Dendermonde Inhoudstafel

Demografie Vreemdelingen 1 Aantal en aandeel personen met vreemde nationaliteit in 2017 1 Aantal en aandeel vreemdelingen, totaal en naar nationaliteitsgroep 1 Aantal en aandeel vreemdelingen met nationaliteit van een van de MOE-landen 1 Top 5 van nationaliteiten 1 Aantal en aandeel vreemdelingen, naar geslacht en leeftijd 2 Evolutie van aandeel vreemdelingen ten opzichte van de totale bevolking van 2001 tot 2017 (grafiek) 2

Personen van buitenlandse herkomst 3 Aantal en aandeel personen van buitenlandse herkomst in 2016 3 Aantal en aandeel personen van buitenlandse herkomst, totaal en naar herkomstgroep 3 Aantal en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar geslacht en leeftijd 3 Aantal en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar nationaliteitshistoriek 4 Evolutie van aandeel personen van buitenlandse herkomst t.o.v. totale bevolking van 2009 tot 2016 (grafiek) 4 Aantal en aandeel personen van buitenlandse herkomst zonder personen van Nederlandse herkomst in 2016 4

Migraties van vreemdelingen 5 Verhuisbewegingen binnen België en van en naar het buitenland van personen met vreemde nationaliteit 5 Verhuisbewegingen binnen België (interne migraties), in de loop van het jaar 5 Verhuisbewegingen van en naar het buitenland (internationale migraties), in de loop van het jaar 5 Saldo van alle verhuisbewegingen, in de loop van het jaar 5 Evolutie van intern en extern migratiesaldo (grafiek) 5

Woonwagenbewoners 6 Aantal woonwagengezinnen in 2003 en 2011 6

Inburgering Instroom nieuwkomers 7 Aantal meerderjarige nieuwkomers en profiel in 2017 7 Aantal nieuwkomers 7 Profiel van de nieuwkomers 7 Evolutie van het aantal meerderjarige nieuwkomers (grafiek) 8

Aantal inburgeraars dat zich heeft aangemeld bij een onthaalbureau 9 Aantal meerderjarige personen dat zich in de loop van 2017 voor het eerst heeft aangemeld bij een onthaalbureau 9

Aantal inburgeraars dat een inburgeringscontract heeft getekend 10 Aantal meerderjarige personen dat in de loop van 2017 voor het eerst een inburgeringscontract heeft ondertekend 10

Aantal inburgeraars dat een inburgeringsattest heeft behaald 11 Aantal meerderjarige personen dat in de loop van 2017 een inburgeringsattest heeft behaald 11

Tewerkstelling Werkzaamheidsgraad 12 Aandeel werkenden in de bevolking van 20 tot en met 64 jaar naar herkomstgroep in 2016 12

Loontrekkenden en zelfstandigen 14 Aandeel loontrekkenden en zelfstandigen bij de werkende personen van 20 tot en met 64 jaar naar herkomstgroep 14 in 2016

Loontrekkenden naar sector 15 Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar sector per herkomstgroep in 2016 15

Loontrekkenden naar arbeidsregime en dagloonklasse 17 Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar arbeidsregime en dagloonklasse per herkomstgroep in 17 2016

Werkloosheidsgraad 19 Aandeel werklozen in de beroepsbevolking (=som van de werkenden en werkzoekenden) van 15 tot en met 64 jaar 19 naar herkomstgroep in 2016

Lage werkintensiteit 21 Aandeel personen van 0 tot 59 jaar dat leeft in een gezin met lage werkintensiteit (in %) naar herkomstgroep in 21 2016

Niet-werkende werkzoekenden (NWWZ) 22 Aantal NWWZ naar herkomstgroep en aandeel van de herkomstgroepen in het totaal aantal NWWZ in 2017 22

Jobloze schoolverlaters 24 Aantal NWWZ in beroepsinschakelingstijd naar herkomstgroep en aandeel van de verschillende herkomstgroepen in 24 het totaal aantal NWWZ in beroepsinschakelingstijd, in 2017

Gemeentepersoneel 25 Aandeel personen van buitenlandse herkomst in het personeel van de gemeente (in %) in 2016 25

Onderwijs en vorming Deelname kleuter- en lageronderwijs 26 Aantal leerlingen in het gewoon kleuter- en lager onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in 2016-2017 26 Leerlingen in het kleuteronderwijs 26 Leerlingen in het lager onderwijs 26

Deelname secundair onderwijs 27 Aantal leerlingen in het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in 2016-2017 27 Totaal secundair onderwijs 27 Eerste graad 27 Algemeen secundair onderwijs (ASO) 27 Technisch secundair onderwijs (TSO) 27 Kunstsecundair onderwijs (KSO) 28 Beroepssecundair onderwijs (BSO) 28 Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN) 28 Deeltijds beroepssecundair onderwijs 28

Schoolse vertraging lager en secundair onderwijs 29 Aantal leerlingen in het gewoon lager en het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente met 29 minstens 2 jaar schoolse vertraging, naar thuistaal in 2016-2017 Lager onderwijs 29 Secundair onderwijs 29

Vroegtijdige schoolverlaters 30 Vroegtijdige schoolverlaters. Aantal leerlingen dat vroegtijdig de school verlaat woonachtig in de gemeente, naar 30 thuistaal in 2015-2016

Deelname volwassenonderwijs 31 Aantal cursisten in het volwassenenonderwijs woonachtig in de gemeente, naar nationaliteitsgroep in 2016-2017 31

Huisvesting Toegang tot sociale huisvesting 32 Aantal huurders en kandidaat-huurders naar nationaliteitsgroep in 2017 32

Welzijn en armoede Sociale bijstand 33 Aandeel personen dat een (equivalent) leefloon ontvangt (in %) naar herkomstgroep in 2016 33

Kansarmoede-index van Kind en Gezin 34 Geboorten in kansarme gezinnen naar herkomst van de moeder, gemiddelde van 2015, 2016 en 2017 34

Participatie Deelname aan verkiezingen 35 Aantal personen met vreemde nationaliteit dat zich als kiezer heeft ingeschreven bij de gemeenteraadsverkiezingen 35 van 14 oktober 2018 en aandeel van de ingeschreven kiezers t.o.v. het aantal potentiële kiezers, naar nationaliteitsgroep Inleiding

Dit is de zesde editie van de Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor (LIIM). Deze monitor werd ontwikkeld ter ondersteuning van het integratiebeleid van steden en gemeenten. Het gaat om een set van omgevingsindicatoren die het lokale inburgerings- en integratiegebeuren in kaart brengt om zo de lokale besturen met betrouwbare cijfergegevens te ondersteunen bij de planning en ontwikkeling van hun beleid ter zake.

