00 Czworka Aparat.Indd

APARAT BEZPIECZEŃSTWA W POLSCE Kadra kierownicza

INSTYTUT PAMIĘCI NARODOWEJ KOMISJA ŚCIGANIA ZBRODNI PRZECIWKO NARODOWI POLSKIEMU APARAT BEZPIECZEŃSTWA W POLSCE Kadra kierownicza tom I 1944–1956 UB Redakcja naukowa Krzysztof Szwagrzyk

WARSZAWA 2005 Autorzy opracowań: Krystian Bedyński (więzienia, obozy), Wacław Dubiański (woj. katowickie i opolskie), Adam Dziurok (woj. katowickie i opolskie, więzienia, obozy), Wojciech Frazik (woj. krakowskie, więzienia, obozy), Igor Hałagida (woj. koszalińskie i szczecińskie), Dariusz Iwaneczko (woj. rzeszowskie, więzienia), Paweł Kalisz (woj. olsztyńskie, więzienia, obozy), Bogusław Kopka (woj. kieleckie), Maciej Korkuć (woj. krakowskie, więzienia, obozy), Waldemar Kowalski (więzienia, obozy), Piotr Łapiński (woj. białostockie, więzienia, obozy), Grzegorz Majchrzak (woj. kieleckie), Zbigniew Nawrocki (rozdz. 1, woj. rzeszowskie), Piotr Niwiński (woj. gdańskie), Alicja Paczoska (woj. bydgoskie, więzienia, obozy), Sławomir Poleszak (woj. lubelskie), Tomasz Rochatka (woj. poznańskie, szczecińskie i zielonogórskie), Konrad Rokicki (woj. warszawskie i m.st. Warszawa), Krzysztof Szwagrzyk (wstęp, rozdz. 1, MBP, KdsBP, woj. opolskie, wrocławskie i zielonogórskie, więzienia, obozy), Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki (woj. kieleckie), Joanna Żelazko (woj. łódzkie, więzienia, obozy), Jacek Żurek (woj. kieleckie)

Współpraca: Tomasz Balbus, Sylwia Krzyżanowska, Dorota Ponikowska, Wojciech Trębacz

Okładka Krzysztof Findziński, Wojciech Czaplicki

Redakcja Anna Mirecka

Redakcja techniczna Andrzej Broniak

Korekta Łukasz Żakowski

Indeks Tomasz Ceranka

Skład i łamanie Katarzyna Szubka

Druk i oprawa Instytut Technologii Eksploatacji ul. Pułaskiego 6/10, 26-600 Radom

ISBN 83–89078–94–5 SPIS TREŚCI

Wstęp ...... 7 Nota redakcyjna ...... 14 1. Aparat bezpieczeństwa w latach 1944–1956 ...... 19 Struktura aparatu bezpieczeństwa ...... 25 Kadry aparatu bezpieczeństwa ...... 49 2. Obsada kierowniczych stanowisk w aparacie bezpieczeństwa publicznego w latach 1944–1956 (zestawienie tabelaryczne)...... 77 Centrala Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego ...... 77 Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego ...... 91 Województwo białostockie WUBP/WUdsBP w Białymstoku ...... 97 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie białostockim ...... 110 Województwo pomorskie/bydgoskie WUBP/WUdsBP w Bydgoszczy ...... 120 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie pomorskim/bydgoskim . . . 130 Województwo gdańskie WUBP/WUdsBP w Gdańsku ...... 142 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie gdańskim ...... 157 Województwo śląskie/katowickie/stalinogrodzkie WUBP/WUdsBP w Katowicach/Stalinogrodzie ...... 166 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie śląskim/katowickim/ stalinogrodzkim...... 180 Województwo kieleckie WUBP/WUdsBP w Kielcach ...... 196 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie kieleckim ...... 208 Województwo koszalińskie WUBP/WUdsBP w Koszalinie ...... 220 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie koszalińskim ...... 228 Województwo krakowskie WUBP/WUdsBP w Krakowie ...... 236 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie krakowskim ...... 252 Województwo lubelskie WUBP/WUdsBP w Lublinie ...... 266 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie lubelskim ...... 278

5 Województwo łódzkie WUBP/WUdsBP w Łodzi ...... 288 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie łódzkim ...... 301 Województwo olsztyńskie WUBP/WUdsBP w Olsztynie ...... 311 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie olsztyńskim ...... 322 Województwo opolskie WUBP/WUdsBP w Opolu...... 335 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie opolskim...... 343 Województwo poznańskie WUBP/WUdsBP w Poznaniu ...... 351 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie poznańskim ...... 364 Województwo rzeszowskie WUBP/WUdsBP w Rzeszowie ...... 381 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie rzeszowskim...... 392 Województwo szczecińskie WUBP/WUdsBP w Szczecinie ...... 405 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie szczecińskim ...... 417 Województwo warszawskie WUBP/WUdsBP w Warszawie ...... 426 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie warszawskim ...... 438 UBP dla m.st. Warszawy...... 456 Województwo wrocławskie WUBP/WUdsBP we Wrocławiu ...... 467 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie wrocławskim ...... 481 Województwo zielonogórskie WUBP/WUdsBP w Zielonej Górze ...... 497 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie zielonogórskim ...... 505 Więzienia w Polsce ...... 515 Obozy w Polsce ...... 535 Wykaz skrótów ...... 540 Bibliografia ...... 543 Indeks osób ...... 549

6 7 WSTĘP

Działalność Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i jego terenowych ogniw od kilkunastu lat jest przedmiotem szczególnego zainteresowania osób zajmujących się historią najnowszą Polski. Poszukują oni odpowiedzi na pytania o początki aparatu bezpieczeństwa, stopień jego zależności od sowieckich służb specjalnych, kadry, metody oraz skutki działań. Jednym ze źródeł tego zainteresowania jest specyfika instytucji, która, jak żadna inna w minionym półwieczu, odcisnęła swe piętno na życiu milionów obywateli. Nie bez znaczenia jest także aura tajemnicy, otaczająca sposób funkcjonowania resortu. Przez lata wyobraźnię pobudzała także domniemana za- wartość ukrytych przed społeczeństwem archiwaliów. Ich niedawne udostępnienie pozwala na badanie nieznanych wcześniej źródeł. Jednakże liczba dokumentów wytworzonych przez MBP i powstały po jego rozwiązaniu Komitet ds. Bezpieczeń- stwa Publicznego, przy uwzględnieniu możliwości badawczych stosunkowo nielicznej grupy zainteresowanych tą problematyką osób, pozwala przypuszczać, że pełne naukowe ich opracowanie będzie procesem skomplikowanym i długotrwałym. Kilkadziesiąt lat reglamentowano, fałszowano i utajniano informacje o wszech- władnej instytucji, bez której istnienia trudno sobie wyobrazić sprawowanie władzy przez komunistów w Polsce. Z czasem okazało się, że działalność aparatu bez- pieczeństwa: stosowany przez niego terror i towarzyszące mu bezprawie stały się symbolem pierwszej dekady powojennych rządów. Aż do połowy lat pięćdziesiątych powszechna wiedza o MBP i podległym mu UB ograniczała się do obiegowych opinii o jego funkcjonowaniu, powstałych zazwyczaj na podstawie ustnych świadectw represjonowanych obywateli. W przeciwieństwie do Polaków zamieszkałych w kraju dość szeroką wiedzę o bezpiece posiadały pozostające na emigracji polskie władze polityczne i wojskowe1. W wyniku działalności wywiadowczej podziemia antykomu-

1 IPiMS, A. XII 24/131, Raport płk. dypl. F. Arciszewskiego do płk. dypl. Stanisława Gano, zastępcy szefa Sztabu Generalnego WP dla spraw ogólnych, dot[yczący] służby bezpieczeństwa, Londyn 25 VII 1946 r. (kse- rokopia raportu udostępniona przez Piotra Niwińskiego); ibidem, Komunikat informacyjny sztabu Oddzia- łu Informacji Dowództwa 2. Korpusu WP z 4 III 1946 r., k. 5; ibidem, Komunikat informacyjny nr 117 sztabu Oddziału Informacji 2. Korpusu z 12 IX 1946 r., k. 60–72. Zob. także: Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” w dokumentach, t. 1–3, Wrocław 1997 (t. 1: Opracowania problemowe i sprawozdania informacyjne ZG WiN z IV kwartału 1945 r. i I kwartału 1946 r., s. 317–329; Sprawozdanie informacyjne Zarządu Głównego WiN z kwietnia 1946 r., s. 423–430; Sprawozdanie za maj 1946 r., s. 505–509; Sprawozdanie za czerwiec 1946 r., s. 596–602; t. 2: Memoriał do Organizacji Narodów Zjednoczonych, s. 54, 69–71, 78–82, 90–97; Sprawozdanie za lipiec 1946 r., s. 137–149; Sprawozdanie za sierpień 1946 r., s. 260–279; Sprawozdanie za wrzesień 1946 r., s. 322–341; Sprawoz- danie za październik, listopad, grudzień 1946 r., s. 371–384; Sprawozdanie za styczeń 1947 r., s. 432–450; t. 3: Spra- wozdanie za luty 1947 r., s. 49–68; Sprawozdanie za marzec 1947 r., s. 108–118; Sprawozdanie za kwiecień 1947 r.,

6 7 nistycznego, głównie WiN i siatek informacyjnych podporządkowanych polskim ośrodkom emigracyjnym na Zachodzie, nawet w okresie największego nasilenia terroru i rozbudowy struktur aparatu represji uzyskiwano dane o trudnej do przecenie- nia wartości. Zawdzięczano je w dużej mierze operatywności osób realizujących zadania wywiadowcze, a także umiejętnemu zatrudnianiu w UB członków podziemia2. Równie cennym źródłem wiedzy były relacje osób, którym udało się nielegalnie wy- dostać z Polski. Głównie dzięki nim sztab Wydziału Informacji 2. Korpusu WP mógł w 1946 r. sporządzić trafną ocenę polskiej policji politycznej: „W miarę »uwalniania« terenów polskich, obszary te były obsadzone przez placówki NKWD i NKGB. Rów- nocześnie delegowano na ten teren Radkiewicza, który miał w oparciu o tę sowiecką sieć »kontrrazwiedki« tworzyć polskie jej odpowiedniki (Radkiewicz był i jest w całej tej robocie figurantem, poprzez którego pracują generałowie NKGB). W późniejszej fazie placówki sowieckie zaczęły przybierać polskie szyldy, dokooptowując »pewnych« dla tej pracy Polaków lub zlały się z placówkami Radkiewicza, a całość przyjęła nazwę Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, nie wychodząc w gruncie rzeczy dotychczas z ogólnej sieci sowieckiej bezpieczeństwa i wywiadu. Jest to w pierwszym rzędzie policja polityczna, rekrutowana w 1945 r. ochotniczo spośród członków PPR, a obecnie z ludzi przydzielanych ze szkół wojskowych spec[jalnych] lub wprost z od- działów wojskowych Żymierskiego”3. Rzeczywistym przełomem w ujawnianiu informacji o MBP i UB stała się dopiero ucieczka z kraju 5 grudnia 1953 r. ppłk. Józefa Światły, którego zeznania nagłośniono wkrótce poprzez emitowane zza granicy audycje radiowe, a później także broszury4 zrzucane nad Polską w tzw. akcji balonowej. Relacje Światły wstrząsnęły społeczeń- stwem i samym aparatem. Mimo prób zdyskredytowania nadchodzących z Zachodu wiadomości o polskiej bezpiece i samego ich autora, po raz pierwszy przełamana została, szczelna jak się dotąd wydawało, bariera milczenia. Przez ponad trzy następne dziesięciolecia publikacje o bezpiece miały charakter niemal wyłącznie hagiograficzny, a prawo pisania o niej zagwarantowano stosunkowo

s. 173–180; Sprawozdanie za maj 1947 r., s. 391–488; Sprawozdanie za czerwiec 1947 r., s. 281–293; Sprawoz- danie za wrzesień 1947 r., s. 321–331). Tej problematyce poświęcony był również artykuł Tomasza Balbusa, Wrocławski Urząd Bezpieczeństwa w 1945 roku. Raport wywiadu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, „Wro- cławskie Studia z Historii Najnowszej”, t. 29, Wrocław 2001, s. 133–144 oraz tekst Bogusława Kopki i Grze- gorza Majchrzaka, Raport O służbie bezpieczeństwa publicznego z 1946 roku, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1, s. 251–261. 2 T. Balbus, Ludzie podziemia w Urzędzie Bezpieczeństwa, „Biuletyn IPN” 2002, nr 4, s. 58–65. 3 IPiMS, A. XII 24/124, Raport sztabu Wydziału Informacji 2. Korpusu WP z początku 1946 r. (brak daty dziennej), k. 4–5. Michał Rola-Żymierski, właśc. Michał Łyżwiński, (1890–1989), generał/marszałek WP; żołnierz Legionów Polskich (1914–1917); do 1926 r. oficer WP; w 1927 r. za malwersacje i nadużycia w wojsku skazany na 5 lat więzienia, zdegradowany i usunięty z armii; w okresie pobytu we Francji pozostawał w kontakcie z wywiadem sowieckim; od 1943 r. związany z ruchem komunistycznym; dowódca GL (1944 r.), kierownik resortu obrony narodowej PKWN, minister obrony narodowej (1944–1949); w latach 1953–1956 więziony. 4 W edycji książkowej relacje Światły ukazały się w połowie lat osiemdziesiątych w Londynie; zob. Z. Bła- żyński, Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii 1940–1955, Londyn 1985. W Polsce pierwsze oficjalne wydanie tej książki przygotowało wydawnictwo Rytm (Warszawa 1990). Wcześniej, w latach 1981–1990, uka- zało się kilka jej wydań podziemnych (zob. Katalog druków zwartych wydanych w Polsce poza cenzurą w latach 1976–1990 w zbiorach Ośrodka KARTA, „Karta” 1999, nr 29, s. 147–148).

8 9 nielicznej grupie historyków partyjnych i resortowych. Przełom lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych to okres wzmożonej aktywności twórczej Władysława Góry5, Ryszarda Halaby6, Marii Turlejskiej7 i Tadeusza Walichnowskiego8, których książki przez wiele lat wyznaczały kanon dozwolonego przez władze spojrzenia na początki „władzy ludowej” w Polsce. W dość szeroki nurt publikacji dotyczących tego zagadnienia wpisują się także prace: Jana Czapli9, Józefa Fedoruka10, Zenona Jakubowskiego11, Norberta Mich- ty12, Mariana Orzechowskiego13, Longina T. Szmidta14, Romana Szpali15 i Waldemara Wolskiego16 oraz opracowania zbiorowe17. Wśród prac poświęconych „utrwaleniu władzy ludowej” znalazły się także wspomnienia byłych funkcjonariuszy UB, m.in.: szefa PUBP w Kościerzynie Jana Bab- czenki18, szefa PUBP w Iławie i Nidzicy Aleksandra Omiljanowicza19, wsławionego walką z oddziałem „Ognia” szefa PUBP w Chrzanowie, Limanowej i Nowym Sączu Stanisława Wałacha20 czy naczelnika więzień w Świdnicy (1945–1946) i Koronowie (1946–1947) Romana Pietrasa21. Działalnością literacką zajął się także zastępca szefa UBP dla miasta stołecznego Warszawy Ryszard Nazarewicz22. Jeszcze w ostatnim roku istnienia systemu komunistycznego w Polsce legionowski Ośrodek Szkolenia SB wydał zbiór wspomnień funkcjonariuszy23. W schyłkowym okresie PRL historycy po raz pierwszy podjęli próby przygotowania prac o charakterze monograficznym poświęconym MBP i UB, by wymienić

5 W. Góra, Z zagadnień organizacji służby bezpieczeństwa w pierwszych latach Polski Ludowej 1944–1945, „WPH” 1967, nr 1, s. 115–145. 6 W. Góra, R. Halaba, O utworzenie i utrwalenie władzy ludowej 1944–1948, Warszawa 1966; W walce o utrwalenie władzy ludowej 1944–1947, red. W. Góra, R. Halaba, Warszawa 1967. 7 Z walk przeciwko zbrojnemu podziemiu 1944–1947, red. M. Turlejska, Warszawa 1966. 8 T. Walichnowski, U źródeł walk z reakcyjnym podziemiem, Warszawa 1975. 9 J. Czapla, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego w latach 1944–1945, „WPH” 1965, nr 3, s. 32–62. 10 J. Fedoruk, Współdziałanie jednostek WP z organami Bezpieczeństwa Publicznego i MO w latach 1945–1946, „WPH” 1984, nr 3, s. 116–127. 11 Z. Jakubowski, Powstanie i rozwój MO i SB oraz ich udział w walce o utrwalenie władzy ludowej w latach 1944–1948, „WPH” 1979, nr 3, s. 61–93. 12 N. Michta, Walka o utrwalenie władzy ludowej w Krakowskiem 1946–1947, „WPH” 1972, nr 3, s. 129–147. 13 M. Orzechowski, By inni mogli żyć spokojnie, Wrocław 1967. 14 L.T. Szmidt, Koncepcja organów bezpieczeństwa w działalności PPR, „WPH” 1983, nr 2–3, s. 354–362. 15 R. Szpala, Z dziejów MO i SB w pierwszych latach władzy ludowej w pow. Bielsk Podlaski, „WPH” 1977, nr 4, s. 181–207. 16 W. Wolski, Organy bezpieczeństwa publicznego 1944–1955. Powstanie i rozwój bezpieczeństwa publicznego, „WPH” 1982, nr 100, s. 94–114. 17 Kronika dziejów Ziemi Opolskiej w świetle działalności Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa w okresie najnowszej historii, Opole 1975; W pierwszym szeregu. 30 lat organów bezpieczeństwa i porządku w woj. katowickim, Katowice 1974. 18 J. Babczenko, R. Bolduan, Front bez okopów, Gdańsk 1969. 19 A. Omiljanowicz, Zanikające echa, Warszawa 1978. 20 S. Wałach, Był w Polsce czas, Warszawa 1974. 21 R. Pietras, Wspomnienia byłego naczelnika – więźnia politycznego okresu stalinowskiego, „Przegląd Więzien- nictwa Polskiego” 1997, nr 16–17. Ryszard Pietras został aresztowany 20 X 1948 r. i skazany na 5 lat więzienia za przynależność do AK. 22 R. Nazarewicz, Drogi do wyzwolenia, Warszawa 1979. 23 Kujbyszew–Lublin–Łódź, cz. 1: Wspomnienia absolwentów Centrum Wyszkolenia, cz. 2: Wspomnienia kadry dydaktyczno-wychowawczej Centrum Wyszkolenia, Legionowo 1989.

8 9 Mariana Jaworskiego24, Zenona Jakubowskiego25, Tadeusza Walichnowskiego26, Mieczysława Sodela27 czy Wacława Fijałkowskiego28. Omawiając publikacje dotyczące komunistycznego aparatu represji, nie sposób pominąć resortowych czasopism: „Granica”, „Na straży” (tygodnik KBW), „Na stra- ży demokracji” (organ KG MO) i „Ormowiec” (dwutygodnik ORMO), które przez lata były obowiązkową lekturą jego funkcjonariuszy. Wspomnieć należy także o do- robku pracowników i studentów szkół oficerskich MSW, Biura Historycznego MSW oraz Katedry/Instytutu Historii i Archiwistyki Akademii Spraw Wewnętrznych29. Choć owoce pracy wspomnianego grona historyków nie weszły do naukowego obie- gu, mogą być do dziś, mimo swoich mankamentów, wynikających głównie z ideolo- gicznych przesłanek, istotnym źródłem poznawczym. Zasadnicze zmiany w peerelowskim schemacie widzenia powojennej historii Pol- ski dokonały się na skutek wydarzeń sierpniowych 1980 r., a zwłaszcza możliwości publikowania zakazanych wcześniej książek, co kontynuowano nielegalnie w okresie stanu wojennego i po jego zakończeniu. W mnogości tytułów nie zabrakło i tych dotyczących aparatu bezpieczeństwa w Polsce. Poza kolejnymi wydaniami relacji Światły ukazała się duża liczba wydawnictw wypełniających lukę edukacyjną społe- czeństwa o początkach „władzy ludowej” i podporządkowanych jej organach30. Przełom systemowy w Polsce końca lat osiemdziesiątych stworzył po raz pierwszy od półwiecza szansę na podjęcie gruntownych i rzetelnych badań nad polską bez- pieką. Dość długo panowało złudne przekonanie o mającym niebawem nastąpić szerokim dostępie do nieznanych wcześniej źródeł, głównie tajnych dokumentów UB/SB. Nadzieje historyków i badaczy zajmujących się tą problematyką mogły się jednak spełnić dopiero kilkanaście lat później, z chwilą powstania Instytutu Pamięci Narodowej. Braki i ograniczania w dostępie do materiałów archiwalnych wyznaczały ramy prowadzonych w latach dziewięćdziesiątych badań i w znacznej mierze determino- wały ich kierunek. Stąd prawdopodobnie w historiografii polskiej tego okresu daje

24 M. Jaworski, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego 1945–1965, Warszawa 1984. 25 Z. Jakubowski, Milicja Obywatelska w latach 1944–1956, Warszawa 1988. 26 Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce 1944–1988, red. T. Walichnowski, Warsza- wa 1989. 27 M. Sodel, W walce o ład i bezpieczeństwo na Dolnym Śląsku w latach 1945–1948, Wrocław–Warszawa–Kra- ków 1979. 28 W. Fijałkowski, Milicja Obywatelska i Służba Bezpieczeństwa w województwie wrocławskim w latach 1945– –1987, Wrocław 1989. 29 Kształtowanie się i rozwój struktur organizacyjnych SB i MO w latach 1944–1978 (raport materiałowy), Warsza- wa 1986 (opracowanie MSW do użytku wewnętrznego). Więcej o wydawnictwach resortowych zob.: B. Kopka, G. Majchrzak, Stan badań nad historią aparatu represji w PRL (1944–1989), Warszawa 2002. 30 Były to m.in.: K. Kersten, Narodziny systemu władzy. Polska 1944–1948, Warszawa 1985, 1987, 1988; J. Ko- walski, Metody i praktyki bezpieki w pierwszym dziesięcioleciu PRL, Warszawa 1985; M. Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, Warszawa 1987; J. Marcickiewicz, Wojna domowa w Polsce 1944– –1953, t. 1, Poznań, b.d.w.; W. Minkiewicz, Mokotów, Wronki, Rawicz. Wspomnienia 1939–1954, Warszawa 1988; D. Suchorowska, Wielka edukacja. Wspomnienia więźniów politycznych PRL w latach 1945–1956, t. 1–2, Kraków 1985; System represji w Polsce 1947–1955, Warszawa 1987; P. Woźniak, Zapluty karzeł reakcji. Wspomnienia AK- -owca z więzień PRL, Warszawa 1984, Katowice 1987; S. Wyszyński, Zapiski więzienne, Kraków 1983, Warsza- wa, b.d.w.; Zbrodnie. Okres stalinowski, Gdańsk, b.d.w.; T. Żenczykowski, Dramatyczny rok 1945, Warszawa 1981, 1983, 1985, 1986, Gdańsk 1988. Zob. Katalog druków zwartych...

10 11 się zauważyć nadreprezentację (skądinąd zrozumiałą) edycji materiałów źródłowych kosztem opracowań monograficznych. Do najważniejszych należą publikacje An- drzeja Paczkowskiego, autora i współautora m.in. edycji źródeł dotyczących aparatu bezpieczeństwa w latach 1944–195431, Antoniego Dudka32, Dariusza Jarosza33, Alek- sandra Kochańskiego34, Andrzeja K. Kunerta i Rafała E. Stolarskiego35. Dokumenty źródłowe (w tym protokoły odpraw i normatywy resortu, raporty o nastrojach w resorcie, wykazy i notki biograficzne funkcjonariuszy) ogłaszali także drukiem Tomasz Balbus i Zbigniew Nawrocki36, Bogusław Kopka i Grzegorz Majchrzak37, Janusz Paśnik38 i Krzysztof Szwagrzyk39. Ze względu na problematykę niniejszej książki specjalnego znaczenia nabiera praca Ludzie bezpieki w walce z narodem i Kościołem40 przygotowana do druku przez Mirosława Piotrowskiego. Opublikowana przez Klub Inteligencji Katolickiej w Lublinie, była w istocie (w zasadniczej części) efektem pracy zespołu osób z Biura „C” (Ewidencji i Archiwum) MSW, które przed 1978 r. opracowały przeznaczony do użytku wewnętrznego informator o osobach i strukturze organizacyjnej organów bezpieczeństwa w minionym czterdziestoleciu. Podobny charakter miały wcześ- niejsze publikacje lubelskiego wydawnictwa Retro, któremu udało się w połowie lat dziewięćdziesiątych podbić rynek wydawniczy reprintami nieznanych wcześniej opracowań MSW41. Trudności w dotarciu do polskich archiwów w pewnej mierze zrekompensowane zostały cennymi edycjami źródeł sowieckich: NKWD o Polsce i Polakach42, Teczka

31 Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956. Taktyka, strategia, metody, oprac. A. Paczkowski, cz. 1: Lata 1945–1947, cz. 2: Lata 1948–1949, Warszawa 1994–1996; Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1950–1952. Taktyka, strategia, metody, oprac. A. Dudek, A. Paczkowski, Warszawa 2000; Aparat bezpieczeń- stwa w Polsce w latach 1953–1954. Taktyka, strategia, metody, oprac. G. Majchrzak, A. Paczkowski, Warszawa 2004. 32 Centrum władzy. Protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR. Wybór z lat 1949–1970, oprac. A. Dudek, A. Ko- chański, K. Persak, Warszawa 2000 („Dokumenty do dziejów PRL”, z. 13). 33 D. Jarosz, Nieznany dokument na temat nastrojów w aparacie bezpieczeństwa publicznego w Polsce w końcu 1954 r., „Biuletyn GKBZpNP-IPN” 1993, t. 36. 34 Protokoły posiedzeń Biura Politycznego KC PPR 1944–1945, oprac. A. Kochański, Warszawa 1992 („Doku- menty do dziejów PRL”, z. 2); Protokół obrad KC PPR w maju 1945 roku, oprac. A. Kochański, Warszawa 1992 („Dokumenty do dziejów PRL”, z. 1); A. Kochański, Sprawozdanie z działalności Komitetu do Spraw Bezpie- czeństwa Publicznego (maj 1955 – kwiecień 1956) „Teki archiwalne” 1998, t. 3. 35 „Bijące serce partii”. „Dzienniki Personalne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego”, t. 1: 1945–1947, red. A.K. Kunert, R.E. Stolarski, Warszawa 2001. 36 T. Balbus, Z. Nawrocki, Ludzie Różańskiego. Pion śledczy rzeszowskiego UB w 1948 roku, „Studia Rze- szowskie” 2002, t. 9, s. 141–190; Rozpracowanie i likwidacja rzeszowskiego wydziału WiN w dokumentach UB (1945–1949), wybór i oprac. T. Balbus, Z. Nawrocki, Warszawa 2001. 37 B. Kopka, G. Majchrzak, Raport O służbie... 38 J. Paśnik, Dwa dokumenty z historii organów bezpieczeństwa publicznego PRL, „Dokumenty i Materiały Ar- chiwum Polski Podziemnej 1939–1956” (Warszawa) 1995, nr 3, s. 149–158. 39 K. Szwagrzyk, Golgota wrocławska 1945–1956, Wrocław 1996. 40 Ludzie bezpieki w walce z narodem i Kościołem. Służba Bezpieczeństwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1944–1978 – Centrala, oprac. M. Piotrowski, Lublin 2000. 41 Informator o nielegalnych antypaństwowych organizacjach i bandach zbrojnych działających w Polsce Ludowej w latach 1944–1956, Lublin 1993; Informator o osobach skazanych za szpiegostwo w latach 1944–1986, Lublin 1994. 42 NKWD o Polsce i Polakach. Rekonesans archiwalny, red. W. Materski, A. Paczkowski, Warszawa 1996.

10 11 specjalna J. W. Stalina43, NKWD i polskie podziemie 1944–194544, Polska–ZSRS. Struktury podległości45, Polska w dokumentach z archiwów rosyjskich 1949–195346. Wspomnienia, relacje i wywiady osób odpowiedzialnych politycznie za funkcjonowanie urzędu oraz samych funkcjonariuszy resortu publikowali między innymi Maciej Korkuć47, Piotr Lipiński48, Jerzy Sławomir Mac49, Roman Peska50, Henryk Piecuch51, Jacek Snopkiewicz i Stanisław Marat52, Teresa Torańska53 i Zdzisław Uniszewski54. Z powstałych po 1989 r. opracowań, studiów i monografii, podejmujących zagadnienia środowiskowe i biograficzne Urzędu, szczególnie ważne są publikacje Andrze- ja Paczkowskiego55, Tadeusza Żenczykowskiego56, Zbigniewa Nawrockiego57, Hen- ryka Dominiczaka58, Anny Bilińskiej-Gut59 i Piotra Majera60. Inne tego typu prace,

43 Teczka specjalna J. W. Stalina. Raporty NKWD z Polski 1944–1946, oprac. T. Cariewskaja, A. Chmielarz, A. Paczkowski i in., Warszawa 1998. 44 NKWD i polskie podziemie 1944–1945. Z „teczek specjalnych” Józefa W. Stalina, red. A. Fitowa, Kraków 1998. 45 Polska–ZSRS. Struktury podległości. Dokumenty WKP(b) 1944–1949, oprac. G.A. Bordiugow, A. Kochański i in., Warszawa 1995. 46 Polska w dokumentach z archiwów rosyjskich 1949–1953, wybór i oprac. A. Kochański, G.P. Muraszko i in., Warszawa 2000. 47 M. Korkuć, Wspomnienia czekisty. Służba śledcza Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego (IX 1944– –VIII 1945), „Arcana” 1998, nr 5, s. 139–158. 48 P. Lipiński, Humer i inni, Warszawa 1997. 49 J.S. Mac, Przesłuchanie supergliny. Gorzki smak władzy. Wspomnienia, Warszawa 1990. 50 O śmierci myślałem jak o zbawieniu. Mówią katowani i ich kaci 1945–1956, oprac. R. Peska, Pabianice 1997. 51 H. Piecuch, Imperium służb specjalnych. Od Gomułki do Kani, Warszawa 1997; idem, Akcje specjalne. Od Bieruta do Ochaba, Warszawa 1996; idem, Spotkania z Fejginem. Zza kulis bezpieki, Warszawa 1990; Siedem rozmów z generałem dywizji Władysławem Pożogą, I zastępcą ministra spraw wewnętrznych, szefem wywiadu i kontrwywiadu, rozmawiał H. Piecuch, Warszawa 1978. 52 S. Marat, J. Snopkiewicz, Ludzie bezpieki. Dokumentacja czasu bezprawia, Warszawa 1990. 53 T. Torańska, Oni, Warszawa 1990. 54 Z. Uniszewski, Józef Różański, „Karta” 2000, nr 31, s. 111–115; Samokrytyka Józefa Różańskiego, oprac. Z. Uniszewski, ibidem, s. 116–126. 55 A. Paczkowski, Aparat bezpieczeństwa w latach odwilży. Casus polski, „Zeszyty Historyczne” 1995, z. 114, s. 3–33; idem, Aparat bezpieczeństwa w Polsce (1944–1990), „Mówią wieki” 1992, nr 5; idem, Aparat bezpieczeń- stwa w Polsce. Lata 1954–1956, „Puls” 1992, nr 1; idem, Aparat bezpieczeństwa wobec podziemia niepodległo- ściowego w latach 1944–1948 [w:] Wojna domowa czy nowa okupacja? Polska po roku 1944, red. A. Ajnenkiel, Wrocław 1998; idem, Dzieci Feliksa Edmundowicza. Związek Radziecki a polski aparat bezpieczeństwa w latach 1944–1956, „Rzeczpospolita” 1993, nr 23; idem, Krótki kurs historii Departamentu X, „Krytyka” 1993, nr 41/42; idem, Od sfałszowanego zwycięstwa do prawdziwej klęski. Szkice do portretu PRL, Kraków 1999; idem, Polacy pod obcą i własną przemocą [w:] Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania, red. S. Courtois i in., Warszawa 1999; idem, Polski aparat bezpieczeństwa jako kanał wpływów radzieckich [w:] Elity władzy w Pol- sce a struktura społeczna w latach 1944–1956, red. P. Wójcik, Warszawa 1992; idem, System nomenklatury kadr w Polsce (1950–1970), Warszawa 2000; idem, Żydzi w UB – próba weryfikacji stereotypu [w:] Komunizm. Ideolo- gia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. 56 T. Żenczykowski, Polska lubelska 1944, Warszawa 1990. 57 Z. Nawrocki, Zamiast wolności. UB na Rzeszowszczyźnie 1944–1949, Rzeszów 1998; idem, Powstanie i rozbudowa aparatu bezpieczeństwa publicznego w województwie rzeszowskim (sierpień 1944–luty 1945), „Studia Rzeszowskie” 1995, t. 2, s. 45–58. 58 H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL w walce z Kościołem katolickim 1944–1990 w świetle doku- mentów MSW, Warszawa 2000; idem, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990. Rozwój i działalność w świetle dokumentów MSW, Warszawa 1997. 59 A. Bilińska-Gut, Struktura i organizacja Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w latach 1944–1954, „Ze- szyty Historyczne WiN-u” 2001, nr 15, s. 89–119. 60 P. Majer, Milicja Obywatelska 1944–1957. Geneza, organizacja, działalność, miejsce w aparacie władzy, Olsz- tyn 2004.

12 13 ograniczone w naszym przypadku cezurą 1956 r., publikowali m.in.: Tomasz Balbus61, Waldemar Brenda62, Piotr Matusak63, Tadeusz Mołdawa64, Leszek Piłat65, Krzysztof Szwagrzyk66, Andrzej Werblan67, Zygmunt Woźniczka68 i Leszek Żebrowski69. Wzbo- gacają je także publikacje opisujące funkcjonowanie więziennictwa w okresie stalinowskim. Wymienić tu należy przede wszystkim pracę Krystiana Bedyńskiego70. Jedną z pierwszych prób omówienia historiografii i stanu badań nad dziejami aparatu bezpieczeństwa w Polsce podjął w 1984 r. Piotr Majer71. W 1998 r. Andrzej Rzep- liński opublikował bibliografię prac naukowych i publicystycznych za lata 1989–1996 dotyczących działalności aparatu bezpieczeństwa72. Kilka lat po nim najpełniejszy jak dotąd przegląd bibliografii z zakresu omawianej tematyki opracowali Bogusław Kopka i Grzegorz Majchrzak. W 2002 r. w formie working paper przygotowali przegląd publikacji dotyczących całego komunistycznego aparatu represji, wskazując tam również na – często hagiograficzne – prace resortowe MSW powstałe do przełomu 1989/199073. Rok później Andrzej Paczkowski dokonał naukowej analizy aktualnego stanu badań nad aparatem bezpieczeństwa PPR/PZPR, ich możliwości i perspektyw74. W ostatnich latach wzmożoną aktywność w dokumentowaniu działalności i struktur aparatu bezpieczeństwa w Polsce wykazują historycy IPN, by wymienić choćby ich najnowsze publikacje: Instrukcje pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa75, Rok pierwszy. Powstanie i działalność aparatu bezpieczeństwa publicznego na Lubelszczyź- nie76, Aparat bezpieczeństwa a wojskowy wymiar sprawiedliwości77, Biuletyny dzienne

61 T. Balbus, Ludzie podziemia...; idem, Wrocławski Urząd Bezpieczeństwa... 62 W. Brenda, Aparat represji w województwie olsztyńskim w latach 1945–1947 i jego rola w zwalczaniu polskiej konspiracji antykomunistycznej, „Znad Pisy” 2004, nr 12. 63 P. Matusak, Aparat służby bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1945, „Zeszyty Naukowe. Nauki Humani- styczne. WSRP Siedlce” 1996, nr 45, s. 135–144. 64 T. Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, Warszawa 1991. 65 L. Piłat, Struktura organizacyjna i działalność Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie 1944–1945, „Studia Rzeszowskie” 1999, t. 6, s. 77–92. 66 K. Szwagrzyk, Kwestia przynależności narodowościowej i służbowej kierownictwa MBP i wrocławskiego WUBP w latach 1945–1954, „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2000, nr 14, s. 283–296. 67 A. Werblan, Kulisy procesu Romkowskiego i innych, „Polityka” 1989, nr 25, s. 80–99. 68 Z. Woźniczka, Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa w Katowicach (1945–1956), „Kronika Katowic” 1999, nr 8. 69 L. Żebrowski, Ubole, „Ład” 1995, nr 5. 70 K. Bedyński, Napiętnowani naczelnicy, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1993, nr 4–5, s. 17–28; idem, Niektóre oblicza więziennictwa w okresie stalinowskim, „Forum Penitencjarne”, styczeń 1999; idem, Przedwojen- ni funkcjonariusze straży więziennej naczelnikami więzień w latach 1944–1949, „Przegląd Więziennictwa Polskie- go” 1999, nr 24–25, s. 83–101; W. Kowalski, Dwie strony krat. Z historii więzienia w Gdańsku, Gdańsk 2003. 71 P. Majer, Historiografia i stan badań nad dziejami aparatu bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz wojsk wewnętrznych, Warszawa 1984. 72 A. Rzepliński, Państwo bezprawia – Polska Ludowa 1944–1956. Bibliografia prac naukowych i publicystycznych za lata 1989–1996, „Studia Iuridica” 1998, t. 35. 73 B. Kopka, G. Majchrzak, Stan badań... 74 A. Paczkowski, Archiwa aparatu bezpieczeństwa PRL jako źródło: co już zrobiono, co można zbadać, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1, s. 9–21. 75 Instrukcje pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa 1945–1989, oprac. T. Ruzikowski, Warszawa 2004. 76 Rok pierwszy. Powstanie i działalność aparatu bezpieczeństwa publicznego na Lubelszczyźnie (lipiec 1944–czerwiec 1945), red. L. Pietrzak, S. Poleszak i in., Warszawa 2004. 77 J. Borowiec, Aparat bezpieczeństwa a wojskowy wymiar sprawiedliwości. Rzeszowszczyzna 1944–1954, Warsza- wa 2004.

12 13 Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego78, Urząd Bezpieczeństwa w Przemyślu 1944– –195679. Znaczna część nr. 5 „Pamięci i Sprawiedliwości”80 oraz Pamiętnik Zdzisława Brońskiego „Uskoka”81 zostały poświęcone dyskusji o aparacie bezpieczeństwa i jego walce z polskim podziemiem niepodległościowym. Zagadnieniu temu poświęcony jest nowy periodyk IPN „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989” ukazujący się od 2004 r. Na jego łamach Wojciech Frazik, Bogusław Kopka i Grzegorz Majchrzak podsumowali też najnowszy stan badań82. Po 1989 r. na rynku księgarskim dużą popularność zyskała, bardzo cenna z po- znawczego punktu widzenia, literatura wspomnieniowa, tworzona przez byłych więź- niów – ofiary terroru komunistycznego83.

Nota redakcyjna Prezentowana praca stanowi końcowy wynik pierwszej części programu ba- dawczego „Struktury i metody działania aparatu bezpieczeństwa 1944–1989”, re- alizowanego w latach 2002–2004 przez pracowników oddziałowych biur edukacji publicznej i delegatur IPN w Białymstoku, Gdańsku, Katowicach, Kielcach, Krako- wie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Poznaniu, Rzeszowie, Warszawie i Wrocławiu oraz centralnego BEP IPN w Warszawie. Efektem badań kilkunastoosobowego zespołu jest opracowanie danych o blisko 10 tys. najwyższych stanowisk w komunistycznym aparacie bezpieczeństwa w latach 1944–1956 oraz identyfikacja ponad 3 tys. piastu- jących je osób. Na niniejszy tom składają się zestawienia obsady kierowniczych stanowisk w Mi- nisterstwie Bezpieczeństwa Publicznego (centrali), Komitecie ds. Bezpieczeństwa

78 Biuletyny dzienne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1949–1950, wybór i oprac. Ł. Kamiński, Warsza- wa 2004. 79 D. Iwaneczko, Urząd Bezpieczeństwa w Przemyślu 1944–1956, Rzeszów 2004. 80 Zob. m.in.: J. Kurtyka, Światy przeciwstawne: komunistyczna bezpieka wobec podziemia niepodległościowego i Aparat bezpieczeństwa publicznego w walce z polskim podziemiem niepodległościowym (dyskusja), „Pamięć i Sprawiedliwość” 2004, nr 1, s. 11–21, 23–59. 81 Z. Broński „Uskok”, Pamiętnik (1941–maj 1949), wstęp, red. naukowa i oprac. dokumentów S. Poleszak, Warszawa 2004. 82 W. Frazik, B. Kopka, G. Majchrzak, Dzieje aparatu represji w Polsce Ludowej (1944–1989). Stan badań, „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2004, nr 1. 83 Zob. m.in.: R. Czaplińska, Z archiwum pamięci. 3653 więzienne dni, Wrocław 2003; S. Dziurzyński, Ofiary terroru stalinowskiego mówią, Radom 1996; J. Fijałkowski, Wspomnienia (fragmenty), „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2000, nr 14; J. Gerung, Czy to tylko trzy lata?, Warszawa 1994; C. Hajduk, Z podciętymi skrzydłami, Płock 1994; J. Horodniczy, Młodsi od swoich wyroków, Warszawa 1997; T. Jędrzejkiewicz, Cela śmierci, Warsza- wa 2000; J. Kiełboń, Z. Leszczyńska, Kobiety Lubelszczyzny represjonowane w latach 1944–1956, Lublin 2002; S. Krupa, X Pawilon. Wspomnienia AK-owca ze śledztwa na Rakowieckiej, Warszawa 1989; Księga świadectw. Skazani na karę śmierci w czasach stalinowskich i ich losy, red. K. Madej, J. Żaryn, J. Żurek, Warszawa 2004; W. Minkiewicz, Mokotów...; T.K. Mróz, Stalin umarł w polskim „gułagu”. Wiersze więzienne z lat 1950–1956, Wrocław 1998; D. Suchorowska, Wielka edukacja. Wspomnienia więźniów politycznych PRL (1945–1956), Warszawa 1990; W złowieszczych murach Wronek i Rawicza lat 1945–1956. Wspomnienia więźniów politycznych, Poznań 1995; Więźniowie polityczni 1944–1956, red. B. Otwinowska, Warszawa 1997; Wolność przyszła później. Kombatanckie biografie więźniów politycznych PRL, red. E. Tuźnik, t. 1–2, Wrocław 1997–1999; J. Woźniak, By- łem medykiem więziennym. Wspomnienia i refleksje, „Zeszyty Historyczne WiN-u” 1992, nr 1; J. Zator-Przytoc- ki, Pamiętniki, Wrocław–Gdańsk 1999; Zawołać po imieniu. Księga kobiet – więźniów politycznych 1944–1958, oprac. B. Otwinowska, t. 1–2, Nadarzyn 1999–2003.

14 15 Publicznego, siedemnastu wojewódzkich oraz ponad trzystu powiatowych i miejskich urzędach/delegaturach bezpieczeństwa publicznego oraz w kilkudziesięciu więzieniach i obozach w Polsce w latach 1944–1956. W publikacji uwzględniono ruchy kadrowe w aparacie bezpieczeństwa od sierpnia 1944 r. do 28 listopada 1956 r. (data likwidacji KdsBP, będącego bezpośrednią kontynuacją rozwiązanego w 1954 r. MBP). Późniejsze zmiany organizacyjne w resorcie zostaną zaprezentowane w przygotowywanym do druku drugim tomie Apara- tu bezpieczeństwa w Polsce, obejmującym lata 1956–1975. W badaniach wykorzystano przede wszystkim materiały archiwalne IPN- -KŚZpNP, uzupełnione o dokumenty Centralnego Archiwum Wojskowego, Mini- sterstwa Sprawiedliwości, Centralnego Zarządu Zakładów Karnych oraz okręgowych inspektoratów służby więziennej84. Obsadę UB opracowano głównie na podstawie kilkunastu tysięcy akt osobowych byłych funkcjonariuszy, zbiorów rozkazów oraz zarządzeń personalnych MBP i wojewódzkich UBP, poszczególnych departamentów i wydziałów MBP/KdsBP dzienników personalnych, ksiąg etatowych, dokumentów dotyczących organizacji i struktur aparatu BP, alfabetycznych spisów do dzienników personalnych85, a w niewielkim zakresie także opracowań wykonanych w latach sie- demdziesiątych i osiemdziesiątych przez pracowników SB86. W założeniach badawczych za kierownicze stanowiska w aparacie bezpieczeństwa uznano: w MBP – ministra, jego zastępców i pomocników, kierowników wydziałów i ich zastępców, dyrektorów departamentów i ich zastępców; w wojewódzkich UBP – kierowników/szefów urzędów i ich zastępców, naczelników wydziałów i ich zastęp- ców; w powiatowych UBP – kierowników/szefów urzędów i ich zastępców; w więzie- niach i obozach – naczelników i komendantów. Podejmując decyzję o opracowaniu obsady aparatu bezpieczeństwa, uzgodnio- no konieczność realizacji tego przedsięwzięcia, mającego charakter ogólnopolski i prowadzonego jednocześnie w kilkunastu ośrodkach IPN, według jednego, uni- wersalnego schematu. Dla nadania pracy uporządkowanego i czytelnego charakteru

84 Wykorzystano materiały archiwalne OISW w Krakowie, Olsztynie i Wrocławiu. 85 Wykorzystano m.in.: AIPN, 0990/79, 0990/80–81, 0990/82, 0990/84, 0990/85, 0990/86, Dzienniki personalne MON [za lata 1944–1949]; AIPN, 0990/87, 0990/83, Alfabetyczny spis do dzienników personalnych za rok 1946 i 1947; AIPN, 0990/88–89, Dzienniki personalne – awanse za lata 1945–1947; Księgi etatowe i wyciągi z rozkazów personalnych poszczególnych województw; AIPN, 0297/02–16, Organizacja – struktury aparatu BP oraz przejawy wrogiej działalności reakcyjnego podziemia i przeciwdziałanie organów w latach 1945–1960 (dla poszczególnych województw); AIPN, 0990/1, t. 1–2, 0990/2, t. 1–2, 4, 0990/3, 0990/5–7, 0990/8–9, 0990/10–12, 0990/13–17, 0990/18–22, 0990/23–26, 0990/28–33, 0990/34–39, 0990/40–44, 0990/45–49, Rozkazy personalne MBP [za lata 1944–1956]; AIPN, 0990/51–94, Rozkazy personalne MBP z lat 1945–1954 (do wszystkich jednostek wojewódzkich, powiatowych podległych byłemu MBP, przesłane do wiadomości i wykonania); AIPN, 0990/76, 0990/78, Zarządzenia personalne Biura Ochrony Rządu za lata: 1949–51, 1955–1959; AIPN, 0990/71– –72, Wyciągi z rozkazów personalnych Departamentu Łączności za lata 1952–1956; AIPN, 0990/74, Wyciągi z rozkazów personalnych Szefostwa Zaopatrzenia za lata 1945–1947; AIPN, 0990/75, 0990/73, Wyciągi z rozka- zów personalnych Kwatermistrzostwa za lata:1948–1952, 1954–1956; AIPN, 0990/50, Zarządzenia personalne Centralnej Szkoły MBP. 86 Zob. Służba Bezpieczeństwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1944–1978. Centrala, t. 1–2, Biuro „C” MSW, Warszawa 1978 – informator opracowany przez funkcjonariuszy Biura „C” o obsadzie personalnej MBP/MSW (przedruk w opracowaniu Mirosława Piotrowskiego pt. Ludzie bezpieki...); W. Fijałkowski, Milicja Obywatelska...; W pierwszym szeregu...; Z dziejów kontrwywiadu w Polsce Ludowej (wybór dokumentów 1944–1984), oprac. Departament Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego MSW, Warszawa 1987.

14 15 przygotowano ją w układzie odpowiadającym strukturze aparatu bezpieczeństwa (departamenty, wydziały, biura, inspektoraty) w ujęciu tabelarycznym. Tabele zawie- rają: strukturę, nazwisko i imię funkcjonariusza (i ewentualne dane o ich zmianie), imię ojca, stopień/stopnie służbowe w okresie przebywania na danym stanowisku i czas pełnienia funkcji. Wszystkie dodatkowe informacje, istotne do dokonania bliż- szej identyfikacji osoby, umieszczono w przypisach. Zawarto w nich m.in.: wiadomo- ści o ukończeniu kursu NKWD w Kujbyszewie, o dacie, miejscu lub okolicznościach śmierci, o wyjeździe za granicę. Niewypełnione rubryki oznaczają, że na podstawie istniejącego materiału archiwalnego nie ma obecnie możliwości dokonania wia- rygodnego zapisu. Wytyczając kierunek przyszłych badań, miejsca takie wskazują jednocześnie na potrzebę ich kontynuowania. Część tabelaryczną (Rozdział 2) Aparatu bezpieczeństwa... otwiera wykaz kadry kierowniczej Resortu/Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego. Po centrali zaprezentowano obsadę stanowisk kierowniczych kilkunastu wojewódzkich UBP i podległych im powiatowych oraz miejskich urzędów/delegatur oraz wykaz więzień i obozów w całej Polsce z nazwiskami naczel- ników i komendantów. Jednym z wielu problemów w pracy nad książką było ustalenie właściwych danych osobowych funkcjonariuszy. Dokonywane przez nich zmiany nazwisk i imion oraz częste przypadki zniekształcania form nazwisk żydowskich i rosyjskich, przy uwzględ- nieniu niskiego poziomu wykształcenia pracowników kadr MBP, były przyczyną po- jawienia się w dokumentacji ministerstwa niekiedy nawet kilku wersji tego samego nazwiska. Klasyczny jest przykład znanej postaci MBP Julii Brystigerowej87, którą np. Henryk Piecuch w Akcjach specjalnych88 nazywa Bristigier, a dla odmiany w teczce Rozkazy personalne MBP za rok 194689 wymieniona jest jako Julia Brystygier i ta wersja pojawia się także w jej aktach osobowych, w których pisano również: Brystiger, Brystigier i Brystyger90. Z kolei w wydanym w połowie lat osiemdziesiątych Słowniku biograficznym działaczy polskiego ruchu robotniczego, w jej biogramie są aż cztery wersje nazwiska: Brystiger, Brystygier, Bristyger i Brüstiger91. W prezentowanej pracy przyjęto ostatecznie nazwisko Brystiger, używane przez samą zainteresowaną92. Szczególne problemy badawcze nastręczało dokładne, niewywołujące wątpliwo- ści, odtworzenie okresów sprawowania przez poszczególne osoby funkcji kierowniczych. Podczas pracy wielokrotnie odnajdywano bowiem dokumenty, w których zapisy odnoszące się do konkretnego pracownika budziły poważne zastrzeżenia. Uwaga ta nie dotyczy wyłącznie lat 1944–1945, gdy w specyficznych, wojennych jeszcze warunkach tworzono zręby aparatu. W zależności od rodzaju analizowanych archiwaliów napotykano na dwie, a nawet trzy znacznie różniące się od siebie daty dzienne, miesięczne, a nawet roczne. Tak duże niekiedy rozbieżności nie zawsze

87 Julia Brystiger (1902–1975), działaczka komunistyczna, członek KPZU i MOPR, funkcjonariusz MBP/ KdsBP; dyrektor Departamentu V (1950–1954) i III MBP (1954) oraz III KdsBP (1954–1956). 88 H. Piecuch, Akcje specjalne..., wg indeksu. 89 AIPN, 0990/5, Rozkazy personalne MBP za rok 1946, k. 433. 90 AIPN, 0154/49, Akta osobowe Julii Brystiger, k. 1, 3, 4, 8, 16, 23. 91 Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, t. 1, Warszawa 1978, s. 327–328. 92 AIPN, 0154/49, Akta osobowe Julii Brystiger, k. 8.

16 17 można wytłumaczyć panującym w dokumentacji aparatu bezpieczeństwa bałaganem i niskim poziomem wykształcenia jego funkcjonariuszy. Jedną z przyczyn mógł być np. fakt wykonywania tajnych zleceń lub delegowanie do pracy w innych jednostkach resortu. Źródłem niejasnych lub wyraźnie błędnych zapisów były niekiedy względy polityczne. Zbiegły 5 grudnia 1953 r. na Zachód ppłk Józef Światło93 jeszcze przez dzie- sięć miesięcy pozostawał w ewidencji funkcjonariuszy MBP. Dopiero rozkaz personalny nr 1093 z 5 października 1954 r. normował urzędowo sprawę jego ucieczki. „W związku ze zdradą organów BP” minister Stanisław Radkiewicz94 nakazał zdjąć go z „wszelkiego zaopatrzenia w MBP z dniem 30 września 1954 r. oraz skreślić z ewidencji składu osobowego”95. Dodatkowym powodem komplikacji przy ustalaniu czasu pełnienia służby były znaczne niekiedy różnice pomiędzy dokumentacją kierownictwa resortu/ ministerstwa w Warszawie a aktami osobowymi pracowników aparatu bezpieczeń- stwa. Wyznaczenie np. rozkazem 1 X 1948 r. na stanowisko szefa WUBP we Wro- cławiu nie określało w rzeczywistości dnia, w którym nowo mianowany objął posadę. Sprawy osobiste (wykorzystanie należnego urlopu, zorganizowanie przeprowadzki do innego miasta, itp.) dzień ten przesuwały czasami nawet o kilka tygodni. Aparat bezpieczeństwa... tylko sporadycznie zawiera także dane o okresach, w których z po- wodów zawodowych (np. szkolenia) i osobistych (np. urlopy, zwolnienia lekarskie, pobyty w szpitalu) funkcjonariusze, mimo że nominalnie pełnili określone funkcje kierownicze, w rzeczywistości byli wyłączeni z pracy w aparacie. Bazę do określenia czasu pełnienia funkcji stanowiły zapisy w aktach osobowych, rozkazach personalnych MBP/KdsBP i księgach etatów. Przy braku możliwości precyzyjnego ustalenia dnia, miesiąca i roku autorzy byli zmuszeni do publikowania w niektórych przypadkach dwóch różnych dat lub ograniczenia się do zapisów cząst- kowych np.: • 1945 (rok sprawowania funkcji, brak danych dla dokładniejszego określenia czasu jej pełnienia; • –1945 (funkcje pełnione w i przed rokiem 1945); • 1945– (funkcje pełnione w i po roku 1945); • X 1948 lub 13 X 1948 (pojedyncze daty oznaczają występowanie funkcjonariusza w dokumentach z reguły o charakterze sprawozdawczym i brak możliwości precyzyjnego określenia dat ramowych; przytoczenie dwóch dat wskazuje na roz- bieżności w archiwaliach);

93 Józef Światło, właśc. Izaak Fleischfarb (1915–1975), funkcjonariusz MBP; zastępca kierownika WUBP w Warszawie (1945 r.), zastępca kierownika Grupy Operacyjnej MBP na Okręg Warmińsko-Mazurski (1945 r.), zastępca szefa WUBP w Krakowie (1946–1948), wicedyrektor Departamentu X (Biura Specjalnego) MBP (1950–1954); 5 XII 1953 r. zbiegł do sektora amerykańskiego w Berlinie; autor nadawanych przez RWE audycji radiowych; mieszkał w USA. 94 Stanisław Radkiewicz (1903–1987), płk/gen. dyw., działacz komunistyczny, minister bezpieczeństwa publicznego; członek KZMP i KPP; w okresie przedwojennym szkolił się w szkole Kominternu w Moskwie; więziony za działalność komunistyczną; oficer polityczny 1. DP im. Tadeusza Kościuszki (1943 r.), sekretarz CBKP, ZG ZPP (1944 r.), kierownik Resortu/Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (1944–1954); po rozwiązaniu MBP przeniesiony na stanowisko dyrektora PGR. 95 AIPN, 0990/38, Rozkazy personalne MBP za rok 1954, k. 255.

16 17 • –15 IX 1951 (funkcje pełnione do 15 IX 1951 r., brak daty początkowej); • 15 IX 1951– (funkcje pełnione od 15 IX 1951 r., brak daty końcowej); • –4 VII 1946– (zachowane dokumenty pozwalają na odnotowanie jedynie daty dziennej, jednocześnie informują o sprawowaniu wymienionej funkcji zarówno przed, jak i po cytowanej dacie). Innym utrudnieniem była konieczność zachowania właściwej terminologii w odniesieniu do poszczególnych wydziałów i departamentów, których nazwy wielokrotnie zmieniano. Dla przykładu: 25 III 1946 r. Wydział Personalny MBP przemianowano na Zarząd Personalny, 6 IV 1946 na Biuro Personalne, 12 VII 1949 r. na Departament Kadr, a 10 XII 1955 r. na Departament Kadr i Szkolenia (KdsBP), który często niesłusznie utożsamiany był z niezależnym Wydziałem/Inspektoratem Szkolenia. Autorzy opracowania, oddając je w ręce czytelnika, mają nadzieję, że książka, mimo swych niedoskonałości, stanie się nie tylko źródłem wiedzy dla historyków zajmujących się badaniem historii najnowszej Polski po 1944 r., ale też przedmiotem dyskusji nad wciąż mało znanym a istotnym elementem życia politycznego w Polsce w okresie stalinizmu. Będzie też ważnym uzupełnieniem wydanego w 2000 r., a ogra- niczonego do centrali, informatora Ludzie bezpieki...

Krzysztof Szwagrzyk

18 19 1

APARAT BEZPIECZEŃSTWA W LATACH 1944–1956

Sięgając po władzę w Polsce komuniści mieli świadomość, że jej zdobycie, a przede wszystkim utrzymanie, nie będzie możliwe bez aparatu przemocy mogącego skutecz- nie realizować postawione przed nim zadania. Tworzony od lipca 1944 r. Resort/ Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego został wyposażony w szerokie uprawnie- nia, dające mu w zasadzie nieograniczoną władzę. Do jego dyspozycji oddano także ogromne środki finansowe, znacznie przewyższające możliwości budżetowe zrujno- wanego wojną państwa. Do 1955 r. fundusze przewidziane na MBP/KdsBP stanowiły z reguły drugi (po MON1) pod względem wielkości składnik wydatków państwa2. Kwoty przeznaczone na utrzymanie obu instytucji pochłaniały ok. 30 proc. budżetu państwa3. Już w 1946 r. na działalność MBP przewidziano 19 590 tys. zł. Było to o 100 tys. więcej niż budżet Ministerstwa Oświaty, znacznie więcej niż budżety Mini- sterstwa Pracy (1113 tys.) i Ministerstwa Zdrowia (1244 tys.) i aż ośmiokrotnie więcej niż kwota przewidziana na odbudowę wyniszczonego wojną kraju4. Dwa lata potem MBP otrzymało sumę aż dziesięciokrotnie większą niż Ministerstwo Odbudowy5. W 1947 r. dla MBP zagwarantowano 17 010 tys. zł, co przewyższało łączne budżety Ministerstwa Ziem Odzyskanych (5308 tys.), Ministerstwa Komunikacji (5320 tys.), Ministerstwa Przemysłu i Handlu (2572 tys.) i Ministerstwa Administracji Publicznej (1511 tys.). W tym kontekście nadużywana przez dziesięciolecia minionego systemu propagandowa teza o wybitnym zaangażowaniu „władzy ludowej” w odbudowę kraju jest kolejnym stworzonym przez komunistów mitem PRL. Bez odpowiedzi prawdopodobnie pozostanie pytanie: jakie mogłoby być tempo odbudowy i poziom życia w kraju, gdyby kwoty przewidziane na utrzymanie aparatu bezpieczeństwa były wykorzystane zgodnie z rzeczywistymi potrzebami społeczeństwa i nie służyły party- kularnym interesom PPR/PZPR? Resort Bezpieczeństwa Publicznego został utworzony na mocy dekretu KRN z 21 lipca 1944 r. powołującego PKWN. Jak wynika z zachowanych akt resortu – jego pierwsze rozkazy pisano często jeszcze na odwrocie formularzy przejętych po okupancie hitlerowskim z nadrukiem: Generalgouvernement, Distrikt Lublin,

1 Wyjątkiem były lata 1948–1949, gdy drugi pod względem wielkości budżet miało Ministerstwo Oświaty. 2 Zob. Ustawy budżetowe z lat 1946–1955; Dz.U. 1946, nr 7, poz. 59; Dz.U. 1947, nr 19, poz. 73; Dz.U. 1948, nr 1, poz. 1; Dz.U. 1949, nr 22, poz. 151; Dz.U. 1950, nr 16, poz. 138; Dz.U. 1951, nr 18, poz. 145; Dz.U. 1952, nr 17, poz. 101; Dz.U. 1953, nr 26, poz. 101; Dz.U. 1954, nr 34, poz. 142; Dz.U. 1955, nr 15, poz. 82. 3 H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990..., s. 27. 4 Dz.U. 1946, nr 50, poz. 284. 5 Dz.U. 1948, nr 1, poz. 1.

18 19 Abteilung Arbeit (Generalna Gubernia, Dystrykt Lublin, Oddział Pracy)6. Pięć mie- sięcy później – 1 stycznia 1945 r., z chwilą utworzenia Rządu Tymczasowego, Resort BP przemianowano na Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, wszechwładne, okryte równie ponurą sławą, kierowane, jak Resort BP, przez cały okres swego istnienia przez płk./gen. Stanisława Radkiewicza. Przez kilkadziesiąt lat, mimo podej- mowanych prób, nie uregulowano całościowo prawnych aspektów działalności instytucji. W omawianym okresie na uwagę zasługuje Dekret z 20 lipca 1954 r. o służbie w organach bezpieczeństwa publicznego7. Najważniejsze decyzje dla powstającego organu, nie mającego odpowiednika w instytucjach II RP, zapadły w pierwszym roku jego istnienia, od lipca 1944 r. do września 1945 r. Mimo dokonywanych wielokrotnych modyfikacji ukształtowana wówczas struktura w zasadzie przetrwała do 1954 r., tzn. do czasu podziału MBP na Minister- stwo Spraw Wewnętrznych i Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego8. Do zmian organizacyjnych w połowie lat pięćdziesiątych Ministerstwu Bezpie- czeństwa Publicznego podlegało wiele formacji: urzędy bezpieczeństwa publicznego, Milicja Obywatelska, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Wojska Ochrony Pogranicza, Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej, Straż Przemysłowa, Służba Więzienna. W 1953 r. siły MBP liczyły łącznie ponad 321 tys. osób, z tego: UB – 33,2 tys., MO – 47,5 tys., KBW – 41 tys., WOP – 32,3 tys., Straż Przemysłowa – 32,2 tys., ORMO – 125 tys., straż więzienna – 10 tys.9 Najważniejszym jednak organem MBP był, stanowiący jego rdzeń i przedmiot niniejszego opracowania, aparat bezpieczeństwa, zwany w skrócie UB lub bezpieką. W listopadzie 1944 r. liczył ok. 2,5 funkcjonariuszy10, w końcu 1945 r. ok. 24 tys.11, w 1953 już ponad 33 tys.12 Znawcy problemu szacują, że „Na 1 funkcjonariusza przy- padało ok. 1300 obywateli. W resortowych kartotekach »elementu podejrzanego« znajdowało się 5,2 mln nazwisk, tzn. ok. 1/3 dorosłych Polaków. W 1955 r. liczba agentów, tajnych informatorów i rezydentów KdsBP wynosiła 72 956 osób, z czego 864 agentów, 67 648 informatorów i 4444 rezydentów”13. W jednym z pierwszych rozkazów organizacyjnych z listopada 1944 r. minister Resortu BP zatwierdził etaty stanowisk w wojewódzkich, miejskich, powiatowych i gminnych UB oraz terenowych oddziałach cenzury. W rozkazie ustalono obowią- zujące odtąd liczbowe obsady stanowisk: „Z dniem 10 XI 1944 r. zatwierdzam etaty: 1. Wojewódzkich Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego na 308 osób. 2. Miejskiego (miast wojewódzkich) Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego na 148 osób.

6 AIPN, 0990/1, t. 1, Rozkazy personalne MBP za rok 1944, k. 4–5. 7 Dz.U. 1954, nr 34, poz. 142. O prawnych aspektach istnienia MBP pisała Anna Bilińska-Gut, Struktura i organizacja... 8 Aparat bezpieczeństwa w latach 1944–1956..., cz. 2, s. 5. 9 H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990..., s. 27. 10 Ibidem, s. 21. 11 Ludzie bezpieki..., s. 15. 12 Ibidem, s. 17. 13 AIPN, GZI, t. 9, Pisma KdsBP za okres 12 IX 1955–31 XII 1956 r., k. 12.

20 21 3. Powiatowego UBP i miast powiatowych wydzielonych na 51 osób. 4. Gminnego UBP przy posterunku Milicji Obywatelskiej na 3 osoby. 5. Wojewódzkiego Oddziału Cenzury Wojennej z zasięgiem 500 000 listów mie- sięcznie na 69 osób. 6. Powiatowego Oddziału Cenzury Wojennej z zasięgiem 100 000 listów mie- sięcznie na 19 osób”14. Po kilku latach kształtowania się aparatu bezpieczeństwa powstała struktura o ściśle pionowej zależności składająca się z MBP (centrali), wojewódzkich urzędów bezpieczeństwa publicznego, powiatowych urzędów bezpieczeństwa publicznego, a na niektórych terenach w latach 1944–1945 również gminnych urzędów bezpie- czeństwa publicznego, referatów ochrony (RO)15 i referatów wojskowych (RW)16. Z chwilą powstania KdsBP powstały delegatury do spraw BP. Podstawową jednostką organizacyjną w MBP były departamenty, w których skład wchodziły wydziały, podzielone z kolei na sekcje; w WUBP odpowiednikami departamen- tów były składające się z kilku sekcji wydziały; w PUBP występowały referaty (sekcje). W szczytowym, przypadającym na rok 1953, okresie rozwoju liczebnego i organizacyjnego MBP na terenie całego kraju, oprócz rozbudowanej centrali w Warszawie, funkcjonowało: siedemnaście wojewódzkich UBP, dwa miejskie UBP na prawach wojewódzkich (w Warszawie i Łodzi), czternaście miejskich UBP, dziesięć UBP na miasto i powiat (Toruń, Będzin, Bielsko, Bytom, Częstochowa, Gliwice, Radom, Tar- nów, Jelenia Góra, Wałbrzych), 265 powiatowych UBP, jeden UBP na Nową Hutę i placówki UBP na m.st. Warszawę: UBP Wawer i UBP Włochy17. Dwunastoletni okres istnienia MBP i powstałego na jego bazie KdsBP obfitował w decyzje, zarządzenia i rozkazy, na których podstawie w latach 1944–1956 resort pod- legał rozbudowie i częstym zmianom organizacyjnym. W literaturze przedmiotu struktura aparatu bezpieczeństwa jest zazwyczaj opisywana w początkowym (lata 1944–1945) i końcowym (rok 1953) etapie jego istnienia. Analiza resortowego rozkazodawstwa pozwala wyróżnić w latach 1944–1956 kilka okresów funkcjonowania MBP/KdsBP, w któ- rych dokonały się znaczne zmiany organizacyjne, strukturalne i kompetencyjne18. W okresie 1944–1956, wraz ze zwiększeniem liczby etatów, ewoluowała także struktura aparatu, dostosowując się do jego aktualnych potrzeb. Po latach jedynie nieliczni specjaliści są w stanie wymienić poszczególne wydziały/departamenty resortu, podać ich prawidłową nazwę i określić zakres przewidzianych dla nich kompetencji. Dla przykładu: tylko jeden z kilkunastu istniejących w MBP działów – Szefostwo Zaopatrzenia – w 1951 r. składał się aż z czternastu wydziałów: Uzbrojenia, Mun- durowego, Nadzoru i Odbioru Technicznego, Centralnego Magazynu Mundurowo- -Taborowego, Transportowego, Centralnego Garażu, Budowlanego, Kwaterunkowo-

14 AIPN, 0990/1, t. 1, Rozkaz nr 29 z 14 XI 1944 r., k. 61. 15 Placówki UB tworzone w ważniejszych zakładach przemysłowych. 16 Placówki UB tworzone w zakładach przemysłowych produkujących na potrzeby wojska. 17 AIPN Rz, 051/194, Wykaz Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego wg województw Polskiej Rzeczypospoli- tej Ludowej, k. 310–329. 18 Zmiany organizacyjne aparatu bezpieczeństwa opracowano na podstawie monografii: A. Bilińska-Gut, Struktura i organizacja..., s. 89–120, H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944-1990..., s. 21–33 i Ludzie bezpieki..., s. 49–57, 170–171.

20 21 -Eksploatacyjnego, Ogólnoorganizacyjnego, Planowania, Administracyjno-Gospo- darczego, Administracji Nieruchomościami, Inspekcji i Żywnościowego. Stale powiększający się resort w krótkim czasie stał się państwem w państwie, z własną siecią punktów usługowych, szpitali, przedszkoli i sanatoriów. Na począt- ku lat pięćdziesiątych MBP posiadało m.in.: dwa szpitale i poliklinikę w Warszawie i kilkanaście podobnych ośrodków leczniczych w miastach wojewódzkich, dwanaście sanatoriów19, siedem domów wczasowych20, a nawet pięć przedszkoli w samej tylko stolicy. Rozrost aparatu niósł ze sobą również wzrost liczby etatów pomocniczych. Rozkazy personalne MBP zawierają wiele informacji o stanowiskach, świadczących o przeroście zatrudnienia w resorcie. W wykazie stanowisk resortowych przewidziano etaty np.: pedalarza Centralnej Drukarni MBP w Łodzi21, pielęgniarki oseskowej oddziału ginekologiczno-położniczego Centralnego Szpitala MBP22, inspektora ds. trykotarstwa i tkactwa Wydziału Pracy Departamentu Więziennictwa23 czy magazy- niera działu leków suchych, specyfików, trucizn i narkotyków Centralnej Składnicy Sanitarnej Szefostwa Służby Zdrowia24. W ciągu pierwszych dwunastu lat swego istnienia aparat bezpieczeństwa w Polsce zmieniał nie tylko swą liczebność i strukturę. Znacznym zmianom uległy także metody pracy, w której coraz powszechniej zaczęto wykorzystywać środki techniczne. Począwszy od 1953 r. funkcjonariusze MBP byli stałymi klientami międzynarodo- wych Targów Lipskich25, na których kupowano nowoczesny sprzęt niezbędny w pracy operacyjnej i środki łączności. Poprzez pośredników zakupów dokonywano także na terenie wrogiej NRF26. Stale podwyższano przy tym kwalifikacje pracowników. Dokumenty MBP i KdsBP z okresu 1953–1956 świadczą o częstych wyjazdach funkcjonariuszy z Polski na szkolenia do NRD27, ZSRR28 i Czechosłowacji29. Realizację zasadniczych działań aparatu bezpieczeństwa przewidziano dla dwóch jego głównych pionów: operacyjnego i śledczego. Czynności usługowe wobec nich spełniały służby pomocnicze (np. łączności, kwatermistrzostwa, uzbrojenia). Urząd Bezpieczeństwa posługiwał się metodami działań typowymi dla służb specjalnych państw totalitarnych. Funkcjonariusze operacyjni i śledczy na skalę masową stosowali m.in.: rozmowy prewencyjne, zatrzymania i aresztowania, pobicia, brutalne śledztwa, inwigilację osób, korespondencji, lokali, ale także porwania i uprowadze- nia, mordy polityczne, egzekucje w więzieniach i aresztach. O przypadkach zabójstw,

19 Sanatoria w Busku, Cieplicach, Głuchołazach, Kańsku, Korczakowie, Krynicy, Kudowie, Otwocku, Szklar- skiej Porębie (Jurata, Rzemieślnik i Witoldówka) oraz Żegiestowie. 20 Domy wczasowe w Bierutowicach („Marysieńka”), Jastrzębiej Górze, Karpaczu (Zameczek „Raj”), Między- wodziu, Sopocie, Zakopanym i Zatrzebiu. 21 AIPN, 0990/12, Rozkazy personalne MBP za rok 1945, k. 175. 22 AIPN, 0990/22, t. 4, Rozkazy personalne MBP za rok 1946, k. 200. 23 AIPN, 0990/15, t.1, Rozkazy personalne MBP za rok 1946, k. 43. 24 AIPN, 0990/28, Rozkazy personalne MBP za rok 1948, k. 248. 25 AIPN, 0990/37, Rozkazy personalne MBP za rok 1953, k. 349; AIPN, 0990/40, Rozkazy personalne MBP za rok 1954, k. 413; AIPN, 0990/43, Rozkazy personalne KdsBP za rok 1955, k. 250, 361. 26 AIPN, 0990/44, Rozkazy personalne KdsBP za rok 1956, k. 51. 27 Szkolenia w Stasi prowadzono głównie w zakresie techniki operacyjnej (AIPN, 0990/44, Rozkazy personalne KdsBP za rok 1956, k. 166). 28 AIPN, 0990/45, Rozkazy personalne KdsBP za rok 1956, k. 337, 408. 29 AIPN, 0990/44, Rozkazy personalne KdsBP za rok 1956, k. 196.

22 23 otruć, rozstrzeliwań bez sądu zeznawał w 1954 r. oficer sowiecki mjr Bronisław Szymański30. Wśród skrytobójczo zamordowanych wymienił m.in. członka KG NZW Tadeusza Łabędzkiego31, kapelana 27. Wołyńskiej DP AK ks. Jana Dąbrowskiego32 i naczelnika więzienia w Rawiczu Zygmunta Grabowskiego33. W zakresie obowiązków pracowników operacyjnych przewidziano: zakładanie i prowadzenie różnego rodzaju spraw (np. agenturalnego rozpracowania, spraw- dzenia, poszukiwania), werbowanie i prowadzenie osobowych źródeł informacji, organizowanie zasadzek, inwigilacji, aresztowań, wstępne przesłuchania. Budzący powszechną grozę oficerowie śledczy UB z kolei, po przejęciu spraw od funkcjonariuszy z pionu operacyjnego, prowadzili przesłuchania, opracowywali akty oskarże- nia, werbowali agenturę celną, doraźnie brali udział także w aresztowaniach. Głównym celem ich pracy było poszerzenie informacji zebranych przez pion operacyjny, przydat- nych do dalszych działań operacyjnych oraz do przyszłych czynności procesowych. Badane od kilkunastu lat w szerokim zakresie skutki prowadzonych przez UB działań operacyjno-śledczych odsłaniają kolejne obszary aktywności wszechobec- nego aparatu. Obiektami działalności operacyjnej funkcjonariuszy aparatu bezpie- czeństwa byli autentyczni lub wyimaginowani przeciwnicy władzy komunistycznej instalowanej od 1944 r. w Polsce, zarówno ci instytucjonalni, jak i personalni, zwią- zani rodzinnie lub środowiskowo ze strukturami Polskiego Państwa Podziemnego, tradycją lub instytucjami II RP czy Kościołem34. „Wrogiem ludu” (de facto wrogiem partii) była ponadto każda osoba, niezależnie od wieku, płci, pochodzenia czy naro- dowości, nieuznająca władzy PPR/PZPR, niegodząca się z narzuconym systemem, niezadowolona z poczynania władz lub je krytykująca, niepotrafiąca sprostać stawia- nym przez partię zadaniom (np. dostawy obowiązkowe) itp. Z czasem system bezprawia i terroru dotknął również, w znacznie mniejszej jednak skali, ludzi go tworzących i bezgranicznie mu oddanych. Za kratami znaleźli się m.in. Władysław Gomułka35, Michał Rola-Żymierski36 (do 1949 r. minister obrony

30 Bronisław Szymański (ur. 1922), funkcjonariusz MBP; żołnierz 1. DP im. Tadeusza Kościuszki (1943–1944), absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie (1944), członek grupy MBP gen. Romana Romkowskiego (1944–1945), oficer śledczy w Departamencie Śledczym MBP (1945–1954); w 1954 r. odwołany do ZSRR; 15/16 XII 1954 r. został przesłuchany przez KGB w Gatczynie pod Petersburgiem na okoliczność jego służby w MBP w Polsce. 31 Tadeusz Łabędzki (1917–1946), członek Stronnictwa Narodowego, Młodzieży Wszechpolskiej, redaktor konspiracyjnego pisma „Wszechpolak”, żołnierz NZW (1945–1946); aresztowany w Łodzi 7 IV 1946 r., zamordowany 9 VI 1946 r. przez funkcjonariuszy MBP. 32 Jan Dąbrowski „Rafał” (1910–1945), ksiądz rzymskokatolicki, kapelan 27. Wołyńskiej DP AK; aresztowany w Lublinie w sierpniu 1944 r., zamordowany przez funkcjonariuszy MBP w maju (25?) 1945 r. 33 Zygmunt Grabowski (1887–1945), funkcjonariusz więziennictwa; zastępca naczelnika więzienia w Rawiczu (1936–1939); po wojnie zgłosił się do pracy w więzieniu w Rawiczu, naczelnik w okresie 29 III–10 IV 1945 r.; 10 IV 1945 r. zamordowany przez funkcjonariuszy MBP. Zob. M. Grabska-Taczanowska, Major Bronisław Szymański zeznaje w Gatczynie w 1954 r., „Pamięć i Sprawiedliwość. Biuletyn GKBZpNPIPN” 1995, t. 38, s. 262–282. K. Bedyński, Przedwojenni funkcjonariusze... 34 A. Paczkowski, Aparat bezpieczeństwa w latach odwilży... 35 Władysław Gomułka „Wiesław” (1905–1982), działacz komunistyczny, polityk; w okresie przedwojennym kilkakrotnie więziony za działalność komunistyczną; sekretarz (1943–1945), następnie sekretarz generalny KC PPR, członek BP KC PPR/PZPR (1944–1948), I wicepremier i minister Ministerstwa Ziem Odzyskanych (1944–1949); w 1948 r. oskarżony o „odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne”, więziony w latach 1951–1954; 1956–1970 I sekretarz KC PZPR. 36 Zob. przypis 16.

22 23 narodowej), Marian Spychalski37, Grzegorz Korczyński38, Wacław Komar39 i wielu innych. W okresie przyspieszonej stalinizacji kraju strach przed uwięzieniem i repre- sjami dotykał wszystkich bez wyjątku grup społecznych i zawodowych. Następstwa wydarzeń 1953 r. w ZSRR stworzyły warunki do przeprowadzenia – początkowo niewielkich i powolnych – zmian politycznych w Polsce, które nie mo- gły ominąć wszechwładnego – jak się wydawało – aparatu bezpieczeństwa. Kierujący od 1944 r. RBP/MBP gen. Radkiewicz po raz pierwszy wypowiedział słowa krytyki pod adresem podległych sobie służb 4 III 1954 r. na naradzie aktywu partyjnego MBP40. Na fali odwilży coraz częściej otwarcie krytykowano sposób funkcjonowania ministerstwa. Ogromną rolę odegrały wówczas, nadawane począwszy od 28 września 1954 r., zeznania zbiegłego na Zachód Józefa Światły, kompromitujące MBP i jego funkcjonariuszy. W grudniu 1954 r. w oficjalnym organie partii „Nowe Drogi” zamieszczono tekst krytykujący „wypadki poważnego naruszania praworządności przez poszczególne ogniwa służby bezpieczeństwa”41. Po raz pierwszy zapowiadano w nim możliwość otrzymania zadośćuczynienia za doznane krzywdy. Zanim doszło do realizacji formułowanych u schyłku 1954 r. deklaracji, pod- jęto działania likwidujące MBP. 9 grudnia 1954 r. na jego miejsce powołano dwa odrębne resorty: Komitet ds. Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Zasadnicze obowiązki zlikwidowanego ministerstwa przejął KdsBP. Wspomniany Dekret z 20 lipca 1954 r. zadania stojące przez funkcjonariuszami nowego urzędu formułował słowami, których treść nie pozostawiała złudzeń, co do wyznaczonej Komitetowi roli: „Działając na podstawie prawa ludowego organy bezpieczeństwa publicznego prowadzą nieugiętą walkę z agentami imperializmu, szpiegami, dywersantami, sabotażystami i innymi elementami godzącymi w ustrój demokracji ludowej oraz z wszelką działalnością wymierzoną przeciw budownictwu socjalistycznemu w Polsce”42.

37 Marian Spychalski (1906–1980), działacz komunistyczny, marszałek WP; organizator GL, członek KRN, szef sztabu WP, zastępca naczelnego dowódcy WP ds. polityczno-wychowawczych, I wiceminister ON (1944–1949); po usunięciu z wojska w 1949 r. minister budownictwa, architekt we Wrocławiu; więziony w latach 1950–1956; po zwolnieniu m.in. minister obrony narodowej (1956–1968), przewodniczący Rady Państwa (1968–1970). 38 Grzegorz Korczyński, właśc. Stefan Jan Kilanowicz (1915–1971), gen. bryg.; uczestnik wojny domowej w Hiszpanii (1936–1938), jeden z organizatorów GL i AL, pomocnik ministra BP ds. operacyjnych (1946–1948); aresztowany w 1951 r. w związku ze sprawą Władysława Gomułki; po zwolnieniu z więzienia szef Zarządu II Sztabu Generalnego WP (1957–1965); wiceminister ON (1965–1971), ambasador w Algierii (1971). 39 Wacław Komar, właśc. Mendel Kossoj (1909–1992), gen. bryg.; uczestnik wojny domowej w Hiszpanii (1936– –1938), szef oddziału II Sztabu Generalnego WP (1945–1947), dyrektor Wydziału II Samodzielnego MBP (1947), dyrektor Departamentu VII MBP (1947–1950), wiceminister ON i kwatermistrz WP (1951–1953); więziony w latach 1953–1956; po zwolnieniu dowódca Wojsk Wewnętrznych (1956–1960); dyrektor generalny MSW (1960–1967). 40 D. Jarosz, Nieznany dokument... 41 Umacniamy ludową praworządność (artykuł wstępny), „Nowe Drogi” 1954, nr 12, s. 7: „Partia i rząd ostatnio stwierdziły wypadki poważnego naruszania praworządności przez poszczególne ogniwa służby bezpieczeństwa, wypadki postępowania sprzecznego z ustawami władzy ludowej, z polityką partii, z humanistyczną ideą socja- lizmu, której służy nasze państwo ludowe. Wypadki te są obecnie badane. Obywatele, którzy padli ofiarą tego rodzaju naruszeń praworządności, zostali zwolnieni z więzienia i otrzymują pełne zadośćuczynienie za wyrzą- dzoną im krzywdę; zostanie uczynione wszystko, aby ułatwić im powrót do normalnego życia i pracy...”. 42 Dz.U. 1954, nr 34, poz. 142.

24 25 Istniejący zaledwie dwa lata KdsBP rozwiązano 28 listopada 1956 r. Jego kompetencje przejęło Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Na bazie kadr i struktur Urzędu Bezpieczeństwa powstała zamaskowana przed społeczeństwem w komendach woje- wódzkich Milicji Obywatelskiej Służba Bezpieczeństwa (w powiatach Referaty SB)43, spełniająca przez następne ponad trzydzieści lat rolę tajnej policji politycznej w Polsce. W latach 1944–1956, w wyniku zastosowanego terroru, rozbito (przy współpracy sowieckiej) zbrojne i polityczne podziemie niepodległościowe, zdławiono legalną opozycję polityczną, wyniszczono elity II RP, uderzono w Kościół katolicki i pol- ską wieś. Opierając się na niezwykle represyjnym ustawodawstwie, skazano na karę śmierci i w większości stracono ok. 5 tys. osób44. Na wzór sowiecki stworzono Gułag liczący w 1954 r. 179 obiektów więziennych, w tym 51 więzień centralnych, 85 wię- zień karno-śledczych, 2 zakłady dla młodocianych, 2 kolonie rolne i 39 Ośrodków Pracy Więźniów45, przez który przeszło ponad milion osób. Tylko w 1951 r. więziono 110 tys. osób, w tym 14 tys. więźniów tzw. antypaństwowych. W 1953 r. liczby te wynosiły odpowiednio 162 tys. i 9 tys.46 Nawet w opinii osób pełniących kierownicze stanowiska w służbie więziennej: „Polska była jednym wielkim więzieniem”47. Równie tragiczny bilans dwunastu powojennych lat sprawowania przez komuni- stów władzy w Polsce nie byłby możliwy bez istnienia rozbudowanego, podporządko- wanego PPR/PZPR, powiązanego ze służbami specjalnymi ZSRR aparatu bezpie- czeństwa, działającego na krawędzi nawet ówczesnego prawa, a także poza nią.

Krzysztof Szwagrzyk

Struktura aparatu bezpieczeństwa Ponad dwunastoletni okres funkcjonowania Resortu/Ministerstwa Bezpieczeń- stwa Publicznego i powstałego na jego bazie Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicz- nego obfitował w zarządzenia, decyzje i rozkazy, na podstawie których w latach 1944–1956 aparat bezpieczeństwa podlegał rozbudowie i reorganizacji. Analiza resortowych aktów normatywnych i dostępnej literatury nie pozwala, przynajmniej do czasu powołania KdsBP, na wyodrębnienie jakichkolwiek cezur, które dzieliłyby ten przedział czasu, na pewne naturalne, naznaczone gruntowną reorganizacją całego aparatu, okresy. Zmiany dokonywały się najczęściej w sposób doraźny, niesystemo- wy. Bezpieka bowiem, przez cały okres działalności doskonaliła i dostosowywała swe struktury do potrzeb wynikających z polityki realizowanej przez suwerena jej poczy- nań, partię komunistyczną. Już w kilka dni po przybyciu do Lublina, 1 sierpnia 1944 r., Stanisław Radkiewicz rozpoczął organizowanie struktur RBP. Utworzono wówczas trzy pierwsze jednostki:

43 Ludzie bezpieki... s. 19. 44 O karach śmierci w latach 1944–1956 z Krzysztofem Szwagrzykiem i Janem Żarynem rozmawia Barbara Polak, „Biuletyn IPN” 2002, nr 11, s. 4–29. 45 H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990..., s. 71. 46 K. Bedyński, Niektóre oblicza..., s. 12. 47 Ibidem.

24 25 Wydział Operacyjny (Kontrwywiad), na którego czele stanął Roman Romkowski, Wydział Personalny z kierownikiem Mikołajem Orechwą i Sekretariat kierownika Resortu z Julianem Konarem. Ówczesny Kontrwywiad realizować miał całość za- gadnień operacyjnych wynikających z kompetencji przydzielonych RBP: zwalczanie szpiegostwa (głównie pozostałości niemieckiej agentury, likwidacja resztek niemieckiej administracji okupacyjnej, ujawnianie zdrajców narodu polskiego oraz rozpracowywanie i zwalczanie, określanych mianem „reakcji”, cywilnych i wojskowych struktur Polskiego Państwa Podziemnego48. Sukcesywnie powoływano dalsze jednostki organizacyjne Resortu: 22 sierpnia 1944 r. został utworzony Wydział Ochrony PKWN (rządu) – kierownik Leon Andrzejewski. W grudniu tegoż roku w skład wy- działu weszło jeszcze 837 żołnierzy z Brygady Wojsk Wewnętrznych49. Następnymi jednostkami były: powołana 30 sierpnia 1944 r. Komendantura (ochrona gmachów i obiektów podległych RBP) – kierownik Stefan Sobczak; 1 września 1944 r. Wydział Cenzury (perlustracja korespondencji) – kierownik Michał Rossner i 26 września 1944 r. Biuro Prawne – kierownik Zygmunt Braude. W połowie września 1944 r. w skład resortu weszła Sekcja Więzienna – kierownik Adam Wróblewski, która w listopadzie tego roku została przemianowana na Wydział Więziennictwa i Obo- zów, kierowany przez Teodora Dudę, 20 grudnia powstał Wydział Finansów – kierownik Edward Kalecki, zaś 28 tegoż miesiąca pełniącym obowiązki kierownika organizowanego już od sierpnia 1944 r. Wydziału Wywiadu mianowano Stefana Antosiewicza50. Przekształcenie PKWN w Rząd Tymczasowy, a w ślad za tym RBP w Minister- stwo Bezpieczeństwa Publicznego zapoczątkowało w pierwszej połowie 1945 r. reor- ganizacyjne zmiany w strukturze resortu. Według jego kierownictwa, nowa struktura miała być zbudowana tak, by aparat „mógł wniknąć przy pomocy swojej agentury do wszystkich warstw społecznych i potencjalnie wrogich środowisk i by mógł z powodzeniem walczyć z antypaństwowymi elementami”51. Już 1 stycznia dotychczasowy Kontrwywiad został przemianowany w Departament I MBP. Tworzyło go na szczeblu centrali osiem wydziałów: Wydział I – do walki z niemieckim szpiegostwem i pozostałościami podziemia hitlerowskiego w Polsce; Wydział II – do walki z reakcyjnym podziemiem; Wydział III – do walki z bandytyzmem politycznym; Wy- dział IV – ochrona gospodarki narodowej; Wydział V – ochrona legalnych organizacji politycznych i społecznych przed infiltracją podziemia; Wydział VI – transport, łączność; Wydział VII – obserwacja zewnętrzna; Wydział VIII – śledczy52. Zadania poszczególnych komórek organizacyjnych Kontrwywiadu w terenie, już jednak ze znaczącymi zmianami kompetencyjnymi, precyzuje pismo kierow-

48 Ochrona bezpieczeństwa państwa..., s. 15–16; Z. Jakubowski, Organy bezpieczeństwa i porządku publicznego (historia i dzień dzisiejszy), Warszawa 1984, s. 25–26. 49 Rozkaz nr 6 kierownika RBP z dnia 21 XII 1944 r. [w:] Z. Nawrocki, Zamiast wolności..., s. 28. 50 Ochrona bezpieczeństwa państwa..., s. 16–17. 51 Pismo kierownika Wydziału Personalnego MBP do kierownika WUBP w Lublinie z dnia 16 lutego 1945 r., Wyjaśnienie do Wojewódzkiego Etatu [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 26. 52 Ochrona bezpieczeństwa państwa..., s. 23–24; H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990..., s. 21–22. Autorzy obu opracowań podają mylnie zakresy kompetencyjne wydziałów IV, V i VI Departa- mentu I.

26 27 nika Wydziału Personalnego MBP do kierownika WUBP w Lublinie z 16 lutego 1945 r. Według niego Sekcja 1 Wydziału I WUBP (odpowiednik Wydziału I De- partamentu I MBP): „organizuje pracę w kierunku wykrycia niemieckiej agentury, volksdeutschów i innych niemieckich sługusów. Werbuje, wychowuje i utrzymuje łączność z agenturą w celu rozpracowania wrogiego elementu”; Sekcja 2: „organizuje prace przeciwko wszystkim antypaństwowym elementom znajdującym się w różnych nielegalnych partiach i organizacjach, jak: sanacja, endecja, antypaństwo- we elementy chłopskie i mniejszości narodowe. Werbuje, wychowuje i utrzymuje łączność z agenturą w celu rozpracowania tego elementu”; Sekcja 3: „organizuje pracę przeciwko wszystkim antypaństwowym elementom, które przenikają do partii rządzących, zaśmiecają je, oraz przeciwko wrogiej agenturze wśród duchowieństwa, inteligencji i młodzieży. Werbuje agenturę, wychowuje ją i utrzymuje z nią łącz- ność w celu rozpracowania tego elementu”; Sekcja 4: „prowadzi pracę przeciwko wszystkim antypaństwowym elementom działającym w przemyśle i usiłującym or- ganizować sabotaże, dywersję, szpiegostwo i szkodnictwo w przemyśle państwowym oraz przeciwko prywatnym przemysłowcom, którzy świadomie nie dopuszczają do wykonywania państwowych zadań gospodarczych. Werbuje agenturę, wychowuje ją i utrzymuje z nią łączność w celu rozpracowania tego elementu”; Sekcja 5: „prowadzi pracę przeciwko działalności antypaństwowej osób i organizacji stawiających sobie za zadanie zwalczanie reformy rolnej, zarówno jak i innych posunięć rządu w dziedzinie rolnej. Prowadzi pracę przeciwko różnym wrogim agenturom, ukry- wającym się we wsiach i folwarkach. Werbuje agenturę i wychowuje ją, jak również utrzymuje z nią łączność w celu rozpracowania tego elementu”; Sekcja 6: „Prowadzi pracę przeciwko antypaństwowej działalności osób i organizacji, stawiających sobie za zadanie dezorganizowanie transportu kolejowego, samochodowego, drogowego, rzecznego, morskiego i powietrznego oraz łączności: poczta, telefony, telegraf, radio – drogą organizacji sabotażu, szkodnictwa i dywersji, jak również przeciwko osobom pracującym w transporcie i łączności, a zajmującym się szpiegostwem na rzecz ob- cego mocarstwa. Werbuje agenturę, wychowuje ją i utrzymuje z nią łączność w celu rozpracowania tego elementu”; Sekcja 7: „przeprowadza dla wszystkich operacyjnych sekcji i wydziałów […] wywiad lub zewnętrzną obserwację obiektów”; Sekcja 8: „na podstawie materiałów otrzymanych od kierownictwa [Departamentu I – Z.N.] i na jego zlecenie przeprowadza aresztowania i prowadzi śledztwo. Werbuje w razie potrzeby agenturę spośród znajdujących się w śledztwie”53. Po konferencji poczdamskiej sankcjonującej granice nowej Polski i po zorga- nizowaniu sieci terenowych urzędów bezpieczeństwa publicznego w całym kraju, jesienią 1945 r. nastąpiły dalsze zmiany w strukturze organizacyjnej kontrwywiadu. Z dotychczasowego Departamentu I wyłączono niektóre piony odpowiedzialne za rozpracowywanie i zwalczanie przeciwników władzy komunistycznej, a „nowy” kontrwywiad, zachowując numerację Departamentu I, podzielony został na pięć wydziałów: Wydział I: do walki z niemieckim szpiegostwem, składał się początkowo z dwóch sekcji: Sekcja 1 – szpiegostwo niemieckie, Sekcja 2 – volksdeutsche. W lutym

53 Z dziejów kontrwywiadu..., s. 28–29.

26 27 1946 r. utworzono Sekcję 3 do zwalczania podziemia niemieckiego54, po czym w lipcu tego roku połączono sekcje 1 i 2 w Sekcję 1, a Sekcja 3 otrzymała numer 255; Wydział II – do walki z wywiadem angielskim; Wydział III – do walki z wywiadem amerykańskim i francuskim, Sekcja 1 – wywiad amerykański, Sekcja 2 – wywiad francuski; Wydział IV – do walki z wywiadem innych państw; Wydział V – „operacyjnej obsługi i ochrony Misji Zagranicznej na terytorium Polski”, Sekcja 1 – agenturalno- -operacyjna, Sekcja 2 – obserwacji zewnętrznej, Sekcja 3 – techniki operacyjnej56. Czasowo podporządkowany personalnie dyrektorowi Departamentu I miał pozostać także dotychczasowy Wydział II byłego Departamentu I (do walki z reakcyjnym podziemiem, nazywany – dla odróżnienia od komórek stricte kontrwywiadowczych – Wy- działem „A”)57. W terenie praca kontrwywiadu zorganizowana miała być w czterech sekcjach: wywiad niemiecki, angielski, amerykański i francuski, pozostałe wywiady, choć bardzo prawdopodobnym jest, że w niektórych województwach istniały jedynie trzy sekcje. Przykładowo, w WUBP w Rzeszowie Sekcja 1, oprócz walki z wywiadem niemieckim, zajmowała się także: volksdeutschami, niemieckimi konfidentami i współpracowni- kami byłych niemieckich władz okupacyjnych, rozpracowaniem stanów osobowych władz i służb hitlerowskich: gestapo, SS, SD oraz Kripo, kontrolowała ruch osobowy Polaków-repatriantów (m.in. powracających do kraju jeńców wojennych, więźniów obozów koncentracyjnych i powracających z przymusowych robót), zbierała także materiały pomocne różnym instytucjom tropiącym hitlerowskich zbrodniarzy; Sek- cja 2 – pracowała „na kierunku” angielskim, ale zajmowała się także nielegalnymi wyjazdami obywateli polskich za granicę, kontaktami Polaków z cudzoziemcami, powracającymi do kraju żołnierzami Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, tzw. andersowcami, oficerami wywiadu AK i przedwojennej „dwójki” oraz rozpracowy- waniem obiektów „podatnych na działalność szpiegowską”: SP, PSL i PUR; wreszcie Sekcja 3, która, oprócz pracy „na kierunku” romańskim i amerykańskim, zajmowała się także zwalczaniem działalności wywiadowczej pozostałych państw, przeciwdzia- łaniem przemytowi, a także, biorąc pod uwagę specyfikę województwa, rozpracowaniem i przeciwdziałaniem działalności OUN-UPA58. Kolejna reorganizacja pionu kontrwywiadu nastąpiła w początkach roku 1948. Departament I MBP rozbudowany został wówczas do liczby ośmiu wydziałów: Wy- dział I – „zagadnienia: organizacje poniemieckiej okupacji, Gestapo, agenci Gesta- po, volksdeutsche, kryminalna policja, podziemie niemieckie, siatka wywiadowcza niemiecka, ekstradycja, itp.; placówki dyplomatyczne i inne placówki oficjalne,

54 AIPN, MBP, 870, Gabinet Ministra, Organizacja Departamentu I MBP 1946 r., Rozkaz organizacyjny o utworzeniu 3 Sekcji w Wydziale I Departamentu I MBP dyrektora I Departamentu MBP, płk. Romkowskie- go, 8 II 1946 r., k. 2–4. 55 Ibidem, Rozkaz organizacyjny [bez numeru] ministra BP z lipca 1946 r. [brak daty dziennej], k. 5–6. 56 Rozkaz nr 51 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 6 września 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 34–35. 57 Ibidem, s. 35. 58 Rozkaz nr 76 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 27 listopada 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 40; AIPN Rz, 04/49, Sprawozdania z pracy Wydziału I WUBP w Rzeszowie za lata 1945–1949; L. Pawliko- wicz, Kontrwywiad Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w latach 1948–1954, według relacji płka Stefana Antosiewicza, „Rzeszowskie Zeszyty Naukowe. Prawo-Ekonomia”, t. 17, Rzeszów 1995, s. 131–144.

28 29 jak – charytatywne, kulturalne, handlowe, sportowe itp. Austrii”; Wydział II – „zagadnienia siatek wywiadowczych oraz placówek dyplomatycznych i innych placówek” oficjalnych Anglii i jej dominiów (Kanada, Indie, Australia, itd.)”; Wydział III – „zagadnienia krajów romańskich (Belgia, Francja, Szwajcaria, Luksemburg, Hiszpania, Portugalia, Włochy), siatka wywiadowcza tych krajów oraz placówki dyplomatyczne i inne oficjalne”; Wydział IV – „zagadnienia siatek wywiadowczych oraz placówek dyplomatycznych i innych krajów skandynawskich (Szwecja, Norwegia, Finlandia, Dania, Holandia [sic!]), krajów bałkańskich (Jugosławia, Bułgaria, Ru- munia, Węgry [sic!], Czechosłowacja [sic!], Albania, Grecja), Bliskiego i Dalekie- go Wschodu (Egipt, Turcja, Palestyna i kraje arabskie, Chiny, Japonia, Malaje)”; Wydział V – „zagadnienia siatek wywiadowczych oraz placówek dyplomatycznych i innych oficjalnych – Stanów Zjednoczonych i krajów Ameryki Południowej i Cen- tralnej (za wyjątkiem Kanady)”; Wydział VI – „zagadnienia siatek wywiadowczych polskich ośrodków emigracyjnych (andersowska, międzymorze, Oddział VI, dwójka przedwojenna) oraz wywiadu organizacji podziemnych w okresie okupacji i obecnie, zagadnienia rozpracowania repatriacji i filtracji repatriantów”; Wydział VII – „zagadnienia rejestracji cudzoziemców”; Wydział Ogólny – „sprawy ogólne, kancela- ryjne, organizacyjne, personalne, ewidencyjne, sprawozdawczość”59. W rok później przedstawiona wyżej struktura kontrwywiadu wzbogaciła się o Wydział „O”, mający za zadanie prowadzenie obserwacji zewnętrznej placówek dyplomatycznych państw kapitalistycznych i ich pracowników60. Brak zachowanych aktów normatywnych nie pozwala na precyzyjne odtworzenie zmian zachodzących w strukturze organizacyjnej pionu kontrwywiadu do końca funkcjonowania MBP i w okresie działalności KdsBP. Z całą pewnością można przyjąć, iż jeszcze przed likwidacją MBP Departament I uległ rozbudowie. Świadczy o tym m.in. przesunięcie w czerwcu 1954 r. do kontrwywiadu (jako Wydział X) dotychczasowego Wydziału II Departamentu III, zajmującego się „nacjonalizmami”: ukraińskim, litewskim, białoruskim oraz tzw. białą emigracją61. W ramach KdsBP dokonano jedynie powierzchownej reorganizacji struktur służby bezpieczeństwa. W jej wyniku nastąpiła także częściowa zmiana numeracji pionów operacyjnych i śledczego. Działalnością kontrwywiadowczą, której kierunki pozostały, można za- łożyć, bez większych zmian, miał odtąd zajmować się Departament II62. Na początku kwietnia 1945 r. utworzono w MBP nową jednostkę, Departa- ment II63. Jej organizację rozpoczęto jednak wcześniej, o czym świadczy pismo kierownika Wydziału Personalnego MBP, mjr. Orechwy, z lutego 1945 r. do kierownika WUBP w Lublinie. Czytamy w nim m.in.: „Wydział II […] [WUBP] Sekcja 1 orga-

59 Pismo dyrektora Departamentu I MBP, płk. Gajewskiego do naczelników wydziałów I Wojewódzkich Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego z dnia 12 lutego 1948 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 45–46. 60 Rozkaz nr 22 wiceministra bezpieczeństwa publicznego, gen. M. Mietkowskiego z dnia 11 maja 1949 r. [w:] ibidem, s. 47. 61 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 045/org. ministra BP, 12 VI 1954 r., k.76–77. 62 Zarządzenie 05/54 Przewodniczącego KdsBP z dnia 29 XII 1954 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 59–60; AIPN, KdsBP, 608, 543, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 017/org. przewodniczącego KdsBP, 11 III 1955 r., k. 37–38. 63 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 69.

28 29 nizuje kartotekę szpiegów, dywersantów, volksdeutschów, AK-owców, NSZ-owców i innych antypaństwowych elementów. Na żądanie wydaje operacyjnym sekcjom informacje o elementach antypaństwowych, znajdujących się w ewidencji. Organizuje przechowywanie (archiwum) spraw zakończonych przez sekcje operacyjne. Orga- nizuje przechowywanie i ewidencję depozytów aresztowanych i rzeczy skonfisko- wanych. Grupa szyfrowa rozszyfrowuje i zaszyfrowuje telegramy. Grupa łączności radiowej utrzymuje łączność radiową ze swoimi abonentami”. Z pisma dowiadujemy się także, iż jednostka ta miała nadzorować i koordynować pracę Laboratorium Daktyloskopijnego, Cenzury Wojennej (perlustracja korespondencji) i Centralnego Biura Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk64. Jednostkę stopniowo rozbudowywa- no i reorganizowano. W lipcu 1945 r. Departamentowi podporządkowano Wydział Kontroli Pomiarów (Miernictwa), do którego zadań należało m.in.: wykonywanie zdjęć fotograficznych i topograficznych, zaopatrywanie jednostek MBP w mapy, wydawanie zezwoleń dla uprawnionych instytucji na wykonywanie prac mierniczych, udzielanie zgody na wykonywanie fotografii obiektów specjalnych. W listopadzie tego roku CBKPPiW, podległe dotąd Departamentowi II, wyłączono z MBP i pod- porządkowano Prezydium Rady Ministrów65. Najprawdopodobniej w tym samym roku wyłączono jeszcze z Departamentu II zagadnienia związane z cenzurą (przede wszystkim perlustracja korespondencji), a w styczniu 1946 r. dotychczasowy Wydział Cenzury przekształcono w Główny Urząd Cenzury, który miał prowadzić działal- ność „w celu wykrycia szkodników, wrogów państwa i narodu polskiego, korzysta- jących w swej zbrodniczej działalności z łączności pocztowo- i telekomunikacyjnej i radiowej”. Prawdopodobnie nowa jednostka nosiła nazwę zastępczą: na szczeblu centrali – Samodzielny Wydział VIII, w terenie – Wydział VIII66. W grudniu 1946 r. powołano na jej miejsce Biuro „B”67, o tych samych kompetencjach, które rok póź- niej rozwiązano, a jego komórki wraz z zadaniami przejął na powrót Departa- ment II68. W pierwszej połowie 1948 r. jego struktura przedstawiała się następująco: Wydział I – kartoteka, ewidencja operacyjna; Wydział II – fotografika i ekspertyzy; Wydział III – radiołączność; Wydział IV (specjalny) – szyfrowy; Wydział V – poczta specjalna; Wydział VI – zaopatrzenia technicznego; Wydział VII – kontroli (korespondencji?); Wydział VIII – techniki specjalnej; Wydział IX – łączności; Wydział Ogólny (w jego składzie sekcja archiwum) i Stacja Specjalna. Ponadto w strukturze tej funkcjonowały: Wydział Kontroli Pomiarów (Miernictwa) w latach 1945–1946; Wydział Łączności w roku 1946; Sekretariat Główny w latach 1947–1948; Wydział Zaopatrzenia Technicznego w latach 1945–1948; Wydział Specjalny w roku 1945 i Wydział Druków w roku 194569.

64 Pismo kierownika Wydziału Personalnego MBP do kierownika WUBP w Lublinie z dnia 16 lutego 1945 r., Wyjaśnienie do Wojewódzkiego Etatu [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 24–31. 65 Ochrona bezpieczeństwa państwa..., s. 14; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 82. 66 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 26. 67 Rozkaz nr 113 ministra BP z 2 XII 1946 r. (ibidem). 68 AIPN, MBP, 2585, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1947 r., Rozkaz organizacyjny nr 082/org. ministra BP, 2 XII 1947 r., k. 122–123. 69 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 69–83; AIPN, MBP, 2586, Departament Kadr, Rozkazy organizacyjne 1948 r., Rozkaz organizacyjny nr 026/org. ministra BP, 31 III 1948 r., k. 48–49.

30 31 W czerwcu 1950 r. Departament II zreorganizowano. Wyłączono z niego przede wszystkim zagadnienia zabezpieczenia łączności jednostkom MBP oraz łączności specjalnej władz państwowych i partyjnych, tworząc nowy Departament Łączno- ści (w KdsBP pod niezmienioną nazwą) oraz kwestie związane z gromadzeniem, przechowywaniem, zabezpieczeniem i udostępnianiem materiałów archiwalnych, tworząc samodzielne Centralne Archiwum MBP (w KdsBP zmieniło nazwę na Archiwum KdsBP). W Departamencie II pozostały: Wydział I – kartoteka i ewidencja operacyjna; Wydział II – fotografii śledczej i dokumentacji operacyjnej; Wy- dział III – pocztowy; Wydział IV – szyfrowy; Wydział V – technika operacyjna: PT (Podsłuch Telefoniczny) i PP (Podgląd Pokojowy); Wydział VI – ekspertyzy i regi- stratury; Wydział VII – sekcja opracowań, informacji i kontroli terenu, technika i laboratorium. W końcu tego roku Departament II przejął jeszcze od Departamentu V zagadnienia związane z operacyjnym zabezpieczeniem instytucji radiowych i Przed- siębiorstwa „Ruch”. W 1952 r. wyłączono z pionu II Wydział IV – szyfrów, tworząc Biuro „C”70. W ramach KdsBP na bazie dotychczasowego Departamentu II utworzono po- czątkowo departamenty IX i X, a w grudniu 1955 r. jeszcze Biuro „W”71. Departa- ment IX – Techniki Operacyjnej (Instytut Techniki Operacyjnej), w składzie którego znalazły się: wydziały I–VI, Wydział „K”, Sekretariat Ogólny i Centralne Labora- torium Ekspertyz, przejął z Departamentu II zagadnienia techniki operacyjnej, a także zadania utworzonego jako samodzielna jednostka w listopadzie 1954 r. In- stytutu Techniki Operacyjnej MBP72. Jednostka zajmowała się także daktyloskopią osób aresztowanych. Departament X – Ewidencji Operacyjnej, w składzie którego znalazły się: wydziały I–II, Dział Statystyczno-Sprawozdawczy, Dział Kartotek, Sekcja Wojskowa i Sekretariat Ogólny, przejął od dotychczasowego Departamen- tu II kartotekę centralną osób i spraw będących w zainteresowaniu MBP, ewidencję operacyjną i opiniowanie osób wyjeżdżających za granicę. Koordynowała także zainteresowania operacyjne KdsBP, MO i Zwiadu WOP73. Biuro „W” (perlustracja korespondencji), składające się z trzech wydziałów i Sekcji Informacyjno-Sprawoz- dawczej, istniało początkowo na zasadach autonomicznych przy Departamencie IX. Do zadań tej jednostki należały m.in.: kontrola przesyłek krajowych i zagranicznych na zamówienie jednostek operacyjnych; realizacja zamówień dotyczących przestęp- ców politycznych, dywersantów, terrorystów, bandytów w celu ujawnienia miejsca ich zamieszkania/pobytu, w tym zabezpieczenie całości korespondencji, paczek, tele- gramów, przekazów pocztowych; wykonywanie ekspertyz pism; wyrywkowa kontrola

70 AIPN, MBP, 170, Rozkazy organizacyjne 1952 r., Rozkaz organizacyjny nr 0131/org. ministra BP, 11 IX 1952 r., k. 206–207. 71 Zarządzenie 05/54 Przewodniczącego KdsBP z dnia 29 XII 1954 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 59–60; AIPN, KdsBP, 608, 543, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 054/org. przewodniczącego KdsBP, 18 III 1955 r., k. 143; ibidem, Rozkaz organizacyjny nr 019/org. przewodniczącego KdsBP, 11 III 1955 r., k. 41–42; AIPN, KdsBP, 42, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 0159/org. przewodniczą- cego KdsBP, 7 XII 1955 r., k. 230–235. 72 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 369–373; AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 0105/org. ministra BP, 17 XI 1954 r., k. 228–229. 73 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 377–378.

30 31 przesyłek w celu ujawnienia agentów obcych wywiadów oraz osób uprawiających wrogą działalność; przechwytywanie korespondencji z wrogą propagandą (ulotki, anonimy) i ustalanie ich autorów, wykorzystywanie środków chemicznych do wykry- wania tajnopisów; współpraca z siecią agenturalną74. W grudniu 1955 r. Biuro „W” zostało ostatecznie wyłączone ze struktury Departamentu IX i odtąd funkcjonowało jako samodzielna jednostka75. Wspomniane już wcześniej zmiany w strukturze MBP, przeprowadzone we wrześ- niu 1945 r., polegające na częściowym demontażu funkcjonującego do tej pory Departamentu I, doprowadziły do utworzenia czterech nowych jednostek: depar- tamentów IV (Ekonomicznego) i V (Społeczno-Politycznego) oraz Samodzielnego Wydziału Obserwacji Zewnętrznej (Wydział III MBP) i Samodzielnego Wydziału Śledczego76. W skład Departamentu IV, powstałego na bazie dotychczasowego Wydziału IV Departamentu I, weszło osiem wydziałów: Wydział I – przemysłu ciężkiego, podzielony na sześć sekcji: Sekcja 1 – instytucji państwowego planowania i ekonomiki, Sek- cja 2 – górniczo-hutnicza, Sekcja 3 – chemiczna i paliw płynnych, Sekcja 4 – metalowa, Sekcja 5 – energetyczna i Sekcja 6 – zbrojeniowa; Wydział II – przemysłu lekkiego, pięć sekcji: Sekcja 1 – włókiennicza, Sekcja 2 – pozostałe gałęzie przemysłu lekkiego oprócz spożywczego, Sekcja 3 – przemysłu prywatnego, Sekcja 4 – rzemiosła i spółdzielczości pracy i Sekcja 5 – przemysłu komunalnego; Wydział III – handlu, aprowizacji i spół- dzielczości, cztery sekcje: Sekcja 1 – świadczeń i aprowizacji, Sekcja 2 – handlu pań- stwowego i prywatnego, Sekcja 3 – handlu spółdzielczego oraz Sekcja 4 – przemysłu spożywczego; Wydział IV – handlu zagranicznego i finansów, cztery sekcje: Sekcja 1 – skarbowa, Sekcja 2 – banków i ubezpieczeń, Sekcja 3 – handlu zagranicznego i Sek- cja 4 – żeglugi i portów; Wydział V – rolnictwa i lasów, dwie sekcje: Sekcja 1 – rolna i przemysłu rolnego, Sekcja 2 – leśna i przemysłu leśnego; Wydział VI – auto- i awiotransportu oraz łączności, cztery sekcje: Sekcja 1 – autotransportu i dróg kołowych, Sekcja 2 – dróg wodnych, Sekcja 3 – awiotransportu i Sekcja 4 – poczty, telefonów, telegrafów i radia; Wydział VII – odbudowy, trzy sekcje: Sekcja 1 – odbudowy War- szawy, Sekcja 2 – odbudowy ośrodków prowincjonalnych, przemysłu i portów oraz Sekcja 3 – pomiarów, planowania i projektowania; Wydział VIII – kolejowy, pięć sekcji: Sekcja 1 – obsługi Ministerstwa Komunikacji, Sekcja 2 – obsługi DOKP War- szawa–Łódź–Lublin, Sekcja 3 – obsługi DOKP Kraków–Katowice, Sekcja 4 – obsługi DOKP Wrocław–Poznań–Szczecin i Sekcja 5 – obsługi DOKP Gdańsk–Olsztyn. Od grudnia 1946 r. wydziałowi temu podlegała także, utworzona przy Służbie Ochrony Kolei, służba kontroli i referaty kontroli przy okręgowych komendach SOK77. W wojewódzkich UBP nie istniał odpowiednik Wydziału VIII – kolejowego. Jego zadania spełniały w owym czasie w terenie ekspozytury kolejowe umiejsco-

74 AIPN, KdsBP, Wydział Organizacyjno-Etatowy, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 067/org. przewodniczącego KdsBP, 21 IV 1955 r., k. 172; AIPN, KdsBP, 538, Biuro „W”. 75 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 312; AIPN, KdsBP, 42, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 0159/org. przewodniczącego KdsBP, 7 XII 1955 r., k. 230–235. 76 Rozkaz nr 51 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 6 września 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 34–39. 77 Ibidem, s. 35–37.

32 33 wione w miastach – ważniejszych węzłach kolejowych i podlegające bezpośrednio naczelnikom wydziałów IV właściwych terytorialnie WUBP. W znaczącej większości w WUBP nie były zorganizowane także odpowiadające Wydziałowi VII (odbudowy) Departamentu IV MBP sekcje 7 (istniały jedynie w gdańskim i warszawskim WUBP). Praca wydziałów IV w terenie zorganizowana miała być więc w sześciu bądź siedmiu sekcjach. Ich numeracja odpowiadała numeracji wydziałów departamentu w centrali, jednak warunki lokalne wymusiły na kierownictwie MBP połączenie pewnych komórek: sekcji 1 (przemysłu ciężkiego) i 2 (przemysłu lekkiego) w jedną sekcję przemysłową (tak było w Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Kielcach, Ko- szalinie, Krakowie, Lublinie, Olsztynie i Rzeszowie), a sekcji 3 (handel, aprowizacja i spółdzielczość) i 4 (handel zagraniczny i finanse) w sekcję handlowo-finansową (Białystok, Bydgoszcz, Kielce, Koszalin, Lublin, Olsztyn i Rzeszów). W praktyce więc większość wydziałów IV WUBP miała tylko cztery sekcje i podległe komórki kolejowe78. W sierpniu–wrześniu 1949 r. nastąpiła, przede wszystkim w terenie, etatowa rozbudowa pionu ekonomicznego MBP. Działające do tej pory w zakładach prze- mysłowych tzw. referaty ochrony przekształcono w ekspozytury UB o niezmienionej nazwie. Miały być umiejscowione we wszystkich ważnych dla gospodarki narodowej obiektach i prowadzić w nich pracę operacyjną przeciwko aktom sabotażu i dywersji. Do podstawowych zadań RO należały m.in.: wykrywanie i likwidacja tzw. wrogiej działalności w obiektach przemysłowych; ewidencjonowanie wrogich środowisk i osób w zakładach i tworzenie w nich sieci agenturalnej; rozpracowywanie agentu- ralne wrogich środowisk i osób; typowanie i usuwanie z zakładów osób stanowiących zagrożenia; rozpoznawanie form sabotażu; badanie nastrojów załóg pracowniczych, rozmowy profilaktyczne z pracownikami – inspiratorami nastrojów strajkowych, wyjaśnianie przyczyn awarii i analiza zebranych materiałów w każdej z takich spraw; zabezpieczenie tajemnicy państwowej w ochranianych obiektach i nadzór nad Strażą Przemysłową i Strażą Pożarną w zakładach pracy79. Na podstawie analizy dokumentacji administracyjnej pionu ekonomicznego MBP można przyjąć, że pod koniec 1949 r. Departament IV miał dziesięć wydziałów: Wy- dział Ogólny; Wydział I – przemysł ciężki, górnictwo, energetyka; Wydział II – prze- mysł lekki i spożywczy; Wydział III – handel i spółdzielczość; Wydział IV – skar- bowość i finanse; Wydział V – rolnictwo i leśnictwo; Wydział VI – budownictwo; Wydział VII – handel zagraniczny i żegluga morska; Wydział VIII – komunikacja i transport; Wydział X – obiekty specjalne, nadzorował najprawdopodobniej pracę referatów ochrony i referatów wojskowych, które miały prowadzić pracę operacyjną w zakładach produkcyjnych ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa80. Kolejna zmiana w strukturze Departamentu IV, tym razem „odchudzająca” nastąpiła w grudniu 1950 r. Wyłączono wówczas z niego komórki organizacyjne

78 Rozkaz nr 76 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 27 listopada 1945 r. [w:] ibidem, s. 40–41; AIPN Rz, 04/73, Sprawozdania z pracy Wydziału IV WUBP w Rzeszowie za lata 1945–1950; AIPN, MBP, 2582, Departa- ment Kadr, Rozkazy organizacyjne [1945 r.], Rozkaz nr 71 ministra BP, 12 XI 1945 r., k. 7–8. 79 Aparat bezpieczeństwa w latach 1944–1956..., cz. 2, s. 22–26. 80 AIPN, MBP, 1451–1452, Departament IV, Sprawozdania Departamentu IV MBP za lata 1949–1950; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 103–116.

32 33 zabezpieczające operacyjnie komunikację oraz transport (PKS, PKP, LOT i żegluga) i na ich bazie utworzono Departament VIII81. W styczniu 1953 r. na bazie komórek organizacyjnych pionu IV powstał kolejny zupełnie nowy Departament IX, który przejął z Departamentu IV zagadnienia przemysłu ciężkiego prowadzone dotychczas przez Wydział I tegoż pionu (sekcje 1 wydziałów IV WUBP) i obiekty specjalne, ochraniane przez RO i RW82. Historia tej jednostki okazała się jednakże krótka. Już bowiem w czerwcu 1954 r. została zlikwidowana, a jej wydziały włączono na powrót do Departamentu IV83. W tym samym miesiącu dokonano jeszcze jednej reorganizacji tegoż departamentu. Wyłączono z niego mianowicie Wydział V zajmujący się ochroną operacyjną szeroko rozumianej gospodarki rolnej. Stał się on bazą do utworzenia Inspektoratu Wiejskiego MBP na prawach departamentu, z wydziałami I–III i Ogólnym (ewidencja, statystyka i sprawozdawczość) na szczeblu centrali84. Tuż przed rozwiązaniem MBP w jego skład wchodziły: Sekretariat, Inspektorat, Wydział Ogólny i wydziały I–VI85. Po utworzeniu KdsBP pion ekonomiczny utrzymał swoją dotychczasową numera- cję jako Departament IV. Składał się z siedmiu wydziałów, a jego zadania zostały ponownie rozszerzone o zagadnienia rolne (włączono do niego dotychczasowy Inspek- torat Wiejski MBP jako Wydział VI) i obiekty łączności przejęte z dotychczasowego Departamentu II (Wydział VII)86. Wydziały od I do V zajmowały się zagadnieniami przemysłu ciężkiego i lekkiego, budownictwem, handlem i instytucjami skarbowo- -finansowymi. Do podstawowych zadań Departamentu IV w ramach KdsBP należało wg jego przewodniczącego rozpoznawanie, przeciwdziałanie i likwidacja „dywer- syjnej, szkodniczej, szpiegowskiej i innej antypaństwowej działalności agentury wywiadów imperialistycznych, wrogiego podziemia i innych wrogich elementów na obiektach przemysłowych, rolnych, handlu, łączności, a przede wszystkim na obiektach mających poważne znaczenie dla gospodarki narodowej”. Z tego też względu priorytetem pracy funkcjonariuszy wspomnianego Departamentu powinna stać się operacyjna ochrona ważnych zakładów przemysłu obronnego, górniczego, hutni- czego, maszynowego, motoryzacyjnego, stoczniowego, energetycznego, zakładów budowy taboru kolejowego, większych zakładów produkcyjnych przemysłu lekkiego, obiektów łączności, wielkich budów, baz paliwowych, magazynów rezerw państwo- wych, wreszcie instytutów naukowo-badawczych i biur konstrukcyjnych pracujących na rzecz obronności i ważnych gałęzi gospodarki narodowej. W wyniku wspomnianej już wcześniej wrześniowej reorganizacji Departamen- tu I MBP z 1945 r. doszło także do utworzenia Departamentu V (Społeczno-Po- litycznego). Jednostka ta powstała na bazie dotychczasowego Wydziału V Kontr-

81 Rozkaz nr 0132/org. ministra BP z 27 XII 1950 r. (Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 19, 24). 82 AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 01/org. ministra BP, 8 I 1953 r., k. 1; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 157–160. 83 Rozkaz nr 046/org. ministra BP z 12 VI 1954 r. (Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20, 24). 84 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 047/org. ministra BP, 12 VI 1954 r., k. 80–81. 85 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 103–116. 86 AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkaz nr 07/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 10.

34 35 wywiadu i miała być odpowiedzialna za operacyjną ochronę partii i organizacji „demokratycznych” przed wpływami „reakcji”, nadzór nad wszelkimi organizacjami i stowarzyszeniami społecznymi (w tym młodzieżowymi), przeciwdziałanie wpły- wom związków religijnych, w tym głównie Kościoła rzymskokatolickiego na życie społeczne, sprawować miała operacyjną kontrolę nad aparatem administracyjnym, szkolnictwem i instytucjami kultury. W skład departamentu weszło początkowo pięć wydziałów: Wydział I – operacyjnej obsługi oraz ochrony partii i ugrupowań politycznych przed atakami reakcji, sześć sekcji: Sekcja 1 – ochrony PPS, PPR, TUR i ZWM; Sekcja 2 – ochrony Stronnictwa Ludowego, Wici i PSL; Sekcja 3 – ochrony Stronnictwa Demokratycznego, Stronnictwa Pracy i ich młodzieżowych organizacji; Sekcja 4 – operacyjnej obsługi nielegalnych partii i ugrupowań politycznych; Sekcja 5 – związków zawodowych i organizacji społeczno-politycznych; Sekcja 6 – politycznych organizacji mniejszości narodowych; Wydział II – obsługi instytucji oświatowych, kulturalnych i wolnych zawodów, trzy sekcje: Sekcja 1 – instytucji oświatowych; Sekcja 2 – instytucji kultury i sztuki; Sekcja 3 – wolnych zawodów; Wydział III – administracji państwowej, trzy sekcje: Sekcja 1 – obsługi Ministerstwa Administracji Publicznej i PUR; Sekcja 2 – obsługi rad narodowych; Sekcja 3 – ob- sługi Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Opieki Społecznej i Ministerstwa Zdrowia; Wydział IV – młodzieżowy, trzy sekcje: Sekcja 1 – wyższych uczelni; Sek- cja 2 – szkół średnich; Sekcja 3 – sportowych i innych organizacji; i Wydział V – ob- sługi duchowieństwa, trzy sekcje: Sekcja 1 – obsługi Kościoła rzymskokatolickiego; Sekcja 2 – obsługi Kościoła grekokatolickiego, prawosławnego, ewangelickiego i innych, Sekcja 3 – obsługi organizacji religijnych87. W ślad za reorganizacją w centrali resortu, w wydanym ponad dwa miesiące póź- niej rozkazie Radkiewicz polecił dokonać także odpowiednich zmian w strukturze terenowej dotychczasowych wydziałów I WUBP. Oprócz nowych wydziałów I i IV miał tam zostać utworzony Wydział V, swą strukturą odpowiadający podziałowi or- ganizacyjnemu jednostki nadrzędnej, czyli liczący pięć sekcji. Sekcja 1 Wydziału V WUBP miała zajmować się ochroną operacyjną partii i organizacji „demokratycznych” oraz związków zawodowych przed infiltracją „reakcji”, a także operacyjną obsługą PSL i SP oraz nielegalnych partii i organizacji politycznych; Sekcja 2 miała nadzorować instytucje oświatowe, w tym uczelnie, szkoły (także nauczycieli), kulturalne i tzw. wolne zawody, czyli głównie środowiska inteligencji, m.in. lekarzy, adwo- katów itp.; Sekcja 3 ochraniała urzędy, rady narodowe i szeroko pojętą administrację państwową; Sekcja 4 – organizacje młodzieżowe, natomiast Sekcja 5 – Kościoły, du- chowieństwo, związki wyznaniowe i organizacje religijne88. Dalsze zmiany organizacyjne w strukturze Departamentu V MBP nastąpiły w końcu 1949 r. Składał się on wówczas z Wydziału Ogólnego i siedmiu wydziałów operacyjnych: Wydział I zajmował się ochroną ruchu robotniczego przed dywersją ze strony byłej PPS i PPS WRN; Wydział II ochroną ruchu ludowego; Wydział III

87 Rozkaz nr 51 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 6 września 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 37–38. 88 Rozkaz nr 76 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 27 listopada 1945 r. [w:] ibidem, s. 41–42; AIPN Rz, 04/82-83, Sprawozdania z pracy Wydziału V WUBP w Rzeszowie za lata 1945–1946.

34 35 ochroną organizacji masowych, m.in. związków zawodowych; Wydział IV ochroną organizacji młodzieżowych; Wydział V operacyjną ochroną Kościołów, ducho- wieństwa, związków wyznaniowych i organizacji religijnych; Wydział VI ochroną administracji państwowej i quasi-samorządowej, instytucji oświatowych i kulturalnych, a Wydział VII ochroną ruchu robotniczego przed dywersją ze strony tzw. nacjonalistycznych, trockistowskich i innych prowokatorskich elementów89. Pion V MBP zajmował się w tym czasie także komórkami przedwojennej Policji Państwowej i „dwójki”, które rozpracowywały działalność KPP i innych grup komunistycznych, a od połowy 1950 r. operacyjną ochroną Powszechnej Organizacji „Służba Polsce”. W końcu tego roku część urzędów dotychczas ochranianych operacyjnie przez De- partament V przejął Departament II. Były to m.in.: Centralny Urząd Radiofonii, Państwowe Przedsiębiorstwo Radiofonizacji Kraju, Polskie Radio i Państwowe Przedsiębiorstwo Kolportażu „Ruch”. Jednakże w dalszym ciągu Departament V sprawował nadzór nad jednostkami programowymi i wydawniczymi Polskiego Ra- dia: Dyrekcją Planowania, Koordynacji i Wykonania Programu, Dyrekcją Progra- mów Politycznych i Społeczno-Oświatowych, Dyrekcją Programów Artystycznych, Dyrekcją Programów dla Zagranicy i Biurem Wydawnictw. W styczniu 1953 r. po raz kolejny zreorganizowano strukturę Departamentu V MBP. Wyłączono z niego mianowicie zagadnienia związane z Kościołami, związkami wyznaniowymi, organizacjami religijnymi i duchowieństwem i na bazie dotychczasowego Wydziału V i części Wydziału III utworzono Departament XI. Nowa jednostka składała się z Sekretariatu Ogólnego i czterech wydziałów: Wydział I – kler świecki, Wydział II – zakony, Wydział III – katolickie zgromadzenia masowe i Wydział IV – Ko- ścioły niekatolickie i sekty90. W ramach KdsBP departament ten zmienił jedynie nume- rację na Departament VI, zachowując liczbę wydziałów i główne kierunki działania91. Struktura Departamentu V MBP przetrwała bez większych zmian do czerwca 1954 r., kiedy to połączono go z Departamentem III w Departament III92. W wyniku reorganizacji kontrwywiadu w styczniu 1945 r. w ramach ówczesnego Departamentu I MBP powstały dwa wydziały, których zadaniem było rozpracowywanie i zwalczanie struktur Polskiego Państwa Podziemnego i rodzącego się antykomunistycznego podziemia zbrojnego. Były to, jak już wcześniej wspomniano: Wydział II – do walki z reakcyjnym podziemiem i Wydział III – do walki z bandytyzmem politycznym. W kwietniu 1945 r. Radkiewicz powołał do życia jednostkę mającą „prowadzić i organizować walkę z bandami terrorystycznymi, pojedynczymi bandytami o politycznymi zabarwieniu, nieprzyjacielskimi spadochroniarzami, dezerterami i uchylającymi się od służby wojskowej oraz ścigać osoby współpracujące z bandami i dezerterami”. Nazwano ją Wydziałem do Walki z Bandytyzmem. Nowa

89 AIPN, MBP, 168, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1949 r., Rozkaz organizacyjny nr 0116/org. ministra BP, 24 XII 1949 r., k. 155–156. 90 AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 02/org. ministra BP, 9 I 1953 r., k. 3. 91 AIPN, KdsBP, 608, 543, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 018/org. przewodniczącego KdsBP, 11 III 1955 r., k. 39–40. 92 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 045/org. ministra BP, 12 III 1954 r., k. 76–77.

36 37 jednostka, zorganizowana przy Departamencie I MBP, miała tam zachować pewną samodzielność, w terenie zaś miała działać jako oddział (nazywany Wydziałem) przy WUBP i sekcja przy PUBP. Na szczeblu centrali wydział miał składać się z dwóch sekcji: Sekcja 1 – do walki z bandytyzmem i terrorystami i Sekcja 2 – do walki z dezerterami i uchylającymi się od służby wojskowej93. W styczniu 1946 r., „w celu wzmocnienia walki z reakcyjnym podziemiem i bandytyzmem”, Wydział do Walki z Bandytyzmem połączono z byłym Wydziałem II Departamentu I (od września 1945 r. Wydziałem „A” podporządkowanym operacyjnie dyrektorowi Kontrwywiadu) w Departament VII MBP. Początkowo na szczeblu centrali znalazły się w nim trzy wydziały: Wydział I – do walki z bandytyzmem (na bazie obu sekcji byłego Wydziału do Walki z Bandytyzmem); Wydział II – do walki z podziemnymi organizacjami sanacyjnymi i pokrewnymi i Wydział III – do walki z podziemnymi organizacji endeckimi i pokrewnymi94. Numeracja nowo powstałej jednostki była tymczasowa. Ponad dwa miesiące później, 25 marca 1946 r., Radkie- wicz rozkazał zmienić ją na Departament III MBP95. Prawdopodobnie nowy Departament III rozpoczynał swą działalność mając te same trzy wydziały co wcześniej Departament VII. Brak zachowanych aktów normatywnych nie pozwala jednoznacznie odtworzyć jego początkowej struktury, ale dowodem potwierdzającym tę tezę jest struktura terenowa pionu III. Otóż do maja 1948 r. wydziały III WUBP opierały się w pracy operacyjnej na trzech sekcjach: Sek- cji I – do walki z bandytyzmem (w zakresie zadań miała także prowadzenie spraw o nielegalne posiadanie broni oraz, w województwach Polski Południowo-Wschod- niej, rozpracowywanie cywilnych i wojskowych siatek OUN-UPA); Sekcja II – do walki z podziemiem sanacyjnym, czyli przede wszystkim z organizacjami poakow- skimi i strukturami Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” i Sekcja III – do walki z podziemiem endeckim (NSZ, NZW-NOW) i pokrewnym. Tak więc przynajmniej struktura terenowa Departamentu III pozostała niezmieniona w stosunku do tej z czasów Departamentu VII MBP96. Pierwszej reorganizacji doczekał się Departament III w maju 1948 r. Zmiany po- legały głównie na oddzieleniu od tzw. bandytyzmu i osobnym potraktowaniu kwestii ukraińskiej oraz połączeniu na szczeblu centrali w jednym wydziale zagadnień walki z podziemiem sanacyjnym i endeckim. W wyniku tych przeobrażeń Sekcja 1 Wy- działu I Departamentu III zajmowała się odtąd jedynie kwestią ukraińską; Sekcja 2 tegoż wydziału – walką z bandytyzmem, uznanym teraz za działalność polityczną osłabiającą władzę ludową; Sekcja 1 Wydziału II – walką z endecją; Sekcja 2 tegoż Wydziału – walką z sanacją, Sekcja 3 – terenowa, nadzorowała i koordynowała pracę jednostek terenowych. Kolejną reorganizację pionu III przeprowadzono 1 czerwca 1950 r. W jej wyniku został rozbudowany na szczeblu centrali do czterech wydziałów i Sekretariatu.

93 Rozkaz nr 16 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 28 kwietnia 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 32–33; Ochrona bezpieczeństwa państwa..., s. 24; H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990..., s. 21–22. 94 Rozkaz nr 6 ministra BP z 15 I 1946 r. (Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 23). 95 Rozkaz nr 22/org. ministra BP z 25 III 1946 r. (ibidem, s. 24). 96 AIPN Rz, 04/56-58, Sprawozdania z pracy Wydziału III WUBP w Rzeszowie za lata 1945–1949.

36 37 Struktura, z późniejszymi korektami, przedstawiała się w sposób następujący: Se- kretariat, dwa referaty: statystyczno-ewidencyjny i sprawozdawczy; Wydział I – dwie sekcje: Sekcja 1 – północno-wschodnia i Sekcja 2 – południowo-zachodnia; Wy- dział II – cztery sekcje: Sekcja 1 – „białogwardziści”, Sekcja 2 – podziemie ukraiń- skie, Sekcja 3 – podziemie białoruskie, litewskie, łotewskie i Sekcja 4 – ogólna; Wydział III – „sanacja”, trzy sekcje: Sekcja 1 – podziemie zbrojne byłych formacji wojskowych, Sekcja 2 – podziemie zbrojne polityczne, Sekcja 3 – terenowa; Wy- dział IV – „endecja”, trzy sekcje: Sekcja 1 – podziemie zbrojne byłych formacji wojskowych, Sekcja 2 – podziemie zbrojne polityczne i Sekcja 3 – terenowa. Sekcja ogólna Wydziału II została zlikwidowana już w listopadzie 1950 r., natomiast sekcja terenowa Wydziału IV została utworzona w sierpniu 1951 r.97 Można przypuszczać, że Wydział I w tak rozbudowanej strukturze powstał na bazie dotychczasowej Sek- cji 2 Wydziału I, a problem zwalczania bandytyzmu został rozdzielony pomiędzy dwie sekcje terytorialne. Analogicznie, Wydział II utworzono z dotychczasowej Sek- cji 1 Wydziału I, przy czym jego zadania zostały rozszerzone o kwestie dawnej białej emigracji rosyjskiej i zagadnienia związane z antypaństwową działalnością mniejszo- ści: białoruskiej, litewskiej i łotewskiej (kwestie dotyczące mniejszości niemieckiej pozostały w gestii Departamentu I – kontrwywiadu); Wydział III powstał z dotychczasowej Sekcji 2 Wydziału II, zaś Wydział IV, z byłej Sekcji 1 tegoż wydziału. W 1951 r. przeprowadzono następną reorganizację Departamentu III. Najpierw w marcu tego roku rozwiązano Sekretariat, tworząc na jego miejsce Wydział Ogólny składający się z Sekcji sprawozdawczo-statystycznej i Referatu Ewidencji i Hali Ma- szyn(?)98. Potem w listopadzie dokonano bardziej gruntownej restrukturyzacji. W jej wyniku w skład Departamentu wchodziły: Wydział Ogólny składający się z: Kancelarii, sekcji: sprawozdawczo-statystycznej, szkoleniowej, studiów, referatu ewidencji i hali maszyn; Wydział I – do walki z bandytyzmem, trzy sekcje: Sekcja 1 – rozpracowywanie i zwalczanie band specjalnie groźnych, dezerterzy z WP, Sekcja 2 – terenowa, Sekcja 3 – rozpracowywanie organizacji młodzieżowych, ulotki, anonimy; Wy- dział II – nacjonalizm, trzy sekcje: Sekcja 1 – biała emigracja rosyjska, nacjonalizm białoruski i litewski, Sekcja 2 – Ukraińcy, Sekcja 3 – najprawdopodobniej terenowa; Wydział III – podziemie sanacyjne, cztery sekcje: Sekcja 1 – AK, Zrzeszenie WiN, Sekcja 2 – Oddział II KG AK i jego struktury terenowe, komórki wywiadu WiN, Sek- cja 3 – terenowa i Sekcja 4 – zagraniczna, rozpracowująca najprawdopodobniej posa- nacyjną emigrację polityczną, w tym m.in. Delegaturę Zagraniczną WiN; Wydział III „A” – trzy sekcje i Wydział IV – podziemie endeckie, cztery sekcje: Sekcja 1 – SN i jego struktury wojskowe, Sekcja 2 – ONR, Sekcja 3 – terenowa i Sekcja 4 – zagraniczna, analogicznie jak w przypadku Sekcji 4 Wydziału III99. Należy przy tym przypuszczać, iż nowo utworzona Sekcja 3 Wydziału I powstała głównie z myślą o rozpracowywaniu i zwalczaniu licznych w tym czasie niepodległościowych organizacji młodzieżowych.

97 AIPN, MBP, 2589, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1951 r., Rozkaz organizacyjny nr 0124/org. ministra BP, 22 VIII 1951 r., k. 321. 98 Ibidem, Rozkaz organizacyjny nr 019/org. ministra BP, 14 III 1951 r., k. 48. 99 AIPN, MBP, 2589, Departament Kadr, Rozkazy organizacyjne 1951 r., Rozkaz organizacyjny nr 0154/org. ministra BP, 2 X 1951 r., k. 395; ibidem, Rozdzielnik do Rozkazu organizacyjnego nr 0154/org., k. 396.

38 39 Pewne trudności sprawia wyjaśnienie umiejscowienia w strukturze Departamen- tu III Wydziału III „A”, chyba że przyjmiemy, iż jest to jednostka, której korzenie, a więc i nazwa, sięgają jesieni 1945 r., kiedy to w wyniku reorganizacji ówczesnego Departamentu I oprócz departamentów IV i V powstały także: Samodzielny Wy- dział Śledczy, zwany inaczej Wydziałem IV, i właśnie Wydział III, inaczej Wydział III „A”, inaczej Samodzielny Wydział Obserwacji Zewnętrznej100. Przy takim założeniu wydział ten miałby się zajmować obserwacją zewnętrzną obiektów i osób pozostają- cych w ich zainteresowaniu na potrzeby pozostałych komórek organizacyjnych w De- partamencie III. W marcu 1953 r. jednostka ta została jednak wyłączona ze struktury pionu III MBP, prawdopodobnie jako samodzielny Wydział „A” Obserwacji101. W czerwcu 1954 r. nastąpiła ostatnia przed rozwiązaniem reorganizacja MBP. Połączono wtedy dotychczasowe departamenty III i V w Departament III102. Rozpo- czął on „nową” działalność 1 lipca tego roku, mając siedem wydziałów i mniejszych komórek samodzielnych. Struktura była wówczas następująca: Wydział I – PSL, BCh i inne wrogie elementy na wsi, trzy sekcje: Sekcja 1 – aktyw centralny, Sekcja 2 – aktyw terenowy, Sekcja 3 – brak materiałów archiwalnych pozwalających odtworzyć jej zadania, być może nadzorowała pracę odpowiednich komórek terenowych; Wy- dział II – PPS-WRN, prawica socjaldemokratyczna, trzy sekcje: Sekcja 1 – aktyw centralny, Sekcja 2 – aktyw terenowy, Sekcja 3 – aktyw reformistycznych związków zawodowych, syndykaliści i inne; Wydział III – sanacja, AK, WiN i pokrewne, prawdopodobnie cztery sekcje103, z tego Sekcja 1 – rozpracowywanie aktywu centralnego, Sekcja 2 – aktywu terenowego, nie znamy natomiast kompetencji dwóch pozosta- łych, być może Sekcja 3 to komórka terenowa; Wydział IV – endecja, NSZ, NZW i pokrewne, Sekcja 1 – aktyw centralny, Sekcja 2 – terenowy; dwie pozostałe sekcje podobnie jak w przypadku poprzedniej jednostki104; Wydział V – rewizjonizm, dwie sekcje: Sekcja 1 – aktyw centralny, Sekcja 2 – osoby związane z ośrodkami zagra- nicznymi; Wydział VI – młodzież, cztery sekcje: Sekcja 1 – młodzież akademicka, Sekcja 2 – wrogie ośrodki wśród młodzieży, Sekcja 3 – sport, turystyka, prasa mło- dzieżowa, Sekcja 4 – młodzież szkół średnich i nauczyciele; Wydział VII – obiekty, pięć sekcji: Sekcja 1 – obiekty naukowe, Sekcja 2 – obiekty kulturalne, Sekcja 3 – ad- ministracja państwowa, Sekcja 4 – prasa, radio, film, Sekcja 5 – organizacje masowe. Strukturę Departamentu III uzupełniały ponadto: Sekretariat; Samodzielna Sek- cja 1 – kolportaż, ulotki; Samodzielna Sekcja 2 – studia i analizy; Referat sprawozdawczy; Referat ewidencji i archiwum; hala maszyn i biblioteka105. Można przyjąć, iż

100 Rozkaz nr 51 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 6 września 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 34–39; Rozkaz nr 76 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 27 listopada 1945 r. [w:] ibidem, s. 40–42. 101 AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 027/org. ministra BP, 11 III 1953 r., k. 42–51. 102 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 045/org. ministra BP, 12 VI 1954 r., k.76–77. 103 Służba Bezpieczeństwa..., t. 2, s. 357 (tam przebieg służby Karola Pawłowicza, od 15 VI 1954 do 31 III 1955 r. kierownika Sekcji 4 Wydziału III Departamentu III MBP). 104 Ibidem, s. 485 (tam przebieg służby Zygmunta Bieleckiego, od 15 czerwca 1954 do 31 marca 1955 r. starszego referenta Sekcji 4 Wydziału IV Departamentu III MBP). 105 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 045/org. ministra BP, 12 VI 1954 r., k. 76–77.

38 39 wydziały I i II „nowego” Departamentu III zostały utworzone na bazie odpowiednio wydziałów: I i II byłego Departamentu V, wydziały III i IV przejęły zadania swych odpowiedników ze „starego” Departamentu III, natomiast wydziały V–VII przejęły po pewnej modyfikacji zadania (oprócz kościoła) pozostałych wydziałów Departa- mentu V. Z byłego Departamentu III nowa jednostka nie przejęła zainteresowań związanych z tzw. nacjonalizmami (przeszły do Departamentu I – Kontrwywiadu) i zagadnienia bandytyzmu (15 lipca 1954 r. powołano do życia oddzielną jednostkę o nazwie Samodzielny Wydział do Walki z Bandytyzmem)106. W ramach KdsBP reorganizację Departamentu III przeprowadzono w sposób formalny dopiero 1 kwietnia 1955 r., kiedy to połączono departament byłego MBP z Samodzielnym Wydziałem do Walki z Bandytyzmem w Departament III107. Składał się z siedmiu wydziałów, Sekretariatu, Samodzielnej Sekcji „A” oraz Sekcji Sprawoz- dawczo-Ewidencyjnej108. Nie zachowały się akty normatywne pozwalające odtworzyć kompetencje poszczególnych komórek organizacyjnych, toteż w znacznej mierze skazani jesteśmy na niezbyt konkretne hipotezy. Na podstawie sprawozdań jednostek terenowych z dużym przybliżeniem można przyjąć, że w kręgu zainteresowań Wydziału I leżały kwestie związane z pozostałościami podziemia sanacyjnego i en- deckiego, dawna opozycja pepeesowska, trockiści, syndykaliści i syjoniści; Wydział II – zagadnienia tzw. kułactwa i mikołajczykowskiego PSL; Wydział III – antypaństwo- wa działalność mniejszości narodowych; Wydział IV – nielegalne organizacje mło- dzieżowe, „wroga” działalność w szkolnictwie, operacyjna ochrona ekip sportowych biorących udział w zawodach zagranicznych; Wydział V – tzw. bandytyzm polityczny, przestępstwa kryminalne o podłożu politycznym; Wydział VI – praca kontrwywiadowcza w instytucjach naukowych, kulturalnych, wydawniczych, w prasie i radiu, w służbie zdrowia i opiece społecznej w organizacjach i stowarzyszeniach społecz- nych, ochrona delegacji naukowych i artystycznych wyjeżdżających do państw kapitalistycznych; Wydział VII – wroga propaganda, ulotki, nielegalne wydawnictwa109. Wrześniowa reorganizacja z 1945 r. spowodowała wydzielenie z dotychczasowego pionu kontrwywiadu Wydziału VIII (w terenie Sekcji VIII WUBP) i utworzenie Samodzielnego Wydziału Śledczego MBP, zwanego także Wydziałem IV „A”110. Na szczeblu centrali w ramach nowego wydziału zorganizowano dwie sekcje: Sekcja 1 – odpowiedzialna za tzw. realizacje, czyli zatrzymania i aresztowania, i Sekcja 2 – śled- cza. W marcu następnego roku nazwę pionu śledczego zmieniono na Wydział Śledczy MBP111, zaś w czerwcu 1947 r. podniesiono rangę pionu do szczebla Departamentu Śledczego MBP112. Nie zachowała się większość aktów normatywnych pozwalających

106 Ibidem, Rozkaz organizacyjny nr 053/org. ministra BP, 6 VII 1954 r., k. 93–94. 107 AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkaz nr 06/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 9. 108 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 339–343. 109 AIPN Rz, 04/61–62, 68, Sprawozdanie z pracy Wydziału III WUdsBP w Rzeszowie za lata 1955–1956. 110 Rozkaz nr 51 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 6 września 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 34–39; Rozkaz nr 76 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 27 listopada 1945 r. [w:] ibidem, s. 40–42. 111 Rozkaz nr 22 ministra BP z 25 III 1946 r. (Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 25). 112 AIPN, MBP, 2585, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1947 r., Rozkaz organizacyjny nr 040/org. ministra BP, 29 VI 1947 r., k. 51.

40 41 zobrazować szczegółowo strukturę tej jednostki. Możemy ją odtworzyć głównie na podstawie obsady stanowisk kierowniczych w centrali departamentu, przyjętych za opracowaniem MSW113, oraz części rozkazów MBP dotyczących etatów jednostki. Tak więc przed likwidacją MBP w końcu 1954 r. Departament Śledczy liczył siedem wydziałów: w Wydziale I stanowisko naczelnika tej komórki obsadzono 1 wrześ- nia 1951 r. (do 9 grudnia 1954 r.); nic nie wiemy o wcześniejszym okresie funkcjonowania tegoż wydziału; być może istniał bez obsady funkcji kierowniczej albo też nie odnaleziono akt osobowych osób pełniących te funkcje; brak też informacji na temat kompetencji tej komórki; Wydział II – do spraw specjalnej wagi, trzy sekcje: Sekcja 1 – polityczna, Sekcja 2 – ekonomiczna, Sekcja 3 – kontrwywiadowcza114; nie- które stanowiska kierownicze były obsadzone od 1 lipca 1947 r., a więc od początku istnienia Departamentu Śledczego, byli to m.in.: zastępcy naczelnika (jak wynika z cytowanego opracowania, naczelnik został powołany 1 kwietnia 1949 r.), kierownicy Sekcji 1 i 3 (kierownik Sekcji 2 został powołany 1 lutego 1948 r.); Wydział III, działający od początku, czyli od 1 lipca 1947 r., cztery sekcje, ale obsada ich funkcji kierowniczych każe sądzić, że powstawały w różnym czasie: Sekcja 1 – 1 sierpnia 1951 r., Sekcja 2, być może z inną numeracją, jako Sekcja 1, istniała od początku, tj. od 1 lipca 1947 r., Sekcja 3 – 1 stycznia 1953 r. i Sekcja 4 – 1 września 1951 r.; brak informacji na temat zadań tego Wydziału; Wydział IV – utworzony, jak każe sądzić obsada stanowisk kierowniczych, najprawdopodobniej 1 września 1951 r., trzy sekcje: Sekcja 1, z obsadą kierowniczą od 1 sierpnia 1952 r., Sekcja 2 – od 1 stycznia 1953 r. i Sekcja 3 – od 1 września 1951 r.; brak informacji na temat zadań; dwie następne komórki organizacyjne, wydziały V i VI, utworzono podczas gruntownej reorganizacji MBP w czerwcu 1954 r., oba miały po dwie sekcje i oba powstały w wyniku przejęcia z rozwiązanego Departamentu X komórek: śledczej, prowadzącej dochodzenia w stosunku do oskarżanych o wrogą działalność działaczy partyjnych, i ochrony (obiektów rządowych i partyjnych?). Należałoby zatem przyjąć, że nowo powstałe Wydziały Departamentu Śledczego przejęły te właśnie zadania. W ramach KdsBP pion śledczy przyjął nazwę Departament VII. Składał się z czterech wydziałów, Samodzielnej Sekcji „A” i Sekretariatu Ogólnego na prawach wydziału. W wydziałach I i II działały na prawach sekcji grupy śledcze, natomiast wydziały III i IV pozostawały bez sekcji. Być może dwa ostatnie wydziały i Sekcja „A” pełniły funkcje pomocnicze wobec jednostek śledczych i miały za zadanie obserwa- cję, realizacje (zatrzymania i aresztowania), pracę operacyjną z agenturą celną oraz ochronę obiektów rządowych115. Jeszcze w sierpniu 1944 r. w ramach RBP zaczęto organizować jednostkę wywiadu, której zadaniem, jak należy sądzić, była początkowo realizacja celów operacyjnych resortu na ziemiach polskich znajdujących się pod okupacją niemiecką116. W sposób

113 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 181–185. 114 AIPN, MBP, 168, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1949 r., Rozkaz organizacyjny ministra BP, 15 I 1949 r., k. 9. 115 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 359–361; AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 09/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 12. 116 Ochrona bezpieczeństwa państwa..., s. 16.

40 41 formalny, jako Wydział Wywiadu MBP, jednostka powstała dopiero 2 stycznia 1945 r., kiedy p.o. kierownikiem wydziału został, mianowany 28 grudnia 1944 r., Stefan An- tosiewicz. W skład wydziału miała wchodzić jedna sekcja117. Trzy miesiące później nazwę jednostki wywiadu zmieniono na Wydział II – Samodzielny MBP i pod tą nazwą działał do lipca 1947 r. Jego struktura organizacyjna według obsady stanowisk kierowniczych przedstawiała się w tym okresie następująco: Oddział I (1 lipca 1946 – 16 lipca 1947); Oddział II (21 marca 1946 – 16 lipca 1947); Oddział III (1 listopada 1946 – lipiec 1947); Oddział IV (16 lutego 1946 – 16 lipca 1947); Oddział Specjalny (1 kwietnia 1946 – lipiec 1947) i Sekretariat (16 czerwca 1946 – 16 lipca 1947). W ramach Wydziału istniały dwie sekcje: Sekcja „A” (od 17 lipca 1945 r.) i Sekcja Gospodarcza (od 14 sierpnia 1945 r.), które następnie weszły w skład Oddziału Specjalnego118. W lipcu 1947 r. po raz kolejny zmieniono nazwę jednostki wywiadu na Departament VII119 (numerację tę utrzymano do czasu rozwiązania MBP) i dokonano jego reorganizacji. Sądząc po obsadzie stanowisk kierowniczych, w latach 1947–1954 w ramach tegoż departamentu, w różnych okresach, istniało dwanaście wydziałów i sześć samodzielnych sekcji. W lipcu 1947 r. zorganizowano wydzia- ły I, II, III i V oraz najprawdopodobniej rozpoczęto tworzenie Wydziału IV (jego zadania realizowała w tym czasie sekcja, wydział zaś formalnie utworzono z dniem mianowania naczelnika, tj. 15 stycznia 1950 r.). W ramach Wydziału I i w różnym czasie do grudnia 1954 r. zadania realizowało pięć sekcji, w Wydziale II – sześć, w Wydziale III – cztery, w Wydziale IV – siedem, w Wydziale V – sześć. W 1949 r. powołano dwa następne wydziały: VI (sześć sekcji) i VII. Struktura wywiadu przedstawiała się w tym czasie prawdopodobnie następują- co: Wydział I – organizacyjno-szkoleniowy; Wydział II i III – wywiadowcze; Wy- dział IV – Biuro Studiów; Wydział V – kontrwywiad; Wydział VI – gospodarczy; Wydział VII – paszportowo-wizowy, Samodzielna Sekcja Finansowo-Budżetowa; Samodzielna Sekcja Personalna i Samodzielna Sekcja Techniczna120. W 1951 r. w wy- wiadzie znalazły się ponadto jako samodzielne komórki: Samodzielna Sekcja In- formacji, Samodzielna Sekcja Szyfrów i Samodzielna Sekcja Specjalna121. W latach 1953–1954 utworzono kolejne wydziały: VIII–X i Ogólny. W roku następnym część kompetencji wydziałów X i Ogólnego przejął z kolei Wydział XI Departamen- tu VII. W tym ostatnim znalazły się także Sekcje: Finansowa i Gospodarcza122. Po kolejnej reorganizacji zadania poszczególnych wydziałów przedstawiały się nastę- pująco: Wydział I – wywiad polityczny, Europa; Wydział II – wywiad polityczny, kraje pozaeuropejskie; Wydział III – wywiad w środowiskach polskiej emigracji w Europie; Wydział IV – wywiad w środowiskach polskiej emigracji w krajach po- zaeuropejskich; Wydział V – wywiad techniczny; Wydział VI – kontrwywiad; Wy-

117 Ibidem; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 137. 118 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 139–140. 119 AIPN, MBP, 2585, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1947 r., Rozkaz organizacyjny nr 049/org. ministra BP, 17 VII 1947 r., k. 62–63. 120 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 141–149; AIPN, MBP, 168, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1949 r., Rozkaz organizacyjny nr 038/org. wiceministra BP, 25 IV 1949 r., k. 44. 121 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 152. 122 Ibidem, s. 150–152.

42 43 dział VII – Biuro Opracowań Materiałowych; Wydział VIII – techniki operacyjnej; Wydział IX – kadrowo-(personalno-)szkoleniowy; Wydział X – finansowo-gospodarczy; Wydział XI – ogólno-administracyjny i Samodzielna Sekcja Szyfrów123. W ramach KdsBP wprowadzono w większości nową numerację departamentów. Dotychczasowy Departament VII MBP (wywiad) zmienił więc tym razem nazwę na Departament I KdsBP. Strukturę organizacyjną Komitetu, w tym i nowego Departa- mentu I, wprowadzano począwszy od 1 stycznia 1955 r., choć formalnie utworzenie jednostki wywiadu Komitetu nastąpiło dopiero w marcu tego roku124. Liczyła, tak jak poprzednio, jedenaście wydziałów numerowanych (I–XI), wydaje się więc, że ich zadania również nie uległy zasadniczym zmianom, choć ograniczono tym razem liczbę sekcji w poszczególnych wydziałach. Całość struktury uzupełniały: Wydział Ogólny, Sekretariat Ogólny na prawach wydziału, Sekcja Foto, Sekcja Ewidencji i Samodziel- na Sekcja „A” (szyfrów)125. Pozostałe jednostki operacyjne MBP na prawach departamentu tworzono w latach późniejszych. W grudniu 1950 r. powstał Departament VIII (komunikacyjny)126. Jak wspomniano wyłączone zostały wówczas z Departamentu IV (ekonomicznego) zagadnienia ochrony operacyjnej komunikacji i transportu (PKS, PKP, LOT, żeglu- ga) i na bazie wydziałów VII i VIII tegoż pionu utworzono nową jednostkę mającą cztery wydziały: Wydział I (kolejowy), w składzie czterech sekcji (powstawały w róż- nych okresach); Wydział II (komunikacja i transport drogowy), w składzie czterech sekcji; Wydział III (żegluga), trzy sekcje i Wydział Ogólny, składający się z Sekcji In- formacyjno-Sprawozdawczej i Samodzielnej Sekcji Informacji i Analiz127. W KdsBP dotychczasowy Departament VIII zmienił numerację na Departament V – do walki z wrogą działalnością w transporcie128. Jego zadania pozostały bez zmian. Departament IX MBP do walki z wrogą działalnością w przedsiębiorstwach kluczowych dla gospodarki narodowej powstał także z wydzielenia komórek organizacyjnych Departamentu IV. W styczniu 1953 r. mianowicie wyłączono z pionu ekonomicznego zagadnienia związane z ochroną operacyjną przemysłu ciężkiego, prowadzone dotychczas przez Wydział I (sekcje 1 wydziałów IV WUBP) i specjalnego, ochranianego przez RO i RW129. Nowa jednostka liczyła od początku pięć wydziałów: Wydział I (cztery sekcje); Wydział II (trzy sekcje); Wydział III (cztery sekcje); Wydział IV (dwie sekcje); Wydział V (zorganizowano Sekcję 1 i 2). Ponadto

123 Ibidem. 124 Zarządzenie 05/54 Przewodniczącego KdsBP z dnia 29 XII 1954 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 59–60; AIPN, KdsBP, 608, 543, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 031/org. przewodniczącego KdsBP, 12 III 1955 r., k. 76–77. 125 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 323–330. 126 Rozkaz nr 0132/org. ministra BP, 27 XII 1950 r. (ibidem, s. 19, 24). 127 Ibidem, s. 153–155; AIPN Rz, 04/94–98, Sprawozdania z pracy Wydziału VIII WUBP w Rzeszowie za lata 1950–1954. 128 Zarządzenie 05/54 Przewodniczącego KdsBP z dnia 29 XII 1954 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 59–60; AIPN, KdsBP, 608 543 (46/200), Wydział Organizacyjno-Etatowy, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 08/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 16; ibidem, Rozdzielnik do Rozkazu Orga- nizacyjnego nr 08/org., k. 17. 129 AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 01/org. ministra BP, 8 I 1953 r., k. 1.

42 43 w Departamencie IX istniały na prawach wydziału: Sekretariat Ogólny, Sekcja In- formacyjno-Sprawozdawcza i Laboratorium130. Historia departamentu była krótka – już w czerwcu 1954 r. został zlikwidowany, a jego wydziały włączono na powrót do Departamentu IV131. W grudniu 1951 r. powstał Departament X132. Jego początki sięgają jednak poprzedniego roku, kiedy to w marcu 1950 r. powstało Biuro Specjalne, mające za zadanie zwalczanie „prowokacji w ruchu robotniczym”. Miała to być przede wszystkim jednostka ochraniająca operacyjnie partię komunistyczną przed wrogą działalnością obcych wywiadów oraz najrozmaitszej maści „prowokatorów” czy „od- szczepieńców”133. Biuro miało pięć wydziałów: Wydział I (trzy sekcje); Wydział II (trzy sekcje); Wydział III (trzy sekcje); Wydział IV (dwie sekcje) i Wydział V (trzy sekcje)134. W Departamencie X znalazły się początkowo cztery wydziały i dwie sekcje, które w lipcu 1953 r. weszły w skład nowo utworzonego Wydziału Ogólnego. Także w lipcu 1953 r. utworzono Wydział V departamentu. Wydział I zajmował się prawdopodobnie zagadnieniem tzw. odchylenia prawicowego w partii i miał dwie sekcje; Wydział II – walka z penetracją obcych wywiadów w partii (dwie sekcje); Wy- dział III – zagadnienia prowokacji w ruchu komunistycznym przed wojną i w okresie okupacji ze szczególnym uwzględnieniem działalności KPP, PPR i GL (cztery sekcje); Wydział IV – śledczy (trzy sekcje); Wydział V – ochrona obiektów rządowych i partyjnych? (trzy sekcje) i Wydział Ogólny (trzy sekcje)135. Podczas reorganizacji MBP w czerwcu 1954 r. Departament X rozwiązano. Powodem bezpośrednim była oczywiście ucieczka zastępcy dyrektora departamentu Józefa Światły na Zachód w grudniu 1953 r., choć jako jeden z powodów rozwiązania podano „znaczne zmniej- szenie zakresu zadań i spraw należących do kompetencji jednostki”. Wydziały: Śled- czy i Ochrony przekazano, jak wspomniano wcześniej, do Departamentu Śledczego, natomiast z pozostałego składu kadrowego rozwiązanej jednostki utworzono wąską, dziewięcioosobową Samodzielną Grupę przy Ministrze BP136. Ta z kolei uległa likwidacji wraz z rozwiązaniem MBP 9 grudnia 1954 r.137 Całość struktury MBP i KdsBP uzupełniał Gabinet Ministra utworzony w lipcu 1945 r. na bazie sekretariatu kierownika RBP. We wrześniu włączono do niego Biuro Prawne, a najprawdopodobniej podlegała mu też Komendantura. W marcu 1955 r. jednostkę przemianowano na Gabinet Przewodniczącego KdsBP. Do jego zadań należało m.in. opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych ministra i ministerstwa, kontrola wykonywania uchwał rządu, zarządzeń i poleceń ministra

130 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 157–160. 131 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 046/org. ministra BP, 12 VI 1954 r., k. 78–79; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 103–116, 157–160. 132 AIPN, MBP, 2589, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1951 r., Rozkaz organizacyjny nr 0168/org. ministra BP, 30 XI 1951 r., k. 434. 133 Rozkaz nr 018/org. ministra BP, 2 III 1950 r. (Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 19, 25). 134 Ibidem, s. 161–163. 135 Ibidem, s. 165–168. 136 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 044/org. ministra BP, 12 VI 1954 r., k. 72–74. 137 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 169.

44 45 (przewodniczącego), obsługa prasowa i radiowa ministerstwa (Komitetu)138. Od września 1951 r. zadania kontrolno-inspekcyjne (m.in. kontrola organizacji i dyscypliny pracy, przestrzegania tajemnicy państwowej i służbowej, kontrola jakości pracy operacyjnej i śledczej) z upoważnienia ministra przejął Inspektorat Ministra BP (od marca 1955 r. Inspektorat Przewodniczącego KdsBP)139. Za kontrolę finansowo-go- spodarczą jednostek podległych ministrowi BP od maja 1949 r. do listopada 1954 r. odpowiadało natomiast Biuro Kontroli140. Powstały 1 sierpnia 1944 r. Wydział Personalny RBP kilkakrotnie zmieniał na- zwę: w marcu 1946 r. na Zarząd Personalny, miesiąc później na Biuro Personalne i w sierpniu 1949 r. na Departament Kadr, liczący sześć, a następnie osiem wydzia- łów: I – kadry operacyjne ministerstwa, II – kadry operacyjne jednostek terenowych, III – kadry MO, formacji wojskowych i służb więziennych, IV – kadry jednostek logistycznych i Służby Zdrowia MBP, V – awansów i odznaczeń, VI – ewidencji i statystyki, Wydział Organizacyjno-Etatowy oraz Sekretariat Ogólny, który w 1952 r. uzyskał rangę wydziału. Jednostka generalnie zajmowała się sprawami kadrowymi: naborem funkcjonariuszy, załatwianiem formalności związanych z ich przyjmowa- niem, przenoszeniem, awansowaniem i zwolnieniem, prowadziła także ich ewidencję i przechowywała akta osobowe czynnych funkcjonariuszy141. W lipcu 1947 r. na bazie dotychczasowego Wydziału Szkoleniowego Biura Per- sonalnego powstał Departament Szkolenia odpowiedzialny za opracowywanie pro- gramów i szkolenie zawodowe pracowników. W lipcu 1953 r. wyodrębniono z niego dwie samodzielne jednostki: Wydział do spraw Kultury i Oświaty, mający za zadanie organizację życia kulturalno-oświatowego pracowników organów, i Wydział Kultury Fizycznej, sprawujący ogólny nadzór nad resortowymi klubami sportowymi i organi- zujący imprezy sportowe dla funkcjonariuszy142. W początkowym okresie działalności resortu sprawami dyscyplinarnymi, a także wykroczeniami i przestępstwami popełnianymi przez funkcjonariuszy zajmował się, jak się wydaje, Wydział Personalny. W kwietniu 1945 r. utworzony został w tym celu Samodzielny Wydział do spraw Funkcjonariuszy – wewnątrzresortowa jednostka po- licyjno-śledcza, do której zadań należało ponadto: wykrywanie tzw. obcych czy wrogich elementów, które przedostały się do resortu, oraz wykrywanie braku czujności wobec przeciwników władzy ludowej i naruszeń przestrzegania tajemnicy państwo- wej i służbowej. W sierpniu 1949 r. rangę wydziału podniesiono do poziomu Biura

138 Ibidem, s. 23, 29, 303, 310; AIPN, KdsBP, 608 543 (46/200), Wydział Organizacyjno-Etatowy, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 04/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 8. 139 Rozkaz organizacyjny nr 0129/org. z 17 IX 1951 r. (Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 26); AIPN, KdsBP, 608 543 (46/200), Wydział Organizacyjno-Etatowy, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 05/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 10. 140 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20, 28, 253; AIPN, MBP, 74, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 075/org. ministra BP, 31 VIII 1954 r., k. 122–123. 141 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 18–19, 23, 41–51; AIPN, MBP, 168, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1949 r., Rozkaz organizacyjny nr 071/org. ministra BP, 12 VII 1949 r., k. 89–92. 142 AIPN, MBP, 2585, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1947 r., Rozkaz organizacyjno-etatowy nr 046 ministra BP, 12 VII 1947 r., k. 59; AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 0102/org. ministra BP, 14 VII 1953 r., k. 147–148; ibidem, Rozkaz organizacyjny nr 0106/org. ministra BP, 28 VII 1953 r., k. 160–161; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 27–28, 227–231, 255–257.

44 45 do spraw Funkcjonariuszy, z trzema, a od 1953 r. czterema wydziałami o funkcjach operacyjnych, śledczych i kontrolnych. Po utworzeniu KdsBP Biuro włączono, wraz z Departamentem Kadr i Departamentem Szkolenia, w strukturę Departamentu Kadr i Szkolenia składającego się z sześciu wydziałów i Sekretariatu Ogólnego143. Jak wcześniej nadmieniano, całością zagadnień związanych z więziennictwem zajmowała się począwszy od września 1944 r. Sekcja Więzienna, przemianowana w listopadzie tegoż roku na Wydział Więziennictwa i Obozów. Zapewne już w począt- kach 1945 r. po raz kolejny zmieniono nazwę pionu na Wydział Więzień i Obozów, by w marcu następnego roku utworzyć na jego bazie Departament Więzień i Obozów, a w sierpniu 1946 r. Departament Więziennictwa (inaczej Departament VI). Jego szczegółowa struktura jest niezmiernie rozbudowana, a zarazem trudna do odtworze- nia. Na podstawie m.in. obsady stanowisk kierowniczych w MBP za opracowaniem Służba Bezpieczeństwa... można przyjąć, że w różnych okresach w pionie więziennic- twa istniały następujące wydziały: III (od sierpnia 1953 r.), IV (czerwiec 1947 – maj 1950), V Operacyjny (sierpień 1945 – grudzień 1946), Administracyjno-Inspekcyjny (od sierpnia 1945 r.), Ewidencji i Statystyki (od czerwca 1951 r.), Gospodarczo-Fi- nansowy (od marca 1945 r.), Kontroli (marzec 1951 – lipiec 1953), Lekarski (czerwiec 1945 – styczeń 1950), Ochrony (od sierpnia 1953 r.), Ogólny (od października 1948 r.), Pracy Więźniów (kwiecień 1946 – luty 1951), Ośrodków Pracy Więźniów (sierpień 1950 – grudzień 1952), Kadr (od listopada 1944 r.), Polityczno-Wychowawczy (od lutego 1945 r.), Specjalny, odpowiadający, jak się wydaje, m.in. za agenturę celną (listopad 1950 – sierpień 1953), Szkoleniowy (od października 1953 r.), Techniczno-Budowlany (maj 1945 – kwiecień 1949), Remontów Samochodów (październik 1950 – maj 1952) oraz Planowania i Statystyki (od lutego 1951 r.). Ponadto istniały dwie samodzielne sekcje: administracyjno-gospodarcza (styczeń 1951 – wrzesień 1953) i zatrudnienia (od stycznia 1953 r.). Po likwidacji MBP, w grudniu 1954 r. więziennictwo zostało podpo- rządkowane ministrowi spraw wewnętrznych144. Już w sierpniu 1944 r. w ramach RBP utworzono Wydział Ochrony Rządu (po- czątkowo pod nazwą Wydział Ochrony PKWN) w celu operacyjnej i przede wszystkim fizycznej ochrony członków kierownictwa partyjnego i państwowego. Wydział liczył cztery oddziały (I–IV). W styczniu 1949 r. uzyskał rangę Departamentu Ochrony Rządu i składał się z: Sekretariatu, Wydziału Ogólnego, Wydziału I ochrony prezy- denta (a po likwidacji tego urzędu – ochrony prezesa Rady Ministrów), Wydziału II ochrony członków Biura Politycznego PZPR, Wydziału III ochrony marszałka, wice- marszałków, wicepremiera i ministrów rządu, Wydziału IV ochrony trasy rządowej, Wydziału V operacyjno-wyjazdowego, Wydziału VI agenturalno-operacyjnego, Wy-

143 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 26, 187–191, 311, 383–385; AIPN, MBP, 168, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1949 r., Rozkaz organizacyjny nr 082/org. ministra BP, 20 VIII 1949 r., k. 105–106; AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 012/org. przewodni- czącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 15. 144 AIPN, MBP, 2583, Departament Kadr, Rozkazy organizacyjne 1946 r., Rozkaz organizacyjny nr 19 ministra BP, 10 VIII 1946 r., k. 25; AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 0107/org. ministra BP, 28 VII 1953 r., k. 162–163; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20, 24, 125–136; Pismo kierownika Wydziału Personalnego MBP do kierownika WUBP w Lublinie z dnia 16 lutego 1945 r., Wyjaś- nienie do Wojewódzkiego Etatu [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 24–31.

46 47 działu VII (w okresie wrzesień 1953 – grudzień 1954), Wydziału VIII transportowego, Wydziału Komendantur, Wydziału Gospodarczego (kwiecień 1951 – kwiecień 1952), Samodzielnej Sekcji ds. Funkcjonariuszy i Samodzielnej Sekcji Personalnej. W KdsBP Departament Ochrony Rządu przyjął numerację Departamentu VIII145. W styczniu 1952 r., najprawdopodobniej ze struktur Departamentu Łączności, wyłoniono jeszcze jedną samodzielną jednostkę MBP pod nazwą Służba B.O. Miała ona zapewnić nasłuch i zagłuszanie obcych i wrogich stacji nadawczych, a także prze- ciwdziałanie wrogiej propagandzie radiowej146. Obsługę logistyczną aparatu bezpieczeństwa publicznego zapewniały wydziały: finansowy i gospodarczo-administracyjny. Utworzony jeszcze w grudniu 1944 r. Wy- dział Finansowy miał za zadanie opracowywanie budżetu resortu/ministerstwa i pod- ległych mu jednostek organizacyjnych oraz ich zabezpieczenie finansowe. W marcu 1947 r. przemianowano go na Biuro Finansowo-Budżetowe, a w listopadzie 1951 r. na Departament Finansowy (w ramach KdsBP zachował tę nazwę)147. Wydział Go- spodarczo-Administracyjny utworzono 2 stycznia 1945 r. Do którego zadań należało „rozporządzanie, organizowanie zaopatrzenia i zaopatrywanie wszystkimi material- nymi zasobami ministerstwa i jednostek wojskowych wchodzących w skład resortu”. Jednostka często zmieniała nazwę: już w kwietniu 1945 r. na Departament III (zaopatrzenia), w marcu 1946 r. – Zarząd Gospodarczy, a w kwietniu 1946 r. przekształ- cono ją w Szefostwo Zaopatrzenia. W maju 1953 r. została zreorganizowana i na jej bazie powstały aż cztery nowe: Departament Zaopatrzenia (wydziały: Mundurowo- -Taborowy, Odbioru i Magazynowania Wyposażenia, Transportowy, Uzbrojenia, Za- opatrzenia Materiałowego i Żywnościowy), Departament Organizacji i Planowania – planowanie zaopatrzenia MBP i jednostek mu podległych (wydziały: Gospodarki Materiałowej, Organizacji, Planów Zbiorczych, Przedsiębiorstw), Departament Kwaterunkowo-Budowlany – planowanie, projektowanie i nadzór nad budownictwem dla potrzeb resortu (wydziały: Administracyjno-Kwaterunkowy, Budownictwa i Remontów, Budowy Gmachów Centralnych, Finansowy, Inwestycji Bezpośrednich, Organizacji i Planowania) i Kwatermistrzostwo Centralnych Jednostek MBP – za- opatrzenie centrali ministerstwa (wydziały: Administracji Domów Mieszkalnych, Fi- nansowy, Kwaterunkowy, Mundurowo-Żywnościowy, Remontów i Konserwacji oraz Ogólny). Wszystkie cztery jednostki podporządkowano Generalnemu Dyrektorowi ds. Zaopatrzenia MBP, któremu ponadto podlegała jeszcze jedna samodzielna jednostka – Wydział Kadr przy Generalnym Dyrektorze ds. Zaopatrzenia, zajmująca się sprawami osobowymi ww. jednostek148. W ramach KdsBP w marcu 1955 r. jednostki

145 AIPN, KdsBP, Wydział Organizacyjno-Etatowy, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 055/org. przewodniczącego KdsBP, 18 III 1955 r., k. 144; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s.20, 26, 203–213, 311, 363–367. 146 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 26, 223. 147 AIPN, MBP, 2585, Rozkazy organizacyjne 1947 r., Rozkaz organizacyjno-etatowy nr 020 ministra BP, 5 III 1947 r., k. 14; AIPN, MBP, 169, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1951 r., Rozkaz organizacyjny nr 0156/org. ministra BP, 7 XI 1951 r., k. 207; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20, 27–28, 247–251, 312, 391–392. 148 AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 062/org. ministra BP, 13 V 1953 r., k. 89–90.

46 47 te oraz dotychczasowe Biuro Socjalne MBP połączono w Departament Administra- cyjno-Gospodarczy149. W marcu 1945 r. utworzono w MBP Szefostwo Służby Zdro- wia administrujące lecznictwem w resorcie, od maja 1953 r. pod nazwą Departament Służby Zdrowia. W grudniu 1954 r. jednostki służby zdrowia dotychczasowego MBP podporządkowano MSW150. Pozostałe jednostki funkcjonujące w różnych okresach w ramach MBP/KdsBP: Biuro Paszportów Zagranicznych nadzorujące sprawy związane z wyjazdami zagra- nicznymi (od czerwca 1950 r.)151; Biuro do spraw Dowodów Osobistych nadzorujące prace przygotowawcze do wprowadzenia dowodów osobistych dla obywateli polskich (od października 1947 do końca 1949 r.; pewne struktury do połowy czerwca 1950 r.)152; Wydział Mobilizacyjny (MOB) nadzorujący sprawy mobilizacyjne (powo- łany w lutym 1949 r. i przekształcony w maju 1951 r. w Biuro Wojskowe, a w ramach KdsBP w Samodzielny Wydział „C”)153; Departament Ogólno-Administracyjny (od stycznia 1953 r.) regulujący m.in. prawo pobytu cudzoziemców w Polsce, obywatelstwa, ekstradycje i deportacje, wydający zezwolenia na posiadanie radiostacji, broni i materiałów wybuchowych, zwiedzanie i filmowanie obiektów chronionych, wykonywanie pomiarów topograficznych; jednostka ta przejęła z Gabinetu Ministra Wydział Prawny z dotychczasowymi kompetencjami, czyli przede wszystkim opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych ministra i powstających w ministerstwie154; Biuro Socjalne zajmujące się sprawami socjalnymi pracowników i funkcjonariuszy resortu (od września 1950 r.)155. Strukturę KdsBP uzupełniały: Biuro „A” (Szyfrów) powstałe po przemianowaniu byłego Biura „C” MBP156, Wydział „B”, a od paździer- nika, bądź grudnia 1955 r. Biuro „B” (Obserwacji), utworzone na bazie dotychczasowego Wydziału „A” MBP157, i Komendantura Ochrony KdsBP158.

Zbigniew Nawrocki

149 AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 057/org. przewodniczącego KdsBP, 18 III 1955 r., k. 95–96; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20–21, 28–29, 259–293, 312, 407–415. 150 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20, 29, 295–299. 151 Ibidem, s. 21, 27, 233–234. 152 AIPN, MBP, 2585, Rozkazy organizacyjne 1947 r., Rozkaz organizacyjny nr 077/org. ministra BP, 10 XI 1947 r., k. 114–115; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20, 27, 235. 153 AIPN, MBP, 71, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1951 r., Rozkaz organizacyjny nr 045/org. ministra BP, 14 V 1951 r., k. 78; AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 070/org. przewodniczącego KdsBP, 28 IV 1955 r., k. 112; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 27, 239–242, 312, 405. 154 AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 011/org. ministra BP, 28 I 1953 r., k. 15; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 21, 27, 243–244. 155 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 21, 29, 301, 312. 156 AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 010/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 13; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 312, 399–400. 157 AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 011/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 14; AIPN, KdsBP, Wydział Organizacyjno-Etatowy, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 0137/org. przewodniczącego KdsBP, 8 X 1955 r., k. 348–353; ibidem, Rozkaz organizacyjny nr 0167/org. przewodniczącego KdsBP, 15 XII 1955 r., k. 430; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 311, 379–382. 158 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 312, 415.

48 49 Kadry aparatu bezpieczeństwa „Byłbym Wam bardzo wdzięczny, jeślibym mógł pod Waszym Dowódz- twem wziąć udział w bezpośredniej walce z agentami Sosnkowskich i Raczkiewiczów...”159

W badaniach nad aparatem bezpieczeństwa w Polsce istotne są wątki związane z jego kadrami. Bez ich poznania nie jest możliwe sformułowanie całościowej oceny MBP i jego roli w instalowaniu nowego systemu politycznego w Polsce oraz uzyskanie odpowiedzi na pytania fundamentalne dla zrozumienia istoty tej instytucji, m.in. o stopień zależności jej struktur i pracowników od sowieckich służb specjalnych, o liczbę i rolę doradców sowieckich czy o rzeczywisty wpływ PPR/PZPR na działania aparatu bezpieczeństwa. Postulaty badawcze dotyczą także pytań o samych funk- cjonariuszy160: o motywy wstąpienia do służby, pochodzenie, wykształcenie, wiek, narodowość, przebieg kariery. Do czasu odtajnienia i przejęcia w 2002 r. przez Instytut Pamięci Narodowej podstawowych zbiorów archiwalnych komunistycznych służb specjalnych badania obsady, struktur i działalności Urzędu Bezpieczeństwa były prowadzone w dość wąskim zakresie. Ograniczenia w dotarciu do zbiorów archiwalnych spowodowały, że poza Mieczy- sławem Moczarem161 i Józefem Różańskim162 żaden z wysokich funkcjonariuszy MBP nie doczekał się dotychczas163 wnikliwych prac biograficznych. Udostępnienie akt osobowych funkcjonariuszy reżimu spowodowało długo oczekiwany przełom w badaniach zmierzających do ukazania społeczeństwu rzeczywistej roli, jaką ludzie UB odegrali w zdławieniu polskich dążeń niepodległościowych po 1944 r. O ile bowiem ich praca i jej skutki nie są już białymi plamami najnowszej historii Polski, o tyle same kadry stanowią nadal ogromny i w znacznej mierze nieznany obszar badawczy. Zgoła odmiennie od polskich doświadczeń przedstawia się biografistyka aparatu bezpieczeństwa naszych sąsiadów, w równym stopniu – jak można domniemywać – zainteresowanych rozliczeniem z komunistyczną przeszłością. W 1998 r. jako pierwsi słownik funkcjonariuszy Stasi wydali Niemcy164. Rok później podobne wydawnictwa

159 AIPN, 0193/6975, Akta osobowe Adama Korneckiego (Dawida Kornhendlera), Prośba o przyjęcie do pracy w UB z 1945 r., k. 2. 160 W przemówieniu na odprawie krajowej aktywu partyjnego 18 XI 1949 r. Stanisław Radkiewicz stwierdził: „Żaden pracownik naszego systemu […] nie może szukać sobie równych w czujności, gdyż nie ma i nie może być nikogo bardziej czujnego, bardziej zmobilizowanego do walki z wrogiem klasowym – szpiegiem, dywersantem, bandytą i każdym innym przestępcą” (AIPN, GZI WP, 835/162, t. 8, Korespondencja różna Wydziału Inspek- cji GZI MON za rok 1953, k. 62). W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że była to kontynuacja odprawy z 28–29 X 1949 r. Nawiązanie we wstępie przez ministra Radkiewicza do uchwał II Plenum PZPR, przekazanych przez Jakuba Bermana, pozwala przypuszczać, że była to jednak odrębna odprawa aktywu MBP. W książce Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956, cz. 2, s. 215, publikowany jest stenogram wystąpień wysokich rangą funkcjonariuszy MBP z odprawy aktywu 21 XI 1949 r. Oba dokumenty pochodzą prawdopodobnie z tej samej narady, odbytej 18–21(?) XI 1949 r., zwołanej natychmiast po zakończeniu obrad III Plenum partii. 161 K. Lesiakowski, Mieczysław Moczar „Mietek”. Biografia polityczna, Warszawa 1998. 162 B. Fijałkowska, Borejsza i Różański. Przyczynek do dziejów stalinizmu w Polsce, Olsztyn 1995. 163 W 1989 r. próbę charakterystyki środowiska podjął T. Zdybała; zob. idem, Funkcjonariusze i żołnierze resortu bezpieczeństwa publicznego w latach 1944–1952, „Zeszyty Naukowe ASW” 1989, nr 56, s. 147–164. 164 Wer war wer im Ministerium für Staatssicherheit. Kurzbiographien des MfS-Leitungspersonals 1950 bis 1989, oprac. J. Gieseke, Berlin 1998.

