Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XIV/75/2015 Rady Gminy Baranowo z dnia 29 grudnia 2015 r.

PROGRAM ROZWOJU GMINY BARANOWO na lata 2014 – 2023

BARANOWO 2014 r.

1 SPIS TREŚCI STRONA

I. WPROWADZENIE 3 1. Podstawy formalno-prawne opracowania 3 2. Cel i zakres opracowania 3 3. Metodyka procesu planowania strategicznego 3

II. ANALIZA STANU ISTNIEJĄCEGO. 4 1. Położenie i krótka charakterystyka gminy. 4 2. Demografia 5 3. Zatrudnienie 7 4. Aktywność zawodowa i bezrobocie 8 5. Infrastruktura techniczna na terenie gminy Baranowo 10 6. Infrastruktura społeczna na terenie gminy Baranowo 15 7. Gospodarka mieszkaniowa 20 8. Rozwój gospodarczy 21 9. Struktura użytkowania terenów i ich formy własności 26 10. Struktura dochodów i wydatków budżetu gminy 27

III. DIAGNOZA UWARUNKOWAŃ ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO GMINY BARANOWO 29 1. Analiza SWOT 31 2. Główne bariery i czynniki pro-rozwojowe 31

IV. MISJA GMINY I WIZJA JEJ ROZWOJU 31 1. Misja wg. modelu Ashridga 31 2. Wizja rozwoju gminy. 31

V. PLANY DZIAŁAŃ – ACTION PLANS 32 1. Strategiczne cele rozwoju Gminy Baranowo w l. 2004 – 2013 32 2. Cele operacyjne rozwoju Gminy Baranowo w l. 2004 – 2013 32 3. Zadania realizacyjne 34 4. Zbiorcza ocena warunków realizacji celów strategicznych 65

VI. REKOMENDACJE DOT. WDRAŻANIA STRATEGII 66 1. Zasady wdrażania dokumentów strategicznych 67 2. Promocja 68

2 I. WPROWADZENIE.

1. Podstawy formalno-prawne opracowania.

Opracowanie „PROGRAMU ROZWOJU GMINY BARANOWO” rozpoczęto w grudniu 2014 roku z kontynuacją w 2015 r. W procesie planowania strategicznego kluczową rolę odegrał Zespół ds. realizacji projektu pn. „program Rozwoju Gminy Baranowo na lata 2014-2023”, powołany zarządzeniem Wójta Gminy, w składzie którego znaleźli się przedstawiciele samorządu , organizacji pozarządowych i innych podmiotów z terenu gminy.

2. Cel i zakres opracowania.

PROGRAM ROZWOJU GMINY BARANOWO jest dokumentem o charakterze programowo- projektowym, przedstawiającym w syntetycznej formie cele rozwoju społeczno-gospodarczego oraz wynikające z nich działania, jakie będą realizowane na terenie gminy w latach 2014-2023. Program, w przedstawionej i zaakceptowanej przez Radę Gminy wersji ma służyć całej społeczności lokalnej w podejmowaniu skutecznych działań na rzecz:  stymulowania procesu rozwoju lokalnej gospodarki, którego celem jest poprawa standardów życia mieszkańców gminy,  racjonalnego i efektywnego wykorzystywania własnych zasobów (ludzie, kapitał, położenie, środowisko naturalne),  takiego zagospodarowywania przestrzeni, aby zapewnić rozwój dotychczasowych i nowych funkcji w zgodzie z zasadami ochrony środowiska,  skutecznego wykorzystania szans, związanych z pomocą strukturalną Unii Europejskiej, dającą możliwość nadrobienia zaległości cywilizacyjnych w stosunku do krajów Europy Zachodniej.

Założono, iż przy rozwiązywaniu tych, a także wielu innych problemów należy przyjąć dwie, podstawowe tezy: a. wszystkie podejmowane działania nie mogą mieć charakteru pasywnego, nastawionego wyłącznie na likwidację tzw. momentów krytycznych (bariery i dysproporcje rozwoju, łagodzenie najdotkliwszych skutków transformacji), b. decyzje samorządu muszą mieć charakter aktywny tzn. nastawiony na planowanie przyszłości gminy poprzez optymalne wykorzystanie wszystkich możliwości, prowadzących do ilościowych i jakościowych zmian w przyszłości.

3. Metodyka procesu planowania strategicznego dla gminy Baranowo.

Przyjęta metodyka opracowania PROGRAMU ROZWOJU GMINY BARANOWO oparta została na układzie „ośmiu kroków”:

3.1. Krok I: organizacja. W ramach „pierwszego kroku”, zarządzeniem Wójta Gminy powołany został Zespół Zadaniowy i wyznaczony jego koordynator. Zespół dokonał oceny wszystkich istniejących w gminie dokumentów planistycznych i opiniował poszczególne etapy opracowania Programu.

3.2. Krok II: obraz środowiska - analiza aktualnego poziomu rozwoju. Rola koordynatora i Zespołu na tym etapie prac polegała na przeprowadzeniu analiz i badań (w oparciu o dostępne dokumenty, dane statystyczne i informacje o gminie), a w konsekwencji określenia wg danych z 2014 r., lat wcześniejszych lub danych szacunkowych aktualnej sytuacji społeczno – gospodarczej gminy wraz z wyznaczeniem podstawowych obszarów problemowych.

3.3. Krok III: analiza SWOT Podczas kolejnego spotkania Zespołu, rozszerzonego o przedstawicieli lokalnego środowiska sektora prywatnego i organizacji pozarządowych dokonano analizy zasobów wewnętrznych oraz otoczenia zewnętrznego. Analiza SWOT stała się podstawą do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych problemów i zagadnień o charakterze strategicznym, których rozwiązanie warunkuje rozwój społeczno-gospodarczy gminy.

3

3.4. Krok IV: określenie misji gminy i wizji jej rozwoju oraz sformułowanie zagadnień strategicznych W oparciu o w/w analizy, przystąpiono do wypracowania MISJI i WIZJI rozwoju Gminy Baranowo, w oparciu o model Ashridge’a.

3.5. Krok V: plany działań – cele i zadania. Zadanie to obejmowało wypracowanie perspektywicznych celów rozwoju społeczno-gospodarczego, zarówno na poziomie strategicznym jak i operacyjnym. Kolejnym działaniem Zespołu było określenie zadań, przypisanych do każdego z ustalonych celów strategicznych i operacyjnych. Zadania te określały: a. nazwę zadania (projektu), b. okres realizacji, c. zakładane koszty i harmonogram ich ponoszenia wraz z określeniem źródeł finansowania, d. odpowiedzialność za realizację zadania, e. zgodność zadania z planami zagospodarowania przestrzennego, f. informację o posiadaniu bądź nie dokumentacji realizacyjnej i wymaganych pozwoleń, g. dziedziny interwencji funduszy strukturalnych UE (tam gdzie było to uzasadnione).

Dodatkowym elementem powyższej analizy było określenie możliwości finansowania zadań w ramach budżetu gminy, w oparciu o symulację jego wielkości w latach 2016-2023.

3.6. Krok VI: Program Rozwoju Gminy Baranowo. W wyniku omówionych wyżej prac Zespołu powstała robocza wersja PROGRAMU ROZWOJU GMINY, która była podstawą do konsultacji w ramach Rady Gminy oraz wśród różnych środowisk gminy. W trakcie tych konsultacji uzgadniano wspólnie zakres zmian (poprawek) do planów działań oraz stworzono listę priorytetowych zadań i projektów.

3.7. Krok VII: monitoring i aktualizacja oraz rekomendacje wdrożeniowe. Ustalone zostały zasady wdrażania i monitoringu realizacji PROGRAMU ROZWOJU GMINY BARANOWO na l. 2014-2023.

3.8. Krok VIII: szerokie upowszechnienie programu rozwoju gospodarczego wśród społeczności lokalnej. Realizacja Programu. Po zakończeniu prac nad dokumentem zdecydowano, iż przedstawiony on zostanie społeczności lokalnej zarówno poprzez zamieszczenie PROGRAMU na stronach internetowych Urzędu Gminy, za pośrednictwem lokalnych mediów i na zebraniach wiejskich. W konsultacji z Przewodniczącym Rady Gminy określono także tryb oraz harmonogram prac Rady, zmierzających do uchwalenia PROGRAMU w najszybszym, możliwym terminie.

II. ANALIZA STANU ISTNIEJĄCEGO.

1. Położenie i krótka charakterystyka gminy.

Gmina Baranowo zajmuje obszar o powierzchni 198km2 i położona jest w północno-wschodniej części Województwa Mazowieckiego, w północnej części powiatu ostrołęckiego na obszarze dawnej Puszczy Płodownickiej ok. 27 km od Ostrołęki i ok. 35 km od Przasnysza. Miasta te są dla części mieszkańców gminy zarówno ośrodkami miejsc pracy jak i usług ponadpodstawowych. Gmina Baranowo graniczy z gminami: Kadzidło, Lelis, Olszewo-Borki, Krasnosielc, Jednorożec, Chorzele i Czarnia, Myszyniec. Połączenia między miejscowościami gminy tworzą sieć dróg gminnych i powiatowych o łącznej długości 214 km, z czego około połowa to drogi utwardzone, o nawierzchni bitumicznej i żwirowej. Obszar gminy przecina aktualnie nieczynna linia kolejowa Ostrołęka - Wielbark. Gmina Baranowo to gmina typowo rolnicza. Użytki rolne stanowią ok. 65% jej powierzchni ( 12.857 ha) i około 70% mieszkańców utrzymuje się z rolnictwa – w głównej mierze z produkcji mleka. Umożliwiają tę produkcję użytki zielone, stanowiące ok. 80% powierzchni użytków rolnych. W ostatnich latach zaznacza się wyraźna tendencja zwiększania się powierzchnia użytków zielonych,

4 a jednocześnie terenów zainwestowanych (strefy zabudowy, komunikacja), przede wszystkim kosztem gruntów ornych. Grunty leśne zajmują ok. 29% obszaru gminy ( 5767 ha) i koncentrują się w południowej części gminy. Brak jest tu rozległych, zwartych kompleksów leśnych - istniejące lasy są rozproszone i w znacznym stopniu przekształcone. W zakresie stanu władania gruntów dominuje indywidualna, prywatna własność rolna. Obszar gminy zamieszkuje wg stanu na 31.12.2014 r. 6855 osób zameldowanych na stałe i pobyt czasowy. W obszarze gminy największa liczba ludności skupia się w miejscowości Baranowo. Gmina jest intensywnie użytkowana rolniczo .Na terenie gminy istnieje sieć wodociągowa, system odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych. Istniejąca zabudowa skupiona jest w miejscowości gminnej oraz w dużych wsiach o typie przestrzennym, reprezentowanym przez zespoły zabudowy zagrodowej skupionej, szeregowej (ulicowej) lub wielorodzajowej.

Z analizy danych demograficznych wynika, iż z roku na rok liczba mieszkańców gminy maleje. W latach 1990-2003 spadek ten wyniósł ok. 12%. Wpływ na to ma zarówno niewielki przyrost naturalny, jak i wysoki poziom migracji stałych, spowodowana brakiem miejsc pracy na terenie gminy.

Gmina liczy 37 miejscowości. Największe obszarowo to wsie: Baranowo, Cierpięta, Jastrząbka, Zawady, . Prawie wszystkie miejscowości w gminie są jednocześnie sołectwami gminy. Na obszarze gminy utworzono 29 sołectw. W strukturze zatrudnienia na terenie gminy dominuje rolnictwo. Działalność gospodarczą prowadzona jest w branżach : przemysł , transport, gastronomia, usługi ogólnobudowlane, handel, a głównymi zakładami, zatrudniającymi największą liczbę osób są: Spółdzielnia Mlekovita Zakład Produkcyjny Kurpie w Baranowie, Zakład Mleczarski Hochland w Baranowie. Pozostałe firmy to niewielkie przedsiębiorstwa zlokalizowane w samym Baranowie i rozproszone po terenie gminy (np. tartaki, GS, SKR, piekarnia „Białczak” , piekarnia ”Sezam” itp.). W miejscowości Rupin znajduje się Dom Pomocy Społecznej, w którym zapewnia się całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku. Przez teren gminy Baranowo przepływają 2 rzeki: Omulew i Płodownica, które z miejscami plażowymi i przylegającymi kompleksami leśnymi tworzą znakomite miejsce do wypoczynku i wędkowania. Gospodarstwa położone wzdłuż rzeki Omulew oferują doskonałe warunki do uprawiania ( gmina Baranowo) agroturystyki. W kalendarzu imprez kulturalnych znajdują atrakcje kulturalne tj. festyn „Niedziela na wesoło” ( początek czerwca ), festyn „ Święto Folkloru Kurpiowskiego” ( początek lipca lipiec), oraz Przegląd Pieśni Patriotycznej ( październik) i Przegląd Kolęd i Pastorałek (styczeń).

2. Demografia.

W końcu 2014 r. na terenie Gminy Baranowo zamieszkiwało 6.855 osób zameldowanych na pobyt stały ( 6763) i czasowy (92) W stosunku do 2007 r. stwierdzono dalszy spadek ilości mieszkańców gminy o ok. 8 %. Szczegółowe dane przedstawia poniższe zestawienie:

Liczba ludności w gminie w latach 2007 oraz 2010 – 2014 (pobyt stały) przedstawia poniższa tabela:

Lp ROK Liczba ludności w osobach w % 1. 2007 7276 100 2. 2010 6931 95,2 3. 2011 6899 94,8 4. 2012 6864 94,3 5. 2013 6825 93,8 6. 2014 6763 92,9

Największą miejscowością na tym terenie jest Baranowo, liczące 1235 mieszkańców, co stanowi ok. 18 % ogółu ludności gminy . Biorąc pod uwagę 2007 r obserwuje się minimalny wzrost liczby mieszkańców tej miejscowości, natomiast liczba mieszkańców gminy z roku na rok się zmniejsza.

5 Liczbę ludności miejscowości Baranowo w latach 2007 i 2010 – 2014 przedstawia poniższa tabela:

Lp. Rok Liczba ludności w osobach W % 1. 2007 1223 100 2. 2010 1241 101,47 3. 2011 1238 101,22 4. 2012 1228 100,40 5. 2013 1230 100,57 6 2014 1235 100,98

W strukturze ludności wg. płci od wielu lat nie notuje się istotnych zmian – udział kobiet i mężczyzn w populacji ogółem kształtuje się na poziomie ok. 50%.

Liczba kobiet i mężczyzn wg wieku w latach 2013 - 2014 przedstawia poniższa tabela:

Lp Płeć Mieszkańcy wg wieku Wiek Wiek Wiek Wiek Wiek Ogółem 0 - 18 19 – 60 19 -65 61-100 66-100 Kobiety Mężczyźni Kobiety Mężczyźni ROK 2013 1. Kobiety 697 1846 - 872 - 3415 2. Mężczyźni 677 - 2337 - 396 3410 ROK 2014 1. Kobiety 718 1828 - 839 - 3385 2. Mężczyźni 701 - 2311 - 366 3378

Analizując strukturę wieku ludności gminy, wyróżniono jej 3 podstawowe kategorie, istotne z punktu widzenia rynku pracy i zasobów siły roboczej: a) ludność w wieku przedprodukcyjnym tj. w wieku 0 - 18 lat, b) ludność w wieku produkcyjnym, c) ludność w wieku poprodukcyjnym,

W takim ujęciu, dominującą grupę wiekową stanowią osoby w wieku produkcyjnym ( tabela poniżej). Zaznacza się niewielki wzrost tej grupy osób ,natomiast liczba osób w wieku poprodukcyjnym w w/w okresie uległa zmniejszeniu. Tendencją negatywną od wielu lat , chociaż o niewielkim natężeniu, jest malejący udział osób najmłodszych tj. w wieku przedprodukcyjnym. W populacji gminy udział tej grupy wiekowej na przełomie kilku lat znacznie się zmniejszył.

Mieszkańców gminy w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym w latach 2007 i 2010 – 2014 przedstawia poniższa tabela:

Lp ROK Mieszkańcy w wieku przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym

1. 2007 1625 4077 1370 2. 2010 1564 4091 1276 3. 2011 1541 4100 1258 4. 2012 1423 4158 1283 5. 2013 1374 4183 1268 36 2014 1419 4139 1205

Analizując saldo migracji oraz urodzenia i zgony ludności z gminy w 2007 r. i w l. 2010 -2014 można stwierdzić stałe zmniejszanie się liczby mieszkańców gminy. Oprócz ujemnego przyrostu naturalnego, także ujemne saldo migracji z tego terenu ma istotny wpływ na liczbę ludności. Generalnie można przyjąć, iż gmina jest terenem stałego odpływu ludności. Osoby migrujące to przede wszystkim ludzie młodzi, lepiej wykształceni. Dalsze narastanie tego zjawiska, przy

6 systematycznie malejącym przyroście naturalnym spowoduje, iż będzie następował coraz szybszy wzrost odsetek osób w wieku poprodukcyjnym, a zacznie się zmniejszać ilość osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym. Jak zaznaczono wyżej, oprócz migracji stałych, czynnikiem rzutującym zarówno na liczbę mieszkańców gminy, jak i jej strukturę wieku jest poziom przyrostu naturalnego.

Saldo migracji oraz zgony i urodzenia w latach 2007 i 2010 – 2014 przedstawia poniższa tabela: Lp. Rok Wymeldowania Zameldowania Saldo Urodzenia Zgony migracji 1. 2007* 36 17 -19 41 35 2. 2010 69 43 -26 58 83 3. 2011 75 47 -28 75 76 4. 2012 71 42 -29 70 76 5. 2013 60 44 -16 62 87 6. 2014 77 47 -30 59 84  - wg stanu na 30.06.2007

Istotnym zagadnieniem, z punktu widzenia rozwoju gminy jest ocena struktury ludności w wieku 15 lat i więcej wg. poziomu wykształcenia. Dokonane analizy wg własnego rozeznania potwierdziły fakt, że stopień wykształcenia, a co za tym idzie kwalifikacji zawodowych ludności gminy jest niezadawalający mimo znacznego postępu w tym zakresie. Dominującą grupę są osoby z wykształceniem podstawowym (ukończonym i nie) oraz zasadniczym zawodowym, stanowiąc ok. 45% ludności z wykształceniem. Wykształceniem średnim i policealnym legitymuje się ok. 30% mieszkańców gminy, natomiast wykształceniem wyższym j ok. 25 %. Co prawda poziom wykształcenia ludności uległ w ostatnim czasie znacznej poprawie.

Charakterystykę struktury ludności gminy w wieku 15 lat i więcej wg. poziomu wykształcenia przedstawia poniższe zestawienie: POZIOM WYKSZTAŁCENIA Udział % (około) podstawowe nie ukończone i 15,0 bez wykształcenia podstawowe ukończone 15,0 zasadnicze zawodowe 20,0 średnie i policealne 25,0 Wyższe 25,0 RAZEM 100,0 Analiza własna (dane szacunkowe)

WNIOSKI:

1. Gmina o średniej liczbie ludności, ulegającej zmniejszaniu się na skutek ujemnego przyrostu naturalnego i ujemnego salda migracji stałych. 2. W grupach wiekowych dominuje ludność w wieku produkcyjnym, stanowiąca ok. 60 % ogółu mieszkańców. 3. W ostatnich latach następuje stałe, chociaż powolne obniżanie liczby osób w wieku przedprodukcyjnym i wzrost ilości osób w wieku poprodukcyjnym. 4. Ludność gminy charakteryzuje się niekorzystna strukturą poziomu wykształcenia, w której osoby w wykształceniem podstawowym i zasadniczym stanowią ok. 45%, natomiast z wykształceniem wyższym ok. 25 %. 5.

7

3. Zatrudnienie.

Łącznie, na terenie gminy Baranowo zatrudnionych w jest ok. 2900 osób, tj. ok. 70 % ludności w wieku produkcyjnym. W strukturze zatrudnienia na terenie gminy dominuje rolnictwo, w którym pracuje ok. 70% ogółu zatrudnionych. Ok. 90% pracujących w rolnictwie to pracujący w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Drugim działem gospodarki gminy jest przemysł rolno – spożywczy i budownictwo. Poziom zatrudnienia w tej branży wynosi ok. 17%, a głównymi zakładami, zatrudniającymi pracowników są: Spółdzielnia Mlekovita Zakład Produkcyjny „Kurpie” i Zakład Mleczarski HOCHLAND w Baranowie (zatrudnienie w obu zakładach ok. 320 osób). Pozostałe firmy to niewielkie przedsiębiorstwa zlokalizowane w samym Baranowie i rozproszone po terenie gminy (np. tartaki, piekarnia Białczak i piekarnia Sezam , Gminna Spółdzielnia , itp.). Poziom zatrudnienia w tym sektorze gospodarki, w stosunku do potencjalnych możliwości należy uznać już za zbyt niski. Konieczne są zdecydowane działania, mające na celu tworzenie na terenie gminy firm produkcyjnych, przede wszystkim w zakresie przetwórstwa rolno-spożywczego, których działalność przemysłowa skorelowana będzie z funkcją rolniczą gminy i w pełni respektująca wymogi ochrony środowiska naturalnego. Tendencją pozytywną w strukturze zatrudnienia, jest stały wzrost udziału zatrudnienia w sferze pozostałych usług oraz w sferze usług publicznych np. administracja, szkolnictwo itp. Stan ten wskazuje, iż pomimo relatywnie wysokiego udziału tego sektora w zatrudnieniu ogółem, tylko w niewielkim stopniu jest on nastawiony na rozwój i tym samym tworzenie nowych miejsc pracy.

Szczegółowo poziom zatrudnienia w poszczególnych sektorach gospodarki na terenie gminy Baranowo w 2014 r. przedstawia poniższe zestawienie: ROK Zatrudnienie ogółem Rolnictwo, Przemysł rolno Pozostałe działy leśnictwo – spożywczy, gospodarki w tym budownictwo usługi publiczne 2014 2900 2000 500 400

Analiza własna (dane szacunkowe)

WNIOSKI: 1. Podstawowym źródłem utrzymania ok. 70% mieszkańców gminy jest rolnictwo, głównie indywidualne. 2. W zatrudnieniu wg. sektorów dominują w gminie zatrudnieni w rolnictwie, natomiast w pozostałych działach gospodarki pracuje ok. 20% ogółu zatrudnionych. 3. Zjawiskiem pozytywnym jest stały rozwój sektora usług w gminie, jednak w ponad połowie są to osoby zatrudnione w różnego typu administracji, a więc w firmach nie nastawionych na rozwój, a tym samym tworzenie nowych miejsc pracy.

