Eva Geerts (S435272) Universiteit Van Tilburg Faculteit Geesteswetenschappen Communicatie- En Informatiewetenschappen (Tekst En Communicatie) Begeleiding: Dr

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Eva Geerts (S435272) Universiteit Van Tilburg Faculteit Geesteswetenschappen Communicatie- En Informatiewetenschappen (Tekst En Communicatie) Begeleiding: Dr Politieke partijdigheid in tv-interviews Bachelorscriptie Eva Geerts (s435272) Universiteit van Tilburg Faculteit Geesteswetenschappen Communicatie- en Informatiewetenschappen (Tekst en communicatie) Begeleiding: Dr. E. Huls Tilburg, 9 augustus 2011 Voorwoord Deze thesis is het eindresultaat van mijn onderzoek voor de Bacheloropleiding Communicatie- en Informatiewetenschappen aan de Universiteit van Tilburg. Het project was erg tijdrovend, maar des te meer voldoening geeft het nu het af is. Dit resultaat had echter niet kunnen bestaan zonder bijdrage van mijn collega-studenten en mijn begeleidster. Deze mensen verdienen in het bijzonder een vermelding. Allereerst wil ik grote dank uitspreken naar mijn begeleidster dr. Erica Huls. Dankzij haar bleef het project vorderen en telkens bood zij nieuwe handvaten om mee verder te gaan. Tevens werd ik erg vrij gelaten, zodat er ook veel ruimte was voor eigen initiatief. Hierdoor was het een leerzame ervaring. Erica Huls is ook erg belangrijk geweest in de opstart van het onderzoek. Zij was onder andere verantwoordelijk voor de materiaalverzameling en heeft de opzet van het databestand ontworpen en gemaakt. Het onderzoek is een samenwerking tussen zeven studenten. Wij hebben allemaal een interview getranscribeerd en geanalyseerd. Tijdens gezamenlijke bijeenkomsten vond overleg plaats, waardoor oneffenheden zijn verwijderd en we elkaar hebben kunnen stimuleren tot nieuwe inzichten. Daarom wil ik ook mijn zes collega-studenten bedanken voor hun input en feedback. Ik hoop dat deze thesis van waarde is in de discussie over partijdigheid in de journalistiek. Voor mij persoonlijk was het onderzoeken van dit fenomeen en het schrijven van de thesis een erg interessante en leerzame ervaring. Eva Geerts, Tilburg, augustus 2011 2 Inhoudsopgave Samenvatting 5 1. Inleiding 7 1.1 Aanleiding 7 1.2 Achtergrond 8 1.2.1 Het politieke tv-interview 8 1.2.2 Neutraliteit in journalistiek 8 1.2.3 Het meten van neutraliteit 9 1.3 Doelstelling 13 2. Methode 14 2.1 Onderzoeksopzet 14 2.2 Materiaalverzameling 15 2.2.1 Inclusie van materiaal 15 2.2.2 Transcript 18 2.2.3 Segmentering 19 2.3 Materiaalanalyse 19 2.3.1 Onafhankelijke variabele 19 2.3.2 Afhankelijke variabelen 20 2.3.3 Contextfactoren 20 2.3.4 Codering en statistische analyse 23 2.3.5 Validiteit en betrouwbaarheid 24 3. Resultaten 25 3.1 Bias in aandacht 25 3.2 Bias in vraagontwerp 26 3.2.1 Initiatief 26 3.2.2 Directheid 26 3.2.3 Assertiviteit 27 3.2.4 Oppositie 28 3.2.5 Verantwoording 28 3.2.6 Persistentie 28 3.2.7 Algemeen beeld 29 3.3 Invloed van de contextvariabelen 30 3.3.1 Directheid 30 3.3.2 Assertiviteit: Suggestieve inleiding met een tegenwerkende voorkeur 32 3.3.3 Algemeen beeld 34 3 4. Relatie vraagontwerp en vraagontwijking 35 4.1 Inleiding 35 4.2 Methode 35 4.2.1 Onderzoeksopzet 35 4.2.2 Materiaalanalyse 36 4.2.3 Statistische analyse 43 4.3 Resultaten 43 4.3.1 Beantwoordingstrategie 43 4.3.2 Beleefdheidstrategie 44 4.3.3 Beurtwisseling 44 4.3.4 Gespreksrol 44 4.3.5 Algemeen beeld 45 4.3.6 Invloed van contextvariabelen 45 5. Discussie 47 5.1 Vergelijking onderzoek Varwijk, 2008 47 5.1.1 Conceptuele bijdrage meetinstrument: platformfactoren 47 5.2 Generaliseerbaarheid 47 5.3 Toekomstig onderzoek 48 6. Conclusie 49 6.1 Relatie politieke richting en vijandigheid 49 6.2 Relatie vraagontwerp en vraagontwijking 49 Literatuur 51 Appendix 54 4 Samenvatting Neutraliteit en onpartijdigheid vormen de basisprincipes van het journalistieke vak. Toch worden de media in Nederland vaak bestempeld als partijdig en niet neutraal. Veel van deze kritiek komt van politici, die de mogelijkheid hebben zich te