym samorządy miały Dziękuję. wiele miesięcy na to, żeby przygotować się do wejścia Głos w tej chwili zabierze sprawozdawca komisji w życie tej ustawy. pan poseł Marek Wójcik. W tym momencie równolegle, jak już pan minister zaznaczył, przeprowadzane są również szkolenia. To są szkolenia liderskie, w których uczestniczą przed- Poseł Marek Wójcik: stawiciele samorządów, którzy mają możliwość do- wiedzenia się, jak będzie funkcjonowała aplikacja, Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka w jaki sposób od 1 stycznia 2015 r. będzie funkcjono- Izbo! Myślę, że na większość pytań pan minister Kar- wał ten system. A więc myślę, że żaden samorząd nie piński, jak również pan minister Szubiela już odpo- może być zaskoczony. wiedzieli, natomiast odnosząc się do kilku wystąpień, Ustawa będzie pewnie wymagała również pew- też oczywiście dziękuję za ogólne dostrzeżenie tego, nych zmian strukturalnych już wewnątrz urzędów że ustawa przynosi wiele korzyści dla obywateli. stanu cywilnego, dlatego że wzmocnione zostają Z całą pewnością tak będzie. kompetencje kierowników urzędów i ich zastępców, Natomiast pan poseł Siarka wskazywał na ryzyko w związku z czym z pewnością pewne ruchy kadrowe związane z odejściem od postaci papierowej aktów wewnątrz urzędów będą musiały być realizowane, stanu cywilnego. Ja tego ryzyka się nie obawiam. To natomiast samorządy naprawdę dostały wiele mie- jednak jest sytuacja, w której ten proces jest nieunik- sięcy na to, żeby do tych wszystkich decyzji się przy- niony. Jeżeli spojrzymy np. na systemy bankowe, to gotować. w ich przypadku, a bankom powierzamy nasze pie- Już dziękowałem Wysokiej Izbie w pierwszym wy- niądze, często oszczędności życia, również są zapisy stąpieniu za to, że prace przebiegały sprawnie, bo elektroniczne i nikt nie kwestionuje tego, że tak na- dzięki temu, że ustawa – mam nadzieje, wszystko na prawdę w ten sposób jest przechowywana informacja to wskazuje – zostanie uchwalona w piątek, samorzą- o tym, ile posiadamy pieniędzy. dy dostaną kilka dodatkowych miesięcy takiej już Myślę, że w ostatnich latach sporo się zmieniło, pewności, że ustawa na pewno zostanie uchwalona. nawet w ostatnich miesiącach, jeżeli chodzi o zabez- Jeszcze oczywiście Senat i pan prezydent, natomiast 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego. Projekt ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych 99

Poseł Marek Wójcik Wicemarszałek Marek Kuchciński: nie będzie jakichś zasadniczych zmian, jeżeli chodzi Proszę. o stan prawny, w którym wszyscy znajdziemy się po Zamykam dyskusję. 1 stycznia 2015 r. To tyle. Ponieważ podczas drugiego czytania do projektu Dziękuję również za pozytywne przyjęcie popraw- ustawy zgłoszono 9 poprawek, proponuję, aby Sejm ki, dlatego że myślę, iż rzeczywiście ta poprawka do- skierował ponownie ten projekt do Komisji Spraw prowadzi do tego, że ten okres przejściowy to będzie Wewnętrznych w celu przedstawienia sprawozdania. taki czas, w którym również komfort pracy urzędów Sprzeciwu nie słyszę. zwiększy się. W związku z tym myślę, mam nadzieję, Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. po- że te 2,5 tys. samorządów wykorzysta ten czas, żeby rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw z jednej strony poznawać nowy system, a z drugiej Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy strony bez problemów zapewnić ciągłość obsługi oby- o komisjach lekarskich podległych ministro- watela. Myślę, że ten okres przejściowy – bardzo dzię- wi właściwemu do spraw wewnętrznych (druki kuję panu ministrowi Szubieli i panu ministrowi Kar- nr 2614 i 2757). Głos zabierze poseł Tomasz Szymański, sprawo- pińskiemu za wsparcie – naprawdę jest czymś, co zdawca komisji. zwiększa bezpieczeństwo przeprowadzenia całej operacji, operacji bardzo poważnej, ale operacji, której efektem ma być to, że nasze sprawy w urzędach stanu Poseł Sprawozdawca cywilnego będziemy załatwiali po prostu znacznie Tomasz Szymański: sprawniej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozda- Wicemarszałek Marek Kuchciński: nie Komisji Spraw Wewnętrznych dotyczące rządo- wego projektu ustawy o komisjach lekarskich podle- Dziękuję. głych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrz- (Poseł Zofia Popiołek: Mogę?) nych zawartego w druku, tak jak pan marszałek Spis treści Ale w jakim trybie, pani poseł? wspomniał, nr 2614. (Poseł Zofia Popiołek: W trybie… Zostałam wy- Przedmiotowy projekt ustawy ma dwa cele: ure- mieniona z nazwiska.) gulowanie na gruncie ustawowym działalności ko- To, że pani została wymieniona, to dobrze. misji lekarskich oraz stworzenie nowego, jednolitego (Poseł Zofia Popiołek: W wystąpieniu.) systemu orzecznictwa lekarskiego w Polsce. Powo- Oczywiście, ale przepraszam bardzo, pani może dem rozpoczęcia prac legislacyjnych nad przedmio- wystąpić tylko w trybie sprostowania… tem tegoż projektu był brak przepisów rangi ustawo- (Poseł Zofia Popiołek: Tak, tak.) wej regulujących problematykę funkcjonowania ko- …źle zrozumianej własnej wypowiedzi. misji lekarskich podległych ministrowi spraw we- (Poseł Zofia Popiołek: Tak, tak.) wnętrznych. Obecnie tryb pracy tychże komisji ure- Proszę. gulowany jest za pomocą rozporządzeń wydawanych na podstawie różnego typu aktów pragmatycznych. Projekt ustawy zakłada zmianę systemu orzeczni- Poseł Zofia Popiołek: ctwa z obecnie obowiązującego trójinstancyjnego na dwuinstancyjny składający się z rejonowych komisji Mówiąc o swoich wątpliwościach co do tej ustawy, lekarskich stanowiących pierwszą instancję oraz panie pośle, wskazywałam na duże urzędy stanu cy- z Centralnej Komisji Lekarskiej stanowiącej drugą instancję. Orzeczenia wydawane ostatecznie będą wilnego, gdzie np. tych aktów małżeństwa jest dużo mogły być zaskarżone do odpowiedniego pod wzglę- więcej niż w małej gminie, gdzie mimo wszystko te dem właściwości sądu. niebezpieczeństwa są mniejsze. Natomiast w tej chwi- Zgodnie z projektem do zakresu zadań rejono- li czuję się spokojniejsza, ale nie po pana wystąpie- wych komisji lekarskich należeć będzie m.in. ustalaniu, tylko po wystąpieniu panów ministrów, dlatego nie zdolności fizycznej i psychicznej kandydatów do że zabezpieczenie na trzech serwerach rzeczywiście służby w konkretnych formacjach, ustalenie stopnia daje to bezpieczeństwo, co do którego obawialiśmy uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostają- się, że go nie ma. cego w związku z pełnieniem służby lub choroby po- Tak że jestem skłonna zadeklarować poparcie zostającej w związku z warunkami lub właściwościa- z uwagi na te rozwiązania, które są nowoczesne, co mi służby albo związku śmierci funkcjonariusza z wy- powinno być, nawiasem mówiąc, już dawno wprowa- padkiem lub chorobą, kontrola orzeczeń o czasowej dzone, bo to, że nie ma tego systemu, to nie jest re- niezdolności do pracy z powodu choroby oraz kontro- wolucja, tylko duże opóźnienie, bo powinno to funk- la prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekar- cjonować już przed laty. Dziękuję bardzo. skich. Swoim zakresem orzekania rejonowe komisje 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 100 Projekt ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych

Poseł Sprawozdawca Tomasz Szymański cych największe wątpliwości. Podczas prac podkomisja wprowadziła zmiany redakcyjne oraz doprecyzo- lekarskie będą właściwe wobec osób zamieszkujących wała zapis dotyczący obowiązku poddania się przez albo pełniących służbę na obszarze objętym właści- funkcjonariusza badaniom zleconym przez komisję, wością danej komisji. Do zakresu zadań Centralnej w tym również badaniom specjalistycznym, psycho- Komisji Lekarskiej należeć będzie m.in. rozpatrywa- logicznym i dodatkowym, a gdy zachodzi taka potrze- nie odwołań od orzeczeń rejonowych komisji lekar- ba, obserwacji w zakładzie opieki zdrowotnej w taki skich, dokonywanie na uzasadniony wniosek zmian sposób, że w przypadku konieczności przeprowadze- w zakresie właściwości orzekania rejonowych komi- nia przez komisję obserwacji w zakładzie opieki zdro- sji lekarskich, przeprowadzanie konsultacji w zakre- wotnej niezbędne będzie uzyskanie na to zgody funk- sie orzecznictwa, a także rozstrzyganie kwestii spor- cjonariusza. Poza tym rozszerzono specjalizację człon- nych. Projekt ustawy zakłada również wprowadzenie ków komisji lekarskich. Komisja odeszła od zastoso- jednolitej nomenklatury dotyczącej oznaczenia zdol- wania przepisów Prawa zamówień publicznych w re- ności do służby. Oznaczenie literą A oznacza zdolność alizacji zadań komisji lekarskiej na rzecz umów do służby, literą B – zdolność do służby z ogranicze- z podmiotami nadzorowanymi przez ministra spraw niem oraz literą C – niezdolność do służby. Ponadto wewnętrznych. zgodnie z projektem komisje lekarskie będą częścią 11 września br. podkomisja przyjęła sprawozda- jednostki organizacyjnej powołanej do obsługi zadań nie, a następnie 24 września przedstawiła je Komisji organu emerytalno-rentowego określonego przez mi- Spraw Wewnętrznych. Podczas posiedzenia komisji nistra spraw wewnętrznych. w dniu 24 września przyjęto poprawkę art. 8 dopre- Prace nad omawianym rządowym projektem cyzowującą delegację do wydawania przez prezesa ustawy wyglądały następująco: 8 lipca br. projekt Rady Ministrów w stosunku do Centralnego Biura przedmiotowej ustawy wpłynął do laski marszałkow- Antykorupcyjnego oraz przez ministra właściwego skiej, 15 lipca został skierowany do pierwszego czy- do spraw wewnętrznych i ministra sprawiedliwości tania na posiedzeniu Komisji Spraw Wewnętrznych w stosunku do podległych im formacji aktów wyko- z zaleceniem zasięgnięcia opinii Komisji do Spraw nawczych dotyczących wykazu chorób i ułomności. Służb Specjalnych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Zgodnie z poprawką wniesioną przez Ministerstwo

Spis treści Człowieka, 23 lipca na posiedzeniu Komisji Spraw Spraw Wewnętrznych, a przyjętą jednogłośnie przez Wewnętrznych odbyło się pierwsze czytanie projektu Komisję Spraw Wewnętrznych rozszerzono powyższe oraz powołana została podkomisja nadzwyczajna ma- delegacje w ten sposób, że oprócz wykazu chorób jąca szczegółowo rozpatrzeć rządowy projekt ustawy. i ułomności akty wykonawcze będą musiały zawierać Tegoż samego dnia nastąpiło ukonstytuowanie się szczegółowe objaśnienia odnoszące się do chorób podkomisji. Podczas pierwszego czytania obecni byli i ułomności, jak również zalecane czynności wskaza- przedstawiciele większości związków zawodowych ne przy ich ustalaniu. służb mundurowych w Polsce. Uwagi zgłaszane przez Również podczas tego posiedzenia komisji zapro- przedstawicieli organizacji związkowych dotyczyły ponowana została poprawka w art. 16 zakładająca m.in. niezgodności z konstytucją zapisu jednego z ar- wprowadzenie do projektu obowiązującego dziś trój- tykułów dotyczącego obowiązku poddania się przez instancyjnego systemu orzecznictwa. Po wysłuchaniu funkcjonariusza badaniom zleconym przez komisję, zgłaszających poprawkę, strony społecznej oraz sekre- w tym również badaniom specjalistycznym, psycho- tarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych logicznym i dodatkowym, a gdy zachodzi taka po- komisja odrzuciła zaproponowaną poprawkę. Kolejna trzeba, obserwacji w zakładzie opieki zdrowotnej, ze zgłoszonych poprawek dotyczyła rozszerzenia skła- kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnienia du osobowego rejonowych komisji lekarskich z co naj- lekarskiego przez funkcjonariuszy podejmowanych mniej dwuosobowego do co najmniej trzyosobowego. przez komisję lekarską z urzędu, sposobu wyboru Komisja również odrzuciła zaproponowaną poprawkę. kontrahentów przeprowadzających badania lekar- Następna zgłoszona poprawka dotyczyła zmian skie, formy zatrudnienia pracowników obecnie za- w zapisach umożliwiających zwolnienie funkcjona- trudnionych w jednostkach resortowej służby zdro- riusza ze służby w przypadku dwukrotnego nieuspra- wia, braku zapisów o tym, kto ma orzekać, czy cho- wiedliwionego niestawienia się na badania lekarskie roba jest związana ze szczególnymi warunkami lub niepoddania się im albo w przypadku dwukrot- służby czy też nie, wydalenia ze służby w przypadku nego nieusprawiedliwionego niestawienia się na ob- dwukrotnego nieusprawiedliwionego niestawienia serwację w podmiocie leczniczym w przypadku wy- się na badania lekarskie oraz likwidacji trzeciej gru- rażenia zgody przez funkcjonariusza. Zapis, nad któ- py inwalidzkiej. Część wymienionych uwag czy wąt- rym procedowała komisja, dopuszczał brak możliwo- pliwości została omówiona podczas pracy komisji, ści zwolnienia funkcjonariusza w przypadku dwu- reszta podczas spotkań z przedstawicielami związ- krotnego nieusprawiedliwionego niestawienia się ków i strony społecznej w Ministerstwie Spraw We- przez niego na badania lekarskie lub niepoddania się wnętrznych. im, jeżeli skierowanie do komisji lekarskiej nastąpiło 28 sierpnia odbyło się posiedzenie podkomisji pod- na jego wniosek. W przypadku zaś dwukrotnego nie- czas którego rozpatrzono zapisy artykułów budzą- usprawiedliwionego niestawienia się funkcjonariusza 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych 101

Poseł Sprawozdawca Tomasz Szymański Szanowni państwo, projekt, który dzisiaj rozpa- trujemy, stanowi ostatni z elementów pakietu trzech na obserwację w podmiocie leczniczym pomimo skie- ustaw, które zostały przygotowane przez stronę rzą- rowania do komisji lekarskiej wydanego na jego dową i mają na celu wprowadzenie zmian w zakresie wniosek możliwe było jego zwolnienie. związanym z oceną zdrowia funkcjonariuszy i dzia- Zgłoszona przez Ministerstwo Spraw Wewnętrz- łalnością orzeczniczą. Pierwsza ze wspomnianych nych poprawka dotyczyła takiego sformułowania ustaw, tzw. ustawa L4, wprowadzająca zmiany w za- wyżej przytoczonych zapisów, aby w sytuacji dwu- kresie otrzymywania uposażenia przez funkcjonariu- krotnego nieusprawiedliwionego niestawienia się na szy i żołnierzy przebywających na szeroko rozumia- badania lekarskie lub niepoddania się im albo w przy- nym zwolnieniu lekarskim, przewiduje rozwiązania padku dwukrotnego nieusprawiedliwionego niesta- zbliżone do tych funkcjonujących w systemie po- wienia się na obserwację w podmiocie leczniczym wszechnym, zachowując jednak katalog odrębnych w przypadku wyrażenia zgody przez funkcjonariu- przypadków wskazujących, kiedy nie następuje obsza, gdy skierowanie do komisji lekarskiej nastąpiło niżenie uposażenia. Z regulacją tą związana jest rów- na jego wniosek, nie było możliwe jego zwolnienie. nież ustawa o świadczeniach odszkodowawczych Podczas rozpatrywania ww. zapisów zgłoszona przysługujących w razie wypadku lub choroby pozo- została inna poprawka, zakładająca zmianę sposobu stających w związku ze służbą, która wprowadza ich sformułowania. Poprawka ta w wyniku głosowa- korzystniejsze niż dotychczas rozwiązania dotyczące nia została odrzucona przez komisję. Poprawkę zgło- wysokości odszkodowania już za 1% uszczerbku na szoną przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zdrowiu i zrównuje sytuację funkcjonariuszy w tym przyjęto jednogłośnie. zakresie. Kolejne poprawki dotyczyły skrócenia terminu, Projekt ustawy, nad którym dzisiaj procedujemy, do którego kierownik Zakładu Emerytalno-Rentowe- dopełnia zmiany wprowadzone w omówionych powy- go Ministerstwa Spraw Wewnętrznych będzie mógł żej ustawach, gdyż w sposób usystematyzowany reguluje kwestie funkcjonowania komisji lekarskich zaproponować warunki zatrudnienia w komisjach, i wykonywanych przez nie zadań związanych m.in. chodzi o zmianę terminu 30 kwietnia 2015 r. na ter- z omówionymi powyżej zmianami w zakresie zwol- min 28 lutego 2015 r. nień lekarskich oraz orzekania w przypadku chorób Spis treści Pozostałe zgłoszone podczas posiedzenia komisji funkcjonariuszy czy oceny następstw zdrowotnych poprawki miały charakter redakcyjny i zostały przy- wypadków, których oni doznali. jęte przez komisję jednogłośnie. W wyniku przegło- Przedstawiony projekt ma dwa cele, o których sowania całości projektu ustawy Komisja Spraw We- wspominał poseł sprawozdawca. Pierwszy to uregu- wnętrznych przyjęła przedstawiony Wysokiej Izbie lowanie na gruncie ustawowym działalności komisji projekt ustawy. lekarskich, a drugi, pozostający z pierwszym w ści- Mając na uwadze powyższe, w imieniu Komisji słym związku, to stworzenie nowego, jednolitego sy- Spraw Wewnętrznych wnoszę, aby Wysoki Sejm stemu orzecznictwa lekarskiego. Potrzeba zmiany uchwalił przedstawiony przeze mnie projekt ustawy. istniejącej dzisiaj sytuacji wynika z faktu, że aktual- Dziękuję serdecznie. nie brak jest przepisów rangi ustawowej, które regu- lują problematykę funkcjonowania komisji lekarskich, a tryb ten uregulowany jest za pomocą rozpo- Wicemarszałek Marek Kuchciński: rządzeń wydawanych na podstawie różnego typu aktów pragmatycznych. Proszę. Dzisiejsza struktura komisji lekarskich to woje- Informuję, że w tym punkcie wysłuchamy 10-mi- wódzkie komisje lekarskie jako pierwsza instancja nutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minuto- i okręgowe komisje jako druga instancja, działająca wego oświadczenia w imieniu koła. przy tym w dość specyficzny sposób, bo obligatoryjnie Otwieram dyskusję. zatwierdzająca orzeczenia wydawane przez komisje Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Dorota wojewódzkie, oraz Centralna Komisja Lekarska spra- Rutkowska, Platforma Obywatelska. wująca nadzór nad działalnością komisji w całym kraju. Projekt ustawy zakłada zmianę systemu orzecznictwa z obecnego trójszczeblowego na dwuszczeblo- Poseł Dorota Rutkowska: wy. Będzie to dwuinstancyjny system składający się z rejonowych komisji lekarskich jako pierwszej in- Dziękuję bardzo. stancji i Centralnej Komisji Lekarskiej jako instancji Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu drugiej. Wydawane ostateczne orzeczenia będą mo- Parlamentarnego Platforma Obywatelska przedsta- gły być zaskarżane do odpowiedniego pod względem wię nasze stanowisko wobec sprawozdania komisji właściwości sądu. o rządowym projekcie ustawy o komisjach lekarskich Tak jak dotychczas komisje lekarskie będą właś- podległych ministrowi właściwemu do spraw we- ciwe w zakresie funkcjonariuszy Policji, Państwowej wnętrznych zawartym w druku nr 2614. Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Biura Ochrony 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 102 Projekt ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych

Poseł Dorota Rutkowska wość komisji określana jest zgodnie z miejscem peł- nienia służby, a także wobec tych, których właści- Rządu, będą też orzekać w zakresie funkcjonariuszy wość określa miejsce ich zamieszkania. Na wniosek Służby Więziennej i Centralnego Biura Antykorup- strony społecznej wprowadzono również instytucję cyjnego, a także będą mogły świadczyć usługi z za- zlecania wykonywania badań podmiotom leczniczym kresu orzecznictwa na rzecz komórek organizacyj- tworzonym i nadzorowanym przez ministra właści- nych kontroli skarbowej, w których są zatrudniani wego do spraw wewnętrznych, co ma na celu wyko- inspektorzy i pracownicy uprawnieni do stosowania rzystanie istniejącej infrastruktury w tym zakresie. środków przymusu bezpośredniego. Rozszerzono również katalog przykładowych specja- Komisje lekarskie będą wykonywały na podsta- lizacji, jakie powinien posiadać członek komisji lekar- wie ustawy szereg zadań, w tym będą ustalały zdol- skiej, o ortopedię, laryngologię i neurochirurgię. ność fizyczną i psychiczną kandydatów do służby Wprowadzono także zmiany w ustawach pragma- w wymienionych formacjach, a także ustalały sto- tycznych, w wyniku których funkcjonariusz, w przy- pień uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozo- padku gdy wyrazi zgodę na skierowanie na obserwa- stającego w związku z pełnieniem służby lub choroby cję, za okres przebywania na obserwacji będzie otrzy- pozostającej w związku z warunkami lub właściwoś- mywał 100% uposażenia, co stanowić będzie kolejny ciami służby albo związek śmierci funkcjonariusza przypadek nieobniżania uposażenia za okres przeby- z wypadkiem lub chorobą. Przewiduje się przy tym wania na zwolnieniu lekarskim. usytuowanie komisji jako części jednostki organiza- To chyba były najważniejsze postulaty, które zo- cyjnej, to także jest nowość, powołanej do obsługi stały rozpatrzone podczas prac. W tym miejscu chcia- zadań organu emerytalno-rentowego określonego łabym dodać, że po dodatkowej analizie zgłaszanych przez ministra spraw wewnętrznych. Ich obsługę za- w toku prac postulatów strony związkowej związa- pewniał będzie Zakład Emerytalno-Rentowy MSW, nych z kreowaną dwustopniową strukturą komisji a ich działalność będzie finansowana z budżetu pań- lekarskich, gdzie drugą instancję stanowić będzie stwa ze środków, których dysponentem jest dyrektor Centralna Komisja Lekarska z siedzibą w Warszawie, tego zakładu. która rozpatrywać ma odwołania od orzeczeń rejono- Uwagi, które pojawiały się w podkomisji powołanej wych komisji lekarskich, proponujemy wprowadzenie

Spis treści do przeprocedowania tego projektu, przedstawiali możliwości działania składów orzekających Centralnej związkowcy służb mundurowych i pracownicy cywil- Komisji Lekarskiej poza jej siedzibą. Proponujemy zani Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Te uwagi od- tem, aby minister spraw wewnętrznych miał możli- nosiły się do przepisu jednego z artykułów dotyczących wość stworzenia w ramach drugiej instancji struktu- obowiązku poddania się przez funkcjonariusza bada- ry, która pozwoli w sposób sprawny rozpatrywać od- niom zleconym przez komisję, w tym również badaniom wołania od orzeczeń komisji pierwszej instancji. Je- specjalistycznym, psychologicznym i dodatkowym, stem przekonana, że ta zmiana pozwoli, przy zacho- a gdy zachodzi taka potrzeba – obserwacji w podmiocie waniu struktury dwuszczeblowej zaproponowanej leczniczym, oraz zmiany struktury organizacyjnej ko- przez stronę rządową, wyjść także naprzeciw postula- misji lekarskich z trójstopniowej na dwustopniową. tom strony społecznej. Przyczyni się to do ułatwienia Istotna część uwag i wątpliwości została omówio- funkcjonariuszom dostępu do komisji lekarskiej. na i rozpatrzona w trakcie prac podkomisji, a także W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma podczas spotkań przedstawicieli związków zawodo- Obywatelska składam na ręce pana marszałka po- wych i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W tym prawkę, licząc na pozytywne jej przyjęcie przez po- miejscu chciałabym podziękować przewodniczącemu zostałe kluby i koło poselskie. Nasz klub oczywiście podkomisji posłowi Tomaszowi Szymańskiemu za będzie głosował za przyjęciem w całości projektu naprawdę umiejętne poprowadzenie prac nad projek- ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) tem ustawy, a także stronie rządowej za wolę stworzenia naprawdę dobrego aktu prawnego. Warto podkreślić, co przyznaje również strona Wicemarszałek Marek Kuchciński: społeczna, że większość ze zgłoszonych postulatów znalazła odzwierciedlenie w przedkładanym dzisiaj Proszę. Wysokiej Izbie projekcie. Mianowicie wprowadzono Bez względu na dzieje poprawki, tak, pani poseł? odesłanie do przepisów Kodeksu postępowania admi- Bez względu, dobrze. nistracyjnego w zakresie nieuregulowanym w pro- Głos ma poseł Bogdan Rzońca, Prawo i Sprawied- jektowanej ustawie, przeredagowano przepisy doty- liwość. czące kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do służby z powodu choroby, dzięki czemu stały się bardziej czytelne. Poseł Bogdan Rzońca: W celu wyeliminowania ewentualnych wątpliwo- ści interpretacyjnych związanych z właściwością Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu miejscową komisji lekarskich wskazano enumera- Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić tywnie kategorie podmiotów, wobec których właści- stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych 103

Poseł Bogdan Rzońca Mocno dyskutowany był także zapis o dwuinstan- cyjności orzecznictwa. Budzi to sprzeciw strony spo- o komisjach lekarskich podległych ministrowi właś- łecznej i posłów. Była zgłoszona poprawka na posie- ciwemu do spraw wewnętrznych, druk nr 2614. dzeniu komisji o utrzymaniu trzech instancji. Prze- Wniesiony przez rząd projekt ma wedle rządu re- padła ona w głosowaniach, oczywiście zdecydowano gulować działalność komisji lekarskich oraz stworzyć o tym głosami koalicji. jednolity system orzecznictwa lekarskiego, bo w tej Nie wiadomo, gdzie będą wykonywane świadcze- chwili organizacja i tryb postępowania regulowane nia orzecznicze. Do końca nie wiadomo, co będzie są rozporządzeniami. Podstawowa zmiana w syste- z pracownikami resortowej służby zdrowia, czy mają mie wprowadzana niniejszym projektem polega na się zwolnić i zatrudnić od nowa. Lekarze przejdą do zastąpieniu trzyszczeblowego orzekania dwuszczeb- pracy w komisjach lekarskich. Czy to czasem nie lowym, czyli zamiast wojewódzkiej, okręgowej i centralnej komisji lekarskich będą wedle projektu komi- ograniczy ich zdolności do pracy w innych obszarach? sje okręgowe jako instancja pierwsza i komisja cen- Brakuje w ustawie opisu kompetencji przewodniczą- tralna jako instancja druga. Naturalnie projekt za- cego komisji lekarskiej. Prawdopodobnie znajdzie się kłada, że od orzeczeń komisji centralnej przysługiwać to w innym akcie, ale strona społeczna, i my także, będzie odwołanie do sądu pracy albo sądu admini- uważa, że to powinno znaleźć się już w ustawie. Nie stracyjnego. wiadomo, czy ustawa nie wygeneruje nowych kosz- Zakłada się, że komisje lekarskie będą właściwe tów. Oczywiście też podnoszono tę kwestię, dlaczego w orzekaniu w stosunku do Policji, Państwowej Stra- nie ma do projektu ustawy projektów aktów wyko- ży Pożarnej, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rzą- nawczych. du, Służby Więziennej oraz CBA, pracowników kon- Generalnie rzecz ujmując, podczas dyskusji w pod- troli skarbowej uprawnionej do stosowania środków komisjach, w komisji strona społeczna początkowo przymusu bezpośredniego. Komisje lekarskie będą protestowała przeciwko wprowadzonemu projektowi ustalały zdolność fizyczną i psychiczną kandydatów ustawy. Potem doszło do ocieplenia stosunków mię- do służby w wymienionych formacjach, stopnień dzy stroną społeczną a rządową. To jest wynik tego, uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostają- że podczas posiedzenia komisji rzeczywiście przedy- cego w związku z pełnieniem służby, choroby pozo- skutowaliśmy bardzo mocno te postulaty, które kie- Spis treści stającej w związku z warunkami lub właściwościami rowała strona społeczna. One zostały częściowo służby albo związek śmierci funkcjonariusza z wy- uwzględnione. padkiem lub chorobą. Komisje będą orzekały w skła- (Poseł Tomasz Szymański: W większej części.) dzie co najmniej dwuosobowym, tak zakłada projekt. Projekt wprowadza jednolitą nomenklaturę dotyczą- W większej części zostały uwzględnione. cą orzeczenia zdolności do służby. Komisje, co jest Stąd też jako klub Prawo i Sprawiedliwość zgła- nowością, będą częścią jednostki organizacyjnej po- szamy w dniu dzisiejszym właściwie dwie poprawki. wołanej do obsługi zadań organu emerytalno-rento- Mianowicie w art. 40 w ust. 1 chcemy, by zdanie wego określonego przez ministra spraw wewnętrz- pierwsze otrzymało brzmienie: Rejonowe komisje le- nych. Obsługę komisji lekarskich zapewni Zakład karskie orzekają w składzie co najmniej trzyosobo- Emerytalno-Rentowy MSW, a ich działalność sfi- wym. To był postulat strony społecznej, jednoznacz- nansuje budżet państwa. Ujednolicenie kategorii nie prezentowany przez stronę społeczną. Uważamy, zdolności do służby polega na tym, że będą to trzy że orzecznictwo dwuosobowe doprowadzi do tego, że szczeble: a) zdolny do służby, b) zdolny do służby będzie to orzecznictwo jednoosobowe, z czym się nie z ograniczeniem, c) niezdolny do służby. zgadzamy. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom spo- Podczas prac w podkomisji i komisji strona spo- łecznym, ale także zdrowemu rozsądkowi, zgłaszamy łeczna zwracała uwagę na to, że przez znaczną części tę poprawkę jako klub Prawo i Sprawiedliwość. czasu prace prowadzono nad projektami innymi niż W art. 51 w pkt 3 chcemy zgłosić poprawkę uści- te, które zostały pierwotnie dostarczone przez rząd ślającą, doprecyzowującą. Chodzi o poprawkę bardzo stronie związkowej. Struktura działań komisji lekar- mocno dyskutowaną podczas posiedzenia Komisji skich zależeć będzie od ministra spraw wewnętrz- Spraw Wewnętrznych w dniu 24 września 2014 r. nych, będzie więc rozporządzenie o siedzibach rejo- Uważamy, że nasza poprawka, którą przekażę za nowych komisji lekarskich. Strona społeczna też akcentuje tę kwestię, gdzie będą rejonowe komisje chwilę panu marszałkowi, likwiduje niedomówienia lekarskie i czy nie pogorszy to dostępu do nich, jeśli dotyczące tego, jak rozumieć kwestię badania, poje- chodzi o funkcjonariuszy. dynczego badania czy badań, na które będzie kiero- Bardzo kontrowersyjny jest zapis, propozycja rzą- wany funkcjonariusz. Czy będzie sam się godził na du, żeby był dwuosobowy skład komisji lekarskich. to badanie, czy będzie też kierowany przez swojego Prowadzi to do tego, że przewodniczący składu orze- szefa? Przedkładam te dwie poprawki. kającego będzie tak naprawdę forsował swoje stano- Jeśli chodzi o głosowanie, uzależnimy je w tej wisko i będzie to orzecznictwo jednoosobowe. W tym kwestii od decyzji Sejmu w sprawie naszych popra- zakresie Prawo i Sprawiedliwość zgłosi poprawkę. wek. Dziękuję bardzo. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 104 Projekt ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych

Wicemarszałek Marek Kuchciński: pomocy funkcjonariuszowi podczas wykonywania czynności służbowych. Proszę. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt przewi- To są te zdroworozsądkowe poprawki, tak? duje dwie instancje komisji: rejonowe komisje lekar- Głos ma pani poseł Krystyna Ozga, Polskie Stron- skie oraz Centralną Komisję Lekarską. Ta ostatnia nictwo Ludowe. nie będzie tylko rozpatrywać odwołania i udzielać konsultacji, ale także ma współpracować z instytu- cjami naukowo-lekarskimi. Jeżeli chodzi o tryb skie- Poseł Krystyna Ozga: rowania do komisji lekarskiej, to zasadniczo nie róż- ni się on od dotychczasowych regulacji. W zakresie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problematyka, kontroli sądowej orzeczeń zauważyć należy, że pro- nad którą dzisiaj się pochylamy, dotyczy funkcjono- jekt pozostawia bez zmian aktualny stan prawny wania komisji lekarskich podległych ministrowi w tym zakresie. W związku z rozszerzoną właściwoś- właściwemu do spraw wewnętrznych. Jest ona na tyle cią komisji lekarskich podległych ministrowi właści- ważna, że wymaga nadania rangi ustawowej przepi- wemu do spraw wewnętrznych o kontrolę prawidło- som statuującym ich funkcjonowanie. wości orzekania o czasowej niezdolności do służby Specyfika zadań i zagrożeń zdrowia i życia funk- z powodu choroby lub prawidłowości wykorzystania cjonariuszy powoduje, a wręcz nakazuje konieczność zwolnienia lekarskiego przez funkcjonariuszy służb istnienia odrębnego pionu orzecznictwa lekarskiego zostały odpowiednio uzupełnione przepisy ustawy w resorcie spraw wewnętrznych. Należy w tym miej- o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agen- scu wspomnieć także o Służbie Więziennej podległej cji Wywiadu oraz ustawy o służbie funkcjonariuszy ministrowi sprawiedliwości oraz o Centralnym Biu- Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wy- rze Antykorupcyjnym. wiadu Wojskowego. Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Służba w Po- Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludo- licji i Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Pań- wego, w którego imieniu miałam zaszczyt przema- stwowej Straży Pożarnej to nie 8-godzinna praca za wiać, opowiada się za przyjęciem zaprezentowanych Oklaski biurkiem. Służba w tych jednostkach związana jest uregulowań. Dziękuję uprzejmie za uwagę. ( ) Spis treści ze stałym narażaniem zdrowia, a nierzadko życia. Wymaga stałej dyspozycyjności, zmiennego rytmu dobowego, stałej i pełnej sprawności psychofizycznej. Wicemarszałek Marek Kuchciński: Stąd komisje lekarskie, jako główny ich priorytet, Proszę. mają zapewnić dobór kandydatów do służby, oceniać Głos ma poseł Cezary Olejniczak, Sojusz Lewicy stan zdrowia kandydatów i pełniących służbę funk- Demokratycznej. cjonariuszy. Chociaż w stanie prawnym na dzień dzi- siejszy istnieją przepisy rangi ustawowej, to nie re- gulują one problematyki komisji lekarskich, ich or- Poseł Cezary Olejniczak: ganizacji, właściwości i trybu postępowania w sprawach orzecznictwa lekarskiego. Ta na pierwszy rzut Dziękuję. oka błaha sprawa w wielu przypadkach ma znaczenie Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pa- kluczowe. nie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Posel- Przepisy poszczególnych ustaw pragmatycznych skiego Sojusz Lewicy Demokratycznej przedstawić odsyłają do uregulowania tej materii w rozporządze- stanowisko dotyczące rządowego projektu ustawy niach, co, nie jest niestety, rzeczą wystarczającą. Sko- o komisjach lekarskich podległych ministrowi właś- ro jednym z podstawowych kryteriów przyjęcia kan- ciwemu do spraw wewnętrznych. dydata do służby jest jego stan zdrowia, to bez wąt- Przedstawiciele koalicji rządowej, przedstawiciel pienia kwestie te muszą znaleźć odzwierciedlenie naszej Komisji Spraw Wewnętrznych, jak również w materii rangi ustawowej. Projekt, obok już spraw- poseł opozycji, Prawa i Sprawiedliwości, pan poseł dzonych rozwiązań, dookreśla zakres właściwości rze- Bogdan Rzońca powiedzieli dużo na temat tego pro- czowej komisji lekarskich, rozszerzając je np. o pra- jektu ustawy. Koalicja rządząca oczywiście stwier- cowników i kandydatów do pracy w wywiadzie skar- dziła, że trzeba go przyjąć, pan poseł Bogdan Rzońca bowym. Regulacji i poszerzeniu pojęciowemu uległo zwrócił uwagę na pewne zagrożenia, które wynikają również ustalenie stopnia uszczerbku na zdrowiu. z proponowanych zmian w tym projekcie ustawy. Chciał- Odnosi się to do wszystkich kategorii funkcjonariu- bym się również do nich odnieść, bo strona społeczna, szy i pracowników służb podległych ministrowi właś- czyli związki zawodowe, które działają w tzw. służ- ciwemu do spraw wewnętrznych, Służby Więziennej bach mundurowych, zwracała na to uwagę. czy Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Projekt Sprawa komisji centralnej i rejonowych – w tym przewiduje objęcie właściwością orzeczniczą komisji projekcie proponuje się zmianę trójstopniowego po- lekarskich także osób niebędących funkcjonariusza- działu na dwustopniowy. Przedstawiciele związków, mi, które poniosły uszczerbek na zdrowiu, udzielając które działają w służbach mundurowych, zwracali 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych 105