4. Aktywność zawodowa i bezrobocie.

Nadal istotnym problemem zarówno społecznym jaki ekonomicznym gminy jest bezrobocie. Wg. danych Powiatowego Urzędu Pracy w Ostrołęce w stosunku do 2007 r. ilość bezrobotnych trochę się zmniejszyła , jednak nadal jest to istotny problem zarówno osób bezrobotnych jak i sytuacja rynku pracy w gminie. Liczbę bezrobotnych w gminie w latach 2006 i 2011 – 2014 przedstawia poniższa tabela: Lp ROK Liczba Stopa bezrobotnych bezrobocia w osobach w % 1. 2006 519 12,5 2. 2011 411 10,0 3. 2012 425 10,2 4. 2013 449 10,7 5. 2014 389 9,4

8

Podstawowym wskaźnikiem, określającym poziom bezrobocia jest STOPA BEZROBOCIA, będąca stosunkiem ilości osób bez pracy do ogółu aktywnych zawodowo1 na danym terenie. wg. danych PUP wskaźnik ten na terenie gminy Baranowo minimalnie się zmniejszył.

Z problemem bezrobocia związane jest ściśle zagadnienie poziomu ubóstwa i co za tym idzie, wielkości pomocy społecznej. Ilość osób objętych tą formą opieki na terenie gminy z roku na rok się zwiększa. Jak pokazuje analiza danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej zapotrzebowanie na pomoc społeczną systematycznie wzrasta, a tendencje zmian są wyraźnie narastające, co wywołuje zaniepokojenie władz lokalnych oraz zmusza do ogólnospołecznej dyskusji na tym problemem. Jeżeli uznać, że osoby objęte opieką społeczną stanowią najsłabszą ekonomicznie grupę ludności gminy, a zjawisko to dotyczy ok. 35% rodzin, to praktycznie niemal co 4-ta rodzina w gminie żyje w ubóstwie i wymaga wsparcia ze środków publicznych. Także szczególnie wymowny jest wskaźnik stosunku ilości osób korzystających z pomocy społecznej do liczby bezrobotnych. Pokazuje on bardzo wyraźnie, iż wielu podopiecznych GOPS to osoby teoretycznie nie posiadające statusu bezrobotnych.

Wielkość ,powód i rodzaj pomocy społecznej na terenie gminy Baranowo w l. 2007 i 2010 – 2014 przedstawia się następująco:

Lp. ROK Ilość rodzin Wartość przyznanej Pobyt osób w domach korzystających z pomocy pomocy społecznej pomocy społecznej w tyś zł

1. 2007 920 102 Brak danych

2. 2010 523 299 6 3. 2011 526 313 5 4. 2012 486 351 7 5. 2013 474 344 6 6. 2014 429 324 4 Analiza własna na podst. danych GOPS w Baranowie

Lp Powód trudnej sytuacji Liczba rodzin Liczba osób w tych życiowej rodzinach 2010 2011 2012 2013 2010 2011 2012 2013 1. Ubóstwo 225 219 221 216 975 930 931 888 2. Sieroctwo 0 0 0 0 0 0 0 0 3. Bezdomność 1 1 1 1 1 1 1 1 4. Bezrobocie 97 90 80 80 380 344 289 267 5. Niepełnosprawność 42 38 40 39 138 126 137 129 6. Długotrwała choroba 14 22 23 21 52 76 82 77 7. Bezradność 38 22 16 15 232 125 86 86 8. Wielodzietność 26 11 9 9 189 79 59 58 9. Alkoholizm 2 1 2 0 6 4 7 0 10. Trudność funkcjonowania po 0 3 1 0 0 4 1 0 Wyjściu z zakładu karnego 11. Zdarzenie losowe 2 1 2 0 15 4 7 0 Analiza własna GOPS w Baranowie

9 Lp. Rodzaj udzielonej Liczba rodzin/osób korzystających z pomocy pomocy 2010 r. 2011 r. 2012 r. 2013 r. 1. Rodziny objęte pomocą 523 526 486 474 niezależnie od jej form 2. Zasiłki stałe 17 15 15 16 3. Zasiłki okresowe 23 24 28 29 4. Zasiłki celowe 109 96 74 76 5. Dożywianie uczniów 392 407 377 377 6. Składka na ubezpieczenie 10 10 12 14 zdrowotne Analiza własna GOPS w Baranowie

WNIOSKI: 1. Bezrobocie na terenie gminy jest jednym z najistotniejszych problemów społecznych. 2. Stopa bezrobocia kształtuje się na poziomie ok. 9,4 % i jest niższa niż średnia dla powiatu ostrołęckiego. 3. Pomocą społeczną objętych jest ok. 23% ludności gminy, a wśród przyczyn korzystania z niej dominuje bezrobocie, wielodzietność oraz bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. 4. Groźnym zjawiskiem jest zmniejszanie się poziomu środków przeznaczonych na pomoc społeczną, w kontekście narastania ilości osób kwalifikujących się do otrzymania tego typu pomocy.

5. Infrastruktura techniczna na terenie gminy Baranowo.

W rozdziale tym omówione zostaną zagadnienia, dotyczące obecnego stanu rozwoju infrastruktury technicznej gminy, przede wszystkim w odniesieniu do:  zaopatrzenia w wodę,  oczyszczania ścieków,  odnawialne źródła energii  gospodarki odpadami komunalnymi,  zaopatrzenia w energię elektryczną,  zaopatrzenia w gaz ziemny,  telekomunikacji,  dróg. O ile stan i eksploatacja systemu wodno-kanalizacyjnego, oczyszczanie ścieków, utylizacja odpadów stałych, a także częściowo problem dróg i ulic leży w gestii samorządu, o tyle pozostałe dziedziny infrastruktury technicznej (elektroenergetyka, gaz, telekomunikacja) są zarządzane centralnie bądź regionalnie. Wpływ władz lokalnych na stan i rozwój tych elementów systemu infrastrukturalnego gminy jest ograniczony. Ewentualne zamierzenia inwestycyjne związane z ich rozbudową czy modernizacją muszą zostać uzgodnione na szczeblu powiatowym, wojewódzkim bądź krajowym, a samorząd może jedynie postulować podjęcie tego typu działań, a następnie w miarę możliwości je dofinansowywać

5.1. Zaopatrzenie w wodę. Gmina Baranowo się w wodę zaopatruje z dwóch Stacji Uzdatniania Wody z zmodernizowanej w 2005r SUW w msc. Baranowo i zmodernizowanej w 2006r SUW w msc. Zawady. Wszystkie miejscowości w Gminie Baranowo o zabudowie zwartej zwodociągowane są w 100%, do zwodociągowania pozostały tylko gospodarstwa w zabudowie kolonijnej lub pojedyncze gospodarstwa rolne odległe od sieci wodociągowej. Na koniec 2014 r. na terenie gminy do sieci wodociągowej podłączonych jest 1400 gospodarstw domowych na ogólną liczbę 1750, a łączna długość sieci wraz z przyłączami wynosiła 147,8 km. Obydwie Stacje Uzdatniania Wody połączone są spinkami w miejsc. i msc. Bakuła aby w przypadku nieprzewidzianych awarii mogły się nawzajem uzupełniać w wodę. Zużycie wody przez gospodarstwa domowe w 2014r kształtowało się na poziomie ok. 358 tys.m3/rok Obecnie Gmina jest w trakcie budowy 69 szt. przyłączy, na które została wykonana dokumentacja projektowa. W 2014 r. wykonano 30 szt. przyłączy, pozostałe 39 szt. zostanie wykonane do

10 czerwca 2015 r. Do roku 2022 Gmina planuje w całości wybudować sieć wodociągową i wykonać przyłącza do wszystkich gospodarstw domowych, które wyrażą chęć na ich wykonanie. Budowa i modernizacja SUW oraz sieci wodociągowych wykonana została przy wsparciu finansowym z dotacji z UE tj. dotacji w ramach programu ZPOR, SAPARD, PROW oraz pożyczek WFOŚ i GW, a także środków własnych gminy w tym z udziałem społeczeństwa.

WNIOSKI: 1. Do roku 2023 r. Gmina powinna zwodociągować w 100 % teren całej gminy i wykonać przyłącza wodociągowe do wszystkich potrzebujących gospodarstw domowych . 2. Ze względu na coraz większą ilość wykonanych przyłączy wodociągowych zwiększa się pobór wody. W celu pozyskiwania lepszej jakości wody Gmina ponownie wykona modernizację obydwu SUW do 2022 r.

5.2. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków. System odprowadzania ścieków komunalnych na terenie gminy Baranowo oparty jest w obecnej chwili na zmodernizowanej w latach 2010- 2011r Gminnej Oczyszczalni Ścieków w Baranowie. Modernizacja polegała na rozbudowie budynku socjalnego oraz budowie dwóch reaktorów BIOKOM 300. Wydajność oczyszczalni określona dokumentacją techniczną i pozwoleniem wodno-prawnym wynosi 400m3/ dobę. Obecnie oczyszczalnia wykorzystana jest w ok 60 %. W roku 2014 na oczyszczalnię wpłynęło ok 66 000 m 3 ścieków. Do oczyszczalni i kanalizacji sanitarnej podłączonych jest 546 gospodarstw domowych jest to głównie kanalizacja ciśnieniowa i niewielkiej ilości grawitacyjna. Łączna długość sieci kanalizacji sanitarnej wynosi 45,6 km. Do sieci kanalizacji sanitarnej podłączone są gospodarstwa z 9-ciu miejscowości z okolic Baranowa są to miejscowości Baranowo, Orzoł, Majdan, Czarnotrzew, Czerwińskie, , Lipowy Las, Orzołek, Budne Sowięta i Zimna Woda.

Na terenie Gminy wybudowanych jest również 259 przydomowych oczyszczalni ścieków. W pozostałych miejscowościach Gminy, ścieki bytowe odprowadzane są do przydomowych szamb, a następnie są przywożone do oczyszczalni ścieków w Baranowie. W 2014r Rada Gminy podjęła decyzję o budowie drugiej oczyszczalni ścieków zlokalizowanej w miejscowości do której siecią kanalizacji sanitarnej będą dopływały ścieki z 14-stu miejscowości z północnej części Gminy, są to miejscowości Kucieje, Guzowatka, Brodowe Łąki, Zawady, , Wola Błędowska, Dąbrowa, Błędowo, Kalisko, Bakuła, , Majk, Ramiona i . Obecnie wykonywana jest dokumentacja projektowo- kosztorysowa na oczyszczalnię jak i na sieć kanalizacji sanitarnej ciśnieniowa o długości ok. 33 km wraz z U.Z.T i przyłączami do budynków. Projektowana oczyszczalnia będzie nowoczesnym obiektem o przepustowości 300 m 3 na dobę . Oczyszczalnia będzie całkowicie zadaszona a na dachu zostaną zamontowane urządzenia OZE ( Odnawialnych Źródeł Energii) panele fotowoltaiczne do pozyskiwania energii oraz panele kolektorów słonecznych do pozyskiwania ciepłej wody. Zgodnie z zawartymi umowami projektowanie powinno się zakończyć w połowie 2015r. Budowę oczyszczalni i sieci kanalizacji planowana jest na lata 2016 i 2017 w zależności od możliwości pozyskania środków zewnętrznych głównie z dofinansowania ze środków Unijnych. Inwestycja całkowicie zlokalizowana będzie w obszarze Natura 2000. Dotychczas wykonane inwestycje były finansowane z dotacji w ramach programu ZPOR, SAPARD, PROW oraz pożyczek WFOŚ i GW oraz środków własnych gminy w tym z udziałem społeczeństwa.

WNIOSKI: 1. System oczyszczania ścieków w gminie oparty będzie na dwóch oczyszczalniach ścieków w miejscowości Baranowo i Kucieje, w których zgodnie z zamierzeniami dobowo oczyszczać będzie można łącznie ok. 700 m 3 z 22 miejscowości a docelowo ze wszystkich sołectw w gminie. 2. W pozostałych gospodarstwach z terenu Gminy Baranowo które nie będą podłączone do sieci kanalizacyjnej ścieki komunalne oczyszczane będą w przydomowych oczyszczalniach ścieków lub z szczelnych szamb dowożone do istniejącej i wybudowanej oczyszczalni. 3. Poprzez rozbudowę i modernizację oczyszczalni w Baranowie i budowę oczyszczalni w msc. Kucieje w dużym stopniu poprawi się stan środowiska naturalnego w terenie gminy.

11 5.3. OZE (Odnawialne Źródła Energii) panele kolektorów słonecznych do pozyskiwania ciepłej wody i panele fotowoltaiczne do pozyskiwania energii. Na terenie Gminy Baranowo w 2013r ze środków UE Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego PIORYTET IV – Środowisko, zapobieganie zagrożeniom i energetyka w ramach działania 4.3. Ochrona Powietrza i Energetyka zostało wykonanych 238 kpl. zestawów kolektorów słonecznych pozyskujących energię słoneczną do podgrzewania ciepłej wody użytkowej. Dzięki zamontowanym kolektorom słonecznym właściciele gospodarstw domowych w okresie od miesiąca marca do października bez żadnych kosztów mogą pozyskiwać ciepła wodę a tym samym chronić naturalne środowisko poprzez ograniczenie emisji dwutlenku węgla z pieców podgrzewających wodę. Do końca 2014r na terenie Gminy zamontowanych było jeszcze kilkadziesiąt zestawów solarnych wykonanych indywidualnie przez właścicieli gospodarstw domowych a których Gmina nie ma w swojej ewidencji. W przypadku możliwości pozyskania dofinansowania ze środków UE do 2022r Gmina zamierza również zamontować dodatkowo ok. 250 kompletów zestawów solarnych. W okresie Gmina planuje również wykorzystać promienie słoneczne do wytwarzania energii elektrycznej poprzez fotowoltaikę za pomocą paneli fotowoltaicznych zamontowanych na budynkach użyteczności publicznej jak również w indywidualnych gospodarstwach domowych z terenu gminy. Jeśli będzie zainteresowanie społeczeństwa w tym okresie wykonamy ok. 200 szt. zestawów.

WNIOSKI: 1. Do 2023 r. na terenie gminy planuje się zamontować dodatkowo ok. 250 szt. zestawów kolektorów słonecznych, aby jak najwięcej skorzystać z energii odnawialnej a tym samym w większym stopni chronić środowisk naturalne. 2. W miarę możliwości, jeśli będą chętni planuje się zbudować ok. 200 szt. zestawów fotowoltaicznych w budynkach użyteczności publicznej i prywatnych gospodarstwach domowych - celem pozyskiwania energii elektrycznej na własne potrzeby.

5.4. Utylizacja odpadów stałych.

Na terenie gmin do 2005 r. funkcjonowało komunalne składowisko odpadów, zlokalizowane w Baranowie, na którym składowano rocznie ok. 300 ton odpadów z terenu całej gminy. Decyzją Starostwa Powiatowego w Ostrołęce nr. 7644/O/45/63 z 29 grudnia 2003 r. składowisko to zostało zamknięte w końcu 2005 r., ze względu na nie spełnianie kryteriów z zakresu ochrony środowiska (brak uszczelnienia dna). Jesienią 2007 r. gminne składowisko odpadów komunalnych zostało zrekultywowane, Ogólny koszt rekultywacji wyniósł 207.000 zł. Obecnie odbywa się coroczny monitoring byłego składowiska. Od polowy 2013 r. r. gospodarka odpadami komunalnymi jest organizowana przez gminę w ramach ogłaszanego przetargu na odbiorcę odpadów od mieszkańców gminy. Odbiorcą odpadów na terenie gminy jest M.P.K. w Ostrołęce, która wygrała ogłoszony pierwszy przetarg jak i drugi, w ramach którego umowa z firmą będzie zawarta do 31.12. 2016 r. Już w 2003 r. samorząd gminy podpisał porozumienie z Urzędem Miasta w Ostrołęce, umożliwiające odbiór odpadów komunalnych i ich składowanie oraz utylizację w sortowni odpadów w Ostrołęce. Jednak porozumienie nie zostało wdrożone w życie ze względu na odmowę współfinansowania budowy sortowni przez gminy powiatu ostrołęckiego. Urząd Miasta w własnym zakresie wybudował w/w sortownię, ale na obecną chwilę nie jest oddana do użytkowania. Niektóre firmy odbierające odpady z powiatu ostrołęckiego w tym MPK zorganizowały sortownie odpadów we własnym zakresie. W 2014 r. Gmina zorganizowała Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych na placu obecnej targowicy w miejscowości Baranowo. Pewnym problemem z punktu widzenia ochrony środowiska naturalnego gminy oraz estetyki przestrzeni mimo zorganizowania gospodarki odpadami w gminie są „dzikie wysypiska” śmieci.

WNIOSKI: 1. Utylizacja odpadów stałych w gminie oparta była na ich gromadzeniu na składowisku w Baranowie, które nie spełnia żadnych standardów dla tego typu obiektów, w związku z czym zostało ono decyzją Starostwa Powiatowego zamknięte w końcu 2005 r.

12 2. Podstawowym problemem do rozwiązania jest nadal przestrzeganie segregacji odpadów przez mieszkańców gminy i przybyłych gości. 3. Drugim, istotnym problemem z punktu widzenia ochrony środowiska naturalnego gminy jest likwidacja „dzikich wysypisk” śmieci

5.5. Zaopatrzenie w gaz.

Sieć gazu ziemnego obejmuje w chwili obecnej wyłącznie część miejscowości Baranowo, z tego nośnika energii korzysta ok. 40% znajdujących się tu gospodarstw domowych oraz Spółdzielnia Mleczarska ,, MLEKOWITA”, piekarnie , Urząd Gminy, Gminny Ośrodek Ku Mleczarski HOCHLAND, w rejonie którego zlokalizowana jest stacja redukcyjno-pomiarowa pierwszego stopnia. Zasilanie gazem ziemnym oparte jest na gazociągu wysokiego ciśnienia DN150, obsługującym gminy Lelis i Baranowo. Łączna długość sieci gazowej w Baranowie wynosi ok. 13 km (średniego i niskiego ciśnienia), natomiast długość sieci gazowej wysokiego ciśnienia w gminie wynosi ok. 18,5 km. Nominalna wydajność gazociągu zasilającego gminę wykorzystywana jest w ok. 40% co świadczy o znacznych rezerwach i możliwości podłączania nowych użytkowników, w strefach zwartej zabudowy. Jest to istotne zadanie dla samorządu, zarówno z punktu widzenia jakości warunków życia społeczności lokalnej jak i ochrony środowiska (ograniczenie emisji zanieczyszczeń), a także atrakcyjności inwestycyjnej tego terenu.

WNIOSKI: 1. W gaz ziemny zaopatrywane jest jedynie ok. 40% gospodarstw domowych na terenie miejscowości Baranowo, natomiast pozostałe tereny nie posiadają sieci gazowej. 2. Nominalna wydajność gazociągu zaopatrującego gminę jest wystarczająca do zgazyfikowania terenów wiejskich, w rejonach zwartej zabudowy. 3. Z punktu widzenia ochrony środowiska i poprawy standardów zamieszkania celowe jest doprowadzenie gazu ziemnego do przede wszystkim tych miejscowości, które mają szansę stać się rejonami intensywnej produkcji rolnej bądź ośrodkami usługowymi. Zadanie to pozostaje w gestii Mazowieckiego Zakładu Gazowniczego.

5.6. Telekomunikacja.

Pomimo dobrego poziomu rozwoju sieci telekomunikacyjnej (tak w odniesieniu do ilości abonentów jak i jakości połączeń), nadal bardzo istotnym problemem pozostaje dostęp pewnej części gminy do internetu, a także jego zróżnicowana prędkość tam, gdzie funkcjonuje. W wielu sytuacjach jest zaniżana w stosunku do podpisanych umów z operatorem np. Orange Polska. W chwili obecnej realizowana jest inwestycja „Internet dla Mazowsza”, której zakończenie przewidziano na czerwiec 2015 r. W pewnym zakresie problem z dostępem do internetu ulegnie poprawie lecz do końca nie zostanie rozwiązany.

WNIOSKI: 1. Poziom rozwoju telekomunikacji w gminie należy uznać za dobry. 2. Nadal zła sytuacja (wysoki koszt usług, brak linii światłowodowych do wielu miejscowości) panuje w zakresie dostępu do usług informatycznych (internetu).

5.7. Sieć drogowa.

Na terenie gminy Baranowo znajdują się dwa rodzaje dróg, za które odpowiadają rożne ośrodki zarządzania. Są to:  drogi powiatowe, w gestii Powiatowego Zarządu Dróg, o łącznej długości 83,09 km.

 drogi gminne o łącznej długości 131,36 km , pozostającym w gestii władz samorządowych. Nawierzchnię twardą (bitumiczną) posiada jedynie ok. 48,7% dróg (ok.64 km tego typu dróg) natomiast pozostałe ok. 51,3 % (67,36 km) ma nawierzchnię żwirową i gruntową.

13 Sumaryczna długość wszystkich, wymienionych typów dróg w gminie wynosi ok. 214,45 km, co daje wskaźnik gęstości sieci drogowej 109 km/100 km2 powierzchni. Zarówno dominujące rodzaje nawierzchni jak i techniczny stan sieci drogowej gminy z roku na rok odpowiada wymaganym standardom, zwłaszcza w sytuacji narastającego ruchu kołowego, tak osobowego jaki i ciężarowego.

WNIOSKI: 1. Ok. 48,7 % sieci drogowej gminy, wymaga znacznego zakresu remontów i modernizacji przede wszystkim w odniesieniu do jakości nawierzchni – program rozwoju gospodarczego gminy musi uwzględniać aspekt radykalnej poprawy systemu komunikacyjnego. 2. Konieczne jest przygotowanie się samorządu do budowy obwodnicy miejscowości Baranowo.

5.8. Komunikacja zbiorowa.

5.8.1. Komunikacja kolejowa.

Przez teren gminy przebiega lokalna linia kolejowa, łącząca Ostrołęka – Szczytno – Olsztyn. Obecnie połączenia na w/w linii zostały – decyzją Dyrekcji Przewozów Regionalnych PKP zawieszone. Należy rozważyć, wspólnie z samorządami powiatowymi i samorządem województwa możliwość przywrócenia ruchu na tej linii, z wykorzystaniem autobusów szynowych lub kolejki turystycznej.