De LIIM 2018 is net als de voorgaande edities het resultaat van een samenwerking tussen het Agentschap voor Binnenlands Bestuur (ABB) en Statistiek Vlaanderen (SV). Bij de keuze van de indicatoren werd vertrokken van een voorbereidend rapport uit 2009 met een uitgebreide lijst van mogelijke cijferreeksen. Daaruit werd een selectie gemaakt op basis van beschikbaarheid, bruikbaarheid en relevantie. Daarbij stond voorop dat de lokale besturen niet zelf belast zouden worden met het verzamelen van gegevens. Er wordt daarom enkel gewerkt met cijfergegevens gebaseerd op centrale Vlaamse of federale databanken.

Het monitorrapport dat nu voorligt, geeft vooreerst via een aantal demografische indicatoren inzicht in de omvang en de samenstelling van de groep vreemdelingen, personen van buitenlandse herkomst en nieuwkomers. Daarnaast wordt ingegaan op de maatschappelijke positie van de personen van buitenlandse herkomst op het vlak van tewerkstelling, onderwijs, huisvesting, welzijn en armoede en maatschappelijke participatie

Voor de afbakening van de groep personen van buitenlandse herkomst is de huidige nationaliteit van de persoon geen sluitend criterium. Heel wat vreemdelingen hebben in de loop der jaren de Belgische nationaliteit verworven. De kinderen van deze personen beschikken van bij hun geboorte automatisch over de Belgische nationaliteit. Ook een kind van ouders met een vreemde nationaliteit dat in België geboren wordt, kan onder bepaalde voorwaarden automatisch of na een nationaliteitsverklaring de Belgische nationaliteit verwerven. Bij de operationalisering van de groep personen van buitenlandse herkomst wordt in deze monitor daarom waar mogelijk rekening gehouden met de nationaliteitshistoriek van de persoon zelf en van diens ouders. Dat sluit aan bij de afbakening zoals bepaald in artikel 3 van het Vlaamse Integratie- en Inburgeringsdecreet van 2013. Daarin wordt de doelgroep van het integratiebeleid omschreven als de “personen die legaal en langdurig in België verblijven en die bij hun geboorte niet de Belgische nationaliteit bezaten of van wie minstens één van de ouders bij geboorte niet de Belgische nationaliteit bezat”. In de praktijk is het niet bij alle indicatoren mogelijk om de doelgroep op deze manier af te bakenen. Er wordt daarom in een aantal gevallen gewerkt met een ‘second best’-operationalisering die rekening houdend met wat momenteel beschikbaar is, bovenstaande operationalisering zo dicht mogelijk benadert. Het is bij de interpretatie van de cijfers dan ook noodzakelijk steeds goed de gebruikte operationalisering voor ogen te houden.

Deze monitor werd opgenomen als een thematisch project op de website van Statistiek Vlaanderen. Voor elke gemeente uit het Vlaamse en Brusselse Hoofdstedelijke Gewest kan op http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/monitor-lokale-inburgering-en-integratie een digitaal cijferrapport afgeladen worden met daarin de gemeentelijke resultaten op de verschillende indicatoren en een vergelijking van deze resultaten met de score van het Vlaamse of Brusselse Hoofdstedelijke Gewest als geheel en de gemiddelde score van een groep vergelijkbare gemeenten. Er wordt daarbij gebruik gemaakt van de zogenaamde VRIND- indeling van gemeenten. Deze indeling is gebaseerd op het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen en het Strategisch Plan Ruimtelijke Economie. U kan op bovengenoemde webpagina ook een overzichtsbestand afladen met de basisgegevens van de LIIM 2018 voor alle Vlaamse en Brusselse gemeenten.

De metadatafiches van de in deze LIIM 2018 opgenomen cijferreeksen vindt u op http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie In die fiches vindt u nuttige informatie over onder meer gebruikte definities, kwaliteit van de cijfers, instanties die de cijfers hebben aangemaakt en methodologische aandachtspunten. U vindt de link naar deze metadatafiches ook bovenaan elke cijferreeks.

Voor meer info kan u terecht bij:.

Jo Noppe Statistiek Vlaanderen Tel.:02 553 47 59 [email protected] Demografie Vreemdelingen Aantal en aandeel personen met vreemde nationaliteit (*) in 2017 Bron: Statbel, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Aantal en aandeel vreemdelingen, totaal en naar nationaliteitsgroep Totaal VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal Aantal % t.o.v. totaal aantal inwoners inwoners inwoners 1.764 3,9 6,5 8,4

Nationaliteitsgroep % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal Aantal inwoners inwoners inwoners Totaal EU 867 1,9 3,8 5,4 - Buurlanden 250 0,5 1,4 2,6 - West- en Noord-EU15 (zonder 47 0,1 0,2 0,2 buurl.) - Zuid-EU15 115 0,3 0,8 1,0 - EU13 455 1,0 1,5 1,6 Totaal Niet-EU 897 2,0 2,7 3,0 - Europa niet-EU 119 0,3 0,3 0,4 - Turkije 42 0,1 0,2 0,3 - Maghreb 129 0,3 0,5 0,5 - Andere landen 607 1,3 1,6 1,9

Aantal en aandeel vreemdelingen met nationaliteit van een van de MOE-landen MOE-landen Aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal inwoners inwoners inwoners 610 1,3 2,0 2,2 Aantal verschillende vreemde nationaliteiten: 98 Top 5 van nationaliteiten Dendermonde Aantal % t.o.v. totaal aantal inwoners 1. Syrië 206 0,5 2. Polen 201 0,4 3. Nederland 184 0,4 4. Roemenië 131 0,3 5. Marokko 104 0,2

VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest % t.o.v. totaal aantal inwoners % t.o.v. totaal aantal inwoners 1. Nederland 1,0 1. Nederland 2,1 2. Polen 0,6 2. Polen 0,6 3. Roemenië 0,5 3. Roemenië 0,4 4. Marokko 0,4 4. Marokko 0,4 5. Spanje 0,3 5. Italië 0,4 (*) Vreemde nationaliteit : huidige niet-Belgische nationaliteit

-1- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Demografie Vreemdelingen (vervolg)

Aantal en aandeel vreemdelingen, naar geslacht en leeftijd

Geslacht VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal inwoners % t.o.v. totaal aantal Aantal inwoners per geslacht per geslacht inwoners per geslacht M 928 4,2 6,8 8,8 V 836 3,6 6,2 8,1

