Per-Ngjarjet-E-Shkodres
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Debati për ecurinë e hetimeve rreth ngjarjeve të Shkodrës të 1-2 prill 1991 (Debati zhvillohet në 6 seanca, në datat 3 maj, 4 maj dhe 6 maj 1991) Seanca e datës 3.05.1991 Kastriot Islami: - Kalojmë në pikën tjetër të rendit të ditës: Informacion mbi ecurinë e ngjarjeve në qytetin e Shkodrës. Kishte një propozim nga grupi parlamentar për këtë çështje që seanca të zhvillohej e mbyllur, por ne si Kryesi vendosëm që seancën ta zhvillojmë të hapur. Fjalën e ka deputeti Ajli Alushani. Ajli Alushani - Konkluzione të komisionit të posaçëm parlamentar dhe masat që propozon ai për të ndjekur ecurinë e hetimeve rreth ngjarjeve të Shkodrës të l-2 prill 1991. Komisioni i posaçëm parlamentar, në vijim të njoftimit të datës 25.4.1991, sipas detyrës së lënë nga Kuvendi dhe në përgjigje të pyetjeve e shqetësimeve të deputetëve e të shumë kolektivave dhe personave të tjerë në të gjithë vendin, paraqet disa konkluzione dhe propozime për ngjarjen e Shkodrës. Në kushtet e vështira të një mungese të paarsyeshme të bashkëpunimit të njerëzve që kanë parë me sy ngjarjet e Shkodrës, grupet e hetimit vazhdojnë punën hetimore, që tani plotësohet edhe me ndjekjen penale të 4 personave. Ndërkohë janë në fazën e eksperimentimit balistik armët e bllokuara që janë përdorur.Megjithatë, nga vlerësimi i përgjithshëm i të dhënave të deritanishme komisioni mendon se ngjarjet që ndodhën menjëherë pas zgjedhjeve në Shkodër e kanë origjinën në mospërgatitjen e mjaftueshme të elektoratit për të pranuar pa tensionime sa fitoren aq dhe humbjen në zgjedhje. Ky pësim duhet të bëhet mësim për partitë politike, sidomos për një pjesë të përkrahësve të tyre, në mënyrë që rezultatet e zgjedhjeve të pranohen ashtu siç janë dhe format e punës pas tyre të organizohen në përshtatje me ligjet e shtetit juridik e të pluralizmit, siç është realisht. Këtu e shohim burimin e atyre demonstrimeve të 1-2 prillit në Shkodër. Brenda mundësive që pati komisioni për shqyrtimin e kësaj ngjarjeje, të dhënat e grumbulluara na lejojnë të insistojmë edhe një herë në atë që ngjarja e 2 prillit duhej të ishte parandaluar. Në këtë drejtim rolin kryesor e determinant duhej ta luante Komiteti Ekzekutiv i Këshillit Popullor të Rrethit, i cili duhej të ndërhynte më energjikisht kur iu kërkua ndihmë nga Dega e Punëve të Brendshme që bashkë me forcat politike dhe organizatat e tjera të qetësonin tensionet e forcave të pakontrolluara, të grumbulluara para Komitetit të Partisë së Punës të rrethit dhe për t’i shpërndarë ato. Drejtuesit e Komitetit të Partisë së Punës të Rrethit duhej të mbanin qëndrim aktiv dhe të mos qëndronin mbyllur e të ndaheshin nga masa e demonstruesve, por të dilnin para tyre për t’i qetësuar. Po kështu, drejtuesit e Partisë Demokratike të rrethit, me gjithë angazhimin, duhej të gjenin mënyra e forma pune për të qetësuar zemërimin e demonstruesve. Nga ana tjetër, drejtuesit e forcave të rendit të rrethit të Shkodrës duhej të parapërcaktonin më drejtë e saktë veprimet që do të kryenin në vend, meqenëse situatën e prisnin, për shpërndarjen e demonstruesve në përputhje me dekretin e Presidiumit të Kuvendit Popullor të datës 5.1.1991. Forcat e rendit