Załącznik do Uchwały Nr XXIII/137/08 Rady Miejskiej w Poddębicach z dnia 11 czerwca 2008r.

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Poddębice, czerwiec 2008

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

SPIS TREŚCI Wstęp ...... 4 I. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego ...... 5 II. Aktualna sytuacja społeczno – gospodarcza Gminy ...... 6 II.1. Podstawowe dane dotyczące Gminy Poddębice ...... 6 II.1.1. Położenie ...... 6 II.1.2. Powierzchnia ...... 7 II.1.3. Ludność ...... 8 II.1.4. Środowisko Przyrodnicze ...... 8 II.1.5. Rys historyczny ...... 15 II.1.6. Rys kulturowy ...... 17 II.2 Zagospodarowanie Przestrzenne ...... 22 II.2.1. Infrastruktura techniczna ...... 22 II.2.1.1. Infrastruktura komunikacyjna ...... 23 II.2.1.2. Elektroenergetyka ...... 24 II.2.1.3. Ciepłownictwo ...... 26 II.2.1.4. Zaopatrzenie w gaz ...... 26 II.2.1.5. Gospodarka wodno – ściekowa ...... 27 II.2.1.6. Gospodarka odpadami ...... 29 II.2.2. Własność nieruchomości ...... 29 II.2.3. Stan obiektów dziedzictwa kulturowego ...... 30 II.2.4. Uwarunkowania ochrony środowiska ...... 30 II.3 Sfera Społeczna ...... 37 II.3.1. Sytuacja demograficzna i społeczna Poddębic ...... 37 II.3.2. Warunki i jakość życia mieszkańców Poddębic ...... 40 II.3.3. Oświata i edukacja w Poddębicach ...... 41 II.3.4. Opieka zdrowotna ...... 46 II.3.5. Grupy społeczne wymagające wsparcia ...... 47 II.3.6. Organizacje pozarządowe działające na terenie Poddębic ...... 48 II.3.7 Rynek pracy w Poddębicach ...... 51 II.4 Sfera ekonomiczna ...... 53 II.4.1 Gospodarka ...... 53 II.4.2 Turystyka ...... 56 III. Analiza problemów ...... 60 IV. Analiza SWOT ...... 61

2

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

V. Określenie misji Gminy ...... 66 VI. Cele rozwoju Gminy ...... 66 VII. Zadania polegające na poprawie sytuacji w Gminie ...... 67 VIII. Realizacja zadań ...... 69 VIII.1. Planowane zadania inwestycyjne w latach 2007-2013 ...... 69 VIII.2. Planowane zadania inwestycyjne w latach 2008-2013 przy współfinansowaniu ze środków PO Innowacyjna Gospodarka ...... 70 VIII.2.1 Realizacja zadań w ramach PO Innowacyjna Gospodarka ...... 71 VIII.3. Planowane zadania inwestycyjne w latach 2008-2013 przy współfinansowaniu ze środków RPO Województwa Łódzkiego...... 78 VIII.3.1 Realizacja zadań w ramach RPO Województwa Łódzkiego ...... 79 IX. Powiązanie realizowanych zadań z innymi działaniami ...... 90 realizowanymi na terenie gminy, powiatu i województwa łódzkiego ...... 90 X. Oczekiwane wskaźniki realizacji Planu Rozwoju Lokalnego (dotyczy zadań realizowanych w ramach RPO WŁ i PO IG) ...... 91 XI. Plan finansowy na lata 2008 – 2013 ...... 93 XI.1. Zadania realizowane w ramach RPO WŁ ...... 93 XI.2. Zadania realizowane w ramach PO IG ...... 94 XII. System wdrażania ...... 94 XIII. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej ...... 95

3

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Wstęp

Dokument opisuje Plan Rozwoju Lokalnego na terenie Gminy Poddębice na lata 2008 – 2015 i stanowi aktualizację Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2004 - 2006. Celem niniejszego opracowania jest:  stworzenie dokumentu niezbędnego do uzyskania dofinansowania ze źródeł zewnętrznych, w tym w szczególności programów operacyjnych w ramach wdrażania funduszy strukturalnych Unii Europejskiej;  skomunikowanie władz gminy z mieszkańcami w zakresie długookresowych zamierzeń inwestycyjnych;  skonfrontowanie potrzeb inwestycyjnych z możliwościami inwestycyjnymi;  uniknięcie jednoczesnego rozpoczynania zbyt wielu zadań inwestycyjnych w stosunku do zdolności finansowych gminy;  stworzenie planu stanowiącego podstawę działań operacyjnych, które wpłyną na zwiększenie atrakcyjności gospodarczej i inwestycyjnej obszaru gminy Poddębice oraz stworzą warunki dla wzrostu zatrudnienia;  stworzenie warunków dla wdrożenia wymagań w zakresie obowiązującego prawa wspólnotowego;  określenie polityki inwestycyjnej, ustalenie celów i zadań oraz wyznaczenie priorytetowych obszarów wykonawczych;  ułatwienie i przyspieszenie rozwiązywania zagadnień techniczno – ekonomicznych związanych z przyszłymi projektami z zakresu infrastruktury.

Dokument został opracowany zgodnie z wytycznymi zawartymi w Zasadach przygotowania Planu Rozwoju Lokalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego Plan jest spójny z Narodowym Planem Rozwoju, Strategią Województwa Łódzkiego oraz dokumentami strategicznymi Gminy Poddębice. Opracowanie zawiera:  analizę aktualnej sytuacji społeczno - gospodarczej wraz z identyfikacją problemów i wynikami przeprowadzonej analizy SWOT (punkty I – IV),  wyznaczenie misji i celów strategicznych (punkty V i VI),  opis działań przyczyniających się do rozwiązania zdiagnozowanych problemów (punkty VII- XI),  opis sposobu wdrażania i monitorowania zadań (punkty XII i XIII).

4

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Plan jest dokumentem o charakterze otwartym i będzie aktualizowany w trybie konsultacji z mieszkańcami. Ma on charakter poznawczy i służy szerokiemu i kompleksowemu rozpoznaniu aktualnego stanu rozwoju, określeniu atutów i słabości, stopnia konkurencyjności gminy oraz wyodrębnieniu uwarunkowań sprzyjających lub zagrażających jej rozwojowi. Część diagnostyczna obejmuje istotne dla rozwoju Gminy Poddębice obszary życia społeczno - gospodarczego. Część zadaniowa zawiera wykaz projektów stanowiących rozwiązanie zdiagnozowanych problemów i przyczyniających się do poprawy kondycji Gminy w poszczególnych obszarach. Realizacja projektów odbywać się będzie w ramach okresu programowania funduszy strukturalnych Unii Europejskiej tj. od 2007 do 2015 roku. Projekty przyczynią się do osiągnięcia wyznaczonych w punktach V i VI, celów strategicznych. Plan Rozwoju Lokalnego zawiera wykaz inwestycji mogących przyczynić się do poprawy warunków życia mieszkańców Gminy. Konsultacje społeczne, przeprowadzone zostały w formie wyłożenia dokumentu w siedzibie Urzędu Miejskiego dla mieszkańców do wglądu z możliwością wnoszenia uwag w terminie 14 dni. W trakcie prac korzystano z danych Głównego Urzędu Statystycznego, dokumentów strategicznych: Planu Rozwoju Lokalnego dla Gminy Poddębice na lata 2004-2006, Raportu o stanie Gminy Poddębice, Programu Ochrony Środowiska Miasta i Gminy Poddębice oraz innych opracowań i dokumentów strategicznych dla obszaru Gminy i powiatu poddębickiego.

I. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego

Zadania przewidziane w Planie Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice będą realizowane w latach 2008 - 2015, na całym obszarze Gminy, w jej granicach administracyjnych, a w razie wystąpienia takiej potrzeby i możliwości - również na terenie sąsiednich gmin (w ramach porozumień międzygminnych).

5

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

II. Aktualna sytuacja społeczno – gospodarcza Gminy

II.1. Podstawowe dane dotyczące Gminy Poddębice

II.1.1. Położenie

Gmina Poddębice położona jest w centralnej Polsce, w północno-zachodniej części województwa łódzkiego. W Poddębicach znajduje się siedziba władz gminy. Miasto położone jest 35 kilometrów na zachód od Łodzi. Poddębice znajdują się stosunkowo blisko geometrycznego środka naszego kraju znajdującego się w Piątku. Graniczy z gminami: Dalików, Dobra, Lutomiersk, Pęczniew, Uniejów, Wartkowice i Zadzim. Położenie Miasta Poddębice jest niezwykle malownicze - na wzniesieniu, uwieńczone renesansową sylwetką kościoła. U podnóża rozciąga się rzeka Ner, a wokół pierścień lasów, obejmujący powierzchnię 5 tys. ha. Poddębickie lasy stanowią zielone zaplecze rekreacyjne dla aglomeracji łódzkiej. Korzystny układ dróg (trasy Łódź - Poznań i Łęczyca – Sieradz), bliskość Autostrady A2 oraz połączenie kolejowe Katowice – Gdynia stwarzają dla Gminy dobre warunki komunikacyjne. Przez Gminę przebiegają drogi: krajowa nr 72 relacji Konin – Uniejów – Poddębice – Łódź – Rawa Mazowiecka i wojewódzka nr 703 relacji Porczyny – Poddębice – Łęczyca – Łowicz, a także odcinek magistrali węglowej – linii kolejowej Śląsk – Porty ze stacją w Bałdrzychowie. Poddębice pełnią rolę centrum powiatu poddębickiego. W skład powiatu wchodzi sześć gmin: Poddębice, Uniejów, Dalików, Pęczniew, Wartkowice, Zadzim.

Ryc. 1. Gminy powiatu poddębickiego

Źródło: http://www.lodzkie.pl/

6

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Miasto Poddębice pełni funkcje ośrodka powiatowego oraz miejsko-gminnego w zakresie administracji publicznej, oświaty i wychowania, zdrowia i opieki społecznej, finansów i ubezpieczeń, infrastruktury około biznesowej oraz handlu i innych usług. Gmina Poddębice leży w sferze oddziaływania aglomeracji łódzkiej. Położenie w strefie oddziaływań Gminy Łodzi jest dla Gminy ważnym kontekstem odniesienia. Jednym z kluczowych czynników zewnętrznych warunkujących rozwój lokalny jest bowiem oddziaływanie, swoiste „promieniowanie” czynników prorozwojowych z istotnych ośrodków miejskich na otaczające te tereny. Atrakcyjność inwestycyjna poszczególnych gmin zmienia się z czasem i jest wypadkową oddziaływania na rynek wielu czynników lokalnych, począwszy od obiektywnych, geograficznych, a skończywszy na jakości zarządzania lokalnego i wizerunku danego ośrodka.

Ryc. 2. Mapa Gminy Poddębice

Źródło: http://www.gmina.poddebice.pl/

II.1.2. Powierzchnia

Ogółem Gmina Poddębice zajmuje teren o powierzchni 224 km². W skład Gminy wchodzi 49 sołectw: Adamów, Antonina, Balin, Bałdrzychów, Borzewisko, Chropy, Dominikowice, Dzierzązna, Ewelinów, Feliksów, Gibaszew, Golice, Grocholice, Góra Bałdrzychowska, Józefów Kolonia, Józefów Wieś, Kałów, Karnice, Klementów, Kobylniki, Góra Bałdrzychowska Kolonia, Krępa, Ksawercin, Leśnik, Lipki, Lipnica, Lubiszewice, Łężki, Malenie, Niemysłów, Niewiesz Kolonia, Niewiesz Wieś, Nowa Wieś, Panaszew, Podgórcze, Porczyny, Praga, Nowy Pudłów, Stary Pudłów, Pudłówek, Rączyn, Sworawa, Sempółki, Szarów, Tarnowa, Tumusin, Wólka, Wilczków, Zagórzyce.

7

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

II.1.3. Ludność

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że pod koniec 2006 roku gmina Poddębice liczyła 15 928 mieszkańców. Stosunek liczby kobiet do liczby mężczyzn w Gminie w ciągu ostatnich lat wynosi ok. 50 %. W 2006 roku gęstość zaludnienia na terenie gminy wyniosła 71 os/km², a w mieście 1340,9 os/km². Przyrost naturalny w Gminie Poddębice w 2006 roku był ujemny (-67).

II.1.4. Środowisko Przyrodnicze

Ukształtowanie powierzchni

Pod względem geograficznym Gmina położona jest na Niżu Polskim, na który składają się mniejsze regiony i krainy. Poddębice znajdują się w obrębie Wysoczyzny Łaskiej, która z kolei jest częścią Niziny Południowo - Wielkopolskiej. Jest to makroregion nizinny o starej rzeźbie polodowcowej, pochodzącej z czasów zlodowacenia środkowopolskiego i później złagodzonej przez procesy erozyjne. Jest to krajobraz równin i wysoczyzn położonych na wysokości od 100 do 200 metrów n.p.m., pomiędzy którymi na osi głównych rzek makroregionu – Warty i Prosny oraz ich zbiegu z większymi dopływami występują bardziej zagłębione, płaskie i często podmokłe kotliny.

Klimat

Warunki klimatyczne obserwowane w Gminie są typowe dla obszaru centralnej Polski. Gminę Poddębice charakteryzuje duża zmienność elementów meteorologicznych. Do analizy na potrzeby Poddębic wybrano charakterystykę dla najbliżej położonej stacji meteorologicznej w Łodzi – Lublinku. W ciągu roku w regionie jest około 42 dni pogodnych oraz około 140 dni pochmurnych. Średnia wieloletnia suma godzin słonecznych waha się w granicach 1460 – 1680, co stanowi 33 – 37 % usłonecznienia możliwego. W lecie usłonecznienie wynosi około 45 %, a w miesiącach zimowych około15 %. Średnie roczne wartości temperatury obliczone na podstawie wieloletnich obserwacji zestawione przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie wynoszą ok. 8,1°C, średnie letnie wartości temperatury wynoszą ok. 14,6°C, natomiast średnie zimowe temperatury wynoszą ok. 1,7°C. Pewne różnice klimatyczne zaznaczają się okresowo na terenach wysoczyznowych oraz większych dolin rzecznych. W rejonie dolin rzecznych okresowo zalegają chłodniejsze masy powietrza o zwiększonej wilgotności oraz częściej występują przygruntowe przymrozki.

8

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Doliny rzeczne pełnią więc okresowo rolę korytarzy umożliwiających spływ chłodnego powietrza. Zjawiska podwyższonej wilgotności powietrza oraz większej częstotliwości występowania mgieł i zamgleń towarzyszą również płytko występującym wodom gruntowym, podmokłościom i stawom. Pewien swoisty mikroklimat wprowadzają również kompleksy leśne. Cechuje je większa wilgotność powietrza, zaciszność i zacienienie. Wpływają łagodząco na dobowe i roczne wahania temperatur. (Oddziaływanie lasów na klimat terenów sąsiednich dotyczy przede wszystkim pasa o szerokości 50 – 100 m – wokół kompleksu leśnego).

Gleby

Gmina Poddębice posiada średnio korzystne warunki glebowe. W układzie przestrzennym gleby najwyższej jakości występują w północnej części gminy. Pokrywa glebowa Gminy charakteryzuje się mozaikową strukturą, gdzie dominują gleby słabe, typu pseudobielicowego i brunatnego powstałe na skale macierzystej pochodzenia polodowcowego. W dolinach rzek Neru, Warty i Widawki występują mady. W okolicach Poddębic w związku z wychodniami pokładów kredowych, na skale macierzystej wapiennej i marglowej powstały gleby typu rędzin o bonitacji od III do IV klasy. Pod względem wykorzystania rolniczego nadają się tylko do upraw żytnich i ziemniaczanych.

Bogactwa naturalne

Mając na uwadze uwarunkowania geologiczne terenu Gminy Poddębice założyć można, że na jej terenie występują następujące grupy surowców mineralnych:  surowce węglanowe,  surowce ilaste,  surowce okruchowe,  torfy,  wody geotermalne. Do surowców węglanowych zalicza się: wapienie, margle i opoki. Służą one głównie jako kamień budowlany. Surowce te występują w rejonie antykliny Rożniatów-Poddębice. Do surowców ilastych zalicza się: iły trzeciorzędowe – plioceńskie oraz gliny zwałowe. Gliny zwałowe prawdopodobnie są niskiej jakości z uwagi na znaczną zawartość margla. W celu wykorzystania ich do produkcji cegły należałoby stosować specjalne technologie. W związku z tym nie sporządzono dla tych złóż dokumentacji geologicznych i nie uwzględniono ich w Bilansie Zasobów Kopalin i Wód Podziemnych.

9

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Do surowców okruchowych należy zaliczyć kruszywa naturalne: piaski, żwiry i piaski ze żwirem (pospółki). Surowce te wykorzystywane są do różnych celów w budownictwie. Na terenie Gminy Poddębice występują piaski wydmowe, rzeczne oraz akumulacji lodowcowej i wodno-lodowcowej. Piaski wydmowe występują w formach nieregularnych o różnej miąższości, przeważnie porośniętych lasami. W dolinach rzecznych występują złoża piasków. Są to na ogół czyste piaski kwarcowe. Piaski lodowcowe i wodnolodowcowe występują na wysoczyznach w formie różnej wielkości płatów. Są to przeważnie piaski drobnoziarniste z zawartością pyłów mineralnych. Lokalnie posiadają domieszkę żwirów. Występujące lokalnie złoża torfów ze względu na małą miąższość podkładów torfowych oraz popielność powyżej 20% zaliczono do pozabilansowych. Ze względu na rolę torfów w bilansie wodnym, i ich wysokie walory przyrodnicze należy raczej patrzeć na te miejsca jako obiekty które powinny zostać objęte aktywną ochroną, niż traktowane jako potencjalne źródło kopaliny. Gmina Poddębice położona jest na terenach zasobnych w energię geotermalną związaną z wodami podziemnymi o temperaturze 65 - 70°C. Stanowią one drugi co do wielkości kompleks hydrotermalny na Niżu Polskim.

Wody powierzchniowe

Przez Miasto i Gminę Poddębice przepływają następujące cieki podstawowe:

Tabela 1. Cieki podstawowe Gminy Poddębice

Nazwa cieku Długość ogółem [km]

Bełdówka 9,369 Brodnia 1,130 Ciek nr 5 3,649 Ciek nr 9 4,010 Kanał S-W 13,160 Kanał Ulgowy 2,200 Ner 17,415 Pisia 3,770 Siódmera 2,335 Warta 2,875

Administratorem cieków jest WZMiUW, oprócz cieku Warta administrowanego przez RZGW – Poznań. Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Poddębice

10

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Cały obszar powiatu poddębickiego, w tym także Gminy Poddębice znajduje się w zlewni Warty. Gmina położona jest w dolinie rzeki Ner. Ner jest rzeką III rzędu, prawobrzeżnym dopływem Warty, uchodzącym do niej w 444,4 km. Rzeka przepływa przez dwa województwa: łódzkie i wielkopolskie i dwie krainy geograficzne: Wysoczyznę Łaską i Kotlinę Kolską. Jej długość wynosi 125,9 km, a powierzchnia dorzecza 1866 km2. Źródła Neru leżą w pobliżu Wiśniowej Góry, na południowy wschód od Łodzi, natomiast ujście do rzeki Warty znajduje się w pobliżu wsi Majdany. Średni przepływ Neru powyżej ujścia wynosi 10,0 m3/s, a maksymalna rozpiętość wahań stanów wody w dolnym biegu 3,5 m. Dawniej zabagnione dno doliny w dolnym, pradolinnym odcinku jest obecnie uregulowane i użytkowane rolniczo. Pod względem budowy morfologicznej i geologicznej teren jest posadowiony na stabilnej pod względem tektonicznym platformie paleozoicznej z domieszką margli, wapienia i piaskowców, które pochodzą z czasów mezozoicznych. Na terenie Gminy Poddębice brak jest naturalnych większych akwenów. Spotkać można jedynie niewielkie zbiorniki powiązane z systemem starorzeczy, stawy hodowlane oraz niewielkie śródpolne oczka wodne. Wśród zbiorników pochodzenia antropogenicznego wyróżnić można podpiętrzenia wód cieków wodnych na potrzeby retencji, energetyki wodnej oraz stawy hodowlane. Pozwolenie Starostwa Powiatowego na piętrzenie wód dla potrzeb stawów rybnych, posiadają obiekty w miejscowości Rąkczyn. Pozwolenie obejmuje 4 stawy o łącznej powierzchni 5,2 ha. Piętrzenie odbywa się za pomocą 4 mnichów betonowych oraz dwóch zastawek. W miejscowości Byczyna znajdują się stawy rybne wykorzystywane jako łowiska wędkarskie. Na podstawie decyzji starostwa powiatowego, na terenie Gminy wydano pozwolenia na wykonanie stawów w miejscowościach Pustkowie, Wólka oraz Tarnowa.

Wody podziemne

Na terenie Gminy Poddębice wydziela się dwa podstawowe użytkowe poziomy wód podziemnych: czwartorzędowy i górnokredowy. Aczkolwiek wody podziemne występują także w utworach trzeciorzędowych i dolnokredowych, to jednak nie mają one znaczenia dla potrzeb zaopatrzenia w wodę: w trzeciorzędzie z uwagi na jego ograniczony zasięg występowania, natomiast w dolnej kredzie ze względu na zbyt dużą głębokość zalegania warstw wodonośnych. Utwory górnej kredy Gminy Poddębice cechują się korzystnymi parametrami wydajnościowymi.

11

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Wody podziemne w utworach czwartorzędowych

Wody podziemne w utworach czwartorzędowych gromadzą się w osadach piaszczysto-żwirowych występujących w dolinach rzecznych oraz na wysoczyznach. Są to wody porowe. Warstwy wodonośne w dolinach rzecznych prowadzą wody o zwierciadle swobodnym, płytko występującym w stosunku do powierzchni terenu. Są one zasilane poprzez infiltrację wód opadowych i powierzchniowych oraz drogą dopływu podziemnego z otaczających doliny wysoczyzn. Są to wody podatne na zanieczyszczenia. Przy wysokich stanach wód powierzchniowych ujawnia się pierwszy rodzaj zasilania, natomiast przy niskich stanach uruchamia się zwiększony dopływ podziemny, a to powoduje drenaż warstw wodonośnych z otaczających doliny rzeczne wysoczyzn. Miąższość wodonośnych warstw w dolinach rzecznych osiąga wartości kilku metrów. Wody podziemne na wysoczyznach gromadzą się w osadach piaszczysto żwirowych występujących bezpośrednio od powierzchni terenu nad glinami, wśród glin zwałowych oraz pod nimi. Wody w warstwie wodonośnej, występującej nad glinami, cechują się swobodnym zwierciadłem, na ogół płytko zalegającym w stosunku do powierzchni terenu. Podobnie jak warstwy wodonośne w dolinach rzecznych, warstwa nadglinowa zasilana jest bezpośrednio przez opady atmosferyczne, więc zazwyczaj są to wody niskiej jakości. Na tej warstwie bazują gospodarskie studnie kopane. Warstwy śródglinowa i podglinowa, z reguły prowadzą wody pod napięciem. Miąższość ich jest zróżnicowana. Na ogół znaczne miąższości kompleksów piaszczysto żwirowych obserwuje się w rejonach pagórkowatych. Najczęściej uzyskiwane wydajności wynoszą 30-80 m3/h, natomiast w części zachodniej – od 10 do 30 m3/h i tylko sporadycznie osiąga się wydajności wyższe.