5.8.2. Komunikacja autobusowa.

Komunikacja zbiorowa oparta jest na stałych liniach autobusowych, zapewniających połączenie miejscowości gminy z Baranowem a także regionalnymi węzłami komunikacyjnymi tj. z Ostrołęką i w ograniczonym dostępem do Przasnysza

WNIOSKI: 1. System komunikacji zbiorowej oparty jest na sieci połączeń autobusowych, łączących gminę z regionalnymi węzłami komunikacyjnymi w Ostrołęce i z ograniczonym dostępem do Przasnysza Należy czynić starania dotyczące zwiększenia ilości bezpośrednich połączeń autobusowych z dużymi ośrodkami miejskimi (Olsztyn, Warszawa), do czego może przyczynić się np. koncepcja budowy w Baranowie dworca autobusowego. 2. Wydaje się celowe podjęcie rozmów z Dyrekcją Przewozów Regionalnych PKP, Urzędem Marszałkowskim oraz samorządami sąsiednich gminy, w sprawie wznowienia połączeń w relacji Ostrołęka – Szczytno – Olsztyn, opartych na wykorzystaniu tzw. autobusów szynowych

6. Infrastruktura społeczna na terenie gminy Baranowo.

6.1. Ochrona zdrowia.

Na obszarze gminy ochrona zdrowia ludności prowadzona jest przez: - Przychodnię funkcjonującą w Ośrodku Zdrowia w Baranowie, zatrudniającą 5 lekarzy w tym lekarza rodzinnego i lekarza pediatrę, - Przychodnię „ELTA” funkcjonującą w budynku prywatnym w Baranowie, zatrudniającą 5 lekarzy w tym lekarza rodzinnego i lekarza pediatrę - Gabinet Stomatologiczny, w którym zatrudniony jest 1 lekarz stomatolog . - prywatny gabinet rehabilitacyjny prowadzony przez 1 osobę. W przychodni i na terenie gminy umożliwiane jest przeprowadzanie badań profilaktycznych przez podmioty zewnętrzne oferujące badania. Na obszarze gminy funkcjonują dwie apteki, jedna działająca od wielu lat, druga postała w styczniu 2015 r. Gmina użycza budynek Ośrodka Zdrowia na prowadzenie działalności w zakresie ochrony zdrowia w/w przychodni „MEDICUS”. Budynek obecnie jest po modernizacji przeprowadzonej w 2013 r. i posiada bardzo dobre warunki do pracy. System opieki zdrowotnej i stomatologicznej w gminie nie w pełni zaspokaja w potrzeby społeczności lokalnej, istotnym mankamentem jest brak dostępu mieszkańców gminy do

14 specjalistycznej opieki medycznej na miejscu. W większości wypadków zmuszeni są oni do korzystania z usług przychodni specjalistycznych w Ostrołęce, a w niektórych przypadkach w Olsztynie bądź Warszawie.

WNIOSKI: 1. Poziom podstawowej opieki zdrowotnej w gminie jest zadowalający, jednak nie wykluczone, iż w dalszym ciągu samorząd będzie musiał partycypować w utrzymaniu budynku ośrodka zdrowia. 2. Istotnym mankamentem opieki zdrowotnej w gminie jest konieczność korzystania z większości świadczeń specjalistycznych w Ostrołęce, a także w Olsztynie i Warszawie, a nie w miejscu funkcjonowania przychodni .

6.2. Oświata i wychowanie.

W końcu 2014 r. na terenie gminy Baranowo funkcjonowało:

 2 samorządowe (publiczne) szkoły podstawowe, zlokalizowane w miejscowościach: Baranowo, Zawady, Bakule-Ziomku, , Jastrząbce, Woli Błędowskiej,  2 publiczne gimnazja (Baranowo, Zawady),  jedno gminne przedszkole w Baranowie i pięć oddziałów przedszkolnych przy pozostałych szkołach podstawowych,  jedna szkoła niepubliczna, o uprawnieniach szkoły publicznej w zakresie klas I-III (tzw. „mała szkoła”).  Zespół Szkół Powiatowych w Baranowie.

Placówki publiczne finansowane są z budżetu gminy (poza Zespołem Szkół Powiatowych), a także częściowo z dotacji samorządowej utrzymywana jest szkoła niepubliczna w Czarnotrzewiu.

6.2.1. Szkolnictwo przedszkolne, szkoły podstawowe i gimnazja.

W przedszkolach, oddziałach przedszkolnych i szkołach podstawowych i gimnazjach wg stanu na 30.09.2014 r. uczyło się łącznie 927 dzieci. Istniejąca baza lokalowa gminnych placówek oświatowych a, także warunki nauczania w nich przedstawiają się następująco:

Baza lokalowa placówek oświatowych w gminie Baranowo

Lp SZKOŁA / Rok Kubatura Pow. Ilość sal Sala Ogrzewanie PRZEDSZKOLE budowy w m3 użytkowa lekcyjnych gimnast. w m2 1. Zespół Szkół w - gaz. Baranowie – stan 2002 9670 2465 15 Hala b.dobry sportowa

2. Zespół Szkół w - olej opał. Zawadach - 1962 1810 1212 14 693 m3 - 125 kW Stan b.dobry - modern. 1999 r. 3. SP w Bakule- - olej opał. Ziomku – Stan doby 1935 986 615 6 280 m3 - 75 kW ( po modernizacji) - modern. w 1999 r.

15 4. SP w Jastrząbce – 1997 6027 1487 10 Brak - olej opał. stan b.dobry - 165 kW 5. SP w Woli - olej opał. Błędowskiej – stan 1968 4647 600 7 288 - modern. w b.dobry (po 2000 r. modernizcji) 6. Przedszkole gminne -gaz w Baranowie – stan b.dobry 2005 1575 451,3 3 Brak Analiza własna na podst. danych ZOSiP na koniec grudnia 2014 r.

Jak wynika z powyższego zestawienia warunki nauczania (pod względem jakości obiektów) w poszczególnych szkołach są bardzo dobre. Niekorzystnym elementem jest brak sali gimnastycznej w szkle w Jastrząbce.

Ilość uczniów i zatrudnienie oraz warunki nauczania w przedszkolu, oddziałach przedszkolnych oraz szkołach podstawowych gminy Baranowo na dzień 30.09.2014 r.

Lp PRZEDSZKOLE / Ilość Ilość Ilość Zatrudnienie SZKOŁA ucz- oddzia- uczniów/ niów łów oddział Nauczyciele Obsługa Etaty Osoby Etaty Osoby 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1. Gminne Przedszkole Baranowo 86 4 21,5 6,09 7 4,75 5 2. SP – Baranowo (ZSG) 228 11 20,7 18,4 19 5,5 6 3. Oddz. przedszk. przy SP w Bakule- Ziomku 5 1 5 0,5 1 - - 4. SP w Bakule- Ziomku 35 3 11,7 5,21 5 1,5 2 5. Oddz. przedszk. przy SP w Jastrząbce 9 1 9 - - - - 6. SP w Jastrząbce 35 4 11,4 5,67 8 2 2 7. Oddz. przedszk. przy SP w Woli Błędowskiej 14 1 14 1 1 - - 8. SP w Woli Błędowskiej 32 3 10,7 7,46 9 12 2 10. Oddz. przedszk. przy Zesp. Szkół w Zawadach 112 1 12 1 1 - - 11. SP w Zawadach (ZS) 78 6 13 7,6 9 4,5 5 Punkt Przedszkoln 12. „Pszczółki” Wola 12 1 12 1 1 - - Blędowska - organ pr.Kurpsie Razem 13. Punkt Przedszkoln „Leśny Ludek” 10 1 10 1 1 - - Zawady – organ pr.Kurpsie Razem

16

14. Oddz Przedszk. przy 8 1 8 1 1 - - SP w Czarnotrzewiu 15. SP w Czarnotrzewiu (niepubl.) 18 1 18 2 4 0,5 1 RAZEM 684 67 Analiza własna na podst. danych ZOSiP

Ilość uczniów i zatrudnienie oraz warunki nauczania w gimnazjach publicznych na terenie gminy:

Lp SZKOŁA Ilość Ilość Ilość Zatrudnienie ucz- oddzia- uczniów/ niów łów oddział Nauczyciele Obsługa Etaty Osoby Etaty Osoby 1. Gimnazjum w Baranowie (ZSG) 171 7 24,4 17,61 18 3,5 5 2. Gimnazjum w Zawadach (Zesp. Szkół) 72 3 24 8 8 2,25 3 RAZEM 243 10 44,4 25,61 26 5,75 8 Analiza własna na podst. danych ZOSiP na 30.09.2014

Ilość uczniów i nauczycieli na terenie gminy Baranowo

Lp. Nazwa i siedziba szkoły Liczba uczniów Liczba nauczycieli 1. Zespół Szkół Gminnych w Baranowie 433 39 2. Zespół Szkół w Zawadach 170 20 3. Szkoła Podstawowa w Jastrząbce 46 8 4. Szkoła Podstawowa w Bakule - Ziomku 44 6 5. Szkoła Podstawowa w Woli Blędowskiej 52 11 6. Gminne Przedszkole w Baranowie 72 5 7. Szkoła Podstawowa w Czarnotrzewiu 11 2 Ogółem: 828 86 Analiza własna na podst. danych ZOSiP na 30.09.2014 r. Przedstawione wyżej warunki nauczania w oddziałach przedszkolnych, przedszkolu, szkołach podstawowych i gimnazjach gminy spełniają w zasadzie podstawowe standardy krajowe. Odbiegają jednak w sposób istotny od analogicznych wskaźników dla krajów Unii Europejskiej, przede wszystkim w odniesieniu do ilości uczniów na 1 nauczyciela i ilości uczniów na 1 oddział.

Od 1996 r. szkoły podstawowe (a od 2000 r. także gimnazja) zostały przejęte przez władze samorządowe, które ponoszą koszty ich utrzymania (koszty bieżącej eksploatacji, wynagrodzenia nauczycieli, remontów, dowozu dzieci, itp.). Środki na te wydatki pokrywane są z subwencji, przekazywanej do budżetu gminy przez budżet Państwa. W praktyce jednak zachodzi potrzeba dofinansowywania z dochodów własnych gminy bądź pozyskanych środków zewnętrznych części kosztów, związanych przede wszystkim z remontami bądź modernizacją tych placówek.

Zmniejszający się przyrost naturalny i migracje dają podstawy do prognozowania spadku ilości dzieci, którym w ciągu najbliższych 10-12 lat należy zapewnić odpowiednie warunki nauczania. Wobec powyższego decyzją strategiczną samorządu, wymagającą konsultacji społecznych, będzie decyzja o ewentualnej likwidacji niektórych szkół. Przewidywana liczba uczniów w poszczególnych szkołach gminy w latach 2016 – 2018 przedstawia się następująco:

17 L.p. SZKOŁA 2016/ 2017/ 2018/ 2017 2018 2019 1. SP w Baranowie 216 221 213 2. SP w Zawadach 73 78 77 3. Gminne Przedszkole 29 35 27 w Baranowie (Oddział zerowy) RAZEM SP 318 334 317 1. Gimnazjum 169 166 169 w Baranowie 2. Gimnazjum 54 51 66 w Zawadach RAZEM GIMNAZJA 223 217 235 OGÓŁEM 541 551 552 Analiza własna na podst. danych ZOSiP i UG.

Wzrost poziomu kształcenia dzieci i młodzieży oraz rozwój społeczeństwa informacyjnego, będące priorytetami Unii Europejskiej zakładają, iż dzieci oraz młodzież będą mogły wykorzystywać w procesie nauczania najnowsze osiągnięcia nauki, a jednocześnie coraz szersze kręgi społeczności lokalnych będą mogły wykorzystywać podstawowe narzędzia informatyczne (komputer, internet) w codziennym życiu. W związku z tym, konieczne jest położenie szczególnego nacisku na kształcenie dzieci w tym zakresie, a tym samym zapewnienie im swobodnego dostępu do tego rodzaju nowoczesnej technologii. Dotyczy to przede wszystkim szkół wiejskich, które muszą zostać wyposażone w odpowiednie pracownie dydaktyczne, sprzęt, stale łącza internetowe itp. Istotnym zagadnieniem jest także kwestia stałego podnoszenia poziomu i unowocześniania procesu dydaktycznego poprzez wykorzystanie zróżnicowanych technik nauczania. Aby postulat ten zrealizować, niezbędne jest stałe dokształcanie nauczycieli i podnoszenie ich kwalifikacji zawodowych.

WNIOSKI: 1. Obecny stan organizacyjny oświaty w gminie należy uznać za zadawalający, przy istniejących możliwościach finansowych samorządu i liczbie dzieci, uczęszczających do poszczególnych szkół. 2. Dwa publiczne gimnazja zaspokajają potrzeby gminy w tym zakresie. 3. Konieczne jest rozważenie zasadności utrzymywania w dłuższej perspektywie niektórych szkół, tak z punktu widzenia ekonomicznego jaki i demograficznego, jednak ostateczna decyzja samorządu w tej sprawie powinna uwzględniać stanowisko społeczności lokalnych. 4. Konieczność podnoszenia poziomu kształcenia i wyrównywania szans dzieci z terenu gminy, w konkurencji z ich rówieśnikami z dużych ośrodków miejskich, a także rozwój społeczeństwa informacyjnego wymagają zapewnienia zarówno modyfikacji programów nauczania, jak też lepszego wyposażenia szkół w pracownie dydaktyczne, sprzęt oraz stały, swobodny dostęp do internetu. 5. Niezbędne jest wspieranie stałego dokształcania nauczycieli i podnoszenia ich kwalifikacji zawodowych, a także utworzenia w gminie systemu stypendialnego, umożliwiającego uzdolnionym dzieciom i młodzieży podejmowanie nauki w szkołach średnich i wyższych.

6.3. Kultura.

6.3.1. Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji w Baranowie Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji (GOKSiR) działa od 1997 r. będący instytucją kultury, utrzymywaną z budżetu gminnego oraz ze środków pozyskiwanych z własnej działalności statutowej.

Baza lokalowa GOKSiR to budynek w Baranowie z:  tzw. salą uniwersalną o pow. 220 m2,

18  pomieszczeniami Gminnego Centrum Informacji z możliwością pełnienia usług biurowych,  siłownią i zapleczem gospodarczym w pomieszczeniach piwnicy  salką muzyczną z której korzysta Klub Seniora ,  salą świetlicy środowiskowej oraz budynek przeznaczony do organizowania imprez kulturalnych przez GOKSiR i do organizowania spotkań, posiedzeń i sesji gminnych, usytuowany na wyspie w Brodowych Łąkach w rozwidleniu rzeki Omulew. Obiekt GOKSiR w Baranowie otacza teren o pow. 0,8 ha, na którym zlokalizowano niewielki amfiteatr, boisko uniwersalne, zaplecze parkingowe oraz skwer.

GOKSiR jest organizatorem kilku, istotnych dla społeczności gminy i regionu imprez, z których najważniejsze to:  Przegląd Kolęd i Pastorałek – styczeń  Festyn Rodzinny w Baranowie - czerwiec  Święto Folkloru Kurpiowskiego w Zawadach - lipiec  Przegląd Klubów Seniora - sierpień  Dożynki Gminno-Parafialne w Baranowie - wrzesień  Przegląd Pieśni Patriotycznej - październik  Przegląd Kolęd i Pastorałek - styczeń

6.3.2. Gminna Biblioteka Publiczna w Baranowie

Organizatorem Gminnej Biblioteki Publicznej w Baranowie jest Rada Gminy Baranowo, biblioteka działa od 1948 r. Od 2001 r. do roku 2006 biblioteka działała w strukturach Gminnego Ośrodka Kultury Sportu i Rekreacji w Baranowie, a od 1 stycznia 2007 r. jest samodzielną jednostką. Nadzór merytoryczny sprawuje Miejska Biblioteka Publiczna w Ostrołęce. Terenem działania biblioteki jest obszar gminy Baranowo, zaś siedzibą jest Urząd Gminy w Baranowie. Biblioteka służy rozwijaniu i zaspokajaniu potrzeb czytelniczych mieszkańców gminy oraz upowszechnianiu wiedzy i rozwoju kultury. Do zakresu działania należy: gromadzenie, opracowanie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych oraz udzielanie fachowej pomocy w ich wykorzystaniu, informowanie o zawartości księgozbioru, popularyzacja książki i czytelnictwa, a także współpraca z przedszkolem i szkołami funkcjonującymi w gminie Baranowo. Jednym z zadań biblioteki jest gromadzenie księgozbioru. Podstawowa forma gromadzenia to zakup dokonywany w oparciu o katalogi, oferty wydawnicze oraz zapotrzebowanie czytelników. Biblioteka gromadzi zbiory ze wszystkich dziedzin wiedzy, ze szczególnym uwzględnieniem: - nauk humanistycznych i społecznych, - lektur szkolnych, - literatury pięknej klasycznej i współczesnej, - wydawnictw informacyjnych, - encyklopedii i słowników O charakterze zbiorów decydują czytelnicy, ich potrzeby, jej profil, a także aktualna sytuacja na rynku wydawniczym. Największą popularność osiąga literatura piękna dla dorosłych, literatura popularno- naukowa oraz udostępniany na miejscu w czytelni księgozbiór informacyjny. W 2014 r. w bibliotece bylo aktywnych 509 czytelników na ogółem zarejestrowanych …. Księgozbiór to 13814 woluminów. 6902 to łączna liczba wypożyczeni i udostępnień księgozbioru na miejscu. Z roku na rok minimalnie zmniejsza się liczba czytelników i liczba wypożyczeni. W 2014 r. zakupiono 386 książek. Środki na ich zakup pochodziły z dotacji organizatora oraz pozyskanego dofinansowania z Biblioteki Narodowej.

Czytelnicy zarejestrowani w GBP pod względem wiekowym.

Wiek w do 5 6 - 12 13 - 15 16 - 19 20 - 24 25 - 44 45 – 60 powyżej latach 60 Ogółem 6 44 61 40 119 148 74 17 osób Analiza własna GBP, stan na 31.12.2014 r.

19

6.3.3. Klub Sportowy „ Świt” Historia klubu sięga początku lat pięćdziesiątych poprzedniego stulecia. Oficjalnie klub założono w 1988 a faktycznie zaczął działać na początku lat dziewięćdziesiątych i z małymi przerwami istnieje do dziś. Klub funkcjonował jako LZS Baranowo, ”Uśmiech” Baranowo, LUKS „Świt” Baranowo, LKS „Świt” Baranowo i ostatecznie Klub Sportowy „Świt” Baranowo. Misją klubu jest organizowanie, rozpowszechnianie, ożywianie kultury fizycznej i sportu na szczeblu lokalnym. W ramach tej działalności klub realizuje cele szkoleniowe, społeczny, prozdrowotny, wychowawczy, sportowy. Dodatkowym celem jest wszechstronne propagowanie idei sportu wśród dzieci i młodzieży. Jednym z głównych zadań jest działalność ukierunkowana na rozwój młodych adeptów futbolu.

WNIOSKI: 1. Działania samorządu w zakresie kultury należy uznać za wystarczające, jednak konieczne jest z jednej strony określenie stałego poziomu finansowania (jako % dochodów własnych gminy), a z drugiej zwiększenie aktywności osób zarządzających kulturą w zdobywaniu dodatkowych środków zewnętrznych. 2. Elementem negatywnym w działalności kulturalnej - z punktu widzenia społeczności gminy – jest brak dostępu do tzw. kultury wyższej.

7. Gospodarka mieszkaniowa.

7.1. Wielkość i stan zasobów mieszkaniowych.

Wielkość zasobów mieszkaniowych w gminie Baranowo wynosiła w 2013 r. - 1852 mieszkań, łącznej powierzchni użytkowej ok. 164.564 m2. W stosunku do roku 2007 ilość mieszkań na terenie gminy znacznie się zwiększyła. Odsetek mieszkań w budynkach najstarszych tj. powstałych do 1945 r. wynosi na terenie gminy ok. 35%, natomiast mieszkania w tzw. budownictwie nowym, powstałym po 1980 r. stanowią ok. 40% zasobów. Wiek zasobów mieszkaniowych rzutuje w sposób istotny na ich stopień dekapitalizacji i standard zamieszkania w nich. Na terenie gminy udziały mieszkań posiadających następujące urządzenia infrastrukturalne wynosi:  wodociąg sieciowy - ok. 80% mieszkań  kanalizacja - ok. 30% mieszkań  CO* - ok. 85% mieszkań  gaz sieciowy - ok. 15% mieszkań

Warunki zamieszkania na terenie gminy Baranowo są na średnim poziomie (przede wszystkim w odniesieniu do wielkości mieszkań i podłączonymi do mieszkań mediami), natomiast odbiegają nieznacznie od średnich dla powiatu ostrołęckiego. Pomimo, że w gminie nie występuje w zasadzie problem bezdomności, istnieje społeczna potrzeba dla kilku rodzin zapewnienia odpowiednich warunków zamieszkania. Chodzi o rodziny, które mieszkają w bardzo złych warunkach (lokale całkowicie zdekapitalizowane, których remont jest całkowicie nieopłacalny bądź nadmiernie zagęszczone).

WNIOSKI: 1. Około 40% zasobów mieszkaniowych na terenie gminy znajduje się w budynkach, których wiek przekracza 55 lat ( dane szacunkowe). 2. Około 20 % zasobów mieszkaniowych w gminie to lokale substandardowe, bez wyposażenia w podstawowe urządzenia infrastrukturalne. 3. Konieczne jest utrzymanie, a nawet ewentualne rozszerzenie preferencji przy sprzedaży mieszkań z zasobów komunalnych ich dotychczasowym właścicielom. 4. Budżet gminy ponosi znaczne obciążenia finansowe z tytułu dopłat do kosztów utrzymania zasobów mieszkaniowych, w znacznej części nie pozostających w jej użytkowaniu – wielkość tego typu, obligatoryjnych dopłat wzrosła w ciągu ostatnich 2 lat o ok. 44%.

20

8. Rozwój gospodarczy. 8.1. Rolnictwo. Użytki rolne na terenie gminy stanowią ok. 65%% jej powierzchni (12.857 ha), a ich struktura użytkowania wg. form własności przedstawia się następująco:

Lp. WYSZCZEGÓLNIENIE Gosp. indywid. Agencja Pozostałe OGÓŁEM Nieruchomości Rolnych ha % ha % Ha % ha % 1. Grunty orne 3730 100 - - 9 0 3742 100 2. Sady 6 100 - - - - 6 100 3. Łąki 5623 98 10 0 5 0 5628 100 4. Pastwiska 3324 100 - - 2 0 3326 100 5. Stawy - - 155 100 - - 155 100 6. RAZEM 12683 98 155 2 16 0 12857 100 Analiza własna na podst. danych Urzędu Gminy na koniec 2013 r.

Udział poszczególnych rodzajów użytków rolnych przedstawia poniższe zestawienie:

Lp. WYSZCZEGÓLNIENIE OGÓŁEM ha % 1. Grunty orne 3742 29 2. Sady 6 0 3. Łąki 5628 44 4. Pastwiska 3326 26 6. Stawy 155 1 7. RAZEM 12827 100 Analiza własna na podst. danych Urzędu Gminy na koniec 2013 r.

Jak wynika z powyższych analiz, wśród użytków rolnych na terenie gminy dominują łąki i pastwiska, których udział wynosi ok. 70%. Zdecydowana większość (ok. 97%) użytków rolnych pozostaje w gestii rolników indywidualnych. Przedstawiona struktura użytkowania terenów rolniczych potwierdza fakt, iż podstawową funkcją gminy jest rolnictwo, oparte na hodowli, wykorzystującej warunki naturalne tj. rozległe obszaru łąk i pastwisk. Użytki rolne gminy Baranowo charakteryzują się jednak stosunkowo niską bonitacją gleb co przedstawia poniższe zestawienie: KLASA GLEB UDZIAŁ W POWIERZCHNI UŻYTKÓW ROLNYCH w % III a i b 3,2 IV a i b 20,3 V 48,2 VI 28,3 RAZEM 100,0 Analiza własna na podst. danych Urzędu Gminy na koniec 2013 r.

