2021 - 3 / Juli 17) 5)
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
2021 - 3 / juli nieuws- en informatieblad BELANGRIJKE DATA • [geen evenementen] IN DIT NUMMER • Van de voorzitter (pag. 2) • Excursies in de komende maanden (pag. 4) • Interieur Maison Krul terug in Den Haag (pag. 5) • Nieuwe kunstenaarsmonografieën: Glasatelier De (Nieuwe) Honsel (pag. 10) en Piet van der Hem (pag. 13) • Kunst bij huis: Een trouwe wachter waakt (pag. 17) • De Stijl op nieuw platform (pag. 20) • Uitgelicht Zuiderzeemuseum (pag. 21) • Korte mededelingen: Rietveld-wandeling in Utrecht (pag. 24) • Boekbespreking (1): Amsterdam in aquarel en pastel 1860-1925 (pag. 25) • Boekbespreking (2): Het gedroomde museum, Kunstmuseum Den Haag (pag. 27) • Nieuwe uitgaven (pag. 32) • Vroeg woonhuis van Michiel de Klerk gerestaureerd (pag. 37) • Tentoonstellingsagenda (pag. 40) VERENIGING VRIENDEN NIEUWE KUNST 1900 VAN DE VOORZITTER van rust en schoonheid. Misschien is mijn andere beeldhouwer, Pieter Biesiot, staan enthousiasme voor begraafplaatsen wat er maar liefst drie monumenten. Klapstuk ongepast in deze coronaperiode, maar dat is het monumentale grafmonument van Jan We mogen gelukkig weer naar de neemt niet weg dat daar mooie sculpturen Toorop. Architect Alexander Kropholler musea. Wèl met tijdsloten en een beperkt èn gebouwen zijn te bewonderen. En beslist en vriend van Toorop ontwierp het. Het aantal bezoekers. Desondanks zijn de musea niet alleen in de grote steden. Zo staan er tegeltableau is door Toorop zelf ontworpen nog lang niet vol. Bezoekers zijn terecht op de Noorderbegraafplaats in Assen meer en gemaakt door de Porceleyne Fles uit voorzichtig. En musea laten mondjesmaat dan honderd prachtige gietijzeren hekken Delft (plm. 1928) (afb. 3). En dit is nog maar groepen toe, zoals op 8 juli jl., toen we met rond graven uit de jaren 1870 tot 1920. Het één van de vele begraafplaatsen in Den dertig mensen op gepaste afstand van elkaar zijn rijksmonumenten. Haag. Dichtbij Den Haag, in Wassenaar, te gast waren in het Museum Panorama staat op de NH Begraafplaats Dorpskerk Mesdag in Den Haag. Ons eerste evenement Behalve de graven kunnen ook de een prachtig hardstenen beeld van John van dit jaar. Als dank voor onze VVNK- gebouwen op zo'n begraafplaats de moeite Rädecker uit 1936 (afb. 4). bijdrage aan de publicatie 'De Schilders waard zijn. Bijvoorbeeld de - zakelijk van het Panorama van Scheveningen' hield expressionistische - aula van Zorgvlied in U moet natuurlijk even uitzoeken welke Adrienne Quarles van Ufford speciaal voor Amsterdam/Nieuwer-Amstel (architect begraafplaatsen de moeite waard zijn. Soms ons een lezing over de totstandkoming van K.J. Mijnarends, 1931). Of neem het bieden begraafplaatsen bij de ingang of op het Panorama uit 1881. We bekeken ook het poortgebouw van begraafplaats Esserveld internet handleidingen met informatie aan. panorama en de gelijknamige tentoonstelling (1924) in Groningen, in Amsterdamse over de schilders die H.W. Mesdag bij het Afb. 2. Pelikaan met jongen, grafsteen, St. Petrus Banden, Den Haag, schilderen van het reusachtige schilderij Afb. 3. Grafmonument Jan Toorop, St. Petrus Banden, Johan Altorf, tussen 1919-1924. Den Haag, Alexander Kropholler, 1929; van 120 meter in het rond en 14 meter Afb. 1. Poortgebouw Esserveld, tegeltableau, Jan Toorop, ca. 1928. hoog hebben bijgestaan: George Hendrik