profileren in politieke tv- interviews. Geert Wilders spreekt bijvoorbeeld vaak over de linkse media en Clairy Polak wordt bestempeld als een linkse journalist. Het doel van dit onderzoek is om een empirische bijdrage te leveren aan het maatschappelijke debat over de partijdigheid van de journalistiek. Door middel van een comparatieve analyse wordt onderzocht of tv-journalisten politici van de rechtervleugel anders benaderen dan politici van de linkervleugel. Dit wordt op twee manieren onderzocht: er wordt gekeken naar aanwezigheid van bias in aandacht en van bias in vraagontwerp. Bias in aandacht is onderzocht door te kijken naar de hoeveelheid gesprektijd die geïnterviewden krijgen in minuten en in het aantal spreekbeurten. Bias in vraagontwerp is onderzocht door te kijken naar vijandigheid in de vraagstellingen. Dit is gedaan aan de hand van het meetinstrument dat is ontwikkeld door Varwijk (2008). Dit meetinstrument is een uitbreiding van het Question Analysis System (QAS) dat recentelijk is ontwikkeld (Clayman, Heritage, Elliott, & McDonald, 2007). Er worden zes dimensies van vijandigheid onderscheiden: initiatief, directheid, assertiviteit, oppositie, verantwoording en persistentie. De zes dimensies zijn geoperationaliseerd in termen van verschillende eigenschappen van vraagontwerp. Deze dienen als indicatoren voor de dimensies. Het onderzoeksmateriaal bestaat uit zeven afleveringen van de Nederlandse late night talkshow Knevel & Van den Brink. Er worden linkse, centrum en rechtse politici geïnterviewd. De resultaten laten zien dat er in de interviews geen sprake was van bias in aandacht. Wel kwam naar voren dat de lijsttrekkers meer spreektijd kregen dan overige politici. Omdat deze lijsttrekkers in gelijke mate tot linkse en rechtse partijen behoren, is er geen sprake van politieke bias. Er is echter wel bewijs gevonden voor bias in vraagontwerp. Van de twaalf variabelen tonen er twee – directheid en suggestieve vraagstelling met een inleiding met een tegenwerkende voorkeur – significante verschillen tussen de twee politieke richtingen. De resultaten wezen erop dat de interviewers het meest vijandig waren tegenover linkse politici. Om alternatieve verklaringen voor het gevonden patroon zoveel mogelijk uit te sluiten, zijn ook contextfactoren meegenomen in de analyses. Met betrekking tot directheid blijk dat het gevonden patroon wordt beïnvloed door de politieke functie, de politieke positie van de geïnterviewde en de stand in de peilingen. Met betrekking tot suggestieve vraagstellingen met een inleiding met tegenwerkende voorkeur blijkt dat geen van de onderzochte contextvariabelen van invloed zijn op het gevonden patroon. Omdat het voor een journalist belangrijk is te weten op welke vragen vaak een antwoord volgt en welke vragen vaker ontweken worden, is tevens onderzocht wat de invloed is van de vorm van de vraagstelling op vraagontwijking is. Dit is onderzocht aan de hand van vier soorten vraagontwerp: open vragen, gesloten vragen, situatiecreërende vragen en de 5 overige vragen. Vraagontwijking is onderzocht in vier dimensies: door middel van een beantwoordingstrategie, door middel van een beleefdheidstrategie, door middel van het spelen met de gespreksrol en door het spelen met beurtwisselingsregels. Deze resultaten lieten zien dat op de dimensie vraagontwijking door middel van een beantwoordingstrategie een significant verschil is gevonden tussen de verschillende vormen van vraagontwerp. De politicus ontwijkt het antwoord dan door te weigeren een antwoord te geven op de vraag, of een niet-aansluitend antwoord geven (Huls, 2007). Dit deden zij door openlijk of verkapt de vraag te ontwijken. Overige vragen roepen het meeste vraagontwijking op, en situatiecreërende vragen werden het vaakst beantwoord (minste vraagontwijking). Om alternatieve verklaringen uit te sluiten, zijn ook hier zoveel mogelijk contextfactoren meegenomen in de analyses. Uit deze gegevens blijkt dat zowel de functie van de politicus als de specifieke interviewer die de vraag stelt invloed heeft op het gevonden patroon. 