UCHWAŁA Nr XVIII/141/2015 Rady Miejskiej w Ogrodzieńcu z dnia 29 grudnia 2015 r. w sprawie: przyjęcia Lokalnego Programu Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy .

Na podstawie art. 18 ust. 2, pkt. 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2015r., poz. 1515 z późn. zm.) .

Rada Miejska w Ogrodzieńcu uchwala:

§ 1

Przyjąć Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec, stanowiący załącznik Nr 1 do niniejszej uchwały.

§ 2

Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta i Gminy Ogrodzieniec

§ 3

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący Rady Miejskiej

Zygmunt Podsiadło

Załącznik Nr 1 do uchwały Nr XVIII/141/2015 Rady Miejskiej w Ogrodzieńcu z dnia 29 grudnia 2015 r.

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec, stanowiący

Lokalny Program Rewitalizacji

na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Opracowanie Biuro Doradcze ALTIMA s.c.

Data opracowania grudzień 2015 Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Spis treści

1. Wybrane materiały i dokumenty związane z programem ...... 3 2. Istota i znaczenie Lokalnego Programu Rewitalizacyjnego dla rozwoju gminy ...... 6 3 Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej w gminie ...... 7 3.1 Położenie, uwarunkowania środowiskowe, struktura gruntów ...... 7 3.2 Demografia ...... 8 3.3 Atrakcyjność gospodarcza, rynek pracy ...... 16 3.3.1 Podmioty gospodarcze ...... 16 3.3.2 Bezrobocie ...... 18 3.3.3 Klimat inwestycyjny ...... 20 3.4 Struktura zabudowy ...... 21 3.4.1 Zabudowa na terenie gminy ...... 21 3.4.2 Mieszkalnictwo ...... 21 3.4.3 Rynek nieruchomości ...... 23 3.4.4 Obszary zdegradowane ...... 24 3.5 Infrastruktura techniczna ...... 25 3.5.1 Infrastruktura transportowa ...... 25 3.5.2 Infrastruktura komunalna sieciowa ...... 26 3.6 Infrastruktura społeczna; oferta kulturalna, rekreacyjna i społeczna ...... 27 3.7 Problemy społeczne ...... 30 3.8 Wyznaczenie obszarów problemowych ...... 36 4 Obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji ...... 46 5 Wizja i cele rewitalizacji ...... 48 6 Zaplanowane projekty i przedsięwzięcia ...... 55 7 Powiązanie programu z dokumentami strategicznymi i planistycznymi gminy ...... 65 8 System realizacji (wdrażania) programu rewitalizacji ...... 70 9 System monitoringu i oceny skuteczności działań i system wprowadzania modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu programu ...... 73 10 Spis rysunków i tabel ...... 76 11 Załączniki ...... 77 11.1 Mapy – obszar rewitalizacji ...... 77 11.2 Raport z przeprowadzonego badania ankietowego ...... 77 11.3 Raport OPS w Ogrodzieńcu „Analiza rodzin objętych pomocą” ...... 77

2

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

1. Wybrane materiały i dokumenty związane z programem

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec został opracowany z uwzględnieniem zasad i wymagań określonych w następujących dokumentach: . Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020, . Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, . Rozporządzenie delegowanego Komisji (UE) nr 480/2014 z dnia 3 marca 2014 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013, . Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska, . Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, . Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, . Ustawa z dnia 20 lutego 2015r. - Prawo budowlane, . Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, . Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, . Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020, . Gminy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie dla Miasta i Gminy Ogrodzieniec na lata 2015-2020, . Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Miasta i Gminy Ogrodzieniec na rok 2015, . Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta i Gminy Ogrodzieniec na lata 2015-2018, . Program współpracy Gminy Ogrodzieniec z organizacjami pozarządowymi w roku 2015, . Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Ogrodzieniec na lata 2014- 2020, . Informacja o klimacie inwestycyjnym dla Ogrodzienieckiej Strefy Inwestycyjnej, . Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Ogrodzieniec,

3

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

. Statut Miasta i Gminy Ogrodzieniec, . Regulamin Organizacyjny Urzędu Miasta i Gminy Ogrodzieniec, . Dane Urzędu Miasta i Gminy Ogrodzieniec – Biuletyn Informacji Publicznej, . Dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy w Zawierciu, . Dane statystyczne Urzędu Statystycznego w Katowicach, . Dane statystyczne dotyczące Gminy Ogrodzieniec i Powiatu Zawierciańskiego – GUS, Bank danych lokalnych, . Dane statystyczne Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ogrodzieńcu.

Przyjęto następujące definicje1:

Rewitalizacja kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez działania całościowe (powiązane wzajemnie przedsięwzięcia obejmujące kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno- funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe), integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone w sposób zaplanowany oraz zintegrowany poprzez programy rewitalizacji. Rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów (w tym także kulturowych) i jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez interesariuszy (m.in. przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, właścicieli nieruchomości, organy władzy publicznej, etc.) tego procesu, w tym przede wszystkim we współpracy z lokalną społecznością. Działania służące wspieraniu procesów rewitalizacji prowadzone są w sposób spójny: wewnętrznie (poszczególne działania pomiędzy sobą) oraz zewnętrznie (z lokalnymi politykami sektorowymi, np. transportową, energetyczną, celami i kierunkami wynikającymi z dokumentów strategicznych i planistycznych). Program inicjowany, opracowany i uchwalony przez radę gminy, na podstawie art. 18 ust. 2 rewitalizacji pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594, z późn. zm.), wieloletni program działań w sferze społecznej oraz gospodarczej lub przestrzenno-funkcjonalnej lub technicznej lub środowiskowej, zmierzający do wyprowadzenia obszarów rewitalizacji ze stanu kryzysowego oraz stworzenia warunków do ich zrównoważonego rozwoju, stanowiący narzędzie planowania, koordynowania i integrowania różnorodnych aktywności w ramach rewitalizacji. Projekt projekt w rozumieniu art. 2 pkt 18 ustawy, wynikający z programu rewitalizacji, rewitalizacyjny tj. zaplanowany w programie rewitalizacji i ukierunkowany na osiągnięcie jego celów albo logicznie powiązany z treścią i celami programu rewitalizacji, zgłoszony do objęcia albo objęty współfinansowaniem UE z jednego z funduszy strukturalnych albo Funduszu Spójności w ramach programu operacyjnego. Wynikanie projektu rewitalizacyjnego z programu rewitalizacji oznacza zatem albo wskazanie (wymienienie) go wprost w programie rewitalizacji albo określenie go w ogólnym (zbiorczym) opisie innych, uzupełniających rodzajów działań rewitalizacyjnych. Obszar obszar, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy. Obszar zdegradowany zdegradowany może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic pod warunkiem stwierdzenia sytuacji kryzysowej na każdym z podobszarów. Obszar obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechującego się rewitalizacji szczególną koncentracją negatywnych zjawisk. Stan kryzysowy stan spowodowany koncentracją negatywnych zjawisk społecznych

1 Źródło: Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020

4

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

(w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym), współwystępujących z negatywnymi zjawiskami w co najmniej jednej z następujących sfer: gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej, technicznej.

5

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

2. Istota i znaczenie Lokalnego Programu Rewitalizacyjnego dla rozwoju gminy

Rewitalizacja jest szansą na zastosowanie kompleksowych i zrównoważonych rozwiązań w zakresie wsparcia wyznaczonych obszarów gminy, które w wyniku przemian gospodarczych, procesów historycznych, a także wielu innych czynników zostały zdegradowane i zaniedbane. Niniejszy program rewitalizacji wypracowany został przez samorząd Miasta i Gminy Ogrodzieniec w oparciu o diagnozę lokalnych problemów: społecznych, gospodarczych, przestrzenno-funkcjonalnych, technicznych i środowiskowych. Dane wyjściowe do analizy pozyskane zostały: . z rejestrów Głównego Urzędu Statystycznego (Bank Danych Lokalnych), . z danych rejestrowych i statystycznych Urzędu Miasta i Gminy Ogrodzieniec oraz jednostek organizacyjnych gminy (jak Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej), . z wywiadów autorów opracowania z pracownikami UMiG Ogrodzieniec, OPS w Ogrodzieńcu oraz lokalnymi przedsiębiorstwami i organizacjami pozarządowymi, . na podstawie ankietyzacji mieszkańców miasta i gminy Ogrodzieniec. W pracach nad przygotowaniem dokumentu partycypowały wszystkie grupy społeczne i interesariusze programu.

6

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

3 Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej w gminie

3.1 Położenie, uwarunkowania środowiskowe, struktura gruntów

Gmina Ogrodzieniec położona jest w środkowo-wschodniej części województwa śląskiego i jednocześnie w południowej części powiatu zawierciańskiego, w niedalekiej odległości od trzech głównych aglomeracji Polski południowej: Krakowa (60 km), Katowic (55 km) i Częstochowy (50 km).W odległości 30 km od Ogrodzieńca znajduje się międzynarodowe lotnisko w Katowicach-Pyrzowicach, a w odległości 60 km międzynarodowe lotnisko w Krakowie-Balicach. Gmina Ogrodzieniec sąsiaduje: . od zachodu z Gminą Łazy, . od północnego-zachodu z Miastem , . od północy z Gminą Kroczyce, . od wschodu z Gminą Pilica, . od południa z Gminą Klucze, należącą do Powiatu Olkuskiego w województwie małopolskim. Ogrodzieniec jest gminą miejsko-wiejską, zajmującą 85,69 km2 z czego znaczną powierzchnię zajmuje część miejska, której 29 km2 stanowi dokładnie 1/3 powierzchni gminy. W skład gminy oprócz miasta Ogrodzieniec wchodzi dziesięć sołectw, z których największym liczącym ponad 1 000 mieszkańców jest Podzamcze. Sołectwa wchodzące w skład Gminy Ogrodzieniec: . Fugasówka – Markowizna, . Giebło, . Giebło Kolonia, . Gulzów, . Kiełkowice, . Mokrus, . Podzamcze, . Ryczów, . Ryczów Kolonia, . Żelazko – Śrubarnia. Obszar gminy leży w granicach Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, i jednocześnie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd.

Gmina charakteryzuje się typowym wyżynnym krajobrazem z lasami, polami oraz licznymi

7

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec ostańcami skalnymi. Najwyższym wzniesieniem jest Góra Zamkowa, zwana również Górą Janowskiego (515,5 m n.p.m.). Jak wynika z danych przedstawionych w poniższej tabeli największą powierzchnię Gminy stanowią grunty leśne w tym grunty zadrzewione i zakrzewione.

Tabela 1 Powierzchnia gruntów Gminy Ogrodzieniec z podziałem na sposób użytkowania Jednostka miary 2014 POWIERZCHNIA GEODEZYJNA KRAJU (DANE GUGIK) Powierzchnia ogółem w ha ha 8478 ogółem w km2 km2 85 Powierzchnia geodezyjna kraju według kierunków wykorzystania ogółem ha 8478 użytki rolne razem ha 3660 grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione razem ha 3850 grunty pod wodami razem ha 2 grunty zabudowane i zurbanizowane razem ha 724 nieużytki ha 196 tereny różne ha 46 Źródło: GUS, BDL

Gmina Ogrodzieniec charakteryzuje się niezwykle cennymi walorami środowiskowymi. Wysoki poziom zalesienia i duży udział obszarów chronionych na jej terenie przede wszystkim: . determinują wysoki potencjał atrakcyjności turystycznej obszaru, . wyznaczają wysoki poziom atrakcyjności obszaru jako obecnego i potencjalnego miejsca zamieszkania dla osób ceniących spokój i możliwość obcowania z naturą.

3.2 Demografia

Liczba mieszkańców Gminy Ogrodzieniec, zgodnie ze stanem z 31.12.2014 r2. wynosi 9 356 osób. Struktura ludności wg płci wskazuje niewielką przewagę liczby kobiet - 51,5% w ogólnej liczbie mieszkańców. Gęstość zaludnienia w Gminie wynosi 109 osób/km2.

Podstawowe dane demograficzne charakteryzujące liczbę ludności na terenie Gminy w latach 2010-2014 przedstawiono w poniższej tabeli.

Tabela 2 Liczba mieszkańców miejscowości leżących w Gminie Ogrodzieniec, j.m. osoba 2010 r. (stan na 31.12) liczba mieszkańców miejscowość ogółem kobiety mężczyźni Ogrodzieniec 4438 2341 2097 Fugasówka – Markowizna 854 422 432 Giebło 470 232 238

2 Ewidencja ludności prowadzona przez Urząd Miasta i Gminy, zameldowania na pobyt stały.

8

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Giebło Kolonia 226 116 110 Gulzów 286 142 144 Kiełkowice 450 238 212 Mokrus 308 158 150 Podzamcze 1017 522 495 Ryczów 894 456 438 Ryczów Kolonia 307 149 158 Żelazko – Śrubarnia 206 100 106 Razem 2010 r. 9456 4876 4580 2011 r. (stan na 31.12) liczba mieszkańców miejscowość ogółem kobiety mężczyźni Ogrodzieniec 4428 2332 2096 Fugasówka – Markowizna 868 434 434 Giebło 470 232 238 Giebło Kolonia 226 115 111 Gulzów 286 143 143 Kiełkowice 447 238 209 Mokrus 306 159 147 Podzamcze 1030 530 500 Ryczów 896 457 439 Ryczów Kolonia 313 153 160 Żelazko – Śrubarnia 208 102 106 Razem 2011 r. 9478 4895 4583 2012 r. (stan na 31.12) liczba mieszkańców miejscowość ogółem kobiety mężczyźni Ogrodzieniec 4400 2313 2087 Fugasówka – Markowizna 872 437 435 Giebło 468 233 235 Giebło Kolonia 227 116 111 Gulzów 292 144 148 Kiełkowice 442 238 204 Mokrus 308 159 149 Podzamcze 1033 530 503 Ryczów 894 454 440 Ryczów Kolonia 325 159 166 Żelazko – Śrubarnia 208 101 107 Razem 2012 r. 9469 4884 4585 2013 r. (stan na 31.12) liczba mieszkańców miejscowość ogółem kobiety mężczyźni Ogrodzieniec 4365 2293 2072 Fugasówka – Markowizna 867 438 429 Giebło 456 228 228 Giebło Kolonia 227 116 111 Gulzów 290 144 146 Kiełkowice 449 245 204 Mokrus 308 160 148 Podzamcze 1028 528 500 Ryczów 876 443 433 Ryczów Kolonia 334 162 172 Żelazko – Śrubarnia 210 103 107 Razem 2013 r. 9410 4860 4550

9

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

2014 r. (stan na 31.12) liczba mieszkańców miejscowość ogółem kobiety mężczyźni Ogrodzieniec 4321 2268 2053 Fugasówka – Markowizna 861 433 428 Giebło 454 228 226 Giebło Kolonia 234 120 114 Gulzów 285 142 143 Kiełkowice 451 246 205 Mokrus 304 157 147 Podzamcze 1008 514 494 Ryczów 875 439 436 Ryczów Kolonia 346 170 176 Żelazko – Śrubarnia 217 106 111 Razem 2014 r. 9356 4823 4533 Gmina Ogrodzieniec lata 2010-2014 liczba mieszkańców rok ogółem kobiety mężczyźni 2010 9456 4876 4580 2011 9478 4895 4583 2012 9469 4884 4585 2013 9410 4860 4550 2014 9356 4823 4533 Źródło: Ewidencja mieszkańców; UMiG Ogrodzieniec

Graficzne ujęcie danych odzwierciedlających ogólną liczbę mieszkańców Gminy w kolejnych latach (rysunek poniżej) wskazuje, że liczba ta spada corocznie poczynając od roku 2011. Spadki nie są gwałtowne i zasadniczo są zgodne z trendem krajowym i regionalnym.

Rysunek 1 Liczba mieszkańców Gminy Ogrodzieniec, j.m. osoba

10000 9469 9356 9000 9456 9410 8000 8448 7000

6000 4876 4365 4884 4860 4823 liczba mieszkańców 5000 kobiety 4533 4000 4580 4585 4550 mężczyźni 4083 3000

2000

1000

0 2010 2011 2012 2013 2014

Źródło: Opracowanie własne na bazie danych UMiG Ogrodzieniec

Liczba mieszkańców Gminy Ogrodzieniec notuje spadek. Nie można jednak zakładać w tym wypadku występowania zjawiska depopulacji w pełnym jego znaczeniu. Co do zasady

10

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec depopulacja oznacza trwały, nagły i znaczący spadek ludności na danym terenie. W przypadku Gminy Ogrodzieniec spadek liczby mieszkańców jest odzwierciedleniem trendów krajowych i regionalnych; spadek jest systematyczny ale nie drastyczny; w uproszczeniu można przyjąć, że spadek jest przewidywalny.

Zgodnie z prognozami GUS liczba mieszkańców Powiatu Zawierciańskiego (na terenie którego leży Gmina Ogrodzieniec) będzie systematycznie spadać, co jest zgodne z trendem dla całego województwa.

Tabela 3 Prognoza liczby mieszkańców Powiatu Zawierciańskiego w latach 2015-2050 Rok 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 Prognozowana 120 617 117 604 114 271 110 555 106 432 102 054 97 634 93 305 liczna ludności ogółem na dzień 31.12 Źródło: GUS, Prognoza dla powiatów i miast na prawie powiatu oraz podregionów na lata 2014-2050

Najliczniej zamieszkałymi miejscowościami w gminie są Ogrodzieniec i Podzamcze (przede wszystkim z uwagi na największą powierzchnię i gęstość zabudowy, a także lokalizacje w ich centrum podstawowych usług dla mieszkańców). Liczba mieszkańców poszczególnych miejscowości jest odzwierciedleniem analizowanego powyżej trendu ogólnej liczby mieszkańców gminy. Jak przedstawiono na poniższym wykresie, liczba mieszkańców w poszczególnym miejscowościach gminy spada proporcjonalnie. Odchylenia w analizowanych na poniższym wykresie latach nie są na tyle istotne, by mogły świadczyć o nagłym wzroście czy spadku zainteresowania osiedlaniem się w konkretnej miejscowości. Oznacza to, że żadna z miejscowości gminy nie wyróżnia się na tle pozostałych w zakresie atrakcyjności demograficznej.

11

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Rysunek 2 Liczba mieszkańców poszczególnych miejscowości Gminy Ogrodzieniec, j.m. osoba

217 210 Żelazko – Śrubiarnia 208 208 206

346 334 Ryczów Kolonia 325 313 307

875 876 Ryczów 894 896 894

1008 1028 Podzamcze 1033 1030 1017

304 308 Mokrus 308 306 308 2014 451 449 2013 Kiełkowice 442 447 2012 450 2011 285 290 2010 Gulzów 292 286 286

234 227 Giebło Kolonia 227 226 226

454 456 Giebło 468 470 470

861 867 Fugasówka – Markowizna 872 868 854

4321 4365 Ogrodzieniec 4400 4428 4438

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Źródło: Opracowanie własne na bazie danych UMiG Ogrodzieniec

12

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

W Gminie Ogrodzieniec występuje ujemny przyrost naturalny, którego wartość w roku 2014 wynosiła -55 osób. Zestawienie danych dotyczących przyrostu naturalnego w latach 2010- 2014 przedstawia poniższa tabela.

Tabela 4 Przyrost naturalny w Gminie Ogrodzieniec w latach 2010-2014, stan na 31.12 Rodzaj danych 2010 2011 2012 2013 2014 Urodzenia żywe [osoba] 85 86 100 70 71 Zgony [osoba] 127 106 114 122 126 Przyrost liczby mieszkańców (różnica między liczbą -42 -20 -14 -52 -55 uroczeń a liczbą zgonów) [osoba] Źródło: Ewidencja mieszkańców, Urząd Miasta i Gminy Ogrodzieniec

Szczególnie niepokojący jest znaczny spadek liczby urodzeń (różnica o niemal 30% porównując rok 2014 z 2012), jest to jednak trend zasadniczo zgodny z krajowym. Szans na zmianę sytuacji demograficznej upatrywać należy przede wszystkim w poprawie warunków zamieszkania na terenie gminy, które w kilkuletniej perspektywie wpłyną na dalszą poprawę danych dotyczących migracji.

Prognozy GUS dotyczące przyrostu naturalnego w Powiecie Zawierciańskim, w skład którego wchodzi Gmina Ogrodzieniec, wykazują utrzymującą się, niepokojącą tendencję spadkową, wskaźniki dla całego województwa kształtowały będą się również malejąco.

Tabela 5 Prognoza salda migracji w Powiecie Zawierciańskim w latach 2015-2050 Przyrost naturalny liczby mieszkańców Powiatu Zawierciańskiego 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 urodzenia [osoba] 945 873 792 724 688 667 633 582 zgony [osoba] 1 445 1 456 1 452 1 470 1 516 1 526 1 491 1 414 przyrost liczby mieszkańców [osoba] -500 -583 -660 -746 -828 -859 -858 -832 Źródło: GUS, Prognoza dla powiatów i miast na prawie powiatu oraz podregionów na lata 2014-2050

Struktura wiekowa mieszkańców Gminy Ogrodzieniec wskazuje na starzenie się populacji. Poniższa tabela przedstawia dane GUS za lata 2010-2014. Od roku 2011 systematycznie spada liczba osób w wieku produkcyjnym, jednocześnie przybywa osób w wieku poprodukcyjnym; oznacza to, że coraz mniejsza liczba mieszkańców gminy generuje przychody pozwalające na utrzymanie osób z grupy poprodukcyjnej (renty i emerytury). Dane nie wskazują na możliwość poprawy sytuacji w najbliższym okresie, liczba osób w wieku przedprodukcyjnym również maleje, co oznacza że w latach kolejnych relacja osób w wieku produkcyjnym do osób w wieku poprodukcyjnym będzie jeszcze bardziej niekorzystna. Trend jest zgodny z analizami regionalnymi i krajowymi.

13

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Tabela 6 Ludność w wieku przedprodukcyjnym (17 lat i mniej), produkcyjnym i poprodukcyjnym wg płci w Gminie Ogrodzieniec, lata 2010-2014 2010 2011 2012 2013 2014 w wieku przedprodukcyjnym Ogółem 1486 1495 1475 1452 1433 Mężczyźni 774 770 770 752 736 Kobiety 712 725 705 700 697 w wieku produkcyjnym Ogółem 6087 6034 5981 5897 5805 Mężczyźni 3276 3244 3217 3179 3151 Kobiety 2811 2790 2764 2718 2654 w wieku poprodukcyjnym Ogółem 1888 1940 1995 2034 2069 Mężczyźni 553 583 612 626 646 Kobiety 1335 1357 1383 1408 1423 Źródło: GUS, BDL

W poniższej tabeli zaprezentowano dane dotyczące migracji zanotowanych na terenie Gminy Ogrodzieniec w latach 2010-2014.

Tabela 7 Migracje na pobyt stały gminne wg płci, typu i kierunku w Gminie Ogrodzieniec w latach 2010-2014, stan na 31.12, j.m. osoba 2010 r. 2011 r. 2012 r. 2013 r. 2014 r. zameldowania ogółem ogółem 117 124 107 78 90 mężczyźni 58 58 55 38 49 kobiety 59 66 52 40 41 zameldowania z miast ogółem 96 99 71 62 62 mężczyźni 50 44 38 31 35 kobiety 46 55 33 31 27 zameldowania ze wsi ogółem 21 22 31 15 27 mężczyźni 8 12 15 6 14 kobiety 13 10 16 9 13 zameldowania z zagranicy ogółem 0 3 5 1 1 mężczyźni 0 2 2 1 0 kobiety 0 1 3 0 1 wymeldowania ogółem ogółem 97 92 95 97 75 mężczyźni 37 37 46 47 33 kobiety 60 55 49 50 42 wymeldowania do miast ogółem 72 64 76 76 58 mężczyźni 26 27 38 38 26 kobiety 46 37 38 38 32 wymeldowania na wieś ogółem 25 28 18 21 15 mężczyźni 11 10 7 9 7 kobiety 14 18 11 12 8 wymeldowania za granicę ogółem 0 0 1 0 2 mężczyźni 0 0 1 0 2

14

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec saldo migracji ogółem 20 32 12 -19 15 saldo migracji na 1000 osób ogółem 2,1 3,4 1,3 -2,0 1,6 saldo migracji zagranicznych na 1000 osób ogółem 0,00 0,32 0,42 0,11 -0,11 Źródło: GUS, BDL

Saldo migracji w Gminie Ogrodzieniec jest dodatnie, co jest trendem korzystnym i przeciwnym w stosunku do trendów regionalnych. W latach 2010-2014 ujemny wskaźnik zanotowano jednie w roku 2013, co nie może świadczyć o obniżeniu atrakcyjności gminy jako potencjalnego miejsca zamieszkania. Walory krajobrazowe gminy Ogrodzieniec, jej położenie w pobliżu ośrodków miejskich oraz dobre skomunikowanie z ośrodkami miejskimi i dalej - Aglomeracją Śląską powoduje spory odsetek migracji wewnętrznych (szczególnie z miast). Wskaźnik prognozy salda migracji w Powiecie Zawierciańskim jest ujemny, co jest trendem tożsamym w stosunku do całego województwa. Podkreślić jednak należy, że wartości ujemne salda migracji nie są znaczne, szczególnie biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców całego powiatu można przyjąć, że wartości te są marginalne. Oznacza to, że przy podjęciu działań zaradczych możliwe jest odwrócenie trendu, konieczne będzie w tym celu konsekwentne podnoszenie atrakcyjności gmin powiatu jako potencjalnego miejsca zamieszkania.

Tabela 8 Prognoza salda migracji oraz przyrostu naturalnego w Powiecie Zawierciańskim w latach 2015-2050 Migracje krajowfge i zagraniczne w Powiecie Zawierciańskim 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 zameldowania [osoba] 1076 1006 935 881 857 859 859 858 wymeldowania [osoba] 1125 1048 970 911 882 883 881 880 saldo migracji [osoba] -49 -42 -35 -30 -25 -24 -22 -22 Źródło: GUS, Prognoza dla powiatów i miast na prawie powiatu oraz podregionów na lata 2014-2050

Obszary problemowe:

1. Spadająca liczba mieszkańców. 2. Ujemny przyrost naturalny. 3. Starzejące się społeczeństwo. Widoczna rosnąca przewaga osób w wieku poprodukcyjnym do osób w wieku przedprodukcyjnym.

15

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

3.3 Atrakcyjność gospodarcza, rynek pracy

3.3.1 Podmioty gospodarcze

Na początku lat 90. całe województwo śląskie poddane zostało trudnemu procesowi restrukturyzacji gospodarczej i społecznej. Efektem przekształceń regionalnej gospodarki jest rozwój sektora prywatnego oraz zmiany na rynku pracy, które wymuszają wzrost lokalnej przedsiębiorczości przy wykorzystaniu lokalnych potencjałów zarobkowych. Coraz większą rolę odgrywają małe i średnie przedsiębiorstwa, mające bezpośredni wpływ na rozwój poszczególnych gmin. Zgodnie z danymi GUS3 na terenie gminy zarejestrowanych jest 941 podmiotów gospodarczych. Rodzaje prowadzonych działalności zaprezentowane zostały w poniższej tabeli.

Tabela 9 Liczba wpisów wg sekcji działalności gospodarczej, stan na 2014 r. Kod sekcji Nazwa sekcji PKD Liczba zarejestrowanych PKD działalności gospodarczych A Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 19 B Górnictwo i wydobywanie 1 C Przetwórstwo przemysłowe 85 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz E działalność związana z rekultywacją 10 F Budownictwo 149 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów G samochodowych, włączając motocykle 317 H Transport i gospodarka magazynowa 61 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami I gastronomicznymi 47 J Informacja i komunikacja 8 K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 20 L Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 18 M Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 56 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność N wspierająca 19 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe O zabezpieczenia społeczne 11 P Edukacja 14 Q Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 34 R Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 19 S Pozostała działalność usługowa 53 SUMA 941 Źródło: GUS, BDL

Dominującymi obszarami działalności gospodarczej w gminie Ogrodzieniec są handel i naprawy, budownictwo oraz przetwórstwo przemysłowe.

3 GUS, BDL, stan na 31.12.2014

16

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Analizując dane przedstawione w poniższej tabeli zauważyć można, że liczba podmiotów gospodarki rejestrowanych w gminie corocznie utrzymuje stały poziom (marginalne wahania w poszczególnych latach). W strukturze własnościowej zdecydowanie przeważają firmy prywatne (ponad 97% ogółu podmiotów). W sektorze prywatnym dominują osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (ponad 84% ogółu podmiotów prywatnych), co odzwierciedla tendencje regionalne i krajowe.

Tabela 10 Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w Gminie Ogrodzieniec, wg sektorów własnościowych w latach 2010-2014 Rodzaj podmiotu 2010 2011 2012 2013 2014 podmioty gospodarki narodowej ogółem 908 896 941 947 941 sektor publiczny – ogółem 25 25 25 25 25 sektor prywatny – ogółem 883 871 916 922 916 sektor prywatny - osoby fizyczne prowadzące działalność 761 749 790 789 775 gospodarczą sektor prywatny - spółki handlowe 37 40 42 49 50 sektor prywatny - spółki handlowe z udziałem kapitału 4 3 2 2 2 zagranicznego sektor prywatny – spółdzielnie 1 1 1 1 3 sektor prywatny – fundacje 0 1 2 3 3 sektor prywatny - stowarzyszenia i organizacje społeczne 23 23 23 23 23 Źródło: GUS, BDL, stan na 31.12

Gmina Ogrodzieniec charakteryzuje się przeciętnymi warunkami glebowymi w aspekcie przydatności rolniczej. Zgodnie z danymi GUS4 na terenie Gminy Ogrodzieniec działa 1 632 gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 39 05,55 ha, w tym 805 o łącznej powierzchni 2 469,46 prowadzi działalność rolniczą. 443 gospodarstwa prowadzą uprawę o łącznej powierzchni zasiewów 988,48 ha. W rodzajach upraw zdecydowanie przeważają zboża, w drugiej kolejności - ziemniaki, w 375 gospodarstwach utrzymywane są zwierzęta gospodarskie.

Na sytuację społeczną i gospodarczą gminy w ostatnich kilku latach największy wpływ miała likwidacja w 1999 r. jednego z największych zakładów w regionie – Cementowni Wiek S.A. Drugim istotnym przedsiębiorstwem była zamknięta w 1998 r. fabryka PMIB Izolacja Ogrodzieniec. Likwidacja zakładów przyczyniła się do znacznego wzrostu stopy bezrobocia (do ok. 20%), była jednak równocześnie impulsem do rozwoju lokalnej przedsiębiorczości w sektorze handlowo-usługowym oraz rozwoju branży turystycznej. Na terenie gminy nie funkcjonuje duży zakład produkcyjny/przemysłowy/usługowy udostępniający znaczną liczbę miejsc pracy dla mieszkańców. Duża liczba zarejestrowanych osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, utrzymująca się od lat, z jednej strony świadczy o wysokim poziomie przedsiębiorczości lokalnej społeczności, z drugiej

4 Powszechny Spis Rolny z 2010 r.

17

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec może być dowodem na brak zróżnicowanej oferty zarobkowej dostępnej w gminie. Gmina od lat zmaga się z problemem bezrobocia, które wiąże się głównie z restrukturyzacją gospodarki oraz aktualnym niedostosowaniem kwalifikacji osób bezrobotnych do potrzeb rynku pracy. Ponadto duża atrakcyjność turystyczna gminy jest impulsem do czerpania dochodów z obsługi branży turystycznej, są to jednak wpływy niewystarczające w stosunku do potrzeb wszystkich mieszkańców, a często również sezonowe. Koncentracja obszarów atrakcyjnych turystycznie ma miejsce w Ogrodzieńcu i Podzamczu – tam właśnie największy procent turystów wydaje pieniądze. Gmina Ogrodzieniec jest za duża i posiada zbyt dużą liczbę mieszkańców, aby utrzymywać się wyłącznie z turystyki. Niepokojący jest dodatkowo fakt wzrostu atrakcyjności turystycznej sąsiednich miejscowości jak Kroczyce czy Pilica, co dodatkowo może ograniczać potencjał zarobkowy w branży turystycznej gminy. Wpływy z obsługi ruchu turystycznego stanowić powinny dochody dodatkowe dla działalności przemysłowej spełniającej standardy ekologiczne (która była tradycyjną dziedziną w latach poprzednich).

3.3.2 Bezrobocie

Według stanu na koniec lipca 2015 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zawierciu zarejestrowanych było 396 mieszkańców Gminy Ogrodzieniec, z czego 214 stanowiły kobiety. Jedynie 16% ogółu bezrobotnych mieszkańców gminy posiada prawo do zasiłku. Ponad połowa bezrobotnych to osoby mieszkające na wsi. Niemal 20% bezrobotnych stanowią osoby bez kwalifikacji zawodowych, a niemal 22% - osoby nie posiadające doświadczenia zawodowego. Szczególnie niepokojące są dane dotyczące liczby osób do 30 roku życia pozostających bez pracy – stanowiących ponad 25% ogółu bezrobotnych oraz dane dotyczące bezrobotnych powyżej 50 roku życia – stanowiących ponad 26% ogółu bezrobotnych. W przypadku młodszej grupy stałe miejsca pracy będą determinantą decydująca o założeniu rodziny na terenie gminy, co bezpośrednio wpłynie na trendy demograficzne (w tej chwili niekorzystny jest przyrost naturalny). Konieczne są więc przede wszystkim działania zwiększające podaż miejsc pracy. W przypadku starszej grupy konieczne są działania pozwalające przekwalifikować bezrobotnych i pomóc im się odnaleźć w obowiązujących realiach rynku pracy, znaczące będą tu projekty pozainwestycyjne, tzw. „miękkie”, jak kursy, szkolenia, etc. Największą grupę (ponad 53%) wśród osób bezrobotnych stanowią osoby pozostające bez pracy powyżej 24 miesięcy. Zjawisko świadczy o niskiej motywacji osób bezrobotnych, często pozostających beneficjentami pomocy społecznej do podejmowania aktywności zawodowej.