Groningen, S.J. Bouma, 1924. Breitner, Théophile de Bock, Sientje Mesdag- Schoolstijl van S.J. Bouma (afb. 1). Bekend is van Houten en Bernard Blommers. ook het eerste Nederlandse crematorium Westerveld in Driehuis, in een prachtig park Het was fijn een aantal van u (van L. Zocher) en verscheidene gebouwen weer te kunnen ontmoeten, zoals de van verschillende architecten, zoals het achterkleinzoon van Blommers, die Tweede Columbarium (1926) en de aula naar ik hoop in een komend nummer (1937) van Willem Dudok. Dicht bij eigen nog een mooi verhaal te vertellen heeft. huis vond ik op de RK begraafplaats St. Interessant ook om te horen hoe u tijdens Petrus Banden een arcade van de architect de lockdown allerlei leuke alternatieven J.B. van Liefland, met daarin gebeeldhouwde voor museumbezoek en evenementen had grafstenen van Johan Altorf, onder andere gevonden. We waren weliswaar verstoken met een pelikaan die haar jongen beschermt, van veel sociale contacten, en musea het symbool van de opstanding (afb. 2). bleven voor ons gesloten, maar dat gold Even verderop staan nòg twee grafzerken zeker niet voor de vele kunst die als het van Altorf, waaronder een sculptuur met ware 'op straat' ligt. We konden gelukkig een gestileerde pelikaan die haar jongen naar buiten. Al wandelend kwam ik zelf voedt met haar bloed, zinnebeeld van op enkele begraafplaatsen terecht. Je kunt Christus' liefde (1920). Pelikanen maakte die om begrijpelijke redenen mijden, of je hij ook voor banken. Daar symboliseren gaat er juist heen voor de groene oases ze weer betrouwbaarheid. Van weer een VVNK Nieuwsbrief 2021 nr 3 pagina 2 VVNK Nieuwsbrief 2021 nr 3 pagina 3 En anders kan de onafhankelijke Stichting voor INTERIEUR MAISON KRUL funeraal erfgoed Terebinth (www.terebinth.nl) TERUG IN DEN HAAG u goed helpen. Op hun website staan links naar websites van vele begraafplaatsen. Die stichting heeft onlangs ook het boek Eddy Engelsman Over de groene zoden 2, wandelen over begraafplaatsen in Nederland van Leon Bok Oudere generaties herinneren e.a. uitgebracht. Niet specifiek over kunst, zich nog met weemoed Maison maar er staan wel prachtige wandelingen Krul, de beroemde chique winkel over 24 begraafplaatsen in, onder meer in met lunchroom aan het Haagse Assen. Noordeinde 44-46. In 1834 opgericht, Afb. 1. Louis de Wolf, Maison Krul situatie 1970, Noordeinde 44-46, Den Haag, 1903, en in 1970 opgeheven. Een deel van fotocoll. Mieke Krul. Wilt u toch liever uw vertrouwde het unieke Jugendstil musea bezoeken? Dat kan ook, de ten- interieur kreeg een toonstellingsagenda is weer goed gevuld tweede leven in en in dit blad is veel meer te lezen. Velen Grandcafé Krul van hebben weer hun best gedaan er een mooi het Drents Museum nummer van te maken. in Assen. Dat museum heeft het interieur Eddy Engelsman Afb. 4. Beeldhouwwerk, NH Begraafplaats onlangs geschonken Dorpskerk, Wassenaar, John Rädecker, 1936. aan het Haags Historisch Museum. Maison Krul, officieel de N.V. Koninklijke EXCURSIES IN DE KOMENDE Toch denken we dat we in de loop van Banket-, Bonbons- en MAANDEN augustus en september toch al wat kunnen Chocoladefabrieken J.A. organiseren. Misschien nog aangepast aan Krul, was beroemd tot de omstandigheden en misschien nog ver in het buitenland. Tot vreugde van velen zijn de musea wat eenvoudiger dan u mogelijk van ons Krul had aan het begin juni weer open gegaan en