48 49 ukazały się w Rosji165 i na Litwie166. W 2003 r. równie udaną próbę podjęto w Cze- chach167. Kontynuacją rosyjskich wydawnictw z końca lat dziewięćdziesiątych jest encyklopedia tajnych służb Rosji opublikowana w 2003 r. w Moskwie168. Tymczasem w Polsce książka poświęcona kadrom aparatu bezpieczeństwa ukaza- ła się wprawdzie w 2000 r.169, lecz w swej zasadniczej części powstała przed rokiem 1978 i była efektem pracy funkcjonariuszy SB, których celem było stworzenie informatora personalnego przeznaczonego wyłączenie do użytku wewnętrznego i będą- cego w rzeczywistości księgą chwały kierowniczych kadr aparatu bezpieczeństwa, zasłużonych „w walce o utrwalenie władzy ludowej”. Informator opracowany został przez zespół pracowników Biura „C” Ewidencji i Archiwum MSW, pracujących pod kierunkiem ppłk. Jan Zabawskiego, byłego szefa WUBP we Wrocławiu. Po uwzględ- nieniu zastrzeżeń dotyczących przede wszystkim kwestii wykształcenia i narodowości pracowników MBP/KdsBP, informator MSW stanowi obecnie podstawę badań m.in. nad narodowością i przynależnością służbową kierowniczych struktur MBP. Dla potrzeb niniejszego opracowania przebadano głównie akta osobowe funkcjonariuszy MBP szczebla centralnego, wojewódzkiego i powiatowego170. Pewną

165 H.W. Pietrowa, K.W. Skorkin, Kto rukowodił NKWD 1939–1941, Moskwa 1999. 166 L. Truska, A. Anusauskas, I. Petraviciute, Sovietinis Saugumas Liteuvoje 1940–1953 Metais. MVD-MGB. Organizacine, struktuta, personalas ir veikla, Vilnius 1999. 167 P. Benda, Přehled svazků a spisů vnitřního zpravodajství centrály Státní bezpečnosti v roce 1989, Praha 2003. 168 Encykłopedija siekrietnych służb Rosii, red. I.A. Kołpakin, Moskwa 2003. 169 Ludzie bezpieki... 170 Przebadano akta osobowe ze zbiorów AIPN m.in.: Stefana Antosiewicza (sygn. 0218/2075), Józefa Arskie- go (0193/7717), Jefima Artymowicza (0329/4), Aleksandra Banulewicza (0193/7179), Mieczysława Baumaca (0193/9014), Wiktora Biełycha (0329/6), Adama Bienia (0193/8919), Leona Borejszy (0194/1409), Teresy Brau- de (0193/281), Zygmunta Braude (0193/6984), Mieczysława Broniatowskiego (0194/1763), Idziego Bryniar- skiego (0194/2849), Julii Brystigerowej (0154/49), Juliusza Burgina (0154/48), Tigrana Chaczaturiana (0329/ 10), Józefa Chanachowicza (0193/6981), Henryka Chmielewskiego (0194/1764), Władysława Ciastonia (0604/ 1618), Nikity Czełmadinowa (0193/212), Włodzimierza Czubaka (0194/1221), Walentego Czyslera (0329/16), Tadeusza Diałtowieckiego (0193/73399), Władysława Dominika (0154/51), Eugeniusza Dowkana (0154/50), Michała Drzewieckiego (0604/195), Alfonsa Duczki (0193/6982), Teodora Dudy (0194/927), Hipolita Duljasza (0194/1346), Józefa Dziemidoka (0327/35), Anatola Fejgina (0194/716), Jerzego Grigorija Fesenki (0329/19), Zbigniewa Fijałka (0193/8623), Leona Fojera (0193/8652), Jana Freya-Bieleckiego (00220/23), Adama Ga- jewskiego (0329/23), Bolesława Galczewskiego (0604/143), Leona Gangela (0193/6913), Feliksa Goldsztajna (0194/2404), Jana Góreckiego (0604/811), Witolda Górnego (0194/1873), Heleny Grudy (0193/6983), Faustyna Grzybowskiego (0329/27, t. 1 i 2), Michała Hakmana (0194/1722), Adama Humera (0193/6972), Michała Ja- chimowicza (0194/1071), Józefa Jurkowskiego (0154/54), Edwarda Kaleckiego (698/1411), Marii Kamińskiej (698/1434), Witolda Kaszkura (0194/1194), Stanisława Klaro (0193/6967), Jana Klimaszewskiego (0193/6966), Stefana Kłosiewicza (0194/3154), Wacława Komara (0218/2076), Juliana Konara (0194/921), Bernarda Ko- niecznego (0194/2390), Stanisława Kończewicza (0194/3476), Grzegorza Korczyńskiego (0193/599), Eliasza Kotona (0193/8705), Józefa Krakowskiego (0193/6974), Józefa Kratko (0193/6976), Mikołaja Krupskiego (00805/58), Jana Lecha (0218/652), Wiktora Leszkowicza (0193/6995–6996), Edwarda Leśniewskiego (0194/ 2421), Amelii Leśniewskiej (706/45), Wacława Lewikowskiego (0193/6992), Grzegorza Łanina (0193/6994), Michała Łanina (01024/1081), Dagoberta Jerzego Łańcuta (0193/3061), Anny Madalińskiej (0194/1205), Ryszarda Matejewskiego (0604/19), Edwarda Matusiaka (0194/2104), Kazimierza Michalaka (0154/52), Mie- czysława Mietkowskiego (0193/7004), Teodora Mikusia (0604/141), Stefana Młynarczyka (0154/53), Józefa Mrozka (0193/7001), Jana Niedbały (710/184), Aleksandra Nikolenki (0193/754), Artura Nowaka (0604/2), Zygmunta Okręta (0194/1077), Jana Olkowskiego (00244/163), Mikołaja Orechwy (0193/6999), Aleksandra Paczkowskiego (0194/2877), Henryka Palki (0218/83), Jefima Parfieniuka (0193/7016), Zbigniewa Paszkow- skiego (0194/1496), Tadeusza Paszty (0706/935), Henryka Piaseckiego (0193/7015), Daniela Piękniewskiego (0193/8619), Henryka Piętka (0604/238), Stanisława Pizły (0193/3795), Ludwika Przysuskiego (0193/7397), Jana Ptasińskiego (0194/787), Antoniego Pundy (0194/1425), Stanisława Radkiewicza (0218/1417), Czesława

50 51 przeszkodą w pracy były braki występujące w materiałach archiwalnych. Historykowi zajmującemu się problematyką kadr MBP pozostaje dziś jedynie snucie bardziej lub mniej trafnych hipotez, dlaczego znajdujące się w zbiorach IPN akta osobowe ministra BP Stanisława Radkiewicza zaczynają się w… 1958 r.171, zaś akta innych wysokich funkcjonariuszy aparatu: Stefana Antosiewicza172, Anatola Fejgina173, Wa- cława Lewikowskiego174, Mieczysława Mietkowskiego175, Romana Romkowskiego176 czy Henryka Wachowicza177 liczą zazwyczaj kilka stron, a pierwsze zapisy w nich dokonano często dopiero po 1956 r. W obecnych warunkach nie ma możliwości skorzystania ze zbioru archiwalnego, zawierającego dane o pracy w Polsce doradców sowieckich, stanowi bowiem wła- sność rosyjskich służb specjalnych. Sytuacja ta w sposób zasadniczy ogranicza możli- wości badawcze historyków, którzy odpowiedzi na wiele pytań dotyczących aparatu bezpieczeństwa w Polsce muszą poszukiwać w archiwach moskiewskich. Mówiąc o początkach aparatu bezpieczeństwa w Polsce, zwykło się go wiązać z okresem tzw. Polski Lubelskiej. Z reguły pomija się przy tym fakty z lat 1939–1944, mające bezpośredni związek z jego tworzeniem i rzutujące na jego późniejsze oblicze. We wrześniu 1940 r. na przedmieściach Smoleńska zorganizowano tzw. Aleksandrow- ską Szkołę NKWD, w której umieszczono około dwustu osób narodowości polskiej, ukraińskiej i białoruskiej – mieszkańców terenów II Rzeczpospolitej zagarniętych przez Armię Czerwoną w 1939 r. Po przeszkoleniu, w marcu 1941 r. część z nich zosta- ła wysłana do wykonania zleconych przez NKWD zadań w rejonie swego zamieszkania. Innych z kolei skierowano na dalszą naukę do specjalnej szkoły w m. Gorki, gdzie kształcono już przyszłe kadry kierownicze aparatu. Obie szkoły ukończyli ludzie zaj- mujący po wojnie wysokie stanowiska w MBP: Józef Czaplicki, Stanisław Kończewicz, Mieczysław Moczar, Władysław Sobczyński, Konrad Świetlik178. Sam Sobczyński na- ukę tę określił w swoich aktach osobowych jako „kurs wywiadowczo-dywersyjny”179.

Radziukiewicza (0193/7006), Czesława Ringera (0193/7005), Antoniego Rodniewskiego (0329/76), Kuźmy Romaniuka (0218/1153), Romana Romkowskiego (0194/717), Józefa Różańskiego (0193/7094), Leona Rubinszteina (0193/7007), Ludwika Sielickiego (0193/969), Stefana Sobczaka (0194/2561), Władysława Sob- czyńskiego (0305/388), Jana Stefańczaka (0194/1624), Feliksa Suczka (0329/83), Tadeusza Szczęśniaka (0194/ 1749), Stanisława Szota (0305/390), Zdzisława Szymczaka (0193/7010), Józefa Światły (0193/7549), Konrada Świetlika (0327/36), Michała Taboryskiego (0193/7033), Jana Tataja (0193/7013), Józefa Tymińskiego (0193/ 8807), Henryka Wachowicza (0193/1132), Kamila Warmana (0193/7022), Hanny Wierbłowskiej (0193/7019), Karola Więckowskiego (0327/34), Juliana Wojtusika (0194/3067), Edmunda Wziątka (0604/262, 0193/1180), Jana Zabawskiego (0218/1839), Włodzimierza Zacharewicza (0193/7255), Włodzimierza Zwierchanowskiego (0194/2548), Henryka Żmijewskiego (0218/68). 171 AIPN, 0218/1417, Akta osobowe Stanisława Radkiewicza, k. 4. Odnotowano tam: „akta osob[owe] S[tani- sława] Radkiewicza nie figurują na liście akt przekazanych do Wydziału IV MSW w 1958 r.” Zapis ten pozwala przypuszczać, że akta te zostały w sposób nieprawny usunięte ze zbiorów po byłym MBP lub też być może znajdują się w zbiorach po KC PZPR. 172 AIPN, 0218/2075, Akta osobowe Stefana Antosiewicza. 173 AIPN, 0194/716, Akta osobowe Anatola Fejgina. 174 AIPN, 0193/6992, Akta osobowe Wacława Lewikowskiego. 175 AIPN, 0193/7004, Akta osobowe Mieczysława Mietkowskiego. 176 AIPN, 0194/717, Akta osobowe Romana Romkowskiego. 177 AIPN, 0193/1132, Akta osobowe Henryka Wachowicza. 178 T. Żenczykowski, Polska lubelska 1944, s. 71. 179 AIPN, 0305/388, Akta osobowe Władysława Sobczyńskiego, k. 6.

50 51 Poza grupami wyszkolonymi pod Smoleńskiem i w Gorkim, w aparacie bezpie- czeństwa znalazła się nieznana jeszcze w większości liczba pracowników i współpra- cowników NKWD/NKGB. Do swojej współpracy z sowieckimi służbami specjalnymi począwszy od 1939 r. przyznawali się m.in.: Juliusz Burgin180 – dyrektor Gabinetu Ministra BP w latach 1948–1949, oraz Tadeusz Paszta181 – wicedyrektor Departamen- tu V MBP (1946 r.) i szef WUBP w Warszawie (1946–1948). Inną drogę przeszedł jeden z najbardziej znanych funkcjonariuszy bezpieki – Józef Różański (Gold- berg). We własnoręcznie napisanym życiorysie przyznał: „W 1939 r. pracowałem w NKWD, pow. kostopolskiego, a potem rejonu [kostopolskiego], jako pracownik »gosudarstwiennoj biezopasnosti«. Przeniesiony do Lwowa, do Politycznego Wy- działu NKWD, pracowałem przy obozach jeńców polskich z 1939 r. na Ukrainie”182. We lwowskich organach NKWD w latach 1939–1941 służył także Bernard Borys Schildhaus, występujący od 1945 r. pod nazwiskiem Bolesław Krzywiński, m.in. szef PUBP w Jarosławiu (1944) i Przemyślu (1945), zastępca szefa WUBP w Olsztynie (1946–1949), Łodzi (1950–1951), Lublinie (1952–1954) i szef WUBP/WUdsBP w Lublinie (1953–1955) oraz w Białymstoku (1955–1956)183. Funkcjonariuszem NKWD był również Michał Kołacz, naczelnik Wydziału I WUBP w Rzeszowie (1945–1948), szef PUBP w Przemyślu (1948–1951), Nisku (1951–1952) i Legni- cy (1953–1956): „We Lwowie, kiedy Armia Czerwona wyzwoliła miasto Lwów, pracowałem od 1939 r. w NKWD, do napaści Niemiec na Związek Radziecki”184. Współpracownikiem sowieckiego wywiadu był ppłk Ludwik Schönborn, szef UBP dla miasta stołecznego Warszawy (1952–1955)185. Etapem przygotowań przyszłych kadr aparatu bezpieczeństwa były szkolenia dy- wersyjne w ramach powstałego z inicjatywy Radkiewicza Samodzielnego Batalionu Szturmowego, przekształconego następnie w Polski Samodzielny Batalion Specjal- ny, oraz szkolenia i kursy w jednostkach Polskiego Sztabu Partyzanckiego lub innych sztabach partyzanckich (np. białoruskim)186. W każdym przypadku instruktaż i nadzór prowadzili pracownicy NKWD/ NKGB187. Zwieńczeniem ich kilkuletniej pracy nad wyłonieniem i wykształceniem kadr polskiego aparatu bezpieczeństwa był specjalny kurs NKWD w Kujbyszewie, rozpoczęty wiosną 1944 r. Około 200 jego absolwentów stanowiło rdzeń przyszłe- go resortu, wokół którego w dalszym etapie tworzono poszczególne struktury188. Obecne zaawansowanie badań nie pozwala jeszcze na pełną identyfikację wszystkich wyszkolonych w Kujbyszewie funkcjonariuszy resortu. Wśród kilkudziesięciu znanych, zatrudnionych od jesieni 1944 r. zarówno w centralnym, jak i terenowych

180 AIPN, 0154/48, Akta osobowe Juliusza Burgina, k. 4–5. 181 AIPN, 706/935, Akta osobowe Tadeusza Paszty, k. 8. 182 AIPN, 0193/7094, Akta osobowe Józefa Różańskiego, k. 5. 183 AIPN, 0154/63, Akta osobowe Bolesława Krzywińskiego. 184 AIPN Wr, 059/3943, Akta osobowe Michała Kołacza, k. 24. 185 M. Krzysztofiński, Ludwik Andrzej Szenborn, „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2005, nr 1 (w druku). 186 Aparat bezpieczeństwa w latach 1944–1956, cz. 1, s. 11. 187 Teczka specjalna J.W. Stalina... i in., s. 347. 188 Zob. M. Korkuć, „Kujbyszewiacy” – awangarda UB, „Arcana” 2002, nr 46–47, s. 91–92.

52 53 urzędach UB w całej Polsce znaleźli się189: Leon Andrzejewski (Wolf Ajzen) – wy- kładowca, Wiktor Babul, Marian Beck (Bek), Stefan Bobrecki, Ludwik Bojanow- ski, Henryk Butkiewicz, Michał Cendrowski, Zbigniew Chomina, Bronisław Cze- chowicz, Włodzimierz Czubak, Aleksander Daniel, Henryk Doksztulski, Henryk Dubaniewicz, Teodor Duda, Władysław Dziadosz, Jan Dziobak, Kazimierz Feret, Leon Fijałkowski, Stanisław Francek, Lesław (Wiesław?) Gawalewicz, Wiktor Głu- ski, Władysław Gojszyk, Kazimierz Górecki, Adam Górka, Stanisław Grębowiec, Mieczysław Griesgraber, Faustyn Grzybowski, Piotr Grzymajło, Mikołaj Hasiuk, Nesaniol Horn, Roman Jagiełło (Rytter), Mieczysław Janucik, Antoni Kalinowski, Piotr Kiergiet, Zenon Kiwerski, Stanisław Klaro, Michał Kołacz, Longin Kołarz, Eliasz Koton, Józef Krakowski, Ludwik Krakowski, Stanisław Kroch, Antoni Kul- banowski, Pinkus (Paweł) Kutner, Mikołaj Lachowski, Wiktor Leszkowicz, Antoni Lubiniecki, Józef Łaniewski, Jan Łężny, Władysław Łężny, Józef Łobatiuk, Wiktor Łoj, Mikołaj Łojko, Stefan Maćko, Bolesław Marczak (Martiuk), Henryk Marko- wicz, Mirosław Markowski, Mikołaj Maszara, Tymoteusz Matkowski, Eugeniusz Misicki, Andrzej Mokrzycki, Henryk Mor (Zamorski), Edmund Nowicki, Edward Nowicki, Tadeusz Ochocki, Stanisław Ostaniewicz, Leon Ozgowicz, Henryk Palka, Antoni Pańkowski, Józef Paszkiewicz, Jan Pawliszewski, Tadeusz Piątkowski, Jó- zef Pieczeń, Kazimierz Pietras, Wincenty Podłubny, Józef Raca, Stefan Radecki, Jan Ragiel, Zygmunt Rogowski, Michał Rogozin, Marceli Srokowski, Stanisław Stańczuk, Roman Szachtej, Jan Szewczyk, Bernard Borys Schildhaus (Bolesław Krzywiński), Władysław Szysz, Kazimierz Świderski, Jan Święcicki, Michał Wę- grzynowski, Edmund Wieprzewski, Jerzy Wiśniewski, Wiktor Wojeński, Julian Wojtusik, Borys (Bronisław) Wróblewski, Józef Zapałowski, Antoni Zaremba, An- toni Zarembiuk, Stanisław Zasztoft, Włodzimierz Zwierchanowski. Druga połowa 1944 r. – czas tworzenia pierwszych ogniw bezpieczeństwa w Polsce – była początkowym etapem współpracy aparatu z sowieckimi służbami specjalnymi. Wówczas zdarzały się przypadki przekazywania UB sieci agentury będącej przedtem na usługach sowieckich. Okres ścisłej współpracy znany jest m.in. z życiorysów pra- cowników UB: „Po przeniesieniu do Woj[ewódzkiego] UBP – pisał Józef Światło – pracuję w operacyjnej grupie ppłk. Lichaczowa, biorąc czynny udział w likwidacji »Białowieży«, a następnie w operacyjnej grupie płk. Michajłowa aż do ostatniego dnia”190. Do 1989 r. historycy resortowi starannie unikali prezentowania bliższych danych na temat początkowego okresu istnienia organów bezpieczeństwa, szczególnie ich powiązań z NKWD191. Wyniki badań prowadzonych już po zmianie systemu politycznego w Polsce nie pozostawiają wątpliwości, że organa te stanowiły integralną część sowieckich służb specjalnych192.

189 W wykazie absolwentów kursu NKWD w Kujbyszewie wykorzystano wyniki ustaleń dokonanych przez Zbi- gniewa Nawrockiego; zob. idem, Zamiast wolności..., s. 24–25. 190 Życiorys Józefa Światły z 31 V 1945 r. (AIPN, 0193/7549, Akta osobowe Józefa Światły, k. 6). 191 J. Paśnik, Dwa dokumenty..., s. 149–158. 192 Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956, cz. 2, s. 5; A. Paczkowski, Aparat bezpieczeństwa w latach odwilży..., s. 5.

52 53 Za twórcę polskiej bezpieki dość powszechnie uważa się gen. Iwana Sierowa193. Specjalna rola przypadała sowieckim doradcom194 przy ministrze Bezpieczeństwa Publicznego, zwanych sowietnikami. W latach 1944–1956 byli to kolejno: wspomniany gen. Sierow195 (do kwietnia 1945 r.), gen. Nikołaj Seliwanowski196 (do kwietnia 1946 r.), płk Siemionow i Siergiej Dawydow (do 1950 r.), płk Michaił Bierzoboro- dow (1950–1953), Nikołaj Kowalczuk197 (1953 r.), gen. Serafin Lalin (do początków 1954 r.), gen. Gieorgij Jewdochimienko (od 1954 r.)198. Niezależnie od funkcji spra- wowanej przy ministrze BP, główny doradca był też każdorazowo zwierzchnikiem doradców przy terenowych UBP oraz doradców umieszczonych w poszczególnych departamentach MBP. Biorąc pod uwagę fakt, że doradcy funkcjonowali w MBP i we wszystkich WUBP oraz PUBP, należy przyjąć za Andrzejem Paczkowskim liczbę kilkuset ludzi umieszczonych w newralgicznych punktach aparatu199. Tylko w 1953 r. płk Bierzoborodow kierował zespołem liczącym 47 wyższych oficerów sowieckich200. Niezależnie od licznych doradców, szeroko korzystano także z doświadczeń i pracy delegowanych oficerów NKWD/NKGB, sowieckiego uzbrojenia, umundurowa- nia i sprzętu łączności201. Oficerowie sowieckich służb specjalnych kierowali prawie wszystkimi wydziałami/departamentami MBP: administracją, biurem wojskowym, kadrami, kontrwywiadem, finansami, łącznością, szkoleniem, uzbrojeniem, ochroną rządu i zaopatrzeniem. Symbolicznym wręcz przykładem ich roli w instalowaniu wła- dzy komunistycznej w Polsce jest sprawowanie do 19 lipca 1945 r. osobistej ochrony Bolesława Bieruta, Władysława Gomułki i Edwarda Osóbki-Morawskiego przez żołnierzy 6. Zarządu Wojsk NKGB, podlegających bezpośrednio Nikołajowi Seliwa- nowskiemu202. Wasalną zależność od wschodniego sąsiada obrazuje zdarzenie związane ze służ- bą delegowanego do Polski oficera „Smiersza” Wiktora Biełycha. 27 lutego 1954 r. inny oficer sowiecki Mikołaj Orechwa pisał w swoim raporcie do gen. Stanisława Radkiewicza: „Melduję Ob. Ministrowi, że w miesiącu styczniu 1954 r. Głównemu Zarządowi Informacji MON zostały wypożyczone przez nas, celem zreferowania przebywającemu wówczas w Głównym Zarządzie Informacji przedstawicielowi MWD, akta osobowe ppłk. Białycha203 Wiktora – wicedyrektora Departamentu IX MBP, które nam nie zostały zwrócone. Ów przedstawiciel MWD oświadczył, że akta osobowe na ppłk. Białycha zostały założone bezpodstawnie, gdyż takowe na

193 Z. Błażyński, Mówi Józef Światło..., s. 59. 194 Decyzję o mianowaniu doradców przy MBP podjął Państwowy Komitet Obrony ZSRR 20 II 1945 r., zob. Teczka specjalna J.W. Stalina..., s. 196. 195 K.A. Zalesskij, Impierija Stalina. Biograficzieskij encikłopediczeskij słowar, Moskwa, 2000, s. 410–411. 196 Encykłopedija siekrietnych służb Rosii, s. 703–704. 197 Ibidem, s. 572–573. 198 Biogram Gieorgija Jewdochimienko w: W.M. Lurie, W.J. Koczik, GRU, dieła i liudi, Sankt Petersburg–Mo- skwa 2003, s. 708–709; zob. N. Pietrow, Biogramy doradców, „Karta” 1995, nr 15, s. 52; A. Paczkowski, Aparat bezpieczeństwa w latach odwilży..., s. 7. 199 Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956, cz. 1, s. 5. 200 Ibidem. 201 Teczka specjalna J.W. Stalina..., s. 63; J. Paśnik, Dwa dokumenty..., s. 156–158. 202 Teczka specjalna J.W. Stalina..., s. 347. 203 Powinno być: Biełycha.

54 55 niego posiada Zarząd Kadr MWD, natomiast tutaj, jako na oficera KW [kontrwywiadu – K.S.] przebywającego w delegacji służbowej, można sporządzić informację uwzględniającą jego krótkie dane personalne oraz materiały charakteryzujące z pracy na zajmowanych stanowiskach. Jednocześnie prosił o wycofanie akt osobowych ppłk. Białycha i przesłanie takowych do Zarządu Kadr MWD. W związku z powyż- szym melduję, że w razie jeśli Ob. Minister, względnie KC PPR będzie potrzebował akta osobowe ppłk. Białycha, takowych nie będę mógł przedłożyć. Proszę Ob. Mini- stra o decyzję w tej sprawie”204. Aparat bezpieczeństwa w Polsce, podobnie jak w innych krajach bloku wschodniego, oprócz podporządkowania sowieckim służbom specjalnym, charakteryzowała całkowita dominacja nad nim partii komunistycznej. Wytyczne polityczne205, cele i metody działalności operacyjnej, dobór kadr resortu, stopień upartyjnienia funkcjonariuszy, a w końcu skutki prowadzonych działań, dają podstawę do postawienia tezy, że UBP był w istocie służbą partii komunistycznej (PPR/PZPR). Podstawą rozkazodawstwa dla funkcjonariuszy były wytyczne Biura Politycznego KC PPR/PZPR (otrzymującej instrukcje również z Moskwy), przekładane w centrali MBP na język resortowych rozkazów i instrukcji przekazywanych następnie w dół, do wydziałów/ departamentów, jednostek terenowych (WUBP i PUBP). Kierownictwo resortu utrzymywało ścisłe kontakty z członkami Biura Politycznego, lokalni szefowie WUBP z I sekretarzami komitetów wojewódzkich, powiatowi z ich odpowiednikami w komitetach powiatowych. Osobą bezpośrednio nadzorującą wpływy partii w aparacie i czuwającą nad realizacją postawionych przez nią zadań był Stanisław Radkie- wicz, od 1944 r. członek Biura Politycznego partii206. W tym zakresie polska służba bezpieczeństwa może być porównywana z tajnymi służbami innych dyktatur europej- skich połowy XX wieku (ZSRR, Niemiec, Włoch), których głównym zadaniem było identyfikowanie, rozpracowywanie i eliminacja (różnymi metodami) rzeczywistych i wyimaginowanych wrogów rządzącej partii. W 1949 r. nadzór PZPR nad aparatem bezpieczeństwa przybrał nowy kształt. 24 lutego powołano niejawną Komisję Bezpieczeństwa, która jako Komisja Biura Politycznego ds. Bezpieczeństwa Publicznego miała sprawować nadzór partii nad organami bezpieczeństwa. Na jej czele stanął Bolesław Bierut, a współpracowali z nim: Jakub Berman207, Hilary Minc208, Stanisław Radkiewicz oraz wiceministrowie

204 AIPN, 0329/6, t. 2, Akta osobowe Wiktora Biełycha, k. 28. 205 Zob. m.in.: Protokoły posiedzeń Biura Politycznego KC PPR 1944–1945, oprac. A. Kochański, Warszawa 1992; Protokół obrad KC PPR w maju 1945 roku, oprac. idem, Warszawa 1992; Protokoły posiedzeń Sekretariatu KC PPR 1945–1946, oprac. idem, Warszawa 2001; Protokoły posiedzeń Biura Politycznego KC PPR 1947–1948, oprac. idem, Warszawa 2002; Centrum władzy. Protokoły... 206 Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956, cz. 1, s. 18. 207 Jakub Berman (1901–1984), działacz komunistyczny; przed wojną więziony za działalność komunistyczną, członek KPP, ZPP, CBKP (1943–1944), BP KC PPR/PZPR (1945–1956), podsekretarz stanu w Prezydium Rady Ministrów (1947–1954), wicepremier (1954–1956). 208 Hilary Minc (1905–1974), działacz komunistyczny, płk WP (1943 r.); członek Związku Młodzieży Komunistycznej, KPRP, KPP, FPK, WKP(b), PPR i PZPR; w latach 1928–1929 przebywał w ZSRR; współorganizator ZPP oraz 1. DP im. Tadeusza Kościuszki, kierownik Biura Ekonomicznego PKWN i kierownik resortu przemysłu PKWN, członek KC i BP PPR (1944–1948), też KC PZPR (1948–1959); minister przemysłu (1944–1947), przewodniczący Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów (1945–1950), wiceprezes Rady Ministrów i przewodniczący PKPG (1949–1954).

54 55 MBP209. Do 1947 r. nadzór partii nad bezpieczeństwem sprawowali osobiście Go- mułka, Berman, a od 1952 r. Bierut210. W systemie komunistycznego państwa totalitarnego to PPR/PZPR wyznaczała kolejne strategiczne cele polityczne i wyznaczała ludzi zdolnych je realizować. Decy- zje o obsadzie wyższych stanowisk w UB (od szczebla szefów w UBP i ich zastępców wzwyż) wymagały każdorazowo akceptacji odpowiednich czynników partyjnych211. Ro- man Romkowski w liście do ministra spraw wewnętrznych pisał o okolicznościach swego zwolnienia z resortu: „W związku z ucieczką J[ózefa] Światło za granicę zostałem zwolniony z pracy w aparacie bezpieczeństwa. O zwolnieniu mnie została mi zakomu- nikowana decyzja kierownictwa partyjnego. Natomiast w b[yłym] MBP nie powzięto żadnej decyzji i żadnego dokumentu lub dowodu motywującego zwolnienie mnie – nie przedstawiono mi. Jak mi wiadomo, dokumentu takiego w ogóle nie ma”212. Dla wielu funkcjonariuszy ich praca w resorcie stanowiła jedynie kolejny etap pracy partyjnej. Tak rozumował m.in. naczelnik więzienia w Białymstoku Jefim Parfieniuk, pi- sząc: „Po wyzwoleniu kraju spod okupacji niemieckiej powołano mnie na partyjną robotę. […] W roku 1945 zostałem przeniesiony na inny odcinek pracy tj. do Organów UBP”213. O awansie lub jego braku decydowały w aparacie bezpieczeństwa nie względy merytoryczne, lecz dyspozycyjność wobec czynników partyjnych i umiejętność uło- żenia sobie stosunków z lokalnym komitetem PPR/PZPR. Potwierdzeniem tej tezy mogą być losy szefa WUBP w Gdańsku Józefa Mrożka. Kontrolujący jesienią 1946 r. pracę tamtejszego urzędu wicedyrektor Departamentu V MBP Romuald Gadomski w raporcie do ministra BP zauważył: „W czasie mego pobytu służbowego w Gdańsku odbyłem rozmowę z I sekretarzem WK PPR […]. Mówił mi on, że Szef UB ob[y- watel] Mrozek uchyla się od wszelkiej współpracy z partią, mimo że jest członkiem egzekutywy WK PPR. Uniemożliwia to Wojewódzkiemu Komitetowi Partii porozu- mienie się z UB w sprawach ważnych. […] W związku z tym ob. Dworakowski prosi ob. Ministra o przyjazd na inspekcję do Gdańska, m.in. celem ponownego, skutecz- nego pośredniczenia i ustalenia współpracy, lub zamienia [zamienienia – K.S.] obec- nego szefa UB lepszym”214. Konsekwencje partyjne i służbowe nie ominęły dwóch innych szefów WUBP: w Olsztynie i w Warszawie. Henryka Palkę z Olsztyna, absolwenta specjalnego kursu NKWD w Kujbyszewie, uchwałą CKKP PZPR z 9 lipca 1949 r. ukarano naganą partyjną i przewieziono do Poznania. Postawiono mu zarzuty, że: „1. Dopuścił do zaistnienia w wielu powiatach niezdrowych stosunków pomiędzy PUBP a Komi- tetami Powiatowymi. 2. Nie przejawiał aktywnego zainteresowania działalnością organizacji partyjnej w WUBP”215. W przypadku Tadeusza Paszty – szefa WUBP

209 H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990..., s. 24–25. 210 T. Torańska, Oni, s. 70; Z. Błażyński, Mówi Józef Światło..., s. 74. 211 Centrum władzy w Polsce 1948–1970, red. A. Paczkowski, Warszawa 2003, s. 128. 212 AIPN, 1094/717, Akta osobowe Romana Romkowskiego, k. 5. 213 AIPN, 0193/7016, Akta osobowe Jefima Parfieniuka, k. 17. 214 AIPN, 0193/7001, Akta osobowe Józefa Mrożka, Raport wicedyrektora Departamentu V MBP Romualda Gadomskiego do ministra BP Stanisława Radkiewicza z 14 XI 1946 r., k. 17. W dolnej części pisma ręczny dopi- sek: „Ob. Ministrze. Dzwonił wczoraj Mazur w tej samej sprawie. Mówił, że jeszcze nie stawia sprawy cięcia, ale uważa, że Mrożkowi dać jeszcze jedną lekcję i jeśli to nie pomoże stanie sprawa cięcia [podpis nieczytelny]”. 215 AIPN, 0218/83, Akta osobowe Henryka Palki, k. 23.

56 57 w Warszawie – CKKP 20 marca 1948 r. doszła do wniosku, że „tow[arzysz] Paszta oderwał się od Partii i klasy robotniczej, z której się wywodzi. […] CKKP chce jednak wierzyć, że tow. Paszta nie jest całkowicie stracony dla klasy robotniczej i Partii i dlatego daje mu możność otrząśnięcia się od wpływów wrogiego otoczenia drugiej swej żony i ostatecznego zerwania z obcym środowiskiem. CKKP postanawia: […] Zaproponować Sekretariatowi KC spowodowanie zdjęcia tow. Paszty ze stanowiska szefa Woj[ewódzkiego] Urzędu Bezpieczeństwa w Warszawie i usunięcie go z aparatu bezpieczeństwa w ogóle. […] skierowanie go na pracę według specjalności na fabrykę”216. 22 marca 1948 r. Pasztę zwolniono z UB. Wśród wielu dokumentów potwierdzających pełne podporządkowanie funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa PPR/PZPR jest samokrytyka szefa WUBP w Kielcach (1944 r.) i Bydgoszczy (1945 r.), później dyrektora Departamentu Wię- ziennictwa (1951–1954) Hipolita Duljasza z 19 grudnia 1945 r. skierowana do KC PPR: „Wyjaśnienie – czy ja za ostatni rok wypełniłem należycie postawione przede mną zadania przez partię i czy godnie reprezentowałem ją w swojej pracy. […] Przez mój niedbały stosunek do majątku państwowego zostaje zmarnowany (częściowo) wykopany partyzancki spirytus. Nawiązuję stosunek z kobietą z wrogiego nam obozu (AK) i utrzymuję z nią stosunki, kompromitując siebie (żona z dzieckiem znajduje się wówczas na Uralu) i jednocześnie partię, która wyznaczyła mnie na to stanowisko. Przez to osłabienie czujności w budowie aparatu (do aparatu dostaje się grupa wywiadu akowskiego) i osłabienie czujności aparatu w walce z reakcją. […] W tym czasie zostaję wezwany do Ministerstwa i tu, przypuszczając, że zrozumiałem całą niesłuszność mego postępowania i ogrom szkód, które wyrządziłem partii – daje mi się możność rehabilitacji i wysyła na woj[ewództwo] pomorskie. […] Z powrotem odżywają stare momenty demoralizacji i braku czujności. […] Rozprzężenie, naduży- wanie władzy, brak dyscypliny, szastanie majątkiem poniemieckim, szabrownictwo i nie tylko, nie zwalczam rozpalonym żelazem, a sam te rzeczy dopuszczam (meblo- wanie swojego i rodziny mieszkania), przez co pozwalam na szerzenie się dalszej demoralizacji. Nie dochodzi do wnętrza mojego, że te rzeczy wywołują wstręt w spo- łeczeństwie do Bezpieczeństwa, które masy pracujące winny otaczać szacunkiem i za- ufaniem. […] Odnoszę się do swych pracowników wg swego widzimisię, nie dbam, by mnie ogół pracowników szanował i poważał, przez co dzielę swoich pracowników na zadowolonych i niezadowolonych ze mnie, przez co osłabiam aparat w walce z re- akcją, z niedostatkami we własnym aparacie, tym samym nie walczę o podniesienie autorytetu partii, którą reprezentuję. Zdaję sobie sprawę, że przestępstwem wobec

216 AIPN, 706/935, t. 1, Akta osobowe Tadeusza Paszty, k. 48–49. „Uchwała Centralnej Komisji Kontroli Partyj- nej przy KC PPR z dnia 20 III 1948 r. w sprawie tow[arzysza] Paszty Tadeusza […]. Opierając się na zebranym materiale, zeznaniach świadków i wyjaśnieniach oskarżonego CKKP stwierdziła: że płk Paszta stary członek Partii i Szef Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, całkowicie zatracił czujność partyjną i przez to obiektywnie dał się wykorzystać wrogowi klasowemu. Przejawem tej karygodnej ślepoty politycznej jest fakt, że dom tow. Paszty, a zwłaszcza jego gospodarstwo rolne na Z[iemiach] O[dzyskanych] były w ciągu niemal trzech lat swego rodzaju azylem dla ludzi związanych z podziemiem reakcyjnym. Tow. Paszta związawszy się z kobietą wywodzącą się z podziemia reakcyjnego, b[yłą] sanitariuszką bandy »Łopaszki« [„Łupaszki” – K.S.] nie potrafił odizolować jej od jej byłego środowiska. Kierując się oportunizmem życiowym wziął z nią ślub w kościele, ochrzcił dziecko i tolerował jej bardzo podejrzane kontakty z ludźmi z band podziemnych” (ibidem).

56 57 partii było moje uchylanie się od pracy w Bezpieczeństwie. Po tym wszystkim, co dokonałem złego w swej pracy i piętnuję swoją krnąbrność i brak posłuszeństwa wobec mych zwierzchników, których partia – a nie kto inny – postawiła dla kierowania pracami Bezpieczeństwa”217. Konsekwentnie realizowana przez lata polityka kadrowa w aparacie bezpieczeń- stwa przyniosła spodziewane efekty. Już w 1950 r. stopień upartyjnienia kadry kierowniczej wyniósł 96 procent. Podobnymi sukcesami w tym czasie nie mógł się wyka- zać żaden inny resort218. Niezależnie od odpowiedniego doboru kadr, władze resortu dokładały wszelkich starań, aby były one należycie uświadomione politycznie. Temu celowi służyły stałe narady, konferencje, kursy i szkolenia ideologiczne. W krótkim czasie komórki partyjne istniały już nie tylko przy kierownictwach terenowych urzę- dów, lecz nawet przy poszczególnych wydziałach. Z czasem struktury nadrzędne nie tylko kontrolowały, lecz także ingerowały w pry- watne życie swoich funkcjonariuszy i ich rodzin219. Krytykowały i piętnowały jakiekol- wiek kontakty z obcym środowiskiem (Kościołem, przedwojennymi elitami politycznymi, członkami AK, NSZ itp.). Ostracyzmowi środowiska podlegali funkcjonariusze wyższego szczebla, wśród których takie sytuacje ujawniono. Szczególne wzburzenie kierownictwa resortu wywołał przypadek byłego oficera sowieckiego, absolwenta specjalnego kursu NKWD w Kujbyszewie Włodzimierza Zwierchanowskiego. W uzasad- nieniu wszczętego postępowania wyjaśniającego zapisano: „Mimo twardego kręgosłu- pa ulega jednak żonie, której nie umiał się przeciwstawić i wziął [z nią] ślub kościelny, a następnie chrzcił dzieci, mimo że osobiście jest niewierzącym”220. Jedną z najbardziej drażliwych i wciąż niewyjaśnionych kwestii związanych z funkcjonowaniem UB i MBP jest przynależność narodowościowa jej kierowniczych struktur. Panuje pogląd, że najważniejsze stanowiska w MBP, a także w terenowych jednostkach UB, zajmowali oficerowie sowieccy oraz osoby innych niż polska naro- dowości. Polacy zaś – według tej samej teorii – byli przede wszystkim komunistami, co determinowało ich stosunek do własnej narodowości. W raporcie WiN z 1946 r.221 kadrę wyższego szczebla ministerstwa podzielono na trzy podstawowe grupy: 1) Rosjan lub całkowicie zrusyfikowanych Polaków z Rosji (tzw. popów – „pełnią- cych obowiązki Polaka”), 2) Żydów, 3) Polaków w pełni komunizmowi oddanych, przeważnie przeszkolonych w Rosji, nie tylko myślących, ale czujących po „sowiecku”.

217 AIPN, 0194/1346, Akta osobowe Hipolita Duljasza, k. 8–10. 218 Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1950–1952..., s. 9. 219 „Jak zostało stwierdzone – wśród żon: zastępcy szefa UBP na m. Łódź mjr. [Jana] Gorlińskiego, z[astęp]cy szefa WUBP – Łódź ppłk. [Władysława] Śliwy oraz szefa WUBP Łódź mjr. [Czesława] Boreckiego zaistniały plot- karskie i intryganckie wzajemne stosunki na tle drobiazgowych zakupów w Konsumie, wzajemnego wypożyczania przedmiotów domowego użytku oraz pieniędzy itd. Nieukładność ta we współżyciu, częściowo powodowana była ich niskim poziomem politycznym. Ich mężowie, odpowiedzialni pracownicy organów BP, zajmując wysokie stanowiska kierownicze, zamiast zareagować i przeciąć tę atmosferę plotkarstwa i spowodować ułożenie między nimi właściwych stosunków – ulegli ich wpływom i tym samym upewnili je w swych przekonaniach” (AIPN, 0990/26, Rozkazy personalne MBP za rok 1952, Rozkaz personalny nr 888, 28 X 1952 r., k. 243). 220 AIPN, 0194/2548, Akta osobowe Włodzimierza Zwierchanowskiego, k. 16. 221 B. Kopka, G. Majchrzak, Raport O służbie..., s. 251–262.

58 59 Po przebadaniu akt osobowych oraz innych dokumentów dotyczących 450 osób zajmujących kierownicze stanowiska w MBP oraz 249 z KdsBP uzyskano wyniki zaskakująco zbieżne z treścią raportu. Raport przedstawia jednak nie tyle ilościowy udział poszczególnych nacji we władzach aparatu, ile ich rzeczywisty wpływ na jego funkcjonowanie.

Tabela 1. Narodowość i przynależność służbowa kierowniczej kadry RBP/MBP w latach 1944–1954

Narodowość i przynależność służbowa Liczba osób Udział proc. polska 221 49,1 żydowska 167 37,1 oficerowie sowieccy 46 10,2 ukraińska 5 1,1 białoruska 4 0,9 rosyjska 1 0,2 inne222 4 0,9 brak danych 2 0,5 Razem 450 100 Źródło: obliczenia autora na podstawie analizy akt osobowych funkcjonariuszy oraz danych o narodowości zamieszczonych w Ludziach bezpieki...

Tabela 2. Narodowość i przynależność służbowa kierowniczej kadry KdsBP w latach 1954–1956

Narodowość i przynależność służbowa Liczba osób Udział proc. polska 142 57,0 żydowska 86 34,5 oficerowie sowieccy 12 4,8 białoruska 3 1,3 ukraińska 2 0,8 rosyjska 2 0,8 inne223 1 0,4 brak danych 1 0,4 Razem 249 100 Źródło: obliczenia autora na podstawie analizy akt osobowych funkcjonariuszy oraz danych o narodowości zamieszczonych w Ludziach bezpieki...

Dwie najliczniejsze grupy narodowościowe w kierownictwie MBP/KdsBP i aparacie bezpieczeństwa w Polsce to polska i żydowska. Pierwszą z nich tworzyli przede

222 Osoby z dwóch rodzin polsko-żydowskich, jednej polsko-białoruskiej i jednej polsko-rosyjskiej. 223 Osoba z rodziny polsko-białoruskiej.

58 59 wszystkim przedwojenni działacze komunistyczni, członkowie KPZB, KPZU, KPP, KZM i MOPR, m.in.: Wacław Dominik, Maria Kamińska, Stanisław Radkiewicz, Jan Szewczyk, Jan Tataj oraz aktywiści partyjni, członkowie GL-AL z okresu okupacji, m.in.: Stanisław Filipiak, Władysław Imiołek-Śliwa, Grzegorz Korczyński, Grzegorz Łanin. Egzemplifikacją losów i postaw tych ludzi wobec Polski i ZSRR jest życiorys wspomnianego już ppłk. Jana Zabawskiego, pochodzącego z rodziny polsko-białoru- skiej. Urodził się 6 czerwca 1910 r. w miejscowości Jeremicze, pow. Nowogródek; syn Mikołaja i Anny. Edukację zakończył na siódmej klasie gimnazjum w Nowogródku. Od 1924 r. związany z KZM, działał w Nowogródku i okolicznych wsiach. W 1927 r. aresztowany za działalność komunistyczną; od 1927 r. członek KPP, aktywista w komitecie rejonowym i podokręgowym w Nowogródku. W 1928 r. przez KC partii delegowany do Moskwy na Komunistyczny Uniwersytet Naukowy Marksizmu-Leni- nizmu im. Juliana Marchlewskiego, który ukończył 8 marca 1932 r. pod nazwiskiem Jan Paryn. Przez kilka miesięcy pracował w redakcji gazety partyjnej w Mińsku. Po powrocie do kraju pracował pod ps. „Franek” i „Czesław” w sekretariacie młodzieżo- wym i jako sekretarz do spraw narodowościowych KPP w Wilnie. 23 sierpnia 1932 r. aresztowany pod fałszywym nazwiskiem Mieczysław Wierzbicki. 29 maja 1933 r. wyrokiem Sądu Okręgowego w Wilnie skazany na 7 lat więzienia, które spędził w Wil- nie (do 1 sierpnia 1933 r.), Grodnie (do września 1935 r.), Wronkach (do 10 lutego 1936 r.) i Grudziądzu (do 1937 r.). Zwolniony 29 sierpnia 1937 r. na podstawie amnestii z 1936 r. W więzieniu utracił obywatelstwo polskie. Po skontaktowaniu się z przedstawicielami KC KPP skierowany do sanatorium w Miedzeszynie. Po wielokrotnych zatrzymaniach na terenie Nowogródczyzny i Wileńszczyzny przeprowadził się do Warszawy, gdzie kontynuował działalność komunistyczną. 30 stycznia 1939 r. ponownie aresztowany i przewieziony do Stołpców, nad granicę polsko-sowiecką. 3 lutego 1939 r. zmuszony przez żołnierzy KOP do przejścia na stronę sowiecką, gdzie został aresztowany i skazany na pięć lat obozu za... nielegalne przekroczenie granicy i szpiegostwo. W rzeczywistości w łagrach sowieckich przesiedział siedem lat. 30 listopada 1945 r. zwolniony z łagru na skutek interwencji KC PPR, do kraju po- wrócił 13 kwietnia 1946 r. Od 29 maja 1946 r. zatrudniony w MBP: zastępca naczelnika Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP (1946–1947), zastępca szefa (1948 r.) i szef WUBP we Wrocławiu (1948–1951), następnie dyrektor Departamentu V (1955 r.) i X (1955–1956) KdsBP; zmarł w Warszawie 9 lutego 1988 r.224 Nie mniej burzliwe były losy innego funkcjonariusza MBP Henryka Chmielew- skiego, skazanego w 1942 r. na karę śmierci przez podziemny sąd AK w Wilnie. Urodził się 12 kwietnia 1907 r. w miejscowości Siemień, województwo lubelskie; syn Jana i Heleny z domu Skoczyńskiej. W latach 1927–1930 pracownik kancelaryjny w Katolickim Związku Młodzieży w Wilnie, następnie do 1939 r. kierownik biura i zastępca sekretarza w Instytucie Akcji Katolickiej w Wilnie. W 1937 r. ukończył ze stopniem magistra Wydział Prawa na USB w Wilnie. W 1940 r., po obaleniu Republiki Litewskiej, był jednym z inicjatorów powstania polskojęzycznej „Gaze-

224 AIPN, 0218/1839, Akta osobowe Jana Zabawskiego.

60 61 ty Ludowej”, przekształconej następnie w „Prawdę Wileńską” – organ Komitetu Miejskiego LKP(b) – której ostatni numer ukazał się 23 czerwca 1941 r. W grudniu 1942 r. podziemny sąd AK w Wilnie skazał Chmielewskiego i grupę jego współpra- cowników na karę śmierci. Wyrok ogłoszono w podziemnym organie wileńskiej AK „Niepodległość” i przedrukowano w warszawskiej „Samoobronie” w marcu 1943 r. W tym samym roku podjął współpracę z ZPP, od którego w marcu lub kwietniu 1944 r. otrzymał zadanie rozpracowania Szkoły Podchorążych AK. Po ustaleniu, że szkoła znajduje się przy 6. Brygadzie AK w okolicach Bieniakoń-Ejszyszek, w pierwszych dniach czerwca dołączył do brygady i przez cztery tygodnie realizował zlecone mu zadania wywiadowcze. Został zdekonspirowany i tylko szybkie nadejście Armii Czerwonej, do której wstąpił, uratowało go od sądu polowego. W 1946 r. inspektor PAP w Warszawie i naczelnik Wydziału V Departamentu V, 1946–1949 wicedyrektor Departamentu V MBP. Od 1 listopada 1949 r. p.o. dyrektor Departamentu Nadzoru Sądowego w Ministerstwie Sprawiedliwości. Z jego inicjatywy, mimo sprzeciwu kierownictwa Sądu Najwyższego, powstała tzw. Sekcja Tajna Sądu Najwyższego, orze- kająca kary śmierci w sfingowanych procesach o rzekomą współpracę z okupantem. W 1955 r. przeszedł do pracy w MSW225. Mimo upływu lat nadal wiele kontrowersji wzbudza w Polsce problem zatrudnionych w UB Żydów i osób pochodzenia żydowskiego. Zagadnienie to dostrzegano już od pierwszych chwil instalowania nowego systemu politycznego w Polsce. W styczniu 1945 r. komendant Okręgu AK Białystok w swoim raporcie do Londynu pisał: „NKWD przy pomocy pozostałych Żydów urządza krwawe orgie”226. Rok później kierownictwo WiN informowało: „Na każdym kroku daje się odczuć ich [Żydów – K.S.] serdeczny stosunek do Sowietów i odwrotnie oraz popieranie ich tak przez Sowietów i PPR, jak i przez władze administracyjne i Bezpieczeństwa”227; „Najważ- niejsze i materialnie najwięcej popłatne placówki państwowe są obsadzone Żydami. W administracji państwowej, w szkolnictwie średnim i wyższym, w sądownictwie i w wojsku tkwią Żydzi na nadrzędnych stanowiskach”228; „Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski – Żydzi komuniści, oddając się w zupełności jako znawcy sto- sunków i terenu na usługi NKWD, byli […] czynnikiem, który najwięcej przyczynił się do masowych aresztowań, rozstrzeliwań, deportacji, zwłaszcza członków polskiego ruchu niepodległościowego”229. O obecności Żydów i osób pochodzenia żydowskiego w MBP pisał także Nikołaj Seliwanowski, doradca NKWD przy MBP, w swoim raporcie do Berii z 20 paździer- nika 1945 r. „W Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego pracuje 18,7% Żydów, 50% stanowisk kierowniczych zajmują Żydzi. W I Departamencie tego Ministerstwa pracuje 27% Żydów. Zajmują oni wszystkie stanowiska kierownicze. W Wydziale Personalnym – 23% Żydów, na stanowiskach kierowniczych – 7 osób. W Wydziale

225 AIPN, 0194/1764, Akta osobowe Henryka Chmielewskiego; AMS, Akta osobowe Henryka Chmielewskiego. 226 Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, t. 5, Wrocław 1991, s. 251. 227 Sprawozdanie informacyjne Zarządu Głównego WiN z kwietnia 1946 r. [w:] Zrzeszenie „Wolność i Niezawi- słość” w dokumentach, t. 1, s. 454. 228 Sprawozdanie Zarządu Głównego WiN za czerwiec 1946 r., [w:] ibidem, s. 622. 229 Memoriał WiN do Organizacji Narodów Zjednoczonych [w:] ibidem, t. 2, s. 85.

60 61 ds. Funkcjonariuszy (inspekcja specjalna) – 33,3[%] Żydów, wszyscy zajmują odpowiedzialne stanowiska. W Wydziale Sanitarnym MBP – 49,1[%] Żydów, w Wydziale Finansowym – 29,9[%] Żydów”230. Do dziś funkcjonuje pogląd sformułowany na łamach „Naszego Losu”: „po roku 1944 rozpoczęły się w Polsce krwawe rządy ży- dokomuny, wdrażane przy pomocy sowieckich czołgów i bagnetów”231; Żydzi byli „pomocnikami rewolucji”232, ukrywającymi się pod „dobrymi, słowiańskimi nazwiskami”233; w UB „kluczowe stanowiska zawsze okupowali […] Żydzi”234. Przeciwnicy takich i podobnych poglądów negują z kolei wysoki procent osób narodowości żydowskiej, zarówno w całym MBP, jak i w jego kierowniczych strukturach. Prof. Krystyna Kersten szacuje, że w listopadzie 1945 r. w UB pracowało tylko 1,7 proc. osób narodowości żydowskiej. Na stanowiskach kierowniczych zaś odsetek ten wzrastał do 13 proc.235 Podobnymi danymi szacunkowymi posłużył się także Andrzej K. Kunert, określając udział osób narodowości żydowskiej w sądownictwie, bezpiece i informacji na nie więcej jak 10 proc.236 Jeszcze inny pogląd zaprezentował podczas prelekcji zatytułowanej „Żydzi w UB” prof. Andrzej Paczkowski w kwietniu 1995 r. w Żydowskim Instytucie Historycznym. Jego zdaniem w latach 1944–1956 w centrali resortu bezpieczeństwa publicznego na 447 osób pełniących funkcje kierownicze (od naczelnika wydziału wzwyż) było 131 Żydów (ponad 29 proc.)237. Jak pisał Abel Kainer: „Symbolem roli Żydów w pierwszym dziesięcioleciu PRL jest […] żydowski bezpieczniak. […] W newralgicznym punkcie systemu, w policji politycznej, potrzebni byli najbardziej zaufani ludzie, najchętniej przedwojenni komuniści, wśród których było wielu Żydów. Ponieważ starych było mało, dobrym był każdy lojalny. A więc ktoś możliwie osamotniony, bez zaplecza rodzinnego i sąsiedzkiego”238. Do wymienionych przez Kainera przedwojennych komunistów pochodzenia żydowskiego należała znaczna część elity późniejszej bezpieki: Leon Andrzejewski, Zygmunt Braude, Mieczysław Broniatowski, Julia Brystiger, Józef Czaplicki, Anatol Fejgin, Marek Fink, Leon Gangel, Marian Jurkowski, Edward Kalecki, Julian Konar, Józef Kratko, Mieczysław Mietkowski, Zygmunt Okręt, Henryk Piasecki, Ludwik Przysuski, Roman Romkowski, Józef Różański, Leon Rubinsztein, Józef Światło, Michał Taboryski. Warto zauważyć, że droga niektórych z nich do przyszłych karier w bezpiece wiodła, podobnie jak wspomnianego wcześniej Romualda Gadomskiego,

230 Teczka specjalna J.W. Stalina..., s. 419–420. 231 J. Pelc, Bez kamuflażu. Żydzi w nomenklaturze PRL, „Nasz Los” 1995, nr 9, s. 5–7. 232 L. Żebrowski, Żydzi w UB, „Nasz Los” 1995, nr 7–8, s. 4–7. 233 Ibidem. 234 H. Pająk, S. Żochowski, Rządy zbirów 1940–1990, Lublin 1996, s. 140–141. 235 K. Kersten, Polacy, Żydzi, komunizm, Warszawa 1992, s. 81. 236 „Panuje opinia, że bezpieka, informacja wojskowa, prokuratura, sądownictwo były pełne Żydów. To jest opinia całkowicie fałszywa” (wywiad z A.K. Kunertem, „Gazeta Wyborcza”, 24–25 IV 1992). W tekście brak wyjaśnienia, czy skala 10 proc. dotyczy wszystkich osób tej narodowości pracujących w sądownictwie, bezpiece i informacji, czy tylko tych, którzy pełnili funkcje kierownicze. 237 Dane z referatu za: L. Żebrowski, Żydzi w UB. O udziale Żydów w UB pisali także: A. Bilińska-Gut, Struk- tura i organizacja..., s. 89–120; K. Kersten, Narodziny systemu władzy. Polska 1943–1948, Poznań 1990, s. 196; Z. Nawrocki, Zamiast wolności...; A. Paczkowski, Żydzi w UB – próba weryfikacji stereotypu [w:] Komunizm. Ide- ologia, system, ludzie; K. Szwagrzyk, Kwestia przynależności..., s. 283–295; L. Żebrowski, Ubole, s. 4. 238 A. Kainer, Żydzi a komunizm, „Krytyka” 1990, nr 15, s. 9.

62 63 poprzez armię gen. Władysława Andersa. Julian Konar – późniejszy wicedyrektor Departamentu I MBP, dezerter z odtwarzanego w ZSRR Wojska Polskiego, swój stosunek do służby w Wojsku Polskim określił lakonicznie: „Z armią Andersa uda- łem się do Buzułuku, następnie Saratowa, skąd jako podchorążowie zostaliśmy ode- słani do kompanii i w tym czasie zażądaliśmy wraz z innymi towarzyszami zwolnienia i przekazania do Armii Czerwonej”239. Większość Żydów i osób pochodzenia żydowskiego piastujących kierownicze stanowiska w bezpiece wojnę spędziła w ZSRR, skąd wrócili do kraju razem LWP lub jako repatrianci w latach 1945–1946. Znacznym uproszczeniem byłoby jednak traktować przedstawicieli narodowości żydowskiej pracujących w bezpiece jako śro- dowisko zwarte, jednolite i utrzymujące swą narodową odrębność. Ludzie ci czuli się przede wszystkim komunistami. Wielu – o czym świadczą przygotowane przez nich życiorysy – czuło się także Polakami, starającymi się nie pamiętać o swych żydowskich korzeniach. O tym, że są Żydami, niektórzy dowiedzieli się dopiero w 1968 r.240 Nie analizując przyczyn, dla których tak wielu Żydów i osób pochodzenia żydow- skiego znalazło się w UB – nie sposób jednak negować wyników danych statystycz- nych. W okresie największego terroru i bezprawia w Polsce, w latach 1944–1954, na 450 osób pełniących najwyższe funkcje w MBP (od naczelnika wydziału wzwyż) aż 167 było pochodzenia żydowskiego (por. tabelka 1). Biorąc pod uwagę, że po wojnie Żydzi i osoby pochodzenia żydowskiego stanowili niespełna 1 proc. ludności kraju, to ich 37-procentowy udział w kierownictwie MBP stanowi trudną do ukrycia nadreprezentację osób jednej narodowości. Niższy, lecz nadal znaczny, był odsetek pełniących najwyższe funkcje kierownicze w jednostkach terenowych. Ze 161 szefów i zastępców szefów WUBP/WUdsBP, aż 22 (13,7 proc.) było pochodzenia żydow- skiego.

Tabela 3. Narodowość i przynależność służbowa szefów i zastępców szefów WUBP/ WUdsBP w latach 1944–1956

Narodowość i przynależność służbowa Liczba osób Udział proc. polska 107 66,4 żydowska 22 13,7 oficerowie sowieccy 6 3,7 białoruska 4 2,5 ukraińska 3 1,9 brak danych 19 11,8 Razem 161 100 Źródło: obliczenia autora na podstawie analizy akt osobowych funkcjonariuszy oraz danych o narodowości zamieszczonych w Ludziach bezpieki...

239 AIPN, 0194/921, Akta osobowe Juliana Konara, k. 11. W armii gen. Andersa w ZSRR znaleźli się też inni późniejsi wyżsi oficerowie MBP: Józef Krakowski i Józef Kratko. 240 AIPN, MSW, Biuro Paszportów i Dowodów Osobistych 1970, 0397/397, z. 1, t. 18, z. 2, t. 8, z. 3, t. 9, z. 4, t. 12, z. 5, t. 15, z. 6, t. 16, Notki biograficzne niektórych emigrantów do Izraela; ibidem, t. 20, Wykaz osób pochodzenia żydowskiego w podziale na grupy odnośnie sposobu wykorzystania w środkach masowego przekazu.

62 63 Najwięcej Żydów znalazło się w strukturach WUBP w województwach: szcze- cińskim (18,7 proc.), wrocławskim (18,7 proc.), katowickim (14,6 proc.), łódz- kim (14,2 proc.), warszawskim (13,6 proc.)241, gdańskim (12,0 proc.) i lubelskim (10,1 proc.). W pozostałych województwach odsetek ten wynosił średnio około 7 proc., osiągając najniższy poziom w zielonogórskim (3,5 proc.). W ostatniej dekadzie szczególnie wiele mówiono i pisano w Polsce o Salomo- nie Morelu, naczelniku obozów w Świętochłowicach-Zgodzie (1945 r.) i Jaworznie (1949–1951), komendancie więzień m.in. w Opolu (1945–1946), Katowicach (1946– –1948) i Iławie (1951–1953). Z czasem postać ta stała się wręcz symbolem udziału Ży- dów w polskiej bezpiece i sztandarowym przykładem bezradności polskiego wymiaru sprawiedliwości wobec zbrodniarzy komunistycznych. Poza Morelem więzieniami i obozami w Polsce kierowali inni funkcjonariusze pochodzenia żydowskiego: Mieczy- sław (Moszek) Flaum – naczelnik obozu w Milęcinie koło Włocławka (1945–1946), Beniamin Glatter – naczelnik więzienia w Goleniowie (1949 r.), Franciszek (Efraim) Klitenik – naczelnik więzień we Wrocławiu (1946–1947), Dzierżoniowie (1947–1951) i Łodzi (1951–1958), Sewer Rozen – naczelnik więzień w Wieluniu (1947 r.) i Barcze- wie (1947–1951), Oskar Rozenberg – naczelnik więzienia w Potulicach (1951–1953), Kazimierz Szymanowicz – naczelnik więzienia w Rawiczu (1945–1947) i Saul Wajn- traub – naczelnik więzień w Kłodzku (1948–1951) i Warszawie (1951–1954). Należy wspomnieć także o niewielkiej liczebnie grupie osób narodowości białoru- skiej i ukraińskiej. Do najbardziej znanych przedstawicieli pierwszej z nich – według wielu – należał Mieczysław Moczar. Jednakże kwestia ta, podobnie jak wiele innych wątków jego biografii, nie jest do końca wyjaśniona. Białorusinem był za to z pew- nością Mikołaj Orechwa. Do MBP trafił jednak jako oficer sowiecki i za takiego też uważał się przez cały dwunastoletni okres swojej służby w Polsce. Pomijając sowiecki korpus oficerski, Białorusinami lub osobami pochodzącymi z rodzin polsko-białoruskich byli m.in.: Daniel Kubajewski – szef WUBP w Opolu (1950–1951), Białymstoku (1951–1953) i Wrocławiu (1953–1954), Jan Onacik – szef WUBP w Opolu (1951–1954) i we Wrocławiu (1954–1955), Czesław Radziukiewicz (Lalko) – p.o. dyrektor Departamentu VIII MBP (1950–1951), i Jan Zabawski – szef WUBP we Wrocławiu (1948–1951), dyrektor Departamentu VIII MBP (1951–1955) – by wymienić najbardziej znanych, oraz mniej znani: Wiktor Głuski – szef PUBP w Sandomierzu (1945–1947), Busku (1947–) i Ostrowcu Świętokrzy- skim (1948–1950)242, Mikołaj Łojko – szef PUBP w Łęczycy (1945 r.), Opocznie (1945–1946), Wieluniu (1946–1947), Biskupcu (1948–1950) i Nidzicy (1950 r.)243, Jefim Parfieniuk – naczelnik więzienia w Białymstoku (1945–1946), domagający się jesienią 1945 r. repatriacji do ZSRR244, i Adolf Tarasiuk – naczelnik więzień w Lubaniu (1950–1953) i Częstochowie (1953–). W porównaniu z innymi regionami największy odsetek Białorusinów był zatrudniony w wojewódzkim i terenowym UB w województwie białostockim.

241 Łącznie WUBP i UBP dla m.st. Warszawy. 242 AIPN Kr, 0165/451, Akta osobowe Wiktora Głuskiego. 243 AIPN, 0194/1311, Akta osobowe Mikołaja Łojko. 244 AIPN, 0193/7016, Akta osobowe Jefima Parfieniuka, k. 10.

64 65 Pochodzenia ukraińskiego byli m.in.: Teodor Duda – m.in. kierownik Departa- mentu Więziennictwa (1944–1945), szef WUBP w Lublinie (1944 r.), Rzeszowie (1947–1948), Krakowie (1948–1950) i Łodzi (1950–1951), Marek Gil – szef PUBP w Trzebnicy (1945–1946), Sycowie (1946 r.) i Kamiennej Górze (1946–1947), Stefan Sobczak (Sobczuk) – kierownik Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP (1945–1946) i wicedyrektor Departamentu I (1947–1949) oraz Antoni Zarembiuk – naczelnik Wydziału do Walki z Bandytyzmem WUBP w Lublinie (1945 r.), Wydziału ds. Funk- cjonariuszy WUBP w Lublinie (1946 r.) i Warszawie (1947–1948) oraz Wydziału II Biura ds. Funkcjonariuszy MBP (1949–1954). Informacje o narodowości pracowników bezpieki należy uzupełnić o tzw. Francuzów (reemigrantów z Francji) oraz komunistów innych narodowości. W WUBP we Wro- cławiu np. pracowały osoby narodowości greckiej, m.in.: Georgis Chariditis245, Wagelis Karadimas246, Sotiris Kazaros247, Olga Korodima248, Nikos Taksidis249. Jak wynika z za- chowanej dokumentacji, nie zajęli oni jednak nigdy żadnych eksponowanych stanowisk. Przegląd najważniejszych stanowisk resortu obsadzonych przez oficerów sowieckich należy rozpocząć od kierownika/dyrektora pionu personalnego. W latach 1944–1955 był nim obywatel ZSRR, Białorusin z pochodzenia, Mikołaj Orechwa, urodzony 24 listopada 1902 r. w Borunach, pow. Oszmiana. W rubryce obywatelstwo wpisał: „Obywatel ZSRR”, co dodatkowo własnoręcznie podkreślił. Od 1915 r. prze- bywał w Nowgorodzie, gdzie w 1919 r. wstąpił do Komsomołu. W tym samym roku został żołnierzem Armii Czerwonej. Walczył m.in. – jak sam napisał – „na froncie przeciw biało-Polakom”, latem 1920 r. pod Warszawą. Od 1920 r. członek WKP(b). Do 1923 r. pracował jako sekretarz komitetu gubernialnego w Nowogrodzie, 1923– –1924 sekretarz KC Komsomołu Białorusi. Jako delegat Białorusi w 1924 r. uczest- niczył w II Zjeździe Komsomołu i Kongresie Komunistycznego Międzynarodowego Związku Młodzieży. W 1924 r. wytypowany i skierowany do pracy komunistycznej w Polsce, gdzie przebywał trzykrotnie w latach 1924–1930, 1934–1935 i 1936–1937 pod fałszywymi nazwiskami Malinowski i Kłyszko. W 1926 r. aresztowany w Wilnie i skazany na 5 lat więzienia, które spędził na Łukiszkach w Wilnie, w Białymstoku, na Mokotowie w Warszawie i we Wronkach. Od 1926 r. członek KC KPZB. W 1935 r. delegat Zachodniej Białorusi na VII Kongres Kominternu. W latach 1936–1939 pro- wadził intensywną działalność komunistyczną w Pradze czeskiej, dokąd przedostał się z Polski; w marcu–lipcu 1939 r. więziony, dzięki współpracy niemiecko-sowieckiej i dwustronnym porozumieniom w grudniu 1939 r. wyjechał do ZSRR. Do czerwca 1941 r. redaktor w radiu w Mińsku, następnie pracownik personalny w Zarządzie Elektromontażu w mieście Gorki. W życiorysie z 1946 r. okres podjęcia pracy w resorcie bezpieczeństwa opisał następująco: „W roku 1944 (maj) zostałem wezwany do Moskwy i przez odnośne instancje skierowany ponownie do pracy w Polsce, gdzie

245 AIPN, 0990/42, Rozkazy personalne MBP/KdsBP za rok 1955, k. 4. 246 Ibidem. 247 AIPN Wr, 059/2959, Akta osobowe Sotirisa Kazarosa. 248 AIPN Wr, 053/48, Kopie charakterystyk zwolnionych funkcjonariuszy WUdsBP we Wrocławiu wystawionych przez Wydział Kadr do wiadomości KZ PZPR za okres 20 X 1954–28 II 1956 r., k. 35. 249 AIPN Wr, 059/3201, Akta osobowe Nikosa Taksidisa.

64 65 wraz z szeregiem innych ludzi, zostałem przydzielony do Resortu Bezpieczeństwa Publicznego, od pierwszej chwili jego powstania”250. Oprócz Orechwy szczyty władzy w MBP osiągnęli m.in.: płk Zbigniew Fijałek – dyrektor generalny ds. zaopatrzenia MBP (1954 r.), płk Adam Gajewski – dyrektor Departamentu I (1946–1948), płk Faustyn Grzybowski – dyrektor Departamentu Ochrony Rządu (1949–1955), płk Jan Kisielow – dyrektor Departamentu Finanso- wego (1945–1956), Ludwik Sielicki – dyrektor Departamentu I (1946 r.) i Departa- mentu Ochrony Rządu (1946–1948), płk Feliks Suczek – dyrektor Departamentu Łączności (1950–1954), płk Jan Śnigir – dyrektor Departamentu II (1945–1947), mjr Włodzimierz Zacharewicz – dyrektor Wydziału Ochrony Rządu (1944–1945). Badania nie objęły licznej grupy oficerów zajmujących inne ważne stanowiska, np.: płk. Jana Gwoździewa – dowódcy Samodzielnej Brygady Łączności Międzymiastowej Rządowej251, płk. Wincentego Kuczyńskiego – naczelnika Katedry Marksizmu-Lenini- zmu CW MBP252, ppłk. Aleksego Łozowoja – instruktora Departamentu Ochrony Rzą- du253 czy mjr. Bronisława Szymańskiego – inspektora w Departamencie Śledczym254. Jeszcze wyższy niż w UB odsetek oficerów sowieckich występował w WP i KBW. W każdej z wymienionych formacji ich znaczenie i rola były jednak zależne nie tyle od liczby, ile od umiejscowienia w strukturach aparatu i zakresu posiadanej kompetencji. Nie brakowało wśród nich osób narodowości polskiej. Z reguły były to dzieci lub wnuki Polaków wychowane w obcym środowisku, często nieznające nawet języka przodków. Zindoktrynowani w systemie bolszewickim nie rozumieli spraw kraju, w którym przyszło im pracować. Każdy z nich, być może wbrew wewnętrznemu odczuciu, pisał raporty o powrót do ZSRR, traktując pracę w MBP jako czasową delegację. Mimo otrzymywanych w Polsce awansów, stanowisk i lepszych niż w kraju warunków życia, do końca 1956 r. do Związku Radzieckiego wyjechali m.in.: Jefim Artymowicz, Adam Gajewski, Romuald Jurcewicz, Józef Kamiński, Longin Kołarz, Mikołaj Lachowski, Apolinary Minecki, Bronisław Pietrakowski, Ludwik Sielicki, Feliks Suczek, Bronisław Trochimowicz. Odmiennie postąpiło jedynie trzech wyższych oficerów: Zbigniew Fija- łek, Faustyn Grzybowski i Włodzimierz Zwierchanowski, którzy dzięki podjętym stara- niom uzyskali zgodę władz sowieckich na zmianę obywatelstwa i pozostanie w Polsce. Z wymienionych szczególną karierę zrobił Faustyn Grzybowski zmarły w Białym- stoku w 1999 r. Urodził się 16 sierpnia 1913 r. w Mikołajewce, k. Dniepropietrow- ska, syn Filipa i Wincentyny. W 1929 r. ukończył sowiecką szkołę podstawową. Od 1933 r. członek i aktywista partyjny w organizacji młodzieżowej i WKP(b). Pracował na stanowiskach rachmistrza w kołchozie i sekretarza gminnego we wsi Cariwodar, koło Chersonia. 30 października 1935 r. powołany do służby w Armii Czerwonej, do 1938 r. służył kolejno jako elew szkoły podoficerskiej 64. Kolejowego Pułku NKWD, a następnie podoficer tej szkoły i podoficer w mieście Czadzuj w Republice Turk- meńskiej. 13 lutego 1938 r. zdemobilizowany w stopniu podporucznika. W okresie

250 AIPN, 0193/6999, Akta osobowe Mikołaja Orechwy, k. 4. 251 AIPN, 0990/22, Rozkazy personalne MBP za rok 1949, k. 313. 252 AIPN, 0990/18, Rozkazy personalne MBP za rok 1948, k. 400. 253 Ibidem. 254 AIPN, 0990/38, Rozkazy personalne MBP za rok 1954, k. 530.

66 67 1938–1941 przewodniczący kołchozu im. Stalina w powiecie chersońskim. 13 sierpnia 1941 r. ponownie zmobilizowany do Armii Czerwonej, służył do 1943 r.: dowódca kompanii w 9., następnie w 51. Armii oraz dowódca kompanii w Przymorskiej Armii m. Sewastopola i kompanii niszczycieli czołgów Południowoukraińskiego Okręgu Wojskowego. Od 7 czerwca 1943 r. w LWP, początkowo dowódca kompanii rusznic przeciwpancernych w stopniu porucznika. Uczestnik bitwy pod Lenino. W kwietniu 1944 r. skierowany na kurs specjalny do szkoły NKWD w Kujbyszewie; po jego ukoń- czeniu rozpoczął służbę w Resorcie/Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego: szef WUBP w Białymstoku (1944–1945), Lublinie (1945 r.) i Wrocławiu (1945–1948) oraz naczelnik Departamentu Ochrony Rządu MBP/Departamentu VIII KdsBP (1949–1956). Służbę ukończył w stopniu pułkownika255. W kierownictwie resortu znalazło się kilku oficerów, którzy okres okupacji spę- dzili w oflagu II C w Woldenbergu (Józef Dziemidok, Józef Klimaszewski, Bernard Konieczny), a także były żołnierz II Korpusu Romuald Gadomski, którego pod zarzutem prowadzenia propagandy komunistycznej wydalono z wojska, osadzając w irackim areszcie256. Jako znawca spraw żydowsko-arabskich wkrótce oddał nieoce- nione usługi komunistom, tworząc przedstawicielstwo ZPP na Bliskim Wschodzie i prowadząc dla nich szeroką kampanię wywiadowczą. Z powodu trudnych powojennych warunków bytowych do pracy w UB zgłaszało się także wielu ludzi przypadkowych, karierowiczów, ludzi zdeprawowanych, którym instytucja ta, w zamian za okazywaną lojalność, dawała możliwości niespotykanego gdzie indziej awansu społecznego i kariery. Problem ten uwidocznił się szczególnie w pierwszych powojennych latach, gdy nie istniały jeszcze skuteczne instrumenty eli- minacji z resortu osób o wątpliwej reputacji. Z czasem, głównie dzięki pracy Wydziału ds. Funkcjonariuszy, sytuacja uległa zmianie. Zjawiskiem powszechnym stały się pro- cesy przeciwko funkcjonariuszom aparatu. Zarzut popełnienia nadużyć lub współpracy z okupantem w okresie wojny postawiono m.in. szefowi PUBP w Tarnowskich Górach Karolowi Michence i szefowi PUBP w Gostyniu Włodzimierzowi Naumiukowi. Obu skazano na kary śmierci. Za popełnienie wielu przestępstw WSR w Warszawie skazał w 1953 r. na więzienie byłego szefa Departamentu III MBP Jana Tataja257. W jednym z raportów oceniających poziom przestępczości wśród funkcjonariuszy na terenie województwa warszawskiego kontrolujący napisał: „Przestępstwa dokonywane przez funkcjonariuszy UB na terenie woj[ewództwa] warszawskiego wcale nie maleją, a odwrotnie w ostatnich miesiącach wzmogły się, na co wskazuje kilkanaście faktów zabójstw i postrzeleń, łapówki, wrogi niepewny element oraz inne nadużycia. Przyczyną takiego wysokiego stanu przestępczości moim zdaniem jest zaśmiecenie aparatu Woj[ewódzkiego] Urzędu elementem niepożądanym i zły dobór kadr, za co winę ponosi przede wszystkim wydział Personalny, który dotychczas nie oczyścił się z elementów przypadkowych. […] Znane są przypadki, że na kierownicze stanowiska Wydział Personalny typuje nieodpowiednich ludzi, którzy potem zostają aresztowani i kierowani do sądu […] np. szef UB Działdowo [Wacław] Gieleniewski oddany pod

255 AIPN, 0329/27, Akta osobowe Faustyna Grzybowskiego. 256 AIPN, 01737/12, Akta osobowe Romualda Gadomskiego. 257 AIPN, 0193/7013, Akta osobowe Jana Tataja, k. 19–20.

66 67 sąd za dokonanie gwałtu i zdradę tajemnicy służbowej, b[yły] szef UB w Mińsku Ma- zowieckim oddany pod sąd za zwalnianie aresztowanych, nielegalne posiadanie broni i inne nadużycia, b[yły] szef UB w Makowie [Tadeusz] Jasiński, aresztowany i sprawa oddana do sądu za postrzelenie osoby cywilnej […], [Henryk] Kuckowski b[yły] szef UB we Włochach (obecnie Naczelnik Wydziału I), na którego znowu wpłynęły ma- teriały kompromitujące do Wydziału ds. Funkcjonariuszy, [Józef] Dzikowski, b[yły] szef UB w Płońsku za dokonanie nadużyć ukarany dyscyplinarnie i zdjęty ze stanowiska, b[yły] szef UB w Sokołowie Podlaskim [Roman] Czubak dyscyplinarnie zdjęty, [Władysław] Jagiełło i Tobiasz [imię nieznane] zdjęci dyscyplinarnie, Trams Ignacy szef UB w Przasnyszu niepewny politycznie, bije podwładnych, żona i brat podejrzani o współpracę z Niemcami, Kuła Kazimierz, szef UB w Garwolinie karany dyscyplinarnie i zdjęty ze stanowiska decyzją ob[ywatela] Ministra”258. W pierwszych powojennych latach plagą UB stały się dezercje. Dopuszczali się zarówno funkcjonariusze terenowego aparatu, jak i przedstawiciele kadry dowódczej. Najgłośniejszą była ucieczka Józefa Światły, ale już przed nim decyzje o dezercji (czę- sto także o przedostaniu się na Zachód) podejmowali inni. W sierpniu 1945 r. wraz z częścią podległej sobie załogi zdezerterował nieznany z imienia Jabłoński – szef PUBP w Koźlu. Decyzję taką podjęli też m.in.: 18 lutego 1945 r. Piotr Sokołowski – szef PUBP w Wąbrzeźnie, w bliżej nieznanym czasie 1946 r. Edward Forst – zastępca szefa WUBP w Gdańsku, 30 sierpnia 1946 r. Antonina Bajewicz – zastępca naczelnika Sekcji Finansowej WUBP w Krakowie, 22 listopada 1946 r. kpt. Mieczysław Gold- chard – dyrektor Drukarni MBP w Łodzi i we wrześniu 1948 r. kpt. Jan Bernsztajn – naczelnik Wydziału Ogólnego Departamentu Więziennictwa, który wykorzystując legalny wyjazd do Czechosłowacji, nielegalnie przedostał się na Zachód. Charakter i warunki pracy, wykonywanej w stałym obciążeniu psychicznym, skłania- ły niektórych funkcjonariuszy do podejmowania dramatycznych decyzji. 28 listopada 1945 r., po krytyce na odprawie w WUBP w Lublinie, popełnił samobójstwo ppor. Ste- fan Pietruszyński – szef PUBP w Tomaszowie Lubelskim. Na podobne rozwiązanie ży- ciowych problemów zdecydowali się: 18 września 1946 r. Kazimierz Baran – szef PUBP w Ostrowi Mazowieckiej, 1 lipca 1949 r. Władysław Dziadosz – p.o. szef PUBP w Sano- ku, 27 marca 1950 r. Michał Hać – zastępca naczelnika Wydziału ds. Funkcjonariuszy WUBP we Wrocławiu, 1 lipca 1950 r. Eustachy Sawka – szef PUBP w Koźlu. W wielotysięcznym aparacie bezpieczeństwa pracowali również ludzie, których poglądy polityczne nie zostały w porę rozpoznane przez komórki personalne i wy- działy ds. funkcjonariuszy. Tylko w okresie trzech letnich miesięcy 1945 r. z 333 aresztowanych w całym kraju pracowników bezpieczeństwa 265 zatrzymano pod zarzutem współpracy z podziemiem. W tym samym czasie 176 innych zdezerterowało do podziemia259. Za współpracę z podziemiem skazywano nie tylko pracowników średniego i niższego szczebla UB260. Wiosną 1946 r. na karę śmierci skazano szefa

258 AIPN, 706/935, t. 1, Akta osobowe Tadeusza Paszty, Raport z kontroli przeprowadzonej w Wydziale ds. Funkcjonariuszy WUBP w Warszawie 1–6 X 1947 r., k. 35–41. 259 Fragment raportu Nikołaja Seliwanowskiego do Berii o stanie organów bezpieczeństwa publicznego w Pol- sce z 11 X 1945 r. w: Teczka specjalna J.W. Stalina..., s. 413. 260 Zob. T. Balbus, Ludzie podziemia..., s. 58–65.

68 69 PUBP w Kluczborku Henryka Bogdańskiego, aresztowanego za współpracę z KWP. Najwyższy wymiar kary orzeczono także wobec byłego kierownika Wydziału do Walki z Bandytyzmem WUBP w Gdańsku Ryszarda Baranowskiego. Aresztowany w 1946 r. za stworzenie grupy podziemnej we Wrocławiu, przesłuchującemu go ofi- cerowi śledczemu oświadczył: „uświadomiłem sobie, że w Polsce jest źle, gdyż rządzą nami Sowieci i Żydzi, którym na nas nie zależy. Z drugiej strony wiem, że nasz rząd jest tymczasowy, zmiana jego musi nastąpić i dlatego podjąłem tę walkę”. 30 września 1946 r. został stracony w Więzieniu Nr I przy ul. Kleczkowskiej we Wrocławiu261. Za kontakty lub współpracę z podziemiem na kary więzienia lub śmierci skazywano również naczelników więzień i obozów oraz ich zastępców. W grupie tej znaleźli się m.in.: Irena Odrzywołek (więzienie w Krakowie, 1946 r.), Bolesław Romaniak (więzienie w Gdańsku, 1946 r.), Zbigniew Smoleński (obóz w Zimnych Wodach, 1946 r.), Zygmunt Góralski (więzienie w Wągrowcu, 1953 r.). 13 lipca 1946 r. na karę śmierci skazano Alojzego Bruskiego – komendanta obozu w Zimnych Wodach. 17 września tr. wyrok wykonano w więzieniu we Wronkach262. W pojedynczych przypadkach naczelnicy więzień sami stawali się ofiarami terroru UB. 10 kwietnia 1945 r. w lesie pod Legionowem grupa specjalna złożona z funkcjonariuszy MBP zamordowała naczelnika więzienia w Rawiczu Zygmunta Grabow- skiego. Bezpośrednim powodem zabójstwa miała być jego przedwojenna przeszłość w więziennictwie, zwłaszcza udział w szykanowaniu więzionych komunistów263. Pewne wyobrażenie o stosunkach panujących wewnątrz UB oraz stosowanych tam metodach wymuszania zeznań oczekiwanych przez zwierzchników dają dokumenty dotyczące łódzkiego WUBP. „Płk J. Różański przyjechał do Łodzi, do Wy- działu Śledczego w grudniu 1951 r. i zrobił odprawę z pracownikami Wydziału Śled- czego. W czasie odprawy oficerowie śledczy Szasiński i Jasiaczek referowali sprawy, jakie mieli w tym czasie w prowadzeniu i oświadczyli: Jasiaczek – że on nie będzie na polecenie Dudy przyjmował i prowadził sprawy przeciwko biednym chłopom, którzy nie popełnili przestępstwa, a Duda i Krzywiński każą im podpisywać hektary i robić z nich kułaków. To samo oświadczył Stasiński. Wówczas Różański powiedział,

261 K. Szwagrzyk, Straceni na Dolnym Śląsku 1945–1956, Wrocław–Rzeszów 2002, s. 66. 262 K. Bedyński, Niektóre oblicza..., s. 13. 263 Ibidem; M. Grabska-Taczanowska, Major Bronisław Szymański..., s. 268–269. „Przypominam sobie jedynie, że gdy wyszedłem z gabinetu [Józefa] Różańskiego, to w korytarzu spotkał mnie [Jan] Szewczyk, który polecił mi niezwłocznie przygotować znajdujący się w dyspozycji wydziału śledczego samochód, ponieważ trzeba będzie pojechać nim w jedno miejsce. Moją uwagę, że wezwano mnie do ministra, Szewczyk skwitował, że mogę tam nie iść, ponieważ sprawa ta została już uzgodniona i muszę pilnie z nim jechać. W tym czasie podeszli do mnie [Czesław] Dominiak i [Borys (Bronisław)] Wróblewski, po czym wszyscy razem skierowaliśmy się na podwórze do samochodu. Już w samochodzie, kiedy wyjechaliśmy z podwórza, zapytałem, dokąd jechać. Szewczyk wska- zując drogę powiedział mi, że tylko co na przyjęciu u ministra był u [Romana] Romkowskiego, dokładnie nie wspomnę, były naczelnik politycznego więzienia o specjalnym reżimie, w którym wcześniej trzymano skazanych komunistów, w szczególności zdaje się ministra Radkiewicza i kogoś z kierownictwa KC. Szewczyk przy tym do- dał, że człowiek ten to wielki wróg, a będąc naczelnikiem więzienia w byłej burżuazyjnej Polsce, znęcał się nad więźniami politycznymi. Przed nami, kontynuował Szewczyk, postawiono zadanie dogonić za wszelką cenę tego człowieka, zatrzymać i rozstrzelać […]. Za Legionowem, w odległości 1–1,5 km od miasta Szewczyk rozkazał mi zatrzymać samochód i wszyscy oni razem z zatrzymanym poszli od szosy w kierunku lasu. Gdzie mianowicie i jak był rozstrzelany zatrzymany, dokładnie trudno mi powiedzieć, ponieważ odchodząc od samochodu, oni wkrótce schowali się za piaszczystymi wydmami i krzewami. Wrócili z powrotem za około pół godziny, ale już bez zatrzymanego. Któryś z nich trzymał w ręku teczkę i jakieś dokumenty rozstrzelanego” (ibidem).

68 69 że jeśli oni wyjdą z aresztu, to »Wy będziecie za nich siedzieć«. I faktycznie tak się stało. Podejrzani wyszli z aresztu, a na miejsce ich płk Różański i kierownik Urzędu spowodowali aresztowanie ww. funkcjonariuszy i skazani zostali obaj na 1,5 roku więzienia”264. Przebieg operacji łódzkiego UB przeciwko ujawnionym w 1945 r. członkom In- spektoratu Łódzkiego AK może stanowić podręcznikowy przykład represjonowania niewinnych ludzi za ich akowską przeszłość. W wyniku zastosowanych metod śled- czych uzyskano informacje o rzekomej współpracy pracowników miejscowego UB z AK. W atmosferze rozpętanej paranoicznej podejrzliwości aresztowano ponad 200 funkcjonariuszy UB i MO, których dramat odnotowano w aktach osobowych szefa WUBP w Łodzi Teodora Dudy265. „W 1950 r. Wojewódzki Urząd Bezpieczeń- stwa Publicznego w Łodzi dokonał szeregu aresztowań b[yłych] członków wydziału AK, tzw. Inspektoratu Łódzkiego AK. W pierwszej fazie aresztowani zostali ludzie pełniący kierownicze stanowiska w poszczególnych szczeblach wywiadu AK […]. Był to okres kiedy kierownictwo byłego MBP kładło szczególny nacisk na rozszyfrowanie komórek wywiadu AK. W trakcie śledztwa niezbicie ustalono, że aresztowani działa- li do miesiąca lipca 1945 r. i z tym to okresem zaprzestali działalności. […] Mimo to kierownictwo Wojewódzkiego Urzędu w osobach Dudy i Krzywińskiego266 w uzgod- nieniu z kierownictwem b[yłego] MBP postanowiło pójść na szerokie areszty ludzi w jakikolwiek bądź sposób powiązanych z wymienionymi powyżej 5 zatrzymanymi. […] Z tą chwilą (wrzesień 1950 r.) zmontowano grupę operacyjną krypt. »Miotła« z dobranych przez T[eodora] Dudę pracowników Wydziału do spraw funkcjonariuszy i innych Wydziałów operacyjnych […], której jednym z zadań było »uzyskanie wszelkich tzw. wyjść na funkcjonariuszy aparatu BP, MO i WP« […]. Metody śledztwa były w odniesieniu do wszystkich aresztowanych, łącznie z ko- bietami, brutalne i nieludzkie. Dążono aby poprzez załamanie psychiczne i fizyczne podejrzany zeznał o faktach obciążających jego i innych badanych w areszcie lub jeszcze na wolności, z którymi go coś łączyło. […] Ludzi, co do których padł chociaż cień podejrzenia w śledztwie, aresztowano i poddawano ich torturom. Wielu pra- cowników Wojewódzkiego Urzędu wówczas przesłuchiwano niemal bez przerwy, całymi tygodniami, na stojąco, bez snu, przy ograniczonych do minimum posiłkach, przy otwartym oknie, w zimnych nieopalanych celach. […] Cyfra wyjść operacyjnych i aresztów coraz bardziej rosła. W dniu 8 grudnia 1950 r. Kierownik grupy śledczej Szwech267 pisał w raporcie do Dudy: »W toku dotychczasowego rozpracowania do

264 AIPN, 0194/927, t. 2, Akta osobowe Teodora Dudy, k. 15–16. 265 AIPN, 0194/927, Akta osobowe Teodora Dudy. Teodor Duda, ur. 25 XI 1914 r. w Cześnikach, pow. Toma- szów Lubelski, syn Filipa; przed wojną członek KZMP i KPP; w okresie wojny współpracownik NKWD; w latach 1944–1953 na kierowniczych stanowiskach w aparacie bezpieczeństwa, m.in. kierownik WUBP w Lublinie, dyrektor Departamentu Więzień i Obozów MBP, szef WUBP w Rzeszowie i Krakowie; 1950–1951 szef WUBP w Łodzi, następnie zastępca komendanta głównego MO i zastępca szefa Zarządu II WOP. 266 Bolesław Krzywiński (właśc. Bernard Borys Schildhaus), ur. 24 X 1913 r. w Przemyślu, syn Mojżesza; przed wojną członek KZM i KPZU; w okresie wojny w ZSRR, absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w latach 1944–1956 na kierowniczych stanowiskach w aparacie bezpieczeństwa w województwach rzeszowskim, olsztyń- skim, łódzkim, lubelskim i białostockim; 1950–1951 zastępca szefa WUBP w Łodzi (AIPN Wr, 0154/63, Akta osobowe Bolesława Krzywińskiego). 267 Brak bliższych danych.

70 71 chwili obecnej ujawniono: – wyjść na pracowników aparatu BP i MO – 218 z tego: pracowników UB – 115, pracowników MO – 103. Do dnia dzisiejszego zatrzymano 104 osoby, w tym: 57 spoza aparatu UB i MO« […]. Kiedy w końcu u niektórych pracowników z grupy operacyjno-śledczej zaczęły powstawać wątpliwości, co do słuszności niektórych aresztów i metod śledztwa – Kierownictwo w osobach Dudy, Krzywińskiego, Bordowicza268, Kaukusa269 i Dyrek- tora ówczesnego Biura do Spraw Funkcjonariuszy płk. Siedleckiego270, spowodowało zebranie grupy partyjnej. Na zebraniu tym uświadamiali oni, że wroga należy trakto- wać surowo, a ci, którzy się załamują, idą wrogowi na rękę przez zatracenie czujności rewolucyjnej. Duda osobiście robił wszystko, aby własnym – wyzutym ze wszystkich instynktów ludzkich – przykładem zachęcić innych do brutalnego obchodzenia się z zatrzymanymi. […] W wyniku wyjść śledczych miał być aresztowany członek WiN nazwiskiem Ka- linowski z zawodu piekarz, pomyłkowo aresztowano jego brata. Po wyjaśnieniu pomyłki Duda polecił po kilku dniach Szwechowi zawerbowanie Kalinowskiego przed jego zwolnieniem z aresztu. Kilkudniowy werbunek nie przyniósł rezultatu, gdyż pomyłkowo zatrzymany Kalinowski nie wyraził zgody na współpracę, a żądał prokuratora i przedstawienia mu zarzutów. Wówczas Duda zalecił przywiezienie Kalinowskiego do swego gabinetu. Duda zarzucał Kalinowskiemu, że do Polski z armii Andersa wrócił celowo, aby szkodzić, czego dowodem jest jego uporczywa odmowa współpracy. Kiedy w końcu pod naciskiem i oszczerczymi zarzutami Dudy – Kalinowski skłonił się do współpracy z UB, Duda deklaracji nie przyjął – uważając widocznie, że nie złamał dostatecznie mocno zatrzymanego. Oświadczył natomiast Kalinowskiemu, że przy Wojewódzkim Urzędzie w Łodzi istnieje pluton egzekucyj- ny, którego zadaniem jest rozstrzeliwać wszystkich wrogów PRL, a między innymi tych, co siedzą w więzieniu przy ul. Kraszewskiego. W plutonie tym brak jest jednego egzekutora – zaproponował Kalinowskiemu tę funkcję, w celu udowodnienia swej lojalności wobec Rządu PRL. Po usilnych błaganiach ze strony Kalinowskiego, Duda skończył swa ohydną komedię odebraniem zobowiązania o współpracy z UB od Kalinowskiego”271. Ostatnim wątkiem badań nad kadrami aparatu bezpieczeństwa jest analiza socjolo- giczna pod względem wieku, wykształcenia i pochodzenia społecznego funkcjonariuszy. Jej wyniki dostarczają wielu nowych informacji o ludziach resortu. Niskie wykształcenie i brak przygotowania zawodowego były podstawowymi, nierozwiązanymi przez lata, mankamentami kadrowymi272. Jak zauważyli sami pracownicy resortu: „W większości byli to ludzie młodzi, pochodzenia robotniczo-chłopskiego, którzy mimo ofiarności i od- dania sprawie Polski Ludowej nie posiadali sprecyzowanego poglądu na zadania stojące przed aparatem bezpieczeństwa. […] Brak wykształcenia ogólnego, które u większości

268 Brak bliższych danych. 269 Brak bliższych danych. 270 Jerzy Siedlecki, ur. 29 VII 1907 r.; przed wojną członek KPZU; w latach 1946–1954 kierował pracami Wydziału/Biura ds. Funkcjonariuszy MBP, początkowo (styczeń–czerwiec 1946 r.) jako p.o., następnie dyrektor; zmarł 10 III 1996 r. w Warszawie (Ludzie bezpieki..., s. 382). 271 AIPN, 0194/927, t. 2, Akta osobowe Teodora Dudy, k. 17–21. 272 W. Fijałkowski, Milicja Obywatelska..., s. 20.

70 71 zaangażowanych pracowników ograniczało się do wykształcenia podstawowego (wielu miało tylko kilka klas szkoły podstawowej), nadrabiali gorliwością”273. Wyniki tej analizy pozwalają dostrzec prawidłowość polegającą na odrębności zjawisk zachodzących w MBP i w terenowych UB, w których np. poziom wykształ- cenia kadr był nieporównywalnie niższy niż w centrali. „Ilość aktywu (ogólna) kierowniczego – mówił na naradzie 26 maja 1950 r. Stanisław Radkiewicz – wynosi 2059 ludzi. W wieku do 22 lat mamy 2 osoby, do 25 [lat] 283. […] Można powie- dzieć, że w zasadzie, jeśli chodzi o wiek – aparat kierowniczy naszego ministerstwa w WUBP jest na ogół zadawalający. Rzecz jasna, że nie jest normalną rzeczą, że mamy 283 osoby, które nie mają pełne 25 lat. […] Robotników mamy 76%, chło- pów 16%, inteligencji pracującej 10%, drobnomieszczaństwa 4%, innych 3%. Stan społeczny kadr naszego aparatu w zasadzie przedstawia się zadowalająco. Ze szkołą powszechną mamy 38% (800 osób); 43 ludzi na kierowniczych stanowiskach naszego aparatu w całym kierownictwie ma zaledwie 7 kl[as] wykształcenia. Pod względem wykształcenia ogólnego kadra nasza przedstawia się opłakanie”274. Co ciekawe, niski poziom wykształcenia ganił człowiek, który sam ukończył zaledwie kilka klas szkoły powszechnej. Podobne lub niewiele wyższe wykształcenie (jedynie w zakresie edukacji elementarnej) posiadało wielu prominentnych członków kierownictwa MBP: Wacław Dominik, Michał Jachimowicz, Józef Jurkowski, Grze- gorz Korczyński, Stefan Młynarczyk, Michał Moczar, Mikołaj Orechwa, Tadeusz Paszta, Antoni Punda, Roman Romkowski, Władysław Sobczyński, Feliks Suczek, Władysław Imiołek-Śliwa, Józef Światło, Jan Tataj, Józef Tymiński. Wśród funkcjonariuszy powiatowych i wojewódzkich UB można odnaleźć jedynie pojedyncze osoby z wyższym wykształceniem. Inna jest sytuacja wśród kierowniczych kadr samego MBP, gdzie – o czym świadczy polityka kadrowa – zdawano sobie sprawę z wagi wykształcenia, bez którego trudno byłoby prowadzić instytucję zatrudniającą na początku lat pięćdziesiątych ponad 30 tys. ludzi. W tym czasie kadrę kierowniczą MBP stanowiło już ponad dwudziestu absolwentów wyższych uczelni. Najwyższym wykształceniem legi- tymowała się, ciesząca się szczególnie złą sławą, Julia Brystigerowa, wieloletnia dyrektor Departamentu V. Nawet wśród znawców problemu nie ma powszechnej świadomości, że była ona przedwojennym doktorem filozofii Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W gronie magistrów i inżynierów było dwóch absolwentów uczelni zagranicznych: Da- gobert Łańcut ukończył w 1939 r. wydział architektury na Politechnice w Paryżu, a Leon Gangel (doktor medycyny) w 1925 r. Uniwersytet Karola w Pradze. Leon Fojer kształcił się kilka lat w Grenoble we Francji i w Modenie we Włoszech. Ukończonymi studiami prawniczymi mógł pochwalić się cały zespół radców prawnych Wydziału/Biura Prawnego Gabinetu Ministra BP: Julian Tewel, Felicja Fiszman, Jerzy Rundstein i inni. Szesnaście osób w centrali MBP legitymowało się wykształceniem niepełnym wyższym. Kariera znanego z wydarzeń z lat osiemdziesiątych Władysława Ciastonia – byłe- go szefa PUBP w Bolesławcu w województwie wrocławskim może świadczyć o wadze przykładanej w kierownictwie MBP do zatrudniania osób z wyższym wykształceniem. Po ukończeniu w 1951 r. studiów na Wydziale Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego

273 AIPN, MBP, 0297/16, t. 14, Organizacja, struktury aparatu BP 1945–1960, województwo wrocławskie, k. 9. 274 Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1950–1952, s. 24–25.

72 73 w ciągu kilku miesięcy awansował i został przeniesiony do pracy w MBP w Warsza- wie. Z biegiem lat w resorcie przybywało osób wykształconych, co spowodowało, że u schyłku swego istnienia MBP dysponowało już dość liczną wysoko kwalifikowaną kadrą, potrafiącą sprostać nowym wymaganiom. Już w 1953 r. w samym tylko Szefo- stwie Zaopatrzenia zatrudnionych było 20 inżynierów275. Radkiewicz miał – jak się wydaje – świadomość niewielkiej przydatności do służ- by na wyższych stanowiskach ludzi młodych, bez niezbędnego w tego typu pracy do- świadczenia życiowego. I w rzeczywistości najliczniejszą grupę w kadrze kierowniczej MBP stanowiły osoby między 35. a 50. rokiem życia, urodzone między 1905 a 1915 r. Do wyjątku należeli urodzeni u schyłku XIX w.276 Na początku lat pięćdziesiątych ta sytuacja zaczęła ulegać wyraźnej zmianie i do głosu zaczęli dochodzić ludzie młodzi, urodzeni już w II RP277. O ile w ministerstwie coraz szerzej korzystano z wiedzy osób wykształconych i nowoczesnych środków operacyjnych, o tyle w terenie nadal dominowały tradycyj- ne metody pracy, wykorzystujące fizyczny terror. Praca prymitywnych, wulgarnych, stosujących drastyczne metody śledztwa szeregowych funkcjonariuszy byłaby bez- użyteczna bez nadzoru kierowniczego osób potrafiących analizować wielowątkowe rozpracowania i działania operacyjne. Bez starannie wyselekcjonowanego i przygo- towanego przez sowieckie służby specjalne kierownictwa aparatu bezpieczeństwa, korzystającego w szerokim zakresie z wiedzy i pomocy sowieckich doradców, nie byłoby możliwe rozbicie w krótkim czasie wszystkich struktur polskiego podziemia, PSL, spacyfikowanie wsi i Kościoła oraz prowadzenie przez lata skutecznej gry z polskimi ośrodkami emigracyjnymi na Zachodzie i doświadczonymi oficerami oraz politykami (np. operacja „Cezary”). Od początku istnienia UB był kojarzony z działalnością skierowaną przeciwko legalnym jeszcze wówczas strukturom Polskiego Państwa Podziemnego, a następnie antykomunistycznemu podziemiu. Agenturalny charakter Urzędu i rozmiar represji zmuszał do działań obronnych i odwetowych. W przeciwieństwie do żołnierzy LWP, funkcjonariusze UB, ujęci przez pozostające w konspiracji oddziały zbrojne, byli likwidowani na miejscu. Szczególnie w latach 1944–1947 pracownicy resortu byli celem, spektakularnych niekiedy, akcji zbrojnych. Jedną z nich był zamach na szefa PUBP w Hrubieszowie Feliksa Jacentego Grodka. Jak zapisano w rozkazie nr 43 ministra Radkiewicza z 7 sierpnia 1945 r.: „[30 III 1945 r.] Do kierownika Urzędu ob. Grodka zgłosił się 10-letni chłopak z »podarunkiem« – doniczką kwiatów i koszy- kiem z szynką, kiełbasą, wódką i innymi rzeczami. Warta chłopaka przepuściła bez przepustki, a kierownik »podarunek« przyjął. Przy rozpakowywaniu nastąpił wybuch, w wyniku którego został zabity kierownik PUBP w Hrubieszowie ob. Grodek”278.

275 AIPN, 0990/30, Rozkazy personalne MBP za rok 1952, k. 101–105. 276 Leon Gangel (ur. 1889 r.), Edward Kalecki (ur. 1895 r.), Maria Kamińska (ur. 1897 r.), Zygmunt Okręt (ur. 1897 r.), Hanna Wierbłowska (ur. 1893 r.). 277 Stanowiska kierownicze objęli wówczas m.in.: Daniel Piękniewski (ur. 1921 r.), Stanisław Kończewicz, Stefan Młynarczyk, Kazimierz Michalak, Jan Górecki i Bolesław Galczewski (wszyscy urodzeni 1922 r.), Ryszard Ma- tejewski (ur. 1923 r.), Stanisław Filipak i Władysław Ciastoń (urodzeni 1924 r.) i Idzi Bryniarski (ur. 1927 r.). 278 AIPN Wr, 053/932, Rozkazy byłego MBP z lat 1945–1947 (do wszystkich jednostek wojewódzkich, powiatowych itp., podległych byłemu MBP, przesłane do wiadomości i wykonania), k. 9.

72 73 Likwidacji MBP i KdsBP towarzyszyły aktywne działania władz, mających na celu zapewnienie zwalnianym funkcjonariuszom zatrudnienia w nowych instytucjach i rekompensaty za utracone pobory. Ten niemający precedensu fakt uwidoczniony został m.in. w uchwale Rady Ministrów z 13 listopada 1956 r. „w sprawie zatrudnienia funkcjonariuszów zwolnionych ze służby w organach bezpieczeństwa publicznego i ich materialnego zaopatrzenia”. W paragrafie 1. ustawodawca stwierdzał: „Do funkcjonariuszów zwolnionych ze służby w organach bezpieczeństwa publicznego po dniu 31 października 1956 r. stosuje się postanowienia uchwały nr 782 Prezydium Rządu z dnia 1 października 1955 r. w sprawie zatrudnienia oficerów zawodowych zwolnionych ze służby wojskowej i ich materialnego zaopatrzenia (Monitor Pol- ski, nr 88, poz. 1072) oraz postanowienia uchwały nr 581 Prezydium Rządu z dnia 22 września 1956 r. o uzupełnieniu uchwały nr 782 z dnia 1 października 1955 r. (Monitor Polski, nr 82, poz. 967)”279. W rozumieniu tej uchwały oficerów WP zrównano w prawach i przywilejach z funkcjonariuszami organów bezpieczeństwa. Obowiązek zapewnienia miejsc pracy nałożono na wojewódzkie i powiatowe rady narodowe, które winny zaoferować zatrudnienie „odpowiadające kwalifikacjom, wykształceniu i zdrowiu funkcjonariusza”. Byłym pracownikom resortu zagwarantowano sześciomiesięczny dodatek wyrównawczy w sytuacji, gdyby nowa praca była gorzej opłacana (przeniesionym do MO dodatek przedłużono do dwunastu miesięcy) i prawo do rocznego leczenia w zakładach Służby Zdrowia MSW280. Starania władzy o zabezpieczenie bytu materialnego zwalnianej kadry aparatu bezpieczeństwa nie oznaczały wyłączenia jej spod stale ulepszanego systemu politycznego nadzoru. Podobnie jak ogół obywateli, byli funkcjonariusze, także wysokiego szczebla, stawali się obiektami działań operacyjnych, jednakże skala inwigilacji i represji była nieporównywalna z podobnymi działaniami wobec innych grup, śro- dowisk społecznych i zawodowych. Klasyczną, choć nie jedyną ilustracją tego zjawi- ska były m.in. zabiegi KS MO w Warszawie z lat 1967–1970 skierowane przeciwko osobom, które – zdaniem kierownictwa partii i resortu – „zajęły stanowisko proizraelskie”. Po kilkunastu latach od rozwiązania MBP wyżsi oficerowie resortu: Anatol Akerman, Wacław Dominik, Teodor Duda, Hipolit Duljasz, Leon Fojer, Juliusz Litoczewski, Dagobert Łańcut, Bronisław Nechamkis, Leon Rubinsztein i Henryk Zamorski (Mor) oraz ich rodziny stali się „obiektami podejrzanymi” i gromadzono na nich materiały obciążające281. Niektórzy z chwilą emigracji z kraju przeobrażali się we wrogów systemu, któremu przez lata gorliwie służyli, otrzymując w zamian wysokie stanowiska. W 1968 r. słuchacze Wolnej Europy w Polsce mogli poznać głos ppłk. Adama Korneckiego (Dawida Kornhendlera) – byłego zastępcy szefa WUBP we Wrocławiu i Szczecinie, opowiadającego o zbrodniach aparatu bezpieczeństwa w Polsce, pomijającego przy tym swój w nich udział282.

279 AIPN, Zespół GZI, Uchwała nr 707/56 Rady Ministrów z 13 XI 1956 r., k. 550–552. 280 AIPN, Zespół GZI, Zasady zatrudniania funkcjonariuszów zwolnionych ze służby w organach bezpieczeń- stwa publicznego i ich materialnego zaopatrzenia, k. 353–361. 281 Zob. AIPN, WUSW, 0722/1, Materiały dotyczące osób, który zajęły stanowisko proizraelskie w latach 1967–1970, t. 1, k. 107–113, t. 2, k. 30–36, t. 6, k. 67–69, t. 8, k. 68–72, t. 10, k. 9–13, t. 11, k. 172, t. 12, k. 243. 282 J. Nowak-Jeziorański, Polska z oddali. Wojna w eterze. Wspomnienia, t. 2: 1956–1976, Londyn, 1988, s. 231.

74 75 Analiza kadr kierowniczych MBP-UB nie może na obecnym etapie badań uwzględ- niać wszystkich elementów ogromnej machiny, jaką było MBP i podległy mu aparat bezpieczeństwa. Podjęcie studiów nad obsadą UB w Polsce z latach 1944–1956 pozwala jednak na przybliżenie wiedzy o tej instytucji i jej pracownikach. Bohaterowie książki często do końca lat osiemdziesiątych piastowali wysokie funkcje w komunistycznym aparacie bezpieczeństwa. Niektórzy – jak mieszkający w Niemczech Marceli Reich-Ranicki – są nadal znanymi osobistościami świata kultury. Do dziś żyje w Polsce kilkudziesięciu dyrektorów, zastępców dyrektorów de- partamentów MBP/KdsBP, szefów i zastępców szefów wojewódzkich i powiatowych UBP. Zmiana systemu politycznego spowodowała, że ich losy i przebieg służby stały się przedmiotem badań naukowych, rzadziej obiektem postępowania prokurator- skiego. Krzysztof Szwagrzyk

74 75 76 2

OBSADA KIEROWNICZYCH STANOWISK W APARACIE BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO W LATACH 1944–1956 (ZESTAWIENIE TABELARYCZNE)

CENTRALA Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Gabinet Ministra Minister Radkiewicz Stanisław1 Franciszek gen. dyw. 22 VII 1944–9 XII 1954 Wiceministrowie Mietkowski Mieczysław Zachariasz mjr/gen. bryg. 16 X 1944–9 XII 1954 (Bobrowicki Mojżesz)2 Wachowicz Henryk brak stopnia 4 IV–31 VII 1946 Świetlik Konrad3 Maciej płk 1 VIII 1948–30 XI 1954 Lewikowski Wacław4 Stanisław 27 X 1949–21 X 1952 Ptasiński Jan Wincenty ppłk 5 XII 1952–9 XII 1954 Pomocnicy ministra Romkowski Roman Stanisław płk/gen. bryg. 15 I 1946–9 I 1949 (Grinszpan Menasze)5 Korczyński Grzegorz Szczepan płk/gen. bryg. 15 III 1946–5 IX 1948 (Kilanowicz Stefan Jan)6 Moczar (Diemko) Mikołaj gen. bryg. 25 V–5 IX 1948 Mieczysław7 (Tichon)

1 Zmarł 18 XII 1987 r. w Warszawie; wg Tadeusza Mołdawy Radkiewicz zmarł 13 XII 1987 r. (idem, Ludzie władzy 1944–1991, Warszawa 1991, s. 415). 2 Do 1 I 1945 r. zastępca kierownika RBP; zmarł 27 IV 1990 r. w Warszawie. 3 Absolwent kursu NKWD w m. Gorki w 1941 r.; zmarł 4 IX 1998 r. w Warszawie. 4 Zmarł 23 VIII 1994 r. w Warszawie. 5 Niektóre źródła wymieniają też formę Grinspan-Kikiel Natan; zmarł 12 VII 1968 r. w Warszawie. 6 Pomocnik ministra ds. operacyjnych; miał nadzór nad pracą Departamentu I, Wydziału I Samodzielnego, Zarządu Informacji, Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Głównego Urzędu Cenzury; zmarł 22 X 1971 r. w Algierze. 7 Pomocnik ministra ds. operacyjnych; absolwent kursu NKWD w m. Gorki w 1941 r.; zmarł 1 XI 1986 r. w Warszawie.

77 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział Personalny/Zarząd Personalny/Biuro Personalne/Departament Kadr

Kierownicy Orechwa Mikołaj8 Szymon kpt./płk 1 VIII 1944–9 XII 1954 Zastępcy Szot Stanisław Mateusz kpt./mjr 12 IX–28 X 1944 Andrzejewski Leon Stefan ppłk 12 X 1944–19 VI 1946 (Ajzen Lajb Wolf)9 (Bencjon) Jurcewicz Romuald10 Wacław mjr 12 IV 1945–1 X 1946 Klimaszewski Jan11 Władysław por./mjr 1 VIII 1946–16 III 1950 Banulewicz Aleksander12 Alfons ppłk 17 III 1950–9 XII 1954

Kontrwywiad/Departament I

Dyrektorzy Romkowski Roman Stanisław kpt./ mjr/płk 1 VIII 1944–14 I 1946 (Grinszpan Menasze) Sielicki Ludwik13 Jan płk 21 II–24 IX 1946 Jastrzębski (Ritter) Artur14 Jan (Johann) ppłk p.o. 1 VII–30 IX 1946 Gajewski Adam15 Ignacy płk 1 XII 1946–15 VI 1948 Jastrzębski (Ritter) Artur Jan (Johann) ppłk 1 IV–24 IX 1948 Antosiewicz Stefan16 Wacław ppłk/płk 1 IX 1948–9 XII 1954 Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorów Szczepanik Kazimierz por./kpt. 30 VIII–31 XII 1944 Czaplicki Józef Henryk mjr 27 VII 1945–14 I 1946 (Kurc Izydor) (Hereks) Jastrzębski (Ritter) Artur Jan (Johann) mjr/ppłk 1 X 1946–19 II 1947 Sobczak (Sobczuk) Stefan Grzegorz ppłk 15 II 1947–28 II 1949 Czaplicki Józef Henryk ppłk/płk 20 XII 1947–1 III 1950 (Kurc Izydor)17 (Hereks) Konar Julian Józef ppłk 1 II 1950–1 I 1952 (Kohn Julian Jakub)

8 Oficer sowiecki; w 1956 r. wyjechał do ZSRR. 9 Wykładowca na kursie NKWD w Kujbyszewie; zmarł 18 I 1978 r. w Warszawie. 10 Oficer sowiecki; w 1946 r. wyjechał do ZSRR. 11 16 III 1950 r. przekazany do dyspozycji KC PZPR; zmarł 30 XI 1989 r. w Warszawie. 12 Zmarł 23 XII 1995 r. w Warszawie. 13 Oficer sowiecki; w lipcu 1948 r. wyjechał do ZSRR. 14 1 III 1950 r. przekazany do dyspozycji KC PZPR; od 1960 r. generał WP; zmarł 7 V 1981 r. w Warszawie. 15 Oficer NKWD/NKGB; w 1948 r. wyjechał do ZSRR. 16 Zmarł 15 V 1998 r. w Warszawie. 17 Absolwent kursu NKWD w m. Gorki w 1941 r.; zmarł 26 VI 1985 r. w Warszawie.

78 79 Stopień Leśniewski Edward Walenty ppłk 1 I 1952–9 XII 1954 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Konar Julian Józef ppłk/płk 20 X 1953–31 XII 1954 (Kohn Julian Jakub)

Departament II

Dyrektorzy Śnigir Jan18 Jan płk p.o. 1 IV 1945–31 III 1947 Rubinsztein Leon (Leiba)19 Mojżesz płk p.o. 1 IV 1947–9 XII 1949 10 XII 1949–13 I 1951 Taboryski Michał (Mojżesz) Rafał ppłk p.o. 11 I 1951–28 II 1955 Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorów Duczko Alfons20 Józef kpt./ppłk 10 XI 1946–14 II 1955 Taboryski Michał (Mojżesz) Rafał ppłk 15 XII 1947–20 I 1949

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Departament VII (do Walki z Bandytyzmem)/ Departament III

Kierownicy/dyrektorzy Sielicki Ludwik Jan ppłk/płk 14 IV 1945–14 I 1946 Czaplicki Józef Henryk ppłk 15 I 1946–19 XII 1947 (Kurc Izydor) (Hereks) Tataj Jan21 Filip ppłk 15 XII 1947–10 XI 1949 Czaplicki Józef Henryk płk 1 III 1950–1 IV 1953 (Kurc Izydor) (Hereks) Andrzejewski Leon Stefan płk p.o. 1 IV 1953–14 VI 1954 (Ajzen Lajb Wolf) (Bencjon) Brystiger Julia22 Henryk płk 1 VIII–9 XII 1954 (Herman) Zastępcy Szot Stanisław Mateusz mjr/ppłk 5 IV–13 VII 1945 Kwiatkowski Jan kpt. 16 IX 1945–14 I 1946 Sielicki Ludwik Jan płk 15 I–4 II 1946 Dominik Władysław23 Jan ppłk 1 IV 1946–20 I 1949 Andrzejewski Leon Stefan ppłk/płk 20 IV 1949–14 VI 1954 (Ajzen Lajb Wolf) (Bencjon) Wolański Stanisław24 Michał mjr/ppłk 1 IX 1950–14 I 1953 Krupski Mikołaj Antoni mjr 15 I 1953–1 VI 1954

18 Oficer sowiecki; 30 IV 1947 r. wyjechał do ZSRR. 19 Zmarł 23 X 1993 r. w Warszawie. 20 Zmarł 21 VI 1955 r. w Warszawie. 21 W 1953 r. skazany na 15 lat więzienia; zmarł 26 IX 1996 r. w Warszawie. 22 Z domu Prajs (Preiss); zmarła 9 X 1975 r. w Warszawie. 23 Zmarł 18 XI 1969 r. w Warszawie. 24 Od 10 X 1953 r. komendant główny MO.

78 79 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Samodzielny Wydział do Walki z Bandytyzmem

Kierownicy Jastrzębski Stanisław 15 VII–9 XII 1954 Zastępcy Mikołajski Stefan 15 VII–9 XII 1954

Departament IV

Dyrektorzy Wolski Aleksander (Dyszko Adam ppłk/płk 1 X 1945–19 VI 1947 Aleksander Salomon)25 (Abraham) Kratko Józef26 Antoni płk 20 VI 1947–14 I 1953 (Azriel) Galczewski Bolesław Bolesław ppłk 15 I 1953–14 II 1954 Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorów Szymczak Zdzisław Bronisław por./mjr p.o. 22 X 1945–19 V 1948 Lech Jan27 Ignacy mjr 15 V 1949–14 II 1951 Konieczny (Bernstein) Markus mjr/ppłk 15 V 1949–9 XII 1954 Bernard28 Biełych Wiktor29 Piotr ppłk 1 III 1951–19 I 1953 Galczewski Bolesław Bolesław mjr/ppłk 15 X 1951–14 I 1953 Andrzejewski Leon Stefan płk 15 VI–9 XII 1954 (Ajzen Lajb Wolf) (Bencjon) Górecki Jan Władysław ppłk 15 VI–31 XII 1954

Departament V

Dyrektorzy Brystiger Julia Henryk kpt./płk p.o. 1 X 1945–14 I 1950 (Herman) płk 15 I 1950–31 VII 1954 Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorów Paszta Tadeusz30 Józef mjr/ppłk 1 III–14 V 1946 Chmielewski Henryk31 Jan kpt./mjr 1 VII 1946–25 X 1949 Gadomski Romuald Stanisław mjr 11 IX 1946–30 VI 1947 Więckowski Karol32 Karol ppłk 1 I 1950–14 I 1953

25 Zmarł 30 V 1988 r. w Warszawie. 26 W 1969 r. wyjechał do Izraela. 27 Zmarł 1 IV 1990 r. w Warszawie. 28 Zmarł 7 III 1989 r. w Warszawie. 29 Oficer NKWD i „Smiersza”; w 1954 r. wyjechał do ZSRR. 30 Od 1940 r. współpracownik NKGB. 31 Od 1949 r. dyrektor Departamentu Nadzoru Sądowego w Ministerstwie Sprawiedliwości. 32 Zmarł 3 IX 1991 r. w Warszawie.

80 81 Stopień Filipiak Stanisław Antoni mjr 25 I 1953–15 II 1954 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Tymiński (Kuchta) Józef Jan mjr 1 I–30 IX 1954

Departament VI/Wydział Więzień i Obozów/Departament Więziennictwa

Kierownicy/dyrektorzy Kwiatkowski Stanisław kpt. p.o. 1–30 X 1944 Duda Teodor33 Filip mjr/ppłk 1 XI 1944–27 IX 1945 Łańcut Dagobert Jerzy34 Maksymilian mjr/ppłk 28 IX 1945–7 XI 1946 Pizło Stanisław Antoni Jan ppłk/płk p.o. 7 XI 1946–1 VI 1947 płk 1 VI 1947–21 III 1951 Duljasz Hipolit Antoni komisarz 19 III 1951–9 XII 1954 I stopnia Zastępcy kierowników/wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorów Kwiatkowski Stanisław 1 XI 1944–4 X 1945 Łańcut Dagobert Jerzy Maksymilian mjr 3 IX–27 IX 1945 Pizło Stanisław Antoni Jan mjr/ppłk 29 X 1945–6 XI 1946 Bartczak Jan Józef komisarz 1 I 1947–9 XII 1954 II stopnia Duljasz Hipolit Antoni ppłk 7 I 1950–18 III 1951 Rybicki Marian Stanisław ppłk 1 IX 1951–23 VIII 1953 Troszczyński Józef35 Franciszek komisarz 15 I–9 XII 1954 III stopnia

Wydział II Samodzielny/Departament VII

Kierownicy/dyrektorzy Konar Julian Józef ppłk p.o. 4 IV–20 VI 1945 (Kohn Julian Jakub) Burgin Juliusz36 Michał ppłk 21 VI 1945–19 VI 1947 (Mojżesz) Komar Wacław Dymitr gen. bryg. 20 VI 1947–31 V 1950 (Kossoj Mendel)37 Sienkiewicz (Lewin) Witold38 Feliks ppłk 1 VI 1950–1 XII 1954 Zastępcy kierowników/wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorów Konar Julian Józef ppłk 21 VI 1945–14 VII 1946 (Kohn Julian Jakub) Wargin-Słomiński Józef Jan mjr 31 VII 1946–28 II 1947

33 Rozkaz z 6 X 1944 r.; zmarł 15 VI 1986 r. w Warszawie. 34 7 XI 1946 r. aresztowany; wyrokiem WSR w Warszawie z 30 VI 1947 r. skazany na 8 lat więzienia za naduży- cia i malwersacje. 35 Od 9 XII 1954 r. do 1 IV 1955 r. dyrektor Departamentu Więziennictwa MSW. 36 Od 1939 r. współpracownik NKWD/NKGB; od 15 VII 1947 r. do 15 VII 1948 r. w dyspozycji KC PPR; zmarł 9 II 1973 r. w Warszawie. 37 Zmarł w 1992 r. 38 Zmarł 13 I 1990 r. w Warszawie.

80 81 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Gadomski Romuald Stanisław mjr 1 VII 1947–15 IX 1949 Kamiński Jan Leon 1 XI 1948–15 III 1952 Okręt Zygmunt Ignacy płk 1 V 1949–24 II 1951 (Nachemiasz) (Izrael) Fink Marek Julian ppłk 21 V 1952–9 XII 1954 (Finkienberg Mark)39 (Jura) Czaplicki Józef Henryk płk 1 IV 1953–9 XII 1954 (Kurc Izydor) (Hereks)

Departament VIII

Dyrektorzy Radziukiewicz (Lalko) Kazimierz mjr p.o. 16 X 1950–31 X 1951 Czesław Zabawski Jan40 Mikołaj ppłk 1 I 1951–9 XII 1952 Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorów Radziukiewicz (Lalko) Kazimierz mjr 16 X 1950–9 XII 1954 Czesław

Departament IX

Dyrektorzy Wolański Stanisław Michał ppłk 15 I–9 X 1953 Zastępcy dyrektora/wicedyrektorzy Biełych Wiktor Piotr ppłk 20 I 1953–31 VIII 1954 Górecki Jan Władysław ppłk 12 X 1953–14 VI 1954

Departament X (Biuro Specjalne)

Dyrektorzy Fejgin Anatol41 Mojżesz mjr/ppłk/płk 1 III 1950–31 XII 1953 Zastępcy Światło Józef Gabriel ppłk 1 III 1950–30 IX 1954 (Fleischfarb Izaak)42 Piasecki Henryk Marek ppłk 1 III 1950–30 XI 1953 (Pesses Izrael Chaim)43 (Mordka) Michalak Kazimierz Stanisław ppłk 15 XII 1953–31 VII 1954

39 W latach siedemdziesiątych zmienił nazwisko na Witold Jóźwicki. 40 Zmarł 9 II 1988 r. w Warszawie. 41 Zmarł 28 VII 2002 r. w Warszawie. 42 5 XII 1953 r. zbiegł za granicę. 43 Zmarł 17 IV 2003 r. w Warszawie.

82 83 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Samodzielna Grupa przy Ministrze BP

Kierownicy Sieradzki Kazimierz 15 VI–9 XII 1954 Zastępcy – brak danych

Departament XI

Dyrektorzy Więckowski Karol Karol ppłk/płk 15 I 1953–31 XII 1954 Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektora Dziemidok Józef Michał ppłk 20 III 1953–9 XII 1954

Inspektorat Wiejski

Kierownicy Paszkowski Zbigniew Zygmunt płk 1 VIII–9 XII 1954 Zastępcy Kubajewski Daniel Antoni ppłk 8 X–9 XII 1954

Wydział III – Samodzielny Wydział „A”

Kierownicy Szewczyk Jan44 Józef kpt./ppłk p.o. 16 IX 1945–14 II 1952 Zastępcy Wojciechowski Józef p.o. 1 VII–31 VIII 1946 1 IX 1946–9 XII 1954 Zwierchanowski Ignacy mjr p.o. 10 IV 1947–31 I 1949 Włodzimierz45 Sadura Wacław Piotr mjr 1 VIII 1950–14 II 1954

Wydział IV Samodzielny

Kierownicy Różański (Goldberg) Józef46 Adam płk 16 IX 1945–30 VI 1947 (Abram) Zastępcy Starzycki (Pachołek) Jan Franciszek kpt./mjr 16 XII 1945–30 VI 1947 Humer (Umer) Adam47 Wincenty mjr/ppłk 1 VII 1947–1 IV 1949

44 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł 23 I 1968 r. w Warszawie. 45 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; uzyskał zgodę władz na zmianę obywatelstwa i pozostanie w Polsce; zmarł w 1976 r. w Warszawie. 46 W latach 1939–1941 funkcjonariusz NKWD; zmarł 21 VIII 1981 r. w Warszawie. 47 Do 1 IV 1949 r. naczelnik Wydziału II Departamentu Śledczego; zmarł 9 IX 2001 r. w Warszawie.

82 83 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Departament Śledczy

Dyrektorzy Różański (Goldberg) Józef Adam płk 1 VII 1947–5 III 1954 (Abram) Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektora Humer (Umer) Adam Wincenty mjr/ppłk 1 VII 1947–9 XII 1954 Leszkowicz Wiktor48 Kazimierz ppłk 15 XI 1951–8 IV 1954 Matejewski Ryszard Stanisław ppłk 1 VII–31 XII 1954 Michalak Kazimierz Stanisław ppłk 1 VIII–9 XII 1954

Wydział ds. Funkcjonariuszy

Kierownicy Sobczak (Sobczuk) Stefan Grzegorz ppłk 19 IV 1945–10 VI 1946 Siedlecki Jerzy49 Gotfryd płk 1 VIII 1949–1 IX 1954 Zastępcy Braude Teresa (Cwi Estera) Adam kpt. 19 IV 1945–10 VII 1946 Siedlecki Jerzy Gotfryd mjr 1 I–10 VI 1946 Zabawski Jan Mikołaj kpt./ppłk 1 VI 1946–31 I 1948 Michalak Kazimierz Stanisław ppłk 15 II 1948–31 VII 1949 Tracz Edward Jakub mjr/ppłk 15 II 1948–31 VII 1949

Wydział Cenzury/Główny Urząd Cenzury

Kierownicy Rossner Michał mjr 1 IX–6 XII 1944 Wierbłowska Hanna50 Maurycy kpt./mjr 9 IX 1944–14 I 1946 Taboryski Michał (Mojżesz) Rafał kpt./mjr 15 I–29 XII 1946 Zastępcy Taboryski Michał (Mojżesz) Rafał por./kpt. 2 X 1944–14 I 1946 Fojer (Feuer) Leon Chaim mjr 21 I–30 XI 1946

Biuro/Wydział „B”

Kierownicy Taboryski Michał (Mojżesz) Rafał mjr/ppłk 1 XII 1946–14 XII 1947 Zastępcy Fojer (Feuer) Leon Chaim mjr 1 XII 1946–14 XII 1947

48 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 49 Zmarł 10 III 1996 r. w Warszawie. 50 Z domu Fagot.

84 85 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Biuro „C” – Szyfry służbowy Kierownicy Boński Antoni Aleksander mjr p.o. 1 X 1952–9 XII 1954 Zastępcy – brak danych

Inspektorat Ministra BP Starsi inspektorzy Wierbłowska Hanna Maurycy mjr 15 I 1946–1 IX 1949 Zabawski Jan Mikołaj ppłk 1 IX–31 X 1951 Jurkowski (Jungman) Józef51 Daniel ppłk 1 IX–30 XI 1951 (Dawid) Punda Antoni52 Szymon płk 1 XII 1951–1 IX 1953 Paszkowski Zbigniew Zygmunt płk 1 I 1953–31 VII 1954 Zastępcy Pluta Józef Michał ppłk 20 VII 1951–30 IV 1954 Szemiot Stanisław Antoni płk 12 VII 1953–9 XII 1954 Wojeński Wiktor53 Adam mjr 12 VII 1953–9 XII 1954 Nowak Adam Walenty mjr 26 XI 1953–9 XII 1954 Krupski Mikołaj Antoni mjr 1 VI–14 VIII 1954 Futerał Edward (Eliasz)54 Mieczysław mjr 15 VI–14 VIII 1954 (Mojżesz)

Wydział/Departament Ochrony Rządu Kierownicy/dyrektorzy Andrzejewski Leon Stefan por. 22 VIII–11 X 1944 (Ajzen Lajb Wolf) (Bencjon) Zacharewicz Włodzimierz55 Wiktor kpt./mjr 9 XI 1944–17 VIII 1945 Zasztoft Stanisław Józef por. p.o. 1–19 VII 1945 Dolecki Stanisław 20 VII 1945–30 IX 1946 Sielicki Ludwik Jan płk 25 IX 1946–1 VI 1948 Rubinsztein Leon (Leiba) Mojżesz płk p.o. 27 I–9 XII 1949 Grzybowski Faustyn56 Filip płk 10 XII 1949–1 I 1955 Zastępcy kierowników/wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorów Krakowski Józef57 Ignacy kpt. 6 XI 1944–19 I 1945 Ringer Czesław (Chaskiel) Bernard por./kpt. 3 I–30 XI 1945

51 W 1969 r. wyjechał do Danii. 52 Zmarł 13 X 1962 r. w Warszawie. 53 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł 25 I 1990 r. w Wydninach, powiat Giżycko. 54 Zmarł 27 VII 1995 r. w Warszawie. 55 Oficer sowiecki; w grudniu 1947 r. wyjechał do ZSRR. 56 Oficer sowiecki; w latach 1935–1938 funkcjonariusz NKWD; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; uzy- skał zgodę władz na zmianę obywatelstwa i pozostanie w Polsce; zmarł 9 IV 1999 r. w Białymstoku. 57 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1968 r. wyjechał do Izraela.

84 85 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zasztoft Stanisław58 Józef por./kpt./mjr 19 VII 1945–1 IV 1947 Bartosiewicz Władysław 1 XI 1945–30 IX 1946 Szczepanik Kazimierz Jan mjr 1 VI 1947–14 VII 1948 Janic Marian 1 IV 1948–20 I 1949 Korski (Gransztof) Julian59 Julian mjr 1 IV 1948–13 III 1949 Dominik Władysław Jan ppłk 21 I–9 XII 1949 Grzybowski Faustyn Filip ppłk 21 I–9 XII 1949 Klaro Stanisław60 Marcin mjr/ppłk 1 II 1950–20 IX 1954 Lachowski Mikołaj61 Roman mjr 1 VII 1953–31 V 1954

Departament Łączności Dyrektorzy Suczek Feliks62 Antoni płk 1 V 1950–9 XII 1954 Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektora Rodniewski Antoni63 Michał ppłk 1 I 1952–20 III 1953 Surutkowicz Aleksander64 Aleksander płk 20 II 1953–9 XII 1954

Służba B.O. Kierownicy Jegliński Anatol 1 II 1952–9 XII 1954 Zastępcy Czysler Walenty65 Sergiusz ppłk 1 I 1952–14 VI 1954 Trzciński Władysław 1 VI 1953–9 XII 1954

Departament/Instytut Techniki Operacyjnej Dyrektorzy Czysler Walenty Sergiusz ppłk 15 VI–9 XII 1954 Zastępcy – brak danych

Departament Szkolenia Dyrektorzy Kamińska Maria66 Bolesław mjr 16 VII 1947–28 II 1949 Kratko Józef Antoni płk 15 I 1953–9 XII 1954 (Azriel)

58 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; 9 X 1947 r. zwolniony i skierowany do ZSRR. 59 Zmarł 17 X 1975 r. w Lęborku. 60 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł 30 VIII 1965 r. w Warszawie. 61 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1954 r. wyjechał do ZSRR. 62 Oficer sowiecki; 16 IX 1956 r. wyjechał do ZSRR. 63 Oficer sowiecki; w 1953 r. wyjechał do ZSRR. 64 Oficer sowiecki; w 1955 r. wyjechał do ZSRR. 65 Oficer sowiecki; w 1955 r. wyjechał do ZSRR. 66 Przeniesiona do pracy w KC PZPR.

86 87 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Kamiński Józef67 Ignacy płk 15 II–31 V 1948 Szymczak Zdzisław Bronisław mjr 15 II 1949–31 I 1953 Gruda Helena (Gitla)68 Mordka por./kpt. 1 VIII 1951–14 XII 1953 Piasecki Henryk Marek ppłk 1 XII 1953–9 XII 1954 (Pesses Izrael Chaim) (Mordka)

Wydział Paszportów Zagranicznych

Kierownicy Sobczyński (Spychaj) Wincenty ppłk 15 VI 1950–20 I 1952 Władysław69 Leśniewska Amelia70 Piotr kpt. p.o. 1 I–31 XII 1952 kpt./mjr 1 I 1953–9 XII 1954 Zastępcy – brak danych

Centralne Archiwum MBP

Dyrektorzy Piasecka Jadwiga Henryk kpt. p.o. 1 X 1950–24 II 1951 (Chaim) Okręt Zygmunt Ignacy płk 25 II 1951–9 XII 1954 (Nachemiasz) (Izrael) Zastępcy – brak danych

Wydział Mobilizacyjny/Biuro Wojskowe

Kierownicy Wojciusz Wincenty71 Mikołaj mjr 1 V 1949–30 IV 1951 Garbowski Roman Grzegorz ppłk/płk 1 V 1951–9 XII 1954 (Garber Rachmiel) (Gerszon) Zastępcy Wojciusz Wincenty Mikołaj mjr/ppłk 1 V 1951–9 XII 1954

Departament Ogólnoadministracyjny

Dyrektorzy Dowkan Eugeniusz72 Adolf ppłk 20 I 1953–30 IV 1954 Zastępcy – brak danych

67 Oficer sowiecki; w 1948 r. wyjechał do ZSRR. 68 Z domu Rapaport; w 1953 r. przeniesiona do dyspozycji KC PZPR; zmarła 4 V 1989 r. w Warszawie. 69 Absolwent tzw. Aleksandrowskiej Szkoły NKWD w Smoleńsku w 1941 r., w latach sześćdziesiątych attaché wojskowy ambasady PRL w Bułgarii; zmarł 2 X 1986 r. w Warszawie. 70 Zmarła 31 V 1988 r. w Warszawie. 71 Oficer sowiecki; w 1954 r. wyjechał do ZSRR. 72 30 IV 1954 r. zdegradowany i zwolniony ze służby.

86 87 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział Finansowy/Biuro Finansowo-Budżetowe/Departament Finansowy

Kierownicy/dyrektorzy Kalecki Edward Józef por./ppłk 20 XII 1944–31 V 1945 (Tenenbaum Szymon Ela)73 (Moszek) Kisielow Jan74 Jan płk 1 VI 1945–9 XII 1954 Zastępcy Kalecki Edward Józef por./ppłk 1 VI 1945–31 I 1953 (Tenenbaum Szymon Ela) (Moszek) Szczęśniak Tadeusz75 Antoni ppłk 15 V 1953–9 XII 1954

Biuro Kontroli

Kierownicy – brak danych Zastępcy Getzel Joachim Abraham ppłk p.o. 15 IX 1949–14 XII 1952 Artymowicz Jefim76 Kazimierz ppłk 15 XII 1952–9 XII 1954

Wydział ds. Kultury i Oświaty

Kierownicy Jezierska Maria p.o. 1 VIII 1953–9 XII 1954 Zastępcy Jezierska Maria 1 VIII 1953–9 XII 1954

Wydział Kultury Fizycznej

Kierownicy Neuding Julian Henryk mjr 1 VIII 1953–7 V 1954 Zastępcy Kraft Henryk Salomon kpt. 1 VIII 1953–1 IV 1955 Piękniewski Daniel (Dawid) Wojciech mjr 7 VI–9 XII 1955

Wydział Gospodarczy/Departament III (Zaopatrzenia)/Szefostwo Zaopatrzenia/ Departament Zaopatrzenia

Kierownicy/dyrektorzy Trochimowicz Marcin kpt./mjr p.o. 5 I–26 VII 1945 (Trachimowicz?) Bronisław77

73 Zmarł 1 III 1979 r. w Warszawie. 74 Oficer sowiecki; w 1956 r. wyjechał do ZSRR. 75 Zmarł 7 III 1989 r. w Warszawie. 76 Oficer sowiecki; w 1955 r. wyjechał do ZSRR. 77 Oficer sowiecki; w 1954 r. wyjechał do ZSRR.

88 89 Stopień Nikolenko Aleksander78 Fiedor płk 12 V 1945–25 IV 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Minecki Apolinary79 Zenon płk 25 IV 1947–24 VII 1951 Lech Jan Ignacy ppłk p.o. 1 VI 1953–9 XII 1954 Zastępcy Duda Teodor Filip ppłk 15 X 1945–19 II 1947 Ringer Czesław (Chaskiel) Bernard kpt./płk 1 XII 1945–15 IX 1953 Czełmadinow Nikita80 Józef płk 21 II–8 VII 1947 Karczmarek Stanisław 1 VIII 1947–20 XII 1949 Lech Jan Ignacy mjr/ppłk 20 I 1953–9 XII 1954

Departament Organizacji i Planowania

Dyrektorzy Czubak Włodzimierz81 Teodor ppłk p.o. 15 VI–14 IX 1953 Hakman Michał Paweł płk 15 IX 1953–9 XII 1954 (Abram) Zastępcy Czubak Włodzimierz Teodor mjr p.o. 15 VI 1953–9 XII 1954

Departament Kwaterunkowo-Budowlany

Dyrektorzy Pizło Stanisław Antoni Jan płk 1 IX 1953–9 XII 1954 Zastępcy Kłosiewicz Stefan Andrzej ppor./kpt. 15 VI 1953–9 XII 1954

Kwatermistrzostwo Centralnych Jednostek MBP

Kierownicy Sawicki Henryk 1 VIII 1953–9 XII 1954 Zastępcy Karaśkiewicz Jan 1 VI 1953–14 VIII 1954 Minko Bolesław Józef ppłk 1 VI 1953–9 XII 1954

Wydział Kadr przy Generalnym Dyrektorze ds. Zaopatrzenia MBP

Kierownicy Sobczyński Marian Józef 15 V 1953–9 XII 1954 Zastępcy Nalazek Franciszek 1 XII 1953–30 XI 1954

78 Oficer sowiecki. 79 Oficer sowiecki; 24 VII 1951 r. przeniesiony na stanowisko wiceprzewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej; w 1951 r. wyjechał do ZSRR. 80 Oficer sowiecki; w 1947 r. wyjechał do ZSRR. 81 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł 3 III 1990 r. w Warszawie.

88 89 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Szefostwo/Departament Służby Zdrowia

Kierownicy/dyrektorzy Warman Kamil Jakub mjr/ppłk 22 III 1945–30 VI 1947 Gangel Leon (Lew) Jakub płk 1 VIII 1947–9 II 1954 Stach Leon Maks ppłk p.o. 10 II–24 XII 1954 (Storch Werner Leon Dorn) (Maksymilian) Przysuski Ludwik (Salomon) Herman płk 25 III–9 XII 1954 (Hersz) Zastępcy Gangel Leon (Lew) Jakub mjr/ppłk 22 IX 1945–1 X 1946 Bielicki Zygmunt Zygmunt płk 6 IX 1946–15 XII 1947 Stach Leon Maks ppłk 1 VIII 1951–9 XII 1954 (Storch Werner Leon Dorn) (Maksymilian) Górny Witold82 Józef mjr 15 X–6 XII 1954

Biuro Socjalne

Kierownicy Pizło Stanisław Antoni Jan płk 22 III 1951–31 VIII 1953 Szewczyk Jan Józef ppłk p.o. 1–9 XII 1954 Zastępcy Matysiak Mieczysław Józef mjr 26 II 1951–24 IV 1952 Szewczyk Jan Józef ppłk 15 II 1952–31 I 1954 Radoszewski Tadeusz Wacław mjr 12 IV–9 XII 1954

Komendantura MBP

Kierownicy Sobczak (Sobczuk) Stefan Grzegorz mjr/ppłk 30 VIII 1944–4 I 1945 Smolin Piotr83 18 V–10 VII 1945 Pietrakowski Bronisław84 Michał mjr/ppłk 23 VIII 1945–31 X 1953 Strzelecki Stanisław Tomasz kpt. p.o. 1 XII 1953–3 II 1954 Pietrakowski Bronisław Michał mjr/ppłk 4 II–9 XII 1954 Zastępcy Trochimowicz Marcin kpt. p.o. 22 XI 1944–4 I 1945 (Trachimowicz?) Bronisław Strzelecki Stanisław Tomasz chor./kpt. 23 VI 1945–9 XII 1954

82 Zmarł 27 X 1997 r. w Warszawie. 83 Oficer sowiecki. 84 Oficer sowiecki; od 1 XI 1953 r. do 3 II 1954 r. słuchacz Wyższej Szkoły Piechoty w Rembertowie; w 1955 r. wyjechał do ZSRR.

90 91 Stopień Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Przewodniczący KdsBP Dworakowski Władysław85 Józef 10 XII 1954–29 III 1956 Pszczółkowski Edmund86 Józef 30 III–13 XI 1956 Zastępcy Alster Antoni87 10 XII 1954–27 XII 1956 Sienkiewicz (Lewin) Witold Feliks 10 XII 1954–28 XI 1956 Ptasiński Jan Wincenty ppłk 12 XII 1954–12 XII 1956 Sekretarze Paszkowski Zbigniew Zygmunt płk 1 IV 1955–27 XI 1956 Gabinet przewodniczącego Drzewiecki Michał Antoni płk 1 I 1955–30 VI 1956 (Holzer Maurycy Aron)88 (Aron) Nowakowski Jerzy Aleksander mjr 15 VII–27 XI 1956

Inspektorat przewodniczącego

Inspektorzy Tracz Edward Jakub ppłk 15 III 1955–16 XI 1956 Zastępcy Wojeński Wiktor Adam mjr 15 III 1955–27 XI 1956 Niemirowski Emil Hipolit ppłk 25 VI 1955–31 I 1956

Departament I

Dyrektorzy Czaplicki Józef Henryk płk p.o. 1 II 1955–1 II 1956 (Kurc Izydor) (Hereks) 1 II–28 XII 1956 Wicedyrektorzy Czaplicki Józef Henryk płk 1 I 1955–31 I 1956 (Kurc Izydor) (Hereks) Fink Marek Julian ppłk/płk 1 I 1955–21 XI 1956 (Finkienberg Mark) (Jura) Makowski Czesław 15 III 1955–14 IX 1956 Andrzejewski Leon Stefan płk 1 IV–16 XI 1956 (Ajzen Lajb Wolf) (Bencjon) Dybała Zbigniew Henryk Szczepan mjr 1 V–27 XI 1956

85 Zmarł 17 XI 1976 r. w Warszawie. 86 Zmarł 3 I 1997 r. w Warszawie. 87 W 1969 r. rodzina wyjechała do Izraela. 88 W 1973 r. wyjechał do Szwecji.

90 91 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Departament II

Dyrektorzy Leśniewski Edward Walenty ppłk p.o. 1 I–14 III 1955 ppłk/płk 15 III 1955–28 XI 1956 Wicedyrektorzy Leśniewski Edward Walenty ppłk p.o. 1 I–14 III 1955 Konar Julian Józef płk 1 I 1955–27 XI 1956 (Kohn Julian Jakub) Goleniewski Michał Michał ppłk 15 III–14 XII 1955 Nowak Artur Józef mjr/ppłk 10 XII 1955–27 XI 1956 (Lerner Abraham)89 (Rubin) Żmijewski Henryk90 Antoni ppłk 1 I–27 XI 1956

Departament III

Dyrektorzy Brystiger Julia Henryk płk 1 I 1955–16 XI 1956 (Herman) Wicedyrektorzy Filipiak Stanisław Antoni mjr/ppłk 10 V–31 XII 1955 Jachimowicz Michał91 Henryk ppłk 10 XII 1955–28 XI 1956 (Hersz) Wendrowski Henryk92 Hugon kpt. 10 XII 1955–28 XI 1956

Departament IV

Dyrektorzy Górecki Jan Władysław ppłk 1 I 1955–28 XI 1956 Wicedyrektorzy Andrzejewski Leon Stefan płk 1 I 1955–31 III 1956 (Ajzen Lajb Wolf) (Bencjon) Konieczny (Bernstein) Markus płk 1 I 1955–31 V 1956 Bernard93 Ciastoń Władysław Ignacy mjr 1 III–28 XI 1956 Kończewicz Stanisław Franciszek mjr 1 VIII–27 XII 1956

89 W 1968 r. wyjechał do Izraela. 90 Zmarł 20 IV 2000 r. w Brwinowie. 91 W 1987 r. wyjechał do Izraela. 92 Zmarł 19 III 1997 r. w Warszawie. 93 Zmarł 7 III 1989 r. w Warszawie.

92 93 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Departament V służbowy Dyrektorzy Zabawski Jan Mikołaj płk 1 I–31 V 1955 Jurkowski (Jungman) Józef Daniel płk 1 VI 1955–12 VI 1956 (Dawid) Kubajewski Daniel Antoni mjr p.o. 1 VI–14 IX 1956 15 IX–16 XI 1956 Wicedyrektorzy Kubajewski Daniel Antoni mjr 1 IV 1955–31 V 1956 Stefańczak Jan94 Jan mjr 1 IX–31 XII 1956

Departament VI Dyrektorzy Więckowski Karol Karol płk 1 I–31 V 1955 Dziemidok Józef Michał ppłk 1 VI 1955–28 XI 1956 Wicedyrektorzy Dziemidok Józef Michał ppłk 1 I–31 V 1955 Morawski Stanisław Jan mjr 1 V 1955–28 XI 1956

Departament VII

Dyrektorzy Kratko Józef Antoni płk p.o. 1 I 1955–31 V 1956 (Azriel) Matejewski Ryszard Stanisław płk p.o. 1 VI–28 XI 1956 Wicedyrektorzy Kratko Józef Antoni płk 1 I 1955–31 V 1956 (Azriel) Matejewski Ryszard Stanisław ppłk p.o. 1 I 1955–31 V 1956 Bryniarski Idzi Tadeusz mjr 1 VIII–28 XI 1956

Departament VIII Dyrektorzy Grzybowski Faustyn Filip płk 1 I 1955–7 IX 1956 Wicedyrektorzy Paczkowski Aleksander Konstanty ppłk 1 II 1955–28 XI 1956 Klaro Stanisław Marcin ppłk 1 IX–27 XI 1956

Departament IX Dyrektorzy Taboryski Michał (Mojżesz) Rafał ppłk p.o. 1 III 1955–31 V 1956 Więckowski Karol Karol płk 1 VI 1955–27 XI 1956

94 Zmarł 11 III 1990 r. w Warszawie.

92 93 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wicedyrektorzy Taboryski Michał (Mojżesz) Rafał ppłk 1 III 1955–31 III 1956 Konieczny (Bernstein) Markus płk 1 VI–28 XI 1956 Bernard

Departament X

Dyrektorzy Zabawski Jan Mikołaj płk 1 VI 1955–27 XI 1956 Wicedyrektorzy Motyl Elżbieta95 Michał kpt. 1 I 1955–28 XI 1956 (Mojżesz)

Wydział/Biuro „B”

Dyrektorzy Wojciechowski Józef 1 I 1955–31 III 1956 Drzewiecki Michał Antoni płk 1 VII–28 XI 1956 (Holzer Maurycy Aron) (Aron) Wicedyrektorzy Wojciechowski Józef 1 I 1955–27 XI 1956 Sadura Wacław Piotr mjr 1 V 1955–27 XI 1956

Departament Kadr i Szkolenia

Dyrektorzy Orechwa Mikołaj96 Szymon płk 1 I–21 IX 1955 Matusiak Edward Franciszek mjr 22 IX 1955–27 XI 1956 Wicedyrektorzy Młynarczyk Stefan97 Michał ppłk 1 I 1955–16 XI 1956 Piasecki Henryk Marek ppłk 1 I 1955–27 XI 1956 (Pesses Izrael Chaim)98 (Mordka) Matusiak Edward Franciszek kpt./mjr 1 V–21 IX 1955

Archiwum

Dyrektorzy Okręt Zygmunt (Nachemiasz) Ignacy płk 25 II 1951–28 XI 1956 (Izrael) Wicedyrektorzy – brak danych

95 Z domu Kowieńska; zmarła 21 X 1987 r. w Warszawie. 96 Od 22 IX 1955 r. do 10 I 1956 r. na urlopie zdrowotnym. 97 Zmarł 21 III 2002 r. w Warszawie. 98 Zmarł 17 IV 2003 r. w Warszawie.

94 95 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Instytut Techniki Operacyjnej służbowy Dyrektorzy Czysler Walenty Sergiusz ppłk 1 I–10 VIII 1955 Wicedyrektorzy Mekler Anna99 Izaak mjr 1 VI 1955–28 XI 1956

Departament Finansowy

Dyrektorzy Kisielow Jan Jan płk 20 XII 1954–16 X 1956 Wicedyrektorzy Szczęśniak Tadeusz100 Antoni ppłk 20 XII 1954–28 XI 1956

Departament Łączności

Dyrektorzy Suczek Feliks Antoni płk 1 I–31 VIII 1955 Bogusławski Aleksander Stefan kpt. p.o. 1 VIII–28 XI 1956 Wicedyrektorzy Fesenko Jerzy (Grigorij)101 Timofiej płk 15 VI 1955–27 XI 1956 Bogusławski Aleksander Stefan kpt. 5 IV–31 VII 1956

Biuro „A”

Dyrektorzy Boński Antoni Aleksander mjr 1 I 1955–27 XI 1956 Wicedyrektorzy Skwierczyński Sławomir Wiktor mjr 15 VII–27 XI 1956

Biuro „W”

Dyrektorzy Palka Henryk102 Marian ppłk 1 IX–28 XI 1956 Wicedyrektorzy Taboryski Michał (Mojżesz) Rafał ppłk 1 IV–14 IX 1956 Wosiński Tadeusz 15 X–27 XI 1956

Samodzielny Wydział „C”

Dyrektorzy Jałkowski Aleksander Aleksander kpt. 1 VIII 1955–27 XI 1956 Wicedyrektorzy – brak danych

99 Żona Leona Rubinszteina. 100 Zmarł 7 III 1989 r. w Warszawie. 101 Oficer sowiecki; w 1956 r. wyjechał do ZSRR. 102 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

94 95 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Departament Administracyjno-Gospodarczy/Kwatermistrzostwo

Dyrektorzy Lech Jan Ignacy ppłk p.o. 17 XII 1954–31 V 1955 1 VI 1955–28 XI 1956 Sawicki Henryk 1 IV 1955–27 XI 1956 Wicedyrektorzy Czubak Włodzimierz Teodor mjr p.o. 17–31 XII 1954 ppłk 1 I 1955–28 XI 1956 Sampolski (Byk) Stefan Władysław mjr 1 IV 1955–28 XI 1956

Komendantura KdsBP

Dyrektorzy Małecki Wincenty 1 II 1955–27 XI 1956 Wicedyrektorzy – brak danych

Opracowanie: Krzysztof Szwagrzyk

96 WOJEWÓDZTWO BIAŁOSTOCKIE

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Białymstoku

Kierownicy/szefowie Grzybowski Faustyn1 Filip por./kpt./mjr 13 VIII 1944–16 I 1945 Piątkowski Tadeusz2 Piotr por./kpt./mjr p.o. 12 I 1945–20 VII 1946 Pluta Józef Michał kpt./mjr/ppłk 20 VII 1946–24 VII 1947 Szysz Władysław3 Filip kpt./mjr 24 VII 1947–14 II 1949 Mikuś Teodor4 Władysław mjr 14 II 1949–10 V 1951 Kubajewski Daniel Antoni mjr 1 VI 1951–20 I 1953 Mrożek Stanisław Jan mjr 20 I 1953–1 X 1955 Krzywiński Bolesław Maks, ppłk 1 X 1955–16 I 1957 (Schildhaus Bernard Borys)5 Maksym (Mojżesz) Zastępcy Piątkowski Tadeusz6 Piotr ppor./por. 15 VIII 1944–12 I 1945 Kozłowski Jan por. 31 X–3 XII 1944 Koton Eliasz7 Zygmunt ppor./por./kpt./ 12 I 1945–20 II 1947 mjr Pluta Józef Michał kpt./mjr 1 II–20 VII 1946 Kociołkowski Tadeusz Zygmunt por./kpt. 2 XI 1946–1 XII 1947 Parfieniuk Jefim Jefim por./kpt. p.o. 1 XII 1946–15 V 1947 Szysz Władysław Filip kpt. 15 V–24 VII 1947 Grzymajło Piotr8 Jan kpt. 1 II–1 X 1948 Srokowski Marceli9 Józef mjr 15 III 1949–5 VIII 1951 Domowski Adam (Aba)10 Szymon mjr 1 VII 1951–9 XI 1953 (Szloma) Kwiatkowski Roman11 Konstanty por./kpt. 1 VII 1951–15 II 1955

1 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; pozostał w Polsce; zmarł 9 IV 1999 r. w Bia- łymstoku. 2 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 3 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zginął 26 XII 1949 r. w wypadku samochodowym. 4 W 1971 r. awansowany do stopnia gen. bryg.; zmarł 8 VI 1986 r. w Warszawie. 5 W latach 1939–1941 funkcjonariusz NKWD we Lwowie; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 1945 r. pod nazwiskiem Krzywiński. 6 Kierownik kontrwywiadu, następnie zastępca kierownika WUBP. 7 Kierownik kontrwywiadu, od 22 VIII 1945 r. zastępca szefa WUBP; absolwent kursu NKWD w Kujby- szewie. 8 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1951 r. powrócił do ZSRR. 9 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 10 W 1969 r. wyjechał do Szwecji. 11 Zastępca szefa ds. administracyjno-gospodarczych.

97 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Domowski Adam (Aba) Szymon mjr/ppłk 9 II 1954–1 XI 1955 (Szloma) Molski Jan Walenty mjr 1 IX 1955–1 IX 1956 Koperek Józef N.N., kpt./mjr 10 XII 1955–1 X 1956 Seweryna Żydzik Stanisław Józef mjr 15 IX 1956–15 I 1957

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Przestrzelski Stanisław Jan por. 10 VIII–8 XII 1944 Kozłowski Jan por. 5 XI 1944–5 VII 1945 Sawicki Teodor Sergiusz por. p.o. 5 VII 1945–15 IV 1947 Adamowicz Jan Ignacy ppor./por./kpt. 15 IV 1947–1 X 1948 Górski Marian Stanisław ppor./por./kpt. 10 VI 1950–15 II 1953 Płonka Witold Wiktor por./kpt. 15 II 1953–31 XII 1954 Sawicki Teodor Sergiusz mjr 15 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Woronowicz Halina Mieczysław st. sierż. 20 III–27 VI 1945 Tomczak Stefan Walenty chor. 24 X 1945–10 V 1946 Adamowicz Jan Ignacy st. sierż./chor./ 10 V 1946–15 IV 1947 ppor. Sereda Aleksy Józef ppor./por. 15 VIII 1947–30 III 1950 Lis Tadeusz Władysław ppor. 15 X–3 XI 1950 Chamerliński Hilary Tytus por./kpt. 1 IV 1951–1 IV 1955 Bzdela Józef Józef kpt. 15 VIII 1956–1 I 1957

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Piątkowski Tadeusz Piotr ppor./por. 15 VIII 1944–12 I 1945 Koton Eliasz Zygmunt ppor./por./kpt. 12 I–22 VIII 1945 Wawrzeniuk Jan Jan por. p.o. 5 IX 1946–15 V 1947 Górecki Kazimierz12 Piotr kpt. 10 IV 1947–1 II 1948 Faber (Farber) Samuel13 Chaim por. 1 II–1 X 1948 Bednarski Stanisław Piotr kpt. 1 X 1948–15 XII 1951 Pikała Tadeusz Franciszek kpt. p.o. 15 XII 1951–1 IV 1955

12 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 13 1 X 1948 r. zawieszony w czynnościach, 30 XI 1948 r. zwolniony dyscyplinarnie; 22 IV 1949 r. skazany przez WSR w Białymstoku na 5 lat więzienia.

98 99 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wojeński Wiktor14 Adam por. 15 VI–9 VIII 1945 Czyżnikowski Andrzej Stanisław por. p.o. 16 II 1946–15 V 1947 Faber (Farber) Samuel Chaim ppor./por. 15 VIII 1947–1 II 1948 Bobowik Jan Jan chor./ppor./por. 1 II 1948–1 VII 1952 Pikała Tadeusz Franciszek kpt. 15 XII 1951–1 IV 1955 Apanowicz Konstanty Jerzy por. 1 VIII 1952–9 XI 1953 Nowik Sergiusz Andrzej por. 1 IV 1954–1 IV 1955 Wydział II Naczelnicy Duczko Alfons Józef kpt. 20 III 1945–10 XI 1946 Ochrymiuk Andrzej Paweł por. 1 X 1946–10 I 1948 Czarnecki (Czarniecki) Jan Jan kpt. 1 II–23 III 1948 Ochrymiuk Andrzej Paweł por. 1 IV 1948–1 XI 1950 Jeziorski Stanisław Piotr por./kpt. 1 XI 1950–1 IV 1955 Apanowicz Konstanty Jerzy kpt. 1 VIII 1955–28 XI 1956 Zastępcy Ochrymiuk Andrzej Paweł por. 10 I–1 IV 1948 Kuczyński Aleksander Włodzimierz por. 1 IV 1948–1 VI 1952 Chorzempa Michał Józef por. 4 VII 1952–1 IV 1955 Nowik Sergiusz Andrzej por./kpt. 1 IV 1955–1 I 1957 Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem Naczelnicy Ostaniewicz Stanisław15 Ignacy ppor. 22 V–28 VII 1945 Onacik Jan16 Bazyli (Wasyl) ppor. p.o. 12 VI 1945–1 II 1946 Koperek Józef N.N., kpt. 15 VII 1954–1 IV 1955 Seweryna Zastępcy Pańkowski Antoni17 Piotr ppor. 28 VII–24 VIII 1945 Karpowicz Dymitr18 Łukasz sierż. p.o. 24 VIII 1945–15 I 1946 Wydział III Naczelnicy Kociołkowski Tadeusz Zygmunt chor./ppor. p.o. 15 II 1946– por. –2 XI 1946

14 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 15 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 16 W latach 1943–1944 członek sowieckiej dywersyjno-rozpoznawczej grupy desantowej NKGB na Białostoc- czyźnie; zmarł 3 X 1988 r. w Białymstoku. 17 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 18 W latach 1943–1944 współpracownik żandarmerii i gestapo; 17 III 1948 r. zawieszony w czynnościach, 1 IX 1948 r. zwolniony dyscyplinarnie; prowadzone przeciwko niemu śledztwo 24 XI 1948 r. zostało umorzone; 1 XII 1948 r. uniewinniony.

98 99 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wawryniuk Borys Andrzej por. 8 X 1946–1 IX 1947 Łaniewski Józef19 Władysław por./kpt. p.o. 15 IX 1947–1 III 1949 kpt. 1 III 1949–20 II 1951 Szataniak Wacław Stanisław kpt. 1 XII 1950–1 II 1952 Więckowski Henryk Józef kpt./mjr 10 VII 1951–1 IX 1953 Koperek Józef N.N., por./kpt. 1 XII 1953–15 VII 1954 Seweryna Sobczyk Leon Karol kpt. 15 VII 1954–1 IV 1955 Koperek Józef N.N., kpt. 1 IV–10 XII 1955 Seweryna Lewkowicz Czesław Michał kpt. 1 I–28 XI 1956 Zastępcy Wawryniuk Borys Andrzej ppor. p.o. 5 IV–20 VI 1946 ppor./por. 20 VI–8 X 1946 Czyżnikowski Andrzej20 Stanisław por. 15 V–15 VIII 1947 Pańkowski Antoni Piotr ppor./por. 15 VIII 1947–1 II 1948 Łaniewski Józef Władysław por./kpt. 15 IX 1947–1 III 1949 Chrząstek Adam Stanisław por./kpt. 1 II 1948–18 IV 1950 Janowski Konstanty Filip ppor./por. p.o. 1 VIII 1950–16 IV 1951 Koperek Józef N.N., chor./ppor./por. 10 VII 1951–1 XII 1953 Seweryna Wolny Mieczysław Franciszek por. 1 XI 1951–1 IX 1952 Kalinowski Tadeusz Michał por. 1 XI 1953–1 XI 1954 Piaseczny Stanisław Michał kpt. 15 VII 1954–1 IV 1955 Sowul Mieczysław Michał por. 15 XI 1954–1 IV 1955 Lewkowicz Czesław Michał kpt. 1 V 1955–1 I 1956 Czaplejewicz Feliks Aleksander kpt. 1 VIII 1955–1 I 1957 Jarocki Aleksy Jan kpt. 1 IV 1956–1 I 1957

Wydział IV

Naczelnicy Grzymajło Piotr Jan por./kpt. 1 I 1946–1 II 1948 Stańczuk Stanisław21 Stanisław kpt. 1 II 1948–1 II 1950 Siniawski Stanisław Antoni kpt./mjr 1 II 1950–20 V 1953 Czaplejewicz Feliks Aleksander kpt. 15 VII 1953–1 IX 1954 Szkudelski Józef Antoni kpt. 1 IX 1954–1 IV 1955

19 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; skazany 22 XI 1952 r. przez WSR w Białymstoku na 2 lata więzienia. 20 We wrześniu 1947 r. zbiegł na Zachód. 21 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

100 101 Stopień Czaplejewicz Feliks Aleksander kpt. 1 IV–1 VIII 1955 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Białokozowicz Bazyli Tymoteusz kpt. 15 X 1955–28 XI 1956 Zastępcy Wawrzeniuk Jan Jan ppor. 14 V–5 IX 1946 Krzyścień Aleksander Władysław chor./ppor. 15 X 1946–15 VI 1948 Siniawski Stanisław Antoni kpt. 1 VII 1948–1 II 1950 Niedbała Jan Marceli por. 1 VII 1950–1 I 1951 Milewski Mirosław22 Bolesław ppor./por. 1 VI 1951–1 III 1953 Sawicki Aleksander Jan ppor./por. 15 IV 1953–15 XI 1954 Szkudelski Józef Antoni kpt. 1 IV 1955–1 XI 1956 Gołdowski Zygmunt Aleksander kpt. 1 XI 1956–1 I 1957

Wydział V

Naczelnicy Onacik Jan Bazyli (Wasyl) ppor./por./kpt. p.o. 1 II 1946–1 VI 1947 Tomczak Stefan Walenty por./kpt. 15 VIII 1947–1 IV 1949 Rogowska Sonia23 Mojżesz por./kpt. 1 VI 1950–1 IV 1952 Sobczyk Leon Karol kpt. 1 IV 1952–15 VII 1954 Zastępcy Tomczak Stefan Walenty chor. 10 V 1946–1 IV 1947 Różawska Sonia Mojżesz ppor. 15 IV 1947–1 II 1948 Kutyłowski Marian Ignacy ppor. p.o. 1 I 1948–1 IV 1949 Rogowska Sonia Mojżesz ppor./por. 1 IV 1949–1 VI 1950 Kamiński Roman Włodzimierz por. 1 XI 1950–16 IV 1951 Zajda Wiesław Józef kpt. 1 XI 1951–1 I 1953 Piaseczny Stanisław Michał kpt. 1 I 1953–15 VII 1954

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa

Naczelnicy Szarało Włodzimierz Benedykt ppor. 18 IV–1 XII 1946 Parfieniuk Jefim Jefim por./kpt. 1 XII 1946–15 VIII 1947 Szarało Włodzimierz Benedykt por./kpt. 1 X 1947–1 I 1949 Strycharski Bronisław Józef por. 1 I 1949–1 IV 1951 Ozgowicz Leon24 Józef kpt. 1 IV 1951–31 XII 1954 Zastępcy Karpowicz Konstanty25 Mikołaj st. sierż./chor. p.o. 20 VIII 1945–23 III 1946 Łuszcz Michał Jerzy ppor./por. 15 III 1948–31 VII 1951

22 W 1979 r. awansowany do stopnia gen. dyw.; 1980–1981 minister spraw wewnętrznych. 23 Do ślubu (16 III 1948 r.) jako Różawska. 24 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 25 Zginął 1 IV 1946 r. w wyniku nieostrożnego obchodzenia się z bronią.

100 101 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział VIII

Naczelnicy Kuczyński Aleksander Włodzimierz chor. p.o. 13 IX 1946– Niedbała Jan Marceli kpt. –24 XI 1952 Grygoruk Bazyli Wsiewołod por. 1 II–1 XI 1953 Szkudelski Józef Antoni por./kpt. 1 XI 1953–1 IX 1954 Zastępcy Kuczyński Aleksander Włodzimierz chor. 13 IX 1946– Andrzejewski Jan Jan por. 1 IX 1952–1 VIII 1954

Wydział IX

Naczelnicy Jeziorski Stanisław Piotr kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Cieślik Mieczysław Józef kpt. 1 II–31 XII 1956

Wydział X

Naczelnicy Rogowska Sonia Mojżesz kpt. 1 IV 1952–15 X 1954 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Bzdela Józef Józef por. 1 VII 1952–15 VI 1954

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Sobczyk Leon Karol kpt. 1 IV 1955–1 III 1956 Grygoruk Bazyli Wsiewołod kpt. 1 IV 1956– Zastępcy Nejfert Wacław Andrzej por./kpt. 1 III 1953–30 VI 1956 Cichocki Edmund Mieczysław chor./ppor. p.o. 15 II 1954–1 IV 1955 Dudek Daniel Wawrzyniec por. 1 XI 1956–

Wydział Miejski

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Czaplejewicz Feliks Aleksander kpt. 1 IX 1954–1 IV 1955 Zastępcy – brak danych

102 103 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wydział „A”

Naczelnicy Czarnecki (Czarniecki) Jan Jan por. p.o. 1 I 1946–1 I 1947 por./kpt. 1 I 1947–1 II 1948 Antoniuk Piotr Filip ppor./por. p.o. 1 I 1948–1 VIII 1950 Ptasznik Henryk Adolf por./kpt. 1 VI 1950–1 III 1953 Wolny Mieczysław Franciszek por. p.o. 1 IV–15 VII 1953 por./kpt. 15 VII 1953–1 IV 1955 Zastępcy Ptasznik Henryk Adolf chor./ppor./por. 12 XI 1946–1 VI 1950 Wasiluk Jan Dymitr ppor./por. 1 VI 1950–15 V 1951 Rożek Wacław Franciszek ppor./por. 15 V 1951–1 IX 1952 Wolny Mieczysław Franciszek por. 1 IX 1952–15 VII 1953 Skrzypczak Antoni Jan por. 1 XI 1953–1 IV 1955

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Wołodko Janusz Daniel por./kpt. p.o. 1 I–1 VIII 1946 Józefowicz Anatol Prochor ppor. 1 VIII 1946–15 V 1947 Bezpokojew Konstanty Michał ppor./por. 15 V 1947–1 VIII 1950 Mielniczuk Bolesław Ludwik por. p.o. 1 VIII 1950–1 V 1951 1 V 1951–1 I 1952 Pactwa Stanisław Jan por./kpt. p.o. 6 II 1952–1 IV 1953 kpt. 1 IV 1953–15 VII 1954 Stachowiak Jan Jan kpt. 1 IX 1954–20 I 1957 Zastępcy Józefowicz Anatol Prochor ppor. p.o 1 I–1 VIII 1946 Bezpokojew Konstanty Michał ppor. p.o. 10 VIII–13 XII 1946 13 XII 1946–15 V 1947 Kroszel Jerzy Józef ppor./por. 1 VIII 1947–31 XII 1949 Kazimierski Bonifacy Feliks ppor./por. 1 III 1950–25 IV 1951 Mielniczuk Bolesław Ludwik por. 1 VIII 1950–1 V 1951 Cieślik Mieczysław Józef ppor./por. 1 IX 1951–1 XI 1953 Pactwa Stanisław Jan por./kpt. 6 II 1952–1 IV 1953 Tomczyk Jerzy Antoni por. 15 I–22 III 1954 Siemionowicz Wacław Jan por./kpt. 1 VI 1954–1 IX 1955 Buczek Józef Franciszek por. 1 VI 1956–1 I 1957

102 103 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Murawski Konstanty Andrzej ppor./por. p.o. 1 V–15 XII 1946 Reszczyński Jan Konstanty ppor. p.o. 14 XII 1946–15 V 1947 Wawrzeniuk Jan Jan por./kpt. 15 V 1947–1 I 1949 Jakubowski Stanisław Władysław ppor. 15 XII 1948–1 III 1949 Rejdych Jan Jan por./kpt. 1 XI 1950–1 IX 1951 Letmanowski Edward Karol kpt. p.o. 1 IX 1951–15 I 1952 Molski Jan Walenty kpt. p.o. 1 I–1 XII 1952 1 XII 1952–15 V 1954 Zastępcy Reszczyński Jan Konstanty ppor. 14 XII 1946–15 V 1947 Rejdych Jan Jan ppor./por. 1 XI 1948–1 XI 1950 Marczuk Michał Józef ppor./por. 1 XI 1950–15 IV 1951 Letmanowski Edward Karol kpt. 1 IX 1951–15 I 1952 Molski Jan Walenty kpt. 1 I–1 XII 1952

Wydział Cenzury

Naczelnicy Kubiak Anna Jankiel 1 X–17 XI 1944 Lewi Sabina Szloma st. sierż. 20 III–15 XI 1945 Zastępcy Bartnicki Józef 1 II 1945–

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Kuczyński Aleksander Włodzimierz ppor./por. p.o. 12 XI 1946–10 I 1948 Wolny Mieczysław Franciszek kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Kuczyński Aleksander Włodzimierz ppor./por. 2 XI 1946–10 I 1948 Skrzypczak Antoni Jan por./kpt. 1 IV 1955–1 I 1957

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

104 105 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Inspektorat Kontroli Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności

Naczelnicy Romanowicz Władysław Piotr chor./ppor. p.o. 1 X 1950–15 XI 1952 Bakalarz Wojciech Jan ppor./por. 1 XI 1952– Zastępcy Romanowicz Władysław Piotr chor./ppor. 1 X 1950–15 XI 1952 Dubieniecki Grzegorz Ignacy por. 1 IV 1955–1 I 1957

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Miądowicz Franciszek Franciszek por. p.o. 1 X 1949–1 III 1951 por./kpt. 1 III–6 XII 1951 Zastępcy Gawryluk Teodor Konstanty ppor. 1 VII 1948–15 VIII 1949 Miądowicz Franciszek Franciszek por. 1 X 1949–1 III 1951 Kisler Efroim Julian ppor./por. p.o. 1 VI 1950–1 VIII 1951 (Abram) por. 1 VIII 1951–15 III 1953

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy Pora Maksymilian Antoni kpt. 5 V 1949–1 IX 1950 Firsowicz Szymon Zenon ppor./por. 15 IX 1952–31 XII 1954 Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Łoj Wiktor26 Jakub (Jakow) chor. 17 VIII 1944–15 I 1945 Wesołowska Czesława –16 XII 1945 Ochrymiuk Andrzej Paweł chor./ppor. 14 II–1 X 1946 Gołdys-Ismach Perla Judel st. sierż./chor. 1 X 1946–1 I 1948

26 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1954 r. powrócił do ZSRR.

104 105 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Sidorczuk Aleksy Joachim por. 1 IX 1947–1 VI 1948 p.o. 1 VI–1 X 1948 Kłosowska Maria Wincenty ppor. p.o. 1 XI 1948–31 XII 1949 Gołdys-Ismach Perla Judel ppor./por. 15 XII 1949–1 XI 1950 Grygoruk Bazyli Wsiewołod por. p.o. 15 I–1 XI 1951 1 XI 1951–1 II 1953 Cieślik Mieczysław Józef por./kpt. 1 XI 1953–1 IV 1955 Chamerliński Hilary Tytus kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Sidorczuk Aleksy Joachim por. 1 VI–1 X 1948 Kłosowska Maria Wincenty ppor. 1 XI 1948–31 XII 1949 Grygoruk Bazyli Wsiewołod por. 15 I–1 XI 1951 Rubicka Helena Samuel chor./ppor. 1 X 1951–1 IV 1955

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy Kamiński Józef Stefan 23 IX–18 X 1944 Szysz Władysław Filip chor. 28 XII 1944–15 I 1945 Brzozowski Władysław Piotr sierż./st. sierż. 27 II–22 V 1945 Knaś (Kniaź) Wiktor Stefan ppor. 17 I 1946–1 I 1948 Tarasiewicz Włodzimierz Konstanty sierż./st. sierż./ 1 XII 1947–15 III 1948 (Władysław) chor./ppor./por. 1 I 1949–1 I 1957 Zastępcy – brak danych

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Szeremeta Szymon Antoni chor./ppor./por./ p.o. 1 I 1946–1 IV 1947 kpt./mjr 1 IV 1947–28 XI 1956 Zastępcy Kozioł Aleksy Jan chor. 20 VI 1946–1 XI 1948 Sienkiewicz Aleksander Konstanty sierż./chor. 1 VII 1950–15 II 1951 chor./ppor./por. 1 II 1952–31 XII 1954 Skowroński Włodzimierz Gabriel chor. 1 II 1955–

106 107 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty służbowy Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/ Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Szpakowski Antoni Jan szer. 14 IX–18 XI 1944 Baumac Eliasz Dawid st. sierż. 22 I–22 II 1945 Ostaniewicz Stanisław Ignacy chor. p.o. 20 III–22 V 1945 Brzozowski Władysław Piotr st. sierż./chor. 22 V 1945–5 VII 1946 Pik Jan Jan chor./ppor. 1 V–15 VIII 1947 Parfieniuk Jefim27 Jefim kpt. 15 VIII 1947–31 III 1949 Kwiatkowski Roman Konstanty ppor./por. 1 X 1949–1 VII 1951 Górny Artur Mose kpt. 20 VII 1951– Flaks Bolesław Salomon kpt. 15 III 1952–15 X 1954 Jaroszewicz Piotr Bazyli ppor. p.o. 7 XII 1954–1 IV 1955 ppor./por. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Baumac Eliasz Dawid st. sierż./chor. 3 X 1945–15 V 1946 Pik Jan Jan chor. p.o. 15 V 1946–1 V 1947 ppor. 15 VIII 1947–1 V 1949 Rozmysłowicz Romuald Kazimierz 1 IX 1949–1 VII 1950 Czupryk Marian Leon ppor./por. 15 IX–31 XII 1954 Żakiewicz Stanisław Józef por. 1 IV 1955–1 I 1957

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Cecerko Piotr Łazarz chor./ppor./por. 1 VI 1946–15 III 1952 Niedbała Jan Marceli por./kpt. 1 I 1951– Cecerko Piotr Łazarz por. 15 VII 1952–31 III 1954 Lewsza Wiktor Tomasz st. sierż./chor./ 1 IV 1954–1 I 1957 ppor.

27 1 V 1949 r. zawieszony w czynnościach; 1 VIII 1949 r. zwolniony dyscyplinarnie, 23 XI 1951 r. skazany przez WSR w Białymstoku na 3 lata więzienia.

106 107 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Rogowski Zorach Mejer chor. 1 VII–1 XI 1953

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Karczewski Tadeusz Jan ppor. 15 II 1948–15 II 1951 Sienkiewicz Aleksander Konstanty chor. 15 II 1951–1 II 1952 Szarało Jan28 Benedykt por. p.o. 1 VI 1952–30 IV 1953 Bołtromiuk Bazyli Grzegorz ppor./por. 1 XI 1953–1 IV 1955 Zastępcy Soroka Mikołaj Józef 15 XII 1947–1 VII 1948 Bołtromiuk Bazyli Grzegorz ppor. 1 II 1952–1 XI 1953 Szarało Jan Benedykt por. 1 VI 1952–30 IV 1953 Fiedoruk Jan Grzegorz ppor. 1 XI 1953–31 XII 1954

Służba Kwaterunkowo-Budowlana Kwatermistrzostwa/ Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Kwiatkowski Roman Konstanty ppor./por. 1 X 1949–1 VII 1951 Górny Artur Mose kpt. 20 VII 1951– Żakiewicz Stanisław Józef chor./ppor./por. 1 XII 1951–1 I 1957 Zastępcy – brak danych

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/ Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Łukasiak Roman Marian chor./ppor. 1 I 1949–1 X 1953 Czupryk Marian Leon chor./por. 1 X 1953–15 IX 1954 Zastępcy – brak danych

Wydział Uzbrojenia/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/ Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Grycewicz Józef Michał chor./ppor. 1 I 1949–15 XI 1952 Łojowski Stefan Jan ppor./por. 1 VII 1953–31 XII 1954 Zastępcy – brak danych

28 Skazany 7 IX 1953 r. przez WSR w Białymstoku na 2,5 roku więzienia.

108 109 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Milukowski Aleksander Aleksander ppor./por. 1 VI 1948–1 I 1949 (Milukow Aleksy)29 (Aleksy) Radziszewski Stanisław Józef st. sierż. 1 VII–4 XI 1952 st. sierż./ppor. 1 X 1953–1 IV 1955 Zastępcy Kapłan Szejna Icchak plut./sierż./chor./ 1 I 1949–15 IV 1953 ppor.

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Turek Mojżesz Abram mjr 1 IX 1945–10 IX 1948 Stawowiak Stanisław Leon 5 IX 1948–15 VII 1949 Wodziński Piotr Jan mjr 15 VII 1949–31 XII 1950 Smolski Tamerlan Tamerlan kpt. 1 I 1954– Zastępcy Dobrowolski Edward Jan por./kpt. 15 III 1953–

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy Menkes-Maciejewski Dawid 21 X 1945–13 VI 1946 Stanisław Normark Wiesław30 Włodzimierz 1 XII 1948–30 IV 1950 Narkiewicz Wacław Ignacy ppłk 1 IX 1951–15 III 1954 Zastępcy Zabłocki Władysław Adam ppor. 1 III 1949–15 II 1953 Narkiewicz Wacław Ignacy ppłk 15 IV 1950–1 IX 1951 Smolski Tamerlan Tamerlan kpt. 15 VIII 1952–1 I 1954 Bereznowski Józef Michał 15 II 1953–

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

29 Oficer sowiecki; w 1955 r. wyjechał do ZSRR. 30 Zwolniony dyscyplinarnie; skazany 10 IX 1951 r. przez WSR w Białymstoku na rok więzienia.

108 109 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBPStopień w województwie białostockim Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Augustowie Kierownicy/szefowie Janucik Mieczysław31 Adolf kpr. 13 IX 1944–20 III 1945 Kuczyński Aleksander Włodzimierz chor. 20 III 1945–13 IX 1946 Szyszkowski Stanisław Jan chor. 20 IX 1946–1 III 1947 Pora Maksymilian Antoni kpt. p.o. 19 II–1 IX 1947 Szostak Jan Józef chor./ppor./por. p.o. 1 IX 1947–1 XI 1948 Zajda Wiesław Józef por./kpt. p.o. 1 X 1948–1 XII 1949 kpt. 1 XII 1949–1 VIII 1950 Czaplejewicz Feliks Aleksander ppor./por. 1 VIII 1950–1 I 1952 Guszcza Paweł Michał por. 1 V–10 IX 1952 Pańkowski Antoni Piotr kpt. 15 IX 1952–1 IV 1955 Bielski Włodzimierz Niczypor por. 1 V 1955–1 I 1957 Zastępcy Łaniewski Józef32 Władysław plut./chor. 13 IX 1944–20 III 1945 Caban Ryszard Jan ppor. p.o. 1 I 1946–1 VI 1948 Pora Maksymilian Antoni kpt. 19 II–1 IX 1947 Szostak Jan Józef chor./ppor./por. 1 IX 1947–1 XI 1948 Bortnowski Bronisław Feliks ppor./por. 1 VI 1948–1 XI 1949 Zajda Wiesław Józef por./kpt. 1 X 1948–1 XII 1949 Czaplejewicz Feliks Aleksander chor./ppor. 1 II–1 VIII 1950 Borowik Władysław Damian ppor. 1 IX 1950–1 VII 1952 Konik Józef Franciszek chor./ppor. 1 VII 1952–1 IX 1953 Bielski Włodzimierz Niczypor por. 15 X 1954–1 V 1955

PUBP/PUdsBP w Białymstoku Kierownicy/szefowie Łojko Mikołaj33 Bazyli st. sierż./chor. 15 VIII 1944–15 I 1945 Stańczuk Stanisław Stanisław chor. p.o. 22 I 1945– chor./ppor./ 12 VI 1945–1 II 1948 por./kpt. Pańkowski Antoni Piotr por./kpt. 1 II 1948–6 XII 1951 Sobczyk Leon Karol kpt. 1 I–1 IV 1952 Guszcza Paweł Michał kpt. 1 X 1953–15 XI 1954 Sawicki Aleksander Jan por. 15 XI 1954–1 I 1957

31 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 32 Kierownik kontrwywiadu. 33 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

110 111 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stańczuk Stanisław34 Stanisław chor. 16 VIII 1944–22 I 1945 Szuster Mojżesz35 Mordechaj chor. 20 III 1945–1 I 1946 Kalinowski Antoni36 Władysław ppor. 1 I–6 IV 1946 Dąbrowski Konstanty37 Aleksy chor./ppor. p.o. 1 VI–11 XI 1946 Szostak Jan Józef chor. p.o. 9 XI 1946–1 IX 1947 Pora Maksymilian Antoni kpt. 1 IX 1947–2 V 1949 Kamiński Roman Włodzimierz por. 15 V–1 XI 1949 Skrzypczak Antoni Jan ppor./por. 1 XI 1949–1 XI 1953 Gawryluk Włodzimierz Grzegorz chor. 1 IX 1952–15 VI 1954 Ciosek Anatol Aleksander por. 1 IV 1955–

MUBP/MUdsBP w Białymstoku

Kierownicy/szefowie Grzymajło Piotr Jan chor./ppor. 14 IX 1944–1 I 1946 Zastępcy Rogowski Zygmunt38 Antoni plut./chor. 13 IX 1944–15 I 1945 Karpowicz Konstanty Mikołaj p.o. 26 X–20 XI 1944 Czarnecki (Czarniecki) Jan Jan st. sierż./chor./ 5 VII–27 VIII 1945 ppor.

PUBP/PUdsBP w Bielsku Podlaskim

Kierownicy/szefowie Pietras Kazimierz39 Franciszek szer./ppor. 15 VIII 1944–12 VI 1945 Jakson Czesław Piotr chor. p.o. 1–28 VII 1945 Ochrymiuk Andrzej Paweł st. sierż. p.o. 28 VII–20 X 1945 Stasiuk Włodzimierz Mikołaj chor. p.o. 20 X–1 XII 1945 Mossakowski Zygmunt Bronisław chor./ppor./por. 1 XII 1945–15 V 1947 Szczawiński Adolf Kazimierz por./kpt. 15 V 1947–1 XI 1949 Bortnowski Bronisław40 Feliks por. 1 XI 1949–1 V 1950 Kalinowski Antoni Władysław kpt. 1 I–24 VII 1951 Piaseczny Stanisław Michał kpt. 10 VII 1951–1 I 1953 Jarocki Aleksy Jan por. 1 I 1953–15 XI 1954

34 Kierownik kontrwywiadu. 35 W 1946 r. wyjechał z kraju. 36 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; 19 X 1952 r. zginął w wypadku samochodowym we Wrocławiu. 37 Zginął 29 XII 1946 r. w wypadku samochodowym. 38 Kierownik kontrwywiadu; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 39 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zginął 4 VII 1945 r. w wypadku motocyklowym. 40 1 V 1950 r. zdjęty dyscyplinarnie z zajmowanego stanowiska.

110 111 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Rajski Ryszard Stefan por. 15 XI 1954–1 IX 1955 Cywoniuk Mikołaj Jan kpt. 1 III 1956–1 I 1957 Zastępcy Wieprzewski Edmund41 Aleksander plut. 15 VIII–18 XI 1944 Kuczyński Aleksander42 Włodzimierz st. sierż. 30 XII 1944–15 I 1945 Czyżnikowski Andrzej Stanisław st. sierż. p.o. –10 VIII 1945 Czarnecki (Czarniecki) Jan Jan ppor. 27 XI–1 XII 1945 Karpowicz Dymitr Łukasz chor. 15 I–4 VII 1946 Pańkowski Antoni Piotr ppor. 4 VII 1946–15 VIII 1947 Burdziej Igor Jan por. 1 I–1 X 1948 Przybysz Marian Jan ppor./por. 1 X 1948–15 I 1950 Kalinowski Antoni Władysław por./kpt. 15 II 1950–1 I 1951 Jarocki Aleksy Jan ppor./por. 1 IX 1951–1 I 1953 Tarasewicz Paweł Julian por. 1 VII 1952 Słowik Leon Józef ppor. 1 I 1953–30 I 1954 Pawełczyk Zdzisław Michał ppor./por. 1 IV 1955–1 IX 1956 Marczyński (Moczygęba) Ignacy por. 15 IX 1956–1 I 1957 Eugeniusz

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Dąbrowie Białostockiej43

Kierownicy/szefowie Rajski Ryszard Stefan por. 1 II 1956–1 I 1957 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Ełku

Kierownicy/szefowie Sikorski Henryk chor. VI–VIII 1945 Jakson Czesław Piotr chor. p.o. 22 VIII–25 IX 1945 Szczawiński Adolf Kazimierz ppor./por. p.o. 25 IX 1945–15 V 1947 Mossakowski Zygmunt Bronisław por. 15 V 1947–1 II 1950 Barycki Albin Grzegorz kpt. 1 II–1 VII 1950 Tarasewicz Paweł Julian chor./ppor./por. 1 IX 1950–1 VII 1952 Hendel Józef Franciszek por. p.o. 1 VII 1952–1 II 1954 por./kpt. 1 II 1954–15 X 1955 Żyła Edward Jan ppor./por. 15 X 1955–1 I 1957

41 Kierownik kontrwywiadu; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 42 Kierownik kontrwywiadu. 43 Powiat powstał w 1955 r.

112 113 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stymach (imię nieznane) st. sierż. –VIII 1945 Sikorski Henryk chor. VIII 1945– Szostak Jan Józef chor. p.o. 9 XI 1946– Burdziej Igor Jan ppor./por. 1 III 1947–1 I 1948 Kalinowski Antoni Władysław por. 1 II 1948–15 II 1950 Tarasewicz Paweł Julian chor. 1 V–1 IX 1950 Jarocki Aleksy Jan ppor. 1 IX 1950–1 IX 1951 Hendel Józef Franciszek ppor./por. 1 III 1952–1 II 1954 Bobrowski Stanisław Andrzej chor./ppor. 15 II 1953–1 IX 1955 Piecek Józef Julian ppor. 1 X 1955–

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Gołdapi

Kierownicy/szefowie Pypłacz Marian44 Szymon chor. VI–VIII 1945 Ligocki Kazimierz Józef st. sierż. p.o. VIII–X 1945 Grycuk Mikołaj Bazyli ppor. p.o. 20 X 1945–6 IV 1946 Kalinowski Antoni Władysław ppor./por. p.o. 6 IV 1946–1 III 1947 Szyszkowski Stanisław Jan chor./ppor./por. 1 III 1947–1 XI 1949 Szczawiński Adolf Kazimierz kpt. 1 XI 1949–1 IV 1950 Grygoruk Bazyli Wsiewołod ppor./por. 15 III 1950–15 I 1951 Kalinowski Tadeusz Michał ppor. 1 I 1951–1 IV 1952 Słowik Leon Józef ppor. 1 IV 1952–1 I 1953 Pyrko Czesław Wacław por. 1 I 1953–1 II 1954 Abramowski Wacław Mateusz por. 1 II 1954–1 IV 1955 Markowski Tadeusz Walenty kpt. 1 IV 1955–1 I 1957 Zastępcy Ligocki Kazimierz Józef st. sierż. VII–VIII 1945 Grycuk Mikołaj Bazyli ppor. 6 IV–11 VI 1946

PUBP/PUdsBP w Grajewie45

Kierownicy/szefowie Dubaniewicz Henryk46 Bolesław chor. p.o. 20 III–15 V 1945 Wojtulewski Janusz47 Alfons st. sierż. p.o. 1 VI–23 VII 1945 Górecki Kazimierz Piotr ppor./por./kpt. 1 VII 1945–10 IV 1947

44 Zaginął 20 VIII 1945 r. 45 W 1948 r. siedzibę powiatu przeniesiono ze Szczuczyna do Grajewa i zmieniono jego nazwę na grajewski. 46 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 29 I 1945 r. szef GO powiatu szczuczyńskiego; zwolniony dyscyplinarnie 27 VII 1945 r. 47 26 VI 1945 r. zabity przez podziemie.