Leeftijd % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal Aantal inwoners per leeftijdsgroep inwoners per leeftijdsgroep inwoners per leeftijdsgroep 0-5 jaar 164 5,8 8,9 10,6 6-11 jaar 146 4,9 7,2 8,7 12-17 jaar 116 4,2 6,5 7,9 18-24 jaar 133 3,8 7,3 9,4 25-34 jaar 422 7,7 12,0 14,5 35-49 jaar 502 5,6 9,1 11,4 50-64 jaar 202 2,0 3,9 5,8 65-79 jaar 62 1,0 2,4 3,9 80 jaar en ouder 17 0,6 1,5 2,4

Evolutie van aandeel vreemdelingen t.o.v. de totale bevolking van 2001 tot 2017 in %

9,0 Gemeente Dendermonde VRIND-indeling 8,0 Vlaams Gewest

7,0

6,0

5,0

4,0

3,0

2,0

1,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

-2- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Demografie Personen van buitenlandse herkomst Aantal en aandeel personen van buitenlandse herkomst (*) in 2016 Bron: DWH AM&SB KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Aantal en aandeel personen van buitenlandse herkomst, totaal en naar herkomstgroep

Totaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams Gewest steden Aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal inwoners % t.o.v. totaal aantal inwoners inwoners 5.248 11,5 17,2 20,5

Herkomstgroepen Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams Gewest steden Aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal inwoners % t.o.v. totaal aantal inwoners inwoners Totaal EU-herkomst 1.514 3,3 6,7 9,2 - West- en Noord-EU15 695 1,5 3,3 5,2 - Zuid-EU15 258 0,6 1,6 2,0 - EU13 561 1,2 1,8 1,9 Totaal niet-EU-herkomst 3.734 8,2 10,6 11,3 - Europa niet-EU 538 1,2 1,5 1,5 - Turkije en Maghreb 1.383 3,0 5,1 5,2 - Andere landen 1.813 4,0 4,0 4,5

Aantal en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar geslacht en leeftijd

Geslacht Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams Gewest steden Aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal inwoners % t.o.v. totaal aantal inwoners per geslacht per geslacht inwoners per geslacht M 2.687 12,1 17,7 20,9 V 2.561 11,0 16,8 20,0

Leeftijd Aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal inwoner per leeftijdgroep inwoner per leeftijdgroep inwoner per leeftijdgroep 0-5 jaar 663 23,7 34,2 36,7 6-11 jaar 664 22,8 31,7 34,2 12-17 jaar 621 22,5 27,7 30,3 18-24 jaar 525 14,7 22,7 26,3 25-34 jaar 892 16,2 24,5 28,4 35-49 jaar 1.174 13,0 19,8 23,3 50-64 jaar 517 5,2 9,0 11,9 65-79 jaar 163 2,6 4,8 7,1 80 jaar en ouder 29 1,1 2,3 3,5

(*) Buitenlandse herkomst: huidige of eerste nationaliteit van persoon zelf is niet-Belgisch of eerste nationaliteit van vader of moeder is niet- Belgisch.

-3- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Demografie Personen van buitenlandse herkomst (vervolg)

Aantal en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar nationaliteitshistoriek

Nationaliteitshistoriek Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams Gewest steden Aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal inwoners % t.o.v. totaal aantal inwoners inwoners Niet-Belgen 1.737 3,8 6,4 8,3 Belgen geboren als niet- 1.853 4,1 5,7 6,2 Belg Belgen geboren als Belg 1.658 3,6 5,2 5,9

Evolutie van aandeel personen van buitenlandse herkomst ten opzichte van de totale bevolking van 2009 tot 2016 in %

22,0 Gemeente VRIND-indeling 20,0 Vlaams Gewest

18,0

16,0

14,0

12,0

10,0

8,0

6,0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Aantal en aandeel personen van buitenlandse herkomst zonder personen van Nederlandse herkomst in 2016 (*)

Buitenlandse herkomst Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams Gewest zonder NL steden Aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal inwoners % t.o.v. totaal aantal inwoners inwoners 4.826 10,6 15,2 16,8

(*) Personen van buitenlandse herkomst volgens de definitie van artikel 1, 4° van het BVR van 26/10/2012 tot uitvoering van diverse bepalingen van het decreet van 28 april 1998 betreffende het Vlaams integratiebeleid.

-4- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Demografie Migraties van vreemdelingen Verhuisbewegingen binnen België en van en naar het buitenland van personen met vreemde nationaliteit (*) Bron: Statbel, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Verhuisbewegingen binnen België (interne migraties)1, in de loop van het jaar

Dendermonde 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Interne inwijking 71 68 57 91 90 112 113 149 153 144 197 160 173 224 Interne uitwijking 52 36 39 60 70 97 79 119 115 123 129 142 139 163 Saldo interne migraties 19 32 18 31 20 15 34 30 38 21 68 18 34 61

Verhuisbewegingen van en naar het buitenland (internationale migraties), in de loop van het jaar

Dendermonde 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Internationale vanuit buitenland 41 45 67 70 96 126 87 152 184 145 130 175 137 172 inwijking 2 20 25 56 33 20 49 28 37 52 vanuit wachtregister 3 4 2 15 9 4 6 8 8 7 10 8 12 10 12 herinschrijving 5 45 47 82 79 100 152 120 216 224 175 187 215 184 236 totaal Internationale naar buitenland 8 9 9 7 9 27 19 18 22 29 40 38 32 47 uitwijking 4 1 7 14 10 5 1 naar wachtregister 3 7 12 15 18 23 16 26 27 38 54 43 54 50 44 ambtshalve geschrapt 5 15 21 24 25 32 43 45 46 67 97 93 97 83 91 totaal Saldo internationale migraties 30 26 58 54 68 109 75 170 157 78 94 118 101 145

Saldo van alle verhuisbewegingen, in de loop van het jaar

Dendermonde 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Totaal migratiesaldo 49 58 76 85 88 124 109 200 195 99 162 136 135 206

1 Gemeentegrensoverschrijdende in- en uitwijkingen binnen België. 2 ADS gebruikt de term "veranderd van register (binnen)". Vóór 2010 werd er geen opsplitsing gemaakt tussen "veranderd van register (binnen)" en "veranderd van register (buiten)" maar werd het saldo van beide bewegingen opgenomen als "veranderd van register" bij internationale inwijkingen. 3 Vanaf 2010 wordt ambtshalve schrapping en herinschrijving enkel genoteerd als beide gebeurtenissen niet in hetzelfde kalenderjaar vallen. 4 ADS gebruikt de term "veranderd van register (buiten)". Vóór 2010 werd er geen opsplitsing gemaakt tussen "veranderd van register (binnen)" en "veranderd van register (buiten)" maar werd het saldo van beide bewegingen opgenomen als "veranderd van register" bij internationale inwijkingen. 5 Cijfers vóór 2010 zijn niet perfect vergelijkbaar met cijfers vanaf 2010 ten gevolge van wijzigingen in de definities (zie voetnoten 2, 3 en 4).