duhej të përcaktonin mjete të tjera për shpërndarjen e demonstruesve në përputhje me dekretin. Në këtë çështje mungesa e udhëzimeve, që duhej të ishin nxjerrë për zbatimin e këtij dekreti nga Ministria e Punëve të Brendshme, ngarkon këtë të fundit me përgjegjësi. Në vijim të këtij arsyetimi del përgjegjësia konkrete për shkeljen e dekretit të Presidiumit të Kuvendit Popullor të datës 5 janar 1991 nga drejtuesit e Degës së Punëve të Brendshme të rrethit, kryetari, shefi i policisë, zëvendësshefi i policisë, të cilët janë marrë në përgjegjësi penale. Përgjegjësi mbajnë gjithashtu edhe personat që kanë qëlluar me armë në njerëz, gjë që mbetet akoma objekt i hetimeve të mëtejshme. Drejtuesit e Hetuesisë së Përgjithshme, për zvarritjet e hetimeve, pavarësisht nga vështirësitë që paraqesin,dhe për pasojë mosnxjerrjen e shpejtë të shkaktarëve të së vërtetës, mbajnë përgjegjësi. I propozojmë Kuvendit që Kryetari i Hetuesisë së Përgjithshme, Qemal Lame, të lirohet nga kjo detyrë. Drejtuesit e Prokurorisë së Përgjithshme, që nuk luajtën si duhet rolin e tyre, siç e kërkonin ngjarje kaq të mëdha, ngarkohen me përgjegjësi. Komisioni propozon lirimin nga detyra të Prokurorit të Përgjithshëm, Rrapi Mino. Mendojmë që organet përkatëse të marrin masa administrative për përgjegjësit e grupeve të hetuesisë dhe të prokurorisë, të ngarkuara direkt me hetimet, si dhe për hetuesinë dhe prokurorinë e rrethit të Shkodrës. Ministri i Punëve të Brendshme, megjithëse ishte i ri në këtë detyrë në kohën e ngjarjeve, mban përgjegjësi për mosdhënien e udhëzimeve konkrete se si duhej vepruar në atë rast dhe për mungesën e analizës që duhej të kishte bërë në kolegjiumin e Ministrisë. Propozojmë që Ministri i Brendshëm, për këto arsye dhe duke qenë se nuk është i specialitetit, të lirohet nga kjo detyrë. I rekomandojmë Këshillit Popullor të Rrethit të Shkodrës që ta analizojë atë të gjykojë për përgjegjësinë e drejtuesve të Komitetit Ekzekutiv. I rekomandojmë Qeverisë së ardhshme të marrë masat e nevojshme që ngarje si ajo e Shkodrës të mos përsëriten. Gjithashtu të marrë masa urgjente që, në bashkëpunim me të gjitha ministritë dhe organet e rrethit, të hartojë një program konkret për të rregulluar e shëndoshur gjendjen mjaft të rënduar të rrethit të Shkodrës. Shkollat e Shkodrës duhet të vazhdojnë rregullisht mësimin e të zbatojnë me përpikëri rregullat dhe disiplinën. Në shkollat “29 Nëntori” dhe “Jordan Misja” të bëhen analiza të hollësishme në këshillin pedagogjik për rregullin, disiplinën dhe për nxjerrjen e nxënësve për manifestim. I rekomandojmë Këshillit të Ministrave që të nxjerrë akte nënligjore për të përcaktuar funksionet që kanë të drejtë të mbajnë armë. Gjithashtu të shpejtojë punën për përgatitjen e akteve ligjore që kanë të bëjnë me statusin dhe paprekshmërinë e organeve të ruajtjes së rendit. Komisioni i posaçëm parlamentar i bën thirrje popullit të Shkodrës, forcave të tij politike, sindikatave, organizatave shoqërore, komuniteteve fetare për një angazhim me të madh në stabilizimin e gjendjes dhe në dhënien e një ndihme më të organizuar forcave të rendit për të vendosur kudo qetësinë dhe jetën normale në qytet e në fshatrat e rrethit të Shkodrës. Gjithashtu komisioni parlamentar i