tribuneNieuwsblad van de SP • jaargang 46 • nr. 11 • december 2010 • €1,75 • www.sp.nl

Voor de post, de WSW, de studie, de cultuur: Nederland gaat de straat op

Arnold Heertje: ‘Een crisis is een creatieve pauze’ Achteruit met de ov-chipkaart

tribune december 2010 1 E-mail opfrissen Op de hoogte blijven van wat we als SP doen? Geef ons uw correcte e-mailadres door! Mogelijk staat uw oude e-mailadres nog in onze administratie, of had u nog geen e-mail toen u lid werd.

Ga naar www.spnet.nl. Log in met uw lidnummer (het eerste getal van maximaal 6 cijfers boven uw adresgegevens op de Tribune) en uw postcode. Op de webpagina vindt u rechts bovenaan het blokje ‘Mijn SPnet’.

Als u geen of een verkeerd e-mailadres ziet staan, klik door op ‘neen’ of op ‘wijziging doorgeven’. Geef aan wat uw e-mailadres is en verstuur. Uw e-mailadres wordt pas een dag nadat we het in de administratie hebben opgenomen zichtbaar. ROOD JONG IN DE SP “ Ben jij een jonge SP’er, maar geen ROOD-lid? Sluit je nu gratis aan en steun de meest actieve politieke jongerenorganisatie van Nederland! Maak kennis met ROOD Ben je net lid geworden van ROOD? Of wil je ROOD gewoon wat beter leren kennen? Speciaal voor jou organiseert ROOD op 15 en 16 januari de basisscholing. Een weekend lang gaan we terug naar de basis. Waarom bestaan de SP en ROOD? Waarom is ROOD een actieve vereniging? Wat betekent het precies om actief te zijn voor de SP? Met interessante gasten, een inspirerend programma en gezelligheid zullen ROOD en de SP na deze basisscholing geen geheimen meer voor je hebben. Het weekend kost slechts 25 euro, inclusief overnachting, eten en drinken. Meld je dus snel aan, door 25 euro over te maken op 3158651, t.n.v. ROOD. Vermeld daarbij je naam, lidnummer en activiteit.

Meer weten? www.rood.sp.nl

tribune is een Redactie Illustraties SP algemeen Redactie Tribune Uitgave van de Diederik Olders (h), Jola van Dijk, Arend van Dam, T (010) 243 55 55 Vijverhofstraat 65 Socialistische Rob Janssen, Daniël de Jongh Wim Stevenhagen F (010) 243 55 66 3032 SC Rotterdam Partij (SP) en [email protected] T (010) 243 55 42 verschijnt Vormgeving De Tribune op Internet www.sp.nl F (010) 243 55 66 11 maal Antoni Gracia, Robert de Klerk, www.sp.nl/nieuws/tribune E [email protected] per jaar Gonnie Sluijs, Chris Versteeg Abonnement Abonnementen- en De Tribune in Aan dit nummer werkten mee € 5,00 per kwartaal (machtiging) ledenadministratie gesproken vorm Suzanne van de Kerk, of € 24,00 per jaar (acceptgiro). Vijverhofstraat 65 Belangstellenden voor Foto cover Peter Runhaar, Karen Veldkamp Losse nummers € 1,75. 3032 SC Rotterdam de Tribune op cd kunnen Amaury Miller SP-leden ontvangen de T (010) 243 55 40 contact opnemen Hollandse Hoogte Tribune gratis. E [email protected] met de SP-administratie.

2 tribune december 2010 in dit nummer column Armoede werkt niet Vooroordelen Kabinetsplannen: thuis zitten Mensen vroegen zich regelmatig af: waarom 4 werkt links niet vaker samen? Die vraag heb ik na de manifestatie ‘Armoede Werkt Niet’ niet meer gekregen. Samen met PvdA-leider Job Cohen en ruim 1700 andere mensen, en gesteund door het FNV en de chronisch zie- ken- en gehandicaptenraad, demonstreer- Jan Marijnissen en den we tegen het schrappen van banen in Arnold Heertje sociale werkplaatsen en tegen het verlagen ‘Belangrijke beslissingen worden van de inkomens van mensen met een ar- genomen door beunhazen’ beidsbeperking.

6 Ik ben heel blij met deze samenwerking. Gezamenlijk laten we zien dat links niet ver- deeld hoeft te zijn maar juist een vuist kan maken op die punten waarop we het eens OV-chipkaart zijn. En in dit geval zijn we het heel erg eens. ‘Niet uit te leggen’ We mogen van iedereen in Nederland vragen 16 naar vermogen een bijdrage te leveren aan de samenleving. Maar anderzijds mogen we van diezelfde samenleving vragen dat ieder- een eerlijke kansen krijgt, en werk tegen een eerlijke beloning. Dat betekent begeleiding en een aangepaste werkplek waar nodig en Rawagedeh een fatsoenlijk salaris, omdat iedereen die Overlevende bloedbad vraagt naar vermogen werkt daar recht op heeft. erkenning Sociale werkplaatsen bestaan omdat de 19 maatschappij nog onvoldoende rekening houdt met de mogelijkheden en beperkin- gen van álle medewerkers en omdat werk- gevers veel te gemakkelijk mensen kunnen weigeren. Ik ben het daarom erg eens met Nieuwe president Brazilië de opmerkingen waarmee de cabaretier en Afscheid van onbetwiste voorman schrijver Vincent Bijlo de bijeenkomst in Den Bosch afsloot: ‘Pas als alle vooroorde- 22 len de wereld uit zijn, pas dan zijn de socia- le werkplaatsen overbodig en kunnen we ze afschaffen.’

Emile Roemer, fractievoorzitter SP

12 Fotoreportage: Strijdbaarheid in de Brabanthallen 24 Regioconferenties: partijdemocratie in actie 27 Succes in de Tweede Kamer 28 Linksvoor: ‘Mijn school leek op een leerfabriek’ 29 Nico Schouten leest: Woorden in de strijd

14, 15, 20, 21, 25, 26 Nieuws 30 Brieven en Opmerkelijk 31 Puzzel 32 Theo de buurtconciërge

tribune december 2010 3 Armoede werkt niet Onder het motto ‘Armoede werkt niet’ demonstreerden op 27 niet opgaat. Zoals Ronnie Vermeulen, een november ruim 1500 mensen in de Brabanthallen in Den Bosch vijfentwintigjarige WSW’er uit Weert: ‘Ik werkte bij een tuincentrum maar na een tegen de bezuinigingen ‘op mensen die niet de meeste mazzel tijdje kreeg ik te horen dat het over was. hebben in het leven’. Daarbij stonden mensen met een arbeids- “Sorrie, maar je hebt te veel begeleiding beperking, de vakbond, de CG-Raad voor chronisch zieken en nodig”, zeiden ze.’ Wajonger Janko Hegi (26) uit Den Haag overkwam ongeveer gehandicapten, de PvdA en de SP schouder aan schouder. hetzelfde: ‘ ‘‘We zijn heel tevreden over je, maar ergens anders ben je vast en zeker nóg beter op je plek”, werd mij verteld.’ Zo gaat Hij is gebocheld en zijn hoofd is bedekt Mensen met een arbeidsbeperking (Wajong, het maar al te vaak. In de praktijk stroomt met een kap. Strompelend beweegt hij WSW, WWB-uitkering) krijgen, als het slechts 5 procent van de tienduizenden zich voort. In zijn rechterhand schudt aan het nieuwe kabinet ligt, een flinke mensen met een arbeidsbeperking uit naar hij waarschuwend een luide bel heen en inkomensachteruitgang voor hun kiezen reguliere werk. De redenering dat zij vanzelf weer. In de middeleeuwen betekende dat: en tot 2015 verdwijnen 30.000 plekken in wel aan de bak komen als hen genoemde iedereen als de bliksem wegwezen, want de sociale werkvoorziening. De uitkering bezuinigingen boven het hoofd hangen, daar komen de melaatsen. Maar vandaag in van gedeeltelijk arbeidsongeschikte klopt dus niet. Het is hetzelfde als een Den Bosch sorteert het als melaatse verklede jonggehandicapten zal per 1 januari 2014 eskimo een visverbod opleggen en zeggen personage het tegenovergestelde effect, worden verlaagd naar 70 procent van het dat hij voor zijn voedselvoorziening maar op want iedereen volgt hem. Zijn bel kondigt wettelijk minimumloon. De gedachte die kamelen moet gaan jagen. het begin aan van de manifestatie ‘Armoede daarachter steekt is de volgende: op deze werkt niet’. Ruim 1500 bezoekers laten de manier gaat de doelgroep vanzelf wel de Ronnie en Janko hebben geen idee hoe gebochelde voorgaan richting hoofdzaal, reguliere arbeidsmarkt op en vindt daar het verder moet, als de kabinetsplannen die wegens ruimtegebrek al snel uitgebreid een baan. Maar vandaag zijn er in Den doorgaan. Behalve dan: thuis zitten. Als dan moet worden. Bosch genoeg mensen die weten dat dat als klap op de vuurpijl ook nog eens flink het

4 tribune december 2010 column ONDERZOEK DE HOND: steun bevolking De rechter: een beter mens? Banen schrappen in sociale werkplaatsen Een poos geleden was ik gastspreker bij

17% rechters op retraite. Bij binnenkomst 77% 17% werd ik verwelkomd door de president 77% 6% van de rechtbank. Op enig moment vroeg 17% ik hem: ‘Wat gebeurt er met rechters die 77% 6% niet naar behoren functioneren?’ Zijn 6% antwoord: ‘Die gaan naar de WAO.’ Salaris onder minimumloon mogelijk Ik besloot de inhoud van mijn toespraak om te gooien. Hij moest niet meer gaan over klassenjustitie, maar over het 68% 29% gebrek aan zelfreinigend vermogen bij 29% 68% de rechterlijke macht. Ik somde op: jullie

68% 3% 29% worden voor het leven benoemd (curi- eus); jullie opereren geheel zelfstandig; 3% jullie zien niet toe op elkaars functione- 3% ren; er is geen controle-instantie die de Bezuinigen op mensen met een arbeids- 20% kwaliteit van jullie werk serieus bewaakt; beperking73% 20% fouten leiden niet tot sancties; er is geen 73% 7% publieke controle, omdat jullie de pers 20% niet te woord staan; de idee van de trias 73% 7% politica schrijft voor dat jullie onafhan- 7% kelijk zijn van ‘de politiek’, angstvallig vermijden politici een mening te geven over het functioneren en de uitspraken s van de rechterlijke macht. De WSW brengt Roemer en Cohen bij elkaar Tegen Voor Weet niet Het werd een interessante discussie… Nu wil ik graag geloven in het goede van de mens, maar ik weet dat niemand zonder controle en correctie kan. Dat mes gezet wordt in de bijstandsuitkeringen en een fatsoenlijk inkomen voor mensen geldt ook voor rechters. Ook zij kunnen (in twintig jaar 2.000 euro netto per jaar met een arbeidsbeperking. PvdA-leider Job vervallen in routinematig handelen en in omlaag), dan is het duidelijk wat het Cohen wijst erop dat de manifestatie van luiheid en onzorgvuldigheid. De gerech- perspectief is: armoede. vandaag pas het begin is: ‘Wij gaan keihard telijke dwalingen bewijzen dat. Rechters ‘Ze willen bezuinigen op mensen die niet de tegen dit kabinetsbeleid in. Vandaag is het vormen niet een beter soort mensen. meeste mazzel hebben in hun leven. Maar begin en we gaan door met de strijd.’ Het zijn gewone mensen met normale ook deze mensen willen graag meedoen. Er werd in sommige kringen overigens ietwat menselijke neigingen. Volgens een re- Ook zij willen – en verdienen – een plekje raar opgekeken van de samenwerking tussen cente publicatie van binnenuit heeft de onder de zon’, betoogt even later FNV- de PvdA en de SP op dit vlak. Job Cohen unieke positie van de rechterlijke macht geleid tot ‘gebrek aan nijver en nederig- heid’, ‘een gevoel van onaantastbaarheid’ en ‘veel eigen dunk en een gebrek aan Job Cohen: ‘Dit is nog maar het begin’ dienstbaarheid’. We zijn allemaal voor een onafhankelijke rechtspraak. Maar zou dat dan voor de voorzitter Agnes Jongerius. Dat de meeste reageerde daar in het NOS-Jornaal nuchter rechterlijke macht zelf niet reden moeten Nederlandse kiezers er net zo over denken, op: ‘We moeten des te meer samenwerken zijn om manieren van serieuze toetsing blijkt overigens uit een recente peiling als je ziet wat dit kabinet allemaal van te introduceren, inclusief van Maurice de Hond (zie diagram). Emile plan is.’ Emile Roemer: ‘We moeten elkaar een stelsel van sancties? Roemer verwoordt het als volgt: ‘Of je nou opzoeken op punten waar we elkaar kunnen En die ‘benoeming voor een arbeidsbeperking hebt of niet, wit of vinden. Zeker als het om de mensen gaat het leven’ moet natuurlijk zwart bent, of je nou een hoge opleiding voor wie we vandaag zijn opgekomen.’ worden afgeschaft. hebt of een lagere: recht op werk heeft iedereen. Wij gaan voor eerlijk werk tekst Rob Janssen Jan Marijnissen en eerlijk loon.’ De SP pleit voor goede foto Marcel Antonisse / ANP opleidingen, goede begeleiding, echte banen

tribune december 2010 5 6 tribune december 2010 Over economie en behoeften, onderwijs en wetenschap, mechanism design en social engineering ‘Het gaat om het belang van de mensen nu, straks, overal ter wereld’

Overal in Europa worden giga-bezuinigingen doorgevoerd. Nederlandsche Bank tegen de toenmalige baas van de Fed, Greenspan, hebben gezegd: Is dat wel goed voor ons? Is de maatschappelijke prijs niet ‘Dit kan zo niet doorgaan. Je kunt niet hypo- te hoog? Hoe staan we er voor met de euro? Hoe kunnen theken verstrekken aan mensen die de rente niet kunnen opbrengen, laat staan aflossen.’ we de mondiale problemen oplossen? Betekent globalise- Greenspan is vanuit Europa voortdurend ring per definitie ellende voor de gewone man? Hoe kan gewaarschuwd, ook voor de gevolgen van het kunstmatig laag houden van de rente. het algemeen belang onderdeel worden van economische Hij was er echter van overtuigd dat de ver- afwegingen en besluiten? Ik vraag het aan de econoom antwoordelijkheid voor het systeem prima bij de banken kon worden gelegd en gelaten. die bekend staat om zijn pittige stellingnames: emeritus Later heeft hij moeten toegeven dat hij dit hoogleraar Arnold Heertje. helemaal verkeerd beoordeeld heeft.’