6 1. Inleiding 1.1 Aanleiding In 2010 reageerde politicus Geert Wilders via twitter op de undercoveractie van HP/De Tijd- verslaggeefster Karen Geurtsen: “HP/De Tijd heeft infiltranten op fractie gehad. Op valse voorwendselen bij ons binnengekomen dus. Nieuw dieptepunt voor linkse media. Smerig!" (Paternotte, 2010a, para. 1). Ook geeft hij aan dat zelfverklaarde rechtse media “wolven in schaapskleren” zijn, omdat deze media, zoals Elsevier, GeenStijl en de Telegraaf, stiekem ook links zijn (“’rechtse’ media blijken ook links”, 2010, para. 1). Wilders bestempelt het praatprogramma Pauw & Witteman als een“linksig en fout” programma en de gehele publieke omroep noemt hij een “links zootje” (“Geert Wilders wil nog steeds niet naar Pauw & Witteman”, 2009, para. 1; Benjamin, 2007, para. 11). In de verkiezingstijd zijn er verschillende manieren voor politici om hun ideeën en doelen naar het publiek duidelijk te maken. Vandaag de dag doen zij dat vaak in politieke tv- interviews. Politici hebben de journalistiek dus vaak nodig om hun wensen en ideeën naar buiten te brengen. Journalisten hebben politici echter ook nodig om een programma te kunnen maken (Clayman & Heritage, 2002). Er is dus sprake van een wisselwerking tussen de journalistiek en de politiek. We nemen politici waar zoals zij neer worden gezet in politieke tv-interviews (Harris, 1991). Het is de meest gangbare manier voor politici om te communiceren met het publiek. Politici krijgen via de journalistiek de kans om zich te profileren, maar krijgen zij wel een eerlijke kans? Deze discussie was bijvoorbeeld gaande toen de Publieke Omroep een nieuwe doelstelling kreeg. Hierna moest het programma Nieuwsuur onafhankelijk zijn en mocht het niet meer gekleurd zijn. In eerste instantie was er voor Clairy Polak (zij presenteerde eerder de voorganger van Nieuwsuur: NOVA) geen plaats in dit programma. De presentatrice
Recommended publications
  • 06.A Rapport Sturen in Een Volatiel Domein
    RapportRapport SturenSturen in in een een volatielvolatiel domein domein GovernanceGovernance en en participatie participatie in inde de luchtvaartluchtvaart Sturen in een volatiel domein Commissie governance en participatie luchtvaart Prof. mr. em. M.J. (Job) Cohen, (voorzitter) Dr. S. (Sanne) Akerboom E.M. (Elzeline) de Jong Dr. J. (Jorren) Scherpenisse Prof. drs. em. J.G. (Jaap) de Wit Secretaris Drs. J. (Judith) Klungers De Commissie governance en participatie luchtvaart is een onafhankelijke commissie en is onderdeel van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving Publicatie Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving 28 september 2020 OFL | commissie governance en participatie luchtvaart OFL | commissie governance en participatie luchtvaart 3 4 OFL | commissie governance en participatie luchtvaart Inhoud Voorwoord 46 1. Governance en participatie: wat zegt de luchtvaartnota er over? 68 2. Terugblik op drie decennia governance en participatie in de luchtvaart 1210 3. Governance in de luchtvaart 1917 4. Participatie in de luchtvaart 2725 5. Lessen voor de toekomst 3634 6. Bronnen 3937 OFL | commissieOFL governance | commissie governance en participatie en participatie luchtvaart luchtvaart 5 Voorwoord In september 2019 is de commissie governance en participatie luchtvaart van start gegaan naar aanleiding van een vraag van de minister van Infrastructuur en Waterstaat, Cora van Nieuwenhuizen. Kort gezegd ging de vraag over het trekken van lessen. Lessen uit de wijze waarop bestuur, beleid en uitvoering – de governance - in de luchtvaart geregeld waren de afgelopen jaren. Lessen uit de wijze waarop mensen en hun organisaties betrokken waren – de participatie. Die vraag heeft een zoektocht van de commissie in gang gezet. De belangen in de luchtvaart zijn groot, divers en soms tegengesteld. Dat maakt het niet eenvoudig op een goede manier mensen en hun organisaties te betrekken bij de ontwikkelingen in de luchtvaart.