kunnen gewend ben. Maar we willen graag weer wat Noordeinde een winkel bezoekers weer tijdslots reserveren voor organiseren, zodat we elkaar ook weer eens en een lunchroom, die een bezoek. Nu kunnen we als organisatie kunnen ontmoeten. ook tearoom werd ook weer overleggen met musea en andere De aankondiging van die excursies zal genoemd (afb. 1), en instellingen over het organiseren van via de email geschieden en de aanmelding daarnaast een tiental ontvangsten van groepen. Dat heeft nog kan dan weer op de gebruikelijke wijze via filialen in Den Haag en wel wat voeten in aarde, omdat er op dit onze website. omgeving. Maar liefst moment nog beperkende regelingen gelden Hopelijk kunnen we elkaar van de zomer twee zaken in het destijds en nog niet bekend is wanneer die worden weer ontmoeten op een plek die voor onze mondaine Scheveningen: opgeheven. Voor het verschijnen van deze leden interessant is. in de Oranjegalerij uitgave van Rond 1900 kunnen we nog geen (architect W.B. van informatie geven over de excursies die we Irene van Geest Liefland, 1903) en in de nu aan het plannen zijn. Kurhaus-Galerij aan het VVNK Nieuwsbrief 2021 nr 3 pagina 4 VVNK Nieuwsbrief 2021 nr 3 pagina 5 Gevers Deynootplein. Het ambachtelijk oestercroquetten. Het water loopt je in de banketbakkerij, maar een patisserie, confiserie gemaakte assortiment was onuitputtelijk. mond. en chocolaterie royale, zoals Krul zichzelf Krul presenteerde zijn clientèle een Krul was natuurlijk ook hofleverancier. aanprees. De overgebleven taartjes en menu van maar liefst 21 pagina's. Ruim Koningin Wilhelmina kwam daar met andere lekkernijen kon je de volgende dag 50 bonbonsoorten, 70 soorten koekjes, Juliaantje aan haar hand regelmatig haar trouwens nog prima eetbaar voor de halve 23 soorten petit fours, 22 favoriete bonbons kopen. prijs kopen, bij een kleine uitgiftewinkel van soorten cakes, meer dan 100 Minder koninklijk was de slogan de banketbakkerij in de Molenstraat 8 om verschillende soorten taarten, 'Geen gelul, gebak van Krul', de hoek, een gebouw uit de jaren twintig. 19 soorten ijs, etc. etc.. De lat bedacht door de 'gewone' En dat deden niet alleen de Hagenezen….. lag hoog. Krul maakte zelfs zijn bewoners uit Den Haag, Aan de gevel van de banketbakkerij in de eigen Haagsche Hopjes, verpakt de Hagenezen. De gegoede Molenstraat is nog steeds de naam KRUL te in mooie blikken. En zijn eigen middenklasse en de elite, de zien in vier uit de muur stekende consoles chocolade: van cacaoboon Hagenaren, zouden zich niet met mooie gestileerde letters in de typische tot eindproduct! Naast gauw bezondigen aan dergelijke Amsterdamse Schoolstijl (afb. 2a en b). zoetigheden was er ook een overvloed vulgaire taal. Die aten bij Maison Krul in de aan hartigheden. Je kon bijvoorbeeld kiezen Salon de Rafraîchissements, dan ook geen Architect Louis de Wolf uit 16 soorten pasteitjes en 9 soorten 'gebakje' maar een 'taartje', met café of Het pand van Krul is het bekendste werk croquetten, zoals zwezerikcroquetten en een thé complet. Voor hen was Krul geen van architect Louis de Wolf (1871-1923). In 1903 gebouwd door de Haagse aannemer J.P.J. Lorrie in de Weense Jugendstil, de Sezessionstil. De Weense Jugendstil Afb. 2a. banketbakkerij Krul, ontwerper onbekend, Afb. 2b. detail, tekst KRUL op console, bevat cirkels, vierkanten en symmetrie, in Molenstraat 8, fotocoll. Mieke Krul.