Evolutie van intern en extern migratiesaldo voor Dendermonde 180 Saldo interne migraties 160 Saldo internationale migraties 140 120 100 80 60 40 20 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

(*) Vreemde nationaliteit : huidige niet-Belgische nationaliteit

-5- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Demografie Woonwagenbewoners Aantal woonwagengezinnen (*) in 2003 en 2011 Bron: Kruispunt Migratie-Integratie Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

n_jaar Gemiddelde van Totaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest 2003 6 tot 10 0 tot 5 774 2011 0 tot 5 6 tot 10 877

(*) Woonwagengezinnen = gezinnen die op moment van de telling daadwerkelijk in een woonwagen wonen.

-6- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Inburgering Instroom nieuwkomers Aantal meerderjarige nieuwkomers (*) en profiel in 2017 Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Aantal nieuwkomers Totaal Gemiddelde Totaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest 129 180 43.397 Profiel van de nieuwkomers

Geslacht Gemiddelde Totaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams Gewest steden Aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal nieuwkomers nieuwkomers nieuwkomers M 66 51,2 54,1 53,6 V 63 48,8 45,9 46,4

Leeftijd Aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal nieuwkomers nieuwkomers nieuwkomers 18-34 jaar 83 64,3 62,3 65,2 35-49 jaar 35 27,1 28,2 26,3 50-64 jaar 9 7,0 7,8 6,8 65+ 2 1,6 1,7 1,6

Nationaliteitsgroep Aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal nieuwkomers nieuwkomers nieuwkomers Nederlander 12 9,3 7,7 11,6 EU+ zonder NL 51 39,5 38,5 39,1 Derdelander 64 49,6 52,6 47,8 Onbepaald 2 1,6 1,2 1,5

Statuut Aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal nieuwkomers nieuwkomers nieuwkomers Arbeidsmigrant 41 31,8 33,9 27,9 Europees onderdaan waarvan 0 0,0 0,3 5,3 reden van migratie onbekend Gezinshereniger 20 15,5 13,8 11,3 Student EU+ 2 1,6 2,7 4,9 Asielzoeker, erkend vluchteling, 10 7,8 14,3 15,4 subsidiaire bescherming Beschikker voldoende 39 30,2 26,6 23,6 bestaansmiddelen EU+ Onbepaald 0 0,0 0,2 0,1 Overige 17 13,2 8,1 11,6

Doelgroep Aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal nieuwkomers nieuwkomers nieuwkomers Verplicht 54 41,9 26,9 23,1 Rechthebbend 74 57,4 68,6 71,9 Onbepaald 1 0,8 4,5 5,0 (*) Nieuwkomers = personen die zich recentelijk, voor het eerst en voor lange duur (meer dan 3 maanden) in Vlaanderen komen vestigen.

-7- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Inburgering Instroom nieuwkomers (vervolg)

Evolutie van het aantal meerderjarige nieuwkomers (2010=100) 130 Gemeente VRIND-indeling Vlaams Gewest 120

110

100

90

80

70 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

-8- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Inburgering Aantal inburgeraars dat zich heeft aangemeld bij een onthaalbureau Aantal meerderjarige personen dat zich in de loop van 2017 voor het eerst heeft aangemeld bij een onthaalbureau (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Totaal Gemiddelde Totaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest 95 98 21.105

Nationaliteitsgroep VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal % t.ov. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal Aantal aanmelders aanmelders aanmelders Nederlander 0 0,0 1,3 1,4 EU+ zonder NL 4 4,2 18,8 21,9 Derdelander 89 93,7 77,3 74,1 Onbepaald 2 2,1 2,6 2,6

% t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal Doelgroep Aantal aanmelders aanmelders aanmelders Verplicht 66 69,5 52,3 48,4 Rechthebbend 28 29,5 46,1 49,0 Onbepaald 1 1,1 1,6 2,6

(*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie.

-9- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Inburgering Aantal inburgeraars dat een inburgeringscontract heeft getekend Aantal meerderjarige personen dat in de loop van 2017 voor het eerst een inburgeringscontract heeft ondertekend (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Totaal Gemiddelde Totaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest 92 87 18.345

Nationaliteitsgroep VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal Aantal ondertekenaars ondertekenaars ondertekenaars Nederlander 0 0,0 0,5 0,5 EU+ zonder NL 3 3,3 15,6 17,6 Derdelander 86 93,5 80,9 79,2 Onbepaald 3 3,3 2,9 2,8

% t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal Doelgroep Aantal ondertekenaars ondertekenaars ondertekenaars Verplicht 68 73,9 57,5 55,4 Rechthebbend 24 26,1 42,5 44,6

(*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie.

-10- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Inburgering Aantal inburgeraars dat een inburgeringsattest heeft behaald Aantal meerderjarige personen dat in de loop van 2017 een inburgeringsattest heeft behaald (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Totaal Gemiddelde Totaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest 77 67 15.306

Nationaliteitsgroep VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal attest % t.o.v. totaal aantal Aantal attest behaalders behaalders attest behaalders Nederlander 0 0,0 0,1 0,5 EU+ zonder NL 9 11,7 16,6 17,8 Derdelander 67 87,0 80,9 79,3 Onbepaald 1 1,3 2,3 2,3

% t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal Doelgroep Aantal attest behaalders attest behaalders attest behaalders Verplicht 50 64,9 61,3 60,0 Rechthebbend 25 32,5 37,6 37,8 Onbepaald 2 2,6 1,1 2,2

(*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie

-11- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Werkzaamheidsgraad Aandeel werkenden in de bevolking van 20 tot en met 64 jaar (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Totaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 74,6 74,5 74,8 Totaal EU 68,5 66,7 60,2 - West- en Noord-EU15 66,0 64,3 56,9 - Zuid-EU15 67,2 69,9 63,8 - EU13 71,8 68,0 64,5 Totaal niet-EU 55,0 53,1 50,6 - Europa niet-EU 53,3 53,8 51,3 - Turkije en Magreb 55,8 54,1 51,5 - Andere landen 55,1 51,8 49,3

Mannen Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 77,2 77,2 77,7 Totaal EU 69,5 69,3 62,8 - West- en Noord-EU15 69,9 67,1 59,6 - Zuid-EU15 63,2 71,4 65,5 - EU13 71,6 71,1 67,7 Totaal niet-EU 63,6 61,2 57,8 - Europa niet-EU 64,0 59,7 56,7 - Turkije en Magreb 67,0 66,6 62,8 - Andere landen 60,5 54,9 52,3

Vrouwen Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 72,1 71,7 71,9 Totaal EU 67,3 64,0 57,5 - West- en Noord-EU15 61,5 61,5 54,1 - Zuid-EU15 71,1 68,1 61,9 - EU13 71,9 64,8 61,3 Totaal niet-EU 47,1 45,3 43,5 - Europa niet-EU 44,7 48,9 46,7 - Turkije en Magreb 43,1 40,8 39,5 - Andere landen 50,5 49,0 46,4

(*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders.