    [Show full text]
  • Great Expectations: the Experienced Credibility of Cabinet Ministers and Parliamentary Party Leaders
    Great expectations: the experienced credibility of cabinet ministers and parliamentary party leaders Sabine van Zuydam [email protected] Concept, please do not cite Paper prepared for the NIG PUPOL international conference 2016, session 4: Session 4: The Political Life and Death of Leaders 1 In the relationship between politics and citizens, political leaders are essential. While parties and issues have not become superfluous, leaders are required to win support of citizens for their views and plans, both in elections and while in office. To be successful in this respect, credibility is a crucial asset. Research has shown that credible leaders are thought to be competent, trustworthy, and caring. What requires more attention is the meaning of competent, caring, and trustworthy leaders in the eyes of citizens. In this paper the question is needed to be credible according to citizens in different leadership positions, e.g. cabinet ministers and parliamentary party leaders. To answer this question, it was studied what is expected of leaders in terms of competence, trustworthiness, and caring by conducting an extensive qualitative analysis of Tweets and newspaper articles between August 2013 and June 2014. In this analysis, four Dutch leadership cases with a contrasting credibility rating were compared: two cabinet ministers (Frans Timmermans and Mark Rutte) and two parliamentary party leaders (Emile Roemer and Diederik Samsom). This analysis demonstrates that competence relates to knowledgeability, decisiveness and bravery, performance, and political strategy. Trustworthiness includes keeping promises, consistency in views and actions, honesty and sincerity, and dependability. Caring means having an eye for citizens’ needs and concern, morality, constructive attitude, and no self-enrichment.
    [Show full text]
  • Download Kamerstuk
    Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011–2012 33 019 Wijziging van onder meer de Mediawet 2008 in verband met aanpassing van de rijksmediabijdrage, beëindiging van de wettelijke taken van de Stichting Radio Nederland Wereldomroep en aanpassingen van meer technische aard Nr. 15 VERSLAG VAN EEN WETGEVINGSOVERLEG Vastgesteld 5 april 2012 De vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap1 heeft op 2 april 2012 overleg gevoerd met minister Van Bijsterveldt-Vliegenthart van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over het wetsvoorstel Wijziging van onder meer de Mediawet 2008 in verband met aanpassing van de rijksmediabijdrage, beëindiging van de wettelijke taken van de Stichting Radio Nederland Wereldomroep en aanpassingen van meer technische aard (33 019). Van het overleg brengt de commissie bijgaand stenografisch verslag uit. De voorzitter van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Van Bochove De griffier van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Weten- schap, De Kler 1 Samenstelling: Leden: Van der Ham (D66), Van Bochove (CDA), voorzitter, Van Miltenburg (VVD), Ortega-Martijn (ChristenUnie), Bosma (PVV), Jasper van Dijk (SP), Dibi (GroenLinks), Wolbert (PvdA), ondervoorzitter, Biskop (CDA), Smits (SP), Elias (VVD), Beertema (PVV), Dijkstra (D66), Jadnanansing (PvdA), Van Dekken (PvdA), Dijkgraaf (SGP), Çelik (PvdA), Lucas (VVD), Van Klaveren (PVV), Klaver (GroenLinks), De Liefde (VVD), Van der Werf (CDA) en Hazekamp (PvdD). Plv. leden: Kos¸er Kaya (D66), Ferrier (CDA), Van der Burg (VVD), Schouten (ChristenUnie), Dille (PVV), Kooiman (SP), Peters (Groen- Links), Van Dam (PvdA), Haverkamp (CDA), De Wit (SP), Hennis-Plasschaert (VVD), De Mos (PVV), Pechtold (D66), Dijsselbloem (PvdA), Klijnsma (PvdA), Van der Staaij (SGP), Hamer (PvdA), Harbers (VVD), Gerbrands (PVV), Sap (GroenLinks), Berckmoes-Duindam (VVD), De Rouwe (CDA) en Ouwehand (PvdD).