Na terenie gminy wg ewidencji podatkowej znajduje się 1171 gospodarstw rolnych.

Struktura wielkości i ilość gospodarstw rolnych kształtuje się następująco: Lp. Grupy obszarowe użytków rolnych Liczba gospodarstw 1. Gospodarstwa do 1 ha włącznie 0 2. Powyżej 1 do mniej niż 2 ha 103 3. Od 2 do mniej niż 5 ha 132 4. Od 5 do mniej niż 7 ha 137 5. Od 7 do mniej niż 10 ha 253 6. Od 10 do mniej niż 15 ha 284 7. Od 15 do mniej niż 20 ha 135

21 8. Od 20 do mniej niż 50 ha 124 9. Od 50 do mniej niż 100 ha 3 10. 100 ha i więcej 0 11. Ogółem 1171 Analiza własna na podst. danych Urzędu Gminy na koniec 2013 r.

Jak wynika z przedstawionego zestawienia, w strukturze wielkości gospodarstw rolnych gminy Baranowo udział mają gospodarstwa bardzo małe tj. do 5 ha, małe ( do 10 ha) i średnie ( do 10 ha), których udział w ogólnej liczbie gospodarstw wynosi ok. 53 % Te gospodarstwa nie mają zbyt dużych szans na rozwój i osiągnięcie znaczącego dochodu. Należy założyć, że znaczna ich część będzie musiała ulec likwidacji w okresie najbliższych 5-10 lat.

Rolnictwo jest i pozostanie w najbliższych latach wiodącą funkcją w gospodarce gminy. Jednocześnie sektor ten będzie wymagał daleko idącej modernizacji i przekształceń, związanych m.in. z konkurencją na wspólnym rynku europejskim. Wydaje się, iż z jednej strony niezbędne będzie tworzenie dużych, specjalistycznych gospodarstw (hodowla bydła mlecznego i mięsnego) oraz zawiązywanie przez rolników grup producenckich, z drugiej strony gospodarstwa mniejsze powinny ukierunkować swoją produkcję na wytwarzanie żywności metodami ekologicznymi, wspierając ją działalnością agroturystyczną.. Ponieważ jednak, w rolnictwie gminy dominuje sektor prywatny, władze samorządowe mają bardzo ograniczony wpływ na zmiany zachodzące w tym sektorze gospodarki, a ich rola może sprowadzać się przede wszystkim do:  podejmowania prób ściągnięcia na tereny wiejskie inwestorów, którzy byliby zainteresowani tworzeniem przedsiębiorstw związanych z przetwórstwem żywności bądź z innymi branżami, dającymi zatrudnienie ludziom zamieszkałym na tych terenach,  współpracy z instytucjami i organizacjami w procesie podnoszenia kwalifikacji oraz szerokiej informacji i pomocy w wykorzystaniu środków finansowych Unii Europejskiej. W tego typu działaniach naturalnym partnerem samorządu jest zarówno Ośrodek Doradztwa Rolniczego jak i oddział Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,  wspierania agroturystyki jako formy uzyskiwania dodatkowych dochodów przez rolników

Mówiąc o rolnictwie w gminie Baranowo należy wspomnieć o dwóch firmach, działających w sferze rolnictwa, a będących jak na warunki regionu przedsiębiorstwami znaczącymi. Są to:

 Spółdzielnia Mlekovita Zakład w Baranowie, zatrudniająca ok. 210 osób. Skupuje ona i przerabia mleko od rolników z terenu gminy Baranowo oraz gmin sąsiednich. Spółdzielnia specjalizuje się w produkcji serów i masła, których głównym odbiorcą jest spółka HOCHLAND oraz szereg innych zakładów.  Zakład Mleczarski HOCHLAND w Baranowie, zatrudniający ok. 90 osób.

WNIOSKI: 1. Użytki rolne stanowią ok. 65% obszaru gminy i charakteryzują się stosunkowo niskim poziomem bonitacji gleb - gleby klasy V i VI stanowią ok. 67% użytków. 2. W strukturze użytków rolnych upraw dominują łąki i pastwiska (ok. 70% powierzchni), co warunkuje rozwój hodowli bydła, jako głównego rodzaju działalności rolniczej. 3. Pod względem wielkości indywidualnych gospodarstw rolnych obszar gminy wykazuje znacząca ilość gospodarstw o powierzchni od 5 ha do 15 ha) – 53 % 4. Ok. 80% gospodarstw rolnych w gminie prowadzi wyłącznie działalność rolniczą. 5. Na terenie gminy funkcjonują dwa, podstawowe zakłady przetwórcze tj. Spółdzielnia Mleczarska KURPIE oraz Zakład Mleczarski HOCHLAND, zatrudniające łącznie ok. 300 pracowników. 6. Z uwagi na wykształcony, tradycyjny kierunek produkcji rolnej (hodowla bydła) możliwe są działania na rzecz rozwoju nowych inwestycji, wykorzystujących istniejące zaplecze rolnicze. 7. Celowe jest także podejmowanie działań, na rzecz lokalizacji na terenie gminy niewielkich zakładów przemysłowych, rzemieślniczych i usługowych, tworzących miejsca pracy zwłaszcza w sytuacji, kiedy część niewielkich gospodarstw rolnych nie wytrzyma konkurencji i upadnie. 8. Działalność rolnicza na terenie gminy może i powinna być wspierana działalnością agroturystyczną oraz produkcją żywności metodami ekologicznymi.

22 9. Zadaniem samorządu jest aktywne wspieranie działań, mających na celu unowocześnienie rolnictwa i jego modernizację (tworzenie dużych, silnych i specjalistycznych gospodarstw oraz grup producenckich), a także organizowanie pomocy doradczej i szkoleniowej dla rolników, służącej jak najefektywniejszemu wykorzystaniu przez nich różnych instrumentów wsparcia Unii Europejskiej.).

8.2. Pozostałe działy gospodarki.

Oprócz rolnictwa i przetwórstwa żywności (głównie mleka), które są bezsprzecznie wiodącą branżą gospodarczą gminy. Na jej terenie funkcjonuje kilka zakładów produkcyjnych i produkcyjno- usługowych. Są to firmy prywatne, spółdzielnie, a także instytucje publiczne. Firmy na terenie gminy w/ rodzaju działalności przedstawia poniższa tabela:

Lp. RODZAJ FIRMY ILOŚĆ ZATRUDNIENIE PODMIOTÓW w osobach I. SEKTOR PRYWATNY 241 379 1. Remontowo - budowlane 25 30 2. Motoryzacyjne/transportowe 20 26 3. Handlowo - usługowe 22 40 4. Medyczne 9 20 5. Stolarskie 7 25 6. Spożywcze 19 35 7. Piekarnie 4 35 8. Inne sklepy 14 18 9. Pozostałe 121 150 II. SPÓŁDZIELNIE 2 220 1. Gminna Spółdzielnia SAMOPOMOC 1 10 CHŁOPSKA 2. Spółdzielnia Mlekovita, Zakład 1 210 Produkcyjny „Kurpie „

III. POZOSTAŁE 3 100 1. Bank Spółdzielczy 1 5 2. Poczta 1 5 3. Zakład Mleczarski Hochland 1 90 IV. RAZEM 246 699 Analiza własna na podst. danych Urzędu Gminy na koniec 2014 r.

Zadaniem władz samorządowych jest stwarzanie warunków do rozwoju lokalnego sektora prywatnego, a także zachęcanie inwestorów zewnętrznych do lokowania tu swoich firm. Dlatego szczególnie istotne jest z jednej strony przygotowanie oferty inwestycyjnej gminy oraz wypracowanie polityki inwestycyjnej, obejmującej m.in. określenie jakiego rodzaju firmy są pożądane na tym terenie i na jakiego typu ulgi mogą liczyć, tworząc stałe miejsca pracy dla mieszkańców gminy (np. zwolnienie z lokalnych podatków. Konieczne jest także określenie potrzeb lokalnego sektora prywatnego na pracowników o określonych kwalifikacjach i dostosowanie programów szkoleniowych do tych potrzeb.

WNIOSKI: 1. Oprócz rolnictwa i związanych z nim zakładów przetwórczych, pozostałe firmy na terenie gminy – odgrywają także znaczącą rolę w gospodarce gminy Baranowo. 2. Konieczne jest szybkie opracowanie zasad polityki inwestycyjnej gminy w odniesieniu tak do lokalnego jak i zewnętrznego sektora małych i średnich przedsiębiorstw.

23 8.3.Turystyka.

Gmina Baranowo nie stanowi – pomimo atrakcyjnego położenia oraz walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego – terenu odwiedzanego przez turystów. Powodem takiego stanu rzeczy jest zarówno brak bazy turystycznej (noclegi, gastronomia) i zainteresowania ofertą inwestycyjną gminy. Średnio, w ciągu roku gminę odwiedza ok. 1000 osób (dane szacunkowe) z czego przeważająca większość zatrzymuje się tu na tylko na kilka godzin. Dłuższe, kilkudniowe pobyty dotyczą głównie:  sporadycznych wycieczek młodzieżowych  pobytów u krewnych z okazji ferii zimowych i wakacji  osób, korzystających z kwater agroturystycznych, z tego typu wypoczynku korzysta w skali roku ok. 200-250 osób, brak jest miarodajnych danych, dotyczących zarówno średniego czasu pobytu gości w kwaterach, miejsca skąd przyjechali, a także ich opinii o regionie (gminie)

Do najważniejszych walorów turystycznych gminy i jej najbliższych okolic należą:  położenie gminy w regionie kurpiowskim, znanym z wielowiekowych tradycji kulturowych (architektura, stroje, obyczaje, rzemiosło, potrawy, itp.)  atrakcje przyrodnicze, takie jak:  dolina rzeki Omulwi z pasem podmokłych łąk i rozległych pastwisk, będących ostoją ptaków zaliczona jako obszar NATURA 2000. Na rzece organizowane są spływy kajakowe, w Brodowych Łąkach funkcjonuje stanica wodna,  zwarty kompleks leśny w południowej cz. gminy – lasy stanowią ok. 29% obszaru gminy,  dolina rzeki Płodownicy z uregulowanym biegiem na obszarze gminy i jazami,  stawy rybne, będące własnością ANR w Warszawie o pow. 156 ha,  pomniki przyrody (przede wszystkim dęby, wiązy i jałowce).

 zabytki architektury:  neogotycki kościół Narodzenia NPM z 1910 oraz plebania z 1925 r. w miejsc. Baranowo,  drewniany kościół pw. Św. Michała Archanioła z 1868 r. w miejsc. Brodowe Łąki (wraz z dzwonnicą z 1884 r. i plebanią z 1914 r.),  drewniany młyn wodny z 1923 r. na rz. Omulwi w miejsc. Czarnotrzew,  cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej, w lesie przy drodze Ramiona – Majk,

8.3.1. Baza turystyczna gminy.

Łączna ilość miejsc noclegowych, dostępnych dla turystów odwiedzających gminę wynosi ok. 40 miejsc w 3 kwaterach agroturystycznych:

 Oborczyska – A. i St. Bieńkowscy,  Czerwieńskie – K. Szkodzińska,  Czarnotrzew – M. Malon

8.3.2. Turystyka jako uzupełniająca funkcja gospodarcza gminy.

Z uwagi na walory środowiska naturalnego (przyrodniczego i kulturowego), względną bliskość aglomeracji warszawskiej oraz dominującą funkcję rolniczą, gmina Baranowo powinna stać się istotnym regionem turystycznym. Powinien on być nastawiony przede wszystkim na świadczenie usług agroturystycznych, połączonych z aktywnym wypoczynkiem (spływy kajakowe, jeździectwo, turystyka rowerowa) i tzw. turystyką przyrodniczą. Podejmowane w tym kierunku działania muszą być wsparte jeszcze w większym zakresie promocją gminy, skierowaną do zdefiniowanego rynku, a także skutecznym marketingiem, mającym na celu wykreowanie wizerunku gminy, jako miejsca atrakcyjnego, „ekologicznego” wypoczynku, w bezpośrednim kontakcie z tradycją regionu (potrawy, rzemiosło, pamiątki). Aby skutecznie podjąć to wyzwanie, konieczne jest szybkie opracowanie „Programu rozwoju turystycznego gminy Baranowo”, a następnie jego wdrożenie, przy wsparciu społeczności lokalnej.

24 WNIOSKI: 1. Największymi atrakcjami turystycznymi gminy są jej położenie oraz środowisko naturalne i kulturowe, natomiast brak jest tu rozwiniętej, o dobrym standardzie bazy usługowej i infrastruktury turystycznej. 2. Konieczne jest opracowanie i wdrożenie – przy współpracy samorządu i sektora prywatnego – długofalowego programu rozwoju turystycznego gminy Baranowo, w którym powinny zostać zdefiniowane zarówno rynki turystyczne, na których obszar ten ma szanse zaistnieć, jak tez działania marketingowo-promocyjne wraz z działaniami służącymi rozbudowie infrastruktury turystycznej.

9. Struktura użytkowania terenów w gminie i ich formy własności.

Powierzchnia gminy Baranowo wynosi 19819 ha. Analizując strukturę użytkowania terenów zwraca przede wszystkim uwagę bardzo duży udział użytków rolnych - zajmują one łącznie ok. 65% terenu tj. ok. 13 tys. ha. Drugim rodzajem terenów są lasy i obszary leśne, których wielkość powierzchni wynosi ok. 6 tys. ha, co stanowi ok. 29% powierzchni gminy. Pozostałe ok. 6% powierzchni to przede wszystkim tereny zajęte pod komunikację i zainwestowane. Taka struktura rodzajów terenów w gminie wskazuje, jakie funkcje gospodarcze są dla tego obszaru wiodące. Rolnictwo posiada tu naturalne zaplecze i predyspozycje do rozwoju, chociaż znaczne tereny leśne oraz strefy otwartej przestrzeni (łąki, pastwiska), stwarzają potencjalne szanse rozwoju turystyki i rekreacji.

Szczegółowa struktura użytkowania terenów w gminie Baranowo wg. stanu na dzień 30.09.2007 r. przedstawia się następująco:

L WYSZCZEGÓLNIENIE Powierzchnia Udział w P. terenu powierzchni w ha terenu w % 1. Użytki rolne 12857 64,8 2. Lasy i grunty leśne 5695 29,1 3. Wody 379 1,8 4. Tereny mieszkaniowe i 390 1,8 zainwestowane 5. Drogi i komunikacja 372 1,9 6. Nieużytki 126 0,6 7. OGÓŁEM 19.819 100,0 Analiza własna na podst. danych Urzędu Gminy.

W strukturze terenów wg. form własności dominująca rola przypada własności prywatnej (przede wszystkim grunty wchodzące w skład indywidualnych gosp. rolnych), które stanowią ok. 78% ogółu powierzchni gminy. Szczegółowo zagadnie to ilustruje poniższe zestawienie:

Struktura terenów Gminy Baranowo wg form własności na dzień 30.09.2007 r.

LP. WYSZCZEGÓLNIENIE Powierzchnia Udział w terenu powierzchni w ha terenu w % 1. Grunty osób fiz. wchodzące w skład gospodarstw rolnych 15615 78,8

25 2. Grunty osób fiz. nie wchodzące w skład gospodarstw rolnych 226 1,1 3. Lasy Państwowe 3016 15 4. Agencja Nieruchomości Rolnych 163 0.8 5. Skarb Państwa 343 1,7 6. Gmina Baranowo – grunty komunalne 351 1.8

7. Spółdzielnie 8 0 8. Wspólnoty gruntowe 15 0,1 9. Kościoły i związki wyznaniowe 59 0,3 10. Zakład Mleczarski Hochland 23 10. OGÓŁEM 19.819 100,0 Analiza własna na podst. danych Urzędu Gminy.

Jak z powyższego zestawienia widać, wielkość terenów komunalnych wynosi 347,45 ha, jednak oferta terenów pod nowe inwestycje jest daleko mniejsza, i wynosi jedynie ok. 12,5 ha (patrz zestawienie poniżej). Sytuacja taka wymaga więc, w przypadku przygotowywania konkurencyjnej (w stosunku do innych gmin regionu) oferty inwestycyjnej wydatkowania środków publicznych na wykup dodatkowych terenów. Po skomunalizowaniu i uzbrojeniu mogą być one sprzedane (lub wydzierżawione) pod inwestycje, uwzględniające zarówno potrzeby społeczności lokalnej jak i potencjalnych inwestorów. Poniżej przedstawiono wykaz nieruchomości komunalnych, wg. stanu na koniec 2014 r.

Wykaz terenów inwestycyjnych gminy Baranowo

Lp. Nr. ewidenc. Powierzchnia Uwagi działki działki w ha 1. 94 4,37 Teren w miejsc. Brodowe Łąki, zabudowany 2. 483/5,585 4,38 Teren w miejsc. Baranowo, zabudowany ( po SKR) 3. 766/1,988,767/2 3,2880 Teren w miejsc. Baranowo, niezabudowany (obecnie targowica) 4. 162/1 1,26 Teren w miejsc. Cierpięta, zabudowany

WNIOSKI: 1. W obrębie gminy dominują dwie formy użytkowania terenów:  użytki rolne, zajmujące ok. 65% obszaru,  lasy i grunty leśne, zajmujące ok. 29% terenu co w sposób naturalny wyznacza podstawowe funkcje gospodarcze gminy. 2. Pod względem form własności przeważają tereny należące osób fizycznych (ok. 80%). 3. Udział gruntów komunalnych, będących własnością Gminy jest niewielki i stanowi jedynie ok. 1,5% terenu 4. Tereny komunalne, mogące stanowić obecną ofertę inwestycyjną gminy to jedynie ok. 14 ha, w związku z czym zapewne niezbędne będzie wykupienie i skomunalizowanie dodatkowych terenów.

26 10. Struktura dochodów i wydatków budżetu gminy.

10.1. Dochody budżetowe:

 Dochody budżetu gminy Baranowo w 2014 r. wyniosły 24 mln zł., a dominującą w nich rolę odgrywają subwencje ogólne, stanowiące ok. 50% tj. ok. 12 mln zł W ostatnich latach udział tego źródła finansowania znacznie wzrósł w stosunku do 2007 r. – 47%.  Dochody własne budżetu gminy wyniosły w 2014 r. ok. 5,5 mln zł, co stanowiło ok. 23% rocznych dochodów budżetu. W stosunku do lat poprzednich i ten rodzaj dochodów także wzrósł. W kolejnych latach zakłada się dalszy wzrost udziału dochodów własnych.  W przeliczeniu na 1 mieszkańca gminy dochody budżetu gminy w 2014 r. kształtowały się na poziomie ok 3.504 zł, a dochody własne gminy na poziomie ok. 0,81 zł.  Poziom udziału w budżecie dotacji celowych, a więc skierowanych na konkretne przedsięwzięcia i niemożliwych na wykorzystanie w innych, niż określone dziedzinach ulega systematycznemu zwiększeniu. Szczegółową tabelę dochodów budżetu gminy Baranowo oraz ich tendencje w 2007 r. i w l. 2013 – 2014 przedstawiają poniższe tabele:

ROK DOCHODY ŹRÓDŁA DOCHODÓW OGÓŁEM Własne Dotacje Subwencje Pozabudżetowe celowe ogólne tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % 2007* 18.118 100 3.866 21,34 3.119 17,21 8.506 46,95 2.627 14,50 2013 23.913 100 5.410 22,62 4.017 16,80 11.822 49,44 2.664 11,14 2014 24.023 100 5.573 23,20 4.365 18,17 11.863 49,38 2.221 9,25 * - wg stanu na 30.06.2007 r. Analiza własna na podst. danych Urzędu Gminy 10.2. Wydatki budżetowe:

 Zjawiskiem korzystnym jest wzrost poziomu wydatków inwestycyjnych gminy w latach 2007-2013 z 27,5 % do 35 % , natomiast w 2014 r, ze względu na kończący się okres programowania środków Unii Europejskiej na realizowane inwestycje poziom ten uległ obniżeniu.  Udział wydatków budżetowych, związanych z dotacjami na działalność zakładów budżetowych gminy w 2014 r. w stosunku do 2007 r. znacznie się obniżył – o 9 %

Wydatki budżetu gminy Baranowo i ich rodzaje w 2007 r. i w l. 2013– 2014 przedstawiają poniższe tabele:

ROK WYDATKI RODZAJE WYDATKÓW OGÓŁEM Dotacje Inwestycje Pozostałe tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. Zł % 2007* 17.776 100 3.119 17,55 4.902 27,58 9.755 54,87 2013 26.950 100 3.174 11,78 9.451 35,07 14.325 53,15 2014 22.181 100 1.913 8,62 5.130 23,13 15.138 68,25 * - wg stanu na 30.06.2007 r. Analiza własna na podst. danych Urzędu Gminy.

ROK WYDATKI RODZAJE WYDATKÓW OGÓŁEM Oświata Kultura i Sport Pomoc społeczna tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. Zł % 2007* 17.776 100 6.934 39 240 1,35 3.175 17,86 2013 26.950 100 8.285 30,74 691 2,56 3.504 13 2014 22.181 100 7.928 35,74 785 3,54 3.514 15,84 * - wg stanu na 30.06.2007 r. Analiza własna na podst. danych Urzędu Gminy

27

WNIOSKI: 1. Dotacje celowe (18% dochodów gminy) jako składnik budżetu mają charakter pasywny. Są one niezbędne dla zapewnienia funkcjonowania m.in. oświaty, jednak ich wpływ na stymulowanie rozwoju społeczno-gospodarczego gminy jest niewielki. 2. Subwencje ogólne, stanowiące ok. 50 % dochodów gminy, można uznać za element budżetu aktywnego w przypadku, gdy istnieje możliwość, nawet ograniczonego, kierowania tych środków na zadania wyznaczone przez władze lokalne. 3. Zjawiskiem korzystnym jest stały, chociaż powolny, wzrost dochodów własnych gminy. Jest to istotne, ponieważ z tych środków mogą zostać częściowo dofinansowane projekty realizowane w ramach funduszy strukturalnych UE. 4. Trzy działy (oświata, pomoc społeczna oraz kultura i sport) stanowiły w 2014 r. 55% ogółu wydatków gminy, natomiast inwestycje stanowiły 23 % wydatków.