18

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Rynek pracy cechuje duża sezonowość – zauważalne jest znaczne zwiększenie podaży ofert w okresie wakacyjnym (pomoc w rolnictwie, obsługa ruchu turystycznego).

Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie5: Na koniec czerwca 2014 roku Powiatowy Urząd Pracy w Zawierciu odnotował 7 191 osób bezrobotnych (statystyka dotyczy całego powiatu) z czego 50,4% stanowiły kobiety. Stopa bezrobocia w powiecie zawierciańskim na koniec I półrocza 2014 roku kształtowała się na poziomie 16,7% i przewyższała stopę regionalną i krajową (przy 10,2% w województwie śląskim i 12,0% w kraju). W końcu czerwca 2014 roku spośród zarejestrowanych bezrobotnych zdecydowana większość - 79,5% tj. 5 719 osób posiadała zawód. Pozostałe osoby - 20,5% klasyfikowane były w grupie osób bez zawodu. Najwięcej osób zarejestrowanych było w zawodach: sprzedawca, technik ekonomista i ślusarz. Zanotowano również duży napływ do bezrobocia osób w tych zawodach. Analizując strukturę bezrobotnych według dużych grup zawodowych należy stwierdzić, iż szczególnie duży udział miała grupa – robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni; stanowiła ponad 15% ogółu bezrobotnych. Do grup zawodów generujących długotrwałe bezrobocie należą m.in.: pomoce domowe i sprzątaczki; ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych oraz robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków). Na przeciwległym biegunie uplasowały się grupy: specjaliści do spraw zdrowia, technicy informatycy oraz specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury, w których można zakładać, że zarejestrowane osoby nie są zagrożone długotrwałym bezrobociem. Zgłoszone oferty pracy najczęściej były kierowane do posiadających zawody: technik prac biurowych, robotnik gospodarczy, sprzedawca. W dużej mierze były to subsydiowane miejsca pracy zgłoszone w ramach np.: stażu, robót publicznych lub prac społecznie użytecznych. Według wskaźnika szansy uzyskania oferty największą szansę uzyskania pracy mają osoby w takich grupach zawodowych jak: pozostali pracownicy obsługi biura; pracownicy przygotowujący posiłki oraz sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni. W rankingu zawodów deficytowych czołowe miejsce zajmują: tłoczarz w metalu (1 osoba zarejestrowana i 14 ofert pracy), kurier (1 osoba zarejestrowana i 26 ofert pracy), listonosz (2 osoby zarejestrowane i 36 ofert pracy); monter konstrukcji stalowych (4 osoby zarejestrowane i 10 ofert pracy); blacharz budowlany (2 osoby zarejestrowane i 7 ofert pracy); kierowca samochodu ciężarowego (15 osób zarejestrowanych i 52 oferty pracy) oraz pracownik ochrony fizycznej bez licencji (6 osób zarejestrowanych i 25 ofert pracy).

5 Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie zawierciańskim za I półrocze 2014 roku (cz. I diagnostyczna); PUP Zawiercie

19

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Zidentyfikowano 27 zawodów, które wykazują równowagę na rynku pracy. Są to miedzy innymi: sprzątaczka biurowa, asystent do spraw księgowości, robotnik drogowy, robotnik placowy, palacz pieców zwykłych, ogrodnik terenów zieleni. W rankingu zawodów nadwyżkowych czołowe miejsce zajmują: technik budownictwa (51 bezrobotnych i 1 oferta pracy), technik elektryk (51 bezrobotnych i 1 oferta pracy), blacharz samochodowy (28 bezrobotnych i 1 oferta pracy) piekarz (49 bezrobotnych i 2 oferty pracy) oraz mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych (73 bezrobotnych i 2 oferty pracy).

3.3.3 Klimat inwestycyjny

W ramach projektu „Przygotowanie terenów inwestycyjnych w centrum Jury Krakowsko- Częstochowskiej, obszar A i B, Ogrodzieniec” opracowano m.in. „Informację o klimacie inwestycyjnym dla Ogrodzienieckiej Strefy Inwestycyjnej”. Ogrodzieniecka Strefa Inwestycyjna (OSI) to tereny po byłej Cementowni Wiek S.A. wraz z zapleczem logistycznym, które od kilku lat przygotowywane są w celu udostępnienia potencjalnym inwestorom. Obecnie teren przygotowywany jest do uzbrojenia, obszar B został wstępnie zaakceptowany przez zarząd Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej do włączenia do Podstrefy Dąbrowsko-Sosnowieckiej. Gmina proponuje potencjalnym inwestorom 2 tereny o ogólnej powierzchni wynoszącej 25 hektarów. Teren A i B podzielone są drogą wojewódzką 791 (Trzebinia - Olkusz - Ogrodzieniec - Zawiercie - Poczesna) i oddalone o około 3 km od drogi krajowej nr 78, prowadzącej od przejścia granicznego z Czechami.

Jak wynika z opracowania „Informacja o klimacie inwestycyjnym dla OSI”: . Poziom wykształcenia mieszkańców gminy jest niski, kadra w branżach rozwijających się (jak nowoczesne technologie) jest słabo wykwalifikowana. Ze względu na bliskie sąsiedztwo dużych ośrodków naukowo-przemysłowych (, Częstochowa) następuje odpływ osób dobrze wykształconych poszukujących pracy i lepszych warunków do życia. . Na terenie gminy brakuje istotnych instytucji otoczenia biznesu oraz ośrodków naukowo-badawczych. . W gminie działa marginalny odsetek branż z zakresu nowoczesnej technologii. . W gminie notowany jest niższy od wielu pobliskich dużych miast poziom wynagrodzeń, a nasilona konkurencja płacowa sąsiednich miast skutkuje odpływem doświadczonej i wykwalifikowanej kadry oraz trudności z zatrudnieniem nowej. . W gminie nie ma strategicznych inwestorów, a atrakcyjność ofert pracy lokalnych pracodawców jest mała. . Zauważalny jest niski poziom kooperacji pomiędzy gminnymi przedsiębiorcami.

20

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Obszary problemowe:

4. Utrzymujące się długotrwałe bezrobocie. 5. Duże bezrobocie wśród osób do 30 roku życia i po 50 roku życia. 6. Niska jakość kapitału ludzkiego w gminie dla potencjalnych inwestorów (ograniczone kompetencje, monokultura umiejętności, ograniczony rozwój osobisty, kompetencje niedostosowane do realiów rynku pracy). 7. Brak dużego zakładu produkcyjnego/przemysłowego/usługowego udostępniającego znaczną liczbę miejsc pracy dla mieszkańców oraz brak inwestorów strategicznych. 8. Uzależnienie przychodów wielu gospodarstw domowych od atrakcyjności turystycznej gminy.

3.4 Struktura zabudowy

3.4.1 Zabudowa na terenie gminy

W wyniku przeprowadzonej na potrzeby opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Ogrodzieniec inwentaryzacji w terenie, zidentyfikowano na terenie Gminy łącznie 2 842 obiekty (wielkość ta odnosi się do obiektów z sektora mieszkaniowego posiadających źródła ciepła), w tym: . 2 746 budynków mieszkalnych, . 22 budynki komunalne, . 60 budynków sektora usługowego, . 14 budynków sektora przemysłu.

3.4.2 Mieszkalnictwo

Zabudowa gminy to w większości obiekty wolnostojące, jednorodzinne. Budynki z sektora mieszkaniowego stanowią blisko 96,6% wszystkich zinwentaryzowanych obiektów na terenie Gminy. Wśród 2 746 obiektów mieszkalnych na terenie gminy 31 stanowią budynki wielorodzinne – bloki. Bloki administrowane są przez Przedsiębiorstwo Komunalne Ogrodzieniec oraz Spółdzielnię Mieszkaniową „Hutnik”. W wybranych blokach znajdują się jednostkowo mieszkania komunalne. Zabudowa jednorodzinna jest rozproszona, natomiast zabudowa wielorodzinna skupia się zasadniczo na 2 osiedlach występujących w mieście Ogrodzieniec: . Osiedle Słowackiego w Ogrodzieńcu, obejmujące bloki przy ul. Słowackiego, . Osiedle Mieszkaniowe tzw. „Cementownia”, obejmujące bloki przy ul. Orzeszkowej.

21

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Ponadto pojedyncze bloki w mniejszych skupiskach znajdują się przy ul. 1-go Maja oraz Kościuszki. Osiedle Mieszkaniowe obejmujące bloki przy ul. Orzeszkowej wzięło swoją potoczną nazwę „Cementownia” od obszarów sąsiadujących z osiedlem – terenów poprzemysłowych eksploatowanych niegdyś przez Cementownię Wiek S.A. Bloki zlokalizowane na osiedlu stanowiły w większości mieszkania zakładowe, w późniejszym etapie przeszły pod zarząd spółdzielni mieszkaniowej. Aktualnie osiedle jest znacznie niedofinansowane, brakuje na jego terenie inicjatyw społecznych i warunków scalających lokalnych mieszkańców. Od lat obszar ten stanowi enklawę problemów społecznych i patologii. Spółdzielnia Mieszkaniowa „Hutnik” zarządzająca blokami na teren osiedla sprowadza rodziny w najgorszej sytuacji społecznej, które eksmituje z innych osiedli zlokalizowanych w sąsiednich gminach (głównie w Zawierciu). Wśród mieszkańców oraz urzędników UG w Ogrodzieńcu panuje powszechna opinia, że Osiedle „Cementownia” jest ostatecznym punktem eksmisji problematycznych członków spółdzielni. Sytuacja na Osiedlu Słowackiego jest nieco lepsza, głównie ze względu na stopień zainwestowania infrastruktury mieszkalnej. W ostatnich latach z dachów bloków usunięty został azbest, konstrukcja dachów jest nowa, większość bloków jest ponadto ocieplona. Sytuacja społeczna na terenie osiedla nie jest zadowalająca, ze względu na brak inicjatyw społecznych i warunków scalających lokalnych mieszkańców. Na osiedlu Gmina wraz z właścicielami mieszkań tworzy wspólnotę mieszkaniową i ma wpływ na wybór zarządcy budynków, co skutkuje większym stopniem kontroli nad poziomem inwestycji.

Rysunek 3 Centrum zabudowy Gminy Ogrodzieniec

Źródło: UMiG Ogrodzieniec

22

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Stan techniczny budynków jest bardzo zróżnicowany. Na terenie gminy zidentyfikowano 81 pustostanów. Z pośród zinwentaryzowanych obiektów sektora mieszkalnego 1 060 było budynkami ocieplonymi pozostałe budynki (1 717 obiektów) są nieocieplone. Głównym paliwem stosowanym do celów grzewczych w indywidualnych źródłach ciepła w sektorze mieszkaniowym jest węgiel.

3.4.3 Rynek nieruchomości

Ogrodzieniecki rynek nieruchomości należy do średnio rozwiniętego. Zasadniczo na terenie gminy nie notuje się działalności agencji pośrednictwa na rynku nieruchomości. Większość ogłoszeń i transakcji to oferty bezpośrednie od sprzedających. Z tego powodu ankietyzacja pośredników nie jest możliwa. Niniejsza ocena rynku nieruchomości na terenie gminy przeprowadzona została w oparciu o informacje uzyskane od rzeczoznawcy majątkowego6 działającego m.in. na terenie Gminy Ogrodzieniec. W latach 2013-2014 stwierdzono kilkadziesiąt (40-50 szt.) transakcji dotyczących nieruchomości przeznaczonych w Miejskim Planie Zagospodarowania Przestrzennego pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną oraz zagrodową z terenem upraw polowych. Najwyższe ceny osiągają działki z dostępem do pełnego uzbrojenia i z przyłączami na działce. Na rynku nieruchomości gruntowych zabudowanych budynkami mieszkalnymi stwierdzono ok. 30 transakcji. Najbardziej poszukiwanymi przez nabywców ofertami są działki o powierzchni od 800 do 2000 m2, umożliwiające atrakcyjne zagospodarowanie i urządzenie zieleni. Rynek nieruchomości rolnych będących w uprawie polowej i terenów leśnych zanotował ok. 45 transakcji. Działki nabywane były głównie jako atrakcyjna lokata inwestycyjna, nie wymagająca angażowania dużego kapitału z wysokim potencjałem zmiany wartości w przypadku uzyskania możliwości zabudowy oraz na powiększenie gospodarstwa rolnego. Tendencja wzrostu zainteresowania zakupem ziemi rolniczej jest związana z wejściem Polski do UE, chęcią powiększenia i zmian struktury gospodarstw, ale również lokowaniem kapitału w grunty rolnicze położone zwłaszcza na obrzeżach miast i terenach wiejskich. Lokalizacja nieruchomości użytkowanych rolniczo wzdłuż dróg o istotnym znaczeniu komunikacyjnym, postrzegana jest przez nabywców jako czynnik sprzyjający w przyszłości zmianom sposobu użytkowania z rolniczego na mieszkaniowy, usługowy, produkcyjny,

6 Rzeczoznawca majątkowy Sławomir Gomułka; 42-436 Pilica ul. 17-Stycznia 32A uprawnienia nr 3430; pismo z dnia 12 marca 2015 r. w odpowiedzi na korespondencję Burmistrza Miasta i Gminy Ogrodzieniec nr AP.062.I.2015/4

23

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec rekreacyjno-turystyczny, letniskowy. Nieruchomości tego rodzaju stanowiły i stanowią atrakcyjną lokatę inwestycyjną, ponieważ nie wymagają angażowania dużego kapitału a potencjał zmiany wartości w przypadku uzyskania możliwości zabudowy jest wysoki. Cechy rynkowe tego rodzaju nieruchomości postrzegać należy przez pryzmat lokat inwestycyjnych a typowe cechy rolnicze traktować jako uzupełniające. Podaż nieruchomości na terenie gminy jest bardzo ograniczona, co szczególnie dotyczy mieszkań.

3.4.4 Obszary zdegradowane

Na terenie gminy występuje zasadniczo 1 obszar poprzemysłowy, zdegradowany działalnością produkcyjną. W okolicach osiedla mieszkaniowego „Cementowania” leży teren po byłej Cementowni Wiek S.A. Jak wspomniano w poprzednim podrozdziale - obecnie gmina podejmuje starania o pozyskanie środków pozwalających na uzbrojenie terenu, co znacznie podwyższy jego wartość dla potencjalnych inwestorów.

Teren inwestycyjny składa się z 2 obszarów – A i B. Gmina posiada kompletną dokumentację uzbrojenia terenów inwestycyjnych, układu komunikacyjnego, projekt sieci sanitarnych oraz sieci elektrycznych i ogólnej inwentaryzacji zieleni. Ponadto wykonane zostały badania geotechniczne dla obydwu obszarów. Docelowe przeznaczenie poszczególnych działek przedstawia poniższa tabela.

Tabela 11 Przeznaczenie terenów inwestycyjnych Teren Przeznaczenie zgodnie z miejscowym planem Powierzchnia Nr działki inwestycyjny zagospodarowania przestrzennego [ha] 804/16 C 1U –tereny zabudowy usługowej 0,1486 804/19 E 4PU – tereny produkcyjno-usługowe 1,4219 804/20 E 4PU - tereny produkcyjno-usługowe 1,4003 804/25 C 3 UT US – tereny usług sportu, turystyki i 0,0654 rekreacji A 804/75 E 4U - tereny zabudowy usługowej 1,3236 804/76 A9ZP, US, UT – tereny zieleni urządzonej, usług sportu i usług turystycznych, 9,1281 C 3UT,US - tereny usług sportu, turystyki i rekreacji . Razem 13,4879 625/31 1,4768 625/50 5,5358 B 625/51 C1 AG – tereny aktywności gospodarczych 2,9168 625/52 0,3448 625/54 1,4596 Razem 11,7338 Źródło: UMiG Ogrodzieniec

Problemowa jest lokalizacja terenu zdegradowanego ściśle sąsiadująca z osiedlem mieszkaniowym „Cementownia”, co sprawia, że cały teren przybiera charakter rejonu

24

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec zapomnianego, nieestetycznego i nie sprzyjającemu tworzeniu korzystnych warunków do życia.

Obszary problemowe:

9. Rozporoszona zabudowa nie sprzyja integracji społecznej. 10. Występowanie osiedla wielorodzinnego skupiającego mieszkańców „trudnych” i generujących patologie społeczne (szczegóły w podrozdziale 3.7.). 11. Występowanie terenu poprzemysłowego, niezainwestowanego.

3.5 Infrastruktura techniczna

3.5.1 Infrastruktura transportowa

Gmina Ogrodzieniec położona jest w odległości: . 50 km od Częstochowy, . 55 km od Katowic, . 60 km od Krakowa, . 24 km od Dąbrowy Górniczej, . 24 km od Olkusza, . 10 km od Zawiercia. W układzie drogowym gminy funkcjonuje 3-stopniowa hierarchia dróg: . drogi gminne, . drogi powiatowe, . drogi wojewódzkie. Ogrodzieniec leży na skrzyżowaniu dwóch ważnych dróg wojewódzkich: . DW 790 – łączącej Dąbrowę Górniczą przez Ogrodzieniec z Pilicą, przebiegającej przez powiat grodzki Dąbrowa Górnicza oraz powiat zawierciański, a na jego obszarze przez gminy: Łazy, Ogrodzieniec, Pilica, . DW 791 – łączącej Trzebinię (DK 79) z Poczesną (DK 1). Miasto Ogrodzieniec posiada dobrze rozwiniętą komunikację. Usługi w tym zakresie świadczone są przede wszystkim przez prywatnych przewoźników. W Zawierciu, oddalonym o 10 km od Ogrodzieńca, znajduje się ważny węzeł komunikacji kolejowej Polski Południowej. Z Zawiercia kursuje sieć bezpośrednich połączeń z Warszawą. Najbliższy międzynarodowy port lotniczy znajduje się w Katowicach-Pyrzowicach i Krakowie- Balicach.

25

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

3.5.2 Infrastruktura komunalna sieciowa

Stan infrastruktury sieciowej w gminie Ogrodzieniec przedstawia poniższa tabela.

Tabela 12 Infrastruktura sieciowa na terenie gminy Ogrodzieniec, stan na 31.12.2014 jednostka 2014 miary URZĄDZENIA SIECIOWE Wodociągi długość czynnej sieci rozdzielczej km 73,3 połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania szt. 3178 woda dostarczona gospodarstwom domowym dam3 247,8 zużycie wody w gospodarstwach domowych ogółem na 1 mieszkańca m3 26,5 zużycie wody w gospodarstwach domowych w miastach na 1 mieszkańca m3 30,8 zużycie wody w gospodarstwach domowych na wsi na 1 mieszkańca m3 22,8 Kanalizacja długość czynnej sieci kanalizacyjnej km 28,7 połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania szt 807 ścieki odprowadzone dam3 102 ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w miastach osoba 2912 ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej osoba 2912 Sieć gazowa długość czynnej sieci ogółem w m m 97383 długość czynnej sieci rozdzielczej w m m 97383 czynne przyłącza do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych szt 2079 odbiorcy gazu gosp.dom. 1555 odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem gosp.dom. 871 odbiorcy gazu w miastach gosp.dom. 847 zużycie gazu w tys. m3 tys.m3 881,2 zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań tys.m3 680,4 ludność korzystająca z sieci gazowej osoba 4426 Energia elektryczna w gospodarstwach domowych w miastach odbiorcy energii elektrycznej na niskim napięciu szt 1992 zużycie energii elektrycznej na niskim napięciu MWh 3755 Korzystający z instalacji w % ogółu ludności Ogółem Wodociąg % 95,2 Kanalizacja % 30,8 Gaz % 46,8 Źródło: GUS, BDL

Niemal 100% mieszkańców gminy korzysta z sieci wodociągowej, 1/3 z kanalizacji a niespełna 50% z sieci gazowej. Biorąc pod uwagę miejsko-wiejski charakter gminy oraz występowanie rozproszonej zabudowy uznaje się, że wskaźniki te są zadowalające.

Obszary problemowe:

Nie zidentyfikowano obszarów problemowych z wyraźnie nasilonym negatywnym zjawiskiem. Na terenie gminy występują braki w infrastrukturze technicznej, nie można jednak stwierdzić, że jest to wynik zaniedbań czy złego planowania, a jedynie etapowania

26

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec procesów inwestycyjnych wynikającego z ograniczeń budżetowych gminy i znacznego rozproszenia zabudowy (co jest czynnikiem wydłużającym termin realizacji inwestycji i znacznie zwiększającym ich koszt, szczególnie w przypadku inwestycji sieciowych).

3.6 Infrastruktura społeczna; oferta kulturalna, rekreacyjna i społeczna

Na terenie Gminy Ogrodzieniec działają następujące placówki edukacyjne: . Gimnazjum Publiczne w Ogrodzieńcu, . Zespół Szkolno-Przedszkolny w Ogrodzieńcu, . Publiczna Szkoła Podstawowa w Gieble, . Publiczna Szkoła Podstawowa w Ryczowie, . Publiczna Szkoła Podstawowa w Podzamczy. Działalność kulturalno-rekreacyjną w gminie organizują: . Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Ogrodzieńcu, . Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Ogrodzieńcu.

Działalność kulturalna nastawiona stricte na mieszkańców gminy organizowana jest przez MGOK w Ogrodzieńcu i dotyczy następujących aktywności: . Działalność 4 zespołów muzycznych (Chór Seniora; Zespół Echo; 3 Orkiestry Dęte, w tym jedna dziecięco-młodzieżowa), . Działalność Zespołu Folklorystycznego „Wrzos” oraz dwóch Kół Gospodyń Wiejskich, . Działalność zespołu mażoretek „Fantazja”, . Działalność zespołu poezji śpiewanej „Marzenie”, . Organizacja zajęć: muzycznych, plastycznych, rytmicznych, tanecznych, nauki gry na instrumentach muzycznych, aerobicu, zajęć świetlicowych, . Działalność Uniwersytetu III wieku oraz Uniwersytetu dziecięcego. Biblioteka Publiczna w Ogrodzieńcu swoim zasięgiem obejmuje Miasto i Gminę, z jej usług korzystają również mieszkańcy sąsiednich miejscowości, a także przyjeżdżający sezonowo turyści. W skład sieci bibliotecznej wchodzi Biblioteka Centralna i 4 filie: w Gieble, Ryczowie, Cementowni i Podzamczu.

Opiekę zdrowotną mieszkańcom gminy zapewnia Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Ogrodzieńcu.

Opieka socjalna realizowana jest w gminie za sprawą działalności Ośrodka Pomocy Społecznej w Ogrodzieńcu.

Gmina Ogrodzieniec posiada bardzo duży potencjał turystyczny w postaci zabytków, atrakcji turystycznych czy sieci ścieżek rowerowych, który potęgowany jest stanem środowiska

27

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec naturalnego. Infrastruktura okołoturystyczna stanowi jednocześnie element infrastruktury rekreacyjnej, wykorzystywanej przez mieszkańców. Obszar Gminy znajduje się w granicach Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, a jednocześnie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd. Do najbardziej atrakcyjnych kierunków wycieczek w okolicach gminy należą: . szlak Warowni Ogrodzienieckich, . ścieżka przyrodniczo – dydaktyczna, która biegnie od Markowizny przez strumień Czarnej Przemszy, stanowiska ichtiologiczne, strefy roślinności wodnej, ruiny carskiej fabryki prochu, „Krępę”, wywierzysko krasowe Bełkotek, Lachowiznę, Podzamcze (Górę Birów, Zamek). Na terenie Gminy Ogrodzieniec krzyżują się najważniejsze szlaki turystyczne Jury: . czerwony „Orlich Gniazd” z Krakowa do Częstochowy, . niebieski „Warowni Jurajskich” z Rudawy do Mstowa, . żółty „Zamonitu” z Poraja do Ząbkowic, . zielony „Tysiąclecia” z Bytomia do Skarżyc, . czarny „Partyzantów Ziemi Olkuskiej” z Wiesiołki do Udorza. Wśród wytyczonych szlaków rowerowych wymienić należy: . Szlak rowerowy „Orlich Gniazd” z Krakowa do Częstochowy, . Trasy powstałe w ramach projektu „Sieć tras rowerowych dla centralnej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej w Gminie Ogrodzieniec” tj. Szlak niebieski 10,2 km z Markowizny do Krępy, Szlak niebieski wariant I (9,6 km) z Krępy do Czarnego Lasu, Szlak niebieski (8,5km) wariant II z Krępy do Ryczowa, Szlak żółty (17 km) z Markowizny do Podzamcza, . Ścieżkę pieszo-rowerową na trasie Zawiercie-Wydra Zielona – Ruiny Zamku Ogrodzieniec w Podzamczu, . Nieznakowany szlak utwardzony: Podzamcze – Stare Kiełkowice /6km/ - Giebło /9km/- Pilica /13km/ - Złożeniec /18km/ - Ryczów /23km/- Kolonia Ryczów- Podzamcze /28km/, . Nieutwardzone trasy na rowery górskie (nieznakowane), . Trasę o długości ok. 43 km: Ogrodzieniec-Podzamcze-Karlin-Giebło-Pilica-Kocikowa- Ryczow-Żelazko-Podzamcze-Ogrodzieniec, . Trasę o długości ok. 41 km: Rokitno Szlacheckie-Niegowonice-Hutki Kanki-Żelazko- Ogrodzieniec-Rokitno Szlacheckie, . Trasę o długości 42 km: Klucze-Gołczowice-Kwaśniow-Krzywopłoty-Bydlin-Złożeniec- Ryczow-Żelazko-Ryczowek-Klucze.

28

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Głównym magnesem dla turystów są zabytki oraz tereny rekreacyjne gminy, które przyciągają wszystkich spragnionych wypoczynku na łonie natury. Pierwszym punktem pobytu w gminie są ruiny Zamku Ogrodzieniec w Podzamczu. Tradycją stało się, że w sezonie wiosna-jesień w scenerii zamkowej odbywają się następujące imprezy: Turnieje Rycerskie, Ogrodzienieckie Spotkania Kabaretowe, koncerty gwiazd, Święto Gminy Ogrodzieniec, Festyny z epoki (np. ”Najazd Barbarzyńców”, „Szwedzi na zamku”). Do głównych atrakcji infrastrukturalnych gminy należą: . Ruiny XIV wiecznego Zamku Ogrodzieniec w Podzamczu . Gród Królewski na Górze Birów w Podzamczu . XVIII wieczny Kościół w Ogrodzieńcu . XIII wieczny kościół w Gieble, . Sanktuarium Matki Bożej Skałkowej, . Kapliczka w Ogrodzieńcu, . Zabytkowa Kapliczka w Podzamczu, . Ruiny XIV w Strażnicy w Ryczowie, . Ruiny Carskiej Fabryki Prochu Amunicji „Prochowni”, . Dworek Szlachecki w Gieble, . Pozostałości umocnień poniemieckich i bunkrów z okresu II wojny światowej w Podzamczu.

Obszary problemowe:

12. Mimo różnorodnej i ciekawej oferty kulturalnej dostępność do wydarzeń kulturalnych skupiona jest w centrum gminy, co w naturalny sposób (odległość) marginalizuje mieszkańców innych miejscowości poza Ogrodzieńcem. 13. Motywacja uczestników życia kulturalnego gminy pochodzących z miejscowości innych niż Ogrodzieniec jest szczątkowa. 14. W przypadku podejmowania przez gminę prób poprawy sytuacji społecznej w obszarach nasilenia patologii na ternie gminy brakuje infrastruktury pozwalającej na przeprowadzanie działań. 15. Miejscowości odcięte od infrastruktury rekreacyjno-kulturalnej stają się przestrzeniami gdzie ciężko produktywnie zagospodarować czas wolny (szczególnie ludziom młodym i osobom starszym), co pogłębiać może społeczne frustracje i prowadzić do zachowań patologicznych.

29

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

3.7 Problemy społeczne

Ośrodek Pomocy Społecznej w Ogrodzieńcu w latach 2012-2014 udzielał pomocy społecznej przedstawicielom każdej gminnej miejscowości, co prezentują dane w poniższej tabeli.

Największy procentowy udział beneficjentów pomocy społecznej w odniesieniu do liczby miejscowości poszczególnych miejscowości notuje się w Żelazku-Śrubarni.

Tabela 13 Osoby objęte pomocą społeczną w Gminie Ogrodzieniec w latach 2012-2014 liczba osób liczba % ogółu mieszkańców w rodzinach mieszkańców miejscowości liczba rodzin objętych miejscowości korzystających miejscowość objętych pomocą pomocą ogółem z pomocy społecznej 2014 r. Ogrodzieniec 92 196 4321 4,54 Fugasówka – 861 Markowizna 15 30 3,48 Giebło 9 24 454 5,29 Giebło Kolonia 4 13 234 5,56 Gulzów 1 4 285 1,40 Kiełkowice 9 26 451 5,76 Mokrus 2 5 304 1,64 Podzamcze 17 45 1008 4,46 Ryczów 14 47 875 5,37 Ryczów Kolonia 3 12 346 3,47 Żelazko – Śrubarnia 7 19 217 8,76 RAZEM 173 421 9356 4,50 2013 r. Ogrodzieniec 103 217 4365 4,97 Fugasówka – Markowizna 12 20 867 2,31 Giebło 12 35 456 7,68 Giebło Kolonia 2 3 227 1,32 Gulzów 3 7 290 2,41 Kiełkowice 10 26 449 5,79 Mokrus 2 6 308 1,95 Podzamcze 26 69 1028 6,71 Ryczów 17 58 876 6,62 Ryczów Kolonia 6 22 334 6,59 Żelazko – Śrubarnia 7 19 210 9,05 RAZEM 200 482 9410 5,12 2012 r. Ogrodzieniec 97 216 4400 4,91 Fugasówka – Markowizna 13 22 872 2,52 Giebło 12 34 468 7,26 Giebło Kolonia 1 2 227 0,88

30

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Gulzów 2 6 292 2,05 Kiełkowice 10 24 442 5,43 Mokrus 1 5 308 1,62 Podzamcze 17 45 1033 4,36 Ryczów 21 75 894 8,39 Ryczów Kolonia 5 13 325 4,00 Żelazko – Śrubarnia 7 20 208 9,62 RAZEM 186 462 9469 4,88 Źródło: OPS w Ogrodzieńcu

W kolejnych 3 latach sytuacja społeczna w poszczególnych miejscowościach była zasadniczo stabilna, nie zanotowano znacznych wahań liczby udzielanych świadczeń, co prezentuje poniższy wykres.

31

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Rysunek 4 Procent ogółu mieszkańców miejscowości korzystających z pomocy społecznej w latach 2012-2014

9,62 Żelazko – Śrubiarnia 9,05 8,76

4,00 Ryczów Kolonia 6,59 3,47

8,39 Ryczów 6,62 5,37

4,36 Podzamcze 6,71 4,46

1,62 Mokrus 1,95 1,64

5,43 2012 Kiełkowice 5,79 5,76 2013 2014 2,05 Gulzów 2,41 1,40

0,88 Giebło Kolonia 1,32 5,56

7,26 Giebło 7,68 5,29

2,52 Fugasówka – Markowizna 2,31 3,48

4,91 Ogrodzieniec 4,97 4,54

0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00

Źródło: OPS w Ogrodzieńcu

Szczegółowe zestawienia dotyczące poszczególnych problemów przedstawiono w załączniku nr 3 do niniejszego opracowania (Raport OPS w Ogrodzieńcu „Analiza rodzin objętych pomocą”). Jak wyżej wspomniano, ilość i rodzaj udzielanych świadczeń w poszczególnych miejscowościach są stabilne, uznaje się zatem, że analiza danych za jeden rok, będzie adekwatna aby scharakteryzować sytuację społeczną w gminie. Analiza raportu za 2014 r. wskazuje, że OPS udzielał pomocy rodzinom, w których występował jeden lub kilka z problemów wymienionych w poniższej tabeli.

32

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Tabela 14 Liczba rodzin objętych pomocą w ramach danego problemu społecznego w roku 2014 problem liczba rodzin objętych pomocą alkoholizm 23 bezdomność 8 bezradność ws. opiekuńczo-wychowawczych - rodzina niepełna 23 bezradność ws. opiekuńczo-wychowawczych - rodzina wielodzietna 8 bezradność ws. opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego 9 bezrobocie 109 długotrwała lub ciężka choroba 79 narkomania 1 niepełnosprawność 56 sytuacja kryzysowa 1 potrzeba ochrony macierzyństwa 1 trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego 2 Ubóstwo 137 zdarzenie losowe 1 wielodzietność 2 Źródło: Opracowanie na podstawie raportu OPS w Ogrodzieńcu „Analiza rodzin objętych pomocą” za 2014 r.

Największe skupienie problemów zidentyfikowano w obszarach: . ubóstwo, . bezrobocie, . długotrwała lub ciężka choroba, . niepełnosprawność, . alkoholizm, . bezradność ws. opiekuńczo-wychowawczych – rodzina niepełna, przy czym podkreślić należy, że ubóstwo oraz bezrobocie to zdecydowanie najbardziej nasilone problemy. Wymienione problemy podzielono wg stopnia możliwego wpływu/ingerencji gminy prowadzącego do złagodzenia bądź wyeliminowania danego zjawiska. Wskazane problemy oceniono w skali 1 do 5, gdzie 1 to wpływ najmniejszy a 5 to wpływ największy. W każdym wypadku oceniono, jak duży wpływ mogą mieć działania gminy na wyeliminowanie zjawiska bądź jego złagodzenie. Podkreślić należy, że brano jedynie pod uwagę scenariusz, gdzie rodzina dotknięta problemem deklaruje pełną współpracę z gminą i przy jej wsparciu chce wyeliminować zaistniały problem oraz gdy gmina posiada odpowiednie zasoby finansowe do podjęcia wszystkich niezbędnych działań. Zestawienie ma na celu określenie, czy zaplanowane przez gminę działania mogą realnie załagodzić czy wyeliminować problem czy mogą jedynie wspierać wybraną rodzinę tak, aby z danym problemem żyło jej się bardziej komfortowo. Ocena 1-2 oznacza brak wpływu, ocena 3 oznacza wpływ pośredni, ocena 4-5

33

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec oznacza wpływ bezpośredni gminy na możliwość wyeliminowania bądź zlikwidowania danego problemu.