    [Show full text]
  • Jaarverslag 2013
    Programma en debat Jaarverslag 2013 1 Inhoudsopgave De Rode Hoed in 2013 ........................................................................................................................ 4 Eenmalige programma’s en bijeenkomsten ......................................................................................... 5 Neurofilosofie van de geest door prof. dr. mr. Herman Philipse ........................................................ 5 Het vrouwelijk antwoord op de crisis ............................................................................................... 5 De maakbare man – Marjolijn Februari werd Maxim Februari ............................................................ 6 Kousbroek lezing door Tijs Goldschmidt – Vis in bad ....................................................................... 6 De avond van de democratie ............................................................................................................ 6 Poëzie aan de steiger ....................................................................................................................... 7 2 minuten festival – Meer dan de clou alleen .................................................................................... 7 Abel Herzberglezing door Geert Mak ............................................................................................... 8 Thelen-avond .................................................................................................................................. 8 De Grote Couperus Avond ..............................................................................................................
    [Show full text]
  • You Cannot Act King: Performed Credibility of Political Leaders in Times of Elections
    YOU CANNOT ACT KING: PERFORMED CREDIBILITY OF POLITICAL LEADERS IN TIMES OF ELECTIONS S. van Zuydam Tilburg University, the Netherlands [email protected] T. Metze Tilburg University, the Netherlands Concept, please do not cite without permission of the authors Paper prepared for the PSA Annual International Conference, panel: Questioning leaders’ authority Abstract Source credibility is essential for political leaders in a mediatized world in order to get their messages and actions accepted. Citizens attribute credibility to political leaders time and again and due to adjustments in their evaluation credibility fluctuates. This ascription of credibility takes place in interactions between political leaders and their audiences. The source credibility approach to credibility suggests that leaders are credible if audiences consider them competent, trustworthy, and caring. However, in the source approach to credibility the interplay between leaders and audiences remains underexplored: why do audiences consider leaders competent, trustworthy, and caring at some moments and not at others? The concept of performed credibility enables an understanding of meteoric shifts in source credibility attributed to political leaders. Performed credibility is the enactment and framing of political leadership in these interactions. Audiences interpret and reinterpret the believability of leaders on the basis of their (media) appearances. In these appearances leaders enact and audiences frame the leaders’ credibility. In this paper we explore how leaders and audiences codetermined the credibility of the Dutch social democratic leader Job Cohen. His source credibility declined dramatically in the 2010 parliamentary election campaign. Our analysis demonstrates that shifts in the audiences’ framing of Cohen’s appearances contributed to this drop.
