Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mircze Na Lata 2011 -2021
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mircze na lata 2011 -2021 Mircze 2010r. Opracowanie: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mirczu Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mircze Spis treści 1. Wprowadzenie …………………………………….……………………………3 2. Cześć I Cel proces tworzenia strategii …………………….…………………………………..6 1. Merytoryczne uzasadnienie opracowania strategii ………...……………………6 2. Proces tworzenia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mircze……………………………………………………………………………8 3. Podstawa prawna strategii, zgodność z prawem wspólnotowym oraz strategiami narodowymi i europejskimi …………………………………………………....13 3.Część II Charakterystyka gminy ……………………………………………………………...22 1. Położenie administracyjne……………………………………………………...23 2. Demografia……………………………………………………………………..24 3. Gleby…………………………………………………………………………… 25 4. Podmioty gospodarcze i rynek pracy………………………………………..….27 5. Rolnictwo………………………………………………………………….……29 6. Mieszkalnictwo………………………………………………………………....31 7. Komunikacja i infrastruktura…………………………………………………...32 8. Gospodarka finansowa gminy………………………………………………….33 9. Oświata i wychowanie………………………………………………………….35 10. Opieka zdrowotna……………………………………………………………....38 11. Kultura………………………………………………………………………….41 2 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mircze 12. Bezpieczeństwo………………………………………………………………...42 13. Turystyka i sport……………………………………………………………..…43 14. Organizacje pozarządowe……………………………………………………....44 15. Pomoc społeczna w Mirczu…………………………………………………….45 3.Część III Strategiczne kierunki rozwoju gminy………………………………………...….50 1. Informacje o kompleksowej strategii rozwoju Gminy Mircze…………………50 2. Analiza SWOT………………………………………………………………… .52 3. Katalog problemów w obszarach polityki społecznej………………………….55 4. Charakterystyka grup społecznie wrażliwych………………………………….72 4.Część IV Kierunki rozwoju Gminy Mircze…………………………………………………….78 1. Misja i wizja rozwoju gminy w perspektywie czasowej……………………….78 2. Cele i działania strategiczne…………………………………………………....80 3. Monitoring strategii…………………………………………………………….88 5.Zakończenie………………………………………………………………………….91 3 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mircze WPROWADZENIE Dotychczasowe doświadczenia oraz wyzwania przyszłości wskazują, iż skuteczna polityka społeczna może być realizowana jedynie jako długofalowy proces oparty na podstawach naukowych i porozumieniu społecznym. Tworzeniu nowej rzeczywistości będącej skutkiem tego procesu, nadają sens przede wszystkim jego uczestnicy. Nie można, bowiem kształtować realistycznych procesów rozwoju bez partycypacji środowisk wyróżniających się bogactwem doświadczeń, wiedzy, umiejętności oraz prostoty myślenia i twórczej inwencji. W przeciwnym razie samorząd zamiast kształtować ład społeczny, pozostanie jedynie instytucją biurokratyczną, łagodzącą narastające kwestie społeczne. Zadaniem własnym gminy jest opracowanie i realizacja strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. Powyższy obowiązek wynika z art. 17 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2009r. nr 69 poz.590 z późn.zm.) Rozwiązanie istotnych problemów społecznych jest działaniem trudnym i długofalowym, dlatego też celowe jest strategiczne podejście do zagadnień ze sfery polityki społecznej, również na poziomie lokalnym. Realizacja tego procesu zawarta jest w „Strategii Rozwiązywania problemów społecznych” będącej drogowskazem działania władz samorządowych oraz innych instytucji. Opracowanie strategii rozwiązywania problemów społecznych jest szansą pełniejszego wykorzystania wszystkich zasobów publicznych i niepublicznych oraz ich koordynacji. 4 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mircze Dobrem nadrzędnym strategii rozwiązywania problemów społecznych jest człowiek – jego potrzeby w kontekście indywidualnym i społecznym. Strategia jest zatem dokumentem opisującym, analizującym i wartościującym zjawiska w tym obszarze rzeczywistości, od którego zależy stworzenie wizji godnego życia zarówno jednostki, jak też grupy społecznej jako całości; w praktyce stanowi skuteczny instrument realizacji przyjętych założeń dla osiągnięcia stanu określonego w wizji. Dokumenty programowe o charakterze strategicznym z natury swojej muszą funkcjonować w długim horyzoncie czasowym. W przypadku niniejszej strategii jest to okres 9 lat. W nieunikniony sposób w tak długim horyzoncie czasowym zajdzie wiele, w tym także nieoczekiwanych zmian w rozwoju społeczno - gospodarczym gminy Mircze, a także w jego endogenicznym potencjale rozwojowym, zmiany zajdą także w otoczeniu bliższym i dalszym społeczności lokalnej gminy Mircze. Dlatego też należy mieć świadomość okresowej konieczności aktualizacji, zmian i