Tabela 15 Ocena skuteczności ingerencji gminy w wyeliminowaniu danego problemu społecznego problem ocena Uzasadnienie alkoholizm 4 Gmina może aktywnie wspierać działalność podmiotów minimalizujących problemy alkoholowe, jak AA. bezdomność 5 Gmina może zapewnić bezdomnym mieszkania socjalne/komunalne. bezrobocie 3 Gmina może m.in.: - tworzyć warunki do rozwoju przedsiębiorczości w mieście, co przełoży się na dostępność nowych miejsc pracy; - powiększać i promować ofertę inwestycyjną gminy celem przyciągnięcia nowych, strategicznych pracodawców, - podejmować działania szkoleniowe, zmierzające do podnoszenia kwalifikacji zawodowych mieszkańców i dostosowywania kompetencji do realiów rynku pracy bezradność ws. opiekuńczo- 1 wychowawczych - rodzina niepełna bezradność ws. opiekuńczo- 1 wychowawczych - rodzina Gmina może jedynie podejmować działania wspierające wielodzietna rodzinę tak, aby próbować łagodzić skutki zaistniałego bezradność ws. opiekuńczo- 1 problemu. wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego długotrwała lub ciężka 1 choroba narkomania 4 Gmina może aktywnie wspierać działalność podmiotów minimalizujących problemy narkotykowe. niepełnosprawność 1 Gmina może jedynie podejmować działania wspierające rodzinę tak, aby próbować łagodzić skutki zaistniałego problemu. sytuacja kryzysowa 4 W zależności od zaistniałej sytuacji gmina może interweniować celowo i kierunkowo. potrzeba ochrony 2 Gmina powinna interweniować w zakresie określonym macierzyństwa prawnie. trudności w przystosowaniu 4 Gmina może realizować program wspierania osób ze do życia po zwolnieniu wskazanym problemem celem zwiększenia ich przystosowania z zakładu karnego i pomocy w powrocie do lokalnej społeczności. Ubóstwo 3 Gmina może podejmować działania zbieżne z zaproponowanymi przy problemie „bezrobocie”, ich realizacja przełoży się na dostęp do nowych miejsc pracy i pozwoli na zwiększenie dochodów mieszkańców z tytułu wykonywanej pracy. zdarzenie losowe 4 W zależności od zaistniałej sytuacji gmina może interweniować celowo i kierunkowo. wielodzietność 1 Gmina może jedynie podejmować działania wspierające rodzinę tak, aby próbować łagodzić skutki zaistniałego problemu. Źródło: Opracowanie własne

Dalszej analizie podlegają problemy, dla których określono możliwość wpływu pośredniego bądź bezpośredniego ze strony gminy, tj.: alkoholizm, bezdomność, bezrobocie,

34

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec narkomania, sytuacja kryzysowa, trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, ubóstwo, wielodzietność. Spośród zidentyfikowanych problemów wybrano te, których stopień nasilenia w gminie jest największy (na podstawie danych w tabeli 14), należą do nich: . alkoholizm, . bezrobocie, . ubóstwo. Trzy wymienione problemy poddaje się dalszej analizie, uznając je za kluczowe dla poprawy sytuacji społecznej w gminie. W poniżej tabeli przedstawiono liczbę rodzin objętych strategicznymi problemami społecznymi w 2014 r. w każdej miejscowości.

Tabela 16 Kluczowe problemy społeczne w poszczególnych miejscowościach w 2014 r. Miejscowość alkoholizm bezrobocie ubóstwo osoby osoby osoby rodziny w rodzinach rodziny w rodzinach rodziny w rodzinach Ogrodzieniec 12 31 53 145 71 161 Fugasówka – Markowizna - - 7 20 13 27 Giebło - - 4 16 7 19 Giebło Kolonia - - 3 11 3 7 Gulzów - - - - 1 4 Kiełkowice 2 2 5 14 6 13 Mokrus ------Podzamcze 4 4 16 41 16 41 Ryczów 2 9 13 45 11 36 Ryczów Kolonia 1 6 2 11 3 12 Żelazko – Śrubarnia 2 3 6 15 6 15 Gmina ogółem 23 55 109 318 137 335 Źródło: Opracowanie na podstawie raportu OPS w Ogrodzieńcu „Analiza rodzin objętych pomocą” za 2014 r.

Jak wskazują dane w powyższej tabeli, kluczowe w skali gminy natężenie każdego z problemów zachodzi w Ogrodzieńcu. W mieście żyje: . ponad połowa wszystkich rodzin dotkniętych problemem alkoholizmu, . niemal połowa wszystkich rodzin dotkniętych problemem bezrobocia . ponad połowa wszystkich rodzin dotkniętych problemem ubóstwa. Problem bezrobocia oraz ubóstwa występuje łącznie w wielu rodzinach objętych pomocą OPS. Wywiady telefoniczne, które autorzy niniejszego opracowania przeprowadzili w czerwcu 2015 r. z pracownikami środowiskowymi OPS w Ogrodzieńcu, wskazują że zdecydowane nasilenie wymienionych problemów występuje na terenie osiedla „Cementownia” oraz osiedla „Słowackiego”. Przypadki ingerencji pracowników socjalnych na pozostałych obszarach miasta uznać należy za marginalne.

35

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Dane OPS w Ogrodzieńcu dotyczące przemocy w rodzinie nie wskazują na nasilenie występowania tego zjawiska w konkretnych miejscowościach (dane obejmują całą gminę), natomiast wspomniany wywiad z pracownikami środowiskowymi w tym wypadku również wskazuje na zdecydowane nasilenie problemu na osiedlu „Cementownia” oraz osiedlu „Słowackiego”. Intensywność zjawiska w kolejnych latach jest zbliżona.

Obszary problemowe:

16. Nasilenie problemów społecznych w Ogrodzieńcu, szczególnie na osiedlu „Cementownia” i osiedlu „Słowackiego”. 17. Najczęściej występujące problemy społeczne to: alkoholizm, bezrobocie, ubóstwo. 18. Problem bezrobocia i ubóstwa łączy się w większości rodzin. 19. Występowanie przestępczości w gminie.

3.8 Wyznaczenie obszarów problemowych

Podsumowanie analizy przeprowadzonej w poprzednich podrozdziałach doprowadziło do zidentyfikowania następujących obszarów problemowych w sytuacji społeczno-gospodarczej gminy: P.1. Spadająca liczba mieszkańców. P.2. Ujemny przyrost naturalny. P.3. Starzejące się społeczeństwo. Widoczna rosnąca przewaga osób w wieku poprodukcyjnym do osób w wieku przedprodukcyjnym. P.4. Utrzymujące się długotrwałe bezrobocie. P.5. Duże bezrobocie wśród osób do 30 roku życia i po 50 roku życia. P.6. Niska jakość kapitału ludzkiego w gminie dla potencjalnych inwestorów (ograniczone kompetencje, monokultura umiejętności, ograniczony rozwój osobisty, kompetencje niedostosowane do realiów rynku pracy). P.7. Brak dużego zakładu produkcyjnego/przemysłowego/usługowego udostępniającego znaczną liczbę miejsc pracy dla mieszkańców oraz brak inwestorów strategicznych. P.8. Uzależnienie przychodów wielu gospodarstw domowych od atrakcyjności turystycznej gminy. P.9. Rozporoszona zabudowa nie sprzyja integracji społecznej. P.10. Występowanie osiedla wielorodzinnego skupiającego mieszkańców „trudnych” i generujących patologie społeczne. P.11. Występowanie terenu poprzemysłowego, niezainwestowanego.

36

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

P.12. Mimo różnorodnej i ciekawej oferty kulturalnej dostępność do wydarzeń kulturalnych skupiona jest w centrum gminy, co w naturalny sposób (odległość) marginalizuje mieszkańców innych miejscowości poza Ogrodzieńcem. P.13. Motywacja uczestników życia kulturalnego gminy pochodzących z miejscowości innych niż Ogrodzieniec jest szczątkowa. P.14. W przypadku podejmowania przez gminę prób poprawy sytuacji społecznej w obszarach nasilenia patologii na ternie gminy brakuje infrastruktury pozwalającej na przeprowadzanie działań. P.15. Miejscowości odcięte od infrastruktury rekreacyjno-kulturalnej stają się przestrzeniami gdzie ciężko produktywnie zagospodarować czas wolny (szczególnie ludziom młodym i osobom starszym), co pogłębiać może społeczne frustracje i prowadzić do zachowań patologicznych. P.16. Nasilenie problemów społecznych w Ogrodzieńcu, szczególnie na osiedlu „Cementownia” i osiedlu „Słowackiego”. P.17. Najczęściej występujące problemy społeczne to: alkoholizm, bezrobocie, ubóstwo. P.18. Problem bezrobocia i ubóstwa łączy się w większości rodzin. P.19. Występowanie przestępczości w gminie. Zidentyfikowane problemy stanowią strukturę wielowarstwową, wzajemnie na siebie wpływają (pośrednio lub bezpośrednio), często występowanie jednego problemu rodzi następne. W kolejnym kroku analizę poddano wzajemne powiązania pomiędzy 19-toma obszarami problemowymi. W macierzy wyników (zaprezentowana poniżej) analizowano wpływ wszystkich problemów względem siebie, przypisując każdemu z powiązań odpowiednią wagę/znaczenie, wg punktacji: . 0 – brak oddziaływania problemów względem siebie, . 1 – pośrednie oddziaływanie, problemy nie wykazują silnego oddziaływania względem siebie, ale pośrednio na siebie oddziałują, . 2 – bezpośrednie oddziaływanie, problemy wykazują silne oddziaływanie względem siebie, jeden problem rodzi kolejny.

37

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Tabela 17 Macierz wyników – wzajemny wpływ obszarów problemowych względem siebie P.1. P.2. P.3. P.4. P.5. P.6. P.7. P.8. P.9. P.10. P.11. P.12. P.13. P.14. P.15. P.16. P.17. P.18. P.19. suma P.1. ------P.2. 2 ------2 P.3. 2 2 ------4 P.4. 1 1 0 ------2 P.5. 1 1 2 2 ------6 P.6. 0 0 0 2 2 ------4 P.7. 1 1 0 2 2 2 ------8 P.8. 1 1 0 2 2 2 2 ------10 P.9. 0 0 1 0 1 1 0 0 ------3 P.10. 1 0 0 1 2 1 2 1 2 ------10 P.11. 1 0 0 2 2 2 2 2 1 1 ------13 P.12. 1 0 2 1 1 2 0 0 2 2 0 ------11 P.13. 0 0 1 0 1 2 0 0 2 2 0 2 ------10 P.14. 0 0 1 2 2 2 0 0 2 2 0 2 2 ------15 P.15. 1 1 1 1 2 2 0 1 2 2 0 2 2 2 - - - - - 19 P.16. 1 1 0 2 2 2 2 1 2 2 1 1 1 1 1 - - - - 20 P.17. 1 1 0 2 2 2 2 0 1 2 0 1 1 1 1 2 - - - 19 P.18. 1 1 0 2 2 2 2 0 1 2 0 1 1 1 1 2 2 - - 21 P.19. 1 0 0 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 - 17 suma 16 10 8 22 24 23 13 6 16 17 2 10 8 6 4 5 3 1 - Suma dla problemów:

P.1. P.2. P.3. P.4. P.5. P.6. P.7. P.8. P.9. P.10. P.11. P.12. P.13. P.14. P.15. P.16. P.17. P.18. P.19. suma 16 12 12 24 30 27 21 16 19 27 15 21 18 21 23 25 22 22 17

Źródło: Opracowanie własne

38

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Wszystkie zdiagnozowane obszary problemowe uznaje się za istotne, jednak aby podjąć kierunkowe, celowe i możliwie najbardziej skuteczne działania należy skupić się na problemach, których skutki oddziałują w najszerszym wymiarze. Przyjęto, że do problemów takich należą wszystkie, które otrzymały w skutek powyżej przeprowadzonego porównania co najmniej 2/3 maksymalnego wyniku. Największy wpływ na występowanie pozostałych problemów ma P.5. – Duże bezrobocie wśród osób do 30 roku życia i po 50 roku życia, którego wynik- 30 jest punktem odniesienia. Co za tym idzie – problemy w przedziale punktowym 20-30 uznaje się za konieczne do rozwiązania/złagodzenia w pierwszej kolejności, należą do nich: P.4. Utrzymujące się długotrwałe bezrobocie. P.5. Duże bezrobocie wśród osób do 30 roku życia i po 50 roku życia. P.6. Niska jakość kapitału ludzkiego w gminie dla potencjalnych inwestorów (ograniczone kompetencje, monokultura umiejętności, ograniczony rozwój osobisty, kompetencje niedostosowane do realiów rynku pracy). P.7. Brak dużego zakładu produkcyjnego/przemysłowego/usługowego udostępniającego znaczną liczbę miejsc pracy dla mieszkańców oraz brak inwestorów strategicznych. P.10. Występowanie osiedla wielorodzinnego skupiającego mieszkańców „trudnych” i generujących patologie społeczne. P.12. Mimo różnorodnej i ciekawej oferty kulturalnej dostępność do wydarzeń kulturalnych skupiona jest w centrum gminy, co w naturalny sposób (odległość) marginalizuje mieszkańców innych miejscowości poza Ogrodzieńcem. P.14. W przypadku podejmowania przez gminę prób poprawy sytuacji społecznej w obszarach nasilenia patologii na ternie gminy brakuje infrastruktury pozwalającej na przeprowadzanie działań. P.15. Miejscowości odcięte od infrastruktury rekreacyjno-kulturalnej stają się przestrzeniami gdzie ciężko produktywnie zagospodarować czas wolny (szczególnie ludziom młodym i osobom starszym), co pogłębiać może społeczne frustracje i prowadzić do zachowań patologicznych. P.16. Nasilenie problemów społecznych w Ogrodzieńcu, szczególnie na osiedlu „Cementownia” i osiedlu „Słowackiego”. P.17. Najczęściej występujące problemy społeczne to: alkoholizm, bezrobocie, ubóstwo. P.18. Problem bezrobocia i ubóstwa łączy się w większości rodzin.

Wymienione problemy można uporządkować wg czynników charakteryzujących jakość życia w gminie – podział w poniższej tabeli. W sytuacji, w której wybrany problem można przyporządkować do większej niż 1 ilości kategorii wybrano kategorię dominującą.

39

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Tabela 18 Obszary problemowe a czynniki charakteryzujące jakość życia w gminie czynnik obszar problemowy charakteryzujący jakość życia w gminie demografia P.1. Spadająca liczba mieszkańców. P.2. Ujemny przyrost naturalny. P.3. Starzejące się społeczeństwo. Widoczna rosnąca przewaga osób w wieku poprodukcyjnym do osób w wieku przedprodukcyjnym. jakość kapitału P.6. Niska jakość kapitału ludzkiego w gminie dla potencjalnych ludzkiego inwestorów (ograniczone kompetencje, monokultura umiejętności, ograniczony rozwój osobisty, kompetencje niedostosowane do realiów rynku pracy). P.13. Motywacja uczestników życia kulturalnego gminy pochodzących z miejscowości innych niż Ogrodzieniec jest szczątkowa. P.14. W przypadku podejmowania przez gminę prób poprawy sytuacji społecznej w obszarach nasilenia patologii na ternie gminy brakuje infrastruktury pozwalającej na przeprowadzanie działań. P.16. Nasilenie problemów społecznych w Ogrodzieńcu, szczególnie na osiedlu „Cementownia” i osiedlu „Słowackiego”. P.17. Najczęściej występujące problemy społeczne to: alkoholizm, bezrobocie, ubóstwo. P.18. Problem bezrobocia i ubóstwa łączy się w większości rodzin. P.19. Występowanie przestępczości w gminie. potencjał gospodarczy P.8. Uzależnienie przychodów wielu gospodarstw domowych od atrakcyjności turystycznej gminy. P.11. Występowanie terenu poprzemysłowego, niezainwestowanego. rynek pracy P.4. Utrzymujące się długotrwałe bezrobocie. P.5. Duże bezrobocie wśród osób do 30 roku życia i po 50 roku życia. P.7. Brak dużego zakładu produkcyjnego/ przemysłowego/ usługowego udostępniającego znaczną liczbę miejsc pracy dla mieszkańców oraz brak inwestorów strategicznych. spędzanie czasu P.12. Mimo różnorodnej i ciekawej oferty kulturalnej dostępność wolnego do wydarzeń kulturalnych skupiona jest w centrum gminy, co w naturalny sposób (odległość) marginalizuje mieszkańców innych miejscowości poza Ogrodzieńcem. P.15. Miejscowości odcięte od infrastruktury rekreacyjno- kulturalnej stają się przestrzeniami gdzie ciężko produktywnie zagospodarować czas wolny (szczególnie ludziom młodym i osobom starszym), co pogłębiać może społeczne frustracje i prowadzić do zachowań patologicznych. relacje międzyludzkie P.9. Rozporoszona zabudowa nie sprzyja integracji społecznej. P.10. Występowanie osiedla wielorodzinnego skupiającego mieszkańców „trudnych” i generujących patologie społeczne. Źródło: Opracowanie własne

Wśród wymienionych czynników jedynie „demografia” nie jest reprezentowana przez żaden kluczowy obszar problemowy. Czynniki charakteryzujące jakość życia w gminie: demografia,

40

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

jakość kapitału ludzkiego potencjał gospodarczy, rynek pracy, spędzanie czasu wolnego i relacje międzyludzkie mają na siebie wzajemny wpływ podobnie jak wszystkie obszary problemowe. Wpływ jest zarówno pozytywny jak i negatywny, tzn. pozytywna zmiana w jednym sektorze da pozytywną zmianę w kolejnym. Zależności przedstawia poniższy wykres.

Rysunek 5 Zależności pomiędzy czynnikami charakteryzującymi jakość życia

Źródło: Opracowanie własne

Jak wynika z powyższego rysunku demografia jest czynnikiem najbardziej zależnym od wszystkich pozostałych. Podjęcie działań we wszystkich pozostałych sektorach da pośredni wpływ na poprawę danych demograficznych w gminie.

W kolejnym kroku problemy określone jako kluczowe przyporządkowano terytorialnie do poszczególnych obszarów gminy co prezentuje poniższa tabela.

Tabela 19 Obszary występowania problemów kluczowych Problem kluczowy Obszar występowania problemu P.4. Utrzymujące się długotrwałe bezrobocie. Cała gmina P.5. Duże bezrobocie wśród osób do 30 roku życia i po 50 roku Cała gmina życia. P.6. Niska jakość kapitału ludzkiego w gminie dla Cała gmina potencjalnych inwestorów (ograniczone kompetencje, monokultura umiejętności, ograniczony rozwój osobisty, kompetencje niedostosowane do realiów rynku pracy). P.7. Brak dużego zakładu Cała gmina produkcyjnego/przemysłowego/usługowego udostępniającego znaczną liczbę miejsc pracy dla mieszkańców oraz brak

41

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

inwestorów strategicznych. P.10. Występowanie osiedla wielorodzinnego skupiającego Teren osiedla mieszkańców „trudnych” i generujących patologie społeczne. „Cementownia” i teren osiedla „Słowackiego” P.12. Mimo różnorodnej i ciekawej oferty kulturalnej Wszystkie miejscowości dostępność do wydarzeń kulturalnych skupiona jest w centrum poza Ogrodzieńcem gminy, co w naturalny sposób (odległość) marginalizuje mieszkańców innych miejscowości poza Ogrodzieńcem. P.14. W przypadku podejmowania przez gminę prób poprawy Cała gmina sytuacji społecznej w obszarach nasilenia patologii na ternie gminy brakuje infrastruktury pozwalającej na przeprowadzanie działań. P.15. Miejscowości odcięte od infrastruktury rekreacyjno- Wszystkie miejscowości kulturalnej stają się przestrzeniami gdzie ciężko produktywnie poza Ogrodzieńcem zagospodarować czas wolny (szczególnie ludziom młodym i osobom starszym), co pogłębiać może społeczne frustracje i prowadzić do zachowań patologicznych. P.16. Nasilenie problemów społecznych w Ogrodzieńcu, Teren osiedla szczególnie na osiedlu „Cementownia”. „Cementownia” i teren osiedla „Słowackiego”. P.17. Najczęściej występujące problemy społeczne to: Cała gmina, jednak ze alkoholizm, bezrobocie, ubóstwo. szczególnym nasileniem na osiedlu „Cementownia” i na osiedlu „Słowackiego” P.18. Problem bezrobocia i ubóstwa łączy się w większości Cała gmina, jednak ze rodzin. szczególnym nasileniem na osiedlu „Cementownia” i na osiedlu „Słowackiego” Źródło: Opracowanie własne

Jak wynika z powyższej tabeli podstawowy obszar problemowy to teren osiedla „Cementownia” i osiedla „Słowackiego”. Wyniki przeprowadzonej analizy są zbieżne z wnioskami autorów niniejszego opracowania poczynionymi po wywiadach z pracownikami OPS w Ogrodzieńcu oraz pracownikami UMiG Ogrodzieniec. Osiedle mieszkaniowe „Cementownia” obejmujące bloki przy ul. Orzeszkowej, wzięło swoją potoczną nazwę „Cementownia” od obszarów sąsiadujących z osiedlem – terenów poprzemysłowych eksploatowanych niegdyś przez Cementownię Wiek S.A. Bloki zlokalizowane na osiedlu stanowiły w większości mieszkania zakładowe, w późniejszym etapie przeszły pod zarząd spółdzielni mieszkaniowej. Aktualnie osiedle jest znacznie niedofinansowane, brakuje na jego terenie inicjatyw społecznych i warunków scalających lokalnych mieszkańców. Od lat obszar ten stanowi enklawę problemów społecznych i patologii. Spółdzielnia Mieszkaniowa „Hutnik” zarządzająca blokami na teren osiedla sprowadza rodziny w najgorszej sytuacji społecznej, które eksmituje z innych osiedli zlokalizowanych w sąsiednich gminach (głównie w Zawierciu). Wśród mieszkańców oraz urzędników panuje powszechna opinia, że Osiedle

42

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

„Cementownia” jest ostatecznym punktem eksmisji problematycznych członków spółdzielni, co w konsekwencji czyni z tego obszaru enklawę problemów i patologii społecznych.

Na osiedlu „Słowackiego” mamy z kolei do czynienia z brakiem jakichkolwiek inicjatyw społecznych dla mieszkańców, co prowadzi do wykluczenia społecznego mieszkańców.

Określenie granic rewitalizacji w przypadku gminy Ogrodzieniec jest pod względem analitycznym sytuacją nietypową ze względu na rozproszenie zabudowy. Na terenie gminy występują jedynie 2 osiedla mieszkaniowe, relatywnie niewielkie w porównaniu z osiedlami typowymi dla Aglomeracji Górnośląskiej. Pozostała zabudowa to domy jednorodzinne, gęstość zabudowy jest bardzo zróżnicowana w każdej miejscowości. Jak wynika z powyższych zapisów trzy tereny są typowymi obszarami zdegradowanymi, należą do nich: . teren osiedla mieszkaniowego „Cementownia”, . tereny poprzemysłowy typu brownfield po zlikwidowanej „Cementowni Wiek S.A.”, . teren osiedla mieszkaniowego „Słowackiego. Pierwsze dwa tereny tworzą wspólny obszar zdegradowany, ze względu: . na ich bezpośrednie sąsiedztwo, . na zależność przyczynowo-skutkową pomiędzy degradacją terenów. Osiedle mieszkaniowe „Cementownia” było w czasach świetności zakładu tętniącą życiem, dobrze zagospodarowaną przestrzenią mieszkalną, użytkowaną głównie przez pracowników Cementowni Wiek (mieszkania miały charakter zakładowych). Degradacja osiedla miała bezpośrednią przyczynę w upadku zakładu. Wraz z wygasającą produkcją kolejne mieszkania przejmowane były przez spółdzielnie mieszkaniową. Pracownicy cementowni opuszczali swoje mieszkania nie widząc w gminie dalszych perspektyw zatrudnienia lub żyli nadal na osiedlu stopniowo ubożejąc. Żadne z działań prospołecznych (typowe dla funkcjonowania dużych zakładów pracy w okresie PRL-u) na osiedlu mieszkaniowym nie miało już miejsca. Osiedle w naturalny sposób społecznie umarło. Spółdzielnia mieszkaniowa po przejęciu wszystkich lokali rozpoczęła stopniowe zasiedlanie wolnych lokali. Osiedle nie było jednak już wówczas miejscem atrakcyjnym do życia, ponieważ: . jego lokalizacja nie zapewniała dostępu do dużej ilości, atrakcyjnych miejsc pracy, . infrastruktura osiedla była znacznie niedoinwestowana (Cementownia nie inwestowała w infrastrukturę już na kilka lat przed likwidacją zakładu), . osiedlanie w sąsiednich gminach (przede wszystkim w mieście Zawiercie) dawało relatywnie większe szanse na znalezienie zatrudnienia i łatwiejsze życie. W konsekwencji - osób zainteresowanych najmem lokali na osiedlu było bardzo mało. Spółdzielnia zaczęła traktować więc ten obszar jako ostatnią ofertę przedstawianą

43

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

potencjalnym mieszkańcom. W praktyce osiedle stało się ostatecznym miejscem eksmisji wszystkich „kłopotliwych” członków spółdzielni – osoby charakteryzujące się zachowaniami patologicznymi, osoby o złej sytuacji finansowo-bytowej nieuiszczające czynszu w innych lokalach. Po kilkunastu latach takich działań „Cementownia” stała się miejscem niedoinwestowanym, zapomnianym i zdegradowanym (zarówno technicznie, przestrzeniem jak i społecznie). Gmina Ogrodzieniec podobnie jak spółdzielnia nie podejmowała inwestycji na tym terenie, przede wszystkim ze względu na strukturę własności (własność spółdzielni) oraz ograniczenia budżetowe i hierarchizację wydatków gminnych. Dodatkowo obszar powiększony został o teren Ośrodka Rekreacyjnego „Krępa”, którego działalność finansowana była przed laty ze środków Cementowni Wiek S.A. Ośrodek w chwili obecnej charakteryzuje znaczne zdegradowanie infrastruktury, niedoinwestowanej od czasu upadku Cementowni. W tym wypadku również występuje zależność przyczynowo-skutkowa pomiędzy degradacją Ośrodka a upadkiem Cementowni. Dużym problemem społecznym występującym z kolei na obu gminnych osiedlach, tj. „Cementowni” i „Słowackiego” jest marginalizacja społeczna mieszkańców osiedli. Przyczyn występowania zjawiska jest kilka, najważniejsze to: . na osiedu „Cementownia” mieszkają dawni pracownicy Cementowni jak również osoby eksmitowane z innych gmin, a więc nie będące mieszkańcami gminy Ogrodzieniec od pokoleń, uznawani przez mieszkańców gminy za „obcych”, . na osiedlach występują liczne problemy społeczne i zachowania patologiczne, pozostali mieszkańcy gminy przypisują zachowania tego typu wszystkim mieszkańcom osiedli, . zamieszkanie na terenie osiedli stało się jednym z powodów wykluczenia społecznego. Z powyższego rodzi się kolejna potrzeba – konieczność podejmowania działań integracyjnych pomiędzy mieszkańcami osiedli a pozostałymi mieszkańcami gminy.

Poza obszarem zdegradowanym „Cementownia” zdiagnozowano więc również obszar zdegradowany osiedle „Słowackiego”. Analiza obszarów kryzysowych wskazała na występowanie na terenie gminy stanów kryzysowych w sferze: . gospodarczej (duże bezrobocie, uzależnienie przychodów mieszkańców od sezonowej branży turystycznej, brak dużego pracodawcy, niewykorzystany potencjał terenów inwestycyjnych), . środowiskowej (występowanie zdegradowanego obszaru poprzemysłowego, tj. terenu typu brownfield, będącego pozostałością po zlikwidowanej Cementowni Wiek S.A.),

44

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

. przestrzenno-technicznej (niewystarczająca baza lokalowo-sprzętowa do prowadzenia działań pozainwestycyjnych; koncentracja infrastruktury społecznej, rekreacyjnej i kulturalnej w centrum gminy). Nakładając powyższe sfery problemowe na obszar zdegradowany nazwany dla uproszczenia „Cementownia” uzyskano zgodność, częściowo stany kryzysowe zgodne są również z obszarem zdegradowanym „osiedle Słowackiego”. Podkreślić należy jednak, że skuteczne działania rewitalizacyjne w obszarze „Cementownia” i osiedle „Słowackiego” nie wyeliminują problemów w wymienionych strefach w skali gminy. Powodem jest nietypowa dla większości obszarów objętych programami rewitalizacji rozproszona struktura zabudowy. Jak wskazano w poprzednim podrozdziale mieszkańcy całej gminy dotknięci zostali problemem bezrobocia i towarzyszącemu mu najczęściej ubóstwa na skutek likwidacji Cementowni Wiek S.A. Poza brakiem alternatywnych miejsc pracy sytuacja rodzi również problem niskiej jakości kapitału ludzkiego, którego kompetencje nie są dostosowane do obecnych realiów rynku pracy. Zakłada się, że poza rewitalizacją obszaru „Cementownia” oraz osiedle „Słowackiego” podjęcie działań w większości pozainwestycyjnych, które obejmą większość mieszkańców gminy może spowodować znaczne złagodzenie bądź likwidację występujących w gminie problemów. Nie można w tym wypadku wskazać kolejnego obszaru zdegradowanego sensu stricte (rozproszona zabudowa, występowanie problemów na terenie całej gminy), zakłada się więc jako obszar poddawany rewitalizacji centralny punkt gminy, który centralizuje usługi i funkcje społeczne, edukacyjne, kulturalne i rozrywkowe – Miejsko- Gminny Ośrodek Kultury w Ogrodzieńcu.

45

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

4 Obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji

Obszar zdegradowany Zgodnie z wytycznymi7 obszar zdegradowany to „obszar, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy”. Jak przedstawiono w poprzednim rozdziale na terenie Gminy Ogrodzieniec zidentyfikowano stan kryzysowy w 3 sferach: . gospodarczej, . środowiskowej, . przestrzenno-technicznej. W każdej z wymienionych stref stan kryzysowy zidentyfikowano na terenie obszaru „Cementownia”, oraz w mniejszym zakresie na terenie całej gminy jednak ze względu na rozproszoną budowę nie można wskazać konkretnej lokalizacji. Na terenie osiedla „Słowackiego” zidentyfikowano problemy zbliżone do zidentyfikowanych na terenie całej gminy, jednak z większym natężeniem problemów społecznych.

Obszar rewitalizacji Zgodnie z wytycznymi8 obszar rewitalizacji to „obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, na którym, z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego zamierza prowadzić się rewitalizację”. Obszar „Cementownia” obejmuje się rewitalizacją w całości, ponieważ jedynie działania kompleksowe, zintegrowane i wielowymiarowe zarówno w sferze inwestycyjnej jak i pozainwestycyjnej mogą przynieść zamierzony efekt. Wyznacza się ponadto drugi obszar rewitalizacji w postaci budynku Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Ogrodzieńcu, jako obiekt, w którym realizowane będą działania ściśle powiązane z działaniami rewitalizacyjnymi minimalizującymi lub eliminującymi koncentrację negatywnych zjawisk w skali całej gminy. Trzecim obszarem jest osiedle „Słowackiego”. Osiedle „Słowackiego” oraz „Cementownia” charakteryzuje podobny poziom degradacji społecznej, dodatkowo na osiedlu „Cementownia” zdiagnozowano degradację infrastruktury. Ze względu na: . stosunkowo niewielką liczebność mieszkańców osiedli, . ograniczenia budżetowe gminy, . brak dostępnych lokali na osiedlu „Słowackiego”,

7 Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, lipiec 2015 r. 8 Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, lipiec 2015 r.

46

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

. brak uzasadnienia ekonomicznego do mnożenia infrastruktury prospołecznej na każdym z osiedli podjęto decyzję o intensyfikacji działań prospołecznych skierowanych w pierwszej kolejności dla mieszkańców obu osiedli realizowanych w infrastrukturze udostępnionej na osiedlu „Cementownia”. W praktyce: . obszar „Cementownia” będzie terenem kompleksowej rewitalizacji, . w M-GOKu prowadzone będą działania pozainwestycyjne wpływające na poprawę jakości życia mieszkańców gminy (w obszarach, w których zidentyfikowano problemy)., . obszar „osiedle Słowackiego” będzie terenem rewitalizacji społecznej realizowanej w infrastrukturze udostępnionej na osiedlu „Cementownia”.

Zasięg terytorialny zidentyfikowanych obszarów przedstawiają mapy stanowiące załącznik nr 1 do niniejszego opracowania, wskazujące: Obszar rewitalizacji OR 1 – „Cementownia”, Obszar rewitalizacji OR 2 – M-GOK, Obszar rewitalizacji OR 3 – „osiedle Słowackiego”.

47

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

5 Wizja i cele rewitalizacji

Wizja jest opisem pożądanego wizerunku gminy w odległej lecz wyraźnie zdefiniowanej przyszłości, po zakończeniu procesu rewitalizacji. Zakłada się przy tym, że realizacja wizji możliwa będzie przy zaistnieniu wszystkich korzystnych uwarunkowań do jej realizacji niezbędnych. Horyzont czasowy to rok 2020, gdyż do tego okresu niniejszy program będzie wdrażany. Weryfikacja wyników osiągnięcia zakładanych celów rewitalizacyjnych a za ich pośrednictwem – realizacji wizji, możliwa będzie po roku 2020.

Wizja rewitalizacji dla OR 1 „Cementownia”:

W roku 2020: - OR 1 nie będzie wyróżniał się na tle całej gminy pod względem liczby klientów pomocy społecznej i występowania zachowań patologicznych, - mieszkańcy OR 1 będą zintegrowani z mieszkańcami pozostałych miejscowości gminy, - na terenie OR 1 będzie można w sposób produktywny zagospodarować czas wolny w każdym wieku, - na terenie Gminy Ogrodzieniec nie będą występowały niezainwestowane obszary poprodukcyjne/zdegradowane.

Wizja rewitalizacji dla OR 2 M-GOK:

W roku 2020 Gmina Ogrodzieniec: - nie będzie gospodarczo uzależniona od turystyki, - będzie zapewniać swoim mieszkańcom dostęp do miejsc pracy w branży przemysłowej/produkcyjnej, - będzie gwarantować inwestorom wysokiej jakości kapitał ludzki o elastycznych kompetencjach.

Wizja rewitalizacji dla OR 3 „osiedle Słowackiego”:

W roku 2020: - OR 3 nie będzie wyróżniał się na tle całej gminy pod względem liczby klientów pomocy społecznej i występowania zachowań patologicznych, - mieszkańcy OR 3 będą zintegrowani z mieszkańcami pozostałych miejscowości gminy.

48

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Podkreślić należy, że działania w OR 1 skierowane są kierunkowo na mieszkańców OR 1 i OR 3, natomiast działania, którymi objęci będą mieszkańcy zamieszkujący rozproszoną zabudowę w całej gminie a materializowanych w OR M-GOK skierowane są do mieszkańców całej gminy. Co za tym idzie – mieszkańcy OR 1 są jednocześnie objęci wizją i celami OR 1 i OR 2, a mieszkańcy OR 3 są jednocześnie objęci wizją i celami OR 3 i OR 2. Jest to niezwykle istotne w kontekście zdiagnozowanego występowania podziału społecznego dzielącego mieszkańców na „lepszych” i „gorszych” wg ich miejsca zamieszkania. Występuje w tym wypadku narastanie zjawiska z biegiem czasu. Nawet, jeśli mieszkańcy OR 1 i OR 3 wykazywaliby wolę do pracy nad sobą i chęć zmiany sytuacji – brakuje infrastruktury oraz planu działań pozainwestycyjnych pozwalających na zmianę sytuacji. Konieczne są działania skierowane w pierwszej kolejności na pracę w ramach OR 1 i OR 3 a w kolejnym kroku pozwalające na włączenie mieszkańców OR 1 i OR 3 do życia społecznego całej gminy. Optymalna będzie praca nad integracją mieszkańców całej gminy w jej centralnym punkcie, którego lokalizacja sprzyja pogłębianiu kontaktów i relacji międzyludzkich.

Cele rewitalizacji Pomiędzy zakładanym, pożądanym scenariuszem strategicznym, a procesami obecnie zachodzącymi na terenie gminy istnieje szereg rozbieżności, które składają się na tzw. lukę strategiczną. Od tego w jakim stopniu wyznaczone cele i kierunki będą realizowane poprzez konkretne działania zależy czy w założonym horyzoncie czasowym gminie uda się osiągnąć przyjętą wizję. W pierwszej kolejności określono cele strategiczne, których osiągnięcie związane jest z długim horyzontem czasowym a ich zakres wynika bezpośrednio z przyjętej wizji. Ogólne, nadrzędne cele strategiczne obszarów rewitalizacji:

Podejmowanie konsekwentnych i zintegrowanych działań zmierzających do osiągnięcia równowagi społecznej, przestrzennej i gospodarczej we wszystkich aspektach funkcjonowania OR 1, OR 2 i OR 3.

Podrzędne cele strategiczne określone zostały dla każdego z kluczowych kryteriów rozwoju obszarów strategicznych, w korespondencji ze zdefiniowanymi wizjami:

C.1. Stworzenie warunków umożliwiających prowadzenie działań pozainwestycyjnych poprawiających sytuację społeczną mieszkańców i podnoszących jakość kapitału ludzkiego. C.2. Wykorzystanie potencjału inwestycyjnego obszarów poprzemysłowych oraz atrakcyjności turystycznej gminy do budowy gospodarczej przewagi konkurencyjnej.

49

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

C.3. Stworzenie warunków do integracji społecznej i budowania więzi społecznej pomiędzy wszystkimi mieszkańcami gminy.

Zrównoważony i zintegrowany rozwój OR 1, OR 2 i OR 3, którego osiągnięcie przewiduje nadrzędny cel strategiczny, jest procesem zmian w sektorach: społecznym, gospodarczym, przestrzennym i środowiskowym, zapewniającym równowagę pomiędzy zyskami i kosztami rozwoju. Rozwój ten zakłada równowagę na wszystkich płaszczyznach rewitalizacji obszarów, co za tym idzie – żaden z kluczowych sektorów rozwoju nie może zostać wdrażany priorytetowo. Nie występuje hierarchizacja poszczególnych sektorów, zakłada się bowiem, że jedynie wielotorowe, równoległe zmiany w każdym obszarze mogą przynieść zamierzony efekt w postaci wypełnienia nadrzędnego celu strategicznego. Reasumując – wszystkie zdefiniowane podrzędne cele strategiczne są sobie równe pod względem rangi i priorytetu w ich wdrażaniu. Aby proces rewitalizacji mógł zaistnieć w pełnym wymiarze konieczne jest podejmowanie działań we wszystkich sektorach, bowiem jedynie ich spójne działanie zagwarantuje efekt synergii.

Podrzędne cele strategiczne realizowane będą za pomocą precyzyjnie określonych celów operacyjnych. Cele operacyjne stanowią uszczegółowienie celów strategicznych i zakładają realizację w krótszym horyzoncie czasowym. Realizacja każdego z celów strategicznych możliwa będzie za sprawą konsekwentnej realizacji konkretnych kierunków działań, które wdrażane będą z kolei poprzez działania o charakterze inwestycyjnym, pozainwestycyjnym i informacyjno-promocyjnym. Cele operacyjne i kierunki działań przedstawiono w poniższej tabeli scalającej wszystkie elementy założeń strategicznych gminy.

50

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Tabela 20 Cele i kierunki działań

Ogólny, nadrzędny cel rewitalizacji

Podejmowanie konsekwentnych i zintegrowanych działań zmierzających do osiągnięcia równowagi społecznej, przestrzennej i gospodarczej we wszystkich aspektach funkcjonowania OR 1,OR 2 i OR 3.

Podrzędne cele strategiczne

C.1. Stworzenie warunków umożliwiających C.2. Wykorzystanie potencjału inwestycyjnego C.3. Stworzenie warunków do integracji prowadzenie działań pozainwestycyjnych obszarów poprzemysłowych oraz atrakcyjności społecznej i budowania więzi społecznej poprawiających sytuację społeczną mieszkańców turystycznej gminy do budowy gospodarczej pomiędzy wszystkimi mieszkańcami gminy. i podnoszących jakość kapitału ludzkiego. przewagi konkurencyjnej.

Cele operacyjne i kierunki działań

w ramach celu strategicznego C.1. w ramach celu strategicznego C.2. w ramach celu strategicznego C.3.

Doposażenie i rozwój bazy Wykorzystanie potencjału inwestycyjnego Stałe wspieranie działań organizacji umożliwiającej prowadzenie działań terenu poprzemysłowego w OR 1 pożytku publicznego i innych pozainwestycyjnych w OR 1 i OR 2. „Cementownia” podmiotów.

K.D.1.1.1. Identyfikacja możliwości K.D.2.1.1. Realizacja inwestycji K.D.3.1.1. Identyfikacja potrzeb. adaptacji dostępnych pomieszczeń polegających na uzbrojeniu dostępnych K.D.3.1.2. Podjęcie próby dostosowania C.1.1. w celu powiększenia bazy C.2.1. terenów inwestycyjnych. C.3.1. umożliwiającej prowadzenie działań oferty organizacji pożytku publicznego pozainwestycyjnej. K.D.2.1.2. Opracowanie kompleksowej do problemów wynikających strategii poszukiwania inwestora. z niniejszego programu. K.D.1.1.2. Określenie planów inwestycyjnych (zarówno prac K.D.2.1.3. Przeprowadzenie kampanii budowlanych jak i promocyjnej zgodnej z założeniami doposażenia/wyposażenia strategii. pomieszczeń).

51

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Rozwój oferty pozwalającej na Wsparcie rozwoju gospodarstw Podnoszenie kompetencji pracowników produktywne spędzanie czasu wolnego ekologicznych i agroturystyki. samorządu lokalnego oraz podnoszenie dla wszystkich mieszkańców OR 1 i OR 3 sprawności funkcjonowania jednostek (w obszarze OR 1) oraz dla wszystkich samorządowych w zakresie opieki mieszkańców gminy (w obszarze OR 2). socjalnej. K.D.2.2.1. Organizacja szkoleń z zakresu prowadzenia gospodarstw agroturystycznych, przy zewnętrznym K.D.1.2.1. Badanie potrzeb i preferencji dofinansowaniu. K.D.3.2.1. Uczestnictwo pracowników mieszkańców każdej z miejscowości samorządowych w szkoleniach, przy w tym zakresie. K.D.2.2.2. Organizacja szkoleń z zakresu uwzględnieniu zewnętrznego prowadzenia ekologicznych gospodarstw dofinansowania. K.D.1.2.2. Realizacja inwestycji na rolnych. bazie zebranych opinii mieszkańców. K.D.3.2.2. Stały monitoring poziomu zadowolenia mieszkańców z działania K.D.1.2.3. Kontynuacja organizacji wymienionych podmiotów imprez kulturalnych, sportowych i podejmowanie ewentualnych działań C.1.2. i rekreacyjnych dla mieszkańców C.2.2. C.3.2. naprawczych. i turystów.

K.D.1.2.4. Aktywne wsparcie działalności M-GOKu.

K.D.1.2.5. Wykorzystanie zaangażowania społecznego członkiń Kół Gospodyń Wiejskich.

K.D.1.2.6. Podjęcie prób aktywizacji młodzieży w kształtowaniu życia społecznego w gminie, szczególnie w OR 1 i OR 3.

K.D.1.2.7. Podjęcie kompleksowych działań pozainwestycyjnych w OR 1 i OR 3.

52

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Aktywne wsparcie mieszkańców Aktywna promocja walorów turystycznych Edukacja mieszkańców gminy w zakresie w rozwoju kompetencji zawodowych. gminy prowadząca do zwiększenia wpływu poziomu integracji społecznej dochodów mieszkańców z obsługi branży na sprawne funkcjonowanie gminy. turystycznej.

K.D.1.3.1. Diagnoza potrzeb edukacyjnych mieszkańców zarówno K.D.3.3.1. Prowadzenie cyklicznych wśród mieszkańców jak i K.D.2.3.1. Kontynuowanie strategii kampanii edukacyjnych dla mieszkańców przedsiębiorców. promocyjnej gminy. w każdym wieku (szczególnie w zakresie tolerancji). C.1.3. K.D.1.3.2. Organizacja kursów C.2.3. K.D.2.3.2. Aktywne wsparcie działalności C.3.3. edukacyjnych dla mieszkańców gminy podmiotu ze 100% kapitałem gminy – K.D.3.3.2. Prowadzenie cyklicznego w zakresie zdiagnozowanych potrzeb, Zamek Sp. z o.o. odpowiedzialnej za badania opinii mieszkańców nt. jakości przy uwzględnieniu otrzymania funkcjonowanie sztandarowego produktu życia w gminie, rozwiązywanie zewnętrznego dofinansowania. turystycznego gminy – ogrodzienieckiego zgłaszanych problemów w zakresie zamku. kompetencji i możliwości samorządu lokalnego. K.D.2.3.3. Podejmowanie działań zmierzających do wydłużenia sezonu turystycznego.

Organizacja podstawowej opieki dla Wykorzystanie zewnętrznych Centralizacja działań integracyjnych dzieci do lat 3 (żłobek, klubik opieki, mechanizmów finansowych do realizacji na dostępnym dla wszystkich etc.). gminnych inwestycji w rozwój sektora mieszkańców terytorialnie obszarze. gospodarczego.

K.D.1.4.1. Diagnoza potrzeb w każdej Kierunki działań powiązane z C.1.1. C.1.4. miejscowości, szczególnie w OR 1 i OR C.2.4. K.D.2.4.1. Analiza potencjalnych C.3.4. i C.1.2. 3. możliwości dofinansowania projektów.

K.D.1.4.2. Konsultacje społeczne K.D.2.4.2. Systematyczny monitoring z zainteresowanymi stronami. harmonogramów konkursów.

K.D.1.4.3. Wybór formy opieki K.D.2.4.3. Aktywne aplikowanie o środki. preferowanej przez gminę i możliwej do

53

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

ewentualnego wsparcia ze środków zewnętrznych.

K.D.1.4.4. Patronat nad organizacją opieki (stopień zaangażowania gminy zależny będzie od wybranej formy opieki).

Systematyczne aplikowanie Tworzenie korzystnych warunków dla - o zewnętrzne dofinansowanie na rozwoju sektora małych i średnich realizację działań poza inwestycyjnych. przedsiębiorstw9.

K.D.1.5.1. Analiza potencjalnych możliwości dofinansowania projektów.

C.1.5. K.D.1.5.2. Systematyczny monitoring C.2.5. - harmonogramów konkursów.

K.D.1.5.3. Aktywne aplikowanie o środki.

K.D.1.5.4. Wyłonienie wśród struktur UMiG Ogrodzieniec osoby odpowiedzialnej za organizację działań poza inwestycyjnych (we współpracy z podmiotami podległymi). Promocja gminy, jako miejsca - C.1.6. przyjaznego osiedlaniu się oraz gminy - - - przyjaznej rodzinie10.

Źródło: Opracowanie własne

1010 Nie sformułowano kierunków działań. Cel operacyjny realizowany będzie kompleksowo za sprawą realizacji wszystkich założeń strategicznych.

54

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

6 Zaplanowane projekty i przedsięwzięcia

PROJEKTY PODSTAWOWE Za strategiczne dla prawidłowej realizacji programu uznano 3 przedsięwzięcia: 1. Utworzenie Centrum Usług Społecznych na terenie Osiedla Elizy Orzeszkowej11. 2. Utworzenie i funkcjonowanie Centrum Integracji Społeczno-Zawodowej w budynku MGOK w Ogrodzieńcu. 3. Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych typu brownfield w Ogrodzieńcu.

W ramach każdego z przedsięwzięć zaplanowano do realizacji następujące projekty: 1. Utworzenie Centrum Usług Społecznych na terenie Osiedla Elizy Orzeszkowej12. Projekt 1. Unijna reaktywacja – rewitalizacja i rozwój usług społecznych na terenie Gminy Ogrodzieniec za pośrednictwem CUS – EFRR. - projekt inwestycyjny, - realizator: Gmina Ogrodzieniec, - lokalizacja: OR 1 „Cementownia”, Osiedle Elizy Orzeszkowej w Ogrodzieńcu, ul. Orzeszkowej, - szacowana wartość projektu: ok. 668.276,00 zł. - założono finansowanie ze środków własnych budżetu miasta i gminy w wysokości 15% wartości projektu oraz 85% dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020, - wstępny zakres projektu: Planuje się remont budynku obejmujący: przebudowę dachu i utylizacje azbestu, którym jest teraz pokryty; termomodernizację budynku wraz z wymianą źródła ciepła i wymianą instalacjami; remont pomieszczeń wewnętrznych wraz z ich adaptacją i wyposażeniem na cele działalności CUS. - prognozowane rezultaty: . liczba budynków zrewitalizowanych na cele społeczne: 1 szt. . liczba nowych CUS udostępnionych na obszarach zdegradowanych: 1 szt. Źródłem pomiaru wskazanych rezultatów będą protokoły odbioru prac. Rezultaty są bezpośrednią odpowiedzią na zdiagnozowany problem nieodpowiedniej dostępności do infrastruktury umożliwiającej integrację społeczną oraz rozwój działań pozainwestycyjnych wspierających walkę z problemami społecznymi.

11 Oficjalna nazwa osiedla „Cementownia” to osiedle Elizy Orzeszkowej 12 Oficjalna nazwa osiedla „Cementownia” to osiedle Elizy Orzeszkowej

55

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Projekt 2. Unijna reaktywacja – rewitalizacja i rozwój usług społecznych na terenie Gminy Ogrodzieniec za pośrednictwem CUS – EFS. - projekt nieinwestycyjny, - realizator: Gmina Ogrodzieniec, - lokalizacja: OR 1 „Cementownia”, Osiedle Elizy Orzeszkowej w Ogrodzieńcu, ul. Orzeszkowej - warunki wstępne: pozyskanie dofinansowania na działania inwestycyjne zaplanowane w ramach projektu 1, - szacowana wartość projektu: 461.848,07 zł. - założono finansowanie ze środków własnych budżetu miasta i gminy w wysokości 15% wartości projektu oraz 85% dofinansowania z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014- 2020, - wstępny zakres projektu: Projekt obejmuje funkcjonowanie Centrum Usług Publicznych. Wstępny zakres działalności: . działania na rzecz rozwoju usług opiekuńczych, . działania na rzecz rozwoju usług specjalistycznych, np. opieka psychologa, konsultacje logopedyczne, . stałe miejsce pracy wyznaczonego pracownika socjalnego (rodzaj biura terenowego OPS w Ogrodzieńcu), który służył będzie pomocą podopiecznym (środowiskowe formy pomocy, wspieranie rodziny), . magazynowanie i dystrybucja żywności dla osób potrzebujących, . możliwość konsultacji i zajęć z położną środowiskową, pielęgniarką służącą wiedzą i pomocą w zakresie edukacji zdrowotnej, usługi teleopieki, . działalność dziecięcej świetlicy/klubu środowiskowego dla 25 podopiecznych (2 sale – rekreacyjna i jadalnia), w ramach której funkcjonować będzie stołówka, kuchnia, zaplecze kuchenne, pomieszczenia gospodarczo-magazynowe, szatnia, węzeł sanitarny (chłopcy + dziewczynki), pomieszczenie administracyjne, . funkcjonowanie w obiekcie Spółdzielni Socjalnej IMPLUS, . funkcjonowanie siłowni/klubu sportów siłowych łączącego realizację funkcji włączenia społecznego przez sport (szczególnie młodzieży) oraz integracji społecznej i produktywnego spędzania wolnego czasu. - prognozowane rezultaty: . liczba funkcjonujących CUS: 1 szt. . liczba potencjalnych użytkowników CUS: 200 osób

56

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

. liczba nowych usług publicznych prowadzących do rozwiązania problemów społecznych: 7 (usługi opiekuńcze, usługi specjalistyczne, opieka pracownika socjalnego, dystrybucja żywności, wspieranie opieki zdrowotnej, dziecięca świetlica/klub środowiskowy, siłownia/klub sportów siłowych. Źródłem pomiaru wskazanych rezultatów będą raporty z działalności CUS, opracowywane corocznie przez dyrekcję placówki. Rezultaty są bezpośrednią odpowiedzią na zdiagnozowany problem braku inicjatyw wspierających społeczność OR 1. Podstawowe motywacje do realizacji opisanych projektów: . zdiagnozowanie OR 1 jako obszaru degradacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej, . powszechna wśród pracowników UMiG Ogrodzieniec, OPS w Ogrodzieńcu oraz mieszkańców pozostałych obszarów gminy negatywna opinia o osiedlu mieszkaniowym „Cementownia”, której konsekwencjami są: pozostawienie mieszkańców osiedla samym sobie, znaczne niedoinwestowanie obszaru, brak jakichkolwiek form rozrywek dla grup każdej kategorii wiekowej w obrębie zabudowy, pogłębianie degradacji społecznej na wskazanym obszarze, . negatywne opnie mieszkańców osiedla adresowane do władz gminy w trakcie kampanii samorządowej w roku 2014 – kampania samorządowa była impulsem dla mieszkańców osiedla do zamanifestowania swojego niezadowolenia z obecnej sytuacji (anonimowe wpisy na forach internetowych, negatywna kampania). Z jednej strony jest to pokłosie dużej roszczeniowości osób żyjących na koszt państwa i nie wykazującej chęci do pracy nad sobą, z drugiej jednak są oznaką gotowości obszaru do przyjęcia zmian, . analizy raportu z ankiet przeprowadzonych w ramach prac nad LPR (raport w załączeniu).

2. Utworzenie i funkcjonowanie Centrum Integracji Społeczno-Zawodowej w budynku MGOK w Ogrodzieńcu Projekt 1. Centrum Integracji Społeczno-Zawodowej w Ogrodzieńcu – EFRR. - projekt inwestycyjny, - realizator: Gmina Ogrodzieniec, - lokalizacja: OR 2 „M-GOK”, Ogrodzieniec, Plac Wolności 24, - szacowana wartość projektu: 196.839,78 zł. - założono finansowanie ze środków własnych budżetu miasta i gminy w wysokości 15% wartości projektu oraz 85% dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020,

57

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

- wstępny zakres projektu: Planuje się adaptację II piętra i poddasza budynku oraz klatki schodowej od strony południowej, pomieszczenia te obecnie są administrowane przez M-GOK, jednak nie są przez niego wykorzystywane (ze względu na zły stan techniczny). Zakres prac: budowa węzła sanitarnego na poddaszu, remont toalet na II piętrze budynku, remont i wyposażenie aneksu kuchennego na poddaszu, remont i modernizacja instalacji elektrycznej II piętra i poddasza, remont instalacji wodno-kanalizacyjnych II piętra i poddasza, budowa sieci teleinformatycznej (II piętro, poddasze), montaż klimatyzatorów (II piętro i poddasze), posadzki we wszystkich pomieszczeniach II piętra i poddasza oraz korytarz, wyposażenie remontowanych pomieszczeń w niezbędne meble biurowe (II piętro), wyposażenie klubu mamy i malucha w niezbędne sprzęty, montaż windy dla niepełnosprawnych (opcjonalnie). - prognozowane rezultaty: . liczba budynków zrewitalizowanych na cele społeczne: 1 szt. . liczba nowych CIS-Z udostępnionych na obszarach zdegradowanych: 1 szt. Źródłem pomiaru wskazanych rezultatów będą protokoły odbioru prac. Rezultaty są bezpośrednią odpowiedzią na zdiagnozowany problem nieodpowiedniej dostępności do infrastruktury umożliwiającej integrację społeczną oraz rozwój działań pozainwestycyjnych wspierających rozwój kapitału ludzkiego. Projekt 2. Centrum Integracji Społeczno-Zawodowej w Ogrodzieńcu – EFS. - projekt nieinwestycyjny, - realizator: Gmina Ogrodzieniec, - lokalizacja: OR 2 „M-GOK”, Ogrodzieniec, Plac Wolności 24, - warunki wstępne: pozyskanie dofinansowania na działania inwestycyjne zaplanowane w ramach projektu 1, - szacowana wartość projektu: 290.632,39 zł. - założono finansowanie ze środków własnych budżetu miasta i gminy w wysokości 15% wartości projektu oraz 85% dofinansowania z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014- 2020, - wstępny zakres projektu: Projekt obejmuje funkcjonowanie Centrum Integracji Społeczno-Zawodowej. Wstępny zakres działalności: . organizacja i funkcjonowanie wolontariatu i grup wsparcia wspierających osoby wykluczone społecznie bądź będące w trudnej sytuacji życiowej – np. niepełnosprawni czy osoby starsze,

58

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

. organizacja szkoleń zawodowych i interpersonalnych podnoszących kompetencje osób bezrobotnych i osób pracujących (np. spawacz, operator wózka widłowego, prawa jazdy), . organizacja kursów językowych dla wszystkich grup wiekowych, . organizacja kursów komputerowych dla wszystkich grup wiekowych, . działalność punktu doradztwa zawodowego (np. pomoc w pisaniu cv, porady jak szukać pracy, doradztwo w zakresie zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej), . działalność „klubu malucha i mamy” skierowana do kobiet, które ze względu na brak zapewnionej opieki nad dzieckiem są wykluczone z rozwijania kompetencji zawodowych i/lub z kontynuacji kariery zawodowej. - prognozowane rezultaty: . liczba potencjalnych użytkowników CIS-Z: 1 000 osób rocznie (zakłada się, że z pomocy skorzysta co najmniej 1/10 mieszkańców gminy), . liczba nowych usług publicznych prowadzących do podniesienia kompetencji zawodowych: 6 (wolontariat i grupy wsparcia, kursy zawodowe i interpersonalne, kursy językowe, kursy komputerowe, doradztwo zawodowe, klub malucha i mamy), . liczba osób zagrożonych wykluczeniem społecznym objętych wsparciem w ramach programu: 100 osób, . liczba osób biernych zawodowo, nieuczestniczących w kształceniu lub szkoleniu objętych wsparciem: 50 osób. Źródłem pomiaru wskazanych rezultatów będą raporty z działalności CIS-Z, opracowywane corocznie przez dyrekcję placówki. Rezultaty są bezpośrednią odpowiedzią na zdiagnozowany problem braku inicjatyw wspierających rozwój kapitału ludzkiego na terenie całej gminy, które centralizowane będą w OR 2. Podstawowe motywacje do realizacji opisanych projektów: . zdiagnozowanie OR 2 jako obszaru optymalnego do prowadzenia działań naprawczych w zakresie niedostatecznej jakości kapitału ludzkiego w gminie (M- GOK jest punktem powszechnie znanym mieszkańcom, dostępnym komunikacyjnie z poziomu każdej miejscowości), . analizy raportu z ankiet przeprowadzonych w ramach prac nad LPR (raport w załączeniu).

3. Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych typu brownfield w Ogrodzieńcu Projekt 1. Uzbrojenie terenów ogrodzienieckiej strefy inwestycyjnej. - projekt inwestycyjny, - realizator: Gmina Ogrodzieniec,

59

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

- lokalizacja: OR 1 „Cementownia”, w okolicach osiedla mieszkaniowego „Cementowania”, teren po byłej Cementowni Wiek S.A., - szacowana wartość projektu: 12.811.703,69 zł. - założono finansowanie ze środków własnych budżetu miasta i gminy w wysokości 15% wartości projektu oraz 85% dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020, - wstępny zakres projektu: Uzbrojenie terenu inwestycyjnego o wielkości 12,4 ha w infrastrukturę drogową, sieć kanalizacyjną i wodociągową oraz promocja terenu. - prognozowane rezultaty: . liczba inwestycji zlokalizowanych na przygotowanych terenach inwestycyjnych: co najmniej 1 szt. (wariant minimum, nie można bowiem wykluczyć, że znajdzie się 1 inwestor zainteresowany całym obszarem), . liczba MŚP zlokalizowanych na terenach inwestycyjnych: co najmniej 1 szt. (jak wyżej), . liczba miejsc pracy utworzonych w MŚP: 100 szt. (bazując na wielkości terenu, przyjmując zainwestowanie wszystkich hektarów). Źródłem pomiaru wskazanych rezultatów będzie umowa dzierżawy/kupna ternu oraz deklaracja MŚP o liczbie zatrudnionych. Projekt 2. Włączenie obszaru po Cementowni Wiek S.A. do Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej - projekt nieinwestycyjny, - realizator: Gmina Ogrodzieniec, - lokalizacja: OR 1 „Cementownia”, w okolicach osiedla mieszkaniowego „Cementowania”, teren po byłej Cementowni Wiek S.A., - warunki wstępne: pozyskanie dofinansowania na działania inwestycyjne zaplanowane w ramach projektu 1, - szacowana wartość projektu: nie dotyczy - zakres projektu: Uzyskanie zgody władz Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej na włączenie obszaru do strefy, co przyniesie potencjalnym najemcom dodatkowe korzyści jak ulgi/zwolnienia podatkowe, możliwość kooperacji z innymi podmiotami w strefie na korzystniejszych warunkach. - prognozowane rezultaty: . liczba terenów inwestycyjnych włączonych do KSSE: 1 szt.

60

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Źródłem pomiaru wskazanego rezultatu będzie umowa z KSSE na włączenie obszaru do strefy. Podstawowe motywacje do realizacji opisanych projektów: . konieczność znalezienia alternatywnego do turystyki źródła dochodów mieszkańców gminy, . konieczność rewitalizacji obszaru zdegradowanego, . duże bezrobocie panujące w gminie po likwidacji Cementowni Wiek S.A. i fabryki PMIB Izolacja Ogrodzieniec, . bezpośrednie oddziaływanie zdegradowanego terenu na jakość życia mieszkańców osiedla „Cementownia”, . analizy raportu z ankiet przeprowadzonych w ramach prac nad LPR (raport w załączeniu).

PROJEKTY POZOSTAŁE . Rewitalizacja dawnego Ośrodka Rekreacyjnego „Krępa” w Ogrodzieńcu. . Usunięcie azbestu z budynków zlokalizowanych w gminie Ogrodzieniec, w szczególności leżących na terenie OR 1 i OR 3. . Termomodernizacja budynków zlokalizowanych w gminie Ogrodzieniec, w szczególności leżących na terenie OR 1 i OR 3. . Utworzenie dziecięcej grupy pożarniczej. . „Młodzi dla innych” – cykliczne imprezy charytatywne dla potrzebujących. . „Potrafimy” – cykliczne akcje sportowe (np. maratony nordic walking). . Prowadzenie cyklicznych spotkań wszystkich zainteresowanych mieszkańców poszczególnych miejscowości gminy z przedstawicielami władz ws. rozwoju gminy. . Okresowe badania ankietowe (zbliżone do badania zrealizowanego w ramach niniejszego opracowania) mieszkańców gminy. . Współpraca ze Spółdzielnią Mieszkaniową „Hutnik” w zakresie przywrócenia wysokiej jakości infrastruktury mieszkaniowej na terenie OR 1. . Organizacja imprez kulturalnych, sportowych i rekreacyjnych dla mieszkańców i turystów, ze szczególnym uwzględnieniem mieszkańców OR 1. . Organizacja cyklicznych spotkań przedstawicieli Kół Gospodyń Wiejskich i ich aktywacja w celu wzmacniania włączenia społecznego mieszkańców OR 1 w życie gminy. . Organizacja amatorskiej ligi sportowej w kilku dyscyplinach dla dzieci i młodzieży każdej z miejscowości i prowadzenie zawodów sportowych.

61

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

KOMPLEMENTARNOŚĆ MIĘDZY POSZCZEGÓLNYMI PROJEKTAMI Jak wykazały analizy prowadzone w niniejszym opracowaniu wszystkie problemy zdiagnozowane w gminie i poszczególnych obszarach rewitalizacji łączą się przyczynowo- skutkowo (rysunek nr 6). Próby zminimalizowania problemów lub ich całkowitego wyeliminowania są również komplementarne względem siebie (rysunek nr 7).

62

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Rysunek 6 Powiązania przyczynowo-skutkowe obszarów problemowych

Źródło: Opracowanie własne

63

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Rysunek 7 Komplementarność przyjętych projektów

Źródło: Opracowanie własne

64

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

7 Powiązanie programu z dokumentami strategicznymi i planistycznymi gminy

Na moment opracowywania niniejszego dokumentu (wrzesień 2015 r.) Gmina Ogrodzieniec dysponuje następującymi dokumentami strategicznymi i planistycznymi: . Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Ogrodzieniec na lata 2011-2020, . Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie miasta i gminy Ogrodzieniec, . Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Ogrodzieniec, . Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie dla Miasta i Gminy Ogrodzieniec na lata 2015-2020, . Plan rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych eksploatowanych przez Zakład Gospodarki Komunalnej w Ogrodzieńcu na lata 2015- 2016 na terenie miasta i gminy Ogrodzieniec, . Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Miasta i Gminy Ogrodzieniec na rok 2015, . Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta i Gminy Ogrodzieniec na lata 2015-2018, . Program współpracy Gminy Ogrodzieniec z organizacjami pozarządowymi w roku 2015, . Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Ogrodzieniec na lata 2014- 2020, . Program Ograniczenia Niskiej Emisji dla Gminy Ogrodzieniec, . Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Ogrodzieniec, . Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Ogrodzieniec w obrębie sołectwa Ryczów - część A, . Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Ogrodzieniec w obrębie sołectwa Ryczów - część B, . Plan zagospodarowania przestrzennego miasta Ogrodzieniec, . Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Ogrodzieniec obejmujący sołectwa: Fugasówka–Markowizna, Giebło, Kolonia Giebło, Gulzów, Kiełkowice, Mokrus, Podzamcze, Ryczów, Ryczów Kolonia, Żelazko – Śrubarnia z wyłączeniem terenów objętych planami uchwalonymi po roku 1995r. Ze względu na specyfikę niniejszego programu można wykazać powiązania tematyczne/terytorialne jedynie z wybranymi dokumentami, co wskazuje się przez podkreślenie wybranych pozycji. W poniższej tabeli wskazuje się stosowne powiązania

65

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec pomiędzy LPR a wskazanymi dokumentami planistycznymi i strategicznymi. Cele strategiczne LPR wyznaczone w poprzednim rozdziale to: C.1. Stworzenie warunków umożliwiających prowadzenie działań pozainwestycyjnych poprawiających sytuację społeczną mieszkańców i podnoszących jakość kapitału ludzkiego. C.2. Wykorzystanie potencjału inwestycyjnego obszarów poprzemysłowych oraz atrakcyjności turystycznej gminy do budowy gospodarczej przewagi konkurencyjnej. C.3. Stworzenie warunków do integracji społecznej i budowania więzi społecznej pomiędzy wszystkimi mieszkańcami gminy. Jak wynika z poniższej tabeli – wyznaczone cele strategiczne są spójne z celami dokumentów strategicznych/planistycznych gminy.

66

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Tabela 21 Matryca logiczna powiązania dokumentów strategicznych i planistycznych gminy z celami strategicznymi LPR-u Nazwa dokumentu Główne cele Cele strategiczne rewitalizacji

C.1. C.2. C.3.