III. DIAGNOZA UWARUNKOWAŃ ROZWOJU SPOŁECZNO- GOSPODARCZEGO GMINY BARANOWO.

1. Analiza SWOT jako ocena słabych i mocnych stron gminy oraz szans i zagrożeń jej rozwoju.

Wychodząc z przedstawionej charakterystyki stanu istniejącego gminy Baranowo, odniesionej do niemal wszystkich sfer życia społeczno - gospodarczego, stanu środowiska czy problemu zarządzania, podjęto próbę określenia jej słabych i mocnych stron. W tym celu posłużono się ANALIZĄ SWOT, pozwalającą z jednej strony na podsumowanie poziomu rozwoju społeczno- gospodarczego gminy, a z drugiej na określenie uwarunkowań tego rozwoju, poprzez ocenę wartościującą. Ocena taka pozwala na krytyczne spojrzenie na gminę w kontekście jej siły i słabości.

MOCNE STRONY SŁABE STRONY 1. Istniejące, ważne zakłady pracy, 1. Mimo zorganizowanego systemu gospodarki wykorzystujące tradycyjne funkcje tego terenu odpadami występujące „dzikie” wysypiska (rolnictwo), śmieci. 2. Narastająca specjalizacja w produkcji rolnej 2. Niski poziom świadomości ekologicznej części (hodowla bydła) i duże możliwości produkcji mieszkańców gminy. i zbytu mleka. 3. Upadek części małych i średnich gospodarstw 3. Tendencje do powiększania części rolnych, nie mających racji bytu przy obecnej gospodarstw rolnych. globalizacji. 4. Znaczne inwestycje infrastrukturalne na 4. Małe zainteresowanie ofertą inwestycyjną terenie gminy w latach 2012-13 (wodociągi, gminy kanalizacja),sieć gazowa, podnoszące poziom 5. Bezrobocie, w tym także tzw. „ukryte” na życia mieszkańców gminy. terenach wiejskich. 5. Naturalne warunki rozwoju produkcji żywności 6. Znaczny poziom ubóstwa dużej części metodami ekologicznymi. mieszkańców – narastający odsetek klientów 6. Wykształcone, silne więzi społeczne. pomocy społecznej. 7. Dobry poziom nauczania i wyposażenia szkół 7. Słabe więzi społeczne. podstawowych , gimnazjalnych 8. Wyjazdy osób młodych za granicę w celu i ponadgimnazjalnych w nowoczesne pomoce znalezienia pracy. dydaktyczne i narzędzia komunikacji(internet). 9. Nie rozwijający się lokalny rynek pracy, poza 8. Silne i sprawne przywództwo w samorządzie produkcją rolną o znacznych wymaganiach co lokalnym. do jej jakości. 9. Rozwinięta i dostępna sieć usług 10. Niski poziom przyrostu naturalnego i migracje podstawowych . młodzieży lepiej wykształconej do dużych 10.Doświadczenia samorządu w pozyskiwaniu ośrodków miejskich – szybkie starzenie się zewnętrznych źródeł dofinansowania inwestycji społeczności gminy. infrastrukturalnych. 11. Nieadekwatny do potrzeb poziom 11.Dobra jakość dróg gminnych i powiatowych. wykształcenia i kwalifikacji zawodowych

28 12. Folder promujący gminę w zakresie mieszkańców gminy, a także ich niska infrastruktury społeczno – gospodarczej . aktywność społeczna i zawodowa. 13.Promocja gminy poprzez organizacje imprez 12. Brak lokalnego kapitału. kulturalnych. 13. Brak systemu stypendialnego, 14.Wspiernie kultury kurpiowskiej. umożliwiającego dalsze kształcenie się zdolnej 15. Rozwinięta baza sportowa. młodzieży. 16. Tereny inwestycyjne w gminie. 14. Brak samoorganizacji rolników oraz sprawnych 17. System ulg dla inwestorów. instytucji (organizacji), mogących zapewnić podnoszenie kwalifikacji i poziomu wiedzy rolników w zakresie nowoczesnych metod produkcji i zarządzania . 15. Brak bazy agroturystycznej (noclegi, usługi, informacja turystyczna, trasy rowerowe i piesze). Nie zdefiniowany rynek turystyczny, na którym gmina może odnieść sukces. 16. Brak produktów, jednoznacznie kojarzących się z gminą. 17. Brak profesjonalnych materiałów promocyjnych i informacyjnych dla gości odwiedzających gminę. Brak rozeznania opinii o gminie i jej walorach oraz potrzeb potencjalnych gości. 18.Zbyt mała prędkość internetu , a także brak dostępu do niego w części gminy. 19.Brak połączeń komunikacyjnych z ośrodkiem administracyjnym gminy. SZANSE ZAGROŻENIA 1. Czyste środowisko naturalne. 1. Niewystarczająca ilość środków budżecie 2. Duże kompleksy leśnie (ok. 29% terenu) gminy na współfinansowanie i i otwarte przestrzenie (łąki, pastwiska). prefinansowanie projektów w ramach 3. Integracja Polski z UE – możliwość funduszy strukturalnych. wykorzystania środków finansowych z 2. Brak chęci współdziałania sektorów, na rzecz funduszy strukturalnych oraz rynek zbytu na wdrożenia lokalnego partnerstwa na rzecz wartościowe produkty lokalnego rynku zatrudnienia.. rolnego (mleko i jego przetwory). 3. Niż demograficzny i szybkie starzenie się 4. Możliwość realizacji projektów, podnoszących społeczności lokalnej. lub zmieniających kwalifikacje zawodowe 4. Brak chęci podejmowania wspólnych działań osób bezrobotnych, a finansowanych z na szczeblu regionalnym w zakresie Funduszy Strukturalnych. rozbudowy infrastruktury np. zakład utylizacji 5. Włączenie władz samorządu gminy w odpadów. 5. Wysokie koszty pracy. stworzenie lokalnego partnerstwa na rzecz 6. Upadek części gospodarstw rolnych zatrudnienia – na poziomie powiatu. z powodów globalizacji. 6. Dopłaty do produkcji rolnej – możliwość podniesienia standardów życia na wsi. 7. Współpraca regionalna (powiat, gminy regionu) w zakresie rozwiązania problemu utylizacji odpadów stałych i modernizacji sieci drogowej. 8. Budowanie klimatu, sprzyjającego rozwojowi lokalnej przedsiębiorczości – uruchomienie funduszu poręczeń kredytowych i funduszu lokalnego oraz przygotowanie oferty inwestycyjnej gminy. 9. Moda, zwłaszcza w dużych aglomeracjach, na produkty rolne z terenów o czystym, nie zdegradowanym środowisku naturalnym.

29 10. Rozwój turystyki (krajowej i zagranicznej), nastawionej na wypoczynek z dala od tradycyjnych ośrodków rekreacyjnych, w czystym, naturalnym środowisku i w kontakcie ze społecznością lokalną. 11. Nowa perspektywa finansowa dająca szansę na wprowadzenie do funkcjonujących gospodarstw domowych form ekologicznych (OZE). 12. Reaktywacja linii kolejowej Jastrząbka – Szczytno.

2. Główne bariery i czynniki pro-rozwojowe gminy Baranowo. 2.1. Czynniki pro-rozwojowe gminy Baranowo:  kontynuacja decentralizacji państwa – przekazywanie większej części zadań z niewystarczającymi środkami finansowymi, na najniższe szczeble samorządu lokalnego,  wejście Polski do Unii Europejskiej,  walory środowiska naturalnego,  potencjał gminy, jako regionu rolniczego,  już istniejące zakłady przetwórstwa produktów rolnych,  sprecyzowane projekty dot. rozbudowy i modernizacji infrastruktury technicznej,  zdefiniowana oferta inwestycyjna gminy,  przywództwo gminy.

2.2. Bariery rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Baranowo:  niski poziom świadomości ekologicznej mieszkańców oraz nadal niedostatecznie rozwinięta infrastruktura techniczna - zagrożenie dla środowiska naturalnego, jako czynnika warunkującego rozwój podstawowej funkcji gminy (rolnictwo) i jej potencjalnej funkcji uzupełniającej – agroturystyka,,  wysoki poziom bezrobocia i ubóstwa oraz nieadekwatne kwalifikacje zawodowe mieszkańców gminy do potrzeb rynku pracy,  wolniejszy wzrost dochodów bieżących, w stosunku do niezbędnych wydatków budżetu gminy,  mała mobilność, kwalifikacje i zdolność dostosowawcza siły roboczej,  niski poziom integracji mieszkańców i niska aktywność społeczna.

IV. MISJA GMINY BARANOWO I WIZJA JEJ ROZWOJU.

1. Misja Gminy Baranowo według modelu Ashridge

Wyżej omówiono mocne i słabe strony gminy oraz najistotniejsze uwarunkowania jej dalszego rozwoju. Analizy te, poparte oceną obecnego poziomu rozwoju tego obszaru pozwalają na określenie MISJI GMINY, jako zbiorowości jej mieszkańców, żyjących w określonych warunkach społeczno- gospodarczych tego terenu, zarządzanego przez demokratycznie wybrany samorząd. Tak określona MISJA odnosi się do celu, jaki stawia sobie przywództwo gminy, będące reprezentacją jej obywateli. Wychodząc z powyższych założeń, MISJĘ GMINY BARANOWO sformułowano następująco:

Misją Gminy Baranowo, leżącej w regionie o dużych tradycjach kulturowo- historycznych, jest tworzenie warunków do stałej i trwałej poprawy jakości życia jej mieszkańców. Zadanie to, realizowane jest poprzez współdziałanie wszystkich partnerów w społeczności lokalnej. Wykorzystują oni szanse, jakie daje zarówno integracja Polski z Unią Europejska, jak i położenie gminy, walory jej środowiska naturalnego, a także jego wykształcona, tradycyjna funkcja rolnicza, uzupełniona przez rozwinięty przemysł przetwórstwa rolno-spożywczego i turystykę.

30 2. Wizja rozwoju gminy Baranowo.

WIZJĘ rozwoju gminy należy traktować jako swoisty cel nadrzędny wszystkich, podejmowanych działań nawet, jeżeli patrząc na nią z dzisiejszej perspektywy i dzisiejszych problemów wydaje się, iż jest ona mało realna. Tak więc, traktując WIZJĘ GMINY BARANOWO jako projekcję jej poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego w ciągu najbliższych 10-15 lat, zdefiniowano ją w sposób następujący:

Gmina Baranowo, to nowoczesna gmina wiejska, o funkcji rolniczo-turystycznej, z rozwiniętą infrastrukturą techniczną i społeczną, respektująca zasady zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego. Dobrze funkcjonujący sektor rolniczy, uzupełniony przez działalność licznych zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego i firm usługowych oraz aktywność ekonomiczna mieszkańców i współdziałanie różnych partnerów lokalnych dają szerokie możliwości spełniania aspiracji i dążeń mieszkańców gminy. W pełni wykorzystane są walory położenia i środowiska naturalnego co sprawia, iż gmina jest atrakcyjna zarówno dla inwestorów, jak i przybywających tu gości, szukających kontaktu z przyrodą i tradycją.

V. PLANY DZIAŁAŃ

1. Strategiczne cele rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Baranowo w latach 2004-2013.

Cele strategiczne to takie, które oparte są na misji gminy, a ich zrealizowanie warunkuje spełnienie założonej, docelowej wizji rozwoju tego obszaru. Zarówno DEKLARACJĘ MISJI GMINY jak i jej WIZJĘ ROZWOJU do 2023 r. zaprezentowano w rozdziale poprzednim. Kolejnym krokiem w procesie planowania strategicznego jest zdefiniowanie tzw. CELÓW STRATEGICZNYCH, a więc takich, których osiągnięcie będzie z jednej strony realizacją DEKLARACJI MISJI, a z drugiej doprowadzi – bądź zdecydowanie przybliży – do określonej WIZJI ROZWOJU.

Wychodząc z powyższych założeń, STRATEGICZNE CELE rozwoju Gminy Baranowo, wypracowane przez ZESPÓŁ ZADANIOWY, przedstawiają się w sposób następujący:

I. TRWAŁA POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY. II. POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I JEGO OCHRONA TAK, ABY BYŁO ONO ISTOTNYM WALOREM GMINY, WARUNKUJĄCYM UTRZYMANIE KONKURENCYJNEJ NA RYNKU EUROPEJSKIM FUNKCJI ROLNICZEJ, UZUPEŁNIONEJ O DZIAŁALNOŚĆ W SFERZE AGROTURYSTYKI. III.ROZWÓJ KAPITAŁU LUDZKIEGO, INWESTOWANIE NA RZECZ ROZWOJU SPOŁECZNEGO MIESZKAŃCÓW GMINY. IV. MODERNIZACJA SEKTORA ROLNEGO I DOSTOSOWANIE GO DO ZMIENIAJĄCYCH SIĘ WARUNKÓW ZEWNĘTRZNYCH I KONKURENCJI NA WSPÓLNYM RYNKU EUROPEJSKIM.

2. Cele operacyjne rozwoju gminy 2014-2023, w odniesieniu do poszczególnych celów strategicznych.

31

Określone wyżej strategiczne cele rozwoju Gminy Baranowo to trzy drogowskazy, wyznaczające kierunki podejmowanych działań. Są one jednak na tyle ogólnikowe, iż na ich podstawie trudno byłoby określić niezbędne do podjęcia zadania. Z tego względu konieczne staje się uszczegółowienie celów strategicznych poprzez przypisanie im tzw. celów szczegółowych (operacyjnych), wyrażających często już pewien poziom ilościowy i jakościowy, pożądany do osiągnięcia. W odniesieniu do w/w STRATEGICZNYCH CELÓW rozwoju Gminy Baranowo CELE SZCZEGÓŁOWE zostały przedstawione w poniższych zestawieniach:

CEL STRATEGICZNY I: TRWAŁA POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY BARANOWO CELE OPERACYJNE: 1. Ograniczenie bezrobocia i sfery wykluczenia społecznego poprzez tworzenie warunków do rozwoju przedsiębiorstw lokalnych i zewnętrznych w sektorze usług i przemysłu rolno-spożywczego oraz przetwórstwa, z zachowaniem zasad ochrony środowiska naturalnego gminy. 2. Poprawa warunków nauczania i wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci z terenu gminy oraz tworzenie warunków do rozwoju alternatywnych form spędzania czasu wolnego dzieci i młodzieży. 3. Rozwijanie społeczeństwa informatycznego. 4. Poprawa warunków i standardów zamieszkania. 5. Zwiększanie poziomu dostępności oferty kulturalnej wraz z racjonalizacją wydatków publicznych z tym związanych. 6. Rozszerzenie oferty sportowo-rekreacyjnej dla mieszkańców gminy. 7. Poprawa zaopatrzenia w energię elektryczną poprzez modernizację i rozbudowę sieci. 8. Zwiększenie dostępności gazu ziemnego jako jednego z najbardziej ekologicznych i najtańszych nośników energii. 9. Poprawa dostępności komunikacyjnej gminy, poprzez modernizację dróg i ulic. 10. Poprawa warunków funkcjonowania infrastruktury społecznej oraz zwiększenie poziomu bezpieczeństwa mieszkańców gminy. 11. Wdrażanie odnawialnych źródeł energii wykorzystywanej przy gospodarstwach domowych.

CEL STRATEGICZNY II: POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I JEGO OCHRONA TAK, ABY BYŁO ONO ISTOTNYM WALOREM GMINY, WARUNKUJĄCYM UTRZYMANIE KONKURENCYJNEJ NA RYNKU EUROPEJSKIM FUNKCJI ROLNICZEJ, UZUPEŁNIONEJ O DZIAŁALNOŚĆ W SFERZE AGROTURYSTYKI. CELE OPERACYJNE 1. Rozwiązanie problemu gospodarki ściekowej na terenie gminy poprzez rozbudowę systemu kanalizacji, opartego na Gminnej Oczyszczalni Ścieków w Baranowie oraz dwóch wiejskich oczyszczalniach ścieków, a także sukcesywnie tworzonym systemie przydomowych oczyszczalni ścieków, przede wszystkim w wiejskiej zabudowie rozproszonej. 2. Uporządkowanie gospodarki zwierzęcymi odchodami ciekłymi i stałymi, przede wszystkim w gospodarstwach wysoko towarowych. 3. Uzupełnienie i modernizacja systemu wodociągowego gminy. 4. Realizacja systemu gospodarki odpadami stałymi. 5. Likwidacja dzikich wysypisk śmieci oraz rozwiązanie problemu utylizacji podłych zwierząt gospodarskich. 6. Rozszerzenie zakresu edukacji ekologicznej poprzez opracowanie i wdrożenie systemu tego typu edukacji, skierowanego zarówno do dzieci i młodzieży, jak i rolników. 7. Zwiększenie szans na rozwój funkcji turystycznej gminy. 8. Rozbudowa infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej. 9. Podniesienie poziomu wiedzy rolników, jako potencjalnych gestorów bazy agroturystycznej. 10. Integracja środowiska lokalnych przedsiębiorców tak, aby stało się ono partnerem samorządu w działaniach na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego gminy.

32

CEL STRATEGICZNY III: ROZWÓJ KAPITAŁU LUDZKIEGO, INWESTOWANIE NA RZECZ ROZWOJU SPOŁECZNEGO MIESZKAŃCÓW GMINY CELE OPERACYJNE 1. Wspieranie inicjatyw lokalnych w tym inicjatyw obywatelskich. 2. Działanie na rzecz pomocy społecznej, bezrobocia i wykluczenia społecznego.

CEL STRATEGICZNY IV: MODERNIZACJA SEKTORA ROLNEGO I DOSTOSOWANIE GO DO ZMIENIAJĄCYCH SIĘ WARUNKÓW ZEWNĘTRZNYCH I KONKURENCJI NA WSPÓLNYM RYNKU EUROPEJSKIM. CELE OPERACYJNE 1.Podnoszenie świadomości rolników, co do zmieniających się zasad i warunków gospodarowania. 2.Unowocześnienie rolnictwa na terenie gminy, przy wykorzystaniu lokalnych warunków produkcji oraz tradycji regionu w tym zakresie. 3. Wykorzystanie pomocy finansowej Unii Europejskiej skierowanej do sektora rolnego.

3. Zadania do realizacji w poszczególnych celach strategicznych i operacyjnych.

Aby przełożyć cele operacyjne na konkretne działania, służące ich realizacji, niezbędne jest zdefiniowanie zadań odniesionych do każdego z tych celów. Zadania te, to już wymiernie określony zakres czynności, stanowiący podstawę do sporządzania zarówno średniookresowych jak i rocznych programów operacyjnych, mających swoje bezpośrednie umocowanie w budżecie gminy.

3.1. Zadania do realizacji w poszczególnych celach strategicznych i operacyjnych określa załącznik Nr 1 do Programu Rozwoju Gminy Baranowo na lata 2014-2023.

3.2. Zestawienie zadań realizacyjnych, na które Samorząd Gminy Baranowo będzie ubiegał się o dofinansowanie w ramach programów Unii Europejskiej i programów krajowych w latach 2015-2018 określa załącznik Nr 2 do Programu Rozwoju Gminy Baranowo na lata 2014-2023.

3.3. Zestawienie zadań realizacyjnych, na które Samorząd Gminy Baranowo będzie ubiegał się o dofinansowanie w ramach programów Unii Europejskiej i programów krajowych w latach 2019-2023 określa załącznik Nr 3 do Programu Rozwoju Gminy Baranowo na lata 2014-2023.

4. Zbiorcza ocena warunków realizacji celów PROGRAMU ROZWOJU GMINY Baranowo w latach 2014 - 2023.

Aby ocenić kapitałochłonność zaproponowanych działań, a jednocześnie określić ich realność, dokonano podsumowania wszystkich nakładów, warunkujących realizację zadań PROGRAMU ROZWOJU GMINY. Jednocześnie sporządzono prognozę symulacyjną dochodów budżetu gminy w l. 2015 – 2023 w części DOCHODY WŁASNE i UDZIAŁ W PODATKU DOCHODOWYM ponieważ tylko z tych środków mogą być finansowane zadania. Zestawiając obie te analizy uzyskano ocenę poziomu wykonalności finansowej przyjętych w dokumencie działań.

33

4.1. Ocena poziomu kosztów realizacji celów PLANU ROZWOJU LOKALNEGO w latach 2014 - 2023.

Zestawienia poniższe ilustrują koszty realizacji poszczególnych CELÓW STRATEGICZNYCH, z wyszczególnieniem podstawowych źródeł ich finansowania. Uzupełnieniem zestawień jest ocena łącznych kosztów realizacji całości zaproponowanych zadań, odniesiona do poszczególnych okresów realizacji:

Lp. Cele Wielkość nakładów w tyś. zł i potencjalne źródła finansowania strategiczne JST Budżet Fundusze Sektor Inne OGÓŁEM państwa UE pryw.

1. I 17.318,7 1.129,8 21.834,3 1.500 1.199,5 42.982,3 2. II 9.741 - 3.975 2.219 9.290 25.225 3. III 116,9 17,4 140 4,5 - 278,8 139 - - 49 4 192 4. RAZEM 27.315 1.147,2 25.949,3 3.772,5 10.493,5 68.678,1

Zgodnie z zapisami PLANU, nie wszystkie realizowane działania będą posiadały dofinansowanie środków zewnętrznych, a przede wszystkim funduszy strukturalnych UE. W związku z tym samorząd gminy bądź inne instytucje lub organizacje będzie ubiegał się o dofinansowanie ich realizacji.

4.2. Symulacyjna prognoza dochodów budżetu gminy w latach 2015 - 2023.

Aby ocenić realność realizacyjną PLANU ROZWOJU LOKALNEGO, konieczne jest przynajmniej szacunkowe określenie wielkości dochodów gminy w latach 2015 - 2023, a więc w okresie na jaki zakładana jest realizacja poszczególnych CELÓW STRATEGICZNYCH.

Lp. Symulacja wielkości budżetu gminy Baranowo łącznie w części „DOCHODY WŁASNE” i „UDZIAŁ W PODATKU DOCHODOWYM” Lata w tyś. zł 1. 2015 4.656 2. 2016 4.835 3. 2017 5.015 4. 2018 5.209 5. 2019 5.420 6. 2020 5.635 7. 2021 5.690 8 2022 5.748 9. 2023 5.806 5. RAZEM 48.014

4.3. Analiza porównawcza kosztów realizacji PROGRAMU ROZWOJU GMINY i możliwości finansowych gminy w latach 2015 – 2023.

Realność przeprowadzenia zaplanowanych działań zależy przede wszystkim od skuteczności samorządu w pozyskiwaniu środków z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, głownie w ramach RPO (ok. 40 % kosztów).

Symulacyjna prognoza dochodów budżetowych gminy ( w działach „DOCHODY WŁASNE” i „UDZIAŁ W PODATKU DOCHODOWYM”) na lata 2015 – 2023 zakłada, iż osiągną one łączny poziom 48 mln

34 zł. Jest oczywiste, że cele i przypisane im działania nie obejmują całości życia społeczno- gospodarczego gminy, a w związku z tym także wszystkich wydatków, jakie władze lokalne ponoszą na działalność, związaną z ich zadaniami. Tym nie miej można uznać, iż założony poziom „rezerwy” (różnica pomiędzy symulacyjnym poziomem dochodów, a kosztami realizacji zadań strategicznych po stronie gminy) jest na granicy bezpieczeństwa i sprawia, że zaplanowane działania można uznać za w pełni realne.