Wody podziemne w utworach górnej kredy

Podobnie jak w całym powiecie, utwory górnokredowe stanowią podstawowy zbiornik użytkowy w Gminie. Głównie na tym zbiorniku opiera się zaopatrzenie w wodę ludności i przemysłu. Większość ujęć wód podziemnych założona jest w utworach górnej kredy. Również ujęcie dla Gminy Poddębice, składające się z trzech otworów studziennych czerpie wodę z górnej kredy. Zasoby eksploatacyjne przedmiotowego ujęcia wody zostały ustalone w wysokości Q = 146,0 m3/h, przy depresji s = 6,4 – 8,0 m i zatwierdzone decyzją Prezesa C.U.G. z dnia 3.III.1963 r., znak: KDH/1033/B/1011/63. Wody prowadzone są szczelinami. Wśród utworów litych wydziela się dwa systemy szczelin: zwietrzelinowe i tektoniczne. Większy wpływ na przewodnictwo wody posiadają szczeliny zwietrzelinowe. Zawodnienie osadów górnokredowych jest funkcją głębokości ich

12

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 występowania, systemu spękań – szczelin oraz więzi hydraulicznej z wodonośnymi utworami czwartorzędu. Najbardziej zawodniony jest strop osadów górnokredowych, gdyż jest on intensywnie spękany. Tutaj występują głównie szczeliny zwietrzelinowe. Udział tych szczelin jest największy w rejonie wzniesień morfologicznych stropu górnej kredy, w rejonie Gminy Poddębice. Intensywność spękań osadów górnokredowych maleje w miarę zwiększania się głębokości zalegania ich stropu. Zasilanie zbiornika górnokredowego odbywa się poprzez drenaż wód z poziomu czwartorzędowego, w miejscach kontaktu z piaskami i żwirami na wysoczyznach, jak i w dolinach rzecznych, bądź poprzez bezpośrednie zasilanie wodami atmosferycznymi w miejscach, gdzie utwory górnej kredy odsłaniają się na powierzchni terenu. Wody zbiornika górnokredowego posiadają charakter naporowo-swobodny. Tam, gdzie nad utworami wodonośnymi występują osady nieprzepuszczalne, wody posiadają charakter naporowy. Natomiast w strefach tzw. okien hydrogeologicznych, gdzie brak jest tych osadów, lustro wody jest swobodne. Rejony takie występują w dolinie Neru oraz na wysoczyźnie w rejonie Poddębic. Pod terenem Gminy Poddębice występują zasoby wód geotermalnych. Na podstawie badań fizyko – chemicznych wody geotermalnej przeprowadzonej przez Instytut Balneoklimatyczny w Poznaniu – określono wodę z geotermii Uniejów (wody Poddębickie pochodzą z tych samych warstw, w związku z czym mają podobny skład chemiczny), jako mineralną 0,8% chlorkowo – sodową, bromkowo – borową, hypertermalną.

Flora i fauna

Lasy zajmują 23 % powierzchni gminy. W zdecydowanej większości są to lasy stanowiące własność Skarbu Państwa. Zajmują one obszar 3 884 ha. Lasy będące własnością osób prywatnych rosną na powierzchni 1 298 ha. Nadzór nad wszystkimi lasami w gminie prowadzi Nadleśnictwo Poddębice. W lasach stanowiących własność Skarbu Państwa 18% drzewostanu jest w wieku do 40 lat. 1% tych lasów wchodzi w skład rezerwatów. Na terenie Gminy Poddębice występują lasy ochronne, które stanowią 18 % ogólnej powierzchni lasów w Gminie. Gmina Poddębice leży w zasięgu naturalnego występowania jodły, buka i świerka. W Gminie głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna pospolita, zajmująca jako gatunek panujący 85,2% powierzchni leśnej. Występuje ona na wszystkich zinwentaryzowanych typach siedliskowych z wyjątkiem olsu jesionowego. Ważną rolę w systemie ekologicznym Gminy Poddębice oprócz wysokiej lesistości, spełnia roślinność nieleśna, czyli zieleń śródpolna, zieleń parkowa oraz zieleń cmentarna.

13

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Zieleń miejska zajmuje powierzchnię 47.044 m2. W jej skład wchodzi zieleń w pasie ulic gminnych i placów będących w zarządzie Gminy, z czego 25.841 m2 stanowią zieleńce, 19.951 m2 trawniki, natomiast pozostała powierzchnia to kwietniki sezonowe i wieloletnie oraz żywopłoty. Największym skupiskiem zieleni miejskiej w Gminie Poddębice jest park miejski w Poddębicach o powierzchni 3,6 ha, z pomnikowymi okazami drzew tworzącymi efektowne skupiska. W północno-zachodniej części parku wznosi się wyraźny stok porośnięty sosną zwyczajną z domieszką rzadkiego gatunku sosny czarnej. Do niedawna była tu też lipa staruszka o obwodzie pnia prawie 6 m, kępa modrzewia europejskiego, płaczące odmiany wierzby białej, jesionu wyniosłego i brzozy brodawkowatej. Ciekawym fragmentem parku jest wysoka kamienna grota z okazałym jesionem na zapleczu. Wśród fauny terenów leśnych iglastych, znaczny udział mają gatunki owadów związanych pokarmowo z sosną. Wiele z nich to znane szkodniki lasów. Z borami sosnowymi związane są duże okazałe gatunki owadów, np. pasikonik opaślik sosnowiec, a z chrząszczy: borodziej cieśla, wałkarz lipczyk oraz tęcznik liszkarz. W lasach mieszanych i liściastych występuje bogatsza i bardziej zróżnicowana entomofauna. Z gadów notowane są tutaj: jaszczurka zwinka, która zasiedla suche i nasłonecznione brzegi borów. Z węży najpospolitszym jest zaskroniec. W największych kompleksach leśnych lub w ich pobliżu zachowała się żmija zygzakowata. Fauna ptaków leśnych jest zdecydowanie najbogatsza w gatunki, co jest zjawiskiem uniwersalnym w tej grupie zwierząt. Fauna ssaków związanych ze zbiorowiskami leśnymi jest bardzo zróżnicowana. Występują tu duże parzystokopytne i drobne ssaki z rzędów: owadożerne, nietoperze, gryzonie, a także małe i średnie drapieżne. Z rzędu owadożernych występują: jeż wschodni, kret, dwa gatunki ryjówek aksamitna i malutka oraz rzęsorek rzeczek. Z nietoperzy stwierdzono obecność wielu gatunków, z których najokazalszym jest borowiec. Z gryzoni występują pospolite gatunki: nornicy rudej, myszy leśnej i myszy zaroślowej oraz wiewiórki rudej.

Zanieczyszczenie środowiska

Zanieczyszczenie środowiska zostało dokładnie opisane w podpunkcie II.2.4. Uwarunkowania ochrony środowiska.

Tereny chronione

Na terenie Gminy znajdują się obszary włączone do systemu Natura 2000 w ramach Obszaru Dolina Środkowej Warty. Na tym terenie w granicach województwa łódzkiego

14

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 znajduje się jeden obiekt chroniony – Nadwarciański Obszar Chronionego Krajobrazu obejmujący 27432 ha powierzchni, w tym 1380 ha w granicach Gminy Poddębice. Stanowi on korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym w ramach sieci ECONET-PL. Celem ochronny jest zabezpieczenie i ochrona wartości przyrodniczych i wypoczynkowych. Kolejnym obszarem chronionym jest Rezerwat "Dąbrowa w Napoleonowie" o powierzchni 38,63 ha, utworzony w celu zachowania dla potrzeb nauki i piękna krajobrazu naturalnej fitocenozy dąbrowy świetlistej oraz stanowisk chronionych i rzadkich gatunków roślin. Ponadto, w Gminie Poddębice dotychczas ustanowiono pomnikami przyrody 10 obiektów. Są to drzewa pojedyncze i w grupach, najliczniejsze skupisko pomników przyrody znajduje się w zabytkowym parku w Golicach. W Gminie Poddębice funkcjonuje także jeden obiekt o statucie „zespołu krajobrazowo-przyrodniczego”(ZPK). Jest to zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Niemysłów” położony na terenie Gminy w oddziale 21 312 Nadleśnictwa Poddębice, chroniący stary drzewostan sosnowo-dębowy o powierzchni zespołu 4,52 ha utworzony Rozporządzeniem Wojewody Sieradzkiego z dnia 22 kwietnia 1996 roku (Dz. Urz. Woj. Sieradzkiego Nr 7, poz. 39 z 22 maja 1996 roku).

II.1.5. Rys historyczny

Pierwsze ślady osadnictwa na terenie Poddębic, jak wykazały sondażowe badania archeologiczne, pochodzą z X wieku. W czerwcu 1958 roku odkryto cmentarzysko datowane na wiek XII. Sądząc po odkrytych przedmiotach mieszkała tu ludność średnio zamożna, tzw. dziedzice, czyli wolni dzierżawcy, których powoływano jako pierwszych wojów w czasie wojen. Na co dzień zaś trudnili się oni rolnictwem i myślistwem. Pierwsza wzmianka o Poddębicach pojawiła się w źródłach pisanych w Księgach Sądowych Łęczyckich w 1388 roku, gdzie zostali zapisani bracia Urban Podamsky i Wito de Podambe. W 1443 roku arcybiskup gnieźnieński Wincenty Kot erygował parafię w Poddębicach. W XV wieku część Poddębic wraz z wsiami Byczyna i Łężki należała do rodziny Poddębskich herbu Pomian, natomiast część do Oporowskich herbu Sulima. Poddębice do początku XVIII wieku znajdowały się w rękach Grudzińskich, którzy wybudowali kościół i pałac, uchodzące za perły późnego renesansu w Polsce. Pewne ożywienie i rozwój Poddębic dało się zauważyć w drugiej połowie XVIII stulecia, kiedy stały się własnością rodziny Sanguszków. W 1787 r. Poddębice wraz z okolicznymi wsiami zakupił Ksawery Zakrzewski, którego potomkowie zawiadywali majątkiem do czasów II wojny światowej. Same Poddębice balansowały w dalszym ciągu na

15

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 pograniczu wsi i Gminy, a lustratorzy województwa łęczyckiego określali je mianem wsi w 1789 roku. Prawa miejskie Poddębice uzyskały dzięki staraniom Klemensa Zakrzewskiego w 1822 roku, który sprowadził kolonistów-sukienników, założył manufakturę, a mieszczanom nadał pastwiska. Miasto zaczęło się rozwijać. Rozwój Gminy oraz miejscowego przemysłu powstrzymały wypadki Powstania Listopadowego oraz gwałtowny rozwój Łodzi. W okresie Powstania Styczniowego 1863 r. okolice Poddębic stały się miejscem bitew i potyczek: pod Niewieszem (23 maja), na polach między Poddębicami a Golicami (19 sierpnia) oraz pod Dalikowem (10 września). Jedną z form represji popowstaniowych było odebranie praw miejskich. Stało się to w 1870 roku. W 1879 Poddębice strawił wielki pożar. Po nim zaczęto stawiać domy murowane z kamienia wapiennego wydobywanego w pobliżu. Domy z tego materiału budowano w mieście przez blisko sto lat i stanowią one swoistą cechę miasteczka. Ważnym wydarzeniem dla Poddębic było założenie w 1901 roku z inicjatywy Napoleona Zakrzewskiego Ochotniczej Straży Ogniowej. Powstał teatr amatorski, ważny ośrodek krzewienia kultury w miasteczku. W 1906 r. powstało koło Polskiej Macierzy Szkolnej, które otworzyło małą biblioteczkę publiczną. Po odzyskaniu niepodległości, już 13 listopada 1918 r. Urząd Pocztowy w Poddębicach wydał własne znaczki pocztowe. Wkrótce zorganizowano siedmioklasową szkołę powszechną. Miejscowa ludność trudniła się rzemiosłem, handlem i rolnictwem. Blisko połowę ludności stanowili Żydzi. W 1934 roku przywrócono osadzie prawa miejskie. Pierwsze dni II wojny światowej przeszły pod znakiem zamętu spowodowanego masowymi ucieczkami ludności cywilnej z Wielkopolski. Po stoczeniu krwawych walk w Balinie, Szarowie i Niewieszu, które zakończono masowymi egzekucjami miejscowej ludności cywilnej, wojska niemieckie w dniu 7 września 1939 roku wkroczyły do Poddębic. Pierwszym ważnym wydarzeniem w powojennym życiu Gminy było założenie Liceum Ogólnokształcącego w 1945 r. Założono też szkołę zawodową, powstała również Miejska Biblioteka Publiczna. Od 1 stycznia 1956 roku Poddębice stały się siedzibą powiatu. Nastąpił rozwój budownictwa mieszkaniowego, powstały nowe zakłady pracy, zwiększyła się migracja ludności z okolicznych wsi do Poddębic. Zbudowano stadion i dwa kąpieliska (w Poddębicach i w Byczynie), stworzono dogodną bazę lokalową dla opieki zdrowotnej, utworzono Poradnię Wychowawczo-Zawodową (obecnie Poradnia Pedagogiczno- Psychologiczna). W wyniku kolejnego podziału administracyjnego Polski, w 1975 roku Poddębice stały się siedzibą Gminy w województwie sieradzkim. W tym okresie nastąpił dalszy rozwój

16

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Gminy: powstał Poddębicki Dom Kultury, żłobek, oddano do użytku nowy budynek Urzędu Miejskiego, otwarto Izbę Muzealną, utworzono Jednostkę Państwowej Straży Pożarnej, wybudowano nowoczesną szkołę podstawową i rozpoczęto rozbudowę istniejącego już szpitala przy ul. Mickiewicza. W styczniu 1999 r., po dwudziestu czterech latach przerwy Poddębice znów stały się siedzibą powiatu.

II.1.6. Rys kulturowy

Centrum kulturowym gminy jest miasto Poddębice. Najwięcej obiektów objętych ochrona prawną znajduje się właśnie w nim. W mieście znajduje się pałac z epoki renesansu - wzniesiony przed 1617 r. z fundacji Zygmunta Gruzińskiego, wojewody rawskiego, jednego z przywódców rokoszu Zebrzydowskiego. Budowę kontynuowała jego żona Barbara z Karśnickich herbu Jastrzębiec, a następnie syn Stefan, starosta ujski, pilski i bolimowski. Jest to budynek piętrowy o dachu dwuspadowym, zamkniętym z dwóch stron dekoracyjnymi szczytami. Od wschodu do głównego budynku przylega wieża o wysokości 17 m. Od zachodu przed 1690 r. dobudowano ośmioboczną kaplicę z piękną dekoracją wnętrza. Najciekawszym elementem architektonicznym są arkadowe krużganki filarowe, wbudowane w południową elewację pałacu. Loggia zbudowana około 1750 roku została ponownie odkryta w 1952 roku. Na uwagę zasługuje sklepienie loggi - krzyżowe z pseudożebrami i dekoracją w postaci wytłaczanych pereł i jajowników z maszkaronami w zwornikach. Na ścianie południowej odkryto spod tynku fragmenty dekoracji sgraffitowej o motywach figuralnych. Pałac rozbudowano w XIX w. W pałacowej kaplicy, pokrytej fragmentami XVII-wiecznych fresków, znajduje się Izba Muzealna urządzona przez Poddębickie Towarzystwo Regionalne. Bogate zdobieniami późnorenesansowych stiuków sklepienie kaplicy przedstawia herby dawnych właścicieli: Pomian, Grzymała, Rola i Jastrzębiec. W Izbie mieści się stała wystawa obrazująca dzieje Poddębic i okolicy.

Zdjęcie 1. Późnorenesansowy Pałac Grudzińskich

Źródło: Urząd Miejski w Poddębicach

17

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

W centrum miasta stoi kościół św. Katarzyny z około 1610 r. fundowany przez Barbarę z Karśnickich Grudzińską, wzniesiony na miejscu poprzedniego, który już istniał w 1400 r. Budowę ukończył syn Barbary i Zygmunta wojewody rawskiego, Stefan. Kościół pierwotnie jednonawowy, z nawami dobudowanymi w 1895 r. posiada cechy renesansowej architektury sakralnej.

Zdjęcie 2. Kościół pod wezwaniem św. Katarzyny

Źródło: Urząd Miejski w Poddębicach

Na uwagę zasługuje stiukowa dekoracja wnętrza, złożona z cienkich wałków i rozet. W kartuszach narożnych świątyni znajdują się monogramy Jezusa i Marii oraz herby fundatorów: Grzymała, Lubicz, Pomian i Poraj. Do najcenniejszych zabytków należy bogato zdobiony i złocony ołtarz główny z przełomu XVII i XVIII w. z rzeźbami świętych. Na uwagę zasługuje także inkrustowana ambona z postaciami czterech ewangelistów oraz motywami roślinnymi. W pobliżu kościoła znajduje się ponadto neogotycka kaplica grobowa Zakrzewskich oraz zabytkowa dzwonnica z końca XVIII w. Kościół usytuowany jest w centrum Gminy na niewielkim wzgórzu, przez co jego piękna bryła jest widoczna niemal z każdego miejsca w Poddębicach. Park miejski o powierzchni 3,6 ha zawiera wiele pomnikowych okazów drzew. We wschodniej części parku znajduje się głaz poświęcony Marii Konopnickiej, który umieszczono tu w 1962 r. z okazji setnej rocznicy przybycia pisarki w okolice Poddębic do Bronowa. Pod głazem złożono garść ziemi z Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie, gdzie poetka została pochowana. Ciekawym fragmentem parku jest także kamienna grota z okazałym jesionem na zapleczu. W obrębie parku znajdują się elementy architektury parkowej: grota obmurowana kamieniami z piwnicą i wejściem zamkniętym żelaznymi - ażurowymi drzwiczkami, głaz z tablicą poświęconą Marii Konopnickiej oraz tzw. Dąb papieski – zielony zabytek. Na obrzeżach parku miejskiego, przy ulicy Mickiewicza, stoi kościół ewangelicki, zbudowany w 1871 r. Jest to skromny budynek z czerwonej cegły przykryty dwuspadowym

18

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 dachem z wieloboczną sygnaturką w szczycie. Na szczególną uwagę zasługuje dzwonnica, zbudowana z białej cegły, przykryta stylowym hełmem, nawiązująca do najlepszych wzorów renesansu. W bramie i w dwóch furtach znajdują się dość zniszczone kraty o bogatej ornamentyce. Przy szosie do Łodzi znajduje się cmentarz parafialny założony w połowie XIX w. Jest tu mogiła, w której spoczywa 56 powstańców z 1863 roku poległych w bitwach pod Niewieszem, Poddębicami i Dalikowem. W 1917 roku na mogile tej ustawiono pomnik. Przy ulicy Łódzkiej znajdują się też cmentarze: ewangelicki i żydowski. Zachowała się też synagoga.

Ponadto obiekty zabytkowe znajdują się w Bałdrzychowie, Kałowie, Niemysłowie, Tumusinie, Golicach i Borki Lipkowskie.

Kościół pod wezwaniem św. Idziego w Bałdrzychowie Drewniany kościół spalili Krzyżacy w 1331 roku. Po 160 latach opat sulejowski Mszczuja wybudował nowy kościół drewniany, który erygował w 1491 roku arcybiskup Zbigniew Oleśnicki. W dniu 28 listopada 1537 r. arcybiskup Jan Latalski wyniósł go do godności prepozytury, erygując jednocześnie kolegium misjonarzy. W 1710 r. dobudowano nową, murowaną kaplicę Matki Bożej Różańcowej. Kościół spłonął niestety w 1824 r.

Zdjęcie 3. Kościół pod wezwaniem św. Idziego w Bałdrzychowie

Źródło: www.poddebice.boo.pl

Obecny kościół św. Idziego wybudowano w latach 1845-1909. Jest to budynek jednonawowy, bezstylowy. Nad drzwiami kościoła widnieje rzeźba św. Jana Nepomucena z XVIII w. Do najcenniejszych zabytków należą: krucyfiks z XVIII wieku, rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego o tradycjach gotyckich. Około 1847 r. zbudowano tu również

19

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 wolnostojącą dzwonnicę. Piętrowa dzwonnica murowana zwieńczona jest czterospadowym drewnianym dachem.

Kościół pod wezwaniem św. Mikołaja, Biskupa w Kałowie

Pierwsza wzmianka o Kałowskim kościele pochodzi z 1393 roku. Parafię erygował w 1451 roku arcybiskup gnieźnieński Władysław z Oporowa. Obecny kościół pod wezwaniem św. Mikołaja został zbudowany w 1786 r. przez braci Sulimierskich, właścicieli Kałowa, a następnie przebudowywany w 1869 i w 1912 r.

Zdjęcie 4. Kościół pod wezwaniem św. Mikołaja, Biskupa w Kałowie

Źródło: www.poddebice.boo.pl

Jest to przykład drewnianej budowli barokowej, na planie krzyża łacińskiego z wielobocznym prezbiterium ze szczytem trójkątnym z wolutami i pilastrami. To budynek o konstrukcji zrębowej, oszalowany. Na skrzyżowaniu nawy głównej z transeptem znajduje się barokowa wieżyczka z sygnaturką. Portal, zbudowany w tym samym stylu, ozdobiono jest rzeźbionym krucyfiksem i wazami na zwieńczeniu. Wnętrze jest podzielone na trzy nawy dwiema parami drewnianych kolumn, które podtrzymują sklepienie kolebkowe. Na belce tęczowej umiejscowiono rzeźby św. Szczepana i proroka Jeremiasza. Większa część wyposażenia świątyni jest w stylu barokowym: świadczą o tym ołtarze z obrazami św. Mikołaja i św. Anny, ambona z obrazem św. Jana Nepomucena, chrzcielnica.

Drewniany dwór w Tumusinie Do najstarszych obiektów tej wsi należą: drewniany dwór i murowany lamus. Dwór został zbudowany na początku XIX wieku. Jest to typowy dworek szlachecki parterowy z wysokim naczułkowym dachem, kiedyś kryty słomą, obecnie eternitem. Zbudowany na planie prostokąta na murowanym cokole ze ścianami o konstrukcji zrębowej, oszalowane. Od frontu na osi budynku usytuowany jest murowany, czterokolumnowy portyk pełniący rolę ganku.

20

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Naprzeciw dworu, za stawem, usytuowany jest murowany lamus, zbudowany zapewne w tym samym czasie, co dwór. Jest to budynek na planie prostokąta, podpiwniczony, wsparty od strony zachodniej na trzech filarach. Dwór od blisko 200 lat jest zamieszkały.

Kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła w Niemysłowie

Najstarszą częścią kościoła jest kaplica południowa pod wezwaniem Aniołów Stróżów, wybudowana w stylu renesansowym w XVII wieku. Zwieńczona jest trójdzielnym, zaokrąglonym szczytem. Wewnątrz świątyni znajduje się sklepienie krzyżowe z dekoracją żebrową z rozetami. Główna część kościoła została zbudowana w 1880 roku, w stylu neogotyckim. Kościół jest orientowany, jednonawowy z prezbiterium niższym zamkniętym wielobocznie, z oknami ostrołukowymi. W kalenicy nawy znajduje się ośmioboczna sygnaturka z baniastym hełmem a w frontonie krucyfiks z początku XVIII w. Godnymi obejrzenia są ołtarze XX-wieczne i cenny obraz z 1725 r. przedstawiający Świętą Rodzinę.