Strategia Rozwoju Miasta i Misja Gminy Ogrodzieniec: Ogrodzieniec stolicą Jury, tworzącą doskonałe warunki do życia, pracy i wypoczynku dla mieszkańców Gminy Ogrodzieniec i turystów. Cele strategiczne: na lata 2011-2020 . Zapewnienie stabilnego rozwoju gospodarczego gminy poprzez wspieranie i rozwój + przedsiębiorstw spełniających standardy ekologiczne, . Rozwój turystyki poprzez efektywne wykorzystanie korzystnego położenia oraz warunków + przyrodniczych i kulturowych – rozwijanie produktu turystycznego . Osiągnięcie wysokiego stopnia dostępności i jakości infrastruktury technicznej z uwzględnieniem kierunków rozwoju gminy . Zapewnienie wysokiej jakości środowiska naturalnego +

. Zapewnienie mieszkańcom wysokiego standardu życia. + + +

Gminny Program Cele programu: Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz . Tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. ochrony ofiar przemocy w rodzinie dla Miasta i . Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. + Gminy Ogrodzieniec na . Opracowywanie i realizacja programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie. lata 2015-2020 . Udzielanie rodzinom, w których występuje przemoc pomocy materialnej, psychologicznej, + prawnej. . Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu przemocy w rodzinie. . Szkolenie przedstawicieli wybranych zawodów w zakresie nowoczesnych strategii i metod przeciwdziałania przemocy w rodzinie. . Budowanie skutecznych form kontroli prawnej i społecznej nad zachowaniami sprawcy przemocy. Podejmowanie działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa i przestrzegania prawa. . Zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie i zwiększenie dostępności pomocy. +

67

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

. Wskazanie zadań dla Zespołu Interdyscyplinarnego.

Gminny Program Cele programu: Profilaktyki i Rozwiązywania . Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od + Problemów Alkoholowych alkoholu oraz członków ich rodzin. dla Miasta i Gminy . Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w szczególności dla dzieci + i młodzieży, kształtowanie postaw i umiejętności ważnych dla zdrowia i trzeźwości. Ogrodzieniec na rok 2015 . Udzielenie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy materialnej, + psychospołecznej, prawnej. . Promocja zdrowego stylu życia wolnego od alkoholu i innych środków uzależniających. +

. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów dotyczących uzależnień. . Szkolenie przedstawicieli wybranych zawodów w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwiązywania problemów alkoholowych. . Budowanie skutecznych form kontroli prawnej i społecznej nad szkodliwymi zachowaniami osób nadużywających alkoholu. Podejmowanie działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa i przestrzegania prawa. . Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 131 i 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. . Zmniejszenie rozmiarów naruszeń prawa na rynku alkoholowym ( dotyczących reklam napojów alkoholowych, sprzedaży nieletnim i nietrzeźwym, nietrzeźwość w pracy, nielegalna produkcja i handel napojami alkoholowymi). Gminny Program Cele programu: Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta . Prowadzenie i koordynowanie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej + i Gminy Ogrodzieniec na skierowanej do dzieci i młodzieży. lata 2015-2018 . Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób dotkniętych + problemem narkomanii oraz członków ich rodzin. . Promocja zdrowego stylu życia wolnego od narkotyków. +

. Wspomaganie działalności szkół, instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii. . Szkolenie przedstawicieli wybranych zawodów w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwiązywania problemów narkomanii. . Udzielenie rodzinom, w których występują problemy z narkotykami pomocy materialnej, + psychologicznej, socjalnej i prawnej.

68

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

. Budowanie skutecznych form kontroli prawnej i społecznej nad szkodliwymi zachowaniami osób nadużywających narkotyków. . Wdrożenie profilaktyki rodzinnej skierowanej do rodziców (edukacja dorosłych). +

Strategia Rozwiązywania Misja: skuteczne aktywizowanie mieszkańców gminy zagrożonych lub dotkniętych marginalizacją i wykluczeniem społecznym, Problemów Społecznych wzmacnianie rodzin oraz dążenie do integracji społecznej. Gminy Ogrodzieniec na lata 2014-2020 Cele strategiczne:

. Przeciwdziałanie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu mieszkańców gminy. + +

. Wspieranie rodzin, zapewnienie dzieciom i młodzieży warunków do rozwoju oraz podnoszenie + + poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego i publicznego w gminie. . Wzmacnianie lokalnych służb społecznych oraz rozwijanie społeczeństwa obywatelskiego. + +

Plan zagospodarowania przestrzennego miasta Ogrodzieniec: Wszystkie zaplanowane działania inwestycyjne są zgodne z zapisami planu zagospodarowania przestrzennego.

Źródło: Opracowanie własne

69

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

8 System realizacji (wdrażania) programu rewitalizacji

Ze względu na długookresowy charakter dokumentu, wdrażanie założeń LPR-u jest procesem ciągłym i wymagającym stałego monitorowania. Wdrażaniu programu towarzyszyć musi jego ciągła ewaluacja, prowadzona w oparciu o pozyskiwane informacje dotyczące rozwoju OR 1 i OR 2, skutków prowadzonych działań i ich odbioru społecznego.

Instytucją odpowiedzialną za wdrażanie Lokalnego Programu Rewitalizacji będzie Urząd Miasta i Gminy Ogrodzieniec. Do najważniejszych zadań w zakresie wdrażania LPR-u należeć będzie: . Monitorowanie realizacji projektów pod kątem ich zgodności z założeniami i celami określonymi w programu – działanie realizowane będzie w całym okresie trwania programu, na bieżąco dla każdego działania inwestycyjnego i pozainwestycyjnego indywidualnie. . Weryfikacja założeń rewitalizacji i ich ewentualna aktualizacja na podstawie gromadzonych materiałów, dokumentów i oceny przeprowadzonych działań. . Prowadzenie działań informacyjnych, konsultacji społecznych i publikacja okresowych informacji na temat realizacji programu. Za realizację poszczególnych projektów odpowiedzialni będą właściwi beneficjenci (w większości Gmina Ogrodzieniec). W przypadku projektów własnych Gminy oraz jednostek organizacyjnych gminy, przygotowanie i wdrożenie projektu spoczywać będzie na pracownikach właściwych referatów Urzędu Miasta i Gminy lub dyrektorach właściwych jednostek organizacyjnych. Ponadto, w kompetencjach wyznaczonego przez Burmistrza Miasta i Gminy referatu leżeć będzie gromadzenie sprawozdań z realizacji poszczególnych przedsięwzięć i postępów w realizacji całego programu. Wyznaczony referat będzie przekazywał Burmistrzowi zbiorcze sprawozdanie z realizacji programu wraz z ewentualnym wnioskiem o konieczności aktualizacji dokumentu. Na podstawie otrzymywanych danych, Burmistrz Miasta i Gminy będzie przedstawiał Radzie Miasta i Gminy informację o stopniu realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji lub o konieczności jego aktualizacji. W przypadku konieczności dokonania aktualizacji dokumentu Burmistrz Miasta i Gminy powoła zespół ds. aktualizacji LPR-u i/lub zleci aktualizację zewnętrznemu podmiotowi.

W proces wdrażania programu UMiG współpracował będzie ściśle z następującymi podmiotami: . Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ogrodzieńcu, . Miejsko-Gminny Dom Kultury w Ogrodzieńcu, . utworzone na skutek realizacji programu Centrum Integracji Społeczno-Zawodowej, . utworzono na skutek realizacji programu Centrum Usług Społecznych. 70

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

W każdym z wymienionych podmiotów wyznaczona zostanie osoba odpowiedzialna za koordynowanie działań wynikających z realizacji LPR oraz kontakt z przedstawicielami UMiG Ogrodzieniec. Planuje się, że w stałych okresach czasowych, nie rzadszych niż 1 raz na kwartał zorganizowane zostanie spotkanie zespołu roboczego, w którym udział wezmą przedstawiciele UMiG Ogrodzieniec oraz wszystkich wymienionych jednostek. Na spotkaniu na bieżąco omawiane będą kwestie organizacyjne oraz wszelkie aspekty funkcjonowania programu.

Efektywna realizacja LPR-u wymaga wdrażania w układzie wielopodmiotowym, co umożliwia optymalne wykorzystanie lokalnych zasobów ludzkich oraz instytucjonalnych. Realizacja większości projektów rewitalizacyjnych lub też ich późniejsze funkcjonowanie wymaga współdziałania mieszkańców i innych podmiotów uczestniczących w lokalnym życiu społecznym (szczególnie w obrębie poszczególnych OR). Podejście partycypacyjne w procesie rewitalizacji zakłada aktywne uczestnictwo środowisk lokalnych, przedsiębiorstw, instytucji, grup nieformalnych, organizacji pozarządowych, jak również podmiotów zewnętrznych (instytucje regionalne, krajowe, międzynarodowe). Podstawowa korzyść podejścia partycypacyjnego wiąże się ze skutecznym dopasowaniem realizowanych projektów do potrzeb społeczności lokalnych (szczególnie społeczności wskazanych OR) oraz zapewnia niezbędne ich zaangażowanie w proces wdrażania programu. Między innymi z tego powodu w kierunkach działań sformułowanych w programie często występuje konieczność diagnozy konkretnych potrzeb, która powinna zostać przeprowadzona na bazie badania opinii mieszkańców. Niniejszy program przed przyjęciem przez i Radę Miejską skonsultowany został zarówno z jej członkami, jak i przedstawicielami samorządu i społeczności lokalnej. Po przeanalizowaniu zgłoszonych uwag i konstruktywnej dyskusji opracowano ostateczną wersję dokumentu, uwzględniającą wszystkie zastrzeżenia. Po przyjęciu dokumentu przez Radę Miejską należy w kolejnym kroku przedstawić treść programu wszystkim zainteresowanym mieszkańcom. Kampania informacyjna zawierała będzie co najmniej następujące działania: . Umieszczenie na plakatach i/lub ulotkach informacji o przyjęciu programu wraz z podaniem źródła internetowego do elektronicznej wersji dokumentu. Proponuje się kolportaż plakatów/ulotek na terenie jednostek organizacyjnych gminy, w siedzibach OSP oraz kościołach. . Umieszczenie informacji o przyjęciu LPR-u na stronie internetowej gminy. Elektroniczna wersja programu powinna zostać opatrzona krótkim wstępem, który w jasny sposób, językiem niespecjalistycznym pozwoli na wyjaśnienie wszystkim mieszkańcom: . Po co program powstał? 71

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

. Jakie są główne założenia programu i do kogo są kierowane? . Jaką rolę w realizacji programu pełnią mieszkańcy gminy i poszczególnych obszarów rewitalizacji? . W jaki sposób wskazano obszary podlegające rewitalizacji? Komunikat powinien ponadto zawierać dane kontaktowe do wyznaczonego przez Burmistrza pracownika UMiG Ogrodzieniec, do którego mieszkańcy będą mogli kierować ewentualne pytania czy wątpliwości dotyczące realizowanego programu. Prawidłowo realizowana w ramach programu polityka promocyjno-informacyjna powinna zapewnić: . wyjaśnienie mieszkańcom lub innym grupom interesariuszy korzyści płynących z wdrażania poszczególnych kierunków działań, . dostęp do informacji na temat ewentualnych problemów związanych z wdrażaniem programu, . możliwość wyrażania interesariuszom programu własnych opinii. Konieczne jest systematyczne przekazywanie informacji na temat podejmowanych działań i osiąganych wskaźników produktu i rezultatu, np. w formie raportu z monitoringu programu (mogą być to np. podsumowania z przeprowadzonych spotkań zespołu roboczego wdrażającego LPR). Podstawowe obszary działań w zakresie komunikacji dwustronnej i współpracy władz gminy ze społecznością lokalną to: . informacja o postępach we wdrażaniu LPR-u - mieszkańcy będą mieli możliwość uzyskania informacji o aktualnym zaawansowaniu we wdrażaniu programu bezpośrednio w Urzędzie lub poprzez stronę internetową Urzędu, . podjęcie współpracy z mediami lokalnymi - podawanie informacji o wdrażanych projektach w mediach lokalnych przynajmniej raz w roku.

72

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

9 System monitoringu i oceny skuteczności działań i system wprowadzania modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu programu

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 stanowi dokument otwarty, który poddawany będzie systematycznej, okresowej analizie i ocenie oraz będzie w razie potrzeby aktualizowany w zakresie dostosowania do zmieniających się uwarunkowań. Do zmieniających się uwarunkowań zaliczyć należy m.in. możliwość wyznaczenia innych niż identyfikowane obecnie obszarów rewitalizacji, co wiązało będzie się z koniecznością przeprowadzenia ponownej analizy społeczno-gospodarczej.

Do monitorowania, oceny realizacji programu i jego aktualizacji służyć będzie system współpracy pomiędzy podmiotami realizującymi program oraz analiza osiąganych wskaźników rezultatów i oddziaływania. Komórką odpowiedzialną za prowadzenie stałego monitoringu będzie Referat Inwestycji i Rozwoju Gospodarczego UMiG Ogrodzieniec, którego zadaniem będzie pozyskiwanie niezbędnych danych umożliwiających monitoring programu, a następnie ich przetwarzanie i przygotowywanie raportu o stanie realizacji Programu. Referat będzie ściśle współpracował w tym zakresie z OPS w Ogrodzieńcu. W cyklu dwuletnim (od dnia uchwalenia programu przez Radę Miejską) zwoływane będzie spotkanie robocze, podczas którego weryfikowane i analizowane będą wszystkie aspekty związane z wdrażaniem programu, w szczególności: . osiągalność zakładanych wskaźników, . wpływ realizacji poszczególnych przedsięwzięć na przyjęte cele i priorytety, . harmonogram realizowanych przedsięwzięć, . możliwości budżetowe gminy do dalszej realizacji programu. W przypadku znacznej dysproporcji pomiędzy założeniami LPR-u a realnymi efektami jego realizacji, powołany zostanie Zespół ds. realizacji LPR-u, którego rolą będzie podjęcie kroków zmierzających do odwrócenia niekorzystnych czynników. Jeżeli zaistnieje konieczność aktualizacji dokumentu, Burmistrz zwoła Zespół Zadaniowy oraz zorganizuje konsultacje społeczne z partnerami zaangażowanymi w realizację programu. W kolejnym kroku propozycja zaktualizowanej strategii przedłożona zostanie do konsultacji Radzie Miasta i Gminy. Po opracowaniu kompletnego dokumentu aktualizacja zostanie przyjęta uchwałą Rady Miasta i Gminy.

Monitorowanie postępu we wdrażaniu LPR-u będzie możliwe dzięki wykorzystaniu zdefiniowanych poniżej wskaźników produktu oraz rezultatu. Formułując wskaźniki przyjęto założenie, iż stan bazowy dla realizacji każdego z nich zostaje ustalony na poziomie zerowym („0,00”), natomiast postęp będzie mierzony w cyklach dwuletnich, począwszy od roku w którym Rada Miejska przyjmie LPR do realizacji. 73

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

Podstawą monitorowania niektórych wskaźników będą informacje pozyskane od podmiotów zewnętrznych odpowiedzialnych za realizację poszczególnych działań, gdyż nie wszystkie przedsięwzięcia wpływające na realizację założeń niniejszego programu pozostają w gestii UMiG Ogrodzieniec.

Wskaźniki dla programu Wskaźniki zdiagnozowano w momencie przyjmowania zakresu projektów strategicznych/podstawowych, należą do nich: . liczba budynków zrewitalizowanych na cele społeczne: 2 szt. . liczba nowych CUS udostępnionych na obszarach zdegradowanych: 1 szt. . liczba funkcjonujących CUS: 1 szt. . liczba potencjalnych użytkowników CUS: 200 osób . liczba NGO wspartych na skutek realizacji projektu: 1 szt. . liczba nowych usług publicznych prowadzących do rozwiązania problemów społecznych: 7 szt. . liczba nowych CIS-Z udostępnionych na obszarach zdegradowanych: 1 szt. . liczba potencjalnych użytkowników CIS-Z: 1 000 osób rocznie, . liczba nowych usług publicznych prowadzących do podniesienia kompetencji zawodowych: 6 szt. . liczba inwestycji zlokalizowanych na przygotowanych terenach inwestycyjnych: co najmniej 1 szt. . liczba MŚP zlokalizowanych na terenach inwestycyjnych: co najmniej 1 szt. . liczba miejsc pracy utworzonych w MŚP: 100 szt. . liczba terenów inwestycyjnych włączonych do KSSE: 1 szt.

Wskaźniki oddziaływania Poza wskaźnikami dla programu określić można również wskaźniki oddziaływania, tj. korzyści planowane do osiągnięcia w perspektywie długookresowej, należą do nich: . Poprawa atrakcyjności warunków zamieszkania w gminie dla obecnych i potencjalnych mieszkańców (szczególnie na terenie OR 1). . Poprawa jakości kapitału ludzkiego w gminie. . Poprawa atrakcyjności gospodarczej i inwestycyjnej gminy. . Zawiązanie więzi społecznych pomiędzy mieszkańcami wszystkich miejscowości gminy. . Włączenie społeczne mieszkańców OR 1 do życia społecznego gminy. . Wzrost jakości życia w całej gminie, szczególnie na terenie OR 1. . Wzrost atrakcyjności przestrzennej gminy. . Poprawa estetyki gminnego krajobrazu.

74

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

. Podniesienie atrakcyjności oferty sportowo-rekreacyjnej na terenie gminy (szczególnie dla młodzieży). . Podniesienie atrakcyjności oferty kulturalno-oświatowej na terenie gminy. . Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa publicznego w gminie. Mimo, że co do zasady wskaźniki oddziaływania są niemierzalne i stanowią odzwierciedlenie subiektywnych odczuć obywateli, można wskazać następujące mierzalne wskaźniki, świadczące o skuteczności wdrażania LPR-u jako całościowego planu: . Wzrost liczby mieszkańców gminy [osoba] . Wzrost wskaźników przyrostu naturalnego – osiągnięcie przewagi urodzeń nad zgonami . Wzrost liczby podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy [szt.] . Wzrost liczby nowych inwestorów [szt.] Wszystkie wskaźniki można monitorować na bazie danych GUS, jednak nie częściej niż w okresie corocznym (dane GUS aktualizowane są maksymalnie 1 raz w roku).

75

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

10 Spis rysunków i tabel

Rysunek 1 Liczba mieszkańców Gminy Ogrodzieniec, j.m. osoba ...... 10 Rysunek 2 Liczba mieszkańców poszczególnych miejscowości Gminy Ogrodzieniec, j.m. osoba ...... 12 Rysunek 3 Centrum zabudowy Gminy Ogrodzieniec ...... 22 Rysunek 4 Procent ogółu mieszkańców miejscowości korzystających z pomocy społecznej w latach 2012-2014 ...... 32 Rysunek 5 Zależności pomiędzy czynnikami charakteryzującymi jakość życia ...... 41 Rysunek 6 Powiązania przyczynowo-skutkowe obszarów problemowych ...... 63 Rysunek 7 Komplementarność przyjętych projektów...... 64

Tabela 1 Powierzchnia gruntów Gminy Ogrodzieniec z podziałem na sposób użytkowania...8 Tabela 2 Liczba mieszkańców miejscowości leżących w Gminie Ogrodzieniec, j.m. osoba ..8 Tabela 3 Prognoza liczby mieszkańców Powiatu Zawierciańskiego w latach 2015-2050 .... 11 Tabela 4 Przyrost naturalny w Gminie Ogrodzieniec w latach 2010-2014, stan na 31.12 ... 13 Tabela 5 Prognoza salda migracji w Powiecie Zawierciańskim w latach 2015-2050 ...... 13 Tabela 6 Ludność w wieku przedprodukcyjnym (17 lat i mniej), produkcyjnym i poprodukcyjnym wg płci w Gminie Ogrodzieniec, lata 2010-2014 ...... 14 Tabela 7 Migracje na pobyt stały gminne wg płci, typu i kierunku w Gminie Ogrodzieniec w latach 2010-2014, stan na 31.12, j.m. osoba ...... 14 Tabela 8 Prognoza salda migracji oraz przyrostu naturalnego w Powiecie Zawierciańskim w latach 2015-2050 ...... 15 Tabela 9 Liczba wpisów wg sekcji działalności gospodarczej, stan na 2014 r...... 16 Tabela 10 Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w Gminie Ogrodzieniec, wg sektorów własnościowych w latach 2010-2014 ...... 17 Tabela 11 Przeznaczenie terenów inwestycyjnych ...... 24 Tabela 12 Infrastruktura sieciowa na terenie gminy Ogrodzieniec, stan na 31.12.2014 .... 26 Tabela 13 Osoby objęte pomocą społeczną w Gminie Ogrodzieniec w latach 2012-2014 ... 30 Tabela 14 Liczba rodzin objętych pomocą w ramach danego problemu społecznego w roku 2014...... 33 Tabela 15 Ocena skuteczności ingerencji gminy w wyeliminowaniu danego problemu społecznego ...... 34 Tabela 16 Kluczowe problemy społeczne w poszczególnych miejscowościach w 2014 r. ... 35 Tabela 17 Macierz wyników – wzajemny wpływ obszarów problemowych względem siebie 38 Tabela 18 Obszary problemowe a czynniki charakteryzujące jakość życia w gminie ...... 40 Tabela 19 Obszary występowania problemów kluczowych ...... 41 Tabela 20 Cele i kierunki działań ...... 51 Tabela 21 Matryca logiczna powiązania dokumentów strategicznych i planistycznych gminy z celami strategicznymi LPR-u ...... 67

76

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

11 Załączniki

11.1 Mapy – obszar rewitalizacji

11.2 Raport z przeprowadzonego badania ankietowego

11.3 Raport OPS w Ogrodzieńcu „Analiza rodzin objętych pomocą”

77

1. Mapy – obszar rewitalizacji

Obszary rewitalizacji na tle Gminy Ogrodzieniec

Obszar rewitalizacji OR1 - Cementownia

Obszar rewitalizacji OR1 – Cementownia –OSR Krępa

Obszar rewitalizacji OR2 – M-GOK

Obszar rewitalizacji OR3 – osiedle „Słowackiego”

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

2. Raport z przeprowadzonego badania ankietowego

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie.

Analizując zebrane dane dotyczące oceny zadowolenia respondentów z miejsca ich zamieszkania wynika (wykres 1), że aż 46% ankietowanych raczej jest zadowolonych z miejsca swojego zamieszkania, a 26% badanych zadeklarowało zdecydowane zadowolenie z miejsca, w którym mieszka. Ta zdecydowana większość mieszkańców (ok. 72%) stanowi potencjalną grupę osób, skłonnych zarekomendować rodzinie oraz znajomym swoją miejscowość jako docelowe miejsce zamieszkania. Tylko 9% ankietowanych mieszkańców Gminy Ogrodzieniec raczej jest niezadowolonych z miejsca swojego zamieszkania, a 4% ogółu badanych kategorycznie wypowiedziała się ze swoim niezadowoleniem związanym z miejscem, w którym obecnie mieszka. Grupa ankietowanych nie mająca zdania na zadane pytanie stanowiła 13% ogółu, zaś respondenci, którzy nie udzielili odpowiedzi na zadane pytanie ankietowe stanowili 3% ankietowanych.

Wykres 1: Czy jesteś zadowolony z miejsca zamieszkania?

3%

4% 9% 26% 13% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze 46% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Znaczna część ankietowanych (42%) uważa, że sąsiedztwo w ich otoczeniu jest przyjazne i nieuciążliwe (wykres 2), a 23% jest zdecydowanie o tym przekonana. Tylko 11% ankietowanych nie ma na ten temat zdania. Grupa respondentów niezadowolona ze swojego otoczenia: sąsiadów, firm bądź instytucji użyteczności publicznej stanowi 14% ogółu, a kategorycznie niezadowolonych - 6%. Wśród tej grupy respondentów najczęściej pojawiającym się argumentem na rzecz niezadowolenia jest:

1

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

. uciążliwy ruch pojazdów przejeżdżających przez gminę, . spalanie odpadów w piecach, . pojawiający się dym z kominów w gospodarstwach domowych i towarzyszący mu nieprzyjemny zapach, . nieprzyjaźni sąsiedzi. Na tak sformułowane pytanie nie udzieliło odpowiedzi 4% ankietowanych.

Wykres 2: Czy sąsiedztwo w twoim otoczeniu jest przyjazne i nieuciążliwe?

4% 6% 14% 23% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle 11% raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania

42% raczej się zgadzam/dobrze zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Zdecydowanie zróżnicowanych odpowiedzi ankietowani udzielali na pytanie: „Czy przestrzeń publiczna w mojej miejscowości jest ładna i zadbana?”. Odpowiedzi respondentów były uzależnione od zamieszkiwanego przez nich sołectwa. W Fugasówce (wykres 3) grupa respondentów zadowolonych z zadbanej przestrzeni stanowi ok. 28% ankietowanych, w tym 4% jest bardzo zadowolonych. Ankietowanych nie mających zdania na ten temat jest 24%. Przeważająca grupa respondentów uważająca, że teren Fugasówki jest niezadbany, stanowi ok. 40% ankietowanych, w tym 16% ankietowanych uważa, że jest stan jest bardzo zły. Niezainteresowanych pytaniem ankietowanych, którzy nie udzielili żadnej odpowiedzi jest 8%.

2

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 3: Czy przestrzeń publiczna w Fugasówce jest ładna i zadbana?

4% 8% 16% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle 24% raczej się nie zgadzam/źle 24% nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze 24% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Zadowolonych z zadbanej i ładnej przestrzeni publicznej w Ryczowie (wykres 4) wśród ankietowanych jest ok. 58 %, w tym 16% ankietowanych wyraziło swoje bardzo duże zadowolenie w tej kwestii. Ankietowanych nie mających zdania na ten temat jest 26% ogółu. Ok. 11% respondentów uważa, że Ryczów jest nieładny i zaniedbany, a 5% ankietowanych ocenia przestrzeń publiczną bardzo źle.

Wykres 4: Czy przestrzeń publiczna w Ryczowie jest ładna i zadbana?

5% 16% 11% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 26% nie mam zdania 42% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

3

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Mieszkańcy Kiełkowic (wykres 5) wyrazili swoje zadowolenie z zadbanej i ładnej miejscowości, którą zamieszkują. Taką odpowiedź zadeklarowało 42% respondentów, a 8% oceniło przestrzeń publiczną bardzo dobrze. Ankietowanych, którzy uważają, że Kiełkowice są zaniedbane stanowi 8% respondentów. Dokładnie tyle samo badanych osób nie ma zdania na ten temat, a aż 33% badanych nie udzieliło w ogóle odpowiedzi na zadane pytanie.

Wykres 5: Czy przestrzeń publiczna w Kiełkowicach jest ładna i zadbana?

8% 8% 33% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania 8% 42% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Zdecydowana większość ankietowanych, którzy udzielili odpowiedzi na to pytanie, kształtująca się na poziomie 45% w sołectwie Mokrus (wykres 6) uważa, że ich miejscowość jest zaniedbana i nieładna. Ponadto, aż 36% badanych nie ma zdania na ten temat, a 18% w ogóle nie udzieliło odpowiedzi na zadane pytanie.

4

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 6:Czy przestrzeń publiczna w Kiełkowicach jest ładna i zadbana?

18% kategorycznie się nie 45% zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania 36% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Sytuacja zdecydowanie odmienna niż w sołectwie Mokrus ma miejsce wśród ankietowanych mieszkańców Ryczów-Kolonia (wykres 7). Tam też, ok.91% badanych uznało, że ich miejscowość jest zadbana, ładna i nie występują w niej akty wandalizmu. W tym 27 % ankietowanych uznało, że jest bardzo dobrze. Tylko 9% ankietowanych nie miało zdania na ten temat.

Wykres 7: Czy przestrzeń publiczna w sołectwie Ryczów-Kolonia jest ładna i zadbana?

9% 27% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze 64% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

5

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Ankietowani w sołectwie Giebło (wykres 8) w zdecydowanej większości są niezadowoleni i uważają, że ich miejscowość jest zaniedbana. Grupę tą stanowi 50% badanych, w tym 7% ankietowanych uważa, że jest bardzo źle. Zadowolonych z zadbanej przestrzeni publicznej jest ok. 36% ankietowanych, a wśród nich grupa respondentów bardzo zadowolonych, kształtująca się na poziomie 7%. Respondenci nie mający zdania na ten temat stanowią 14% wśród badanych.

Wykres 8: Czy przestrzeń publiczna w Gieble jest ładna i zadbana?

7% 7% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle 29% raczej się nie zgadzam/źle

43% nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze 14% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Wśród ankietowanych mieszkańców Gulzowa 50% uważa, że ich miejscowość jest zadbana, 33% mieszkańców uważa, że Gulzów jest zaniedbany, a 17% ankietowanych w ogóle nie udzieliło odpowiedzi.

Wykres 9: Czy przestrzeń publiczna w Gulzowie jest ładna i zadbana?

17% 33% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania

50% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

6

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Zadowolonych z zadbanej i ładnej przestrzeni w Ogrodzieńcu (wykres 10) wśród ankietowanych jest ok. 45%, w tym 10% badanych uważa, że jest bardzo ładnie. Badanych uważających, że przestrzeń publiczna na terenie Ogrodzieńca jest zaniedbana jest ok. 34%, w tym 6% ankietowanych uważa, że jest bardzo źle. 17% badanych nie ma zdania na ten temat, a 4% respondentów nie udzieliło w ogóle odpowiedzi na ten temat.

Wykres 10: Czy przestrzeń publiczna w Ogrodzieńcu jest ładna i zadbana?

10% 4% 6%

28% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 35% nie mam zdania

17% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Znaczna grupa ankietowanych w Podzamczu (wykres 11) jest zdania, że ich miejscowość jest zadbana i ładna. Grupę tą stanowi ok. 54% badanych, w tym 8% ankietowanych odpowiedziało, że jest bardzo zadowolona. Grupa respondentów niezadowolonych stanowi ok. 31%, z czego 4% ankietowanych ocenia przestrzeń publiczną jako bardzo złą. Na pytanie nie udzieliło odpowiedzi 15% ankietowanych.

7

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 11: Czy przestrzeń publiczna w Podzamczu jest ładna i zadbana?

8% 4% 27% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 46% nie mam zdania 15% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r

Zróżnicowane odpowiedzi wśród badanych na terenie Gminy Ogrodzieniec pojawiały się również na pytanie: „Czy na terenie mojej miejscowości występują budynki/przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu?” Wśród mieszkańców Fugasówki (wykres 12) ok. 20% ankietowanych uważa, że na terenie ich sołectwa znajdują się budynki/przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu. Jako przykład ankietowani najczęściej wymieniali dawny dom kultury. 28% badanych uznało, że nie ma budynków, które wymagałyby kompleksowego remontu. Aż 32% badanych nie miało zdania na ten temat, a 20% respondentów w ogóle nie udzieliło odpowiedzi na pytanie.

8

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 12: Czy na terenie Fugasówki występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu?

20% 16% kategorycznie się nie 4% zgadzam/bardzo źle 12% raczej się nie zgadzam/źle

16% nie mam zdania raczej się zgadzam/dobrze 32% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

W Ryczowie zaś (wykres 13), ok. 37% badanych uznało, że w ich miejscowości znajdują się budynki i przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu, w tym 21% ankietowanych zdecydowanie się z tym zgadza. Jako przykład ankietowani wskazywali: . budynek po mleczarni, . budynek po byłym sklepie GS-u przy szkole. Wśród badanych, aż 47% respondentów nie ma zdania nie temat zadanego pytania, a 11% nie udzieliło w ogóle odpowiedzi. Jedynie 5% ankietowanych uznało, że w Ryczowie nie występują budynki i przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu.

9

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 13: Czy na terenie Ryczowa występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu?

11% 5% kategorycznie się nie 21% zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

47% nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze 16% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

33% ankietowanych mieszkańców Kiełkowic (wykres 14) zdecydowanie zgadza się, że na terenie sołectwa występują budynki i przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu, a 17% badanych raczej zgadza się z tym stwierdzeniem. Badani mieszkańcy sołectwa jako przykład takich budynków wymieniali: . remizę OSP, . budynek byłej szkoły. Tylko 8% ankietowanych odpowiedziało, że na terenie miejscowości nie występują takie budynki i przestrzenie. Ankietowanych, którzy nie udzielili odpowiedzi jest na poziomie 17% ,zaś 25% badanych w ogóle nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie.

10

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 14: Czy na terenie Kiełkowic występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu?

8% 25% 17% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 17% nie mam zdania 33% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Zdecydowana większość respondentów w sołectwie Mokrus (wykres 15), uważa, że w ich miejscowości występują budynki i przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu- 63%. W tym 36% badanych zdecydowanie się z tym zgadza. Ankietowani najczęściej wskazali na: . pustostany przy ul. Leśnej, . budynek dawnej szkoły, . budynek OSP. Na tak sformułowane pytanie w ankiecie nie miało zdania 36% badanych.

11

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 15: Czy na terenie Mokrus występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu?

36% 36% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania

27% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Odwrotna sytuacja niż w Mokrusie, występuje w sołectwie Ryczów-Kolonia. Tu większość respondentów uważa, że na terenie miejscowości nie występują budynki i przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu (ok. 54%). Ankietowanych, którzy stwierdzili, że takie budynki i przestrzenie publiczne występują jest 18%. Tyle samo ankietowanych odpowiedziało, że nie ma zdania na ten temat. Na tak zadane pytanie nie udzieliło odpowiedzi 9% badanych.

Wykres 16: Czy na terenie sołectwa Ryczów-Kolonia występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu?

9% 18% 18% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

18% 36% nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

12

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

W sołectwie Giebło (wykres 17), 14% ankietowanych zdecydowanie uważa, że występujące budynki i przestrzenie publiczne wymagają kompleksowego remontu. Tyle samo ankietowanych (14%) raczej zgadza się z tym stwierdzeniem. Jako przykład ankietowani wymieniali następujące obiekty: . budynek dawnej mleczarni- „Agronomówka”, . studnię. 28% respondentów uważa, że nie występują takie budynki i przestrzenie publiczne w sołectwie, które wymagałyby kompleksowego remontu. 21% ankietowanych nie ma zdania na ten temat i tyle samo (21%) nie udzieliło odpowiedzi na pytanie.

Wykres 17: Czy na terenie sołectwa Giebło występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu?

7% 21% 21% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle 14% raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania 21% 14% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Na terenie Gulzowa (wykres 18), 50% ankietowanych raczej zgadza się i uważa, że na terenie tej miejscowości występują budynki i przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu. Jako przykład ankietowani mieszkańcy sołectwa wskazali budynek OSP. Również tyle samo respondentów (50%) nie udzieliło w Gulzowie odpowiedzi na to pytanie.