VI. REKOMENDACJE DOTYCZĄCE WDROŻENIA PROGRAMU ROZWOJU GMINY BARANOWO ORAZ JEGO PROMOCJA.

1. Zasady wdrażania dokumentów strategicznych.

Wdrożenie PROGRAMU ROZWOJU GMINY będzie następowało na trzech poziomach: a. poziomie merytorycznym, b. poziomie organizacyjnym, c. poziomie społecznym.

Poniżej przedstawione są rekomendacje wdrożeniowe zawierające szczegółowy zapis działań, odpowiedzialności oraz terminy realizacji.

1.1. Poziom merytoryczny

Poziom merytoryczny wdrożenia programu obejmuje następujące obszary:

 Przyjęcie programu Uchwałą Rady Gminy.  Realizację programu, poprzez rozpisanie zadań realizacyjnych w formie projektów, służących osiąganiu założonych celów strategicznych w wybranej dziedzinie.

 NARZĘDZIA REALIZACJI PROGRAMU:

- Zgodność z budżetem - za opracowanie budżetu odpowiada Skarbnik Gminy oraz Wójt Gminy. Każdego roku Skarbnik przedstawia budżet na rok następny, posiłkując się zadaniami programu i określając poziom środków finansowych przeznaczanych na realizację zawartych w nim zadań. - Plany branżowe (rewitalizacja zasobów mieszkaniowych, pomoc społeczna, rozwój turystyki) – ich przygotowanie spoczywa na Urzędzie Gminy i jednostkach organizacyjnych gminy, - Ustalenie szczegółowych zasad i kryteriów realizacji programu. - Zapewnienie zgodności programu z dokumentami wyższego rzędu, w tym z ustawą o zamówieniach publicznych, zasadami konkurencji, wymaganiami ochrony środowiska etc. - zbieranie i analiza danych statystycznych i finansowych dot. postępów we wdrażaniu programu (realizacja projektów)

 OKREŚLENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI: - za wdrożenie PROGRAMU ROZWOJU GMINY oraz monitorowanie jego realizacji odpowiada Urząd Gminy (Wójt, Skarbnik Gminy oraz poszczególne stanowiska merytoryczna a także jednostki organizacyjne gminy). - partnerami w zakresie merytorycznego wdrażania zapisów programu są:  samorząd powiatowy i wojewódzki oraz instytucje na poziomie krajowym i regionalnym (n. Mazowiecka Spółka Gazownicza, Zakład Energetyczny, Powiatowy Zarząd Dróg, Polskie Koleje Państwowe itp.),  przedsiębiorcy sektora prywatnego gminy,  organizacje pozarządowe,  policja.  parafie z terenu gminy,  media lokalne i regionalne,  instytucje i organizacje, które włączą się w proponowane projekty.

35  instytucje świadczące usługi doradcze i szkoleniowe dla rolników no. ODR, ARMiR  rolnicy,

 SCALENIE PROGRAMU ROZWOJU GMINY BARANOWO Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI POWIATU OSTROŁĘCKIEGO ORAZ WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO.

Aby skutecznie i spójnie realizować politykę regionalną, a jednocześnie zwiększyć szanse wykorzystania współfinansowania zewnętrznego (fundusze strukturalne), konieczne jest skorelowanie celów i zadań realizacyjnych w obrębie zarówno powiatu jak i województwa. Stąd też, dobrą praktyką jest uzgodnienie najważniejszych zapisów planów strategicznych w skali regionu. a. postuluje się przekazanie dokumentu Programu Rozwoju Gminy Baranowo Starostwu Powiatowemu, co powinno być powiązane z propozycją możliwych do wspólnej realizacji zadań. Odpowiedzialność – Wójt Gminy. b. rekomenduje się przekazanie dokumentu Programu Rozwoju Gminy Baranowo Zarządowi Województwa Mazowieckiego. Odpowiedzialność – Wójt Gminy.

1.2. Poziom organizacyjny

Poziom organizacyjny wdrożenia programu obejmuje:

 ORGANIZACJA NA POZIOMIE URZĘDU - koordynacja realizacji zapisów PROGRAMU: - Urząd Gminy – stanowiska merytoryczne  bieżące koordynowanie realizacji PROGRAMU  pozyskiwanie środków na realizacje zadań zawartych w PROGRAMIE,  monitoring procesu wdrażania PROGRAMU,  współpraca z partnerami lokalnymi i zewnętrznymi,  przedkładanie sprawozdań z realizacji PROGRAMU Zespołowi Zadaniowemu ds. Programu Rozwoju Gminy

 DOKONYWANIE COROCZNYCH PRZEGLĄDÓW REALIZACJI PLANU.

Etap 1: Opracowanie corocznego sprawozdania z realizacji programu, połączonego z oceną realizacji zadań i przekazanie go Zespołowi Zadaniowemu, Wójtowi Gminy oraz Komisjom Rady Gminy. Odpowiedzialność - stanowisko merytoryczne w Urzędzie Gminy Termin - do 30 października każdego roku

Etap 2: Spotkanie Zespołu Zadaniowego, Wójta i przedstawienie propozycji kolejnych zadań do realizacji bądź korekt i uzupełnień programu wraz z ich uzasadnieniem. Wprowadzenie odpowiednich zapisów do budżetu gminy na rok następny. Odpowiedzialność – Zespół Zadaniowy, Wójt Gminy, Skarbnik Gminy Termin - do 15 listopada każdego roku

Etap 3: Przygotowanie propozycji zadań do realizacji na rok następny dla właściwych Komisji Rady Gminy, celem zaopiniowania i uwzględnienia w budżecie gminy. Odpowiedzialność - stanowiska merytoryczne w Urzędzie Gminy Termin - do 30 grudnia każdego roku

Etap 4: Przygotowanie przez Wójta i Skarbnika Gminy projektu budżetu z uwzględnieniem zadań wynikających z programu. Odpowiedzialność – Wójt Gminy, Skarbnik Gminy Termin - do 15 grudnia każdego roku

36

Etap 5: Przyjęcie proponowanych zadań do realizacji przez Radę Gminy i umieszczenie odpowiednich zapisów w budżecie gminy. Odpowiedzialność – Rada Gminy. Termin – na sesji budżetowej Rady Gminy.

1.3. Poziom społeczny

Poziom społeczny wdrażania programu obejmuje:

 STAŁE UPOWSZECHNIANIE ZAPISÓW PROGRAMU

Forma:  Informacja na łamach lokalnej prasy,  Umieszczanie informacji na tablicach informacyjnych Urzędu Gminy, Organizacja spotkań z przedstawicielami różnych środowisk społecznych (np. przedsiębiorcami, nauczycielami itp.) oraz zapraszanie na spotkania Zespołu Zadaniowego osób zainteresowanych udziałem w pracach ZZ.  Internet – informacje na stronach internetowych gminy.

Kalendarium:  Zebrania z mieszkańcami – zgodnie z harmonogramem prac Wójta Gminy,  Prasa lokalna - stała, ciągła informacja ,  Ciągła aktualizacja stron internetowych,  Informacje na tablicach ogłoszeniowych

Wykonanie:  Merytoryczne – Urząd Gminy i jednostki organizacyjne gminy,  Organizacje przedsiębiorców oraz inne organizacje pozarządowe gminy.

2. Promocja (public relation) programu rozwoju gminy Baranowo. a. Zadaniem działań informacyjnych i promocyjnych jest:  zapewnienie powszechnego dostępu do informacji o możliwościach ubiegania się o wsparcie ze środków funduszy strukturalnych na realizację projektów, służących rozwojowi regionalnemu oraz podnoszeniu poziomu spójności społeczno-gospodarczej gminy,  zapewnienie informacji dot. kryteriów oceny i wyboru projektów oraz obowiązujących procedurach,  zapewnienie informowania społeczności lokalnej o zakresie i wymiarze pomocy wspólnotowej dla poszczególnych projektów, realizowanych na terenie gminy,  nawiązanie współpracy z podmiotami, zainteresowanymi realizacją wspólnych projektów. Odpowiedzialność – stanowiska merytoryczne Urzędu Gminy i jednostki organizacyjne gminy, b. Metody informacji i promocji programu.  konferencje, spotkania, seminaria i prezentacje propagujące informacje, związane z możliwościami oraz zasadami korzystania z funduszy strukturalnych,  wizytacje projektów już realizowanych bądź przygotowywanych do realizacji w regionie, wykorzystujących różne formy wsparcia funduszy strukturalnych,  bieżące informacje dot. etapów realizacji programu, zamieszczane na stronach internetowych Urzędu Gminy,  organizowanie szkoleń dla potencjalnych projektodawców,  współpraca z mediami na poziomie lokalnym i regionalnym – upowszechnianie wiedzy o programie i etapach jego wdrażania oraz o możliwościach ubiegania się o wsparcie funduszy strukturalnych na realizację projektów istotnych dla różnych grup beneficjentów,

37  umieszczanie logo UE oraz RPO lub EFS na dokumentach, związanych z wykorzystywaniem funduszy unijnych,  tablice informacyjne (z logo UE i odp. programów) przy inwestycjach, realizowanych w ramach programu , a dofinansowywanych ze środków UE Odpowiedzialność - stanowiska merytoryczne w Urzędzie Gminy, jednostki organizacyjne gminy oraz instytucje (organizacje) realizujące projekty w ramach RPO lub EFS.

Przewodniczący Rady Janusz Obrębski

38 Załącznik Nr 1 do Programu Rozwoju Gminy Baranowo na lata 2014-2023

ZADANIA DO REALIZACJI W POSZCZEGÓLNYCH CELACH STRATEGICZNYCH I CELACH OPERACYJNYCH

CEL STRATEGICZNY I - TRWAŁA POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY BARANOWO CEL OPERACYJNY 1 - Ograniczenie bezrobocia i sfery wykluczenia społecznego, poprzez tworzenie warunków do rozwoju przedsiębiorstw lokalnych i zewnętrznych w sektorze usług i przemysłu rolno-spożywczego oraz przetwórstwa żywności, z zachowaniem zasad ochrony środowiska naturalnego. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Opracowanie i wdrożenie programu 2015 ------UG w - - wspierania (ulgi i zwolnienia podatk.) konsultacji z firm, tworzących nowe miejsca pracy UK i K 2. Opracowanie oferty inwest. gminy – 2015 5 5 - - - - UG - - broszura, CD, strona www gminy 3. Utworzenie Gminnego Centrum 2015 - 2017 5 0,5 - - - 4,5 UG - - Aktywności Lokalnej i Centrum Wspierania Przedsiębiorczości w ramach projektu „Mazowszanie” 4. Organizacja prac interwencyjnych, Zadania - - - - - UG wspólnie - - robót publicznych i staży stałe z PUP 5. RAZEM 10 5,5 - - - 4,5

39 CEL STRATEGICZNY I - TRWAŁA POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY BARANOWO CEL OPERACYJNY 2 – Poprawa warunków nauczania i wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci z terenu gminy oraz tworzenie alternatywnych form spędzania wolnego czasu dzieci i młodzieży. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państ pryw. wa 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Wykonanie elewacji budynku Zespołu 2017-2018 600 120 - 480 - - UG TAK RPO Szkół Gminnych w Baranowie oraz montaż paneli fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych, 2. Urządzenie nowoczesnych pracowni 2018 200 40 - 160 - - UG, ZOSiP RPO, POKL komputerowych w każdej szkole 3. Uzupełnianie wyposażenia szkół 2017-2018 300 60 - 240 - - UG,ZOSiP - RPO, POKL gminnych w pomoce i pracownie szkoły specjalistyczne 4. Poprawa systemu dowozu uczniów – 2016 500 500 - - - UG,ZOSiP - Gmina zakup nowego autobusu 5. Organizowanie kół zainteresowań w Zadania stałe 200 40 160 UG,ZOSiP POKL szkołach oraz wdrażanie programów 2015-2023 szkoły edukacyjno-wychowawczych 6. Wyrównywanie szans edukacyjnych 2014-2015 98 15 - 83 - - UG,ZOSiP - POKL uczniów przez dodatkowe zajęcia szkoły rozwijające kompetencji kluczowe – „Moja przyszłość”. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach

7. Rozbudowa przedszkola w Baranowie 2017 200 200 - - - - UG,ZOSiP - Gmina 7. RAZEM 2.098 975 - 1.123 - -

40 CEL STRATEGICZNY I - TRWAŁA POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY BARANOWO CEL OPERACYJNY 3 – Rozwijanie społeczeństwa informacyjnego Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Rozbudowa przyłączy abonenckich na 2018 800 120 - 680 - UG(Tylko w Brak planu RPO bazie sieci wykonanej w ramach sytuacji projektu „Internet dla Mazowsza” braku Operatora linii) 2. Wdrożenie aplikacji do komunikowania 2016 15 3 12 UG RPO się z sołectwami Urząd Marszałkowski 3. RAZEM 815 123 - 692 - -

41 CEL STRATEGICZNY I - TRWAŁA POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY BARANOWO CEL OPERACYJNY 4 – Poprawa warunków i standardów zamieszkania. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność z planem interwencji zagosp. (nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Wykup i uzbrojenie terenów pod 2016-2023 1000 1000 - - - - UG budownictwo mieszkaniowe pod warunkiem pozyskania gruntów i zaistnienia popytu na działki 2. Remonty i adaptacje budynków po 2018-2023 1000 200 200 600 - - UG,ZOSiP, RPO, budżet zlikwidowanych szkołach, na lokale Państwa socjalne

3. RAZEM 2 000 1200 200 600 - -

42 CEL STRATEGICZNY I - TRWAŁA POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY BARANOWO CEL OPERACYJNY 5 – Zwiększenie poziomu dostępności oferty kulturalnej wraz z racjonalizacją wydatków publicznych z tym związanych.. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państw pryw. a 1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Modernizacja infrastruktury GOKSiR w 2016-2017 600 270 - 330 - - UG Brak planu PROW Baranowie, amfiteatr, siłownia, scena, ogrodzenie, fotowoltaika, 2. Urządzenie kawiarenki internetowej w 2016 20 20 - - - - UG - - GOKSiR w Baranowie

3. Zaangażowanie organizacji Zadania stałe 30 30 - - - - UG - - pozarządowych w organizowanie imprez kulturalnych

4. RAZEM 650 320 - 330 - -

43 CEL STRATEGICZNY I - TRWAŁA POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY BARANOWO CEL OPERACYJNY 6 – Rozszerzenie oferty sportowo-rekreacyjnej dla mieszkańców gminy. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Budowa lodowiska przy ZSG w 2016-2017 70 70 - - - - UG - Gmina Baranowie 2. Budowa gminnego kąpieliska przy ZS 2015-2018 1070 570 - 500 - - UG, ISG - PROW w Baranowie 3. Budowa zbiornika retencyjno- 2021-2023 2.000 1.000 - - - 1.000 UG - KZGW rekreacyjnego wraz z infrastr. techn. WFOŚiGW Gmina 4. Budowa przystani kajakowej w 2015-2018 20 10 - - - 10 UG - LGD Czarnotrzewiu Gmina

5. Budowa boiska w Bakule-Ziomku 2015-2017 130 40 - - - 90 UG - MS,UM

6. Wykonanie ogrodzenia kompleksu 2015 25 25 - - - - UG - Gmina sportowego przy ZSG w Baranowie

7. Zagospodarowanie placu przy 2015 20 20 ------Gmina Zespołach Szkół w Baranowie i kompleksie sportowym poprzez wyposażenie w urządzenia sportowe 8. RAZEM 3.335 1.735 - 500 - 1.100

44 CEL STRATEGICZNY I - TRWAŁA POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY BARANOWO CEL OPERACYJNY 7 – Poprawa zaopatrzenia w energię elektryczną poprzez modernizację i rozbudowę sieci. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Modernizacja istniejących linii 2015-2023 130 130 - - - - UG, PGE - - energetycznych kable do oświetlenia współfinans ulicznego i skrzynki pomiarowe owanie z średniego i niskiego napięcia wraz ze projektów stacjami trafo: PGE 2. RAZEM 130 130 - - - -

CEL STRATEGICZNY I – TRWAŁA POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY BARANOWO CEL OPERACYJNY 8 – Zwiększenie dostępności gazu ziemnego jako jednego z najbardziej ekologicznych i najtańszych nośników energii. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. Zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa Przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Wymiana kotłowni tradycyjnych na 2015-2023 ------PGN gazowe w gospodarstwach domowych 2. Wymiana pieca w Urzędu Gminy 2015-2018 30 16 - 14 - - UG - RPO 3. Rozbudowa linii gazowych średniego i 2015-2023 50 50 - - - - PGNIG Brak planu - niskiego ciśnienia wraz ze stacjami UG(dokume redukc. W Baranowie i sąsiednich ntacja miejscowościach techniczna) 4. RAZEM 80 66 - 14 - -

45 CEL STRATEGICZNY I – TRWAŁA POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY BARANOWO CEL OPERACYJNY 9 – Poprawa dostępności komunikacyjnej gminy, poprzez modernizację dróg i ulic. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty w Źródła finansowania Odpowi Zgodność Kategoria realizac tyś. Zł e- z planem interwencji ji dzialnoś zagosp. (nazwa ć Przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Modernizacja dróg gminnych – ułożenie asfaltowych nawierzchni, wraz z chodnikami we wsiach oraz kanalizacją deszczową 1.1 Poprawa bezpieczeństwa i 2015 912.314,8 352.473,89, 429.841,0 - - 130.000,00 UG Tak NPPDL spójności komunikacyjnej dróg na 9 0 terenie gminy Baranowo poprzez przebudowę drogi gminnej Nr 250130W i drogi powiatowej Nr 2536W

1.2 Przebudowa drogi Nr 250112W 2015 336.206,5 186.206,50 - - - 150.000,00 UG Tak FOGR Jastrząbka – Zabrodzie- 0 Kadzidełko – Krzywoszyja

1.3 Przebudowa drogi Nr 250114W 2016 106.200,6 53.200,66 - 53.000,00 - - UG Tak FOGR Rycica – Ziomek 6

1.4 Przebudowa drogi Nr 250106W 2016 601.126,3 281.126,31 300.000,0 - 20.000,00 UG Tak NPPDL – Rupin 1 0 1.5 Przebudowa drogi Nr250127W 2016 137.350,7 77.350,72 - 60.000,00 - - UG Tak PROW Czarnotrzew – Budne – Zimna 2 Woda

1.6 Przebudowa drogi Nr 250134W 2016 102.946,5 52.946,52 - 50.000,00 - - UG Tak PROW Rupin – Cierpięta – Rycica (w 2 msc. Rycica)

1.7 Przebudowa drogi Zawady – 2016 57.561,74 31.561,74 - 26.000,00 - - UG Tak PROW wieś(k.szkoły)

46 1.8 Przebudowa drogi Nr 250153W 2016 74.223,74 37.223,74 - 37.000,00 - - UG Tak PROW Jastrząbka wieś

1.9 Przebudowa drogi Jastrząbka – 2016 569.000,0 289.000,00 - 280.000,0 - - UG Tak PROW Łęgi 0 0

1.10 Przebudowa drogi Nr 250111W 2017 300.000,0 150.000,00 - 150.000,0 - - UG Tak PROW – Zasanica – 0 0 Jastrząbka

1.11 Przebudowa drogi Nr 250136W 2017 650.000,0 325.000,00 - 325.000,0 - - UG Tak PROW Cierpięta – Tobyłki – Duży Las – 0 0 Ściśla

1.12 Przebudowa 3 dróg w msc. Majk 2017 200.000,0 100.000,00 - 100.000,0 - - UG Tak PROW 0 0 1.13 Przebudowa 2 odcinków dróg w 2017 300.000,0 125.000,00 - 125.000,0 - - UG Tak PROW msc. Kopaczyska 0 0

1.14 Przebudowa 1 odcinka drogi w 2017 150.000/0 75.000,00 - - - 75.000,00 - - FOGR msc. Kopaczyska 0 1.15 Przebudowa drogi w msc. 2017 370.000,0 185.000,00 - 185.000,0 - - UG Tak PROW Gaczyska 0 0

1.16 Przebudowa drogi Ramiona wieś 2017 170.000,0 85.000,00 - 85.000,00 - - UG Tak PROW 0

1.17 Przebudowa drogi Nr 250127W 2018 415.000,0 208.000,00 - 207.000,0 - - UG Tak PROW Czarnotrzew – Budne – Zimna 0 0 Woda wraz z dojazdem do kolonii Grądy

1.18 Przebudowa drogi Nr 250133W 2017 550.000,0 275.00,00 - 275.000,0 - - UG Tak PROW Dłutówka - Ruzieck 0 0

47 1.19 Przebudowa drogi Nr 250129W 2018 700.000,0 308.000,00 - 307.000,0 - - UG Tak PROW Zawady - Karaska 0 0

1.20 Przebudowa ulicy Bartniej w 2017 105.000,0 55.000,00 - 50.000,00 - - UG Tak PROW Baranowie 0

1.21 Przebudowa drogi ulica Słoneczna 2018 75.000,00 75.000,00 - - - - UG Tak UG w Baranowie

1.22 Przebudowa drogi w miejscowości 2018 240.000,0 120.000,00 - 120.000,0 - - UG Tak PROW Jastrząbka (k.Ciuby) 0 0

1.23 Przebudowa drogi w msc. Rycica 2017 50.000,00 25.000,00 - 25.000,00 - - UG Tak PROW

1.24 Przebudowa 2 dróg w msc. 2017 250.000,0 125.000,00 - 125.000,0 - - UG Tak PROW Oborczyska 0 0

1.25 Przebudowa drogi Nr 250125W 2017 400.000,0 300.000,00 - - - 100.000,00 UG Tak FOGR Orzoł - Rycica 0

1.26 Przebudowa drogi Czarnotrzew - 2017 170.000,0 170.000,00 - - - - UG Tak PROW Gaje 0 1.27 Przebudowa drogi Dabrowa - 2017 250.000,0 125.000,00 - 125.000,0 - - UG Tak PROW Wierzchowizna 0 0

1.28 Przebudowa drogi Ziomek - 2018 470.000,0 370.000,00 - - 100.000,00 UG Tak FOGR Gutocha 0 1.29 Przebudowa drogi w msc. Bakuła 2018 70.000,00 35.000,00 - 35.000,00 - - UG Tak PROW