› Hij loopt nog steeds vrij rond. Lachend: ‘Ja, hij is niet gearresteerd. Acht- We spreken – op verzoek van Heertje – af ‘Het is waar dat de economische weten- tien jaar heeft hij de Federal Reserve geleid bij hotel Jan Tabak in Bussum, bij hem om schap moeite heeft met voorspellingen. Stel: en hij was een enorme autoriteit. Elk woord de hoek. Het is een mooie zonnige middag, je doet voorspellingen over de ontwikkeling dat hij zei werd gewikt en gewogen. Hij was dus besluiten we buiten te gaan zitten. Met van de Amerikaanse economie, maar de zit- een soort godheid. Maar dat heeft niet ver- een jas aan kan het nog net. Drie tuinman- tende president wordt doodgeschoten. Dat hinderd dat hij een ongelooflijk grote fout nen maken de tuin ‘winterklaar’, gelukkig kan alle voorspellingen waardeloos maken. heeft gemaakt.’ zonder bladblazers. Al wil hij aanvankelijk En dat komt dan niet door structuurfouten niet op de foto (‘Allemaal ijdelheid!’), in een binnen de wetenschap, maar door de om- › En zijn omgeving ging met hem mee, goed gesprek heeft mijn gesprekspartner erg ringende maatschappelijke ontwikkelingen anders was hij wel gecorrigeerd. veel zin, en ik ook. en de onvoorspelbaarheid van het menselijk ‘Zeker. Maar dit is een probleem dat je wel gedrag.’ vaker tegenkomt: veel ja-knikkers in de › Is economie wetenschap? omgeving van dit soort mensen. De critici ‘Ja, meer en meer. De exacte kant van de eco- › Oké, economie is geen natuurkunde, worden ontslagen. Wat er in de VS gebeurd nomie heeft steeds meer vorm gekregen. Ik maar had men toch niet moeten voorzien is, is absurd.’ ben daar blij mee, want ik ben zelf een bèta- dat het in de VS helemaal fout zou lopen man. De mathematische benadering van de met die hypotheken? › Wat is ‘De kern van de economie’? economie levert belangrijke inzichten op ‘Zeker, en dat heeft men ook voorzien. ‘Te voorzien in de behoeften van de mensen over de samenleving. Vroeger beperkte de Neem de inmiddels overleden econoom Hy- van nu, de mensen straks, waar ook ter economie zich tot redeneringen, nu staan man Minski. Hij schreef over het financiële wereld. Dat zijn behoeften die zich in geld we veel meer stil bij de veronderstellingen kapitalisme en de voortdurende geldschep- laten uitdrukken, maar ook andere behoef- en uitgangspunten die eraan ten grondslag ping, waar sommige mensen veel geld aan ten. Denk bij dat laatste aan de behoefte aan liggen.’ verdienen maar nog veel meer mensen door natuur, schone lucht, stilte, gezondheid, in de problemen worden gebracht. Of neem leefbaarheid, kwaliteit van het bestaan. Deze › Maar er zijn zo veel variabelen. Is Joseph Stiglitz, een van de beste economen laatste behoeften en hun bevrediging laten daardoor de voorspellende waarde van van de wereld. Ook hij heeft wel degelijk ge- zich niet, of heel moeilijk en grof, in geld uit- de economie niet zeer beperkt? Anders waarschuwd voor de politiek van het IMF en drukken. Economie is dus veel meer dan dat gezegd: waar waren de economen toen ze de Wereldbank en voor de schuldposities in deel van de samenleving dat zich in cijfers ons hadden moeten waarschuwen voor de de VS, en voorspeld dat het fout zou lopen. laat uitdrukken: de productie, de handel en naderende financiële crisis? Ik weet dat mensen uit de directie van De de financiële wereld. De kunst is nu om te

tribune december 2010 7 komen tot een wijze, integrale afweging van beide categorieën behoeftes.’

› Wat heeft je belangstelling voor econo- mie gewekt? Waarom wilde je economie studeren? ‘De verklaring ligt in mijn jeugd, de tijd dat ik ondergedoken zat in de oorlog. Ik zat eerst in het communistische circuit van onderduikadressen en daarna in het gereformeerde circuit. In dat laatste netwerk kwam ik in Nieuw-Vennep in contact met een hulpprediker. Ik legde hem – ik weet het nog precies, het was in november 1944 – het volgende voor: ‘Bijna al die mensen die mij helpen zijn arm. Waarom helpen ze mij? En waar komt die armoede vandaan?’ Zijn antwoord: ‘Dat heeft met economie te ma- ken.’ Ik wist absoluut niet wat hij daarmee bedoelde, maar wist wel: als ik de kans krijg, ga ik later economie studeren. Trouwens, daarvóór wilde ik predikant worden.’

› Maar je bent toch ook een beetje een predikant? Glimlachend: ‘Dat is ook zo.’

› Zo heb je je fel verzet tegen de Betuwelijn. Al spijt? ‘Nee, in het geheel niet. Integendeel.’

› Maar er rijden nu wel dagelijks treinen met containers die nu niet over de weg hoeven. ‘Hij rijdt, zeker, maar tegen welke enorme kosten? Op de eerste plaats financieel, zowel de aanleg als de exploitatie kosten veel meer ‘Tweehonderd mensen en één koud dan verwacht. Op de tweede plaats, wat is de prijs geweest in de vorm van natuur, buffet, dat wordt een bende’ milieu en vooral cultuur? Heel veel histo- rische boerderijen – niet reproduceerbare goederen – zijn gesloopt, heel veel natuur is verknoeid. Uit het oogpunt van een juist veegd onder het mom van moeilijk of niet te vanaf het allereerste begin, tussen degenen welvaartsbegrip, waar we het net over kwantificeren. Ik denk dan aan de zaken die die de aanleg doen en degenen die verant- hadden, zijn er enorme welvaartsverliezen ik eerder noemde als natuur, schone lucht, woordelijk worden voor de exploitatie. Zo geleden. En verder: er is nog steeds geen gezondheid, enzovoorts. Daarom moet elke is het ook gegaan met de Betuwelijn. Gerrit aansluiting op het Europese net.’ beslissing een politíeke beslissing zijn. Daar Zalm zei: ‘We gaan ’m gewoon aanleggen en vinden de integrale afwegingen plaats, als dan zien we later wel hoe we het doen met › Je hebt je vaak verzet tegen dit soort het goed is.’ de exploitatie.’ Het gevolg: de deelnemers megalomane projecten. Je liet je ook horen kijken slechts partieel naar de materie. Wim toen het ging over de Noord-Zuidlijn in › Waarom gaat het toch zo vaak fout? Kok maakte later eenzelfde fout. Hij stelde Amsterdam en ook over De Blauwe Stad in ‘Ze weten niet wat ze doen. Het zijn beun- miljarden ter beschikking voor een betere Groningen liet je je licht schijnen. Wat is hazen. En ze zijn niet bereid de expertise te bereikbaarheid van het noorden, maar het de constante bij dit soort projecten waar- mobiliseren die beschikbaar is.’ businessplan kwam er nooit. De financiële door het steeds fout gaat? claim van het noorden bleef.’ ‘Goede besluitvorming is integrale besluit- › Maar waarom niet? vorming. Alle aspecten die relevant zijn voor ‘Dat komt door de enorme arrogantie, zowel › Veel wetenschappers verkiezen de stilte de mensen van nu, de mensen van straks, aan de kant van veel politici als aan de kant van de studeerkamer. Jij niet. Waarom waar ook ter wereld – ik kom steeds op het- van de ambtenaren, en ook bij financiële is dat? zelfde terug – moeten bij de besluitvorming instellingen die beweren dat ze het alle- ‘Ik ben een wetenschapper, een theoreticus. worden betrokken. Het mag dus niet zo zijn maal wel weten. Een van de zaken die vaak Ik ben wel eens een poosje vreemdgegaan. dat relevante zaken van tafel worden ge- slecht geregeld worden is de samenwerking, Zo ben ik zelfs even lid van Provinciale

8 tribune december 2010 vertrouw niet op vertrouwen. Je kunt er niet op vertrouwen dat mensen zich houden aan de maximumsnelheid, zelfs niet in woon- wijken. Je moet mensen zich laten gedragen alsof ze te vertrouwen zijn. Je moet gebruik maken van mechanismen, constructies en architectuur. Dus, concreet met betrekking tot die maximumsnelheid: leg een drempel aan. Een ander voorbeeld. Stel er zijn hier tweehonderd mensen met honger en daar staat een koud buffet. Laat je de mensen hun gang gaan, dan wordt het een bende. Zet je er iemand bij die zegt: nu eerst deze tafel, dan die, enzovoorts, probleem opgelost.’

› Sprekende over constructies. De EU is ook een constructie. Maar die draagt niet bij aan meer vertrouwen, maar juist aan wantrouwen, omdat mensen het niet begrijpen omdat ze het niet kunnen doorzien. ‘De Europese integratie is voor mij direct gelinkt aan de Tweede Wereldoorlog en de wens nooit meer oorlog te hebben tussen Duitsland en Frankrijk. Die historische achtergrond moeten we blijven herhalen, vooral voor de nieuwe generaties. Na de oorlog is men aan dit project begonnen en is het steeds verder opgebouwd en opgetuigd. Natuurlijk is het een moeizaam proces, maar laten we niet vergeten dat er een paar kanten zeer positief zijn. Als we eens even kijken naar de recente crisis. Ik moet er toch niet aan denken dat we nog allemaal onze eigen valuta hadden. De Europese coör- dinatie is van enorme betekenis geweest. ‘De PvdA is desastreus geweest voor De Europese integratie is een proces van vallen en opstaan, trial and error. Ook dit het onderwijs’ is een kwestie mechanism design. Een gelijkgeschakeld Europa mag niet een doel in zichzelf worden. Ook hier dient de vraag centraal te staan: hoe organiseren we de Staten geweest voor DS’70, maar uiteindelijk hebben. En ik zeg altijd precies wat jij stelt: behoeftebevrediging van de mensen van nu, toch weer honktrouw geworden aan de uni- de samenleving heeft mij in staat gesteld van de mensen van straks, in heel Europa. versiteit. Tot op de dag van vandaag heb ik zoveel jaren te studeren, dan vind ik dat ik Alles hoort te beginnen bij de mensen en mijn vak goed bijgehouden. En dat vak reikt ook iets terug moet doen.’ hún behoeften.’ me steeds weer manieren aan voor de aan- pak van de problemen in de samenleving. En › Je noemde het menselijk gedrag zonet › Denk je dat de strengere eisen die nu nu wil het geval dat ik een zeker vermogen onvoorspelbaar. Hoe kunnen we ervoor aan de begroting en staatsschuld van heb om ingewikkelde zaken eenvoudig te zorgen dat mensen het goede doen? de deelnemende landen worden gesteld, presenteren en om richtingen voor de oplos- ‘Er is een theorie ontwikkeld, die heet effect zullen hebben? singen van maatschappelijke problemen aan mechanism design. Drie Amerikanen hebben ‘Ik geloof erg in transparantie. Griekenland te geven. En ja, dan heb je een drive om dat voor dit concept drie jaar geleden de heeft jarenlang de kluit belazerd. Men gaf alles dan ook kenbaar te maken.’ Nobelprijs gekregen. De kern van hun theo- gewoon verkeerde informatie. Dat kan rie wordt gevormd door het antwoord op de natuurlijk niet wanneer je vruchtbaar wilt › Zie je het ook als een opdracht om als vraag: hoe kan ik een maatschappelijke con- samenwerken. Toen men het in de gaten wetenschapper iets terug te doen voor de structie ontwerpen die zo goed mogelijk het kreeg, waren de problemen al enorm groot. samenleving? doel wat men op een bepaald moment heeft We moeten naar een situatie dat wanneer ‘Klopt. Ik krijg heel veel uitnodigingen tot stand kan brengen. Het gaat om social zich ergens problemen voordoen, we dat om een lezing te houden, voor studenten engineering, waarmee we het menselijk ge- onmiddellijk op het scherm krijgen, zodat bijvoorbeeld. In heel het land. Velen vragen drag kunnen coördineren. Bijvoorbeeld: men het ook meteen onderwerp van publieke en daar geld voor, ik niet. Ik wil er niets voor spreekt vaak over vertrouwen. Ik zeg altijd: politieke discussie kan worden. Zo kun je