13

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 18: Czy na terenie Gulzowa występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu?

kategorycznie się nie 50% 50% zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Zdecydowanie różnorodnych odpowiedzi udzielili mieszkańcy miejscowości Ogrodzieniec (wykres 19). Wśród badanych zdecydowanie zgadza się ze stwierdzeniem, że na terenie Ogrodzieńca występują publiczne budynki i przestrzenie, które są zaniedbane, opuszczone bądź są to pustostany 15% ankietowanych i jednocześnie 23% raczej jest tego samego zdania. Jako przykład ankietowani mieszkańcy wymienili m.in.: . dom kultury, . dawny „Klub Budowlanych”, . budynek biblioteki, . „park wodny”, . budynek poczty, . budynek po byłej cementowni, . budynek po starym młynie, . „ruiny stodoły”. Ok. 26% respondentów nie zauważa takich budynków i przestrzeni publicznych, w tym 9% kategorycznie nie. 29% ankietowanych w ogóle nie ma zdania na ten temat, a 7% nie udzieliło żadnej odpowiedzi.

14

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 19: Czy na terenie Ogrodzieńca występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu?

7% 9% 15% 17% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 23% nie mam zdania 29% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Wśród mieszkańców Podzamcza (wykres 20), 8% ankietowanych zdecydowanie zauważa potrzebę kompleksowego remontu budynków i przestrzeni publicznych, a 23% ankietowanych raczej się z tym zgadza. Wśród ankietowanych 27% nie ma zdania na ten temat, a ok. 30% badanych nie zauważa potrzeby remontu budynków i przestrzeni publicznych w Podzamczu, z czego połowa kategorycznie nie. 12% badanych nie udzieliło w ogóle odpowiedzi na to pytanie.

Wykres 20: Czy na terenie Podzamcza występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu?

12% 15% 8% 15% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 23% nie mam zdania 27% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

15

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Mieszkańcy Gminy Ogrodzieniec (wykres 21) raczej dobrze i bezpiecznie czują się w przestrzeni publicznej w swojej miejscowości, tak zadeklarowało 52% ankietowanych. A ok. 21% badanych odpowiedziało, że zdecydowanie bezpiecznie czują się w swoich miejscowościach. Napadów, rabunków boi się kategorycznie ok. 3% mieszkańców Gminy. Raczej niebezpiecznie też czuje się 7% ankietowanych. Nie ma zdania na ten temat ok 11% ankietowanych, a 5% w ogóle nie udzieliło odpowiedzi na zadane pytanie.

Wykres 21: Czy czujesz się bezpiecznie w przestrzeni publicznej swojej miejscowości?

5% 3% 7% 21% 11% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania

52% raczej się zgadzam/dobrze zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Mieszkańcy Gminy Ogrodzieniec czują się również bezpiecznie w swoich domach, nie bojąc się o ich dewastację (wykres 22). Tak wskazała zdecydowana większość ankietowanych, bowiem- 69%, w tym 19% zdecydowanie się z tym zgadza. O swoje mienie kategorycznie boi się tylko ok. 2% badanych, a 10% respondentów odpowiedziało, że raczej się lęka o swoje domostwa. 12% ankietowanych nie wyraziło swojego zdania w tym temacie, zaś 7% badanych nie udzieliło w ogóle odpowiedzi na zadane pytanie.

16

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 22: Czy czujesz się bezpiecznie w swoim domu?

2%

7% 10% kategorycznie się nie 19% 12% zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze 50% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

Wśród osób zamieszkujących Gminę Ogrodzieniec, biorących udział w przeprowadzanym badaniu ok. 38% ankietowanych wskazało, że czuje się bezpiecznie będąc uczestnikiem ruchu drogowego w swojej miejscowości (wykres 23). Ok. 28% badanych raczej nie zgadza się z tą opinią, czując się w niebezpieczeństwie będąc uczestnikiem ruchu drogowego. Kategorycznie nie czuje się bezpiecznie w tym zakresie 16% badanych. Do najczęściej wymienianych przez ankietowanych niebezpiecznych obszarów ruchu drogowego w sołectwach należą: . skrzyżowanie przy ulicy Turystycznej w Kiełkowicach, . brak chodnika wzdłuż całej ulicy Leśnej w sołectwie Mokrus, . brak przejść dla pieszych w Fugasówce (ul. Poniatowskiego oraz ul. Bzowskiej), . brak chodników w sołectwie Ryczów (ul. 3-go Maja), . brak chodników w sołectwie Giebło (ul. Częstochowska, ul. Edukacyjna), . brak chodników w całym sołectwie Gulzów. W Ogrodzieńcu najbardziej niebezpieczne ulice wskazane przez ankietowanych to: . skrzyżowanie ulic Kościuszki i 1-go Maja, . ulica Południowa oraz ulica Piastowska. W Podzamczu natomiast, ankietowani wskazali jako niebezpieczne: . ulica Krakowska, . ulica Wojska Polskiego. W kwestii tej nie ma zdania 12% respondentów, a 6% w ogóle nie odpowiedziało na zadane pytanie.

17

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 23: Czy czujesz się bezpiecznie będąc uczestnikiem ruchu drogowego w swojej miejscowości

5% 6% 16% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 33% 28% nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze 12% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Większość wśród ankietowanych (ok. 53%) w Gminie Ogrodzieniec uważa, że na terenie gminy raczej nie działają żadne subkultury, a 23% jest tego pewna (wykres 24). Zaledwie 1% ankietowanych uważa, że na terenie jego miejscowości działają subkultury, czy też środowiska pseudokibiców zagrażające ładowi społecznemu danej miejscowości. 34% badanych nie ma na ten temat zdania, a grupa 8% respondentów nie udzieliła odpowiedzi na zadane pytanie.

Wykres 24: Czy uważasz, że na terenie Twojej miejscowości działają subkultury zagrażające ładowi społecznemu?

1% 4% 8% 23% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 34% 30% nie mam zdania raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

18

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Zdecydowana większość ankietowanych mieszkańców Gminy, bowiem aż ok. 60 %, uznała, że jakość powietrza atmosferycznego w miejscowości jest satysfakcjonująca, w tym ok. 11% badanych odpowiedziało, że bardzo dobra. Innego zdania było 6% ankietowanych, którzy kategorycznie byli innego zdania i jakość powietrza określili na poziomie bardzo złym (wykres 25). 18% ankietowanych raczej jakość powietrza atmosferycznego w Gminie określiła jako zły. Nie udzieliło odpowiedzi 3% ankietowanych, a 14% nie miało zdania na ten temat.

Wykres 25: Jakość powietrza atmosferycznego w miejscowości odczuwam jako?

3%

11% 6% 18% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

14% nie mam zdania

49% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

Wśród grupy badanej na terenie Gminy Ogrodzieniec 13% respondentów odpowiedziało, że na terenie miejscowości panuje bardzo duży hałas komunikacyjny, a ok. 21% ankietowanych raczej się z tym stwierdzeniem zgadza (wykres 26). Przeciwnego zdania była grupa ok. 44% respondentów, której zdaniem na terenie miejscowości nie występuje duży hałas komunikacyjny, w tym 15% badanych jest o tym kategorycznie pewna. 18% badanych nie ma swojego zdania na ten temat, a 4% badanych nie udzieliło w ogóle odpowiedzi na zadane pytanie.

19

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 26: Na terenie miejscowości panuje zbyt duży hałas komunikacyjny

4% 13% 15% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 21% 29% nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze 18% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Zdecydowana większość wśród ankietowanych (ok. 62%) wyraziła swoje zadowolenie w kwestii jakości systemu wodociągowego, w tym 21% badanych jest z niego bardzo zadowolona (wykres 7) Ilość mieszkańców Gminy na podstawie przeprowadzanego badania ankietowego raczej niezadowolonych z jakości systemu wodociągowego kształtuje się na poziomie 11%, zaś kategorycznie niezadowolonych występuje w granicach 5%. Ne ma zdania na ten temat 14% badanych, zaś 8% nie wyraziło żadnej opinii w tym zakresie.

Wykres 27: Jakość systemu wodociągowego odczuwam jako?

8% 5% 11% 21% kategorycznie się nie 14% zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze 41% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Z jakości systemu kanalizacyjnego (wykres 28) zdecydowanie zadowolonych jest 13% wśród grupy badanych, zaś 30% ankietowanych określiło jakość tego systemu na poziomie dobrym. 20

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Przeciwnego zdania jest grupa 10% respondentów uważająca ten system jako zły, a ok.16% ankietowanych określiło go nawet jako bardzo zły. Nie miało zdania w tym zakresie tematycznym 20% badanych, a 12% nie udzieliło odpowiedzi.

Wykres 28: Jakość systemu kanalizacyjnego odczuwam jako?

12% 16% kategorycznie się nie 13% zgadzam/bardzo źle 10% raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania 20% 30% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Największy odsetek niezadowolonych wśród ankietowanych w kwestii jakości systemu kanalizacyjnego stanowili mieszkańcy Fugasówki (wykres 29). Ankietowanych mieszkańców, którzy raczej uważają ten system jako zły jest 8%, przy czym ankietowanych kategorycznie wyrażających swoje niezadowolenie jakością systemu kanalizacyjnego w sołectwie jest aż ok.40%. Nie udzieliło na to pytanie 4% respondentów, a ok. 28% w ogóle nie udzieliło odpowiedzi.

21

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 29: Jakość systemu kanalizacyjnego w Fugasówce odczuwam jako?

28% kategorycznie się nie 40% zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

8% nie mam zdania

12% raczej się zgadzam/dobrze 4% 8% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Zdecydowana większość ankietowanych na terenie Gminy Ogrodzieniec (ok. 59%) wyraża swoje zadowolenie z jakości oświetlenia chodników, dróg oraz innych przestrzeni publicznych na terenie badanej miejscowości. W tym ok. 12% respondentów wyraziło swoje zdecydowane poparcie w tej kwestii (wykres 30). Odmiennego zdania jest 15% respondentów, przy czym kategoryczne niezadowolenie z jakości oświetlenia w Gminie wykazało 6% badanych. Najczęściej jako przykład przestrzeni publicznych wymagających doposażenia odpowiednią jakością oświetlenia przy drogach i chodnikach ankietowani wskazali następujące ulice w sołectwach: . Fugasówka:  ulica Poniatowskiego, . Ryczów:  ulica Basztowa,  ulica Armii Krajowej,  ulica Kiełkowice,  ulica Więcki,  oraz boczne uliczki. . Mokrus:  ulica Akacjowa,  ulica Dębowa, . Ryczów:  ulica Turystyczna,  ulica Wolności,

22

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

 ulica Pilecka, . Giebło:  ulica Edukacyjna; . Gulzów:  ulica Młodzieży; . Ogrodzieniec:  ulica Słowackiego,  Oś. Orzeszkowej,  ulica Południowa,  ulica Krasickiego,  ulica Ogrodowa,  ulica Wodna,  ulica Spacerowa,  Pl. Wolności,  ulica 1-go Maja,  ulica Kościuszki,  ulica Olkuska,  Nowy Świat,  ulica Kopernika. . Podzamcze:  Ulica Wojska Polskiego,  droga na Górę Birów. Nie ma zdania w kwestii jakości oświetlenia Gminy Ogrodzieniec 15% badanych, zaś 6% w ogóle nie odpowiedziało na zadane pytanie.

23

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 30: Jakość oświetlenia dróg, chodników i innych przestrzeni publicznych w miejscowości odczuwam jako?

6% 6% 12% 15% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 15% nie mam zdania

47% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Duża część wśród ankietowanych (wykres 31) uważa, że inwestycje w Gminie Ogrodzieniec są realizowane z myślą o potrzebach ich mieszkańców (ok. 29%).Swoje zdecydowane przekonanie trafnymi inwestycjami realizowanymi ściśle pod kątem swoich mieszkańców wyraziło 8% ankietowanych. Innego zdania jest ok. 28% respondentów, z czego połowa ankietowanych bardzo źle oceniła realizowane inwestycje. Głównymi inwestycjami ważnymi do zrealizowania wskazanymi przez respondentów na podstawie badań ankietowych są m.in.: . place zabaw dla dzieci, . budowa dróg, . budowa chodników, . budowa parkingów, . budowa sieci kanalizacyjnej, . remonty kolejnych studni, . montaż kolektorów słonecznych, . podjazdy dla niepełnosprawnych. Na temat realizacji inwestycji pod kątem potrzeb mieszkańców Gminy nie ma zdania na ten temat aż 29% badanych, a 6% nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie.

24

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 31: Czy uważasz, że inwestycje w miejscowości realizowane są z myślą o potrzebach jego mieszkańców?

6% 8% 14% kategorycznie się nie 14% zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 29% nie mam zdania

29% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Mieszkańcy Gminy Ogrodzieniec w większości są zadowoleni z funkcjonowania samorządu i władz w swojej Gminie (wykres 32). Tak uważa ok. 44% respondentów, przy czym 8% jest zdecydowanie zadowolona. Liczba osób niezadowolonych z pracy wykonywanej przez samorząd i władze Gminy stanowi rząd 15% ankietowanych, przy czym 3% respondentów odpowiedziało, że są z tej pracy kategorycznie niezadowoleni. Na pytanie nie odpowiedziało ok. 28% badanych, a 9% w ogóle nie udzieliło odpowiedzi.

Wykres 32: Czy uważasz, że samorząd i władze w mojej Gminie działają sprawnie?

9% 3% 15% 8% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

28% nie mam zdania 36% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

25

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Zdecydowana większość mieszkańców Gminy Ogrodzieniec stanowiąca próbę ankietową (ok. 48%) uważa, że mieszkańcy Gminy są sprawnie obsługiwani w Urzędzie Miasta i Gminy, w tym 12% ankietowanych zadeklarowało swoje zdecydowane zadowolenie w tej kwestii (wykres 33). Mieszkańcy niezadowoleni w danej próbie stanowią grupę ok.14% badanych, w tym 6% ankietowanych wyraziło swoje zdecydowane niezadowolenie. Ankietowani najczęściej jako główną przyczynę swojego niezadowolenia podawali m.in.: . rutynę w jaką popadli pracownicy UMiG Ogrodzieniec, . zbyt dużą biurokrację przy załatwianiu spraw urzędniczych, . brak pomocy udzielanej petentom przez urzędników, . mało wykwalifikowany personel, . nieprzystępność i nieuprzejmość urzędników. Grupa 31% respondentów w ogóle nie ma zdania na ten temat, a 7% ankietowanych pominęło odpowiedź na to pytanie.

Wykres 33: Czy uważasz, że obsługa mieszkańców w Urzędzie Miasta i Gminy Ogrodzieniec jest sprawna?

6% 7% 8% 12% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 31% nie mam zdania 36% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

W kwestii obsługi mieszkańców w Zakładzie Opieki Zdrowotnej znajdującego się na terenie Gminy Ogrodzieniec 5% ankietowanych jest bardzo zadowolonych z jego funkcjonowania, a 23% badanych odpowiedziało, że raczej są dobrze obsługiwani w ramach tej instytucji (wykres 34). Z tą opinią nie zgadza się 23% ankietowanych uważając, że mieszkańcy Gminy są źle obsługiwani przez miejscowy ZOZ, a 16% respondentów uznało, że są bardzo źle obsługiwani w Zakładzie Opieki Zdrowotnej. Jako przykłady ankietowani w większości wymieniali: . brak specjalistów, 26

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

. długi czas oczekiwania na przyjęcie pacjenta, . brak możliwości telefonicznej rejestracji, . nieuprzejme, niemiłe i krzykliwe pielęgniarki, . zbyt mała liczba lekarzy a zbyt duża liczba pielęgniarek. Ok. 29% badanych nie ma zdania na ten temat, a 4% w ogóle nie udzieliło odpowiedzi w ramach tego pytania.

Wykres 34: Czy uważasz, że obsługa mieszkańców z Zakładzie Opieki Zdrowotnej jest sprawna?

5% 4% 16% kategorycznie się nie 23% zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 23% nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze 29% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Zdecydowana większość ankietowanych (ok. 63%) nie wyraziła swojego zdania dotyczącego obsługi mieszkańców w Ośrodku Pomocy Społecznej (wykres 35). Z dobrej i sprawnej jakości obsługi w tej instytucji zadowolonych jest ok. 14% ankietowanych, a 5% odpowiedziało się za bardzo sprawną obsługą. Petentów niezadowolonych z usług Ośrodka Pomocy Społecznej jest 11%, w tym 7% wyraziło swoje zdecydowane niezadowolenie w kwestii obsługi osób, na rzecz których Ośrodek świadczy pomoc. Grupa ankietowanych jako przykłady swojego niezadowolenia podała m.in.: . nieuprzejmy personel, . pobieżna weryfikacja osób ubiegających się o pomoc. 6% badanych nie odpowiedziało w ogóle na tak zadanie pytanie.

27

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 35: Czy uważasz, że obsługa mieszkańców w Ośrodku Pomocy Społecznej jest sprawna?

5% 6% 7% 6% kategorycznie się nie 14% zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania

63% raczej się zgadzam/dobrze zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Mieszkańcy Gminy Ogrodzieniec, zapytani w badaniu o ilość inwestycji realizowanych w miejscowości są podzieleni w tej kwestii (wykres 36). Znaczna część ankietowanych (ok. 36%) uznała, że realizowanych inwestycji na terenie Gminy jest za mało, w tym 14% respondentów uznało, że jest ich zdecydowanie za mało. Tylko 4% osób z grupy badanej uznało, że ilość inwestycji jest bardzo zadowalająca, a 18% ankietowanych odpowiedziało, że są raczej zadowoleni. Grupa ankietowanych w ilośći ok.25% nie miała zdania na ten temat, a 16% ankietowanych pominęło to pytanie, nie udzielając na nie odpowiedzi.

Wykres 36: Jak oceniasz ilość inwestycji realizowanych w miejscowości?

16% 14% 4% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle 22% raczej się nie zgadzam/źle 18% nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze 25% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

28

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Blisko 22% ankietowanych w Gminie Ogrodzieniec dobrze oceniło jakość realizowanych inwestycji na tym obszarze, w tym 4% opowiedziało się za bardzo wysoką jakością tych inwestycji (wykres 37). Przeciwnego zdania było ok. 29% badanych, którzy ocenili nisko jakość realizacji tych inwestycji, w tym 13% badanych oceniło je bardzo źle. Jako przykłady ankietowani wymienili m.in.: . niesolidne wykonanie remontu studni, . niska jakość elewacji wymagająca ciągłych poprawek, . brak podjazdu do UMiG mimo remontu schodów, . zabudowane wejście i podjazd przy Domu Kultury, . niedokończony park wodny, . nieustający remont nawierzchni drogowej w Gminie. Dużą grupę ankietowanych stanowiły osoby, które nie udzieliły w ogóle odpowiedzi na to pytanie (ok. 21%) oraz te które nie miały zdania w tej kwestii (ok. 26%).

Wykres 37: Jak oceniasz jakość inwestycji realizowanych w miejscowości?

21% 13% kategorycznie się nie 4% 16% zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania 18% raczej się zgadzam/dobrze 26% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Prawie połowa ankietowanych (49%) zgodnie odpowiedziała, że nie ma zdania na temat podejmowanych działań na rzecz zachęcania do rozwoju przedsiębiorczości na terenie Gminy Ogrodzieniec (wykres 38). Duża część respondentów (ok. 34%) odpowiedziała, że w Gminie nie są podejmowane działania na rzecz rozwoju przedsiębiorczości, w tym 14% ankietowanych zdecydowanie podkreśliło ten fakt. Jedynie ok. 10% badanych uznało, że na terenie Gminy jednak występują działania wspierające rozwój przedsiębiorczości, w tym 3% jest tego zdecydowanie pewna. 7% ankietowanych w ogóle nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie.

29

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 38: Czy Gmina podejmuje działania zachęcające do rozwoju przedsiębiorczości?

3% 7% 14% 7% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle 20% raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania

49% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Prawie połowa ankietowanych mieszkańców Gminy Ogrodzieniec (ok. 49%) uważa, że gdyby straciła w tej chwili pracę miałaby nikłe szanse na znalezienie nowej w obrębie swojej Gminy, w tym 39% badanych jest o tym zdecydowanie przekonana (wykres 39). Ok. 24% ankietowanych nie miałoby ze znalezieniem pracy w swojej Gminie żadnego problemu, wg przeprowadzanego badania, a 10% badanych odpowiedziało, że raczej nie. Na pytanie w ogóle nie odpowiedziało 5% ankietowanych, a 11% nie miało zdania na ten temat.

Wykres 39: Czy gdybym teraz straciła/stracił pracę znalezienie nowej pracy na terenie Gminy byłoby dużym problemem?

5% 24% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle 39% raczej się nie zgadzam/źle 10% nie mam zdania

11% raczej się zgadzam/dobrze 10% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

30

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Ponad połowa wśród badanych (ok. 53%) jest zdania, że działania władz Gminy Ogrodzieniec nie wspierają mieszkańców w znalezieniu nowej pracy, przekwalifikowaniu się, czy też w szkoleniu (wykres 40). W tym aż ok. 32% jest o tym zdecydowanie przekonanych. Nie ma zdania, bądź nie interesuje się tą kwestią ok. 29% respondentów. Tylko nieliczni ankietowani (ok. 4%) są zdania, że władze Gminy w sposób zdecydowany pomagają swoim mieszkańcom w znalezieniu pracy poprzez, rozwój ich kompetencji, organizację szkoleń czy też innych spotkań. W stopniu dobrym działania Gminy ocenia 6% ankietowanych.

Wykres 40: Czy działania władz Gminy wspomagają mieszkańców w znalezieniu pracy a także rozwoju kompetencji?

4% 7% 6% 32% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle

29% nie mam zdania raczej się zgadzam/dobrze 21% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r. Znaczna większość respondentów biorących udział w badaniu na obszarze Gminy Ogrodzieniec (ok. 76%), zdecydowanie jest przeciwna funkcjonowaniu Straży Gminy finansowanej ze środków gminnych, przy czym aż 65% ogółu kategorycznie się temu sprzeciwia (wykres 41). Tylko ok. 10% badanych było zdania, że na terenie Gminy powinna funkcjonować oprócz Policji Straż Gminna finansowana przez Gminę, w tym 7% ankietowanych zdecydowanie się z tym zgodziła. Nie odpowiedziało na zadane pytanie 7% badanych, a 11% nie miało zdania na ten temat.

31

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 41: Czy w Gminie oprócz Policji powinna funkcjonować Straż Gminna finansowana przez Gminę?

3% 7% 4% kategorycznie się nie 11% zgadzam/bardzo źle raczej się nie zgadzam/źle 11% 65% nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Mieszkańcy Gminy Ogrodzieniec raczej czują się bezpiecznie w otoczeniu widocznej Policji, tak odpowiedziało 30% ankietowanych, a 9% badanych zadeklarowało, że czują się w swoich miejscowościach bardzo bezpiecznie (wykres 42). Działalność Policji jako niezauważalną, z której powodu mieszkańcy czują się mało bezpiecznie zadeklarowało ok. 21% respondentów. Ankietowanych, którzy w ogóle nie czują się bezpiecznie na terenie swojej miejscowości z powodu braku działań i widoczności Policji jest ok.12%. Działalnością Policji i jej skutecznością nie interesuje się ok.24% badanych, którzy nie mają żadnego zdania na temat funkcjonowania Policji na terenie ich miejscowości. Na zadane pytanie nie udzieliło w ogóle 4% badanych.

Wykres 42: Czy działalność Policji w twojej miejscowości jest widoczna i czujesz się z tego powodu bezpiecznie?

9% 4% 12% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle 21% raczej się nie zgadzam/źle 30% nie mam zdania

raczej się zgadzam/dobrze 24% zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r. 32

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Przeważająca część badanych (ok. 76%) czuje się bezpiecznie z powodu dobrze i sprawnie funkcjonującej na terenie Gminy Ogrodzieniec Ochotniczej Straży Pożarnej, w tym aż ok. 42% respondentów jest zdecydowanie zadowolona z ich pracy dającej poczucie bezpieczeństwa (wykres 43). Zaledwie 5% badanych uznało, że działania OSP w Gminie nie przyczyniają się do zwiększenia poczucia bezpieczeństwa ich mieszkańców, w tym 1% badanych uznało kategorycznie, że działania OSP nie wpływają w żaden sposób na zwiększenie poczucia bezpieczeństwa ich mieszkańców. Wśród ankietowanych ok.15% nie ma zdania na ten temat, a 3% w ogóle nie udzieliło odpowiedzi na ten temat.

Wykres 43: Czy działalność Ochotniczych Straży Pożarnych w Gminie jest widoczna i czujesz się z tego powodu bezpiecznie?

1%

3% 4% 15% kategorycznie się nie zgadzam/bardzo źle 42% raczej się nie zgadzam/źle

nie mam zdania 34% raczej się zgadzam/dobrze

zdecydowanie się zgadzam/bardzo dobrze brak odpowiedzi

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

Nieco mniej niż połowa badanych w Gminie Ogrodzieniec (ok. 45%) jest zainteresowana uzyskaniem dofinansowania na usunięcie azbestu ze swojej nieruchomości (wykres 44). Średnia powierzchnia azbestowego dachu w m² w poszczególnych zabudowaniach w sołectwach, kształtuje się następująco:

Tabela 1: Średnia powierzchnia dachu z azbestu w m² sołectwo śr. pow. dachu pokrytego azbestem w m² Fugasówka 58,75 m² Ryczów 201,43 m² Kiełkowice 142 m² Mokrus 108 m² Ryczów- Kolonia 214 m² Giebło-Szkoła 237,5 m² Gulzów 200 m² Ogrodzieniec 94,54 m²

33

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Podzamcze 107 m² Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Pozostała część ankietowanych w Gminie (ok. 46%) nie wykazała zainteresowania ubieganiem się o dofinansowanie w pozyskaniu środków na usunięcie pokrycia azbestowego na terenie swojej nieruchomości. Nie wykazała zainteresowania danym tematem grupa badanych w ilości ok. 9%.

Wykres 44: Czy jesteś zainteresowany/zainteresowana uzyskaniem dofinansowania usunięcia azbestu ze swojej nieruchomości?

9%

45%

tak 46% nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Wśród ankietowanych mieszkańców Gminy Ogrodzieniec pojawiły się zdecydowanie podzielone opinie w sprawie uzyskania dofinansowania na docieplenie własnego budynku mieszkalnego (wykres 45). Docieplenie budynku miałoby być połączone jednocześnie z wymianą kotła C.O. na wysokosprawny i ekologiczny. Prawie połowa badanych uznała, że posiada w swoich gospodarstwach przestarzałe piece grzewcze oraz ma nieocieplony budynek. Wobec powyższego uzyskaniem dofinansowania przy wymianie pieca i docieplenia swojego budynku byłoby zainteresowanych ok. 43% badanych, natomiast ok. 48% respondentów wskazało, że nie są zainteresowani dofinansowaniem w tej kwestii. Na tak zadane pytanie nie odpowiedziało 10% ankietowanych.

34

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 45: Czy jesteś zainteresowany/zainteresowana uzyskaniem dofinansowania na docieplenie swojego budynku mieszkalnego wraz z wymianą kotła C.O. na wysokosprawny i ekologiczny?

10%

43%

48% tak nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

Uzyskaniem dofinansowania na wymianę kotła C.O. we własnym budynku mieszkalnym na ekologiczny i wysokosprawny bez docieplenia budynku jest zainteresowanych ok. 41% ankietowanych w Gminie Ogrodzieniec (wykres 46). Grupa respondentów na poziomie ok. 45% uznała, że nie potrzebuje jeszcze wymieniać kotła na nowy lub też jest już w jego posiadaniu. Grupa 14% ankietowanych nie udzieliła w ogóle odpowiedzi na to pytanie.

Wykres 46: Czy Jesteś zainteresowany/zainteresowana wymianą kotła C.O. w swoim budynku mieszkalnym na wysokosprawny i ekologiczny z dotacją zewnętrzną bez docieplenia budynku?

14%

41%

tak 45% nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

35

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Otrzymaniem dotacji w Gminie Ogrodzieniec na budowę instalacji solarnej będącej źródłem energii słonecznej wykorzystywanej do uzyskania ciepłej wody użytkowej w gospodarstwach domowych jest zainteresowanych blisko 57% ankietowanych (wykres 47). Grupa badanych nie zainteresowana zainstalowaniem oraz eksploatacją instalacji solarnych stanowi ok. 30% ogółu w przeprowadzanej próbie badawczej. Na pytanie nie odpowiedziało w ogóle około 13% respondentów.

Wykres 47: Czy Jesteś zainteresowany/zainteresowana uzyskaniem dotacji do budowy instalacji solarnej do przygotowania ciepłej wody użytkowej dla mojego budynku?

13%

30% 57% tak nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Pozyskaniem dotacji na budowę instalacji fotowoltaicznej pozwalającej pozyskać energię elektryczną dla gospodarstwa domowego w Gminie Ogrodzieniec zainteresowanych jest ok. 42% respondentów. Brakiem zainteresowania w tej dziedzinie wykazali ankietowani kształtujący się na poziomie ok. 40% w danej próbie badawczej. Nie odpowiedziało na to pytanie ok. 18% badanych (wykres 48).

36

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 48 Jestem zainteresowany/zainteresowana budową instalacji fotowoltaicznej do produkcji energii elektrycznej dla mojego budynku mieszkalnego z dotacją zewnętrzną dla mieszkańców?

18%

42%

tak nie 40% brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Większość mieszkańców Gminy Ogrodzieniec (ok. 56%) nie jest zainteresowanych budową przydomowych oczyszczalni ścieków (wykres 49). Dotacją zewnętrzną na taką inwestycję, pozwalającą na przeprowadzenie prac budowlanych w wykonaniu przydomowej oczyszczalni ścieków zainteresowanych jest natomiast ok. 30% ankietowanych. Na pytanie nie udzieliło odpowiedzi 14% badanych.

Wykres 49: Jestem zainteresowany/zainteresowana budową przydomowej oczyszczalni ścieków z dotacją zewnętrzną?

14% 30%

tak nie 56% brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Pomimo trudnej sytuacji finansowej, zdaniem wielu respondentów, w Gminie powinna w najbliższych latach zostać wybudowana nowa infrastruktura (wykres 50). Za budową nowej 37

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

kanalizacji w Gminie Ogrodzieniec opowiedziało się blisko 40% ogółu badanych. Budowa nowej kanalizacji w Gminie Ogrodzieniec jest nikomu nie potrzebna i szkoda na taką inwestycję wydawać pieniędzy - tak twierdzi grupa 38% ankietowanych z całej próby badawczej. Na pytanie nie odpowiedziało ok. 22% badanych.

Wykres 50: Czy Twoim zdaniem w najbliższych latach w Twojej miejscowości powinna zostać wybudowana nowa kanalizacja?

22%

40% tak nie ma potrzeby, szkoda pieniędzy brak odp.

38%

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Największą grupę wśród respondentów, opowiadających się za budową nowej kanalizacji, stanowią mieszkańcy: . Ogrodzieńca (33,64%), a następnie: . Fugasówki (14,95%), . Podzamcza (5,61%), . Kiełkowic (3,74%), . Ryczowa- Kolonii (3,74%), . Mokrusa (2,80%), . Giebła (2,80%) . Gulzowa 1,87%, . Ryczowa 0,93%. Grupa respondentów na poziomie 2,8% wskazała w ankiecie inne miejsce budowy kanalizacji. Zaś 27,10% ankietowanych w ogóle nie podało żadnej miejscowości przeznaczonej pod budowę kanalizacji. Szczegółowy obraz wyżej przedstawionych danych przedstawia wykres 51.

38

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 51: Potencjalne miejsca inwestycji budowy kanalizacji w gminie Ogrodzieniec 40,00% 33,64% 35,00% 30,00% 27,10% 25,00% 20,00% 14,95% 15,00%

10,00% 5,61% 3,74% 2,80% 3,74% 2,80% 2,80% 5,00% 0,93% 1,87% 0,00%

potencjalne miejsce inwestycji wg ankietowanych

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

Rozpoczęciem nowej inwestycji zaplanowanej na terenie Gminy Ogrodzieniec dotyczącej budowy wodociągu zainteresowanych jest ok. 16% ogółu badanych w całej próbie ankietowej (wykres 52). Mieszkańców Gminy, którzy uważają że na taką inwestycję dot. budowy nowego wodociągu szkoda pieniędzy jest prawie połowa ankietowanych, bowiem ok. 46% ogółu badanych. Wśród tej grupy znajdują się również mieszkańcy sołectwa Ryczów. Nie wyraziło żadnej opinii w tym zakresie ok. 38% badanych.

Wykres 52: Czy Twoim zdaniem w najbliższych latach w Twojej miejscowości powinien zostać wybudowana nowy Wodociąg?

16%

38% tak nie ma potrzeby, szkoda pieniędzy brak odp. 46%

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

39

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wśród tej grupy badanych (wykres. 53), opowiadającej się za budową nowego wodociągu, dominują mieszkańcy miejscowości: . Ogrodzieniec, gdzie 16,28% respondentów jest za budową nowego wodociągu, a następnie mieszkańcy: . Mokrus (9,3%) oraz . Fugasówki (6,98%). W pozostałych sołectwach odpowiedzi za rozpoczęciem tej inwestycji są poniżej 5%, tj.: . Podzamcze (4,65%), . Kiełkowice (4,65%), . Ryczów- Kolonia (2,33%)., . Giebło (2,33%). . Gulzów (2,33%). Ankietowanych chcących budowy nowego wodociągu na obszarze Gminy Ogrodzieniec nie wskazujących żadnego konkretnego miejsca inwestycji jest aż 51,16%.