Poseł Cezary Olejniczak Czy dotychczasowy system oparty na rozporzą- dzeniach przestał być wystarczający? To istotne py- uwagę, że takie rozwiązania, które państwo propo- tanie. Był on przecież korzystny z punktu widzenia nujecie w tym projekcie ustawy, spowodują uciążli- osoby zainteresowanej wydaniem orzeczenia. Komi- wość dla odwołujących się funkcjonariuszy. Nie wszy- sje lekarskie, zarówno wojewódzkie, jak i okręgowe, scy będą mogli z tego skorzystać, a szczególnie ci były dotychczas umiejscowione stosunkowo blisko z dalszych rejonów kraju, Podkarpacia, Dolnego Ślą- miejsca służby lub zamieszkania funkcjonariusza czy ska, woj. zachodniopomorskiego, gdyż droga do zło- kandydata. W aktualnie funkcjonującej strukturze żenia odwołania znacznie się wydłuży. komisji lekarskich znajduje się ponadto centralna Druga kwestia budząca niepokój, na którą rów- komisja lekarska. Sprawuje ona między innymi nad- nież tutaj została zwrócona uwaga, to komisje i skład zór nad merytoryczną działalnością komisji lekar- osobowy tych komisji. Do tej pory – oczywiście jeszcze skich podległych ministrowi spraw wewnętrznych to funkcjonuje – były komisje składające się z trzech oraz rozpatruje zasadność sprzeciwów wobec orze- osób, które orzekały, a w tej chwili państwo propo- czeń komisji lekarskich w przypadku zgłoszenia ich nujecie dwie osoby. Ta poprawka, którą poseł Rzońca przez członka komisji lekarskiej mającego w sprawie zgłosił, też zmierza w tym kierunku. Oczywiście po- zdanie odrębne. pieramy to, że powinny zostać komisje trzyosobowe, Bardzo ważną kwestią jest również to, iż aktual- tak jak było do tej pory. Nie chciałbym podawać tego nie komisje lekarskie, w tym także orzekające w pierw- uzasadnienia. szej instancji, orzekają w składzie trzyosobowym, co Oczywiście jakieś zmiany powinny być wprowa- gwarantuje kolegialność podejmowania decyzji. dzone i – tak jak państwo wyraziliście w swoich wy- Orzecznictwo jest trójinstancyjne. To wszystko zo- stąpieniach – związkowcy widzą pewne zagrożenia, staje zburzone na niekorzyść funkcjonariuszy i kan- które do tej pory występują, i widzą, że zmiany są dydatów do służby. konieczne. Poruszali też to, że projekt tej ustawy Wysoki Sejmie! Przedłożony przez rząd projekt wpłynął do Sejmu w czasie tzw. okresu wakacyjnego ustawy o komisjach lekarskich podległych ministro- i często nie było można niektórych poprawek i suge- wi właściwemu do spraw wewnętrznych trafił do la- stii, które wynikają z projektowanej ustawy, dokład- ski marszałkowskiej 7 lipca br. i został zawarty w dru- nie skonsultować. Służby mundurowe, przedstawi- ku nr 2614. Marszałek Sejmu pani Ewa Kopacz, Spis treści ciele tych służb też poruszali problem, że w pewien zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu sposób nie mogli się do tego odnieść. Sejmu, w dniu 15 lipca skierowała powyższy projekt Nie chciałbym powtarzać tego, co powiedzieli moi ustawy do Komisji Spraw Wewnętrznych do pierw- przedmówcy. Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokra- szego czytania. Komisja skierowała projekt do podko- tycznej po posiedzeniu komisji, które ma się odbyć misji nadzwyczajnej. Tam zaczęło się faktyczne proce- jutro i w trakcie którego będziemy dalej debatować dowanie nad projektem, który od samego początku nad wniesionymi poprawkami, podejmie decyzję budził kontrowersje, a nawet wyzwalał emocje. w sprawie głosowania, które, jak rozumiem, odbędzie Po pierwsze, należało sobie zadać pytanie, czy się w piątek w bloku głosowań. Dziękuję, panie mar- taka ustawa jest potrzebna. Dlaczego rząd podjął się szałku. (Oklaski) psucia procedury orzecznictwa lekarskiego w stosunku do funkcjonariuszy służb mundurowych, trudno jest zrozumieć, ale kiedy nie wiadomo o co Wicemarszałek Marek Kuchciński: chodzi, to z pewnością chodzi o pieniądze. Zapewne tak jest i w tym przypadku, chyba że resort spraw Proszę. wewnętrznych, nie mając lepszych pomysłów na za- Głos ma poseł Tadeusz Woźniak, Klub Parlamen- pewnienie bezpieczeństwa Polakom, wykonuje zada- tarny Sprawiedliwa Polska. nia, które mają jedynie wywołać wrażenie ciężkiego intelektualnego wysiłku, a tak naprawdę są parą w gwizdek lub działaniem na szkodę podległych mu Poseł Tadeusz Woźniak: służb, a tym samym na szkodę państwa polskiego. Podkomisja nadzwyczajna, która ukonstytuowała Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przypadł mi się 23 lipca, rozpatrywała projekt de facto na dwóch w udziale zaszczyt zaprezentowania stanowiska Klu- posiedzeniach i jeśli odliczy się przerwę wakacyjną bu Parlamentarnego Sprawiedliwa Polska w sprawie w pracach Sejmu, to należy tylko pogratulować tem- sprawozdania Komisji Spraw Wewnętrznych o rzą- pa prac nad tym projektem. Chciałoby się w takim dowym projekcie ustawy o komisjach lekarskich pod- tempie pracować nad rzeczywiście potrzebnymi dla ległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrz- państwa i obywateli przedłożeniami. Projekty zgła- nych zawartego w druku nr 2757. szane przez opozycję, a nawet projekty obywatelskie Projekt podnosi do rangi ustawowej kwestie podpisane przez ponad 100 tys. Polaków, są pozamra- orzecznictwa lekarskiego podległego ministrowi spraw żane w komisjach nie miesiącami, a latami, niezależ- wewnętrznych, jego struktur, organizacji, funkcjono- nie od tego, czy dotyczą spraw ważnych dla Polaków wania, trybu postępowania w procesie orzekania. mieszkających w kraju lub za granicą, i bez względu 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 106 Projekt ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych

Poseł Tadeusz Woźniak ków zawodowych byli zaskakiwani kolejnymi poprawkami proponowanymi przez rząd, a przejmowa- na to, jak ważne są dla państwa, dla jego teraźniej- nymi przez posłów Platformy Obywatelskiej. szości i przyszłości. Koalicja rządząca w tempie i z de- (Poseł Cezary Olejniczak: I PSL.) terminacją proceduje jedynie nad projektami wpisu- Słusznie, panie pośle, i PSL. jącymi się w jej linię polityczną, która niestety nie Biuro Legislacyjne Sejmu wielokrotnie kwestio- zawsze jest zgodna z polską racją stanu. nowało proponowane przez rząd zapisy. Po ogłosze- Niniejszą ustawą rząd pragnie zmienić kilkana- niu kilkunastodniowej przerwy w pracach podkomi- ście ustaw: ustawę o powszechnym obowiązku obro- sji rząd przygotował kolejne kilkadziesiąt poprawek. ny Rzeczypospolitej Polskiej, ustawę o Policji, ustawę Poprawki te otrzymaliśmy w ostatniej chwili, a związ- o Straży Granicznej, ustawę o Państwowej Straży kowcy niektórych poprawek nie otrzymywali wcale. Pożarnej, ustawę o kontroli skarbowej, ustawę o za- Poprawki zgłaszane przeze mnie i przez innych po- opatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, słów opozycji koalicja PO–PSL odrzucała w głosowa- Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wy- niach, często wyłącznie zgodnie z zasadą „nie, bo wiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby nie”, jak chociażby poprawkę dotyczącą składu licz- Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antyko- bowego komisji orzekających na poziomie rejonowych rupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, komisji lekarskich. Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz Należy zadać podstawowe pytanie: Dlaczego rząd ich rodzin, ustawę o Biurze Ochrony Rządu, ustawę i koalicja upierają się przy orzekaniu przez komisje o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji w dwóch, a nie w trzech instancjach? Jest to de facto Wywiadu, ustawę o Centralnym Biurze Antykorup- – przepraszam bardzo, w dwóch a nie w trzech in- cyjnym, ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby stancjach, a także w składach dwuosobowych, a nie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu trzyosobowych – pogwałcenie podstawowej zasady Wojskowego, ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku kolegialności, że nie decyduje się jednoosobowo. Roz- Praw Pacjenta oraz ustawę o Służbie Więziennej. wiązanie zaproponowane przez rząd sprawia, że Od samego początku projekt wywoływał zaniepo- w przypadku rozbieżności zdań decyduje głos prze- kojenie wśród funkcjonariuszy służb mundurowych, wodniczącego składu orzekającego, czyli tak napraw-

Spis treści które od kilku lat są atakowane przez rząd Platformy dę drugi lekarz jest w tym momencie niepotrzebny, Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego. gdyż orzeczenia dokona de facto przewodniczący. Dobry czas dla funkcjonariuszy, a w szczególności dla W interesie zakładu emerytalno-rentowego, w skład służb mundurowych, był w latach 2005–2007. Póź- którego ma wchodzić komisja lekarska, będzie to, aby niej przyszedł czas, można by rzec, dekoniunktury. przewodniczący komisji byli bardzo restrykcyjni wo- Po ograniczeniu środków w wyniku przeciągania bec osób stających przed komisją, gdyż surowe orze- w czasie tzw. ustawy o modernizacji służb munduro- czenie, niezgodne z interesem kandydata lub funk- wych, po dokonaniu zmian w systemie emerytalnym cjonariusza, przyniesie wymierne oszczędności fi- polegających przede wszystkim na wydłużeniu czasu nansowe zakładowi. Gdyby pierwsza instancja odwo- służby uprawniającego do emerytury, po ogranicze- ławcza znajdowała się w mieście wojewódzkim, funk- niu wysokości poborów w przypadku przebywania cjonariusz nie musiałby pokonywać często kilkuset funkcjonariusza na zwolnieniu lekarskim przyszedł kilometrów, aby jego odwołanie mogło być rzetelnie czas na zabranie się za system rentowy i kwestię rozpatrzone. Rząd pragnie zmusić takiego funkcjo- zwalniania ze służby ze względu na stan zdrowia. nariusza do odbycia wycieczki niejednokrotnie przez Każdy normalny rząd dba o służby odpowiedzial- pół Polski. ne za bezpieczeństwo państwa i obywateli, nie czyni Niezrozumiały upór w sprawie wykreślenia w art. 20 oszczędności ich kosztem, chyba że intencją władzy wyrazów „w szczególności” po raz kolejny budzi nasz jest zepsucie służb, aby w mętnej wodzie łatwiej było niepokój. Pozostawienie w zapisie wyrazów „w szcze- łowić ryby lub, jak mówią niektórzy związani z partią gólności” sprawia, że członkiem komisji może być rządzącą, aby można było kręcić lody – cytuję za byłą każdy lekarz, czyli także ten, który będzie miał spe- posłanką Platformy Obywatelskiej. cjalizację np. z pediatrii. To, że dopisano kilka spe- Związki zawodowe służb mundurowych dawały cjalności, nie ma tu żadnego znaczenia. wyraz swoim obawom zarówno w trakcie prac pod- Ponieważ mój czas powoli dobiega końca, choć komisji, jak i na posiedzeniu Komisji Spraw We- wiele tematów można by jeszcze poruszyć, pragnę wnętrznych w czasie pierwszego czytania tego pro- podkreślić, że Klub Parlamentarny Sprawiedliwa jektu. Mimo rozległej wiedzy pana ministra Piotra Polska zgłasza poprawki do przedłożonego projektu. Stachańczyka, sekretarza stanu w Ministerstwie Proponujemy nadać nieco inne brzmienie tytułowi, Spraw Wewnętrznych, odnosiło się wrażenie, że stro- tzn. dopisać „oraz o zmianie niektórych innych na rządowa nie jest przygotowana do procedowania ustaw”, ponieważ zmienianych jest de facto kilkana- w Sejmie nad przedmiotowym projektem ustawy. ście ustaw. Myślę, że warto byłoby zaznaczyć w tytu- Zapewne było to wynikiem pośpiechu na poziomie le, że to nie jest tylko kwestia komisji lekarskich, ale prac w rządzie i na etapie uzgodnień międzyresorto- i zmiana wielu innych ustaw. W art. 20 proponujemy wych. Zarówno posłowie, jak i przedstawiciele związ- skreślić wyrazy „w szczególności”. Proponujemy, aby 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych 107

Poseł Tadeusz Woźniak Drugą sprawą jest to, o czym mówił poseł Woź- niak. A więc postulujemy, aby dwukrotne niestawie- art. 40 ust. 1 otrzymał brzmienie, tutaj przytoczę nie się przed komisją skutkowało wydaleniem z pra- tylko pierwsze zdanie: „Rejonowe komisje lekarskie cy, a nie jednokrotne, bo może być to przecież przy- orzekają w składzie co najmniej trzyosobowym”. Ar- padek losowy. Następnie chcemy także, aby komisja tykuł 45 otrzymuje brzmienie: „Centralna Komisja składała się z trzech lekarzy. Uważamy, że dwóch Lekarska rozpatruje odwołania w składzie co naj- lekarzy nie zapewni transparentnego orzekania, mniej trzyosobowym”, tu jest ta zmiana na „co naj- może to rodzić jakieś nieprawidłowości. Tutaj opty- mniej trzyosobowym”. W art. 51, o czym już mówił malną liczbą jest trzech lekarzy. Po uwzględnieniu pan poseł Rzońca w imieniu Klubu Parlamentarne- tych poprawek będziemy głosować za projektem. go Prawo i Sprawiedliwość, podobnie jak w art. 52 Dziękuję. w zmianie trzeciej, art. 53 w zmianie trzeciej, art. 56 w zmianie trzeciej, art. 57 w zmianie trzeciej, art. 60 w zmianie czwartej, art. 61 w zmianie trzeciej, art. 63 Wicemarszałek Marek Kuchciński: w zmianie drugiej, proponujemy dokonać zmian, z których będzie wynikało, że to dwukrotne nie- Proszę. usprawiedliwione niestawienie się na jedno z badań Do zadania pytania... będzie powodowało wydalenie funkcjonariusza ze (Poseł Tadeusz Woźniak: Proszę o głos.) służby (Dzwonek), a nie w ogóle niestawienie się na W trybie sprostowania? jakiekolwiek z badań w czasie postępowania. Tutaj (Poseł Tadeusz Woźniak: Pan poseł cytował moją również związkowcy bardzo zabiegali o to, aby zwró- wypowiedź błędnie.) cić na to uwagę. Nie, nie, panie pośle. Pan poseł powiedział, że bę- Nasz klub pragnie dokonać tego typu zmian. Li- dzie popierał poprawki, o których pan mówił, więc to czymy również na to, że Komisja Spraw Wewnętrz- nie było tak. Proszę pana, pan poseł nie cytował pań- nych przychyli się do proponowanych przez nas zmian. skiego stwierdzenia czy pańskiej wypowiedzi, tylko One na pewno wpłyną na poprawę brzmienia, a na- powiedział, że będzie popierał niektóre poprawki, stępnie funkcjonowania proponowanej przez rząd które pan zgłosił. ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Poseł Tadeusz Woźniak: Ale tam był błąd mery- Spis treści toryczny w wystąpieniu posła.) Będzie pan mógł zadać pytanie. Błędu meryto- Wicemarszałek Marek Kuchciński: rycznego to nie dotyczy. Proszę pana, art. 184 wy- raźnie mówi, co to jest sprostowanie. Proszę przeana- Proszę. lizować... Głos ma poseł Roman Kotliński, koło Bezpieczeń- (Poseł Tadeusz Woźniak: Ale przypisano mojej stwo i Gospodarka. osobie...) To nie szkodzi, pan poseł może wymienić wszystkich posłów. Jeżeli to nie jest w trybie sprostowania, Poseł Roman Kotliński: to nie dopuszczam do trybu sprostowania. (Poseł Tadeusz Woźniak: Ale poseł powołał się na Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Poselskie moje słowa błędnie.) Bezpieczeństwo i Gospodarka, które mam zaszczyt Panie pośle, rozumiemy się. reprezentować, uważa, że ustawa, której projekt Do zadania pytania zgłosili się panowie posłowie. omawiamy, jest potrzebna i porządkuje wiele niuan- Poseł Mirosław Pluta przekazał pytanie do proto- sów dotyczących orzekania w poszczególnych bran- kołu na piśmie*). żach. Jeśli wczytać się dokładnie w ten projekt, to nie Pytanie zadaje pan poseł Tadeusz Woźniak, Spra- chodzi przecież tylko o to, że zmniejszamy liczbę in- wiedliwa Polska. stancji do dwóch, ale też o to, że uszczegóławiamy sprawy dotyczące orzekania, które do tej pory w wie- Czas na zadanie pytania? lu przypadkach były niejasne. (Głos z sali: Minuta wystarczy.) Uzależniamy natomiast nasze poparcie projektu Minuta. ustawy od wprowadzenia trzech potrzebnych naszym Proszę bardzo. zdaniem poprawek. Pierwsza kwestia dotyczy dostęp- ności orzekania przez centralną komisję. Tutaj przy- chylamy się do zdania pani poseł z Platformy Oby- Poseł Tadeusz Woźniak: watelskiej, do poprawki, tak to rozumiem, ze strony Platformy. Mianowicie chodzi o to, żeby centralna Dziękuję. komisja nie musiała orzekać li tylko w Warszawie. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- Pozwoli to chorym, zwłaszcza ciężej chorym... strze! Pragnę zadać pytanie, dlaczego rząd z takim (Poseł Cezary Olejniczak: Z dalszych rejonów kraju.) Tak, zwiększy to dostępność tej komisji. *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 108 Projekt ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych

Poseł Tadeusz Woźniak Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych uporem tutaj występuje w kwestii składu komisji le- Grzegorz Karpiński: karskiej. Przecież na pierwszy rzut oka widać, że kiedy jest dwóch orzeczników w tej komisji i nie zga- Bardzo dziękuję, panie marszałku. dzają się ze sobą, to wówczas zdanie przewodniczą- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od pytań cego komisji przeważa i orzeczenie będzie takie, jakie o tę ostatnią kwestię, którą podniósł pan poseł, do- będzie zdanie przewodniczącego komisji. W związku tyczącą odpowiedniego tytułu ustawy w stosunku do z powyższym, gdyby przyjąć państwa tok rozumowa- jej treści. To w dalszym ciągu będą komisje podległe nia, wystarczy jeden orzecznik, przewodniczący ko- ministrowi spraw wewnętrznych, one nie będą pod- misji, bo to będzie de facto to samo, co gdyby było ich legały ministrom, którym podlegają inne służby. dwóch, nawet gdyby się jeden z drugim nie zgadzał. W istocie zmierza to do tego, żeby nie mnożyć komi- Dlatego pytam, co powoduje, że chcecie państwo sji, które będą się zajmowały poszczególnymi służba- odejść od kolegialnego rozstrzygania w składzie mi, bo – tak jak w wypowiedzi państwa posłów to wybrzmiało – jedną z intencji ustawy jest to, żeby dla 3-osobowym i upieracie się przy składzie 2-osobo- wszystkich służb – wydaje się, że pani poseł repre- wym, który de facto będzie orzekaniem 1-osobowym. zentująca Polskie Stronnictwo Ludowe w swojej wy- Dziękuję. (Dzwonek) powiedzi najlepiej scharakteryzowała te rodzaje za- grożeń medycznych, które tam występują i które są przecież jednolite dla tych formacji – wprowadzić Wicemarszałek Marek Kuchciński: jednolity system orzekania. Komisje będą podlegały ministrowi spraw wewnętrznych, ale ich funkcjono- Proszę. waniem będą objęci funkcjonariusze, którzy nie pod- Głos ma poseł Bogdan Rzońca, Prawo i Sprawied- legają ministrowi spraw wewnętrznych, tylko innym liwość. ministrom, jednak komisje w dalszym ciągu będą podlegały ministrowi spraw wewnętrznych – tak jak państwo posłowie w swoich wypowiedziach podnosi- Spis treści Poseł Bogdan Rzońca: li – będą one pozostawały w strukturze Zakładu Emerytalno-Rentowego MSW. A co do Służby Celnej Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! to w tej chwili jest przygotowywany projekt usta- Mam takie pytanie. Otóż w druku nr 2614 napisano, wy o zmianie ustawy o Służbie Celnej, który nie mógł że jest to projekt ustawy o komisjach lekarskich pod- być dołączony do tego projektu. Również, jak pan ległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrz- poseł pamięta, nie zostały do tej pory uchwalone nych, a ustawa ta też konsumuje sprawę Służby Wię- przepisy dotyczące Służby Celnej takie same, jak ziennej jako służby podległej ministrowi sprawiedli- w przypadku innych funkcjonariuszy, więc mieliby- wości. Czyli pytam o tytuł ustawy i konsumowanie śmy niespójność orzekania nowo powołanych komisji przez tę ustawę sprawy Służby Więziennej. lekarskich w stosunku do uprawnień posiadanych I drugie pytanie jest takie. Skoro już jest taka przez funkcjonariuszy. Po uchwaleniu nowej ustawy niekonsekwencja, że jest tu Służba Więzienna, to dla- o Służbie Celnej będą one odpowiadały uprawnie- czego ta ustawa nie obejmuje na przykład Służby niom funkcjonariuszy służb podległych ministrowi Celnej podległej ministrowi finansów? Dlaczego? spraw wewnętrznych, prezesowi Rady Ministrów, Moim zdaniem jest to też służba mundurowa i nic nie ministrowi finansów, ministrowi sprawiedliwości. stoi na przeszkodzie, żebyśmy nie tracili czasu, tylko Wtedy komisje będą również orzekały w kwestiach dotyczących funkcjonariuszy Służby Celnej. dołączyli do tej ustawy – ale to już nie jest nasza To, co – jak sądzę – przewijało się najczęściej sprawa, tylko oczywiście jest to kwestia ewentualnie w dyskusji, w wypowiedziach państwa posłów, to przedłożenia rządowego – po prostu Służbę Celną kwestia 2-osobowych i 3-osobowych składów orzeka- i wtedy byłoby wszystko w jednym, a tak to mamy jących komisji pierwszej instancji. Pragnę zwrócić niespójność w nazwie, niekonsekwencję, bo jest tym uwagę państwa posłów na pewną rzecz. Ustawa, któ- objęta Służba Więzienna podległa ministrowi spra- rą proponujemy, dotyczy elementu, że tak powiem, wiedliwości, a nie ma Służby Celnej podległej mini- proceduralnego. Ona reguluje tylko i wyłącznie kwe- strowi finansów. Dlaczego tak jest? Dziękuję. Oklaski( ) stie – państwo to podnosiliście – związane z przebie- giem orzekania o różnych rzeczach, które są określo- ne w ustawie, czy to o zdolności do służby, czy o moż- Wicemarszałek Marek Kuchciński: liwości dalszego jej pełnienia. Tak więc istota rozwią- zań merytorycznych ujęta jest w rozporządzeniu. Proszę. Przecież w tych rozporządzeniach zawarta jest spe- To już wszyscy państwo posłowie. cjalistyczna wiedza medyczna. Jednym z załączni- Głos zabierze wiceminister spraw wewnętrznych ków do ustawy jest projekt rozporządzenia ministra pan Grzegorz Karpiński spraw wewnętrznych w sprawie wykazu chorób i ułom- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych 109