-12- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Werkzaamheidsgraad (vervolg)

20 tot en met 24 jaar Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 51,7 50,7 49,6 Totaal EU 48,6 46,5 41,7 - West- en Noord-EU15 45,1 42,2 39,5 - Zuid-EU15 34,8 50,3 43,0 - EU13 64,5 51,3 46,0 Totaal niet-EU 34,0 34,9 33,7 - Europa niet-EU 45,0 36,7 34,0 - Turkije en Magreb 36,7 39,8 39,9 - Andere landen 28,7 29,6 27,7

50 tot en met 64 jaar Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 61,4 62,3 62,9 Totaal EU 59,7 57,1 49,8 - West- en Noord-EU15 57,6 56,5 47,9 - Zuid-EU15 59,2 58,0 50,8 - EU13 65,9 57,8 56,7 Totaal niet-EU 47,1 43,4 40,8 - Europa niet-EU 48,1 48,4 45,6 - Turkije en Magreb 31,1 35,2 31,5 - Andere landen 57,6 51,8 50,0

-13- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Loontrekkenden en zelfstandigen

Aandeel loontrekkenden en zelfstandigen bij de werkende personen van 20 tot en met 64 jaar (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016

Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Loontrekkenden Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 87,0 84,2 83,5 Totaal EU 84,0 83,4 81,6 - West- en Noord-EU15 82,6 83,0 80,0 - Zuid-EU15 85,7 86,4 85,6 - EU13 84,6 81,7 81,2 Totaal niet-EU 87,4 88,2 86,3 - Europa niet-EU 91,4 89,2 88,1 - Turkije en Magreb 88,8 88,9 87,3 - Andere landen 85,0 87,1 84,4

Zelfstandigen Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 13,0 15,8 16,5 Totaal EU 16,0 16,6 18,4 - West- en Noord-EU15 17,4 17,0 20,0 - Zuid-EU15 14,3 13,6 14,4 - EU13 15,4 18,3 18,8 Totaal niet-EU 12,6 11,8 13,7 - Europa niet-EU 8,6 10,8 11,9 - Turkije en Magreb 11,2 11,1 12,7 - Andere landen 15,0 12,9 15,6

(*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders.

-14- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Loontrekkenden naar sector

Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar sector (in %) per herkomstgroep (*) in 2016

Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Primaire sector Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 0,1 0,3 0,3 Totaal EU nb 1,2 1,2 - West- en Noord-EU15 nb 0,2 0,4 - Zuid-EU15 nb 0,9 0,7 - EU13 nb 2,8 3,3 Totaal niet-EU 0,4 1,2 0,8 - Europa niet-EU nb 0,7 0,5 - Turkije en Magreb nb 0,5 0,7 - Andere landen nb 2,2 1,0

Secundaire sector Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 22,1 21,6 20,5 Totaal EU 26,8 21,6 20,0 - West- en Noord-EU15 18,0 20,4 18,6 - Zuid-EU15 25,5 17,8 19,8 - EU13 36,1 26,7 22,8 Totaal niet-EU 23,4 19,6 17,9 - Europa niet-EU 24,2 19,7 17,3 - Turkije en Magreb 27,7 24,4 23,3 - Andere landen 19,6 13,5 11,8

Tertiaire sector Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 37,4 39,5 40,6 Totaal EU 50,7 54,7 54,7 - West- en Noord-EU15 54,4 50,4 51,6 - Zuid-EU15 47,1 58,7 55,5 - EU13 48,7 57,7 60,1 Totaal niet-EU 50,1 53,9 55,7 - Europa niet-EU 53,0 56,2 56,9 - Turkije en Magreb 51,0 52,7 53,8 - Andere landen 48,3 54,6 57,5

(*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders.

-15- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Loontrekkenden naar sector (vervolg)

Quartaire sector Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 40,4 38,6 38,7 Totaal EU 22,0 22,5 24,1 - West- en Noord-EU15 26,8 28,9 29,4 - Zuid-EU15 27,5 22,7 24,0 - EU13 14,8 12,8 13,8 Totaal niet-EU 26,1 25,3 25,6 - Europa niet-EU 22,1 23,5 25,4 - Turkije en Magreb 21,3 22,5 22,2 - Andere landen 31,4 29,7 29,7

-16- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Loontrekkenden naar arbeidsregime en dagloonklasse

Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar arbeidsregime en dagloonklasse (in %) per herkomstgroep (*) in 2016

Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Voltijds arbeidsregime Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 64,7 63,2 63,4 Totaal EU 62,9 61,2 60,0 - West- en Noord-EU15 65,8 63,0 62,0 - Zuid-EU15 68,6 65,0 62,7 - EU13 57,4 55,4 53,7 Totaal niet-EU 58,3 59,7 58,1 - Europa niet-EU 55,7 56,9 56,8 - Turkije en Magreb 63,3 63,0 60,3 - Andere landen 55,1 56,7 56,1

Deeltijds arbeidsregime Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 33,0 34,3 34,3 Totaal EU 28,9 32,1 33,9 - West- en Noord-EU15 29,4 31,6 32,8 - Zuid-EU15 25,5 30,3 32,0 - EU13 30,0 34,4 37,9 Totaal niet-EU 32,2 31,3 33,0 - Europa niet-EU 34,2 34,5 35,9 - Turkije en Magreb 26,6 28,7 30,5 - Andere landen 36,1 33,4 34,7

Speciaal arbeidsregime Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 2,3 2,5 2,3 Totaal EU 8,2 6,7 6,1 - West- en Noord-EU15 4,8 5,4 5,3 - Zuid-EU15 5,9 4,8 5,3 - EU13 12,6 10,2 8,5 Totaal niet-EU 9,5 8,9 8,9 - Europa niet-EU 10,1 8,6 7,3 - Turkije en Magreb 10,1 8,3 9,2 - Andere landen 8,8 9,8 9,1

(*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders.

