Kurtuluş Günü Coşkuyla Kutlandı Tarihi Deniz Feneri Restore Ediliyor

OCAK 2019 | YIL 27 | SAYI 320

Kurtuluş Günü Coşkuyla Kutlandı Tarihi Deniz Feneri Restore Ediliyor Özbenli: 20 Yıldır Özelleştirelemeyen İşletme Olur Mu? Platforma kargo taşıyan denizde ikmal gemisi 3 Ocak Mersin’in Kurtuluşu...!

3 Ocak 2019… MDTO’nın Aylık Yayın Organı Mersin’in düşman işgalinden kurtuluşunun 97. yılı.. Ocak 2019 Yıl: 27 Sayı: 320 Aslında yıllarca 5 Ocak’ta kutladık Kurtuluş Günü’nü. MDTO Basın Meslek İlkelerine Uyar. Ta ki, Mersin’in renkli simalarından rahmetli Kenan Kayaselçuk’un araştırmaları sonrasında yanlışlığın fark edilmesine kadar. 30 yılı aşkındır 3 Ocak’ta kutluyoruz. İÇİNDEKİLER Üç yıl sonra 100 olacak. Hep düşünürüm; “Mersin düşman işgalinden kurtuldu, ama 5-6 sahipsizlikten bir türlü kurtulamadı” diye. “WARDEH” Adlı Gemi Fırtına Nedeniyle Karaya Oturdu Düşman işgalinden kurtulmak tabi ki önemlidir! Özgürlük demektir. 8-12 Ancak, sahipsizlikten kurtulamamak geri kalmak, hak ettiğin yere MDTO’dan Haberler gelememektir. Hele hele Mersin’in son yıllardaki sahipsizliğine söyleyecek bir söz 14-21 bulamıyorum. Kısa Kent Haberleri Mersin’e verilen sözlerin birçoğu yerine getirilmedi. Hem de bazı bakanların çabalarına karşın. 23-29 Mersin için emek veren, elini taşın altına koyan herkese sonsuz Denizcilik Haberleri teşekkürler. TBMM’nin kurulmasının üzerinden 99 yıl geçmiştir. 30-33 Anılardaki Mersin Ve de 27. dönem milletvekilleri iş başındadır. Bugün Mersin’in 13 milletvekili var. 35 Kaba bir hesapla 27 dönemde Mersin Ankara’ya 250 milletvekili Deniz Feneri gönderdi. Çok sayıda bakanı (!) oldu. 36-37 Birkaçı hariç sahipsizliği göreni olmadı. Denizcilik Gündeminden Kısa Kısa Kaçının ismini anımsarsınız? Sanırım iki elin parmaklarını geçmez. 38-43 Ya yerel yöneticiler? Denizlerimizi Aydınlatanlar: Mersin’de Belediye Teşkilatı’nın kuruluşu 1873 olarak kabul edilir. TÜRKİYE’DE FENERLERİN KURULUŞU VE GELİŞİMİ Yani, 146 yıldır Belediye Teşkilatı var Mersin’de 44-46 O günden bugüne Burhanettin Kocamaz’la birlikte 42 Belediye MERSİN’İN RENKLERİ Başkanı görev yapmış. Bu gök, deniz nerede var Nerede bu dağlar, taşlar... Gelinen nokta ortada! Mersin daha iyi bir konumda olabilir miydi? 48-49 Şüphesiz evet. Yeni İşlevsellik Önerileriyle Her belediye başkanı hakkıyla görevini yapsaydı, Mersin sözde değil MERSİN DENİZ FENERİ özde Dünya Kenti olurdu. Valiler mi dediniz? 50 Cumhuriyet’in kuruluşundan bu yana Mersin’e 41 vali atanmış. İstatistik Kimi iz bırakmaya çalışmış, kimi de rüzgar gibi geçip gitmiş. İz bırakanların sayısı ise bir elin parmakları kadar dersem, şaşırmayın! Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: M. Cihat LOKMANOĞLU Dilerim, gelecekte bu sayı artar. Genel Koordinatör: Ali ADALIOĞLU Sözün ÖZÜ; Yayın Kurulu: M. Cihat LOKMANOĞLU, Jozef ATAT, Atahan ÇUKUROVA, Özgürlük, insan oğlunun doğasında vardır. Mişel ŞAŞATİ, İskender BOTROS, Bedii CANATAN, Filip TAHİNCİ, Korer ÖZBENLİ Bu nedenle 3 Ocak, Mersin ve Mersinliler için önemlidir! Yayın Danışmanı: Esra KAYADELEN, Yayın Planlama Yönetimi: Tetis Medya Ajansı, Kurtuluş Günü’nü doya doya kutlamak için, Mersin sahipsizliğinden Grafik Tasarım: H. Mehmet ACAR Basım Yeri: LOTUS LIFE AJANS Rek.Tan.Bas.Yay.Org.Amb.İth.İhr.San.veTic.Ltd.Şti. de arınmalıdır! Adres: Şehit Cevdet Özdemir Mh. Sokullu Cd. Perçem Sk. No: 9/A Çankaya Ki, 97 yıl önce bu güzel kenti canları pahasına kurtarıp, bize miras Tel: 0 312 433 23 10 (pbx) Faks: 0 312 434 03 56 [email protected] bırakan atalarımızın kemikleri sızlamasın. Hep beraber el ele verelim ve Mersin’e sahip çıkalım. Basım Tarihi: Ocak 2019 Söz konusu Mersin’se gerisi teferruat olmalı! Yönetim Yeri: Pirireis Mah. İsmet İnönü Bulvarı No: 45 Mersin/Türkiye Saygıyla Tel: 0 324 327 70 00 Faks: 0 324 329 52 30 Ali ADALIOĞLU e-posta: [email protected] / [email protected] / www.mdto.org.tr OCAK 2019 OCAK 2019

“WARDEH” Adlı Gemi Fırtına Nedeniyle Karaya Oturdu

Mersin Limanı açıklarında demirli Lübnan bandıralı WARDEH adlı gemi şiddetli fırtına nedeniyle karaya oturdu.

Haciz işlemleri nedeniyle 18 aydır Mersin Limanı demir sa- hasında haciz, ihtiyati tedbir ve seferden men kararları ile bekletilen Lübnan bandıralı canlı hayvan gemisi saatteki hızı 90 kilometreye ulaşan lodos nedeniyle karaya oturdu.

“WARDEH” isimli gemi, Mersin’de 15 Ocak günü öğleden sonra etkili olan şiddetli fırtına nedeniyle demir tarayarak liman batı mendireğinin yaklaşık 277 metre dışında karaya oturdu. Gemi, haciz işlemlerinden dolayı 24 Temmuz 2017 tarihinden itibaren Mersin Limanı açıklarında bekletiliyordu.

Gemide haciz işlemleri nedeniyle bulunan 2 yediemin perso- neli için kriz masası oluşturuldu. Ağır hava koşulları nedeniyle denizden ve havadan ulaşılamayan gemiye, hava koşul- larının düzelmesiyle ertesi gün sabah saatlerinde kurtarma

4 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 5 OCAK 2019 OCAK 2019

operasyonu düzenlendi. Askeri helikopterle gemiden alınan Kirlilik ve yakıt sızıntısına karşı etrafı bariyerle çevrilerek em- iki kişinin sağlık durumlarının iyi olduğu kaydedildi. niyete alınan gemi için satış işlemi tamamlanıncaya kadar herhangi bir kurtarma işleminin gerçekleştirilmeyeceği, bu Gemiye Acil Satış Kararı süreç içerisinde geminin güvende tutulmasına yönelik çalış- maların sürdürüleceği bildirildi. Lübnan’daki alacaklısının açtığı dava nedeniyle haciz işle- mi uygulanan gemi üzerinde Mersin’den 5, İstanbul’dan 4 Geminin Özellikleri olmak üzere 9 ayrı icra dairesi müdürlüğünce haciz kararı bulunuyordu. Haciz kararı nedeniyle 1,5 yıldır Mersin Limanı Adı:WARDEH açıklarında bekletilen ve fırtınada sürüklenerek karaya otu- Tipi: Canlı hayvan gemisi ran gemide 350 metreküp fuel oil bulunduğu belirtildi. Bayrak: Lübnan IMO 7708285 Mersin Liman Başkanlığına bağlı ekipler, karaya oturan ge- MMSI 450522000 miyle ilgili keşif yaptı. Yapılan incelemelerde sancak tarafına Çağrı İşareti: ODUS doğru yan yatan gemiden denize sızıntı olmadığı belirlendi. Yapım Yılı: 1978 Öte yandan Mersin Liman Başkanlığı gemi için acil satış iş- Uzunluk 131,02 m lemi başlattı. Liman Başkanlığınca, gemide fuel oil, hayvan Genişlik: 18,52 m atıkları ve haşerelerin bulunduğu, ayrıca yediemin persone- GT:8393 linin tahliye edilmesi sonucu terk edilen geminin; seyir, can, Sürati:8 knots mal, çevre emniyeti ve güvenliği açısından oluşturduğu ris- DWT: 3516 T kin arttığını, buna bağlı olarak ilgili kanun maddeleri gereği Brüt Tonaj (GRT): 8393 acil satış işlemi başlatıldığı kaydedildi. Draft:6 m

6 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 7 MDTO’DAN HABERLER OCAK 2019 OCAK 2019 MDTO’DAN HABERLER

Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü yetkililerinin verdiği bilgiye göre; 660 nolu ilke kararı doğrultusunda (Taşınmaz Kültür Varlıklarının Gruplandırılması, Bakım ve Onarımları) hazırla- Tarihi Deniz Feneri Restore Ediliyor nan ve Adana Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu tarafın- dan onaylanan Mersin Feneri ve Lojman Binasına ait rölöve, Bir asrı aşkın süredir gemilerin seyrine yardımcı olan ve kentin tarihine tanıklık eden Mersin restitüsyon ve restorasyon projesi, 15 Şubat 2018 tarih ve Deniz Feneri restore ediliyor. Tarihi fenerin aslına uygun olarak onarılacağı, sonradan eklenen 9120 sayılı karar ile onaylandı. 13 Aralık 2018 tarihinde im- odaların projede yer almayacağı belirtiliyor. zalanan sözleşme ile yapım restorasyon işlerine başlandı. Tarihi fenerin ilk haline uygun olarak onarılacağı, sonradan GÜNEY CEPHESİ Mersin Deniz Feneri kurulduğu günden beri ayakta kalabil- eklenen odaların projede olmayacağı belirtiliyor. Restoras- miş tarihi fenerlerden biri. 1865 yılında Fransızlar tarafından yon projesinin 4 ayda bitirilmesi planlanıyor. inşa edilen deniz feneri uzun yıllar denizcilere seyir yardım- cısı olarak hizmet etti. 1966 yılında yenilenen emektar fener, 150 yıldan fazla süredir kentin en önemli simgesel yapıların- dan biri olarak varlığını sürdürüyor. CEPHE DÜZLEMİ Bugün mülkiyeti Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’ne ait olan Mersin Deniz Feneri, 1985 yılında korunması gereken kültür varlığı olarak tescillenmişti.

+17.22

Bir süredir kent kamuoyunun gündeminde olan ve onarılma- +15.87 Bakır Topuz

+15.05 +15.12

Bakır Kubbe sı beklenen tarihi fener için Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü +14.39 harekete geçti ve ocak ayı itibariyle fenerin restorasyon ça- lışmaları başladı. +12.60 +12.60 +11.70 +11.70 +11.39

Taş Silme Taş Silme

Ahşap Pencere +9.94

Sıvalı Yüzey

+9.26

Ahşap Pencere +7.68

Sıvalı Yüzey +7.05

+6.47 +6.43

+6.09 +6.14 Marsilya Kiremit Ahşap Çatı +5.60 Ahşap Pencere Baca

+4.94

+4.35 +4.35 +4.20 +4.20

Çinko Yağmur Oluğu Ahşap Pencere +3.43 +7.68 +3.43 +3.16 +3.18 +3.16 +3.18

+7.05 P1.3 P1.4 Ahşap Kepenk Ahşap Kepenk Ahşap Pencere Ahşap Pencere Sıvalı Yüzey Çinko Yağmur Borusu

Çinko Yağmur Borusu +1.55 +1.55 20. YÜZYIL BAŞLARI

Sıvalı Yüzey

+0.18 +0.21 +0.18 +0.11 +0.13 +0.09 +0.13 +0.15 ±0.00 +0.08 ±0.00

GÜNEY CEPHESİ 1/50 PAFTA NO: 15 1 1

KESİT DÜZLEMİ

+18.99

Paratoner +18.41

+17.22

+15.87 Bakır Topuz

+15.05 +15.12

Bakır Kubbe +14.42 +14.39 +14.26 +14.18 +13.92 Lamba Demir Profil DEMİR YÜZEYLERDEKİ MEVCUT BOYA RASPA EDİLECEK BİR KAT ANTİPAS İKİ KAT YAĞLI BOYA İLE BOYANACAKTIR Cam Cam 330 +12.90 +12.85 +12.90 +12.60 +12.60

Ahşap Demir Demir Küpeşte Kaplama Profil 90 +11.70 +11.72 +11.70 +11.39 +11.39 31

Taş Silme

TAŞ SİLMELERDEKİ YÜZEYSEL AŞINMALAR TAŞ TOZU 145 ESASLI HARÇ İLE YÜZEY KORUMA YAPILACAKTIR +9.94 TÜM TAŞ YÜZEYLERİNDE YUMUŞAK FIRÇA DUVARLARDAKİ MEVCUT SIVALAR ÖZENLE RASPA EDİLECEK Ahşap Pencere TAŞ TOZU, TUĞLA TOZU VE KİREÇ KARIŞIMI HARÇ İLE VE BASINÇLI SU İLE ÖZENLİ YÜZEY (HORASAN HARCI) SIVANACAKTIR. TEMİZLİĞİ (MAX: 4 ATM. ) 68 70 RASPA SONUCU BEKLENMEYEN BİR DURUM ORTAYA ÇIKMASI +9.26 78 HALİNDE (DUVAR ÇATLAĞI, KÖRLENMİŞ KAPI PENCERE vb.) ORTAYA ÇIKMASI HALİNDE BU DURUM FOTOĞRAF VE KROKİLERLE BELGELENDİRİLECEK YENİDEN KURULUN GÖRÜŞÜNE SUNULACAKTIR. Sıvalı Yüzey 158 Taş Merdiven +7.68 Ahşap Pencere SONRADAN YAPILMIŞ BETONARME DÖŞEME VE AHŞAP ÇATI SÖKÜLECEK ÖZGÜN PLAN ÖLÇÜLERİNDE ORİJİNALİNE UYGUN AHŞAP ÇATI YAPILACAK 63 64 +7.05 69 ÜSTÜ MARSİLYA KİREMİT İLE KAPLANACAKTIR AYRICA MEKAN TAVANLARI ÇITALI AHŞAP KAPLAMA YAPILACAK

AHŞAP DOĞRAMALAR TÜMÜYLE YENİLENECEKTİR EMPRENYE EMDİRİLEREK VE ÖZGÜN RENGİNE UYGUN +6.20

RENKTE VE ÖZELLİKTE BOYA İLE BOYANACAKTIR 145 Taş 1260 Merdiven Marsilya Kiremit Ahşap Çatı ÇATI ETEĞİNDEKİ YIPRANMIŞ VE DEFORME OLMUŞ PVC +5.60 YAĞMUR OLUKLARI SÖKÜLECEK GELENEKSEL DETAYLARA Ahşap Çıta Aşık 10x10 UYGUN 12'LİK ÇİNKO YAĞMUR OLUĞU YAPILACAKTIR Sac Kaplama 66 70 80 +4.94 Dikme 10/10 175 Gergi 2x5/10 Mertek 5/10 Mertek 5/10 Ara Aşık 10/10 Dikme 10/10 Ara Aşık 10/10 12'lik Çinko Yağmur Oluğu Ahşap Kaplama 15/20 Kirişlemeler +4.35 Yastık 5/20 Taban Aşık 15x15 +4.35 15

157 +3.83 Pevraz +4.20 Ahşap Kaplama YIPRANMIŞ VE DEFORME OLMUŞ PVC YAĞMUR İNİŞ +3.37 MEVCUT AHŞAP KAPILAR SÖKÜLECEK YERİNE BORULARI SÖKÜLECEK GELENEKSEL DETAYLARA UYGUN PANOLU TEK KANATLI KAPI YAPILACAKTIR 129 12'LİK ÇİNKO YAĞMUR İNİŞ BORULARI YAPILACAKTIR Ahşap Pencere 160 Sıvalı Yüzey +2.91 63 65 +2.74 72 +2.67 +2.58 +2.66 +2.58 +2.66 +2.58 33 14

YAPININ DOGU, GÜNEY VE GÜNEY BATI YÖNLERİNE Sıvalı Yüzey 345 345

KORİDOR 360 SONRADAN İLAVE EDİLMİŞ MEKANLAR NİTELİKSİZ K2 K2 SUNDURMALAR BATI CEPHESİNDEKİ BETON BLOK FENER Ahşap Kapı Z-07 Ahşap Kapı SÖKÜLECEK YAPI ORİJİNAL HALİNE DÖNÜŞTÜRÜLECEKTİR Z-04 Ahşap Kapı 12'lik Çinko Yağmur Borusu Ahşap Kapı 231 200 185

191 MEVCUT DEMİR KAPI SÖKÜLECEK YERİNE 198 PANOLU TEK KANATLI KAPI YAPILACAKTIR 274 K3 K1 +0.88 Ahşap Kaplama MEVCUT BETON MERDİVEN SÖKÜLECEK YERİNE +0.69 Pevraz +0.75 +0.60 +0.60 KESME TAŞ MERDİVEN YAPILACAK Taş Merdiven +0.15 ±0.00 ±0.00 MEVCUT DÖKME MOZAİK KAPLAMA ÜZERİNE ±0.00 -0.15 AHŞAP KAPLAMA YAPILACAKTIR TÜM AHŞAP KAPLAMALARA EMPRENYE EMDİRİLECEK AYRICA BİR KAT KORUYUCU İKİ KAT VERNİK UYGULANACAK

DUVARLARDAKİ MEVCUT SIVALAR ÖZENLE RASPA EDİLECEK TAŞ TOZU, TUĞLA TOZU VE KİREÇ KARIŞIMI HARÇ İLE (HORASAN HARCI) SIVANACAKTIR. BİNA ÇEVRESİNDE PROJESİNDE VERİLEN DETAYA UYGUN TRETUVAR RASPA SONUCU BEKLENMEYEN BİR DURUM ORTAYA ÇIKMASI YAPILACAK ( SERBEST BOY TAŞ KAPLAMA) VE YÜZEYSEL DRENAJ HALİNDE (DUVAR ÇATLAĞI, KÖRLENMİŞ KAPI PENCERE vb.) SİSTEMİ YAPILACAKTIR DRENAJ KANALLARI BELİRLİ ARALIKLARLA 1-1 KESİTİ 1/50 ORTAYA ÇIKMASI HALİNDE BU DURUM FOTOĞRAF VE KROKİLERLE EN YAKIN KANALİZASYON SİSTEMİNE BAĞLANACAKTIR. BELGELENDİRİLECEK YENİDEN KURULUN GÖRÜŞÜNE SUNULACAKTIR.

PAFTA NO: 08 TAŞ DUVAR TUĞLA DUVAR

8 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 9 MDTO’DAN HABERLER OCAK 2019 OCAK 2019 MDTO’DAN HABERLER

Sıdalı: “Mersin’in durumunu 20 Yıldır Özelleştirilemeyen İşletme Olur Mu? Mersin Deniz Ticaret Odası Genel Sekreteri Korer Özbenli defalarca ihale edilmesine rağmen yeniden gözden geçirmek zorundayız” sonuca ulaşamayan Taşucu Limanı ve geri sahasının özelleştirmesine ilişkin açıklamalarda bulundu. Liman ve geri sahasının bir bütün halinde özelleştirilmesi nedeniyle sürecin çıkmaza İYİ Parti Mersin Milletvekili Zeki Hakan Sıdalı, İl Başkanı Servet Koca ve beraberindeki Yöne- girdiğini söyleyen Özbenli, “Bölge ve dünya ticaretinde daha fazla söz sahibi olmak isteyen tim Kurulu üyeleri STK ziyaretleri kapsamında Mersin Deniz Odası Yönetimi ile bir araya geldi. ülkelerin kendi sınırlarının dışında bile liman yatırımı yaptığı bir ortamda, mevcut limanımızın ekonomi dışı kalmasına daha fazla seyirci kalınmamalı” diye konuştu.