1.30 Przebudowa drogi Nr 250134W 2018 850.000,0 425.000,00 - 425.000,0 - - UG Tak PROW Rupin - Rycica 0 0

1.31 Przebudowa drogi w Zimnej 2019 170.000,0 170.000,00 - - - - UG Tak UG Wodzie 0

48 1.32 Przebudowa drogi Nr 250137W 2018 400.000,0 250.000,00 - - - 150.000,00 UG Tak PROW Wola Błędowska - Kucieje 0

1.33 Przebudowa drogi Nr 250115W 2018 210.000,0 105.000,00 - 105.000,0 - - UG Tak PROW Cierpięta - Czechronka 0 0 1.34 Przebudowa drogi Lipowy Las 2019 150.000,0 150.000,00 - - - - UG Tak UG Żołny 0 1.35 Przebudowa drogi nr 250108W 2019 300.000,0 300.000,00 - - - - UG Tak UG Baranowo - Jastrząbka 0 1.36 Przebudowa drogi nr 250118W 2020 1.000.000, 500.000,00 - 500.000,0 - - UG Tak PROW Czerwińskie - Czarnotrzew 00 0 1.37 Przebudowa drogi gminnej nr 2021 2.500.000, 1.250.000,0 - 1.250.000 - - UG Tak PROW 250101W Baranowo – Rycica – 00 0 ,00 Ramiona -Parciaki

1.38 Przebudowa drogi gminnej nr 2020 500.000,0 250.000,00 - 250.000,0 - - UG Tak PROW 250102W Baranowo – Lipowy Las 0 0 1.39 Przebudowa drogi w miejscowości 2021 250.000,0 125.000,00 - 125.000,0 - - UG Tak PROW Orzołek 0 0

1.40 Przebudowa drogi nr 26 w 2021 200.000, 100.000,00 - - - 100.000 UG Tak FOGR miejscowości Kopaczyska 1.41 Przebudowa drogi Nr 250129W 2021 700.000,0 600.000,00 - - - 100.000 UG Tak FOGR Zawady – Karaska(odcinek 1) 0 1.42 Przebudowa drogi gminnej 2022 500.000,0 500.000,00 - - - - UG Tak nr250W Budne –Witowy Most 0 1.43 Przebudowa drogi Zawady - 2022 300.000,0 300.000,00 - - - - UG Tak Kuleszki 0

1.44 Przebudowa drogi gminnej 2022 700.000,0 700.000,00 - - - - UG Tak nr250114W Rycica- Ziomek 0

1.45 Przebudowa drogi nr250134W 2022 200.000,0 200.000,00 - - - - UG Tak Rupin – Rycica(odcinek Cierpięta 0 Tobyłki- Rycica)

49 1.46 Przebudowa drogi nr250125W 2022 400.000,0 400.000,00 - - - - UG Tak Orzoł - Rycica 0

1.47 Przebudowa drogi nr250159W 2023 400.000,0 400.000,00 - - - - UG Tak Guzowatka - Kopaczyska 0 1.48 Przebudowa drogi Zawady 2023 400.000,0 400.000,00 - - - - UG Tak Dabrowa - Żabiocha 0 1.49 Przebudowa drogi nr 250121W 2023 700.000,0 700.000,00 - - - - UG Tak Rupin - Cierpięta 0

1.50 Modernizacja systemu oświetlenia 2017 1.017.380, 217.380,00 - 800.000,0 - - UG Tak RPO ulicznego na terenie Gminy 00 0 Baranowo 2. RAZEM 20.624,318 12.744,447 729,841 6.225,500 - 925,000

50 CEL STRATEGICZNY I - TRWAŁA POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY BARANOWO CEL OPERACYJNY 10 – Poprawa warunków funkcjonowania infrastruktury społecznej oraz zwiększenie poziomu bezpieczeństwa mieszkańców gminy. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1. Wymiana stolarki okiennej i drzwiowej w 2016-2018 100 20 - 80 - - UG - RPO budynku Urzędu Gminy 2. Doposażenie gminnego posterunku 2018 50 25 25 - - - UG, Powiat. - - policji – zakup samochodu Komenda partycypacja w kosztach Policji 3. Urządzenie mieszkań dla lekarzy w 2016-2018 20 20 - - - UG Tak - Ośrodku Zdrowia w Baranowie 4. Doposażenie ochotniczych straży 2015-2018 230 80 - - - 150 UG - - pożarnych gminy w sprzęt ratowniczy, nożyce życia…..KSRG Brodowe Łąki, zakup samochodu dla OSP Cierpięta 5. Wyposażenie gabinetu lekarskiego w 2017-2020 200 200 - - - - UG - - nowoczesny sprzęt 6. Modernizacja przestrzeni publicznej: 2014-2016 380 180 - 200 - - - PROW Dąbrowa, Jastrząbka, Kopaczyska,

7. Urządzenie centrów wsi Oborczyska, 2015-2017 830 322 - 508 - - PROW Majdan, Ziomek, Zawady (przy WFOŚiGW szkole) 8. Zagospodarowanie centrów wsi 2017-2018 250 130 - 120 - - PROW Budne i Kucieje 9. RAZEM 2.060 977 25 908 - 150

51 CEL STRATEGICZNY I - TRWAŁA POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY BARANOWO CEL OPERACYJNY 11 –Wdrażanie odnawialnych źródeł energii wykorzystywanej przy gospodarstwach domowych. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. Zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa Przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Montaż kolektórw słonecznych w 2016-2020 3.000 100 - 2200 700 UG RPO gospodarstwach domowych 2. Farma fotowoltaiczna na terenie 2020 3.000 600 - 2400 - - RPO byłego SKR 3 Budowa ogniw fotowoltaicznych na 2016-2020 9.450 1.850 - 6.800 800 - RPO budynkach użyteczności publicznej i Gmina budynkach indywidualnych Mieszkańcy gospodarstwach domowych. 4. Zainstalowanie lamp hybrydowych w 2016-2020 800 170 - 630 - - RPO niektórych punktach oraz LED na całej linii oświetlenia ulicznego 5. Zainstalowanie pomp ciepła w ZS w 2016-2020 220 60 - 160 - - UG - RPO Zawadach 6 Inteligentne systemy sterowania 2018-2020 100 20 - 80 - - RPO zużycia ciepła i energii w kompleksie szkolno-sportowym w Baranowie 7. RAZEM 16.57 2.80 - 12.2 1500 - 0 0 70

52 CEL STRATEGICZNY II – POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I JEGO OCHRONA TAK, ABY BYŁO ONO ISTOTNYM WALOREM GMINY, WARUNKUJĄCYM UTRZYMANIE KONKURENCYJNEJ NA RYNKU EUROPEJSKIM FUNKCJI ROLNICZEJ, UZUPEŁNIONEJ O DZIAŁALNOŚĆ W SFERZE AGROTURYSTYKI. CEL OPERACYJNY 1 – Rozwiązanie problemu gospodarki ściekowej na terenie gminy poprzez rozbudowę systemu kanalizacji, opartego na Gminnej Oczyszczalni Ścieków w Baranowie oraz jednej wiejskiej oczyszczalni ścieków, a także sukcesywnie tworzonymi systemami przydomowych oczyszczalni ścieków, przede wszystkim w wiejskiej zabudowie rozproszonej. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. Zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa Przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Modernizacja oczyszczalni ścieków w 2017-2020 2000 1000 - - - 1000 UG Tak RPO, PROW, Baranowie poprzez wykonanie WFOŚ i GW zadaszenia na reaktorach wraz z montażem ogniw fotowoltaicznych oraz budowa i urządzenie kompostownika do gromadzenia osadów 2. Budowa oczyszczalni ścieków w 2015-2022 10500 4000 - 2000 500 4000 UG Tak RPO, PROW, miejscowości Kucieje oraz sieci WFOŚ i GW kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami UZT dla 14 miejscowości w północnej części gminy. 3. Uzupełnienie przyłączy 2017-2020 200 120 - - 80 - UG Tak kanalizacyjnych na wykonanej sieci w 9 miejscowościach podłączonych do oczyszczalni w Baranowie 4. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej 2017-2022 400 150 - - 50 200 UG Tak RPO, PROW, wraz z przyłączami do nowych WFOŚ i GW osiedli w Baranowie 5. Budowa przydomowych oczyszczalni 2017-2019 1400 500 - - 200 700 UG Tak RPO, PROW, ścieków w gospodarstwach WFOŚ i GW pojedynczych i kolonijnych na terenie gm. Baranowo.

53 6. Sieć kanalizacyjna dla tzw. 2020-2025 5000 2500 - - 200 2300 UG Tak aglomeracji Jastrząbka (6 msc. w południowej części gminy)

7. Budowa podoczyszczalni dla 2023-2025 800 400 - 50 350 - UG Tak miejscowości Cierpięta lub podłączenie wsi Cierpięta do oczyszczalni w Baranowie 8. RAZEM 20300 8670 - 2050 1380 8200

CEL STRATEGICZNY II - POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I JEGO OCHRONA TAK, ABY BYŁO ONO ISTOTNYM WALOREM GMINY, WARUNKUJĄCYM UTRZYMANIE KONKURENCYJNEJ NA RYNKU EUROPEJSKIM FUNKCJI ROLNICZEJ, UZUPEŁNIONEJ O DZIAŁALNOŚĆ W SFERZE AGROTURYSTYKI. CEL OPERACYJNY 2 - Uporządkowanie gospodarki zwierzęcymi odchodami ciekłymi i stałymi, przede wszystkim w gospodarstwach wysokotowarowych. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (Nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Budowa urządzeń magazynujących 2017-2023 500 - - - 500 - - ciekłe i stałe odchody zwierzęce w gosp. rolnych 15 sztuk

2. Budowa biogazowni w 2018-2023 2000 1200 700 100 gospodarstwach rolnych 10sztuk

3. RAZEM 2500 - - 120 700 100 0

54 CEL STRATEGICZNY II - POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I JEGO OCHRONA TAK, ABY BYŁO ONO ISTOTNYM WALOREM GMINY, WARUNKUJĄCYM UTRZYMANIE KONKURENCYJNEJ NA RYNKU EUROPEJSKIM FUNKCJI ROLNICZEJ, UZUPEŁNIONEJ O DZIAŁALNOŚĆ W SFERZE AGROTURYSTYKI. CEL OPERACYJNY 3 – Uzupełnienie i modernizacja systemu wodociągowego gminy. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (Nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Rozbudowa i modernizacja sieci 2015-2025 500 300 - 100 30 70 UG Tak PROW, wodociągowej na terenie gminy WFOŚ i GW Baranowo. 2. Rozbudowa i modernizacja Stacji 2015-2018 210 110 - - 100 UG Tak PROW, Uzdatniania Wody w Baranowie WFOŚ i GW, 3. Modernizacja SUW Zawady wraz z 2016-2018 250 50 - 180 - 20 UG Tak RPO, PROW, kolektorami słonecznymi i WFOŚ i GW, fotowoltaiką 4 Uzupełnienie przyłączy 2015-2022 300 210 - - 90 - UG Tak - wodociągowych do nowych budynków lub pojedynczych zabudowań. 5. RAZEM 1260 670 - 280 120 190

55 CEL STRATEGICZNY II - POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I JEGO OCHRONA TAK, ABY BYŁO ONO ISTOTNYM WALOREM GMINY, WARUNKUJĄCYM UTRZYMANIE KONKURENCYJNEJ NA RYNKU EUROPEJSKIM FUNKCJI ROLNICZEJ, UZUPEŁNIONEJ O DZIAŁALNOŚĆ W SFERZE AGROTURYSTYKI. CEL OPERACYJNY 4 – Realizacja systemu gospodarki odpadami stałymi Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Zagospodarowanie i odbiór odpadów Zadania stałe - - - UG - - komunalnych z terenu gminy 2. Modernizacja Punktu Selektywnej 2014-2015 15 15 - - - - UG - - Zbiórki Odpadów Komunalnych 3. RAZEM 15 15 - - - -

56 CEL STRATEGICZNY II - POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I JEGO OCHRONA TAK, ABY BYŁO ONO ISTOTNYM WALOREM GMINY, WARUNKUJĄCYM UTRZYMANIE KONKURENCYJNEJ NA RYNKU EUROPEJSKIM FUNKCJI ROLNICZEJ, UZUPEŁNIONEJ O DZIAŁALNOŚĆ W SFERZE AGROTURYSTYKI. CEL OPERACYJNY 5 - Likwidacja dzikich wysypisk śmieci oraz rozwiązanie problemu utylizacji podłych zwierząt gospodarskich. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 Likwidacji dzikich wysypisk na Zadanie stałe 20 20 - - - UG,Rada - terenie gminy 2015-2023 Sołecka 2 Podpisanie stałej umowy z firmą na Zadanie stałe - - - UG, ARiMR - - odbiór padłych zwierząt 2015-2023

3. Realizacja programu usuwania 2015-2023 1.250 290 - - - 960 UG WFOŚiGW, wyrobów zawierających azbest Gmina

4. RAZEM 1270 310 - - - 960

57 CEL STRATEGICZNY II - POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I JEGO OCHRONA TAK, ABY BYŁO ONO ISTOTNYM WALOREM GMINY, WARUNKUJĄCYM UTRZYMANIE KONKURENCYJNEJ NA RYNKU EUROPEJSKIM FUNKCJI ROLNICZEJ, UZUPEŁNIONEJ O DZIAŁALNOŚĆ W SFERZE AGROTURYSTYKI. CEL OPERACYJNY 6 - Rozszerzenie zakresu edukacji ekologicznej poprzez opracowanie i wdrożenie systemu tego typu edukacji, skierowanego zarówno do dzieci i młodzieży, jak i rolników. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Włączanie dzieci i młodzieży do Zadania stałe ------UG - - konkursów i zajęć o charakterze org.gminy edukacyjnym na poziomie gminnym i GOKSiR regionalnym – działalność GOKSiR i Szkoły szkół gminnych gminne 2. Wybudowanie wiaty wraz z 2016-2017 100 50 - - - 50 Gmina, ZSG WFOŚiGW planszami do edukacji ekologicznej Baranowo Gmina przy ZSG w Baranowie ZOSIP

3. Angażowanie rolników do udziału w Zadania stałe ------Organizacje - - programach szkoleniowych z zakresu rolników, ekologii i upraw rolnych metodami GOKSiR, ekologicznymi NGO’s, UG 4. RAZEM 100 50 - - - 50

58 CEL STRATEGICZNY II - POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I JEGO OCHRONA TAK, ABY BYŁO ONO ISTOTNYM WALOREM GMINY, WARUNKUJĄCYM UTRZYMANIE KONKURENCYJNEJ NA RYNKU EUROPEJSKIM FUNKCJI ROLNICZEJ, UZUPEŁNIONEJ O DZIAŁALNOŚĆ W SFERZE AGROTURYSTYKI. CEL OPERACYJNY 7 - Zwiększenie szans na rozwój funkcji turystycznej gminy. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (Nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Opracowanie „Programu rozwoju 2016 5 5 - - - - UG, GOKSiR - - turystycznego Gminy Baranowo” – w celu rozwijania form turystyki znaczących dla gminy 2. Stałe badania ankietowe gości 2016-2023 13 13 - - - - UG, GOKSiR - - odwiedzających gminę „CO MI SIĘ PODOBA, A CO NIE W GMINIE” – ankiety w jęz. polskim, niemieckim i angielskim – opracowanie analityczne ankiet i opublikowanie ich wyników (prasa lokalna, strona www, broszura) 3. Organizowanie konkursów: Zadania stałe 17 5 - - 2 10 UG, GOKSiR - -  na najładniejszą wystawę 2015-2023 sklepową, posesję lub ogród Nagłośnienie konkursów w mediach regionalnych, zaproszenie telewizji regionalnej na uroczystość ogłoszenia wyników. 4. Przygotowanie oferty turystycznej 2016 3 3 - - - - UG, GOKSiR - - gminy z uwzględnieniem ścieżek rowerowych (dróg gminnych) 65 RAZEM 38 26 - - 2 10

59 CEL STRATEGICZNY II - POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I JEGO OCHRONA TAK, ABY BYŁO ONO ISTOTNYM WALOREM GMINY, WARUNKUJĄCYM UTRZYMANIE KONKURENCYJNEJ NA RYNKU EUROPEJSKIM FUNKCJI ROLNICZEJ, UZUPEŁNIONEJ O DZIAŁALNOŚĆ W SFERZE AGROTURYSTYKI. CEL OPERACYJNY 8 - Rozbudowa infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp.przest JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Ustawienie tablic informacyjnych w 2016 20 10 - - 5 5 UG - WFOŚ i GW rejonie najciekawszych turystycznie, przyrodniczo i kulturowo miejsc w gminie 2. Urządzenie miejsc biwakowych w 2016 10 - - - 10 - UG Brak planu - Oborczyskach, Kopaczyskach i Olkowej Kępie 3. Wyznaczenie i urządzenie 2017-2020 300 75 - 225 - - UG, Brak planu LGD turystycznych ścieżek rowerowych i pieszych wzdłuż rz. Omulew oraz wzdłuż tras: Przasnysz-Baranowo- Kadzidło oraz Adamczycha-Witowy Most (Zasanica)-Cierpięta-Ramiona 4. Budowa stanicy wodnej w 2017-2018 50 20 - - - 30 UG Brak planu LGD Czarnotrzewiu Gmina 5. Modernizacja i adaptacja 2019-2020 500 500 - - - - Gmina infrastruktury oraz budynku dworca PKP w Jastrząbce 6. RAZEM 880 605 - 225 15 35

60

CEL STRATEGICZNY II - POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I JEGO OCHRONA TAK, ABY BYŁO ONO ISTOTNYM WALOREM GMINY, WARUNKUJĄCYM UTRZYMANIE KONKURENCYJNEJ NA RYNKU EUROPEJSKIM FUNKCJI ROLNICZEJ, UZUPEŁNIONEJ O DZIAŁALNOŚĆ W SFERZE AGROTURYSTYKI. CEL OPERACYJNY 9 - Podniesienie poziomu wiedzy rolników, jako potencjalnych gestorów bazy agroturystycznej. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (Nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Wspomaganie działań środowiska Zadanie stałe 5 4 - - 1 - Rolnicy, - - rolników oraz WODR w zakresie 2015-2023 WODR, UG podnoszenia poziomu wiedzy rolników dot. zasad prowadzenia działalności agroturystycznej 2. Promocja kwater agroturystycznych Zadanie stałe 2 1 - - 1 - UG, GOKSiR - - (w materiałach promocyjnych gminy 2015-2023 i na stronie www) 3. RAZEM 7 5 - - 2 - a – koszt w latach 2014-2023

61

CEL STRATEGICZNY II - POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I JEGO OCHRONA TAK, ABY BYŁO ONO ISTOTNYM WALOREM GMINY, WARUNKUJĄCYM UTRZYMANIE KONKURENCYJNEJ NA RYNKU EUROPEJSKIM FUNKCJI ROLNICZEJ, UZUPEŁNIONEJ O DZIAŁALNOŚĆ W SFERZE AGROTURYSTYKI. CEL OPERACYJNY 10 - Integracja środowiska lokalnych przedsiębiorców tak, aby stało się ono partnerem samorządu w działaniach na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (Nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Opracowanie programu współpracy ------UG i - - samorządu gminy z organizacjami 2014-2023 środowisko pozarządowymi wraz z lokalnych wyznaczeniem zadań własnych, jakie NGO samorząd może przekazać do realizacji tym organizacjom. 2. Współpraca z lokalnymi ------UG, - - przedsiębiorcami w zakresie rozwoju 2014-2023 gminy poprzez cykliczne spotkania w ramach partnerstwa publiczno- prywatnego 3. Propagowanie i wspieranie idei ------UG i - - utworzenia lokalnej organizacji 2014-2023 środowisko rolników, prowadzących działalność rolników agroturystyczną, MODR 4. RAZEM ------

62 CEL STRATEGICZNY III – ROZWÓJ KAPITAŁU LUDZKIEGO, INWESTOWANIE NA RZECZ ROZWOJU SPOŁECZNEGO MIESZKAŃCÓW GMINY CEL OPERACYJNY 1 - Wspieranie inicjatyw lokalnych w tym inicjatyw obywatelskich Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Przeprowadzanie co roku konkursu 2016-2023 100 50 - 50 - - GOKSiR, - LDG grantowego na realizację UG UG najlepszych inicjatyw obywatelskich, Mieszkańcy mieszczących się w zadaniach sołectwa własnych gminy. 2. Dofinansowanie projektów lokalnych Zadanie stałe 50 50 - - - - UG - - organizacji pozarządowych, 2015-2023 ubiegających się o środki UE

3. Budżet obywatelski 2016-2018 ------UG - -

4. Wspieranie inicjatyw oddolnych w Zadanie stałe ------UG, GOKSiR - - sołectwach 2015-2023

5. Punkt konsultacyjny i pomoc w 2016-2023 ------UG, - - przygotowaniu wniosków dla GOKSiR aktywnych grup w sołectwach 6. Reaktywowanie kół gospodyń 2017-2023 ------GOKSiR - - wiejskich

7. Kultywowanie tradycji kurpiowskiej Zadanie stałe ------GOKSiR - - 2015-2023 8. RAZEM 150 100 - 50 - -

63 CEL STRATEGICZNY III – ROZWÓJ KAPITAŁU LUDZKIEGO – INWESTOWANIE NA RZECZ ROZWOJU SPOŁECZNEGO MIESZKAŃCÓW GMINY CEL OPERACYJNY 2 - Działania na rzecz pomocy społecznej, bezrobocia i wykluczenia społecznego. 1. Działania na rzecz poprawy 2015 4,5 - - - 4,5 - GOPS - Fundacja warunków funkcjonowania rodzin Paribas Bank /Zimowisko dla dzieci/ grant

2. Działania zmierzające do wzrostu 2015 4,5 2 2,5 - - - GOPS PEFRON jakości życia osób starszych i niepełnosprawnych (Projekt o dofinansowanie dnia dziecka dzieci niepełnosprawnych) 3. Działania z zakresu wsparcia rodziny 2015 5 5 - GOPS FIO i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu ( Projekt Krzepkie Sąsiadki) 4. Przeciwdziałanie zjawisku przemocy/ 2015 12,5 2,5 10 - - - GOPS - MPiPS projekt „ Stop Przemocy i agresji w rodzinie”

5. Przeciwdziałanie bezrobociu i 2015, 2016 100 10 - 90 - - GOPS - EFS wykluczeniu społecznemu (Projekt systemowy)

6. Działania na rzecz grupy wsparcia Zadanie stałe ------GOPS dzieci i osób niepełnosprawnych ( 2015-2023 organizacja imprez, wycieczek, spotkań)

7. Organizowanie staży prac 2015,2023 ------UG i - PUP interwencyjnych i robót publicznych jednostki dla osób bezrobotnych org.gminy

64 8 Utworzenie Punktu Konsultacyjnego 2015-2023 2.4 2.4 - - - - GOPS,UG, - - dla osób uzależnionych, GKRPA wspóluzależnionych, doznających przemocy 9 Działania Zespołu Zadanie stałe ------GOPS - - Interdyscyplinarnego zmierzające do 2015-2023 ograniczenia/ wyeliminowania zjawiska przemocy w rodzinie oraz uzależnień.