-17- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Loontrekkenden naar arbeidsregime en dagloonklasse (vervolg)

Dagloon tussen 0 en 100 euro Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 23,5 24,5 22,7 Totaal EU 39,6 41,6 41,0 - West- en Noord-EU15 32,5 34,1 33,0 - Zuid-EU15 21,6 37,0 38,9 - EU13 54,8 56,6 58,9 Totaal niet-EU 47,2 50,7 51,5 - Europa niet-EU 49,7 55,9 55,9 - Turkije en Magreb 43,7 44,5 46,1 - Andere landen 49,2 56,5 56,2

Dagloon tussen 100 en 150 euro Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 44,9 43,9 43,2 Totaal EU 41,6 41,2 40,0 - West- en Noord-EU15 43,0 42,4 41,7 - Zuid-EU15 46,1 43,7 43,3 - EU13 38,3 37,2 33,5 Totaal niet-EU 43,4 40,2 38,6 - Europa niet-EU 45,0 37,3 35,0 - Turkije en Magreb 46,5 45,9 44,1 - Andere landen 40,4 34,1 33,5

Dagloon hoger dan 150 euro Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 31,6 31,6 34,1 Totaal EU 18,8 17,2 19,0 - West- en Noord-EU15 24,6 23,5 25,3 - Zuid-EU15 32,4 19,3 17,8 - EU13 7,0 6,2 7,6 Totaal niet-EU 9,4 9,1 9,9 - Europa niet-EU 5,4 6,8 9,1 - Turkije en Magreb 9,8 9,6 9,8 - Andere landen 10,4 9,4 10,3

-18- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Werkloosheidsgraad

Aandeel werklozen in de beroepsbevolking (=som van de werkenden en werkzoekenden) van 15 tot en met 64 jaar naar herkomstgroep (*) in 2016

Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Totaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 3,7 3,8 3,7 Totaal EU 4,8 6,2 6,9 - West- en Noord-EU15 4,8 6,4 7,2 - Zuid-EU15 4,0 6,9 7,5 - EU13 5,2 5,3 6,0 Totaal niet-EU 12,4 13,2 13,8 - Europa niet-EU 16,8 13,6 15,0 - Turkije en Magreb 13,5 13,8 14,8 - Andere landen 10,1 12,3 12,1

Mannen Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 3,7 3,7 3,5 Totaal EU 5,4 6,0 6,8 - West- en Noord-EU15 4,8 6,4 6,7 - Zuid-EU15 nb 6,7 7,9 - EU13 6,2 4,8 5,8 Totaal niet-EU 11,2 13,2 13,9 - Europa niet-EU 12,1 13,3 15,7 - Turkije en Magreb 12,5 13,0 14,0 - Andere landen 9,7 13,5 13,1

Vrouwen Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 3,7 3,9 3,8 Totaal EU 4,0 6,4 7,1 - West- en Noord-EU15 4,8 6,4 7,7 - Zuid-EU15 nb 7,1 7,0 - EU13 3,8 5,9 6,3 Totaal niet-EU 13,9 13,2 13,6 - Europa niet-EU 21,6 13,9 14,4 - Turkije en Magreb 15,2 15,2 15,9 - Andere landen 10,6 10,9 11,1

(*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders.

-19- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Werkloosheidsgraad (vervolg)

15 tot en met 24 jaar Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 6,4 5,5 5,0 Totaal EU 6,5 6,8 7,1 - West- en Noord-EU15 nb 8,8 7,0 - Zuid-EU15 nb 6,0 8,0 - EU13 nb 4,0 6,4 Totaal niet-EU 14,3 11,9 12,6 - Europa niet-EU 21,7 13,3 14,5 - Turkije en Magreb 14,3 12,8 13,6 - Andere landen 11,1 10,2 10,3

50 tot en met 64 jaar Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 4,8 4,8 4,9 Totaal EU 3,1 8,0 9,1 - West- en Noord-EU15 nb 6,8 8,8 - Zuid-EU15 nb 9,6 10,3 - EU13 nb 9,5 8,5 Totaal niet-EU 14,3 19,3 20,0 - Europa niet-EU 21,9 18,2 19,8 - Turkije en Magreb 22,0 23,0 24,5 - Andere landen 8,4 16,2 16,2

-20- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Lage werkintensiteit

Aandeel personen van 0 tot 59 jaar dat leeft in een gezin met lage werkintensiteit (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016

Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Herkomstgroep Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 8,1 8,1 7,4 Totaal EU 10,2 14,7 20,4 - West- en Noord-EU15 13,7 16,8 23,5 - Zuid-EU15 8,7 12,1 17,0 - EU13 6,9 13,3 16,2 Totaal niet-EU 22,4 22,3 25,8 - Europa niet-EU 28,5 26,0 28,7 - Turkije en Magreb 20,2 21,0 24,6 - Andere landen 22,3 22,5 26,2

(*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders.

-21- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Niet-werkende werkzoekenden (NWWZ) Aantal NWWZ naar herkomstgroep (*) en aandeel van de herkomstgroepen in het totaal aantal NWWZ in 2017 Bron: VDAB, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Totaal NWWZ VRIND.structuurondersteunende Vlaams Dendermonde steden Gewest % t.o.v. % t.o.v. Aantal % t.o.v. totale groep totale groep totale groep België 1.064 74,9 65,4 60,5 West- en Noord-EU15 24 1,7 3,2 4,9 Zuid-EU15 9 0,6 1,8 2,4 EU13 31 2,2 3,4 3,9 Europa niet-EU 37 2,6 3,2 3,5 Turkije en Magreb 83 5,9 10,3 11,0 Andere landen 172 12,1 12,7 13,8 Totaal 1.420 100,0 100,0 100,0

Jongere NWWZ VRIND.structuurondersteunende Vlaams Dendermonde steden Gewest % t.o.v. % t.o.v. Aantal % t.o.v. totale groep totale groep totale groep België 263 81,4 74,2 70,3 West- en Noord-EU15 2 0,7 2,3 2,9 Zuid-EU15 1 0,3 0,8 1,1 EU13 8 2,4 2,7 3,6 Europa niet-EU 4 1,3 3,2 3,5 Turkije en Magreb 12 3,8 6,7 7,4 Andere landen 32 10,0 10,0 11,1 Totaal 323 100,0 100,0 100,0

Oudere NWWZ VRIND.structuurondersteunende Vlaams Dendermonde steden Gewest % t.o.v. % t.o.v. % t.o.v. Aantal totale groep totale groep totale groep België 317 85,7 77,9 73,7 West- en Noord-EU15 2 0,7 3,0 5,2 Zuid-EU15 3 0,9 2,2 2,7 EU13 3 0,8 1,7 2,0 Europa niet-EU 10 2,7 2,0 2,3 Turkije en Magreb 11 3,0 6,1 6,6 Andere landen 23 6,2 7,2 7,6 Totaal 370 100,0 100,0 100,0

(*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf. Met de huidige en eerste nationaliteit van de ouders wordt geen rekening gehouden.