112 113 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Szataniak Wacław Stanisław ppor./por. p.o. 10 IV–15 VIII 1947 Czyżewski Piotr N.N., Anna ppor./por. p.o. 15 VIII 1947–1 XI 1949 Kamiński Roman Włodzimierz por. 1 XI 1949–1 XI 1950 Lewkowicz Czesław Michał ppor./kpt. 1 XI 1950–1 IV 1955 Pańkowski Antoni Piotr kpt. 1 IV 1955–1 I 1957 Zastępcy Mossakowski Zygmunt48 Bronisław st. sierż. I–III 1945 Szataniak Wacław Stanisław ppor. p.o. 1 I–1 IX 1946 ppor./por. 1 IX 1946–15 VIII 1947 Czyżewski Piotr N.N., Anna ppor./por. 15 VIII 1947–1 XI 1949 Jarota Józef Ignacy chor. p.o. 1 XI 1947–1 X 1948 Gołdowski Zygmunt Aleksander chor. p.o. 1 X 1948–1 III 1949 chor./ppor. 1 III 1949–1 II 1950 Kwasiborski Stanisław Józef ppor./por. 1 II 1950–15 IX 1951 Nowak Feliks Ludwik chor./ppor./por. 20 IX 1951–17 IX 1954 Abramowski Wacław Mateusz por./kpt. 1 IV 1955–1 I 1957

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Hajnówce49

Kierownicy/szefowie Sagański Henryk Antoni por./kpt. 1 V 1954–1 I 1957 Zastępcy Janus Stanisław Franciszek st. sierż./chor. 1 V–15 XII 1954

PUBP/PUdsBP w Kolnie50

Kierownicy/szefowie Szataniak Wacław Stanisław por./kpt. 1 VI 1948–1 II 1950 Michalski Bolesław Franciszek ppor./por. 1 II 1950–1 VIII 1951 Hrynczyszyn Stefan Jan por./kpt. 1 VIII 1951–1 XI 1954 Jarocki Aleksy Jan por./kpt. 15 XI 1954–1 V 1956 Janus Stanisław Franciszek ppor. 1 V 1956–1 I 1957 Zastępcy Wolny Mieczysław Franciszek ppor. 1 VI 1948–7 II 1949 Pastuszko Edward Andrzej ppor. 15 IV 1949–1 VIII 1950 Korczyński Wiktor Marian chor./ppor. 1 VIII 1950–15 IX 1951 Kalinowski Tadeusz Michał ppor./por. 1 IV 1952–1 XI 1953

48 Kierownik kontrwywiadu; od 29 I 1945 r. zastępca szefa GO powiatu szczuczyńskiego. 49 Powiat powstał w 1953 r. 50 Powiat powstał w 1948 r.

114 115 Stopień Częsz (Czesz) Józef Stanisław ppor. 15 XI 1953–1 IV 1955 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Janus Stanisław Franciszek chor./ppor. 1 XI 1955–1 V 1956 Borowik Paweł Stefan ppor. 1 VI 1956–1 I 1957

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Łapach51

Kierownicy/szefowie Kwiatkowski Konstanty Konstanty por./kpt. 1 XI 1954–15 IX 1956 Cytryniak Stanisław Michał por. 15 IX 1956–1 I 1957 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Łomży

Kierownicy/szefowie Karpowicz Konstanty Mikołaj st. sierż./chor. 20 XI 1944–9 VIII 1945 Szarało Włodzimierz Benedykt st. sierż./chor./ 9 VIII 1945–18 IV 1946 ppor. Siniawski Stanisław Antoni kpt. 18 IV 1946–15 III 1947 Tomczak Stefan Walenty por. 1 IV–15 VIII 1947 Rewucki Zygmunt52 Bronisław ppor. p.o. 15 VIII–8 XI 1947 Borowski Władysław Julian ppor. p.o. 15 III 1948–1 VI 1949 ppor./por. 1 VI 1949–1 VIII 1950 Zajda Wiesław Józef kpt. 1 VIII 1950–16 IV 1951 Wasiluk Jan Dymitr por. 15 V–1 VIII 1951 Sobczyk Leon Karol kpt. 16 VII 1951–1 I 1952 Czaplejewicz Feliks Aleksander por./kpt. 1 I 1952–15 VII 1953 Czerniawski Jan Ludwik ppor./por. 1 VI 1953–1 X 1955 Krasowski Władysław Ambroży por. 1 X 1955–1 I 1957 (Włodzimierz) Zastępcy Wieprzewski Edmund53 Aleksander plut. 18 XI 1944–30 IV 1945 Barycki Albin Grzegorz chor./ppor./por. 26 IX 1945–1 IX 1946 Rewucki Zygmunt Bronisław ppor. p.o. 19 VIII 1946–15 VIII 1947 15 VIII–8 XI 1947 Malczewski Piotr Jan chor./ppor. 1 II 1948–31 XII 1949 Borowski Władysław Julian ppor. 15 III 1948–1 VI 1949 Sybilski Jan Marian ppor. 1 II–1 IX 1950 Mudel Stefan Jan chor./ppor. 1 IX 1950–1 VI 1951 Dudek Daniel Wawrzyniec ppor. 1 VI 1951–1 III 1953

51 Powiat powstał w 1954 r. 52 8 XI 1947 r. zabity przez funkcjonariusza UBP. 53 Kierownik kontrwywiadu, od marca 1945 r. zastępca kierownika PUBP.

114 115 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Rożek Wacław Franciszek por. 1 IX 1952–1 XII 1955 Mierzejewski Mirosław Andrzej ppor. 1 XII 1955–

PUBP/PUdsBP w Mońkach54

Kierownicy/szefowie Karpowicz Jan Antoni ppor./por. 15 XI 1954–1 I 1957 Zastępcy Kobrzyniecki Czesław Stanisław chor./ppor. 15 X 1954–1 VI 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Olecku

Kierownicy/szefowie Bednarski Stanisław Piotr chor. p.o. 20 X 1945–15 III 1946 Wendrowski Henryk Hugon ppor. p.o. 1 IV–2 VIII 1946 Chrost Antoni Józef kpt. p.o. 1 VIII–10 X 1946 Dąbrowski Konstanty Aleksy ppor. p.o. 11 XI–29 XII 1946 Kalinowski Antoni Władysław por. 1 III 1947–1 II 1948 Skrzypczak Antoni Jan chor. p.o. 1 I–1 III 1948 Radzicki Paweł Michał ppor. 1 III 1948–1 VII 1949 Sagański Edward Antoni por. 1 VII 1949–1 II 1950 Gołdowski Zygmunt Aleksander ppor./por. 1 II 1950–1 VI 1952 Bolek Mieczysław Stanisław por. 1 X 1953–1 IX 1955 Kozioł Sergiusz Julian kpt. 1 IX 1955–1 I 1957 Zastępcy Dąbrowski Konstanty Aleksy ppor. 11 XI–29 XII 1946 Skrzypczak Antoni Jan chor./ppor. 1 I 1948–1 XI 1949 Mudel Stefan Jan chor. 1 III–1 IX 1950 Kalinowski Tadeusz Michał ppor. 1 IX 1950–1 I 1951 Karpowicz Jan Antoni chor. 1 III 1952– Abramowski Wacław Mateusz por. 1 IX 1952–1 II 1954 Czaban Konstanty Michał st. sierż./chor. 1 III 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Sejnach55

Kierownicy/szefowie Stanisławiuk Paweł Metody por. 1 II 1956–1 I 1957 Zastępcy – brak danych

54 Powiat powstał w 1953 r. 55 Powiat powstał w 1955 r.

116 117 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Siemiatyczach56 służbowy Kierownicy/szefowie Tarasewicz Paweł57 Julian por. 1 VII 1952–25 XI 1953 Milczarek Mieczysław Józef por. 1 IV 1954–1 I 1957 Zastępcy Markiewicz Michał Bazyli chor. 1 IX 1952–1 II 1954 Słyszko Władysław Tomasz st. sierż./chor./ 1 III 1954–1 I 1957 (Włodzimierz) (Timofiej) ppor.

PUBP/PUdsBP w Sokółce Kierownicy/szefowie Paszkiewicz Józef58 Antoni chor. 15 VIII–18 XI 1944 Górecki Kazimierz Piotr st. sierż./chor./ 18 XI 1944–1 VII 1945 ppor. Pik Jan Jan chor. p.o. 15 VII 1945–15 III 1946 Bednarski Stanisław Piotr chor./ppor. p.o. 15 III 1946–1 IV 1948 ppor./por./kpt. 1 IV–1 X 1948 Kozłowski Aleksander Julian ppor./por. p.o. 1 X 1948–1 II 1950 por. 1 II–1 VII 1950 Guszcza Paweł Michał por. 1 VII 1950–1 V 1952 Białokozowicz Bazyli Tymoteusz por./kpt. 1 V 1952–15 X 1955 Hendel Józef Franciszek kpt. 15 X 1955–31 XII 1956 Zastępcy Stańczuk Stanisław Stanisław kpr. 15 VIII 1944–12 VI 1945 Bergiel Edward59 Wawrzyniec p.o. 25 I–12 II 1945 Grycuk Mikołaj Bazyli ppor. 11 VI 1946–1 VII 1947 Nowakowski Gustaw Władysław chor. p.o. 15 VII 1947–1 I 1948 Sawczuk Włodzimierz Roman chor. 1 I–1 X 1948 Jarota Józef Ignacy chor. p.o. 1 X 1948–15 VI 1949 Kozłowski Aleksander Julian ppor./por. 1 X 1948–1 II 1950 Guszcza Paweł Michał por. 1 X 1949–1 VII 1950 Borowik Władysław Damian por. 1 VII 1952–1 X 1953 Sagański Henryk Antoni por. 1 IX 1953–1 V 1954 Gościk Jan Józef ppor./por. 1 IV 1955–15 IX 1956 Szymczuk Konstanty Gabriel por. 15 IX 1956–1 I 1957

56 Powiat powstał w 1952 r. 57 25 XI 1953 r. zawieszony w czynnościach; 15 VI 1954 r. zwolniony. 58 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 59 P.o. kierownik kontrwywiadu; od maja 1944 r. współpracownik gestapo; aresztowany 12 II 1945 r., wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku uniewinniony z braku dowodów, zwolniony 26 IX 1947 r.; ponownie aresztowany 26 VII 1948 r., skazany 11 III 1949 r. przez WSR w Białymstoku na karę śmierci; wyrok wykonano 9 VI 1949 r.

116 117 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Suwałkach

Kierownicy/szefowie Kalinowski Antoni60 Władysław szer. 13 IX 1944–6 II 1945 Kuczyński Aleksander Włodzimierz chor. 6 II–20 III 1945 Truszkowski Józef Kazimierz 20 III–26 V 1945 Mossakowski Zygmunt Bronisław st. sierż./chor. p.o. 26 V–1 XII 1945 Stasiuk Włodzimierz61 Mikołaj chor./ppor. p.o. 1 XII 1945–20 II 1946 Szysz Władysław Filip por./kpt. 8 II 1946–15 V 1947 Szarało Jan Benedykt por. p.o. 15 VIII 1947–1 II 1950 Sagański Edward Antoni por. 1 II–15 XI 1950 Gładki Czesław Aleksander chor. 11 VII 1951–1 II 1952 Nowik Sergiusz Andrzej ppor./por. 1 II 1952–15 X 1953 Marek Zbigniew Antoni por./kpt. 15 X 1953–1 I 1957 Zastępcy Pańkowski Antoni62 Piotr kpr. 13 IX 1944–20 III 1945 Mossakowski Zygmunt Bronisław st. sierż. III–V 1945 Kwiatkowski Jan63 Jan sierż./chor. VI 1945–II 1946 Tarasiewicz Henryk Jan plut./chor. p.o. 11 XI 1946–1 IX 1947 chor./ppor. 1 IX 1947–1 II 1950 Szarało Jan Benedykt por. 15 VIII 1947–1 II 1950 Kwiatkowski Konstanty Konstanty ppor./por. 1 II 1950–1 XI 1954 Stanisławiuk Paweł Metody por. 1 IV 1955–1 II 1956 Chilimoniuk Konstanty Józef ppor. 1 IV 1956–1 I 1957

PUBP/PUdsBP w Wysokiem Mazowieckiem

Kierownicy/szefowie Zasztoft Stanisław64 Józef por. 15 VIII 1944–1 VII 1945 Kudaj Eugeniusz65 Stanisław p.o. 15 VI–1 XI 1945 Czarnecki (Czarniecki) Jan Jan ppor. p.o. 1 XII 1945–1 I 1946 Chrost Antoni Józef kpt. p.o. 1 II–1 VIII 1946 Barycki Albin Grzegorz por. p.o. 1 IX 1946–1 IV 1947 por./kpt. 1 IV 1947–1 II 1950

60 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 61 20 II 1946 r. zabity przez funkcjonariusza UBP. 62 Kierownik kontrwywiadu. 63 Skazany 8 XI 1946 r. przez WSR w Białymstoku na 8 lat więzienia. 64 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1947 r. zwolniony i skierowany do ZSRR. 65 Aresztowany 1 XI 1945 r., skazany 24 V 1947 r. przez WSR w Białymstoku na 5 lat więzienia.

118 119 Stopień Szataniak Wacław Stanisław kpt. 1 II–18 IV 1950 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Żukowski Michał Michał chor./ppor. p.o. 1 X 1950–9 VIII 1951 Szkudelski Józef Antoni ppor./por. 10 VII 1951–24 XI 1952 Cytryniak Stanisław Michał ppor. p.o. 1 II–1 X 1953 ppor./por. 1 X 1953–17 IX 1954 Hrynczyszyn Stefan Jan kpt. 1 IV 1955–1 IX 1956 Nowak Feliks Ludwik por. 1 IX 1956–1 I 1957 Zastępcy Kiergiet Piotr66 Szymon sierż./chor./ppor. 15 VIII 1944–15 I 1945 Łaniewski Józef Władysław chor./ppor./por. p.o. 30 VI 1945–19 II 1947 Guszcza Paweł Michał chor./por. 15 VIII 1947–1 X 1949 Wareluk Aleksander Bolesław ppor. 1 X 1949–1 X 1950 Kubiak Antoni Kacper ppor. 1 IX 1950–1 VI 1951 Żukowski Michał Michał chor./ppor. 1 X 1950–9 VIII 1951 Cytryniak Stanisław Michał chor./ppor. 1 II 1952–1 X 1953 Dudek Daniel Wawrzyniec ppor. 1 III 1953– Żyła Edward Jan chor./ppor. 1 III 1954–15 X 1955 Stachowicz Stefan Sylwester por. 1 I 1956–

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Zambrowie67

Kierownicy/szefowie Kalinowski Tadeusz Michał por. 1 XI 1954–1 I 1957 Zastępcy – brak danych

Opracowanie: Piotr Łapiński

66 Kierownik kontrwywiadu; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 67 Powiat powstał w 1954 r.

118 119 WOJEWÓDZTWO POMORSKIE/BYDGOSKIEStopień 1 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Bydgoszczy

Kierownicy/szefowie Duljasz Hipolit Antoni kpt. p.o. 5 II–7 XII 1945 Jurkowski (Jungman) Daniel mjr 23 XII 1945–14 III 1948 Józef2 (Dawid) Mróz Zdzisław Jan mjr 14 III–14 V 1948 Nowak Adam Wolf kpt. 15 V–4 VIII 1948 Krupski Mikołaj Antoni mjr 5 VIII 1948–12 II 1950 Leluch Jan Stanisław mjr 13 II 1950–9 II 1953 Górecki Kazimierz3 Piotr ppłk 1 III 1953–31 VII 1955 Szenborn (Schönborn) Jerzy ppłk 8 VIII 1955–15 IX 1956 Ludwik4 Onacik Jan5 Bazyli ppłk 15 IX–31 XII 1956 Zastępcy Paluszkiewicz Stefan Mateusz por./kpt. 15 I 1946–28 II 1947 Zalewski Franciszek Władysław por. 20 III–10 XII 1947 Nowak Adam Wolf kpt./mjr 15 V 1948–30 IV 1952 Maszara Mikołaj Piotr mjr 1 V 1952–30 VI 1955 Cygański Alojzy Franciszek kpt. 15 V 1955–31 III 1956 Mądrzejowski Bronisław Julian kpt. 1 IV–27 XI 1956

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Czapski Wacław Wojciech 1 III 1945–20 II 1946 Krupiak Stanisław Franciszek III–7 V 1946 Grzymski Feliks Józef por. 20 IV 1947–2 VIII 1948 Górski Marian Stanisław ppor. 1 VI 1948–31 V 1949 Wilk Stefan Franciszek por. 1 VII 1949–10 VI 1950 Wika Alojzy Andrzej por. p.o. 15 VII 1952–31 III 1955 por./kpt. 1 IV 1955–XII 1956 Podłubny Wincenty6 Julian mjr 15 V 1955–III 1957

1 W latach 1945–1950 województwo pomorskie, od 1950 r. – bydgoskie. 2 Rozkaz z 7 XII 1945 r.; w 1969 r. wyjechał do Danii. 3 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 4 Zmarł 1 VII 1990 r. w Rzeszowie. 5 Zmarł 3 X 1988 r. w Białymstoku. 6 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

120 121 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Bilska Leokadia Józef por. 31 VIII 1945– (Wolfgang Lea)7 (Izaak) Woźnicki Władysław Ignacy brak stopnia p.o. 15 VIII–X 1946 Wilk Stefan Franciszek por. 15 XI 1946–1 II 1948 Górski Marian Stanisław ppor. 1 VI 1949–10 VI 1950 Olejnik Stanisław N.N., Zofia ppor. 1 X 1950–19 IV 1951 Wika Alojzy Andrzej ppor. 15 VI 1951–VI 1952 Maciejewski Władysław Stanisław ppor. 1 I 1953–15 V 1955

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Jakubowicz Mieczysław Julian ppor. 23 I–14 II 1946 (Maksymilian) Koryciński Tadeusz Kazimierz por./kpt. p.o. –15 II 1946 15 II 1946–1 III 1948 Mądrzejowski Bronisław Julian kpt. 1 III 1948–25 II 1950 Strzelec Bolesław Szczepan por./kpt. 1 XII 1950–31 VIII 1954 Kotarski Kazimierz Henryk kpt. 1 IX 1954–I 1955 Zastępcy Grzymski Feliks Józef ppor. 1 III–X 1945 Mickiewicz Artur Bronisław kpt. 1 I 1948–II 1949 Detmer Jan N.N., por. 1 VI 1950–XII 1951 Leokadia Cygański Alojzy Franciszek ppor. 1–30 VIII 1952 Kotarski Kazimierz Stanisław kpt. 1 X 1952–31 VIII 1954 Bąk Stanisław Stanisław por. 1 X 1954–IV 1955

Wydział II

Naczelnicy Dorlich Jan Michał ppor. 23 III 1946–30 VI 1947 Gołąbek Irena Wojciech chor. 1 VII 1947– Szuster Ryszard Stanisław por. 10 I 1948–30 XI 1950 Ratusiński Adolf Stanisław kpt. 1 XII 1950–31 III 1955 Kotarski Kazimierz Henryk kpt. 1 IV 1955–31 X 1956 Michałowski Jan Andrzej kpt. 1–15 XI 1956 Bąk Stanisław Stanisław kpt. 15 XI 1956–I 1957 Zastępcy Brzezicki Eugeniusz por. –1947– Gołąbek Irena Wojciech ppor. 1 VII 1947–20 VIII 1948

7 Nie zgłosiła się do pracy.

120 121 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Danieluk Grzegorz kpt. –1948– Ratusiński Adolf Stanisław kpt. 8 II 1950–VI 1952 Ciesielski Władysław Konstanty por. 1 VII 1954–31 III 1955 Bąk Stanisław Stanisław por. 1 IV 1955–I 1957

Wydział do Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział III

Naczelnicy Pawłowski Piotr Jan chor. 1 II 1944–22 VI 1945 Szwagierczak Ryszard Stanisław por. 9 XI 1945–31 I 1946 Jakubowicz Mieczysław Julian ppor. p.o. 23 I–19 V 1946 (Maksymilian) Pietraszkiewicz Aleksander8 Teodor mjr 19 IV 1946–31 VII 1947 Mądrzejowski Bronisław Julian kpt. 1 VII 1947–1 III 1948 Fijałkowski Marek Aleksander por./kpt. 1 III 1948–15 X 1950 (Finkelsztejn Aron)9 Gruniecki Stanisław Szczepan por. 15 X 1950–28 II 1951 Łaniewski Józef Władysław kpt. 20 II–30 VI 1951 Karbowski Bolesław Władysław por. 1 XI 1951–30 IV 1952 Szwagierczak Ryszard Stanisław kpt. 1 VII 1952–9 XI 1953 Kusz Jan Jan mjr 15 VII 1954–30 III 1955 Zastępcy Pawłowski Piotr Jan chor. 27 VI 1945–VI 1947 Fijałkowski Marek Aleksander por./kpt. 1 VII 1947–28 II 1948 (Finkelsztejn Aron) Wiśniewski Stanisław Stanisław por. 5 II 1950–31 V 1951 Szwagierczak Ryszard Stanisław por. 15 VII 1951–30 VI 1952 Majewski Jan Michał kpt. I 1952–30 XI 1954 Piórkowski Kazimierz Antoni por. 15 VII 1954–31 III 1955 Kiełbasiński Edward Edward kpt. 1 IV 1955–I 1957

Wydział IV

Naczelnicy Dorlich Jan Michał ppor. 22 I–3 X 1945 Birnbach Stefan Józef ppor. 15 IX 1946–V 1949

8 Oficer sowiecki; po zakończeniu służby w sierpniu 1947 r. powrócił do ZSRR. 9 W 1968 r. wyjechał do Izraela.

122 123 Stopień Mickiewicz Artur Bronisław kpt. 1 X 1950–1 VII 1951 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Detmer Jan N.N., kpt. 1 I 1952–1 III 1953 Leokadia Michałowski Jan Andrzej kpt. 1 IX 1954–1 XI 1956 Górecki Jerzy Walerian kpt./mjr 1 IX 1955–XI 1956 Zastępcy Birnbach Stefan Józef por. 1 V 1948–30 IX 1949 Piasecki Albin Izydor por./ kpt. 1 VIII 1949–IV 1951 Mickiewicz Artur Bronisław kpt. 1 X 1950–VI 1951 Babczenko Henryk Hipolit kpt. 7 VII 1951– Szarszewski Wacław Józef por. 1 X 1951–1 III 1953 Górecki Jerzy Walerian por. 1 III 1953–XI 1954 Filipiak Tadeusz Michał por. 1 IX 1954–30 III 1955 Górecki Jerzy Walerian por. 1 IV–IX 1955

Wydział V

Naczelnicy Dorlich Jan Michał ppor. 23 I 1946– Sandowski Filip Stanisław por. 1 IV–30 VII 1946 Stankiewicz Włodzimierz Tadeusz por. 1 VIII 1946–20 IV 1947 Wołos Tadeusz Ludwik kpt. 21 IV–30 VI 1947 Kurzawczyk Stanisław Stanisław por. 1 VII 1947–15 VIII 1950 Anczura Józef Antoni kpt. 15 IX 1950–6 XII 1951 Kusz Jan Jan kpt. p.o. 1 III 1952–14 VII 1954 Zastępcy Sandowski Filip Stanisław por. p.o. 1 X 1945–30 VII 1946 Wołos Tadeusz Ludwik kpt. 28 IV 1946–30 VII 1947 Czarnobrodzki Leon Jerzy por. p.o. 1 VII 1947–XII 1948 (Gilderman Jud Lejb) 1 I 1949–31 I 1950 Kusz Jan Jan kpt. 1 II 1950–31 VIII 1953 Gibski Jan Tomasz ppor. 1 II 1952–15 I 1953 Piórkowski Kazimierz Antoni ppor. 1 VI 1953–15 VII 1954

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa

Naczelnicy Halewski (Heller) Bolesław Józef kpt. 27 XI 1945–31 VIII 1946 Bardadyn Aleksander Józef ppor. p.o. 1 IX 1946–30 VI 1947 Halewski (Heller) Bolesław Józef kpt. 24 VII 1947–21 IV 1948 Pietrewicz Bolesław Nikodem ppor. p.o. 22 IV–31 V 1948 Boguwola Jan N.N. kpt. 1 VI 1948–15 II 1951 Jakubowski Ignacy Wincenty mjr 1 VI 1951–15 VII 1954 Zając Wacław Józef mjr 15 VII–7 XII 1954

122 123 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Różycki Mieczysław Franciszek por. 27 VI 1945–1 II 1946 Bardadyn Aleksander Józef ppor. 1 IX 1946–30 VI 1947 Drewczyński Władysław Franciszek ppor. p.o. 1 III 1947–1948 Żychaluk Jan Adam kpt. 1 V 1952–7 XII 1954

Wydział VIII

Naczelnicy Sakiewa Tadeusz Ignacy chor. p.o. 1 III–15 IX 1946 Szuster Ryszard Stanisław por. p.o. 5 IX 1946–XII 1947 Piasecki Albin Izydor kpt. 1 I 1951–30 VII 1954 Wegiera Stanisław Andrzej por. p.o. –15 II 1952 Zastępcy Sakiewa Tadeusz Ignacy chor. 1 III–15 IX 1946 Szuster Ryszard Stanisław por. IX–XII 1946 Wegiera Stanisław Andrzej por. –15 II 1952 Byler Stanisław Andrzej por. 15 II 1953–31 VII 1954

Wydział IX

Naczelnicy Michałowski Jan Andrzej kpt. 1 III 1953–XI 1954 Ślifierz Kazimierz Franciszek kpt. 1 IX 1955–XI 1956 Zastępcy Szarszewski Wacław Józef por. 1 III 1953–30 IV 1954 Piasecki Albin Izydor 1 VIII 1954–31 III 1955 Ciesielski Władysław Konstanty kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

Wydział X

Naczelnicy Stankiewicz Włodzimierz Tadeusz por. 2 X 1946–IV 1947 Kaszarek Jerzy Franciszek por. 1 II 1953–30 VI 1954 Ratusiński Adolf Stanisław mjr 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Piotrowski Edmund Wawrzyniec por. 1 VI 1952–30 VII 1953 Lechowski Stanisław Stanisław kpt. 1 XI 1953–1 VII 1954

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Gibski Jan Tomasz kpt. 15 III 1954–30 III 1955

124 125 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Gibski Jan Tomasz por. 15 I 1953–15 III 1954

Wydział Miejski

Naczelnicy Ślifierz Kazimierz Franciszek por. p.o. 1949 Zastępcy Michałowski Jan Andrzej ppor. 1 VII 1949–31 I 1950

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Górecki Jerzy Walerian kpt. 1 IX 1954–IV 1955 Zastępcy Majewski Jan Michał kpt. 1 X 1954–IV 1955

Wydział „A”

Naczelnicy Żurawicz Zygmunt Walenty chor. p.o. 15 V–15 VIII 1946 Kossakowski Władysław Adam chor. p.o. 1 IX 1946–6 VIII 1947 Ragiel Jan10 Stefan mjr/kpt. 30 VII 1947–1 III 1954 Woźniak Leon Władysław ppor./por. 1 III 1954–30 III 1955 Zastępcy Kossakowski Władysław Adam chor. 1 II 1946–31 VII 1947 Murawski Stanisław Józef por. 1 VI 1950–31 VII 1952 Sadowski Henryk Teodor por. 1 IX 1952–31 III 1955 Huryń Ryszard Aleksander ppor. 1 IV 1955–I 1957

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Jakubowicz Mieczysław Julian ppor. 15 II–20 V 1946 (Maksymilian) Ziemnicki Jan Jan por./kpt. 1 X 1947–4 VI 1949 Studziński Józef Maciej por./kpt. 1 VI 1949–1 VII 1951 Kazimierski Bonifacy Feliks por. p.o. 25 VI 1951–15 VIII 1952 Gryz Tadeusz Antoni por. p.o. 1 IV 1953–1 IV 1954 Zajdler Władysław Jan kpt. 1 VIII 1955–28 XI 1956 Zastępcy Kłoda Wilhelm Jan chor. 15 II–30 IX 1946 Zdrojewski Walerian Walerian chor. 1 XI 1947–10 VI 1951 Mazur Stefan Stefan ppor. 19 VI 1951–1953

10 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w latach dziewięćdziesiątych w Białymstoku.

124 125 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Kazimierski Bonifacy Feliks por. 25 VI 1951–15 VII 1952 Gryz Tadeusz Antoni por. 1 IV 1953–31 III 1954 Gruchała Zenon Stanisław kpt. 1 VII 1954–30 III 1955 por. 1 IV–30 XI 1955 Domański Stanisław Konstanty por. 1 XII 1955–31 XII 1956

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Szemiot Stanisław Antoni por. 1 VII 1947–30 IV 1948 Sowiński Bolesław Herman kpt. 1 V 1948–25 X 1949 Pożoga Władysław Stanisław por./kpt. p.o. 1 IX 1951–1 XI 1953 1 XI 1953–31 III 1955 Zastępcy Gołębiowski Tadeusz Mikołaj chor. –5 I 1947 Pyskło Roman Kazimierz chor. 1 I 1947–15 IV 1949 Letmanowski Edward Karol ppor./por. 21 VI 1949–30 VIII 1951 Pożoga Władysław Stanisław ppor. 1 X 1951–30 X 1953

Wydział Cenzury

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Szuster Ryszard Stanisław por. 1 I 1947–10 I 1948 Zastępcy Woźniak Leon Władysław por. 1 IV–1 XI 1955 Antoszewski Józef Józef por. 1 XI 1955–30 XII 1956

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy Nowaczyk Jan Jan chor. 1 XII 1950–X 1953 Zastępcy – brak danych

126 127 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Biuro Studiów służbowy Naczelnicy – brak danych Zastępcy– brak danych

Wydział Łączności Naczelnicy Rutkiewicz Edward Władysław kpt. 1 II 1952–30 XI 1956 Zastępcy – brak danych

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Gabryelski Józef Adam ppor. p.o. 1 I–10 XI 1948 Białek Kazimierz Adam por. p.o. 25 XI 1948–15 X 1953 Kruglak Aleksander Stefan por. 1 VII 1954–31 VII 1955 Zastępcy Gabryelski Józef Adam ppor. 1 I–10 XI 1948 Białek Kazimierz Adam por. 29 XI 1948–15 X 1953 Niewiadomski Zygmunt Kazimierz ppor. –30 V 1953

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Jagodziński Aleksy11 Marian plut. –2 V 1945 Bednarek Mieczysław Józef brak stopnia 1 V 1945–16 XII 1946 Hajdusiewicz Helena Paweł brak stopnia 1 VI 1947–30 VI 1948 Zagrabski Franciszek Julian chor. –II 1949 Skupień Konstanty Wincenty kpt. 15 VIII 1951–15 XII 1954 Pożoga Władysław Stanisław kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Hajdusiewicz Helena Paweł brak stopnia 1 VII 1948–1 III 1949 Skupień Konstanty Wincenty kpt. 1 IX 1949–15 VIII 1951 Frączek Michał Ignacy por. 1 X 1952–1 IV 1955

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy Zagrabski Jan Franciszek 1 III–V 1945 Zastępcy – brak danych

11 Aresztowany za przynależność do AK.

126 127 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Komendantura

Naczelnicy Pająk Józef Szczepan chor. 1 V 1948–IV 1949 Gientkowski Stefan IV 1949– Szostak Michał Antoni chor./ppor. 1 IV 1950–15 VI 1952 Zastępcy – brak danych

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Izyderczak Longin Andrzej por. 1 I 1946–15 V 1948 Ziółkowski Jan Wincenty ppor. p.o. 15 V 1948– –15 IX 1952 Symba Henryk Józef kpt. 16 IX 1952–31 I 1954 Kulikowski Antoni Antoni por. 7 XII 1954–28 XI 1956 Zastępcy Ziółkowski Jan Wincenty chor. 1 VII 1946–15 V 1949 Kubiński Kazimierz Michał chor. 1 XI 1949–1 XI 1950 Kulikowski Antoni Antoni ppor. 1 VIII 1953–28 XII 1954

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/ Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Puzio Antoni Michał chor. 1 V 1945–6 V 1947 Pawłowski Piotr Jan chor. 1 V 1947–31 VII 1949 Nowak Klemens Józef ppor. 1 III 1950–IV 1954 Rybkowski Bogumił Jan mjr 7 XI 1954–28 XI 1956 Zastępcy Nowak Klemens Józef por. 1 VII 1947–III 1950 Przybyła Marian Józef ppor. 1 III–30 XI 1950 Szewczyk Otokar Wiktor chor. 1 I 1951–26 III 1952 Huryń Ryszard Aleksander ppor. 1 V 1952–1 III 1953

128 129 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Kubiak Edmund Walenty ppor. 1 VII 1949–V 1950 Kozłowski Jan Jan ppor. –1950– Piasecki Albin Izydor por. 1 I 1951–31 VII 1954 Zastępcy Kozłowski Jan Jan ppor. 1 XII 1949–1 III 1950 Wypij Jerzy Jan por. 1 V 1951–10 III 1952

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Sikora Marian Paweł ppor. 1 X 1947–30 XI 1950 Zastępcy Markowicz Chaim Aron por. 1 III 1952–31 X 1954

Wydział Kwaterunkowo-Budowlany Kwatermistrzostwa/ Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Dorlich Jan Michał por. p.o. 1 I–15 IX 1949 Huryń Ryszard Aleksander ppor. p.o. 1 III–30 XII 1953 1 I 1954–I 1957 Zastępcy – brak danych

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/ Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Lassa Alojzy Franciszek chor. 1 VI 1950– Zastępcy – brak danych

Wydział/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/ Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Mardal Jan Paweł kpt. 1 V 1950– Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

128 129 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Nowaczyk Jan Jan ppor. 1 X 1953–31 XII 1954 Zastępcy Gierak Michał Maciej por. 15 VII 1951–31 VIII 1952 Flis Kazimierz Walenty ppor. 1 VI 1953–7 XII 1954

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Gałęzowski Kazimierz Stefan ppor./kpt. 8 VIII 1945–8 III 1949 Biskup Edmund Kazimierz kpt. p.o. 1 IV 1949–II 1950 mjr 15 II 1950–10 VII 1951 Zastępcy Biskup Edmund Kazimierz kpt. p.o. 1 I 1947–IV 1949 1 IV 1949–II 1950

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy Hoffman Zygmunt Maurycy ppłk 1 V 1950–31 X 1952 Zastępcy Hoffman Zygmunt Maurycy ppłk 1 IV 1947–1 V 1950 Kelner Benjamin Szyja mjr 1 VI 1950–7 XII 1954 (Bronisław) (Szymon)

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie pomorskim/bydgoskim

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Aleksandrowie Kujawskim12

Kierownicy/szefowie Różycki Mieczysław Franciszek por. 22 I–III 1945 Kilanowski Władysław p.o. 15 III–23 X 1945

12 W 1948 r. zmieniono nazwę powiatu z nieszawski na aleksandrowski.

130 131 Stopień Wipijewski Józef Antoni p.o. 9 XI 1945–16 I 1946 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wieszaczewski Wacław Ignacy por. 24 V–31 VII 1946 Szwagierczak Ryszard Stanisław por. 1 VIII–15 X 1946 Braciszewicz Paweł Leon chor. 15 X 1946–15 IV 1948 Zieliński Józef Stanisław por. 1 XII 1951–28 II 1953 Gorzechowski Tadeusz Leopold ppor./por. 1 XI 1953–31 I 1956 Zastępcy Brzyski Bronisław Andrzej sierż. I–10 X 1945 Mickiewicz Artur Bronisław ppor. 1 II–X 1947 Szwed Edward Jan ppor. p.o. 15 II–10 VII 1949 Strzelec Bolesław Szczepan ppor. 15 VII 1949–II 1950 Zapiec Kazimierz Bolesław ppor. 1 III–15 VII 1950 Zieliński Józef Stanisław por. 15 VII 1950–30 XI 1951 Strelczuk Jerzy Mikołaj ppor. 1 IX 1950–1 IX 1951 Gorzechowski Tadeusz Leopold ppor. 15 X 1951–30 X 1953 Piwowarski Józef Władysław por. 1 V 1954–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Brodnicy

Kierownicy/szefowie Stasiak Leon Franciszek ppor. 23 I–VIII 1945 Antoszewski Zenon Kazimierz chor. 15 VII 1945–20 III 1946 Kwefel Henryk Władysław 20 III 1946–30 IV 1947 Sadokierski Stanisław Piotr por. 20 IV 1947–31 I 1949 Gidzgier Mieczysław Adam kpt. 1 VI 1949–24 IX 1951 Krupienicz Filip Andrzej por. 1 X 1951–20 IX 1953 Lewandowski Aleksander Jan por. 1 VII 1954–30 X 1955 Grabek Andrzej Józef por. 1 XI 1955–25 IX 1956 Rosiński Zygmunt Jan por. –1 X 1956– Zastępcy Kołubiec Jakub Salomon por. 15 II–30 VII 1946 Koszałka Czesław Jakub ppor. 1 VIII 1946–1 III 1948 Brzuszczak Leon Stanisław chor. 1 XI 1948– Hrynczyszyn Stefan Jan chor./ppor. 15 II 1949–1 II 1950 Krupienicz Filip Andrzej ppor. 1 III 1950–30 IX 1951 Rozborski Bronisław Józef ppor. 15 XI 1952– Lewandowski Aleksander Jan por. 15 XI 1953–30 VI 1954

PUBP/PUdsBP w Bydgoszczy

Kierownicy/szefowie Rudziński Jan p.o. 20 III–1 VI 1945 Gucman Władysław Robert p.o. 1 VI–22 VII 1945

130 131 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wołos Tadeusz Ludwik por. 8 VIII 1945–28 IV 1946 Grzymski Feliks Józef ppor. V 1946–IV 1947 Korsak Piotr Michał chor. 20 IV–30 XI 1947 Łabuz Stanisław Szczepan chor. –1948 Szwagierczak Ryszard Stanisław kpt. 1 I 1949–15 VII 1951 Żbikowski Kazimierz Michał por. 1 VI 1952–31 XII 1956 Rosiński Zygmunt Jan por. 1 X–30 XII 1956 Zastępcy Czarnobrodzki Leon Jerzy ppor. III–XI 1946 (Gilderman Jud Lejb) Fitali Henryk Józef por. p.o. 1 XI 1946–30 XI 1947 Szwagierczak Ryszard Stanisław kpt. 1 XII 1947–31 XII 1948 Anczura Józef Antoni por. 1 I–14 IV 1948 Grupka Lucjan Stefan ppor. 1 II 1950–15 II 1951 Żbikowski Kazimierz Michał por. 15 II 1951–31 V 1952 Portala Henryk Feliks chor. 15 XI 1952–15 XI 1953 Majewski Jan Michał kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Chełmnie

Kierownicy/szefowie Kańczugowski Władysław Tadeusz por. 23 I–19 X 1945 Jezierski Karol Jacenty por. 1 XI 1945–XI 1946 Roszkowski Tadeusz Józef ppor. 1 X 1946–30 IV 1947 Łabuz Stanisław Szczepan por. p.o. 1 V 1947–15 III 1948 Białokozowicz Jan Wincenty por. p.o. 1 III 1950–30 VIII 1951 Kuliński Zygmunt Stanisław ppor. 1 IX 1951–31 VII 1952 Sykut Stefan Jakub chor./ppor. 1 IX 1952–31 VIII 1954 Wysoczyński Mieczysław Stanisław por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Maciąg Ziemowit Jan I 1945–15 II 1946 Brzuszczak Leon Stanisław p.o. 1 I–15 IV 1948 Białokozowicz Jan Wincenty por. 15 IV 1948–28 II 1950 Drąg Władysław Andrzej ppor. 15 V–IX 1949 Kuliński Zygmunt Antoni ppor. 1 IX 1950–30 VIII 1951 Sykut Stefan Jakub chor. 1 IX 1951–31 VIII 1952 Żbikowski Eugeniusz Zygmunt ppor. 1 X 1952–15 IX 1953 Wysoczyński Mieczysław Stanisław ppor. 5 XI 1953–30 III 1955

132 133 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Chojnicach służbowy Kierownicy/szefowie Janek Jan Antoni ppor. V–23 VII 1945 Roszkowski Tadeusz Józef ppor. VII 1945–VII 1946 Sadecki Bronisław Teofil chor. 1 VII–30 X 1946 Czynsz Zbigniew Franciszek –10 X 1946 Błachewicz Zdzisław13 Władysław ppor. 10 X 1946–10 XII 1947 Kłos Franciszek Antoni chor. p.o. III 1948–30 VI 1949 1 VII 1949–31 III 1950 Rożko Władysław Mikołaj ppor. 1 IV 1950–14 X 1952 Ratajczyk Stanisław Stanisław por. 15 X 1952–31 III 1955 Jaworski Stanisław Józef ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Lebiedziński Mikołaj Eliasz 1 II–1 VII 1945 Rożko Władysław Mikołaj ppor. 1 IX 1945–IV 1946 Braciszewicz Paweł Leon 1 V–15 X 1946 Zwierzchowski Tadeusz Antoni ppor. 15 XII 1947–III 1948 Kłos Franciszek Antoni ppor. 1 IX 1948–30 VI 1949 Kuczyński Franciszek Konstanty ppor. 1 VII 1949–1 II 1952 Ratajczyk Stanisław Stanisław por. 1 IX–14 X 1952 Chwiałkowski Jan Jan ppor. 15 XI 1952–15 II 1953 Dobielski Piotr Józef ppor./por. 1 IV 1953–14 III 1956 Malinowski Andrzej Szczepan por. 1 VII–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Człuchowie14 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Grudziądzu

Kierownicy/szefowie Wieszaczewski Wacław Ignacy por. I–15 V 1945 Kubajewski Daniel Antoni chor./por. 5 VII 1945–31 XII 1948 Milewski Wincenty Jan kpt. p.o. 15 IV 1948–II 1949 1 III 1949–1 XII 1950 Sadokierski Stanisław Piotr por. 15 IX–20 XII 1950 Michałowski Jan Andrzej ppor. 1 II 1951–28 II 1953 Stelmaszczyk Stanisław N.N. por. 15 III 1953–31 III 1955 Ratajczyk Stanisław Stanisław kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

13 Zmarł 10 XII 1947 r. 14 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie pomorskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. kosza- lińskim.

132 133 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Rożko Władysław Mikołaj ppor. 15 X 1946–14 IV 1948 Milewski Wincenty Jan por. 15 IV 1948–1 III 1949 Sadokierski Stanisław Piotr por. 1 II–14 IX 1950 Jaworski Stanisław Józef ppor. 15 XII 1951–30 IX 1952 Januszak Stanisław Franciszek por. 1 X 1952–22 II 1954

PUBP/PUdsBP w Inowrocławiu

Kierownicy/szefowie Popławski Teodor Adam ppor. lato 1945 Piesiakowski Stanisław Józef p.o. 23 X 1945–1 IV 1946 Nowakowski Czesław Antoni chor. p.o. 10 II 1946–15 III 1948 Ligiejko Bolesław Franciszek ppor. 1 V 1948–24 XII 1949 Biliński Jan Józef kpt. 1 II–XII 1950 Kiełbasiński Edward Edward ppor. 15 IX 1950–30 IX 1951 Remsak Józef Andrzej por. 1 X 1951–25 IV 1954 Nawotka Stanisław Jan kpt. 1 IV 1955–1 X 1956 Remsak Józef Andrzej por. 1 X–30 XII 1956 Zastępcy Popławski Teodor Adam ppor. –12 XI 1945 Mickiewicz Artur Bronisław ppor. 1 X–XII 1947 Koszałka Czesław Jakub ppor. 1 III 1948–20 V 1949 Ligiejko Bolesław Franciszek ppor. p.o. 1 V 1948–24 II 1949 Kiełbasiński Edward Edward ppor. 1 II–IX 1950 Grochowski Zygmunt Alfons ppor. IX 1950–30 IV 1952 Grabek Andrzej Józef ppor./por. 1 V 1952–31 X 1955 Lewandowski Aleksander Jan por./kpt. 1 XI 1955–30 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Lipnie

Kierownicy/szefowie Ruciński Franciszek Andrzej ppor. 30 VI–10 X 1945 Meizner Antoni Antoni ppor. 28 IX 1945–15 I 1948 Kusz Jan Jan por. p.o. 16 I–31 XII 1948 1 III 1949–31 I 1950 Michałowski Jan Andrzej ppor. 1 II 1950–31 I 1951 Paszkiewicz Jan Stefan ppor./por. II 1951–15 X 1952 Rożko Władysław Mikołaj kpt. 1 VII 1952–17 IX 1954 Kuryłak Józef Andrzej por. 1 IV 1954–30 XII 1956

134 135 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Musiał Władysław Andrzej 8 III–25 VI 1945 Jankiewicz Adam Jan brak stopnia 15 VIII–23 XI 1945 Czernielewski Czesław15 Józef kpr. p.o. 13 IX 1945–24 I 1947 Zwierzchowski Tadeusz Antoni ppor. 1 VI–XII 1947 Kusz Jan Jan por. 15 I–II 1948 Połowniak Czesław Jan ppor. p.o. 1 II 1948–1 III 1949 Paszkiewicz Jan Stefan ppor./por. I 1950–I 1951 Żbikowski Eugeniusz Zygmunt ppor. 15 X 1951–1 X 1952 Piwowarski Józef Władysław por. 1 X 1952–30 IV 1954 Lubecki Józef Jan ppor. 1 IV 1955–1 II 1956

PUBP/PUdsBP w Mogilnie16

Kierownicy/szefowie Ładziak Władysław Władysław –1945– Gierak Michał Maciej 15 X 1945–X 1947 Kruszyna Władysław N.N., ppor. p.o. 1 XI 1947–15 VIII 1951 Michalina Gidzgier Mieczysław Adam kpt. 1 X 1951–15 III 1953 Tomaszewski Jan Franciszek chor./por. 1 VI 1953–III 1957 Zastępcy Borowiak Jan Wojciech VII 1945–7 III 1946 Szyller Kazimierz Ignacy 1 X 1947– Kruszyna Władysław N.N., ppor. 1 XI 1947–15 VIII 1951 Michalina Grzyl Alojzy Leon chor. 15 II 1950–1 X 1951 Śnieżawski Bolesław Antoni por. 1 X 1952–13 II 1954 Mieszczyński Władysław Szczepan chor./ppor. 1954–

PUBP/PUdsBP w Nowym Mieście Lubawskim17 – zob. województwo olsztyńskie

PUBP/PUdsBP w Rypinie

Kierownicy/szefowie Kusz Jan Jan chor. p.o. 1 X 1945–14 I 1948 Kańczugowski Władysław Tadeusz por. 15 I 1948–15 V 1949 Kiełbus Tomasz Józef por. 1 I 1950–15 I 1953 Trzebuniak Stanisław Andrzej por. 1 VI 1953–31 III 1955 Goździewski Stanisław Stanisław por. 1 IX–31 XII 1956

15 Aresztowany 6 IX 1946 r. 16 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie bydgoskim. 17 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie pomorskim, następnie olsztyńskim.

134 135 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Kwefel Henryk Władysław 1 VII 1945–IV 1946 Sadecki Bronisław Teofil 15 IV–X 1946 Guzik Tadeusz Jan ppor. XII 1946–15 III 1948 Kiełbus Tomasz Józef ppor./por. 15 II 1948–31 XII 1949 Michalak Roman Jan ppor./por. 1 II 1950–1951 Błaszczyk Jerzy Jan por. 1 II 1952–1 X 1953

PUBP/PUdsBP w Sępólnie Krajeńskim

Kierownicy/szefowie Kłoda Franciszek Jan chor. 8 III–20 VII 1945 Woźnicki Władysław Ignacy ppor. p.o. 15 VII 1945–15 III 1946 Sawa Jan Stanisław ppor. p.o. 1 IV 1946–31 XII 1948 Wieszaczewski Wacław Ignacy por. 1 I 1949–1 II 1950 Trzebuniak Stanisław Andrzej por. 15 IX 1950–31 V 1953 Zastępcy Kiełbus Tomasz Józef chor. 1 V 1946–30 XI 1947 Wieszaczewski Wacław Ignacy por. 1 I 1949–31 I 1950 Trzebuniak Stanisław Andrzej por. 1 II–14 IX 1950 Nowak Feliks Ludwik chor. 1 IX 1950–20 IX 1951 Kwiatkowski Władysław Jan ppor. 1 XII 1952–IV 1955

PUBP/PUdsBP w Szubinie

Kierownicy/szefowie Kołubiec Jakub Salomon p.o. 1945 Ślifierczyk Wacław 20 IV–20 X 1945 Kańczugowski Władysław Tadeusz por. 20 X 1945–16 IV 1947 Biliński Jan Leon por. 1 V 1947–1 II 1950 Hrynczyszyn Stefan Jan chor. 1 II 1950–30 VII 1951 Remsak Józef Andrzej por. p.o. 1 V–VII 1951 1 VII–31 VIII 1951 Michalak Roman Jan por. 1 XI 1951–15 I 1953 Molenda Edmund Andrzej chor./ppor. p.o. I–IX 1953 1 X 1953–20 IX 1955 Lange Czesław Wiktor ppor. 1 IV 1955–30 XII 1956 Zastępcy Janek Jan Antoni 22 VII–28 X 1945 Maciejewski Stanisław18 Franciszek chor. 1–15 I 1946

18 15 I 1946 r. unieważnienie rozkazu o nominacji.

136 137 Stopień Zapiec Kazimierz Bolesław ppor./por. 15 VII 1950–31 V 1952 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Molenda Edmund Andrzej chor. 15 XI 1952–1 X 1953 Lange Czesław Wiktor ppor. 1 X 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Świeciu

Kierownicy/szefowie Rączka Mieczysław Piotr 8 III–5 VIII 1945 Gidzgier Mieczysław Adam por. p.o. 2 XI 1945–VII 1948 Sawa Jan Stanisław ppor. p.o. XII 1945–31 III 1946 Szwed Edward Jan ppor. p.o. VI/VII 1947–VI 1948 Piotrowski Edmund Wawrzyniec ppor. 1 V–VI 1948 Meizner Antoni Antoni ppor. p.o. 1 VII 1948–1 VIII 1950 Szwed Edward Jan ppor. 15 II–10 VII 1949 Dojerski Henryk Franciszek por. 15 VII 1950–15 II 1954 Przychodzeń Mieczysław Franciszek chor. I–III 1954 Kozłowski Stefan19 Stefan por. 1 IV 1954–IX 1955 Molenda Edmund Andrzej ppor. IX 1955–30 XII 1956 Zastępcy Sawa Jan Stanisław ppor. 17 IV 1945–1 IV 1946 Kiełbus Tomasz Józef chor. 1 X 1945–I 1946 Pozorski Edward Marceli chor. 1 IX 1946–31 V 1947 Meizner Antoni Antoni ppor. 1 VII 1948–1 VIII 1950 Szwed Edward20 Jan ppor. p.o. 1 VIII 1948–15 II 1949 15 II–10 VII 1949 Śnieżawski Bolesław Antoni por. 1 III 1950–1 X 1952 Przychodzeń Mieczysław Franciszek chor./ppor. 1 X 1952–30 IX 1956 Kwiatkowski Władysław Jan por. IX–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Toruniu

Kierownicy/szefowie Duda Edward Wojciech por. 20 II–20 XI 1945 Zalewski Franciszek Władysław por. 3 X 1945–III 1947 Bengom Mieczysław Józef por. 20 I 1946–1950 Wołos Tadeusz Ludwik kpt. 1 VIII 1947–5 II 1949 Mickiewicz Artur Bronisław kpt. 5 II 1949–30 IX 1950 Kłos Franciszek Antoni por. 1 X 1950–30 IV 1952 Cygański Alojzy Franciszek por. 1 IX 1952–II 1954 Grochowski Zygmunt Alfons kpt. 1 VIII 1954–31 XII 1956

19 Do czerwca 1953 r. pod nazwiskiem Kozioł. 20 Aresztowany 10 VII 1949 r.

136 137 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Czarnobrodzki Leon Jerzy 1 X 1945–31 I 1946 (Gilderman Jud Lejb) Popowski Marek Jan p.o. 1 II–15 XII 1947 Janicki Jan Tomasz ppor. 1 I 1948–5 II 1949 Kortus Czesław Leonard ppor. II 1949–X 1951 Wysoczyński Mieczysław Stanisław ppor. 1 XI 1951–1 XI 1953 Grochowski Zygmunt Alfons por. 1 V 1952–VII 1954 Krupienicz Filip Andrzej por. 20 X 1953–1 IV 1955 Błaszak Janusz Adam ppor. 1 VIII 1955–30 XII 1956

MUBP/MUdsBP w Toruniu

Kierownicy/szefowie Duda Edward Wojciech por. 20 II–20 XI 1945 Zalewski Franciszek Władysław por. 3 X 1945–III 1947 Zastępcy Dorlich Jan Michał ppor. 3 X 1945–I 1946

PUBP/PUdsBP w Tucholi

Kierownicy/szefowie Białokozowicz Jan Wincenty por. I 1945–VI 1946 Szwagierczak Ryszard Stanisław por. VI 1946–VII 1947 Ruciński Franciszek Andrzej ppor. p.o. VII–XI 1946 Milewski Wincenty Jan chor. p.o. XI 1946–15 IV 1948 Kołubiec Jakub Salomon ppor. III–IV 1947 Marmol Stanisław Józef chor. VII–30 XI 1947 Hrynczyszyn Stefan Jan chor. III–15 IV 1948 Rożko Władysław Mikołaj por./kpt. 15 IV 1948–31 III 1950 Woźnicki Józef Emil por. 1 XI 1950–30 IX 1953 Koprowski Jerzy Józef por. p.o. X 1953–1 II 1954 1 II 1954–1 IV 1956 Zastępcy Koszałka Czesław Jakub 1 V 1945–30 VII 1946 Kołubiec Jakub Salomon 1 VIII 1946–30 IV 1947 Marmol Stanisław Józef chor. 1 V–30 XI 1947 Hrynczyszyn Stefan Jan chor. III 1948– Rożko Władysław Mikołaj kpt. 15 IV 1948–30 XI 1949 Ratajczyk Stanisław Stanisław ppor. 1 II 1950–VIII 1952

138 139 Stopień Koprowski Jerzy Józef por. 1 IX 1953–31 I 1954 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Szymański Jan Stanisław chor. 1 XI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Wąbrzeźnie

Kierownicy/szefowie Sokołowski Piotr21 Michał 22 I–18 II 1945 Pawłowski Mieczysław Kazimierz kpr. –III 1945 Śmiechowski Stefan Wincenty ppor. 10 III–15 X 1946 Filipski Franciszek Józef chor. 16 X 1946–30 VIII 1948 Anczura Józef Antoni por. p.o. 1 XII 1948–1 I 1950 1 I–14 IX 1950 Śnieżawski Leonard Antoni por. IX 1950–IX 1952 Jaworski Stanisław Józef por. 1 X 1952–30 III 1955 Szymański Jan Stanisław ppor. IV 1955–1 III 1956 Kafliński Tadeusz Walenty ppor. 1 III–30 XII 1956 Zastępcy Chodan Michał Jan 8 IX 1945–20 III 1946 Śmiechowski Stefan Wincenty ppor. p.o. 7 I–10 III 1946 Anczura Józef Antoni por. 15 IV–1 XII 1948 Śnieżawski Leonard Antoni ppor. 7 VII 1949–29 IX 1952 Maciejewski Edward Wacław ppor. 15 IX 1950–20 XI 1951 Szulc Franciszek Wojciech chor. 1 X 1952–31 I 1953 Błaszczyk Jerzy Jan por. 1 X 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP we Włocławku

Kierownicy/szefowie Kubajewski Daniel Antoni por. II–V 1945 Paluszkiewicz Stefan Mateusz por. V 1945–I 1946 Markowski Stefan Stanisław I–VII 1946 Roszkowski Tadeusz Józef ppor. 1 VIII–30 IX 1946 Śmiechowski Stefan Wincenty ppor. p.o. 15 X 1946–16 V 1947 Wójcik Stanisław Franciszek ppor. p.o. III–X 1947 23 X 1947–I 1948 Andrusiewicz Tadeusz Maksymilian por. VI–X 1947 Meizner Antoni Antoni ppor. p.o. I–15 VI 1948 Gidzgier Mieczysław Adam por. 16 VI 1948–24 V 1949

21 Zdezerterował 18 II 1945 r.

138 139 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Koszałka Czesław Jakub ppor. 25 V 1949–15 V 1952 Korsak Piotr Michał por. 15 V 1952–31 X 1954 Michnik Władysław Teodor por. XI 1954–I 1957 Zastępcy Śmiechowski Stefan Wincenty ppor. p.o. 7 I–IV 1946 Czapski Wacław Wojciech 13 III–VI 1946 Śmiechowski Stefan Wincenty ppor. 15 X 1946–III 1947 Wójcik Stanisław Franciszek por. 1 II 1947–1 VII 1948 Meizner Antoni Antoni ppor. 15 I–1 VII 1948 Szarszewski Wacław Józef por. 1 I–1 X 1951 Kopania Stanisław Jan ppor. 1 II 1952–31 X 1954 Stelmaszczyk Stanisław N.N. por. 1 IX 1952–13 III 1953 Szymański Leon Ignacy chor./ppor. X 1954–28 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Wyrzysku

Kierownicy/szefowie Przezorski Eugeniusz Kazimierz sierż. 10 VII–23 X 1945 Skowroński Jan22 Antoni ppor. 24 VII 1945– Jakubowski Zygmunt Stanisław brak stopnia 13 X 1945–30 X 1946 Korsak Piotr Michał por. p.o. 6 V 1949–30 XI 1951 1 XII 1951–15 V 1952 Kortus Czesław Leonard ppor. 1 VII 1952–IV 1955 Mieszczyński Władysław Szczepan ppor. 1 IV 1955–31 I 1957 Zastępcy Piestrak Kazimierz Stanisław 1 I–14 IX 1945 Błachewicz Zdzisław Władysław ppor. 1 VI 1946–10 XII 1947 Korsak Piotr Michał por. 20 XII 1947–30 XI 1951 Żbikowski Kazimierz Michał por. 1 II 1950–14 II 1951 Kortus Czesław Leonard ppor. 1 XI 1951–30 VI 1952 Strączkowski Franciszek Ludwik ppor. 1 IX 1953–31 X 1954 Roszak Roman Stanisław chor. 1 XI 1954–

PUBP/PUdsBP w Złotowie23 – zob. województwo koszalińskie

22 Skazany 31 V 1948 r. przez WSR w Białymstoku na karę śmierci za przynależność do NSZ; wyrok wykonano 29 VII 1948 r. 23 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie pomorskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszaliń- skim.

140 141 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji 24 służbowy PUBP/PUdsBP w Żninie

Kierownicy/szefowie Libuda Jan –15 VI 1945 Baszczyński Bernard Stanisław ppor. p.o. 1 VI 1946–31 VII 1947 Łukasiewicz Kazimierz Karol por./ kpt. X 1947–20 VIII 1953 Kozłowski Stefan Stefan por. p.o. VIII 1953–II 1954 Śnieżawski Bolesław Antoni kpt. 15 II 1954–XII 1956 Zastępcy Niciejewski Stanisław Antoni II–26 VI 1945 Lubawy Piotr Józef VIII–XI 1945 Modelewski Kazimierz Józef 20 IV 1947– Łukasiewicz Kazimierz Karol kpt. 1 VII 1947–31 XII 1948 Kozioł (Kozłowski) Stefan25 Stefan ppor./por. 1 VI 1950–28 II 1954 Lubecki Józef Jan chor. 1 XI 1954–31 III 1955

Opracowanie: Alicja Paczoska

24 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie bydgoskim. 25 W czerwcu 1953 r. zmienił nazwisko na Kozłowski.

140 141 WOJEWÓDZTWOStopień GDAŃSKIE Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Gdańsku

Kierownicy/szefowie Korczyński Grzegorz Szczepan płk 4 IV–7 VI 1945 (Kilanowicz Stefan Jan)1 Krakowski Józef2 Ignacy mjr/płk p.o. 8 VI–4 IX 1945 Korczyński Grzegorz Szczepan płk 5 IX 1945–21 III 1946 (Kilanowicz Stefan Jan) (–15 III 1946?) Mrozek Józef Andrzej ppłk 22 III 1946–28 II 1947 Jastrzębski (Ritter) Artur3 Jan (Johann) ppłk 1 III 1947–14 III 1948 Jurkowski (Jungman) Józef4 Daniel ppłk 15 III 1948–15 VIII 1950 (Dawid) Radoszewski Tadeusz Wacław mjr p.o. 1 VIII 1950–29 VI 1951 Cieślak Marian Władysław ppłk 20 V 1951–31 VIII 1953 Matejewski Ryszard Stanisław ppłk 1 IX 1953–30 VI 1954 Żmijewski Henryk5 Antoni ppłk 16 VIII 1954–24 V 1955 Małkiewicz Kazimierz Karol mjr 25 V 1955–14 IX 1956 Koton Eliasz6 Zygmunt płk 15 IX–16 XI 1956 Dąbrowski Leon Jan mjr p.o. 16 XI 1956– Zastępcy Łanino Michał Bazyli kpt. 11 IV 1945 Forst Edward7 17 X 1945–1 III 1946 (20 X 1945–28 II 1946?) Wątorek Władysław Józef por./kpt. 5 IV 1946–9 III 1947 Korski (Gransztof) Julian8 Julian mjr 15 VI 1946–1 III 1947 Gałecki Julian Karol kpt. 24 XII 1946–4 III 1947 Trochimowicz Marcin mjr 5 III 1947–4 IX 1948 (Trachimowicz?) Bronisław9 Korski (Gransztof) Julian Julian mjr 4 IV 1947–1 II 1948 Radoszewski Tadeusz Wacław por. 2 VIII 1948–30 IV 1952

1 Odkomenderowany do dyspozycji Rządowej Komisji Walki z Bandytyzmem; zmarł 22 X 1971 r. w Algierze. 2 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1968 r. wyjechał do Izraela. 3 Zmarł 7 V 1981 r. w Warszawie. 4 W 1969 r. wyjechał do Danii. 5 Zmarł 20 IV 2000 r. w Brwinowie. 6 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 7 W 1946 r. zbiegł do amerykańskiej strefy okupacyjnej w Niemczech. 8 Zmarł 17 X 1975 r. w Lęborku. 9 Oficer sowiecki; w 1954 r. wyjechał do ZSRR.

142 143 Stopień Nowak Adam10 Wolf mjr p.o. 1 V 1952–15 XI 1953 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy (Walenty) Dąbrowski Leon Jan kpt. 15 VIII 1953–15 XI 1956 Mroszczak Hieronim11 Franciszek kpt. 15 IX 1953–1 II 1955 Gutowski Antoni Antoni mjr/ppłk 1 IV–14 X 1956 Kotarz E. (imię nieznane) płk –17 IX 1956– Kwolik Kazimierz12 Karol mjr 15 X–27 XI 1956

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Wajntraub Saul (Stanisław) Srul chor. –7 VII 1945 Buda Andrzej Kacper kpt. p.o. 11 IV 1945–1 X 1947 1 X 1947–15 VI 1952 Melcer Aleksy Mikołaj por./kpt. 1 XI 1952–1 IX 1954 Wilk S. (imię nieznane) kpt. II 1953– Hać Micha Filip por. 15 III 1953– Zakrocki Wincenty Władysław kpt./mjr 1 V 1955–31 I 1957 Zastępcy Franko Anna Stanisław chor. 2–23 IV 1945 Górwicz (Gorewicz?) Halina Nikodem por. 1 V 1945–24 V 1946 Buda Andrzej Kacper ppor. 23 VI 1945– Żmijewski Erazm Józef por. 1 VIII 1946–31 X 1947 Sidor-Łobaszewska Maria Antoni kpt. 1 II 1949–31 I 1951 Melcer Aleksy Mikołaj por. 1 III 1951–31 X 1952 Hać Michał Filip kpt. 15 III 1953–30 IV 1955 Jerzy Władysław Franciszek kpt. 16 VII 1955–1 IV 1956

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Kowalski Józef Tadeusz por./kpt. p.o. 11 IV–1 VI 1945 1 VI–1 XII 1945 Wołkow Jan13 Aron 1 XII 1945–1 I 1946 Suchecki Mieczysław Dionizy kpt. 1 IX 1946–31 V 1947 Dybała Zbigniew Henryk Szczepan por./kpt. 1 II 1948–15 V 1950 Supruniuk Stanisław Adam kpt. 22 IX 1949– Goleniewski Michał Franciszek(?) kpt./mjr 1 VI 1950–1 VI 1953 Bobowik Jan Jan por. 15 VII 1953–30 VII 1954 (–17 IX 1954?)

10 27 X 1953 r. zmienił imiona rodziców z Wolfa i Toszy na Walentego i Tamarę. 11 Zastępca ds. administracyjnych. 12 Zmarł 7 III 1985 r. w Poznaniu. 13 Zmarł 24 I 1999 r. w Warszawie.

142 143 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Forst Edward por. 11 IV–2 VI 1945 Szymański Stefan Wacław mjr 10 VIII 1946–30 IV 1947 Radzikowski Zdzisław Wacław ppor./kpt. 22 IV 1947–31 V 1948 Dybała Zbigniew Henryk Szczepan por. 1 X 1947–31 I 1948 Jachowicz Jerzy Franciszek ppor./por. 1 VII 1948–31 V 1950 (–1 VIII 1950?) Szkupińska Zofia Henryk chor. 1 VII 1949– Nowak Artur Józef ppor./por. 15 VIII 1950–14 VI 1951 (Lerner Abraham) (Rubin) Lesiński Daniel Adam por./kpt. 1 VII 1951–31 III 1955 (Abram) (1 VIII 1951–1 IV 1955?) Górecki Roman Michał por. 15 III–1 IX 1953 Nowacki Czesław Mieczysław por. 15 II 1954–31 III 1955

Wydział II

Naczelnicy Żmijewski Erazm Józef ppor. 11 IV 1945– Jodłowski Zygmunt Stanisław ppor. 1 VII 1946–10 I 1948 Michalak Seweryn (Sewek) Piotr mjr 10 I 1948–1 XI 1951 (Gold Izrael) (Lejb) Białek Roman Adam 1–30 V 1952 Kiec Feliks Stanisław kpt. 1 V 1952–30 IV 1953 Socha Marcin Wojciech kpt. 1 V 1953–31 III 1955 Lesiński Daniel Adam mjr/ppłk 1 IV 1955–15 IX 1956 (Abram) Mazurek Janusz Stanisław mjr 15 IX 1956– Zastępcy Jodłowski Zygmunt Stanisław ppor./por. 10 IV 1945–1 VII 1946 Franko Anna Stanisław ppor. 5 VII 1946–10 I 1948 Huppert Józef Rudolf por. 10 I–31 V 1948 (Finkel Herman) (Mojżesz) (–3 VII 1948?) Gołąbek-Michalak Irena Wojciech chor./ppor./por. 20 VIII 1948–23 VII 1952 Seklecki Jan Józef por. 15 III 1954–31 III 1955 Ślusarz Jan Edward por. 1 IV–20 V 1955 Nowacki Czesław Mieczysław por. 1 IV–30 XI 1955 Boboli Ryszard Teodor por. 1 IX 1955–31 XII 1956 Rydlewski Zbigniew (Jerzy?) Stanisław por. 1 XII 1955–1 I 1957

144 145 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy Baranowski Ryszard14 Mikołaj ppor. p.o. 15 V 1945– Kiełbowicz Marian brak stopnia p.o. 23 V 1945– Maj Zbigniew p.o. 10 XII 1945–1 IV 1946 Zastępcy Kijewski Jan brak stopnia 25 V 1945– Sendek Stanisław brak stopnia –26 VII 1945 Kuryło Józef 1–15 X 1945 Michalak Seweryn (Sewek) Piotr mjr 15 X 1945– (Gold Izrael) (Lejb)

Wydział III

Naczelnicy Popowski Karol Stefan kpt. 11 IV 1945– Pietras Stanisław Adam 9 VIII–4 XII 1945 Wołkow Jan Aron kpt. 1 I 1946–31 VII 1947 (–2 VIII 1947?) Majewski Stanisław Wiktor por./kpt. p.o. 1 IX 1947–1 V 1948 kpt. 1 V 1948–31 I 1949 Michalak Seweryn (Sewek) Piotr mjr –10 I 1948 (Gold Izrael) (Lejb) Białek Roman Adam kpt./mjr 1 X 1950–31 VIII 1954 Woliński Makary Piotr kpt. 15 VII 1954–28 VI 1955 (–1 VIII 1955?) Zastępcy Tomaszewski Karol ppor. 11 IV–22 V 1945 Smereka Adam brak stopnia 15–22 V 1945 Radliński Bolesław Dawid brak stopnia 22 V 1945– Majewski Stanisław Wiktor por. p.o. 1 V–1 IX 1947 1 IX 1947–30 IV 1948 Iżycki Jan Teofil por. 1 II 1948–15 III 1950 Maciaszek Hieronim Józef por. 1 V–1 X 1950 Krakowiak Tadeusz Szczepan kpt. 1 VIII 1951–15 IX 1954 Sawicki Wiesław Jan kpt. 1 IV 1955–31 III 1956 (15 VII 1954–?) Cybulski Jan Paweł kpt. 1 II–1 IX 1956

14 Po dezercji z UB jesienią 1945 r. założył organizację antykomunistyczną; aresztowany, skazany na karę śmierci i stracony 30 IX 1946 r. we Wrocławiu.

144 145 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział IV

Naczelnicy Lachowicz Gustaw VIII–11 XII 1945 Depak Jan Józef p.o. 1 X 1945–23 III 1946 Gołembiewski Stefan Ludwik p.o. 5 XII 1945–1 I 1946 1 I 1946–30 IV 1947 Kalbarczyk Stefan Józef kpt. 1 V–1 X 1947 (Maciej?) Łobaszewski Jan Jan ppor. p.o. 15 XII 1947–20 XI 1949 Birnbach Stefan Józef kpt. 1 X 1949–15 X 1950 Paul Michał Stefan kpt. 1 XII 1951–28 II 1953 (–1 III 1953?) Kujawa Jan Walenty por./kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 (1 IX 1954–?) Zastępcy Dybała Zbigniew Henryk Szczepan por. 1 V–31 XII 1947 Śliwa Czesław Stanisław ppor. 5 II 1949– Bindryn Henryk Bronisław por./kpt. 15 VII 1951–30 VIII 1952 Lesiński Daniel Adam kpt. 1 III–30 XI 1953 (Abram) Sobotka Tadeusz Aleksander chor. 1 VII 1953–15 II 1954 Bindryn Henryk Bronisław kpt. 15 VI 1954–1 IX 1955 Stawowski Stanisław Andrzej kpt. 1 I 1956–

Wydział V

Naczelnicy Dobrzyński Romuald Wilhelm ppor. 3 VII–5 XII 1946 Basak Zdzisław Karol por./kpt. 1 XII 1947–30 IV 1949 Supruniuk Stanisław Adam kpt. 1 V 1949–15 IV 1950 Kowalik Franciszek Józef por. 15–31 X 1951 (–6 XII 1951?) Niedziela Tadeusz Józef ppor. 1 XI 1951– Woliński Makary Piotr por./kpt. p.o. 1 II–1 VIII 1952 1 VIII 1952–15 VII 1954 Poselt Tadeusz Bolesław kpt. 1 IV–31 V 1955 Skoczek Antoni Józef ppor. 17 VI–7 VII 1955 Piszczek Kazimierz Szymon kpt. p.o. 1 VIII 1955–1 X 1956 Zastępcy Dobrzyński Romuald Wilhelm ppor. 17 VII 1945–31 V 1947 (1 IV 1946–?)

146 147 Stopień Basak Zdzisław Karol por./kpt. 3 IV 1947–30 IV 1949 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Piątkowski Wacław Edmund ppor./kpt. 1 X 1947–1 V 1950 Machnicki Antoni Tomasz ppor. 1 V 1950–31 VII 1951 Piątkowski Wacław Edmund ppor./kpt. 1 VII–1 XI 1951 Woliński Makary Piotr ppor./por. p.o. 1 XI 1951–1 II 1952 1 II–1 IX 1952 Adamaszek Godzisław Roman ppor./por. 1 III 1952–24 IV 1953 Sawicki Wiesław Jan kpt. 15 IV–15 VII 1954 Kołtuński Antoni Władysław por. 1 IV 1955–15 X 1956 Piszczek Kazimierz Szymon kpt. 1 VIII–1 XII 1955 Artwich Piotr Piotr por. 15 X–31 XII 1956

Wydział V „A”

Naczelnicy Kwolik Kazimierz Karol mjr 1 IV 1955–15 X 1956 Woliński Makary Piotr por./kpt. 1 X 1956– Więckowski Henryk Józef mjr –28 XI 1956 Zastępcy Jaworski Władysław Bolesław por. 1 IV–30 VIII 1955 Łuczyk Antoni Władysław por. 1 VIII 1955–

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa

Naczelnicy Kiełbowicz Marian brak stopnia p.o. 14–23 V 1945 Jerzy Władysław Franciszek por./kpt. p.o. 2 VI 1945–1 IX 1947 1 IX 1947–1 VII 1952 Hoc Jan Stefan kpt. 1 I 1954– Zastępcy Wajntraub Saul (Stanisław) Srul kpt. 5 X 1945–9 I 1948 Jodłowski Zygmunt Stanisław por./kpt. 10 I 1948–1 VIII 1949 Hoc Jan Stefan ppor./kpt. 1 VI 1950–1 I 1954

Wydział VIII

Naczelnicy Zaklicki (imię nieznane) 24 I–1 III 1946 Lerman (Lehrman) Michał Mojsiej chor./ppor. p.o. 1 III–10 IX 1946 Huppert Józef Rudolf por. 1 IX 1946–3 VII 1947 (Finkel Herman) (Mojżesz) Wegiera Stanisław Andrzej por. p.o. –15 II 1952 Poselt Tadeusz Bolesław por./kpt. 15 II 1952–31 III 1955 Nader (Najder?) Jan Jan kpt. 1 X 1953–

146 147 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Kuryło Józef –1 III 1946 Lerman (Lehrman) Michał Mojsiej chor./ppor. 1 III–19 IX 1946 Huppert Józef Rudolf por. 1 IX 1946–3 VII 1947 (Finkel Herman) (Mojżesz) Bazel Marian Jan chor./por. 1 XI 1951–1 XI 1952 Wegiera Stanisław Andrzej por. –15 II 1952 Sawicki Wiesław Jan por. 1 XII 1952–15 IV 1954 Łuczyk Antoni Władysław ppor. 1 I 1953– Jaworski Władysław Bolesław ppor. 15 V 1954–31 III 1955

Wydział Żeglugi Morskiej/VIII „A”

Naczelnicy Fijałkowski Leon15 Jan kpt. 1 XII 1950–30 XI 1952 Sokołowski Ewaryst Józef por. p.o. 1 XII 1952–1 X 1953 Nader (Najder?) Jan Jan kpt. –30 IV 1955 Zastępcy Sokołowski Ewaryst Józef ppor. X 1950–30 XI 1952 Łuczyk Antoni Władysław ppor. 1 I–9 XI 1953

Wydział IX

Naczelnicy Paul Michał Stefan kpt. 1 III 1953–15 I 1954 Roztropiński Zenon Serafin kpt. 1 IV 1955–31 VII 1956 Zastępcy Ratajczak Zygmunt Władysław kpt. 1 IV 1954–15 II 1955 Buda Andrzej Kacper kpt. 1 IV 1954–15 VI 1955

Wydział X

Naczelnicy Roztropiński Zenon Serafin kpt. 1 XI 1953–31 VIII 1954 Socha Marcin Wojciech kpt. 1 IV–30 VI 1955 Zastępcy Roztropiński Zenon Serafin por. 1 IX 1952–31 X 1953 Lipiński Antoni Franciszek ppor. 1 X 1953–15 VII 1954

15 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

148 149 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Mazuś Józef Józef por. 1 III 1953–31 VII 1954 Hejmanowski Józef Stanisław por. p.o. 1 VIII 1954–31 III 1955 Zastępcy Pietras Edward Władysław ppor. 1 III 1953–15 VI 1954 Hejmanowski Józef Stanisław por. 1 VIII 1954–31 III 1955 Maczkowski Jan Józef kpt. 1 VIII 1954–31 III 1955

Wydział Miejski

Naczelnicy Zawistowski Feliks 1 VIII–30 XI 1945 Roztropiński Zenon Serafin kpt. 1 IX 1954–31 III 1955 Zastępcy Huppert Józef Rudolf por. 1 VI 1948–31 VIII 1949 (Finkel Herman) (Mojżesz) (–16 III 1949?) Śliwa Czesław Stanisław ppor. 1 V–31 XII 1949

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Roztropiński Zenon Serafin kpt. 15 VII 1954–30 IV 1955 Zastępcy Śliwa Czesław Stanisław ppor. 1 V 1949– Krakowiak Tadeusz Szczepan por./kpt. 15 VII 1954–31 III 1955 (1 IX 1954–?)

Wydział „A”

Naczelnicy Lesik Bronisław Franciszek ppor. p.o. 1 I 1946–30 XI 1947 Żmijewski Erazm Józef por. p.o. 1 XI 1947–31 I 1948 Górny Artur Mozes por./kpt. p.o. 12 X 1948–20 VII 1951 (Mojżesz?) (1 I 1949–?) Kowalik Stanisław Władysław por./kpt. 1 XII 1951–31 III 1955 Zastępcy Radzikowski Zdzisław Wacław por. 1 VI–15 XI 1948 Górny Artur Mozes por. 12 X 1948– (Mojżesz?) Major Zbigniew Franciszek ppor. 1 V 1950–31 VII 1952 Sękowski Zdzisław Stanisław por. 1 IX 1952–31 III 1955

148 149 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Kowalski Józef Tadeusz 15 IV 1945– Forst Edward 18 IV–17 X 1945 Bik Józef16 Antoni por. 17 X 1945–3 IX 1946 Strąk Tadeusz Antoni por. p.o. 1 IX 1946–14 II 1948 Kwasek Edmund17 Stanisław kpt. 15 II 1948–1 VI 1949 (5 III 1948–31 V 1949?) Zimnicki Jan Jan kpt. 4 VI 1949–1 VI 1950 Kac Markus Fiszel por./kpt. 2 IV 1951–31 VIII 1953 (–15 IX 1953?) Królikowski Józef Stanisław ppor./kpt. 1 IX 1953–30 VI 1955 Kaczmarczyk Henryk Leon kpt. p.o. 30 III 1955–31 I 1957 Zastępcy Bik Józef Antoni ppor. –17 X 1945 Strąk Tadeusz Antoni por. 1 IX 1946–14 II 1948 Skarżyński Stefan Henryk ppor./por. 1 VI 1947–10 IV 1949 (Mendel) Kac Markus Fiszel por. 10 IV 1949–1 IV 1951 Królikowski Józef Stanisław por. 15 VI 1951–31 VIII 1953 Szulc Stanisław Stanisław ppor. 1 I 1954–4 V 1955 Kaczmarczyk Henryk Leon kpt. 1–30 VIII 1955

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Zakrojczyk Leon chor. 13 VI–1 XII 1945 Tomaszewski Kazimierz18 Antoni chor./por. p.o. 1 XII 1945–11 VI 1947 Kwiatkowska-Stolarska Franciszek p.o. 1 I 1948–31 VIII 1949 Zofia Anna Łapiński Piotr Józef por./kpt. p.o. 1 IX 1949–15 IV 1951 Podłubny Wincenty19 Julian kpt./mjr 15 IV 1951–1 IV 1955 Zastępcy Kwiatkowska-Stolarska Franciszek 1 I 1948–31 VIII 1949 Zofia Anna Łapiński Piotr Józef ppor./kpt. 1 IX 1948–13 XII 1949

16 4 III 1950 r. zmienił nazwisko na Bukar. 17 Zmarł 24 VI 2002 r. w Warszawie. 18 Zwolniony za zatajenie danych personalnych. 19 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

150 151 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział Cenzury służbowy Naczelnicy Palenker Leon ppor. 14 V 1945– Polkowski Jerzy 8–30 VIII 1945 Olszyna Aniela p.o. 31 VIII 1945– Zastępcy Kuryło Józef –1 III 1946

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Huppert Józef Rudolf por. p.o. 1 I–1 IX 1947 (Finkel Herman) (Mojżesz) 1 IX 1947–10 I 1948 (11 X 1947–?) Kowalik Stanisław Władysław kpt. 1 IV 1955–31 V 1956 Bobowik Jan Jan kpt. 1 IX 1956–31 I 1957 Zastępcy Huppert Józef Rudolf por. 1 I–31 VIII 1947 (Finkel Herman) (Mojżesz) (3 VII–11 X 1947?) Kłos (Kulczycka) Stanisława Emanuel ppor. p.o. 1 I 1947–10 I 1948 Artwich Piotr Piotr kpt. I 1950– Sękowski Zdzisław Stanisław por. 1 IV 1955–29 II 1956 Fatyga Mieczysław Jan kpt. 1 IX 1956– Andrzejewski Janusz Józef kpt. 1 IX 1956–

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy Oleszuk (Oleszczuk?) Leon kpt. p.o. 1 IV–31 XII 1956 Włodzimierz Zastępcy – brak danych

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy Żmijewski Erazm Józef por./kpt. 1 II 1948–1 VI 1950 Birnbach Stefan Józef kpt. 15 X 1950–25 XI 1951 Michalak Seweryn (Sewek) Piotr mjr 17 XI 1951–20 IV 1953 (Gold Izrael) (Lejb) Białek Roman Adam mjr 1 IX 1954– Seklecki Jan Józef por. 1 IV 1955–5 I 1957 Zastępcy – brak danych

150 151 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Biuro Studiów Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności Naczelnicy Pytlakowski Marian Adam chor./ppor./por. 1 XII 1951–13 VIII 1955 Zastępcy Pytlakowski Marian Adam chor. 1 VI–30 XI 1951 Ledziński Kazimierz Ignacy ppor./por. 1 II 1953–14 IX 1955

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Bojman Dawid Mendel kpt. p.o. 1 XI 1947–1 V 1950 1 V 1950–1 III 1954 Kowalik Kazimierz Władysław por. p.o. –10 I 1951 Jerzy Władysław Franciszek kpt. 15 XII 1955–17 IX 1956 Zastępcy Bojman Dawid Mendel por./kpt. 1 XI 1947–30 IV 1950 Korzeniowski Mieczysław Jan ppor. 15 IV 1949–27 III 1950 Kowalik Kazimierz Władysław por. –10 I 1951 Kifner Zofia Henryk ppor. 1 VIII 1951–1 V 1952

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy Neuman Marian Franciszek chor./por. 1 II 1950–15 XII 1954 Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Wojtas Jan ppor. –28 V 1945 Krakowiak Wanda Zygmunt p.o. 26 XI 1945–1 IX 1947 1 IX 1947–1 VI 1948 Radzikowski Zdzisław Wacław por. p.o. 15 XI 1948–15 V 1950 Sidor-Łobaszewska Maria Antoni kpt. 1 VII 1951–31 VII 1952 Buda Andrzej Kacper kpt. 1 VIII 1953–31 III 1955 Orłowski (Frajermauer) Henryk kpt. 7–31 XII 1954 Szymon20 (Gerszon)

20 Do 1953 r. występował pod nazwiskiem Frajermauer.

152 153 Stopień Uszyński Marian Tomasz por. p.o. 31 XII 1954–1 IV 1955 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy por./kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Radzikowski Zdzisław Wacław por. p.o. 15 XI 1948–15 V 1950 Szkupińska-Kifner Zofia Henryk chor. /ppor. 1 VII 1949–31 VII 1951 Ratajczak Zygmunt Władysław por./kpt. 1 XII 1951–15 III 1954 Mroszczak Hieronim Franciszek kpt. 15 IX 1953– Michalak Irena21 Wojciech por. 15 III 1954–1 IV 1955 Mazurek Jan Walenty por. 1 IV 1955–30 IV 1956 Gumienny Michał Antoni por. 1 V 1956–

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy Woźniak Zbigniew brak stopnia 25 VII 1945– Kamizelski Henryk brak stopnia 1 IX 1945–1 II 1946 Piszczek Kazimierz Szymon brak stopnia 1 II 1946–1 VII 1947 Jeliński Franciszek Michał st. sierż. 1 VIII 1947–30 IV 1949 Korczewski Franciszek Jan st. sierż. 1 V–13 VIII 1949 Gałązka Stanisław –30 IV 1951 Woźniak Władysław Wincenty chor./ppor. 15 VII 1952–15 VIII 1955 Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy Paczek Wacław 17–19 IV 1945 Czeczotka Adolf st.sierż. 19 IV–10 V 1945 Stefanowicz Bolesław st.sierż. 10 V 1945–1 IV 1946 Oziemski Kazimierz Stanisław 1 IV–1 XI 1946 Niewiadomski Stefan Walenty kpt. 1 XI 1946–14 VII 1947 Pietras Stanisław Adam por. 1 II 1948–1 I 1949 Ilis Roman Franciszek ppor. 1 I 1949–31 V 1952 Pasek Franciszek Piotr por. 1 VIII 1954–30 VII 1955 Zastępcy Augustyniak Piotr 17 IV 1945

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Popowski Karol Stefan kpt. 1 I 1946–29 II 1952 Mroszczak Hieronim Franciszek kpt. 1 III 1952–14 IX 1953

21 Z domu Gołąbek; żona Seweryna Michalaka; wcześniej Gołąbek-Michalak.

152 153 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Lubański Henryk Stanisław chor./por. 29 III 1953–28 XI 1956 (1 XI 1953–?) Maciejewski Edward Franciszek chor. p.o. 1–30 VII 1955 Zastępcy Ścigała Stanisław Wojciech ppor. 1 IV 1946–31 X 1948 Sidor-Łobaszewska Maria Antoni kpt. 1 II–30 VI 1951 Lubański Henryk Stanisław chor./por. 1 VIII–31 X 1953 Maciejewski Edward Franciszek chor. 1 II 1955–

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Pietras Stanisław Adam 15 XII 1945– Michalak Seweryn (Sewek) Piotr mjr 18 II 1946–18 I 1948 (Gold Izrael) (Lejb) (15 XII 1945–?) Handkammer Stanisław Franciszek kpt. 1 I 1949–31 XII 1952 Orłowski (Frajermauer) Henryk por./kpt. 1 X 1953–7 XII 1954 Szymon (Gerszon) Zastępcy Radliński Bolesław Dawid chor. 22 V 1945–31 I 1947 Korzeniowski Edward Jan ppor./por. 1 I 1950–15 VIII 1952 (–15 III 1952?) Frąckowiak Roman Marcin ppor. –1950– Orłowski (Frajermauer) Henryk ppor./por. 15 III 1952–30 IX 1953 Szymon (Gerszon) Uszyński Marian Tomasz por. 10 XII 1953–31 XII 1954 Mazurek Jan Walenty por. 1 IV 1955–30 IV 1956 Gumienny Michał Antoni por. 1 V 1956–

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Wegiera Stanisław Andrzej chor. p.o. 1 XII 1950–

154 155 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wegiera Stanisław Andrzej chor. 1 XII 1950– Bazel Marian Jan ppor. 1 VI 1951–

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Zamorski Dominik22 Elertyn –31 XII 1946 Handkammer Stanisław Franciszek kpt. 1 VI 1947–9 I 1948 Kamiński Marian Henryk st.sierż. 1 VII 1948–30 III 1952 (–1 V 1954?) Zastępcy Kamiński Marian23 Henryk 1 VI 1946–30 IX 1947 Riedel Eugeniusz24 Edward 1 II 1948–31 I 1949

Służba Kwaterunkowo-Budowlana Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Korzeniowski Edward Jan 1 X 1948–1 I 1950 Sobiecki Leon Aleksander kpt. 1 VIII 1951– Szuba Stanisław Marcin st. sierż. 1 IV 1953– Zastępcy Wieszaczewski Wacław sierż. 23 II 1949– Dałek Franciszek Józef kpr. 1 VII 1949– Skrzypczak Czesław Michał st. sierż./chor. –30 IV 1952

Wydział Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Wiśniewski Ludwik Józef chor. 1 VIII 1949– Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Handkammer Stanisław Franciszek kpt. 1 VIII 1948–1 I 1949

22 Pracownik kontraktowy. 23 Pracownik kontraktowy. 24 Zwolniony dyscyplinarnie.

154 155 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Kordowski Lucjan Julian 1 IX–1 I 1949

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Mazurek Jan Walenty 1 IV 1949– Zastępcy – brak danych

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Berezowski Stefan Jakub kpt./mjr 11 VIII 1945–30 VII 1953 Skowron Edward Stanisław mjr 1 IV–7 XII 1954 Zastępcy Skowron Edward Stanisław mjr 15 I 1952–31 III 1954

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy Komornicki Ryszard 1 X 1945– Paszyński Stanisław Aba kpt. 1 I 1947–1 IV 1950 Bordziłowski Eugeniusz Bronisław kpt. 1 X 1952–7 XII 1954 Zastępcy Gołąbowski Sylwester Adam por. 1 VIII 1948–15 III 1950 Kieszkowski Kazimierz25 Tadeusz kpt. 15 III 1950–1 VI 1952 Wieremiejczyk Mikołaj26 –30 V 1951 Rosenbaum (Różycki) Szulim kpt. 1 III–31 X 1952 Feliks27 Barański Eugeniusz28 Edmund kpt. 1 VI 1952–15 II 1954 (Edward?) Babczenko Jan29 Hipolit por. 1 III–30 VIII 1953 Frajer Zbigniew30 Juliusz kpt. –7 XII 1954 Melcer Aleksy31 Mikołaj kpt. –7 XII 1954

25 Zastępca ds. leczniczych. 26 Zastępca ds. administracyjnych. 27 Zastępca ds. administracyjnych; w 1968 r. wyjechał do Izraela. 28 Zastępca ds. leczniczych. 29 Zastępca ds. administracyjnych. 30 Zastępca ds. leczniczych. 31 Zastępca ds. administracyjnych.

156 157 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny służbowy Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie gdańskim

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Białogardzie32 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Bytowie33 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Elblągu

Kierownicy/szefowie Korski (Gransztof) Julian Julian kpt. 24–29 V 1945 Reksa Bolesław Piotr por. p.o. 27 VII 1945–1 X 1947 1 X 1947–1 II 1948 Supruniuk Stanisław Adam kpt. 1 II 1948–30 IV 1949 Podłubny Wincenty34 Julian kpt. 1 V 1949–14 I 1950 Paul Michał Stefan por. p.o. 1 VI–1 VIII 1951 1 VIII–1 XII 1951 Sawicki Wiesław Jan por. 15 I–1 IX 1952 Kuriata Józef Roman kpt. 1 IX 1952–1 IV 1956 Zastępcy Biały Zygmunt Jan ppor. 1 VI 1946– Szachterski Michał Dawid chor./ppor. 15 VI 1949–1 VI 1950 (Daniel) Paul Michał Stefan por. 1 IV 1950–1 XII 1951 Fol Edmund Józef chor. –15 IX 1951 Artwich Piotr Piotr ppor. 1 X 1951–1 IV 1953 Kobylecki Zbigniew Józef por. 1 V 1953–1 X 1954 Wojtczak Kazimierz Józef por. 1 IV–1 IX 1955 Brzeski Stefan Stanisław ppor. 1 XII 1955–

32 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim. 33 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim. 34 14 I 1950 r. skierowany na kurs aktywu kierowniczego MBP.

156 157 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Gdańsku35

Kierownicy/szefowie Liguziński Tadeusz36 15 IV–20 X 1945 Łanino Michał Bazyli kpt. 28 VIII 1945– Andrzejewski Jerzy Antoni por. p.o. 1 IV 1946–1 II 1948 Białkowski Kazimierz Stanisław 22 IV–20 V 1946 Rusik Michał Walenty –1 X 1947 Fijałkowski Leon Jan kpt. 1 II 1948–30 IV 1949 Ozimiński Stanisław Adolf ppor. 1 VI–25 XI 1949 Łobaszewski Jan Jan ppor./kpt. 20 XI 1949–24 XI 1952 Seklecki Jan Józef por. 15 XII 1952–1 I 1954 Sobotka Tadeusz Aleksander chor./ppor. 15 II 1954–17 VII 1955 Zastępcy Kazmierski Witold Bernard 1 VI–1 XII 1946 Kocemba Henryk Józef chor. p.o. 1 IV–1 XI 1947 Ozimiński Stanisław Adolf chor./ppor. 1 II 1948–1 VI 1949 Wroński Józef Wojciech ppor./por. 15 VI–31 XII 1949 Busma Mieczysław Stanisław chor. 1 II–1 XII 1950 Piątkowski Wacław Edmund kpt. 1 XI 1951–1 VI 1954 Kulpa Antoni Franciszek chor./ppor. 1 VI–15 XII 1954

PUBP w Gdańsku Oliwie

Kierownicy/szefowie Lesik Bronisław Franciszek ppor. IV–5 VI 1945 Nawrot Eugeniusz por. 5 VI 1945– Zastępcy Jerzy Władysław Franciszek por. p.o. 15–22 V 1945

MUBP/MUdsBP w Gdyni

Kierownicy/szefowie Korski (Gransztof) Julian Julian kpt. 14 III–24 V 1945 Borowski (Borkowski?) Jan 15 IV–11 V 1945 (–23 III 1946?) Kondracki Zygmunt por. p.o. 11 V–1 XII 1945 Dorowski Jan 5 X 1945–

35 PUBP/PUdsBP z siedzibą w Sopocie, od 1 IV 1955 r. Delegatura z siedzibą w Pruszczu Gdańskim. 36 W październiku 1945 r. aresztowany jako współpracownik siatki wywiadu WiN na Pomorzu; faktycznie od- sunięty od pracy w końcu sierpnia 1945 r., 23 III 1946 r. formalnie zwolniony ze stanowiska.

158 159 Stopień Kowalski Józef Tadeusz por./kpt. 1 XII 1945–15 II 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Supruniuk Stanisław Adam kpt. p.o. 15 II–1 X 1947 1 X 1947–31 I 1948 Górecki Jan Władysław por./kpt. 1 II 1948–30 IV 1949 Fijałkowski Leon Jan kpt. 1 V 1949–18 IV 1950 Zalewski Ryszard Wincenty por./kpt. 17 IV 1950–15 IX 1953 Chmielecki Jerzy Józef por./kpt. 15 IX 1953–1 VII 1954 Kwolik Kazimierz Karol mjr 5 VIII 1954–1 IV 1955 Białek Roman Adam mjr 1 IV–19 XI 1955 Fol Edmund Józef por. –1 V 1956 Zastępcy Kondracki Zygmunt por. 11 V 1945– Kukliński Henryk –21 VIII 1945 Ryś Stanisław VI–6 VII 1946 Supruniuk Stanisław Adam kpt. 15 II–1 X 1947 Śliwa Czesław Stanisław chor./ppor. 1 II 1948–1 V 1949 Sobiecki Leon Aleksander por./kpt. 1 VI 1949–1 V 1950 Sawicki Wiesław Jan ppor. 1 V 1950–1 V 1951 Fol Edmund Józef ppor./por. 1 IX 1952–30 VII 1955 Artwich Piotr Piotr ppor. 1 IV 1953–17 IX 1954 Lewandowski Tadeusz Adam por. 1 V 1956–

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Kartuzach

Kierownicy/szefowie Uliasz Jan 15 III–29 VIII 1945 Kowalik Franciszek Józef ppor./por. p.o. 1 IX 1945–1 VI 1948 (1 IV 1946–?) Krawczyk Mikołaj Bazyli por. 1 VI 1948–15 I 1949 Pawłowski Henryk Stefan ppor. p.o. 1 III 1949–15 I 1951 Seklecki Jan Józef ppor./por. 15 I 1951–III 1954 (–15 XII 1952?) Andrzejewski Janusz Józef por./kpt. 15 XII 1952–1 IV 1955 Nowak Jan Michał por. 1 IV 1955–1 III 1956 Zastępcy Tomaszkiewicz Bronisław Franciszek st.sierż./chor. p.o. 1 II 1948–31 III 1949 31 III 1949–1 VII 1951 Pawłowski Henryk Stefan ppor. 13 XII 1949–15 I 1951 Pokało Aleksander Piotr ppor. 1 VII–15 X 1951 Romik Lucjan Stanisław ppor. 1 IX 1952–1 I 1954 Nowak Jan Michał ppor. 15 VII 1954–1 IV 1955

158 159 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Kościerzynie

Kierownicy/szefowie Baranowski Ryszard Mikołaj ppor. 30 IV–11 V 1945 Krężel Stanisław 11 V–5 VI 1945 Zawistowski Feliks por. 5 VI–4 IX 1945 Białkowski Kazimierz Stanisław p.o. 12 XI–15 XII 1945 (–1 IV 1946–?) Kowalczyk Czesław por. 18–28 I 1946 Szymczak Adam 28 VI 1946– Babczenko Jan Archip chor. 30 VI 1946– Paul Michał Stefan ppor. p.o. 15 VII–17 XII 1946 Fijałkowski Leon Jan por. 1 I 1947–1 II 1948 Starosta Franciszek Józef ppor. p.o. 1 II–1 VI 1948 Kowalik Franciszek Józef ppor./por. 1 VI 1948–15 X 1951 Pokało Aleksander Piotr ppor./por. 15 X 1951–31 III 1955 Lipiński Antoni Franciszek ppor./por. 1 IV–30 VII 1955 Zastępcy Białkowski Kazimierz Stanisław 11 V 1945– Starosta Franciszek Józef ppor. p.o. 15 XI 1947–1 II 1948 1 II–1 VI 1948 Golczyk Zygmunt Józef chor. p.o. 1 VI–1 XII 1948 1 XII 1948–15 XI 1949 Lehman Władysław37 Jan ppor. 31 VII 1950–10 IX 1952 Wartak Henryk Jan sierż./por. 15 IX 1952–15 I 1954 Lehman Władysław Jan por. 7 XII 1953– Lipiński Antoni Franciszek ppor. 15 VII 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Kwidzynie

Kierownicy/szefowie Elas Edward 7 VII–1 VIII 1945 Korzeniak Tadeusz 1 VIII–24 IX 1945 Górecki Jan Władysław ppor. 24 IX–8 XI 1945 p.o. 9 XI 1945–31 I 1948 Reksa Bolesław Piotr por. 1 II–10 XI 1948 Bielawski Antoni Władysław por. p.o. 10 XI 1948–1 VIII 1950 1 VIII 1950–31 I 1951

37 Od 1954 r. występował pod nazwiskiem Leman.

160 161 Stopień Pieńkowski Zygmunt Franciszek chor. 15 I–10 IV 1952 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Borowicz Jerzy Józef ppor. 1 VI 1952–30 VI 1953 Turowski Józef N.N., ppor. 1 VIII 1953–1 IX 1956 Petronela Anastaziak Mieczysław Franciszek por. 1 IX 1956– Zastępcy Barański Czesław Józef ppor. p.o. 1 I–1 IV 1948 Pawłowski Henryk Stefan chor. p.o. 1 IV 1948–1 III 1949 Bielawski Antoni Władysław por. p.o. 10 XI 1948–31 III 1949 31 III 1949–1 VIII 1950 Busma Mieczysław Stanisław chor./ppor. 1 XII 1950–1 VII 1952 Faltynowski (Foltynowski?) Jan chor. 1 XII 1952–1 V 1954 Stanisław Turowski Józef N.N., ppor. 1–30 VIII 1953 Petronela Dziuk Adam Jan st. sierż./chor. 15 VII 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Lęborku

Kierownicy/szefowie Korski (Gransztof) Julian Julian kpt. p.o. 19 V 1945–15 VII 1946 Stępień Zygmunt Jan kpt. p.o. 15 VIII 1946–1 V 1948 1 V 1948–1 IX 1949 Golczyk Zygmunt Józef ppor. 1 II 1950–15 XI 1951 Owsiejczyk Włodzimierz Włodzimierz kpt. 1 XI 1951–1 V 1954 Pawłowski Edmund Piotr por. 19 VI 1954–1 IX 1955 (15 VII 1954–?) Solecki Tadeusz Wacław por. 1 IX 1955– Zastępcy Stępień Zygmunt Jan kpt. 15 VIII 1946–1 V 1948 Kowalik Wiesław Bronisław p.o. 1 VI–1 XII 1947 1 XII 1947–1 II 1948 Pawłowski Henryk Stefan chor. p.o. 1 II–1 IV 1948 Salamon (Salomon?) Józef Stefan p.o. 1 IV–1 XII 1948 Cegielski Stanisław Józef chor. 1 VI–15 XI 1949 Golczyk Zygmunt Józef chor. 15 XI 1949–1 II 1950 Lewandowski Tadeusz Adam ppor. 30 VIII–15 IX 1951 Pietras Edward Władysław ppor. 1 IX 1952–1 III 1953 Gołdyń Wacław Karol chor./ppor. 15 X 1953–30 IV 1955

160 161 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Malborku

Kierownicy/szefowie Polakowski Edward 7 VII 1945– Lesiński Daniel Adam 1945–17 IV 1946 (Abram) Ratajczak Zygmunt Władysław ppor. 26 VI 1946– Dybała Zbigniew Henryk Szczepan por. p.o. 1 X 1946–1 V 1947 Szymański Stefan Wacław mjr 1 V 1947–1 II 1948 Kowalik Wiesław Bronisław ppor. p.o. 1 II 1948–1 VI 1951 Sawicki Wiesław Jan ppor. p.o. 1 V 1951–15 I 1952 Ptaszyński Adam Andrzej chor./ppor. 15 I–10 IX 1952 Kwasiborski Stanisław Józef por. 1 IX 1952–1 IX 1953 Sobecki Roman Stefan por. 15 IX 1953–1 IV 1955 Cielicki Stefan N.N., Ewa ppor. 1 IV–31 VIII 1955 Kierzek Marian Walenty ppor. 1 IX 1955– Zastępcy Ratajczak Zygmunt Władysław ppor. 17 IV–15 IX 1946 Salamon (Salomon?) Józef Stefan p.o. 31 X 1947–1 IV 1948 Kowalik Wiesław Bronisław ppor. 1 II 1948–13 XII 1949 Barański Czesław Józef ppor. p.o. 1 IV 1948–15 IV 1949 Sawicki Wiesław Jan ppor. 1 V 1951–15 I 1952 Krawczyk Ryszard Walenty sierż./chor. 15 V–30 VII 1951 Borowicz Jerzy Józef chor. 1 XII 1951–1 VI 1952 Kobylecki Zbigniew Józef por. 1 IX 1952–1 V 1953 Cielicki Stefan N.N., Ewa chor./ppor. 1 V 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Miastku38 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Nowym Dworze Gdańskim

Kierownicy/szefowie Wojnicz Bolesław Michał ppor. 1 X 1954–31 V 1956 Kowalczyk Tadeusz Florian ppor. 1 IV 1956– Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Pucku

Kierownicy/szefowie Kobylecki Zbigniew Józef por. 1 IV 1955–1 VII 1956 Zastępcy – brak danych

38 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.

162 163 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Sławnie39 – zob. województwo koszalińskie służbowy

PUBP/PUdsBP w Słupsku40 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Starogardzie Gdańskim

Kierownicy/szefowie Kurek Stanisław por. 1 IV–5 XII 1945 Zalewski Ryszard Wincenty chor. 5 XII 1945–10 V 1946 Garczyński Przemysław Karol ppor. p.o. 10 V–7 XI 1946 Aszychmin Borys Beniamin por./kpt. 20 VII 1946– Podłubny Wincenty Julian por./kpt. p.o. 1 IX 1946–30 IX 1947 1 X 1947–1 V 1949 Ciechanowski Tadeusz Józef por. p.o. 10–30 XI 1949 Chmielecki Jerzy Józef por. 25 XI 1949–30 XI 1952 Skalny Stefan Wincenty ppor./por. 1 XII 1952–30 VI 1955 Zastępcy Kazmierski Witold Bernard 1 IV–1 VI 1946 Ciechanowski Tadeusz Józef chor./ppor. p.o. 1 VI 1947–31 III 1949 31 III 1949–17 IV 1950 Lebiedziński Zygmunt 23 XI 1947– Seklecki Jan Józef chor. 15 IV 1950–15 I 1951 Borkowski Edmund Bolesław chor. –15 X 1951 Skalny Stefan Wincenty ppor. 15 XII 1951–1 XII 1952 Kidon Jerzy Jan (Antoni?) chor./ppor. 1 I 1953–1 V 1954 Faltynowski (Foltynowski?) Jan chor./ppor. 1 V 1954–30 IX 1955 Stanisław

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Sztumie

Kierownicy/szefowie Ratajczak Zygmunt Władysław 12–17 VIII 1945 Złotogórski Wacław Józef ppor. p.o. 17 VII 1945–1 VII 1946 Pilipczuk Aleksy41 Michał por. 1 VII 1946–15 IV 1949 Głuchowski Andrzej42 Andrzej ppor. p.o. 1 V 1949–26 V 1950 Szachterski Michał Dawid por. 1 I 1951–1 VI 1954 (Daniel) Leman (Lehman) Władysław Jan ppor./por. 1 VI 1954–30 VIII 1955

39 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim. 40 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim. 41 Zwolniony dyscyplinarnie. 42 Zginął podczas akcji.

162 163 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Ratajczak Zygmunt Władysław brak stopnia 13 VIII 1945–17 IV 1946 Możdzeński Lucjan Franciszek ppor. p.o. 1 IX 1947–31 III 1949 31 III 1949–15 IV 1950 Głuchowski Andrzej Andrzej ppor. 1 V 1949–26 V 1950 Szachterski Michał Dawid ppor. 1 VI 1950–1 I 1951 (Daniel) Pieńkowski Zygmunt Franciszek chor. –15 I 1952

PUBP/PUdsBP w Tczewie

Kierownicy/szefowie Serafin Czesław ppor. III–15 VIII 1945 Andrzejewski Jerzy Antoni chor./ppor. 15 VIII 1945–1 IV 1946 Białkowski Kazimierz Stanisław 1 IV–1 VII 1946 (–25 VI 1946?) Krawczyk Mikołaj Bazyli por. p.o. 1 VII 1946–1 VI 1948 Zalewski Ryszard Wincenty ppor./por. p.o. 1 VI 1948–1 VI 1949 por. 1 VI 1949–17 IV 1950 Ciechanowski Tadeusz Józef ppor. p.o. 17 IV–1 IX 1950 Kieler (Kieller?) Marian Adam por. p.o. 1 IX 1950–1 VI 1954 Andrzejewski Jan Norbert kpt. 15 V 1954–15 XI 1956 Smółka Władysław Józef kpt. 1 XI 1956– Zastępcy Andrzejewski Jerzy Antoni chor./ppor. 13 VI–15 VIII 1945 Brzeziński Stefan43 p.o. 18 X 1945–4 III 1946 Krawczyk Mikołaj Bazyli ppor. 1 IV–1 V 1946 Ozimiński Stanisław Adolf 30 VI 1946– Zalewski Ryszard Wincenty ppor./por. 15 VII 1947–1 VI 1949 Starosta Franciszek Józef ppor. 1 VI 1948–1 I 1950 Bindryn Henryk Bronisław ppor. p.o. 15 III–15 VII 1950 1 VIII 1950–30 VI 1954 Ciechanowski Tadeusz Józef ppor. 17 IV–1 IX 1950 Kieler (Kieller?) Marian Adam por. p.o. 1 IX 1950–1 VI 1954 Turowski Józef N.N., chor./ppor. 1 XII 1951–1 VIII 1953 Petronela Kierzek Marian Walenty chor. 1 X 1953–10 IX 1954 Andrzejewski Jan Norbert kpt. 15 V 1954– Dziuk Adam Jan ppor. 1 IV 1955–1 III 1956

43 Zwolniony dyscyplinarnie.

164 165 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP/Delegatura w Wejherowie służbowy Kierownicy/szefowie Smereka Adam brak stopnia p.o. 27 IV–14 V 1945 Ronowski Franciszek brak stopnia p.o. 14 V–2 VI 1945 Żmijewski Erazm Józef ppor. 2 VI–15 X 1945 Garczyński Przemysław Karol ppor. p.o. 15 X 1945–10 V 1946 Zalewski Ryszard Wincenty chor./ppor. p.o. 10 V 1946–15 VII 1947 Foksowicz Marian Eligiusz kpt. p.o. 1 IX 1947–14 III 1948 Ratajczak Zygmunt Władysław ppor./por. p.o. 15 III 1948–1 IX 1950 Kuriata Józef Roman por. 1 IX 1950–15 IX 1951 Sobecki Roman Stefan ppor./por. 1 III 1952–15 IX 1953 Ptaszyński Adam Andrzej por. 15 IX 1953–30 VIII 1955 Pietras Michał Stanisław ppor. 1 I 1956– Zastępcy Kondracki Zygmunt brak stopnia 2 VI 1945– Stępień Zygmunt Jan por. p.o. 1 VI–15 VIII 1946 Fijałkowski Leon Jan por. 1 IX 1946–1 I 1947 Foksowicz Marian Eligiusz kpt. 1 IX 1947–14 III 1948 Kuśnierz (Kuśmierz?) Józef chor./ppor. p.o. 15 II 1948–31 III 1949 Mieczysław 31 III 1949–1 IX 1950 Ratajczak Zygmunt Władysław por. 15 III 1948–1 IX 1950 Sobecki Roman Stefan ppor. 1 IX 1950–1 III 1952 Lewandowski Tadeusz Adam ppor. 1 IX 1952–1 III 1953 Solecki Tadeusz Wacław chor./ppor. 1 III 1953–1 IX 1954

Opracowanie: Piotr Niwiński

164 165 WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE/KATOWICKIE/STALINOGRODZKIEStopień 1 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Katowicach/Stalinogrodzie

Kierownicy/szefowie Jurkowski (Jungman) Józef2 Daniel kpt./mjr 23 I–7 XII 1945 (Dawid) Wargin-Słomiński Józef Jan kpt./mjr p.o. 7 XII 1945–19 VII 1946 Kratko Józef3 Antoni ppłk/płk 20 VII 1946–7 VI 1947 (Azriel) Antosiewicz Stefan4 Wacław płk 2 VI 1947–1 IX 1948 Fink Marek Julian mjr p.o. 1948–II 1949 (Finkienberg Mark)5 (Jura) Dowkan Eugeniusz6 Adolf ppłk 5 II 1949–28 II 1951 Punda Antoni7 Szymon płk 1 III–1 XII 1951 Jurkowski (Jungman) Józef Daniel płk 1 XII 1951–1 IV 1955 (Dawid) Szlachcic Franciszek Jan płk/gen. bryg. 20 V 1955–1 I 1957 Zastępcy Duljasz Hipolit8 Antoni kpt. 21 I–6 II 1945 Połowniak Henryk9 Jan mjr 2 IV 1945–1 III 1946 Pluta Józef Michał por./kpt. 15 X 1945–1 II 1946 Fink Marek Julian por./ppłk 20 I 1946–21 V 1952 (Finkienberg Mark)10 (Jura) Kowalski Józef11 Piotr kpt./mjr 1 II 1946–11 VII 1949 Kłosowicz Mieczysław12 Mikołaj kpt. 20 VII 1948–1 I 1949 Piękniewski Daniel Wojciech kpt./mjr 1 XI 1951–20 V 1954 Serkowski Ludwik13 Roman ppłk 12 XI 1952–1 VII 1954

1 W latach 1945–1950 województwo śląskie, w latach 1950–1953 katowickie, następnie stalinogrodzkie (do 10 XII 1956 r.). 2 Kierownik GO na Górnym Śląsku; w 1969 r. wyjechał do Danii. 3 W 1969 r. wyjechał do Izraela. 4 Zmarł 15 V 1998 r. w Warszawie. 5 W dokumentach podpisywał się jako mjr Marek; w latach siedemdziesiątych zmienił nazwisko na Witold Jóźwicki. 6 30 IV 1954 r. zdegradowany i zwolniony ze służby. 7 Zmarł 13 X 1962 r. w Warszawie. 8 Zastępca kierownika GO na Górnym Śląsku. 9 Pełnomocnik WUBP Katowice do dyspozycji szefa Urzędu dla obsady grup operacyjnych UB na Śląsku Opolskim. 10 Odpowiedzialny za sprawy operacyjne. 11 Odpowiedzialny za sprawy gospodarcze i kadrowe. 12 Zwolniony na własną prośbę. 13 Zmarł 12 IX 1990 r. w Warszawie.

166 167 Stopień Stefańczak Jan Jan mjr 12 XI 1952–31 VIII 1956 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Morawski Eugeniusz Ludwik kpt./mjr 25 V 1955–1 I 1957 Piwoński Stanisław Franciszek mjr/ppłk 1 VI 1955–28 XI 1956 Gajek Jan Mieczysław mjr/ppłk 15 XII 1955–1 III 1961

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Miedzigórska Danuta p.o. 15 V–9 VIII 1945 Dobrowolski Wacław Jan kpt. 9 VIII 1945–31 XII 1946 Kost Adolf Ambroży p.o. 1 XII 1946– Weis Jerzy Franciszek por. 1 XII 1946–31 V 1950 Maj Kazimierz ppor. p.o. –31 XII 1947 Sawicki Teodor Sergiusz mjr 1952–15 IV 1955 Mizera Tadeusz Franciszek kpt./mjr 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Woźniak Aleksander 1946 Kost Adolf Ambroży 1 XII 1946–1 III 1947 Ulewicz Kazimierz Stanisław ppor. 1 III 1947–1 I 1948 Woźnica Alicja Jakub por./kpt. 1 VI 1948–1 VIII 1951 Fugas Mieczysław Stefan ppor./kpt. 15 IX 1951–1956 Mika Alojzy Augustyn por. 15 XII 1951–1952 Forycki Stefan Franciszek kpt. 1 IV 1955–30 IV 1956 Kowalik Ferdynand Piotr kpt. 1 V–27 XII 1956

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Doksztulski Benedykt por. –26 VII 1945 Zasztoft Stanisław Józef por. 22–26 VII 1945 Kucharski Tadeusz Józef p.o. 27 VII–28 IX 1945 Huszcza Tadeusz 1946 Szymczyk Bolesław Henryk p.o. I 1946 Jachno Mieczysław14 Antoni p.o. 28 VIII 1946 Cuber Marian Adam por./kpt. 15 V 1947–1 VI 1949 Wolniczek Stanisław por. 1 I 1948– Dyszy Wacław15 Stanisław por./kpt. 1 VI 1949–31 I 1951 Flak Stanisław Stanisław sierż. 1950 Jachowicz Jerzy Franciszek por. 1951 Baniak Stanisław Wincenty por./kpt. 1 XII 1951–31 VIII 1952 Kasztański Zenon Eliasz kpt./mjr 1 IX 1952–18 IX 1955

14 28 VIII 1946 r. aresztowany; sprawę przekazano do prokuratury wojskowej. 15 Zwolniony dyscyplinarnie; sprawa skierowana do sądu.

166 167 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Mąka Paweł (Pinek) Ignacy kpt. 15 II–24 X 1945 (Izrael) Szer Eliasz Salomon ppor. p.o. I–31 XII 1946 ppor./por. 31 XII 1946– 1 III 1948 Szymczyk Bolesław Henryk p.o. –15 XI 1946 Zyl Jerzy Wolf chor. 1947 Wolniczek Stanisław por. –31 XII 1947 Zilberfaden (Zylberfaden?) Wolf chor./ppor. p.o. 1947–1948 Beniamin Torbus Jan Marceli por./kpt. 15 V 1949–1 III 1950 Jachowicz Jerzy Franciszek por. 1 VIII 1950–30 XI 1951 Dziekan Marian Bronisław por. 1 XI 1951–1 XI 1952 Baniak Stanisław Wincenty kpt. 1 XII 1951–31 VIII 1952 Paulukiewicz Tadeusz Józef kpt. 20 I 1953–31 III 1954 Figiel Antoni Szczepan por. 1 IV 1954–31 III 1955– Baszkiewicz Józef Bronisław kpt. 15 VII 1954–1 IV 1955 (Kazimierz)

Wydział II

Naczelnicy Fortretlich (Vortrefflich?) 28 VI 1945––10 III 1946 Salomon Bendek Antoni16 Stanisław chor./kpt. p.o. 11 III 1946–1 XI 1947 1 XI 1947–6 XII 1951 Złotkowski Stefan kpt. 1 II 1950– Bendek Antoni Stanisław kpt. 1 I–1 II 1953 Białas Henryk Józef por./kpt. p.o. 1 II 1953–31 III 1955 Baszkiewicz Józef Bronisław kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 (Kazimierz) Zastępcy Łobacz Mieczysław 1946 Pechalski Franciszek Franciszek 1947 Szymańska Irena Stanisław ppor. 15 V 1947–9 I 1948 Skulski Mieczysław Józef por. 10 I 1948–15 IV 1949 Jasińska Helena Abram por./kpt. 10 V 1949–15 VIII 1953 Białas Henryk Józef por. 15 XI 1952–31 I 1953 Kozak Marian Bolesław por. 10 XI 1953–1 IV 1955 Adamiec Bonawentura Paweł por. 1 IV 1955–

16 Wg teczki akt osobowych zatwierdzony na stanowisku naczelnika 10 I 1948 r.

168 169 Stopień Baszkiewicz Józef Bronisław kpt. 1 IV 1955– Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy (Kazimierz) Łukasik Czesław Władysław por. 1 IV 1955– Nosol Zdzisław Kazimierz kpt. 1 X 1955–

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział III

Naczelnicy Łyko Stefan por. 15 IV–1 XII 1945 Modrzejewski Bronisław Julian por. 25 III 1946–15 III 1947 Kubiak Zdzisław Władysław kpt. 1 III 1947–22 II 1952 Gajek Jan Mieczysław por./mjr 1 V 1952–15 XII 1955 Czubak Tadeusz kpt. –31 VII 1955 Kruszyński Włodzimierz Filomen por. 1 VI–27 XII 1956 Zastępcy Grotte Józef Antoni 1946 (Roman Feliks)17 (Abram) Winiawski (Wajntraub) Leon Filip ppor. 1 II–1 VI 1946 Filipczyk Ryszard Stanisław chor./ppor. 26 XI 1946–7 IX 1947 Last Edward Izaak kpt. –4 XI 1947 Dyszy Wacław Stanisław por. p.o. 1 VI–1 X 1948 Cios Stanisław Ludwik por. 1 VIII 1950–15 X 1951 Gajek Jan Mieczysław ppor. 15 X 1951–1 V 1952 Zwoliński Ignacy Chaskiel kpt. 1 V 1952–21 XI 1953 (Zynger Icek) Baszkiewicz Józef Bronisław kpt. 15 I–15 VII 1954 (Kazimierz) Jeziorski Edward18 Józef mjr 15 VII 1954–7 II 1955 Zygmunt Eugeniusz Karol por. 15 VII 1954–31 XII 1955 Kruszyński Włodzimierz Filomen ppor./por. 1 IV 1955–1 VI 1956 Figiel Antoni Szczepan kpt. 1 I 1956– Danielewski Walenty Walenty kpt. 15 VIII–27 XII 1956

Wydział IV

Naczelnicy Gorczak Franciszek kpt. 1946 Lech Jan Ignacy p.o. 1 II 1946–1 V 1947

17 W 1969 r. wyjechał do Izraela. 18 Zmarł 7 II 1955 r.

168 169 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Kłosowicz Mieczysław Mikołaj kpt. 1 V 1947–20 VI 1948 Rak Józef Józef ppor. 1 VII 1948– Lasak Roman Marcin ppor./mjr 15 V 1949–16 IV 1951 Opitek Stanisław Franciszek por./kpt. 1 VIII 1951–15 IV 1953 Syposz Henryk Stanisław kpt./mjr 1 II 1953–1 IX 1954 Świerczyński Aleksander Leon por. 1 IX 1954– Sikora Henryk Jan kpt. 1 IX 1954–31 XII 1956 Zastępcy Lech Jan Ignacy 11 XII 1945– Kłosowicz Mieczysław Mikołaj p.o. 1946–1 V 1947 Szer Eliasz19 Salomon por. 1 III–30 VI 1948 Rumelt Abraham Izaak chor./ppor. 15 VII 1948–31 VII 1950 Budzyn Józef Teofil por./kpt. 1 VIII 1950–15 VII 1951 Opitek Stanisław Franciszek ppor./kpt. 1 VIII 1950–1 VIII 1951 Bryniarski Idzi Tadeusz ppor. 15 VII 1951–31 III 1955 Syposz Henryk Stanisław kpt. 20 X 1951–1 II 1953 Sikora Henryk Jan ppor. –31 I 1953 Świerczyński Aleksander Leon chor./por. 15 VIII 1953–31 VIII 1955 Rosowski Zygmunt Jan por. 1 IX 1954–1956 Budzyn Józef Teofil mjr 1 I–1 IV 1955 Kozera Roman Adam ppor./por. 1 XII 1955–31 XII 1956

Wydział IV „A”

Naczelnicy Kasperski Aleksander Maksymilian por. 1 II 1946– Michalik Stanisława Piotr por. p.o. 1 III 1947–15 I 1948 Szachtej Roman20 Władysław kpt. 1 VIII 1951–31 VII 1952 Zastępcy Czerwiński Tadeusz N.N., Anna 1 I 1946– Michalik Stanisława Piotr 1 II 1946– Mikuła Jerzy Stanisław por. 1 IX 1951–1952

Wydział V

Naczelnicy Kucharski Tadeusz Józef kpt. p.o. 28 IX 1945–1947 Kania Jan Franciszek chor./kpt. p.o. 15 VIII 1947–15 IX 1948

19 Zwolniony dyscyplinarnie. 20 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

170 171 Stopień Suszek Jerzy21 Saul por. p.o. 15 IX 1948–15 III 1949 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Winiawski (Wajntraub) Leon Filip kpt. 15 III 1949–1 VIII 1950 Jeziorski Edward Józef kpt. 1 VIII 1950–15 I 1952 Szczepara Edward22 Michał ppor./por. p.o. 1 IV 1953– –1 XI 1954 Radoszycki E. (imię nieznane) kpt. 1955 Opitek Stanisław Franciszek mjr 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Kazmierski (Kazimierski) 10 XI 1945–10 VIII 1946 Wacław Kania Jan Franciszek chor./kpt. p.o. 15 XII 1947–15 IX 1948 Suszek Jerzy Saul por. 1 VI–15 IX 1948 Jeziorski Edward Józef por./kpt. 1 I 1949–1 VIII 1950 Wziątek Edmund Wacław por./kpt. 1 VIII 1950–1 XI 1951 Stankiewicz Czesław Karol ppor./por. 1 VI 1951–1 V 1953 Proszowski Stanisław Jan por. 15 VIII 1951–20 I 1952 Pikuła Lucjan Jan ppor. 1 IV 1952–31 I 1953 Szczepara Edward Michał ppor./por. 1 IV 1953–1 XI 1954 Zygmunt Eugeniusz Karol ppor. 15 VIII 1953–15 VII 1954 Szymik L. (imię nieznane) por. 1955 Pobrotyn Tadeusz Władysław por. 1 IV 1955–15 III 1956 Gocek Tadeusz Józef kpt. 1 II 1956– Girek Dionizy Franciszek por. 1 VI–27 XII 1956

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa

Naczelnicy Studencki Henryk Henryk ppor./por. 1 V 1946–1 VIII 1949 (Studniberg Chaim)23 (Hersz) Skowyra Tadeusz Paweł kpt. 15 III 1950–15 IX 1952 Szarało Włodzimierz Benedykt kpt./mjr 15 IX 1952–1953 Zastępcy Studencki Henryk Henryk 13 II 1945–30 IV 1946 (Studniberg Chaim) (Hersz) Limanowski Alfred Władysław st. sierż. 1946 (Lerman Aron)24 (Srul) Grodecki Tadeusz Edward chor. 1947 Kost Adolf Ambroży kpt. 1 III 1947–1 V 1950 Michalski Józef Franciszek por./kpt. 1 VI 1950–31 VIII 1954

21 Aresztowany i sądzony przez WSR Katowice. 22 Mianowany p.o. naczelnikiem, następnie zatwierdzony na stanowisku naczelnika. 23 Wydalony dyscyplinarnie. 24 Prawdopodobnie p.o. naczelnik.

170 171 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Ziarkowski Mieczysław Michał por. 10 I–1 VI 1952 Morel Salomon Chaim kpt. 15 VI 1953–31 V 1955 Mika Alojzy Augustyn por. 1954

Wydział VIII

Naczelnicy Myszor Mieczysława Franciszek p.o. 1 IX 1946–1 I 1947 Szymczyk Bolesław Henryk kpt. 1952–9 XI 1953 Paulukiewicz Tadeusz Józef kpt. 1 IV 1954–31 III 1955 Zastępcy Bednarowicz Franciszek Franciszek 1946 Balsam Ignacy –1 III 1946 Boksenbaum Edmund (Eliasz) Maks ppor. p.o. 1 III–15 IX 1946 Osłoński Henryk Feliks chor./por. 1 X 1952–15 I 1954 Pobrotyn Tadeusz Władysław ppor./por. 1 II 1954–31 III 1955 Paulukiewicz Tadeusz Józef kpt. 1 IV 1954–

Wydział IX

Naczelnicy Białas Henryk Józef kpt. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Bobon Jerzy Franciszek ppor. 1 II 1953– Budzyn Józef Teofil kpt. –15 VII 1953 Rosowski Zygmunt Jan ppor./por. 15 VII 1953–31 VIII 1954 Kozak Marian Bolesław kpt. 1 IV–31 XII 1955 Soczawa Stanisław Lucjan kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956

Wydział IX „G” (Górniczy)

Naczelnicy Sikora Henryk Jan ppor./kpt. 1 II 1953–1 IX 1954 Budzyn Józef Teofil kpt./mjr 15 VII 1953–1954 Zastępcy Bobon Jerzy Franciszek kpt. –1 IV 1955

Wydział IX „H” (Hutniczy)

Naczelnicy Opitek Stanisław Franciszek kpt. 15 IV 1953–1 IV 1955 Zastępcy Brzytwa Stanisław Stanisław ppor./por. 1 IV 1953–1 IV 1955

172 173 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wydział Górniczo-Hutniczy Naczelnicy Wziątek Edmund Wacław kpt. 1 XI 1951–1952 Budzyn Józef Teofil mjr 1 IV 1955– Zastępcy Budzyn Józef Teofil por. 15 VII 1951– Wziątek Edmund Wacław kpt. 1952 Wierczyński (Wiercigroch) Jan kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Alojzy25 Budzyn Józef Teofil mjr 1 IV 1955– Rudolf Józef Józef kpt. 1 X 1955–1 IX 1956

Wydział X

Naczelnicy Jeziorski Edward Józef mjr 15 I 1952–15 VII 1954 Trzęsimiech Wanda Józef por. 1 IV 1955–31 VIII 1956 Szopa Feliks Szczepan kpt. 1 IX–28 XI 1956 Zastępcy Szopa Feliks Szczepan por./kpt. 15 I 1952–15 XI 1954

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Pikuła Lucjan Jan por./kpt. 1 II 1953–31 III 1955 Zastępcy Januszewski Ryszard Stanisław ppor. 1 II 1953–1 IV 1955

Wydział Miejski

Naczelnicy Dyszy Wacław Stanisław por. 1 X 1948 Cyran Edward26 Franciszek por. 1 IV 1949– Zastępcy – brak danych

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Syposz Henryk Stanisław mjr 1 IX 1954–1 IV 1955 Zastępcy – brak danych

25 Zmiana nazwiska w 1951 r. 26 Zmarł 10 X 1989 r.

172 173 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.) Naczelnicy Kasperski Aleksander Maksymilian por. –1 IV 1946 Michalik Stanisława Piotr por. 1947 Cebo Kazimierz Feliks kpt./mjr 15 I 1948–1 I 1951 Bukar (Bik) Józef27 Antoni kpt./mjr 1 I 1951–15 IX 1953 Kac Markus Fiszel kpt./mjr 15 IX 1953–1 I 1957 Zastępcy Czerwiński Tadeusz N.N., Anna –31 III 1946 Michalik Stanisława Piotr ppor. 1946–1 III 1947 Bukar (Bik) Józef Antoni por./kpt. 1 III 1947–31 XII 1950 Marzec Jerzy Mikołaj ppor. 15 VI–13 XII 1951 Janoszek Karol Karol kpt. 26 IX 1953–31 XII 1956

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F” Naczelnicy Sowiński Bolesław Herman por./kpt. p.o. 1946–1 II 1947 1 II 1947–1 V 1948 Buchacz Mieczysław Antoni 1 IV 1946–30 III 1947 Zakrocki Wincenty Władysław ppor./por. p.o. 20 IV 1948–1 VIII 1950 Pest Dawid Judek (Jutka) kpt. 1 X 1952–1 VI 1954 Szopa Feliks Szczepan kpt. 1954 Zastępcy Buchacz Mieczysław Antoni 1 IV 1946–30 III 1947 Wiśniewski Mieczysław Michał chor. p.o. 1 III 1947– Nalberski Stanisław Józef chor./ppor. 1 I 1948–15 VII 1949 Letmanowski Edward Karol ppor. 21 VI 1949– Pest Dawid Judek por./kpt. p.o. 1 XI 1949–1 XI 1950 (Jutka) 1 XI 1950–1 X 1952 Forycki Stefan Franciszek kpt. 1 VI 1952–31 III 1955

Wydział „A” Naczelnicy Duda Michał Jakub ppor./por. p.o. 6 II 1946–1 X 1947 1 X 1947–22 X 1948 Cuber Marian28 Adam kpt. 1 VI 1949–30 XI 1952 Zelek Antoni Franciszek por./kpt. 15 XII 1952–31 III 1955

27 4 III 1950 r. zmienił nazwisko na Bukar. 28 Zwolniony dyscyplinarnie.

174 175 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Chojecki Aleksander29 Franciszek chor./ppor. 1 III 1947–30 XII 1948 Zelek Antoni Franciszek plut./por. p.o. 30 XII 1948–1 IX 1950 1 IX 1950–14 XII 1952 Odrzywołek August Wawrzyniec ppor. 1 V 1949–1 VIII 1950 Siuda Zygmunt Józef por./kpt. 15 VIII 1953–28 II 1955

Oddział/Wydział Cenzury Wojskowej

Naczelnicy Skulski Mieczysław Józef chor. 1 VI 1945– Zastępcy Skulski Mieczysław Józef chor. 5 II–31 V 1945

Wydział Cenzury Zagranicznej

Naczelnicy Skulski Mieczysław Józef chor. –1 V 1946

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Myszor Mieczysława Franciszek p.o. 1 I 1947– Skulski Mieczysław Józef por. 1 I 1947–10 I 1948 Zelek Antoni Franciszek kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Grodecki Tadeusz30 Edward chor. 1 VIII 1946–1 III 1947 Jasińska Helena Abram ppor. p.o. 1947 Figiel Antoni Szczepan por./kpt. 1 IV–31 XII 1955 Plaszczyk Kazimierz Bolesław chor./kpt. 1 I–31 XII 1956

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „Naczelnicy”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy Bendek Antoni Stanisław mjr 1 III 1956– Zastępcy Kozak Marian Bolesław kpt. 1 I–31 XII 1956

29 Zwolniony w związku z aresztowaniem. 30 Zwolniony w związku z aresztowaniem.

174 175 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Inspektorat Kontroli Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro Studiów Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności Naczelnicy Lipski Stefan kpt. p.o. 1 VII 1952– Zieliński Lucjan Aleksander ppor./kpt. 15 XI 1952–28 XI 1956 Zastępcy Zieliński Lucjan Aleksander ppor. 1 VI 1951–15 XI 1952 Lipski Stefan kpt. 1 VII 1952– Olszewski Kazimierz Jan chor./por. 15 XI 1952–1955

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego Naczelnicy Ulewicz Kazimierz Stanisław kpt. 15 III 1949–1 IX 1952 Miądowicz (Miadowicz, Franciszek kpt. 1 IX 1952–1 V 1953 Miodowicz) Franciszek Zastępcy Mizera Tadeusz Franciszek por. 1 IX 1951–1 IV 1953 Kason (Kosson) Tadeusz Władysław por. 1 IV–1 XI 1953

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP /Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny Naczelnicy Babecka Anna Antoni 1946 Ulewicz Kazimierz Stanisław ppor./por. 1 I 1948–15 III 1949 Opałko Leonarda Szymon por. 1 VI 1948–10 X 1951 Worobiec Jerzy Józef por. 1 XII 1951–28 II 1953 Brzoza Jerzy Zbigniew 1 XII 1951–1 III 1953 Mizera Tadeusz Franciszek por./kpt. 1 IV 1953–15 X 1954 Trzęsimiech Wanda Józef por. 15 X 1954–31 III 1955 Grela Zdzisław Bolesław por. 1 IV 1955–1 IX 1956 Trzęsimiech Wanda Józef por. 1 IX–28 XI 1956

176 177 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Opałko Leonarda Szymon ppor./por. 1 VI 1948–1 XI 1949 Brzoza Jerzy Zbigniew por. 1 II–1 XII 1951 Worobiec Jerzy Józef ppor./por. 1 II–1 XII 1951 Trzęsimiech Wanda Józef chor./ppor. 15 II 1953–15 X 1954 Badura Alojzy Stanisław ppor. 1 IX–30 XI 1956

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Sampolski Stefan Władysław chor./por. p.o. 6 II 1946–1 I 1949 1 I 1949–1 V 1950 Rojewski Ryszard Wincenty por./kpt. 1 X 1950–15 IV 1956 Caba Henryk Józef ppor. 15 IV 1956– Zastępcy Gwóźdź Władysław Franciszek ppor. 1 VI 1946–1 VII 1947 Rojewski Ryszard Wincenty chor./ppor. p.o. 1 X 1948–1 I 1949 1 I 1949–1 X 1950 Stonawski (Stanowski?) Leon Rudolf por. 1 XI 1953–31 XII 1954 Rojewski Ryszard Wincenty kpt. 7 XII 1954–28 XI 1956 Caba Henryk Józef ppor. 1 II 1955–15 IV 1956

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Przemysłowo-Ekonomiczny

Naczelnicy Pazio Aleksander Edmund p.o. 28 IX 1945–1 II 1946

31 Zwolniony na własną prośbę.

176 177 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy Naczelnicy Wolski Witold31 Józef 1 X 1945–5 VI 1946 Koziarski Wacław Ignacy 1 VI–11 IX 1946 Magdziarz Adam Piotr por./kpt. p.o. 1 X 1946–1 IX 1947 1 IX 1947–31 XII 1948 Nowak Klemens Józef mjr/ppłk 7 XII 1954–31 V 1956 Rojewski Ryszard Wincenty kpt. 15 IV–28 XI 1956 Grela Zdzisław Bolesław por. 1 IX 1956– Zastępcy Koziarski Wacław Ignacy 17 VII 1945–6 VI 1946 Magdziarz Adam Piotr por. 1 IV 1946–31 VIII 1947 Odrzywołek August Wawrzyniec chor./ppor. 1 IV 1947–1 II 1949 Małach Zygmunt Rafał ppor. –1 X 1950 Witek Edward Franciszek kpt. 31 XII 1954 Badura Alojzy Stanisław kpt. –31 I 1957 Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego Naczelnicy Szymczyk Bolesław Henryk por. 1 XII 1950– Senyszyn Władysław Teodor por. 1954 Zastępcy Stankiewicz Czesław Karol por. 1 V 1953– Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego Naczelnicy Wisenberg (Wieselberg?) p.o. 1946 Jakub Kos Henryk Mateusz st. sierż. 1 X 1954– Zastępcy – brak danych Wydział Kwaterunkowo-Budowlany Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego Naczelnicy – brak danych Zastępcy Jaros Edward Józef chor. 1954

178 179 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wydział/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Piekarczyk Władysław Franciszek ppor. –15 II 1952 Kwinta Marian Władysław por. 15 II 1952–1954 Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Magner Mieczysław32 Antoni chor. –1 VI 1953 Zastępcy – brak danych

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Iwański Jerzy Mojżesz mjr 23 II 1945–1 VI 1948 Stachowiak Stanisław 1 IX 1948– Stach Leon Maks mjr/ppłk 1 V 1949–1 VIII 1951 (Storch Werner Leon Dorn) (Maksymilian) Łagan Jan Franciszek mjr/ppłk 1 V 1952–1954 Zastępcy Kaczyński Ryszard (Henryk?) Wolf 1946 Stach Leon Maks mjr 1947–1 V 1949 (Storch Werner Leon Dorn) (Maksymilian) Łukaszewicz Julian Paweł kpt. 1 II 1951–

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy – brak danych Zastępcy – brak danych

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

32 Wydalony dyscyplinarnie.

178 179 Powiatowe i miejskie UBP/UBdsBP w województwieStopień śląskim/katowickim/stalinogrodzkim Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Będzinie33

Kierownicy/szefowie Kowalski Józef34 Piotr por./kpt. 1 II 1945–1 II 1946 Gajda Stefan Antoni ppor. p.o. 17 IV 1946–1 VIII 1947 1 VIII 1947–1 II 1948 Lasak Roman Marcin ppor./mjr p.o. 15 I 1948–1 I 1949 1 I–15 V 1949 Sawka Eustachy Jan por. 1 VII 1950–1 VI 1951 Syposz Henryk Stanisław por./kpt. 1 VI–20 X 1951 Panek Michał Stanisław por./kpt. 20 X 1951–15 VI 1953 Kulka Stanisław35 Piotr kpt. 15 VI 1953–1954 Syjota Władysław Ludwik kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956 Zastępcy Fink Marek Julian por. 1 II 1945–19 I 1946 (Finkienberg Mark) (Jura) Jasiński Bronisław Antoni 1946 Rak Józef Józef p.o. 1 II 1946–1 II 1947 Budzyn Józef Teofil chor. p.o. 1947 Lasak Roman Marcin chor./ppor. p.o. 1 III 1947–15 I 1948 15 I 1948–1 I 1949 Najderski Zygmunt Konstanty chor. p.o. 1948 Witkowicz Zenon Michał chor./ppor. 1 III 1949–1 VIII 1950 Janoska Kazimierz Józef ppor./por. 1 I–15 XI 1951 Krauze Zdzisław Ludwik kpt. 15 XI 1951–1 VI 1953 Jarosiński Henryk Franciszek chor./ppor. 1 VII 1952–1 VI 1953 Rudolf Józef Józef por./kpt. 1 VIII 1953–1 IV 1955 Girek Dionizy Franciszek por. 1 IX 1953–31 III 1955 Szopa Feliks Szczepan kpt. 1 IV 1955–1 IX 1956 Wojdas Eugeniusz Jan por. 1 IX–27 XII 1956

MUBP w Bielsku

Kierownicy/szefowie Świderski Kazimierz36 Bronisław ppor. 21 I 1945–1 II 1946

33 W 1945 r. istniały MUBP i PUBP, I 1946–1 XI 1947 UBP MiP, 1 XI 1947–1952 PUBP, 1952–1955 UBP MiP, 1955–1956 PUdsBP. 34 Od 12 I 1945 r. kierownik GO powiatu będzińskiego. 35 We wrześniu 1954 r. skierowany na dwuletni kurs aktywu kierowniczego MBP. 36 Początkowo jako kierownik GO powiatu bielskiego.

180 181 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Badylak Zdzisław Edward ppor. 10 X 1945–1 IV 1946

PUBP/PUdsBP w Bielsku/Bielsku-Białej37

Kierownicy/szefowie Jóźwiak Władysław Dymitr ppor. 18 I 1945– Łukasiewicz Kazimierz Karol por. p.o. 20 VII 1945– Biegański Stanisław ppor./por. p.o. 1 II–1 VIII 1946 Torbus Jan Marceli ppor./kpt. p.o. 6 VI 1946–1 I 1948 1 I 1948–15 V 1949 Wypchał Stefan Wojciech ppor./por. 15 V 1949–1 VI 1950 Czapla Czesław Kazimierz ppor. 1 VI 1950–1 XII 1951 Nanuś (Nanus?) Marian Józef por./kpt. 1 XII 1951–1 XII 1953 Kubica Tadeusz Władysław ppor./kpt. 1 I 1954–31 III 1955 Kręgiel Stanisław Józef por./kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956 Zastępcy Sławek (imię nieznane) 1945 Łyczko Serafin Feliks p.o. 1–26 V 1946 Pająk Antoni Wojciech ppor. p.o. 1 XI 1947–31 V 1949 Wachełko Tadeusz Stanisław chor. p.o. 1949–1 II 1950 Stanisławek Szymon Józef ppor./por. 1 II 1950–1 XII 1951 Szymona Stanisław por. 1951 Kaczmarczyk Jan Józef ppor./por. 1 XII 1951–1 XII 1953 Korepta Witold Adam ppor. 15 XII 1952–30 IX 1954 Marek Edward38 chor. p.o. 1954 Kowalski Czesław Józef chor./ppor. 1955–1956 Białas Jerzy Józef ppor. 1955–15 II 1956 Szamota Władysław Edward por. 15 II–27 XII 1956

MUBP/MUdsBP w Bytomiu39

Kierownicy/szefowie Markowski Mirosław40 Adam 1945 Rewers Bolesław Stanisław por. 14 XII 1945–27 IV 1946 Pycia Józef Jan 4 II 1946–1 II 1947 Kasperski Aleksander Maksymilian por./kpt. 1 IV 1946–1 VII 1948

37 Na mocy rozkazu personalnego z 7 XI 1945 r. pracowników PUBP w Bielsku przeniesiono z datą 15 X 1945 r. do MUBP w Bielsku; I 1946–1 XI 1947 istniał UBP MiP, 1 XI 1947–1952 PUBP, 1952–1955 UBP MiP; w 1950 r. połączono miasta Biała Krakowska i Bielsko. 38 Zwolniony dyscyplinarnie. 39 W 1945 r. istniał MUBP, I 1946–1 XI 1947 UBP MiP, 1 XI 1947–1952 PUBP, 1952–1955 UBP MiP, 1955 PUdsBP, 1955–1956 MUdsBP. 40 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

180 181 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Chmielnicki Naum Beniamin por. 1 VII 1948–1 IX 1949 Michalik Bolesław Kazimierz por. 1 IX 1949–1 XII 1950 Bereda Lucjan Tomasz ppor. 1 XII 1950– Bartosz Roman Józef ppor. 1951–1952 Kozak Marian Bolesław por. 1 XI 1952–10 XI 1953 Zając Edward Adam ppor./kpt. 10 XI 1953–31 VIII 1955 Kowalik Apolinary41 Franciszek por./kpt. 1 XII 1955–27 XII 1956 Zastępcy Prokopski Stefan Michał p.o. 15 IX 1945–1 II 1946 Czerwiński Tadeusz N.N., Anna chor. 1 IV–15 VII 1946 Basiak Eustachiusz Edward chor. p.o. 1 V 1947–1 X 1948 (Eustachy?) Kulka Stanisław Piotr ppor./por. 1 XII 1950–20 X 1951 Kozak Marian Bolesław ppor./por. 15 XI 1951–1 XI 1952 Gorniak Teofil Andrzej ppor./por. 1 II 1953–15 VIII 1954 Polczyk Zygmunt Wilhelm chor./por. 1 IX 1953–31 I 1956 Kowalik Apolinary Franciszek por. 15 VIII 1954–1 XII 1955 Białas Jerzy Józef por. 15 II 1956– Łuczak Zdzisław Walenty por. 15 II 1956–

MUBP/MUdsBP w Chorzowie

Kierownicy/szefowie Markowski Mirosław Adam 1945 Pieszko Kazimierz42 Kazimierz por. p.o. 21 I 1945–20 I 1946 Masternak Józef43 N.N., ppor. p.o. II–V 1945 Agnieszka p.o. 1 X 1945– Kanarek Beniamin Ozjasz chor. 1 I–15 VII 1946 Rak Józef Józef chor./ppor. p.o. 1 II 1947–I 1948 Cyran Edward Franciszek por./kpt. 15 XII 1947–1 VI 1949 Nalberski Stanisław Józef ppor. 1949 Tracz Czesław Ignacy ppor. 1949–1 X 1950 Martyniak Feliks Feliks ppor./kpt. 1 X 1950–1 IV 1955 Cierpiał Ryszard Jan kpt. 15 IV–XII 1956

41 Nieoficjalnie obowiązki szefa urzędu pełnił od sierpnia 1955 r. 42 Najpierw jako kierownik GO w Chorzowie; od lutego do maja 1945 r. przebywał w szpitalu; zawieszony od 1 X 1945 r. 43 P.o. szef w czasie nieobecności szefa związanej z leczeniem szpitalnym, a następnie zawieszeniem dyscypli- narnym.

182 183 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Masternak Józef N.N., ppor. 15 III–20 X 1945 Agnieszka Odrzywołek August Wawrzyniec chor. 1 I 1946–1 IV 1947 Nalberski Stanisław Józef chor. 1947 Rak Józef Józef chor./ppor. 1 II 1947–I 1948 Pałys Kazimierz Wawrzyniec p.o. 1 III–15 IX 1947 Ptak Józef Wawrzyniec chor. p.o. 1948 Tracz Czesław Ignacy chor. 1 III–15 VII 1949 Nalberski Stanisław Józef ppor. 15 VII 1949–28 II 1950 Martyniak Feliks Feliks chor./ppor. 1 III–1 X 1950 Nanuś (Nanus?) Marian Józef ppor. 1 X 1950–1 VI 1951 Brzytwa Stanisław Stanisław ppor. 1 VI 1951–1 IV 1953 Krakowiak Edward Jan chor./ppor. 1 VII 1952–1 IV 1955 Kozak Jan Stanisław chor./ppor. 1 VII 1953–1955 Cierpiał Ryszard Jan por./kpt. 1 IV 1955–15 IV 1956 Grudziński Stanisław Jan ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Samborski Feliks Zygmunt por. 1 X 1955–27 XII 1956 Piskorz Władysław Ludwik por. 1 V–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Cieszynie

Kierownicy/szefowie Pazio Aleksander44 Edmund 21 I 1945– Siniawski Stanisław kpt. 1945–1946 Świderski Kazimierz Bronisław ppor. 1 II–30 VII 1946 Winiawski (Wajntraub) Leon Filip por./kpt. 1 VI 1946–15 III 1949 Kędziora Henryk Leon ppor. p.o. 1 III 1949– Królikowski Władysław Czesław ppor./por. 1 IX 1950–1 VIII 1952 Kubica Tadeusz Władysław ppor. 1 XI 1952–1 I 1954 Kręgiel Stanisław Józef chor./por. 15 IV 1954–1 IV 1955 Gustab Ryszard Franciszek por./kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956 Zastępcy Wojarski Stanisław45 N.N., 4 VII–12 XI 1945 Bronisława Kozioł Henryk46 Antoni st. sierż. –10 I 1946 Zawadzki Czesław47 Ignacy ppor. p.o. 10 I–8 VII 1946 Mrożek Stanisław Jan ppor. 15 VII 1946–1 VII 1948 Kędziora Henryk Leon st. sierż./ppor. 1 X 1948–1 III 1949

44 Kierownik GO powiatu cieszyńskiego. 45 Zwolniony; w późniejszych dokumentach UB czasem mylnie podawany jako Nowarski. 46 10 I 1946 r. zastrzelony w czasie akcji przeciwko podziemiu. 47 Zastrzelony w czasie akcji przeciwko podziemiu.

182 183 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Królikowski Władysław Czesław ppor. –1 IX 1950 Syjota Władysław Ludwik ppor. 1 X 1950–1 VI 1951 Kubica Tadeusz Władysław ppor. –1 XI 1952 Biernacki Mieczysław Mikołaj chor./ppor. 15 XII 1952–15 XI 1954 Gajek Mieczysław Wawrzyniec por. 15 XI 1954–1 I 1956 Krzyworzeka Wiesław Józef por. 1 X 1956–

PUBP/PUdsBP w Czeladzi48

Kierownicy/szefowie Bereda Lucjan Tomasz 1945– Zastępcy Kowal Józef Franciszek chor. 9 II–10 IX 1945

MUBP w Częstochowie49

Kierownicy/szefowie Dziadosz Władysław50 Ludwik por./kpt. 12 I–10 IV 1945 Podłubny Wincenty51 Julian por. V–13 XI 1945 Korol Stanisław52 Michał por. XI 1945–29 VI 1946 Borecki (Byk) Czesław Bronisław mjr/płk 3 IX 1946–1 XI 1947 Mozal Stanisław Władysław por. p.o. 1 X 1947–1 I 1948 Zastępcy Musiał Stanisław I–III 1945 Andree (Andre) Edward Adolf 30 III 1945– Zborowski Kazimierz –20 VII 1945 Brol Jan Antoni 8 VIII 1945–6 IX 1946 Jakóbczak Jan Stanisław por. XII 1945–IX 1946 Gawron Józef Tomasz 6 VIII–25 XI 1946 Mozal Stanisław Władysław por. –1 X 1947

PUBP/PUdsBP w Częstochowie53

Kierownicy/szefowie Podłubny Wincenty54 Julian por. I 1945– Dąbrowski (imię nieznane) por./kpt. 1948–1949

48 W 1946 r. włączony do UBP MiP w Będzinie. 49 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie kieleckim, następnie katowickim. 50 Kierownik GO; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 51 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 52 Zginął 29 VI 1946 r. 53 W XII 1945 r. nastąpiło połączenie PUBP i MUBP w Częstochowie pod nazwą MUBP; po przyłączeniu Czę- stochowy do województwa katowickiego 1950–1952 istniał PUBP, 1952–1955 UBP MiP, 1955–1956 PUdsBP. 54 Kierownik GO.

184 185 Stopień Piwoński Stanisław Franciszek por./kpt. 1950–1951 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Klikiewicz Antoni Antoni kpt. 1 IX 1952– Krauze Zdzisław Ludwik kpt. 1 VI 1953–1955 Korepta Witold Adam por./kpt. 15 IV 1955–27 XII 1956 Zastępcy Jakóbczak Jan Stanisław por. II–IV (V?) 1945 Gajda Jan Jan por. –1 II 1949 Piwoński Stanisław Franciszek por./kpt. 1950–1 IX 1952 Dziwirek Kazimierz Ludwik ppor. 15 XI 1951–30 IX 1954 Ostachowski Stanisław Jan chor./ppor. 1 VII 1952–15 III 1953 Kręgiel Stanisław Józef chor. 15 V 1953–15 IV 1954 Ostachowski Stanisław Jan ppor./por. 1 VI 1954–31 III 1955 Korepta Witold Adam ppor./por. 30 IX 1954–15 IV 1956 Nowak Antoni Ignacy por. 1 IV 1955– Józefowski Mieczysław Jan por. 15 IV–31 XII 1956

MUBP w Dąbrowie Górniczej55

Kierownicy/szefowie Rusinek Bronisław Michał p.o. 1 II–10 V 1945 Rak Józef Józef p.o. 1 II–8 VIII 1945 Łyczko Serafin Feliks p.o. 5 VIII 1945–1 II 1946 Przybylski Jan Henryk p.o. 10 I–15 VII 1946 Zastępcy Bereda Lucjan Tomasz p.o. 3 VIII 1945–1 II 1946 Siudak Euzebiusz Jan chor. p.o. 5 II–22 XII 1946

PUBP/PUdsBP w Gliwicach56

Kierownicy/szefowie Ogórek Bolesław Paweł ppor. p.o. 12 II–6 X 1945 Kubica Kazimierz57 Szymon kpt. p.o. 1945–25 I 1946 Michalik Bolesław Kazimierz chor. p.o. 1 I–15 VII 1946 Panek Stanisław 26 I 1946– Kanarek Beniamin Ozjasz chor./ppor. p.o. 15 VII 1946–1 I 1948 Jasiński Bronisław Antoni por. p.o. 1949 Michalski Józef Franciszek por. 15 VII 1949–1 VI 1950 Szlęk Kazimierz Józef kpt. 1 VI 1950–1 IX 1952 Piwoński Stanisław Franciszek kpt. 1 IX 1952–1 XI 1953 Loska Kazimierz Karol ppor./kpt. 1 XI 1953–27 XII 1956

55 Istniał w latach 1945–1946; w 1946 r. wcielony do UBP MiP w Będzinie. 56 W 1945 r. istniał MUBP w Gliwicach, I 1946–1 XI 1947 UBP MiP, 1 XI 1947–1952 ponownie PUBP, 1952–1955 UBP MiP, od 1955 do 1956 PUdsBP. 57 Przeniesiony na szefa PUBP w Wałbrzychu.

184 185 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Ślęzak Władysław Piotr ppor. p.o. 6 XI 1945–10 I 1946 Jasiński Bronisław Antoni por. 26 II 1946–15 VII 1949 Syjota Władysław Ludwik chor./ppor. 15 II–1 X 1950 Kaczmarczyk Jan Józef chor. 1 X 1950–1 XII 1951 Szczepara Edward Michał chor./ppor. 1 XII 1951–1 IV 1953 Wrona Henryk Stefan ppor. 15 I 1953–15 VII 1954 Zborowski Marian Stanisław ppor./por. 1 XI 1953–1955 Puss Alfred Stanisław chor./por. 15 VII 1954–27 XII 1956 Bartosz Roman Józef kpt. 1 IV 1955–1 I 1956 Pokrzywiec Jan Miron por. 1 IX 1955–1 VII 1956 Nikiel Zygmunt Jan kpt. 1 VIII 1956–

PUBP/PUdsBP w Głubczycach58 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Grodkowie59 – zob. województwo opolskie

MUBP w Katowicach/MUdsBP w Stalinogrodzie60

Kierownicy/szefowie Dąb (Domb) Józef p.o. –20 IV 1945 Syposz Henryk Stanisław mjr 1 IV 1955–27 XII 1956 Zastępcy Grotte Józef Antoni por. 1946 (Roman Feliks) (Abram) Danel Franciszek Wilhelm por. 1 IV 1955– Dankowski Bolesław Ludwik kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956 Witkowski Henryk Stefan por. 15 X 1955–31 XII 1956

PUBP w Katowicach (z siedzibą w Świętochłowicach)

Kierownicy/szefowie Dąb (Domb) Józef61 21 I 1945– Będlewski Józef Adam p.o. 15 III–31 XII 1945 Kowalski (imię nieznane) kpt. 1946 Pazio Aleksander Edmund por. 1 II–11 VI 1946 Szczepanik Jan Jan p.o. 1 V 1946–1 III 1947

58 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 59 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 60 W latach 1945–1946 MUBP, 1955–1956 MUdsBP. 61 Kierownik GO powiatu katowickiego.

186 187 Stopień Żmijewski Henryk62 Antoni ppor./por. 1 II 1947–15 VII 1948 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Michalik Bolesław Kazimierz por. 1 III–1 IX 1949 Bereda Lucjan63 Tomasz ppor. 1 IX 1949–31 I 1951 Klikiewicz Antoni Antoni por./kpt. 1951–1 IX 1952 Gustab Ryszard Franciszek ppor. 1953 Zastępcy Smyczek Leon Franciszek 7 VIII 1945–1 I 1946 Grosse Beno Fischel 1 II–27 VIII 1946 (Dymant Benek)64 Michalik Bolesław Kazimierz chor./por. p.o. 1 II–1 VIII 1947 1 VIII 1947–1 III 1949 Gach Józef N.N., chor. 1 III–1 IX 1949 Apolonia Gęborski Czesław Aleksander ppor. –1 IX 1950 Tracz Czesław Ignacy ppor./por. 1 X 1950–1 VI 1951 Nanuś (Nanus?) Marian Józef ppor. 1 VI–1 XII 1951 Jura Tadeusz Franciszek ppor. 1 XII 1951–1953

PUBP/PUdsBP w Kluczborku65 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Kłobucku66 Kierownicy/szefowie Szota Julian Franciszek ppor. 1 XI 1952–15 VI 1953 Mazurek Ryszard Teofil chor./por. p.o. 15 VI 1953–1955 Gorniak Teofil Andrzej por. 1 X 1955– Zastępcy Szota Julian Franciszek ppor. 1 IX–1 XI 1952 Mazurek Ryszard Teofil chor. 15 XI 1952– Suchoń Bernard Jan ppor. 15 XI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Koźlu67 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Lublińcu Kierownicy/szefowie Rajecki Wacław68 21 I 1945– Siepietowski Władysław Jan por. 1 III 1945–1 II 1946

62 Zmarł 20 IV 2000 r. w Sosnowcu. 63 Zwolniony dyscyplinarnie, sprawa skierowana do sądu. 64 Zdezerterował. 65 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 66 Powiat powstał w 1952 r. 67 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 68 Kierownik GO powiatu lublinieckiego.

186 187 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Prokopski Stefan69 Michał p.o. 1 II–30 XII 1946 Bebłot Marian Władysław chor./por. p.o. 15 VII 1946–10 XI 1947 10 XI 1947–1 IX 1949 Chmielnicki Naum Beniamin por. 1 IX 1949–1 IX 1950 Gustab Ryszard Franciszek chor./ppor. p.o. 1 II–15 IX 1951 Rąp (Rap?) Mieczysław Stanisław ppor./por. 15 XII 1951–15 VI 1953 Szota Julian Franciszek ppor./por. 15 VI 1953–1 IV 1955 Dowgiało Feliks Józef por. 1 IV 1955–1 VII 1956 Pokrzywiec Jan Miron por./kpt. 1 VII–31 XII 1956 Zastępcy Gwóźdź Czesław Dominik ppor. 15 VI–24 IX 1945 (Wilhelm) Bielaszka Czesław p.o. –15 III 1946 Szymański Stanisław Piotr p.o. 1947 Gwóźdź Czesław Dominik ppor. –24 V 1946–X 1947 (Wilhelm) Domagalik Edward Władysław plut. p.o. 1948 Gustab Ryszard Franciszek chor./ppor. 1 II–15 IX 1951 Czechowski Bolesław Władysław ppor. 15 XI 1951–1 XI 1952 Dowgiało Feliks Józef ppor./por. 15 XII 1952–1 IV 1955

MUBP w Mysłowicach70 Kierownicy/szefowie Rewers Bolesław Stanisław por. 7 VII–14 XII 1945 Mały Kazimierz Józef ppor. 1 XI 1952–31 V 1954 Danel Franciszek Wilhelm por. 1 VI 1954–1 IV 1955 Zastępcy Mały Kazimierz Józef ppor. 1 IX–1 XI 1952 Suchoń Bernard Jan ppor. 1 IX 1952–15 XI 1954 Biernacki Mieczysław Mikołaj ppor. 15 XI 1954–31 III 1955

PUdsBP w Myszkowie71 Kierownicy/szefowie Maj Mieczysław ppor. 1956 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Niemodlinie72 – zob. województwo opolskie

69 Zawieszony 11 X 1946 r. 70 MUBP istniał 1945–1946 i 1952–1955. 71 Powiat powstał w 1955 r. 72 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.

188 189 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji MUBP w Nowym Bytomiu73 służbowy Kierownicy/szefowie Olszewski Jan Piotr ppor./por. 1 XI 1952–1 IV 1955 Zastępcy Olszewski Jan Piotr chor./ppor. 1 VIII–1 XI 1952 Cierpiał Ryszard Jan por. 15 V 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Nysie74 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Oleśnie75 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Opolu76 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Prudniku77 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Pszczynie

Kierownicy/szefowie Wilk Jan78 Wojciech ppor. 21 I 1945–15 IV 1946 Siepietowski Władysław Jan por. p.o. 1 II 1946–15 III 1947 Syposz Henryk Stanisław chor./por. 10 XI 1947–1 VI 1951 Syjota Władysław Ludwik ppor./por. 1 VI 1951–10 IX 1952 Sobkowiak Józef Ignacy por./kpt. 1 IX 1952–15 XI 1954 Panek Michał Stanisław kpt. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Radoszewski Tadeusz Wacław bez stopnia 1 IV–15 VII 1946 Budzyn Józef Teofil chor./ppor. p.o. 1 III 1947–1 I 1948 Szumilas Bruno p.o. 1948 Kułak Seweryn Jan chor./ppor. 1 I 1950–30 XI 1951 Stanisławek Szymon Józef por. 1 XII 1951–1 I 1953 Otrębski Zbigniew Stanisław st. sierż./ppor. 15 XI 1952–28 II 1955 Pokrzywiec Jan Miron ppor. 1 VII 1953–1954

PUBP/PUdsBP w Raciborzu79 – zob. województwo opolskie

73 MUBP istniał 1952–1955. 74 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 75 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 76 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 77 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 78 Najpierw jako kierownik GO powiatu pszczyńskiego; zawieszony dyscyplinarnie 7 II 1946 r. 79 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.

188 189 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

MUBP w Rudzie Śląskiej80

Kierownicy/szefowie Dankowski Bolesław Ludwik mjr 1952 Kowalski Stefan Bronisław ppor. p.o. 1 X 1952– ppor./por. p.o. 1 X 1954– Zastępcy Mały Kazimierz Józef chor./ppor. 1 VII–1 IX 1952 Kowalski Stefan Bronisław ppor. 1 IX 1952– Nowakowski Bolesław Franciszek chor./ppor. 15 IX 1952–1953 Kowalski Stefan Bronisław ppor. (?) 1 X 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Rybniku

Kierownicy/szefowie Adamczyk Paweł81 Dominik ppor. 21 I–15 III 1945 Łobacz Władysław82 III–31 VII 1945 Wróbel Marian Władysław p.o. 1 VIII 1945–1 VIII 1946 (Wajnberg Eliasz)83 (Abram) Szlęk Kazimierz Józef ppor./por. p.o. 1 VIII 1946–1 XI 1947 1 XI 1947–1 VI 1950 Panek Michał Stanisław ppor./por. 1 VI 1950–20 X 1951 Kulka Stanisław Piotr por./kpt. 20 X 1951–1 VI 1953 Bartosz Roman Józef kpt. 1 IX 1953–1 IV 1955 Janoska Kazimierz Józef kpt. 1 V 1955–27 XII 1956 Zastępcy Kowal Józef Franciszek chor. 9 II–10 IX 1945 Sikora Marian Paweł ppor. 13 VIII 1945–17 IV 1946 Świergała Bogusław84 Piotr ppor. p.o. 16 II 1946–8 II 1947 Panek Michał Stanisław chor./ppor. p.o. 1 VII 1946–10 XI 1947 10 XI 1947–1 VI 1950 Gajek Jan Mieczysław ppor. 15 VIII 1950–15 X 1951 Osłoński Henryk Feliks st. sierż./chor. 1 II–1 X 1952 Marek Edward chor. 1953

80 Utworzony w 1952 r., istniał do 1 IV 1955 r. – został rozwiązany; pracownicy przeszli do służby w MUdsBP w Chorzowie. 81 Kierownik GO; Rybnik został wyzwolony 26 III 1945 r., więc stanowisko piastował nominalnie. 82 Kierownik GO powiatu rybnickiego. 83 Aresztowany. 84 Zwolniony.

190 191 Stopień Bieniek Władysław Józef ppor. 15 I 1953–31 III 1955 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Danel Franciszek Wilhelm ppor./por. 1 III 1953–1 VI 1954 Gorniak Teofil Andrzej por. 15 VIII 1954–1 X 1955 Danel Franciszek Wilhelm por. 1956

MUBP w Siemianowicach85

Kierownicy/szefowie Mikulski Bolesław Piotr por./kpt. 10 IV–18 X 1945 Demczuk Mikołaj Maksymilian por./kpt. 1 V 1945–1 I 1946 Potempa (Potępa?) Józef Józef ppor. 15 X 1952–28 II 1955 Grudziński Stanisław86 Jan ppor. III 1955 Zastępcy Potempa (Potępa?) Józef Józef chor./ppor. 1 VII–15 X 1952 Góra Bolesław Wawrzyniec ppor. 1953–31 III 1955

MUBP/MUdsBP w Sosnowcu

Kierownicy/szefowie Demczuk Mikołaj87 Maksymilian kpt. 12 I–1 V 1945 Knieja Józef ppor. 1945 Będlewski Józef Adam p.o. 1 I–15 VII 1946 Pycia Stanisław Wincenty ppor. p.o. 15 VII 1946–18 IV 1947 Witkowski Julian Mieczysław chor./ppor. p.o. 1 XI 1947–1 X 1948 Szymczyk Bolesław Henryk ppor./por. 1 X 1948–1 XII 1950 Bartosik Józef Józef chor./por. p.o. 1 II 1951–1 V 1952 1 V 1952–9 XI 1953 Syjota Władysław Ludwik kpt. 1 XI 1953–1 IV 1955 Kowalski Edward Wojciech por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Kula Józef Michał p.o. 15 IX 1945–1 XI 1946 Stankiewicz Czesław Karol chor. p.o. 1 II 1947– Ciurlik Zygmunt88 Wawrzyniec st. sierż./chor. p.o. 1 VII 1948– –15 VI 1949 Samiec Zygmunt89 Stanisław ppor. 15 VI 1949–31 I 1951 Bartosik Józef Józef chor. 1 II 1951–

85 Istniał 1945–1946 i 1952–1955; 1946–1952 wcielony do PUBP w Katowicach. 86 Według rozkazów personalnych do 1 IV 1955 r. zastępca szefa MUBP w Świętochłowicach, a od 1 IV 1955 r. zastępca szefa MUdsBP w Chorzowie. Jako szef MUBP w Siemianowicach pojawia się w dokumencie datowa- nym 31 III 1955 r. 87 Kierownik GO w Sosnowcu; szef od 1 II 1945 r. 88 Zwolniony dyscyplinarnie. 89 Zwolniony dyscyplinarnie, sprawa skierowana do sądu.

190 191 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Mały Kazimierz Józef chor. 15 XI 1951–1953 Gajek Mieczysław Wawrzyniec chor./por. 1 VII 1952–15 XI 1954 Kowalski Edward Wojciech ppor./por. 15 XI 1952–1955 Stankiewicz Czesław Karol por./kpt. –25 III 1954 Szopa Feliks Szczepan kpt. 15 XI 1954–1 IV 1955 Szczepara Edward Michał por. 1 IV–1 IX 1955 Pobrotyn Tadeusz Władysław por. 15 III–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Strzelcach Opolskich90 – zob. województwo opolskie

MUBP w Szopienicach91

Kierownicy/szefowie Dubiel Tadeusz Franciszek chor./por. p.o. 15 VII 1952–1 XI 1954 Szczepara Edward Michał por. 1 XI 1954–1 IV 1955 Zastępcy Olczyk Władysław92 Piotr 20 IV–10 IX 1945 Kaczorowski Tadeusz Władysław 1 VIII–15 XII 1945 Najderski Zygmunt Konstanty ppor. 1 VII 1952–1954 Dubiel Tadeusz Franciszek chor. 15 VII 1952–

MUBP w Świętochłowicach93

Kierownicy/szefowie Wiecheć Bolesław Grzegorz ppor. II 1945–18 I 1946 Paulukiewicz Tadeusz Józef kpt. 1 XI 1952–20 I 1953 Gustab Ryszard Franciszek ppor./por. 20 I 1953–1 IV 1955 Gocek Tadeusz Józef 1955 Zastępcy Jura Tadeusz Franciszek ppor. –1 V 1953 Grudziński Stanisław Jan ppor. 1 IX 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Tarnowskich Górach

Kierownicy/szefowie Wójcik Stanisław94 21 I–13 VIII 1945 Michenko Karol95 Stanisław ppor. 12 VI–11 X 1945

90 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 91 Istniał 1945–1946 i 1952–1955; 1946–1952 wcielony do PUBP w Katowicach. 92 Zwolniony. 93 Istniał 1945–1946, a następnie 1952–1955. 94 Najpierw jako kierownik GO powiatu tarnogórskiego. 95 Aresztowany i skazany na karę śmierci za nadużycia.

192 193 Stopień Napora Kazimierz96 Piotr p.o. 1 IX 1945–15 VII 1946 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zawadzki Stanisław Jan –27 XII 1946 Ciesielski Józef Stanisław por./kpt. p.o. 1 I–1 III 1949 1 III–1 X 1949 Cyran Edward Franciszek por./kpt. 15 X 1949–1 X 1950 Pendziński (Pędziński?) Józef por./kpt. 1 X 1950–1954 Bonifacy Kazielski Tadeusz Andrzej ppor./por. 1 XI 1954–1 IV 1955 Szota Julian Franciszek por. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Syposz Henryk Stanisław p.o. 2 VIII 1945–15 IV 1946 Wojtkowski Henryk Jan chor. p.o. 15 IV–15 VII 1946 Ciesielski Józef Stanisław por. 15 VII 1946–1 III 1949 Michalik Bolesław Kazimierz chor. p.o. 15 VII 1946–1 II 1947 Grzyb Aleksander Marceli chor. 15 XI 1947–1 X 1948 Pendziński (Pędziński?) Józef ppor. 1 III 1949–1 X 1950 Bonifacy Rąp (Rap?) Mieczysław Stanisław ppor. 1 VI–15 XII 1951 Jedrusik Czesław Marcin chor. 15 XII 1952–1 III 1953 Kuryło Mieczysław Piotr ppor./por. 15 IV 1953–1955 Pobrotyn Tadeusz Władysław ppor. 1 VI 1953–1 II 1954 Pokrzywiec Jan Miron por. 1954 Miszta Eugeniusz Piotr ppor. –31 III 1955

PUdsBP w Tychach97

Kierownicy/szefowie Wikliński Zygmunt96 Roman kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956 Zastępcy Jasiński Jan Jan ppor./por. 1955–1956 Piskorz Władysław Ludwik por. 1 VIII 1955–1 V 1956

PUdsBP w Wodzisławiu Śląskim99

Kierownicy/szefowie Sobkowiak Józef Ignacy kpt. 15 XI 1954–27 XII 1956 Zastępcy – brak danych

96 Od końca lat czterdziestych prokurator wojskowy. 97 Powiat powstał w 1954 r. 98 Jako kierownik urzędu występuje w dokumentach już od 31 XII 1954 r. 99 Powiat powstał w 1954 r.; Urząd istniał od 1954 r.

192 193 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

MUBP/MUdsBP w Zabrzu

Kierownicy/szefowie Adamczyk Paweł Dominik ppor./por. p.o. 20 III 1945–1 II 1946 Demczuk Mikołaj100 Maksymilian por./kpt. p.o. 1 I 1946–1 II 1948 Rak Józef Józef ppor. I–1 VII 1948 Siemionka Władysław 1951 Rak Józef Józef kpt. –1 IX 1951 Paulukiewicz Tadeusz Józef por./kpt. 1 IX 1951–1 XI 1952 Dziekan Marian Bronisław por./kpt. 1 XI 1952–1 IV 1955 Martyniak Feliks Feliks kpt. 1 IV 1955– Michalik Bolesław Kazimierz kpt. 1 XII 1955–31 XII 1956 Dziekan Marian Bronisław kpt. 1 IX–27 XII 1956 Zastępcy Smyczek Leon Franciszek p.o. 1 I 1946–1 II 1947 Jachimowicz Michał Henryk ppor. –31 I 1946 (Hersz) Szumański Stanisław Piotr p.o. 1 III–1 XI 1947 Romkiewicz Bronisław Leon p.o. 1 XI 1947– Najderski Zygmunt Konstanty chor. 1 VII 1948–1 III 1949 Herod Józef Franciszek chor. 1 III–1 IX 1949 Paulukiewicz Tadeusz Józef chor./por. 1 II 1950–1 IX 1951 Lorenc (Lorens?) Stanisław Piotr chor./por. 1 VII 1952–28 II 1955 Gustab Ryszard Franciszek ppor. 1 IX 1952–20 I 1953 Michalik Bolesław Kazimierz por./kpt. 1 III 1953–1 XII 1955 Olszewski Jan Piotr por. 1 IV 1955–27 XII 1956 Kilka Alojzy N.N., Elżbieta chor. 1 XII 1955–31 XII 1956

MUBP w Zawierciu101

Kierownicy/szefowie – brak danych Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Zawierciu

Kierownicy/szefowie Siniawski Stanisław102 por. 12 I–18 III 1945 Jachimowicz Michał Henryk por. IV–VI 1945 (Hersz)

100 Aresztowany 18 I 1948 r. pod zarzutem współpracy z WiN i wkrótce zwolniony; zmarł w 1996 r. w Zabrzu. 101 Istniał tylko w 1945 r. 102 Najpierw jako kierownik GO powiatu zawierciańskiego.

194 195 Stopień Świerkot Jacek Jan ppor. p.o. 1 VII–12 XI 1945 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Dubiński Kazimierz Michał p.o. 1945–1946 Proszowski Stanisław Jan por. p.o. 17 IV 1946–1 II 1947 Ziemliński Jan Adam ppor./kpt. p.o. 20 III 1947–1 III 1949 1 III 1949–1 II 1950 Grzyb Aleksander Marceli ppor. 1 II–1 IX 1950 Wikliński Zygmunt Roman ppor./kpt. 1 VI 1951–1 IV 1955 Brzytwa Stanisław Stanisław por. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Napora Kazimierz Piotr 1 III–1 VIII 1945 Dubiński Kazimierz Michał 1 VIII 1945–23 II 1946 Ginter Stanisław Jan chor. 1 II 1946–1 II 1947 Tomalak Czesław Wincenty p.o. 1 II–1 V 1947 Ziemliński Jan Adam ppor./kpt. 20 III 1947–1 III 1949 Martela Zygmunt Szczepan chor. 1 IV–1 XI 1947 Pycia Stanisław Wincenty ppor. 16 IV 1948–1 IV 1949 Wikliński Zygmunt Roman chor./ppor. 15 V 1949–1 VI 1951 Kwećko Jan Michał por. 1 VI 1951–31 III 1955 Kubat Stanisław Stefan chor. 1955

Opracowanie: Wacław Dubiański, Adam Dziurok

194 195 WOJEWÓDZTWO KIELECKIE

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Kielcach1

Kierownicy/szefowie Duljasz Hipolit Antoni kpt. 22 VIII 1944–20 I 1945 (–15 I 1945?) Wójcik Wacław 1945 Kornecki Adam Michał mjr 12 I–1 X 1945 (Kornhendler Dawid)2 (Moszek) Szczepanik Kazimierz Paweł kpt./mjr p.o. 1 X 1945–12 VIII 1946 Sobczyński (Spychaj) Wincenty mjr 22 I–9 VII 1946 Władysław3 Tataj Jan4 Filip kpt./mjr 15 VII 1946–I 1947 Kołarz Longin5 Stanisław kpt./ ppłk 5 III–31 VII 1947 Pluta Józef Michał mjr/ppłk 24 VII 1947–5 II 1950 Borecki (Byk) Czesław6 Bronisław mjr p.o. 5 II 1950–30 XI 1951 Andrzejewski Jerzy Antoni kpt./mjr 12 XI 1952–10 IX 1954 Nowak Stanisław Józef ppor. 1 XI 1953– Piasecki Marian Izydor kpt. 15 VII 1954– Wałach Stanisław Szczepan ppłk p.o. 1 XI 1954–1 XII 1955 1 XII 1955–22 XI 1956 Lasak Roman Marcin mjr p.o. 22 XI–31 XII 1956 Zastępcy Wróblewski Borys (Bronisław)7 Jan por. 12 I 1945– Sobczyński (Spychaj) Wincenty kpt./mjr 15 I–27 VI 1945 Władysław8 Szczepanik Kazimierz Paweł kpt./mjr p.o. 9 VIII–1 X 1945 1 X 1945–12 VIII 1946 Mucha Jan Józef kpt./mjr 1 VI 1946–4 IV 1949 Borecki (Byk) Czesław Bronisław mjr 1 III 1948–4 II 1950

1 Początkowo (do stycznia 1945 r.) siedziba WUBP w Kielcach mieściła się w Sandomierzu. 2 P.o. kierownika GO województwa kieleckiego; zdjęty dyscyplinarnie; w 1968 r. wyjechał do NRF; kilkakrotnie wystąpił w RWE; zmarł 3 VII 1986 r. we Frankfurcie nad Menem. 3 Absolwent tzw. Szkoły Aleksandrowskiej NKWD w Smoleńsku w 1941 r.; w latach sześćdziesiątych attaché wojskowy ambasady PRL w Bułgarii; zmarł 2 X 1986 r. w Warszawie. 4 Zmarł 26 IX 1996 r. w Warszawie. 5 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; rozkaz personalny o mianowaniu z 13 II 1947 r.; w 1952 r. wyjechał do ZSRR. 6 16 IV 1951 r. skierowany na półroczny kurs przeszkolenia politycznego aktywu kierowniczego MBP. 7 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 8 Zastępca kierownika GO.

196 Mądrzejowski Bronisław9 Julian kpt. 25 II 1950–30 V 1955 Andrzejewski Jerzy Antoni kpt./mjr 11 XII 1950–10 XI 1952 Wałach Stanisław Szczepan ppłk 1954–1955 (30 IV 1954–?) Lasak Roman Marcin mjr 1 VI 1955–31 XII 1956 Szwagierczak Ryszard Stanisław mjr 1 X 1955–30 IX 1956

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Domowski Adam (Aba)10 Szymon szer. 22 IX 1944–9 VIII 1945 (Szloma) Kasprzyk Tadeusz11 chor. p.o. –25 II 1946 Kwaśniewski Mieczysław Berek kpt. p.o. 25 II–1 XI 1946 Maj Kazimierz Kazimierz ppor. p.o. 30 X 1946–31 XII 1947 Jesion Zenon Walenty por./kpt. 1 XI 1947–15 III 1949 Dębski Marian12 Walenty por./kpt. 10 III 1949–19 I 1951 Czech Andrzej Józef kpt. 20 IX 1950–15 II 1953 Nowak Henryk Andrzej kpt. 15 II 1953–31 III 1955 Mruklik Teofil Jan kpt. 1 IV 1955– Zastępcy Kwaśniewski Mieczysław Berek kpt. 2 XI 1945–25 II 1946 Maj Kazimierz Kazimierz ppor. 1 III 1947– Wróblewska Eugenia Józef p.o. –23 IV 1947 Mansz Hieronim Ignacy ppor./por. 1 II–1 XI 1949 Chamerliński Hilary Tytus ppor./por. 1 II 1950–31 III 1951 Nowak Henryk Andrzej ppor. 1 VII 1952–14 II 1953 Oleszczuk Włodzimierz Leon por. 1 III–15 V 1953 Lipiński Henryk Jan chor./ppor. 1 XII 1953–1 IV 1955 Nowak Henryk Andrzej kpt. 1 IV 1955–

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Mucha Jan Józef kpt. 10 VIII 1945–1 VI 1946 Srokowski Marceli13 Józef kpt. 1 I 1946– Wolniczek Stanisław14 Wincenty por. p.o. 1 VII 1947–1 I 1948 kpt. 1 I 1948–1 I 1949

9 1 X–30 XI 1954 r. urlop zdrowotny. 10 W 1969 r. wyjechał do Szwecji. 11 Zwolniony ze służby „na własną prośbę”. 12 20 IX 1950 r. przeniesiony do dyspozycji dyrektora Departamentu Kadr. 13 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 14 Zwolniony dyscyplinarnie.

197 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Mozal Stanisław Władysław kpt. 15 III 1949–15 IX 1951 Kosiarz Bogusław15 Jan por./kpt. 1 XI 1953–17 IX 1954 Zastępcy Srokowski Marceli Józef kpt. 10 VIII 1945–15 IV 1946 (–1 I 1946?) Wolniczek Stanisław Wincenty por. p.o. 1 VI 1946–30 VI 1947 Starzemski Stefan16 Władysław kpt. 1 IX 1950–15 IV 1952 Kosiarz Bogusław Jan por. 1 V 1951–31 X 1953 Nabiałek Ireneusz Wojciech por. 1 VI 1954–1 IV 1955

Wydział II

Naczelnicy Duksztulski Benedykt17 Ignacy por. 12 I 1945– Błażejewski Kazimierz18 Bronisław p.o. 5 III 1945–1 VIII 1946 Hamera Jan Jan p.o. 1 VIII 1946–13 II 1947 Markiewicz Andrzej Jan chor. p.o. 13 VIII 1946–10 I 1948 10 I 1948–1 VIII 1950 Kiec Feliks Stanisław kpt. 15 IV 1951–1 V 1952 Szymoniak Edmund Franciszek ppor./por. p.o. 1 V 1952–15 VII 1953 Ragiel Jan19 Stefan mjr 1 VI 1954–30 III 1955 Sitek Antoni Józef kpt. 1 IV–1 VII 1955 Piechnik Czesław Władysław mjr 1 IX 1955– Zastępcy Markiewicz Andrzej Jan chor. 13 VIII 1946–10 I 1948 Kiec Feliks Stanisław kpt. 10 I 1948–14 IV 1951 Chustecki Jan Jan ppor./por. 15 IV 1952–31 III 1955 Szymoniak Edmund Franciszek ppor. 1 V 1952–15 VII 1953 Nabiałek Ireneusz Wojciech por. 1 IV 1955–

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy Szymański Stefan Wacław mjr 1 V 1945–6 II 1946 Duda Władysław Józef kpt. 15 VII 1954–31 III 1955 Zastępcy – brak danych

15 25 IX 1954 r. skierowany na dwuletni kurs oficerów BP. 16 16 IV 1951 r. odwołany i skierowany na półroczny kurs. 17 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 18 Zwolniony jako nienadający się do służby. 19 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

198 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział III służbowy Naczelnicy Pochodyła Franciszek Władysław p.o. 1 VI 1945–29 XI 1946 Mucha Jan20 Józef kpt. 1 III–31 V 1946 Kiec Feliks Stanisław p.o. 13 VIII 1946– Marczak (Martiuk) Bolesław21 Jan kpt. 1 XII 1947–14 XII 1949 Bykowski Tomasz22 Feliks kpt. 1 IV 1950–28 VI 1951 (–1 VII 1951?) Jaskólski Józef23 Jan por./kpt. 15 X 1951–17 IX 1954 Piasecki Marian Izydor kpt. 15 VII 1954–1956 Zastępcy Szymański Stefan Wacław mjr –10 VIII 1946 Kiec Feliks Stanisław 13 VIII 1946–10 I 1948 Mazur Józef Jan ppor./por. p.o. 1 XI 1947–1 III 1949 Siudeja Marian24 Walenty ppor. p.o. 1 III 1949– –1 VII 1951 Duda Władysław Józef ppor./por./kpt. 15 X 1951–1955 Bielawski Jan Franciszek por./kpt. 15 VII 1954–1 IX 1956 Ziółek Wacław Roman kpt. 1 IX 1955–

Wydział IV

Naczelnicy Głowacki Romuald25 Stanisław ppor. p.o. 1 IX 1946–30 X 1947 (1 I 1946–?) ppor./kpt. 1 XI 1947–17 IV 1950 Głuski Wiktor26 Konstanty kpt. 1 XII 1950–1 XI 1953 Ciosek Tadeusz27 Józef por./kpt. 1 XI 1953–17 IX 1954 Sawicki Marian Franciszek kpt. 1 IX 1954–1 IX 1955 (1 VIII 1952–?) Rupniewski Antoni Jan kpt. p.o. 1 XI 1955– Jaskólski Józef Jan mjr –1 IX 1956 Staciewiński Jerzy Jan kpt. –31 XII 1956

20 Przyjęty na podstawie rozkazu z 19 IV 1946 r. 21 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 22 Zwolniony dyscyplinarnie. 23 25 IX 1954 r. skierowany na dwuletni kurs oficerów BP. 24 Zwolniony dyscyplinarnie. 25 18 IV 1950 r. odwołany z zajmowanego stanowiska i skierowany na półroczny kurs przeszkolenia politycznego aktywu kierowniczego MBP. 26 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w 1992 r. w Gdańsku. 27 25 IX 1954 r. skierowany na dwuletni kurs oficerów BP.

199 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Piasecki Albin Izydor por. p.o. 1 I 1948–1 VIII 1949 Kołacz Marian Jan por. 6 VIII 1949–30 VI 1952 Ciosek Tadeusz Józef por. 15 VI 1952–31 X 1953 Sawicki Marian Franciszek kpt. 1 VIII 1952–1 II 1953 Sitek Antoni Józef kpt. 12 VIII 1953–31 VIII 1954 Rupniewski Antoni Jan kpt. 1 IX 1954– Zaremba Mieczysław Bolesław kpt. 1 IV 1955–15 IX 1956

Wydział IV „A”

Naczelnicy Kwasek Edmund28 Stanisław ppor./kpt. p.o. 21 II 1946–19 I 1948 (1 I 1946–) Zastępcy – brak danych

Wydział V

Naczelnicy Góralski Tadeusz Jan ppor. p.o. 1 I–30 V 1947 Filipiak Stanisław Antoni por./kpt. p.o. 15 V 1947–18 X 1948 Muszyński Wiktor29 Jerzy kpt. p.o. –1 XI 1948–6 XII 1951 Piasecki Marian Izydor kpt. p.o. –15 VII 1954 Zastępcy Mareczko Stefan Franciszek chor. 1 I–23 VIII 1946 Terkowski Jan 1 IV 1946– Filipiak Stanisław Antoni por./kpt. 15 V 1947– Góralski Tadeusz Jan ppor. –30 V 1947 Machnicki Antoni Tomasz ppor. 1 VI 1948–1 V 1950 Muszyński Wiktor Jerzy por. 1 XI 1948– Piątkowski Wacław Edmund por./kpt. 1 V 1950–30 VI 1951 Górski Jan30 Tadeusz kpt. 1 II–24 XI 1952 Wnuk Jan Jan por. 1 XII 1952–1 III 1953 Staciewiński Jerzy Jan kpt. 1 III 1953– Piasecki Marian Izydor kpt. 15 VIII 1953–15 VII 1954 Bielawski Jan Franciszek por. 1 XII 1953–15 VII 1954 Lewandowski Jerzy Józef por. 17 XII 1953–

28 Zmarł 24 VI 2002 r. w Warszawie. 29 6 XII 1951 r. odwołany z zajmowanego stanowiska i skierowany na półroczny kurs aktywu kierowniczego MBP. 30 24 XI 1952 r. skierowany na kurs aktywu kierowniczego MBP.