tribune december 2010 9 lost? Dagelijks sterven er zestienduizend › Maar maak je dan van Europa niet een kinderen door een gebrek aan calorieën, museum? en wij zitten bij Jan Tabak. ‘Ik denk het niet. Maar je moet alles met ‘Dat is één van de vele verdelingsproblemen mate doen. Je moet mijn voorstel zien in het in de wereld.’ Voor het eerst in ons gesprek licht van de onvermijdelijke afname van de valt hij even stil. Hij denkt na, en vervolgt kwantitatieve groei en de toename van het dan met: ‘Dit is voor mij een onderdeel van belang van duurzaamheid. Naar mijn idee het over all-thema van de duurzaamheid. had er bijvoorbeeld al lang een nationaal Hier gaat het om de overlevingsvraagstuk- plan voor de renovatie van alle woningen Honderdduizenden zijn ingewijd in de wetten ken. Ik denk dan aan de klimaatverandering, moeten zijn. Dát is zinvol, alleen al door van de economie met behulp van zijn studieboek watermanagement, leefbaarheid, kwaliteit de enorme energiebesparing die je ermee ‘De kern van de economie’ (1962). Er zouden van het bestaan, duurzame energie. Als we zou kunnen bereiken. Nu zetten we overal nog vele boeken volgen. Boeken. Hij schrijft ze deze vraagstukken niet oplossen, dan heeft kantoren neer waarvan we weten dat ze leeg niet alleen, hij verzamelt ze ook. Twaalfduizend de wereld een overlevingsprobleem. Zo is komen te staan. En niemand doet er wat staan er in de kasten – waaronder ook de eer- het ook met het hongervraagstuk. Als er niet tegen. Uit het oogpunt van beleid: te gek ste, ingenaaide druk van Das Kapital. georganiseerd kan worden dat er voldoende voor woorden.’ Hij werd in 1932 geboren in Breda. Als achtjarig voedsel is en dat dat ook iedereen bereikt, jongetje moest hij met zijn familie onderduiken dan is het bestaan van mensen rechtstreeks › Hoe verklaar je dat we nu de meest bij een arme familie in de Haarlemmermeer. Hij in het geding en komen mensen om. Al deze rechtse regering ooit hebben, terwijl het studeerde cum laude af aan de Universiteit van problemen kunnen alleen in gezamenlijk- failliet van het neoliberalisme toch voor Amsterdam, de universiteit waar hij later vele heid worden opgelost. We hebben mondiaal iedereen zichtbaar is? jaren hoogleraar staathuishoudkunde zou zijn. beleid nodig. En er is positief nieuws. Onder ‘Men heeft individuen en instellingen indivi- Zijn bekendheid ontleent hij niet alleen aan zijn invloed van de kredietcrisis is het oefenen dueel hun gang laten gaan. Liberaliseringen wetenschappelijke werk. Zijn maatschappe- met mondiaal beleid wel begonnen. De G20 alom. Daardoor zijn er ongelukkige ontwik- lijke betrokkenheid heeft hem bij velen geliefd is bij elkaar gekomen en niet de G8. En er kelingen ontstaan. We hebben meer vormen gemaakt. Hij neemt geen blad voor de mond en zijn effectieve maatregelen genomen. Ook van coördinatie nodig. De vraag is alleen: op schroomt niet bewindslieden als Netelenbos ‘in- klimaatverandering zal – vroeg of laat – welk niveau en van welke aard? Als je het competent’ te noemen. Ik zal niet vergeten hoe leiden tot wereldwijde afspraken. Vlak ook Groene Hart groen wilt laten, dan zul je dat hij in Oss onlangs nog duizend demonstrerende niet uit wat de nieuwe technologie met op centraal niveau moeten besluiten en dus medewerkers van Organon toesprak. Ik had mensen doet. Het feit dat we vrijwel alles niet overlaten aan de gemeenten. De aard hem gevraagd iets te zeggen. Hij aarzelde geen wat er aan ellende is onmiddellijk op ons gaat over de manier waarop je de coördinatie moment: ‘Natuurlijk Jan, ik kom.’ Daar stond hij scherm te zien krijgen, leidt tot meer betrok- gestalte geeft. Nu zijn er maatschappelijk dan: strijdbaar als altijd, met een goed verhaal kenheid, solidariteit en acties.’ problemen in ziekenhuizen, in wijken, in én met twee krukken. Hij had net een nieuwe het onderwijs – waar de SP meer kennis van heup gekregen. › Welk trend zie je als je naar de heeft dan veel andere partijen – die drin- machtsverdeling in de wereld kijkt? gend moeten worden opgelost. En ik denk ‘Ik denk dat de positie van China zich dat dit kabinet dat ook gaat doen. Ze zijn verder zal versterken, al zullen zij ook tegen minder ideologisch, meer pragmatisch. Ons ook voorkomen dat er draconische maatre- grenzen aanlopen. Het is niet voor niets land staat bol van de fraude. Daarom denk gelen genomen moeten worden. Er zal een dat de Chinezen niet langer alleen naar het ik dat de onderwijspolitiek weer centraler preventieve werking van uitgaan.’ kwantitatieve aspect van de economische zal worden. Minder vrijheid-blijheid voor de groei kijken, maar steeds meer ook naar de scholen. Zij hebben gemaakt dat diploma’s › Blijft de asymmetrische ontwikkeling kwalitatieve kanten. Men let steeds meer op niets meer waard zijn.’ binnen Europa, waarbij het noorden duurzaamheid. Hetzelfde geldt voor India exporteert en het zuiden importeert, en Brazilië. Of de groei van deze landen ten › Je bent ook supporter van het eerste uur geen groot probleem? koste gaat van de positie van de VS is voor van Beter Onderwijs Nederland. ‘Zeker. Je zult dan ook zien dat er een steeds mij nog de vraag. Onderschat de veerkracht ‘Ja. Zij hebben veel op de agenda gezet: de verdergaande integratie en gelijkschakeling van de Amerikanen niet, ze zijn nog steeds problemen in het hbo, het gebrek aan goede komt. Dat is onontkoombaar.’ de leading economy. En met betrekking lerarenopleidingen, het ten onrechte te- tot Europa: ik geloof niet in de Lissabon- rugdringen van de vakinhoudelijke kennis- › We krijgen niet twee euro’s: eentje voor agenda, die voorschrijft dat we het meest overdracht ten faveure van het zogenaamd het noorden, eentje voor de Mediterrane innovatieve continent moeten worden. competentiegericht leren. Tegenwoordig landen? We leggen dat af tegenover de VS. Die zijn mag je schattend rekenen. Maar hoe doe je ‘Nee, dat geloof ik niet. Dat zou het eind innovatiever dan wij. Het is niet voor niks dat in een ziekenhuis als je medicijnen moet van het hele Europese project betekenen. dat de meeste Nobelprijzen naar dat land samenstellen? Ik heb het gevoel dat de nood De vraag is: wordt het één wereld of geen gaan. Ik geloof dat Europa er goed aan doet nu zó hoog is geworden dat men de zaak op wereld? We bewegen ons in de richting van om haar troef als Oude Wereld uit te spelen. pragmatische wijze gaat aanpakken.’ één wereld. Gelukkig maar. De Europese Zijn diversiteit zorgt voor uiteenlopende integratie is daar een onderdeel van.’ landen, talen en culturen. De geschiedenis › Hoe heeft het zover kunnen komen, dat van Europa is groot en boeiend. Deze sterke we nu zo over ons onderwijs praten? › Sprekende over één wereld. Waarom is kant van Europa kunnen we te gelde maken Hij verheft zijn stem: ‘Ik denk dat mijn partij, het hongervraagstuk nog steeds niet opge- door middel van toerisme.’ de PvdA, heel veel boter op het hoofd heeft.

10 tribune december 2010 Ministers van die partij zijn de instigatoren geweest van veel dingen die misgegaan zijn in het onderwijs. Natuurlijk hebben ook andere partijen daaraan bijgedragen. Vanaf begin jaren zeventig is fout op fout gesta- peld, vooral door het vakinhoudelijke en het excellente niet te waarderen. Of neem al die onderwijskundigen die we hebben, of al die mensen die die speciale leerstoelen bevolken. Heel veel zijn er lid van de Partij van de Arbeid. En ze verkopen allemaal kletspraatjes; ze hebben zelf nooit voor de klas gestaan. En die gaan mij dan vertellen hoe ik wiskundeles moet geven. Neem die basisvorming, het idee dat je alle kinderen gelijk moet behandelen. Terwijl iedereen weet: we zijn gelijkwaardig, maar niet gelijk. Het waren ook PvdA’ers die al die fusies van scholen geregeld hebben. Puur uit kostenbesparing – dachten ze – niet om het belang van de leerlingen te dienen. Gevolg? Meer misdragingen op school, meer anonimiteit, meer uitval, minder gemotiveerde leraren, veel management. Het was Jo Ritzen die de lerarenopleidingen voor academici heeft afgeschaft. Ik heb nog les gehad van gepromoveerde docenten, karakteristieke figuren, mensen die auto- riteit hadden op grond van hun vakkennis, mensen die je konden enthousiasmeren. Ritzen vond al die kennis voor de klas maar verspilling. Volgens hem hoefde je niet meer te weten dan nodig was om je examen te halen. De PvdA is desastreus geweest voor ‘De hele jeugdzorg moet fundamenteel het onderwijs.’ worden geherstructureerd’ › Hoe kijk je aan tegen de enorme bezuini- gingen die dit kabinet wil doorvoeren? ‘Dan moet je onderscheid maken. Je hebt bezuinigingen die de mensen recht in het recessie waarbij veel kapitaal en schappelijke doelen tot hun recht komen. hart raken, bezuinigingen die een negatief menskracht vernietigd wordt? Neem het toezicht op de banken: we zijn effect hebben op de publieke sector en be- ‘Ik denk dat we daar niet vanaf komen, om nu aan het uitvogelen hoe we dat het beste zuinigingen die terecht zijn, omdat ze kun- de simpele reden dat het in de aard van het kunnen organiseren zodat het maatschap- nen aanzetten tot het leveren van betere beestje zit. Voorspoed en tegenslag wisselen pelijk belang beter gediend wordt.’ prestaties. Neem de jeugdzorg. Dat is nu een elkaar nu eenmaal af, net als bij de mens. grote bende. De kinderen waar het om gaat De ene periode is ook de voorwaarde voor › Maar hebben we dan de laatste decennia en die in de problemen zitten, zijn hele- de andere. Een crisis is een soort creatieve niet veel te veel alles vrij gelaten? Elke maal buiten beeld. Ze produceren alleen pauze. Als er zich nieuwe markten of nieu- overheidsinterventie was verdacht. maar wachtlijsten. De hele jeugdzorg moet we ontwikkelingen aandienen, dan hebben ‘Dat klopt. Er is veel te veel nadruk gelegd fundamenteel worden geherstructureerd. Er velen de neiging daarin te gaan investeren. op de individuele vrijheid van mensen en is nu veel te veel sprake van fragmentatie, Overproductie dreigt en het is logisch dat er instellingen. En dat decentraliseren zonder vooral van de verantwoordelijkheden. We dan een herschikking volgt.’ na te denken over de effecten daarvan, moeten naar minder bureaucratie, minder heeft de zaak ook al niet geholpen. Ik organisaties, minder protocollen, en meer › Hoe kunnen we het algemeen belang moet wel zeggen dat deze houding ook een gericht zijn op het oplossen van de concrete onderdeel maken van de economische reactie was op de periode daarvoor, waarin problemen van kinderen. Zo’n andere aan- afwegingen en besluiten? de overheid te veel macht en mogelijkheden pak leidt vast ook tot besparingen.’ ‘Mechanism design gaat uit van de mensen werden toegedicht. Maar we zijn zeker veel en hun behoeften. Het zoekt de optimale te ver doorgeschoten.’ › Waarom hebben economen nog niet vormen van coördinatie, vormgegeven door bedacht hoe we van die cycli af kunnen verstandige prikkels. Die prikkels moeten komen waarbij we dan eens hoogcon- zorgen dat het gedrag van de mensen tekst Jan Marijnissen junctuur hebben en dan weer eens een zodanig wordt gekanaliseerd dat de maat- foto’s Suzanne van de Kerk

tribune december 2010 11 3

VUIST 1

Op 27 november kwamen ruim 1500 mensen naar de Babanthallen in Den Bosch voor de manifestatie ‘Armoede werkt niet’.

Foto 1 Jan Braem, sociale werkplaats-­­ mede­werker, zet de toon met een driewerf ‘Armoede werkt…NIET!’

Foto 2 FNV-voorzitter Agnes Jongerius: ‘Werken onder het minimumloon accepteren wij niet’ 4

Foto 3 Boodschap aan Den Haag: ook Emile Roemer ondertekent

Foto 4 Cabaretier Vincent Bijlo: ‘Jullie zijn al lang geen slap handje meer, maar een ijzersterke vuist’

Foto 5 + 6 Strijdbaarheid in de Brabanthallen: al snel bleek de zaal te klein 2 foto’s Suzanne van de Kerk

5

12 tribune december 2010 6

tribune december 2010 13 nieuws

> Beschaafd schreeuwen

Op 20 november schreeuwde Nederland bezuinigen en de btw op muziek- en de Tweede Kamer. Samen met SP-fractie- om kunst en cultuur. Althans, die Nederlan- theatervoorstellingen verdrievoudigen. In voorzitter Emile Roemer, acteur Stefan de ders die zich zorgen maken om de kabi- heel Nederland deden daarom mensen Walle, zanger Bob Fosko en cabaretier netsvoorstellen. Het kabinet wil onder mee met de actie ‘Nederland schreeuwt om Sjaak Bral,vulden zij de hal van het Tweede andere belangrijke orkesten opdoeken, cultuur’. Zo ook de 500 SP’ers die vanwege Kamergebouw voor het eerst in de eenvijfde van het kunstsubsidiegeld de Nieuwe Ledendag op bezoek waren in geschiedenis met luid geschreeuw.