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Dzisiaj pan minister Karpiński na koniec jeszcze Wewnętrznych Grzegorz Karpiński odniósł się w odpowiedzi do poszczególnych pytań – o tym również rozmawialiśmy, że zapis w art. 40 ności oraz kategorii zdolności do służby i wymienio- dotyczący składu komisji rejonowej, co najmniej dwu- ne są tam rodzaje służb, tak więc od ilości profesjo- osobowego, nie zamyka furtki do tego, żeby skład był nalistów, którzy będą orzekali o tym, czy dana cho- większy. Szanowni państwo, trzeba praktycznie spoj- roba zaistniała, dodatkowo nic nie będzie zależało. rzeć na problem. Jeżeli będą trudne przypadki, kiedy Uznaliśmy – zwłaszcza kiedy jeszcze spojrzeliśmy na naprawdę będzie potrzebna fachowa pomoc i wiedza, przepisy, które zostały wprowadzone w toku prac to przewodniczący takiej komisji absolutnie nie bę- komisji co do specjalizacji lekarzy, którzy mogą być dzie niezainteresowany rozszerzeniem jej składu członkami komisji – że 2-osobowe składy orzekające o trzy czy cztery osoby. Jeżeli mamy drugą instancję są wystarczające. Tam przecież będzie się liczyła tyl- w ramach Centralnej Komisji Lekarskiej – tutaj bar- ko i wyłącznie specjalistyczna wiedza medyczna, która pozwoli ocenić chorobę, z jaką mamy do czy- dzo dobra poprawka ze strony Klubu Parlamentar- nienia, czy ułomność według kryteriów, jakie są nego Platforma Obywatelska, korzystna dla funkcjo- w rozporządzeniu tego, czy one są spełnione, czy nie. nariuszy, która gwarantuje sprawność organizacyjną I nie wydaje się w związku z tym konieczne zwięk- orzekania w drugiej instancji, zgodnie z którą ta szanie ilości tych członków do 3. Centralna Komisja Lekarska wyjdzie poza miasto Bardzo dziękuję, panie marszałku. stołeczne Warszawa – z różnych względów będzie to korzystne i o tym też mówiliśmy. Podczas pytań pan przewodniczący Zieliński zwrócił się wprost do Wicemarszałek Marek Kuchciński: związkowców, jak oceniają tę debatę, która się w podkomisji toczyła. Proszę bardzo. Panie pośle Rzońca, co powiedzieli związkowcy? Czy sprawozdawca komisji chciałby zabrać głos? Że są nad wyraz zadowoleni z tego, w jaki sposób Pan poseł Tomasz Szymański, sprawozdawca ko- procedowaliśmy nad tą ustawą, że są bardzo zadowo- misji. leni i dziękują komisji i podkomisji za to, że przychy-

Proszę bardzo. liły się do większości postulatów, jakie oni wystoso- Spis treści wali. Tak że wydaje mi się, że całość prac w podkomisji czy w ramach Komisji Spraw Wewnętrznych Poseł Tomasz Szymański: przebiegła bardzo dobrze, postulaty w większości zostały uwzględnione. Natomiast jeżeli chodzi o to, Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panowie Mi- co pan Woźniak powiedział, że ministerstwo zasypa- nistrowie! Wysoka Izbo! Chciałbym odnieść się do ło nas masą poprawek, to były to głównie odpowie- klimatu, w jakim przyszło nam pracować w ramach dzi na postulaty zgłaszane przez stronę związkową podkomisji, w pracach których uczestniczyli prak- i w większości, panie pośle, tak jak pan pamięta do- tycznie wszyscy przedstawiciele związków zawodo- skonale, zostały one przyjęte, ale też gros poprawek wych służb mundurowych. Były to dwa posiedzenia dotyczyło kwestii legislacyjnych, drobnych rzeczy, komisji, podczas których każdy fragment ustawy, które po prostu ze względu na obszerność tej materii każdy jej zapis był rozkładany, mówiąc kolokwialnie, musiały być uregulowane. Cieszę się, że mogliśmy na części pierwsze. w ten sposób procedować tę ustawę. Mam nadzieję, Analizowaliśmy dokładnie skutki proponowanych zapisów, poza tym, tak jak posłowie pracujący w pod- że znajdziemy konsensus i że będzie ona przegłoso- komisji i w Komisji Spraw Wewnętrznych doskonale wana z korzyścią dla wszystkich formacji, a także dla wiedzą, były dodatkowe spotkania z panem mini- przejrzystości i dobrego funkcjonowania komisji le- strem Piotrem Stachańczykiem dotyczące wprost karskich, bo, jak wiemy, aktualny stan prawny w tej postulatów, jakie związki zawodowe służb munduro- kwestii, w tej materii, jest bardzo przestronny, jest wych wystosowały, jeżeli chodzi o zapisy tej ustawy. to bardzo mocno rozrzucone w systemie prawnym. Pragnę zauważyć, że tak naprawdę najistotniejsze Dziękuję serdecznie. (Oklaski) elementy, o które wnioskowali przedstawiciele służb mundurowych, zostały uwzględnione. Te postulaty dotyczyły rozszerzenia zapisu dotyczącego specjali- Wicemarszałek Marek Kuchciński: zacji o kolejnych lekarzy specjalistów czy też bardzo ważnego odstąpienia od przepisów Prawa zamówień Proszę. publicznych co do obsługi komisji lekarskich, czy też Zamykam dyskusję. wielu innych szczegółowych rzeczy, na przykład kwe- Informuję, że podczas drugiego czytania projektu stii podważanej konstytucyjności, kierowania funk- ustawy zgłoszono poprawki do projektu, więc propo- cjonariusza bez jego zgody na obserwację czy też nuję, żeby Sejm ponownie skierował projekt ustawy badania specjalistyczne. Te najważniejsze tematy do Komisji Spraw Wewnętrznych. były przez nas dokładniej omówione. Sprzeciwu nie słyszę? 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 110 Projekt ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka

Wicemarszałek Marek Kuchciński wania, bezpośrednio po tym postępowaniu, także poprzez udzielenie pomocy w zmianie miejsca za- Nie słyszę. mieszkania, to bardzo duże wyzwanie logistyczne, Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. ponie tylko finansowe. Tworzenie tej ustawy nie obyło- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw by się bez pomocy przedstawicieli Ministerstwa Wewnętrznych oraz Komisji Sprawiedliwości Spraw Wewnętrznych, którzy w dużej części, w zde- i Praw Człowieka o rządowym projekcie usta- cydowanej większości przejmą na siebie odpowie- wy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego dzialność za skuteczność wprowadzonych przepisów. i świadka (druki nr 2653 i 2778). Bardzo duża tu rola komendanta wojewódzkiego Po- Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł licji, który kierując się dobrem śledztwa, ale w kon- Witold Pahl. tekście właśnie dobra wymiaru sprawiedliwości, będzie podejmował decyzje co do zastosowania okre- ślonych form pomocy czy ochrony. Poseł Sprawozdawca Witold Pahl: Kolejny element, na który należy szczególnie zwracać uwagę przy tej najwyższej wartości, jaką jest Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! godność człowieka, to przede wszystkim ochrona W imieniu Komisji Spraw Wewnętrznych oraz Komi- przed wtórną wiktymizacją. Równolegle jest tutaj sji Sprawiedliwości i Praw Człowieka przypadł mi wprowadzana możliwość przesłuchania świadków, w udziale zaszczyt przedstawienia sprawozdania do- w tej roli występują również pokrzywdzeni, za pomo- tyczącego rządowego projektu ustawy o ochronie i po- cą systemu informatycznego, za pomocą tzw. telekon- mocy dla pokrzywdzonego i świadka. ferencji, wideokonferencji. Często może się to odby- Pragnę na wstępie dodać, że materia, która była wać w sali sąsiadującej z salą rozpraw, w której prze- przedmiotem prac najpierw podkomisji nadzwyczaj- bywają sprawcy przestępstw, w sprawach, w których nej, potem dwóch komisji, jest jednym z bardzo istot- występują świadkowie bądź pokrzywdzeni. Wpro- nych elementów stanowiących o ochronie wymiaru wadzenie tych nowoczesnych rozwiązań jako sku- sprawiedliwości, przede wszystkim o podejmowaniu teczne przeciwdziałanie wtórnej wiktymizacji jest takich działań, które zapewnią w sposób skuteczny z pewnością rozwiązaniem zasługującym na szcze-

Spis treści prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwo- gólną aprobatę. Kolejny bardzo istotny element to pomoc finanso- ści, a więc uniemożliwią tolerowanie przez organy wa, a więc też możliwość zagwarantowania takim państwa przestępstw poprzez penalizację, ale także osobom miejsca zamieszkania, ale także korzystania poprzez w tym przypadku wprowadzenie nieznanych z pomocy i opieki zdrowotnej. To, co jest szczególnie jeszcze polskiemu prawodawstwu nowych instru- istotne, biorąc pod uwagę traumę, jaka jest często do- mentów w zakresie ochrony osób, które zostały do- świadczeniem osób, które są lub mają być objęte tymi tknięte przestępstwem, jak również osób, które wy- środkami, a więc pomocą i ochroną, to także pomoc miarowi sprawiedliwości poprzez składanie zeznań psychologiczna. Te działania były konieczne z uwagi w sposób istotny pomagają w realizacji konstytucyj- na rosnącą w sposób znaczący liczbę przestępstw, któ- nego celu. To bardzo duże wyzwanie, dlatego że do re są przestępstwami przeciwko wymiarowi sprawied- tej pory mieliśmy do czynienia z sytuacją, kiedy to liwości, a które indywidualizują się poprzez zastrasza- przepisy wprowadzone w odrębnej ustawie mówiły nie świadków. Takich sytuacji, kiedy sądy orzekały jedynie o ochronie tzw. świadka koronnego, a więc czy podejmowały postępowania w tym zakresie, było tych skruszonych przestępców. Nadszedł czas, aby ponad 7 tys. w skali roku. Wydaje się, że mamy jeszcze działając dla dobra wymiaru sprawiedliwości, zadbać do czynienia z pewną liczbą przypadków nieujawnio- o te osoby, które pomagają temu wymiarowi spra- nych. Wprowadzenie tego rodzaju rozwiązań zachęci wiedliwości, nie na zasadzie żalu za swoje przewinie- szereg osób, które do tej pory w sposób bierny uczest- nia, ale przede wszystkim w oparciu o taką czysto niczyły w tego typu postępowaniach, które miały na obywatelską postawę, a także w związku z tym, że celu skuteczne zakończenie spraw przeciwko osobom, padły ofiarą określonych przestępstw, aby również które dopuściły się zarzucanych im przez organy pań- tym osobom zapewnić określony standard bezpieczeń- stwa przestępstw, do większej aktywności we współ- stwa. Te gwarancje wprowadzone przez komisję są pracy z wymiarem sprawiedliwości. wynikiem bardzo dogłębnej analizy, a także pracy Tak więc te rozwiązania o charakterze funkcjo- pana ministra Biernackiego, za co pragnę już na tym nalnym, wskazujące bardzo wyraźnie ten zakres etapie w imieniu połączonych komisji podziękować, bo czynności przejmowanych przez Policję państwową, rzeczywiście ten projekt zyskał jednogłośne poparcie. wskazujące zakres tej pomocy, która powinna być Do przedłożonego projektu w trakcie procedowa- udzielana nie tylko na wniosek, ale również w sytu- nia na poziomie podkomisji zostały wprowadzone acji, kiedy organy i instytucje z urzędu prowadzące poprawki o charakterze legislacyjnym, ale też po- postępowania dostrzegą konieczność podjęcia takich prawki, które powodują również pewne nieznaczne działań, nie tylko spełniają najwyższe standardy zmiany merytoryczne. Te trzy przestrzenie pomocy państwa prawnego, ale również realizują zasadę państwa dla tych osób, a więc asysta do sądu, a więc sprawiedliwości społecznej. Są także zgodne z dyrek- pomoc poprzez ochronę w trakcie trwania postępo- tywami, bo przecież także implementujemy do tych- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka 111

Poseł Sprawozdawca Witold Pahl Projekt podlegał konsultacji, opiniowaniu i uzgod- nieniom z właściwymi ministrami, Prokuraturą Ge- że przepisów rozwiązania funkcjonujące czy przyjęte neralną, Krajową Radą Sądownictwa, prezesem w ramach wskazanych w uzasadnieniu do projektu Sądu Najwyższego, rzecznikiem praw obywatelskich dyrektyw, gwarantując w ten sposób polskim obywa- i innymi podmiotami. W ciągu 10 lat od wejścia w życie telom, na zasadzie wzajemności, w oparciu o obowią- projektu wygeneruje on wydatki budżetowe rzędu zujące przepisy unijne, możliwość skorzystania z omó- 434 mln zł. Liczba osób objętych ochroną przewidy- wionych już przeze mnie środków również w obrębie wana w ciągu 10 lat – np. w 2015 r. – 540 osób, a już Unii Europejskiej, w państwach, które tę dyrektywę w 2024 r. – 1274 osoby. dotyczącą ochrony pokrzywdzonych i ochrony świad- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! ka przyjęły. Projektowane rozwiązania zapewnią wymienionej Tak więc dziękuję raz jeszcze panu ministrowi grupie osób większe bezpieczeństwo w związku z po- Biernackiemu za osobiste zaangażowanie, za ten im- stępowaniem karnym, poprawią sytuację procesową puls, który był przyczynkiem do rozpoczęcia prac nad pokrzywdzonych i świadków, zredukują ryzyko po- tą bardzo trudną legislacyjnie materią. Chciałbym wtórnej wiktymizacji, zapewnią większy komfort także podziękować wszystkim członkom podkomisji, składania zeznań, powinny wpłynąć na jakość skła- komisjom. Myślę, że ta wspólnie wypracowana ustawa danych zeznań, a tym samym ograniczyć liczbę do- ponad podziałami będzie dobrze służyć nie tylko wy- datkowych przesłuchań tych samych osób i przyspie- miarowi sprawiedliwości, lecz przede wszystkim człon- szyć postępowanie karne oraz – co równie ważne kom naszej społeczności. Bardzo dziękuję. (Oklaski) – pozytywnie wpłynąć na zaufanie społeczeństwa do wymiaru sprawiedliwości. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wicemarszałek Marek Kuchciński: Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska wnosi o uchwalenie przedmiotowego projektu. Dziękuję Proszę bardzo. bardzo. (Oklaski) Informuję, że w dyskusji wysłuchamy 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.

Otwieram dyskusję. Wicemarszałek Marek Kuchciński: Spis treści Jako pierwszy głos zabierze poseł Zenon Durka z klubu Platforma Obywatelska. Proszę. Głos ma pan poseł Krzysztof Lipiec, Prawo i Spra- wiedliwość. Poseł Zenon Durka:

Dziękuję bardzo. Poseł Krzysztof Lipiec: Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia sta- Dziękuję bardzo. nowiska Klubu Parlamentarnego Platforma Obywa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu telska w sprawie rządowego projektu ustawy o ochro- Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam przynie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka, druk jemność podzielić się z Wysoką Izbą refleksjami na nr 2653. temat przedłożonego projektu ustawy o ochronie Przedmiotowy projekt ma zapewnić ochronę i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka. świadka i pokrzywdzonego, wobec których zachodzi Tak, jest to ustawa rzeczywiście bardzo ważna zagrożenie życia lub zdrowia. Założenia ustawy dla polskiego wymiaru sprawiedliwości, szczególnie w sposób pełny i kompetentny przedstawił mój sza- dla procesu karnego, który bardzo często nie może nowny przedmówca pan przewodniczący Witold być w sposób sprawiedliwy zakończony z tego wzglę- Pahl. Stąd moje wystąpienie będzie miało charakter du, że w trakcie takich procesów zdarza się, że oso- ogólny i podsumowujący. bowe źródła dowodowe, które są chyba jednak naji- Geneza projektu opiera się na dwóch przesłan- stotniejszym materiałem dowodowym w takim po- kach: braku kompleksowej regulacji dotyczącej stępowaniu, nie mają zabezpieczonej skutecznej ochrony pokrzywdzonych i świadków oraz koniecz- ochrony. Często dzieje się tak, że ten proces staje się ności dostosowania naszego prawa do prawa europej- procesem nieobiektywnym, ba, co gorsza, nawet w ma- skiego. Pokrzywdzeni i osoby najbliższe będą korzy- jestacie wyroku w imieniu Rzeczypospolitej często stać m.in. ze środków ochrony i pomocy na czas czyn- zdarza się tak, że ten, kto jest pokrzywdzonym, sta- ności procesowej w zakresie zmiany miejsca pobytu, je się ofiarą w takim postępowaniu. prawa do tłumaczenia dokumentów, prawa do infor- To są rzeczy skandaliczne, wręcz niedopuszczal- macji o sprawie. Środki ochrony i pomocy oraz nie- ne, dlatego też dobrze, że odbywamy dzisiaj tę deba- które inne uprawnienia będą też przysługiwać świad- tę nad ustawą, która tak naprawdę ma za zadanie kom i osobom im najbliższym. Pokrzywdzeni będą zabezpieczyć przede wszystkim to, aby proces karny mogli korzystać z ochrony także w wypadku wyjazdu był procesem sprawiedliwym. Można do tego dopro- do innego kraju Unii Europejskiej. wadzić w ten sposób, że te najcenniejsze dowody, ja- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 112 Projekt ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka

Poseł Krzysztof Lipiec Poseł Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska:

kimi są dowody osobowe, a więc zeznania świadków, Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! zeznania pokrzywdzonego, który – bardzo często tak się Nie będę oryginalna, jeśli przypomnę, że Komisja zdarza – przyjmuje charakter świadka w postępowaniu Spraw Wewnętrznych oraz Komisja Sprawiedliwości karnym, że te źródła dowodowe będziemy chronić. i Praw Człowieka jednogłośnie przyjęły projekt usta- To jest implementacja prawa europejskiego na wy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świad- grunt polskiego prawodawstwa, chociaż chcę powie- ka, bo jak sądzę, wszyscy mamy świadomość koniecz- dzieć, że w dyskursie politycznym temat ochrony ności wzmocnienia tej ochrony w sytuacji zagrożenia świadków i pokrzywdzonych bardzo często się poja- zdrowia i życia wymienionych osób. W ustawie za- wiał, bo przecież jest rzeczą wręcz urągającą, że warte są normy podwyższające standard bezpieczeń- Rzeczpospolita do tej pory zapewniła w tej materii stwa i oby stało się tak, że policja, tak jak deklaruje, ochronę przestępcom, którzy ulegli skrusze, nato- iż jest przygotowana – dziękuję, pan minister kiwa miast uczciwi obywatele, którzy dochodzili sprawied- głową, że tak, bardzo się cieszę – będzie organizacyj- liwości przed sądami, nie mogli dojść tej sprawiedli- nie przygotowana do wypełniania zadań w zakresie wości z tego względu, że po prostu nie mieli zapew- ochrony i pomocy psychologicznej. nionej dostatecznej ochrony. Zgadzam się z opinią, że świadek stanowi najważ- Chcę powiedzieć jasno i wyraźnie, że mój klub, niejsze źródło dowodowe i trzeba o niego dbać. Wiele Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość, popie- osób podkreśla, że nie chodzi tylko o poczucie bezpie- ra tę ustawę z tego względu, że również w naszym czeństwa i nie tylko w czasie składania zeznań czy programie politycznym, w którym mówimy o wymia- też przed wejściem do sali bądź po opuszczeniu sali. rze sprawiedliwości, takie założenia pojawiły się już Zmiana przepisów – oby tak się stało i oby było to dawno. Nie mieliśmy możliwości skutecznego zreali- zauważalne – może wpłynąć na jakość zeznań. Znane zowania tego, ale jest to rzecz, która z całą pewnością są częste przypadki, gdy przestraszony świadek wychodzi naprzeciw oczekiwaniom tych, którzy do- stwierdza, że na przykład nie rozpoznaje oskarżo- chodzą przed polskimi sądami sprawiedliwości. nych, nawet nie patrząc w ich stronę. Można powie- Jestem przekonany, że po wdrożeniu tej ustawy dzieć tylko tyle: Bezpieczny świadek powie więcej. Spis treści w życie i po zmonitorowaniu, w jaki sposób sprawdza Wysoka Izbo! Jak już o tym mówiono, nowe roz- się ona w praktyce, będzie można w przyszłości tę wiązania zostały doprecyzowane w sposób dopaso- ustawę jeszcze udoskonalić. Dyskutowałbym bowiem wujący je do systematyki przepisów odnoszących się z panem posłem sprawozdawcą, który już dzisiaj na przykład do świadczeń zdrowotnych czy zasad twierdzi, że ta ustawa w sposób generalny, dostatecz- przyznawania pomocy ofiarom przestępstw czy świad- ny zapewnia bezpieczeństwo. Nie, sądzę, że przestęp- kom. Przewiduje się bowiem nie tylko ochronę na cy mają przeróżne możliwości i uważam, że powinni- czas czynności procesowych, ochronę osobistą, ale śmy przyglądać się również z punktu widzenia wła- także pomoc odnoszącą się do zmiany miejsca poby- dzy ustawodawczej, jak ta ustawa jest wdrażana, jak tu, łącznie ze wsparciem finansowym przewidzianym spełnia swoją funkcję. na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Nie będę mówił już o środkach ochrony i pomocy, Co do tej ostatniej kwestii, jak stwierdził pan mini- jakie gwarantuje ustawa, bowiem mówił o tym poseł ster Jerzy Kozdroń, przyjęte rozwiązanie dotyczące sprawozdawca. Sądzę, że istota przesłania wynika- określenia pomocy finansowej kwotowo, a nie po- jącego z tej ustawy jest najistotniejsza. Jest na to przez procentową waloryzację wynikło – dosłownie nasza zgoda i uważam, że po wejściu tej ustawy w życie tak było powiedziane – z usilnych próśb Minister- osoby, które będą stawały przed wymiarem spra- stwa Finansów, które uznaje ten sposób wyliczenia wiedliwości w charakterze świadka, w charakterze za tańszy, mniej obciążający budżet. pokrzywdzonego, będą miały poczucie większego Moim zdaniem, naszym zdaniem, zdaniem moje- bezpieczeństwa, co z pewnością przyczyni się do bar- go klubu, na pewno kwestie wydatków trzeba moni- dziej obiektywnego procesu karnego przed polskimi torować również w zakresie liczby zaangażowanych sądami. Bardzo dziękuję. (Oklaski) w realizację zadań policjantów. Będziemy bardzo zainteresowani tym, aby po roku obowiązywania ustawy dokonać oceny jej efektywności, pamiętając Wicemarszałek Marek Kuchciński: oczywiście o danych Ministerstwa Sprawiedliwości – pan poseł już o tym mówił, ale nie wiem, kto z nas Proszę. się pomylił, bo według danych w ostatniej dekadzie, Poseł Józef Zych złożył oświadczenie w imieniu a nie w roku, więc nie wiem, kto z nas się pomylił, Polskiego Stronnictwa Ludowego na piśmie do pro- ) ale chyba jednak w dekadzie, pan poseł przyznaje się, tokołu* . że tak, zatem wyszło na moje – wskazujących, że Głos zabierze pani poseł Małgorzata Sekuła- w ostatniej dekadzie, czyli w ostatnich 10 latach, od- -Szmajdzińska, Sojusz Lewicy Demokratycznej. notowano 7300 skazań za użycie przemocy lub groź- by wobec świadka, biegłego bądź innego uczestnika *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. postępowania. Tylko ta liczba już nam pokazuje, jak 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekt ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka 113

Poseł Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska Wysoka Izbo! Zaproponowane nowe rozwiązania legislacyjne mają na celu poprawę bezpieczeństwa szeroki jest krąg osób zagrożonych i jak dobrze się pokrzywdzonych i świadków – i uważam, że je popra- stało, że projekt nie tylko z powodu implementacji wią. Zapewnią też optymalny komfort składania ze- dwóch dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady znań i ograniczą ryzyko, że ofiara przestępstwa sta- znalazł się w polu zainteresowania parlamentu. nie się potencjalnie powtórną ofiarą, na przykład Wysoka Izbo! Klub Poselski Sojusz Lewicy Demo- chociażby przez chęć zemsty, jakieś zastraszanie. kratycznej będzie głosował za przyjęciem ustawy. Pozostaje tylko pytanie o skuteczność wprowadza- Dziękuję bardzo. (Oklaski) nych przepisów, ale do tej chwili jestem ostatnim mówcą i zaskakująca zgoda pozwala pałać pewnym optymizmem – że wszyscy wspólnie dołożymy starań, Wicemarszałek Marek Kuchciński: ażeby właśnie wdrożenie tych przepisów przebiegło jak najlepiej, i pewnie otoczymy to odpowiednią kon- Proszę bardzo. trolą jako Izba. Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Sajaka A więc w imieniu Koła Poselskiego Bezpieczeń- z koła Bezpieczeństwo i Gospodarka. stwo i Gospodarka pragnę oświadczyć, że popieramy Pana posła Dery nie ma, tak? zamysł i będziemy popierali przyjęcie tej ustawy. (Głos z sali: Nie ma.) Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Paweł Sajak: Wicemarszałek Marek Kuchciński: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Gdy Proszę. sprawiedliwość jest ślepa, świadkowie bardzo często Do zadania pytania zgłosiła się pani poseł Anna zachowują się jak trzy figurki małpek: nic nie widzę, nic nie słyszę i nic nie powiem – bo często tak jest Paluch, Prawo i Sprawiedliwość. bezpieczniej. Projekt ustawy o ochronie i pomocy dla Proszę. pokrzywdzonego i świadka to rzeczywiście dobry pro- Spis treści jekt, to nowe rozwiązanie legislacyjne, którego zamy- słem jest stworzenie kompleksowej regulacji dotyczą- Poseł Anna Paluch: cej wzmocnienia ochrony pokrzywdzonych i świad- Dziękuję bardzo. ków, którzy biorą udział w postępowaniu karnym. Te nowoczesne rozwiązania, o których chociażby pan Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Aż ciśnie się na poseł sprawozdawca wspominał – wideokonferencje, usta pytanie: Czemu tak pożyteczny, dobry i chronią- osobne pomieszczenia – zapewniają komfort psy- cy świadków i pokrzywdzonych w procesach projekt chiczny osobie, która niejednokrotnie, dotknięta zda- wcześniej nie trafił do laski marszałkowskiej? To jest rzeniem osobiście bądź będąc świadkiem zdarzenia, bardzo dobre i pożyteczne rozwiązanie. Ale chciała- ma bardzo duże opory, by jeszcze stanąć oko w oko bym zwrócić uwagę, może nie jest to stricte pytanie, ze sprawcą. że uwzględniając jednak skutki finansowe ustawy, Ta ustawa wprowadza nie tylko te nowe regulacje, które pan poseł sprawozdawca podawał, mówię o tych ale też odwołuje się do wielu obowiązujących, uspraw- 450 mln, bo tyle to będzie kosztować, trzeba również nia je. Potrzeba uchwalenia tego aktu jest oczywista uwzględnić to, że działanie tej ustawy powinno być i wynika głównie z oczekiwań społecznych. Eliminu- in plus, bo trzeba pomyśleć, ile procesów skończy się je on negatywne zjawiska i porządkuje wymogi wy- właściwym rozstrzygnięciem – skutkiem procesu nikające z zobowiązań międzynarodowych. Przecież karnego są przecież później procesy cywilne o od- wszystkim nam zależy na tym, żeby proces orzeczni- szkodowania – jakimś konkretnym rozstrzygnięciem, ctwa – chodzi o jakość i czas – przebiegał jak najszyb- ponieważ świadkom zostanie zapewniona ochrona. ciej, jak najsprawniej. Właśnie w tym przypadku Tak że bardzo dobrze, że ten projekt trafił do laski pomoc bezpiecznego, zeznającego ze spokojem świad- marszałkowskiej. Myślę, że wszystkie odpowiedzial- ka może okazać się nieoceniona. Usprawnienia tego ne kluby go poprą. Dziękuję bardzo. procesu oczekujemy wszyscy, a świadkowie są klu- czem do poprawnego rozwiązywania spraw. Uzasadnieniem dla konieczności uchwalenia wie- Wicemarszałek Marek Kuchciński: lu rozwiązań umieszczonych w tym projekcie jest również zobowiązanie Rzeczypospolitej Polskiej do Dziękuję za to pytanie w formie oświadczenia. wdrożenia aktów prawa międzynarodowego. (Poseł Anna Paluch: Pytanie było na początku.) Wspomniano tu o kosztach. Rzeczywiście są to Czy pan minister Kozdroń chciałby zabrać głos? spore koszty, ale wszyscy możemy przyznać, że jest Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości to niezbędny wydatek. pan Jerzy Kozdroń. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 114 Projekt ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka

Sekretarz Stanu Poseł Witold Pahl: w Ministerstwie Sprawiedliwości Jerzy Kozdroń: Panie Marszałku! Panie Ministrze! Rzadko korzy- stam ze sposobności zabrania głosu na końcu rozpa- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym na trywania punktu, ale wystąpienie pani poseł Paluch wstępie przeprosić, że tak się kręciłem tutaj w trakcie – mimo wszystko tu pozwolę nie zgodzić się z panem wystąpień posłów, ale widziałem, że pani poseł Mał- marszałkiem – nie było jedynie oświadczeniem, tak gorzata Szmajdzińska już zamierza opuścić salę obrad, naprawdę zawierało w sobie elementy wyjaśnienia a w swoim wystąpieniu wypowiedziała jedną złotą pewnego problemu. myśl, złotą paremię prawniczą, którą żeśmy skrzętnie Chodzi o to, że do tej pory państwo, działając zanotowali i chcemy ją wykorzystać w przyszłości. Py- w oparciu o tzw. zasadę lojalności, a więc zaufania tanie, czy wyraża na to zgodę. Wypowiedziała ciekawe obywateli do państwa, bo to jest najistotniejsze, co do- złote zdanie: „Bezpieczny świadek powie więcej”. Ni- tyczy również stosowania prawa, realizowało ten gdy żeśmy nie zastanawiali się nad tym, że świadek element zapewnienia bezpieczeństwa osobom współ- w poczuciu bezpieczeństwa jest w stanie się otworzyć pracującym z wymiarem sprawiedliwości, osobom przed sądem i powiedzieć, jak było naprawdę. pokrzywdzonym na podstawie ustawy o Policji i prze- Cała procedura karna w istocie rzeczy nastawio- pisów wykonawczych do tejże ustawy. A więc prag- na jest na prawa podejrzanego i oskarżonego. Tam matyka Policji do tej pory gwarantował to osobom, się mówi głównie o uprawnieniach sprawcy, nato- które czuły się zagrożone, w stosunku do których miast zapominamy o pokrzywdzonym i zapominamy o świadku, który wykonując swój obywatelski obo- były podejmowane działania związane z prowadzo- wiązek, bo w istocie rzeczy to państwo na niego na- nym postępowaniem, a występowały w charakterze kłada obowiązek złożenia zeznań, zawiadomienia świadków, będąc często pokrzywdzonymi, na pozio- o przestępstwie, zeznawania prawdy przed sądem, mie podustawowym. Liczba spraw – i dobrze, że tutaj powinien też być chroniony. Zapominamy, że to może pani poseł Szmajdzińska mnie poprawiła, bo to rze- być ofiara przestępstwa, że to jest osoba, która nieraz czywiście dotyczyło, włącznie z ostatnim rokiem, własne zdrowie i życie naraża, naraża się określonej ponad 7 tys. skazań – spowodowała, że nadszedł czas, aby rozwiązania, które funkcjonowały na poziomie

Spis treści społeczności lokalnej, osoba, która w czasie wykonywania pracy stwierdza popełnienie przestępstwa niższym niż ustawa, wprowadzić do odrębnej ustawy, przez osoby na kierowniczych stanowiskach i potem tak aby sądy, prokuratura, a przede wszystkim Poli- wobec tych przełożonych musi przed sądem stawać cja miały w sposób jasny, czytelny określone proce- i zeznawać, i jest w dużym dyskomforcie, jest w du- dury, jak postępować w sytuacji zagrożenia bezpie- żym stresie. Nie zapewniamy tym osobom ochrony, czeństwa tych osób i ich bliskich, aby nie było tutaj nie pomyśleliśmy o nich. Owszem, powiedzmy sobie jakichś elementów interpretacyjnych, wątpliwości, co uczciwie: jesteśmy wśród kilku państw europejskich, mogłoby się skończyć utratą zdrowia bądź życia osób, które przyjęły podobną ustawę, które mają ustawę które z wymiarem sprawiedliwości w ten czy w inny podobną do naszej. To są Wielka Brytania, Hiszpania sposób podjęły współpracę. i chyba Portugalia. Pozostałe państwa też nie mają Tak więc to nie jest tak, że nagle, z dnia na dzień, takich ustaw w zakresie ochrony pokrzywdzonego obudziliśmy się i doszliśmy do wniosku, dzięki pomo- czy świadka. cy pana ministra Biernackiego, że należy wprowa- Tutaj nie wypada dziękować swojemu byłemu sze- dzić coś takiego. Państwo to realizowało. Natomiast fowi, ale muszę to powiedzieć z tego miejsca, bo po przyjęcie tego projektu ustawy pozwoli na wprowa- prostu są ludzie, którzy potrafią widzieć więcej, wi- dzenie do polskiego porządku prawnego jednoznacz- dzieć dalej. Minister Biernacki pracował kiedyś nad nych przepisów, które zapewnią obywatelom najwyż- kwestią świadka koronnego, a więc nad skruszonym szy standard ochrony. Zdajemy sobie sprawę, że nie przestępcą, którego państwo polskie w majestacie jest to panaceum na wszelkie ryzyka, wszelkie nie- prawa objęło ochroną, ale cały czas drążył go temat bezpieczeństwa, ale jest to na pewno krok, który ochrony prostych ludzi, którzy składają zeznania, mają spowoduje, iż obywatele w państwie polskim współ- odwagę mówić i z tego tytułu są narażeni i piętnowani. pracujący z wymiarem sprawiedliwości będą czuli się Ten projekt ustawy jest jego zasługą, dlatego chciał- bezpieczniej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) bym w tym miejscu, jeżeli mogę już po czasie, podzię- kować panu ministrowi Biernackiemu. (Oklaski) Wicemarszałek Marek Kuchciński: Wicemarszałek Marek Kuchciński: Proszę bardzo. ) Dziękuję bardzo panu ministrowi. Zamykam dyskusję* . Pan sprawozdawca komisji? Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- (Poseł Witold Pahl: Tak, bardzo krótko.) my w bloku głosowań. Pan poseł Witold Pahl, sprawozdawca komisji. Proszę bardzo. *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekty ustaw dotyczące utrzymania czystości i porządku w gminach 115

Wicemarszałek Marek Kuchciński wody, która będzie proporcjonalna do wykorzystania tego typu obiektów, a nie tylko w oparciu o deklaro- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. waną liczbę pojemników, która często jest zaniżana. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji W przypadku zmiany stawek opłat utrzymanie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych braku konieczności składania nowych deklaracji i Leśnictwa oraz Komisji Samorządu Terytorial- przez właścicieli nieruchomości i wskazanie, że zmia- nego i Polityki Regionalnej o: na wysokości opłaty według nowych stawek następu- — poselskim projekcie ustawy o zmianie usta- je automatycznie, bez konieczności uruchamiania wy o utrzymaniu czystości i porządku w gmi- procedury korekty deklaracji z urzędu. nach oraz o zmianie ustawy o własności lokali, Ograniczenie możliwości zwrotu nadpłaty z tytu- — poselskim projekcie ustawy o zmianie usta- łu korekty deklaracji. Obecnie zdarza się, że właści- wy o utrzymaniu czystości i porządku w gmi- ciele nieruchomości składają korekty deklaracji nach wstecz, na przykład zmniejszając liczbę osób, które (druki nr 2377, 2404 i 2764). zamieszkiwały na nieruchomości przed 6 miesiąca- Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł mi. Gmina w takim przypadku ma problem, bo usta- Tadeusz Arkit. lenie stanu faktycznego jest niemożliwe, powstaje nadpłata, którą gmina musiałaby zwrócić. Przepis ten mógłby być źródłem nadużyć. Poseł Sprawozdawca Tadeusz Arkit: Doprecyzowanie, do kiedy obowiązuje decyzja o wy- sokości opłaty wystawiona przez gminę. Dziękuję bardzo. Dopuszczenie przeznaczania nadwyżki środków Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! z wpływów z opłat za gospodarowanie odpadami ko- Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie połączo- munalnymi na edukację ekologiczną oraz usuwanie nych Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Natu- dzikich wysypisk odpadów. ralnych i Leśnictwa oraz Komisji Samorządu Tery- Wykreślenie obowiązku informowania właścicie- torialnego i Polityki Regionalnej o poselskich projek- la nieruchomości o odebraniu odpadów jako zmiesza- tach nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i po- ne. Przepis ten był zbędny, gdyż w przypadku niepra- rządku w gminach, druk nr 2764. widłowego selektywnego zbierania odpadów komu- Spis treści Pozwolę sobie powiedzieć o najważniejszych zmia- nalnych przez właściciela nieruchomości i odebrania nach wprowadzonych podczas prac w podkomisji i po- odpadów komunalnych jako zmieszanych przez pod- łączonych komisjach. miot odbierający odpady komunalne nałożenie wyż- Wykreślenie obowiązku zorganizowania przez szej względem deklaracji opłaty może nastąpić wy- gminy selektywnego zbierania popiołu z palenisk do- łącznie w drodze decyzji administracyjnej, zatem mowych. właściciel nieruchomości będzie poinformowany o tym Wprowadzenie możliwości objęcia systemem zor- fakcie przy wszczęciu postępowania. ganizowanym przez gminę tylko niektórych rodza- Zmiana terminu obowiązku dokonywania przez jów nieruchomości niezamieszkanych. Obecnie gmi- gminę corocznej analizy stanu gospodarki odpadami ny, podejmując uchwałę, o której mowa w art. 6c komunalnymi na koniec kwietnia. ust. 2, obejmują systemem wszystkie nieruchomości Doprecyzowanie, kto w przypadku kilku właści- niezamieszkane, bez możliwości objęcia tylko niektó- cieli nieruchomości jest obowiązany do wykonania rych ich rodzajów. obowiązków określonych w ustawie, dopuszczenie Jasne wskazanie, że opłata za gospodarowanie możliwości zawarcia umowy, w której właściciele odpadami komunalnymi nie podlega zaokrągleniu. wskażą podmiot obowiązany do wykonania obowiąz- Wynika to z dotychczasowych interpretacji resortu ków wynikających z ustawy. środowiska, jednak orzeczenia regionalnych izb ob- Doprecyzowanie przepisów dotyczących punktów rachunkowych były różne w tym zakresie. selektywnego zbierania odpadów komunalnych – okre- Rezygnacja z proporcjonalnego naliczania opłaty ślenie, że powinien być to co najmniej jeden taki dla osób zmieniających miejsce zamieszkania w cią- punkt, tworzony samodzielnie lub z innymi gminami. gu miesiąca. A więc w przypadku zmiany miejsca Wprowadzenie obowiązku rozdzielenia przetar- zamieszkania opłatę za gospodarowanie odpadami gów na odbiór i zagospodarowanie odpadów oraz komunalnymi mieszkaniec będzie ponosił w miesią- obowiązek wskazywania w specyfikacji istotnych cu, w którym nastąpiła zmiana, w gminie, w której warunków zamówienia przez gminę instalacji, do dotychczas mieszkał, a w nowym miejscu zamieszka- której zostaną dostarczone odpady komunalne ode- nia – począwszy od miesiąca następującego po tym, brane z terenu gminy. w którym nastąpiła zmiana. W przypadku nieruchomości, na których znajdu- Umożliwienie wprowadzenia naliczania opłaty za ją się domki letniskowe, lub innych nieruchomości gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypad- wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynko- ku nieruchomości, w których są świadczone usługi we wprowadzenie obowiązku uchwalania ryczałtowej w zakresie wynajmu pokoi, z odwołaniem się do bar- stawki rocznej za gospodarowanie odpadami komu- dziej obiektywnego miernika, jakim jest ilość zużytej nalnymi. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 116 Projekty ustaw dotyczące utrzymania czystości i porządku w gminach