Miejsca pamięci narodowej

Na terenie Gminy Poddębice znajduje się wiele miejsc pamięci narodowej. Zostały one wyszczególnione poniżej w porządku chronologicznym. Powstanie Styczniowe 1863 roku:  mogiła na cmentarzu parafialnym w Poddębicach „Rodakom poległym za wolność Ojczyzny roku 1863 – Rodacy 1917”. W mogile spoczywa 56 powstańców;  mogiła na cmentarzu parafialnym w Niewieszu „Miejsce spoczynku 24 powstańców z oddziału Płk-a K.Słupskiego poległych 23 V 1863 r. w bitwie pod Niewieszem - pokój ich duszom PTTK Sieradz”. II wojna światowa  Niewiesz – pomnik „W hołdzie bestialsko pomordowanym przez żołnierzy Wehrmachtu na terenie Gminy Niewiesz w dniach 7-9 września 1939 roku Społeczeństwo Powiatu Poddębickiego 1975 roku”;  Józefów Wieś – tablica pamiątkowa poświęcona tragicznej śmierci 30 osób „W hołdzie pomordowanym Społeczeństwo Gminy Poddębice - 1.11.1991 roku”. Tablica zamontowana jest na przydrożnej kapliczce, którą ufundowali mieszkańcy wsi Józefów wieś;  Dominikowice – tablica pamiątkowa poświęcona tragicznej śmierci mieszkańców wsi Dominikowice „Mieszkańcy wsi Dominikowice”;  Wylazłów – krzyż betonowy „Tu poległo z rąk kata hitlerowskiego 23 osoby” i płyta pamiątkowa na terenie lasu stanowiącego własność Pana Henryka Walerycha

21

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

„Pamięci Polaków pomordowanych przez Wehrmacht we wrześniu 1939 roku Społeczeństwo Gminy Poddębice 11 listopad 1991 roku”;  Niewiesz – cmentarz parafialny „Zbiorowa mogiła osób cywilnych rozstrzelanych przez niemiecki Wehrmacht w Grocholicach, Józefowie, Krępie, Lipnicy, Niewiesz, Szarowie i innych miejscowościach w dniach 6-8 września 1939 roku pokój ich duszom”;  Niewiesz – cmentarz parafialny „Mogiła zbiorowa 23 żołnierzy Wojska Polskiego 1 osoby cywilnej z 1939 roku”;  Kałów – cmentarz parafialny w Kałowie, mogiła symboliczna „Ś.P. Polegli i pomordowani w obronie Ojczyzny 1939 – 1945”;  Niemysłów – cmentarz parafialny w Niemysłowie „Mogiła zbiorowa ludności cywilnej wymordowanej przez okupanta hitlerowskiego w roku 1939”;  Niemysłów – cmentarz parafialny „Miejsce spoczynku dwóch żołnierzy Ruchu Oporu Armii Krajowej poległych 23.04.1945 w Niemysłowie”;  Niemysłów – pomnik Tadeusza Kościuszki - 1917 roku Poddębice – kościół parafialny, tablica pamiątkowa „Tadeuszowi Kościuszce w setną rocznicę zgonu 1817 - 1917 – rodacy”;  Poddębice – park miejski, obelisk poświęcony Marii Konopnickiej  Kałów – cmentarz parafialny, miejsce upamiętniające oswobodzenie Polski 11 listopada 1918 roku  Poddębice – Obelisk „W XX rocznicę zakończenia II wojny światowej Pamięci poległych społeczeństwo Powiatu Poddębickiego - 9 maja 1965 roku”,  Bałdrzychów – kościół parafialny, tablica pamiątkowa poświęcona lotnikom polskim.

II.2 Zagospodarowanie Przestrzenne

II.2.1. Infrastruktura techniczna

Stan i poziom infrastruktury technicznej jest ważnym wskaźnikiem świadczącym o rozwoju gminy, a pośrednio wskazuje na warunki życia jego mieszkańców. Infrastruktura techniczna pełni funkcje:  lokalizacyjną, ponieważ wpływa na rozmieszczenie obiektów produkcyjnych, steruje osadnictwem;

22

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

 integracyjną – przyczynia się do aktywizacji działań społeczno – gospodarczych;  zaopatrzeniową – dostarcza ciepło, wodę, gaz itp.

II.2.1.1. Infrastruktura komunikacyjna

Układ komunikacyjny Gminy Poddębice składa się z:  sieci drogowej,  linii kolejowej,  pasażerskiej komunikacji autobusowej.

Sieć drogowa

Przez Gminę Poddębice przebiegają drogi: krajowa Nr 72 Łódź-Poznań oraz wojewódzka Nr 703 Porczyny – Poddębice – Łęczyca - Łowicz. Długość drogi krajowej w mieście wynosi 2,56 km, a na wsi 16,2 km. Droga wojewódzka w mieście ma długość 1,175 km, natomiast na wsi 25,2 km. Na terenie gminy drogi powiatowe mają długość 9,682 km. Na długości 8,485 km posiadają one nawierzchnię bitumiczną, na 0,55 km betonową, a na 0,647 km gruntową. Sieć dróg w gminie jest wystarczająca, lecz ich jakość i szerokość wymaga modernizacji. Szczególnie dotyczy to drogi krajowej Nr 72 oraz wojewódzkiej Nr 703, gdzie natężenie ruchu kołowego jest największe.

Tabela 2. Długość dróg gminnych wg. rodzaju nawierzchni (km)

Ogółem Bitumiczne Tłuczniowe Brukowe Gruntowe

Miasto 13,8 6,6 - 0,4 6,9

Wieś 58,3 8,9 3,6 - 45,8

Ogółem 72,1 15,5 3,6 0,4 52,7

Źródło: Raport o stanie Gminy Poddębice

Drogi gruntowe stanowią 73% ogólnej powierzchni dróg gminnych, z czego 87% znajduje się na terenach wiejskich. Drogi o nawierzchni bitumicznej to niecałe 21% dróg

23

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 gminnych, z których ponad 57% również znajduje się na obszarze wiejskim. Drogi tłuczniowe występują jedynie na wsiach, natomiast drogi brukowe tylko w mieście. Długość dróg gminnych wewnętrznych wynosi 282,2 km, z czego 2,9 km stanowią drogi o nawierzchni bitumicznej, 1,9 km drogi tłuczniowe, 60,9 km drogi gruntowe wzmacniane żużlem bądź żwirem, a 216,5 km to drogi z gruntu rodzimego.

Komunikacja Kolejowa

Rolę uzupełniającą odgrywa kolej. Stacja PKP zlokalizowana jest w odległości 2 km od Poddębic i pełni ważną rolę na trasie pociągów relacji Śląsk-Wybrzeże. Na stacji zatrzymują się pociągi pospieszne i osobowe. W rozkładzie połączeń kolejowych stacji można znaleźć m. in. pociągi do Katowic, Gdyni oraz Torunia.

Komunikacja autobusowa

Uzupełnienie środków komunikacji zbiorowej stanowią połączenia autobusowe realizowane przez PKS i prywatnych przewoźników. Tabor komunikacyjny nie jest przystosowany do obsługi osób niepełnosprawnych. Według danych GUS, długość linii obsługiwanych przez komunikację autobusową wynosi 38 km.

Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego

Głównym dostawcą usług telekomunikacyjnych na terenie Gminy jest Telekomunikacja Polska S.A. Obszar Gminy znajduje się również w zasięgu operatorów cyfrowej telefonii komórkowej. Poddębice posiadają dogodne warunki rozwoju sieci teleinformatycznych. W Poddębicach znajduje się Urząd Pocztowy.

II.2.1.2. Elektroenergetyka

Gmina zasilana jest w energię elektryczną bezpośrednio z elektrowni Adamów, skąd dociera liniami przemysłowymi o napięciu 110 KV. Właścicielem sieci i instytucją odpowiedzialną za wydolność sieci elektroenergetycznej jest Zakład Energetyczny SA - Łódź Teren. Na terenie Gminy występują:  Linie energetyczne napięć: niskich (NN 0,4kV, 230/400 V), średnich (SN 6kV, 10kV, 15kV, 20kV, 30kV), wysokich (WN 110kV i 220 kV)

24

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

 Stacje elektroenergetyczne: stacje transformatorowe WN 110kV (Poddębice- Adamów, Poddębice-Szadek), Główne Punkty Zasilające (GZP) 110kV zlokalizowane w Poddębicach i Bałdrzychowie. Ponadto przez teren Gminy przebiegają dwie linie wysokiego napięcia 220kV (Adamów- Janów, Adamów-Pabianice). Zasilanie odbiorców w energię elektryczną realizowane jest poprzez sieci średnich napięć, stacje transformatorowe 15/0,4 kV oraz sieci niskiego napięcia. Dostawa energii w zdecydowanej większości następuje przez linie 15 kV napowietrzne i kablowe oraz słupowe i wnętrzowe stacje trafo. Na terenie Gminy dominują słupowe stacje trafo zasilane w zdecydowanej większości liniami napowietrznymi. W Gminie funkcjonuje 23 wnętrzowych i 10 słupowych stacji trafo zasilanych przeważnie nowymi liniami kablowymi, jak też napowietrznymi liniami 15 kV. Miasto zasilane jest w energię elektryczną w oparciu o linie wychodzące z GZP Poddębice powiązane ze sobą oraz liniami przebiegającymi przez miasto. Linie napowietrzne 15 kV, słupowe stacje trafo oraz sieć niskiego napięcia wymagają modernizacji. Linie napowietrzne należy stopniowo wymienić na kablowe z jednoczesną wymianą stacji trafo. Na terenie Gminy Poddębice funkcjonuje sieć energetyczna niskiego napięcia oświetleń drogowych. Zasilana jest ona z blisko 80 stacji trafo 15 kV/04. Sieć ta funkcjonuje w następujących miejscowościach: Poddębice, Niemysłów, Zagórzyce, Feliksów, Kałów, Sworawa, Szczyty, Aleksandrówek, Leśnik, Małe, Brzezinki, Golice, Mrowiczna, Chropy, Lipki, Truskawiec, Nowa Wieś, Byczyna, Pudłów Nowy, Góra Bałdrzychowska, Bałdrzychów, Borysew, Praga, Klementów, Tarnowa, Antonina, Krępa, Dzierzązna, Lubiszewie, Paulina, Borzewisko, Gibaszew, Malenie, Rąkczyn, Ksawercin, Sempółki, Grocholice, Dominikowice, Lipnica, Józefów, Szarów, Niewiesz, Kobylniki, Karnice, Wilczków, Porczyny, Park Poddębice, Stacja PKP, Adamów, Pudłówek, Praga-Rodrysin, Kolonia Góra Bałdrzychowska oraz Ciężków. Od 1999 roku sieć oświetlenia ulicznego jest sukcesywnie modernizowana poprzez stosowanie nowoczesnych, energooszczędnych opraw oświetleniowych oraz zastosowanie elektronicznego systemu sterowania oświetleniem. Buduje się także nowe linie oświetlenia. Obecnie w gminie zainstalowanych jest około 1640 sztuk opraw oświetleniowych, z których modernizacji poddano do tej pory 1500 szt.

25

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

II.2.1.3. Ciepłownictwo

Na system cieplno-energetyczny Poddębic składają się kotłownie lokalne, obsługujące budownictwo wielorodzinne, indywidualne źródła ciepła w budownictwie jednorodzinnym oraz własne kotłownie zakładów pracy. Zaopatrzenie w ciepło budynków użyteczności publicznej, szkół, szpitala odbywa się z wbudowanych źródeł ciepła. Dominującym paliwem dla kotłowni ogrzewających budynki wielorodzinne i użyteczności publicznej w mieście jest gaz ziemny. Łącznie na terenie Gminy funkcjonuje około 35 kotłowni o mocy cieplnej od 0,1-5,8 MW. Łączna długość sieci do dystrybucji ciepła z miejskich kotłowni wynosi 3900 m. Długość sieci podłączonej do poszczególnych kotłowni wynosi:  kotłownia przy ul. Zielonej 14 – 1574 m,  kotłownia przy ul. Krasickiego 15 – 1636 m,  kotłownia przy ul. Cicha 4 – 689 m. Kotłownie miejskie zarządzane są przez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Poddębicach. Do 2003 r. na terenie Gminy było ich sześć. W 2003 r. kotłownie przy ulicy Krasickiego 1A, 9 i 15 zastąpiono jedną kotłownią gazową zlokalizowaną przy ulicy Krasickiego 15, o mocy 3,36 MW. Ponadto, w 2000 r. zmodernizowano kotłownię przy ulicy Zielonej 14 (zmiana paliwa z węgla na gaz). Dzięki działaniom modernizacyjnym udało się znacznie zmniejszyć emisję CO2, NO2 i pyłów. W obecnie funkcjonującym systemie ciepłowniczym kotłownie osiedlowe pracują w oparciu o gaz ziemny w tym jedna w systemie skojarzonym (gaz oraz energia słoneczna na potrzeby ciepłej wody użytkowej poprzez instalację solarną o powierzchni 1287 m2). W 2008 roku w wyniku realizacji zadania inwestycyjnego pn. „Modernizacja systemu grzewczego i termomodernizacja budynków na terenie miasta Poddębice” ostatnia węglowa kotłownia zastąpiona zostanie kotłownią na biomasę. Jednak w dalszym ciągu problem stanowią pozostałe niezmodernizowane dotychczas kotłownie w domach jednorodzinnych, które ze względu na wielkość kominów przyczyniają się do dużego zanieczyszczenia powietrza.

II.2.1.4. Zaopatrzenie w gaz

Gaz przewodowy jest – obok energii elektrycznej – najważniejszym dla energetyki Gminy Poddębice nośnikiem energii. Gazyfikacja terenów zabudowanych sprzyja ochronie środowiska poprzez ograniczenie emisji do atmosfery pyłów, tlenków siarki i azotu.

26

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

W 1990 roku rozpoczęto zbrojenie techniczne Gminy pod sieć gazową. W wyniku przeprowadzonej inwestycji do końca 2002 roku wybudowano w Gminie 50 km sieci gazowej oraz 550 przyłączy. Dostawcą gazu jest Mazowiecka Spółka Gazownictwa w Warszawie – Gazownia Łódzka. W 2005 roku stopień gazyfikacji gminy wyniósł 13,8%, przy czym dla samego miasta wielkość ta przyjęła wartość 13,6%. Odbiorców gazu było w mieście 488, a odbiorców gazu, którzy ogrzewają mieszkania gazem – 9. Zużycie gazu wyniosło 188,40 tys. m³.

Tabela 3. Sieć gazowa w Gminie Poddębice w 2005 r.

Długość czynnej Miasto Obszar wiejski Gmina ogółem sieci (km)

Rozdzielcza 19,4 13,9 33,3

Przesyłowa 0 14,8 14,8

Ogółem 19,4 28,7 48,1

Źródło: GUS

Odnośnie zużycia gazu w Gminie można zauważyć tendencje, że zlokalizowani w mieście odbiorcy przemysłowi są największymi odbiorcami gazu oraz, że zużycie gazu w Gminie wzrasta głównie w zakresie wykorzystania tego nośnika energii do celów grzewczych (kotłownie osiedlowe dla potrzeb systemu ciepłowniczego Gminy). Gmina posiada „Projekt założeń do zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe”, który zakłada budowę około 70 km sieci i przyłączenie 4000 odbiorców do 2020 roku.

II.2.1.5. Gospodarka wodno – ściekowa

Gospodarka wodna

Gmina Poddębice zaopatrywana jest w wodę z ujęć podziemnych z formacji górnokredowych. Są one głównym źródłem zaopatrzenia w wodę ludności i przemysłu. Ujęcie dla Miasta Poddębice składa się z trzech otworów studziennych. Zasoby eksploatacyjne przedmiotowego ujęcia wody zostały ustalone w wysokości Q = 146,0 m3/h, przy depresji s = 6,4 – 8,0 m i zatwierdzone decyzją Prezesa C.U.G. z dnia 3.III.1963 r., znak: KDH/1033/B/1011/63.

27

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Gmina Poddębice jest zwodociągowana w ponad 97%, przy czym wielkość ta dotyczy głównie Gminy Poddębice.

Tabela 4. Sieć wodociągowa w Poddębicach w latach 2005-2006

Długość czynnej Miasto Obszar wiejski Gmina ogółem sieci (km)

2005 27,5 203,0 230,5

2006 27,6 207,1 234,7

Źródło: GUS

Sieci wodociągowej nie posiadają następujące miejscowości: Józefów Kolonia, Dominikowie, Balin, Lubiszewice, Podgórcze, Pustkowie (Sołectwo Wólka), Pudłówek (cześć na zachód od torów PKP). Produkcją, dystrybucją oraz obsługą systemu wodociągowego w Poddębicach zajmuje się Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Poddębicach. Przedsiębiorstwo jest właścicielem większości sieci wodociągowych i kanalizacyjnych w mieście. Sieć wodociągowa wymaga modernizacji.

Gospodarka ściekowa

W 2005 roku w Poddębicach odprowadzono ok. 302 dam³ ścieków. 91,9 % mieszkańców Poddębic korzysta z sieci kanalizacyjnej. Długość sieci kanalizacyjnej w Poddębicach wynosi 26,4 km.

Tabela 5. Sieć kanalizacyjna w Poddębicach w 2006 r.

Miasto Obszar wiejski Gmina ogółem

Długość czynnej 26,4 2,7 29,1 sieci (km)

Źródło: GUS

W maju 2005 roku oddano do eksploatacji mechaniczno-biologiczną oczyszczalnię ścieków w Poddębicach, o maksymalnej przepustowości 3.921 m3/dobę. Średnia przepustowość oczyszczalni wynosi 2.900 m3/dobę. Ścieki doprowadzane są do oczyszczalni wybudowanym w latach 2002-2004 kolektorem o średnicy od 0,5m do 0,8m

28

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 oraz dowożone z okolicznych miejscowości taborem samochodowym. Sieć kanalizacyjna w Mieście Poddębice wymaga modernizacji. Niektóre odcinki sieci kanalizacyjnej są w bardzo złym stanie technicznym.

II.2.1.6. Gospodarka odpadami

Składowisko odpadów dla Miasta i Gminy Poddębice położone jest w południowo wschodniej części Gminy, przy ulicy Łódzkiej 95 i stanowi mienie komunalne. Wysypisko powstało w 1973 roku na bazie istniejącej kopalni żwiru i piasku. Zajmuje ono powierzchnię 2,4 ha. Składowane są na nim odpady komunalne, komunalnopodobne oraz gruz budowlany z terenu Gminy Poddębice. Składowiskiem miejskim zarządza Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Poddębicach. W sąsiedztwie składowiska, od północy przebiega droga krajowa nr 72 Łódź – Poddębice- Poznań oraz znajdują się nieużytki rolne. W kierunku południowym znajduje się las i cmentarz ewangelicki, a zachodnim – tereny nieużytków rolniczych. W kierunku wschodnim znajduje się cmentarz żydowski i tereny rolnicze, budownictwa jednorodzinnego wraz z usługami. W odległości ponad 500 m znajduje się ujęcie wody pitnej dla Poddębic. Teren składowiska odpadów wymaga rekultywacji.

Tabela 6. Gospodarka odpadami w Poddębicach 2006 r.

Odpady ogółem zebrane w ciągu Miasto Obszar wiejski Gmina ogółem roku (tony)

Z gospodarstw 836,63 26,84 863,47 domowych

Ogółem 1320,26 150,24 1471,00

Źródło: GUS

II.2.2. Własność nieruchomości

Struktura użytkowania gruntów Gminy Poddębice została przedstawiona w tabeli poniżej.

29

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Tabela 6. Struktura gruntów komunalnych w gminie Poddębice (ha)

2000 2003 2005

Użytki rolne, w tym: 18 36 32

Grunty orne 16 14 12

Sady 1 1 0

Pastwiska 1 1 12

Grunty rolne zabudowane 0 20 7

Grunty zabudowane i zurbanizowane, w tym: 34 8 20

Tereny mieszkalne 32 4 12

Drogi 1 2 6

Inne (tereny niezabudowane) 1 2 2

Nieużytki 1 1 0

Powierzchnia razem 53 45 52

Źródło: Raport o stanie Gminy Poddębice

Użytki rolne w 2005 roku stanowiły ponad 61% gruntów komunalnych (dla porównania w 2000 r. 34%), a grunty zabudowane i zurbanizowane ponad 38% (odpowiednio 64%).

II.2.3. Stan obiektów dziedzictwa kulturowego

Stan obiektów dziedzictwa kulturowego został opisany w podpunkcie II.1.6. Rys kulturowy.

II.2.4. Uwarunkowania ochrony środowiska

Stan czystości wód podziemnych

Skład chemiczny wód gruntowych jest efektem oddziaływania opadów atmosferycznych, litologii, czasu krążenia, sytuacji morfologicznej oraz użytkowania terenu.

30

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Wody gruntowe na terenach intensywnie użytkowanych rolniczo charakteryzują się wzrostem zawartości substancji biogennych, związków azotu i fosforu, który spowodowany jest przede wszystkim procesami ługowania nawozów mineralnych do wód gruntowych oraz zanieczyszczeniami ściekami bytowymi z nie skanalizowanych wsi i miejsc intensywnej produkcji zwierzęcej. Na pogorszenie jakości wód gruntowych wpływa również depozycja atmosferyczna. Infiltracja wód opadowych do pokładów zasobów wód podziemnych i gruntowych, wpływająca na pogorszenie jakości tych wód może wynikać z różnorodności izolującej pokrywy w stropie warstw wodonośnych. Na terenie Gminy Poddębice badane są trzy studnie ujmujące wodę z pokładów górnokredowych, zasilające wodociągi w Poddębicach (gł. 70 m p.p.t), Bałdrzychowie (gł. 50 m p.p.t) i Niewieszu (gł. 70 m p.p.t.) Woda w badanych otworach jest wysokiej jakości. W Niewieszu i w Bałdrzychowie notuje się jedynie niewielkie przekroczenie stężenia żelaza. W wszystkich punktach pomiarowych stwierdzono wody klasy Ib (wody wysokiej jakości, zawierające nieznaczne zanieczyszczenia o naturalnym chemizmie, odpowiadające wodom do celów pitnych i gospodarczych wymagających prostego uzdatnienia).

Stan czystości wód powierzchniowych

Poddębice położone są w dolinie rzeki Ner. W 2006 roku stan czystości rzeki Ner kontrolowano na terenie woj. łódzkiego w ośmiu profilach pomiarowo-kontrolnych rozmieszczonych na całej długości rzeki tj. od górnego biegu rzeki (ppk Łódź,ul. Zastawna) do granicy województwa (ppk Dąbie). Jeden z profili usytuowany jest w Poddębicach. Wody Neru we wszystkich punktach kontrolnych zakwalifikowane zostały do najgorszej – V klasy czystości. Wysokie stężenia przyjmował amoniak, azot Kjeldahla, parametry tlenowe (BZT5 i OWO) oraz zanieczyszczenia sanitarne.

Tabela 7. Monitoring wód w latach 1999-2002

Profil 1999 rok 2000 rok 2001 rok 2002 rok kontrolny klasa wskaźniki klasa wskaźniki klasa wskaźniki klasa wskaźniki czyst. czyst. czyst. czyst. poza poza poza poza stwier stwier stwier stwier III kl. czyst. III kl. czyst. III kl. czyst. III kl. czyst.