-22- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Niet-werkende werkzoekenden (NWWZ) (vervolg)

Laagopgeleide NWWZ Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams steden Gewest % t.o.v. % t.o.v. Aantal % t.o.v. totale groep totale groep totale groep België 551 76,3 63,0 56,7 West- en Noord-EU15 10 1,3 2,9 4,4 Zuid-EU15 4 0,6 2,2 2,8 EU13 19 2,6 3,8 4,3 Europa niet-EU 19 2,6 3,4 3,8 Turkije en Magreb 46 6,4 11,4 13,8 Andere landen 73 10,1 13,3 14,2 Totaal 722 100,0 100,0 100,0

Langdurige NWWZ Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams steden Gewest Aantal % t.o.v. % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep totale groep België 523 76,6 66,1 60,8 West- en Noord-EU15 12 1,7 3,0 4,9 Zuid-EU15 3 0,5 1,9 2,4 EU13 9 1,3 2,9 3,4 Europa niet-EU 22 3,3 3,5 3,9 Turkije en Magreb 39 5,7 11,0 11,9 Andere landen 75 11,0 11,7 12,7 Totaal 683 100,0 100,0 100,0

Zeer langdurige NWWZ VRIND.structuurondersteunende Vlaams Dendermonde steden Gewest % t.o.v. % t.o.v. Aantal % t.o.v. totale groep totale groep totale groep België 333 81,2 69,3 63,8 West- en Noord-EU15 5 1,3 2,7 4,7 Zuid-EU15 2 0,6 2,0 2,4 EU13 3 0,8 2,2 2,9 Europa niet-EU 13 3,2 3,3 3,8 Turkije en Magreb 18 4,3 10,3 11,3 Andere landen 35 8,6 10,1 11,1 Totaal 410 100,0 100,0 100,0

-23- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Jobloze schoolverlaters Aantal NWWZ in beroepsinschakelingstijd naar herkomstgroep (*) en aandeel van de verschillende herkomstgroepen in het totaal aantal NWWZ in beroepsinschakelingstijd, in 2017 Bron: VDAB, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Herkomstgroep VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totale % t.o.v. totale Aantal % t.o.v. totale groep groep groep België 91 85,8 83,5 81,4 West- en Noord-EU15 1 1,3 2,3 2,5 Zuid-EU15 0 0,3 0,6 0,8 EU13 2 2,2 1,8 2,0 Europa niet-EU 1 0,9 2,1 2,4 Turkije en Magreb 4 4,2 5,1 6,1 Andere landen 6 5,3 4,6 4,7 Totaal 106 100,0 100,0 100,0

(*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf. Met de huidige en eerste nationaliteit van de ouders wordt geen rekening gehouden.

-24- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Tewerkstelling Gemeentepersoneel Aandeel personen van buitenlandse herkomst (*) in het personeel van de gemeente (in %) in 2016 Bron: DWH AM&SB KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Dendermonde Vlaams Gewest Totaal gemeentepersoneel 6,1 11,0 -Gemeentediensten in strikte zin 2,6 8,6 -OCMW 11,0 15,9 -Politiezone nb 4,8

(*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders.

-25- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Onderwijs en vorming Deelname kleuter- en lager onderwijs Aantal leerlingen in het gewoon kleuter- en lager onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in 2016-2017 Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Leerlingen in het kleuteronderwijs

Thuistaal VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden Aantal % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen leerlingen Nederlands 1.507 89,0 81,1 80,1 Niet 179 10,6 18,6 19,6 Nederlands Onbekend 7 0,4 0,2 0,3 Totaal 1.693 100,0 100,0 100,0

Leerlingen in het lager onderwijs

Thuistaal VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal Aantal % t.o.v. totaal aantal leerlingen leerlingen leerlingen Nederlands 2.547 90,0 83,1 83,0 Niet 283 10,0 16,8 16,9 Nederlands Onbekend 1 0,0 0,1 0,1 Totaal 2.831 100,0 100,0 100,0

-26- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Onderwijs en vorming Deelname secundair onderwijs Aantal leerlingen in het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in 2016-2017 Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Totaal secundair onderwijs (zonder deeltijds beroepssecundair onderwijs)

Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams Gewest steden Aantal % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen in het secundair onderwijs in het secundair onderwijs in het secundair onderwijs Nederlands 2.505 89,9 85,9 86,3 Niet 258 9,3 13,8 13,5 Nederlands Onbekend 22 0,8 0,4 0,3 Totaal 2.785 100,0 100,0 100,0 Eerste graad

Thuistaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen Aantal in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm Nederlands 831 90,8 85,1 82,4 Niet 84 9,2 14,8 17,4 Nederlands Onbekend 0 0,0 0,1 0,1 Totaal 915 100,0 100,0 100,0

Algemeen secundair onderwijs (ASO)

Thuistaal VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen Aantal in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm Nederlands 702 93,9 89,9 88,7 Niet 46 6,1 10,0 11,1 Nederlands Onbekend 0 0,0 0,1 0,2 Totaal 748 100,0 100,0 100,0

Technisch secundair onderwijs (TSO)

Thuistaal VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen Aantal in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm Nederlands 524 92,7 89,3 87,5 Niet 41 7,3 10,5 12,2 Nederlands Onbekend 0 0,0 0,2 0,2 Totaal 565 100,0 100,0 100,0

-27- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Onderwijs en vorming Deelname secundair onderwijs (vervolg)

Kunstsecundair onderwijs (KSO)

Thuistaal VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen Aantal in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm Nederlands 22 88,0 93,4 91,1 Niet 3 12,0 6,4 8,3 Nederlands Onbekend 0 0,0 0,2 0,7 Totaal 25 100,0 100,0 100,0 Beroepssecundair onderwijs (BSO)

Thuistaal VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen Aantal in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm Nederlands 426 90,3 80,4 77,0 Niet 45 9,5 19,1 22,6 Nederlands Onbekend 1 0,2 0,5 0,4 Totaal 472 100,0 100,0 100,0

Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN)

Thuistaal VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen Aantal in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm Nederlands 0 0,0 0,5 1,2 Niet 39 65,0 85,3 90,0 Nederlands Onbekend 21 35,0 14,3 8,8 Totaal 60 100,0 100,0 100,0