200 201 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa służbowy Naczelnicy Zborowski Kazimierz31 Dawid p.o. 20 VII 1945–18 IV 1946 Opiłko (Opiłka?) Stefan Wincenty p.o. 24 IV 1946–15 VIII 1947 Basa Marcin Mikołaj chor. p.o. 1 X 1947–1 VI 1948 (–1 I 1949?) Szarało Włodzimierz Benedykt kpt. 1 I 1949–20 XI 1951 Mazur Józef Jan por. 1 VI 1950– p.o. 20 XI 1951– Jakubowski Ignacy Wincenty 1 IX 1954– Zastępcy Basa Marcin Mikołaj ppor. 1 VI–31 XII 1948 Mazur Józef Jan por./kpt. 20 XI 1951–31 I 1954

Wydział VIII Naczelnicy Konarski Stefan32 Jan kpt. 1 I 1952–10 I 1953 Mruklik Teofil Jan kpt. 1 VIII 1953–1 VIII 1954 Zastępcy Artemjew (Artiemow) Michał kpt. 5 IV 1946– Władysław33 Mruklik Teofil Jan por./kpt. 1 I 1952–1 VIII 1953

Wydział IX Naczelnicy Sawicki Marian Franciszek kpt. 1 II 1953–1 IX 1954 (15 IX 1953–?) Gawron Józef Tomasz kpt. 1 IV 1955–30 XI 1956 Zastępcy Sawicki Marian Franciszek kpt. 1 II–15 IX 1953 Rupniewski Antoni Jan por./kpt. 1 IX 1953– Chustecki Jan Jan por. 1 IV 1955–1 IX 1956

Wydział X Naczelnicy Zawadzki Feliks34 Jan mjr 1 II 1952–8 XI 1953 Staciewiński Jerzy Jan kpt. 1 XII 1953–31 III 1955 Ragiel Jan Stefan mjr 1 IV 1955–28 XI 1956

31 Zdjęty ze stanowiska w związku z wszczętym dochodzeniem. 32 Zwolniony dyscyplinarnie. 33 Oficer sowiecki; w 1947 r. wyjechał do ZSRR. 34 Odwołany z zajmowanego stanowiska i skierowany na kurs aktywu kierowniczego MBP.

200 201 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Lewandowski Jerzy Józef por. 1 I 1953–30 XI 1954

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Wnuk Jan Jan por. 1 III 1953– Muszyński Wiktor Jerzy mjr 15 III 1953–1 IV 1955 Staciewiński Jerzy Jan kpt. 1 IV 1955–1 IX 1956 Grabiwoda Tadeusz Stanisław kpt. 1 XI 1956– Zastępcy Wnuk Jan Jan por./kpt. 1 III 1953–1 IV 1955 Grabiwoda Tadeusz Stanisław kpt. 1 IV 1955–1 IX 1956 Bielawski Jan Franciszek por. 1 IX 1956–

Wydział Miejski

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Sitek Antoni Józef kpt. 1 IX 1954–31 III 1955 Zastępcy Zaremba Mieczysław Bolesław kpt. 1 X 1954–31 III 1955

Wydział „A”

Naczelnicy Kowalik Stanisław Władysław ppor./por. 1 VI 1948–1 XII 1951 Mączak (Monczak, Maczak) Jan kpt./mjr 1 XII 1951–1 IV 1955 Eugeniusz Zastępcy Mazur Józef Jan por. p.o. 1 III 1949–1 VI 1950 Murawski Stanisław35 Józef por. 1 VIII 1952–8 XI 1953 Wielgus Zygmunt Józef ppor./por. 1 II 1954–31 III 1955

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Srokowski Marceli Józef kpt. 12 I 1945– Kwasek Edmund Stanisław kpt. p.o. –20 I 1948

35 9 XI 1953 r. odwołany z zajmowanego stanowiska i skierowany na kurs aktywu kierowniczego MBP.

202 203 Stopień Sawicki Marian Franciszek por. p.o. 1 III 1949–1 I 1950 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy por./kpt. 1 I 1950–1 VIII 1952 Korzeniowski (Kocur) Józef36 Adolf kpt. 1 VII 1953–1 IX 1954 Staciewiński Jerzy Jan kpt. 1 IV 1955– Mielniczuk Bolesław Ludwik kpt. 1 IV 1955– Zastępcy Sawicki Marian Franciszek ppor. p.o. 1 I 1948– por. 1 III 1949–1 I 1950 Korzeniowski (Kocur) Józef Adolf ppor./kpt. 15 VI 1951–1 VII 1953 Szota Zenon Szczepan por. 1 VIII 1953–31 III 1955–

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Struski Antoni Ignacy chor./ppor. p.o. 1 X 1946–1 X 1947 Lindorf Józef Antoni por./kpt. p.o. 15 III 1949–30 IV 1954 kpt. 30 IV–30 VI 1954 Grabiwoda Tadeusz Stanisław kpt. 1 VIII 1954–31 III 1955 Zastępcy Lechowski Stanisław Stefan ppor./por. p.o. 1 I 1948–15 III 1949 Lindorf Józef Antoni por. 15 III 1949–30 VI 1954 Grabiwoda Tadeusz Stanisław por./kpt. 1 III 1953–1 VIII 1954

Wydział Cenzury

Naczelnicy Szymsiak Zbigniew Józef 1 II–5 IV 1945 Papińska Jadwiga p.o. 8 III–15 XI 1945 Szczepański Franciszek –IV 1945– Zastępcy – brak danych

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Góralski Tadeusz37 Jan ppor. 1 VI 1947–14 I 1948 Mączak (Monczak, Maczak) Jan mjr 1 IV 1955– Eugeniusz Zastępcy Artemjew (Artiemow) Michał kpt. –15 VII 1947 Władysław Wielgus Zygmunt Józef por. 1 IV 1955–

36 W 1953 r. zmienił nazwisko na Korzeniowski. 37 15 I 1948 r. przeniesiony na stanowisko naczelnika Wydziału VII Departamentu II MBP.

202 203 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C” Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Kontroli Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro Studiów Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności Naczelnicy Czech Andrzej Józef kpt./mjr 1 III 1953–1 IV 1955 Zastępcy Stępień Eugeniusz Piotr ppor./por./kpt. 1 II 1952–1 IV 1955

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego Naczelnicy Kowalik Kazimierz Władysław ppor./por. p.o. 1 VI 1948–10 I 1951 Rejment Władysław Andrzej por./kpt. p.o. 1 XII 1950–30 IX 1953 Zastępcy Kowalik Kazimierz Władysław ppor. 1 VI 1948–10 I 1951 Rejment Władysław Andrzej por./kpt. p.o. 1 XII 1950–30 IX 1953

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa Naczelnicy Dymczyk Mieczysław Andrzej ppor. 1 II 1951–31 VII 1954 Struzik Edmund Teofil ppor. –VI 1954– Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny Naczelnicy Odrobina Władysław38 Karol 22 IX 1944–19 X 1945

38 19 X 1945 r. – data rozkazu.

204 205 Stopień Mareczko Stefan Franciszek ppor./kpt. 15 V 1947–1 IV 1955 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Mazur Stanisław Jan por. 1 IV–8 VII 1955 Zastępcy Piasecki Marian Izydor kpt. 1 III 1951–9 VIII 1952 Mowny Edward39 Józef chor./ppor. 1 IV 1954–31 III 1955

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy Bykowski Leon40 –1 II 1946 Zbróg Stanisław 29 III 1945–1 II 1946 Niekurzak Stefan Józef 1 II 1946–20 VIII 1947 Nowak Józef Bartłomiej sierż. 20 VIII 1947–1 XI 1953 Figura Bronisław Jan st. sierż. –VI 1954– Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy Siemieniuch Ignacy 20 VI 1945 –15 I 1946 Pietras Stanisław –9 VIII 1945 Kocot Józef Wincenty ppor. p.o. 1 X 1945–30 IV 1947 Ilis Roman Franciszek chor. 1 VI 1947–6 I 1949 Stankowski Stanisław Michał por. –1 VIII 1952– Zastępcy Kochański Jan 1 VIII 1945–

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Dalach Felicja p.o. 3 V 1945– Krzywicka Stanisława Franciszek chor. p.o. 1 V 1947–1 III 1949 Langenfeld Władysław Adolf 1 III–31 V 1949 (–30 VI 1949?) Siankowski Józef Jan chor./ppor. 1 IV 1950–15 III 1954 Laskowski Jacek Stanisław ppor. p.o. 15 III 1954– ppor./por. 1 XI 1954– Zastępcy Dalach Felicja –9 XI 1945 Kostowicz Jadwiga –1946– Krzywicka Stanisława Franciszek chor. 1 V 1947–14 IV 1950

39 Przeszedł do pracy w KW PZPR w Kielcach. 40 Rozkaz z 7 III 1945 r.; zwolniony z powodu choroby.

204 205 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Laskowski Jacek Stanisław ppor. 1 IX 1953– Król Jerzy Władysław st.sierż./chor. 15 III 1954–1 III 1956

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/ Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Pietras Stanisław 15 IX 1944– Sołtyk Jan –VII 1946– Pochodyła Franciszek41 Władysław –29 XI 1946 Bejm Kazimierz Walerian ppor. 18 V 1947– Moskalewicz Zygmunt Jan ppor. 1 VI 1947–30 IX 1950 Siemion Michał (Mowsza) Mendel kpt. 1 X 1950–1 III 1951 Pląder Edward42 Wawrzyniec ppor./por. 1 V 1953–1 IV 1955 Zastępcy Marecki Antoni43 Klemens chor. 1 II 1945–20 III 1946 Bejm Kazimierz Walerian 1 V 1946–18 V 1947 Będziak Władysław Franciszek p.o. 1 III–31 XII 1948 –1 V 1949 Pląder Edward Wawrzyniec chor./ppor. 1 XI 1950– Sowiński Zdzisław Wacław chor./por. 1 XI 1950– Cendrowicz Hieronim Józef chor. 1 VI 1953– Pląder Edward Wawrzyniec por. 1 IV 1955–

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Zalejski Jan Władysław ppor. 1 I 1949–30 XI 1952 Kanarski Stefan Jan por. 1 I 1951– Pytlewski Janusz Władysław ppor. 1 XII 1952–

41 29 XI 1946 r. aresztowany. 42 1 X 1954 r. skierowany do dyspozycji szefa WUBP Kielce po zakończeniu kursu MON. 43 20 I 1946 r. delegowany do Centralnej Szkoły MBP.

206 207 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Baran Władysław Eliasz chor. 1 VII 1950– Janas Jan Antoni ppor. 1 I 1954–

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Pierzchała Piotr Wincenty chor. 1 VII 1948–21 VII 1953 Zastępcy Skowierzak Marian Stanisław chor. p.o. –1 IX 1947 1 IX 1947–1 X 1950

Wydział Kwaterunkowo-Budowlany Kwatermistrzostwa/ Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/ Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Siankowski Józef Jan p.o. 1 I 1949– Zastępcy Siankowski Józef Jan p.o. –1 I 1949 Kaczor Aleksander Jan chor. 1 XI 1950–15 VII 1954– Michałek Stanisław Jan por. 1 VII 1952–

Wydział/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/ Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Stępniewski Stanisław Stanisław plut./por. XI 1950–9 VIII 1952 Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Moskalewicz Zygmunt Jan ppor. –31 XII 1948 Zastępcy – brak danych

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Michałek Stanisław Jan por. 1 XII 1950–30 VI 1952 Rzadkowska Anna Jan sierż. p.o. 1 VII 1952–1 XI 1953

206 207 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Sowiński Zdzisław44 Wacław chor. –30 IX 1949

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Kozłowski Czesław Stanisław mjr 1 V 1948–17 II 1950– Stachowiak Stanisław Leon –15 VII 1949 Zastępcy – brak danych

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy Balicki Janusz Stanisław 1 IX 1946– Sedek Stanisław Wojciech por./kpt. 1 X 1947–28 II 1949 Rotter Jan Jan kpt./mjr 1 V 1949–1 V 1954 Szalecki Mieczysław Wincenty mjr/ppłk 1 V 1954– Zastępcy Balicki Janusz Stanisław 1 X 1947– Szalecki Mieczysław45 Wincenty mjr 1 VII 1952–1 V 1954 Zapora-Kowalski Władysław46 Wojciech por. 1 VII 1952–

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielna Sekcja Socjalna

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie kieleckim

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Będzinie47 – zob. województwo śląskie/katowickie/stalinogrodzkie

PUdsBP/Delegatura w Białobrzegach48

Kierownicy/szefowie Świder Marian Józef por. 1 II 1956– Zastępcy – brak danych

44 1 X 1949 r. odkomenderowany na Kurs Oficerskiej Szkoły Kwatermistrzostwa MON. 45 Zastępca ds. leczniczych. 46 Zastępca ds. administracyjnych. 47 Powiat do 24 II 1945 r. w województwie kieleckim, następnie śląskim/katowickim/stalinogrodzkim. 48 Powiat utworzono 1 I 1956 r.

208 209 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Busku Zdroju49 służbowy Kierownicy/szefowie Marzec Stanisław Kazimierz 1 XI 1944–31 XII 1945 Baran Bronisław50 12 I–14 III 1945 Mozal Stanisław Władysław por. p.o. 20 X 1945– 2 XI 1945–31 VIII 1946 Brol Jan Antoni p.o. 6 IX 1946–30 IX 1947 Głuski Wiktor Konstanty por. 1 X 1947– Tomala Andrzej Stanisław ppor. p.o. 1 IX 1948–2 I 1949 Machula Henryk Wawrzyniec por. 1 V 1949–1 II 1950 Ciosek Tadeusz Józef por. 1 II 1950–15 VI 1952 Grześków Franciszek Michał kpt. 1 IX 1952–30 IV 1955 Prokop Tadeusz Leon por. 1 IV 1955– kpt. 1 III 1956 Zastępcy Socha Bolesław 22 IX 1944– Brol Jan Antoni 6 IX 1946–30 IX 1947 Sękiewicz Stanisław Józef ppor. 1 X 1947–30 V 1948 Machula Henryk Wawrzyniec ppor./por. 1 VI 1948–1 V 1949 Tomala Andrzej Stanisław ppor. 1 IX 1948–2 I 1949 Kowalik Władysław51 Tomasz chor. 1 VI 1949–31 VIII 1950 Wojdała Tadeusz52 Antoni ppor./por. 1 VII 1952–23 V 1954 Prokop Tadeusz Leon por. 1 VII 1954–1 IV 1955 Rokicki Henryk Piotr ppor. 1 VIII 1955–

PUdsBP/Delegatura w Chmielniku53

Kierownicy/szefowie Chmiel Zygmunt Stefan por. 1 II 1956– Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Częstochowie54 – zob. województwo śląskie/katowickie/stalinogrodzkie

PUBP w Iłży – zob. PUBP w Starachowicach

49 23 II 1948 r. zmieniono nazwę powiatu ze stopnickiego na buski. 50 Kierownik GO powiatu stopnickiego; aresztowany. 51 Zwolniony w związku z aresztowaniem i skierowaniem jego sprawy na drogę sądową. 52 Zginął 23 V 1954 r. 53 Powiat utworzono 1 I 1956 r. 54 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie kieleckim, następnie katowickim.

208 209 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Jędrzejowie

Kierownicy/szefowie Grześków Franciszek55 Michał ppor. (?) 12 I–1 V 1945 Kiraga Marian Jan ppor. (?) p.o. 20 V 1945–31 VII 1946 Pronobis Józef Franciszek chor. 1 I–31 VIII 1946 Filipiak Stanisław Antoni por. 1 IX 1946–14 V 1947 Michałek Władysław Jan ppor. p.o. 15 V 1947–15 VI 1948 Wojtal Stefan Józef ppor./por. p.o. 15 VI 1948–30 V 1949 por. 1 VI–30 X 1949 Jaskólski Józef Jan chor./ppor. 1 II–15 IV 1950 Remsak Józef Andrzej ppor./por. p.o. 1 V 1950–10 VII 1951 Kołacz Marian Jan por. 1 VII 1952–15 I 1954 Teter Włodzimierz Stanisław por. 15 I 1954–1 IV 1955 Kusa Józef Ignacy chor./ppor./por. p.o. 1 IV–1 XII 1955 1 XII 1955–26 III 1956 Zastępcy Piekarczyk Roman56 –1 VIII 1945 Filipiak Stanisław Antoni por. 15 IV 1947– Michałek Władysław Jan ppor. 15 V 1947–15 VI 1948 Wojtal Stefan Józef ppor./por. 1 X 1947–30 V 1949 Jaskólski Józef Jan chor. 1 IX 1948–31 I 1950 Jarczyński Bogusław Klemens ppor./por. 1 II 1950–31 V 1952 (–1 VI 1952?) Remsak Józef Andrzej ppor. 1 V 1950–10 VII 1951 Banach Roman Jan chor. 1 II 1952–1 X 1953 Kusa Józef Ignacy chor./ppor. 15 IV 1954–1 XII 1955 Dybilas Jan Tomasz ppor. 1 II 1956–

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Kazimierzy Wielkiej57

Kierownicy/szefowie Antonkiewicz Jan Maciej ppor. 1 II 1956– Zastępcy – brak danych

55 Kierownik GO. 56 Zastępca kierownika GO. 57 Powiat utworzono 1 I 1956 r.

210 211 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy MUBP/MUdsBP w Kielcach Kierownicy/szefowie Borecki (Byk) Czesław Bronisław 25 I–27 VIII 1945 (–22 VIII 1945?) Mazur Józef Jan p.o. 1 VI 1945–1 I 1946 Zastępcy Mazur Józef Jan 26 V 1945–

PUBP/PUdsBP w Kielcach

Kierownicy/szefowie Wójcik Wacław58 12 I 1945– Brociek Józef 1 II–24 IV 1945– Ratusiński Adolf 2 XI–1 XII 1945 Gajewski Tadeusz Jan por. p.o. 1 II 1946–15 VI 1947 Dąbrowski Władysław Antoni ppor./por. p.o. 1 IX–31 XII 1947 Kiraga Marian Jan por. p.o. 1 III 1948–28 II 1950 Machula Henryk59 Wawrzyniec por. 1 IV 1950–16 IV 1951 Krawczyk Stanisław Józef por./kpt. 1 IX 1952–1 IV 1955 Prokop Tadeusz60 Leon por. –1 VII 1954 Sosnowski Jan61 Wawrzyniec ppor. –15 XII 1954 Nowak Stanisław Antoni kpt. 1 IV 1955–1 IV 1956 Zastępcy Grynbaum (Grinbaum) Majer chor. 1 I–7 VIII 1946 Albert62 Piasecki Albin Izydor chor. p.o. 1 X 1946–31 XII 1947 Dąbrowski Władysław Antoni ppor./por. 1 IX–31 XII 1947 Rybak Henryk Stanisław chor. p.o. 15 I–31 VIII 1948 (–1 IX 1948?) Kiraga Marian Jan por. 1 III 1948–28 II 1950 Sękiewicz Stanisław Józef ppor./kpt. 1 IX 1948–30 VIII 1954 Górka Jan63 Michał kpt. 1 II–10 IX 1952 Sosnowski Jan Wawrzyniec ppor. 1 XII 1954– Rajca Stanisław Stanisław ppor. 1 IV 1955–1 IV 1956

58 Kierownik GO. 59 16 IV 1951 r. odwołany i skierowany na półroczny kurs. 60 Od 25 V 1954 r. zawieszony w wykonywaniu czynności służbowych. 61 15 XII 1954 r. wysłany na kurs rolny przy szkole partyjnej. 62 Zaginął. 63 Skierowany na roczny kurs przeszkolenia oficerów.

210 211 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Końskich64

Kierownicy/szefowie Pajączkowski Bronisław65 12 I 1945– Czechowicz Bronisław66 15 I 1945– Pluta Józef Michał kpt. 16 IV–23 VIII 1945 (–13 VIII 1945?) Piętek (Piętka) Henryk Antoni por. 20 IX 1945–30 III 1947 (1 VIII 1945–?) Wrocławski Antoni Józef por./kpt. 1 IV 1947–1 III 1951 Teter Włodzimierz Stanisław ppor./por. 1 IV 1951–15 I 1954 Nabiałczyk Stefan Ignacy por. 1 I 1954– Pakuła Tadeusz Jan por. 1 VIII 1955– Zastępcy Piętek (Piętka) Henryk Antoni por. 1 III–19 IX 1945 (–1 VIII 1945?) Jedynak Bonifacy Józef por. 1 II 1946–31 VIII 1948 Szumlak Józef Stanisław por. 1 IX 1948–1 II 1951 Olczyk Marian67 Jan chor. 1 III–15 IX 1951 Fortuna Stefan68 Władysław ppor. 1 II–1 VI 1952 Suliga Stanisław Franciszek ppor. 15 IX 1952–31 III 1953 Nabiałczyk Stefan Ignacy por. 1 X 1953–14 I 1954 Grabczak Franciszek Stanisław por. 1 XII 1954–1 II 1956 Olczyk Marian Jan kpt. 1 IX 1956–

PUBP/PUdsBP w Kozienicach

Kierownicy/szefowie Marszałek Franciszek69 12 I 1945– Osiński Stefan70 por. 8 II–27 III 1945 Pawelec Jan 27 III 1945– Filipiak Stanisław Antoni ppor./por. 31 III 1945–31 VIII 1946 Machnicki Antoni Tomasz chor. p.o. 15 VIII 1946–30 IX 1947 Brol Jan Antoni ppor. p.o. 1 X 1947–31 VIII 1948

64 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie łódzkim, następnie kieleckim. 65 Kierownik GO. 66 Kierownik GO w Koninie. 67 15 IX 1951 r. skierowany do Centrum Wyszkolenia MBP. 68 1 VI 1952 r. zdjęty na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy. 69 Kierownik GO. 70 Zdezerterował i utworzył grupę podziemną podporządkowaną kpt. Władysławowi Melendzie ps. „Grab” (Delegatura Sił Zbrojnych).

212 213 Stopień Brandenburg Edward Antoni ppor./por. p.o. 1 IX 1948–20 X 1949 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Kanarski Stefan Jan por. 20 X 1949–31 XII 1950 Sitek Antoni71 Józef por./kpt. 1 V 1951–24 XI 1952 Prokop Tadeusz Leon por./ppor. 1 IV 1953–25 V 1954 Bednarski Stanisław Jan chor./ppor./por. 1 XI 1954–26 III 1956 Zastępcy Arendarski Leopold Tomasz 3 IV 1945–15 V 1946 Jaskólski Józef Jan chor. p.o. 1 IX 1946–1 IX 1947 1 IX 1947–31 VIII 1948 Brol Jan Antoni ppor. 1 X 1947–31 VIII 1948 Brandenburg Edward Antoni ppor./por. 1 IX 1948–20 X 1949 Rybak Henryk Stanisław chor. p.o. 1 IX 1948–15 X 1949 Ziółek Wacław Roman ppor./por. 1 II 1950–1 VIII 1951 Nabiałczyk Stefan72 Ignacy chor./ppor. 1 II–10 IX 1952 Bednarski Stanisław Jan chor./ppor. 10 IX 1952–31 X 1954 Talarski Jan Wincenty ppor. 1 IV 1955–

PUdsBP/Delegatura w Lipsku73

Kierownicy/szefowie Radłowski Stefan Antoni ppor. 1 II 1956– Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Miechowie74 – zob. województwo krakowskie

PUBP/PUdsBP w Olkuszu75 – zob. województwo krakowskie

PUBP/PUdsBP w Opatowie – zob. PUBP w Ostrowcu Świętokrzyskim76

PUBP/PUdsBP w Opocznie77

Kierownicy/szefowie Daniel Aleksander78 Stanisław 12 I 1945– Kuczyński Aleksander79 15 I 1945– Szumlak Józef Stanisław por. 31 III–24 VIII 1945

71 Odwołany i skierowany na kurs aktywu kierowniczego MBP. 72 Przeniesiony na roczny kurs przeszkolenia oficerów BP. 73 Powiat utworzono w 1 I 1956 r. 74 Powiat do 26 II 1945 r. w województwie kieleckim, następnie krakowskim. 75 Powiat do 26 II 1945 r. w województwie kieleckim, następnie krakowskim. 76 Ze względu na duże wpływy komunistów w lokalnej społeczności w Ostrowcu Świętokrzyskim (przemysł ciężki) PUBP w powiecie opatowskim zorganizowano w tym ośrodku miejskim. 77 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie łódzkim, następnie kieleckim. 78 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; kierownik GO w Opocznie. 79 Kierownik GO.

212 213 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Łojko Mikołaj80 Bazyli por. 23 VIII 1945–31 I 1946 Wrocławski Antoni Józef por. 1 II 1946–1 IV 1947 Kleczyk Tadeusz Antoni ppor./kpt. 1 IV 1947–1 XI 1949 Cieśla Antoni Walenty por./kpt. 1 I 1950–31 III 1952 Pastuszko Edward Antoni por./kpt. 1 IV 1952–1 IV 1955 Zastępcy Wrocławski Antoni Józef chor./ppor. 28 IV 1945–1 II 1946 Kleczyk Tadeusz Antoni ppor. 14 VI 1946–1 IV 1947 Sujecki Józef Jan chor. p.o. 1 IV–31 X 1947 1 XI 1947–1 V 1948 Franaszek Jan ppor. 1 V 1949–10 II 1950 Trela Czesław Andrzej ppor. 1 IX 1952–31 X 1953 Staszowski Roman Florian st. sierż./chor. 15 I 1954–1 IV 1955 Wroniewski Mieczysław Jan chor./ppor. 1 IV 1955–1 IV 1956

PUBP/PUdsBP w Ostrowcu Świętokrzyskim

Kierownicy/szefowie Pronobis Józef Franciszek chor. (?) 9 II–20 X 1945 Machnicki Antoni Tomasz p.o. 20 II 1945– Góralski Tadeusz Jan p.o. 2 XI 1945–1 XI 1946 Kiraga Marian Jan chor./por. p.o. 1 VIII 1946–28 II 1948 Tomala Andrzej Stanisław ppor. p.o. 1 III–31 VIII 1948 Głuski Wiktor81 Konstanty por./kpt. 1 IX 1948–17 IV 1950 Pastuszko Edward Antoni ppor./por. 15 IX 1950–31 III 1952 Cieśla Antoni82 Walenty kpt. 1 IV 1952–1 III 1953 Górka Jan Michał kpt. 1 X 1953–1 IV 1955 Zastępcy Mozal Stanisław Władysław por. (?) 30 I–1 VII 1945 Siepietowski Władysław –24 IV 1945 Góralski Tadeusz Jan 6 VIII–24 IX 1945 Kiraga Marian Jan chor./por. 1 VIII 1946–28 II 1948 Tomala Andrzej Stanisław chor. 1 X 1947–31 VIII 1948 Michalski Feliks83 Franciszek ppor. 1 VI 1948–1949 Duda Józef84 Józef ppor. 1 IV–15 IX 1951

80 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 81 18 IV 1950 r. skierowany na półroczny kurs przeszkolenia politycznego aktywu kierowniczego. 82 Zwolniony dyscyplinarnie. 83 31 VIII 1950 r. zwolniony z organów BP i przeniesiony do rezerwy MBP. 84 15 IX 1951 r. skierowany do Centrum Wyszkolenia MBP.

214 215 Stopień Szumlak Józef Stanisław por./kpt. 1 IX 1952–30 XI 1954 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Lewandowski Jerzy Józef por. 1 XII 1954–1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP w Pińczowie

Kierownicy/szefowie Kowalczuk Grzegorz85 Józef 12 I 1945– Koza Jan 11 II–3 V 1945 Czajka Stefan86 kpt. p.o. 1 VI–10 X 1945 Pronobis Józef Franciszek chor. (?) 20 X 1945–1 I 1946 Nowak Stanisław Antoni chor. p.o. 1 VI 1946–30 IX 1947 Grześków Franciszek Michał por./kpt. p.o. 1 XI 1947–1 VI 1948 1 VI 1948–15 III 1949 Łapa Andrzej87 Andrzej chor./ppor. 15 VII–30 X 1949 Bogusz Tadeusz Jan por./kpt. 15 VIII 1950–1 VII 1952 Krawczyk Stanisław Józef por. 1 VII–31 VIII 1952 Olczyk Marian Jan por. 1 IX 1952–30 III 1953 Antonkiewicz Jan Maciej ppor./por. 15 X 1953–1 II 1956 Jeziorowski Stanisław Stanisław por. 1 II 1956– Zastępcy Borycki Marian88 Piotr 1 II–21 II 1945 Nowak Stanisław Antoni chor. 1 VI 1946–30 IX 1947 Dąbrowski Władysław Antoni por. 1 V–30 VIII 1947 Grześków Franciszek Michał por. 1 XI 1947–1 VI 1948 Piwoński Stanisław Franciszek ppor. 1 VI 1948–31 I 1949 Gajda Jan Jan por. 1 II–1 VIII 1949 Antonkiewicz Jan Maciej ppor. 1 IX 1952–15 X 1953 Jeziorowski Stanisław Stanisław ppor./por. 1 X 1953–1 II 1956

PUdsBP/Delegatura w Pionkach

Kierownicy/szefowie Duda Józef Józef kpt. 1 IV 1955– Zastępcy – brak danych

PUdsBP/Delegatura w Przysusze89

Kierownicy/szefowie Grabczak Franciszek Stanisław por. 1 II 1956– Zastępcy – brak danych

85 Kierownik GO. 86 10 X 1945 r. zginął w wyniku nieostrożnego obchodzenia się z bronią. 87 20 VIII 1950 r. przeniesiony do dyspozycji Departamentu Kadr MBP. 88 Aresztowany. 89 Powiat utworzono 1 I 1956 r.

214 215 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

MUBP/MUd/BP w Radomiu

Kierownicy/szefowie Konopko Henryk90 Bolesław ppor. 12 I 1945– Borecki (Byk) Czesław Bronisław mjr 22 VIII 1945–31 VIII 1946 Pronobis Józef Franciszek chor. p.o. 1 IX 1946– Zastępcy Głowacki Romuald Stanisław ppor./por. 20 V 1945– Mareczko Stefan Franciszek ppor. 23 VIII 1946–15 V 1947 Franczak (Frańczak) Tadeusz Piotr por. 1 V 1947–1949 Mruklik Teofil Jan por. –31 V 1951 Świder Marian91 Józef por./kpt. 15 VI 1951–1 VII 1952 Szczerba Marian Stanisław por. 1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP/Delegatura nr 3/UBP MiP w Radomiu

Kierownicy/szefowie Bulba Aleksander92 12 I 1945–7 III 1946 Chruściński Stanisław 25 I–24 IV 1945 Głowacki Romuald Stanisław ppor./por. 20 V 1945–31 VIII 1946 Pronobis Józef Franciszek ppor. p.o. –31 XII 1947 Mozal Stanisław Władysław kpt. 1 I 1948–15 III 1949 Grześków Franciszek Michał por./kpt. 15 III 1949–1 IX 1952 Strzelczyński Eugeniusz Franciszek por./kpt. 1 IX 1952–1 IV 1955 Nowak Stanisław Józef por. 1 IV 1954–1 IX 1955 Krawczyk Stanisław Józef por./kpt. 1 IV 1955–1 IX 1956 Bogusz Tadeusz Jan mjr 1 IX 1955– Ciosek Tadeusz Józef kpt. 1 IX 1956– Zastępcy Mareczko Stefan Franciszek chor. 23 VIII 1946–15 V 1947 Franczak (Frańczak) Tadeusz Piotr chor. 1 V–31 XII 1947 Brandenburg Edward Antoni ppor. 1 I–31 VIII 1948 Mruklik Teofil Jan ppor./por. 1 IX 1948–31 V 1951 Świder Marian Józef por. 15 VI 1951–1 II 1956 Duda Józef Józef por. 1 IX 1952–1 IV 1953

90 Kierownik GO; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 91 Od 1 VII 1952 r. zastępca szefa UBP MiP Radom. 92 Kierownik GO.

216 217 Stopień Rokicki Henryk93 Piotr chor./ppor. 15 X 1953–15 XII 1954 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Szczerba Marian Stanisław por. 1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP w Sandomierzu

Kierownicy/szefowie Parlicki Roman94 22 IX–15 XII 1944 Bryła Józef95 Paweł p.o. 20 XI 1944–1 III 1945 Głuski Wiktor Konstanty por. 1 V 1945–30 IX 1947 Woźniak Adam Józef chor. p.o. 1 X 1947–15 VII 1949 Łapa Andrzej Andrzej chor./ppor. 15 VII–30 X 1949 Wojtal Stefan Józef por. 1 XI 1949–8 XI 1950 Krawczyk Stanisław Józef por. 1 III 1951–30 VI 1952 Rupniewski Antoni Jan chor./ppor./por. 1 VII 1952–31 X 1953 Trela Czesław Andrzej ppor./por. 1 XI 1953–1 IV 1955 Zastępcy Słotwiński Alojzy sierż. 22 IX 1944–21 II 1945 Czajka Stefan 3 III–26 V 1945 Łapa Andrzej Andrzej chor. 1 X 1947–14 VII 1949 Woźniak Adam Józef chor. 1 X 1947–15 VII 1949 Krawczyk Stanisław Józef ppor./por. 1 II 1950–1 III 1951 Rupniewski Antoni Jan chor./ppor. 1 III 1951–1 VII 1952 Gościk Jan Józef ppor. 1 VIII 1952–1 IX 1953 Szewczyk Zdzisław Karol ppor. 1 X 1953–31 X 1954 Karasiński Edward Jan chor./ppor. 1 IV 1955–1 IV 1956

MUBP/MUdsBP/Delegatura nr 4 w Skarżysku-Kamiennej

Kierownicy/szefowie Siewierski Eugeniusz 10 IV–14 XI 1945 Grześków Franciszek Michał ppor. (?) 1 V–20 X 1945 Niedziela Tadeusz96 Józef kpt. 1 IV–30 XI 1955 Zastępcy Debniak (Dębniak) Czesław Walenty por. 1 IX 1955 Sosnowski Jan Wawrzyniec por. 1 IX 1955–

MUBP w Sosnowcu97 – zob. województwo śląskie/katowickie/stalinogrodzkie

93 15 XII 1954 r. skierowany na kurs rolny przy szkole partyjnej. 94 15 XII 1944 r. aresztowany za współpracę z AK. 95 Usunięty ze stanowiska w związku z aresztowaniem. 96 Wydalony ze służby w organach BP w związku ze skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego. 97 Sosnowiec do 24 II 1945 r. w województwie kieleckim, następnie śląskim/katowickim/stalinogrodzkim.

216 217 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Starachowicach98

Kierownicy/szefowie Chomina Zbigniew99 Adam chor. 12 I–9 VII 1945 Wójcik Zygmunt 27 III–24 IV 1945 Ryś Jan 28 V 1945– Wolniczek Stanisław Wincenty por. p.o. 10 VII 1945–31 V 1946 Bykowski Tomasz Feliks por. p.o. 8 II 1946–1 X 1947 1 X 1947–30 III 1950 Jaskólski Józef Jan chor. 15 IV 1950–15 X 1951 Machula Henryk Wawrzyniec por./kpt. 1 XI 1951–1 IX 1952 Pawelec Kazimierz Jan ppor./kpt. 1 IX 1952–26 III 1956 Zastępcy Andre (Andree) Edward Adolf ppor. 1 VII 1946–30 IX 1947 Walczyk Jan Franciszek p.o. 1 XII 1946–1 XI 1947 Franczak (Frańczak) Tadeusz Piotr chor./por. 1 I 1948–1 III 1953 Cieśla Antoni Walenty kpt. 1 III 1953–1 IV 1955 Dudkiewicz Stefan Stanisław kpt. 1 IV 1955–

PUdsBP/Delegatura w Staszowie100

Kierownicy/szefowie Szewczyk Zdzisław Karol ppor./por. 1 XI 1954–1 IV 1955– Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Szydłowcu101

Kierownicy/szefowie Fijał (Fijoł) Lucjan Jan ppor./ por. 1 XI 1954–30 XI 1956 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP we Włoszczowej

Kierownicy/szefowie Bykowski Tomasz102 Feliks chor. 12 I 1945–8 II 1946 Sułkowski Józef 28 II 1945– Woźniak Adam Józef chor. p.o. 21 X 1946–30 X 1947

98 Do 19 VIII 1949 r. powiat iłżecki z siedzibą władz w Starachowicach Wierzbniku, następnie powiat staracho- wicki z siedzibą w Starachowicach. 99 Kierownik GO; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; 31 III 1964 r. popełnił samobójstwo w budynku KW MO w Olsztynie. 100 Powiat utworzono 11 VIII 1954 r. 101 Powiat utworzono w 1954 r. 102 Kierownik GO, od 20 I 1945 r. kierownik PUBP.

218 219 Stopień Walczyk Jan Franciszek p.o. 1 XII 1946– Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Andre (Andree) Edward Adolf ppor./por. 1 X 1947–15 VIII 1950 Walczyk Jan Franciszek sierż. p.o. –1 XI 1947 Kosiarz Bogusław Jan ppor. 15 VIII 1950–30 IV 1951 Jarczyński Bogusław Klemens por. 20 VI–1 XII 1952 Prokop Tadeusz Leon ppor./por. 1 XII 1952–1 IV 1953 Walczyk Mieczysław Władysław por./kpt. 1 IV 1953–29 II 1956 Łata Władysław Łukasz por./kpt. 1 III 1956– Zastępcy Walczyk Jan Franciszek p.o. 1 XII 1946–1 XI 1947 Andre (Andree) Edward Adolf ppor. –1 X 1947 Piwoński Stanisław Franciszek ppor. p.o. 1 X 1947–31 V 1948 Sękiewicz Stanisław Józef ppor. 1 VI–31 VIII 1948 (–1 IX 1948?) Kanarski Stefan Jan por. 15 V–20 X 1949 Pawelec Kazimierz103 Jan ppor. 1 VI 1950–15 IX 1951 (15 VI 1950–?) Prokop Tadeusz Leon ppor. 1 II–1 XII 1952 Fijał (Fijoł) Lucjan Jan ppor. 1 X 1953–31 X 1954 Sosnowski Jan Wawrzyniec ppor. 15 VII 1955– Debniak (Dębniak) Czesław Walenty por. 1 IX 1955–

PUBP/PUdsBP w Zawierciu104 – zob. województwo śląskie/katowickie/stalinogrodzkie

PUdsBP/Delegatura w Zwoleniu105

Kierownicy/szefowie Sękiewicz Stanisław Józef kpt. 1 XI 1954–1 IV 1955– Zastępcy – brak danych

Opracowanie: Bogusław Kopka, Grzegorz Majchrzak, Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki, Jacek Żurek

103 15 IX 1951 r. skierowany do Centrum Wyszkolenia MBP. 104 Powiat do 24 II 1945 r. w województwie kieleckim, następnie śląskim/katowickim/stalinogrodzkim. 105 Powiat utworzono w 1954 r.

218 219 WOJEWÓDZTWO KOSZALIŃSKIEStopień 1 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Koszalinie Kierownicy/szefowie Siwanowicz Leonard2 Adolf ppłk 1 VI 1950–10 IX 1951 Małkiewicz Kazimierz Karol kpt. p.o. 10 IX 1951–6 I 1953 Imiołek-Śliwa Władysław3 Wincenty ppłk p.o. 1 VI 1953–20 V 1955 Cieślak Marian Władysław ppłk 20 V 1955–31 XII 1956 Zastępcy Małkiewicz Kazimierz Karol kpt. 4 XII 1950–5 I 1953 Imiołek-Śliwa Władysław Wincenty ppłk 1 XII 1952–31 V 1953 Jeżak Andrzej Wojciech kpt. p.o. 1 IX 1953–1 I 1955 1 I–15 XII 1955 Imiołek-Śliwa Władysław4 Wincenty ppłk 1 I–20 V 1955

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia Naczelnicy Uścinowski Mieczysław Mieczysław chor. p.o. 15 VI 1950–15 XII 1951 Tokarz Stanisław Antoni por./kpt. 1 III 1952–1 IV 1955 Jasiecki Bolesław Józef kpt. 1 V 1955–28 XI 1956 Zastępcy Piaskowska Władysława N.N., por. p.o. 15 VI 1950–15 IX 1951 Franciszka Uścinowski Mieczysław Mieczysław por. 15 XII 1951–1 IV 1955 Tokarz Stanisław Antoni kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956

Kontrwywiad/Wydział I Naczelnicy Wesołowski Kazimierz Józef kpt. p.o. 20 X 1950–1 II 1952 1 II 1952–1 VII 1955 Pindor Tadeusz Jan por. 1 IX 1955–31 VIII 1956 Pudło Aleksander Edward kpt. 1 IX–31 XII 1956 Zastępcy Wesołowski Kazimierz Józef por. 20 X 1950–18 II 1952 Pindor Tadeusz Jan ppor./por. 1 IV 1953–1 IX 1955 Galant Bronisław Józef kpt. 1 II–28 XI 1956

1 Województwo koszalińskie zostało utworzone 28 VI 1950 r. 2 1 VI–20 VII 1950 r. szef delegatury MBP w Koszalinie. 3 Funkcję pełnił prawdopodobnie od stycznia 1953 r. Występował też jako Śliwa-Imiołek, w 1948 r. powrócił do właściwego nazwiska Śliwa; zmarł 18 XII 1976 r. w Warszawie. 4 Formalnie zastępca, w rzeczywistości p.o. szef.

220 221 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wydział II

Naczelnicy Markiewicz Andrzej Jan por. 1 VIII 1950–29 XI 1952 Minnicki Jerzy Wincenty ppor./por. 15 VIII 1953–1 IV 1955 Ryba Józef Franciszek kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Minnicki Jerzy Wincenty ppor. 1 V 1952–15 VIII 1953 Nowak Franciszek Franciszek ppor. 1 VIII 1953–1 I 1954 Wyrębkiewicz Władysław Maciej por. 1 IV 1954–1 IV 1955

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy Dąbrowski Tadeusz p.o. 14 IX 1945– Zastępcy – brak danych

Wydział III

Naczelnicy Burdziej Igor5 Jan kpt./mjr 1 XII 1951–28 XI 1956 Zastępcy Burdziej Igor Jan por. 1 VIII 1950–1 XII 1951 Wilim Leonard Władysław ppor. 15 VII 1954–1 IV 1955 Zapłacki Zenon Antoni por. 1 IV–27 XII 1956

Wydział IV

Naczelnicy Roszkowski Eugeniusz Ludwik kpt. 15 I 1951–15 IV 1953 Zawadzki Jan Wawrzyniec por. p.o. 1 I–1 IX 1954 Sokołowski Ewaryst Józef por. 1 IX 1954–1 IV 1955 Zawadzki Jan Wawrzyniec por. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Białoboki Włodzimierz6 Bazyli ppor./por. 1 VIII 1950–15 IX 1951 por. 1 IX 1952– Zawadzki Jan Wawrzyniec ppor. 1 I–1 IX 1954 Sokołowski Ewaryst Józef por./kpt. 1 IV 1955–1 IX 1956

5 Od 1 VIII 1950 r. do 1 XII 1951 r. kierował wydziałem, pełniąc formalnie funkcję zastępcy; od 28 XI 1956 r. do 1 XI 1961 r. kierował Wydziałem III KW MO w Koszalinie. 6 Faktycznie od 1 VIII 1950 r. do 15 I 1951 r. kierował wydziałem.

220 221 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział V Naczelnicy Szajak Gustaw Izaak ppor./por. 1 VIII–15 XI 1950 Kunicki Kazimierz Bolesław kpt. 15 XI 1950–24 XI 1952 Żurek Władysław7 Walenty ppor. p.o. 1 III 1953–1 VII 1954 Zastępcy Srokowski Krzysztof Franciszek por. –20 IV 1952 Żurek Władysław Walenty chor./ppor. 1 V 1952–28 III 1953 Wilim Leonard8 Władysław ppor. 1 XI 1953–15 VII 1954

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa Naczelnicy Przybylski Władysław Stanisław ppor. p.o. 15 VIII 1950–15 X 1951 Kruk Stanisław kpt. 15 X 1951–1 VIII 1955 Zastępcy Przybylski Władysław Stanisław ppor. 15 VIII 1950–15 X 1951 (–15 X 1954?)

Wydział VIII Naczelnicy Piszczek Kazimierz Szymon por. 29 III 1952–4 III 1953 Zastępcy – brak danych

Wydział Żeglugi Morskiej/Wydział VIII „A” Naczelnicy Bloch Franciszek9 Józef mjr 1 I–1 VIII 1951 Sokołowski Ewaryst Józef por. p.o. –1 X 1953 1 X 1953–1 IX 1954 Zastępcy Piszczek Kazimierz Szymon por. 1 III–9 XI 1952 Osys Zygmunt Jan por. 1 X 1952–1 II 1953 Marcinkowski Zdzisław Antoni por. 1 II 1953–1 X 1954

Wydział IX Naczelnicy Wyrębkiewicz Władysław Maciej por. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy – brak danych

7 Faktycznie kierował wydziałem od listopada 1952 r. 8 Faktycznie pełnił tę funkcję od października 1952 r. 9 Używał imienia Bogdan, które w rzeczywistości było pseudonimem z GL; 1 VIII 1951 r. zginął w przypadko- wej strzelaninie między funkcjonariuszami UB.

222 223 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział X służbowy Naczelnicy Długosz Władysław10 Wincenty por. 1 II 1952–15 VI 1954 Zastępcy Długosz Władysław Wincenty por. 1 II 1952–15 VI 1954

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Śron Marian Jan por./kpt. 1 V 1953–1 IV 1955

Inspektorat Miejski

Naczelnicy Zawadzki Jan Wawrzyniec brak danych Zastępcy Truchan Marian Szymon ppor. 1 I 1954–15 VII 1955

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Zawadzki Jan Wawrzyniec por. 1 IX 1954–1 IV 1955 Zastępcy Białoboki Włodzimierz Bazyli por. 1 IX 1954–1 IV 1955

Wydział „A”

Naczelnicy Ogonowski Walenty Konstanty chor./por. p.o. 15 VIII 1950–15 IX 1954 por. 15 IX 1954–1 IV 1955 Zastępcy Przewoźniak Marian Jan ppor. 1 XII 1951–31 III 1955

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Sitka Alfons Antoni kpt. 1 VIII 1950–31 I 1952 Szymański Bronisław Antoni por./kpt. 1 IX 1952–28 XI 1956 Zastępcy Szymański Bronisław Antoni por. 15 XII 1951–1 IX 1952 (–31 XII 1952?) Jaroszewski Jerzy ppor. 1 VI 1952– Gruchała Zenon Stanisław ppor. 1 IV 1953–1 VII 1954 Cieślik Władysław Franciszek por. 1 IX 1954–27 XII 1956

10 W rzeczywistości zastępca, kierował wydziałem nie mając nominacji.

222 223 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Różański Kazimierz Bronisław kpt. 1 IX–31 XII 1950 Wrocławski Zdzisław Józef kpt. 1 I 1951–24 XI 1952 Ryba Józef Franciszek por./kpt. 1 IX 1953–31 III 1955 (1 I 1953–?) Zastępcy Ryba Józef Franciszek por. 1 I–1 IX 1953 Ściernicki Bolesław11 Michał kpt. 1 IX 1953–1 IV 1955

Wydział Cenzury

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Uścinowski Mieczysław Mieczysław por. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Białoboki Włodzimierz Bazyli por. 1 IV 1955–1 I 1957

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy Martelus Wiesław Ignacy chor./ppor. 1 IX 1952– IV 1956 Kolenda Mieczysław IV 1956– Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy Zubel Jan 1 I–1 IV 1956 Zastępcy – brak danych

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

11 Przez jakiś czasu używał przybranego nazwiska Ścierko.

224 225 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział Łączności służbowy Naczelnicy Konieczny Zenon Tomasz por./kpt. p.o. 7 IX 1950–1 IV 1955 kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Truchan Marian Szymon chor. 1 I 1954–15 VII 1955

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Wyrębkiewicz Władysław Maciej ppor. 26 VII 1951–1 I 1954

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy Stachyra Józef Stanisław ppor. 15 VIII 1950– Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Wypych Józef Stanisław chor./ppor. 1 VIII 1953–1 IV 1956 Gritzman Paweł Herman por. 1 IV–31 XII 1956 Zastępcy Borowski Władysław Julian por. p.o. 1 VIII 1950–1 VI 1953 1 VI 1953–1 IV 1955

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy Szulc Antoni 1 IV–15 IX 1954 Korczak Stanisław 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy Kobylański Zygmunt Paweł chor. 1 IX 1950–1 VII 1951 Jewdosiuk Jan Antoni chor. 1 VIII 1951–15 VII 1952 Szostak Michał Antoni ppor. 1 VIII 1952–1 VI 1953 Najda Stanisław Bazyli chor. 1 VI 1953–31 V 1954 Zastępcy – brak danych

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Hołub Jerzy Kazimierz chor. p.o. 1 V 1951–1 II 1952

224 225 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Dajek Franciszka Izrael bez stopnia 1 II 1952–1 XII 1954 Cichosz Antoni Antoni ppor. p.o. 7 XII 1954–1 IV 1955 ppor./por. 1 IV 1955–28 II 1957 Zastępcy Cichosz Antoni Antoni ppor. 1 XI 1952–7 XII 1954 Hołub Jerzy Kazimierz ppor. 1 IV 1955–1 I 1957

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy Gromadziński Bogdan sierż. p.o. 1 IX 1953–1 I 1954 Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy Maciejewski Witold chor. 1 VIII 1953–1 I 1955 Zastępcy – brak danych

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Korzeniowski Edward Jan por. p.o. 15 III 1952–1 II 1953 Gładysiak Bernard Franciszek por. 1 X 1953–28 XI 1956 Zastępcy Frajermauer Szymon12 Gerszon ppor. 1 VI 1950–15 III 1952 (Henryk) Korzeniowski Edward Jan por. 15 III 1952–1 II 1953 Gładysiak Bernard Franciszek ppor. 1 II–30 IX 1953 Gajos Jan Józef por. 1 X 1953–31 XII 1954

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Drożdż Stanisław Walenty chor. 1 VI 1950–31 I 1952 Lipowski Władysław Tadeusz ppor. 15 VII 1953–1 IV 1955 Zastępcy Lipowski Władysław Tadeusz ppor. 1 X 1950–15 VII 1953

12 W 1953 r. zmienił nazwisko na Orłowski.

226 227 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego służbowy Naczelnicy Brandwajman Boruch Bernard bez stopnia 1 XII 1950–29 II 1952 Adamski Franciszek Wojciech chor./ppor. 1 III 1952–1 IV 1955 Zastępcy Obałek Zygmunt bez stopnia 1 XI 1954–

Służba Kwaterunkowo-Budowlana Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Sochaczewski Paweł Jacek ppor. 1 VI 1950–1 IV 1955 Zastępcy Truskawski (Trzuskowski) Józef 1 VI 1950–1 XI 1952 Henryk

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Walendzik Jerzy Jan kpr. 1 VI 1950–1 III 1952 Januszewski Henryk Bronisław st. sierż. 1 III 1952–25 V 1953 Graczkowski Feliks Józef ppor. 1 VI 1953–31 III 1955 Zastępcy – brak danych

Wydział Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Leszczyński Józef Mikołaj chor. 1 VI 1950–1954 Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Gajos Jan Józef chor. 1 VI 1950–30 IX 1953

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Lisikiewicz Tadeusz Kazimierz kpt. 1 XII 1950–1 I 1955 Zastępcy – brak danych

226 227 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia Dyrektorzy Studzieniecki Zdzisław Józef mjr p.o. 1 VIII 1950–15 III 1954 Świątkowski Zbigniew por. 15 III–7 XII 1954 Zastępcy – brak danych

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny Naczelnicy Wołyński Edmund st. sierż. 1 I 1953– Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie koszalińskim

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Białogardzie13 Kierownicy/szefowie Witczak Witold Józef bez stopnia p.o. 17 V–10 VI 1945 Krakowski Ludwik14 Jakub por. p.o. 10 VI 1945–1 V 1946 Dominiak Bronisław Antoni por. p.o. 1 V 1946–1 X 1947 1 X 1947–1 IX 1948 Wiśniewski Jan Antoni ppor. 1 IX 1948–31 XII 1949 Kapuściński Kazimierz N.N., chor./ppor. 1 I 1950–1 VIII 1951 Michalina Chądzyński Władysław Stefan por. p.o. 1 VIII 1951–20 III 1952 Zawadzki Jan Wawrzyniec ppor./por. 1 VI 1952–1 I 1954 Nowak Franciszek Franciszek por. p.o. 1 I 1954–1 IV 1955 1 IV–1 IX 1955 Wygonowski Marian Józef ppor. 15 X 1955–31 XII 1956 Zastępcy Witczak Witold Józef bez stopnia 10 VI–29 VII 1945 Zając Zygmunt Stanisław VI 1945–

13 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim. 14 Zdezerterował 18 IV 1946 r.

228 229 Stopień Jakowiec Jan Piotr chor. 1 I–1 IV 1950 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Nowicki Henryk Piotr ppor. 1 IV–1 VIII 1950 Chądzyński Władysław Stefan por. 1 VIII 1951–20 III 1952 Zawadzki Jan Wawrzyniec ppor. 20 III–12 IX 1952 Aniszkiewicz Jan Hilary chor./ppor. 15 IX 1952–1 XI 1954

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Bytowie15

Kierownicy/szefowie Moliński Bronisław Szczepan p.o. 18 IV–1 VIII 1945 Redo Leonard Walenty ppor. 1 VIII–9 IX 1945 Połatyński Antoni chor. 9 XI 1945–26 I 1946 Stawicki Wincenty Jan chor. 27 I–30 IV 1946 Krawczyk Mikołaj Bazyli p.o. 1 V–1 VII 1946 Woronowski Henryk 2 VII–1 XII 1946 Szymonik Wacław Aleksy chor. p.o. 1 XII 1946–31 VII 1947 Hołodowski Józef Wacław chor. p.o. 1 VIII 1947–31 I 1948 chor./ppor. 31 I 1948–31 XII 1949 Tabor Kazimierz Paweł por. 1 I–1 IV 1950 Sikora Ludwik Antoni ppor. 1 IV–22 VIII 1950 Matusz Zygmunt Józef chor./ppor. p.o. 25 IX 1950–30 XI 1954 Klimkiewicz Jan Julian ppor. p.o. 1 XII 1954–1 IV 1955 1 IV 1955–XII 1956 Zastępcy Szymonik Wacław Aleksy st. sierż./chor. 1 XII 1946–31 VII 1947 Hołodowski Józef Wacław chor./ppor. 1 VIII 1947–31 XII 1949 Matusz Zygmunt Józef chor. 25 IX 1950– Leporowski Stanisław Leon chor./ppor. 15 XI 1952–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Człuchowie16

Kierownicy/szefowie Witosławski Henryk p.o. 18 IV–29 V 1945 Dudek Wiktor 18 VI–19 XI 1945 Strzałka Kazimierz Mateusz ppor. p.o. 10 XII 1946–31 XII 1947 Brylski Zygmunt Józef ppor. p.o. 1 I 1948–31 XII 1949 Długosz Władysław Wincenty chor./ppor. p.o. 1 I–1 VIII 1950 1 VIII 1950–1 V 1951 Kaliszka Bronisław Antoni por. 1 X 1952–31 III 1955 Kurach Antoni Franciszek ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956

15 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim. 16 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie pomorskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.

228 229 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Kilanowski Władysław17 Władysław bez stopnia p.o. 23 X 1945–V 1946 Brylski Zygmunt Józef ppor. 1 I 1948–31 XII 1949 Rymkiewicz Piotr Antoni chor. 1 II–28 VI 1950 Kaliszka Bronisław Antoni ppor. 1 V 1951–1 X 1952 Wygonowski Marian Józef st. sierż./chor. 1 VI 1952–1 VIII 1953

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Drawsku18 Kierownicy/szefowie Dąbrowski Jan Józef bez stopnia 17 V 1945– Owczarek Bolesław Gabriel p.o. 30 I–31 V 1946 (–30 VII 1946?) Andrysiak Kazimierz Klemens ppor. p.o. 11 VI 1946–15 IV 1947 Piękniewski Daniel Wojciech ppor./por. 10 IV–31 XII 1947 Wesołowski Kazimierz Józef ppor./por. p.o. 10 XII 1947–14 VI 1949 Kossakowski Roman Tomasz chor./por. p.o. 15 VI 1949–31 VII 1950 por. 1 VIII 1950–1 IX 1951 Ćmielowski Jan 2 IX 1951–1 II 1952 Kuczyński Franciszek Konstanty por. 1 II 1952–31 XII 1953 Kuberski Zygmunt Józef por. XII 1953–27 XII 1956 Zastępcy Mydlarz Marek 23 VII 1945– Dąbrowski Jan Józef III 1946– Wesołowski Kazimierz Józef por. 1 I–14 VI 1949 Kossakowski Roman Tomasz chor. 1 VII 1949–31 III 1950 Żurek Władysław Walenty st. sierż./chor. 1 IV–28 VI 1950 Tylimoniuk Adam Bartłomiej ppor. 15 II 1951– Witczak Witold Józef por. 1 IX 1952–15 II 1954 Molenda Ignacy Franciszek ppor. 15 IX 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Kołobrzegu19 Kierownicy/szefowie Bednarek Edward Władysław p.o. 17 V 1945–2 II 1946 Godik Jerzy20 por.(?) 16 II–11 V 1946 Wiśniewski Jan Antoni chor./por. p.o. 1 III–31 VIII 1948 Stelmaszczuk Piotr Zachar ppor./kpt. 1 X 1948–1 VI 1952 (–1 VI 1950?)

17 Aresztowany w maju 1946 r. 18 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim. 19 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim. 20 Prawdopodobnie funkcję tę pełnił już wcześniej.

230 231 Stopień Starosta Bolesław Adam por. 15 II–1 V 1952 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Tylimoniuk Adam Bartłomiej por. p.o. 1 X 1952–1 XII 1953 Latocha Wacław Kazimierz st. sierż. p.o. 1 XII 1953–15 XII 1954 ppor. 15 VIII 1955–1 VIII 1956 Starosta Bolesław Adam por./kpt. 1 VIII–31 XII 1956 Zastępcy Kołodziejski Władysław Józef 17 V 1945– Wiśniewski Jan Antoni chor./ppor. 1 III–31 VIII 1948 Kuźmicz Mikołaj Paweł ppor. 1 I 1950–1 V 1951 Tylimoniuk Adam Bartłomiej ppor. 15 II 1951–1 VI 1952 Kozłowski Mieczysław Karol chor. 1 VI 1952–20 IX 1954 Bierski Henryk Wincenty ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Koszalinie21

Kierownicy/szefowie Kwiatkowski (imię nieznane) 1945 Pysiewicz Tadeusz Michał 4 XII 1945–15 II 1947 Józefiak Władysław p.o. –30 I 1946 Sawicki Stanisław Borys por. p.o. 26 VIII 1946–1 XI 1947 Roszkowski Eugeniusz Ludwik por. p.o. 1 XI 1947–31 I 1948 por./kpt. 31 I 1948–15 I 1951 Górecki Paweł Chaim ppor. 1 VI 1951–15 II 1952 (Zylberg Izrael) Starosta Bolesław Adam por. 15 II 1952–1 XII 1954 Bednarek Henryk Franciszek por. p.o. 1 XII 1954–1 IV 1955 1 IV–1 IX 1955 Kielar Piotr Jan 1 XI 1955–13 XI 1956 Zastępcy Babiński Stanisław Stanisław chor. 10 XII 1947–31 XII 1948 Polewka Mieczysław Andrzej ppor. 1 VI–31 VIII 1949 Górecki Paweł Chaim st. sierż./chor./ 15 XII 1949–1 VI 1951 (Zylberg Izrael) ppor. Bączkowski Zdzisław Władysław chor. 1 VI 1952–1 II 1953 Kułak Leszek Józef chor./ppor. 1 X 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Miastku22

Kierownicy/szefowie Leski Roman Roman ppor. p.o. 1 VIII 1945–1 VI 1947 Zaremba (Zaręba?) Bolesław ppor. p.o. 1 VI 1947–31 I 1948 Mieczysław ppor./por. 31 I–1 VIII 1948

21 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim. 22 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.

230 231 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wojcieszak Kazimierz Tomasz st. sierż./ppor. p.o. 1 VIII 1948–1 V 1951 Malinowski Zdzisław Roman chor. 1 V 1951–1 VIII 1953 Dymkowski Stanisław Wacław chor./ppor. 1 VIII 1953–30 IV 1955 Kifner Bronisław Bronisław por. 1 IV 1955–27 XII 1956 Zastępcy Wojcieszak Kazimierz Tomasz st. sierż./chor. 1 VIII 1948–28 VI 1950 Irzykowski Feliks N.N., ppor. 1 IX 1950–1 XII 1951 Władysława Dymkowski Stanisław Wacław chor. 15 IX 1952–1 VIII 1953 Kifner Bronisław Bronisław por. 1 XI 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Sławnie23

Kierownicy/szefowie Klecha Adam Stanisław 17 V 1945– Górski Kazimierz Walenty(?) 22 X 1945–22 II 1946 Pilipczuk Aleksander24 Michał por. p.o. 18 II–1 VII 1946 Złotogórski Wacław Józef ppor./por. p.o. 1 VII 1946–30 IX 1947 por./kpt. 1 X 1947–1 VIII 1948 Bloch Franciszek Józef kpt./mjr 1 VIII 1948–1 I 1951 Kuźmicz Mikołaj Paweł ppor./por. p.o. 1 V 1951–1 VI 1952 1 VI–1 IX 1952 Hryniewiecki Janusz Jan por. 1 IX 1952–10 VII 1954 Wilim Leonard Władysław ppor. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Bazan Michał Jan chor./ppor. p.o. 1 I–1 VIII 1950 ppor. 1 VIII 1950–1 VIII 1951 Kuźmicz Mikołaj Paweł ppor. 1 V 1951–1 VI 1952 Makuś Wiktor Jan sierż./chor. 1 VII 1952–1 XI 1953 Kuśmierkiewicz Kazimierz Aleksy ppor. 15 V 1954–

PUBP/PUdsBP w Słupsku25

Kierownicy/szefowie Krakowski Ludwik Jakub por. p.o. 25 IV–10 VI 1945 Lasota Józef p.o. VII–IX 1945 Wysocki Adam Antoni bez stopnia 14 IX–27 XI 1945

23 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim. 24 Występuje też jako Aleksy Filipczuk. 25 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.

232 233 Stopień Makowski Jerzy ppor. XI 1945–26 VIII 1946 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Chumek Tadeusz Aleksy ppor./por. p.o. 5 VIII 1946–15 IV 1947 Andrysiak Kazimierz Klemens ppor./por. p.o. 15 IV–30 IX 1947 por. 1 X 1947–1 IX 1948 Różański Kazimierz Bronisław por./kpt. 1 X 1948–31 VIII 1950 Chumek Tadeusz Aleksy por. 1 IX 1951–30 VI 1952 Kuźmicz Mikołaj Paweł por. 1 IX 1952–9 XI 1953 Żurek Władysław Walenty por./kpt. 1 VII 1954–27 XII 1955 Zastępcy Zając Zygmunt Stanisław IV–VI 1945 Wysocki Adam Antoni VI–18 XI 1945 Biały Zygmunt Jan ppor. p.o. 1 I–1 IX 1946 Stawicki Wincenty Jan chor. p.o. 1 VIII 1947–31 XII 1949 Chwiałkowski Leon Roch ppor. p.o. 1 I–31 VII 1950 1 VIII 1950– Zawadzki Jan Wawrzyniec chor. 1 IX 1951–20 III 1952 Nowacki Henryk Piotr por. 1 IX 1952–1 II 1954 Zimnowłocki Józef Michał por. p.o. 1 IX 1954–1 IV 1955 Dorynek Władysław Jan por. 1 IV 1955–1 IV 1956 Zimnowłocki Józef Michał por./kpt. 1 IV 1956–3 I 1957

PUBP/PUdsBP w Szczecinku26

Kierownicy/szefowie Rutkowski Wacław Jakub 18 IV 1945–1 V 1946 Witosławski Henryk 29 V 1945–1946 Stefański Mieczysław Wacław ppor. 20 II–30 VI 1946 Brylski Zygmunt Józef chor./ppor. p.o. 11 IX 1946–1 I 1948 (12 IV 1946–31 XII 1947?) Strzałka Kazimierz Mateusz ppor. 1 I–30 VIII 1948 Zaremba (Zaręba?) Bolesław por./kpt. 1 VIII 1948–1 VIII 1950 Mieczysław (–28 VI 1950?) Achramowicz Stanisław Wincenty kpt. p.o. 15 VIII 1950–1 V 1951 Wilczek Ryszard Maciej ppor. 1 IX 1951–1 XI 1953 Makuś Wiktor Jan chor./por. 1 XI 1953–I 1957 Zastępcy Boba Aleksander Józef st. sierż. III–18 IV 1945 Ettinger Filip Izaak chor. 1 II–10 XII 1946 Boba Aleksander Józef chor. p.o. 1 XII 1946–1 X 1947 1 X 1947–1 VII 1948

26 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim.

232 233 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Sikora Ludwik Antoni ppor. 15 VI–15 VII 1949 Szymczak Jan Adam chor./ppor. p.o. 15 VII–1 XII 1949 Kaliszka Bronisław Antoni ppor. p.o. 1 I–1 VIII 1950 1 VIII 1950–1 V 1951 Wilczek Ryszard Maciej ppor. 1 V–1 IX 1951 Dorynek Władysław Jan por. p.o. 1 IX 1951–1 IV 1955 por./kpt. 1 IV 1955–1 IV 1956 Kupski Zenon Antoni por. 1 IV–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Świdwinie27

Kierownicy/szefowie Aniszkiewicz Jan Hilary ppor. p.o. 1 XI 1954–1 IV 1955 Molenda Ignacy Franciszek ppor. 1 IV 1955–XII 1956 Zastępcy Aniszkiewicz Jan Hilary ppor. 1 XI 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Wałczu28

Kierownicy/szefowie Szczepański Józef Jan p.o. 18 IV–17 V 1945 Kamiński Edward p.o. 17 V–15 IX 1945 Romiszewski Mieczysław Jan p.o. 15 IX 1945–31 VII 1946 Nowicki Henryk Piotr chor. 1 VIII 1946–1 IV 1947 Stelmaszczuk Piotr Zachar chor./ppor. p.o. 1 IV–1 X 1947 ppor. 1 X 1947–1 IX 1948 Chumek Tadeusz Aleksy por. p.o. 1 IX 1948–1 IX 1951 Godlewski Bronisław29 Witold ppor. 1 IX 1951–15 VII 1952 Ćmielowski Jan IV–28 VII 1952 Klimkiewicz Jan Julian chor. p.o. 15 VII 1952–1 XII 1954 Wątroba Henryk Jan por. 1 XII 1954–1 IX 1956 Koziar Eugeniusz Trofim kpt. 1 IX 1956–3 I 1957 Zastępcy Szczepański Józef Jan 18 IV–16 V 1945 Kamiński Edward p.o. 17 V 1945– Stelmaszczuk Piotr Zachar chor. p.o. 1 VI 1946–31 III 1947 1 IV–9 X 1947 Romiszewski Mieczysław Jan p.o. –31 VII 1946

27 Powiat utworzony 11 VIII 1954 r. 28 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim. 29 1 II 1952 r. zawieszony w czynnościach.

234 235 Stopień Nowicki Henryk Piotr chor. p.o. 1 VIII 1946–1 IV 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Chumek Tadeusz Aleksy por. p.o. 1 V 1948–1 VIII 1950 1 VIII 1950–1 IX 1951 Klimkiewicz Jan Julian ppor. 15 VII 1952–1 XII 1954 Bobrowicz Stanisław Stefan ppor. 1 XII 1952–15 IV 1954 Kurach Antoni Franciszek ppor. 1 XII 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Złotowie30

Kierownicy/szefowie Cielma Mieczysław ppor. p.o. 18 IV–16 V 1945 Obuchowicz Czesław Michał p.o. 17 V–20 XII 1945 Popławski Teodor Adam p.o. –10 II 1946 Chrapkowski Stefan Jan chor. p.o. 23 III 1946–31 VII 1947 Kuchiwczak Michał31 Jan por. p.o. 1 VIII 1947–1 V 1948 1 V 1948–1 V 1949 Jakowiec Jan Piotr p.o. 1 V–30 VI 1949 Godlewski Bronisław Witold ppor. p.o. 1 VII 1949–28 VI 1950 (Witalis) 1 VIII 1950–1 IX 1951 Wątroba Henryk Jan kpt. p.o. 1 IX 1951–1 VI 1952 1 VI 1952–1 XII 1954 Starosta Bolesław Adam por. 1 XII 1954–1 VIII 1956 (1 IV 1955–?) Piekarski Stanisław Władysław 1 VIII 1956– Zastępcy Lebiedziński Mikołaj Eliasz VII 1945–I 1946 Dawidowicz Antoni Józef p.o. 18 III–30 IV 1947 Kuchiwczak Michał Jan por. 1 VIII 1947–1 V 1949 Godlewski Bronisław Witold ppor. 1 VII–31 XII 1949 (Witalis) Chądzyński Władysław Stefan ppor. p.o. 1 I–1 VIII 1950 1 VIII 1950–1 VIII 1951 Wątroba Henryk Jan kpt. 1 IX 1951–1 VI 1952 Kułak Leszek Józef st. sierż./chor. 1 VI–10 IX 1952 Proć Mikoła Jakub chor. 1 I 1953– (–1 IV 1955–?)

Opracowanie: Igor Hałagida

30 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie pomorskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim. 31 Zwolniony dyscyplinarnie, skazany na 9 miesięcy więzienia przez WSR w Szczecinie.

234 235 WOJEWÓDZTWO StopieńKRAKOWSKIE Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Krakowie

Kierownicy/szefowie Imiołek-Śliwa Władysław1 Wincenty kpt./mjr p.o. 13 I–4 IV 1945 Bielecki (Frey) Jan2 Wacław mjr/ppłk 4 IV 1945–10 X 1946 Olkowski Jan Mikołaj kpt./mjr 25 VIII 1946–12 X 1948 Duda Teodor3 Filip płk 16 X 1948–22 II 1950 Łanin Grzegorz Bazyli ppłk 23 II 1950–30 XI 1953 Stypczyński Lutosław Czesław mjr 1 XII 1953–31 XII 1955 Filipiak Stanisław4 Antoni ppłk 1 I–27 XI 1956 Koperek (Koperek-Marecki) N.N., mjr p.o. 28 XI–31 XII 1956 Józef5 Seweryna Zastępcy Gorliński Jan (Monderer- Dawid ppor./por. 15 V 1945–5 I 1946 -Lamensdorf Cezary) Suchecki Mieczysław Dionizy por. p.o. 15 I–27 V 1946 Franaś Władysław Tomasz por. p.o. 27 V 1946–31 V 1947 Olkowski Jan Mikołaj kpt. 27 V–24 VIII 1946 Koton Eliasz6 Zygmunt mjr 1 X 1946 Światło Józef Gabriel mjr 25 X 1946–30 IX 1948 (Fleischfarb Izaak)7 Strzałka Stanisław8 Mateusz por. 1 II 1948– Schönborn Ludwik9 Jerzy kpt. 15 III 1949–28 II 1950 Szlachcic Franciszek Jan mjr 1 V 1949–31 V 1950 Kaszkur Witold Józef por./kpt./mjr 4 XII 1950–31 VII 1955 Stypczyński Lutosław Czesław mjr 12 XI 1952–30 XI 1953 Łobaszewski Jan Jan kpt. 1 VII 1954–30 VI 1956 Gliński Zygmunt Józef kpt. 1 IX 1955–31 XII 1956 Koperek (Koperek-Marecki) N.N., mjr 1 X–31 XII 1956 Józef Seweryna

1 Występował też jako Śliwa-Imiołek, w 1948 r. powrócił do właściwego nazwiska Śliwa; zmarł 18 XII 1976 r. w Warszawie. 2 Od 25 VIII 1946 r. urlopowany; w 1956 r. Jan Frey-Bielecki. 3 Zmarł 15 VI 1986 r. w Warszawie. 4 Urzędował do 30 XI 1956 r. 5 Rozkaz z 1 XII 1956 r. 6 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; rozkaz o nominacji anulowany. 7 5 XII 1953 r. zbiegł za granicę. 8 16 VI 1948 r. anulowano rozkaz o nominacji. 9 Major tytularny; od 7 XI 1949 r. w dyspozycji Romana Romkowskiego (delegacja) zmarł 1 VII 1990 r. w Rze- szowie.

236 237 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia Naczelnicy Buda Andrzej Kacper bez stopnia/ppor. 13 I–7 VI 1945 Brandszaft Maria Szymon bez stopnia/chor. p.o. 5 V 1945–20 V 1946 Skowronek Józef Józef bez stopnia/ p.o. 20 V–17 IX 1946 ppor. Pękała Wilhelm Rudolf ppor./kpt. 9 IX 1946–13 IV 1951 Trepa Eugeniusz10 Stanisław por. p.o. 14 IV–31 XII 1951 Ćwik Jan Antoni kpt. p.o. 1 I 1952–31 I 1953 Pająk Eugeniusz Jan por./kpt. p.o. 1 VII 1953–1 III 1954 kpt. 1 III 1954–31 III 1955 Szumski Antoni Bazyli mjr 1 V 1955–31 I 1957 Zastępcy Korbas Mieczysław11 Feliks 5 II–12 VI 1945 Stawarczyk Stefan Jan 7 VI–25 VIII 1945 Farb Adam Dawid por. 20 V 1946–31 V 1948 Legomska Bronisława Chaim ppor./por. 10 V 1948–31 XII 1949 Ćwik Jan Antoni por./kpt. 1 X 1950–31 XII 1951 Pęchalski Aleksander Franciszek kpt. 1 X 1951–31 VII 1954 Pająk Eugeniusz Jan por./kpt. 1 VI 1952–28 II 1954 Książek Roman Stanisław por./kpt. 15 VI 1953–31 III 1955 Pająk Eugeniusz Jan kpt. 1 IV 1955–31 I 1956 Książek Roman Stanisław kpt. 1 IV–31 XII 1956

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Zamorski (Mor) Henryk12 Karol por. p.o. 14 VII–1 XI 1945 Tuczyński Bolesław13 Antoni st. sierż./ppor. p.o. 1 II 1946–31 V 1947 Szymczuch Edward Piotr ppor./por. p.o. 1 IV 1947–9 I 1948 Grotte Józef Antoni kpt. p.o. VII 1947–VIII 1948 (Roman Feliks)14 (Abram) Kociołkowski Tadeusz Zygmunt kpt. 1 IX 1948–6 XII 1951 Pękała Eugeniusz Rudolf por./kpt. 1 V 1952–31 III 1955

10 Zwolniony z UB na własną prośbę. 11 Zwolniony na własną prośbę. 12 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; faktycznie naczelnik od 10 V 1945 r. 13 Zwolniony z resortu. 14 Niezatwierdzony rozkazem i jako p.o. naczelnik i zastępca; formalnie na etacie p.o. zastępcy naczelnika Wydziału IV.

236 237 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Grabowski Józef Antoni bez stopnia/ 1 I–31 V 1946 (Gleich Tadeusz) (Leon) ppor. Winiarski Ignacy Franciszek ppor. p.o. 9 XI 1946–11 X 1947 Grotte Józef Antoni kpt. VII 1947–VIII 1948 (Roman Feliks) (Abram) Pękała Eugeniusz Rudolf ppor./por. 1 V 1950–30 IV 1952 Gliński Zygmunt Józef kpt. 1 V 1952–1 V 1953 Sztuka Jerzy Jan kpt. 1 V 1953–31 III 1955

Wydział II

Naczelnicy Wołoszyn Edward Jan ppor./por. p.o. 8 V–20 X 1945 Pękała Eugeniusz Rudolf chor. p.o. 1946–1947 Szymczuch Edward15 Piotr por. 10 I 1948–14 IV 1949 Skulski Mieczysław Józef por./kpt. p.o. 15 IV 1949–30 XI 1951 Farb Adam Dawid kpt. 1 XII 1951–14 V 1953 Franaś Władysław Tomasz mjr 15 V 1953–31 III 1955 Pękała Eugeniusz Rudolf kpt. 1 IV–1 VII 1955 Sztuka Jerzy16 Jan kpt. 1 II–31 XII 1956 Zastępcy Brandszaft Maria17 Szymon chor. 9 VII 1946–30 XI 1947 Wiernek Stefan18 Stefan por. 10 I 1948– Szymańska Irena Stanisław por. 10 I 1948–30 IV 1950 Skulski Mieczysław Józef por. 15 IV 1949–30 XI 1951 Haberko Józef Adam kpt. 1 VIII 1952–31 III 1955 Sztuka Jerzy Jan kpt. 1 IV 1955–31 I 1956 Kałuża Kazimierz Władysław por. 1 IX 1955–31 XII 1956

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy Podworski Leon19 Franciszek kpt. 5 V 1945–17 III 1946 Helbin Kazimierz Jan kpt. p.o. 1 XII 1954–31 III 1955

15 1 V 1949 r. zwolniony z UB. 16 Zaliczono mu staż pracy na tym stanowisku od 1 IX 1955 r.; pozostał na nim do 20 VII 1973 r. 17 Po wyjściu za mąż, od kwietnia 1947 r. nosiła nazwisko Najar; od połowy 1947 r. p.o. naczelnik Wydziału II (bez zatwierdzenia). 18 Rozkaz anulowany 1 III 1948 r., do tego czasu pełnił funkcję. 19 Zwolniony za nadużycia.

238 239 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wojstarowicz Sylwester Maksymilian bez stopnia 2 V 1945– (Silberg Adolf)20

Wydział III

Naczelnicy Paszkiewicz Roman21 Chaim ppor./por. p.o. 1 I–4 VIII 1946 Martiuk (Marczak) Bolesław22 Jan por./kpt. 1 IX 1946–30 XI 1947 Kociołkowski Tadeusz Zygmunt kpt. 1 XII 1947–31 VIII 1948 Wałach (Zdzich-Wałach) Szczepan mjr 1 IX 1948–30 IV 1952 Stanisław23 Sokołowski Stefan24 Jan kpt. 1 V 1952–28 II 1954 Farb Adam25 Dawid mjr. p.o. 15 VII 1954–31 III 1955 1 IV 1955–30 IX 1956 Gibski Jan26 Tomasz kpt. 1 XI 1956–31 V 1968 Zastępcy Grabowski Józef Antoni ppor. 1 VI–30 VII 1946 (Gleich Tadeusz)27 (Leon) Wojstarowicz Sylwester Maksymilian ppor. –15 VI 1946 (Silberg Adolf)28 Partykowski Stefan Stanisław ppor./por. 3 III 1947–30 IX 1950 Niklas Leon29 Stanisław por. 1 X 1950–15 II 1952 Chachaj Tadeusz30 Franciszek por. 5 VII–6 X 1951 Chrząstek Adam Stanisław kpt./mjr 1 XI 1952–31 XII 1956 Waluszkiewicz Karol Walenty kpt. 15 VII 1954–31 XII 1956

Wydział IV

Naczelnicy Martiuk (Marczak) Bolesław31 Jan ppor./por. 1 I–1 IX 1946 Kozik (Goldstein) Zygmunt32 Łazarz chor. p.o. VI–4 VII 1946

20 Odwołanie zob. Wydział III. 21 4 VIII 1946 r. zdezerterował ze służby. 22 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w październiku–listopadzie 1947 r. na kursie aktywu WUBP w CW MBP. 23 Tak w rozkazie, faktycznie naczelnik do listopada 1951 r. 24 Tak w rozkazie, faktycznie naczelnik od grudnia 1951 r. 25 Zwolniony ze służby 31 III 1957 r. 26 Faktycznie sprawował funkcję już w październiku 1956 r. 27 Zmarł 16 VIII 1946 r. z ran odniesionych w potyczce 30 VII 1946 r. 28 Objęcie funkcji zob. Wydział do Walki z Bandytyzmem; zdezerterował 3 VII 1946 r. z funkcji sekretarza Wydziału IV (przed zatwierdzeniem zmiany obsady przez MBP). 29 Wg rozkazu od 1 VII 1951 r. zastępca naczelnika Wydziału III WUBP w Lublinie – rozkaz anulowany 18 XI 1951 r. 30 6 X 1951 r. zginął w walce z podziemiem. 31 Faktycznie przestał pełnić funkcję w czerwcu 1946 r. 32 Niezatwierdzony rozkazem, formalnie kierownik Ekspozytury Kolejowej; aresztowany.

238 239 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Ligięza Henryk33 Walery ppor.(?) p.o. 1 IX–3 XII 1946 Piechnik Czesław Władysław ppor./por. p.o. 1 VI–31 XII 1947 Więcławek Franciszek34 Kazimierz kpt. 1 XII 1947–1 III 1949 Skotniczy Franciszek35 Stanisław por. 1 XII 1950–30 VI 1951 Kowalczyk Czesław Aleksander kpt. 15 IX 1951–(XII 1953)– Popiołek Zygmunt36 Jan kpt./mjr 1 IX 1954–31 XII 1956 Zastępcy Martiuk (Marczak) Bolesław Jan ppor. 12 XI 1945–1 I 1946 Grotte Józef Antoni por./kpt. p.o. 4 XII 1946–1 X 1948 (Roman Feliks)37 (Abram) Cichosz Mieczysław38 Walenty ppor./por. 1 V 1948–1 VIII 1951 Spisak Józef Józef ppor./por. 1 IX 1951–31 X 1953 Śliwiński Bolesław Jakub kpt. 1 X 1951–14 V 1952 Witkowicz Zenon39 Michał ppor. 1 XI 1952–28 II 1953 Ćwik Antoni Jan por. 15 V–31 VIII 1954 Mrowiec Tadeusz40 Józef kpt. 15 VII 1954–(30 V 1956)– Ćwik Antoni Jan por./kpt. 1 IV 1955–31 III 1956 Głąb Stefan Józef kpt. 1 X 1955–31 XII 1956

Wydział V

Naczelnicy Strzałka Stanisław Mateusz ppor. 1 II–3 VIII 1946 Kozłowski (Senator) Mieczysław ppor./por./kpt./ 7 I 1947–31 VII 1953 Marian41 (Wolf) mjr Farb Adam42 Dawid mjr 1 VIII 1953–15 VII 1954 Spisak Józef Józef por./kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Paszkiewicz Roman Chaim ppor. 15 XI–31 XII 1945 Wiernek Stefan Stefan chor./por. 1 I 1946–31 VII 1947 Putrament Maria Władysław ppor./por. 1 IX 1947–31 X 1949 Dudek Bolesław Wincenty por. 1 XI 1949–18 IV 1950

33 Niezatwierdzony rozkazem, faktycznie pełnił tę funkcję; 20 XII 1946 r. awansowany na porucznika. 34 Zwolniony z UB. 35 Błędnie Skotniczny; zwolniony dyscyplinarnie z UB. 36 Zwolniony z pracy w organach BP. 37 Występował też jako p.o. naczelnik Wydziału IV; faktycznie od lipca 1947 r. do sierpnia 1948 r. p.o. naczelnik i zastępca naczelnika Wydziału I (bez zatwierdzenia rozkazem MBP); zwolniony dyscyplinarnie z UB. 38 Faktycznie pełnił funkcję co najmniej od września 1947 r. 39 Faktycznie pełnił funkcję od maja 1952 r. 40 Zaliczono mu pracę na tym stanowisku od 15 V 1954 r. 41 Zwolniony z pracy w organach BP. 42 Zaliczono mu pracę od 15 V 1953 r.

240 241 Stopień Karkoszka Józef Paweł por. 15 VII 1950–31 V 1951 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Bigaj Antoni Jan por. 1 IX 1952–14 III 1953 Głąb Stefan Józef por. 15 III 1953–31 I 1954 Waluszkiewicz Karol Walenty por./kpt. 15 III 1953–15 VII 1954 Macuda Czesław Jan por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa

Naczelnicy Smólski Tadeusz43 Włodzimierz bez stopnia/ 21 VI 1945–31 VIII 1946 chor./ppor. Kozłowski (Senator) Mieczysław ppor. p.o. (IX 1946 ?)–7 I 1947 Marian44 (Wolf) Hamerschmidt (Halicki) Adolf chor./por. p.o. 1 I 1947–1 IV 1951 Jakub45 Konkol Antoni46 Paweł kpt. 1 IX 1952–8 I 1955 Zastępcy Białecki Antoni47 Jan bez stopnia 1 V 1945–1 I 1946 Krawiec Benedykt48 N.N., Zofia bez stopnia/chor. p.o. 1 XII 1945–1 II 1947 Hamerschmidt (Halicki) Adolf chor./por. 1 I 1947–1 IV 1951 Jakub Frankowicz Karol Marcin por./insp. 1 IV 1951–30 IX 1954 Krupa Marian49 Henryk st. insp. 1 X 1954–8 I 1955

Wydział VIII

Naczelnicy Küchler Nesanel Iljasz ppor. 1 III–5 XII 1946 Poselt Tadeusz50 Bolesław por. p.o. –14 II 1952 Spisak Józef Józef por. 1 XI 1953–31 III 1955 Zastępcy Górski Henryk Ferdynand 1 III–5 XII 1946 Poselt Tadeusz Bolesław por. –14 II 1952 Letmanowski Edward51 Karol kpt. –31 X 1953 Wegiera Stanisław Andrzej por. 15 II 1952–15 V 1954 Macuda Czesław Jan ppor./por. 15 V 1954–31 III 1955

43 Zwolniony dyscyplinarnie. 44 W więziennictwie używał imion Andrzej Marian; formalnie od 27 VIII 1946 r. w dyspozycji MBP. 45 6 IX 1948 r. zmienił nazwisko na Halicki; zwolniony z resortu. 46 Przeniesiony z wydziałem do MSW (8 I 1955 r. – data na wykazie przekazanych). 47 Faktycznie pełnił funkcję 18 IV–15 XI 1945 r. 48 Zwolniony na własną prośbę. 49 Przeniesiony z Wydziałem do MSW; data na wykazie przekazanych. 50 Mianowanie na p.o. naczelnika i zastępcę zob. Wydział Komunikacji. 51 Mianowanie zob. Wydział Komunikacji.

240 241 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział IX

Naczelnicy Popiołek Zygmunt Jan kpt. 1 IV 1953–31 VIII 1954 Franaś Władysław Tomasz mjr 1 IV 1955–31 I 1956 Pająk Eugeniusz52 Jan kpt. 1 II–31 XII 1956 Zastępcy Witkowicz Zenon53 Michał ppor. 1 III 1953–4 VII 1954 Paczyński Henryk Józef por. 1 VIII 1955–28 II 1956 Bednarczyk Marian Stanisław kpt. 1 III 1956–31 XII 1956

Wydział X

Naczelnicy Zarzycki Kazimierz Wincenty kpt. 20 VII 1953–30 XI 1954 Haberko Józef Adam kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Wojnar Antoni Daniel por. 1 I 1952–19 VII 1953

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Gliński Zygmunt Józef kpt. 1 V 1953–30 VI 1954 Florek Stanisław Franciszek kpt. 15 IX 1954–31 XII 1956 Zastępcy Florek Stanisław Franciszek por./kpt. 15 I 1953–15 IX 1954 Fiałkowski (Fijałkowski) Józef por./kpt. p.o. 1 VIII 1955–30 IV 1956 Zenon54 Faryna Zbigniew Kasper por. 1 VI–(4 X 1956)– Mocha Czesław Henryk kpt. 1 IX–31 XII 1956

Wydział Miejski55

Naczelnicy Piechnik Czesław Władysław kpt. –27 IX 1948–(przed 1 I 1949) Zastępcy – brak danych

52 Zwolniony z pracy w organach BP. 53 Grudzień 1953 r. – lipiec 1954 r. występował także (podpisywał dokumenty) jako naczelnik Wydziału IV. 54 Zwolniony ze struktur BP. 55 Istniał w latach 1948–1949.

242 243 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Inspektorat Wiejski

Naczelnicy – funkcja nieobsadzona Zastępcy Ćwik Antoni Jan por. 1 IX 1954–31 III 1955

Wydział „A”

Naczelnicy Sokołowski Stefan56 Jan por./kpt. p.o. 1 XII 1946–1 V 1951 kpt. 1 V 1951–30 IV 1952 Helbin Kazimierz Jan por./kpt. 1 II 1953–30 XI 1954 Zarzycki Kazimierz57 Wincenty kpt. p.o. 1 XII 1954–31 III 1955 Zastępcy Sokołowski Stefan Jan por./kpt. 1 I 1946–30 IV 1951 Helbin Kazimierz Jan chor./por. 1 V 1950–31 I 1953 Miśkiewicz Adam Antoni por. 1 V 1953–31 III 1955 Zarzycki Kazimierz58 Wincenty kpt. XI 1954

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Kosowski Władysław Franciszek bez stopnia/ 1 VI–1 XI 1945 ppor. Wołodko Janusz Daniel kpt. 1 VIII 1946–30 IX 1947 Karpiński Jan Izaak por./kpt. 1 X 1947–31 III 1949 (Alberg Emanuel) Gałuszka Franciszek Wojciech ppor./por. 1 V 1949–1 VII 1951 Zdrojewski Walerian Walerian por./kpt. 10 VI 1951–31 III 1955 Capiga Henryk Jan por. p.o. 1 IV–31 VIII 1955 Dawidiuk Stanisław59 Grzegorz kpt. 1 IX 1955–28 XI/31 XII 1956 Zastępcy Szachtej Roman60 Władysław ppor. I–III 1945 Gałuszka Franciszek Wojciech ppor./por. p.o. 1 VI 1946–31 I 1948 por. 1 II 1948–30 IV 1949 Biernat Bolesław Wawrzyniec ppor. 20 XII 1946–21 VII 1947 Pęcikiewicz Romuald Franciszek por. 1 V 1949–31 VIII 1950 Kulikowski Bolesław Józef ppor./por. 15 VI 1951–31 I 1952 Cekiera Antoni Edward por. 1 V–24 XI 1952

56 Faktycznie od grudnia 1951 r. naczelnik Wydziału III. 57 Zwolniony z pracy w organach BP. 58 W tym czasie formalnie jeszcze naczelnik Wydziału X. 59 Do 1967 r. kierownik Samodzielnej Sekcji Śledczej i Wydziału Śledczego SB KW MO w Krakowie. 60 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

242 243 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Dawidiuk Stanisław Grzegorz por. 15 III–9 XI 1953 Lechowski Stanisław Stefan kpt. 1 VII 1954–31 III 1955 Capiga Henryk Jan por. 1 IV–31 VIII 1955 Mederer Florian Antoni kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

Sekcja/Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Franaś Władysław Tomasz ppor./por. 1 VI 1945–27 V 1946 Żydzik Stanisław Józef ppor./por. p.o. 1 VIII 1946– –30 VI 1947 Franaś Władysław Tomasz por./kpt. 1 VI 1947–30 XI 1951 Kamer Kelman (Karol)61 Bajnyś kpt. 1 III 1954–30 IV 1955 (Bejnysz) Zastępcy Gawroński Czesław Jan sierż. 15 V 1945–1 I 1946 Żydzik Stanisław Józef chor./ppor. 15 XII 1945–31 VII 1946 Boksa Stanisław Jan ppor./por./kpt. p.o. 1 VIII 1946–31 I 1948 1 II 1948–30 IX 1951 Papiernik Stanisław Teofil por./kpt. 15 XI 1951–31 III 1955

Wydział Cenzury

Naczelnicy Küchler Nesanel62 Iljasz chor./ppor. 23 I 1945– 23 VI 1945––1 III 1946 Zastępcy Górski Henryk Ferdynand –1 III 1946

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Küchler Nesanel Iljasz por. 5 XII 1946–31 VII 1947 Wiernek Stefan Stefan por. 1 VIII 1947–9 I 1948 Helbin Kazimierz Jan kpt. 1 IV 1955–30 IX 1956 Klita Edward Stanisław kpt. 1 X–30 XI 1956 Zastępcy Górski Henryk Ferdynand ppor. 5 XII 1946–31 VII 1947 Smoleń Apolinary Piotr 1 VIII 1947–9 I 1948

61 17 I 1955 r. jako były naczelnik; 30 IV 1955 r. zwolniony ze struktur BP. 62 Jako inspektor II Sekcji Centralnego Wydziału Cenzury Wojennej delegowany 23 I 1945 r. do organizacji Wojewódzkiego Wydziału w Krakowie; powrócił 23 VI 1945 r. jako kierownik wydziału.

244 245 Stopień Miśkiewicz Adam63 Antoni por. 1 IV 1955– Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Książek Roman Stanisław kpt. 1 IV 1955–31 III 1956 Klita Edward Stanisław kpt. 1 VII–30 IX 1956

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „A”

Naczelnicy Solarz Jan64 Grzegorz ppor. 1 XI 1952–31 XII 1956 Zastępcy – funkcja nieobsadzona

Wydział „W”

Naczelnicy Franaś Władysław65 Tomasz mjr 1 II–31 XII 1956 Zastępcy Glanowska Zofia Franciszek ppor. 1 II–31 XII 1956

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy Pawłowski Piotr Jan ppor./por. 1 VIII 1949–31 I 1953 Zastępcy – brak danych

Inspektorat Kierownika/Kierownictwa

Inspektorzy i starsi inspektorzy Szlachcic Franciszek Jan mjr 1 II 1948–30 IV 1949 Piechnik Czesław66 Władysław ppor. 1 IV 1948–18 IV 1950 Sobociński Stanisław67 Michał bez stopnia 1 X 1948–15 IV 1949 Siemek Józef68 Józef mjr 1 XI 1949–14 V 1951 Śwital Józef69 Jan por./kpt. 1 III 1951–1 X 1953 Piechnik Czesław70 Władysław ppor. –(VII)–6 XII 1951 Wałach (Zdzich-Wałach) Szczepan mjr/ppłk 1 V–24 XI 1952 Stanisław Łobaszewski Jan Jan kpt. –(VIII 1953)–30 VI 1954 Siemek Józef71 Józef mjr 1 III–30 IV 1954 Sokołowski Stefan Jan mjr 1 III 1954–31 VII 1955

63 Rozkaz nr 287 o mianowaniu anulowany rozkazem nr 461; rozkazem nr 465 z 19 IV 1955 r. z dniem 1 IV 1955 r. przekazany do dyspozycji dyrektora Departamentu Kadr. 64 Wcześniej kierownik Samodzielnego Referatu Szyfru Wydziału II; 1 IV 1955–28 II 1979 r. kierownik Samo- dzielnej Sekcji „A”. 65 Zwolniony z pracy w organach BP. 66 W kwietniu 1950 r. skierowany na kurs do MBP. 67 Zwolniony na własną prośbę. 68 Po zwolnieniu w dyspozycji KW PZPR. 69 Od 1 VI 1952 r. sekretarz POP. 70 W grudniu 1951 r. skierowany na kurs do MBP. 71 Po zwolnieniu w dyspozycji KW PZPR.

244 245 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Kruczek Józef Tomasz por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Lechowski Stanisław Stefan kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Helbin Kazimierz Jan kpt. 1 X–27 XI 1956 Górski Jan Tadeusz mjr 5 X 1956–

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności

Naczelnicy Filipowski Stanisław Karol por./kpt. p.o. 1 XI 1950–1 X 1952 kpt./mjr 1 X 1952–28 XI 1956 Zastępcy Rosikoń Tadeusz72 Mikołaj ppor./por. 1 V 1952–31 XII 1956

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Farb Adam Dawid por./kpt. p.o. 1 XI 1947–31 V 1948 kpt. 1 VI 1948–30 XI 1951 Putrament Maria Władysław kpt. 1 XII 1951–31 VIII 1953 Zastępcy Fiałkowski (Fijałkowski) Józef por. 1 XI 1951–14 IX 1953 Zenon Markowicz Kazimierz Franciszek por. 1 VIII 1953–

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy Pasierbiński Aleksander73 Wojciech ppor./por./kpt. 1 XI 1949–8 I 1955 Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Maszek Stanisława Maksymilian bez stopnia/chor. p.o. 4 IV 1945–1 IX 1946 Kapelan Adam Wincenty p.o. 5 V 1945–10 VIII 1946 Radzikowski Zdzisław Wacław ppor. 10 X 1946–22 IV 1947

72 1 I 1957 r. przekazany do dyspozycji KW MO. 73 Staż pracy na stanowisku naczelnika zaliczony od 1 IV 1949 r.; przekazany z sekcją do MSW (8 I 1955 r. – data zatwierdzenia wykazu przekazanych).

246 247 Stopień Jabłońska Irena Józef (Julian) 1 V–1 XII 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Jarosz Irena Stanisław chor./ppor. 1 I–31 V 1948 ppor. p.o. 1 VI–31 VII 1948 Wiernek Stefan74 Stefan por. 1 VIII 1948–1 XII 1950 Franaś Władysław Tomasz kpt./mjr 1 XII 1951–14 V 1953 Brandys Maria75 Stanisław por. 15 VIII 1953–31 III 1955 Zastępcy Jarosz Irena Stanisław ppor. 1 VI 1948–31 VIII 1949 Putrament Maria Władysław por./kpt. 1 XI 1949–30 XI 1951 Pękała Alfreda Bolesław chor. 1 VI 1953–1 XII 1954

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy Grzesiak Maurycy76 st. sierż. –1 XI 1949 Barański Zygmunt77 Bronisław st. sierż./chor. 1 I 1950–31 III 1955 Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy Gębala Stanisław Jakub por./kpt. 19 III 1945–1 VII 1947 Sikora Władysław78 Dominik ppor./por. 1 VIII 1947–15 III 1948 1 VI 1948–15 IX 1951 Boksa Stanisław Jan kpt. 1 X 1951–31 III 1955 Bodzenta Józef79 Franciszek kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Sroka Franciszek Stanisław 25 VII–31 XII 1945 Sumlet Stanisław80 Jan ppor. 1 VI 1954–31 XII 1956

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Hauser Henryk p.o. 6–25 VII 1945 Bejnar-Bejnarowicz Zofia Zenon bez stopnia p.o. 25 VII 1945–30 XI 1947 1 XII 1947–28 II 1949 Nowakowski Jan81 Tomasz kpt. 1 III 1949–31 VII 1950

74 Przeniesiony w stan spoczynku. 75 Z domu Stachowska. 76 Zwolniony dyscyplinarnie. 77 Faktycznie objął funkcję 1 XI 1949 r.; zwolniony ze służby 15 IV 1955 r. 78 Od 15 III–29 IV 1948 r. słuchacz kursu dla komendantów Gmachu. 79 Przekazany do dyspozycji komendanta KW MO. 80 Faktycznie pełnił funkcję od 1 IX 1953 r. 81 Zwolniony z UB.

246 247 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Engelberg Salomea82 Hersz ppor./por. 1 I 1951–15 II 1954 Jarocki Jerzy Władysław por. p.o. 7 XII 1954–31 III 1955 por./kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Bajewicz Antonina Henryk bez stopnia 3 IX 1945–30 VIII 1946 (Rubinstein Maria)83 Engelberg Salomea Hersz ppor. p.o. 1 XII 1946–30 XI 1947 1 XII 1947–31 XII 1950 Jarocki Jerzy Władysław chor./por. 15 VIII 1952–6 XII 1954 Opial Jan84 Józef st. sierż./chor. 1 II 1955–31 XII 1956

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Kierownicy Tabiś Jan Tomasz ppor. 1 VIII 1953–31 III 1955 Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy Dziadur Jan85 Władysław por. 1954/1955 Zastępcy Markowicz Kazimierz Franciszek por. 1 VIII 1953–30 IV 1955

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Piekarski Teodor (Tadeusz) 13 I 1945– Szymczuch Edward Piotr ppor. 22 V–31 X 1945 Bombczyński Edmund86 Wojciech p.o. 1 X 1945–15 VIII 1946 Klimowski Wincenty Józef ppor. p.o. 15 VIII 1946–31 XII 1948 ppor./kpt. 1 I 1949–31 VII 1950 Goldschneider Fedor por./kpt. 1 VI 1951–1 IX 1954 (Goldsznajder) Hugo87 (Teodor) Sampolski Stefan88 Władysław kpt./mjr 1 IX 1954–31 III 1955 Brandys Maria89 Stanisław kpt. p.o. 1 VI 1955–31 I 1956 1 II–28 XI 1956

82 Zwolniona z UB. 83 30 VIII 1946 r. zdezerterowała. 84 Przekazany do dyspozycji komendanta KW MO. 85 Wcześniej etat nieobsadzony; niezatwierdzony; formalnie zastępca naczelnika Służby Żywnościowej. 86 Zwolniony na własną prośbę. 87 Od 1953 r. jako Goldsznajder. 88 Zmarł 16 III 1975 r. w Warszawie. 89 Zwolniona z resortu 15 III 1957 r.

248 249 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Szatyn Bronisław 15 VI–27 VII 1945 Klimowski Wincenty Józef ppor. 7 IX 1945–31 XII 1948 Goldschneider Fedor ppor. p.o. 1–31 I 1948 (Goldsznajder) Hugo (Teodor) 1 II 1948–31 V 1951 Urbanik Marian90 Jan por. 1 VI–30 XI 1951 Pawłowski Piotr Jan por. 1 II 1953–1 VII 1954 Paneczko Józef Stanisław kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Brandys Maria Stanisław kpt. 1 VI 1955–31 I 1956

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu

Naczelnicy Kowalczyk Czesław Aleksander por./kpt. 1 I–14 IX 1951 Poselt Tadeusz91 Bolesław por. p.o. 15 IX 1951– Zastępcy Poselt Tadeusz Bolesław por. 15 IX 1951– Letmanowski Edward92 Karol kpt. 15 I 1952–

Sekcja/Służba Transportowa/Służba Samochodowa Wydziału Zaopatrzenia/ Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Lipiński Mieczysław93 Jan p.o. 3 IX 1945–5 VIII 1946 Plinta Władysław Alfred 1 IX 1946–1 I 1947 (Andrzej) Urbanik Marian94 Jan chor./por. 1 I 1947–31 V 1951 Głażewski Władysław Ludwik por./kpt. 1 II 1952–30 IV 1956 Galicki Antoni95 Jan sierż. 1 V 1956–31 XII 1956 Zastępcy Głażewski Władysław Ludwik por. 15 VIII 1951–31 I 1952 Macura Tadeusz –1 X 1953 Marszałek Tadeusz96 Jan por. 1 X 1953–31 XII 1954 Jaskowiec (Jaśkowiec?) Wojciech chor. –(1 VIII)–30 IX 1955(?) Leon97

90 Zwolniony dyscyplinarnie. 91 Dalsza służba jako p.o. naczelnika i zastępcy zob. Wydział VIII. 92 Dalsza służba zob. Wydział VIII. 93 Zwolniony za nadużycia. 94 Po jego odwołaniu vacat. 95 Faktycznie pełnił funkcję od 1 IV 1956 r. 96 Przekazany do dyspozycji KW MO. 97 Od 1 X 1955 r. do 31 XII 1956 r. st. technik; przekazany do dyspozycji KW MO.

248 249 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Jaworski Władysław Tomasz por. –1 X 1947 Łowczy Henryk Samuel 1 IV 1948–31 VII 1949 Krupa Józef98 Jan st. sierż./por. 1 XII 1949–1 IV 1955 Zastępcy Krupa Józef99 Jan st. sierż. –1 V–30 XI 1949 Reisner Michał Szymon 1 XII 1949– Latacz Janusz100 Markus chor. –31 XII 1954

Służba Kwaterunkowo-Budowlana Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Michalczyk Zdzisław101 Szczepan chor./ppor. 31 I 1950–25 V 1953 Dusza Jan Józef ppor./por. 1 II 1954–31 III 1955 Paneczko Józef102 Stanisław kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Brandys Maria103 Stanisław por. 1 VI 1955–31 I 1956 Zastępcy Klimontowicz Romuald104 Bolesław chor. –31 XII 1954

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Grün (Gryn) Maksymilian105 Eliasz chor./ppor./por. 1 I 1949–31 XII 1954 (Edward) Zastępcy Freidenfeld Regina Chaim sierż./chor. 1 I 1949–31 VIII 1950 Grzech Bolesław106 Paweł 1 XI 1954–22 II 1955

98 1 IV 1955 r. delegowany na stanowisko dyrektora PPH „Konsumy” w ramach MHW; 31 XII 1956 r. odwoła- ny z delegacji i zwolniony z pracy w organach BP. 99 1 V 1949 r. zatwierdzony na zajmowanym wcześniej stanowisku. 100 Naczelnik Wydziału Handlu Wojewódzkiego Oddziału Konsumów w Krakowie; 1 I 1955 r. Konsumy prze- kazane do MHW. 101 Zwolniony dyscyplinarnie z UB. 102 Jednocześnie zastępca naczelnika Wydziału Administracyjno-Gospodarczego; przekazany do dyspozycji KW MO. 103 Jednocześnie zastępca i p.o. naczelnik Wydziału Administracyjno-Gospodarczego. 104 Przekazany do dyspozycji KW MO. 105 W 1953 r. zmienił nazwisko na Gryn; przekazany do dyspozycji KW MO. 106 Zwolniony z resortu.

250 251 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wydział Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego Naczelnicy Kopczyk Józef Kazimierz chor./por. 1 I 1947–31 III 1953 Bogacki Jan107 Stanisław ppor./por. 1 VI 1953–31 XII 1954 Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Janiga Witold Józef por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy – brak danych

Służba Żywnościowa Wydziału Zaopatrzenia/ Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Dusza Jan Józef chor./ppor. 1 VI 1948–31 I 1954 Paneczko Józef Stanisław kpt. 15 III 1954–31 III 1955 Zastępcy Dziadur Jan Władysław chor./ppor./por. 1 I 1949–31 III 1955

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Pierożyński Oktawian108 Oktawian 1 I 1946–10 VIII 1947 Szałkowicz Jerzy109 Eugeniusz mjr 1 VII 1947–31 VIII 1949 Stawowiak Stanisław110 Leon kpt. 15 VII 1949–31 III 1955 Zastępcy Mikulski Roman Izaak ppor./kpt. –(1 IX 1948)–14 VIII 1950 Poraj-Nowicki Jerzy Józef kpt. 1 IV 1952–31 V 1953

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy Reiss Maurycy Leon bez stopnia 8 II 1946–1 I 1948 Ferster Władysława Józef kpt. 19 I 1948–15 IV 1950 Reiss Maurycy Leon kpt. p.o. III 1950–17 I 1953 Ferek Maria111 Roman por. –(1 VIII 1954)–8 I (31 III?) 1955

107 Przekazany do dyspozycji KW MO. 108 Wcześniej naczelny lekarz WUBP. 109 Zwolniony z UB 31 VIII 1949 r. 110 Następnie naczelnik Wydziału Służby Zdrowia MSW w Krakowie. 111 Przeniesiona ze szpitalem do MSW (8 I 1955 r. – data na wykazie przekazanych pracowników).

250 251 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Reiss Maurycy112 Leon bez stopnia/ 1 I 1948–31 III 1953 kpt. Nawrot Marian113 Antoni ppor./por. 15 I 1948–31 VII 1954 Pęchalski Aleksander114 Franciszek kpt. 1 VIII 1954–8 I (31 III?) 1955

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny

Kierownicy Freidenfeld Regina Chaim chor. 1 I 1951–20 IV 1953 Rejdych Bolesław Karol por. 15 VII–30 X 1953 Letmanowski Edward Karol kpt. 1 XI 1953–31 III 1955 Zastępcy – brak danych

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie krakowskim

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Białej Krakowskiej

Kierownicy/szefowie Jóźwiak Władysław115 Dymitr bez stopnia/ppor. p.o. 18 I 1945–29 VIII 1946 Rudolf Józef Józef ppor. p.o. 1 VIII 1946–1 I 1949 Stawarczyk Stefan Jan ppor./kpt. p.o. 1 IV 1949–1 III 1951 kpt. 1 III–1 VI 1951 Zastępcy Piechnik Czesław Władysław p.o. 1 II–11 V 1946 Dąbrowski Albin Ignacy chor. p.o. 1 VIII 1946–15 III 1948 Stawarczyk Stefan Jan ppor./kpt. 1 IV 1949–1 III 1951 Kowalski Franciszek Wojciech ppor. 1 VII 1949–15 III 1950 Boruciński Tadeusz116 Józef ppor. 15 III 1950–(1 V 1951)–

112 Zastępca dyrektora ds. leczniczych. 113 Zastępca dyrektora ds. administracyjnych. 114 Zastępca dyrektora ds. administracyjnych; przekazany do MSW (8 I 1955 r. – data na wykazie przekazanych pracowników). 115 Kierownik GO w Bielsku, 18 I 1945 r. mianowany p.o. kierownikiem w Białej. 116 Potem wraz z PUBP w Oświęcimiu.

252 253 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy PUBP/PUdsBP/Delegatura WUdsBP w Bochni Kierownicy/szefowie Jarzyna Stefan117 Stanisław por. 22 I–23 VI 1945 Dziobak Jan118 Jan ppor. 25 VIII 1945–14 I 1946 Janiga Witold119 Józef ppor. p.o. 15 I–X 1946 Sagan Mieczysław Józef chor./ppor. p.o. 1 XI 1946–1 XI 1948 Kasperek Franciszek Piotr por. 15 III 1950–16 IV 1951 Rak Zygmunt Józef ppor./por. 1 V 1951–15 III 1953 Tracz Stanisław Stanisław ppor./por. 15 III 1953–30 VI 1954 Feluś Antoni120 Augustyn ppor./por. 1 VII 1954–1 IV 1955 Tomaszek Stanisław121 Stanisław ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Tuczyński Bolesław122 Antoni bez stopnia –1 II 1946 Karkoszka Józef Paweł p.o. 1 II–1 VIII 1946 Gawroński Czesław Jan sierż. p.o. 1 IV 1947–1 II 1948 1 II–1 IV 1948 Mrowiec Tadeusz Józef por. 1 X 1948–15 VI 1950 Ćwik Antoni Jan ppor./chor. 1 III–1 VII 1952 Kifner Bronisław Bronisław chor./ppor. 1 VII 1952–1 VIII 1954

PUBP/PUdsBP/Delegatura WUdsBP w Brzesku

Kierownicy/szefowie Goleb Edward Franciszek por. 18 I–15 VI 1945 Jarzyna Stefan123 Stanisław por. 23 VI–10 IX 1945 Korga Michał Roman por. p.o. 22 VI 1945–1 II 1946 Puła Józef Józef p.o. 1 II–1 VIII 1946 Brancewicz Stanisław Jan p.o. –1 II 1947 Helbin Jan Jan ppor./por. 1 II 1947–1 XI 1949 Głowacki Mieczysław Karol ppor./por. 1 XI 1949–16 IV 1951 Koperek (Koperek-Marecki) N.N., chor. 1 VI–10 VII 1951 Józef Seweryna

117 Pomimo rozkazu o przeniesieniu do PUBP w Brzesku nie objął tam funkcji szefa i nadal kierował PUBP w Bochni. 118 Rozkazy z: 22 IX 1945 r. i 20 II 1946 r. 119 Niezatwierdzony; formalnie na etacie st. oficera śledczego PUBP. 120 Błędnie Felus; rozkaz z 16 IV 1955 r. 121 Zwolniony z organów BP. 122 Prawdopodobnie błąd w rozkazie; wg akt personalnych sekretarz PUBP 25 VI–31 XII 1945, 1–31 I 1946 słuchacz kursu w Krakowie. 123 Pomimo rozkazów personalnych nie objął funkcji w Brzesku; zginął 10 IX 1945 r. jako szef PUBP w Boch- ni.

252 253 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Borkowicz Edward Marcin ppor./kpt. 15 IX 1952–1 IX 1956 Musiał Stanisław Piotr por./mjr. 1 X 1956–16 IV 1972 Zastępcy Lach Władysław Jan chor. p.o. –1 II 1948 chor./ppor. 1 II 1948–1 V 1950 Chrabąszcz Ignacy Stanisław por. 15 II 1950–15 IX 1952 Łukawski Stefan Adam por. 1 XII 1951–15 VI 1954 Strama Mieczysław Władysław ppor./por. 15 VI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Chrzanowie

Kierownicy/szefowie Zawiślak Ludwik124 Józef ppor. 27 I–1 V 1945 Wałach (Zdzich-Wałach) Szczepan mjr 20 IV 1945–1 II 1946 Stanisław125 Czarny Tadeusz Aleksander st. sierż. p.o. 1 II–1 X 1946 Siemek Józef Józef por./kpt. 18 XI 1946–1 XI 1949 Solarczyk Stefan Jan ppor. 1 XI 1949–31 I 1950 Popiołek Zygmunt Jan ppor./kpt. 15 VI 1950–1 IV 1953 Knapczyk Jan Franciszek por./kpt. 15 IV 1953–20 V 1955 Ćwik Antoni126 Jan por./kpt. p.o. 1 VII 1955–31 III 1956 1 IV–31 XII 1956 Zastępcy Białecki Antoni127 Jan bez stopnia 25 I–17 IV 1945 Wałach (Zdzich-Wałach) Szczepan mjr 15 III–20 IV 1945 Stanisław (–1 V 1945?) Doleżuchowicz Adam128 Stanisław st. sierż. 1 I–25 V 1946 Helbin Jan Jan ppor. 1 VI 1946–1 II 1947 Rubacha Roman Wincenty chor. 15 X 1948–1 I 1949 Kasperek Franciszek Piotr ppor./por. 1 VII 1949–15 III 1950 Krzewicki Tadeusz Sebastian chor./ppor. 15 III 1950–1 X 1951 Knapczyk Jan Franciszek ppor./por. 1 IX 1951–15 IV 1953 Kulig Stanisław Ludwik ppor./por 1 X 1952–17 IX 1954 Lipowy Stanisław Jan por. 1 I 1954–31 III 1955 Kupiec Michał129 Stanisław por. 1 IV 1955–31 XII 1956

124 Zginął 1 V 1945 r. 125 Rozkazem z 30 VI 1945 r. mianowany 20 IV 1945 r. 126 P.o. kierownik i zarazem zastępca naczelnika Wydziału IV WUdsBP. 127 Formalnie na etacie wywiadowcy. 128 Rozkazem MBP z 25 V 1946 r. anulowany (ze względów formalnych) rozkaz szefa WUBP mianujący Dole- żuchowicza zastępcą szefa z dniem 1 I 1946 r.; do tego czasu faktycznie pełnił tę funkcję. 129 1 IV 1955 r. mianowany formalnie, faktycznie pełnił funkcję wcześniej.

254 255 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP/Delegatura WUdsBP w Dąbrowie Tarnowskiej służbowy Kierownicy/szefowie Andrusiewicz Tadeusz Maksymilian por. 18 I–1 IX 1945 Puła Józef Józef sierż. 1 IX 1945–1 II 1946 Kiełbasa Ignacy Michał plut./ppor./por. 1 II 1946–4 III 1947 Kowal Henryk Jan chor. p.o. 3 III–1 XI 1947 Kowalczyk Czesław Aleksander ppor./por. p.o. 1 III 1948–15 XI 1949 Karkoszka Józef Paweł por. 15 XI 1949–15 VII 1950 Łyszczek Władysław Wincenty ppor./por. 15 VII 1950–1 II 1951 Bigaj Antoni Jan ppor./por. 1 V–15 IX 1951 Głąb Stefan Józef ppor./por. 1 III 1952–15 III 1953 Bigaj Antoni Jan por. 15 III–1 IX 1953 Czopek Tadeusz Józef ppor./por. 1 IV 1954–31 XII 1956 Zastępcy130 Pacanowski Wojciech –IV 1945– Kiełbasa Ignacy Michał kpr./plut. 19 VI 1945–1 II 1946 Łachut Jan131 Sebastian ppor./por. 21 VI–9 VIII 1945 Dudek Bolesław Wincenty chor. –1 V 1947 Kowalczyk Czesław Aleksander ppor./por. 1 III 1948–15 XI 1949 Głąb Stefan Józef ppor. 1 II 1950–1 III 1952 Czopek Tadeusz Józef chor./ppor. 1 III 1952–1 IV 1954 Kasprzyk Stefan Tomasz ppor. 1 IV 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Dębicy132 – zob. województwo rzeszowskie

UBP Obiekt nr 13/UdsBP Dwory/UBP Obiekt nr 13/Delegatura nr 22 w Dworach

Kierownicy Bigaj Antoni Jan por. 1 IX 1953–31 III 1955 Odrzywołek Ferdynand Jan kpt. 1 VI–31 XII 1956 Zastępcy Odrzywołek Ferdynand Jan por. 1 VI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Gorlicach133 – zob. województwo rzeszowskie

PUBP/PUdsBP w Jaśle134 – zob. województwo rzeszowskie

130 1955–1956 brak zastępcy, od kwietnia 1956 r. etat zniesiono. 131 Błąd w rozkazach: rozkaz powołujący dotyczył zastępcy kierownika WUBP w Krakowie, faktycznie Łachut był zastępcą kierownika PUBP w Dąbrowie Tarnowskiej i z tej funkcji został odwołany. 132 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie krakowskim, następnie rzeszowskim. 133 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie krakowskim, następnie rzeszowskim. 134 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie krakowskim, następnie rzeszowskim.

254 255 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Delegatura nr 12 w Jaworznie135

Kierownicy/szefowie Kasprzyk Józef Jan por. 1 II–30 IX 1956– Górski Jan136 Tadeusz mjr po 5 X–31 XII 1956 Zastępcy – brak danych

MUBP w Krakowie137

Kierownicy/szefowie Podworski Leon138 Franciszek kpt. 18 I–5 V 1945 Szachtej Roman Władysław ppor. 13 III–6 VI 1945 Grabowski Józef Antoni p.o. 7 VI–31 XII 1945 (Gleich Tadeusz) (Leon) Zastępcy Niedzielski Kazimierz139 Józef 18 I–1 III 1945 Bubak Mieczysław Józef chor. 21 VI–31 XII 1945

PUBP/PUdsBP w Krakowie

Kierownicy/szefowie Zamorski (Mor) Henryk140 Karol ppor. 18 I–14 VII 1945 Oczkoś Stanisław141 Wincenty p.o. 25 V–1 IX 1945 (?) Nowak Feliks142 Marcin p.o. 1 IX 1945–27 VII 1946 Oczkoś Stanisław Wincenty por. 1 VIII 1946–1 IV 1947 Kubka Władysław143 Andrzej ppor. 1 IV–20 V 1947 Pasierbiński Aleksander Wojciech ppor. p.o. 1 VI 1947–1 II 1948 1 II 1948–31 III 1949 Solarczyk Stefan144 Jan chor./ppor. 1 VII–1 XI 1949 Ciołek Stanisław Wawrzyniec ppor. 1 II 1950–1 V 1951 Kroch Stanisław Zygmunt kpt. 1 V 1951–1 I 1954 Ciołek Stanisław Wawrzyniec kpt. 1 I 1954–31 III 1955 Żyła Władysław Tomasz kpt. 1 VIII 1955–31 XII 1956

135 Delegatura nr 12 wydzielona 1 I 1956 r. z PUdsBP w Chrzanowie. 136 Do 13 VII 1963 r. zastępca komendanta miejskiego MO ds. BP w Jaworznie. 137 MUBP istniał do końca 1945 r. 138 Kierownik GO. 139 Zastępca kierownika GO. 140 Kierownik GO; faktycznie kierownik do 9 V 1945 r. 141 Rozkaz odwołujący z 9 XI 1945 r. nie mówił o terminie odwołania. 142 Rozkaz powołujący z 18 XII 1945 r. 143 Rozkaz o powołaniu anulowany 22 V 1947 r.; w 1962 r. zmienił nazwisko na Kubicki. 144 Faktycznie pełnił funkcję dłużej.

256 257 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Lipski Stanisław Franciszek 1 VI–11 XI 1947 Pasierbiński Aleksander Wojciech ppor. 1 IX 1947–1 II 1948 Wiórkowski Stanisław Wincenty chor./ppor. 15 VII 1949–1 VI 1951 Żyła Władysław Tomasz ppor./por. 1 VII 1952–31 VII 1955 Papiernik Stanisław Teofil kpt. 1 VIII 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura WUdsBP w Limanowej

Kierownicy/szefowie Bubak Mieczysław145 Józef bez stopnia/chor. 18 I–21 VI 1945 Trokało Stanisław146 Grzegorz kpr./ppor. p.o. 17 IV–IX 1945 Wałach (Zdzich-Wałach) Szczepan mjr. 1 II 1946–1 IV 1947 Stanisław Oczkoś Stanisław Wincenty por. 1 IV 1947–1 VII 1949 Popiołek Zygmunt Jan ppor. 1 VIII 1949–15 VI 1950 Mrowiec Tadeusz Józef por. 15 VI 1950–15 V 1954 Bądek Jan Leopold st. sierż./ppor./ 15 V 1954–1 IX 1956 por. Bieniek Franciszek147 Stanisław por. 1 IX–31 XII 1956 Zastępcy148 Trokało Stanisław149 Grzegorz kpr. p.o. 18 I–17 IV 1945 Świątek Adam Jan chor. p.o. 1 II–15 XII 1947 Horwacik August Ignacy ppor./por. 1 I 1951–1 I 1954 Kruczek Józef150 Józef ppor. p.o. IX 1953–VI 1954 Bieniek Franciszek151 Stanisław ppor./por. 1 V 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Miechowie

Kierownicy/szefowie Radzikowski Zdzisław152 Wacław bez stopnia 18 I–8 V 1945 Martiuk (Marczak) Bolesław Jan ppor. 16 VI–10 IX 1945 Strzałka Stanisław Mateusz ppor. 1 X 1945–1 II 1946 Kordyl Władysław Józef sierż. p.o. 1 II–1 X 1946 Andrusiewicz Tadeusz Maksymilian por. 1 X 1946–16 V 1947 Kubka Władysław Andrzej ppor. 20 V 1947–1 IV 1948

145 Kierownik GO. 146 Niezatwierdzony; formalnie na etacie wywiadowcy. 147 Faktycznie objął stanowisko (p.o.) 1 VI 1956 r. (tak w rozkazie). 148 Etat zniesiono 1 IV 1955 r. 149 Niezatwierdzony; formalnie na etacie wywiadowcy. 150 Niezatwierdzony; formalnie na etacie st. referenta powiatowego. 151 Od 1 IV 1955 r. w dyspozycji kierownika WUdsBP. 152 Kierownik GO.

256 257 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Sowa Bronisław Franciszek chor. p.o. 1 IV–15 XI 1948 Rubacha Roman Wincenty chor./ppor./por. p.o. 1 I 1949–1 IX 1950 por. 1 IX–15 XI 1950 Kowalczyk Czesław Aleksander por. 15 XI–31 XII 1950 Łyszczek Władysław Wincenty ppor./kpt. 1 II 1951–1 X 1952 Odrzywołek Jan Jan ppor./por. 1 X 1952–15 V 1954 Bociek Mieczysław153 Jan por./kpt. 15 V 1954–31 XII 1956 Zastępcy Maśląg (Maszląg) Jan154 Józef por. p.o. II 1945–I 1946 Dyśko (Dysko) Józef155 Bolesław bez stopnia/st. 1 IV 1945–11 IV 1947 sierż. Skotniczy Franciszek Stanisław chor. p.o. 1 I 1947–1 II 1948 Gajda Mieczysław Michał chor. p.o. 1 II–1 XII 1948 Sowa Bronisław Franciszek chor. 1 IV–15 XI 1948 Rubacha Roman Wincenty chor./por. 1 I 1949–1 IX 1950 Waligóra Władysław Józef chor./por. 1 II 1950–1 VI 1954 Banaś Marian Piotr chor./ppor. 1 VI 1954–31 III 1955 Musiał Stanisław Piotr por. 1 IV 1955–30 IX 1956

PUBP/PUdsBP w Mielcu156 – zob. województwo rzeszowskie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Myślenicach

Kierownicy/szefowie Szlachta Franciszek157 Wojciech ppor. 22 I–19 IV 1945 Gregorczyk Tadeusz Antoni chor. (20 IV) 28 V–15 VI 1945 Goleb Edward Franciszek por. 15 VI 1945–1 V 1947 Chłopicki Józef Jan chor./ppor. p.o. 1 V 1947–1 II 1948 ppor./por. 1 II 1948–1 V 1950 Dąbrowski Albin Ignacy por. 1 V 1950–1 V 1951 Ciołek (Ciołek-Ciszewski) Wawrzyniec ppor./por. 1 V 1951–1 VII 1952 Stanisław158 Ćwik Antoni Jan chor./por. p.o. 1 VII 1952–1 X 1953 por. 1 X 1953–15 V 1954 Odrzywołek Jan Jan por./kpt. 15 V 1954–31 VII 1957

153 Potem szef SB w Miechowie. 154 Niezatwierdzony; zwolniony z UB, zginął 8 X 1946 r. 155 Faktycznie pełnił funkcję od 26 II 1945 r. do 12 XII 1946 r., kiedy został ukarany aresztem i przeniesiony do PUBP w Nowym Targu; używał obu form nazwiska. 156 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie krakowskim, następnie rzeszowskim. 157 19 IV 1945 r. aresztowany przez NKWD. 158 W maju–czerwcu 1952 r. zapewne tylko formalnie.

258 259 Stopień Zastępcy159 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Mańkut Stefan160 Jan I–IV 1945 Czyż Władysław IV 1945 Podstawski Adam N.N., –koniec 1945 Bronisława Biela Stanisław Rafał chor. p.o. 1 X 1946–18 X 1947 Świątek Adam Jan chor. p.o. 15 XII 1947–1 VII 1949 Piskorz Władysław Ludwik ppor. 1 III 1952– Ćwik Antoni Jan chor./por. 1 VII 1952–1 X 1953 Tomaszek Stanisław Stanisław chor./ppor. 1 VII 1952–31 III 1955 Strama Mieczysław Władysław por. 1 IV 1955–31 I 1956 UBP/MUdsBP/Delegatura nr 23161 w Nowej Hucie Kierownicy/szefowie Kroch Stanisław Zygmunt kpt. 1 I–30 IV 1951 Siemek Józef Józef mjr 15 V 1951–1 III 1954 Witkowicz Zenon162 Michał ppor./por./kpt. 5 VII 1954–31 XII 1956 Zastępcy Klita Edward Stanisław ppor./por./kpt. 15 X 1951–30 VI 1956 Mocha Czesław Henryk por. 1 X 1952–17 IX 1954 Cader Tadeusz163 Franciszek ppor./por. 1 VII–31 XII 1956 PUBP/PUdsBP w Nowym Sączu Kierownicy/szefowie Karkut Stanisław164 Antoni ppor. 19 I–10 VII 1945 Trybus Tadeusz165 Władysław st. sierż. p.o. 28 V 1945–17 I 1946 Kubka Władysław Andrzej ppor. 1 II 1946–1 IV 1947 Wałach (Zdzich-Wałach) Szczepan mjr 1 IV 1947–1 IX 1948 Stanisław Kroch Stanisław Zygmunt kpt. p.o. 1 IX 1948–1 II 1950 Kowalski Franciszek Wojciech ppor. 15 III–10 IX 1950 Gliński Zygmunt Józef kpt. 1 IX 1950–1 V 1952 Bociek Mieczysław Jan ppor./por. p.o. 1 IX 1952–15 V 1954 Topór Stanisław166 Jan por. 1 XI 1954–30 IX 1955 Walczyk Piotr167 Michał por. 1 X 1955–31 XII 1956

159 Etat zniesiono w I kwartale 1956 r. 160 Niezatwierdzony; formalnie na etacie wywiadowcy; aresztowany 27 VII 1945 r. za nadużycie władzy, następ- nie zwolniony z UB. 161 Delegatura nr 23 w Nowej Hucie powołana (z MUdsBP Nowa Huta) zgodnie z Rozkazem organizacyjnym nr 012/org. z 2 II 1956 r.; etaty obsadzono 1 II 1956 r. 162 Zwolniony z organów BP. 163 Zwolniony z organów BP. 164 Kierownik GO. 165 Błędnie Trybuś; faktycznie do 1 XII 1945 r., potem na kursie szkoły specjalnej w WUBP. 166 Błędnie Topor; od 1 X 1955 r. w dyspozycji kierownika WUdsBP. 167 Później szef SB w Nowym Sączu.

258 259 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Janczyk Wojciech168 Walenty kpr. 8 II–8 XII 1945 Trybus Tadeusz Władysław st. sierż. p.o. 9 IV–28 V 1945 Targosz Zdzisław Wilhelm X 1945– Popiołek Zygmunt Jan sierż./ppor. 1 IX 1946–1 VIII 1949 Kroch Stanisław Zygmunt kpt. 1 IX 1948–1 II 1950 Bigaj Antoni Jan chor./ppor. 1 II 1950–1 V 1951 Kałuża Kazimierz Władysław chor./ppor. 1 V 1951–9 XI 1953 Bociek Mieczysław Jan ppor./por. 1 IX 1952–15 V 1954 Topór Stanisław Jan ppor./por. 1 II–1 XI 1954 Solarski Edward169 Stefan por. 1 XI 1954–10 VII 1955 Kuciel Władysław170 Wincenty kpt. 1 X 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Nowym Targu

Kierownicy/szefowie Strzałka Stanisław171 Mateusz ppor. 1 II–23 III 1945 Kuraś Józef Józef por. 23 III–11 IV 1945 Strzałka Stanisław Mateusz ppor. 11 IV–1 X 1945 Klose Józef Józef chor. p.o. 15 X 1945–1 II 1946 Trokało Stanisław Grzegorz ppor./por. p.o. 1 II–15 V 1946 Mańkowski Sergiusz Karol ppor. 16 V–22 VII 1946 Ringer Stanisław172 Julian ppor. p.o. –3 VIII 1946 Podstawski Adam N.N., st. sierż./ppor./ p.o. 27 VIII 1946–11 XI 1947 Bronisława por. Śmiechowski Stefan Wincenty ppor./por. 11 XI 1947–19 II 1949 Skotniczy Franciszek Stanisław ppor. p.o. 1 III 1949–18 IV 1950 Bartoszewski Mikołaj Aleksander chor./ppor. 1 VI 1951–31 III 1952 Kowal Marian Franciszek ppor./por./kpt. 31 III 1952–1 IX 1956 Kulig Stanisław173 Ludwik por. 1 IX–31 XII 1956 Zastępcy Naumowicz Mieczysław II–III 1945 Roman Strzałka Stanisław Mateusz ppor. 23 III–11 IV 1945

168 Niezatwierdzony; formalnie referent i starszy referent; zwolniony „ze względu na niegodne zachowanie się”. 169 Zginął 10 VII 1955 r. 170 Faktycznie od początku sierpnia 1955 r. 171 Kierownik GO. 172 Z akt personalnych nie wynika, by sprawował faktycznie tę funkcję; aresztowany na przełomie lutego i marca 1946 r. pod zarzutem przyjęcia łapówki, 3 VIII 1946 r. zwolniony z aresztu i z tą datą z organów BP. 173 Zwolniony z organów BP.

260 261 Stopień Gadowski (Gadomski) Jan Stanisław p.o. 13–17/18 IV 1945 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Podstawski Adam N.N., st. sierż./ppor./ 27 VIII 1946–11 XI 1947 Bronisława por. Gnyp Aleksander Jan chor. 1 X 1946–1 V 1947 Dyśko (Dysko) Józef174 Bolesław st. sierż./chor. p.o. 11 IV 1947–1 I 1948 1 I–1 II 1948 Skotniczy Franciszek Stanisław chor./ppor. 1 II 1948–18 IV 1950 Bartoszewski Mikołaj Aleksander chor. 1 IX 1950–1 VI 1951 Odrzywołek Jan Jan ppor. 1 VI–15 IX 1951 Oleksy Stanisław Mateusz por. 15 IX 1951–31 XII 1953 Kraczka Władysław N.N., Teresa ppor. 1 I 1954–31 III 1955 Tusznicki Józef Jerzy por./kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Olkuszu

Kierownicy/szefowie Głuski Wiktor por. 19 I–III 1945– Kocjan Stefan175 Jan ppor. 22 II 1945–3 I 1946 Andrusiewicz Tadeusz Maksymilian por. 1 I–1 X 1946 Kordyl Władysław Józef sierż./ppor. p.o. 1 X 1946–1 II 1947 Szlachcic Franciszek Jan kpt./mjr 1 II 1947–1 II 1948 Dąbrowski Albin Ignacy chor./por. p.o. 15 III 1948–1 V 1950 Chłopicki Józef Jan por./kpt. 1 V 1950–1 II 1952 Kasperek Franciszek Piotr por./kpt. 1 XI 1951–31 III 1955 Banaś Marian Piotr ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Edward Popczyk176 Łukasz –21 V 1945 Góras Leon Ignacy p.o. 8 I 1946–10 IV 1947 Gajda Mieczysław Michał chor. p.o. 10 IV 1947–1 II 1948 Dyśko (Dysko) Józef Bolesław chor. 1 II 1948–1 I 1949 Dąbrowski Albin Ignacy chor./por. 15 III 1948–1 V 1950 Gnyp Aleksander Jan ppor./por. 1 V–15 IX 1951 Krzewicki Tadeusz Sebastian ppor./por. 1 X 1951–30 VI 1956 Kłusak Tomasz por. 1 V 1952– Ciołek Stanisław Wawrzyniec por. 1 VII–10 IX 1952 Bielawski Krzysztof Franciszek por. 1 X 1952–31 III 1955 Morawski Stanisław Mieczysław ppor. 1 VII–31 XII 1956

174 Faktycznie od 12 XII 1946 r. 175 Niezatwierdzony. 176 Zginął 21 V 1945 r.

260 261 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Oświęcimiu177

Kierownicy/szefowie Pęcikiewicz Romuald178 Franciszek por. 1 VIII 1951–31 V 1952 Kruczek Józef Tomasz chor./por. 1 IX 1952–31 III 1955 Kasperek Franciszek179 Piotr kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Boruciński Tadeusz180 Józef por. –15 V 1953 Bardyn (Bardyń?) Jan Teodor por. 15 V 1953–31 III 1955 Odrzywołek Ferdynand Jan por./kpt. 1 IV 1955–30 V 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura WUdsBP w Proszowicach181

Kierownicy/szefowie Lont Marian182 Józef por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy – brak183

Powiatowa Delegatura ds. BP w Suchej Beskidzkiej184

Kierownicy/szefowie Strama Mieczysław Władysław por. 1 II–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Tarnowie185

Kierownicy/szefowie Kroch Stanisław186 Zygmunt por. 18 I–15 VI 1945 Wojtasow Ludwik Wojciech szer./ppor. p.o. 18 VI 1945–22 I 1946 Korga Michał Roman por. p.o. 1 II–15 VII 1946 Strzałka Stanisław Mateusz por./kpt. 3 VIII 1946–15 IX 1950 Stawarczyk Stefan Jan kpt. 1 VI 1951–1 III 1953 Lipka Alfred Józef por./kpt. 1 III 1953–15 IV 1957

177 Powiat powstał 30 XII 1950 r. 178 30 VI 1952 r. zwolniony z resortu na własną prośbę. 179 Zwolniony z organów BP. 180 Mianowany jako zastępca szefa w Białej. 181 Powiat powstał 11 VIII 1954 r. 182 Faktycznie od listopada 1954 r. organizował PUBP; równocześnie formalnie do 31 III 1955 r. starszy referent Sekcji I Wydziału I WUBP. 183 Urząd długo bardzo słabo obsadzony, brak zastępcy. 184 Powiat powstał 12 XI 1955 r.; Powiatowa Delegatura ds. BP powołana zgodnie z Rozkazem organizacyjnym nr 07/org. z 12 I 1956 r.; etaty obsadzono 1 II 1956 r. 185 Od 1 V 1952 r. do 1956 r. w miejsce PUBP istniał UBP MiP Tarnów; w rozkazie z 1 IV 1955 r. jako PUdsBP. 186 Kierownik GO.

262 263 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Paduch Jan187 por. 18 I 1945– Czarny Tadeusz Aleksander –1 II 1946 Świątek Julian188 Jan bez stopnia 1 II–28 III 1946 Doleżuchowicz Adam Stanisław st. sierż./ppor. p.o. 1 VII 1946–13 X 1947 Świątek Adam189 Jan chor. 15 X–15 XII 1947 Dyśko (Dysko) Józef Bolesław chor. 1 I–1 V 1949 Kłusak Józef Karol ppor./por./kpt. 1 III 1952–30 V 1956 Kurnik Władysław Antoni ppor. 1 IX 1952–1 IX 1953 Musiał Stanisław Piotr ppor./por. 1 I 1954–31 III 1955 Koziołek Franciszek190 Andrzej por. 1 VI–31 XII 1956

Delegatura WUdsBP nr 13 w Tarnowie191

Kierownicy/szefowie Kociołek (imię nieznane) kpt. –(IV 1956) Kłusak Józef192 Karol kpt. 1 IV–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Wadowicach

Kierownicy/szefowie Kubka Władysław193 Andrzej bez stopnia 18 I–1 XI 1945 Kosowski Władysław Franciszek ppor. p.o. 1 XI 1945–11 V 1946 Piechnik Czesław Władysław chor./ppor. p.o. 11 V 1946–1 VI 1947 Śmiechowski Stefan Wincenty ppor. 1 VI–11 XI 1947 Karkoszka Józef Paweł ppor./por. 11 XI 1947–15 XI 1949 Kowalczyk Czesław Aleksander por. 15 XI 1949–15 XI 1950 Rubacha Roman Wincenty por./kpt. 15 XI 1950–15 III 1952 Bielawski Krzysztof Franciszek ppor./por. p.o. 1 VII–1 X 1952 Łyszczek Władysław Wincenty kpt. 1 X 1952–20 XI 1953 Wilk Antoni Jan ppor./por. 15 III 1954–31 XII 1956 Zastępcy Kosowski Władysław Franciszek ppor. X–1 XI 1945 Targosz Zdzisław Wilhelm p.o. 1 V–13 XII 1946 Mrowiec Tadeusz Józef ppor. p.o. 8 IV 1947–1 II 1948 ppor./por. 1 II–1 X 1948

187 Zastępca kierownika GO; zginął 5 IV 1945 r. 188 Niezatwierdzony; zlikwidowany przez podziemie. 189 Po jego odwołaniu w 1948 r. vacat. 190 Zwolniony z organów BP. 191 Rozkazem z 12 I 1956 r. z RW PUdsBP w Tarnowie 1 I 1956 r. utworzono Delegaturę nr 13 WUdsBP w Tar- nowie. 192 Faktycznie od 2 V 1956 r.; w rozkazie przewodniczącego KdsBP od 1 VI 1956 r.; zwolniony z organów BP. 193 Formalnie na stanowisku do 1 II 1946 r.

262 263 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Kwaśny Marian Wincenty ppor./por. 1 II 1950–1 VI 1951 Bielawski Krzysztof Franciszek ppor./por. 1 III–1 X 1952 Wilk Antoni Jan ppor. 15 VII 1952–15 III 1954 Gadziała Alojzy194 Marcin ppor./por. 1 VII 1954–1 IX 1955 15 XI 1955–31 XII 1956

MUBP/MUdsBP/Delegatura WUdsBP w Zakopanem

Kierownicy/szefowie Dziobak Jan195 Jan ppor. 16 VI–25 VIII 1945 Ringer Stanisław196 Julian bez stopnia p.o. 25 VIII 1945–(XII 1945/II 1946?) Nowak Karol197 Jan bez stopnia p.o. –VI–VIII(X?) 1946 Sagan Mieczysław198 Józef chor./ppor. p.o. 20 VII–1 XI 1946 Janiga Witold199 Józef ppor. p.o. XI 1946–I 1947 Doleżuchowicz Adam200 Stanisław ppor. p.o. 30 I–6 V 1947 Dudek Bolesław Wincenty chor./por. 1 V 1947–1 XI 1949 Moskal Julian Szczepan ppor. 1 II 1950–30 IX 1951 Wikieł Ireneusz Józef por. 1 VIII 1952–9 XI 1953 Tusznicki Józef Jerzy por. 15 III 1954–31 III 1955 Łukawski Stefan Adam por./kpt. 1 IV 1955–30 VI 1956 Krzewicki Tadeusz201 Sebastian por. 1 VII–31 XII 1956 Zastępcy Kononowicz Józef202 Wacław kpr. I 1945– Makowski Marian203 Szczepan chor. –27 VI–6 IX 1947– Jaromin Władysław204 Jan chor./por. 1 II 1950–31 I 1952 Satora Władysław Józef chor./ppor. 1 VII 1952–15 VI 1954 Kotowski Władysław ppor. –2 I 1953– Łukawski Stefan Adam por./kpt. 15 VI 1954–31 III 1955

194 1 IX 1955 r. odwołany ze stanowiska i zaliczony w stan słuchaczy Wyższej Szkoły Podwyższania Kwalifikacji Aktywu Kierowniczego; zwolniony ze szkoły 15 XI 1955 r. wrócił na stanowisko. 195 Rozkazy z 16 VI i 22 IX 1945 r. 196 Rozkaz mianujący z 22 IX 1945 r. 197 Niezatwierdzony; formalnie na etacie referenta Wydziału IV WUBP w Krakowie. 198 Niezatwierdzony; formalnie na etacie st. referenta Sekcji I Wydziału V WUBP w Krakowie. 199 Niezatwierdzony; formalnie na etacie st. oficera śledczego PUBP w Bochni. 200 Niezatwierdzony; formalnie na etacie zastępcy szefa PUBP w Tarnowie. 201 Zwolniony z organów BP. 202 W aktach personalnych brak śladu, by sprawował tę funkcję; wnioskowany na kierownika kontrwywiadu, zatwierdzony jako oficer śledczy PUBP w Nowym Targu, aresztowany 24 VII 1945 r. za łapownictwo. 203 W aktach personalnych brak śladu, by sprawował tę funkcję; zatwierdzony jako referent. 204 Zwolniony dyscyplinarnie.

264 265 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Żywcu służbowy Kierownicy/szefowie Brancewicz Stanisław Jan por. 5 IV–2 VI 1945 Tudor Piotr Jan bez stopnia/ 15 VI 1945– ppor. Trokało Stanisław Grzegorz ppor. 1 IX 1945–1 II 1946 Trybus Tadeusz205 Władysław por. 1 II–12 VIII 1946 Strzałka Stanisław206 Mateusz por. VII 1946 Biel Adolf por. –VIII 1946– Kowal Henryk Jan chor./ppor. p.o. 1 X 1946–1 II 1947 Karkoszka Józef Paweł chor. 1 II–11 XI 1947 Lipski Stanisław Franciszek ppor. p.o. 11 XI 1947–1 XI 1949 Ziajka Stefan Stanisław chor./ppor. 1 XI 1949–1 II 1951 Tracz Stanisław Stanisław ppor. 1 II 1951–15 III 1953 Rak Zygmunt Józef por./kpt. 15 III 1953–30 IV 1955 Lipowy Stanisław207 Jan por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Sobel Józef IX 1945– Wiśniowski Władysław –6 IX 1947– Lipski Stanisław Franciszek ppor. 11 XI 1947–1 XI 1949 Ziajka Stefan Stanisław chor./ppor. 1 VII–1 XI 1949 Tracz Stanisław Stanisław chor./ppor. 15 III 1950–1 II 1951 Kowal Marian Franciszek ppor. 1 III 1951–31 III 1952 Małota Eugeniusz Franciszek chor./ppor. 1 VII 1952–20 VIII 1953 Wąsik Henryk208 Jan ppor./por. 1 I 1954–30 IV 1955 Feluś Antoni209 Augustyn por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Opracowanie: Wojciech Frazik, Maciej Korkuć

205 Aresztowany. 206 Formalnie wówczas zastępca naczelnika Wydziału V WUBP. 207 Rozkaz mianujący z 19 V 1955 r.; od 1 I 1957 r. szef SB w Żywcu. 208 Błędnie Wasik. 209 Zwolniony z organów BP.

264 265 WOJEWÓDZTWOStopień LUBELSKIE Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Lublinie

Kierownicy/szefowie Palka Henryk Marian ppor. 1–30 VIII 1944 Duda Teodor Filip mjr 31 VIII–28 X 1944 Szot Stanisław Mateusz mjr 29 X 1944–15 I 1945 Grzybowski Faustyn Filip mjr/ppłk 16 I–30 XI 1945 Marszałek Franciszek Jan ppor./por. p.o. 1 XII 1945–14 IV 1946 Piątkowski Franciszek Michał mjr/ppłk 15 IV 1946–14 III 1947 Tataj Jan Filip ppłk 15 III–14 XII 1947 Zalewski Franciszek Władysław mjr 10 XII 1947–24 IX 1948 Jastrzębski (Ritter) Artur Jan (Johann) ppłk 25 IX 1948–10 I 1950 Gorliński Jan (Monderer- Dawid mjr p.o. 10 I–14 II 1950 Lamensdorf Cezary) Krupski Mikołaj Antoni mjr/ppłk 15 II 1950–14 I 1953 Krzywiński Bolesław Maks, Maksym mjr/ppłk 15 I 1953–30 IX 1955 (Schildhaus Bernard Borys)1 (Mojżesz) Mickiewicz Artur Bronisław mjr 1 X 1955–31 XII 1956 Zastępcy Antosiewicz Stefan Wacław por. 8 XI–31 XII 1944 Wróblewski Borys Jan kpt./mjr p.o. 10 III–8 VIII 1945 2 (Bronisław) 22 VIII 1945–31 VIII 1946 Gorliński Jan (Monderer- Dawid kpt./mjr 1 III 1947–30 VI 1951 Lamensdorf Cezary) Mickiewicz Artur Bronisław kpt. 1 VII 1951–30 V 1952 Krzywiński Bolesław Maks, Maksym ppłk 1 VII 1952–31 XII 1954 (Schildhaus Bernard Borys) (Mojżesz) Kwiatkowski Tadeusz Stanisław mjr/płk 1 IV 1953–27 XI 1956 Narkiewicz Hipolit Józef por. 1 VI 1953–31 I 1955 Andrzejewski Jerzy Antoni ppłk 11 X 1954–31 III 1956

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Krzykała Stanisław3 Antoni bez stopnia 8 VIII–5 XI 1944 Kudliński Antoni Julian ppor. p.o. 5 XI 1944–31 VIII 1946

1 1939–1941 funkcjonariusz NKWD we Lwowie; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 1945 r. pod nazwiskiem Krzywiński. 2 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 3 Zmarł w 1976 r. w Lublinie.

266 267 Stopień Placha Antoni Wojciech ppor./por. 1 IX 1946–31 V 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wróblewska Eugenia Józef ppor./por. p.o. 10 VI 1947–28 II 1949 1 III 1949–20 IX 1950 Kasprowicz Franciszek Stanisław kpt. p.o. 15 III–31 V 1952 1 VI 1952–30 XI 1953 Miroń Jan Franciszek kpt. p.o. 15 X 1954–31 III 1955 Kiec Feliks Stanisław kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Raj Edward Andrzej kpt. –1 VIII 1955 Nieścior Kazimierz Andrzej kpt. 1 VIII 1955–31 XII 1956 Zastępcy Siemion Maksymilian Mikołaj ppor. 1 X–1 XI 1944 Wójcik Jan Andrzej por. 11 XII 1944–25 VII 1945 Wach Michał Stanisław 20 II–15 VI 1945 Miedzigórska Danuta Wojciech 9 VIII–3 X 1945 Gorwicz Halina Nikodem 18 XII 1945 Placha Antoni Wojciech ppor. 18 XII 1945–31 VIII 1946 Żyhaluk (Zychaluk) Jan Adam ppor. 1 IX 1946–30 IX 1948 Wróblewska Eugenia Józef ppor. 1 VI 1947–28 II 1949 Ordyniec Jan Artem por./kpt. 1 XI 1949–1 VIII 1951 Chac Antoni Ignacy por. 1 II–1 XI 1951 Miroń Jan Franciszek por./kpt. 15 XI 1951–31 VII 1954 kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Palka Henryk Marian kpt. 31 VIII 1944–9 III 1945 Wróblewski Borys Jan kpt. 10 III–9 VIII 1945 (Bronisław) Marszałek Franciszek Jan ppor./por. p.o. 13 IX 1945–14 IV 1946 Pawliszewski Jan4 Jakub chor./kpt. p.o. 21 X 1946–31 XII 1947 Gloza Stanisław Józef kpt. 1 X 1949–18 IV 1950 Gallant Bronisław Stanisław kpt. p.o. 1 VI 1952–31 III 1953 1 IV 1953–30 IX 1954 Mozgawa Marian Jan kpt. 30 IX 1954–31 III 1955 Zastępcy Pietraszkiewicz Aleksander Teodor mjr 1 V–2 XI 1945 Pawliszewski Jan Jakub chor./kpt. 16 I 1946–31 XII 1947 Mikita Stefan Stanisław ppor./por. 1 I 1948–30 V 1950 Jaworski Bolesław Stefan por./kpt. 1 VI 1950–31 V 1952 Gallant Bronisław Stanisław kpt. 1 VI 1952–31 III 1953

4 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

266 267 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział II

Naczelnicy Deresiewicz Henryk5 Roman por./kpt. 13 II–27 IV 1945 Gruntow Włodzimierz Nikifor por. 20 V–24 VI 1945 Pupko Bronisław Władysław kpt. 25 VI 1945–1 VII 1946 Złotkowski Stefan (Srul) Chaim ppor. p.o. 4 I 1946–9 I 1948 por. 10 I 1948–31 I 1950 Socha Marcin Wojciech kpt. 1 II 1950–30 IV 1953 Kiec Feliks Stanisław kpt. 1 V 1953–15 XI 1954 Józefowicz Anatol Prochor mjr 15 XI 1954–31 III 1955 Mozgawa Marian Jan kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Walczyk Stanisław Jan kpt. 28 XI–31 XII 1956 Zastępcy Placha Antoni Wojciech por. p.o. 1 VI 1947–4 VIII 1948 Socha Marcin Wojciech kpt. 10 I 1948–31 I 1950 Knap Krystyna Jakub ppor. p.o. 1 VIII 1950–30 VI 1952 Altman Adam Moszek por./kpt. 1 VII 1952–31 III 1955 (Kłos Jan) Mendel (Mieczysław) Rubin Michał Arnold kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

Wydział Do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy Zarembiuk Antoni6 Aleksander por. 13 II–28 IV 1945 Deresiewicz Henryk Roman por./kpt. 28 IV–24 V 1945 Pietraszkiewicz Aleksander Teodor mjr 2 IX 1945–1 IV 1946 Świta Bronisław Jan por./kpt. p.o. 1 XII 1954–31 III 1955 Zastępcy Zając Wacław Józef kpt. 1 V 1945–16 III 1946 Świta Bronisław Jan kpt. 1 XII 1954–31 III 1955 Wydział III Naczelnicy Lachowski Mikołaj Roman kpt./mjr 1 VII 1946–31 I 1949 Majewski Stanisław Wiktor kpt. 1 II–30 IV 1949 Kaliszczuk Włodzimierz7 Jan kpt. 1 V 1949–31 VIII 1950

5 Zginął w Lesie Stockim w bitwie ze zgrupowaniem mjr. Mariana Bernaciaka „Orlika”. 6 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w marcu 1978 r. w Warszawie. 7 Zmarł w 1988 r. w Lublinie.

268 269 Stopień Chmielewski Józef Bolesław por. 1 IX 1950–15 II 1951 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wołkow Jan Aron mjr/ppłk 5 II 1951–28 II 1952 Zabawa Zdzisław Konstanty kpt./płk 1 III 1952–14 I 1954 Dudek Bolesław Wincenty mjr 30 IX 1954–1 VIII 1955 Świta Bronisław Jan por./kpt. 1 XI 1955–31 VIII 1956 Dudek Bolesław Wincenty mjr 1 IX–28 XI 1956 Zastępcy Zając Wacław Józef kpt. 16 III 1946–15 V 1947 Chmielewski Józef Bolesław ppor./por. 15 II 1948–31 VIII 1949 Chachaj Tadeusz Franciszek por. 1 IX 1950–30 VI 1951 Niklas Lech por. 1 VII 1951– Świta Bronisław Jan por./kpt. 1 IX 1951–1952 Pawłowicz Karol Władysław chor./por. 15 II–23 XI 1952 Stępień Mieczysław Władysław por. 1 III–1 X 1953 Kolendarski Kazimierz Jan por./kpt. –1954 Rubin Michał Arnold por. 15 VIII 1954–31 III 1955 Ogrodniczek (Ogrodniczak?) Jakub chor./por. 1 IV 1955–31 I 1956 Zygmunt Świta Bronisław Jan por./kpt. 1 IV–31 X 1955 Sobański Stanisław Józef kpt. 1 X 1955–1956 Haponiuk Jan Prokop por./kpt. 1 IX–31 XII 1956

Wydział IV

Naczelnicy Wojciusz Wincenty Mikołaj kpt./mjr 16 I 1946–15 I 1948 Cendrowski Michał8 Piotr kpt. 1 IV 1948–31 VII 1950 Dziura Leon Jan por./kpt. 1 VIII 1950–24 XI 1952 Rycerz Bolesław Andrzej kpt./mjr 1 III 1953–30 XI 1954 Osetek Józef Walenty kpt. p.o. 15 X 1954–31 III 1955 1 IV–1 VII 1955 Kolendarski Kazimierz Jan kpt. p.o. VII–31 XII 1956 Zastępcy Gloza Stanisław Józef por. 23 I–1 VII 1946 Cendrowski Michał Piotr ppor./por. p.o. 20 IX 1946–15 VI 1949 Dyrdak Aleksander Dawid ppor./por. p.o. 15 VI 1949–31 V 1950 por. 1 VI–30 XI 1950 Smołuch Wacław Marian Wacław ppor./kpt. 1 X 1952–30 IX 1954 Osetek Józef Walenty kpt. 15 X 1954–31 III 1955 Kolendarski Kazimierz Jan kpt. 15 XI 1954–

8 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w 1955 r. w Poznaniu.

268 269 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Tarajko Jan Jan chor./kpt. 1 IV 1955–30 VIII 1956 Lipiec Stanisław Władysław por. 1 IX 1955–31 XII 1956

Wydział V

Naczelnicy Kaliszczuk Włodzimierz Jan por. IV 1946–I 1947 Leluch Jan Stanisław chor./kpt. 17 V 1947–12 II 1950 Oleksa Mikołaj9 Marek kpt. 1 VI–30 XI 1950 Dudek Bolesław Wincenty kpt./mjr 1 XII 1950–30 IX 1954 Sobański Stanisław Józef kpt. p.o. 1 IV–31 V 1955 Kowalski Feliks Feliks ppor./por. 1 VI 1955–28 XI 1956 Zastępcy Środek Wiktor Jan chor. 16 I–28 V 1946 Soroka Józef Eliasz chor. p.o. 27 VI 1946–25 XI 1947 Błachnio Zdzisław Stanisław ppor./por. p.o. 30 X 1947–31 V 1951 Gallant Bronisław Stanisław kpt. 1 IX 1951–31 V 1952 Kolendarski Kazimierz Jan kpt. 1 XII 1953–15 XI 1954 Sobański Stanisław Józef kpt. 1 IV–30 IX 1955 Dworakowski Władysław Antoni por. 1 X 1955–30 IX 1956 Markowski Marian Antoni kpt. 15 X–31 XII 1956

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa

Naczelnicy Lilian Leon Izaak chor. 3 III–29 VIII 1945 Dawidiuk Michał Teodor kpt. 29 VIII 1945–28 II 1950 Wójcik Jan Andrzej kpt. 1 III 1950–30 VI 1954 Rycerz Bolesław Andrzej kpt./mjr 1–31 XII 1954 Zastępcy Lilian Leon Izaak chor. 8 X 1945–23 III 1946 Donner Maks Abraham chor. 1946 Przytyk Andrzej Leon por. 15 II 1949–30 XI 1950

Wydział VIII

Naczelnicy Socha Marcin Wojciech por. p.o. 15 III 1946–26 IV 1947 Sobański Stanisław Józef kpt. 1 IV 1954–31 III 1955 Zastępcy Sobański Stanisław Józef kpt. 15 X 1952–31 III 1954 Dworakowski Władysław Antoni por. 1 XII 1953–31 III 1955

9 Zmarł 15 XI 1989 r. w Lublinie.

270 271 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział IX służbowy Naczelnicy Gliński Walenty Franciszek por. 1 III 1953–17 IX 1954 Altman Adam Moszek kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 (Kłos Jan) Mendel (Mieczysław) Zastępcy Jachimiuk Wiktor Paweł kpt. 1 V 1955–31 XII 1956

Wydział X

Naczelnicy Tychoniuk (Tichoniuk) Piotr por. 1952 Włodzimierz10 Walczyk Stanisław Jan por./kpt. 1 II 1953–31 III 1955 Józefowicz Anatol Prochor mjr 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Tychoniuk (Tichoniuk) Piotr ppor./por. p.o. 1 I–30 VI 1952 Włodzimierz 1 VII 1952–1 VIII 1953

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Toma Wacław Wiktor kpt. 1 XI 1953–31 X 1955 Kita Wojciech Andrzej kpt. 1 XI 1955–27 XI 1956 Zastępcy Toma Wacław Wiktor ppor./por. 1 II–31 X 1953 Kita Wojciech Andrzej kpt. 1 IV–31 X 1955 Biernat Florian Bartłomiej por. 1 XI 1955–31 XII 1956

Wydział Miejski

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Kiec Feliks Stanisław kpt. 15 XI 1954–31 III 1955 Zastępcy Kita Wojciech Andrzej kpt. 15 X 1954–31 III 1955

Wydział „A”

Naczelnicy Ragiel Jan Stefan kpt. 16 III 1946–30 VII 1947

10 Od 7 IV 1952 r. Tychoniuk.

270 271 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Błaszczak Eugeniusz Piotr ppor./por. p.o. VII 1947–15 I 1950 15 I–30 XI 1950 Oleksa Mikołaj Marek kpt./mjr 1 XII 1950–31 III 1955 Szawdzin Jerzy Aleksander kpt. 1 II 1954–31 III 1955 Zastępcy Błaszczak Eugeniusz Piotr por. 25 VII 1947–14 I 1950 Szawdzin Jerzy Aleksander ppor./por. p.o. 1 VI 1948–31 XII 1949 1 I 1950–31 I 1954 Jaworski Bolesław Stefan kpt. 1 X 1954–31 III 1955

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Karpiński Jan Izaak chor./por. 1 I 1946–30 IX 1947 (Alberg Emanuel) Wołodko Janusz Daniel kpt. 1 X 1947–30 VI 1948 Józefowicz Anatol Prochor kpt. 1 VII 1948–1 VII 1951 Dobrzyński Stanisław Stanisław por./kpt. 1 XI 1951–1953 Gabski Lech Franciszek kpt. p.o. 1 X 1954–31 III 1955 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Wtykło Stanisław11 Józef ppor. 1 I–5 III 1946 Huszcza Jan Piotr por. 6 III 1946–25 VI 1948 Rudnicki Leon Jan ppor./kpt. 21 VI 1948–1 VII 1951 Prośniak Kazimierz Stanisław por./kpt. 25 VI 1951–9 VIII 1953 Gabski Lech Franciszek kpt. 1 X 1953–30 IX 1954 Styła Tadeusz Franciszek kpt. 1 X 1954–31 VIII 1955 Mazur Stefan Władysław kpt. 1 IX 1955–31 XII 1956

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Zarembiuk Antoni Aleksander kpt. 16 VI–14 XII 1946 Murawski Konstanty Andrzej por./kpt. 15 XII 1946–1 VI 1948 Lindorf Józef Antoni por. p.o. 31 III 1948–15 III 1949 Kałkus Wacław Andrzej por. 15 III–1 X 1949 Jakubowski Stanisław por. 1950 Mierczyński Roman mjr/płk 15 VIII 1950–30 VI 1951 Pyskło Roman Kazimierz por. p.o. IV–1 VII 1951

11 Zmarł w sierpniu 1953 r. w Lublinie.

272 273 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Szumski Antoni Bazyli ppor. p.o. 1 IX 1946– Przytyk Andrzej Leon ppor. 1 IX 1946–14 II 1949 Lindorf Józef Antoni por. 31 III 1948–15 III 1949 Kałkus Wacław Andrzej por. 15 II–15 III 1949 Mikołajczyk Ignacy Karol por./kpt. p.o. 25 III–30 IX 1949 1 X 1949–14 VIII 1950 Pyskło Roman Kazimierz por. 15 VIII 1950–1 VII 1951 Bartkiewicz Kazimierz Szczepan por. 15 I 1951–31 III 1952 Osetek Józef Walenty por./kpt. 1 VII 1951–15 X 1954 Filipiuk Franciszek12 Feliks mjr 1 VII–31 XII 1956

Wydział Cenzury

Naczelnicy Rozenblum Aleksander Wiktor chor. 8 XI 1944–2 II 1945 (Adam) Witwicki Bronisław por. 7 I 1945– Wach Michał Stanisław 15 VI 1945–1 II 1946 Zastępcy Kudliński Antoni Julian ppor. 15 X–5 XI 1944 Rozenblum Aleksander Wiktor chor. 7 II 1945– (Adam)

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Szawdzin Jerzy Aleksander kpt. 1 IV 1955–27 XI 1956 Zastępcy Jaworski Bolesław Stefan kpt. 1 IV 1955–8 XI 1956

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy Kasprzak Mieczysław Antoni chor. –15 XI 1951 Zastępcy – brak danych

12 Zmarł w marcu 1983 r. w Lublinie.

272 273 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności

Naczelnicy Wasiewicz Edward Wincenty ppor./kpt. p.o. 1 IX 1950–14 II 1953 15 II 1953–30 XI 1956 Zastępcy Czyżowski Jan Mikołaj kpt. V–31 XII 1956

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Gabara Alina Zygmunt ppor./por. p.o. 1 VI 1948–28 II 1949 1 III 1949–31 I 1951 Florek Henryk Józef por. p.o. 23 VIII 1952–14 II 1953 15 II–30 IX 1953 Nieścior Kazimierz Andrzej por./kpt. 1 VII 1954–31 III 1955 Zastępcy Pazio Aleksander Edward por. p.o. 1 XII 1947–V 1948 Gabara Alina Zygmunt ppor./por. 1 VI 1948–28 II 1949 Pazio Aleksander Edward por. p.o. III–9 VIII 1949 Niewiadomski Zygmunt Kazimierz ppor. 1 V 1951–31 I 1952 Florek Henryk Józef por. 23 VIII 1952–14 II 1953 Filipiuk Franciszek Feliks mjr 1 VII–31 XII 1956

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Zelkowicz Jakub Pinkus chor. 21 XII 1945–12 III 1947 (Jankiel Dawid) Chmielewski Józef Bolesław por. 15 IV 1947–15 II 1948 Donner Maks Abraham chor. p.o. 15 IV–1 VII 1949 Placha Antoni Wojciech kpt. 1 V 1950–1 VIII 1951 Józefowicz Anatol Prochor mjr 1 VIII 1951–31 V 1953 1 V 1954–31 X 1955

274 275 Stopień Chrzanowski Jan Antoni por. p.o. 1 IV 1955–31 XII 1956 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Panich (Paruch?) Tadeusz Józef por. 1 IX–28 XI 1956 Zastępcy Donner Maks Abraham chor. 1 VI 1948–1 VII 1949 Karaś Antoni Andrzej ppor./por. 1 III 1949–15 IV 1950 Pasztelan Julian Henryk kpt. 1 IX 1952–9 I 1955 Piskorska Janina Bolesław st.sierż./ppor. 1 VI 1954–1 IV 1955

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy Szpakowski Jan 18 XI 1944– Przybycień Władysław Jan 10 XII 1945–31 I 1946 Wołkow Paweł Maksym chor. 22 III 1946–16 IV 1947 Zastępcy Ludwikowski Karol por. 15 XII 1955

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Repelewski Stanisław Stanisław ppor./por. 31 VIII 1944–28 II 1945 16 III 1946–31 III 1949 Skurzak Henryk Władysław por. 1 IX 1949–28 II 1952 Narkiewicz Hipolit Józef ppor. 1 III 1952–31 III 1953 Skurzak Henryk Władysław kpt. 1 II–31 XII 1954 Bogusz Jan Józef ppor./por. p.o. 7 XII 1954–31 III 1955 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Skurzak Henryk Władysław chor./por. 4 I 1946–31 VIII 1949 Kurak Tadeusz 1947 Narkiewicz Hipolit Józef ppor. 1 II 1951–1 III 1952 Bogusz Jan Józef st. sierż./ppor. 15 VII 1953–28 XI 1956 Markowska Lucyna Stanisław ppor. 1 II 1955–1956

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

274 275 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Szpakowski Jan –18 XI 1944 Pikuła Mieczysław p.o. –7 II 1945 Stesłowicz Jan Aleksander chor./por. 1 II–13 XII 1945 (Katz Lemil)13 (Abraham) Ziemichód Wacław Tomasz 16 I–1 VI 1946 Murak Władysław Ignacy chor. p.o. 13 XI 1946–10 III 1947 Bejm Kazimierz Walerian ppor. p.o. 18 V 1947–30 IX 1948 Tarkowski Tadeusz kpt. 28 IV 1948– Romaniuk Kuźma Leon mjr 1 I 1949– Socewicz Konstanty Aleksander kpt. 15 II 1949–14 III 1952 Szary Leon Aron ppor./por./kpt. 1 IX 1950–31 XII 1954 Szewczyk Otokar Wiktor kpt. 7 XII 1954–28 XI 1956 Zastępcy Ziemichód Wacław Tomasz 2 XI 1945–15 I 1946 Swatek Stanisław Józef por./kpt. 16 I–18 V 1946 Murak Władysław Ignacy chor. p.o. 13 XI 1946–10 III 1947 29 V 1947–31 V 1949 Szary Leon Aron ppor./por. 1 IV 1949–31 VIII 1950 Gołdysiak Bernard chor. 1 V 1951– Kukla Kazimierz Franciszek chor. 1 VII 1953–31 I 1954 Paszkiewicz Wacław kpt. 1 IV 1955–31 X 1956 Paszkowski Wacław Jan por. 1955–28 XI 1956

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Wieczorek Czesław ppor. 1 VI 1948–1 VI 1950 Kozłowski Jan Jan chor./kpt. 1 III 1950–31 V 1956 Dyrdak Aleksander Dawid por. 1 XII 1950–9 XI 1953 Czyżewski Czesław chor. 1 IX 1952– Zastępcy Kozłowski Jan Jan chor./ppor. 1949–28 II 1950 Czyżewski Czesław chor. –31 VIII 1952 Michniewicz Kazimierz Michał chor. 1 XI 1954–31 I 1955

13 W 1968 r. wyjechał do Izraela.

276 277 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego służbowy Naczelnicy Korkosz Stanisław Antoni bez stopnia p.o. 15 II–1 IX 1948 Koniuch Michał Jan bez stopnia 1 VII 1948–31 VIII 1951 Zastępcy Środek Wiktor Jan ppor. 28 V 1946–1 VIII 1948 Bartoszewski Tadeusz Wincenty bez stopnia 1 VI 1950–31 VIII 1951 Kasprzak Mieczysław Antoni chor. 15 XI 1951–

Wydział Kwaterunkowo-Budowlany Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Jurago Stanisław por. p.o. 1 V 1951– Szewczyk Otokar Wiktor por./kpt. 1 IV 1952–6 XII 1954 Zastępcy Jurago Stanisław por. 1 I 1948–1 V 1951 Flaks Bolesław Salomon ppor./por. 1 I–1 IX 1949

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/ Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Wawrzonek Antoni Wawrzyniec ppor./por. 1 X 1950–31 XII 1954 por./kpt. 15 V 1955–31 XII 1956 Zastępcy Cecerski Piotr Antoni 1 I 1949–30 X 1951

Wydział/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Łukasik Feliks Jan por./kpt. p.o. 1 I 1949–31 I 1950 1 II 1950–31 XII 1956 Wawrzyniak Mieczysław chor. 1 II 1951– Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Bejm Kazimierz Walerian ppor. 18 V 1947–30 IX 1948 Zastępcy – brak danych

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Wiecheć Mieczysław Antoni chor./por. 1 I 1949–1 IX 1954 Borowski Franciszek Antoni por. 1 IX 1954–31 III 1955

276 277 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Jaglewicz Władysław Józef bez stopnia 15 I 1949–1 VII 1950 Jabłoński Jan Stanisław por. 1 III 1951–1954

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Wodziński Piotr Jan mjr 1 VII 1947–15 VII 1949 Stołecki Romuald Jan mjr 1 IX 1952–28 XI 1956 Zastępcy Nadel Bernard Szymon mjr 1 V 1950–30 VI 1952

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy – brak danych Zastępcy – brak danych

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie lubelskim

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUdsBP/Delegatura w Bełżycach14

Szefowie Kuś Edward Adam ppor. p.o. 15 II–30 IX 1956 30 IX–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Białej Podlaskiej

Kierownicy/szefowie Rybicki Bronisław15 Jan sierż. 22 IX–8 XI 1944 Wójcik Jan Andrzej kpr. XI 1944–I 1945 Saczewa Serafin Dymitr por. 9 I–19 IV 1945 Olko Feliks Józef chor./por. p.o. 28 IV–25 VI 1945 Cygler Czesław Teodor ppor. p.o. VII–IX 1945

14 Powiat powstał w 1955 r. 15 Aresztowany przez NKWD, wywieziony w głąb ZSRR, powrócił we wrześniu 1947 r.

278 279 Stopień Filipiuk Franciszek Feliks ppor./kpt. 1 X 1945–28 II 1950 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Rycerz Bolesław Andrzej kpt. 1 III 1950–28 II 1953 Młynarczyk Roman Jan kpt. 1 III 1953–14 VI 1954 Pasztelan Julian Henryk kpt. 15 VI 1954–31 III 1955 Muszyński Aleksander Henryk ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Cygler Czesław Teodor ppor. 16 II–30 X 1945 Stroceń Józef16 Mikołaj chor. p.o. 18 III–IX 1946 Sujka Tadeusz Adam chor./por. p.o. 10 IV–31 X 1947 1 XI 1947–30 X 1949 Kolano Andrzej Michał por. 1 XI 1949–31 III 1954 Muszyński Aleksander Henryk ppor. 1 IV 1954–31 III 1955 Wojtasiuk Władysław Stanisław ppor./por. 1 III–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Biłgoraju

Kierownicy/szefowie Krut Mikołaj Antoni chor. 1 X 1944–30 IX 1945 Skibiński Ignacy Kazimierz ppor. p.o. 1 X 1945–15 IV 1946 Leluch Jan Stanisław chor./ppor. 23 IV 1946–4 I 1947 Gallant Bronisław Stanisław por./kpt. 4 I 1947–31 X 1948 Tylimoniuk Adam Bartłomiej ppor./por. X 1948–31 XII 1950 Sobański Stanisław Józef por./kpt. 1 III–14 X 1952 Lewczuk Konstanty Adam ppor. p.o. 15 X 1952–31 V 1954 Palka Tadeusz Antoni kpt. 1 IV–31 XII 1956 Zastępcy Słowik Edward Kazimierz chor. 15 IX 1944–25 VI 1945 Kolano Andrzej Michał chor./ppor. p.o. 12 VII–10 VIII 1945 10 VIII 1945–20 X 1946 Gallant Bronisław Stanisław kpr./pchor./kpt. 17 X 1945–1 I 1947 Buczek Jan Józef p.o. 4 I–19 XII 1947 Tylimoniuk Adam Bartłomiej por. XI 1948–31 XII 1949 Markowski Józef Franciszek ppor./por. 1 III 1950–29 III 1955 Lewczuk Konstanty Adam ppor./por. 1 I–15 IX 1951 Sawecki Henryk Franciszek chor./ppor. 15 XI 1954–31 XII 1956

PUdsBP/Delegatura w Bychawie17

Szefowie Wołoszyn Marian Paweł ppor. 1 II–31 XII 1956

16 P.o. bez zatwierdzenia. 17 Powiat powstał w 1955 r.

278 279 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Chełmie

Kierownicy/szefowie Pilipczuk Aleksy Michał chor./por. 1 IX 1944–II 1945 Gnoiński Aleksander18 Nikodem por. 13 II–25 IV 1945 Olko Feliks Józef ppor./por. 25 VI 1945–4 IV 1946 Rycerz Bolesław Andrzej por./kpt. p.o. IV 1946–31 V 1949 1 VI 1949–28 II 1950 Wierzbicki Jan Stanisław ppor./kpt. 1 III 1950–31 I 1954 Sierpień Marian Jan por. 30 IX 1954–31 III 1955 Woliński Władysław Paweł kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Jaszczuk Jan Antoni st. sierż. IX 1944–17 III 1945 Rycerz Bolesław Andrzej por. 13 IX 1945–1949 Lipowiec Józef Stanisław chor./ppor. p.o. 1 VII 1949–31 III 1952 Góra Paweł Marcin ppor./por. 1 V–9 IX 1952 Stypuła Tadeusz Antoni chor./ppor. 1 XI 1952–15 XI 1954 Wołoszyn Marian Paweł chor. 1 IV–XII 1955 Pawluk Józef Jan por. 1 III–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Hrubieszowie

Kierownicy/szefowie Januszewski Edward19 Karol bez stopnia 14 IX–27 X 1944 Podłubny Wincenty Julian por. p.o. X–14 XI 1944 Grodek Feliks Jacenty20 Stanisław sierż. 15 XI 1944–30 III 1945 Oleksa Mikołaj Marek ppor./por. 1 IV–31 XII 1945 Atłasiuk Włodzimierz21 Maksym chor. p.o. 10 I–28 V 1946 Makuch Józef Michał chor./ppor. p.o. 1 VI 1946–31 XII 1947 Stroceń Józef Mikołaj ppor./por. p.o. 1–31 I 1948 1 II 1948–31 XII 1949 Dziura Leon Jan ppor./por. 1 III–31 VII 1950 Chojęta Feliks Józef ppor./por./kpt. 1 IX 1950–15 X 1954 Pokrywko Zenon Jan por. p.o. 15 X 1954–31 III 1955 1 IV–31 VIII 1955 Góra Paweł Marcin por. 1 IX 1955–31 XII 1956

18 Zastrzelony przez strażnika aresztu PUBP w Chełmie. 19 Zabity przez polskie podziemie niepodległościowe. 20 Zginął w zamachu bombowym. 21 Zmarł w lutym 1947 r.

280 281 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Podłubny Wincenty Julian por. XI 1944–12 I 1945 Krawczenko Józef22 Michał 1 VI–1 IX 1945 Błażejczyk Jan Józef por. 1 XI 1945–1 VIII 1946 Buczek Jan Józef p.o. 20 XII 1947–15 II 1949 Stroceń Józef Mikołaj chor./por. 1 I 1948–31 XII 1949 Milanowicz Stanisław Piotr chor. 15 II–10 IX 1949 Dziura Leon Jan ppor. 1 XII 1949–28 II 1950 Wiechnik Jan Jan ppor. 1 III 1950–15 IX 1952 Czechowski Lucjan Bartłomiej ppor. 15 IX 1952–31 I 1953 Wójtowicz Marian Stanisław ppor. 1 II–15 IX 1953 Pokrywko Zenon Jan ppor./por. 1 III–30 IX 1954 Szeremeta Wacław Bazyli chor./ppor. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUdsBP/Delegatura w Janowie Lubelskim

Szefowie Graczyk Leonard Jan ppor. 1 II–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Krasnymstawie

Kierownicy/szefowie Kaliszczuk (Kaliszczak?) Jan Paweł sierż. 30 VIII–26 IX 1944 Król Gustaw Władysław st. sierż. 1 X–XII 1944 Oleksa Mikołaj Marek ppor./por. XII 1944–30 III 1945 Kowalski Antoni Piotr ppor. 5 VI 1945–15 IV 1947 Moniuk Aleksander23 Bazyli por. 15 IV–21 VI 1947 Słowik Edward Kazimierz por. p.o. 1 I 1948–1 IV 1949 Dworakowski Aleksander Józef ppor. 1 V 1949–1 VIII 1951 Młynarczyk Roman Jan por./kpt. 1 VIII 1951–28 II 1953 Struś Ludwik Jan ppor./por. 15 III 1953–31 XII 1956 Zastępcy Król Gustaw Władysław st. sierż. VIII–1 X 1944 Pilipczuk Józef24 Piotr por. X 1944–II 1945 Huszcza Jan Piotr ppor. II 1945 Kowalski Antoni Piotr kpr. II–4 VI 1945 Dawidiuk Stanisław Grzegorz 13 IV–28 VII 1946 Antoniak Władysław Jan chor. 1946–IV 1947 Dworakowski Aleksander Józef ppor. p.o. 15 VIII 1947–1 VII 1948 Słowik Edward Kazimierz por. 1 I 1948–1 IV 1949

22 Zabity przez ukraińskie podziemie nacjonalistyczne. 23 Zmarł w 1990 r. w Kraśniku. 24 Zmarł w lutym 1988 r. w Lublinie.

280 281 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Sobański Stanisław Józef por. –30 IX 1949 Wawrzonek Antoni Wawrzyniec ppor. 15 II–19 XI 1950 Czechowski Lucjan Bartłomiej chor./ppor. 1 V–14 IX 1952 Struś Ludwik Jan ppor. 15 IX 1952–28 II 1953 Klewek Stanisław Ignacy st. sierż./ppor. 1 III 1953–31 III 1955 Baran Eugeniusz Andrzej por. 1 IV 1955–V 1956

PUBP/PUdsBP w Kraśniku

Kierownicy/szefowie Czarnecki Jan Stanisław 7 IX–27 XI 1944 Rycerz Bolesław Andrzej ppor./por. 29 XI 1944–30 VIII 1945 Grzelak Zdzisław Franciszek chor./ppor. p.o. 30 VIII 1945–12 VI 1946 Ostaszewski Arseni Onufry chor./por. p.o. 4 IX 1946–1 IX 1947 Faryna Bazyli Mikołaj chor. p.o. 1 XII 1947–VII 1948 Kaliszczuk Włodzimierz Jan por./kpt. 1 VII 1948–30 IV 1949 Kość Jan Michał por. XI 1950–30 VIII 1954 Chojęta Feliks Józef kpt. 15 X 1955–31 XII 1956 Zastępcy Piec Władysław25 Aleksander 15 V–11 VII 1945 Pilipczuk Józef Piotr ppor./por. 15 VII 1945–4 IX 1946 Kolano Andrzej Michał ppor./por. 21 X 1946–29 IV 1947 Ostaszewski Arseni Onufry ppor./por. 1 IX 1947–1 VII 1948 1 I–14 II 1949(?) Ochal Walerian Aleksander ppor. p.o. 15 II 1949–31 VIII 1950 Kość Jan Michał ppor./por. 1 IX 1950–31 VII 1952 Tarajko Jan Jan por./kpt. 1 VII 1952–31 V 1954 Graczyk Leonard Jan chor./ppor. 1 IV 1955–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Lubartowie

Kierownicy/szefowie Demczuk Mikołaj Maksym por. 5 VIII 1944–12 I 1945 Żebrun Aleksander Wasyl chor./por. 7 II–31 VII 1945 Moniuk Aleksander Bazyli ppor./por. 22 IX 1945–31 III 1947 Łykus Lucjan26 Jacenty ppor./kpt. 10 IV 1947–28 II 1950 Janek Stefan N.N., Paulina ppor./por. 1 III 1950–31 I 1952 Palka Tadeusz Antoni ppor./por. 1 II 1952–31 V 1954 Dubaj Wacław Stanisław ppor./por. 1 X 1954–31 XII 1956

25 Zmarł w listopadzie 1953 r. 26 Zmarł w 2002 r. w Warszawie.

282 283 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Jabłoński Jan Stanisław ppor./por. 16 VIII 1944–14 VI 1945 Moniuk Aleksander Bazyli chor. 17 VI–21 IX 1945 Leptuch Jan Jan chor. 1 VIII 1945–I 1946 Godlewski Edmund Władysław chor. 11 I–10 VII 1946 Tylimoniuk Adam Bartłomiej ppor. 1 VIII 1947–31 XII 1949 Mazurek Bronisław Kazimierz ppor./por. 1 III 1950–31 III 1954 Dubaj Wacław Stanisław ppor./por. 1 X 1954–31 III 1955 Drewniak Edward Wojciech chor./por. 1 VIII 1955–31 XII 1956

MUBP/MUdsBP w Lublinie

Kierownicy/szefowie Konopko Henryk27 Bolesław plut./ppor. 14 IX 1944–12 I 1945 Wróblewski Borys (Bronisław) Jan por. 16 I–9 III 1945 Palka Henryk Marian por./kpt. 10 III–15 VI 1945 Wojciusz Wincenty Mikołaj kpt. 15 VI–XII 1945 Zastępcy Woźniak Edward Franciszek chor./ppor. 4–17 IX 1944 Szuligowski Stanisław Józef ppor. XI–31 XII 1945

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Lublinie

Kierownicy/szefowie Zając Wacław Józef st. sierż. 26 IX 1944–IV 1945 Joszczuk Mikołaj Bazyli chor./ppor./por. 24 V 1945–25 XI 1947 Soliński Michał Stanisław Roman p.o. –6 VII 1946 Andrusiewicz Tadeusz Maksymilian ppor. 1 XI 1947–15 VI 1948 Popowski Marek Jan ppor. p.o. 1 VII 1948–15 IV 1949 Pilipczuk Józef Piotr ppor./por. 1 V 1949–31 V 1950 Górka Adam28 Marian por./kpt. 1 IX 1950–31 III 1953 Woliński Władysław Paweł por./kpt. 1 IV 1953–31 III 1955 Pasztelan Julian Henryk kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Fink Marek Julian chor. 1 X 1944–11 I 1945 (Finkienberg Mark)29 (Jura) Michalik Stanisław Paweł plut./ppor. 1 V 1945–7 VIII 1947 Sobański Stanisław Józef chor. 1 IX 1948–V 1949 Lewczuk Konstanty Adam ppor. 15 II–31 XII 1950 Karczmarzyk Tadeusz Michał ppor. 15 I 1951–14 IX 1952

27 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 28 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 29 W latach siedemdziesiątych zmienił nazwisko na Witold Jóźwicki.

282 283 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Opaliński Jan Marcin ppor./kpt. 15 IX 1952–31 III 1953 Król Michał Franciszek ppor. 1 X 1953–31 X 1954 Makolus (Makolas) Eugeniusz Stanisław por. 1 IV 1955–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Łukowie

Kierownicy/szefowie Jabłoński Kazimierz Jan sierż. 22 IX–12 XI 1944 Woźniczka Władysław Jan 11 XI 1944–20 II 1945 Pietruszyński Stefan Hipolit ppor. 20 II–20 VIII 1945 Wojtas Hipolit30 Andrzej chor. p.o. 20 VIII 1945–24 I 1946 Zawadzki Feliks Franciszek chor./ppor. 25 II–20 VI 1946 Niemczuk Jan Antoni ppor. p.o. 10 VII 1946–20 IV 1947 Godlewski Edmund Władysław ppor./por. 20 IV 1947–31 XII 1949 Stroceń Józef Mikołaj por. 1 I 1950–12 VI 1951 Karczmarczyk Tadeusz 1951 Czubiński Stefan Ludwik ppor./por. 1 VI 1952–14 II 1953 Mozgawa Marian Jan kpt. 15 II 1953–X 1954 Wójtowicz Marian Stanisław por. 30 IX 1954–31 XII 1956 Zastępcy Kiciński Michał –XI 1944 Saczewa Serafin Dymitr por. 20 IV–1 V 1945 Płudowski Franciszek Aleksander ppor./por. V 1945–25 IV 1946 Sykut Stefan Jakub sierż./chor. 1 III 1950–31 VIII 1951 Czubiński Stefan Ludwik ppor. 1 IX 1951–30 IV 1952 Śmiechowski Ignacy Antoni chor./ppor. 1 V 1952–14 VII 1953 Bekulard Marian Lucjan ppor. 1 IX 1953–31 III 1955 Gucik Czesław Stanisław por. 1 XII 1955–31 XII 1956

PUdsBP/Delegatura w Opolu Lubelskim31

Szefowie Stypuła Tadeusz Antoni ppor. 15 XI 1954–1 IV 1955 Mazurek Bronisław Kazimierz por./kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUdsBP/Delegatura w Parczewie

Szefowie Klewek Stanisław Ignacy ppor. 1 IV 1955–31 XII 1956

30 Zabity przez polskie podziemie niepodległościowe. 31 Powiat powstał w 1954 r.

284 285 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Puławach służbowy Kierownicy/szefowie Zaremba Józef Mikołaj szer. 6 X 1944–11 I 1945 Leptuch Jan Jan chor./por. p.o. 16 I–29 VII 1945 Żebrun Aleksander Wasyl por. 1 VIII–11 XII 1945 Dawidowicz Antoni Józef ppor./por. 16 XII 1945–31 XII 1946 Kaliszczuk Włodzimierz Jan por. 4 I–31 X 1947 Krut Mikołaj Antoni kpt. 1 XI 1947–14 IV 1948 Oleksa Mikołaj Marek kpt. 1 VI 1948–30 IV 1950 Całka Zygmunt Michał por./kpt. 1 V 1950–XI 1952 Adamus Antoni Józef por. 15 II 1953–30 VIII 1954 Haponiuk Jan Prokop por. 31 VIII 1954–31 VIII 1956 Tarajko Jan Jan chor./kpt. 1 IX–31 XII 1956 Zastępcy Leptuch Jan Jan chor. 16 I–31 VII 1945 Pilipczuk Józef Piotr ppor./por. 1 IV–14 VII 1945 Siedlarczyk Władysław Wincenty st. sierż./chor. 5 VII 1945–9 IV 1946 Krakowski Bronisław Antoni chor. 8 IV 1946–2 V 1947 Woźniak Adam Józef ppor./por. 15 VII 1949–XII 1952 Góra Paweł Marcin por. 1 X 1953–31 VIII 1955 Węgliński (Morozow) Wiktor Włodzimierz por./kpt. 1 III–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Radzyniu Podlaskim

Kierownicy/szefowie Filipiuk Franciszek Feliks plut./ppor. 22 IX 1944–I 1945 Marszałek Franciszek Jan bez stopnia 12 I–31 VIII 1945 Krut Mikołaj Antoni ppor./kpt. 1 IX 1945–31 X 1947 Gloza Stanisław Józef por./kpt. 1 XI 1947–30 IX 1949 Sobański Stanisław Józef por. 1 X 1949–31 I 1952 Chłopicki Józef Jan kpt. 1 II 1952–30 IX 1954 Mazurek Czesław Józef por. 1 X 1954–31 XII 1956 Zastępcy Marszałek Franciszek Jan ppor. IX 1944–I 1945 Godlewski Edmund Władysław chor. 7 V 1945–10 I 1946 Milanowicz Stanisław Piotr chor. 1 XII 1947–14 II 1949 Buczek Jan Józef chor./ppor. p.o. 15 II 1949–31 I 1950 1 II 1950–31 VIII 1951 Piotrowski Stanisław Antoni ppor. 15 X 1951–31 I 1953 Poliszuk Wiktor Józef sierż. 1 II 1953–VI 1954 Słomka Henryk Franciszek ppor./por. 15 XII 1955–31 XII 1956

284 285 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy PUBP/PUdsBP w Siedlcach32 – zob. województwo warszawskie

PUdsBP/Delegatura w Świdniku Szefowie Gorodnik Włodzimierz Stefan por. 1 IV 1955–31 XII 1956 PUBP/PUdsBP w Tomaszowie Lubelskim Kierownicy/szefowie Żebrun Aleksander Wasyl chor. 31 VIII–27 XII 1944 Głowacki Mikołaj33 Stefan p.o. 12 XI–22 XII 1944 Maćko Stefa34 Stefan ppor. 27 XII 1944–22 III 1945 Wojtas Hipolit Andrzej chor. 25 III–20 VIII 1945 Pietruszyński Stefan35 Hipolit ppor. 20 VIII–28 XI 1945 Cygler Czesław36 Teodor ppor./por. 28 XI 1945–21 IV 1947 Płudowski Franciszek Aleksander ppor./por. p.o. 26 IV–20 VI 1946 Kolano Andrzej Michał por. 30 IV 1947–31 X 1949 Antoniak Władysław Jan chor./ppor. 1 XI 1949–30 XI 1950 Mozgawa Marian Jan por./kpt. 1 XII 1950–14 II 1953 Kita Wojciech Andrzej por./kpt. 15 II 1953–31 X 1954 Komińczyk Bolesław Kazimierz ppor. 1 XI 1954–31 XII 1956 Zastępcy Głowacki Mikołaj Stefan VIII–22 XII 1944 Wojtas Hipolit Andrzej chor. 1–24 III 1945 Leluch Jan Stanisław chor. 25 II–22 IV 1946 Płudowski Franciszek Aleksander ppor./por. 26 IV–30 VI 1946 Ochal Walerian Aleksander ppor. 1 I 1948–14 II 1949 Deryło Henryk Szczepan chor. 15 II–14 XI 1950 Woliński Władysław Paweł ppor./por. 1 XI 1951–30 XI 1952 Sekuła Jan Jan st. sierż. 1 II–30 IX 1953 Komińczyk Bolesław Kazimierz ppor. 1 X 1953–31 X 1954 Słomka Henryk Franciszek ppor. 1 IV–30 XI 1955 Sedłak Marian Jan por./kpt. 1 XII 1955–31 XII 1956 PUBP/PUdsBP we Włodawie Kierownicy/szefowie Kaliszczuk Włodzimierz Jan ppor./por. 14 IX 1944–15 XI 1945

32 Powiat do 1948 r. w województwie lubelskim, następnie warszawskim. 33 Wyjechał do ZSRR. 34 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zabity przez ukraińskie podziemie nacjonalistyczne. 35 28 XI 1945 r. popełnił samobójstwo w WUBP w Lublinie po krytyce pracy na odprawie. 36 21 IV 1947 r. zginął w wypadku drogowym.