Mersin Deniz Ticaret Odası olarak Taşucu Limanı’nın önemini derdimize çare olacak çözüm yine burnumuzun ucunda duru- ve limanın ekonomiye katkılarını her dönemde, her platformda yor ancak limanla ilgili bir gelişme kaydedilemiyor.” tekrarladıklarını hatırlatan Özbenli, “Her türlü yük gemisi, feri- bot ve ro-ro gemilerine ev sahipliği yapan bu liman Türkiye’nin Yaklaşık 20 yıldır özelleştirme kapsamında bulunan limanın prestij projesi denilen KKTC Su Temin Projesi ile ve Mut’a ya- özelleştirme yönteminin değişmesi gerektiğini vurgulayan Öz- pılan rüzgâr santrali projesinde sağladığı lojistik avantajlarla benli, özelleştirmenin kamu-özel sektör iş birliği modeli çer- kendisini bir kez daha ispat etmişti. Bölgemizin tarım ve tarı- çevesinde yeniden ele alınması gerektiğini belirtti. Özbenli şu ma dayalı sanayi ürünlerinin ih- ifadeleri kullandı: racı açısından önem taşıyan bu liman; Karaman, Konya, “Taşucu Limanı neredeyse Kayseri başta olmak üzere İç 20 yıldır özelleştirme kap- Anadolu illerinin denize açıl- samında. 20 yıldır özelleşti- ması açısından da önemlidir. rilemeyen işletme olur mu? Bu nedenle Taşucu Limanı- Taşucu Limanı ve geri sahası na, Konya Ovası Projesi Ey- mevzuu uzun yıllar bir sorun- lem Planında yer alan Kon- lar yumağı olarak beklemişti. ya-Karaman-Mersin Ticaret Bakanımız Lütfü Elvan’ın giri- Koridoru Projesi kapsamında şimleriyle özelleştirme süre- da özel önem atfediliyor” ifa- cinde çok önemli mesafeler delerini kullandı. katedildi. Son olarak 7 Nisan 2018 tarihinde Sanayi Tesis Taşucu Limanı’nın; konteyner Alanının “Satış” yöntemiyle taşımacılığında uzmanlaşan “Taşucu Limanı ve Lojistik Te- Mersin Limanı’nın alternatifi sis Alanının ise 36 yıl süreyle olarak dökme yükler ve kon- “İşletme Hakkının Verilmesi” vansiyonel kargolar için kulla- yöntemiyle bir bütün halinde nılmasının hem Mersin Limanı’nı hem de bölgedeki tacir ve özelleştirilmesi kararıyla ihaleye çıkıldı. Ancak ihale 7 kez uza- sanayicileri rahatlatacağının altını çizen Özbenli şöyle devam tıldı.” etti: Mersin Milletvekili Zeki Hakan Sıdalı başkanlığında MDTO’yu “Hiçbir menfaat gütmeden lojistik merkeze 10 “İhalenin bu haliyle sonuçlanmayacağı açıktır. Bir bütün ha- ziyaret eden İYİ Parti heyeti, Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı yılımızı verdik ama hiçbir şey elde edemedik” “Mersin Limanı, konteyner taşımacılığında uzmanlaşan ve bu linde özelleştirme, çok yüksek bütçeleri gerektirdiğinden po- Jozef Atat, Genel Sekreter Korer Özbenli ve Basın Danışmanı yönde yatırım yapan bir liman. MIP, kendi politikasına uygun tansiyel yatırımcıları caydırmaktadır. Süreç, ya yatırımcıların Ali Adalıoğlu tarafından karşılandı. Mersin deniz ticaretine ve kentteki lojistik faaliyetlere ilişki bilgi- davranarak limanda önceliği konteyner gemilerine vermek- milyonluk teminatlarını yakarak ihaleden çekilmeleri ya da hiç ler aktaran MDTO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Jozef Atat tedir. Bu durum, konvansiyonel yük taşıyan diğer gemilerin teklif alınmaması nedeniyle sürekli olarak ötelenmektedir. İYİ Parti Mersin Milletvekili Sıdalı, Mersin’in çatı ekonomi kuru- ise, “Mersin Limanı’nın bölge ihracatı ve kent ekonomisi açısın- bekletilmesine ve ek maliyetler oluşmasına neden oluyor. luşlarına ziyaretler gerçekleştirdiklerini, Mersin’in ekonomik du- dan çok önemli olmakla birlikte sorunları bulunduğunu söyledi. Hatırlanacağı gibi bu sorun bir dönem ‘Mersin Limanı’nda Özelleştirmeye İlişkin İki Öneri rumu, konjonktürel gelişmeler çerçevesinde alınması gereken dökme yüklere önem verilmiyor, üvey evlat muamelesi yapı- önlemler ile Mersin ve Çukurova Bölgesi’nde uygulamaya ko- Mersin’de kurulması planlanan ancak 10 senedir hiçbir gelişme lıyor’ yorumlarına neden olmuştu.” Sorunun çözümü için hem “Odamız her zaman Taşucu Limanının ticari liman olarak işle- yulabilecek projeler konusunda görüş alışverişinde bulunduk- sağlanamayan lojistik merkezle ilgili konuşan Atat, limandaki Odamız hem de bölge iş insanları yine Taşucu Limanı’nı adres tilmesinin yanı sıra geri sahasının liman faaliyetlerini destekle- larını söyledi. hareketliliğin sıkışıklığa neden olduğunu, bunun önüne geçebil- göstermişti. Taşucu Limanı’nın bir ihtisas limanı olarak işlev yecek şekilde işlevsel olarak kullanılmasından yana olmuştur. mek için yüklerin liman dışında elleçlenmesi gerektiğini belirte- göreceği, proje kargolar ve konteyner dışı yükler için kullanı- Mersin Deniz Ticaret Odası özelleştirme sürecinin başında, Mersin’in limanı, lojistik ve ticaret kapasitesi ile hak ettiği yer- rek “Bunun için bir lojistik merkezimizin olmasını istedik. Elleç- labileceği belirtilmişti” Mersin Ticaret ve Sanayi Odası ve Konya ve Karaman Ticaret de olmadığını söyleyen Sıdalı, Hayfa’dan kurulacak olan ikinci leme liman içinde değil burada yapılsın, demiryolu bağlantısı Sanayi Odaları ile birlikte bir konsorsiyum oluşturarak liman limandan ve Çin’in büyük bir atakla mevcut limanları satın ala- bulunsun, ithalatçı-ihracatçı bankacılık işlemlerini, kıymetli ev- “Diğer taraftan Mersin Üniversitesi öğretim üyeleri ile yaptığı- ihalesine girmeyi planlamıştı. Ancak limanın geri sahası ile bir- rak kapasite artırımına gideceğinden bahsedildiğini belirterek rak işlerini burada yapabilsin istedik. Hiçbir menfaat gütmeden mız bir araştırmada Mersin’in büyüyen ithalat-ihracat pasta- likte bütün halinde özelleştirilmesi çok yüksek bütçeler gerek- bu gelişmeler çerçevesinde Mersin’in durumunu tekrar gözden bu proje için on senemizi verdik. Ancak geldiğimiz noktada sından hiç pay alamadığı, son üç yılda yıllık ortalama 9 milyon tirdiğinden ihaleye girmemiz mümkün olmadı. İhale şekli farklı geçirmek gerektiğini vurguladı. hiçbir şey elde edemedik” diye konuştu. tonluk genel kargo yükünün nakliye maliyetlerindeki artışla olsaydı; liman ve geri sahası ayrı ayrı ihale edilseydi bugün birlikte başka limanlara kaydığı ortaya çıkmıştı. Bu noktada çok yüksek ihtimalle, Taşucu Limanı’nı bölgenin sorun ve ih-

10 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 11 MDTO’DAN HABERLER OCAK 2019 OCAK 2019 KISA KENT HABERLERİ

tiyaçlarını çok iyi bilen, yine bölgenin kendi odaları tarafından Özbenli son olarak şu değerlendirmeyi yaptı: kurulmuş bir ortak girişim grubu işletiyor olacaktı.” “Ülkelerin en önemli gelişmişlik düzeyi göstergelerinden biri, Özelleştirme süreci bu haliyle çıkmaza girdiği için, liman ve sahip oldukları limanların sayısı ve kapasitesidir. Küresel eko- geri sahasının bütün halinde değil, ayrı ayrı İhale edilmesi ve nomik krizin en ağır dönemlerinde bile liman yatırımlarının hız ihale yönteminin de değiştirilmesi gerektiğinin altını çizen Öz- kesmediği, küresel rekabetin her geçen gün daha da kızıştığı; benli, mevcut ihale şartnamelerindeki ağır yatırım şartlarının İran’ın okyanusa açılan kapısı Çabahar Limanına 235 milyon yanı sıra kullanma hakkı devri için de belirli bir süreliğine talep dolarlık yatırım yapan Hindistan, Yunanistan’ın Pire Limanı’na edilen kira bedellerinin yatırımcıyı zorlayacağını söyledi. 280 milyon euroluk yatırım yapan Çin örneklerinde olduğu gibi, dünya ticaretinde daha fazla söz sahibi olmak isteyen Limanın verimli çalışabilmesi için yatırım ve işletme maliyetle- ülkelerin, ülke sınırlarının dışında bile liman yatırımı yaptığı bir rini karşılamak durumunda olan yatırımcıların omuzlarına bir ortamda, bölgemiz ve ülke ekonomisine katma değer suna- de kira bedeli yüklemenin potansiyel yatırımcıları kaçırdığını cak bir limanın atıl kalmasına daha fazla seyirci kalınmama- belirten MDTO Genel Sekreteri Korer Özbenli, “Burada özel- lıdır. leştirmeyle elde edilecek gelir miktarından, yani devletin ka- Taşucu Limanı ve geri sahasının özelleştirilmesi konunun ilgili- sasına tek seferde girecek sıcak paradan ziyade, yatırımcının lerinin çok iyi bildiği üzere geçmiş dönemde bir kördüğüm ha- limanı verimli olarak işletmek için yapacağı ekipman, yanaş- lindeydi. Bürokratlarımızın çabaları ve devletimizin sağduyulu ma yeri derinliği, personel gibi yatırımlara paralel olarak ivme yaklaşımı ile ivme kazanan ancak ihalenin yöntemi nedeniyle kazanan kıyı tesisi ve geri sahasının orta ve uzun vadede ya- yeniden tıkanan bu sürecin aynı yaklaşımla nihayete ermesi ratacağı katma değere ve istihdama öncelik vermek gerekir” en büyük dileğimiz. diye konuştu. DÜNDEN BUGÜNE TAŞUCU LİMANI Limanın özelleştirilmesi konusunda en rasyonel yaklaşım, iha- ÖZELLEŞTİRME SÜRECİ le yöntemini değiştirmek, bu sürece hız verecek farklı bakış açılarına açık olmaktır” diyen Korer Özbenli, 2000’li yıllarda SEKA Akdeniz İşletmesi Kağıt Fabrikası 18 Ekim 1984'de faali- görevi gereği gittiği Hırvatistan’da tersane özelleştirmelerini yete geçmiştir. Ham madde sıkıntısı nedeniyle dönem dönem incelediğini, o dönemde özelleştirilen 6 tersaneden biri olan üretimine ara veren fabrika özelleştirme kapsamına alınmış, 3. Maj tersanesinin 1 kuna (günümüzdeki değeri 80 kuruş) Kağıt fabrikası olarak yapılan özelleştirme çalışmalarından so- karşılığında özelleştirildiğine tanık olduğunu belirtti. Klasik nuç alınamayınca Sümer Holdinge devredilmiştir. özelleştirme mantığının her dönemde, her durumda sonuç getiremeyeceğine dikkat çeken Özbenli, “Amaç atıl bir tesisi Adı Sümer Holding AŞ Taşucu Kağıt Sanayi İşletmesi olarak değiştirilen SEKA Kağıt Fabrikası, bu süreçte Özelleştirme ekonomiye kazandırmak ve onu katma değer yaratan bir te- İdaresi Başkanlığınca 3 kez satışa çıkarılmıştır. Fabrika’nın sise dönüştürmekse kamu-özel sektör iş birliği çerçevesinde ilk ihalede Park Holding Afi-LAVEGGIA ortak Girişim Grubu'na farklı modeller denenmelidir. Gönül ister ki yatırımların taahhüt 109,9 milyon dolara satışı yapılsa da firma daha sonra alım altına alınacağı, bu taahhütlerin devlet tarafından takip edile- yapmaktan vazgeçmiştir. 12 Şubat 2004'de yeniden teklif ceği ve gerçekleşmeyen taahhütler için yaptırım uygulanaca- mektubu alınarak ikinci defa satışa sunulan SEKA Kağıt Fabri- ğı daha farklı modeller tercih edilsin. Sözgelimi “Mendirek ve kasını, teklif veren şirketler 70 milyon doları pahalı bularak sa- rıhtım tevsii inşaatını şu sürede gerçekleştireceğim, şu kapa- tın almaktan vazgeçmiştir. Daha sonra birkaç kez daha çıkılan sitede şu sayıda vinci limana getireceğim, şu kadar işçi çalış- ihalelerden de sonuç alınamamıştır. tıracağım’ diyebilen, yapacağı yatırımı önceden taahhüt eden yatırımcıların projeleri ile yarıştığı bir model tercih edilsin.” Tesis 23.01.2017 tarihinde TDİ’ye devredilmiştir.

12 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 13 KISA KENT HABERLERİ OCAK 2019 OCAK 2019 KISA KENT HABERLERİ

Şiddetli Yağış ve Fırtına Mersin’de Hayatı Felç Etti

Mersin’de şiddetli yağış ve fırtına yaşamı olumsuz yönde etkiledi. Kentin denize yakın cad- deleri sular altında kaldı, sahil yolu trafiğe kapandı.

Şiddetli Yağmur Yolları Trafiğe Kapattı ralar da parçalanarak sular altında kaldı. İlçelerdeki birçok dere ve çay taşarak yerleşim yerlerinde su baskınlarına ne- Akşam saatlerinde etkisini kaybeden fırtına yerini yağmura den oldu. bıraktı. Sağanak yağmur birçok noktada su baskınlarına neden olurken, özellikle trafik akışını olumsuz etkiledi. Adnan Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Burhanettin Kocamaz, Menderes Bulvarı tamamen trafiğe kapanırken, belediye Kazanlı Mahallesi’nde iskelede insanların mahsur kaldıkları ekipleri sahil bandında biriken suları tahliye etmek için yo- bilgisini verdi. Özellikle denizdeki akaryakıt platformlarında ğun çaba sarf etti. mahsur kalan iki kişinin, hava koşulları nedeniyle gece kur- tarılamadıklarını belirten Kocamaz, bu kişilerin sabah saat- Fırtına ve yağış nedeniyle Mersin merkez ve ilçelerindeki se- lerinde kurtarılarak hastaneye götürüldüklerini söyledi. (İHA)

15 Ocak günü öğleden sonra başlayan ve saatteki hızı 110 kilometreye varan fırtınada ağaçlar, elektrik direkleri, panolar ve banklar devrilirken, şiddetli yağış nedeniyle yollar sular al- tında kaldı.

Fırtınada dev dalgalar oluşurken, sahildeki ağaçlar, banklar, oturma grupları ve taşlar yerinden söküldü. Özellikle Atatürk Parkı içindeki balıkçı barınağı ile açıkta bekleyen tekne ve gemiler fırtınadan etkilendi. Fırtınaya açıkta yakalanan gemiler demir atarak fırtınanın dinmesini beklerken, barınak içinde bulunan tekne sahipleri ise teknelerine zarar gelmemesi için bü- yük çaba sarf etti. Fırtınada yollar kırılan ağaç dallarıyla doldu.

14 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 15 KISA KENT HABERLERİ OCAK 2019 OCAK 2019 KISA KENT HABERLERİ

Kurtuluş Günü Coşkuyla Kutlandı

Mersin’in düşman işgalinden kurtuluşunun 97. yıl dönümü coşkuyla kutlandı. Temsili milisle- rin tren garında karşılandığı kutlamalarda, binlerce kişi iki ayrı koldan bayraklarla Cumhuriyet Meydanı’na yürüdü.

ve Kocamaz'ın meydanda bulunanların kurtuluş gününü kut- kahramanlarına borçluyuz. Bu ülke bizim, bu kent bizim. Bu lamalarıyla devam eden törende, Türk Silahlı Kuvvetleri adı- coğrafyaya dair geçmiş de gelecek de bizim. Nasıl ki geçmi- na bir subay konuşma yaparken, öğrenciler de şiirler okudu. şimizi bugün olduğu gibi sevgiyle, şerefle, gururla anıyorsak, geleceğimizi de aynı duygularla şekillendirmek 7’den 77’ye Törende konuşan Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Bur- herkesin görevidir. İşgal kuvvetlerine karşı canını ortaya ko- hanettin Kocamaz, Mersin'in 97. kurtuluş yıl dönümünü kut- yarak Mersin’in ebedî olarak Türk toprağı kalmasını sağlayan lamak için bir araya geldiklerini belirterek, "Bir vatan düşü- Kuvayı Milliyecilerin torunları olarak tüm bu değerlerin farkın- nün, toprağına değen her bir tohumun bereketle filizlendiği, dayız ve özenle üzerlerine titriyoruz" dedi. birçok kültür ve uygarlığa kucak açan, tarihe, insanlığa yön veren gücüyle yüzyıllara hükmeden. Bir millet düşünün, bu Tören, Mersin Büyükşehir Belediyesi Halk Oyunları ekibinin güzel vatanın düşmanlarca işgalinde tüm gücüyle, canı pa- gösterileriyle sona erdi. hasına mücadele eden ve tüm kayıplarına, tüm acılarına rağ- men ‘vatan sağ olsun’ diyebilen. Ve bir mücadele düşünün, Vali Su, Kutlama Mesajı Yayımladı bir milletin kutsal saydığı vatanını korumak için düşmana topyekun meydan okuyan, büründüğü iman siperiyle yıkılan Mersin Valisi Ali İhsan Su, yayımladığı mesajla Mersin'in düş- bir imparatorluktan yepyeni bir cumhuriyet kuran. İşte tüm man işgalinden kurtuluşunun 97. yıl dönümünü kutladı. bu vatan, millet ve mücadele ruhu Anadolu’nun kurtuluşuna, bir milletin yeniden uyanışına ve her şeye rağmen bir ulusun Su mesajında, tarih sahnesinde daima hür ve bağımsız ya- birlik, beraberlik içinde oluşuna vesile olan kadim kavramlar- şayan Türk milletinin, vatanına, bayrağına, kardeşliğine ve dır" diye konuştu. kutsalına uzanan hain ellere birlik ve beraberlik ruhu içeri- sinde canı pahasına karşı koyarak asla geçit vermediğini "Milli Mücadele Ruhu Çukurova'da da Can söyledi. Bulmuştur" Türk milletinin, ülkenin dört bir yanında vatan uğruna eşsiz Kurtuluş mücadelesinde tüm yurtta olduğu gibi işgal felake- kahramanlıklar ile verdiği Kurtuluş Savaşını şanlı bir zaferle Mersin Valiliği koordinasyonunda düzenlenen 3 Ocak Kur- Zafer Yürüyüşüne Yüzlerce Vatandaş Katıldı tinin Mersin'de de yaşandığını vurgulayan Kocamaz, "Gün taçlandırarak kutsal vatan topraklarını asla çiğnetmeyeceği- tuluş Günü kutlamaları, sabah saatlerinde tren garında ve geçtikçe zulme dönüşmüş, esareti ölüm sayan Mersin halkı- ni bir kez daha tüm dünyaya en güçlü şekilde gösterdiğini Kutlamalar kapsamında Toroslar Belediyesinin düzenlediği Toroslar Belediyesi önünde gerçekleştirilen törenlerle baş- nın boynuna geçirilen bir yağlı urgan olmuştur. Yüce önderi- vurgulayan Su, "Esaret altında bir yaşama asla rıza göster- 'Zafer Yürüyüşü' ise aynı saatte Toroslar Belediyesi önünden ladı. Tren garında düzenlenen törene Mersin Valisi Ali İhsan miz Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde vatanın her karış meyeceğini verdiği mücadeleler ile kanıtlayan milletimizin bu başladı. Özellikle köylerden katılımın yoğun olduğu yürü- Su, Akdeniz Bölge ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Önder toprağında hareketlenen milli mücadele ruhu, Çukurova'da azim ve kararlılığının güçlü bir örneğini Mersinliler de kadı- yüşe ellerinde Türk bayrakları ile yüzlerce Mersinli katıldı. Gürbüz, Büyükşehir Belediye Başkanı Burhanettin Kocamaz, da can bulmuştur. Bu kutsal mücadelede kahramanlarımızın nından erkeğine, gencinden yaşlısına kadar 3 Ocak 1922’de milletvekilleri, protokol üyeleri, askerler ve öğrenciler katıldı. Mersinliler, Mehteran Takımı'nın çaldığı marşlar eşliğinde ne modern silahları ne de tam teçhizatlı askerleri vardı. Lakin elde ettiği destansı bir zaferle vermiştir. Mersinlilerin birlik, belediye binası önünden yürüyüşe başladı. Toroslar Beledi- modern silahlara siper olacak çelik gibi yürekleri, tüm eksik- beraberlik ve kardeşlik içerisinde verdiği mücadeleyi mutlak Törende gazilerin oluşturduğu temsili milis kuvvetlerini taşı- ye Başkanı Hamit Tuna, kortejin önünde yürüdü. Renkli gö- leri telafi edecek vatan sevgileri vardı. İşte bu ruhla verilen bir zaferle neticelendirmesini sağlayan bu ruhu, bizler de so- yan tren, Vali Su, Tuğamiral Gürbüz, Başkan Kocamaz ve rüntülere sahne olan ve Kurtuluş Savaşı'nın da simgelendiği mücadele neticesinde 3 Ocak 1922 Mersin’in kurtuluşu ola- rumluluğumuzun bilinci içerisinde her alanda sergilemeye, milletvekilleri tarafından karşılandı. Vali Su, trenden inen yürüyüşte cepheye mermi taşıyan kadınlar ile Bursa Akıncılar rak tarihe kazınırken, bize bu günleri kazandıran nice kahra- sonsuza kadar yaşatma azim ve kararlılığında olmaya de- Türkiye Muharip Gaziler Derneği Mersin Şube Başkanı Ke- Okçuluk Spor Kulübü dikkat çekti. Kortej, yaklaşık bir saat manlarımız gibi Gülekli Hatice’yi, Molla Kerim’i, Gözneli Gök vam edeceğiz. Bu duygularla Mersinimizin 3 Ocak kurtuluş mal Cındız'ın öperek uzattığı Türk bayrağını öperek teslim süren yürüyüşün ardından Cumhuriyet Meydanı'na ulaşarak Mehmet’i ve Mirza Bey’i de bu toprakların evlatları olarak bayramını en içten dileklerimle kutluyor, başta Cumhuriyeti- aldı. Gazilere çiçeklerin sunulmasının ardından törene katı- buradaki kutlamalarda yerini aldı. Kutlamaların Cumhuriyet bizler de yüreğimize kazıdık. Bu güzel ülkede, bu muhteşem mizin Kurucusu Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk olmak lanlar Mersin Büyükşehir Belediye Bandosu eşliğinde İnönü Meydanı'ndaki bölümü Vali Ali İhsan Su, Tuğamiral Önder şehirde özgürce yaşıyorsak, kimi zaman Toroslar'a, kimi za- üzere, aziz şehitlerimizi rahmetle, kahraman gazilerimizi Bulvarı'nı takiben Cumhuriyet Meydanı'na yürüdü. Mersinli- Gürbüz ve Başkan Kocamaz'ın Atatürk Anıtı'na çelenk su- man uçsuz bucaksız Akdeniz’e bakıp memleket havasını hu- minnetle anıyor, tüm Mersinli hemşerilerime sevgi ve saygı- ler, yürüyüş boyunca kortejde bulunanlara sevgi gösterile- numuyla başladı. Saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal zurla içimize teneffüs edebiliyorsak bunu kentimizin ölümsüz larımı sunuyorum" dedi. (İHA) rinde bulundu. Marşı'nın okunmasının ardından Vali Su, Tuğamiral Gürbüz

16 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 17 KISA KENT HABERLERİ OCAK 2019 OCAK 2019 KISA KENT HABERLERİ

Mersin Serbest Bölgesi’nde Kurdan Kaynaklı Olumsuzluklara Rağmen İstihdam Yüzde 25 Arttı Türkiye’nin İlk Tarım ve Gıda Teknoparkı Türkiye'nin ilk serbest bölgesi olan Mersin firmalar bundan etkilenmedi” diye konuştu. Serbest Bölgesi’nde, döviz kurlarındaki aşırı yükselmeye bağlı olarak yaşanan ekonomik “2018’de istihdam 10 bin 200’e Mersin’de Kuruluyor olumsuzluklara rağmen, istihdam 2018’de çıktı” yüzde 25 artarak 10 bin 200’e çıktı. MES- Mersin Agropark’ta milli tohum geliştirme ve bitki ıslahı baş- “Tarımsal ihracatı artırmayı ve dışa bağımlılığı BAŞ Genel Müdürü Edvar Mum, geçen yıl Bölgenin, döviz kurlarındaki hareketlilik ve ta olmak üzere nano teknoloji, tarımsal modern biyotekno- ilk 6 ayda ticaret hacminde yüzde 16’lık artış aşırı yükselmeden etkilenmesine rağmen ortadan kaldırmayı hedefliyoruz” loji, modern sera teknolojileri ve topraksız yetiştiricilik, gıda yakalamalarına rağmen, ekonomik olumsuz- istidamın artmasını değerlendiren Mum, şu işleme, sanayi ürünleri geliştirme, farklı şartlara uyum sağla- Mersin Agropark kurucularından MTSO Yönetim Kurulu Baş- luklar nedeniyle bu oranın ikinci 6 ayda yüz- anda bölgede 299’u yerli, 134’ü yabancı 433 yabilecek anaç ırk yapma, bitki koruma teşhis ve mücadele kan Yardımcısı Hakan Sefa Çakır, tarım ve gıda teknoparkının de 1’e gerilediğini ve 2018’i 2,9 milyar dolar- firmanın yer aldığını söyledi. Mum, bölgede yöntemleri geliştirme, bitkisel atıkların değerlendirilmesi gibi önemini ve özelliklerini İHA’ya anlattı. Tarım ve gıda alanında lık ticaret hacmiyle 2017’deki aynı seviyede yatırım alanları tamamlandığı için daha çok birçok alanda çalışma yapılacak. sektördeki tüm girişimcileri ve araştırmacıları bir araya geti- kapattıklarını söyledi. kiracı firmaların yer aldığına dikkat çekti. Üre- tim bazlı çalışan firmaların yanı sıra ağırlıklı rerek ortak sinerji oluşturmayı hedeflediklerini belirten Çakır, Mersin Serbest Bölgesi’nin 836 dönümlük olarak Suriye menşeli firmalar olmak üzere Tarım ve teknolojinin aynı çatı altında buluşturulacağı bu kapsamda verimliliği ve katma değeri yüksek, sağlıklı alan üzerinde yatırım alanlarının tamamı tahsis edilmiş olarak Ortadoğu ve Kuzey Afrika’ya satış yapan firmaların da Mersin Türkiye’nin ilk tarım ve gıda teknoparkı Mersin’de kuruluyor. ürünler yetiştirilmesini sağlamak istediklerini söyledi. Çakır, faaliyetine devam ettiğini belirten Genel Müdür Mum, 2018’de Serbest Bölgesi’ni tercih ettiklerini vurgulayan Mum, “Çünkü Yaklaşık 800 kişiye istih- böylece Türkiye’nin ta- bir önceki yıla paralel bir seyirde faaliyet gerçekleştiğini söyledi. gümrük dışı bir alanda faaliyet yapmak ve üretim faaliyetlerin- dam sağlayacak Mer- rımda dışa bağımlılığı- Mum, 2018’de 2017’ye göre biraz daha fazla üretim ruhsatlı fir- deki kurumlar vergisi istisnalarından yararlanmak onlar için bir sin Agropark ile hedef, nı ortadan kaldırmayı maların gelişi dolayısıyla istihdamda artış olduğunu vurguladı. avantaj. Yaptıkları üretimin en az yüzde 85’ini yurt dışına gön- tarım ile teknolojiyi bu- ve tarımsal ihracatını derdiklerinde çalıştırdıkları işçilerin ücretlerinden de vergi ke- luşturarak yüksek kat- artırmayı amaçladıkla- “Krizin etkisiyle bölgedeki ticaret hacmi ikinci 6 sintisi yapılmıyor. Bunu kullanmak isteyen firmaların gelişinden ma değerli, yüksek ve- rını vurguladı. Mersin ayda azaldı” ve kiracı statüsündeki üretime dayalı firmaların da bulunmasın- rimli ve sağlıklı ürünler Agropark’ta yapılacak dan dolayı istihdam arttı. 2017 yılında 8 bin 200 civarında olan yetiştirerek, Türkiye’nin tüm çalışmaların ihra- Mersin Serbest Bölgesi’ndeki ticaret hacmini son iki yılı karşı- istihdam, 2018’de 10 bin 200’e çıktı ve önemli bir artış oldu. tarımsal ihracatını ar- cat odaklı olduğunun laştırarak değerlendiren Mum, 2017’de 2,9 milyar dolar olan Dolaylı sağlanan istihdamla bu rakam 11 bin 500’e kadar çı- tırmak ve tarımda dışa altını çizen Çakır, şunla- ticaret hacminin 2018’de yüzde 1 artışla yine 2,9 milyar dolar kıyor. Mersin Serbest Bölgesi’nin sağladığı bu istihdam hem bağımlılığını ortadan rı söyledi: olarak aynı seviyede gerçekleştiği bilgisini verdi. 2017 başın- ilimiz hem ülkemiz için önemli bir rakamdır” ifadelerini kullandı. kaldırmak. da ticaret hacminde yaptıkları tahminlerde, 2018’de 3 milyar “Şu anda Türkiye, ta- doların üzerine çıkmayı beklediklerini dile getiren Mum, “Nite- “Mersin Serbest Bölgesi ülkeye önemli bir katkı Türkiye’nin tarımsal rımsal üretimde dünya- kim bölgede 2018’in ilk 6 ayında gerçekleşen ticaret hacmi, yapıyor” üretiminde üst sıra- da ilk 5 ülke arasında bir önceki yıla göre yüzde 16 artış kaydetmişti. Ancak, ikinci 6 larda yer alan Mersin, yer almasına karşın, ayda özellikle ülke içi krizin etkileri nedeniyle işlemlerde azalma Mersin Serbest Bölgesi’nin gerek oluşturduğu istihdam gerek tarım ve teknolojiyi tarım ihracatı yüzde 5 oldu ve bu azalma nedeniyle ilk 6 aydaki yüzde 16 artış, sene yıllık ortalama 3 milyar dolarlık işlem yapılması, bankalardan buluşturarak, ülkenin civarında. Bu çok dü- sonunda bir önceki yılla paralel hale geldi ve aynı seviyede ka- yapılan transferler ve buna bağlı işlemlerle Türkiye’ye katkı tarım sektöründeki gü- şük bir oran. Yüksek patmış olduk” dedi. sağladığının altını çizen Mum, “Burada elde edilen kazançlar cünü dünya genelinde üretim yapıyoruz ama da ülke bazında dolaylı olarak kazanç sağlıyor. Devletin burayı artırmak için ilk adımı Mersin Serbest Bölgesi’nde faaliyetler ve ruhsatların uzun sü- bu ürünlerimizi ihracatta kiralamasından elde edilen gelirler, bölgeye giren-çıkan mal- attı. Türkiye’de tarım ve gıda alanında ihtisaslaşmış ilk tek- reli verildiğine işaret eden Mum, bundan dolayı firmaların kriz değerlendiremiyoruz, değerlendirdiklerimizin de fiyatı düşük ların özel hesaba yaptıkları ödemelerden katkılar var. Şirketin noparkı olma özelliği taşıyan Mersin Agropark’ın hayata ge- nedeniyle bölgeden gitmelerinin söz konusu olmadığını belir- oluyor. Bizim hedefimiz, teknoparkta geliştirilecek yeni yön- kendi gelirlerinden verdiği paylardan katkı sağlanıyor. Bunun çirilmesi için hazırlıklar tüm hızıyla sürüyor. Bu çerçevede, terek, “Ancak, faaliyetleri yavaşlayanlar ve azalanlar oldu. Bazı temlerle katma değeri yüksek, sağlıklı ürünlerin verimliliğini yanı sıra bölgede yapılan işlemlerde bölge içi transfer yıllık yak- 28 Kasım 2018’de Mersin Agropark Tarım ve Gıda İhtisas sektörler hiç etkilenmedi ama bazı sektörler krizden etkilendi. artırarak, bu ihracat rakamını yüzde 30-40’lara çıkartmak.” laşık 800 bin ton, ulusal bazda 1 milyon 800 bin ton civarında Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kurucu ve İşleticiliği A.Ş. kuru- Firma gidişi olmamasına rağmen ikinci 6 ayda ticaret hacmin- mal taşınıyor. Bu da ülke içerisinde başta Mersin olmak üzere Tarım ve gıda teknoparkı fikrinin, MTSO öncülüğünde yü- de bazı sektörlerde azalmalar oldu. Örneğin, alım satım yapıp lurken, Tarsus ilçesinin Ali Fakı ve Reşadiye mahallelerinde diğer illerdeki firmalara yaptırılıyor. Bu da sektöre bir kazanç yaklaşık 800 dönüm alanın devlet tarafından tahsisi de Res- rütülen RİS Mersin Projesi kapsamında oluşturulan Tarım ülke içerisindeki üretimlere hammadde ve ara madde satan şir- sağlanıyor. Öte yandan, bölgedeki limanımıza yanaşan yılda ketlerin faaliyetleri azaldı. Ama doğrudan yurt dışı satış yapan mi Gazete'de yayımlanarak gerçekleşti. Şirket ortakları ara- Platformu’nda doğduğunu anlatan Çakır, yapılan çalıştayın ortalama 300 gemiden de katkı sağlanıyor. Ayrıca, buradaki sında Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO), Alata Bahçe ardından yola çıktıklarını kaydetti. Mersin’de agropark kurul- üretimlerin tüm hammaddesi ve ara maddesi Türkiye’den gel- Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Mersin Büyükşehir Belediye- ması için 2008’den bu yana mücadele ettiklerini dile getiren diği için Türkiye’nin ihracat kapasitesini artırıyor. Bütün bunları si, Akdeniz İhracatçı Birlikleri, Mersin Üniversitesi, Çukurova Çakır, daha modern sistemle üretim yaparak, daha sağlıklı, değerlendirdiğimizde Mersin Serbest Bölgesi ülkeye önemli bir Teknoloji Geliştirme Bölgesi, Tarsus Ticaret ve Sanayi Oda- katma değeri yüksek ürünler üretmek adına Amerika’daki katkı yapıyor” şeklinde konuştu. sı, Erdemli Ticaret ve Sanayi Odası, Tarsus Ticaret Borsası, Silikon Vadisi ya da Hollanda’daki Food Valley (Gıda Vadi- Tarsus Belediyesi, Erdemli Belediyesi ve Bitki Islahçıları Alt si) teknoloji merkezlerinin büyümeleri noktasından hareket Türkiye’de 18 serbest bölge olduğunu ve bunların yıllık ger- çekleştirdiği toplam işlem hacminin 20 milyar dolar olduğunu Birliği yer alıyor. ettiklerini ifade etti. söyleyen Mum, Mersin Serbest Bölgesi’nin, gerçekleştirdiği 2,9 milyar dolarlık ticaret hacmiyle Ege Serbest Bölgesi’nin ardın- dan ikinci sırada yer aldığını ifade etti.

18 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 19 KISA KENT HABERLERİ OCAK 2019 OCAK 2019 KISA KENT HABERLERİ

“Yaklaşık 3 ay sonra müracaat alma konumuna dirilmesi gibi çok çeşitli çalışmalar yapacağız. Yenilebilir Eski Yağ Fabrikasında Resim Sergisi gelebileceğimizi düşünüyorum” enerjinin tarımsal üretimde kullanılması da başka bir çalış- Mersin Üniversitesi (MEÜ) Güzel Sanat- ma alanı olacak. Verimli sulama teknolojileri, nano teknoloji, lar Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Nur- Şirketin yılbaşından hemen önce kurulduğunu belirten Ça- tarımsal modern biyoteknoloji, bilişim ve mobilişim teknoloji- kır, artık düzenleme aşamasına geçtiklerini söyledi. Artık 800 seren Tor ve Öğretim Görevlisi Yıldız leri, modern sera teknolojileri, topraksız yetiştiricilik, örtü altı dönümlük arazi üzerinde planlama ve parselasyon işlemleri- Özfırat Allahverdi, 1883 yılında Amerikan yetiştiriciliği, hasatta yeni yöntemler, gıda işleme, muhafaza ne geçtiklerini aktaran Çakır, “Teknoparka yakışan, özel sis- İç Savaşları döneminde İngiliz asıllı Le- temli, modern, teknolojik, kenti elektriğini üreten 6 bin met- ve ambalaj teknolojileri, bitki koruma teşhis ve mücadele vanten Mr. Gold tarafından yapılarak yağ rekarelik bir bina yapacağız. Ayrıca 3 bin metrekaresi ofisler yöntemleri geliştirme, tarımsal mekanizasyon ve sulama fabrikası olarak işletmeye açılan ve şu olmak üzere laboratuvarlar, sosyal tesisler olacak. Bunlar teknolojileri, ürünün raf ömrünü uzatmak, ulaşım ve depola- an metruk durumda olan binaya dikkat çekmek amacıyla bina içerisinde resim tamamlandıktan sonra teknoparkımızın reklamını yapacağız mayla ilgili farklı simülasyon çalışmaları gerçekleştireceğiz. sergisi açtı. ve tahsisler için firmalara çağrılara başlayacağız. Yaklaşık 3 Yani agroparkta ürünün toplanmasından lojistiğine kadar her ay sonra müracaat alma konumuna gelebileceğimizi düşü- aşamasında çalışma yapılabilecek” diye konuştu. Mersin’in doğu girişinde, Mersin-Adana nüyorum. Şu anda bile ulusal firmalar dahil çok sayıda firma- demiryolu hattının güneyinde yer alan dan talep geliyor. Tamamlandığında bu taleplerin çok ciddi “Kimse farkında değil ama biz çok heyecanlıyız” eski yağ fabrikası, kent açısından tarihi bir boyutlara ulaşacağını düşünüyoruz” dedi. öneme sahip. Uzun yıllardır atıl durumda Türkiye için çok farklı ve önemli bir çalışmasının içinde ol- bulunan ve bir dönem müzeye dönüştü- “Milli tohum üretiminden nano teknolojiye duklarını vurgulayan Çakır, “Kimse farkında değil ama biz rülmesi gündeme gelen eski yağ fabrika- kadar birçok alanda çalışma yapacağız” bu konuda çok heyecanlıyız. Türkiye’nin geleceği tarımda. sı, bir resim sergisine ev sahipliği yaptı. Artık ülkeler tarım ürünlerini ihraç ederken önce kendilerine “İçerden Dışarı” isimli kişisel sergisiyle “Mersin Agropark, Türkiye’nin tarım alanındaki ilk teknopar- yetecek miktarı göz önünde bulunduruyor. Uzun yıllar sonra MEÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim kı olacak” diyen Çakır, burada başta milli tohum geliştirme tarımda bir kıtlık olacak. Bizim de buna önlem alıp, kendi Üyesi Prof. Nurseren Tor ve ‘’Dışardan olmak üzere bitki ıslahı yapacaklarını, böylece yeni ürünler ürünlerimizi kendimize yetecek şekilde yetiştirmemiz gere- İçeri’’ isimli kişisel sergisiyle Öğr. Gör. geliştirileceğini anlattı. Çakır, “Ayrıca, meyve ve sebzelerin Yıldız Özfırat Allahverdi’nin 17’şer yağlı- kiyor. Bu proje Türkiye için gerçekten çok önemli. Teknoloji kabuğundan çekirdeğine kadar her şeyinden faydalanacağı- boya tablosu İngiliz Yağ Fabrikası’nın iç mız sanayi ürünleri geliştirme, farklı şartlara uyum sağlayabi- için Silikon Vadisi neyse ya da gıda için Food Valley neyse ve dış duvarlarında sergilendi. lecek anaç ırk yapma, zararlılarla mücadele edebileceğimiz Mersin Agropark da tarım için bu olacak. Bu kadar kıymetli yeni teknik yöntemler geliştirme, bitkisel atıkların değerlen- ve önemli olacak” ifadelerini kullandı. Kenti anlamak adına bu sergiyle birlikte yola çıktıklarını ve atıl bırakılan tarihi bi- nayı sanatla yeniden gündeme getirmek, sanatsal etkinlikler için de kente özgün yeni bir mekan kazandırmayı amaçla- dıklarını ifade eden Öğr. Gör. Allahverdi, ”Her mekanda sanat etkinlikleri yapılmalı. Mersin’in 2017 GSYH Payı Yüzde 1,8 Ben de kentin var olan değerlerini yaşat- mak istedim. Bu tür etkinliklerin bundan sonra da bu tarz mekanlarda gerçekleş- TÜİK verilerine göre, Mersin 2017 yılında Gayrisafi Yurt 276 milyon TL ile Ardahan ve 1 milyar 812 milyon TL tirilmesini arzu ediyorum” dedi. İçi Hasıla’dan (GSYH) yüzde 1,8 oranında pay aldı. ile Bayburt yer aldı. Mersin’in GSYH payı TL bazında 55 milyar 569 milyon lira olarak gerçekleşti. TÜİK Adana Bölge Müdürlüğünden yapılan açıklama- ya göre Mersin 2017’de GSYH’den 55 milyar 569 TL ile Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Adana Bölge Müdür- yüzde 1,8 pay alırken, Adana da 62 milyar 341 milyon lüğü, İl Bazında Gayrisafi Yurt içi Hasıla 2015-2017 TL ile yüzde 2 pay aldı. “Heykeller Konuşabilseydi” sonuçlarını açıkladı. Açıklamada, İl düzeyinde Gayri- 2017 yılında, İstanbul kişi başına GSYH’de 65 bin 41 safi Yurt İçi Hasıla hesaplamalarına göre, 2017 yılın- Mersin Üniversitesi (MEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Kla- düşünerek ele aldığını belirtti. ‘Heykeller Konuşabilsey- TL ile ilk sırada bulunurken, İstanbul’u 64 bin 659 TL sik Arkeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ser- di’ kitabının, Hegel’in sanat için söylediği, “Dışsal görü- da İstanbul’un 970 milyar 189 milyon TL ile en yüksek ile Kocaeli, 52 bin TL ile de Ankara’nın izledi. İl düze- GSYH’ye ulaştığı ve toplam GSYH’den yüzde 31,2 pay ra Durugönül, Antik Yunan heykeltıraşlığını konu alan nüşün bizim için değeri yoktur. Onun gerisinde içsel bir yinde kişi başına GSYH hesaplamalarında, 14 bin 185 ‘Heykeller Konuşabilseydi: Antik Yunan Heykeltıraşlık şey, bir anlam vardır” cümlesinden hareketle antik Yu- aldığı belirtildi. TL ile Şanlıurfa, 14 bin 80 TL ile Van ve 12 bin 729 TL Sanatına Toplumsal Açıdan Bir Bakış’ adlı yeni bir kitap nan heykelini anlattığını ifade eden Durugönül, “Hangi ile Ağrı son üç sırada yer aldı. Söz konusu verilere göre İstanbul’u, 280 milyar 581 çıkardı. döneme ait olurlarsa olsunlar, heykeltıraşlık eserleri salt ‘estetik’ kavramı ile sınırlandırılamazlar ve zamanlarının milyon TL ve yüzde 9 pay ile Ankara, 191 milyar 468 Hesaplamalara göre, kişi başına GSYH’de 2017 yılın- MEÜ’den yapılan yazılı açıklamaya göre, Prof. Duru- sosyo-politik gelişmelerinden, dini (mitolojik) inanç- milyon TL ve yüzde 6,2 pay ile İzmir’in izledi. Son üç da Mersin 31 bin 151 TL ile 30. sırada, Adana ise 28 gönül, kitapta, heykellerin eğer ‘konuşabilselerdi’ üre- larından, felsefi düşüncelerinden ve tragedya-komedi sırada ise 2 milyar 787 milyon TL ile Tunceli, 2 milyar bin 221 TL ile 36. sırada yer aldı. tildikleri dönem ile ilgili olarak yapılış nedenleri, arka gibi tiyatroda da vücut bulan edebi akımlarından soyut- planlarındaki propaganda, dini mesajlar ve toplumsal- lanamazlar. İşte bu kitap, bunun bilinci ile okuyuculara felsefi itici güçler konularında neler söyleyebileceklerini sunulmaktadır” dedi.

20 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 21 DENİZCİLİK HABERLERİ OCAK 2019 OCAK 2019 DENİZCİLİK HABERLERİ

P&O Ferrymasters Türkiye’ye 3 Yeni Hat Açtı Dubai Emiri AlMaktoum’un sahibi olduğu İngiliz lojistik şirketi P&O Ferrymasters Türkiye’ye 3 yeni hat açtı.

İngiliz lojistik şirketi P&O Ferrymasters Avrupa intermodal Türkiye ile Avrupa arasında bir haftadan daha kısa sürede ağı bağlantıları ile Pendik Ambarlı ve Mersin limanlarına daha rekabetçi geçiş süreleri sağlayacak. yeni hat açtı. Mersin Pendik ve Ambarlı’dan gönderilecek yükler İtalya’daki Trieste limanı üzerinden tüm Avrupa’ya P&O Ferrymasters, Avrupa’nın önde gelen lojistik şirketle- kısa sürede ulaşacak. rinden biri Avrupa’daki 13 ülkede 21 stratejik noktaya hizmet veren ve 5 bin römork ve konteyner filosuyla entegre Şirketten yapılan açıklamaya göre her iki yönde de hafta- karayolu, demiryolu ve deniz bağlantılarını işleten ayrıca da altı kez düzenlenecek yeni servisler Trieste limanından Romanya’nın Oradea kentinde malların İngiltere’ye Asya P&O Ferries’in Rotterdam ve Zebrudgge’deki kıtasal mer- ülkelerinden İpek Yolu üzerinden ilerletilmelerini kolaylaş- kezlerine giden demiryolu hatları ile bağlantı kuracak ve tıran bir demiryolu terminaline de sahip. (Vira Haber)

Hong Kong’da Petrol Tankeri Alev Aldı

Hong Kong’da bir petrol tankerinde yangın çıktı. Olayda 1 kişi hayatını kaybederken 3 kişinin kaybolduğu bildirildi. Ge- mideki diğer 22 personelin kurtarıldığı öğrenildi.

Kimyasal madde ve petrol taşıdığı belirtilen Vietnam bandı- ralı Aulac Fortune isimli petrol tankeri, Lamma Adası açıkla- rında alev aldı. Gemide büyük bir patlama meydana geldi. Yangın söndürme botlarının müdahale ettiği gemideki 22 personelin de kurtarıldığı aktarıldı. (Deniz Haber)

22 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 23 DENİZCİLİK HABERLERİ OCAK 2019 OCAK 2019 DENİZCİLİK HABERLERİ

Samsun Açıklarında Gemi Battı: 6 Ölü Samsun’da Panama bayraklı ‘Volgo Balt 214’ isimli kargo gemisi battı. Samsun’un 77 mil Kanada’da Sular Dondu, Foklar Mahsur Kaldı açığında battığı bildirilen gemide bulunan 13 yabancı mürettebattan 7’si kurtarılırken 6 kişinin hayatını kaybettiği açıklandı. Kanada’da foklar, suların donması doğru gitmek yerine kasabaya indikle- lar trafiğin aksamasına neden olurken nedeniyle Newfoundland Adası'nda rini belirtti. insanların ev ve iş yerlerine girmesini mahsur kaldı. Uzmanlar, körfezin hızla engelledi. İki fok Roddickton-Bide Arm donması sonucu hayvanların okyanusa Kasabanın sokaklarında dolaşan fok- bölgesinde araba çarpması sonucu öldü.

Foklar, denize ulaşamazsa açlıktan ölme riski bulunuyor

Kasaba Belediye Başkanı Sheila Fitz- gerald, yaptığı açıklamada "Bu durum sanki su altındaymışız gibi hissettiriyor. Sokaklarda, evlerin girişlerinde, oto- parklarda ve iş yerlerinde foklar var. Onları görmek üzücü ve yemek yemi- yorlar" dedi.

Kasaba meclisi, Su Ürünleri ve Okya- nuslar Dairesi'nin olaya müdahale et- Samsun açıklarında olumsuz hava şartları nedeniyle Volgo kurtarılan ve hastanedeki tedavisi sırasında gazetecilere mesi konusunda Kanada hükümetin- Balt 214 isimli kargo gemisi battı. Panama bayraklı geminin açıklamalarda bulunan mühendis Shevchuk Stanislav, gemiden yardım istedi. (Vira Haber) Rusya'nın Azov Limanı'ndan Samsun'a doğru gittiği öğrenil- nin yaklaşık 5 dakika gibi kısa bir sürede battığını belirterek di. 1978 yılında inşa edilen 113 metrelik Volgo Balt 214 isimli “Termal kıyafetlerimiz olduğu için hayatımız kurtuldu” dedi. kargo gemisinin Azov'dan Samsun'a kömür taşıdığı bildirildi. Geminin ikiye ayrıldığı kaydedildi. Gazetecilere açıklamalarda bulunan Shevchuk Stanislav, kötü hava şartları nedeniyle yüksekliği 5 metreyi bulan dal- Samsun'un 77 mil açığında battığı bildirilen gemide bulunan galar oluştuğunu anlattı. Sabah saatlerinde dalgalara daha Çandarlı Limanı’na İmar Muafiyeti’ 13 yabancı mürettebattan 7’si kurtarılırken 6 müretteba- fazla dayanamayan geminin ön kısmının kırıldığını ve hızla tın hayatını kaybettiği açıklandı. Kurtarılanlardan 4'ü, Sahil batmaya başladıklarını ifade eden Stanislav, "Uyuduğumuz Kıyı Kanunu’na eklenen geçici bir Güvenlik Komutanlığı’na ait helikopterle Samsun Çarşamba sırada olay meydana geldi. Gemi batmaya başladı. Termal madde kapsamında Çandarlı Limanı, Havalimanı'na getirildi. Bu kişiler, havalimanında hazır bekle- kıyafetlerimiz olduğu için hayatımız kurtuldu" dedi. Kıyı Kanunu’nun kıyılar, sahil şeritleri, tilen ambulanslarla kentteki hastanelere kaldırıldı. doldurma ve kurutma yoluyla kazanı- lan arazilere ilişkin yapı ve yapılaşma- Gemideki 13 mürettebattın 9'unun Ukrayna, 2’sinin Azerbay- Stanislav, geminin yaklaşık 5 dakika gibi kısa bir sürede ya dair sınırlayıcı hükümlerinden muaf can ve 2'sinin de Rus uyruklu olduğu öğrenildi. battığını ve tüm mürettebatın suya atladığını belirtti. Gemide bulunan iki küçük botun suya indirildiğini, dalga çok oldu- tutulacak. “Termal kıyafetlerimiz olduğu için hayatımız ğu için o botlara herkesin binemediğini söyleyen Stanislav, İzmir’in lojistik merkezi olması açısın- kurtuldu suda olanların donmaya başladığını, suda yaklaşık 4 saat dan önemli bir rol üstlenmesi bekle- kaldıklarını, daha sonra çok tecrübeli bir kurtarma ekibinin Samsun’da batan Volga-Balt 214 isimli kargo gemisinden nen, sanayiciler ve iş dünyasını he- geldiğini belirterek başta ilin valisi olmak üzere yetkililere te- yecanlandıran, Kuzey Ege Çandarlı şekkür etti. (Deniz Haber) Limanı Projesi’nin bugüne kadar yüz- de 30’u hayata geçirilebildi. Projenin Batan Geminin Özellikleri: 2017 yılında tamamlanması öngörülü- Adı: Volgo Balt 214 yordu. IMO: 8841644 MMSI: 341574000 Geçtiğimiz günlerde AKP milletvekil- Bayrak: Panama leri Cemal Öztürk, Uğur Aydemir ve Gemi tipi: Genel Kargo İsmail Güneş imzasıyla ‘Gelir Vergisi 7. maddesindeki düzenlemeye göre; doldurma ve kurutma yoluyla kazanı- Kanunu ile Bazı Kanunlarda Deği- Brüt Tonaj: 2,516 ton Kıyı Kanunu’na eklenen geçici bir lan arazilere ilişkin yapı ve yapılaşma- şiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ madde kapsamında Çandarlı Limanı, ya dair sınırlayıcı hükümlerinden muaf Çağrı İşareti: 3FTV5 TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Teklifin Kıyı Kanunu’nun kıyılar, sahil şeritleri, tutulacak. (Deniz Haber) Uzunluk: 113 m Genişlik: 13 m Mevcut Draft: 3.9 m

24 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 25 DENİZCİLİK HABERLERİ OCAK 2019 OCAK 2019 DENİZCİLİK HABERLERİ

İhracatçıya 2019’da 3.1 Milyar TL Destek Verilecek

Numarine’nin ‘Adonis’ İsimli Lüks Yatı, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, 2019’da değişen ve gelişen ihracat portföyüne uygun olacak şekilde ihracatçılara 3 mil- CES 2019’a Damga Vurdu yar 104 milyon lira destek vereceklerini açıkladı. Yazılı bir açıklama yapan Pekcan, “2019’da değişen ve geli- CES 2019’un bu yıl en büyük akıllı üyesi Türk yat üreticisi Numarine ve teknoloji şirketi Furrion şen ihracat portföyümüze uygun olacak şekilde ihracatçıları- iş birliğiyle geliştirilen Adonis isimli lüks yat oldu. Adonis, bugüne kadar CES’te sergilenen ilk mıza 3 milyar 104 milyon liralık destek vereceğiz” dedi. yat olarak kayıtlara geçti. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Mal ihracatına yönelik devlet yardımlarımız gerek nitelik ge- Türkiye’nin lider motoryat üreticisi Numarine ile son dönem- rek nicelik olarak sürekli iyileştirilirken, KOBİ’ler başta olmak lerin adından sıkça söz ettiren Hong Kong merkezli teknoloji üzere her ölçekte firmamızdan artan talep görmektedir. firması Furrion, dünyanın en büyük teknoloji fuarı olan CES (Tüketici Elektroniği Fuarı), öncesi dev bir projeye imza at- 2019 yılındaki ciddi kaynak artışı ile beraber ihracatçımızın tılar. faydasına sunulan bu destekler, daha yüksek katma değerli ihracatı teşvik ederek ihracatımıza yeni bir ivme kazandıra- Amerika Birleşik Devletleri'nin Las Vegas şehrinde gerçek- caktır.” (Deniz Haber) leşen ve dünya teknoloji firmalarının en son teknolojik ürün- lerini sergiledikleri CES 2019 fuarında Furrion firması ile Numarine bir ilki gerçekleştirdi. Furrion markasının en son teknolojik ekipmanları ile donatılan Numarine motoryatını Türkiye Deniz Canlıları CES 2019’da sergilenmek üzere hazırladılar. Okyanustan ki- LNG Üreticileri, ABD-Çin Ticaret lometrelerce uzakta Nevada çölü ortasında gerçekleşen bu Müzesi, Ziyaretçilerini Bekliyor büyük fuar sırasında teknoloji meraklıları bu projeyi ilk kez Savaşından Endişe Duyuyor Beylikdüzü’nde kurulan ve bin 500 çeşit balık mumyasının gezerek büyük ilgi gösterdiler. nin yanı sıra zamanla tercihlerinizi öğrenip daha profesyonel bulunduğu Türkiye Deniz Canlıları Müzesi, ziyaretçilerini bekliyor. “Numarine markamız ile bu çapta büyük ve kendi alanımız bir yardımcı haline geliyor. dışında bir fuarda ilk defa yer aldık” diyen Numarine Yönetim Okyanuslardan Türkiye sularına girdikten sonra balıkçı ağla- Yatın neredeyse her yerinde sesli kontrol hoparlörü olduğu Kurulu Başkanı Ömer Malaz, “Furrion gibi ileri teknoloji araş- rına takılan dev balıkların mumyalanıp sergilendiği tek müze için Angel sizi her yerden rahatlıkla duyabiliyor. Güncel ha- tırmaları ve yatırımları yapan bir markanın bizi tercih etmesi, olan Türkiye Deniz Canlıları Müzesi, ziyaretçilerini bekliyor. teknelerimizde kullanmakta olduğumuz teknoloji ile kendi berler, sosyal medya ve hava durumu gibi bilgileri sürekli teknolojilerini birleştirmek istemeleri bizi çok onurlandırdı” güncel olarak kullanıcısına aktarabilen akıllı asistan dinle- Balıkçı Kenan Balcı tarafından kurulan Türkiye Deniz Canlıları dedi. mek istediğiniz müziği tek bir odaya veya yatın tamamına Müzesi, meraklılarını ücretsiz olarak ağırlamaya devam edi- yansıtabiliyor. Ayrıca oturduğunuz yerden verdiğiniz yemek yor. Müzede bin 200 kiloluk orkinostan dev köpek balıklarına Adonis’in Yapay Zekaya Sahip Asistanı Angel siparişini yatın aşçısına ileterek aradaki iletişimi daha kolay kadar binlerce çeşit balık mumyası bulunuyor. Meraklıların ve hızlı hale getiriyor. dikkatini çeken müze, ziyaretçilere dev hayvanlara dokunma Değeri milyonları bulan lüks karavanlarıyla tanıdığımız Fur- imkanını da sunuyor. rion ve Türk yat üreticisi Numarine iş birliğinde geliştirilen Angel izlediğiniz rota doğrultusunda uğrayabileceğiniz koy- Adonis, göz alıcı tasarım detayları ile son teknoloji sistem- lar, restoranlar ve yapabileceğiniz aktiviteler konusunda “Dev Vatozlar da Sergileniyor” leri 26 metrelik gövdesinde başarılı bir şekilde harmanlıyor. öneride bulunabiliyor. Öneriyi kabul etmeniz halinde sizin Adonis’in en dikkat çekici özellikleri arasında Angel adı ve- için rezervasyon bile yapıyor. Yatın güvenliğinden de sorum- Balıkçı Kenan Balcı, bin 500 çeşit deniz canlısının müzede lu olan Angel, yat içerisindeki tüm kameraları kontrol ede- sergilendiğini söyleyerek, “Orkinos, köpek balıkları, kılıç, kal- rilen yapay zeka asistanı yer alıyor. Alexa’ya benzetilen bu ABD’de LNG üreticilerinin henüz bir çözüme kavuşturulama- biliyor. Bu kameraların yetersiz kaldığı durumlarda teknede kan ve dünyanın en büyük vatozlarına kadar bin 500 çeşit asistan, yüz tanıma ve sesli kontrol özelliklerini destekleme- yan ABD-Çin ticaret savaşından dolayı endişeli oldukları be- hazır bulunan drone’dan da yardım alıyor. Drone'un kame- balık var. Yarıyıl tatiline girecek öğrencilerimizi müzemize lirtilirken Amerikan Petrol Enstitüsü, ticaret savaşının yakında bekliyoruz.” diye konuştu. (Deniz Haber) rasına yansıyan görüntüler yatın içerisindeki televizyondan çözülmesini bekliyor. canlı olarak takip edilebiliyor. ABD’de sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) üreticilerinin henüz bir Adonis’in diğer teknolojileri arasında akıllı aynalar, dokun- çözüme kavuşturulamayan ABD-Çin ticaret savaşından do- matik ekranlar, televizyonlar, kameralar ve mutfak elektroni- layı endişeli oldukları kaydedildi. ği yer alıyor. ePOD adı verilen batarya ve Furrion’un enerji yönetim sistemine sahip olan Adonis, demir attığı zaman ABD’de LNG ihracat sanayisinin özellikle ABD-Çin ticaretine içerisindeki sistemlere gereken gücü bu bataryadan alıyor. karşı savunmasız olduğu bildirildi. Ayrıca Adonis’teki su arıtma sistemi deniz suyunu içme su- yuna çevirebiliyor. Amerikan Petrol Enstitüsü CEO’su Mike Sommers, yaptığı açıklamada ticaret anlaşmazlıklarının tırmanmasının ABD Türk yat üreticisinin Numarine 78 isimli yatı baz alınarak ge- LNG üreticilerine zarar verebileceğini ve diğer ülkelerin boş- liştirilen Adonis’in 5 milyon dolar fiyat etiketiyle satışa sunu- lukları doldurabileceğini söyledi. Amerikan Petrol Enstitüsü, lacağı söyleniyor. (Deniz Haber) ticaret savaşının yakında çözülmesini umuyor. (Deniz Haber)

26 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 27 DENİZCİLİK HABERLERİ OCAK 2019 OCAK 2019 DENİZCİLİK HABERLERİ

Türkiye, Doğu Akdeniz’deki Doğalgaz Arama Sahasını Genişletti

Türkiye’nin Doğu Akdeniz'de doğalgaz arama çalışması yapan gemilerinin seyir bilgilerini gösteren Navtex üzerinden Hindistan, Çabahar Limanı’nın Bir Kısmını Devraldı Meis Adası güneyi ve Rodos doğusunu kapsayan geniş alanda araştırma yapılacağı duyuruldu. Hindistan’ın ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlardan muaf tut- nistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ve Hindistan Başbakanı tuğu İran’ın güneydoğusunda Umman Denizi kıyısında yer Narendra Modi’nin katıldığı törenle Tahran’da imzalanmıştı. Barbaros Hayreddin Paşa sismik araştırma gemisi, refaka- alan stratejik Çabahar Limanı’nın bir kısmının yönetimini Dünyanın en önemli enerji geçiş hatlarından biri olan liman, tindeki Tanux-1 ve Apollo Moon gemileri ile birlikte Kıbrıs devraldığı bildirildi. İran’ın yanı sıra Hindistan açısından da stratejik öneme sa- münhasır ekonomik bölgesinin büyük bir bölümünü de içe- Hindistan, İran’ın güneydoğusunda Umman Denizi kıyısında hip. risine alacak şekilde araştırma yapmak üzere bölgede seyre yer alan stratejik Çabahar Limanı’nın bir kısmının yönetimini başladı. devraldı. Çabahar Limanı’na yapılan yaklaşık 1 milyar dolarlık yatı- rımın 235 milyon dolarlık bölümünü Hindistan üstlenmişti. Bir süredir Yunan fırkateynlerinin tacizleri nedeniyle Türk Hindistan hükümetinden yapılan yazılı açıklamada, Çabahar Hindistan, Çabahar Limanı’nda ticaretin artmasıyla, rakibi Donanması'na ait fırkateyn ve korvetler eşliğinde Güzelyurt Limanı’ndaki terminal alanı, kargo taşıma ekipmanları ve ofis Pakistan ve enerji hattını emniyete almak için Pakistan’ın Gu- batısında araştırmalarını yürüten Barbaros, kış aylarının Akdeniz'deki araştırmalarında da ısrarcı olduğunu yazdı. binasının devralınma işlemlerinin tamamlandığı, Hindistan’ın vader Limanı’nı kiralayan Çin üzerinde üstünlük sağlamayı getirdiği hava muhalefetinin de etkisiyle sağlıklı koşullarda tarihinde ilk kez topraklarının dışındaki bir limanın işletmesini planlıyor. (Deniz Haber Ajansı) Yunan basını, Atina yönetimini de Türkiye'nin bu ve önceki araştırmalar yapmak üzere bu bölgelere yöneldi. üstlendiği vurgulandı. Navtex'lerle bu bölgenin Türk kıta sahanlığı olduğuna yönelik Üç günlük Navtex süresi boyunca bu bölgedeki faaliyetini eylemlerine itiraz etmemekle eleştirdi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: sürdürecek olan Barbaros, bu sürecin sonunda yapılacak yeniden değerlendirmelerin ardından Güzelyurt açıklarına Sondaj bölgeleri artıyor “Hindistan, Çabahar’daki katılımı ile bir tarih yazdı ve şu döndürülebilecek. Bununla beraber Barbaros'un Türk kıta anda denize kıyısı bulunmayan Afganistan topraklarının des- Barbaros sismik araştırma gemisi tarafından yürütülen do- teklenmesi için bölgesel iş birliği ve ortak çabalara öncülük sahanlığındaki araştırmalarının yeni bölgelerin de eklenmesi ğalgaz araştırmalarının yanı sıra Türkiye Petrolleri'nin böl- ediyor. Hindistan, ilk kez kendi topraklarının dışında bir liman suretiyle tüm Doğu Akdeniz'e yayılması planlanıyor. gedeki ruhsat sahalarında yürüttüğü sondaj faaliyetleri de işletecek.” devam ediyor. Yunanistan'da rahatsızlık Çabahar Limanı projesi, İran’ın güneydoğusundan başlayan Fatih sondaj gemisinin Alanya-I kuyusundaki sondaj faali- Doğu Akdeniz'de Barbaros'un araştırmasına açılan geniş Afganistan ve Orta Asya’ya uzanan, transit taşımacılıkta kul- yetlerinin yanı sıra, Türkiye'nin satın aldığı ikinci sondaj ge- lanılacak kara ve demir yolu bağlantısını içeriyor. Anlaşma, alan Yunanistan'da büyük rahatsızlık yarattı. Yeni Navtex ila- misi Deep Sea Metro I'in de yönü de değiştirildi. nının Yunanistan'ın teofania (suların kutsanması) yortusunun 23 Mayıs 2016’da İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Afga- kutlandığı bir dönemde yayınlanmasının Ankara'nın Doğu Karadeniz'de sondaj yapması planlanan yeni sondaj gemisi Akdeniz faaliyetlerindeki ısrarını gösterdiği yorumlarına yer Akdeniz'de ikinci sondaj faaliyetini başlatacak. Önümüzde- veren Yunan basını, bir yandan Suriye'nin geleceğine ilişkin ki günlerde yeni sahanın belirlenerek faaliyetin başlatılması ABD ve Rusya ile müzakerelere hazırlanan Ankara'nın Doğu planlanıyor. (Deniz Haber) ABD, İran Petrolü İçin Muafiyeti Uzatmayacak

Türkiye, İran’dan Petrol Alımına Yeniden Başladı ABD, 5 Kasım’da İran’a yönelik uygulamaya koyduğu yaptı- yol izleyeceği merak konusu oldu. rımlar için muafiyeti uzatmayacağını açıkladı. Mayıs ayında ABD’nin 5 Kasım’da İran’a yönelik uygu- varil ham petrol ithal ediyordu. sona erecek muafiyet sonrasında Washington’un nasıl bir ABD’nin İran özel temsilcisi Brian Hook, aralarında ladığı yaptırımlar sonrası petrol ithalatına Türkiye’nin de olduğu ülkelere İran’dan petrol ithalatı muafi- bir süre ara veren Türkiye’nin İran’dan 5 Kasım’daki yaptırım açıklaması öncesi yetini uzatmayacaklarını söyledi. Hook, bazı ülkelere tanınan petrol alımına yeniden başladığı belirtildi. İran’dan petrol alımında azaltıma gitme- İran’dan petrol ithalat muafiyetlerine bundan sonra devam ye başlayan Türkiye, kasım ayında itha- etmeyeceklerini belirtti. Hook, Abu Dhabi’de yaptığı açıkla- ABD Başkanı Donald Trump’ın defalarca latı sıfıra indirmişti. mada “İran ham petrolünün ithaline daha fazla muafiyet ta- ‘tarihin en büyüğü, bugüne kadarki en nımayı düşünmüyoruz” dedi. büyük darbe’ diye söz ettiği İran’dan pet- Tankerlerle Limanlara Geliyor Hook, “İran, yaptırımlarımızın getirdiği ekonomik izolasyonu rol alımıyla ilgili yaptırımlardan 8 ülkeye Reuters’e konuşan ticaret ve nakliyat giderek daha fazla hissediyor. İran’ın gelirlerinin yüzde 80’i geçici muafiyet sağlaması kapsamında petrol ihracatından sağlanıyor. Bu ülke devlet terörizminin bir Türkiye, İran petrolü ithalatına yeniden kaynakları, aralık ayında Türkiye’nin Günlük Alım 140 Bin Varil İran’dan 54 bin varile denk gelen iki tan- numaralı sponsorudur. İran ile yeni ve daha iyi bir anlaşma başladı. yapmak istiyoruz ama bu süre içinde de bu rejimi milyarlarca ker dolusu petrol aldığını söyledi. Buna Azaldı dolar gelirden mahrum bırakıyoruz; İran bir likidite krizi için- göre Solan tankeri Aliağa, Deniz Topazı ABD’nin İran’dan petrol alımına getirdiği de” diye konuştu. (Deniz Haber Ajansı) yaptırımlardan 8 ülkeye geçici muafiyet Trump’ın İran’la nükleer anlaşmadan 1 tankeri de Türünçiftlik limanlarına sev- sağlaması kapsamında Türkiye’ye yılda çekileceği ve tam teşekkülü yaptırım uy- kiyat yaptı. Reuters, konuyla ilgili sorula- 3 milyon ithalat izni verildiği belirtilmişti. gulayacağını açıklamasından önceki dö- rına Türk yetkililer ve Tüpraş’tan geri dö- Bu da günde 60 bin varile tekabül ediyor. nemde Türkiye, İran’dan günde 200 bin nüş alamadığını kaydetti. (Deniz Haber)

28 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 29 MUAMMER TUKSAVUL’UN MERSİN ANILARI

Muammer Tuksavul 1900 yılı Şubat’ında İstanbul’da dünyaya TL idi. Bunun üzerine Bouchardy “ne zaman işe başlayabi- geldi. Babası Harputlu Mehmed Cemaleddin Efendi evvela lirsiniz?” diye sordu. Bu beklenmedik olumlu durumdan pek Hicaz kadısı, daha sonra Mısır baş kadısı olarak görev yaptı heyecanlanmıştım. Kendisinden anlaşmayı imzalamadan (1905-1907). Bu nedenle Muammer’in çocukluğu Mekke ve 2-3 günlük düşünme izni istedim ve imzadan sonra derhal Kahire’de geçti. Cemalettin Efendi İstanbul’a kadı olarak tayin Mersin’e yola çıkabileceğimi söyledim. Kabul etti. Elimi sı- edilince aile 1907 sonunda İstanbul’a döndü. karken Bouchardy:

Küçük Muammer önce annesini kaybetti, ardından lise 10. -Mersin’de çalışmalarınıza acele ihtiyacımız var. Rafineri ku- sınıf öğrencisi iken, babasının vefatı üzerine, 1. Dünya sava- rulacak. Kararınızı çabuk vermenizi rica ederim, dedi. şı devam ederken, 1917 yılının Aralık ayında ailesi tarafından Bankalar Caddesine çıktığımda, hiç ummadığım bu olumlu Almanya’ya gönderildi. Lise eğitimini Mannheim’da tamamla- Mersin-Tarsus Şosesi, Tren Garı ve ileride Yağ Fabrikası (Ali Murad Merzeci arşivi) dı. Ardından Mannheim İktisat Yüksek Okulu’nu bitirdi. Daha gelişmeden dolayı sevincimden havalara uçuyordum. He- sonra Darmstadt Teknik Üniversitesi Kimya Fakültesi’ne girdi. men Karaköy’de Borsa’da Muhittin ağabeyimi bulup, olanı ıssız bozkırlar işlenecek, insanlar uygarlığa, refaha, mutlulu- öyle imiş. O günkü güneşli, güzel ve ılık bahar havası, beni biteni anlattım, Ağabeyim anlattıklarıma sevindi ise de, gelir Bu okuldan 1929 baharında mezun oldu. Kısa bir müddet ğa kavuşacaklar, gülmeyen yüzler gülecek! Buna inanmalıy- neşelendirmişti. Arabacı atları sürerken, ben içimden bir gelmez hemen ayrılmamı hiç beğenmemişti. Bana: Almanya’da çalıştıktan sonra Türkiye’ye döndü. 1930 baha- dım ve inanmak istiyordum. besmele çekerek “Rabbi yessir” duasını okudum. rında Mersin’e geldi. Şimdi sözü merhum Tuksavul’a bıraka- -Oğlum Muammer, belki İstanbul’da da bir iş bulabilirdin... lım… Bu şaşırtıcı, çarpıcı, sıkıntılı yolculukta yurduma ve yurtda- Mersin’in ortasından, çarşı içinden geçtiğimiz cadde olduk- Bu kadar neden acele ediyorsun? Bir kez de İktisat Bakanlığı şıma olan sevgim artmıştı. Anadolumuzun o muhteşem bü- ça temiz, geniş taşlarla döşeli, bir bölümü de beton idi. Sağlı İş Arıyorum İstanbul Sanayi Müdürlüğüne başvur. Buradaki fabrikalar- yüklüğü, insanlarının yoksulluk içindeki sessiz asaleti beni sollu, sıra sıra beyaz taş binalar, dükkânlar mağazalar, kon- da eleman arayabilirler. Sana bu kadar hasret kaldık. Hem büyülemişti. İçimi bir umut ve mutluluk rüzgârı serinletiyordu. solosluklar görüyordum. Büyükçe, güzel palmiyelerle süslü Ben hiç vakit yitirmeden kendime bir iş bulmak kararında Mersin’in havası ağır, rutubetli ve sıcak. Sıtmadan millet kırı- Bir rüyadan uyanmış, gerçekle yüz yüze gelmiştim şimdi! bir bahçe içinde, caddenin solundaki görkemli bir taş bina, idim. Hemen ertesi gün adresini hocamdan aldığım “Pamuk lıyor. Dayanamıyacaksın! diye yakındı… hükümet dairesi imiş. Mersin’i işlek, hareketli, düzenli, çok ve Nebati Yağlar Sanayii A. Ş.”nin Galata, Bankalar Cadde- Gün batarken koca Torosları geçiyorduk. Kilometrelerce sempatik bir kent olarak bulmuş olmam, benim için bir hoş si, Bahtiyar Handaki merkezine gittim. Şirket Yönetim Kurulu *** uzayan tünellerin sonunda, ansızın bir ılık hava yüzüme sürpriz oldu. murahhas azası Mösyö Bouchardy adında bir zat beni kabul çarptı. Enginlerde uçsuz bucaksız Çukurova, akşamın so- Trenimiz uçsuz bucaksız Anadolu yaylasında yol aldıkça, etti. Ne münasebetle kendilerine başvurduğumu, adreslerini luk ışığında ufuklara kadar uzanıyor, mavimsi bir sis içinde Tarsus - Adana yönünde uzanan şoseye girerken, tren yolu sağlı sollu gördüğüm toprakların büyük bölümünün, türkü- nereden bildiğimi soran bu kişiye, hocamla yaptığım görüş- yok oluyordu. Yenice’de kalabalık ve kargaşa içinde aktarma ve gar solumuzda kalıyordu. Bir kilometre kadar ileride bir lerimizdeki “altın gümüş ovalar, sırmalı başaklar” ile hiçbir meyi anlattım. Bouchardy ile Fransızca konuşuyorduk. An- yaparak tren değiştirdim. Mersin garına vardığımda, güneş takım binalar, hangarlar arasında yükselen bir bacayı gös- yakınlığı yoktu. Boş, ıssız, çamurlu, kuru dikenli, işlenmemiş, cak Fransızcama, aradan geçen yıllar içinde, belli bir Alman batmış, gece basmıştı. Geceyi geçireceğim Mersin Tüccar tererek arabacı şivesinin arız olduğunu farkettim. Bu zat tahsilim hakkında sürülmemiş bozkırlar… Çıplak, tepeleri karlı yüksek dağlar… Kulübü’nün otelinde, uzun tren yolculuğunun yorgunluğunu bilgi aldı. Elimdeki çalışma belgelerime, diplomalarıma bak- Tabiat da, tıpkı insanları gibi hüzünlü, sessiz, yoksul… Uzun attım. Burası Anadolu şartlarıyla ölçüldüğünde, konforlu ve -İşte Bey, fabrika şura! dedi. tı ve bir az düşündükten sonra gülümseyerek, birden Mer- aralıklarla ve pek seyrek gözüken kiremitsiz tek kat kerpiç bakımlı sayılırdı. Geniş, yüksek tavanlı odam deniz tarafında Şoseden sola sapıp 100 metre kadar ilerde fabrika kapısın- sin’deki nebati yağ fabrikasında İşletme Mühendisi olarak evli köyler, kentçikler çölde bir vaha gibi kalıyordu. . . limanı, gümrüğü, Akdenizi görüyordu. çalışmağa hazır olup olmadığımı sordu. Bu çok sürprizli bir da bekleyen kapıcıdan beni müdür Mr. Gilson’a götürmesini soru idi. Sevinçle derhal “Evet, memnuniyetle” dedim. İçimden bir ağlayıp boşalmak istiyordum, ama bir türlü ağ- *** istedim. Birkaç dakika sonra, yaşamımda ilk kez çalışmağa layamıyordum. Kafamda bir sürü karışık düşünce çalkalanı- başlıyacağım fabrikanın İngiliz müdürünün karşısında idim. Mösyö Bouchardy ile başlangıç maaşı olarak ayda net 300 yordu. Hiçbirini bir mantıklı temele oturtamıyordum… Birden İlk İşbaşı Elindeki bir telgrafı ayağa kalkıp gösteren kır saçlı, kısa pan- Türk Lirası, her yıl Mersin -İstanbul yataklı vagon masrafları silkindim ve kendime geldim. Bu topraklar öz yurdumdu, in- tolonlu, göğsü cepli kısa kollu bir gömlek giyinmiş olan İngi- şirkete ait olmak üzere, 4 hafta tatil ve 4 odalı bir lojman sanları öz kardeşlerimdi. Yüzyılların ihmali, haksızlıkları, zul- “Pamuk ve Nebati Yağlar Anonim Şirketi”nin Mersin fabri- l i z , b a n a e l i n i u z a t ı p : da müessese tarafından emrime verilmek şartıyla, derhal bir mü artık son bulmuştu. Atatürk millete yeni ufuklar açmış, kasına beni götürmesini söylediğim arabacı “İngiliz fabrika- angajman mektubu hazırlandı. O yıllarda bir Reşat altını 7 çalışacağız, didineceğiz ve bu mübarek yurt imar edilecek, sına, bey!” diye sözümü düzeltti. Burada bu fabrikanın adı -İstanbul’daki merkezimizden bildirilen kimya mühendisi siz-

30 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 31 edilecek. Önümüzdeki sonbaharda kampanyaya gelse idi- -Hayır, ben işletme mühendisi olarak angaje edildim. İşlet- niz, daha iyi olurdu. Şimdi size göre bir iş yok burada... Yarı- mede çalışacağım, analiz işlerini de tabiî gerektiğinde labo- na kadar Allahaısmarladık, diyerek bana elini uzattı. ratuarda ayrıca yapacağım.

Direktörün bu son konuşması da pek manalı idi. Ses çıkar- -Siz benim emrime verildiniz. Ancak benim gösterdiğim işte madan her iki yöneticiden ayrıldım. Düşünceli düşünceli, bi- ç a l ı ş a b i l i r s i n i z . İ ş l e t m e y e g i r m e n i z e i h t i y a ç y o k . raz da hayal kırıklığı ile otelime döndüm. Sabırsızlıkla ertesi günü beklerken Mersin’i tanımak üzere kent içinde gezindim. -Özür dilerim, sizinle aynı görüşte değilim. Bu işi direktörle görüşüp hemen açıklığa kavuşturalım. Ertesi sabah araba ile fabrikaya giderken direktörün dünkü sözlerine bir açıklık getirme kararında idim. Fabrikada he- -Nasıl isterseniz. Gidiniz konuşunuz... Verdiğim karar değiş- men şefi bulduğumda bana: mez. Hem size sabunhaneye de girmenize izin vermiyorum! deyince benim tepem attı, ayağa kalktım, doğru İngiliz direk- -Benimle geliniz, size laboratuarı ve çalışma yerinizi göste- töre gidip durumu anlattım. Fabrikaya gelir gelmez karşılaş- receğim dedi. tığım bu hiç hoş olmayan durumdan üzüldüğümü kendisine söyledim. Mr. Gilson İngiliz şivesiyle Fransızca konuşuyordu. Rafineri binasının üst katında 10- 12 metre uzunluğunda Yüzünden onun da beni iyi ve dostça bir âmir olarak görme- bir oda, boyasız, kaba bir tahtaperde ile bölünmüş. Daha diğini seziyordum. Biraz düşündükten ve ağzındaki piposu- uzunca olan bölümde birkaç çalışma bankosu, bir köşede nu bir iki kez çekip dumanını üfledikten sonra: toz toprak içinde bir hassas terazi, öbür yanda 2 - 3 ispirto lâmbası, kimya işleri için camdan kaplar, âletler, kalbur ve -Muammer bey, ben birşey yapamam. Şefinizin talimatına elek, iki de kuru iskemle... g ö r e i ş y a p a c a k s ı n ı z b u f a b r i k a d a .

Şef “Burası sizin yeriniz!” dedi. Tahtaperdcnin kapısını aça- -Ama ben bu şartlarla Mr. Bouchardy tarafından angaje edil- Çalıştığım Mersin İngiliz Yağ Fabrikası (M. Tuksavul, Doğudan Batıya ve Sonrası) rak girdiği öbür bölüme de bir yazı masası, iki üç koltuk, bir medim. kütüphane koymuşlar. -Bana şu telgraftan başka bir bildiri gelmedi merkezden, siniz galiba? diyerek elimi sıktı. Ben fabrikanın direktörüyüm. ni alıp renk, koku, lezzet ıslahı yapılmadan yağları yarı rafine -Burası benim odam. Tahtaperdeyi beğenmediniz galiba. Bir Tafsilâtlı mektup postada imiş. Bekleyelim. Merkezin talimatı İşletme şefimiz kimyagerdir. Siz ona bağlı olarak çalışacak- olmuş durumda satıyorlarmış. On tonluk bir sabun pişirme iki gün sonra boyanacak, diyen şefe sordum: elime geçtikten sonra görüşürüz. sınız Direkt âmiriniz odur. kazanıyla sabunhane çalışır durumda. Burada piyasadan zeytinyağı satın alıp sabun yapıyorlarmış. Şef bana atölyeyi, -Gördüğüm kadarıyla, laboratuar işleri için gereken âletlerin -O halde ben şimdi kente dönüyorum. İki gün sonra gelirim, Bu sözler üzerine ben de kalkıp işletme şefiyle el sıkıştım. tohum ve küspe ambarlarını da gösterdikten sonra müdürlük bir bölümü herhalde daha buraya konmamış? deyip adamın yanından çıktım. Birkaç nezaket sözünden sonra, İşletme şefi ile fabrika- binasına doğru yol alırken ben yı görmek üzere Müdürün yanından çıktık. Burası Birinci Şef benimle Fransızca konuşmasına devam ediyordu. An- Canım pek sıkılmış olarak fabrikadan ayrılmıştım. Mersin’e Dünya Savaşından evvel İngiliz tebalı bir Rumun işlettiği bir -Laboratuarı görmedik. Orayı da görmek isterdim! dedim. cak, onun Mersin’li ve yerli bir Rum olduğunu, Tüccar Kulü- yaya yürürken ilk işimin daha ilk gününde karşılaştığım yö- değirmen ve pamuk ambarı imiş. Savaştan sonra merkezi bünde öğrenmiştim. Kendisi ya Fransız ya da İngiliz tebası neticilerin bu tutumundan bir mana çıkarmağa çalışıyordum. Londra’da olan “Hüsnü Sons and Shinasi” adında bir firma - Siz şimdi kente dönün. Bu günlük bu kadar yeter. Laboratu- imiş ama pek âlâ Türkçe biliyormuş. Benim sözümü şöyle Herhalde bu durum benim için meslek yaşamımda uğurlu, “emlâki metruke”den burayı satın almış (*). Onlardan da bi- arda size bir yer hazırlatıyorum. Yarına kadar biter, o zaman cevapladı: umut verici bir başlangıç değildi. Ne yapmalıydım? Şirket zim Fransız grubuna geçmiş. Fransızlar burada nebatî yağ görürsünüz, diyerek yoluna devam etti. merkezi uzakta, tâ İstanbul’da. Bense burada. Bereket ver- fabrikası kurmağa başlamışlar. Bu yüzden fabrikanın adı -Niye, bence hiç bir eksiklik yok. İlerde âlet lâzım olursa alı- sin, İstanbul’da Mr. Bouchardy bana dolgunca bir harçlık ve Mersin’de “İngiliz Fabrikası” olarak kalmışmış. Fabrikanın bir Onun bu sözlerinden pek mana çıkaramadım. Müdürün ya- rız. Şimdi ben size şunu söyliyeyim. Siz önce oturun, biraz avans ödetmişti, Yoksa ben Mersin’de bu aksi adamlarla pa- bölümü eski bir takım binalarla, kolonyal tipte hafif inşa edil- nına geldiğimizde o da bana: yağ analizleri ve yağ teknolojisine ait literatür okuyunuz. Bu- rasız kalıp çok kötü bir duruma düşmüş olacaktım. miş yeni hangarlardan oluşuyordu. 500 beygir gücünde yeni rada Fransızca kitaplar var. Sizin işletmede zaten bir işiniz bir Alman Buckau Wolf lokomobili ve ona bağlı bir jeneratör -Şimdi siz Mersin’e dönünüz. Yarın işbaşı yaparsınız, deyin- yok... dedi. İşin nasıl gelişeceğini beklerken, bir iki gün Mersin ve do- işletmenin enerji santralı idi. Tohum presleri klasik İngiliz mo- ce, her ikisinin önceden sözleşmiş olduklarını anladım. Mr. laylarını gezdim. Bu yöreler güzel bir yurt parçası. Bir taraf deli, daha geçen yıl kurulmuş ama ilk bakışta kullanılmış, Gilson, ben ayrılmak üzere iken, biraz da sunîce bir gülüm- -Beyefendi ben Almanya’da yağ ve sabun fabrikalarında ça- Akdeniz, gerilerde ormanlarla kaplı koca Toros sıra dağla- savaş öncesi eski tiplerden olduklarını fark ettim. seme ile: lıştım. Bilgi ve pratik yönden de hazırlıklıyım. Sizin “işletmede rı. İkisinin arasında yeşil bahçeler, türlü bitkilerle kaplı dağa işiniz yok” sözünüzü anlayamadım. doğru hafif meyille yükselen dar ama verimli topraklar... Bu- Rafineri binasında asıl tesisat ve cihazlar daha kurulmamış. -Aslına bakarsanız, sizi buraya erken gönderdiler. Rafineri raları pek sevmiştim. Birkaç basit cihazla, geçici olarak, ham pamuk yağının asiti- makinelerini gümrükten yeni çektik. Cihazlar bu yaz monte -Siz kimyager olarak laboratuarda çalışacak, analiz yapa- caksınız. (devam edecek)

32 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 33 OCAK 2019 CMA CGM OCAK 2019 a leading worldwide Yaşadıklarınızın ustası, yaşamakta olduklarınızın kalfası, shipping group yaşayacaklarınızın çırağısınız. Richard Bach

Ağaçta duran kuş dalın kırılmasından hiç korkmaz. Onun güveni ağaca Yalnızlık bir daha kırılmayacağın ve değil kanatlarınadır. üzülmeyeceğin bir mutluluktur. Onu çekilmez yapan yenilmişlik duygusudur. Charles Bukowski Descartes

Kibir bele bağlanan taş gibidir. Onunla Güzel bir gülü ne yüzülür ne uçulur. Kapalı gözler, ruhu seyretmenin en güzel Güzel bir geceyi şeklidir. Güzel bir dostu herkes ister Hacı Bayram Veli Victor Hugo Önemli olan gülü dikeniyle, geceyi gizemiyle dostu tüm Kendinden çok söz etmek kendini derdiyle sevebilmektir. gizlemenin de bir yoludur. Şemsi Tebrizi Friedrich Nietzsche Hayatta yapacağınız en büyük hata, br hata daha yapacağınızdan korkmaktır.

Albert Hubbart CMA CGM, founded by Jacques R. Saadé, is a leading worldwide shipping group. Its 445 vessels call 420 ports in the world on all 5 continents. With a presence in 160 countries and through its network of Bir insanda 3 şey arayın. Zeka, enerji 600 agencies, the Group employs 29,000 people worldwide. In 2016, The Group carried 15.6 million TEU ve dürüstlük. Eğer sonuncusu yoksa ilk (twenty-foot equivalent units). ikisiyle de uğraşmayın. İnsanın sevdiğini son kez görmesinden daha kötü olan tek şey, onu son kez Now headed by Rodolphe Saadé, CMA CGM enjoys a continuous growth and keeps innovating to offer Warren Buffet its customers new maritime, terrestrial, and logistics solutions. The Group is, also, partner with numerous gördüğünü biliyor olmasıdır. logistics, inland and port projects in South Turkey and all around the world. Paul Auster For more information, please contact CMA CGM SOUTH TURKEY. Mersin: +90 324 237 2424 Kendi ahlakını Iskenderun: +90 326 614 6767 düşmanından dinle Antalya: +90 242 259 2393 İnsanlara sağlık ve zenginlik dilemeyin, Dostun gözünde her yaptığın iyidir. Bir sokakta sevdiğiniz biri yaşadığı şans dileyin. Titanik’tekilerin hepsi zaman orası bir dünya olur. zengin ve sağlıklı idi ama şanslı olanlar Sadi Şirazi kurtuldu. L. Durrel W.Churchill

34 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 35 www.cma-cgm.com

CMA CGM LOGO WHITE Nº dossier : 20170217E Date : 8/06/17 Validation DA/DC : Validation Client : DENİZCİLİK GÜNDEMİNDEN KISA KISA OCAK 2019 OCAK 2019 DENİZCİLİK GÜNDEMİNDEN KISA KISA

Kruvaziyer Gemisinde Salgın Hastalık Paniği

Dünyanın en büyük yolcu ge- milerinden biri olarak kabul edilen Royal Caribbean’s Seas of Oasis gemisinde yüzlerce kruvaziyer yolcusu hastalandı. Yedi gün için planlanan Karayipler gezisinde 5 binden fazla yolcu bulunuyordu. Gemi Jamaika’ya yaklaştığı sırada, yolcuların 277’sinde mide bulantısı, kusma ve ishal gibi semptomlar görülmeye başladı. Bu sayı daha sonra 475’e çıktı. Şir- ket yöneticileri, yolcuların ve müret- tebatı Noro virüsü salgını nedeniyle hastalandığını ve bu durumdan do- layı çok üzgün olduklarını açıkladı. Şirket ayrıca tüm yolcuların seyahat ücretlerinin geri ödeneceğini ve herhangi bir iç uçuş değişikliği için kişi başına 200 dolar, uluslararası uçuş değişiklikleri için kişi başına 400 dolar vereceklerini açıkladı. (Vira Haber)

AB’den İtalya ve İspanya Limanlarına Vergi Uyarısı

Avrupa Komisyonu İtalya ve İspanya’nın limanların vergilen- dirmelerini devlet yardımı kural- larına göre düzenlenmesini öner- di. Italya’da limanlar tamamen kurumlar vergisinden muaf tutulur- ken ispanya’da liman ücretleri ve kira veya imtiyaz sözleşmelerinden elde edilen gelirler gibi ana gelir kaynakları kurumlar vergisinden muaf tutuluyor. Avrupa Komisyonu bunun iç pazarda rekabet avantajı sağlayabileceğini söyledi. Kurumlar Danimarka 9 Yeni Ada İnşa 2018’de Komşuya 3 bin 410 Kruvaziyer Demirledi vergisinin diğer şirketlerle aynı şekil- Edecek de ödenmesini sağlamak için İtalya Helen Limanlar Birliği Yunanistan’ın 2018 yılına ait kruvaziyer turizmi istatis- ve İspanya liman işletmecilerine iki Danimarka Hükümeti’nin baş- tiklerini açıkladı. Açıklanan verilere göre 2018 yılında Yunanistan’daki limanlara ay süre tanındı. (Vira Haber) kent Kopenhag civarına 9 yeni yanaşan kruvaziyer gemi sayısı 3bin 410 olarak gerçekleşti. Bir önceki yılda bu ada inşa etme kararı aldı. Kara- rakam 3 bin 415 olarak istatistiklere geçmişti. Yunanistan limanlarına yanaşan rın emlak piyasasına hareketlilik kurvaziyer gemi sayısı bir önceki yıla göre küçük bir miktar düşmüş olsa da ge- getirme amaçlı olduğu bildirildi. len yolcu sayısında artış yaşandı. Buna göre 2017 yılında kruvaziyer gemileriyle Kopenhag’da inşa edilecek ada- Yunanistan’a gelen turist sayısı 4 milyon 625 bin iken, 2018 yılında bu sayı 4 lardaki yapılardan yüklü miktarda milyon 788 bin 000 olarak kayıtlara geçti. gelir elde edilmesi amaçlanıyor. 2018 yılında en çok kruvaziyer gemisi yanaşan limanlar ise Piraeus, Santo- Projenin 2040 yılında tamamen bit- rini, Corfu, Mykonos, Katakolos, Heraklion, Kefalonia-Ithaca, Chania-Souda mesi planlanıyor. (Vira Haber) ve Patmos) olarak açıklandı.

36 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 37 OCAK 2019 OCAK 2019

1759 yılında yapılan Eddystone Feneri, masını zorunlu kılmaktaydı. Bu nedenle nerler bulunduğunu, Avrupa tarafındaki taş örgü biçiminde açık denizde yapılan Bizans ve Osmanlı’nın ilk dönemlerinde fenerin Yunanlar tarafından “Phanarion” ilk modern deniz feneridir(5). 19. yy. iti- dahi yüksek kuleler üzerinde ateşler yakı- olarak adlandırıldığını ve sekizgen bir bariyle buharlı gemilerin kullanılmasıyla larak gemilere yön gösterildiği düşünül- kule şeklinde, her yönde camlı pence- Denizlerimizi Aydınlatanlar: artan deniz ticareti fenerlerin yapımını mektedir. Ulaşılan yazılı kayıt olarak en hızlandırdı, kıyılarda ve limanlarda yeni eski Osmanlı kaynağı TSMK No:112’de releri olduğunu belirtmektedir(14). 1555 TÜRKİYE’DE FENERLERİN KURULUŞU VE GELİŞİMİ fenerlere ihtiyaç duyulmaya başladı ve kayıtlı 1562 tarihli Kapı Ağası Yakup yılında İstanbul’a gelen diplomat Ogier sabit fenerlerin yerini çakarlı fenerler aldı. Ağa’nın Kadıköy Kelmiç Burnu’nda (Ka- Ghislain de Busbecq ise “Faros” denilen Önceleri taştan yapılan fenerler 20. yüz- lamış-Fenerbahçe) yaptıracağı fener üzerinde ateş yakılan büyük bir kuleden yılda yerini çelik ve betondan yapılanlara için verilen izindir(7). Buradan İstanbul/ bahsetmektedir(15). Ali Macar Reis’in bıraktı. Bugün ise deniz fenerleri, radyo Fenerbahçe Feneri’nin 16. yy.da faal bir hazırladığı 1567 tarihli atlasta yer alan Dr. Öğr. Üyesi Yasemin Nemlioğlu Koca verici istasyonlarına benzer çelik yapılar fener olduğu anlaşılmakla birlikte, Bi- Kocaeli Üniversitesi Barbaros Denizcilik YO halinde yapılmaktadır. zans döneminde de burada bir tapınağın Karadeniz haritasında ise Rumeli Feneri Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi Bölümü ve fenerin bulunduğu düşünülmekte- ismiyle belirtilmiştir(16). Aynı dönemde Fenerlerde ışık kaynağı olarak kullanılan dir. Eremya Çelebi Kömürcüyan 1650’li İstanbul’da bulunan Fransız gezgin Jean malzemeler tarihsel süreç içinde değiş- Denizcilerin en önemli seyir yardımcıla- la kıyılardaki yüksek tepelerde ve liman linmektedir(3). Kesin olarak varlığı bilinen yıllarda Fenerbahçe Feneri’nin deniz de Thévenot bu fenerden Boğaz’dan mekle birlikte, geçmişte fenerin bulun- içindeki bir temel üzerinde yüksek bir rından olan fenerler, çok eski çağlardan girişlerinde ateş yakılmasıyla oluşturul- ilk deniz feneri ise M.Ö. 3. yy.da yapılan geçen gemilere yardımcı olmak için Av- duğu bölgenin hammadde kaynaklarına kule şeklinde yükseldiğinden bahseder- itibaren kuruluşları ve işletilmeleriyle de- muştur. Dünyadaki en eski deniz feneri- dünyanın 7 harikasından biri olarak kabul bağlı olarak çeşitlenmekteydi. Önceleri ken(8); yine 1672 yılında İstanbul’a gelen rupa kıyısında büyük bir kule üzerinde nizciliğin bir unsuru olmuşlardır. Mima- nin Türkiye’de M.Ö. 11. yy.da Çanakkale/ edilen Mısır’daki İskenderiye Feneri ve ateşten sağlanan ışık, çeşitli madde- Guillaume Joseph Grelot fenerin büyük ışık kaynağı olarak bahsetmiştir(17). Yine ri ve estetik tasarımlarıyla denizcilik ve Sigeion’da, bugünkü adıyla Kumkale’de 10. yy.da bir deprem sonucunda yıkıldı- lerin yakılmasından elde edilmekteydi. bir fener olduğundan ve İstanbul’a gelen Eremya Çelebi Kömürcüyan 1650’li yıl- şehircilikte; kendilerine yüklenen soyut yapıldığı tahmin edilmektedir. Midilli- ğı bilinmektedir(4). Roma İmparatorluğu Fener kulesinde bir maltız veya ızgara gemilere geceleri yön gösterdiğinden anlamlarıyla da edebiyat, felsefe, mitoloji li (Lesbos) Lesches’in “Küçük İlyada” döneminde Akdeniz’de çok sayıda fener içinde yakılan odun, katran ve kömürün larda Rumeli Feneri’nin küçük pencere- bahsetmiştir ve harita çiziminde göster- gibi sosyo-kültürel alanlarda önemli yere adlı eserinde M.Ö. 11. yy.da Sigeion’da inşaa edilmiştir. Ortaçağda ise Venedik yanı sıra; balina, domuz, kakao, kolza, li, 120 basamaklı, sekizgen bir taş yapı miştir(9). Fener, 15-16. yy. ait İstanbul sahiptirler. Bilinen en eski deniz fenerinin bir fenerden bahsettiği ve Homeros’un ve Cenova kolonizasyonu sırasında fe- zeytinyağı gibi sıvı yağlar yakılmaktaydı. olduğunu ve bakır çanak içinde 8 fitille haritalarında Kitab-ı Bahriye nüshala- MÖ. 11. yy.da Sigeion’da (Kumkale-Ça- “İlyada” adlı eserinde 6. yy.da burada nerlerin sayısı artmış, özellikle İtalya ve Maliyeti ve temini bitkisel ve hayvansal rında(10), Cihannuma’da(11), Anaplus yağ yakıldığını, bir fanusunun olduğu- nakkale) yapılmış olması, Anadolu kıyıla- bulunan fenerden bahsettiği bilinmekte- Fransa kıyılarında yeni fenerler yapılmış- yağlara göre daha ucuz ve kolay olan Bosphori Thracii’de(12) gösterilmiş ve nu, fenerde 7-8 fenercinin bulunduğunu rının dünyanın en eski deniz ticaret alanı dir(1). M.Ö. 6. yy.a tarihlendirilen Antalya/ tır. madensel yağlara geçiş, fenerlerin ge- ismiyle belirtilmiştir. belirtmektedir(18). Evliya Çelebi ise 17. olmasının bir sonucudur. 18. yy.da optik Patara Feneri de Türkiye kıyılarındaki en lişmesinde önemli bir aşamadır. Optik Bir navigasyon öğesi olarak fenerler çe- bilimindeki gelişmeler ve Akdeniz’de de- eski fenerlerdendir(2). Heraklia (Krdnz. bilimindeki gelişmelerin fenerlerde uy- yy.da Rumeli Feneri için yüksek bir ku- şitli tür ve yapıda inşaa edilirken, zaman niz ticaretinin yoğunlaşmasıyla, deniz fe- Ereğli), Aigai (Mersin), Abydos (Çanak- gulanmasıyla ışığın yoğunluğu ve dola- lenin tepesinde büyük bir fener içinde içinde deniz ticaretinin gelişiminde de rol nerlerinin sayısı artmıştır. Türkiye’deki ilk kale), Germenica (Bursa) ve Kelenderis yısıyla görünme mesafesi arttı. William oynamıştır. Fenerlerin yapı malzemeleri- yunus balığı yağının yakıldığından bah- planlı fenerlerin yapımı da bu dönemde (Mersin), Coracesium (Alanya) fener Hutchinson tarafından bulunan katoptrik ne bakıldığında öncelikle deniz kenarın- setmektedir(19). 1755 yılında İstanbul’a görülmektedir. Özellikle Türk karasula- bulunan antik limanlardır. Yine İstanbul sistemle, yani ışığın bir yansıtıcı yüzey- da taş, denizden uzak yüksek alanlarda gelen Fransız mühendis Baron de Tott rının yabancı ticaret gemilerine açılması Boğazı’nda bugünkü Kız Kulesi’nin ye- den yansımasıyla çalışan ilk fener 1763 ise ahşap kaidelerin kullanıldığı görül- ve deniz ticaretinin yoğunlaşmasıyla, rinde 4-5. yy.da bir fener bulunduğu bi- yılında kurulan İngiltere’deki Leasowe İstanbul Boğazı’nın Karadeniz çıkışında mektedir. 18. yy.a kadar yapımda ahşap fenerlere ihtiyaç artmış ve çeşitli bölge- Feneri’dir. Işınların cam ortamdan ge- Anadolu ve Rumeli kıyısında iki büyük ve taş malzemenin birlikte kullanıldığı lerde yeni fenerler yapılmıştır. Fenerlerin çerek optik kurallara göre kırılmasından Şekil 3. İstanbul Fenerbahçe ve Kız fenerlerde ışığın yansıtılması doğrudan fener bulunduğunu, fenerin bekçilerinin yapımı, işletilmesi, bakım ve onarımı için oluşan dioptrik sistem ise, Augustin Jean Kulesi Fenerleri, Guillaume Joseph olurken, bu tarihten itibaren fenerlerin maaşlarının ve yakılan yağın devlet ta- kurulan Fenerler İdare-i Umumiyesi Os- Fresnel tarafından ilk kez 1823 yılında Grelot (1680). Relation Nouvelle D’un yapım tekniği değişmiştir. Bu kapsam- rafından sağlandığını belirtmektedir(20). manlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti Fransa’daki Cordouan Feneri’nde uygu- Voyage de Constantinople. Paris: da İngiltere’de Plymouth açıklarında Yine 1814 yılında Karadeniz yoluyla Devleti’ne devrolan kurumlardan biridir. landı. Yine Fresnel tarafından 1827 yılın- Damien Foucault, 74-75. da ışınların cam ortama girdikten sonra, İstanbul’a gelen Polonyalı Kont Edward Fenerlerin Tarihçesi: ortamı terk etmeden yansımaya uğrama- Raczynski Boğaz’a girişte iki kıyıda bü- Fenerler, insanların deniz ulaşımına baş- sıyla çalışan katadioptrik sistem ise, ilk Bu tarihlerdeki ilk kayıtlardan biri de 6 yük fenerlerin bulunduğundan bahset- laması ve denizlere açılmasıyla tarihin en kez 1843 yılında Fransa’daki İle Vierge nolu Mühimme Defteri’nde kayıtlı 1564 mektedir(21). Fenerlerin modern olarak Feneri’nde kullanıldı(6). Deniz fenerlerin- eski dönemlerinden itibaren kıyıya ulaşa- tarihli Karadeniz Boğazı’ndaki fenerin inşaasından önceki durumlarını gösteren de elektrikle çalışan lambaların kullanımı bilmek ve güvenle seyir yapabilmek için çevresinde yapılaşmanın engellenmesi ise ilk kez 1871 yılında İngiltere’deki So- bir belge ise Eugène Napoleon Flandin kullanılmışlardır. Latince “Pharus”, Fran- hakkındaki emirdir(13). Buradan anla- uter Feneri’nde gerçekleşti. Günümüzde tarafından hazırlanan 1853 tarihli kitapta sızca “Phare”, İspanyolca ve İtalyanca şıldığı üzere İstanbul/Rumeli Feneri’nde ise güneş enerjisi ile çalışan, enerji tüke- “Faro”, İngilizce “Lighthouse”, Almanca faal bir fener bulunmaktaydı ve Karade- yer alan çizimleridir(22). Bu çizimlerde timi az ve çevreci fenerlerin gün geçtikçe “Leuchtturm”, Yunanca “Faros/Fenar”, niz çıkışında gemilerin işlem gördüğü Boğaz’ın Karadeniz girişinde iki kıyısında sayısı artmaktadır. Arapça “Manare” olarak kullanılan fener “Kavaklar” denilen yerde yerleşmenin yer alan fenerler 3 katlı taş yapılar olarak, sözcüğünün, firavunlara ve İskenderi- oluştuğu ve bu yerleşmelerin zamanla İstabul/Ahırkapı Feneri ise surların bir bö- ye Feneri’ne atıfla Eski Mısır dilindeki Türkiye’de Fenerler: büyümesi fenerleri etkilemekteydi. Yine lümü şeklinde yüksek kuleli taş yapı ola- büyük, yüksek, sütun anlamına gelen Özellikle Çanakkale ve İstanbul çeşitli kaynaklardan Anadolu ve Rumeli rak gösterilmektedir. Ayrıca bu fenerler “Pharao” sözcüğünden geldiği tahmin Şekil 1. İskenderiye Feneri, Mecmal Boğazları’nın coğrafi durum, akıntılar, Fenerleri’nin de daha önceki yüzyıllarda edilmektedir. Türkçe’ye ise Yunanca’dan el-Tevarik, 12. yy. Universitatsbibliothek Şekil 2. İskenderiye Feneri, Kitab-ı hava şartları ve topoğrafya özellikleri kullanıldığı anlaşılmaktadır. 1544 yılında gözetleme ve savunma kuleleri olarak da geçmiştir. İlk fenerler, çok eski çağlarda Heidelberg. MS.Cod. 118/0550, Bahriye, 16.yy. Baltimore Walters Art nedeniyle gemi geçişlerinde güçlükler İstanbul’a gelen Pierre Gilles, Karadeniz kullanılmaktaydı ki, bu durum yapıların gemilere geceleri yol göstermek amacıy- fol.273a. Galery, MS.W. 658, fol. 302a. yaratması, bu bölgelerde fenerlerin yapıl- çıkışında iki kıyıda kayalıklar üzerinde fe- inşaa tarzına da yansımıştı.

38 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 39 OCAK 2019 OCAK 2019

fener yapılması için ödeme emri geç- ve Karadeniz’de(39), Selanik(40) ve mesi ve fenerlerin işletilmesini içeren yapılmasına karar verildi(45). Fenerlerin Ereğli, İnceburun, Sinop, İnebolu, İzmir, mektedir(27). İzmir’de(41) fenerler inşaa edildiği geç- sözleşmeyle fener imtiyazı 1855 yılında inşaası için gereken 12 milyon franklık Trabzon, Giresun, Samsun; 1864 yılında mektedir. Bu dönemde hazırlanmış olan 10 yıllık bir süre için Michel’e verildi. H.19 fon Fransa Kralı III. Napoleon tarafın- Karataş, Taşucu, Mersin, Kefaluka (Bod- Bu dönemde fenerlerde enerji kaynağı önemli bir navigasyon yayını olan Cou- Muharrem 1272/M.1 Ekim 1855 tarihli dan sağlanırken, Fransız Deniz Fener- rum), Kuşadası, Kumburnu; 1866 yılında olarak genellikle zeytinyağı kullanıldığı, lier Atlası’nda 1839 yılında Karadeniz’de sözleşmeye göre; fenerlerin yer seçi- leri Komisyonu’nun da onayıyla özellikle İğneada ve Kuzey Afrika, Ege Adaları ve devletin fenerin çalıştırılması ve korun- 5, İstanbul Boğazı’nda 5, Çanakkale minde ve denetiminde Osmanlı Devleti, önemli stratejik noktalara fener yapılma- Doğu Akdeniz’de yapılan fenerler izledi. ması için fenerciler ve askerler görevlen- Boğazı’nda 7, Ege Denizi’nde 7 ve Akde- İngiltere ve Fransa birer bahriye subayı sına özen gösterildi.(46) Bu kapsamda dirdiği görülmektedir. 1786 tarihli kayıtta niz kıyılarında 7 adet fener olduğu belirtil- görevlendirilecekti. Fenerlerin inşaası Çanakkale’de 9, Marmara Denizi’nde 2, Fenerler İdaresi çok kısa sürede birçok İstanbul/Fenerbahçe Feneri’nde kullanı- mektedir(42). Ancak bu fenerler genelde sona erdikten sonra denetimi Osmanlı İstanbul’da 5, Karadeniz’de 4 fener ol- fener inşaa etmiş, birçoğunu yenilemiş lan zeytinyağı yeterli gelmediğinden Üs- ahşap kuleler halinde, kullanılan ışık kay- Bahriyesi’ne devredilecekti. Sözleşme mak üzere Osmanlı kıyılarındaki ilk mo- ve başarılı bir yönetim sergilemişti. Bu küdar gelirlerinden yıllık 100 kuruş tahsis nağı nedeniyle görünüş mesafesi kısa sonrasında Tersane-i Amire’nin yöneti- dern fenerler yapılmaya başladı, diğer durum idarenin Osmanlı Hükümeti ta- edilmesi ve Bostancıbaşı tarafından öde- olan fenerlerdi. 1853-1856 yılları arasın- mi altında çalışmak üzere Michel aylık fenerlerin de onarımları ve ışık değişim- rafından sürekli desteklenmesini sağ- menin takip edilmesi hakkında(28), 1774 da Rusya ile yapılan Kırım Savaşı sırasın- 12.500 kuruş maaşla Fenerler İdare-i leri yapıldı(47). 1856 yılında Fenerbahçe, lıyordu. Nitekim 1877 yılında Fenerler ve 1783 tarihli kayıtlarda Çanakkale/ da özellikle Boğazlar geçişinde fenerlerin Umumiyesi (Fenerler Genel Müdürlüğü) Bebek, Rumeli, Anadolu, Gelibolu, Hel- İdaresi sözleşmesinin uzatılması konu- Lapseki Bayram Deresi’nde Şeyh Meh- yetersiz kalması Tersane-i Amire’yi fener müdürü yapılmıştır(43). 1859 yılından las (Mehmetçik), Kumkale, Karaburun; su Meclisi Mebusan’da görüşüldü(51), met Efendi tarafından yaptırılan fenerin yapımlarıyla ilgili çalışmalarını hızlandır- itibaren ise Bahriye’den Arif Paşa’nın 1857 yılında Ahırkapı, Yeşilköy, Kepez, H.13 Recep 1296/M.3 Temmuz 1879 onarımı ve zeytinyağı bedeli olan 60 ku- maya itti. da aylık 9500 kuruş maaşla Fenerler Çanakkale, Nağraburnu, Marmara Ada- tarihinde geçmiş dönemde olduğu gibi ruşun akçenin Gelibolu gümrüğünden İdaresi’nde göreve başlaması sözleşme sı; 1858 yılında Karakova, Çardak, 1859 sözleşme süresi bitmeden yeni bir söz- verilmesi hakkında(29), 1774 ve 1778 maddelerine göre gerçekleşti. İşletmenin yılında Şile Fenerleri modern yöntemle leşme yapıldı(52). Kaptan-ı Derya Hacı tarihli kayıtta Varna/Şayla Feneri’nde ye- çalışan kadrosunda müdür ve mühen- inşaa edildi. Ayrıca uluslararası komisyo- Mehmet Rasim Paşa ile Michel ve Col- tersiz gelen zeytinyağı ve fitillerin ücre- disler Fransız; teknisyenler Osmanlı va- nun tavsiyesiyle İstanbul Boğazı Karade- las arasında yapılan bu yeni sözleşmeyle tine zam yapılması, bir fenercinin daha tandaşı gayrimüslimler; fener bakıcıları niz girişinde bir fener gemisi görevlendi- Osmanlı kıyılarında 19 yeni fenerin yapıl- görevlendirilmesi ve fenerin 101,5 ku- ve memurlar ise Türkler’den oluşuyordu. rildi. İstanbul/Kız Kulesi fenerinin bakımı ması kararlaştırıldı. Bu fenerlerin başında ruşluk masrafının İstanbul gümrüğünden Bu dönemde, bir fener rüsum tarifesi de ve yenilenmesi yapıldı(48). Girit, Dedeağaç, Alanya, Meis, Çeşme, karşılanması hakkında(30), 1810 tarihli hazırlanmıştır. Şekil 4-5. İstanbul Ahırkapı, Anadolu Bodrum, Trablusgarp, Bingazi, Derne, kayıtta İstanbul/Ahırkapı Feneri’nin 1 ay- Ödemelerle ilgili sorunlar nedeniy- ve Rumeli fenerleri, Eugène Napoleon Selanik fenerleri gelmektedir. Yeni söz- lık masrafı olan 65 kuruşun ödenmesi le ilk sözleşmenin süresinin dolması Flandin, (1853). L’Orient. Paris: Gide et leşmeyle İstanbul ve taşra fenerlerinden hakkında(31), 1844 tarihli kayıtta Sakız beklenmeden 2. sözleşme, H.8 Safer Baudry, 3-27. elde edilen gelirlerin %28’sinin Bahriye Adası liman fenerinin zeytinyağı bede- 1277/M.26 Ağustos 1860 tarihinde(49) hazinesine ödenmesi, bina ve işletme linin Sakız gümrüğünden karşılanması 20 yıl süreli olarak yapıldı ve bu kez masraflarının Osmanlı Hükümeti tara- ve Sakız Miralayı Emin Bey’e ödenmesi imtiyaz Marius Michel’in Bernard Ca- fından karşılanması kabul edildi(53). Bu Osmanlı kıyılarında modern deniz fe- hakkında(32), 1847 tarihli kayıtta Krdnz. mille Collas ile birlikte kurduğu Kolas kapsamda 1887 yılında fenerlerin bir ay- nerlerine yönelik ilk çalışmalar 18. yy.ın Ereğli Feneri’nde kullanılan zeytinyağının Şirketi’nin (Société Collas et Michel) lık gelirinden 79.063 kuruşun(54), 1892 sonlarında görülmektedir. Sultan III. Samsun Gümrüğü’nden karşılanması yan kuruluşu olarak kurulan ve İstanbul yılında 387.763 kuruşun(55), 1896 yılında Osman’ın gece karaya oturan bir gemi hakkında(33) ve İstanbul’un en önem- Maritimes des Messageries’nin müdü- 454.800 kuruşun(56) Bahriye hazinesine nedeniyle 3 Muharrem 1170/M. 28 Eylül li fenerlerinden biri olan Kız Kulesi’nde rü Joseph Baudouy’un da ortak olduğu ödenmesi kayıtlarda geçmektedir. 1756 tarihinde İstanbul/Ahırkapı’da bir kullanılan zeytinyağı hakkında(34) bilgiler Osmanlı Fenerler Şirketi’ne (Société des fener inşaası için Kaptan-ı Derya Kara- yer almaktadır. Bu kaynaklardan modern Phares Ottomans) verildi(50). Sözleş- Fenerler İdaresi’nde yapılan çalışmalar- yapıların inşaasından önce Türkiye fener- baği Süleyman Paşa’ya emir verdiği bi- me Osmanlı Devleti adına sadrazam dan memnun kalan Osmanlı Hükümeti, lerinde zeytinyağının birinci enerji ve ışık linmektedir(23). Yine 1785 tarihli kayıttan Ali Paşa ve Kaptan-ı Derya Mehmet Ali Marius Michel’e paşalık rütbesi vermiş kaynağı olarak kullanıldığı anlaşılırken, Benderkili’de (Krdnz. Ereğli) Bababur- Paşa ile Fransa büyükelçisi Edouard ve yeni çalışmalar için ödüllendirmiştir. fenerler için gereken zeytinyağının tersa- nu’ndaki fenerin onarımı hakkında verilen Thouvenel ve Marius Michel arasında im- Michel’e Sultan I. Abdülmecid tarafından neden ve Kanuni vakfından sağlandığı emirden(24) burada da faal bir fenerin zalanırken, Fenerler İdaresi’nin yönetim 1859 yılında Mecidiye Nişanı verilirken, da bilinmektedir(35). olduğu anlaşılmaktadır. 1789 ve 1791 yapısı da geliştirildi. İhaleyi alan Kolas 1879 yılında Sultan II. Abdülhamid tara- tarihli kayıtlarda ise İstanbul/Anadolu ve Şirketi’nin Paris’teki bürosu aracılığıyla fından deniz miralayı ve sonrasında mir- 19. yy. başından itibaren İstanbul mer- Şekil 8. Avusturya Bayraklı PETKA Rumeli Fenerleri’nin onarımdan geçtiği Fransız fener üreticisi Barbier Şirketi’yle livası, 1895 yılında ise paşa ünvanı veril- kezli sanayi ve ticaret faaliyetlerinin artı- gemisine ait Fenerler İdaresi tarafından (Société Barbier, Bénard&Turenne) bağ- mişti. 1863 yılında ise Fransız Hükümeti ve çevresinin savunma alanı olarak dü- şı, Boğaz trafiğini ve limanın işleyişinde düzenlenmiş 10 Mayıs 1878 tarihli lantıları bulunuyordu. Bu kapsamda tarafından Légion D’Honneur ünvanıyla zenlendiği anlaşılmaktadır(25). Özellikle düzenlemelerin ve önlemlerin alınmasını Şekil 6-7. Fenerler İdare-i Umumiyesi Fener Makbuzu (Ruhi Duman inşaa edilen fenerlerin malzemelerinin ödüllendirildi(57). Michel idarenin yöne- Osmanlı Devleti’nin Romanya ve Bulga- zorunlu kıldı. Öncelikle Bahriye’ye bağlı Binası ve Jean Marius Michel Paşa Koleksiyonu’ndan) ve makinelerinin bu şirketten satın alın- timini sürdürürken İstanbul’da liman ve ristan topraklarından Tuna Nehri yoluyla fenerlerin onarımı ve iyileştirilmesin için dığı görülmektedir. 1861 yılında Polente tersanelerin yenilenmesi çalışmalarını yapılan deniz ticareti Karadeniz hattının çalışmalar yapıldı. 1849 tarihli 3 kayıt- Kırım Savaşı sırasında Fransız Mühendis Bu imtiyaz sözleşmesi sonucu Fenerler (Bozcaada), Balyos (Erdek), Mrm. Ereğli, da yürütmüş; idarenin merkezini oluştu- yoğun kullanımına neden olmaktaydı. ta ise İstanbul/Fenerbahçe Feneri’nin Jean Marius Michel, Osmanlı Devleti’nde İdare-i Umumiyesi adı altında fenerlerin Hoşköy, Kepez, Eşekadası (Çanakkale), ran binanın İstanbul’da yapılmasını sağ- Buna bağlı olarak Osmanlı Devleti’nin kulesinin değiştirilmesi ve yükseltilmesi fenerlerin yönetimiyle ilgili resmi bir kuru- düzenli bakımı ve sayılarının arttırılması Seddülbahir, Burgaz, Mudanya, Kuru- lamıştır(58). 1880 yılı sonrasında fener Türkiye dışındaki topraklarında da fener istenmekteydi(36). 1855 tarihli kayıtta mun oluşturulmasını önermiştir. Michel’in amacıyla fener hizmetleri sürdürülmeye çeşme, Kandilli, Rumelihisarı, Kanlıca, yapımları devam etmiştir. Karadeniz’de yapımına önem verdiği görülmektedir. ise İstanbul/Rumeli Feneri’nin lamba bu önerisi değerlendirilmek üzere Ali Ga- başladı. Öncelikle 1856 yılında yapılacak Yeniköy, Kireçburnu, Umuryeri ve Ana- Trabzon, Ünye, Samsun, Bafra ve Örneğin Bahriye Defterleri’ndeki 1767 bölümünün Londra’dan getirtilen döner lip, Mehmet Fuat, Safvet, Ahmet Muhtar, fenerlerin fizibilitesi konusunda Fransız dolu Kavağı fenerleri hizmete girdi. Daha Zonguldak’ta, Marmara ve Ege’de Ban- tarihli kayıtta Kaptan-ı Derya Mehmed ışık sistemiyle değiştirilmesi için yapıl- İsmail Afif, Mustafa, Mehmet Salih ve Garbeiron Fırkateyni kaptanlığınca bir ra- sonra bu fenerleri 1863 yılında Dilburnu, dırma, Ayvalık, Foça, İzmit, Kefken, Sa- Paşa’ya Midilli/Sığrı (Sigri) Limanı’na bir ması gerekenler geçmektedir(37). 1811, Derviş Paşalar’dan oluşan komisyona por hazırlandı(44). Bu rapor doğrultusun- Kavaburnu, Tütünçiftlik, Sivrice, Ayva- kız, Çanakkale ve İzmir’de, Akdeniz’de fener yaptırması için(26) ve 1768 tarihli 1838 ve 1847 tarihli kayıtlarda Midilli hükümet tarafından havale edildi. Yeni da Anadolu ve Rumeli kıyılarında 36 fener lık, Uzunada, Çeşme, Amasra, Krdnz. fenerler yapılmıştır. Yine kayıtlardan 1888 kayıtta Varna/Şayla Köyü yakınında bir (Lesbos) Adası’nda(38), Boğazlar’da fenerlerin yapımı, var olanların yenilen-

40 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 41 OCAK 2019 OCAK 2019

yılında Ayvalık’da yapılan fenere 600 Osmanlı lirası(59), İmroz Temmuz 1923 yılında yeni bir protokol yapılmış ve bu proto- ayakta kalmayı başarmış bu yapılar müze, sergi salonu, de- (32) BOA. CT.BH. No:8617, H. Şaban 1260/M. Eylül 1844. (Gökçeada), Rodos, Kandeleros (Kandelioussa-Kos), Zoi- kol R.4 Mart 1341/M.4 Mart 1925 tarih ve 576 sayılı kanun ile niz kütüphanesi yada turistik amaçlı sosyal paylaşım alanına (33) BOA. CT.BH. No:9535, H. 7 Cemazeyilevvel 1263/M. 23 Nisan ka (Sougia-Girit), Tikaya? Adaları’na yapılan 5 fenere 13.805 onaylanmıştır(66). 1939 yılı sonuna kadar görevine devam dönüştürülmelidir. Ayrıca Türkiye fenerleriyle ilgili tarihi, sosyo- 1847. (34) BOA. CT.BH. No:12013, H. Rabiülahir 1216/M. Ağustos 1801, Osmanlı lirasının Bahriye hazinesinden ödendiği anlaşılmakta- eden Fenerler İdaresi 3 Ocak 1938 tarih ve 3302 sayılı kanun kültürel ve günümüz bilgileriniz de içeren, kapsamlı ve bilimsel BOA. CT.BH. No:12786, H. 10 Receb 1220/M. 4 Ekim 1805, BOA. dır(60). 1908 yılında İstanbul/Ahırkapı fenerinin yeri dolgu çalış- ile satın alınarak ulusallaştırılmış(67) ve idare bu dönemde ku- bir yayın hazırlanmalıdır. CT.BH. No:11290, H. 6 Zilkade 1220/M. 26 Ocak 1806. masıyla sağlamlaştırılmıştır(61). 1902 yılında Haydarpaşa, 1910 rulan Denizbank’a devredilmiştir. Fenerler işletmesi 10 Ağustos (35) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 1/58B-M. 9 Mayıs 1838, Def.No: 5/19-M. yılında Ölüce, Fethiye, Bandırma, 1911 yılında Ünye fenerleri 1951 tarihli 5842 sayılı kanunla(68) yeniden düzenlenen Deniz- 5.Kaynaklar 28 Nisan 1849, Def.No: 11/36-M. 6 Nisan 1850. (1) Davenport, W.H. (1878). The Story of Our Lighthouses and inşaa edildi. Süveyş Kanalı’nın açılışıyla yoğunlaşan Kızıldeniz cilik Bankası bünyesinde Kıyı Emniyeti İşletmesi Müdürlüğü adı (36) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 5/58-M. 31 Temmuz 1849, Def.No: 9/96A- Lightships. London: T. Nelson&Sons.; Homer, (M.Ö. 8.yy.). Iliad. M. 24 Ekim 1849, Def.No: 4/76-M. 11 Kasım 1849. ve Doğu Akdeniz hattında fenerlere duyulan ihtiyaçla bu böl- altında hizmet vermeye başladı. Denizcilik Bankası 17 Haziran Cambridge: Cambridge University Press, Ed. Mark W. Edwards, 1991. (37) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 26/1-40-M. 9 Mart 1855. geye de ilgi gösterilmeye başlandı. Michel Paşa’nın önerisiyle 1982 tarihli 2680 sayılı kanunla kurulmuş(69) ve fenerler bu ku- (2) Işık, H.İ., Eck,W. and Engelmann, H. (2008). Der Leuchtturm von (38) BOA. CT.BH. No:9995, H. 23 Zilkade 1226/M. 9 Aralık 1811. Namık, Kamil, Ahmet, Celil, Refet, Rıza ve Cevat Paşalar’dan ruma bağlanmıştır. 13 Aralık 1983 tarihli 233 sayılı kanunla ise Patara und Sex. Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia (39) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 140/4-5-M. 4 Mayıs 1838. oluşan bir komisyon kuruldu. Yapılan görüşmeler ve inceleme- Türkiye Denizcilik İşletmeleri haline getirilen kurum bünyesinde, von Nero bis Vespasian, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, (40) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 4/73A-M. 6 Ocak 1847. 2008:164:91-121. (41) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 4/83B-84A-M. 3 Nisan 1847. ler sonucunda 1882 yılında Kızıldeniz ve Basra Körfezi fenerler kıyı emniyeti hizmetleri olarak faaliyet göstermeye devam et- (3) Nemlioğlu Koca, Y. (2015). Khrysopolis, Scutari, Eskidar, Usgüdar: imtiyazı, 40 yıl süreyle yine Michel Paşa ve Collas’a verildi. Bu miştir(70). Bakanlar Kurulu’nun 12 Mayıs 1997 tarih ve 97/9466 (42) Coulier, M. (1846). Atlas Général des Phares et Fanaux à L’usage Tarihi Haritalarda Üsküdar VIII. Üsküdar Sempozyumu Bildirileri, des Navigateurs. Paris: Robiquet. kapsamda İbn-Behir, Şab-ı Saba, Cidde, Cezire-i Küsra, Kon- sayılı kararı ile Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma İşletmeleri Genel İstanbul: Dörtbudak Yayınları, 47. (43) Camcı, B., Zafer, C. ve Yaman, Ş. (1994). Türk Deniz Ticareti ve fide, Hadide, Reis-ül Biyad, Reis-ül Cedir, Tiran Adası, Elektra, Müdürlüğü altında tüm seyir yardımcıları, kurtarma, yardım ve (4) Stevenson, D. A. (2013). The World’s Lighthouses: From Ancient Türkiye Denizcilik İşletmeleri Tarihçesi. İstanbul: Türkiye Denizcilik Jüpiter Adası, Ebulabil Adası, Hürmüz Boğazı’nda Koyun Ada- tahliye hizmetleri toplanarak faaliyetlerini sürdürmeye başladı. Times to 1820. Courier Corporation, 12-19. İşletmeleri Yayınları, 222. (5) Stevenson, age., 50-52. sı, Reis-ül Had ve Şaron fenerleri yaptırıldı(62). Bernard Camil- Yüksek Planlama Kurulu’nun 07 Şubat 2007 tarih ve 2007/T-3 (44) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 29/70-M. 13 Haziran 1956. (6) Boutry, G.A. (1948). Augustin Fresnel: His Time, Life and Work, (45) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 29/1-M. 20 Şubat 1856, Def.No: le Collas’ın yerine şirket yetkilisi olarak Louis Gabriel Collas’ın sayılı kararı ile kurum Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü olarak de- Science Progress, 1948: 36(144):587-604. 24/09B-91A-M. 6 Temmuz 1856, Def.No: 34/5A-M. 11 Ağustos 1859. (7) TSMK. Def. No:112; H. 15 Receb 969/M. 21 Mart 1562. geçmesiyle R.9 Teşrinievvel 1310/M. 21 Ekim 1894 tarihinde ğiştirilmiştir. Günümüzde Türkiye kıyılarında Kıyı Emniyeti genel (46) Marius Michel Pacha Construction et Administration des Phares (8) Kömürcüyan, E.Ç. (1988). İstanbul Tarihi: XVII. Asırda İstanbul. Osmanlı hükümeti fenerler imtiyaz süresini 1899 yılından itiba- Müdürlüğü’ne bağlı farklı özelliklerde toplam 432 fener bulun- de l’Empire Ottoman, (2001). Ed. François Pourcelet, Aix-en- İstanbul: Eren Yayıncılık, Çev. Hrand D. Andreasyan, 302. ren geçerli olmak üzere 25 yıllığına yeniden uzattı ve sözleş- maktadır(71). Provence: Archives Nationales D’outre-Mer, 6. (9) Grelot, G.J. (1680). Relation Nouvelle D’un Voyage de (47) Thobie, J. (2004). L’administration générale des phares de mede fener gelirlerinin %50’sinin Bahriye hazinesine ödenmesi Constantinople. Paris: Damien Foucault, 45-47. l’Empire ottoman et la société Collas et Michel, 1860-1960. Paris: kararlaştırıldı(63). 1892 ve 1894 tarihli kayıtlarda ise elektrikli 1856-1914 yılları arasında 58 yılda Osmanlı Devleti kıyılarında (10) İstanbul haritasında fenerin gösterildiği Kitab-ı Bahriye Nüshaları: L’Harmattan, 10-11. fenerlerin denendiği ve tüm fenerlerin elektrikli sisteme geçme- toplam 205 fener yapılmış, var olanların birçoğu onarılmış ve İstanbul Nuruosmaniye Kütüphanesi No:2997, 2990; İstanbul (48) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 29/84-M. 2 Şubat 1859. yenilenmiştir. Anadolu kıyıları dışında Midilli, Selanik, Rodos, Deniz Müzesi Kütüphanesi No:990; Baltimore Walters Art Galery si yolunda adım atıldığı, Boğazlar’daki fenerlerde kullanılacak (49) 3 Ocak 1938 tarihli 3302 sayılı kanun, Resmi Gazete No:3805(11 No:MS.W.658. olan elektrikli fenerlerin tersanede yapıldığı, böylece ülke içinde Lazkiye, Beyrut, Hayfa, Girit, Trablusgarp, Bingazi ve Varna Ocak 1938), 9212. olmak üzere, Kızıldeniz, Basra Körfezi, Kuzey Afrika, Yunanis- (11) İstanbul TSMK, Revan No:1624; Berlin Staatsbibliothek PQ 2858. fener mekanizmalarının üretilmeye başlandığı görülmektedir. (12) Paris Bibliothèque Nationale de France GE DD 2987. (50) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 29/41-M. 4 Eylül 1860. 1894 yılında fenerlerin inşaasında ve kullanımında uluslararası tan, Bulgaristan ve Romanya kıyılarına 50’yi aşkın fener Os- (13) BOA. A.DVNS.MHM.Def. No:6/Hük. No: 160; H. 18 Safer 972/M. (51) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 263/150-M. 4 Haziran 1877, Def.No: kuralların benimsendiği bir yönetmelik hazırlandı(64). manlı Fenerler İdaresi tarafından yaptırılmıştır. Fenerler İdaresi 25 Eylül 1564. 122/49A-M. 14 Haziran 1877. Türkiye’de denizciliğin gelişiminde rol oynayan bir kurumdur. (14) Gilles, P. (1666). Anaplus Bosphori Thracii. İstanbul Boğazı. (52) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 317/1-M. 28 Temmuz 1879. İstanbul: Eren Yayıncılık, Çev. Erendiz Özbayoğlu, 2000, 38, 165-166. (53) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 1027/93-M. 27 Ağustos 1887. Fenerlerin işletilmesiyle ilgili en son sözleşme R. 4 Teşrinisa- Türkiye fenerlerinin içinde günümüze ulaşan çok sayıda tarihi (54) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 1009/52-M. 7 Şubat 1887. ni 1328/M.17 Kasım 1912 tarihinde imzalanmış olup, 500.000 fener bulunmaktadır. Deniz fenerleri, dünyanın birçok ülkesin- (15) Busbecq, O.G. (1740). Omnia Quæ Extant Opera. Basel: Jo. Brandmüller, Ed. Rudolf Neck, Graz, 1968, 61. (55) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 1308/18-M. 21 Mayıs 1892, Def.No: liralık avansa karşılık 1913 yılından itibaren 25 yıl süre ile uza- de tarihi ve kültürel miras olarak kabul edilerek koruma altına (16) Ali Macar Reis Atlası TSMK. Hazine No. 644. 1319/23-M. 25 Ağustos 1892. tılmıştır(65). Ancak Fenerler İdaresi ile Osmanlı Hükümeti ara- alınmaktadır. Bu açıdan bakıldığında fenerler sadece denizleri (17) Thévenot, J. (1664). Relation D’un Voyage Fâit Au Levant. (56) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 486/33A-M. 15 Şubat 1896. sında I. Dünya Savaşı’nda ortaya çıkan anlaşmazlık nedeniyle değil, aynı zamanda denizcilik bilimi ve kent tarihi alanını da Paris: Thomas Joly, 53-54. Thévenot Seyahatnamesi. İstanbul: Kitap (57) Marius Michel Pacha…, age., 7. yürütülemeyen protokol feshedilerek, R.11 Temmuz 1339/M.11 aydınlatan, korunması gereken yapılardır. Günümüze kadar Yayınevi, Ed.Stefanos Yerasimos, Çev. Ali Berktay, 2009. (58) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 222/210A-M. 11 Kasım 1884, Def.No: (18) Kömürcüyan, age., 44-45. 887/55-M. 18 Şubat 1885. (19) Çelebi, E. (17.yy.). Seyahatname. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, (59) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 1137/31-46-M. 19 Haziran 1888. Ed.Yücel Dağlı, Seyit Ali Kahraman, 2003, I, 423. (60) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 1134/20-15-M. 19 Haziran 1888. (20) Tott, B. (1784). Mémoires Du Baron De Tott, Amsterdam, 36. (61) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 762/106A-M. 12 Ocak 1908. (21) Raczynski, E. (1821). Dziennik Podrozy do Turcyi Odbytey W (62) Ay, R. (2000). İstanbul Boğazı’ndaki Deniz Fenerleri ve Tahlisiye Roku MDCCCXIV Przez Edwarda Raczynskiego, Wroclaw, 1814’de Yapılarının Koruma ve Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız İstanbul ve Çanakkale’ye Seyahat. İstanbul: Kervan Kitapçılık, Çev: Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 15. Kemal Turan, 1980, 20. (63) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 773/54-107-108-M. 21 Ekim 1894, Def.No: (22) Flandin, E.N. (1853). L’Orient. Paris: Gide et J. Baudry, 3-27. 428/54A-M. 26 Ekim 1894. (23) Sarıcaoğlu, F. III. Osman, İslam Ansiklopedisi, 33:459. (64) Dz.K.K. Arşivi Def.No: 916/28-M. 31 Aralık 1894. (24) BOA. CT.BH. No:10038, H. 13 Safer 1200/M. 16 Aralık 1785. (65) 3 Ocak 1938 tarihli 3302 sayılı kanun, Resmi Gazete No:3805(11 (25) BOA. CT.AS. No:5017, H. 26 Safer 1204/M. 15 Kasım 1789 ve Ocak 1938), 9212. BOA. CT.AS. No:7722, H. 2 Şevval 1205/M. 4 Haziran 1791 (66) 4 Mart 1925 tarihli 576 sayılı kanun, Resmi Gazete No:87(4 Mart (26) BOA. CT.BH. No:10989, H. 24 Muharrem 1181/M. 22 Haziran 1925), 9. 1767. (67) 3 Ocak 1938 tarihli 3302 sayılı kanun, Resmi Gazete No:3805(11 (27) BOA. CT.BH. No:10365, H. 7 Muharrem 1182/M. 24 Mayıs 1768. Ocak 1938), 9212. (28) BOA. CT.BH. No:11493, H. 15 Safer 1173/M. 8 Ekim 1759, BOA. (68) 10 Ağustos 1951 tarihli 5842 sayılı kanun, Resmi Gazete CT.BH. No:11007, H. 6 Ramazan 1200/M. 3 Temmuz 1786. No:7885(16 Ağustos 1951), 1810. (29) BOA. CT.BH. No:11925, H. 7 Cemazeyilevvel 1188/M. 16 (69) 17 Haziran 1982 tarihli 2680 sayılı kanun, Resmi Gazete Temmuz 1774, BOA. CT.BH. No:11280, H. 15 Safer 1197/M. 20 Ocak No:17729(19 Haziran 1982), 43. 1783 (70) 13 Aralık 1983 tarihli 233 sayılı kanun, Resmi Gazete (30) BOA. CT.BH. No:8665, H. 18 Şaban 1192/M. 12 Eylül 1778, BOA. No:18435(18 Haziran 1984), 197. CT.BH. No:9210, H. 7 Receb 1188/M. 13 Eylül 1774. (71) Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü. (2014). Kurumsal Tarihçe. Erişim (31) BOA. CT.BH. No:12402, H. Zilhicce 1224/M. Şubat 1810. Tarihi: 02.02.2018, http://www.coastalsafety.gov.tr.

Şekil 9-10-11. 20. yy. Başında İskenderun, Haydarpaşa ve Şile Fenerleri *Bu makale, Journal of ETA Maritime Science JEMS, 2018; 6(2): 103-117 yayınlanan makaleden yararlanılarak hazırlanmıştır.

42 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 43 OCAK 2019 OCAK 2019

kat artar. Deniz kenarında ufka dönük insan gözü sonsuzluk duygusu içinde dinlenir.