Wykres 53: Potencjalne miejsca inwestycji budowy nowego Wodociągu w gminie Ogrodzieniec 60,00% 51,16% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 16,28% 9,30% 10,00% 6,98% 4,65% 4,65% 0,00% 2,33% 2,33% 2,33% 0,00% 0,00%

potencjalne miejsce inwestycji wg ankietowanych

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Połowa ankietowanych mieszkańców Gminy Ogrodzieniec (50%) uważa, że na terenie Gminy nie jest potrzebna budowa nowej instalacji sieci gazowej, a prawie 37% badanych nie udzieliło żadnej odpowiedzi w tym zakresie (wykres 54). Sołectwa w których ankietowani nie byli w ogóle zainteresowani inwestycją w sieć gazową to: Podzamcze, Ryczów, Kiełkowice, Ryczów-Kolonia oraz Giebło. Tylko 13% ankietowanych jest zdania, że budowa nowej sieci gazowej jest mieszkańcom Gminy potrzebna.

40

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 54: Czy Twoim zdaniem w najbliższych latach w Twojej miejscowości powinna zostać wybudowana nowa Sieć Gazowa?

13%

37%

tak

50% nie ma potrzeby, szkoda pieniędzy brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Wśród respondentów opowiadających się za budową sieci gazowej (wykres 55), najwięcej osób pragnących unowocześnia w swoim sołectwie właśnie za pośrednictwem tej inwestycji, znajduje się w miejscowości: . Ogrodzieniec (17,65%), następnie uplasowało się sołectwo: . Mokrus (8,82%), . Gulzów (8,82%) oraz . Fugasówka (2,94%). Ankietowani chcący zmian, którzy nie wskazali potencjalnego miejsca rozlokowania inwestycji usytuowali się na poziomie 61,76%.

41

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 55: Potencjalne miejsca inwestycji budowy nowej sieci gazowej w gminie Ogrodzieniec

70,00% 61,76% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 17,65% 20,00% 8,82% 8,82% 10,00% 2,94% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00%

potencjalne miejsce inwestycji wg ankietowanych

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

Rozpoczęciem inwestycji w budowę mieszkań socjalnych o obniżonym standardzie dla rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym na terenie Gminy Ogrodzieniec (wykres 56) zainteresowanych jest ok. 38% badanych, a prawie 44% respondentów odpowiedziało, że szkoda jest pieniędzy na taką inwestycję. Nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie ok.18% z ogółu badanych.

Wykres 56: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową mieszkań socjalnych o obniżonym standardzie dla rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym?

18% 38%

tak 44% nie ma potrzeby, szkoda pieniędzy brak odp.

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

42

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Zainteresowanych rozpoczęciem inwestycji w budowę nowych mieszkań komunalnych na terenie całej Gminy Ogrodzieniec kształtuje się na poziomie ok. 34% badanych, zaś ok. 38% ankietowanych uznało, że inwestycja taka byłaby zbędna i szkoda na nią pieniędzy (wykres 57). Na pytanie dotyczące budowy nowych mieszkań komunalnych nie odpowiedziało ok. 27% respondentów.

Wykres 57: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową mieszkań komunalnych?

27% 34%

tak

nie ma potrzeby, szkoda pieniędzy 38% brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Inwestycjami dotyczącymi najmłodszego pokolenia w Gminie Ogrodzieniec (wykres 58)- budową żłobka, zainteresowanych jest prawie 42% ankietowanych. Ich zdaniem taka inwestycja w obrębie Gminy jest niezwykle potrzebna. Około 32% badanych uznało zaś, że nie ma pieniędzy na budowę żłobka lub też nie ma takiej potrzeby. Na pytanie nie odpowiedziało 26% ankietowanych.

43

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 58: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową żłobka?

26% 42%

tak

nie ma potrzeby, szkoda 32% pieniędzy brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Inwestycją w budowę tzw. „klubiku dziecięcego” (wykres 59) na terenach Gminy, umożliwiającego pozostawienie dziecka pod opieką na godziny zainteresowanych jest 53%. Na zadane pytanie nie odpowiedziało 22% badanych, a ok.4% respondentów odpowiedziało, że nie ma takiej potrzeby aby w Gminie powstał „klubik dziecięcy”.

Wykres 59: Czy jesteś zainteresowana/y budową "Klubu dziecięcego"?

22%

53% tak

24% nie ma potrzeby, szkoda pieniędzy brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Brakiem przedszkola w obrębie Gminy jest zaniepokojonych prawie 46% ankietowanych z ogółu biorącego udziału w badaniach (wykres 60). Ta część respondentów jest wyraźnie zainteresowana budową nowego przedszkola na terenie Gminy. Prawie 28% ankietowanych

44

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

nie udzieliło w ogóle odpowiedzi na o pytanie, a 26% osób uznało, że szkoda pieniędzy na taką inwestycję.

Wykres 60: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową przedszkola?

28% 46%

tak

nie ma potrzeby, szkoda 26% pieniędzy brak odp.

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

Budową nowego placu zabaw (wykres 61) dla najmłodszych mieszkańców Gminy Ogrodzieniec z dotacją zewnętrzną, zainteresowanych jest 50% ankietowanych. Jako uzasadnienie swojej wypowiedzi wskazali na zdecydowany brak placów zabaw dla dzieci na terenie Gminy oraz potrzebą rewitalizację istniejących. Ankietowani wskazali również potencjalne miejsca inwestycji pod budowę placów zabaw na terenie poszczególnych sołectw: . Fugasówka:  ulica Bzowska oraz  tereny Markowizny; . Ryczów:  rewitalizacja istniejącego placu zabaw na terenie szkoły oraz  budowa nowego placu zabaw przy OSP; . Kiełkowice:  nowy plac zabaw obok OSP; . Giebło:  nowy plac zabaw w okolicach szkoły; . Ogrodzieniec:  ulica Spacerową,  Plac Wolności,  tereny przy okolicznych lasach, 45

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

 miejsce po byłym przedszkolu,  okolice bloków mieszkalnych,  okolice Cementowni,  Plac Piłsudskiego,  Centrum; . sołectwo Podzamcze:  centrum oraz  rejony Góry Birów. W sołectwie Mokrus i Ryczów-Kolonia, ankietowani mieszkańcy wskazują również chęć posiadania nowych placów zabaw dla dzieci, nie podają jednak dokładnego miejsca ich lokalizacji. Mieszkańców, którzy brali udział w badaniu i twierdzili, że szkoda pieniędzy na nowy plac zabaw dla dzieci jest ok. 24%. Nie odpowiedziało na pytanie około 26% badanych.

Wykres 61: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową placów zabaw?

26%

50% tak

24% nie ma potrzeby, szkoda pieniędzy brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Dotacją zewnętrzną na budowę boiska sportowego na terenie Gminy Ogrodzieniec zainteresowanych jest ok. 29% (wykres 62). Jako miejsca potencjalnej lokalizacji na budowę boiska sportowego mieszkańcy wskazywali m.in.: . Kiełkowice:  teren obok remizy OSP, . Ryczów-Kolonia:  ulica Turystyczna, . Gulzów: 46

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

 ulica Wesoła, . Ogrodzieniec:  ulica Spacerowa,  tereny starego przedszkola  tereny znajdujące się obok szkoły,  Cementownia. Ankietowani wskazali również sołectwa: Fugasówka, Ryczów, Mokrus, Giebło-Kolonia- nie podając jednak dokładnie sprecyzowanego położenia boiska sportowego. Prawie 37% ankietowanych odpowiedziało, że nie ma potrzeby aby inwestować w budowę boiska. Również nie odpowiedziało wśród badanych na to pytanie ok.34% respondentów.

Wykres 62: Czy jesteś zainteresowana/y budową boiska sportowego?

34% 29%

tak

nie ma potrzeby, szkoda 37% pieniędzy brak odp.

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

Zainteresowanych budową urządzeń sportowych i rekreacyjnych na obszarze Gminy zainteresowanych jest ponad połowa ankietowanych (ok. 54%)- wykres 63. Największą grupę zainteresowanych tą inwestycją wg przeprowadzonych badań stanowią mieszkańcy Fugasówki. Mieszkańcy poszczególnych sołectw zainteresowane są budową następujących urządzeń: . Fugasówka:  siłownia,  skatepark,  basen oraz  plac ćwiczeń rekreacyjnych na wolnym powietrzu, . Ryczów:

47

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

 siłownia,  miejsce ćwiczeń fitnesowych,  miejsce do gry w pig-ponga o jako lokalizację wskazanych przez siebie propozycji ankietowani wymienili: - tereny przy szkole oraz - tereny przy OSP, . Kiełkowice:  siłownia na świeżym powietrzu o lokalizacja: - przy nowopowstającym kompleksie placu zabaw dla dzieci bądź, - przy budynku OSP, . Mokrus oraz Giebło:  siłownie, . Ryczów-Kolonia:  siłownia o lokalizacja: - tereny obok OSP, - ulica Turystyczna, - tereny obok placu zabaw, . Ogrodzieniec:  siłownia na świeżym powietrzu przed lasem o lokalizacja: - ulica Spacerowa, - Plac Wolności,  ławeczki z pasem zieleni jako miejscem wypoczynku o lokalizacja: - przy ulicy Mickiewicza oraz - przy ulicy Bzowskiej,  skatepark o lokalizacja: - wśród osiedlowych bloków. o pozostałe miejsca usytuowania wcześniej wymienionych inwestycji na terenie Ogrodzieńca to: - Krępa,

48

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

- Piaskownia, - okolice szkoły, - ulica Mieszka I, - tereny przy Orliku. . Podzamcze:  siłownia o lokalizacja: - obok szkoły bądź - przy zamku. Badanych, którzy uważają, że szkoda pieniędzy na tą inwestycję jest ok. 18%, a w ogóle niezainteresowanych tematem budowy urządzeń sportowych czy też rekreacyjnych, którzy nie udzielili odpowiedzi na to pytanie jest prawie 28%.

Wykres 63: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową urządzeń sportowych i rekreacyjnych?

28%

54% tak

18% nie ma potrzeby, szkoda pieniędzy brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Mieszkańców, którzy uważają, że na terenie Gminy brak jest sali gimnastycznej i potrzebna byłaby taka inwestycja jest ok. 24%. Około 35% badanych nie udzieliło w ogóle odpowiedzi na ten temat, a większość wśród ankietowanych (ok. 41%) uznało, że szkoda pieniędzy na taką inwestycję (wykres 64).

49

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 64: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany rozbudową sali gimnastycznej?

24% 35%

tak

nie ma potrzeby, szkoda 41% pieniędzy brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Zainteresowanych budową drogi na terenach Gminy Ogrodzieniec jest 40% badanych, zaś 23% jest zdania, że nie ma takiej potrzeby (wykres 65). W poszczególnych sołectwach ankietowani wskazywali następujące drogi wymagające inwestycji: . Fugasówka: ul. Bzowska, od skrzyżowania Fugasówka do Markowizny, ul. Poniatowskiego, remont ul. Mickiewicza, ul. Kolejowej oraz ul. Stawowej, wzdłuż torów budowa ścieżki rowerowej; . Ryczów: droga Ryczów-Pilica oraz Ryczów-Kocikowa ul. Kościelna, ul. Kręta, ul. Końcowa, ul. od Armii Krajowej po Basztową; . Kiełkowice: ul. Karlińska, ul. Łąki, ul. Adwokacka, ul. Łąki; . Mokrus: droga Gulzów-Mokrus oraz Mokrus-Giebło, ul. Sosnowa i ul. Akacjowa; . Ryczów-Kolonia: droga Ryczów-Pilica, ul. Turystyczna, ul. Pilecka, ul. Zachodnia; . Giebło: ul. Krzywa; . Gulzów: droga Gulzów-Mokrus; . Ogrodzieniec: ul. Południowa, ul. Sawickiej, ul. na Krępę, ul. Kościuszki, ul. Słowackiego, ul. Ogrodowa, ul. Spacerowa droga między ul. 1 Maja a ul. Słowackiego, ul. Ogrodowa, ul. Spokojna, ul. Sawickiej, ul. Sienkiewicza, ul. Józefów, ul. Cmentarna, ul. Różana, ul. Krótka, droga koło SPZOZ i Biedronki; . Podzamcze: ul. Wojska Polskiego. Ankietowanych, którzy nie udzielili w ogóle odpowiedzi na to pytanie jest w granicach 38% wśród całej grupy badanej.

50

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 65: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową drogi?

38% 40%

tak

nie ma potrzeby, szkoda pieniędzy 23% brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Budową nowego chodnika (wykres 66) na terenie Gminy zainteresowanych jest ponad połowa ankietowanych- 58%. W poszczególnych sołectwach ankietowani wskazywali następujące lokalizacje chodników przy drogach: . Fugasówka: ul. Bzowska lewa strona, ul. Mickiewicza, ul. Kochanowskiego, ul. Stawowa; . Ryczów: obok cmentarza, ul. Basztowa, ul. Armii Krajowej, ul. Agrestowa, ul. Ogrodzieniecka; . Kiełkowice: ul. Turystyczna; . Mokrus: ul. Leśna; . Ryczów-Kolonia: ul. 3 Maja, ul. Wolności, ul. Południowa; . Giebło: ul. Częstochowska, ul. Edukacyjna, ul. Zawierciańska; . Gulzów: ul. Młodzieży; . Ogrodzieniec: cały Ogrodzieniec, a w szczególności ul. Kościuszki, ul. Południowa, ul. Paderewskiego, Plac Wolności, ul. Piastowska, droga na Krępę, ul. Słowackiego, Złote Piaski, ul. Mieszka I, ul. Szkolna, Nowy Świat, ul. Południowa, ul. Krasickiego, ul. Kościuszki, ul. Konopnickiej, ul. Ogrodowa, ul. Spacerowa, uliczki między blokami, ul. Orzeszkowej, ul. Wschodnia; . Podzamcze: ul. Wojska Polskiego, ul. Krakowska, ul. Zawierciańska. Grupa ok. 12% respondentów jest zdania przeciwnego i uważają, że szkoda pieniędzy na taką inwestycję. Nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie30% ankietowanych z całej próby badawczej.

51

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 66: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową chodnika?

30%

58% tak 12% nie ma potrzeby, szkoda pieniędzy brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Odwodnienie dróg na terenie Gminy Ogrodzieniec jest potrzebne i z inwestycją na takie przeznaczenie zgadza się ok. 27% ankietowanych (wykres 67). W poszczególnych sołectwach ankietowani wskazywali następujące miejsca tej inwestycji: . Fugasówka: ul. Bzowska, II etap ul. Krótkiej cała ul. Poniatowskiego jest wypłukiwana przez wodę; . Ryczów: ul. Kościelna; . Kiełkowice: ul. Turystyczna, ul. Łąki, przepusty pod drogą; . Mokrus: ul. Leśna, ul. Sosnowa; . Ryczów-Kolonia: ul. 3 Maja, ul. Południowa; . Giebło: ul. Edukacyjna; . Gulzów: ul. Młodzieży; . Ogrodzieniec: ul. Kościuszki, Plac Wolności, ul. Słowackiego, ul. Paderewskiego, ul. Kopernika, ul. Ogrodowa, Cementownia, ul. Sawickiej i skrzyżowanie z Olkuską, przy Biedronce, ul. Mostowa, ul. 1 Maja, ul. Orzeszkowej, ul. Południowa, ul. Cmentarna, Bzowska; . Podzamcze: ul. Bonerów, droga Podzamcze-Ogrodzieniec, ul. Wojska Polskiego. Prawie drugie tyle (ok.26%) uważa, że nie ma potrzeby przeprowadzać takiej inwestycji i szkoda na nią pieniędzy. Zdecydowana większość respondentów (ok. 46%) w ogóle nie odpowiedziała na to pytanie.

52

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 67: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową odwodnienia drogi?

27% 46%

tak

26% nie ma potrzeby, szkoda pieniędzy brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Budową dodatkowego oświetlenia na obszarze Gminy zainteresowanych jest 17% badanych, a 28% uważa, że nie ma takiej potrzeby (wykres 68). W poszczególnych sołectwach ankietowani wskazywali następujące miejsca tej inwestycji: . Fugasówka: miedzy Fugasówką a Wydrą Zieloną; . Ryczów: ul. Basztowa; . Kiełkowice: ul. Adwokacka, ul. Łąki; . Mokrus: ul. Akacjowa i ul. Dębowa; . Ryczów-Kolonia: ul. Zachodnia, ul. Wolności, ul. Turystyczna, ul. Pilecka; . Giebło: ul. Częstochowska, ul. Edukacyjna; . Gulzów: ul. Młodzieży, latarnie Gulzów do Owczarni; . Ogrodzieniec: latarnie na ul. Kościuszki - inne, nowoczesne, Plac Wolności -brak latarni na niektórych słupach, za kościołem, droga na Krępę, ul. Konopnickiej, ul. Sawickiej, ul. Mieszka I, ul. Słowackiego, bloki i tereny koło garaży, Osiedle Orzeszkowej, ul. Południowa, ul. Mickiewicza, ul. Bzowska, ul. Spacerowa; . Podzamcze: ul. Wojska Polskiego, ul. Bonerów. Zdecydowana większość ankietowanych (ok. 55%) nie udzieliła w ogóle odpowiedzi na to pytanie.

53

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 68: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową dodatkowego oświetlenia?

17%

55% 28% tak

nie ma potrzeby, szkoda pieniędzy brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Jako dodatkowe inwestycje potrzebne na terenie Gminy Ogrodzieniec mieszkańcy w pytaniu otwartym wymienili dodatkowo m.in.: . zasypanie dołów wzdłuż drogi przy torach Imiołek- Markowizna, co umożliwiłoby mieszkańcom Fugasówki dojazd do placu zabaw rowerem i wózkiem, . utrzymywanie sołectw w czystości , sadzenie kwiatów, lepsze zagospodarowanie terenów otwartych i budowlanych na cele rekreacyjne i promocyjne Gminy, . urządzenie świetlic dla mieszkańców sołectw; . właściwe oznakowanie strefy zamieszkania w Ryczowie przy ulicy Ogrodzienieckiej oraz zainstalowanie elementów spowalniających ruch, . wbudowanie luster na skrzyżowaniach, . budowa drogi asfaltowej- dojście do przystanku przy ulicy Pagórkowej, . wybudowanie mostków z drogi do posesji, . utwardzenie dróg polnych oraz wyrównanie dziur, . wymiana przystanków autobusowych, . budowa obwodnicy, odciążającej ruch w Ogrodzieńcu, . budowa toalet w miejscach publicznych na terenie Gminy, . parkingi obok szkół, . wybudowanie ścieżek rowerowych, . wyposażenie przystanków autobusowych w rozkłady jazdy, . wymiana oświetlenie miejskiego na LED, . budowa parku linowego,

54

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

. budowa ronda w mieście, . budowa kina i krytej pływalni, . chodnik trasy dla rolkarzy do Krępy, . reaktywacja kąpieliska Krępa. Zdaniem mniejszości respondentów (ok. 17%) szkoła podstawowa na terenie Gminnym wymaga natychmiastowego remontu (wykres 69). Większość wśród ankietowanych (ok. 46%) uznała, że nie ma takiej potrzeby, aby remont szkoły przeprowadzać w jak najkrótszym czasie. Na pytanie nie udzieliła odpowiedzi grupa respondentów na poziomie 40%.

Wykres 69: Czy Twoim zdaniem Gmina powinna w możliwie najkrótszym czasie wyremontować budynek szkoły podstawowej?

14%

40%

tak 46% nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Według ankietowanych tylko ok. 19% respondentów odpowiedziało, że na terenie Gminy Ogrodzieniec powinien zostać w jak najkrótszym czasie wyremontowany budynek OSP (wykres 70). Większa grupa respondentów (ok. 44%) jest zdania, że taka inwestycja nie wymaga takiego ponaglenia. Na pytanie nie udzieliło odpowiedzi ok. 37% ankietowanych z całej próby badawczej.

55

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 70: Czy Twoim zdaniem Gmina powinna w możliwie najkrótszym czasie wyremontować budynek OSP?

19% 37%

tak nie brak odp. 44%

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Zdecydowanie największa grupa ankietowanych (ok. 53%) zgodnie wykazała, że w Gminie Ogrodzieniec potrzebne są realizacje, w jak najkrótszym czasie, inwestycji wyremontowania dróg gminnych (wykres 71). W poszczególnych sołectwach ankietowani wskazywali następujące miejsca tej inwestycji: . Fugasówka: koniec Poniatowskiego, ul. Mickiewicza, ul. Stawowa, ul. Kolejowa, ul. Bzowska, droga na Markowiznę od skrzyżowania przy sklepie w Fugasówce, ul. Poniatowskiego wraz z odgałęzieniem; . Ryczów: droga Ryczów-Ogrodzieniec, Śrubarnia-Ogrodzieniec, ul. Kościelna, ul. Sądowa, ul. Kręta, ul. Końcowa (brak asfaltu), ul. Pagórkowa; . Kiełkowice: ul. Turystyczna, ul. Łąki (drugi odcinek), ul. Piaskowa, ul. Adwokacka; . Mokrus: ul. Sosnowa, ul. Dębowa; ul. Akacjowa, droga Giebło-Mokrus-Kiełkowice, droga Mokrus-Chuby, droga Mokrus-Gulzów; . Ryczów-Kolonia: ul. Turystyczna; . Giebło: ul. Długa, ul. Zawierciańska, ul. Krzywa, ul. Częstochowska, droga Pilica- Żerkowice; . Gulzów: droga Gulzów-Mokrus, ul. Młodzieży, ul. Wesoła, Gulzów-Owczarnia; . Ogrodzieniec: ul. Mostowa, ul. Paderewskiego, Nowy Świat, ul. Szkolna, droga do Zawiercia koło CPN i od Kościoła w dół, ul. Sawickiej, ul. Słowackiego, ul. Wodna, ul. Kościuszki, Plac Wolności, ul .Południowa, droga na Krępę i na Podzamcze, ul. Szkolna, ul. Spacerowa, ul. Piastowska, ul. Bzowska, ul. Cmentarna, ul. Mickiewicza,

56

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

ul. Ogrodowa, ul. Mostowa, ul. Józefów, Plac Wolności, ul. Sienkiewicza, ul. Konopnickiej; . Podzamcze: ul. Szkolna, ul. Firleja, ul. Krakowska. Około 31% ankietowanych w ogóle nie zajęło stanowiska w tej sprawie, a 16% badanych uznało tą inwestycję za nie wymagającą przyśpieszenia w realizacji.

Wykres 71: Czy Twoim zdaniem Gmina powinna w możliwie najkrótszym czasie wyremontować drogi gminne?

31%

53%

tak 16% nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Za wyremontowaniem chodników na terenach gminnych opowiedziało się ok. 37% badanych, zaś 20% uznało, że ta inwestycja nie wymaga pierwszeństwa (wykres 72). W poszczególnych sołectwach ankietowani wskazywali następujące miejsca tej inwestycji: . Fugasówka: ul. Poniatowskiego- lewa strona chodnika, ul. Stawowa, ul. Bzowska; . Ryczów: wszędzie; . Kiełkowice: ul. Turystyczna, ul. Karlińska; . Mokrus: ul. Leśna; . Ryczów-Kolonia: ul. 3 Maja; . Giebło: ul. Częstochowska; . Gulzów: brak podanej lokalizacji; . Ogrodzieniec: ul. Mostowa, ul. Paderewskiego, ul. Nowy Świat, okolice Biedronki, ul. Wolności ul. Słowackiego, ul. Wodna, ul. Kościuszki, ul. Sienkiewicza, ul. Kopernika, centrum Ogrodzieńca, ul. Mieszka I, ul. Spacerowa, obok ZOZ, ul. Południowa, ul.1 Maja (obsuwa się ziemia i niszczy chodnik), ul. Piastowska, ul. Leśna, ul. Ogrodowa,

57

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

ul. Konopnickiej, ul. Szkolna, wokół Placu Wolności, ul. Mickiewicza, wokół bloków, ul. Narutowicza; . Podzamcze: ul. Wojska Polskiego, ul. Zamkowa, ul. Krakowska. Dość duża grupa ankietowanych biorących udział w badaniu nie odpowiedziała na to pytanie. Grupa ta kształtowała się na poziomie 43%.

Wykres 72: Czy Twoim zdaniem Gmina powinna w możliwie najkrótszym czasie wyremontować chodnik?

37% 43%

tak nie brak odp. 20%

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

Ankietowani mieszkańcy Gminy Ogrodzieniec mieli również inne propozycje remontów i napraw, które miałyby mieć miejsce na terenie gminy i wymagałyby priorytetu (wykres 73). Ankietowani ci stanowili grupę ok. 17% badanych. Ich zdaniem w jak najkrótszym czasie na terenie Gminy Ogrodzieniec powinny zostać wyremontowane m.in.: . place zabaw dla dzieci, . Dom Kultury, . przystanki autobusowe, . basen, . remont trójbudynku w Gminie, . rewitalizacja Pl. Wolności, . sala widowiskowa MGOK, . fontanna obok Domu Kultury, . dostosowanie wysokości krawężników do potrzeb osób niepełnosprawnych. Około 10% ankietowanych uznało, że zadane wcześniej pytania są wystarczające i wyczerpują zakres tematyczny potencjalnych inwestycji w remonty i naprawy, które miałyby miejsce

58

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

na terenie Gminy w potencjalnie krótkim czasie. Największa grupa respondentów (ok.73%) nie zajęła w ogóle żadnego stanowiska, nie udzielając odpowiedzi na to pytanie.

Wykres 73: Inne propozycje remontów i napraw w Gminie w możliwie najkrótszym czasie?

17%

10%

73% tak nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Znaczna część mieszkańców Gminy Ogrodzieniec (ok. 44% ogółu badanych) jest zdania, że Gmina w jak najkrótszym czasie powinna zająć się posprzątaniem bądź też uporządkowaniem swoich terenów (wykres 74). Ankietowani wskazali w badaniu następujące miejsca: . Fugasówka: ul. Poniatowskiego, okolice lasów, przystanki, drogi, ul. Misiewicza do Kolejowej, ul. Reja; . Ryczów: droga Ryczów-Złożeniec, okolice cmentarzu, drogi gminne, ul. Szkolna, pomnik poległych, róg ul. Szkolnej i Armii Krajowej, okoliczne lasy; . Kiełkowice: okoliczne lasy, place zabaw dla dzieci, teren szkoły, kamieniołomy; . Mokrus: przystanek autobusowy, okolice szkoły, remizy i stawu; . Ryczów Kolonia: okolice działek gminnych; . Giebło: okoliczne lasy, okolice dworku, drogi gminne; . Gulzów: okolice placu zabaw; . Ogrodzieniec: teren po byłej cementowni, ul. Piastowska oraz Spacerowa, ul. Kościuszki, boczne uliczki, okoliczne lasy, tereny przy cmentarzu, ul. Wodna, ul. Mieszka I, ul. Olkuska, teren wokół figóry Św. Jana teren po starym przedszkolu, teren po starym młynie, okolice fontanny, teren przy Aquaparku, piaskownia, okolice Ośrodka Zdrowia, ul. Piastowska, ul. Ogrodowa; . Podzamcze: droga do szkoły, ul. Szkolna, Rynek oraz pobliskie lasy.

59

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Przeciwnego zdania jest grupa 16% badanych, a aż 40% ankietowanych pominęło to pytanie, nie udzielając na niego odpowiedzi.

Wykres 74: Czy Twoim zdaniem Gmina w najkrótszym czasie powinna zająć się posprzątaniem/uprzątnięciem terenu?

40% 44%

tak nie brak odp. 16%

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Gmina wg ankietowanych powinna zająć się urządzaniem zieleni publicznej w najkrótszym czasie na obszarze całej Gminy (wykres 75). Tak twierdzi ok.35% badanych. Ankietowani wskazali potencjalne miejsca urządzania zielenie publicznej, są to m.in.: . okolice Fugasówki, . przydrożne rowy, . okolice OSP, . okolice szkół, przedszkoli i placów zabaw, . tereny przy przystankach autobusowych, . pomnik poległych w Ryczowie, . teren przy stawie w Sołectwie Mokrus, . tereny przy boisku i dworku, . zieleń przy Placu Piłsudskiego, . tereny obok Domu Kultury oraz UMiG, . tereny przy przychodni zdrowia, . tereny przy blokach osiedlowych, . okolice cementowni, . tereny przy cmentarzach, . a także Rynek w Podzamczu.

60

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Grupa respondentów na poziomie 22% wśród badanych jest odmiennego zdania. Największą grupę stanowią ankietowani, którzy w ogóle nie odpowiedzieli na to pytanie. Stanowią oni ok. 43% wśród badanych.

Wykres 75: Czy Twoim zdaniem Gmina w najkrótszym czasie powinna zająć się urządzaniem zieleni publicznej?

35% 43%

tak nie brak odp.

22%

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Wśród ankietowanych pojawiła się też grupa respondentów, która uznała wyżej zadane pytania za niewyczerpane. Grupę tą stanowią respondenci w ilości ok.19%. Podejmują oni w ankietach przede wszystkim: . problem dzikich wysypisk śmieci na terenie Gminy Ogrodzieniec, oraz . niewystarczającą ilość ławek, . problem samosiejek, . odnowa i utrzymanie terenów zielonych wokół baszty, . remonty starych przydrożnych kapliczek z terenami zielonymi, . większa ilość drzew dających zacienienie na placach zabaw dla dzieci, . oczyszczanie rzek, . wprowadzenie zakazu palenia śmieci w piecach, . wprowadzenie na ulicach znacznie większej ilości koszy na śmieci, . czyszczenie rowów przydrożnych. Zdaniem 13% ankietowanych wszystkie kluczowe pytania zostały wcześniej zadane. Największą grupę badanych (ok. 68%), stanowią osoby które w ogóle nie odpowiedziały na zadane pytanie, pomijając je (wykres 76).

61

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 76: Czym Twoim zdaniem w najkrótszym czasie powinna się zająć Gmina?

19%

13%

68% tak nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Prawie 41% ankietowanych uważa, że Gmina powinna w jak najszybszym czasie zająć się wyposażeniem przedszkola (wykres 77). Przeciwnego zdania jest grupa 22% badanych, a 37% nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie.

Wykres 77: Czy Twoim zdaniem Gmina w najbliższym czasie powinna zająć się wyposażeniem przedszkola?

37% 41%

tak nie brak odp. 22%

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

Większa część wśród ankietowanych mieszkańców Gminy Ogrodzieniec (42%) opowiedziała się za wyposażeniem szkoły podstawowej w jak najkrótszym czasie (wykres 78). Przeciwnego zdania jest grupa 21% badanych, zaś znaczna część respondentów (37%) ominęła to pytanie, nie udzielając na niego odpowiedzi.

62

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 78: Czy Twoim zdaniem Gmina w najbliższym czasie powinna zająć się wyposażeniem szkoły podstawowej?

37% 42%

tak nie 21% brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Na szybkie powiększenie zbioru gminnej biblioteki czeka prawie 39% ankietowanych (wykres 79). Ankietowanych, którzy nie oczekują szybkiego powiększenia zbioru bibliotecznego w Gminie Ogrodzieniec jest ok. 25%. Nie odpowiedziało na pytanie ok. 36% badanych.

Wykres 79: Czy Twoim zdaniem Gmina w najbliższym czasie powinna zająć się powiększeniem zbioru biblioteki?

36% 39%

tak nie brak odp. 25%

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec zainteresowanych w jak najbliższym czasie poprawą dostępności świetlicy wiejskiej na potrzeby społeczeństwa jest ok. 38% badanych (wykres 80).

63

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Prawie tyle samo ankietowanych nie udzieliło w ogóle odpowiedzi na o pytanie (37%), a ok. 25% było przeciwnego zdania.

Wykres 80: Czy Twoim zdaniem Gmina w najbliższym czasie powinna zająć się poprawą dostępności świetlicy wiejskiej?

37% 38%

tak nie brak odp. 25%

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Większość ankietowanych mieszkańców (ok. 57%) w obrębie Ogrodzieńca jest zdania, że w najbliższym czasie Gmina obowiązkowo powinna zając się poprawą organizacji zabaw, a także zawodów sportowych (wykres 81). Przeciwnego zdania jest 16% respondentów, zaś 27% w ogóle nie odpowiedziało na zadane pytanie.

Wykres 81: Czy Twoim zdaniem Gmina w najbliższym czasie powinna zająć się poprawą organizacji zabaw i zawodów sportowych?

27%

tak 57% nie 16% brak odp.

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

64

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Pomysłem organizacji na terenach Gminy Ogrodzieniec letniego kina jest zainteresowanych ponad połowa badanych (ok. 54%)- wykres 82. Jako miejsce ulokowania takiego kina wskazali m.in.: . Podzamcze, . okolice fitness klubu przy Domu Kultury, . sale widowiskową MGOK, . place zabaw dla dzieci. Grupa osób uważających, że tak organizacja nie jest najważniejsza w najbliższym czasie kształtuje się na poziomie ok 20%. Nie udzieliło odpowiedzi na pytanie 25% ankietowanych.

Wykres 82: Czy Twoim zdaniem Gmina w najbliższym czasie powinna zająć się organizacją kina letniego?

25%

54% tak 20% nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Zainteresowani mieszkańcy udziałem w szkoleniach podnoszących poziom kwalifikacji zawodowych stanowią ok. 30% z całej grupy osób badanych (wykres 83). Szkolenia te miałyby być organizowane przez Gminę Ogrodzieniec dla swoich mieszkańców chcących zadbać o swój rozwój. Najczęściej ankietowani w badaniu wymieniali następujące kursy zawodowe, którymi byliby potencjalnie zainteresowani, są to m.in.: . kursy dla kierowców zawodowych, . kursy dla spawaczy, . kursy dla operatorów wózków widłowych, . kursy na operatorów koparki, . kursy operatorów dźwigu, . kursy suwnicowego, . kursy na operatora CNC, 65

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

. kursy z zakresu programowania Auto Cad, . kursy języka angielskiego, . wszelkie kursy komputerowe, . kursy grafika komputerowego, . kursy pomocy i opieki nad osobami starszymi, . kursy masażysty czy też fizjoterapeuty, . kursy pilota wycieczek, . kursy w zawodach gastronomicznych i w kierunku agroturystyki, . kursy rachunkowości, . kursy z zakresu kadr, . kursy obsługi kas fiskalnych, . a także kursy krawieckie. Największą grupę wśród ankietowanych (ok. 44%) stanowią osoby, które mimo wszystko nie są zainteresowane udziałem w szkoleniach na rzecz podnoszenia własnych kwalifikacji. Około 26% osób nie udzieliło w ogóle odpowiedzi na to pytanie.