rewizji Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mircze. Przesłanki, jakie decydują o podjęciu aktualizacji strategii są wielorakie. W pierwszym rzędzie mamy przyczyny techniczne wynikłe z procesu realizacji i monitoringu strategii. Monitoring z istoty swojej musi wywoływać zjawisko „sprzężenia zwrotnego”, czyli przełożenia wyników monitoringu realizacji strategii na jej przegląd i ewentualną rewizję bądź aktualizację z uwagi na zjawiska, jakie wystąpiły w trakcie jej realizacji. Druga możliwość to istotne zmiany, które mogą zajść w przyszłości w otoczeniu czy to bliższym czy dalszym społeczności gminy Mircze. Mogą to być zmiany o charakterze makroekonomicznym związane z kondycją całej polskiej gospodarki, mogą to być zmiany o charakterze polityczno - gospodarczym, mogą w końcu być to także zmiany o charakterze regionalnym dotyczące roli i pozycji społeczno - gospodarczej województwa lubelskiego w kraju. Nie mniej ważnym 5 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mircze powodem zmian mogą być zmiany, jakie zachodzą w samej społeczności lokalnej na przestrzeni lat szczególnie w zakresie rozwoju lub spadku endogenicznego potencjału rozwojowego społeczności lub też wzrostu lub spadku jej konkurencyjności. W końcu istotną przesłanką do aktualizacji strategii mogą być zmiany w programach operacyjnych w nowych okresach programowania, zmiany reguł aplikowania o środki Unii Europejskiej, co wymusi wprowadzenie zmian i aktualizacji tekstu strategii. W każdym z wyżej opisanych przypadków zmiany dokonywane będą i wprowadzane w drodze uchwały Rady Gminy. 6 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mircze CZĘŚĆ I CEL I PROCES TWORZENIA STRATEGII 1. MERYTORYCZNE UZASADNIENIE OPRACOWANIA STRATEGII Transformacja ustrojowo – gospodarcza Polski końca lat osiemdziesiątych doprowadziła do zmian w wyniku, których powstała gospodarka wolnorynkowa. Jednocześnie nastąpiło odejście państwa od roli opiekuńczej, co spowodowało wystąpienie – obok istniejących już – nieznanych dotychczas, niekorzystnych zjawisk społecznych. Nowym, szczególnie dotkliwym problemem społecznym stało się bezrobocie; rodzące ubóstwo, bezdomność, w sposób istotny przyczyniające się do nasilania się zjawisk patologicznych. Dotychczasowe działania z zakresu pomocy społecznej okazują się nieskuteczne, skupiają się na dystrybucji środków. Konieczna jest zmiana systemu działania w celu aktywizacji osób niezaradnych życiowo, zagrożonych wykluczeniem społecznym i ubóstwem. Sytuacja wymagała opracowania nowej strategii działania instytucjonalnej pomocy społecznej na wszystkich szczeblach terytorialnych. Wstąpienie Polski do unii Europejskiej, nakłada na Państwo Członkowskie obowiązek prowadzenia w ramach Unii wspólnych działań wspierających, uzupełniających i koordynujących w szeroko pojętej dziedzinie ochrony ludności. Kolejnym powodem jest fakt, iż opracowanie strategii jest warunkiem pozyskiwania 7 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mircze zewnętrznych środków finansowych na realizację projektów dotyczących sfery społecznej zarówno z budżetu państwa, jak też funduszy Unii Europejskiej. Ustawa o pomocy społecznej stanowi, więc kolejny etap budowy nowego systemu aktywnej polityki społecznej w Polsce. Istotą nowego modelu działania pomocy społecznej jest uspołecznienie procesu planowania strategicznego i realizacji założeń strategicznych. Spełnia także wymogi Unii Europejskiej i oznacza zastosowanie w procesie planowania wymienionych niżej zasad: • programowania: obowiązku tworzenia długookresowych strategii i planów rozwoju na wszystkich poziomach: krajowym, wojewódzkim. Powiatowym i gminnym; • subsydiarności: jasnego określenia kompetencji władzy wykonawczej różnych szczebli i upoważnienia samorządów z mocy obowiązujących aktów prawnych do programowania i realizacji polityki społecznej regionu; • koncentracji: wyboru oraz ustalenia hierarchii priorytetów w ramach programów operacyjnych i systematyczne zwiększanie przydziału środków na działania w obszarach, w których koncentrują się problemy społeczne; • partnerstwa: obowiązku konsultowania na każdym poziomie programowania polityki społecznej z partnerami społecznymi. Stąd rodzi się konieczność organizowania Strategii. Podstawą efektywności strategii jest sporządzanie diagnozy aktualnej sytuacji, następnie budowanie wizji w oparciu o rozeznanie potrzeby. 8 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mircze 2. PROCES TWORZENIA STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY MIRCZE Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych jest spójnym zbiorem celów oraz działań realizowanych w określonym czasie. 1. Jest łącznikiem w integracji lokalnej, regionalnej, narodowej i europejskiej, pełniąc funkcje: • polityczną: