Nieuwsbrief 13 KROP.NL
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
HILDO KROP MUSEUM STEENWIJK Nieuwsbrief 13 WWW.HILDO KROP.NL Voorwoord En alweer ligt er een zeer gevarieerde nieuwsbrief voor u. natuursteen- sluit het erop aan. In de gebogen wanden van het paviljoen en op een betonnen tafel is ruimte om in Ons nieuwe bestuurslid, Loek van Vlerken, blijkt een woord en beeld informatie te geven over het Belgenmonu- vrijwel onuitputtelijke bron te zijn! Wie weet nog wat de ment zelf als aan de geschiedenis van vluchtelingen in Ne- gemeentegiro in Amsterdam was? En het gemeente derland in de 20ste eeuw (bron: De Volkskrant, 29-10-2016). badhuis aan het Marnixplein. Wie heeft daar nog Het is de bedoeling van de initiatiefnemers dat het Museum gepoedeld als kind? Lees het! van de gastvrijheid in 2019, een eeuw na de voltooiing van Het bijna vergeten Belgenmonument in Amersfoort heeft het Belgenmonument, zal worden opgeleverd. Of het win- een revival beleefd. Gelukkig maar. Wim Heij heeft er een nende ontwerp ook daadwerkelijk zal worden uitgevoerd is artikel aan gewijd. afhankelijk of men de financiering zal weten rond te krijgen. Zo kunt u ook nu weer van alles lezen over het wek van Hildo Krop. De veelzijdigheid van deze kunstenaar verbaast mij steeds weer. Christy Abels heeft er weer een aantrekkelijk geheel van gemaakt. Wij wensen u veel leesplezier. Arie van Andel. ▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼ Nogmaals het Belgenmonument Wim Heij Omdat Krop in 1917 voor het Belgenmonument in Amers- foort belangeloos drie imposante reliëfs had ontworpen en ▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼ dat het monument recentelijk in het nieuws kwam, meen- den wij in het laatste nummer van onze Nieuwsbrief daar niet aan voorbij te kunnen gaan. Abusievelijk ontbrak aan deze tekstuele bijdrage de laatste alinea. Deze luidde als volgt: MUSEUMWEEK “In het juli/augustusnummer 2016 van de Kunstkrant lazen we dat het bijna honderdjarige rijksmonument momenteel wordt gerestaureerd. En om meer bekendheid aan het Bel- activiteiten genmonument te geven worden ontwerpers, architecten of kunstenaars opgeroepen met plannen te komen teneinde Tijdens de museumweek organiseren wij de volgende activ- aan dit monument hernieuwde betekenis te geven. We iteiten: zullen u t.z.t. van de laatste ontwikkelingen op de hoogte Op zaterdag 8 april om 11.00 uur houdt glazenier Goos Vreugdenhil houden. een rondleiding Over het vervolg kunnen we onze lezers het volgende langs de glas in loodramen in Rams Woerthe. mededelen. Van 13.30- 17.00 uur is Wim Spitzen bereid uw meegebrachte De oproep leverde 133 inzendingen waarvan 20 procent keramiek te taxeren. uit België. Ze varieerden van subtiele ontwerpen voor de tuin rond het monument tot raadselachtige sculpturen. Met zijn welvende, deconstructivistische vormen, die volgens de jury verwant zijn met het expressionisme van de Am- Kijk voor openingstijden en toegangsprij- sterdamse School, wijkt het winnende ontwerp voor een zen op onze website. Museum van de gastvrijheid van de in Londen werkende Nederlandse architect Matthijs la Roi af van Hostes hoe- kige kasteeltje. Maar in materialen- baksteen en www.hildokrop.nl Gemeente Giro Loek van Vlerken In 1916 besluit de gemeente Amsterdam de kashandelin- hoge positie van de beelden. De benen van de figuren gen te centraliseren en richt daarvoor het Gemeentelijk Gi- zijn relatief kort weergegeven, zodat vanaf de straatkant rokantoor op. Aanvankelijk dient het slechts voor betalings- omhoogkijkend de verhoudingen wél kloppen. verkeer tussen gemeentelijke diensten en bedrijven. Vanaf De Gemeentegiro had door de hele stad eigen, blauwe 1918 kunnen ook particulieren terecht bij de Gemeentegiro. brievenbussen in de stijl van de Amsterdamse School en Wanneer de gemeente besluit om de salarissen van onder- eigen postbodes. In 1979 werd de Gemeentegiro Amster- wijzers aan de gemeentelijke openbare scholen per giro uit dam overgenomen door de in 1977 gefuseerde Postgiro en te betalen komt er een grote groep rekeninghouders bij. De Rijkspostspaarbank. Gemeentegiro groeit voorspoedig. Naast de nutsbedrijven Het pand aan de Oudezijds Voorburgwal staat nu leeg. Er accepteren ook steeds meer winkeliers de cheques van de wordt momenteel gewerkt aan een nieuwe bestemming: gemeentegiro en in 1928 heeft de gemeentegiro al 30.000 een grote food hall en restaurant. particuliere rekeninghouders. Er ontstaat dan behoefte aan een nieuw groot kantoorpand in de stad. Achter de oude voorgevel van de voormalige St. Pieters- of Grote Vleeshal (1779) aan de Oudezijds Voorburgwal werd een nieuw gebouw opgetrokken naar ontwerp van architect Kees van der Wilk. Aan de gevel werden zes gevelstenen aan de zijkanten van het gebouw (St. Pieterspoortsteeg en St.Pietershalsteeg) van Hildo Krop geplaatst. De stenen verbeelden beroepen die in deze buurt worden uitgeoe- fend: een variété-danseres (de Nes en omgeving was van oudsher hét uitgaanscentrum van de stad); een visser of visventer; Mercurius (die de handel vertegenwoordigt); een onderzoeker van de universiteit; een grondwerker en een fabrieksarbeidster. De beeldhouwwerkjes zijn niet overal even goed te zien. Vooral in de smalle Sint Pieterspoort- steeg zijn de hoog geplaatste gevelstenen wat moeilijk te bekijken. In Museum Het Schip kwam ik een evenbeeld van Mercurius tegen. Het staat echter spiegelbeeldig. Waarom Krop een tweede beeld heeft gehakt is niet duide- lijk. Mogelijk was het idee om meer spiegelbeeldige sculp- turen aan de gevel te plaatsen. In ieder geval is goed te zien wat de tijd en het klimaat met kalksteen doet. Ook hier heeft Krop, net als zijn beelden van de ‘Roepende Kranten- jongens’ aan het pand van het Dagblad De Telegraaf aan de Nieuwezijds Voorburgwal (ook uit 1929), bij zijn ontwerp rekening gehouden met de ▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼ Colofon: Coördinatie: Cock Brouwer en Arie van Andel Redactie: Wim Heij, Loek van Vlerken Fotografie: Arie van Andel en Loek van Vlerken Vormgeving en DTP: Christy Abels Boekbespreking Joan Melchior van der Meij (1878-1949) Wim Heij Rond 1900 besloten enkele, in Amsterdam gevestigde, werkzaamheden voor het bureau van Eduard Cuypers, scheepvaartmaatschappijen te komen tot een gemeen- trouwde en trok – op de eerste reis vergezeld door zijn schappelijk kantoorgebouw op een historische plek in de vrouw – vervolgens vier jaar door Europa. In 1907 ging de hoofdstad (aan de Prins Hendrikkade). Een jaar later was reis naar Noord-Duitsland en Denemarken, in 1908 naar het gebouw ontworpen en werd het tussen 1913 en 1916 Italië (bezocht o.a. de in Rome werkzame beeldhouwer gebouwd. Voor de bouw van dit Scheepvaarthuis koos de Pier Pander), in 1909 naar Frankrijk en in 1910 opnieuw bouwcommissie voor twee architecten: architect A.D.N. van Frankrijk en Engeland. Zijn reisindrukken legde hij steeds Gendt voor het skelet van gewapend beton en de platte- gedegen vast in brieven, kaarten en verslagen. Tevens gronden, en voor de daaromheen geplooide architectuur maakte hij meer dan tweehonderd tekeningen, schetsen en voor de architect J. M. van der Meij. Op verzoek van de foto’s. laatste werd het te vervaardigen beeldhouwwerk voor het Nu zijn al deze documenten voor het eerst samengebracht Scheepvaarthuis opgedragen aan H. A. van den Eijnde. En in een unieke uitgave. Een boek dat een goed beeld geeft op aanraden van architect Piet Kramer werd in 1914 Hildo hoe serieus Van der Meij zijn reisbeurs inhoud heeft weten Krop als assis- te geven: het in al deze landen opdoen van kennis ter zake tent van deze de ontwikkelingen op het vlak van de architectuur. Van den Eijnde aangetrokken. Michiel Kruidenier en Paul Smeets (samenstelling): Joan Zijn bijdragen Melchior van der Meij. De Prix de Rome-reizen van een aan dit gebouw Amsterdamse School-architect (1907-1910) Uitg. Vantilt, vormden het €19,95 beginpunt van Krop zijn impo- sante carrière als beeldhou- wer. De jonge architect Joan Melchior van der Meij ontving deze eervolle opdracht voor dit bijzondere kantoorgebouw mede omdat hij in 1906 de prestigieuze Prix de Rome voor bouwkunst had gewonnen. Deze prijs bestond in principe uit een reisbeurs voor één jaar (groot 1200 gulden) met de mogelijkheid deze drie keer te verlengen. Over de Prix de Rome-reizen van deze Van der Meij verscheen eind vorig jaar een zeer gedetail- leerd maar buitengewoon interessant boek. Van der Meij werkte vanaf 1898 achtereenvolgens als assistent-opzichter, opzichter en tekenaar bij het bureau van Eduard Cuypers. In deze broedkamer van de Amster- damse School leerde hij o.a. Michiel de Klerk, Piet Kramer en Guillaume la Croix (van de ESKAF-fabriek te Steenwijk) kennen. Cuypers stimuleerde zijn werknemers om mee te doen aan ontwerpprijsvragen, voor beginnende architecten mogelijk een belangrijke manier om bekendheid te verwer- ven. Reden waarom Van der Meij in 1906 deel nam aan de Prix de Rome. Aan hem werd met algemene stemmen de eerste prijs toegekend. Zoals reeds gezegd een reisbeurs maar een die het karakter moest hebben van een studie- beurs voor het daadwerkelijk vervolmaken van kennis en kundigheden. Op basis van de ingeleverde reisverslagen en reisschetsen kon de jury besluiten het jaargeld opnieuw voor een jaar toe te kennen. En dit geschiede met betrek- ▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼ king tot Van der Meij tot drie keer toe. Nog in hetzelfde jaar 1906 stopte hij met zijn Amsterdamse Havenarbeiders Loek van Vlerken In 1899 wordt de Zuid Amerika Lijn opgericht. Deze Am- op het terrein van het Stedelijk Beheer (!). In 1998 werden sterdamse stoomvaartlijn, kortweg ‘De Zuid’ genoemd, deze vier beelden herplaatst bij de ingang van de voorma- transporteert levend vee van Argentinië naar Engeland en lige passagiershal van de Koninklijke Nederlandse Stoom- Hollands fokvee naar Zuid-Amerika. Regelmatig breekt er boot Maatschappij aan de KNSM-laan, het tegenwoordige aan boord van de schepen mond-en-klauwzeer uit. Om die restaurant ‘De Kompaszaal’. reden verbiedt Engeland uiteindelijk de invoer van levend vee. Voor De Zuid is het veetransport daardoor niet meer bronnen: rendabel en maakt in 1908 de schepen geschikt voor het ‘Ontdek het Oostelijke Havengebied’, Bert Franssen en vervoer van landverhuizers. De naam ‘Zuid Amerika Lijn’ Ruud van Soest, 2012 wordt gewijzigd in ‘Hollandsche Lloyd’ en niet veel later ‘Monumentale Kunst, Categoriaal onderzoek Wederop- zelfs ‘Koninklijke Hollandsche Lloyd’.