Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
zał ącznik nr 1A do Uchwały Nr ……………….. Rady Gminy Skórcz z dnia ……………. r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ”
UWARUNKOWANIA
Grudzie ń 2014 r. - lipiec 2015 r.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 1 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ – aktualizacja cało ściowa dokumentu
UWARUNKOWANIA
Zespół autorski: Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” sp. z o.o., Starogard Gda ński
Projektant główny mgr in ż. arch Maria Kiełb-Sta ńczuk – uprawn. do proj. w plan. przestrz.nr 1334/93 , członek Izby Urbanistów nr ewid G-006/2002 POIU w Gda ńsku
Zespół mgr Karina Ma ńkowska – prace asystenckie, oprac. graficzne mgr in ż. Karol Maliszewski - prace graficzne mgr in ż. Andrzej Piotrzkowski – program, demografia mgr Katarzyna Szalewska mgr in ż. Barbara Jodłowska – in żynieria mgr in ż. Tomasz Mackun – komunikacja
Cz ęść przyrodnicza: - na podstawie opracowania ekofizjograficznego , sporz ądzonego przez Biuro Projektów i Wdro żeń Proekologicznych „PROEKO” Gda ńsk , marzec 2014 r. Dr hab. Maciej Przewo źniak mgr Łukasz Kowalski mgr Katarzyna Kubik mgr Ewa Sawon mgr Andrzej Winiarski
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 2 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
SPIS TRE ŚCI: STRONA
1. CZ ĘŚĆ OGÓLNA...... 5 1.1. WST ĘP...... 5 1. 2. PODSTAWA OPRACOWANIA , MATERIAŁY WYJ ŚCIOWE ...... 7 1.3. PODSTAWOWE DANE DOTYCZĄCE GMINY ...... 10 2. UWARUNKOWANIA PONADLOKALNE I STRATEGIA ROZWOJU GMINY ...... 11 2.1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z KONCEPCJI PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA KRAJU 2030.... 11 OPRACOWANO NA PODSTAWIE - KONCEPCJI PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA KRAJU 2030 – PRZYJ ĘTEJ UCHWAŁ Ą NR 239 RADY MINISTRÓW Z DNIA 13 GRUDNIA 2011 R. MONITOR POLSKI 2012, POZ . 252...... 11 2.2. UWARUNKOWANIA I WYTYCZNE PONADLOKALNE WYNIKAJ ĄCE ZE STRATEGII ROZWOJU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO 2020...... 17 2.3. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I POLITYKI PRZESTRZENNEJ - PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO ...... 20 2.3.1. System obszarów chronionych...... 20 2.3.2. System ochrony środowiska kulturowego...... 21 2.3.3. System ochrony walorów krajobrazu ...... 22 2.3.4. Ochrona zasobów środowiska...... 22 2.3.5. System osadniczy...... 24 2.3.6. Infrastruktura społeczna ...... 26 2.3.7. Kształtowanie warunków przestrzennych rozwoju gospodarczego...... 27 2.3.8. Rozwój gospodarki turystycznej ...... 28 2.3.9. Lokalizacja wielkopowierzchniowych obiektów handlowych...... 29 2.3.10. Infrastruktura transportowa...... 30 2.3.11. Systemy infrastruktury technicznej ...... 31 2.3.12. Infrastruktura systemów bezpiecze ństwa i obronno ści...... 36 2.3.13. Obszary problemowe...... 36 2.3.14. Zadania słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych ...... 37 2.4. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE ZE STRATEGII ROZWOJU GMINY ...... 38 2.5. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z DOKUMENTÓW PLANISTYCZNYCH S ĄSIEDNICH GMIN ...... 40 2.6.S YNTETYCZNE WNIOSKI DOT . UWARUNKOWA Ń PONADLOKALNYCH ...... 50 3. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE ZAGOSPODAROWANIA...... 51 3.1 DOTYCHCZASOWE PRZEZNACZENIE , ZAGOSPODAROWANIE I UZBROJENIE TERENU [ART . 10 UST 1 PKT 1]... 51 3.1.1.Przeznaczenie terenu ...... 51 3.1.2. U żytkowanie terenu ...... 52 3.1.3. Obecne zagospodarowanie terenu. Charakterystyka sołectw...... 52 3.1.4. Uzbrojenie terenu ...... 58 3.2. SYTUACJA SPOŁECZNO -EKONOMICZNA ...... 59 3.2.1 Sie ć osadnicza, liczba ludno ści...... 59 3.2.2. Potencjał demograficzny ...... 61 Zmiany liczby ludno ści ...... 61 Przyrost naturalny...... 62 Ruch migracyjny ...... 63 Struktura wieku ludno ści...... 63 Struktura płci...... 65 Struktura wykształcenia...... 65 3.2.3. Gospodarstwa domowe...... 66 3.2.4. Źródła utrzymania ...... 66 3.2.5. Warunki życia mieszka ńców...... 67 Mieszkalnictwo. Wielko ść zasobów mieszkalnictwa rodzinnego ...... 67 Ocena warunków zamieszkiwania...... 67 Poziom wyposa żenia w urz ądzenia infrastruktury technicznej...... 68 3.2.6. RYNEK PRACY ...... 69 Aktywno ść zawodowa ludno ści ...... 69 Wielko ść i struktura bezrobocia ...... 69 Miejsca pracy ...... 70 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 3 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Bilans zasobów pracy...... 73 3.2.7. Usługi dla ludno ści...... 74 Oświata i wychowanie...... 74 Ochrona zdrowia ...... 75 Życie kulturalne gminy...... 76 Baza noclegowa, turystyka...... 77 Obiekty sportowe i rekreacyjne...... 77 3.2.8. Rolnictwo...... 78 3.2.9. Le śnictwo...... 80 3.3. PROGNOZA LICZBY LUDNO ŚCI GMINY SKÓRCZ DO ROKU 2030 ...... 81 3.3.1.Zało żenia do prognozy...... 81 3.3.2. Wyniki prognozy ...... 82 3.3.3. Omówienie wyników prognozy ...... 85 3.3.4. Zapotrzebowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe ...... 86 3.4. STAN ŁADU PRZESTRZENNEGO I WYMOGI JEGO OCHRONY ...... 86 3.5. STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO , W TYM STAN ROLNICZEJ I LE ŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ , WIELKO ŚĆ I JAKO ŚĆ ZASOBÓW WODNYCH ORAZ WYMOGI OCHRONY ŚRODOWISKA , PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO ...... 87 3.5.1. Stan i zasoby środowiska przyrodniczego...... 87 Poło żenie...... 87 Rze źba terenu i budowa geologiczna...... 87 Klimat...... 88 Hydrografia ...... 88 Gleby...... 88 Szata ro ślinna, lasy, fauna...... 89 Waloryzacja zasobowo-użytkowa ...... 89 3.5.2. Osnowa ekologiczna gminy ...... 92 3.5.3. Diagnoza stanu środowiska...... 93 3.6. STAN DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ ...... 102 3.6.1. Rys historyczny ...... 102 3.6.2. Zasoby dziedzictwa kulturowego gminy Skórcz...... 103 3.6.3. Ocena dziedzictwa kulturowego gminy...... 104 3.6.3. Zabytki obj ęte formami prawnymi ochrony – wpisane do rejestru zabytków...... 106 3.6.4. Wojewódzka ewidencja zabytków archeologicznych dla gminy Skórcz...... 107 3.6.5.Wojewódzka ewidencja zabytków dla gminy Skórcz...... 110 3.6.6. Gminna ewidencja zabytków dla gminy Skórcz i gminny program opieki nad zabytkami...... 114 3.6.7. Warto ści środowiska kulturowego gminy Skórcz – wymagaj ące ochrony...... 114 3.7. ZAGRO ŻENIA BEZPIECZE ŃSTWA LUDNO ŚCI I JEJ MIENIA ...... 115 3.7.1. Zagro żenia przyrodnicze ...... 115 3.8. POTRZEBY I MO ŻLIWO ŚCI ROZWOJU GMINY ...... 117 3.9. STAN PRAWNY GRUNTÓW ...... 119 3.10. WYST ĘPOWANIE OBIEKTÓW I TERENÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH ...... 120 3.11. WYST ĘPOWANIE OBSZARÓW NATURALNYCH ZAGRO ŻEŃ GEOLOGICZNYCH ...... 128 3.12. WYST ĘPOWANIE UDOKUMENTOWANYCH ZŁÓ Ż KOPALIN ORAZ ZASOBÓW WÓD PODZIEMNYCH ...... 128 3.13. WYST ĘPOWANIE TERENÓW GÓRNICZYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH ... 128 3.14. STAN SYSTEMÓW KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ , W TYM STOPIE Ń UPORZ ĄDKOWANIA GOSPODARKI WODNO -ŚCIEKOWEJ , ENERGETYCZNEJ ORAZ GOSPODARKI ODPADAMI ...... 129 3.14. 1. Stan systemów komunikacji ...... 129 3.14.4. Infrastruktura techniczna – zaopatrzenie w wod ę. Diagnoza stanu istniej ącego...... 140 3.14.5. Infrastruktura techniczna – odprowadzenie ścieków. Diagnoza stanu istniej ącego...... 142 3.14.4. Infrastruktura techniczna – stan uporz ądkowania gospodarki ściekowej ...... 145 3.15. ZADANIA SŁU ŻĄ CE REALIZACJI PONADLOKALNYCH CELÓW PUBLICZNYCH ...... 148 4. OCENA JAKO ŚCI PRZESTRZENI GMINY SKÓRCZ - SYNTEZA...... 149
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 4 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
1. Cz ęść ogólna
1.1. Wst ęp Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy to dokument własny samorz ądu Gminy Skórcz, sporz ądzany przez Wójta Gminy, na podstawie Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 27 marca 2003 r. (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 647, ze zm.) oraz Uchwały Nr XXIII/186/2013 Rady Gminy Skórcz z dnia 19 czerwca 2013 r. o przyst ąpieniu do sporz ądzania studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Niniejsze opracowanie stanowi zmian ę – aktualizacj ę dotychczasowego dokumentu studium uchwalonego Uchwał ą Nr III/16/02 Rady Gminy Skórcz z dnia 30 grudnia 2002 r. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie jest przepisem gminnym i nie stanowi podstawy prawnej wydawanych decyzji administracyjnych. Stanowi jednak wykładni ę - zapis polityki przestrzennej gminy i wg obowi ązuj ącej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jest jedynym dokumentem, w którym gmina okre śla zasady rozwoju przestrzennego jako cało ści w swoich granicach administracyjnych. Studium słu żyć ma tak że jako materiał koordynuj ący w zakresie gospodarowania przestrzeni ą, zwłaszcza dla planów miejscowych sporz ądzanych dla fragmentów gminy, gdy ż zgodnie z ustaw ą wi ąż e organa gminy przy sporz ądzaniu planów miejscowych (art.9 ust 4 ustawy). Jest to dokument sporz ądzany obligatoryjnie dla ka żdej gminy w granicach administracyjnych. Studium, zgodnie z art. 9 ust. 2, sporz ądza si ę uwzgl ędniaj ąc zasady okre ślone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju przestrzennego i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy. W studium uwzgl ędnia si ę uwarunkowania wynikaj ące w szczególno ści z (Art. 10. ust. 1.): 1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu; 2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony; 3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; 4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) warunków i jako ści życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia; 6) zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia; 7) potrzeb i mo żliwo ści rozwoju gminy; 8) stanu prawnego gruntów; 9) wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych; 10) wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych; 11) wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin oraz zasobów wód podziemnych; 12) wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych; 13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami; 14) zada ń słu żą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych; 15) wymaga ń dotycz ących ochrony przeciwpowodziowej . Trzeba tak że pami ęta ć, że przy wszelkich rozstrzygni ęciach dotycz ących zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z tre ści ą art. 1 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, uwzgl ędnia ć nale ży zwłaszcza: 1) wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury; 2) walory architektoniczne i krajobrazowe; 3) wymagania ochrony środowiska, w tym gospodarowania wodami i ochrony gruntów rolnych i le śnych;
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 5 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
4) wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) wymagania ochrony zdrowia oraz bezpiecze ństwa ludzi i mienia, a tak że potrzeby osób niepełnosprawnych; 6) walory ekonomiczne przestrzeni; 7) prawo własno ści; 8) potrzeby obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa; 9) potrzeby interesu publicznego; 10) potrzeby w zakresie rozwoju infrastruktury technicznej, w szczególno ści sieci szerokopasmowych.
Powy ższe czynniki stanowi ą wraz z zasad ą zrównowa żonego rozwoju grup ę uwarunkowa ń ogólnych. Polityka przestrzenna gminy, sposób zagospodarowania i wykorzystania przestrzeni winna przyjmowa ć zasad ę zrównowa żonego rozwoju jako podstaw ę wszelkich działa ń (zgodnie z art. 1 ustawy). Zrównowa żony rozwój to taki rozwój społeczno- gospodarczy, w którym nast ępuje proces integrowania działa ń politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwało ści podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania mo żliwo ści zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczno ści lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokole ń (wg Ustawy Prawo ochrony środowiska). Samorz ąd gminy winien d ąż yć do poprawnego i zgodnego z wymogami ochrony środowiska kreowania nowych terenów zainwestowania, ale tak że do poprawy jako ści i atrakcyjno ści obszaru gminy rozumianego jako środowiska życia jej mieszka ńców. Najwa żniejsze cele dotycz ące środowiska to: minimalizacja zu życia przestrzeni i zasobów naturalnych, oszcz ędne i racjonalne, efektywne gospodarowanie zasobami i energi ą, zapewnienie równego dost ępu do zasobów i dóbr, do usług, ochrona zdrowia mieszka ńców, podtrzymanie, zachowanie kulturowej i społecznej ró żnorodno ści.
Opracowanie wykonano bior ąc pod uwag ę dotychczasowy dokument Studium z 2002 r, a tak że zaktualizowane studia i analizy wyj ściowe wielobran żowe, obejmuj ące swym zasi ęgiem obszar gminy, a w wybranych elementach szerszy zakres przestrzenny. W szczególno ści zaktualizowano opracowanie ekofizjograficzne dla obszaru całej gminy (opracowanie „Proeko” Gda ńsk, marzec 2014 r.) oraz studium społeczno-gospodarcze i demograficzne. Skojarzono oddzielnie analizowane wcze śniej składowe przestrzeni. Zaprezentowano stany, czynniki, zjawiska i procesy w wielu sferach, które maj ą obecnie i które b ędą miały wpływ na kształtowanie przestrzeni Gminy Skórcz.
Niniejsze opracowanie stanowi cz ęść I elaboratu Studium – tekst UWARUNKOWA Ń.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 6 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
1. 2. Podstawa opracowania, materiały wyj ściowe
• Umowa nr 1/2014 z dn. 22 stycznia 2014 r. pomi ędzy Gmin ą Skórcz a Przedsi ębiorstwem Projektowo-Realizacyjnym “DOM” Sp. z o.o. w Starogardzie Gda ńskim, ul. Ko ściuszki 34G • Uchwała Nr XXIII/186/2013 Rady Gminy Skórcz z dnia 19 czerwca 2013 r. o przyst ąpieniu do sporz ądzania zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego przepisy prawne (wybrane najwa żniejsze dla przedmiotu opracowania): Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 199) o Ustawa z dnia 03.10.2008r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1235, z pó źn. zm.) o Ustawa z 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, z pó źn. zm.) o Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z pó źn. zm.) o Ustawa z dnia 18 lipca 2001 Prawo wodne (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 145, z p) o Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 627 z pó źn. zm.) o Ustawa z dnia 28 wrze śnia 1991r o lasach (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1153 z pó źn. zm.) o Ustawa z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1205 z pó źn. zm.) o Ustawa z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1446) o Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo ściami (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 518, z pó źn. zm.) o Ustawa z 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 520) o Ustawa z dn. 09.06.2011r. prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 196) o Ustawa z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 460 z pó źn. zm.)
Materiały wyj ściowe: • Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego gminy Skórcz – opracowanie Biuro Planowania przestrzennego w Gda ńsku - zatwierdzony Uchwała RNMiG w Skórczu Nr IV/14/84 z dn. 26.09.1984 r., ze zmianami wg Uchwały Nr VIII/40/89 Rady Gminy w Skórczu z dnia 18.07.1989 r. • Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego gminy Skórcz - aktualizacja (opracowanie PPR „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński, 1992r) - uchwalony Uchwał ą
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 7 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Rady Gminy Skórcz Nr VII/60/93 z dnia 25 luty 1993 r., ogłoszony w Dzienniku Urz ędowym Województwa Gda ńskiego Nr 11 z 1993 r. poz. 62 z dn. 18.05.1993 r. • Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Skórcz - wykonane przez Jeleniogórskie Biuro Planowania i Projektowania sp. z o.o. Pracownia Janusza Korzenia, grudzie ń 2002 r.- Uchwalone Uchwał ą Nr III/16/02 Rady Gminy Skórcz z dn. 30 grudnia 2002 r. • Studium ochrony środowiska kulturowego gminy Skórcz – Regionalny O środek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Gda ńsku - opracowanie dr in ż. arch. Artur Kostarczyk, mgr Regina Pernak, Gda ńsk pa ździernik 2002r. • Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy Skórcz- opracowanie „DOM” sp. z o.o. Starogard Gda ński, grudzie ń 2009 r., zaopiniowane przez PKUA w Starogardzie Gda ńskim z dn. 26.07.2010 r. • Informacje o wydanych decyzjach wzizt dot. obszaru gminy Skórcz w okresie 2003-2014 • Informacje i dane statystyczne o gminie, w tym GUS, WUS, dane własne Urz ędu Gminy w Skórczu • Strategia rozwoju gminy Skórcz do roku 2015 - z czerwca 2001 r. na okres 2001-2015 oraz Plan Rozwoju Lokalnego dla gminy Skórcz z pa ździernika 2004 r. - na lata 2004- 2013 • Plan gospodarki odpadami dla województwa pomorskiego 2018 (Uchwała Nr 415/XX/12 Sejmiku Woj. Pomorskiego z 25.06.2012 r. oraz Uchwała Nr 416/XX/12 Sejmiku Woj. Pomorskiego z dnia 25.06.2012 r. w sprawie wykonania „Planu gospodarki odpadami dla województwa pomorskiego 2018”. • Planu aglomeracji – gospodarka ściekowa, Urz ąd Gminy w Skórczu 2005, Rozporz ądzenie Wojewody Pomorskiego nr 29/06 z dnia 19stycznia 2006 r., zmiana wg Rozporz ądzenia nr 27/08 Wojewody Pomorskiego z dnia 14 listopada 2008 r. • Projekt zmiany aglomeracji gminy Skórcz – opracowanie „DOM” 2014r. • Mapa syt – wys. obszaru opracowania w skali 1:10000 z Pa ństwowego Zasobu Geodezyjno-Kartograficznego • Mapy ewidencyjne 1:5000 oraz wypisy z ewidencji gruntów i budynków (wybrane) • Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe Gminy Skórcz dla potrzeb Studium..- opracowanie Biuro Projektów i Wdro żeń Proekologicznych „Proeko” Gda ńsk, marzec 2014 r. • Zło żone wnioski do studium od instytucji i organów uprawnionych do uzgadniania i opiniowania projektu studium oraz od osób fizycznych, w tym zebrane przez Urz ąd Gminy w okresie marzec 2014 r. – grudzie ń 2014 r. • Materiały i dokumenty zgromadzone przez Urz ąd Gminy w Skórczu dot. obszaru opracowania • Studia uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin sąsiednich – analiza opracowana przez „DOM” Sp. z o.o., marzec 2014 r. • Wyniki bada ń programu „Regionalny Barometr Społeczny” dla woj. pomorskiego - 2010 • Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030 – przyj ęta Uchwał ą Nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. Monitor Polski 2012, poz. 252 • Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego – Uchwała Nr 1004/XXXIX/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 26 pa ździernika 2009 roku
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 8 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
• Strategia rozwoju woj. pomorskiego 2020 – przyj ęta Uchwał ą Nr 458/XXII/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 wrze śnia 2012 r. • Program rozwoju elektroenergetyki z uwzgl ędnieniem źródeł odnawialnych w województwie pomorskim do roku 2025 (Uchwala Nr 1155/350/10 Zarz ądu Województwa Pomorskiego z dnia 31 sierpnia 2010 r.) • Regionalna strategia energetyki ze szczególnym uwzgl ędnieniem źródeł odnawialnych (Uchwała Nr 1098/LII/06 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 23 pa ździernika 2006 r) • Plan gospodarki odpadami dla województwa pomorskiego 2018 (Uchwała Nr 415/XX/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 czerwca 2012 r., uchwała Nr 416/XX/12 Sejmiku Woj. Pomorskiego z dnia 25 czerwca 2012 r. w sprawie wykonania Planu Gospodarki odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018, uchwała Nr 557/XXVII/13 Sejmiku Woj. Pomorskiego z dnia 25 lutego 2013 r. zmieniaj ąca uchwał ę w sprawie wykonania Planu Gospodarki Odpadami dla Woj. Pomorskiego 2018) • Projekt zało żeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe dla gminy Skórcz • Plany odnowy sołectw – opracowania archiwalne - m.inn Czarnylas, P ączewo, Wolental, Wielki Bukowiec, Barło żno • Materiały Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gda ńsku dot. gminy Skórcz , w tym wojewódzka ewidencja zabytków • Objazd terenowy gminy • Inwentaryzacja u żytkowania i zagospodarowania terenów na potrzeby Studium- opracowanie „DOM” Sp. z o.o. , Starogard Gda ński, kwiecie ń 2014 r. • Materiały własne archiwalne - PPR „DOM” sp. z o.o., Starogard Gda ński dot. gminy oraz obszarów s ąsiednich
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 9 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
1.3. Podstawowe dane dotycz ące gminy
Gmina Skórcz to gmina powiatu starogardzkiego, położona w południowej jego cz ęś ci, w południowej cz ęś ci województwa pomorskiego. Gmina poło żona jest na północnym skraju Borów Tucholskich w obr ębie Pojezierza Starogardzkiego. Graniczy z gminami: Bobowo, Morzeszczyn, Sm ętowo Graniczne, Osiek, Lubichowo a tak że z miastem Skórcz. Przez obszar gminy przebiegaj ą nieczynne linie kolejowe nr 243 i 218. oraz drogi wojewódzkie nr 214, 222, 231, 234, 623. Przez wschodni fragment obszaru gminy biegnie autostrada A1, której najbli ższy w ęzeł znajduje si ę w Kopytkowie – w gminie Sm ętowo Graniczne. Gmin ę zamieszkuje (dane wg GUS na dzie ń 31.12.2013r) 4641 osób. G ęsto ść zaludnienia to 48 osób/ km2. Powierzchnia gminy to 9686 ha. W u żytkowaniu przewa żaj ą grunty rolne – ok. 70 % powierzchni, lasy zajmuj ą tylko ok. 14%, ogólnej powierzchni. Głównym o środkiem usługowym jest miasto Skórcz, poło żone w centralnej cz ęś ci obszaru gminy. Na terenie gminy znajduje si ę 19 miejscowo ści, skupionych w 11 sołectwach. Gmina datuje swoje istnienie od dnia 6 wrze śnia 1927r. Od tego czasu obszar gminy ulegał wielu zmianom, w ostatecznym kształcie w latach 1972-1991 tworzył wspóln ą struktur ę wraz z miastem jako Gmina i Miasto Skórcz. Do roku 1991 1 miasto i obszar wiejski (obecna gmina Skórcz) stanowiły jeden samorz ąd. Obecnie oba samorz ądy s ą silnie zwi ązane poprzez gospodark ę wodno-ściekow ą (wspólna oczyszczalnia, wspólny obszar aglomeracji, uj ęcie wody dla miasta na terenie gminy wiejskiej). Wi ększe o środki w obszarze gminy to wsie: Barło żno, P ączewo, Wielki Bukowiec, Wolental. Usługi ponadpodstawowe świadczone s ą w Starogardzie Gda ńskim (o środek powiatowy). Gmina podzielona jest na 11sołectw, część z nich to sołectwa o niewielkiej liczbie ludno ści (poni żej 500 osób). Podstawowe funkcje gminy to rolnictwo, pozostałe funkcje takie jak np. turystyka i rekreacja maj ą dotychczas niewielkie znaczenie, w gminie rozwija si ę te ż drobna przedsi ębiorczość i usługi, zwi ązane przede wszystkim z transportem, usługami remontowo-budowlanymi. Południowa cz ęść obszaru gminy obj ęta jest formami ochrony przyrody - jest to obszar Natura 2000 Borów Tucholskich oraz Obszar Chronionego Krajobrazu Borów Tucholskich. Na terenie gminy znajduje si ę tylko kilka obiektów zabytkowych rejestrowych, w granicach gminy znajduj ą si ę cz ęś ciowo strefy ochrony konserwatorskiej ustanowione dla układu urbanistycznego miasta Skórcza (wpisanego do rejestru zabytków), stanowi ą one tzw. otoczenie zabytku. Ośrodki ponadgminne obsługuj ące mieszka ńców gminy Skórcz to: - Starogard Gda ński – dost ępny czasowo za ok. 20-30 min.- o środek powiatowy, regionalny II rz ędu wg planu zagospodarowania przestrzennego województwa, zapewniaj ący obsług ę w zakresie szkolnictwa ponadgimnazjalnego, wy ższego, szpitala specjalistycznego, kultury i sztuki, sportu i rekreacji, usług komercyjnych wyższego rz ędu - Tczew (dost ępny w odl. czasowej ok. 40-45 min, Gniew (odl. czasowa ok. 30min)
1 Decyzj ą Rady Ministrów z dnia 26 wrze śnia 1991r rozdzielono samorz ądy na miasto i gmin ę wiejsk ą. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 10 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
2. Uwarunkowania ponadlokalne i strategia rozwoju gminy
2.1. Uwarunkowania wynikaj ące z Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030
Opracowano na podstawie - Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju 2030 – przyj ętej Uchwał ą Nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. Monitor Polski 2012, poz. 252
Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju okre śla zasady prowadzenia polityki przestrzennej przede wszystkim w oparciu o ustrojow ą zasad ę zrównowa żonego rozwoju i wynikaj ące z niej zasady planowania publicznego: − zasad ę racjonalno ści ekonomicznej, − zasad ę preferencji regeneracji (odnowy) nad zajmowaniem nowych obszarów pod zabudow ę, − zasad ę przezorno ści ekologicznej, − zasad ę kompensacji ekologicznej, − zasad ę hierarchiczno ści celów zapewniaj ąca koordynacj ę działalno ści wszystkich podmiotów podejmuj ących decyzj ę z poszanowaniem subsydiarno ści organizacji władz samorz ądowych, − zasada dynamicznego strefowania i wyznaczania obszarów planistycznych, − zasada partycypacji społecznej (szerokiej i aktywnej), Cel strategiczny polityki przestrzennego zagospodarowania kraju sformułowany jest nast ępuj ąco: Efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej terytorialnie zró żnicowanych potencjałów rozwojowych dla osi ągania ogólnych celów rozwojowych – konkurencyjno ści, zwi ększenia zatrudnienia, sprawno ści funkcjonowania pa ństwa oraz spójno ści w wymiarze społecznym, gospodarczym i terytorialnym w długim okresie. Osi ąganie tego celu musi si ę odbywa ć z zachowaniem spójno ści przyrodniczo-kulturowej słu żą cej realizacji konstytucyjnej zasady zrównowa żonego rozwoju. W KPZK 2030 wskazano sze ść ści śle powi ązanych i dopełniaj ących si ę wzajemnie celów. Spo śród nich do obszaru gminy Skórcz mo żna odnie ść nast ępuj ące działania słu żą ce realizacji celów rozwoju okre ślonych w KPZK 2030: 1) Poprawa spójno ści wewn ętrznej i terytorialne równowa żenie rozwoju kraju poprzez promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania si ę czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystanie potencjału wewn ętrznego wszystkich terytoriów. • Wspomaganie spójno ści terytorialnej, w tym wspomaganie restrukturyzacji obszarów wiejskich: Restrukturyzacja obszarów wiejskich ma podstawowe znaczenie dla Polski. Niezb ędne jest wzmacnianie potencjału rozwojowego obszarów wiejskich w wymiarze lokalnym (gminnym, powiatowym i subregionalnym) i rozszerzanie oferty lokalnych rynków pracy, z uwzgl ędnieniem uwarunkowa ń lokalnych. Konieczne jest ułatwienie mieszka ńcom dostosowania si ę do zmian
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 11 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
strukturalnych poprzez wykorzystanie innych walorów tych obszarów (np. w zakresie ekologii, rozwoju turystyki, produkcji energii w oparciu o lokalne źródła surowców) i zwi ększenie mo żliwo ści znalezienia zatrudnienia w bardziej produktywnych sektorach gospodarki. Nast ąpi to dzi ęki wsparciu rozwoju zasobów ludzkich, kapitału społecznego oraz inwestycji w infrastruktur ę techniczn ą (transportow ą, telekomunikacyjn ą, energetyczn ą niskich napi ęć i ochrony środowiska) i społeczn ą. Wa żnym elementem działa ń restrukturyzacyjnych s ą ukierunkowane na wzrost roli i jako ści działania instytucji publicznych. obsługuj ących procesy restrukturyzacyjne oraz słu żą ce pobudzaniu aktywno ści i budowaniu partnerstwa pomi ędzy ró żnymi grupami społecznymi. ••• Regionalna integracja funkcjonalna, wspomaganie rozprzestrzeniania si ę procesów rozwojowych na obszary poza głównymi miastami oraz budowanie potencjału dla specjalizacji terytorialnej, w tym integracja przestrzenna i funkcjonalna obszarów wiejskich, wspomaganie rozwoju specjalizacji terytorialnej: Polityka przestrzenna wobec obszarów wiejskich b ędzie zmierza ć do uruchomienia istniej ącego potencjału rozwojowego tych obszarów w celu zwi ększenia ich konkurencyjno ści jako miejsca zamieszkania i pracy, wypoczynku oraz prowadzenia działalno ści gospodarczej i poprawy warunków życia mieszka ńców. . Infrastruktura energetyczna na obszarach wiejskich, sieci przesyłowe i dystrybucyjne oraz powi ązania sieci przesyłowej mi ędzy regionami b ędą modernizowane, tak że dla wsparcia dynamiki rozwoju wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. Nale ży podj ąć intensywne działania na rzecz modernizacji i rozwoju szeroko poj ętej infrastruktury edukacji, a tak że tworzy ć i modernizowa ć infrastruktur ę dla inkubowania przedsi ęwzi ęć społecznych i obywatelskich. Niezb ędne jest równie ż zapewnienie dost ępu do wysokiej jako ści usług umo żliwiaj ących podnoszenie wiedzy, umiej ętno ści i aktywizacj ę mieszka ńców obszarów wiejskich. Dla zwi ększenia mobilno ści przestrzennej mieszka ńców obszarów wiejskich niezb ędne jest (…) utrzymanie oraz tworzenie nowych poł ącze ń kolejowych, wzmocnienie regionalnego i lokalnego transportu autobusowego w relacjach zamiejskich , umo żliwiaj ącego bezpo średnie powi ązanie z obszarem metropolitalnym przyległych obszarów wiejskich oraz modernizacj ę uzupełnienie sieci dróg na obszarach wiejskich oraz rozwój zintegrowanego transportu publicznego w relacji miasto – wie ś. Jednocze śnie nale ży (…) wspiera ć tworzenie infrastruktury i rozbudow ę w ęzłów przesiadkowych transportu kołowego i kolejowego na obszarach wiejskich (opartej na budowie i rozwoju zintegrowanej infrastruktury transportu pasa żerskiego w układzie lokalnym i regionalnym). Planowanie przestrzenne na obszarach wiejskich powinno zachowywa ć najlepsze tradycyjne wzorce zabudowy w powi ązaniu z postulatem zapobiegania nadmiernemu jej rozproszeniu i tworzenia zwartych skupisk ludno ści , zmniejszaj ąc energochłonno ść tworzonych w procesie rurbanizacji struktur, jednocze śnie powinno uwzgl ędnia ć potrzeby komunikacyjnych powi ąza ń sieciowych zarówno lokalnych, jak i z du żymi o środkami miejskimi. Szans ą dla rozwoju wielu obszarów wiejskich jest osi ąganie specjalizacji dzi ęki wykorzystaniu ich dziedzictwa kulturowego, zasobów przyrodniczych i krajobrazowych. Nast ępowa ć b ędzie wzmocnienie ekologicznych funkcji obszarów wiejskich poprzez zalesianie gruntów porolnych, odtwarzanie stosunków hydrologicznych oraz wł ączenie niektórych terenów rolniczych do systemu korytarzy ekologicznych. • Wspomaganie spójno ści w specyficznych obszarach problemowych, w tym wspomaganie obszarów o najni ższym poziomie dost ępu do dóbr i usług warunkuj ących mo żliwo ści rozwojowe. Gwarancj ą zapewnienia funkcjonalnej i przestrzennej spójno ści tych obszarów z sieci ą głównych ośrodków miejskich jest zapewnienie dost ępu mieszka ńcom wszystkich terytoriów (…) do podstawowych usług na obszarach przez nich zamieszkanych (do 30 minut dojazdu) oraz dost ępu do usług wy ższego rz ędu zlokalizowanych w głównych o środkach miejskich (1,5 godz.). 2) Poprawa dost ępno ści terytorialnej kraju w ró żnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 12 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
••• Poprawa dost ępno ści o środków subregionalnych i obszarów wiejskich oraz poprawa dost ępno ści do obszarów o najni ższym poziomie dost ępno ści czasowej do najwi ększych miast. Utrudniony dost ęp do usług publicznych m.in. do infrastruktury wodno-kanalizacyjnej czy infrastruktury do odzysku – w tym recyklingu – oraz unieszkodliwiania odpadów lub ich niska jako ść pogł ębiaj ą depopulacj ę na obszarach wiejskich oraz generuj ą dalsze problemy społeczne (bezrobocie, bierno ść społeczna), co skutkuje marginalizacj ą gospodarcz ą i społeczn ą obszarów o utrudnionym dost ępie. Zapewnienie dost ępu do dóbr i usług publicznych oraz podnoszenie ich jako ści umo żliwia rozwój obszarów wiejskich. Rozbudowa infrastruktury transportowej umo żliwi oddziaływanie najsilniejszych obszarów wzrostu na inne o środki, co ma du że znaczenie dla zwi ększania konkurencyjno ści polskich regionów jako spójnych jednostek terytorialnych. 3) Kształtowanie struktur przestrzennych wspieraj ących osi ągni ęcie i utrzymanie wysokiej jako ści środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski. • Integracja działa ń w zakresie funkcjonowania spójnej sieci ekologicznej, przeciwdziałanie fragmentacji przestrzeni przyrodniczej, Na poziomie regionalnym i lokalnym wymagane jest uszczegółowienie wła ściwe dla odpowiedniej skali planistycznej oraz dostosowanie struktur krajobrazu tworz ących obszar korytarza ekologicznego do wymaga ń bytowych i migracyjnych grup gatunków chronionych o okre ślonych potrzebach terytorialnych . Dodatkowo wymagane jest powi ększenie systemu o trasy przelotów ptaków, nietoperzy i migracji organizmów wodnych. Poziom regionalny odpowiada tak że za wskazanie poziomu ochrony prawnej biocentrów i korytarzy migracyjnych. Przeciwdziałanie fragmentacji systemów przyrodniczych b ędzie polegało na uwzgl ędnianiu potencjału środowiska przyrodniczego i obligatoryjnym wybieraniu rozwi ąza ń najmniej uci ąż liwych dla środowiska oraz zarz ądzaniu przestrzeni ą funkcjonaln ą korytarzy ekologicznych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i studiach gminnych, szczególnie przy planowaniu infrastruktury komunikacyjnej i wskazywaniu gruntów do urbanizacji. • Wprowadzenie gospodarowania krajobrazem zgodnie z zapisami Europejskiej Konwencji Krajobrazowej (EKK). Konsekwentna realizacja celów Konwencji dotycz ących wzajemnych relacji człowiek – krajobraz w ramach przestrzennego zagospodarowania kraju i regionów, a tak że na szczeblu lokalnym wymaga, aby wdro żenie EKK obejmowało trzy poziomy działa ń: rozpoznanie zasobów, gospodarowanie nimi i edukacj ę wspomagaj ącą. Gospodarowanie krajobrazami dotyczy zarówno podejmowanych działa ń ochronnych jak i planowania wykorzystywania zidentyfikowanych walorów w procesie rozwoju, nadawania nowych funkcji obiektom, projektowania i realizacji nowych struktur. Działania w tym zakresie skoncentruj ą si ę na obj ęciu ochron ą prawn ą najcenniejszych pod wzgl ędem przyrodniczym i kulturowym krajobrazów naturalnych i historycznych, w tym układów (…) ruralistycznych oraz stanowisk archeologicznych . • Racjonalizacja gospodarowania ograniczonymi zasobami wód powierzchniowych i podziemnych kraju, w tym zapobieganie wyst ępowaniu deficytu wody na potrzeby ludno ści i rozwoju gospodarczego. Istniej ąca konieczno ść zminimalizowania skutków ekstremalnych zjawisk, takich jak powodzie i susze, wymaga – poza działaniami wynikaj ącymi bezpo średnio z zarz ądzania ryzykiem powodzi – programowania w planowaniu przestrzennym działa ń maj ących na celu zwi ększenie retencji wodnej do 15% średniego odpływu rocznego w drodze realizacji zbiorników du żej i małej retencji, a także mikroretencji obszarowej i przyobiektowej. Racjonalne gospodarowanie zasobami wód podziemnych zapewniaj ące równowag ę poboru i zasilania b ędzie obejmowało ochron ę w planie krajowym, wojewódzkim i studium gminnym zasobów wód podziemnych,(…). Wprowadzony ponadto zostanie wymóg lokalizowania przemysłów wodochłonnych wył ącznie na obszarach wyznaczonych w planach wojewódzkich. • Wdro żenie działa ń maj ących na celu osi ągni ęcie i utrzymanie dobrego stanu i potencjału wód i zwi ązanych z nimi ekosystemów. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 13 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Celem działa ń jest ograniczenie deficytu wody oraz ochrona jej jako ści. Wprowadzona zostanie zasada obligatoryjnego współdziałania gmin i samorządów wojewódzkich w obszarach funkcjonalnych w celu poprawienia opłacalno ści gospodarki komunalnej i efektywnego ponoszenia kosztów społecznych gospodarki wodno-ściekowej oraz zagospodarowania odpadów komunalnych. W pzpw i studiach gminnych b ędą okre ślane (po 2015 roku) obszary ochrony wód podziemnych i restytucji obszarów mokradłowych, wymagaj ące ogranicze ń w swobodzie u żytkowania rolnego w tym utrzymywania trwałych form u żytków rolnych, wprowadzania upraw le śnych, kształtowania zadrzewie ń śrópolnych i granicy rolno-le śnej w celu zapobiegania zanieczyszczeniom obszarowym. • Zmniejszenie obci ąż enia środowiska powodowanego emisjami zanieczyszcze ń do wód, atmosfery i gleby. Podstawowym kierunkiem działa ń planistycznych b ędzie kształtowanie struktur przestrzennych minimalizuj ących zapotrzebowanie na energi ę i zmniejszaj ących emisj ę gazów cieplarnianych oraz umo żliwiaj ących zwi ększenie komplementarnego wykorzystania OZE w celu dywersyfikacji zaopatrzenia w energi ę gmin i zmniejszenie uci ąż liwo ści niskiej emisji. W lokalizacji inwestycji nale ży równie ż bra ć pod uwag ę kształtowanie polityki energetycznej gmin wykorzystuj ących biomas ę z odpadów lub stosuj ących metody termicznego przekształcania odpadów. • Zabezpieczenie cennych gospodarczo złó ż kopalin i zwi ększenie wykorzystania surowców wtórnych. Dotychczasowe formy i metody ochrony złó ż kopalin w planowaniu przestrzennym nie s ą wystarczające dla rozwi ązywania konfliktu interesów dotycz ących zagospodarowania powierzchni nad zło żem, zarz ądzania współwyst ępuj ącymi zasobami środowiska podlegaj ącymi ochronie i zabezpieczenia mo żliwo ści eksploatacji złó ż, niezale żnie od stopnia rozpoznania zło ża. Szczególnie istotne jest okre ślenie surowców strategicznych: energetycznych, metalicznych, chemicznych i skalnych i obligatoryjne uwzgl ędnianie w aktach planistycznych lokalizacji niezagospodarowanych złó ż tych surowców . 4) Zwi ększenie odporno ści struktury przestrzennej na zagro żenia naturalne i utrat ę bezpiecze ństwa energetycznego oraz kształtowanie struktur przestrzennych wspieraj ących zdolno ści obronne pa ństwa. • Przeciwdziałanie zagro żeniu utraty bezpiecze ństwa energetycznego i odpowiednie reagowanie na to zagro żenie, m.in. zwi ększenie mo żliwo ści wydobycia gazu ziemnego na terytorium Polski, w tym ze złó ż niekonwencjonalnych (np. gaz łupkowy) oraz zwi ększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Rozwój infrastruktury energetycznej b ędzie polegał na bardziej równomiernym rozmieszczeniu elektrowni na terenie kraju oraz sieci przesyłowych energii elektrycznej i gazu, która mo że wymaga ć rozbudowy w zwi ązku z ewentualnym zwi ększeniem wydobycia gazu na terenie Polski, rozbudową sieci przesyłowej najwy ższych napi ęć niezb ędnej dla przył ączenia nowych źródeł wytwórczych, w tym OZE i wyprowadzenia z nich mocy, zwi ększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii poprzez budow ę nowych mocy (…). Jedn ą z mo żliwo ści zwi ększenia bezpiecze ństwa energetycznego kraju jest wykorzystanie gazu ziemnego wyst ępuj ącego w łupkach ilastych . Dotychczas gaz ten nie był wydobywany ze wzgl ędu na brak odpowiedniej technologii. W najbli ższych latach nast ąpi na znacznym obszarze kraju intensyfikacja bada ń geologicznych dotycz ących zasobów gazu ziemnego z wykorzystaniem nowoczesnych technik poszukiwawczych i rozpoznawczych. Odkrycia opłacalnych ekonomicznie złó ż b ędą si ę wi ązały z traktowanymi priorytetowo inwestycjami w zakresie zagospodarowania niekonwencjonalnych złó ż gazu ziemnego. Powstanie konieczno ść uwzgl ędniania nowych obszarów eksploatacji (prawdopodobnie rozproszonych na obszarze kraju) i uwzgl ędniania ich ogranicze ń w ramach planów zagospodarowania na poziomie krajowym i regionalnym oraz planów miejscowych. W warunkach polskich do źródeł energii odnawialnej o najwi ększym potencjale ekonomicznym nale ży zaliczy ć energi ę wiatru, wykorzystanie biomasy i biogazu oraz energi ę geotermaln ą. Ze wzgl ędu na rozproszenie tych źródeł b ędzie musiało nast ąpi ć przystosowanie krajowej sieci przesyłowej i dystrybucyjnej do odbioru tak wytwarzanej energii.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 14 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
• Zwi ększenie poziomu bezpiecze ństwa przeciwpowodziowego i zwi ększenie dyspozycyjnych zasobów wodnych oraz przeciwdziałanie skutkom suszy. W planach zagospodarowania przestrzennego wszystkich szczebli zostan ą uwzgl ędnione granice obszarów przedstawione na mapach zagro żenia powodziowego, mapach ryzyka powodziowego oraz odpowiednie działania techniczne i nietechniczne zmniejszaj ące ryzyko szkód powodziowych, w tym ustalenia okre ślone w planach zarz ądzania ryzykiem powodziowym. Na obszarach o szczególnie cennych walorach przyrodniczych i krajobrazowych działania słu żą ce minimalizowaniu ryzyka powodziowego powinny wykorzystywa ć przede wszystkim rozwi ązania jak najmniej inwazyjne dla środowiska przyrodniczego. Zostan ą okre ślone potrzeby retencyjne w obszarach dorzeczy i sposoby działa ń dla uzyskania wska źnika retencyjno ści 12-15% odpływu średniego rocznego z obszaru Polski (7-9 mld m 3), w celu konsekwentnego wprowadzenia ich do planów zagospodarowania przestrzennego.
5) Przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego. ••• Wprowadzenie zintegrowanego (spójnego i hierarchicznego) planowania społeczno-gospodarczego i przestrzennego zdolnego do efektywnej koordynacji działa ń podmiotów publicznych i polityk publicznych maj ących najwi ększe znaczenie dla zagospodarowania przestrzennego na różnych poziomach zarz ądzania. Na poziomie lokalnym podstawowym dokumentem pozostaje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, spójny ze studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Studium powinno wi ąza ć równie ż inne dokumenty oraz wszelkie decyzje wydawane w gminie w odniesieniu do gospodarowania przestrzeni ą i zmian przeznaczenia terenów, uwzgl ędniaj ąc zadania wynikaj ące z dokumentów rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego szczebla krajowego i regionalnego, a tak że realizuj ących długoterminowe cele rozwoju lokalnego, niestojące z nimi w sprzeczno ści. Na poziomie lokalnym wybrane rozwojowe obszary gminy zostan ą uwzgl ędnione w zadaniach wynikaj ących z dokumentów rozwoju społeczno-gospodarczego szczebla krajowego i regionalnego. ••• Wzmocnienie instytucjonalne i jako ściowe planowania przestrzennego. Wzmocnienie planowania przestrzennego wymaga zmian instytucjonalnych na poszczególnych poziomach administracyjnych oraz wprowadzenia systemu monitoringu i stałej oceny stanu zagospodarowania przestrzennego. Pracownicy administracji publicznej zajmuj ący si ę planowaniem procesów rozwojowych, w tym przestrzennych, oraz realizacj ą przedsi ęwzi ęć z nich wynikaj ących będą podlega ć procesowi kształcenia ustawicznego, stałemu procesowi podnoszenia wiedzy i kompetencji w zakresie zagadnie ń dotycz ących jako ści przestrzeni i polityki przestrzennej. W ramach promocji kultury przestrzeni prowadzona b ędzie edukacja obywatelska i popularyzacja problematyki środowiska zurbanizowanego, zwłaszcza w aspekcie aktywnego udziału społecze ństwa w procesach planowania. ••• Budowa systemu monitorowania procesów przestrzennych i ich oceny. Partnerstwo terytorialne w planowaniu i zarz ądzaniu procesami rozwojowymi. Osi ągni ęcie pełnej i rzeczywistej jawno ści planowania we wszystkich fazach oraz umo żliwienie aktywnej partycypacji społecznej w ka żdej z nich stanowi o poziomie nowoczesnego zarz ądzania przestrzeni ą. Działania słu żą ce wł ączeniu partnerów w system planowania b ędą polegały m.in. na wprowadzeniu obowi ązku publikacji w Biuletynie Informacji Publicznych (BIP) gminy uchwał, dotycz ących dokumentów planistycznych wraz z zał ącznikami graficznymi i innymi, stanowi ącymi dokumentacj ę planistyczn ą; wprowadzeniu na etapie wyło żenia projektów studiów gmin i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego do konsultacji społecznych (tak że w formie elektronicznej), obowi ązku umieszczania wy żej wymienionych projektów na stronie internetowej gminy oraz w BIP, w oparciu o Ustaw ę o infrastrukturze informacji przestrzennej.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 15 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
TYPOLOGIA OBSZARÓW FUNKCJONALNYCH Przedmiotem polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest całe jego terytorium, a jej cele i instrumenty s ą ró żnicowane w zale żno ści od specyfiki poszczególnych obszarów funkcjonalnych i ukierunkowane s ą na wykorzystanie ich specyficznego potencjału geograficznego dla osi ągania celów rozwojowych kraju. Dla realizacji celów KPZK 2030 wyznaczono obszary funkcjonalne, które b ędą delimitowane na ró żnych poziomach zarz ądzania (krajowym, regionalnym, lokalnym). Do obszaru gminy Skórcz mo żna odnie ść nast ępuj ące typy obszarów funkcjonalnych: Funkcjonalne obszary wiejskie uczestnicz ące w procesach rozwojowych: Obszary wiejskie uczestnicz ące w procesach rozwojowych kraju znajduj ą si ę w procesie post ępuj ącej integracji funkcjonalnej z najwa żniejszymi o środkami miejskimi. Charakteryzuj ą si ę (…) specjalizacj ą wynikaj ącą z blisko ści miast lub/i miejscami pracy w innych ni ż rolnictwo sektorach gospodarki (przemysł, budownictwo, turystyka, rekreacja – drugie domy mieszka ńców miast, le śnictwo, uzupełniaj ąco administracja oraz inne słu żby publiczne; ) dost ępem do zatrudnienia w o środkach miejskich (migracje wahadłowe); zazwyczaj dobrym i średnim dost ępem do podstawowych usług publicznych; wzgl ędnie dobr ą dost ępno ści ą komunikacyjn ą do usług wy ższego rz ędu zlokalizowanych w o środkach miejskich; Jednym z celów polityki przestrzennego zagospodarowania kraju na tych obszarach jest utrzymanie i rozwijanie wi ęzi społeczno ści lokalnych i zachowanie prawidłowych relacji mi ędzy istniej ącymi strukturami przestrzennymi. Obszary ochrony gleb dla celów produkcji rolnej: W planach zagospodarowania przestrzennego województw na zasadzie zalecenia oraz w studiach uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin zostan ą wyznaczone obszary ro ślinnej rolniczej przestrzeni produkcyjnej, chroni ące przed zmian ą u żytkowania gleby o najwy ższej przydatno ści dla produkcji ro ślinnej. Obszary kształtowania potencjału rozwojowego wymagaj ące programowania działa ń ochronnych: Są to obszary funkcjonalne, wobec których konieczne jest stosowanie działa ń ochronnych, ogranicze ń i wyklucze ń funkcji oraz specyficznych form u żytkowania ze wzgl ędu na ich warto ść przyrodnicz ą, kulturow ą lub szczególne znaczenie dla ochrony zasobów naturalnych. Wskazane obszary wymagaj ą uwzgl ędnienia w obowi ązuj ących planach zagospodarowania przestrzennego województw oraz w studiach i planach miejscowych gmin, a ponadto podj ęcia niezb ędnych działa ń zgodnych z przeznaczeniem ka żdego z tych obszarów. Obszary cenne przyrodniczo - Na obszarach Natura 2000 i innych obj ętych ochron ą cennych przyrodniczo terenach oraz w korytarzach ekologicznych za dominuj ącą uznaje si ę funkcj ę przyrodnicz ą i ochronn ą. Na obszarach wyznaczanych dla ochrony krajobrazu (PK, OChK) ograniczeniu podlega przede wszystkim lokalizacja turbin wiatrowych, plantacji, jednolitych upraw wielkopowierzchniowych i obiektów kubaturowych niedostosowanych do otoczenia. Obszary ochrony krajobrazów kulturowych - W celu stworzenia systemu zmierzaj ącego do zahamowania post ępuj ącej degradacji środowiska kulturowego, nieodwracalnej utraty krajobrazów historycznych i tworz ących to żsamo ść miejsca, w tym rozwi ązania konfliktów społecznych zwi ązanych z degradacj ą przestrzeni przyrodniczej, zabytkowych zespołów urbanistycznych i ruralistycznych, zabytków architektonicznych, konieczne jest wprowadzenie do dokumentów planistycznych wszystkich szczebli zintegrowanej ochrony środowiska kulturowego , umo żliwiaj ącej gospodarowanie krajobrazem w celu podniesienia konkurencyjno ści regionów. Obszary ochrony i kształtowania zasobów wodnych - Racjonalne gospodarowanie zasobami wód ujmowanych na potrzeby zaopatrzenia ludno ści oraz dla rozwoju gospodarczego powinno zapewnia ć równowag ę poboru i odtwarzania zasobów, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiednio wysokiego poziomu oczyszczania wód zu żytych. Obszary ochrony strategicznych złó ż kopalin - Wskazanie tych obszarów jest szczególnie istotne dla terenów wyst ępowania złó ż, których eksploatacja nie została jeszcze podj ęta. Oprócz okre ślenia przestrzennego wyst ępowania złó ż (delimitacji) nale ży tak że zdefiniowa ć
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 16 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
rodzaje działa ń mo żliwych do prowadzenia na tych terenach do czasu rozpocz ęcia eksploatacji tych złó ż. Sformułowane wy żej cele i kierunki działa ń polityki przestrzennej wraz z typologi ą obszarów funkcjonalnych KPZK 2030 stanowi ą ustalenia i zalecenia wymagane do wprowadzenia do planów zagospodarowania województw oraz - poprzez nie - do uwzgl ędnienia w planowaniu na szczeblu gminnym.
2.2. Uwarunkowania i wytyczne ponadlokalne wynikaj ące ze Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020
Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 została przyj ęta Uchwał ą Nr 458/XXII/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 wrze śnia 2012r. W przyj ętej Strategii zaprezentowano nast ępuj ącą wizj ę województwa pomorskiego w 2020r.: Pomorskie w roku 2020 to region: • trwałego wzrostu, w którym uruchamiane i wykorzystywane s ą zró żnicowane potencjały terytorialne dla wzmocnienia i równowa żenia procesów rozwojowych; • o unikatowej pozycji, dzi ęki aktywno ści społecze ństwa obywatelskiego, silnemu kapitałowi społecznemu i intelektualnemu, racjonalnemu zarz ądzaniu zasobami środowiska, gospodarczemu wykorzystaniu potencjału morza oraz inteligentnym sieciom infrastrukturalnym i powszechnemu stosowaniu technologii ekoefektywnych; • będący liderem pozytywnych zmian społecznych i gospodarczych w Polsce i w obszarze Południowego Bałtyku.
Dla realizacji wizji województwa pomorskiego wyznaczono 3 cele strategiczne: NOWOCZESNA GOSPODARKA, AKTYWNI MIESZKA ŃCY, ATRAKCYJNA PRZESTRZE Ń, dla których nast ępnie sformułowano cele operacyjne oraz okre ślono kierunki działa ń, spo śród których dla obszaru gminy Skórcz najistotniejsze zaprezentowano w poni ższej tabeli:
Cel operacyjny (numeracja Kierunki działa ń (numeracja zgodna ze strategi ą zgodna ze strategi ą Warunki sukcesu województwa) województwa) Cel strategiczny 1 - NOWOCZESNA GOSPODARKA
1.1.1 Upowszechnianie Wzrost zaufania i intensyfikacja innowacji w przedsi ębiorstwach współpracy mi ędzy kluczowymi i transfer wiedzy do gospodarki partnerami, m.in. w zakresie upowszechniania innowacji, transferu wiedzy do gospodarki oraz pozyskiwania nowych 1.1 Wysoka efektywno ść 1.1.2 Wsparcie ekspansji inwestycji; przedsi ębiorstw zagranicznej przedsi ębiorstw Poprawa sprawno ści administracyjnej w obsłudze inwestycji (m.in. przygotowanie planistyczne, podatki i opłaty lokalne, 1.1.3 Pozyskiwanie inwestycji decyzje administracyjne, zewn ętrznych zach ęty);
1.3.1 Rozwój sieciowych i Utrzymanie wizerunku 1.3 Unikatowa oferta kompleksowych produktów województwa jako regionu turystyczna i kulturalna turystycznych dysponuj ącego atrakcyjn ą Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 17 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
ofert ą turystyczn ą oraz sprzyjaj ącego organizacji du żych przedsi ęwzi ęć kulturalnych i sportowych; Rozwój współpracy mi ędzy sektorem publicznym, bran żą turystyczn ą i podmiotami działaj ącymi w obszarze kultury w zakresie tworzenia wspólnych, sieciowych, ponadlokalnych produktów turystycznych oraz oferty kulturalnej Cel strategiczny 2 - AKTYWNI MIESZKA ŃCY
Koordynacja działa ń w zakresie 2.1.1 Aktywizacja biernych aktywizacji osób biernych zawodowo i bezrobotnych zawodowo mi ędzy instytucjami rynku pracy, pomocy i integracji społecznej, przy aktywnym współudziale organizacji pozarz ądowych i podmiotów 2.1.2 Wspieranie rozwoju mikro 2.1 Wysoki poziom zatrudnienia ekonomii społecznej i małych przedsi ębiorstw Nawi ązanie partnerskich, długofalowych relacji mi ędzy samorz ądami, 2.1.3 Poprawa jako ści odpowiedzialnymi za ponadgimnazjalnego kształcenie zawodowe na kształcenia zawodowego i swoim terenie, a pracodawcami kształcenia ustawicznego i środowiskiem akademickim.
2.2.1 Systemowe wzmacnianie potencjału organizacji pozarz ądowych 2.2.2 Podnoszenie poziomu Wzrost zaufania i intensyfikacja to żsamo ści regionalnej i współpracy pomi ędzy 2.2 Wysoki poziom kapitału lokalnej oraz integracja kluczowymi partnerami, społecznego społeczno ści lokalnych szczególnie w relacji: jednostki 2.2.3 Aktywne uczestnictwo w samorz ądu terytorialnego – kulturze, sporcie i rekreacji organizacje pozarz ądowe 2.2.4 Kompleksowa rewitalizacja i rozwój przestrzeni publicznych Trwała współpraca mi ędzy 2.3.1 Zapewnienie wysokiej jednostkami samorz ądu jako ści edukacji na poziomie terytorialnego, instytucjami podstawowym, gimnazjalnym i oświatowymi, instytucjami rynku ponadgimnazjalnym pracy i organizacjami pozarz ądowymi w zakresie 2.3.2 Poprawa dost ępu do poprawy jako ści edukacji edukacji przedszkolnej i uwzgl ędniaj ącej rozwój 2.3 Efektywny system edukacji zorganizowanych form opieki kompetencji kluczowych na nad dzie ćmi do lat 3 ka żdym etapie edukacyjnym Współdziałanie uczniów, 2.3.3 Rozwój systemowego nauczycieli, rodziców i wsparcia uczniów o specjalnych jednostek samorz ądu potrzebach edukacyjnych (w terytorialnego dla poprawy tym szczególnie uzdolnionych) jako ści kształcenia na ka żdym etapie edukacji
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 18 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Wprowadzenie systemowych 2.4.1 Intensyfikacja działa ń rozwi ąza ń w zakresie działa ń 2.4 Lepszy dost ęp do usług profilaktycznych i profilaktycznych i zdrowotnych diagnostycznych w zakresie diagnostycznych w zakresie chorób cywilizacyjnych chorób cywilizacyjnych Cel strategiczny 3 - ATRAKCYJNA PRZESTRZE Ń
3.1.1 Rozwój systemów Skuteczna promocja transportu zbiorowego alternatywnych wobec samochodu środków transportu 3.1.2 Rozwój sieci drogowej Uzgodniona i skoordynowana 3.1 Sprawny system wi ążą cej miasta powiatowe realizacja planów transportowy regionu z Trójmiastem oraz ich zrównowa żonego rozwoju otoczeniem publicznego transportu 3.1.3 Modernizacja zbiorowego na wszystkich infrastruktury wi ążą cej w ęzły poziomach w województwie multimodalne z układem transportowym regionu 3.2.1 Wsparcie przedsi ęwzi ęć z zakresu efektywno ści energetycznej Wysoka świadomo ść wszystkich partnerów w 3.2.2 Wsparcie przedsi ęwzi ęć z zakresie korzy ści płyn ących z zakresu wykorzystania podejmowania działa ń z odnawialnych źródeł energii zakresu poprawy 3.2 Bezpiecze ństwo i bezpiecze ństwa efektywno ść energetyczna 3.2.3 Rozwój systemów energetycznego, efektywno ści zaopatrzenia w ciepło i energetycznej oraz zwi ększanie zasi ęgu ich obsługi wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, a tak że istnienie 3.2.4 Zmiana lokalnych i skutecznych mechanizmów indywidualnych źródeł wsparcia ww. przedsi ęwzi ęć energii w celu ograniczenia emisji zanieczyszcze ń 3.3.1 Rozwój systemów odbioru i oczyszczania ścieków komunalnych oraz wód opadowych i roztopowych
3.3.2 Ograniczanie zagro żeń powodziowych Uporz ądkowany system prawny gospodarki 3.3.3 Rozwój kompleksowych przestrzennej 3.3 Dobry stan środowiska systemów zagospodarowania Systemowa współpraca odpadów komunalnych podmiotów sektora gospodarki wodnej 3.3.4 Zachowanie walorów przyrody i poprawa spójno ści przyrodniczej
3.3.5 Rozwój monitoringu środowiska oraz zagro żeń powodziowych
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 19 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
2.3. Kierunki zagospodarowania przestrzennego i polityki przestrzennej - Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego. Uchwała Nr 1004/XXXIX/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 26 pa ździernika 2009 roku w sprawie zmiany Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego), zwanego dalej „planem” lub „PZPWP”. W niniejszej analizie skupiono si ę na wyznaczonych kierunkach rozwoju przestrzennego i polityki przestrzennej zawartych w dokumencie odnosz ących si ę do obszaru gminy Skórcz oraz (w uzasadnionych przypadkach) do najbli ższego otoczenia. Ustalenia szczególnie istotne dla kształtowania struktury funkcjonalno - przestrzennej obszaru gminy Skórcz zostały wyró żnione w tek ście poprzez umieszczenie ich w ramce. Przedstawione poni żej zadania polityki przestrzennej oraz kierunki zagospodarowania przestrzennego stanowi ą wypis z tekstu planu. Przy akapitach dotycz ących poszczególnych zagadnie ń przestrzennych dodano odniesienie do stron dokumentu planu oraz odniesienie do rysunków planu – zgodnie z numeracj ą zastosowan ą w dokumencie. Generaln ą zasad ę realizowan ą w prowadzeniu polityki przestrzennej powinno stanowi ć długookresowe równowa żenie rozwoju ró żnych sfer życia i działalno ści w przestrzeni województwa. Zasada ta realizowana winna by ć jako polityka równowa żenia rozwoju przejawiaj ąca się kształtowaniem o środków, pasm i stref aktywno ści, warunkuj ących rozwój przedsi ębiorczo ści i innowacji w miejscach, które s ą i b ędą wybierane przez mechanizmy gospodarki rynkowej oraz aktywne inicjowanie i wspomaganie przedsi ęwzi ęć samorz ądów lokalnych i podmiotów publicznych, przy jednoczesnym zachowaniu cech, zasobów i walorów środowiska przyrodniczego, kulturowego i krajobrazu warunkuj ących wysok ą jako ść życia i zdrowie mieszka ńców.
2.3.1. System obszarów chronionych A. Zadania polityki przestrzennej (PZPWP str.211-214, rysunek nr 40) 1) Utrzymanie istniej ących form ochrony przyrody oraz d ąż enie do poprawy ci ągło ści przestrzennej systemu obszarów chronionych i powi ąza ń ekologicznych, poprzez m.in: a) Kształtowanie spójnego systemu obszarów chronionych i powi ąza ń ekologicznych (płatów i korytarzy ekologicznych). b) Zachowanie ci ągło ści przestrzennej korytarzy ekologicznych. c) Stosowanie rozwi ąza ń minimalizuj ących wpływ inwestycji infrastrukturalnych, przez rozwa żenie rozwi ąza ń alternatywnych w przypadku kolizji z warto ściami przyrodniczymi, kulturowymi i krajobrazowymi oraz stosowanie kompensacji przyrodniczej w przypadku braku mo żliwo ści zastosowania rozwi ąza ń alternatywnych. B. Kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) Zachowanie ustanowionych form ochrony przyrody : parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, obszarów NATURA 2000, pomników przyrody, stanowisk dokumentacyjnych, użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych. 2) Powi ększenie powierzchni obszarów prawnie chronionych o nie obj ęte dotychczas ochron ą obszary cenne przyrodniczo i wskazane do ochrony (m.in. utworzenie parków krajobrazowych Dolnej Wisły, Doliny Wdy, Bytowskiego i L ęborskiego) oraz wprowadzenie form indywidualnej ochrony przyrody (…) Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 20 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
3) Ukształtowanie struktury powi ąza ń ekologicznych regionu (…) a) Płat ekologiczny rangi ponadregionalnej - Borów Tucholskich - zwarte kompleksy le śne środkowej cz ęś ci Borów Tucholskich, rozdzielone korytarzem ekologicznym Brdy (element ponadregionalnego korytarza), pomi ędzy korytarzami doliny Gwdy na zach. i dolin ą Wdy (element ponadregionalnego korytarza) na wsch. W kierunku południowym kompleks le śny przechodzi na obszar woj. kujawsko-pomorskiego i łączy si ę korytarzami ekologicznymi dolin rzecznych z lasami Pojezierza Wałeckiego i doliny Noteci. Stanowi on element składowy wi ększej jednostki rangi ponadregionalnej – Pojezierza Południowopomorskiego.
2.3.2. System ochrony środowiska kulturowego A. Zadania polityki przestrzennej (PZPWP str.213-216, rysunek nr 42) 1) Zachowanie i eksponowanie przestrzennych świadectw tradycji morskich kraju i województwa, najwarto ściowszych zespołów i obiektów środowiska kulturowego, wzmacniaj ących wizerunek regionu jako integralnego elementu środowiska kulturowego Europy Bałtyckiej. 2) Zachowanie ró żnorodno ści kulturowej województwa oraz zapewnienie dost ępno ści zasobów i walorów dziedzictwa kulturowego, jako atutu w rozwoju zrównowa żonym i konkurencyjno ści przestrzeni województwa. 3) W gminnych dokumentach planistycznych nale ży: a) zidentyfikowa ć istniej ące i potencjalne konflikty funkcjonalno-przestrzenne zwi ązane z ochron ą walorów kulturowych. b) zidentyfikowa ć elementy charakterystyczne krajobrazu kulturowego oraz okre śli ć zasady ich ochrony (np.: wskazanie wytycznych dotycz ących zgodnych z to żsamo ści ą miejscowo ści zasad: posadowienia obiektów na działce, formy obiektu, detalu architektonicznego). c) okre śli ć elementy charakterystyczne w przypadku dóbr kultury współczesnej, które winny zosta ć zachowane. B. Kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) Ochrona i odnowa charakterystycznych zasobów dziedzictwa kulturowego regionu, m.in.: układów urbanistycznych i ruralistycznych , zabytków wsi pomorskiej , dziedzictwa morskiego i rzecznego, dziedzictwa budownictwa ceglanego (przede wszystkim najstarsze ko ścioły i zało żenia klasztorne, zamki krzy żackie) i drewnianego (przede wszystkim dziedzictwo kulturowe Ziemi Słupskiej, Żuław, Powi śla, Kaszub i Kociewia) , obiektów dziedzictwa obronnego i techniki (w tym systemów hydrotechnicznych), kultury materialnej portów morskich i rzecznych oraz wsi rybackich, materialnych reliktów dziedzictwa solidarno ściowego, zespołów rezydencjalnych, zespołów zieleni urz ądzonej, wybitnych dóbr kultury współczesnej. 2) Ekspozycja i udost ępnienie stanowisk archeologicznych o własnej formie krajobrazowej. 3) Obejmowanie ochron ą miejsc o wyj ątkowych warto ściach, gdzie została zachowana historyczna struktura przestrzeni i szczególne walory przyrodniczo-krajobrazowe – zalecane formy ochrony to odpowiednie zapisy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub powołanie parku kulturowego.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 21 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
2.3.3. System ochrony walorów krajobrazu A. Zadania polityki przestrzennej (PZPWP str.219-223, rysunek nr 43) 1) Zachowanie i eksponowanie najwarto ściowszych zespołów i fragmentów krajobrazu, panoram widokowych i wn ętrz architektoniczno-krajobrazowych dla wzmacniania wizerunku regionu. 2) Kształtowanie nowych walorów krajobrazowych, w tym odtworzenie krajobrazów zdegradowanych oraz przeciwdziałanie procesom zagrażaj ącym walorom krajobrazu. B. Kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) Uzupełnienie sieci obszarów ochrony krajobrazu o nowy park krajobrazowy Doliny Wdy i poszerzenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Wierzycy ; 2) Ochrona przedpola ekspozycji b ądź poprawa wyeksponowania m.in. przez ograniczenie wprowadzania zabudowy, zalesie ń, reklam wielkoformatowych i innych przekształce ń, ochron ę charakterystycznych akcentów i dominant, odtwarzanie warto ściowych elementów obiektów zabytkowych i historycznych sylwet panoramicznych. 3) Zachowanie przedpola ekspozycyjnego przez ograniczenie wprowadzania zabudowy, zalesie ń, reklam wielkoformatowych i innych przekształce ń mog ących przesłoni ć ekspozycj ę lub obni żyć walory krajobrazu w tym szczególnie (…...) zespołów urbanistycznych Skarszew i Skórcza. 4) Ochrona makrown ętrz krajobrazowych, jako elementów odzwierciedlaj ących atrakcyjno ść i ró żnorodno ść krajobrazow ą województwa (m.in.: przez ochron ę przed dewastacj ą istniej ących walorów, ograniczenie wprowadzania intensywnej zabudowy terenów otwartych, ograniczenie wprowadzania obcych kulturowo form zagospodarowania terenu). 5) W gminnych dokumentach planistycznych nale ży okre śli ć: a) elementy i obszary charakterystyczne dla krajobrazu kulturowego miejscowo ści oraz szczegółowe zasady ich przekształce ń, b) strefy krajobrazu zdegradowanego oraz zasady i kierunki ich przekształce ń, c) sposoby rekompozycji, restylizacji i uporz ądkowania chaotycznych układów zabudowy, d) zasady zagospodarowania punktów widokowych i ochrony panoram widokowych. 6) Podejmowanie czynnych działa ń – restytucji, rewaloryzacji i rekultywacji elementów przyrodniczych i architektoniczno- kulturowych decyduj ących o zachowaniu lub przywróceniu walorów krajobrazowych specyficznych dla poszczególnych typów obszarów. 7) Podejmowanie działa ń ochronnych na obszarach wiejskich maj ących na celu utrzymanie przestrzeni otwartych cennych krajobrazowo, w tym głównie ochrona terenów le śnych i rolnych , poprzez wył ączanie ich z terenów potencjalnie przeznaczanych pod zabudow ę.
2.3.4. Ochrona zasobów środowiska A. Zadania polityki przestrzennej (PZPWP str. 223-226, rysunek nr 44)
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 22 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
1) Zachowanie i racjonalne gospodarowanie zasobami środowiska przyrodniczego (abiotycznego – kopaliny, gleby, wody, powietrze i biotycznego – bioró żnorodno ść ), kształtuj ącymi jako ść przestrzeni, warunki życia i zrównowa żony rozwój regionu ze szczególnym uwzgl ędnieniem rekreacji i turystyki. B. Kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) Ochrona litosfery i zasobów kopalin . a) Zagospodarowanie przestrzeni w strefie wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin w sposób zapewniaj ący w przyszło ści mo żliwo ść podj ęcia eksploatacji, z uwzgl ędnieniem potrzeby i wymogów ochrony walorów krajobrazowych. b) Eksploatacja surowców mineralnych przede wszystkim na obszarach obj ętych obecnie wydobyciem, je śli brak przeciwwskaza ń środowiskowych i podejmowanie wydobycia na nowych terenach tylko w sytuacjach gdzie przeciwwskazania środowiskowe nie przewa żaj ą opłacalno ści ekonomicznej. c) Rewaloryzacja i rekultywacja najwi ększych powierzchniowo obszarów o cechach rze źby przekształconych antropogenicznie, w kierunku przywrócenia im charakteru zbli żonego do naturalnego – w szczególno ści na obszarach poprzemysłowych i poeksploatacyjnych. 2) Ochrona gruntów rolnych i le śnych. a) Zachowanie (niepomniejszanie) co najmniej obecnej powierzchni terenów le śnych i stosowanie kompensacji przyrodniczej przy przeznaczeniu na cele niele śne. b) Powi ększanie areału gruntów le śnych przez zalesianie gruntów o najni ższych walorach produkcyjnych i zagro żonych procesami erozyjnymi, wzmacniaj ące ich ekologiczn ą stabilno ść , spójno ść przestrzenn ą struktur ekologicznych – szczególnie w centralnej, pojeziernej cz ęś ci województwa oraz w zdefiniowanych korytarzach ekologicznych. c) Ochrona gleb o najwy ższej przydatno ści rolniczej (w tym zapobieganie rozczłonkowaniu zwartej przestrzeni produkcyjnej) pochodzenia mineralnego i organicznego w klasach bonitacyjnych I–III. 3) Ochrona zasobów i jako ści wód. a) Obj ęcie ochron ą jezior lobeliowych i dystroficznych na obszarze całego województwa. b) Zachowanie istniej ących terenów hydrogenicznych – wód powierzchniowych, mokradeł i torfowisk oraz odtwarzanie i odnawianie obszarów tzw. małej retencji c) Ustanawianie w miar ę potrzeb stref ochronnych uj ęć wód (podziemne i powierzchniowe) oraz obszarów ochronnych zbiorników wód śródl ądowych wraz z prowadzeniem monitoringu tych wód w tych strefach i obszarach ochronnych. 4) Ochrona zasobów biosfery. a) Oszcz ędne gospodarowanie przestrzeni ą szczególnie na obszarach istotnych z punktu widzenia ochrony bioró żnorodno ści. b) Ograniczanie lokalizowania elementów infrastrukturalnych zagra żaj ących funkcjonowaniu korytarzy ekologicznych (np. farmy wiatrowe, elektrownie wodne, infrastruktura transportowa). c) Wprowadzenie zalesie ń, zakrzewie ń i zadarnie ń jako elementu odbudowy naturalnych powi ąza ń ekologicznych, m.in. wzdłu ż dolin rzecznych – Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 23 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
stanowi ących potencjalne korytarze ekologiczne oraz na obszarach wzmacniaj ących wewn ętrzn ą spójno ść całej sieci i zwarto ść przestrzenn ą zbiorowisk le śnych. 5) Ochrona powietrza atmosferycznego. a) Poprawa jako ści powietrza atmosferycznego, szczególnie w miastach, głównie poprzez ograniczanie wielko ści emisji gazów i pyłów do atmosfery. b) W dokumentach planistycznych gmin (miasta) nale ży wyznaczy ć korytarze przewietrzaj ące. 6) Ochrona przed hałasem i wibracjami. a) Wprowadzanie zabudowy technicznej i biologicznej ograniczaj ącej rozprzestrzenianie hałasu wzdłu ż ci ągów komunikacyjnych w obszarach zabudowy mieszkaniowej (…) b) (…) modernizacja i przebudowa ci ągów komunikacyjnych wraz z ci ągami torowisk zgodnie z zasadami Zrównowa żonego Rozwoju Transportu w Miastach (SUTP - Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego dotycz ący strategii tematycznej w sprawie środowiska miejskiego z dnia 11.01.2006, COM (2005) 718 wersja ostateczna). 2.3.5. System osadniczy 1) Hierarchia o środków i obszary obsługi (PZPWP str.226- 227, rysunek nr 45) a) Ośrodki regionalne II rz ędu (równowa żenia rozwoju) – ( Starogard Gda ński – w odległo ści ok. 20 km od gminy) miasta powiatowe powy żej 35 tys. mieszka ńców, koncentruj ące funkcje, których obszar oddziaływania przekracza granice powiatu (szpitale specjalistyczne, szkoły wy ższe, centra kultury i sztuki, centra sportu i rekreacji, usługi komercyjne wy ższego rz ędu) – jednym z czynników wpływaj ących na lokalizacj ę takich usług jest własny potencjał ludno ściowy o środka, wzmacniany przez ludno ść miejskiego obszaru funkcjonalnego b) Ośrodki ponadgminne - Skórcz, Pelplin (poło żone w niedu żej odległo ści od gminy) - miasta powiatowe, które nie b ędące o środkami regionalnymi i nie predysponowane do tej roli, a tak że inne miasta pełni ące rol ę głównego o środka uzupełniaj ącego w powiatowych obszarach obsługi. 2) Kształtowanie systemu osadniczego województwa. (PZPWP str.228-230) A. Zadania i zasady polityki przestrzennej: a) Wyrównywanie szans dost ępu do usług publicznych i pracy na obszarze województwa, poprzez wykorzystanie hierarchicznej sieci o środków dla poł ączenia szerokiego zakresu i wysokiej jako ści oferty z obiektywnymi uwarunkowaniami jej realizacji. b) Uwzgl ędnianie w planowaniu przestrzennym funkcjonowania powi ąza ń: dom – praca – usługi, zapewniaj ące – przy wysokiej jako ści środowiska zamieszkania – minimalizacj ę potrzeb transportowych i ograniczenie zu życia energii i emisji do środowiska, zwi ązanych z przemieszczaniem si ę. B. Kierunki zagospodarowania przestrzennego: a) Utrzymanie policentrycznego charakteru osadnictwa przez: - wzmocnienie rangi o środków regionalnych i ponadgminnych przez kreowanie przestrzeni miejskiej wysokiej jako ści,
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 24 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
- ukształtowanie o środków regionalnych i ponadgminnych na centra życia miejsko-wiejskiej społeczno ści zamieszkałej na obszarze obsługi o środka poprzez popraw ę dost ępno ści do oferty usługowej i rynku pracy o środka dla ludno ści wiejskiej oraz warunków do świadczenia wszechstronnej obsługi potrzeb bytowych, gospodarczych i kulturalnych ludno ści terenów wiejskich, w tym zaspokajaj ących potrzeby, które nie mog ą by ć zrealizowane poza miastem. b) Tworzenie przygotowanych planistycznie i infrastrukturalnie terenów inwestycyjnych dla strategicznych przedsi ęwzi ęć gospodarczych przez wyznaczenie w strukturze przestrzennej gmin obszarów wył ączonych z inwestycji mieszkaniowych i z inwestycji zwi ązanych z podstawow ą obsług ą mieszka ńców. c) Wprowadzanie do gminnych dokumentów planistycznych uregulowa ń umo żliwiaj ących egzekwowanie zakazu przeznaczania na nowe tereny osadnicze oraz inwestycyjne obszarów spełniaj ących funkcje retencyjne lub zalewowe, w zakresie ochrony przeciwpowodziowej. d) Obszary atrakcyjne dla rozwoju turystyki i rekreacji nale ży wył ączy ć z intensywnego monofunkcyjnego osadnictwa i inwestycji gospodarczych koliduj ących z usługami turystyki. e) Na obszarach cennych z punktu widzenia dziedzictwa kulturowego oraz posiadaj ących wybitne warto ści krajobrazu kulturowego, wa żne dla kształtowania to żsamo ści regionu, nale ży: - kształtowa ć sie ć osadnicz ą i nowe zainwestowanie mieszkaniowe oraz gospodarcze w powi ązaniu z ochron ą oryginalnych urz ądze ń i rozwi ąza ń z zakresu techniki i infrastruktury (systemy wodne, irygacyjne, kanały i akwedukty, elektrownie, linie kolejowe, tunele, wiadukty); - uwzgl ędnia ć w procesach inwestycyjnych zwi ązanych z rozwojem jednostek osadniczych ochron ę urz ądzonych, historycznych terenów zielonych, parków i zbiorników wodnych, - stosowa ć wzorce rozwoju przestrzennego obszarów zainwestowanych zmierzaj ące do wyeksponowania atrakcji turystycznych, stworzenia wła ściwej oprawy dla zlokalizowanych na tych obszarach cennych obiektów i jednocze śnie zapewnienie obsługi ruchu turystycznego, - przyj ąć wzorce rozwoju jednostek osadniczych uwzgl ędniaj ących ochron ę zabytków i historycznych układów urbanistycznych i ruralistycznych, jak równie ż umo żliwiaj ących ich efektywn ą ekonomicznie rewitalizacj ę. 3) Kształtowanie lokalnych elementów systemu osadniczego (PZPW str. 230-233) A. Zadania i zasady polityki przestrzennej: a) Stosowanie wzorców rozwoju przestrzennego, zapewniaj ących najefektywniejsze wykorzystanie obszarów istniej ącego zainwestowania oraz minimalizuj ących ekspansj ę na nowe obszary zainwestowania kosztem przestrzeni otwartych. - udost ępnianie do zabudowy i zainwestowania kolejnych terenów zgodnie z potrzebami budowy cało ściowych struktur przestrzennych, - wył ączenie z osadnictwa i zainwestowania gospodarczego okre ślonych obszarów w celu ochrony przestrzeni otwartych, b) Domykanie granic zainwestowania – wyznaczanie obszarów rozwojowych tak, aby ekspansja zainwestowania na ka żdym etapie kształtowała czyteln ą kraw ędź terenów zagospodarowanych, przy czym nale ży: Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 25 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
- wypełnia ć luki w zainwestowaniu, nie stanowi ące chronionych przestrzeni otwartych; - kontynuowa ć zabudow ę wykraczaj ącą poza istniej ący obszar zainwestowania zgodnie z charakterem jednostki osadniczej. c) Minimalizowanie konfliktów – planowanie obszarów monofunkcyjnych ograniczone do przypadków, gdy istnieje zagro żenie konfliktami funkcjonalnymi i przestrzennymi planowanego zagospodarowania z funkcjami mieszkaniowymi, usługowymi oraz rekreacyjnymi. d) Społeczna to żsamo ść – planowanie obszarów rozwojowych z uwzgl ędnieniem rozwi ąza ń przestrzennych i estetycznych, sprzyjaj ących identyfikacji mieszka ńców ze swoim s ąsiedztwem przez kreowanie funkcjonalnego centrum jednostki jako przestrzeni publicznej, a tak że zachowanie i eksponowanie obiektów i obszarów o warto ściach kulturowych, jako elementów kierunkuj ących kompozycj ę przestrzeni i estetyczny charakter jej wypełnienia. B. Kierunki zagospodarowania przestrzennego: a) Wdra żanie zdefiniowanego przestrzennie i prawnie systemu wyklucze ń i ogranicze ń rozwoju osadnictwa i zainwestowania, w celu ochrony cennych zasobów przestrzennych. W ramach tego zaleca si ę organom sporz ądzaj ącym dokumenty planistyczne gminy stosowanie: - narz ędzi kontroli rozwoju inwestowania, w tym zakazu przeznaczania na nowe tereny osadnicze oraz inwestycyjne obszarów cennych przyrodniczo i krajobrazowo, nie stanowi ących jednocze śnie ustawowych form ochrony – co winno wynika ć z polityki przestrzennej gminy b) Podniesienie gospodarczej atrakcyjno ści przestrzeni przez planistyczne i infrastrukturalne przygotowanie przez gminy terenów inwestycyjnych na obszarach powi ązanych sieci ą drogow ą i kolejow ą z autostrad ą A1 , drogami krajowymi nr 6, 7, 22 oraz z w ęzłami kolejowymi w tym korytarzu dla: - wielkich inwestycji zwi ązanych z produkcj ą adresowan ą na rynki europejskie, w dziedzinach motoryzacji, elektroniki, informatyki, chemii, farmacji itp.; - centrów logistycznych o znaczeniu krajowym i mi ędzynarodowym; c) Stanowienie aktów prawa miejscowego zapewniaj ących: odpowiedni dla rangi ośrodków zestaw funkcji, warunki zachowania ładu przestrzennego oraz zrównowa żony rozwój przez dog ęszczanie istniej ących obszarów zainwestowania przy równoczesnym zachowaniu lub poszerzaniu terenów zielonych i powierzchni biologicznie czynnej, w tym poprzez zmniejszenie wielko ści terenów infrastruktury transportowej na rzecz terenów zielonych i zabudowy usługowej zwi ązanej z zieleni ą.
2.3.6. Infrastruktura społeczna A. Zadania i zasady polityki przestrzennej (PZPWP str. 233-235) a) Optymalizacja sieci obiektów i urz ądze ń edukacji, ochrony zdrowia, kultury i sportu przez: - polepszenie ich dost ępno ści przestrzennej przez zapewnienie sprawnej obsługi komunikacj ą publiczn ą; - lokalizacj ę nowych inwestycji (np. oferty edukacji na poziomie wy ższym – I stopie ń – bez konieczno ści zmiany miejsca zamieszkania); Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 26 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
B. Kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) Edukacja, szkolnictwo wy ższe, nauka: a) Kształtowanie struktury przestrzennej infrastruktury szkolnictwa wy ższego przez: rozwój szkolnictwa wy ższego (…) w o środkach regionalnych II rz ędu (L ębork, Malbork, Starogard Gda ński ); b) Rozwój w pierwszej kolejności infrastruktury edukacyjnej przedszkolnej, podstawowej i gimnazjalnej w gminach, w których udział ludno ści w wieku przedszkolnym i szkolnym jest wy ższy od przeci ętnej dla województwa; 2) Ochrona zdrowia: a) Budowa, rozbudowa i modernizacja placówek ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, w tym bazy lokalowej dla lekarzy rodzinnych na obszarach wiejskich w celu poprawy dost ępu do lekarzy pierwszego kontaktu. 3) Kultura i sztuka: a) Kształtowanie struktury przestrzennej infrastruktury kultury i sztuki przez rozwijanie na obszarze województwa o środków kultury upowszechniaj ących i prezentuj ących kultur ę i dziedzictwo kulturowe Pomorza o znaczeniu krajowym i regionalnym; b) Rozwijanie ró żnorodnych form upowszechniania i krzewienia kultury na obszarze całego województwa oraz poprawa warunków świadczenia tych usług, zwłaszcza wspieraj ących i upowszechniaj ących kultur ę i edukacj ę regionaln ą, m. in. domy i ośrodki kultury, uniwersytety ludowe; c) Obejmowanie ochron ą w planach zagospodarowania przestrzennego ocalałych obiektów dziedzictwa kulturowego i wykorzystywanie jako wzorców w kształtowaniu lokalnej przestrzeni, a tak że bazy dla tworzenia instytucji kultury. 4) Sport, kultura fizyczna i rekreacja: a) Budowa, uporz ądkowanie, modernizacja i rozbudowa urz ądze ń rekreacyjno sportowych: pla ż, k ąpielisk, przystani wodnych, ście żek sportowych i innych obiektów w miejscowo ściach wypoczynkowych; b) Budowa, przebudowa, rozbudowa infrastruktury przeznaczonej do rekreacji, w tym m.in. narciarskiej, rowerowej, pieszej i wodnej, (np.: wyci ągi narciarskie, ście żki rowerowe, szlaki piesze, stanice wodne, pola golfowe).
2.3.7. Kształtowanie warunków przestrzennych rozwoju gospodarczego A) Zadania i zasady polityki przestrzennej (PZPWP str.235-237, rysunek 47) 1) Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich, w tym szczególnie obszarów strukturalnie słabych, gwarantuj ący zachowanie wła ściwego stanu środowiska i wiejskiego charakteru krajobrazu. 2) Kształtowanie przestrzeni rolniczej w sposób sprzyjaj ący prowadzeniu gospodarki rolnej dostosowanej do predyspozycji u żytkowych obszaru i pojemno ści środowiska naturalnego. 3) Dostosowywanie charakteru i intensywno ści gospodarowania rolniczego do lokalnego potencjału agroekologicznego. B) Kierunki zagospodarowania przestrzennego:
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 27 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
1) Gospodarka, w tym oparta na wiedzy: a) Aktywizacja gospodarcza przez popraw ę dost ępno ści przedsi ębiorców do usług informacyjnych i doradczych świadczonych przez instytucje otoczenia biznesu, zwłaszcza na obszarach o niskiej aktywno ści gospodarczej; b) Wykorzystanie s ąsiedztwa w ęzłów transportowych autostrady A1 o wyj ątkowo korzystnych warunkach dla inwestowania ze wzgl ędu na dobr ą dost ępno ść komunikacyjn ą.
2) Rolnictwo i gospodarka żywno ściowa: a) Ograniczanie liczby ludno ści pracuj ącej w rolnictwie poprzez tworzenie warunków przestrzennych dla rozwoju pozarolniczej aktywno ści gospodarczej na wsi (M ŚP, turystyka, obsługa wsi i rolnictwa itp.); b) Na obszarach rolno-le śnych, z rolnictwem zrównowa żonym i ekologicznym (strefa ekologizacji rolnictwa) wskazuje si ę potrzeb ę rozwoju rolnictwa wielofunkcyjnego, zapewniaj ącego efektywne wykorzystanie rolniczego potencjału produkcyjnego przy zachowaniu wysokich walorów przyrodniczych obszarów wiejskich (utrzymanie bioró żnorodno ści, ochrona gleb i wód, warto ści krajobrazowych).
2.3.8. Rozwój gospodarki turystycznej A. Zadania i zasady polityki przestrzennej (PZPWP str.237-241, rysunek 48) 1) Rozwój bazy noclegowej w pierwszej kolejno ści w oparciu o mo żliwo ści adaptacji istniej ącej zabudowy dotychczas pełni ącej inne funkcj ę. 2) Realizacja zagospodarowania turystycznego i urz ądze ń rekreacji jako atrakcji towarzysz ących trasom turystycznym wykorzystywanym masowo. 3) Spójne kształtowanie systemu szlaków turystycznych, których przebiegi powinny by ć kształtowane z my ślą o zachowaniu hierarchii, potrzebach ró żnych u żytkowników, ponadto ł ączy ć si ę w sie ć o zasi ęgu mi ędzyregionalnym i mi ędzynarodowym. 4) Ograniczanie presji turystycznej na obszary wra żliwe przyrodniczo, kulturowo i krajobrazowo przez zapewnienie infrastruktury obsługi ruchu turystycznego przeciwdziałaj ącej dewastacji tych obszarów. 5) Wytyczanie i organizowanie szlaków turystycznych, zwłaszcza tras rowerowych o znaczeniu ponadlokalnym w sposób umo żliwiaj ący ich wykorzystanie niezale żnie od stopnia sprawno ści fizycznej. B. Kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) Poprawa jako ści i estetyki stref intensywnego zagospodarowania turystycznego, tak aby odpowiadały potrzebom regeneracyjnym człowieka; 2) Rozwój infrastruktury turystyki świ ąteczno-weekendowej i agroturystyki: na terenach odznaczaj ących si ę wysokimi walorami krajobrazu; 3) Utworzenie szlaków tematycznych i produktów turystycznych, wykorzystuj ących kulturowe, przyrodnicze i krajobrazowe walory województwa. 4) Strefa pojezierna: a) Ochrona i zrównowa żone wykorzystanie walorów przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych terenów rekreacyjnych, w tym: uaktywnienie terenów dotychczas ekstensywnie wykorzystywanych m.in.: Borów Tucholskich i Kociewia oraz ich głównych rzek i ich dopływów. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 28 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
b) Rozwój infrastruktury rekreacji weekendowej np.: pól golfowych, stadnin koni, miejsc organizacji biesiad, tras narciarstwa biegowego i zjazdowego (np. Wzgórza Szymbarskie, Lasy Oliwskie), szlaków pieszych i rowerowych lub obiektów im towarzysz ących np. parkingów rowerowych, wypo życzalni rowerów w miejscowo ściach w ęzłowych. 5) Szlaki turystyczne (PZWP rysunek nr 49): a) Rozwój szlaków turystyki wodnej , jako elementu integruj ącego obszary rekreacyjne województwa przez: zagospodarowanie turystyczne szlaków wodnych (stworzenie przystani, stanic, miejsc biwakowych i oznakowanie) na rzekach: Wdzie , Brdzie, Wielkim Kanale Brdy, Liwie, Słupi, Łebie, Łupawie, Raduni, Wierzycy , Motławie, Wieprzy; b) Ustala si ę sie ć tras rowerowych składaj ącą si ę z systemów tras o znaczeniu regionalnym , ponadregionalnym i mi ędzynarodowym (zapis planu i rysunek maj ą charakter wytycznej): - Układ tras mi ędzynarodowych nawi ązuj ący do systemu EURO-VELO (zrealizowane trasy je śli maj ą nosi ć nazw ę EURO-VELO winny uzyska ć akceptacj ę Europejskiej Federacji Cyklistów): nr 4 : Tysi ąca Jezio r: (Kołtki) województwo zachodniopomorskie – Krzeszewo – Miastko – Bytów – Sul ęczyno– Ko ścierzyna – Skórcz – Gniew – Kwidzyn – Prabuty – Połatki – województwo warmi ńsko-mazurskie (Iława). - Układ tras regionalnych składaj ący si ę z tras i szlaków rowerowych uj ętych w opracowaniach projektowych (cz ęś ciowo zrealizowanych, oznakowanych) uzupełnionych o nowe elementy, które wraz z trasami wy ższej rangi wi ążą główne o środki regionalne województwa: nr 122: Tczew – Starogard Gda ński – Zblewo – Kaliska – Czarna Woda – Czersk – Chojnice; nr 135 : Karsin – Kaliska – Osieczna – Osiek – Skórcz. c) Rozwój istniej ących i tworzenie nowych szlaków kulturowych oraz innych produktów turystycznych opartych o to żsamo ść kulturow ą miejsca.
2.3.9. Lokalizacja wielkopowierzchniowych obiektów handlowych A. Zadania i zasady polityki przestrzennej (PZPWP str. 241) 1) Uwzgl ędnianie wpływu WOH na zagospodarowanie przestrzenne, środowisko i gospodark ę lokaln ą ośrodka, przy podejmowaniu decyzji o rozwoju wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. 2) Ustalenie w dokumentach planistycznych gminy form architektonicznych WOH nawi ązuj ących do uwarunkowa ń lokalnych, zwłaszcza kulturowych i krajobrazowych. 3) Lokalizacja wielkopowierzchniowych obiektów handlowych powinna uwzgl ędnia ć mi ędzy innymi: a) ocen ę konsekwencji transportowych przeprowadzon ą na podstawie liczby miejsc parkingowych oraz prognozowanego ruchu wjazdowego i wyjazdowego; b) ocen ę mo żliwo ści obsługi obiektu przez transport zbiorowy (z podaniem prognozowanego podziału przewozów na środki transportu zbiorowego i indywidualnego). B. Kierunki zagospodarowania przestrzennego (PZPW str. 243) – na terenie gminy nie przewiduje si ę tego typu obiektów.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 29 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
2.3.10. Infrastruktura transportowa A. Zadania i zasady polityki przestrzennej (PZPWP str. 242-245, rysunek nr 50) 1) Poprawa wewn ętrznej spójno ści i efektywno ści regionalnego systemu transportowego, zapewnienie dobrej dost ępno ści do wa żnych o środków i obszarów aktywno ści gospodarczej oraz sprawnych powi ąza ń z s ąsiednimi województwami, polskimi aglomeracjami miejskimi i stolic ą. 2) Infrastruktura transportowa drogowa i kolejowa zlokalizowana w mi ędzynarodowych, ponadregionalnych i regionalnych korytarzach transportowych ma priorytetowe znaczenie dla województwa. 3) W dokumentach planistycznych gmin w odniesieniu do nowych obszarów rozwojowych nale ży dokonywa ć analiz: a) racjonalno ści lokalizacji tych obszarów z punktu widzenia wywoływania potrzeb transportowych oraz kosztów ich realizacji; b) wykorzystania transportu zbiorowego i infrastruktury rowerowej. 4) Rozwój regionalnego transportu autobusowego w relacjach zamiejskich, słu żą cy uzyskiwaniu bezpo średnich powi ąza ń z obszarem metropolitalnym (linie pospieszne tam, gdzie wyst ępuje brak lub niedobór powi ąza ń kolejowych), bezpo średnich powi ąza ń lokalnych i wzmocnieniu funkcji dowozowej do linii kolejowych. 5) Kształtowanie racjonalnej struktury funkcjonalnej sieci drogowej, odzwierciedlaj ącej rzeczywiste, istniej ące lub planowane funkcje poł ącze ń drogowych w województwie, powiatach i gminach z uwzgl ędnieniem zasad ochrony środowiska. 6) Stosowanie skutecznych metod ograniczaj ących i łagodz ących negatywne oddziaływanie inwestycji transportowych (zanieczyszczenie wód i powietrza, hałas i wibracje, zaburzenia stosunków wodnych, fragmentacja ekosystemów, przerywanie powi ąza ń przyrodniczych, przekształcenia powierzchni ziemi i degradacja krajobrazu) stosownie do rodzaju inwestycji i lokalnych uwarunkowa ń, w tym: a) wyznaczanie tras przewozu materiałów niebezpiecznych przez obszary o mo żliwie minimalnym zagro żeniu skutkami katastrof transportowych; b) stosowanie pasów izolacyjnych i ochronnych przy lotniskach i drogach.
B. Kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) Regionalne korytarze transportowe słu żą ce poprawie dost ępno ści wewn ątrz województwa - korytarz południowy (Powi śle – Starogard Gda ński – Chojnice – Człuchów); 2) Drogi o znaczeniu ponadregionalnym i regionalnym szczególnie wa żne dla obsługi województwa pomorskiego: droga krajowa A1; 3) Do szczególnie wa żnych (mo żliwych) zada ń inwestycyjnych w zakresie budowy i modernizacji dróg wojewódzkich nale żą : modernizacja na dojazdach do autostrady A1: (…), DW nr 231, modernizacja odcinków DW nr (…) 214 (Ko ścierzyna – Łeba). 4) Zaleca si ę budow ę obwodnic w miejscowo ściach poło żonych w ci ągu dróg wojewódzkich nr (…) 214 (Skórcz, Sierakowice, L ębork, Wicko ).
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 30 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Korytarze transportowe wg planu zagosp. przestrz. województwa
2.3.11. Systemy infrastruktury technicznej
Zadania i zasady polityki przestrzennej ogólne (PZPWP str. 249) 1) Ochrona ludno ści i mienia, ograniczenie rozwoju zabudowy na terenach zagro żonych powodzi ą, d ąż enie do poprawy stosunków wodnych i zapewnienia dostatecznej retencji wód. 2) Zapewnienie dost ępu mieszka ńców województwa do wody pitnej o jako ści zgodnej z obowi ązuj ącymi normami z uwzgl ędnieniem racjonalizacji wykorzystania zasobów wód podziemnych. 3) Poprawa bezpiecze ństwa energetycznego, poprawa efektywno ści energetycznej, sprawno ści technicznej i efektywno ści ekonomicznej funkcjonowania systemu oraz stworzenie mo żliwo ści odbioru energii wytwarzanej w planowanych źródłach, zmniejszenie emisji zanieczyszcze ń do atmosfery, w tym CO2, zwi ększenie udziału energii odnawialnych w ogólnym zu życiu energii oraz poszanowanie i racjonalizacja zu życia energii. 4) Dostosowanie systemu gospodarki odpadami do wymogów wynikaj ących z przepisów prawa krajowego i unijnego. I. Systemy infrastruktury technicznej - gospodarka wodno-ściekowa A. Ochrona przed powodzi ą i regulacja stosunków wodnych: Zadania i zasady polityki przestrzennej (PZWP str. 249-250): 1) Ochrona przed skutkami powodzi obszarów potencjalnego zagro żenia oraz obszarów wymagaj ących ochrony przed zalaniem ze wzgl ędu na ich zagospodarowanie, warto ść gospodarcz ą lub kulturow ą zapewnia system osłony przeciwpowodziowej. 2) Planowanie budowy i (lub) modernizacji systemów ochrony przeciwpowodziowej prowadzone przy zachowaniu ścisłej współpracy pomi ędzy samorz ądami, szczególnie gminnymi, a tak że z wła ściwymi instytucjami zajmuj ącymi si ę ochron ą przed powodzią – wła ściwe RZGW i urz ędy morskie.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 31 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) Modernizacja, przebudowa i odbudowa istniej ących oraz budowa nowych urz ądze ń osłony przed powodzi ą (wały przeciwpowodziowe, przepompownie, budowle na uj ściu Wisły – kierownice, budowle zrzutowe, zbiorniki retencyjne itp.). 2) W gminnych dokumentach planistycznych nale ży: a) wskaza ć sposoby ograniczania ilo ści wód opadowych i roztopowych odprowadzanych do odbiorników (wody niewymagaj ące oczyszczania nale ży w mo żliwie najwy ższym stopniu doprowadza ć do wsi ąkania w grunt, a wody z dachów wtórnie wykorzystywa ć. Zorganizowane odprowadzanie wód opadowych do cieków i zbiorników nale ży stosowa ć tylko w przypadkach absolutnie koniecznych z uwzgl ędnieniem opó źnienia i spowalniania ich odpływu oraz oczyszczania); b) okre śli ć wskazania i nakazy dotycz ące parametrów technicznych warunków użytkowania obiektów istniej ących lub planowanych na obszarach potencjalnego zagro żenia powodzi ą; c) ustali ć rozwi ązania przeciwdziałaj ące nadmiernemu uszczelnianiu terenów zurbanizowanych; d) uwzgl ędni ć ustalenia wynikaj ące z Programu małej retencji oraz Programu udra żniania rzek województwa pomorskiego , umo żliwiaj ących udro żnienie rzek województwa pomorskiego. 3) Utrzymanie i/lub odtwarzanie naturalnych obszarów retencyjnych (tereny zalewowe, poldery, zbiorniki małej retencji itp.), w tym konieczno ść : a) powi ększenia dotychczasowej pojemno ści retencyjnej i powierzchni jezior podpi ętrzonych przez budow ę obiektów małej retencji w szczególno ści w zlewniach rzek: Brdy, Gwdy, Łeby, Łupawy, Słupi, Wdy, Wieprzy, M ątawy, Wierzycy, Motławy, Raduni, Redy, Pia śnicy, Czarnej Wdy, Płutnicy, Nogatu, Zbrzycy, Niechwaszczy, Młosiny, Raci ąskiej Strugi, Czerskiej Strugi. b) wykonania przepławek zwłaszcza na rzekach w zlewniach: Słupi, Łupawy, Łeby, Pia śnicy, Karwianki, Czarnej Wdy, Płutnicy, Zagórskiej Strugi, Redy, Motławy, Raduni, Kłodawy, Wierzycy, Strugi Mły ńskiej, Nogatu, Kanał Elbl ąskiego, Wdy, Brdy i Gwdy umo żliwiaj ących udro żnienie rzek województwa pomorskiego. B. Zaopatrzenie w wod ę Zadania i zasady polityki przestrzennej (PZPWP str. 250-251) 1) W planowaniu budowy, rozbudowy lub modernizacji systemu zaopatrzenia w wod ę, maj ących na celu rozszerzenie zasi ęgu obsługi lub (i) popraw ę jako ści produkowanej wody, nale ży analizowa ć potrzeby i mo żliwo ści racjonalizacji wykorzystania istniej ących zasobów wód podziemnych w celu zmniejszenia liczby uj ęć i zwi ększenia stopnia koncentracji systemu. 2) Realizacj ę budowy lub/i rozbudowy wodoci ągów nale ży prowadzi ć równocze śnie z budow ą lub rozbudow ą zbiorowych kanalizacji zako ńczonych oczyszczalniami ścieków. W szczególnych przypadkach dopuszcza si ę stosowanie rozwi ąza ń indywidualnych. 3) W pierwszej kolejno ści realizowane powinny by ć projekty obejmuj ące: a) kompleksowe modernizacje wodoci ągów zwi ązane z racjonalizacj ą wykorzystywania zasobów wód podziemnych i dostosowaniem jako ści produkowanej wody do obowi ązuj ących norm;
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 32 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
b) rozszerzanie zasi ęgu obsługi wodoci ągów zmierzaj ącego do uzyskania przyj ętego w Planie… standardu – 100% korzystaj ących , w ścisłym powi ązaniu z równoczesn ą budow ą kanalizacji; c) dostosowywanie jako ści produkowanej wody do obowi ązuj ących norm w gminach, w których stwierdzono, że dostarczana woda nie odpowiada wymaganiom sanitarnym. Kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) Zapewnienie dost ępu wszystkim mieszka ńcom województwa do urz ądze ń zaopatruj ących w wod ę o jako ści zgodnej z obowi ązuj ącymi normami. C. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków Zadania i zasady polityki przestrzennej (PZPWP str. 251) 1) Wyposa żenie jednostek osadniczych na obszarze całego województwa w systemy kanalizacji zbiorczej zako ńczonej oczyszczalniami ścieków, w szczególno ści na obszarach tzw. aglomeracji ściekowych. Inne rozwi ązania mog ą by ć stosowane tylko w szczególnych przypadkach i wymagaj ą uzasadniania techniczno – ekonomicznego. 2) W rozwoju systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków nale ży rozwa żać: stopie ń koncentracji systemu, mo żliwo ści zastosowania innych ni ż grawitacyjne sposobów odprowadzania ścieków oraz nisko technologicznych metod ich oczyszczania, maj ąc na uwadze brak konieczno ści redukcji zwi ązków azotu i fosforu w jednostkach osadniczych poni żej 15.000 RLM. 3) Na obszarach cennych przyrodniczo (obj ętych prawnymi formami ochrony przyrody) oraz na obszarach wra żliwych na zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych nale ży d ążyć do obj ęcia systemem odprowadzenia i oczyszczania ścieków mo żliwie najwi ększ ą liczb ę mieszka ńców. 4) W gminach miejskich z wył ączeniem rolniczej przestrzeni produkcyjnej – 100% mieszka ńców; w gminach wiejskich oraz w rolniczej przestrzeni produkcyjnej zlokalizowanej w granicach miast – 75% mieszka ńców powinno mie ć dost ęp do zbiorczej kanalizacji zako ńczonej oczyszczalnia ścieków ; dla pozostałych przypadków proponuje si ę stosowanie przydomowych oczyszczalni ścieków. Kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) Rozbudowa, budowa i modernizacja urz ądze ń do odprowadzania i oczyszczania ścieków w szczególno ści na obszarach: (…) Borów Tucholskich .
II. Systemy infrastruktury technicznej - gospodarka energetyczna Zadania i zasady polityki przestrzennej (PZPWP str. 251-252) 1) W realizacji polityki przestrzennej b ędzie uwzgl ędniany model zrównowa żonej i zintegrowanej gospodarki energetycznej, wpisuj ący si ę w ide ę „3 x 20%” 2. Model ten ma charakter uniwersalny i powinien by ć dostosowywany do specyficznych uwarunkowa ń poszczególnych gmin poprzez wybór elementów najbardziej dla nich wła ściwych, jednak że zawsze z zachowanie idei jego konstrukcji. Realizacja modelu powinna zapewnia ć: a) dost ęp i swobodny wybór przez u żytkowników no śników energii zgodnie z ich potrzebami i mo żliwo ściami ekonomicznymi, z preferencj ą źródeł paliw przyjaznych dla środowiska, tak z uwagi na emisj ę zanieczyszcze ń do atmosfery, jak i powstawanie odpadów paleniskowych,
2 Zmniejszenie o 20% zu życia energii i emisji CO 2 i zwi ększenie do 20% udziału energii odnawialnej w ogólnym zu życiu energii. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 33 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
b) rozwój systemów: produkuj ących w kogeneracji (skojarzeniu) energi ę ciepln ą i elektryczn ą, 2) Gminne dokumenty „energetyczne” (obecnie Zało żenia do planu zaopatrzenia gminy w ciepło, energi ę elektryczna i paliwa gazowe ) powinny by ć spójne z dokumentami planistycznymi („Studia…” i plany miejscowe). Uwzgl ędnia si ę w nich przede wszystkim: zast ępowanie w ęgla kamiennego biomas ą w urz ądzeniach grzewczych małej mocy i niskiej sprawno ści, rozwój rozproszonych źródeł energii cieplnej i elektrycznej (w tym pracuj ących w skojarzeniu) oraz gazu, utrzymanie i rozwój istniej ących oraz budow ę nowych systemów sieciowej dystrybucji ciepła. Kierunki zagospodarowania przestrzennego:
1) W zakresie zaopatrzenia w gaz i paliwa płynne (PZWP str. 253 – 254, rys. nr 52): a) Zwi ększenie zasi ęgu obsługi krajowego systemu dystrybucji gazu ziemnego oraz poprawa bezpiecze ństwa energetycznego poprzez: - gazyfikacj ę obszarów wiejskich (gdzie wska źniki gazyfikacji s ą wielokrotnie ni ższe ni ż w miastach i wskazuj ą na bardzo ograniczony dost ęp ludno ści do gazu ziemnego, w szczególno ści na w zachodniej i centralnej cz ęś ci województwa), gdzie analizy techniczno-ekonomiczne wyka żą opłacalno ść . 2) W zakresie zaopatrzenia w ciepło (PZWP str. 253) a) Kierunki polityki energetycznej w uj ęciu i zró żnicowaniu przestrzennym zestawiono w tabeli poni żej:
Obni żenie Zwi ększenie udziału zapotrzebowania na ciepło Obni żenie odnawialnych źródeł w województwie, poprzez udziału w ęgla w energii (OZE) w Rejony realizacj ę programów bilansie paliw w zaspokojeniu ogólnego energetyczne termo modernizacyjnych województwie do zapotrzebowania na budynków mieszkalnych, warto ści ciepło w województwie usługowych i u żyteczno ści do warto ści publicznej o
Województwo 23% 48% 19%
Południowy 26% (powiaty: (w gminach wiejskich gda ński, 21% 40% do 42%, starogardzki, w gminach miejskich do tczewski) 10%)
b) Sukcesywne zast ępowanie paliw kopalnych (przede wszystkim w ęgla) w kotłowniach lokalnych i indywidualnych źródłach ciepła spalaniem i zgazowywaniem biomasy stałej (słoma, drewno odpadowe, ro śliny energetyczne), szczególnie na terenach wiejskich. 3) W zakresie zaopatrzenia w energi ę elektryczną (PZWP 254-256, rys. 53) a) Budowa źródeł energii odnawialnych, w tym systemowych elektrowni wiatrowych przekazuj ących energi ę do krajowej sieci elektroenergetycznej , z zachowaniem zasad lokalizacji wymienionych w PZWP. Osi ągni ęcie zało żonego celu (20% udziału energii odnawialnej) wymagać będzie budowy odnawialnych źródeł energii elektrycznej o mocy około 820 MW, co oznacza przyrost o ponad 670 MW – w stosunku do stanu istniej ącego w 2008 roku
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 34 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
(145 MW). Realizacja tych inwestycji b ędzie wymagała budowy Głównych Punktów Zasilaj ących 15/110 kV oraz linii elektroenergetycznych 110 kV wprowadzaj ących energi ę do systemu krajowego. Lokalizacja tych inwestycji jest ści śle zwi ązana z umiejscowieniem źródeł i nie mo żna ich w PZPWP okre śli ć. b) Budowa przydomowych elektrowni wiatrowych produkuj ących energi ę na potrzeby własne u żytkowników. c) Zwi ększenie pewno ści zasilania systemu rozdzielczo-odbiorczego, poprawa sprawno ści i dostosowanie istniej ących obiektów sieciowych do wymaga ń ochrony środowiska poprzez modernizacj ę i budow ę elektroenergetycznej sieci dystrybucyjnej 110 kV: Majewo – Skórcz. d) Rozbudowa i modernizacja systemu zaopatrzenia w energi ę elektryczn ą zakresie linii 15 i 0,4 kV szczególnie na terenach wiejskich i obszarach rozwojowych. e) Rozwój energetyki wodnej wsz ędzie tam, gdzie pozwol ą na to uwarunkowania środowiskowe i ekonomiczne.
III. Systemy infrastruktury technicznej - gospodarka odpadami Zadania i zasady polityki przestrzennej (PZPWP str. 256) rys. nr 54 W planowaniu zagospodarowania przestrzennego województwa obowi ązuj ą zasady zawarte w programach ochrony środowiska i planach gospodarki odpadami - Obecnie obowi ązuj ą: Program ochrony środowiska województwa pomorskiego na lata 2007–2010 z uwzgl ędnieniem perspektyw 2011-2014 oraz Plan gospodarki odpadami dla województwa pomorskiego 2010 . Kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) Ograniczanie negatywnego wpływu odpadów i składowisk na środowisko przez: a) upowszechnianie selektywnej zbiórki odpadów; m.in. niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych, wielkogabarytowych oraz z budowy, remontów i demonta żu obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej; b) bie żą cą likwidacj ę nielegalnych składowisk, zamykanie i rekultywacj ę składowisk gminnych , niespełniaj ących wymaga ń prawnych, rekultywacj ę wszystkich zamkni ętych, dotychczas nie zrekultywowanych składowisk; c) budow ę kwater do unieszkodliwiania odpadów zawieraj ących azbest.
IV. Systemy infrastruktury technicznej - infrastruktura telekomunikacji i teleinformatyki Zadania i zasady polityki przestrzennej (PZPWP str. 256) Lokalizacja stacji bazowych telefonii komórkowych, uwzgl ędnia ć powinna uwarunkowania krajobrazowe oraz tereny zabudowy mieszkaniowej. Kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) Umo żliwienie szerokopasmowego dost ępu do Internetu dla mieszka ńców województwa, przedsi ębiorców oraz jednostek publicznych (administracja publiczna, placówki ochrony zdrowia, edukacji, kultury i bezpiecze ństwa publicznego) przez budow ę pasywnej infrastruktury informatycznej w obszarach deficytowych i o niskiej opłacalno ści w zakresie światłowodowej sieci szkieletowej oraz w ęzłów usługowych.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 35 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
2.3.12. Infrastruktura systemów bezpiecze ństwa i obronno ści A. Zadania i zasady polityki przestrzennej (PZPWP str. 256-257) 1) Kształtowanie w skali województwa struktur przestrzennych o wysokich walorach obronnych, charakteryzuj ących si ę odporno ści ą na potencjalne zagro żenia terrorystyczne, niszcz ące czynniki sił przyrody, awarie i katastrofy przemysłowe, zintegrowanych organizacyjnie i korzystnie wpływaj ących na zdolno ść obronn ą pa ństwa. 2) Stosowanie rozwi ąza ń przestrzennych podnosz ących sprawno ść mobilizacyjn ą i operacyjn ą rozwini ęcia sił zbrojnych (tak że sojuszniczych) oraz wykonania zada ń obronnych. 3) Kształtowanie układów infrastruktury w sposób umo żliwiaj ący bezpieczny i sprawny przebieg ewakuacji i ratownictwa. 4) Wyprowadzanie transportu materiałów transportu materiałów niebezpiecznych z terenów o najwi ększej koncentracji ludno ści poprzez opracowanie alternatywnych objazdów. 5) Rozwój nowych obszarów zurbanizowanych powinien uwzgl ędnia ć potrzeby zapewnienia bezpiecze ństwa ludno ści w sytuacjach zagro żeń. B. Kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) Stworzenie zintegrowanego ratownictwa - integracja wszystkich podmiotów ratownictwa: szpitali, policji, stra ży po żarnej, ratownictwa chemicznego, w jeden system maj ący wspóln ą lub kompatybiln ą sie ć łączno ści oraz wspólne procedury ratownicze, zarz ądzane przez regionalne centrum koordynacji ratownictwa.
2.3.13. Obszary problemowe OBSZARY WIEJSKIE STRUKTURALNIE SŁABE
Obszar działa ń Szczególne zasady zagospodarowania − Przy modernizacji istniej ących i budowie nowych urz ądze ń uzdatniania wody i unieszkodliwiania ścieków planowa ć rezerwy na przył ączenie nowych odbiorców. − Zachowanie istniej ącej sieci placówek o światy i kultury, jako o środków kulturotwórczych i integruj ących społeczno ści lokalne. − Kreacji placów, skwerów i parków we wsiach i miejscowo ściach cały obszar wiejskich w przestrze ń publiczn ą stanowi ącą pozytywne wzorce zagospodarowania i umo żliwiaj ące integracj ę mieszka ńców. − Obj ęcie ochron ą elementów tradycyjnego gospodarowania rolniczego: zadrzewienia śródpolne, oczka wodne i w miar ę mo żliwo ści inne elementy przestrzeni rolniczej, stanowi ące ostoj ę dla zagro żonych gatunków. − Rozwój działalno ści pozarolniczej w gospodarstwach rolnych. W dokumentach planistycznych gmin uwzgl ędnia ć mo żliwo ści wykorzystania zasobów środowiska przyrodniczego i dziedzictwa obszary obj ęte kulturowego dla tworzenia „zielonych” miejsc pracy. prawn ą ochron ą Uwzgl ędnienie w dokumentach planistycznych gmin projektowanych przyrody przebiegów i potrzeb terenowych szlaków wodnych, rowerowych i pieszych. obszary Przy zagospodarowaniu obrze ży zbiorników wodnych i otoczenia parków
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 36 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński atrakcyjne krajobrazowych d ąż enie do wła ściwego ukierunkowania presji turystycznie masowej turystyki, odci ąż enia i ochrony najbardziej wrażliwych elementów środowiska. Ograniczenie przeznaczania terenów otwartych na cele nowej zabudowy letniskowej, ukierunkowuj ąc jej ekspansj ę na adaptacj ę niszczej ącej zabudowy wiejskiej. Tworzenie infrastruktury umo żliwiaj ącej zrównowa żony rozwój turystyki.
2.3.14. Zadania słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym – zadania rz ądowe Lista projektów indywidualnych dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 lp Rodzaj zadania lokalizacja
Oś priorytetowa III Zarz ądzanie zasobami i przeciwdziałanie zagro żeniom środowiska Zakupy sprz ętu do szybkiej oceny ryzyka w przypadku wyst ąpienia powa żnej awarii, organizacja systemu monitoringu dynamicznego 1 przeciwdziałania poważnym awariom, w tym organizacja systemu i sieci teleinformatycznych 2 Doskonalenie stanowisk do analizowania i prognozowania zagro żeń
3 Wsparcie techniczne ratownictwa ekologicznego i chemicznego Cały kraj Wdro żenie nowoczesnych technik monitorowania powietrza, wód i hałasu poprzez zakupy aparatury kontrolno pomiarowej i analitycznej dla sieci laboratoriów Inspekcji Ochrony Środowiska. Doskonalenie systemu 4 zapewnienia jako ści poprzez organizacj ę laboratoriów wzorcuj ących i referencyjnych dla potrzeb wzmocnienia systemu zarządzania jako ści ą środowiska i ocen efektów ekologicznych programu. ETAP I Priorytet V Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych Opracowanie planów ochronnych dla obszarów Natura 2000 na 5. Cały kraj obszarze Polski Oś priorytetowa VII Transport przyjazny środowisku 6. Budowa sieci telekomunikacji GSM-R zgodnie z NPW ERTMS Infrastruktura dost ępu drogowego i kolejowego do wschodniej cz ęś ci Cały kraj 7. Portu Gdynia Oś priorytetowa VIII Bezpiecze ństwo transportu i krajowe sieci transportowe Rozwój systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym 8. (budowa centralnego systemu do automatycznego nadzoru nad ruchem Cały kraj drogowym) Ze wzgl ędu na upływ czasu wy żej wymienione zadania wymagaj ą aktualizacji, a w cz ęś ci s ą ju ż wykonane. Na terenie gminy Skórcz nie planuje si ę inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym w zakresie zada ń samorz ądowych.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 37 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
2.4. Uwarunkowania wynikaj ące ze strategii rozwoju gminy
Art. 9. 2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza studium zawierające część tekstową i graficzną, uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy , o ile gmina dysponuje takim opracowaniem. Dotychczas obowi ązuj ąca Strategia rozwoju gminy to opracowanie pochodz ące z roku 2001 (autorzy Michał Górski, Joanna Barcha ńska, Janusz Barcha ński), jej horyzont czasowy to rok 2015. Powstała jako wynik prac seminarium diagnostyczno-projektowego, z udziałem przedstawicieli lokalnej społeczno ści. Strategia ta nie zawierała żadnej prognozy demograficznej.
Wizja gminy zapisana w Strategii : Gmina o wiod ącej funkcji rolniczej, ale zmienionej strukturze gospodarstw rolnych, z dodatkowymi funkcjami agroturystyki, drobnej wytwórczo ści i nierolniczej działalno ści gospodarczej Stan środowiska przyrodniczego ulegnie poprawie głównie dzi ęki inwestycjom infrastrukturalnym (w zakresie gospodarki wodno-ściekowej) Podniesie si ę standard obsługi mieszka ńców (usługi, infrastruktura komunalna, drogi) Gmina przygotuje infrastruktur ę dla obsługi ruchu turystycznego prognozowanego do wzrostu ze wzgl ędu np. na funkcjonowanie autostrady A1 Wskazywano na ewentualno ść ponownego poł ączenia samorz ądów miasta i gminy (dało by to korzy ści finansowe i umo żliwiało sprawniejsze zarz ądzanie) Warunki życia ulegn ą poprawie, poszerzy si ę oferta pracy, rozbudowane zostan ą elementy infrastruktury technicznej, bezpiecze ństwo ulegnie poprawie Ludno ść na poziomie ok. 4,5 tys osób ( po poł ączeniu z miastem ok. 8-8,5 tys)
Nie wszystkie zało żenia strategii mogły by ć w zakładanym okresie zrealizowane. . Strategia wskazywała na konieczno ść reorganizacji gminy z rolniczo-produkcyjnej na gmin ę o charakterze turystyczno-rolniczym z mocnym sektorem małych i średnich przedsi ębiorstw. Za jedno z wa żniejszych działa ń uznano w strategii wskazywanie inwestorom obszarów i mo żliwo ści inwestowania na terenie gminy szczególnie w takich rodzajach działalno ści jak infrastruktura obsługi rekreacji i turystyki, przetwórstwo żywno ści, drobny przemysł, rzemiosło itp.
Zapisana w strategii misja gminy Skórcz to hasło: „Gmina Skórcz to gmina atrakcyjna do zamieszkania i dla turystów, otwarta na nowe pomysły i przedsi ęwzi ęcia, skutecznie wykorzystuj ącą dla swego rozwoju tradycje Kociewia i szans ę wynikaj ącą z integracji z Uni ą Europejsk ą i budowa autostrady A1".
Cele strategiczne gminy do roku 2015: 1- Poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej dla podniesienia poziomu życia mieszka ńców 2- Rozwój turystyki wraz z promocj ą walorów gminy 3- Tworzenie wizerunku gminy Skórcz jako gminy przyjaznej dla inwestorów oraz małych i średnich przedsi ębiorstw 4- Lepsze wykorzystanie potencjału produkcyjnego w rolnictwie i przygotowanie rolnictwa do integracji z Uni ą Europejsk ą Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 38 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
5- Dalsza poprawa stanu środowiska przyrodniczego oparta na współpracy mi ędzynarodowej i mi ędzyregionalnej
Nie wszystkie z wy żej wymienionych celów strategicznych odnosiły si ę wprost do zagospodarowania przestrzennego, jednak wła ściwe zagospodarowanie przestrzeni gminy mo że bezpo średnio wpływa ć na skuteczno ść działa ń gminy w innych sferach np. społecznych, ekonomicznych, promocyjnych.
Z zagospodarowaniem przestrzennym, a zatem z ewentualnymi zapisami w planach miejscowych i w dokumencie studium wi ązały si ę takie działania wynikaj ące ze strategii jak np. : - rozbudowa i budowa systemów kanalizacyjnych, wodoci ągowych - modernizacje dróg - budowa nowych obiektów sportowych i rekreacyjnych (boiska, sale, basen kąpielowy ) - budowa bazy obsługuj ącej turystyk ę, rozwój agroturystyki, wzrost liczby miejsc noclegowych - budowa tras rowerowych, wyznaczenie nowych tras turystycznych pieszych, konnych - przygotowanie (w tym planistyczne) nowych terenów dla działalno ści gospodarczej i usługowej, stworzenie warunków infrastrukturalnych dla nowych przedsi ęwzi ęć nierolniczych, utworzenie „strefy przemysłowej” na terenie gminy - poprawa stanu estetyki, opracowanie gminnego programu estetyzacji - budowa miejsca obsługi podróżnych w zwi ązku z autostrad ą, budowa skansenu w Barło żnie - rozwój bazy przetwórstwa rolnego i skupu płodów rolnych
Dotychczasowe studium gminy Skórcz z 2002 formalnie uwzgl ędnia zapisy Strategii, jednak że pozostaje bardzo ogólnikowe w zakresie wskazania obszarów, terenów realizacji zakładanych celów strategicznych. Poza tym cz ęść zapisów dotychczasowej strategii rozwoju gminy tak że wymagałaby ju ż weryfikacji.
Plan rozwoju lokalnego gminy Skórcz Opracowanie z grudnia 2004 r., w oparciu o strategię rozwoju gminy z 2001 r oraz dotychczasowe Studium z 2002 r., konsultacje społeczne oraz wytyczne ZPORR. Zakładano dwa okresy programowania: 2004-2006 oraz 2007-2013. Z opracowania wynikaj ą nast ępuj ące wnioski dla opracowa ń planistycznych (studium i planów miejscowych) - potrzeba wyra źnego wskazania lokalizacji i rodzaju terenów pod inwestycje w obszarze gminy - rozwój infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej - rozwój infrastruktury komunalnej, modernizacja dróg, chodników, budowa ście żek rowerowych - wskazanie terenów dla zalesiania (odłogowane rolniczo), zmiana przeznaczenia gruntów rolnych niskich klas na inwestycyjne - zaprojektowanie nowych terenów lokalizacyjnych dla inwestycji komunalnych, mieszkaniowych, produkcyjnych, rekreacyjnych - opracowanie oferty terenów inwestycyjnych
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 39 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
- potrzeba opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (uwaga - nie sprecyzowano lokalizacji ani przedmiotu takiego opracowania, uznano że jest to działanie z rodzaju polegaj ących na „ poprawie sytuacji na danym obszarze” ) Szczególnie du ży nacisk poło żono na zadania zwi ązane z infrastruktur ą techniczn ą.
Strategia rozwoju gminy Skórcz jest planowana do aktualizacji w najbli ższym czasie, w celu dostosowania do zmieniaj ących si ę uwarunkowa ń, zwłaszcza społeczno- gospodarczych regionu. Zasadnicze kierunki rozwoju gminy wskazane w dotychczasowym dokumencie pozostan ą zapewne niezmienione. Opracowany na podstawie Strategii Lokalny Plan Rozwoju Gminy Skórcz miał horyzont czasowy do roku 2013. W Strategii dotychczasowej zapisano potrzeb ę monitorowania jej realizacji i aktualizacj ę na podstawie analizy realizacji szczegółowych celów strategicznych wg okre ślonych w strategii wska źników, zało żono coroczne opracowywanie raportów.
2.5. Uwarunkowania wynikaj ące z dokumentów planistycznych sąsiednich gmin. Gmina Skórcz poło żona jest w południowej cz ęś ci województwa pomorskiego, w powiecie starogardzkim, na skraju Borów Tucholskich. Etnograficznie gmina nale ży do Kociewia. Jest to gmina wiejska, siedziba Urz ędu Gminy znajduje si ę w mie ście Skórcz. Wschodni ą granic ę gminy stanowi w cz ęś ci granica z powiatem tczewskim, b ędąca jednocze śnie granic ą gminy Morzeszczyn. Najbli ższym o środkiem rangi ponadlokalnej jest miasto Starogard Gda ński (ok. 23 km). Odległo ść do Trójmiasta wynosi ok. 63 km. Gmina Skórcz graniczy z nast ępuj ącymi gminami: - od północy - z gmin ą Bobowo; - od wschodu - z gmin ą Morzeszczyn; - od południowego-wschodu - z gmin ą Sm ętowo Graniczne; - od południa - z gmin ą Osiek i z miastem Skórcz; - od zachodu - z gmin ą Lubichowo.
Ryc. Poło żenie gminy Skórcz na tle podziału administracyjnego Źródło: Opracowanie własne na mapie - http://www.pomorskie.eu/res/wizytowka/region/powiaty_i_gminy_d.jpg Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 40 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Analiza studiów gmin s ąsiednich dla terenów granicz ących z gmin ą Skórcz Niniejsza analiza zawiera przegl ąd dokumentów Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla terenów przygranicznych gmin s ąsiaduj ących z gmin ą Skórcz. W analizie przedstawiono charakterystyk ę tych dokumentów oraz wpływ ustale ń w nich zawartych na obszar gminy Skórcz, szczególną uwag ę skierowano na inwestycje ponadlokalne planowane w gminach s ąsiednich oraz kierunki rozwojowe mog ące mie ć znaczenie dla polityki przestrzennej gminy Skórcz. Ze wzgl ędu na ró żny czas powstawania Studiów poszczególnych gmin, różni ą si ę one stopniem szczegółowo ści poszczególnych zagadnie ń. Gmina Morzeszczyn Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Morzeszczyn (przyj ęte Uchwał ą Nr XXVII/170/2013 Rady Gminy Morzeszczyn z dnia 2 lipca 2013r.) Ogólna charakterystyka gminy: Gmina Morzeszczyn poło żona jest w południowej cz ęść woj. pomorskiego, na wschód od gminy Skórcz, ok. 76 km od stolicy regionu – Gda ńska, ok. 42 km od stolicy powiatu – Tczewa. Powierzchnia gminy wynosi 91,24 km 2, z czego ponad 72% stanowi ą u żytki rolne, 18 % grunty le śne, 10 % grunty zabudowane, nieu żytki, wody płyn ące i małe jeziora. Charakterystyka ustale ń Studium, mog ących mie ć wpływ na polityk ę przestrzenn ą gminy Skórcz: Gmina Skórcz oddzielona jest od gminy Morzeszczyn autostrad ą A1. S ąsiedztwo bezpo średnie, to niewielki fragment gminy Morzeszczyn w okolicy wsi Kierwałd oraz – po przeciwnej stronie autostrady – fragment obr ębu geodezyjnego Lipia Góra. Obr ęb ten stanowi s ąsiedztwo dla obr. Barło żno w gminie Skórcz. Tereny s ąsiaduj ące bezpo średnio z gmin ą Skórcz to głównie grunty rolne i lasy. W s ąsiedztwie wsi Kierwałd - tereny wskazane do rozwoju funkcji rekreacji. ••• Obszary cenne przyrodniczo lub o istotnych ograniczeniach, uwarunkowaniach przestrzennych: o na terenie gminy Morzeszczyn nie wyst ępuj ą obszary cenne przyrodniczo lub o istotnych ograniczeniach, uwarunkowaniach przestrzennych, poło żone przy granicy z gmin ą Skórcz; o wyst ępowanie na przewa żaj ącej cz ęś ci obszaru gminy terenów o du żym potencjale agroekologicznym. ••• Obszary cenne kulturowo i krajobrazowo: o historyczne układy wiejskie o dobrze zachowanej strukturze przestrzennej reprezentowane s ą we wsiach: Dzier żąż no, G ętomie, Nowa Cerkiew, Królów Las, Lipia Góra, Rze żę cin – wsie te (oprócz Lipiej Góry) nie s ąsiaduj ą z gmin ą Skórcz. o w analizowanym obszarze znajduj ą si ę strefy ochrony archeologicznej; ••• Charakterystyka kierunków w przeznaczeniu terenów: o w najbli ższym s ąsiedztwie gminy Skórcz zlokalizowana jest jedna miejscowo ść - Kierwałd; na zachód i na północ od tej miejscowości wyznaczono tereny rozwoju funkcji rekreacji – zabudowa letniskowa, obiekty zwi ązane z agroturystyk ą i turystyk ą kwalifikowan ą oraz tereny mo żliwej
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 41 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
lokalizacji funkcji mieszkaniowej (zagrody samotnicze, przysiółki – siedliska wpisuj ące si ę w naturalny krajobraz); o projektowane tereny lokalizacji urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę z odnawialnych źródeł energii ( w tym elektrowni wiatrowych); o projektowany Obszar Chronionego Krajobrazu „Doliny W ęgiermucy i Janki”; o projektowana linia elektroenergetyczna wysokiego napi ęcia 110kV, o projektowany szlak turystyki rowerowej i pieszej w kierunku gminy Skórcz. ••• Powi ązania komunikacyjne: autostrada A1; droga powiatowa 2739G, drogi gminne; ••• Plany miejscowe w s ąsiedztwie gminy Skórcz: Gmina Morzeszczyn nie posiada obowi ązuj ących mpzp w s ąsiedztwie gminy Skórcz. Najistotniejsze powi ązania gminy Morzeszczyn z gmin ą Skórcz: • Powi ązania przyrodnicze - projektowany Obszar Chronionego Krajobrazu „Doliny Węgiermucy i Janki”; • Wyznaczone w Studium kierunki rozwoju nie maj ą znacz ącego wpływu na polityk ę przestrzenn ą gminy Kaliska. Obszary przygraniczne gmin to tereny rolne i le śne; w cz ęś ci tych terenów wyznaczono tereny rozwoju funkcji rekreacji ; • projektowana linia elektroenergetyczna wysokiego napi ęcia 110 kV, • Powi ązania komunikacyjne: autostrada A1, droga powiatowa, drogi gminne.