bën thirrje forcave të rendit që pavarësisht nga kjo ngjarje, të mos dekurajohen dhe të jenë në lartësinë e detyrës së tyre për zbatimin me përpikëri të ligjeve. Përgjigje pyetjeve të ndryshme që janë bërë nga deputetët: Pyetje: Lidhur me masakrën tragjike në Shkodër, në komunikatën e dhënë nga zëdhënësi i Ministrisë së Punëve të Brendshme në televizion gënjehet në mënyrë të ulët opinioni i vendit e ai ndërkombëtar. Çfarë masash dhe përgjegjësi u morën në kryesinë e kësaj ministrie, kur dihet që në shtete totalitare si Serbia, me vrasjen e dy studentëve, ministri i Punëve të Brendshme dha dorëheqjen? Përgjigje: Zëdhënësi i Ministrisë së Punëve të Brendshme dha informacionin e dërguar nga kryetari i Degës së Punëve të Brendshme të rrethit të Shkodrës, i cili u pushua nga puna dhe u mor në përgjegjësi penale. Pyetje: Në ç’ konkluzion kanë arritur ekspertët specialistë për plagën e Arben Brocit? Fjala është për llojin e armës që e ka shkaktuar atë. Përgjigje: Plaga e hyrjes së predhës është 2.5 x 1.8 cm, që nuk i përgjigjet asnjë arme të njohur, të përdorur nga forcat e rendit. Deri tani nuk është përcaktuar lloji i armës. Ka interpretim të ndryshëm lidhur me këtë çështje. Pyetje: Flitet se është dhënë urdhër për të hapur zjarr me armë. Ç’materiale ka hetuesia për këtë? Përgjigje: Nuk ka të dhëna që të vërtetojnë dhënien e urdhrit për hapje zjarr. Pyetje: A ka ndonjë mendim konkret pse u organizua mitingu fill pas zgjedhjeve të 31 marsit? Përgjigje: Siç u tha edhe në material, ky ishte një reaksion i grumbuj njerëzish të ndryshëm që me sa duket nuk pranonin rezultatin e zgjedhjeve, një reaksion jonormal, sigurisht, siç u tha në fillim të materialit. Aty del edhe përgjegjësia e partive politike. Pyetje: Kush e organizoi këtë miting? Flitet se drejtues të Partisë Demokratike u ndodhën aty. A është e vërtetë apo jo dhe nëse kanë qenë aty, me ç’probleme u morën ata? Përgjigje: Se kush e organizoi mitingun, sigurisht ky është një problem i hetuesisë. Hetimet akoma vazhdojnë dhe deri tani nuk ka dalë ndonjë gjë. Natyrisht, kjo lidhet dhe me mosdëshminë e njerëzve të ndryshëm që pyeten, ku asnjeri nuk flet. Kurse lidhur me drejtuesit e Partisë Demokratike që u ndodhën atje, në datën 1 prill ka qenë Azem Hajdari në Shkodër, është kthyer dhe në datën 2 prill ka vajtur prapë. Ai nuk qenka tani këtu në sallë që ta thoshte vetë me ç’probleme u morën ata. Shokë të tjerë, kush ka qenë atje, ndoshta mund ta dinë e mund të thonë me se u morën. Nuk ka të dhëna nga ana e hetuesisë se me se u morën. Pyejtje: A ka të dhëna, fakte ose ndonjë mendim konkret që pse u vranë të katër vetat, kur thuhet se u zhvillua miting paqësor, por nuk thuhet se kush e organizoi atë? Përgjigje: Të dhëna të sakta se kush i vrau të katër vetat nuk ka. Pikërisht ky është dhe objekti i hetuesisë, domethënë ajo me këtë punë po merret. Hetimet dhe ndalimet që ka bërë deri tani, ekspertimi i armëve, i cili vazhdon, e të tjera, me të gjitha këto bëhet përpjekje për të vajtur drejt së vërtetës. Sigurisht, dyshimet janë të shumta, ka shumë llafe sikur janë vrarë nga forcat e rendit, nga forca të treta etj., me pak fjalë interpretohet, por faktet janë të këtilla që mund të themi se deri tani nuk është zbuluar vrasësi.