Poseł Sprawozdawca Tadeusz Arkit zgłaszane przez gminy, przedsiębiorców odbierają- cych odpady komunalne i gospodarujących odpadami Uelastycznienie określonej w sprawozdaniu pod- komunalnymi, a także przez właścicieli nieruchomo- komisji częstotliwości odbierania odpadów komunal- ści, na których są wytwarzane odpady komunalne. nych oraz rezygnacja z uzgadniania (na rzecz opinio- Propozycje zawarte w sprawozdaniu połączonych wania) z powiatowym inspektorem sanitarnym komisji dotyczą zmian niezbędnych dla uniknięcia uchwały w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu rozbieżności interpretacyjnych przy stosowaniu usta- świadczenia usług. wy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Wprowadzenie zmian w ustawie o postępowaniu i usunięcia problemów, które utrudniają stosowanie egzekucyjnym w związku z przeniesieniem egzekucji ustawy, oraz zapewniających jej prawidłowe funkcjo- należności z opłat za gospodarowanie odpadami ko- nowanie. Znaczna część zmian ma charakter czysz- munalnymi do urzędów skarbowych. czący i precyzujący przepisy ustawy. Szczególnie Uchylenie zmian w ustawie o własności lokali na oczekiwane przez samorządy i mieszkańców są zmia- wniosek ministerstwa infrastruktury. ny w zakresie: zniesienia obowiązku składania de- Wprowadzono również poprawkę precyzującą, że klaracji przez właściciela nieruchomości w przypad- w przypadku pozostania po zamknięciu roku budże- ku zmiany stawki opłaty za gospodarowanie odpada- towego nadwyżki środków z opłat nie można ich prze- mi komunalnymi, przekazania egzekucji należności znaczyć na inne cele niż gospodarka odpadami komu- z tytułu opłat do urzędów skarbowych i określenia nalnymi. Ta poprawka również wynikała z wcześniej- minimalnej częstotliwości odbierania odpadów ko- szych różnych interpretacji regionalnych izb obra- munalnych przez gminę – problemy, które szeroko chunkowych. Ona została skonsultowana z przedsta- omówił poseł sprawozdawca Tadeusz Arkit. wicielstwem regionalnych izb obrachunkowych. W toku prac w podkomisji projekt został uzupeł- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu połą- niony między innymi o poprawki zgłaszane przez czonych Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Na- przedstawicieli samorządów, a także o nowe rozwią- turalnych i Leśnictwa oraz Komisji Samorządu Tery- zania mające na celu poprawę funkcjonowania nowe- torialnego i Rozwoju Regionalnego rekomenduję przygo systemu gospodarki odpadami komunalnymi. jęcie przedłożonego sprawozdania. Dziękuję bardzo. Projekt ustawy pozwoli na szybkie wprowadzenie

Spis treści (Oklaski) najczęściej postulowanych zmian ułatwiających stosowanie przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Wobec powyższego klub Plat- Wicemarszałek Marek Kuchciński: formy Obywatelskiej pozytywnie opiniuje przedstawione w druku nr 2764 sprawozdanie. Jednocześnie Proszę. w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej zgłaszam Informuję, że w dyskusji wysłuchamy 5-minuto- pięć poprawek, które przedkładam panu marszałkowi. wych oświadczeń w imieniu klubów i koła. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Otwieram dyskusję. Jako pierwszy głos zabierze poseł Miron Sycz, Platforma Obywatelska. Wicemarszałek Marek Kuchciński:

Proszę. Poseł Miron Sycz: Dziękuję bardzo. Głos ma pani poseł Anna Paluch, Prawo i Spra- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! wiedliwość. Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parla- mentarnego Platforma Obywatelska wobec sprawozdania Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Natu- Poseł Anna Paluch: ralnych i Leśnictwa oraz komisji samorządu terytorialnego o poselskich projektach ustaw: o zmianie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiana dzi- ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gmi- siaj nowelizacja w pewnym zakresie doprecyzowuje nach oraz o zmianie ustawy o własności lokali (druk przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku nr 2377) oraz o zmianie ustawy o utrzymaniu czy- w gminach, ale nie usuwa zasadniczych błędów wpro- stości i porządku w gminach (druk nr 2404). wadzonych nowelizacją z lipca 2011 r. Taki charakter Sprawozdanie połączonych komisji zawiera pakiet doprecyzowujący mają przepisy zawarte w zmianie najpilniejszych zmian do ustawy o utrzymaniu czy- 2., zmianie 8. i 9., zmianie 14. i 15. i dalszych, jak na stości i porządku w gminach oraz innych ustaw, do- przykład przepisy dotyczące sprawozdawczości i ana- tyczących nowego systemu gospodarki odpadami liz, przepisy dotyczące regionalnych instalacji do komunalnymi, wprowadzonego na terenie całego przetwarzania odpadów komunalnych, przepisy do- kraju 1 lipca 2013 r. – właśnie minął rok, mogliśmy tyczące egzekucji, przepisy dotyczące kar za nieres- monitorować, sprawdzić, jak system działa. Postula- pektowanie wymogów ustawy. Obszernie o tym mó- ty w zakresie przeprowadzenia takich zmian były wił sprawozdawca komisji. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekty ustaw dotyczące utrzymania czystości i porządku w gminach 117

Poseł Anna Paluch wał straszliwy zamęt, zachwiał wypracowanymi do tej pory systemami zbierania odpadów, postawił bar- Nowelizacja ta niestety nie poprawia jednak naj- dzo wielu wójtów przed alternatywą: albo dostanę bardziej krytykowanych rozwiązań wprowadzonych karę za niewykonywanie przepisów ustawy o utrzy- spartaczoną nowelizacją z 2011 r. Chociażby przepisy maniu czystości i porządku, która nakazuje mi zrobić zawarte w zmianie 18. stanowią, że właściciele nie- przetarg na wywóz odpadów, albo będę zwracał po- ruchomości zobowiązani do uiszczania opłaty za go- moc europejską np. na unowocześnienie zakładu ko- spodarowanie odpadami komunalnymi nie są infor- munalnego, bo zrobienie przetargu, jak nakazuje mowani o zmianie stawek, co będzie zmuszać ich do ustawa, podważyło trwałość projektu dofinansowa- śledzenia uchwał właściwej rady gminy w tym zakre- nego z funduszy europejskich. Ten bubel prawny sie. A jeżeli obywatel nie wykaże stosownej czujności – powiem to jeszcze raz – bubel prawny z 2011 r. i wniesie zbyt niską opłatę, dostanie tytuł wykonaw- naraził wójtów, burmistrzów i prezydentów miast na czy, którego podstawą zgodnie z przepisami zmiany kary za nierespektowanie prawa, na negatywne oce- 18. lit. b – cytuję: są dane określone w złożonej dekla- ny ich działań przez Najwyższą Izbę Kontroli i inne racji po przeliczeniu zgodnie z nowymi stawkami. instytucje kontrolne, bo uchwalone przepisy ustawy Atmosfera pracy nad niniejszą ustawą z pewnoś- śmieciowej są sprzeczne z przepisami ustawy o go- cią nie była odpowiednia. Dialog, jeżeli w ogóle moż- spodarce komunalnej i ustawy o finansach publiczna tu użyć tego słowa, z partnerami społecznymi na nych. Ten sposób działania to jest podważanie zaufa- posiedzeniach podkomisji i komisji odbywał się nie- na obywateli i samorządów lokalnych do stanowione- stety na zasadzie: mówił dziad do obrazu, obraz do go prawa, do ustawodawcy, do państwa i do zasad niego ani razu. Oczywiście w roli przysłowiowego dziada rządząca koalicja PO–PSL obsadziła partne- praworządności. Przykład: gmina Czorsztyn, która rów społecznych – korporacje samorządowe, przed- dostała za takie rzeczy kary. stawicieli podmiotów wykonujących zamówienia Również zmiana uchwalona 25 stycznia 2013 r., publiczne itd. chociaż doprecyzowała część nietrafnych przepisów, Zacytuję tylko dwa zdania z datowanego na dzień nie usunęła wad tej – powiem jeszcze raz – sparta- wczorajszy stanowiska Związku Miast Polskich w spra- czonej nowelizacji z 2011 r. A teraz rząd jak zwykle wyręcza się projektem poselskim.

wie omawianego tutaj projektu. Cytuję: Zespół pra- Spis treści cujący w Ministerstwie Środowiska pod kierunkiem Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany dzisiaj prof. Kraszewskiego z udziałem naszych ekspertów projekt także nie rozwiązuje kluczowego problemu nigdy nie przekazał formalnie swoich opracowań do w gospodarce odpadami. (Dzwonek) zaopiniowania samorządom. Pomimo to propozycje Już kończę, już zmierzam do konkluzji. zespołu stały się podstawą prac podkomisji – koniec Art. 6d i art. 6e ustawy o utrzymaniu czystości cytatu. i porządku w gminach, które zostały zaskarżone do Samorządy krytykują m.in. rozdzielenie przetar- Trybunału Konstytucyjnego, nakładają na gminę gów na odbiór i zagospodarowanie odpadów komu- obowiązek organizowania przetargu na odbieranie nalnych. Proponowane przepisy zmuszają do organi- odpadów komunalnych albo przetargu na odbieranie zowania bardzo wielu przetargów na różne frakcje i zagospodarowanie odpadów, a zatem spółki komu- odpadów komunalnych, co zwłaszcza w mniejszych nalne mogą odbierać odpady tylko wówczas, gdy wy- gminach będzie ogromnym obciążeniem. grały przetarg. Te przepisy ograniczają gminę w re- Poza tym krytykują sztywne zapisanie, że punkt alizacji jej zadań własnych. W wielu krajach europej- selektywnego zbierana odpadów komunalnych musi skich jest przecież stosowana procedura zamówienia być stacjonarny. W małych gminach o rozrzuconym in house wobec własnych podmiotów, co koalicja układzie osadniczym to będzie bardzo uciążliwe, zwalcza z uporem godnym lepszym sprawy. trudne do wykonania. Koalicja była tutaj odporna na Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdaniem Prawa wszystkie głosy rozsądku. i Sprawiedliwości ten projekt ustawy nie zasługuje Wreszcie krytykują sformułowanie przepisów na poparcie. Zastanowimy się, czy miłosiernie wstrzy- przejściowych w taki sposób, że będzie to powodować mać się od głosu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) konieczność pilnej nowelizacji obowiązujących aktów prawa miejscowego, jakby mało było tej zawieruchy legislacyjnej wymuszonej na samorządach przez ko- Wicemarszałek Marek Kuchciński: lejne nieudane nowelizacje ustawy o utrzymaniu czy- stości i porządku w gminach w ciągu ostatnich 3 lat. Rzeczywiście wielkie to miłosierdzie. Państwo Posłowie Koalicji! Ponieważ wszystkie Dziękuję, pani poseł. wasze porażki i buble legislacyjne, za które słusznie Pan poseł Marek Gos z klubu Polskiego Stronni- Sejm jest krytykowany przez opinię publiczną, chce- ctwa Ludowego oświadczenie złożył do protokołu*). cie niezwłocznie wyprzeć z pamięci i zagadać, zasy- Głos ma poseł Zbyszek Zaborowski, Sojusz Lewi- pać, pozwolę sobie przypomnieć wasz, mówiąc w cu- dzysłowie, dorobek w omawianej dzisiaj dziedzinie. cy Demokratycznej. A więc pierwszy bubel prawny, z 1 lipca 2011 r., uchwalony wbrew protestom gmin, który spowodo- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 118 Projekty ustaw dotyczące utrzymania czystości i porządku w gminach

Poseł Zbyszek Zaborowski: miesięcy procedujemy nad ustawą, a ta rzecz nie może się przebić, jest blokowana również przez rząd Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej mam za- Ludowego. szczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozda- (Poseł Miron Sycz: Jest poprawka w tej sprawie.) nia Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Natural- Proszę? nych i Leśnictwa oraz Komisji Samorządu Teryto- (Poseł Miron Sycz: Jest poprawka w tej sprawie.) rialnego i Polityki Regionalnej o poselskich projek- O, świetnie. Jeżeli jest poprawka, jeżeli powoli tach ustaw o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości również klub Platformy Obywatelskiej w tej sprawie dojrzewa, to można się tylko cieszyć. Mam nadzieję, i porządku w gminach. że w trakcie tej debaty można dokonać postępu. Sprawozdanie dotyczy dwóch projektów posel- Są również kwestie drobniejszej natury, np. kwe- skich: mojego klubu oraz Platformy Obywatelskiej. stia jasnego uznania, kto w budynkach wielolokalo- Chcę jasno powiedzieć, że z projektu Sojuszu Lewicy wych odpowiada za realizację tej ustawy. Spółdzielcy Demokratycznej po pracach w komisji i podkomisji dopominają się o to – zarządy zbierają opłatę śmie- zostało tyle, co kot napłakał. Jest to twórczość Klubu ciową w drodze inkasa tak jak w innych przypad- Parlamentarnego Platforma Obywatelska, a tak na- kach. Mamy kwestię częstotliwości odbioru odpadów. prawdę rządu. Rząd zresztą w pocie czoła zmieniał Nie wiem, dlaczego Platforma Obywatelska z Pol- ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gmi- skim Stronnictwem Ludowym upierają się, żeby w bu- nach od 2011 r. niemal w sposób permanentny. dynkach wielolokalowych odbierać śmieci co prawda (Poseł Anna Paluch: Właśnie, tak zazwyczaj bywa.) co tydzień, co najmniej raz w tygodniu, ale tylko Trwa rewolucja śmieciowa pogłębiana przez ży- latem, w okresie od kwietnia do października. Plat- rondystów i jakobinów na kolejnych etapach pracy formie Obywatelskiej tylko wtedy śmieci śmierdzą? legislacyjnej w Sejmie, Senacie i rządzie. Co więcej, Moim zdaniem zmiany klimatyczne są takie, że w Pol- rząd zapowiada kolejną nowelizację, tym razem rzą- sce podział na wiosnę, lato, (Dzwonek) zimę jest coraz dową, jak rozumiem, na rok przyszły. Obyśmy zdą- bardziej umowny. W budynkach jednorodzinnych żyli do końca kadencji tego parlamentu. chodzi o okres dwóch tygodni. W tej sprawie również Spis treści Ta nowelizacja oczywiście porządkuje wiele spraw zgłaszamy poprawkę. i trudno ją odrzucić. Porządkuje je z punktu widzenia Jeżeli będzie przychylna atmosfera, jeżeli te po- czytelności procesu zagospodarowania odpadów prawki zostaną rozpatrzone z należytą uwagą i przy- w poszczególnych gminach, sankcji, konieczności jęte, mój klub jest skłonny poprzeć tę ustawę. W innym wypadku zastanowimy się nad głosowaniem. prowadzenia zbiórki selektywnej odpadów, a również Dziękuję za uwagę. (Oklaski) stwarza nowe możliwości egzekucji oraz dochodzenia roszczeń wobec nierzetelnych przedsiębiorców, ale nie rozwiązuje zasadniczych problemów. Właśnie do takich należy zamówienie in-house. Nie wiem, dla- Wicemarszałek Marek Kuchciński: czego rząd zwalcza to konsekwentnie, lecz pan wiceminister niekiedy oświadcza, że po wdrożeniu kolej- Proszę i dziękuję. Głos zabierze poseł Adam Rybakowicz, Twój Ruch. nej dyrektywy – tak jakby stara dyrektywa europejska nie wystarczała – pochyli się nad tym problem. Wysoki rządzie, teraz pochylmy się nad tym. Mój klub zgłosi za chwilę odpowiednią poprawkę w tej Poseł Adam Rybakowicz: sprawie. Dlaczego zadanie własne nie może być realizowane przez gminy przy pomocy spółki, w której Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt gmina ma 100% udziałów? To jest w końcu zadanie przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Twój Ruch wobec sprawozdania komisji na temat posel- własne, to znowu wynika z ustawy o gospodarce ko- skich projektów ustaw: o zmianie ustawy o utrzyma- munalnej. niu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie Druga rzecz, która skutecznie stanęła przed Try- ustawy o własności lokali oraz o zmianie ustawy o bunałem Konstytucyjnym, to kwestia braku ustale- utrzymaniu czystości i porządku w gminach zawar- nia maksymalnej wysokości opłaty śmieciowej. Try- tych w drukach nr 2377, 2404 i 2764. bunał Konstytucyjny słusznie uznał, że opłata Wyjątkowo skupię się bardziej na plusach tego śmieciowa jest quasi-podatkiem, daniną publiczną projektu ustawy, bo wcześniejsza ustawa była kate- i w związku z tym w ustawie musi być jasno określo- gorycznie niedopracowana, co Trybunał Konstytu- na jej podstawa i trzeba chronić najuboższych. Dzisiaj cyjny słusznie zauważył, m.in dlatego dzisiaj pracu- gminy mogą kształtować te opłaty w sposób swobod- jemy nad tą nowelizacją. Oczywiście projekt nie jest ny. Tak dalej być nie może. Trybunał Konstytucyjny idealny. Trzeba więcej popracować nad doprecyzowa- dał parlamentowi półtora roku na naprawienie błę- niem tego prawa, żeby sprawdziło się w przeróżnych du, ale już dzisiaj jest okazja do zmiany. Od kilku sytuacjach. Ciągle pojawiają się nowe wątpliwości, 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekty ustaw dotyczące utrzymania czystości i porządku w gminach 119