Gmina Osiek Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Osiek przyj ęte Uchwał ą Nr VI/46/2003 Rady Gminy Osiek z dnia 12 czerwca 2003 roku Ogólna charakterystyka gminy: Gmina Osiek poło żona jest w południowej cz ęś ci województwa pomorskiego, na południe od gminy Skórcz. Powierzchnia gminy wynosi 156 km 2, z czego lasy stanowi ą ok. 75%, natomiast wody ok. 10%. W skład Gminy wchodzi 12 sołectw: Cisowy, Bukowiny, Lisówko, Je żewnica, Wycinki, Markocin, Osiek, Radogoszcz, Karszanek, Skórzenno, Kasparus, Suchobrze źnica. Teren gminy usytuowany jest w Obszarze Chronionego Krajobrazu Borów Tucholskich i w obszarze Natura 2000. Powierzchnia gminy wynosi 156 km 2, z czego lasy stanowi ą ok. 75%, natomiast wody ok. 10%. Charakterystyka ustale ń Studium mog ących mie ć wpływ na polityk ę przestrzenn ą gminy Skórcz: ••• Obszary cenne przyrodniczo lub o istotnych ograniczeniach, uwarunkowaniach przestrzennych: o poło żenie w obr ębie płata ekologicznego rangi krajowej – najwi ększy w Polsce kompleks le śny – Bory Tucholskie; o istniej ący korytarz ekologiczny rangi regionalnej – dolina Wdy; o ustanowione na podstawie ustawy o ochronie przyrody obszary chronione: OCHK Borów Tucholskich, Obszar Natura 2000 obszar specjalnej ochrony ptaków „Bory Tucholskie” PLB 220009; o wyst ępowanie wielu elementów osnowy ekologicznej rangi lokalnej - korytarzy ekologicznych drobnych cieków i form dolinnych, płatów ekologicznych Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 42 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
drobnych kompleksów le śnych i zadrzewie ń, płatów ekologicznych hydrogenicznych zagł ębie ń terenów, płatów ekologicznych zbiorników wodnych; o planowany Park Krajobrazowy Dolina Wdy – granica parku przy płd.-zach. granicy gminy Skórcz; o planowany światowy rezerwat biosfery (MAB). ••• Obszary cenne kulturowo i krajobrazowo: o najwi ększe walory kulturowe prezentuj ą wsie: Osiek, Kasparus, Suchobrze źnica oraz Łuby, Wierzbiny, Udzierz; układ ruralistyczny wsi Osiek wpisany jest do rejestru zabytków; o na wysokie walory krajobrazowe wpływa wyst ępowanie naturalnych elementów środowiska tj. kompleksów le śnych, terenów hydrogenicznych oraz dolina rzeki Wdy. ••• Charakterystyka kierunków w przeznaczeniu terenów: o nowe tereny mieszkaniowe i mieszkaniowo – usługowe planowane s ą we wsiach Osiek i Wycinki, nowe tereny rekreacyjne w strefach przyjeziornych, m. inn. w s ąsiedztwie gm. Skórcz – nad jez. Głuche; ••• Powi ązania komunikacyjne: droga wojewódzka nr 214; regionalne i lokalne szlaki rowerowe; ••• Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego: w analizowanym obszarze nie obowi ązuj ą żadne miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. o Najistotniejsze powi ązania gminy Osiek z gmin ą Skórcz: • Powi ązania przyrodnicze - wyst ępowanie obszarów chronionych na podstawie ustawy o ochronie przyrody, zachowanie ci ągło ści przyrodniczej korytarzy ekologicznych; • Powi ązania komunikacyjne - przebieg drogi wojewódzkiej nr 214; modernizacja tej drogi na odcinku Skórcz – Warlubie; zachowanie ci ągło ści wyznaczonych tras rowerowych; • nowe tereny rekreacyjne w strefach przyjeziornych, m. inn. w s ąsiedztwie gm. Skórcz – nad jez. Głuche; • projektowana trasa drogi wojewódzkiej nr 214 na odcinku Karszanek – Lubichowo - inwestycja ta nie znalazła odzwierciedlenia w planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego; • Projektowana linia elektroenergetyczna wysokiego napi ęcia 110kV;
Gmina Lubichowo Studium Uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Lubichowo przyj ęto Uchwał ą Nr XXXIV/239/2009 Rady Gminy Lubichowo z dnia 18 grudnia 2009 r. – Zał. 3. Ogólna charakterystyka gminy: Gmina Lubichowo poło żona jest w południowej cz ęś ci województwa pomorskiego, w powiecie starogardzkim na obszarze Kociewia Polnego i Le śnego na skraju Borów Tucholskich. Teren gminy o powierzchni 16101 ha zamieszkuje 6122 osoby według stanu w dniu 07.04.2009 r. Gmina Lubichowo podzielona jest na 12 obr ębów, które obejmuj ą 24 miejscowo ści wiejskie.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 43 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Gmin ę mo żna podzieli ć na dwa obszary funkcjonalne - północno-wschodni o stosunkowo dobrych glebach z przewag ą funkcji rolniczej oraz południowo-zachodni z du żym udziałem lasów, gdzie dominuje le śnictwo, turystyka i rekreacja. Charakterystyka ustale ń Studium mog ących mie ć wpływ na polityk ę przestrzenn ą gminy Skórcz: ••• Obszary cenne przyrodniczo lub o istotnych ograniczeniach, uwarunkowaniach przestrzennych: o wyst ępowanie obszarów chronionych na podstawie ustawy o ochronie przyrody: OCHK Borów Tucholskich, Obszar Natura 2000 obszar specjalnej ochrony ptaków „Bory Tucholskie” PLB 220009; o obszar granicz ący z gmin ą od strony płd. - wsch. stanowi kompleksy le śne, a od strony płn. - wsch. – głównie tereny rolnicze; o planowany rezerwat biosfery Bory Tucholskie; o istniej ące zło ża kruszywa naturalnego w okolicy miejscowo ści Lipinki Królewskie; ••• Obszary cenne kulturowo i krajobrazowo: na wysokie walory krajobrazowe wpływa wyst ępowanie naturalnych elementów środowiska tj. kompleksów le śnych, terenów hydrogenicznych oraz dolina rzeki Wdy. ••• Charakterystyka kierunków w przeznaczeniu terenów: o nowe tereny mieszkaniowe i mieszkaniowo usługowe planowane s ą we wsiach: Lipinki Królewskie, Zielona Góra, Mo ściska, Zelgoszcz, Wilcze Błota i Wda; ponadto we wsiach Wilcze Błota i Smolniki planowane s ą nowe tereny rekreacyjne i turystyczne a we wsi Zelgoszcz - tereny produkcyjno – usługowe; o planowane tereny lokalizacji elektrowni wiatrowych wraz ze strefami uci ąż liwo ści (pomi ędzy miejscowo ściami Zielona Góra i Mo ściska, na płd. od drogi powiatowej 2709G) i lini ą ee przył ączenia do sieci elektrowni wiatrowych; o projektowane tereny wydobycia zło ża kruszywa naturalnego w okolicy miejscowo ści Lipinki Królewskie; o zagospodarowanie turystyczne szlaku wodnego na rzece Wdzie. ••• Powi ązania komunikacyjne: droga wojewódzka nr 214, drogi powiatowe nr 2732G i 2709G, drogi gminne; planowane regionalne i mi ędzyregionalne trasy rowerowe (planowana Mi ędzynarodowa trasa rowerowa „Tysi ąca jezior”); ••• Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego: w obszarze s ąsiaduj ącym z gmin ą Skórcz nie obowi ązuj ą żadne miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Najistotniejsze powi ązania gminy Lubichowo z gmin ą Skórcz: • Obszary s ąsiaduj ące z gmin ą Skórcz stanowi ą na płd. – wsch. głównie kompleksy le śne oraz dolina rzeki Wdy; miejscowo ści poło żone w tym rejonie maj ą charakter turystyczno – rekreacyjny (Smolniki) oraz mieszkaniowy i rekreacyjny (Wda); • Powi ązania komunikacyjne - przebieg drogi wojewódzkiej nr 214; modernizacja tej drogi; zachowanie ci ągło ści wyznaczonych tras rowerowych; drogi gminne; • Powi ązania przyrodnicze - wyst ępowanie terenów chronionych na podstawie ustawy o ochronie przyrody oraz utrzymanie sieci powi ąza ń elementów osnowy ekologicznej.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 44 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Gmina Bobowo Studium Uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bobowo, przyj ęte Uchwał ą Nr XIII/18/2000r.Rady Gminy Bobowo z dnia 13.06.2000 r., zmienione Uchwał ą Nr XXVII/09 Rady Gminy Bobowo z dnia 25 listopada 2009 roku. oraz uchwał ą z 2011 r. (zmiana Studium) Ogólna charakterystyka gminy:
Gmina Bobowo poło żona jest w powiecie starogardzkim, w południowej częś ci województwa pomorskiego. Jest to jest najmniejsza gmina powiatu. Jej powierzchnia wynosi ok. 52 km 2 w tym: u żytki rolne: 81% i u żytki le śne: 12%.
Przez obszar gminy przepływa rzeka W ęgiermuca. W skład gminy wchodzi 6 sołectw: Bobowo, Grabowiec, Grabowo, Jabłówko, Smol ąg, Wysoka. Tereny s ąsiaduj ące bezpo średnio z gmin ą Skórcz to głównie grunty rolne na terenie obr ębów geodezyjnych: Grabowo, Bobowo i Wysoka. ••• Obszary cenne przyrodniczo lub o istotnych ograniczeniach, uwarunkowaniach przestrzennych: o na terenie gminy Bobowo nie wyst ępuj ą obszary cenne przyrodniczo lub o istotnych ograniczeniach, uwarunkowaniach przestrzennych, poło żone przy granicy z gmin ą Skórcz; o na płd. gminy – przy granicy z gmin ą Skórcz oraz wzdłu ż rzeki W ęgiermucy wyst ępuj ą elementy osnowy ekologicznej; w ich obr ębie po żą dane s ą m.inn. działania piel ęgnacyjne (podtrzymanie aktualnego stanu, restytucyjne(przywracanie naturalnego stanu struktur przyrodniczych), rewaloryzacyjne (wzrost bioró żnorodno ści, zmiana funkcji). ••• Obszary cenne kulturowo i krajobrazowo: o miejscowo ści o zachowanym historycznym układzie ruralistycznym: Bobowo, Grabowo, Wysoka; o w analizowanym obszarze znajduj ą si ę stanowiska archeologiczne wpisane do rejestru zabytków; ••• Charakterystyka kierunków w przeznaczeniu terenów: o w najbli ższym s ąsiedztwie gminy Skórcz zlokalizowane s ą głównie grunty rolne na terenie obr ębów geodezyjnych: Grabowo, Bobowo, Wysoka; na płd. od wsi Grabowo planowane s ą tereny rozwoju mieszkalnictwa a na płn. – tereny rozwoju funkcji gospodarczych; tereny rozwoju funkcji gospodarczych zaproponowano te ż na płd. i płn. od wsi Bobowo; niewielki teren rozwoju funkcji mieszkaniowych planowany jest równie ż na płd. od wsi Wysoka; o na płd. od wsi Wysoka – przy granicy z gmin ą Skórcz oraz wzdłu ż rzeki Węgiermucy wyst ępuj ą elementy osnowy ekologicznej; o wzdłu ż wschodniej granicy gminy planowany jest Obszar Chronionego Krajobrazu „Doliny W ęgiermucy”; ••• Powi ązania komunikacyjne: drogi wojewódzkie: nr 222 i 234, drogi gminne; linia kolejowa nr 218 – Prabuty – Szlachta – z zawieszonym ruchem poci ągów oraz nieczynna linia kolejowa nr 243 ••• Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego – w analizowanym obszarze wyst ępuj ą nast ępuj ące obowi ązuj ące mpzp:
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 45 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
o Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu w rejonie miejscowo ści Wysoka i Bobowo w gminie Bobowo, uchwalony Uchwał ą Nr XI/83/2011 Rady Gminy Bobowo z dnia 27 grudnia 2011 r. Lokalizacja : płd. – zach. cz ęść gminy. Przeznaczenie terenów (podstawowe): tereny lokalizacji elektrowni wiatrowych, tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych;
Najistotniejsze powi ązania gminy Bobowo z gmin ą Skórcz: • Powi ązania przyrodnicze - projektowany Obszar Chronionego Krajobrazu „Doliny Węgiermucy”; • Powi ązania komunikacyjne: drogi wojewódzkie, drogi gminne, linia kolejowa nr 218 – Prabuty – Szlachta – z zawieszonym ruchem poci ągów oraz nieczynna linia kolejowa nr 243 • Wyznaczone w Studium kierunki rozwoju nie maj ą znacz ącego wpływu na polityk ę przestrzenn ą gminy Skórcz. Obszary przygraniczne gmin to przede wszystkim tereny rolnicze; Nowe tereny lokalizacji elektrowni wiatrowych mog ą mie ć wpływ na polityk ę przestrzenn ą gminy Skórcz ze wzgl ędu na ewentualne oddziaływanie planowanych elektrowni i ograniczenia w swobodnym ustalaniu przeznaczania terenów poło żonych w sąsiedztwie gminy Bobowo (nie jest wskazane ustalanie w obszarze tzw. strefy ochronnej elektrowni wiatrowych zabudowy chronionej akustycznie np. mieszkaniowej, rekreacyjno- wypoczynkowej) .
Gmina Sm ętowo Graniczne Studium Uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sm ętowo Graniczne przyj ęte Uchwał ą Nr XXVIII/220/2013 Rady Gminy Sm ętowo Graniczne z dnia 13 grudnia 2013 r. (aktualizacja wcze śniejszego dokumentu z 2010 r) Ogólna charakterystyka gminy: Gmina Sm ętowo Graniczne poło żona jest w południowo – wschodniej cz ęś ci powiatu starogardzkiego. S ąsiaduje od północy z gmin ą Morzeszczyn, od północnego zachodu z gmin ą Skórcz, od północnego wschodu z gmin ą Gniew, a od zachodu z gmin ą Osiek, oraz - od południa - z gmin ą Nowe (powiat świecki). Południowa granica gminy jest równie ż granic ą pomi ędzy dwoma województwami: pomorskim i kujawsko - pomorskim. Gmina ma powierzchni ę 86 km 2, stanowi ącą 6,71% powierzchni powiatu, zamieszkuje w niej 5243 mieszka ńców (stan wg danych UG na XII 2006 r.), co stanowi 4,3 % ludno ści powiatu starogardzkiego, g ęsto ść zaludnienia 60,9 osób/km² . Użytki rolne zajmuj ą 73% powierzchni, lasy jedynie 18%. W skład gminy wchodzi 11 wsi obr ębowych: Bobrowiec, Czerwi ńsk, Fr ąca, Kamionka, Kopytkowo, Ko ścielna Jania, Lalkowy, Le śna Jania, Sm ętowo Graniczne, Sm ętówko, Rynkówka. Najbli żej granicy z gmin ą Skórcz poło żona jest miejscowo ść Ko ścielna Jania. Ze wzgl ędu na walory naturalne gminy (bogate gleby, sprzyjaj ący klimat), podstaw ą jej rozwoju jest rolnictwo, które jest głównym źródłem dochodów ludno ści. Charakterystyka ustale ń Studium mog ących mie ć wpływ na polityk ę przestrzenn ą gminy Skórcz: ••• Obszary cenne przyrodniczo lub o istotnych ograniczeniach, uwarunkowaniach przestrzennych: o zachodnia cz ęść gminy poło żona jest w granicach obszaru Natura 2000 - obszaru specjalnej ochrony ptaków „Bory Tucholskie” PLB 220009 oraz w OCHK Borów Tucholskich; Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 46 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
••• Obszary cenne kulturowo i krajobrazowo:
W dotychczasowym Studium z 2000r. wskazano w cz ęś ci graficznej nast ępuj ące wsie jako obszary obj ęte ochron ą konserwatorsk ą: Lalkowy, Kamionka, Ko ścielna Jania. W cz ęś ci tekstowej wskazywano tzw. strefy ochrony po średniej konserwatorskiej (bez ustalenia w nich konkretnych zasad zagospodarowania) –wokół wsi Smarzewo, wokół obszaru zabudowy wsi Fr ąca, wokół wsi Kamionka, wokół wsi Kopytkowo, wokół wsi Ko ścielna Jania i Stara Jania , wokół wsi Lalkowy, wokół wsi Le śna Jania, wokół obszaru skupionej zabudowy wsi Rynkówka, wokół wsi Sm ętowko. Strefy te jednak nie zostały wskazane w cz ęś ci graficznej Studium. o wyst ępowanie obszarów i stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków; o walory krajobrazowe zwi ązane z charakterem środowiska przyrodniczego - kompleksy le śne Borów Tucholskich; ••• Charakterystyka kierunków w przeznaczeniu terenów: o nowe tereny inwestycyjne: – Ko ścielna Jania (12,92 ha) – na płn. od drogi wojewódzkiej – tereny przeznaczone na funkcje zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej; - Ko ścielna Jania (23,14 ha) – na płd. od drogi wojewódzkiej – tereny rozwoju funkcji rekreacyjnych, usługowych i turystycznych - Kopytkowo – tereny dla rozwoju funkcji gospodarczych ••• Powi ązania komunikacyjne: autostrada A1 ze zjazdem w Kopytkowie, który poprzez drog ę wojewódzk ą nr 231 stanowi wa żny element powi ązania komunikacyjnego z gmin ą Skórcz, droga gminna; szlaki turystyczne rowerowe i konne; linia kolejowa nr 218 – Prabuty – Szlachta – z zawieszonym ruchem poci ągów. ••• Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego – w analizowanym obszarze wyst ępuj ą nast ępuj ące obowi ązuj ące mpzp: o Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla fragmentu wsi Stara Jania oraz Le śna Jania, gmina Sm ętowo Graniczne, uchwalony Uchwał ą Nr XIV/109/2012 Rady Gminy Sm ętowo Graniczne z dnia 27 czerwca 2012 r. Lokalizacja : przy zachodniej granicy gminy. Przeznaczenie terenów (podstawowe): tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, tereny usług turystyki; o Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla fragmentu wsi Kopytkowo, gmina Sm ętowo Graniczne, uchwalony Uchwał ą Nr XI/87/2012 Rady Gminy Sm ętowo Graniczne z dnia 27 czerwca 2012 r. Lokalizacja : przy zachodniej granicy gminy. Przeznaczenie terenów (podstawowe): tereny zabudowy usługowej oraz obiektów produkcyjnych, składów i magazynów, tereny usług turystycznych. Najistotniejsze powi ązania gminy Sm ętowo Graniczne z gmin ą Skórcz: • Powi ązania przyrodnicze - wyst ępowanie obszarów chronionych, zachowanie ci ągło ści korytarzy ekologicznych; • Powi ązania komunikacyjne - poprzez układ drogowy ( autostrada A1 ze zjazdem w Kopytkowie – poł ączenie poprzez drog ę wojewódzk ą nr 231 z gmin ą Skórcz), trasy turystyczne - rowerowe i konne, drogi gminne;
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 47 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Nowe tereny rozwoju funkcji produkcyjnych oraz rekreacyjnych, usługowych i turystycznych w Kopytkowie, Starej Jani i Ko ścielnej Jani mog ą mie ć wpływ na polityk ę przestrzenn ą gminy Skórcz.
Miasto Skórcz Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Skórcz przyj ęte Uchwał ą Nr IV/12/2002 Rady Miejskiej w Skórczu z dnia 20 grudnia 2002 r., ze zmianami wg Uchwały Nr XXXV/201/2006 Rady Miejskiej w Skórczu z dnia 6 lipca 2006 r. oraz Nr XV/82/2012 Rady Miejskiej w Skórczu z dnia 15 marca 2012 r. Ogólna charakterystyka miasta: Miasto Skórcz poło żone jest w południowej cz ęś ci województwa pomorskiego, w powiecie starogardzkim. Miasto przylega do płn. – wsch. granicy Borów Tucholskich. Powierzchnia miasta wynosi 3,67 km 2 w tym 56% to użytki rolne a 7% - u żytki le śne. Miasto Skórcz s ąsiaduje z gmin ą wiejsk ą Skórcz i gm. Osiek. Charakterystyka ustale ń Studium mog ących mie ć wpływ na polityk ę przestrzenn ą gminy Skórcz: ••• Obszary cenne przyrodniczo lub o istotnych ograniczeniach, uwarunkowaniach przestrzennych: o obszar Natura 2000 - obszar specjalnej ochrony ptaków „Bory Tucholskie” PLB 220009 oraz OCHK Borów Tucholskich – w granicach tych obszarów poło żony jest niewielki fragment przy płd. – zach. granicy miasta, przylegaj ący do obszarów chronionych poło żonych na terenie w gm. Osiek i gm. Skórcz; o wzdłu ż płd. - zach. granicy miasta wyst ępuj ą tereny le śne; o wschodnia cz ęść miasta oddzielona od cz ęś ci zachodniej rzek ą Szoryc ą; wzdłu ż rzeki - tereny zieleni nieurz ądzonej i park miejski. ••• Obszary cenne kulturowo i krajobrazowo: o miasto (za wyj ątkiem płd. - zach. i zach. cz ęś ci) poło żone jest w strefie ochrony konserwatorskiej (nr dec. w rejestrze zabytków województwa pomorskiego - 958 - wg dawnego rejestru nr 816) – wpisanej jako układ urbanistyczny miasta Skórcza; data wpisu do rejestru - 05.04.1979 r3.; strefa ograniczenia gabarytu zabudowy i strefa ochrony krajobrazu oraz rezerwat krajobrazu kulturowego dotycz ą równie ż terenów poło żonych poza granicami miasta – w obszarze gminy Skórcz; o stanowiska archeologiczne – jedno (dec. 168/arch. - w centrum miasta), drugie – bezpo średnio przy płn. granicy miasta z gmin ą Skórcz (po stronie gminy); ••• Charakterystyka kierunków w przeznaczeniu terenów: o projektowana obwodnica miasta ( w rejonie „Iglotex-u”) – inwestycja została zrealizowana w innej lokalizacji (wzdłu ż dawnego nasypu torów kolejowych); o nowe tereny przeznaczone pod zabudow ę wzdłu ż wschodniej i płd. – wsch. granicy miasta oraz (mniejsze tereny) przy północnej i zachodniej granicy miasta;
3 Decyzj ą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 18.12.2014 r. stwierdzono niewa żno ść ustanowionych w decyzji z 1979 r. rygorów konserwatorskich . Jednak że nadal wpisany do rejestru zabytków jest układ urbanistyczny miasta Skórcza wraz z otoczeniem, Strefy A (1-3) okre ślone w w/wym decyzji stanowi ą zabytek w rozumieniu ustawy, a strefa B (1-2) w w/wym decyzji otoczenie zabytku Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 48 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
o planowane regionalne i mi ędzyregionalne trasy rowerowe (planowana Mi ędzynarodowa trasa rowerowa „Tysi ąca jezior”); ••• Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego – w analizowanym obszarze wyst ępuj ą nast ępuj ące obowi ązuj ące mpzp: o Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla cz ęś ci miasta Skórcz (dla fragmentu miasta Skórcza zawartego pomiędzy ulicami Hallera, 27 Stycznia, Norwida i wschodni ą granic ą administracyjn ą miasta) , uchwalony Uchwał ą Nr XVI/94/2012 Rady Miejskiej w Skórczu z dnia 26 kwietnia 2012 r. Lokalizacja : przy wschodniej granicy miasta. Przeznaczenie terenów (podstawowe): tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wielorodzinnej i usługowej; o Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla cz ęś ci miasta Skórcz – rejon ulic Osiedlowej i Dworcowej, uchwalony Uchwał ą Nr XLVI/254/2010 Rady Miejskiej w Skórczu z dnia 12 pa ździernika 2010 r. Lokalizacja : przy północnej granicy miasta. Przeznaczenie terenów (podstawowe): tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy usługowej, tereny obiektów produkcyjnych, składów, magazynów, teren cmentarza; o Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla cz ęś ci miasta Skórcz – rejon ulic Ogrodowej i Zielonej, uchwalony Uchwał ą Nr XLIV /240/2010 Rady Miejskiej w Skórczu z dnia 24 sierpnia 2010 r. Lokalizacja : przy południowo - wschodniej granicy miasta. Przeznaczenie terenów (podstawowe): tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, wielorodzinnej i usługowej; Ustalenia w/w planów raczej nie b ędą miały wpływu na polityk ę przestrzenn ą gminy Skórcz.
Najistotniejsze powi ązania Miasta Skórcz z gmin ą Skórcz: • Powi ązania przyrodnicze – zwi ązane z wyst ępowaniem obszarów chronionych, zachowanie ci ągło ści systemów ekologicznych; • Powi ązania komunikacyjne: drogi wojewódzkie, obwodnica miasta, drogi gminne, planowane mi ędzyregionalne i regionalne trasy rowerowe; • Powi ązania infrastrukturalne (wodoci ągi, sieci kanalizacyjne, oczyszczalnia, uj ęcie wody w Ryzowiu) • Powi ązania usługowe – miasto o środkiem obsługi ludno ści
W n i o s k i dla kształtowania polityki przestrzennej gminy Skórcz Najistotniejsze wnioski wynikaj ące z analizy dokumentów Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin s ąsiednich: • powi ązania kulturowe i krajobrazowe miasto Skórcz (za wyj ątkiem płd. - zach. i zach. cz ęś ci) poło żone jest w strefie ochrony konserwatorskiej - strefa ograniczenia gabarytu zabudowy i strefa ochrony krajobrazu oraz rezerwat krajobrazu kulturowego dotycz ą równie ż terenów poło żonych poza granicami miasta – w obszarze gminy Skórcz – ograniczenia w zagospodarowaniu terenów; • powi ązania przyrodnicze gminy z terenami otaczaj ącymi uwarunkowane wyst ępowaniem obszarów chronionych (OCHK Borów Tucholskich i obszaru Natura 2000 obszaru specjalnej ochrony ptaków „Bory Tucholskie” PLB 220009) oraz
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 49 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
elementów osnowy ekologicznej ponadregionalnej i regionalnej – zachowanie ci ągło ści systemów i korytarzy ekologicznych; • powi ązania komunikacyjne - poprzez układ drogowy z autostrad ą 1 (ze zjazdem w Kopytkowie w gm. Sm ętowo Graniczne); • kierunki zmian w strukturze funkcjonalno – przestrzennej gmin s ąsiednich zwi ązane z lokalizacj ą elektrowni wiatrowych w gm. Morzeszczyn i gm. Lubichowo – ograniczenia w zagospodarowaniu terenów; • lokalizacja linii elektroenergetycznych wysokiego napi ęcia 110 kV projektowanych w obszarze gminy Morzeszczyn, Osiek – ograniczenia w zagospodarowaniu terenów. • cz ęść obszarów przygranicznych (płd. – wsch. – fragment granicy z gmin ą Osiek) stanowi ą tereny le śne, dla których w studium nie przewiduje si ę zmian u żytkowania; • kierunki zmian struktury funkcjonalno-przestrzennej gmin s ąsiednich zwi ązane z rozwojem funkcji turystyczno-rekreacyjnej (gm. Osiek, gm. Morzeszczyn, gm. Sm ętowo Graniczne) nie maj ą znacz ącego wpływu na polityk ę przestrzenn ą gminy Skórcz; wi ększe znaczenie mog ą mie ć kierunki zwi ązane z rozwojem funkcji gospodarczych (tereny we wsi Kopytkowo w gm. Sm ętowo Graniczne, czy tereny dla elektrowni wiatrowych w Gm. Bobowo);
Najistotniejsze uwarunkowania oraz powi ązania wynikaj ące z s ąsiedztwa dotycz ą uwarunkowa ń przyrodniczych, środowiskowych, jako niezale żnych od przebiegu granic administracyjnych. Istotne s ą tak że powi ązania komunikacyjne oraz infrastrukturalne.
2.6.Syntetyczne wnioski dot. uwarunkowa ń ponadlokalnych
Najistotniejsze uwarunkowania wynikaj ące z opracowa ń ponadlokalnych oraz ze strategii rozwoju gminy s ą nast ępuj ące: • gmina jest poło żona peryferyjnie w skali województwa pomorskiego i żadna miejscowo ść w gminie nie pełni wa żnej roli w sieci osiedle ńczej regionu, • silne i znacz ące s ą powi ązania z miastem Skórcz • gmina posiada stosunkowo znacz ące walory środowiska przyrodniczego, w tym cz ęść obszaru jest obj ęta ochron ą prawn ą przyrody (OCHK, obszary Natura 2000), • dziedzictwo kulturowe mogłoby świadczy ć o odr ębno ści lokalnej i mogłoby budowa ć to żsamo ść kulturow ą, jednak że jest słabo wykorzystywane w praktyce, jego warto ść jest nieu świadomiona • stan infrastruktury technicznej jest zadowalaj ący , sukcesywnie nast ępuje rozbudowa sieci wod-kan • gmina ma potencjalnie dobre warunki dla rozwoju energetyki wiatrowej • podstawow ą funkcja obszaru gminy powinno pozostawa ć rolnictwo
Główne zewn ętrzne szanse rozwojowe gminy tkwi ą w: 1. blisko ści autostrady A1 z w ęzłem w Kopytkowie 2. blisko ści obszarów cennych przyrodniczo i atrakcyjnych turystycznie 3. mo żliwo ściach współpracy z s ąsiednimi gminami
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 50 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
3. Uwarunkowania wewn ętrzne zagospodarowania
3.1 Dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu [art. 10 ust 1 pkt 1]
3.1.1.Przeznaczenie terenu W obszarze gminy Skórcz aktualnie brak jest jakiegokolwiek obowi ązuj ącego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Tzw. plan ogólny gminy, pochodz ący z lat 80-tych XX w. (1984 r.), zmieniany na pocz ątku lat 90-tych (w latach 1991-1993) z mocy prawa przestał obowi ązywa ć. Jest to sytuacja mało korzystna, gdy ż inwestowanie mo że odbywa ć si ę przede wszystkim na zasadzie kontynuacji funkcji i form istniej ącej zabudowy jako uzupełnienie struktur urbanistycznych, w drodze indywidualnych decyzji administracyjnych (o warunkach zabudowy i ustalaj ących lokalizacje inwestycji celu publicznego). Ze wzgl ędu na bardzo licznie wyst ępuj ące grunty rolne wysokich klas I-III oraz restrykcyjne przepisy ustawy o ochronie gruntów rolnych inwestowanie na cele nierolnicze jest bardzo ograniczone, a w bardzo wielu przypadkach niemo żliwe. Rada Gminy nie przyst ąpiła dot ąd (stan na grudzie ń 2014r) do sporz ądzania żadnego miejscowego planu i jest w tym zakresie jedyna tego typu gmina w całym województwie. Brak miejscowych planów powoduje i ż w gminie nie zapewniono żadnej rezerwy terenów dla rozwoju nowych funkcji, w tym zwłaszcza dla mieszkalnictwa, turystyki, rekreacji oraz dla działalno ści gospodarczej nierolniczej. Praktycznie jedynym narz ędziem stosowanym w obszarze gminy Skórcz stały si ę decyzje wzizt. Średniorocznie wydaje si ę od kilkunastu do ok. 30 sztuk decyzji, z czego najwi ęcej dotyczy budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego oraz zabudowy zagrodowej. Sporadycznie wyst ępuj ą decyzje dla innych rodzajów inwestycji. Cz ęsto inwestycje te to przebudowy, rozbudowy, w tym np. dotycz ące dobudów gara ży, zmiany konstrukcji dachu itp. Inwestycje celu publicznego najcz ęś ciej dotycz ą odcinków sieci elektroenergetycznych czy innych obiektów i sieci infrastruktury technicznej. Decyzje odmowne stanowi ą niewielki odsetek wszystkich wydawanych decyzji. W ostatnich latach, w porównaniu z okresem 2003- 2010, ilo ść decyzji zmniejsza si ę, by ć mo że wpływ ma na to pogorszenie koniunktury gospodarczej, a tak że zmiana przepisów prawa dot. ochrony gruntów rolnych (obecnie praktycznie brak mo żliwo ści lokowania funkcji nierolniczych na gruntach klas I-III). Ogółem w latach 2003-2013 w gminie Skórcz wydano łącznie ok. 348 decyzji, z czego 124 dotyczyły zabudowy mieszkaniowej (ok. 36% wszystkich decyzji), ok. 29% decyzji dotyczyło rozbudów, przebudów, nadbudów, remontów, ok. 22% dotyczyło inwestycji zwi ązanych z rolnictwem. Wśród miejscowo ści dla których wydawanych jest najwi ęcej decyzji s ą obr ęby geodezyjne: Pączewo (ponad 62 szt.), Czarnylas, Wielki Bukowiec, Mirotki, Wybudowanie Wielbrandowskie, Wolental. Wi ększo ść decyzji zostało ju ż zrealizowanych lub s ą w trakcie realizacji. Gmina zgodnie z przepisami prowadzi rejestr wydawanych decyzji w postaci tabelarycznej, nie prowadzi rejestru graficznego. Nie wszystkie decyzje skutkuj ą szybk ą realizacj ą inwestycji, przykładowo rokrocznie powstaje około kilku do kilkunastu nowych obiektów mieszkalnych (np. w 2013 r. oddano do użytkowania 8 nowych mieszka ń). Stosunkowo du żo realizowanych jest ró żnego rodzaju
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 51 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński inwestycji infrastrukturalnych stanowi ących cele publiczne – w ostatnich latach były to głównie inwestycje zwi ązane z budow ą kanalizacji sanitarnej.
3.1.2. U żytkowanie terenu Wg ewidencji gruntów u żytkowanie terenu w podstawowych kategoriach przedstawia poni ższa tabela: stan na 01.01.2015 r. (dane wg Starostwa Powiatowego w Starogardzie Gda ńskim). użytki rolne w tereny zurbanizowane, w ha , w tym: tereny inne, w ha ha, w tym: w tym: cało ść grunty lasy i cało ść zabudo nieza- komuni rekrea- Wody Cało ść nieu żytki orne zadrzewi wane budow - cyjne w ha enia ane kacyjne w ha
7 3 9 6 6321 1699 340 44 1 292 3 62 177 177
RA ZE M: h a 9 6 7 4
Zasadnicz ą cz ęść powierzchni ziemi zajmuj ą tereny niezabudowane i niezainwestowane (u żytki rolne, lasy i wody), w tym grunty orne 6321- 65,34% powierzchni gminy, a lasy zajmuj ą ok. 16,5% powierzchni – 1699 ha, z czego lasy publiczne to 1218,5 ha. W śród terenów zurbanizowanych (jedynie 3,51% ogólnej powierzchni) najwi ększ ą cz ęść zajmuj ą tereny komunikacyjne - drogi i koleje (292 ha), a grunty niezabudowane stanowi ą zaledwie 1 ha.
3.1.3. Obecne zagospodarowanie terenu. Charakterystyka sołectw. Stan obecnego zagospodarowania przedstawiono w opracowaniu „Inwentaryzacja użytkowania i zagospodarowania terenów w gminie Skórcz dla potrzeb Studium” – „DOM” sp. z o.o., kwiecie ń 2014 r. (cz. tekstowa oraz plansza graficzna w skali 1:10 000 na mapie topograficznej). Sie ć osadnicz ą gminy tworzy 19 miejscowo ści, z czego 11 wsi obr ębowych oraz 8 pozostałych miejscowo ści (le śniczówki, gajówki, osady, przysiółki).
W skład gminy wchodzi 11 sołectw: Sołectwo Miejscowo ści wchodz ące w skład sołectwa Barło żno Barło żno Czarnylas Czarnylas Kranek Boraszewo, Kranek, Zaj ączek Miryce Miryce Mirotki Mirotki, Czarne Pączewo Pączewo Ryzowie Ryzowie, Mieliczki Wielbrandowo Wielbrandowo, Pólko Wolental Wolental Wybudowanie Wybudowanie Wielbrandowskie Wielbrandowskie Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 52 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Wielki Bukowiec Bojanowo, Drewniaczki, Nowy Bukowiec, Wielki Bukowiec
Gmina Skórcz dzieli si ę na 11 obr ębów geodezyjnych: Barło żno, Czarnylas, Kranek, Miryce, Mirotki, P ączewo, Ryzowie, Wielbrandowo, Wielki Bukowiec, Wolental, Wybudowanie Wielbrandowskie.
Gmin ę komunikacyjnie obsługuj ą: - autostrada „Bursztynowa” A1 – najbli ższy w ęzeł w Kopytkowie w gminie Sm ętowo Graniczne lub w m. Ropuchy w gminie Pelplin, - w kierunku północ-południe - droga wojewódzka nr 222 (relacji Gda ńsk – Skórcz) - w kierunku południowym i zachodnim droga wojewódzka nr 214 (relacji Łeba – Warlubie, - w kierunku północno - wschodnim droga wojewódzka nr 234 (relacji Skórcz – Gniew) - w kierunku południowo - wschodnim droga wojewódzka nr 231 (relacji Skórcz – droga krajowa nr 91 w Kolonii Ostrowickiej) - przez gmin ę w przebiegaj ą linie kolejowe nr 218 relacji My ślice – Szlachta oraz nr 243 relacji Skórcz - Starogard. Obie linie s ą aktualnie nieczynne, z cz ęś ciowo zdemontowanym torowiskiem.
Gmina Skórcz poło żona jest w regionie etniczno-kulturowym Kociewie. Południowa cz ęść gminy le ży na skraju Borów Tucholskich (w ich północno-wschodniej cz ęś ci). Najwi ększ ą rzek ą w gminie Skórcz jest W ęgiermuca o długo ści 35,5 km, b ędąca prawym dopływem rzeki Wierzycy. Jej źródła znajduj ą si ę na zachód od miasta Skórcza w Jeziorze Czarnoleskim. Poza W ęgiermuc ą sie ć rzeczn ą reprezentuj ą: Szoryca, b ędąca prawym dopływem W ęgiemucy ( w centralnej cz ęś ci gminy), rzeka Liska, rozpoczynaj ąca swój bieg w okolicach wsi Miryce (w południowej cz ęś ci gminy) oraz pozostałe cieki i rowy melioracyjne. Najwi ększym zbiornikiem wodnym w gminie jest Jezioro Czarnoleskie o powierzchni 47 ha. Kolejnym zbiornikiem wodnym jest Jezioro Mieliczki o powierzchni 2,3 ha. Pozostałe zbiorniki wodne to niewielkie oczka wodne. Najkrócej charakteryzuj ąc u żytkowanie terenu gmina Skórcz to ¾ powierzchni zajmuj ą u żytki rolne, z czego wi ększo ść stanowi ą grunty orne oraz lasy - zajmuj ą ok. 16,5%, które wi ększo ści skupione s ą w południowej i południowo - zachodniej cz ęś ci gminy, stanowi ą fragment Borów Tucholskich. Według klasyfikacji gruntów rolnych na terenie gminy Skórcz dominuj ą gleby III i IV klasy bonitacyjnej (około 75% powierzchni wszystkich gruntów ornych). Wyst ępuj ą one w okolicy miejscowo ści Barło żno, Kranek, Wolental, Czarnolas. Gleby klas V i VI wyst ępuj ą głównie w okolicy wsi Wielki Bukowiec, Wielbrandowo, Kranek i Mirotki.
SOŁECTWO BARŁO ŻNO Powierzchnia sołectwa wynosi 1261,15 ha . Sołectwo Barło żno znajduje si ę w południowo –wschodniej cz ęś ci gminy. Od strony wschodniej i północno-wschodniej graniczy z gmin ą Morzeszczyn, od strony południowej z gmin ą Sm ętowo Graniczne, od północnego – zachodu z sołectwem Wielbrandowo, za ś od wschodu z sołectwem Miryce. Liczba osób zamieszkuj ących sołectwo wynosiła wg informacji Urz ędu Gminy w 2013 r. 759 mieszka ńców, co stanowi ok.16% mieszka ńców gminy. W sołectwie dominuje funkcja rolnicza. Główny o środek mieszkaniowo – usługowy to wie ś Barło żno. Wi ększo ść zabudowy skupiona jest w zwartym zespole stanowi ącym zabytkowy układ ruralistyczny. Wie ś o charakterze placowym, w centralnej cz ęś ci wsi znajduje si ę zabytkowy ko ściół parafialny p.w. Św. Marcina wraz z terenem przyko ścielnym i cmentarzem. W południowo -zachodniej cz ęś ci wsi znajdował si ę zespół dawnej mleczarni, za ś we wschodniej cz ęś ci kilka wi ększych gospodarstw rolnych. Poza wsi ą znajdowały si ę 2 folwarki, jeden około 0,5 km w kierunku południowym, przy drodze do Mirotek. Obecnie pozostał budynek mieszkalny w złym stanie technicznym. Drugi
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 53 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński folwark znajdował si ę około 1 km na północny-zachód od wsi, w pobli żu drogi do Wielbrandowa, aktualnie prowadzona jest tam działalno ść zwi ązana z rolnictwem. Do najwa żniejszych obiektów we wsi nale żą równie ż: Publiczna Szkoła Podstawowa i mieszcz ący si ę w tym samym budynku punkt przedszkolny oraz plac zabaw, placówka „Poczty Polskiej”, świetlica wiejska i punkt biblioteczny, OSP, Dom Spokojnej Staro ści, boisko sportowe, sklepy. Na północ od wsi zlokalizowany jest maszt stacji bazowej telefonii komórkowej.
SOŁECTWO CZARNOLAS Powierzchnia sołectwa wynosi 1102,99 ha . Jest to sołectwo znajduj ące si ę przy północnej granicy gminy s ąsiaduj ącej z gmin ą Bobowo i zachodniej granicy z gmin ą Lubichowo. Od strony południowej graniczy z sołectwem Wielki Bukowiec, od zachodu z sołectwami P ączewo i Wolental. Liczba osób zamieszkuj ących sołectwo wynosiła w 2013 r. (wg informacji UG) 451 mieszka ńców, co stanowi ok.10% mieszka ńców gminy. Wi ększo ść zabudowy ma charakter zabudowy mieszkaniowej, siedliskowej i usługowej. Skupiona jest w zwartym zespole stanowi ącym zabytkowy układ ruralistyczny do bezwzgl ędnego zachowania - miejscowo ść Czarnolas. Do wsi nale ży równie ż osada Kłótnik, która była zwi ązana dawniej z folwarkiem. Wie ś ma charakter typowo rolniczy. Wi ększo ść mieszka ńców utrzymuje si ę z pracy na roli, cz ęść mieszka ńców utrzymuje si ę z pracy poza rolnictwem poza sołectwem. Do wa żniejszych obiektów wsi nale żą : Ko ściół parafialny p.w. Św. Andrzeja z terenem przyko ścielnym, świetlica wiejska z terenami rekreacyjnymi, placem zabaw oraz punktem bibliotecznym, pałac w dawnym zało żeniu dworsko – folwarcznym, obecnie nieu żytkowany w złym stanie technicznym, cmentarz, teren bazy Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej „Zwycięstwo”, w skład której wchodz ą budynki po dawnej gorzelni i budynki gospodarcze, - budynek dawnej szkoły przerobiony obecnie na mieszkania, boisko sportowe, sklep. Wie ś posiada własne uj ęcie wody zasilaj ące zakład RSP. Mieszka ńcy korzystaj ą z wody z uj ęcia P ączewo . W odległo ści ok. 400 m na północny -wschód od ostatnich zabudowa ń wsi zlokalizowany jest maszt do pomiaru wiatru.
SOŁECTWO KRANEK Powierzchnia sołectwa wynosi 833 ha . W skład sołectwa wchodz ą wsie Kranek, Boraszewo i Zaj ączek . Jest to sołectwo znajduj ące si ę w południowej cz ęś ci gminy, przy granicy z miastem Skórcz i gmin ą Osiek. Od zachodu s ąsiaduje z sołectwem Wielki Bukowiec, od północy z sołectwem Wolental, od wschodu z sołectwem Wybudowanie Wielbrandowskie i Ryzowie. Sołectwo Kranek liczy (wg informacji umieszczonej na stronie internetowej gminy) 341 mieszka ńców, stanowi to około 7% wszystkich mieszka ńców gminy. Wie ś ma charakter typowo rolniczy, dlatego te ż rolnictwo jest głównym źródłem utrzymania. Cz ęść mieszka ńców utrzymuje si ę z pracy poza rolnictwem poza sołectwem. W sołectwie brak jest skoncentrowanej zabudowy, brak te ż na terenie wsi usług. Do wa żniejszych obiektów nale ży zakład tartaczno – stolarski w Kranku II (Kranek 13) tu ż przy granicy z miastem Skórcz oraz tartak w miejscowo ści Kranek I (Kranek 43). Obiekty o charakterze produkcyjnym znajduj ą si ę równie ż w miejscowo ści Zaj ączek. S ą to obiekty aktualnie nieu żytkowane, w złym stanie technicznym. Południowa cz ęść sołectwa znajduje si ę w obszarze Natura 2000 „Bory Tucholskie” (PLB220009).
SOŁECTWO MIROTKI Powierzchnia sołectwa wynosi 949 ha . W skład sołectwa wchodz ą wsie Mirotki i Czarne. .
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 54 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Jest to sołectwo znajduj ące si ę w południowej cz ęś ci gminy, tu ż przy granicy z gmin ą Osiek (na południu i zachodzie) i Sm ętowo Graniczne (na południu), od wschodu s ąsiaduje z sołectwem Barło żno, od północy z sołectwem Miryce i Ryzowie. Sołectwo Mirotki liczy (wg informacji umieszczonej na stronie internetowej gminy) 455 mieszka ńców co stanowi około 10% mieszka ńców gminy. Wie ś Mirotki le ży przy głównej drodze wojewódzkiej nr 231 Skórcz – Sm ętowo Graniczne. Dominuje funkcja produkcji rolniczej z usługami elementarnymi. Cz ęść zabudowy mieszkaniowej ma charakter siedliskowy, usługi skupione s ą w centrum wsi. Do wa żniejszych obiektów wsi nale żą: OSP, remiza stra żacka, Publiczna Szkoła Podstawowa w Mirotkach, świetlica wiejska i punkt biblioteczny, plac zabaw, drukarnia, sklepy, zakład mechaniki pojazdowej, usługi z zakresu wykonywania robót ziemnych, tartak, budynek stacji kolejowej, obecnie przerobiony na mieszkania. Na południowy-zachód od centrum wsi znajduje si ę dawna osada tartaczna i mły ńska - Gapice oraz przysiółek Pustkowie. We wsi Czarne nad Jeziorem Czarnym znajduje si ę le śniczówka. Oprócz działalno ści zwi ązanej z gospodark ą le śną prowadzi si ę tam usługi z zakresu turystyki. Na terenie wsi znajduje si ę północny skraj Obszaru Chronionego Natura 2000 „Bory Tucholskie" (PLB220009).
SOŁECTWO MIRYCE Powierzchnia sołectwa wynosi 464 ha . W skład sołectwa wchodzi wie ś Miryce. Jest to sołectwo znajduj ące si ę w południowej cz ęś ci gminy. Od zachodu s ąsiaduje z sołectwem Ryzowie, od północy z sołectwem Wybudowanie Wielbrandowskie oraz Wielbrandowo, od wschodu z sołectwem Barło żno, od południa z sołectwem Mirotki. Sołectwo Miryce liczy (wg informacji umieszczonej na stronie internetowej gminy) 153 mieszka ńców co stanowi około 3% mieszka ńców gminy. Wie ś tworzy zabudowa skupiona w zwartym zespole (zabudowa ulicowa), pozostała cz ęść to rozproszona zabudowa siedliskowa wzdłu ż drogi nr 231 Skórcz – Sm ętowo Graniczne. Wie ś ma charakter typowo rolniczy, dlatego te ż rolnictwo jest głównym źródłem utrzymania jej mieszka ńców. Cz ęść mieszka ńców utrzymuje si ę z pracy poza rolnictwem poza sołectwem. W południowej cz ęś ci wsi pozostały nieliczne budynki dawnego zało żenia folwarcznego oraz pozostało ść po parku. W śród zwartej zabudowy spotka ć mo żna niewielk ą ilo ść nowych domów. Do wa żniejszych obiektów wsi nale żą : świetlica wiejska i punkt biblioteczny, plac zabaw.
SOŁECTWO P ĄCZEWO Powierzchnia sołectwa wynosi 1042 ha . Jest to sołectwo znajduj ące si ę w północnej cz ęś ci gminy, tu ż przy granicy z gmin ą Bobowo (graniczy od północy i wschodu), od zachodu sołectwo s ąsiaduje z sołectwem Czarnylas, od południa z sołectwem Wolental. Do sołectwa nale ży wie ś P ączewo. P ączewo to wie ś o funkcji produkcji rolniczej. Wi ększo ść zabudowy - mieszkaniowej, siedliskowej i usługowej skupiona jest w zwartym zespole stanowi ącym zabytkowy układ ruralistyczny postulowany do ochrony i zachowania. Do wa żniejszych obiektów wsi nale żą : Ko ściół parafialny p.w. Zwiastowania Pa ńskiego z terenem przyko ścielnym i budynkiem parafialnym, stanowi ący najstarsz ą cze ść wsi, Zespół Szkół Publicznych wraz z punktem przedszkolnym, boisko, plac zabaw, cmentarz, Biblioteka Publiczna, sklepy, restauracja – Zajazd Hacjenda, udost ępniaj ąca równie ż miejsca noclegowe, OSP, placówka „Poczty Polskiej”, firmy produkcyjne – ZPU Agrometal, usługi blacharskie, lakiernicze, stacja kontroli traktorów, usługi transportowe. Wie ś posiada własne uj ęcie wody.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 55 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
SOŁECTWO RYZOWIE Powierzchnia sołectwa wynosi 500 ha . Jest to sołectwo znajduj ące si ę w południowej cz ęś ci gminy, tu ż przy granicy z miastem Skórcz (na zachodzie) oraz z gmin ą Osiek (na zachodzie), od północy sołectwo s ąsiaduje z sołectwem Wybudowanie Wielbrandowskie, od wschodu z sołectwem Miryce, od południa z sołectwem Mirotki. Do sołectwa nale żą wsie Ryzowie i Mieliczki. Sołectwo Ryzowie liczy (wg informacji umieszczonej na stronie internetowej gminy) 202 mieszka ńców co stanowi około 4% mieszka ńców gminy. Wie ś Ryzowie le ży przy głównej drodze wojewódzkiej nr 231 Skórcz – Sm ętowo Graniczne. We wsi dominuje zabudowa zwi ązana z funkcj ą rolnicz ą. Około 1 km od Skórcza przy drodze prowadz ącej do osady Mieliczki znajdował si ę zespół dworko – folwarczny, oraz cegielnia natomiast na północ od zabudowa ń folwarcznych - cmentarz. Aktualnie zachowało si ę kilka budynków i ziele ń parkowa, powstały równie ż nowe obiekty. Przy drodze wojewódzkiej postawiono obelisk z tablic ą pami ątkow ą ku czci ofiar II wojny światowej We wsi Mieliczki oprócz zabudowy zagrodowej, pojedynczej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej znajduj ą si ę 2 letniska. We wsi świadczone s ą usługi z zakresu mechaniki pojazdowej. Na obszarze sołectwa znajduje si ę uj ęcie wody dla miasta wraz z ustanowion ą stref ą ochrony po średniej.
SOŁECTWO WIELKI BUKOWIEC Powierzchnia sołectwa wynosi 1310 ha . Sołectwo znajduj ące si ę w zachodniej cz ęś ci gminy, tu ż przy granicy z gmin ą Lubichowo (na zachodzie) oraz z gmin ą Osiek (na południu), od północy sołectwo s ąsiaduje z sołectwem Czarnylas, od wschodu z sołectwem Kranek. Do sołectwa nale żą miejscowo ści: Wielki Bukowiec, Nowy Bukowiec, Bojanowo i Drewniaczki. Sołectwo Wielki Bukowiec liczy (wg informacji umieszczonej na stronie internetowej gminy) 635 mieszka ńców co stanowi około 14% mieszka ńców gminy. Wie ś Wielki Bukowiec poło żona wzdłu ż drogi powiatowej i s ąsiaduj ącą z wsi ą drog ą wojewódzk ą nr 214 (relacji Łeba – Warlubie). Zabudowa wsi skupiona jest w zwartym zespole o charakterze mieszkaniowym, siedliskowym i usługowym. Do wa żniejszych obiektów nale żą : OSP, remiza stra żacka, świetlica wiejska, szkoła podstawowa wraz z punktem przedszkolnym, boisko sportowe, sklepy, usługi z zakresu robót ziemnych, usługi z zakresu rzemiosła - dekarskie, elektryczne, mechanika pojazdów. Około 0,5 km na północ od wsi znajduje si ę cmentarz żołnierzy francuskich, tzw. pocholeryczny. Wie ś Drewniaczki poło żona zlokalizowana jest nieopodal drogi wojewódzkiej nr 214, tworzy ją głównie rozproszona zabudowa zagrodowa. Pojedyncze budynki mieszkaniowe jednorodzinne znajduj ą si ę przy drodze wojewódzkiej. Jednemu z nich towarzyszą usługi rzemiosła – mechanika samochodowa. W s ąsiedztwie budynków mieszkaniowych wielorodzinnych znajduje si ę wie ża obserwacyjna przeciw po żarowa. W pobliskim lesie zlokalizowana jest szkółka le śna nale żą ca do Nadle śnictwa Lubichowo. Miejscowo ść Bojanowo to niewielka osada składaj ąca si ę z jednego zabudowania - le śniczówki. Poło żona jest na południowy-zachód od wsi Wielki Bukowiec, przy drodze powiatowej prowadz ącej do miejscowo ści Wda. Nowy Bukowiec poło żony jest przy drodze gminnej. Wie ś stanowi zabudowa zagrodowa i mieszkaniowa jednorodzinna. We wsi znajduje si ę równie ż sklep i plac zabaw. Na terenie wsi znajduje si ę północny skraj Obszaru Natura 2000.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 56 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
SOŁECTWO WOLENTAL Powierzchnia sołectwa wynosi 754 ha . Sołectwo znajduj ące si ę w centralnej cz ęś ci gminy, od północy sołectwo s ąsiaduje z sołectwem P ączewo, od wschodu z sołectwem Wybudowanie Wielbrandowskie, od południa z sołectwem Wielbrandowo, Kranek i Wielki Bukowiec, natomiast od zachodu z sołectwem Czarnylas. Do sołectwa Wolental nale ży wie ś Wolental. Sołectwo liczy (wg informacji umieszczonej na stronie internetowej gminy) 593 mieszka ńców co stanowi około 13% mieszka ńców gminy. Wie ś Wolental poło żona jest przy drodze wojewódzkiej nr 222 relacji Gda ńsk - Skórcz, ma charakter rolniczy. Oprócz zabudowy zagrodowej występuje zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i usługowa skupiona w zwartym zespole stanowi ącym zabytkowy układ ruralistyczny. W północno-wschodniej cz ęści wsi znajduj ą si ę budynki dawnego zało żenia dworsko-parkowego. Przez lata teren ten nale żał do PGR Wolental. Obecnie cz ęść terenu jest przekształcona. W s ąsiedztwie byłego PRG znajduj ą si ę budynki zabudowy mieszkaniowej wielorodzinne. Na zapleczu bloków zlokalizowane s ą ogródki działkowe. Przy drodze wojewódzkiej nr 222, na wje ździe od strony Starogardu znajduje si ę pami ątkowy obelisk, ku czci ofiar II wojny światowej. Do wa żniejszych obiektów nale żą : remiza stra żacka z terenem rekreacyjnym, plac zabaw, świetlica wiejska, boisko sportowe, sklepy, zakład produkcyjny LANDSBERG na terenie byłego PGR-u.
SOŁECTWO WIELBRANDOWO Powierzchnia sołectwa wynosi 1004 ha . Sołectwo znajduj ące si ę we wschodniej cz ęś ci gminy, od północy sołectwo s ąsiaduje z gmin ą Bobowo oraz z sołectwem P ączewo, od wschodu s ąsiaduje z gmin ą Morzeszczyn, od południa z sołectwem Barło żno i Miryce, natomiast od zachodu z sołectwem Wybudowanie Wielbrandowskie i Wolental. Do sołectwa nale ży miejscowo ść Wielbrandowo oraz przysiółek Pólko. Sołectwo Wielbrandowo liczy (wg informacji umieszczonej na stronie internetowej gminy) 233 mieszka ńców co stanowi około 5% mieszka ńców gminy. Wielbrandowo poło żone jest przy drodze wojewódzkiej nr 234 relacji Skórcz – Gniew. Wie ś ma charakter rolniczy z usługami elementarnymi. Część zabudowy mieszkaniowej i siedliskowej skupia si ę w zwartym zespole. W południowo-wschodniej cz ęś ci wsi zlokalizowany był dawny maj ątek, w którym mie ścił si ę PGR. Obecnie zachowały si ę pojedyncze zabudowania. Wie ś posiada własne uj ęcie wody. Do wa żniejszych obiektów nale żą : świetlica wiejska wraz z punktem bibliotecznym, boisko sportowe, sklep, aktualnie nieczynny. Na północny-zachód od wsi, przy drodze prowadz ącej do Pólka znajduje si ę sporych rozmiarów tartak. W przysiółku dominuje zabudowa zagrodowa. W odległo ści ok. 1 km na południe od ostatnich zabudowa ń wsi Wielbrandowo zlokalizowany jest maszt do pomiaru wiatru.
SOŁECTWO WYBUDOWANIE WIELBRANDOWSKIE Powierzchnia sołectwa wynosi 465 ha . Sołectwo znajduj ące si ę w środkowej cz ęści gminy, jednak że s ąsiaduje z miastem Skórcz (od wschodniej strony) cz ęś ci gminy, od północy sołectwo s ąsiaduje z sołectwem Wolental i Wielbrandowo, od wschodu s ąsiaduje równie ż z sołectwem Wielbrandowo jak równie ż z sołectwem Miryce, od południa z sołectwem Ryzowie, natomiast od zachodu z sołectwem Kranek. Do sołectwa nale ży wie ś Wybudowanie Wielbrandowskie. Sołectwo Wybudowanie Wielbrandowskie liczy (wg informacji umieszczonej na stronie internetowej gminy) 143 mieszka ńców co stanowi około 3% mieszka ńców gminy. Jest to najmniej liczne sołectwo.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 57 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Przez sołectwo przebiega droga wojewódzka nr 234 relacji Skórcz – Gniew oraz drogi gminne. Dominuje tu zabudowa zagrodowa rozproszona. Powstało tez kilka budynków zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Zabudowie towarzysz ą drobne usługi handlu – sprzeda ż paszy oraz sprzeda ż w ęgla. Tu ż przy granicy z miastem, przy skrzy żowaniu drogi wojewódzkiej z gminna znajdował si ę dawne warsztaty OMT. Obecnie cz ęść budynków została przekształcona na mieszkania. W Innym budynku znajduje si ę punkt handlowo – usługowy (sprzeda ż cz ęś ci do rolet). Pozostałe budynki stoj ą nieu żytkowane, w złym stanie technicznym. Na terenie zakładu znajduje si ę równie ż uj ęcie wody.
3.1.4. Uzbrojenie terenu Zaopatrzenie w wod ę Gmina Skórcz zaopatrywana jest w wod ę z wodoci ągów , ponad 90% (stan na koniec 2012 r. wg danych GUS – Baza Danych Lokalnych) mieszka ńców korzysta z wody ze zbiorowych systemów wodoci ągowych, funkcjonuj ą 3 odr ębne wodoci ągi z uj ęciami w Barło żnie, Pączewie, Wolentalu. Wodoci ągi te s ą powi ązane z systemem wodoci ągowym miasta Skórcz. Na terenie gminy znajduje si ę uj ęcie wody w Ryzowiu obsługuj ące miasto, dla uj ęcia tego ustanowiono stref ę ochrony po średniej. Stan zaopatrzenia w wod ę jest dobry.
Odprowadzenie ścieków sanitarnych Wg danych statystycznych GUS na koniec 2012 r. ludno ść korzystaj ąca z instalacji kanalizacyjnych w gminie stanowiła ok. 16 %, co dawało gminie 11 lokat ę w powiecie, a 115 w województwie. Świadczy to o dalszych potrzebach w zakresie rozbudowy sieci. W maju 2014 r. do sieci wł ączonych było ju ż ok. 30% budynków mieszkalnych, po realizacji kolejnych etapów planowanych sieci wska źnik ten si ęgnie i przekroczy 50%. Stan sieci istniej ących jest dobry, sie ć jest sukcesywnie rozbudowywana, zgodnie z planem aglomeracji Skórcz (zmieniona Uchwała Sejmiku Woj. Pom. - luty 2015 r). Gmin ę obsługuje oczyszczalnia ścieków w Skórczu , wspólna dla gminy wiejskiej i miasta.
Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą Gmina le ży w zasi ęgu działania Spółki Polskie Sieci Elektroenergetyczne, operatorem jest Energa Operator Sp. z o.o. Przez teren gminy nie przebiega żadna napowietrzna linia elektroenergetyczna WN. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą indywidualnych odbiorców jest poprzez linie niskiego napi ęcia 0,4kV zasilane z lokalnych stacji transformatorowych 15/0,4 kV. Jest to przewa żnie sie ć napowietrzna. Stan techniczny sieci SN nie jest w pełni zadawalaj ący, sie ć wymaga modernizacji. Brakuje znacz ącej rezerwy mocy.
Zaopatrzenie w ciepło W gminie Skórcz nie wyst ępuj ą centralne systemy grzewcze, źródłami ciepła s ą lokalne kotłownie, najcz ęś ciej w budynkach publicznych oraz indywidualne źródła ciepła w zabudowie mieszkaniowej (przewa ża zab. jednorodzinna oraz zabudowa zagrodowa). Indywidualne systemy grzewcze zasilane s ą przewa żnie paliwami stałymi i paliwami płynnymi.
Zaopatrzenie w gaz Gmina nie jest zgazyfikowana, a mieszka ńcy korzystaj ą z gazu butlowego. Wg informacji Pomorskiej Spółki Gazownictwa Sp. z o.o. na terenie gminy Skórcz nie przewiduje si ę gazyfikacji w postaci inwestycji zwi ązanej z budow ą sieci przesyłowej. Operator GAZ-System nie przewiduje budowy sieci przesyłowych biegn ących przez obszar gminy.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 58 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Gospodarka odpadami Na terenie gminy nie ma aktualnie żadnych lokalnych składowisk odpadów. Odpady komunalne z obszaru gminy s ą unieszkodliwiane w Zakładzie Utylizacji Odpadów Komunalnych „Stary Las” w Starogardzie Gda ńskim.
3.2. Sytuacja społeczno-ekonomiczna
3.2.1 Sie ć osadnicza, liczba ludno ści. W 11 sołectwach gminy Skórcz w ko ńcu roku 2013 wg danych GUS ludno ść faktycznie zamieszkała na terenie gminy to 4641 osób, 2255 kobiet i 2386 m ęż czyzn.
Rozmieszczenie mieszka ńców (dane wg UG) oraz porównanie z danymi archiwalnymi wygl ąda nast ępuj ąco:
Liczba mieszka ńców Liczba mieszka ńców w 2001 aktualna Sołectwo wg dotychczasowego 31.12.2013 r. studium z 2002r Dane UG Barło żno 747 761 Czarnylas 414 454 Kranek 393 356 Mirotki 449 470 Miryce 170 159 Pączewo 649 667 Ryzowie 187 209 Wielbrandowo 242 241 Wielki Bukowiec 666 624 Wolental 563 606 Wybudowanie 169 118 Wielbrandowskie Ogółem 4598 4652
Liczba ludno ści jak wida ć z powy ższego zestawienia utrzymuje si ę na niemal stałym poziomie.
Według danych Głównego Urz ędu Statystycznego (GUS) na terenie gminy Skórcz w ko ńcu 2012 r. zamieszkiwało 4659 osób, co stanowiło: – 0,20% ludno ści województwa, – 3,67% ludno ści powiatu starogardzkiego.
Tabl.1 G ęsto ść zaludnienia w gminie Skórcz na tle woj. pomorskiego Gęsto ść zaludnienia (osób na km 2) Wyszczególnienie stan na 31.12.2012 r. Województwo pomorskie 125 Gminy wiejskie województwa pomorskiego 48 Powiat starogardzki 94 Gmina Skórcz 48 Gmina Sm ętowo Graniczne 62
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 59 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Gęsto ść zaludnienia gminy jest identyczna jak w gminach wiejskich województwa pomorskiego natomiast ni ższa od g ęsto ści w porównywalnej gminie Sm ętowo Graniczne.
Według Urz ędu Gminy Skórcz na jej terenie w 19 miejscowo ściach, 11 sołectwach w dniu 31.12.2013 r. zameldowanych na pobyt stały było 4652 mieszka ńców a czasowy 60.
Tabl.1. Ludno ść gminy Skórcz w miejscowo ściach (stan 31.12.2013 r.) wg Urz ędu Gminy
Liczba Liczba Liczba Miejscowo ści w mieszka ńców mieszka ńców Lp Sołectwo mieszka ńców sołectwie stałych w czasowych w w sołectwie miejscowo ści miejscowo ści 1. Barło żno Barło żno 757 4 761 2. Czarnylas Czarnylas 452 2 454 Boraszewo 93 3. Kranek Kranek 203 2 356 Zaj ączek 56 2 Czarne 4 4. Mirotki 470 Mirotki 457 5 5. Miryce Miryce 155 4 159 6. Pączewo Pączewo 664 3 667 Mieliczki 64 6 7. Ryzowie 209 Ryzowie 138 1 Polko 29 2 8. Wielbrandowo 241 Wielbrandowo 206 4 Bojanowo 1 Drewniaczki 34 9. Wielki Bukowiec 624 Nowy Bukowiec 88 3 Wielki Bukowiec 492 6 10. Wolental Wolental 594 12 606 Wybudowanie Wybudowanie 11. 165 4 169 Wielbrandowskie Wielbrandowskie
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 60 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Struktura sieci osadniczej w gminie Skórcz w zale żnosci od liczby ludno ści
Sołectwa do 300 osób 16% Sołectwa powy żej 600 osób Sołectwa od 300 57% do 600 osób 27%
3.2.2. Potencjał demograficzny .
Zmiany liczby ludno ści Tabl. 1 Zmiany liczby ludno ści gminy Skórcz w latach 2003-2012 (wg GUS)
Liczba Dynamika zmian w gminie Rok ludno ści w gminie rok 2002 = 100 rok poprzedni = 100 2003 4 533 100,0 2004 4 536 100,1 100,1 2005 4 565 100,7 100,6 2006 4 531 100,0 99,3 2007 4 489 99,0 99,1 2008 4 524 99,8 100,8 2009 4 506 99,4 99,6 2010 4 655 102,7 103,3 2011 4 671 103,0 100,3 2012 4 659 102,8 99,7
Wg danych GUS liczba ludno ści w gminie Skórcz w ostatnim dziesi ęcioleciu nie ulegała wi ększym zmianom, wzrosła o około 3%.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 61 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Przyrost naturalny Tabl. 1 Ruch naturalny i w ędrówkowy w gminie Skórcz w latach 2003 -2012
Ruch naturalny Osób Osób na 1000 ludno ści Saldo Rok urodzenia przyrost urodzenia przyrost migracji zgony zgony żywe naturalny żywe naturalny
2003 57 44 13 12,6 9,7 2,9 26 2004 76 39 37 16,8 8,6 8,2 -17 2005 58 37 21 12,7 8,1 4,6 1 2006 54 46 8 11,9 10,2 1,8 -26 2007 64 48 16 14,3 10,7 3,6 -28 2008 75 52 23 16,6 11,5 5,1 -10 2009 60 42 18 13,3 9,3 4,0 -25 2010 71 44 27 15,3 9,5 5,8 -6 2011 59 31 28 12,6 6,6 6,0 -12 2012 63 42 21 13,5 9,0 4,5 -14
Ruch naturalny w gminie Skórcz
80 osoby 60
40
20
0
-20
-40
-60 2003 2004 urodzenia 2005 2006 2007 zgony 2008 2009 przyrost naturalny 2010 2011 2012
Średnie wska źniki ruchu naturalnego z lat 2008 - 2012 w gminie Skórcz najbardziej zbli żone są do równie ż u średnionych wska źników w gminach wiejskich województwa pomorskiego. Niepokoj ącym mo że by ć wska źnik zgonów, który jest wy ższy od wska źnika w całym województwie. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 62 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Tabl. 2 U średnione wska źniki ruchu naturalnego w gminie Skórcz na tle województwa pomorskiego oraz gmin wiejskich województwa w latach 2008- 2012
Przyrost Mał żeństwa Urodzenia Zgony Wyszczególnienie naturalny na 1000 ludno ści Województwo pomorskie 6,2 11,7 8,7 3,0 Gminy wiejskie województwa 6,5 13,7 7,7 6,1 pomorskiego Powiat starogardzki 6,6 12,7 8,8 3,9 Gmina Skórcz 6,7 14,1 9,1 5,0 Gmina Sm ętowo Graniczne 7,1 13,6 9,1 4,5
Stosunek liczby urodze ń do liczby zgonów, zwany współczynnikiem dynamiki demograficznej, w gminie Skórcz w 2012 r. był wy ższy od współczynnika dla całego województwa pomorskiego i zbli żony do współczynnika w gminach wiejskich województwa. Świadczy on w jakim stopniu osoby zmarłe s ą zast ępowane przez nowo narodzone.
Tabl. 3 Współczynniki dynamiki demograficznej w 2012 r. Współczynnik dynamiki Wyszczególnienie demograficznej Województwo pomorskie 1,22 Gminy wiejskie województwa pomorskiego 1,65 Powiat starogardzki 1,33 Gmina Skórcz 1,50 Gmina Sm ętowo Graniczne 1,26
Ruch migracyjny W ostatnich dziesi ęciu latach wg danych GUS w gminie Skórcz wyst ępowało zmienne saldo migracji. Zdecydowanie jednak przewa żaj ą lata w których ludno ść z terenów gminy emigruje. U średniaj ąc dane stwierdzamy, że roczny odpływ mieszka ńców z gminy w tym czasie wynosił około 12 osób.
Struktura wieku ludno ści
Tabl.1. Ludno ść gminy Skórcz w 2012 r. według funkcjonalnych grup wieku (wg GUS)
Funkcjonalne grupy Wiek Liczba % wieku
1. żłobkowa 0-2 199 4,3 2. przedszkolna, 3-5 187 4,0 w tym: 6 57 1,2 3. szkoły 7-12 337 7,2 podstawowej Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 63 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
13-15 175 3,8 4. gimnazjalna, 13-14 105 2,3 w tym: 15 70 1,5 5. liceum 16-18 183 3,9 profilowanego, 16-17 119 2,6 szkoły zawodowej w tym: 18 64 1,4 6. studencka 19-24 488 10,5 7. wieku 0-17 1074 23,1 przedprodukcyjnego 8. wieku 18-59K/64M 2983 64,0 produkcyjnego 9. wieku 60K/65M i wi ęcej 602 12,9 poprodukcyjnego
Struktura wieku ludno ści gminy Skórcz, podobnie jak to ma miejsce w wi ększo ści na terenach wiejskich województwa pomorskiego, jest jeszcze okre ślaj ąc terminologi ą demografów struktur ą „relatywnie młod ą”. Jest to szczególnie widoczne gdy porówna si ę j ą ze struktur ą województwa w cało ści. Najbardziej jest ona zbli żon ą do struktury wieku ludno ści gmin wiejskich województwa pomorskiego.
Tabl. 2 Udział ludno ści w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym stan na koniec 2012 roku wiek Wyszczególnienie przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny Województwo pomorskie 19,7 63,9 16,4 Gminy wiejskie województwa pomorskiego 23,9 64,3 11,8 Powiat starogardzki 21,7 64,1 14,2 Gmina Skórcz 23,1 64,0 12,9 Gmina Sm ętowo Graniczne 21,9 64,3 13,9
Analizuj ąc jednak zmiany struktury wieku od 2003 r. stwierdzamy, że równie ż w gminie Skórcz, podobnie jak to si ę dzieje w całej Polsce, nast ępuje powolny proces starzenia si ę społecze ństwa, wyra żaj ący si ę spadkiem udziału wieku przedprodukcyjnego a wzrostem udziału grupy wieku produkcyjnego. Fakt ten obrazują dane w tabeli 3. Gmina Skórcz nale ży jednak do tych gmin w których, dotychczas jeszcze nie zwi ększał si ę znacz ąco udział społecze ństwa w wieku poprodukcyjnym. Jednak proces wzrostu udziału społecze ństwa nale żą cego do tej grupy b ędzie znacz ąco nast ępował ju ż w najbli ższych latach. Tabl. 3 Udziały ludno ści w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w gminie Skórcz w latach 2003 -20012
Udział w ludno ści ogółem w % w latach Wyszczególnienie 2003 2007 2012 wiek przedprodukcyjny 27,6 24,5 23,1 wiek produkcyjny 60,5 63,2 64,0 wiek poprodukcyjny 11,8 12,3 12,9
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 64 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Odnosz ąc liczb ę ludno ści w wieku nieprodukcyjnym do liczby osób w wieku produkcyjnym otrzymujemy obci ąż enie osobami nieprodukcyjnymi. Obci ąż enie to w gminie Skórcz wynosi 56,2 osób w wieku nieprodukcyjnym przypadaj ące na 100 osób w wieku produkcyjnym i jest nieznacznie wy ższe do obci ąż enia w gminach wiejskich województwa i zbli żone do obci ąż enia w całym województwie. Wysokie obci ąż enie nieprodukcyjnymi grupami wieku, a zwłaszcza przedprodukcyjnymi rzutuje na sytuacj ę materialn ą rodzin. Tabl. 4 Obci ąż enia grupy produkcyjnej grupami nieprodukcyjnymi. Ludno ść w wieku Ludno ść w wieku Ludno ść w wieku przedprodukcyjnym nieprodukcyjnym na poprodukcyjnym Wyszczególnienie na 100 osób w 100 osób w wieku na 100 osób w wieku produkcyjnym produkcyjnym wieku produkcyjnym Województwo pomorskie 30,8 56,6 25,8 Gminy wiejskie województwa 37,1 55,5 18,4 pomorskiego Powiat starogardzki 33,9 56,1 22,2 Gmina Skórcz 36,0 56,2 20,2 Gmina Sm ętowo Graniczne 34,0 55,6 21,6
Struktura płci W gminie na 100 m ęż czyzn przypadaj ą 94 kobiety. Jest to na terenach wiejskich a w szczególno ści w gminach o charakterze rolniczym zjawisko dosy ć typowe, gdy ż z wi ększo ści tego typu gmin nast ępuje ucieczka kobiet przed prac ą na wsi do miasta. Potwierdzeniem jest stan w gminach wiejskich województwa, gdzie na 100 m ęż czyzn przypada 98 kobiet. W całym województwie natomiast na 100 m ęż czyzn przypada 105 kobiet.
Tabl. 1 Struktura płci mieszka ńców gminy Skórcz na tle struktury wojewódzkiej
Osób % Wyszczególnienie Ogółem Męż czy źni Kobiety Męż czy źni Kobiety
Województwo pomorskie 2 290 070 1116576 1173494 48,8 51,2 Gminy wiejskie 645 674 326 067 319 607 50,5 49,5 województwa pomorskiego Powiat starogardzki 127 097 62 621 64 476 49,3 50,7 Gmina Skórcz 4 659 2 400 2 259 51,5 48,5 Gmina Sm ętowo 5 354 2 649 2 705 49,5 50,5 Graniczne
Struktura wykształcenia Informacje dost ępne na temat wykształcenia mieszka ńców mamy tylko dla momentów przeprowadzania narodowych spisów powszechnych (NSP). Poniewa ż ostatnio przeprowadzony NSP 2011 nie podaje takich danych trzeba skorzysta ć z NSP 2002, wg którego na terenie gminy Skórcz ludno ść w wieku 13 lat i wi ęcej legitymowała si ę nast ępuj ącym wykształceniem:
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 65 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Tabl. 1 Struktura wykształcenia wg NSP 2002 Gmina Powiat Województw Gmina Skórcz Sm ętowo starogardzki o pomorskie Wykształcenie Graniczne Osoby % % % % Wy ższe 107 3,0 3,7 6,0 11,2 Średnie (ogólnokształcące, 628 17,3 25,0 25,3 32,4 zawodowe, policealne) Zasadnicze zawodowe 1198 33,1 28,8 30,1 24,4 Podstawowe uko ńczone 1580 43,6 39,6 35,5 29,2 Bez wykształcenia 107 3,0 2,9 3,0 2,8
Społeczno ść gminy w 2002 r. posiadała ni ższy poziomem wykształcenia w porównaniu z poziomem ludno ści w s ąsiaduj ącej gminie Sm ętowo Graniczne i ju ż znacz ąco ni ższy ni ż w powiecie starogardzkim i w całym województwie pomorskim (wpływ miast). Blisko 47% ludności gminy w wieku powy żej 13 lat miało w czasie spisu co najwy żej uko ńczon ą szkoł ę podstawow ą.
Tabl. 2 Struktura wykształcenia (%) w gminie Skórcz wg NSP2002
Wykształcenie Męż czy źni Kobiety Wy ższe 38,3 61,7 Średnie (ogólnokształcące, zawodowe, policealne) 33,6 66,4 Zasadnicze zawodowe 65,0 35,0 Podstawowe uko ńczone 44,0 56,0 Bez wykształcenia 49,5 50,5
Kobiety w gminie Skórcz (i nie tylko) posiadaj ą wy ższy poziom wykształcenia, czego przejawem jest, że w śród osób o średnim i wy ższym wykształceniu udział kobiet jest zdecydowanie wy ższy.
3.2.3. Gospodarstwa domowe Równie ż w tym przypadku na skutek braku danych z ostatniego NSP 2011 zmuszeni jeste śmy korzysta ć z NSP 2002, który wykazał, że na terenie gminy Skórcz było 1327 gospodarstw domowych, z czego 1063 (80,1%) to gospodarstwa rodzinne. Przeci ętna wielko ść gospodarstwa domowego w czasie NSP 2002 w gminie wynosiła 3,42 osoby. Gospodarstwo domowe z u żytkownikiem indywidualnego gospodarstwa rolnego (działki rolnej) stanowiły 42,1%.
3.2.4. Źródła utrzymania Praca dla 58,1% gospodarstw domowych w czasie NSP 2002 była głównym źródłem utrzymania. Reszta gospodarstw w gminie utrzymywała si ę z innych źródeł dochodu, w tym z niezarobkowych: emerytury i renty. Struktura ta świadczy o pracowito ści i mo żliwościach zdobycia pracy mieszka ńców gminy.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 66 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Tabl. 4 Główne źródło utrzymania gospodarstw domowych
Liczba % Ogółem gospodarstw 1327 100,0 Praca: 771 58,1 w tym najemna 488 36,8 w tym na rachunek własny 283 21,3 W własnym gospodarstwie rolnym 242 18,2 Pozostałe źródła 521 39,3 w tym emerytury i renty 419 31,6 zasiłki 60 4,5 inne niezarobkowe źródło 42 3,2 Nieustalone i na utrzymaniu 29 2,2
3.2.5. Warunki życia mieszka ńców.
Mieszkalnictwo. Wielko ść zasobów mieszkalnictwa rodzinnego Według GUS w ko ńcu 2012 r. na terenie gminy Skórcz było 1179 mieszka ń. o ł ącznej powierzchni u żytkowej 103047 m2 o liczbie izb 5083 Wska źniki zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych w gminie najbardziej zbli żone s ą do średnich wska źników gmin wiejskich województwa. Liczba mieszka ń w gminie przeliczona na 1000 mieszka ńców jest o 6% ni ższa od średniej dla gmin wiejskich województwa.
Ocena warunków zamieszkiwania Tabl. 1 Gmina Skórcz - wska źniki zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych na tle województwa Przeci ętna Przeci ętna Liczba Przeci ętna liczba osób Wyszczególnienie powierzchnia powierzchnia mieszka ń na użytkowa użytkowa na na 1000 ludno ści na izb ę mieszkania osob ę mieszkanie Województwo 351 71,2 25,0 2,8 0,7 pomorskie Gminy wiejskie 268 93,0 24,9 3,7 0,8 woj. pomorskiego Powiat starogardzki 300 78,7 23,6 3,3 0,8 Gmina Skórcz 253 87,4 22,1 4,0 0,9 Gmina Sm ętowo 256 82,6 21,2 3,9 0,9 Graniczne
Warunki zamieszkiwania wyra żone przeci ętn ą powierzchni ą u żytkow ą na osob ę czy przeci ętn ą liczb ą osób na mieszkanie w przypadku gminy Skórcz niestety odbiegaj ą od średniej na terenach wiejskich województwa. Przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę w gminie jest prawie o 3 m 2 ni ższa od przeci ętnej w gminach wiejskich województwa i Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 67 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński w województwie mimo, że w miastach mieszkania s ą mniejsze chocia żby ze wzgl ędu na rzadsze zjawisko wielopokoleniowo ści zamieszkiwania. Szacunkowo samodzielno ść zamieszkiwania wynosi około 1,3. Na 100 mieszka ń przypada 130 gospodarstw domowych.. Zestawiaj ąc liczby mieszka ń oficjalnie oddanych na terenie gminy w latach 2008-2012 wg GUS - 13 z liczb ą zawartych w tym czasie w gminie mał żeństw 155 nasuwa si ę wniosek, że zdecydowana wi ększo ść młodych mał żeństw si ę nie usamodzielnia a je żeli to poza terenem gminy. W ostatnich latach 10-ciu latach niestety nie wida ć na terenie gminy poprawy warunków zamieszkania. Jedynym wska źnikiem, który uległ nieznacz ącej poprawie jest przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania (wzrost o 1,5 m2). Nie maleje przeci ętna liczba osób na mieszkanie ani przeci ętna liczba osób na izb ę, natomiast maleje liczba mieszka ń na 1000 mieszka ńców. Wska źniki takie s ą charakterystyczne dla gmin wiejskich, rolniczych nie posiadaj ących dodatkowo funkcji turystyczno-wypoczynkowej.
Tabl. 2 Wska źniki charakteryzuj ące warunki zamieszkania w gminie Skórcz
Wyszczególnienie 2003 2007 2012
Liczba mieszka ń na 1000 mieszka ńców 260 265 253 2 Przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania w m 85,9 86,2 87,4 Przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę 22,3 22,9 22,1 Przeci ętna liczba osób na mieszkanie 3,8 3,8 4,0 Przeci ętna liczba osób na izb ę 0,9 0,9 0,9
Poziom wyposa żenia w urz ądzenia infrastruktury technicznej Na ocen ę warunków zamieszkiwania wpływa poziom wyposa żenia w urz ądzenia infrastruktury technicznej; wyra ża si ę to udziałem ludno ści korzystaj ącej z sieci wodoci ągowej, gazowej i kanalizacji. Na terenach wiejskich dodatkow ą informacj ą jest długo ść sieci. Na koniec 2012 r. w gminie Skórcz wielko ści te (wg GUS) przedstawiały si ę nast ępuj ąco: Wodoci ągi: • długo ść czynnej sieci rozdzielczej b ędącej w zarz ądzie gminy – 101,5 km, • poł ączenia prowadz ące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania – 853, • ludno ść korzystaj ąca z sieci wodoci ągowej – 4119 osób, Kanalizacja: • długo ść czynnej sieci kanalizacyjnej b ędącej w zarz ądzie gminy – 18 km • poł ączenia prowadz ące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania – 181 • ludno ść korzystaj ąca z sieci kanalizacyjnej – 747 osób
Tabl. 1 Korzystaj ący z instalacji w % ogółu ludno ści. (Stan w dniu 31.12. 2012 r.) Gmina Gminy wiejskie Wyszczególnienie Gmina Skórcz Sm ętowo województwa Graniczne pomorskiego Wodoci ąg 88,4 83,5 84,4 Kanalizacja 16,0 27,3 48,0 Gaz 0,1 0,0 8,3
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 68 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Tabl. 2 Mieszkania wyposa żone w instalacje - w % ogółu mieszka ń. (Stan w dniu 31.12. 2012 r.)
Gmina Gminy wiejskie Wyszczególnienie Gmina Skórcz Sm ętowo województwa Graniczne pomorskiego Wodoci ąg 96,8 96,6 97,6 Łazienka 79,9 86,6 90,2
Centralne ogrzewanie 62,0 68,3 77,9
Z tabeli 2 wynika, że poziom wyposa żenia w infrastruktur ę techniczn ą (wodoci ąg, łazienka, centralne ogrzewanie) w gminie Skórcz jest zbli żony do średniego wyposa żenia na terenach gmin wiejskich województwa pomorskiego.
3.2.6. Rynek pracy Aktywno ść zawodowa ludno ści Informacje na temat aktywno ści zawodowej mieszka ńców znamy tylko dla momentów przeprowadzania narodowych spisów powszechnych. Aktywno ść zawodowa ludno ści w trakcie NSP 2002 ( brak danych z NSP 2011) gminy Skórcz kształtowała si ę nast ępuj ąco:
Wyszczególnienie Gmina Skórcz
Aktywni ekonomicznie w wieku 15 lat i wi ęcej 3476 razem 2048 Aktywni zawodowo pracuj ący 1600 bezrobotni 448 Bierni zawodowo 1399 Nieustalony status na rynku pracy 29 Współczynnik aktywno ści zawodowej 2 w % 58,9 Współczynnik aktywno ści zawodowej grupy w 72,5 wieku produkcyjnym w % Wska źnik zatrudnienia 3 w % 46,0 Stopa bezrobocia 4 w % 21,9
Wielko ść i struktura bezrobocia W ko ńcu 2013 roku w gminie Skórcz było zarejestrowanych 332 bezrobotnych. Powy żej 56% z nich stanowiły kobiety. Młodzi ludzie w wieku do 25 lat to 22% bezrobotnych, a długotrwale bezrobotni 29,5%. Stopa bezrobocia w gminie kształtuje si ę obecnie na poziomie 15,7% i jest wy ższa od średniej krajowej (13,5%).
2 Udział ludno ści aktywnej zawodowo w ogólnej liczbie ludno ści w wieku 15 lat i wi ęcej lub danej grupy 3 Procentowy udział ludno ści pracuj ącej w ogólnej liczbie ludno ści w wieku 15 lat i wi ęcej 4 Stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby osób aktywnych zawodowo Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 69 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Struktura wykształcenia bezrobotnych w gminie przedstawia si ę nast ępuj ąco: wykształcenie: wy ższe 3,6% policealne i średnie zawodowe 16,9% średnie ogólnokształc ące 10,5% zasadnicze zawodowe 30,4% gimnazjalne i poni żej 38,6%.
Ze statusu bezrobotnego najcz ęś ciej korzystaj ą osoby o niskim wykształceniu – osoby te cz ęś ciej ni ż wy żej wykształcone pracuj ą w szarej strefie. Ta konstatacja w znacznym stopniu podwa ża wiarygodno ść danych o bezrobociu.
Tab. 1 Liczba bezrobotnych w gminie Skórcz w latach 2004-2013
Kobiety Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie Rok Ogółem ludno ści w wieku Liczba % produkcyjnym w % 2004 549 292 53,2 20,0 2005 518 295 56,9 18,4 2006 475 289 60,8 16,8 2007 370 244 65,9 13,0 2008 270 169 62,6 9,4 2009 364 191 52,5 12,7 2010 318 183 57,5 107,0 2011 335 191 57,0 11,2 2012 345 181 52,5 11,6 2013 332 187 56,3
Miejsca pracy Na koniec 2012 r. na terenie gminy zarejestrowanych było 231 podmiotów gospodarki narodowej, w tym 223 w sektorze prywatnym.
Tab. 1 Liczba podmiotów gospodarki narodowej w gminie zarejestrowanych w rejestrze Regon wg sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalno ści (PKD 2007)
Liczba Działy gospodarki narodowej podmiotów Ogółem 231 Rolnictwo le śnictwo i rybactwo 23 Górnictwo i wydobywanie 0 Przetwórstwo przemysłowe 27 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energi ę i gaz 0 Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i 0 odpadami oraz rekultywacja Budownictwo 53 Handel hurtowy i detaliczny, naprawy pojazdów 58 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 70 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
samochodowych i motocykli Transport i gospodarka magazynowa 15 Działalno ść zwi ązana z zakwaterowaniem i 2 usługami gastronomicznymi Informacja i komunikacja 0 Działalno ść finansowa i ubezpieczeniowa 2 Działalno ść w zakresie usług administrowania i 5 działalno ść wspieraj ąca Działalno ść zwi ązana z obsług ą rynku 7 nieruchomo ści Działalno ść profesjonalna, naukowa i techniczna 0 Administracja publiczna, obrona narodowa; 5 obowi ązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja 7 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 3 Działalno ść zwi ązana z kultur ą, rozrywk ą i 7 rekreacj ą Pozostała działalno ść usługowa 17
Liczb ę miejsc pracy w gminie Skórcz szacuje si ę na 1150. Około 650 osób zatrudnionych jest w rolnictwie indywidualnym, około 250 to pracuj ący w podmiotach gospodarczych o zatrudnieniu powy żej 9 osób (stan na 31.12.2012 r.).
Tabl. 2 Pracuj ący w gospodarce narodowej w gminie Skórcz (w podmiotach o zatrudnieniu powy żej 9 osób). (Stan w dniu 31.12. 2012 r.)
Gmina Skórcz Gmina Sekcja Sm ętowo Liczba % Graniczne Ogółem 246 100,0 338 Rolnictwo, le śnictwo, łowiectwo 75 30,5 # i rybactwo Przemysł i budownictwo 87 # Handel, naprawy pojazdów, transport, gospodarka magazynowa, zakwaterowanie, 6 2,4 43 gastronomia, informacja i komunikacja Działalno ść finansowa, ubezpieczenia, obsługa rynku 78 31,7 238 nieruchomo ści
Na 1000 mieszka ńców gminy przypada około 54 miejsc pracy w podmiotach zatrudniaj ących powy żej 9 osób tzn. w podmiotach obj ętych statystyk ą zatrudnienia. Pozostałe to miejsca pracy w rolnictwie i podmiotach o zatrudnieniu do 9 osób. Liczba ich jest wielko ści ą trudn ą do okre ślenia i została przyj ęta szacunkowo 5. Pomocna w tym jest informacja o liczbie osób
5 Sprawozdawczo ść GUS nie obejmuje pracuj ących w podmiotach o zatrudnieniu do 9 osób Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 71 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński fizycznych prowadz ących działalno ść gospodarcz ą (tabl.2). Takich osób na koniec 2012 r. było 186.
Tab. 2 Osoby fizyczne prowadz ący działalno ść (Stan w dniu 31.12. 2012 r.)
Sekcje Liczba % Ogółem 186 100,0 Rolnictwo le śnictwo i rybactwo 17 9,1 Górnictwo i wydobywanie 0 0,0 Przetwórstwo przemysłowe 22 11,8 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energi ę i gaz 0 0,0 Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i 0 0,0 odpadami oraz rekultywacja Budownictwo 51 27,4 Handel hurtowy i detaliczny, naprawy pojazdów 55 29,6 samochodowych i motocykli Transport i gospodarka magazynowa 15 8,1 Działalno ść zwi ązana z zakwaterowaniem i 2 1,1 usługami gastronomicznymi Informacja i komunikacja 0 0,0 Działalno ść finansowa i ubezpieczeniowa 2 1,1 Działalno ść zwi ązana z obsług ą rynku 2 1,1 nieruchomo ści Działalno ść profesjonalna, naukowa i techniczna 6 3,2 Działalno ść w zakresie usług administrowania i 0 0,0 działalno ść wspieraj ąca Administracja publiczna, obrona narodowa; 0 0,0 obowi ązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja 1 0,5 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 3 1,6 Działalno ść zwi ązana z kultur ą, rozrywk ą i 3 1,6 rekreacj ą Pozostała działalno ść usługowa 7 3,8
Liczb ę pracuj ących w podmiotach gospodarczych o zatrudnieniu poniżej 9 osób (w podmiotach nie podlegaj ącej statystyce) szacuje si ę na ok. 250 osób. Je żeli szacunek jest trafny, oznacza to, że zatrudnienie w małych podmiotach jest równie znacz ące jak to obj ęte statystyk ą. Na 1000 mieszka ńców gminy przypada zatem ok. 250 miejsc pracy, co jest wielko ści ą niewystarczaj ącą i zmusza mieszka ńców do szukania miejsc pracy poza gmin ą.
Tabl.3 Osoby fizyczne prowadz ące działalno ść na 1000 mieszka ńców (stan w dniu 31.12. 2011r.)
Gmina Gmina Powiat Wyszczególnienie Sm ętowo Skórcz starogardzki Graniczne Ogółem 39,9 35,5 69,9 Rolnictwo le śnictwo i rybactwo 3,6 2,1 2,6 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 72 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Przetwórstwo przemysłowe 4,7 4,9 7,0 Budownictwo 10,9 6,9 13,2 Handel hurtowy i detaliczny; 11,8 11,8 22,9 naprawa pojazdów Transport, gospodarka 3,2 1,9 5,1 magazynowa, Działalno ść zwi ązana z zakwaterowaniem i usługami 0,4 0,9 1,5 gastronomicznymi Działalno ść finansowa i ubezpieczeniowa i zwi ązana z 0,9 1,5 3,1 obsług ą rynku nieruchomo ści i firm Działalno ść profesjonalna, 1,3 0,9 4,1 naukowa i techniczna Ochrona zdrowia i opieka 0,6 2,4 3,3 społeczna Pozostała działalno ść usługowa 1,5 1,1 3,2
Ilo ść osób fizycznych prowadz ących działalno ść na 1000 mieszka ńców w gminie Skórcz jest ni ższa do ilo ści w całym powiecie gda ńskim natomiast wy ższa od ilo ści w gminie Sm ętowo Graniczne. Miejsca pracy podobnie jak w wi ększo ści gmin wiejskich to głównie praca w handlu i naprawach, budownictwie oraz w przetwórstwie przemysłowym.
Bilans zasobów pracy Bilans zasobów pracy ma charakter szacunkowy, gdy ż szacowana jest zarówno liczba aktywnych zawodowo, jak i liczba pracuj ących w gminie. Wynikowy charakter ma te ż wielko ść salda dojazdów do pracy. Jest on ró żnic ą nieznanej liczby dojazdów do pracy i wyjazdów poza gmin ę. Liczba aktywnych zawodowo 2120 – szac. Liczba pracuj ących w podmiotach powy żej 9 osób 250 Liczba pracuj ących w podmiotach poni żej 9 osób 250 - szac. Liczba pracuj ących w rolnictwie 650 - szac. Liczba bezrobotnych 320 Saldo dojazdów do pracy ok. minus 650 - szac. Saldo dojazdów do pracy jest ujemne tzn. wyst ępuje zdecydowana przewaga wyjazdów do pracy poza gmin ę nad przyjazdami. W wielko ści tej uj ęte s ą równie ż osoby pracuj ące za granic ą. Wyjazdy do pracy poza gmin ę wynikaj ą z braku wystarczaj ącej liczby miejsc pracy na terenie gminy. Liczba miejsc pracy w gminie pokrywa bowiem ok. 54% potrzeb lokalnego rynku pracy. Dla 2120 aktywnych zawodowo mamy do dyspozycji około 1150 miejsc pracy, a i te te ż cz ęś ciowo zajmowane s ą przez doje żdżaj ących spoza gminy, mi ędzy innymi przez osoby o wy ższych kwalifikacjach, których brakuje na terenie gminy.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 73 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
3.2.7. Usługi dla ludno ści
Na terenie gminy Skórcz nie ma du żych zakładów zatrudniaj ącą wi ększ ą ilo ść osób. Z wi ększych pracodawców nale ży wymieni ć: • Zespół Szkół Publicznych w P ączewie • Publiczna Szkoła Podstawowa w Wielkim Bukowcu • Urz ąd gminy • Firma „LANDSBERG” Tomasz Landsberg w Wolentalu • Firma „AGRO-BART” Zygmunt i Anna Wysoccy w P ączewie • Firma „AGROPOL” Waldemar Ciesielski w Barło żnie • Zakład Produkcyjno-Usługowy „AGROMETAL” Jan Batkowski w P ączewie • R.S.P. „ZWYCIESTWO” w Czarnymlesie • Przedsi ębiorstwo Handlowo-Usługowe Maria i Roman Manuszewscy w Wybudowanie Wielbrandowskie • Zakład tartaczno - stolarski – Jerzy Raszeja. w miejscowo ści Kranek
Dominuj ą tu jednak głównie małe podmioty gospodarcze - osoby fizyczne prowadz ące działalno ść , świadcz ące usługi handlowe transportowe budowlane i obsługi rolnictwa. Łącznie w miejscowo ściach poło żonych na terenie gminy znajduje si ę około 16 sklepów. Zdecydowana wi ększo ść z nich to spo żywczo – przemysłowe. Usługi gastronomiczne świadczy firma „Hacjenda” w P ączewie. Działa 8 zakładów specjalizuj ących si ę w naprawach pojazdów. S ą 2 punkty Poczty Polskiej
Oświata i wychowanie Wychowanie przedszkolne
Wychowanie przedszkolne w gminy realizowane jest w oddziałach przedszkolnych znajduj ących si ę na terenie szkół w Pączewie, Wielkim Bukowcu i Barło żnie. Ł ącznie obecnie w wychowaniu przedszkolnemu w 5 oddziałach podlega 104 dzieci z czego 22 w klasie zerowej. Na koniec 2012 r. w gminie było (wg GUS) 244 dzieci w wieku 3-6 lat. Przyjmuj ąc, że liczba dzieci obecnie jest zbli żona, to poziom uczestnictwa w opiece przedszkolnej dzieci wynosi około 43%. Jest to udział w porównaniu do udziałów w wielu innych gminach wiejskich województwa stosunkowo niski i na pewno ma negatywny wpływ na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci.
Szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne
W gminie w roku szkolnym 2013/2014 w 4 placówkach oświatowych podporz ądkowanej samorz ądowi gminnemu w 26 oddziałach szkół podstawowych i gimnazjalnych uczy si ę ł ącznie 459 dzieci. Średnio na jeden oddział przypada 18 uczniów.
Liczba Liczba Liczba etatów Szkoła Szkoła posiada oddziałów uczniów nauczycieli Zespół Szkół Publicznych w Boisko Orlik, sala Pączewie: gimnastyczna, Oddziały przedszkolne 2 45 23,15 biblioteka, 2 Publiczna Szkoła Podstawowa 7 132 pracownie Publiczne Gimnazjum 6 135 komputerowe Publiczna Szkoła Podstawowa Boisko, 11,29 w Wielkim Bukowcu: biblioteka, Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 74 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Oddziały przedszkolne 2 40 pracownia Publiczna Szkoła Podstawowa 6 88 komputerowa Boisko, Publiczna Szkoła Podstawowa biblioteka, 3 42 6,06 w Mirotkach pracownia komputerowa Publiczna Szkoła Podstawowa Boisko, w Barło żnie: biblioteka, 6,28 Oddziały przedszkolne 1 19 pracownia Publiczna Szkoła Podstawowa 4 62 komputerowa Szkoły posiadaj ą pracownie komputerowe. Ł ącznie 82 komputery wszystkie z dost ępem do internetu. Do 66 komputerów maj ą dost ęp uczniowie. Średnio na 1 komputer w szkołach przypada 7 uczniów.
Ochrona zdrowia Zakłady Opieki Zdrowotnej Na terenie gminy wiejskiej Skórcz nie ma zakładu opieki zdrowotnej i apteki. Mieszka ńcy gminy korzystają z usług medycznych świadczonych przez fili ę Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Przychodnia Lekarska w Starogardzie Gda ńskim oraz Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "PULS" s.c. Równie ż zaopatrzenie w leki odbywa si ę w aptekach na terenie miasta Skórcz. Na koniec 2012 r. na aptek ę przypadało w: województwie pomorskim 3358 mieszka ńców powiecie starogardzkim 3345mieszka ńców mie ście i gminie Skórcz ł ącznie 4150mieszka ńców gminie Sm ętowo Graniczne 2677mieszka ńców
Ośrodki pomocy społecznej Na terenie gminy w Suchym D ębie działa Gminny O środek Pomocy Społecznej. Zajmuje si ę on głównie rozdziałem zasiłków stałych i okresowych oraz zasiłków celowych, realizuj ąc trzy ustawy w ramach zabezpieczenia społecznego: 1. Ustawa o pomocy społecznej 2. Ustawa o świadczeniach rodzinnych. 3. Ustawa o pomocy uprawnionym do alimentów Rzeczywist ą liczb ę rodzin i osób obj ętych pomoc ą społeczn ą w 2013 r. na terenie gminy przedstawia tabl. 1
Tabl. 1 Rzeczywista liczba rodzin i osób obj ętych pomoc ą w 2013 roku
Liczba osób którym Liczba osób w Wyszczególnienie Liczba rodzin przyznano rodzinach świadczenie Świadczenia przyznane w ramach 453 253 870 zada ń zleconych i własnych Świadczenia przyznane w ramach 0 0 0 zada ń zleconych Świadczenia przyznane w ramach 453 253 870 zada ń własnych Pomoc udzielona w postaci pracy 169 870 socjalnej - ogółem W tym wył ącznie w postaci pracy 69 252 socjalnej
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 75 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Tabl. 2 Powody przyznania pomocy w 2013 roku Liczba osób w Powód trudnej sytuacji życiowej Liczba rodzin rodzinach
Ubóstwo 222 758 Sieroctwo 0 0 Bezdomno ść 1 2 Potrzeba ochrony macierzy ństwa 49 259 Bezrobocie 159 580
Niepełnosprawno ść 79 213 Długotrwała lub ci ęż ka choroba 73 210 Bezradno ść w sprawach opieku ńczo-wychowawczych i 44 201 prowadzeniu gospodarstwa domowego Przemoc w rodzinie 5 19 Alkoholizm 7 17 Trudno ści w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu 4 4 karnego Zdarzenia losowe 1 2
Życie kulturalne gminy Biblioteka Publiczna Gminy Skórcz
Na terenie Zespołu Szkół w P ączewie działa Gminna Biblioteka Publiczna. Dodatkowo posiada ona punkty biblioteczne, które mieszcz ą si ę w świetlicach wiejskich w Mirotkach, Mirycach, Barło żnie, Wielbrandowie i Czarnymlesie. Biblioteka popularyzuje literatur ę i organizuje ró żnego rodzaju imprezy dla czytelników, głównie dla dzieci. Współpracuje z Urz ędem Gminy i z Zespołem Szkól przy organizacji imprez masowych: do żynki, magia polnych kwiatów. Udziela informacji bibliograficznych i bibliotecznych. Dysponuje 5 komputerami w tym 4 dla czytelników wszystkie z dost ępem do internetu. Dane statystyczne na koniec 2012 roku to: − Łączny ksi ęgozbiór biblioteki –11250 ksi ąż ek. − Czytelnicy w ci ągu roku – 300. − Liczba wypo życze ń na zewn ątrz – ok. 5600.
Obiekty sakralne Na terenie gminy wierni wyznania rzymsko-katolickiego maj ą do dyspozycji trzy parafie:
• p.w . Zwiastowania Naj świ ętszej Maryi Panny w Pączewie • p.w . św. Marcina w Barło żnie • p.w. Św. Andrzeja Apostoła w Czarnymlesie Na jedn ą parafi ę przypada średnio około 1,6 tys. mieszka ńców gminy. Cmentarze Zmarli chowani s ą na trzech cmentarzach przy parafiach w Pączewie, Barło żnie oraz Czarnymlesie. Ponadto znajduje si ę tu nieczynny, zabytkowy cmentarz ewangelicki w Ryzowiu.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 76 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Obiekty godne uwagi Na terenie gminy Skórcz prawie w ka żdej miejscowo ści znajduje si ę jaki ś obiekt zabytkowy , który warto zobaczy ć. Wi ększo ść z nich to zabytki nieruchome nie wpisane do rejestru o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa narodowego. Ich wykaz obejmuje 49 pozycji. W wi ększo ści s ą to domy mieszkalne z drugiej połowy XIX i pocz ątku XX wieku oraz kapliczki. W wykazie zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru, o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa narodowego, na terenie gminy znajduj ą si ę nast ępuj ące pozycje: • Ko ściół parafialny p.w. św. Marcina w Barło żnie z XVI wieku • Ko ściół parafialny p.w. Zwiastowania NMP W P ączewie z XIV wieku • Cmentarzysko płaskie w Czarnymlesie – wczesna epoka żelaza • Cmentarzysko płaskie w P ączewie – wczesna epoka żelaza • Osada otwarta w miejscowo ści Kranek – wczesne średniowiecze
Baza noclegowa, turystyka Baza noclegowa na terenie gminy Skórcz jest do ść skromna. Stanowi ą j ą: Zajazd „Hacjenda” w P ączewie, Le śniczówka w Czarnem oraz gospodarstwa agro- turystyczne: • Agroturystyka u Doroty i Bogdana w Barło żnie – 13 miejsc noclegowych • Pokoje Agroturystyczne „Hacjendowka” w P ączewie - 10 miejsc noclegowych • Gospodarstwo Agroturystyczne „Kociewiaka” w Wielbrandowie - 8 miejsc noclegowych • Agroturystyka „U Marka” w miejscowo ści Mirotki - 6 miejsc noclegowych
Obiekty sportowe i rekreacyjne Mieszka ńcy gminy maj ą do dyspozycji nast ępuj ące obiekty do zaj ęć sportowo- rekreacyjnych: • komplet boisk sportowych „Orlik” mieszcz ący si ę przy zespole szkół w P ączewie • Gminna Hala Sportowa równie ż mieszcz ący si ę przy zespole szkół w P ączewie • boiska przyszkolne w Barło żnie, Mirotkach i Wielkim Bukowcu Dzieci korzystaj ą z placów zabaw znajduj ących si ę w miejscowo ściach: Barło żno, Mirotki, Wielki Bukowiec, P ączewo, Wolental, Czarnolas, Nowy Bukowiec, Miryce i Mieliczki.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 77 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
3.2.8. Rolnictwo. Gmina Skórcz to gmina typowo rolnicza. U żytki rolne wg. danych gminnych stanowi ą około 76% powierzchni gminy. Jednak podczas ostatniego Powszechnego Spisu Rolnego w 2010 roku rolnicy zadeklarowali ł ączn ą powierzchni ę gospodarstw zdecydowanie przekraczaj ącą t ę wielko ść . Jedynym wytłumaczeniem tego faktu jest, że cz ęść obszarów uprawnych rolników zamieszkałych na terenie gminy Skórcz znajduje si ę w s ąsiaduj ących gminach. Gleby tutejsze to gleby średniej jako ści. Przewa żaj ą klasy III i IV. Struktura gleb wg klas bonitacyjnych przedstawia si ę nast ępuj ąco:
Klasa bonitacyjna % IIIa 13,3 IIIb 32,1 IVa 28,7 IVb 9,5 V 11,6 VI 4,7
Tab. 1 Powierzchnia gospodarstw rolnych według grup obszarowych u żytków rolnych w ha wg PSR 2010)
Gospodarstwa prowadz ące Gospodarstwa ogółem Powierzchnia działalno ść rolnicz ą gospodarstw Ilo ść % Ilo ść % Ogółem 9086 100,0 9071 100,0 Do 1 ha wł ącznie 13 0,1 4 0,0 Powy żej 1 ha razem 9073 99,9 9067 100,0 1 - 5 ha 270 3,0 270 3,0 5 - 10 ha 488 5,4 482 5,3 10 -15 ha 567 6,2 567 6,3 15 ha i wi ęcej 7748 85,3 7748 85,4
Ponad 85% powierzchni gruntów znajduje si ę w gospodarstwach o areale powy żej 15 ha.
Tab. 2 Liczba i struktura gospodarstw w gminie Skórcz (wg PSR 2010) Gospodarstwa prowadz ące Gospodarstwa ogółem Powierzchnia działalno ść rolnicz ą gospodarstw Ilo ść % Ilo ść % Ogółem 422 100,0 334 100,0 Do 1 ha wł ącznie 94 22,3 7 2,1 Powy żej 1 ha razem 328 77,7 327 97,9 1 - 5 ha 92 21,8 92 27,5 5 - 10 ha 57 13,5 56 16,8 10 -15 ha 42 10,0 42 12,6 15 ha i wi ęcej 137 32,5 137 41,0
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 78 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Z tabeli 2 wynika, że na terenie gminy znajduj ą si ę gospodarstwa o zró żnicowanym areale, jednak najwi ęcej jest gospodarstw o powierzchni 15 ha i wi ęcej.
Tab. 3 Średnia powierzchnia gospodarstwa ogółem, u żytków rolnych ogółem i u żytków rolnych w dobrej kulturze dla gospodarstw prowadz ących działalno ść rolnicz ą (wg PSR 2010)
Gospodarstwa Gospodarstwa prowadz ące ogółem działalno ść rolnicz ą Grunty ogółem 15,61 16,22 Użytki rolne ogółem 14,81 15,40 Użytki rolne w dobrej 14,71 15,32 kulturze
Tab. 4 U żytkowanie gruntów (wg PSR 2010)
Liczba Łączna powierzchnia % gruntów gospodarstw w gospodarstwach w rolnych ogółem rolnych ha
Grunty ogółem 421 9086,0 100,0 Użytki rolne ogółem 421 8427,2 92,7 Użytki rolne w dobrej kulturze 330 8272,7 91,0 Pod zasiewami 319 7530,9 82,9 Grunty ugorowane ł ącznie z 15 37,8 0,4 nawozami zielonymi Uprawy trwałe 66 34,5 0,4 Sady ogółem 66 34,5 0,4 Ogrody przydomowe 42 2,8 0,0 Łąki trwałe 188 509,0 5,6 Pastwiska trwałe 63 157,6 1,7 Pozostałe u żytki rolne 154 154,5 1,7 Lasy i grunty le śne 97 312,6 3,4 Pozostałe grunty 310 346,2 3,8
Wi ększo ść powierzchni upraw bo przeszło 75% stanowi ą zbo ża. Głównie uprawiane s ą tu zbo ża podstawowe takie jak pszenica, pszen żyto i j ęczmie ń oraz mieszanki zbo żowe. Znacz ący udział zajmuj ą bo blisko 20% gruntów uprawy przemysłowe – rzepak rzepik i buraki cukrowe.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 79 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Tab. 5 Liczba gospodarstw i powierzchnia zasiewów wybranych upraw w gminie Skórcz (wg PSR 2010) Łączna Liczba % gruntów powierzchnia w gospodarstw rolnych gospodarstwach rolnych ogółem w ha Ogółem 319 7530,9 100,0 Zbo ża razem 315 5681,0 75,4 Zbo ża podstawowe z 315 5679,0 75,4 mieszankami zbo żowymi Ziemniaki 164 66,3 0,9 Uprawy przemysłowe 62 1456,6 19,3 Buraki cukrowe 6 88,2 1,2 Rzepak i rzepik razem 61 1368,5 18,2 Str ączkowe jadalne na 4 7,9 0,1 ziarno razem Warzywa gruntowe 3 1,8 0,0
Tab. 6 Stan pogłowia zwierz ąt w gospodarstwach (wg PSR 2010)
Liczba Zwierz ęta gospodarstw gospodarskie rolnych w szt. Bydło razem 122 1341 Bydło krowy 89 280 Trzoda chlewna razem 216 23963 Trzoda chlewna lochy 189 1908 Konie 16 90 Drób ogółem razem 179 23544 Drób ogółem drób kurzy 173 6928
3.2.9. Le śnictwo. Powierzchnia lasów w gminie pokrywa 1602,6 ha co stanowi około 16,5% jej powierzchni. S ą to lasy mieszane z przewag ą drzew iglastych. Około 76% lasów nale ży do Skarbu Pa ństwa.
Tab. 1 Powierzchnia lasów wszystkich form (ha)w gminie Skórcz
Powierzchnia Powierzchnia Wyszczególnienie gruntów lasów le śnych ogółem 1656,8 1602,6 publiczne ogółem 1272,7 1218,5 publiczne Skarbu Pa ństwa 1272,7 1218,5 publiczne Skarbu Pa ństwa w zarz ądzie Lasów 1267,7 1213,5 Pa ństwowych Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 80 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
prywatne osób fizycznych 384,1 384,1 publiczne Skarbu Pa ństwa w zasobie Własno ści 5,0 Rolne j SP
W latach 2008-2012 pozyskano 2681 m3 drewna (grubizny), wszystko w lasach prywatnych a odnowiono i zalesiono na terenie gminy 1,8 ha gruntów le śnych.
3.3. PROGNOZA LICZBY LUDNO ŚCI GMINY SKÓRCZ DO ROKU 2030
3.3.1.Założenia do prognozy
Prognoz ę ludno ści sporz ądzono korzystaj ąc z nast ępuj ących danych: − struktura ludno ści wg płci i wieku dla gminy Skórcz na dzie ń 31 XII 2012 r. na podstawie danych Urz ędu Statystycznego w Gda ńsku, − tablice długo ści trwania życia na okres obecny najbardziej przystaj ące do rejestrowanej w gminie liczby zgonów. Zało żono stopniow ą popraw ę jako ści życia, a tym samym wydłu żanie si ę średniej długo ści jego trwania, − warto ści współczynników płodno ści kobiet przyj ęte do prognozy urodze ń otrzymano równie ż z „dopasowania" do wykazywanej liczby urodze ń w gminie. Przyj ęte do prognozy współczynniki wyznaczaj ą dzietno ść dla kobiet 1,77 dziecka urodzonego przez kobiet ę w całym okresie rozrodczym tzn. w wieku od 15 do 49 lat. Przyj ęto, że ten poziom dzietno ści utrzyma si ę do 2030 r. Jest to dzietno ść wy ższa od średniej dla całej Polski jednak za niska by zapewni ć reprodukcj ę prost ą czyli zast ępowalno ści pokole ń.
Do okre ślenia danych wyj ściowych do prognozy opierano si ę na nast ępuj ących danych:
Rok Urodzenia Zgony Saldo migracji 2008 75 52 -10 2009 60 42 -25 2010 71 44 -6 2011 59 31 -12 2012 63 42 -14
Najtrudniejszym zało żeniem do sporz ądzenia prognozy jest okre ślenie przyszłego strumienia migracji. Jak wida ć w przedstawionej powy żej tabeli w ostatnich latach mamy do czynienia z ujemnym saldem migracji. Wydaje si ę, że faktyczne saldo migracji ze wzgl ędu na rozlu źnienie przepisów dotycz ących obowi ązku meldowania mo że ró żni ć si ę od odnotowywanego w statystykach. Tysi ące ludzie w kraju latami przebywaj ą poza miejscem zameldowania, dlatego do danych statystycznych dotycz ących migracji nale ży podchodzi ć z du żą rezerw ą. Otwarcie zachodniego rynku pracy spowodowało wzrost wyjazdów do pracy za granic ę, które w przypadku młodych roczników zako ńczy ć si ę mog ą całkowit ą emigracj ą. Do prognozy przyj ęto ujemne saldo migracji wynosz ące minus 14 osób.
W prognozie liczby gospodarstw domowych oparto si ę na prognozach GUS dotycz ących przeci ętnej liczbie osób w gospodarstwie domowym na terenach wiejskich i przyj ęto :
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 81 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
o Rok o 2012 o 2015 o 2020 o 2025 o 2030 o Liczba osób ogółem o 3,035 o 2,986 o 2,940 o 2,902 o 2,828 w gospodarstwie
3.3.2. Wyniki prognozy
Tabl. 1 Prognoza liczby ludno ści gminy Skórcz według społeczno- ekonomicznych grup wieku
Rok 2012 2015 2020 2025 2030 Funkcjonalne grupy Ogółem 4659 4684 4695 4646 4579 wieku Żłobkowa 0-2 199 194 172 140 128 3-5 187 198 185 159 134 Przedszkolna, w tym: 6 59 54 64 57 47 Szkoły podstawowej 7-12 348 370 391 374 324 Gimnazjalna, w tym: 13-15 151 157 172 198 185 Liceum profilowanego, 15-17 189 151 180 203 191 szkoły zawodowej 18 64 67 48 57 59 Studencka 19-24 488 391 314 318 357 Produkcyjna w tym: 18-59K/64M 2983 2942 2799 2703 2656 Mobilna 18-24 552 458 362 374 416 25-44 1397 1440 1422 1294 1111 Niemobilna 45-59/64 1034 1044 1015 1034 1129 Poprodukcyjna 60/65 i wi ęcej 602 664 788 888 978
Zmiany liczby ludno ści w grupach wiekowych w gminie w latach 2012 - 2030
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 82 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
osoby w tys.
3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 2,0 1,8 1,6 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 produkcyjny 0,2 0,0 przedprodukcyjny 2012 2015 poprodukcyjny 2020 2025 2030
Tabl. 2 Struktura wieku ludno ści wg prognozy pomigracyjnej
Grupa wieku 2012 2015 2020 2025 2030 Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 0-2 4,3 4,1 3,7 3,0 2,8 3-5 4,0 4,2 3,9 3,4 2,9 6 1,3 1,2 1,4 1,2 1,0 7-12 7,5 7,9 8,3 8,0 7,1 13-15 3,2 3,4 3,7 4,3 4,0 15-17 4,1 3,2 3,8 4,4 4,2 18 1,4 1,4 1,0 1,2 1,3 19-24 10,5 8,4 6,7 6,8 7,8 18-59/64 64,0 62,8 59,6 58,2 58,0 18-24 11,8 9,8 7,7 8,1 9,1 25-44 30,0 30,7 30,3 27,9 24,3 45-59/64 22,2 22,3 21,6 22,3 24,7 60/65-wi ęcej 12,9 14,2 16,8 19,1 21,4 0-17 23,1 22,8 23,4 23,1 21,0 6-17 14,8 14,5 15,8 16,7 15,3
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 83 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Ludno ść gminy Skórcz według płci i wieku w roku 2012 2030
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 84 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Tabl.3 Dynamika zmian liczby ludno ści
ogółem 100,0 100,5 100,8 99,7 98,3 0-17 100,0 99,6 102,4 100,0 89,5 6-17 100,0 98,5 107,9 112,7 101,6 18-59/64 100,0 98,6 93,8 90,6 89,0 60/65 i wi ęcej 100,0 110,4 130,9 147,6 162,5
Tabl.4 Prognoza liczby gospodarstw domowych
Liczba Dynamika wzrostu Okres poprzedni = Rok gospodarstw rok 2012=100 100% 2012 szac. 1540 100,0 2015 1570 101,9 101,9 2020 1600 103,9 101,9 2025 1600 103,9 100,0 2030 1620 105,2 101,3
Tabl.5 Prognoza aktywnych zawodowo
Dynamika wzrostu Okres poprzedni = Rok Aktywni zawodowo rok 2012=100 100% 2012 szac. 2120 100,0 2015 2100 99,1 99,1 2020 2000 94,3 95,2 2025 1850 87,3 92,5 2030 1920 90,6 103,8
3.3.3. Omówienie wyników prognozy Przy wy żej przyj ętych zało żeniach do roku 2030 liczba mieszka ńców gminy b ędzie oscylowała w pobli żu stanu obecnego. Prognozy dla kraju przewiduj ą w tym czasie jej spadek. Jednak w latach 2012-2030 nast ępowa ć b ędą istotne zmiany w strukturze wieku ludno ści. Na pewno wpłyn ą one w du żym stopniu na potrzeby społeczno-gospodarcze rozwoju gminy. Prognoza wykazuje, że liczba dzieci i młodzie ży w wieku przedprodukcyjnym (6-17 lat) do roku 2025 b ędzie rosła – wzrost blisko 13%, natomiast w nast ępnych latach zacznie spadać. Zdecydowanie wi ększe zmiany zajd ą grupie przedszkolne. Do roku 2030 ulegnie ona zmniejszeniu o około 30% w stosunku do stanu obecnego. W sumie grupa 0-17 zmniejszy si ę około 10%. Zmniejszaniu równie ż b ędzie ulegała społeczno ść w grupie produkcyjnej (18- 59/64). Liczba osób w tym przedziale wiekowym skurczy si ę do roku 2030 około 325 osób - 11%. Jednak najwi ększe zmiany nast ąpi ą w grupie poprodukcyjnej (60/65 i wi ęcej). Tu będzie nast ępował znacz ący przyrost liczebno ści, aby w ko ńcu prognozowanego okresu
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 85 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński wzrosn ąć a ż o ponad 60% w stosunku do stanu obecnego. Dynamiczny wzrost najstarszej grupy wieku wymusza ć b ędzie zwi ększon ą potrzeb ę rozwoju opieki społecznej. Spadek liczebno ści w grupie produkcyjnej poci ągnie za sob ą równie ż w prognozowanym okresie podobne zachowanie aktywnych zawodowo. Do 2030 roku ich stan zmniejszy si ę o blisko 10%. W poł ączeniu z ograniczon ą ilo ści ą miejsc pracy na terenie gminy przyczyni si ę to do łatwiejszego zdobycia pracy. Uwzgl ędniaj ąc wska źniki prognoz GUS dotycz ących przeci ętnej liczby osób w gospodarstwie domowym na terenach wiejskich województwa pomorskiego, które przewiduj ą stały spadek zarówno liczby osób jak i osób dorosłych w gospodarstwie do 2030 roku liczba gospodarstw domowych wzro śnie w stosunku do stanu obecnego o około 5%. Zarówno wzrost liczby gospodarstw jak i przewidywana poprawa wska źników zamieszkania; takich jak przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę, wyznaczaj ą zapotrzebowanie na tereny pod budownictwo mieszkaniowe.
3.3.4. Zapotrzebowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe Je żeli uznamy dane statystyczne dotycz ące warunków zamieszkania mieszka ńców gminy Skórcz, że odzwierciedlaj ą one stan faktyczny, to stwierdzamy, że w ostatnim dziesi ęcioleciu nie uległy one poprawie. Wr ęcz przeciwnie, poza minimalnym wzrostem (1,5 m2) przeci ętnej powierzchni u żytkowej mieszkania wszystkie inne uległy pogorszeniu. Wg danych GUS w latach 2008 – 2012 w gminie 155 par zawarło zwi ązek mał żeński a wybudowano w tym czasie tylko 13 mieszka ń. Odnosi si ę wra żenie, że proces usamodzielniania si ę gospodarstw został przyhamowany, co nasuwa przypuszczenie o niskich finansowych mo żliwo ściach usamodzielniania si ę młodego pokolenia, jak i te ż zmian kulturowych, gdy ż odnotowuj ą to demografowie w całym kraju. Wskazuje to pogorszenie si ę wska źnika samodzielno ści zamieszkiwania - 1,22 w czasie NSP 2002 do 1,3 obecnie. Wida ć tu brak skłonno ści do poprawy warunków mieszkaniowych W zwi ązku zestarzeniem si ę społecze ństwa b ędzie nast ępował znacz ący wzrost gospodarstw jednoosobowych. Dlatego te ż oprócz budowy nowych domów zakłada ć nale ży nasilenie procesu modernizacji i rozbudowy istniej ących obiektów na posiadanych działkach zwi ązanych z przejmowaniem ich przez kolejnych gospodarzy - nast ępców. Wi ększo ść nowych mieszka ń powstanie na terenach ju ż obecnie przeznaczonych pod zabudow ę - dobudowa lub budowa na istniej ących działkach budowlanych. Zakłada ć nale ży, że nowe działki budowlane powinny by ć zwi ązane z obsługa funkcji rolniczej lub wypełnia ć na zasadzie zabudowy plombowej zabudow ę wsi. Prognoza liczby gospodarstw domowych przewiduje do roku 2030 ich wzrost o 80 i ten fakt nale ży uwzgl ędni ć przy zapotrzebowaniu terenów pod budownictwo mieszkaniowe.
3.4. Stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony
Stan ładu przestrzennego w gminie nie jest zadowalaj ący – dotyczy to zwłaszcza terenów zabudowanych i zainwestowanych. Polityka przestrzenna w zakresie lokalizacji nowej zabudowy i zagospodarowania w ostatnich latach była prowadzona jedynie na podstawie indywidualnych decyzji o warunkach zabudowy. To narz ędzie bardzo ograniczone w zakresie mo żliwo ści kształtowania ładu przestrzennego, zwłaszcza w sposób cało ściowy odnosz ący si ę np. do całej miejscowo ści. Po żą danym byłoby sporz ądzenie planów miejscowych dla znacznych obszarów poszczególnych wsi, szczególnie tych, które posiadaj ą wyj ątkowe warto ści kulturowe, a z drugiej strony posiadaj ą potencjał rozwojowy.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 86 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Gmina posiada słabo wykorzystywane dot ąd walory środowiska przyrodniczego, kulturowego i krajobrazu (porównaj kolejny rozdział), które wymagaj ą ochrony. Niektóre z nich postuluje si ę obj ąć ochron ą prawn ą (propozycje ochrony walorów w kolejnych rozdziałach) na podstawie przepisów szczególnych, a inne stanowi ą lokaln ą warto ść przestrzenn ą do ochrony w planie miejscowym i do wykorzystania w lokalnych programach rozwojowych gminy. W pierwszej kolejno ści ochron ą nale ży obj ąć miejscowo ści o zachowanym, czytelnym układzie ruralistycznym i okre śli ć warunki ich rewaloryzacji, s ą to wsie: Barło żno, P ączewo, Wielbrandowo, Wielki Bukowiec. Kolejnym zagadnieniem jest opracowanie takich wska źników zagospodarowania i u żytkowania terenów, które zapewni ą obecnym i przyszłym mieszka ńcom wysok ą jako ść życia. Szczególnie dotyczy to nowopowstaj ących zespołów zabudowy mieszkaniowej, w których nale ży przewidzie ć tereny dla realizacji zieleni publicznej, ogólnodost ępnych miejsc parkingowych oraz ustali ć jednolite zasady kształtowania zabudowy. Opracowane zatem w cz ęś ci kierunków studium wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów powinny odpowiada ć na indywidualne cechy i wymogi ochronne walorów środowiska w poszczególnych miejscowo ściach.
3.5. Stan środowiska przyrodniczego, w tym stan rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ść i jako ść zasobów wodnych oraz wymogi ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego
Opracowano na podstawie opracowania ekofizjograficznego – „Proeko” Gda ńsk, marzec 2014r.
3.5.1. Stan i zasoby środowiska przyrodniczego. Walory ekologiczne okre ślonego terenu lub obiektu uwarunkowane s ą charakterem jego przyrodniczej struktury i (lub) rol ą w funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego otoczenia, rozpatrywanego w ró żnych skalach przestrzennych. Poło żenie
Gmina le ży na pograniczy dwóch regionów fizycznogeogarficznych: Borów Tucholskich Wschodnich i Pojezierza Starogardzkiego. Bory Tucholskie Wschodnie stanowi ą cz ęść krajowego plata ekologicznego, najwi ększego kompleksu lesnego w Polsce. Ich krajobraz jest umiarkowanie zroznicowany, loklane walory krajobrazowe maja miejsce głównie w rejonach zbiorników wodnych i polan śródle śnych. Pojezierze Straogardzkie to głownie wzgl ędnie du że i jednrodne powierzchnie wysoczyzn morenowych falistych i rowninych, z do śc żyznymi glebami, uzytkowanymi jako grunty orne. Urozmaiceniem struktur środowiska s ą doliny rzek, zwłaszcza dopływy Wierzycy:, Wietcisy, W ęgiermucy, Janki oraz dolina Motławy z jej doplywem Szp ęgawa. W dolinach teren jest najbardziej zró żnicowany, wyst ępuj ą tu tak że lasy o przewadze lasów lisciastych (buczyna, gr ądy, ł ęgi), a tak ż emoziakowo rozmieszczone zbiorowiska roslinne torfowisk,l ąk, muraw oraz zbiorowisk wodnych. Tereny Pojezierza s ą w du żym stopniu zantropizowane ze wzgl ędu na rolnicze wykorzystanie.
Rze źba terenu i budowa geologiczna
Gmina poło żona jest w obszarze o urozmaiconym ukształtowaniu powierzchni terenu, wyst ępuj ą w jej granicach: wysoczyzna morenowa falista i pagórkowata w formie pasa Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 87 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński ci ągn ącego si ę z zachodu na poludniowy wschód, z licznymi obni żeniami wytopiskowymi, rownicy sandrowe w zachodniej, południowej i pólnocno-zachodniej cz ęś ci, doliny rzeczne (W ęgiermucy i Szorycy). Licznie wyst ępuj ą zagł ębienia terenu o ró żnej wielko ści, wypełnione utworami organogenicznymi (torfy, utwory mułowo-torfowe), poprzecinane rowami melioracyjnymi i niewielkimi ciekami. Gmina le ży w obr ębie synklinorium brze żnego, stanowiacego stref ę graniczn ą pomi ędzy platform ą wschodnioeuropejsk ą a obszrem pofałdowa ń paleozoicznych. Na powierzchni gminy wyst ępuje znaczna zmienno śc litologiczna. W podlozu moreny przewa żaja gliny i piaski gliniaste zalegaj ące na glinach, rzadziej piaski slabo glinaste i gliniaste lekkie. W dnach zagłebie ń wytopiskowych wykszatłciły si ę osady organogniczne: torfy, utwory torfowo-mułowe i mulowo-torfowe. Równina sandrowa zbudowana jest natomiast glownei z piasków i żwirów wodnolodowcowych. Klimat
Na warunki klimatyczne wpływ ma przede wszystkim poło żenie gminy. Podstawowe parametry charakterystyczne takie jak średnia ilo ść opadów, dominuj ące kierunki wiatrów, siła wiatru, średnie temperatury s ą reprezentatywne dla wi ększo ści obszaru Pomorza. Wg podziału klimatycznego Polski gmina le ży w granicach regionu IV- Dolnej Wisły, charakteryzuje si ę on znaczn ą odr ębno ści ą w stosunku do terenów le żą cych na wschód i zachód od niego. Specyfika tego regionu jest względnie cz ęste pojawianie si ę pogody chłodnej z du żym zachmurzeniem bez opadów, mniej liczne s ą dni przymrozkowe umiarkowanie zimne i zarazem pogodne bez opadów. Lokalnie zale żą od charakteru pokrycia i ukształtowania terenu. W gminie przewa żaj ą wiatry z sektora południowo- zachodniego (16-20% w skali roku), maksymalne rzeczywiste pr ędko ści wiatru w porywach w okresie 1961-1995 wynosz ą ok. 35-39 [m/s].
Hydrografia
Sie ć rzeczna jest w gminie słabo rozwini ęta, głównym ciekiem jest rzeka W ęgiermuca, przepływaj ąca przez północn ą cz ęść obszaru gminy, na fragmencie ma ona charakter rowu melioracyjnego ze sztucznie ukształtowanym korytem. Inne cieki to: Szpryca w centralnej cz ęś ci gminy, Liska w okolicach wsi Miryce – południowa cz ęść gminy oraz liczne bezimienne cieki i rowy. Gmina poło żona jest w dorzeczu Wisły, przez obszar gminy biegnie dział wodny II rz ędu pomi ędzy zlewniami Wierzycy i Wdy (obejmuje fragment południowy i zachodni gminy). Poza niewielkimi oczkami wodnymi wyst ępuje w gminie jedno jezioro – Czarnoleskie o pow. ok. 47 ha i gł ęboko ści maksymalnej 4,2 m, a średniej ok. 2,2 m , jezioro to podlega silnie eutrofizacji, jego brzegi dynamicznie zarastaj ą. Wody podziemne reprezentowane s ą na terenie gminy przez górnoczwartorz ędowe pi ętro wodono śne- najpowszechniej u żytkowane, dolnoczwartorz ędowe pi ętro wodono śne, trzeciorz ędowe pi ętro wodono śne, kredowe pi ętro wodono śne. Na terenie gminy i w jej sąsiedztwie nie znajduj ą si ę główne zbiorniki wód podziemnych ani ich strefy ochronne.
Gleby
Na terenie moreny przewa żaj ą gleby brunatne wyługowane i wła ściwe, wykształcone na piaskach i piaskach gliniastych. Na obszarze sandrów wyst ępuj ą piaski i żwiry wodnolodowcowe, tworz ące na ternach u żytkowanych rolniczo gleby brunatne wyługowane , a na terenach le śnych gleby bielicowe i rdzawe. Równina sandrowa jest mniej żyzna. Dominuj ą na terenie gminy gleby III i IV klasy, stanowione ponad 75% powierzchni wszystkich gruntów ornych., wyst ępuj ą głównie w okolicach wsi Barło żno, Kranek, Wolental, Czarnylas. Ok. 40% gruntów ornych to kompleksy rolniczej przydatno ści pszenny dobry, ok.35% - to grunty kompleksu żytniego bardzo dobrego i dobrego, 59,2% u żytków zielonych to kompleks średni, pozostałe to kompleks slaby i bardzo slaby. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 88 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Szata ro ślinna, lasy, fauna.
Gmin ę charakteryzuje dominacja u żytkowania rolniczego terenu, u żytki rolne zajmuj ą ponad ¾ powierzchni. Lasy zajmuj ą jedynie ok. 16%, poło żone sa przde wszystkim w południowej cz ęś ci obszaru gminy. W śród zbiorowisk le śnych przewa żaj ą bory sosnowe, rzadziej wyst ępuje bor świe ży i mieszany świe ży. Szat ę ro ślinn ą gminy tworz ą: agrocenozy gruntów rolnych, zbiorowiska ł ąkowo-pastwiskowe, lasy, zbiorowiska semile śne, śródpolne zadrzewienia i zakrzewienia, szpalery i aleje drzew wzdłu ż dróg i wzdłu ż cieków, pojedyncze drzewa, sady i ogrody, ro ślinno ść cmentarna i parkowa, ro ślinno ść ruderalna na terenach osadniczych i przydro żnych. Najwarto ściowsze s ą ekosystemy le śne, torfowiskowe, wodne i przywodne. Kompleksy le śne w południowej cz ęś ci obszaru gminy niemal w cało ści wł ączone zostały do obszarów chronionych. Na terenie gminy wyst ępuj ą ró żne gatunki fauny, w tym licznie ptaki, a tak że takie gatunki ssaków jak np. zaj ąc, sarna, dzik, lis, jele ń, borsuk, wisiorki, kuna domowa, tchórz, łasica, kret, nornik zwyczajny, je ż, pi żmak.