Wykres 83: Czy byłbyś/byłabyś zainteresowana/zainteresowany udziałem w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe organizowanych przez Gminę?

26% 30%

tak nie brak odp. 44%

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Udziałem w spotkaniach doradczych, organizowanych przez Gminę Ogrodzieniec, mających na celu wspieranie procesu poszukiwania pracy przez ich mieszkańców jest zainteresowanych 25% osób wśród całej grupy badanych (wykres 84). Największą część w próbie badawczej stanowią respondenci, którzy nie są w ogóle zainteresowani takimi szkoleniami. Stanowią

66

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

oni ponad połowę ankietowanych (ok. 52%). Na zadane pytanie nie odpowiedziało 24% ankietowanych.

Wykres 84: Czy byłbyś/byłabyś zainteresowana/zainteresowany udziałem w spotkaniach doradczych wspierających proces poszukiwania pracy organizowanych przez Gminę?

24% 25%

tak nie 52% brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Udziałem w kursach komputerowych organizowanych przez Gminę zainteresowanych jest blisko 30% badanych (wykres 85) . Badani wskazali w większości, że największą potencjalną grupą wiekową dla której skierowany byłby kurs komputerowy jest grupa osób 50+ oraz grupy seniorów, a także grupy 40-latków, 30-latków a nawet 20-latków. Większość respondentów (ok. 47%) uznała jednak, że takim kursem nie byłaby zainteresowana, a 24% ankietowanych w ogóle nie odpowiedziało na to pytanie.

67

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 85: Czy byłabyś/byłbyś zainteresowana/zainteresowany udziałem w kursach komputerowych organizowanych przez Gminę?

24% 30%

tak nie brak odp. 47%

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Większa część osób badanych (ok. 43%) wskazała, że byłaby zainteresowana udziałem w spotkaniach doradczych organizowanych przez Gminę w sprawie możliwości pozyskania dotacji ze środków UE (wykres 86). Nie zainteresowanych tematyką spotkań doradczych z zakresu uzyskania środków z UE jest 36%. Nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie ok.21% ankietowanych.

Wykres 86: Czy byłabyś/byłbyś zainteresowana/zainteresowany udziałem w spotkaniach doradczych w sprawie możliwości uzyskania dotacji z UE organizowanych przez Gminę?

21%

43%

tak 36% nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Spotkaniami doradczymi, inicjowanymi ze strony Gminy i wspierającymi osoby chcące założyć własną firmę, zainteresowanych jest wg ankietowanych blisko 32% osób (wykres 87) .

68

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Mieszkańców nie zainteresowanych w ogóle działaniami związanymi z prowadzeniem i założeniem własnej firmy na terenie Gminy Ogrodzieniec jest 46%. Na tak zadane pytanie nie odpowiedziało 22% ankietowanych.

Wykres 87: Czy byłabyś/byłbyś zainteresowana/zainteresowany udziałem w spotkaniach doradczych wspierających proces założenia firmy organizowanych przez Gminę?

22% 32%

tak nie brak odp. 46%

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

Agroturystyką w Gminie Ogrodzieniec i udziałem w spotkaniach doradczych organizowanych przez Gminę Ogrodzieniec w tej tematyce, zainteresowanych jest ok. 27% osób. Prawie połowa z badanych (ok. 49%) odpowiedziała, że nie jest zainteresowana spotkaniami doradczymi dotyczącymi agroturystyki (wykres 88). Na to pytanie nie odpowiedziało 24% z pośród badanych.

69

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 88: Czy byłabyś/byłbyś zainteresowana/zainteresowany udziałem w spotkaniach doradczych w sprawie prowadzenia agroturystyki organizowanych przez Gminę?

24% 27%

tak nie 49% brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Korzystaniem z punktu konsultacyjnego, zorganizowanego przez Gminę i udzielającego bezpłatnych porad księgowych dla swoich mieszkańców, zainteresowanych jest 43% badanych (wykres 89). Osób nie zainteresowanych poradami księgowymi jest 33%, a tych, którzy nie odpowiedzieli w ogóle na zadane pytanie ok.24%.

Wykres 89: Czy byłabyś/byłbyś zainteresowana/zainteresowany korzystaniem z punktu konsultacyjnego w Gminie udzielającego bezpłatnych porad księgowych organizowanych przez Gminę?

24% 43%

tak 33% nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Zdecydowanie szerszą promocją Gminy Ogrodzieniec zarówno na skalę krajową jak i światową zainteresowanych jest aż 46% badanych (wykres 90) . Ich zdaniem potrzeba jest więcej

70

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

profesjonalnych filmów i reportaży z terenów należących do Gminy Ogrodzieniec emitowanych w telewizji i w radiu, a także więcej spotów reklamowych, przybliżających zalety krajoznawczo- przyrodnicze oraz zabytkowe występujące na trenie Gminy. Według ankietowanych potrzebna byłaby także duża akcja promocyjna w Internecie, na portalach społecznościowych, oraz organizacja festynów zarówno kulturalnych jak i rekreacyjno-sportowych. Zdaniem respondentów emisja materiałów reklamowych Gminy Ogrodzieniec powinna być zarówno w języku polskim jak i angielskim. Dużą wagę ankietowani zwracali również na promocję zamku w Podzamczu, a przez to również na agroturystykę i rozwój branży gastronomicznej i hotelarskiej w całej Gminie. Niektórzy ankietowani poruszyli także kwestię partnerstwa z zachodnimi gminami Europy wraz z wymianą kulturalną. Mile widziana byłaby także zdaniem ankietowanych prezentacja Gminy na targach oraz przygotowanie biuletynu informacyjnego czy też czasopisma regionu. Innego zdania jest grup 23% respondentów, którzy nie widzą potrzeby większej promocji Gminy. Znaczna część wśród ankietowanych (ok. 31%) nie udzieliła w ogóle odpowiedzi na to pytanie, przechodząc do następnej kwestii.

Wykres 90: Czy powinna odbywać się szersza promocja Gminy na skalę krajową/światową?

31% 46%

tak nie 23% brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Osoby biorące udział w badaniu ankietowym zgodnie wymienili w pytaniu otwartym, wskazując na promowanie gminy jako miejsca przyciągania potencjalnych inwestorów oraz rozwój "ekologicznego" przemysłu i usług jako realizację działań priorytetowych. Dodatkowo wskazali na potrzebę stworzenia bezpłatnych punktów konsultacyjnych dotyczących porad prawnych udzielanych mieszkańcom Gminy Ogrodzieniec oraz bezpłatnych zajęć językowych dla najmłodszych, w szczególności z języka angielskiego.

71

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Zdaniem zdecydowanej większości ankietowanych Gmina w najbliższych latach powinna zająć się organizacją czasu dla osób niepełnosprawnych, starszych czy też samotnych (wykres 91). Za takimi działaniami z zakresu opieki społecznej i zdrowotnej jest aż 65% badanych mieszkańców. Tylko grupa 15% ankietowanych jest zdania, że nie jest potrzebna organizacja czasu wolego dla osób niepełnosprawnych, starszych czy też samotnych. Na to pytanie nie odpowiedziało 21% osób z grupy badanej.

Wykres 91: Czy Twoim zdaniem z zakresie opieki społecznej i zdrowotnej Gmina powinna w najbliższych latach zająć się organizacją czasu dla osób starszych, samotnych czy też niepełnosprawnych?

21%

15% 65%

tak nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

W najbliższym czasie na terenie Gminy Ogrodzieniec powinny, zdaniem ankietowanych, zostać powołane przez Gminę zorganizowane grupy wolontariuszy zajmujących się organizacją czasu wolnego dla osób starszych, niepełnosprawnych czy też samotnych (wykres 92). Taką odpowiedź zadeklarowała zdecydowanie ponad połowa ankietowanych (ok. 67%). Tylko 12% wśród badanych nie widzi potrzeby działania w tej sferze opieki społeczno-zdrowotnej. Na tak sformułowane pytanie w ankiecie nie odpowiedziało 21% respondentów.

72

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 92: Czy Twoim zdaniem z zakresie opieki społecznej i zdrowotnej Gmina powinna w najbliższych latach zorganizować grupy wolontariuszy zajmujących się organizacją czasu wolnego dla osób starszych, samotnych czy też niepełnosprawnych?

21%

12%

67%

tak nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Również w zakresie opieki społeczno-zdrowotnej, prowadzonej przez Gminę na jej obszarze, w najbliższych latach, powinni zostać powołani asystenci dla osób niepełnosprawnych, samotnych lub starszych (wykres 93). Zdaniem aż 74% ankietowanych -projekt asystenci „na godziny” dla wyżej wymienionej grupy docelowej, jest na terenie Gminy niezwykle potrzebny do zrealizowania. Tylko nieliczna grupa badanych (ok. 7%) jest przeciwnego zdania. W ankiecie na to pytanie nie udzieliło odpowiedzi 19% wśród całej grupy osób badanych.

Wykres 93: Czy Twoim zdaniem z zakresie opieki społecznej i zdrowotnej Gmina powinna w najbliższych latach powołać asystentów dla osób starszych, samotnych czy też niepełnosprawnych?

19%

7%

74% tak nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

73

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Ponad połowa ankietowanych (ok. 66%) mieszkańców Gminy Ogrodzieniec, jest zdania, że w zakresie opieki społeczno-zdrowotnej Gmina powinna w najbliższych latach zorganizować pomoc dzieciom w nauce (wykres 94). Niewielka grupa 9% respondentów odpowiedziała, że są to działania według nich niepotrzebne. Nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie 25% badanych.

Wykres 94: Czy Twoim zdaniem z zakresie opieki społecznej i zdrowotnej Gmina powinna w najbliższych latach zorganizować pomoc dzieciom w nauce?

25%

9% 66% tak nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Za wykonaniem udogodnień na terenie Gminy Ogrodzieniec dla osób niepełnosprawnych w zakresie opieki społecznej i zdrowotnej jest 40% ankietowanych (wykres 95). Ich zdaniem powinny to być następujące prace: . obniżenie krawężników przy chodnikach, . wykonanie podjazdów przy instytucjach użyteczności publicznej dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, . zorganizowanie przewozów do urzędów i miasta, . zainstalowanie windy w UMiG oraz przychodni. Wykonanie tych robót i zleceń, miałoby zdaniem ankietowanych, zostać zrealizowane w obrębie całej Gminy oraz w miejscach kluczowych dla mieszkańców Gminy, takich jak np.: . UMiG Ogrodzieniec, . szkoły, . przedszkola, . biblioteka, . przychodnia,

74

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

. poczta, . Dom Kultury, . Policja i inne. Gmina nie powinna zajmować się wykonaniem udogodnień dla osób niepełnosprawnych w najbliższych latach zdaniem 15% badanych. W tym zakresie tematycznym nie udzieliło odpowiedzi prawie połowa z pośród badanych (ok. 46%).

Wykres 95: Czy Twoim zdaniem z zakresie opieki społecznej i zdrowotnej Gmina powinna w najbliższych latach wykonać udogodnienia dla osób niepełnosprawnych?

40% 46%

tak nie brak odp. 15%

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Inne propozycje w zakresie opieki społeczno-zdrowotnej prowadzonej na terenie Gminy Ogrodzieniec ma 3% badanych (wykres 96). Są to m.in.: . uruchomienie na terenie Gminy dziennego domu pobytu dla osób starszych i samotnych, . zainicjowanie pomocy rehabilitacyjnej dla osób potrzebujących, . wsparcie inicjatywami kulturalnymi skierowanymi do osób samotnych, starszych i niepełnosprawnych, . postawienie i udostępnienie w obrębie Gminy Ogrodzieniec toalet publicznych. Zdaniem 8% respondentów wszystkie możliwe propozycje w zakresie opieki społeczno- zdrowotnej zostały wcześniej w ankiecie zawarte. Największa część ankietowanych, bowiem aż 89%, nie udzieliła żadnej odpowiedzi na to pytanie, przechodząc do kolejnego.

75

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 96: Czy masz inne propozycje w zakresie opieki społecznej i zdrowotnej na terenie Gminy?

3% 8%

tak nie brak odp. 89%

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Duża część wśród badanych (ok. 34%) uważa, że godziny otwarcia UMiG w Ogrodzieńcu powinny być zmienione i dostosowane do potrzeb jej mieszkańców (wykres 97). Z reguły większość z nich uważa, że Urząd Miasta i Gminy powinien być otwarty chociaż raz w tygodniu do godziny 18. Niektórzy ankietowani podawali również, że nawet do godziny 19. Ankietowani wskazywali także, że byliby zadowoleni gdyby UMiG był czynny między godziną 10:00 a 18:00 bądź między 9:00 a 17:00, a także dodatkowo w sobotę. Pojawiały się też odpowiedzi o godzinach pracy urzędników do godziny 20., bądź też od godziny 7-mej rano. Zdaniem większości ankietowanych, mieszkańcom Gminy zależy na długim otwarciu Urzędu raz czy dwa razy w tygodniu, tak aby osoby pracujące miły możliwość skorzystania z usług urzędniczych w Gminie bez korzystania z niepotrzebnego urlopu. Znaczna część respondentów (ok. 47%) nie była jednak w ogóle zainteresowana zmianami godzin obsługi mieszkańców w UMiG. Na to pytanie nie odpowiedziało też 19% badanych.

76

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 97: Czy uważasz, że należy wydłużyć bądź zmienić godziny obsługi mieszkańców w UMiG?

19% 34%

tak nie brak odp. 47%

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Zdecydowanie większa część ankietowanych uważa, że UMiG powinien wydawać oprócz Gazety Ogrodzienieckiej również Biuletyn Informacyjny, w którym zamieszczane byłyby informacje o tym co dzieje się w Gminie i poszczególnych miejscowościach (wykres 98). Tak uważa ok. 46% badanych. Prawie druga połowa (ok. 43%) uważa, że Gazeta Ogrodzieniecka jest wystarczającą pozycją wydawniczą w Gminie i nie potrzeba innej. Na to pytanie nie odpowiedziało 11% ankietowanych.

Wykres 98: Czy uważasz, że UMiG powinien wydawać oprócz Gazety Ogrodzienieckiej Biuletyn Informacyjny, w którym zamieszczane byłyby informacje o tym co dzieje się w Gminie i poszczególnych miejscowościach?

11%

46%

43% tak nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

77

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Za potrzebnymi i regularnymi zebraniami Burmistrza z mieszkańcami w poszczególnych miejscowościach gminnych opowiedziała się zdecydowana większość wśród grupy badawczej, a mianowicie 65% ankietowanych (wykres 99). Mieszkańcy Gminy Ogrodzieniec różnie wskazywali terminy tych spotkań, a mianowicie podawali następujące: co kwartał, co pół roku bądź też raz w roku. Spotkaniami z Burmistrzem nie było zainteresowanych 20% badanych, a 15% nie odpowiedziało na to pytanie, przechodząc do następnego.

Wykres 99: Czy uważasz, że potrzebne są regularne zebrania Burmistrza z mieszkańcami w których będziesz uczestniczyć?

15%

20% tak nie 65% brak odp.

Źródło: Opracowanie własne, Altima, Katowice 2015r

Z oficjalnego Forum Internetowego, utworzonego i prowadzonego przez Gminę, chętnie i regularnie korzystałoby 64% mieszkańców wg badania (wykres 100). Dyskusjami o sprawach z życia mieszkańców lub Gminy prowadzonymi za pośrednictwem Fora Internetowego nie jest zainteresowanych 19% wg badanych, a 16% respondentów w ogóle nie odpowiedziało na zadane pytanie.

78

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 100: Czy uważasz, że gdyby utworzono oficjalne prowadzone przez Gminę forum internetowe, na którym mieszkańcy mogliby dyskutować na bieżąco o sprawach z życia Gminy/miejscowości, to chętnie i regularnie korzystałabyś/korzystałbyś z takiej formy komunikacji?

16%

19%

64%

tak nie brak odp.

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Innymi propozycjami komunikacji na linii Mieszkańcy-Samorząd w Gminie Ogrodzieniec, nie ujętych wyżej w pytaniach, są zainteresowani ankietowani mieszkańcy na poziomie 8% (wykres 101). Wskazali oni na: . potrzebę uruchomienia Gazety Ogrodzienieckiej w formie Internetowej, w której pojawiałyby się wszystkie skomasowane informacje (kulturalne, sportowe, społeczne, polityczne i inne) z życia Gminy i nie tylko; . możliwość połączenia Gazety Ogrodzienieckiej wraz z Biuletynem Informacyjnym w jedną bardziej skomasowaną treściowo pozycję wydawniczą; . problem dystrybucji gazety oraz jej zbyt mały nakład; . zmiany godzin urzędowania, mieszkańcy Gminy Ogrodzieniec domagają się również w innych instytucjach, takich jak np. Dom Kultury czynny również popołudniami oraz w weekendy, a także ZOZ czynny dłużej; . płynniejsze pozyskiwanie informacji od urzędników Gminy na temat pozyskiwania środków UE.

79

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 101: Czy masz inne propozycje w kwestii komunikacji na linii Mieszkańcy-Samorząd?

8% 5%

tak nie brak odp.

87%

Źródło: Opracowanie własne- Altima, Katowice 2015r.

Wśród zadanych w ankiecie pytań, nie wszystkie spełniły oczekiwania respondentów, którzy wymienili jeszcze następujące kwestie i zadania, które są ich zdaniem ważne do zrealizowania na terenie Gminy. Są to m.in.: . comiesięczna segregacja śmieci, . brak świetlicy bądź innej instytucji na terenie Fugasówki, gdzie lokalni mieszkańcy w różnych przedziałach wiekowych mogliby spędzać czas, a w szczególności dzieci, . brak oświetlenia na przejściach dla pieszych, . błąkające się psy, . niedostosowany rozkład jazdy busów do potrzeb mieszkańców, . brak dokładnie rozmieszczonych i wybudowanych przejść dla pieszych, . skuteczniejsze odśnieżanie przystanków autobusowych, zatoczek, dróg i chodników w okresie zimowym, . powołanie specjalnej strefy ekonomicznej, . zwiększenie liczby miejsc pracy, . organizacja zajęć sportowych dla dzieci poza szkołą, . problem z zasięgiem sieci komórkowych oraz Internetu, . budowa sieci światłowodów do szybkiego Internetu, . uregulowanie gospodarki ściekami płynnymi na wzór gospodarki śmieciowej, . problem jadących samochodów ze zbyt dużą prędkością na terenie Gminy, . rozmieszczenie koszy na śmieci na trenie Gminy, . zainicjowanie organizacji wycieczek po Jurze we współpracy z innymi Gminami,

80

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

. wybudowanie ścieżek dla rowerzystów, . wybudowanie obiektu SPA, . budowa przyszkolnego basenu, . opracowanie planu zajęć, dla dzieci w wieku szkolnym rozwijających ich dodatkowe zainteresowania w Domu Kultury, . budowa darmowego parkingu dla turystów, . budowa wyciągu narciarskiego, . przywrócenie wolnego wstępu na punkt widokowy na Górze Birów, . odrestaurowanie bunkrów na terenie za skałą Suchy Połeć, jako wyjątkowej atrakcji turystycznej, . problem zanieczyszczeń powietrza w okresie grzewczym, . polityka prorodzinna wspierająca m.in. młode małżeństwa.

Mieszkańcy zajmujący się obsługą ruchu turystycznego bądź planujący działalność w tym zakresie, jako działania wspierające ze strony Gminy, pozwalające uzyskać większe zarobki lub obsłużyć większą liczbę turystów wymieniają: . większą liczbę ścieżek rowerowych, . poszerzenie szlaków turystycznych, . dostęp do ostańców i skałek w Gminie, . większą liczbę atrakcji turystycznych typu: basen, Aquapark, . organizacja wycieczek po Jurze, . położenie nacisku na turystykę kwalifikowaną, . poprawa estetycznego wizerunku miasta w Gminie Ogrodzieniec, . stworzenie większej liczby parkingów w szczególności w Podzamczu.

81

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Spis tabel

Wykres 1: Czy jesteś zadowolony z miejsca zamieszkania? ...... 1 Wykres 2: Sąsiedztwo w moim otoczeniu jest przyjazne i nieuciążliwe ...... 2 Wykres 3: Czy przestrzeń publiczna w Fugasówce jest ładna i zadbana? ...... 3 Wykres 4: Czy przestrzeń publiczna w Ryczowie jest ładna i zadbana? ...... 3 Wykres 5: Czy przestrzeń publiczna w Kiełkowicach jest ładna i zadbana? ...... 4 Wykres 6:Czy przestrzeń publiczna w Kiełkowicach jest ładna i zadbana? ...... 5 Wykres 7: Czy przestrzeń publiczna w sołectwie Ryczów-Kolonia jest ładna i zadbana? ...... 5 Wykres 8: Czy przestrzeń publiczna w Gieble jest ładna i zadbana? ...... 6 Wykres 9: Czy przestrzeń publiczna w Gulzowie jest ładna i zadbana? ...... 6 Wykres 10: Czy przestrzeń publiczna w Ogrodzieńcu jest ładna i zadbana? ...... 7 Wykres 11: Czy przestrzeń publiczna w Podzamczu jest ładna i zadbana? ...... 8 Wykres 12: Czy na terenie Fugasówki występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu? ...... 9 Wykres 13: Czy na terenie Ryczowa występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu? ...... 10 Wykres 14: Czy na terenie Kiełkowic występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu? ...... 11 Wykres 15: Czy na terenie Mokrus występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu? ...... 12 Wykres 16: Czy na terenie sołectwa Ryczów-Kolonia występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu? ...... 12 Wykres 17: Czy na terenie sołectwa Giebło występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu? ...... 13 Wykres 18: Czy na terenie Gulzowa występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu? ...... 14 Wykres 19: Czy na terenie Ogrodzieńca występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu? ...... 15 Wykres 20: Czy na terenie Podzamcza występują budynki lub przestrzenie publiczne wymagające kompleksowego remontu? ...... 15 Wykres 21: Czy czujesz się bezpiecznie w przestrzeni publicznej swojej miejscowości? ...... 16 Wykres 22: Czy czujesz się bezpiecznie w swoim domu? ...... 17 Wykres 23: Czy czujesz się bezpiecznie będąc uczestnikiem ruchu drogowego w swojej miejscowości .... 18 Wykres 24: Czy uważasz, że na terenie Twojej miejscowości działają subkultury zagrażające ładowi społecznemu? ...... 18 Wykres 25: Jakość powietrza atmosferycznego w miejscowości odczuwam jako? ...... 19 Wykres 26: Na terenie miejscowości panuje zbyt duży hałas komunikacyjny ...... 20 Wykres 27: Jakość systemu wodociągowego odczuwam jako? ...... 20 Wykres 28: Jakość systemu kanalizacyjnego odczuwam jako? ...... 21 Wykres 29: Jakość systemu kanalizacyjnego w Fugasówce odczuwam jako? ...... 22 Wykres 30: Jakość oświetlenia dróg, chodników i innych przestrzeni publicznych w miejscowości odczuwam jako?...... 24 Wykres 31: Czy uważasz, że inwestycje w miejscowości realizowane są z myślą o potrzebach jego mieszkańców? ...... 25 Wykres 32: Czy uważasz, że samorząd i władze w mojej Gminie działają sprawnie? ...... 25 Wykres 33: Czy uważasz, że obsługa mieszkańców w Urzędzie Miasta i Gminy Ogrodzieniec jest sprawna? 26 Wykres 34: Czy uważasz, że obsługa mieszkańców z Zakładzie Opieki Zdrowotnej jest sprawna? ...... 27 Wykres 35: Czy uważasz, że obsługa mieszkańców w Ośrodku Pomocy Społecznej jest sprawna? ...... 28 Wykres 36: Jak oceniasz ilość inwestycji realizowanych w miejscowości? ...... 28 82

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 37: Jak oceniasz jakość inwestycji realizowanych w miejscowości? ...... 29 Wykres 38: Czy Gmina podejmuje działania zachęcające do rozwoju przedsiębiorczości? ...... 30 Wykres 39: Czy gdybym teraz straciła/stracił pracę znalezienie nowej pracy na terenie Gminy byłoby dużym problemem? ...... 30 Wykres 40: Czy działania władz Gminy wspomagają mieszkańców w znalezieniu pracy a także rozwoju kompetencji? ...... 31 Wykres 41: Czy w Gminie oprócz Policji powinna funkcjonować Straż Gminna finansowana przez Gminę? 32 Wykres 42: Czy działalność Policji w twojej miejscowości jest widoczna i czujesz się z tego powodu bezpiecznie? ...... 32 Wykres 43: Czy działalność Ochotniczych Straży Pożarnych w Gminie jest widoczna i czujesz się z tego powodu bezpiecznie? ...... 33 Wykres 44: Czy jesteś zainteresowany/zainteresowana uzyskaniem dofinansowania usunięcia azbestu ze swojej nieruchomości? ...... 34 Wykres 45: Czy jesteś zainteresowany/zainteresowana uzyskaniem dofinansowania na docieplenie swojego budynku mieszkalnego wraz z wymianą kotła C.O. na wysokosprawny i ekologiczny? ...... 35 Wykres 46: Czy Jesteś zainteresowany/zainteresowana wymianą kotła C.O. w swoim budynku mieszkalnym na wysokosprawny i ekologiczny z dotacją zewnętrzną bez docieplenia budynku? ...... 35 Wykres 47: Czy Jesteś zainteresowany/zainteresowana uzyskaniem dotacji do budowy instalacji solarnej do przygotowania ciepłej wody użytkowej dla mojego budynku? ...... 36 Wykres 48 Jestem zainteresowany/zainteresowana budową instalacji fotowoltaicznej do produkcji energii elektrycznej dla mojego budynku mieszkalnego z dotacją zewnętrzną dla mieszkańców? ...... 37 Wykres 49: Jestem zainteresowany/zainteresowana budową przydomowej oczyszczalni ścieków z dotacją zewnętrzną? ...... 37 Wykres 50: Czy Twoim zdaniem w najbliższych latach w Twojej miejscowości powinna zostać wybudowana nowa kanalizacja? ...... 38 Wykres 51: Potencjalne miejsca inwestycji budowy kanalizacji w gminie Ogrodzieniec ...... 39 Wykres 52: Czy Twoim zdaniem w najbliższych latach w Twojej miejscowości powinien zostać wybudowana nowy Wodociąg? ...... 39 Wykres 53: Potencjalne miejsca inwestycji budowy nowego Wodociągu w gminie Ogrodzieniec ...... 40 Wykres 54: Czy Twoim zdaniem w najbliższych latach w Twojej miejscowości powinna zostać wybudowana nowa Sieć Gazowa? ...... 41 Wykres 55: Potencjalne miejsca inwestycji budowy nowej sieci gazowej w gminie Ogrodzieniec ...... 42 Wykres 56: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową mieszkań socjalnych o obniżonym standardzie dla rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym? ...... 42 Wykres 57: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową mieszkań komunalnych? ...... 43 Wykres 58: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową żłobka? ...... 44 Wykres 59: Czy jesteś zainteresowana/y budową "Klubu dziecięcego"? ...... 44 Wykres 60: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową przedszkola? ...... 45 Wykres 61: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową placów zabaw? ...... 46 Wykres 62: Czy jesteś zainteresowana/y budową boiska sportowego? ...... 47 Wykres 63: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową urządzeń sportowych i rekreacyjnych? ... 49 Wykres 64: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany rozbudową sali gimnastycznej? ...... 50 Wykres 65: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową drogi? ...... 51 Wykres 66: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową chodnika? ...... 52 Wykres 67: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową odwodnienia drogi? ...... 53 Wykres 68: Czy jesteś zainteresowana/zainteresowany budową dodatkowego oświetlenia? ...... 54 Wykres 69: Czy Twoim zdaniem Gmina powinna w możliwie najkrótszym czasie wyremontować budynek szkoły podstawowej? ...... 55 Wykres 70: Czy Twoim zdaniem Gmina powinna w możliwie najkrótszym czasie wyremontować budynek OSP? ...... 56 83

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 71: Czy Twoim zdaniem Gmina powinna w możliwie najkrótszym czasie wyremontować drogi gminne? ...... 57 Wykres 72: Czy Twoim zdaniem Gmina powinna w możliwie najkrótszym czasie wyremontować chodnik? 58 Wykres 73: Inne propozycje remontów i napraw w Gminie w możliwie najkrótszym czasie? ...... 59 Wykres 74: Czy Twoim zdaniem Gmina w najkrótszym czasie powinna zająć się posprzątaniem/uprzątnięciem terenu? ...... 60 Wykres 75: Czy Twoim zdaniem Gmina w najkrótszym czasie powinna zająć się urządzaniem zieleni publicznej? ...... 61 Wykres 76: Czym Twoim zdaniem w najkrótszym czasie powinna się zająć Gmina? ...... 62 Wykres 77: Czy Twoim zdaniem Gmina w najbliższym czasie powinna zająć się wyposażeniem przedszkola? ...... 62 Wykres 78: Czy Twoim zdaniem Gmina w najbliższym czasie powinna zająć się wyposażeniem szkoły podstawowej? ...... 63 Wykres 79: Czy Twoim zdaniem Gmina w najbliższym czasie powinna zająć się powiększeniem zbioru biblioteki? ...... 63 Wykres 80: Czy Twoim zdaniem Gmina w najbliższym czasie powinna zająć się poprawą dostępności świetlicy wiejskiej? ...... 64 Wykres 81: Czy Twoim zdaniem Gmina w najbliższym czasie powinna zająć się poprawą organizacji zabaw i zawodów sportowych? ...... 64 Wykres 82: Czy Twoim zdaniem Gmina w najbliższym czasie powinna zająć się organizacją kina letniego?65 Wykres 83: Czy byłbyś/byłabyś zainteresowana/zainteresowany udziałem w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe organizowanych przez Gminę? ...... 66 Wykres 84: Czy byłbyś/byłabyś zainteresowana/zainteresowany udziałem w spotkaniach doradczych wspierających proces poszukiwania pracy organizowanych przez Gminę? ...... 67 Wykres 85: Czy byłabyś/byłbyś zainteresowana/zainteresowany udziałem w kursach komputerowych organizowanych przez Gminę? ...... 68 Wykres 86: Czy byłabyś/byłbyś zainteresowana/zainteresowany udziałem w spotkaniach doradczych w sprawie możliwości uzyskania dotacji z UE organizowanych przez Gminę? ...... 68 Wykres 87: Czy byłabyś/byłbyś zainteresowana/zainteresowany udziałem w spotkaniach doradczych wspierających proces założenia firmy organizowanych przez Gminę? ...... 69 Wykres 88: Czy byłabyś/byłbyś zainteresowana/zainteresowany udziałem w spotkaniach doradczych w sprawie prowadzenia agroturystyki organizowanych przez Gminę? ...... 70 Wykres 89: Czy byłabyś/byłbyś zainteresowana/zainteresowany korzystaniem z punktu konsultacyjnego w Gminie udzielającego bezpłatnych porad księgowych organizowanych przez Gminę? ...... 70 Wykres 90: Czy powinna odbywać się szersza promocja Gminy na skalę krajową/światową? ...... 71 Wykres 91: Czy Twoim zdaniem z zakresie opieki społecznej i zdrowotnej Gmina powinna w najbliższych latach zająć się organizacją czasu dla osób starszych, samotnych czy też niepełnosprawnych? ...... 72 Wykres 92: Czy Twoim zdaniem z zakresie opieki społecznej i zdrowotnej Gmina powinna w najbliższych latach zorganizować grupy wolontariuszy zajmujących się organizacją czasu wolnego dla osób starszych, samotnych czy też niepełnosprawnych? ...... 73 Wykres 93: Czy Twoim zdaniem z zakresie opieki społecznej i zdrowotnej Gmina powinna w najbliższych latach powołać asystentów dla osób starszych, samotnych czy też niepełnosprawnych? ...... 73 Wykres 94: Czy Twoim zdaniem z zakresie opieki społecznej i zdrowotnej Gmina powinna w najbliższych latach zorganizować pomoc dzieciom w nauce? ...... 74 Wykres 95: Czy Twoim zdaniem z zakresie opieki społecznej i zdrowotnej Gmina powinna w najbliższych latach wykonać udogodnienia dla osób niepełnosprawnych? ...... 75 Wykres 96: Czy masz inne propozycje w zakresie opieki społecznej i zdrowotnej na terenie Gminy? ...... 76 Wykres 97: Czy uważasz, że należy wydłużyć bądź zmienić godziny obsługi mieszkańców w UMiG? ...... 77

84

Badanie satysfakcji i opinii Mieszkańców Gminy Ogrodzieniec na temat warunków życia w gminie

Wykres 98: Czy uważasz, że UMiG powinien wydawać oprócz Gazety Ogrodzienieckiej Biuletyn Informacyjny, w którym zamieszczane byłyby informacje o tym co dzieje się w Gminie i poszczególnych miejscowościach? ...... 77 Wykres 99: Czy uważasz, że potrzebne są regularne zebrania Burmistrza z mieszkańcami w których będziesz uczestniczyć? ...... 78 Wykres 100: Czy uważasz, że gdyby utworzono oficjalne prowadzone przez Gminę forum internetowe, na którym mieszkańcy mogliby dyskutować na bieżąco o sprawach z życia Gminy/miejscowości, to chętnie i regularnie korzystałabyś/korzystałbyś z takiej formy komunikacji? ...... 79 Wykres 101: Czy masz inne propozycje w kwestii komunikacji na linii Mieszkańcy-Samorząd? ...... 80

Tabela 1: Średnia powierzchnia dachu z azbestu w m² ...... 33

85

Lokalny Program Rewitalizacji

na lata 2015-2020 dla Gminy Ogrodzieniec

ZAŁĄCZNIKI

Opracowanie Biuro Doradcze ALTIMA s.c.

Data opracowania grudzień 2015

3. Raport OPS w Ogrodzieńcu „Analiza rodzin objętych pomocą”