“Akdeniz mavisi” tanımlamasını ben uydurdum. Benden MERSİN’İN RENKLERİ önce belki kullananlar olmuştur ama böyle belirlenmiş bir renk ismi yoktur. “Akdeniz mavisi” gün içinde; meteorolojik Bu gök, deniz nerede var şartlara göre, mevsimlere göre, suyun derinliğine göre, böl- gesel jeolojik oluşumlara göre, suda yaşayan planktonlara, Nerede bu dağlar, taşlar… yosunlara göre, çevresel kirliliklere göre vd. değişebilir, çe- şitli tonlara bürünür. Tüm mavileri içinde barındırır Akdeniz mavisi. İhsan Toksöz Mersin “Akdeniz mavisi”ne sahip şanslı kentlerden biridir. [email protected] Mersin insanının hoşgörülü, barışçıl olmasında Akdeniz Mavisi’nin rolü var mıdır bilinmez! Bence yılın sekiz ayını pı- Mor Günlük yaşamda renklerin insanların ruh hallerini etkilediği üzerinde çevrenin nasıl bir etkisi olabileceği konusunda fikir rıl pırıl bir gökyüzü ve deniz mavisiyle geçiren Mersinlilerin Sarı rengin tamamlayıcı rengidir. Kırmızı ve Mavi renklerin bilimsel olarak saptanmıştır. Konunun uzmanları vardır. İn- yürütmekten öteye gitmez. Bu konuda bilimsel bir kimliğim sakin, uyumlu ve toleranslı kimliklerinin ardında bu rengin eşit olarak karışımından oluşur. Menekşenin rengidir; güç, sanın yaşadığı çevrede doğadaki renkler, yaşam alanı olan olmadığından birçok kişi için de bir “kıymet-i harbiyesi” ol- dinlendirici, rahatlatıcı etkisi olmalıdır. Eh, bir de buna yılın barış ve bilgeliği ifade eder. Dengeyi ve iç huzuru sağlama evlerimizin eşyalarında ve duvar boyalarında kullandığımız maması da doğaldır. Saptamalarım tamamen bana özgüdür önemli bir bölümünde parıldayan altın sarısı güneş ışıklarını özelliğine sahiptir. Karışımın kırmızısı çok olursa Erguvan, ve kişisel algılama-yorumlar olarak görülmelidir. renkler, işyerlerindeki renkler, marketlerdeki ürün paketlerin- da eklersek, demeyin gitsin. mavisi çok olursa Lacivert bulunur. deki “al beni” diyen renkler, binaların dış cephe renkleri, giy- diğimiz giysilerin renkleri insan üzerinde değişik psikolojik Renklerin olumsuz etkileri de vardır. Benim ilgi alanıma gir- Turuncu KIRMIZI (Tamamlayıcı rengi: Mavi+Sarı=Yeşil) etkilere sahiptir. Yani insanlar sözel ve yazınsal iletişimlerinin miyor. Bu yazıyı yazarken, Mersin’in doğasında her iklimde Mavi rengin tamamlayıcı rengidir. Mavi ve sarı renklerin karı- Enerjiyi, hırsı, gücü, coşkuyu, tutkuyu, kararlılığı, devinimi, yanı sıra renklerle de iletişim halindedirler. bulunan renklere odaklandım. Akdeniz Mavisi, Güneş / Li- şımından oluşur. mutluluğu ve yaşama sevincini temsil eder. Doğru yerde ve mon Sarısı, Konsolos çiçeği Kırmızısı, Toros Yeşili, Turuncu aşırıya kaçmadan kullanıldığında canlılık verir ancak fazla ve Cisimler üzerlerine düşen ışığı yansıttıklarında renkler ortaya (Turunç, portakal, mandalina), Türkuaz, Kar Beyazı, Gece Araştırmalara göre bütün renklerin içinde en çok dikkat çeki- yersiz kullanıldığında olumsuz etki yaratabilir. Depresyon, çıkar. Işık yoksa renk de yoktur. Üç ana renk; Kırmızı, Mavi Siyahı, Eflatun, Mor, Gri… ci renktir. Terapötik (iyileştirici) bir renktir. Olumsuz duyguları saldırganlık ve öfkeye neden olabilir. Uygun dozdaki kırmızı ve Sarı’dır. kovar, Enerji verir. Yeniden doğuşun ve yeni başlangıçların renk ise pozitif enerji yaratır. Dikkat çekicidir, heyecan verici, Yukarıda da belirttiğim gibi “Mersin’in Renkleri”nin sadece rengidir. Narenciye rengidir. Ağız sulandırır, iştah açar. Di- kışkırtıcıdır. Seksidir, aşk duygularını harekete geçirir. Fazla Ana renklerin ikişerli eşit miktarda karışımından ara renkler “olumlu” etkilerini ele aldım. Naif bir yaklaşımla Mersin’in kenli incirde yeşille dans eder. dozda ve uzun süre kalınan mekânlarda ise gerginliğe ne- oluşur: uzun yıllardır başat bir özelliği olan “hoşgörü” ortamının den olabilir. oluşmasında, doğasındaki çokça bulunan renklerin kent Gündoğumu ve günbatımında gökyüzünün bu rengin deği- Kırmızı+Sarı: Turuncu; Mavi+Sarı: Yeşil; Mavi+Kırmızı: Mor insanı üzerinde bence olası etkilerini dile getirmek istedim. şik tonlarıyla bezendiğini görürüz. Mersinliler gündoğumun- Kırmızının değişik tonları Mersin doğasında yaygın olarak İki ana rengin karışımıyla ortaya çıkan ara renk, karışıma ka- Sürç-i lisan eylersek affola… da enerji dolu olarak uyanırlar, günbatımında yitirdikleri ener- begonvillerde bulunur. İsmini 1768 yılında anavatanı Güney tılmayan ana rengin tamamlayıcı rengi olur: Mavi için turun- jilerini tekrar kazanırlar. Amerika olan bu ağaçsı-tırmanıcı bitki ismini Brezilya’da cu, kırmızı için yeşil, sarı için mor tamamlayıcı renk işlevine AKDENİZ MAVİSİ (Tamamlayıcı rengi: Mavi+Sarı= keşfeden Amiral Bougainville’den almıştır. Mersin’de gelin sahiptir. Turuncu) GÜNEŞ SARISI (Tamamlayıcı rengi: Mavi+Kırmızı=Mor) duvağı ya da konsolos çiçeği de denir. İlk kez Mersin’de İtal- Ben mavi rengi severim. Ana renktir. Denizin ve gökyüzünün Güneşin rengi olan sarı, davetkâr ve enerjik bir renktir. İnsan yan konsolosluğunun bahçesinde görüldüğü rivayet olunur. Tüm renkleri emen “Siyah” ile tüm renkleri yansıtan “Beyaz” rengidir. Dinginlik verir, güven aşılar, kalp hızını yavaşlatır, gözünün en zor odaklandığı renktir. Altının ve buğday ba- Kırmızının yanında mor, pembe ve beyaz renkleri de bulunur. renk olarak kabul edilmez. Ama günlük yaşamda biz bunları kan basıncını düşürür. Sakinleştirici bir etkisi vardır. Neza- şağının rengidir. Varlığın, bereketin ve yaşamın simgesidir, Kırmızı begonvillerin yeşil renkle olan uyumu bu rengin ver- da renkler arasında sayarız. ketin, inceliğin, hayalciliğin-yaratıcılığın, ciddiyetin, bilgeliğin Sarı toplumsal yaşam ve birlikte çalışmayı, değişime uyumu, diği pozitif enerjiyi pekiştiren bir kombinasyondur. rengidir. zekâyı, inceliği ve özgürlüğü simgeler. Algılamayı artırır, güç, Bu kadar renk bilgisinden sonra dilerseniz öncelikle Mersin’in sıcaklık, canlılık, güven ve iyimserlik getirir. “Altın sarısı”, “bal Toros Yeşili doğasında bulunan renklerin kent insanının yaşamında nasıl “Koyu mavi”, “lacivert”, “açık mavi”, “çivit mavisi”, “camgö- sarısı”, “bakır sarısı”, “limon sarısı” vd. gibi tonları vardır. Çu- Kırmızı rengin tamamlayıcı rengidir. Maviyle sarı renklerin olumlu etkisi olduğu konusunda bazı çıkarsamalar yapalım! beği mavisi”, “gece mavisi”, “deniz mavisi”, “gök mavisi” vd. kurova gündüzlerine özgü “sarı sıcak” insanları biraz pasif- (Deniz / Gökyüzü / Güneş) birleşiminden ortaya çıkan Yeşil tonları vardır. leştirse de sarı rengin “açık tonları” genelde özgüveni artırır, renk baharın, doğanın her yıl yeniden canlanışının rengidir. “Çıkarsama” ve “olumlu” kelimelerini de özellikle kullandım. mutluluk verir. “Koyu yeşil”,“açık yeşil”, “zümrüt yeşili”, “biber yeşili”, “li- Burada amacım bir “hoşgörü” beldesi olan kentimiz insanı “Koyu mavi” ve “Lacivert” sonsuzluğun, uyum ve başarının mon yeşili - limonküfü yeşili”, “fıstık yeşili”, “petrol yeşili” “su rengidir. Otoriteye ve verimliliğe işaret eder. Sakinlik ve din- Mersin’de neredeyse yılın 300 günü güneş ışığı vardır. yeşili”, “zeytin yeşili”, “çağla yeşili” vd. gibi ton isimleri var- gin olma duygularını pekiştirir dır. Ağaç ve bitkilerin çiçeklerinde birçok renkle uyum içinde Sonbaharın ve hüznün de rengi olan sarı geçiciliğin de sim- bulunur. “Açık mavi” dinlendiricidir, huzur vericidir. Duyarlığı ve duy- gesidir. Ortamda bulunacak “koyu sarı” tonları olumsuz etki gusallığı körükler. Açık havalarda rahatlarız. Bulunduğunuz yapar. Asabiyet, gerginlik, korku duygusu verir. Ancak Çuku- Yeşil renk yaratıcılık, güç, yenilik, ahenk rengidir. Özgürlü- ortamda özellikle “açık mavi” tonları hakimse, yaşamın yıp- rova insanı bunun çaresini de bulmuştur. Öğle sıcaklarında, ğün, barışın ve umudun da rengidir. ratıcı hareketliliği içinde pozitif bir dengeleyicidir. güneşin en tepede olduğu günlerde insanların kahvehane- lerde pineklemesinin nedenlerinden biri ‘sarı’nın olumsuz “Açık yeşil” rengin de mavi renk gibi rahatlatıcı özelliği var- “Çivit mavisi”, “Gece mavisi” Akdeniz- Ege Adaları kültürün- etkilerinden kaçış isteği olabilir! dır. Sükûnet ve güven verir. Dostça duyguları davet eder. de beyaz badanalı evlerin su basmanına kadar olan kısım- Paylaşım, huzur ve istikrar duygularını besler. larında çokça kullanılır. Beyaz’ın saflığı ile mavinin birlikteliği Ama genelde Çukurova insanının hoşgörülü, iyiliksever, ba- yatıştırıcıdır; sükûnet ve rahatlık verir göze. rışçıl, ahenkli, uyumlu olmasında yılın her ayında mevcut Mersinliler denizden gözlerini kuzeye çevirince Torosların olan güneş ışığının rengi olan sarının önemli bir katkısı olabi- yemyeşil bitki örtüsü ile karşılaşırlar. Tabii bu yeşilliğin üze- “Deniz mavisi” ile “Gök mavisi” ufukta birleşince etkisi kat leceğini varsayabiliriz. rinde yine masmavi bir gökyüzü ve altın rengi güneş… Ne

44 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 45 OCAK 2019 OCAK 2019

güzel bir birlikteliktir bu. İnsanın içini ısıtır. cu, kırmızı renklerin bir arada bulunduğu en güzel örnektir.

Madem yeniden canlanışın, istikrarın, sükûnet ve güvenin, Yöremize damga vuran diğer karma renkler arasında söz ahengin, barışın rengidir “yeşil”, Mersin insanının “hoşgö- konusu etmemiz gereken kahverengi (toprak rengi) yağmur rüyle birlikte barış içinde yaşama” kimlik oluşumunda etkisi bulutlarının sıkıcı gri renkleri, Eşsiz Mersin koylarının Türkuaz olduğunu söyleyebiliriz. renklerine de bir bakalım:

KAR BEYAZI Kahverengi Beyaz renk saflığı, temizliği, dürüstlüğü, doğruluğu, masu- Toprağın ve ağaçların rengidir. Sağlamlık, güçlülük ve güven miyeti, iyiyi temsil eder. Huzur verir, Beyazı tercih edenler duygusu verir. Natürel, temiz ve açık bir atmosferi çağrıştırır. genelde bilge, aydın kişiliklerdir. İrade gücünün timsalidir.

Bölgemizde beyaz çokça bulunur. Narenciye çiçekleri be- Türkuaz yazdır. Akdeniz’in köpükleri beyazdır. Torosların tepeleri be- Mavi ile Yeşil’in birleşmesi ile oluşan Türkuaz açık fikirli, yaz karla kaplıdır. Kardelen çiçekleri beyazdır. Toroslar ışık yardımsever ve gururlu kişilerin rengidir. İsminden de anla- altında gümüş gibi parlar. Antik dünyada Toros Dağları, Gü- şılacağı üzere, “Türklere özgü” anlamında kullanılmaktadır. müş Dağları olarak anılır. Türkler tarafından özellikle ünlü Türk çinilerinde kullanılan bir renktir. Mersin’in türkuaz renkli koylarının rengidir. Türkuaz GECE SİYAHI renginin de bölge insanının barışçıl ve yardımsever kimlik Çok güçlü bir renktir. Siyah gücü ve tutkuyu, özgüveni, disip- hamurunda doğanın sunduğu bir etken olduğu da rahatlıkla lini, dengeyi, şıklığı, kudreti temsil eder. İçinde gizemi de ba- söylenebilir. rındıran bir renktir. Konsantrasyonu sağlar. İhtiyat, sadakat, sebat, bilgelik ve güvenilirlikle de anılır. Yıl boyunca parlak Pembe Mersin gecelerinin, yöre insanına bu özellikleri aşıladığı ko- Pembe, huzur ve barışı temsil eden başka bir renktir. Pembe nusunda bir öngörüde bulunabiliriz. tonunun yatıştırıcı özelliği bulunur.

Öte yandan siyah renk bir taraftan suç ve kötülük ile de iliş- Gri kilendirilmektedir. Ayni zamanda karamsarlığın ölümün, yas Siyah ve beyazın karışmasıyla elde edilen Gri, denge unsuru ve matemin de simgesidir. Bu gibi durumlarda enerji emici olan bir renktir. Diplomasiyi, ciddiyeti, uzlaşmayı, alçak gö- bir renktir. Genelde pırıl pırıl parlak Mersin geceleri yöre insa- nüllülüğü, durağanlığı, hareketsizliği, yavaşlığı temsil eder. nına bu olumsuz duyguları vermemektedir. Çünkü siyah renk Bu özellikler Mersin insanının kimlik kodlarındandır. Rahatla- başka renklerle birlikte kullanıldığında enerji alanı değişir. tıcı ve sakinleştiricidir. Örneğin metal renkleriyle (gümüş, altın) ile birlikte kullanıldı- ğında yaşam gücünü destekler. Koyu gri içe kapanıklılığı ve karamsarlığı simgelerse de Mersin’de yoğun bulutlu-yağmurlu günleri hariç bu hissi ve- Mersin’de zifiri karanlık geceler azdır. Geceleyin gökyüzü yıl- recek ortam yoktur. dızlarla dolar, Ay ışığında denizin üstünde gümüş rengi pırıl pırıl yakamozlar oluşur. Gümüşi renk (algısı), kolay iletişimi SONSÖZ sağlar. Mersin’in çoğunlukla yıldızlarla bezeli pırıl pırıl parlak gece siyahı, bu rengin olumsuz etkilerini silip atmaktadır. . Ben burada sonradan olma bir Mersinli olarak - en azından beni etkilediğini düşündüğüm - Mersin renklerinin, yöre in- BİNLERCE RENK TONU sanı üzerindeki olası olumlu etkileri konusunda yazdım. Devamını da başka yazarlar getirebilir. Olumlu etkilerini bi- Bu saydığımız renklerin dışında, muhtelif renk tonlarının de- linçli seçtim, birazcık torpil yaptım bazı renklerinin etkilerini ğişik oranlarda karışımından binlerce renk tonu ortaya çıkar. yazarken. Teşbihte hata olmaz. Ben mutlu bir Mersinliyim. Yazımda ele aldığım renkler bölgemizdeki baskın olarak Mersin’in bana sunduklarıyla mutluyum. bulunan renklerdir. Burada yine gündoğumu ve günbatımı renklerlini anımsamanızı isteyeceğim. Pembe, mavi, turun- Şimdi okurlarım bana soracaklar; “yahu bu renkler tüm Akdeniz ve Ege kentlerinde var, neden oraların insanlarını Mersin insanlarıyla özdeşleştirmiyorsun” diye. Haklıdırlar. Bir Akdeniz mutfağı’ndan bahsedebildiğimiz gibi, bir “Akdeniz insanı” kimliği vardır ortak yönleriyle.

“Akdenizli insan sıcaklığı” herkes tarafından dillendirilen bir gerçektir. Ancak “hoşgörü” ögesi ile yoğrulmuş Mersin insa- nı Akdenizli kimliğinin en üst skalasında yer almaktadır. Bu- nun nedeni de yörenin antik çağdan beri işlek bir liman, Ana- dolu içlerine bir geçit kapısı olmasıyla ilgilidir. Kentin sürekli göç alması, farklı kültürlerden gelenlerle oluşan kıskanılası zengin demografik yapısı Mersinlilerinin hoşgörülü kimliğine vurgu yapıyor. Ben de bu kimliğe yazılarımla naif bir yorumla katkıda bulunabildiysem ne mutlu bana.

46 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 47 OCAK 2019 OCAK 2019

rulması düşünülürse Mustafa Örünk Bey’in elinde 25.000 kitap bulunduğu- nu ilgililere duyurmak isterim. Kendisi Yeni İşlevsellik Önerileriyle ile görüşülebilir. MERSİN DENİZ FENERİ* 2- MÜZİK VE SANAT MERKEZİ Müzik ve Sanat Merkezi kurulması dü- şünülürse kentimizin koleksiyonerlerin- den Murat Denizeli Bey ile muhakkak Semihi Vural görüşülmelidir. Murat Bey’in elinde bulunan 10.000 civarında müzik CD’si ve DVD’si ve binlerce film VCD ve DVD’si “Bilinen ilk deniz feneri, M.Ö. 7.’yy da Sigeon’da (Çanakkale-Kumkale) de bu yapıda muhafaza edilebilir ve yapılmıştır. M.S. 2.’yy da ise İstanbul Boğazı’nın iki yanına birer deniz Deniz Feneri yeni ve önemli bir işlevle tekrar yaşama döndürülebilir. Yapıda feneri yapıldığı kayıtlardan anlaşılmaktadır… Osmanlılar dönemine ilişkin oluşturulacak Audio-Visual donanım- yurdumuzun ünlü deniz feneri olan Fenerbahçe deniz feneri Kanuni devrinde larla dileyen müzik dinleyebilir, haftanın ve Ahırkapı deniz feneri ise III. Osman döneminde inşa edilmişlerdir… belirli günlerinde film gösterileri düzen- lenebilir. Resim ve heykel sergileri açı- Yurdumuz kıyılarına ilişkin 372 deniz feneri olduğunu ve bir tanesinin de labilir. Mini konferanslar düzenlenebilir. Mersin kentinde olduğunu bilmekteyiz. Dünya denizlerinde denizcilere yol 2000’li yıllarda teknolojinin değişmesiy- gösteren deniz feneri sayısının 25 bin civarında olduğu bilinmektedir.” (Erdal le birlikte artık işlevini yitiren Mersin’in 3- KÜLTÜR SANAT MERKEZİ simge yapılarından biri olan Deniz Akalın. 06.12.2012 /Mersin İmece) Feneri’nin çağdaş donanımlar eklene- Üçüncü ve son seçenek ise tüm bun- ları bağrında birleştiren bir “Müze Ev / rek yeni işlevlerle kent yaşamına tek- ** Bu yazının yazılmasını İhsan Toksöz rar kazandırılması dileğimizdir. Özgün Kütüphane / Müzik ve Sanat Merkezi” Mersin’in geçmişten bugüne yaşayan eski yapılarından biri ve kristal aynası ile fener 14 mile kadar etkin bir şekilde hiz- (**) ile yaptığımız muhtelif tartışmalar ve yapısı korunarak, bir “Müze Ev”, “Kent kompleksi oluşturulmasıdır. met vermekteydi. olan Deniz Feneri’nin yerinde 1860’lı yıllarda kulesiz, ilkel bir Araştırma Kütüphanesi” veya bir sivil kendisinin bu konudaki heyecanı te- Bu proje için önerebileceğim sivil top- “Çakar” vardı. İlk Fener 1880 yılında Müftü Deresi’nin deni- toplum kuruluşu tarafından işletilecek tikledi. Kendisine teşekkür ediyorum. ze döküldüğü yerin batısında, Fransızlar tarafından yapıldı. Peki kim çalıştırmaktaydı bu feneri? Bu konuda çok eski- lum kuruluşu ise kısa sürede etkinlikleri lere ait maalesef bir bilgimiz yok. 1930'lu yılların başında bir “Kültür Merkezi / Sanat Evi” olarak (S.V.) “Müze Ev / Kütüphane / Müzik Gazyağı ile ve 3 saatte bir kurularak çalışan bu döner fener ile kent müzik ve sanat yaşamına gü- İstanbul'dan eşi ve çocuğuyla Mersin'e gelen Ali Özgün’ün, kullanılması konusunda düşlerimiz var- ve Sanat Merkezi” oldukça kapsamlı bir bir yüzyıl böyle hizmet vermiştir. Denizden 50 metre kadar zellikler katan, çıkardığı ulusal ve hatta o sırada Fransızlar tarafından işletilen fenerde bakıcı olarak dır. Bu konuda ciddi atılımlar söz konu- proje. Deniz Feneri binası yeterli olma- kuzeyde, demirden dört ayak üzerinde, petrol lambasıyla yabancı dildeki yazılarıyla uluslararası işe başladığını biliyoruz. su olursa (umutlarımız sürüyor) hemen işaret veren bu ilk fener, denizin çekilmesiyle kıyıdan uzakta bazda kabul ve takdir gören dergisiy- yabilir. Bu konuda İhsan Toksöz’ün bir aklımıza geliveren önerilerimizi burada le kent imajına büyük katkı sağlayan; kalınca 1966 yılında yenilendi.(1) Kabotaj Yasası’ndan sonra Denizcilik Bankası Kıyı Emni- görüşü var: Şayet mümkün olabilirse, anmadan geçemeyeceğim: Akdeniz Opera ve Bale Kulübü “AKOB" yet İşletmesi’ne bağlanan fenerdeki görevini sürdüren Ali Deniz Feneri’nin restorasyonunun gün- olacaktır. Şimdi gördüğümüz fener binası, çevresi park ve yürüyüş ala- Özgün’ün 1950 yılında ölümü üzerine, görevi eşi Rahime 1- KENT ARAŞTIRMA KÜTÜPHANESİ demde olduğu bugünlerde Fener çev- nı olan bir burunda ağaçlar arasında yer alıyor. Denizden 14 Hanım üstleniyor. 1962 yılında oğlu Şinasi Özgün, görevi İlgililere duyurulur. resinde, Sahil Parkı’nda örneğini gördü- metre yükseklikte bulunan deniz fenerinin, kulesinin yüksek- annesinden devir alıyor. 1963 - 1985 yılları arasında Oğuz Kent Araştırma Kütüphanesi oluştu- ğümüz gibi çok amaçlı bir veya birkaç liği 12 metreyi buluyor. Her 10 saniyede 5 saniye karanlık ka- Tamay'ın da bu kutsal görevde emeği geçmiştir. Şinasi Öz- NOT: Bu yazı Mersin Life Dergisi’nin lan ve 5 saniyede 3 kez çakan fenere, 1975 yılında elektrikli gün babasından ve annesinden aldığı nöbeti 30 yıl sonra 2014/2. sayısında yayınlanmış olup ya- konstrüktif ünite yapılarak bölge bir kül- donanım eklendiğini görüyoruz. 1000 watt gücünde ampulü emekliye ayrılarak noktalamıştır.(2) zarın izniyle dergimizde yayınlanmıştır. tür-sanat kompleksi ve rekreasyon ala- nı olarak projelendirilebilir. Heykellerle * Mersin Deniz Feneri ilk kez İçel Sanat süslenebilir. Kulübü Bülteni’nin 1992 yılı Mayıs ayın- da (Yıl 2 / Sayı-2.) yayınlanan Gündüz Artan’ın yazısı ile gündeme gelmiş ve fenerin fotoğrafı dergiye kapak olmuştu. KAYNAKLAR Dergi çizimlerini ise Ertan Aykın yapmış- tı. Bunun üzerinden tam 22 yıl geçmiş (1) Tülin Selvi Ünlü, Tolga Ünlü. İstasyon- bulunuyor ve fener eski günlerin özle- dan Fener’e Mersin; s. 268-269. MTSO miyle sessiz ve işlevsiz kurtarıcısını bekliyor. (Geçen yıl kaybettiğimiz müteveffa / Mersin Kitapları Dizisi:1. Mersin 2009. Ertan Aykın’ın anısına Deniz Feneri çi- (2) Gündüz Artan. "Görev devredilir, Fe- zimi İçel Sanat Kulübü Bülteni’nin Tem- muz- Aralık 2018 / 220. sayısının kapa- ner sönmez." - İçel Sanat Kulübü Bülte- ğında da kullanılmıştır.) ni /Mayıs 1992.

48 Mersin Deniz Ticareti Mersin Deniz Ticareti 49 OCAK 2019

MERSİN LİMANI EYLÜL 2018 YÜK-TONAJ BİLGİLERİ

YÜKLEME BOŞALTMA KABOTAJ İHRACAT TRANSİT TOPLAM KABOTAJ İTHALAT TRANSİT TOPLAM

ÇİMENTO 122.820 122.820 551 551

HUBUBAT 26.452 105 26.557 45.020 2.018 47.038

KİMYASALLAR 113.218 12.992 126.210 120.969 19.897 140.866

NARENCİYE 6.056 6.056 21 21

KONTEYNER 11.303 11.303 47.533 47.533

İNŞAAT MAKİNALARI 827 22 849 2.187 1.594 3.781

PAMUK 10.872 99 10.971 6.162 6.162

GÜBRE 6.807 59 6.866 12.340 599 12.939

GIDA MALZEMELERİ 187.415 5.182 192.597 11 58.833 9.098 67.941

DONDURULMUŞ ET 436 51 486 4.370 5.517 9.887

MEYVE 12.998 189 13.187 41 21.258 28.754 50.053

KARIŞIK YÜKLER 308.569 32.378 340.948 2.109 164.416 26.742 193.267

CAM 10.376 3.708 14.083 1.235 1.114 2.349

BAKLAGİLLER 38.837 619 39.455 51.464 954 52.419

MAKİNA 12.752 875 13.626 9.779 1.222 11.002

MİNERALLER 129.901 1.224 131.124 105.673 1.062 106.734

PETROL ÜRÜNLERİ 924 333 1.256 37.795 466.474 219 504.488

PİRİNÇ 2.313 424 2.737 13.246 1.044 14.290

SODYUM KARB. 59.064 59.064

ŞEKER 54 514 567 1.839 1.839

TEKSTİL ÜRÜNLERİ 36.914 707 37.620 31.278 1.421 32.698

AHŞAP 1.769 1.059 2.828 2.099 489 2.588

BİTKİSEL YAĞ 8.465 37 8.502 17.900 75 17.975

ARAÇ 2.518 1.148 3.666 24.706 2.578 27.284

CANLI HAYVAN 25 25

TOPLAM 1.100.355 73.024 1.173.380 39.955 1.161.291 152.481 1.353.727

TOPLAM YÜKLENEN VE BOŞALTILAN YÜK (TON) = 2.527.107 TON

MERSİN LİMANI KONTEYNER HAREKETİ (TEU) 2018 YILI EYLÜL AYI

5.328 22.763 28.091

62.595 38.799 101.354

67.923 61.562 129.485

50 Mersin Deniz Ticareti