Waloryzacja zasobowo-użytkowa Potencjał transurbacyjny Potencjał transurbacyjny środowiska przyrodniczego uwarunkowany jest przede wszystkim charakterem podło ża geologicznego, gł ęboko ści ą zalegania pierwszego poziomu wody gruntowej, ukształtowaniem terenu i stosunkami biotopoklimatycznymi - s ą to uwarunkowania fizjograficzne. Drug ą podstawow ą grup ę uwarunkowa ń tworz ą wła ściwo ści ekologiczne terenu - rola poszczególnych ekosystemów w funkcjonowaniu środowiska na poziomie lokalnym lub regionalnym. Ocen ę potencjału transurbacyjnego gminy Skórcz wykonano dla otoczenia wszystkich wsi o zwartej zabudowie. Wyniki oceny przedstawiono na zał ącznikach kartograficznych do ekofizjografii gminy (progi ekofizjograficzne) i na syntezie uwarunkowa ń. Progi te wskazuj ą tereny, dla których nie wyst ępuj ą istotne ograniczenia fizjograficzne lub ekologiczne, mog ące utrudni ć procesy inwestycyjne lub skomplikowa ć funkcjonowanie przyszłych struktur osadniczych. Za progami znajdują si ę tereny, których zajmowanie na cele inwestycyjne, ze wzgl ędu na uwarunkowania fizjograficzne (przede wszystkim spadki terenu, grunty nieno śne, płytki 1. poziom wody gruntowej) i uwarunkowania ekologiczne (przede wszystkim wyst ępowanie ekosystemów le śnych i hydrogenicznych) jest nieuzasadnione. Przekraczanie progów jest nieuzasadnione w aspekcie przyrodniczym, technicznym i ekonomicznym. Progi takie wyst ępuj ą wokół wi ększo ści wsi. Ograniczenia rozwoju przestrzennego wynikaj ą tak że z uwarunkowa ń prawnych dot. ochrony gruntów rolnych i le śnych, a tak że z ustanowionych form ochrony przyrody (południowa cz ęść gminy- OCHK i Obszar Natura 2000). Prawne ograniczenia wynikaj ą z jako ści pokrywy glebowej oraz wyst ępowania lasów. Poniewa ż na terenie gminy przewa żaj ą gleby dobrej jako ści, powinny by ć one chronione przed zmian ą przeznaczenia na cele nierolnicze. Przeprowadzona w opracowaniu ekofizjograficznym analiza wykazała, że w gminie Skórcz potencjał transurbacyjny jest umiarkowany .
Potencjał rekreacyjny Gmina poło żona jest w zasi ęgu przestrzennych form ochrony przyrody, jej walory przyrodnicze i krajobrazowe s ą jednocze śnie podstaw ą dla rozwoju funkcji rekreacyjnej, turystycznej. Przyrodnicze uwarunkowania rozwoju funkcji rekreacyjnej interpretowane mog ą by ć jako:
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 89 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
• istnienie walorów środowiska przyrodniczego stwarzaj ących podstaw ę wykształcenia i rozwoju rekreacji; inaczej uwarunkowanie to mo żna okre śli ć jako stopie ń atrakcyjno ści rekreacyjnej środowiska przyrodniczego; • przydatno ść środowiska przyrodniczego dla rozwoju ró żnych form rekreacji; • ograniczenia rekreacyjnego wykorzystania środowiska przyrodniczego wynikaj ące z jego naturalnej chłonno ści rekreacyjnej i stopnia antropogenicznego przekształcenia; • wymogi w zakresie zagospodarowania środowiska przyrodniczego w celu przystosowania go dla funkcji rekreacyjnej, w aspekcie dost ępno ści i ochrony walorów przyrodniczych. Ponadto po średnie, przyrodnicze uwarunkowania rekreacji wynikaj ą z istnienia przestrzennych form ochrony środowiska przyrodniczego oraz z pełnienia lub mo żliwo ści pełnienia przez środowisko równolegle z funkcj ą rekreacyjn ą innych, przyrodniczo uwarunkowanych funkcji społeczno-gospodarczych. Potencjał rekreacyjny środowiska przyrodniczego stanowi pochodn ą jego atrakcyjno ści i przydatno ści rekreacyjnej. Z tych dwóch cech wiod ące znaczenie ma przydatno ść rekreacyjna gdy ż: • poprzez okre ślenie przydatno ści mo żliwa jest optymalizacja wykorzystania środowiska przyrodniczego, polegaj ąca na zabezpieczeniu trwało ści zasobów, które stanowiły podstaw ę rozwoju rekreacji; • atrakcyjno ść rekreacyjna ma bardzo subiektywny charakter i mo że by ć oceniona wył ącznie w kategoriach indywidualnych, osobniczych odczu ć. Południowa cz ęść obszaru Gminy Skórcz wł ączona została do Obszaru Chronionego Krajobrazu Bory Tucholskie - przestrzennej formy ochrony środowiska, której głównym celem jest zachowanie walorów przyrodniczych dla rozwoju funkcji rekreacyjnej. Walory przyrodnicze gminy nie s ą jednak na tyle du że, aby traktowa ć funkcj ę rekreacyjn ą jako rozwojow ą. Gmina ma słabo urozmaicone ukształtowanie terenu, lasy wyst ępuj ą jedynie na fragmencie południowym i w północno-zachodniej jej cz ęś ci, bardzo mała jest jeziorno ść , cz ęść obszaru jest chroniona przyrodniczo (OCHK, Natura 2000). Obszar gminy posiada jednak malownicze drogi o stosunkowo niewielkim nat ęż eniu ruchu, mog ą by ć one podstawa dla tworzenia szlaków turystycznych pieszych i rowerowych. Wyst ępuj ą tak że warunki dla powstawania gospodarstw agroturystycznych (znajduj ą si ę tego typu gospodarstwa np. w miejscowo ściach Barło żno, Mirotki, Wybudowanie Wielbrandowskie, P ączewo). W gminie Skórcz istniej ą warunki do rozwoju turystki aktywnej, krajoznawczej . Przez gmin ę przebiegaj ą szlaki turystyczne pieszy wzdłu ż jez. Czarnego, rowerowy św. Rocha, rowerowy rumiankowy. Czynnikiem ograniczaj ącym dalszy wzrost liczby turystów w gminie i zwi ększenie dochodów z działalno ści turystycznej jest brak odpowiedniej infrastruktury turystycznej, zwłaszcza dobrze rozwini ętej sieci gastronomicznej oraz mało zró żnicowana oferta turystyczna i niski standard usług turystycznych. Atrakcyjno ść podnie ść mogłyby odpowiednio wyeksponowane walory kulturowe - zabytki rejestrowe oraz do ść liczne obiekty proponowane do obj ęcia ochron ą wg wojewódzkiej ewidencji konserwatora zabytków (ko ścioły, zespoły podworskie, tradycyjne domy). W generalnej ocenie potencjał rekreacyjny gminy jest umiarkowany .
Potencjał biotyczny Zasoby le śne - Udział powierzchni zalesionej stanowi ok. 16% powierzchni ogółem, ok. 1600 ha. Cz ęść lasów ma status ochronnych. Potencjał le śny gminy jest umiarkowany .
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 90 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Potencjał agroekologiczny Najlepszym wyznacznikiem potencjału agroekologicznego środowiska przy- rodniczego s ą kompleksy rolniczej przydatno ści gleb, stanowi ące "zbiorcze typy siedliskowe rolniczej przestrzeni produkcyjnej" (Przydatno ść rolnicza gleb Polski, 1973). Obejmuj ą one tereny o podobnych wła ściwo ściach rolniczych, najbardziej odpowiednie dla rozwoju i plonowania poszczególnych ro ślin uprawnych. Kompleksy wyznacza si ę z uwzgl ędnieniem charakteru i wła ściwo ści gleb (typ, rodzaj, gatunek, wła ściwo ści fizyczne i chemiczne, stopie ń kultury) oraz lokalnych warunków klimatycznych, geomorfologicznych i wilgotno ściowych. Na obszarze gminy Skórcz wyst ępuj ą przede wszystkim gleby o kompleksach rolniczej przydatno ści gleb dobrych i bardzo dobrych. Grunty klas I-III podlegaj ą ochronie prawnej. Potencjał agroekologiczny gminy jest du ży.
Potencjał wodny Potencjał wodny dotyczy wód powierzchniowych i podziemnych. Zasoby wód na obszarze gminy stanowi ą cieki i rowy melioracyjne, a tak że zbiorniki wodne – jezioro i tzw. oczka wodne. Potencjał wodny środowiska przyrodniczego, obejmuj ący zarówno wody powierzchniowe jak i podziemne, na terenach osadniczych rozpatrywany jest przede wszystkim z punktu widzenia mo żliwo ści zaspokojenia komunalnego i gospodarczego zaopatrzenia w wod ę. Zaopatrzenie w wod ę miejscowo ści na terenie gminy zapewniaj ą gminne wiejskie uj ęcia wody wraz z sieci ą wodoci ągow ą doprowadzaj ącą wod ę do prawie 90% mieszka ńców gminy. Stan uj ęć wody oraz urz ądze ń do jej dostarczania mieszka ńcom jest dobry. Obszar gminy poło żony jest poza głównymi zbiornikami wód podziemnych (GZWP) wyznaczonymi na terenie całego kraju. Potencjał wodny gminy Skórcz jest mały .
Potencjał surowcowy Gmina Skórcz ma niewielki potencjał surowcowy. Wg danych Pa ństwowego Instytutu Geologicznego – baza Midas w granicach gminy wyst ępuje jedynie zło że surowców mineralnych Barło żno – jest to zło że kruszyw naturalnych piasków i żwirów, jego eksploatacja została zaniechana.
Potencjał dla rozwoju energetyki Gmina Skórcz poło żona jest w rejonie o do ść korzystnych warunkach wietrznych dla lokalizacji elektrowni wiatrowych, a tak że dla wykorzystania energii promieniowania słonecznego. Ograniczeniem dla lokalizacji elektrowni s ą obszary chronione przyrodniczo : poło żeniem cz ęś ci obszaru gminy w obr ębie obszaru Natura 2000 specjalnego obszaru ochrony ptaków Bory Tucholskie” PLB220009; poło żeniem cz ęś ci gminy w obr ębie Obszaru Chronionego Krajobrazu Borów Tucholskich, którego przedmiotem ochrony jest krajobraz; Dodatkowe ograniczenia stwarzaj ą uwarunkowania sozologiczne, zwi ązane głównie z wyst ępowaniem terenów zainwestowania osadniczego wsi – elektrownie wiatrowe jako źródło hałasu. Powoduje to wykluczenie obszarów pod lokalizacj ę turbin wiatrowych, przewa żnie w promieniu ok. 400-500 m wokół terenów zabudowy mieszkaniowej i usług publicznych 4. Odległo ści te mog ą si ę ró żni ć w zale żno ści od typu elektrowni i parametrów pracy elektrowni.
4 400-500 m s ą to warto ści przybli żone dla poziomu hałasu 45 dB. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 91 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
W opracowaniu ekofizjograficznym oraz na planszy uwarunkowa ń przedstawiono obszary o najmniej konfliktowych uwarunkowaniach dla ewentualnej lokalizacji elektrowni wiatrowych
3.5.2. Osnowa ekologiczna gminy Osnowa ekologiczna – system terenów przyrodniczo aktywnych, płatów i korytarzy ekologicznych przecinaj ących dany obszar, umo żliwiaj ący przyrodnicze powi ązania funkcjonalne. Istnienie osnowy warunkuje utrzymanie wzgl ędnej równowagi ekologicznej środowiska przyrodniczego, wzbogaca jego struktur ę materialno-funkcjonaln ą i urozmaica krajobraz. Podstawowymi elementami osnowy ekologicznej gminy Skórcz i jej bliskiego otoczenia (pokazane na planszy syntezy uwarunkowa ń oraz na zał. nr 3 w opracowaniu ekofizjograficznym) s ą, wskazane w „Planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego” (2009): płat ekologiczny Borów Tucholskich ponadregionalny korytarz ekologiczny „Pojezierny północny” subregionalny korytarz ekologiczny wg planu zagosp. przestrzennego wojew.
Ponadto osnow ę ekologiczn ą gminy tworz ą elementy rangi lokalnej : − korytarz ekologiczny lokalny –pas lasów w dolinach rzek W ęgiermucy-Janki-Bielicy- Mły ńskiej Strugi − mikropłaty ekologiczne drobnych kompleksów le śnych i semile śnych, w tym enklawy le śne i semile śne w krajobrazie rolniczym, ró żnicuj ące jego struktur ę biotyczn ą i modyfikuj ące przebieg procesów przyrodniczych, charakteryzuj ące si ę du żymi walorami fizjonomicznymi w krajobrazie rolniczym; − mikropłaty ekologiczne hydrogenicznych zagł ębie ń terenu, w tym zbiorników wodnych: tereny hydrogeniczne z zaro ślami i szuwarami (tereny podmokłe i bagienne, jak wilgotne ł ąki, torfowiska, trzcinowiska itp. o du żej roli w zró żnicowaniu nisz ekologicznych i w cało ściowo ujmowanym funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego, a zwłaszcza w zakresie regulacji bilansu wodnego); − korytarze ekologiczne ci ągów dolinnych: doliny u żytkowane rolniczo (u żytki zielone), cz ęś ciowo hydrogeniczne, stymuluj ące powi ązania ekologiczne, wzmacniaj ące ci ągło ść przestrzenn ą osnowy; − aleje i szpalery drzew – stanowi ące swoiste „korytarze” ekologiczne oraz pełni ące wa żną funkcj ę krajobrazow ą − Jezioro Czarnoleskie, cieki Szoryca, Liska, mniejsze zbiorniki wodne i cieki
Wszystkie elementy osnowy ekologicznej na obszarze gminy Skórcz wymagaj ą ochrony w sensie terytorialnym oraz działa ń piel ęgnacyjnych (podtrzymanie aktualnego stanu), restytucyjnych (przywracanie naturalnego stanu struktur przyrodniczych) i rewaloryzacyjnych (wzrost bioró żnorodno ści, zmiana funkcji). Osnowa ekologiczna mo że by ć wzmocniona przez popraw ę ci ągło ści przestrzennej (wprowadzenie nowych elementów i eliminacja barier antropogenicznych) oraz przez wzbogacenie bioró żnorodno ści. W celu wzmocnienia ci ągło ści przestrzennej i wzbogacenia ró żnorodno ści osnowy ekologicznej obszaru gminy Skórcz wskazane s ą: restytucja zbiorowisk le śnych o składzie gatunkowym niezgodnym z warunkami siedliskowymi, zwłaszcza przebudowa drzewostanów sosnowych na siedliskach gr ądowych poprzez ich odnowienie bukiem i d ębem Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 92 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
ró żnicowanie drzewostanów i stymulowanie sukcesji ro ślinno ści runa, odpowiadaj ącej lokalnym warunkom siedliskowym w obr ębie silnie zniekształconych, drobnych kompleksów le śnych wyst ępuj ących mozaikowato na terenie całej gminy; s ą to głównie lasy prywatne, w wi ększo ści stanowi ące monokultury sosnowe (dr ągowiny), charakteryzuj ące si ę brakiem runa; w rejonach rekreacyjnych wskazane jest przystosowanie ich do celów rekreacyjnych (prze świetlenie drzewostanów) i wprowadzanie gatunków runa bardziej odpornych na u żytkowanie rekreacyjne; wzmocnienie struktury płatów i korytarzy ekologicznych przez dolesienia, zadrzewienia i zakrzaczenia itp., głównie zboczy form dolinnych i najsłabszych terenów rolniczych; wzmocnienie i wprowadzenie obudowy biologicznej cieków przez zadrzewienia i zakrzaczenia, co ma na celu kształtowanie korzystnych warunków do wypełniania funkcji hydrosanitarnej, ekologicznej i krajobrazowej. ograniczenie barier antropogenicznych w systemie osnowy ekologicznej - stanowi ą je przede wszystkim obiekty osadnicze i infrastrukturowe „przegradzaj ące" korytarze ekologiczne i zaburzaj ące przez to ci ągło ść przestrzenn ą systemu (mo żliwe jest np. skonstruowanie przepustów pod ci ągami komunikacyjnymi i by ć mo że likwidacja niektórych obiektów kubaturowych); jako podstawow ą zasad ę nale ży przyj ąć nie tworzenie nowych barier i nieintensyfikowanie istniej ących; rekultywacj ę w kierunku le śnym lub fitomelioracyjnym terenów zdewastowanych (składowisko odpadów, teren rolniczej oczyszczalni ścieków, lokalne wyrobiska). Ze wzgl ędu na małe wła ściwo ści retencyjne środowiska gminy szczególnej ochronie powinny podlega ć torfowiska, mokradła i oczka wodne stanowi ące wa żny czynnik regulacji bilansu wodnego oraz wpływaj ący na ró żnicowanie nisz ekologicznych, co w konsekwencji prowadzi do wzbogacenia układów troficznych. Podobna rol ę pełni ą szuwary (ponadto pełni ą one rol ę hydrosanitarn ą) oraz lasy wodochronne.
Zachowanie i wzmocnienie osnowy ekologicznej stanowi podstaw ę racjonalnego wykorzystania potencjału środowiska i kształtowania równowagi ekologicznej obszaru gminy.
3.5.3. Diagnoza stanu środowiska Gmina ma charakter rolniczy (ponad ¾ powierzchni), co uwarunkowane jest dobrymi i bardzo dobrymi warunkami agroekologicznymi. Na terenie gminy znajduje si ę jedynie kilka niewielkich i średnich zakładów produkcyjno-przemysłowych. Do głównych przejawów antropizacji środowiska przyrodniczego obszaru gminy Skórcz nale ży zaliczy ć: tereny u żytkowania rolniczego, czego efektem s ą m.in. synantropizacja ro ślinno ści, degradacja struktury ekologicznej terenu oraz specyfika krajobrazu o cechach kulturowego krajobrazu rolniczego; osadnictwo wiejskie, w tym m.in. główne wsie: Barłożno, Czarnylas, Kranek, Mirce, Mirotki, Paczko, Ryzowie, Wielbrandowo, Wieki Bukowiec, Wolental, Wybudowanie Wielbrandowskie, Zaj ączek, Nowy Bukowiec, Drewniaczki, Boraszewo, Bojanowo – stanowi ą one źródła zanieczyszcze ń do atmosfery ścieków komunalnych i gospodarczych oraz odpadów komunalnych i gospodarczych; najbogatsz ą ofert ę usługow ą maj ą wsie P ączewo i Barło żno zakłady i przedsi ębiorstwa produkcyjne, s ą to przede wszystkim niewielkie obiekty o charakterze rzemie ślniczym, cz ęsto zwi ązane z produkcj ą rolnicz ą autostrada, drogi wojewódzkie, drogi powiatowe i gminne – komunikacja samochodowa jako źródło emisji zanieczyszcze ń atmosfery i hałasu; komunalna oczyszczalnia ścieków w Skórczu sieci linii elektroenergetycznych średniego napi ęcia i niskiego napi ęcia; Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 93 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
stacje bazowe telefonii komórkowej;
W otoczeniu gminy Skórcz koncentracja antropogenicznych przekształce ń środowiska przyrodniczego ma miejsce w s ąsiaduj ącym z gmin ą mie ście Skórcz (w centrum obszaru gminy wiejskiej), a tak że w poło żonych w dalszym otoczeniu miastach: w tym w Starogardzie Gda ńskim .
Stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego Do głównych źródeł zanieczyszcze ń atmosfery w rejonie gminy Skórcz nale żą : zanieczyszczenia komunikacyjne (emisja liniowa, wzdłu ż ci ągów komunikacji samochodowej przebiegaj ących przez teren gminy oraz zwi ązana z autostrad ą); indywidualne źródła ciepła na terenach zabudowy mieszkaniowej i usługowej (emisja niska); lokalne kotłownie ogrzewaj ące zakłady produkcyjne, obiekty u żyteczno ści publicznej, obiekty usługowe, osiedla zabudowy mieszkaniowej; emitory obiektów produkcyjno-przemysłowych, emisja technologiczna z obiektów gospodarczo-hodowlanych; emisj ę odorów z terenów komunalnej oczyszczalni ścieków w Skórczu emisj ę niezorganizowan ą pyłu z terenów pozbawionych ro ślinno ści i z terenów o utwardzonej nawierzchni; napływ zanieczyszcze ń z terenów s ąsiednich – dotyczy to głównie miasta Skórcza Głównym czynnikiem zanieczyszczaj ącym atmosfer ę na terenie gminy Skórcz s ą emisje spalin pochodz ące z lokalnych kotłowni i palenisk domowych. Na stan sanitarny powietrza wpływa przede wszystkim emisja z lokalnych palenisk. W wi ększo ści gospodarstw domowych wykorzystuje si ę do opalania drewno i jego odpady. W wielu przypadkach spala si ę równie ż odpady komunalne. Powoduje to powstawanie znacznych ilo ści dwutlenku siarki, pyłów, oraz bardzo niebezpiecznych wielopier ścieniowych węglowodorów aromatycznych i dioksyn. Istotnym źródłem zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego na terenie gminy jest tak że komunikacja samochodowa. Rozkład i nat ęż enie zanieczyszcze ń zwi ązany jest przede wszystkim z przebiegiem tras komunikacyjnych. Wielko ść wpływu na środowisko komunikacji samochodowej w zakresie zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego uwarunkowana jest nat ęż eniem ruchu pojazdów. Na terenie gminy Skórcz największym nat ęż eniem ruchu charakteryzuj ą si ę drogi wojewódzkie 222, 214, 231, 623. Mniejsze znaczenie ma emisja zanieczyszcze ń z dróg powiatowych czy gminnych. Dla autostrady dot ąd nie opublikowano wyników bada ń. Komunikacyjne zanieczyszczenia atmosfery mog ą powodowa ć niekorzystne zmiany warto ści produkcyjnej gleb i wpływa ć niekorzystnie na ro ślinno ść przydro żną (drzewa, krzewy i ro ślinno ść zieln ą) oraz na zdrowie mieszkaj ących w otoczeniu dróg ludzi. To negatywne oddziaływanie spowodowane jest emisj ą spalin zawieraj ących m.in. dwutlenek siarki i tlenki azotu oraz pył. Motoryzacyjne zanieczyszczenia atmosfery s ą zwi ązkami toksycznymi, powoduj ącymi osłabienie fotosyntezy, degradacj ę chlorofilu, zakłócenia w transpiracji i oddychaniu, przebarwienia, chlorozę, nekroz ę li ści, szybsze ich starzenie, upo śledzenie wzrostu oraz zmniejszenie odporno ści na choroby i szkodniki. Emisja niezorganizowana pochodz ąca z obiektów hodowlanych, głównie bydła i trzody chlewnej powoduje przede wszystkim wzrost zawarto ści w powietrzu atmosferycznym tlenków azotu oraz odorów. Uci ąż liwo ść wymienionych obiektów koncentruje si ę głównie w najbli ższym ich s ąsiedztwie, powoduj ąc pogorszenie warunków aerosanitarnych. W przypadku zespołów kilku ferm oddziaływanie mo że osi ągn ąć wi ększe rozmiary i oddziaływa ć na znaczny obszar.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 94 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Stan czysto ści powietrza atmosferycznego w gminach województwa pomorskiego jest badany przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gda ńsku. Pocz ąwszy od 2010 roku ocena jako ści powietrza dokonywana jest w podziale na nowy układ stref (ilo ść stref w województwie ograniczyła si ę do dwóch tj. strefy aglomeracji trójmiejskiej oraz, w pozostałej cz ęś ci województwa, strefy pomorskiej). Według informacji zawartych w „Rocznej oceny jako ści powietrza w województwie pomorskim. Raport za 2011 rok” (2012) strefa pomorska, do której nale ży obszar opracowania, oceniona została nast ępuj ąco: klasyfikacja z uwzgl ędnieniem parametrów kryterialnych pod k ątem ochrony zdrowia – klasy A dla poszczególnych zanieczyszcze ń na obszarze strefy, z wyj ątkiem niedotrzymanych poziomów dla pyłu PM10, niedotrzymanych poziomów docelowych (2013 r.) benzo(a)piranu, niedotrzymanych poziomów dla ozonu w przypadku celów długoterminowych (2020 r.); klasyfikacja stref z uwzgl ędnieniem parametrów kryterialnych pod k ątem ochrony ro ślin – klasa A i zagro żone poziomy celów długoterminowych dla ozonu ustalonych na rok 2020. Na obszarze gminy Skórcz nie wyst ępuj ą punkty pomiarowe zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Najbli ższe stacje pomiarowe WIO Ś znajduj ą si ę w Starogardzie Gda ńskim. Ze wzgl ędu na znaczn ą odległo ść i wyst ępuj ący tam miejski charakter przestrzeni, wyniki bada ń powietrza atmosferycznego na tych stacjach pomiarowych nie s ą reprezentatywne dla obszaru gminy Skórcz. Mo żna jednak zało żyć, że wobec dobrych warunków przewietrzania, rolniczego charakteru gminy, jej stan aerosanitarny jest zadowalaj ący. Dla strefy kwidzy ńsko-tczewskiej 5, w której poło żona jest gmina Skórcz, został przyj ęty w 2009 roku „Program ochrony powietrza dla strefy kwidzy ńsko-tczewskiej” (uchwała Nr 832/XXXV/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 maja 2009 r.). „Program…” (2009) ma na celu osi ągni ęcie poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 i dwutlenku siarki SO 2 oraz benzo[ α]pirenu, których przekroczenia wskazały oceny jako ści powietrza za rok 2005, 2006 i 2007 wykonane przez Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Gda ńsku. Według ww. „Programu …” (2009) obszary przekrocze ń poziomu dopuszczalnego PM10 znajduj ą si ę w Tczewie przy ul. Targowej i w Starogardzie Gda ńskim przy ul. Lubichowskiej, przekroczenia poziomu dopuszczalnego SO 2 stwierdzono w Tczewie przy ul. Obro ńców Westerplatte, natomiast przekroczenia poziomu docelowego benzo[ α]pirenu notowano w Tczewie, przy ul. D ąbrowskiego. Przekroczenia poziomu dopuszczalnego SO2 są spowodowane przede wszystkim emisj ą powierzchniow ą (komunaln ą), w drugiej kolejno ści emisj ą punktow ą. Przekroczenia poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 s ą spowodowane przede wszystkim emisj ą powierzchniow ą (komunaln ą), w drugiej kolejno ści emisj ą liniow ą (komunikacyjn ą): a) w emisji powierzchniowej najwi ększy udział ma emisja z indywidualnego spalania paliw na cele komunalno-bytowe, gdzie dominuj ą paliwa stałe – w ęgiel i drewno; b) w emisji liniowej najwi ększy udział ma emisja z unosu, czyli z zabrudzenia suchego, wzniecanego podczas ruchu pojazdów, zalegaj ącego na jezdni. „Program ochrony powietrza dla strefy kwidzy ńsko-tczewskiej” (2009) zawiera list ę działa ń długoterminowych zmierzaj ących do ograniczenia zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM10 i SO 2 oraz dotrzymania poziomu docelowego dla benzo[ α]pirenu w strefie kartusko-ko ścierskiej dotycz ących nast ępuj ących zagadnie ń: a) ograniczanie emisji powierzchniowej (niskiej, rozproszonej emisji komunalno – bytowej i technologicznej), b) ograniczanie emisji liniowej (komunikacyjnej), c) ograniczanie emisji z istotnych źródeł punktowych – energetyczne spalanie paliw; d) ograniczanie emisji z istotnych źródeł punktowych – źródła technologiczne, e) edukacja ekologiczna i reklama,
5 Według obowi ązuj ącej sprzed 2010 r. systematyki i podziału na strefy dokonywanej przez WIO Ś w Gda ńsku. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 95 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński f) planowanie przestrzenne, i harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji poszczególnych zada ń ze wskazaniem organów administracji i podmiotów, do których s ą skierowane zadania oraz terminy realizacji, koszty i źródła finansowania poszczególnych zada ń.
Warunki akustyczne Na terenie gminy Skórcz wyró żni ć mo żna nast ępuj ące, główne typy uci ążliwo ści akustycznej: hałas komunikacyjny (samochodowy); hałas pochodz ący z zakładów hodowlanych, rzemie ślniczych i produkcyjno- przemysłowych; hałas na terenach zainwestowania osadniczego wsi; Komunikacja samochodowa, stanowi źródło uci ąż liwo ści akustycznej zwłaszcza na drogach wojewódzkich oraz w mniejszym stopniu na drogach powiatowych, drogach gminnych i parkingach. Wpływ na wielko ść i rozprzestrzenianie si ę hałasu komunikacyjnego maj ą: charakter ruchu samochodowego (osobowy, ci ęż arowy, autobusowy), nat ężenie ruchu, średnia pr ędko ść pojazdów i płynno ść ich ruchu, charakter dróg i ich otoczenia. Przy intensywno ści 100-400 pojazdów na godzin ę hałas osi ąga 75-95 dB (Maciak 1996). Hałas przemysłowy pochodzi od zakładów produkcyjnych i rzemie ślniczych zlokalizowanych na terenie gminy. Przyczyn ą uci ąż liwo ści mog ą by ć maszyny, wentylatory, chłodnie, szczególnie wtedy, gdy zakład zlokalizowany jest na terenie lub w bezpo średnim s ąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej. Zagro żenie ze strony hałasu przemysłowego jest niewielkie ze wzgl ędu na brak wi ększych zakładów produkcyjnych. Potencjalnym źródłem hałasu mog ą by ć przedsi ębiorstwa produkcyjno-usługowe takie jak drukarnia w Mirotkach, przedsi ębiorstwo „Landsberg” w Wolentalu, Zakład Produkcyjno-Usługowy „Agrometal” w Pączewie, czy firma „Iglotex” na terenie miasta. Hałas z działalno ści rolniczej zwi ązany jest głównie z eksploatacj ą maszyn rolniczych, takich jak traktory, kombajny (zarówno na polach jak i w obr ębie zagród rolniczych), ma on charakter okresowy. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku reguluje Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007 r., Nr 120, poz. 826) i jego zmiana z dnia 1 pa ździernika 2012 r. (Dz. U. z dnia 8.10.2012 r., poz. 1109), zawieraj ące normy dopuszczalnego hałasu wył ącznie dla ludzi. Ww. rozporz ądzenie (i jego zmiana) okre śla zró żnicowane dopuszczalne poziomy hałasu, w zale żno ści od przeznaczenia terenu, wyra żone wska źnikami hałasu L DWN , L N (maj ą zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem) oraz L Aeq D i L Aeq N (maj ą zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby).
Promieniowanie elektromagnetyczne Źródłem niejonizuj ącego promieniowania elektromagnetycznego na terenie gminy Skórcz s ą urz ądzenia do wytwarzania i przesyłania energii elektrycznej oraz urz ądzenia radiokomunikacyjne. Do punktowych źródeł pól elektromagnetycznych, mog ących mie ć ujemny wpływ na środowisko, zaliczy ć nale ży równie ż bazowe stacje telefonii komórkowej. W gminie Skórcz w m. Barło żno oraz w mie ście Skórczu znajduj ą si ę stacje bazowe telefonii komórkowej. W przypadku stacji telefonii komórkowych, pola elektroenergetyczne s ą wypromieniowane na du żych wysoko ściach, w miejscach niedost ępnych dla ludzi.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 96 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Stan zanieczyszczenia wód i przekształcenia jej obiegu Najwa żniejsz ą rzek ą na terenie gminy jest W ęgiermuca, jest ona przebadana w punkcie pomiarowym we wsi Bobowo (na północ od gminy). Jej stan czysto ści jest oceniony nast ępuj ąco: klasy elementów biologicznych nie oceniono, klasa elementów hydromorfologicznych – II (potencjał dobry), klasa elementów fizykochemicznych – II (potencjał dobry), stan chemiczny dobrym stanu ekologicznego nie oceniano. Wyst ępuj ące na terenie gminy zbiorniki wodne, w tym jezioro Czarnoleskie nie były badane przez WIO Ś w Gda ńsku. W przypadku jako ści wód podziemnych, w latach 2010-2012 na terenie gminy została dokonana ocena jako ści wody przeznaczonej do spo życia. Stan uj ęcia wody „Skórcz- Ryzowie” obsługuj ącego miasto Skórcz został oceniony jako dobry, a w klasyfikacji elementów fizykochemicznych zakwalifikowano wody do kategorii „wody dobrej jako ści”. Wody z wodoci ągów gminy Skórcz (Skórcz, Wolental, P ączewo, Barło żno) w latach 2011- 2012 oceniono jako przydatne do spo życia. Wody podziemne zlewni Wierzycy ogólnie zostały zakwalifikowane do II klasy czysto ści. Potencjalne zagro żenie dla wód powierzchniowych i podziemnych stanowi, mimo sukcesywnych inwestycji, niedostateczny rozwój sieci kanalizacyjnej (w gminie na koniec 2012 r. wg danych GUS ok. 16% ludno ści korzystało z sieci kanalizacyjnej, sieci kanalizacyjne s ą sukcesywnie rozbudowywane, planowane jest dalsze przył ączanie miejscowo ści do systemu kanalizacji sanitranej). Poza zasi ęgiem kanalizacji ścieki gromadzone s ą głównie w zbiornikach bezodpływowych, tzw. szambach, w przypadku ich nieszczelno ści, co jak wykazuje praktyka jest cz ęstym zjawiskiem i/lub wylewania ścieków w przypadkowe miejsca. Źródłem zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych mog ą by ć nawozy, zarówno sztuczne jak i organiczne oraz chemiczne środki ochrony ro ślin stosowane w rolnictwie. Przy nieprawidłowym składowaniu nast ępuje zanieczyszczenie wód gruntowych znacznie st ęż onymi składnikami nawozu, oddziałuj ącymi na środowisko przez dłu ższy czas. Poza tym stanowi ą one potencjalne źródło zanieczyszczenia sanitarnego organizmami chorobotwórczymi. Na terenie gminy Skórcz obowi ązuje „Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły” przyj ęty uchwał ą Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 2011 r. Plan ten ustala plan działa ń zawartych w Programie wodno-środowiskowym kraju i cele środowiskowe do osi ągni ęcia. Działania te powinny by ć zrealizowane w obszarze dorzecza w celu zapewnienia utrzymania lub poprawy jako ści wszystkich wód do 2015 r., a w uzasadnionych przypadkach w okresie pó źniejszym. Przy ustalaniu celów środowiskowych dla wód powierzchniowych brano pod uwag ę aktualny stan w zwi ązku z wymaganym zgodnie z ramowa Dyrektyw ą Wodn ą warunkiem niepogarszania ich stanu, uwzgl ędniano tak że ró żnice pomi ędzy naturalnymi a silnie zmienionymi oraz sztucznymi cz ęś ciami wód. Dla naturalnych wód celem b ędzie osi ągni ęcie co najmniej dobrego stanu ekologicznego, a dla zmienionych i sztucznych co najmniej dobrego potencjału ekologicznego, a dla wszystkich rodzajów wód utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego. Dla wód podziemnych ustalono: zapobieganie dopływowi i/lub ograniczeni dopływu zanieczyszcze ń , zapobieganie pogarszaniu si ę stanu wszystkich cz ęś ci wód, zapewnienie równowagi pomi ędzy poborem a zasilaniem, wdro żenie działa ń niezb ędnych do odwrócenia znacz ącego i nasilaj ącego si ę rosn ącego trendu st ęż enia ka żdego zanieczyszczenia powstałego na skutek działalno ści człowieka. Dla gminy Skórcz istotne są w obr ębie poszczególnych jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych (CJWP): - „W ęgiermuca do dopływu z Wysokiej z dopływem z Wysokiej”- stan oceniono jako zły, a osi ągni ęcie celów zagro żone, - „Janka do Liski z Lisk ą” - stan oceniono jako zły, a osi ągni ęcie celów zagro żone, - „Dopływ z jeziora Słonego” – stan okre ślono jako dobry, osiagni ęcie celow środowiskowych nie jest zagro żone Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 97 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
- „Dopływ z Karszanka” – stan oceniono jako dobry, osi ągni ęcie celów środowiskowych nie jest zagro żone - „Wda od dopływu z jez Trzechowskiego do Brzezinka”- stan oceniono jako dobry, ale osi ągni ęcie celów środowiskowych uznano za zagro żone - „Zelgoszczówka”- stan oceniono jako dobry, a osi ągni ęcie celów środowiskowych nie jest zagro żone Wody podziemne na obszarze gminy Skórcz w obr ębie JCWP nr 30 - ich stan chemiczny oceniono jako dobry, stan ilo ściowy jako dobry, osi ągni ęcie celów środowiskowych niezagro żone.
Gospodarka wodno-ściekowa Stopie ń skanalizowania gminy Skórcz wynosi na koniec roku 2012 wg danych GUS ok. 16% (ludno ść w % ogółu korzystaj ąca z instalacji kanalizacyjnej), nadal znaczna cz ęść ścieków gromadzona jest w zbiornikach bezodpływowych, tzw. szambach. Gmin ę Skórcz obsługuje miejsko-gminna oczyszczalnia ścieków usytuowana w Skórczu przy ul. Gniewskiej, na dz. geod. 110, 112, 114, 1050/1, 1051/1, 1051/2, 1052/1, 1052/2, 1053/1, 1053/2. Gmina wiejska jest wła ścicielem 1/3 oczyszczalni, u żytkownikiem jest Zakład Gospodarki Miejskiej w Skórczu. Oczyszczalnia posiada pozwolenie wodno-prawne z roku 2014, wa żne do 08.04.20124 r. Nominalna (projektowa) wydajność oczyszczalni [RLM] wynosi 9908. Przepustowo ść oczyszczalni – średniodobowa 725 m3/d, maksymalna dobowa - 60 m3.d. Ilo ść ścieków dopływaj ących sieci ą kanalizacyjn ą – 567,1 m3/d, ścieki dowo żone – 11 m3/d. Dane charakteryzuj ące oczyszczalni ę Aktualne obci ąż enie hydrauliczne oczyszczalni : Średnie [m 3/d]: 578,1 Ilo ść ścieków oczyszczonych w roku Średnio [% przepustowo ści]: 79,7 poprzednim [m 3/a]: 162255 Przewidywane obci ąż enie hydrauliczne oczyszczalni po zrealizowaniu planowanego zakresu sieci kanalizacji sanitarnej: Średnie [m 3/d]: 819,6 Przewidywana ilo ść ścieków oczyszczonych Średnio [% przepustowo ści]: 109,3 w roku [m 3/a]: 299154 Ładunek ścieków doprowadzanych do oczyszczalni (w tym dowo żonych transportem asenizacyjnym z terenu aglomeracji Skórcz maksymalny średniotygodniowy = obci ąż enie 6 średnioroczny ogółem [RLM] 6730, [RLM] ~7000 w tym dostarczany sieci ą [RLM] 6570
Warto ści wska źników zanieczyszcze ń ścieków surowych
Warto ść Wska źnik Uwagi (średnioroczna z pomiarów) 1 2 3
BZT 5 [mgO 2/l] 657 ………… ChZT Cr [mgO 2/l] 1284 ………… Zawiesina ogólna [mg/l] 552 ………… Fosfor ogólny [mgP/l] ………… ………… Azot ogólny [mgN/l] ………… …………
6 zgodnie z § 4 ust. 5 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2006 w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, ... (Dz. U. z 2006 r. Nr 137, poz. 984 ze zm.) Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 98 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Warto ści wska źników lub % redukcji zanieczyszcze ń ścieków oczyszczonych
Warto ść lub % redukcji Warto ść Wska źnik zgodnie z pozwoleniem (średnioroczna z pomiarów) wodnoprawnym 1 2 3
BZT 5 [mgO 2/l] ≤25,0 4,0 ChZT Cr [mgO 2/l] ≤125,0 40,4 Zawiesina ogólna [mg/l] ≤35,0 13,0 Fosfor ogólny [mgP/l] ………… ………… Azot ogólny [mgN/l] ………… …………
Odbiornik ścieków oczyszczonych zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym:
Kilometra ż miejsca odprowadzania ścieków Nazwa cieku: rzeka Szoryca oczyszczonych: 1+400 Typ oczyszczalni ścieków: Oczyszczanie biologiczne, mechaniczne, chemiczne
Oczyszczalnia nale ży do aglomeracji ściekowej ustanowionej Rozporz ądzeniem Wojewody z 2006 r., zmienionym w 2008r oraz w 2014 r. (uchwala Sejmiku Woj. Pom.) . Wi ęcej informacji dot. aglomeracji – w rozdz. 3.14 dot. uzbrojenia in żynieryjnego.
Zaopatrzenie w wod ę miejscowości na terenie gminy Skórcz zapewniaj ą wodoci ągi gminne, wiejskie uj ęcia wody wraz z sieci ą wodoci ągow ą doprowadzaj ącą wod ę do prawie 88,4% mieszka ńców gminy (dane GUS na koniec 2012 r). 92% zaopatrzenia w wod ę odbywa si ę z uj ęć komunalnych, ok. 8% wody pozyskiwane jest z indywidualnych uj ęć wody. Uj ęcia usytuowane s ą w miejscowo ściach: P ączewo, Barło żno, Wolental, Czanylas (zakładowe), Ryzowie (dla miasta). Uj ęcie w Ryzowiu jest szczególnie nara żone na zanieczyszczenia azotanami ze źródeł rolniczych (inf. z raportu z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu starogardzkiego w latach 2011-2012) Charakterystyk ę uj ęć wód podziemnych przedstawiono w rozdz.3.14 dot. uzbrojenia in żynieryjnego.
Przekształcenia litosfery Do podstawowych przejawów przekształce ń litosfery na obszarze gminy Skórcz nale żą : skutki rolniczego u żytkowania ziemi – w wyniku rolniczego u żytkowania terenów nast ąpiło znaczne zintensyfikowanie procesów erozyjnych szczególnie w obr ębie zboczy dolinnych prowadz ące do degradacji gleb; z gospodark ą roln ą zwi ązana jest równie ż degradacja gleb w wyniku nadmiernego osuszania terenów rolniczych oraz przekształce ń fizyko-chemicznych gleb (m.in. zwi ązanych ze stosowaniem nawozów sztucznych i środków ochrony ro ślin); zniszczenia geomechaniczne spowodowane realizacj ą liniowych elementów infrastruktury technicznej (tereny komunikacyjne); przekształcenia w obr ębie i w s ąsiedztwie wsi (realizacja nowego zainwestowania mieszkaniowego, komunikacyjnego, usługowego); przekształcenia powierzchni ziemi zwi ązane z rekreacj ą – przy czym najbardziej zagro żony jest kompleks le śny Borów Tucholskich w miejsce dawnego wydobycia kruszyw naturalnych w obr ębie złó ż Barło żno (przy płn- wsch granicy gminy) i G ąsiorki (poza obszarem gminy) znajduje si ę sztucznie utworzony Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 99 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
zbiornik poeksploatacyjny ;
Wszystkie ww. tereny wymagaj ą rekultywacji o kierunkach wynikaj ących ze stopnia przekształcenia, charakteru środowiska przyrodniczego w otoczeniu oraz mo żliwo ści technicznych.
Gospodarka odpadami Na obszarze gminy nie ma składowisk odpadów, do roku 2010 na terenie miasta Skórcza w okolicy zakalców „Iglotex” funkcjonowało składowisko, zamkni ęto je decyzj ą Starosty 22.02.2010 r., poddano tak że rekultywacji zako ńczonej w 2012 r. Zgodnie ze wskazaniami zawartymi w „Planie gospodarki odpadami dla województwa pomorskiego 2018” (2012), przyj ętym Uchwał ą Nr 415/XX/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 czerwca 2012 roku podstawowym zało żeniem funkcjonowania nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce jest system rozwi ąza ń regionalnych. Gmina Skórcz poło żona jest w Regionie Południowym gospodarki odpadami, obsługiwanym przez Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych „Stary Las” w Starym Lesie (gm. Starogard Gda ński).