286 287 Stopień Tylimoniuk Adam Bartłomiej chor. p.o. XI–31 XII 1945 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Oleksa Mikołaj Marek por./kpt. 1 I 1946–31 V 1948 Krut Mikołaj Antoni kpt./mjr p.o. 1 VI 1948–29 IX 1950 Mackiewicz Jan Mateusz ppor. 1 X 1950–16 VI 1951 Odrobina Tadeusz Józef por. 20 VI 1951–1 III 1952 Adamus Antoni Józef ppor./por. 1 III 1952–14 II 1953 Czubiński Stefan Ludwik por. 15 II–30 XII 1953 Smołuch Wacław Marian Wacław kpt. 30 IX 1954–31 XII 1956 Zastępcy Pajączkowski Bronisław Marceli ppor. IX 1944–12 I 1945 Tylimoniuk Adam Bartłomiej chor./ppor. 12 I 1946–31 VII 1947 Krut Mikołaj Antoni kpt./mjr 1 VI 1948–29 IX 1950 Wtorek Piotr Michał ppor./por. 1 V 1950–30 VI 1951 Adamus Antoni Józef st. sierż./chor. 15 VII 1951–28 II 1952 Król Michał Franciszek chor./ppor. 1 III 1952–30 IX 1953 Wlizło Czesław Wojciech ppor. 15 X 1953–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Zamościu

Kierownicy/szefowie Kowalski Józef Piotr ppor. 5 IX 1944–16 I 1945 Lachowski Mikołaj Roman plut./por. 9 VI 1945–V 1946 Gloza Stanisław Józef por. 1 VII 1946–1 XI 1947 Całka Zygmunt Michał chor./por. p.o. 10 I 1947–28 II 1950 Łykus Lucjan Jacenty kpt. 1 III 1950–1 III 1951 Łoszak Edward Franciszek por. 1 II–30 XI 1951 Nowak Józef Franciszek por./kpt. 15 VII 1952–31 VIII 1955 Górka Adam Marian 1 IX 1955–31 XII 1956 Zastępcy Kowalski Józef37 Paweł st. sierż./chor. 25 XI–2 XII 1944 Lachowski Mikołaj Roman plut./por. 18 XII 1944–9 VI 1945 Piec Władysław Aleksander bez stopnia 11 VII–1 XII 1945 Kolano Andrzej Michał chor./ppor. 23 X 1945–11 XI 1946 Całka Zygmunt Michał chor./por. p.o. 10 I–31 X 1947 por. 1 XI 1947–30 IV 1950 Łukawski Stefan Adam chor./ppor. 1 V–20 IX 1950 Kita Wojciech Andrzej ppor./por. 1 X 1950–31 I 1953 Słomka Henryk Franciszek chor./por. 1 II 1953–31 III 1955 Goncerz Alfred Michał ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Opracowanie: Sławomir Poleszak

37 Zabity przez polskie podziemie niepodległościowe.

286 287 WOJEWÓDZTWOStopień ŁÓDZKIE Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Łodzi Kierownicy/szefowie Moczar (Diemko) Mikołaj płk 20 I 1945–19 V 1948 Mieczysław1 (Tichon) Czaplicki Józef Henryk mjr p.o. 8 VI–26 VII 1945 (Kurc Izydor)2 (Hereks) Mróz Zdzisław Jan mjr 20 V 1948–28 II 1950 Duda Teodor3 Filip płk 1 III 1950–30 XI 1951 Borecki (Byk) Czesław4 Bronisław mjr/ppłk 1 XII 1951–14 IV 1954 Żydzik Stanisław5 Józef mjr 5 VIII–25 IX 1954 Mikuś Teodor6 Władysław ppłk 28 IX 1954–8 I 1957 Zastępcy Krakowski Józef7 Ignacy kpt./mjr 20 I–7 VI 1945 Paszkowski Zbigniew Zygmunt kpt. 1 VII 1945–19 I 1946 Pluta Józef Michał por. 24 VIII–14 X 1945 Mróz Zdzisław Jan kpt./mjr 8 I 1946–13 III 1948 Krupski Mikołaj Antoni mjr 1 II–4 VIII 1948 Szmidt Leszek Julian kpt. 28 VII 1948–14 III 1950 Mikuś Teodor Władysław kpt. 1 VIII 1948–13 II 1949 Krzywiński Bolesław Maks, mjr 15 III 1950–30 VI 1951 (Schildhaus Bernard Borys)8 Maksym (Mojżesz) Gorliński Jan (Monderer- Dawid mjr 1 VII–30 XI 1951 -Lamensdorf Cezary) Imiołek-Śliwa Władysław9 Wincenty ppłk 1 XI 1951–30 XI 1952 Żelazko Witold Zygmunt mjr 10 VI 1953–15 II 1954

1 8 VI–26 VII 1945 r. delegowany do dyspozycji rządowej Komisji do Walki z Bandytyzmem; w 1941 r. odbył kurs agentów bliskiego rozpoznania w ośrodku szkoleniowym NKWD w Smoleńsku oraz ukończył międzyna- rodową szkołę dywersji i wywiadu w mieście Gorki; zmarł 1 XI 1986 r. w Warszawie. 2 P.o. szef w czasie oddelegowania Mieczysława Moczara; absolwent kursu NKWD w mieście Gorki w 1941 r.; zmarł 26 VI 1985 r. w Warszawie. 3 Zmarł 15 VI 1986 r. w Warszawie. 4 Po jego odejściu prawdopodobnie nie mianowano szefa WUBP – rozkazy podpisywał zastępca szefa kpt. Kazimierz Piecychna. 5 Jednocześnie zastępca szefa i szef UBP na miasto Łódź. 6 W 1971 r. awansowany do stopnia gen. bryg.; zmarł 8 VI 1986 r. w Warszawie. 7 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1968 r. wyjechał do Izraela. 8 1939–1941 funkcjonariusz NKWD we Lwowie; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 1945 r. pod nazwiskiem Krzywiński. 9 Występował też jako Śliwa-Imiołek, w 1948 r. powrócił do właściwego nazwiska Śliwa; zmarł 18 XII 1976 r. w Warszawie.

288 289 Stopień Piecychna Kazimierz Józef kpt. 1 III 1954–15 II 1955 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stanisławski Mieczysław Stanisław kpt./mjr 1 VIII 1954–14 X 1956 Mrożek Stanisław Jan mjr 1 X 1955–16 I 1957 Baumac Mieczysław Adam mjr 15 X 1956–2 I 1957 (Mojżesz)10 (Abram)

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Miedzigórska Danuta Karol ppor. p.o. 22 I–11 V 1945 Sobczyński Marian Józef ppor. p.o. 14 II 1945–31 I 1946 ppor./kpt. 1 II 1946–14 I 1948 Dębski Marian Walenty por. 10 I–21 X 1948 Szejnfeld Edward (Dawid) Michał kpt. p.o. 7 II 1949–14 X 1950 (Mojżesz) Pawłowski Henryk por. VII 1951 Mrozowski Józef Antoni por. p.o. IV–25 XI 1952 Górski Marian Stanisław kpt./mjr 15 II 1953–30 IX 1954 Wasiak Zbigniew Stanisław kpt. 15 XI 1954–30 VI 1956 Zastępcy Braun Jerzy (Peltel) Dawid por. 1 IV 1945–14 III 1947 Szejnfeld Edward (Dawid) Michał kpt. 7 II 1949–14 X 1950 (Mojżesz) Wiliński Jerzy Stanisław por. 15 VI 1950–15 XI 1951 Mrozowski Józef Antoni por. 5 XI 1951–25 XI 1952 Sawicki (Szatan) Zbigniew11 August por. 1 V 1952–31 I 1956 Rychlik Zygmunt12 Bolesław por. 1 III 1956–

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Czaplicki Józef Henryk kpt. 20 I–7 VI 1945 (Kurc Izydor) (Hereks) Kiergiet Piotr13 Szymon por. p.o. 10 VI–3 VII 1945 Krupski Mikołaj Antoni kpt. 29 IX 1945–15 II 1946 Paszkiewicz Józef14 Antoni por./kpt. p.o. 1 V 1946–31 I 1948 kpt. 1 II–24 X 1948 Gajewski Stefan Adolf kpt. 15 XI 1948–18 IV 1950 Bednarski Stanisław Piotr kpt. 15 XII 1951–15 V 1953 Chruśliński Leon Florian por./kpt. 1 X 1953–30 III 1955

10 W 1968 r. wyjechał do Izraela. 11 26 V 1955 r. zmienił nazwisko na Sawicki. 12 Nie krócej niż do 1 X 1956 r. 13 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 14 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

288 289 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Kiergiet Piotr Szymon por. 25 IV–9 VI 1945 Krupski Mikołaj Antoni por. 10 VI–IX 1945 Paszkiewicz Józef Antoni ppłk 13 IX 1945–31 I 1948 Dyszkiewicz Edward –17 I 1946 Dzikowski Józef Michał por. 11 IV 1947–15 XI 1948 Keller Karol Stanisław ppor./por. 2 XI 1948–17 VIII 1950 Krakowiak Władysław Władysław ppor. 15 VIII 1953–30 III 1955

Wydział II

Naczelnicy Czaplicka Felicja 18 III–27 VII 1945 Szmidt Leszek Julian por. p.o. 13 IX 1945–13 VI 1946 Maus Szymon Eliasz p.o. 1 IX–30 XI 1946 por./kpt. 1 XII 1946–28 II 1950 Stokowska-Wajsblech Irena Andrzej por. 1 VIII–14 XI 1954 Wosińska Helena Kazimierz por. 1 XI 1954–31 III 1955 Chruśliński Leon15 Florian kpt. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Czaplicka Felicja 8 II 1945– Maus Szymon Eliasz p.o. 1945 1945–1946 Malicki Stanisław Ludwik por./kpt. 1 XII 1946–29 II 1948 Wosiński Tadeusz Kazimierz chor. p.o. 10 I–30 IX 1948 Międzyrzecki Dawid16 Leon por. 1 X 1948–1949 Stokowska-Wajsblech Irena Andrzej ppor./por. 1 IX 1950–30 XI 1951 Serafin Bohdan Czesław ppor. p.o. 1 V 1952– Wosińska Helena Kazimierz chor. 20 VII 1953–31 X 1954 Międzyrzecki Dawid17 Leon por./kpt. –14 IX 1953 Nowak Józef Stefan por. 15 X 1954–30 III 1955 Krakowiak Władysław Władysław por. 1 IV 1955–31 III 1956 Prażuch Tadeusz Paweł kpt. 1 IV–30 VI 1956

Wydział do Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy Stelak Jerzy Stanisław mjr 1 VI–20 VIII 1945

15 Nie krócej niż do 30 VI 1956 r. 16 Nie krócej niż do 6 V 1949 r. 17 Nie później niż od lipca 1953 r.

290 291 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Rozenblum Aleksander chor. 23 V–9 VI 1945

Wydział III Naczelnicy Siemion Michał (Mowsza) Mendel por./kpt. 1 II 1945–1946 Krupski Mikołaj18 Antoni kpt. 1946–28 II 1947 Chojnacki Tadeusz Antoni por. p.o. 1 III–31 VII 1947 por./kpt. 1 VIII 1947–1 XII 1949 Więckowski Henryk Józef kpt. 15 VI 1950–9 VII 1951 Glonek Jan Mikołaj chor./ppor. p.o. –30 XI 1951 Kruczek Bronisław Marcin kpt./mjr 1 XI 1952–31 VII 1954 Pielużek Eugeniusz Antoni por./kpt. 1 VIII 1954–31 III 1955 Wesołowski Józef Józef kpt. 1 IV 1955–31 VIII 1956 Cinkowski Tomasz Michał kpt. 1 IX–28 XI 1956 Zastępcy Malicki Stanisław Ludwik kpt. 1 XII 1945–24 III 1946 Sabaciński Jan Teofil chor. 17 I–14 VII 1946 Chojnacki Tadeusz Antoni ppor./por. 15 VIII 1946–31 VII 1947 Cieśla Antoni Walenty por. 1 VI–31 X 1948 Pachowski Zdzisław Ludwik por. 1 VIII 1951–15 VII 1952 Glonek Jan Mikołaj chor./ppor. 1 X–30 XI 1951 Zwierzchowski Antoni19 Andrzej por. 1 VII 1952–31 VII 1953 Krynicki Jan Franciszek por. 1 VIII 1954–31 III 1955 Gulbas Jan Jan kpt. 1 IV 1955–30 VI 1956 Lubiński Henryk Abram kpt. 27 IV 1955–31 VII 1956 Rybiński Tadeusz Antoni kpt. 1 IX–31 X 1956

Wydział IV Naczelnicy Malinowski Roman Karol 9 I–9 VII 1946 Dobrzan Józef Gabriel ppor. p.o. 10 VII 1946–14 III 1947 Rybiński Mieczysław Herman por./kpt. 15 III 1947–14 IX 1950 Szumański Teodor Benedykt kpt. p.o. 1 IX 1950–14 VIII 1951 Babczenko Henryk Archip kpt. p.o. 1 IX 1951–28 II 1953 (Hipolit) Kacprzak Eugeniusz Bolesław por. p.o. 1 III–9 XI 1953 Cinkowski Tomasz Michał por. 31 XII 1953–31 VII 1954 Walczak Kazimierz Ludwik por. 1 VIII 1954–1955 Kacprzak Eugeniusz Bolesław por. 1 VIII 1955–28 XI 1956

18 Nie później niż od czerwca 1946 r. 19 Zwolniony dyscyplinarnie.

290 291 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Dobrzan Józef Gabriel ppor. 5 II 1946–25 III 1947 Mikuś Teodor Władysław chor. 1 X 1947–31 VII 1948 Witczak Tadeusz Adam ppor. 1 IX–31 XII 1950 Szumański Teodor Benedykt kpt. 1 IX 1950–14 VIII 1951 Babczenko Henryk Archip kpt. 1 IX 1951–28 II 1953 (Hipolit) Kacprzak Eugeniusz Bolesław por. 1 III–9 XI 1953 Miksztal Roman Wincenty por. 1 IV–31 VII 1953 Mackiewicz Jan Mateusz por. 31 XII 1953–31 VII 1954 Biniek Lucjan Jan kpt. 1 VIII 1954–30 VI 1956 Kubisiewicz Eugeniusz Wawrzyniec kpt. 1 VIII 1954–30 III 1955 Mackiewicz Jan Mateusz por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Wydział V

Naczelnicy Nazarewicz (Raps) Ryszard Wiktor kpt. p.o. 8 I–31 V 1946 Szmidt Leszek Julian por. p.o. 25 V 1946–28 II 1947 Krupski Mikołaj Antoni kpt./mjr 1 III 1947–31 I 1948 Muszyński Wiktor Jerzy mjr p.o. 1 III–30 X 1948 Jachimowicz Michał Henryk por./kpt. 25 X 1948–28 II 1950 (Hersz) Dwojak Feliks Jan kpt. p.o. 1 III 1950–9 VII 1951 Niedziela Tadeusz Józef por. 1 IX 1952–30 IX 1953 Pielużek Eugeniusz Antoni por./kpt. 1 X 1953–31 VII 1954 Cinkowski Tomasz Michał kpt. 1 IV–31 VII 1955 Dyrdak Aleksander (Szloma) Dawid kpt. 1 VIII 1955–31 XII 1956 Zastępcy Dębski Marian Walenty ppor. 22 V 1946–16 II 1947 Braun Jerzy (Peltel) Dawid por. 15 III 1947–31 III 1948 Rogowski Zygmunt Antoni por./kpt. p.o. 1 III 1948–14 V 1950 15 V 1950–30 VI 1952 Dwojak Feliks Jan kpt. 1 III 1950–9 VII 1951 Stachlewski Marian Józef ppor. 15 V–19 X 1950 Pielużek Eugeniusz Antoni por. 15 II–24 XI 1952 Kieras Mieczysław Józef ppor./por. 1 IV 1953–31 VII 1954 Miller Zenon Edmund ppor. 15 I–31 VII 1954 Kubisiewicz Eugeniusz Wawrzyniec kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

292 293 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa Naczelnicy Więckowski Henryk Józef por. 25 III 1945–28 II 1947 Strycharski Bronisław Józef ppor./por. 1 III 1947–31 XII 1948 Basa Marcin20 Mikołaj por./kpt. p.o. 1 I 1949–31 III 1950 kpt. 1 IV 1950–1955 Zastępcy Makowski Zygmunt 1 IX 1945– Strycharski Bronisław Józef ppor./por. 15 IV 1946–31 XII 1948 Basa Marcin Mikołaj ppor./por. 1 I 1949–31 III 1950 Znojek Bronisław Józef kpt. 1 II–31 VII 1950 Kwaśnik Julian Józef kpt. 1 XI 1954–

Wydział VIII

Naczelnicy Lempart Tomasz Franciszek ppor. 1 III–XII 1946 (Fischer Dawid) (Leon) Rogowski Zygmunt21 Antoni kpt. 1 VII 1952–9 XI 1953 Cinkowski Tomasz Michał kpt. 1 VIII 1954–30 III 1955 Zastępcy Rozmaryn Helena (Rachela) Michał ppor. 1 III–25 VIII 1946 Międzyrzecki Dawid Leon por. 1 VIII–31 XII 1946 Zalewski Ryszard Julian por. IV 1953–30 III 1955

Wydział Włókienniczy

Naczelnicy Szumański Teodor Benedykt kpt. 15 VIII–30 XI 1951 Roszkowski Eugeniusz Ludwik kpt. 1 VIII 1954–31 III 1955 Bilski Henryk Adam kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Wasiak Zbigniew Stanisław ppor. 1 X–30 XI 1951 Krynicki Jan Franciszek por. 15 VII 1953–31 VII 1954 Lis Stanisław Michał por. 1 VIII 1954–30 III 1955 Kieras Mieczysław Józef ppor./por. 1 VIII 1954–31 VIII 1956 Pikała Tadeusz Franciszek kpt./mjr 1 V 1955–30 X 1956 Gradecki Aleksander Zygmunt por. 3 IX 1956– Wesołowski Józef Józef kpt. 1 XI 1956–31 I 1957

20 Naczelnik nie krócej niż do grudnia 1955 r. 21 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

292 293 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział IX

Naczelnicy Miller Edward Emil por. 1 IV 1955–30 VI 1956 Zastępcy Lis Stanisław Michał por. 1 IV 1955–31 X 1956

Wydział X

Naczelnicy Szejnfeld Edward (Dawid) Michał mjr 1 IV 1952–18 III 1954 (Mojżesz) Wosińska Helena22 Kazimierz por. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Owsiejczyk Aleksander Włodzimierz por. 1 II 1952–14 VIII 1953 Tosza Jan Józef ppor. 15 VIII 1953–15 X 1954

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Rybiński Tadeusz Antoni kpt. 1 XI 1953–17 IX 1954 Muszyński Wiktor Jerzy mjr 1 VI 1955–28 XI 1956 Zastępcy Staniszewski Zygfryd Hipolit ppor. 1 III 1953–31 VIII 1954 Orszulak Henryk Jan por. 1 VIII 1954–31 XII 1955 Godzikowski Mirosław Kazimierz chor. 1 XII 1955–30 VI 1956

Wydział Miejski

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Kłosiński Stanisław Władysław kpt. 1 VII–15 XII 1948

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Kruczek Bronisław Marcin kpt./mjr 9 XI 1954–14 IV 1955

Wydział „A”

Naczelnicy Radecki Stefan Michał kpt. p.o. 9 I 1946–31 I 1948 1 II 1948–30 XI 1951

22 Od 22 XI 1956 r. pod nazwiskiem Pryma.

294 295 Stopień Szumlewicz Jan Michał kpt. 15 V 1954–31 III 1955 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Miller Zenon Edmund por. 1 VIII 1954–30 III 1955 Zastępcy Strycharski Bronisław Józef ppor. 10 II–14 IV 1946 Rosiński Mieczysław Józef 20 V–8 VIII 1946 Babczenko Henryk Archip chor. 1 IX–9 XII 1946 (Hipolit) Znojek Bronisław Józef por. p.o. 1 IV–VII 1947 Słodkiewicz Cyprian Czesław por. 1 IX 1948–14 V 1950 Łachut Bronisław Adam ppor. 15 V 1950–30 XI 1951 Miller Zenon Edmund por. 1 VIII 1954–31 III 1955

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Wojciechowski Leonard Ludwik ppor. 1 I–20 III 1946 (Szmulowicz Jakub) Cebo Kazimierz Feliks ppor./kpt. p.o. 21 III 1946–14 I 1948 Bocheński Edmund Antoni kpt. 1 I 1948–31 I 1950 Świderski Wacław Stanisław por. –14 VI 1951 Gałuszka Franciszek Wojciech por./kpt. 1 VII 1951–15 VII 1952 Szymczak Jan Marcin kpt. p.o. 1 III 1953–14 IV 1954 15 IV 1954–28 XI 1956 Zastępcy Chojnacki Tadeusz Antoni chor./ppor. 22 II–14 VIII 1946 Bocheński Edmund Antoni por./kpt. 1 X 1946–31 XII 1947 Strąk Tadeusz Antoni por. 1 IV 1948–13 VI 1949 Ircha Henryk Józef kpt. 1 I 1950–30 IV 1952 Bereś Henryk Jan por. 20 V 1952–31 VIII 1953 Szymczak Jan Marcin por. 1 III 1953–14 IV 1954 Chyżewski Jerzy Jan kpt. 15 I 1954–31 III 1955 Słowianek Tadeusz Paweł kpt. 1 IV 1955–VI 1956

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Wojciechowski Leonard Ludwik ppor. p.o. 15 VII–31 XII 1945 (Szmulowicz Jakub) Górski Edward23 Wojciech kpt. p.o. 1 I 1946–30 XI 1947 por./kpt. 1 XII 1947–6 IV 1948 Brudzyński Jan Józef por./kpt. 1 IV 1948–10 XI 1950 Rożnowski Kazimierz Jan por./kpt. 1 IX 1953–30 IV 1955

23 Zwolniony dyscyplinarnie.

294 295 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Niedźwiecki Henryk 1 V–3 X 1945 Wojciechowski Leonard Ludwik ppor. 15 VI–14 VII 1945 (Szmulowicz Jakub) Brudzyński Jan Józef ppor. p.o. 1 VI 1946–31 VII 1947 1 VIII 1947–31 III 1948 Kopiński Zenon Józef ppor. –31 XII 1949 Rożnowski Kazimierz Jan por. 1 VII 1952–31 VIII 1953

Wydział Cenzury

Naczelnicy Lemański Aleksander Edward kpt. 6 II–27 VIII 1945 (Lajchman Izrael)24 Lempart Tomasz Franciszek ppor. 28 VIII 1945–28 II 1946 (Fischer Dawid)25 (Leon) Zastępcy Rozenblum Aleksander chor. 21 I 1945– Rozmaryn Helena (Rachela) Michał ppor. 21 VII 1945–28 II 1946

Wydział „B”

Naczelnicy Rozenblum Aleksander por. 1 I 1947–15 I 1948 Rozmaryn Helena (Rachela) Michał kpt. 1 IV 1955–31 III 1956 Rozenblum Aleksander por. 1 IV–30 VI 1956 Zastępcy Międzyrzecki Dawid Leon por. 1 I 1947–10 I 1948 Miller Zenon Edmund por. 1 IV–31 VIII 1955 Ciszek Bolesław Bolesław por. 1 XII 1955–30 VI 1956

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy Kapitułka Kazimierz chor. 1 III 1953–1 IV 1955 Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy Bedyk Zygmunt ppor. 1 I–31 III 1956 Zastępcy – brak danych

24 24 X 1944 r. zmienił nazwisko na Lemański. 25 W 1968 r. wyjechał do Izraela.

296 297 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Inspektorat Kontroli służbowy Naczelnicy Bedyk Zygmunt por. 15 VI 1954– Zastępcy – brak danych

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności

Naczelnicy Starczewski Kazimierz Antoni por. 1 XI 1954–30 VI 1956 Zastępcy Starczewski Kazimierz Antoni chor./por. 1 VI 1951–31 X 1954 Rogala Antoni Stanisław por. 1 IV 1955–XI 1956

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Koronkiewicz Włodzimierz Wincenty ppor. 1 XI 1947– Wincenty Bućkowska Maria Jakub kpt. 15 VI 1950–1 IV 1951 Zastępcy Klimek Jan Jan por. 1 VI 1948–30 VI 1950 Miksztal Roman Wincenty por. 1 IV 1951–1 IV 1953 Zawiślak Henryk Józef kpt. 15 IV–30 XI 1951

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy Stankiewicz Eugeniusz26 ppor. 1 II 1951–1953 Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Bućkowska Maria Jakub por./kpt. –1 VI 1948–14 VI 1950 Szejnfeld Edward (Dawid) Michał kpt. 15 X 1950–30 XI 1951 (Mojżesz) Gębicka-Nowak Maria Władysław ppor./por. 1 I 1952–31 XII 1956 Zastępcy Pryczek Henryk Michał ppor. 1 VI 1949–31 XII 1950

26 Funkcje pełnił przynajmniej do lipca 1953 r.

296 297 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy Małecki Lucjan plut. VI 1951 Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy Baran Stanisław Andrzej ppor. p.o. –31 VII 1947 1 VIII 1947– Szyszka Mieczysław Antoni ppor. 5 V 1953– Zastępcy – brak danych

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Rajzbaum Aba27 Mojżesz ppor. 1 III 1945–15 I 1947 Mroszczak Hieronim Franciszek kpt./por. p.o. 1 X 1947–28 II 1952 Mirecki Stanisław Feliks por. 11 XI 1952–14 III 1954 Sianoszek Bolesław Piotr st. sierż./por. 15 III 1954–30 VI 1956 Zastępcy Mroszczak Hieronim Franciszek por. 1 X 1946–30 IX 1947 Mirecki Stanisław Feliks ppor. 1 XI 1950–10 XI 1952 Olszak Wiesław Władysław chor./ppor. 1 VIII 1954–28 II 1957 Stankowski Alojzy Piotr por. 1 III 1955–

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy Erder Dorota ppor. 1 VIII 1953– Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy Międzyrzecki Dawid Leon kpt. 15 IX 1953–I 1955 Zastępcy – brak danych

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Siemion Michał (Mowsza) Mendel por./kpt. 15–31 I 1945 Korczewski Benedykt ppor. –31 VII 1946

27 Przekazany do dyspozycji Naczelnej Prokuratury Wojskowej.

298 299 Stopień Czereśnia Józef ppor. p.o. 1 VIII 1946– Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Malicki Stanisław28 Ludwik kpt./por. 1 I 1949–31 XII 1950 Słodki Jan Błażej chor. 1 XI 1951–30 IX 1953 Urbaniak Edward Tadeusz por. 1 X 1953– Sikora Marian Paweł kpt. 1953–31 I 1954 Patkowski Adam Ignacy mjr p.o. 7 XII 1954–31 V 1955 1 VI 1955–30 VI 1956 Zastępcy Malicki Stanisław Ludwik kpt. 25 III–30 XI 1946 Czereśnia Józef ppor. –31 VII 1946 Kwiatkowski Roman Konstanty chor. 1 III 1948– Radliński Władysław Anatol bez stopnia 1 II 1949–31 III 1954 Zaks Ludwik Józef ppor. 1 III–30 IX 1950 Patkowski Adam Ignacy mjr 1 VIII–6 XII 1954 Frączkiewicz Jan Jan ppor. 1 IV 1955–

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Chojnacki Tadeusz Antoni kpt. p.o. 1 XII 1949– Witczak Tadeusz Adam por. 1 I–30 XI 1951 Jurczak Edward Jan por. 1 XII 1951– Zastępcy Zalewski Ryszard Julian ppor./por. I 1951–30 IV 1953

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Janiak Czesław29 Władysław 1 X 1947–27 VI 1949 Rackier Ignacy Owsiej st. sierż. 1 VI 1950–1 IV 1955 Zastępcy Praszkier Leon Chemia 1 X 1947–31 VIII 1948 Rackier Ignacy Owsiej st. sierż. 1 VII 1948–31 V 1950

Wydział Kwaterunkowo-Budowlany Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Arski Józef Paweł mjr 1 II 1954–16 II 1955 (Flaksman Mordechaj) (Newach) Zastępcy – brak danych

28 Zwolniony dyscyplinarnie; 8 I 1952 r. skazany przez WSR w Łodzi na karę śmierci za współpracę z wywiadem Inspektoratu Łódzkiego AK; wyrok wykonano 18 IV 1952 r. 29 Zwolniony dyscyplinarnie.

298 299 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Szelest Edward (Dawid) Piotr chor./ppor. 1 III 1950–31 VII 1952 Goliński Władysław Franciszek chor. 1 X 1953– Zastępcy Szelest Edward (Dawid) Piotr chor. –28 II 1950 Błaszczyk Ryszard Ignacy –31 V 1950 Goliński Władysław Franciszek chor. p.o. XI 1951–IV 1952 IV 1952–30 IX 1953

Wydział/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Hajewski Kazimierz Marian ppor./por. 1 XII 1952–1955 Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Siemion Michał (Mowsza) Mendel kpt. –21 VIII 1948 Malicki Stanisław Ludwik kpt./por. 22 VIII–31 XII 1948 Zastępcy Kwiatkowski Roman Konstanty chor. –31 XII 1948

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Zaks Ludwik Józef ppor. 1 II 1949–28 II 1950 Zarzecki Antoni30 Fabian ppor. –15 VIII 1952 Kulpiński Henryk Ignacy chor. 15 III 1953–1954 Zastępcy Zarzecki Antoni Fabian 1951

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Kiełczyński Bronisław31 Wacław kpt./mjr 1 VIII 1945–16 I 1954 Poznański Marian32 Salomon mjr 1 VIII 1954–1955

30 Zwolniony na własną prośbę. 31 Zmarł 16 I 1954 r. 32 Nie krócej niż do grudnia 1955 r.

300 301 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Malinowski Antoni Florian bez stopnia 21 IX 1945–30 XI 1951

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy Rotman (Rothmann) Herman mjr 23 VI 1946– Stanisław33 Poznański Marian Salomon kpt./mjr 1 IV 1950–31 VII 1954 Zastępcy Poznański Marian Salomon kpt. –1 VI 1946 Oknowski Julian Owsiej kpt. 21 VI–1 X 1946 Słucki Leon Eber mjr VIII 1948– Poznański Marian Salomon kpt. 1 IV 1949–31 III 1950 Słucki Leon Eber mjr 1 VI 1950–31 V 1951 Bednarski Stanisław Piotr kpt. 15 V 1953– Zaremba Romuald Wiktor ppor. 1 III 1954–

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie łódzkim

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

MUBP w Aleksandrowie Łódzkim34

Kierownicy/szefowie Wesołowski Leon 31 III 1945– Zastępcy – brak danych

Delegatura UdsBP w Bełchatowie35

Kierownicy/szefowie Klepacki Czesław Wawrzyniec por. 1 I–31 XII 1956 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Brzezinach

Kierownicy/szefowie Rogozin Michał36 Edward chor. 20 I–20 IV 1945 Rzepkowski Romuald Jan Jan plut. 26 IV–19 X 1945 Keller Karol37 Stanisław 20 X 1945–8 I 1946

33 Nie krócej niż do 1 I 1949 r. 34 Istniał do grudnia 1950 r. 35 Powiat powstał w 1955 r. 36 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 37 Mianowany 1 IX 1945 r., faktycznie obowiązki objął 20 X 1945 r.

300 301 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Karbowiak Władysław Wawrzyniec chor. 9 I–31 XII 1946 Babczenko Henryk38 Archip chor. 10 XII 1946–28 II 1949 (Hipolit) Kłosiński Stanisław Władysław kpt. p.o. 1 III 1949–30 IV 1950 Rybiński Tadeusz Antoni ppor. 1 XII 1950–15 VIII 1952 Błoch Henryk Franciszek ppor. p.o. 15 VIII 1952–14 XII 1953 Śniady Stefan Władysław ppor. 15 XII 1953–31 VIII 1956 Śmiałek Marian Jan por. 1 IX 1956– Zastępcy Rzepkowski Romuald Jan Jan plut. 15 II–25 IV 1945 Żaba Władysław39 19 VII 1945–6 I 1946 Wilczek Kazimierz40 Józef 8 I 1946–7 IV 1947 Rybiński Tadeusz Antoni ppor. 1 IV 1947–30 XI 1950 Kłosiński Stanisław Władysław kpt. 1 III 1949–30 IV 1950 Oleszczuk Piotr Bazyli chor. 1 VI 1951–30 IX 1952 Błoch Henryk Franciszek ppor. 15 VIII 1952–14 XII 1953 Sobczyński Marian Franciszek chor. 1 VII 1953–31 III 1954 Tarasiuk Henryk Antoni ppor./por. 15 IV 1954–31 VIII 1955 Budziarek Roman Antoni chor. 1 XI 1955–

PUBP/PUdsBP w Końskich41 – zob. województwo kieleckie

PUBP/PUdsBP w Kutnie

Kierownicy/szefowie Achramowicz Stanisław Wincenty chor./ppor. 23 I 1945–21 VIII 1946 Mitrus Eugeniusz Ludwik ppor./por. p.o. 1 X 1946–30 IX 1947 1 X 1947–30 VI 1950 Andrzejewski Janusz Józef ppor./por. 15 VI 1950–20 II 1952 Brener Feliks Wincenty por. 1 III 1952–31 III 1955 Busma Mieczysław Stanisław por. 1 VI 1955–31 XII 1956 Zastępcy Brudzyński Jan Józef 30 V 1945– Mitrus Eugeniusz Ludwik ppor. p.o. 18 IX 1945–30 IX 1947 Radzimierski Stefan Józef chor. 20 II–31 X 1947 Andrzejewski Janusz Józef chor./ppor. 1 I–14 VI 1950

38 Rozkaz o mianowaniu z 16 I 1947 r. 39 Zmarł 6 I 1946 r. 40 Od grudnia 1948 r. porucznik. 41 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie łódzkim, następnie kieleckim.

302 303 Stopień Żabicki Franciszek42 Józef chor. 1 XI 1950–1 I 1952 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Barczyński Józef Paweł ppor. 1 IX 1952–31 III 1955 Stępniak Zygmunt Franciszek ppor. 1 IX 1955–

PUBP/PUdsBP w Łasku (z siedzibą w Pabianicach)

Kierownicy/szefowie Szysz Władysław43 Filip ppor. 24 I–31 V 1945 Baśko Wacław Antoni kpt. p.o. 12 VI 1945–31 I 1948 1 II 1948–31 VII 1949 Więckowski Henryk Józef kpt. 1 VIII 1949–14 VI 1950 Zwierzchowski Antoni Andrzej por. 15 VI 1950–30 IX 1951 Bilski Henryk44 Adam ppor./kpt. 1 II–24 XI 1952 kpt. 15 IX 1953–31 III 1955 Krynicki Jan Franciszek por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Raczkowski Lucjan Józef 27 I–19 X 1945 Szczerkowski Alojzy Stanisław ppor. p.o. 1 II 1946–31 VII 1947 1 VIII 1947–31 X 1948 Wawroński Daniel Walenty chor. p.o. 1 XI 1947– Cieśla Antoni Walenty por. 1 XI 1948–1 I 1950 Bilski Henryk Adam ppor. 1 II 1950–31 I 1952 Jakubik Marian Tymoteusz ppor./por. 1 IX 1952–14 IX 1953 Rabiega Tadeusz Józef por. 1 IX 1952–14 I 1954 Miałko Henryk Franciszek por./kpt. 1 III–17 IX 1954 Głowacki Józef Wawrzyniec ppor. 1 IV 1955–31 I 1956 Skotowski Wacław Antoni ppor. 1 II–30 XI 1956

PUBP/PUdsBP w Łęczycy

Kierownicy/szefowie Łojko Mikołaj Bazyli por. 1 IV–19 VI 1945 Wilczewski Jan Grzegorz por. 20 VI 1945–31 X 1947 Radzimierski Stefan Józef chor. 1 XI 1947–14 II 1950 Miałko Henryk Franciszek por. 15 II–14 X 1950 Babczenko Henryk Archip kpt. 15 X 1950–31 VIII 1951 (Hipolit) Nowak Józef Stefan por. p.o. 1 II 1952–30 IX 1953 1 X 1953–14 X 1954 Tosza Jan Józef ppor./por. 15 X 1954–31 VIII 1955 Nowak Mieczysław Franciszek por. 1 IX 1955–31 XII 1956

42 Zwolniony dyscyplinarnie. 43 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zginął 26 XII 1949 r. w wypadku samochodowym. 44 Czasowo odwołany na kurs MBP.

302 303 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Gąsior Józef Konstanty ppor. 15 VII 1946–31 X 1947 Keller Karol Stanisław ppor. 1 XI 1947–15 III 1948 Andrzejewski Janusz Józef ppor. 1 VIII–31 XII 1949 Biniek Stanisław Jan chor./ppor. 1 I–14 X 1950 Grzyb Stanisław Antoni chor./ppor. 1 IV 1951–1 III 1952 Nowak Józef Stefan por. 1 II 1952–30 IX 1953 Mackiewicz Jan Mateusz por. 15 VIII 1952–31 I 1953 Pisarski Sławosz Bolesław st. sierż./ppor. 15 XI 1953–30 IV 1956 Szymczak Henryk ppor. –1 VI 1956–

PUBP/PUdsBP w Łowiczu Kierownicy/szefowie Żakiewicz Stanisław p.o. 4 II–3 VIII 1945 Kendzia Bogdan Franciszek chor. 3 VIII 1945–14 VII 1946 Sabaciński Jan Teofil chor. 15 VII 1946–31 III 1947 Czerwiński Stefan45 Leopold ppor./por. 1 IV 1947–15 IV 1950 Szkudelski Józef Antoni chor. 1 V 1950–10 VII 1951 Kulaziński Zdzisław46 Stanisław por. 1 I–31 VII 1952 Kosiacki Stanisław Andrzej ppor. p.o. 1 VIII 1952–31 III 1955 Miksztal Roman Wincenty por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Franaszek Jan Stanisław ppor. 7 VI 1945–30 IV 1949 Miksztal Roman Wincenty chor. 1 IX 1950–31 III 1951 Kusiak Zenon Andrzej chor./ppor. 1 IV–30 XI 1951 Kosiacki Stanisław Andrzej ppor. 1 XII 1951–31 III 1955 Bednarczyk Mieczysław Bronisław ppor. 1 IX 1952–14 X 1954 Miksztal Roman Wincenty por. 15 X 1954–31 III 1955 Kossakowski Jan Stefan chor./ppor. 1 IV–31 VIII 1956

MUBP/UBP/UdsBP na miasto Łódź47 Kierownicy/szefowie Stelak Jerzy Stanisław kpt./mjr 25 II–31 V 1945 Szysz Władysław Filip ppor. 1 VI 1945–25 II 1946 Duda Teodor Filip płk 1 XII 1951–30 V 1953 Żydzik Stanisław48 Józef mjr 21 XI 1953–26 VIII 1954

45 Zwolniony na własną prośbę. 46 Zwolniony dyscyplinarnie. 47 MUBP w Łodzi istniał od lutego 1945 r. do lutego 1946 r.; działalność wznowił w grudniu 1951 r. jako UBP na miasto Łódź. 48 5 VIII–25 IX 1954 r. także szef WUBP w Łodzi.

304 305 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Nazarewicz (Raps) Ryszard Wiktor mjr 10 II–19 VI 1945 Mróz Zdzisław Jan ppor. 20 VI 1945–7 I 1946 Gorliński Jan (Monderer- Dawid mjr 1 XII 1951–10 XI 1952 -Lamensdorf Cezary) Żydzik Stanisław Józef mjr 12 XI 1952–25 IX 1954 Stanisławski Mieczysław Stanisław kpt. 15 VIII 1953–31 VII 1954

PUBP/PUdsBP w Łodzi

Kierownicy/szefowie Madaliński Józef p.o. 11 II–8 IV 1945 Wieczorek Stanisław Józef por. p.o. 1 IV 1945–6 VIII 1946 Rybiński Mieczysław Herman por. p.o. 7 VIII 1946–14 III 1947 Szmidt Leszek Julian por./kpt. 1 III 1947–27 IV 1948 Jaszczak Jan Marcin por. p.o. 28 IV–31 V 1948 Pachowski Zdzisław Ludwik por. p.o. 1 VI 1948–31 V 1949 1–30 VI 1949 Baśko Wacław49 Antoni kpt. 1 VIII 1949–15 III 1951 Szumigaj Marian Józef ppor. 1 I 1952–15 VIII 1954 Nowak Mirosław Stefan por. 1 IX 1954–31 XII 1956 Zastępcy Rybiński Mieczysław Herman por. 1 IV 1945–6 VIII 1946 Jaszczak Jan Marcin por. 1 IX 1946–30 IX 1950 Pachowski Zdzisław Ludwik por. 1 VI 1948–30 V 1949 Staniszewski Zygfryd Hipolit ppor. 1 IX 1952–28 II 1953 Błoch Henryk Franciszek por. 15 IV 1954–31 III 1956

PUBP/PUdsBP w Opocznie50 – zob. województwo kieleckie

MUBP w Ozorkowie51

Kierownicy/szefowie Chmielewski Adam Adam 20 I–19 VI 1945 Rogowski Zygmunt Antoni chor. 20 VI–23 X 1945 Czerwiński Stefan Leopold ppor. p.o. 24 X 1945–10 VI 1946 Zastępcy Jagodziński Józef Wawrzyniec 20 I–1 XI 1945

49 Zwolniony dyscyplinarnie. 50 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie łódzkim, następnie kieleckim. 51 Istniał do 1 I 1946 r.

304 305 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Delegatura UdsBP w Pajęcznie52

Kierownicy/szefowie Tomaszewski Henryk Kazimierz por. 1 II–31 XII 1956 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Piotrkowie Trybunalskim

Kierownicy/szefowie Pankowski Antoni ppor. II–III 1945 Cieślak Marian Władysław ppor. 1 III 1945–14 I 1946 Łojko Mikołaj Bazyli por. 1 II–30 IV 1946 Piętek Henryk Antoni kpt. 1 IV 1947–31 X 1951 Chruśliński Leon Florian chor./por. 1 XI 1951–24 XI 1952 Cinkowski Tomasz Michał ppor. p.o. 1 I–14 VIII 1953 15 VIII–30 XII 1953 Tomaszkiewicz Bronisław Franciszek por. 1 I 1954–31 III 1955 Obarek Zdzisław Antoni por. 1 IV 1955– Skiba Władysław Bolesław ppor. 30 VI 1955– Zastępcy Daniel Aleksander Stanisław 10 V 1945–31 VIII 1946 Kiełbasa Stanisław Błażej 1 IX 1946–1 VIII 1947 Stępień Tadeusz Roman chor. 1 XII 1947–15 III 1948 Piaseczny Stanisław Michał ppor./por. 1 VI 1948–30 VI 1949 Szumigaj Marian Józef chor. 1 II 1950–31 XII 1951 Lewkowicz Leon Piotr chor. 1 II 1952–31 VII 1954 Cinkowski Tomasz Michał ppor. 1 I–14 VIII 1953 Błoch Henryk Franciszek ppor. 15 XII 1953–14 IV 1954 Urbaniak Leon Józef por. 1 VIII 1954–1955

Delegatura UdsBP w Poddębicach53

Kierownicy/szefowie Grzyb Stanisław Antoni por. 1 VI–31 XII 1956 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Radomsku

Kierownicy/szefowie Paszkiewicz Józef Antoni ppłk 23 I–26 VI 1945 Guz Jan Józef 1 IV–22 IX 1945

52 Powiat powstał w 1955 r. 53 Powiat powstał w 1955 r.

306 307 Stopień Gielec Wacław Franciszek p.o. 1 IX 1945–9 II 1946 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Krystera Teodor Józef ppor. p.o. 1 VIII 1946–31 I 1948 Zwierzchowski Antoni Andrzej por. 1 II 1948–14 VI 1950 Brener Feliks Wincenty ppor. 15 VI 1950–29 II 1952 Pawlak Jerzy Jan ppor. p.o. 1 II 1952–14 III 1953 Jakubik Marian Tymoteusz por./kpt. 15 IX 1953–1955 Zastępcy Sadło Jan Bronisław54 31 III–24 XI 1945 Owsiejczyk Włodzimierz Włodzimierz p.o. 1 VIII 1946–20 II 1947 Smolarek Franciszek Andrzej p.o. 1 VI 1947–15 VI 1948 Brener Feliks Wincenty ppor. 15 V 1949–14 VI 1950 Marciniak Wacław Józef ppor. 15 VI 1950–15 VIII 1952 Pawlak Jerzy Jan ppor. p.o. 1 II 1952–14 III 1953 Tomczak Zdzisław Władysław ppor. 1 IX 1952–15 V 1953 Busma Mieczysław Stanisław por. 1 VI 1953–31 V 1955 Błoch Henryk Franciszek por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Tomaszewski Henryk Kazimierz por. 1 VI 1955–6 II 1956 Bielecki Marian Bolesław chor./ppor. 4 II–30 X 1956

PUBP/PUdsBP w Rawie Mazowieckiej

Kierownicy/szefowie Gołdys Michał Antoni ppor. 23 I–1 V 1945 Jukiel Józef Jan kpr. 15 V 1945–1 III 1946 Zwierzchowski Antoni Andrzej por. p.o. 15 III 1946–31 XII 1947 1–31 I 1948 Jedynak Bonifacy Józef por. 1 IX 1948–18 IV 1950 Peda Ryszard Jan por. 1 IV 1951–31 VIII 1952 Kusiak Zenon Andrzej ppor. p.o. 1 IX 1952–30 VI 1953 Stankowski Zdzisław Adam ppor. 1 VII 1953–14 X 1954 Tokaj Jan55 Jan por. 15 X 1954–1955 Zastępcy Kosiacki Stanisław Andrzej ppor. 30 V 1945–30 XI 1951 Kusiak Zenon Andrzej ppor. 1 XII 1951–30 VI 1953 Kasprzak Kazimierz Tadeusz ppor. 15 XII 1953–31 I 1956 Hanczak Henryk Antoni ppor. 1 II 1956–

MUBP w Rudzie Pabianickiej

Kierownicy/szefowie Owczarek Bolesław 15 II 1945– Zastępcy – brak danych

54 Zwolniony dyscyplinarnie. 55 Przynajmniej do października 1955 r.

306 307 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Sieradzu

Kierownicy/szefowie Wilczewski Jan Grzegorz por. 1 II–19 VI 1945 Pikała Tadeusz Franciszek ppor. 20 VI 1945–4 VIII 1946 Kłosiński Stanisław Władysław kpt. p.o. 15 VIII 1946–30 VI 1948 Romalewski Karol Ludwik ppor. 1 VII 1948–28 II 1949 Babczenko Henryk Archip por./kpt. 1 III 1949–14 X 1950 (Hipolit) Król Jan56 Stefan ppor. 15 X 1950–31 VII 1954 Peda Ryszard Jan kpt. 1 VIII 1954–XI 1956 Zastępcy Pikała Tadeusz Franciszek ppor. 21 II–19 VI 1945 Karbowiak Władysław57 Wawrzyniec 19 VII–31 VIII 1945 Gielec Wacław Franciszek 1 III–14 IX 1946 Kłosiński Stanisław Władysław kpt. 15 VIII 1946–31 XII 1947 Wawroński Daniel58 Walenty ppor. p.o. 1 VI–31 VII 1948 1 VIII 1948–1949 Szkudelski Józef Antoni chor. 1 I–30 IV 1950 Peciak Wincenty Józef st. sierż./ppor. 1 V 1950–29 IX 1951 Busma Mieczysław Stanisław ppor. 1 VII 1952–31 V 1953 Robak Feliks Józef chor./ppor. 1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP w Skierniewicach

Kierownicy/szefowie Kraska Józef ppor. 6 II–4 V 1945 Głąbski Jan 5 V–5 IX 1945 Szarało Jan Benedykt ppor. 1 IX 1945–21 XI 1946 Krysiak Marian Antoni ppor. p.o. 1 XI 1946–6 II 1947 Dębski Marian Walenty ppor. 17 II 1947–9 I 1948 Miałko Henryk Franciszek ppor./por. 1 II 1948–14 II 1950 Radzimierski Stefan Józef por. 15 II 1950–14 X 1954 Teodorczyk Stanisław Franciszek por. 15 X 1954–31 XII 1956 Zastępcy Sztampke Ryszard II 1945– Brener Feliks Wincenty ppor. 25 II–30 VI 1945

56 Z chwilą odwołania zdegradowany do stopnia chorążego. 57 Od 1946 r. chorąży. 58 Nie krócej niż do 6 V 1949 r.

308 309 Stopień Kraska Józef ppor. 5 V–11 VII 1945 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Adrian Franciszek Walenty por. 18 IX 1945–31 XII 1946 Kowalczyk Adam Michał 1 IV–22 VI 1947 Brener Feliks Wincenty ppor. 15 IV 1948–14 V 1949 Peda Ryszard Jan ppor. 1 I 1950–31 III 1951 Robak Feliks Józef ppor. 1 IX 1952–31 III 1955 Gładysz Józef59 Franciszek por. 1 IV 1955–1956

MUBP/MUdsBP w Tomaszowie Mazowieckim

Kierownicy/szefowie Przestrzelski Stanisław por. 30 I–31 VII 1945 Radzimierski Stefan Józef por. p.o. 1 IX 1945–8 I 1946 Zalewski Zdzisław60 Wacław ppor. 1 VIII 1952–14 I 1954 Rabiega Tadeusz Józef por. 15 I 1954–31 XII 1956 Zastępcy Kiełbasiński Ignacy 1 IX 1945–10 I 1946

PUBP/PUdsBP w Wieluniu

Kierownicy/szefowie Kołyga Ignacy Marcin 1 IV–20 X 1945 Dębski Marian Walenty ppor. 21 X 1945–21 V 1946 Łojko Mikołaj Bazyli por. 1 V 1946–31 III 1947 Więckowski Henryk Józef por./kpt. 1 IV 1947–31 VII 1949 Piaseczny Stanisław Michał por. 1 VII 1949–10 VII 1951 Kulaziński Zdzisław Stanisław ppor. p.o. VII–X 1951 Kacprzak Eugeniusz Bolesław ppor. p.o. 1 V 1952–28 II 1953 Mazgajski Aleksander Władysław por. 15 IV 1954–15 II 1955 Stankowski Zdzisław Adam por. 1 V 1955–27 III 1956 Zastępcy Gąsior Józef Konstanty ppor. 10 VI–14 VII 1946 Owsiejczyk Aleksander61 Włodzimierz chor./ppor. p.o. 1 I 1948– –28 II 1949 Szkudelski Józef Antoni chor. 1 VI–31 XII 1949 Szymański Witold62 Józef ppor. 1 II 1950–31 V 1951 Mackiewicz Jan Mateusz ppor. 27 VI 1951–14 VIII 1952 Kacprzak Eugeniusz Bolesław ppor. 1 V 1952–28 II 1953 Mazgajski Aleksander Władysław chor. 1 IX 1952–14 IV 1954

59 Nie krócej niż do 27 VI 1956 r. 60 Zdjęty ze stanowiska dyscyplinarnie. 61 P.o. zastępca przynajmniej do listopada 1948 r. 62 Zwolniony dyscyplinarnie.

308 309 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stankowski Zdzisław Adam por. 15 X 1954–30 IV 1955 Kanoniak Władysław N.N., Anna por. 1 VI 1955–29 II 1956

Delegatura UdsBP w Wieruszowie63

Kierownicy/szefowie Zarzycki Józef64 Stefan chor./ppor. 1 X 1954–28 II 1956 Kanoniak Władysław N.N., Anna por. 1 III–30 XI 1956 Zastępcy – brak danych

MUBP w Zduńskiej Woli65

Kierownicy/szefowie Szarało Jan Benedykt ppor. 31 I–31 VIII 1945 Karbowiak Władysław Wawrzyniec 1 IX 1945–8 I 1946 Zastępcy Klemczak Kazimierz Konstanty 26 III–29 IX 1945 Wilczek Kazimierz66 Józef 15 X 1945–7 I 1946

MUBP/Placówka/Delegatura UdsBP w Zgierzu67

Kierownicy/szefowie Goliński Czesław 30 I 1945– Sobczak Kazimierz Kazimierz 1 IV–18 XII 1945 Śmiałek Marian Jan por. 19 VII 1952–17 IX 1954 Radzimierski Stefan Józef por. 15 X 1954–31 III 1955 Hanczak Henryk Antoni chor. 1 IV 1955–31 I 1956 Głowacki Józef Wawrzyniec ppor. 1 II 1956– Zastępcy Chwałkowski Antoni 1 II 1945–10 I 1946

Opracowanie: Joanna Żelazko

63 Powiat powstał w 1954 r. 64 20 I 1956 r. zawieszony w czynnościach; 1 III 1956 r. odwołany ze stanowiska. 65 Istniał do grudnia 1950 r. 66 Od grudnia 1948 r. porucznik. 67 MUBP istniał do listopada 1945 r., następnie został zreorganizowany i działała tam jedynie placówka podle- gająca PUBP w Łodzi; w 1955 r. na jej bazie zorganizowano Delegaturę UdsBP w Zgierzu.

310 WOJEWÓDZTWO OLSZTYŃSKIE

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Olsztynie

Kierownicy/szefowie Natan Michał1 Szymon ppor. 13 IV–15 VI 1945 Palka Henryk2 Marian kpt./ppłk p.o. 15 VI 1945–11 VII 1949 Punda Antoni3 Szymon płk 11 VII 1949–31 V 1950 Szlachcic Franciszek Jan mjr p.o. 1 VI 1950–1 III 1953 Romaniuk Kuźma4 Leon ppłk 15 V 1953–31 XII 1956 Zastępcy Palka Henryk Marian kpt. 9 VI 1945–31 VII 1949 Światło Józef Gabriel kpt./mjr 28 XII 1945–25 X 1946 (Fleischfarb Izaak)5 Krzywiński Bolesław Maks, kpt./ppłk 25 X 1946–25 V 1949 (Schildhaus Bernard Borys)6 Maksym (Mojżesz) Woszkowski Zygmunt Jan kpt./mjr 25 V 1949–30 IX 1950 Kowalski Józef Piotr mjr 11 VII 1949–15 II 1955 Maszara Mikołaj7 Piotr kpt./mjr 4 XII 1950–30 IV 1952 Turlej Stefan Piotr kpt./mjr 1 VI–10 X 1955 Majkowski Aleksander8 Wilhelm mjr 10 X 1955–31 XII 1956 (Wolf)

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Domowski Adam (Aba)9 Szymon por. 9 VIII 1945–10 III 1946 (Szloma) Jesion Zenon Walenty por. p.o. 16 II 1946–12 XI 1947 Sawicki Teodor Sergiusz por./kpt. 25 X 1947–25 IV 1951 Kołba Jan Stefan por./kpt. 25 IV–1 XI 1951 Chac Antoni10 Ignacy por. p.o. 1 XI 1951–1 IV 1955

1 P.o. kierownik UBP na Okręg Warmińsko-Mazurski. 2 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 1940 r. członek WKP(b). 3 Zmarł 13 X 1962 r. w Warszawie. 4 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 5 5 XII 1953 r. zbiegł za granicę. 6 1939–1941 funkcjonariusz NKWD we Lwowie; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 1945 r. pod nazwiskiem Krzywiński. 7 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 8 W 1969 r. wyjechał do USA. 9 W 1969 r. wyjechał do Szwecji. 10 Występuje też jako Chać lub Sak.

311 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Kiełbik Henryk11 Feliks por. 1 IV 1955–31 XII 1956 Kotłowski Tadeusz Aleksander por.(?) 1 IX 1955– Zastępcy Zalasa Bolesław12 Ludwik 15 II–20 IX 1946 Hadrian Władysław Wojciech chor. p.o. 1 X 1946–1 VII 1947 Kołba Jan Stefan ppor./por. 15 X 1950–25 IV 1951 Chac Antoni Ignacy por./kpt. p.o. 1 XI 1951–1956 Kotłowski Tadeusz Aleksander por. 1 XII 1954–31 VIII 1955

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Konopka Henryk por. 10 VI 1945– Krzywiński Bolesław Maks, kpt. 28 IX 1945–1 XI 1946 (Schildhaus Bernard Borys) Maksym (Mojżesz) Piekarczyk Roman Michał kpt. 1 VIII 1946–31 III 1950 Kleczyk Tadeusz Antoni kpt. 15 V 1950–1 I 1951 Maciejewski Antoni Piotr por. 1 I 1951–15 VII 1952 Bobowik Jan Jan ppor. p.o. 1 VII 1952– –15 VII 1953 Lurie Marian (Samuel)13 Julian (Eliasz) por./kpt. 1 X 1953–31 III 1955 Zastępcy Krzywiński Bolesław Maks, kpt. 1 XI 1946– (Schildhaus Bernard Borys) Maksym (Mojżesz) Maciejewski Antoni Piotr ppor. 15 V 1950–1 I 1951 Bobowik Jan Jan por. 1 VII 1952–15 VII 1953 Lurie Marian (Samuel) Julian (Eliasz) por. 1 VII 1952–1 X 1953 Suska Stanisław Leon ppor. 15 VII 1953– Szparak Mieczysław Jan por. 1 IX 1953–31 III 1955

Wydział II

Naczelnicy Podkowiński Rajmund Franciszek 15 V 1946–15 III 1949 Zaklicki Lucjan Stanisław kpt. 1 I–1 IX 1950 Kowal Stefan Antoni por. 1 I 1951–15 I 1953 Borkowski Zdzisław Tomasz por. 15 I 1953–

11 Występuje również jako Kiełbek. 12 Zwolniony dyscyplinarnie. 13 Od 8 IX 1953 r. występował jako Marian Lurie.

312 313 Stopień Nosek Stanisław Marcin por. 1 II 1954–30 IV 1955 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Tychoniuk (Tichoniuk) Piotr por. 1 X 1954– Włodzimierz14 Lurie Marian (Samuel) Julian (Eliasz) kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Szparak Mieczysław Jan kpt. 1 V 1956– Zastępcy Szymańska Irena Stanisław 10 I 1948– Zaklicki Lucjan Stanisław por. 1 VII 1948–31 XII 1949 Kowal Stefan Antoni por. 1 I 1950–1 I 1951 Nosek Stanisław Marcin kpt. 1 VII 1953–1 II 1954 Tychoniuk (Tichoniuk) Piotr por. 1 X 1954–1 III 1955 Włodzimierz Szparak Mieczysław Jan kpt. 1 IV 1955–1 V 1956 Nyga Erwin Feliks kpt. 1 XI 1955–

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy Koronkiewicz Włodzimierz Wincenty p.o. 27 XI 1945– Zastępcy Koronkiewicz Włodzimierz Wincenty 27 XI 1945–

Wydział III

Naczelnicy Wiśniewski Józef Adam mjr 20 III 1946–1 IX 1947 Koronkiewicz Włodzimierz Wincenty p.o. –1 IV 1946 Maszara Mikołaj Piotr kpt. 1 IX 1947–29 XI 1950 Kleczyk Tadeusz Antoni kpt. 1 I 1951–22 II 1952 Kubiak Zdzisław Władysław mjr 22 II 1952–1 IV 1953 Pelc Jan Wojciech por./kpt. 15 IV 1953–1 IX 1954 Wiśniewski Izydor Adam kpt. p.o. 15 VII 1954–1 IV 1955 Piliszek Marian Andrzej por. p.o. 1 IV–1 XI 1955 Targielski Mieczysław Siemion mjr 1 VI 1955– Zastępcy Koronkiewicz Włodzimierz Wincenty –1 IV 1946 Sałata Jan Stanisław ppor. 1 IX 1946– por. –9 VI 1949 Karaszewski Władysław ppor. 1 VI 1948–1 VIII 1950 Zaremba Antoni15 Jan por. –5 VII 1950 Rubicka Helena Samuel chor. 1 IX 1950–1 X 1951

14 Od 7 IV 1952 r. Tychoniuk. 15 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

312 313 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Sakowski Henryk por. 1 II 1952–1 IV 1955 Pelc Jan Wojciech por. 1 IX 1952–15 IV 1953 Piliszek Marian Andrzej por. 15 VII 1954–31 XII 1956 Andrzejewski Jan Jan por. 1 IX 1954–

Wydział IV

Naczelnicy Podkowiński Rajmund Franciszek p.o. 15 XII 1945–15 V 1946 Raczyński Stefan Marian ppor. p.o. 15 III 1947–31 VIII 1950 Stanisławski Mieczysław16 Stanisław por./kpt. 1 IX 1951–12 VIII 1953 Szczepaniak Kazimierz Jan kpt. 1 V 1953–1 IX 1954 Pelc Jan Wojciech kpt. 1 IX 1954–1 IV 1955 Szczepaniak Kazimierz Jan kpt. 1 IV 1955–(1956) Zastępcy Grajek Zbigniew Kazimierz ppor. p.o. 20 II 1947–20 II 1948 Raczyński Stefan Marian ppor. p.o. 1 VI 1948– Obtułowicz Stefan Józef por. 1 VIII 1949–15 II 1953 Małek Bolesław Jan por. 15 II 1953– Kierczak Jan Dawid kpt. 15 IX 1955–31 XII 1956

Wydział V

Naczelnicy Trzciński Henryk Józef chor./kpt. p.o. 1 IX 1947– Małocha Stanisław Konstanty ppor. p.o. 1 II 1948–1 VIII 1950 Wawrowski Stanisław Franciszek ppor. 1 I 1952– Madej Stanisław Wojciech kpt. 1 II 1952–1 II 1953 Wiśniewski Izydor Adam kpt. 1 X 1953–15 VII 1954 Sułczyński Mieczysław Szczepan por. XII 1953 Zastępcy Małocha Stanisław Konstanty ppor. 1 II 1948–1 VIII 1950 Wiśniewski Izydor Adam por. 1 XI 1950–1 X 1953 Trzciński Henryk Józef kpt. –1 VII 1951 Wawrowski Stanisław Franciszek ppor. –1 II 1952 Piliszek Marian Andrzej por. 1 X 1953–15 VII 1954

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa

Naczelnicy Czekierda Jan p.o. 7 VI 1946– Flaum Mieczysław Salomon p.o. 1 VIII 1946–

16 24 XI 1952 r. skierowany na kurs.

314 315 Stopień Szczawiński Adolf17 Kazimierz kpt. p.o. 1 IV 1950–1 III 1952 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Gotta Józef Michał por. 1 IX 1952–1 IV 1953 Mikołajczak Tomasz Ignacy por. 15 XI 1953 Zastępcy Gotta Józef Michał por. 15 XI 1951–1 IX 1952 Kabat Wacław Feliks por. 15 IV 1953–

Wydział VIII Naczelnicy Koronkiewicz Włodzimierz Wincenty p.o. –1 IV 1946 Orzechowski Ignacy Chaim por. 1 IV 1946–1 I 1947 Bleja Czesław Stanisław kpt. –1 III 1953 Kowalski Feliks Feliks por. 1 III 1953–1 VI 1955 Najder Jan Jan kpt. 1 VI 1955– Zastępcy Koronkiewicz Włodzimierz Wincenty –1 IV 1946 Kowalski Feliks Feliks ppor. 1 II 1952–1 III 1953 Suska Stanisław Leon ppor. 15 VII 1953– Niedzielski Marian Marian ppor. 15 VII–1 XI 1954 Andrzejewski Jan Jan por. 1 X 1954–1 IV 1955–

Wydział IX Naczelnicy Rejdych Jan Jan kpt./mjr 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Tychoniuk (Tichoniuk) Piotr por. 1 IV–1 IX 1955 Włodzimierz Górski Henryk Józef por. 1 XI 1955–1 I 1956–

Wydział X Naczelnicy Kaszarek Jerzy Franciszek por. p.o. 1 III 1952–1 II 1953 Żuk Anatol18 Sergiusz kpt. p.o. 1 IV–18 VII 1953 Tychoniuk (Tichoniuk) Piotr por. p.o. 1 VIII 1953– Włodzimierz Nosek Stanisław Marcin kpt. 1 IV 1955– Zastępcy Żuk Anatol Sergiusz por./kpt. 1 II 1952–1 IV 1953 Kaszarek Jerzy Franciszek por. 1 III 1952–1 II 1953 Tychoniuk (Tichoniuk) Piotr por. 1 VIII 1953–1 IX 1955 Włodzimierz

17 Zwolniony dyscyplinarnie. 18 Zwolniony dyscyplinarnie.

314 315 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Madej Stanisław Wojciech kpt. 1 II–1 X 1953 Augustyniak Stefan Franciszek kpt. 1 II–15 X 1954 Sałkowski Mieczysław Władysław kpt. 1 IV 1955–28 II 1956 Zastępcy Hejmanowski Józef19 Stanisław por. 12 VIII 1953–1 VIII 1954– Sałkowski Mieczysław Władysław kpt. 15 VII 1954–1 IV 1955 Kierczak Jan Dawid kpt. 15 X 1954–15 IX 1955 Borecki Stefan Bazyli kpt. 15 IX 1955–

Wydział Miejski

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Szczepaniak Kazimierz Jan kpr. 1 IX 1954–1 IV 1955 Zastępcy – brak danych

Wydział „A”

Naczelnicy Kołodziej Stanisław p.o. 5 X 1945 Turkiewicz Mikołaj Mikołaj ppor. p.o. 15 XII 1945–1 IX 1947 p.o. 1 I 1948–15 XI 1949 Doraczyński Roman Walerian por./kpt. 15 XI 1949–(1956) Zastępcy Turkiewicz Mikołaj Mikołaj ppor. 1 I 1948–15 XI 1949 Najder Jan Jan ppor. 1 VII 1949–1 I 1952 Cybulski Mieczysław Lucjan por. 1 I 1952–31 I 1954

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Koronkiewicz Włodzimierz Wincenty p.o. 28 XI 1945– Butkiewicz Henryk20 Zygmunt kpt. p.o. –28 II 1947 Trybus Antoni Paweł kpt. 1 III 1947–1 VIII 1950 Huszcza Jan Piotr kpt. p.o. 15 VIII 1950–1 XII 1951

19 Początkowo p.o. 20 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

316 317 Stopień Nawrocki Celestyn Walenty por./kpt. p.o. 1 XII 1951–1 XII 1952 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy kpt. 1 XII 1952–1 III 1955 Bereś Henryk Jan kpt. p.o. 1 IV 1955–30 VI 1956 1 VII–15 XII 1956 Zastępcy Koronkiewicz Włodzimierz Wincenty 28 XI 1945– Dublaszewski Eugeniusz Jan ppor. p.o. 1 VI 1946–20 V 1947 Huszcza Jan Piotr kpt. 15 VIII 1950– Nawrocki Celestyn Walenty por./kpt. 15 VIII 1950–1 XII 1952 Hyła Marian Marian por. 20 V 1952 Pietrzykowski Andrzej por. 15 VI 1952–31 VIII 1953 (Pietrykowski?) Stefan Bereś Henryk Jan kpt. 27 VIII 1953–30 VI 1956 Kozubski Czesław Stanisław kpt. 1 IV 1955– Jańczyk Władysław Jakub kpt. 1 IX 1955–1 I 1957

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Wiśniewski Mieczysław Michał kpt. p.o. 1 I 1948–15 II 1950 15 II 1950–1 IX 1951 Rejdych Jan Jan kpt. 1 IX 1951–1 IV 1955 Zastępcy Kałkus Wacław Andrzej ppor. p.o. 10 II 1946–1 IX 1947 1 IX 1947– Wiśniewski Mieczysław Michał kpt. 1 I 1948–15 II 1950

Wydział Cenzury

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Orzechowski Ignacy21 Chaim por. 1 I–1 XII 1947 Wiśniewski Izydor Adam kpt. 1 IV 1955– Zastępcy Bereś Henryk Jan por. 1 IX 1953–31 III 1955

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Kierownicy Czaus Edward Józef chor. 8 VI 1953– Zastępcy – brak danych

21 Zwolniony na własną prośbę.

316 317 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział „W”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy Mikunda Feliks Ignacy 1 II 1950–14 VIII 1953 Zastępcy – brak danych

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności

Naczelnicy Szułczyński Mieczysław Szczepan por. 1 IX 1954–2 XI 1956 Zastępcy Szułczyński Mieczysław Szczepan por. 15 VII 1953–1 IX 1954 Truchan Marian Szymon ppor. 15 VII 1955–

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Koronkiewicz Włodzimierz Wincenty ppor./por. p.o. 1 XI 1947–11 IX 1949 Augustyniak Stefan Franciszek kpt. 1 I 1951–1 VIII 1953 Zastępcy Skrzypczyk Jan Jan chor. 14 VIII 1948–1 I 1949 Pagacz Stefan Józef por. 1 VII 1949–1 IX 1950 Szlachcic Stefan Tomasz por. 1 I 1951–15 XII 1952 Jarzębowski Henryk Adam por. 15 XII 1952–1 VIII 1953

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Kierownicy Targielski Mieczysław Siemion kpt. 1 III–1 X 1950 Łojko Mikołaj22 Bazyli por. 1 X 1950–1 V 1953 Mikołajewski Tadeusz Franciszek ppor. p.o. 1 VIII 1953– Zastępcy Mikołajewski Tadeusz Franciszek ppor. 1 VIII 1953–

22 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

318 319 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny służbowy Naczelnicy Kalinowska Janina Jan p.o. 25 III–15 VIII 1946 Maliszewski Ryszard Bronisław por. 15 VIII 1946–30 IX 1948 Kraszewski Władysław Michał ppor. p.o. 1 VI 1948– Zaremba Antoni Jan por. p.o. 30 VI 1951–30 IV 1952 Placha Antoni Wojciech kpt. 1 VIII 1951–1 VII 1952 Gołdys-Ismach Perla Judel kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Kraszewski Władysław Michał ppor. 1 VI 1948– Rubicka Helena Samuel st. sierż./chor. 1 IX 1950–1 X 1951 Zaremba Antoni Jan por. 30 VI 1951–30 IV 1952 Bąkowski Henryk Ignacy chor./ppor. 1 II 1952–18 III 1955 Jarzębowski Henryk Adam por. 20 XII 1952–

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Aministracyjnego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy Budzyński Stefan Józef por. 4 VII 1945–VII 1949 Zastępcy – brak danych

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Meldner Jadwiga Benedykt ppor./por. p.o. 11 X 1947– 1 I–31 III 1949 Symba Henryk Józef kpt. 1 IV 1949–1 VII 1951 Walichnowski Feliks Jan por./kpt. 1 XI 1952–7 XII 1954 Jewdosiuk Włodzimierz Antoni por. p.o. 7 XII 1954–1 IV 1955 –28 XI 1956 Zastępcy Nowak Jan23 Aleksander chor./ppor. 15 VIII 1947–23 IV 1949 Walichnowski Feliks Jan por. 1 VI 1951–1 XI 1952 Jewdosiuk Włodzimierz Antoni ppor. p.o. 1 XI 1952–1 IV 1955 Jarząbek Jan Władysław chor. 1 II 1955–

23 Zwolniony dyscyplinarnie 10 V 1949 r.

318 319 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Stronias Hipolit Antoni p.o. 30 IV 1947 Moroz Roman24 Szymon por. –15 IX 1949 Walichnowski Feliks Jan kpt. p.o. 7 XII 1954–1 IV 1955 1 IV–31 VII 1955 Bakowski Henryk Ignacy por. 1 VIII 1955–28 XI 1956 Zastępcy Smolik Włodzimierz Wacław chor. 15 V 1947– Książek Marian Jan ppor. 1 IV 1955–

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Banasik Władysław Józef ppor. 22 VII 1949–30 IV 1951 Bleja Czesław Stanisław por. 1 I 1951– Senyszyn Władysław Teodor chor. –15 IV 1954 Bzdziuch Józef Józef chor. 15 IV 1954– Zastępcy Senyszyn Władysław Teodor chor. 1 V 1952– Kalokat Wacław por. 15 IV 1953– Bzdziuch Józef Józef chor. –15 IV 1954

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Wrzoński Józef Leon chor. p.o. 15 IX 1947–1 III 1948 ppor. 1 VII 1948–1 VIII 1950 Skrzypczak Jan Jan chor./por. 1 V 1952–1955 Zastępcy Wrzoński Józef Leon chor. 15 IX 1947–1 III 1948

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Stawieraj Barbara Edmund p.o. 1 VI 1948–1 VI 1949 Leszczyński Mieczysław Franciszek st. sierż./chor. p.o. 1 IV 1952– Zastępcy Leszczyński Mieczysław Franciszek st. sierż./chor. 1 VI 1952–

24 1 VIII 1949 r. zawieszony w wykonywaniu czynności służbowych.

320 321 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział Kwaterunkowo-Budowlany Kwatermistrzostwa/Wydziału służbowy Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Moroz Roman Szymon por. 1 I 1949– Uszyński Marian Tomasz por. 1 XI 1950– Skrzypczyk Jan Jan chor. 1 XI 1951–1 V 1952 Makal Mikołaj Szymon por. p.o. 1 V–1 XII 1952 Kosztowny Jan Walenty ppor. p.o. 1 XII 1952– Kowalik Kazimierz Władysław por. 1 II 1954–(1956) Zastępcy Skrzypczyk Jan Jan chor. 1 I 1949–1 XI 1951 Flaks Bolesław Salomon kpt. –1 IX 1950 Uszyński Marian Tomasz por. –25 X 1951 Makal Mikołaj Szymon por. 1952 Kosztowny Jan Walenty ppor. 1 XII 1952– Kowalik Kazimierz Władysław por. 1 III 1953–1 II 1954 Pieryszcz Leonid Aleksy ppor. 1 X 1954– Grzegorczyk Cyprian Kazimierz chor. 1955

Wydział/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Korol Józef Hilary chor./ppor. p.o. 25 VIII 1946–1 IX 1948 1 IX 1948–1 I 1949 Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Moroz Roman Szymon por. –1 I 1949 Zastępcy – brak danych

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Tarnowski Walenty25 Aleksander sierż. p.o. 1 IV 1952–20 III 1953 Targielski Mieczysław Siemion mjr 20 III–25 IV 1953 Staniewski Antoni Józef chor. 1 XI 1953– Zastępcy Tarnowski Walenty Aleksander sierż. 1 VI 1952–1 XI 1953 Staniewski Antoni Józef chor. 1 VI 1952–1 XI 1953 Kondraszuk Jan Ludwik chor. 1954

25 15 XII 1952 r. oddelegowany na kurs.

320 321 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Alter Julian Hilary por. 1 I 1947–1 XI 1948 Kubczak Stanisław Ignacy mjr 15 VIII 1952–(1954) Zastępcy Woszczyński Roman26 Julian mjr p.o. 15 II–30 V 1950 Muraszko Konstanty Andrzej 1 XII 1953–(1954)

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy Bronwald Amelia27 Adolf ppłk/płk (1948)–20 XII 1950 Kołodziejczyk Tadeusz Tadeusz mjr 20 XII 1950– Zastępcy Bronwald Amelia Adolf mjr/ppłk 1948 Kołodziejczyk Tadeusz Tadeusz mjr 1 IV 1949–20 XII 1950 Formella Stefan Leon kpt. 1 VIII 1951–1954

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny

Naczelnicy – brak danych Świderski Wacław Stanisław por. 27 V–23 IX 1953 Kędzierski Andrzej ppor. 23 IX 1953– Zastępcy – brak danych

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie olsztyńskim

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUdsBP w Barczewie28

Kierownicy/szefowie Dzwonkowski Stanisław Antoni por. 1 VI 1955– Zastępcy Kostrzewa Szczepan Franciszek ppor. 1 VI 1955– Wilk Roman Wojciech chor. –31 I 1956 Foks Jerzy Jan ppor. 1 V 1956–

26 Pracownik kontraktowy. 27 Oficer sowiecki; w 1951 r. wyjechała do ZSRR. 28 PUdsBP powstał w 1955 r.

322 323 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Bartoszycach służbowy Kierownicy/szefowie Nykiel (Nyckiel) Teofil Jan chor. p.o. 18 VIII 1945–1 XI 1946 Kowalski Leon Walenty chor. p.o. 1 IX 1946–1 I 1948 Bloch Tadeusz Józef p.o. 27 VI 1947– Traczyk Władysław Władysław chor./ppor./ por. p.o. 1 I 1948–1 II 1950 Mańko Jan Jan chor. p.o. 15 V 1950– Brakowski Zdzisław Tomasz chor./por. 19 VI 1951–15 I 1953 Konieczny Władysław Stanisław por. p.o. 15 I 1953–15 VIII 1954 Podgórski Tadeusz Stefan por. 1 IX 1954–1 I 1957 Zastępcy Traczyk Władysław Władysław chor./ppor./por. 1 I 1948–1 II 1950 Rybak Henryk Stanisław chor. 2 XII 1949–15 VIII 1950 Mańko Jan Jan chor. 15 V 1950–1 VI 1951 Skierś Edward Walerian sierż. 1 IV 1951–21 VII 1952 Konieczny Władysław Stanisław por. 15 I 1953–15 VIII 1954

PUBP/PUdsBP w Biskupcu29

Kierownicy/szefowie Małocha Stefan Konstanty V 1945 p.o. 31 VIII–1 XII 1945 Siwy Stanisław30 Paweł por. p.o. 25 VIII 1946–1 V 1948 Adamczyk Mieczysław Franciszek st. sierż./podchor. p.o. 27 VI 1947– Fuks Celestyn Adam chor. p.o. 1 V–31 XII 1948 Łojko Mikołaj Bazyli por. 31 XII 1948–1 IV 1950 Połowniak Czesław Jan por. 15 V 1950–23 I 1951 Wiśniewski Jerzy31 Franciszek ppor./por. 1 VI 1951–1 III 1953 Fiebig Stanisław32 Franciszek chor./ppor. 1 VI 1953–7 VI 1954 Włodarczyk Franciszek Walenty ppor. 1 VIII 1954– Zastępcy Fuks Celestyn Adam chor. 1 V–31 XII 1948 Szczepaniak Kazimierz Jan p.o. 1 VII 1948–1 V 1950 Wiśniewski Jerzy Franciszek chor. 1 III 1950–1 VI 1951 Rokoszewski Radzisław33 Wawrzyniec chor. 1 VI 1951–15 IX 1952 Lisiecki Witold Szczepan ppor. 15 IX 1952–1 IV 1953

29 Powiat reszelski z siedzibą władz w Biskupcu. 30 Aresztowany 12 V 1948 r. 31 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 32 Przeniesiony dyscyplinarnie do Braniewa. 33 W dyspozycji WUBP do 10 XI 1953 r.

322 323 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Skora Stanisław Jan chor. 1 IV 1953–1 II 1954 Krzywiński Henryk Adam ppor. 15 VII 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Braniewie

Kierownicy/szefowie Patela Marian Józef chor. p.o. 18 VIII 1945–25 VIII 1946 Pietrzyk Jan Jan por. p.o. 25 VIII 1946–15 VIII 1950 Kapuściński Henryk Szczepan p.o. 27 VI 1947– Rybak Henryk Stanisław chor. p.o. 1 I–8 II 1951 Michoń Józef Jan ppor./por. 1 I 1951–1 VI 1954 Fiebig Stanisław Franciszek ppor. 1 VI 1954–1 IV 1955 Zastępcy Sosnowski Jacek Albin VII 1945– Madej Stanisław Wojciech ppor./por. 1 I 1948–15 IV 1949 Pietrzyk Jan Jan por. 25 VIII 1946–15 VIII 1950 Magalski Władysław Franciszek chor. 15 VIII 1950– Rybak Henryk Stanisław chor. p.o. 16 VIII 1950–8 II 1951 Bryks Roman Feliks sierż./por. 20 III 1951–25 IX 1952 Nieścieruk Stefan Bazyli chor. 1 X 1952–15 III 1953 Kobreńczuk Józef Marian chor. 15 III 1953–1 IV 1955 Fiebig Stanisław Franciszek ppor. 1 VI 1954–1 IV 1955 Kostrzewa Szczepan Franciszek chor./ppor. 1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP w Działdowie34

Kierownicy/szefowie Tobiasz Czesław Jan 10 IV 1945–23 IV 1946 Łuczak Antoni Jakub por. p.o. 23 IV–26 XI 1946 Gielniewski Wacław Władysław ppor. p.o. 26 XI 1946–1 II 1947 Mazurowski Tadeusz Stanisław por. p.o. 1 II 1947– Madziar Stefan Stefan kpt. p.o. 1 VII 1948–15 IV 1949 Krupiński Henryk Paweł por. 15 IV 1949–1 X 1950 Burzyński Kazimierz Stanisław kpt. 1 X 1950–1 XII 1951 Szymański Kazimierz Feliks por. 1 III 1952–31 I 1954 Bobrowski Zygmunt Tomasz por. 1 II 1954–1 IX 1955 Grusiewicz Mieczysław Antoni por. 1 IX 1955–

34 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie warszawskim, następnie olsztyńskim.

324 325 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Bittner Adam35 st. sierż. –1 XII 1945 Sochocki Stanisław36 Zygmunt chor. p.o. 3 VI 1946–1 XI 1947 Madziar Stefan Stefan 1 II–1 VII 1948 Młynarczyk Stefan Władysław plut. 1 IX 1950–15 III 1952 Wieczorek Marian Józef chor. 1 III–15 X 1952 Lisiecki Witold Szczepan ppor. 1 IV 1953–

PUBP/PUdsBP w Elblągu37 – zob. województwo gdańskie

PUBP/PUdsBP w Ełku38 – zob. województwo białostockie

PUBP/PUdsBP w Giżycku39

Kierownicy/szefowie Terlecki Bolesław40 Józef ppor. p.o. 31 VIII 1945–17 V 1946 Kowalski Leonard41 Stanisław 10 I–1 III 1946 Szelągowski Zygmunt42 Stefan ppor. p.o. 9 III–13 X 1946 Sieraga Stanisław Stanisław ppor. 1 IV 1947–15 I 1950 Hes (Hess) Rajmud Jan p.o. 27 VI 1947– Drąg Władysław Andrzej ppor. 15 I 1950–1 VI 1952 Matczuk Teodor Emil chor. p.o. 17 V 1950–1 IV 1951 Kostrzewa Jerzy Franciszek chor./por. 1 VI 1952– Piliszek Marian Andrzej ppor./por. 1 X 1952–1 X 1953 Skołożyński Tadeusz Jan ppor. 1 X 1953–(1956) Zastępcy Matczuk Teodor Emil chor. p.o. 15 V 1950–1 VI 1951 Szymański Kazimierz Feliks ppor. 1 VI 1951–1 III 1952 Skołożyński Tadeusz Jan chor. 1 III 1952–1 X 1953 Micek Czesław Karol chor. 1 XII 1953–(1956)

PUBP/PUdsBP w Gołdapi43 – zob. województwo białostockie

35 Oficer sowiecki. 36 Zmarł 31 VIII 1947 r.; skreślony z ewidencji 1 XI 1947 r. 37 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie gdańskim. 38 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie białostockim. 39 W literaturze bardzo często pojawia się informacja, że siedzibą powiatu były Łuczany; tymczasem Łuczany to spolszczenie niemieckiej nazwy Giżycka (Lötzen). 40 Aresztowany. 41 Aresztowany. 42 13 X 1946 r. zginął w czasie akcji. 43 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie białostockim.

324 325 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Górowie Iławeckim

Kierownicy/szefowie Sosnowski Jacek Albin chor. p.o. 1 IV 1947–15 VIII 1950 Hermanowski Ignacy Hersz p.o. 27 VI 1947– Bińczyk Franciszek chor. p.o. 1 II 1950–20 III 1951 Pietrzyk Jan Jan por. 15 VIII 1950–1 VIII 1952 Rokoszewski Radzisław Wawrzyniec chor. p.o. 20 III–31 V 1951 Cholewa Mieczysław Tomasz por. 1 VIII 1952–15 XII 1953 Kostrzewa Szczepan Franciszek chor./ppor. 1 II 1954–1 VI 1955 Skora Stanisław Jan chor. 1 IV 1955–(1956) Zastępcy Sosnowski Jacek Albin chor. 1 IV 1947–15 VIII 1950 Bińczyk Franciszek chor. 28 I–25 IX 1950 Rokoszewski Radzisław Wawrzyniec chor. 1 IV 1951–

PUBP/PUdsBP w Iławie44

Kierownicy/szefowie Maksymiuk Bazyli Konstanty szer. 24 V–10 VIII 1945 Borecki Stefan Bazyli p.o. 18 VIII 1945–1 VIII 1946 Kraska Józef Józef p.o. 1 IX 1945–2 XII 1946 Traczyk Władysław Władysław chor./ppor. p.o. 20 VII 1946–1 I 1948 Gola Józef Franciszek st. strzel./ppor. p.o. 27 VI 1947–30 VI 1951 Omiljanowicz Aleksander Piotr chor./ppor. p.o. 1 I 1948–15 IV 1949 Burzyński Kazimierz Stanisław kpt. 15 IV 1949–25 IX 1950 Krupiński Henryk Paweł por. 1 X 1950–15 XII 1952 Szlachcic Stefan Tomasz por./kpt. 15 XII 1952–1 IX 1955 Beśka Edward N.N., por. 1 IX 1955– Wiktoria Zastępcy Jurga Józef IV 1945– Omiljanowicz Aleksander Piotr chor./ppor. p.o. 1 I 1948–15 IV 1949 Rabczewski Bazyli Bazyli sierż./chor. 1 II 1950–8 VIII 1951 Korajczyk Józef Sylwester chor. 8 VIII 1951–1 VI 1952 Marczuk Marian Szczepan ppor./por. 1 IX 1952–1 II 1954 Racławski Mieczysław Adam ppor./por. 1 II 1954–

44 W czerwcu 1945 r. siedzibę PUBP przeniesiono do Susza, siedziby władz powiatu; od października 1945 r. ponownie w Iławie.

326 327 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Kętrzynie służbowy Kierownicy/szefowie Lis Ferdynand Franciszek chor. p.o. VII 1945 Królikowski Zygmunt Antoni chor./por. p.o. 30 IX 1945–6 XII 1949 Kamiński Jan Paweł plut./chor. p.o. 27 VI 1947– Kleczyk Tadeusz Antoni kpt. 6 XII 1949–15 V 1950 Targielski Mieczysław Siemion kpt./mjr 1 IX 1950–20 III 1953 Wierzbowski Zygmunt Antoni ppor. 1 VI 1952–1 I 1953 Grusiewicz Mieczysław Stefan ppor./por. 20 III 1953–1 IX 1955 Dzwonkowski Stanisław Antoni por. 1 IX 1955–1 I 1957 Zastępcy Komosa Józef Józef chor./por. VII 1945– Królikowski Zygmunt Antoni chor./por. 30 IX–6 XII 1949 Połowniak Czesław Jan por. 6 XII 1949–15 V 1950 Piliszek Marian Andrzej chor. 15 V 1950–30 V 1952 Wierzbowski Zygmunt Antoni ppor./por. 30 V–24 XII 1952 Magalski Władysław Franciszek ppor. 15 IV 1953–15 VII 1954 Konieczny Władysław Stanisław por./kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Kwidzynie45 – zob. województwo gdańskie

PUBP/PUdsBP w Lidzbarku Warmińskim

Kierownicy/szefowie Kraska Józef Józef ppor. p.o. 1945 Wróblewski Henryk Władysław st. sierż./chor. p.o. 1 V 1945–27 V 1947 Lis Ferdynand Franciszek chor./ppor. p.o. 4 VI 1945–1 X 1946 Majewski Marian Roman chor./ppor. p.o. 31 VIII 1945–15 XI 1947 Roszek (Rosek) Stanisław46 Jan plut. p.o. 27 VI 1947–1 IV 1948 Bleja Czesław Stanisław por./kpt. p.o. 1 IV 1948–1 I 1951 Szczepaniak Kazimierz Jan por. 1 II 1951–1 VI 1952 Beśka Edward N.N., por. 1 VI 1952– Wiktoria Wieczorek Marian Józef chor. 15 I 1954–(1956) Zastępcy Tarant Władysław47 Stefan sierż. 1945–10 I 1946 Lis Ferdynand Franciszek chor./ppor. p.o. 4 VI 1945–1 X 1946 Nawrocki Celestyn Walenty chor./ppor. 1 XI 1947–15 III 1948

45 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie gdańskim. 46 30 V 1948 r. przekazany do dyspozycji WUBP. 47 Zginął 8 I 1946 r.

326 327 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Bleja Czesław Stanisław chor./por. 1 IV 1948–1 I 1951 Szczepaniak Kazimierz Jan ppor. 1 V 1950–1 II 1951 Skołożyński Tadeusz Jan chor. 1 IV 1951–1 III 1952 Fiebig Stanisław Franciszek chor./ppor. 1 III 1952–1 IV 1953 Rabczyński Henryk Jan st. sierż. 1 X 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Malborku48 – zob. województwo gdańskie

PUBP/PUdsBP w Morągu

Kierownicy/szefowie Ulborski Marian por. 20 V 1945– Dobroniak Stanisław49 Stefan chor. p.o. 1 XII 1945–27 IX 1946 Białkowski Franciszek Maksymilian ppor./por. 15 XI 1946–1 VII 1947 Wilczewski Jan Grzegorz por./kpt. 10 XII 1947–1 IV 1950 Sałkowski Mieczysław50 Stanisław por. 1 IV 1952– Wierzbowski Zygmunt Antoni por. 1 I 1953– Marczuk Marian Szczepan por. 1 IV 1955– Zastępcy Strześniewski Zenon ppor. 20 V 1945– Młynarczyk Roman Jan ppor. 1 IX 1947– Płatek Aleksander Marcin ppor. 1 III 1950–1 II 1952 Wieczorek Marian Józef chor. 15 X 1952–15 I 1954 Krzywiński Henryk Adam ppor. 15 V–15 VII 1954 Magalski Władysław Franciszek ppor. 15 VII 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Mrągowie

Kierownicy/szefowie Krowicki Kazimierz Franciszek chor./ppor. p.o. 31 VIII 1945–15 V 1947 Kędzierski Stanisław Feliks chor./ppor. p.o. 5 V 1946–1 I 1948 Kowalski Piotr Wincenty p.o. 27 VI 1947– Kosiński Józef Jan por. p.o. 1 I 1948–15 IX 1949 Stanisławski Mieczysław Stanisław por. 1 II 1950–15 IX 1951 Konieczny Władysław Stanisław por. 1 IX 1951–15 I 1953 Nawrocki Jerzy Walenty por. 15 I–15 XII 1953 Cholewa Mieczysław Tomasz ppor. 15 XII 1953–1 I 1957

48 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie gdańskim. 49 Aresztowany. 50 Odwołany na kurs 24 XI 1952 r.

328 329 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Debras Jan VII 1945 Kowalski Piotr Wincenty 27 VI 1947–14 II 1948 Kosiński Józef Jan por 1 I 1948–15 IX 1949 Stanisławski Mieczysław Stanisław ppor. p.o. 1 V 1949–1 II 1950 Konieczny Władysław Stanisław ppor./por. 15 V 1950–1 IX 1951 Magalski Władysław Franciszek ppor. 1 I 1951–15 IV 1953 Włodarski Remigiusz51 Feliks st. sierż. 1 X 1953–(1954) Krzywiński Henryk Adam ppor./por. 1 IV 1955–(1956)

PUBP/PUdsBP w Nidzicy

Kierownicy/szefowie Konkol Antoni Paweł ppor. p.o. 31 VIII 1945–30 X 1946 Petolec Adam Teodor por. p.o. 15 IV 1946–1 IX 1947 1 IX 1947–15 VI 1948 Szymański Kazimierz Feliks chor. p.o. 27 VI–4 X 1947 Omiljanowicz Aleksander52 Piotr ppor. p.o. 15 IV–9 VI 1949 Kowalski Leon Walenty chor./por. p.o. 1 VI–9 VII 1949 9 VII 1949–1 IV 1950 Łojko Mikołaj Bazyli por. 1 IV–1 X 1950 Sośnicki Lucjan Piotr ppor. 1 X 1950–1 VI 1952 Gawron Tadeusz Ignacy ppor./por. 1 VI 1952–15 XI 1954 Jankowski Stanisław Andrzej por. 1 IV 1955–(1956) Zastępcy Tomaka Wincenty VI 1945 Omiljanowicz Aleksander Piotr ppor. 15 IV–9 VI 1949 Kowalski Leon53 Walenty chor./por. 1 VI 1949–1 IV 1950 Sośnicki Lucjan Piotr ppor. 1 II–1 X 1950 Gawron Tadeusz Ignacy chor. 1 XI 1950–1 VI 1952 Wojnicz Bolesław Michał st. sierż. 1 VI 1952–1 XII 1953 Czyżewski Michał Tadeusz st. sierż. 1 XII 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Nowym Mieście Lubawskim54

Kierownicy/szefowie Brzuszczak Leon Stanisław p.o. 1945 Rogoziński Władysław 22 I–23 VII 1945 Stasiak Leon Franciszek ppor. 22 VIII 1945–5 V 1946

51 15 XII 1954 r. oddelegowany na kurs rolny. 52 Zwolniony dyscyplinarnie. 53 Zwolniony dyscyplinarnie. 54 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie pomorskim, następnie olsztyńskim.

328 329 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Rożko Władysław Mikołaj ppor. V–15 X 1946 Jezierski Karol Jacenty por. XI 1946–IX 1947 Kiełbus Tomasz Józef 1 XII 1947–15 II 1948 Strzelec Bolesław Szczepan ppor. p.o. – 15 VII 1949 Brzuszczak Leon55 Stanisław ppor. 15 VII 1949–10 IX 1950 Kostrzewa Jerzy Franciszek chor./por. 13 X 1950–1 VI 1952 Biernacki Władysław Władysław chor. 20 XII 1950–1 I 1951 Drąg Władysław Andrzej chor./por. 1 VI 1952–15 VIII 1954 Skorupski Stanisław Jakub ppor. 15 VIII 1954– Zastępcy Drąg Władysław Andrzej 1945 Janek Jan Antoni 20 X 1945–28 II 1946 Rogoziński Władysław IX 1946 Kiełbus Tomasz Józef 1 XII 1947–14 II 1948 Strzelec Bolesław Szczepan ppor. 14 XI 1948–15 VII 1949 Kostrzewa Jerzy Franciszek chor. 1 II–13 X 1950 Biernacki Władysław Władysław chor. 20 XII 1950– Skorupski Stanisław Jakub ppor. 13 IX 1952–15 VIII 1954

PUBP/PUdsBP w Olecku56 – zob. województwo białostockie

MUBP w Olsztynie

Kierownicy/szefowie Piekarczyk Roman Michał p.o. 18 IX–16 XI 1945 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Olsztynie

Kierownicy/szefowie Piekarczyk Roman Michał 16 XI 1945–1 VIII 1946 Korecki Jan Antoni chor. p.o. VIII 1946–20 IX 1947 Imiołek Edward Piotr chor./ppor. p.o. 1 X 1947–1 XI 1948 Bachurski Szczepan Józef chor./por. p.o. 15 I 1949–1 III 1950 Jasiński Bronisław por. p.o. 25 II 1950–1 XII 1951 Nawrocki Jerzy Walenty ppor./por. 1 II 1952–15 I 1953 Dzwonkowski Stanisław Antoni ppor./por. 15 I 1953–1 IX 1955 Szlachcic Stefan Tomasz por./kpt. 1 IX 1955–(1956)

55 Zmarł 10 IX 1950 r. 56 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie białostockim.

330 331 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Pańkowski Antoni57 Antoni 10 IX 1945–1 VIII 1946 Imiołek Edward Piotr chor./ppor. 5 X 1947–1 XI 1948 Nawrocki Jerzy Walenty chor. 1 II 1950–1 II 1952 Jasiński Bronisław por. 1 III 1950–1 XII 1951 Dzwonkowski Stanisław Antoni chor. 1 III 1952–15 I 1953 Nieścieruk Stefan Bazyli chor. 5 III 1953–17 III 1954 Wilk Roman Wojciech st. sierż. 1 V 1954–(1956)

PUBP/PUdsBP w Ostródzie

Kierownicy/szefowie Sztampke Rafał ppor. p.o. 31 VIII 1945–1 I 1946 Siwy Stanisław Paweł por. p.o. 1 I–25 VIII 1946 Sałkowski Mieczysław Władysław ppor. p.o. 15 VIII 1946–15 V 1947 Górecki Jerzy Walerian chor. p.o. 1 V–1 IX 1947 1 IX 1947–1 V 1949 Szczepaniak Kazimierz Jan p.o. 27 VI 1947–1 VII 1948 Młynarczyk Roman Jan ppor. 1 V 1949–1 IV 1950 Sosnowski Jacek58 Albin por. 15 VIII 1950–13 XII 1951 Wiśniewski Jerzy Franciszek ppor./por. 1 III 1953–1 IX 1955 Korajczyk Józef Sylwester ppor./por. 1 IX 1955–1 I 1957 Zastępcy Młynarczyk Roman Jan por. 1 V 1949–1 IV 1950 Barkowski Zdzisław Tomasz chor./por. 15 IV 1950–1 VI 1951 Buczek Jan Józef por. 4 IX 1951–20 III 1953 Włodarczyk Franciszek Walenty chor. 15 XI 1953–1 VIII 1954 Leskiewicz Zbigniew Wincenty ppor. 9 XI 1954–(1956)

PUBP/PUdsBP w Pasłęku

Kierownicy/szefowie Popiołek Stanisław59 Jan chor./por. p.o. 18 VIII 1945–27 IX 1946 Michalski Kazimierz Jan p.o. 30 VII 1946–17 V 1947 Łaszczych Czesław Szczepan ppor. p.o. 7 VI 1947–31 XII 1948 Nasiadko Józef Walenty p.o. 27 VI 1947– Sowa Bronisław Franciszek chor./por. p.o. 31 XII 1948–15 VIII 1950 Nykiel (Nyckiel) Teofil Jan por./kpt. 15 VIII 1950–1 III 1954 Korajczyk Józef Sylwester ppor. 1 III 1954–1 IX 1955 Bobrowski Zygmunt Tomasz por. 1 IX 1955–(1956)

57 Zwolniony za zaniedbywanie obowiązków służbowych; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 58 13 XII 1951 r. odwołany na kurs. 59 Zwolniony dyscyplinarnie i aresztowany.

330 331 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Sowa Bronisław Franciszek chor./por. 31 XII 1948–15 VIII 1950 Nykiel (Nyckiel) Teofil Jan por. 16 VI–15 VIII 1950 Michoń Józef Jan chor. 1 X 1950–1 I 1951 Żmudziński Jerzy60 Józef ppor./por. 20 III 1951–1 II 1953 Młynarczyk Stefan Władysław ppor. –15 III 1952 Rynkiewicz Witold Antoni chor. 1 VII 1953–15 III 1954 Grzebek Franciszek Władysław ppor. 15 IV 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Piszu61

Kierownicy/szefowie Goliński Władysław V 1945 Hyła Marian Marian ppor. p.o. 30 XII 1945–15 II 1946 Niedźwiedź Sławomir Stefan plut./sierż. p.o. 27 VI 1947– Tarkowski Henryk62 Teofil chor./ppor. p.o. 1 X 1947–24 II 1948 Pancer Izydor Jan chor./por. p.o. 21 II 1948–1 VII 1952 Kowalski Leon Walenty chor./por. p.o. 1 V 1949– Szczepaniak Kazimierz Jan por. 1 IX 1952–1 V 1953 Wyporski Karol Jan ppor./por. 15 IX 1953–15 IV 1954 Gawron Tadeusz Ignacy por. 15 XI 1954–1 IV 1955 Rabczyński Henryk Jan st. sierż. 1 IV 1955–1 I 1956 Kalicki Eugeniusz Michał chor. p.o. 1 I–1 XI 1956 Młynarczyk Roman Jan kpt. 1 XI 1956– Zastępcy Pędzibok Jan V 1945 Hyła Marian Marian ppor. 30 IX 1945–15 II 1946 Pancer Izydor Jan chor./por. 21 II 1948–1 VII 1952 Kowalski Leon Walenty chor./por. 1 VI 1949–15 I 1950 Kowalski Piotr Wincenty sierż./chor. 15 I 1950–24 IX 1951 Magalski Władysław Franciszek ppor. 24 IX 1951– Milukowski Aleksander Aleksander kpt. –10 IX 1953 (Milukow Aleksy)63 (Aleksy) Wyporski Karol Jan ppor. 8 VIII 1951–15 IX 1953 Bryks Roman Julian ppor. 1 X 1953–1 IV 1955 Kalicki Eugeniusz Michał chor. 1 I–1 XI 1956

60 Zwolniony dyscyplinarnie. 61 Do września 1945 r. z siedzibą w Białej Piskiej. 62 24 II 1948 r. zabity przez UPA. 63 Oficer sowiecki; w 1955 r. wyjechał do ZSRR.

332 333 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji 64 służbowy PUBP/PUdsBP w Reszlu – zob. PUBP w Biskupcu

PUBP/PUdsBP w Szczytnie

Kierownicy/szefowie Sałata Jan Stanisław ppor. p.o. V 1945–1 IX 1946 Górecki Jerzy Walerian p.o. VI 1945 Rzepka Władysław65 Michał ppor. p.o. 13 VIII–21 XI 1945 Zakiewicz Stanisław p.o. –24 II 1946 Jarosz Stefan Józef p.o. 17 V 1946– Dadej Władysław Kazimierz chor. p.o. 27 VI 1947– Kędzierski Stanisław Feliks chor./ppor. 1 I 1948–1 IV 1950 Młynarczyk Roman Jan por. 1 IV 1950–1 VIII 1951 Płatek Aleksander Marcin ppor. 1 III 1952– Rokoszewski Radzisław Wawrzyniec por. 10 XI 1953– Drąg Władysław Andrzej por. 7 VIII 1954 Zastępcy Górecki Jerzy Walerian p.o. VI 1945 Rzepka Władysław Michał ppor. 13 VIII–21 XI 1945 Zakiewicz Stanisław p.o. 1945–24 II 1946 Beśka Edward N.N., sierż. 1 II 1950–1 VI 1952 Wiktoria Manelski Jan N.N., ppor. 1 X 1952–31 I 1956 Leokadia Banat Józef Konstanty por. 1 II 1956–

PUBP/PUdsBP w Sztumie66 – zob. województwo gdańskie

PUBP/PUdsBP w Węgorzewie

Kierownicy/szefowie Małocha Stefan Konstanty p.o. 1 XII 1945–1 VII 1946 Dudek Jan Jan p.o. 17 II–25 IX 1946 Krowicki Kazimierz Franciszek ppor./por. p.o. 15 V–12 XI 1947 12 XI 1947–8 IV 1949 Popławski Jerzy Bronisław sierż./ppor. p.o. 27 VI 1947– Madej Stanisław Wojciech por./kpt. 1 V 1949–1 II 1952 Korajczyk Józef Sylwester chor./ppor. 1 VI 1952–1 III 1954

64 Powiat reszelski z siedzibą w Biskupcu. 65 21 X 1945 r. zastrzelony w Szczytnie. 66 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie gdańskim.

332 333 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Nykiel (Nyckiel) Teofil Jan kpt. 1 III 1954–1 IX 1955 Włodarski Remigiusz Feliks ppor. 1 IX 1955– Zastępcy Małocha Stefan Konstanty 1 XII 1945–1 VII 1946 Klimczuk Jan67 Bronisław chor. 1 III 1950–15 II 1954 Należyty Tadeusz 2 X 1952– Skora Stanisław Jan chor. 1 II 1954–1 IV 1955

Opracowanie: Paweł Kalisz

67 W 1953 r. oddelegowany na kurs.

334 WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE1

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Opolu2

Kierownicy/szefowie Radoszewski Tadeusz Wacław por. p.o. 1 II–30 IX 1947 1 X 1947–1 IX 1948 Kubajewski Daniel Antoni mjr p.o. 5 V 1950–15 V 1951 Onacik Jan3 Bazyli (Wasyl) mjr 1 VI 1951–3 X 1954 Żydzik Stanisław Józef mjr 1 X 1954–14 IX 1956 Kaszkur Witold Józef mjr 15 IX–12 XII 1956 Zastępcy Radoszewski Tadeusz Wacław por. 1 II–30 IX 1947 Jedynak Bonifacy Józef kpt. 4 XII 1950–14 II 1954 Trzciński Henryk Józef kpt./mjr 1 V 1954–27 XI 1956 Kaliszczuk Włodzimierz4 Jan mjr 1 XII 1955–27 XI 1956

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Sereda Aleksy Józef por./kpt. 1 VI 1950–1 X 1951 Książek Roman Stanisław por. 1 XII 1951–15 V 1953 Kostka Stanisław Stanisław por. p.o. 15 V–30 XI 1953 1 XII 1953–31 III 1955 Olejnik Stanisław Antoni kpt. 1 V 1955–1956 Zastępcy Książek Roman Stanisław ppor. 1 X 1950– Kostka Stanisław Stanisław ppor. –15 XI 1953 Stolarski Tadeusz Jan kpt. 15 XI 1953–15 III 1955 Kostka Stanisław Stanisław por. 1 IV 1955–1956

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Dzikowski Józef Michał kpt. 1 VIII 1950–1 IX 1952 Piechnik Czesław Władysław kpt./mjr 1 IX 1952–31 III 1955 Pudo Stefan Tomasz por. 1955

1 Województwo opolskie zostało utworzone 28 VI 1950 r. 2 Na podstawie rozkazu personalnego ministra BP nr 58 z 2 IV 1945 r. kierownikiem GO WUBP w Katowi- cach dla zorganizowania UBP na Śląsku Opolskim wyznaczono mjr. Henryka Połowniaka. 3 Zmarł 3 X 1988 r. w Białymstoku. 4 Zmarł w 1988 r. w Lublinie.

335 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Miś Kazimierz Józef por. 15 IV 1953–31 VIII 1955 Pudo Stefan Tomasz por. 1955

Wydział II

Naczelnicy Kuryło Józef Franciszek kpt. 1 VIII 1950–20 VII 1953 Bendek Antoni Stanisław kpt./mjr 10 XI 1953–31 III 1955 Piechnik Czesław Władysław mjr 1 IV–31 VIII 1955 Miś Kazimierz Józef kpt. 1 IX 1955–1956 Zastępcy Świderski Mieczysław Stanisław kpt. 1 X 1952–1954 Olejniczak Tomasz Tomasz kpt. 1 IV 1955–1956

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział III

Naczelnicy Kaliszczuk Włodzimierz Jan kpt. 1 IX 1950–10 XI 1953 Suszczyński Aleksander Franciszek kpt. 1953–1954 Herod Józef Franciszek kpt. p.o. 15 VII 1954–31 III 1955 1 IV 1955–31 III 1956 Roch Mieczysław Franciszek kpt. 1 VIII–28 XI 1956 Zastępcy Suszczyński Aleksander Franciszek por. –31 V 1952 Kuczawski Jan Franciszek ppor. p.o. 15 VIII 1954– Ciupek Józef Antoni por. 12 III–31 XII 1956

Wydział IV

Naczelnicy Kędziora Henryk Leon por. 1 VIII 1950–15 XI 1953 Stańczuk Stanisław5 Stanisław kpt./mjr 15 XI 1953–31 VIII 1954 Śmiałek Mieczysław Józef por. 1 IX 1954–30 IV 1955 Adamczyk Józef Antoni mjr 1 VII 1955–28 XI 1956

5 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

336 337 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Musiałek Bogusław Ludwik ppor. 1 XII 1951–31 III 1953 Roch Mieczysław Franciszek ppor. 20 IV 1953–1954 Pelc Jan Wojciech kpt. 1 IV 1955–31 I 1956

Wydział V

Naczelnicy Herod Józef Franciszek ppor. 15 I 1951– ppor./kpt. 1 XI 1951–15 VII 1954 Zastępcy Rybczyński Jerzy Bronisław por. 1 VIII 1950–15 II 1952 Pindelski Bronisław Eugeniusz ppor. p.o. 1 III–31 VIII 1954

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa

Naczelnicy Chmielewski Edward Stanisław kpt. 1 IV 1951– Zastępcy Babicka Ewa Bronisław ppor. –30 VI 1954

Wydział VIII

Naczelnicy Grzyb Aleksander Marceli por. p.o. 1 XII 1952–1 VI 1954 Zastępcy Grzyb Aleksander Marceli por. –1 XII 1952 Skrzypiec Stefan Stefan kpt. –30 IV 1955

Wydział IX

Naczelnicy Bortnowski Bronisław Feliks kpt. 15 II–10 IX 1953 Śmiałek Mieczysław Józef por. 10 IX 1953–31 VIII 1954 Bendek Antoni Stanisław mjr 1 IV 1955–1 III 1956 Wieczorek Jan Franciszek por. p.o. 1 III–28 XI 1956 Zastępcy Wieczorek Jan Franciszek por. 1 X 1955–28 II 1956 Pycia Stanisław Wincenty kpt. 1 IV 1956–

Wydział X

Naczelnicy Pycia Stanisław Wincenty por. p.o. 1 II 1952–15 III 1953 Łapa Andrzej Andrzej kpt. 15 III 1953–15 IX 1954 Świderski Mieczysław Stanisław kpt. 1 IV 1955–1956

336 337 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Pycia Stanisław Wincenty por. 1 II 1952–15 III 1953

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Pomierny Jan Jan kpt. 10 XI 1953–31 III 1955 Zastępcy Pomierny Jan Jan por. 15 II–10 XI 1953 Pindelski Bronisław Eugeniusz por. 1 IX 1954–31 III 1955

Wydział Miejski

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Stańczuk Stanisław Stanisław mjr 1 IX 1954–31 III 1955 Zastępcy – brak danych

Wydział „A”

Naczelnicy Odrzywołek Augustyn Wawrzyniec kpt. 1 VIII 1950–31 III 1955 Zastępcy Krzywański Józef Franciszek por./kpt. 1 VI 1951–31 III 1955

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Guzik Bronisław Antoni kpt. 1 VIII 1950–1 V 1952 Glazman Michał Chaskiel por./kpt. 1 V 1952–31 VII 1956 Miatkowski Feliks Stefan mjr 15 VIII 1956– Zastępcy Miatkowski Feliks Stefan kpt. 1 VII 1952–1956 Mikołajczuk Aleksander Józef kpt. –XII 1956

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Zakrocki Wincenty Władysław kpt. 1 VIII 1950–30 IV 1955 Zastępcy Gawlas Franciszek Marcin por. 1 III–20 IX 1954

338 339 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział Cenzury służbowy Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Kędziora Henryk Leon kpt. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Krzywański Józef Franciszek kpt. 1 IV 1955–1956

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności

Naczelnicy Masłowski Henryk Stefan kpt. 1 IV 1955–31 I 1957 Zastępcy Wojtasik Wacław Adam ppor. 1 IX 1952–28 II 1955 Czapliński Wiesław por. 1 VIII 1956–

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Świderski Kazimierz6 Bronisław kpt. 15 X 1950–15 VII 1953 Zastępcy Lach Władysław Jan por. 1 VIII 1952–1953

6 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

338 339 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy Brecher Rafał Wiktor ppor. 1951–1954 Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Kraszewski Władysław Michał ppor. 1 VIII 1950–1 XI 1953 Kędziora Henryk Leon por. 15 XI 1953–XII 1954 Lachowski Jerzy Józef por. p.o. –30 XI 1955 1 XII 1955–28 XI 1956 Zastępcy Babicka Ewa Bronisław ppor. 1 IV 1951–15 XI 1953 Kraszewski Władysław Michał kpt. XI 1953–1 IV 1955

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy Detko Leszek Jan sierż./chor. 1951–1955 Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy Olczyk Antoni Jan ppor. 1953–1956 Paluch Franciszek Jakub chor. –15 VIII 1953 Zastępcy – brak danych

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Gawron Franciszek Franciszek ppor. 1 I 1952–1 II 1954 Rutkowski Zdzisław Józef ppor. p.o. 7 XII 1954–31 III 1956 1 IV–28 XI 1956 Zastępcy Gawron Franciszek Franciszek chor. 1 I–31 XII 1951 Rutkowski Zdzisław Józef chor. 1 X–7 XII 1954 Kostrzewski Jerzy Jan chor. 1 II 1955–1956

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

340 341 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej służbowy Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Furkałowski Franciszek Paweł kpt. p.o. 7 XII 1954–31 III 1955 Kędziora Henryk Leon kpt. –1955 Furkałowski Franciszek Paweł kpt. 1955–31 I 1957 Zastępcy Święcicki Stanisław Jan 1 VI 1950– Kobus Franciszek Jan mjr 1 XII 1950–31 XII 1954 Wójcik Wojciech Grzegorz chor. 1 IV 1955–1956

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Waśko Stanisław Paweł chor. 1 VI 1950–1954 Zastępcy Grzyb Aleksander Marceli ppor. 1 I 1951–

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Skowierzak Marian Stanisław chor. p.o. 1 X–31 XII 1950 1 I 1951– Zastępcy Skowierzak Marian Stanisław chor. 1 X–31 XII 1950 Skiba Tadeusz Jakub st. sierż. 1 III 1954–

Służba Kwaterunkowo-Budowlana Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Boczar Tadeusz Jan ppor. –1 VIII 1952 Zastępcy Kost Adolf Ambroży mjr 1 V 1950– Boczar Tadeusz Jan ppor. –1 VIII 1952

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Mikita Stefan Stanisław por. 1 VI 1950–1953 Zastępcy – brak danych

340 341 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Krasowski Stanisław Jan mjr 1 VI 1950–15 X 1954 Furkałowski Franciszek Paweł kpt. XI–7 XII 1954 Zastępcy Krasowski Stanisław Jan mjr 1952

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Stańczuk Stanisław Stanisław kpt. 15 VI 1950–15 XI 1953 Mikusek Seweryn Teofil st. sierż. 1 IV 1954– Zastępcy – brak danych

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Rosenman Michał Ozjasz mjr/ppłk 1 VII 1950–31 VII 1954 Kuszmir Sergiusz Stefan mjr 1 III 1954– Zastępcy Kuszmir Sergiusz Stefan mjr 1 III–31 VIII 1954

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy Bronwald Amelia7 Adolf ppłk 20 XII 1950– Hałacińska Felicja Józef 1 III 1952– Faska Lotar Augustyn kpt. 1954 Zastępcy Jadowski Wacław Józef ppor. 1 XI 1950–1954

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

7 Oficer sowiecki; w 1951 r. wyjechała do ZSRR.

342 343 Stopień Powiatowe UBP/UdsBP w województwie opolskim Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Brzegu8

Kierownicy/szefowie Jurek Czesław ppor. 1945 Sawka Eustachy Jan ppor. 30 IV–7 XII 1945 Kowalski Jan Ireneusz por. 7 XII 1945– Wieprzewski Edmund9 Aleksander por. p.o. 12 III 1946–17 IV 1947 Konikowski Janusz Kazimierz por. p.o. 1947–30 VI 1948 Salmonowicz Józef Adolf por. 1 VII 1948–VI 1950 Gworek Władysław Karol por. 1 VI 1950–II 1951 Świderski Mieczysław Stanisław kpt. II 1951–1 X 1952 Łykus Lucjan10 Jacenty kpt. 1 XI 1953–1 IV 1955 Majdak Stefan Ludwik por. 1 IV–VIII 1955 Gawor Henryk Piotr por. 1 XII 1955–XII 1956 Zastępcy Jurek Czesław ppor. 1945 Kantor Józef Franciszek 9 VII 1945– Wołowski Marian Andrzej p.o. 1 II–15 VII 1946 Janikowski Edward Michał ppor. 20 I–30 X 1947 Konikowski Janusz Kazimierz por. 1947–30 VI 1948 Salmonowicz Józef Adolf chor./ppor. p.o. –30 IV 1948 30 IV 1948–13 I 1950 Sikora Zbigniew Józef ppor. p.o. 1 VII 1948–31 III 1949 Wieprzowski Edward 1949 Gworek Władysław Karol ppor. 1 I 1950– Łykus Leon Jacenty kpt. 1 V 1952–30 X 1953 Rogala Feliks Antoni chor. 1953–30 V 1954 Strzyżewski Kazimierz Ignacy ppor. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Głubczycach11

Kierownicy/szefowie Grynczuk W. (imię nieznane) ppor. 1945 Knieja Józef 9 V 1945– Wojtkowski Henryk Jan 1 III–1 XI 1947

8 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie opolskim. 9 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 10 Zmarł w 2000 r. w Warszawie. 11 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.

342 343 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Michalski Józef Franciszek chor./ppor. p.o. 1 II 1948–1 VI 1949 Wachełko Tadeusz Stanisław chor. 1 II 1950–31 VIII 1951 Majdak Stefan Ludwik por. 15 II 1952–15 IV 1953 Malinowski Jerzy Ludwik por. 15 IV 1953–1 IV 1955 Kowalczyk Władysław Wojciech ppor. 1 IV 1955– Łaciak Jan Jan por. 9 XI 1956– Zastępcy Sikora Marian Paweł 13 VIII–1 X 1945 Wojtkowski Henryk Jan p.o. 15 VII 1946–1 III 1947 Czopiński Lucjan Franciszek 1 III 1947– Odrobina Józef Józef chor. p.o. 1 V–1 XI 1947 Michalski Józef Franciszek chor./ppor. 1 II 1948–1 VI 1949 Jasiński Bronisław Antoni por. 15 VII–1 XI 1949 Olszewski Lucjan Franciszek ppor. 15 II 1950– Majdak Stefan Ludwik por. –15 II 1952 Podpora Władysław Marcin ppor. 15 III 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Grodkowie12

Kierownicy/szefowie Kobyliński (imię nieznane) ppor. 15 VII 1945– Grotkiewicz Eugeniusz 1946–1947 Dubiński Kazimierz Michał ppor. 1 I 1947–15 IX 1948 Grzyb Aleksander Marceli por. p.o. 1 X 1948–1950 Oleniak Franciszek Ignacy ppor. p.o. 1 II 1950–15 I 1951 Będlewski Józef13 Adam por. 15 I 1951–1 VI 1953 Góralczyk Zenon Jan chor. 1953 Cebulski Józef Tomasz st. sierż. 1953–30 IV 1955 Góralczyk Zenon Jan por. 1 XI 1955–1956 Zastępcy Dymitr Michał14 1945 Masternak Józef N.N., ppor.(?) –15 I 1946 Agnieszka Dubiński Kazimierz Michał ppor. 23 II 1946–1 I 1947 Kasprzyk Marian Augustyn sierż. 1 II 1947–15 IX 1948 Grzyb Aleksander Marceli por. 1 X 1948–1950 Oleniak Franciszek Ignacy ppor. 1 II 1950–15 I 1951 Góralczyk Zenon Jan ppor. 1951–

12 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 13 Zmarł przed 1964 r. w Niemodlinie. 14 W 1957 r. wyjechał do Izraela.

344 345 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Kluczborku15 służbowy Kierownicy/szefowie Bogdański Henryk16 por. 30 III 1945–II 1946 Prokopski (imię nieznane) por. 1946–1947 Burzyński Kazimierz Stanisław por./kpt. 1 II 1947–1 IV 1949 Grotte Józef Antoni kpt. 1948 (Roman Feliks)17 (Abram) Pycia Stanisław Wincenty por. p.o. 1 IV 1949–1 II 1952 Szpakowski Kazimierz Józef por./mjr 15 II 1952–1962 Zastępcy Kwinta Jan Jan p.o. 10 I 1946–1 II 1947 Nowacki Władysław Marian chor. p.o. 1 IV 1947–1 I 1948 Ścibor Jerzy Teodor chor. p.o. 1948 Płatek Aleksander Marcin chor./ppor. 1 III 1949– Pycia Stanisław Wincenty por. 1949–1 VI 1951 Baran Jan Paweł chor. 1 III 1953–1955

PUBP/PUdsBP w Koźlu18

Kierownicy/szefowie Jabłoński (imię nieznane)19 por. –VIII 1945 Sidorowicz Piotr VIII–XII 1945 Wojciechowski Jan Grzegorz por. p.o. 1 V–1 IX 1946 Siudak Euzebiusz Jan chor. 15 VII 1946–1 II 1947 Dawid Stanisław Antoni ppor. –15 XII 1946 Sawka Eustachy20 Jan chor./por. II 1947–1 VII 1950 Rogacz Jan Jan chor. 1948–1949 Ciszek Zbigniew Stefan ppor. 1950–1952 Ziajka Stefan Stanisław por. 1952–28 II 1953 Pycia Stanisław Wincenty kpt. 15 IV 1953–1 IV 1956 Bigaj (imię nieznane) por. I–III 1956 Ślusarski Józef Ludwik por. III–VII 1956 Sołtysik Czesław por. VII 1956– Zastępcy Dawid Stanisław Antoni 5 II–15 XII 1946 Sawka Eustachy Jan chor./por. 1 II 1947–

15 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 16 Wiosną 1946 r. aresztowany, skazany na karę śmierci za współpracę z KWP i stracony. 17 W 1969 r. wyjechał do Izraela. 18 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 19 1 VIII 1945 r. razem z sześcioma innymi funkcjonariuszami zdezerterował ze służby. 20 1 VII 1950 r. popełnił samobójstwo.

344 345 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Rogacz Jan Jan sierż./chor. 15 IV 1947–30 VI 1948 Ciszek Zbigniew Stefan chor. 15 III 1950–1 IV 1951 Kubiczek Marian Franciszek chor. 1 IX 1951– Marczewski Mieczysław Bronisław ppor. 15 IV 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Krapkowicach21 Kierownicy/szefowie – brak danych Zastępcy Walczak Stefan Jan ppor. 1 IV 1956–

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Namysłowie22 Kierownicy/szefowie Żyłka Józef p.o. –11 VII 1945 Kolanko Józef por. 11 VII–6 XI 1945 Gawlik Edward 7 XI 1945– Zajadacz Teofil p.o. –II 1946 Szumlak Jan Stanisław kpt. p.o. 1 VI 1946–18 II 1947 Kolasa Jan23 Stanisław chor. p.o. 1 III 1947–22 VII 1949 Brandel Leon Zygmunt por. 1 II 1950–30 IV 1952 Świderski Kazimierz Bronisław kpt. 1 V–14 X 1950 Szpakowski Kazimierz Józef ppor. 1 XII 1950–15 II 1952 Pomierny Jan Jan ppor. p.o. 15 III 1952–15 II 1953 Kowalczyk Władysław Wojciech chor. 15 VIII 1953–1 IV 1955 Gworek Władysław Karol kpt. 1 IV 1955– Rogala Feliks Antoni 1955 Zastępcy Gawlik Edward 1945 Brandel Leon Zygmunt por. 1 II 1948–31 I 1950 Szpakowski Kazimierz Józef chor. –1 XII 1950 Oleniak Roman Ignacy por. 1 V 1951–30 V 1952 Pomierny Jan Jan ppor. 15 III 1952–15 II 1953 Slogarski Józef 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Niemodlinie24 Kierownicy/szefowie Filipek Jan Wojciech por. p.o. 11 V 1945–6 IV 1946 Dziekan Marian Bolesław por. p.o. 6 IV 1946–

21 Powiat powstał w 1950 r. 22 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie opolskim. 23 Zmarł 22 VII 1949 r. 24 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.

346 347 Stopień Będlewski Józef Adam por. –3 VII 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy –15 I 1951 Miś Kazimierz Józef por. 1 VI 1951–15 IV 1953 Gawlas Franciszek Marcin por. 1953–1 III 1954 Rogala Feliks Antoni chor./ppor. 1 VI 1954–V 1957 Zastępcy Chmielnicki Naum Beniamin ppor. 13 IX 1945–6 IV 1946 Martynus Marian25 Michał ppor. 6 IV 1946–1949 Będlewski Józef Adam por. 1949–15 I 1951 Miś Kazimierz Józef por. 1951

PUBP/PUdsBP w Nysie26

Kierownicy/szefowie Sztoblewski (Sztobelski?) 24 IV 1945– Adam Dziekan Marian Bolesław ppor./por. p.o. 22 XI 1945–6 IV 1946 Filipek Jan Wojciech por. 6 IV–15 VII 1946 Radoszewski Tadeusz Wacław chor. p.o. 15 VII–15 XII 1946 Chmielnicki Naum Beniamin ppor./por. 1 II 1947–30 VI 1948 Mrożek Stanisław Jan por. 1 VII 1948–18 IV 1950 Musiał Wacław Szczepan por. p.o. 1949–1950 Śmiałek Mieczysław Józef ppor./por. 1 VI 1951–24 XI 1952 Majdak Stefan Ludwik por./kpt. 15 IV 1953–1 IV 1955 Legucki Jerzy Stanisław por. 1 IV 1955–1956 Płatek Aleksander Marcin kpt. 1 X 1955– Zastępcy Tracz (imię nieznane) 1945 Gieroba Feliks Stanisław 22 VIII 1945– Martynus Marian Michał ppor. 10 I–6 IV 1946 Chmielnicki Naum Beniamin ppor. 6 VI 1946– Radoszewski Tadeusz Wacław chor./ppor. 15 VII–15 XII 1946 Bednarowicz Franciszek Franciszek chor. –15 III 1948 Swica Józef Jan chor. 1948– Musiał Wacław Szczepan por. 1949–1950 Śmiałek Mieczysław Józef ppor. 15 VIII 1950–1 VI 1951 Pomierny Jan Jan ppor. 1 VI 1951–15 III 1952 Kucypera Władysław Stanisław ppor. 1 VII 1952–11 XI 1955 Głośnicki Zygmunt Tadeusz ppor./por. 1 XII 1955–1956

25 Zmarł przed 1964 r. 26 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim; w latach czterdziestych w dokumentach występuje UBP MiP Nysa.

346 347 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Oleśnie27

Kierownicy/szefowie Szymanek (imię nieznane) por. 1945 Ciesielski Józef Stanisław por./kpt. 14 VII 1945–15 VII 1946 Szymczyk Bolesław Henryk chor./ppor. 15 XI 1946–1 X 1948 Kuszerski Emil Stefan ppor. p.o. 1 X 1948– Gach Józef N.N., chor. p.o. 1 IX 1949–31 VIII 1952 Apolonia Oleniak Roman Ignacy por. 1953 Legucki Jerzy Stanisław por. 15 II 1953–1 IV 1955 Łykus Lucjan Jacenty mjr 1 IV 1955–1956 Zastępcy Michalski Józef Franciszek ppor. p.o. 18 VII 1946–1 II 1948 Kyzioł Władysław Paweł p.o. 1948 Kuszerski Emil Stefan ppor. 1 X 1948– Gach Józef N.N., chor. 1 IX 1949–31 VIII 1952 Apolonia Olszewski Lucjan Franciszek ppor. 1952 Oleniak Roman Ignacy por. 1 VI 1952– Marczewski Władysław Bronisław ppor. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Opolu28

Kierownicy/szefowie Jaworski Tadeusz Piotr por. 10 IV 1945–19 IV 1946 Bebłot Marian Władysław por. p.o. 1 V–15 VII 1946 Rewers Bolesław29 Stanisław por. –30 IV 1946 Napora Kazimierz30 Piotr por. 15 VII 1946–13 XI 1947 Pycia Józef Jan por. p.o. 1947 Radoszewski Tadeusz Wacław chor. p.o. 1 II–XII 1947 Bereda Lucjan Tomasz ppor. 1 I 1948–1 XII 1949 Herod Józef Franciszek por. p.o. 1 XII 1949–15 I 1950 15 I 1950–15 I 1951 Nosol Zdzisław Kazimierz por. 15 I–15 IX 1951 Dobrzyński Henryk Hipolit kpt. 7 X 1952–1 X 1954

27 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 28 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim; w latach czterdziestych w dokumentach występuje UBP MiP Opole. 29 Aresztowany. 30 W późniejszym okresie prokurator wojskowy.

348 349 Stopień Suszczyński Aleksander Franciszek kpt. p.o. –1 XII 1954 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy 1 XII 1954–3 IX 1955 Orzeszyna Jan Roch por./mjr 1 IX 1955–1962 Zastępcy Gursz Henryk Brunon por. p.o. 5 II 1946–5 III 1947 Radoszewski Tadeusz Wacław 1 II–XII 1947 Bereda Lucjan Tomasz ppor. 1 II 1947–1 IX 1949 Herod Józef Franciszek por. 1 IX 1949–15 I 1950 Cybulski Józef Tomasz chor. 1 II 1950–1953 Dudek Wiktor Wiktor ppor. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Prudniku31 Kierownicy/szefowie Rus Ber por. 11 V 1945– Filipek Jan Wojciech por. p.o. 1945–15 II 1947 Mrożek Stanisław Jan chor./por. 10 XII 1945–15 VII 1946 Łyczko Serafin Feliks 1946 Musiał Wacław Szczepan ppor. 15 X 1947–1 XII 1949 Nosol Zdzisław Kazimierz por. 15 II 1950–15 I 1951 Oleniak Franciszek Franciszek por. 1951–31 VIII 1954 Lisowski Stanisław Józef kpt./mjr 1954–1955 Szymczyk Henryk Henryk por. p.o. 1 IX–1 XII 1955 1 XII 1955–1956 Zastępcy Łyczko Serafin Feliks p.o. 1 V 1946– Nosol Zdzisław Kazimierz chor. p.o. 1 III–10 XI 1947 10 XI 1947–1 VI 1949 Nowacki Władysław Marian chor. p.o. 1 IV 1947– Pałka Władysław Franciszek chor. 15 III 1950– Kubica Tadeusz Władysław por. 1 IX 1951–1952 Czerkawski Józef Franciszek ppor. 15 IX 1952– Ciszek Zbigniew Stefan chor./por. –31 VII 1955 Szymczyk Henryk Henryk por. 1 IX–1 XII 1955 Martyna Stanisław ppor. 1956

PUBP/PUdsBP w Raciborzu32 Kierownicy/szefowie Antman Marian (Martin) Gustaw 12 IV–21 XI 1945 Jasiński Czesław Herman chor. p.o. 1 XI 1945–1 VI 1946 (Huppert Herbert)

31 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim. 32 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.

348 349 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Żmijewski Henryk Antoni por. p.o. 15 VII 1946–1 II 1947 Rudziński Władysław Marian p.o. 1947 Siudak Euzebiusz Jan ppor./por. 4 II 1947–5 X 1949 Śmiałek Mieczysław Józef st. sierż.(?) 1950 Ziemliński Jan Adam kpt. 1 II 1950–5 XII 1951 Bortnowski Bronisław Feliks kpt. 20 VI 1952–1955 Gawlas Franciszek Marcin kpt. 1 IX 1956– Zastępcy Cieślik Józef Stanisław ppor. 1 I–22 VIII 1946 Rudziński Władysław Marian p.o. 15 IX 1946–1 II 1947 Gibała Emil Józef p.o. 1947 Śmiałek Mieczysław Józef st. sierż. p.o. 1948 Nosol Zdzisław Kazimierz por. –15 II 1950 Serwiński Stefan Roman chor. 1951–30 IV 1955 Palka Ludwik Ludwik chor. 1 IX 1955– Bortnowski Bronisław Feliks kpt. 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Strzelcach Opolskich33

Kierownicy/szefowie Baran Stanisław Józef kpt. III 1945–10 X 1946 Suszek Jerzy Saul ppor./por. p.o. –1 XII 1947 1 XII 1947–1 VI 1948 Świderski Mieczysław Stanisław ppor. 1 VII 1948– Gawlas Franciszek Marcin ppor. 1 IX 1951– Gworek Władysław Karol por. 1951–31 X 1953 Kostrzewa Jerzy Franciszek kpt./mjr 1 XI 1953–1964 Zastępcy Strzempek Józef 1945 Suszek Jerzy Saul ppor. p.o. 1 VIII 1946–1947 Świderski Mieczysław Stanisław chor./ppor. 1 IX 1946–1 VII 1948 Rogacz Jan34 Jan chor. 1 VII 1948–15 III 1950 Majdak Stefan Ludwik ppor. 15 V 1950– Gawlas Franciszek Marcin ppor. 1951–15 IV 1953 Pałasz Wacław Józef ppor. 1954–1955 Barabasz Marian chor. 1955–1956

Opracowanie: Wacław Dubiański, Adam Dziurok, Krzysztof Szwagrzyk

33 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim; w latach 1945–1947 używano nazwy miasta: Strzelce Wielkie lub Wielkie Strzelce. 34 Wg innych źródeł funkcję zastępcy od 1 I 1948 r. do 31 XII 1950 r. pełnił Władysław Podpora.

350 WOJEWÓDZTWO POZNAŃSKIE

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Poznaniu

Kierownicy/szefowie Szot Stanisław1 Mateusz ppłk 21 I–4 IV 1945 Antosiewicz Stefan2 Wacław ppłk p.o. 4 IV 1945–2 VI 1947 Kornecki Adam Michał mjr p.o. 3 VI–14 XI 1947 (Kornhendler Dawid)3 (Moszek) Siwanowicz Leonard Adolf ppłk 15 XI 1947–15 X 1948 Mrozek Józef4 Andrzej płk 16 X 1948–31 I 1950 Palka Henryk5 Marian ppłk p.o. 1 II 1950–4 IV 1952 Górecki Jan6 Władysław mjr/ppłk p.o. 5 IV 1952–14 VI 1952 15 VI 1952–11 X 1953 Niemirowski Emil Hipolit kpt./mjr p.o. 23 XII 1953–14 VI 1954 15 VI 1954–24 VI 1955 Dwojak Feliks Jan mjr 25 VI 1955–27 XI 1956 Głowacki Mieczysław Karol mjr p.o. 28 XI–31 XII 1956 Zastępcy Götz Edmund Natan por. 1 VI–23 IX 1945 Beck Marian7 Edward kpt. 20 XII 1945–15 XI 1946 Kornecki Adam Michał mjr p.o. 3 VI–15 XI 1947 (Kornhendler Dawid) (Moszek) mjr/ppłk 15 XI 1947–22 III 1948 Mackiewicz Czesław Franciszek mjr 1 I–18 X 1948 Zalewski Franciszek8 Władysław mjr 12 X 1948–18 II 1949 Romaniuk Kuźma9 Leon mjr/ppłk 1 II 1949–14 V 1953 Palka Henryk Marian ppłk 11 VIII 1949–4 IV 1952 Górecki Jan Władysław mjr/ppłk 20 III 1950–14 VI 1952 Piętek Henryk Antoni kpt. p.o. 1 XI 1951–20 V 1954 Głowacki Mieczysław Karol kpt./mjr 25 IV 1953–26 XI 1956 Domowski Adam (Abe)10 Szymon ppłk 1 XI 1955–22 XI 1956 (Szloma)

1 W latach 1945–1948 I sekretarz KW PPR w Lublinie; w latach 60. attaché wojskowy przy ambasadzie PRL w Rumunii i w ChRL. 2 Zmarł 15 V 1998 r. w Warszawie. 3 W 1968 r. wyjechał do NRF; kilkakrotnie wystąpił w RWE; zmarł 3 VII 1986 r. we Frankfurcie nad Menem. 4 Od 1 II 1950 r. w dyspozycji KC PZPR. 5 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 6 Został mianowany wicedyrektorem Departamentu IX MBP. 7 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 8 Zwolniony i wydalony z organów BP w związku z przekazaniem sprawy do Sądu Wojskowego. 9 Jednocześnie od 1 I 1949 r. p.o. kwatermistrza; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 10 W 1969 r. wyjechał do Szwecji.

351 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Grądman Anatol11 Ignacy ppor./kpt. 1 VI 1945–30 IX 1949 Żychaluk Jan Adam por. p.o. 1 X 1949–9 XII 1951 Murawski Aleksy12 Andrzej por./kpt. 10 XII 1951–14 XI 1953 Borowski Franciszek Jan kpt. 15 XI 1953–1 V 1956 Forycki Stefan Franciszek kpt. 1 V–28 XI 1956 Zastępcy Szkatuła Feliks Ludwik p.o. 1 VII 1945–20 II 1946 Wolanin Stefan Lucjan ppor. 16 II 1946–1 X 1948 Żychaluk Jan Adam por./kpt. 1 X 1948–1 V 1951 Płonka Witold Wiktor por. 1 V–14 VI 1951 Czerniak Franciszek Ignacy ppor. 15 VI 1951–28 II 1953 Regulski Marian Jan Piotr ppor./por. 1 III 1953–31 III 1955 Biernat Zygmunt Walenty kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Kiergiet Piotr13 Szymon p.o. 4 VII 1945–1 VIII 1946 Pawłowski Henryk Bronisław p.o. 1 VIII 1946–1 V 1947 Wein Adam (Abraham) Józef ppor./por. 1 IV–25 X 1948 Paszkiewicz Józef kpt. 25 X 1948– Goleniewski Michał Franciszek por./kpt. 15 XII 1948–31 V 1950 Srebro Adam14 Borys kpt. 15 I 1951–15 XII 1953 Matelski Tadeusz Stanisław kpt. 15 XII 1953–31 III 1955 Zastępcy Wójciak Juliusz Wojciech VII–10 IX 1945 Wein Adam (Abraham) Józef ppor. p.o. 1 XII 1946–31 III 1947 1 IV 1947–31 III 1948 Srebro Adam Borys por. 15 XII 1948–31 XII 1950 Matelski Tadeusz Stanisław ppor. 1 I–24 XI 1951 Balcerzak Marian Antoni por./kpt. 1 VII 1953–31 III 1955

11 Zwolniony dyscyplinarnie i oddany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON. 12 Przekazany do dyspozycji Dyrektora Departamentu Kadr MBP. 13 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zwolniony na własną prośbę. 14 W 1969 r. wyjechał do Izraela.

352 353 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział II służbowy Naczelnicy Zatorski Zygmunt –10 IX 1945 Odrobina Władysław15 kpt. p.o. 12 XI 1945–10 IV 1946 Grabowski Tadeusz Edmund chor. p.o. 10 IV 1946–15 IV 1947 Sindel Wolf Kalman ppor./kpt. 10 I 1948–10 II 1951 Miaskiewicz Wacław por. 1 III 1951– Złotkowski Stefan16 Chaim kpt. 5 VII 1951–15 III 1952 Nowicki Władysław Bronisław por. p.o. 16 III 1952–28 II 1953 1 III 1953–17 IX 1954 Ryba Daniel (Dawid) Marian kpt. p.o. 15 XI 1954–31 III 1955 (Mojżesz) Matelski Tadeusz Stanisław mjr 1 IV–30 XI 1955 Machnicki Stefan Adam mjr 1 III–28 XI 1956 Zastępcy Grabowski Tadeusz Edmund chor. 18 II 1946–10 IV 1947 Sindel Wolf Kalman ppor. p.o. 15 IV–31 VII 1947 1 VIII 1947–10 I 1948 Szczepanik Franciszek Józef kpt. 10 I 1948–31 VII 1950 Złotkowski Stefan Chaim kpt. 1951–1952 Nowicki Władysław Bronisław ppor./por. 1 III 1952–28 II 1953 Ryba Daniel (Dawid) Marian kpt. 15 IV 1953–14 XI 1954 (Mojżesz) Balcerzak Marian Antoni kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy Ostaniewicz Stanisław17 Ignacy por. p.o. 7 IX 1945–15 I 1946 Zastępcy – brak danych

Wydział III

Naczelnicy Czerwiński Bolesław Stanisław p.o. 20 VI 1945–16 VIII 1946 (Natan) Mackiewicz Czesław Franciszek kpt. p.o. –1 I 1947 1 I 1947–1 I 1948 Cozas Stanisław18 Kazimierz ppor./por. p.o. 31 I–30 VI 1949

15 Zwolniony na własną prośbę. 16 Zwolniony dyscyplinarnie zgodnie z wnioskiem Biura ds. Funkcjonariuszy MBP. 17 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 18 Zwolniony jako nienadający się do służby w organach BP i skierowany do Departamentu Personalnego MON.

352 353 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Gruniecki Stanisław Szczepan ppor./por. 15 VII 1949–14 X 1950 Majkowski Aleksander19 Wilhelm kpt./mjr 15 X 1950–14 I 1956 (Wolf) Borowski Franciszek Jan kpt. 1 V–28 XI 1956 Zastępcy Ostaniewicz Stanisław Ignacy por. –1 I 1948 Cozas Stanisław Kazimierz ppor. p.o. 31 I–1 V 1948 ppor./por. 1 V 1948–30 VI 1949 Mikołajski Stefan Stanisław chor./kpt. 1 VII 1949–19 I 1952 Modelewski Kazimierz Józef kpt. 1 X 1952–14 VIII 1954 Marciniak Czesław Wojciech kpt. 15 VIII 1954–31 III 1955 Wiernicki Wacław Józef por. 1 IX 1955–27 XII 1956

Wydział IV

Naczelnicy Cieślak Stanisław Michał 16 XI 1945–31 I 1947 Perelmuter Abraham20 Aron por./kpt. 1 II 1947–15 IV 1949 Marczak Stefan Franciszek kpt. 15 IV 1949–28 II 1951 Górecki Jerzy21 Walerian kpt. 1 III–31 X 1951 Adamczyk Józef Antoni kpt. 1 XI 1951–28 II 1953 Pluta Mieczysław22 Michał por. 1 III 1953–14 I 1954 Hoffman Leon Stanisław por. 1 IV–31 VIII 1954 Konowalski Mieczysław Franciszek kpt. 1 IX 1954–31 III 1955 Modelewski Kazimierz Józef kpt./mjr 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Sindel Wolf Kalman ppor. p.o. 28 II 1946–15 IV 1947 Kaczmarek Marian23 N.N., ppor. 1 IV 1949–15 I 1951 Apolonia Borowski Franciszek Jan ppor. 1 II–14 V 1951 Pluta Mieczysław Michał por. 1 V 1952–14 IV 1953 Hoffman Leon Stanisław por. 15 IV 1953–31 III 1954 Podlasiak Lucjan Franciszek por. 1 II–31 VII 1954 Wichniarek Edmund Wawrzyn por. 1 VIII 1954–31 III 1955 Czaplejewicz Józef Józef kpt. 1 IV–31 X 1955 Dworzyński Czesław Jan ppor./por. 1 XI 1955–30 XI 1956 Cieślak Michał Stefan por./kpt. 1 XI 1955–31 I 1957

19 W 1969 r. wyjechał do USA. 20 Zdjęty z zajmowanego stanowiska w związku z prowadzonym dochodzeniem. 21 Zdjęty i oddany do dyspozycji Departamentu Kadr MBP w związku z prowadzonym dochodzeniem. 22 30 VIII 1953 r. decyzją ministra BP zawieszony w wykonywaniu czynności służbowych. 23 Zwolniony ze służby w organach BP i przeniesiony do rezerwy MON.

354 355 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział V służbowy Naczelnicy Dziemidok Józef Michał kpt. p.o. 1 XII 1946–9 XII 1947 Jankowski Stanisław Marian por./kpt. 10 XII 1947–18 X 1948 Filipiak Stanisław Antoni kpt. 18 X 1948–9 III 1950 Goroński Zenon Stanisław por. 10 III–30 VI 1950 Kunicki Kazimierz Bolesław kpt. 1 VII–14 XI 1950 Korga Michał24 Roman kpt./mjr p.o. 15 XI 1950–30 XI 1951 Wesołek Czesław Bolesław por. 1 XI 1951–19 I 1952 Proszowski Stanisław Jan por. p.o. 20 I 1952–31 I 1953 Korga Michał Roman mjr –23 IX 1954 Bertrandt Józef Kazimierz kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Dziemidok Józef Michał ppor. p.o. 1 XII 1945–30 XI 1946 Jachimowicz Michał Henryk por. 1 XII 1946–29 X 1948 (Hersz) Goroński Zenon Stanisław ppor./por. p.o. 1 II–31 V 1949 por. 1 VI 1949–30 VI 1950 Korga Michał Roman kpt. 15 XI 1950–31 I 1951 Srokowski Krzysztof25 Franciszek ppor./por. 1 IV 1951–1 II 1952 Wawrow Jan Michał por. 1 I–24 XI 1952 Proszowski Stanisław Jan por. 20 I 1952–31 I 1953 Górecki Paweł Joachim por. 1 II–9 IX 1953 (Silberg Izrael) (Chaim) Marciniak Czesław Wojciech por./kpt. 10 IX 1953–14 VIII 1954 Czempiński Mieczysław Stefan por./kpt. 1 IV 1955–1956

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa Naczelnicy Koller Leon –14 IV 1946 Kmiecik Jan26 Wincenty ppor. p.o. 15 IV 1946–1 II 1948 Kruk Stanisław Paweł por./kpt. 1 II 1948–14 X 1951 Szarało Włodzimierz Benedykt kpt. 20 XI 1951–14 IX 1952 Skowyra Tadeusz Paweł kpt. 15 IX 1952–7 XII 1954 Zastępcy Przybylski Władysław Stanisław ppor. 1 IV–14 VIII 1950 Krejza Leon27 Jan por. 15 VIII 1950–

24 1 II 1951 r. skierowany na półroczny kurs aktywu kierowniczego MBP. 25 Zawieszony w czynnościach służbowych i zwolniony 30 IV 1952 r. na wniosek Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP. 26 Oddany do dyspozycji szefa WUBP w związku z wszczęciem dochodzenia przez Wydział ds. Funkcjonariuszy MBP. 27 Zwolniony dyscyplinarnie.

354 355 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Czerniak Tadeusz Ignacy ppor. 15 VI 1951– Lewandowski Marian Michał por. 15 VIII 1953–7 XII 1954

Wydział VIII

Naczelnicy Szczepanik Franciszek Józef ppor./kpt. 1 III 1946– Huppert Józef Rudolf chor. p.o. –1 IX 1946 Machnicki Stefan Adam por./kpt. 1 I 1951–30 XI 1952 Bertrandt Józef Kazimierz por./kpt. 1 XII 1952–31 III 1955 Zastępcy Huppert Józef Rudolf chor. 1 III–1 IX 1946 Kuzupa Zenon Ignacy kpt. 1 II–30 XI 1952 Malak Wacław Jakub por. 1 XII 1952–31 X 1954 Wlekliński Jan Ludwik kpt. 1 XI 1954–31 III 1955

Wydział IX

Naczelnicy Adamczyk Józef Antoni kpt. 1 III 1953–30 IV 1954 Konowalski Mieczysław Franciszek por./kpt. 1 V–31 VIII 1954 Ryba Daniel (Dawid) Marian kpt./mjr 1 IV 1955–31 I 1957 (Mojżesz) Zastępcy Regulski Marian Jan Piotr por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Wydział X

Naczelnicy Walczyk Stanisław Jan por. 1 II 1952–31 I 1953 Ryba Daniel (Dawid) Marian kpt. 1953–31 III 1955 (Mojżesz) Płonka Witold Wiktor kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Wichniarek Edmund Wawrzyn por. 1 II 1952–31 VII 1954

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Proszowski Stanisław Jan kpt. 1 II 1953–1 VIII 1955 Wikieł Ireneusz Józef kpt. 1 IX 1955–28 XI 1956 Zastępcy Kaczmarek Stanisław Stanisław por. 15 III 1953–31 VII 1955 Konieczny Stanisław Ignacy ppor./por. 1 VIII 1955–27 XII 1956 Czempiński Mieczysław Stefan por. –31 XII 1956

356 357 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział Miejski służbowy Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Goleniewski Michał Franciszek por. 1 VI–14 XII 1948 Hoffman Leon Stanisław kpt. 1 IX 1954–31 III 1955 Zastępcy Czaplejewicz Józef Józef kpt. 1 X 1954–31 III 1955

Wydział „A”

Naczelnicy Bis Ludwik28 Jan ppor. p.o. 1 I 1946–10 III 1947 Sadura Wacław29 Piotr ppor./kpt. 1 VIII 1947–31 VII 1950 Rodzko Jan Emilian por./kpt. p.o. 15 VII 1950–14 IV 1952 Pietraszewski Józef Antoni (Jan?) por. p.o. 15 IV–31 VIII 1952 Rodzko Jan Emilian kpt. 1 IX 1952–15 X 1953 Wiórkowski Stanisław Wincenty por. p.o. 1 X 1954–31 III 1955 1 IV 1955–31 I 1957 Zastępcy Sadura Wacław Piotr ppor. p.o. 1 IX 1946–1 IV 1947 1 IV–1 VIII 1947 Mikołajczyk Józef Stanisław chor./ppor. 1 I 1950–14 IV 1951 Pietraszewski Józef Antoni (Jan?) por. 1 IX 1951–14 IV 1952 Kaczmarek Stanisław Stanisław ppor. 15 IV 1952–14 III 1953 Jerszyński Mieczysław Piotr por./kpt. 15 III 1953–17 IX 1954 Wiórkowski Stanisław Wincenty por. 1 X 1954–28 II 1955 Kowalewski Henryk Roch ppor. 1 X 1954–28 XI 1956

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Srokowski Marceli30 Józef kpt./mjr 15 IV 1946–15 III 1949 Wołkowicz Henryk Bejzym por./kpt. p.o. 15 III 1949–15 V 1950 Cebo Kazimierz Feliks kpt./mjr 1 I 1951–9 XI 1953 Hyła Marian Marian por./ kpt. 1 I 1954–30 IX 1955 Jeleń Bogdan Kazimierz kpt. p.o. 1 X 1955–28 II 1956 1 III–31 XII 1956

28 Zwolniony na własną prośbę i skierowany do Departamentu Personalnego MON. 29 Mianowany zastępcą naczelnika Wydziału „A” MBP. 30 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

356 357 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Ostaniewicz Stanisław Ignacy 15–31 I 1946 Wołkowicz Henryk31 Bejzym ppor./por./kpt. 1 II 1946–15 V 1950 Kurkiewicz Franciszek Franciszek chor./ppor. 1 VII 1950–30 VI 1952 Hyła Marian Marian por. 20 V 1952–14 I 1954 Jeleń Bogdan Kazimierz por./kpt. 15 I 1954–28 II 1956 Pempera Franciszek Marian kpt. 1 III 1956–31 I 1957

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Romaniuk Kuźma Leon kpt./mjr 1 III 1947–31 I 1948 Guzik Bronisław Antoni kpt. 20 IV–31 XII 1948 Szumski Antoni Bazyli por./kpt. 1 I 1949–30 IV 1955 Zastępcy Czop Jan32 Michał por. 1 XI 1945–10 III 1947 Łapiński Piotr Józef ppor. 15 III–31 VIII 1948 Molski Jan Walenty por./kpt. 1 I 1949–31 XII 1951

Wydział Cenzury

Naczelnicy Szczepanik Franciszek Józef ppor. 1945 Zastępcy Szczepanik Franciszek Józef ppor. –1 III 1946

Wydział „B”

Naczelnicy Szczepanik Franciszek Józef kpt. 1 I 1947–9 I 1948 Wiórkowski Stanisław Wincenty kpt. 1 IV 1955–31 I 1957 Zastępcy Zimnicki Szymon Henryk chor. 1 I 1947–10 I 1948 (Izydor Izrael) (Chaim) Kowalewski Henryk Roch ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

31 Zwolniony dyscyplinarnie i przeniesiony do rezerwy MON. 32 Zmarł 15 IV 1970 r. we Wrocławiu.

358 359 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział „W” służbowy Naczelnicy Gancarczyk Adam Jan kpt. 1 X 1956–31 I 1957 Zastępcy Jerszyński Mieczysław Piotr por./kpt. p.o. 4 I 1954–31 XII 1955 kpt. 1 I–27 XII 1956

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności

Naczelnicy Łokcik Wincenty Aleksander ppor. p.o. XI 1951–30 IV 1952 por./kpt. 1 XI 1953–1956 Zastępcy Łokcik Wincenty Aleksander ppor. 1 V 1952–31 X 1953 Jabłoński Zbigniew Walenty por. 1 X 1954–31 XII 1956

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Orzeł Abek Jakir ppor. p.o. 1 IX 1948–1 III 1949 ppor./kpt. 1 III 1949–30 IX 1951 Stańczyk Hieronim Antoni por. 1 X 1951–1 XI 1953 Zastępcy Orzeł Abek Jakir ppor. 1 IX 1948–31 VIII 1949 Stańczyk Hieronim Antoni chor./por. 1 XI 1950–30 IX 1951 Niciejewski Stanisław Antoni por. 1 X 1951–25 VII 1953

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Białek Stefania –31 VIII 1945 Bojko Józef Paweł por. 16 VII 1945–14 II 1946

358 359 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Beller Zygfryd33 Piotr ppor. 15 II 1946–7 I 1949 Terzyk Franciszek Ignacy ppor. 1 VI 1949–1 XI 1950 Ciachurski Kazimierz Jakub ppor. p.o. 1 XI 1950–1 IV 1954 ppor./por. 1 V–30 XI 1954 Jeziorkowski Zenon Franciszek chor./ppor. p.o. 1 IV 1955–30 VI 1956 ppor. 1 VII–28 XI 1956 Zastępcy Terzyk Franciszek Ignacy chor./ppor. 1 I–31 V 1949 Haciuk Maria Walenty chor./ppor. 1 VI 1949–15 XI 1951 Ciachurski Kazimierz Jakub chor./por. 1 XI 1950–30 IV 1954 Kędziora Alojzy Franciszek bez stopnia 1 VII 1952–20 IX 1953 Rodzko Maria Wawrzyniec por. p.o. 1 X 1953–1 II 1955

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy Młynarek Jan Ludwik chor. 1947–1953 Kosiuk Aleksander Józef sierż. 1954 Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy Kaniewski Julian por. 1945 (Ajzenman Izrael) Ozór Kazimierz Piotr chor. 18 XII 1945–15 VI 1946 Marciniak Lucjan Stanisław 1947 Ostaniewicz Stanisław Ignacy por. 1 I 1948– Czajka Kazimierz Józef ppor. 1949 Dudziewicz Mieczysław Władysław por. 23 XI 1955–4 V 1956 Zastępcy – brak danych

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Bojko Józef Paweł por. p.o. 15 II 1946–1 V 1947 1 V 1947–31 III 1949 Cieślak Edmund Józef ppor./kpt. 1 IV 1949–1954 Brodziak Józef Adam chor. p.o. 7 XII 1954–31 III 1955 chor./por. 1 IV 1955–28 XI 1956

33 Zwolniony ze służby w organach BP i przekazany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON.

360 361 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Srebro Felicja34 Mieczysław ppor. 1 V 1949–1 IV 1954 (Moszek) Żuchowski Franciszek Jan por. 1954 Brodziak Józef Adam chor. 7 XII 1954–1 IV 1955 Stankowski Alojzy Piotr por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Czerwiński Bolesław Stanisław p.o. 16 VIII 1946– (Natan) Jamróz Zygmunt35 Franciszek kpt. 8 VII 1947–17 IX 1948 Rościszewski Władysław Leon 1949–1950 Romaniuk Kuźma Leon mjr/ppłk p.o. 1 I 1949–1951 Szary Leon por. 1 IX 1950–1951 Tarkowski Tadeusz Jan kpt. 1951– Ciachurski Kazimierz Jakub por. p.o. 1 XII 1954–31 III 1955 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Jurago Stanisław Paweł ppor. 1 IX 1947–30 IV 1951 Gładysiak Bernard Franciszek chor./ppor. 1 V 1951–28 I 1953 Mikołajczak Jan Franciszek ppor. 1 IV 1955–28 II 1957

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Wieczorek Czesław Józef chor./ppor. p.o. 1 VI 1948–31 V 1950 Czyżewski Czesław Jan chor./ppor. 1 IX 1952–1955 Zastępcy Czyżewski Czesław Jan st. sierż./chor. 1949–31 VIII 1952 Wojtera Tadeusz Stanisław ppor. 1 IX 1952–15 IV 1953 Szyller Jan Henryk chor. 1954–1956

34 W 1969 r. wyjechała do Izraela. 35 30 VI 1948 r. zawieszony w wykonywaniu obowiązków służbowych; zwolniony dyscyplinarnie i przekazany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON.

360 361 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Krzymień Kryspin Szymon 1 V 1949–1 II 1952 Mrozikiewicz Jan Antoni plut./sierż. 1 II 1952–14 XII 1953 Krzymień Kryspin Szymon 15 XII 1953–31 XII 1956 Zastępcy Mossakowski Leon Witold 25 III–1 X 1947 Krzymień Kryspin Szymon 1 VI 1948–1 V 1949

Wydział Kwaterunkowo-Budowlany Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Socewicz Konstanty Aleksander kpt. 15 II–31 XII 1948 Jurago Stanisław Paweł por./kpt. 1 V 1951–1956 Zastępcy Szary Leon por. 31 VIII 1950–

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Wawrzonek Antoni ppor. 1 X 1950– Liszka Paweł Stanisław ppor./por. 1 VI 1953– Zastępcy Pawłowski Mieczysław Walenty st. sierż. 1950 Liszka Paweł Stanisław ppor./por. –31 V 1953

Wydział/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Łukasik Feliks por. 1 I 1949– Wawrzyniak Mieczysław Stefan chor./por. 1 II 1951–1955 Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Dworczak Wiktor Franciszek 1 XI 1948– Zastępcy – brak danych

362 363 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego służbowy Naczelnicy Wiecheć Mieczysław chor. 1 IV 1949– Rosół Stanisław Stefan chor. 1 X 1953–1955 Zastępcy Markiewicz Tadeusz Edmund 1949–1950 Czabański Franciszek Andrzej chor. 1950

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Krauze Eugeniusz Konstanty p.o. 1 IX 1945–1 VIII 1947 Chylewski Marian Tomasz mjr 1 IX 1947–31 V 1949 Olejnik Edward36 Michał mjr 1 VI 1949–30 XI 1951 Ziółkiewicz Tadeusz Jan mjr 1 XII 1951–10 IX 1954 (–7 XII 1954?) Zastępcy Potyrała Andrzej37 Wojciech kpt. 1 II 1946–31 VIII 1948 Ziółkiewicz Tadeusz Jan kpt./mjr 1 XII 1950–30 XI 1951

Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy Krzymień Henryk Szymon bez stopnia 1 IV–31 XII 1946 Zastępcy – brak danych

Szpital Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy Chylewski Marian Tomasz 31 VIII–1 IX 1947 Krzymień Henryk Szymon 1 X 1947–31 III 1948 Perkowski Witold Marceli 1948– Fiszel Józef Bernard kpt. 1 VI 1949–30 XI 1950 Mączyński Bogusław38 Józef ppor./kpt. 1 XII 1950–31 X 1953 Trześniewski Edward Władysław 1 XI 1953– Zastępcy Krzymień Henryk Szymon 1 I–30 IX 1947 Woroszylski Mikołaj Jakub kpt. 1 X 1947–1948 Olejnik Edward Michał mjr 1 I–31 V 1949 Reiss Maurycy Leon 1 I 1949–

36 Zdjęty z zajmowanego stanowiska i przekazany do dyspozycji dowódcy WOP. 37 Zwolniony na własną prośbę i oddany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON. 38 Zwolniony ze służby w organach BP.

362 363 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Nawrot Marian Antoni ppor. 1 I 1949– Dobryszycki Roman39 Władysław por./kpt. 15 VIII 1950–1955 Czabański Franciszek40 Andrzej chor./ppor. 1 XII 1950–31 X 1952 Machnicki Stefan41 Adam kpt. 1 XII 1952–1955

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie poznańskim

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Babimoście42 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Chodzieży

Kierownicy/szefowie Wójcik (Oycyk) Karol Jan ppor. p.o. 15 II 1945–31 III 1947 31 III–11 VIII 1947 Długi Zygmunt Antoni chor. p.o. 1 VII–31 VII 1947 Choma Marian43 Stefan ppor. 12 VIII 1947–31 III 1949 Zielazek Czesław Jan por. 1 IV 1949–30 VI 1952 Tyranowski Andrzej Antoni ppor./por. 1 VII 1952–31 III 1955 Liberski Sylwester Franciszek ppor. 1 IV 1955–15 I 1960 Zastępcy Czapkiewicz Zdzisław p.o. 14 VII 1945–VII 1946 Czarny Zdzisław 1946 Długi Zygmunt Antoni chor. 1 X 1947–15 VII 1949 Jakubczak Władysław Adam sierż./ppor. 15 II 1950–30 XI 1954 Liberski Sylwester Franciszek ppor. 1 XII 1954–31 III 1955

39 Zastępca ds. leczniczych. 40 Zastępca ds. administracyjnych, wydalony dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP. 41 Zastępca ds. administracyjnych. 42 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim. 43 Przeniesiony dyscyplinarnie na wniosek Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP na stanowisko szefa PUBP w Międzychodzie.

364 365 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy PUBP/PUdsBP w Czarkowie Kierownicy/szefowie Marianowski Tadeusz Feliks ppor. 18 III 1945–15 XII 1946 Ryba Daniel (Dawid) Marian ppor./kpt. 16 XII 1946–14 II 1950 (Mojżesz) Ruta Czesław Jan ppor. p.o. 1–31 VII 1947 Konowalski Mieczysław Franciszek ppor./por. 15 II 1950–31 V 1952 Dmitroca Jan Wasyl ppor./por. 1 VI 1952–30 XI 1954 Gospodarek Michał Stanisław ppor. 1 XII 1954–31 XII 1956 Zastępcy Ruta Czesław Jan ppor. p.o. 20 VI–31 X 1947 31 X 1947–30 IV 1948 Stawowski Stanisław Andrzej chor. 15 VII 1949–31 VII 1950 Molecki Czesław Stanisław st. sierż./chor. 1 XII 1953–31 VIII 1954

PUBP/PUdsBP w Gnieźnie

Kierownicy/szefowie Kondracki Zygmunt 21 I–1 V 1945 Strok-Zrębski ppor. p.o. 25 III–2 V 1945 (Strach-Zrębski) Franciszek 2 V 1945–31 I 1946 Marczak Stefan Franciszek ppor./por. p.o. 1 II 1946–20 VIII 1947 Małek Kazimierz Jan p.o. 1–31 VII 1947 Fijał Jan Michał kpt. 21 VIII 1947–31 I 1948 Machnicki Stefan Adam ppor./por. p.o. 1 II 1948–31 XII 1950 Kosmala Jan Józef ppor./por. 1 II 1951–28 II 1953 Chybziak Michał Wawrzyniec kpt./mjr 1 III 1953–31 XII 1955 Radziejowski Zenon Ignacy kpt. 15 III 1956–31 I 1957 Zastępcy Tyranowski Franciszek chor. 1945–31 III 1947 Marczak Stefan Franciszek ppor./por. 1 V–20 VIII 1947 Małek Kazimierz Jan chor. p.o. 15 X 1947–31 V 1948 Machnicki Stefan Adam ppor. 1 II 1948–14 VIII 1949 Strzelczyński Eugeniusz Franciszek chor./ppor. 1 VI 1948–14 VII 1949 Łabęda Franciszek Wojciech por. 15 VIII 1949–31 I 1952 Nowak Henryk Franciszek chor./por. 1 IX 1952–14 III 1956 Janik Wojciech Michał ppor. 15 III–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Gorzowie Wielkopolskim44 – zob. województwo zielonogórskie

44 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogórskim.

364 365 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Gostyniu

Kierownicy/szefowie Śnieżek Stanisław por. 21 I 1945–14 VI 1946 Libuda Ignacy Aleksander ppor./por. 15 VI 1946–15 XI 1947 Płonka Witold Wiktor p.o. 1–31 VII 1947 Naumiuk Włodzimierz45 Konstanty ppor. p.o. 15 XI 1947–31 V 1948 Maksymiuk Teodor Włodzimierz por. 1 VI 1948–14 VI 1949 Weinert Wacław Stanisław chor./por. 15 VI 1949–30 VI 1953 Wolski Roman Bronisław chor. 1 VII 1953–31 VIII 1954 Antkowiak Stanisław Michał por. 1 XI 1954–31 VIII 1955 Sadowski Józef Stanisław ppor. 1 IX 1955–31 VIII 1961 Zastępcy Mendyka Władysław Franciszek por. –VI 1945 Busse Henryk 1946 Serafin Czesław46 Antoni chor. 8 IV–13 XII 1947 Weinert Wacław Stanisław chor. VII 1949–14 II 1950 Ratajczak Henryk Michał kpr./chor. 15 II 1950–1 III 1951 Adamczak Antoni Antoni ppor. 1 XII 1951–31 VIII 1952 Gramza Florian Piotr ppor. 1 IX 1952–14 IV 1954 Antkowiak Stanisław Michał ppor./por. 15 IV–31 X 1954 Wojtkowiak Stanisław Józef chor. 1 XI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Gubinie47 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Jarocinie

Kierownicy/szefowie Orłowski Władysław Jan por. 21 I–1 XI 1945 Palok Tadeusz p.o. 2–14 XI 1945 Kruk Stanisław Paweł ppor. p.o. 15 XI 1945–1 III 1947 Genstwa Andrzej Andrzej p.o. 1–31 VII 1947 Tyranowski Andrzej Antoni chor. p.o. 1 IV–31 VIII 1948 1 IX 1948–14 III 1949 Szymkowiak Ludwik Franciszek ppor./por. p.o. 15 III 1949–14 IV 1950

45 W 1949 r. aresztowany i skazany przez WSR w Białymstoku na karę śmierci za współpracę z okupantem i służbę w oddziałach żandarmerii niemieckiej na terenie Białostocczyzny. 46 Zwolniony jako nienadający się do pracy w organach BP i przekazany do dyspozycji Departamentu Perso- nalnego MON. 47 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim.

366 367 Stopień Wójcik (Oycyk) Karol Jan kpt. 15 IV 1950–31 I 1952 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Krut Mikołaj Antoni kpt./mjr 1 II 1952–31 X 1954 Łabęda Franciszek Wojciech kpt. 1 XI 1954–1956 Zastępcy Grala Romuald Jan p.o. 1 IX 1945–31 I 1946 Ostek Jan Michał 1 II 1946–1 VII 1947 Tyranowski Andrzej Antoni chor. 1 IV 1947–31 VIII 1948 Szymkowiak Ludwik Franciszek chor./por. p.o. 1 IX 1948–15 III 1949 Olczak Jan Andrzej chor./ppor. 16 III 1949–14 XII 1950 Parzyński Ignacy Marcin chor./por. 1 V 1951–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Kaliszu

Kierownicy/szefowie Fijał Jan Michał kpt. 21 I 1945–20 VIII 1947 Grzywacz Czesław Józef p.o. 1–31 VII 1947 Marczak Stefan Franciszek por. p.o. 21 VIII 1947–31 I 1948 Guziołek Henryk Roch chor. p.o. 1 II 1948–14 II 1949 Modelewski Kazimierz Józef ppor./kpt. 15 II 1949–31 VIII 1952 Borowski Franciszek Jan por./kpt. 1 IX 1952–14 X 1953 Nowaczyk Antoni Walenty por./kpt. 15 X 1953–31 VII 1955 Korczyński Wiktor Marian kpt. 1 VIII 1955–1 V 1958 Zastępcy Kwieciński Jan Stanisław chor. 14 IV 1945–14 II 1946 Cozas Stanisław Kazimierz chor. p.o. 1 I–12 IV 1947 Grzywacz Czesław Józef p.o. 1 VII–1 XI 1947 Marczak Stefan Franciszek por. 20 VIII 1947–31 I 1948 Guziołek Henryk Roch chor. 1 II 1948–15 II 1949 Nowicki Władysław Bronisław chor./ppor. 1 VI 1949–14 IV 1950 Bertrandt Józef Kazimierz ppor. 15 IV–14 IX 1950 Chojnacki Władysław Antoni ppor./por. 15 IX 1950–14 IV 1953 Pietraszewski Józef Antoni (Jan?) por. 1 IX 1952–15 II 1954 Dembniak Franciszek Wincenty chor./ppor. 1 VI 1953–31 III 1956 Borowski Władysław Marcin por. 15 IX 1954–31 III 1956 Kaczmarek Józef Walenty por. 1 IV–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Kępnie

Kierownicy/szefowie Hetman Kazimierz Michał p.o. 21 I–24 X 1945 Ładniak Paweł Andrzej ppor. p.o. 2 XI 1945–30 IX 1947 1 X–1 XI 1947 Nowaczyk Antoni Walenty p.o. 1–31 VII 1947

366 367 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wańczyk Marian Stanisław chor. p.o. 1 XI 1947–30 XI 1948 Ruta Czesław Jan ppor./por. p.o. 1 XII 1948–14 II 1950 Pluta Mieczysław Michał por. 15 II 1950–30 IV 1952 Bystrzanowski Jakub Jan ppor./kpt. 1 VII 1952–30 IX 1962 Zastępcy Mendyka Władysław Franciszek por. p.o. VI 1945–1 II 1946 Wańczyk Marian Stanisław chor. 1 XI 1947–30 XI 1948 Ruta Czesław Jan ppor./por. 30 XI 1948–14 II 1950 Bętkowski Bolesław48 Jan chor./ppor. 15 II 1950–28 II 1953 Olejniczak Marian Jan chor./ppor. 15 V 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Kole

Kierownicy/szefowie Grechuta Edward ppor. 21 I–VI 1945 Kniaź Ludwik Marian VI–15 X 1945 Adamczewski Jan Władysław p.o. 15 X 1945–1 I 1946 Łukasiewicz Kazimierz Karol por./kpt. p.o. 1 II 1946–10 VIII 1947 Komisarek Stanisław Andrzej p.o. 1–31 VII 1947 Wójcik (Oycyk) Karol Jan ppor./kpt. 11 VIII 1947–14 IV 1950 Szymkowiak Ludwik Franciszek por. 15 VI–31 VII 1950 Stawowski Stanisław Andrzej chor./por. 1 VIII 1950–15 IX 1951 Łabęda Franciszek Wojciech por./kpt. 1 II 1952–31 X 1954 Krut Mikołaj Antoni mjr 1 XI 1954–15 VII 1956 Nowicki Władysław Bronisław kpt. 16 VII–31 VIII 1956 Kosmala Jan Józef kpt. 1 IX 1956–1 II 1957 Zastępcy Pawlak Jan Franciszek chor. 1 X 1947–15 X 1948 Starosta Bolesław Adam sierż./ppor. 15 VII 1949–31 III 1951 Nowak Zygmunt Michał chor. 1 IX 1952–14 VI 1954 Misiura Jan Józef ppor. 15 VI 1954–31 III 1955 Walentynowicz Mieczysław Władysław ppor. 1 VIII 1955–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Koninie

Kierownicy/szefowie Zwolański Stanisław49 Andrzej p.o. 21 I 1945–26 III 1946 Kwieciński Jan Stanisław ppor. p.o. 1 VIII 1946–31 XII 1948 1 I–1 XII 1949

48 Zdjęty dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP. 49 Zwolniony jako nienadający się do pracy w organach BP.

368 369 Stopień Kozioł Stefan50 Stefan p.o. 1–31 VII 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Chybziak Michał Wawrzyniec kpt. 15 II 1950–28 II 1953 Kosmala Jan Józef por./kpt. 1 III 1953–31 VIII 1955 Habowski Józef Andrzej ppor./por. 1 IX 1955–31 XII 1956 Zastępcy Kwieciński Jan Stanisław chor./ppor. 15 II–14 X 1947 Strzelczyński Eugeniusz Franciszek chor. 15 X 1947–1 VI 1948 Małek Kazimierz Jan chor. p.o. 1 VI 1948–14 II 1949 Radziejowski Zenon Ignacy plut./ppor. 15 IV 1950–15 IX 1951 Misiura Jan Józef chor./ppor. 1 XII 1951–30 IX 1953 Małek Kazimierz Jan por. 1 VI 1953– Marciniak Mieczysław Ludwik chor./ppor. 1 X 1953–30 VI 1954 Kiełducki Józef Józef ppor. 15 XI 1954–31 III 1955 Małek Kazimierz Jan por./kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Kościanie

Kierownicy/szefowie Kruk Józef51 14 III–11 VII 1945 Andrysiuk Antoni 11 VII 1945–II 1946 Zwolański Stanisław Andrzej 27 III–IV 1946 Gredczyszyn Aleksander Aleksander chor./por. p.o. 1 VIII 1946–1 II 1948 Hirsch Florian Jan p.o. 1–31 VII 1947 Bartoszewski Mikołaj Aleksander chor. p.o. 1 II 1948–1 XI 1949 Chudzik Stefan52 Jan st. sierż./ppor. p.o. 15 II 1950–15 V 1951 Starosta Bolesław Adam por. 1 VIII 1951–14 II 1952 Górecki Paweł Joachim ppor./por. 15 VII 1952–31 I 1953 (Silberg Izrael) (Chaim) Marczak Stefan Franciszek kpt./mjr 1 II 1953–28 XI 1956 Dmitroca Jan Wasyl kpt. 27 XII 1956– Zastępcy Małecki Jan 13 III–1 V 1945 Kruszyński Edward Jan 1 V 1945–1 II 1947 Marcinkowski Czesław Kasper chor. p.o. 1 II–31 VIII 1947 1 IX 1947–31 I 1948 Bartoszewski Mikołaj Aleksander chor. 1 II 1948–1 XI 1949 Franciszczak Bogdan53 Stanisław chor. 1 VIII 1948–30 VII 1949 Chudzik Stefan Jan st. sierż./ppor. 15 II 1950–15 V 1951

50 W czerwcu 1953 r. zmienił nazwisko na Kozłowski. 51 Zwolniony jako nienadający się do pracy w organach BP. 52 Zwolniony dyscyplinarnie z pracy w związku z aresztowaniem i przekazaniem sprawy do sądu. 53 Zwolniony jako nienadający się do pracy w organach BP i oddany do dyspozycji Departamentu Personalne- go MON.

368 369 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Klarzyński Józef Stanisław chor. 15 V 1950–31 III 1951 Starosta Bolesław Adam ppor./por. 1 IV–31 VII 1951 Błaszczyk Edward Antoni por. 1 VIII–15 IX 1951 Kieruzel Leon Józef st. sierż. 15 IV–10 VIII 1952 Klimczyk Władysław Antoni sierż./ppor. 10 IX 1952–31 III 1955 Wesołowski Mieczysław Walenty ppor./por. 1 IV 1955–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Krośnie Odrzańskim54 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Krotoszynie

Kierownicy/szefowie Beck Marian Edward kpt. 21 I–20 XII 1945 Grzegorzewski Czesław Michał 20 XII 1945–8 III 1946 Kiwerski Zenon55 Józef por. p.o. 8 III–1 IX 1946 Woźniak Bolesław56 Franciszek por. p.o. 1 IX 1946–15 VII 1949 Młodzieniak Józef Jakub p.o. 1–31 VII 1947 Walczyk Stanisław Jan chor./ppor./por. p.o. 15 VII 1949–31 I 1952 Wójcik (Oycyk) Karol Jan kpt./mjr 1 II 1952–1956 Zastępcy Grzegorzewski Czesław57 Michał 15 II 1945–10 VI 1946 Synowiec Ignacy58 Ignacy ppor. 15 III–25 V 1946 Jędrzejewski Piotr 26 V–31 VIII 1946 Woźniak Bolesław Franciszek por. 1 IX 1946–14 VII 1949 Walczyk Stanisław Jan chor./ppor. 15 VII 1949–15 II 1950 Nowaczyk Antoni Walenty ppor. 15 II 1950–31 I 1951 Stachowiak Kazimierz N.N., Elżbieta st. sierż./ppor. 1 VI 1951–31 XII 1952 Panków Jan Jan chor./ppor. 15 V 1953–30 XI 1955 Gradowski Bogdan Romuald ppor. 1 XII 1955–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Lesznie

Kierownicy/szefowie Augustyniak Stefan ppor. 3 XI 1945–IV 1946 Szulc Ignacy Józef chor./ppor. 1 I 1947–31 I 1948

54 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogórskim. 55 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 56 Zwolniony ze służby w organach BP na wniosek Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP i oddany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON. 57 Zwolniony na własną prośbę. 58 Zginął 25 V 1946 r. w czasie pełnienia obowiązków służbowych.

370 371 Stopień Niciejewski Stanisław Antoni por. p.o. 1–31 VII 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Skrzypczak Edmund Jan por. p.o. 1 II–31 V 1948 Kudyński Edward59 Edmund por. 1 VI 1948–15 VIII 1949 Ryba Daniel (Dawid) Marian kpt. 15 II 1950–14 IV 1953 (Mojżesz) Chojnacki Władysław Antoni por./kpt. 15 IV 1953–1 V 1958 Zastępcy Grzejda Adam 14 VII 1945– Szulc Ignacy Józef chor. 15 II–31 XII 1946 Długi Zygfryd Antoni p.o. 1 I–1 V 1947 Niciejewski Stanisław Antoni chor./por. p.o. 1 V 1947–31 VII 1950 Skrzypczak Edmund Jan por. 1 II–1 VI 1948 Bystrzanowski Jakub Jan chor./ppor. 1 IX 1950–30 VI 1952 Kurkiewicz Franciszek Franciszek ppor./por. 1 X 1952–1 IX 1956

PUBP/PUdsBP w Międzychodzie

Kierownicy/szefowie Zagórski Stanisław Cyreneusz p.o. 14 III–15 X 1945 Jerzyna Kazimierz p.o. 16 X 1945–30 IX 1946 Skowroński Jan Apoloniusz ppor. p.o. 7 XI 1946–1 IV 1949 Dominiczak Kazimierz Kazimierz p.o. 1–31 VII 1947 Choma Marian Stefan ppor./por. 1 IV 1949–31 V 1951 Jańczak Roman Władysław ppor. 1 VIII 1951–31 I 1952 Radziejowski Edmund Ignacy ppor./por. 1 IX 1952–28 II 1954 Wiśniewski Edmund Michał ppor./por. 1 III 1954–28 II 1956 Grabski Józef Jan por. 1 III 1956–30 IX 1962 Zastępcy Olczak Jan Andrzej 14 VII–9 VIII 1945 Skowroński Jan Apoloniusz ppor. 7 XI 1946–1 IV 1949 Jańczak Roman Władysław chor./ppor. 1 X 1950–31 VII 1951 Kut Bonifacy Franciszek chor. 1 XII 1951–30 VI 1953 Samulczyk Stefan Stanisław ppor. 1 X 1954–1956

PUBP/PUdsBP w Międzyrzeczu60 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Mogilnie61 – zob. województwo pomorskie/bydgoskie

59 Zwolniony ze służby w organach BP i oddany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON. 60 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 61 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie bydgoskim.

370 371 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Nowym Tomyślu

Kierownicy/szefowie Charlak Alfons Mateusz p.o. 14 III 1945–31 V 1946 Czempiński Mieczysław Stefan ppor. p.o. 1 VI–9 X 1946 Chrost Antoni Józef kpt. 10 X 1946–31 I 1948 Terzyk Franciszek Ignacy chor. p.o. 1–31 VII 1947 Gorgolewski Kazimierz Leon ppor. 1 II–31 V 1948 Skrzypczak Edmund62 Jan por. 1 VI 1948–14 VII 1949 Strzelczyński Eugeniusz63 Franciszek ppor./por. 15 VII 1949–6 XII 1951 Podlasiak Lucjan Franciszek por. 1 VIII 1952–31 I 1954 Czubiński Stefan Ludwik por. 1 II 1954–31 III 1955 Nowak Leon Antoni kpt. 1 IV 1955–14 III 1956 Fijałkowski Antoni Józef por. 16 III 1956– Zastępcy Charlak Alfons Mateusz III 1945–31 V 1946 Czempiński Mieczysław Stefan ppor. 1 VI–9 X 1946 Terzyk Franciszek Ignacy chor. p.o. 1 VII 1947–30 IV 1948 1 V 1948–1 I 1949 Kosmala Jan Józef chor./ppor. 15 VII 1949–31 I 1951 Wicher Stanisław Tomasz st. sierż./ppor. 1 VI 1951–28 II 1955 Roczek Czesław Feliks ppor./por. 15 III 1955–27 XII 1956 Fijałkowski Antoni Józef ppor./por. 1 IV 1955–14 III 1956

PUBP/PUdsBP w Obornikach Wielkopolskich

Kierownicy/szefowie Gredczyszyn Aleksander Aleksander ppor. p.o. 11 VIII 1945–31 VII 1946 Gorgolewski Kazimierz Leon chor. p.o. 1 VIII 1946–31 VII 1947 1 VIII 1947–31 I 1948 Najtkowski Kajetan Franciszek p.o. 1–31 VII 1947 Chrost Antoni Józef kpt. 1 II 1948–15 X 1951 Nowaczyk Antoni Walenty por. 1 XII 1951–24 XI 1952 Wiśniewski Edmund Michał ppor. 15 XII 1952–28 II 1954 Radziejowski Zenon Ignacy ppor./por. 1 III 1954–14 III 1956 Nowak Leon Antoni kpt. 15 III 1956–15 IX 1959 Zastępcy Weinert Wacław Stanisław chor. 1 II–9 VIII 1946 Kudyński Edward Edmund ppor. 10 VIII 1946–16 V 1947

62 Zwolniony dyscyplinarnie na wniosek Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP. 63 Skierowany na półroczny kurs aktywu kierowniczego MBP.