> Nek uitsteken voor jeugdzorg

SP-Kamerlid Nine Kooiman maakte tijdens Kooiman pleitte voor behoud van het recht eind van haar maidenspeech maakte ze haar debuut in de Kamer dankbaar op jeugdzorg en tegen eigen bijdragen. een gul gebaar naar de minister: ‘Als u gebruik van haar verleden als jeugdhulp- Van het Erfocentrum, het nationaal ook bereid bent uw nek uit te steken door verlener: ‘Mijn collega’s en ik hadden veel kenniscentrum voor erfelijkheid en mijn voorstellen uit te voeren, sta ik te maken met versnippering en bureaucra- zwangerschap, kreeg Kooiman twee mijn giraffe graag aan u af. Zullen we dat tie. Mouwen opstropen en daar korte weken eerder een ‘Gekroonde Giraffe’, als afspreken?’ metten mee maken is de enige remedie.’ dank voor het werk van de SP. Aan het

14 tribune december 2010 5 vragen aan > Commissie-de Wit II

SP-Kamerlid Jan de Wit is verkozen tot voorzitter van de tweede parlementaire enquêtecommissie aangaande de kredietcrisis. Deze commissie zal onder- zoeken of de tientallen miljarden aan crisismaatregelen goed besteed zijn. foto Luuk van der Lee / HH Eerder leidde De Wit al het onderzoek naar de oorzaken van de kredietcrisis. Jaap Modder

De Nijmeegse SP diende onlangs een > CO2 is inderdaad nee we mensen opgeroepen bezwaarschriften motie van wantrouwen in tegen Jaap in te dienen, wat leidde tot het enorme Modder, bestuursvoorzitter van de Het regeerakkoord bevatte ook een klein aantal van 1127 bezwaarschriften. Onze Stadsregio Arnhem-Nijmegen. Een beetje goed nieuws. De opslag van CO2 argumenten gaan niet alleen over het Stadsregio is een tamelijk onbekende onder een woonwijk in Barendrecht gaat mogelijke gevaar van opslag onder een bestuurslaag, waarop geen democrati- niet door, bij gebrek aan draagvlak onder woonwijk met 25.000 mensen, maar vooral sche controle mogelijk is maar die wel de bevolking. Gerard van Gils was vorig over de onzin van CO2 opslaan. Dat is over grote bedragen beslist. Modder jaar een van de initiatiefnemers van de geen duurzame oplossing, want het kost spiegelde de Stadsregio voor dat het eerste demonstratie tegen dit plan en heeft alleen maar méér energie.’ Van Gils schrappen van goedkope buskaartjes nu met de stichting ‘CO2 is Nee’ succes. ondervond veel steun van SP-Tweede- in de regio niet tegen te houden was; en Van Gils: ‘Wij hebben in Barendrecht de Kamerfractie: ‘Ook onder andere Barend- dat de afschaffing van de strippenkaart druk op politiek, pers en publieke opinie rechters is er grote waardering voor de in Limburg en Noord-Brabant een feit opgevoerd en ervoor gezorgd dat iedereen alerte houding van de SP.’ Van Gils is was. Hij sprak echter voor zijn beurt. weet dat er geen draagvlak is. Zo hebben inmiddels SP-lid en voorziet dat dit nog niet het einde van het CO2-protest is: ‘We › De motie van wantrouwen haalde krijgen nu verzoeken voor ondersteuning het niet. Blij? uit het noorden van het land, omdat daar ‘Ja en nee. Ja, omdat nu duidelijk is dat de de opslag nog niet van de baan is. Wij SP en enkele splinterpartijen alleen staan helpen ze graag om ook daar deze onzin met hun kritiek. Nee, omdat de SP, die ik te stoppen.’ sympathiek vind, mij in het wilde weg beschuldigde.’

› Nou, de motie van wantrouwen kreeg > ‘Geen agent extra’ weliswaar geen meerderheid maar de Nijmeegse gemeenteraad zei de gang van zaken wel af te keuren. ‘Kan ik me wel voorstellen: Nijmegen heeft lang een eigen vervoersbedrijf gehad en ook lang lol gehad van te lange stippen- kaartzones. De stad is wat dat betreft verwend.’

› Ging het dan niet over uw rol als voorzitter van de Stadsregio? ‘Een GroenLinks-raadslid zei: ‘We hebben die Modder te veel z’n gang laten gaan.’ Ja hállo, dan moet je als politiek dáár wat aan doen!’

› Namens wie spreekt u eigenlijk? ‘Namens twintig gemeentes in de regio.’

› Oké, maar wat is precies de democra- tische basis van de Stadsregio? ‘De regering beloofde dat er drieduizend toegeven dat er door bezuinigingen ook ‘Die vraag wordt altijd gesteld als een agenten bij zouden komen, maar dit is minstens drieduizend agenten zullen bepaald besluit niet bevalt. Ik heb zelf ooit goedkope propaganda over de rug van de verdwijnen. Als gevolg van financiële voorstellen gedaan om de Stadsregio te dienders’, stelt SP-Tweede Kamerlid problemen bij de politiekorpsen dreigen democratiseren. Daar wilden de gemeen- Ronald van Raak. Minister Opstelten van duizenden agenten namelijk hun baan te tes toen niet aan. Nou dan.’ Veiligheid moest na vragen van Van Raak verliezen.

tribune december 2010 15 ‘Zoiets kun je moeilijk aan een normaal mens uitleggen’ OV-chipkaart: vier stappen acht eruit De invoering van de ov-chipkaart gaat bepaald niet van een leien dakje. Bij verschillende meldpunten stromen de klachten van reizigers binnen. SP-Tweede Kamerlid Farshad Bashir noemt het ov-chipkaart- bedrijf TLS een schimmig bv’tje en wil dat het wordt opgeheven.

Voortaan geen verschillende papieren ven. Bashir: ‘TLS is een schimmig bv’tje dat adviesbureau op het gebied van verkeer en kaartjes meer, maar één digitale kaart voor de laatste tientallen jaren miljoenen verlies vervoer en ruimtelijke planning. Hij beaamt alle soorten openbaar vervoer en moeite- heeft gemaakt, terwijl de top zijn zakken dat de ov-chipkaart mogelijkheden biedt om loos betalen per afgelegde afstand in plaats blijft vullen. Ondanks het immense verlies gemakkelijker en goedkoper te reizen: ‘Maar van per zone: het reizigersgemak staat van 74 miljoen euro in de laatste vier jaar, die mogelijkheden worden nog niet volledig voorop bij de invoering van de ov-chipkaart. verdienen de drie bestuurders van TLS geza- toegepast. De ov-chipkaart is vooral ontwik- Tenminste, als we het Trans Link Systems menlijk ruim 640.000 euro op jaarbasis. Dat keld omdat de vervoersbedrijven technisch (TLS) moeten geloven, het bedrijf dat voor is ruim boven de Balkenende-norm. Iedere meer inzicht wilden hebben in de verdeling de invoering verantwoordelijk is. SP-Tweede vorm van controle op het bedrijf ontbreekt. van de vervoeropbrengsten, en de prijs als Kamerlid Farshad Bashir volgt het proces Dan kan je als minister maar één ding doen: marketing-instrument wilden gebruiken. met argusogen. Mede op zijn aandringen onmiddellijk orde op zaken stellen.’ Alle technische eisen zijn verzameld en er is heeft de regering besloten dat de knelpun- pas op een veel te laat moment gevraagd hoe ten van de ov-chipkaart in beeld gebracht Stap 1: Reizigersgemak de kaart aantrekkelijk gemaakt kan worden moeten worden. Ondertussen stroomt Bij de ontwikkeling van de ov-chipkaart voor de reizigers.’ TLS erkent dat nog niet bij speciale meldpunten van de SP en de staan reizigersgemak en eerlijker tarieven alle mogelijkheden voor de reiziger benut onafhankelijke toezichthouder OV loket een centraal, benadrukt TLS. Frans Blanker is worden, maar stelt dat dit komt doordat nog recordaantal klachten binnen. Voor Bashir is senior adviseur Openbaar Vervoer van Mu- niet in heel Nederland met de ov-chipkaart de maat vol: hij wil dat TLS wordt opgehe- Consult, een onafhankelijk onderzoeks- en gereisd kan worden, en het nog niet het

16 tribune december 2010 De eisen van de SP voor invoering ov-chipkaart

Reizen met OV-chipkaart 1 niet duurder dan OV-chipkaart: strippenkaart Aanschaf OV-chipkaart 2 tegen kostprijs

Alle kortingen vier stappen acht eruit 3 blijven bestaan

Ook korting voor 4 anonieme OV-chipkaarten

enige reis- en betaalmiddel is. Tot zover de veel ouderen kost dat wel moeite. Bovendien 5 Per reis één opstaptarief theorie van het reizigersgemak van de ov- betaal je € 7,50 voor zo’n kaart, als je met chipkaart, hoe makkelijk is de kaart op dit de trein wilt reizen moet je hem eerst nog moment in het gebruik? activeren en dan staat er ook nog geen reis- Schadeloosstelling saldo op. Als je die drempels weghaalt, haal 6 abonneehouders bij diefstal, verlies of defect Stap 2: Verkrijgbaarheid je ook meteen veel tegenzin en chagrijn weg. De verkoop- en oplaadpunten voor anonie- Als ik een auto koop wordt die met een volle me kaarten staan op www.ov-chipkaart.nl. tank benzine aangeleverd en krijg ik uitleg Geen boete voor Deze kaarten zijn nog niet overal verkrijg- over alle knopjes, zoiets zou je ook met het 7 abonneehouders bij niet-inchecken baar en bieden geen kortingsmogelijkheden. openbaar vervoer moeten doen.’ Janne- De persoonlijke kaart biedt hiervoor een mieke Zandee, woordvoerder van TLS: ‘OV- oplossing, omdat die vanuit huis besteld chipkaarten worden via de post verstuurd OV-chipkaart ook geschikt 8 voor gehandicapten en kan worden en bijvoorbeeld leeftijdgebon- en zijn bewust niet geladen met saldo. Het slechtzienden den kortingen kent. Toch is ov-deskundige zou hierdoor aantrekkelijk worden om Blanker niet onverdeeld positief: ‘Je moet deze kaarten en daarmee het saldo van de de kaart aanvragen met formulieren, of via reiziger uit de post te ontvreemden. Bij de Menselijk toezicht in het internet, met wachtwoorden. Voor de jon- ov-chipkaart wordt een brochure geleverd 9 openbaar vervoer blijft gere generatie is dat gesneden koek, maar met uitleg, vergelijkbaar met de uitleg over de knopjes van een auto.’ In- en uitcheckpoortjes 10 functioneren minstens Stap 3: Reisgemak 95% van de tijd Reizen met de ov-chipkaart is volgens Blanker voor frequente reizigers vaak Minstens 75% reizigers gemakkelijker. Voor mensen die minder 11 gebruikt OV-chipkaart reizen vaak niet: ‘Een veelgehoorde klacht vrijwillig is dat reizigers hun borg kwijtraken bij het in- en uitchecken. Door kapotte apparatuur, Binnen 2 jaar veilige of omdat ze nog moeten wennen aan het 12 OV-chipkaarten verplichte uitchecken. Daarbij helpen alle verschillende systemen niet. Zo moet in het streekvervoer bij elke overstap uit- en weer Alle transacties binnen ingecheckt worden. Maar in de trein moet je 13 24 uur digitaal in te zien dat juist niet doen, tenzij je overstapt tussen treinen van NS, Veolia of Syntus. Zoiets kun je moeilijk aan een normaal mens uitleggen.’ Reisgegevens niet langer Als de techniek of je geheugen hapert, ben je 14 dan 1 jaar bewaren de 4 euro borg kwijt. Ook moet je niet op een station als Amster- dam Amstel, waar de treinen en metro’s op Reeds bekende technische hetzelfde perron aankomen, rechtstreeks 15 problemen zijn opgelost vanuit de trein in de metro stappen. Die ‘fout’ kost maar liefst 24 euro borg: 20 voor