Ner non O2, BZT5, non BZT5, non BZT5, non O2, BZT5, Poddębice ChZT-Mn, zawiesiny, zawiesiny, ChZT-Mn, ChZT-Cr, NH4, NO2, NO2, PO4, ChZT-Cr, zawiesiny, K, PO4, Pog., Pog., miano zawiesiny, NH4, NO2, miano Coli Coli NH4, NO2, Nog., PO4, Nog., PO4, Pog., miano Pog., miano Coli Coli

31

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Ner non O2, BZT5, non pH, O2, non O2, non NO2, PO4, Dąbie ChZT-Mn, BZT5, zawiesiny, Pog., miano poniżej ChZT-Cr, zawiesiny, NO2, PO4, Coli zawiesiny, NH4, NO2, Pog., miano Gminy NH4, PO4, Pog., Coli Poddęice NO2, Nog., miano Coli

PO4, Pog., chlorofil „a”, miano Coli

Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Poddębice

W porównaniu do 2005 roku, zaobserwowano pogorszenie składu jakościowego rzeki Ner. Większość kontrolowanych parametrów utrzymywała się na podobnym poziomie, jednak wskaźniki biogenne uzyskały wyższe stężenia niż w roku ubiegłym. Ponadto, w 2006 roku ocenie przydatności wód do bytowania ryb karpiowatych poddano 13 profili kontrolnych rozmieszczonych na rzece Ner oraz jej dopływach. Z przeprowadzonych badań wynika, że w żadnym z punktów nie były spełnione wymagane standardy. Wskaźnikiem, który przekraczał normy we wszystkich punktach były azotyny. Ponadto wskaźnikami degradującymi wody były: fosfor ogólny (11 punktów), azot amonowy

(9 punktów), BZT5 (9 punktów), amoniak niejonowy (7 punktów). Na wszystkich wodach zanieczyszczenia były ocenione powyżej 3 wskaźników. W 2006 roku oceną azotanową objęto 5 profili kontrolnych, w tym 3 na rzece Ner w profilu Puczniew, Poddębice i Dąbie oraz po 1 na dopływach Neru, tj. na rzece Pisia oraz Bełdówka. Zanieczyszczenie azotanami wód w analizowanych rzekach było dość wysokie. We wszystkich rozpatrywanych punktach średnioroczne stężenia azotanów przekraczały dopuszczalną normę 10 mg NO3/l. Najwyższe stężenie zanotowano w miejscowości Dąbie

33,24 mg NO3/l, natomiast najniższe w Poddębicach. Ner wraz z dopływami przepływa przez tereny zabudowy mieszkaniowej i przemysłowej Gminy Łodzi, stąd ich głównym źródłem zanieczyszczenia są ścieki komunalne i przemysłowe odprowadzane przez Grupową Oczyszczalnię Ścieków Sp. z o.o. w Łodzi, co wpływa na jakość w jego dolnym biegu.

Stan czystości powietrza

Głównymi źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza w Mieście i Gminie Poddębice są: przedsiębiorstwa energetyki cieplnej, transport, kotłownie lokalne i paleniska indywidualne.

32

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Cały powiat poddębicki został zaliczony do strefy o powietrzu klasy A, co oznacza, że mierzone parametry zarówno dla ochrony zdrowia (SO2, NO, pył zawieszony, Pb, benzen, CO i ozon) jak i ochrony roślin (SO2, NOx, ozon) nie przekraczały wartości dopuszczalnych określonych Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. 2002 nr 87 poz. 796). Poniższy wykres przedstawia ogólną tendencję zmian poziomu emisji zanieczyszczeń w mieście Poddębice.

Wykres 1. Tendencje zmian emisji zanieczyszczeń w mieście Poddębice

Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Poddębice

Na jakość powietrza w Mieście i Gminie Poddębice pewien wpływ może mieć transport transgraniczny zanieczyszczeń gazowych, zwłaszcza z emitorów konińskich. Do największych emitorów zanieczyszczeń powietrza, mających wpływ na jakość powietrza w Poddębicach są kotłownie zlokalizowane w zakładach produkcyjnych w Gminie i mieście należące do:  fermy drobiu w Chropach, Bałdrzychowie i Pudłowie Nowym;  składów materiałów budowlanych w Pradze i Bałdrzychowie;  Wytwórni win „AEND" Sp.z o.o. w Kaliszu Oddział w Krępie;  składów materiałów budowlanych przy ul. Targowej w Poddębicach;

33

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

 Przedsiębiorstwa Robót Drogowych S.A. przy ul. Łódzkiej 108 w Poddębicach. Sytuacja w Poddębicach może w tym zakresie ulec znacznej poprawie wskutek planowanego wykorzystania występujących w rejonie Gminy zasobów wód geotermalnych i zawartego w nich potencjału energetycznego. Wymienniki ciepła, usytuowane w napowierzchniowej części instalacji geotermalnej, współpracujące z gazowymi kotłami szczytowymi, zaspokajać będą potrzeby ciepłownicze Gminy w zakresie centralnego ogrzewania oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej. Przy ocenie jakości powietrza atmosferycznego na terenie Gminy Poddębice, należy również uwzględnić ilość zanieczyszczeń pochodzących z ruchu samochodowego i kolejowego. Głównymi źródłami emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych są drogi oraz wewnętrzny ruch samochodowy na terenie Gminy, w szczególności droga krajowa Nr 72, oraz drogi wojewódzkie Nr 703, 473 i 478. Najbardziej obciążonymi transportowo drogami są krajowa i wojewódzka. Przecinają one centrum Gminy Poddębice wywołując znaczące uciążliwości dla terenów przyległych, w dużym stopniu zabudowanych funkcjami chronionymi (m.in. szkoła podstawowa przy ul. Łęczyckiej). Pomimo znacznego ruchu emisja z źródeł kolejowych nie odgrywa dużego znaczenia, gdyż magistrala kolejowa jest zelektryfikowana.

Stan czystości gleb

Według badań gleb, przeprowadzonych przez Stację Rolniczo-Chemiczną w Łodzi w latach 1999-2003, blisko 70% gleb Gminy należą do kategorii kwaśnych i bardzo kwaśnych, a wapnowanie jest konieczne w odniesieniu do 27% obszarów z których pobrano próbki, w przypadku dalszych 23% próbek wapnowanie określono jako potrzebne. W Gminie Poddębice pobrano 3856 próbek dzięki czemu przebadano powierzchnię 4269 ha. Zmiany degradacyjne gleb, objawiające się zakwaszeniem wpływają na zmniejszenie i pogorszenie jakości uzyskiwanych plonów. Bowiem kwaśny odczyn pH gleb, wpływa na pogorszenie przyswajalności mikroelementów (Cu, Mn, Zn, oraz Fe). Z kolei większość metali ciężkich jest stosunkowo łatwo pobierana przez rośliny uprawiane na glebach zakwaszonych (pH<5,5), a intensywność ich pobierania maleje w miarę zmniejszania się kwasowości. Ponieważ część gleb Gminy zaliczyć można do bardzo kwaśnych i kwaśnych, w celu zminimalizowania szkód i przeciwdziałaniu degradacji należy prowadzić procesy wapnowania gleb, które zmieniają właściwości fizykochemiczne i biologiczne gleb.

34

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Tabela 8. Badania odczynu w glebach wg Stacji rolniczo chemicznej w Łodzi odczyn gleb % b. kwaśny kwaśny lekko obojętny zasadowy 31,6 36,5 22,6 7,6 1,4 kwaśny potrzeba konieczne potrzebne wskazane ograniczone zbędne 25,7 23,8 19,4 13,5 17,7 wapnowania

%

Wyniki z lat 1999-2003 wg Stacji Rolniczo-Chemicznej w Łodzi

Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Poddębice

Naturalna zawartość metali ciężkich zależy od rodzaju skały macierzystej. W glebach wytworzonych z piasków – skał ubogich w części spławialne – występują mniejsze ilości pierwiastków śladowych niż w glebach wykształconych ze skał zwięźlejszych (pyłów, glin i iłów). Ponieważ duży obszar Gminy pokrywają gliny i piaski gliniaste, w niektórych przypadkach zawartość naturalna pierwiastków śladowych może być większa aniżeli na terenach pokrytych piaskami. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska nie sygnalizował dotychczas zagrożeń związanych z skażeniem metalami ciężkimi.

Obszary zdegradowane

Na terenie Gminy Poddębice znajduje się obszar zdegradowany o powierzchni 2,4 ha. Na tym terenie znajduje się składowisko odpadów. W bliskim sąsiedztwie składowiska, kierunku południowym znajduje się las i cmentarz ewangelicki, a zachodnim – tereny nieużytków rolniczych. W kierunku wschodnim znajduje się cmentarz żydowski i tereny rolnicze, a także budownictwa jednorodzinnego wraz z usługami. W odległości ponad 500 m znajduje się ujęcie wody pitnej dla Poddębic. Takie położenie składowiska odpadów sprawia, iż stanowi ono zagrożenie i wymaga rekultywacji.

Zagrożenia środowiska

Negatywnie oddziaływanie na środowisko ma bliskość aglomeracji łódzkiej, poprzez znaczne zanieczyszczenie powietrza, gleby i wód (rzeka Ner) oraz wzmożoną presję na lasy ze strony rozwijającej się rekreacji i turystyki. Wpływ na zanieczyszczenie powietrza na terenie Gminy ma narastający z roku na rok ruch kołowy na drogach. Dotyczy to w szczególności drogi krajowej Nr 72 Łódź-Poznań oraz drogi wojewódzkiej Nr 703 Porczyny – Poddębice – Łęczyca – Łowicz. Potencjalnym

35

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 zagrożeniem powietrza są także transgraniczne zanieczyszczenia gazowe, zwłaszcza z emitorów konińskich. Szczególne zagrożenie dla środowiska naturalnego stanowi również przemysłowa hodowla drobiu na terenie Gminy. Produktem ubocznym chowu drobiu jest głównie zanieczyszczona woda i ptasie odchody. Ponadto zagrożeniem są substancje zanieczyszczające powietrze, takie jak: amoniak, odory i pył. Na terenie Gminy funkcjonują dwie duże fermy hodowlane w miejscowościach Bałdrzychów i Chropy. Pewne niebezpieczeństwo związane jest również z możliwością wylania rzeki Ner. Za zagrożenie powodziowe uważa się przekroczenie na wodowskazie 230 cm, co jest podstawą do ogłoszenia stanu zagrożenia powodziowego. Natomiast za stan alarmowy uważa się wskazania na wodowskazie 260 cm.

36

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

II.3 Sfera Społeczna

II.3.1. Sytuacja demograficzna i społeczna Poddębic

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że pod koniec 2006 roku na obszarze całej Gminy zamieszkiwało 15 959 mieszkańców (7881 w samych Poddębicach). Gęstość zaludnienia na tym terenie wynosi 71osób/km2 (1346 osób/km2 w Poddębicach). Na 100 mężczyzn przypada 107 kobiet.

Tabela 9. Liczba ludności Gminy Poddębice w latach 2000-2006

Lata 2000 2002 2004 2006

Liczba ludności 16 114 16 040 15 994 15 928

Źródło: GUS Liczba ludności Gminy w ostatnich latach stopniowo zmniejsza się. Spośród osób zamieszkujących Gminę, podobnie jak w poprzednich latach, tak i w 2006 roku najliczniejszą grupą ludności były osoby w wieku produkcyjnym. Najmniejszą grupą była ludność w wieku poprodukcyjnym. Strukturę ludności według grup przedstawia poniższa tabela.

Tabela 10. Struktura ludności Gminy Poddębice w latach 2000-2006

Lata 2000 2002 2004 2006

Gmina Gmina Gmina Gmina Obszar Miasto Miasto Miasto Miasto Ogółem Ogółem Ogółem Ogółem

Ludność w wieku przedprodukcyjnym 1889 3842 1754 3573 1679 3 382 1583 3 221

Ludność w wieku produkcyjnym 5103 9872 5154 10 021 5229 10 151 5199 10 140

Ludność w wieku poprodukcyjnym 836 2400 931 2 446 990 2 461 1120 2 567

Źródło: GUS

Społeczeństwo Poddębic starzeje się. Największy spadek liczby mieszkańców występuje wśród osób w wieku do 17 roku życia. Systematycznie zwiększa się natomiast

37

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 udział osób w wieku powyżej 60 (kobiety) i 65 roku życia (mężczyźni). Jest to tendencja obserwowana na większości obszarów Polski. Zmniejszająca się liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym, postrzegana jest jako zjawisko negatywne. Jednak posiada ono również aspekty pozytywne, które dają możliwość wykorzystania istniejącej infrastruktury i bazy dydaktycznej prowadzące do rozwoju bogatej oferty edukacyjnej zarówno dla dzieci, które wymagają dodatkowej pomocy w nauce i chcą rozwijać swoje umiejętności, jak również dla dorosłych, którzy stoją obecnie przed koniecznością udoskonalania swoich umiejętności poprzez kształcenie ustawiczne i szkolenia. Sytuacja taka może stać się szansą dla systemu edukacji, gdyż łatwiej będzie podołać obowiązkom kształcenia i opieki nad dziećmi przy mniejszej populacji. W 2006 r. po raz pierwszy obserwowany był spadek ludności w wieku produkcyjnym, który najprawdopodobniej będzie się pogłębiał w najbliższych latach. W Gminie Poddębice obserwowany jest stały wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyjnym, który będzie się utrzymywać w kolejnych latach. W kraju liczba osób w wieku poprodukcyjnym w porównaniu z początkiem lat 90-tych, wzrosła prawie o milion. Przyrost ten będzie powodował silną presję na system emerytalny (zapewnienie emerytur dla coraz liczniejszej grupy osób, które zakończyły aktywność zawodową) oraz na system opieki zdrowotnej (zapewnienie specjalistycznej opieki ludziom w podeszłym wieku przez geriatrów, gerontologów oraz rozwój usług opiekuńczych). Dlatego też jednym z obszarów zainteresowania Gminy powinno być wspieranie aktywnej starości. W Gminie, podobnie jak w całym województwie łódzkim w 2006 r. odnotowano ujemny przyrost naturalny -67 (-15 w mieście Poddębice). Tendencja ujemnego przyrostu naturalnego najprawdopodobniej utrzyma się przez kolejne lata. W latach 2004-2005 wskaźnik ten był dodatni, ale tylko w mieście.

Tabela 11. Ruch naturalny w latach 2004-2006

Lata 2004 2005 2006 Obszar Gmina Gmina Gmina Miasto Miasto Miasto Ogółem Ogółem Ogółem Urodzenia 82 148 73 141 55 123 Zgony 64 173 57 160 70 140 Przyrost naturalny 18 -25 16 -19 -15 -67

Źródło: GUS

38

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

W Gminie Poddębice, w ostatnich latach notuje się ujemny wskaźnik migracji. Wskaźnik salda migracji dla roku 2005 wyniósł - 25 osób (-18 w mieście Poddębice). Podobna sytuacja ma miejsce wśród gmin wiejskich powiatu poddębickiego. Wskaźnik salda migracji dla Gminy Poddębice na lata 1996 – 2005 w porównaniu z innymi gminami powiatu obrazuje poniższa tabela.

Tabela 12. Saldo migracji wewnętrznych w gminach powiatu Poddębickiego

Saldo migracji w ruchu wewnętrznym Jednostka ogółem terytorialna

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

Dalików -8 11 -28 -3 21 4 5 10 -5 -19

Pęczniew -28 -7 -36 -12 -5 -24 -3 -9 -9 7

Poddębice – 15 -29 -24 -26 -33 28 -5 10 -7 -18 miasto Poddębice – -30 1 -25 -25 -16 -40 -3 -9 -7 -7 obszar wiejski Uniejów – 12 2 4 -6 -5 -9 -24 -11 -15 -9 miasto Uniejów – -29 -26 -58 -25 -18 -38 -28 -24 -15 -3 obszar wiejski

Wartkowice -48 -2 -62 -51 -48 -36 0 -4 6 -2

Zadzim -39 -20 -22 -25 -22 -22 5 -22 -15 -18

Źródło: GUS

Ujemna migracja stanowi wyzwanie do podjęcia działań służących poprawie jakości życia mieszkańców, a tym samym zahamowania negatywnego zjawiska. Ponadto obserwuje się także odpływ ludzi młodych, dla których związki rodzinne w krajach UE i otwarcie granic, dają możliwość podjęcia dobrze płatnej pracy i życie w ustabilizowanym gospodarczo kraju. Możliwości edukacji na terenie Poddębic kończą się na etapie szkolnictwa średniego, co również w znaczącym stopniu wpływa na odpływ młodych, pragnących dalej się kształcić i najbardziej operatywnych ludzi do ośrodków miejskich dających możliwość bardziej atrakcyjnych i ustabilizowanych perspektyw życia.

39

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Ludzie młodzi emigrują głównie do Łodzi. Jeśli chodzi o pracę zarobkową za granicą, to większość z osób emigruje do Wielkiej Brytanii. Brak jest aktualnych danych dotyczących wykształcenia mieszkańców Gminy.

II.3.2. Warunki i jakość życia mieszkańców Poddębic

Warunki mieszkaniowe

W Gminie Poddębice zlokalizowanych było w 2006 roku ok. 5488 mieszkań, w tym w mieście - 2866. Powierzchnia mieszkań ogółem wynosiła 400 712 m² (187 029m² w mieście).

Tabela 13. Dane dotyczące mieszkalnictwa w Poddębicach

Rodzaj własności mieszkania Liczba mieszkań Powierzchnia łączna

Miasto Gmina ogółem Miasto Gmina ogółem

własność Gminy 350 380 15 040 16 477

własność spółdzielni 1 264 1 264 61 876 61 876 mieszkaniowych

własność zakładów pracy 53 83 2 773 4 532

własność osób fizycznych 1 146 3 700 104 802 314 765

własność TBS 70 70 3 061 3 061

własność innych podmiotów 5 11 320 840

RAZEM 2 888 5508 187 111 401 555

Źródło: GUS

Do spółdzielni mieszkaniowych należy najwięcej mieszkań w mieście Poddębice. Jednak powierzchnia mieszkań będących własnością spółdzielni jest mniejsza niż powierzchnia mieszkań należących do osób fizycznych. Najwięcej budynków pochodzi z lat 1979 – 1988, a stosunkowo mało sprzed II wojny światowej. Wiele mieszkań pochodzi również z lat 1945 – 1970. Budynki wielorodzinne znajdujące się w Poddębicach wchodzą w skład zasobów: Spółdzielni Mieszkaniowej „Lokatorsko-Własnościowej”, Gminy Poddębice (zarządzane

40

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 przez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o.) oraz Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Ponadto w mieście funkcjonuje jedna odrębna Wspólnota Mieszkaniowa „Zielona 5”. W skład zasobów Gminy Poddębice wchodzą lokale mieszkaniowe, socjalne i użytkowe. W 2004 roku w skład zasobu mieszkaniowego Gminy Poddębice wchodziło o 44 mieszkań więcej niż w roku 2000, a powierzchniowa lokali gminnych uległa zwiększeniu o 3.140 m2 . W Poddębicach znajduje się około 800 budynków. 98,2 % z mieszkań posiada dostęp do wodociągu miejskiego (2816 mieszkań). 93,2 % mieszkań posiada łazienkę (2672). Do centralnego ogrzewania podłączonych jest 88,0 % mieszkań (2524). Tylko 27 budynków nie posiadało dostępu do sieci kanalizacyjnej. Dostęp do sieci gazowej posiada 340 budynków, do centralnego ogrzewania 627. Średni metraż mieszkania to 65,2 m2. Na jedna osobę przypada przeciętnie 23,7 m2.

Bezpieczeństwo publiczne

Komenda Powiatowa Policji w Poddębicach

Na terenie Miasta i Gminy Poddębice działa Komenda Powiatowa Policji. Od 2002 roku obejmuje ona swoim zasięgiem Gminę Poddębice oraz Gminę Dalików. W Gminie Poddębice obserwowany jest stały wzrost przestępczości. Według danych Komendy Powiatowej Policji w 2004 roku prowadzone były łącznie 924 sprawy.

Ochrona przeciwpożarowa

W Poddębicach znajduje się Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej (KP PSP), która zapewnia miastu ochronę przeciwpożarową. Jednostka stacjonuje w mieście przy ulicy Narutowicza 3. Ponadto w Poddębicach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej. W 2004 r. KP PSP zatrudniała 46 pracowników, 43 funkcjonariuszy oraz 3 cywilów. W okresie od 2000 do 2004 roku na terenie Gminy Poddębice zanotowano 311 pożarów.

II.3.3. Oświata i edukacja w Poddębicach

Przedszkole

W Gminie funkcjonuje tylko jedna publiczna placówka przedszkolna zlokalizowana na terenie Gminy Poddębice i prowadzona przez nią. Organem nadzorującym jest Kuratorium

41

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Oświaty w Łodzi – Delegatura w Sieradzu. Placówka zlokalizowana jest w dwóch budynkach na dwóch osiedlach (przy ulicy Przejazd 19 i ulicy Miłej 14/16). Przedszkole dysponuje dużymi, jasnymi salami, dostosowanymi do potrzeb dzieci w wieku przedszkolnym. Wokół przedszkola znajdują się tereny zieleni, zadrzewione i zakrzewione. Ogródki przedszkolne wyposażone są w metalowe urządzenia do zabaw i ćwiczeń ruchowych, piaskownice i ławeczki do odpoczynku. W placówce zorganizowanych jest 11 grup przedszkolnych dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat. W 2005 roku do przedszkola uczęszczało 291 dzieci.

Szkoły Podstawowa

Na terenie Gminy funkcjonuje 5 szkół podstawowych: w Niemysłowie, Bałdrzychowie, Niewieszu, Porczynach i Poddębicach. Największą placówką oświatową w powiecie poddębickim jest Szkoła Podstawowa nr 1 im. Lotników Polskich w Poddębicach. W szkole oprócz zajęć obowiązkowych prowadzone są kółka przedmiotowe, kółko teatralne i taneczno – teatralne, prowadzona jest terapia logopedyczna i inne. W szkole funkcjonuje klasa integracyjna prowadzona przez placówkę od sześciu lat. Szkoła posiada akces do sieci szkół promujących zdrowie., jak również certyfikat ,,Szkoły z klasą”. Jej uczniowie corocznie uczestniczą w różnorodnych konkursach: plastycznych, poetyckich, ortograficznych, matematycznych, językowych, ekologicznych oraz muzycznych. W 2004 r. do szkół podstawowych na terenie Gminy uczęszczało 1099 uczniów, w tym 22 z orzeczeniem o niepełnosprawności.

Gimnazjum

Poddębickie Gimnazjum jako samodzielna placówka funkcjonuje od 1 września 2002 roku. Gimnazjum obsługuje teren całej Gminy Poddębice. Obecnie do Gimnazjum uczęszcza 679 uczniów, kadrę nauczycielską stanowi grono 62 nauczycieli. W szkole działają następujące organizacje: Samorząd Szkolny, Rzecznik Praw Ucznia, Liga Ochrony Przyrody, szkolne koło PCK oraz Młodzieżowa Rada Gminy. W Gimnazjum działają liczne koła zainteresowań: UKS (sekcje siatkówki chłopców i dziewcząt, piłki koszykowej chłopców i dziewcząt, lekkoatletyczne chłopców i dziewcząt, piłki nożnej), Gimnazjalna Liga Szkolna oraz Szkolne Koło Turystyczno – Krajoznawcze. Gimnazjum posiada 34 pomieszczenia. W 2006 roku uczyło to się 679 osób (261 absolwentów). Brak aktualnych danych na temat liczby uczniów posiadających orzeczenie o niepełnosprawności. W 2004 r. było ich 11.