Poseł Adam Rybakowicz jekt rozwiązuje wiele kwestii, oczywiście nie wszystkie, jak już wspomniałem, więc nasz klub parlamen- aczkolwiek, powtórzę się, uważamy, że tę ustawę na- tarny będzie za przyjęciem obu tych projektów ustaw. leży poprzeć, ale również należy pracować nad kolej- Dziękuję bardzo. (Oklaski) nymi nowelizacjami. Projekty dotyczą doprecyzowania obowiązków gmin w zakresie sporządzania corocznej analizy sta- Wicemarszałek Marek Kuchciński: nu gospodarki odpadami komunalnymi oraz doprecyzowania pojęcia „punkt selektywnego zbierania Proszę. odpadów komunalnych” poprzez wskazanie, iż ma on Głos ma poseł Paweł Sajak, koło Bezpieczeństwo stacjonarny charakter. Projekty przewidują również i Gospodarka. określenie minimalnego zakresu odpadów komunalnych przyjmowanych przez taki punkt: przetermino- wane leki, chemikalia, zużyte baterie i akumulatory, Poseł Paweł Sajak: zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Doprecy- zowano również zagadnienia związane z uiszczaniem Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, Poselskiego Bezpieczeństwo i Gospodarka pragnę w tym również związanych ze składaniem deklara- przedstawić stanowisko jego członków dotyczące po- cji, oraz wyeliminowano sytuację, w której ustawo- selskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzy- dawca pozostawia swobodę decyzyjną organowi ad- maniu czystości i porządku w gminach oraz o zmia- ministracji co do zastosowania środków karno-adnie ustawy o własności lokali oraz poselskiego pro- ministracyjnych. jektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czysto- W łącznie omawianych projektach szczególną ści i porządku w gminach. uwagę zwraca propozycja umożliwienia wprowadze- Wszyscy pamiętamy kontrowersje po wprowadzenia naliczania opłaty za gospodarowanie odpadami niu poprzedniej ustawy, bo rzeczywiście to była duża komunalnymi w przypadku nieruchomości, w któ-

ustawa, ciężka ustawa. Ciężko o tzw. idealne rozwią- Spis treści rych są świadczone usługi w zakresie wynajmu pokoi, zanie, ale w naszej ocenie proponowane zmiany są z odwołaniem się do bardziej obiektywnego miernika, lepsze. Ten projekt wprowadza regulacje dotyczące jakim jest ilość zużytej wody, która będzie proporcjo- pilnych oczekiwań w zakresie gospodarki odpadami nalna do wykorzystania tego typu obiektów, a nie komunalnymi, zapewniające jej prawidłowe funkcjo- deklarowanej liczby pojemników, która często jest nowanie. Tym razem przynajmniej odrobiono trochę zaniżona. Nowe prawo miałoby też regulować kwe- pracę domową i podjęto próbę analizy sytuacji i do- stię przetargów na odbiór i zagospodarowanie odpa- stosowania rozwiązań do panujących warunków. dów komunalnych. Gminy będą musiały mieć podpi- W naszej ocenie stanowi on również odpowiedź na sane umowy: jedną z regionalną instalacją przetwa- najczęściej formułowane problemy będące utrudnie- rzania odpadów komunalnych, a drugą na odbiór niem dla gmin, przedsiębiorstw uczestniczących w od- śmieci od mieszkańców. Jeżeli gmina nie posiada bieraniu odpadów komunalnych oraz właścicieli nie- takiej instalacji, będzie musiała przeprowadzić prze- ruchomości. targ na zagospodarowanie śmieci. Przetarg też ma Zapisy ustawy uszczegółowiły obowiązki gmin być obowiązkowy w przypadku wyboru firm, które w zakresie sporządzania corocznej analizy gospo- zajmą się odbiorem śmieci. Firmy będą musiały darki odpadami komunalnymi, zdefiniowano też wskazać, do jakiej instalacji trafią odebrane przez nie szczegółowo pojęcie punktu selektywnego odbioru odpady. odpadów komunalnych. W projekcie doprecyzowa- Projekty określają również status punktów selek- no również zagadnienia związane z uiszczaniem tywnej zbiórki odpadów. Będą one musiały mieć cha- opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi rakter stacjonarny, ale będą mogły też prowadzić oraz sprawy związane ze składaniem deklaracji. odbiór odpadów zgodnie z zasadą: od drzwi do drzwi. Do zmian merytorycznych wprowadzono w projek- Jest to spełnienie oczekiwań mniejszych gmin, szcze- cie ustawy przepisy o karach pieniężnych oraz zo- gólnie wiejskich. stały usunięte nieścisłości w dotychczasowych W jednym z projektów dostrzeżono również kwe- przepisach. stie związane z edukacją ekologiczną i dopuszczeniem W naszej ocenie są to regulacje, które realizują przeznaczenia środków z opłat za gospodarowanie w praktyczny sposób oczekiwania społeczne, może odpadami komunalnymi na edukację ekologiczną oraz nie wszystkie, ale nie uda się dogodzić każdemu i nie usuwanie dzikich wysypisk odpadów i opróżnianie uda się sprostać wszystkim oczekiwaniom. Mamy koszy ulicznych. nadzieję, że jest to praca w toku i pewnie pojawią się Ludziom łatwiej by było segregować i nie zaśmie- jeszcze nowe rozwiązania, które na bieżąco będzie cać, gdyby zasady były bardziej przejrzyste. Ten pro- trzeba aktualizować, ale w imieniu koła poselskiego 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 120 Projekty ustaw dotyczące utrzymania czystości i porządku w gminach

Poseł Paweł Sajak Tak, nie wszystkie propozycje, poprawki i suge- stie udało się w tym dokumencie państwu uwzględ- mam zaszczyt oświadczyć, iż, ponieważ ten projekt nić, w przypadku niektórych również optowaliśmy, jest lepszy, będziemy popierać to rozwiązanie. Dzię- żeby w tej chwili ich nie uwzględniać, chodzi chociaż- kuję bardzo. (Oklaski) by o zasadę in house. Dzisiaj, przed tym posiedze- niem Sejmu, w państwa obiektach odbyło się dobre spotkanie strony samorządowej, przedsiębiorców, Wicemarszałek Marek Kuchciński: była dyskusja poświęcona tylko możliwości bezprze- targowego zlecania zadań odbioru odpadów przedsię- Dziękuję. biorcom. Głos zabierze wiceminister środowiska pan Ja- Na spotkaniu tym pojawiały się też głosy przed- nusz Ostapiuk. stawicieli i jednej strony, i drugiej strony, i za, i przeciw, ponieważ przedsiębiorcy niesamorządowi nabyli pewne prawa, pewne uprawnienia, które musimy Podsekretarz Stanu szanować, dbając o trwałość prawa, a przede wszyst- w Ministerstwie Środowiska kim pamiętając o kompromisie, jaki został zawarty Janusz Ostapiuk: na etapie uchwalania tej ustawy kilka lat temu. Padły tu dzisiaj również głosy, że ta nowelizacja Panie Marszałku! Szanowni Państwo Posłowie! porządkuje wiele spraw. Tak, rzeczywiście ustawa Przede wszystkim chciałbym bardzo serdecznie po- porządkuje wiele spraw, przede wszystkim spraw dziękować posłom Platformy, którzy zainicjowali no- drobnych i niezmiernie ważnych dla obywateli, bo welizację tej ustawy. Pomimo kilku głosów mocno ułatwiających im życie. Pan poseł Arkit wymieniał krytykujących aktywność rządu i koalicji w tym za- je w kilkunastu punktach. Za to serdecznie dzięku- kresie, słyszałem w wypowiedzi pani poseł Paluch jemy i podkomisji, która bardzo ciężko nad tym pra- pewne ciepłe nutki, do których chciałbym dołożyć cowała, i państwu parlamentarzystom, którzy pochy- mały komentarz. lili się nad bardzo trudnymi zagadnieniami.

Spis treści (Poseł Anna Paluch: To przez mój wrodzony W projekcie ustawy uwzględnione zostały również obiektywizm, panie ministrze.) kwestie społeczne. Tak jak już powiedział pan poseł Pani poseł, chciałem tylko przypomnieć, może nie Sycz, w poprawce zostały uwzględnione stawki mak- wszyscy obecni na sali to pamiętają, że tak naprawdę symalne. To, w jaki sposób należało do nich przystą- inicjatywność tej ustawy rozpoczęła się w roku 2008 pić i je uwzględnić, jest też wynikiem trudnej pracy propozycją pani poseł Masłowskiej, która potem prze- eksperckiej. Jestem przekonany, że Polska dobrze rodziła się w druk nr 1169, wtedy był tak naprawdę odbierze tę nowelizację. Dziękuję. (Oklaski) początek dyskusji o zmianie systemu gospodarowania odpadami w Polsce. To jest to ciepłe, pamiętamy o tym, że później przerodziło się to w trudną rozmo- Wicemarszałek Marek Kuchciński: wę, w 2011 r., w trudną dyskusję i tworzenie nowego dokumenty pod tytułem: nowelizacja ustawy o czy- Dziękuję. stości i porządku w gminach. (Poseł Anna Paluch: W trybie sprostowania, panie Tak, ta ustawa je rzeczywiście trudna. Od począt- marszałku.) ku była trudna, bo ona dotyka ludzi biednych i bo- Pani poseł Anna Paluch zgłasza się w trybie spro- gatych, mieszkańców wielkich miast i małych miej- stowania. scowości, pięknych obszarów turystycznych i bardzo Proszę bardzo. zanieczyszczonych terenów przemysłowych. Ta ustawa musi być dostosowana i spełniać oczekiwania wszystkich środowisk, dlatego jest trudna. Dlatego Poseł Anna Paluch: nawet dyskusja nad nowelizacją trwała tak długo i tylko państwa wytrwałość i cierpliwość – pani poseł Dziękuję bardzo, panie marszałku. również brała w tym udział, podobnie jak pan poseł Pan minister odnosił się do mojej wypowiedzi, jak Zaborowski, pan poseł Arkit przewodniczył podko- również wspominał propozycje z 2008 r. mojej klubo- misji – po tych czterech czy pięciu, już nie pamiętam wej koleżanki, pani poseł Gabrieli Masłowskiej. Pa- w tej chwili, posiedzeniach, doprowadziła do tego, że nie ministrze, pracuję w komisji ochrony środowiska zrodził się dokument, projekt, który już nie zawiera od roku 2005, od późnej jesieni, kiedy zostałam po- 19 poprawek, jak zakładano na początku, ale 54 po- słem, z pewną przerwą, oczywiście, ale mam już prawki, bo cały czas państwo wsłuchiwaliście się własne spostrzeżenia i własną wiedzę o pracach, któ- w głosy i propozycje przede wszystkim strony samo- re toczyły się na przestrzeni ostatnich 9 lat w dzie- rządowej, która bezustannie próbowała do tego do- dzinie ochrony środowiska. Otóż z całą odpowiedzial- kumentu wnieść nowe poprawki. nością należy powiedzieć, że projekt pani poseł Ma- 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. Projekty ustaw dotyczące utrzymania czystości i porządku w gminach 121

Poseł Anna Paluch gdy nie jest doskonała. Dopiero życie pokazuje, co można poprawić, żeby było lepiej, ale niewątpliwie słowskiej dotyczył zasadniczej myśli, żeby gminom tylko ta droga może doprowadzić do tego, że będzie- przekazać władztwo nad odpadami komunalnymi. To my mieli bardziej czyste środowisko. Sądzę, że co do jest sprawa, której nie kwestionowaliśmy. Natomiast tego się zgadzamy, poza tym że mamy prawo różnić pomysły, które państwo jako rząd zawarliście w kry- się w niektórych aspektach dotyczących szczegółów. tykowanej przez nas nowelizacji z 2011 r. – może nie Odnosząc się króciutko wprost do sprawozdania, pan minister osobiście, mówię o bardzo mocno kry- chcę powiedzieć, że pani poseł mówiła, iż nie zostały tykowanej przez samorządy, jak również przez nas, uwzględnione PSZOK-i. Propozycje czy postulaty posłów opozycji, nowelizacji – mają się do propozycji strony samorządowej zostały uwzględnione, ponie- poseł Masłowskiej nijak, bo odnoszą się do zupełnie waż zapisaliśmy, że mogą być one wspólne dla kilku innych spraw. Zatem to było całkowicie nieuprawnio- gmin. Co do tego zapewne się zgodzimy. Są gminy, ne nawiązywanie przez pana ministra w wypowiedzi które twierdzą, że w ogóle nie chcą mieć PSZOK-ów, do propozycji mojej klubowej koleżanki, bo ona abso- ale to pozostaje do naszej oceny. Uważam, że bez lutnie nie pokrywa się, że tak powiem, z waszymi PSZOK-ów nie zbudujemy systemu. Wpisaliśmy, że osiągnięciami. Dziękuję bardzo. mogą być one wspólne dla kilku gmin, więc chcę to (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska sprostować. Janusz Ostapiuk: Chciałem podkreślić inicjatywę Jeśli chodzi o wypowiedź pana posła Zaborow- pani poseł.) skiego, pochylaliśmy się nad kwestiami głównymi, ale jeżeli chodzi o maksymalne stawki, stwierdzili- śmy, że to są stawki średnie z iluś spółdzielni. Zresz- Wicemarszałek Marek Kuchciński: tą tak któryś z uczestników dyskusji, przedstawiciel spółdzielni, który z panem posłem uczestniczył w dys- Również i ja tak zrozumiałem, że pan minister kusji, pan prezes Jankowski bodajże, jeżeli dobrze podkreślał inicjatywę. Ale sprawę wyjaśniliśmy. pamiętam, powiedział. A więc średnia stawka nie Głos ma pan poseł Tadeusz Arkit, sprawozdawca może być stawką maksymalną. Obawialiśmy się, że komisji. ustalenie takiego poziomu stawki może doprowadzić Spis treści do momentu, w którym w wielu gminach nie będzie można zbilansować systemu, stąd jest teraz nasza Poseł Tadeusz Arkit: propozycja, i widzę że również propozycja Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Będziemy nad tym debato- Dziękuję bardzo. wać jutro, jeżeli chodzi o stawki maksymalne, bo już Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! zdążyłem zerknąć. Na początku również chciałbym podziękować wszyst- Jeszcze raz serdecznie dziękuję, panie marszałku, kim za duże zaangażowanie i wkład pracy, bo rzeczy- za tę debatę. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wiście pracowaliśmy dłużej, niż zakładaliśmy, ale to wynikało też z tego, że naprawdę odbyło się mnóstwo konsultacji społecznych, w wyniku których pojawiło Wicemarszałek Marek Kuchciński: się sporo poprawek, o których mówił pan minister, bardzo znacząco poprawiających jakość tego doku- Dziękuję bardzo. mentu. A zatem wszystkim partnerom i wszystkim (Poseł Anna Paluch: Jeśli można prosić, sprosto- państwu posłom, panu ministrowi i jego współpra- wanie, bo są sprawy wymagające sprostowania.) cownikom serdecznie dziękuję. Pani poseł, przecież miłosierdzie to jest szerokie Króciutko pozwolę sobie powiedzieć również o tej pojęcie. historii, ponieważ byłem uczestnikiem prac podko- (Poseł Anna Paluch: Naprawdę krótko, ale są rze- misji, która w 2011 r. spuentowała prace. Osobiście czy, które trzeba sprostować.) pamiętam... Proszę bardzo, pani poseł Paluch w trybie spro- (Poseł Anna Paluch: Ja również pamiętam.) stowania. Pamiętam, pani poseł... (Poseł Anna Paluch: Ja również, panie pośle.) ...że pani poseł Gabriela Masłowska na posiedze- Poseł Anna Paluch: niu kończącym bodajże prace komisji dziękowała za to, że udało nam się wypracować nareszcie ten doku- Dziękuję bardzo, panie marszałku, za cierpliwość, ment. I pamiętam, że państwo miłosiernie, jak pani chciałabym jednak sprostować. poseł zauważyła teraz, wstrzymaliście się od głosu. Panie pośle Arkit, pani poseł Masłowska, nasza Były tylko dwa głosy przeciw, kiedy przyjmowaliśmy klubowa koleżanka, z wrodzoną sobie kurtuazją dzię- tę ustawę, która rzeczywiście ma ten mankament, że kowała Wysokiej Izbie za to, że w ogóle zajęła się no- nie jest doskonała, ponieważ zmiana systemowa ni- welizacją tej ustawy. 77. posiedzenie Sejmu w dniu 8 października 2014 r. 122 Projekty ustaw dotyczące utrzymania czystości i porządku w gminach

Poseł Anna Paluch Zamykam dyskusję*). Ponieważ podczas drugiego czytania do projektu Natomiast Prawo i Sprawiedliwość jako klub było ustawy zgłoszono poprawki, proponuję, żeby Sejm nastawione bardzo sceptycznie do tych rozwiązań, ponownie skierował projekt do Komisji Ochrony Śro- które państwo zaproponowaliście, przeforsowaliście, dowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Ko- dopchaliście kolanem podczas prac w podkomisji i komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional- nej w celu przedstawienia sprawozdania. misji. Właśnie dlatego wstrzymaliśmy się od głosu. Sprzeciwu nie słyszę. Nie można było zrobić inaczej. Tyle. (Oklaski) Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 8 paź- dziernika br.**) Wicemarszałek Marek Kuchciński: Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. do 9 października 2014 r., do godz. 9. Mamy wyjaśnioną sprawę miłosierdzia... (Poseł Anna Paluch: I kurtuazji.) *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. ...kurtuazji, wspaniałomyślności, jak również do- **) Teksty niewygłoszonych oświadczeń poselskich – w za- pychania kolanem. łączniku nr 1.

(Przerwa w posiedzeniu o godz. 22 min 01) Spis treści tym rządowym projektem ustawy, należy zadbać zadbać należy ustawy, projektem rządowym tym cywilnego? stanu urzędu kierownik wyłącznie decyduje oświadczeń, podpisów składaniu przy stwo bezpieczeń i charakter uroczysty zapewnić powinno usta które małżeństwa, projekcie w aktu zawarcia jest miejscu to o Czy jak wy? jedna, nie a osoby, resowane obiezainte wystąpić powinny nie wnioskiem takim z cywilnego. stanu poza urzędem małżeńskiego stycz 1 dniem z wprowadza nia 2015 r. 2758, i w art. 84 ust. 5 możliwość 2620 zawarcia związku nr druki nego, cywil stanu aktach o Prawo projektustawy Rządowy cywilnego stanu aktach o Prawo ustawy projekcie rządowym o Wadowice iKęty? Kalwaria, rą oczekują takich miast mieszkańcy jak Andrychów, Małopolskę łączącą tegracyjnej” ze Śląskiem, na któ In Drogi „BudowaBeskidzkiej nazwie o inwestycję PO–PSL koalicję przez r. 2007 w zamrożoną cząć modernizację na zł i budowę dróg. mld 14 wysokości w środków nim w wyasygnowanie dumą z przyszłorocznego podkreślił budżetu, założenia dziś prezentując sów, budżetowej rok 2015 na wy Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pracując nad nad Pracując Sejmie! Wysoki Marszałku! Panie Prawo Parlamentarny iSprawiedliwość) (Klub Poseł Jan Warzecha Czy pytania: dwa się nasuwają tym z związku W Ministrze! Panie Sejmie! Wysoki Marszałku! Panie Platforma Parlamentarny Obywatelska) (Klub PlutaPoseł Mirosław dziennego porządku 3. – punkt Wewnętrznych Spraw Komisji Sprawozdanie pozwolirozpo ta kwota Czy zapytać: Chciałbym finan Minister Izbo! Wysoka Marszałku! Panie Prawo Parlamentarny iSprawiedliwość) (Klub Polak Poseł Marek dziennego porządku 2. – punkt usta projekturządowego czytanie Pierwsze Teksty wystąpieńniewygłoszonych ------

art. art. 18 ustawy zasadniczej mówi Polsce tylko o małżeństwie w iż zauważyć, Należy stytucjonalizowane. zin prawnie są związki rodzaju tego gdzie stwach, zawieranie na pań w jednopłciowegolub poligamicznego pozwoliłoby związku i małżeństwa warcia za do przeszkód braku o zaświadczenia substytut jako wykorzystane być mogłoby wolny stan jedynie konstytucyjnej. uważa, że projekt budzi poważne wątpliwości natury ipoligamii. wych o to, aby nie ułatwić legalizacji związków jednopłcio na orzeczenie trzeba będzie czekać znacznie dłużej? znacznie orzeczenie czekać na trzeba będzie powołanie Centralnej Komisji nie Lekarskiej spowoduje Czy tego, że lekarskich? komisji systemowi mu do ministra. pana kieruję które pytania, krótkie dwa Mam strze! wewnętrznych lekar komisjach o skich podległych właściwemu ministrowi ustawy do spraw projekcie rządowym o jednopłciowe. związki są zinstytucjonalizowane żonka. Taka procedura obowiązuje we Francji, gdzie mał przyszłego wolny stan jedynie potwierdzające zaświadczenie urzędowe przedstawić alternatywnie się zezwala teraz już państwach niektórych w gdyż dokumentu. tego owydanie jący wniosku polski obywatel co płci samej tej osobą jest przyszły jeśli współmałżonek pozostaje lub w wydany,małżeńskim związku zostanie nie Dokument ka. uzy je Aby współmałżon przyszłego przeszkód. nazwisko podać musi skać, braku o zaświadczenie USC ka o prawo inne niż polskie, musi od otrzymać kierowni stwo z osobą obywatelemniebędącą polskim w oparciu jednopłciowych. związków izawieranie mię poliga samym tym Wyklucza mężczyzną. z kobiety Wprowadzenie zaświadczenia potwierdzającego potwierdzającego zaświadczenia Wprowadzenie Iuris Ordo Prawnej Kultury rzecz na Instytut Jakie główne zarzuty są stawiane obowiązujące stawiane są zarzuty główne Jakie Mini Panie Sejmie! Wysoki Marszałku! Panie Platforma Parlamentarny Obywatelska) (Klub PlutaPoseł Mirosław dziennego porządku 4. – punkt Wewnętrznych Spraw Komisji Sprawozdanie zmiany, proponowane jednak budzą Niepokój Obecnie jeśli obywatel polski chce zawrzeć małżeń Załącznik nr 1 nr Załącznik ------

Spis treści 124

Sprawozdanie Komisji Spraw Wewnętrznych o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka 1228) ważne uregulowanie. o rządowym projekcie ustawy o ochronie i po- Biorąc pod uwagę podniesione w pierwszym czy- mocy dla pokrzywdzonego i świadka taniu, jak i obecnie pozytywne rozwiązania ustawy, – punkt 5. porządku dziennego Klub Parlamentarny PSL oświadcza, że będzie gło- sował za przyjęciem przedstawionego przez Komisję Poseł Mirosław Pluta Spraw Wewnętrznych oraz Komisję Sprawiedliwości (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) i Praw Człowieka sprawozdania o projekcie ustawy.