tribune december 2010 17 de trein en 4 voor de metro. Een oplettende reiziger kan dit bedrag wel terugkrijgen: Klachten Top Vijf door een formulier van de website van de De meeste gemelde klachten busmaatschappij in te vullen en via de post bij de SP (www.ovchipleed.nl) op te sturen. en OV-loket. 1: Uitcheckproblemen waardoor Om te voorkomen dat na een grote trans- de borg vervalt actie meteen het reissaldo op is, kun je het 2: Dubbele instaptarieven saldo automatisch laten aanvullen wanneer 3: Kapotte ov-chipkaarten het onder een bepaald bedrag komt. Daarbij 4: Prijsverhogingen en het kan zich wel het probleem voordoen dat wegvallen van kortingen als er onvoldoende geld op je bankrekening 5: Onduidelijkheid over tarieven staat, je daar niet direct een melding van krijgt. Je merkt het pas als je opeens niet meer in kunt checken. Deblokkeren kan pas ten meer haken en ogen. Verder maakt het SP-Tweede Kamerlid Farshad Bashir kaartte later, als je een brief van TLS hebt ontvan- verschil hoe je eventueel bent overgestapt. de problemen meermaals aan en begin gen waarmee je naar het loket moet. In veel gevallen berekent het systeem geen oktober sloten andere partijen zich aan bij nieuw opstaptarief als je binnen 35 minuten zijn kritiek. Toenmalig minister Eurlings Stap 4: Betalingsgemak verder reist. Overstappen tussen Veoliabus- besloot daarop dat de strippenkaart voorlo- Wat kost reizen met de ov-chipkaart? Dat sen en -treinen is daardoor goedkoper. Maar pig nog niet mag worden afgeschaft in Oost is vaak moeilijk te voorspellen en zelfs ach- NS gebruikt een afwijkend chipsysteem, Nederland. De knelpunten moeten in kaart teraf geeft het digitale transactieoverzicht waardoor je altijd een dubbel opstaptarief gebracht worden en er is een onderzoeks- niet altijd uitsluitsel. Een reis staat er pas na betaalt en dus duurder uit bent. commissie aangesteld. In december besloot een dag op, of helemaal niet. Bij automaten Die onoverzichtelijke tarieven en kortings- minister Schultz om de ov-chipkaart ook en loketten zijn transactieoverzichten van je regelingen zijn volgens Blanker een groot in Friesland nog niet te verplichten. Er zijn laatste tien handelingen verkrijgbaar. Op die nadeel: ‘Je mag toch verwachten dat mini- nog te veel problemen, zo kan er op veel manier overzicht houden is wel omslachtig, maal de gebruikelijke kortingen mogelijk buslijnen niet met de ov-chipkaart naar de want elke in- of uitcheck en saldo-aanvul- zijn als je zo’n kaart helemaal invoert.’ Een aangrenzende provincies Drenthe en Gro- ling geldt als een aparte transactie. ‘best price optie’ zou aantrekkelijk zijn: ‘Het ningen worden gereisd. ‘Gelukkig heeft het De reiskosten zijn moeilijk te voorspellen, systeem berekent dan aan het einde van de kabinet geluisterd naar de Friese reiziger en want je betaalt per kilometer in plaats van maand het meest voordelige tarief voor de het besluit ingetrokken’, vindt Bashir. ‘Eerst per zone. Afhankelijk van de lengte van je reiziger, waardoor die zekerheid heeft dat de ov-chipkaart verbeteren, dan pas volledig reis kan je duurder of goedkoper uit zijn dan hij nooit te veel betaalt. Als je daar reclame invoeren.’ met een papieren kaartje. In Nijmegen zijn voor maakt, zou je zelfs meer mensen over reizigers met een ov-chipkaart gemiddeld kunnen halen om gebruik te maken van het TLS betreurt in een reactie de negatieve toon 8,5 procent duurder uit – mede veroorzaakt openbaar vervoer. Per reiziger verdienen de van dit artikel en wil in gesprek met Farshad doordat een aantal kortingen niet gelden vervoerders dan minder, maar in totaal kan Bashir en Frans Blanker. voor chipkaartgebruikers. De kortingsmo- het ze geld opleveren.’ gelijkheden die er wel zijn, moeten (vaak tekst en foto’s Jola van Dijk tegen betaling) van tevoren aangevraagd Nieuws en geactiveerd worden, meereiskorting is De problemen met de ov-chipkaart zijn niet mogelijk en aan dalurenkortingen zit- ook doorgedrongen tot politiek Den Haag. www.sp.nl/verkeer

Het bedrijf achter de OV-chipkaart Trans Link Systems (TLS) is verantwoordelijk voor alle transac- uit het verwerken van transacties en het verkopen van kaarten. ties met de ov-chipkaart. Deze bv wordt met publieke middelen Het bedrijf beheert op ieder moment tientallen miljoenen aan betaald en is voor 100 procent eigendom van vier publieke reizigerssaldo en reiskosten – overigens zonder toestemming vervoersbedrijven: de NS en de stadsvervoerders GVB, RET van De Nederlandsche Bank, door een uitzondering op de en HTM. Ondanks de publieke taak en financiering is TLS een Europese regels. private onderneming en bestaat er volgens het bedrijf zelf geen Ander saillant detail: de beveiliging van de ov-chipkaart is directe relatie met publieke middelen. De Balkenende-norm is in 2008 al door onderzoekers van de Radboud Universiteit daarom niet van toepassing. Journalisten en de SP-Tweede gekraakt. Inmiddels bereidt TLS wel een volgende versie van Kamerfractie ontdekten dat de drie topmensen van TLS in de ov-chipkaart voor, met een hoger beveiligingsniveau. Tot het 2008 gezamenlijk een beloning van 672.000 euro ontvingen, zover is kunnen handige computergebruikers, volgens maand- terwijl het bedrijf alleen nog maar verlies heeft gedraaid. Begin blad PC-Active, met een handleiding van internet en een ge- 2009 bedroeg het totale verlies van TLS al ruim 54 miljoen wone computer het saldo van de ov-chipkaart wijzigen. De SP euro. Zolang de ov-chipkaart niet het enige betaalmiddel in wil nu dat TLS onmiddellijk wordt opgeheven. De taken van het het openbaar vervoer is, zullen die verliezen naar verwachting bedrijf zouden direct onder minister Schultz moeten vallen. alleen maar verder oplopen. TLS moet de winst namelijk halen

18 tribune december 2010 uitgelicht

Steun aan overlevende Saih Bin Sakam is de enige overlevende van het bloedbad in 1947 in het Javaanse dorpje Rawagedeh. Tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog hield Nederland zogenoemde ‘politionele acties’ om het Nederlandse gezag te herstellen na het uitroepen van de onafhankelijkheid. Op 9 december 1947 werd bijna de hele mannelijke bevolking van Rawagedeh doodgeschoten door Nederlandse militairen. Bin Sakam overleefde het bloedbad omdat hij zich doodhield, na geraakt te zijn door kogels. De verantwoordelijken zijn nooit ver- volgd. Bin Sakam was in Nederland om zijn zaak te bepleiten; hij en negen nabestaanden willen excuses en een schadevergoeding. De SP vindt dat de staat verantwoordelijkheid moet nemen. SP-Tweede Kamerlid Harry van Bommel nodigde Bin Sakam uit om in het Tweede Kamergebouw aandacht te geven aan dit onrecht. Bin Sakam gaf aan verrast te zijn door de vriendelijkheid van de Nederlan- ders, maar ook verbaasd dat bijna niemand blijkt te weten wat er in die tijd in Indonesië is gebeurd.

foto Bas Stoffelsen

tribune december 2010 19 nieuws

> Massale staking TNT

De postbodes en de sorteerders zijn boos. Duizenden gedwongen ontslagen, intimida- tie op de werkvloer; de nadelen van liberalisatie van de postmarkt komen helemaal op hun bordje terecht. Na een door de SP georganiseerde startmanifesta- tie in Rotterdam en het vastlopen van het overleg tussen de bonden en TNT, leggen de postwerkers het werk neer. Meer dan tienduizend komen er op 16 november naar het hoofdkantoor van TNT in Den Haag om daar voor de deur een geweldige manifestatie te houden. Na nog een staking van twee dagen, kondigen de vakbonden begin december een staking van drie dagen aan. Abvakabo FNV-bestuurder en woordvoerder van ‘Red de postbode’ Rob van de Post: ‘Het voorstel van TNT aan de bond was: als de werknemers loon inleveren, dan kunnen we praten. Onacceptabel. Als TNT vast- houdt aan dit standpunt, is te verwachten dat er een onbeperkte staking komt. Dus staken tot we er uit zijn. Maar eerst de druk

stap voor stap opvoeren en ze de kans foto Bas Stoffelsen geven wél te bewegen.’ Den Haag, 16 november – ‘Sharon, Sharon, Sharon!’ De stakers eisen dat SP-Tweede Kamerlid Sharon Gesthuizen ook het podium op mag. Als antwoord op dat spreekkoor spreekt ze hen www.reddepostbode.nl toe: ‘Reken maar dat de hoge heren jullie goed kunnen horen.’

> Schoonmakers wereldkampioen foto UNI Global Union

De succesvolle staking van de schoonma- nu schitterden in Nagasaki (Japan) om SP-lid en was een van dé gezichten van kers eerder dit jaar is ook internationaal een wereldcup op te halen: de internatio- de staking: ‘De reacties waren geweldig. Ik opgevallen. En zo gebeurde het dat een nale vakbondsprijs voor de beste vak- heb verteld dat we alleen iets voor elkaar schoonmaakster op Schiphol en eentje uit bondsactie. Judy Lock en Christine krijgen als we het samen doen. De stakers het Rotterdamse Erasmusziekenhuis die Monk-Simon spraken het congres van de hebben een familieband opgebouwd, door een jaar geleden nog om respect en een Global Union (Wereldbond) toe in het alle culturen heen. Daar ben ik nog trotser beetje loonsverhoging moesten vechten, Engels en het Spaans. Monk-Simon is op dan op de prijs.’

20 tribune december 2010 > SP blijft de grootste in Oss

Tijdens de herindelingsverkiezingen van 24 november haalde de SP in Oss negen zetels en bleef daarmee de grootste partij, ondanks licht verlies.

Natuurlijk moest de Osse SP wel even slikken toen duidelijk werd dat twee van de elf zetels verloren gingen. Maar het feit dat de partij wederom als grootste uit de bus kwam, terwijl er toch zo’n gure rechtse wind door het land waait, maakte veel goed. Winnaars waren de VVD (van drie naar zes zetels) en de lokale partij VDG (Voor De Gemeenschap), die haar zetelaantal van zes naar acht zag stijgen. VDG is sinds 2002 coalitiepartner van de SP. De Osse verkiezingen kenmerkten zich ditmaal door een erg lage opkomst: slechts 43 procent van de mensen maakte de gang naar de stembus. Heel bijzonder is dat niet, omdat de opkomst bij herindelingsverkie- zingen doorgaans een stuk lager is dan bij reguliere raadsverkiezingen in het hele land. Want daar besteden de landelijke media wél altijd fors aandacht aan. In de kerkdorpen lag het opkomstpercentage beduidend hoger, maar ook dat is volgens SP-fractievoorzitter Paul Peters niet echt Uitslagenavond in Oss, op het scherm een voorlopige uitslag bijzonder bij raadsverkiezingen. ‘De aanwezigheid van lokale partijen stuwt de opkomst in de regel wat op. Daar komt bij voor coalitieonderhandelingen. Wat hem zal zijn dat de solidariteit in de Osse dat het deze keer om herindelingsverkie- betreft wordt de huidige coalitie van SP, samenleving overeind blijft. Ook willen we zingen ging. Meestal leven die wat meer in VDG en PvdA voortgezet: ‘We hebben de het verenigingsleven en de cultuur zoveel de dorpen dan in de steden’, aldus Peters. afgelopen jaren goed samengewerkt en mogelijk ontzien.’ voor stabiel bestuur gezorgd. We moeten SP-voorman en zittend wethouder Jules het eens worden over de bezuinigingen die Tekst Rob Janssen Iding heeft inmiddels het initiatief genomen het Rijk ons oplegt. Inzet van de SP daarbij Foto Paul Peters

> ‘Wethoudersnorm’ > Pak misdaadgeld af

De SP pleit in Amsterdam voor een Slechts 0,2 procent van de 18,5 miljard ‘wethoudersnorm’ voor de salarissen in de euro die jaarlijks wordt witgewassen in semi-publieke sector. Dat betekent volgens Nederland wordt afgepakt van criminelen. SP-fractievoorzitter Laurens Ivens (foto) Dat berekende SP-Tweede Kamerlid dat de nieuwe directeur van het gemeente- Sharon Gesthuizen. Zij roept minister lijk vervoersbedrijf, maar ook de directeu- Opstelten van Veiligheid dan ook op om ren van de openbare bibliotheek, de GGD, van het afpakken van misdaadgeld een de haven en het afvalenergiebedrijf niet topprioriteit te maken. ‘Geld is vaak de meer mogen verdienen dan de stedelijke drijfveer voor crimineel gedrag. Misdadi- wethouders. Tot nu toe streeft Amsterdam gers moeten daarom vooral ook in hun naar het salaris van de minister-president portemonnee getroffen worden.’ Gesthui- (186.000 euro) als maximum. Volgens de zen pleit daarom voor veel meer financieel SP zou gemeentelijk het forse salaris van rechercheurs. Ook moet het standaard de wethouders (110.000 euro) de grens worden om bij ieder strafbaar feit te kijken moeten zijn. Ivens: ‘Geen enkele dienaar wat iemand ermee verdiend heeft en hoe van de publieke zaak in Amsterdam hoort dat volledig kan worden afgepakt. ‘Mis- meer te verdienen dan de eindverantwoor- daad mag nooit lonen.’ delijken.’

tribune december 2010 21 Luís Inacio ‘Lula’ da Silva en zijn opvolgster Dilma Rousseff

Brazilië neemt afscheid van de populairste president uit de geschiedenis Fenomeen Lula

Driemaal lukte het hem nét niet, maar in 2002 won Lula de in 1980 de onbetwiste voorman van de Braziliaanse presidentsverkiezingen. Er brak een spontaan Braziliaanse Arbeiderspartij, de Partido dos carnaval uit: eindelijk was er ‘een gewone man’ aan de macht. Trabalhadores, kortweg PT. In januari volgt zijn partijgenoot Dilma Rousseff hem op als Die PT ontstond aan het einde van de president. Bij zijn afscheid is hij het populairste staatshoofd dictatuur en vertegenwoordigde maatschap- pelijke groepen die nooit een stem in de uit de Braziliaanse geschiedenis. politiek hadden gehad. In de twintig jaar die volgden, creëerde de PT als oppositiepartij het imago van fel bestrijder van corruptie en Luís Inacio ‘Lula’ da Silva: de bebaarde man was plots Lula: kind van een straatarme politieke fraude. Vriend en vijand moesten met het bierbuikje. De man die net als de migrantenfamilie die vanuit het noordoos- erkennen dat de ‘schone’ Arbeiderspartij meeste Brazilianen houdt van een goede ten van Brazilië neerstreek in São Paulo. In heel anders was dan de opportunistische churrasco (gegrild vlees), een mooie pot zijn biografie vertelt hij hoe het gezin, dat carrièremachines die van oudsher de poli- voetbal en een koud flesje pils. Die letterlijk bestond uit zestien mensen, een eenkamer- tiek domineerden. De partij onderscheidde de taal van de gewone Braziliaan spreekt. woning betrok, hoe hij aan het werk ging zich door een enorm aantal actieve leden en Kortom: de man die alles vertegenwoordigt als schoenpoetser en hoe hij – als enige in een praktijkgerichte agenda. In 2002 won wat de traditionele politiek niet was. Politiek het gezin – een schoolopleiding voltooide. Lula de presidentsverkiezingen, nadat hij was immers van oudsher het exclusieve Lula werkte zich op van metaalarbeider tot bij drie eerdere verkiezingen in de tweede domein van de Braziliaanse elite. En daar vakbondsleider en was vanaf de oprichting ronde nipt had verloren.