Deeltijds beroepssecundaironderwijs

Thuistaal VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen Aantal in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm in de onderwijsvorm Nederlands 53 79,1 68,4 71,9 Niet 13 19,4 26,0 25,2 Nederlands Onbekend 1 1,5 5,6 2,9 Totaal 67 100,0 100,0 100,0

-28- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Onderwijs en vorming Schoolse vertraging lager en secundair onderwijs Aantal leerlingen in het gewoon lager en het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente met minstens 2 jaar schoolse vertraging, naar thuistaal in 2016-2017 Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Lager onderwijs

Thuistaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams Gewest steden Aantal leerlingen met % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal schoolse vertraging leerlingen per thuistaal per thuistaal leerlingen per thuistaal Nederlands 12 0,5 0,4 0,4 Niet 15 5,3 3,7 3,8 Nederlands

Secundair onderwijs

Thuistaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams Gewest steden Aantal leerlingen met % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal schoolse vertraging leerlingen per thuistaal per thuistaal leerlingen per thuistaal Nederlands 90 3,6 3,1 3,2 Niet 42 16,3 17,1 15,5 Nederlands

-29- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Onderwijs en vorming Vroegtijdige schoolverlaters Aantal leerlingen dat vroegtijdig de school verlaat woonachtig in de gemeente, naar thuistaal in 2015-2016 Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Thuistaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams Gewest steden Aantal vroegtijdige % t.o.v. aantal vsv en % t.o.v. aantal vsv en % t.o.v. aantal vsv en schoolverlaters (vsv) gekwalificeerden gekwalificeerden gekwalificeerden Nederlands 29 7,0 7,0 7,3 Niet 1 3,3 21,3 24,0 Nederlands

-30- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Onderwijs en vorming Deelname volwassenenonderwijs Aantal cursisten in het volwassenenonderwijs woonachtig in de gemeente, naar nationaliteitsgroep (*) in 2016-2017 Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal Aantal % t.o.v. totaal aantal cursisten cursisten cursisten België 1.570 79,4 76,2 72,1 West- en Noord-EU15 19 1,0 1,5 2,2 Zuid-EU15 16 0,8 1,6 2,0 EU13 63 3,2 4,7 4,7 Europa niet-EU 20 1,0 1,4 1,5 Turkije en Maghreb 48 2,4 2,8 3,3 Andere landen 241 12,2 11,8 14,1 Totaal 1.977 100,0 100,0 100,0

(*) Op basis van huidige nationaliteit van de cursist.

-31- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Huisvesting Toegang tot sociale huisvesting Aantal huurders per nationaliteitsgroep (*) in 2017 Bron: VMSW Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Huurders

Nationaliteitsgroep VRIND.structuurondersteunende Dendermonde Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal inwoners % t.o.v. totaal aantal Aantal inwoners per per nationaliteitsgroep inwoners per nationaliteitsgroep nationaliteitsgroep België 1.624 3,7 2,4 2,0 EU (zonder België) 17 2,0 1,6 1,6 Niet-EU 101 11,3 6,5 7,4 Onbekend 37 - --

(*) Op basis van de huidige nationaliteit van de huurder

-32- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Welzijn en armoede Sociale bijstand Aandeel personen dat een (equivalent) leefloon ontvangt (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

Herkomstgroep Dendermonde VRIND.structuurondersteunende steden Vlaams Gewest België 0,2 0,3 0,2 Totaal EU 1,2 0,7 0,6 - West- en Noord-EU15 0,7 0,8 0,5 - Zuid-EU15 nb 0,5 0,5 - EU13 1,8 0,8 1,1 Totaal niet-EU 3,1 2,8 3,2 - Europa niet-EU 4,3 3,7 4,0 - Turkije en Maghreb 1,4 1,3 1,4 - Andere landen 4,1 4,5 5,0

(*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders.

-33- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Welzijn en armoede Kansarmoede-index van Kind en Gezin Geboorten in kansarme gezinnen naar herkomst van de moeder, gemiddelde van 2015, 2016 en 2017 (*) Bron: Kind en Gezin, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

% geboorten in kansarme Dendermonde gezinnen 11,1

% geboorten in kansarme gezinnen

% geboorten in kansarme Vlaams Gewest gezinnen 13,8

Herkomst moeder Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams Gewest steden % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal kansarme % t.o.v. totaal aantal kansarme geboorten geboorten kansarme geboorten België 51,6 36,2 31,1 EU 5,0 8,2 10,5 Niet-EU 35,8 50,5 54,7 Onbekend 7,5 5,2 3,8 Totaal 100,0 100,0 100,0

(*) Op basis van de eerste nationaliteit van de moeder.

-34- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Welzijn en armoede Kansarmoede-index van Kind en Gezin Geboorten in kansarme gezinnen naar herkomst van de moeder, gemiddelde van 2015, 2016 en 2017 (*) Bron: Kind en Gezin, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie

VRIND.structuurondersteunende steden 12,5

(*) Op basis van de eerste nationaliteit van de moeder.

-34- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde Participatie Deelname aan verkiezingen Aantal personen met vreemde nationaliteit dat zich als kiezer heeft ingeschreven bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 en aandeel van de ingeschreven kiezers ten opzichte van het aantal potentiële kiezers, naar nationaliteitsgroep (*) Bron: ADIB, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: http://aps.vlaanderen.be/sgml/largereeksen/5757.htm

Totaal Gemiddelde Totaal Dendermonde VRIND.structuurondersteunende Vlaams Gewest steden Aantal % t.o.v. aantal % t.o.v. aantal potentiële % t.o.v. aantal potentiële kiezers kiezers potentiële kiezers 120 10,2 9,4 11,1

Nationaliteitsgroep % t.o.v. aantal potentiële % t.o.v. aantal potentiële % t.o.v. aantal potentiële Aantal kiezers per kiezers per kiezers per nationaliteitsgroep nationaliteitsgroep nationaliteitsgroep EU 71 9,1 9,1 11,6 Niet-EU 49 12,3 10,1 9,5

Evolutie van % totaal aantal ingeschreven kiezers t.o.v. totaal aantal potentiële kiezers (2006=100) 110 Gemeente VRIND-indeling 100 Vlaams Gewest

90

80

70

60

50

40

30 2006 2012 2018

(*) Op basis van de huidige nationaliteit van de kiezer.

-35- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde VRIND-indeling

VRIND.structuurondersteunende steden Aarschot Deinze Dendermonde Diest Eeklo Geel Halle Herentals Ieper Knokke-Heist Lier Lokeren Mol Oudenaarde Ronse Sint-Truiden Tielt Tienen Tongeren Vilvoorde Waregem

Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente Dendermonde