42

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Miasto Poddębice jest centrum kształcenia ponadgimnazjalnego dla mieszkańców całej Gminy. Szkolnictwo ponadgimnazjalne na terenie Poddębic obejmuje Liceum Ogólnokształcące i Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych.

Liceum ogólnokształcące

Poddębickie LO zostało utworzone w marcu 1945 roku jako pierwsza w historii Gminy szkoła średnia. Ważną datą w życiu szkoły było nadanie jej imienia patronki Marii Konopnickiej w dniu 10 czerwca 1961 roku. Obecnie szkoła liczy 573 uczniów oraz 17 oddziałów. Kadrę pedagogiczną stanowi grono 30 nauczycieli. Młodzież poddębickiego LO ma do wyboru profilowane klasy: ogólną, matematyczno – fizyczną, biologiczno – chemiczną lub humanistyczną.

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych przekształcił się z Zespołu Szkół Zawodowych, który jako samodzielna szkoła zaczął funkcjonować w 1991 roku. Obecnie w ZSP można kształcić się w:  Czteroletnim technikum w zawodach: technik handlowiec, technik ekonomista, technik żywienia i gospodarstwa domowego.  Trzyletnim liceum profilowanym o profilu: ekonomiczno–administracyjnym, zarządzania informacją, rolniczo–spożywczym, usługowo–gospodarczym.  Dwuletniej szkole zasadniczej zawodowej, która uczy zawodu: sprzedawcy, lakiernika, blacharza, kucharza małej gastronomii, malarza – tapeciarza, kominiarza, pszczelarza, ogrodnika, betoniarza – zbrojarza, posadzkarza i kowala.  Trzyletniej szkole zasadniczej zawodowej, która uczy zwodów takich jak: krawiec, kuśnierz, tapicer, obuwnik, kaletnik, piekarz, cukiernik, rzeźnik - wędliniarz, monter instalacji i urządzeń sanitarnych, monter instalacji gazowych, elektromechanik, fryzjer, murarz, cieśla, kamieniarz, blacharz samochodowy, stolarz, ślusarz, fotograf, zegarmistrz.  Policealnej szkole dla młodzieży i dorosłych, która zapewnia kształcenie w zawodach: technik hodowca koni, technik rolnik, technik informatyk, technik rachunkowości.  Trzyletnim technikum uzupełniającym dla absolwentów zasadniczej szkoły zawodowej w zawodach: technik handlowiec, technik rolnik.

43

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Szkolnictwo wyższe

Na terenie Poddębic nie funkcjonuje żadna wyższa uczelnia, filia lub wydział zamiejscowy uczelni wyższej. Niemniej jednak Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi prowadzi w Poddębicach Punkt Informacyjno – Rekrutacyjny, który zajmuje się działalnością informacyjno – promocyjną. Punkt znajduje się w budynku Gimnazjum przy ulicy Polnej. Do Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi uczęszcza około 350 studentów z Poddębic i okolic.

Młodzieżowe Centrum Edukacji Europejskiej w Poddębicach

Młodzieżowe Centrum Edukacji Europejskiej w Poddębicach jest publiczną placówką wychowania pozaszkolnego działającą na rzecz dzieci i młodzieży na terenie Gminy Poddębice. Placówka utworzona została 1 stycznia 2001 r. uchwałą Rady Miejskiej w Poddębicach. Celem działalności Młodzieżowego Centrum jest przede wszystkim tworzenie warunków do wszechstronnego rozwoju osobowości dzieci i młodzieży w oparciu o zasady wolności, sprawiedliwości, tolerancji i solidarności, wdrażanie problematyki z zakresu profilaktyki uzależnień i edukacji europejskiej. Po 6 latach istnienia Młodzieżowe Centrum wypracowało własne formy działalności, do których należą:  Festiwal Różnorodności Europejskiej,  Konkurs recytatorski literatury europejskiej,  Warsztaty z zakresu profilaktyki uzależnień,  Autorskie warsztaty z edukacji europejskiej,  Środowiskowe wystawy tematyczne,  Wieczorki, recitale, koncerty,  Wypoczynek letni i zimowy,  Choinka środowiskowa. Dzieci i młodzież mogą rozwijać swoje zainteresowania poprzez udział w następujących zajęciach:  Samorząd Wychowanków,  kółko taneczne – grupa Eurostars (wiek 14 -19 lat), Błysk (wiek 10 - 13 lat), MC2 (wiek 7 - 9 lat), grupa Cheerleaders (wiek 13 - 16 lat),  kółko dziennikarskie – redagowanie gazetki „TworzyMy”, nauka poruszania się po programie Corel Draw 11, warsztaty dziennikarskie,

44

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

 amatorski klub fotograficzny „Pęknięta klisza” – udostępniamy aparat cyfrowy, pokrywamy koszty wywołania zdjęć, organizujemy wystawy oraz warsztaty fotograficzne, bierzemy udział w konkursach fotograficznych,  grupa wolontariuszy,  kabarety „Będziemy improwizować” i „SamiMali”,  świetlica dla dzieci i młodzieży,  próby młodzieżowych zespołów muzycznych.

Biblioteki

Na terenie Gminy Poddębice znajduje się 8 bibliotek publicznych, w tym 4 w mieście. Według danych GUS, w 2006 r. biblioteki miały łącznie 3 379 czytelników. W zbiorach bibliotek znajdowało się 106 074 woluminów. Największą z bibliotek jest Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna w Poddębicach. Miejska Biblioteka Publiczna w Poddębicach (taka była jej pierwsza nazwa) rozpoczęła działalność w 1949 r. Proces jej powstawania zaczął się jednak dużo wcześniej. Dzieje bibliotek na terenie regionu zapoczątkowane zostały gromadzeniem księgozbiorów przez rody szlacheckie. Szczególnie zasłużona na tym polu była rodzina Radoszewskich w Krempie. Niektóre pozycje opatrzone pieczęcią tego rodu znajdują się w zbiorach biblioteki poddębickiej. Na mocy „Dekretu o Bibliotekach" z 17 kwietnia 1946 roku rozpoczęto w całym kraju tworzenie sieci bibliotek publicznych. W Poddębicach pracę nad utworzeniem Miejskiej Biblioteki rozpoczęto od księgozbioru przekazanego wraz z księgą inwentarzową przez Ministerstwo Oświaty w 1948 roku. Biblioteka z chwilą uruchomienia wypożyczalni, co nastąpiło na wiosnę 1949 roku, liczyła ponad 800 woluminów. W 1957 roku połączono miejską bibliotekę z powiatową i przyjęto nazwę: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna. W tym czasie biblioteka zmieniała kilka razy nazwę: w 1975r. po zlikwidowaniu powiatów została przemianowana na Oddział Rejonowy WBP w Sieradzu. W 1980 r. zlikwidowano oddziały WBP, a bibliotekę w Poddębicach połączono z gminną biblioteką i nadano jej nazwę Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna. Biblioteka w czasie swego 50-lecia mieściła się w trzech budynkach: do 1958 mieściła się na Pl. Kościuszki (naprzeciwko kościoła), następnie przeniosła się do budynku przy ul. Łódzkiej. W roku 1973 został oddany do użytku nowy budynek biblioteki, specjalnie przeznaczony do jej potrzeb (skrzyżowanie ulic Łódzkiej z Zieloną). Od tego czasu nastąpił znaczny rozwój czytelnictwa na terenie Gminy. Biblioteka w ciągu 50 lat istnienia działała w społeczeństwie uczestnicząc w życiu codziennym Gminy. Rozwijając się placówka wprowadza nowe formy jak i nowoczesne

45

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 urządzenia ułatwiające pracę bibliotekarzy. W 1997 roku biblioteka otrzymała połączenie internetowe.

Dom kultury

Siedzibą Poddębickiego Domu Kultury i Sportu jest późnorenesansowy zabytkowy pałac, wybudowany w XVII wieku przez wojewodę rawskiego Zygmunta Grudzińskiego i jego syna Stefana, starostę ujskiego, pilskiego i bolimowskiego, który prawdopodobnie dostawił loggię do trzonu dworu i dzięki niej nadał charakterystyczny wystrój przesądzający o oryginalności budowli. Pod koniec 2004 roku, w wyniku zmian organizacyjnych, rozszerzono działalność placówki o sportową i nadano jej nazwę Poddębickiego Domu Kultury i Sportu. Do podstawowych zadań PDKiS należą:  edukacja kulturalna i wychowanie przez sztukę,  tworzenie warunków dla rozwoju amatorskiego ruchu artystycznego,  gromadzenie, dokumentowanie, tworzenie, ochrona i udostępnienie dóbr kultury,  rozpoznawanie, rozbudzanie i zaspokajanie potrzeb kulturalnych lokalnej społeczności,  administrowanie zabytkowym zespołem pałacowo-parkowym w ramach przeznaczonych środków z budżetu Gminy.

II.3.4. Opieka zdrowotna

Według danych GUS, na terenie Gminy Poddębice w 2006 roku znajdowało się 8 zakładów opieki zdrowia, w tym 6 na terenie miasta.

Lecznictwo zamknięte

Największą placówką ochrony zdrowia w mieście jest Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Poddębicach. SP ZOZ w Poddębicach jest jedną z najnowocześniejszych placówek lecznictwa zamkniętego w Województwie Łódzkim. W 2005 roku w placówce funkcjonowały następujące oddziały: Wewnętrzny, Pododdział neurologiczny, Chirurgiczny, Pododdział ortopedyczny, Pododdział urologiczny, Intensywnej opieki medycznej, Położniczo-ginekologiczny, Dziecięcy, Opieki długoterminowej. Pododdział noworodków dysponował 13 miejscami, w tym 9 łóżeczkami i 4 inkubatorami. Liczba łóżek „pracujących” w lecznictwie wynosiła 123.

46

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

W zakładzie funkcjonuje również Przychodnia Specjalistyczna z następującymi poradniami: Kardiologiczną, Diabetyczką, Neurologiczną, Medycyny pracy, Zdrowia psychicznego, Ginekologiczno-położniczą, Dermatologiczną, Leczenia bólu, Onkologiczną, Pulmonologiczną, Rehabilitacyjną, Otolaryngologiczną, Chirurgiczną, Ortopedyczną, Urologiczną, Leczenia uzależnień oraz Neonatologiczną. Na terenie SP ZOZ działa ponadto Dział Pomocy Doraźnej oraz Dział Diagnostyki Medycznej. W skład pierwszego wchodzą: pogotowie ratunkowe z zespołem wyjazdowym reanimacyjnym, wypadkowym oraz przewozowym i ambulatorium. W Dziale Diagnostyki funkcjonują następujące pracownie: Diagnostyki obrazowej (RTG, USG), Diagnostyki kardiologicznej, Diagnostyki endoskopowej, Laboratorium analityczne i bakteriologiczne.

Podstawowa opieka medyczna

Zadania związane z podstawową opieka medyczną dla mieszkańców Gminy Poddębic są zapewniane przez 7 zakładów opieki zdrowotnej. Najważniejsze z nich to Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „MOŻ-MED.”, NZOZ – Ośrodek Zdrowia w Poddębicach, Zespół Poradni „ZDROWIE” NZOZ.

Opieka Społeczna

W Poddębicach funkcjonuje Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Według danych statystycznych zawartych w Raporcie o Stanie Gminy Poddębice z jego pomocy w 2004 r. korzystało 8% ludności całej Gminy. Pod opieką ośrodka znajdowało się 800 rodzin (1234 osoby). Główną przyczyną udzielania pomocy przez Ośrodek były ubóstwo i bezrobocie.

II.3.5. Grupy społeczne wymagające wsparcia

Grupą wymagającą pilnego wsparcia są dzieci i młodzież. Młodzież, a także dzieci mają szanse na najefektywniejsze wykorzystanie wsparcia publicznego (szansę na uzyskanie największej sumy korzyści społeczno-gospodarczych z każdej wydanej ze środków publicznych złotówki). To młodzież ma szansę ożywić miasto, a zaniechanie wsparcia tej grupy to największe jego zagrożenie. Istnieje obawa ograniczenia szans życiowych młodzieży z tego obszaru przez zbieg dwóch czynników: ubóstwa i gorszego dostępu do edukacji. Niepokojący jest też brak chęci do zdobywania lepszego wykształcenia. Widoczne jest wyludnianie się Gminy. Najczęściej miasto opuszczają ludzie młodzi, wykształceni. Najczęściej przenoszą się do większych ośrodków miejskich – głównie Łodzi.

47

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Pozostają ludzie starsi, którzy już nie podźwigną wyzwań cywilizacyjnych. Dla osób starszych także należy stworzyć warunki do godnego życia. Kolejna grupą wymagającą pilnego wsparcia są osoby niepełnosprawne. Bariery architektoniczne oraz urbanistyczne uniemożliwiają tej grupie osób dostęp do wielu budynków użyteczności publicznej w mieście. Ponadto osoby niepełnosprawne mają utrudniony dostęp do środków komunikacji publicznej. Skutkiem występowania wspomnianych barier jest izolacja i marginalizacja osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne mają ograniczony dostęp do służby zdrowia, edukacji oraz problemy ze znalezieniem pracy.

II.3.6. Organizacje pozarządowe działające na terenie Poddębic

Poddębickie Stowarzyszenie Przedsiębiorczości

Poddębickie Stowarzyszenie Przedsiębiorczości powstało 13 sierpnia 1997 r. z inicjatywy lokalnych przedsiębiorców. 8 września 1997 r. zostało zarejestrowane do rejestru Stowarzyszeń powadzonego przez Sąd Wojewódzki w Sieradzu w dziale „A” pod numerem 507. W związku ze zmieniającymi się przepisami 25 kwietnia 2002 r. zarejestrowaliśmy nasze Stowarzyszenie w XX Wydziale Krajowego Rejestru Sądowego pod nr 105128. Poddębickie Stowarzyszenie Przedsiębiorczości jest organizacją non profit nie nastawioną na zysk. Misją Stowarzyszenia jest:  wniesienie wkładu w rozwój sektora przedsiębiorczości w regionie Poddębic,  osiągnięcie pozycji wiodącej instytucji działającej na rzecz dzieci i młodzieży, w tym niepełnosprawnej w regionie. Celami Stowarzyszenia (zgodnie z zapisem zamieszczonym w statucie) są:  wielostronne propagowanie działalności gospodarczej,  współpraca i wzajemna pomoc członkom Stowarzyszenia,  współpraca z osobami i instytucjami w zakresie zbierania informacji i wymiany doświadczeń w dziedzinie ekonomii i działalności gospodarczej  doradztwo i pomoc prawna oraz ekonomiczna podmiotom gospodarczym oraz szkolenia,  inne działania sprzyjające rozwojowi statutowych celów organizacji,  działania w kierunku ograniczenia bezrobocia,

48

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

 popularyzacja wiedzy i osiągnięć naukowych oraz praktycznych w zakresie organizacji i zarządzania małymi przedsiębiorstwami,  współorganizowanie kursów zawodowych,  doskonalenie kwalifikacji osób prowadzących działalność gospodarczą,  inspirowanie działań zmierzających do zagospodarowania niewykorzystanych obiektów gospodarczych,  działania na rzecz adaptacji małych i średnich przedsiębiorstw do warunków wolnorynkowych,  pomoc osobom rozpoczynającym samodzielną działalność gospodarczą w uruchomieniu tej działalności,  stworzenie systemu wsparcia organizacyjnego, materialnego i finansowego dla małych i średnich przedsiębiorstw,  edukacja ekonomiczna, ekologiczna i obywatelska dzieci i młodzieży,  wszechstronne działanie w kierunku ograniczenia bezrobocia wśród kobiet, edukacja, obywatelska i zdrowotna kobiet,  wszechstronne działania na rzecz osób niepełnosprawnych (w tym dzieci i młodzieży)  stworzenie sytemu wsparcia dla podmiotów gospodarczych zajmujących się przewozem osób (taxi) na terenie Gminy Poddębice.

Fundacja Centrum Wspierania Przedsiębiorczości

Fundacja Centrum Wspierania Przedsiębiorczości w Poddębicach została zarejestrowana przez Sąd Rejonowy dla Gminy St. Warszawy dnia 30 grudnia 1997 r. (nr rej. 5337) oraz w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 25 lipca 2001 r. pod numerem KRS 0000029511. Założycielami Fundacji są:  Gmina Poddębice,  Cech Rzemiosł Różnych w Poddębicach,  Towarzystwo Salezjańskie Inspektorii Św. St. Kostki z siedzibą w Warszawie, którzy jako fundatorzy wnieśli majątek założycielski fundacji w kwocie 2.000 PLN. Ponadto Gmina Poddębice użyczyła na potrzeby funkcjonowania Inkubatora Przedsiębiorczości nieruchomość położoną przy ulicy Północnej 3 w Poddębicach. Fundacja Centrum Wspierania Przedsiębiorczości w Poddębicach jest organizacją pozarządową, niezależną i niedochodową, której misją jest szeroko rozumiana pomoc osobom bezrobotnym i przedsiębiorcom tworzącym miejsca pracy, polepszenie warunków

49

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

życia mieszkańców Gminy, powiatu i regionu, pomoc i wspieranie wszelkich działań na rzecz osób niepełnosprawnych, promowanie efektywnego zagospodarowania zasobów lokalnych, rozwój bazy przetwórczej dla gospodarki rolnej, upowszechnianie wzorców zachowań służących ochronie środowiska naturalnego, edukacja ekologiczna, działania na rzecz promocji zdrowia publicznego i pomocy społecznej, wspieranie i prowadzenie działań na rzecz podnoszenia poziomu wiedzy i wykształcenia obywateli oraz działania służące modernizacji obszarów wiejskich i tworzeniu miejsc pracy na wsi.

Stowarzyszenie Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych "Razem"

Organizacja powstała 2 listopada 2000 roku. Dotychczasowe osiągnięcia: zorganizowanie ”dnia dziecka” na 186 dzieci + opiekunowie rok 2001; zorganizowanie prezentacji sprzętu rehabilitacyjnego, współpraca ze spółką ”Alu - Mobilex” ze Rzgowa; festyny; imprezy sportowe; wycieczki; imprezy ”choinkowe”; talony żywnościowe; paczki żywnościowe dla dzieci + maskotki; dopłaty do lekarstw; dopłaty do turnusów rehabilitacyjnych; pozyskiwanie środków na leczenie ludzi; współpraca z centrum kryzysowym. Stowarzyszenie w znacznym stopniu przyczyniło się do powstania dwóch placówek, które działają do dnia dzisiejszego: są to ”dom dziennego pobytu” dla osób niepełnosprawnych w miejscowości Pęczniew; świetlica ”socjoterapeutyczna” przy ulicy Polnej w Poddebicach, dla dzieci z rodzin patologicznych. Obecnie najważniejszą pracą organizacji jest pozyskiwanie artykułów spożywczych z ”banków żywności” i przekazywanie tych artykułów przy współpracy z ośrodkiem pomocy społecznej w Poddębicach najbardziej potrzebującym, stołówkom szkolnym, dla domu samotnej matki prowadzonego przez siostry zakonne.

Pozostałe organizacje pozarządowe

Oprócz wymienionych powyżej organizacji w bazie organizacji pozarządowych (www.bazy.ngo.pl) znaleźć można:

 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Stowarzyszeniu Gospodarczo-Edukacyjnym w Poddębicach;

 Stowarzyszenie Abstynenckiego Klubu "Życzliwych Serc";

 Stowarzyszenie Gospodarczo-Edukacyjne w Poddębicach;

 Poddębickie Towarzystwo Regionalne;

 Stowarzyszenie Chorych na Cukrzycę.

50

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Ponadto na terenie Gminy prężnie działają liczne kluby i stowarzyszenia sportowe: LKS Ner Poddębice, PLKS Dąb Poddębice, UKS Trops Poddębice, Stowarzyszenie Centrum Promocji Sportu i Rekreacji „Dragon” w Poddębicach, Stowarzyszenie WIT Poddębice. Spośród organizacji działających na terenie Gminy Poddębice, status Organizacji Pożytku Publicznego (OPP) mają dwie organizacje: Ludowy Klub Sportowy Ner w Poddębicach oraz Ochotnicza Straż Pożarna w Zagórzycach.

II.3.7 Rynek pracy w Poddębicach

Poziom zatrudnienia

Według danych GUS w 2006 r. na terenie Gminy Poddębice zatrudnionych było 2011 osób. Wśród zatrudnionych przeważały kobiety.

Tabela 14. Liczba osób pracujących w Gminie Poddębice w 2006 r.

ogółem mężczyźni kobiety

2 552 952 1300

Źródło: GUS

Bezrobocie

Podobnie jak w całym województwie łódzkim, w ostatnich latach w Gminie obserwowany jest spadek liczby osób bezrobotnych. Najbardziej dynamiczny spadek odnotowano w roku 2007. Szczególnie godny uwagi jest spadek liczby bezrobotnych kobiet, które zazwyczaj są dyskryminowane na rynku pracy i mają utrudniony dostęp do zatrudnienia.

Tabela 15. Liczba bezrobotnych w Gminie Poddębice w 2006 r.

ogółem mężczyźni kobiety

1 279 639 640

Źródło: GUS

Do największych wyzwań lokalnego rynku pracy zalicza się niską stopę zatrudnienia i aktywności zawodowej oraz wysoki poziom bezrobocia długotrwałego. Osoby długotrwale bezrobotne stanowią największą grupę wśród ogółu bezrobotnych. W związku z tym

51

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 niezbędne jest ograniczenie barier dla wzrostu zatrudnienia, poprzez zwiększenie dostępu do usług instytucji rynku pracy o lepszej jakości, podnoszenie umiejętności radzenia sobie na dynamicznym rynku pracy oraz przyjmowania postaw aktywnych. Analizując statystyki bezrobocia możemy wyciągnąć uzasadniony wniosek, że przeciętny okres pozostawania bez pracy w regionie systematycznie się wydłuża. Bezrobocie długotrwałe dotyka przede wszystkim osoby nie posiadające żadnego wykształcenia lub legitymujące się wykształceniem gimnazjalnym oraz niższym. Wśród osób bezrobotnych dużą grupę stanowią osoby pomiędzy 18 a 24 rokiem życia, czyli osoby młode. Sytuacja jest zła jeśli chodzi o absolwentów wszystkich rodzajów szkół. Najliczniejsza grupa zarejestrowanych absolwentów ukończyła szkoły średnie zawodowe oraz policealne, mniej liczni byli absolwenci szkół wyższych oraz szkół zasadniczych zawodowych. W stosunku do innych gmin powiatu poddębickiego dużo jest osób niepełnosprawnych pozostających bez pracy. W całym powiecie takich osób zarejestrowanych jest 73, z czego prawie połowa pochodzi z Poddębic – 31 osób. Konieczne jest przedsięwzięcie zadań aktywizujących tą grupę społeczną i zaadoptowanie instrumentów wsparcia rynku pracy do jej potrzeb. Procesy przemian gospodarczych zachodzące w poszczególnych regionach i sektorach gospodarki wymuszają potrzebę elastycznego reagowania kadr zarządzających przedsiębiorstw. Konieczność zakończenia procesów restrukturyzacyjnych oraz naturalne procesy zmiany profilu działalności przedsiębiorstw w Poddębicach, wymagają akceptacji przez ich pracowników. Niezbędne jest zapewnienie szerokiego wsparcia dla przedsiębiorstw i osób objętych tymi procesami. Stymulowanie podnoszenia i aktualizacji umiejętności zawodowych przez osoby pracujące, zwłaszcza starsze i o niskich kwalifikacjach, jest kluczowe dla utrzymania ich aktywności na rynku pracy. Oferta szkolnictwa zawodowego musi zostać dostosowana do potrzeb lokalnego rynku pracy, z drugiej strony uczniowie i inni uczestnicy procesu kształcenia muszą otrzymać informacje, które będą przydatne przy wyborze kierunku kształcenia zwiększającego szanse na znalezienie zatrudnienia. Niezbędne jest więc ciągłe monitorowanie lokalnego i regionalnego rynku pracy. Słabością lokalnego oraz regionalnego systemu kształcenia jest również niski udział w kształceniu ustawicznym osób dorosłych podnoszących kwalifikacje lub uzupełniających wykształcenie w formach szkolnych.

52

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

II.4 Sfera ekonomiczna

II.4.1 Gospodarka

Ludność wiejska Gminy w przeważającej części trudni się rolnictwem. Jednak warunki naturalne dla rozwoju rolnictwa są średniokorzystne z dominacją gleb klasy IV – VI. Ogólna liczba gospodarstwa rolnych – 2067, z czego prawie połowa to gospodarstwa o wielkości do 5 ha. Użytki rolne na terenie Gminy stanowią wielkość 14412,23 ha, w tym grunty rolne 10183,45 ha, łąki 2651,14 ha, pastwiska 1456,68ha, sady 120, 96 ha.

Struktura działalności gospodarczej

Wg danych statystycznych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny, w dniu 31 grudnia 2006 roku w Gminie Poddębice zarejestrowanych było 1609 podmiotów gospodarki narodowej. Zdecydowaną większość tych podmiotów stanowią jednostki prywatne – 95 %. 52 podmiotów stanowią zakłady sektora publicznego (5 % wszystkich podmiotów w mieście). Wśród przedsiębiorstw zarejestrowanych w mieście przeważają firmy handlowe oraz usługowe, których działalność oparta jest o świadczenie usług mieszkańcom i turystom. Taki stan rzeczy odzwierciedla ogólne tendencje panujące w gospodarce, gdzie najbardziej konkurencyjnymi i wytwarzającymi największą część Produktu Krajowego Brutto podmiotami są właśnie najmniejsze przedsiębiorstwa, które jednocześnie najbardziej elastycznie potrafią reagować na zmiany zachodzące na rynku. Należy zwrócić także uwagę, że te przedsiębiorstwa są też najbardziej podatne na zewnętrzną koniunkturę gospodarczą, a ich rozwój jest uzależniony od pomocy instytucji okołobiznesowych. Te przedsiębiorstwa są również najbardziej innowacyjnymi podmiotami gospodarki narodowej.

Tabela 16. Dane dotyczące ilości oraz struktury podmiotów w Gminie Poddębice w 2006 r.

2006 JEDNOSTKI ZAREJESTROWANE WG SEKTORÓW Ogółem Ogółem 1609 Sektor publiczny jednostki ogółem 52 jednostki prawa budżetowego państwowe i komunalne ogółem 31 przedsiębiorstwa państwowe 0 spółki prawa handlowego 4 spółki z udziałem kapitału zagranicznego 0

53

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

gospodarstwa pomocnicze 0 Sektor prywatny jednostki ogółem 1557 osoby fizyczne 1362 spółki prawa handlowego 36 spółki z udziałem kapitału zagranicznego 8 Spółdzielnie 6 Fundacje 2 stowarzyszenia i organizacje społeczne 35

Źródło: GUS

Biorąc pod uwagę branże, w których funkcjonują przedsiębiorstwa zlokalizowane na terenie Gminy, zauważyć można zdecydowaną przewagę sektora handlu i napraw. Kolejnymi, najbardziej aktywnymi sektorami w gospodarce Gminy Poddębice jest działalność produkcyjna oraz obsługa nieruchomości, wynajem i działalność związana z prowadzeniem interesów. Analiza liczby zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w latach 1996 – 2006 daje odpowiedź na pytanie jak rozwija się gospodarka i czy powstają nowe firmy. W ciągu 10 lat, w mieście Poddębice nastąpił wzrost ilości podmiotów gospodarczych. Liczba podmiotów gospodarczych w mieście rosła systematycznie.

54

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Tabela 17. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane według sekcji PKD w 2006 roku Sekcja Nazwa sekcji Liczba podmiotów A Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 69 B Rybołówstwo i rybactwo 0 C Górnictwo i kopalnictwo 0 D Działalność produkcyjna 182 E Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 2 F Budownictwo 111 G Handel hurtowy i detaliczny; naprawy pojazdów mechanicznych, 695 motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego H Hotele i restauracje 58 I Transport, gospodarka magazynowa i łączność 64 J Pośrednictwo finansowe 41 K Obsługa nieruchomości, wynajem i działalność związana z 140 prowadzeniem interesów L Administracja publiczna i obrona narodowa; gwarantowana 24 prawnie opieka socjalna M Edukacja 37 N Ochrona zdrowia i opieka socjalna 61 O Pozostała działalność usługowa komunalna, socjalna i 125 indywidualna P Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 0 Q Organizacje i zespoły międzynarodowe 0 RAZEM 1609

Źródło: GUS Najwięksi pracodawcy

Do największych podmiotów gospodarczych na terenie Poddębic należą:

 Młyn zbożowy „Kłos”;  MARKBUD PPHU Materiały Budowlane;  Przedsiębiorstwo Inżynierii Środowiska i Melioracji „Ekomel" S.A.;  Przedsiębiorstwo Budowlane „Budmark";  Ferma Niosek Bałdrzychów – Chropy,  Fabryka Obuwia ,,Aster’’,  Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Poddębicach,  Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Poddębicach,  Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. w Poddębicach,  ,,Geotermia Poddębice” Sp. z o.o.,

55

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

 Lasy Państwowe.

II.4.2 Turystyka

Stopień przystosowania obszaru Gminy dla potrzeb ruchu turystycznego i rekreacyjnego oceniany jest na podstawie dostępności komunikacyjnej, istniejącej bazy noclegowej i gastronomicznej, urządzeń aktywnego wypoczynku oraz dostępności innych usług dla turystów. W Gminie Poddębice można oddzielnie rozpatrywać dwa rodzaje przyjazdów indywidualnych: turystykę eksploracyjną i weekendową turystykę rekreacyjną, głównie z kierunku Łodzi. Ten drugi kierunek jest zdecydowanie ważniejszy, jednak należy przewidzieć też program dla turystyki nastawionej na rekreację, szczególnie zagranicznej. Turystyka eksploracyjna to przyjazdy turystów przede wszystkim z odleglejszych terenów, (w tym — turystów zagranicznych), świadomie nastawionych na zwiedzenie atrakcji Poddębic. Należy spodziewać się, że ta grupa będzie w istotnej części klientelą usług hotelowych. Aby ją przyciągnąć, należy rozpocząć zakrojony na dużą skalę (także międzynarodową) program promocyjny. Dużo ważniejsza jest jednak turystyka rekreacyjna z kierunku Łodzi. Same w sobie Poddębice nie są obecnie wystarczająco atrakcyjnym celem weekendowych pobytów rekreacyjnych. Tymczasem docelowo Poddębice powinny stać się dla Łodzian modnym celem krótkich wyjazdów wypoczynkowych i rozrywkowych. Wykorzystać należy w tym celu istniejące, znane atrakcje – np. piłkę plażową. Wydaje się, że trafnym kierunkiem jest promowanie Gminy Poddębice nie tyle jako samodzielnej atrakcji, ile — jako atrakcji uzupełniającej wyjazdy Łodzian nad Wartę, Zbiornik Jeziorsko oraz okolicznych miejscowości. Takie pobyty w Poddębicach nie będą generowały znaczącego popytu na usługi hotelarskie, ale będą docelowo stwarzały popyt na usługi gastronomiczne, handlowe i udział w imprezach, a także oczywiście na inne usługi okołoturystyczne. W dniu 1 stycznia 2004 roku w czytelni Biblioteki Publiczno Powiatowej uruchomiono Punkt Informacji Turystycznej. Posiadany przez Bibliotekę księgozbiór, pomoce multimedialne (atlasy, plany miast, encyklopedie na płytach CD), jak również stały dostęp do Internetu w dużej mierze ułatwiają pracę Punktu. Pracownik Punktu udziela pomocy zarówno turystom indywidualnym jak również organizatorom wypoczynku grupowego w wyszukiwaniu atrakcyjnych rejonów zarówno w kraju jak i za granicą.

56

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Baza noclegowa i gastronomiczna

Baza noclegowa Gminy Poddębice jest niedostatecznie rozwinięta i mało przystosowana do potrzeb rozwoju turystyki. Strona internetowa Urzędu Gminy Poddębice prezentuje trzy obiekty hotelarskie na terenie Gminy:  Pokoje gościnne Poddębickiego Domu Kultury i Sportu, ul. Mickiewicza 19. Liczba miejsc: 18. Pokoje z łazienkami, TV i radiem.  Kwatera Myśliwska Nadleśnictwa Poddębice, Rodrysin 16/2. 4 pokoje dwuosobowe z łazienkami i dostępem do kuchni, salon telewizyjny, sala edukacyjno-konferencyjna oraz wiaty na potrzeby grilla, ogniska, zakup opału, garaż na rowery.  Restauracja „Złota Gwiazda”, ul. Łódzka 74. 6 pokoi gościnnych 2 i 3-osobowych z łazienkami. Z kolei w Gminie prężnie rozwija się agroturystyka. Powstało Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Poddębickiej, które zrzesza 24 gospodarstwa i oferuje noclegi, regionalne potrawy oraz inne atrakcje. Na stronie internetowej Urzędu Gminy Poddębice można znaleźć następujące obiekty gastronomiczne:  Sala Bankietowa „Skorpion”, Bartosik Czesław i Jacek, ul. Łódzka 56. Dwa obiekty restauracyjne – 1 na 120 osób, 2 na 200 osób;  Restauracja „Złota Gwiazda”, Ratajczyk, ul. Łódzka 74. Sala konsumpcyjna na 150 osób;  Bar „Zakrzew”, Bączyk Agnieszka. Około 30 miejsc. Możliwość grilla, ogniska;  Pizzeria „K-2”, Kaczor-Kaczmarek Sp. jawna, ul. Kaliska 3. Miejsc 50;  Pizzeria „Tawerna”, Ciepłucha Mariusz, ul. Sienkiewicza 5. Miejsc 40;  Pub „Baryła”, Ciepłucha Mariusz, ul. 1 Maja;  Bar „Na stadionie”, Jędrzejczak Marcin, ul. Mickiewicza 19. Miejsc 50;  Mała Gastronomia, Jaśczak Katarzyna, ul. Przejazd 1. Miejsc 20;  Rosachau, ul. Pułaskiego 6. Kuchnia orientalna. Miejsc 20.

Infrastruktura sportowa

Gmina Poddębice ma dobrą infrastrukturę obiektów sportowych. Stadion sportowy w Poddębicach położony w południowej części Gminy, zajmuje obszar 4,8 ha. Na jego terenie znajduje się boisko główne (105 m x 67 m), boisko boczne (96 m x 49 m), wielofunkcyjne boisko asfaltowe (44 m x 24 m), kompleks sezonowych basenów kąpielowych oraz boisko do siatkówki plażowej (25 m x 12 m). Na terenie obiektu znajduje się również

57

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 pawilon infrastruktury sportu z szatniami dla zawodników i salą gimnastyczną (13 m x 9 m) oraz kawiarnia i pokoje gościnne.

Na terenie Gminy Poddębice znajdują się następujące sale sportowe:  hala sportowa przy Szkole Podstawowej na ulicy Łęczyckiej 13 o wymiarach (36 x 18 m),  sala gimnastyczna Liceum Ogólnokształcącego, ul. Mickiewicza 13/15 o wymiarach (24 x12 m),  sala gimnastyczna przy Gimnazjum,

 sala sportowa przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Poddębicach.

Na terenie Gminy można uprawiać piłkę nożną, beach soccer, piłkę ręczną, karate, jiu-jitsu oraz rajdy samochodowe. W 2007 roku do Poddębic zawitała również siatkonoga i rugby. W mieście funkcjonuje pięć klubów i stowarzyszeń sportowych: LKS Ner Poddębice, PLKS Dąb Poddębice, UKS Trops Poddębice, Stowarzyszenie Centrum Promocji Sportu i Rekreacji „Dragon” w Poddębicach, Stowarzyszenie WIT Poddębice.

Imprezy sportowe

W Poddębicach cyklicznie odbywają się imprezy sportowe o randze wojewódzkiej i krajowej:

- Regionalny Turniej Piłki Nożnej Olimpiad Specjalnych – kilkudniowe zawody z udziałem osób niepełnosprawnych ze Śląska, Kujawsko-Pomorskiego, Mazowieckiego i Łódzkiego. W zawodach rywalizują również drużyny zunifikowane, czyli takie, w których grają osoby pełnosprawne z niepełnosprawnymi.

- od czterech lat Poddębice są regionalnym promotorem gry w piłkę plażową. Jest to jedyne miasto w centralnej Polsce, które organizuje tego typu zawody. W pierwszym roku funkcjonowania boiska zorganizowano pierwsze Regionalne Mistrzostwa Beach Soccera. W 2006 roku obok Regionalnego Turnieju Beach Soccera prowadzono również Eliminacje Europejskiej Ligi Grupy B, za którą Poddębice otrzymały nagrodę od Europejskiej Federacji Beach Soccera w Barcelonie. Miasto odwiedziły drużyny z Grecji, Anglii, Ukrainy i Polski. W roku 2007 odbyły się eliminacje V Mistrzostw Polski oraz finały V Pucharu Polski.

- dwanaście czołowych zespołów walczyło na poddębickim stadionie w Mistrzostwach Polski Rugby 7. W 2007 roku impreza odbyła się w Poddębicach po raz pierwszy. - w 2007 roku na II Mistrzostwach Polski w Siatkonogę rywalizowało dwanaście drużyn. Swoje umiejętności w mieście nad Nerem prezentowali również mistrzowie świata i Europy w tej dyscyplinie sportu.

58

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

- Ogólnopolski Turniej Piłki Ręcznej Dzieci rozgrywany jest w Poddębicach od siedmiu lat. Uczestniczą w nim drużyny z całego kraju. Ponadto w mieście nad Nerem gości Szkolna Łódzka Liga Dzieci, w której biorą udział chłopcy i dziewczęta z poddębickich szkół. - od dziewięciu lat organizowane są Mistrzostwa Karate Fudokan. W zawodach kata i kumite w różnych kategoriach wiekowych biorą udział sportowcy z wielu polskich miast. Turnieje gromadzą rzesze kibiców.

Szlaki turystyczne

Gmina Poddębice ma dobrze rozwiniętą sieć szlaków turystycznych. Na terenie Gminy Poddębice funkcjonują szlaki turystyczne piesze i rowerowe. Planowana jest trasa szlaku konnego. Szlaki mają na celu zwiększenie atrakcyjności turystycznej Gminy, kultywowanie tradycji i dziedzictwa kulturowego oraz wzbogacanie wiedzy o regionie. Sieć szlaków turystycznych ma łączyć najatrakcyjniejsze krajoznawczo miejsca, z uwzględnieniem bazy gastronomicznej i noclegowej. Na terenie Gminy Poddębice znajdują się następujące szlaki turystyczne: 1. Szlak pieszy im. Marii Konopnickiej Poddębice-Bronów. Przewiduje się przebudowę istniejącego szlaku. Trasa zostanie zmieniona tak, by przechodziła przez Rezerwat Dąbrowa Napoleonów i omijała tereny podmokłe. Szlak będzie oznakowany jako pieszy z możliwością przejazdu rowerem. 2. Szlak rowerowy „Do Gorących Źródeł”. Trasa szlaku przebiega przez Gminy: Poddębice, Dalików, Pęczniew, Uniejów, Wartkowice i Zadzim. Łączna długość wynosi 136,5 km. Po terenie Gminy Poddębice - 31 km. 3. Szlak rowerowy „Po Ziemi Poddębickiej”. Długość szlaku wynosi 131,7 km. Na terenie Gminy Poddębice - 37,6 km. 4. Szlak konny im. Mjr Henryka Dobrzańskiego „Hubala” (projekt,). Projektowana trasa szlaku przebiega przez teren całego Województwa Łódzkiego w dwóch pętlach: zewnętrznej liczącej 1087 km i wewnętrznej – 270 km. Szlak skierowany jest dla miłośników turystyki i rekreacji jeździeckiej.

Tabela 18. Liczba turystów korzystających z usług noclegowych w powiecie poddębickim

Lata 2003 2004 2005 2006

Liczba turystów 5 055 3 819 3 564 5 764

Źródło danych: GUS

59

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Liczba turystów odwiedzających powiat poddębicki wzrosła dynamicznie w roku 2006. Tym samym powstrzymana została tendencja spadkowa mająca miejsce w latach 2004- 2005. Obecnie obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania usługami turystycznymi na terenie całego kraju. Miasto powinno rozwijać swoja bazę noclegową oraz gastronomiczną żeby skutecznie konkurować z innymi podmiotami oferującymi usługi turystyczne na terenie powiatu. Zaniedbana jest także baza sportowa – w większości obiekty wymagają modernizacji. Gmina Poddębice posiada walory przyrodnicze i kulturowe. Miasto Poddębice mogłoby funkcjonować jako baza wypadowa dla turystów korzystających ze szlaków turystycznych wytyczonych na terenie Gminy. Słabo zagospodarowane są zabytki architektury na obszarze Gminy, które mogłyby stać się jego atrakcjami turystycznymi (Park miejski, Pałac Grudzińskich). Poddębice nie wykorzystują możliwości wykorzystania zasobów źródeł wód geotermalnych dla celów turystycznych. Na bazie tego bogactwa naturalnego Miasto mogłoby zbudować infrastrukturę turystyki zdrowotnej, która staje się coraz popularniejsza.

III. Analiza problemów

Środowisko:

 duże zanieczyszczenie wód powierzchniowych (rzeka Ner);

 zanieczyszczenie powietrza ze źródeł komunikacyjnych;

Infrastruktura techniczna i komunikacja:

 niskie dochody budżetu Gminy w stosunku do rosnących potrzeb inwestycyjnych;

 zły stan techniczny dróg na terenie Gminy;

 zły stan techniczny sieci wodociągowej i kanalizacyjnej;

60

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Gospodarka i turystyka:

 słabo rozwinięta baza noclegowa (obiektów hotelowych, pokoi, obiektów wypoczynku sobotnio - niedzielnego, agroturystycznych) i gastronomiczna oraz infrastruktura okołoturystyczna;

 niedostateczne zagospodarowanie terenów rekreacyjnych i obiektów dziedzictwa kulturowego;

Demografia i społeczeństwo:

 zmniejszająca się liczba mieszkańców, w tym w szczególności osób młodych;

 spadek liczby urodzeń;

 ujemne saldo migracji;

 starzenie się społeczeństwa;

 Infrastruktura społeczna:

 niedostosowanie przestrzeni miejskiej do potrzeb osób niepełnosprawnych (bariery architektoniczne);

IV. Analiza SWOT

Technika analityczna SWOT polega na diagnozie wewnętrznych i zewnętrznych uwarunkowań rozwoju Gminy poprzez określenie jej słabych i mocnych stron oraz pozytywnych i negatywnych czynników mających lub mogących mieć wpływ na obecną i przyszłą pozycję. Bezpośredni wpływ na czynniki wewnętrzne mają władze samorządowe, mieszkańcy oraz wszystkie podmioty działające lokalnie. Wśród nich wyróżnia się „mocne i słabe strony”. Atuty (Strengths) to zbiór pozytywnych wyróżniających Gminę uwarunkowań, które dzięki wykorzystaniu szans mogą sprzyjać jej rozwojowi. Słabe strony (Weaknesses) są konsekwencją ograniczeń w różnych sferach funkcjonowania i mogą być barierami w rozwoju Gminy. Szybka i obiektywna identyfikacja tych czynników ułatwia ograniczenie ich negatywnego wpływu na rozwój. Czynniki zewnętrzne to zjawiska występujące w otoczeniu Gminy i pozostające poza bezpośrednim oddziaływaniem podmiotów lokalnych. Mogą one mieć charakter pozytywny -

61

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Szanse (Opportunities) lub negatywny – Zagrożenia (Threats) i sprzyjać bądź ograniczać rozwój.

Tabela 19. Analiza SWOT – synteza słabych i mocnych stron Gminy, szans i zagrożeń jej rozwoju

CZYNNIKI WEWNĘTRZNE SFERA ATUTY SŁABE STRONY

LOKALIZACJA - lokalizacja w centralnej części kraju; I DOSTĘPNOŚĆ - dość dobre połączenia komunikacyjne KOMUNIKACYJNA (bliskość Autostrady A2, linia kolejowa

Śląsk-Porty, trasy Łódź-Poznań i Porczyny-

Łowicz); - bliskość dużego Gminy – Łódź;

MIESZKALNICTWO - dostępność terenów dla budownictwa - stan zasobów mieszkań komunalnych

mieszkaniowego. jest niezadowalający pod względem wielkości; - długi okres eksploatacji obiektów;

- przestarzałe instalacje;

ZASOBY LUDZKIE - duża podaż siły roboczej; - niski przyrost naturalny I SPOŁECZNE - długa tradycja pracy z niepełnosprawnymi - spadek liczby urodzeń; i dla niepełnosprawnych; - ujemne saldo migracji; - działalność organizacji społecznych; - starzenie się społeczeństwa; -przynależność do związków - wysokie bezrobocie; międzygminnych: Gmin Nadnerzańskich - niewielka oferta w zakresie aktywizacji i Regionu Poddębickiego; bezrobotnych, absolwentów i osób - istnienie prasy lokalnej. niepełnosprawnych; - zubożenie społeczności lokalnej; - niski poziom wykształcenia mieszkańców; - brak nowoczesnych form nauczania; - niewystarczająca oferta zajęć dodatkowych dla dzieci i młodzieży; - duży udział w ogólnej liczbie

62

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

beneficjentów pomocy społecznej i zła sytuacja osób niepełnosprawnych; - zróżnicowanie społeczności Gminy pod względem pochodzeniowym, kulturowym i zawodowym; - powolny proces zmian świadomości społeczeństwa; - niski poziom edukacji ekologicznej. INFRASTRUKTURA - dobrze wyposażona służba zdrowia; - zły stan techniczny infrastruktury SPOŁECZNA - dobra baza szkolnictwa podstawowego, kulturalnej; gimnazjum i ponadpodstawowego; - zły stan techniczny obiektów - centrum administracyjne i handlowe dla zabytkowych; sąsiednich gmin; - zły stan obiektów sportowo - - rozbudowana baza sportowa; rekreacyjnych; - dobre zaplecze biblioteczne; - bariery architektoniczne i techniczne - funkcjonowanie punktu informacyjnego utrudniające dostęp osób uczelni wyższej; niepełnosprawnych do edukacji, służby zdrowia oraz rynku pracy. PRZYRODA I - brak obiektów przemysłowych mogących - występowanie obszaru zdegradowanego OCHRONA ŚRODOWISKA stwarzać poważne zagrożenie dla (wysypisko śmieci); NATURALNEGO środowiska naturalnego; - nadmierne zanieczyszczenie wód

- występowanie obszarów leśnych w powierzchniowych i gleb na terenie granicach Gminy; Gminy; - występowanie pomników przyrody; - niska świadomość ekologiczna mieszkańców;

POTENCJAŁ - walory przyrodnicze i klimatyczne; - mała atrakcyjność Poddębic jako TURYSTYCZNY - bogate źródła wód geotermalnych; ośrodka kulturalno-rekreacyjnego; - warunki krajobrazowe sprzyjające - zły wizerunek Gminy w regionie; rozwojowi agroturystyki; - brak spójnego produktu Gminy; - możliwość wykorzystania lasów - słabo rozwinięta baza noclegowa i otaczających miasto jako miejsca gastronomiczna oraz infrastruktura wypoczynku; okołoturystyczna; - warunki do rozwoju turystyki rowerowej, - słabo wykorzystany potencjał źródeł wód pieszej oraz wędkarstwa; geotermalnych; - walory kulturowe: bogata historia, - niedostatecznie rozwinięta współpraca folklor, kultywowanie tradycji, zabytki; z sąsiednimi gminami w zakresie - imprezy sportowe o znaczeniu promocji;

63

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

wojewódzkim i ogólnokrajowym; - funkcjonowanie punktu informacji turystycznej.