22 tribune december 2010 ‘Lula is van ons!’ hadden bovendien het gevoel dat Lula echt De verwachtingen waren bij Lula’s aantre- meer voor hen deed dan zijn voorgangers. den extreem hoog gespannen. Als vertegen- Het gevolg: Lula werd herkozen als presi- woordiger van de anti-corruptiepartij PT dent. In zijn tweede termijn bleek zijn popu- zou hij eindelijk het vastgeroeste politieke lariteit alleen maar te groeien. Recent onder- stelsel gaan veranderen, verwachtten velen. zoek toont aan dat meer dan 80 procent van In de eerste twee jaar van zijn mandaat ging de bevolking weer op Lula zou stemmen als het ook vrij goed met de regering-Lula. Hij hij nu opnieuw kandidaat zou zijn geweest. voerde weliswaar een beleid dat veel behou-

dender was dan veel progressieven hoopten, Armoedebestrijding foto Agência Brasil maar zijn imago als integer bestuurder bleef Hoe is die enorme populariteit nu – na acht intact. Peilingen wezen consequent op een jaar Lula – te verklaren? Lula’s tegenstan- Luís Inacio ‘Lula’ da Silva massaal vertrouwen onder de bevolking. ders laten niet na erop te wijzen dat Lula • 1945: Luís Inacio da Silva wordt geboren in ‘Lula é nosso’, Lula is van ons, hoorde je een aantal van Braziliës grootste problemen Caetés (deelstaat Pernambuco) veel op straat. niet heeft kunnen oplossen. Ook benadruk- • 1952: Het gezin Da Silva verhuist naar Sao Paulo ken zij dat Lula het economisch tij mee had. Lula wist grote successen te boeken op Forse economische groei en de stabiliteit • 1957: Lula wordt schoenpoetser en het gebied van onderwijs en armoede- van de Braziliaanse munt, de real, maken straatverkoper bestrijding. Veel arme Brazilianen zagen regeren nu eenmaal stukken makkelijker. En • 1959: Eerste ‘echte’ baan, in een fabriek hun levensomstandigheden aanmerkelijk de basis daarvoor is volgens de critici niet verbeteren. Grote campagnes, zoals het anti- door Lula gelegd, maar door zijn voorganger • 1975: Verkozen tot leider van een metaal- hongerprogramma ‘Fome Zero’ (letterlijk: Fernando Henrique Cardoso. bewerkersbond nul honger), droegen daaraan bij. Op het • 1980: Mede-oprichter van de PT internationale vlak gaf hij het Braziliaanse Cardoso heeft zeker bijgedragen aan de zelfvertrouwen een boost. Hij wierp zich stabiele wisselkoers. Maar Lula heeft van • 1989: Lula voor het eerst presidentskandidaat met succes op als vertegenwoordiger van die nieuwe stabiliteit wel op zijn manier • 2002: President van Brazilië een generatie nieuwe, zelfbewuste derde gebruik gemaakt: meer dan twintig miljoen wereldleiders en zette het armoedevraag- arme Brazilianen klommen op tot de mid- • 2006: Herkozen voor zijn laatste termijn

foto Xinhua / eyevine Hollandse Hoogte stuk consequent op de internationale denklasse. Ook werden 12 miljoen van de (het presidentschap duurt wettelijk maximaal agenda. Talloze bekende politici vlogen van allerarmste gezinnen ondersteund via het twee termijnen) over de hele wereld naar Brazilië om bij de ‘zakgeldprogramma’ Bolsa Família. Men- president op bezoek te gaan. De Braziliaanse sen die hun kinderen laten vaccineren en politiek leek, voor het eerst in tijden, ont- naar school laten gaan, kunnen dankzij dit daan van cynisme en wantrouwen. overheidsinitiatief een financiële tegemoet- het herstel van de democratie werd ze lid koming aanvragen. Er is de gebruikelijke kri- van de PT, waar zij een lange maar enigszins Corruptieschandaal tiek uit conservatieve hoek: mensen zouden kleurloze politieke carrière achter de rug Helaas, in 2005 ging het mis. Er brak een hierdoor minder gaan werken en minder ge- heeft. Lula vroeg haar in 2003 als minister enorm corruptieschandaal uit rondom motiveerd zijn om hogerop te komen in het van Energie, vanwege haar dossierkennis, Lula’s tweede man: José Dirceu. Vooral bin- leven. Lula’s programma’s blijken echter wel vastberadenheid en degelijke reputatie. nen de PT heerste verslagenheid. De schone degelijk vrucht af te werpen. Onderzoekers In 2005 benoemde hij haar tot zijn kabi- Arbeiderspartij bleek tot ontzetting van veel van de Wereldbank signaleerden diverse netschef. De verkiezing van Dilma is om aanhangers van binnenuit zwaar vervuild te verbeteringen: meer kinderen op school, minimaal één reden een markant moment in zijn. ‘We beleven een moment van extreme minder kinderarbeid en minder honger. de Braziliaanse geschiedenis: ze is de eerste ontgoocheling... dit keer geloofden we dat vrouwelijke president van het land. de beloofde veranderingen écht zouden President Dilma komen’, schreef het toonaangevende opinie- Het is grotendeels dankzij deze verdiensten Rousseff heeft niet de uitstraling van Lula, blad IstoÉ. van Lula dat de relatief onbekende econoom en dat zal het voor haar zeker niet gemak- Dilma Rousseff als ‘kandidate van Lula’ kelijker maken. De combinatie van zijn Wonder boven wonder overleefde Lula de vorige maand werd gekozen tot nieuwe aanstekelijke charisma en het gegeven dat schandalen. Veel kiezers leken de president president van Brazilië. Opmerkelijk gegeven hij feitelijk de positie van talloze armere niet verantwoordelijk te houden voor de is dat Rousseff tijdens de militaire dicta- Brazilianen wist te verbeteren, verklaren misstanden die zich in zijn omgeving had- tuur lid was van een kleine verzetsgroep, waarom Lula bij zijn afscheid de populairste den voorgedaan. Vooral de armere kiezers gevangen heeft gezeten en gemarteld is. Na president is uit de geschiedenis van het land. En waar voor- en tegenstanders twisten over de inhoud van Lula’s politieke testament, komt The Economist tot een even heldere als gewichtige slotsom: ‘Dilma erft een beter ‘Dilma erft een beter Brazilië Brazilië dan Lula destijds, en dat heeft ze dan Lula destijds en dat is grotendeels aan hem te danken.’ grotendeels zijn verdienste’ tekst Peter Runhaar

tribune december 2010 23 SP’ers besluiten over provinciale kandidaten en programma’s De regio’s aan zet Op 2 maart 2011 worden de derde verkiezingen binnen een jaar gehouden, ditmaal voor de Provinciale Staten. Het zal een spannende campagne worden; het gaat ook indirect om de Eerste Kamer. Daar heeft de regering-Rutte nu geen meerderheid. Als dat zo blijft, kunnen slechte plannen tegengehouden worden. Afgelopen twee maanden kwamen in heel Nederland SP-leden bij elkaar om verkiezingsprogram- ma’s en kandidatenlijsten vast te stellen. Impressie uit Arnhem.

Zaterdagochtend 13 november zijn zo’n opkomt wil ik niet meer aan de zijlijn blijven Ondanks die eensgezindheid roept het honderdtwintig leden uit Gelderland en staan.’ Daarom heeft ze deelgenomen aan de hoofdstuk ‘Weg met de provincie’ uit het Overijssel naar een hotel in Arnhem geko- discussie in de afdelingsvergadering en gaat Gelderse verkiezingsprogramma nog wel men voor de regioconferentie. Daar zullen ze nu naar de regiovergadering, als een van wat discussie op. Het landelijk standpunt is het verkiezingsprogramma en de kandida- de manieren om actief te worden. ‘Je wordt dat provincies opgedeeld moeten worden tenlijst worden vastgesteld. Uit de afdeling geïnformeerd over problemen en mogelijke in kleinere regio’s. Dat wordt door vrijwel Doetinchem zijn vijf leden afgevaardigd. oplossingen, zodat je vervolgens zelf een iedereen gesteund. Maar een aantal leden Petra Zimmerman uit Gaanderen is sinds bijdrage kunt leveren. Vooral het verhaal dat vraagt zich af of het wel een speerpunt moet maart van dit jaar lid van de SP en is voor een Hengelose SP-wethouder hier vandaag zijn in het Gelderse verkiezingsprogramma. het eerst aanwezig bij een regioconferentie: hield over sociale werkplaatsen raakte me. Naar aanleiding van die discussie wordt ‘Ik stemde altijd al SP, maar nu Wilders zo Zij vertelde wat de landelijke bezuiniging in de tekst van het verkiezingsprogramma de praktijk betekent voor die mensen en hun aangepast. Het nieuwe hoofdstuk met de gezinnen.’ positiever klinkende titel ‘Bestuur dichtbij’ en meer uitleg over dit standpunt krijgt Uiteraard gaat het op een regioconferentie uiteindelijk ruime steun van de regiocon- niet alleen over landelijke, maar ook over ferentie. De afgevaardigden kiezen Eric van regionale onderwerpen. Zo had de afde- Kaathoven als Gelderse lijsttrekker. Waarom ling Doetinchem bijvoorbeeld graag gezien hij de nummer één van de SP wil zijn in een dat de snelweg A15 verder doorgetrokken provincie die hij juist af wil schaffen? ‘Er • De SP-afdelingen zijn ingedeeld in twintig zou worden. ‘Op een regioconferentie kun staat nog 4,9 miljard op de rekening van die regio’s je daar mooi de discussie over aangaan. provincie door de verkoop van de NUON- • Twee keer per jaar zijn er regioconferen- Uiteindelijk hebben we ons voorstel weer in- aandelen. Daar kunnen een hoop goede, ties; per conferentie twee of drie regio’s bij getrokken, omdat duidelijk beargumenteerd maar ook foute dingen mee gedaan worden. elkaar. werd dat het voor andere gemeentes juist Ik wil heel graag met een sterke SP-fractie nadelig is.’ Zimmerman vindt de regioconfe- bovenop die besluitvorming zitten.’ • Alle leden kunnen zich bij hun afdelings- rentie absoluut de moeite waard: ‘Het is heel voorzitter aanmelden voor de regioconfe- prettig om de hele dag met gelijkgestemden tekst Jola van Dijk rentie. De lokale ledenvergadering kiest de te praten. Het geeft een beetje een familie- foto Javier Cornelissen afgevaardigden voor de regioconferentie en gevoel, want uiteindelijk werken we al- bereidt deze inhoudelijk voor. lemaal met hetzelfde enthousiasme aan • Iedere twee jaar kiezen de afgevaardigden dezelfde sociale doelen.’ www.sp.nl/partij/afdelingen een regiovertegenwoordiger. Die onder- steunt afdelingen en is lid van het landelijke partijbestuur. • Tijdens regioconferenties bespreken afgevaardigden, Statenleden en regioverte- genwoordigers standpunten van de partij, het functioneren van de Statenfractie en regionale acties. Ook worden congressen en landelijke verkiezingen voorbereid. • In november hebben alle regioconferenties de verkiezingsprogramma’s en kandidaten- lijsten voor de Provinciale Statenverkiezin- gen van 2 maart 2011 vastgesteld. Petra Zimmerman (tweede van rechts): ‘Het geeft een beetje een familiegevoel.’

24 tribune december 2010 Vroeg of laat: Q-koorts Zomer 2008: Nadat in 2007 in het Brabant- se dorp Herpen de Q-koorts is uitgebroken, eisen SP-Kamerleden Henk van Gerven en Hugo Polderman maatregelen van het kabi- net. De ziekte, die overgaat van schapen en geiten op de mens en ernstige griep of long- ontsteking kan veroorzaken, breidt zich uit over Noord-Brabant. De SP-Kamerleden wil- len een meldplicht voor besmette boerenbe- drijven en een verbod op uitrijden van mest – een van de oorzaken van verspreiding. Het ministerie van Landbouw wijst dit af omdat het te veel ‘rompslomp’ geeft. In novem- ber 2009, na anderhalf jaar, verspreidt de ziekte zich nog steeds en zijn inmiddels zes mensen aan de ziekte overleden en heeft een tiental mensen hartklepaandoeningen

opgelopen. Henk van Gerven bepleit een foto Bart Nijs / Hollandse Hoogte onmiddellijk verbod op het transport van dieren door geitenhouders: ‘Tot nu toe lijken bij het kabinet vooral de economische November 2010: Het rapport van de evalu- zijn verantwoordelijkheid. Van Gerven: belangen voorrang te krijgen boven de be- atiecommissie Q-koorts verschijnt en trekt ‘De overheid heeft toegegeven dat door- langen van volksgezondheid. Dat kan zo niet duidelijke conclusies: er is niet doortastend tastender gehandeld had moeten worden.’ langer.’ In januari 2010 moet Van Gerven genoeg opgetreden. Volgens de commissie Hij verwacht dat de regering nu ook werk nogmaals de minister aansporen om in actie was er gebrek aan centrale regie en werd het maakt van tegemoetkomingen voor slacht- te komen, na nog meer besmettingen. bedrijfsleven nauwelijks aangesproken op offers van de Q-koorts.