    [Show full text]
  • De Liberale Opmars
    ANDRÉ VERMEULEN Boom DE LIBERALE OPMARS André Vermeulen DE LIBERALE OPMARS 65 jaar v v d in de Tweede Kamer Boom Amsterdam De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden van de illustraties te ach­ terhalen. Mocht u desondanks menen dat uw rechten niet zijn gehonoreerd, dan kunt u contact opnemen met Uitgeverij Boom. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonde­ ringen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the writtetj permission of the publisher. © 2013 André Vermeulen Omslag: Robin Stam Binnenwerk: Zeno isbn 978 90 895 3264 o nur 680 www. uitgeverij boom .nl INHOUD Vooraf 7 Het begin: 1948-1963 9 2 Groei en bloei: 1963-1982 55 3 Trammelant en terugval: 1982-1990 139 4 De gouden jaren: 1990-2002 209 5 Met vallen en opstaan terug naar de top: 2002-2013 De fractievoorzitters 319 Gesproken bronnen 321 Geraadpleegde literatuur 325 Namenregister 327 VOORAF e meeste mensen vinden politiek saai. De geschiedenis van een politieke partij moet dan wel helemaal slaapverwekkend zijn. Wie de politiek een beetje volgt, weet wel beter. Toch zijn veel boeken die politiek als onderwerp hebben inderdaad saai om te lezen. Uitgangspunt bij het boek dat u nu in handen hebt, was om de geschiedenis van de WD-fractie in de Tweede Kamer zodanig op te schrijven, dat het trekjes van een politieke thriller krijgt.
    [Show full text]
  • RIJK Achter De Dijken?
    SPECIALE CLINGENDAELPUBLICatIE RIJK ACHTER DE DIJKEN? BUITENLANDBELEID EN DE TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN MET ONDER ANDERE: WAT DENKT NEDERLAND? Opiniepeiling WAT VINDEN DE PARTIJEN? Vergelijking DE EU ALS POLITIEK STRIJDTONEEL HET VERLOREN BUITENLAND? VERKIEZINGSDEBAT DE EU ALS POLITIEKE UNIE: DROOM OF NACHTMERRIE? MAANDAG 27 AUGUSTUS 20.00 - 21.45 UUR, ONTVANGST VANAF 19.30 UUR DEELNAME IS GRATIS Sinds de eurocrisis is Europa één van de meest besproken onder- Om daar meer duidelijkheid over te krijgen organiseert Instituut werpen door politici en de media. De discussies gaan meestal over Clingendael, in samenwerking met De Haagse Hogeschool, meer of minder Europa. Een middenweg lijkt lastig te vinden. Voor de Europese Beweging Nederland en het Montesquieu Instituut de komende parlementsverkiezingen staat de toekomst van EU een groot verkiezingsdebat over de EU. Politici, experts en publiek hoog op de politieke agenda. Waar staan de verschillende politieke gaan in debat over prangende Europese kwesties, zoals verdiepte partijen als het om Europese integratie gaat, welke keuzes maken ze economische integratie, arbeidsmigratie en de gevoelige band tussen en waarom? Nederlandse kiezers en Europa. HARRY VAN BOMMEL, SP KLAAS LOUIS DIJKHOFF, BONTES, VVD PVV WIE ARJAN GERARD KOMEN ER? EL FASSED, SCHOUW, GROENLINKS D66 RAYMOND FRANS KNOPS, TIMMERMANS, CDA PVDA LOCATIE AANMELDEN Aula van de Haagse Hogeschool, Indien u aanwezig wilt zijn, verzoeken wij u vriendelijk zich Johanna Westerdijkplein 75, Den Haag van tevoren per e-mail aan te melden bij: (vlakbij Station Den Haag Hollands Spoor) www.het-portaal.net/verkiezingsdebatoverEuropa DEBATTEER ALVAST MEE OVER DE EU EN DE NEDERLANDSE VERKIEZINGEN OP WWW.EUFORUM.NL VOORWOORD KO COLIJN Rijk achter de Dijken? Voor u ligt de Clingendaelbijdrage aan de verkiezingen van 12 september 2012.