ZAGOSPODARO- - obowiązujący Miejscowy Plan - mała powierzchnia terenów WANIE PRZESTRZENNE Zagospodarowania Przestrzennego; przeznaczonych pod inwestycje;

INFRASTRUKTURA - znaczna część Gminy objęta jest siecią - zły stan techniczny dróg i niedobory w TECHNICZNA wodociągową; zakresie infrastruktury okołodrogowej; - funkcjonowanie oczyszczalni ścieków; - brak obwodnicy; - wysoki poziom dostępu do telefonii - zły stan kanalizacji ściekowej; stacjonarnej, dobra dostępność sieci - zły stan techniczny sieci wodociągowej bezprzewodowej. na terenie Gminy;.

GOSPODARKA - funkcjonowanie zaplecza około- - zbyt niski poziom promocji Gminy oraz

biznesowego; stosowania instrumentów podatkowych - zmniejszająca się liczba osób dla rozwoju przedsiębiorczości; bezrobotnych; - brak znaczących bogactw naturalnych, - struktura własnościowa podmiotów w oparciu, o które można rozwijać gospodarczych właściwa dla gospodarki przemysł; rynkowej; - ponad 90% podmiotów gospodarczych zatrudnia do 5 osób; - brak eksportu i powiązań zagranicznych gospodarki.

CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE Szanse Zagrożenia

- silne związki z miastem Łódź i jego dynamiczny - duża konkurencyjność gmin regionu; rozwój zwłaszcza w branży logistycznej, AGD i BPO; - niski stopień rozwoju infrastruktury drogowej - tworzenie partnerstw i współpracy samorządów; na terenie powiatu poddębickiego i województwa - wzrost sektora usług; łódzkiego;

64

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

- rozwój sieci autostrad; - brak zainteresowania inwestorów terenami o niskim - wzrost znaczenia logistyki w gospodarce poziomie uzbrojenia w infrastrukturę narodowej przy jednoczesnej koncentracji centrów techniczną; logistycznych w województwie łódzkim; - wysokie ceny gruntów w dużych Gminych i ich - niski poziom finansowania sfery infrastruktury najbliższej okolicy skłaniające inwestorów do społecznej przez budżet państwa i duże obciążenia poszukiwania tanich terenów w dobrej lokalizacji z finansowe samorządów gminnych; dobrymi połączeniami komunikacyjnymi; - zahamowanie reform pozwalających na zmiany

nieefektywnej struktury polskiej gospodarki; - rosnąca popularność turystyki weekendowej - niedostateczny postęp w reformowaniu finansów i aktywnego spędzania czasu; publicznych i nadmierny wzrost obciążeń - wzrost zainteresowania turystów zagranicznych podatkowych; Polską; - niestabilność polityczna na wszystkich szczeblach - przyznanie Polsce organizacji mistrzostw Europy w władzy; piłce nożnej EURO 2012; - małe zainteresowanie inwestorów tworzeniem nowych miejsc pracy ze względu na wysokie koszty; - dostępność krajowych i zagranicznych instrumentów wspierania rozwoju Gminy, w tym - rosnąca biurokracja i utrudnienia dla małych miejscowości i wsi; przedsiębiorców w prowadzeniu działalności - stosunkowa stabilna sytuacja gospodarcza kraju; gospodarczej; - wzrost świadomości społecznej, ekonomicznej - niestabilność i skomplikowane prawo w tym w i ekologicznej społeczeństwa; szczególności gospodarcze i podatkowe; - wejście w wiek produkcyjny wyżu demograf- - drogie kredyty, trudny dostęp do kredytów ficznego lat 80-tych; preferencyjnych;

- duża niepewność działania wynikająca z wielu zmian - rozwój telekomunikacji co wpływa na ułatwienie gospodarczych, społecznych i politycznych; dostępu do wiedzy(Internet); - utrzymujący się wysoki koszt usług - coraz łatwiejszy dostęp młodzieży do szkolnictwa teleinformatycznych; wyższego ze względu na jego rozwój w Łodzi; - rosnące wymagania turystów; - rozwój edukacji ekologicznej; - silne zanieczyszczenie rzeki Ner przez aglomerację - łatwy dostęp do szkoleń podnoszących kwalifikacje łódzką; pracowników samorządowych i przedsiębiorców;

- programy aktywizacji zawodowej dla grup - niedostosowanie kwalifikacji zasobów ludzkich wykluczonych (osób niepełnosprawnych oraz trwale do potrzeb rynku pracy; pozostających bez pracy); - niska siła nabywcza społeczeństwa; - polityka państwa skierowana na stymulowanie - dalsza migracja młodych i dobrze wykształconych rozwoju gospodarczego; ludzi do dużych miast i za granicę;

- konkurencyjne warunki pracy dla specjalistów

w aglomeracji łódzkiej i warszawskiej;

65

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

- niż demograficzny;

- ograniczona współpraca międzygminna; - niedobór środków finansowych i odsunięcie w czasie planowanych zadań;

V. Określenie misji Gminy

„Wzmocnienie pozycji Gminy jako centrum gminy i powiatu oraz zapewnienie korzystnych warunków do osiedlania się, inwestowania oraz odwiedzania, poprzez rozwój infrastruktury technicznej, społecznej i rewitalizację zasobów z poszanowaniem równych szans i zasad zrównoważonego rozwoju”.

VI. Cele rozwoju Gminy

Analiza aktualnej sytuacji społeczno - gospodarczej Gminy Poddębice oraz przeprowadzona na jej podstawie analiza SWOT, wykazały, że część celów strategicznych wyznaczonych w powyższych dokumentach pozostała aktualna. Są to:

Cel strategiczny I - zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy Gminy Poddębice, warunkujący jakość życia jego mieszkańców oraz atrakcyjność Gminy jako miejsca zamieszkania i prowadzenia działalności gospodarczej, przy zachowaniu polityki równych szans, w tym dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację celów bezpośrednich, które zostaną zrealizowane głównie w ramach projektu „Kraina bez barier”:

Cele bezpośrednie: 1. Wzrost poziomu zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego. 2. Poprawa atrakcyjności turystycznej, rekreacyjnej i kulturalnej. 3. Integracja osób niepełnosprawnych poprzez likwidację barier architektonicznych i zwiększenie dostępności do ochrony zdrowia, edukacji, kultury oraz rynku pracy. 4. Poprawa stanu infrastruktury technicznej, w tym wodno-kanalizacyjnej. 5. Poprawa stanu środowiska naturalnego.

66

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Cel strategiczny II - poprawa warunków życia mieszkańców Gminy Poddębice oraz wspieranie przedsiębiorczości.

Cele bezpośrednie:

1. Uzbrajanie w infrastrukturę techniczną terenów przeznaczonych pod przemysł i usługi produkcyjne. 2. Przebudowa i modernizacja układu komunikacyjnego. 3. Wykorzystanie wód geotermalnych.

Cel strategiczny III – pielęgnacja kultury i dziedzictwa historycznego oraz rozwój sportu i rekreacji. Cele bezpośrednie: 1. Zwiększenie dostępności sportowej i rekreacyjnej dla mieszkańców Gminy. 2. Budowa wizerunku Gminy jako obszaru atrakcyjnego turystycznie. 3. Rewitalizacja zasobów kulturowych Gminy Poddębice.

Założenia rozwoju: - poprawa warunków życia opierać się będzie na rozwoju; - rozwój społeczny i gospodarczy opierać się będzie na integracji i aktywizacji osób niepełnosprawnych; - podstawą będzie odnowa zasobów i uzupełnienie braków w infrastrukturze technicznej i społecznej przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju i równości szans; - wykorzystana zostanie dogodna lokalizacja miejscowości i potencjał aglomeracji łódzkiej; - z racji pełnionej przez miasto funkcji w powiecie, działania stanowić mogą inspirację dla aktywności społecznej i gospodarczej powiatu.

VII. Zadania polegające na poprawie sytuacji w Gminie

Zdefiniowanym celom cząstkowym przyporządkowane zostały zadania, które mają doprowadzić do ich realizacji. Zadania wyszczególniono w ramach następujących kategorii:

Zmiany w strukturze gospodarczej obszaru Gminy

 Przygotowanie terenów inwestycyjnych Sworawa k. Poddębic

67

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury

 Dostępne Miasto  Modernizacja dróg i ulic gminnych w tym: 1) Przebudowa dróg gminnych Nr 111003E od dr powiatowej Nr 3710E Dzierzązna do dr wojewódzkiej Nr 473 we wsi Kolonia Balin i odcinka dr wew. od Izabeli do Borzewiska; 2) Od dr pow. 2531E przez wieś Bałdrzychów do dr woj. we wsi Malenie; 3) Od drogi wojewódzkiej 703 we wsi Truskawiec do dr wojewódzkiej 473 we wsi Krępa;  Budowa i modernizacja sieci wodno - kanalizacyjnej w gminie Poddębice.

Poprawa stanu środowiska naturalnego

 Rekultywacja składowiska odpadów w Poddębicach  Niemysłów - termomodernizacja obiektów gminnych  Niewiesz - termomodernizacja obiektów gminnych

Poprawa stanu środowiska kulturowego i infrastruktury społecznej

 Dom Pracy Twórczej  Teatr Integracji  Wiejskie Centrum Integracji Społecznej w Ciężkowie

Poprawa stanu infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej  Ogród Zmysłów  Wodny Raj  Rekreacja nad Wodą  Sport i Rekreacja na Szlaku Dróg Gminnych Leszkomin – Góra Bałdrzychowska  Centrum Rozrywki i Sportów Plażowych  Wodne Centrum Rehabilitacji i Rekreacji w Poddębicach: Etap I – Wykonanie odwiertów  Centrum szkoleniowo – pobytowe dla osób niepełnosprawnych „Sport bez granic”

68

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Poprawa stanu infrastruktury społeczeństwa informacyjnego  Budowa społeczeństwa informacyjnego: informatyzacja Urzędu i jednostek podległych, szerokopasmowy dostęp do Internetu. Współudział w Projekcie – Budowa Zintegrowanego Systemu E-Usług Publicznych Województwa Łódzkiego – Wrota Regionu Łódzkiego

VIII. Realizacja zadań

Wybierając zadania uwzględniono opinie społeczności lokalnej. W oparciu o przedstawioną listę zadań opracowany został wykaz projektów, za pomocą których zrealizowane zostaną planowane zadania.

VIII.1. Planowane zadania inwestycyjne w latach 2007-2013

- Dom Pracy Twórczej - Ogród Zmysłów - Teatr Integracji - Wodny Raj - Rekreacja nad Wodą - Sport i Rekreacja na Szlaku Dróg Gminnych Leszkomin – Góra Bałdrzychowska - Dostępne Miasto - Centrum Rozrywki i Sportów Plażowych - Centrum szkoleniowo – pobytowe dla osób niepełnosprawnych „Sport bez granic”. - Wodne Centrum Rehabilitacji i Rekreacji w Poddębicach: Etap I – Wykonanie odwiertów - Modernizacja dróg i ulic gminnych w tym: 1) Przebudowa dróg gminnych Nr 111003E od dr powiatowej Nr 3710E Dzierzązna do dr wojewódzkiej Nr 473 we wsi Kolonia Balin i odcinka dr wew. od Izabeli do Borzewiska; 2) Od dr pow. 2531E przez wieś Bałdrzychów do dr woj. we wsi Malenie; 3) Od drogi wojewódzkiej 703 we wsi Truskawiec do dr wojewódzkiej 473 we wsi Krępa; - Budowa i modernizacja sieci wodno - kanalizacyjnej w gminie Poddębice - Przygotowanie terenów inwestycyjnych Sworawa k. Poddębic - Rekultywacja składowiska odpadów w Poddębicach

69

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

- Budowa społeczeństwa informacyjnego: informatyzacja Urzędu i jednostek podległych, szerokopasmowy dostęp do Internetu. Współudział w Projekcie – Budowa Zintegrowanego Systemu E-Usług Publicznych Województwa Łódzkiego – Wrota Regionu Łódzkiego - Niemysłów - termomodernizacja obiektów gminnych - Niewiesz - termomodernizacja obiektów gminnych - Wiejskie Centrum Integracji Społecznej w Ciężkowie

VIII.2. Planowane zadania inwestycyjne w latach 2008-2013 przy współfinansowaniu ze środków PO Innowacyjna Gospodarka

Uwzględnione zostały projekty zgodne z założeniami Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka przewidziane do realizacji z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w okresie programowania 2007 – 2013. 1. Dom Pracy Twórczej 2. Ogród Zmysłów 3. Teatr Integracji 4. Wodny Raj 5. Rekreacja nad Wodą 6. Sport i Rekreacja na Szlaku Dróg Gminnych Leszkomin – Góra Bałdrzychowska 7. Dostępne Miasto

70

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

VIII.2.1 Realizacja zadań w ramach PO Innowacyjna Gospodarka

ZADANIE 1 1 Planowane działanie Dom Pracy Twórczej

2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2008 3.2 Data zakończenia 2011 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- liczba obiektów zaadaptowanych na cele kulturalne – 1 szt. 4.2 Rezultaty - liczba osób korzystających z obiektów zaadoptowanych na cele kulturalne 3 500 osób 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice, Poddębicki Dom Kultury i Sportu w uczestniczące we Poddębicach. wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 6 029 400,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2008 2010 2011

7.1 Budżet gminy 29 400,00 450 000,00 450 000,00

7.2 Budżet państwa 0 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 0 2 550 000,00 2 550 000,00

7.5 Inne 0 0 0

7.6 RAZEM 29 400,00 3 000 000,00 3 000 000,00

71

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

ZADANIE 2 1 Planowane działanie Ogród Zmysłów

2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2008 3.2 Data zakończenia 2011 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- liczba wybudowanych innych obiektów infrastruktury społeczno-edukacyjnej – 1 szt. 4.2 Rezultaty - liczba osób korzystających z innych obiektów infrastruktury społeczno-edukacyjnej 6 000 osób 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice, Poddębicki Dom Kultury i Sportu w uczestniczące we Poddębicach. wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 2 024 400,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata do 2008 2010 2011

7.1 Budżet gminy 24 400,00 150 000,00 150 000,00

7.2 Budżet państwa 0 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 0 850 000,00 850 000,00

7.5 Inne 0 0 0

7.6 RAZEM 24 400 1 000 000,00 1 000 000,00

72

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

ZADANIE 3 1 Planowane działanie Teatr Integracji

2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2011 3.2 Data zakończenia 2011 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- liczba obiektów zaadoptowanych na cele kulturalne – 1 szt. 4.2 Rezultaty - liczba osób korzystających z obiektów zaadaptowanych na cele kulturalne 2 500 osób 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 2 000 000,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2011 7.1 Budżet gminy 300 000,00

7.2 Budżet państwa 0

7.3 Środki prywatne 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 1 700 000,00

7.5 Inne 0

7.6 RAZEM 2 000 000,00

73

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

ZADANIE 4 1 Planowane działanie Wodny Raj

2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2008 3.2 Data zakończenia 2011 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- liczba wybudowanych obiektów sportowych – 1 szt. 4.2 Rezultaty - liczba osób korzystających z wybudowanych obiektów sportowych 1 800 osób 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice, Poddębicki Dom Kultury i Sportu w uczestniczące we Poddębicach. wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 12 120 000,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2008 2010 2011

7.1 Budżet gminy 120 000,00 900 000,00 900 000,00

7.2 Budżet państwa 0 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 0 5 100 000,00 5 100 000,00

7.5 Inne 0 0 0

7.6 RAZEM 120 000,00 6 000 000,00 6 000 000,00

74

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

ZADANIE 5

1 Planowane działanie Rekreacja nad Wodą

2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2011 3.2 Data zakończenia 2011 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- powierzchnia terenów zaadoptowanych na cele turystyczne i rekreacyjne – 8 ha 4.2 Rezultaty - liczba osób korzystających z terenów zaadaptowanych na cele turystyczne i rekreacyjne 1 500 osób 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 2 000 000,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2011 7.1 Budżet gminy 300 000,00

7.2 Budżet państwa 0

7.3 Środki prywatne 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 1 700 000,00

7.5 Inne 0

7.6 RAZEM 2 000 000,00

75

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

ZADANIE 6

1 Planowane działanie Sport i Rekreacja na Szlaku Dróg Gminnych Leszkomin – Góra Bałdrzychowska

2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2008 3.2 Data zakończenia 2011 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- długość wybudowanych ścieżek rowerowych – 3 km, - liczba wybudowanych obiektów przystosowanych dla osób niepełnosprawnych – 1 szt. - długość wybudowanych dróg – 6km 4.2 Rezultaty - liczba osób korzystających z obiektów przystosowanych dla osób niepełnosprawnych - 600 osób. 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice, Gmina Zadzim uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 5 037 500,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2008 2010 2011 7.1 Budżet gminy 37 500 375 000,00 375 000,00

7.2 Budżet państwa 0 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 0 2 125 000,00 2 125 000,00

7.5 Inne 0 0 0

7.6 RAZEM 37 500 2 500 000,00 2 500 000,00

76

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

ZADANIE 7

1 Planowane działanie Dostępne Miasto

2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2008 3.2 Data zakończenia 2011 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- liczba wybudowanych obiektów małej architektury przystosowanych dla osób niepełnosprawnych - 4 szt. - liczba zmodernizowanych obiektów przystosowanych dla osób niepełnosprawnych – 6 szt. - liczba zmodernizowanych systemów sygnalizacji ulicznej - 4 szt. - liczba zrewitalizowanych obiektów dziedzictwa kulturowego - 1 szt. 4.2 Rezultaty - liczba osób korzystających z obiektów przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych – 10 000 osób 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 11 312 900,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2008 2009 2010 2011

7.1 Budżet gminy 312 900,00 450 000,00 600 000,00 600 000,00

7.2 Budżet państwa 0 0 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 0 2 550 000,00 3 400 000,00 3 400 000,00

7.5 Inne 0 0 0 0

7.6 RAZEM 312 900,00 3 000 000,00 4 000 000,00 4 000 000,00

77

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

VIII.3. Planowane zadania inwestycyjne w latach 2008-2013 przy współfinansowaniu ze środków RPO Województwa Łódzkiego

1. Centrum Rozrywki i Sportów Plażowych w Poddębicach 2. Wodne Centrum Rehabilitacji i Rekreacji w Poddębicach: Etap I – Wykonanie odwiertów 3. Centrum szkoleniowo – pobytowe dla osób niepełnosprawnych „Sport bez granic”. 4. Modernizacja dróg i ulic gminnych w tym: 1) Przebudowa dróg gminnych Nr 111003E od dr powiatowej Nr 3710E Dzierzązna do dr wojewódzkiej Nr 473 we wsi Kolonia Balin i odcinka dr wew. od Izabeli do Borzewiska; 2) Od dr pow. 2531E przez wieś Bałdrzychów do dr woj. we wsi Malenie; 3) Od drogi wojewódzkiej 703 we wsi Truskawiec do dr wojewódzkiej 473 we wsi Krępa; 5. Budowa i modernizacja sieci wodno – kanalizacyjnej w gminie Poddębice 6. Przygotowanie terenów inwestycyjnych Sworawa k. Poddębic 7. Rekultywacja składowiska odpadów w Poddębicach 8. Budowa społeczeństwa informacyjnego: informatyzacja Urzędu i jednostek podległych, szerokopasmowy dostęp do internetu. Współudział w Projekcie – Budowa Zintegrowanego Systemu E-Usług Publicznych Województwa Łódzkiego – Wrota Regionu Łódzkiego 9. Niemysłów - termomodernizacja obiektów gminnych 10. Niewiesz - termomodernizacja obiektów gminnych 11. Wiejskie Centrum Integracji Społecznej w Ciężkowie

78

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

VIII.3.1 Realizacja zadań w ramach RPO Województwa Łódzkiego

ZADANIE 1 1 Planowane działanie Centrum Rozrywki i Sportów Plażowych w Poddębicach 2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2011 3.2 Data zakończenia 2012 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- liczba wybudowanych obiektów sportowych – 1 szt. 4.2 Rezultaty - liczba osób korzystających z wybudowanych obiektów sportowych - 1500 osób. 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 6 000 000,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

Lata 2011 2012

7.1 Budżet gminy 450 000,00 450 000,00

7.2 Budżet państwa 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 2 550 000,00 2 550 000,00

7.5 Inne 0 0

7.6 RAZEM 3 000 000,00 3 000 000,00

79

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

ZADANIE 2 1 Planowane działanie Wodne Centrum Rehabilitacji i Rekreacji w Poddębicach: Etap I – Wykonanie odwiertów 2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2009 3.2 Data zakończenia 2015 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- liczba wybudowanych obiektów przystosowanych dla osób niepełnosprawnych - 1szt. 4.2 Rezultaty - liczba osób niepełnosprawnych korzystających z obiektów przystosowanych do ich potrzeb – 1 800 osób 5 Instytucje i podmioty Geotermia Poddębice Sp. z o.o. uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 30 000 000,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 7.1 Budżet gminy 600 000, 600 000, 600 000, 750 000, 750 000, 600 000, 600 000, 00 00 00 00 00 00 00 7.2 Budżet państwa 0 0 0 0 0 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0 0 0 0 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 3400 000, 3400 000, 3400 000, 4250 000, 4250 000, 3400 000, 3400 000, 00 00 00 00 00 00 00 7.5 Inne 0 0 0 0 0 0 0