> Spontaan protest studenten foto’s Maarten Heijink foto’s

Op 29 november protesteerden zo’n bleek dat onverwacht veel mensen zich afschaffen voor de universitaire masters, tweeduizend studenten in Den Haag tegen aanmeldden, is SP-jongerenorganisatie blijkt de actiebereidheid groot. Tegelijk met de bezuinigingen op het onderwijs. Dat is ROOD snel aan de slag gegaan om het de Haagse actie was er een demonstratie bijzonder veel, als je bedenkt dat grootschaliger te organiseren. ROOD in Groningen, met nog eens tweeduizend SP-Kamerlid Jasper van Dijk pas op waarschuwde tijdens de verkiezingen al studenten. Er worden meer acties 25 november mensen spontaan opriep te voor de plannen van partijen om te snijden gepland. komen en hun stem te laten horen vóór in het onderwijs. Maar nu de regering het Kamerdebat. Hij deed dat via de onder andere het collegegeld wil verhogen internetsite Facebook. Toen vervolgens bij vertraging en de studiefinanciering wil www.sp.nl/onderwijs

tribune december 2010 25 nieuws

> Kernwapens: > Op z’n Japans publiek geheim Met de slogan ‘Japanse toestanden op station Duiven’ heeft SP-Duiven, samen met de Provinciale Statenfractie, actie gevoerd op het Duivense NS-station. Overvolle perrons, overvolle treinen en treinen die soms niet eens stoppen; het lijkt in Duiven regelmatig erg veel op de bekende beelden van de Japanse metro. Met het Japanse stationsbord en een voor een dubbelspoor op het traject handtekeningenactie strijdt SP-Duiven Winterswijk-Arnhem. foto sxc.hu > Werkgroep Lingewaard op stoom ‘Wat ik al heel lang vermoedde maar nooit zeker wist, is nu bevestigd.’ Harry van Bommel probeert al jaren de discussie over kernwapens in Nederland te voeren, maar stuitte steeds op de weigering van de regering om te erkennen dat er kernwa- pens op Nederlands grondgebied staan. Totdat de klokkenluidersite Wikileaks eind november geheime documenten openbaar- de, waarin wordt verwezen naar de kernwapens in Nederland en België. Van Bommel heeft minister Rosenthal van Buitenlandse Zaken om opheldering gevraagd en hoopt dat nu eindelijk het debat gevoerd kan worden: ‘Ons doel blijft Jeroen van der Haring is een van de bezuinigd, maar wij zagen in de begro- om de kernwapens uit Nederland terug te voortrekkers van SP-werkgroep Linge- ting dat wethouders en raadsleden er sturen naar de VS.’ waard, een gemeente vlak onder fors op vooruitgaan. Toen hebben we Arnhem. In een paar maanden zijn leden aan de bel getrokken.’ Op een ander geworven, plannen gemaakt en acties punt is het eerste succes al binnen. > Reiziger de pot op? gevoerd. Van der Haring: ‘Vlak voor de Mensen met een minimum die kwijt- Tweede Kamerverkiezingen heb ik onze schelding wilden van gemeentebelas- moederafdeling Nijmegen gebeld, met ting, moesten de portemonnee trekken de boodschap dat het tijd was voor een voor een toets of ze daarvoor in aanmer- SP-afdeling in Lingewaard. We zijn king kwamen. Door vragen van de leden gaan bellen en toen bleek er veel SP-Lingewaard is dit direct stopgezet en animo te zijn.’ Er werd weinig tijd worden de regels aangepast. De verspild; intussen hebben de SP’ers de werkgroep doet inmiddels onderzoek lokale televisie gehaald met hun actie naar de verkeersoverlast in het centrum tegen de loonsverhoging van wethou- van Huissen. Ze zijn nog niet van de SP ders. Van der Haring: ‘Er wordt hard af daar in de Lingewaard! foto flickr.com

Treinpersoneel dat noodgedwongen een > Emile Roemer promoveert Oude IJsselstreek plasje in een fles doet omdat de trein geen wc heeft. Volgens SP-Kamerlid Farshad Een jaar na de eerste vergadering van de dige SP-afdeling te worden. Ondertussen Bashir is het te gek voor woorden: ‘De reizi- nieuwe werkgroep Oude IJsselstreek voert de Achterhoekse bijna-afdeling ger en het personeel moeten gewoon in kwam SP-leider Emile Roemer langs om actie voor behoud van zwembaden, voor iedere trein naar het toilet kunnen. Dat is de werkgroep te promoveren tot ‘afdeling een betere ov-verbinding, en steunt ze geen gekke eis maar een minimale in oprichting’. Dit houdt in dat de SP’ers in bewoners die zich zorgen maken over de voorwaarde voor fatsoenlijk openbaar Oude IJsselstreek het komend halfjaar de leegstand en de renovatie van de vervoer.’ Een SP-motie hierover is al door puntjes op de i zetten om een zelfstan- Vogelbuurt. de Tweede Kamer aangenomen. Toch vindt VVD-minister Schulz een paar extra toiletten op stations wel voldoende. Bashir: De SP wil eind 2011 200 afdelingen hebben. Woon je in een gemeente die ‘Wat heb je aan een toilet op het volgende nog geen zelfstandige afdeling heeft, en zie je kansen, neem dan contact station, als je door een storing drie uur op met de voorzitter van de afdeling waar je onder valt. En kom in actie stilstaat in een trein zonder toilet?’ voor een sociale gemeente.

26 tribune december 2010 Binnengehaald Zelfs met een rechtse coalitie lukt het de SP om grote en kleine dingen voor elkaar te krijgen. In de Tweede Kamer, maar ook in de Eerste Kamer en het Europees Parlement. Een paar voorbeelden van de afgelopen maanden.

Gesubsidieerd beleggen Maximumsalaris onderwijs Betere bescherming beleggers voor rijkelui gestopt SP-Kamerlid Jasper van Dijk kreeg de Kamer Op voorstel van de SP en het CDA komt er De Tweede Kamer heeft een voorstel aan- achter zijn voorstel om de zakkenvullerij uiterlijk 1 januari 2012 een betere bescher- genomen van SP-Kamerlid Farshad Bashir in de onderwijstop te stoppen. Er komt op ming tegen frauduleuze beleggingsfondsen om een einde te maken aan de belasting- korte termijn een wettelijk maximumsalaris zoals Easy Life en Palm Invest. constructie die maakte dat mensen die meer voor bestuurders in het onderwijs. dan 70.000 euro verdienen subsidie kregen Einde aan ontduiking om te beleggen in schepen. Nabestaanden mogen erfbelasting rijke families lintje houden Op voorstel van SP en GroenLinks besloot Roemernorm ingevoerd Als iemand die ooit een lintje heeft gekregen de Tweede Kamer om de ‘Edelweissroute’ Minister Donner van Binnenlandse Zaken overlijdt, dan moeten de nabestaanden die aan te pakken; vermogende families stalden gaat op elk ministerie de ‘Roemernorm’ in- koninklijke onderscheiding inleveren; voor hun bezittingen in bijvoorbeeld Zwitser- stellen, genoemd naar Emile Roemer omdat veel nabestaanden pijnlijk en onbegrijpelijk. land, waardoor zij in de praktijk nauwelijks hij dit bezuinigingsvoorstel heeft ingediend. De Tweede Kamer steunde het voorstel van erfbelasting betaalden. Voortaan mag niet meer dan 10 procent van SP-Kamerlid Ronald van Raak dat dit niet de personeelskosten worden uitgegeven aan meer hoeft. Verbod ongevraagd lezen e-mails dure externe adviseurs. SP-Europarlementariër Dennis de Jong Strengere beloningsregels kreeg in het Europees Parlement steun voor Teveel aan salaris terugbetalen verzekeraars zijn voorstellen tegen het meelezen van SP-Kamerlid Jasper van Dijk zorgde ervoor Dankzij een motie van Emile Roemer gaat e-mails en chatsessies door bedrijven voor dat staatssecretaris Zijlstra heeft toegezegd ook de top van grote verzekeraars zoals ING reclame-doeleinden. Dit mag niet meer zon- dat topbestuurders in het onderwijs die en Aegon zich houden aan strengere regels der uitdrukkelijke toestemming vooraf. meer verdienen dan een minister het ver- rondom bonussen en topbeloningen. schil moeten terugbetalen. Omstreden wet inlichtingen- Pensioenen niet vanwege diensten ingetrokken Beter Europees lobbyregister rente korten ‘Wie zegt de rechtsstaat te willen bewaken SP-Europarlementariër Dennis de Jong Op voorstel van SP-Kamerlid Paul Ulenbelt tegen terroristische aanvallen van buiten, onderhandelde actief over het register voor heeft de Tweede Kamer uitgesproken dat er moet ervoor zorgen diezelfde rechtsstaat lobbyisten in Brussel. Daardoor komen er niet gekort mag worden op de pensioenen niet van binnenuit onnodig te onder- nu strengere regels en een gedragscode. De wanneer de lage marktrente hiervoor de mijnen’, aldus SP-Eerste Kamerlid Arjan gegevens zullen elk jaar worden geactuali- enige reden is. Vliegenthart. Hij is dan ook blij met het, seerd. mede op initiatief van de SP, intrekken van Aanpak agressie tegen politie een omstreden wet die de inlichtingen- en Verkooptruc Staatsloterij De Tweede Kamer steunt het plan van veiligheidsdiensten nieuwe bevoegdheden gestopt SP-Kamerlid Ronald van Raak om agressie had moeten geven. De Staatsloterij stopt per januari 2011 met tegen agenten aan te pakken. Onder andere de verkooptruc van de éénvijfde loten, door snel te straffen en verdachten vaker de Einde aan gesjoemel waardoor mensen niet de geadverteerde schade te laten betalen. Eerste Kamerverkiezingen hoofdprijs kregen. Voormalig SP-Kamerlid Als in maart nieuwe Provinciale Staten Arda Gerkens stelde deze zaak aan de orde Uitbreiding spreekrecht gekozen zijn, kiezen de Statenleden in mei en nu is het geregeld. slachtoffers een nieuwe Eerste Kamer. Een mede door Staatssecretaris Fred Teeven gaat het door de SP ondertekend wetsvoorstel voorkomt Geld direct naar scholen de Tweede Kamer al gesteunde voorstel van dat kandidaten tegen de door hun partijen Om de macht van bestuurders in het onder- de SP uitvoeren waarmee het spreekrecht democratisch vastgestelde lijstvolgorde in wijs in te dammen, wil de Tweede Kamer voor slachtoffers in strafzaken wordt uit- gekozen kunnen worden voor de Eerste op voorstel van SP-Tweede Kamerlid Manja gebreid. Behalve het slachtoffer zelf zullen Kamer, door de voorkeurstemmen van Smits experimenteren met het overmaken ook vertegenwoordigers van slachtoffers, slechts een handjevol Statenleden. Ook van onderwijsgeld naar de scholen zelf in zoals bijvoorbeeld ouders van kinderen en mogen er geen lijstverbindingen meer wor- plaats van naar het overkoepelend school- verstandelijk gehandicapten, spreekrecht den gesloten om nog wat zetels bij elkaar te bestuur. krijgen. sprokkelen.

tribune december 2010 27 LINKSVOOR ‘ER IS NIET EENS GELD VOOR VOLDOENDE LERAREN’

Jordi van Lanen (18) uit Uden › Wat doe je in het dagelijks leven? omdat die partij mensen wil dienen, en niet is sinds januari lid van de SP. ‘Ik doe de opleiding Maatschappelijke Zorg, het kapitaal.’ voor het begeleiden van ouderen, gehandi- In mei leerde hij in Amster- capten en jongeren.’ › Wat brengt de kapitalist in je naar boven? dam andere ROOD-jongeren ‘Als ik een Volkswagenbusje zie rijden, wil kennen, bij de grote demon- › Waarom werd je lid? ik die eigenlijk ook wel hebben. Vanwege de ‘Mijn school begon heel erg op een leer­ nostalgie, en ik vind ze gewoon zo mooi. Het stratie voor de studiefinancie- fabriek te lijken en ik zag een steeds verdere is mijn toekomstdroom om een jaar door ring. Vervolgens verzamelde tweedeling in de samenleving. Via de poli- Europa te reizen in een verbouwd Volkswa- hij zijn linkse vrienden uit tiek kun je daar echt wat aan veranderen.’ genbusje.’ Uden om samen een lokale › Wat is er zoal mis op je school? › PSP, Volkswagenbusjes, je hebt iets met ROOD-groep op te richten. ‘We hebben echt heel veel lesuitval. Bij twee de zeventiger jaren? Nu zijn ze bezig met hun eer- vakken krijgen we niet eens les omdat er ‘Toen had je nog echt massale demonstraties geen geld is voor een leraar.’ en had de jeugd nog idealen. Nu lijkt het wel ste acitiviteit: flyeren voor de alsof iedereen zich erbij heeft neergelegd sociale werkplaatsen, › Hoe kwam je bij de SP terecht? dat sommige mensen meer voorrechten en want armoede werkt niet. ‘Ik heb me in de geschiedenis van partijen kansen hebben dan anderen.’ verdiept. De PSP past het beste bij me, vanwege de combinatie van socialisme tekst Jola van Dijk en pacifisme, maar die partij bestaat niet foto Karen Veldkamp meer. Ik heb uiteindelijk voor de SP gekozen

