Projekt „Misja Przyroda – Zielone Szkoły w Parkach Narodowych” Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej korzysta z dofinansowania pochodzącego z Islandii, Lichtensteinu i Norwegii w ramach Funduszy EOG.

Powitanie  Witajcie! To my Powsinogi.  Najlepsi z Najlepszych.  Znamy w Krzemieniu wszystkie drogi i ścieżki. Dzisiaj pokonamy trasę najchętniej uczęszczaną przez wszystkich uczniów naszej szkoły. To zapaleni sportowcy, postrach wielu drużyn w województwie.  Nazwijmy ją (trasę) Od boiska do stadionu.  Będzie to również ścieżka skarbów przyrody i kultury Questing naszej małej Ojczyzny

Krzemień to piękna wieś Dojazd z Janowa Lubelskiego  Wioska Krzemień •Krzemień to piękna wieś na skraju kotliny z tego słynie, sandomierskiej. że jest najpiękniejsza •Jest położona w województwie lubelskim, w dzwolskiej gminie. w powiecie janowskim, w gminie , na trasie Janów Lubelski-Frampol przy drodze krajowej nr 74. •Dzieli się na dwie części: Krzemień Pierwszy i Krzemień Drugi. Współrzędne geograficzne Krzemienia Poruszaj się trasą 74. W Janowie Lubelskim jedź ulicą Zamojskiego do ronda. Pierwszego – 50°42′18″N 22°32′06″E Opuść rondo trzecim zjazdem i jedź prosto 7 km. Na skrzyżowaniu skręć w Współrzędne geograficzne Krzemienia prawo i zatrzymaj się na parkingu. Drugiego - 50° 42′ 37″ N, 22° 2′ 0″ E

1 Projekt „Misja Przyroda – Zielone Szkoły w Parkach Narodowych” Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej korzysta z dofinansowania pochodzącego z Islandii, Lichtensteinu i Norwegii w ramach Funduszy EOG.

Niezbędne przygotowanie Wyruszamy! •Planujemy 10 stacji,  Długość trasy - około 3km. • gdzie chwilę  Czas przejścia: 3 h - trasa o łatwym stopniu trudności odpoczniesz i rozwiążesz podane  Zabieramy ze sobą kompas, piłkę, długopis, rozpałkę zadania. na ognisko, kiełbasę i chlebek oraz wspaniały humor. •Są to ciekawe miejsca, które należy zwiedzić. • Po drodze zwracaj uwagę na inne obiekty np. ośrodek zdrowia, sklepy, kapliczki przydrożne itp.

Stacja I – rebus Sz o=a Stacja I K A S E J A A W N W

T E W E A R R C D E  Zacznij swoją wyprawę O E W R S K K A I . z przystanku autobusowego. Stacja I to ………………… Na boisku szkolnym lub na Sali Pierwsza informacja na temat szkolnictwa w naszej wsi jest z 1862 roku. gimnastycznej strzel Na podstawie ówczesnych danych: W Krzemieniu umiało czytać „gospodarzy 14”, do bramki 12 goli „kobiet 6”. W szkółce uczył dzieci Wojciech Rożek gospodarz osiadły, umiejący czytać i cokolwiek pisać. z odległości 20 m. Obecnie w budynku szkoły uczą się dzieci od 3 do 15 roku życia. Uczęszczają do Zadanie wykonane. przedszkola, zerówki, szkoły podstawowej i gimnazjum. Klasy lekcyjne są super, ale Udaj się na drogę 74 my najbardziej lubimy boisko szkolne oraz salę gimnastyczną. Dumni też jesteśmy ze swego Patrona. Kto nim jest dowiesz się z szyfrowanki. i idź w kierunku Wykreślaj co drugą literę. wschodnim.

2 Projekt „Misja Przyroda – Zielone Szkoły w Parkach Narodowych” Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej korzysta z dofinansowania pochodzącego z Islandii, Lichtensteinu i Norwegii w ramach Funduszy EOG.