4. RAZEM 128,9 16,9 17,5 90 4,5 -

65 CEL STRATEGICZNY IV - MODERNIZACJA SEKTORA ROLNEGO I DOSTOSOWANIE GO DO ZMIENIAJĄCYCH SIĘ WARUNKÓW ZEWNĘTRZNYCH I KONKURENCJI NA WSPÓLNYM RYNKU EUROPEJSKIM.

CEL OPERACYJNY 1 - Podnoszenie świadomości rolników, co do zmieniających się zasad i warunków gospodarowania. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (Nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Pomoc samorządu przy 2015-2023 2 2 - - - - WODR UG - - organizowaniu kursów i szkoleń Zadanie stałe 2. Organizowanie rolniczych imprez 2015-2023 70 70 - - - - UG, GOKSiR - - plenerowych np. „Dni kukurydzy” Zadanie stałe 3. Organizowanie i dofinansowanie 2015-2023 50 50 - - - - WODR, UG - - programów szkoleniowych dla Zadanie stałe rolników, w tym także wyjazdów studyjnych. 4. RAZEM 122 122 - - - -

66

CEL STRATEGICZNY IV - MODERNIZACJA SEKTORA ROLNEGO I DOSTOSOWANIE GO DO ZMIENIAJĄCYCH SIĘ WARUNKÓW ZEWNĘTRZNYCH I KONKURENCJI NA WSPÓLNYM RYNKU EUROPEJSKIM. CEL OPERACYJNY 2 - Unowocześnienie rolnictwa na terenie gminy, przy wykorzystaniu lokalnych warunków produkcji oraz tradycji regionu w tym zakresie. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (Nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Promocja nowoczesnej produkcji 2014-2023 50 5 - - 45 - UG, sektor - - mleka Zadanie stałe pryw., WODR,SM 2. Wspieranie i promowanie idei 2015-2023 5 1 - - 4 - WODR SM - - tworzenia grup producenckich zadanie stałe 3. Upowszechnianie i wspieranie 20014-2023 5 1 - - - 4 WODR, - - modelu rolnictwa zrównoważonego i zadanie stałe NGO’s produkującego żywność metodami ekologicznymi 4. RAZEM 60 7 - - 49 4 a – koszt w latach 2014-2023

67 CEL STRATEGICZNY IV - MODERNIZACJA SEKTORA ROLNEGO I DOSTOSOWANIE GO DO ZMIENIAJĄCYCH SIĘ WARUNKÓW ZEWNĘTRZNYCH I KONKURENCJI NA WSPÓLNYM RYNKU EUROPEJSKIM. CEL OPERACYJNY 3 -Wykorzystanie pomocy finansowej Unii Europejskiej skierowanej do sektora rolnego. Lp Zadanie / projekt Okres Koszty Źródła finansowania Odpowie- Zgodność z Kategoria realizacji w tyś. zł dzialność planem interwencji zagosp. (Nazwa przestrz. programu) JST Budżet UE Sektor Inne państwa pryw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Pomoc przy wypełnianiu wniosków o 2015-2023 ------dopłaty obszarowe zadanie stałe 2. Pomoc przy opracowywaniu ------UG, - - projektów i wypełnianiu wniosków zadanie stałe do programów funduszy 2015-2023 strukturalnych (progr. rolno- środowiskowe, renty strukturalne, młodzi rolnicy itp.) 3. Wspieranie organizacyjne i Zadanie stałe 10 10 - - - - UG - - dofinansowanie programów 2015-2023 szkoleniowych oraz informacyjnych dla rolników w zakresie możliwości korzystania z różnorodnych progr. funduszy strukturalnych 4. RAZEM 10 10 - - - - a – koszt w latach 20014-2023

Przewodniczący Rady Janusz Obrębski

68

Załącznik Nr 2 do Programu Rozwoju Gminy Baranowo na lata 2014-2023

ZESTAWIENIE ZADAŃ REALIZACYJNYCH, NA KTÓRE SAMORZĄD GMINY BARANOWO BĘDZIE UBIEGAŁ SIĘ O DOFINANSOWANIE W RAMACH PROGRAMÓW UNII EUROPEJSKIEJ I PROGRAMÓW KRAJOWYCH. OKRES REALIZACYJNY: 2015 – 2018

Lp. Cel strateg. Zadania/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Dokum Nazwa i operac. inwestycyjnych całkowit entacja programu/ Programu y 2015 2016 2017 2018 i pozwo podmiot Rozwoju w tys. zł JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne lenia dofinansu- Gminy jący 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 1 I.10 Zagospodarowanie 344 158 18 ------Tak PROW centrum wsi Jastrząbka, 6 Gmina Dąbrowa i Kopaczyska 2 I.9 Poprawa 912 361 - 130 ------Tak Starosta bezpieczeństwa i 421 NPPDL spójności Gmina komunikacyjnej dróg na terenie gminy Baranowo poprzez przebudowę drogi gminnej nr 250130W i drogi powiatowej nr253W 3 I.9 Przebudowa drogi 354 254 - 100 ------Tak FOGR gminnej Nr 250112W Gmina Jastrząbka – Kadzidełko - Krzywoszyja 4* I.9 Poprawa jakości dróg 739 - - - 248 41 - 29 47 - - - - Tak PROW gminnych poprzez 5 Gmina przebudowę drogi Nr 250106W Gaczyska – Rupin, Nr 250153W Jastrząbka-wieś

69

Lp Cel Zadania/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Doku Nazwa strateg. i inwestycyjny całkowit menta program operac. y w tys. 2015 2016 2017 2018 cja i u/ Program zł JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne JST UE In pozw podmiot Rozwoju ne olenia dofinans Gminy ujacy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 5 I.9 Budowa drogi gminnej 600 44 - - 556 ------Tak Gmina Jastrząbka –Łęgi 6 I.9 Przebudowa drogi 177 6 - - 171 ------Tak Gmina gminnej w msc. Ramiona 7 I.9 Przebudowa ul. 111 5 - - 106 ------Tak Gmina Bartniej w Baranowie 8 I.9 Przebudowa drogi 305 5 - - 200 - 100 ------Tak FOGR gminnej Nr 250111W Gmina Witowy Most- Zasanica- Jastrząbka 9 I.9 Przebudowa ul. 77 7 - - - - - 70 - - - - - Gmina Słonecznej w Tak Baranowie

10 I.9 Budowa drogi gminnej 324 24 - - 25 - - 275 - - - - - Tak Gmina Nr250127W Czarnotrzew- Budne- Zimna Woda wraz z dojazdem do kolonii Grądy 11 I.9 Przebudowa drogi 558 7 ------551 - - Tak Gmina gminnej Nr 250133W Dłutówka – Ruzieck – 12 I.9 Przebudowa drogi w 177 - - - 10 - - 167 - - - - - Tak Gmina miejscowości Czarnotrzew-Gaje

70

Lp Cel Zadania/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Dokum Nazwa strateg. i inwestycyjny całkowit entacja progra operac. y w tyś. 2015 2016 2017 2018 i pozwo mu/ Program zł JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne JST UE In lenia podmio Rozwoju ne t Gminy dofinan sujacy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 13 I.9 Przebudowa drogi 62 1 - - 61 ------Tak Gmina gminnej Zawady (szkoła) 14 I.9 Przebudowa drogi 300 - - - 5 - - 195 - 100 - - - FOGR gminnej Kopaczyska Gmina wieś 15 I.9 Przebudowa drogi 360 ------10 - - 250 - 10 Tak FOGR Rycica- Orzoł 0 Gmina

16 I.9 Przebudowa drogi Nr 460 ------10 - - 450 - - Tak Gmina 250137 Wola Błędowska-Kucieje 17 I.9 Przebudowa drogi 663 12 - - - - - 650 - - - - - Tak Gmina gminnej Nr250136 Cierpięta - Ściśla 18 I.9 Przebudowa drogi 258 8 ------250 - - Tak Gmina Dąbrowa- Wierzchowizna – 19* I.9 Przebudowa dróg w 595 14 - - 12 - - 80 13 - 133 223 - Tak PROW miejscowościach Majk 3 Gmina i Gaczyska

71 Lp Cel Zadania/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Dokum Nazwa strateg. i inwestycyjny całkowit entacja progra operac. y w tyś. 2015 2016 2017 2018 i pozwo mu/ Program zł JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne JST UE In lenia podmio Rozwoju ne t Gminy dofinan sujacy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 20 I.9 Przebudowa drogi w 200 5 - - - - - 195 - - - - - Tak Gmina miejscowości Oborczyska 0+000,00 do km 0+485,00 21* I.9 Usprawnienie połączeń 2.153 37 - - 54 - - 280 47 - 488 824 - Tak PROW komunikacyjnych 0 Gmina poprzez przebudowę dróg gminnych Nr 250129W Zawady – Żabiocha – Karaska, Nr 250134W Rupin – Cierpięta – Rycica i Nr 250115W Cierpięta - Czechronka 22 I.9 Przebudowa drogi 470 10 ------168 292 - Tak Gmina gminnej Ziomek – Gutocha 23 I.9 Przebudowa dwóch 288 8 - - - - - 280 - - - - - Tak Gmina odcinków dróg w msc. Kopaczyska 24* I.9 Przebudowa drogi w 114 8 - - 7 - - 37 62 - - - - Tak PROW miejscowości Gmina Oborczyska

72 Lp Cel Zadania/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Dokum Nazwa strateg. i inwestycyjny całkowit entacja progra operac. y w tyś. 2015 2016 2017 2018 i pozwo mu/ Program zł JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne JST UE In lenia podmio Rozwoju ne t Gminy dofinan sujacy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 25* I.9 Przebudowa drogi w 286 8 - - 5 - - - - - 102 171 - Tak PROW miejscowości Gmina Jastrząbka 26* I.9 Przebudowa drogi 419 - - - 5 - - - - - 155 259 - Tak PROW gminnej Nr250112W Gmina Jastrząbka – Zabrodzie – Kadzidełko - Krzywoszyja 27 I.9 Przebudowa drogi 510 - - - 10 - - - - - 500 - - Tak Gmina gminnej Nr250102W Baranowo- Lipowy Las 28 I.9 Przebudowa dróg w 273 6 - - 267 ------Tak Gmina miejscowości Rycica (trzy odcinki) 29 I.9 Dotacja celowa dla 10 10 ------Gmina pomoc finansową dla Starostwa Powiatowego w Ostrołęce na dofinansowanie zadania z zakresu drogownictwa pn.”Przebudowa drogi powiatowej Nr 2514W Myszyniec – Zdunek Bartniki”

73 Lp Cel Zadania/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Dokum Nazwa strateg. i inwestycyjny całkowit entacja progra operac. y w tyś. 2015 2016 2017 2018 i pozwo mu/ Program zł JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne JST UE In lenia podmio Rozwoju ne t Gminy dofinan sujacy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 30 I.9 Dotacja celowa na 3.556 3.55 ------Gmina pomoc finansową dla 6 Starostwa Powiatowego w Ostrołęce na dofinansowanie zadania z zakresu drogownictwa pn. „Przebudowa mostów w msc. Brodowe Łąki i Zawady wraz z dojazdami” 31 I.10 Zakup nowego 49 9 - 40 ------WFOŚ średniego zestawu i GW narzędzi hydraulicznych ZPZOS do ratownictwa PRP technicznego drogowego dla OSP w Gmina Brodowych Łąkach 32 I.9 Wykonanie oświetlenia 17 17 ------Tak Gmina ulicznego w msc. Cierpięta 33 I.9 Wykonanie oświetlenia 9,5 9,5 ------Tak Gmina ulicznego w centrum wsi Rycica 34 I.9 Modernizacja i 2.050 53 - - - - - 400 1.5 - - - - Tak RPO rozbudowa systemu 97 Gmina oświetlenia ulicznego na terenie gminy

74 Lp Cel Zadania/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Dokum Nazwa strateg. i inwestycyjny całkowit entacja progra operac. y w tyś. 2015 2016 2017 2018 i pozwo mu/ Program zł JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne JST UE In lenia podmio Rozwoju ne t Gminy dofinan sujacy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 35 I.6 Wykonanie ogrodzenia 25 25 ------Tak Gmina Kompleksu Sportowego przy ZSG w Baranowie 36 I.6 Zagospodarowanie placu 20 20 ------Tak Fundus przy Zespole Szkół w z Baranowie i kompleksie Sołecki sportowym poprzez wyposażenie w urządzenia sportowe 37 I.10 Urządzenie placu zabaw 221 10 - - - - - 77 13 - - - - Tak PROW wraz z 4 Gmina zagospodarowaniem terenu w msc. Zawady 38 I.10 Zagospodarowanie 211 10 - - - - - 74 12 - - - - Tak PROW centrum wsi Ziomek 7 Gmina 39 II.3 Rozbudowa i 406 26 - - 76 - 304 ------Tak WFOŚ modernizacja Stacji iGW Uzdatniania Wody w Gmina Baranowie, etap I 40 II.1 Budowa oczyszczalni 5.568 518 - - 50 - - 500 1.0 1.00 500 1.00 1.0 Tak PROW ścieków wraz z siecią 00 0 0 00 WFOŚ kanalizacji sanitarnej dla iGW 14 miejscowości RPO północnej części gminy oraz rozbudowa i Gmina modernizacja sieci wodociągowej na terenie gminy

75 Lp Cel Zadania/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Dokum Nazwa strateg. i inwestycyjny całkowit entacja progra operac. y w tyś. 2015 2016 2017 2018 i pozwo mu/ Program zł JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne lenia podmio Rozwoju t Gminy dofinan sujacy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 41 II.6 Budowa wiaty dla 100 - - - 50 - 50 ------Tak WFOŚi edukacji ekologicznej GW przy Zespołach Szkół Gmina w Baranowie 42 I.11 Poprawa bilansu 6.100 - - - 100 - - 600 2.4 - 600 2.4 - Tak RPO energetycznego 00 00 Gmina gminy Baranowo- Miesz- Myszyniec poprzez kańcy inwestycje w odnawialne źródła energii- instalacje ogniw fotowoltaicznych oraz kolektorów słonecznych 43 I.10 Zagospodarowanie 163,1 3,1 ------59 10 - - - - Tak PROW centrum wsi Majdan 1 Gmina 44 I.10 Zagospodarowanie 234,9 4,9 - - - - - 84 14 - - - - Tak PROW centrum wsi 6 Gmina Oborczyska 45 I.10 Zagospodarowanie 200 ------80 12 - Tak PROW centrum wsi Budne 0 Gmina Sowięta 46 I.9 Dotacja dla powiatu 1.000 ------1.00 - - Tak Gmina na przebudowę drogi 0 Gaczyska -Witowy Most

76

Lp Cel Zadania/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Doku Nazwa strateg. i inwestycyjny całkowit menta program operac. y w tyś. 2015 2016 2017 2018 cja i u/ Program zł JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne pozw podmiot Rozwoju o dofinans Gminy lenia ujacy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 47 I.6 Budowa otwartego 700 ------255 44 - Tak PROW kąpieliska na 5 Gmina kompleksie edukacyjno –sportowym w Baranowie 48 I.5 Modernizacja 406 6 - - - - - 146 254 - - - - Tak PROW infrastruktury GOKSiR GOKSiR wraz z zagospodarowaniem terenu 49 II.5 Usuwanie azbestu 450 50 - - 20 - 80 20 - 80 40 - 160 Tak WFOŚiG z terenu gminy W Baranowo w ramach Gmina Programu usuwania i unieszkodliwiania azbestu na terenie woj. mazowieckiego 50 I.2 Zakup autobusu do 500 - - 500 ------Gmina przewozu młodzieży szkolnej

77 Lp Cel Zadania/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Dokum Nazwa strateg. i inwestycyjny całkowit entacja program operac. y w tyś. 2015 2016 2017 2018 i pozwo u/ Program zł JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne lenia podmiot Rozwoju dofinans Gminy ujacy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 51 I.6 Urządzenie 70 - - - 70 ------Tak Gmina lodowiska na boisku wielofunkcyjnym na kompleksie edukacyjno - sportowym w Baranowie 52 I.2 Termomodernizacja 250 - - - 50 - - - 40 160 - - - Tak WFOŚ i I.10 budynków GW użyteczności Gmina publicznej 53 I.11 Poprawa bilansu 2.550 - - - 50- - - 300 1.2 - 200 80 - Tak RPO, energetycznego 00 0 Gmina budynków użyteczności publicznej poprzez inwestycje z OZE 54 I.6 Urządzenie przystani 50 ------20 - 30 - - - Tak Gmina II.8 kajakowej w msc. LGD Czarnotrzew i Olkowa Kępa

78 Lp Cel Zadania/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Dokum Nazwa strateg. i inwestycyjny całkowit entacja progra operac. y w tyś. 2015 2016 2017 2018 i pozwo mu/ Program zł JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne JST UE Inne lenia podmio Rozwoju t Gminy dofinan sujacy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 55 II.1 Modernizacja 800 ------200 - 200 200 - 200 Tak WFOŚ oczyszczalni i GW ścieków w Gmina Baranowie wraz z budową kompostownika 56 I.3 Budowa przyłączy 1.000 ------200 80 - Tak RPO abonenckich dla 0 Gmina sieci szkieletowej „Internet dla Mazowsza” 57 I.10 Zagospodarowanie 180 ------36 14 - Tak PROW centrum wsi Kucieje 4 Gmina 58 I.2 Rozbudowa 200 200 - - - - - Tak Gmina przedszkola w Baranowie Razem: 39.185,5 5.31 18 691 2.70 41 534 4.95 7.7 1.57 5.84 7.7 1.46 5,5 6 8 5 8 11 0 0 96 0

* - w przypadku nie uzyskania dofinansowania z PROW, inwestycja będzie realizowana z opóźnieniem 4 – letnim

Przewodniczący Rady Janusz Obrębski

79 Załącznik Nr 3 do Programu Rozwoju Gminy Baranowo na lata 2014-2023

ZESTAWIENIE ZADAŃ REALIZACYJNYCH, NA KTÓRE SAMORZĄD GMINY BARANOWO BĘDZIE UBIEGAŁ SIĘ O DOFINANSOWANIE W RAMACH PROGRAMÓW UNII EUROPEJSKIEJ I PROGRAMÓW KRAJOWYCH OKRES REALIZACYJNY: 2019– 2023

Cel Zadanie/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Dokume- Nazwa Lp strateg. inwestycyjny całkowit ntacja i programu i operac. y w tyś. pozwole /podmiot Programu zł nia dofinansu- Rozwoju 2019-2020 2021-2023 jący Gminy JST UE Inne JST UE Inne 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 I.9 Przebudowa drogi nr250110W 120 120 - - - - - Tak Gmina Orzoł Jastrząbka 2 I.9 Przebudowa drogi gminnej 300 300 - - - - - Tak Gmina Zimna Woda 3 I.9 Usprawnienie połączeń 562 209 353 - - - - Tak PROW komunikacyjnych poprzez (konty- Gmina przebudowę dróg gminnych nuacja) Nr 250129W Zawady – Żabiocha – Karaska, Nr 250134W Rupin – Cierpięta – Rycica i Nr 250115W Cierpięta - Czechronka 4 I.9 Przebudowa drogi gminnej 300 300 - - - - - Tak Gmina Zawady- Kuleszki 5 I.9 Przebudowa drogi nr 250134W 200 200 - - - - - Tak Gmina Rupin –Rycica(odcinek Cierpięta – Tobyłki –Rycica) 6 I.9 Przebudowa drogi nr 250125W 400 400 - - - - - Tak Gmina Orzoł-Rycica 7 I.9 Przebudowa drogi nr250159W 4000 - - - 400 - - Tak Gmina Guzowatka-Kopaczyska

80 Lp. Cel Zadanie/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Dokume- Nazwa strateg. inwestycyjny całkowit ntacja i programu i operac. y w tyś. 2019-2020 2021-2023 pozwole /podmiot Programu zł nia dofinansu- Rozwoju JST UE Inne JST UE Inne jący Gminy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 8 I.9 Przebudowa drogi Zawady- 400 - - - 400 - - Tak Gmina Dąbrowa- Żabiocha 9 I.9 Przebudowa drogi nr 250121W 700 - - - 700 - - Tak Gmina Rupin -Cierpięta 10 I.9 Przebudowa drogi gminnej nr 700 - - - 700 - - Gmina 250114W Rycica-Ziomek 11 II.5 Usuwanie azbestu 800 80 - 320 80 - 320 Tak WFOŚ i GW z terenu gminy Baranowo Gmina w ramach Programu usuwania i unieszkodliwiania azbestu na terenie woj. mazowieckiego- (kontynuacja) 12 I.6 Budowa zbiornika 2.000 - - - 1.000 - 1.000 Tak WFOŚ i retencyjnego w Baranowie – GW, Rozwój turystyki i rekreacji KZGW, Gmina 13 II.8 Modernizacja i adaptacja 500 500 - - - - - Tak Gmina infrastruktury oraz budynku dworca PKP w Jastrząbce 14 I.9 Przebudowa dróg 1.000 250 250 500 - - - Tak NPPDL powiatowych z Powiat modernizacją kanalizacji Gmina burzowej oraz urządzenie centrum miejscowości Baranowo

81 Lp. Cel Zadanie/Projekt Koszt Harmonogram realizacji i finansowania Dokume- Nazwa strateg. inwestycyjny całkowit ntacja i programu i operac. y w tyś. 2019-2020 2021-2023 pozwole /podmiot Program zł nia dofinansu- u jący Rozwoju JST UE Inne JST UE Inne Gminy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 15 II.1 Budowa przydomowych 1.400 500 700 Tak RPO, PROW, oczyszczalni ścieków w 200 WFOŚiGW gospodarstwach Sektor pojedynczych i kolonijnych prywatny na terenie gm. Baranowo(2017-2019) 16 II.1 Sieć kanalizacyjna dla 5.000 - - - 2.500 - 2.300 RPO,PROW,WF aglomeracji Jastrząbka lub 200 OŚiGW południowej części gminy Sekt.pryw dla 6 miejscowości (2020- 2025) 17. II.1 Budowa podoczyszczalni dla 800 - - - 400 50 350 Gmina miejscowości Cierpięta lub podłączenie wsi Cierpięta do oczyszczalni w Baranowie 18. II.2 Budowa urządzeń 500 - - 500 - - - Sektor magazynujących ciekłe i prywatny stałe odchody zwierzęce w gosp. rolnym 15szt.(2017- 2023) 19. II.2 Budowa biogazowi w 2.000 - 1.200 700 - - - Gmina gospodarstwach rolnych 100 10szt. (2018-2023) Razem: 17.682 2.859 1.803 3.020 5.780 50 4.170

Przewodniczący Rady Janusz Obrębski

82