7.6 RAZEM 4000 000, 4000 000, 4000 000, 5000 000, 5000 000, 4000 000, 4000 000, 00 00 00 00 00 00 00

80

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

ZADANIE 3 1 Planowane działanie Modernizacja dróg i ulic gminnych w tym: 1) Przebudowa dróg gminnych Nr 111003E od dr powiatowej Nr 3710E Dzierzązna do dr wojewódzkiej Nr 473 we wsi Kolonia Balin i odcinka dr wew. od Izabeli do Borzewiska; 2) Od dr pow. 2531E przez wieś Bałdrzychów do dr woj. we wsi Malenie; 3) Od drogi wojewódzkiej 703 we wsi Truskawiec do dr wojewódzkiej 473 we wsi Krępa; 2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2008 3.2 Data zakończenia 2014 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- długość przebudowanych dróg na terenie gminy – 12,5 km 4.2 Rezultaty - zmniejszenie wypadkowości o 15%, - nowo założone przedsiębiorstwa – 10 szt. 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia: 12 302 600 zł

W tym: 1) 5 686 400,00

2) 3 280 200,00

3) 3 336 000,00

7 Źródła finansowania w zł

lata Do 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

81

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

7.1 Budżet gminy 104 700 156 000 337 400 566 000 150 000 285 000 335 300 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 7.2 Budżet państwa 0 0 0 0 0 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0 0 0 0 0 0

7.4 Środki Unii 0 884 000 1 912 000 3 207 100 850 000 1 615 000 1 900 100 Europejskiej ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 7.5 Inne 0 0 0 0 0 0

7.6 RAZEM 104 700,00 1 040 000 2 249 400 3 773 100 1 000 000 1 900 000 2 235 400 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00

ZADANIE 4 1 Planowane działanie Budowa i modernizacja sieci wodno - kanalizacyjnej w gminie Poddębice

2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2008 3.2 Data zakończenia 2015 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- długość wybudowanej sieci wodociągowej -33 km - długość zmodernizowanej sieci wodociągowej – 5,5 km - długość wybudowanej sieci kanalizacji sanitarnej -34 km - długość zmodernizowanej sieci kanalizacji sanitarnej -.2 km 4.2 Rezultaty

- liczba gospodarstw domowych/budynków podłączonych do sieci wodociągowej -.200 szt. - liczba osób korzystających z wybudowanej sieci wodociągowej – 1 000 osób - liczba osób korzystających z wybudowanej sieci kanalizacji sanitarnej - 1 000 osób - Ilość oczyszczonych ścieków – 36 000 m3 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do 37 154 600,00 zł poniesienia 7 Źródła finansowania w zł

lata 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

82

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

7.1 Budżet gminy 0 900 000 750 000 750 000 750 000 750 000 750 000 900 000 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 7.2 Budżet państwa 0 0 0 0 0 0 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0 0 0 0 0 0 0

7.4 Środki Unii 0 5 100 000 4 250 000 4 250 000 4 250 000 4 250 000 4 250 000 5 100 000 Europejskiej ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 7.5 Inne 0 0 0 0 0 0 0 0

7.6 RAZEM 154 600 6 000 000 5 000 000 5 000 000 5 000 000 5 000 000 5 000 000 6 000 000 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00

ZADANIE 5 1 Planowane działanie Przygotowanie terenów inwestycyjnych Sworawa k. Poddębic 2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2010 3.2 Data zakończenia 2015 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- powierzchnia uzbrojonego terenu 16 ha 4.2 Rezultaty - powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów – 16 ha - powierzchnia terenów inwestycyjnych z dostępem do sieci wodociągowej – 16 ha 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 3 000 000,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2010 2011 2012 2013 2014 2015

83

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

7.1 Budżet gminy 75 000,00 75 000,00 75 000,00 75 000,00 75 000,00 75 000,00

7.2 Budżet państwa 0 0 0 0 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0 0 0 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 425 000 425 000 425 000 425 000 425 000 425 000 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 7.5 Inne 0 0 0 0 0 0

7.6 RAZEM 500 000 500 000 500 000 500 000 500 000 500 000 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00

ZADANIE 6 1 Planowane działanie Rekultywacja składowiska odpadów w Poddębicach 2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2008 3.2 Data zakończenia 2011 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- liczba zrekultywowanych składowisk odpadów – 1 szt. 4.2 Rezultaty - liczba obiektów zabezpieczonych przed zagrożeniami – 1 szt. 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 2 004 500,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2008 2009 2010 2011 7.1 Budżet gminy 4 500 75 000,00 75 000,00 150 000,00

7.2 Budżet państwa 0 0 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 4 500 425 000,00 425 000,00 850 000,00

7.5 Inne 0 0 0 0

7.6 RAZEM 4 500 500 000,00 500 000,00 1 000 000,00

84

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

ZADANIE 7 1 Planowane działanie Budowa społeczeństwa informacyjnego: informatyzacja Urzędu i jednostek podległych, szerokopasmowy dostęp do Internetu. Współudział w Projekcie – Budowa Zintegrowanego Systemu E-Usług Publicznych Województwa Łódzkiego – Wrota Regionu Łódzkiego

2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2009 3.2 Data zakończenia 2010 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- liczba jednostek publicznych podłączonych do bezpiecznego dostępu do szerokopasmowego do Internetu – 19szt. - długość nowopowstałej sieci LAN - 45km 4.2 Rezultaty - liczba osób korzystających z infrastruktury komputerowej -.1 850 osób 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 2 002 600,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2009 2010

7.1 Budżet gminy 150 000,00 150 390,00

7.2 Budżet państwa 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 850 000,00 852 210,00

7.5 Inne 0 0

7.6 RAZEM 1 000 000,00 1 002 600,00

85

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

ZADANIE 8 1 Planowane działanie Niemysłów - termomodernizacja obiektów gminnych 2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2008 3.2 Data zakończenia 2012 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- liczba budynków poddanych termomodernizacji - 3szt 4.2 Rezultaty - zmniejszenia kosztów utrzymania obiektów (zużycia energii elektrycznej, cieplnej, gazu) – 25% 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 1 800 000,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2008 2009 2010 2011 2012 7.1 Budżet gminy 5 000,00 15 750,00 15 000,00 21 750,00 216 750,00

7.2 Budżet państwa 0 0 0 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0 0 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 0 89 250,00 85 000,00 123 250,00 1 228 250,00

7.5 Inne 0 0 0 0 0

7.6 RAZEM 5 000,00 105 000,00 100 000,00 145 000,00 1 445 000,00

86

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

ZADANIE 9 1 Planowane działanie Niewiesz - termomodernizacja obiektów gminnych 2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2008 3.2 Data zakończenia 2012 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- liczba budynków poddanych termomodernizacji - 3szt

4.2 Rezultaty - zmniejszenia kosztów utrzymania obiektów (zużycia energii elektrycznej, cieplnej, gazu) – 25% 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 1 450 000,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2008 2009 2010 2011 2012 7.1 Budżet gminy 5 000,00 21 750,00 15 000,00 15 000,00 165 000,00

7.2 Budżet państwa 0 0 0 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0 0 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 0 123 250,00 85 000,00 85 000,00 935 00,00

7.5 Inne 0 0 0 0 0

7.6 RAZEM 5 000,00 145 000,00 100 000 100 000 1 100 00,00 ,00 ,00

87

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

ZADANIE 10 1 Planowane działanie Wiejskie Centrum Integracji Społecznej w Ciężkowie 2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2008 3.2 Data zakończenia 2009 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- liczba wybudowanych innych obiektów infrastruktury społeczno-edukacyjnej - 1 szt. 4.2 Rezultaty - liczba osób korzystających z wybudowanych obiektów infrastruktury społeczno- edukacyjnej – 300 osób 5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 600 000,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2008 2009

7.1 Budżet gminy 58 600,00 81 200,00

7.2 Budżet państwa 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 0 460 200,00

7.5 Inne 0 0

7.6 RAZEM 58 600,00 541 400,00

88

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

ZADANIE 11 1 Planowane działanie Centrum szkoleniowo – pobytowe dla osób niepełnosprawnych „Sport bez granic” 2 Zgodność z planem Zgodne zagospodarowania przestrzennego 3 Harmonogram 3.1 Data rozpoczęcia 2008 3.2 Data zakończenia 2011 4 Planowane efekty końcowe 4.1 Produkty

- liczba wybudowanych obiektów sportowych – 1 szt.

4.2 Rezultaty - liczba osób korzystających z wybudowanych obiektów sportowych – 3 000 osób

5 Instytucje i podmioty Gmina Poddębice uczestniczące we wdrażaniu 6 Nakłady do poniesienia 14 000 000,00 zł

7 Źródła finansowania w zł

lata 2008 2009 2010 2011 7.1 Budżet gminy 250 000,00 562 500,00 750 000,00 750 000,00

7.2 Budżet państwa 0 0 0 0

7.3 Środki prywatne 0 0 0 0

7.4 Środki Unii Europejskiej 0 3 187 500,00 4 250 000,00 4 250 000,00

7.5 Inne 0 0 0

7.6 RAZEM 250 000,00 3 750 000,00 5 000 000,00 5 000 000,00

89

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

IX. Powiązanie realizowanych zadań z innymi działaniami realizowanymi na terenie gminy, powiatu i województwa łódzkiego

Założenia Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice są zgodne z celami strategicznymi dokumentów programowych na poziomie gminnym, powiatowym, oraz wojewódzkim. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice jest zgodny z podstawowymi założeniami Planu Rozwoju Powiatu Poddębickiego. Realizacja zadań wskazanych w Planie Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice stanowi element wspierający wdrażanie podstawowych priorytetów strategicznego dokumentu powiatowego. Działania podejmowane przez samorząd Gminy Poddębice są spójne z zapisami dokumentów strategicznych poziomu wojewódzkiego, w tym: Strategią Rozwoju Województwa Łódzkiego w ramach działań związanych z podniesieniem poziomu wykształcenia mieszkańców województwa, jak również zwiększania dostępności gospodarczej regionu oraz poprawy warunków życia mieszkańców regionu poprzez poprawę jakości środowiska. Wojewódzkim Programem Ochrony Środowiska dla Województwa Łódzkiego zakładającym znaczącą redukcję ładunku substancji biogennych ze ścieków komunalnych oraz istotne ograniczenie zrzutu azotu ze źródeł rolniczych i zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych, a w ramach gospodarki wodnej - zaspokojenie zapotrzebowania mieszkańców w dobrą jakościowo wodę do picia. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice jest również spójny z Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, który wskazuje główne kierunki rozwoju województwa. Generalnym celem RPO WŁ jest poprawa warunków sprzyjających budowie konkurencyjnej i generującej nowe miejsca pracy regionalnej gospodarki. Celem strategicznym Programu jest „Integracja regionu z europejską i globalną przestrzenią społeczno-gospodarczą jako środkowo-europejskiego centrum rozwoju, sprzyjającego zamieszkiwaniu i gospodarce oraz dążenie do budowy wewnętrznej spójności przy zachowaniu różnorodności jego miejsc”.

90

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

X. Oczekiwane wskaźniki realizacji Planu Rozwoju Lokalnego (dotyczy zadań realizowanych w ramach RPO WŁ i PO IG)

Przy ocenie realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008 – 2015 brane będą pod uwagę następujące wskaźniki:

Rodzaj wskaźnika Jednostka pomiaru

Wskaźniki produktu długość przebudowanych dróg gminnych 18,5 km długość wybudowanych ścieżek rowerowych 3 km długość wybudowanej sieci wodociągowej 33 km długość zmodernizowanej sieci wodociągowej 5,5 km długość wybudowanej sieci kanalizacji sanitarnej 34 km długość zmodernizowanej sieci kanalizacji sanitarnej 2 km liczba obiektów zaadaptowanych na cele kulturalne 2 szt.

Liczba zrewitalizowanych obiektów dziedzictwa kulturowego 1 szt. liczba wybudowanych innych obiektów infrastruktury społeczno- 2 szt. edukacyjnej liczba wybudowanych obiektów sportowych 3 szt. powierzchnia terenów zaadoptowanych na cele turystyczno- 8 ha rekreacyjne liczba wybudowanych obiektów przystosowanych dla osób 2 szt. niepełnosprawnych liczba wybudowanych obiektów małej architektury przystosowanych 4 szt. dla osób niepełnosprawnych liczba zmodernizowanych obiektów przystosowanych dla 6 szt. niepełnosprawnych liczba zmodernizowanych systemów sygnalizacji ulicznej 4 szt. powierzchnia uzbrojonego terenu 16 ha liczba zrekultywowanych składowisk odpadów 1 szt.

91

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015 liczba jednostek publicznych podłączonych do bezpiecznego 19 szt. dostępu do szerokopasmowego do Internetu długość nowopowstałej sieci LAN 45 km liczba budynków poddanych termomodernizacji 6.szt.

Wskaźniki rezultatu liczba gospodarstw domowych/budynków podłączonych do sieci 200 szt. wodociągowej liczba osób korzystających z wybudowanej sieci wodociągowej 1 000 osób liczba osób korzystających z wybudowanej sieci kanalizacji 1 000 osób

Ilość oczyszczonych ścieków 36 000/m3

Zmniejszenie wypadkowości 15 %

Nowopowstałe przedsiębiorstwa 10 szt. liczba osób korzystających z obiektów zaadaptowanych na cele 6 000 osób kulturalne liczba osób korzystających z wybudowanych obiektów sportowych 6 300 osób liczba osób korzystających z innych obiektów infrastruktury 6 300 osób społeczno-edukacyjnej liczba osób korzystających z terenów zagospodarowanych na cele 1 500 osób turystyczno - rekreacyjne liczba osób korzystających z obiektów przystosowanych do ich 12 400 osób potrzeb powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w 16 ha wyniku realizacji projektów powierzchnia terenów inwestycyjnych z dostępem do sieci 16 ha wodociągowej liczba obiektów zabezpieczonych przed zagrożeniami 1szt. liczba osób korzystających z infrastruktury komputerowej 1 850 osób

Zmniejszenie kosztów utrzymania obiektów (zużycia energii 25 % elektrycznej, cieplnej, gazu)

92

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

XI. Plan finansowy na lata 2008 – 2013

Źródła Lata realizacji finansowania 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Budżet 1 106 600 3 012 200 5 242 790 6 452 750 2 556 750 1 860 000 1 760 300 1 575 000 gminy ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 Budżet 0 0 0 0 0 0 0 0 państwa

Środki 0 0 0 0 0 0 0 0 prywatne

Środki Unii 0 17 069 200 29 709 210 36 565 500 48 488 250 10 540 000 9 975 100 8 925 000 Europejskiej ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00

Inne 0 0 0 0 0 0 0 0

RAZEM 1 106 600 20 081 400 34 952 000 43 018 100 17 045 000, 12 400 000 11 735 400 10 500 000 ,00 ,00 ,00 ,00 00 ,00 ,00 ,00

XI.1. Zadania realizowane w ramach RPO WŁ

Źródła Lata realizacji finansowania 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Budżet 582 400 2 562 200 2 767 790 3 377 750 2 556 750 1 860 000 1 760 300 1 575 000 gminy ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00

Budżet 0 0 0 0 0 0 0 0 państwa

Środki 0 0 0 0 0 0 0 0 prywatne

Środki Unii 0 14 519 200 15 684 210 19 140 350 14 488 250 10 540 000 9 975 100 8 925 000 Europejskiej ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00 ,00

Inne 0 0 0 0 0 0 0 0

RAZEM 582 400 17 081 400 18 452 000 22 518 100 17 045 000, 12 400 000 11 735 400 10 500 000 ,00 ,00 ,00 ,00 00 ,00 ,00 ,00

93

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

XI.2. Zadania realizowane w ramach PO IG

Źródła Lata realizacji finansowania 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Budżet 524 200 450 000 2 475 000 3 075 000 0 0 0 0 gminy ,00 ,00 ,00 ,00 Budżet 0 0 0 0 0 0 0 0 państwa

Środki 0 0 0 0 0 0 0 0 prywatne

Środki Unii 0 2 550 000 14 025 000 17 425 000 0 0 0 0 Europejskiej ,00 ,00 ,00

Inne 0 0 0 0 0 0 0 0

RAZEM 524 200 3 000 000 16 500 000 20 500 000 0 0 0 0 ,00 ,00 ,00 ,00

XII. System wdrażania

Za wdrażanie Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice odpowiedzialny jest Burmistrz Poddębic we współpracy z Radą Miejską oraz jej stałymi komisjami. Organy te będą wspierane przez odpowiednie komórki organizacyjne w strukturze Urzędu Miejskiego. Wdrażanie Planu rozpocznie się od wprowadzenia go w życie uchwałą Rady Miejskiej w Poddębicach. Burmistrz, zgodnie z zapisami ustawy o samorządzie gminnym odpowiada za inicjowanie, formułowanie, zabezpieczanie środków finansowych i realizację zadań gminy – programowanie realizację celów strategicznych oraz monitorowanie i nadzór nad całością działań podejmowanych w gminie na rzecz rozwoju. Wdrażanie będzie odbywało się poprzez:  przygotowanie dokumentacji projektowo - kosztorysowej dotyczącej projektów ujętych w planie;  przygotowanie projektów i wniosków aplikacyjnych o dofinansowanie ze źródeł zewnętrznych, w tym środków Unii Europejskiej;  przygotowanie dokumentacji przetargowej i przeprowadzenie przetargów;

94

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

 realizację projektów;  opracowanie informacji nt. przebiegu realizacji projektów ujętych w planie;  zakończenie zadania, odbiór końcowy i rozliczenie projektu;  monitoring realizacji: ocenę zgodności zrealizowanych projektów z założeniami przyjętymi w planie oraz sporządzanie i przedkładanie sprawozdań z realizacji Planu Radzie Miejskiej;  przyjmowanie do realizacji projektów zgodnych z oczekiwaniami społeczności lokalnej.

XIII. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej

Zasada ciągłości procesu planowania działań wymusza ustanowienie mechanizmu, który pozwoli na bieżącą ocenę postępu prac wdrożeniowych oraz okresową weryfikację realizowanego planu. Monitoring będący stałą i ciągłą obserwacją ilościowych i jakościowych zmian wybranych wartości poprzez nadzór nad instytucjami odpowiedzialnymi za zarządzanie i wdrażanie poszczególnych zadań, ma na celu zapewnienie maksymalnej efektywności realizacji planu. Celowe jest prowadzenie monitoringu realizacji Planu w dwóch horyzontach:  długofalowym, gdzie badany będzie postęp w realizacji celów Planu oraz zmiany zachodzące w strukturze  bieżącym, gdzie monitorowany będzie postęp w realizacji poszczególnych zadań

Za monitorowanie odpowiedzialny będzie Burmistrz Poddębic oraz wyznaczeni przez niego pracownicy Urzędu. Dla zachowania ciągłości procesu przygotowania Planu i jego realizacji, wśród wyznaczonych pracowników będą członkowie grupy roboczej, zaangażowanej w opracowanie Planu. Do głównych zadań należeć będzie:  koordynacja monitoringu

 zbieranie danych i informacji nt. realizacji poszczególnych zadań zawartych w Planie

95

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

 gromadzenie i przetwarzanie danych i informacji w celu przygotowania raportów i sprawozdań  przygotowanie raportów i sprawozdań  ocena wyników oraz przygotowanie wstępnych rekomendacji zmian  współpraca z ekspertami

Wyznaczeni pracownicy będą odpowiedzialni również za przygotowanie szczegółowej metodologii procesu monitorowania oraz jego ewentualnych modyfikacji. Zebrania odbywać się będą raz na rok, lub częściej w zależności od aktualnych potrzeb, po uprzednim powiadomieniu członków przez Sekretariat Burmistrza Poddębic. Wyznaczeni pracownicy będą przygotowywali szczegółowe informacje na temat postępów w realizacji Planu w formie raportu monitorującego (Załącznik 1). Raport końcowy będzie wyłożony do publicznego wglądu. Pozwoli to na rozpoznanie trudności i ewentualnych opóźnień w realizacji konkretnych przedsięwzięć oraz na ocenę zaangażowania poszczególnych jednostek odpowiedzialnych za ich wykonanie. Jeśli zostaną ujawnione problemy, wyznaczeni pracownicy Urzędu powinni podjąć działania mające na celu wyeliminowanie trudności wdrożeniowych. Wyznaczeni pracownicy Urzędu analizować będą ilościowe i jakościowe informacje na temat wdrażania zarówno poszczególnych projektów, jak i całego Planu w aspekcie finansowym i rzeczowym. Celem analizy jest zapewnienie zgodności realizacji projektów i Planu z jego założeniami i celami. Dla każdego zakończonego projektu opracowywany będzie raport ewaluacyjny (Załącznik 2). Dodatkowo, wyznaczeni pracownicy, do 31 stycznia każdego roku przygotują raport ewaluacyjny dotyczący przebiegu realizacji Planu w stosunku do roku poprzedniego. Zawiera on informacje dotyczące skuteczności (stopień osiągnięcia celów), efektywności (porównanie zasobów finansowych zaangażowanych w realizację z rzeczywistymi osiągnięciami projektu – produkt, rezultat) i użyteczności (ocena faktycznych efektów na poziomie produktu i rezultatu w relacji do zidentyfikowanych w Planie potrzeb i problemów). W raporcie ewaluacyjnym zawarte będą także rekomendacje i proponowane do Planu zmiany. Na ich podstawie będzie możliwa aktualizacja Planu zatwierdzana uchwałą Rady Miejskiej. Natomiast na koniec okresu programowania Planu, wyznaczeni pracownicy sporządzą raport końcowy, obrazujący faktycznie zrealizowane zadania oraz osiągnięte wskaźniki, które zostały ujęte w Planie. Raport końcowy będzie dostępny do wglądu w sekretariacie Burmistrza Poddębic.

96

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice na lata 2008-2015

Komunikacja społeczna polegać będzie na informowaniu społeczności lokalnej o postępach w realizacji Planu Rozwoju Lokalnego. Każdy mieszkaniec gminy będzie miał możliwość uzyskania informacji o aktualnym stanie prac wdrożeniowych Planu wraz z wglądem w dokumentację – raporty monitoringowe i ewaluacyjne. Po zgłoszeniu chęci swojego udziału mieszkańcy będą mogli uczestniczyć w posiedzeniach. Ważnym elementem komunikacji społecznej będzie podjęcie współpracy z mediami lokalnymi, za pośrednictwem których społeczność lokalna, przynajmniej raz w roku będzie informowana o wdrażanych projektach. Ponadto informacje z wdrażania Planu będą zamieszczane na stronie internetowej Urzędu Miejskiego. Jednostką odpowiedzialną za promocję Planu, informację i promocję zadań realizowanych w jego ramach będzie Urząd Miejski. Wszystkie materiały promocyjne powinny określać cele realizacji zadań, planowane wskaźniki osiągnięć oraz źródła finansowania projektów. Zasady dotyczące promocji projektów realizowanych przy współfinansowaniu ze środków Unii Europejskiej reguluje Rozporządzenie Komisji Europejskiej Nr 1159/2000 z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie zasad informowania i promocji projektów współfinansowanych z Funduszy Strukturalnych. Grupami docelowymi działań promocyjnych będą mieszkańcy Gminy, potencjalni beneficjenci, partnerzy społeczno - gospodarczy, organizacje pozarządowe, regionalne i lokalne władze oraz inne władze publiczne, organizacje zawodowe oraz media. Promocji i informowaniu służyć będą następujące środki i instrumenty:  Publikacja Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Poddębice, udostępniona w Urzędzie Miejskim oraz na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w Biuletynie Informacji Publicznej Gminy Poddębice;  Spotkania konsultacyjne dla przedstawicieli instytucji zaangażowanych w proces tworzenia i wdrażania Planu oraz dla mieszkańców gminy, organizowane na wniosek zainteresowanych;  Współpraca z mediami lokalnymi.

97