Stacja II Stacja III  Zagadka: Dzięki niemu ludzie mogą przejść przez  Zagadka: Zdrobniale to osiem liter, trzy sylaby, boisz rzekę suchą nogą. się go na dyktandzie, ale wiedz, że tam zdrową wodę znajdziesz. Rzeka , zwana strugą dorzecza Sanu, to prawy dopływ Bukowej, o długości ok. 21 km. Wypływa we wsi i kierując się na Czy wiesz, że: W każdy Wielki Piątek południe mija miejscowości: Branewka- przed wschodem słońca gospodarze Kolonia, Krzemień (gdzie przepływa pod drogą przychodzili do źródełka po wodę. W wodzie tej wszyscy domownicy myli krajową nr 74), Gwizd w, i w okolicach ó twarze, by zachować swą urodę do wsi Momoty Dolne wpada do Bukowej. następnego roku. Głównym dopływem Branwi Odnajdź kładkę i udaj się obok ośrodka jest potok Branewka Górna. zdrowia do drogi prowadzącej przez wieś. Idź lewym brzegiem rzeki i zatrzymaj się przy: Idź w kierunku południowym do stacji IV

Stacja IV Stacja IV  Odszyfruj nazwę stacji z podanych liter - łóicśok Wejdź do Kościoła i odgadnij pod jakim wezwaniem jest Świątynia. Czy wiesz, że : Obiekt przed, którym się znajdujesz powstał w latach 1982-83. Tylko dwa lata Wróć na drogę i kieruj się wystarczyło mieszkańcom Krzemienia, żeby pobudować kościół murowany w kierunku południowym z cegły, jednonawowy, na planie krzyża, do stacji V. długości 30m, szerokości 13m i wysokości 28m. Drewniany wystrój świątyni odpowiada charakterystyce stron janowskich bogatych w lasy.

3 Projekt „Misja Przyroda – Zielone Szkoły w Parkach Narodowych” Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej korzysta z dofinansowania pochodzącego z Islandii, Lichtensteinu i Norwegii w ramach Funduszy EOG. Stacja VI – Karawaka - krzyż choleryczny, krzyż morowy Stacja V - W Mikołajowej kuźni Jest to najstarszy krzyż bowiem pochodzi z 1884 roku. Wówczas przez cały kraj przetaczała się epidemia cholery. Krzyż lotaryński, drewniany zwany karawaką, został W 1956 roku kowal Mikołaj postawiony w intencji ustania epidemii i ochrony ludzi. Łukomski uzyskał kartę rzemieślniczą Na trasie ,około 700 m dalej, spotkasz też kolejny, bardzo ciekawy, unikalny, nie mający i mógł rozpocząć świadczenie usług swojej analogii w całej Polsce, żelazny krzyż kowalskich. W tym też roku krzemieński. Jest umieszczony na drewnianym krzyżu. Krzyże krzemieńskie pobudował kuźnię, która zachowała etnografowie określają jako „niezwykle oryginalne”. Na szczycie krzyża znajduje swój wygląd do chwili obecnej. się charakterystyczny ruchomy 25 cm kogut, wycięty z blachy. Ptak ma zwykle 7 piór Oblicz, ile lat liczy sobie kuźnia pana w ogonie, lekko ugięte nóżki, zakrzywiony Mikołaja Łukomskiego? dziobek oraz grzebień na główce. Twórcą krzemieńskich krzyży był kowal Jan Paryś Dojdź do skrzyżowania z drogą na Oblicz ile lat liczy sobie (1871- 1950) z Krzemienia, który kowalstwa Konstantów. I przejdź około 700m. nauczył się podczas służby w wojsku kuźnia pana Mikołaja carskim na Ukrainie. Z ilu ramion składa się Łukomskiego? karawaka ? Wróć do drogi przez Krzemień.