28 tribune december 2010 nieuws ‘Onderzoek alles en behoud het goede’

Nico leest › Wat is het voor boek? journalistiek: het moet altijd meer inhouden, ‘Een verzameling van teksten uit de zonder verzeild te raken in al te abstracte wie Nico Schouten (1945), socioloog, Spanning, voor mensen die meer willen academische vormen. Ik probeer altijd onderzoeker Wetenschappelijk Bureau weten over opvattingen over het socialisme. de argumenten van de tegenstander voor van maart 1997 tot december 2010 Het zijn heel verschillende verhaaltjes, rond ogen te houden en lezers daartegen te LEEST Woorden in de strijd: Klassieke historische korte citaten.’ wapenen. Zowel inhoudelijk als cijfermatig. teksten van socialisten en hun actualiteit. Zorgvuldigheid en een breed perspectief, dat Ronald van Raak en Sjaak van der Velden › Welk hoofdstuk sprak je het meest aan? vind ik belangrijk. Niet selectief winkelen in (red.), uitg. Aspekt ‘Dat over Jacob Moleschott. Ik kende hem de geschiedenis.’ niet, had nooit iets van hem gelezen. In de negentiende eeuw pleitte hij al voor › Na een veelzijdige carrière als student- vrouwenstemrecht. Als je het nu leest, gaat activist, boegbeeld van de beweging hij daarin niet ver genoeg – maar voor die ‘Stop de Neutronenbom’ en SP’er ga je tijd was het heel wat.’ binnenkort met pensioen. Wat zijn je eigen woorden in de strijd, welk citaat heeft jou › Wat spreekt je minder aan? geïnspireerd? ‘Het boek is bedoeld als introductie, ‘Onderzoek alles en behoud het goede, van de om lezers uit te nodigen zich verder te apostel Paulus. Ik kom uit een gereformeerd verdiepen. Dat is goed, maar ik mis soms gezin en was altijd geïnteresseerd in hoe wel wat diepgang. Het andere mensen denken. Op de kweekschool is in Nederland niet verdiepte ik me in de kunst van de islam en in erg gebruikelijk om katholieke dogmatiek. Ik stelde me open voor diepgaande analyses het andere en probeerde daarvan te leren. Dat te maken van de was ook zo toen ik lid werd van de CPN, en samenleving en dat vind later van de SP. Ik ben kritisch, maar ik ben ik weleens jammer. Het is geen betweter.’ natuurlijk ook altijd een spanningsveld: hoe kun je › Wat is de belangrijkste strijd voor de ergens dieper op ingaan huidige Nederlandse samenleving? zonder vervreemd te raken ‘De afbraak van de verzorgingsstaat, of van de dagelijkse praktijk?’ wat daar nog van over is. Schaamteloos, hoe mensen zogenaamde eigen › Hoe ging je als verantwoordelijkheid in de schoenen wordt medewerker van het geschoven voor zaken waarop ze maar heel Wetenschappelijk Bureau beperkt invloed uit kunnen oefenen. Je kúnt met dat dilemma om? niet zeggen: ‘eigen schuld, zoek het zelf maar ‘Van mijn eerste uitgave uit’, in een samenleving die zo complex is dat voor de SP, de Atlas mensen de dupe worden van processen die van de Macht, tot mijn buiten hun macht liggen. latere boekjes over de liberalisering heb tekst Daniël de Jongh ik ernaar gestreefd om concrete feiten te koppelen aan een visie op de samenleving. Door bijvoorbeeld zichtbaar te maken hoe politieke ‘Woorden in de strijd’ is verkrijgbaar in de boekhan- besluiten bijdragen aan del, ISBN-13: 978-90-5911-637-5, of te bestellen de tweedeling in onze via www.sp.nl/shop/boeken voor €14,95 samenleving. Werken voor het Wetenschappelijk Bureau is geen veredelde www.sp.nl/shop

tribune december 2010 29 brieven

postbesteller, H. Knevel uit Ermelo. Onze Liberalisering Klein TNT-leed Mimi is ernstig aangedaan vanwege het Spoorwegen en posterijen In de Tribune van november 2010 zag verlies van haar dierbare vriend Mirko, met met belastinggeld ontstaan ik dat de kat Meneer Jansen nog steeds wie ze dagelijks de postronde liep in de eminente staatsbedrijven kan genieten van de ronde met zijn Bragastraat en Janssoniusstraat in Den die zijn heden naar de maan. Haag. Mirko heeft moeten kiezen voor een Neelie Kroes heeft ze verkwanseld baan in de pakketdienst om zijn inkomen kijk eens naar het resultaat zeker te stellen en komt nu niet meer treinvertraging, slechte postdienst, dagelijks. Hij is pas een keer op bezoek mensen werkeloos op straat. geweest met zijn bus; een bezoek waar- Uitverkoop der samenleving van Mimi door het dolle heen was. Maar zakkenvullers bij ’t gezag in de pakketdienst heeft Mirko een zware dat heet liberalisering werkbelasting en is hij pas laat klaar, dus Wij betalen het gelag. een bezoekje aan Mimi zit er niet in. Ook de bewoners van de Bragastraat missen Lily Kho Mirko en Mimi, die altijd even tijd hadden voor een praatje en een aai. Jammer dat TNT afscheid neemt van het menselijke Midden-Oosten gezicht. In ’t Amsterdammertje van november Monique Kooij, Den Haag 2010 schrijft Laurens Ivens dat ‘er een strijd plaatsvindt tussen Israel en Pa- lestina waarbij beide kanten niets liever WSW acties willen dan vrijheid’. Alsof hier sprake is In het artikel over de WSW (Tribune november) wordt gesproken over de acties van symmetrie... Palestina, Tibet en de in Amsterdam tegen de proef loondispensatie. Daarbij ontstaat de indruk dat het Westelijke Sahara zijn de laatste kolo- hier slechts om acties van de SP gaat. Dat is niet het geval. Deze acties worden nies. Israel heeft alle vrijheid om te doen gevoerd door het Steuncomité Sociale Strijd, de voortzetting van het Comité Steun en laten wat het wil. Het verlangen naar de Schoonmakers, een samenwerkingsverband van (mensen uit) een breed scala vrijheid ligt bij de Palestijnen. aan organisaties, politieke partijen, vakbonden en actiegroepen.

Mevr. T. van het Veld, Amsterdam Willem Bos, Amsterdam

opmerkelijk Verbleekt Links Jong geleerd Voor wie nog twijfelde of GroenLinks nu De onthullingen over de bedenkelijke wel of niet steeds rechtser wordt, laat achtergrond van steeds meer PVV-Kamer- GroenLinks-Kamerlid Jesse Klaver niets leden zorgen voor veel leedvermaak op aan duidelijkheid te wensen over. SP- internet. Bij het bericht dat zes jeugdge- Kamerlid Paul Ulenbelt gaf aan niet blij vangenissen gesloten worden vanwege te te zijn met een liberale minister en een weinig jeugdige misdadigers, reageerde liberale staatssecretaris op Sociale Zaken. ene C. Ladestein op Facebook: ‘Heeft de Reactie van Klaver: ‘Ik had me nog meer PVV geen jongerenafdeling?’ zorgen gemaakt als er twee socialisten hadden gezeten.’ ‘Zin’ Zonnige toekomst Een goede campagne gaat over sex, De zon is van iedereen. Niet dus. De Vechten voor zegt de PVDA. Nee, niet de Nederlandse zon is van de 49-jarige Spaanse Angeles PvdA, maar de Vlaamse partij. En nee, het Duran. Zij liet haar claim registreren en cultuur gaat niet over de geslachtsdaad. Voorzit- denkt de wet aan haar kant te hebben. Zij Winston Churchill, Brits premier tijdens de ter Peter Mertens: ‘We hebben het over wil iedereen die de zon gebruikt daarvoor Tweede Wereldoorlog, moest bezuinigen S-E-X: S voor sociale zekerheid, E voor de laten betalen. De helft van de opbreng- om de oorlog te kunnen betalen. Op het economische crisis die jobverlies veroor- sten wil ze aan de noodlijdende Spaanse voorstel van zijn minister van Financiën zaakt, en X voor xenofobie.’ Mertens denkt regering geven, de andere helft verdeelt om te snijden in cultuursubsidies zei hij: dat het debat interessanter is als het over ze over de Spaanse pensioenfondsen, ‘Goede God, waar vechten we dan voor, echt belangrijke zaken gaat: ‘De PVDA wil onderzoek, hongerbestrijding en zichzelf. man?’ de mensen opnieuw ‘zin’ doen krijgen in Over euro-steun aan Spanje hoeven we echte politiek.’ ons voorlopig dus geen zorgen te maken.

30 tribune december 2010 DUOGRAM De SP Winterpuzzel bestaat uit 2 delen: een Kruiswoordraadsel (I) en een Namenraadsel (II). In elk deel is de helft van de totale oplossing te vinden. Zet de letters die u in de met rode letters aangegeven vakjes van het kruiswoordraadsel plaatst tevens in de overeenkomstige vakjes van de horizontale balk van het namenraadsel en de oplossing. Samen met de tien oplossingen op de vragen van het namenraadsel levert dat u de volledige oplossing. Alle vragen van het Duogram gaan over de Europese Gemeenschap; de vragen van het namenraadsel over personen met invloed daarbinnen. De oplossing is het woord van negentien letters. Wij wensen u een fijne tijd & veel puzzelplezier!

1 2 3 4 5 Horizontaal B 2 Groep lidstaten die de euro als betaalmiddel hebben ingevoerd. (3, afk.), 6 6 Belg Paul Henri … was voorzitter van de werkgroep voor Verdrag van Rome. (5), 8 Europese commissie voor humanitaire hulp. (4, afk.), 7 9 Met arrest-…(1976) besluit het Europees Hof dat het beginsel van gelijke 8 beloning rechtstreeks voor mannen en vrouwen van toepassing is. (8), H 11 Ondertekening van het Verdrag van … (1957) maakte de oprichting van de EEG mogelijk. (4) 9 N L Verticaal 1 Conferentie in … (1958) legt basisbeginselen landbouwbeleid EU. (6) R P D 3 Vedrag van … (1992) diende ter oprichting van de EU. (10), 10 4 Satellietnavigatiesysteem, ontwikkeld door de EU. (7), 5 De Europese … 11 gaf de Gemeenschap meer bevoegdheden. (4), 6 Spaans politicus Javier J … was o.a. Hoge Vertegenwoordiger van de EU voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid. (6), 7 Term voor (een van de) overschotten waarmee de EU in het verleden te maken heeft gehad. (9), 10 In het arrest …/ENEL stelt het

Europees Hof vast dat gemeenschapswetgeving voorrang heeft op nationale wetgeving van de aangesloten leden. (5) Henry en Lucas, 2010 © FLW F I Kruiswoordraadsel

II Namenraadsel OPLOSSING CRYPTOGRAM november Horizontaal: 4) Kletsmajoor 7) Dakkapel 8) Snor 10) Onmacht 11) Kalebas 13) Medewerkster 14) Goedkoper 15) Kardinaal 18) Webshop 19) Dagorde 20) Ader.

Verticaal: 1) Gemier 2) Kerkschender 3) Bobsleeër 4) Kraambezoek 5) Jr.

6) Zowat 9) Wasstraat 12) Tropenkolder a b c d e f g h i j k l m n o p q r s 16) Arena 17) Dashond.

OPLOSSING HISTORISCHE KRUISWOORDTEST november Horizontaal: 1) Sacramentarium 10) Aedifi- candi 11) Sumeg 12) Lam 13) Mayflower 17) Ba 18) Kruisbroeders 20) Eforen 21) Rabelais 24) Assyriërs 25) Foch. Omschrijvingen Verticaal: 2) André Maurois 3) Reformisme A) Van 1999 tot 2004 Europees commissaris voor Interne markt, Douane Unie en 4) Mach 5) Nana 6) Agis 7) Ingmar 8) Morga- Belastingen. (10), C) ‘Der Alte’ was een van de mannen achter het Schumanplan (1950) (8), natisch 9) Mamelukken 14) York 15) Lee E) 1ste Voorzitter van de Europese Raad (sinds januari 2010). (6), G) 11de Voorzitter van de 16) Wiener 19) SEATO 22) Ayr 23) Li. Europese Commissie (herkozen 2009). (7), I) 1ste Voorzitter van de Europese Commissie (van 1958 tot 1967). (9), K) Klokkenluider richtte in 2004 ‘Europa Transparant’ op. (8), Winnaar puzzel november: M) ‘Tory’ leider van 2001 tot 2003 is beroemd euroscepticus. (5), O) Europees Commissaris, Hans van den Raadt uit Haarlem voorheen (1982-1989) Nederlands Minister van Verkeer en Waterstaat. (5), Q) 8ste voorzitter van de Europese Commissie (geboren 20 juli 1925). (6), S) Frans minister van Stuur uw oplossing vóór 5 januari naar de BuZa stelt in 1950 voor de kolen- en staalindustrieën van West-Europa te integreren. (7) Puzzelredactie van de Tribune; Vijverhof- straat 65, 3032 SC Rotterdam of tribune- [email protected]. Onder de inzenders van een oplossing: goede oplossing wordt een gesigneerd boek verloot uit de SP-boekenstal.

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S

tribune december 2010 31