    [Show full text]
  • Haagse Invloeden
    HAAGSE INVLOEDEN ‘Om de intelligentie van een leider in te schatten, kijk je om te beginnen naar de mensen die hem omringen.’ Niccolò Machiavelli, De heerser (1513) Tom-Jan Meeus HAAGSE INVLOEDEN Hoe de Nederlandse politiek echt werkt Nieuw Amsterdam Uitgevers © 2015 Tom-Jan Meeus © 2015 Nieuw Amsterdam Uitgevers Alle rechten voorbehouden Ontwerp omslag Philip Stroomberg Ontwerp binnenwerk en register Yulia Knol Auteursfoto Rogier Veldman nur 740 isbn 978 90 468 2033 9 www.nieuwamsterdam.nl INHOUD Voorwoord 7 1 De pvv van binnenuit 10 2 De groei van de minipolitiek 35 3 Haagse invloed als handelswaar 56 4 Macht die uit beeld moet blijven 77 5 Hoe politici hun greep op de media vergroten 93 6 What’s the matter with Woerden? 114 7 Een ander bestel met minder politiek 124 8 Ruimte op rechts 139 9 Politiek als reclame 152 10 De aivd van binnenuit 164 Verantwoording 184 Register 185 VOORWOORD Op wie moet je letten om Den Haag te begrijpen? Met die vraag in het achterhoofd wandel ik sinds 2012 rond in de gan- gen van de macht. In de jaren tachtig leerde ik als beginnend journa- list op het Binnenhof dat verslaggeving van de openbare politiek – de cameramomenten, de interviews – zelden het ware Haagse verhaal vertelt. Dat politieke journalistiek pas interessant wordt als je kunt uitleggen hoe de binnenwereld van de politiek werkt. Als je weet aan welke invloeden beroepspolitici in Den Haag en daarbuiten bloot- staan. Als je the story behind the story kunt vertellen. Vandaar dat ik, om te beginnen, op zoek ging naar degenen die de huidige politici omringen en beïnvloeden.
    [Show full text]
  • De Erfenis Van Fortuyn
    De erfenis van Fortuyn De parlementaire en politieke nalatenschap van Pim Fortuyn Redactie: Jan Schinkelshoek Careljan Rotteveel Mansveld Deel 1 van de Montesquieu-reeks Het Montesquieu Instituut is een multifunctioneel onderzoeks- en onderwijsinstituut voor vergelijkende parlementaire geschiedenis en constitutionele ontwikkeling in Europa. Het werkt samen met andere wetenschappelijke instellingen in Nederland en in Europa. Het streeft er naar om de beschikbare kennis op dit terrein via een elektronisch kennisuitwisselingsnetwerk - waar nodig - tijdig en hanteerbaar onder handbereik van ambtenaren, bestuurders, journalisten, politici, wetenschappers én belangstellende burgers te brengen. Partners van het Montesquieu Instituut zijn - de Campus Den Haag en de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden - de Capaciteitsgroep Publiekrecht van de Universiteit Maastricht - het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen - het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen van de Rijksuniversiteit Groningen - het Parlementair Documentatie Centrum van de Universiteit Leiden. © 2012 Montesquieu Instituut, Den Haag Al het materiaal uit deze bundel mag zonder toestemming vooraf en zonder vergoeding gebruikt en gereproduceerd worden voorzover dat gebeurt voor niet-commerciële doeleinden. Bij dit gebruik dient recht te worden gedaan aan de context van het materiaal en dient de auteur, de titel van de bundel en het Montesquieu Instituut als bron vermeld te worden. Het is niet toegestaan de
    [Show full text]
  • Na De Verkiezingen
    NA DE VERKIEZINGEN UITGAVE VAN HET WETENSCHAPPELIJK BUREAU VAN DE SP Verschijnt 11 keer per jaar, jaargang 14, nummer 8, september 2012 NA DE INHOUD VERKIEZINGEN 3 DE VERKIEZINGSUITSLAG Op 12 september mocht de Neder- Oudenampsen slaat de SP met haar NADER BESCHOUWD landse burger voor de vijfde keer in Europa-verhaal de spijker op zijn kop. 5 tien jaar naar de stembus. Vervroegde In plaats van alleen maar te bezuini- NA DE VERKIEZINGEN BLIJFT DE VRAAG: verkiezingen lijken een gewoonte te gen moet Europa investeren in haar SOCIAAL OF LIBERAAL? worden in Nederland en daar is veel toekomst. Volgens Oudenampsen mag 8 over te zeggen. Toch is er niets mis de SP dit verhaal met nog meer WAT WILLEN JULLIE NU EIGENLIJK WEL mee wanneer kiezers aan het woord bravoure naar buiten brengen. Ook MET ‘BRUSSEL’? gelaten worden wanneer de politiek pleit hij voor een krachtig links 10 het zelf niet meer weet. Zo werkt dat in tegengeluid. ‘ROEMER HEEFT GELIJK’ een democratie. 11 Historicus Matthias van Rossum staat VERNIEUWT DE VAKBEWEGING? De uitslag leverde niet op waar veel stil bij de nieuwe vakbeweging. Hij 12 SP’ers op hadden gehoopt en waar de recenseert het boek ‘De vakbeweging VOOR HET FORMEREN VAN EEN KABINET peilingen lange tijd op hadden vernieuwt’ dat het Wetenschappelijk BESTAAN NAUWELIJKS REGELS geduid: een duidelijke overwinning. Bureau voor de Vakbeweging onlangs 14 In het electorale geweld van de laatste uitgaf en concludeert dat als de PARELS UIT DE PARLEMENTAIRE weken van de campagne tussen VVD vakbonden in staat zijn om hun eigen GESCHIEDENIS 5 en PvdA bleef onze partij, in tegenstel- leden actiever te betrekken bij het 16 ling tot veel andere partijen, wel beleid van hun organisatie, de CPB: DOORGEREKEND OF DOL GEREKEND? overeind.