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Projekt ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzo- Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, nego i świadka za główny cel stawia sobie ochronę Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji pokrzywdzonych i świadków i na pewno wychodzi Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o: naprzeciw oczekiwaniom społecznym. W poczuciu – poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy sprawiedliwości społecznej nie może być przeświad- o utrzymaniu czystości i porządku w gminach czenia, że oprawca ma większe prawa niż ofiara czy oraz o zmianie ustawy o własności lokali, świadek. Regulacja ustawowa obejmie ochroną nie – poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy tylko pokrzywdzonych, ale również osoby mu najbliż- o utrzymaniu czystości i porządku w gminach sze. Projekt ustawy przewiduje także przesłuchanie – punkt 6. porządku dziennego z wykorzystaniem urządzeń technicznych. Chciałbym zapytać: Jakie warunki muszą być speł- Poseł Marek Gos nione, aby skorzystać z tej formy przesłuchania? Czy (Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Lu- każdy świadek, pokrzywdzony na własną prośbę będzie dowego) mógł skorzystać z przesłuchania bez kontaktu z oskar- żonym z wykorzystaniem wideokonferencji? Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- strze! W trakcie procesu legislacyjnego nad obydwo- ma przedłożeniami poselskimi połączone komisje

Spis treści Poseł Józef Zych powołały podkomisję, w której prowadzone były bez- (Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Lu- pośrednio prace. W ich trakcie ustalono, że oba pro- dowego) jekty rozpatrywane będą łącznie, a bazowy będzie projekt zawarty w druku nr 2377, który uzyskał po- Na wstępie należy podkreślić, że Komisja Spraw zytywną opinię rządu. Wewnętrznych oraz Komisja Sprawiedliwości i Praw W przedłożonym Wysokiej Izbie sprawozdaniu Człowieka bardzo sprawnie rozpatrzyły projekt ustawy połączone komisje zaproponowały poza zmianami i przedstawiają Sejmowi wymienione na wstępie spra- o charakterze redakcyjno-legislacyjnym m.in.: wozdanie. Niewątpliwie istotne znaczenie dla tak — wykreślenie obowiązku zorganizowania przez sprawnego procedowania miała okoliczność, iż rzą- gminy selektywnego zbierania popiołu z palenisk do- dowy projekt ustawy był rzetelnie przygotowany. mowych, Uwzględnia w regulacji dyrektywę Parlamentu Eu- — wprowadzenie możliwości objęcia systemem ropejskiego i Rady 2012/29/EU z dnia 25 październi- odbioru odpadów zorganizowanym przez gminę tylko ka 2012 r. ustanawiającą normy minimalne w zakre- niektórych rodzajów niezamieszkałych nieruchomo- sie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz ści (obecnie obowiązek ten dotyczy wszystkich nieza- dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/99 mieszkałych nieruchomości), UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie europejskie- — wskazanie, że opłata za gospodarowanie odpa- go nakazu ochrony. dami komunalnymi nie podlega zaokrągleniu, Omawiany projekt ustawy zasługuje na poparcie — rezygnację z proporcjonalnego rozliczania nie tylko ze względu na jego merytoryczną wagę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w zakresie ochrony życia lub zdrowia pokrzywdzo- w przypadku zmiany miejsca zamieszkania (nalicza- nego, świadka lub osób im najbliższych, ale także ze nie będzie miesięczne, a nie proporcjonalne w stosun- względu na precyzję poszczególnych uregulowań. ku do dni, kiedy ta zmiana następuje), Jako przykład można tu wymienić art. 2, 3, 5, 7, 8, — w przypadku nieruchomości, na których świad- 9, 10 projektowanej ustawy. czone są usługi hotelarskie, wprowadzenie możliwo- Ważną regulację wynikającą z przynależności ści naliczania opłaty za gospodarowanie odpadami Polski do Unii Europejskiej zawiera rozdział 66j (wy- komunalnymi także w oparciu o zużycie wody, a nie stąpienie do państwa członkowskiego UE o wykona- tylko ilości deklarowanych pojemników, nie europejskiego nakazu ochrony) oraz rozdział 66k — w przypadku zmiany wysokości stawek opłat (wystąpienie państwa członkowskiego UE o wykona- za gospodarowanie odpadami komunalnymi utrzy- nie europejskiego nakazu ochrony). manie braku konieczności składania nowych dekla- Na uwagę zasługuje art. 22, który wprowadza racji przez właścicieli nieruchomości (nowa opłata w art. 5 ust. l pkt 7 ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. będzie naliczana automatycznie), 125

— ograniczenie możliwości zwrotu nadpłaty z ty- Mam pytanie natury ogólnej: Czy po wprowadze- tułu korekty deklaracji, niu nowej ustawy możemy zaobserwować wzrost ilo- — wprowadzenie możliwości przeznaczania środ- ści odpadów pozyskiwanych w sposób selektywny? ków z wpływów za gospodarowanie odpadami komunalnymi na cele związane z edukacją ekologiczną i li- kwidację dzikich wysypisk odpadów, Oświadczenia poselskie — zmianę terminu obowiązku dokonywania przez gminę corocznej analizy stanu gospodarki odpadami Poseł Józef Rojek (z końca marca na koniec kwietnia za poprzedni rok (Klub Parlamentarny Sprawiedliwa Polska) kalendarzowy), — wprowadzenie możliwości wskazania, kto w przy- Rzeczywistość w naszym kraju kreowana przez padku kilku właścicieli nieruchomości jest zobowią- decydentów jest dla porządnych ludzi nie do przyję- zany do realizacji obowiązków wynikających z przed- cia. Mimo to niemal wszechobecną korupcję, nepo- miotowej ustawy, tyzm, ustawianie przetargów i wiele podobnych ne- — doprecyzowanie przepisów dot. punktów selek- gatywnych zjawisk rządzący próbują przedstawiać tywnego zbierania odpadów poprzez określenie, że jako coś naturalnego. Otóż tak nie jest. Ostatnie dni gmina jest zobowiązana utworzyć co najmniej jeden przyniosły informację o wtargnięciu do Białego taki punkt samodzielnie lub wspólnie z inną gminą Domu uzbrojonego w nóż mężczyzny. W rezultacie lub gminami, tego wydarzenia Julia Pierson, szefowa Secret Ser- — wprowadzenie obligatoryjnego obowiązku roz- vice, czyli odpowiednika naszego Biura Ochrony Rzą- dzielenia przetargów na odbiór i na zagospodarowa- du, podała się do dymisji. Stwierdziła przy tym, że nie odpadów komunalnych i wprowadzenie obowiąz- nadwyrężyła zaufanie prezydenta USA i swoich pod- ku wskazania przez gminę instalacji, do której będą opiecznych. kierowane odpady zebrane z terenu gminy, Tak wyglądają standardy demokratycznego pań- — w przypadku domków letniskowych wprowa- stwa, natomiast żeby zobrazować, jak to wygląda dzenie ryczałtowej stawki opłaty za gospodarowanie w kraju rządzonym przez Platformę Obywatelską, odpadami komunalnymi (za rok od domku letnisko- pozwolę sobie przypomnieć o jednym wydarzeniu. Spis treści wego), Gdy w 2010 r. w Smoleńsku zginął prezydent RP — wprowadzenie możliwości przeznaczania przez Lech Kaczyński, a także dowódcy wszystkich rodza- gminy nadwyżki uzyskanej z wpływów za gospodaro- jów wojsk oraz przedstawiciele rządu i parlamentu, wanie odpadami komunalnymi na zakup i opróżnianie szef BOR nie miał żadnych problemów. Wręcz prze- koszy zlokalizowanych w miejscach publicznych, ciwnie. Chociaż tego tragicznego poranka na smoleń- — wprowadzenie zakazu wykorzystania przez skim lotnisku nie było ani jednego funkcjonariusza gminy środków z opłat za gospodarowanie odpadami BOR, Marian Janicki otrzymał następnie szereg komunalnymi na cele niezwiązane z gospodarowa- wyróżnień – wspomnę tu przede wszystkim jego niem odpadami komunalnymi, awans na stopień generała dywizji. Podobnie wiceszef — wprowadzenie nakazu przekazywania odpa- BOR Paweł Bielawny został awansowany na stopień dów zmieszanych oraz odpadów zielonych przez pod- generała brygady. mioty odbierające te odpady od właścicieli nierucho- To kolejny dowód na to, jak bardzo potrzebujemy mości bezpośrednio do regionalnej instalacji prze- naprawy państwa, jak ważna jest realizacja tego za- twarzania odpadów komunalnych. dania, oczywiście bez skompromitowanych polityków Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- i urzędników. strze! Klub Parlamentarny PSL pozytywnie ocenia propozycje zmian zawarte w projekcie ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gmi- Poseł Bogdan Rzońca nach oraz o zmianie ustawy o własności lokali i pro- (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) ponuje przyjąć przedłożone sprawozdanie połączo- nych komisji. Polska jest na ostatnich miejscach wśród krajów UE, jeśli chodzi o wiele wskaźników dotyczących budownictwa, takich jak: Poseł Mirosław Pluta — liczba mieszkań na 1000 mieszkańców, (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) — wielkość powierzchni mieszkaniowej przypa- dającej na statystycznego Polaka, Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- — ilość gminnych zasobów mieszkaniowych, czy- strze! Doprecyzowanie ustawy w skrócie nazywanej li liczba mieszkań komunalnych i socjalnych, o utrzymaniu czystości i porządku w gminach bez- — liczba mieszkań na wynajem. spornie zmniejszy wątpliwości interpretacyjne doty- W naszym kraju 50% osób w dorosłym wieku (po- czące tej ustawy. między 18. a 35. rokiem życia) mieszka z rodzicami. 126

Co jest charakterystyczne? Otóż w 2007 r. w ex- przeprowadzać będzie Służba Celna. Handel detalicz- posé premier Donald Tusk mówił dużo o mieszka- ny będzie kontrolować Inspekcja Handlowa. Takiej niach i mieszkalnictwie, ale nie spełnił żadnej zapo- kontroli dotychczas w handlu węglem nie było. wiedzi ze swego programowego wystąpienia. Nieste- Jednak nowelizacja przepisów, które uzdrowią ty w roku 2011, podczas kolejnego wystąpienia po rynek węgla, to nie wszystko. Aby polskie górnictwo wygranych wyborach, pan premier nic nie powiedział przetrwało, musi zacząć być konkurencyjne. Tego nie o budownictwie, problemach mieszkaniowych Pola- da się zapisać w ustawach. Trzeba także pamiętać, ków, problemach firm budowlanych oraz problemach że ustawy nie zagwarantują całkowitej ochrony ko- młodych Polaków wypędzanych z Polski przez takie palń przed konkurencją zagraniczną. Jesteśmy częś- rządy, które nie dają szans młodym ludziom na god- cią rynku globalnego i w Sejmie nie ustalimy korzystne życie w ojczyźnie. nych cen i korzystnych kosztów wydobycia. To, że Polska nie jest krajem dla młodych ludzi, już wiadomo. To, że ciężko żyć emerytom, też wiadomo. Dlaczego więc pani premier w swym exposé nie Poseł Andrzej Szlachta powiedziała ani zdania o budownictwie, o mieszkal- (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) nictwie? Jest to zdumiewająca konstatacja, bo gospodarkę Oświadczenie poselskie na temat inauguracji napędzają m.in. właśnie procesy inwestycyjne w bu- roku akademickiego w Politechnice Rzeszowskiej downictwie. Czy jest to przeoczenie, czy niemoc lub Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Początek paź- brak chęci wsparcia tych wszystkich, którzy nie mają dziernika to okres, w którym odbywają się uroczyste szans na własny kąt? inauguracje roku akademickiego w polskich uczelniach państwowych i prywatnych. W miniony piątek odbyła się 64. inauguracja najstarszej uczelni woje- Poseł Henryk Siedlaczek wództwa podkarpackiego – Politechniki Rzeszow- (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) skiej im. Ignacego Łukasiewicza. Swój udział w tej uroczystości przeżywałem osobiście jako jej absol- Na polecenie premier Ewy Kopacz przyspieszono went i nauczyciel akademicki od 1970 r. Przez wiele Spis treści prace nad projektami ustaw, które są w tzw. pakiecie lat byłem przewodniczącym Komisji Uczelnianej węglowym. Żeby skrócić procedury, projekty są zgła- NSZZ „Solidarność” Politechniki Rzeszowskiej. Pod- szane jako inicjatywa poselska. Dzięki temu tempo czas wystąpienia rektora uczelni uczestnicy mogli ich uchwalania powinno być bardzo szybkie. Dwa usłyszeć o rozwoju uczelni, sukcesach naukowych z projektów wpłynęły do laski marszałkowskiej. To i dydaktycznych uczelni. Rektor pogratulował stu- oznacza, że rozpoczęła się procedura legislacyjna. dentom ich sukcesów. W ostatnim okresie zdobyli Pierwszy projekt dotyczy nowelizacji ustawy Pra- laury w międzynarodowych konkursach. Szczególnie wo energetyczne. Proponuje się w nim m.in. wprowa- pogratulował twórcom łazika marsjańskiego, którzy dzenie koncesji na sprzedaż węgla. Firmy, które zaj- zajęli 3. miejsce podczas zawodów University Rover mują się tym handlem, otrzymają koncesję po tym, Challenge 2014 w USA, konstruktorom bolidu wy- jak udokumentują, że spełniają warunki techniczne, ścigowego Politechniki Rzeszowskiej Racing Team finansowe i organizacyjne, czyli ich działalność bę- oraz finalistom międzynarodowego konkursu infor- dzie wreszcie transparentna. Koncesje będzie wyda- matycznego Imagine Cup. Rektor zwrócił się do pra- wać Urząd Regulacji Energetyki. Koszt realizacji cowników naukowych o aktywność w zakresie wdro- tych ustawowych przepisów rocznie będzie wynosił żeń, patentów i innowacyjnych rozwiązań konstruk- ok. 4 mln zł, jednak ceny węgla dla końcowych od- cyjnych. W tym celu na uczelni powstało Centrum biorców spadną, gdyż tryb koncesyjny uniemożliwi Innowacji i Transferu Technologii oraz specjalna wiele oszukańczych praktyk, które dziś mają często spółka, która będzie łącznikiem między nauką i prze- miejsce. mysłem. Umożliwi to transfer nowoczesnych rozwią- Drugi projekt, który też już jest w Sejmie, to no- zań technicznych do gospodarki. Utworzono również welizacja ustawy o monitorowaniu i kontroli jakości w Politechnice Rzeszowskiej Konsorcjum Naukowo- paliw. Ma ona sprawić, że dostawcy i importerzy wę- -Przemysłowe „Ela-Mat Podkarpackie”, którego gla będą musieli przedstawić certyfikaty, które będą uczelnia jest koordynatorem. porównywane z normami ustanowionymi przez Mi- Z gmachu polskiego Sejmu pragnę złożyć rekto- nisterstwo Gospodarki. To uniemożliwi zarzucanie rowi uczelni prof. Markowi Orkiszowi, wysokiemu polskiego rynku węglem importowanym, przede senatowi, pracownikom naukowo-dydaktycznym, ad- wszystkim z Rosji, który jest gorszej jakości i jest ministracji i obsługi oraz młodzieży akademickiej często mieszany z lepszym polskim węglem. Aby ten Politechniki Rzeszowskiej najlepsze życzenia: dal- system był skuteczny, będą wysokie kary za łamanie szych sukcesów naukowych i dydaktycznych, badaw- ustalonych zasad. W zależności od skali przewinienia czych i wydawniczych, dobrego zdrowia i satysfakcji byłoby to od 50 tys. zł do 1 mln zł. Kontrolę jakości z kształcenia młodzieży. Studentom życzę radości ze sprowadzanego paliwa na przejściach granicznych studiowania i realizacji swoich pasji naukowych. 127

Poseł Jan Warzecha Ten rządowy projekt został poparty również przez (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) klub Prawo i Sprawiedliwość. Został zaakceptowany zarówno w Sejmie, jak i w Senacie, a następie podpi- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do dziś nie opub- sany przez głowę państwa. Niedopilnowanie zakoń- likowano podpisanej 17 września 2014 r. przez pre- czenia całego procesu nastąpiło więc na etapie pub- zydenta nowelizacji ustawy o zagranicznych spół- likacji ustawy, za co odpowiedzialni są minister fi- kach kontrolowanych (CIT). W efekcie wiele polskich nansów oraz szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów firm w przyszłym roku będzie mogło uchylać się od – obaj podlegają premierowi. Sprawa braku publika- zapłaty podatku dochodowego, uciekając za granicę. cji ustawy powinna więc zostać niezwłocznie wyjaś- Według szacunków Skarb Państwa straci na tym niona, również w kontekście ewentualnego wątku skandalicznym błędzie rządu co najmniej 3,3 mld zł. korupcyjnego, który mógł mieć w tym przypadku Zastanawiające jest przede wszystkim to, że usta- miejsce. wa była przygotowana już w kwietniu, ponieważ Co to oznacza dla Polaków? Przede wszystkim wszystkie prace postępowały sprawnie, według po- uszczuplenie dochodów budżetu państwa o przeszło czątkowych założeń. W efekcie projekt został podpi- 3 mld zł. Publikacja ustawy o ograniczeniu możliwo- sany przez prezydenta Komorowskiego 17 września ści transferowania z Polski pieniędzy jest zasadnicza i zgodnie z procesem legislacyjnym nowelizację nale- dla naszych finansów jako państwa, które absolutnie żało niezwłocznie opublikować w Dzienniku Ustaw nie może sobie pozwolić na to, by pieniądze wypły- maksymalnie do 30 września. wały przed naszymi nosami za granicę. Spis treści