372 373 Stopień Błaszak Czesław Jan chor./ppor. 15 VII 1949–31 VII 1950 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Niciejewski Stanisław Antoni por. 1 VIII–1 X 1950 Nowaczyk Antoni Walenty ppor. 1 II–30 XI 1951 Prętki Marian Antoni chor. 1 VI–10 IX 1952 Habowski Józef Andrzej chor./ppor. 10 IX 1952–9 XI 1953 Fijałkowski Antoni Józef ppor. 15 IV 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Ostrowie Wielkopolskim

Kierownicy/szefowie Cyran Edward64 Franciszek por. 21 I 1945–1 III 1947 Kruk Stanisław Paweł ppor. p.o. 1 III–31 VII 1947 1 VIII 1947–1 II 1948 Wegner Zygmunt Bernard chor. p.o. 1–31 VII 1947 Konowalski Mieczysław Franciszek chor. p.o. 1 II–30 VI 1948 chor./ppor. 30 VI 1948–14 II 1950 Banaszak Mieczysław Marcin ppor. 15 II 1950–15 XI 1951 Iskra Ignacy Andrzej kpt. 1 IX 1952–31 III 1955 Hoffman Leon Stanisław kpt. 1 IV 1955–31 III 1956 Woźnica Jan Andrzej por. 1 IV–31 XII 1956 Zastępcy Naumiuk Włodzimierz Konstanty ppor. 1945–14 XI 1947 Wegner Zygmunt Bernard chor. p.o. 15 XI 1947–14 VII 1949 Konowalski Mieczysław Franciszek chor. 1 II–30 VI 1948 Szyller Kazimierz Ignacy ppor. 15 VII 1949–31 VII 1951 Kuzupa Zenon Ignacy kpt. 1 XII 1952–31 III 1955 Korczyński Wiktor Marian por. –9 XI 1953 Woźnica Jan Andrzej chor./por. 15 XI 1953–31 III 1956 Maniszewski Czesław Kazimierz ppor. 1 IV–17 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Ostrzeszowie

Kierownicy/szefowie Konieczka Henryk Stanisław ppor. 1 XI 1954–30 IX 1956 Raciniewski Benedykt ppor. 1 X 1956– Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Pile65

Kierownicy/szefowie Szymański Henryk Jan p.o. 17 VI 1945–2 II 1946 Dylewski Czesław p.o. 18 IV–31 VII 1946

64 Zmarł 10 X 1989 r. 65 PUBP w Pile do 29 V 1946 r. podlegał WUBP w Szczecinie.

372 373 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Chybziak Michał Wawrzyniec ppor. p.o. 1 VIII 1946–31 V 1947 31 V 1947–31 I 1948 Błaszak Czesław Jan p.o. 1–31 VII 1947 Marcinkowski Czesław Kasper chor. p.o. 1 II–15 VI 1948 Woźniak Florian Stefan chor./ppor. p.o. 1 IX 1948–14 VII 1949 15 VII 1949–14 X 1950 Dmitroca Jan Wasyl chor./ppor. 15 X 1950–31 V 1952 Konowalski Mieczysław Franciszek por. 1 VI 1952–30 IV 1954 Antczak Stanisław Stanisław por./ kpt. 1 V 1954–27 XII 1956 Zastępcy Mydlarz Marek 5 V–VII 1945 Kucharski Mieczysław Roman VII–18 XII 1945 Marcinkowski Czesław Kasper chor. –1 II 1948 Woźniak Florian Stefan chor./ppor. 1 II 1948–14 VII 1949 Kozioł Stefan Stefan chor./ppor. 15 VII 1949–31 V 1950 Nowowiejski Bronisław66 Marcin chor./ppor. 1 VI 1950–15 IV 1952 Antczak Stanisław Stanisław por. 1 IX 1953–30 IV 1954 Misiura Jan Józef ppor. 1 X 1953– Zdankiewicz Stanisław Michał ppor./por. 15 IV 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Pleszewie

Kierownicy/szefowie Błaszak Czesław Jan kpt. 1 II 1950–1956 Zastępcy – brak danych

MUBP/MUdsBP w Poznaniu

Kierownicy/szefowie Kozłowski Ludwik p.o. 16 VI 1945– Augustyniak Stefan ppor. –2 XI 1945 Stefański Mieczysław ppor. p.o. 3 XI 1945–20 II 1946 Zastępcy Czapkiewicz Zdzisław –14 XII 1945 Stefański Mieczysław ppor. 3 XI 1945–20 II 1946

PUBP/PUdsBP w Poznaniu

Kierownicy/szefowie Krejza Leon Jan p.o. 31 I–31 XII 1945 Woźniak Bolesław Franciszek por. p.o. 1 I–31 VIII 1946

66 Zwolniony na własną prośbę.

374 375 Stopień Kiwerski Zenon Józef por. p.o. 1 IX 1946–31 VIII 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy 31 VIII 1947–14 VI 1949 Bieliński Jan Władysław p.o. 1–31 VII 1947 Jeżak Andrzej Wojciech chor./ppor. p.o. 15 VI 1949–14 VI 1950 Iskra Ignacy Andrzej por./kpt. 15 VI 1950–31 I 1952 Owczarzak Kazimierz Franciszek por./kpt. 1 II 1952–31 III 1955 Adamczak Antoni Antoni por. 1 IV 1955–XII 1957 Zastępcy Machnicki Stefan Adam ppor. 1 IV 1947–1 II 1948 Jeżak Andrzej Wojciech chor./ppor. 15 VI 1949–15 VI 1950 Błaszczyk Edward Antoni chor./por. II 1950–31 VII 1951 Gramza Florian Piotr ppor. 1 VIII 1951–31 VIII 1952 Adamczak Antoni Antoni ppor./por. 1 IX 1952–31 III 1955 Jaśko Mieczysław Władysław por. 1 IV 1955–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Rawiczu

Kierownicy/szefowie Götz Edmund Natan por. p.o. 21 I–31 V 1945 Kamiński Zbigniew Aleksander kpr. 1 VI 1945–28 II 1946 Wlekliński Jan Ludwik p.o. 1 III 1946–20 VIII 1947 Łabęda Franciszek Wojciech p.o. 1–31 VII 1947 Samolczyk Tomasz Tomasz ppor. p.o. 21 VIII–16 XII 1947 Długi Zygfryd67 Antoni chor. p.o. 1 II–30 VI 1948 chor./por. 30 VI 1948–14 IV 1950 Nowicki Władysław Bronisław ppor. 15 IV 1950–28 II 1952 Urban Antoni Roman ppor./kpt. 1 IX 1952–30 IX 1962 Zastępcy Kamiński Zbigniew Aleksander kpr. I 1945–31 V 1946 Wlekliński Jan Ludwik 1 VI 1945–28 II 1946 Kistowski Franciszek 1 III 1946– Łabęda Franciszek Wojciech chor. p.o. 1 VII–31 X 1947 31 X 1947–31 VIII 1948 Długi Zygfryd Antoni 1 II–30 VI 1948 Bertrandt Józef Kazimierz st. sierż./ppor. 1 IX 1948–14 IV 1950 Czubiński Stefan Ludwik chor./ppor. 15 IV 1950–31 VIII 1951 Krawiec Stanisław Władysław chor./por. 1 XII 1951–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Skwierzynie68 – zob. województwo zielonogórskie

67 Oddany do dyspozycji Departamentu Kadr MBP. 68 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim.

374 375 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Słubicach69 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Słupcy

Kierownicy/szefowie Olejniczak Marian Jan ppor./por. 1 II–27 XII 1956 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Strzelcach Krajeńskich70 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Sulechowie71 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Sulęcinie72 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Szamotułach

Kierownicy/szefowie Masłowski Ignacy Władysław por. 2 II–17 III 1945 Bredow Jan 18 III–30 VI 1945 Jaskólski Mieczysław Jan por. p.o. 1 VII 1945–15 II 1946 Jachimowicz Michał Henryk ppor./por. 16 II–1 XII 1946 (Hersz) Rozpędowski Józef Józef ppor. p.o. 1 III–20 VIII 1947 Łyjak Franciszek Jan chor. p.o. 1–31 VII 1947 Wilk Jan73 Wojciech ppor./por. p.o. 21 VIII 1947–14 I 1950 Borowski Franciszek Jan chor./ppor. 15 I 1950–31 I 1951 Hoffmann Leon Stanisław ppor./por. 1 II 1951–14 IV 1953 Nowak Leon Antoni por./kpt. 1 VI 1953–31 III 1955 Skowroński Władysław Władysław chor. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Łyjak Franciszek Jan chor. p.o. 1 VI 1947–31 III 1949 Wilk Jan Wojciech ppor./por. 20 VIII 1947–14 I 1950 Podlasiak Lucjan Franciszek ppor./por. 15 IX 1950–31 VII 1952 Teodorczyk Franciszek Stanisław ppor. 1 VIII 1952–31 V 1954 Skowroński Władysław Władysław chor. 1 XI 1954–31 III 1955

69 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim. 70 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 71 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. w zielono- górskim. 72 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim. 73 Zwolniony dyscyplinarnie i przeniesiony do rezerw MON.

376 377 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Śremie służbowy Kierownicy/szefowie Omiński (Teich) Marceli74 Izaak por. 21 I 1945–31 V 1947 Maksymowicz Stanisław 1 IX–1 X 1947 Czaplejewicz Józef Józef ppor. p.o. 1 X 1947–30 VI 1948 ppor./por. 30 VI 1948–14 III 1951 Kaczmarek Alojzy Jan ppor./por. 15 III 1951–31 VIII 1952 Błaszczyk Edward Antoni por./kpt. 1 IX 1952–15 X 1956 Boruta Stanisław Jan ppor. 1 X 1956–30 IX 1962 Zastępcy Grzesik Stanisław Stefan 26 I 1945–31 V 1946 Gruniecki Stanisław Szczepan chor. p.o. 1 II 1947–30 IV 1948 30 IV–1 VI 1948 Czaplejewicz Józef Józef ppor./por. 1 X 1947–14 II 1950 Kaczmarek Alojzy Jan chor./ppor. 15 II 1950–14 III 1951 Nowak Stefan chor. 15 III–30 XI 1951 Wojcieszak Bronisław Antoni chor./ppor. 1 XII 1951–28 II 1953 Witaszyk Bronisław Zygmunt chor. 1 III 1953–14 VI 1954 Wesołowski Mieczysław Walenty chor./ppor. 15 VI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Środzie Wielkopolskiej

Kierownicy/szefowie Gęca Ryszard 21 I–15 XII 1945 Choma Marian Stefan ppor. p.o. 16 XII 1945–30 IV 1947 30 IV–10 VIII 1947 Nadra Antoni Tomasz p.o. 1–31 VII 1947 Wojtera Tadeusz Stanisław chor./ppor. p.o. 11 VIII 1947–14 VI 1950 Owczarzak Kazimierz Franciszek ppor. 15 VI 1950–31 I 1952 Jańczak Roman75 Władysław ppor. 1 II–31 XII 1952 Stachowiak Kazimierz N.N., Elżbieta ppor./por. 1 I 1953–31 III 1956 Dembniak Franciszek Wincenty por. 1 IV–27 XII 1956 Zastępcy Kudyński Edward Edmund 27 IX 1945–31 VII 1946 Choma Marian Stefan ppor. 1 VIII 1946–10 VIII 1947 Wojtera Tadeusz Stanisław chor./ppor. 11 VIII 1947–14 VI 1950 Majewski Konstanty Stefan chor. 1 V 1948–1 II 1950

74 Zwolniony za podanie fałszywych danych w aktach personalnych i oddany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON. 75 Zwolniony dyscyplinarnie ze służby w organach BP na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP.

376 377 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Krystkowiak Józef Józef chor./ppor. 15 II 1950–30 VI 1952 Szymkowiak Stanisław Kazimierz ppor. 15 X 1952–31 I 1955

PUBP/PUdsBP w Świebodzinie76 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Trzciance77

Kierownicy/szefowie Zdankiewicz Stanisław Michał por. 1 IV 1955–30 IX 1961 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Turku

Kierownicy/szefowie Stachowiak Stanisław 21 I 1945–31 I 1946 Krejza Leon Jan ppor. 1 II 1946–30 IV 1947 Szypulski Stanisław Stanisław p.o. 1–31 VII 1947 Modelewski Kazimierz Józef chor./ppor. p.o. 1 IX 1947–14 II 1949 Małek Kazimierz Jan chor./por. p.o. 15 II 1949–31 V 1953 Kieruzel Leon Józef ppor. 1 X 1953–30 XI 1954 Dmitroca Jan Wasyl por. 1 XII 1954–31 VIII 1956 Wojcieszak Bronisław Antoni por. 1 IX 1956–1 IX 1962 Zastępcy Modelewski Kazimierz Józef chor./ppor. p.o. 20 IV 1947–31 XII 1948 1 I–14 II 1949 Małek Kazimierz Jan chor./por. 15 II 1949–14 II 1950 Antczak Henryk Jan sierż./chor. 15 II 1950–14 IV 1952 Bartkowiak Marian78 Józef chor. 15 IV 1952–28 II 1953 Wojcieszak Bronisław Antoni ppor. 1 III 1953–17 IX 1954 Jakubczak Władysław Adam por. 1 XII 1954–31 III 1955 Kiełducki Józef Józef ppor./por. 1 IV 1955–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Wągrowcu

Kierownicy/szefowie Żerko Zygmunt Zygmunt ppor. p.o. 10 III 1945–20 VIII 1946 Kruszyna Władysław N.N., chor. p.o. 21 VIII 1946–31 X 1947 Michalina

76 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 77 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim; do kwietnia 1955 r. podlegał PUBP w Pile. 78 Zdjęty dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP.

378 379 Stopień Rajkowski Stanisław Bolesław chor. p.o. 1–31 VII 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Gierak Michał Maciej chor./por. 1 XI 1947–30 XI 1950 Czaplejewicz Józef Józef por. 15 III 1951–31 I 1952 Szypulski Mieczysław Ignacy ppor./por. 1 IX 1952–1 IX 1955 Stachowiak Kazimierz N.N., Elżbieta por. 1 IV 1956–1959 Zastępcy Lica Józef 1 III 1945–31 V 1946 Musiatowicz Ryszard Józef p.o. 1 VI 1946–1 V 1947 Rajkowski Stanisław Bolesław chor. p.o. 20 V 1947–14 VII 1949 Kruszyna Władysław N.N., chor. 1 VIII–31 X 1947 Michalina Burzyński Ludwik Stanisław ppor. 15 IX 1950–30 VI 1951 Szypulski Mieczysław Ignacy chor. 1 VII 1951–31 VIII 1952 Gospodarek Mieczysław Stanisław chor. 1 IX 1952–30 XI 1954 Żelezny Józef Antoni por. 1 XII 1954–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Wolsztynie

Kierownicy/szefowie Adamczewski Jan Władysław ppor. p.o. 18 III–15 X 1945 Zeler Władysław Piotr kpr. p.o. 15 XI 1945–18 III 1946 Wilk Jan Wojciech ppor. p.o. 15 IV 1946–20 VIII 1947 Suterski Stefan Stanisław p.o. 1–31 VII 1947 Rozpędowski Józef Józef ppor. p.o. 21 VIII 1947–14 III 1949 Tyranowski Andrzej Antoni ppor. 15 III 1949–30 VI 1952 Zielazek Czesław Jan por. 1 VII 1952–31 V 1954 Teodorczyk Franciszek Stanisław ppor./por. 1 VI 1954–1 XI 1958 Zastępcy Rozpędowski Józef Józef ppor. 21 VIII 1947–14 III 1949 Kowalski Franciszek Marcin chor./ppor. 1 XII 1951–31 III 1955

PUBP/PUdsBP we Wrześni

Kierownicy/szefowie Machnicki Stefan Adam ppor. 21 I–26 VII 1945 Sikorski Eugeniusz Piotr p.o. 27 VII 1945–17 III 1946 Zeler Władysław Piotr chor. p.o. 18 III 1946–30 VI 1948 1 VII–30 XI 1948 Wolniakowski Stefan Walenty p.o. 1–31 VII 1947 Iskra Ignacy Andrzej por. 1 XII 1948–14 VI 1950 Błaszak Czesław Jan ppor./por. 1 VIII 1950–14 XI 1953 Boruta Stanisław Jan chor./ppor. 15 XI 1953–30 IX 1954 Wesołek Mieczysław Franciszek por./kpt. 1 XII 1954–31 VII 1958

378 379 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Zeler Władysław Piotr chor. 18 III 1946–30 VI 1948 Zielazek Czesław Jan ppor. p.o. 1 XI 1947–30 IV 1948 ppor./por. 1 V 1948–31 III 1949 Łyjak Franciszek Jan chor. 1 IV 1949–1 XII 1951 Liberski Sylwester Franciszek sierż./ppor. 1 IX 1952–30 XI 1954 Kieruzel Leon Józef ppor. 1 XII 1954–30 IV 1955

PUBP/PUdsBP we Wschowie79 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Zielonej Górze80 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Żninie81 – zob. województwo pomorskie/bydgoskie

Opracowanie: Tomasz Rochatka

79 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 80 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 81 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie bydgoskim.

380 WOJEWÓDZTWO RZESZOWSKIE

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Rzeszowie

Kierownicy/szefowie Imiołek-Śliwa Władysław1 Wincenty kpt. p.o. 7 IX 1944–12 I 1945 Kołarz Longin2 Stanisław kpt. p.o. 14 I–28 VI 1945 Sobczyński (Spychaj) Wincenty mjr 28 VI 1945–4 I 1946 Władysław3 Wiśniewski Tomasz4 Franciszek kpt. p.o. 5 I–14 XI 1946 Duda Teodor5 Filip płk 20 II 1947–15 X 1948 Siwanowicz Leonard Adolf ppłk 23 X 1948–31 III 1950 Cieślak Marian Władysław mjr 1 IV 1950–19 V 1951 Górecki Kazimierz Piotr ppłk p.o. 20 V 1951–28 II 1953 Szlachcic Franciszek Jan ppłk 1 III 1953–14 II 1954 Zwierchanowski Ignacy ppłk p.o. 6 III 1954–9 XII 1955 6 Włodzimierz 10 XII 1955–31 XII 1956 Zastępcy Kołarz Longin Stanisław kpt. p.o. 7 IX 1944–15 I 1945 Święcicki Jan7 p.o. 7 IX 1944– Łężny Władysław8 Franciszek ppor. p.o. 24 II–16 VI 1945 Wiśniewski Tomasz Franciszek kpt. p.o. 31 VII 1945–4 II 1946 Gałecki Henryk (Monderer- Dawid kpt. 5 II–23 XII 1946 -Lamensdorf Natan)9 Cieślak Marian Władysław mjr 1 XII 1946–30 III 1950 Gajda Stefan Antoni kpt. 5 VIII 1948–8 VI 1949 Górecki Kazimierz Piotr mjr 25 II 1950–19 V 1951 Kucharski Tadeusz Józef kpt. p.o. 1 VIII 1951–25 II 1952 Mickiewicz Artur10 Bronisław mjr 1 VI 1952–30 IX 1955 Zwierchanowski Ignacy ppłk p.o. 6 III 1954–14 VIII 1955 Włodzimierz

1 Występował też jako Śliwa-Imiołek, w 1948 r. powrócił do właściwego nazwiska Śliwa; zmarł 18 XII 1976 r. w Warszawie. 2 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1952 r. wyjechał do ZSRR. 3 Absolwent tzw. Aleksandrowskiej Szkoły NKWD w Smoleńsku w 1941 r.; obowiązki objął 4 VII 1945 r.; w latach sześćdziesiątych attaché wojskowy ambasady PRL w Bułgarii, zmarł 2 X 1986 r. w Warszawie. 4 Zmarł w 1980 r. w Rzeszowie 5 Zmarł 15 VI 1986 r. w Warszawie. 6 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w 1976 r. w Warszawie. 7 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 8 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 9 Wg niektórych danych także p.o. szef; zmarł 8 XII 1993 r. w Warszawie. 10 Wg rozkazu zastępca od 1 V 1952 r.

381 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Maszara Mikołaj Piotr ppłk 15 VIII 1955–27 XI 1956 Kulikowski Bolesław Józef mjr 1 XI 1955–27 XI 1956

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Buda Andrzej 1 I 1945– Rejment Władysław Andrzej p.o. 19 III 1945– Pondo Henryk Tomasz por. p.o. 1 XI 1945– –1 III 1947 Czech Andrzej Józef ppor. p.o. 1 III 1947–10 II 1948 10 II 1948– Kępa Stanisław Kazimierz por. 1 I–20 IX 1950 Wróblewska Eugenia Józef kpt. –15 IV 1953 Gajecki Stanisław Józef por. p.o. 15 IV 1953– Zastępcy Czech Andrzej Józef ppor. 1 V 1947–10 II 1948 Szczupiel Franciszek N.N., Agata por. 1 III 1948–1951 Twardochleb Władysław Jan por. 1 VIII 1951–15 X 1952 Gajecki Stanisław Józef por. 15 X 1952– –15 IV 1953

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Łężny Władysław Franciszek ppor. 6 VI 1945– Kołacz Michał11 Michał kpt. 26 XI 1945–1 VI 1948 Bek Grzegorz Piotr (Borys) por. 1 VI 1948– Kuźmicz Łukasz Stanisław por. 1 V 1950–1 IV 1955 Warszawa Wacław Wincenty por. 1 VIII 1954–31 XII 1956 Zastępcy Zaremba Antoni12 Jan ppor. 23 II 1946– Kuźmicz Łukasz Stanisław por. p.o. –1 V 1950 Szymborski Ryszard Stefan ppor. p.o. 1 V 1950– Marciniak Zygmunt Józef por. 1 VII 1953–

11 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 12 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

382 383 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział II służbowy Naczelnicy Zapałowski Józef13 Kazimierz por. 6 VI 1945–1 X 1946 Banczak Marian Józef chor. p.o. 1 I 1946–1948 Kuryło Józef Franciszek ppor. 10 I 1948– Kuźmicz Łukasz Stanisław kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Banczak Marian Józef chor. 10 I 1948– por. –31 VIII 1952 Dronka Stanisław Tomasz ppor. 1 VII 1953–1 IV 1955

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy Wiśniewski Tadeusz Anisim kpt. 12 VI 1945–24 VI 1946 (Biełozierow Aleksiej)14 Witek Władysław Kazimierz por. 1 X 1954– Zastępcy Radzik Józef 6 VI 1945– Dzyndra Stanisław15 Grzegorz 10 VII 1945–III 1947

Wydział III

Naczelnicy Wiśniewski Tadeusz Anisim kpt. –24 VI 1946 (Biełozierow Aleksiej) Bielak Mieczysław Antoni kpt. p.o. 1 III 1947–X 1951 Owsiejczyk Włodzimierz Włodzimierz kpt. 1 V 1950–14 IX 1951 Filipczak Ryszard Stanisław kpt. p.o. 15 IX 1951–1 VI 1953 1 VI 1953– Kalemba Mieczysław Jakub por. 1 VIII 1954–28 XI 1956 Zastępcy Sawka Kazimierz Bazyli 1945 Sobiłło Janusz Wojciech ppor. p.o. 1 I 1948–1951 Filipczak Ryszard Stanisław kpt. 15 IX 1951–15 VIII 1954 Kolasa Edward Władysław por. 15 VIII 1954– Witek Władysław Kazimierz por. 15 II 1956– Wilk Ludwik N.N., Amelia kpt. 1 III 1956–

13 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 14 W 1946 r. wyjechał do ZSRR. 15 Zmarł w 1957 r. w Zielonej Górze.

382 383 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział III „A”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział IV

Naczelnicy Cieślak Stanisław Michał ppor. 1 I 1948– Gwóźdź Czesław Dominik por. 1 V 1950–1 III 1953 Burghardt Edward Bronisław por. –1 I 1951 Pierzgała Bogdan Kazimierz ppor. p.o. 1 IV 1953– Włodarski Franciszek Franciszek por. p.o. 1 VII 1953– Marciniak Zygmunt Józef kpt. p.o. 1 IX 1954–28 XI 1956 Zastępcy Kordyka Kazimierz Franciszek ppor. p.o. 1 I–1 VIII 1947 1 VIII 1947– Burghardt Edward Bronisław por. 1 II 1948– Włodarski Franciszek Franciszek por. 1 XI 1951– Pierzgała Bogdan Kazimierz ppor. 1 IV 1953– Włodarski Franciszek Franciszek por. –1 VII 1953 Marciniak Zygmunt Józef kpt. 1 IX 1954– Grzebyk Stanisław Franciszek por. –1 VII 1956

Wydział V

Naczelnicy Jarosz Kazimierz 1945–1946 Grodzieński Stanisław Jan por. 23 II 1946–1 VIII 1947 Szenborn (Schönborn) Jerzy por. p.o. 3 VII 1947–1 V 1948 16 Ludwik por./kpt. 1 V–1 IX 1948 Krawczyk Franciszek Wojciech ppor. p.o. 1 VIII 1948–1 VI 1949 Bartuzzi Aleksander Paweł por. 1 IX 1948–I 1949 Krawczyk Franciszek Wojciech kpt. p.o. –10 VIII 1951 Kalemba Mieczysław Jakub por. 1 VII 1953–1 VIII 1954 Zastępcy Szenborn (Schönborn) Jerzy por. p.o. –3 VII 1947 Ludwik 3 VII 1947–1 V 1948 Krawczyk Franciszek Wojciech ppor. 1 VIII 1948–1 VI 1949

16 Zmarł 1 VII 1990 r. w Rzeszowie.

384 385 Stopień Sieradzki Kazimierz Czesław por. p.o. 1 VI–31 XII 1949 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wesołek Czesław Bolesław por. 1 V 1950– Krawczyk Franciszek Wojciech kpt. –10 VIII 1951 Kalemba Mieczysław Jakub por. 1 IX 1952–1 VII 1953 Grzebyk Stanisław Franciszek ppor. 15 XI 1953– Grzeszczak Sylwester Andrzej ppor. 1 VI–15 IX 1954

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa

Naczelnicy Ozgowicz Leon17 Józef por. 1945 Krawczyk Wincenty Kacper kpt. 15 VIII 1953– Zastępcy Kołarz Longin Stanisław por./kpt. 16 VIII 1944–15 I 1945

Wydział VIII

Naczelnicy Kuryło Józef Franciszek ppor. p.o. –1 I 1947 Burghardt Edward Bronisław por. p.o. –1 X 1953 1 X 1953–1 XII 1954 Zastępcy Kuryło Józef Franciszek ppor. –1 I 1947 Burghardt Edward Bronisław por. –1 X 1953 Kawalec Stanisław Władysław ppor. 15 II 1954–

Wydział IX

Naczelnicy Gwóźdź Czesław Dominik por. 1 III 1953– Barkowski Zdzisław Tomasz kpt. 1 IX 1955– Zastępcy Marciniak Zygmunt Józef kpt. –1 IX 1954 Misicki Eugeniusz Ignacy kpt. 1 I 1956–

Wydział X

Naczelnicy Huss Jan Kazimierz st. sierż. 15 V 1952–30 IX 1953 Pietrucha Mieczysław Stanisław kpt. 30 IX 1953–15 VIII 1954 Dronka Stanisław Tomasz por. 1 IV 1955 Zastępcy Pietrucha Marian Władysław por. 1 VII 1952–1 X 1953

17 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

384 385 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Łyszczek Władysław Wincenty kpt. 1 III 1954– Zastępcy Pietrucha Marian Władysław por. 1 V 1953–

Wydział Miejski

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Włodarski Franciszek Franciszek kpt. –1 IV 1955 Zastępcy Grzeszczak Sylwester Andrzej por. 15 IX 1954–

Wydział „A”

Naczelnicy Leśko Stanisław Tomasz por. p.o. –15 VI 1946 Błaszczak Eugeniusz Piotr p.o. 15 VI 1946–VII 1947 Doraczyński Roman Walerian por. p.o. 1 X 1947–1 V 1948 1 V 1948– Turkiewicz Mikołaj Mikołaj kpt. –1 IV 1955 Zastępcy Rączy Michał Jan chor. 20 VI 1946–8 XI 1947 Lubiniecki Antoni18 Michał por. 1 I 1954–

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Griesgraber Mieczysław19 Józef p.o. 10 I –20 XII 1946 Zawadzki Feliks Franciszek 20 XII 1946– Jankun Zygmunt Zygmunt kpt. p.o. 1 VII 1949–1 X 1950 1 X 1950–1952 Witek Kazimierz Józef ppor. –1 IX 1951 Kulikowski Bolesław Józef kpt. –1 IV 1955– Czajka Jan Piotr kpt. 1–28 XI 1956

18 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w 1995 r. w Rzeszowie. 19 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

386 387 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Gołojuch Stanisław Ludwik 1 III–20 XII 1946 Słomka Lucjan Kasper ppor. 20 XII 1946– Jankun Zygmunt Zygmunt kpt. 1 VIII 1948–1 X 1950 Świderski Wacław Stanisław ppor. 1 VII 1949–2 V 1950 Witek Kazimierz Józef ppor. 15 VI 1950– Beres (Bereś?) Henryk Jan por. –1 IX 1951 Stachowiak Jan Jan por. 15 IV 1953– Czajka Jan Piotr por. 15 IX 1954–1 I 1956 Budziak Wilhelm Józef ppor. 1 IX 1956–

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Gawalewicz Lesław20 Stanisław por. 15 I 1947– Szumski Antoni Bazyli por. 1 III 1947–1 I 1949 Pożoga Władysław Stanisław por. p.o. 1 IX 1951– Kamer Karol (Kelman) Bajnysz por. p.o. 1 IX 1951–1 VI 1952 1 VI 1952– Wiśniewski Mieczysław Michał kpt. 1 III 1954– Zastępcy Słabicki Michał Piotr por. 10 X 1946–25 X 1948 Pożoga Władysław Stanisław por. 1 I 1951– Wawrzeniuk Jan Jan kpt. 1 IV 1951– Kamer Karol (Kelman) Bajnysz por. 1 IX 1951–1 VI 1952

Wydział Cenzury

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Grabowski Władysław 17 IX 1944–

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Kuryło Józef Franciszek ppor. 1 I 1947–10 I 1948 Turkiewicz Mikołaj Mikołaj kpt. 1 IV 1955– Zastępcy – brak danych

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

20 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

386 387 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział „W”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności

Naczelnicy Mielcarek Lech Stefan por. p.o. 1 I 1951–1 VI 1952 1 VI 1952– Bielecki Stanisław Kazimierz por. –28 XI 1956 Zastępcy Mielcarek Lech Stefan por. –1 VI 1952 Bielecki Stanisław Kazimierz ppor. 1 VII 1953–

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Wojtusik Julian21 Władysław kpt. p.o. –1 XI 1950 1 XI 1950–1951 Zastępcy Kępa Stanisław Kazimierz por. 12 II 1949–1 I 1950 Lubiniecki Antoni Michał por. 1 XI 1951–1 I 1954

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy Twardochleb Władysław Jan por. 15 X 1952– Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Puzio Antoni Michał 13 IX 1944–12 I 1945 Pondo Henryk Tomasz por. p.o. 18 VI 1945–

21 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

388 389 Stopień Dzwonka Maria Eugeniusz sierż. 1 XII 1947–1 VI 1948 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zaremba Antoni Jan por. p.o. 1 VI 1948– Radzikowski Zdzisław Wacław por. p.o. 1 VIII 1950–1 VIII 1952 1 VIII 1952– Kluska Stanisław Henryk kpt. 1956– Wróblewska Eugenia Józef mjr 1 X–28 XI 1956 Zastępcy Dzwonka Maria Eugeniusz sierż. –1 VI 1948 Zaremba Antoni Jan por. 1 VI 1948– Radzikowski Zdzisław Wacław por. 1 VIII 1950–1 VIII 1952 Godzic Stanisława Józef st. sierż. –1 VI 1953–1 IV 1955

Areszt wewnętrzny WUBP Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy Rączy Michał Jan chor. –20 VI 1946 Tarnowski Roch Józef chor. 1 III 1950– Zastępcy – brak danych

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Skórzak Henryk Władysław por. 1 XI 1952– Gawron Franciszek Franciszek por. 1 II 1954– Zastępcy Dubaj Stefan Andrzej ppor./por. 1 VIII 1948–1952 Kmicikiewicz Włodzimierz Konstanty ppor. 1 I 1949– Łuszcz Władysław Józef kpt. 1 VI 1956–

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Zadunajski Eugeniusz 10 X 1944– Piekarski Teodor 7 XII 1944–

388 389 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Rybkowski Bogumił Jan kpt. 1 I 1949–1 XI 1954 Pięta Franciszek Michał kpt. 7 XII 1954–28 XI 1956 Głos Zbigniew Józef ppor. –1 V 1956 Zastępcy Sawka Kazimierz Bazyli –27 II 1947 Bick Karol Oskar 10 IV–1 XII 1947 Kobus Franciszek Jan por. 1 IV 1949–1 XII 1952 Pięta Franciszek Michał chor. –15 VII 1954 Głos Zbigniew Józef ppor. –1 V 1956

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Waśko Stanisław Paweł chor. 1 I 1949–1950 Burghardt Edward Bronisław por. 1 I 1951– Wojtanowicz Zbigniew Józef ppor. 1 XII 1953– Zastępcy – brak danych

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Jaworski Władysław Tomasz por. 1 X 1947–11 III 1948 Darski Stanisław Michał 1 V 1948– (Wojciech?) Sośnicki Janusz Seweryn ppor. –1 VII 1948 Hocaniuk Jan Piotr 1 VI 1952– Zastępcy Sośnicki Janusz Seweryn ppor. 1 VII 1948– Grzywa Julian Ludwik 15 VII 1954–

Wydział Kwaterunkowo-Budowlany Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Gromek Józefa Antoni chor. 1 I 1949– Rubinkiewicz Tadeusz Stanisław p.o. 1 X 1949– Kobus Franciszek Jan por. 1 XII 1952– Rubinkiewicz Tadeusz Stanisław ppor. p.o. –1 X 1953 1 X 1953– Symba Henryk Józef kpt. –31 XII 1954 Zastępcy – brak danych

390 391 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Gromek Józefa Antoni por. 1–28 II 1953 Lenczyk Józef Stanisław ppor. 15 VI 1953– Zastępcy Lenczyk Józef Stanisław ppor. –15 VI 1953

Wydział/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Pięta Franciszek Michał kpr. 1 VI 1950– chor. –1 VI 1951 Zastępcy Ptaszyński Czesław Stanisław chor. 1 VI 1951–

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Rybkowski Bogumił Jan kpt. 1 IX 1946–1 I 1949 Zastępcy – brak danych

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Bałchan Tadeusz Władysław chor. 1 I 1949– Zastępcy Wieszaczewski Wacław22 Ignacy kpt. 15 V 1952–

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Tkaczow Józef Roman kpt. 5 III 1946–1950 Zastępcy Habich Stanisław Witold ppłk 13 VII 1948– Balicki Władysław Jan kpt. 1 XII 1953–

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy – brak danych Zastępcy – brak danych

22 Zmarł 3 IX 1986 r.

390 391 Powiatowe i miejskie UBP/UdsBPStopień w województwie rzeszowskim Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Brzozowie

Kierownicy/szefowie Wojtusik Julian Władysław ppor. 7 IX 1944–6 I 1945 (–29 I 1945?) Kiwerski Zenon23 Józef chor. 6 I–6 III 1945 (29 I 1945–?) Wilk Franciszek24 Wawrzyniec bez stopnia p.o. 7 III–5 VI 1945 Ochocki Tadeusz25 Jan ppor. 6 VI 1945–I 1946 Czech Bronisław26 Józef p.o. I–18 IV 1946 Turek Ludwik Stanisław ppor. p.o. 19 IV 1946–14 IV 1947 Kordyka Kazimierz27 Franciszek por. 16 VI 1947–31 V 1949 Golema Michał Andrzej kpt. 1 VI 1949–14 IV 1952 Kulij Piotr28 Jan ppor. 15 VI 1952–IV 1954 Tworek Jan Józef por. p.o. V–30 IX 1954 Tęcza Stanisław Wojciech kpt. 1 X 1954–31 XII 1956 Zastępcy Moralewicz Jan Bronisław p.o. 1 X 1944–5 I 1945 Goleb Edward Franciszek 6 I–6 VI 1945 Wilk Franciszek Wawrzyniec 7 VI–5 VII 1945 (–7 IX 1945?) Cebula Antoni Mikołaj 1 VII–31 XII 1945 Wędzicki Henryk Stefan por. 1 XI 1947–15 I 1949 Piątek Władysław Stanisław ppor. 15 I 1950–28 II 1951 Kulij Piotr Jan chor. 1 XII 1951–31 V 1952 Tworek Jan Józef por. 15 I 1953–14 X 1954 Frądczak Eugeniusz Józef chor. 1 XI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Dębicy

Kierownicy/szefowie Kiwerski Zenon Józef chor. 7 IX 1944–28 I 1945 (–5 I 1945?) Wojtusik Julian29 Władysław por. 29 I 1945–1 VII 1946

23 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 24 P.o. kierownik bez rozkazu. 25 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 26 Zginął 18 IV 1945 r. w zasadzce przygotowanej przez WiN. 27 Mianowany szefem z dniem 1 VIII 1947 r. 28 Powołany 1 VI 1952 r.; odwołany formalnie rozkazem MBP 14 IX 1954 r.; w 1964 r. zmienił nazwisko na Kulej. 29 W rzeczywistości kierował urzędem od 6 I 1945 r. do kwietnia 1946 r.

392 393 Stopień Chudzik Aleksander Władysław chor. p.o. 1 V 1946–31 III 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Owsiejczyk Włodzimierz Włodzimierz kpt. 1 IV 1947–30 IV 1950 Mietko Wacław Mikołaj por. 1 VI 1950–15 IV 1951 Załuski Wasyl (Wacław) Maksym por. 1 VI 1951–31 I 1953 Turek Tadeusz Jan por. 1 II 1953–31 III 1955 Misicki Eugeniusz Ignacy kpt. 1 IV–31 XII 1955 Gościmiński Mieczysław Antoni kpt. 1 I–31 XII 1956 Zastępcy Filipek Jan 6 I 1945– Tudor Piotr Jan 29 I–15 VI 1945 Kowalczyk Adam Michał chor. p.o. 1 XI 1947–24 I 1948 Załuski Wasyl (Wacław) Maksym ppor. 1 V 1950–31 V 1951 Turek Tadeusz Jan por. 1 IX 1952–31 I 1953 Pakuła Bolesław Adam kpt. 10 II 1953–31 III 1956

PUBP/PUdsBP w Gorlicach

Kierownicy/szefowie Lubiniecki Antoni30 Michał chor. p.o. 13 I 1945–I 1946 Babko Jan31 Michał p.o. I–IX 1946 Mastej Tadeusz32 Józef p.o. X 1946–I 1947 Kruszyna Józef Filip por. p.o. II 1947–31 III 1949 Kruczek Bronisław Marcin kpt. p.o. 1 IV 1949–31 VIII 1950 31 VIII 1950–31 VII 1952 Wnęk Henryk33 Wojciech chor. p.o. XII 1951–V 1952 Rajchel Zbigniew Michał por. 15 IV 1952–28 II 1953 Barański Włodzimierz Franciszek kpt. 1 III 1953–1 IX 1955 Załuski Wasyl (Wacław) Maksym kpt. 1 VIII–30 XI 1955 Szymański Czesław N.N., Agata por./kpt. p.o. 1 I–31 III 1956 1 IV–31 XII 1956 Zastępcy Babko Jan Michał 20 IV 1945–IX 1946 Setlak Ludwik34 Józef sierż. p.o. 14 XI 1946–30 VI 1947 Kusy (Kuszyński) Marcin Ludwik ppor. 1 VII 1947–31 III 1950 Kruczek Bronisław Marcin kpt. 1 IV 1949–31 VIII 1950 Kluska Stanisław Henryk por. –28 II 1951 Pietrucha Stanisław35 Józef ppor. p.o. XII 1951–III 1952

30 Formalnie odwołany 30 VI 1946 r. 31 P.o. szef bez rozkazu. 32 P.o. szef bez rozkazu. 33 P.o. szef bez rozkazu, jako starszy referent przy kierownictwie urzędu. 34 27 IV 1947 r. skierowany na kurs. 35 P.o. zastępca szefa bez rozkazu, jako starszy referent przy kierownictwie urzędu.

392 393 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Sołtys Franciszek N.N., Maria por. 1 VII 1952–30 IX 1954 Pietrucha Stanisław Józef ppor. 1 IX 1954–31 V 1955 Szymański Czesław N.N., Agata por. 1 VI 1955–31 I 1956 Czarny Jan Stanisław ppor. 1 II–31 VIII 1956 Kwiatkowski Józef Maksym por. 21 VIII–15 IX 1956

PUBP/PUdsBP w Jarosławiu

Kierownicy/szefowie Mielnicki Adam Ludwik plut. p.o. 10 VIII–IX 1944 Stelczyk Roman36 VIII–IX 1944 Ochocki Tadeusz Jan kpr. 14 IX–10 X 1944 Schildhaus Bernard Borys Maks, ppor. X–XI 1944 (Krzywiński Bolesław)37 Maksym (Mojżesz) Łężny Jan38 Franciszek ppor. 6 VI 1945–10 III 1946 Turek Ludwik39 Stanisław plut. p.o. XII 1945–I 1946 Hudyma Stefan Jan p.o. I–V 1946 Kuźmicz Łukasz Stanisław por. 11 V 1946–29 II 1948 Stopka Józef40 Jan kpt. 1 III 1948–31 XII 1949 Słonina Stanisław41 Marian kpt. 1 I–19 X 1950 Klepacki Czesław Wawrzyniec por. 1 III 1951–19 XI 1953 Piątek Władysław Stanisław kpt. 1 XII 1953–31 XII 1956 Zastępcy Ochocki Tadeusz Jan chor. 11 XI 1944–5 VI 1945 Moskwa Ludwik N.N., Zofia kpr. p.o. –25 IV 1945 Drwięga Bronisław Michał 25 VII 1945– Hudyma Stefan Jan p.o. 14 X 1945–10 VII 1946 Klepacki Czesław Wawrzyniec chor. 20 VI 1947–19 VI 1949 Podstawski Adam N.N., por. 1 X–14 XI 1948 Bronisława Bardyn Jan Teodor por. 15 I 1950–30 XI 1951 Niedbalec Paweł Franciszek por. 1 X 1952 Zygmunt Stanisław Józef por. 1 IV 1955–31 XII 1956

36 Prawdopodobnie bez rozkazu. 37 Prawdopodobnie bez rozkazu; w latach 1939–1941 funkcjonariusz NKWD we Lwowie; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 1945 r. występował pod nazwiskiem Krzywiński. 38 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; kierował PUBP do grudnia 1945 r. 39 P.o. kierownik bez rozkazu. 40 Aresztowany 7 X 1949 r. 41 W 1961 r. zmienił nazwisko na Słowiński.

394 395 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Jaśle służbowy Kierownicy/szefowie Kucharski Józef Jan chor. 18 I–24 IX 1945 Mastej Tadeusz42 Józef p.o. 1 XI 1945–31 XII 1946 Żyłka Stanisław43 Franciszek chor. VIII 1946–3 I 1947 Bek Grzegorz44 Piotr (Borys) por. p.o. XII 1946–II 1947 Pawiak Władysław Walenty ppor. p.o. 15 II–30 VI 1947 Bek Grzegorz Piotr (Borys) por. p.o. 1 VII 1947–31 V 1948 Cebula Antoni45 Mikołaj por. 1 VI 1948–15 IV 1951 Chmiel Józef Franciszek ppor. p.o. VI–VII 1951 Owsiejczyk Włodzimierz Włodzimierz kpt. 1 VIII–31 X 1951 Mietko Wacław46 Mikołaj por. 1 XI 1951–28 II 1954 Kulij Piotr Jan por. 15 IX 1954–31 XII 1956 Zastępcy Folta Tadeusz Michał bez stopnia p.o. 1 III–24 IX 1945 Nawracaj Aleksander Karol chor. 24 IX 1945–19 VII 1947 Pawiak Władysław Walenty ppor. p.o. 15 II–30 VI 1947 Bek Grzegorz Piotr (Borys) por. 1 VII 1947–31 V 1948 Klepacki Czesław Wawrzyniec por. p.o. 1 VII 1947–28 II 1949 28 II 1949–14 I 1950 Chmiel Józef Franciszek ppor. 15 II 1950–31 VII 1951 Sołtys Franciszek N.N., Maria por. 1 VIII 1951–30 VI 1952 Kwiatkowski Józef Maksym por. p.o. 1 X 1952–14 IX 1956 Szybka Józef Grzegorz ppor. 15 IX–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Kolbuszowej

Kierownicy/szefowie Mor (Zamorski) Henryk47 Karol 7 IX 1944–13 I 1945 Paduch Jan48 Andrzej por. 1 X 1944–15 I 1945 Wiśniewski Tadeusz Anisim kpt. 16 I–12 VI 1945 (Biełozierow Aleksiej) Sołtys Franciszek N.N., Maria ppor. p.o. 22 V 1945–30 IV 1947 Babko Jan Michał ppor. p.o. 1 I 1948–31 III 1949

42 Na stanowisku do sierpnia 1946 r. 43 Formalnie szef PUBP w Nisku. 44 P.o. szef bez rozkazu. 45 Stanowisko objął na przełomie sierpnia i września 1948 r. 46 28 II 1954 r. zawieszony w czynnościach; zwolniony dyscyplinarnie 15 IX 1954 r. 47 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 48 Zmarł 5 IV 1945 r. wskutek ran odniesionych w wypadku z bronią.

394 395 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Warzocha Stanisław Wojciech por. 1 IV–14 X 1949 Grycuk Mikołaj Bazyli por. 15 X 1949–14 IX 1951 Niedbalec Paweł49 Franciszek ppor. p.o. IX 1951–V 1952 Golema Michał Andrzej kpt. 15 V 1952–31 III 1955 Kuliś Czesław Feliks por. 15 V 1955–31 XII 1956 Zastępcy Babko Jan Michał ppor. p.o. 1 I 1948–31 III 1949 Niedbalec Paweł Franciszek ppor. p.o. V–30 IX 1952 Zawiślak Kazimierz Józef por. 1 IX 1953–14 XI 1954

PUBP/PUdsBP w Krośnie

Kierownicy/szefowie Fijałkowski Leon50 Jan ppor. p.o. 25 IX 1944–I 1946 (–15 VIII 1946?) Supruniuk Stanisław Adam kpt. 30 I 1946–9 I 1947 Remion Józef Szymon por. p.o. 10 I 1947–14 I 1949 Pacanowski Wojciech51 Jan por. 15 I–1 IX 1949 Setlak Ludwik52 Józef ppor. p.o. IX 1949–14 VII 1950 Płonka Wiesław53 Stanisław kpt. 1 XI 1950–9 IX 1952 Kruczek Bronisław Marcin kpt. p.o. IX–XI 1952 Kusiak Zdzisław54 Teofil kpt. p.o. XI 1952–31 III 1953 1 IV 1953–31 III 1955 Radosz Bogusław Jan ppor. p.o. 1–31 III 1953 Włodarski Franciszek Franciszek kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Kucharski Józef Jan chor. 1 X 1944–13 I 1945 Orlicz Stefan55 Józef por. 1 III–24 IX 1945 Remion Józef Szymon por. 1 IX 1947–14 I 1949 Setlak Ludwik Józef ppor. 1 I 1949–14 VII 1950 Dudek Jan Stanisław por. 1 XII 1950–14 V 1951 Kusiak Zdzisław Teofil por. 1 XI 1952–31 III 1953 Radosz Bogusław Jan ppor. 1 III 1953–31 I 1956 Hoc Józef Michał ppor. 1 II–31 XII 1956

49 P.o. szef bez rozkazu. 50 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie 51 1 IX 1949 r. zawieszony w czynnościach; 15 XI 1949 r. zwolniony dyscyplinarnie. 52 P.o. szef bez rozkazu, jako zastępca szefa. 53 Aresztowany 9 IX 1952 r., odwołany 30 IX tr. 54 P.o. szef bez rozkazu, jako zastępca szefa. 55 Zwolniony 28 XI 1945 r.

396 397 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Lesku służbowy Kierownicy/szefowie Święcicki Jan 24 XI 1944–8 VII 1945 Wilk Franciszek Wawrzyniec por. 5 VII 1945–14 II 1947 (–7 IX 1945?) Sieczkowski Wiktor56 N.N., Maria chor. II–XI 1947 Grycuk Mikołaj57 Bazyli por. XI–XII 1947 Setlak Ludwik Józef ppor. p.o. 1 I 1948–31 XII 1949 Remion Ludwik Szymon por. 15 I 1949–28 II 1951 Kluska Stanisław Henryk por. 1 III–5 XII 1951 Kosiba E. (imię nieznane)58 I–IV 1952 Barański Włodzimierz59 Franciszek por. 1 IV 1952–28 II 1953 Kolczyński Bernard Tomasz por. 1 III 1953–31 I 1956 Frądczak Eugeniusz Józef ppor. 1 II–31 XII 1956 Zastępcy Drwięga Bronisław Michał chor. 8 VIII 1945– Kozicki Marian60 Józef 16 IX–1 XII 1945 Grycuk Mikołaj Bazyli por. 1 XI 1947–14 X 1949 Setlak Ludwik Józef ppor. 1 I 1948–31 XII 1949 Kaczmarczyk Stanisław61 Jan ppor. 15 II 1950–31 III 1951 Jasicki Edward Jan ppor. 1 IX 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Leżajsku62

Kierownicy/szefowie Radosz Bogusław Jan 1 II–31 XII 1956 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Lubaczowie

Kierownicy/szefowie Hasiuk Mikołaj63 Andrzej ppor. p.o. 22 XI–31 XII 1944 Dzieniowski Mieczysław64 Józef p.o. 10 II–1 V 1945 Moralewicz Jan65 Bronisław IV–25 V 1945

56 Kierował PUBP bez rozkazu, jako starszy oficer śledczy. 57 Kierował PUBP jako zastępca szefa. 58 Kierował PUBP bez rozkazu. 59 Obowiązki objął w maju 1952 r. 60 Ranny, od 25 X 1945 r. przestał pełnić obowiązki. 61 Aresztowany 12 III 1951 r. 62 Powiat powstał w 1955 r. 63 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; 31 XII 1944 r. zginął w zasadzce zorganizowanej przez UPA. 64 23 IV 1945 r. zdezerterował ze służby i zaginął. 65 Kierował PUBP bez rozkazu.

396 397 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Foryt Władysław66 Franciszek ppor. VIII 1945–28 IV 1946 Załuski Wasyl (Wacław)67 Maksym ppor. V–VIII 1946 Flis Stanisław68 VIII–X 1946 Penar Józef69 Dominik ppor. XI 1946–IX 1947 Pawiak Władysław Walenty ppor. p.o. 1–31 VII 1947 Muller Stanisław70 Franciszek p.o. IX 1947 Warchoł Józef Antoni ppor. 1 XI 1947–14 XI 1948 Podstawski Adam N.N., kpt. p.o. 15 XI 1948–14 VII 1950 Bronisława Wilk Józef71 Jan ppor. VII 1950–I 1951 Czapla Bronisław72 Tomasz ppor. VII 1950–I 1951 Piątek Władysław Stanisław por. 1 III 1951–30 XI 1953 Wnęk Henryk Wojciech por. 1 XII 1953–31 XII 1956 Zastępcy Czajkowski Jan73 Stanisław ppor. 25 XI 1944–30 VII 1945 Argasiński Edmund74 Kazimierz VIII 1945 Załuski Wasyl (Wacław) Maksym ppor. 16 IX 1945–30 IX 1946 Pawiak Władysław Walenty ppor. 1–31 VII 1947 Penar Józef Dominik ppor. p.o. 1 XI 1947–8 I 1948 Warchoł Józef Antoni ppor. p.o. 1 XI 1947–14 XI 1948 14 XI 1948–31 I 1951 Podstawski Adam N.N., kpt. 15 XI 1948–14 VII 1950 Bronisława Powrozek Tadeusz Andrzej chor. 15 I–14 VI 1950 Weselak Paweł Antoni por. 1 VIII 1951–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Łańcucie

Kierownicy/szefowie Goleb Edward Franciszek por. p.o. 21 IX–4 XI 1944 Łężny Jan Franciszek chor. 7 IX 1944–22 V 1945 Filip Bolesław Franciszek ppor. p.o. 12 VI–20 IX 1945 Pusz Michał Marek 1 X 1945–IV 1946

66 Kierował PUBP bez rozkazu. 67 Kierował PUBP jako zastępca szefa. 68 Brak rozkazu o nominacji. 69 Kierował PUBP bez rozkazu. 70 P.o. szef bez rozkazu; od 1953 r. pod nazwiskiem Miller. 71 Brak rozkazu o nominacji. 72 Oddelegowany z PUBP w Przeworsku; brak rozkazu o nominacji; zmarł 23 XII 1996 r. 73 Prawdopodobnie jednocześnie kierownik PUBP. 74 Kierował PUBP bez rozkazu.

398 399 Stopień Wojtusik Julian75 Władysław ppor. IV–VI 1946 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Leśko Stanisław Tomasz por. 15 VI–30 XI 1946 Konkol Antoni76 Paweł chor. p.o. 1 XII 1946–30 VI 1947 Bartuzzi Aleksander Paweł por. 1 VII 1947–31 VIII 1948 Gwóźdź Czesław Dominik por. p.o. VIII 1948–30 IV 1950 Janicki Józef Jan ppor. p.o. 15 VI 1950–30 III 1952 Szapski Stefan Franciszek kpt. 1 VII 1952–16 IX 1954 Elceser Stanisław Michał kpt. 15 XI 1954–31 XII 1956 Zastępcy Bróż Franciszek Jan IX–17 X 1945 Kowalczyk Adam Michał chor. 25 VI–31 X 1947 Gwóźdź Czesław Dominik por. 1 VI 1948–31 XII 1949 Janicki Józef Jan ppor. p.o. 15 VI 1950–30 III 1952 Sobusiak Adam Tadeusz ppor. 1 VI 1951–14 I 1953 Sobieski Franciszek Stefan st. sierż. 1 II 1953–31 I 1954 Grybel Stanisław Ignacy ppor. 1 II 1954–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Mielcu

Kierownicy/szefowie Gorliński Jan (Monderer- Dawid ppor. p.o. 25 IX 1944–14 V 1945 -Lamensdorf Cezary) Partykowski Stefan77 Stanisław p.o. IV–14 VI 1945 Pacanowski Wojciech78 Jan por. p.o. 1 IV 1946–14 I 1949 Bartuzzi Aleksander Paweł kpt. 15 I 1949–14 III 1952 Rubacha Roman Wincenty kpt. 15 III 1952–30 XII 1954 Kusiak Zdzisław Teofil kpt. 1 IV–30 XI 1955 Załuski Wasyl (Wacław) Maksym kpt. p.o. 1 XII 1955–31 XII 1956 Zastępcy Partykowski Stefan Stanisław 28 II–14 VI 1945 Czarnecki Czesław Józef kpr. 17 VII 1945–19 III 1946 Załuski Wasyl (Wacław) Maksym ppor. p.o. 1 I 1948–II 1949 II–31 V 1949 Marciniak Zygmunt Józef ppor. 15 I–30 IX 1950 Kolczyński Bernard79 Tomasz ppor. 1 X 1950–31 V 1952 Markut Henryk Andrzej por. 15 XI 1952–31 III 1955 Klęba Stanisław Ludwik por. 1 IV 1955–31 XII 1956

75 Kierował PUBP bez rozkazu. 76 P.o. szef od listopada 1946 r. 77 P.o. kierownik bez rozkazu. 78 P.o. kierownik od czerwca 1945 r. 79 Zastępca od sierpnia 1950 r.

398 399 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Nisku

Kierownicy/szefowie Supruniuk Stanisław80 Adam por. 21 IX 1944–29 I 1946 Żyłka Stanisław81 Franciszek chor. 7 IX 1945–3 I 1947 Młynarski Ryszard82 Józef chor. –VII 1947 Żugaj Jan83 Jakub por. 13 VIII 1947–30 IX 1948 Pietrucha Mieczysław Stanisław por. p.o. 1 X 1948–31 V 1949 31 V 1949–19 VIII 1950 Włodarski Franciszek Franciszek por. 15 VIII 1950–31 X 1951 Kołacz Michał Michał kpt. 15 XI 1951–24 XI 1952 Zagrodnik Edward Tomasz ppor. p.o. XI 1952–31 I 1953 Załuski Wasyl (Wacław) Maksym por. 1 II–8 XI 1953 Misicki Eugeniusz Ignacy kpt. 25 XI 1953–31 III 1955 Turek Tadeusz Jan kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Lubiniecki Antoni Michał chor. 7 IX 1944–12 I 1945 Żyłka Stanisław Franciszek 28 V–6 IX 1945 Wiśniewski Stanisław Stanisław ppor. 1 XI 1947–31 III 1949 Pietrucha Mieczysław Stanisław por. p.o. 1 X 1948–31 V 1949 Janicki Józef Jan ppor. 1 IV 1949–14 VI 1950 Zagrodnik Edward Tomasz ppor. 15 II 1952–14 III 1954 Zygmunt Stanisław Józef por. 15 III 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Przemyślu

Kierownicy/szefowie Zaremba Antoni84 Jan por. p.o. 7 IX 1944–V 1945 Zapałowski Józef85 Kazimierz ppor. II–11 VI 1945 Schildhaus Bernard Borys Maks, 12 VI–6 IX 1945 (Krzywiński Bolesław) Maksym (Mojżesz) Żugaj Jan Jakub ppor. p.o. 7 IX 1945–12 VIII 1947 Czapla Bronisław Tomasz ppor. p.o. VIII 1947

80 Rozkazem WUBP z 7 IX 1945 r. skierowany do PUBP w Przeworsku, pozostał w Nisku. 81 Kierował PUBP bez zatwierdzenia przez MBP; funkcję sprawował od stycznia do sierpnia 1946 r., następnie szef PUBP w Jaśle. 82 Kierował PUBP bez zatwierdzenia przez MBP. 83 Obowiązki objął we wrześniu 1947 r. 84 Od lutego 1945 r. kierował PUBP w Tarnobrzegu bez zatwierdzenia przez MBP. 85 Brak rozkazu o nominacji.

400 401 Stopień Dziadosz Władysław Ludwik kpt. p.o. 13 VIII 1947–31 V 1948 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Kołacz Michał Michał kpt. 1 VI 1948–14 XI 1951 Golczyk Zygmunt Józef por. 15 XI 1951–31 X 1954 Remion Józef Szymon mjr 1 XI 1954–24 XII 1956 Zastępcy Cyran Edward Franciszek ppor. p.o. 25 IX–XI 1944 Żyłka Stanisław Franciszek 20 II–IX 1945 Kuźmicz Łukasz Stanisław 11 IX 1945–10 V 1946 Janicki Józef Jan chor. 1 XI 1946–31 III 1949 Dziadosz Władysław Ludwik kpt. 13 VIII 1947–31 V 1948 Wiśniewski Stanisław Stanisław por. 1 IV 1949–4 II 1950 Wieszaczewski Wacław Ignacy por. 1 II 1950–IV 1952 Papierz Kazimierz Antoni ppor. 1 V 1953–14 III 1954 Klader Władysław86 Aleksander por. 15 III 1954–30 I 1955 Cyburt Józef Jan por. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Przeworsku

Kierownicy/szefowie Łężny Władysław Franciszek st. sierż. 7 IX–28 XII 1944 Raca Szabsia Eilezer Leon87 Chaim plut. XII 1944–13 I 1945 Łężny Władysław Franciszek st. sierż. 24 I–24 II 1945 Ozgowicz Leon Józef chor. 24 II–12 IV 1945 Paprocki Józef Leon88 Bronisław IV–3 VI 1945 Łężny Władysław89 Franciszek ppor. VI–IX 1945 Czyżewski Piotr Piotr por. p.o. 8 X 1945–15 II 1947 Grochowski Władysław90 Jan chor. II–IV 1947 Czapla Bronisław Tomasz ppor. p.o. 10 IV–30 IX 1947 30 IX 1947–1 III 1951 Powrozek Tadeusz Andrzej por. 15 I–31 VII 1951 Wahełko Tadeusz Antoni ppor. 1 IX 1951–14 IX 1952 Czapiga Jan Tomasz ppor. 15 IX 1952–31 X 1953 Pasierb Mieczysław Wojciech por. 1 XI 1953–31 XII 1956 Zastępcy Czapla Bronisław Tomasz ppor. 10 IV–30 IX 1947 Grochowski Władysław91 Jan chor. IV 1947–2 XI 1948

86 Zmarł 23 I 1998 r. 87 Brak rozkazu o nominacji. 88 3 VI 1945 r. zastrzelony przed wejściem do kina w Przeworsku. 89 Brak rozkazu o nominacji. 90 Kierował PUBP bez rozkazu. 91 Aresztowany 3 XI 1948 r.

400 401 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Powrozek Tadeusz Andrzej ppor. 15 VI 1950–14 I 1951 Maj Józef Franciszek ppor. 15 IX 1952–14 XI 1953 Papierz Kazimierz Antoni por. 15 III 1954–31 I 1956

Delegatura WUdsBP w Radymnie

Kierownicy/szefowie Niedbalec Paweł Franciszek por. 1 XI 1954–31 XII 1956

Delegatura WUdsBP w Ropczycach

Kierownicy/szefowie Jakiełła Jan Andrzej por. 1 II–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Rzeszowie

Kierownicy/szefowie Wilk Franciszek92 Wawrzyniec ppor. 21 IX 1944–6 VI 1945 Kiwerski Zenon Józef por. 6 III–10 IX 1945 Warzocha Stanisław Wojciech 22 IX 1945–25 IV 1946 Słonina Stanisław Marian kpt. p.o. 21 III 1946–30 IX 1947 30 IX 1947–30 XI 1949 Klepacki Czesław Wawrzyniec por. 15 I 1950–28 II 1951 Remion Józef Szymon kpt. 1 III 1951–31 X 1954 Burghardt Edward Bronisław kpt. 1 XII 1954–31 VIII 1956 Mossoń Władysław Jan kpt. 1 IX–31 XII 1956 Zastępcy Jarzyna Stefan Stanisław 24 X 1944–12 I 1945 Konkol Antoni Paweł II–VI/VII 1945 Sobiłło Janusz Wojciech bez stopnia p.o. 1 V–30 IX 1946 Sołtys Franciszek N.N., Maria por. 1 X 1947–31 VII 1951 Pawełek Stanisław Jan ppor. 1 I 1953–30 XI 1955 Kwiatek Stanisław Stanisław por. 1 XII 1955–31 III 1956 Pakuła Bolesław Adam kpt. 1 IV–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Sanoku

Kierownicy/szefowie Ozgowicz Leon Józef ppor./por. p.o. 25 IX 1944–II 1945 Sieradzki Tadeusz93 Czesław 24 II–15 VI 1945

92 Od marca 1945 r. p.o. kierownik PUBP w Brzozowie bez rozkazu. 93 15 VI 1945 r. zastrzelony przed budynkiem PUBP.

402 403 Stopień Hudyma Stefan94 Jan bez stopnia VI–VII 1945 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Grajek Zbigniew95 Kazimierz bez stopnia VII–VIII 1945 Zaremba Antoni Jan ppor. p.o. VIII–IX 1945 IX–19 XII 1945 Cebula Antoni96 Mikołaj por. 1 I 1946–31 V 1948 Dziadosz Władysław97 Ludwik kpt. p.o. 1 VI 1948–1 VII 1949 Ryznar Józef N.N., Maria ppor. p.o. VII 1949–14 VII 1950 Setlak Ludwik Józef por. p.o. 15 VII 1950–31 III 1955 Paulukiewicz Tadeusz Józef mjr 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Dziadosz Władysław Ludwik kpt. 1 VI 1948–1 VII 1949 Ryznar Józef N.N., Maria ppor. 15 XI 1949–30 XI 1951 Setlak Ludwik Józef por. p.o. 15 VII 1950–31 VII 1953 Wnęk Henryk Wojciech ppor. 1 VII 1952–30 XI 1953 Witek Władysław Kazimierz por. 20 XI 1953–30 IX 1954 Sołtys Franciszek N.N., Maria kpt. 1 X 1954–31 XII 1956

Placówka WUdsBP w Stalowej Woli98

Kierownicy/szefowie – brak danych Zastępcy – brak danych

Delegatura WUdsBP w Strzyżowie99

Kierownicy/szefowie Zawiślak Kazimierz Józef 15 XI 1954–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Tarnobrzegu

Kierownicy/szefowie Tudor Piotr Jan p.o. 21 IX–4 XI 1944 Goleb Edward Franciszek por. 5 XI 1944–5 I 1945 Zapałowski Józef100 Kazimierz ppor. 6 I–5 VI 1945 Zaremba Antoni101 Jan ppor. II–V 1945 Moskwa Ludwik N.N., Zofia kpr. p.o. 28 VI–27 VII 1945 Górski Henryk102 VIII–IX 1945

94 Kierował PUBP bez rozkazu. 95 Kierował PUBP bez rozkazu. 96 Kierował PUBP do sierpnia 1948 r. 97 1 VII 1949 r. popełnił samobójstwo. 98 Powiat powstał w 1953 r. 99 Powiat powstał w 1954 r. 100 Od lutego 1945 r. kierował PUBP w Przemyślu bez rozkazu. 101 Kierował PUBP bez zatwierdzenia przez MBP; formalnie p.o. kierownik PUBP w Przemyślu. 102 Brak rozkazu o nominacji.

402 403 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Czarnecki Czesław103 Józef kpr. IX 1945 Sobiłło Janusz104 Wojciech bez stopnia X 1945–III 1946 Warzocha Stanisław105 Wojciech por. 26 IV 1946–31 III 1949 Przywara Władysław106 Jan chor. 1 VI 1949–IX 1950 Marciniak Zygmunt Józef por. 1 X 1950–31 X 1951 Misicki Eugeniusz Ignacy por. p.o. XI 1951–24 XI 1953 Szpunar Jan107 Stanisław por. 1 II–8 X 1954 Sobieski Franciszek Stefan por. p.o. 9 X 1954–31 III 1955 Golema Michał Andrzej mjr 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Czarnecki Czesław Józef kpr. IX 1945 Baronowski Zdzisław108 Piotr 11 IX 1945–6 III 1946 Gugała Franciszek Jan ppor. p.o. 24 IV–2 VIII 1946 Babko Jan Michał 1 XI–31 XII 1947 Pelc Józef Władysław por. 1 IV 1949–28 II 1950 Kolczyński Bernard Tomasz ppor. 1 III–30 IX 1950 Misicki Eugeniusz Ignacy ppor. 1 XII 1950–28 II 1952 Szpunar Jan Stanisław ppor. 1 III 1952–31 I 1954 Sobieski Franciszek Stefan por. 1 II 1954–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Ustrzykach Dolnych

Kierownicy/szefowie Kolczyński Bernard Tomasz por. 1 VI 1952–28 II 1953 Szymański Czesław N.N., Agata por. 1 III 1953–31 V 1955 Pietrucha Stanisław109 Józef por. 1 VI 1955–31 XII 1956 Zastępcy Szymański Czesław N.N., Agata ppor. 1 X 1952–28 II 1953 Tworek Jan Józef por. 15 X 1954–31 III 1955

Opracowanie: Dariusz Iwaneczko, Zbigniew Nawrocki

103 Brak rozkazu o nominacji, formalnie zastępca kierownika. 104 Brak rozkazu o nominacji. 105 Kierował urzędem od marca 1946 r. 106 Kierował PUBP bez rozkazu. 107 8 X 1954 r. zawieszony w czynnościach. 108 Zawieszony w czynnościach w grudniu 1945 r.(?) 109 Obowiązki objął 15 VI 1955 r.

404 WOJEWÓDZTWO SZCZECIŃSKIE

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Szczecinie

Kierownicy/szefowie Kilanowicz Jerzy Szczepan kpt. 10 IV–24 VII 1945 Kołarz Longin1 Stanisław kpt./ppłk 25 VII 1945–4 III 1947 Mrozek Józef Andrzej ppłk 5 III 1947–15 X 1948 Olkowski Jan2 Mikołaj mjr/ppłk 23 X 1948–31 I 1950 Piękniewski Daniel Wojciech kpt. p.o. 1–5 II 1950 Koton Eliasz3 Zygmunt ppłk/płk 6 II 1950–14 IX 1956 Małkiewicz Kazimierz Karol ppłk 15 IX–XII 1956 Zastępcy Sołtyniak Jan 10 IV 1945–1946 Gorliński Jan (Monderer- Dawid ppor./kpt. 5 I 1946–1 III 1947 -Lamensdorf Cezary) Koton Eliasz Zygmunt mjr 20 II 1947–31 I 1948 Gajda Stefan Antoni kpt. 1 II–20 VII 1948 Kornecki Adam Michał ppłk 20 VII 1948–15 III 1949 (Kornhendler Dawid)4 (Moszek) Szysz Władysław5 Filip mjr 7 III–26 XII 1949 Piękniewski Daniel Wojciech kpt. p.o. 28 XII 1949–30 XI 1950 30 XI 1950–31 X 1951 Starzycki (Pachołek) Jan Franciszek ppłk 4 XII 1950–25 V 1951 Zwierchanowski Ignacy mjr/ppłk 1 XI 1951–5 III 1954 Włodzimierz6 Głowacki Romuald Stanisław mjr 1 III 1954–27 XI 1956 Galczewski Bolesław Bolesław ppłk 12 V–9 XII 1955 Górecki Kazimierz Piotr ppłk 1 X–27 XI 1956

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Kozłowski Jan Michał kpt. 3 VIII 1945–17 V 1946 Budkowski Józef Marek chor./por. p.o. 17 V 1946–20 XII 1947

1 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1952 r. wyjechał do ZSRR. 2 1 II 1950 r. przekazany do dyspozycji KC PZPR. 3 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 4 Przekazany do dyspozycji KC PZPR; w 1968 r. wyjechał do NRF; kilkakrotnie wystąpił w RWE; zmarł 3 VII 1986 r. we Frankfurcie nad Menem. 5 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zginął 26 XII 1949 r. w wypadku samochodowym. 6 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w 1976 r. w Warszawie.

405 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stankiewicz Włodzimierz7 Tadeusz kpt. 10 II 1948–31 I 1950 Czech Andrzej Józef kpt. 1 II–19 IX 1950 Bigaj Stanisław Jan por./kpt. p.o. 20 IX 1950–30 IV 1951 30 IV 1951–31 VII 1955 Kruglak Aleksander Stefan por. 1 VIII 1955– Bigaj Stanisław Jan kpt. 1956 Zastępcy Opałko Leonarda Szymon ppor. 8 V 1946–1947 Woźnicki Władysław Ignacy chor. p.o. –4 XI 1946 Zając Wacław Józef kpt. 15 VI–30 XI 1947 Adamkiewicz Zygmunt Stanisław por. 1 IX 1948–15 IX 1949 Bigaj Stanisław Jan por. 15 VI–19 IX 1950 Szypulski Edmund Ignacy por./kpt. 1 II 1951–31 III 1955 Rdzanek Tadeusz Antoni kpt. 1 IV 1955– Zakrzewski Zdzisław Bolesław kpt. 1 X 1955–1 XII 1956

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Rogula Antoni p.o. –30 V 1945 Konopko Henryk 20 VII 1945– Kwolik Kazimierz8 Karol por./kpt. p.o. 1 VIII 1946–31 XII 1947 Piątkowski Franciszek Michał mjr 1 I–31 XII 1948 Zwierchanowski Ignacy mjr 1 I 1949–14 IV 1951 Włodzimierz Czajer Antoni Józef por./kpt. 15 VI 1951–28 II 1954 Jaworski Zdzisław Stanisław por./kpt. 1 III 1954–31 III 1955 Zastępcy Roszkowski Eugeniusz Ludwik chor. 18 IV 1945– Kwolik Kazimierz Karol chor./por. 26 XI 1945–31 VII 1946 Szarkowski Jan Leon por. p.o. 1 VIII 1946–25 III 1947 Glanc Józef Wawrzyniec chor. 1 V 1947–1 II 1948 Szadkowski Tadeusz Walenty ppor./por. 1 III 1948–31 XII 1949 Czajer Antoni Józef ppor./por. 1 IV 1950–14 VI 1951 Jaworski Zdzisław Stanisław ppor./por. 15 VI 1951–12 VIII 1953 Grudziński Marian Kacper por./kpt. 1 X 1953–1 VI 1955 Sawicki Stanisław Borys kpt. 20 VIII 1954–31 III 1955

7 Zwolniony i przeniesiony do rezerw MON. 8 Zmarł 7 III 1985 r. w Poznaniu.

406 407 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział II służbowy Naczelnicy Duksztulski Benedykt Ignacy por. p.o. 1 VI 1946–9 I 1948 Ettinger Filip Izaak por./kpt. 10 I 1948–31 XII 1951 Friedman Jerzy9 Zygmunt por. p.o. 1 VII 1952–15 XII 1953 Domagała Tadeusz Adam kpt. 1 XI 1954–31 III 1955 Jaworski Zdzisław Stanisław kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Duksztulski Benedykt10 Ignacy por./kpt. 1 IX 1947–31 VII 1950 Friedman Jerzy Zygmunt ppor. 1 I 1952–14 VIII 1953 Domagała Tadeusz Adam kpt. 15 VIII 1953–31 X 1954 Sawicki Stanisław Borys kpt. 1 IV 1955–1956 Kapron Stefan Jan kpt. 1 VII 1955–1956

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy Dąbrowski Tadeusz Andrzej 14 IX–30 XI 1945 Zastępcy – brak danych

Wydział III

Naczelnicy Wietecki Adam Franciszek por./kpt. p.o. 5 XII 1946–31 VII 1949 31 VII 1949–31 VIII 1950 Chłoń Andrzej Franciszek por./kpt. 1 I 1951–14 VII 1954 Bojenko Zdzisław Kazimierz kpt. p.o. 15 VII 1954–31 III 1955 Wesołek Czesław Bolesław kpt. 1 IV–30 VI 1955 Orlicki Józef Stanisław kpt. 1 IX 1955–31 VIII 1956 Chłoń Andrzej Franciszek kpt. 1 IX–27 XI 1956 Piotrowski Jan Marceli mjr 28 XI 1956–16 VII 1960 Zastępcy Wietecki Adam Franciszek por. 5 XII 1946–1 VIII 1949 Zając Wacław Józef kpt. –15 V 1947 Chłoń Andrzej Franciszek chor./por. 1 VII 1949–31 XII 1950 Szycko Feliks11 Mikołaj por. 15 V–15 XII 1951 Bojenko Zdzisław Kazimierz por./kpt. 1 V 1952–14 VII 1954 Wielgoszewski Zygmunt Piotr kpt. 15 VII 1954–31 III 1955 Łabędzki Bolesław Stefan kpt. 1 IV 1955–31 VIII 1956

9 Zwolniony dyscyplinarnie ze służby. 10 Zwolniony i przekazany do rezerwy MON. 11 Skierowany na półroczny kurs aktywu kierowniczego MBP.

406 407 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział IV

Naczelnicy Duksztulski Benedykt Ignacy ppor. p.o. 26 XI 1945–31 V 1946 Romiszewski Mieczysław Jan por. p.o. 31 VII 1946–5 VI 1947 Gabrysiak Jerzy Franciszek kpt. p.o. 1 I 1948–30 IV 1949 30 IV 1949–30 XI 1950 Świnoga Władysław Franciszek kpt. 1 XII 1950–31 VII 1953 Łabędzki Bolesław Stefan por. p.o. 1 VIII 1953–30 IV 1954 por./kpt. 30 IV–31 VIII 1954 Świnoga Władysław Franciszek mjr 1 IX 1954–1955 Piotrowski Jan Marceli kpt./mjr 1 IX 1955–27 XI 1956 Zastępcy Gabrysiak Jerzy Franciszek ppor./kpt. p.o. 1 VII–31 XII 1947 1 I 1948–30 IV 1949 Łabędzki Bolesław Stefan ppor./por. 1 IX 1951–31 VII 1953 Roszak Wincenty Wincenty por./kpt. 1 IX 1954–30 XI 1955 Brawman Leon Zygmunt por. 1 I 1956–

Wydział V

Naczelnicy Pieczeń Józef12 Henryk kpt. –1 VII 1947 Świnoga Władysław Franciszek ppor. p.o. 1 XII 1947–15 IV 1948 ppor./por. 15 IV 1948–14 VI 1949 Kunicki Kazimierz Bolesław kpt. 15 VI 1949–30 VI 1950 Goroński Zenon Stanisław por./kpt. 1 VII 1950–9 VII 1951 Stankiewicz Czesław Karol ppor. 10 VII 1951– Wesołek Czesław Bolesław kpt. 1952–31 I 1953 Rubin Michał Arnold por. 1 IV 1953–1 VII 1954 Wypij Jerzy Jan kpt. 15 I–30 IX 1955 Gliński Walenty Franciszek kpt. 1 X 1955–28 XI 1956 Zastępcy Kunicki Kazimierz Bolesław ppor. 22 XI 1947–1 III 1948 Rubin Michał Arnold ppor./por. 1 XI 1951–28 II 1953 Wielgoszewski Zygmunt Piotr por./kpt. 1 VII 1953–14 VII 1954 Wiśniewski Zenon Edward por. 1 IV 1955–1 VI 1956 Tabor Kazimierz Paweł kpt. 1955–1956 Wypij Jerzy Jan kpt. 1 X 1955–1956

12 Zwolniony dyscyplinarnie na wniosek Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP.

408 409 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział Więzień i Obozów/ Więziennictwa służbowy Naczelnicy Czekierda Jan Michał ppor. p.o. 28 I–6 VI 1946 Kwieciński Mieczysław13 Józef [Jakub] chor. p.o. 7 VI 1946–25 IX 1947 Aszychmin Borys Beniamin kpt. 1 III–1 VIII 1948 Siwko Wacław Jan chor./ppor. p.o. 1 X 1948–1 II 1949 Zając Wacław Józef mjr 1 IV 1950–31 X 1953 Stański Franciszek por. 1 XI 1953– Zastępcy Kabała Czesław Józef ppor./por. 1 II 1948–30 IX 1950 Słoński Franciszek Jan por./kpt. 1 XI 1953–1954

Wydział VIII

Naczelnicy Ettinger Filip Izaak ppor./por. p.o. 10 IV 1946– Arleth Ludwik Ludwik por. p.o. 1952–31 III 1953 31 III 1953–15 I 1955 Zastępcy Arleth Ludwik Ludwik por. 1 I 1951–31 III 1953 Wypij Jerzy Jan por./kpt. 1952–14 I 1955

Wydział Żeglugi Morskiej/Wydział VIII „A”

Naczelnicy Gabrysiak Jerzy Franciszek kpt. 1 I 1951–30 IX 1953 Osys Zygmunt Jan kpt. p.o. 1 X 1953–31 III 1955 31 III 1955–1956 Zastępcy Osys Zygmunt Jan kpt. 1 X 1953–1954 Tabor Kazimierz Paweł kpt. 20 VIII 1954–31 VIII 1955

Wydział IX

Naczelnicy Świnoga Władysław Franciszek kpt./mjr 1 VIII 1953–31 VIII 1954 Beński Stanisław Michał por. p.o. 1 VI–30 XI 1955 30 XI 1955–1956 Zastępcy Szypulski Edmund Ignacy kpt. 1 IV 1955–1956

13 Zdjęty z zajmowanego stanowiska i aresztowany.

408 409 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział X

Naczelnicy Domagała Tadeusz Adam kpt. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Goldner Leon (Lejzor)14 Jankiel ppor./por. 1 I 1952–20 IX 1954

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Wesołek Czesław Bolesław kpt. 1 II 1953–31 III 1955 Zastępcy – brak danych

Wydział Miejski

Naczelnicy Strzałka Kazimierz15 Mateusz ppor./kpt. 1 VIII 1948–15 IX 1950 Zastępcy – brak danych

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Łabędzki Bolesław Stefan kpt. 1 IX 1954–31 III 1955 Zastępcy Braciszewski Henryk Józef por. 1 IX 1954–

Wydział „A”

Naczelnicy Witkowski Bolesław Jan chor./ppor. p.o. 1947–30 IV 1948 30 IV 1948–15 IV 1949 Czajer Antoni Józef chor. –1 VI 1949 Wolnik Stefan Czesław ppor. p.o. 1 VI 1949–31 III 1950 ppor./por. 31 III 1950–31 I 1952 Owczarek Wacław Stanisław por./kpt. 1 VIII 1952–31 VIII 1955 Zastępcy Owczarek Wacław Stanisław ppor./por. 1 IX 1950–1953 Grzybowski Alfons Władysław por. 1 IX 1953–31 III 1955

14 Przekazany do dyspozycji dyrektora Departamentu Więziennictwa MBP na własną prośbę. 15 Przeniesiony do rezerwy MON.

410 411 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.) Naczelnicy Mielnicki Zdzisław Wacław p.o. –30 VI 1946 Zimerman Alfred Chaim kpt. 1 VII 1946–1 III 1948 Sitka Alfons Antoni por. p.o. 1 III 1948–30 IV 1949 por./kpt. 30 IV 1949–31 VII 1950 Merza Aleksander Aleksander ppor./kpt. 1 VIII 1950–31 III 1955 Wojciechowski Bernard Piotr por./kpt. p.o. 1 IV–30 IX 1955 30 IX 1955–1956 Zastępcy Sitka Alfons Antoni por./kpt. p.o. 1 VIII 1946–30 IX 1947 30 IX 1947–30 IV 1949 Merza Aleksander Aleksander ppor. p.o. 1 V 1949–31 III 1950 31 III–31 VII 1950 Glazman Michał Chaskiel por. 1 VIII 1950–30 IV 1952 Chyżewski Jerzy Jan por./kpt. 20 V 1952–15 I 1954 Wojciechowski Bernard Piotr ppor./por. 1 II 1954–31 III 1955 Gorczyński Bolesław Jan por. 1 IV 1955–1956

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Guzik Bronisław Antoni ppor./kpt. p.o. 1 XI 1946–31 I 1947 31 I 1947–20 IV 1948 Maćkowiak Bronisław Jan por./kpt. p.o. 1 V 1948–21 I 1953 Rdzanek Tadeusz Antoni por./kpt. 1 XI 1953–31 III 1955 Zastępcy Maćkowiak Bronisław Jan ppor./kpt. 1 VII 1947–1949 Gryta Henryk Marcin kpt. 1 I 1951–30 VI 1952 Rdzanek Tadeusz Antoni por. 15 II–31 X 1953

Wydział Cenzury

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Ettinger Filip Izaak por. p.o. –10 I 1948 Owczarek Wacław Stanisław kpt. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Grzybowski Alfons Władysław por./kpt. 1 IV 1955–7 IX 1961

410 411 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności

Naczelnicy Banasz Artur Adam por./kpt. 1 XI 1950–31 VII 1954 Czajkowski Tadeusz Teofil kpt. p.o. 1 IV–31 VIII 1955 31 VIII 1955–28 XI 1956 Zastępcy Czajkowski Tadeusz Teofil por./kpt. 15 III 1952–31 III 1955 Płotczyk Szczepan Kazimierz chor. 1 VII 1955–1956

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Witko Bolesław Aleksy ppor. 15 VI 1948–30 XI 1950 Fitali Henryk Józef por. p.o. 1 XII 1950– por./kpt. –31 VII 1953 Zastępcy Wyrębkiewicz Władysław Maciej ppor. 1 VI 1948–25 VII 1951 Fitali Henryk Józef por. 1951– Zakrzewski Zdzisław Bolesław por. 15 I–31 VII 1953

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

412 413 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny służbowy Naczelnicy Sław Marian p.o. 2 VII 1945–31 III 1946 Kolanowska Zofia Ignacy p.o. 1 IV 1946–14 I 1948 Zimerman Marcela Józef chor. 15 I–15 XI 1948 Zimerman Alfred Chaim kpt./mjr 1 IX 1948–31 III 1955 Kamola Feliks Michał por./kpt. 1 IV–30 IX 1955 Pawlaczyk Stanisław Bolesław por. 1 X 1955–28 XI 1956 Zastępcy Kamola Feliks Michał ppor./kpt. 1 II 1951–1 VI 1953 p.o. 1 VI 1953–31 III 1955

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy Cielma Mieczysław p.o. 10 IV 1945–1946 Sypniewski Stanisław Jakub ppor. 1946–24 II 1949 Mikołajczak Feliks Ludwik chor. 25 II 1949–31 V 1950 Kula Piotr Jan ppor. 1 VI 1950–I 1954 Zastępcy – brak danych

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Walczak Eugenia16 Henryk ppor. p.o. 1 VII 1946–30 IV 1948 1 V 1948–28 II 1949 Gajecki Joachim Jan chor. 1 III 1949–15 XI 1950 Szpirt Józef Wolf chor./kpt. p.o. 1 XI 1950–6 XII 1954 6 XII 1954–28 XI 1956 Zastępcy Walczak Eugenia Henryk ppor. 1 VII 1946–25 III 1949 Szpirt Józef Wolf chor. 1 III–31 X 1950 Szereszewski Jakub Izjasz ppor./por. 1 XI 1953–1955

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

16 Zwolniona i przekazana do dyspozycji Departamentu Personalnego MON.

412 413 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy/ Zaopatrzenia

Naczelnicy Pachniewski Edward 10 IV–5 V 1945 Pieńkawa Zygmunt Józef –18 VII 1946 Arski Józef Paweł chor. p.o. 15 VII 1946–31 III 1948 (Flaksman Mordechaj) (Newach) 1 IV 1948–31 I 1954 Sikora Marian Paweł kpt. 1 II 1954–16 V 1955 Mazur Jan Maciej por. p.o. 1 I–31 III 1955 31 III 1955–28 XI 1956 Zastępcy Boba Aleksander Józef chor. 10 IV 1945– Różański Stanisław Moryc chor. –24 VIII 1945 Bielański (Ajzner) Karol17 Adolf por. p.o. 10 VII 1946–30 IX 1947 Arski Józef Paweł chor. 1 X 1947–31 III 1948 (Flaksman Mordechaj) (Newach) Sulczyński Jan Marian kpt. 1 I 1949–31 V 1950 Mazur Jan Maciej ppor./por. 1 IV 1953–31 XII 1954 Bochner Szymon (Abram) Mojżesz por. –31 III 1955

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Suwalski Wincenty18 Jakub por. –28 II 1950 Kiryczenko Konstanty Marek chor./ppor. 1 III 1950–30 IX 1951 Arleth Ludwik Ludwik ppor. p.o. 1 I 1951–31 III 1953 Zastępcy Lipa Ozjasz Lejb VII 1949– Kiryczenko Konstanty Marek ppor. 15 II 1950–30 IX 1951 Arleth Ludwik Ludwik ppor./por. 1 I 1951–31 III 1953 Frąckiewicz Jan Antoni chor. 22 X 1953–

17 Zwolniony i przekazany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON. 18 Zwolniony i przeniesiony do rezerw MON.

414 415 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego Naczelnicy Dattner Jakub Herman 1 VII 1946–31 III 1947 Kasica Antoni Kazimierz mjr 1 IV–30 XII 1947 Słucki Izydor Szymon p.o. 1 VII 1948–30 IV 1950 Goldin Michał (Chaim) Józef st. sierż. 1 V 1950–1956 Zastępcy Słucki Izydor Szymon 1 X 1947–30 VI 1948 Goldin Michał (Chaim) Józef 1 VII 1948–30 IV 1950 Baron Bolesław Grzegorz chor. 1 IX 1951–30 VI 1953

Służba Kwaterunkowo-Budowlana Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Bochner Szymon (Abram) Mojżesz ppor./por. 1 III 1949–1951 Zastępcy Frąckiewicz Jan Antoni chor. –1 IV 1953 Bochner Szymon (Abram) Mojżesz por. –31 III 1955

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Szojmer Józef Izrael chor. 1 II 1950– Zastępcy Szojmer Józef Izrael chor. 1 II 1950– Graczkowski Feliks Józef ppor. –1 IV 1953

Wydział/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Mazur Jan Maciej chor./ppor. 1 III 1949–31 III 1953 Jaworski Florian Jan chor. 15 XI 1953– Zastępcy Mazur Jan Maciej chor./ppor. 1 III 1949–31 III 1953

Wydział/Służba Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Kiryczenko Konstanty Marek chor. 1 IX 1948–1 III 1949

414 415 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Różański Stanisław Moryc chor./por. 1949–1952 Zastępcy Gajos Jan Józef sierż. –31 V 1950

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Ciemiengo Władysław Stanisław –11 VI 1947 Rubiłowicz Mieczysław Michał mjr 12 VI 1947–31 I 1951 (Morduch) (Mowsza) Pumpiański Rafał (Rafael)19 Henryk kpt. 1 III 1951–14 VII 1953 Kołodziej Jan Jan mjr 15 VII 1953– Zastępcy Nowiński Henryk Maksymilian 15 III 1948–15 II 1950 Pumpiański Rafał (Rafael) Henryk por./kpt. 1 IX 1950–28 II 1951 Żuchowski Józef Walenty por. 1 V–1 XII 1953

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy Licht Edward Dawid kpt. 1 VI 1948–1949 Zastępcy Metzger Bernard 2 IV 1947– Grylewicz Jan20 Jan 1 XII 1948–1 XII 1949 Gofman Pejsach21 Chaim chor. p.o. 1 XII 1949–31 V 1952 chor./ppor. 31 V 1952–31 I 1954 Toczkowski Edmund22 Ryszard kpt. 1 V 1953–14 I 1954 Szymczak Zbigniew23 Stanisław por. 15 I 1954– Pawlik Andrzej24 Antoni ppor. 1 II 1954–

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

19 Oddany do dyspozycji dyrektora Departamentu Służby Zdrowia MBP. 20 Zastępca ds. gospodarczych. 21 P.o. zastępca ds. gospodarczych. 22 Zastępca ds. leczniczych. 23 Zastępca ds. leczniczych. 24 Zastępca ds. administracyjno-gospodarczych.

416 417 Stopień Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie szczecińskim Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Białogardzie25 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Bytowie26 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Chojnie

Kierownicy/szefowie Zlasko Józef Adolf por. 1 IV 1955– Zastępcy Furmański Kazimierz Antoni por. 1954–1955

PUBP/PUdsBP w Choszcznie Kierownicy/szefowie Dobrowolski Jerzy 20 IV 1945– Żuk Anatol Sergiusz ppor. p.o. 1 II–4 IX 1946 Chrapkowski Stefan27 Jan chor. p.o. 1 VIII 1947–28 II 1949 chor./por. 28 II 1949–30 IX 1950 Węglarski Stefan Stanisław chor./ppor. 1 X 1950–1951 Andrzejewski Stanisław Kazimierz por. 1 IX 1952–30 VI 1956 Chrost Bolesław Antoni ppor. 1 VII 1956– Zastępcy Laskowski Jerzy 20 IV 1945–14 III 1946 Chrapkowski Stefan Jan por. p.o. 31 I 1948–30 IV 1949 Wojcieszak Jan Tomasz chor./ppor. p.o. 1 V 1949–31 III 1951 Fagas Czesław Adam chor. 1 XI 1951–31 VIII 1952 Gołąb Jan Teofil ppor. 1 IX 1952–31 I 1954 Chrost Bolesław Antoni st. sierż./chor. 15 IV 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Człuchowie28 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Dębnie29 Kierownicy/szefowie Dominiak Bronisław Antoni ppor. p.o. 30 I–28 II 1946 Bloch Bogdan Józef kpt. p.o. 1 III 1946–30 IX 1947 30 IX 1947–31 VII 1948

25 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim. 26 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim. 27 Zmarł 30 VIII 1967 r. w Szczecinie. 28 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie pomorskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim. 29 W 1945 r. siedziba PUBP w Królewcu/Kostrzynie nad Odrą.

416 417 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Złotogórski Wacław Józef kpt. 1 VIII 1948–30 VI 1949 Babiński Stanisław Stanisław ppor./por. 1 VII 1949–31 I 1951 Koziar Eugeniusz Trofim chor./kpt. 1 II 1951–17 IX 1954 Zdanko Józef Adolf kpt. 1955–1956 Zastępcy Kozakiewicz Zygmunt 1945–1946 Dominiak Bronisław Antoni bez stopnia/ p.o. –30 I 1946 ppor. Mikołajczyk Stefan30 Józef ppor. 10 X 1947–30 XI 1950 Kosela Stanisław Feliks ppor. 1 XII 1950–1951 Furmański Kazimierz Antoni chor./por. 1 IX 1952–1954

PUBP/PUdsBP w Drawsku31 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Głębokim

Kierownicy/szefowie Kalinowski Józef Teofil chor./ppor. p.o. 1 XI 1947–31 I 1948 Zastępcy Michałowski Lucjan Wiktor chor. p.o. 10 IV 1947–31 III 1948 chor./ppor. 1 IV 1948– PUBP/PUdsBP w Goleniowie Kierownicy/szefowie Kosela Stanisław Feliks por./kpt. 1 IV 1955–1956 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Gorzowie Wielkopolskim32 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Gryficach

Kierownicy/szefowie Lewandowski Jakub Władysław p.o. –2 IX 1946 Bolesław Żuk Anatol Sergiusz ppor. p.o. 5 IX 1946–30 IV 1947 Szadkowski Tadeusz Walenty chor. p.o. 1 V–31 XII 1947 chor./ppor. 1 I–28 II 1948 Małkiewicz Kazimierz Karol ppor./por. p.o. 1 III 1948–28 II 1949 por./kpt. 28 II 1949–18 IV 1950 Muszyński Tadeusz Karol ppor. 19 IV 1950–6 V 1951

30 Zwolniony dyscyplinarnie i przeniesiony do rezerwy MON. 31 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim. 32 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim.

418 419 Stopień Domagała Tadeusz Adam ppor. 10 V 1951–14 IX 1952 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wiechnik Jan Jan ppor./por. 15 IX 1952–14 I 1953 Borzyszkowski Ludwik Feliks chor./por. 15 II 1953–31 VIII 1956 Zastępcy Małkiewicz Kazimierz Karol ppor./por. 1 III 1948–28 II 1949 Ślusarek Witold Leonard chor./ppor. 1 I 1950–6 V 1951 Włodarczyk Bolesław Stanisław ppor./por. –31 X 1951 Antkiewicz Bazyli Andrzej chor./ppor. 1 XI 1951–14 IX 1952 Olczyk Józef Władysław por. 15 IX 1952–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Gryfinie

Kierownicy/szefowie Żurek Władysław Jan ppor. p.o. 1 II 1946–31 VII 1947 Szymonik Wacław Aleksy chor. p.o. 1 VIII–9 XII 1947 Godlewski Bronisław Witalis chor./ppor. p.o. 10 XII 1947–30 VI 1949 Czajer Antoni Józef chor./ppor. p.o. 1 VII 1949–31 III 1950 Jakowiec Jan Piotr chor./ppor. p.o. 1 IV 1950–31 I 1951 Babiński Stanisław Stanisław por./kpt. 1 II 1951–14 I 1953 Husakowski Wacław Józef ppor./por. 15 I 1953–30 IX 1954 Kulpa Józef Michał por. 1 XI 1954–30 VI 1956 Andrzejewski Stanisław Kazimierz kpt. 1 VII 1956– Zastępcy Szymonik Wacław Aleksy chor. 1 VIII–9 XII 1947 Godlewski Bronisław Witalis ppor. 10 XII 1947–30 VI 1949 Czajer Antoni Józef ppor. 1 VII–31 XII 1949 Andrzejewski Stanisław Kazimierz st. sierż./ppor. 1 I 1950–31 III 1952 Jakowiec Jan Piotr chor./ppor. 1 IV 1950–31 I 1951 Galiszkiewicz Ryszard Kazimierz st. sierż./chor. 1 IV–31 XII 1952 Meżyński Zdzisław Władysław ppor. 1 I–31 XII 1953 Zieliński Jan Władysław chor./ppor. 1 II–31 X 1954 Maciejak Bolesław Stanisław chor. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Kamieniu Pomorskim

Kierownicy/szefowie Józefiak Jan Władysław Konstanty ppor. p.o. 8 VIII 1945–29 I 1946 29 I 1946–1 V 1947 Mikołajczyk Marian Stanisław 1 V–15 VI 1947 Wasowski Ryszard Antoni plut. 16 VI–1 VIII 1947 Dawidowicz Antoni Józef p.o. 1 X–30 XI 1947 Zając Wacław Józef kpt. p.o. 1 XII 1947–30 IV 1948 1 V 1948–31 III 1950 Tabor Kazimierz Paweł ppor./kpt. 1 IV 1950–31 I 1952

418 419 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Nowak Józef Franciszek por. 1 II–14 VII 1952 Krukowski Zygmunt Feliks por. 1 IX 1952–31 X 1953 Kowalczyk Mieczysław Ignacy ppor./por. 1 XI 1953–31 X 1954 Banach Edward Józef chor. p.o. 1 XI 1954–31 III 1955 Żukowski Michał Michał por. 1 IV–31 VIII 1955 Kowalczyk Ryszard Aleksander por. 1 IX 1955–1956 Zastępcy Dawidowicz Antoni Józef p.o. 1 V–30 IX 1947 30 IX–30 XI 1947 Zając Wacław Józef kpt. 1 XII 1947–30 IV 1948 Kwieciński Józef Łukasz chor./por. 1 VII 1949–31 I 1953 Maroszek Ludwik Józef ppor. 1 IX 1953–31 V 1954 Banach Edward Józef chor. 1 XI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Kołobrzegu33 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Koszalinie34 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Łobzie

Kierownicy/szefowie Motyczyński Kazimierz Bolesław p.o. 1 II–1 VII 1946 Woźnicki Władysław Ignacy chor./ppor. p.o. 5 XI 1946–30 IX 1947 1 X 1947–14 III 1948 Woskowski Jan Stanisław chor./por. p.o. 15 III 1948–28 II 1949 1 III–31 VIII 1949 Sokołowski Jan Ignacy por. p.o. 1 X 1949–31 I 1951 Jarecki Wiktor Stanisław por. 1 II 1951–14 IX 1952 Wiśniewski Stanisław Aleksander kpt. 15 IX 1952–31 III 1953 Machula Roman Franciszek ppor./por. 1 IV 1953–31 III 1955 Dankowski Jerzy Bolesław kpt. 1 IV 1955–31 VIII 1956 Orlicki Józef Stanisław kpt. 1 IX 1956– Zastępcy Witosławski Henryk 5 VII 1945– Woźnicki Władysław Ignacy chor./ppor. 5 XI 1946–14 III 1948 Woskowski Jan Stanisław chor./por. 15 III 1948–28 II 1949 Sokołowski Jan Ignacy por. 1 X 1949–31 I 1951

33 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim. 34 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim.

420 421 Stopień Kaszyński Tadeusz Józef sierż./chor. 1 I–30 IX 1950 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Jabłoński Mieczysław Stanisław ppor. 1 X 1950– Kosela Stanisław Feliks por. 1 X 1952–31 III 1955 Kapuściński Walenty Walenty chor./ppor. 1 IV–30 XI 1955 Sypniewski Stanisław Wincenty ppor. 1 IV 1956–

PUBP/PUdsBP w Miastku35 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Myśliborzu

Kierownicy/szefowie Manes Henryk Aron p.o. 17 V 1945–31 I 1946 Gliński Zygmunt Józef ppor./por. p.o. 25 III 1946–26 III 1948 Wiśniewski Stanisław Aleksander chor./por. p.o. 1 IV 1948–1 X 1950 Szycko Feliks Mikołaj por. 1 X 1950–14 V 1951 Kaczorowski Antoni Józef ppor. 15 V–31 VIII 1951 Dankowski Jerzy Bolesław por./kpt. 1 III 1952–31 III 1955 Antkiewicz Bazyli Andrzej por. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Ettinger Filip Izaak chor. 1 II–10 IV 1946 Gliński Zygmunt Józef ppor./por. 25 III 1946–26 III 1948 Wiśniewski Stanisław Aleksander chor./por. 1 IV 1948–28 II 1950 Paruszewski Leonard Władysław chor./ppor. 1 III 1950–30 IV 1951 Kapuściński Walenty Walenty chor. 1 IX 1952–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Nowogardzie

Kierownicy/szefowie Roszkowski Eugeniusz Ludwik chor./por. p.o. 17 V 1945–31 X 1947 Sawicki Stanisław Borys por. p.o. 1 XI 1947–31 I 1948 Korski (Gransztof) Julian36 Julian mjr 1–28 II 1948 Różański Kazimierz Bronisław ppor./por. p.o. 1 III–30 IX 1948 Sokołowski Jan Ignacy ppor./por. p.o. 1 X 1948–30 IX 1949 Ciesielski Józef37 Stanisław kpt. p.o. 1 X 1949–9 IX 1950 Adamski Stanisław Antoni por./kpt. 1950–1951 Gładki Czesław38 Aleksander chor. –9 VII 1951 Żukowski Michał Michał ppor./por. p.o. 1952–31 III 1955 Mostowski Wiktor Józef por. 1 IV 1955–30 VI 1956 Kulpa Józef Michał por. 1 VII 1956–

35 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim. 36 Zmarł 17 X 1975 r. w Lęborku. 37 Przekazany do dyspozycji Departamentu Kadr MBP. 38 Przekazany do dyspozycji dyrektora Departamentu Kadr MBP.

420 421 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Brysz Adam (Abram) Benoch 17 V 1945–1 IV 1946 Dyląg Franciszek Karol chor. p.o. 10 XII 1947–1 III 1948 Różański Kazimierz Bronisław ppor./por. 1 III–30 IX 1948 Sokołowski Jan Ignacy chor./ppor. 1 III 1948–30 IX 1949 Ciesielski Józef Stanisław kpt. 1 X 1949–1 IV 1950 Bagiński Czesław Stanisław chor./ppor. 1 IV 1950–30 VI 1951 Antczak Wiktor Michał chor. 1 XI 1951–1952 Żukowski Michał Michał ppor./por. 1952–31 III 1955 Flis Bolesław Piotr ppor. 1 XI 1952–30 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Pile39 – zob. województwo poznańskie

PUBP/PUdsBP w Pyrzycach40

Kierownicy/szefowie Kulesiewicz Stanisław 17 V 1945– Krukowski Zygmunt Feliks 1947 Żurek Władysław41 Jan ppor. p.o. 1 VIII 1947–28 II 1948 Kasperski Kazimierz42 Jan chor./ppor. p.o. 1 III 1948–1 IV 1949 Kaczorowski Antoni Józef chor. 15 V 1949–30 XI 1950 chor./ppor. 30 XI 1950–14 V 1951 Grabowski Władysław Ignacy ppor. p.o. 15 V 1951–31 VIII 1952 Nowiński Roman Kazimierz ppor./por. 1 IX 1952–1956 Zastępcy Mandel Abram 17 V 1945– Żurek Władysław Jan ppor. 1 VIII 1947–28 II 1948 Kasperski Kazimierz Jan chor./ppor. 1 III 1948–1 IV 1949 Kaczorowski Antoni Józef chor. 15 V–31 XII 1949 Nowiński Roman Kazimierz sierż. 1 I 1950–28 II 1951 Grabowski Władysław Ignacy ppor. 15 V 1951–30 VIII 1952 Kulpa Józef Michał chor./por. 1 VII 1952–31 X 1954 Głód Mieczysław Wilhelm por. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Sławnie43 – zob. województwo koszalińskie

39 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim. 40 Wcześniej siedziba PUBP w Lipianach. 41 Zwolniony na własną prośbę i oddany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON. 42 Zwolniony dyscyplinarnie na wniosek Wydziału ds. Funkcjonariuszy WUBP. 43 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.

422 423 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Słupsku44 – zob. województwo koszalińskie służbowy

PUBP/PUdsBP w Stargardzie Szczecińskim

Kierownicy/szefowie Woźniak Kazimierz p.o. 20 IV–29 V 1945 Domagała Zygmunt ppor. 29 V 1945–31 I 1946 Aszychmin Borys Beniamin por./kpt. 1 II 1946–28 II 1948 Kunicki Kazimierz Bolesław por./kpt. 1 III 1948–15 VI 1949 Świnoga Władysław Franciszek por. 16 VI–1 VII 1949 Złotogórski Wacław Józef kpt. 1 VII 1949–1 IX 1950 Barczyński (Baran) Jan Andrzej ppor./por. 1 X 1950––14 II 1954 Antkiewicz Bazyli Andrzej ppor./por. 15 II 1954–31 III 1955 Machula Roman Franciszek por. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Włodarski Zygmunt 20 IV–11 V 1945 Domagała Zygmunt p.o. 12 V–31 XII 1945 Mikołajczyk Stefan Józef ppor. 20 XI 1946–9 X 1947 Rutkowski Aleksander Aleksander 10 X 1947– Grabowski Władysław Ignacy chor./ppor. 1 XII 1949–1951 Krukowski Zygmunt Feliks ppor. 1 XI 1951–1952 Żychowicz Mieczysław Marian ppor./por. 1952 Nowak Witold Wojciech ppor./por. 15 XII 1952–31 III 1955 Jaskuła Bolesław Piotr por. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Strzelcach Krajeńskich45 – zob. województwo zielonogórskie

MUBP/MUdsBP w Szczecinie

Kierownicy/szefowie Kilanowicz Jerzy Szczepan kpt./mjr 24 VII–31 XI 1945 Dąbrowski Tadeusz46 Andrzej p.o. 1 XII 1945–21 IV 1946 Zaręba Mieczysław Bolesław chor. 1947–31 VII 1948 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Szczecinie

Kierownicy/szefowie Horn Nesaniol p.o. 25 IV 1945– Stefański Mieczysław Wacław ppor. –31 I 1946

44 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim. 45 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 46 Aresztowany.

422 423 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Szymański Henryk Jan p.o. 1 II–13 VIII 1946 Kalinowski Józef47 Teofil ppor. p.o. 31 I–15 XI 1948 Świnoga Władysław Franciszek por. 1 VII 1949–30 XI 1950 Nowiński Roman Kazimierz chor./ppor. 1 III 1951– Wtorek Piotr Michał por. 1 VII 1952–9 XI 1953 Szmit Antoni Stanisław kpt. 15 VII 1954–1956 Zastępcy Kilanowicz Jerzy Szczepan kpt. 10 IV–24 VII 1945 Kalinowski Józef Teofil ppor. 31 I–15 XI 1948 Michałowski Lucjan48 Wiktor chor. p.o. –15 XI 1948 Babiński Stanisław Stanisław chor./ppor. 1 I–30 VI 1949 Kaliszka Bronisław Antoni por. 1 I 1950–31 VII 1951 Wtorek Piotr Michał por. –30 VI 1952 Meżyński Zdzisław Władysław chor./ppor. 1 VII–31 XII 1952 Galiszkiewicz Ryszard Kazimierz chor./ppor. 1 I 1953–31 VIII 1954 Zieliński Jan Władysław ppor. 1 XI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Szczecinku49 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Świebodzinie50 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Świnoujściu

Kierownicy/szefowie Kalinowski Józef Teofil chor. p.o. 1 VIII 1946–31 X 1947 Szarkowski Jan Leon por. p.o. 1 XI 1947–30 IV 1948 por./kpt. 30 IV 1948–31 III 1950 Nowak Józef Franciszek ppor./por. 1 IV 1950–31 I 1952 Tabor Kazimierz Paweł kpt. 1 II 1952–19 VIII 1954 Moch Mieczysław Ludwik por. 20 VIII 1954–1956 Zastępcy Iwanicki Feliks Mieczysław p.o. 1 II–1 VIII 1946 Małkiewicz Kazimierz Karol por. 10 IV 1947–1 III 1948 Szarkowski Jan Leon por. 1 XI 1947–1 V 1948 Polewka Mieczysław Andrzej ppor. 1 I–1 VI 1949 Szymczak Jan Adam chor. p.o. 1 VI–14 VII 1949

47 Zwolniony w związku z prowadzonym dochodzeniem. 48 Zwolniony w związku z prowadzonym dochodzeniem. 49 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim. 50 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim.

424 425 Stopień Sikora Ludwik Antoni ppor. 15 VII 1949–31 III 1950 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Rudnicki Roman Stanisław st. sierż./chor. p.o. 1 IV–10 IX 1950 Grudziński Marian Kacper ppor. 15 I–31 VIII 1951 Husakowski Wacław Józef chor./ppor. 1 XI 1951–14 I 1953 Brzeszczak Bogdan Franciszek chor. 1 IV 1954–1955

PUBP/PUdsBP w Wałczu51 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Wolinie

Kierownicy/szefowie – brak danych Zastępcy Brzeszczak Bogdan Franciszek ppor. 1955–1956 PUBP/PUdsBP w Złotowie52 – zob. województwo koszalińskie

Opracowanie: Tomasz Rochatka, Igor Hałagida

51 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim. 52 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie pomorskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszaliń- skim.

424 425 WOJEWÓDZTWO WARSZAWSKIEStopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Warszawie

Kierownicy/szefowie Kwiatkowski Sergiusz 1–24 XI 1944 Broniatowski Mieczysław1 Paweł mjr –6 II 1945 Bielecki (Frey) Jan Wacław mjr p.o. 6 II–5 IV 1945 Dominik Władysław2 Jan mjr p.o. 6 IV 1945–15 I 1946 Olkowski Jan Mikołaj mjr 1 III–25 (27) V 1946 Paszta Tadeusz3 Józef ppłk/płk 15 V 1946–22 III 1948 Łanin Grzegorz Bazyli ppłk 12 IV 1948–22 II 1950 Trochimowicz Marcin ppłk 17 II 1950–15 X 1954 (Trachimowicz?) Bronisław4 Nowakowski Jerzy mjr p.o. 1 X 1954–30 XI 1955 1 XII 1955–15 VII 1956 Wołkow Jan5 Aron ppłk 15 VII 1956–15 III 1957 Zastępcy Czaplicki Józef Henryk kpt. –15 I 1945 (Kurc Izydor)6 (Hereks) Światło Józef Gabriel por./kpt. 17 I–16 IX 1945 (Fleischfarb Izaak)7 Kwiatkowski Jan 17 II–16 IX 1945 Krakowski Józef8 Ignacy ppłk 15 IX 1945–4 IX 1948 Trochimowicz Marcin ppłk 5 IX 1948–16 II 1950 (Trachimowicz?) Bronisław Sawicki Henryk mjr 1 III 1949–15 X 1951 Marzecki Jan Stanisław kpt. 21 X 1950–19 V 1952 Grynblat Borys (Boruch) Jerychim mjr 25 VII 1952–31 I 1953 Piecychna Kazimierz kpt. 1 I 1953–1 III 1954 Chudy Józef Józef kpt. 15 VI 1954–14 X 1955 Nowakowski Jerzy mjr 1 VIII 1954–30 XI 1955

1 Nie później niż od listopada 1944 r.; zmarł 22 VI 1989 r. w Warszawie. 2 Zmarł w 1969 r. w Warszawie. 3 Od 1940 r. współpracownik NKGB. 4 Oficer sowiecki; w 1954 r. wyjechał do ZSRR. 5 Zmarł 24 I 1999 r. w Warszawie. 6 Absolwent kursu NKWD w m. Gorki w 1941 r.; zmarł 26 VI 1985 r. w Warszawie. 7 5 XII 1953 r. zbiegł za granicę. 8 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie w 1944 r.; w 1968 r. wyjechał do Izraela.

426 427 Stopień Wołkow Jan Aron ppłk 15 VIII 1955–14 VII 1956 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Imiołek-Śliwa Władysław9 Wincenty ppłk 1 IX–27 XI 1956

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Gontarski Jerzy por. 6 X 1944–16 VII 1945 Skowrońska Emilia 20 X–17 XII 1944 Kaczor Czesław Franciszek kpt. 5 VII 1945–14 I 1948 Szostak Jan Jan por. p.o. 15 I–6 XII 1948 Bartosik Stanisław Jan ppor. 6 XII 1948– Kowal Józef Franciszek kpt. p.o. 15 X 1950–15 I 1952 15 I 1952– Ostaś Józef Franciszek kpt. 1 IV 1955– Zastępcy Szostak Jan Jan por. 8 VI 1945–6 XII 1948 Kowal Józef Franciszek kpt. 15 X 1950–15 I 1952 Mrozowski Józef Antoni ppor. 1 XI 1950–5 XI 1951 Adasiak Wacław Wacław kpt. 1 XII 1952– Knyziak Zygmunt Stanisław kpt. 1 IV 1955– Bober Jan Aleksander kpt. –31 VII 1955

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Jałkowski Aleksander 2 II–16 XII 1945 Witkowski Stefan p.o. 25 IV 1945– Konopka Henryk Bolesław kpt. 1 XII 1945–10 VII 1947 Kuckowski Henryk Jan kpt. 1 III 1948–11 III 1949 Kasztański Zenon Eliasz por. p.o. 1 VI 1949– Hajdukiewicz Jan Józef por./kpt. p.o. 15 III 1951– Kasztański Zenon Eliasz por. 1 VIII–6 XII 1951 Goleniewski Michał Bolesław mjr –31 V 1953 Zastępcy Kuckowski Henryk Jan kpt. p.o. 30 VI–24 VII 1945 Chmiel Walenty Jan 24 VII 1945–15 I 1946 Kuckowski Henryk Jan kpt. 25 IV 1947–1 III 1948 Kasztański Zenon Eliasz chor. p.o. 1 VI 1948–31 V 1949 por. 31 V 1949–1 VIII 1951 Kozera Jerzy Bolesław chor. 1 VI–1 IX 1949

9 Występował też jako Śliwa-Imiołek, w 1948 r. powrócił do właściwego nazwiska Śliwa; zmarł 18 XII 1976 r. w Warszawie.

426 427 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Serwiński Eugeniusz Bronisław kpt. 15 VIII 1950–14 III 1952 Hajdukiewicz Jan Józef por. 15 III 1951–1 IV 1955 Kuczbajski Józef Ludwik ppor. 1 IV 1953– Czyż Tadeusz Adam por. 1 IX 1954–31 III 1955

Wydział II

Naczelnicy Marzysz Stanisława Wojciech chor./por. p.o. 20 IV 1945–1 XI 1947 por. 1 XI 1947–1 II 1950 Wosiński Tadeusz Kazimierz por. p.o. 1 II–1 XII 1950 Szuster Ryszard Stanisław por. 1 XII 1950–15 V 1951 Rozenwaks Józef Mojżesz por. p.o. 15 VII 1951–31 X 1953 Lasocki Edmund Kazimierz chor. p.o. 25 X 1951–(10 IX 1952?) Kozłowski Stanisław Aleksander kpt. 15 IV 1954–31 III 1955 Osłowski Józef Józef kpt. 1 V 1955–31 I 1956 Jasiński Kazimierz Stefan kpt. 1 III 1956– Zastępcy Marzysz Stanisława Wojciech chor./ppor. 20 IV 1945–1 XI 1947 Kwiatkowski Franciszek Michał por. 1 VI 1945–1 III 1948 Oliwa Rozalia Henryk kpt. 10 I–16 X 1948 Wosiński Tadeusz Kazimierz chor. 1 X 1948–31 I 1950 Rozenwaks Józef Mojżesz ppor./por. 1 IX 1950–1 XI 1953 Krzyżanowski Władysław Antoni kpt. 1 II–20 XI 1953 Urbański Tadeusz Józef kpt. 15 XII 1953–31 III 1955 Chabros Marian Józef por. 1 II 1955– Czyż Tadeusz Adam por. 1 IV 1955–

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy Pomorski Romuald Jan por. 1 VII–31 XII 1945 Zastępcy Zelwiański Ryszard por. 10 II–23 VII 1945

Wydział III

Naczelnicy Pomorski Romuald Jan por. 1 I 1946– Witkowski Stefan p.o. –15 IV 1946 Chmiel Walenty Jan por. p.o. –11 VI 1946 Maszara Mikołaj Piotr kpt. –31 VIII 1947

428 429 Stopień Wiśniewski Józef Adam mjr 1 IX 1947–28 VII 1948 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Kwiatkowski Tadeusz Stanisław por. p.o. 1 VIII 1948–18 IV 1950 Żelazko Jan Zygmunt kpt. 1 VIII 1950–31 I 1951 Głowacki Eugeniusz Bolesław kpt. 1 II 1951– Korga Michał Roman mjr p.o. 24 IX 1954–31 III 1955 1 IV 1955– Zastępcy Witkowski Stefan 10 III–25 IV 1945 Klitenik Leon Dawid 1 VII–27 X 1945 Pomorski Romuald Jan kpt. 1 I 1946–12 XII 1947 Koc Stefan Piotr kpt. 1 I 1948–31 III 1949 Żelazko Jan Zygmunt kpt. 1 IV 1949–31 VII 1950 Zabawa Zdzisław Konstanty kpt. 1 IX 1950–31 V 1951 Szwagierczak Ryszard Stanisław kpt. 1 VI 1951– Zabawa Zdzisław Konstanty kpt. 1 I–15 II 1952 Tabaczyński Ryszard Edward chor. 15 II–1 XII 1952 Górnicki Zdzisław Mikołaj kpt. 1 II 1954–30 IV 1955 Noga Jerzy Franciszek kpt. 15 VIII 1954–31 III 1955 Piotrowski Jerzy Stefan ppor. 1 IV 1955– Gliński Dionizy Feliks ppor. 1 IV 1956–

Wydział IV

Naczelnicy Stefańczak Jan Jan por./kpt. p.o. 31 V–1 XI 1946 kpt. 1 XI 1946–14 IV 1948 Radziukiewicz (Lalko) Kazimierz kpt. 15 IV–30 IX 1948 Czesław Grzymajło Piotr10 Jan kpt. 1 X 1948–31 XII 1950 Szuster Ryszard Stanisław por. 15 V 1951–24 XI 1952 Kozarzewski Włodzimierz Walerian kpt. 15 VIII 1953–16 IX 1954 Milewski Mirosław Bolesław kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Kołaczyński Jan por. –15 XII 1955 Zastępcy Stefańczak Jan Jan por./kpt. 31 V–29 XI 1946 Kupryniec Stefan Jan por. 1 IV 1946–16 II 1948 Cytron Samuel11 Filip (Fiszel) ppor./por. p.o. 1 X 1948–1 IX 1950 por. 1 IX 1950–1 VI 1951 Kozarzewski Włodzimierz Walerian kpt. 1 XII 1951–15 VIII 1953

10 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w styczniu 1952 r. wyjechał do ZSRR. 11 W 1969 r. wyjechał do Izraela.

428 429 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Oleksiak Albin Feliks por. 1 VII 1953–31 VIII 1954 Szczec Edmund Wacław kpt. 1 XII 1954–31 III 1955 Karpiuk Ryszard Jan ppor. 1 IV 1955– Wyszyński Jerzy Marian por. 1 IV 1955– Kosakowski Wacław Józef kpt. 1 IV–31 V 1955 Ćwik Aleksander Władysław kpt. 1 VI 1955–

Wydział V

Naczelnicy Konopka Tadeusz Leon kpt. 1 IV–29 XI 1946 Halicki Ignacy Józef kpt. 1 X 1946–15 VI 1947 Bartold Zygmunt Felicjan kpt. 20 XII 1947– Kania Jan kpt. p.o. 15 IX 1948–1 VII 1949 Dobrzyński Edmund Jan kpt. 15 V 1950– Chudy Józef Józef por. p.o. 1 II 1951–14 III 1953 Zalewski Władysław Ernest por. 15 III 1953–(16 IX 1954?) Kowalczyk Wacław Piotr por. 1 IV–1 IX 1955 Bazel Marian Jan kpt. p.o. 1 IX 1955–28 XI 1956 Zastępcy Bartosik Stanisław Jan chor. p.o. 1 V 1947–1 VI 1948 1 VI–6 XII 1948 Kania Jan kpt. –1 VII 1949 Chudy Józef Józef kpt. 1 IX 1950–15 III 1953 Zajda Kazimierz Bernard por. 1 II 1951–15 I 1953 Wojtala Marian Franciszek ppor. 15 V 1953–20 I 1954 Bazel Marian Jan kpt. 1 IX 1955–28 XI 1956 Jagodziński Ryszard Jan por. 1 X 1955–

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa

Naczelnicy Osiewicz Franciszek Jan kpt. –1 VII 1947 Rozalski Stanisław Szczepan por. 10 III 1948–1 IV 1949 Koc Stefan Piotr mjr 1 IV 1949–31 VIII 1953 Chojnowski Edward Maksymilian por. 1 IX 1953– Zastępcy Naziębło Zygmunt Władysław por. 11 VIII 1945–31 VIII 1950 Chojnowski Edward Maksymilian ppor. 1 IX 1950–1 IX 1953 Skrzynecki Władysław Władysław por. 1 X 1953–

430 431 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział VIII służbowy Naczelnicy Szechter Ajzyk Abram por./kpt. 1 III–20 X 1946 Oliwa Rozalia Henryk por. p.o. 20 X 1946– Grzymajło Piotr Jan mjr 21 XII 1951– Serwiński Eugeniusz Bronisław kpt. 15 III–4 VIII 1952 Zastępcy Oliwa Rozalia Henryk por. p.o. 20 X 1946– Liwski Zygmunt Zygmunt por. 15 XII 1951–1 X 1953 Serwiński Eugeniusz Bronisław kpt. –15 III 1952 Kowalczyk Wacław Piotr por. 15 XI 1953–31 III 1955

Wydział IX

Naczelnicy Milewski Mirosław Bolesław kpt. 1 III 1953–31 VIII 1954 Zastępcy Nowak Zbigniew Szczepan kpt. –10 VIII 1953 Iwanow Leonard Maciej por. 1 IV 1955–

Wydział X

Naczelnicy Szajak Gustaw Izaak (Icek?) por./kpt. 15 I 1952–30 IX 1954 Kozłowski Stanisław Aleksander mjr 1 IV 1955– Zastępcy Pielasa Józef Jan por. 1 II 1952–30 XI 1953 Czyż Tadeusz Adam por. 1 XII 1953–31 VIII 1954

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Chudy Józef Józef kpt. 15 III 1953–14 VI 1954 Mrozowicz Mieczysław Stefan por. 1 IV 1955–28 II 1956 Pilawski Tadeusz por. 1 III–28 XI 1956 Zastępcy Nowak Zbigniew Szczepan kpt. 10 VIII 1953– Mrozowicz Mieczysław Stefan por. 15 XI 1953–31 III 1955 Koziński Henryk Wawrzyniec kpt. 1 IV 1955– Białobrzeski Mieczysław ppor. 1 I–15 XII 1956

Wydział Miejski

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

430 431 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Milewski Mirosław Bolesław kpt. 1 IX 1954–31 III 1955 Zastępcy Oleksiak Albin Feliks por. 1 IX 1954–31 III 1955

Wydział „A”

Naczelnicy Rozalski Stanisław Szczepan ppor. p.o. 12 II–1 V 1946 por. 1 V 1946–10 III 1948 Sawicki Władysław Hieronim kpt. p.o. 1 IV–14 X 1948 Marzecki Jan Stanisław por. 15 X 1948–21 X 1950 Nalazek Józef Józef ppor. 1 XI 1950–16 IV 1951 Naziębło Zygmunt Władysław kpt. 15 VII 1951–30 IX 1954 Szajak Gustaw Izaak kpt. 1 X 1954–30 IV 1955 (Icek?) Zastępcy Bitter Adam Michał ppor. p.o. 1 I 1947–1 II 1948 Marzecki Jan Stanisław por. 1 II–14 X 1948 Sawicki Władysław Hieronim por./kpt. 1 IV–14 X 1948 Naziębło Zygmunt Władysław kpt. 1 XI 1950–15 VII 1951 Wróblewski Ryszard Władysław por. 15 XI 1951–31 III 1955

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Łobanowski Jerzy mjr –10 XI 1949 Roykiewicz Ryszard Wacław por./mjr 1 IX 1950–9 VIII 1953 Prośniak Kazimierz Józef kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Halicki Ignacy Józef kpt. 12 II–1 X 1946 Roykiewicz Ryszard Wacław por. 1 XI 1946–31 V 1948 Jakubowski Stanisław Władysław chor. 1 VI–10 XII 1948 Guzik Bronisław Antoni kpt. 1 I 1949–1 VIII 1950 Chudy Kazimierz Józef por./kpt. 1 X 1950–15 IV 1951 Ostaś Józef Franciszek por. 15 VI 1951–1 IX 1953 Radziszewski Wiesław Kazimierz kpt. 15 XI 1953–31 III 1955 Ircha Henryk Józef por. 1 IV 1955–

432 433 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F” służbowy Naczelnicy Romaniuk Kuźma12 Leon kpt. p.o. 8 V–28 VII 1945 28 VII 1945–1 III 1947 Zarembiuk Antoni13 Aleksander mjr 20 I 1947–1 V 1948 Szemiot Stanisław por. 1 V 1948–15 II 1949 Jakubowski Stanisław Władysław por. 1 III 1949–31 III 1951 Wawrzeniuk Jan Jan kpt. 1 IV 1951–20 IX 1953 Knyziak Zygmunt Stanisław kpt. 1 X 1953–31 III 1955 Zastępcy Feret Kazimierz14 Aleksander por. 1 V 1945–1 I 1952 Minc Adam Henryk por. 1 VI 1952–28 II 1953 Knyziak Zygmunt Stanisław por. 1 III–30 IX 1953 Kosakowski Wacław Józef kpt. 1 XI 1953–31 III 1955

Wydział Cenzury

Naczelnicy Szechter Ajzyk Abram por. 15 V 1945–1 III 1946 Zastępcy Szechter Ajzyk Abram por. –15 V 1945

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Oliwa Rozalia Henryk por. p.o. –1 XI 1947 1 XI 1947–10 I 1948 Zastępcy Książkiewicz Alicja Bolesław p.o. 1 I 1947–10 I 1948 Oliwa Rozalia Henryk por. –1 XI 1947 Czeredys Jan Jan por. 1 IV 1955–

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Glińska Krystyna Stanisław ppor. 1 III 1956–

12 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 13 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 14 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

432 433 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności

Naczelnicy Ploch Mieczysław Piotr chor. 15 IX 1950–15 VIII 1952 Mućko Edward Stanisław ppor. p.o. 15 VIII 1952–23 II 1953 Urbański Ryszard Feliks ppor. p.o. 1 IV 1953–1 XII 1954 Mućko Edward Stanisław ppor. 1 XII 1954–31 I 1957 Zastępcy Mućko Edward Stanisław ppor. 1 XI 1951–23 II 1953 Romanowicz Władysław Piotr ppor. 15 I 1953–1 XII 1954 Urbański Ryszard Feliks ppor. 1 IV 1953–1 IV 1955

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Fronczak Jerzy Bernard por. 1 XI 1947–15 XII 1948 Marzysz Stanisława Wojciech kpt. 1 II 1950–31 VIII 1953 Zastępcy Kustra Roman kpt. 15 XII 1948–1 V 1950 Naszkowska Zofia Michał chor. 15 VIII 1950–15 VIII 1953

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Skowrońska Emilia 17 XII 1944–8 II 1945 Michaelson-Sadowska Felicja Mojżesz 15 V 1945– Kirsz Regina Abram ppor. p.o. 12 II 1946–30 XI 1950 1 XII 1950– Naszkowska Zofia Michał por. 1 IV 1955–28 XI 1956

434 435 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Michaelson-Sadowska Felicja Mojżesz –15 V 1945 Sorokowski Bohdan Stanisław por./kpt. 1 VI 1948–31 V 1950 Kirsz Regina Abram chor. 1 VI 1948–30 XI 1950 Krzyżanowski Władysław Antoni kpt. 1 VI 1950–31 I 1953 Feret Kazimierz Aleksander kpt. 1 I 1952– Czajka Eugenia Aleksander ppor. 1 IV 1953–1 IV 1955

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy Kiersnowski Aleksander Jan 1 I 1946–31 XII 1947 Pietrucha Franciszek Wincenty kpt. p.o. 15 I 1948–21 XII 1949 Perła Rafał (Rafael) Mojżesz por. 1 III 1950–15 II 1953 Wołczak Stefan Konrad kpt. 1 XII 1954–28 XI 1956 Zastępcy Kluczyński Feliks Wincenty chor. 1 I 1947–1 IV 1948 Wajs Jadwiga Chaim 15 IV 1948–31 III 1950 Pietrucha Franciszek Wincenty kpt. –21 XII 1949 Wołczak Stefan Konrad por. 1 XI 1952–1 XII 1954 Osiewicz Alicja Roman chor. 1 II 1955–

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Ler Roman Stanisław ppor. 1 IV 1946–14 III 1947 Giblak Jan Michał kpt. 15 III–14 X 1947 Leniarski Zdzisław Piotr p.o. 15 X 1947–31 VIII 1949

434 435 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Branicki Witold Jan mjr 1 VI–14 XII 1951 Golnowski (Goldlust) Józef Herman kpt. 15 XII 1951–1 II 1953 Grynblat Borys (Boruch) Jerychim mjr 1 II–31 V 1953 Golnowski (Goldlust) Józef Herman kpt. 15 VI 1953–7 XII 1954 Zastępcy Ler Roman Stanisław ppor. –31 III 1946 Smulczyński Stanisław Franciszek p.o. 1 IV 1946–1 III 1947 Słobodski Józef (Izaak) Abram por. 1 III–30 VI 1947 Leniarski Zdzisław Piotr 15 X 1947–31 VIII 1949 Czereśnia Józef Henryk por. 1 IV 1948–15 V 1949 (Mejlich Josek)15 (Chemia) Sorokowski Bohdan Stanisław kpt. 1 VI 1950–1 VI 1951 Golnowski (Goldlust) Józef Herman 1 VI–14 XII 1951 Strzelczyk Stefan Jan por. 1 I–1 XII 1954 Ruder Mieczysław Stanisław por. 1 IV 1954–

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Hauc Marcin Marcin –11 IV 1949 Witkowski Aleksander Władysław ppor. 1 IV 1949–15 I 1954 Tomaszewski Edward por. 15 I 1954– Zastępcy – brak danych

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Krasiczyński Bolesław Kazimierz por. 1 IX 1947–29 II 1948 Bilanda Franciszek Marcin por. 1 IX 1948– Zastępcy Baron Bolesław Grzegorz chor. 1 VII 1953–

Wydział Kwaterunkowo-Budowlany Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Kurpis Kazimierz Tomasz 1 VII 1949–31 III 1951 Perelmuter Abram Aron kpt. 1 XII 1951–31 I 1953 Ruder Mieczysław Stanisław por. –31 III 1955 Zastępcy – brak danych

15 W 1969 r. wyjechał do Izraela.

436 437 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału służbowy Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Golnowski (Goldlust) Józef Herman por. 1 I 1949–1 VI 1951 Repalski Czesław Franciszek chor. 1 VI 1951– Zastępcy Repalski Czesław Franciszek chor. –1 VI 1951

Służba/Wydział Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Strzelczyk Stefan Jan chor./por. p.o. 1 I 1949–31 III 1953 por. 1 VI 1953–1 I 1954 Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Branicki Witold Jan mjr 1 VII 1949–1 VI 1951 Knyziak Zygmunt Stanisław por. –1 VIII 1952 Wojciechowski Józef Franciszek chor. 1 IV 1953–31 I 1954 Elmam Władysław Józef ppor. 1 II 1954– Zastępcy – brak danych

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Turski Jerzy Jan kpt. –14 VIII 1947 Gamrada Ludwik Szymon mjr 15 VIII 1947– Wrzesiński Tadeusz Stanisław por. 15 VIII 1949–1 IV 1952 Stankiewicz Mieczysław Władysław por. 1 VI 1952–1 V 1954 Zastępcy Bebczuk Piotr Naum 1 XI 1946– Stankiewicz Mieczysław Władysław por. 1 VII 1951–31 V 1952 Bobikiewicz Jan Antoni –15 II 1953

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy – brak danych Zastępcy – brak danych

436 437 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny

Dyrektorzy – brak danych Zastępcy – brak danych

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie warszawskim

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

MUBP/MUdsBP w Błoniu16

Kierownicy/szefowie Mitko Aleksander Józef 10 II–21 VIII 1945 Wojciechowski Franciszek p.o. 22 VIII 1945–1 II 1946 Zastępcy Chudy Kazimierz Józef 25 I 1945–

PUBP/PUdsBP w Błoniu17

Kierownicy/szefowie Jałkowski Aleksander Aleksander –1 II 1945 Korol Stanisław 11 II–15 IV 1945 Kwiatkowski Tadeusz p.o. 6 VI 1945–31 I 1947 Sawicki Władysław Hieronim 1 IV–20 X 1947 Kłuciński Antoni Andrzej p.o. 1 XII 1947–1 VII 1948 Dobrzyński Edmund Jan 1 VII 1948–15 V 1950 Miączyński Ireneusz Czesław 1 VI 1950–28 II 1951 Zastępcy Kłociński Jerzy Paweł 12 III–4 VI 1945 Chudy Kazimierz Józef –26 VIII 1945 Antoniak Mieczysław Bronisław p.o. 14 IX–30 XI 1945 Serwiński Eugeniusz Bronisław 1 I–27 V 1946 Kłuciński Antoni Andrzej 15 IX 1946–1 IV 1947 Mierzanowski Michał Jan 1 V 1947–31 III 1948 Kłuciński Antoni Andrzej 1 XII 1947–1 VII 1948 Miączyński Ireneusz Czesław 1 VII 1949–31 V 1950 Szelągowski Mirosław Kazimierz 15 VI 1950–30 VI 1952

16 MUBP istniał w latach 1945–1946. 17 Powiat błoński istniał do 1948 r.; PUBP w Błoniu z siedzibą w Pruszkowie, następnie w Grodzisku Mazo- wieckim.

438 439 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Ciechanowie służbowy Kierownicy/szefowie Petluch Aleksander18 –15 IV 1945 Bielawski Antoni Władysław p.o. 6 IV 1945–28 II 1947 Zabawa Zdzisław 20 II 1947–1 VI 1948 Mazurowski Tadeusz19 Stanisław por. –12 VI 1948 Baranowski Władysław Józef p.o. 1 VIII 1948–31 III 1949 Woźnicki Tadeusz p.o. 1 IV 1949–30 IV 1951 Koneczny Mieczysław I–31 V 1951 Dukaczewski Zdzisław Władysław 1 VI 1951–30 IV 1954 Kłuciński Antoni Andrzej 1 IX 1955– Zastępcy Stępień Czesław Kacper p.o. 15 IX 1945–31 I 1946 1 II–31 VIII 1946 Kordas Tadeusz Karol 9 IX 1946–1 XII 1947 Strzelec Stanisław 1 XII 1947–1 IV 1949 Baranowski Władysław Józef 1 VIII 1948–1 IV 1949 Ozimek Stefan p.o. 1 IV–1 X 1949 Woźnicki Tadeusz 1 IV 1949– Koneczny Henryk Józef 1 VIII 1950–I 1951 Cichocki Lucjan 1 VIII 1951–30 IV 1955 Świerczyński Grzegorz 15 V 1955–

PUBP/PudsBP w Działdowie20 – zob. województwo olsztyńskie

PUBP/PUdsBP w Garwolinie

Kierownicy/szefowie Sienkiewicz Władysław 12 XI 1944– Święcicki Roman 13 XII 1944–25 III 1945 Pomorski Romuald Jan p.o. 26 III–30 VI 1945 Słobodski Józef (Izaak) Abram 1 VII–24 X 1945 Zabawa Zdzisław 22 I 1946–19 II 1947 Kuła Kazimierz Józef chor. p.o. 20 II–1 IX 1947 Wasilewski Teodor21 Józef 25 VI 1947– Tekliński Mieczysław Aleksander p.o. 15 X 1947–1 IX 1949 Zaperty Stanisław Józef 1 XI 1949–15 IX 1951

18 Jednocześnie kierownik PUBP w Przasnyszu. 19 Zginął 12 VI 1948 r. 20 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie warszawskim, następnie olsztyńskim. 21 Na mocy rozkazu z 25 VI 1947 r. objął obowiązki szefa urzędu na okres czterech tygodni.

438 439 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Sowa Bronisław Franciszek p.o. 1 XII 1950– Zalewski Władysław Ernest por. 1 XII 1951–14 III 1953 Jóźwiak Władysław Józef 1 VI–14 XII 1953 Zaperty Stanisław Józef 15 XII 1953–31 III 1955– Zastępcy Odziemczyk Henryk Jan 10 XI 1944–30 VI 1945 Święcicki Roman 26 III–9 IV 1945 Bojko Bogdan Dymitr 26 III–19 XI 1946 Kuła Kazimierz Józef chor. 20 XI 1946– Wasilewski Teodor Józef chor. p.o. 15 IV–31 VIII 1947 chor./ppor. 1 IX 1947–14 VI 1950 Tekliński Mieczysław Aleksander 15 VI 1948–1 VIII 1949 Wierzbicki Jerzy Bolesław 1 IX 1950–30 VI 1952 Sowa Bronisław Franciszek 1 XII 1950– Jóźwiak Władysław Józef 1 X 1952–31 V 1953 Sysiak Stanisław Edward 1 V 1953–31 I 1956 Chromiec Jan 1 II–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Gostyninie

Kierownicy/szefowie Baran Kazimierz Mateusz p.o. 26 I–19 XII 1945 Osiecki Feliks Józef p.o. 15 XII 1945–26 V 1946 Serwiński Eugeniusz Bronisław p.o. 27 V–9 VI 1946 Kuła Kazimierz Józef chor. p.o. 10 VI–20 XI 1946 Dobrzyński Eugeniusz Jan 25 X 1946–30 VI 1948 Kłuciński Antoni Andrzej p.o. 1 VII 1948–1 IX 1950 Sowa Bronisław Franciszek p.o. 15 XI 1950–14 VII 1951 Filipski Tadeusz Julian 20 X 1951–31 I 1954 Wyporski Karol Jan 15 IV 1954–31 III 1955 Zastępcy Pustoła Stanisław Józef 20 VI–31 XII 1945 Dankowski Władysław Bronisław 25 VII 1945– Wojtowicz Wacław Jan p.o. 20 III 1946–18 II 1947 Wędrychowicz Zdzisław Wawrzyniec p.o. 15 IV 1947–14 III 1948 15 III 1948– Kłuciński Antoni Andrzej 1 VII 1948– Kozłowski Stefan p.o. 1 VI 1949–25 VII 1950 Lao Ryszard Eugeniusz ppor. 1 IX 1950–30 VI 1952 Sowa Bronisław Franciszek 15 XI 1950–14 VII 1951

440 441 Stopień Piotrowski Jan Roch chor. 1 VI 1952–14 IX 1953 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Łapczyński Marian 1 XII 1953– Wyporski Karol Jan 1 IV 1955–31 VII 1956

MUBP w Grodzisku Mazowieckim

Kierownicy/szefowie Birkowski Zygmunt Stanisław p.o. 15 II–5 VI 1945 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Grodzisku Mazowieckim

Kierownicy/szefowie Kwiatkowski Tadeusz p.o. 6 VI 1945–31 I 1947 Sawicki Władysław Hieronim 1 IV–20 X 1947 Kłuciński Antoni Andrzej p.o. 1 XII 1947–1 VII 1948 Dobrzyński Edmund Jan 1 VII 1948–15 V 1950 Miączyński Ireneusz Czesław por. 1 VI 1950–28 II 1951 Brzeziński Zdzisław 1 III 1951–31 VIII 1953 Kozłowski Stanisław Aleksander kpt. 1 IX 1953–15 IV 1954 Cieślak Tadeusz Zdzisław 1 IV 1955–30 VI 1956 Stypuła Tadeusz Antoni 1 VII–31 XII 1956 Zastępcy Serwiński Eugeniusz Bronisław 3 I–27 V 1946 Kłuciński Antoni Andrzej 15 IX 1946–1 IV 1947 Mierzanowski Michał Jan 1 V 1947–31 III 1948 Kłuciński Antoni Andrzej 1 XII 1947–1 VII 1948 Miączyński Ireneusz Czesław por. 1 VII 1949–31 V 1950 Szelągowski Mirosław Kazimierz chor. 15 VI 1950–30 VI 1952 Wierzbicki Jerzy Bolesław 1 VII 1952–30 V 1955 Stypuła Tadeusz Antoni 1 VI 1955–1 VII 1956 Grzybowski Tadeusz Franciszek 1 IX–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Grójcu

Kierownicy/szefowie Inowolski Władysław22 p.o. 27 I–9 VI 1945 Kamieniecki Wiktor –9 IV 1945 Zaperty Stanisław Józef 13 VI 1945–16 II 1946 Jagiełło Władysław Władysław p.o. 1 II–25 XI 1946 Kruszczyński Witold Witold p.o. 1 I–4 V 1947 Bielawski Antoni Władysław 1 III 1947–30 IV 1952

22 Zginął 9 VI 1945 r.

440 441 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Guriew Konstanty Konstanty p.o. 15 IX–11 X 1947 Reksa Bolesław Piotr 10 XI 1948–31 X 1949 Smulczyński Stanisław Franciszek p.o. 1 XI 1949–8 I 1951 Rypiński Jan Władysław por. 1 V 1952– Szeliga Józef Władysław 1 II 1954–31 XII 1956 Zastępcy Matuszewski Zygmunt –9 IV 1945 Kowalski Leonard Stanisław 23 V–15 IX 1945 Zajchowski Eugeniusz Jan p.o. 14 IX–29 X 1945 Strzelec Stanisław 1 XII 1945–24 IX 1946 Kruszczyński Witold Witold p.o. 1 X–31 XII 1946 1 I–4 V 1947 Bielawski Antoni Władysław p.o. 1 III 1947– Oleksiak Albin Feliks 1 XII 1947–31 X 1949 Smulczyński Stanisław Franciszek 1 XI 1949–8 I 1951 Daniel Stanisław Jan 1 IX 1950–14 III 1951 Pankowski Kazimierz 10 VI 1951–10 II 1952 Morawski Albin 1 X 1952–31 VIII 1953 Krysiak Jan Antoni 1 III 1954–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Łomży23 – zob. województwo białostockie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Łosicach

Kierownicy/szefowie Boguszewski Czesław Tomasz 1 II 1956– Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Makowie Mazowieckim

Kierownicy/szefowie Szemakowicz Adolf Adolf 10 I–12 VII 1945 Zabawa Zdzisław 1 VII 1945–22 I 1946 Kozarzewski Włodzimierz Walerian p.o. 1 VI 1946–30 IX 1947 1 X 1947–14 VIII 1949 Piecychna Kazimierz p.o. 15 VIII 1949–10 V 1950 Wasilewski Teodor Józef ppor. p.o. 15 VI 1950–31 VII 1951 por. 1 VIII 1951–14 XII 1953 Kozdrój Mieczysław N.N., 1 X 1954–1 VII 1956 Leokadia

23 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie warszawskim, następnie białostockim.

442 443 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Jasiński Tadeusz Melchior 4 VII 1945–22 IX 1946 Szymborski Bronisław Franciszek I 1947–31 VIII 1948 Rypiński Jan Władysław 1 IX 1948–1 II 1950 Piecychna Kazimierz 15 VIII 1949–14 V 1950 Wiechetek Konstanty 15 V 1950–14 VI 1951 Wasilewski Teodor Józef ppor. 15 VI 1950–31 VII 1951 Zagórski Jan Piotr 15 VII–14 IX 1951 Sochocki Ryszard 1 X 1952–31 XII 1953

PUBP/PUdsBP w Mińsku Mazowieckim

Kierownicy/szefowie Pokorski Mieczysław Feliks 15 IX–25 XI 1944 Koc Stefan Piotr p.o. 1 XII 1944–14 IV 1945 Korol Stanisław p.o. 15 IV–26 XI 1945 Sawicki Władysław Hieronim 1 XI 1945–31 III 1947 Deptuła Zbigniew24 Ignacy kpt. 15 IV 1947–21 VII 1948 Kozłowski Stanisław Aleksander 31 III 1949–31 VIII 1950 Kłuciński Antoni Andrzej 1 IX 1950–14 VIII 1952 Górnicki Zdzisław Mikołaj 15 VIII–30 IX 1952 Kot Marian Andrzej 1 XI 1952–31 III 1956 Marciniak Tadeusz VIII 1954– Borowski Kazimierz Henryk 15 VIII–31 XII 1956 Zastępcy Stajkowski Eugeniusz Jan 15 IX 1944–14 I 1945 Zgódka Bolesław25 Stanisław 15 III–23 IX 1945 Wojciechowski Roman26 2 I 1946 Kozłowski Stanisław Aleksander 1 IX 1946–31 III 1949 Dudyk Piotr Stefan 15 V 1949–30 XI 1950 Andrzejewski Mieczysław 1 VI 1951–14 I 1952 Fajda Jan Bartłomiej ppor. 15 V–31 VII 1952 Janaszkiewicz Edward Antoni 1 X 1952–31 XII 1953 Bieńkowski Kazimierz Mateusz 1 IX 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Mławie

Kierownicy/szefowie Dankowski Władysław Bronisław 15 I–26 VI 1945 Górecki Kamil p.o. 1 VII–31 XII 1945

24 Zmarł 21 VII 1948 r. 25 23 IX 1945 r. zabity przez żołnierzy Armii Czerwonej. 26 Na podstawie rozkazu z 31 XII 1945 r. miał objąć obowiązki 2 I 1946 r. i tego dnia zdezerterował.

442 443 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Święcicki Roman 1 I–15 VIII 1946 Majewski Czesław Józef p.o. 23 VII 1946– 1 I 1948–31 VIII 1950 Kozłowski Stanisław Aleksander –31 VIII 1953 Morawski Albin 1 IX 1953– Salach Władysław Józef 1 IV 1955–31 VIII 1956 Zastępcy Gągała Franciszek Szczepan –9 IV 1945 Kupryniec Stefan Jan 27 VI 1945–31 III 1946 Piskorowski Kazimierz27 Józef p.o. 15 IX 1945–12 III 1946 Wiórkowski Stanisław 21 III 1946–10 II 1947 Szymborski Bronisław Feliks p.o. 1 IX 1946– Jasiński Tadeusz28 Melchior 22 IX 1946 Miączyński Ireneusz Czesław ppor. p.o. 22 X 1946–14 X 1947 ppor./por. 15 X 1947–30 VI 1949 Majewski Czesław Józef p.o. –1 I 1948 Robakowski Franciszek Czesław 1 II 1950–31 VIII 1954 Salach Władysław Józef 1 IX–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Nowym Dworze Mazowieckim

Kierownicy/szefowie Mitko Aleksander Józef kpt. –IX 1950– Letkiewicz Wacław Szczepan Jan 1 IX 1952–14 IV 1953 Andrzejewski Mieczysław 15 IV 1953– Dobrzyński Henryk p.o. 1 VIII 1955– Zastępcy Sowa Bronisław Franciszek –IX 1950– Wroński Wacław 15 VIII 1952–15 XII 1953

PUBP/PUdsBP w Ostrołęce

Kierownicy/szefowie Gągała Franciszek Szczepan 9 IV 1945– Koc Stefan Piotr 5 VII 1945–31 I 1947 (15 IV 1945–?) Kwiatkowski Tadeusz p.o. 1 II–31 XII 1947 1 I–9 III 1948

27 Przestał pełnić obowiązki 3 II 1946 r. 28 22 IX 1946 r. aresztowany za dokonanie zabójstwa.

444 445 Stopień Pęski Jan Piotr kpt. p.o. 1 VIII 1948–31 XII 1950 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy 1 I 1951–30 IV 1952 Zaremba Mieczysław Bolesław kpt. 1 V–14 X 1952 Zieliński Michał 15 X 1952– Zastępcy Lubaszewski Władysław –4 IX 1945 Żelazko Jan Zygmunt 14 IX 1945–25 IX 1946 Kwiatkowski Tadeusz 1 II 1947–1 I 1948 Padzik Aleksander Karol p.o. 10 IV–15 X 1947 15 X 1947–1 I 1948 Głowacki Eugeniusz Bolesław 1 III–31 XII 1948 Peski Jan Piotr 1 VIII 1948–31 XII 1950 Rycki Władysław p.o. 15 IV 1949–30 VI 1950 1 VII 1950–25 VI 1951 Liwski Mieczysław Zygmunt 1 X 1952–14 XII 1953 Jędrzejewski Jan 1 IX 1954–

PUBP/PUdsBP w Ostrowi Mazowieckiej

Kierownicy/szefowie Petluch Aleksander 3 XI 1944–15 I 1945 Stefańczak Jan Jan 1 I–31 XII 1945 Meter Zygmunt Gustaw p.o. 1 VII–30 IX 1945 Baran Kazimierz29 Mateusz 20 XII 1945–18 IX 1946 Sumiga Jan –1 IV 1946 Żelazko Jan Zygmunt p.o. 26 IX 1946–31 V 1948 Piecychna Kazimierz p.o. 1 IX 1948–14 VIII 1949 Kozarzewski Włodzimierz Walerian 15 VIII 1949–30 XI 1951 Dobrzyński Ryszard Józef 1–31 VII 1952 Zaperty Stanisław Józef 1 VIII 1952–14 III 1953 Paczkowski Stanisław Edward p.o. 15 III 1953–28 II 1954 Krzyżanowski Franciszek 1 IV 1955– Zastępcy Bartaszewicz Stanisław –15 VIII 1945 Brzostek Paweł Jan 15 IX 1945–24 IX 1946 Strzelec Stanisław 24 IX 1946–1 XII 1947 Piecychna Kazimierz p.o. –30 VI 1948 1 VII–31 VIII 1948 Skiba Aleksander 1 IX 1948–15 IX 1949 Piecychna Kazimierz I–14 VIII 1949

29 18 IX 1946 r. popełnił samobójstwo.

444 445 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Kozdrój Mieczysław N.N., 1 VII 1950–15 IX 1951 Leokadia Koperski Józef Franciszek 1 XI 1951–15 IV 1952 Paczkowski Stanisław Edward 1 V 1952–28 II 1954 Krzyżanowski Franciszek 15 IV 1953–31 III 1955 Milik Cezary 15 VI 1955–

MUBP/MUdsBP w Otwocku

Kierownicy/szefowie Osiecki Feliks Józef 1 V–14 XII 1945 Zastępcy Kupryniec Stefan Jan –26 VI 1945 Maik Stanisław 25 VI–30 IX 1945 Wieczorkowski Adam Józef –10 VII 1945

PUBP/PUdsBP w Otwocku

Kierownicy/szefowie Dobrzyński Ryszard Józef 1 VIII 1952–15 X 1955 Kleszcz Mieczysław Józef 1 II–31 XII 1956 Zastępcy Fajda Jan Bartłomiej 1 VIII–9 IX 1952 Koprowski Eugeniusz Piotr 1 XI 1952–31 X 1955

PUBP/PUdsBP w Piasecznie

Kierownicy/szefowie Zaperty Stanisław Józef 28 I 1945–16 II 1946 Zieliński Stanisław 13 VI 1945– Kisiel Konstanty Andrzej 15 IX 1952–30 XII 1953 Goliszewski Tadeusz Jan 15 I 1954–31 XII 1956 Zastępcy Jagiełło Władysław Władysław 20 VII 1945–1 II 1946 Strzelec Stanisław –1 VIII 1945 Karpiński Józef 26 V–31 XII 1952 Dobrzyński Henryk Hipolit 1 VIII–6 X 1952 Kleszcz Mieczysław Józef 1 VII 1953–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Płocku

Kierownicy/szefowie Konopka Tadeusz Leon kpt. 10 II 1945–1 IV 1946 Łuczak Antoni Jakub p.o. 4 I–23 IV 1946

446 447 Stopień Gołembiewski Stefan Władysław p.o. 1 IV 1946–1 XI 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy 1 XI 1947–31 VIII 1948 Serwiński Eugeniusz Bronisław 1 IX 1948–15 VIII 1950 Zaremba Mieczysław Bolesław kpt. –1 V 1952 Pęski Jan Piotr kpt. 1 V 1952–1 IX 1955 Zastępcy Morawski Kazimierz –15 VII 1945 Łuczak Antoni Jakub 4 I–23 IV 1946 Niczyporuk Sergiusz Piotr p.o. 14 IV 1946–15 VIII 1947 (–30 VI 1948?) Murawski Konstanty Andrzej kpt. 1 VI–31 X 1949 Piłkowski Edward 15 V 1950–14 I 1951 Boguszewski Czesław Tomasz 15 I–30 XI 1951 Szczęsny Stefan 1 XII 1951–10 IX 1952 (–1 X 1953?) Sowa Bronisław Franciszek –V 1952–

PUBP/PUdsBP w Płońsku

Kierownicy/szefowie Dzikowski Józef Michał 29 I 1945–10 IV 1947 Smulczyński Stanisław Franciszek p.o. 1 III 1947–31 X 1949 Górnicki Zdzisław Mikołaj 1 XI 1949–14 VIII 1952 Kłuciński Antoni Andrzej 15 VIII 1952–14 XII 1953 Szelągowski Mirosław Kazimierz chor./ppor. 15 XII 1953–I 1955 Zastępcy Piszakowski Stanisław –13 IX 1945 Isio Stefan Franciszek 1 X 1945–8 XI 1946 Godlewski Mieczysław Władysław p.o. 1 III–21 X 1947 Smulczyński Stanisław Franciszek 1 III 1947–31 X 1949 Antoniak Mieczysław Bronisław 22 X 1947–30 VI 1948 Andrzejewski Mieczysław 15 V 1949–1 IX 1950 Piłkowski Edward 15 I–31 V 1951 Sowa Bronisław Franciszek 15 VII 1951–30 VII 1953 Śliwiński Władysław 30 IV–28 XI 1952 Piwoński Zygmunt Bronisław 1 IX 1954–30 XII 1956

MUBP w Pruszkowie

Kierownicy/szefowie Birkowski Zygmunt Stanisław p.o. 6 VI–20 IX 1945 Zastępcy Bojko Bogdan Dymitr 2 IX 1944–25 III 1946

446 447 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Pruszkowie

Kierownicy/szefowie Kwiatkowski Tadeusz p.o. 6 VI 1945–31 I 1947 Madziar Stefan Stanisław 1 VIII–24 XI 1952 Brzeziński Władysław 1 IX 1953–1 VII 1955 Kot Marian Andrzej 1 IV–31 XII 1956 Zastępcy Kłociński Jerzy Paweł 12 III–4 VI 1945 Goliszewski Tadeusz Jan 15 X 1952–31 XII 1953 Kuczbajski Józef Ludwik 15 II 1954–1 VIII 1955 (–1 IV 1955?) Orkwiszewski Andrzej Marian 15 IX–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Przasnyszu

Kierownicy/szefowie Petluch Aleksander –15 II 1945 Stajkowski Eugeniusz30 Jan –14 VI 1945 Szczubełek Jan Franciszek p.o. 6 VI–23 VII 1945 Kuckowski Henryk Jan kpt. 24 VII 1945–1 III 1946 (30 VI 1945–?) Trams Ignacy p.o. 1 III 1946–30 VI 1948 Antoniak Mieczysław Bronisław p.o. 1 VII–31 XII 1948 Głowacki Eugeniusz Bolesław p.o. 1 I 1949–31 VIII 1950 Dobrzyński Henryk Hipolit p.o. 1 IX 1950–14 VI 1951 Pawłowski Kazimierz Jakub 15 VI 1951–31 III 1955 Manecki Antoni Ignacy 1 IV–30 IX 1955 Michalski Jan Józef 1 X 1955–31 XII 1956 Zastępcy Madziar Stefan Stanisław 1 III 1945–31 I 1948 Gawarkiewicz Kazimierz p.o. 1 II–1 IX 1948 Antoniak Mieczysław Bronisław 1 VII–31 XII 1948 Szymborski Bronisław Franciszek 1 IX–15 X 1948 Głowacki Eugeniusz Bolesław 1 I–15 V 1949 Dobrzyński Henryk Hipolit 15 V 1949–14 VI 1951 Jaworek Ryszard –X 1950– Manecki Antoni Ignacy 1 XI 1953–1 IV 1955

30 Sprawował funkcję bez zatwierdzenia.

448 449 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Pułtusku służbowy Kierownicy/szefowie Deptuła Zbigniew Ignacy p.o. 1 VI–19 XI 1946 Marzecki Jan Stanisław p.o. 20 XI 1946–20 IV 1947 Krupiński Henryk Paweł 10 IV 1947–14 IV 1949 Madziar Stefan Stanisław 15 IV 1949–31 XII 1951 Filipski Tadeusz Julian –XII 1950– Oleksiak Albin Feliks 15 I–14 IX 1952 Cywiński Roman 15 IX 1952–VII 1954 Zastępcy Deptuła Zbigniew Ignacy 11 V 1945–1 IV 1946 Skora Antoni –IX 1945– Oleksiak Albin Feliks p.o. 20 III 1946–1 III 1947 Szymański Piotr Józef p.o. 8 IV–30 XI 1947 Świtulski Tadeusz p.o. 1 XII 1947–15 III 1948 Filipski Tadeusz Julian 1 VI 1949–19 X 1951 Kozdrój Mieczysław N.N., 15 VIII 1952–VIII 1954 Leokadia Michalski Jan Józef 1 XI 1954–30 IX 1955 Chromiec Jan 1 X 1955–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Radzyminie

Kierownicy/szefowie Maj Stanisław Ignacy 14 XI 1944–15 IV 1945 Szymanik Jan31 Franciszek 11 V–8 IX 1945 Mitko Aleksander Józef 22 VIII 1945–14 X 1947 Guriew Konstanty Konstanty p.o. 25 XI 1947–30 X 1949 Oleksiak Albin Feliks 1 XI 1949–14 I 1952 Andrzejewski Mieczysław 15 I 1952–14 IV 1953 Letkiewicz Wacław Szczepan Jan 15 IV 1953–14 VIII 1954 Zambrzycki Henryk Jan 15 VIII 1954–31 XII 1956 Zastępcy Osiecki Feliks Józef 24 XI 1944–30 IV 1945 Dobrzyński Edmund Jan p.o. 15 VIII 1945–16 II 1946 16 II–24 X 1946 Łuczak Antoni Jakub 26 XI 1946–1 V 1948 Guriew Konstanty Konstanty 25 XI 1947–30 X 1949

31 Rozkaz z 22 IX 1945 r.

448 449 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Pankowski Kazimierz 1 VI 1949–9 VI 1951 Wiechetek Konstanty 15 VI 1951–28 II 1952 Zagórski Jan Piotr 15 VIII 1952–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Rembertowie

Kierownicy/szefowie Jałkowski Aleksander Aleksander –15 I 1945 Gawroński Ireneusz Antoni –20 II 1945 Jagniaszczak Bolesław Bolesław p.o. 16 II–25 III 1945 Stefański Mieczysław32 Wacław p.o. 26 III–21 VI 1945 Stajkowski Eugeniusz33 Jan 15 VI 1945–20 III 1946 Zastępcy Kustra Zygmunt –20 III 1945 Jagniaszczak Bolesław Bolesław 26 III–7 V 1945 Urbański Tadeusz Józef chor. p.o. 15 IV 1947–

PUBP/PUdsBP w Rykach34

Kierownicy/szefowie Sysiak Stanisław Edward 1 II–31 XII 1956 Zastępcy – brak danych

MUBP/MUdsBP w Siedlcach

Kierownicy/szefowie Suchecki Mieczysław Dionizy p.o. 25 IX 1944– Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Siedlcach35

Kierownicy/szefowie Grodzki Zygmunt Teofil ppor. p.o. 14 IX–25 X 1944 Suchecki Mieczysław Dionizy por. 25 X 1944–6 II 1945 Kościuk (Jaskowski) Józef Jan kpr. 15 III–1 VI 1945 Słowik Edward Kazimierz chor./por. 21 VI 1945–10 III 1946 Wtykło Stanisław Józef por. p.o. 11 III 1946–30 VII 1947 Płudowski Franciszek Aleksander por. p.o. 1 VII 1947– Kaliszczuk Włodzimierz Jan por. 1 XI 1947–1 VII 1948 Faryna Bazyli Mikołaj chor. p.o. 1 VII 1948–31 VIII 1950

32 Rozkaz z 6 VII 1945 r. 33 Rozkaz z 16 VII 1945 r. 34 Powiat powstał w 1955 r. 35 Powiat do 1948 r. w województwie lubelskim, następnie warszawskim.

450 451 Stopień Głowacki Eugeniusz Bolesław por. 1 IX 1950–31 I 1951 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Makowski Stanisław36 p.o. 1 II 1951–13 X 1952 Tymorek Stefan Antoni 1 II–14 III 1953 Zaperty Stanisław Józef 15 III–14 XII 1953 Kłuciński Antoni Andrzej 15 XII 1953–31 VIII 1955 Rypiński Jan Władysław 1 IX 1955– Zastępcy Beck Marian 1 X–30 XI 1944 Stelmaszczuk Piotr 21 II 1946– Wichuła Antoni Kacper chor. 1 VIII 1946–1 XI 1947 Płudowski Franciszek Aleksander por. p.o. –15 X 1947 Iwaszczuk Stefan Piotr p.o. 1 I 1948–30 III 1949 31 III–31 X 1949 Faryna Bazyli Mikołaj 1 VII 1948–31 VIII 1950 Szczęsny Stefan 1 II 1950–30 XI 1951 Makowski Stanisław 1 II 1951– Boguszewski Czesław Tomasz ppor./por. 1 XII 1951–1 II 1956 Wodzicki Leon Ignacy 1 X 1952–

PUBP/PUdsBP w Sierpcu

Kierownicy/szefowie Meter Zygmunt Gustaw 1 V–30 VI 1945 Żółtogórski Emil Stanisław 1 VII 1945–29 I 1946 Zaperty Stanisław Józef p.o. 16 II 1946–30 X 1949 Murawski Konstanty Andrzej kpt. 1 XI 1949–31 VIII 1950 Andrzejewski Mieczysław 1 IX 1950–31 V 1951 Olborski Marian Paweł 15 VII 1951–31 III 1952 Piotrowski Jan Roch 15 IX 1953–30 XI 1954 Lipczyński Antoni Franciszek 1 IX 1954–31 XII 1956 Zastępcy Kałła (Ujazdowski) Jan37 Michał 20 IX–19 XI 1945 Rypiński Jan Władysław p.o. 17 VI 1946–1 IX 1948 Wierzbicki Jerzy Bolesław 15 VI 1949–31 VIII 1950 Pawłowski Kazimierz Jakub 1 IX 1950–14 I 1951 Pawłowski Jan 15 I–20 X 1951 Kuśmierkiewicz Kazimierz Aleksy chor. 1 VII 1952–15 IV 1954 Lipczyński Antoni Franciszek 1 IX 1954–31 X 1955

36 Zmarł 13 X 1952 r. 37 Zginął 19 XI 1945 r.

450 451 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy PUBP/PUdsBP w Sochaczewie Kierownicy/szefowie Piętek Władysław –4 V 1945 Mazurowski Tadeusz Stanisław p.o. 22 VIII 1945–31 I 1947 Serwiński Eugeniusz Bronisław p.o. 1 II 1947–31 III 1948 1 IV–31 VIII 1948 Gołębiewski Stefan 1 IX–1 XI 1948 Urbański Tadeusz Józef chor. p.o. 31 III 1949–14 VII 1951 Iwaszczuk Stefan Piotr 15 VII 1951–31 III 1955 Wągrodzki Eugeniusz Stanisław p.o. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Mazurowski Tadeusz Stanisław 4 VII 1945– Żurek Władysław –16 VIII 1945 Birkowski Zygmunt Stanisław 15 X 1945–4 VII 1946 Serwiński Eugeniusz Bronisław p.o. 20 IX 1946–31 I 1947 1 II 1947–1 VI 1948 Mazurowski Tadeusz Stanisław –31 I 1947 Urbański Tadeusz Józef por. 31 III 1949–14 VII 1951 Frankowski Edward Adam 15 VI 1949–30 VI 1952 Dutkiewicz Tadeusz 1 IX 1952–20 VI 1953 Wągrodzki Eugeniusz Stanisław 1 IX 1953–31 XII 1956 Rozum Marian Paweł 15 VI–31 XII 1955 PUBP/PUdsBP w Sokołowie Podlaskim Kierownicy/szefowie Gnoiński Aleksander Nikodem 12 IX 1944–5 I 1945 Pomorski Romuald Jan p.o. 6 I–25 III 1945 Sawicki Władysław Hieronim p.o. 26 III–31 X 1945 Krupiński Henryk Paweł p.o. 16 I–30 VI 1946 Czubak Roman Józef p.o. 1 VII–30 XI 1946 Chudy Kazimierz Józef 26 XI 1946–14 X 1947 Mitko Aleksander Józef 15 X 1947–31 I 1948 Guriew Konstanty Konstanty p.o. 25 X 1947–31 VII 1952 Górnicki Zdzisław Mikołaj p.o. 1 XII 1947–31 I 1948 1 II 1948–31 X 1949 Iwaszczuk Stefan Piotr p.o. 1 XI 1949–30 VI 1950 1 VII 1950–14 VII 1951 Urbański Tadeusz Józef chor. p.o. 15 VII 1951– Kacperski Zygmunt Adam 1 X 1952–31 III 1955 Gmurzyński Rafał Stanisław 1 XI 1955–31 XII 1956

452 453 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Skoczek Jan 1945 Krupiński Henryk Paweł p.o. 15 VIII–7 X 1945 8 X 1945–17 X 1946 Czubak Roman Józef p.o. 7 X 1945–IV 1946 IV–1 XII 1946 Nowak Zbigniew Szczepan p.o. 1 I–16 II 1947 Guriew Konstanty Konstanty 25 X 1947–31 VII 1952 Stępień Czesław Kacper 12 XI 1947–30 VI 1949 Szeliga Józef Władysław p.o. 1 VI 1949–30 VI 1950 1 VII 1950–31 I 1954 Iwaszczuk Stefan Piotr 1 XI 1949–30 VI 1950 Urbański Tadeusz Józef 15 VII 1951–1 VII 1952 Gmurzyński Rafał Stanisław 1 XI 1954–31 X 1955 Kamiński Antoni Józef 1 XI 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Węgrowie

Kierownicy/szefowie Bielawski Antoni Władysław p.o. 12 XI 1944–5 IV 1945 Kłociński Jerzy Paweł p.o. 5 VI 1945–31 VII 1946 (–1 IX 1946?) Stępień Czesław Kacper p.o. 1 IX 1946–11 XI 1947 Guriew Konstanty Konstanty 1 VI–12 IX 1947 Skiba Aleksander p.o. 1 XI 1947–31 VIII 1948 Wędrychowicz Zdzisław Wawrzyniec p.o. 1 IX 1948–31 I 1950 Rypiński Jan Władysław por. 1 II 1950–30 IV 1952 Daniel Stanisław Jan 1 V 1952–31 XII 1956 Zastępcy Zalewski Adolf Grzegorz 28 V 1945–19 III 1946 Maik Stanisław 30 IX 1945–19 II 1946 Kordas Tadeusz Karol p.o. 31 I–9 IX 1946 Skoczek Jan Jan p.o. 15 IX 1946–1 X 1947 Prachtel Kazimierz Marcin p.o. 1 XI 1947–14 III 1948 Wędrychowicz Zdzisław Wawrzyniec 15 III–1 IX 1948 Caban Józef Józef p.o. 1 IX 1948–30 III 1949 31 III 1949–15 IX 1951 Wędrychowicz Zdzisław Wawrzyniec –1 II 1950 Wodzicki Leon38 Ignacy 1 X 1952–19 VII 1953 Salach Władysław Józef 1 XII 1953–31 III 1955

38 Zmarł 19 VII 1953 r. wskutek postrzelenia.

452 453 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

MUBP/MUdsBP we Włochach39

Kierownicy/szefowie Pilarski Franciszek p.o. 24 VIII 1945–1 I 1946 Zastępcy Godlewski Mieczysław Władysław 10 VII 1945–1 I 1946

PUBP/PUdsBP/Delegatura we Włochach

Kierownicy/szefowie Kuckowski Henryk Jan kpt. 1 III 1946–25 IV 1947 Antoniak Mieczysław Bronisław chor. p.o. 1 I–14 V 1947 Marzecki Jan Stanisław p.o. 21 IV–31 VIII 1947 1 IX 1947–31 I 1948 Mitko Aleksander Józef 1 II 1948–5 XII 1951 Madziar Stefan Stanisław 1 I–31 VII 1952 Szymański Władysław –1 IV 1955– Zastępcy Godlewski Mieczysław Władysław 10 VII 1945–1 I 1946 Antoniak Mieczysław Bronisław chor. p.o. 1 I 1947– Urbański Tadeusz Józef chor. p.o. 5 IV–31 VIII 1947 1 IX 1947–30 III 1949 Marzecki Jan Stanisław 21 IV–31 VIII 1947 Guriew Konstanty Konstanty 1 XI 1949–31 VII 1952 Achramowicz Stanisław –15 VIII 1950 Sowa Bronisław Franciszek 15 VIII–14 XI 1950 Pawłowski Kazimierz Jakub 15 I–14 VI 1951 Dobrzyński Henryk Hipolit 15 VI 1951–31 VII 1952

PUBP/PUdsBP w Wołominie

Kierownicy/szefowie Maj Stanisław Ignacy 14 XI 1944–15 IV 1945 Szymanik Jan Franciszek 11 V–8 IX 1945 Mitko Aleksander Józef 22 VIII 1945–15 X 1947 Guriew Konstanty Konstanty p.o. 25 XI 1947–30 X 1949 Oleksiak Albin Feliks 1 XI 1949–14 I 1952 Andrzejewski Mieczysław 15 I 1952–14 IV 1953 Letkiewicz Wacław Szczepan Jan 15 IV 1953–14 VIII 1954 Zambrzycki Henryk Jan 15 VIII 1954–31 XII 1956

39 MUBP we Włochach rozwiązano 19 XII 1945 r.

454 455 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Osiecki Feliks Józef 24 XI 1944–30 IV 1945 Dobrzyński Edmund Jan p.o. 15 VIII 1945–15 II 1946 16 II–24 X 1946 Łuczak Antoni Jakub 26 XI 1946–1 V 1948 Guriew Konstanty Konstanty 25 XI 1947–30 X 1949 Pankowski Kazimierz 1 VI 1949–9 VI 1951 Wiechetek Konstanty 15 VI 1951–28 II 1952 Zagórski Jan Piotr 15 VIII 1952–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Wyszkowie

Kierownicy/szefowie Romaniuk Kuźma Leon chor. 3–30 XI 1944 (–31 XII 1944?) Sternik Stanisław 30 XI 1944– Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Żurominie40

Kierownicy/szefowie – brak danych Zastępcy – brak danych

MUBP/MUdsBP/Delegatura w Żyrardowie41

Kierownicy/szefowie Zaremba Leonard42 Bolesław 1 V–8 XI 1945 Mierzanowski Michał Jan 15 XII 1945–1 V 1946 Szelągowski Mirosław Kazimierz chor. 1 VII–10 IX 1952 Tyll Jan 15 IX 1952–19 III 1953 Seweryn Tadeusz 1 V 1953–1 IX 1955 Zalewski Stanisław Franciszek 15 X 1955–31 XII 1956 Zastępcy Zaremba Leonard Bolesław 1 II–30 IV 1945 Zalewski Stanisław Franciszek 1 VI 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Żyrardowie

Kierownicy/szefowie Skowronek Czesław Józef p.o. 16 II–3 VII 1945 Zastępcy Kuziemski Karol 16 VI 1945–1 I 1946

40 Powiat powstał w 1955 r. 41 MUBP istniał do grudnia 1945 r. 42 Zginął 8 XI 1945 r.

454 455 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

UBP dla m.st. Warszawy

Kierownicy/szefowie Chmiel Walenty Jan kpt. –15 I 1946 Paszkowski Zbigniew Zygmunt mjr/ppłk 23 I 1946–30 IX 1952 Szenborn (Schönborn) Jerzy ppłk 1 X 1952–30 VI 1955 Ludwik43 Krupski Mikołaj Antoni ppłk 1 VII 1955–14 I 1957 Zastępcy Gutowski Antoni 28 VI–24 VII 1945 Siwanowicz Leonard Adolf kpt. 25 VII 1945– Gałecki Henryk (Monderer- Dawid kpt. 5 III 1947–10 I 1952 -Lamensdorf Natan) Nazarewicz (Raps) Ryszard Wiktor mjr p.o. 20 XII 1951–1 VII 1954 1 VII 1954–27 XI 1956 Marzecki Jan Stanisław kpt. 20 V 1952–15 VIII 1954 Blajer Adolf mjr 15 VIII 1955–30 V 1956 Sokołowski Stefan mjr 15 VIII–27 XI 1956

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Wolanin Stefan Lucjan kpt. 1 VI 1949–31 XII 1954 Bober Jan Aleksander kpt. 1 VIII 1955– Zastępcy Szostak Jan Jan kpt. 8 VI 1948– Bartosik Stanisław Jan ppor. –6 XII 1948 Kowal Józef Franciszek kpt. 15 X 1950–15 I 1952 Mrozowski Józef Antoni ppor. 1 XI 1950–5 XI 1951 Adasiak Wacław Wacław kpt. 1 XII 1952–

Kontrwywiad/Wydział I

Naczelnicy Bień (Bajn) Adam Michał chor./por. p.o. 1 VI 1946–1 IV 1949 (Noach) Piątkowski Bolesław Wojciech mjr –30 IV 1951 Solecki Marek Mieczysław por. p.o. 1 V 1951–1 VII 1952 44 (Zalcman Majer) (Mojżesz) kpt. 1 VII 1952–15 XII 1953

43 Zmarł 1 VII 1990 r. w Rzeszowie. 44 W 1968 r. wyjechał do Izraela.

456 457 Stopień Srebro Adam45 Borys kpt. 15 XII 1953– Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Sawicki Władysław Hieronim mjr p.o. 1 X 1954–31 V 1955 Zastępcy Kuckowski Henryk Jan kpt. p.o. 30 VI 1945– Chmiel Walenty Jan 24 VII 1945– Damiński Henryk 20 III 1946– Kuckowski Henryk Jan kpt. 25 IV 1947–1 III 1948 Kasztański Zenon Eliasz chor. p.o. 1 VI 1948– Bień (Bajn) Adam Michał chor. 22 IV 1949–19 II 1950 (Noach) Kasztański Zenon Eliasz por. 1 VI 1949–1 VIII 1951 Kozera Jerzy Bolesław chor. 1 VI 1949– Serwiński Eugeniusz Bronisław kpt. 15 VIII 1950– Hajdukiewicz Jan Józef por. 15 III 1951– Solecki Marek Mieczysław por. 1 V 1951–1 VII 1952 (Zalcman Majer) (Mojżesz) Kozarzewski Włodzimierz Walerian kpt. –15 III 1952 Chabros Marian Józef por. 1 XI 1953–1 IV 1955

Wydział II

Naczelnicy Jasińska Helena Adam kpt. 1 XI 1953– Chabros Marian Józef kpt. p.o. –15 XII 1955 15 XII 1955– Turlej Stefan Piotr mjr 28 XI 1956– Zastępcy Jałkowski Aleksander 16 XII 1945– Szechter Ajzyk Abram kpt. 20 X 1946– Oliwa Rozalia Henryk por./kpt. 10 I–16 X 1948 Kwiatkowski Franciszek Michał por. –1 III 1948 Wosiński Tadeusz Kazimierz chor. 1 X 1948– Wiśniewski Tadeusz Kazimierz por. –1 II 1950 Rozenwaks Józef Mojżesz por. 1 IX 1950–15 VII 1951 Lasocki Edmund Kazimierz chor. p.o. 25 X 1951– Czeredys Jan Jan por. 1 IX 1952–15 VII 1954 Jasińska Helena Adam kpt. 15 I–31 X 1953 Iwanow Leonard Maciej por. 1 VI 1954–31 III 1955 Chabros Marian Józef por. 1 IV–15 XII 1955 Brand Henryk (Chaim) Bernard kpt. 1 VIII 1955– (Berl)

45 W 1968 r. wyjechał do Izraela.

456 457 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Zelwiański Ryszard por. 10 II–23 VII 1945

Wydział III

Naczelnicy Fotek Jan Adam kpt. p.o. 22 II 1946–20 X 1947 Pachowski Zdzisław Ludwik kpt. 15 VII 1952–31 X 1953 Gapis Bolesław Stanisław kpt. 1 XI 1953–31 V 1954 Anczura Józef Antoni kpt. p.o. 1 X 1954–31 III 1955 1 IV 1955– Zastępcy Witkowski Stefan 10 III–25 IV 1945 Klitenik Leon Dawid 1 VII–27 X 1945 Pomorski Romuald Jan kpt. 1 I 1946–12 XII 1947 Gapis Bolesław Stanisław kpt. 1 I–1 VI 1948 Wójcicki Kazimierz kpt. p.o. 1 VI 1948–1 X 1950 Koc Stefan Piotr kpt. –1 IV 1949 Żelazko Jan Zygmunt kpt. –1 VIII 1950 Zabawa Zdzisław Konstanty kpt. 1 IX 1950–15 II 1952 Wójcicki Kazimierz kpt. 1 X 1950–20 VIII 1952 Szwagierczak Ryszard Stanisław kpt. 1 VI 1951– Tabaczyński Ryszard Edward chor. 15 II 1952– Anczura Józef Antoni kpt. 1 X 1954–1 IV 1955 Piotrowski Jerzy Stefan ppor. 1 IV 1955– Miros Witold Józef por. 1 IV 1956–

Wydział IV

Naczelnicy Wietrzny Józef Sebastian por. p.o. 1 V 1946–1 IX 1947 Bajkowski Leszek por. 1 IX 1947–15 VII 1950 Wysocki (Altajn) Roman46 Herman mjr 25 II 1953–31 VIII 1954 Milewski Wincenty Jan mjr 1 IX 1954–31 X 1956 Zastępcy Stefańczak Jan Jan p.o. 1 I–1 XI 1946 Kupryniec Stefan Jan p.o. 1 IV 1946–

46 W 1969 r. wyjechał do Izraela.

458 459 Stopień Cymerman Bogusław 1 V 1946–15 III 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Warszawski Michał Julian ppor. 1 IX 1947–19 II 1948 Kupryniec Stefan Jan kpt. –16 II 1948 Zieliński Ireneusz Konstanty ppor. p.o. 1 V 1948–15 IX 1950 Cytron Samuel Filip (Fiszel) ppor./por. 1 X 1948–1 VI 1951 Serwiński Eugeniusz Bronisław kpt. 1 XII 1951– Rybiński Mieczysław Herman kpt. –15 I 1953 Karpiuk Ryszard Jan ppor. 1 IX 1954–1 VII 1955 Wyszyński Jerzy Marian por. 1 IV–1 IX 1955 Górski Wacław por. 1 VIII 1955–

Wydział IV „B”

Naczelnicy Brzozowski Stanisław Wawrzyniec kpt. 15 X 1952–7 I 1954 Wysocki (Altajn) Roman Herman mjr p.o. 1 IX 1954–1 IV 1955 Zastępcy Wysocki (Altajn) Roman Herman mjr p.o. –1 IV 1955

Wydział V

Naczelnicy Brzozowski Stanisław Wawrzyniec chor. p.o. 22 III 1946– Nazarewicz (Raps) Ryszard Wiktor mjr p.o. 1 VI 1946–1 II 1948 1 II 1948–20 XII 1951 Sadkowski Wacław Walenty ppor./por. 1 XI 1951–1 III 1953 Sawicki Władysław Hieronim mjr 1 III 1953–30 IX 1954 Zastępcy Brzozowski Stanisław Wawrzyniec chor. p.o. 22 III 1946–20 II 1947 Makowski Jerzy Wincenty ppor. 20 II 1947–14 IV 1948 Jasiński Jan Jan p.o. 1 V 1948–1 V 1949 Bartosik Stanisław Jan chor. p.o. –1 VI 1948 1 VI 1948– Szenauk Aleksander Adam por. 1 V 1949–1 III 1950 Chudy Kazimierz Józef ppor. –1 IX 1950 Serwiński Eugeniusz Bronisław kpt. p.o. 1 II 1951– Żurański Jerzy Józef por. 28 III 1952–28 II 1955 Gliński Dionizy Feliks chor. 15 VIII 1953–1 IX 1955

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Naziębło Zygmunt Władysław por. 1945–1 XI 1950

458 459 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział VIII

Naczelnicy Pindor Karol Teodor por. 1 II 1953– Zastępcy Stefańczak Jan Jan kpt. 15 IV 1948– Liwski Zygmunt Zygmunt por. 15 XII 1951–15 IX 1954 Pindor Karol Teodor por. –1 II 1953

Wydział IX

Naczelnicy Milewski Wincenty Jan kpt./mjr p.o. 1 IV 1953–1 VI 1954 1 VI–31 VIII 1954 Jasińska Helena Adam kpt. 1 IV 1955– Iwanow Leonard Maciej por. p.o. 1 III–15 XII 1956 Zastępcy Smoczyk Józef por. 1 III 1953– Milewski Wincenty Jan kpt./mjr 1 IV 1953–1 IV 1955 Karpiuk Ryszard Jan ppor. 15 VI–31 VIII 1954 Iwanow Leonard Maciej por. 1 IV 1955–28 II 1956

Wydział X

Naczelnicy Koziarski Walter Władysław kpt. 1 II 1952– Sikora Marceli Jan kpt. 1 IV 1955– Zastępcy Brand Henryk (Chaim) Bernard por. 1 II 1952– (Berl) Pielasa Józef Jan por. 1 II 1952–

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Żurański Jerzy Józef por. p.o. 1 III 1953–1 III 1955 1 IV–30 XI 1955 Zastępcy Żurański Jerzy Józef por. 1 III 1953–1 IV 1955 Maczkowski Jan Józef por. 1 XI 1953–31 VII 1954

Wydział Miejski

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

460 461 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Inspektorat Wiejski służbowy Naczelnicy Żurawiński Zygmunt Józef ppor. p.o. 1 XI 1954–1 IV 1955 Zastępcy – brak danych

Wydział „A”

Naczelnicy Kossakowski Władysław Adam –5 IV 1948 Makowski Jerzy Wincenty ppor. p.o. 15 IV 1948–15 IV 1951 Gapis Bolesław Stanisław kpt. 1 VIII–31 X 1953 Zastępcy Bieliński Władysław 20 III 1946– Bitter Adam Michał p.o. 1 I 1947–1 II 1948 Kunda Władysław ppor. 3 II–31 XII 1947 Marzecki Jan Stanisław ppor. 1 II–15 X 1948 Sawicki Władysław Hieronim kpt. 1 IV–15 X 1948 Makowski Jerzy Wincenty ppor. 15 IV 1948–15 IV 1951 Gapis Bolesław Stanisław kpt./mjr 1 VI 1948–1 VIII 1953 Naziębło Zygmunt Władysław por. 1 XI 1950–15 VII 1951 Wróblewski Ryszard Władysław chor. 15 XI 1951– Grabowski Janusz Stefan por. 1 VIII 1953–31 V 1954 Czeredys Jan Jan por. 1 VII 1954–31 III 1955

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Roykiewicz Ryszard Wacław kpt. 1 VI 1948–1 IX 1950 Zieliński Jan Franciszek mjr 15 VIII 1950–1 IX 1955 Ircha Henryk Józef kpt. 1 I 1956–31 I 1957 Zastępcy Szymański Henryk chor. 10 II–5 VI 1946 Halicki Ignacy Józef 12 II–1 X 1946 Roykiewicz Ryszard Wacław por. 1 XI 1946–1 VI 1948 Rudnicki Leon ppor. p.o. 1 V 1947–21 VI 1948 21 VI 1948– Jakubowski Stanisław Władysław chor. 1 VI–10 XII 1948 Guzik Bronisław Antoni kpt. –1 VIII 1950 Chudy Kazimierz Józef por. 1 X 1950–15 IV 1951 Ostaś Józef Franciszek por. 15 VI 1951– Pajkert Władysław Włodzimierz kpt. 1 VIII 1951–

460 461 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Ircha Henryk Józef kpt. p.o. 1 V 1952–31 III 1955 1 IV 1955–31 XII 1956 Dyndo Roman Stanisław kpt. 1 III 1956–

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Sikora Marceli Jan kpt. p.o. 1 II 1951–31 III 1955 Zastępcy Feret Kazimierz Aleksander por. 1 VI 1948–1 I 1952 Sikora Marceli Jan kpt. 1 II 1951– Szymański Władysław ppor. 1 II 1951–15 XII 1952 Koziński Henryk Wawrzyniec kpt. –31 III 1955

Wydział Cenzury

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Szechter Ajzyk Abram por. –15 V 1945

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Sadkowski Wacław Walenty kpt. 1 IV 1955– Zastępcy Oliwa Rozalia Henryk por. –1 XI 1947 Książkiewicz Alicja Bolesław p.o. –10 I 1948 Czeredys Jan Jan por. 1 IV–15 XI 1955 Wróblewski Ryszard Władysław por. 1 IV 1955– Madziar Stefan Stanisław mjr 15 XI 1955–

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Glińska Krystyna Stanisław ppor. 1 III 1956–

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

462 463 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Biuro Studiów służbowy Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Mućko Edward Stanisław ppor. 1 XI 1951–15 VIII 1952

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Kielman Seweryn (Symcha) Noel por. –1 VIII 1950 Butkiewicz Henryk47 Zygmunt kpt. p.o. –1 IX 1951 Pachowski Zdzisław Ludwik kpt. 1 XI 1953– Zastępcy Naszkowska Zofia Michał 15 VIII 1950– Butkiewicz Henryk Zygmunt kpt. 1 XII 1950–1 IX 1951 Pajkert Władysław Włodzimierz kpt. –1 IX 1953

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Michaelson-Sadowska Felicja Mojżesz chor. 22 II 1946–15 V 1948 Osowski Bronisław Leon por. 1 I 1950–30 VI 1952 Placha Antoni Wojciech kpt. 1 VII 1952–15 V 1955 Laskowski Tadeusz Kajetan ppor. p.o. 1 IV–30 VI 1955 1 VII 1955– Zastępcy Michaelson-Sadowska Felicja Mojżesz –15 V 1945 Kirsz Regina Abram chor. 1 VI 1948– Szkupińska Zofia Henryk chor. 1 VI 1948–15 VII 1949 Smolarek (Wolanin) Regina48 sierż. 15 I 1950–1 XI 1951 Krzyżanowski Władysław Antoni kpt. 1 VI 1950–1 II 1953 Feret Kazimierz Aleksander kpt. 1 I 1952– Dzwonkowska Janina por. 1 IX 1952–1 II 1955

47 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 48 W 1950 r. zmieniła nazwisko na Wolanin.

462 463 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Komendantura

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Janicki Marian kpt. 15 I 1955–

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Kluczyński Feliks Wincenty chor. 1 I 1947–1 IV 1948 Wajs Jadwiga Chaim 15 IV 1948–1 I 1949 Minc Adam Henryk por. 1 VI 1952 Wołczak Stefan Konrad por. 1 XI 1952 Osiewicz Alicja Roman chor. 1 II 1955–

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy Wołkowski Rudolf Wawrzyniec mjr 1 XII 1954–1 IV 1955 Zastępcy Kopacki Jan Antoni por. 1 VIII 1953–1 XI 1954 Fryłow Józef por. 1 XI 1954–1 IV 1955 Wołkowski Rudolf Wawrzyniec mjr 1 XII 1954–1 IV 1955

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Ler Roman Stanisław ppor. –15 III 1947 Giblak Jan Michał kpt. 15 III 1947– Kowalski Stanisław Feliks mjr 1 X 1950–7 XII 1954 p.o. 7 XII 1954– Zastępcy Ler Roman Stanisław –1 IV 1946 Swatek Stanisław –18 V 1946 Smulczyński Stanisław Franciszek p.o. 1 IV 1946–1 III 1947

464 465 Stopień Słobodski Józef (Izaak) Abram por. 1 III–30 VI 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Czereśnia Józef Henryk por. 1 IV 1948– (Mejlich Josek) (Chemia)

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Pindor Karol Teodor por. 1I 1951–

Służba/Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Sitarek Henryk Jakub p.o. 1 X 1947–1 VII 1948 Zastępcy Sitarek Henryk Jakub 1 X 1947–1 VII 1948

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Repalski Czesław Franciszek chor. –1 VI 1951

Wydział Kwaterunkowo-Budowlany Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy – brak danych

464 465 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Bebczuk Piotr Naum 1 XI 1946– Stankiewicz Mieczysław Władysław por. 1 VII 1951–1 VI 1952

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy – brak danych Zastępcy – brak danych

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny

Dyrektorzy – brak danych Zastępcy – brak danych

Opracowanie: Konrad Rokicki

466 WOJEWÓDZTWO WROCŁAWSKIE

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP we WROCŁAWIU

Kierownicy/szefowie Imiołek-Śliwa Władysław1 Wincenty mjr 14 IV–5 XII 1945 Grzybowski Faustyn2 Filip ppłk/płk 6 XII 1945–15 IV 1948 Zabawski Jan3 Mikołaj ppłk 15 IV 1948–1 III 1951 Dowkan Eugeniusz4 Adolf ppłk p.o. 1 III 1951–20 I 1953 Kubajewski Daniel Antoni mjr 20 I 1953–25 IX 1954 Onacik Jan5 Bazyl (Wasyl) ppłk 25 IX 1954–18 V 1955 Jedynak Bonifacy Józef mjr p.o. 18 V–1 XII 1955 mjr/ppłk 1 XII 1955–31 XII 1956 Zastępcy Zacharewicz Włodzimierz6 Wiktor mjr 26 VI–26 XII 1945 Trochimowicz Marcin mjr 27 VII 1945–1 III 1947 (Trachimowicz?) Bronisław7 Wątorek Władysław Józef por. I–5 IV 1946 Stesłowicz Jan Aleksander por. p.o. 23 XI 1946– (Katz Lemil)8 (Abraham) Korski (Gransztof) Julian9 Julian mjr 1 III–3 IV 1947 Paluszkiewicz Stefan10 Mateusz por./kpt. 1 III 1947–15 II 1950 Nowak Adam Wolf kpt. 24 VI 1947–22 III 1948 Zabawski Jan Mikołaj mjr/ppłk 1 II–14 IV 1948 Kornecki Adam Michał ppłk 19 III–VII 1948 (Kornhendler Dawid)11 (Moszek) Sobczyński Marian12 Józef kpt. VII 1948–24 IX 1951 Koton Eliasz13 Zygmunt mjr/ppłk 20 VII 1948–5 II 1950

1 Występował też jako Śliwa-Imiołek; w 1948 r. powrócił do właściwego nazwiska Śliwa; zmarł 18 XII 1976 r. w Warszawie. 2 Oficer sowiecki; 1935–1938 funkcjonariusz NKWD; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; uzyskał zgodę władz na zmianę obywatelstwa i pozostanie w Polsce; zmarł 9 IV 1999 r. w Białymstoku. 3 Zmarł 9 II 1988 r. w Warszawie. 4 30 IV 1954 r. zdegradowany i zwolniony ze służby. 5 Zmarł 3 X 1988 r. w Białymstoku. 6 Oficer sowiecki; w grudniu 1947 r. wyjechał do ZSRR. 7 Oficer sowiecki; w 1954 r. wyjechał do ZSRR. 8 P.o. zastępca szefa WUBP ds. gospodarczych; w 1968 r. wyjechał do Izraela. 9 Zmarł 17 X 1975 r. w Lęborku. 10 Stanowisko objął 15 III 1947 r.; od 1 I 1949 r. też p.o. szef Wydziału Kwatermistrzostwa. 11 W 1968 r. wyjechał do NRF; kilkakrotnie wystąpił w RWE; zmarł 3 VII 1986 r. we Frankfurcie nad Menem. 12 Zmarł 31 I 1991 r. w Łodzi. 13 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

467 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Olko Feliks14 Józef mjr 7 II 1950–3 V 1951 Grad Karol15 Henryk mjr 1 VI 1951–27 III 1952 (Hersz) Radoszewski Tadeusz Wacław mjr 1 V 1952–29 IV 1954 Wziątek Edmund Wacław kpt./mjr 15 VIII 1953–31 XII 1956 Czajer Antoni Antoni kpt. 1 III 1954–1 VI 1955 Jedynak Bonifacy Józef ppłk 10 V–9 VIII 1955 Jara Edward Marcin mjr 12 XI 1955–31 XII 1956

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

Naczelnicy Opałko Leonarda Szymon ppor. p.o. 18 VI 1945–1 IV 1946 Onuszko Mikołaj Piotr ppor. p.o. 1 IV 1946–19 IV 1947 Jarmuł Bronisław Jacenty por. p.o. 19 IV 1947–15 III 1949 Jesion Zenon Walenty kpt. 15 III 1949–8 X 1950 Pietraczuk Władysław Michał kpt. 9 X 1950–21 IV 1951 Mazurek Zbigniew por. p.o. 22 IV 1951– Olejnik Stanisław Antoni kpt. 1953–30 IV 1955 Kępa Stanisław Kazimierz kpt. 1 V 1955– Solarz Artur Lejb kpt. –30 IX 1955 Zastępcy Jurcewicz Konstanty mjr 1945 Łaskawski Jan 2 IX 1945–1 II 1946 Onuszko Mikołaj Piotr ppor. 16 II–26 III 1946 Jarmuł Bronisław Jacenty por. 17 XII 1946–18 IV 1947 Pietraczuk Władysław Michał kpt. 15 VIII 1947–9 X 1950 Jesion Zenon Walenty kpt. 9 X 1950– Stróżak Stanisław Jan kpt. 1 XII 1950–31 I 1953 Mielcarek Władysław ppor. 1 IX 1953–1954 Kukuła Teodor Franciszek por. p.o. 1 IV 1955–1956 Sawicki (Szatan) Zbigniew August por. 1956–

Kontrwywiad /Wydział I

Naczelnicy Wątorek Władysław Józef por. p.o. 23 V 1945– Konopko Henryk 1 XII 1945– Gajewski Stefan Adolf kpt. p.o. 15 VIII 1946–30 XI 1947 30 XI 1947–14 XI 1948

14 Zmarł w 1981 r. 15 30 IV 1954 r. zdegradowany do szeregowca i wydalony ze służby, w 1969 r. wyjechał do Austrii.

468 469 Stopień Dzikowski Józef Michał por./kpt. 15 XI 1948–1 VIII 1950 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wysocki (Altajn) Roman16 Herman mjr p.o. 1 XII 1950–31 X 1951 Starzemski Stefan Władysław kpt./mjr 1 XI 1951–31 III 1955 Gruber Eugeniusz Aleksander por. p.o. 1952 Zastępcy Gajewski Stefan Adolf kpt. p.o. 23 III–15 VIII 1946 Nowak Artur Józef (Rubin) chor. 1 IX 1948–31 VIII 1949 (Lerner Abraham) Gruber Eugeniusz Aleksander por./kpt. 1 XI 1949–15 II 1952 Polak Zenon Bazyli kpt. 1 III–1 X 1952 Starzemski Stefan Władysław kpt. 1 XI 1952–1 IV 1954 Jaromin Władysław Sebastian ppor./por. 1 IV 1954–31 III 1955

Wydział II

Naczelnicy Górni Jakub Jan ppor./kpt. p.o. 20 VI 1945–15 I 1946 Sorokowski Bogdan Stanisław ppor. 1946–1947 Taube-Knebel Antonina17 Leon kpt. p.o. 10 I 1948–15 VI 1949 Szczerba Stanisław18 Bernard chor. p.o. 1 VII 1949–1 V 1950 Kamerling Leon Mieczysław kpt. 1 V 1950–31 III 1955 (Leizer Wolf)19 (Mozes) Starzemski Stefan Władysław mjr p.o. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Wołoszyn Edward Jan por. 1 II–15 VI 1946 Koziarski Walter Władysław sierż. p.o. 1 VI 1946–1 IV 1947 Sorokowski Bogdan Stanisław por. 1 IV 1947–10 I 1948 Szpacenko Daniel Adam kpt. p.o. 1 VI 1948–1 II 1949 Taube-Knebel Antonina Leon kpt. 1 II–15 VI 1949 Kamerling Leon Mieczysław ppor. 1 X 1949–1 V 1950 (Leizer Wolf) (Mozes) Leśniak Józef Antoni por. 10 XI 1952–30 IX 1954 Mazurkiewicz Edward Stefan ppor. 1 X 1954–31 III 1955 Starzemski Stefan Władysław mjr 1 IV 1955–1 IX 1956 Maj Edward Jan kpt. 1 IX–31 XII 1956

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy Burghart Piotr –30 VII 1945 Trzaska Jan Grzegorz kpt. p.o. 23 X 1945–24 II 1946

16 W 1969 r. wyjechał do Izraela. 17 Zmarła 27 VIII 1994 r. w Warszawie. 18 Zmarł 13 X 1990 r. w Warszawie. 19 W 1968 r. wyjechał do Izraela.

468 469 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Sorokowski Bogdan Stanisław ppor. –1 II 1946

Wydział III

Naczelnicy Żółtogórski (Goldberg) Emil Stanisław por. p.o. 23 VIII–13 XII 1945 Stesłowicz Jan Aleksander por. 13 XII 1945–1946 (Katz Lemil) (Abraham) Grela Jan 1946 Starzycki (Pachołek) Jan Franciszek kpt. 1946 Last Edward Izaak por. 9 XI 1946–18 VIII 1947 Majkowski Aleksander20 Wilhelm por. p.o. 18 VIII 1947–31 III 1948 (Wolf) 31 III 1948–14 X 1950 Fijałkowski Marek Aleksander kpt. 15 X 1950–1 X 1951 (Finkelsztejn Aron)21 Szataniak Wacław Stanisław kpt. 1 X 1951–21 II 1952 Kleczyk Tadeusz Antoni kpt./mjr 22 II 1952–10 VII 1954 Solarski Feliks Jan mjr 15 VII 1954–20 V 1955 Jagiełło Stanisław Józef por. 1 IX 1955–1 I 1956 Skierś Edward Walerian por. 15 III–31 XII 1956 Zastępcy Żółtogórski (Goldberg) Emil Stanisław por. p.o. –1 II 1946 Maciąg Piotr Walenty ppor. 1 II–31 VIII 1946 Chłoń Andrzej22 Franciszek por. p.o. 1 IX 1946– Kurczyna Jan Franciszek chor. p.o. 15 V 1949 Ozimiński Stanisław Adolf por. 1 XII 1951–31 X 1953 Lubiński Henryk Abram kpt. 15 VII 1954– Wekselberg Józef Abraham kpt. 28 II–31 VIII 1955 Sobczak Apolinary Marcin por. 1 IX 1955–30 IX 1956 Mazurkiewicz Edward Stefan por. 1–31 XII 1956

Wydział IV

Naczelnicy Celemer Zygmunt 1945–14 I 1946 Górni Jakub Jan por. 15 I–23 XI 1946 Grad Karol Henryk por./kpt. p.o. 15 II–26 XII 1947 (Hersz) kpt./mjr 26 XII 1947–14 VI 1950

20 W 1969 r. wyjechał do USA. 21 W 1968 r. wyjechał do Izraela. 22 Jednocześnie adiutant szefa WUBP.

470 471 Stopień Adamczyk Józef Antoni por. 15 VII 1950–30 VI 1952 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Salmonowicz Józef Adolf por. 1 VII 1952–22 VI 1953 Ozimiński Stanisław Adolf kpt. 1 XI 1953–31 VIII 1954 Kleczyk Tadeusz Antoni mjr 10 IX 1954–16 IV 1955 Poździach Adam Michał kpt. p.o. 1 IV–31 VII 1956 1 VIII–31 XII 1956 Zastępcy Konikowski Janusz Kazimierz por. p.o. 15 V 1946–15 II 1947 Grad Karol Henryk por. 15 II–1 XI 1947 (Hersz) Adamczyk Józef Franciszek chor. 1 XII 1947–1 II 1950 Fuks Rafał Józef ppor. p.o. 1 II–1 VII 1950 Salmonowicz Józef Adolf ppor./por. 3 X 1950–1 VII 1952 Poździach Adam Michał kpt. 1 VII 1952–31 III 1954 Banyś Henryk Władysław kpt. 9 X 1954–28 I 1955 Żukowski Konstanty Aleksander kpt. 28 I–15 IV 1955 Dyrcz Tadeusz Franciszek por. 1 IV 1955– Piorun (Grażyński) Jan23 Jan kpt. 1 VIII 1955–1956 Ozimiński Stanisław Adolf kpt. 1956

Wydział V

Naczelnicy Bartold Zygmunt Felicjan por./kpt. p.o. 1 II 1946–4 XI 1947 Kucharski Tadeusz Józef kpt. 15 XII 1947– Olko Feliks Józef kpt. p.o. 1 I 1949–6 II 1950 Dwojak Feliks Jan por./kpt. p.o. 16 V 1950–1 VII 1951 Dziemski Witold24 Cyprian kpt. 15 VII–11 IX 1951 Gildiner Jefim (Józef) Lejb kpt. p.o. 13 XI 1951–31 I 1952 Mogilski Henryk Zygmunt por. p.o. 1 II–21 VIII 1952 Sikora Zbigniew Józef kpt. 1 XII 1954–31 III 1955 Niedbała Jan Marceli kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Dwojak Feliks Jan ppor./kpt. 1 II 1946–1 VII 1950 Dziemski Witold Cyprian kpt. 1 VII–1 IX 1950 Ostaszewski Mieczysław Roman por. 1 IX 1950–19 IV 1951 Gildiner Jefim (Józef) Lejb kpt. –1 II 1952 Mogilski Henryk Zygmunt por. 20 III–22 VIII 1952 Turlej Stefan Piotr kpt. 17 XI–29 XII 1952 Żukowski Konstanty Aleksander por./kpt. 29 XII 1952–29 X 1954

23 W 1955 r. zmienił nazwisko na Grażyński. 24 Zginął 11 IX 1951 r. we Wrocławiu.

470 471 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Gregorczyk Mieczysław Karol kpt. 30 X 1953–19 VII 1954 Woźnica Stanisław Andrzej kpt. 30 III 1955–1 VIII 1956 Miśta Mieczysław Marcin por. 1 VIII–XII 1956

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa Naczelnicy Wachowiak Leon Stanisław por. 1 II–9 VIII 1946 Limanowski Alfred Władysław por. p.o. 1 VII 1946–1 IV 1948 (Lerman Aron) (Srul) Matkowski Tymoteusz Włodzimierz kpt. 1 XI 1948–19 VI 1949 (Tomaszuk Wiktor)25 Kraft Henryk Salomon ppor./por./kpt. 1 XII 1950–1952 Szpacenko Daniel Adam mjr 15 VIII 1953–31 VII 1955 Zastępcy Szumacher Michał Joel por. 15 VI 1945–10 VIII 1946 Matkowski Tymoteusz Włodzimierz kpt. 29 X 1947–X 1948 (Tomaszuk Wiktor) Szpacenko Daniel Adam kpt. 1 II–31 XII 1949 Kraft Henryk Salomon ppor./por./kpt. 1 XII 1950–1 VIII 1952 Kabat Wacław Feliks por. –15 IV 1953

Wydział VIII Naczelnicy Wolisz Ignacy Ludwik por. p.o. 25 III 1946–1947 Niedbała Jan Marceli kpt. 12 VIII 1953–31 III 1955 Zastępcy Wolisz Ignacy Ludwik por. 25 III 1946– Tekeli Jan Ignacy chor. 1 VI 1951–30 IX 1953

Wydział IX Naczelnicy Ogonowski Stefan26 Antoni mjr 1 VI 1951–31 III 1953 Zastępcy Garbacz Stanisław Szczepan por. p.o. 1 VI 1951– Banyś Henryk Władysław por./kpt. 10 VII 1953–9 X 1954 Minnicki Jerzy Wincenty por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Wydział IX „K”27 Naczelnicy – brak danych

25 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 26 Zmarł 19 IX 1990 r. we Wrocławiu. 27 Kopalnie Kowarskie, następnie od 1951 r. Zakłady Przemysłowe R-1 w Kowarach (kopalnie uranu).

472 473 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Garbacz Stanisław Szczepan kpt. p.o. –VI 1952 Jara Edward Marcin kpt. 29 VI 1952–1 III 1954 Polak Michał Józef por. 1 III 1954–31 III 1955

Wydział X

Naczelnicy Gildiner Jefim (Józef) Lejb kpt. 1 II 1952–15 VII 1954 Mazurkiewicz Edward Stefan por. 1 IV 1955–31 V 1956 Kołacz Michał28 Michał mjr 1 VI–28 XI 1956 Zastępcy Gildiner Jefim (Józef) Lejb kpt. 1 II–15 XII 1952 Mazurkiewicz Edward Stefan ppor. 15 XII 1952–30 IX 1954

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

Naczelnicy Turlej Stefan Piotr kpt. 15 VIII 1953–15 II 1954 Irek Michał Stanisław kpt. 25 II–30 XI 1954 Sikora Zbigniew Józef kpt. 1 XII 1954–28 XI 1956 Zastępcy Żukowski Konstanty Aleksander kpt. 1 IV–31 X 1955 Kniaziuk Józef kpt. 1 IX–28 XI 1956

Wydział Miejski

Naczelnicy Konikowski Janusz Kazimierz por. p.o. 1 VII 1948–1949 Zastępcy Nowak Artur Józef (Rubin) chor./por. 1 VI–31 VII 1948 (Lerner Abraham) Konikowski Janusz Kazimierz por. 1 VIII 1948–

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Ozimiński Stanisław Adolf kpt. 1 IX 1954–31 III 1955 Zastępcy Poździach Adam Michał kpt. 1 IX 1954–31 III 1955

Wydział „A”

Naczelnicy Last Edward Izaak por. 5 II–9 XI 1946 Halicki Stanisław Michał por. p.o. 1 IV 1947–

28 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

472 473 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Koziarski Walter Władysław chor./por. 1 IV–2 XI 1947 Pejka Franciszek Józef kpt. 1 XII 1947–15 IV 1950 Krawczyk Lech Lucjan ppor./por. 1 III 1951–31 III 1955 Zastępcy Halicki Stanisław Michał chor. p.o. 28 IV–28 XI 1947 Ciempka Stefan Stanisław ppor. –1 VI 1948 Strnadel Kazimierz Jan ppor. 1 VI 1948–30 X 1950 Krawczyk Lech Lucjan kpt. 1 XI 1950–1 III 1951 Konieczny Władysław Jan kpt. 1 III 1951–15 VII 1953 Pietraszewski Józef Jan (Antoni?) kpt. 15 II 1954–31 III 1955

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

Naczelnicy Mirski Jan29 –17 II 1946 Suchecki Mieczysław Dionizy por. 27 V 1946– Marczewski Antoni Aron ppor. p.o. 1 X 1946–24 II 1947 Starzycki (Pachołek) Jan Franciszek mjr 24 II 1947–1948 Różycki (Rosenbaum) Feliks30 Szulim kpt. p.o. IV 1950–III 1952 Helbin Adolf Władysław por. p.o. 1 II 1952–5 III 1954 Korzeniowski (Kocur) Józef31 Adolf kpt. 18 II 1955–30 VI 1956 Niewiarowski Zdzisław Leon kpt. 1 X–31 XII 1956 Zastępcy Turek Józef Jan chor. p.o. IV 1947–24 I 1948 Huszcza Jan Piotr kpt. 25 VI 1948–1 V 1949 Różycki (Rosenbaum) Feliks Szulim kpt. 1 V 1949–7 III 1952 Dobrzyński Stanisław Stanisław por. 15 VI 1951–1 II 1952 Helbin Adolf Władysław por. 1 II 1952–5 III 1953 Sikora Józef Stanisław kpt. 1 VIII 1953–31 III 1954 Górecki Jerzy Franciszek kpt. 24 IX 1954–13 IX 1955 Niewiarowski Zdzisław Leon kpt. 1 X 1955–30 IX 1956 Nowicki Józef Cyprian por. 1 X–31 XII 1956

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Romkowicz Bronisław Leon (Hersz) kpt. 30 VI 1946–V 1947 (Bernkopf Maks) Żydzik Stanisław Józef por./kpt. 1 VII 1947–16 IV 1951

29 17 II 1946 r. zdezerterował. 30 P.o. naczelnik bez nominacji i zatwierdzenia MBP; w 1968 r. wyjechał do Izraela. 31 W 1953 r. zmienił nazwisko na Korzeniowski.

474 475 Stopień Mazurek Zbigniew por. p.o. 1952 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Bartoszyn Zdzisław Józef ppor. 1954 Zastępcy Sorokowski Bogdan Stanisław 31 VIII 1945– Czop Jan32 Michał kpt. 10 III 1947–30 VI 1949 Hać Micha33 Michał por. 1 VII 1949–27 III 1950 Gryta Henryk Marcin kpt. 1 VII 1952–1953

Wydział Cenzury

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Taube-Knebel Antonina Leon por. 1947 Wolisz Ignacy Ludwik por. p.o. 1947 Krawczyk Lech Lucjan kpt. 1 IV–1 VII 1955 Pietraszewski Józef Jan (Antoni?) kpt. 1 VI 1956– Zastępcy Maciąg Piotr Walenty ppor. 1 I–1 X 1947 Wolisz Ignacy Ludwik por. 1 X 1947– Pietraszewski Józef Jan (Antoni?) kpt. 1 IV–31 X 1955 Gerberg Jerzy Zudyk kpt. 1 X 1955–1956 Niewiarowski Zdzisław Leon kpt. 1956

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy Trzybiński Adam Józef ppor. 15 II–28 XI 1956 Zastępcy Balicki Józef Józef kpt. 1 IV 1956–

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

32 Zmarł 15 IV 1970 r. we Wrocławiu. 33 27 III 1950 r. popełnił samobójstwo.

474 475 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział Łączności

Naczelnicy Kraft Henryk Salomon ppor. 1950 Zdrojowy Florian Tomasz mjr 1 IV 1952–28 XI 1956 Zastępcy Zdrojowy Florian Tomasz ppor. 1 IX 1950–1 IV 1952 Czyżowski Jan Mikołaj por. 10 VIII 1954– Niemczyński Mieczysław Jan chor. 15 IV 1956–

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Krzyżanowski Władysław Antoni ppor./por. 1 I 1946–1 VI 1947 Elbaum Izaak Dawid kpt. 1948–1949 Ostaszewski Mieczysław Roman kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956 Zastępcy Selen-Kagan Leon Mendel ppor. 15 VIII 1951–31 VII 1953

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Krzyżanowski Władysław Antoni ppor./por. 1 I 1946–1 VI 1947 Horoszewski Leon Henryk chor. 1 VI 1947– Sakaluk Paweł Jan chor. p.o. 1 IV–31 XII 1948 Ostaszewski Mieczysław Roman kpt. 20 IV 1951–31 XII 1956 Zastępcy Horoszewski Leon Henryk chor./ppor. –1 VI 1948 Sorokowski Bogdan Stanisław por. 1 VI 1948– Czop Jan Michał kpt. 1 VII 1949–31 III 1952 Stępień Marian Władysław kpt. 15 II 1953–31 III 1955

476 477 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego służbowy Naczelnicy Mielnik Nil 28 VIII–17 XII 1945 Jędruszko Wacław Michał 17 XII 1945–20 VII 1946 Kukuła Teodor Franciszek 20 VII 1946– Antończyk Andrzej Piotr –1 VI 1948 Zastępcy Małek Wacław –17 XII 1945

Komendantura

Naczelnicy Kościełowski Adam 21 VI 1945– Ignasiak Edward Antoni por. 1 I 1950–1954 Zastępcy – brak danych

Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/ Finansowy

Naczelnicy Lipińska Jadwiga Wacław por. 1 IV 1947–1 IV 1949 Ligoń (Lemberger) Stanisław Jan (Jonas) chor. 1 V 1949–28 II 1954 Bogucki Kazimierz Roman ppor. p.o. 7 XII 1954–30 IV 1955 1 V 1955–28 XI 1956 Zastępcy Rudnicki Edward Andrzej chor. 1 II 1946–31 V 1952 (Głac Stanisław) (Jakub) Bogucki Kazimierz Roman st. sierż./chor. p.o. 1 VII 1953–7 XII 1954 Mebel Henryk Stanisław chor. 1 IV 1955–

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Kraft Henryk Salomon kpt. 1952–1954

Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy

Naczelnicy Stesłowicz Jan Aleksander mjr 15 XII 1946–1 XII 1947 (Katz Lemil) (Abraham) Szwajkowski Stanisław Michał mjr 1 XII 1947–15 V 1948

476 477 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Paluszkiewicz Stefan Mateusz por. p.o. 1 I 1949–15 II 1950 Sakaluk Paweł34 Jan por. 1 III–24 IV 1950 Flaks Bolesław (Beniamin)35 Salomon kpt. 1 IX 1950–15 III 1952 Socewicz Konstanty Aleksander kpt. 15 III 1952–9 IX 1953 Milukowski Aleksander Aleksander kpt./mjr 9 IX 1953–24 XII 1954 (Milukow Aleksy)36 (Aleksy) Szelest Edward Piotr por. p.o. 7 XII 1954–31 XII 1956 Zastępcy Grad Karol Henryk ppor./por. 18 III 1946–15 II 1947 (Hersz) Sakaluk Paweł Jan chor./por. 1 II 1948–1 III 1950 Lemberger Stanisław Jonas chor. p.o. 1 VI 1948–30 IV 1949 Mandel Arnold Mojżesz por. 1 VIII 1950–31 III 1953 Suwaj Jan Antoni kpt. 1 VII–31 XII 1953 Miklas Zygmunt Stanisław por. 1 I 1954–31 I 1955 Ciesielski Lech Franciszek ppor. 1 IV 1955–

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Białecki Teodor Leon por. 1 VII 1948–31 X 1949 Sawicki Władysław Hieronim kpt. 1 I 1950– Suwaj Jan Antoni por. 1 IV 1950–30 VI 1953 Bochenek Henryk Jan ppor. 1 X 1953– Zastępcy Suwaj Jan Antoni por. –1 IV 1950 Bochenek Henryk Jan ppor. –30 IX 1953

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Kraft Henryk Salomon ppor. VIII–30 XI 1950 Michalak Eryk Szczepan por. 1 XII 1950–31 XII 1953 Jakubowicz Dawid Szmul ppor. 1 I 1954–1955 Zastępcy Michalak Eryk Szczepan por. –26 X 1950 Plesner Aleksander Emanuel ppor. 15 VIII 1952–

34 24 IV 1950 r. popełnił samobójstwo w gmachu WUBP we Wrocławiu. 35 W 1969 r. wyjechał do Izraela. 36 Oficer sowiecki; w 1955 r. wyjechał do ZSRR.

478 479 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Służba Kwaterunkowo-Budowlana Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Grzęda Witold Józef ppor. 1 IV 1950–15 V 1954 Frąckowiak Roman Marcin kpt. 15 V 1954– Zastępcy – brak danych

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Mandel Arnold Mojżesz chor. 1 IV 1949–1 VIII 1950 Krupa Ignacy Antoni por. 1 VIII–1 IX 1951 Szelest Edward Piotr ppor./por. 1 VIII 1952–7 XII 1954 Zastępcy Pogoda Jan Jan chor. –31 I 1950 Asatanowicz Adam Lejzor 1952

Wydział Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Wilf Iser Abram kpt. 1949 Glinkowski Stanisław chor. 1949 Mordasow Jan Jerofiej kpt. 1 XI 1950–1 IX 1951 Kempka Stanisław Jan chor./por. 1 XII 1951–1954 Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Kosman Maurycy Salomon por. 1 V 1949–1 XII 1950 Halpern Naftali Kielman ppor. 1 XII 1950–1 VIII 1952 Inspektor Grzegorz Abram chor./ppor. 1 VIII 1952–31 X 1953 Szmeler Izydor Emil 1954–31 I 1955 (Efroim) Zastępcy Łazarczyk Jan Jan chor. 1950 Inspektor Grzegorz Abram chor. 1951–31 VII 1952

478 479 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Połoński Roman –9 IX 1945 Witkowski Stanisław Ignacy mjr 1 X 1945–25 VI 1947 (Eimerl Samuel) (Izrael) Zagórski Aleksander Marceli ppłk 1 VII 1947–31 V 1953 Zastępcy Lauriston Kazimierz 24 VIII–19 IX 1945 Kasztelański Maksymilian Chaim 1948 Nowiński Henryk 15 III 1948– Schindler Izaak Abraham por. 1 VII 1951– Stryjan Ignacy Abraham por. –15 V 1954 Brodzikowski Emil Tomasz por. 15 V 1954–

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy Grünspan Bernard Abraham kpt. p.o. 1947 1947–15 IV 1950 Roth Jerzy Aleksander mjr 15 IV 1950–1 VI 1951 Turzański Jan Salo 1 VI 1951–27 VI 1952 Górny Witold Józef mjr 1 IX 1952– Zastępcy Grünspan Bernard Abraham kpt. 1947 Piesiakowski Stanisław Józef 1948 Szajna Leon Aleksander 1950 Bobrowski Witold 1 XII 1950–

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

480 481 Stopień Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie wrocławskim Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/ PUdsBP w Bolesławcu

Kierownicy/szefowie Florek Zenon Wojciech chor. p.o. 23 X 1945–30 III 1947 Banachowicz Karol Józef chor. 1 IV–X 1947 Ciastoń Władysław37 Ignacy chor. p.o. 1 XI 1947–9 VIII 1948 9 VIII 1948–1 VIII 1949 Zazulak Józef Grzegorz ppor. p.o. 1 X 1948– Brandenburg Edward Antoni por. 1949–1 III 1951 Kol Henryk Ignacy ppor. 1 IV 1951–30 VI 1952 Grzyb Stanisław Józef por. 1 VII 1952–30 VI 1954 Pasek Stanisław Stanisław por. 15 XI 1954–1956 Zastępcy Korycki Jan 1945 Ciastoń Władysław Ignacy chor. 1 XI 1947–9 VIII 1948 Zazulak Józef Grzegorz ppor. 1 XII 1947–20 X 1949 Maj Kazimierz Ignacy ppor. 1 I 1950–30 IX 1951 Cymerman Jakub Zyndel ppor. 15 IX 1952–31 I 1955

PUBP/PUdsBP w Brzegu38 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Bystrzycy

Kierownicy/szefowie Turek Jan por. VI–3 VIII 1945 Nowak Adam Wolf por. 3 VIII 1945–31 I 1946 Rybicki Ryszard Paweł ppor. 1 II 1946–14 III 1947 Świderski Kazimierz39 Bronisław por. p.o. 1 IV–26 XI 1947 26 XI 1947–I 1948 Wojciechowski Józef Jan por. 1 II 1948– Solarski Feliks Jan kpt. 1 II 1950–1 VIII 1951 Jasiński Edward Antoni por. 1 X 1951–15 VII 1954 Głowacz Józef Roman por. 1 XI 1954–1 IV 1955 Płaziak Franciszek Jakub ppor. 1 IV 1955– Zastępcy Turek Jan 3 VIII 1945– Bakuła Kazimierz p.o. –15 II 1946

37 Jednocześnie p.o. szef PUBP we Wrocławiu. 38 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie opolskim. 39 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

480 481 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Rybicki Ryszard Paweł ppor. 1946 Kaziród Mieczysław Michał chor. p.o. 1 V 1947–15 VIII 1948 Wojciechowski Józef Jan 1948–1949 Zezyk Bolesław Stefan st. sierż. 1 II–31 XII 1949 Solarski Feliks Jan por. 1 II 1950–31 VII 1951 Kozłowski Zbigniew Józef chor. 1 VIII–31 XII 1951 Okwiet Teodor Władysław ppor. 1 I–23 VIII 1952 Kostecki Władysław Władysław por. 23 VIII 1952–1 IV 1955 Zbrojkiewicz Władysław Antoni ppor. 1 IV 1955–2 I 1957

PUBP/PUdsBP w Dzierżoniowie40 Kierownicy/szefowie Biały Tadeusz ppor. p.o. 1945 Górny Artur Mozes por. 15 I 1946–11 X 1947 Niebudek Gustaw ppor. p.o. 1947 Wajsman Michał (Mojżesz) 1948 Sawicki Władysław Hieronim kpt. 15 X 1948–1951 Murawski Konstanty Andrzej kpt. 1 II–15 IV 1951 Kulberg Adam41 Salomon por. p.o. 1 X 1951–1 II 1954 Dyrcz Tadeusz Franciszek ppor. 15 II 1954–1 IV 1955 Nowalski Czesław Paweł por. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Koper Kazimierz sierż. 1945 Last Edward Izaak ppor. 12 X 1945–1 II 1946 Górny Artur Mozes chor./por. 1946 Bylica Władysław p.o. 1 II–20 III 1946 Sobczyk Leon Karol por. 5 VIII 1946–15 III 1950 Kulberg Adam Salomon por. p.o. –30 IX 1951 1 X 1951–15 XII 1952 Winkowski Zbigniew Piotr chor. 15 XII 1952–1 IV 1955 Zajączkowski Zygmunt Leon ppor. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Głogowie42 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Górze Śląskiej Kierownicy/szefowie Mitas Józef ppor. p.o. 25 VIII 1945–15 VIII 1946 Przybylski Jan Henryk ppor. 1946–1 IV 1947

40 Do 29 V 1946 r. używano nazwy Rychbach (z niem. Reichenbach). 41 W 1968 r. wyjechał do Izraela. 42 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.

482 483 Stopień Turlej Stefan Piotr ppor. p.o. 19 IV–19 XI 1947 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Grzyb Stanisław Józef ppor. p.o. 1 VI 1949–30 VI 1952 Wojciechowski Józef Jan kpt. 1 VII 1952–1954 Lorek Stanisław Franciszek por. 1 IV 1955– Zastępcy Miszczak Edward Józef 1 II–30 V 1946 Grzyb Stanisław Józef ppor. 1 VI 1949–30 VI 1952 Lorek Stanisław Franciszek por. 1952–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Gubinie43 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Jaworze

Kierownicy/szefowie Kurczyna Jan Franciszek por. 1945–1 II 1946 Fajgenbaum Leon Lejb por. 1 II 1946–30 III 1947 Kusiński Wacław Aleksander chor. p.o. 1 IV 1947–28 IX 1948 Kaliszuk Mikołaj Trofim chor./ppor. p.o. 1 XII 1948–1 VIII 1950 Sudelski Józef N.N., Jadwiga ppor./por. 1 IX 1951–30 V 1956 Wagneris Jan Jan kpt. 1 VI 1956– Zastępcy Fajgenbaum Leon Lejb chor. 16 VI 1945–1 II 1946 Kowalski Jan Ireneusz por. 7 XII 1945–22 XII 1947 Klepacki Czesław Wawrzyniec p.o. 1 I–25 VI 1947 Myszkowski Bogusław Stanisław ppor. 1 XII 1947–30 V 1948 Kaliszuk Mikołaj Trofim chor./ppor. 1 XII 1948–1 VIII 1950 Sudelski Józef N.N., Jadwiga ppor. 1 I 1950–31 VIII 1951 Kubicki Tadeusz Jan chor. 15 IX 1952–31 III 1955

PUBP/PUdsBP/UBP MiP w Jeleniej Górze

Kierownicy/szefowie Stępień Marian Władysław por. 1945 Nowak Adam Wolf por. p.o. 1 II 1946–23 VI 1947 Pestrak Tadeusz ppor. 1947 Baumgarten Edward Oskar ppor. p.o. II 1947–29 II 1948 (Markus) (Oziasz) Kucharski Tadeusz Józef kpt. 1948–1 VIII 1951 Solarski Feliks Jan kpt. 1 VIII 1951–14 VII 1954 Gregorczyk Mieczysław Karol kpt. 15 VII 1954–

43 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim.

482 483 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Zastępcy Szmulak Jan ppor. 1945 Wadowiec Julian 15 VII 1945–1 II 1946 Baumgarten Edward Oskar ppor. p.o. 1 VI 1946–I 1947 (Markus) (Oziasz) Janikowski Edward Michał ppor. 17 I 1947– Sikora Zbigniew Józef ppor. p.o. 30 VI 1947–1948 Bernacki Sergiusz Stefan chor. p.o. 1 I 1949– Leśniak Józef Antoni por. 1 VII–15 XI 1952 Smołka Władysław Józef por. 15 IX 1952–31 I 1953 Ścibor Tadeusz Józef por. 1 II 1953–1 X 1954 Gerberg Jerzy Zudyk por. 1 X 1954–1 X 1955 Rusak Jan Jan por. 1 XI 1955– Przybylski Adam Jakub ppor. 15 II 1956–

PUBP/PUdsBP w Kamiennej Górze

Kierownicy/szefowie Bylica Władysław 1945 Hałas Jakub Wojciech p.o. 1 II–10 V 1946 Skupień Konstanty Wincenty kpt. 10 V–30 X 1946 Gil Marek44 Andrzej por. 1 XI 1946–26 XII 1947 Soroka Józef Eliasz ppor. p.o. –31 VIII 1948 31 VIII 1948– Miksiewicz Zygmunt Stanisław por. 23 XII 1948–15 XII 1949 Maługa Stanisław Marian ppor. 1 VI 1949–1 VII 1952 Sikora Zbigniew Józef kpt. 1 VII–23 XI 1952 Węglarski Stefan Stanisław por. 1 I 1953–31 I 1955 Winkowski Zbigniew Piotr chor. 1 IV 1955– Zastępcy Klepacki Czesław Wawrzyniec 1 II–31 XII 1946 Goderecki Michał Józef ppor. 1 IV–1 X 1947 Soroka Józef Eliasz ppor. –31 VIII 1948 Misikiewicz Zygmunt Stanisław por. 1 IX–15 XII 1949 Miklas Marian Józef ppor. 1 II 1950–14 IX 1951 Węglarski Stefan Stanisław por. 1 X–31 XII 1952 Buczyński Kazimierz Bolesław sierż./ppor. 15 II 1953–31 III 1955 Gierczak Stanisław Wincenty por. 1 IV 1955–1956

44 Zmarł 1 XI 1949 r.

484 485 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP w Kłodzku służbowy Kierownicy/szefowie Soliński Michał Stanisław ppor. 1945–31 I 1946 Skupień Konstanty Wincenty kpt. p.o. 1 II–9 V 1946 Olko Feliks Józef por. 1 VI 1946–1947 Świderski Kazimierz Bronisław por. 16 II 1948–1 V 1950 Brandel Leon Zygmunt kpt. 1 V 1950–30 IX 1953 Miklas Marian Józef por./kpt. 1 X 1953–14 XII 1955 Malik Józef Jakub kpt. 15 XII 1955–31 XII 1956 Zastępcy Grudziński Janusz Stefan 1945–25 V 1946 Myszkowski Bogusław Stanisław ppor. p.o. 14 I–1 V 1947 Krzyżanowski Władysław Antoni por. 3 VII 1947–29 VII 1948 Ostaszewski Mieczysław Roman chor./ppor. 1 VIII 1948–26 VIII 1950 Sobczak Apolinary Marcin ppor. 1 II 1951–1 VII 1952 Lipiec Stanisław Marcin chor. 1 VII–31 VIII 1952 Miklas Marian Józef por. 1 IX 1952–30 IX 1953 Wegneris Jan Jan ppor. 1 X 1953–1 VI 1956 Sudelski Józef N.N., Jadwiga por. 1 VI–22 IX 1956 Trojanowski Henryk Józef por. –22 IX 1956

Delegatura UBP Nr 10 w Kowarach

Kierownicy Polak Michał Józef kpt. 1 IV 1955– Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Kożuchowie45 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Krośnie Odrzańskim46 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Legnicy

Kierownicy/szefowie Chruścicki Władysław por. 1945 Wojciechowski Józef Jan ppor. 1946–31 I 1948 Trzaska Jan Grzegorz kpt. 1 II–20 VIII 1948 Koziarski Walter Władysław por. 1 IX 1948–12 II 1949

45 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim. 46 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim.

484 485 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Jara Edward Marcin kpt. p.o. 12 II 1949–1 IX 1950 1 IX 1950–10 IX 1952 Kurnik Władysław Jan ppor. –30 VI 1952 Tomaszkiewicz Bronisław Franciszek por. 1 VII 1952–15 IX 1953 Kołacz Michał Michał mjr 15 IX 1953–1 VI 1956 Adamczyk Mieczysław Józef por. 1956 Marcinek Tadeusz Patrycjusz kpt. 1956 Zastępcy Kisiel Kazimierz por. 5 IX 1945–1 II 1946 Ziółkowski Tadeusz Józef ppor. 30 III 1947– Skowroński Jan Apoloniusz por. –31 I 1949 Jara Edward Marcin kpt. 12 II 1949–10 IX 1950 Gerberg Jerzy Zudyk por. 1 IX 1952–1 X 1954 Adamczyk Mieczysław Józef ppor. 1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP w Lubaniu

Kierownicy/szefowie Staroń Kazimierz ppor. 1945 Bałaga Władysław ppor. 1945 Burghardt Antoni Jan kpt. p.o. 25 II 1946–31 VIII 1948 31 VIII 1948–22 I 1949 Koziołek Roman Józef ppor. p.o. 22 I 1949–1 XI 1950 Gliński Walenty Franciszek chor. 1 XII 1950–28 VIII 1951 Janas Roman47 Józef por. 1 IV–1 XI 1952 Smołka Władysław Józef por. 1 II 1953–1954 Zawiślan Mieczysław Kazimierz por. p.o. 1954 Zastępcy Solarski Feliks Jan ppor./por. 10 VI 1945–31 I 1946 Burghardt Antoni Jan por./kpt. 25 II 1946–22 I 1948 Lipko Mieczysław Jan chor. –31 XII 1948 Koziołek Roman Józef ppor. 1949–1 XI 1950 Janas Roman Józef ppor. 1951–1 IV 1952 Weryszko Józef Lucjan chor./ppor. VIII 1952–1953 Matujewicz Grzegorz Bazyli ppor. –15 VIII 1953 Zawiślan Mieczysław Kazimierz chor./por. 15 VIII 1953–1954 Korzon Piotr Wiktor ppor. 1 IV 1956–

47 Zmarł 1 XI 1952 r.

486 487 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy PUBP/PUdsBP/Delegatura w Lubinie Kierownicy/szefowie Samczuk Stefan por. 1945 Iskra Edward por. 1945–1946 Soliński Michał Stanisław ppor. p.o. 1 II–6 VII 1946 Michta Antoni Jan chor. p.o. 1 XII 1946–30 III 1947 Florek Zenon Wojciech chor./ppor. 1 IV 1947–8 XI 1949 Kurnik Władysław Jan chor. p.o. 1949 Ścibor Tadeusz Józef chor. 1 XII 1950– Lichosik Edward Stanisław por. 1 IV 1952–1953 Smołka Władysław Józef por. 1953 Sroczyński Władysław Wiktor por. 1 XI 1953– Zastępcy Czerwiński Andrzej ppor. 1945 Ścibor Tadeusz Józef chor. 15 III–30 XI 1950 Lichosik Edward Stanisław ppor. 1 XII 1950–30 IX 1953

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Lwówku Śląskim

Kierownicy/szefowie Rybicki Ryszard Paweł ppor. p.o. 16 VI 1945–31 I 1946 Sobczyk Leon Karol por. p.o. 1 II–4 VIII 1946 Świderski Kazimierz Bronisław por. p.o. 1 IX 1946–30 III 1947 Irek Tadeusz Stanisław por. 1 IV 1947–1 VI 1948 Myszkowski Bogusław Stanisław ppor. p.o. 1 VI 1948–26 XII 1949 Sobczyk Leon Karol kpt. p.o. 15 III 1950– Murawski Konstanty Andrzej kpt. 15 X 1950–31 I 1951 Stawarczyk Marian Jan ppor./por. 1 II 1951–27 VI 1952 Korbiel Władysław Józef por. 15 VIII 1952–10 IV 1953 Makuch Stanisław Antoni por. 1 X 1953–1 IX 1955 Sordyl Aleksander Józef ppor. 1 IX 1955– Zastępcy Brynkiewicz Tadeusz p.o. 4 VI 1945–8 II 1946 Myszkowski Bogusław Stanisław ppor. 1 VI–1 IX 1948 Makuch Stanisław Antoni chor. 1 IX 1948–30 XII 1949 Tondowski Zenon Salomon chor. 1 I 1950–1 II 1951 Sobczyk Leon Karol kpt. 15 III 1950– Broda Czesław Piotr ppor. 8 VIII 1951–30 VI 1952 Weryszko Józef Lucjan chor./ppor. 1 IX 1952–31 III 1955

486 487 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Międzyrzeczu48 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Miliczu

Kierownicy/szefowie Dyduch Karol –1 IX 1945 Grodecki Eugeniusz Edward ppor. p.o. 1 IX 1945– Bigaj Jan Eustachy ppor. p.o. –1 II 1946 1946–15 VI 1948 Wieprzewski Edmund49 Aleksander ppor. p.o. 10 II–1 IV 1949 Nowalski Czesław Paweł ppor. 1 VII 1952 Stokłosa Stanisław Michał chor. p.o. 1 X 1952–31 I 1954 Witas Marian Roman ppor. 1 XI 1954– Płaziak Franciszek Jakub ppor. p.o. 1954–1955 Michałowski Czesław Franciszek por. 1 IX 1955– Zastępcy Gruntowski (Gruntow) Nikifor por. –1 XII 1947 Włodzimierz50 Pokało Aleksander Piotr chor. 1 VI 1948–1949 Tomaszkiewicz Bronisław Franciszek chor. –30 VI 1952 Nowalski Czesław Paweł chor. 1 VII–15 X 1952 Płaziak Franciszek Jakub ppor. 15 X 1952–1 IV 1953 Stokłosa Stanisław Michał chor. –31 I 1954

PUBP/PUdsBP w Namysłowie51 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Nowej Rudzie52

Kierownicy Kol Henryk Ignacy kpt. 1 I 1955–31 XII 1956 Zastępcy Dutkiewicz Henryk Jan ppor. 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Oleśnicy

Kierownicy/szefowie Baran Jan ppor. 1945 Rubik Jan 1945–1946

48 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogórskim. 49 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 50 W listopadzie 1948 r. wyjechał do ZSRR. 51 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie opolskim. 52 Powiat noworudzki powstał na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z 11 VIII 1954 r.

488 489 Stopień Jabłoński Stanisław Michał –1 X 1946 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Pietrykowski Ignacy Stefan ppor. 1 X 1946–1 XI 1947 Turlej Stefan Piotr por. p.o. 20 XI 1947–1 IV 1949 Korbiel Władysław Józef plut./ppor. p.o. 4 VIII 1949–15 VIII 1952 Okwiet Teodor Władysław por. 1 IX 1952–1 IV 1955 Jurek Gabriel Emil ppor. 1 IV 1955– Łykus Lucjan53 Jacenty kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Królik Józef st. sierż. 27 IV 1945–16 II 1946 Sikorski Bronisław Jan por. 1 II 1946– Turlej Stefan Piotr por. 20 XI 1947–1 IV 1948 Stawarczyk Marian Jan chor. p.o. 2–3 V 1948 4 V 1948–23 II 1949 Korbiel Władysław Józef plut./ppor. 4 VIII 1949–15 VIII 1952 Molenda Ignacy Franciszek ppor. 1 X 1952– Jurek Gabriel Emil ppor. 1 XI 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Oławie

Kierownicy/szefowie Iskra Edward ppor. p.o. 28 IV–V 1945 Irek Tadeusz Stanisław ppor. 1 II 1946– Szuligowski Stanisław Józef ppor. p.o. 1947—20 VII 1948 Chmielecki Jerzy Józef ppor. 1 VII 1948–25 XI 1949 Ozimiński Stanisław Adolf por. –1 XII 1951 Gregorczyk Tadeusz Franciszek por. 15 X 1952–31 VIII 1954 Witek Stefan Antoni ppor. 1 XI 1954–31 XII 1956 Zastępcy Irek Tadeusz Stanisław ppor. p.o. 1 V 1945–30 III 1947 Szuligowski Stanisław Józef ppor. 1 V 1947– Sroczyński Władysław Wiktor st. sierż. p.o. 15 VII 1950–1 II 1952 1 II 1952– Gregorczyk Tadeusz Franciszek por. 1 VIII–14 X 1952 Szydłowski Stanisław Antoni st. sierż. 15 VII 1954–

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Strzelinie

Kierownicy/szefowie Kisiel Kazimierz por. –5 IX 1945 Mirosław Ignacy Józef por. 1 II 1946– Grendecki Eugeniusz Bronisław ppor. 1946

53 Zmarł w 2002 r. w Warszawie.

488 489 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Sztuka Jerzy chor. p.o. 1947 Koziołek Roman Józef chor. 1 III 1947–31 XII 1948 Leśniak Józef Antoni por. p.o. 1 VII 1949–31 VIII 1950 1 IX 1950–30 VI 1952 Kol Henryk Ignacy ppor. 1 VII 1952–1954 Oleniak Franciszek Ignacy kpt. p.o. 1 IX 1954–1 IV 1955 1 IV 1955–31 VIII 1956 Zastępcy Sobczyk Leon Karol por. 1945–31 I 1946 Leśniak Józef Antoni por. 1 VII 1949–30 VI 1951 Świetlak Jan54 Józef ppor. 15 VIII 1951–1 VII 1952 Witek Stefan Antoni chor. 15 IX 1952–30 X 1954 Oleniak Franciszek Ignacy kpt. 1954 Zbrojkiewicz Władysław Antoni ppor. 1 XI 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Sulechowie55 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Sycowie

Kierownicy/szefowie Mirosław Paweł p.o. 1945 Gil Marek Andrzej por. 15 I–30 X 1946 Skupień Konstanty Wincenty kpt. p.o. 1 X 1946–1 IV 1949 Mogilski Henryk Zygmunt por. 20 XII 1950–1 II 1952 Makuch Stanisław Antoni ppor. 1 X 1952–1953 Murzyn Tadeusz Józef por. p.o. 1 XI 1953–1954 1956 Zastępcy Banachowicz Karol Józef 1945 Mirosław Paweł 1 II–7 III 1946 Michta Antoni Jan chor. 1 IV 1947–3 XI 1949 Makuch Stanisław Antoni ppor. –1 X 1952 Murzyn Tadeusz Józef por. 1954–1956

PUBP/PUdsBP w Szprotawie56 – zob. województwo zielonogórskie

54 Jednocześnie kierownik RO Wydz. IV WUBP we Wrocławiu. 55 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. w zielono- górskim. 56 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.

490 491 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji PUBP/PUdsBP/Delegatura w Środzie Śląskiej służbowy Kierownicy/szefowie Kusiński Wacław Aleksander chor. p.o. 4 IX 1945–30 III 1947 Piegza Władysław57 Szczepan por. 1 IV 1947– Sikorski Bronisław Jan por. 1948–1949 Wojciechowski Józef Jan kpt. –30 VI 1952 Kurnik Władysław Jan por. 1 VII 1952–1 II 1954 Jasiński Edward Antoni por. 15 VII 1954–31 III 1955 Zagrodnik Edward Tomasz ppor. 1 IV 1955–29 II 1956 Szymański Józef Józef ppor. 1 IV 1956– Zastępcy Łupiński Wacław ppor. 1945 Krzyżanowski Władysław Antoni por. 1 VIII 1948–1 VI 1950 Okwiet Teodor Władysław ppor. –31 XII 1950 Lorek Stanisław Franciszek st. sierż. 1 I 1951– Kozłowski Stefan Roman ppor. –30 IX 1953 Zagrodnik Edward Tomasz ppor. 15 III 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Świdnicy

Kierownicy/szefowie Mroczkowski Leon chor. 1945 Burghardt Antoni Jan ppor. p.o. II 1946 Trzaska Jan Grzegorz kpt. p.o. 25 II 1946–1 I 1948 Soroka Józef Eliasz p.o. I 1948 Solarski Feliks Jan ppor. 1 II 1948–1 II 1950 Salmonowicz Józef Adolf ppor. 14 I–2 X 1950 Malik Józef Jakub por./kpt. 15 IX 1950–8 XI 1953 Kulberg Adam Salomon kpt. 1 II 1954– Zastępcy Burghardt Antoni Jan plut. p.o. 3 VII 1945– Mroczkowski Leon p.o. –20 I 1946 Jurkowski Mieczysław Rochamiel chor. 15 VI 1946– (Moniek) Mogilski Henryk Zygmunt chor./ppor. 1 XII 1947–30 XI 1950 Jędrzejewski Adolf Paweł ppor. 15 VIII 1951–31 I 1953 Szyjka Ludwik Andrzej chor. 1 II 1953–1956

57 Zmarł 6 VII 1992 r. w Świdniku.

490 491 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Trzebnicy

Kierownicy/szefowie Gil Marek Andrzej ppor. p.o. 4 IX 1945–15 I 1946 Partyka Stefan Kacper ppor. p.o. 1 II–1 XII 1946 Banachowicz Karol Józef por. p.o. 1 XII 1946–30 III 1947 Nurek Stanisław Tomasz por. p.o. 1 IV 1947–1 X 1948 Kraft Henryk Salomon ppor. p.o. 1 X–31 XII 1948 Słonina Stanisław Marian kpt. 1 V 1952–30 IX 1954 Leśniak Józef Antoni por. 1 X 1954–31 III 1955 Gregorczyk Tadeusz Franciszek por./kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Partyka Stefan Kacper ppor. 23 X–7 XII 1945 Kowalski Jan Ireneusz por. 7 XII 1945–22 XII 1947 Dębowski Bogdan p.o. 1947 Nurek Stanisław Tomasz por. 22 XII 1947–1 X 1948 Janicki Władysław Jan ppor. p.o. –1 IX 1948 1 X 1948–1 XII 1950 Lipiec Stanisław Władysław chor. 1 XII 1950–30 VII 1952 Zawiślan Mieczysław Kazimierz chor. 1 IX 1952–15 VIII 1953 Gregorczyk Tadeusz Franciszek por. 1 X 1954–31 III 1955

MUBP w Wałbrzychu 58

Kierownicy/szefowie Tatara Franciszek ppor. 1945 Kubica Kazimierz Szymon ppor./kpt. 25 I 1946–25 IV 1947 Wosz Józef Piotr chor. p.o. VI–VII 1947 Zastępcy Abramowicz Leon 1945 Banachowicz Karol Józef ppor. p.o. –30 XI 1946

PUBP/PUdsBP w Wałbrzychu

Kierownicy/szefowie Tatara Franciszek ppor. 1945 Grodecki Eugeniusz Edward por. 1 IV 1947– Kasperski Aleksander Maksymilian kpt./mjr 1949–15 X 1950 Werfel Władysław Wacław ppor./por. 1 XII 1950–1 V 1952 Orzeł Czesław 1952

58 MUBP w Wałbrzychu istniał prawdopodobnie do 1948 r.; na jego miejscu powstał UBP MiP Wałbrzych.

492 493 Stopień Stawarczyk Marian Jan por. 1952 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Jara Edward Marcin kpt. 1 III 1954–11 XI 1955 Kowalczyk Ryszard 1955 Miklas Marian Józef kpt. 15 XII 1955–31 XII 1956 Zastępcy Abramowicz Leon 1945 Banachowicz Karol Józef ppor. p.o. 10 VIII 1945–30 XI 1946 Werfel Władysław Wacław ppor. 1948–1949 por. –1 XII 1950 Osys Zygmunt Jan ppor. 1 IV 1951– Ścibor Tadeusz Józef por. 15 IX 1952–1 II 1953 Brząkała Cyryl Wincenty ppor. 1 X 1953–1 IV 1954 Miklas Marian Józef kpt. 1955 Bagiński Marian Józef por. 1 X 1955– Jagiełło Stanisław Józef por. 1 II 1956–

PUBP/PUdsBP w Wołowie

Kierownicy/szefowie Kaźmierkiewicz Edward ppor. 1 II 1946– Goderecki Michał Józef p.o. 1 VII 1946–30 III 1947 Wieprzewski Edmund Aleksander por. p.o. 1 IV 1947–10 II 1949 Gregorczyk Mieczysław Karol sierż. p.o. 1 XI 1950 Murzyn Tadeusz Józef ppor. 1 XII 1950–1952 Nowalski Czesław Paweł por. 15 X 1952–1 IV 1955 Okwiet Teodor Władysław por. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Stryjniak Stefan por. –15 I 1946 Baumgarten Edward Oskar ppor. p.o. II 1947–29 II 1948 (Markus) (Oziasz) Jarząbek Stanisław Michał chor. p.o. 15 V 1949– Gregorczyk Mieczysław Karol sierż. 1 XI 1950 Murzyn Tadeusz Józef ppor. –1 XI 1953 Małota Eugeniusz Franciszek por. 1 XI 1953–31 III 1955

MUBP we Wrocławiu 59

Kierownicy/szefowie Grodecki Eugeniusz Edward ppor. 1945–1946 Sarzyński Henryk60 –10 XI 1945 Zastępcy – brak danych

59 MUBP we Wrocławiu istniał prawdopodobnie tylko w latach 1945–1947. 60 10 XI 1945 r. zdezerterował.

492 493 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP we Wrocławiu

Kierownicy/szefowie Grodecki Eugeniusz Edward 5 II 1946–30 III 1947 Mogilski Henryk Zygmunt ppor. 1947 Jurkowski Mieczysław Rachamiel chor. 15 IV–4 XI 1947 (Moniek) Ciastoń Władysław61 Ignacy chor. p.o. 1 XI 1947–9 VIII 1948 Akawiec Andrzej Jakub chor. p.o. 15 II–1 IX 1950 Kalinowski Antoni62 Władysław kpt. 6 VIII 1951–19 X 1952 Brandel Leon Zygmunt kpt. 1 X 1953–31 III 1955 Głowacz Józef Roman por. 1 IV 1955– Zastępcy Janikowski Edward Michał ppor. 1 XI 1947– Halicki Stanisław Michał chor. 29 XI 1947–15 X 1949 Akawiec Andrzej Jakub chor. 15 II–1 IX 1950 Tarasiewicz Henryk Jan ppor. 15 IX 1950– Maj Kazimierz Ignacy ppor. 1 X 1951–31 II 1952 Bujak Czesław Bolesław ppor./por. 15 X 1952–31 III 1955 Głowacz Józef Roman por. 1955 Bochnak Piotr Jan por. 1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP we Wschowie63 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Ząbkowicach Śląskich

Kierownicy/szefowie Szyjko Ryszard ppor. 1945 Żmuda Józef ppor. 1 IX 1945–1946 Lech Franciszek Ignacy chor./ppor. p.o. 1 II 1946–21 IV 1947 Koziarski Walter Władysław ppor. 1 X 1947–1 IX 1948 Sikora Zbigniew Józef ppor. p.o. 1 IV 1949–30 VI 1952 Maluga Stanisław Marian por./kpt. 1 VII 1952–10 III 1953 Sordyl Aleksander Józef por. p.o. 1953 Stokłosa Stanisław Michał chor. 1 II 1954–1 IX 1955 Makuch Stanisław Antoni por. 1 IX 1955–1956

61 Jednocześnie p.o. szef i zastępca szefa PUBP w Bolesławcu. 62 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; 19 X 1952 r. zginął w wypadku samochodowym we Wrocławiu. 63 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim.

494 495 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Lech Franciszek Ignacy sierż./chor. 1945–1946 Stein Herman 1946 Będkowski Zygmunt Stanisław 1 II–1 VII 1946 Kudła Antoni64 Antoni chor. p.o. 1 VI 1947–15 IX 1948 chor./ppor. 1 IX 1948–1 X 1949 Sikora Zbigniew Józef ppor. 1 IV 1949–19 VI 1952 Kysiak Roman Władysław ppor. –15 VIII 1952 Sordyl Aleksander Józef chor. 10 X 1952–1 IX 1953 Duszel Bolesław Antoni por. 1 IX 1953–31 III 1955 Kostecki Władysław Władysław por. 1 IV–31 V 1955 Rogut Ksawery Władysław chor. 1 X 1955– Makuch Stanisław Antoni por. 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Zgorzelcu Kierownicy/szefowie Wojciechowski Józef Jan ppor. 1945 Tkaczyk Ryszard Władysław ppor. 1 II–30 X 1946 Błachnio Zygmunt Stanisław ppor. p.o. 1946–1947 Lech Franciszek Ignacy ppor./por. p.o. 5 II–20 VIII 1947 Akawiec Andrzej Jakub chor. p.o. 1 XI 1948–15 II 1950 Czekaj Tadeusz Jan chor./ppor. p.o. 1 IX 1950–1 XII 1951 Jagiełło Stanisław Józef ppor. p.o. 15 IX 1952–31 XII 1953 1 I 1954–1 IX 1955 Stokłosa Stanisław Michał chor. 1 IX 1955– Zastępcy Błachnio Zdzisław Stanisław ppor. 1 II 1946–1947 Akawiec Andrzej Jakub chor. 1 XI 1948–15 II 1950 Kysiak Roman Władysław chor. 1 I 1950– Czekaj Tadeusz Jan chor. 1 IX 1950–1 XII 1951 Jagiełło Stanisław Józef ppor. 1 I–15 IX 1952 Wąsik Henryk Jan por. 1 IX 1952–20 VIII 1953 Witas Marian Roman ppor. 15 X 1953–1 XI 1954

PUBP/PUdsBP w Zielonej Górze65 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Złotoryi Kierownicy/szefowie Gramza Władysław Wojciech ppor. p.o. 1 II–14 VII 1946 Chmielecki Jerzy Józef ppor. p.o. 21 XII 1946–30 XII 1947

64 Zmarł w 1996 r. w Białej Podlaskiej. 65 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogórskim.

494 495 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wolnicki Józef Franciszek ppor. 1 I 1948–1950 Kopczyk Stanisław Paweł ppor. 1 X 1950–31 I 1952 Marcinek Tadeusz Patrycjusz por. 1 VII 1952–1953 Brząkała Cyryl Wincenty por. 1 IV 1955– Zastępcy Kolanko Józef p.o. 1 X 1945– Siokało Bogdan Jarosław chor. 1 II 1946–1 IX 1950 Ogrodniczak Zygmunt Jakub ppor. –31 I 1952 Zbęk J. (imię nieznane) ppor. 1952 Matujewicz Grzegorz Bazyli ppor. 15 VIII 1953– Bromboszcz Stefan Paweł ppor. 1 IV–30 XI 1956

PUBP/PUdsBP w Żaganiu66 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Żarach67 – zob. województwo zielonogórskie

Opracowanie: Krzysztof Szwagrzyk

66 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim. 67 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.

496 WOJEWÓDZTWO ZIELONOGÓRSKIE1

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

WUBP/WUdsBP w Zielonej Górze Kierownicy/szefowie Punda Antoni2 Szymon płk 1 VI–10 XII 1950 Mrożek Stanisław Jan por./mjr p.o. 11 XII 1950–5 I 1953 Małkiewicz Kazimierz Karol mjr 6 I 1953–14 II 1954 Borecki (Byk) Czesław Bronisław ppłk 15 IV 1954–9 XI 1955 Galczewski Bolesław Bolesław ppłk/płk 10 XII 1955–31 XII 1956 Zastępcy Moskalewicz Zygmunt3 Jan kpt. 1 X 1950–30 IX 1951 Jeżak Andrzej Wojciech ppor./kpt. 5 XII 1950–31 VIII 1953 Mrożek Stanisław Jan por./mjr 11 XII 1950–30 XII 1952 Trzciński Henryk Józef kpt. 25 VIII 1953–1 IV 1954 Wojtusik Julian4 Władysław mjr 12 IV 1954–27 XII 1956

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia Naczelnicy Knychała Antoni Feliks por./kpt. 15 VI 1950–30 XI 1952 Dzierzgowski Stanisław Walenty por./kpt. p.o. 1 XII 1952–31 X 1954 kpt. 1 XI 1954–31 III 1955 Rożnowski Kazimierz Bronisław kpt. 1 V 1955–28 XI 1956 Zastępcy Dzierzgowski Stanisław Walenty por./kpt. p.o. 1 I–1 XII 1952 Olech Bogumił Władysław por./kpt. 1 I 1953–31 III 1955 Dzierzgowski Stanisław Walenty kpt. 1 IV 1955–1956

Kontrwywiad/Wydział I Naczelnicy Torbus Jan5 Marceli por./kpt. 1 VIII 1950–6 XII 1951 Ziółkowski Tadeusz Józef kpt. 1 IX 1952– Czerwiński Kazimierz Franciszek kpt. 1 IV 1954–31 VIII 1955 Zastępcy Ziółkowski Tadeusz Józef por./kpt. 1 II 1951–31 VIII 1952 Czerwiński Kazimierz Franciszek por. 1 IX 1952–31 III 1954 Szczepaniak Bogusław Michał ppor. 1 VIII 1954–31 III 1955

1 Województwo zielonogórskie zostało utworzone 28 VI 1950 r. 2 Zmarł 13 X 1962 r. w Warszawie. 3 Zastępca ds. gospodarczych. 4 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 5 Skierowany na półroczny kurs aktywu kierowniczego MBP.

497 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział II

Naczelnicy Szczepanik Franciszek Józef kpt. 1 VIII 1950–15 V 1951 Zimnicki Szymon Henryk kpt. p.o. 15 VI 1951–31 III 1955 (Izydor Izrael) (Chaim) Czerwiński Kazimierz Franciszek kpt. 1 IV 1955–30 VI 1956 Szczepaniak Bogusław Michał por. p.o. 1 VII–30 IX 1956

Potyra Jerzy Józef por. 1 X 1956– Zastępcy Zimnicki Szymon Henryk por. 15 VI 1951–28 II 1952 (Izydor Izrael) (Chaim) Piastowicz Stanisław Andrzej ppor./por. 1 III 1952–31 III 1955 Szczepaniak Bogusław Michał ppor./por. 1 IV 1955–30 VI 1956 Kula Stanisław Ludwik por. 1 VII 1956–

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział III

Naczelnicy Różański Kazimierz Bronisław kpt./mjr 1 X 1952–31 VII 1954 Dzyndra Stanisław6 Henryk kpt. 1 VIII 1954–31 III 1955 Kruczek Bronisław Marcin mjr 1 IV 1955–1956 Zastępcy Dzyndra Stanisław Henryk por./kpt. 1 VII 1950–31 VII 1954 Orlik Henryk Ludwik por. p.o. 1 VIII 1954–31 III 1955 1 IV–30 XI 1955 Stankiewicz Stefan Mateusz por. 1 XII 1955–1956

Wydział IV

Naczelnicy Cendrowski Michał Piotr kpt. 1 VIII 1950–15 XII 1951 Kowalski Franciszek Wojciech por. –14 IV 1953 Potyra Jerzy Józef ppor. p.o. 1 VI 1953– Wojciechowski Henryk Jan kpt. 1 IX 1954–28 XI 1956

6 Zmarł w 1957 r. w Zielonej Górze.

498 499 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wojciechowski Henryk Jan ppor./por. 1 XI 1950–31 XII 1951 Rossowski Tadeusz Bronisław ppor./por. 1 I 1952–31 I 1953 Potyra Jerzy Józef ppor. 1 II 1953–1954 Podlasiak Lucjan Franciszek por. 1 VIII 1954–30 VI 1955 Wtorek Piotr Michał kpt. 1 VIII 1955–1956

Wydział V

Naczelnicy Małocha Stanisław7 Konstanty ppor./por. 1 VIII 1950–15 V 1951 Trzciński Henryk Józef kpt. 1 VII 1951–24 XI 1952 Zeler Władysław Piotr kpt. 1 X 1953–31 VII 1954 Zastępcy Mistygacz Antoni Maciej ppor./por. 1 III 1951–14 IX 1952 Zeler Władysław Piotr por. 15 IX 1952–30 IX 1953 Orlik Henryk Ludwik por. 1 X 1953–14 VII 1954

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa

Naczelnicy Znojek Bronisław Józef kpt. p.o. 1 VIII 1950–30 IV 1954 Zastępcy Znojek Bronisław Józef kpt. 1 VIII 1950–1 VIII 1953

Wydział VIII

Naczelnicy Wlekliński Jan Ludwik kpt. 1 I 1951–31 X 1954 Zastępcy Stankiewicz Stefan Mateusz por. p.o. –1 III 1952 1 III 1952–1 XII 1953

Wydział IX

Naczelnicy Wojciechowski Henryk Jan kpt. 1 VI 1953–31 VIII 1954 Różański Kazimierz Bronisław mjr 1 IV–31 X 1955 Czerwiński Kazimierz Franciszek kpt. 1 VII–28 XI 1956 Zastępcy Olech Bogumił Władysław kpt. 1 IV 1955–1956

7 Zwolniony na wniosek dyrektora Biura ds. Funkcjonariuszy MBP i przeniesiony do rezerwy MON.

498 499 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział X Naczelnicy Kowalski Franciszek Wojciech kpt. 15 IV 1953–31 VII 1954 Zimnicki Szymon Henryk kpt. 1 IV 1955–1956 (Izydor Izrael) (Chaim) Zastępcy Kosiński Alfons Jan ppor./por. 1 II 1952–15 VII 1954

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.) Naczelnicy Kowalski Franciszek Wojciech kpt. 1 VIII 1954–1956 Zastępcy Lipiński Wacław Kazimierz ppor. 1 V 1953–31 III 1955

Wydział Miejski Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Wiejski Naczelnicy Różański Kazimierz Bronisław mjr 1 IX 1954–31 III 1955 Zastępcy Lubieniecki Mieczysław Franciszek por. 1 X 1954–

Wydział „A” Naczelnicy Antoniuk Piotr Filip por./kpt. 1 VIII 1950–31 III 1953 Ptasznik Henryk Adolf kpt. 1–30 IV 1953 Ozór Kazimierz Piotr por. 1 V 1953– Zastępcy Ozór Kazimierz Piotr por. 1 X 1951–30 IV 1953 Antoniuk Piotr Filip kpt. 1 V 1953–31 III 1955

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.) Naczelnicy Trybus Antoni8 Paweł kpt./mjr 1 VIII 1950–29 II 1952 Gałuszka Franciszek9 Wojciech kpt. 1 III–14 VII 1952 1 XI 1953–31 I 1955 Biestek Zygmunt Marian kpt. 1 III 1956–

8 Zwolniony dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP. 9 Zdjęty dyscyplinarnie w lipcu 1952 r. i przeniesiony na stanowisko zastępcy naczelnika wydziału.

500 501 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Cenckiewicz Mieczysław Franciszek por. 15 IV 1952–20 VII 1953 Gałuszka Franciszek Wojciech kpt. 15 VII 1952–31 X 1953 Biestek Zygmunt Marian por./kpt. 1 XI 1953–29 II 1956 Styła Tadeusz Franciszek kpt. 1956

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

Naczelnicy Mikołajczyk Ignacy Karol kpt. 1 VIII 1951–30 XI 1953 Jasiecki Bolesław Józef por./kpt. p.o. 1 I 1954–30 IV 1955 Zastępcy Mikołajczyk Ignacy Karol kpt. 15 VIII 1950–31 VII 1951 Niewiara Hieronim Jan ppor. 1 IX–31 XII 1953 Jasiecki Bolesław Józef por. 1 I 1954–30 IV 1955

Wydział Cenzury

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro/Wydział „B”

Naczelnicy Cybulski Mieczysław Lucjan kpt. p.o. 1 IV–30 VI 1955 1 VII 1955– Kniaź Ludwik Marian kpt. 15 IV 1956– Zastępcy Dworak Jan Jakub por./kpt. 1 IV 1955–1956

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Wydział „W”

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Inspektorat Kontroli

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

500 501 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wydział Łączności

Naczelnicy Patuła Tadeusz Franciszek ppor./kpt. 1 X 1950–31 III 1956 Łyczakowski Adolf Józef ppor. 1 VII 1956– Zastępcy Łyczakowski Adolf Józef ppor. 1 VIII 1955–30 VI 1956

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

Naczelnicy Butkiewicz Henryk10 Zygmunt kpt. p.o. 1 IX 1951–31 VIII 1953 Zastępcy Butkiewicz Henryk Zygmunt kpt. 1 IX 1951–31 VIII 1953 Cendrowski Michał Piotr kpt. 1 II 1952–20 IX 1953

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/ Ogólno-Administracyjny

Naczelnicy Topolski Marian Marcin ppor./kpt. p.o. 1 VIII 1950–31 X 1955 31 X 1955–28 XI 1956 Zastępcy Miklewski Henryk Zygmunt ppor./por. 1 VI 1952–31 III 1955

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy Miklewski Henryk Zygmunt ppor./por. 1 VI 1952–31 III 1955

Komendantura

Naczelnicy Zbytniewski Franciszek Jan ppor./kpt. 1 VII 1950–1956 Zastępcy – brak danych

10 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

502 503 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy służbowy Naczelnicy Kubiński Kazimierz Michał chor./por. 1 XI 1950–15 VII 1953 Kowalczuk Tadeusz Walenty chor./por. 1 I 1954–1956 Zastępcy Ostek Jan Michał por. 1 V–31 VII 1951 Kowalczuk Tadeusz Walenty chor. 1 XI 1952–31 XII 1953 Nawrocki Władysław Stanisław chor./ppor. 1 II 1955– Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/ Administracyjno-Gospodarczy Naczelnicy Wieczorek Czesław Józef por. 1 XI 1951–14 VII 1952 Błaszczyk Ryszard Ignacy por./kpt. 1 VIII 1953– Smagała Zenon Jan ppor./por. p.o. 7 XII 1954–31 III 1955 por. 1 IV 1955–28 XI 1956 Zastępcy Wieczorek Czesław Józef por. 1 VI 1950–31 X 1951 Błaszczyk Ryszard Ignacy ppor./por. 15 III 1952–31 VII 1953 Gołębiowski Kazimierz Walenty por. 1 IV 1955– Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego Naczelnicy Kubiak Edmund Walenty ppor./por. 1 VI 1950–30 IX 1952 Czeszak Stanisław11 Józef chor. 1 VI 1953–14 IV 1954 Zastępcy Stankiewicz Stefan Mateusz por. p.o. 1 I 1951–1 III 1952

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego Naczelnicy Wrzoński Józef Leon chor. 1 VIII 1950–31 XII 1954 Lisowski Józef Jan por. 1955– Zastępcy – brak danych

11 Zwolniony dyscyplinarnie.

502 503 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Służba Kwaterunkowo-Budowlana Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Frąckowiak Roman Marcin ppor./kpt. 1 VI 1950–14 V 1954 Zastępcy Frąckowiak Roman Marcin ppor. –31 V 1950 Smagała Zenon Jan ppor. –7 XII 1954

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Błaszczyk Ryszard Ignacy chor./ppor. 1 VI 1950–14 III 1952 Szatkowski Ryszard Stanisław chor. 1 IV 1952– Zastępcy Błaszczyk Ryszard Ignacy por. 1 I 1955–

Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Wawrzyniak Mieczysław Stefan sierż./chor. 1 VI 1950–31 I 1951 Wojtal Stefan Józef por. 1 II 1951– Zastępcy – brak danych

Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Smoła Halina Franciszek chor. 1 VI 1950–1951 Zastępcy Smoła Halina Franciszek chor. 1 VI 1950– Jaglewicz Władysław Józef chor. 1951–27 VI 1952

Wydział Służby Zdrowia

Naczelnicy Poraj-Nowicki Jerzy Józef por./kpt. p.o. 1 VIII 1950–31 III 1952

Czarnecki Józef Leon mjr 1 XI 1952–

504 505 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Czarnecki Józef Leon mjr 1 IV–31 X 1952 Poraj-Nowicki Jerzy Józef kpt. 1952

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

Dyrektorzy Bronwald Amelia12 Adolf ppłk 20 XII 1950–16 IX 1951 Prauziński Stanisław Władysław por. 15 VIII 1952–31 V 1953 Zastępcy Prauziński Stanisław Władysław por. 1 IV–14 VIII 1952 Andrzejewska Olga Michał mjr 15 VIII 1952–14 II 1954

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny

Naczelnicy – brak danych Zastępcy – brak danych

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie zielonogórskim

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Babimoście13

Kierownicy/szefowie Leśniewicz Kazimierz Kazimierz 27 X–10 XII 1945 Ruta Czesław14 Jan por. 15 IV 1951–15 V 1952 Zastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Głogowie15

Kierownicy/szefowie Szczepaniak Kazimierz Marcin ppor. 1945–31 I 1946 Żmuda Józef Wawrzyniec p.o. 1 II–30 VI 1946 Nurek Stanisław Tomasz chor. p.o. 1 VII 1946–18 I 1949 Myszkowski Bogusław Stanisław por. p.o. 27 XII 1949–20 XII 1950 Paduch Zygmunt Władysław por. 1 III–31 VIII 1951 Gabryszak Tadeusz Marek ppor. 1 XII 1951–9 IX 1952 Sala Antoni Antoni ppor. 10 IX 1952–14 VI 1953

12 Oficer sowiecki; w 1951 r. wyjechała do ZSRR. 13 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim. 14 Zdjęty dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP. 15 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.

504 505 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Gabryszak Tadeusz Marek por. 1 IX 1953–31 III 1955 Setlak Ludwik Józef kpt. 1 IV 1955–15 IV 1957 Zastępcy Karbowiak Henryk st. sierż. 1945 Nurek Stanisław Tomasz chor. 1 VII 1946–18 I 1949 Paduch Zygmunt Władysław chor./por. 1 IX 1948–28 II 1951 Myszkowski Bogusław Stanisław por. 27 XII 1949–20 XII 1950 Sala Antoni Antoni chor./ppor. 12 IV–15 IX 1951 Kwiecień Marian Franciszek chor./ppor. 1 IV 1952–31 VIII 1954 Sala Antoni Antoni ppor. 10 IX 1952–14 VI 1953 Pysznik Leopold Antoni ppor. 1 IX 1954–31 III 1955 Pasek Bolesław Józef por. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Gorzowie Wielkopolskim16

Kierownicy/szefowie Zagórski Stanisław Cyreneusz ppor. p.o. 15 X 1945–1 III 1947 Cyran Edward17 Franciszek por. 1 III 1947–14 II 1948 Kaszkur Witold Józef chor./por. p.o. 15 II 1948–30 XI 1950 Piorun Jan Jan por. p.o. 1 XII 1950–30 XI 1951 Lubieniecki Mieczysław Franciszek por. 1 XII 1951–28 II 1953 Paduch Zygmunt Władysław por./kpt. 1 II 1953–31 XII 1954 Zeler Władysław Piotr kpt. 1 IV–30 XI 1955 Orlik Henryk Ludwik por. p.o. 1 XII 1955–1956 Zastępcy Koracki Kazimierz 1946 Ignatowski Eugeniusz 1947 Wielebiński Zygmunt Piotr chor. p.o. 1 IV–31 VIII 1947 31 VIII 1947–31 I 1948 Kaszkur Witold Józef chor./por. 15 II 1948–30 XI 1950 Weinert Wacław Stanisław chor. 1 VIII 1948–14 VI 1949 Rajkowski Stanisław Bolesław chor./ppor. 15 VII 1949–14 IV 1951 Piorun Jan Jan por. 1 XII 1950–14 IV 1951 Skotnicki Antoni Jan chor. 15 IV–1 XII 1951 Niechciałkowski Henryk Wacław ppor. 1 IX 1952–31 XII 1953 Konarski Czesław18 Jan chor. 1 IX 1952–31 I 1955

16 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 17 Zmarł 10 X 1989 r. 18 Z dniem 15 XII 1954 r. zawieszony w czynnościach i następnie zwolniony ze służby za bezczynność.

506 507 Stopień Lipiński Wacław Kazimierz por. 1 IV 1955–31 VII 1956 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Solarek Józef Stanisław por. 1 IX 1956–

PUBP/PUdsBP w Gubinie19

Kierownicy/szefowie Adamczewski Jan Władysław p.o. 1 I–15 IX 1946 Wegner Zygmunt Bolesław 1946–1947 Pudło Aleksander Edward 1947 Mikulski Bolesław Piotr kpt. p.o. 1947 Patuła Tadeusz Franciszek chor./ppor. p.o. 1 XI 1947–14 II 1949 Ruta Czesław Jan por. 15 II 1950–14 IV 1951 Rajkowski Stanisław Bolesław por. 1 V 1952–31 III 1954 Bendor Ryszard Władysław chor./por. p.o. 1 IV 1954–31 III 1956 Topolski Czesław Stefan por. 1 IV 1956– Zastępcy Perliński Marian 1 VIII 1945– Zalewski Longin 1946 Patuła Tadeusz Franciszek chor./ppor. 1 XI 1947–14 II 1949 Studziński Czesław20 Czesław chor./ppor. p.o. 1 XII 1947–28 II 1950 Skotnicki Antoni Jan sierż./chor. 1 III 1950–14 IV 1951 Rajkowski Stanisław Bolesław ppor./por. 15 IV 1951–30 IV 1952 Bendor Ryszard Władysław chor./por. 1 IV 1954–1955

PUBP/PUdsBP w Kożuchowie21

Kierownicy/szefowie Woźniak Edward por. –20 I 1946 Łężny Jerzy Franciszek por. 1946–31 I 1949 Koziarski Walter Władysław por. 15 II 1949–31 VIII 1950 Walczak Andrzej Marcin ppor. 1 IX 1950–31 VII 1951 Borkowski Ignacy Feliks ppor./por. 1 VIII 1951–1952 Zastępcy Matlak Stanisław 1945 Suduł Michał22 N.N., Jadwiga plut./chor. 15 III 1950–31 I 1951 Szczepaniak Józef Franciszek chor. 1 VI 1951–1952

19 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 20 Zwolniony dyscyplinarnie i przeniesiony do rezerwy MON. 21 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim. 22 Zwolniony dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy z przekazaniem sprawy do Prokuratury Wojskowej.

506 507 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Krośnie Odrzańskim23

Kierownicy/szefowie Leśniewicz Kazimierz Kazimierz ppor. p.o. 15 VIII–26 X 1945 Grzesik Józef Stefan p.o. 1 XII 1945–1947 Wiernicki Wacław Józef chor./ppor. p.o. 1–31 VII 1947 Ostek Jan Michał chor. p.o. –1 IX 1947 chor./por. 1 IX 1947–30 IV 1951 Paduch Zygmunt Władysław por. 1 VIII 1951–31 I 1953 Rossowski Tadeusz24 Bronisław por. 1 II 1953–30 IX 1954 Tylutki Józef Leon kpt. 15 X 1954–31 X 1955 Wawrzyniak Leon Szczepan ppor. 1 XI 1955–1956 Zastępcy Wiernicki Wacław Józef chor./ppor. 15 VI 1947–15 II 1950 Pietkiewicz Stanisław25 Jan chor./ppor. 1 III 1950–15 IX 1951 Kojło Włodzimierz Bazyli ppor./por. 1 VI 1952–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Lubsku

Kierownicy/szefowie Kałużny Franciszek Kazimierz ppor./por. 1 X 1954–28 II 1956 Spryszyński Stanisław Konstanty por. 1 IV 1956– Zastępcy Kałużny Franciszek Kazimierz por. 1 III 1956–

PUBP/PUdsBP w Międzyrzeczu26

Kierownicy/szefowie Grzesik Józef Stefan –28 II 1946 Naumiuk Włodzimierz Konstanty p.o. 1 III 1946–14 XI 1947 Bubacz Marian Piotr p.o. 1–31 VII 1947 Krejza Leon Jan ppor. p.o. 1 II–31 V 1948 31 V–27 VIII 1948 Tylutki Józef Leon ppor. 1948–28 II 1952 Szymkowiak Ludwik27 Franciszek por. 1 IX–2 X 1952 Białkowski Wincenty Maksymilian ppor./por. 1 IV 1953–1956

23 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 24 Zwolniony dyscyplinarnie. 25 Zwolniony dyscyplinarnie w związku z aresztowaniem i przekazaniem sprawy do sądu. 26 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 27 Zmarł 2 X 1952 r.

508 509 Stopień Zastępcy Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Walczyk Stanisław Jan chor. p.o. 1 I 1946–1 XII 1947 chor./ppor. 1 XII 1947–14 VII 1949 Krejza Leon Jan por. 1 II–30 V 1948 Walczak Andrzej Marcin chor. p.o. 15 VII 1949–14 VII 1950 chor./ppor. 14 VII–31 VIII 1950 Liszka Marian Wilhelm chor. 1 XII 1951–31 X 1953 Koszański Stefan Józef chor./ppor. 1 XI 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Nowej Soli28

Kierownicy/szefowie Borkowski Ignacy Feliks ppor. 1952–30 XI 1953 Kurczyna Jan Franciszek ppor./kpt. 1 XII 1953–1956 Zastępcy Szczepaniak Józef Franciszek ppor. –1 X 1953 Podolecki Leonard Wincenty ppor. 1 X 1953–14 II 1954 Dobrowolski (Dobrotowski) Wacław ppor. 1 IX 1954–31 VIII 1955 Czesław Ptasznik Henryk Adolf kpt. 1 VIII 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Rzepinie

Kierownicy/szefowie – brak danych Zastępcy Stawczyński Adolf Stefan ppor. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Skwierzynie29

Kierownicy/szefowie Borek Tadeusz p.o. 9 VIII–XI 1945 Iskra Ignacy Andrzej chor. p.o. 17 I 1946–31 VII 1947 Stefaniak Antoni Franciszek p.o. 1–31 VII 1947 Iskra Ignacy Andrzej ppor. 1 VIII 1947–11 I 1949 Zeler Władysław Piotr ppor./por. 1 VIII 1950–14 IX 1952 Radon Stanisław Franciszek por. 15 IX 1952–15 XI 1953 Montrymowicz Marian Kazimierz chor./ppor. p.o. 1 I 1954–1956 Zastępcy Kojło Włodzimierz Bazyli chor./ppor. 25 II 1950–31 V 1952 Montrymowicz Marian Kazimierz chor./ppor. 1 I 1954–1956

28 Powiat powstał w 1950 r. 29 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim.

508 509 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Słubicach30

Kierownicy/szefowie Koperski Leon p.o. 26 X 1945–13 III 1946 Wańczyk Marian Stanisław st. sierż./chor. p.o. 7 III 1946–1 XI 1947 Ładniak Paweł Andrzej por. 1 XI 1947–28 II 1952 Tylutki Józef Leon por. 1 III–30 IV 1952 Czarny Edmund Franciszek ppor. p.o. 1 V 1952–14 VI 1953 Sala Antoni Antoni ppor. p.o. 15 VI 1953–1956 Zastępcy Strachanowski Feliks Wincenty 1946 Wańczyk Marian Stanisław st. sierż./chor. 1 IV–1 XI 1947 Radon Stanisław Franciszek ppor. p.o. 1947–15 IX 1951 Świderski Stefan Feliks chor./por. 1 XII 1951–31 III 1955 Czarny Edmund Franciszek ppor. 1 V 1952–14 VI 1953 Sala Antoni Antoni ppor. 15 VI 1953–1956

PUBP/PUdsBP w Strzelcach Krajeńskich31

Kierownicy/szefowie Durys Stanisław p.o. 17 V–25 VI 1945 Czajkowski Kazimierz32 Władysław p.o. 25 VI 1945–18 IV 1946 Baran Stanisław33 Józef –15 XII 1946 Samolczyk Tomasz Tomasz p.o. 16 XII 1946–20 VIII 1947 Bertrandt Józef Kazimierz p.o. 1–31 VII 1947 Wlekliński Jan Ludwik 21 VIII 1947–31 V 1948 Gruniecki Stanisław Szczepan ppor. p.o. 1 VI 1948–14 VII 1949 Piasecki Józef Józef chor./ppor. p.o. 15 VII 1949–14 VII 1950 Tylutki Józef Leon por./kpt. 1 V 1952–14 X 1954 Pasek Bolesław Józef por. 15 X 1954–31 III 1955 Tyranowski Andrzej Antoni por. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Bertrandt Józef Kazimierz st. sierż. p.o. 1 II–31 VIII 1947 31 VIII 1947–31 VIII 1948 Gruniecki Stanisław Szczepan ppor. 1 VI 1948–14 VII 1949 Piasecki Józef Józef chor./ppor. 15 VII 1949–16 IV 1951

30 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim. 31 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 32 Zdezerterował. 33 Zawieszony i zwolniony w związku z popełnionymi nadużyciami.

510 511 Stopień Sternal Jan34 Andrzej chor./ppor. 1 VIII 1950–30 VI 1952 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Pasek Bolesław Józef ppor./por. 1 IX 1952–14 X 1954 Frohlke Roman Wojciech ppor. 1 XI 1954–31 XII 1955 Kulawik Stanisław Jan por. 1 I 1956–

PUBP/PUdsBP w Sulechowie35

Kierownicy/szefowie Najderek Kazimierz Andrzej por. 1 IX 1952–31 VIII 1954 Rusin Jan Stanisław por. 15 IX 1954–X 1956 Zastępcy Frohlke Roman Wojciech st. sierż./chor. 1 V–10 IX 1952 Olejniczak Tadeusz Józef chor. 1 XII 1952–31 III 1953 Jóźwik Antoni Roch ppor. 1 IX 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Sulęcinie36

Kierownicy/szefowie Witczak Józef Wojciech p.o. 1–31 VII 1947 Weinert Wacław Stanisław chor. p.o. 1 IX 1947–1 II 1948 Borkowski Ignacy Feliks chor. p.o. 1 II–30 VI 1948 chor./ppor. 30 VI 1948–31 VII 1951 Walczak Andrzej Marcin ppor./por. 1 VIII 1951–1956 Zastępcy Kruszyński Edward Jan –15 VIII 1946 Weinert Wacław Stanisław chor. p.o. 16 VIII 1946–31 VIII 1947 31 VIII 1947–1 VIII 1948 Borkowski Ignacy Feliks chor. 1 II–30 VI 1948 Krzyżanowski Władysław 1 VIII 1948–31 V 1950 Łabęda Franciszek Wojciech chor./por. 1 IX 1948–1949 Gramza Florian Piotr sierż./chor. 15 II 1950–31 VII 1951

PUBP/PUdsBP w Szprotawie37

Kierownicy/szefowie Grendecki Eugeniusz Bronisław ppor. 1945–31 V 1946 Goderecki Michał Józef 1 VI–14 VII 1946 Gramza Władysław Wojciech ppor. 15 VII 1946–1 IV 1947 Kociecki (imię nieznane) ppor. 1947 Ziółkowski Tadeusz Józef ppor. p.o. 1947–15 III 1950

34 Zwolniony dyscyplinarnie. 35 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. w zielono- górskim. 36 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim. 37 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.

510 511 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Fajgenbaum Leon Lejb por. 16 III 1950–30 XI 1951 Cichacki Antoni N.N., ppor. 1 XII 1951–30 XI 1953 Katarzyna Wojtyniak Tadeusz Aleksander chor. p.o. 15 XII 1953–31 VIII 1956 Pietrasiak Władysław Franciszek por. 1 X 1956– Zastępcy Rzepecki Józef 1945 Ziółkowski Tadeusz Józef ppor. 1 IV 1947–15 III 1950 Werfel Władysław Wacław 1 V 1948–30 IX 1949 Kurczyna Jan Franciszek ppor. 1 X 1949–31 I 1951 Kwiecień Marian Franciszek chor. 1 III 1951–31 III 1952 Wojtyniak Tadeusz Aleksander chor. 15 XII 1953– Stawczyński Adolf Stefan ppor. 1 XII 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Świebodzinie38

Kierownicy/szefowie Rezulak Józef39 Stanisław p.o. 1 VII–20 XI 1946 Pluta Mieczysław Michał chor. p.o. 1 IV–31 VII 1947 chor./por. 31 VII 1947–14 II 1950 Patuła Tadeusz Franciszek ppor. 15 II–30 IX 1950 Danielak Stefan Stanisław chor. p.o. 1 X 1950–31 VII 1951 chor./ppor. 31 VII 1951–31 III 1952 Żak Adam40 Władysław chor./ppor. p.o. 1 IV 1952–15 II 1953 Topolski Czesław Stefan ppor./por. 1 IV 1953–31 III 1956 Harbat Czesław Wincenty ppor. 1 IV 1956– Zastępcy Pluta Mieczysław Michał chor. p.o. 1 XII 1946–31 III 1947 31 III–1 VIII 1947 Majtczak Stanisław Józef st. sierż. p.o. 1 XII 1947–30 IV 1948 st. sierż./chor. 30 IV 1948–15 III 1949 Gabryszak Tadeusz Marek chor./ppor. 1 VIII 1950–30 XI 1951 Żak Adam Władysław chor./ppor. 1–15 IV 1952 Głowacz Henryk Andrzej sierż./ppor. 16 IV 1952–31 III 1955

38 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 39 Zmarł 20 XI 1946 r. 40 Zwolniony dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP.

512 513 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji 41 służbowy PUBP/PUdsBP we Wschowie Kierownicy/szefowie Gniatkowski Zenon p.o. 1 VII 1945–1946 Chruściński Stanisław Antoni kpt. 30 XII 1946–16 V 1947 Kudyński Edward Edmund ppor. p.o. 16 V 1947–1 VI 1948 Franciszczak Bogdan Stanisław p.o. 1–31 VII 1947 Topolski Czesław Stefan chor./por. p.o. 1 XI 1950–31 III 1953 Rusin Jan Stanisław ppor. 1 IV 1953–14 IX 1954 Majewski Florian Józef ppor./por. 1 IV 1955–31 VIII 1956 Zastępcy Kudyński Edward Edmund ppor. 16 V 1947–30 IV 1948 Franciszczak Bogdan Stanisław chor. p.o. 1 XI 1947–30 IV 1948 30 IV–31 VII 1948 Krawczyk Ryszard Walenty ppor. 1 VIII–30 XI 1951

PUBP/PUdsBP w Zielonej Górze42

Kierownicy/szefowie Szkatuła Feliks Ludwik p.o. 15 III 1946–1947 Goleniewski Michał Franciszek chor. p.o. 1 V 1947–31 V 1948 Wlekliński Jan Ludwik ppor./por. 1 VI 1948–31 XII 1950 Różański Kazimierz Bronisław kpt. p.o. 1 I 1951–30 IX 1952 Boruta Stanisław Jan chor./ppor. p.o. 15 X 1952–14 XI 1953 Błaszak Czesław Jan ppor./kpt. 15 XI 1953–31 III 1955 Bonisławski Bogusław Józef ppor./por. 1 IV 1955–1956 Zastępcy Goleniewski Michał Franciszek chor. p.o. 1 X 1946–30 IV 1947 30 IV 1947–31 V 1948 Nadra Andrzej43 Tomasz ppor. p.o. 1 V–31 VIII 1947 Turlej Stefan Piotr p.o. 1–30 IX 1947 Lisowski Józef Jan ppor. 1 X 1947–31 XII 1950 Różański Kazimierz Bronisław kpt. 1 I 1951–30 IX 1952 Boruta Stanisław Jan chor. 15 X 1952–14 XI 1953 Bonisławski Bogusław Józef ppor. 1 IX 1954–31 III 1955

41 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 42 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór- skim. 43 Zwolniony dyscyplinarnie w związku z przekazaniem sprawy do Prokuratury Wojskowej.

512 513 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

PUBP/PUdsBP w Żaganiu44

Kierownicy/szefowie Wolnicki Józef Franciszek ppor. 1 II 1946–31 XII 1947 Gil Marek45 Andrzej por. 1 I 1948–1 XI 1949 Lubieniecki Mieczysław Franciszek chor. p.o. –1 VII 1951 chor./ppor. 1 VII–30 XI 1951 Piorun Jan Jan por. p.o. 1–31 XII 1951 por./kpt. 31 XII 1951–9 XI 1953 Niechciałkowski Henryk Wacław ppor. 1 I 1954–1956 Zastępcy Topolski Adam Jan 1 I–15 VI 1946 Wojciechowski Henryk Jan chor./ppor. 1 I–31 X 1950 Lubieniecki Mieczysław Franciszek chor. p.o. 1 XI 1950–31 VII 1951 chor./ppor. 31 VII–30 XI 1951 Piorun Jan Jan por. 1–31 XII 1951 Białkowski Wincenty Maksymilian chor./ppor. 1 XII 1951–31 III 1953 Zaprzalski Roman Michał ppor. 1 II 1954–1955 Perski Kazimierz Karol ppor. 1 X 1956–

PUBP/PUdsBP w Żarach46

Kierownicy/szefowie Piegza Władysław47 Szczepan ppor. 1945–30 III 1947 Fajgenbaum Leon Lejb por. 1 IV 1947–14 III 1950 Ziółkowski Tadeusz Józef por. 15 III 1950–31 I 1951 Kurczyna Jan Franciszek ppor. 1 II 1951–30 XI 1953 Leśny Stefan Antoni chor. p.o. 15 XII 1953–1956 Zastępcy Serafinowicz Tadeusz 1945 Rusin Jan Stanisław chor. 1 X 1950–1951 Białkowski Wincenty Maksymilian chor. 15–30 XI 1950 Kałużny Franciszek Kazimierz ppor. 1 IX 1953–30 IX 1954 Leśny Stefan Antoni chor. 15 XII 1953–30 IX 1954 Łuczak Franciszek Wojciech ppor. 1 X 1954–1955

Opracowanie: Tomasz Rochatka, Krzysztof Szwagrzyk

44 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim. 45 Zmarł 1 XI 1949 r. 46 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim. 47 Zmarł 6 VII 1992 r. w Świdniku.

514 WIĘZIENIA W POLSCE

Naczelnicy

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Barczewo (woj. olsztyńskie)

Jarzyna Otton1 Jan 1946 Szarapow Michał Michał 3 VI–1 XII 1946 Bednarski Bogdan Bogusław kpt. –1 XII 1947 Rozen Sewer Alfred (Alter) por. 1 XII 1947–15 VIII 1951 Świeszek Mieczysław Michał por. 15 VIII 1951–1 IX 1952 Szulimowski Michał Franciszek kpt. –15 VII 1954 Szczubiał Edward Błażej por. 15 VII 1954–

Będzin (woj. katowickie)

Standera Franciszek 1945

Biała Podlaska (woj. lubelskie)

Grzymała Jan Jan chor. 22 III 1945– Lesiuk Józef Andrzej ppor. –1 VI 1947 Mazurek Jan Jan por. 16 V–1 VII 1947 Raczyński Włodzimierz Józef por. 1952

Białystok

Staszkowski Jan Mikołaj kpt. 2 VIII 1944–V 1945 Parfieniuk Jefim Jefim por. 26 V 1945–22 XI 1946 Szarało Włodzimierz Benedykt ppor. 23 XI 1946–10 X 1947 Kołodko Teodor Benedykt por. 11 X 1947–1 XI 1949 Szyszkowski Stanisław Jan por. 1 XI 1949–XII 1952 Kościński Józef Józef p.o. 1953 Ozgowicz Leon2 Józef komisarz 1954–1955 III stopnia Należyty Tadeusz Antoni ppor. 1955 Kościński Józef Józef 1956–IX 1962

1 Zmarł 8 VIII 1969 r. w Katowicach. 2 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

515 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Bielsko/Bielsko-Biała (woj. katowickie) Zasiadczuk Jan Michał chor. 25 III 1945– Orzechowski Adam –29 IV 1947– Halikowski Lucjan Józef por. –30 IV 1950 Bojanowo (pow. Rawicz, woj. poznańskie) Dudek Antoni Szczepan kpt. 1 IX 1953– Brzeg (woj. wrocławskie/opolskie) Turczynski Kazimierz ppor. 1945 Brabański Konrad Edmund chor. 16 III–15 VI 1946 Dalanek Leon Jan 1946 Chudecki Witold Kazimierz por. 13 IV 1947–31 XII 1949 Suproń Bazyli Michał chor. 1950–1952 Bytom (woj. katowickie) Stolarz Alojzy Jan por. 7 IX 1946–14 XII 1947 Zagórski Stanisław Cyreneusz ppor. 15 XII 1947–28 II 1950 Bebłot Marian Władysław ppor. 1 III 1950–30 IX 1953 Chełm (woj. lubelskie) Mastalerz Konstanty 7 IX–6 XII 1944 Bednarek Franciszek Maciej kpt. 1 XII 1944–30 VII 1945 Rycerz Bolesław komisarz 1 VIII 1955–1 XI 1956 Chojnice (woj. bydgoskie) Kwiatkowski Edward Stanisław sierż. 23 V 1945–IV 1946 Chorzów (woj. katowickie) Maruszczyk Paweł Augustyn 9 II–7 V 1945 Brabański Konrad Edmund chor. 9 II–25 X 1945 Cieszyn (woj. katowickie) Skorupa Franciszek Józef 1 V–15 XII 1945 Skowyra Tadeusz3 Paweł chor./por. 25 X 1945–29 II 1948

3 Faktycznie stanowisko objął w połowie grudnia 1945 r.

516 517 Stopień Dziedzic Antoni Antoni chor. 1 IV 1948–30 IV 1950 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Tobiasz Czesław Jan por. 1 X 1950–

Częstochowa (woj. kieleckie/katowickie)

Lompe Franciszek 1945 Auguściak Antoni 19 I–2 VII 1945 Sapka Józef N.N. 17 VII–7 IX 1945 Niewiadomski Czesław Jan por. 15 XI 1947–31 I 1949 Kramarz Władysław Ludwik por. –31 XII 1951 Tarasiuk Adolf Maksim ppor. 1 IV 1953–

Działdowo (woj. warszawskie/olsztyńskie)

Gotta Józef Michał por. –15 XI 1951

Dzierżoniów (woj. wrocławskie)

Noworyta Bronisław Jan kpr. 26 VII 1945–8 VIII 1946 Klitenik Franciszek (Efraim)4 Daniel por. 18 I 1947–30 III 1951 (Dawid) Maciejewski Władysław Antoni ppor. 10 I 1951–28 III 1953 Stachurski Jan Kazimierz ppor. 15 III 1953–1954

Elbląg (woj. gdańskie)

Bigoszewski Leon Nikodem 1 VI 1945–21 XI 1947 Mordasow Jan Jerofiej por. 1 I–30 V 1948 Korzeniowski Mieczysław Jan ppor. 1 VI 1948–15 IV 1949 Barański Czesław Józef ppor./por. 15 IV 1949–14 XI 1953 Margulies Wiktor Feliks kpt. 1953–

Ełk (woj. białostockie)

Kołodko Teodor Benedykt por. 20 IX 1946–10 X 1947 Merta Konstanty Szczepan ppor. 22 X 1947–30 XI 1949 Chrzanowski Józef5 Jan ppor. 1 XII 1949–? Wiączek Jan 1955 Makuch W. (imię nieznane) 1956

4 W 1969 r. wyjechał do Izraela. 5 Był naczelnikiem co najmniej do końca 1952 r.

516 517 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Fordon (woj. bydgoskie)

Kozicz Michał Bazyli 21 XI 1945–20 IV 1946 Zagórski Stanisław Cyreneusz ppor. 21 VIII–20 XI 1947 Krawczyk Wincenty Kacper kpt. –4 XI 1947 Ratusiński Adolf Stanisław por. 20 XI 1947– Kantor Marian Aleksander kpt. 1948–30 V 1949 Dudek Antoni Szczepan ppor./kpt. 8 VI 1949–20 VI 1952 Gralak Edward Stefan ppor. 1 IX 1953–1956

Gdańsk

Romaniak Bolesław6 Teodor por. IV–11 V 1945 Wojtalik Aleksander Tomasz 12 V–15 IX 1945 Sośnicki Wacław 15 IX–24 X 1945 Pietruszewski Roman Franciszek 24 X 1945–26 II 1946 Wójcik Jan Andrzej ppor. 26 II 1946–31 VIII 1949 Kiliński Feliks Franciszek por. 1 IX 1949–15 IX 1950 Groszewski Jerzy Felicjan por./kpt. 15 IX 1950–1 IV 1953 Matwiejczuk Czesław Stanisław ppor. 1 IV 1953–1 IX 1954 Wika Kazimierz Andrzej 1 IX 1954–1 VIII 1955 Hoc Jan Stefan st. komisarz 1 VIII 1955–31 VIII 1969

Gliwice (woj. katowickie)

Młyńczak Eugeniusz Franciszek por. 1949–1 V 1950 Dziedzic Antoni Antoni chor. 1 V 1950–

Gniezno (woj. poznańskie)

M. (nazwisko nieznane) 1947–1948 Aleksander7 Grzymała Jan Jan chor. –15 III 1949

Goleniów (woj. szczecińskie)

Niewiadomski Czesław Jan por. 1 VIII–14 XI 1947 Szymanowicz Kazimierz Szymon ppor. 22 XI 1947 (Joel)

6 W 1946 r. członek oddziału WiN „Wampira”; 7 V 1946 r. skazany na karę śmierci, stracony tego samego dnia w Kielcach. 7 27 VII 1948 r. skazany na 4 lata więzienia.

518 519 Stopień Glatter Beniamin Markus ppor. 1949 Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Sianoszek Władysław Franciszek por. –1 II 1952 Mońko Ryszard Roman kpt. 1 II 1952–1953

Grodzisk Mazowiecki (woj. warszawskie)

Dąbrowski Marian 1 III 1945–

Grodzisk Wielkopolski (pow. Wolsztyn, woj. poznańskie)

Gaszka Leonard8 –15 V 1945 Zapiec Franciszek Franciszek 1 VI 1945–10 IX 1946 Prędki Stefan Stanisław 19 IX 1946–30 VI 1949

Grójec (woj. warszawskie)

Matusiewicz Jan p.o. 1 II 1945

Grudziądz I, ul. Wybickiego (woj. bydgoskie)

Groszewski Jerzy Felicjan ppor. 27 XI 1946–30 V 1949 Wieczorek Edward Józef chor. –31 XII 1947 Kantor Marian9 Aleksander kpt. 1 VI 1949–15 V 1950 Niedziółka Stefan10 1 IV 1950–11 I 1954

Grudziądz II, ul. Sikorskiego Mikołajczyk Józef Józef ppor. –30 IV 1950

Iława (woj. olsztyńskie)

Groszewski Jerzy Felicjan ppor./por. 1 VI 1949–15 IX 1950 Jędrzejewski Zdzisław Stefan por. 15 IX 1950–9 XI 1951 Morel Salomon11 Chaim kpt. 20 XI 1951–14 IV 1953 Michalak Józef Józef por./st. insp. –13 X 1954– Chochoł Benedykt Stanisław por. 1956

Inowrocław (woj. bydgoskie)

Leśniewski Józef Józef ppor. –30 V 1950 Obiała Helena Franciszek chor. –30 X 1952– Matusiak Z. (imię nieznane) insp. –11 X 1954–

8 Aresztowany 15 V 1945 r. 9 25 V 1950 r. popełnił samobójstwo 10 Zmarł w 1954 r. 11 Na początku lat dziewięćdziesiątych wyjechał do Izraela.

518 519 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Jawor (woj. wrocławskie)

Górecki Jan Józef kpt. 1945–1946 Halikowski Lucjan Józef kpt. 1946 Paździocha Zygmunt Henryk ppor. 15 IX 1947–31 X 1950 Durmała Józef Antoni p.o. 1–28 VII 1948 Wróblewski Józef Stanisław por. 1 XII 1950–13 V 1953 Krzemiński (imię nieznane) 1953

Jaworzno (woj. krakowskie)

Morel Salomon Chaim kpt. II–19 XI 1951 Jędrzejewski Zdzisław Stefan por./kpt. 20 XI 1951–30 IX 1954

Jelenia Góra (woj. wrocławskie)

Ramus Eugeniusz Franciszek p.o. 24 X 1945–1 XI 1947 chor. 1 XI 1947–31 X 1950 Taras Jan Julian ppor. 1951 Niewiadomski Czesław Jan kpt. 1 VI 1952–14 XI 1953 Barański Czesław Józef por./kpt. 15 XI 1953–31 XII 1955

Kalisz (woj. poznańskie)

Bida Paweł Jan 1 II–30 IV 1946 Maciejewski Stefan Jan chor. –28 II 1950

Katowice

Staszkowski Jan Mikołaj kpt. 1945– Morel Salomon Chaim ppor./kpt. 10 IX 1946–30 I 1948 Karpiński Edmund Władysław por. 1949

Kępno (woj. poznańskie)

Majchrzak Władysław Adam 15 IV–15 VI 1945

Kielce

Klimczak Sylwester Stanisław chor. –31 X 1948 Górka Jan Michał ppor. 1 XI 1948– Sawczak Michał Michał kpt. 1 XI 1952–

520 521 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Kluczbork służbowy (woj. katowickie/opolskie)

Krut Aleksy12 Jan chor. (II?) 1946–31 I 1947 Geliciński Tadeusz13 Jan chor. –31 VIII 1949 Bebłot Marian Władysław ppor. 1 IX 1949–28 II 1950 Zieliński Józef Stanisław ppor. 1952

Kłodzko (woj. wrocławskie)

Słodowski Julian Paweł 16 IX–15 XII 1945 Adamski Stanisław Antoni chor./por. 10 VII 1946–31 I 1948 Wajntraub Saul Srul kpt. 1 III 1948–15 I 1951 Chałabiś Jan Jan por. 23 IV 1951–1953

Koło (woj. poznańskie)

W. (nazwisko nieznane) –20 VI 1945 Tadeusz14 Janowski Maksymilian15 Wincenty 1 VIII–10 IX 1945

Konin (woj. poznańskie)

Leśniewski Władysław Jan 8 III–12 IV 1945 Kozakiewicz Józef Ildefons 26 V 1946–1 X 1948

Koronowo (pow. Bydgoszcz)

Belczyk Andrzej Józef por. 15 II 1945–30 X 1946 Pietras Roman16 Adam chor. 1 XI 1946–31 I 1947 Listwoń Jan Wawrzyniec ppor. 4 III–18 X 1947 Krut Aleksy Jan por. 1 XII 1947–31 VII 1949 Kozak Daniel Józef ppor. 1 VIII 1949– kpt. 1952–1953

Koszalin

Bławat Czesław Mateusz ppor./por. 1 I 1948–31 VIII 1949 Żygadło Mieczysław Bronisław chor. 1 IX 1949–15 IV 1952 Pietruszewski Jan Piotr chor. 1 IV 1952–

12 Zarządzenie personalne z 24 II 1946 r. 13 28 IX 1949 r. skazany na 4 lata więzienia. 14 Aresztowany 20 VI 1945 r. 15 Aresztowany 10 IX 1945 r. 16 20 X 1948 r. aresztowany za przynależność do AK; 28 V 1949 r. skazany na 5 lat więzienia; zmarł w 1991 r.

520 521 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Matwiejczuk Czesław Stanisław por. 1 IX 1954– Kruk Stanisław kpt. 1 VIII 1955–

Koźle (woj. katowickie/opolskie)

Palka Józef Jan ppor. –1 III 1950 Berke Władysław Paweł chor. 1951–1953

Kraków, ul. Montelupich

Mikuśkiewicz Józef 1945 Urbanek Tadeusz Szymon p.o. IV–11 VI 1946 Charpiega Zdzisław p.o. –24 V 1946– Kozłowski Marian p.o. 11 VI–27 VIII 1946 Urbanek Tadeusz Szymon p.o. 27 VIII–11 IX 1946 Zborowski Kazimierz ppor. –1 IX–XI 1946 Oczkowski Eugeniusz Władysław por. 4 XI 1946–5 V 1947 Kubacki Bolesław Piotr ppor./por. 21 V 1947–31 VII 1948 Pestka Władysław Walenty ppor./kpt. 1 VIII 1948–16 IX 1952 Kubka Władysław17 Andrzej st. insp. 15 XI 1952–25 I 1966

Kraków (św. Michała), ul. Senacka

Obretenny Michał18 Jan 8 VII 1945–18 VIII 1946 Bednarski Bogdan Bogusław kpt. –26 VIII 1946 Kubacki Bolesław Piotr chor./ppor 30 IX 1946–20 V 1947 Oczkowski Eugeniusz Władysław por. 6 V–3 IX 1947 Szymilewicz Piotr Adam chor. 15 XI 1947–31 XII 1949 Skowronek Józef Józef –1 V 1948

Krasnystaw (woj. lubelskie)

Grzązek Zygmunt 24 VI–2/3 VIII 1944 Wasilewski (imię nieznane)19 3/4 VIII–IX 1944 Mardal Jan Paweł ppor. 4 IX 1944–18 I 1945

Kutno (woj. łódzkie)

Zapiec Franciszek Franciszek 5 II–30 IV 1945

17 W 1962 r. zmienił nazwisko na Kubicki. 18 Aresztowany 18 VIII 1946 r. 19 W tym okresie więzienie było w zarządzie NKWD.

522 523 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Legnica służbowy (woj. wrocławskie)

Stanisławski Zdzisław20 Ludomir 15 VII–30 XI 1945

Leszno (woj. poznańskie)

Kurowski Michał Walenty 1 II 1945–14 XI 1946

Lubań (woj. wrocławskie)

Bojko Florian (Trofim)21 Jan ppor. 21 X 1946–15 VII 1949 Wróblewski Józef Stanisław ppor. 1 IX 1949–1 XII 1950 Tarasiuk Adolf Maksim st. sierż./ppor. 1 XII 1950–1 IV 1953 Barański Czesław Józef kpt. 1 I–30 V 1956

Lublin (Zamek)22

Nesterowicz (imię nieznane) 24 VII–IX 1944 Gabara Bronisław23 Józef kpt. 18 IX–24 X 1944 Stolarz Alojzy Jan ppor. 24 X 1944–13 VII 1945 Sawczak Michał Michał 1945 Leszek Antoni Jan ppor. 18 VI 1946–30 XI 1947 Kiliński Feliks Franciszek ppor. 1 XI 1947–31 VIII 1949 Wójcik Jan Andrzej kpt. 1 IX 1949–28 II 1950 Kapron Stanisław Jan por. 1951–1952 Niewiadomski Czesław Jan kpt. 15 XI 1953–

Lublin, ul. Świętoduska24

Stolarz Alojzy Jan VIII–IX 1944

Lubliniec (woj. katowickie)

Krawczyk Robert Antoni chor. –28 II 1949 Aronowicz Józef N.N., Halina ppor. –15 III 1950

Łęczyca (woj. łódzkie)

Stachurski Jan Kazimierz sierż./ppor. 1 X 1948–30 IX 1952

20 10 II 1946 r. wydalony ze służby za związki z AK. 21 W 1950 r. wyjechał do ZSRR. 22 W sierpniu 1944 r. w zarządzie NKWD. 23 Aresztowany w październiku 1944 r.; zmarł 8 VIII 1956 r. w Łodzi. 24 Od września 1944 r. w zarządzie NKWD.

522 523 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Łódź Nr I, ul. Szterlinga

Brudak Adam Józef por./kpt. 6 X 1945–1 IX 1952 Klitenik Franciszek (Efraim) Daniel por. 15 VIII 1953–29 XI 1955 (Dawid)

Łódź Nr II, ul. Kopernika

Maciejewski Stefan Jan chor. –1 III 1949 Jarszewicz Andrzej Aleksander kpt. 15 V 1949–31 VIII 1952 Klitenik Franciszek (Efraim) Daniel por. 1 IV 1951–14 VIII 1953 (Dawid) Mierzejewski Julian Andrzej por. 1 IX 1952– Klitenik Franciszek (Efraim) Daniel por. 30 XI 1955–22 VIII 1958 (Dawid)

Łódź Nr III, ul. Kraszewskiego

Bartel Lucjan IX 1947 Krawczyk Wincenty Kacper kpt. 4 XI 1947–1 IV 1951 Kwiatkowski Antoni Konstanty ppor. –31 XII 1953

Łódź, ul. Gdańska

Roman Jan Hilary 28 I–15 II 1945

Malbork (woj. gdańskie)

Budka Jan Franciszek ppor. 12 VI 1945–1 V 1949 Wisiński Feliks Wincenty 1 V 1949–

Mława (woj. warszawskie)

Budka Jan Franciszek ppor. 1 III–12 VI 1945

Mysłowice (woj. katowickie)

Kupczyk (imię nieznane) por. 1945 Grabowy (imię nieznane) kpt. 1946

Nowa Sól (woj. zielonogórskie)

Ładniak Paweł Andrzej por. 1 III 1952–

524 525 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Nowogard służbowy (woj. szczecińskie)

Wojtecki Franciszek Jan 27 XI 1945–30 VI 1946 Gol Jan Józef por. 19 IV 1946– Adamski Stanisław Antoni por. 1 IX 1949–15 VIII 1951 Kuśmierowski Stanisław Jan ppor. 15 VIII 1951–

Nowy Sącz (woj. krakowskie)

Grzyb Henryk Sebastian por. 14 III 1947–1 X 1949 Kubka Władysław Andrzej por. 1 IV 1951–

Nowy Targ (woj. krakowskie)

Racławski Jan25 Andrzej –12 VII 1946

Nowy Wiśnicz (pow. Bochnia, woj. krakowskie)

Zugaj Jan26 Aleksander 1 II–30 VII 1945 Leszek Antoni Jan por. –1 XI 1948–1 VI 1949 Brancewicz Stanisław Jan por. 1 VI 1949– Olejniczak Edward Andrzej podinsp. –1 IX–7 XII 1954–

Nysa (woj. opolskie)

Janiak Teodor Jan chor. 1951–1953

Olsztyn

Szargow Eugeniusz Witold ppor. 18 VIII 1946–

Opole

Morel Salomon Chaim chor./ppor. 17 XII 1945–9 IX 1946 Chałabiś Jan Jan ppor. 1 VI 1949– Ostaszewski Dymitr Antoni chor. 1949–31 VIII 1950 Skiba Mieczysław Jakub ppor./por. 1 X 1950–1953 Włodarczyk Henryk 1955

Ostrołęka (woj. warszawskie)

Mierzejewski Eugeniusz27 Józef 1 II–15 IX 1945 Zieliński Józef Stanisław chor. –31 V 1950

25 Zastrzelony 12 VII 1946 r. 26 30 X 1945 r. zwolniony za związki z AK. 27 15 IX 1945 r. zwolniony za związki z AK.

524 525 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Ostrów Wielkopolski (woj. poznańskie)

Wojtecki Franciszek Jan 18 IV–26 XI 1945 Kurowski Michał Walenty 15 XI 1946–31 V 1949 Pieczkowski Paweł Jan chor. –1 IV 1952

Ostrzeszów (woj. poznańskie)

Zadworny Jan Piotr 20 V 1945–18 IX 1946

Pińczów (woj. kieleckie)

Chaimiec Filip (Stanisław) Trofim 15 I–30 IX 1945

Piotrków Trybunalski (woj. łódzkie)

Krawczyk Józef Wincenty 24 I–18 II 1945 Mroziński Mieczysław Wawrzyniec 2 VII 1945–26 VIII 1946 Wróblewski Bolesław Wojciech por. 24 VI 1947–31 X 1948 Teleucki Antoni Józef chor. 31 X 1948–

Pleszew (woj. poznańskie)

Pruss Stanisław Franciszek 24 I 1945–

Płock (woj. warszawskie)

Sapka Józef N.N. 15 II–16 VII 1945 Wiciński Ryszard28 –19 VIII 1945 Kozicz Michał Bazyli 10 VIII–20 XI 1945 Grabicki Alojzy Bolesław por. 21 XI 1945–15 IV 1947 Szymański Stanisław Piotr por. 8 IV 1947–1 IV 1948 Wyrzykowski Marian Wojciech chor. p.o. 1 IV 1948–1952 Kurcwiel Marian Wilhelm por. 1 IV 1952–

Potulice (pow. Szubin, woj. bydgoskie)

Rozenberg Oskar Michał por. 1951–1 II 1953 Jabłonowski Stanisław ppor. –24 XII 1953–

28 Aresztowany 19 VIII 1945 r.

526 527 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Poznań służbowy Wojtecki Franciszek Jan 27 II–17 IV 1945 Maciejewski Julian Jan kpt. 19 IV–7 IX 1945 Jakubowski Ignacy Wincenty kpt. 1 VII 1948– Kranich Fryderyk August ppor. p.o. 1 III 1949–15 II 1950 Marciniak Czesław Wojciech ppor. 1 X 1950–

Prudnik (woj. katowickie/opolskie)

Jędrzejewski Zdzisław Stefan sierż. p.o. 1 I 1946–8 X 1947 Pucek Julian Franciszek ppor. 1951–1952 Kostrzewa Feliks Jan por. 1953

Przemyśl (woj. rzeszowskie)

Wojtas Ferdynand p.o. 11 IX 1944– Dalanek Leon29 Jan 10 XII 1945–9 I 1946 Bartuzzi Aleksander Paweł por. 4 VI 1946–30 VI 1947 Konkol Antoni Paweł chor. 1 VII 1947–14 IX 1949

Pszczyna (woj. katowickie)

Sztrajen (imię nieznane) chor. 1946

Pułtusk (woj. warszawskie)

Dwornik Jan30 Roman 10 VII 1945–27 XI 1946 Grądziel Florian Józef chor. –31 V 1949

Racibórz (woj. katowickie/opolskie)

Rokicki Ludwik Adam por. 1947 Morel Salomon Chaim kpt. 31 I–31 XII 1948 Zagórski Stanisław Cyreneusz por. 1 III 1950–1 III 1954 Kiliński Feliks Franciszek kpt. 1 IV 1954–

Radom (woj. kieleckie)

Bida Paweł Jan 22 I–31 VIII 1945 Malec Antoni Izydor 29 VIII–10 IX 1945

29 Zwolniony w związku z aresztowaniem. 30 Zwolniony w związku z aresztowaniem.

526 527 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Hazelmajer Teofil Adam chor. 24 IX 1945 chor./por. IX 1945–1 I 1947 Niewiadomski Czesław Jan por. 1 II 1949–30 V 1952 Noga Franciszek Jan por. –1 IV 1949 Ciaskowski Bronisław Stanisław por. 1952

Rawicz (woj. poznańskie)

Grabowski Zygmunt31 Wojciech 21 III–10 IV 1945 Furmańczyk Wacław Jan 27 IV–15 XI 1945 Szymanowicz Kazimierz Szymon ppor. 22 XI 1945–21 X 1947 (Joel) Mardal Jan Paweł kpt. 1 XI 1947– Rokicki Ludwik Adam por. 1947–1948 Konkol Antoni Paweł por. 15 III 1950–15 VIII 1951 Adamski Stanisław Antoni kpt. 15 VIII 1951–30 VI 1954 Wójcik Jan Andrzej kpt./komisarz 1 VII 1954– III stopnia Skowyra Tadeusz Paweł kpt. 1 VIII 1955–31 VII 1957

Rogoźno (pow. Oborniki, woj. poznańskie)

Tomczak Jan Jan 24 I–1 VI 1945

Rybnik (woj. katowickie)

Marczyk Jan 1946

Rzeszów (Zamek)

Mikuśkiewicz Józef sierż./ppor. 7 VIII 1944–21 I 1945 Bartoszek Adam ppor. –27 VII 1945 Stolarz Alojzy Jan ppor. 27 VII 1945–IX 1946 Kiliński Feliks Franciszek ppor. 1946–30 X 1947 Świerczewski Jan Józef kpt. 1951–31 VIII 1952

Sanok (woj. rzeszowskie)

Grygo Henryk Józef 25 VIII 1944–30 IX 1948 Hazelmajer Teofil Adam por. 1 X 1948–31 III 1949

31 10 IV 1945 r. zamordowany przez funkcjonariuszy MBP pod Legionowem.

528 529 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Siedlce służbowy (woj. lubelskie/warszawskie)

Grodzicki Ignacy Stanisław 20 I 1945–5 IV 1946 Niedziółka Stefan p.o. 8 IV–XII 1945 Kantor Marian Aleksander kpt. 1947–1948 Mazurek Jan Jan por. 1 VII 1947–30 X 1950

Sieradz (woj. łódzkie)

Roman Jan Hilary 15 II–25 V 1945 Mardal Jan Paweł kpt. –30 X 1947 Kurcwiel Marian Wilhelm por. 1949–30 III 1952 Szczubiał Edward Błażej por. 1 IV 1952– Król Kazimierz N.N., Stefania por. 1 IV–15 IX 1953 Kwiatkowski Antoni Konstanty ppor. 1 I 1954–

Słupsk (woj. gdańskie/szczecińskie/koszalińskie)

Cieślik Władysław IV–VI 1945 Domański Zygmunt Stanisław chor. –30 IV 1950 Krzyżaniak Stanisław 1953

Sosnowiec, ul. Ostrogórska (woj. katowickie)

Kołodko Teodor Benedykt por. 1 XII 1949–30 VI 1951 Skorupa Władysław Jan ppor. 1 VII 1952–

Sosnowiec-Radocha

Wróblewski (imię nieznane) 1946 Krut Aleksy Jan por. –30 XI 1947 Chmielewski Edward Stanisław por. 1951 Mikołajczak Tomasz Ignacy por. 1952–15 XI 1953 Zieliński Eugeniusz Rudolf kpt. 1 I–30 IV 1955

Starogard Gdański (woj. gdańskie)

Świetlik Antoni 26 IV 1945

Strzelce Opolskie32 (woj. opolskie)

Wojtecki Franciszek Jan 1 VII 1946–30 I 1948 Skowyra Tadeusz Paweł por./kpt. 1 III 1948–14 III 1950

32 W latach pięćdziesiątych w Strzelcach Opolskich istniało Więzienie Nr I i Więzienie Nr II.

528 529 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Wolniarczyk Czesław Wacław chor. –13 IV 1949 Aronowicz Józef N.N., Halina ppor. 15 III–1 IX 1950 Ostaszewski Dymitr Antoni chor. 1 IX 1950–31 VII 1951 Nowak Edward Franciszek por. 1 X 1951–1953 Birecki Władysław Józef ppor. 1953–1954

Strzelin (woj. wrocławskie)

Pająk Henryk Walenty chor. 15 IX 1947–1949 Kadula Mieczysław p.o. 1949–1950 Cerach Mikołaj Bazyli por. –1 IX 1952

Suwałki (woj. białostockie)

Nowak (imię nieznane) –7 VI 1945 Skwierczyński Franciszek 14 VI 1945– Szymilewicz Piotr33 Adam chor. –3 XII 1946 Grzymała Jan Jan chor. 4 XII 1946–27 II 1948 Chrzanowski Józef Jan ppor. 28 II 1948–30 XI 1949 Sakowski Kazimierz Bazyli ppor. 1 XII 1949–1955 (Kuźma?) Darabasz Władysław 1956

Szamotuły (woj. poznańskie)

Brambor Franciszek 25 I 1945–30 III 1946 Kwiecień Stanisław Andrzej 29 I 1947– Nowakowski Czesław Józef chor. 1 II 1952–31 XII 1955

Szczecin

Szymilewicz Piotr Adam chor. 4 XII 1946–14 XI 1947 Kaleta Antoni Jakub kpt. 1949–1950 Domański Zygmunt Stanisław chor. 1 V 1950–

Szczytno (woj. olsztyńskie)

Bańka Wacław Józef chor. –15 V 1953

33 Przynajmniej od maja 1946 r.

530 531 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Sztum służbowy (woj. gdańskie)

Butwiłowicz Mieczysław Wincenty 7 VII–30 IX 1945 Pietruszewski Roman Franciszek 11 III 1946– Belczyk Andrzej Józef kpt. 1 XI 1946–1 VII 1950 Nowicki Henryk por. 1949 Kowalski Piotr Jerzy por. 1 VI 1950–17 I 1953 Groszewski Jerzy Felicjan kpt. 1 IV 1953–VIII 1954

Śrem (woj. poznańskie)

Andrzejewski Michał Józef 24 I 1945–30 I 1947 Zasiadczuk Jan Michał chor. –29 VIII 1947

Środa Wielkopolska (woj. poznańskie)

Derliński Jerzy Stanisław chor. –1 VI 1948 Skowronek Józef Józef ppor. –1 V 1949 Świdnica (woj. wrocławskie) Pietras Roman Adam chor. 4 VI 1945–31 X 1946 Szafrański Stanisław por. 1947–1949 Skorupa Władysław Jan ppor. 1 II 1951–30 VI 1952 Kołodko Teodor Benedykt por. 1 VII 1951–1955

Świecie (woj. bydgoskie)

Niedziółka Stefan 29 I 1946–31 III 1950

Targowa Górka (pow. Września, woj. poznańskie)

Fraszczyk Józef Walenty 5 III 1945–31 VII 1947 Oczkowski Eugeniusz Władysław por. 4 IX 1947–15 V 1949

Tarnobrzeg (woj. rzeszowskie)

Warchoł Walenty 1944

Tarnów (woj. krakowskie)

Grzyb Henryk Sebastian chor./por. 10 VII 1945–13 III 1947 Wiśniewski Stanisław Józef chor. 23 VI 1947–13 I 1950 Szymilewicz Piotr Adam por. 1 I 1950–1952

530 531 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy Szewiernowski Jan Marcin ppor./podinsp. –II–VIII 1954– Zieliński Eugeniusz Rudolf kpt. 1 V 1955–1966 Toruń (woj. bydgoskie) Wiśniewski Władysław Jan ppor. 1 IX 1952– Trzemeszno (pow. Gniezno, woj. poznańskie) R. (nazwisko nieznane) 1952 Brunon34 Wadowice (woj. krakowskie) Chaimiec Filip (Stanisław) Trofim p.o. 30 X 1945–10 IX 1946 Wiśniewski Stanisław Józef chor. 9 IX 1946–30 IV 1947 Brancewicz Stanisław Jan ppor./por. –X 1948–31 V 1949 Frankowicz Karol Marcin por. –31 III 1951 Wałbrzych (woj. wrocławskie) Hubicki Alojzy 20 VII–29 XI 1945 Szarapow Michał Michał 3 VI–25 XI 1946 Kurant Stanisław Mikołaj chor./ppor. 1 I 1949–30 XI 1951 Margulies Wiktor Feliks kpt. 1952–1953 Omelaniuk Henryk Michał ppor. 1 IV 1954–31 XII 1955 Barański Czesław Józef kpt. 1 VI 1956– Warszawa I (Mokotów), ul. Rakowiecka Chmielewski Władysław Andrzej p.o. 22–26 I 1945 Gabara Franciszek35 Wojciech –26 V 1946 Chudecki Witold Kazimierz por. 9 VII 1946–V 1947 Grabicki Alojzy Bolesław kpt./mjr 17 IV 1947–1 III 1954 Goleniewski Michał Michał mjr –1 VI 1953 Kurzyński Tadeusz Wojciech por. 1 III 1954– Jędrzejewski Zdzisław Stefan kpt. 18 X 1956–31 VII 1958 Warszawa II („Gęsiówka”), ul. Anielewicza Wieczorek Edward Józef chor. 1 I–30 VI 1948 Dobrzelewski Tadeusz Włodzimierz chor. p.o. 1 VIII 1948– Jędrzejewski Zdzisław Stefan kpt. 1 III–17 X 1956

34 18 XI 1952 r. skazany na 2,5 roku więzienia. 35 Zmarł 26 V 1946 r.

532 533 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Warszawa III („Toledo”, Praga), ul. 11 Listopada służbowy Zdunek Czesław Stanisław 27 VIII 1946–30 VII 1947 Stolarz Alojzy Jan por. 15 XII 1947–1 XII 1949 Kamiński Marceli Aleksander por. 1950–1 VI 1951 Wajntraub Saul Srul kpt. 1 VI 1951–1 XII 1954

Wejherowo (woj. gdańskie)

Baran Marceli Stanisław –10 XII 1946 Odyniecki Jerzy Otton 4 I 1947–15 V 1949 Kowalski Piotr Jerzy por. 1 VI 1949–30 VI 1950 Wisiński Feliks Wincenty –1 II 1956

Wieluń (woj. łódzkie)

Babczyński Roman 21 I–15 IV 1945 Rozen Sewer Alfred (Alter) por. –30 XI 1947 Leszek Antoni Jan ppor. 1 XII 1947–31 V 1949 Brancewicz Stanisław Jan por. 1 VI 1949–1 VIII 1953 Zabłocki Stanisław Władysław ppor. –15 IX 1949 Olejniczak Edward Andrzej podinsp. 1 IX–7 XII 1954

Wolsztyn (woj. poznańskie)

Kotlarski Ludwik Andrzej 11 II 1945–15 VIII 1946

Wrocław I, ul. Kleczkowska

Bida Paweł Jan por. 1 IX–16 XI 1945 Markowicz Henryk36 Izydor ppor. 16 XI 1945–28 VI 1946 Klitenik Franciszek (Efraim) Daniel por. VI 1946–18 I 1947 (Dawid) Hazelmajer Teofil Adam por. 1 I 1947–28 II 1948 Adamski Stanisław Antoni por. 1 III 1948–1 IX 1949 Drozdowski Wiktor por. 1949 Gol Jan37 Józef kpt. 1 IX 1949–5 X 1951 Jarszewicz Andrzej Aleksander kpt. 1 IX 1952–31 VII 1955

Wrocław II, ul. Sądowa

Sawczak Michał Michał por./kpt. 20 II 1947–30 IX 1952 Zieliński Eugeniusz Rudolf por. 1 XI 1952–

36 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie w 1944 r. 37 5 X 1951 r. zginął wskutek wybuchu granatu.

532 533 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Wronki (pow. Szamotuły, woj. poznańskie)

Adamczewski Stefan 25 I–7 IX 1945 Gol Jan Józef ppor. 7 IX 1945–15 VI 1946 Bartczak Jan38 Józef por. 15 VI–29 XII 1946 Boguwola Jan N.N. ppor./por. 30 XII 1946–30 V 1948 Grzegorzewski Tadeusz Franciszek ppor. 1 VI 1948–1949 Jakubowski Ignacy Wincenty kpt. 1949–1 VI 1951 Troszczyński Józef Franciszek kpt. 1 VI 1951–14 I 1954 Dróżbik Władysław Franciszek por. 1 III 1954–1956

Zabrze (woj. katowickie)

Stachurski Jan Kazimierz ppor. 1 X 1952–14 III 1953

Zakopane (woj. krakowskie)

Solański Mikołaj Aleksander 15 II–27 V 1945

Zamość (woj. lubelskie)

Dulla Antoni Stefan 15 XI 1944–1 V 1945 Michalak Józef Józef por. –1 IX 1953

Zielona Góra

Jakubowski Ignacy Wincenty kpt. –30 VI 1948 Rosiński Stefan Stanisław por. 1951

Złotów (woj. koszalińskie)

Kołtuński Stefan 1953

Opracowanie39: Krystian Bedyński, Adam Dziurok, Wojciech Frazik, Dariusz Iwaneczko, Paweł Kalisz, Maciej Korkuć, Waldemar Kowalski, Piotr Łapiński, Alicja Paczoska, Krzysztof Szwagrzyk, Joanna Żelazko

38 Zmarł 5 VI 1992 r. w Warszawie. 39 Poza dokumentami źródłowymi wykorzystano także: K. Bedyński, Napiętnowani naczelnicy [w:] „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1993, nr 4–5, s. 17–28; idem, Przedwojenni funkcjonariusze straży więziennej naczelnikami więzień w latach 1944–1949 [w:] „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1999, nr 24–25, s. 83–101; W. Kowalski, Dwie strony krat. Z historii więzienia w Gdańsku, Gdańsk 2003; R. Pietras, Wspomnienia byłego naczelnika – więźnia politycznego okresu stalinowskiego [w:] „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1997, nr 16–17, s. 94–109.

534 OBOZY W POLSCE1

Komendanci

Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Będzin (woj. katowickie)

Jaworski Stefan 1945

Brzeszcze (pow. Oświęcim, woj. krakowskie)

Rabe Bolesław Ludwik por./insp. –VII 1951–VIII 1954–

Jarosław (woj. rzeszowskie)

Duś Leon 1945

Jaroszów (pow. Świdnica, woj. wrocławskie)

Jarota Józef Ignacy ppor. 1 I–15 XI 1951 Walęga Walenty Franciszek ppor./por. 15 XI 1951–1955

Jaworzno (woj. krakowskie)

Szablewski Stefan 1945 Karaś Eryk p.o. 1945 Kwiatkowski Stanisław Antoni por./mjr 5 IX 1945–1 II 1949 Staniszewski Włodzimierz por. –X 1945 Hazelmajer Teofil Adam por. p.o. 1 III 1948–31 VIII 1949 Morel Salomon Chaim kpt. 1 VIII 1949–19 XI 1951 Jędrzejewski Zdzisław Stefan por. 20 XI 1951–30 IX 1954 Ilkiewicz Mikołaj2 Grzegorz kpt. 1 X 1954–31 XII 1955

Jaworzno-Chrusty (woj. krakowskie)

Kantor Jan kpt. 1946 Mleczko Henryk 1951

1 Wykaz nie obejmuje obozów dla jeńców wojennych i Niemców. 2 Wg innych danych do 1 I 1956 r.

535 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Jelcz (pow. Wrocław)

Kujszczyk Józef Ignacy kpt. 7 IV–10 X 1952 Kwiatkowski Edward Stanisław por. 10 X 1952–30 IV 1955

Katowice-Załęże

Zieliński Henryk Wawrzyniec ppor. 1952

Knurów (pow. Gliwice, woj. katowickie)

Walęga Walenty Franciszek ppor. 1 IV–15 XI 1951

Krzesimów (pow. Lublin)

Trzcianka Aleksander –III 1945 Krawczyk Tadeusz III–V 1945 Stolarz Alojzy Jan ppor. p.o. VI–VII 1945 Rozwadowski Michał VIII 1945–

Leszno-Gronowo (woj. poznańskie)

Stoiński Stanisław ppor. V/VI 1945– Staniszewski J. (imię nieznane) ppor. –XII 1945 Zawadzki Władysław Paweł 22 XII 1946–31 XII 1947 Zając Czesław Stanisław ppor. –18 I 1947 Marciniak Czesław Wojciech ppor. 1949–30 IX 1950

Libiąż (pow. Chrzanów, woj. krakowskie)

Domin Kazimierz Stanisław chor./insp. 10 XII 1953–28 II 1956

Łambinowice (pow. Niemodlin, woj. opolskie)

Gęborski Czesław sierż. 1945 Nawój Alojzy –XI 1945 Drzemalski Stanisław –III 1946 Szebesta Alojzy III–X 1946

Łęgnowo (pow. Bydgoszcz)

Orłowski Wacław por. –VI 1945 Sobolewski Antoni ppor. VII–IX/X 1945 Podejma Antoni p.o. XI 1945

536 537 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Milęcin służbowy (pow. Włocławek, woj. bydgoskie)

Głowacki S. (imię nieznane) 1945 Nowak Stanisław 1945 Flaum Mieczysław (Moszek) Salomon ppor./por. 1945–1946 Janiak Teodor 19 VII 1946–22 II 1947 Kuliś Stefan Andrzej por. II 1947– Jaśkiewicz A. (imię nieznane) 1947

Milowice (pow. Sosnowiec, woj. katowickie)

Kędzierski Zbigniew Stanisław ppor. 1952

Mysłowice (woj. katowickie)

Skowyra Tadeusz3 Paweł sierż. 2 II–25 X 1945 Brabański Konrad Edmund chor. 26 X 1945–28 II 1946 Oczkowski Eugeniusz Władysław por. 16 III–3 XI 1946 Piątkowski Franciszek Ludwik kpt. 30 IX 1954–31 XII 1955 Szaran Kazimierz Feliks ppor.

Potulice (pow. Szubin, woj. bydgoskie)

Wasilewski Eugeniusz ppor./por. 16 II–VII 1945 Wyczechowski Tadeusz por. VIII–X 1945 Chudecki Witold4 Kazimierz por. p.o. 25 X 1945–18 VI 1946 Nowak Stanisław 13–16 XI 1945 Kwiatek-Kwieciński Marian por. 18 VI 1946–7 I 1947 Gąska Józef Jan kpt. 7 I 1947–1 III 1948 Zdrazil Wilhelm Grzegorz mjr 1 III 1948–1 III 1949 Mardal Jan Paweł kpt. p.o. 1 III–XII 1949 Rozenberg Oskar Michał chor. 9 XII 1949–19 V 1950

Rokitnica (pow. Bytom, woj. katowickie)

Kujszczyk Józef Ignacy kpt. 1950 Kurant Stanisław Mikołaj ppor. 1 XII 1951–

3 Data odwołania przesunięta o 2 miesiące; w rzeczywistości stanowisko naczelnika zajmował do połowy grudnia 1945 r. 4 Przerwa w okresie 13–17 XI 1945 r.

536 537 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji służbowy

Siersza (pow. Chrzanów, woj. krakowskie)

Sobecki Marian Józef ppor./podinsp. –II–VIII 1954–

Sikawa (pow. Łódź)

Chudzyński Henryk –VI 1945 Sadowski Franciszek ppor. –VI/VII 1945 Bednarek Franciszek Maciej kpt. 1 X 1945–31 VIII 1946 Kotlarski Ludwik Andrzej chor. 16 VIII 1946–11 X 1947 Steczek Jan Leon ppor. 1947–1 II 1950

Strzelce Opolskie (woj. opolskie)

Birecki Władysław Józef ppor. 1953–1954

Świętochłowice-Zgoda (woj. katowickie)

Krut Aleksy Jan III–V 1945 Morel Salomon5 Chaim sierż. 15 VI–16 XII 1945

Warszawa

Trzcianka Aleksander por. p.o. 1945 Stoiński Stanisław por. 1945–VIII 1947 Nowak Stanisław ppor./por. 1947–1949 Rokicki Ludwik Adam kpt. 1952–15 XII 1953 Streich Kazimierz Franciszek ppor. 15 XII 1953–

Wesoła (pow. Mysłowice, woj. katowickie)

Będkowski Edward Jan por. 1 VII 1952–

Wilków (pow. Złotoryja, woj. wrocławskie)

Wodnicki (Wodniak) Jan chor. 1951 Stanisław Kuliś Stefan Andrzej kpt. 1952 Cieślak Józef mjr 1953–1954

5 Wg innego rozkazu personalnego objął stanowisko 15 III 1945 r.; obóz zlikwidowano 20 XI 1945 r.

538 539 Stopień Nazwisko i imię Imię ojca Czas pełnienia funkcji Wojcieszów służbowy (pow. Złotoryja, woj. wrocławskie)

Zoła Władysław Andrzej kpt. 1951–1952 Taras Jan Julian por. 1 VI 1952–1953 Nowakowski Czesław Józef chor./ppor. 1 I 1956–

Zaręba Górna (pow. Lubań, woj. wrocławskie)

Rusek Kazimierz Józef ppor. 1952–1953

Zimne Wody (pow. Bydgoszcz)

Bruski Alojzy6 1946

Opracowanie7: Krystian Bedyński, Adam Dziurok, Wojciech Frazik, Paweł Kalisz, Maciej Korkuć, Waldemar Kowalski, Piotr Łapiński, Alicja Paczoska, Krzysztof Szwagrzyk, Joanna Żelazko.

6 13 VII 1946 r. skazany na karę śmierci za współpracę z podziemiem; stracony 17 IX 1946 r. we Wronkach. 7 Poza dokumentami źródłowymi wykorzystano także B. Kopka, Obozy pracy w Polsce 1944–1950. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 2002.

538 539 WYKAZ SKRÓTÓW

AIPN – Archiwum IPN w Warszawie AIPN Kr – Archiwum IPN Oddział w Krakowie AIPN Rz – Archiwum IPN Oddział w Rzeszowie AIPN Wr – Archiwum IPN Oddział we Wrocławiu AK – Armia Krajowa AL – Armia Ludowa AMS – Archiwum Ministerstwa Sprawiedliwości ASW – Akademia Spraw Wewnętrznych BCh – Bataliony Chłopskie BP – Bezpieczeństwo Publiczne; Biuro Polityczne CBKP – Centralne Biuro Komunistów Polskich CBKPPiW – Centralne Biuro Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk ChRL – Chińska Republika Ludowa CKKP – Centralna Komisja Kontroli Partyjnej CW MBP – Centrum Wyszkolenia Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego DOKP – Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych DP – dywizja piechoty Dz.U. – Dziennik Ustaw FPK – Francuska Partia Komunistyczna GKBZpNP – Główna Komisja Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu GL – Gwardia Ludowa GO – grupa operacyjna GRU – Gławnoje Razwiedywatielnoje Uprawlenije (Główny Zarząd Wywiadowczy) GZI – Główny Zarząd Informacji IPiMS – Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie IPN – Instytut Pamięci Narodowej KBW – Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego KC – Komitet Centralny KdsBP – Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego KG – Komenda Główna KGB – Komitiet Gosudarstwiennoj Biezopasnosti (Komitet Bezpieczeństwa Państwowego) KOP – Korpus Ochrony Pogranicza KP – Komitet Powiatowy KPP – Komunistyczna Partia Polski KPRP – Komunistyczna Partia Robotnicza Polski KPZB – Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi KPZU – Komunistyczna Partia Zachodniej Ukrainy KRN – Krajowa Rada Narodowa

540 541 KS – Komenda Stołeczna KŚZpNP – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu KW – Komitet Wojewódzki; Komenda Wojewódzka KWP – Konspiracyjne Wojsko Polskie KZ – Komitet Zakładowy KZM – Komunistyczny Związek Młodzieży KZMP – Komunistyczny Związek Młodzieży Polskiej LKP(b) – Litewska Komunistyczna Partia (bolszewików) LO – Liceum Ogólnokształcące LOT – Polskie Linie Lotnicze „Lot” LWP – Ludowe Wojsko Polskie MBP – Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego MHW – Ministerstwo Handlu Wewnętrznego MO – Milicja Obywatelska MON – Ministerstwo Obrony Narodowej MOPR – Międzynarodowa Organizacja Pomocy Rewolucjonistom MSW – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych MUBP – Miejski Urząd Bezpieczeństwa Publicznego MUdsBP – Miejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa Publicznego MWD – Ministierstwo Wnutriennich Dieł (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych) NKGB – Narodnyj Komissariat Gosudarstwiennoj Biezopasnosti (Ludowy Komisariat Bezpieczeństwa Państwowego) NKWD – Narodnyj Komissariat Wnutriennich Dieł (Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych) N.N. – nazwisko nieznane NOW – Narodowa Organizacja Wojskowa NSZ – Narodowe Siły Zbrojne NZW – Narodowe Zjednoczenie Wojskowe OISW – Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej ON – Obrona Narodowa ONR – Obóz Narodowo-Radykalny OOP – Oddziałowa Organizacja Partyjna ORMO – Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej OUN – Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów PAP – Polska Agencja Prasowa PGR – Państwowe Gospodarstwo Rolne PKP – Polskie Koleje Państwowe PKPG – Państwowy Komitet Planowania Gospodarczego PKS – Państwowa Komunikacja Samochodowa PKWN – Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego PPH – Państwowe Przedsiębiorstwo Handlowe PPR – Polska Partia Robotnicza PPS – Polska Partia Socjalistyczna PRL – Polska Rzeczpospolita Ludowa PSL – Polskie Stronnictwo Ludowe PSZ – Polskie Siły Zbrojne PUBP – Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego PUdsBP – Powiatowy Urząd do spraw Bezpieczeństwa Publicznego PUR – Państwowy Urząd Repatriacyjny

540 541 PZPR – Polska Zjednoczona Partia Robotnicza RBP – Resort Bezpieczeństwa Publicznego RO – Referat Ochrony RP – Rzeczpospolita Polska RW – Referat Wojskowy RWE – Radio Wolna Europa SB – Służba Bezpieczeństwa SD` – Sicherheitsdienst (służba bezpieczeństwa) SN – Stronnictwo Narodowe SOK – Służba Ochrony Kolei SP – Stronnictwo Pracy SS – Schutzstaffeln (sztafety ochronne) TUR – Towarzystwo Uniwersytetów Robotniczych UB – Urząd Bezpieczeństwa UBP – Urząd Bezpieczeństwa Publicznego UBP MiP – Urząd Bezpieczeństwa Publicznego na miasto i powiat UdsBP – Urząd do spraw Bezpieczeństwa Publicznego UPA – Ukraińska Powstańcza Armia USA – United States of America (Stany Zjednoczone Ameryki Pn.) USB – Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie WiN – Wolność i Niezawisłość WK – Wojewódzki Komitet WKP(b) – Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików) WOP – Wojska Ochrony Pogranicza WP – Wojsko Polskie „WPH” – Wojskowy Przegląd Historyczny WRN – Wolność, Równość, Niepodległość WSR – Wojskowy Sąd Rejonowy WUBP – Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego WUdsBP – Wojewódzki Urząd do spraw Bezpieczeństwa Publicznego WUSW – Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych ZG – Zarząd Główny ZPP – Związek Patriotów Polskich ZSRR – Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich ZWM – Związek Walki Młodych

542 543 BIBLIOGRAFIA

I. Źródła archiwalne

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie: Akta osobowe funkcjonariuszy MBP/KdsBP Akta osobowe funkcjonariuszy UB Dzienniki personalne MON za lata 1944–1949 Księgi etatowe i wyciągi z rozkazów personalnych poszczególnych województw Normatywy dotyczące obsady personalnej w województwach Rozkazy personalne KdsBP za lata 1954–1956 Rozkazy personalne MBP za lata 1944–1954 Służba Bezpieczeństwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1944–1978. Centrala, Biuro „C” MSW, t. 1–2, Warszawa 1978 Zarządzenia personalne i wyciągi z rozkazów personalnych poszczególnych wydziałów i de- partamentów MBP/KdsBP Zespół MSW – Notki biograficzne niektórych emigrantów do Izraela, 1970 r.; Wykaz osób pochodzenia żydowskiego w podziale na grupy odnośnie sposobu wykorzystania w środ- kach masowego przekazu, 1970 r.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, oddziały w Białymstoku, Gdańsku, Katowi- cach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie i Wrocławiu: Akta osobowe funkcjonariuszy UB Normatywy dotyczące obsady personalnej w poszczególnych województwach

Archiwum Ministerstwa Sprawiedliwości: Akta osobowe Henryka Chmielewskiego

Archiwa Okręgowych Inspektoratów Służby Więziennej w Krakowie, Olsztynie i Wro- cławiu: Akta osobowe funkcjonariuszy

Centralne Archiwum Wojskowe: Akta osobowe oficerów

Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych: Akta osobowe byłych funkcjonariuszy MBP/KdsBP

II. Źródła drukowane

Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956. Taktyka, strategia, metody, oprac. A. Pacz- kowski, cz. 1: Lata 1945–1947, Warszawa 1994 („Dokumenty do dziejów PRL”, z. 5).

542 543 Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956. Taktyka, strategia, metody, oprac. A. Paczkowski, cz. 2: Lata 1948–1949, Warszawa 1996 („Dokumenty do dziejów PRL”, z. 9). Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1950–1952. Taktyka, strategia, metody, oprac. A. Du- dek, A. Paczkowski, Warszawa 2000. Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1953–1954. Taktyka, strategia, metody, wstęp A. Pacz- kowski, wybór i oprac. G. Majchrzak, A. Paczkowski, Warszawa 2004. Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, Wrocław 1991. „Bijące serce partii”. „Dzienniki personalne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego”, t. 1: 1945–1947, red. A.K. Kunert, R.E. Solarski, Warszawa 2001. Biuletyny dzienne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1949–1950, wybór i oprac. Ł. Ka- miński, Warszawa 2004. Biuletyny informacyjne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1946, red. W. Chudzik, I. Marczak, M. Olkuśnik, Warszawa 1996. Biuletyny informacyjne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1947, red. B. Gronek, I. Mar- czak, Warszawa 1993. Biuletyny informacyjne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1948, red. B. Gronek, I. Mar- czak, M. Olkuśnik, Warszawa 1995. Centrum władzy. Protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR. Wybór z lat 1949–1970, oprac. A. Dudek, A. Kochański, K. Persak, Warszawa 2000 („Dokumenty do dziejów PRL”, z. 13). Dzienniki Ustaw z lat 1946–1956. Informator o nielegalnych antypaństwowych organizacjach i bandach zbrojnych działających w Polsce Ludowej w latach 1944–1956, Lublin 1993. Informator o osobach skazanych za szpiegostwo w latach 1944–1986, Lublin 1994. Jarosz D., Nieznany dokument na temat nastrojów w aparacie bezpieczeństwa publicznego w Polsce w końcu 1954 r., „Biuletyn GKBZpNP-IPN” 1993, t. 36. Kochański A., Sprawozdanie z działalności Komitetu do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego (maj 1955 – kwiecień 1956), „Teki Archiwalne” 1998, nr 3. Kopka B., Majchrzak G., Raport O służbie bezpieczeństwa publicznego z 1946 roku, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1. Kształtowanie się i rozwój struktur organizacyjnych SB i MO w latach 1944–1978 (raport mate- riałowy), oprac. MSW do użytku wewnętrznego, Warszawa 1986. Ludzie bezpieki w walce z narodem i Kościołem. Służba Bezpieczeństwa w Polskiej Rzeczypo- spolitej Ludowej w latach 1944–1978 – Centrala, oprac. M. Piotrowski, Lublin 2000. NKWD i polskie podziemie 1944–1945. Z „teczek specjalnych” Józefa W. Stalina, red. A. Fito- wa, Kraków 1998. NKWD o Polsce i Polakach. Rekonesans archiwalny, red. W. Materski, A. Paczkowski, War- szawa 1996. Polska w dokumentach z archiwów rosyjskich 1949–1953, wybór i oprac. A. Kochański, G.P. Muraszko i in., Warszawa 2000. Polska–ZSRS. Struktury podległości. Dokumenty WKP(b) 1944–1949, oprac. G.A. Bordiugow, A. Kochański i in., Warszawa 1995. Protokoły posiedzeń Biura Politycznego KC PPR 1944–1945, oprac. A. Kochański, Warszawa 1992 („Dokumenty do dziejów PRL”, z. 2). Protokół obrad KC PPR w maju 1945 roku, oprac. A. Kochański, Warszawa 1992 („Dokumen- ty do dziejów PRL”, z. 1). Teczka specjalna J.W. Stalina. Raporty NKWD z Polski 1944–1946, oprac. T. Cariewskaja, A. Chmielarz, A. Paczkowski i in., Warszawa 1998.

544 545 Z dziejów kontrwywiadu w Polsce Ludowej (wybór dokumentów 1944–1984), oprac. Departa- ment Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego MSW, Warszawa 1987. Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” w dokumentach, t. 1–3, Wrocław 1997.

III. Wspomnienia i relacje

Błażyński Z., Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii 1940–1955, Londyn 1985, War- szawa 1990. Broński Z. „Uskok”, Pamiętnik (1941 – maj 1949), wstęp, red. naukowa i oprac. dokumentów S. Poleszak, Warszawa 2004. Czaplińska R., Z archiwum pamięci. 3653 więzienne dni, Wrocław 2003. Dziurzyński S., Ofiary terroru stalinowskiego mówią, Radom 1996. Fijałkowski J., Wspomnienia (fragmenty), „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2000, nr 14. Gerung J., Czy to tylko trzy lata?, Warszawa 1994. Hajduk C., Z podciętymi skrzydłami, Płock 1994. Horodniczy J., Młodsi od swoich wyroków, Warszawa 1997. Jędrzejewicz T., Cela śmierci, Warszawa 2000. Krupa S., X Pawilon. Wspomnienia AK-owca ze śledztwa na Rakowieckiej, Warszawa 1989. Księga świadectw. Skazani na karę śmierci w czasach stalinowskich i ich losy, red. K. Madej, J. Żaryn, J. Żurek, Warszawa 2004. Mac J.S., Przesłuchanie supergliny. Gorzki smak władzy. Wspomnienia, Warszawa 1990. Minkiewicz W., Mokotów, Wronki, Rawicz. Wspomnienia 1939–1954, Warszawa 1988. Mróz T.K., Stalin umarł w polskim „gułagu”. Wiersze więzienne z lat 1950–1956, Wrocław 1998. Nowak-Jeziorański J., Polska z oddali. Wojna w eterze. Wspomnienia, t. 2: 1956–1976, Londyn 1988. O śmierci myślałem jak o zbawieniu. Mówią katowani i ich kaci 1945–1956, oprac. R. Peska, Pabianice 1997. Piecuch H., Spotkania z Fejginem. Zza kulis bezpieki, Warszawa 1990. Pietras R., Wspomnienia byłego naczelnika – więźnia politycznego okresu stalinowskiego, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1997, nr 16–17. Siedem rozmów z generałem dywizji Władysławem Pożogą, I zastępcą ministra spraw wewnętrz- nych, szefem wywiadu i kontrwywiadu, rozmawiał H. Piecuch, Warszawa 1978. Suchorowska D., Wielka edukacja. Wspomnienia więźniów politycznych PRL (1945–1956), Warszawa 1990. W złowieszczych murach Wronek i Rawicza lat 1945–1956. Wspomnienia więźniów politycznych, Poznań 1995. Wolność przyszła później. Kombatanckie biografie więźniów politycznych PRL, red. E. Tuźnik, t. 1–2, Wrocław 1997–1999. Woźniak P., Zapluty karzeł reakcji. Wspomnienia AK-owca z więzień PRL, Warszawa 1984. Wyszyński S., Zapiski więzienne, Warszawa 1995. Zator-Przytocki J., Pamiętniki, Wrocław–Gdańsk 1999. Zawołać po imieniu. Księga kobiet – więźniów politycznych 1944–1958, oprac. B. Otwinowska, t. 1–2, Nadarzyn 1999–2003.

IV. Opracowania

Babczenko J., Bolduan R., Front bez okopów, Gdańsk 1969. Balbus T., Ludzie podziemia w Urzędzie Bezpieczeństwa, „Biuletyn IPN” 2002, nr 4.

544 545 Balbus T., Wrocławski Urząd Bezpieczeństwa w 1945 roku. Raport wywiadu Polskich Sił Zbroj- nych na Zachodzie, „Wrocławskie Studia z Historii Najnowszej”, t. 29, Wrocław 2001. Balbus T., Nawrocki Z., Ludzie Różańskiego. Pion śledczy rzeszowskiego UB w 1948 roku, „Studia Rzeszowskie” 2002, t. 9. Bedyński K., Napiętnowani naczelnicy, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1993, nr 4–5. Bedyński K., Niektóre oblicza więziennictwa w okresie stalinowskim, „Forum Penitencjarne”, styczeń 1999. Bedyński K., Przedwojenni funkcjonariusze straży więziennej naczelnikami więzień w latach 1944–1949, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1999, nr 24–25. Benda P., Přehled svazků a spisů vnitřního zpravodajství centrály Státní bezpečnosti v roce 1989, Praha 2003 („Sešity”, t. 7). Bilińska-Gut A., Struktura i organizacja Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w latach 1944–1954, „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2001, nr 15. Brenda W., Aparat represji w województwie olsztyńskim w latach 1945–1947 i jego rola w zwalczaniu polskiej konspiracji antykomunistycznej, „Znad Pisy” 2004, nr 12. Centrum władzy w Polsce 1948–1970, red. A. Paczkowski, Warszawa 2003. Czapla J., Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego w latach 1944–1945, „WPH” 1965, nr 3. Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania, red. S. Courtois i in., Warszawa 1999. Dominiczak H., Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990. Rozwój i działalność w świetle doku- mentów MSW, Warszawa 1997. Dominiczak H., Organy bezpieczeństwa PRL w walce z Kościołem katolickim 1944–1990 w świetle dokumentów MSW, Warszawa 2000. Elity władzy w Polsce a struktura społeczna w latach 1944–1956, red. P. Wójcik, Warszawa 1992. Encykłopedija siekrietnych służb Rosii, red. I.A. Kołpakin, Moskwa 2003. Fijałkowska B., Borejsza i Różański. Przyczynek do dziejów stalinizmu w Polsce, Olsztyn 1995. Fijałkowski W., Milicja Obywatelska i Służba Bezpieczeństwa w województwie wrocławskim w latach 1945–1987, Wrocław 1989. Frazik W., Kopka B., Majchrzak G., Dzieje aparatu represji w Polsce Ludowej (1944–1989). Stan badań, „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2004, nr 1. Góra W., Halaba R., O utworzenie i utrwalenie władzy ludowej 1944–1948, Warszawa 1966. Grabska-Taczanowska M., Major Bronisław Szymański zeznaje w Gatczynie w 1954 r., „Pamięć i Sprawiedliwość. Biuletyn GKBZpNP-IPN” 1995, t. 38. Iwaneczko D., Urząd Bezpieczeństwa w Przemyślu 1944–1956, Rzeszów 2004. Jakubowski Z., Milicja Obywatelska w latach 1944–1956, Warszawa 1988. Jaworski M., Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego 1945–1965, Warszawa 1984. Kainer A., Żydzi a komunizm, „Krytyka” 1990, nr 15. Katalog druków zwartych wydanych w Polsce poza cenzurą w latach 1976–1990 w zbiorach Ośrodka KARTA, „Karta” 1999, nr 29. Kersten K., Narodziny systemu władzy. Polska 1944–1948, Poznań 1990. Kersten K., Polacy, Żydzi, komunizm, Warszawa 1992. Kiełboń J., Leszczyńska Z., Kobiety Lubelszczyzny represjonowane w latach 1944–1956, Lublin 2002. Komunizm. Ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. Kopka B., Majchrzak G., Stan badań nad historią aparatu represji w PRL (1944–1989), War- szawa 2002. Kopka B., Obozy pracy w Polsce 1944–1950. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 2002. Korkuć M., „Kujbyszewiacy” – awangarda UB, „Arcana” 2002, nr 46–47.

546 547 Korkuć M., Wspomnienia czekisty. Służba śledcza Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Pu- blicznego (IX 1944–VIII 1945), „Arcana” 1998, nr 5. Kowalski J., Metody i praktyki bezpieki w pierwszym dziesięcioleciu PRL, Warszawa 1985. Kowalski W., Dwie strony krat. Z historii więzienia w Gdańsku, Gdańsk 2003. Kronika dziejów Ziemi Opolskiej w świetle działalności Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpie- czeństwa w okresie najnowszej historii, Opole 1975. Krzysztofiński M., Ludwik Andrzej Szenborn, „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2005, nr 1. Lesiakowski K., Mieczysław Moczar „Mietek”. Biografia polityczna, Warszawa 1998. Lipiński P., Humer i inni, Warszawa 1997. Lurie W.M., Koczik W.J., GRU, dieła i liudi, Sankt Petersburg–Moskwa 2003. Łatyński M., Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, Warszawa 1987. Majer P., Milicja Obywatelska 1944–1957. Geneza, organizacja, działalność, miejsce w aparacie władzy, Olsztyn 2004. Marat S., Snopkiewicz J., Ludzie bezpieki. Dokumentacja czasu bezprawia, Warszawa 1990. Marcickiewicz J., Wojna domowa w Polsce 1944-1953, Poznań, b.d.w. Matusak P., Aparat służby bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1945, „Zeszyty Naukowe. Nauki Humanistyczne. WSRP w Siedlcach” 1996, nr 45. Mołdawa T., Ludzie władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, Warszawa 1991. Nawrocki Z., Powstanie i rozbudowa aparatu bezpieczeństwa publicznego w województwie rzeszowskim (sierpień 1944 – luty 1945), „Studia Rzeszowskie” 1995 , t. 2. Nawrocki Z., Zamiast wolności. UB na Rzeszowszczyźnie 1944–1949, Rzeszów 1998. Nazarewicz R., Drogi do wyzwolenia, Warszawa 1979. O karach śmierci w latach 1944–1956 z Krzysztofem Szwagrzykiem i Janem Żarynem rozmawia Barbara Polak, „Biuletyn IPN” 2002, nr 11. Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce 1944–1988, red. T. Walich- nowski, Warszawa 1989. Omiljanowicz A., Zanikające echa, Warszawa 1978. Orzechowski M., By inni mogli żyć spokojnie, Wrocław 1967. Paczkowski A., Aparat bezpieczeństwa w latach odwilży. Casus polski, „Zeszyty Historyczne” (Paryż) 1995, z. 114. Paczkowski A., Aparat bezpieczeństwa w Polsce (1944–1990), „Mówią wieki” 1992, nr 5. Paczkowski A., Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Lata 1954–1956, „Puls” 1992, nr 1. Paczkowski A., Archiwa aparatu bezpieczeństwa PRL jako źródło: co już zrobiono, co można zbadać, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1. Paczkowski A., System nomenklatury kadr w Polsce (1950–1970), Warszawa 2000. Pająk H., Żochowski S., Rządy zbirów 1940–1990, Lublin 1996. Pelc J., Bez kamuflażu. Żydzi w nomenklaturze PRL, „Nasz Los” 1995, nr 9. Piecuch H., Akcje specjalne. Od Bieruta do Ochaba, Warszawa 1996. Piecuch H., Imperium służb specjalnych. Od Gomułki do Kani, Warszawa 1997. Pietrow N., Biogramy doradców, „Karta” 1995, nr 15. Pietrowa H.W., Skorkin K.W., Kto rukowodił NKWD 1939–1941, Moskwa 1999. Piłat L., Struktura organizacyjna i działalność Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie 1944–1945, „Studia Rzeszowskie” 1999, t. 6. Rozpracowanie i likwidacja rzeszowskiego wydziału WiN w dokumentach UB (1945–1949), wybór i oprac. T. Balbus, Z. Nawrocki, Warszawa 2001. Rzepliński A., Państwo bezprawia – Polska Ludowa 1944–1956. Bibliografia prac naukowych i publicystycznych za lata 1989–1996, „Studia Iuridica” 1998, t. 35.

546 547 Sodel M., W walce o ład i bezpieczeństwo na Dolnym Śląsku w latach 1945–1948, Wrocław– Warszawa–Kraków 1979. Szwagrzyk K., Golgota wrocławska 1945–1956, Wrocław 1996. Szwagrzyk K., Kwestia przynależności narodowościowej i służbowej kierownictwa MBP i wro- cławskiego WUBP w latach 1945–1954, „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2000, nr 14. Szwagrzyk K., Straceni na Dolnym Śląsku 1945–1956, Wrocław–Rzeszów 2002. Torańska T., Oni, Warszawa 1990. Truska L., Anusauskas A., Petraviciute I., Sovietinis Saugumas Liteuvoje 1940–1953 Metais. MVD-MGB. Organizacine, struktuta, personalas ir veikla, Vilnius 1999. Uniszewski Z., Józef Różański, „Karta” 2000, nr 31. W pierwszym szeregu. 30 lat organów bezpieczeństwa i porządku w woj. katowickim, Katowice 1974. W walce o utrwalenie władzy ludowej 1944–1947, red. W. Góra, R. Halaba, Warszawa 1967. W walce ze zbrojnym podziemiem, Warszawa 1972. Wałach S., Był w Polsce czas, Warszawa 1974. Walichnowski T., U źródeł walk z reakcyjnym podziemiem, Warszawa 1975. Wer war wer im Ministerium für Staatssicherheit. Kurzbiographien des MfS-Leitungspersonals 1950 bis 1989, oprac. J. Gieseke, Berlin 1998. Werblan A., Kulisy procesu Romkowskiego i innych, „Polityka” 1989, nr 25. Więźniowie polityczni 1944–1956, red. B. Otwinowska, Warszawa 1997. Wojna domowa czy nowa okupacja? Polska po roku 1944, red. A. Ajnenkiel, Wrocław 1998. Wywiad z A.K. Kunertem, „Gazeta Wyborcza”, 24–25 IV 1992. Z walk przeciwko zbrojnemu podziemiu 1944–1947, red. M. Turlejska, Warszawa 1966. Zdybała T., Funkcjonariusze i żołnierze resortu bezpieczeństwa publicznego w latach 1944–1952, „Zeszyty Naukowe ASW” 1989, nr 56. Żebrowski L., Ubole, „Ład” 1995, nr 5. Żebrowski L., Żydzi w UB, „Nasz Los” 1995, nr 7–8. Żenczykowski T., Polska lubelska 1944, Warszawa 1990.

548 549 INDEKS OSÓB*

Abramowicz Leon 492, 493 Andre (Andree) Edward 184, 218, 219 Abramowski Wacław 113, 114, 116 Andree Edward zob. Andre Edward Achramowicz Stanisław 454 Andrusiewicz Tadeusz 139, 255, 257, 261, Achramowicz Stanisław, s. Wincentego 233, 283 302 Andrysiak Kazimierz 230, 233 Adamaszek Godzisław 147 Andrysiuk Antoni 369 Adamczak Antoni 366, 375 Andrzejewska Olga 505 Adamczewski Jan 368, 379, 507 Andrzejewski Jan, s. Jana 102, 314, 315 Adamczewski Stefan 534 Andrzejewski Jan, s. Norberta 164 Adamczyk Józef, s. Antoniego 336, 354, 356, Andrzejewski Janusz 151, 159, 302, 304 471 Andrzejewski Jerzy 158, 164, 196, 197, 266 Adamczyk Józef, s. Franciszka 471 Andrzejewski Leon (Ajzen Lajb Wolf) 26, Adamczyk Mieczysław, s. Franciszka 323 53, 62, 78–80, 85, 91, 92 Adamczyk Mieczysław, s. Józefa 486 Andrzejewski Michał 531 Adamczyk Paweł 190, 194 Andrzejewski Mieczysław 443, 444, 447, 449, Adamiec Bonawentura 168 451, 454 Adamkiewicz Zygmunt 406 Andrzejewski Stanisław 417, 419 Adamowicz Jan 98 Aniszkiewicz Jan 229, 234 Adamski Franciszek 227 Antczak Henryk 378 Adamski Stanisław 421, 521, 525, 528, 533 Antczak Stanisław 374 Adamus Antoni 285, 287 Antczak Wiktor 422 Adasiak Wacław 427, 456 Antkiewicz Bazyli 419, 421, 423 Adrian Franciszek 309 Antkowiak Stanisław 366 Ajnenkiel Andrzej 12 Antman Marian (Martin) 349 Ajzen Lajb Wolf zob. Andrzejewski Leon Antoniak Mieczysław 438, 447, 448, 454 Ajzenman Izrael zob. Kaniewski Julian Antoniak Władysław 281, 286 Ajzner Karol zob. Bielański Karol Antoniuk Piotr 103, 500 Akawiec Andrzej 494, 495 Antonkiewicz Jan 210, 215 Akerman Anatol 74 Antończyk Andrzej 477 Alberg Emanuel zob. Karpiński Jan Antosiewicz Stefan 26, 50, 51, 78, 166, 266, Alster Antoni 91 351 Altajn Roman zob. Wysocki Roman Antoszewski Józef 126 Alter Julian 322 Antoszewski Zenon 131 Altman Adam (Kłos Jan) 268, 271 Anusauskas A. 50 Anastaziak Mieczysław 161 Apanowicz Konstanty 99 Anczura Józef 123, 132, 139, 458 Arciszewski F. 7 Anders Władysław 63, 71 Arendarski Leopold 213

* Nazwiska autorów opracowań wyróżniono kursywą.

548 549 Argasiński Edmund 398 Bałchan Tadeusz 391 Arleth Ludwik 409, 414 Banach Edward 420 Aronowicz Józef 523, 530 Banach Roman 210 Arski Józef (Flaksman Mordechaj) 50, 299, Banachowicz Karol 481, 490, 492, 493 414 Banasik Władysław 320 Artemjew (Artiemow) Władysław 201, 203 Banasz Artur 412 Artiemow Władysław zob. Artemjew Wła- Banaszak Mieczysław 373 dysław Banaś Marian 258, 261 Artwich Piotr 147, 151, 157, 159 Banat Józef 333 Artymowicz Jefim 50, 66, 88 Banczak Marian 383 Asatanowicz Adam 479 Baniak Stanisław 167, 168 Aszychmin Borys 163, 409, 423 Banulewicz Aleksander 50, 78 Atłasiuk Włodzimierz 280 Banyś Henryk 471, 472 Augustyniak Piotr 153 Bańka Wacław 530 Augustyniak Stefan 370, 374 Barabasz Marian 350 Augustyniak Stefan, s. Franciszka 316, 318 Baran Bronisław 209 Auguściak Antoni 517 Baran Eugeniusz 282 Baran Jan zob. Barczyński Jan Babczenko Henryk, s. Archipa (Hipolita) 123, Baran Jan 488 291, 292, 295, 302, 303 Baran Jan, s. Pawła 345 Babczenko Henryk, s. Hipolita zob. Bab- Baran Kazimierz 68, 440, 445 czenko Henryk, s. Archipa (Hipolita) Baran Marceli 533 Babczenko Jan, s. Archipa 9, 156, 160 Baran Stanisław, s. Andrzeja 298 Babczenko Jan, s. Hipolita zob. Babczenko Baran Stanisław, s. Józefa 350, 510 Jan, s. Archipa Baran Władysław 207 Babczyński Roman 533 Baranowski Ryszard 69, 145, 160 Babecka Anna 176 Baranowski Władysław 439 Babicka Ewa 337, 340 Barański Czesław 161, 162, 517, 520, 523, 532 Babiński Stanisław 231, 418, 419, 424 Barański Eugeniusz 156 Babko Jan 393, 395, 396, 404 Barański Włodzimierz 393, 397 Babul Wiktor 53 Barański Zygmunt 247 Bachurski Szczepan 330 Barczyński (Baran) Jan 423 Badura Alojzy 177, 178 Barczyński Józef 303 Badylak Zdzisław 181 Bardadyn Aleksander 123, 124 Bagiński Czesław 422 Bardyn (Bardyń) Jan 262, 394 Bagiński Marian 493 Bardyń Jan zob. Bardyn Jan Bajewicz Antonina (Rubinstein Maria) 68, 248 Barkowski Zdzisław 331, 385 Bajkowski Leszek 458 Baron Bolesław 415, 436 Bajn Adam zob. Bień Adam Baronowski Zdzisław 404 Bakalarz Wojciech 105 Bartaszewicz Stanisław 445 Bakowski Henryk 320 Bartczak Jan 81, 534 Bakuła Kazimierz 481 Bartel Lucjan 524 Balbus Tomasz 8, 11, 13, 68 Bartkiewicz Kazimierz 273 Balcerzak Marian 352, 353 Bartkowiak Marian 378 Balicki Janusz 208 Bartnicki Józef 104 Balicki Józef 475 Bartold Zygmunt 430, 471 Balicki Władysław 391 Bartosiewicz Władysław 86 Balsam Ignacy 172 Bartosik Józef 191 Bałaga Władysław 486 Bartosik Stanisław 427, 430, 456, 459

550 551 Bartosz Roman 182, 186, 190 Bekulard Marian 284 Bartoszek Adam 528 Belczyk Andrzej 521, 531 Bartoszewski Władysław (Jan Kowalski) 10 Beller Zygfryd 360 Bartoszewski Mikołaj 260, 261, 369 Benda P. 50 Bartoszewski Tadeusz 277 Bendek Antoni 168, 175, 336, 337 Bartoszyn Zdzisław 475 Bendor Ryszard 507 Bartuzzi Aleksander 384, 399, 527 Bengom Mieczysław 137 Barycki Albin 112, 115, 118 Beński Stanisław 409 Basa Marcin 201, 293 Bereda Lucjan 182, 184, 185, 187, 348, 349 Basak Zdzisław 146, 147 Beres Henryk zob. Bereś Henryk Basiak Eustachiusz (Eustachy?) 182 Bereś (Beres) Henryk 295, 317, 387 Baszczyński Bernard 141 Bereznowski Józef 109 Baszkiewicz Józef 168, 169 Berezowski Stefan 156 Baśko Wacław 303, 305 Bergiel Edward 117 Baumac Eliasz 107 Beria Ławrientij 68 Baumac Mieczysław (Mojżesz) 50, 289 Berke Władysław 522 Baumgarten Edward (Markus) 483, 484, 493 Berman Jakub 49, 55, 56 Bazan Michał 232 Bernaciak Marian „Orlik” 268 Bazel Marian 148, 155, 430 Bernacki Sergiusz 484 Bączkowski Zdzisław 231 Bernkopf Maks zob. Romkowicz Bronisław Bądek Jan 257 Bernstein Bernard zob. Konieczny Bernard Bąk Stanisław 121, 122 Bernsztajn Jan 68 Bąkowski Henryk 319 Bertrandt Józef 355, 356, 367, 375, 510 Bebczuk Piotr 437, 466 Beśka Edward 326, 327, 333 Bebłot Marian 188, 348, 516, 521 Bezpokojew Konstanty 103 Beck Marian zob. Beck (Bek) Marian, s. Ed- Będkowski Edward 538 warda Będkowski Zygmunt 495 Beck Marian 451 Będlewski Józef 186, 191, 344, 347 Beck (Bek) Marian, s. Edwarda 53, 351, 370 Będziak Władysław 206 Bednarczyk Marian 242 Bętkowski Bolesław 368 Bednarczyk Mieczysław 304 Białas Henryk 168, 172 Bednarek Edward 230 Białas Jerzy 181, 182 Bednarek Franciszek 516, 538 Białecki Antoni 241, 254 Bednarek Henryk 231 Białecki Teodor 478 Bednarek Mieczysław 127 Białek Kazimierz 127 Bednarowicz Franciszek 172, 347 Białek Roman 144, 145, 151, 159 Bednarski Bogdan 515, 522 Białek Stefania 359 Bednarski Stanisław, s. Jana 213 Białkowski Franciszek 328 Bednarski Stanisław, s. Piotra 98, 116, 117, Białkowski Kazimierz 158, 160, 164 289, 301 Białkowski Wincenty 508, 514 Bedyk Zygmunt 296, 297 Białoboki Włodzimierz 221, 223, 224 Bedyński Krystian 13, 23, 25, 69, 534 Białobrzeski Mieczysław 431 Bejm Kazimierz 206, 276, 277 Białokozowicz Bazyli 101, 117 Bejnar-Bejnarowicz Zofia 247 Białokozowicz Jan 132, 138 Bejnarowicz Zofia zob. Bejnar-Bejnarowicz Biały Tadeusz 482 Zofia Biały Zygmunt 157, 233 Bek Grzegorz 382, 395 Bick Karol 390 Bek Marian zob. Beck (Bek) Marian, s. Ed- Bida Paweł 520, 527, 533 warda Biegański Stanisław 181

550 551 Biel Adolf 265 Bis Ludwik 357 Biela Stanisław 259 Biskup Edmund 130 Bielak Mieczysław 383 Bitter Adam, s. Michała 432, 461 Bielański (Ajzner) Karol 414 Bittner Adam 325 Bielaszka Czesław 188 Blajer Adolf 456 Bielawski Antoni 160, 161, 439, 441, 442, 453 Bleja Czesław 315, 320, 327, 328 Bielawski Jan 199, 200, 202 Bloch Bogdan zob. Bloch Franciszek Bielawski Krzysztof 261, 263, 264 Bloch Franciszek 222, 232, 417 Bielecki (Frey) Jan 50, 236, 426 Bloch Tadeusz 323 Bielecki Marian 307 Błachewicz Zdzisław 133, 140 Bielecki Stanisław 388 Błachnio Zdzisław 270, 495 Bielicki Zygmunt 39, 90 Błachnio Zygmunt 495 Bieliński Jan 375 Błaszak Czesław 373, 374, 379, 513 Bieliński Władysław 461 Błaszak Janusz 138 Bielski Włodzimierz 110 Błaszczak Eugeniusz 272, 386 Biełozierow Aleksiej zob. Wiśniewski Tadeusz Błaszczyk Edward 370, 375, 377 Biełych Wiktor 50, 54, 55, 80, 82 Błaszczyk Jerzy 136, 139 Bieniek Franciszek 257 Błaszczyk Ryszard 300, 503, 504 Bieniek Władysław 191 Bławat Czesław 521 Bień (Bajn) Adam 50, 456, 457 Błażejczyk Jan 281 Bieńkowski Kazimierz 443 Błażejewski Kazimierz 198 Biernacki Mieczysław 184, 188 Błażyński Zbigniew 8, 54, 56 Biernacki Władysław 330 Błoch Henryk 302, 305–307 Biernat Bolesław 243 Boba Aleksander 233, 414 Biernat Florian 271 Bober Jan 427, 456 Biernat Zygmunt 352 Bobikiewicz Jan 437 Bierski Henryk 231 Boboli Ryszard 144 Bierut Bolesław 54–56 Bobon Jerzy 172 Bierzoborodow Michaił 54 Bobowik Jan 99, 143, 151, 312 Biestek Zygmunt 500, 501 Bobrecki Stefan 53 Bigaj (imię nieznane) 345 Bobrowicki Mojżesz zob. Mietkowski Mie- Bigaj Antoni 241, 255, 260 czysław Bigaj Jan 488 Bobrowicz Stanisław 235 Bigaj Stanisław 406 Bobrowski Stanisław 113 Bigoszewski Leon 517 Bobrowski Witold 480 Bik (Bukar) Józef 150, 174 Bobrowski Zygmunt 324, 331 Bilanda Franciszek 436 Bochenek Henryk 478 Bilińska-Gut Anna 12, 20, 21, 62 Bocheński Edmund 295 Biliński Jan, s. Józefa 134 Bochnak Piotr 494 Biliński Jan, s. Leona 136 Bochner Szymon (Abram) 414, 415 Bilska Leokadia (Wolfgang Lea) 121 Bociek Mieczysław 258–260 Bilski Henryk 293, 303 Boczar Tadeusz 341 Bindryn Henryk 146, 164 Bodzenta Józef 247 Biniek Lucjan 292 Bogacki Jan 251 Biniek Stanisław 304 Bogdański Henryk 69, 345 Bińczyk Franciszek 326 Bogucki Kazimierz 477 Birecki Władysław 530, 538 Bogusławski Aleksander 95 Birkowski Zygmunt 441, 447, 452 Bogusz Jan 275 Birnbach Stefan 122, 123, 146, 151 Bogusz Tadeusz 215, 216

552 553 Boguszewski Czesław 442, 447, 451 Braciszewski Henryk 410 Boguwola Jan 123, 534 Brakowski Zdzisław 323 Bojanowski Ludwik 53 Brambor Franciszek 530 Bojenko Zdzisław 407 Brancewicz Stanisław 253, 265, 525, 532, 533 Bojko Bogdan 440, 447 Brand Henryk (Chaim) 457, 460 Bojko Florian (Trofim) 523 Brandel Leon 346, 485, 494 Bojko Józef 359, 360 Brandenburg Edward 213, 216, 481 Bojman Dawid 152 Brandszaft (Najar) Maria 237, 238 Boksa Stanisław 244, 247 Brandwajman Boruch 227 Boksenbaum Edmund (Eliasz) 172 Brandys Maria z d. Stachowska 247–250 Bolduan Rajmund 9 Branicki Witold 436, 437 Bolek Mieczysław 116 Braude Teresa (Cwi Estera) 50, 84 Bołtromiuk Bazyli 108 Braude Zygmunt 26, 50, 62 Bombczyński Edmund 248 Braun Jerzy (Peltel) 289, 292 Bonisławski Bogusław 513 Brawman Leon 408 Boński Antoni 85, 95 Brecher Rafał 340 Bordiugow Giennadij 12 Bredow Jan 376 Bordowicz 71 Brenda Waldemar 13 Bordziłowski Eugeniusz 156 Brener Feliks 302, 307–309 Borecki (Byk) Czesław 58, 184, 196, 211, 216, Brociek Józef 211 288, 497 Broda Czesław 487 Borecki Czesław zob. Borecki (Byk) Czesław Brodziak Józef 360, 361 Borecki Stefan 316, 326 Brodzikowski Emil 480 Borejsza Leon 50 Brol Jan 184, 209, 212, 213 Borek Tadeusz 509 Bromboszcz Stefan 496 Borkowicz Edward 254 Broniatowski Mieczysław 50, 62, 426 Borkowski Edmund 163 Bronwald Amelia 322, 342, 505 Borkowski Ignacy 507, 509, 511 Broński Zdzisław „Uskok” 14 Borkowski Jan zob. Borowski Jan Bróż Franciszek 399 Borkowski Zdzisław 312 Brudak Adam 524 Borowiak Jan 135 Brudzyński Jan 295, 296, 302 Borowicz Jerzy 161, 162 Bruski Alojzy 69, 539 Borowiec Janusz 13 Bryks Roman, s. Feliksa 324 Borowik Paweł 115 Bryks Roman, s. Juliana 332 Borowik Władysław 110, 117 Brylski Zygmunt 229, 230, 233 Borowski Franciszek, s. Antoniego 277 Bryła Józef 217 Borowski Franciszek, s. Jana 352, 354, 367, Bryniarski Idzi 50, 73, 93, 170 376 Brynkiewicz Tadeusz 487 Borowski (Borkowski?) Jan 158 Brystiger Julia z d. Prajs (Preiss) 16, 50, 62, Borowski Kazimierz 443 72, 79, 80, 92 Borowski Władysław, s. Juliana 115, 225 Brysz Adam (Abram) 422 Borowski Władysław, s. Marcina 367 Brząkała Cyryl 493, 496 Bortnowski Bronisław 110, 111, 337, 350 Brzeski Stefan 157 Boruciński Tadeusz 252, 262 Brzeszczak Bogdan 425 Boruta Stanisław 377, 379, 513 Brzezicki Eugeniusz 121 Borycki Marian 215 Brzeziński Stefan 164 Borzyszkowski Ludwik 419 Brzeziński Władysław 448 Brabański Konrad 516, 537 Brzeziński Zdzisław 441 Braciszewicz Paweł 131, 133 Brzostek Paweł 445

552 553 Brzoza Jerzy Zbigniew 176, 177 Całka Zygmunt 285, 287 Brzozowski Stanisław 459 Capiga Henryk 243, 244 Brzozowski Władysław 106, 107 Cariewskaja Tatiana 12 Brzuszczak Leon 131, 132, 329, 330 Cebo Kazimierz 174, 295, 357 Brzyski Bronisław 131 Cebula Antoni 392, 395, 403 Brzytwa Stanisław 172, 183, 195 Cebulski Józef 344 Bubacz Marian 508 Cecerko Piotr 107 Bubak Mieczysław 256, 257 Cecerski Piotr 277 Buchacz Mieczysław 174 Cegielski Stanisław 161 Buczek Jan 279, 281, 285, 331 Cekiera Antoni 243 Buczek Józef 103 Celemer Zygmunt 470 Buczyński Kazimierz 484 Cenckiewicz Mieczysław 501 Bućkowska Maria 297 Cendrowicz Hieronim 206 Buda Andrzej 382 Cendrowski Michał 53, 269, 498, 502 Buda Andrzej, s. Kacpra 143, 148, 152, 237 Cerach Mikołaj 530 Budka Jan 524 Chabros Marian 428, 457 Budkowski Józef 405 Chac (Chać, Sak) Antoni 267, 311, 312 Budziak Wilhelm 387 Chachaj Tadeusz 239, 269 Budziarek Roman 302 Chaczaturian Tirgan 50 Budzyn Józef 170, 172, 173, 180, 189 Chać Antoni zob. Chac Antoni Budzyński Stefan 319 Chaimiec Filip (Stanisław) 526, 532 Bujak Czesław 494 Chałabiś Jan 521, 525 Bukar Józef zob. Bik Józef Chamerliński Hilary 98, 106, 197 Bulba Aleksander 216 Chanachowicz Józef 50 Burdziej Igor 112, 113, 221 Chariditis Georgis 65 Burghard Edward 384, 385, 390, 402 Charlak Alfons 372 Burghardt Antoni 486, 491 Charpiega Zdzisław 522 Burghart Piotr 469 Chądzyński Władysław 228, 229, 235 Burgin Juliusz 50, 52, 81 Chilimoniuk Konstanty 118 Burzyński Kazimierz 324, 326, 345 Chłoń Andrzej 407, 470 Burzyński Ludwik 379 Chłopicki Józef 258, 261, 285 Busma Mieczysław 158, 161, 302, 307, 308 Chmiel Józef 395 Busse Henryk 366 Chmiel Walenty 427, 428, 456, 457 Butkiewicz Henryk 53, 316, 463, 502 Chmiel Zygmunt 209 Butwiłowicz Mieczysław 531 Chmielarz Andrzej 12 Byk Czesław zob. Borecki (Byk) Czesław Chmielecki Jerzy 159, 163, 489, 495 Byk Stefan zob. Sampolski (Byk) Stefan Chmielewski Adam 305 Bykowski Leon 205 Chmielewski Edward 337, 529 Bykowski Tomasz 199, 218 Chmielewski Henryk 50, 60, 61, 80 Byler Stanisław 124 Chmielewski Józef 269, 274 Bylica Władysław 482, 484 Chmielewski Władysław 532 Bystrzanowski Jakub 368, 371 Chmielnicki Naum 182, 188, 347 Bzdela Józef 98, 102 Chochoł Benedykt 519 Bzdziuch Józef 320 Chodan Michał 139 Chojecki Aleksander 175 Caba Henryk 177 Chojęta Feliks 280, 282 Caban Józef 453 Chojnacki Tadeusz 291, 295, 299 Caban Ryszard 110 Chojnacki Władysław 367, 371 Cader Tadeusz 259 Chojnowski Edward 430

554 555 Cholewa Mieczysław 326, 328 Cieślak Edmund 360 Choma Marian 364, 371, 377 Cieślak Józef 538 Chomina Zbigniew 53, 218 Cieślak Marian 142, 220, 306, 381 Chorzempa Michał 99 Cieślak Michał 354 Chrabąszcz Ignacy 254 Cieślak Stanisław 354, 384 Chrapkowski Stefan 235, 417 Cieślak Tadeusz 441 Chromiec Jan 440, 449 Cieślik Józef 350 Chrost Antoni 116, 118, 372 Cieślik Mieczysław 102, 103, 106 Chrost Bolesław 417 Cieślik Władysław 529 Chruścicki Władysław 485 Cieślik Władysław, s. Franciszka 223 Chruściński Stanisław 216 Cinkowski Tomasz 291–293, 306 Chruściński Stanisław, s. Antoniego 513 Ciołek (Ciołek-Ciszewski) Stanisław 256, 258, Chruśliński Leon 289, 290, 306 261 Chrzanowski Jan 275 Ciołek-Ciszewski Stanisław zob. Ciołek Sta- Chrzanowski Józef 517, 530 nisław Chrząstek Adam 100, 239 Cios Stanisław 169 Chudecki Witold 516, 532, 537 Ciosek Anatol 111 Chudy Józef 426, 430, 431 Ciosek Tadeusz 199, 200, 209, 216 Chudy Kazimierz 432, 438, 452, 459, 461 Ciszek Bolesław 296 Chudzik Aleksander 393 Ciszek Zbigniew 345, 346, 349 Chudzik Stefan 369 Ciupek Józef 336 Chudzyński Henryk 538 Ciurlik Zygmunt 191 Chumek Tadeusz 233–235 Courtois Stéphane 12 Chustecki Jan 198, 201 Cozas Stanisław 353, 354, 367 Chwałkowski Antoni 310 Cuber Marian 167, 174 Chwiałkowski Jan 133 Cwi Estera zob. Braude Teresa Chwiałkowski Leon 233 Cybulski Jan 145 Chybziak Michał 365, 369, 374 Cybulski Józef 349 Chylewski Marian 363 Cybulski Mieczysław 316, 501 Chyżewski Jerzy 295, 411 Cyburt Józef 401 Ciachurski Kazimierz 360, 361 Cygański Alojzy 120, 121, 137 Ciaskowski Bronisław 528 Cygler Czesław 278, 279, 286 Ciastoń Władysław 50, 72, 73, 92, 481, 494 Cymerman Bogusław 459 Cichacki Antoni 512 Cymerman Jakub 481 Cichocki Edmund 102 Cyran Edward 173, 182, 193, 373, 401, 506 Cichocki Lucjan 439 Cytron Samuel 429, 459 Cichosz Antoni 226 Cytryniak Stanisław 115, 119 Cichosz Mieczysław 240 Cywiński Roman 449 Ciechanowski Tadeusz 163, 164 Cywoniuk Mikołaj 112 Cielicki Stefan 162 Czaban Konstanty 116 Cielma Mieczysław 235 Czabański Franciszek 363, 364 Cielma Mieczysław 413 Czajer Antoni, s. Antoniego 468 Ciemiengo Władysław 416 Czajer Antoni, s. Józefa 406, 410, 419 Ciempka Stefan 474 Czajka Eugenia 435 Cierpiał Ryszard 182, 183, 189 Czajka Jan 386, 387 Ciesielski Józef 193, 348, 421, 422 Czajka Kazimierz 360 Ciesielski Lech 478 Czajka Stefan 215, 217 Ciesielski Władysław 122, 124 Czajkowski Jan 398 Cieśla Antoni 214, 218, 291, 303 Czajkowski Kazimierz 510

554 555 Czajkowski Tadeusz 412 Czerwiński Bolesław 353, 361 Czapiga Jan 401 Czerwiński Kazimierz 497–499 Czapkiewicz Zdzisław 364, 374 Czerwiński Stefan 304, 305 Czapla Bronisław 398, 400, 401 Czerwiński Tadeusz 170, 174, 182 Czapla Czesław 181 „Czesław” zob. Zabawski Jan Czapla Jan 9 Czesz Józef zob. Częsz Józef Czaplejewicz Feliks 100–102, 110, 115 Czeszak Stanisław 503 Czaplejewicz Józef 354, 357, 377, 379 Częsz (Czesz) Józef 115 Czaplicka Felicja 290 Czop Jan 358, 475, 476 Czaplicki Józef (Kurc Izydor) 51, 62, 78, 79, Czopek Tadeusz 255 82, 91, 288, 289, 426 Czopiński Lucjan 344 Czaplińska Ruta 14 Czubak Roman 68, 452, 453 Czapliński Wiesław 339 Czubak Tadeusz 169 Czapski Wacław 120, 140 Czubak Włodzimierz 50, 53, 89, 96 Czarnecki Czesław 399, 404 Czubiński Stefan 284, 287, 372, 375 Czarnecki (Czarniecki) Jan, s. Jana 99, 103, Czupryk Marian 107, 108 111, 112, 118 Czynsz Zbigniew 133 Czarnecki Jan, s. Stanisława 282 Czysler Walenty 50, 86, 95 Czarnecki Józef 504, 505 Czyż Tadeusz 428, 431 Czarniecki Jan zob. Czarnecki (Czarniecki) Jan Czyż Władysław 259 Czarnobrodzki Leon (Gilderman Jud Lejb) Czyżewski Czesław 276 123, 132, 138 Czyżewski Czesław, s. Jana 361 Czarny Edmund 510 Czyżewski Michał 329 Czarny Jan 394 Czyżewski Piotr, s. N.N. 114 Czarny Tadeusz 254, 263 Czyżewski Piotr, s. Piotra 401 Czarny Zdzisław 364 Czyżnikowski Andrzej 99, 100, 112 Czaus Edward 317 Czyżowski Jan 274, 476 Czech Andrzej 197, 204, 382, 406 Czech Bronisław 392 Ćmielowski Jan 230, 234 Czechowicz Bronisław 53 Ćwik Aleksander 430 Czechowicz Bronisław 212 Ćwik Antoni 240, 243, 253, 254, 258, 259 Czechowski Bolesław 188 Ćwik Jan 237 Czechowski Lucjan 281, 282 Czeczotka Adolf 153 Dadej Władysław 333 Czekaj Tadeusz 495 Dajek Franciszka 226 Czekierda Jan 314 Dalach Felicja 205 Czekierda Jan, s. Michała 409 Dalanek Leon 516, 527 Czełmadinow Nikita 50, 89 Dałek Franciszek 155 Czempiński Mieczysław 355, 356, 372 Damiński Henryk 457 Czeredys Jan 433, 457, 461, 462 Danel Franciszek 186, 188, 191 Czereśnia Józef 299 Daniel Aleksander 53, 213, 306 Czereśnia Józef (Mejlich Josek), s. Henryka Daniel Stanisław 442, 453 (Chemiego) 436, 465 Danielak Stefan 512 Czerkawski Józef 349 Danielewski Walenty 169 Czerniak Franciszek 352 Danieluk Grzegorz 122 Czerniak Tadeusz 356 Dankowski Bolesław 186, 190 Czerniawski Jan 115 Dankowski Jerzy 420, 421 Czernielewski Czesław 135 Dankowski Władysław 440, 443 Czerwiński Andrzej 487 Darabasz Władysław 530

556 557 Darski Stanisław 390 Dobrzyński Edmund 430, 438, 441, 449, 455 Dattner Jakub 415 Dobrzyński Eugeniusz 440 Dawid Stanisław 345 Dobrzyński Henryk 444 Dawidiuk Michał 270 Dobrzyński Henryk, s. Hipolita 348, 446, Dawidiuk Stanisław 243, 244, 281 448, 454 Dawidowicz Antoni 235, 285, 419, 420 Dobrzyński Romuald 146 Dawydow Siergiej 54 Dobrzyński Ryszard 445, 446 Dąb (Domb) Józef 186 Dobrzyński Stanisław 272, 474 Dąbrowski (imię nieznane) 184 Dojerski Henryk 137 Dąbrowski Albin 252, 258, 261 Doksztulski Benedykt 167 Dąbrowski Jan 23 Doksztulski Henryk 53 Dąbrowski Jan, s. Józefa 230 Dolecki Stanisław 85 Dąbrowski Konstanty 111, 116 Doleżuchowicz Adam 254, 263, 264 Dąbrowski Leon 142, 143 Domagalik Edward 188 Dąbrowski Marian 519 Domagała Tadeusz 407, 410, 419 Dąbrowski Tadeusz 221 Domagała Zygmunt 423 Dąbrowski Tadeusz, s. Andrzeja 407, 423 Domański Stanisław 126 Dąbrowski Władysław 211, 215 Domański Zygmunt 529, 530 Debniak (Dębniak) Czesław 217, 219 Domb Józef zob. Dąb Józef Debras Jan 329 Domin Kazimierz 536 Dembniak Franciszek 367, 377 Dominiak Bronisław 228, 417, 418 Demczuk Mikołaj 191, 194, 282 Dominiak Czesław 69 Depak Jan 146 Dominiczak Henryk 12, 19–21, 25, 26, 37, 56 Deptuła Zbigniew 443, 449 Dominiczak Kazimierz 371 Deresiewicz Henryk 268 Dominik Wacław 60, 72, 74 Derliński Jerzy 531 Dominik Władysław 50, 79, 86, 426 Deryło Henryk 286 Domowski Adam (Aba) 97, 98, 197, 311, 351 Detko Leszek 340 Donner Maks 270, 274, 275 Detmer Jan 121, 123 Doraczyński Roman 316, 386 Dębniak Czesław zob. Debniak Czesław Dorlich Jan 121–123, 129, 138 Dębowski Bogdan 492 Dorowski Jan 158 Dębski Marian 197, 289, 292, 308, 309 Dorynek Władysław 233, 234 Diałtowiecki Tadeusz 50 Dowgiało Feliks 188 Diemko Mieczysław zob. Moczar Mieczysław Dowkan Eugeniusz 50, 87, 166, 467 Długi Zygfryd 371, 375 Drąg Władysław 132, 325, 330, 333 Długi Zygmunt 364 Drewczyński Władysław 124 Długosz Władysław 223, 229 Drewniak Edward 283 Dmitroca Jan 365, 369, 374, 378 Dronka Stanisław 383, 385 Dobielski Piotr 133 Drozdowski Wiktor 533 Dobroniak Stanisław 328 Drożdż Stanisław 226 Dobrotowski Czesław zob. Dobrowolski Cze- Dróżbik Władysław 534 sław Drwięga Bronisław 394, 397 Dobrowolski (Dobrotowski) Czesław 509 Drzemalski Stanisław 536 Dobrowolski Edward 109 Drzewiecki Michał (Holzer Maurycy Aron) Dobrowolski Jerzy 417 50, 91, 94 Dobrowolski Wacław 167 Dubaj Stefan 389 Dobryszycki Roman 364 Dubaj Wacław 282, 283 Dobrzan Józef 291, 292 Dubaniewicz Henryk 53, 113 Dobrzelewski Tadeusz 532 Dubiel Tadeusz 192

556 557 Dubieniecki Grzegorz 105 Dymkowski Stanisław 232 Dubiński Kazimierz 195, 344 Dyndo Roman 462 Dublaszewski Eugeniusz 317 Dyrcz Tadeusz 471, 482 Duczko Alfons 50, 79, 99 Dyrdak Aleksander (Szloma) 269, 276, 292 Duda Edward 137, 138 Dysko Józef zob. Dyśko Józef Duda Józef 214–216 Dyszkiewicz Edward 290 Duda Michał 174 Dyszko Aleksander Salomon zob. Wolski Duda Teodor 26, 50, 53, 65, 69–71, 74, 81, 89, Aleksander 236, 266, 288, 304, 381 Dyszy Wacław 167, 169, 173 Duda Władysław 198, 199 Dyśko (Dysko) Józef 258, 261, 263 Dudek Antoni 11 Dziadosz Władysław 53, 68, 184, 401, 403 Dudek Antoni, s. Szczepana 516, 518 Dziadur Jan 248, 251 Dudek Bolesław 240, 255, 264, 269, 270 Dziedzic Antoni 517, 518 Dudek Daniel 102, 115, 119 Dziekan Marian, s. Bolesława 346, 347 Dudek Jan, s. Jana 333 Dziekan Marian, s. Bronisława 168, 194 Dudek Jan, s. Stanisława 396 Dziemidok Józef 50, 67, 83, 93, 355 Dudek Wiktor 229 Dziemski Witold 471 Dudek Wiktor, s. Wiktora 349 Dzieniowski Mieczysław 397 Dudkiewicz Stefan 218 Dzierzgowski Stanisław 497 Dudyk Piotr 443 Dzikowski Józef 68, 290, 335, 447, 469 Dudziewicz Mieczysław 360 Dziobak Jan 53, 253, 264 Dukaczewski Zdzisław 439 Dziuk Adam 161, 164 Duksztulski Benedykt 198, 407, 408 Dziura Leon 269, 280, 281 Duljasz Hipolit 50, 57, 58, 74, 81, 120, 166, 196 Dziurzyński Stanisław 14 Dulla Antoni 534 Dziwirek Kazimierz 185 Durmała Józef 520 Dzwonka Maria 389 Durys Stanisław 510 Dzwonkowska Janina 463 Dusza Jan 250, 251 Dzwonkowski Stanisław 322, 327, 330, 331 Duszel Bolesław 495 Dzyndra Stanisław, s. Grzegorza 383 Duś Leon 535 Dzyndra Stanisław, s. Henryka 498 Dutkiewicz Henryk 488 Dutkiewicz Tadeusz 452 Eimerl Samuel zob. Witkowski Stanisław Dwojak Feliks 292, 351, 471 Elas Edward 160 Dworak Jan 501 Elbaum Izaak 476 Dworakowski 56 Elceser Stanisław 399 Dworakowski Aleksander 281 Elmam Władysław 437 Dworakowski Władysław, s. Antoniego 270 Engelberg Salomea 248 Dworakowski Władysław, s. Józefa 91 Erder Dorota 298 Dworczak Wiktor 362 Ettinger Filip 233, 407, 409, 411, 421 Dwornik Jan 527 Dworzyński Czesław 354 Faber (Farber) Samuel 98, 99 Dybała Zbigniew Henryk 91, 143, 144, 146, 162 Fagas Czesław 417 Dybilas Jan 210 Fagot Hanna zob. Wierbłowska Hanna Dyduch Karol 488 Fajda Jan 443, 446 Dyląg Franciszek 422 Fajgenbaum Leon 483, 512, 514 Dylewski Czesław 373 Faltynowski (Foltynowski?) Stanisław 161, 163 Dymant Benek zob. Grosse Beno Farb Adam 237–240, 246 Dymczyk Mieczysław 204 Farber Samuel zob. Faber Samuel Dymitr Michał 344 Faryna Bazyli 282, 450, 451

558 559 Faryna Zbigniew 242 Fiszel Józef 363 Faska Lotar 342 Fiszman Felicja 72 Fatyga Mieczysław 151 Fitali Henryk 132, 412 Fedoruk Józef 9 Fitowa Alina 12 Fejgin Anatol 50, 51, 62, 82 Flak Stanisław 167 Felus Antoni zob. Feluś Antoni Flaks Bolesław (Beniamin) 107, 277, 321, 478 Feluś (Felus) Antoni 253, 265 Flaks Bolesław zob. Flaks Bolesław (Benia- Ferek Maria 251 min) Feret Kazimierz 53, 433, 435, 462, 463 Flaksman Mordechaj zob. Arski Józef Ferster Władysława 251 Flaum Mieczysław (Moszek) 64, 314, 537 Fesenko Jerzy (Grigorij) 50, 95 Fleischfarb Izaak zob. Światło Józef Feuer Leon zob. Fojer Leon Flis Bolesław 422 Fiałkowski (Fijałkowski) Zenon 242, 246 Flis Kazimierz 130 Fiebig Stanisław 323, 324, 328 Flis Stanisław 398 Fiedoruk Jan 108 Florek Henryk 274 Figiel Antoni 168, 169, 175 Florek Stanisław 242 Figura Bronisław 205 Florek Zenon 481, 487 Fijał Jan 365, 367 Fojer (Feuer) Leon 50, 72, 74, 84 Fijał (Fijoł) Lucjan 218, 219 Foks Jerzy 322 Fijałek Zbigniew 50, 66 Foksowicz Marian 165 Fijałkowska Barbara 49 Fol Edmund 157, 159 Fijałkowski Antoni 372, 373 Folta Tadeusz 395 Fijałkowski Jerzy 14 Foltynowski Stanisław zob. Faltynowski Sta- Fijałkowski Leon 53, 148, 158–160, 165, 396 nisław Fijałkowski Marek (Finkelsztejn Aron) 122, Formella Stefan 322 470 Forst Edward 68, 142, 144, 150 Fijałkowski Wacław 10, 15, 71 Fortretlich (Vortrefflich) Salomon 168 Fijałkowski Zenon zob. Fiałkowski Zenon Fortuna Stefan 212 Fijoł Lucjan zob. Fijał Lucjan Forycki Stefan 167, 174, 352 Filip Bolesław 398 Foryt Władysław 398 Filipczak Ryszard 383 Fotek Jan 458 Filipczuk Aleksy zob. Pilipczuk Aleksy Frajer Zbigniew 156 Filipczyk Ryszard 169 Frajermauer Szymon zob. Orłowski Szymon Filipek Jan 393 Franaszek Jan 214 Filipek Jan, s. Wojciecha 346, 347, 349 Franaszek Jan, s. Stanisława 304 Filipiak Stanisław 60, 73, 81, 92, 200, 210, Franaś Władysław 236, 238, 242, 244, 245, 212, 236, 355 247 Filipiak Tadeusz 123 Francek Stanisław 53 Filipiuk Franciszek 273, 274, 279, 285 Franciszczak Bogdan 369, 513 Filipowski Stanisław 246 Franczak (Frańczak) Tadeusz 216, 218 Filipski Franciszek 139 „Franek” zob. Zabawski Jan Filipski Tadeusz 440, 449 Franko Anna 143, 144 Fink Marek (Finkienberg Mark, Jóźwicki Frankowicz Karol 241, 532 Witold) 62, 82, 91, 166, 180, 283 Frankowski Edward 452 Finkel Herman zob. Huppert Józef Frańczak Tadeusz zob. Franczak Tadeusz Finkelsztejn Aron zob. Fijałkowski Marek Fraszczyk Józef 531 Finkienberg Mark zob. Fink Marek Frazik Wojciech 14 Firsowicz Szymon 105 Frąckiewicz Jan 414, 415 Fischer Dawid zob. Lempart Tomasz Frąckowiak Roman 154, 479, 504

558 559 Frączek Michał 127 Gałecki Julian 142 Frączkiewicz Jan 299 Gałęzowski Kazimierz 130 Frądczak Eugeniusz 392, 397 Gałuszka Franciszek 243, 295, 500, 501 Freidenfeld Regina 250, 252 Gamrada Ludwik 437 Frey Jan zob. Bielecki Jan Gancarczyk Adam 359 Frey-Bielecki Jan zob. Bielecki Jan Gangel Leon (Lew) 50, 62, 72, 73, 90 Friedman Jerzy 407 Gano Stanisław 7 Frohlke Roman 511 Gapis Bolesław 458, 461 Fronczak Jerzy 434 Garbacz Stanisław 472, 473 Fryłow Józef 464 Garber Rachmiel zob. Garbowski Roman Fugas Mieczysław 167 Garbowski Roman (Garber Rachmiel) 87 Fuks Celestyn 323 Garczyński Przemysław 163, 165 Fuks Rafał 471 Gaszka Leonard 519 Furkałowski Franciszek 341, 342 Gawalewicz Lesław (Wiesław?) 53, 387 Furmańczyk Wacław 528 Gawarkiewicz Kazimierz 448 Furmański Kazimierz 417, 418 Gawlas Franciszek 338, 347, 350 Futerał Edward (Eliasz) 85 Gawlik Edward 346 Gawor Henryk 343 Gabara Alina 274 Gawron Franciszek 340, 389 Gabara Bronisław 523 Gawron Józef 184, 201 Gabara Franciszek 532 Gawron Tadeusz 329, 332 Gabryelski Józef 127 Gawroński Czesław 244, 253 Gabrysiak Jerzy 408, 409 Gawroński Ireneusz 450 Gabryszak Tadeusz 505, 506, 512 Gawryluk Teodor 105 Gabski Lech 272 Gawryluk Włodzimierz 111 Gach Józef 187, 348 Gągała Franciszek 444 Gadomski Jan zob. Gadowski Jan Gąsior Józef 304, 309 Gadomski Romuald 56, 62, 67, 80, 82 Gąska Józef 537 Gadowski (Gadomski) Jan 261 Geliciński Tadeusz 521 Gadziała Alojzy 264 Genstwa Andrzej 366 Gajda Jan 185, 215 Gerberg Jerzy 475, 484, 486 Gajda Mieczysław 258, 261 Gerung J. 14 Gajda Stefan 180, 381, 405 Getzel Joachim 88 Gajecki Joachim 413 Gębala Stanisław 247 Gajecki Stanisław 382 Gębicka-Nowak Maria 297 Gajek Jan 167, 169, 190 Gęborski Czesław 536 Gajek Mieczysław 184, 192 Gęborski Czesław, s. Aleksandra 187 Gajewski Adam 50, 66, 78 Gęca Ryszard 377 Gajewski Stefan 289, 468, 469 Gibała Emil 350 Gajewski Tadeusz 211 Giblak Jan 435, 464 Gajos Jan 226, 227, 416 Gibski Jan 123–125, 239 Galant Bronisław 220 Gidzgier Mieczysław 131, 135, 137, 139 Galczewski Bolesław 50, 73, 80, 405, 497 Gielec Wacław 307, 308 Galicki Antoni 249 Gielniewski Wacław 67, 324 Galiszkiewicz Ryszard 419, 424 Gientkowski Stefan 128 Gallant Bronisław 267, 270, 279 Gierak Michał 130, 135, 379 Gałązka Stanisław 153 Gierczak Stanisław 484 Gałecki Henryk (Monderer-Lamensdorf Na- Gieroba Feliks 347 tan) 381, 456 Gieseke Jens 49

560 561 Gil Marek 65, 484, 490, 492, 514 Godzic Stanisława 389 Gilderman Jud Lejb zob. Czarnobrodzki Leon Godzikowski Mirosław 294 Gildiner Jefim (Józef) 471, 473 Gofman Pejsach 416 Ginter Stanisław 195 Gojszyk Władysław 53 Girek Dionizy 171, 180 Gol Jan 525, 533, 534 Glanc Józef 406 Gola Józef 326 Glanowska Zofia 245 Golczyk Zygmunt 160, 161, 401 Glatter Beniamin 64, 519 Gold Izrael zob. Michalak Seweryn (Sewek) Glazman Michał 338, 411 Goldberg Emil zob. Żółtogórski (Goldberg) Gleich Tadeusz zob. Grabowski Józef Emil Glinkowski Stanisław 479 Goldberg Józef zob. Różański Józef Glińska Krystyna 433, 462 Goldchard Mieczysław 68 Gliński Dionizy 429, 459 Goldin Michał (Chaim) 415 Gliński Walenty 271, 408, 486 Goldlust Józef zob. Golnowski Józef Gliński Zygmunt 236, 238, 242, 259, 421 Goldner Leon (Lejzor) 410 Glonek Jan 291 Goldschneider (Goldsznajder) Hugo 248, 249 Gloza Stanisław 267, 269, 285, 287 Goldstein Zygmunt zob. Kozik Zygmunt Głac Stanisław zob. Rudnicki Edward Goldsznajder Hugo zob. Goldschneider Hugo Gładki Czesław 118, 421 Goldsztajn Feliks 50 Gładysiak Bernard 226, 361 Goleb Edward 253, 258, 392, 398, 403 Gładysz Józef 309 Golema Michał 392, 396, 404 Głażewski Władysław 249 Goleniewski Michał, s. Bolesława 427 Głąb Stefan 240, 241, 255 Goleniewski Michał, s. Franciszka 143, 352, Głąbski Jan 308 357, 513 Głos Zbigniew 390 Goleniewski Michał, s. Michała 92, 532 Głośnicki Zygmunt 347 Goliński Czesław 310 Głowacki Eugeniusz 429, 445, 448, 451 Goliński Władysław 332 Głowacki Józef 303, 310 Goliński Władysław, s. Franciszka 300 Głowacki Mieczysław 253, 351 Goliszewski Tadeusz 446, 448 Głowacki Mikołaj 286 Golnowski (Goldlust) Józef 436, 437 Głowacki Romuald 199, 216, 405 Gołąb Jan 417 Głowacki S. (imię nieznane) 537 Gołąbek Irena zob. Gołąbek-Michalak Irena Głowacz Henryk 512 Gołąbek-Michalak Irena 121, 144, 153 Głowacz Józef 481, 494 Gołąbowski Sylwester 156 Głód Mieczysław 422 Gołdowski Zygmunt 101, 114, 116 Głuchowski Andrzej 163, 164 Gołdyń Wacław 161 Głuski Wiktor 261 Gołdys Michał 307 Głuski Wiktor, s. Konstantego 53, 64, 199, Gołdys-Ismach Perla 105, 106, 319 209, 214, 217 Gołdysiak Bernard 276 Gmurzyński Rafał 452, 453 Gołembiewski Stefan, s. Ludwika 146 Gniatkowski Zenon 513 Gołembiewski Stefan, s. Władysława 447 Gnoiński Aleksander 280, 452 Gołębiewski Stefan 452 Gnyp Aleksander 261 Gołębiowski Kazimierz 503 Gocek Tadeusz 171, 192 Gołębiowski Tadeusz 126 Goderecki Michał 484, 493, 511 Gołojuch Stanisław 387 Godik Jerzy 230 Gomułka Władysław 23, 24, 54, 56 Godlewski Bronisław 234, 235, 419 Goncerz Alfred 287 Godlewski Edmund 283–285 Gontarski Jerzy 427 Godlewski Mieczysław 447, 454 Gorczak Franciszek 169

560 561 Gorczyński Bolesław 411 Górski Wacław 459 Gorewicz Halina zob. Górwicz Halina Górwicz (Gorewicz?, Gorwicz) Halina 143, 267 Gorgolewski Kazimierz 372 „Grab” zob. Melenda Władysław Gorliński Jan (Monderer-Lamensdorf Ceza- Grabczak Franciszek 212, 215 ry) 58, 236, 266, 288, 305, 399 Grabek Andrzej 131, 134 Gorniak Teofil 182, 187, 191 Grabicki Alojzy 526, 532 Gorodnik Włodzimierz 286 Grabiwoda Tadeusz 202, 203 Goroński Zenon 355, 408 Grabowski Janusz 461 Gorwicz Halina zob. Górwicz Halina Grabowski Józef (Gleich Tadeusz) 238, 239, Gorzechowski Tadeusz 131 256 Gospodarek Michał 365 Grabowski Tadeusz 353 Gospodarek Mieczysław 379 Grabowski Władysław 387 Gościk Jan 117, 217 Grabowski Władysław, s. Ignacego 422, 423 Gościmiński Mieczysław 393 Grabowski Zygmunt 23, 69, 528 Gotta Józef 315, 517 Grabowy (imię nieznane) 524 Götz Edmund 351, 375 Grabska-Taczanowska Maria 23, 69 Goździewski Stanisław 135 Grabski Józef 371 Góra Bolesław 191 Graczkowski Feliks 227, 415 Góra Paweł 280, 285 Graczyk Leonard 281, 282 Góra Władysław 9 Grad Karol 468, 470, 471, 478 Góralczyk Zenon 344 Gradecki Aleksander 293 Góralski Tadeusz 200, 203, 214 Gradowski Bogdan 370 Góralski Zygmunt 69 Grajek Zbigniew 314, 403 Góras Leon 261 Grala Romuald 367 Górecki Jan, s. Józefa 520 Gralak Edward 518 Górecki Jan, s. Władysława 50, 73, 80, 82, Gramza Florian 366, 375, 511 92, 159, 160, 351 Gramza Władysław 495, 511 Górecki Jerzy, s. Franciszka 474 Gransztof Julian zob. Korski Julian Górecki Jerzy, s. Waleriana 123, 125, 331, Grażyński Jan zob. Piorun (Grażyński) Jan 333, 354 Grądman Anatol 352 Górecki Kamil 443 Grądziel Florian 527 Górecki Kazimierz 53, 98, 113, 117, 120, Grechuta Edward 368 381, 405 Gredczyszyn Aleksander 369, 372 Górecki Paweł (Silberg Izrael, Zylberg Izra- Gregorczyk Mieczysław 472, 483, 493 el) 231, 355, 369 Gregorczyk Tadeusz, s. Antoniego 258 Górecki Roman 144 Gregorczyk Tadeusz, s. Franciszka 489, 492 Górka Adam 53, 283, 287 Grela Jan 470 Górka Jan 211, 214, 520 Grela Zdzisław 176, 178 Górni Jakub 469, 470 Grendecki Eugeniusz 489, 511 Górnicki Zdzisław 429, 443, 447, 452 Grębowiec Stanisław 53 Górny Artur 107, 108, 149, 482 Griesgraber Mieczysław 53, 386 Górny Witold 50, 90, 480 Grinbaum Albert zob. Grynbaum Albert Górski Edward 295 Grinspan-Kikiel Natan zob. Romkowski Ro- Górski Henryk 403 man Górski Henryk, s. Ferdynanda 241, 244 Grinszpan Menasze zob. Romkowski Roman Górski Henryk, s. Józefa 315 Gritzman Paweł 225 Górski Jan 200, 246, 256 Grochowski Władysław 401 Górski Kazimierz 232 Grochowski Zygmunt 134, 137, 138 Górski Marian 98, 120, 121, 289 Grodecki Eugeniusz 488, 492–494

562 563 Grodecki Tadeusz 171, 175 Grzesik Józef 508 Grodek Feliks Jacenty 73, 280 Grzesik Stanisław 377 Grodzicki Ignacy 529 Grzeszczak Sylwester 385, 386 Grodzieński Stanisław 384 Grześków Franciszek 209, 210, 215–217 Grodzki Zygmunt 450 Grzęda Witold 479 Gromadziński Bogdan 226 Grzyb Aleksander 193, 195, 337, 341, 344 Gromek Józefa 390, 391 Grzyb Henryk 525, 531 Grosse Beno (Dymant Benek) 187 Grzyb Stanisław, s. Antoniego 304, 306 Groszewski Jerzy 518, 519, 531 Grzyb Stanisław, s. Józefa 481, 483 Grotkiewicz Eugeniusz 344 Grzybowski Alfons 410, 411 Grotte Józef (Roman Feliks) 169, 186, 237, Grzybowski Faustyn 50, 53, 66, 67, 85, 86, 93, 238, 240, 345 97, 266, 467 Gruber Eugeniusz 469 Grzybowski Tadeusz 441 Gruchała Zenon 126, 223 Grzyl Alojzy 135 Gruda Helena (Gitla) z d. Rapaport 50, 87 Grzymajło Piotr 53, 97, 100, 111, 429, 431 Grudziński Janusz 485 Grzymała Jan 515, 518, 530 Grudziński Marian 406, 425 Grzymski Feliks 120, 121, 132 Grudziński Stanisław 183, 191, 192 Grzywa Julian 390 Grün (Gryn) Maksymilian 250 Grzywacz Czesław 367 Gruniecki Stanisław 122, 354, 377, 510 Gucik Czesław 284 Grünspan Bernard 480 Gucman Władysław 131 Gruntow Włodzimierz zob. Gruntowski Wło- Gugała Franciszek 404 dzimierz Gulbas Jan 291 Gruntowski (Gruntow) Włodzimierz 268, 488 Gumienny Michał 153, 154 Grupka Lucjan 132 Guriew Konstanty 442, 449, 452–455 Grusiewicz Mieczysław, s. Antoniego 324 Gursz Henryk 349 Grusiewicz Mieczysław, s. Stefana 327 Gustab Ryszard 183, 187, 188, 192, 194 Grybel Stanisław 399 Guszcza Paweł 110, 117, 119 Grycewicz Józef 108 Gutowski Antoni 456 Grycuk Mikołaj 113, 117, 396, 397 Gutowski Antoni, s. Antoniego 143 Grygo Henryk 528 Guz Jan 306 Grygoruk Bazyli 102, 106, 113 Guzik Bronisław 338, 358, 411, 432, 461 Grylewicz Jan 416 Guzik Tadeusz 136 Gryn Maksymilian zob. Grün Maksymilian Guziołek Henryk 367 Grynbaum (Grinbaum) Albert 211 Gworek Władysław 343, 346, 350 Grynblat Borys (Boruch) 426, 436 Gwoździew Jan 66 Grynczuk W. (imię nieznane) 343 Gwóźdź Czesław 188, 384, 385, 399 Gryta Henryk 411, 475 Gwóźdź Władysław 177 Gryz Tadeusz 125, 126 Grzązek Zygmunt 522 Haberko Józef 238, 242 Grzebek Franciszek 332 Habich Stanisław 391 Grzebyk Stanisław 384, 385 Habowski Józef 369, 373 Grzech Bolesław 250 Haciuk Maria 360 Grzegorczyk Cyprian 321 Hać Michał, s. Filipa 143 Grzegorzewski Czesław 370 Hać Michał, s. Michała 68, 475 Grzegorzewski Tadeusz 534 Hadrian Władysław 312 Grzejda Adam 371 Hajduk Czesław 14 Grzelak Zdzisław 282 Hajdukiewicz Jan 427, 428, 457 Grzesiak Maurycy 247 Hajdusiewicz Helena 127

562 563 Hajewski Kazimierz 300 Humer (Umer) Adam 50, 83, 84 Hakman Michał 50, 89 Huppert Herbert zob. Jasiński Czesław Halaba Ryszard 9 Huppert Józef (Finkel Herman) 144, 147–149, Halewski (Heller) Bolesław 123 151, 356 Halicki Ignacy 430, 432, 461 Huryń Ryszard 125, 128, 129 Halicki Jakub zob. Hamerschmidt Jakub Husakowski Wacław 419, 425 Halicki Stanisław 473, 474, 494 Huss Jan 385 Halikowski Lucjan 516, 520 Huszcza Jan 272, 281, 316, 317, 474 Halpern Naftali 479 Huszcza Tadeusz 167 Hałacińska Felicja 342 Hyła Marian 317, 332, 357, 358 Hałas Jakub 484 Hamera Jan 198 Ignasiak Edward 477 Hamerschmidt (Halicki) Jakub 241 Ignatowski Eugeniusz 506 Hanczak Henryk 307, 310 Ilis Roman 153, 205 Handkammer Stanisław 154, 155 Ilkiewicz Mikołaj 535 Haponiuk Jan 269, 285 Imiołek Edward 330, 331 Harbat Czesław 512 Imiołek-Śliwa Władysław 58, 60, 72, 220, Hasiuk Mikołaj 53, 397 236, 288, 381, 427, 467 Hauc Marcin 436 Inowolski Władysław 441 Hauser Henryk 247 Inspektor Grzegorz 479 Hazelmajer Teofil 528, 533, 535 Ircha Henryk 295, 432, 461, 462 Hejmanowski Józef 149, 316 Irek Michał 473 Helbin Adolf 474 Irek Tadeusz 487, 489 Helbin Jan 253, 254 Irzykowski Feliks 232 Helbin Kazimierz 238, 243, 244, 246 Isio Stefan 447 Heller Bolesław zob. Halewski Bolesław Iskra Edward 487, 489 Hendel Józef 112, 113, 117 Iskra Ignacy 373, 375, 379, 509 Hermanowski Ignacy 326 Iwaneczko Dariusz 14 Herod Józef 194, 336, 337, 348, 349 Iwanicki Feliks 424 Hes (Hess) Rajmud 325 Iwanow Leonard 431, 457, 460 Hess Rajmud zob. Hes Rajmund Iwański Jerzy 179 Hetman Kazimierz 367 Iwaszczuk Stefan 451–453 Hirsch Florian 369 Izyderczak Longin 128 Hoc Jan 147, 518 Izydor Izrael zob. Zimnicki Szymon Hoc Józef 396 Iżycki Jan 145 Hocaniuk Jan 390 Hoffman Leon 354, 357, 373, 376 Jabłonowski Stanisław 526 Hoffman Zygmunt 130 Jabłońska Irena 247 Holzer Maurycy Aron zob. Drzewiecki Michał Jabłoński (imię nieznane) 68, 345 Hołodowski Józef 229 Jabłoński Jan 278, 283 Hołub Jerzy 225, 226 Jabłoński Kazimierz 284 Horn Nesaniol 53, 423 Jabłoński Mieczysław 421 Horodniczy Janusz 14 Jabłoński Stanisław 489 Horoszewski Leon 476 Jabłoński Zbigniew 359 Horwacik August 257 Jachimiuk Wiktor 271 Hrynczyszyn Stefan 114, 119, 131, 136, 138 Jachimowicz Michał 50, 72, 92, 194, 292, 355, Hryniewiecki Janusz 232 376 Hubicki Alojzy 532 Jachno Mieczysław 167 Hudyma Stefan 394, 403 Jachowicz Jerzy 144, 167, 168

564 565 Jadowski Wacław 342 Janoska Kazimierz 180, 190 Jagiełło (Rytter) Roman 53 Janoszek Karol 174 Jagiełło Stanisław 470, 493, 495 Janowski Konstanty 100 Jagiełło Władysław 68, 441, 446 Janowski Maksymilian 521 Jaglewicz Władysław 278, 504 Janucik Mieczysław 53, 110 Jagniaszczak Bolesław 450 Janus Stanisław 114, 115 Jagodziński Aleksy 127 Januszak Stanisław 134 Jagodziński Józef 305 Januszewski Edward 280 Jagodziński Ryszard 430 Januszewski Henryk 227 Jakiełła Jan 402 Januszewski Ryszard 173 Jakowiec Jan 229, 235, 419 Jańczak Roman 371, 377 Jakóbczak Jan 184, 185 Jańczyk Władysław 317 Jakson Czesław 111, 112 Jara Edward 468, 473, 486, 493 Jakubczak Władysław 364, 378 Jarczyński Bogusław 210, 219 Jakubik Marian 303, 307 Jarecki Wiktor 420 Jakubowicz Dawid 478 Jarmuł Bronisław 468 Jakubowicz Mieczysław 121, 122, 125 Jarocki Aleksy 100, 111–114 Jakubowski Ignacy 123, 201, 527, 534 Jarocki Jerzy 248 Jakubowski Stanisław 272 Jaromin Władysław, s. Jana 264 Jakubowski Stanisław, s. Władysława 104, 432, Jaromin Władysław, s. Sebastiana 469 433, 461 Jaros Edward 178 Jakubowski Zenon 9, 10, 26 Jarosiński Henryk 180 Jakubowski Zygmunt 140 Jarosz Dariusz 11, 24 Jałkowski Aleksander 427, 457 Jarosz Irena 247 Jałkowski Aleksander, s. Aleksandra 95, 438, Jarosz Kazimierz 384 450 Jarosz Stefan 333 Jamróz Zygmunt 361 Jaroszewicz Piotr 107 Janas Jan 207 Jaroszewski Jerzy 223 Janas Roman 486 Jarota Józef 114, 117, 535 Janaszkiewicz Edward 443 Jarszewicz Andrzej 524, 533 Janczyk Wojciech 260 Jarząbek Jan 319 Janek Jan 133, 136, 330 Jarząbek Stanisław 493 Janek Stefan 282 Jarzębowski Henryk 318, 319 Janiak Czesław 299 Jarzyna Otton 515 Janiak Teodor 537 Jarzyna Stefan 253, 402 Janiak Teodor, s. Jana 525 Jasiaczek 69 Janic Marian 86 Jasicki Edward 397 Janicki Jan 138 Jasiecki Bolesław 220, 501 Janicki Józef 399–401 Jasińska Helena, c. Abrama zob. Jasińska Janicki Marian 464 Helena, c. Adama Janicki Władysław 492 Jasińska Helena, c. Adama 168, 175, 457, 460 Janiga Witold 251, 253, 264 Jasiński Bronisław 330, 331 Janik Wojciech 365 Jasiński Bronisław, s. Antoniego 180, 185, 186, Janikowski Edward 343, 484, 494 344 Jankiel Dawid zob. Zelkowicz Jakub Jasiński Czesław (Huppert Herbert) 349 Jankiewicz Adam 135 Jasiński Edward 481, 491 Jankowski Stanisław, s. Andrzeja 329 Jasiński Jan 193, 459 Jankowski Stanisław, s. Mariana 355 Jasiński Kazimierz 428 Jankun Zygmunt 386, 387 Jasiński Tadeusz 68, 443, 444

564 565 Jaskowiec (Jaśkowiec?) Leon 249 Józefiak Jan Władysław 419 Jaskowski Józef zob. Kościuk Józef Józefiak Władysław 231 Jaskólski Józef 199, 210, 213, 218 Józefowicz Anatol 103, 268, 271, 272, 274 Jaskólski Mieczysław 376 Józefowski Mieczysław 185 Jaskuła Bolesław 423 Jóźwiak Władysław, s. Dymitra 181, 252 Jastrzębski (Ritter) Artur 78, 142, 266 Jóźwiak Władysław, s. Józefa 440 Jastrzębski Stanisław 80 Jóźwicki Witold zob. Fink Marek Jaszczak Jan 305 Jóźwik Antoni 511 Jaszczuk Jan 280 Jukiel Józef 307 Jaśkiewicz A. (imię nieznane) 537 Jungman Józef zob. Jurkowski Józef Jaśko Mieczysław 375 Jura Tadeusz 187, 192 Jaśkowiec Leon zob. Jaskowiec Leon Jurago Stanisław 277 Jaworek Ryszard 448 Jurago Stanisław, s. Pawła 361, 362 Jaworski Bolesław 267, 272, 273 Jurcewicz Konstanty 468 Jaworski Florian 415 Jurcewicz Romuald 66, 78 Jaworski Marian 10 Jurczak Edward 299 Jaworski Stanisław 133, 134, 139 Jurek Czesław 343 Jaworski Stefan 535 Jurek Gabriel 489 Jaworski Tadeusz 348 Jurga Józef 326 Jaworski Władysław, s. Bolesława 147, 148 Jurkowski (Jungman) Józef 50, 72, 85, 93, Jaworski Władysław, s. Tomasza 250, 390 120, 142, 166 Jaworski Zdzisław 406, 407 Jurkowski Marian 62 Jedrusik Czesław 193 Jurkowski Mieczysław (Moniek) 491, 494 Jedynak Bonifacy 212, 307, 335, 467, 468 Jegliński Anatol 86 Kabała Czesław 409 Jeleń Bogdan 357, 358 Kabat Wacław 315, 472 Jeliński Franciszek 153 Kac Markus 150, 174 Jerszyński Mieczysław 357, 359 Kacperski Zygmunt 452 Jerzy Władysław 143, 147, 152, 158 Kacprzak Eugeniusz 291, 292, 309 Jerzyna Kazimierz 371 Kaczmarczyk Henryk 150 Jesion Zenon 197, 311, 468 Kaczmarczyk Jan 181, 186 Jewdochimienko Gieorgij 54 Kaczmarczyk Stanisław 397 Jewdosiuk Jan 225 Kaczmarek Alojzy 377 Jewdosiuk Włodzimierz 319 Kaczmarek Józef 367 Jezierska Maria 88 Kaczmarek Marian 354 Jezierski Karol 132, 330 Kaczmarek Stanisław 356, 357 Jeziorkowski Zenon 360 Kaczor Aleksander 207 Jeziorowski Stanisław 215 Kaczor Czesław 427 Jeziorski Edward 169, 171, 173 Kaczorowski Antoni 421, 422 Jeziorski Stanisław 99, 102 Kaczorowski Tadeusz 192 Jeżak Andrzej 220, 375, 497 Kaczyński Ryszard (Henryk?) 179 Jędruszko Wacław 477 Kadula Mieczysław 530 Jędrzejewski Adolf 491 Kafliński Tadeusz 139 Jędrzejewski Jan 445 Kainer Abel 62 Jędrzejewski Piotr 370 Kalbarczyk Stefan 146 Jędrzejewski Zdzisław 519, 520, 527, 532, 535 Kalecki Edward (Tenenbaum Szymon Ela) Jędrzejkiewicz Tadeusz 14 26, 50, 62, 73, 88 Jodłowski Zygmunt 144, 147 Kalemba Mieczysław 383–385 Joszczuk Mikołaj 283 Kaleta Antoni 530

566 567 Kalicki Eugeniusz 332 Kapron Stanisław 523 Kalinowska Janina 319 Kapron Stefan 407 Kalinowski 71 Kapuściński Henryk 324 Kalinowski Antoni 53, 111–113, 116, 118, 494 Kapuściński Kazimierz 228 Kalinowski Józef 418, 424 Kapuściński Walenty 421 Kalinowski Tadeusz 100, 113, 114, 116, 119 Karadimas Wagelis 65 Kaliszczak Jan zob. Kaliszczuk Jan Karasiński Edward 217 Kaliszczuk (Kaliszczak?) Jan 281 Karaszewski Władysław 313 Kaliszczuk Włodzimierz 268, 270, 282, 285, Karaś Antoni 275 286, 335, 336, 450 Karaś Eryk 535 Kaliszka Bronisław 229, 230, 234, 424 Karaśkiewicz Jan 89 Kaliszuk Mikołaj 483 Karbowiak Henryk 506 Kalokat Wacław 320 Karbowiak Władysław 302, 308, 310 Kałkus Wacław 272, 273, 317 Karbowski Bolesław 122 Kałła (Ujazdowski) Jan 451 Karczewski Tadeusz 108 Kałuża Kazimierz 238, 260 Karczmarczyk Tadeusz 284 Kałużny Franciszek 508, 514 Karczmarek Stanisław 89 Kamer Karol (Kelman) zob. Kamer Kelman Karczmarzyk Tadeusz 283 (Karol) Karkoszka Józef 241, 253, 255, 263, 265 Kamer Kelman (Karol) 244, 387 Karkut Stanisław 259 Kamerling Leon (Leizer Wolf) 469 Karpiński Edmund 520 Kamieniecki Wiktor 441 Karpiński Jan (Alberg Emanuel) 243, 272 Kamińska Maria 50, 60, 73, 86 Karpiński Józef 446 Kamiński Antoni 453 Karpiuk Ryszard 430, 459, 460 Kamiński Edward 234 Karpowicz Dymitr 99, 112 Kamiński Jan, s. Leona 82 Karpowicz Jan 116 Kamiński Jan, s. Pawła 327 Karpowicz Konstanty 101, 111, 115 Kamiński Józef, s. Ignacego 66, 87 Kasica Antoni 415 Kamiński Józef, s. Stefana 106 Kason (Kosson) Tadeusz 176 Kamiński Łukasz 14 Kasperek Franciszek 253, 254, 261, 262 Kamiński Marceli 533 Kasperski Aleksander 170, 174, 181, 492 Kamiński Marian 155 Kasperski Kazimierz 422 Kamiński Roman 101, 111, 114 Kasprowicz Franciszek 267 Kamiński Zbigniew 375 Kasprzak Kazimierz 307 Kamizelski Henryk 153 Kasprzak Mieczysław 273, 277 Kamola Feliks 413 Kasprzyk Józef 256 Kanarek Beniamin 182, 185 Kasprzyk Marian 344 Kanarski Stefan 213, 219 Kasprzyk Stefan 255 Kania Jan 430 Kasprzyk Tadeusz 197 Kania Jan, s. Franciszka 170, 171 Kaszarek Jerzy 124, 315 Kaniewski Julian (Ajzenman Izrael) 360 Kaszkur Witold 50, 236, 335, 506 Kanoniak Władysław 310 Kasztański Zenon 167, 427, 457 Kantor Jan 535 Kasztelański Maksymilian 480 Kantor Józef 343 Kaszyński Tadeusz 421 Kantor Marian 518, 519 Katz Lemil zob. Stesłowicz Jan Kańczugowski Władysław 132, 135, 136 Kaukus 71 Kapelan Adam 246 Kawalec Stanisław 385 Kapitułka Kazimierz 296 Kazaros Sotiris 65 Kapłan Szejna 109 Kazielski Tadeusz 193

566 567 Kazimierski Bonifacy 103, 125, 126 Kilanowski Władysław, s. Władysława 230 Kazimierski Wacław zob. Kazmierski Wacław Kiliński Feliks 518, 523, 527, 528 Kaziród Mieczysław 482 Kilka Alojzy 194 Kazmierski (Kazimierski) Wacław 171 Kiraga Marian 210, 211, 214 Kazmierski Witold 158, 163 Kirsz Regina 434, 435, 463 Kaźmierkiewicz Edward 493 Kiryczenko Konstanty 414, 415 Keller Karol 290, 301, 304 Kisiel Kazimierz 486, 489 Kelner Beniamin (Bronisław) 130 Kisiel Konstanty 446 Kempka Stanisław 479 Kisielow Jan 66, 88, 95 Kendzia Bogdan 304 Kisler Efroim 105 Kersten Krystyna 10, 62 Kistowski Franciszek 375 Kędzierski Andrzej 322 Kita Wojciech 271, 286, 287 Kędzierski Stanisław 328, 333 Kiwerski Zenon 53, 370, 375, 392, 402 Kędzierski Zbigniew 537 Klader Władysław 401 Kędziora Alojzy 360 Klaro Stanisław 50, 53, 86, 93 Kędziora Henryk 183, 336, 339–341 Klarzyński Józef 370 Kępa Stanisław 382, 388, 468 Klecha Adam 232 Kiciński Michał 284 Kleczyk Tadeusz 214, 312, 313, 327, 470, 471 Kidon Jerzy 163 Klemczak Kazimierz 310 Kiec Feliks 144, 198, 199, 267, 268, 271 Klepacki Czesław 301, 394, 395, 402, 483, Kielar Piotr 231 484 Kieler (Kieller?) Marian 164 Kleszcz Mieczysław 446 Kieller Marian zob. Kieler Marian Klewek Stanisław 282, 284 Kielman Seweryn (Symcha) 463 Klęba Stanisław 399 Kiełbasa Ignacy 255 Klikiewicz Antoni 185, 187 Kiełbasa Stanisław 306 Klimaszewski Jan 50, 78 Kiełbasiński Edward 122, 134 Klimaszewski Józef 67 Kiełbasiński Ignacy 309 Klimczak Sylwester 520 Kiełbek Henryk zob. Kiełbik Henryk Klimczuk Jan 334 Kiełbik (Kiełbek) Henryk 312 Klimczyk Władysław 370 Kiełboń Janina 14 Klimek Jan 297 Kiełbowicz Marian 145, 147 Klimkiewicz Jan 229, 234, 235 Kiełbus Tomasz 135–137, 330 Klimontowicz Romuald 250 Kiełczyński Bronisław 300 Klimowski Wincenty 248, 249 Kiełducki Józef 369, 378 Klita Edward 244, 245, 259 Kieras Mieczysław 292, 293 Klitenik Franciszek (Efraim) 64, 517, 524, 533 Kierczak Jan 314, 316 Klitenik Leon 429, 458 Kiergiet Piotr 53, 119, 289, 290, 352 Klose Józef 260 Kiersnowski Aleksander 435 Kluczyński Feliks 435, 464 Kieruzel Leon 370, 378, 380 Kluska Stanisław 389, 393, 397 Kierzek Marian 162, 164 Kłociński Jerzy 438, 448, 453 Kieszkowski Kazimierz 156 Kłoda Franciszek 136 Kifner Bronisław 232, 253 Kłoda Wilhelm 125 Kifner Zofia zob. Szkupińska-Kifner Zofia Kłos Franciszek 133, 137 Kijewski Jan 145 Kłos Jan zob. Altman Adam Kilanowicz Jerzy 405, 423, 424 Kłos (Kulczycka) Stanisława 151 Kilanowicz Stefan Jan zob. Korczyński Grze- Kłosiewicz Stefan 50, 89 gorz Kłosiński Stanisław 294, 302, 308 Kilanowski Władysław 130 Kłosowicz Mieczysław 166, 170

568 569 Kłosowska Maria 106 Kołba Jan 311, 312 Kłuciński Antoni 438–441, 443, 447, 451 Kołodko Teodor 515, 517, 529, 531 Kłusak Józef 263 Kołodziej Jan 416 Kłusak Tomasz 261 Kołodziej Stanisław 316 Kłyszko Mikołaj zob. Orechwa Mikołaj Kołodziejczyk Tadeusz 322 Kmicikiewicz Włodzimierz 389 Kołodziejski Władysław 231 Kmiecik Jan 355 Kołpakin I.A. 50 Knap Krystyna 268 Kołtuński Antoni 147 Knapczyk Jan 254 Kołtuński Stefan 534 Knaś (Kniaź) Wiktor 106 Kołubiec Jakub 131, 136, 138 Kniaziuk Józef 473 Kołyga Ignacy 309 Kniaź Ludwik 368, 501 Komar Wacław (Kossoj Mendel) 24, 50, 81 Kniaź Wiktor zob. Knaś Wiktor Komińczyk Bolesław 286 Knieja Józef 191, 343 Komisarek Stanisław 368 Knychała Antoni 497 Komornicki Ryszard 156 Knyziak Zygmunt 427, 433, 437 Komosa Józef 327 Kobreńczuk Józef 324 Konar Julian (Kohn Julian Jakub) 26, 50, 62, Kobrzyniecki Czesław 116 63, 78, 79, 81, 92 Kobus Franciszek 341, 390 Konarski Czesław 506 Kobylański Zygmunt 225 Konarski Stefan 201, 206 Kobylecki Zbigniew 157, 162 Kondracki Zygmunt 158, 159, 165 Kobyliński (imię nieznane) 344 Kondracki Zygmunt 365 Koc Stefan 429, 430, 443, 444, 458 Kondraszuk Jan 321 Kocemba Henryk 158 Koneczny Henryk 439 Kochański Aleksander 11, 12, 55 Koneczny Mieczysław 439 Kochański Jan 205 Konieczka Henryk 373 Kociecki (imię nieznane) 511 Konieczny (Bernstein) Bernard 50, 67, 80, Kociołek (imię nieznane) 263 92, 94 Kociołkowski Tadeusz 97, 99, 237, 239 Konieczny Stanisław 356 Kocjan Stefan 261 Konieczny Władysław, s. Jana 474 Kocot Józef 205 Konieczny Władysław, s. Stanisława 323, 327– Kocur Józef zob. Korzeniowski Józef –329 Koczik W.J. 54 Konieczny Zenon 225 Kohn Julian Jakub zob. Konar Julian Konik Józef 110 Kojło Włodzimierz 508, 509 Konikowski Janusz 343, 471, 473 Kol Henryk 481, 488, 490 Koniuch Michał 277 Kolanko Józef 346, 496 Konkol Antoni 241, 329, 399, 402, 527, 528 Kolano Andrzej 279, 282, 286, 287 Kononowicz Józef 264 Kolanowska Zofia 413 Konopka Henryk 312 Kolasa Edward 383 Konopka Henryk, s. Bolesława 427 Kolasa Jan 346 Konopka Tadeusz 430, 446 Kolczyński Bernard 397, 399, 404 Konopko Henryk 406 Kolenda Mieczysław 224 Konopko Henryk 468 Kolendarski Kazimierz 269, 270 Konopko Henryk, s. Bolesława 216, 283 Koller Leon 355 Konowalski Mieczysław 354, 356, 365, 373, Kołacz Marian 200, 210 374 Kołacz Michał 52, 53, 382, 400, 401, 473, 486 Kończewicz Stanisław 50, 51, 73, 92 Kołaczyński Jan 429 Kopacki Jan 464 Kołarz Longin 53, 66, 196, 381, 385, 405 Kopania Stanisław 140

568 569 Kopczyk Józef 251 Korzon Piotr 486 Kopczyk Stanisław 496 Kos Henryk 178 Koper Kazimierz 482 Kosakowski Wacław 430, 433 Koperek Józef 98–100, 236, 253 Kosela Stanisław 418, 421 Koperek-Marecki Józef zob. Koperek Józef Kosiacki Stanisław 304, 307 Koperski Józef 446 Kosiarz Bogusław 198, 219 Koperski Leon 510 Kosiba E. (imię nieznane) 397 Kopiński Zenon 296 Kosiński Alfons 500 Kopka Bogusław 8, 10, 11, 13, 14, 58, 539 Kosiński Józef 328, 329 Koprowski Eugeniusz 446 Kosiuk Aleksander 360 Koprowski Jerzy 138, 139 Kosmala Jan 365, 368, 369, 372 Koracki Kazimierz 506 Kosman Maurycy 479 Korajczyk Józef 326, 331, 333 Kosowski Władysław 243, 263 Korbas Mieczysław 237 Kossakowski Jan 304 Korbiel Władysław 487, 489 Kossakowski Roman 230 Korczak Stanisław 225 Kossakowski Władysław 125, 461 Korczewski Benedykt 298 Kossoj Mendel zob. Komar Wacław Korczewski Franciszek 153 Kosson Tadeusz zob. Kason Tadeusz Korczyński Grzegorz (Kilanowicz Stefan Jan) Kost Adolf 167, 171, 341 24, 50, 60, 72, 77, 142 Kostecki Władysław 482, 495 Korczyński Wiktor 114, 367, 373 Kostka Stanisław 335 Kordas Tadeusz 439, 453 Kostowicz Jadwiga 205 Kordowski Lucjan 156 Kostrzewa Feliks 527 Kordyka Kazimierz 384, 392 Kostrzewa Jerzy 325, 330, 350 Kordyl Władysław 257, 261 Kostrzewa Szczepan 322, 324, 326 Korecki Jan 330 Kostrzewski Jerzy 340 Korepta Witold 181, 185 Koszałka Czesław 131, 134, 138, 140 Korga Michał 253, 262, 355, 429 Koszański Stefan 509 Korkosz Stanisław 277 Kosztowny Jan 321 Korkuć Maciej 12, 52 Kościełowski Adam 477 Kornecki Adam (Kornhendler Dawid) 49, 74, Kościński Józef 515 196, 351, 405, 467 Kościuk (Jaskowski) Józef 450 Kornhendler Dawid zob. Kornecki Adam Kość Jan 282 Korodima Olga 65 Kot Marian 443, 448 Korol Józef 321 Kotarski Kazimierz, s. Henryka 121 Korol Stanisław 438, 443 Kotarski Kazimierz, s. Stanisława 121 Korol Stanisław, s. Michała 184 Kotarz E. (imię nieznane) 143 Koronkiewicz Włodzimierz Wincenty 297, 313, Kotlarski Ludwik 533, 538 315–318 Kotłowski Tadeusz 312 Korsak Piotr 132, 140 Koton Eliasz 50, 53, 97, 98, 142, 236, 405, 467 Korski (Gransztof) Julian 86, 142, 157, 158, Kotowski Władysław 264 161, 421, 467 Kowal Henryk 255, 265 Kortus Czesław 138, 140 Kowal Józef 184, 190, 427, 456 Koryciński Tadeusz 121 Kowal Marian 260, 265 Korycki Jan 481 Kowal Stefan 312, 313 Korzeniak Tadeusz 160 Kowalczuk Grzegorz 215 Korzeniowski Edward 154, 155, 226 Kowalczuk Nikołaj 54 Korzeniowski (Kocur) Józef 203, 474 Kowalczuk Tadeusz 503 Korzeniowski Mieczysław 152, 517 Kowalczyk Adam 309, 393, 399

570 571 Kowalczyk Czesław 160 Koziarski Wacław 178 Kowalczyk Czesław, s. Aleksandra 240, 249, Koziarski Walter 460, 469, 474, 485, 494, 507 255, 258, 263 Kozicki Marian 397 Kowalczyk Mieczysław 420 Kozicz Michał 518, 526 Kowalczyk Ryszard 493 Kozik (Goldstein) Zygmunt 239 Kowalczyk Ryszard, s. Aleksandra 420 Koziński Henryk 431, 462 Kowalczyk Tadeusz 162 Kozioł Aleksy 106 Kowalczyk Wacław 430, 431 Kozioł Henryk 183 Kowalczyk Władysław 344, 346 Kozioł Sergiusz 116 Kowalewski Henryk 357, 358 Kozioł Stefan zob. Kozioł (Kozłowski) Stefan Kowalik Apolinary 182 Kozioł (Kozłowski) Stefan 137, 141, 369, 374 Kowalik Ferdynand 167 Koziołek Franciszek 263 Kowalik Franciszek 146, 159, 160 Koziołek Roman 486, 490 Kowalik Kazimierz 152, 204, 321 Kozłowski Aleksander 117 Kowalik Stanisław 149, 151, 202 Kozłowski Andrzej Marian zob. Kozłowski Kowalik Wiesław 161, 162 (Senator) Marian Kowalik Władysław 209 Kozłowski Czesław 208 Kowalski (imię nieznane) 186 Kozłowski Jan 97, 98 Kowalski Antoni 281 Kozłowski Jan, s. Jana 129, 276 Kowalski Czesław 181 Kozłowski Jan, s. Michała 405 Kowalski Edward 191, 192 Kozłowski Ludwik 374 Kowalski Feliks 270, 315 Kozłowski Marian 522 Kowalski Franciszek, s. Marcina 379 Kozłowski (Senator) Marian 240, 241 Kowalski Franciszek, s. Wojciecha 252, 259, Kozłowski Mieczysław 231 498, 500 Kozłowski Stanisław 428, 431, 441, 443, 444 Kowalski Jan zob. Bartoszewski Władysław Kozłowski Stefan zob. Kozioł (Kozłowski) Kowalski Jan 343, 483, 492 Stefan Kowalski Józef, s. Pawła 287 Kozłowski Stefan 440 Kowalski Józef, s. Piotra 166, 180, 287, 311 Kozłowski Stefan, s. Romana 491 Kowalski Józef, s. Tadeusza 143, 150, 159 Kozłowski Zbigniew 482 Kowalski Leon 323, 329, 332 Kozubski Czesław 317 Kowalski Leonard 325, 442 Kraczka Władysław 261 Kowalski Piotr, s. Jerzego 531, 533 Kraft Henryk 88, 472, 476–478, 492 Kowalski Piotr, s. Wincentego 328, 329, 332 Krakowiak Edward 183 Kowalski Stanisław 464 Krakowiak Tadeusz 145, 149 Kowalski Stefan 190 Krakowiak Wanda 152 Kowalski Waldemar 13, 534 Krakowiak Władysław 290 Kowieńska Elżbieta zob. Motyl Elżbieta Krakowski Bronisław 285 Koza Jan 215 Krakowski Józef 50, 53, 63, 85, 142, 288, 426 Kozak Daniel 521 Krakowski Ludwik 53 Kozak Jan 183 Krakowski Ludwik, s. Jakuba 228, 232 Kozak Marian 168, 172, 175, 182 Kramarz Władysław 517 Kozakiewicz Józef 521 Kranich Fryderyk 527 Kozakiewicz Zygmunt 418 Krasiczyński Bolesław 436 Kozarzewski Włodzimierz 429, 442, 445, 457 Kraska Józef 308, 309 Kozdrój Mieczysław 442, 446, 449 Kraska Józef, s. Józefa 326, 327 Kozera Jerzy 427, 457 Krasowski Stanisław 342 Kozera Roman 170 Krasowski Władysław (Włodzimierz) 115 Koziar Eugeniusz 234, 418 Kraszewski Władysław, 319, 340

570 571 Kratko Józef 50, 62, 63, 80, 86, 93, 166 Kruszyna Władysław 135, 378, 379 Krauze Eugeniusz 363 Kruszyński Edward 369, 511 Krauze Zdzisław 180, 185 Kruszyński Włodzimierz 169 Krawczenko Józef 281 Krut Aleksy 521, 529, 538 Krawczyk Franciszek 384, 385 Krut Mikołaj 279, 285, 287, 367, 368 Krawczyk Józef 526 Krynicki Jan 291, 293, 303 Krawczyk Lech 474, 475 Krysiak Jan 442 Krawczyk Mikołaj 159, 164, 229 Krysiak Marian 308 Krawczyk Robert 523 Krystera Teodor 307 Krawczyk Ryszard 162, 513 Krystkowiak Józef 378 Krawczyk Stanisław 211, 215–217 Krzemiński (imię nieznane) 520 Krawczyk Tadeusz 536 Krzewicki Tadeusz 254, 261, 264 Krawczyk Wincenty 385, 518, 524 Krzykała Stanisław 266 Krawiec Benedykt 241 Krzymień Henryk 363 Krawiec Stanisław 375 Krzymień Kryspin 362 Krejza Leon 355, 374, 378, 508, 509 Krzysztofiński Mariusz 52 Kręgiel Stanisław 181, 183, 185 Krzyścień Aleksander 101 Krężel Stanisław 160 Krzywański Józef 338, 339 Kroch Stanisław 53, 256, 259, 260, 262 Krzywicka Stanisława 205 Kroszel Jerzy 103 Krzywiński Bolesław (Schildhaus Bernard Bo- Krowicki Kazimierz 328, 333 rys) 52, 53, 69–71, 97, 266, 288, 311, 312, Król Gustaw 281 394, 400 Król Jan 308 Krzywiński Henryk 324, 328, 329 Król Jerzy 206 Krzyworzeka Wiesław 184 Król Kazimierz 529 Krzyżaniak Stanisław 529 Król Michał 284, 287 Krzyżanowski Franciszek 445, 446 Królik Józef 489 Krzyżanowski Władysław 511 Królikowski Józef 150 Krzyżanowski Władysław, s. Antoniego 428, Królikowski Władysław 183, 184 435, 463, 476, 485, 491 Królikowski Zygmunt 327 Książek Marian 320 Kruczek Bronisław 291, 294, 393, 396, 498 Książek Roman 237, 245, 335 Kruczek Józef, s. Józefa 257 Książkiewicz Alicja 433, 462 Kruczek Józef, s. Tomasza 246, 262 Kubacki Bolesław 522 Kruglak Aleksander 127, 406 Kubajewski Daniel 64, 83, 93, 97, 133, 139, Kruk Józef 369 335, 467 Kruk Stanisław 222, 522 Kubat Stanisław 195 Kruk Stanisław, s. Pawła 355, 366, 373 Kubczak Stanisław 322 Krukowski Zygmunt 420, 422, 423 Kuberski Zygmunt 230 Krupa Ignacy 479 Kubiak Anna 104 Krupa Józef 250 Kubiak Antoni 119 Krupa Marian 241 Kubiak Edmund 129, 503 Krupa Stanisław 14 Kubiak Zdzisław 169, 313 Krupiak Stanisław 120 Kubica Kazimierz 185, 492 Krupienicz Filip 131, 138 Kubica Tadeusz 181, 183, 184, 349 Krupiński Henryk 324, 326, 449, 452, 453 Kubicki Tadeusz 483 Krupski Mikołaj 50, 79, 85, 120, 266, 288–292, Kubicki Władysław zob. Kubka Władysław 456 Kubiczek Marian 346 Kruszczyński Witold 441, 442 Kubiński Kazimierz 128, 503 Kruszyna Józef 393 Kubisiewicz Eugeniusz 292

572 573 Kubka (Kubicki) Władysław 256, 257, 259, Kuła Kazimierz 68, 439, 440 263, 522, 525 Kułak Leszek 231, 235 Kucharski Józef 395, 396 Kułak Seweryn 189 Kucharski Mieczysław 374 Kunda Władysław 461 Kucharski Tadeusz 167, 170, 381, 471, 483 Kunert Andrzej Krzysztof 11, 62 Kuchiwczak Michał 235 Kunicki Kazimierz 222, 355, 408, 423 Küchler Nesanel 241, 244 Kupczyk (imię nieznane) 524 Kuchta Józef zob. Tymiński (Kuchta) Józef Kupiec Michał 254 Kuciel Władysław 260 Kupryniec Stefan 429, 444, 446, 458, 459 Kuckowski Henryk 68, 427, 448, 454, 457 Kupski Zenon 234 Kucypera Władysław 347 Kurach Antoni 229, 235 Kuczawski Jan 336 Kurak Tadeusz 275 Kuczbajski Józef 428, 448 Kurant Stanisław 532, 537 Kuczyński Aleksander 213 Kuraś Józef „Ogień” 9, 260 Kuczyński Aleksander, s. Włodzimierza 99, Kurc Izydor zob. Czaplicki Józef 102, 104, 110, 112, 118 Kurcwiel Marian 526, 529 Kuczyński Franciszek 133, 230 Kurczyna Jan 470, 483, 509, 512, 514 Kuczyński Wincenty 66 Kurek Stanisław 163 Kudaj Eugeniusz 118 Kuriata Józef 157, 165 Kudliński Antoni 266, 273 Kurkiewicz Franciszek 358, 371 Kudła Antoni 495 Kurnik Władysław, s. Antoniego 263 Kudyński Edward 371, 372, 377, 513 Kurnik Władysław, s. Jana 486, 487, 491 Kujawa Jan 146 Kurowski Michał 523, 526 Kujszczyk Józef 536, 537 Kurpis Kazimierz 436 Kukla Kazimierz 276 Kurtyka Janusz 14 Kukliński Henryk 159 Kuryłak Józef 134 Kukuła Teodor 468, 477 Kuryło Józef 145, 148, 151 Kula Józef 191 Kuryło Józef, s. Franciszka 336, 383, 385, 387 Kula Piotr 413 Kuryło Mieczysław 193 Kula Stanisław 498 Kurzawczyk Stanisław 123 Kulawik Stanisław 511 Kurzyński Tadeusz 532 Kulaziński Zdzisław 304, 309 Kusa Józef 210 Kulbanowski Antoni 53 Kusiak Zdzisław 396, 399 Kulberg Adam 482, 491 Kusiak Zenon 304, 307 Kulczycka Stanisława zob. Kłos Stanisława Kusiński Wacław 483, 491 Kulej Piotr zob. Kulij Piotr Kustra Roman 434 Kulesiewicz Stanisław 422 Kustra Zygmunt 450 Kulig Stanisław 254, 260 Kusy (Kuszyński) Marcin 393 Kulij (Kulej) Piotr 392, 395 Kusz Jan 122, 123, 134, 135 Kulikowski Antoni 128 Kuszerski Emil 348 Kulikowski Bolesław 243, 382, 386 Kuszmir Sergiusz 342 Kuliński Zygmunt, s. Antoniego 132 Kuszyński Marcin zob. Kusy Marcin Kuliński Zygmunt, s. Stanisława 132 Kuś Edward 278 Kuliś Czesław 396 Kuśmierkiewicz Kazimierz 232, 451 Kuliś Stefan 537, 538 Kuśmierowski Stanisław 525 Kulka Stanisław 180, 182, 190 Kuśmierz Mieczysław zob. Kuśnierz Mieczy- Kulpa Antoni 158 sław Kulpa Józef 419, 421, 422 Kuśnierz (Kuśmierz?) Mieczysław 165 Kulpiński Henryk 300 Kut Bonifacy 371

572 573 Kutner Pinkus (Paweł) 53 Lalin Serafin 54 Kutyłowski Marian 101 Lalko Czesław zob. Radziukiewicz Czesław Kuziemski Karol 455 Lange Czesław 136, 137 Kuzupa Zenon 356, 373 Langenfeld Władysław 205 Kuźmicz Łukasz 382, 383, 394, 401 Lao Ryszard 440 Kuźmicz Mikołaj 231–233 Lasak Roman 170, 180, 196, 197 Kwasek Edmund 150, 200, 202 Laskowski Jacek 205, 206 Kwasiborski Stanisław 114, 162 Laskowski Jerzy 417 Kwaśniewski Mieczysław 197 Laskowski Tadeusz 463 Kwaśnik Julian 293 Lasocki Edmund 428, 457 Kwaśny Marian 264 Lasota Józef 232 Kwećko Jan 195 Lassa Alojzy 129 Kwefel Henryk 131, 136 Last Edward 169, 470, 473, 482 Kwiatek Stanisław 402 Latacz Janusz 250 Kwiatek-Kwieciński Marian 537 Latocha Wacław 231 Kwiatkowska-Stolarska Zofia Anna 150 Lauriston Kazimierz 480 Kwiatkowski (imię nieznane) 231 Lebiedziński Mikołaj 133, 235 Kwiatkowski Antoni 524, 529 Lebiedziński Zygmunt 163 Kwiatkowski Edward 516, 536 Lech Franciszek 494, 495 Kwiatkowski Franciszek 428, 457 Lech Jan 50, 80, 89, 96, 169, 170 Kwiatkowski Jan 79, 426 Lechowski Stanisław, s. Stanisława 124 Kwiatkowski Jan, s. Jana 118 Lechowski Stanisław, s. Stefana 203, 244, 246 Kwiatkowski Józef 394, 395 Ledziński Kazimierz 152 Kwiatkowski Konstanty 115, 118 Legomska Bronisława 237 Kwiatkowski Roman 97, 107, 108, 299, 300 Legucki Jerzy 347, 348 Kwiatkowski Sergiusz 426 Lehman (Leman) Władysław 160, 163 Kwiatkowski Stanisław 81 Lehrman Michał zob. Lerman Michał Kwiatkowski Stanisław, s. Antoniego 535 Leizer Wolf zob. Kamerling Leon Kwiatkowski Tadeusz 438, 441, 444, 445, Leluch Jan 120, 270, 279, 286 448 Leman Władysław zob. Lehman Władysław Kwiatkowski Tadeusz, s. Stanisława 266 Lemański Aleksander (Lajchman Izrael) 296 Kwiatkowski Tadeusz, s. Stanisława 429 Lemberger Stanisław zob. Ligoń Stanisław Kwiatkowski Władysław 136, 137 Lempart Tomasz (Fischer Dawid) 293, 296 Kwiecień Marian 506, 512 Lenczyk Józef 391 Kwiecień Stanisław 530 Leniarski Zdzisław 435, 436 Kwieciński Jan 367–369 Leporowski Stanisław 229 Kwieciński Józef 420 Leptuch Jan 283, 285 Kwieciński Mieczysław 409 Ler Roman 435, 436, 464 Kwinta Jan 345 Lerman Aron zob. Limanowski Alfred Kwinta Marian 179 Lerman (Lehrman) Michał 147, 148 Kwolik Kazimierz 143, 147, 159, 406 Lerner Abraham zob. Nowak Artur Kysiak Roman 495 Lesiakowski Krzysztof 49 Kyzioł Władysław 348 Lesik Bronisław 149, 158 Lesiński Daniel 144, 146, 162 Lach Władysław 254, 339 Lesiuk Józef 515 Lachowicz Gustaw 146 Leski Roman 231 Lachowski Jerzy 340 Leskiewicz Zbigniew 331 Lachowski Mikołaj 53, 66, 86, 268, 287 Leszczyńska Zofia 14 Lajchman Izrael zob. Lemański Aleksander Leszczyński Józef 227

574 575 Leszczyński Mieczysław 320 Lipiński Piotr 12 Leszek Antoni 523, 525, 533 Lipiński Wacław 500, 507 Leszkowicz Wiktor 50, 53, 84 Lipka Alfred 262 Leśko Stanisław 386, 399 Lipko Mieczysław 486 Leśniak Józef 469, 484, 490, 492 Lipowiec Józef 280 Leśniewicz Kazimierz 505, 508 Lipowski Władysław 226 Leśniewska Amelia 50, 87 Lipowy Stanisław 254, 265 Leśniewski Edward 50, 79, 92 Lipski Stanisław 257, 265 Leśniewski Józef 519 Lipski Stefan 176 Leśniewski Władysław 521 Lis Ferdynand 327 Leśny Stefan 514 Lis Stanisław 293, 294 Letkiewicz Wacław Szczepan 444, 449, 454 Lis Tadeusz 98 Letmanowski Edward 104, 126, 174, 241, 249, Lisiecki Witold 323, 325 252 Lisikiewicz Tadeusz 227 Lewandowski Aleksander 131, 134 Lisowski Józef 503, 513 Lewandowski Jakub Bolesław 418 Lisowski Stanisław 349 Lewandowski Jerzy 200, 202, 215 Listwoń Jan 521 Lewandowski Marian 356 Liszka Marian 509 Lewandowski Tadeusz 159, 161, 165 Liszka Paweł 362 Lewczuk Konstanty 279, 283 Litoczewski Juliusz 74 Lewi Sabina 104 Liwski Mieczysław 445 Lewikowski Wacław 50, 51, 77 Liwski Zygmunt 431, 460 Lewin Witold zob. Sienkiewicz Witold Lompe Franciszek 517 Lewkowicz Czesław 100, 114 Lont Marian 262 Lewkowicz Leon 306 Lorek Stanisław 483, 491 Lewsza Wiktor 107 Lorenc (Lorens?) Stanisław 194 Liberski Sylwester 364, 380 Lorens Stanisław zob. Lorenc Stanisław Libuda Ignacy 366 Loska Kazimierz 185 Libuda Jan 141 Lubański Henryk 154 Lica Józef 379 Lubaszewski Władysław 445 Lichaczow 53 Lubawy Piotr 141 Lichosik Edward 487 Lubecki Józef 135, 141 Licht Edward 416 Lubieniecki Mieczysław 500, 506, 514 Ligiejko Bolesław 134 Lubiniecki Antoni 53, 386, 388, 393, 400 Ligięza Henryk 240 Lubiński Henryk 291, 470 Ligocki Kazimierz 113 Ludwikowski Karol 275 Ligoń (Lemberger) Stanisław 477, 478 Lurie Marian (Samuel) 312, 313 Liguziński Tadeusz 158 Lurie W.M. 54 Lilian Leon 270 Limanowski Alfred (Lerman Aron) 171, 472 Łabęda Franciszek 365, 367, 368, 375, 511 Lindorf Józef 203, 272, 273 Łabędzki Bolesław 407, 408, 410 Lipa Ozjasz 414 Łabędzki Tadeusz 23 Lipczyński Antoni 451 Łabuz Stanisław 132 Lipiec Stanisław, s. Marcina 485 Łachut Bronisław 295 Lipiec Stanisław, s. Władysława 270, 492 Łachut Jan 255 Lipińska Jadwiga 477 Łaciak Jan 344 Lipiński Antoni 148, 160 Ładniak Paweł 367, 510, 524 Lipiński Henryk 197 Ładziak Władysław 135 Lipiński Mieczysław 249 Łagan Jan 179

574 575 Łaniewski Józef 53, 100, 110, 119, 122 M. (nazwisko nieznane) Aleksander 518 Łanin Grzegorz 50, 60, 236, 426 Mac Jerzy Sławomir 12 Łanino Michał 50, 142, 158 Machnicki Antoni 147, 200, 212, 214 Łańcut Dagobert Jerzy 50, 72, 74, 81 Machnicki Stefan 353, 356, 364, 365, 375, 379 Łapa Andrzej 215, 217, 337 Machula Henryk 209, 211, 218 Łapczyński Marian 441 Machula Roman 420, 423 Łapiński Piotr 150, 358 Maciaszek Hieronim 145 Łaskawski Jan 468 Maciąg Piotr 470, 475 Łaszczych Czesław 331 Maciąg Ziemowit 132 Łata Władysław 219 Maciejak Bolesław 419 Łatyński Marek 10 Maciejewski Antoni 312 Łazarczyk Jan 479 Maciejewski Edward, s. Franciszka 154 Łężny Jan 53, 394, 398 Maciejewski Edward, s. Wacława 139 Łężny Jerzy 507 Maciejewski Julian 527 Łężny Władysław 53, 381, 382, 401 Maciejewski Stanisław 136 Łobacz Mieczysław 168 Maciejewski Stefan 520, 524 Łobacz Władysław 190 Maciejewski Witold 226 Łobanowski Jerzy 432 Maciejewski Władysław, s. Antoniego 517 Łobaszewski Jan 146, 158, 236, 245 Maciejewski Władysław, s. Stanisława 121 Łobatiuk Józef 53 Mackiewicz Czesław 351, 353 Łoj Wiktor 53, 105 Mackiewicz Jan 287, 292, 304, 309 Łojko Mikołaj 53, 64, 110, 214, 303, 306, 309, Macuda Czesław 241 318, 323, 329 Macura Tadeusz 249 Łojowski Stefan 108 Maczak Eugeniusz zob. Mączak Eugeniusz Łokcik Wincenty 359 Maczkowski Jan 149, 460 Łoszak Edward 287 Maćko Stefan 53, 286 Łowczy Henryk 250 Maćkowiak Bronisław 411 Łozowoj Aleksy 66 Madalińska Anna 50 Łuczak Antoni 324, 446, 447, 449, 455 Madaliński Józef 305 Łuczak Franciszek 514 Madej Krzysztof 14 Łuczak Zdzisław 182 Madej Stanisław 314, 316, 324, 333 Łuczyk Antoni 147, 148 Madziar Stefan, s. Stanisława 448, 449, 454, Łukasiak Roman 108 462 Łukasiewicz Kazimierz 141, 181, 368 Madziar Stefan, s. Stefana 324, 325 Łukasik Czesław 169 Magalski Władysław 324, 327–329, 332 Łukasik Feliks 362 Magdziarz Adam 178 Łukasik Feliks, s. Jana 277 Magner Mieczysław 179 Łukaszewicz Julian 179 Maik Stanisław 446, 453 Łukawski Stefan 254, 264, 287 Maj Edward 469 Łupiński Wacław 491 Maj Józef 402 Łuszcz Michał 101 Maj Kazimierz 167 Łuszcz Władysław 389 Maj Kazimierz, s. Ignacego 481, 494 Łyczakowski Adolf 502 Maj Kazimierz, s. Kazimierza 197 Łyczko Serafin 181, 185, 349 Maj Mieczysław 188 Łyjak Franciszek 376, 380 Maj Stanisław 449, 454 Łyko Stefan 169 Maj Zbigniew 145 Łykus Leon 343 Majchrzak Grzegorz 8, 10, 11, 13, 14, 58 Łykus Lucjan 282, 287, 343, 348, 489 Majchrzak Władysław 520 Łyszczek Władysław 255, 258, 263, 386 Majdak Stefan 343, 344, 347, 350

576 577 Majer Piotr 12, 13 Małocha Stefan 323, 333, 334 Majewski Czesław 444 Małota Eugeniusz 265, 493 Majewski Florian 513 Maługa Stanisław 484 Majewski Jan 122, 125, 132 Mały Kazimierz 188, 190, 192 Majewski Konstanty 377 Mandel Abram 422 Majewski Marian 327 Mandel Arnold 478, 479 Majewski Stanisław 145, 268 Manecki Antoni 448 Majkowski Aleksander 311, 354, 470 Manelski Jan 333 Major Zbigniew 149 Manes Henryk 421 Majtczak Stanisław 512 Maniszewski Czesław 373 Makal Mikołaj 321 Mansz Hieronim 197 Makolas Eugeniusz zob. Makolus Eugeniusz Mańko Jan 323 Makolus (Makolas) Eugeniusz 284 Mańkowski Sergiusz 260 Makowski Czesław 91 Mańkut Stefan 259 Makowski Jerzy 233 Marat Stanisław 12 Makowski Jerzy, s. Wincentego 459, 461 Marcickiewicz Jerzy 10 Makowski Marian 264 Marcinek Tadeusz 486, 496 Makowski Stanisław 451 Marciniak Czesław 354, 355, 527, 536 Makowski Zygmunt 293 Marciniak Lucjan 360 Maksymiuk Bazyli 326 Marciniak Mieczysław 369 Maksymiuk Teodor 366 Marciniak Tadeusz 443 Maksymowicz Stanisław 377 Marciniak Wacław 307 Makuch Józef 280 Marciniak Zygmunt 382, 384, 385, 399, 404 Makuch Stanisław 487, 490, 494, 495 Marcinkowski Czesław 369, 374 Makuch W. (imię nieznane) 517 Marcinkowski Zdzisław 222 Makuś Wiktor 232, 233 Marczak (Martiuk) Bolesław 53, 199, 239, 240, Malak Wacław 356 257 Malczewski Piotr 115 Marczak Stefan 354, 365, 367, 369 Malec Antoni 527 Marczewski Antoni 474 Malicki Stanisław 290, 291, 299, 300 Marczewski Mieczysław 346 Malik Józef 485, 491 Marczewski Władysław 348 Malinowski Andrzej 133 Marczuk Marian 326, 328 Malinowski Antoni 301 Marczuk Michał 104 Malinowski Jerzy 344 Marczyk Jan 528 Malinowski Mikołaj zob. Orechwa Mikołaj Marczyński (Moczygęba) Eugeniusz 112 Malinowski Roman 291 Mardal Jan 129, 522, 528, 529, 537 Malinowski Zdzisław 232 Marecki Antoni 206 Maliszewski Ryszard 319 Mareczko Stefan 200, 205, 216 Maluga Stanisław 494 Marek Edward 181, 190 Małach Zygmunt 178 Marek Zbigniew 118 Małecki Jan 369 Margulies Wiktor 517, 532 Małecki Lucjan 298 Marianowski Tadeusz 365 Małecki Wincenty 96 Markiewicz Andrzej 198, 221 Małek Bolesław 314 Markiewicz Michał 117 Małek Kazimierz 365, 369, 378 Markiewicz Tadeusz 363 Małek Wacław 477 Markowicz Chaim 129 Małkiewicz Kazimierz 142, 220, 405, 418, 419, Markowicz Henryk 53, 533 424, 497 Markowicz Kazimierz 246, 248 Małocha Stanisław 314, 499 Markowska Lucyna 275

576 577 Markowski Józef 279 Mazur 56 Markowski Marian 270 Mazur Jan 414, 415 Markowski Mirosław 53, 181, 182 Mazur Józef 199, 201, 202, 211 Markowski Stefan 139 Mazur Stanisław 205 Markowski Tadeusz 113 Mazur Stefan, s. Stefana 125 Markut Henryk 399 Mazur Stefan, s. Władysława 272 Marmol Stanisław 138 Mazurek Bronisław 283, 284 Maroszek Ludwik 420 Mazurek Czesław 285 Marszałek Franciszek 212 Mazurek Jan, s. Jana 515, 529 Marszałek Franciszek, s. Jana 266, 267, 285 Mazurek Jan, s. Walentego 153, 154, 156 Marszałek Tadeusz 249 Mazurek Janusz 144 Martela Zygmunt 195 Mazurek Ryszard 187 Martelus Wiesław 224 Mazurek Zbigniew 468, 475 Martiuk Bolesław zob. Marczak Bolesław Mazurkiewicz Edward 469, 470, 473 Martyna Stanisław 349 Mazurowski Tadeusz 324, 439, 452 Martyniak Feliks 182, 183, 194 Mazuś Józef 149 Martynus Marian 347 Mączak (Maczak, Monczak) Eugeniusz 202, Maruszczyk Paweł 516 203 Marzec Jerzy 174 Mączyński Bogusław 363 Marzec Stanisław 209 Mądrzejowski Bronisław 120–122, 197 Marzecki Jan 426, 432, 449, 454, 456, 461 Mąka Paweł (Pinek) 168 Marzysz Stanisława 428, 434 Mebel Henryk 477 Masłowski Henryk 339 Mederer Florian 244 Masłowski Ignacy 376 Meizner Antoni 134, 137, 139, 140 Mastalerz Konstanty 516 Mejlich Josek zob. Czereśnia Józef Mastej Tadeusz 393, 395 Mekler Anna 95 Masternak Józef 182, 183, 344 Melcer Aleksy 143, 156 Maszara Mikołaj 53, 120, 311, 313, 382, 428 Meldner Jadwiga 319 Maszek Stanisława 246 Melenda Władysław „Grab” 212 Maszląg Jan zob. Maśląg Jan Mendyka Władysław 366, 368 Maśląg (Maszląg) Jan 258 Menkes-Maciejewski Stanisław 109 Matczuk Teodor 325 Merta Konstanty 517 Matejewski Ryszard 50, 73, 84, 93, 142 Merza Aleksander 411 Matelski Tadeusz 352, 353 Meter Zygmunt 445, 451 Materski Wojciech 11 Metzger Bernard 416 Matkowski Tymoteusz (Tomaszuk Wiktor) 53, Meżyński Zdzisław 419, 424 472 Miadowicz Franciszek zob. Miądowicz Fran- Matlak Stanisław 507 ciszek Matujewicz Grzegorz 486, 496 Miałko Henryk 303, 308 Matusak Piotr 13 Miaskiewicz Wacław 353 Matusiak Edward 50, 94 Miatkowski Feliks 338 Matusiak Z. (imię nieznane) 519 Miączyński Ireneusz 438, 441, 444 Matusiewicz Jan 519 Miądowicz (Miadowicz, Miodowicz) Franci- Matusz Zygmunt 229 szek 105, 176 Matuszewski Zygmunt 442 Micek Czesław 325 Matwiejczuk Czesław 518, 522 Michaelson-Sadowska Felicja 434, 435, 463 Matysiak Mieczysław 90 Michajłow 53 Maus Szymon 290 Michalak Eryk 478 Mazgajski Aleksander 309 Michalak Irena zob. Gołąbek-Michalak Irena

578 579 Michalak Józef 519, 534 Mikołajczak Feliks 413 Michalak Kazimierz 50, 73, 82, 84 Mikołajczak Jan 361 Michalak Roman 136 Mikołajczak Tomasz 315, 529 Michalak Seweryn (Sewek) (Gold Izrael) Mikołajczuk Aleksander 338 144, 145, 151, 153, 154 Mikołajczyk Ignacy 273, 501 Michalczyk Zdzisław 250 Mikołajczyk Józef, s. Józefa 519 Michalik Bolesław 182, 185, 187, 193, 194 Mikołajczyk Józef, s. Stanisława 357 Michalik Stanisław 283 Mikołajczyk Marian 419 Michalik Stanisława 170, 174 Mikołajczyk Stefan 418, 423 Michalski Bolesław 114 Mikołajewski Tadeusz 318 Michalski Feliks 214 Mikołajski Stefan 80 Michalski Jan 448, 449 Mikołajski Stefan, s. Stanisława 354 Michalski Józef 171, 185, 344, 348 Miksiewicz Zygmunt 484 Michalski Kazimierz 331 Miksztal Roman 292, 297, 304 Michałek Stanisław 207 Mikulski Bolesław 191, 507 Michałek Władysław 210 Mikulski Roman 251 Michałowski Czesław 488 Mikuła Jerzy 170 Michałowski Jan 121, 123–125, 133, 134 Mikunda Feliks 318 Michałowski Lucjan 418, 424 Mikusek Seweryn 342 Michenko Karol 67, 192 Mikuś Teodor 50, 97, 288, 292 Michniewicz Kazimierz 276 Mikuśkiewicz Józef 522, 528 Michnik Władysław 140 Milanowicz Stanisław 281, 285 Michoń Józef 324, 332 Milczarek Mieczysław 117 Michta Antoni 487, 490 Milewski Mirosław 101, 429, 431, 432 Michta Norbert 9 Milewski Wincenty 133, 134, 138, 458, 460 Mickiewicz Artur 121, 123, 131, 134, 137, 266, Milik Cezary 446 381 Miller Edward 294 Miedzigórska Danuta 167, 267, 289 Miller Stanisław zob. Muller Stanisław Mielcarek Lech 388 Miller Zenon 292, 295, 296 Mielcarek Władysław 468 Milukow Aleksy zob. Milukowski Aleksan- Mielnicki Adam 394 der Mielnicki Zdzisław 411 Milukowski Aleksander (Milukow Aleksy) 109, Mielniczuk Bolesław 103, 203 332, 478 Mielnik Nil 477 Minc Adam 433, 464 Mierczyński Roman 272 Minc Hilary 55 Mierzanowski Michał 438, 441, 455 Minecki Apolinary 66, 89 Mierzejewski Eugeniusz 525 Minkiewicz Władysław 10, 14 Mierzejewski Julian 524 Minko Bolesław 89 Mierzejewski Mirosław 116 Minnicki Jerzy 221, 472 Mieszczyński Władysław 135, 140 Miodowicz Franciszek zob. Miądowicz Fran- Mietko Wacław 393, 395 ciszek Mietkowski Mieczysław (Bobrowicki Moj- Mirecki Stanisław 298 żesz) 50, 51, 62, 77 Miroń Jan 267 Międzyrzecki Dawid 290, 293, 296, 298 Miros Witold 458 Mika Alojzy 167, 172 Mirosław Ignacy 489 Mikita Stefan 267, 341 Mirosław Paweł 490 Miklas Marian 484, 485, 493 Mirski Jan 474 Miklas Zygmunt 478 Misicki Eugeniusz 53, 385, 393, 400, 404 Miklewski Henryk 502 Misikiewicz Zygmunt 484

578 579 Misiura Jan 368, 369, 374 Morawski Stanisław, s. Jana 93 Mistygacz Antoni 499 Morawski Stanisław, s. Mieczysława 261 Miszczak Edward 483 Mordasow Jan 479, 517 Miszta Eugeniusz 193 Morel Salomon 64, 172, 519, 520, 525, 527, Miś Kazimierz 336, 347 535, 538 Miśkiewicz Adam 243, 245 Moroz Roman 320, 321 Miśta Mieczysław 472 Morozow Wiktor zob. Węgliński Wiktor Mitas Józef 482 Moskal Julian 264 Mitko Aleksander 438, 444, 449, 452, 454 Moskalewicz Zygmunt 206, 207, 497 Mitrus Eugeniusz 302 Moskwa Ludwik 394, 403 Mizera Tadeusz 167, 176 Mossakowski Leon 362 Mleczko Henryk 535 Mossakowski Zygmunt 111, 112, 114, 118 Młodzieniak Józef 370 Mossoń Władysław 402 Młynarczyk Roman 279, 281, 328, 331–333 Mostowski Wiktor 421 Młynarczyk Stefan, s. Michała 50, 72, 73, 94 Motyczyński Kazimierz 420 Młynarczyk Stefan, s. Władysława 325, 332 Motyl Elżbieta z d. Kowieńska 94 Młynarek Jan 360 Mowny Edward 205 Młynarski Ryszard 400 Mozal Stanisław 184, 198, 209, 214, 216 Młyńczak Eugeniusz 518 Mozgawa Marian 267, 268, 284, 286 Moch Mieczysław 424 Możdzeński Lucjan 164 Mocha Czesław 242, 259 Mroczkowski Leon 491 Moczar (Diemko) Mieczysław 49, 51, 64, 72, Mroszczak Hieronim 143, 153, 298 77, 288 Mrowiec Tadeusz 240, 253, 257, 263 Moczygęba Eugeniusz zob. Marczyński Eu- Mrozek Józef 50, 56, 142, 351, 405 geniusz Mrozikiewicz Jan 362 Modelewski Kazimierz 141, 354, 367, 378 Mroziński Mieczysław 526 Modrzejewski Bronisław 169 Mrozowicz Mieczysław 431 Mogilski Henryk 471, 490, 491, 494 Mrozowski Józef 289, 427, 456 Mokrzycki Andrzej 53 Mrożek Stanisław 97, 183, 289, 347, 349, Molecki Czesław 365 497 Molenda Edmund 136, 137 Mróz Tadeusz Kazimierz 14 Molenda Ignacy 230, 234, 489 Mróz Zdzisław 120, 288, 305 Moliński Bronisław 229 Mruklik Teofil 197, 201, 216 Molski Jan 98, 104, 358 Mucha Jan 196, 197, 199 Mołdawa Tadeusz 13, 77 Mućko Edward 434, 463 Monczak Eugeniusz zob. Mączak Eugeniusz Mudel Stefan 115, 116 Monderer-Lamensdorf Cezary zob. Gorliński Muller (Miller) Stanisław 398 Jan Murak Władysław 276 Monderer-Lamensdorf Natan zob. Gałecki Muraszko G.P. 12 Henryk Muraszko Konstanty 322 Moniuk Aleksander 281–283 Murawski Aleksy 352 Montrymowicz Marian 509 Murawski Konstanty 104, 272, 447, 451, 482, Mońko Ryszard 519 487 Mor (Zamorski) Henryk zob. Zamorski (Mor) Murawski Stanisław 125, 202 Henryk Murzyn Tadeusz 490, 493 Moralewicz Jan 392, 397 Musiał Stanisław 184 Morawski Albin 442, 444 Musiał Stanisław, s. Piotra 254, 258, 263 Morawski Eugeniusz 167 Musiał Wacław 347, 349 Morawski Kazimierz 447 Musiał Władysław 135

580 581 Musiałek Bogusław 337 Naziębło Zygmunt 430, 432, 459, 461 Musiatowicz Ryszard 379 Nechamkis Bronisław 74 Muszyński Aleksander 279 Nejfert Wacław 102 Muszyński Tadeusz 418 Nesterowicz (imię nieznane) 523 Muszyński Wiktor 200, 202, 292, 294 Neuding Julian 88 Mydlarz Marek 230, 374 Neuman Marian 152 Myszkowski Bogusław 483, 485, 487, 505, 506 Niciejewski Stanisław 141, 359, 371, 373 Myszor Mieczysława 172, 175 Niczyporuk Sergiusz 447 Niebudek Gustaw 482 Nabiałczyk Stefan 212, 213 Niechciałkowski Henryk 506, 514 Nabiałek Ireneusz 198 Niedbalec Paweł 394, 396, 402 Nadel Bernard 278 Niedbała Jan 50, 101, 102, 107, 471, 472 Nader (Najder?) Jan 147, 148, 315, 316 Niedziela Tadeusz 146, 217, 292 Nadra Andrzej 513 Niedzielski Kazimierz 256 Nadra Antoni 377 Niedzielski Marian 315 Najar Maria zob. Brandszaft Maria Niedziółka Stefan 519, 529, 531 Najda Stanisław 225 Niedźwiecki Henryk 296 Najder Jan zob. Nader Jan Niedźwiedź Sławomir 332 Najderek Kazimierz 511 Niekurzak Stefan 205 Najderski Zygmunt 180, 192, 194 Niemczuk Jan 284 Najtkowski Kajetan 372 Niemczyński Mieczysław 476 Nalazek Franciszek 89 Niemirowski Emil 91, 351 Nalazek Józef 432 Nieścieruk Stefan 324, 331 Nalberski Stanisław 174, 182, 183 Nieścior Kazimierz 267, 274 Należyty Tadeusz 334 Niewiadomski Czesław 517, 518, 520, 523, 528 Należyty Tadeusz, s. Antoniego 515 Niewiadomski Stefan 153 Nanus Marian zob. Nanuś Marian Niewiadomski Zygmunt 127, 274 Nanuś (Nanus?) Marian 181, 183, 187 Niewiara Hieronim 501 Napora Kazimierz 193, 195, 348 Niewiarowski Zdzisław 474, 475 Narkiewicz Hipolit 266, 275 Nikiel Zygmunt 186 Narkiewicz Wacław 109 Niklas Lech 269 Nasiadko Józef 331 Niklas Leon 239 Naszkowska Zofia 434, 463 Nikolenko Aleksander 50, 89 Natan Michał 311 Niwiński Piotr 7 Naumiuk Włodzimierz 67, 366, 373, 508 Noga Franciszek 528 Naumowicz Mieczysław Roman 260 Noga Jerzy 429 Nawotka Stanisław 134 Normark Wiesław 109 Nawój Alojzy 536 Nosek Stanisław 313, 315 Nawracaj Aleksander 395 Nosol Zdzisław 169, 348–350 Nawrocki Celestyn 317, 327 Nowacki Czesław 144 Nawrocki Jerzy 328, 330, 331 Nowacki Henryk 233 Nawrocki Władysław 503 Nowacki Władysław 345, 349 Nawrocki Zbigniew 11, 12, 26, 53, 62 Nowaczyk Antoni 367, 370, 372, 373 Nawrot Eugeniusz 158 Nowaczyk Jan 126, 130 Nawrot Marian 252, 364 Nowak (imię nieznane) 530 Nazarewicz (Raps) Ryszard 9, 292, 305, 456, Nowak Adam 85, 120, 143, 467, 481, 483 459 Nowak Antoni 185 Nazarewicz Ryszard zob. Nazarewicz (Raps) Nowak Artur (Lerner Abraham) 50, 92, 144, Ryszard 469, 473

580 581 Nowak Edward 530 Nyga Erwin 313 Nowak Feliks, s. Ludwika 114, 119, 136 Nykiel (Nyckiel) Teofil 323, 331, 332, 334 Nowak Feliks, s. Marcina 256 Nowak Franciszek 221, 228 Obałek Zygmunt 227 Nowak Henryk, s. Andrzeja 197 Obarek Zdzisław 306 Nowak Henryk, s. Franciszka 365 Obiała Helena 519 Nowak Jan, s. Aleksandra 319 Obretenny Michał 522 Nowak Jan, s. Michała 159 Obtułowicz Stefan 314 Nowak Józef, s. Bartłomieja 205 Obuchowicz Czesław 235 Nowak Józef, s. Franciszka 287, 420, 424 Ochal Walerian 282, 286 Nowak Józef, s. Stefana 290, 303, 304 Ochocki Tadeusz 53, 392, 394 Nowak Karol 264 Ochrymiuk Andrzej 99, 105, 111 Nowak Klemens 128, 178 Oczkoś Stanisław 256, 257 Nowak Leon 372, 376 Oczkowski Eugeniusz 522, 531, 537 Nowak Maria zob. Gębicka-Nowak Maria Odrobina Józef 344 Nowak Mieczysław 303 Odrobina Tadeusz 287 Nowak Mirosław 305 Odrobina Władysław 353 Nowak Stanisław 537, 538 Odrobina Władysław, s. Karola 204 Nowak Stanisław, s. Antoniego 211, 215 Odrzywołek August 175, 178, 183, 338 Nowak Stanisław, s. Józefa 196, 216 Odrzywołek Augustyn zob. Odrzywołek Au- Nowak Stefan 377 gust Nowak Witold 423 Odrzywołek Ferdynand 255, 262 Nowak Zbigniew 431, 453 Odrzywołek Irena 69 Nowak Zygmunt 368 Odrzywołek Jan 258, 261 Nowak-Jeziorański Jan 74 Odyniecki Jerzy 533 Nowakowski Bolesław 190 Odziemczyk Henryk 440 Nowakowski Czesław, s. Antoniego 134 „Ogień” zob. Kuraś Józef Nowakowski Czesław, s. Józefa 530, 539 Ogonowski Stefan 472 Nowakowski Gustaw 117 Ogonowski Walenty 223 Nowakowski Jan 247 Ogórek Bolesław 185 Nowakowski Jerzy 426 Ogrodniczak Zygmunt, s. Jakuba 496 Nowakowski Jerzy, s. Aleksandra 91 Ogrodniczek (Ogrodniczak?) Zygmunt, s. Ja- Nowalski Czesław 482, 488, 493 kuba 269 Nowarski Stanisław zob. Wojarski Stanisław Oknowski Julian 301 Nowicki Edmund 53 Okręt Zygmunt (Nachemiasz) 50, 62, 73, 82, Nowicki Edward 53 87, 94 Nowicki Henryk 531 Okwiet Teodor 482, 489, 491, 493 Nowicki Henryk, s. Piotra 229, 234, 235 Olborski Marian 451 Nowicki Jerzy zob. Poraj-Nowicki Jerzy Olczak Jan 367, 371 Nowicki Józef 474 Olczyk Antoni 340 Nowicki Władysław 353, 367, 368, 375 Olczyk Józef 419 Nowik Sergiusz 99, 118 Olczyk Marian 212, 215 Nowiński Henryk 480 Olczyk Władysław 192 Nowiński Henryk, s. Maksymiliana 416 Olech Bogumił 497, 499 Nowiński Roman 422, 424 Olejniczak Edward 525, 533 Noworyta Bronisław 517 Olejniczak Marian 368, 376 Nowowiejski Bronisław 374 Olejniczak Tadeusz 511 Nurek Stanisław 492, 505, 506 Olejniczak Tomasz 336 Nyckiel Teofil zob. Nykiel Teofil Olejnik Edward 363

582 583 Olejnik Stanisław, s. N.N. 121 Osiecki Feliks 440, 446, 449, 455 Olejnik Stanisław, s. Antoniego 335, 468 Osiewicz Alicja 435, 464 Oleksa Mikołaj 270, 272, 280, 281, 285, 287 Osiewicz Franciszek 430 Oleksiak Albin 430, 432, 442, 449, 454 Osiński Stefan 212 Oleksy Stanisław 261 Osłoński Henryk 172, 190 Oleniak Franciszek, s. Franciszka 349 Osłowski Józef 428 Oleniak Franciszek, s. Ignacego 344, 490 Osowski Bronisław 463 Oleniak Roman 346, 348 Osóbka-Morawski Edward 54 Oleszczuk Piotr 302 Ostachowski Stanisław 185 Oleszczuk Włodzimierz 197 Ostaniewicz Stanisław 53, 99, 107, 353, 354, Oleszuk (Oleszczuk?) Włodzimierz 151 358, 360 Oliwa Rozalia 428, 431, 433, 457, 462 Ostaszewski Arseni 282 Olko Feliks 278, 280, 468, 471, 485 Ostaszewski Dymitr 525, 530 Olkowski Jan 50, 236, 405, 426 Ostaszewski Mieczysław 471, 476, 485 Olszak Wiesław 298 Ostaś Józef 427, 432, 461 Olszewski Jan 189, 194 Ostek Jan 367, 503, 508 Olszewski Kazimierz 176 Osys Zygmunt 222, 409, 493 Olszewski Lucjan 344, 348 Otrębski Zbigniew 189 Olszyna Aniela 151 Otwinowska Barbara 14 Omelaniuk Henryk 532 Owczarek Bolesław 307 Omiljanowicz Aleksander 9, 326, 329 Owczarek Bolesław, s. Gabriela 230 Omiński (Teich) Marceli 377 Owczarek Wacław 410, 411 Onacik Jan 64, 99, 101, 120, 335, 467 Owczarzak Kazimierz 375, 377 Onuszko Mikołaj 468 Owsiejczyk Aleksander 294, 309 Opaliński Jan 284 Owsiejczyk Włodzimierz 161, 307, 383, 393, Opałko Leonarda 176, 177, 406, 468 395 Opial Jan 248 Oycyk Karol zob. Wójcik Karol Opiłka Stefan zob. Opiłko Stefan Ozgowicz Leon 53, 101, 385, 401, 402, 515 Opiłko (Opiłka?) Stefan 201 Oziemski Kazimierz 153 Opitek Stanisław 170–172 Ozimek Stefan 439 Ordyniec Jan 267 Ozimiński Stanisław 158, 164, 470, 471, 473, Orechwa (Kłyszko, Malinowski) Mikołaj 26, 489 29, 50, 54, 64–66, 72, 78, 94 Ozór Kazimierz 360, 500 Orkwiszewski Andrzej 448 Orlicki Józef 407, 420 Pacanowski Wojciech 255 Orlicz Stefan 396 Pacanowski Wojciech, s. Jana 396, 399 Orlik Henryk 498, 499, 506 Pachniewski Edward 414 „Orlik” zob. Bernaciak Marian Pachołek Jan zob. Starzycki Jan Orłowski (Frajermauer) Szymon 152, 154, 226 Pachowski Zdzisław 291, 305, 458, 463 Orłowski Wacław 536 Pactwa Stanisław 103 Orłowski Władysław 366 Paczek Wacław 153 Orszulak Henryk 294 Paczkowski Aleksander 50, 93 Orzechowski Adam 516 Paczkowski Andrzej 11–13, 23, 53, 54, 56, 62 Orzechowski Ignacy 315, 317 Paczkowski Stanisław 445, 446 Orzechowski Marian 9 Paczyński Henryk 242 Orzeł Abek 359 Paduch Jan 263 Orzeł Czesław 492 Paduch Jan, s. Andrzeja 395 Orzeszyna Jan 349 Paduch Zygmunt 505, 506, 508 Osetek Józef 269, 273 Padzik Aleksander 445

582 583 Pagacz Stefan 318 Pasierb Mieczysław 401 Pajączkowski Bronisław 212 Pasierbiński Aleksander 246, 256, 257 Pajączkowski Bronisław, s. Marcelego 287 Pastuszko Edward, s. Andrzeja 114 Pająk Antoni 181 Pastuszko Edward, s. Antoniego 214 Pająk Eugeniusz 237, 242 Paszkiewicz Jan 134, 135 Pająk Henryk 62 Paszkiewicz Józef 352 Pająk Henryk, s. Walentego 530 Paszkiewicz Józef, s. Antoniego 53, 117, 289, Pająk Józef 128 290, 306 Pajkert Władysław 461, 463 Paszkiewicz Roman 239, 240 Pakuła Bolesław 393, 402 Paszkiewicz Wacław 276 Pakuła Tadeusz 212 Paszkowski Wacław 276 Palenker Leon 151 Paszkowski Zbigniew 50, 83, 85, 91, 288, 456 Palka Henryk 50, 53, 56, 95, 266, 267, 283, Paszta Tadeusz 50, 52, 56, 57, 68, 72, 80, 426 311, 351 Pasztelan Julian 275, 279, 283 Palka Józef 522 Paszyński Stanisław 156 Palka Ludwik 350 Paśnik Janusz 11, 53, 54 Palka Tadeusz 279, 282 Patela Marian 324 Palok Tadeusz 366 Patkowski Adam 299 Paluch Franciszek 340 Patuła Tadeusz 502, 507, 512 Paluszkiewicz Stefan 120, 139, 467, 478 Paul Michał 146, 148, 157, 160 Pałasz Wacław 350 Paulukiewicz Tadeusz 168, 172, 192, 194, 403 Pałka Władysław 349 Pawelec Jan 212 Pałys Kazimierz 183 Pawelec Kazimierz 218, 219 Pancer Izydor 332 Pawełczyk Zdzisław 112 Paneczko Józef 249–251 Pawełek Stanisław 402 Panek Michał 180, 189, 190 Pawiak Władysław 395, 398 Panek Stanisław 185 Pawlaczyk Stanisław 413 Panich (Paruch?) Tadeusz 275 Pawlak Jan 368 Pankowski Antoni 306 Pawlak Jerzy 307 Pankowski Kazimierz 442, 450, 455 Pawlik Andrzej 416 Panków Jan 370 Pawlikowicz Leszek 28 Pańkowski Antoni, s. Antoniego 331 Pawliszewski Jan 53, 267 Pańkowski Antoni, s. Piotra 53, 99, 100, 110, Pawluk Józef 280 112, 114, 118 Pawłowicz Karol 39 Papiernik Stanisław 244, 257 Pawłowicz Karol, s. Władysława 269 Papierz Kazimierz 401, 402 Pawłowski Edmund 161 Papińska Jadwiga 203 Pawłowski Henryk 289 Paprocki Józef Leon 401 Pawłowski Henryk, s. Bronisława 352 Parfieniuk Jefim 50, 56, 64, 97, 101, 107, 515 Pawłowski Henryk, s. Stefana 159, 161 Parlicki Roman 217 Pawłowski Jan 451 Partyka Stefan 492 Pawłowski Kazimierz 448, 451, 454 Partykowski Stefan 239, 399 Pawłowski Mieczysław, s. Kazimierza 139 Paruch Tadeusz zob. Panich Tadeusz Pawłowski Mieczysław, s. Walentego 362 Paruszewski Leonard 421 Pawłowski Piotr 122, 128, 245, 249 Paryn Jan zob. Zabawski Jan Pazio Aleksander, s. Edmunda 177, 183, 186 Parzyński Ignacy 367 Pazio Aleksander, s. Edwarda 274 Pasek Bolesław 506, 510, 511 Paździocha Zygmunt 520 Pasek Franciszek 153 Pechalski Franciszek 168 Pasek Stanisław 481 Peciak Wincenty 308

584 585 Peda Ryszard 307–309 Piecuch Henryk 12, 16 Pejka Franciszek 474 Piecychna Kazimierz 426, 442, 443, 445 Pelc J. 62 Piecychna Kazimierz, s. Józefa 288, 289 Pelc Jan 313, 314, 337 Pieczeń Józef 53 Pelc Józef 404 Pieczeń Józef, s. Henryka 408 Pempera Franciszek 358 Pieczkowski Paweł 526 Penar Józef 398 Piegza Władysław 491, 514 Pendziński (Pędziński?) Bonifacy 193 Piekarczyk Roman 210 Perelmuter Abram (Abraham) 354, 436 Piekarczyk Roman, s. Michała 312, 330 Perkowski Witold 363 Piekarczyk Władysław 179 Perliński Marian 507 Piekarski Stanisław 235 Perła Rafał (Rafael) 435 Piekarski Teodor 389 Persak Krzysztof 11 Piekarski Teodor (Tadeusz) 248 Perski Kazimierz 514 Pielasa Józef 431, 460 Peska Roman 12 Pielużek Eugeniusz 291, 292 Pesses Izrael Chaim zob. Piasecki Henryk Pieńkawa Zygmunt 414 Pest Dawid 174 Pieńkowski Zygmunt 161, 164 Pestka Władysław 522 Pierożyński Oktawian 251 Pestrak Tadeusz 483 Pieryszcz Leonid 321 Petluch Aleksander 439, 445, 448 Pierzchała Piotr 207 Petolec Adam 329 Pierzgała Bogdan 384 Petraviciute I. 50 Piesiakowski Stanisław 134, 480 Pęchalski Aleksander 237, 252 Piestrak Kazimierz 140 Pęcikiewicz Romuald 243, 262 Pieszko Kazimierz 182 Pędzibok Jan 332 Pietkiewicz Stanisław 508 Pędziński Bonifacy zob. Pendziński Bonifacy Pietraczuk Władysław 468 Pękała Alfreda 247 Pietrakowski Bronisław 66, 90 Pękała Eugeniusz 237, 238 Pietras Edward 149, 161 Pękała Wilhelm 237 Pietras Kazimierz 53, 111 Pęski Jan 445, 447 Pietras Michał 165 Piasecka Jadwiga 87 Pietras Roman 9, 521, 531, 534 Piasecki Albin 123, 124, 129, 200, 211 Pietras Stanisław 205, 206 Piasecki Henryk (Pesses Izrael Chaim) 50, Pietras Stanisław, s. Adama 145, 153, 154 62, 82, 87, 94 Pietrasiak Władysław 512 Piasecki Józef 510 Pietraszewski Józef 357, 367, 474, 475 Piasecki Marian 196, 199, 200, 205 Pietraszkiewicz Aleksander 122, 267, 268 Piaseczny Stanisław 100, 101, 111, 306, 309 Pietrewicz Bolesław 123 Piaskowska Władysława 220 Pietrow N. 54 Piastowicz Stanisław 498 Pietrowa H.W. 50 Piątek Władysław 392, 394, 398 Pietrucha Franciszek 435 Piątkowski Bolesław 456 Pietrucha Marian 385, 386 Piątkowski Franciszek, s. Ludwika 537 Pietrucha Mieczysław 385, 400 Piątkowski Franciszek, s. Michała 266, 406 Pietrucha Stanisław 393, 394, 404 Piątkowski Tadeusz 53, 97, 98 Pietruszewski Jan 521 Piątkowski Wacław 147, 158, 200 Pietruszewski Roman 518, 531 Piec Władysław 282, 287 Pietruszyński Stefan 68, 284, 286 Piecek Józef 113 Pietrykowski Ignacy 489 Piechnik Czesław 198, 240, 242, 245, 252, 263, Pietrykowski Stefan zob. Pietrzykowski Ste- 335, 336 fan

584 585 Pietrzak Leszek 13 Pluta Józef 85, 97, 166, 196, 212, 288 Pietrzyk Jan 324, 326 Pluta Mieczysław 354, 368, 512 Pietrzykowski (Pietrykowski) Stefan 317 Płatek Aleksander 328, 333, 345, 347 Piękniewski Daniel (Dawid) 50, 73, 88, 166, Płaziak Franciszek 481, 488 230, 405 Płonka Wiesław 396 Pięta Franciszek 390, 391 Płonka Witold 98, 352, 356, 366 Piętek (Piętka) Henryk 50, 212, 306, 351 Płotczyk Szczepan 412 Piętek Władysław 452 Płudowski Franciszek 284, 286, 450, 451 Piętka Henryk zob. Piętek Henryk Pobrotyn Tadeusz 171, 172, 192, 193 Pik Jan 107, 117 Pochodyła Franciszek 199, 206 Pikała Tadeusz 98, 99, 293, 308 Podejma Antoni 536 Pikuła Lucjan 171, 173 Podgórski Tadeusz 323 Pikuła Mieczysław 276 Podkowiński Rajmund 312, 314 Pilarski Franciszek 454 Podlasiak Lucjan 354, 372, 376, 499 Pilawski Tadeusz 431 Podłubny Wincenty 53, 120, 150, 157, 163, Pilipczuk Aleksander zob. Pilipczuk Aleksy 184, 280, 281 Pilipczuk (Filipczuk) Aleksy 163, 232, 280 Podolecki Leonard 509 Pilipczuk Józef 281–283, 285 Podpora Władysław 344, 350 Piliszek Marian 313, 314, 325, 327 Podstawski Adam 259–261, 394, 398 Piłat Leszek 13 Podworski Leon 238, 256 Piłkowski Edward 447 Pogoda Jan 479 Pindelski Bronisław 337, 338 Pokało Aleksander 159, 160, 488 Pindor Karol 460, 465 Pokorski Mieczysław 443 Pindor Tadeusz 220 Pokrywko Zenon 280, 281 Piorun Jan zob. Piorun (Grażyński) Jan Pokrzywiec Jan 186, 188, 189, 193 Piorun (Grażyński) Jan 471, 506, 514 Polak Michał 473, 485 Piotrowski Edmund 124, 137 Polak Zenon 469 Piotrowski Jan, s. Marcelego 407, 408 Polakowski Edward 162 Piotrowski Jan, s. Rocha 441, 451 Polczyk Zygmunt 182 Piotrowski Jerzy 429, 458 Poleszak Sławomir 13, 14 Piotrowski Mirosław 11, 15 Polewka Mieczysław 231, 424 Piotrowski Stanisław 285 Poliszuk Wiktor 285 Piórkowski Kazimierz 122, 123 Polkowski Jerzy 151 Pisarski Sławosz 304 Połatyński Antoni 229 Piskorowski Kazimierz 444 Połoński Roman 480 Piskorska Janina 275 Połowniak Czesław 135, 323, 327 Piskorz Władysław 183, 193, 259 Połowniak Henryk 166, 335 Piszakowski Stanisław 447 Pomierny Jan 338, 346, 347 Piszczek Kazimierz 146, 147, 153, 222 Pomorski Romuald 428, 429, 439, 452, 458 Piwoński Stanisław 167, 185, 215, 219 Pondo Henryk 382, 388 Piwoński Zygmunt 447 Popczyk Edward 261 Piwowarski Józef 131, 135 Popiołek Stanisław 331 Pizło Stanisław Antoni 50, 81, 89, 90 Popiołek Zygmunt 240, 242, 254, 257, 260 Placha Antoni 267, 268, 274, 319, 463 Popławski Jerzy 333 Plaszczyk Kazimierz 175 Popławski Teodor 134, 235 Pląder Edward 206 Popowski Karol 145, 153 Plesner Aleksander 478 Popowski Marek 138, 283 Plinta Władysław 249 Pora Maksymilian 105, 110, 111 Ploch Mieczysław 434 Poraj-Nowicki Jerzy 251, 504, 505

586 587 Portala Henryk 132 Ptaszyński Czesław 391 Poselt Tadeusz 146, 147, 241, 249 Pucek Julian 527 Potempa (Potępa?) Józef 191 Pudło Aleksander 220, 507 Potępa Józef zob. Potempa Józef Pudo Stefan 335, 336 Potyra Jerzy 498, 499 Puła Józef 253, 255 Potyrała Andrzej 363 Pumpiański Rafał (Rafael) 416 Powrozek Tadeusz 398, 401, 402 Punda Antoni 50, 72, 85, 166, 311, 497 Poznański Marian 300, 301 Pupko Bronisław 268 Pozorski Edward 137 Puss Alfred 186 Poździach Adam 471, 473 Pustoła Stanisław 440 Pożoga Władysław 126, 127, 387 Pusz Michał 398 Prachtel Kazimierz 453 Putrament Maria 240, 246, 247 Prajs Julia zob. Brystiger Julia Puzio Antoni 128, 388 Praszkier Leon 299 Pycia Józef 181, 348, Prauziński Stanisław 505 Pycia Stanisław 191, 195, 337, 338, 345 Prażuch Tadeusz 290 Pypłacz Marian 113 Preiss Julia zob. Brystiger Julia Pyrko Czesław 113 Prędki Stefan 519 Pysiewicz Tadeusz 231 Prętki Marian 373 Pyskło Roman 126, 272, 273 Proć Mikoła 235 Pysznik Leopold 506 Prokop Tadeusz 209, 211, 213, 219 Pytlakowski Marian 152 Prokopski (imię nieznane) 345 Pytlewski Janusz 206 Prokopski Stefan 182, 188 Pronobis Józef 210, 214–216 R. (nazwisko nieznane) Brunon 532 Proszowski Stanisław 171, 195, 355, 356 Rabczewski Bazyli 326 Prośniak Kazimierz, s. Józefa 432 Rabczyński Henryk 328, 332 Prośniak Kazimierz, s. Stanisława 272 Rabe Bolesław 535 Pruss Stanisław 526 Rabiega Tadeusz 303, 309 Pryczek Henryk 297 Raca Józef 53 Pryma Helena zob. Wosińska Helena Raca Szabsia Eilezer Leon 401 Przestrzelski Stanisław 309 Raciniewski Benedykt 373 Przestrzelski Stanisław, s. Jana 98 Rackier Ignacy 299 Przewoźniak Marian 223 Racławski Jan 525 Przezorski Eugeniusz 140 Racławski Mieczysław 326 Przybycień Władysław 275 Raczkowski Lucjan 303 Przybylski Adam 484 Raczyński Stefan 314 Przybylski Jan 185, 482 Raczyński Włodzimierz 515 Przybylski Władysław 222, 355 Radecki Stefan 53, 294 Przybyła Marian 128 Radkiewicz Stanisław 8, 17, 20, 24, 25, 35, Przybysz Marian 112 36, 49–51, 54–56, 60, 69, 72, 73, 77 Przychodzeń Mieczysław 137 Radliński Bolesław 145, 154 Przysuski Ludwik (Salomon) 50, 62, 90 Radliński Władysław 299 Przytyk Andrzej 270, 273 Radłowski Stefan 213 Przywara Władysław 404 Radon Stanisław 509, 510 Pszczółkowski Edmund 91 Radosz Bogusław 396, 397 Ptak Józef 183 Radoszewski Tadeusz 90, 142, 189, 335, 347– Ptasiński Jan 50, 77, 91 –349, 468 Ptasznik Henryk 103, 500, 509 Radoszycki E. (imię nieznane) 171 Ptaszyński Adam 162, 165 Radzicki Paweł 116

586 587 Radziejowski Edmund 371 Rewers Bolesław 181, 188, 348 Radziejowski Zenon 365, 369, 372 Rewucki Zygmunt 115 Radzik Józef 383 Rezulak Józef 512 Radzikowski Zdzisław 144, 149, 152, 153, Riedel Eugeniusz 155 246, 257, 389 Ringer Czesław (Chaskiel) 51, 85, 89 Radzimierski Stefan 302, 303, 308–310 Ringer Stanisław 260, 264 Radziszewski Stanisław 109 Ritter Artur zob. Jastrzębski Artur Radziszewski Wiesław 432 Robak Feliks 308, 309 Radziukiewicz (Lalko) Czesław 51, 64, 82, 429 Robakowski Franciszek 444 Ragiel Jan 53, 125, 198, 201, 271 Roch Mieczysław 336, 337 Raj Edward 267 Roczek Czesław 372 Rajca Stanisław 211 Rodniewski Antoni 51, 86 Rajchel Zbigniew 393 Rodzko Jan 357 Rajecki Wacław 187 Rodzko Maria 360 Rajkowski Stanisław 379, 506, 507 Rogacz Jan 345, 346, 350 Rajski Ryszard 112 Rogala Antoni 297 Rajzbaum Aba 298 Rogala Feliks 343, 346, 347 Rak Józef 170, 180, 182, 183, 185, 194 Rogowska (Różawska) Sonia 101, 102 Rak Zygmunt 253, 265 Rogowski Zorach 108 Ramus Eugeniusz 520 Rogowski Zygmunt 53, 111, 292, 293, 305 Rap Mieczysław zob. Rąp Mieczysław Rogozin Michał 53, 301 Rapaport Helena (Gitla) zob. Gruda Helena Rogoziński Władysław 329, 330 (Gitla) Rogula Antoni 406 Raps Ryszard zob. Nazarewicz (Raps) Ryszard Rogut Ksawery 495 Ratajczak Henryk 366 Rojewski Ryszard 177, 178 Ratajczak Zygmunt 148, 153, 162–165 Rokicki Henryk 209, 217 Ratajczyk Stanisław 133, 138 Rokicki Ludwik 527, 528, 538 Ratusiński Adolf 211 Rokoszewski Radzisław 323, 326, 333 Ratusiński Adolf, s. Stanisława 121, 122, 124, Rola-Żymierski Michał zob. Żymierski Mi- 518 chał „Rola” Rączka Mieczysław 137 Romalewski Karol 308 Rączy Michał 386, 389 Roman Feliks zob. Grotte Józef Rąp (Rap?) Mieczysław 188, 193 Roman Jan 524, 529 Rdzanek Tadeusz 406, 411 Romaniak Bolesław 69, 518 Redo Leonard 229 Romaniuk Kuźma 51, 276, 311, 351, 358, Regulski Marian Jan 352, 356 361, 433, 455 Reich-Ranicki Marceli 75 Romanowicz Władysław 105, 434 Reisner Michał 250 Romik Lucjan 159 Reiss Maurycy 251, 252, 363 Romiszewski Mieczysław 234, 408 Rejdych Bolesław 252 Romkiewicz Bronisław 194 Rejdych Jan 104, 315, 317 Romkowicz Bronisław (Bernkopf Maks) 474 Rejment Władysław 204, 382 Romkowski Roman (Grinspan-Kikiel Natan, Reksa Bolesław 157, 160, 442 Grinszpan Menasze) 23, 26, 28, 51, 56, Remion Józef 396, 401, 402 62, 69, 72, 77, 78, 236 Remion Ludwik 397 Ronowski Franciszek 165 Remsak Józef 134, 136, 210 Rosek Stanisław zob. Roszek Stanisław Repalski Czesław 437, 465 Rosenbaum (Różycki) Feliks 156, 474 Repelewski Stanisław 275 Rosenman Michał 342 Reszczyński Jan 104 Rosikoń Tadeusz 246

588 589 Rosiński Mieczysław 295 Rubinkiewicz Tadeusz 390 Rosiński Stefan 534 Rubinstein Maria zob. Bajewicz Antonina Rosiński Zygmunt 131, 132 Rubinsztein Leon (Leiba) 51, 62, 74, 79, 85, 95 Rosowski Zygmunt 170, 172 Ruciński Franciszek 134, 138 Rosół Stanisław 363 Ruder Mieczysław 436 Rossner Michał 26, 84 Rudnicki Edward (Głac Stanisław) 477 Rossowski Tadeusz 499, 508 Rudnicki Leon 461 Roszak Roman 140 Rudnicki Leon, s. Jana 272 Roszak Wincenty 408 Rudnicki Roman 425 Roszek (Rosek) Stanisław 327 Rudolf Józef 173, 180, 252 Roszkowski Eugeniusz 221, 231, 293, 406, 421 Rudziński Jan 131 Roszkowski Tadeusz 132, 133, 139 Rudziński Władysław 350 Rościszewski Władysław 361 Rumelt Abraham 170 Roth Jerzy 480 Rundstein Jerzy 72 Rothmann Stanisław zob. Rotman Stanisław Rupniewski Antoni 199–201, 217 Rotman (Rothmann) Stanisław 301 Rus Ber 349 Rotter Jan 208 Rusak Jan 484 Roykiewicz Ryszard 432, 461 Rusek Kazimierz 539 Rozalski Stanisław 430, 432 Rusik Michał 158 Rozborski Bronisław 131 Rusin Jan 511, 513, 514 Rozen Sewer 64, 515, 533 Rusinek Bronisław 185 Rozenberg Oskar 64, 526, 537 Ruta Czesław 365, 368, 505, 507 Rozenblum Aleksander 291, 296 Rutkiewicz Edward 127 Rozenblum Aleksander (Adam), s. Wiktora Rutkowski Aleksander 423 273 Rutkowski Wacław 233 Rozenwaks Józef 428, 457 Rutkowski Zdzisław 340 Rozmaryn Helena (Rachela) 293, 296 Ruzikowski Tadeusz 13 Rozmysłowicz Romuald 107 Ryba Daniel (Dawid) 353, 356, 365, 371 Rozpędowski Józef 376, 379 Ryba Józef 221, 224 Roztropiński Zenon 148, 149 Rybak Henryk 211, 213, 323, 324 Rozum Marian 452 Rybczyński Jerzy 337 Rozwadowski Michał 536 Rybicki Bronisław 278 Rożek Wacław 103, 116 Rybicki Marian 81 Rożko Władysław 133, 134, 138, 330 Rybicki Ryszard 481, 482, 487 Rożnowski Kazimierz, s. Bronisława 497 Rybiński Mieczysław 291, 305, 459 Rożnowski Kazimierz, s. Jana 295, 296 Rybiński Tadeusz 291, 294, 302 Różański (Goldberg) Józef 49, 51, 52, 62, 69, Rybkowski Bogumił 128, 390, 391 70, 83, 84 Rycerz Bolesław 516 Różański Kazimierz 224, 233, 421, 422, 498– Rycerz Bolesław, s. Andrzeja 269, 270, 279, –500, 513 280, 282 Różański Stanisław 414, 416 Rychlik Zygmunt 289 Różawska Sonia zob. Rogowska Sonia Rycki Władysław 445 Różycki Feliks zob. Rosenbaum Feliks Rydlewski Zbigniew (Jerzy?) 144 Różycki Mieczysław 124, 130 Rymkiewicz Piotr 230 Rubacha Roman 254, 258, 263, 399 Rynkiewicz Witold 332 Rubicka Helena 106, 313, 319 Rypiński Jan 442, 443, 451, 453 Rubik Jan 488 Ryś Jan 218 Rubiłowicz Mieczysław (Morduch) 416 Ryś Stanisław 159 Rubin Michał 268, 269, 408 Rytter Roman zob. Jagiełło Roman

588 589 Ryznar Józef 403 Sawczuk Włodzimierz 117 Rzadkowska Anna 207 Sawecki Henryk 279 Rzepecki Józef 512 Sawicki Aleksander 101, 110 Rzepka Władysław 333 Sawicki Henryk 89, 96, 426 Rzepkowski Romuald Jan 301, 302 Sawicki Marian 199–201, 203 Rzepliński Andrzej 13 Sawicki Stanisław 231, 406, 407, 421 Sawicki Teodor 98, 167, 311 Sabaciński Jan 291, 304 Sawicki Wiesław 145, 147, 148, 157, 159, 162 Saczewa Serafin 278, 284 Sawicki Władysław 432, 438, 441, 443, 452, Sadecki Bronisław 133, 136 457, 459, 461, 478, 482 Sadkowski Wacław 459, 462 Sawicki Zbigniew zob. Sawicki (Szatan) Zbi- Sadło Jan Bronisław 307 gniew Sadokierski Stanisław 131, 133, 134 Sawicki (Szatan) Zbigniew 289, 468 Sadowska Felicja zob. Michaelson-Sadowska Sawka Eustachy 68, 180, 343, 345 Felicja Sawka Kazimierz 383, 390 Sadowski Franciszek 538 Schildhaus Bernard Borys zob. Krzywiński Sadowski Henryk 125 Bolesław Sadowski Józef 366 Schindler Izaak 480 Sadura Wacław 83, 94, 357 Schönborn Ludwik zob. Szenborn Ludwik Sagan Mieczysław 253, 264 Sedek Stanisław 208 Sagański Edward 116, 118 Sedłak Marian 286 Sagański Henryk 114, 117 Seklecki Jan 144, 151, 158, 159, 163 Sak Antoni zob. Chac Antoni Sekuła Jan 286 Sakaluk Paweł 476, 478 Selen-Kagan Leon 476 Sakiewa Tadeusz 124 Seliwanowski Nikołaj 54, 61, 68 Sakowski Henryk 314 Senator Marian zob. Kozłowski (Senator) Sakowski Kazimierz (Kuźma?) 530 Marian Sala Antoni 505, 506, 510 Sendek Stanisław 145 Salach Władysław 444, 453 Senyszyn Władysław 178, 320 Salamon (Salomon?) Józef 161, 162 Serafin Bohdan 290 Salmonowicz Józef 343, 491 Serafin Czesław 164 Salomon Józef zob. Salamon Józef Serafin Czesław, s. Antoniego 366 Sałata Jan 313, 333 Serafinowicz Tadeusz 514 Sałkowski Mieczysław, s. Stanisława 328 Sereda Aleksy 98, 335 Sałkowski Mieczysław, s. Władysława 316, 331 Serkowski Ludwik 166 Samborski Feliks 183 Serwiński Eugeniusz 428, 431, 438, 440, 441, Samczuk Stefan 487 447, 452, 457, 459 Samiec Zygmunt 191 Serwiński Stefan 350 Samolczyk Tomasz 375, 510 Setlak Ludwik 393, 396, 397, 403, 506 Sampolski (Byk) Stefan 96, 177, 248 Seweryn Tadeusz 455 Sampolski Stefan zob. Sampolski (Byk) Ste- Sękiewicz Stanisław 209, 211, 219 fan Sękowski Zdzisław 149, 151 Samulczyk Stefan 371 Siankowski Józef 205, 207 Sandowski Filip 123 Sianoszek Bolesław 298 Sapka Józef 517, 526 Sianoszek Władysław 519 Sarzyński Henryk 493 Sidor-Łobaszewska Maria 143, 152, 154 Satora Władysław 264 Sidorczuk Aleksy 106 Sawa Jan 136, 137 Sidorowicz Piotr 345 Sawczak Michał 520, 523, 533 Sieczkowski Wiktor 397

590 591 Siedlarczyk Władysław 285 Skiba Aleksander 445, 453 Siedlecki Jerzy 71, 84 Skiba Mieczysław 525 Sielicki Ludwik 51, 66, 78, 79, 85 Skiba Tadeusz 341 Siemek Józef 245, 254, 259 Skiba Władysław 306 Siemieniuch Ignacy 205 Skibiński Ignacy 279 Siemion Maksymilian 267 Skierś Edward 323, 470 Siemion Michał (Mowsza) 206, 291, 298, 300 Skoczek Antoni 146 Siemionka Władysław 194 Skoczek Jan 453 Siemionow 54 Skoczek Jan, s. Jana 453 Siemionowicz Wacław 103 Skołożyński Tadeusz 325, 328 Sienkiewicz Aleksander 106, 108 Skora Antoni 449 Sienkiewicz Władysław 439 Skora Stanisław 324, 326, 334 Sienkiewicz (Lewin) Witold 81, 91 Skorkin K.W. 50 Siepietowski Władysław 214 Skorupa Franciszek 516 Siepietowski Władysław, s. Jana 187, 189 Skorupa Władysław 529, 531 Sieradzki Kazimierz 83 Skorupski Stanisław 330 Sieradzki Kazimierz, s. Czesława 385 Skotnicki Antoni 506, 507 Sieradzki Tadeusz 402 Skotniczy Franciszek 240, 258, 260, 261 Sieraga Stanisław 325 Skotowski Wacław 303 Sierow Iwan 54 Skowierzak Marian 207, 341 Sierpień Marian 280 Skowron Edward 156 Siewierski Eugeniusz 217 Skowronek Czesław 455 Sikora Henryk 170, 172 Skowronek Józef 237, 522, 531 Sikora Józef 474 Skowrońska Emilia 427, 434 Sikora Ludwik 229, 234, 425 Skowroński Jan, s. Antoniego 140 Sikora Marceli 460, 462 Skowroński Jan, s. Apoloniusza 371, 486 Sikora Marian 129, 190, 299, 344, 414 Skowroński Władysław 376 Sikora Władysław 247 Skowroński Włodzimierz 106 Sikora Zbigniew 343, 471, 473, 484, 494, 495 Skowyra Tadeusz 171, 355, 516, 528, 529, 537 Sikorski Bronisław 489, 491 Skórzak Henryk 389 Sikorski Eugeniusz 379 Skrzynecki Władysław 430 Sikorski Henryk 112, 113 Skrzypczak Antoni 103, 104, 111, 116 Silberg Adolf zob. Wojstarowicz Sylwester Skrzypczak Czesław 155 Silberg Izrael zob. Górecki Paweł Skrzypczak Edmund 371, 372 Sindel Wolf 353, 354 Skrzypczyk Jan 318, 320, 321 Siniawski Stanisław 183, 194 Skrzypiec Stefan 337 Siniawski Stanisław, s. Antoniego 100, 101, 115 Skulski Mieczysław 168, 175, 238 Siokało Bogdan 496 Skupień Konstanty 127, 484, 485, 490 Sitarek Henryk 465 Skurzak Henryk 275 Sitek Antoni 198, 200, 202, 213 Skwierczyński Franciszek 530 Sitka Alfons 223, 411 Skwierczyński Sławomir 95 Siuda Zygmunt 175 Slogarski Józef 346 Siudak Euzebiusz 185, 345, 350 Słabicki Michał 387 Siudeja Marian 199 Sław Marian 413 Siwanowicz Leonard 220, 351, 381, 456 Sławek (imię nieznane) 181 Siwko Wacław 409 Słobodski Józef (Izaak) 436, 439, 465 Siwy Stanisław 323, 331 Słodki Jan 299 Skalny Stefan 163 Słodkiewicz Cyprian 295 Skarżyński Stefan 150 Słodowski Julian 521

590 591 Słomka Henryk 285–287 Sobieski Franciszek 399, 404 Słomka Lucjan 387 Sobiłło Janusz 383, 402, 404 Słonina (Słowiński) Stanisław 394, 402, 492 Sobkowiak Józef 189, 193 Słoński Franciszek 409 Sobociński Stanisław 245 Słotwiński Alojzy 217 Sobolewski Antoni 536 Słowianek Tadeusz 295 Sobotka Tadeusz 146, 158 Słowik Edward 279, 281, 450 Sobusiak Adam 399 Słowik Leon 112, 113 Socewicz Konstanty 276, 362, 478 Słowiński Stanisław zob. Słonina Stanisław Socha Bolesław 209 Słucki Izydor 415 Socha Marcin 144, 148, 268, 270 Słucki Leon 301 Sochaczewski Paweł 227 Słyszko Władysław (Włodzimierz) 117 Sochocki Ryszard 443 Smagała Zenon 503, 504 Sochocki Stanisław 325 Smereka Adam 145, 165 Soczawa Stanisław 172 Smoczyk Józef 460 Sodel Mieczysław 10 Smolarek Franciszek 307 Sokołowski Ewaryst 148, 221, 222 Smolarek (Wolanin) Regina 463 Sokołowski Jan 420–422 Smoleń Apolinary 244 Sokołowski Piotr 68, 139 Smoleński Zbigniew 69 Sokołowski Stefan 456 Smolik Włodzimierz 320 Sokołowski Stefan, s. Jana 239, 243, 245 Smolin Piotr 90 Solański Mikołaj 534 Smolski Tamerlan 109 Solarczyk Stefan 254, 256 Smoła Halina 504 Solarek Józef 507 Smołka Władysław 484, 486, 487 Solarski Edward 260 Smołuch Wacław Marian 269, 287 Solarski Feliks 470, 481–483, 486, 491 Smólski Tadeusz 241 Solarz Artur 468 Smółka Władysław 164 Solarz Jan 245 Smulczyński Stanisław 436, 442, 447, 464 Solecki Marek (Zalcman Majer) 456, 457 Smyczek Leon 187, 194 Solecki Tadeusz 161, 165 Snopkiewicz Jacek 12 Soliński Michał 485, 487 Sobański Stanisław 269, 270, 279, 282, 283, Soliński Michał Stanisław 283 285 Sołtyk Jan 206 Sobczak Apolinary 470, 485 Sołtyniak Jan 405 Sobczak Kazimierz 310 Sołtys Franciszek 394, 395, 402, 403 Sobczak (Sobczuk) Stefan 26, 51, 65, 78, 84, Sołtysik Czesław 345 90 Sordyl Aleksander 487, 494, 495 Sobczuk Stefan zob. Sobczak Stefan Soroka Józef 270, 484, 491 Sobczyk Leon 100–102, 110, 115, 482, 487, Soroka Mikołaj 108 490 Sorokowski Bogdan 469, 470, 475, 476 Sobczyński Marian, s. Franciszka 302 Sorokowski Bohdan 435, 436 Sobczyński Marian, s. Józefa 89, 289, 467 Sosnowski Jacek 324, 326, 331 Sobczyński Władysław zob. Sobczyński (Spy- Sosnowski Jan 211, 217, 219 chaj) Władysław Sośnicki Janusz 390 Sobczyński (Spychaj) Władysław 51, 72, 87, Sośnicki Lucjan 329 196, 381 Sośnicki Wacław 518 Sobecki Marian 538 Sowa Bronisław 258, 331, 332, 440, 444, 447, Sobecki Roman 162, 165 454 Sobel Józef 265 Sowiński Bolesław 126, 174 Sobiecki Leon 155, 159 Sowiński Zdzisław 206, 208

592 593 Sowul Mieczysław 100 Starczewski Kazimierz 297 Spisak Józef 240, 241 Staroń Kazimierz 486 Spryszyński Stanisław 508 Starosta Bolesław 231, 235, 368–370 Spychaj Władysław zob. Sobczyński (Spychaj) Starosta Franciszek 160, 164 Władysław Starzemski Stefan 198, 469 Spychalski Marian 24 Starzycki (Pachołek) Jan 83, 405, 470, 474 Srebro Adam 352, 457 Stasiak Leon 131, 329 Srebro Felicja 361 Stasiński 69 Sroczyński Władysław 487, 489 Stasiuk Włodzimierz 111, 118 Sroka Franciszek 247 Staszkowski Jan 515, 520 Srokowski Krzysztof 222, 355 Staszowski Roman 214 Srokowski Marceli 53, 97, 197, 198, 202, 357 Stawarczyk Marian 487, 489, 493 Stach Leon (Storch Werner Leon Dorn) 90, Stawarczyk Stefan 237, 252, 262 179 Stawczyński Adolf 509, 512 Stachlewski Marian 292 Stawicki Wincenty 229, 233 Stachowiak Jan 103, 387 Stawieraj Barbara 320 Stachowiak Kazimierz 370, 377, 379 Stawowiak Stanisław 109, 251 Stachowiak Stanisław 179 Stawowski Stanisław 146, 365, 368 Stachowiak Stanisław 378 Steczek Jan 538 Stachowiak Stanisław, s. Leona 208 Stefaniak Antoni 509 Stachowicz Stefan 119 Stefanowicz Bolesław 153 Stachowska Maria zob. Brandys Maria Stefańczak Jan 51, 93, 167, 429, 445, 458, 460 Stachurski Jan 517, 523, 534 Stefański Mieczysław 233, 374, 423, 450 Stachyra Józef 225 Stein Herman 495 Staciewiński Jerzy 199, 200–203 Stelak Jerzy 290, 304 Stajkowski Eugeniusz 443, 448, 450 Stelczyk Roman 394 Standera Franciszek 515 Stelmaszczuk Piotr 451 Staniewski Antoni 321 Stelmaszczuk Piotr, s. Zachara 230, 234 Stanisławek Szymon 181, 189 Stelmaszczyk Stanisław 133, 140 Stanisławiuk Paweł 116, 118 Sternal Jan 511 Stanisławski Mieczysław 289, 305, 314, 328, Sternik Stanisław 455 329 Stesłowicz Jan (Katz Lemil) 276, 467, 470, 477 Stanisławski Zdzisław 523 Stępień Czesław 439, 453 Staniszewski J. (imię nieznane) 536 Stępień Eugeniusz 204 Staniszewski Włodzimierz 535 Stępień Marian 476, 483 Staniszewski Zygfryd 294, 305 Stępień Mieczysław 269 Stankiewicz Czesław 171, 178, 191, 192, 408 Stępień Tadeusz 306 Stankiewicz Eugeniusz 297 Stępień Zygmunt 161, 165 Stankiewicz Mieczysław 437, 466 Stępniak Zygmunt 303 Stankiewicz Stefan 498, 499, 503 Stępniewski Stanisław 207 Stankiewicz Włodzimierz 123, 124, 406 Stoiński Stanisław 536, 538 Stankowski Alojzy 298, 361 Stokłosa Stanisław 488, 494, 495 Stankowski Stanisław 205 Stokowska-Wajsblech Irena 290 Stankowski Zdzisław 307, 309, 310 Stolarski Rafał E. 11 Stanowski Leon zob. Stonawski Leon Stolarski Tadeusz 335 Stańczuk Stanisław 53, 100, 110, 111, 117, Stolarz Alojzy 516, 523, 528, 533, 536 336, 338, 342 Stołecki Romuald 278 Stańczyk Hieronim 359 Stonawski (Stanowski?) Leon 177 Stański Franciszek 409 Stopka Józef 394

592 593 Storch Werner Leon Dorn zob. Stach Leon Suliga Stanisław 212 Strach-Zrębski Franciszek zob. Strok-Zręb- Sułczyński Mieczysław 314 ski Franciszek Sułkowski Józef 218 Strachanowski Feliks 510 Sumiga Jan 445 Strama Mieczysław 254, 259, 262 Sumlet Stanisław 247 Strączkowski Franciszek 140 Suproń Bazyli 516 Strąk Tadeusz 150, 295 Supruniuk Stanisław 143, 146, 157, 159, 396, Streich Kazimierz 538 400 Strelczuk Jerzy 131 Surutkowicz Aleksander 86 Strnadel Kazimierz 474 Suska Stanisław 312, 315 Stroceń Józef 279–281, 284 Suszczyński Aleksander 336, 349 Strok-Zrębski (Strach-Zrębski) Franciszek 365 Suszek Jerzy 171, 350 Stronias Hipolit 320 Suterski Stefan 379 Stróżak Stanisław 468 Suwaj Jan 478 Struski Antoni 203 Suwalski Wincenty 414 Struś Ludwik 281, 282 Swatek Stanisław 464 Struzik Edmund 204 Swatek Stanisław, s. Józefa 276 Strycharski Bronisław 101, 293, 295 Swica Józef 347 Stryjan Ignacy 480 Sybilski Jan 115 Stryjniak Stefan 493 Syjota Władysław 180, 184, 186, 189, 191 Strzałka Kazimierz 229, 233, 410 Sykut Stefan 132, 284 Strzałka Stanisław 236, 240, 257, 260, 262, Symba Henryk 128, 319, 390 265 Synowiec Ignacy 370 Strzelczyk Stefan 436, 437 Sypniewski Stanisław, s. Jakuba 413 Strzelczyński Eugeniusz 216, 365, 369, 372 Sypniewski Stanisław, s. Wincentego 421 Strzelec Bolesław 121, 131, 330 Syposz Henryk 170, 173, 180, 186, 189, 193 Strzelec Stanisław 439, 442, 445, 446 Sysiak Stanisław 440, 450 Strzelecki Stanisław 90 Szablewski Stefan 535 Strzempek Józef 350 Szachtej Roman 53, 170, 243, 256 Strześniewski Zenon 328 Szachterski Michał 157, 163, 164 Strzyżewski Kazimierz 343 Szadkowski Tadeusz 406, 418 Studencki Henryk (Studniberg Chaim) 171 Szafrański Stanisław 531 Studniberg Chaim zob. Studencki Henryk Szajak Gustaw 222, 431, 432 Studzieniecki Zdzisław 228 Szajna Leon 480 Studziński Czesław 507 Szalecki Mieczysław 208 Studziński Józef 125 Szałkowicz Jerzy 251 Styła Tadeusz 272, 501 Szamota Władysław 181 Stymach (imię nieznane) 113 Szapski Stefan 399 Stypczyński Lutosław 236 Szarało Jan 108, 118, 308, 310 Stypuła Tadeusz 280, 284, 441 Szarało Włodzimierz 101, 115, 171, 201, 355, Suchecki Mieczysław 143, 236, 450, 474 515 Suchoń Bernard 187, 188 Szaran Kazimierz 537 Suchorowska Danuta 10, 14 Szarapow Michał 515, 532 Suczek Feliks 51, 66, 72, 86, 95 Szargow Eugeniusz 525 Sudelski Józef 483, 485 Szarkowski Jan 406, 424 Suduł Michał 507 Szarota Tomasz 12 Sujecki Józef 214 Szarszewski Wacław 123, 124, 140 Sujka Tadeusz 279 Szary Leon 276, 361, 362 Sulczyński Jan 414 Szasiński 69

594 595 Szatan Zbigniew zob. Sawicki (Szatan) Zbi- Szewczyk Zdzisław 217, 218 gniew Szewiernowski Jan 532 Szataniak Wacław 100, 114, 119, 470 Szkatuła Feliks 352, 513 Szatkowski Ryszard 504 Szkudelski Józef 100–102, 119, 304, 308, 309 Szatyn Bronisław 249 Szkupińska Zofia zob. Szkupińska-Kifner Zofia Szawdzin Jerzy 272, 273 Szkupińska-Kifner Zofia 144, 152, 153, 463 Szczawiński Adolf 111–113, 315 Szlachcic Franciszek 166, 236, 245, 261, 311, Szczec Edmund 430 381 Szczepaniak Bogusław 497, 498 Szlachcic Stefan 318, 326, 330 Szczepaniak Józef 507, 509 Szlachta Franciszek 258 Szczepaniak Kazimierz, s. Jana 86, 314, 316, Szlęk Kazimierz 185, 190 323, 327, 328, 331, 332 Szmeler Izydor 479 Szczepaniak Kazimierz, s. Marcina 505 Szmidt Leszek 288, 290, 292, 305 Szczepanik Franciszek 353, 356, 358, 498 Szmidt Longin T. 9 Szczepanik Jan 186 Szmit Antoni 424 Szczepanik Kazimierz 78 Szmulak Jan 484 Szczepanik Kazimierz, s. Jana 86 Szmulowicz Jakub zob. Wojciechowski Le- Szczepanik Kazimierz, s. Pawła 196 onard Szczepański Franciszek 203 Szojmer Józef 415 Szczepański Józef 234 Szopa Feliks 173, 174, 180, 192 Szczepara Edward 171, 186, 192 Szostak Jan, s. Jana 427, 456 Szczerba Marian 216, 217 Szostak Jan, s. Józefa 110, 111, 113 Szczerba Stanisław 469 Szostak Michał 128, 225 Szczerkowski Alojzy 303 Szot Stanisław 51, 78, 79, 266, 351 Szczęsny Stefan 447, 451 Szota Julian 187, 188, 193 Szczęśniak Tadeusz 51, 88, 95 Szota Zenon 203 Szczubełek Jan 448 Szpacenko Daniel 469, 472 Szczubiał Edward 515, 529 Szpakowski Antoni 107 Szczupiel Franciszek 382 Szpakowski Jan 275, 276 Szebesta Alojzy 536 Szpakowski Kazimierz 345, 346 Szechter Ajzyk 431, 433, 457, 462 Szpala Roman 9 Szejnfeld Edward (Dawid) 289, 294, 297 Szparak Mieczysław 312, 313 Szelągowski Mirosław 438, 441, 447, 455 Szpirt Józef 413 Szelągowski Zygmunt 325 Szpunar Jan 404 Szelest Edward (Dawid) 300, 478, 479 Sztampke Rafał 331 Szelest Edward zob. Szelest Edward (Dawid) Sztampke Ryszard 308 Szeliga Józef 442, 453 Sztobelski Adam zob. Sztoblewski Adam Szemakowicz Adolf 442 Sztoblewski (Sztobelski?) Adam 347 Szemiot Stanisław 433 Sztrajen (imię nieznane) 527 Szemiot Stanisław, s. Antoniego 85, 126 Sztuka Jerzy 490 Szenauk Aleksander 459 Sztuka Jerzy, s. Jana 238 Szenborn (Schönborn) Ludwik 52, 120, 236, Szuba Stanisław 155 384, 456 Szulc Antoni 225 Szer Eliasz 168, 170 Szulc Franciszek 139 Szeremeta Szymon 106 Szulc Ignacy 370, 371 Szeremeta Wacław 281 Szulc Stanisław 150 Szereszewski Jakub 413 Szuligowski Stanisław 283, 489 Szewczyk Jan 53, 60, 69, 83, 90 Szulimowski Michał 515 Szewczyk Otokar 128, 276, 277 Szułczyński Mieczysław 318

594 595 Szumacher Michał 472 Szymczak Zdzisław 51, 80, 87 Szumański Stanisław 194 Szymczuch Edward 237, 238, 248 Szumański Teodor 291–293 Szymczuk Konstanty 117 Szumigaj Marian 305, 306 Szymczyk Bolesław 167, 168, 172, 178, 191, 348 Szumilas Bruno 189 Szymczyk Henryk 349 Szumlak Jan 346 Szymik L. (imię nieznane) 171 Szumlak Józef 212, 213, 215 Szymilewicz Piotr 522, 530, 531 Szumlewicz Jan 295 Szymkowiak Ludwik 366–368, 508 Szumski Antoni 237, 273, 358, 387 Szymkowiak Stanisław 378 Szuster Mojżesz 111 Szymona Stanisław 181 Szuster Ryszard 121, 124, 126, 428, 429 Szymoniak Edmund 198 Szwagierczak Ryszard 122, 131, 132, 138, Szymonik Wacław 229, 419 197, 429, 458 Szymsiak Zbigniew 203 Szwagrzyk Krzysztof 11, 13, 62, 69 Szypulski Edmund 406, 409 Szwajkowski Stanisław 477 Szypulski Mieczysław 379 Szwech 70, 71 Szypulski Stanisław 378 Szwed Edward 131, 137 Szysz Władysław 53, 97, 106, 118, 303, 304, 405 Szybka Józef 395 Szyszka Mieczysław 298 Szycko Feliks 407, 421 Szyszkowski Stanisław 110, 113, 515 Szydłowski Stanisław 489 Szyjka Ludwik 491 Ścibor Jerzy 345 Szyjko Ryszard 494 Ścibor Tadeusz 484, 487, 493 Szyller Jan 361 Ścierko Bolesław zob. Ściernicki Bolesław Szyller Kazimierz 135, 373 Ściernicki (Ścierko) Bolesław 224 Szymanek (imię nieznane) 348 Ścigała Stanisław 154 Szymanik Jan 449, 454 Ślęzak Władysław 186 Szymanowicz Kazimierz 64, 518, 528 Ślifierczyk Wacław 136 Szymańska Irena 168, 238, 313 Ślifierz Kazimierz 124, 125 Szymański Bronisław 23, 66, 223 Śliwa Czesław 146, 149, 159 Szymański Czesław 393, 394, 404 Śliwa Władysław zob. Imiołek-Śliwa Włady- Szymański Henryk 461 sław Szymański Henryk, s. Jana 373, 424 Śliwa-Imiołek Władysław zob. Imiołek-Śliwa Szymański Jan 139 Władysław Szymański Józef 491 Śliwiński Bolesław 240 Szymański Kazimierz 324, 325, 329 Śliwiński Władysław 447 Szymański Leon 140 Ślusarek Witold 419 Szymański Piotr 449 Ślusarski Józef 345 Szymański Stanisław 188, 526 Ślusarz Jan 144 Szymański Stefan 144, 162, 198, 199 Śmiałek Marian 302, 310 Szymański Witold 309 Śmiałek Mieczysław 336, 337, 347, 350 Szymański Władysław 454, 462 Śmiechowski Ignacy 284 Szymborski Bronisław, s. Feliksa 444 Śmiechowski Stefan 139, 140, 260, 263 Szymborski Bronisław, s. Franciszka 443, 448 Śniady Stefan 302 Szymborski Ryszard 382 Śnieżawski Bolesław 135, 137, 141 Szymczak Adam 160 Śnieżawski Leonard 139 Szymczak Henryk 304 Śnieżek Stanisław 366 Szymczak Jan, s. Adama 234, 424 Śnigir Jan 66, 79 Szymczak Jan, s. Marcina 295 Środek Wiktor 270, 277 Szymczak Zbigniew 416 Śron Marian 223

596 597 Światło Józef (Fleischfarb Izaak) 8, 10, 17, 24, Tarnowski Walenty 321 44, 51, 53, 56, 62, 68, 72, 82, 236, 311, 426 Tataj Jan 51, 60, 67, 72, 79, 196, 266 Świątek Adam 257, 259, 263 Tatara Franciszek 492 Świątek Julian 263 Taube Antonina zob. Taube-Knebel Antonina Świątkowski Zbigniew 228 Taube-Knebel Antonina 469, 475 Świder Marian 208, 216 Teich Marceli zob. Omiński Marceli Świderski Kazimierz 53, 180, 183, 339, 346, Tekeli Jan 472 481, 485, 487 Tekliński Mieczysław 439, 440 Świderski Mieczysław 336, 337, 343, 350 Teleucki Antoni 526 Świderski Stefan 510 Tenenbaum Szymon Ela zob. Kalecki Edward Świderski Wacław 295, 322, 387 Teodorczyk Franciszek 376, 379 Świerczewski Jan 528 Teodorczyk Stanisław 308 Świerczyński Aleksander 170 Terkowski Jan 200 Świerczyński Grzegorz 439 Terlecki Bolesław 325 Świergała Bogusław 190 Terzyk Franciszek 360, 372 Świerkot Jacek 195 Teter Włodzimierz 210, 212 Świeszek Mieczysław 515 Tewel Julian 72 Świetlak Jan 490 Tęcza Stanisław 392 Świetlik Antoni 529 Tichoniuk Włodzimierz zob. Tychoniuk (Ti- Świetlik Konrad 51, 77 choniuk) Włodzimierz Święcicki Jan 53, 381, 397 Tkaczow Józef 391 Święcicki Roman 439, 440, 444 Tkaczyk Ryszard 495 Święcicki Stanisław 341 Tobiasz (imię nieznane) 68 Świnoga Władysław 408, 409, 423, 424 Tobiasz Czesław 324, 517 Świta Bronisław 268, 269 Toczkowski Edmund 416 Śwital Józef 245 Tokaj Jan 307 Świtulski Tadeusz 449 Tokarz Stanisław 220 Toma Wacław 271 Tabaczyński Ryszard 429, 458 Tomaka Wincenty 329 Tabiś Jan 248 Tomala Andrzej 209, 214 Tabor Kazimierz 229, 408, 409, 419, 424 Tomalak Czesław 195 Taboryski Michał (Mojżesz) 51, 62, 79, 84, Tomaszek Stanisław 253, 259 93–95 Tomaszewski Edward 436 Taksidis Nikos 65 Tomaszewski Henryk 306, 307 Talarski Jan 213 Tomaszewski Jan 135 Tarajko Jan 270, 282, 285 Tomaszewski Karol 145 Tarant Władysław 327 Tomaszewski Kazimierz 150 Taras Jan 520, 539 Tomaszkiewicz Bronisław 159, 306, 486, 488 Tarasewicz Paweł 112, 113, 117 Tomaszuk Wiktor zob. Matkowski Tymoteusz Tarasiewicz Henryk 118, 494 Tomczak Jan 528 Tarasiewicz Włodzimierz (Władysław) 106 Tomczak Stefan 98, 101, 115 Tarasiuk Adolf 64, 517, 523 Tomczak Zdzisław 307 Tarasiuk Henryk 302 Tomczyk Jerzy 103 Targielski Mieczysław 313, 318, 321, 327 Tondowski Zenon 487 Targosz Zdzisław 260, 263 Topolski Adam 514 Tarkowski Henryk 332 Topolski Czesław 507, 512, 513 Tarkowski Tadeusz 276 Topolski Marian 502 Tarkowski Tadeusz, s. Jana 361 Topor Stanisław zob. Topór Stanisław Tarnowski Roch 389 Topór (Topor) Stanisław 259, 260

596 597 Torańska Teresa 12, 56 Tusznicki Józef 261, 264 Torbus Jan 168, 181, 497 Tuźnik Eugeniusz 14 Tosza Jan 294, 303 Twardochleb Władysław 382, 388 Trachimowicz Bronisław zob. Trochimowicz Tworek Jan 392, 404 Bronisław Tychoniuk (Tichoniuk) Włodzimierz 271, 313, Tracz (imię nieznane) 347 315 Tracz Czesław 182, 183, 187 Tychoniuk Włodzimierz zob. Tychoniuk (Ti- Tracz Edward 84, 91 choniuk) Włodzimierz Tracz Stanisław 253, 265 Tylimoniuk Adam 230, 231, 279, 283, 287 Traczyk Władysław 323, 326 Tyll Jan 455 Trams Ignacy 68, 448 Tylutki Józef 508, 510 Trela Czesław 214, 217 Tymiński (Kuchta) Józef 51, 72, 81 Trepa Eugeniusz 237 Tymiński Józef zob. Tymiński (Kuchta) Józef Trochimowicz (Trachimowicz?) Bronisław 66, Tymorek Stefan 451 88, 90, 142, 426, 467 Tyranowski Andrzej 364, 366, 367, 379, 510 Trojanowski Henryk 485 Tyranowski Franciszek 365 Trokało Stanisław 257, 260, 265 Troszczyński Józef 81, 534 Ujazdowski Jan zob. Kałła Jan Truchan Marian 223, 225, 318 Ulborski Marian 328 Truska L. 50 Ulewicz Kazimierz 167, 176 Truskawski (Trzuskowski) Henryk 227 Uliasz Jan 159 Truszkowski Józef 118 Umer Adam zob. Humer Adam Trybus Antoni 316, 500 Uniszewski Zdzisław 12 Trybus (Trybuś) Tadeusz 259, 260, 265 Urban Antoni 375 Trybuś Tadeusz zob. Trybus Tadeusz Urbanek Tadeusz 522 Trzaska Jan 469, 485, 491 Urbaniak Edward 299 Trzcianka Aleksander 536, 538 Urbaniak Leon 306 Trzciński Henryk 314, 335, 497, 499 Urbanik Marian 249 Trzciński Władysław 86 Urbański Ryszard 434 Trzebuniak Stanisław 135, 136 Urbański Tadeusz 428, 450, 452–454 Trześniewski Edward 363 „Uskok” zob. Broński Zdzisław Trzęsimiech Wanda 173, 176, 177 Uszyński Marian 153, 154, 321 Trzuskowski Henryk zob. Truskawski Hen- Uścinowski Mieczysław 220, 224 ryk Trzybiński Adam 475 Vortrefflich Salomon zob. Fortretlich Salo- Tuczyński Bolesław 237, 253 mon Tudor Piotr 265, 393, 403 Turczynski Kazimierz 516 W. (nazwisko nieznane) Tadeusz 521 Turek Jan 481 Wach Michał 267, 273 Turek Józef 474 Wachełko Tadeusz 181, 344 Turek Ludwik 392, 394 Wachowiak Leon 472 Turek Mojżesz 109 Wachowicz Henryk 51, 77 Turek Tadeusz 393, 400 Wadowiec Julian 484 Turkiewicz Mikołaj 316, 386, 387 Wagneris Jan 483 Turlej Stefan 311, 457, 471, 473, 483, 489, 513 Wahełko Tadeusz 401 Turlejska Maria 9 Wajnberg Eliasz zob. Wróbel Marian Turowski Józef 161, 164 Wajntraub Leon zob. Winiawski Leon Turski Jerzy 437 Wajntraub Saul zob. Wajntraub Saul (Sta- Turzański Jan 480 nisław)

598 599 Wajntraub Saul (Stanisław) 64, 143, 147, 521, Wawrzyniak Leon 508 533 Wawrzyniak Mieczysław 277 Wajs Jadwiga 435, 464 Wawrzyniak Mieczysław, s. Stefana 362, 504 Wajsman Michał (Mojżesz) 482 Wągrodzki Eugeniusz 452 Walczak Andrzej 507, 509, 511 Wąsik (Wasik) Henryk 265, 495 Walczak Eugenia 413 Wątorek Władysław 142, 467, 468 Walczak Kazimierz 291 Wątroba Henryk 234, 235 Walczak Stefan 346 Wegiera Stanisław 124, 147, 148, 154, 155, 241 Walczyk Jan 218, 219 Wegner Zygmunt, s. Bernarda 373 Walczyk Mieczysław 219 Wegner Zygmunt, s. Bolesława 507 Walczyk Piotr 259 Wegneris Jan 485 Walczyk Stanisław 268, 271, 356, 370, 509 Wein Adam (Abraham) 352 Walendzik Jerzy 227 Weinert Wacław 366, 372, 506, 511 Walentynowicz Mieczysław 368 Weis Jerzy 167 Walęga Walenty 535, 536 Wekselberg Józef 470 Walichnowski Feliks 319, 320 Wendrowski Henryk 92, 116 Walichnowski Tadeusz 9, 10 Werblan Andrzej 13 Waligóra Władysław 258 Werfel Władysław 492, 493, 512 Waluszkiewicz Karol 239, 241 Weryszko Józef 486, 487 Wałach (Zdzich-Wałach) Stanisław 9, 196, 197, Weselak Paweł 398 239, 245, 254, 257, 259 Wesołek Czesław 355, 385, 407, 408, 410 Wałach Stanisław zob. Wałach (Zdzich-Wa- Wesołek Mieczysław 379 łach) Stanisław Wesołowska Czesława 105 Wańczyk Marian 368, 510 Wesołowski Józef 291, 293 Warchoł Józef 398 Wesołowski Kazimierz 220, 230 Warchoł Walenty 531 Wesołowski Leon 301 Wareluk Aleksander 119 Wesołowski Mieczysław 370, 377 Wargin-Słomiński Józef 81, 166 Wędrychowicz Zdzisław 440, 453 Warman Kamil 51, 90 Wędzicki Henryk 392 Warszawa Wacław 382 Węglarski Stefan 417, 484 Warszawski Michał 459 Węgliński (Morozow) Wiktor 285 Wartak Henryk 160 Węgrzynowski Michał 53 Warzocha Stanisław 396, 402, 404 Wiączek Jan 517 Wasiak Zbigniew 289, 293 Wicher Stanisław 372 Wasiewicz Edward 274 Wichniarek Edmund 354, 356 Wasik Henryk zob. Wąsik Henryk Wichuła Antoni 451 Wasilewski (imię nieznane) 522 Wiciński Ryszard 526 Wasilewski Eugeniusz 537 Wiecheć Bolesław 192 Wasilewski Teodor 439, 440, 442, 443 Wiecheć Mieczysław 363 Wasiluk Jan 103, 115 Wiecheć Mieczysław, s. Antoniego 277 Wasowski Ryszard 419 Wiechetek Konstanty 443, 450, 455 Waśko Stanisław 341, 390 Wiechnik Jan 281, 419 Wawroński Daniel 303, 308 Wieczorek Czesław 276 Wawrow Jan 355 Wieczorek Czesław, s. Józefa 361, 503 Wawrowski Stanisław 314 Wieczorek Edward 519, 532 Wawryniuk Borys 100 Wieczorek Jan 337 Wawrzeniuk Jan 98, 101, 104, 387, 433 Wieczorek Marian 325, 327, 328 Wawrzonek Antoni 362 Wieczorek Stanisław 305 Wawrzonek Antoni, s. Wawrzyńca 277, 282 Wieczorkowski Adam 446

598 599 Wielebiński Zygmunt 506 Wiórkowski Stanisław, s. Wincentego 257, Wielgoszewski Zygmunt 407, 408 357, 358 Wielgus Zygmunt 202, 203 Wipijewski Józef 131 Wieprzewski Edmund 53, 112, 115, 343, 488, Wisenberg (Wieselberg?) Jakub 178 493 Wisiński Feliks 524, 533 Wieprzowski Edward 343 Wiśniewski Edmund 371, 372 Wierbłowska Hanna z d. Fagot 51, 73, 84, Wiśniewski Izydor 313, 314, 317 85 Wiśniewski Jan 228, 230, 231 Wiercigroch Alojzy zob. Wierczyński Alojzy Wiśniewski Jerzy 53, 323, 331 Wierczyński (Wiercigroch) Alojzy 173 Wiśniewski Józef 313, 429 Wieremiejczyk Mikołaj 156 Wiśniewski Ludwik 155 Wiernek Stefan 238, 240, 244, 247 Wiśniewski Mieczysław 174, 317, 387 Wiernicki Wacław 354, 508 Wiśniewski Stanisław, s. Aleksandra 420, 421 Wierzbicki Jan 280 Wiśniewski Stanisław, s. Józefa 531, 532 Wierzbicki Jerzy 440, 441, 451 Wiśniewski Stanisław, s. Stanisława 122, 400, Wierzbicki Mieczysław zob. Zabawski Jan 401 Wierzbowski Zygmunt 327, 328 Wiśniewski Tadeusz, s. Kazimierza 457 Wieselberg Jakub zob. Wisenberg Jakub Wiśniewski Tadeusz (Biełozierow Aleksiej), Wieszaczewski Wacław 155 s. Anisima 383, 395 Wieszaczewski Wacław, s. Ignacego 131, 133, Wiśniewski Tomasz 381 136, 391, 401 Wiśniewski Władysław 532 Wietecki Adam 407 Wiśniewski Zenon 408 Wietrzny Józef 458 Wiśniowski Władysław 265 Więckowski Henryk 100, 147, 291, 293, 303, Witas Marian 488, 495 309 Witaszyk Bronisław 377 Więckowski Karol 51, 80, 83, 93 Witczak Józef 511 Więcławek Franciszek 240 Witczak Tadeusz 292, 299 Wika Alojzy 120, 121 Witczak Witold 228, 230 Wika Kazimierz 518 Witek Edward 178 Wikieł Ireneusz 264, 356 Witek Kazimierz 386, 387 Wikliński Zygmunt 193, 195 Witek Stefan 489, 490 Wilczek Kazimierz 302, 310 Witek Władysław 383, 403 Wilczek Ryszard 233, 234 Witko Bolesław 412 Wilczewski Jan 303, 308, 328 Witkowicz Zenon 180, 240, 242, 259 Wilf Iser 479 Witkowski Aleksander 436 Wilim Leonard 221, 222, 232 Witkowski Bolesław 410 Wiliński Jerzy 289 Witkowski Henryk 186 Wilk Antoni 263, 264 Witkowski Julian 191 Wilk Franciszek 392, 397, 402 Witkowski Stanisław (Eimerl Samuel) 480 Wilk Jan 189, 376, 379 Witkowski Stefan 427–429, 458 Wilk Józef 398 Witosławski Henryk 229, 233 Wilk Ludwik 383 Witosławski Henryk 420 Wilk Roman 322, 331 Witwicki Bronisław 273 Wilk S. (imię nieznane) 143 Wlekliński Jan 356, 375, 499, 510, 513 Wilk Stefan 120, 121 Wlizło Czesław 287 Winiarski Ignacy 238 Włodarczyk Bolesław 419 Winiawski (Wajntraub) Leon 169, 171, 183 Włodarczyk Franciszek 323, 331 Winkowski Zbigniew 482, 484 Włodarczyk Henryk 525 Wiórkowski Stanisław 444 Włodarski Franciszek 384, 386, 396, 400

600 601 Włodarski Remigiusz 329, 334 Wolanin Regina zob. Smolarek Regina Włodarski Zygmunt 423 Wolanin Stefan 352, 456 Wnęk Henryk 393, 398, 403 Wolański Stanisław 79, 82 Wnuk Jan 200, 202 Wolfgang Lea zob. Bilska Leokadia Wodniak Stanisław zob. Wodnicki Stanisław Woliński Makary 145–147 Wodnicki (Wodniak) Stanisław 538 Woliński Władysław 280, 283, 286 Wodzicki Leon 451, 453 Wolisz Ignacy 472, 475 Wodziński Piotr 109, 278 Wolniakowski Stefan 379 Wojarski (Nowarski) Stanisław 183 Wolniarczyk Czesław 530 Wojciechowski Bernard 411 Wolnicki Józef 496, 514 Wojciechowski Franciszek 438 Wolniczek Stanisław 167, 168 Wojciechowski Henryk 498, 499, 514 Wolniczek Stanisław, s. Wincentego 197, 198, Wojciechowski Jan 345 218 Wojciechowski Józef 83, 94 Wolnik Stefan 410 Wojciechowski Józef, s. Franciszka 437 Wolny Mieczysław 100, 103, 104, 114 Wojciechowski Józef, s. Jana 481–483, 485, Wolski Aleksander (Dyszko Aleksander Sa- 491, 495 lomon) 80 Wojciechowski Leonard (Szmulowicz Jakub) Wolski Roman 366 295, 296 Wolski Waldemar 9 Wojciechowski Roman 443 Wolski Witold 178 Wojcieszak Bronisław 377, 378 Wołczak Stefan 435, 464 Wojcieszak Jan 417 Wołkow Jan 143, 145, 269, 426, 427 Wojcieszak Kazimierz 232 Wołkow Paweł 275 Wojciusz Wincenty 87, 269, 283 Wołkowicz Henryk 357, 358 Wojdała Tadeusz 209 Wołkowski Rudolf 464 Wojdas Eugeniusz 180 Wołodko Janusz 103, 243, 272 Wojeński Wiktor 53, 85, 91, 99 Wołos Tadeusz 123, 132, 137 Wojnar Antoni 242 Wołoszyn Edward 238, 469 Wojnicz Bolesław 162, 329 Wołoszyn Marian 279, 280 Wojstarowicz Sylwester (Silberg Adolf) 239 Wołowski Marian 343 Wojtal Stefan 210, 217, 504 Wołyński Edmund 228 Wojtala Marian 430 Worobiec Jerzy 176, 177 Wojtalik Aleksander 518 Woronowicz Halina 98 Wojtanowicz Zbigniew 390 Woronowski Henryk 229 Wojtas Ferdynand 527 Woroszylski Mikołaj 363 Wojtas Hipolit 284, 286 Wosińska (Pryma) Helena 290, 294 Wojtas Jan 152 Wosiński Tadeusz 95 Wojtasik Wacław 339 Wosiński Tadeusz, s. Kazimierza 290, 428, Wojtasiuk Władysław 279 457 Wojtasow Ludwik 62 Woskowski Jan 420 Wojtczak Kazimierz 157 Wosz Józef 492 Wojtecki Franciszek 525–527, 529 Woszczyński Roman 322 Wojtera Tadeusz 361, 377 Woszkowski Zygmunt 311 Wojtkowiak Stanisław 366 Woźniak Adam 217, 218, 285 Wojtkowski Henryk 193, 343, 344 Woźniak Aleksander 167 Wojtowicz Wacław 440 Woźniak Bolesław 370, 374 Wojtulewski Janusz 113 Woźniak Edward 507 Wojtusik Julian 51, 53, 388, 392, 399, 497 Woźniak Edward, s. Franciszka 283 Wojtyniak Tadeusz 512 Woźniak Florian 374

600 601 Woźniak Jerzy 14 Wyporski Karol 332, 440, 441 Woźniak Kazimierz 423 Wypych Józef 225 Woźniak Leon 125, 126 Wyrębkiewicz Władysław 221, 222, 225, 412 Woźniak Piotr 10 Wyrzykowski Marian 526 Woźniak Władysław 153 Wysocki Adam 232, 233 Woźniak Zbigniew 153 Wysocki (Altajn) Roman 458, 459, 469 Woźnica Alicja 167 Wysoczyński Mieczysław 132, 138 Woźnica Jan 373 Wyszyński Jerzy 430, 459 Woźnica Stanisław 472 Wyszyński Stefan 10 Woźnicki Józef 138 Wziątek Edmund 51, 171, 173, 468 Woźnicki Tadeusz 439 Woźnicki Władysław 121, 136, 406, 420 Zabawa Zdzisław 439, 442 Woźniczka Władysław 284 Zabawa Zdzisław, s. Konstantego 269, 429, 458 Woźniczka Zygmunt 13 Zabawski Jan (Paryn Jan, Wierzbicki Mie- Wójciak Juliusz 352 czysław) „Czesław”, „Franek” 50, 51, 60, Wójcicki Kazimierz 458 64, 82, 84, 85, 93, 94, 467 Wójcik Jan 267, 270, 278, 518, 523, 528 Zabłocki Stanisław 533 Wójcik (Oycyk) Karol 364, 367, 368, 370 Zabłocki Władysław 109 Wójcik Przemysław 12 Zacharewicz Włodzimierz 51, 66, 85, 467 Wójcik Stanisław 192 Zadunajski Eugeniusz 389 Wójcik Stanisław, s. Franciszka 139, 140 Zadworny Jan 526 Wójcik Wacław 196, 211 Zagórski Aleksander 480 Wójcik Wojciech 341 Zagórski Jan, s. Piotra 443, 450, 455 Wójcik Zygmunt 218 Zagórski Stanisław 371, 506, 516, 518, 527 Wójtowicz Marian 281, 284 Zagrabski Franciszek 127 Wrocławski Antoni 212, 214 Zagrabski Jan 127 Wrocławski Zdzisław 224 Zagrodnik Edward 400, 491 Wrona Henryk 186 Zajadacz Teofil 346 Wroniewski Mieczysław 214 Zając Czesław 536 Wroński Józef 158 Zając Edward 182 Wroński Wacław 444 Zając Wacław 123, 268, 269, 283, 406, 407, Wróbel Marian (Wajnberg Eliasz) 190 409, 419, 420 Wróblewska Eugenia 197, 267, 382, 389 Zając Zygmunt 228, 233 Wróblewski (imię nieznane) 529 Zajączkowski Zygmunt 482 Wróblewski Adam 26 Zajchowski Eugeniusz 442 Wróblewski Bolesław 526 Zajda Kazimierz 430 Wróblewski Borys (Bronisław) 53, 69, 196, Zajda Wiesław 101, 110, 115 266, 267, 283 Zajdler Władysław 125 Wróblewski Henryk 327 Zakiewicz Stanisław 333 Wróblewski Józef 520, 523 Zaklicki (imię nieznane) 147 Wróblewski Ryszard 432, 461, 462 Zaklicki Lucjan 312, 313 Wrzesiński Tadeusz 437 Zakrocki Wincenty 143, 174, 338 Wrzoński Józef 320, 503 Zakrojczyk Leon 150 Wtorek Piotr 287, 424, 499 Zakrzewski Zdzisław 406, 412 Wtykło Stanisław 272, 450 Zaks Ludwik 299, 300 Wyczechowski Tadeusz 537 Zalasa Bolesław 312 Wygonowski Marian 228, 230 Zalcman Majer zob. Solecki Marek Wypchał Stefan 181 Zalejski Jan 206 Wypij Jerzy 129, 408, 409 Zalesskij K.A. 54

602 603 Zalewski Adolf 453 Zazulak Józef 481 Zalewski Franciszek 120, 137, 138, 266, 351 Zbęk J. (imię nieznane) 496 Zalewski Longin 507 Zborowski Kazimierz 184 Zalewski Ryszard, s. Juliana 293, 299 Zborowski Kazimierz 522 Zalewski Ryszard, s. Wincentego 159, 163–165 Zborowski Kazimierz, s. Dawida 201 Zalewski Stanisław 455 Zborowski Marian 186 Zalewski Władysław 430, 440 Zbrojkiewicz Władysław 482, 490 Zalewski Zdzisław 309 Zbróg Stanisław 205 Załuski Wasyl (Wacław) 393, 398–400 Zbytniewski Franciszek 502 Zambrzycki Henryk 449, 454 Zdankiewicz Stanisław 374, 378 Zamorski Dominik 155 Zdanko Józef 418 Zamorski (Mor) Henryk 53, 74, 237, 256, 395 Zdrazil Wilhelm 537 Zapałowski Józef 53, 383, 400, 403 Zdrojewski Walerian 125, 243 Zaperty Stanisław 439–441, 445, 446, 451 Zdrojowy Florian 476 Zapiec Franciszek 519, 522 Zdunek Czesław 533 Zapiec Kazimierz 131, 137 Zdybała T. 49 Zapłacki Zenon 221 Zdzich-Wałach Stanisław zob. Wałach (Zdzich- Zapora-Kowalski Władysław 208 -Wałach) Stanisław Zaprzalski Roman 514 Zelek Antoni 174, 175 Zaremba Antoni 53, 313, 319, 382, 389, 400, Zeler Władysław 379, 380, 499, 506, 509 403 Zelkowicz Jakub (Jankiel Dawid) 274 Zaremba Józef 285 Zelwiański Ryszard 428, 458 Zaremba Leonard 455 Zezyk Bolesław 482 Zaremba Mieczysław zob. Zaremba (Zarę- Zgódka Bolesław 443 ba) Mieczysław Ziajka Stefan 265, 345 Zaremba (Zaręba) Mieczysław 200, 202, 231, Ziarkowski Mieczysław 172 233, 423, 445, 447 Zielazek Czesław 364, 379, 380 Zaremba Romuald 301 Zieliński Eugeniusz 529, 532, 533 Zarembiuk Antoni 53, 65, 268, 272, 433 Zieliński Henryk 536 Zaręba Mieczysław zob. Zaremba (Zaręba) Zieliński Ireneusz 459 Mieczysław Zieliński Jan, s. Franciszka 461 Zarzecki Antoni 300 Zieliński Jan, s. Władysława 419, 424 Zarzycki Józef 310 Zieliński Józef 131, 521, 525 Zarzycki Kazimierz 242, 243 Zieliński Lucjan 176 Zasiadczuk Jan 516, 531 Zieliński Michał 445 Zasztoft Stanisław 53, 85, 86, 118, 167 Zieliński Stanisław 446 Zator-Przytocki Józef 14 Ziemichód Wacław 276 Zatorski Zygmunt 353 Ziemliński Jan 195, 350 Zawadzki Czesław 183 Ziemnicki Jan 125 Zawadzki Feliks, s. Franciszka 284, 386 Zilberfaden (Zylberfaden?) Beniamin 168 Zawadzki Feliks, s. Jana 201 Zimerman Alfred 411, 413 Zawadzki Jan 221, 223, 228, 229, 233 Zimerman Marcela 413 Zawadzki Stanisław 193 Zimnicki Jan 150 Zawadzki Władysław 536 Zimnicki Szymon (Izydor Izrael) 358, 498, 500 Zawistowski Feliks 149, 160 Zimnowłocki Józef 233 Zawiślak Henryk 297 Ziółek Wacław 199, 213 Zawiślak Kazimierz 396, 403 Ziółkiewicz Tadeusz 363 Zawiślak Ludwik 254 Ziółkowski Jan 128 Zawiślan Mieczysław 486, 492 Ziółkowski Tadeusz 486, 497, 511, 512, 514

602 603 Zlasko Józef 417 Żenczykowski Tadeusz 10, 12, 51 Złotkowski Stefan 168 Żerko Zygmunt 378 Złotkowski Stefan (Srul), s. Chaima 268, 353 Żmijewski Erazm 143, 144, 149, 151, 165 Złotogórski Wacław 163, 232, 418, 423 Żmijewski Henryk 51, 92, 142, 187, 350 Znojek Bronisław 293, 295, 499 Żmuda Józef 494 Zoła Władysław 539 Żmuda Józef, s. Wawrzyńca 505 Zubel Jan 224 Żmudziński Jerzy 332 Zugaj Jan 525 Żochowski Stanisław 62 Zwierchanowski Włodzimierz 51, 53, 58, 66, Żółtogórski (Goldberg) Emil 451, 470 83, 381, 405, 406 Żółtogórski Emil zob. Żółtogórski (Gold- Zwierzchowski Antoni 291, 303, 307 berg) Emil Zwierzchowski Tadeusz 133, 135 Żuchowski Franciszek 361 Zwolański Stanisław 368, 369 Żuchowski Józef 416 Zwoliński Ignacy (Zynger Icek) 169 Żugaj Jan 400 Zychaluk Jan zob. Żychaluk Jan Żuk Anatol 315, 417, 418 Zygmunt Eugeniusz 169, 171 Żukowski Konstanty 471, 473 Zygmunt Stanisław 394, 400 Żukowski Michał 119, 420–422 Zyl Jerzy 168 Żurański Jerzy 459, 460 Zylberfaden Beniamin zob. Zilberfaden Be- Żurawicz Zygmunt 125 niamin Żurawiński Zygmunt 461 Zylberg Izrael zob. Górecki Paweł Żurek Jacek 14 Zynger Icek zob. Zwoliński Ignacy Żurek Władysław 452 Żurek Władysław, s. Jana 419, 422 Żaba Władysław 302 Żurek Władysław, s. Walentego 222, 230, 233 Żabicki Franciszek 303 Żychaluk (Zychaluk, Żyhaluk) Jan 124, 267, Żak Adam 512 352 Żakiewicz Stanisław 304 Żychowicz Mieczysław 423 Żakiewicz Stanisław 107, 108 Żydzik Stanisław 98, 244, 288, 304, 305, 335, Żaryn Jan 14 474 Żbikowski Eugeniusz 132, 135 Żygadło Mieczysław 521 Żbikowski Kazimierz 132, 140 Żyhaluk (Zychaluk) Jan zob. Żychaluk Jan Żebrowski Leszek 13, 62 Żyła Edward 112, 119 Żebrun Aleksander 282, 285, 286 Żyła Władysław 256, 257 Żelazko Jan 429, 445, 458 Żyłka Józef 346 Żelazko Witold 288 Żyłka Stanisław 395, 400, 401 Żelezny Józef 379 Żymierski Michał „Rola” 8, 23

604