    [Show full text]
  • Macro Report June 05, 2006
    Comparative Study of Electoral Systems Module 3: Macro Report June 05, 2006 Country: Netherlands Date of Election: 9 June 2010 Prepared by: Henk van der Kolk and Bojan Todosijevic Date of Preparation: 8-12-2012 The information provided in this report contributes to an important part of the CSES project. The information may be filled out by yourself, or by an expert or experts of your choice. Your efforts in providing these data are greatly appreciated! Any supplementary documents that you can provide (e.g., electoral legislation, party manifestos, electoral commission reports, media reports) are also appreciated, and may be made available on the CSES website. Data Pertinent to the Election at which the Module was Administered 1a. Type of Election [x] Parliamentary/Legislative [ ] Parliamentary/Legislative and Presidential [ ] Presidential [ ] Other; please specify: __________ 1b. If the type of election in Question 1a included Parliamentary/Legislative, was the election for the Upper House, Lower House, or both? [ ] Upper House [x] Lower House [ ] Both [ ] Other; please specify: __________ 2a. What was the party of the president prior to the most recent election? N.A. (Parliamentary system) 2b. What was the party of the Prime Minister prior to the most recent election? CDA 2c. Report the number of cabinet ministers of each party or parties in cabinet, prior to the most recent election. (If one party holds all cabinet posts, simply write "all".) Ministers are considered those members of government who are members of the Cabinet and who have Cabinet voting rights. Name of Political Party Number of Cabinet Ministers CDA 8 ministers PvdA 6 ministers CU 2 ministers 2d.
    [Show full text]
  • Populism in Europe: Netherlands
    Demos is a think-tank focused on power and politics. Our unique approach challenges the traditional, 'ivory tower' model of policymaking by giving a voice to people and communities. We work together with the groups and individuals who are the focus of our research, including them in citizens’ juries, deliberative workshops, focus groups and ethnographic research. Through our high quality and socially responsible research, Demos has established itself as the leading independent think-tank in British politics. In 2012, our work is focused on four programmes: Family and Society; Public Services and Welfare; Violence and Extremism; and Citizens. Alongside and connected with our research programes, Demos has political projects focused on the burning issues in current political thinking, including the Progressive Conservatism Project, the Centre for London at Demos and Demos Collections, bringing together topical essays by leading thinkers and commentators. Our work is driven by the goal of a society populated by free, capable, secure and powerful citizens. Find out more at www.demos.co.uk. POPULISM IN EUROPE: NETHERLANDS Jamie Bartlett Jonathan Birdwell Sarah de Lange First published in 2012 © Demos. Some rights reserved Magdalen House, 136 Tooley Street London, SE1 2TU, UK ISBN 978-1-906693-15-1 Copy edited by Susannah Wight Series design by modernactivity Typeset by modernactivity Set in Gotham Rounded and Baskerville 10 Open access. Some rights reserved. As the publisher of this work, Demos wants to encourage the circulation of our work as widely as possible while retaining the copyright. We therefore have an open access policy which enables anyone to access our content online without charge.
    [Show full text]