F=h U CH M Stacja VIII - Stacja VII Hotel u Murki to hotel dla psów, w którym głównymi lokatorami są psy bezdomne szukające  Przed Tobą okazały budynek - remiza OSP w domu. Krzemieniu Drugim. Obecnie w hoteliku mieszka 27 piesków, które  Pochodzi z 1963 roku, rozbudowany czekają na adopcję. Adopcja jest bezpłatna, każdy i wyremontowany został w 1992 roku. O piesek posiada książeczkę zdrowia i aktualne założeniu OSP w Krzemieniu II szczepienie, jest odrobaczony, zabezpieczony postanowiono na zebraniu wiejskim 5 marca przeciw pchłom i kleszczom. 1960 roku. Przyczyną był wielki pożar na Majdanku w 1959 roku. Zgłosiło się 29 http://www.hotelumurki.c0.pl/index.html członków, prezesem został Jan Mróz syn Zamów pieska Walentego, a naczelnikiem Stanisław Abram. Drużynę stanowili sami mężczyźni. Dziś w Udaj się drogą w kierunku Majdanu. Obejrzyj szeregach strażackich są dwie panie. Wyrusz w dalszą drogę. 100 metrów od psiego hotelu piękna przydrożna kapliczkę, przy której  Zadanie 9 Dokończ tytuł wiersza .: zwróć uwagę na krzyż mieszkańcy Majdanu śpiewają majówki, Krzemieński usytuowany po  Jak Wojtek ……. dokonuje się tu też obrzęd poświęcenia pól.  prawej stroni drogi na posesji  Wróć na drogę i kieruj się w kierunku Wróć na drogę i kieruj p. Kamińskich. Widnieje Następnie skręć w lewo i dojdź do bardzo południowym do : się w kierunku ponad drzewami w całej swej ciekawego punktu przyrodniczego jakim jest okazałości. południowym do : Obszar Natura 2000 Lasy Janowskie

4 Projekt „Misja Przyroda – Zielone Szkoły w Parkach Narodowych” Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej korzysta z dofinansowania pochodzącego z Islandii, Lichtensteinu i Norwegii w ramach Funduszy EOG.

Stacja IX - Obszar Natura 2000 Lasy Janowskie Stacja X  Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 to obszary  Wróć do drogi przez Krzemień i udaj się do ostatniej o najcenniejszych walorach stacji; Nazwa stacji to pierwsze litery wyrazów: przyrodniczych i najbardziej  Uczą się w niej dzieci reprezentatywnych dla  Miasto Kopernika naszego kontynentu  Stolica Grecji ekosystemach, położone  Państwo europejskie na 5 liter w granicach Unii Europejskiej.  Tańcowała z nitką  Wisi na ścianie Wejdź do lasu i z karty zadań wykreśl w zad 11 błędne informacje. Zadanie 11.  Jej terytorium obejmuje zachodnią część Półwyspu Jest to głównie las iglasty/ liściasty z przewagą sosny / jabłoni. Rosną tu także jodły, śliwy, olchy, brzozy, dęby i świerki. W mniejszej liczbie występują tu buki, jesiony i modrzewie. Duża mikrozmienność siedlisk, powoduje Skandynawskiego, urozmaicenie i malowniczość tutejszych lasów.

Stacja X

•Pod jedną z ławek na widowni ukryty jest skarb. (Rozwiązanie  Boisko sportowe zostało otwarte w 2009 roku i posiada zadań z trasy oraz pojemność 200 miejsc. Na boisku ćwiczą zawodnicy pieczątka ) klubu Iskra Krzemień, którego prezesem jest p. Tomasz Dudzic – nauczyciel WF w naszej szkole. Większość Przygotuj ognisko i zawodników to uczniowie naszego gimnazjum. odpocznij .

5 Projekt „Misja Przyroda – Zielone Szkoły w Parkach Narodowych” Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej korzysta z dofinansowania pochodzącego z Islandii, Lichtensteinu i Norwegii w ramach Funduszy EOG.

Pożegnanie Bibliografia  Drogi wędrowcze!  Kronika szkoły w Krzemieniu  Sprawnie trasę pokonałeś  Zenon Baranowski – Gmina Dzwola – Historia i  Wszystkie zadania celująco rozwiązałeś tradycje  Jest jeszcze wiele podobnych tras w naszym miejscu  www.zskrzemien.pl zamieszkania  www.parafiawkrzemieniu.republika.pl  Zapraszamy Cię do kolejnego zwiedzania  http://iskrakrzemien.futbolowo.pl  Za wspólną zabawę dziękujemy  http://dzwola.eurzad.eu/  I rychłego powrotu oczekujemy  www.hotelumurki.c0.pl/index.html Powsinogi

 Pracę wykonali:  Uczniowie Publicznego Gimnazjum w Krzemieniu  pod kierunkiem  p. mgr Małgorzaty Kaproń

6