Obiekty stwarzaj ące zagro żenie wyst ąpienia powa żnych awarii Na obszarze gminy Skórcz nie znajduj ą si ę: zakłady o zwi ększonym ryzyku wyst ąpienia powa żnej awarii przemysłowej; zakłady o du żym ryzyku; w rozumieniu Rozporz ądzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilo ści substancji niebezpiecznych, których znajdowanie si ę w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwi ększonym ryzyku albo zakładu o du żym ryzyku wyst ąpienia powa żnej awarii przemysłowej z pó źniejszymi zmianami. (Dz. U. z 2002 r. Nr 58, poz. 535 i Dz. U. z 2006 r. Nr 30, poz. 208). Nie wyst ępuj ą tu zakłady przetwarzaj ące, wytwarzaj ące lub magazynuj ące substancje niebezpieczne. Istotnym źródłem potencjalnego zagro żenia s ą wypadki i awarie w transporcie drogowym materiałów niebezpiecznych. Ponadto, do obiektów stwarzaj ących zagro żenie nale ży zaliczy ć zakłady posiadaj ące materiały niebezpieczne. W odniesieniu do gminy dotyczy ć to mo że stacji paliw w mie ście Skórczu oraz zakładów przemysłowych w mie ście – np. „Iglotex” , poło żony w bezpo średnim sąsiedztwie z obszarem wiejskim.
Zgodno ść u żytkowania terenu z uwarunkowaniami przyrodniczymi Generalnie nale ży oceni ć, że u żytkowanie terenu jest zgodne z uwarunkowaniami przyrodniczymi, przewa ża rolnicze u żytkowanie gruntów. Wyst ępuje na terenie gminy mieszkalnictwo w przewadze jako zabudowa zagrodowa, znajduj ą si ę tu te ż tereny usługowe, produkcyjno-usługowe, turystyczno-rekreacyjne, infrastrukturowe, rolnicze, le śne i nieu żytki. Najwi ększe znaczenie ma dla obszaru gminy utrzymanie funkcji rolniczej, tereny obecnie u żytkowane rolniczo w wi ększo ści posiadaj ą umiarkowane warunki agroekologiczne, ze znacznym udziałem dobrych warunków (głównie w obr ębie wysoczyzny morenowej dennej). Grunty najsłabsze mogą by ć przeznaczane na inne funkcje, w tym na ew. zalesienie. Lasy poza funkcjami gospodarczymi maj ą istotna funkcje krajobrazow ą i fizjotaktyczn ą. Warunki dla rozwoju funkcji rekreacyjnej s ą umiarkowane, mo żliwy jest jednak rozwój turystyki krajoznawczej, kwalifikowanej. Znaczne walory prezentuje obszar Borów Tucholskich, jednakże ograniczeniem swobody rekreacyjnego wykorzystania s ą ustanowione formy ochrony przyrody (OCHK, obszar Natura 2000).
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 100 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Wi ększo ść miejscowo ści ma umiarkowane i znaczne ograniczenia w rozwoju zabudowy.
Ocena odporno ści środowiska na obci ąż enia antropogeniczne Środowisko przyrodnicze obszaru gminy Skórcz wykazuje istotne zró żnicowanie struktury i w efekcie odporno ści na obci ąż enie antropogeniczne i zdolno ści do regeneracji. Najmniej odporne na bod źce kinetyczne s ą tereny o najwi ększym nachyleniu (zagro żenie przede wszystkim erozj ą wodn ą). Na obszarze gminy reprezentowane s ą one przez zbocza dolin rzecznych np. W ęgiermucy oraz pagórków moreny. W przewadze powierzchnie te zostały ustabilizowane przez ro ślinno ść le śną i murawy. Ro ślinno ść ta odgrywa bardzo ważną rol ę i musi zosta ć zachowana. Zniszczenie lasu spowodowałoby ewolucj ę środowiska w kierunku denudowanych stoków o znacznej dynamice procesów rze źbotwórczych. Środowisko zagł ębie ń bezodpływowych (wytopiskowych), licznie wyst ępuj ących na obszarze gminy cechuje si ę mał ą odporno ści ą na dostawy zanieczyszcze ń, zwłaszcza stałych (bod źce materialne), które podlegaj ą stałej akumulacji. Doliny rzeczne (ich dna) odznaczaj ą si ę generalnie zbilansowan ą odporno ści ą. S ą to miejsca, do których trafiaj ą zanieczyszczenia z terenu ich zlewni i z jednej strony nara żone są na ich kumulacj ę, a z drugiej strony płyn ące w dolinach cieki pełni ą funkcje transportuj ącą i oczyszczaj ącą. Im wi ększy spadek cieku i bardziej wartki jego nurt, tym szybciej nast ępuje jego samooczyszczenie. Najwi ększa odporno ść środowiska wyst ępuje w naturalnych warunkach w obr ębie terenów wysoczyznowych. Jednak w wyniku działalno ści człowieka i wywołanych ni ą przekształce ń środowiska w wielu rejonach nast ąpiło znaczne obni żenie potencjału samoregulacyjno-odporno ściowego tych terenów. Zdolno ść do regeneracji jest ograniczona przede wszystkim ze wzgl ędu na zubo żenie ekologiczne.
Potencjalne zagro żenia środowiska gminy Skórcz Do podstawowych istniej ących i potencjalnych zagro żeń środowiska w gminie Skórcz nale żą : - źródła zanieczyszcze ń atmosfery o znaczeniu lokalnym - wzrost ska żenia chemicznego terenu (wody, gleby, powietrza) zwi ązany z intensyfikacj ą rolnictwa - intensywny rozwój jednostek osadniczych, prowadz ący do urbanizacji terenów wiejskich z niekorzystnymi skutkami funkcjonalno-przestrzennymi, sozologicznymi i krajobrazowymi - rozwój miasta Skórcza kosztem terenów wiejskich - du ży udział obiektów o niskim standardzie architektonicznym, dewaloryzuj ącym krajobraz - prowadzenie melioracji osuszaj ących - nadal niedostateczny rozwój sieci kanalizacyjnej sanitarnej, intensyfikacja ruchu komunikacyjnego samochodowego, zbyt intensywny rozwój bazy turystyczno- rekreacyjnej w obszarach chronionych, zanieczyszczenia terenu odpadami
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 101 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
3.6. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej
3.6.1. Rys historyczny Opracowanie na podstawie „Studium ochrony środowiska kulturowego gminy Skórcz” – ROSiO ŚK w Gda ńsku – 2002 r. Gmina le ży w południowej cz ęś ci ziemi starogardzkiej. Najstarsze ślady pobytu człowieka na tym terenie pochodz ą z młodszej epoki kamienia – neolitu. W okresie neolitu teren ten zajmowała najprawdopodobniej ludno ść kultury ceramiki grzebykowej. Dopiero w epoce br ązu i w okresie halsztackim epoki żelaza wzrosło zaludnienie tego terenu, o czym świadcz ą znaleziska archeologiczne, przede wszystkim w miejscowo ści P ączewo. Od przełomu er ziemie polskie, głownie wybrze że Bałtyku, penetrowane były coraz cz ęś ciej przez kupców i podró żników greckich i rzymskich. Z tego okresu pochodzi wiele wzmianek na temat miejscowo ści i rzek le żą cych na wa żnych szlakach handlowych. Na mapie Ptolemeusza z II w n.e. wymieniono miejscowo ść Scurgonem – osad ę na szlaku bursztynowym , która przez wielu badaczy uto żsamiana jest z obecnym Skórczem. W okresie średniowiecza na ziemi starogardzkiej powstały liczne grody ograniczone od północy i południa zwartymi kompleksami le śnymi i dobrymi glebami. Obszar ten mógł stanowi ć od dawna terytorium plemienne. W okresie wczesnej pa ństwowo ści polskiej, za czasów Mieszka I, okolice Skórcza nale żały do kasztelanii starogardzkiej. Taki stan trwał do pocz ątków XIV wieku, gdy tereny te przeszły we władanie zakonu krzy żackiego (od 1305 r.). W tym okresie istniała ju ż wi ększo ść wsi obecnej gminy, o czym świadcz ą wzmianki źródłowe. Do roku 1466 cały obszar obecnej gminy nale żał do komturstwa gniewskiego. Struktura administracji ko ścielnej na tym obszarze była do ść skomplikowana. Wszystkie parafie wchodziły w skład archidiakonatu pomorskiego biskupstwa włocławskiego, ale w cz ęś ci nale żały do dekanatu gniewskiego (m. inn. Barło żno, Mirotki), a w cz ęś ci do nowskiego (Czarnylas, P ączewo, Wolental). PO powrocie w 1466 r. ziem obecnej gminy w granice Królestwa Polskiego zmieniła si ę administracyjna przynale żno ść poszczególnych wsi. Cały obszar podzielono pomi ędzy dwa powiaty: nowski i tczewski. W granicach nowskiego znalazł si ę Czarnylas i P ączewo oraz Wolental (przynale żne do starostwa gniewskiego). W wieku XVI i pierwszej Polowie wieku XVII ziemie Pomorza prze żywały okres bujnego rozwoju, zwłaszcza funkcji rolniczej. Załamanie przyszło w Polowie XVII wieku wraz pocz ątkiem długotrwałych wojen potopu szwedzkiego, wojny północnej (1700-1721) i wojny siedmioletniej (1756-1763). Towarzyszyły im walki, rekwizycje, epidemie, co spowodowało upadek gospodarki i kryzys polityczny. W 1772 r w wyniku tych procesów i I rozbioru Polski ziemie te zostały wł ączone w granice pa ństwa pruskiego. Cały obszar wszedł w skład powiatu starogardzkiego i rejencji kwidzy ńskiej. Stan taki utrzymał si ę do zako ńczenia I wojny światowej. Pocz ątek XIX w tak że nie był szcz ęś liwy dla obecnej gminy Skórcz. W 1807 r wkroczyła na ten teren napoleo ńska armia wraz z oddziałami polskimi. Oprócz wyniszczaj ących walk z wojskami pruskimi i rosyjskimi Francuzi nakładali na miejscow ą ludno ść kontrybucje i kontyngenty, wysokie i ści ągane bezlito śnie. Podobnie było w 1812 r, gdy armia Napoleona jechała na Rosj ę i pó źniej w czasie jej odwrotu. Od tego momentu przez niemal wiek trwał ekonomiczny rozwój gminy, upowszechniła si ę uprawa ziemniaka i ro ślin pastewnych, wprowadzono płodozmian, uprawy koniczyny, lucerny, rozwin ęła si ę hodowla bydła i owiec. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 102 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Uprawiano na szeroka skal ę tyto ń. Wpływ na rozwój gospodarczy miała te ż poprawa i rozwój sieci drogowej, a tak że budowa kolei żelaznej. W latach 1905-1906 zbudowano lini ę kolejow ą ze Skarszew przez Starogard, Skórcz do Sm ętowa, a w 1912 odnog ę ze Skórcza do Szlachty. Po zako ńczeniu I wojny światowej oraz na mocy Traktatu Wersalskiego ziemie obecnej gminy powróciły w granice pa ństwa polskiego. Znalazły si ę w granicach powiatu starogardzkiego i województwa pomorskiego ze stolica w Toruniu. 27 stycznia 1920 r. Skórcz i jego okolice zaj ęły oddziały gen. Hallera. Po wojnie rozwój ekonomiczny hamowany był przez ogólny kryzys, a tak że działania niemieckie, utrudniaj ące integracje z reszt ą kraju. Proces rozwoju przerwała II wojna światowa. Na obszarze gminy działalno ść partyzancka prowadziła organizacja „Gryf Pomorski” oraz oddziały Armii Krajowej. W granice Polski ziemie powróciły w marcu 1945 r., wł ączono je do odtworzonego powiatu starogardzkiego i województwa gda ńskiego. W 1975 r. w ramach reformy administracyjnej zlikwidowano na 23 lata powiat starogardzki. W 1998 r powiat ponownie przywrócono, wł ączaj ąc do niego obszar gminy Skórcz. Jako samodzielna gmina obszar wiejski (bez miasta) funkcjonuje od wrze śnia 1991 r.
3.6.2. Zasoby dziedzictwa kulturowego gminy Skórcz Obszar gminy był od wieków ziemi ą przyjazn ą dla zakładania siedzib ludzkich. Świadcz ą o tym liczne znaleziska – np. z epoki kamiennej i okresu żelaza, groby skrzynkowe i urny twarzowe odkryte w okolicach miejscowo ści Barło żno, P ączewo, Czarnylas, Wolental ju ż w XIX w. Stale osadnictwo miało tu miejsce ju ż od wczesnego średniowiecza. Zachowało si ę kilka miejscowo ści o czytelnym układzie wsi placowych: Barło żno, P ączewo, Wielbrandowo. Pierwsze wzmianki pisane o tych miejscowo ściach pochodz ą z XIV w z okresu krzy żackiego, ale osady istniały ju ż zapewne i wcze śniej. Oprócz w/wymienionych w XIV w istniały tak że wsie Czarnylas, Mirotki, a od XV w Wolental. Jedna z wi ększych wsi jest Wielki Bukowiec (XVII w.), a od Pol. XVI w wzmiankowany jest folwark o tej samej nazwie poło żony na południe od jez. Czarnoleskiego. W XVIII i XIX wieku powstawały tak że niewielkie osady: Mielniczki, Nowy Bukowiec, le śnictwa – Drewniaczki, Wielki i Mały Zaj ączek, folwarki na terenie wsi Czarnylas, Mirotki, b ądź poza zwarta wsi ą w Barło żnie. Wie ś Miryce powstała prawdopodobnie w miejscu dawnego folwarku Olszewik nale żą cego niegdy ś do wsi Mirotki. Krajobraz kulturowy gminy uformowany w okresie średniowiecznym przez wiele wieków pozostawał w swoim zasadniczym kształcie niezmieniony. Zmiany w krajobrazie kulturowym zwi ązane s ą z parcelacj ą maj ątków od drugiej połowy XIX wieku. Zabudowa rozproszona pojawiła si ę najwcze śniej w okolicach wsi P ączewo, nast ępnie post ępowała w innych rejonach gminy przez cały wiek XX. Jednocze śnie wyludniały si ę dawne zwarte wsie o rodowodzie średniowiecznym takie jak Wolental, Mirotki. Pod koniec XVIII i w XIX w zmieniła si ę struktura przestrzenna wsi w których zakładano folwarki np. Wolental, Mirotki, Czarnylas. Zakładano tak że folwarki na peryferiach dotychczasowych wsi – trzy folwarki w Barło żnie, folwark Ryzowie. Po drugiej wojnie światowej zakładano na terenie gminy Pa ństwowe Gospodarstwa Rolne. Zabudowa rozproszona rozprzestrzeniła si ę obszarze gminy w sposób niekontrolowanym ju ż na pocz. XXw. Powstała osada Andersy przy P ączewie, Nowy Bukowiec, Boraszewo, zabudowa wzdłu ż drogi przy wsi Miryce- tzw. Kolonia. Do dnia dzisiejszego zachowała si ę w znacznym stopniu sie ć historycznych dróg, w tym dróg alejowych.
Zasoby kultury materialnej W gminie zachowały si ę obiekty architektury sakralnej - ko ścioły w Barło żnie, P ączewie i Czarnymlesie, a tak że wiele murowanych kapliczek przydro żnych. W kilku wsiach zachowały si ę ślady dawnych zało żeń dworsko-parkowych z zachowanymi dworami, budynkami gospodarczymi i przemysłowymi: Czarnylas, Barło żno, Miryce.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 103 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Architektura zachowanych domów wło ścia ńskich mieszkalnych i gospodarczych ma charakterystyczne cechy okresu prosperity z k. XIX w. i pocz. XX w. Wiele z nich to obiekty murowane, mniej jest zachowanych obiektów drewnianych, o tradycyjnej formie zabudowy. Najbardziej charakterystyczne pod wzgl ędem zabudowy s ą miejscowo ści Wielki Bukowiec i Pączewo. W południowej cz ęś ci obszaru gminy zachowały si ę elementy dawnych osad le śnych – z le śniczówkami Drewniaczki, Czarne. Nie zachowały si ę obiekty dawnych młynów, wiatraków, tartaków, cegielni. Obiekty zwi ązane z lini ą kolejow ą (np. budynki dawnych dworców) zachowały si ę - P ączewo, Mirotki. Wyst ępuj ą w obszarze gminy ciekawe przykłady dawnych budynków szkolnych o tradycyjnej architekturze z pocz. XX w. – Czarnylas, P ączewo, a tak że Mirotki, Wolental.
Zasoby dziedzictwa niematerialnego Miejsca kultu religijnego, kapliczki, krzy że przydro żne, miejsc pochowków s ą piel ęgnowane. Opiek ą s ą otaczane miejsca zwi ązane z walkami niepodległo ściowymi. Kultywuje si ę pami ęć o osobach zwi ązanych z histori ą tych ziem.
Informacje o historii oraz warto ściach kulturowych oraz stanie ich zachowania poszczególnych miejscowo ści zawarto w opracowaniu „Studium ochrony środowiska kulturowego gminy Skórcz” – ROSiO ŚK w Gda ńsku – 2002r.
3.6.3. Ocena dziedzictwa kulturowego gminy Silne strony – spory zasób zabytków archeologicznych na terenie gminy, kilka do ść dobrze zachowanych układów przestrzennych dawnych wsi o rodowodzie średniowiecznym, stosunkowo liczna zabudowa mieszkalna wraz z budynkami gospodarczymi pochodz ąca z II poł. XIX w i XX w., zachowane cenne obiekty architektury sakralnej (ko ścioły), historyczne cmentarze, obiekty małej architektury – zabytkowe kapliczki, pozostało ści dawnych zało żeń folwarków, umiarkowanie cenne środowisko naturalne, krajobraz kulturowy w cz ęś ci obszaru gminy zachowany Słabe strony – znaczne przekształcenia przestrzenne w wielu dawnych miejscowo ściach, liczne zmiany i zatarcia charakteru dawnej zabudowy mieszkalnej i gospodarczej, brak inwestorów zewn ętrznych zainteresowanych rewitalizacja obiektów zabytkowych, niedostateczna edukacja mieszka ńców, niewystarczaj ące dofinansowanie do projektów dot. remontów, konserwacji zabytków, brak lub niska wiedza o prawnych zobowi ązaniach wła ścicieli do nale żytego utrzymania obiektów zabytkowych; brak własnych gminnych programów opieki nad zabytkami, nie zinwentaryzowany i nie zaewidencjonowany zbiór obiektów zabytkowych (brak Gminnej Ewidencji Zabytków) Szanse – mo żliwo ści rewaloryzacji cz ęś ci substancji zabytkowej z wykorzystaniem dotacji unijnych, korzystne tendencje i prognozy w zakresie rozwoju turystyki kulturowej; rozszerzenie współpracy mi ędzyregionalnej w zakresie ochrony dziedzictw kulturowego, wykorzystanie walorów kulturowych dla rozwoju gminy, zwłaszcza dla rozwoju turystyki Zagro żenia – dalszy niekontrolowany rozwój budownictwa rozproszonego oraz niszczenie dawnych zało żeń wiejskich post ępuj ąca dekapitalizacja zasobu zabytkowego; brak poczucia wspólnoty lokalnej w śród mieszka ńców gminy; niewła ściwe regulacje prawne umo żliwiaj ące niekontrolowan ą urbanizacj ę na obszarach cennych krajobrazowo (indywidualne tzw. decyzje o warunkach zabudowy) skutkuj ącą zagro żeniem krajobrazu kulturowego; dewaloryzacja krajobrazu kulturowego, szczególnie zabytkowego osadnictwa wiejskiego przez niekontrolowany proces wprowadzania nowej zabudowy lub wymian ę starej na now ą o obcych formach; brak odpowiednich przepisów pobudzaj ących sponsorowanie kultury i ochrony zabytków, traktowanie konieczno ści ochrony dziedzictwa jako problemu konfliktogennego i ograniczaj ącego swobod ę dysponowania własno ści ą prywatną
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 104 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński i publiczn ą; niewystarczaj ąca współpraca pa ństwa i samorz ądu terytorialnego na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego dla rozwoju lokalnego.
Ze wzgl ędu na niewielk ą świadomo ść posiadanych walorów oraz potrzeb ich ochrony w gminie Skórcz ( świadcz ą o tym – brak jakichkolwiek miejscowych planów, brak własnej ewidencji zabytków, brak własnego programu opieki nad zabytkami, nieaktualna w du żym zakresie strategia rozwoju, nieliczne plany odnowy wsi) istotne znaczenie, poza ustanowieniem regulacji gminnych (program opieki nad zabytkami) powinny mie ć działania edukacyjne i popularyzatorskie. Jak dotychczas s ą one niewystarczaj ące.
Zagro żeniem dla środowiska kulturowego jest niekontrolowany rozwój zabudowy rozproszonej, a tak że odbywaj ące si ę bez nale żytej kontroli (gdy ż brak ustanowionych narz ędzi prawnej ochrony) przekształcenia, modernizacje, przebudowy historycznego zasobu, czy te ż nowe realizacje nie szanuj ące dawnych układów zabudowy, nie wpisuj ące si ę w harmonijny sposób w dawne wsie. Cz ęść dawnych zespołów dworsko-parkowych i zabudowa ń dawnych folwarków uległo znacznym przekształceniom, deformacjom struktury, tego typu niekorzystne zmiany post ępuj ą nadal.
• Dotychczasowy dokument studium gminy Skórcz nie uwzgl ędniał stref ochrony konserwatorskiej ustanowionych w decyzji o wpisie do rejestru zabytków miasta Skórcz (strefy ochrony otoczenia zabytków i ochrony ekspozycji) a dotycz ących obszarów poło żonych w granicach administracyjnych gminy wiejskiej. Decyzja o wpisie do rejestru zabytków – zespołu urbanistycznego miasta Skórcz - to Dec Urz ędu Woj. Wydz. Kultury i Sztuki, L.dz. II/9113/1/79 z dnia 05.06.1979 r. - wpis do rejestru zabytków woj. gda ńskiego pod nr 958 (wg dawnego rejestru nr 817) - zespół urbanistyczny miasta Skórcza w granicach i ze strefami ochrony wg zał. graficznego do decyzji . W strefach tych ustanowiono rygory konserwatorskie, okre ślone w legendzie do zał. graficznego stanowi ącego integralna cz ęść w/w decyzji, tj. okre ślenia dot. ogranicze ń dla nowej zabudowy: − w strefie ochrony konserwatorskiej A1 – w obszarze obj ętym decyzja rezerwat krajobrazu kulturowego – obowi ązuje ścisła ochrona krajobrazu kulturowego − w strefie ochrony konserwatorskiej A2 - strefa konserwacji urbanistycznej – obowi ązuje ścisła ochrona struktury przestrzennej, w skali architektonicznej restauracja istniej ącej substancji /w uzasadnionych przypadkach wymiana substancji i rekompozycja historycznej bryły budynku; wszelkie projekty i realizacje winny by ć uzgadniane z wojewódzkim konserwatorem zabytków − w strefie ochrony konserwatorskiej A3 - strefa restauracji urbanistycznej – obowi ązuje ochrona struktury przestrzennej; w skali architektonicznej dopuszczalne s ą nowe uzupełnienia z nast ępuj ącymi zastrze żeniami:- ograniczenie modułu przestrzennego do wymiarów rzutu 9 m (od linii pierzei) x 12 m i wysoko ści 9 m (wraz ze stromym dachem), architektura stosuj ąca strome dachy, wykusze, nowoczesne materiały elewacyjne wysokiej klasy, zakaz stosowania projektów typowych; wszelkie projekty i realizacje winny by ć uzgadniane z wojewódzkim konserwatorem zabytków − w strefie ochrony otoczenia zespołu zabytkowego B1- obowi ązuje strefa ograniczenia gabarytów zabudowy- dopuszczalny maksymalny wymiar rzutu 12 x 24 m, wysoko ść 10 m − w strefie ochrony otoczenia zespołu zabytkowego B1- strefa ochronna krajobrazu – obowi ązuje ochrona ekspozycji biernej zespołu zabytkowego, absolutny zakaz zabudowy przedpola obiektami kubaturowymi lub innymi Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 105 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
niekorzystnie wpływaj ącymi na sylwet ę miasta oraz obni żaj ącymi walory ekspozycyjne zespołu zabytkowego Decyzj ą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 18.12.2014 r. stwierdzono niewa żno ść ustanowionych wy żej opisanych rygorów konserwatorskich. Jednak że nadal wpisany do rejestru zabytków jest układ urbanistyczny miasta Skórcza wraz z otoczeniem, Strefy A (1-3) stanowi ą zabytek w rozumieniu ustawy, a strefa B (1-2) otoczenie zabytku . W obszarze stanowi ącym administracyjnie gmin ę wiejsk ą Skórcz znajduj ą si ę wg tej decyzji ustanowione strefy stanowi ące głównie otoczenie zabytku, jakim jest układ urbanistyczny miasta.
3.6.3. Zabytki obj ęte formami prawnymi ochrony – wpisane do rejestru zabytków Na obszarze gminy znajduj ą si ę jedynie dwa obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych: − A - ko ściół parafialny p.w. św. Marcina w Barło żnie (nr wpisu 233 z 07.09.1962 r. – obecnie nr 318) − B - ko ściół parafialny p.w. Zwiastowania NMP w Pączewie (nr wpisu 240 z 13.08.1962 r., obecnie nr 306). a tak że wpisane do rejestru zabytków strefy ochrony archeologicznej : − C - cmentarzysko płaskie w m. Czarnylas – wpis do rej. WKZ w Gda ńsku KI.IV/6200/1340/ 71 z Sn. 31.03.1971 r. – nr rej. 181/C (dawniej 143/A) − D - osada otwarta w m. Kranek – wpis do rej. WKZ w Gda ńsku KI.IV/6200/4561/71 z dn. 21.11.1971 r. – nr rej. 225/C (dawniej 170/A) − E - cmentarzysko płaskie w m. P ączewo – wpis do rej. WKZ w Gda ńsku KI.IV/6200/117/72 z dn. 06.12.1972 r. – nr rej. 297/C (dawniej 239/A) oraz ustanowione strefy ochrony konserwatorskiej (F) poprzez wpis do rejestru zabytków układu urbanistycznego miasta Skórcza - Decyzja o wpisie do rejestru zabytków – zespołu urbanistycznego miasta Skórcz - to Dec Urz ędu Woj. Wydz. Kultury i Sztuki, L.dz. II/9113/1/79 z dnia 05.06.1979 r. - wpis do rejestru zabytków woj. gda ńskiego pod nr 958 (wg dawnego rejestru nr 817) - zespół urbanistyczny miasta Skórcza w granicach i ze strefami ochrony wg zał. graficznego do decyzji . Strefy te w obszarze gminy wiejskiej stanowi ą otoczenie zabytku w rozumieniu ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Obiekty wy żej wymienione oraz strefy pokazano na zał ączniku graficznym Studium – uwarunkowania – zał. nr 2 w skali 1:10 000.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 106 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
3.6.4. Wojewódzka ewidencja zabytków archeologicznych dla gminy Skórcz Wg informacji zawartych na stronach internetowych WUOZ w Gda ńsku na obszarze gminy znajduj ą si ę 63 ró żnego rodzaju stanowiska archeologiczne figuruj ące w woj. ewidencji zabytków Nr nr ob. AZP; L.P. Miejscowo ść Gmina stan. Rodzaj stanowiska Chronologia nr st. WCZESNA EPOKA 1 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 1 CMENTARZYSKO ŻELAZA 23-44;86; 2 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 2 CMENTARZYSKO HALLSTATT D 23-44;87; 3 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 3 SKARB? NEOLIT 23-44;88; 4 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 4 ZNALEZISKO LU ŹNE? NEOLIT 23-44;89; ZNALEZISKO LU ŹNE; NEOLIT; WCZESNA ZNALEZISKO LU ŹNE?; EPOKA ŻELAZA; 5 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 5 ZNALEZISKO LU ŹNE? ŚREDNIOWIECZE 23-44;90; 6 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 6 ZNALEZISKO LU ŹNE? ŚREDNIOWIECZE? 23-44;91; 7 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 7 ZNALEZISKO LU ŹNE NEOLIT 23-44;92; WCZESNA EPOKA 8 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 8 CMENTARZYSKO ŻELAZA WCZESNE ŚREDNIOWIECZE; NEOLIT; WCZESNA ŚLAD OSADNICTWA; EPOKA ŻELAZA; OSADA; OSADA; OSADA; ŚREDNIOWIECZE; OSADA; CMENTARZYSKO WCZESNA EPOKA 9 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 9 CIAŁOPALNE ŻELAZA 23-44;110; PÓ ŹNE 10 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 10 ŚLAD OSADNICTWA ŚREDNIOWIECZE 24-44;111; ŚLAD OSADNICTWA; NEOLIT; HALLSTATT OSADA; ŚLAD D; PÓ ŹNE 11 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 11 OSADNICTWA ŚREDNIOWIECZE 24-44;1; NEOLIT; PÓ ŹNE ŚREDNIOWIECZE; WCZESNY I OSADA; ŚLAD ŚRODKOWY OKRES 12 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 12 OSADNICTWA; OSADA LATE ŃSKI 24-44;2; NEOLIT; IV/V OKRES EPOKI 13 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 13 OSADA; OSADA OTWARTA BR ĄZU/HALLSTATT 24-44;3; ŚREDNIOWIECZE; 14 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 14 OSADA; OSADA OKRES NOWO ŻYTNY 24-44;4; WCZESNE ŚREDNIOWIECZE; OKRES NOWO ŻYTNY; NEOLIT; NEOLIT; OSADA; ŚLAD NEOLIT; WCZESNA OSADNICTWA; ŚLAD EPOKA ŻELAZA; OSADNICTWA; OSADA; OKRES WPŁYWÓW 15 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 15 OSADA; OSADA; OSADA RZYMSKICH 24-44;5; WCZESNE ŚREDNIOWIECZE; NEOLIT; WCZESNA EPOKA ŻELAZA; WCZESNY I OSADA; OSADA; OSADA; ŚRODKOWY OKRES 16 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 16 OSADA LATE ŃSKI 24-44;6;
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 107 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
ŚREDNIOWIECZE; EPOKA KAMIENIA; WCZESNA EPOKA ŻELAZA; ŚLAD OSADNICTWA; ŚREDNIOWIECZE; OSADA; OSADA; OSADA; OKRES WPŁYWÓW 17 BARŁO ŻNO SKÓRCZ 17 OSADA RZYMSKICH 23-44;109; WCZESNY I ŚRODKOWY OKRES ZNALEZISKO LU ŹNE; LATE ŃSKI; ZNALEZISKO LU ŹNE; ŚREDNIOWIECZE; 18 CZARNYLAS SKÓRCZ 1 ZNALEZISKO LU ŹNE NEOLIT WCZESNY I CMENTARZYSKO GROBÓW ŚRODKOWY OKRES 19 CZARNYLAS SKÓRCZ 2 SKRZYNKOWYCH LATE ŃSKI WCZESNA EPOKA 20 CZARNYLAS SKÓRCZ 3 CMENTARZYSKO? ŻELAZA? CMENTARZYSKO GROBÓW WCZESNA EPOKA 21 CZARNYLAS SKÓRCZ 4 SKRZYNKOWYCH ŻELAZA CMENTARZYSKO GROBÓW WCZESNA EPOKA 22 CZARNYLAS SKÓRCZ 5 SKRZYNKOWYCH ŻELAZA? 23 CZARNYLAS SKÓRCZ 6 ZNALEZISKO LU ŹNE EPOKA KAMIENIA 24 CZARNYLAS SKÓRCZ 7 ZNALEZISKO LU ŹNE NEOLIT
CMENTARZYSKO GROBÓW HALLSTATT D; SKRZYNKOWYCH; WCZESNA EPOKA CMENTARZYSKO?; ŻELAZA; PÓ ŹNE 25 MIROTKI SKÓRCZ 1 ZNALEZISKO LU ŹNE ŚREDNIOWIECZE CMENTARZYSKO GROBÓW WCZESNA EPOKA 26 MIROTKI SKÓRCZ 2 SKRZYNKOWYCH ŻELAZA? NEOLIT; OKRES WPŁYWÓW RZYMSKICH; ŚREDNIOWIECZE; ZNALEZISKO LU ŹNE; WCZESNY I OSADA?; OSADA?; ŚRODKOWY OKRES 27 MIROTKI SKÓRCZ 3 ZNALEZISKO LU ŹNE LATE ŃSKI WCZESNY I CMENTARZYSKO GROBÓW ŚRODKOWY OKRES SKRZYNKOWYCH; LATE ŃSKI; CMENTARZYSKO GROBÓW WCZESNA EPOKA 28 MIROTKI SKÓRCZ 4 SKRZYNKOWYCH ŻELAZA CMENTARZYSKO GROBÓW WCZESNA EPOKA 29 MIROTKI SKÓRCZ 5 SKRZYNKOWYCH ŻELAZA OKRES WPŁYWÓW ZNALEZISKO LU ŹNE; RZYMSKICH; PÓ ŹNE 30 MIROTKI SKÓRCZ 6 ZNALEZISKO LU ŹNE ŚREDNIOWIECZE 31 MIROTKI SKÓRCZ 7 ŚLAD OSADNICTWA NEOLIT CMENTARZYSKO GROBÓW WCZESNA EPOKA SKRZYNKOWYCH; ŻELAZA; NEOLIT; ZNALEZISKO LU ŹNE; WCZESNE 32 PĄCZEWO SKÓRCZ 1 PUNKT OSADNICZY ŚREDNIOWIECZE WCZESNA EPOKA ZNALEZISKO LU ŹNE; ŻELAZA; 33 PĄCZEWO SKÓRCZ 2 ZNALEZISKO LU ŹNE ŚREDNIOWIECZE WCZESNA EPOKA ZNALEZISKO LU ŹNE; ŻELAZA; 34 PĄCZEWO SKÓRCZ 3 ZNALEZISKO LU ŹNE ŚREDNIOWIECZE PÓ ŹNE ŚREDNIOWIECZE; ŚLAD OSADNICTWA; WCZESNA EPOKA 35 PĄCZEWO SKÓRCZ 4 PUNKT OSADNICZY ŻELAZA Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 108 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
36 PĄCZEWO SKÓRCZ 5 CMENTARZYSKO HALLSTATT C WCZESNE ŚREDNIOWIECZE; OSADA; ZNALEZISKO PÓ ŹNE 37 PĄCZEWO SKÓRCZ 6 LU ŹNE ŚREDNIOWIECZE 38 PĄCZEWO SKÓRCZ 7 ZNALEZISKO LU ŹNE? HALLSTATT C 39 PĄCZEWO SKÓRCZ 8 ZNALEZISKO LU ŹNE NEOLIT WCZESNA EPOKA 40 PĄCZEWO SKÓRCZ 9 ZNALEZISKO LU ŹNE ŻELAZA 41 PĄCZEWO SKÓRCZ 10 ZNALEZISKO LU ŹNE NEOLIT
CMENTARZYSKO GROBÓW HALLSTATT; SKRZYNKOWYCH; WCZESNY I CMENTARZYSKO GROBÓW ŚRODKOWY OKRES 42 SKÓRCZ SKÓRCZ 1 SKRZYNKOWYCH LATE ŃSKI CMENTARZYSKO GROBÓW WCZESNA EPOKA 43 SKÓRCZ SKÓRCZ 2 SKRZYNKOWYCH ŻELAZA? CMENTARZYSKO GROBÓW WCZESNA EPOKA 44 SKÓRCZ SKÓRCZ 3 SKRZYNKOWYCH ŻELAZA? WCZESNA EPOKA CMENTARZYSKO GROBÓW ŻELAZA; NEOLIT; SKRZYNKOWYCH; WCZESNY I ZNALEZISKO LU ŹNE; ŚRODKOWY OKRES 45 SKÓRCZ SKÓRCZ 4 ZNALEZISKO LU ŹNE LATE ŃSKI WCZESNA EPOKA 46 SKÓRCZ SKÓRCZ 5 CMENTARZYSKO? ŻELAZA? WCZESNA EPOKA 47 SKÓRCZ SKÓRCZ 6 ZNALEZISKO LU ŹNE ŻELAZA?
CMENTARZYSKO GROBÓW SKRZYNKOWYCH; WCZESNA EPOKA CMENTARZYSKO GROBÓW ŻELAZA; HALLSTATT 48 SKÓRCZ SKÓRCZ 7 SKRZYNKOWYCH D WCZESNA EPOKA ŻELAZA?; WCZESNE ŚREDNIOWIECZE; OSADA?; OSADA?; PÓ ŹNE OSADA?; ŚLAD ŚREDNIOWIECZE; 49 SKÓRCZ SKÓRCZ 8 OSADNICTWA NEOLIT WCZESNA EPOKA ZNALEZISKO LU ŹNE; ŻELAZA; WCZESNE 50 SKÓRCZ SKÓRCZ 9 ZNALEZISKO LU ŹNE ŚREDNIOWIECZE 51 SKÓRCZ SKÓRCZ 10 ZNALEZISKO LU ŹNE NEOLIT 52 SKÓRCZ SKÓRCZ 11 ZNALEZISKO LU ŹNE NEOLIT EPOKA 53 SKÓRCZ SKÓRCZ 12 ZNALEZISKO LU ŹNE NIEOKRE ŚLONA? WCZESNA EPOKA 54 SKÓRCZ SKÓRCZ 13 CMENTARZYSKO ŻELAZA WCZESNE 55 SKÓRCZ SKÓRCZ 14 GRODZISKO? ŚREDNIOWIECZE WCZESNE ŚREDNIOWIECZE; 56 SKÓRCZ SKÓRCZ 15 OSADA; OSADA ŚREDNIOWIECZE WCZESNA EPOKA CMENTARZYSKO GROBÓW ŻELAZA; SKRZYNKOWYCH; ŚREDNIOWIECZE; 57 WIELBRANDOWO SKÓRCZ 1 ZNALEZISKO LU ŹNE; NIE STWIERDZONO ŚLAD OSADNICTWA; ŚLAD PRADZIEJE; 58 WIELBRANDOWO SKÓRCZ 2 OSADNICTWA ŚREDNIOWIECZE WCZESNA EPOKA 59 WIELKI BUKOWIEC SKÓRCZ 1 CMENTARZYSKO? ŻELAZA
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 109 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
CMENTARZYSKO GROBÓW WCZESNA EPOKA 60 WOLENTAL SKÓRCZ 1 SKRZYNKOWYCH ŻELAZA? WCZESNA EPOKA 61 WOLENTAL SKÓRCZ 2 ZNALEZISKO LU ŹNE ŻELAZA CMENTARZYSKO GROBÓW WCZESNA EPOKA 62 RYZOWIE SKÓRCZ 1 SKRZYNKOWYCH ŻELAZA WCZESNY I CMENTARZYSKO GROBÓW ŚRODKOWY OKRES 63 RYZOWIE SKÓRCZ 2 SKRZYNKOWYCH; LATE ŃSKI;
Zasi ęgi w/wym stanowisk oraz stref ochrony archeologicznej zostały pokazane na zał. graficznym Studium – zał. nr 2 Uwarunkowania w skali 1:10 000.
3.6.5.Wojewódzka ewidencja zabytków dla gminy Skórcz Wg wniosku Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gda ńsku, Zarz ądzenia nr 21 Pomorskiego WKZ z dnia 06 grudnia 2010 r. oraz informacji ze strony internetowej WUOZ w Gda ńsku na terenie gminy Skórcz znajduj ą si ę nast ępuj ące obiekty figuruj ące w wojewódzkiej ewidencji zabytków :
MIEJSCO- NR REJ. WOJ. LP POWIAT GMINA ULICA NR OBIEKT WOŚĆ POMORSKIEGO
1 starogardzki Skórcz Barłożno 1 budynek mieszkalny ( d.nr 40)
2 starogardzki Skórcz Barłożno 3 budynek mieszkalny
3 starogardzki Skórcz Barłożno 4a budynek mieszkalny ( d.7)
między szkołą nr 23 a 4 starogardzki Skórcz Barłożno obok 22 spichlerz domem nr 22
5 starogardzki Skórcz Barłożno 24 budynek mieszkalny
6 starogardzki Skórcz Barłożno 27 budynek mieszkalny
7 starogardzki Skórcz Barłożno 45 budynek mieszkalny
8 starogardzki Skórcz Barłożno 49 budynek mieszkalny
9 starogardzki Skórcz Barłożno 51 budynek mieszkalny
10 starogardzki Skórcz Barłożno 54 budynek mieszkalny
11 starogardzki Skórcz Barłożno 59 budynek mieszkalny
12 starogardzki Skórcz Barłożno 59 budynek gospodarczy
13 starogardzki Skórcz Barłożno 62 budynek mieszkalny-plebania
14 starogardzki Skórcz Barłożno kościół p.w. św. Marcina BP. 318
15 starogardzki Skórcz Barłożno ogrodzenie kościoła p.w. św. Marcina
cmentarz przykościelny, katolicki, pow. 16 starogardzki Skórcz Barłożno w centrum wsi 0,08 ha
17 starogardzki Skórcz Barłożno 63 budynek mieszkalny
18 starogardzki Skórcz Barłożno 64 budynek mieszkalny
19 starogardzki Skórcz Barłożno 66 budynek mieszkalny
20 starogardzki Skórcz Barłożno na skraju wsi kapliczka ( 1946 r.)
relikty zespołu dworsko-parkowego i 21 starogardzki Skórcz Barłożno 100 słupki bramne wiodące na teren d.parku, (d.wł. rodziny Boltów)
na terenie wsi, cmentarz komunalny, katolicki, pow. 22 starogardzki Skórcz Barłożno oddalony od kościoła 0,63 ha 140 m w kier płd
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 110 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
na terenie wsi, przy cmentarz parafialny, katolicki, pow. 23 starogardzki Skórcz Czarny Las szosie, ok.100 m na 1,02 ha płd od kościoła
cmentarz przykościelny katolicki 24 starogardzki Skórcz Czarny Las (krzyże nagrobne przy kościele i nagrobek z ogrodzeniem
25 starogardzki Skórcz Czarny Las kościół p.w. św. Andrzeja
26 starogardzki Skórcz Czarny Las ogrodzenie kościoła
27 starogardzki Skórcz Czarny Las 2 budynek mieszkalny ( d.1)
28 starogardzki Skórcz Czarny Las 3 budynek mieszkalny-plebania
29 starogardzki Skórcz Czarny Las 6 budynek mieszkalny
30 starogardzki Skórcz Czarny Las 9 budynek mieszkalny
31 starogardzki Skórcz Czarny Las 10 budynek szkoły
32 starogardzki Skórcz Czarny Las 14 budynek mieszkalny
33 starogardzki Skórcz Czarny Las 21 pałac
34 starogardzki Skórcz Czarny Las park przypałacowy
35 starogardzki Skórcz Czarny Las 22 budynek ( świetlica )
gorzelnia ( wł. Rolnicza S-nia 36 starogardzki Skórcz Czarny Las 22A Produkcyjna Zwycięstwo)
37 starogardzki Skórcz Czarny Las komin gorzelni
38 starogardzki Skórcz Mirotki na krańcu wsi kapliczka ( I )
39 starogardzki Skórcz Mirotki kapliczka ( II )
40 starogardzki Skórcz Mirotki 42 budynek mieszkalny
41 starogardzki Skórcz Mirotki 43 budynek mieszkalny
42 starogardzki Skórcz Mirotki 49 budynek mieszkalny
43 starogardzki Skórcz Mirotki 57 budynek mieszkalny
44 starogardzki Skórcz Mirotki 59 budynek d.szkoły
45 starogardzki Skórcz Mirotki 61 a budynek mieszkalny
obok nr zespół 4 budynków drewnianych 46 starogardzki Skórcz Mirotki 62 ( mieszkalne i gosp.)
47 starogardzki Skórcz Mirotki 71 budynek mieszkalny
48 starogardzki Skórcz Mirotki 71b budynek mieszkalny
49 starogardzki Skórcz Mirotki dworzec PKP
50 starogardzki Skórcz Mirotki budynek WC (PKP)
51 starogardzki Skórcz Miryce 6 budynek mieszkalny
52 starogardzki Skórcz Miryce 7 budynek mieszkalny
53 starogardzki Skórcz Miryce 8 budynek mieszkalny
54 starogardzki Skórcz Miryce 12 budynek mieszkalny
55 starogardzki Skórcz Miryce 22 budynek mieszkalny
56 starogardzki Skórcz Miryce 23 budynek mieszkalny
57 starogardzki Skórcz Miryce 25 budynek mieszkalny
58 starogardzki Skórcz Miryce 28 budynek mieszkalny
59 starogardzki Skórcz Miryce 29 budynek mieszkalny
60 starogardzki Skórcz Miryce 29 budynek gospodarczy
61 starogardzki Skórcz Miryce 31 spichlerz ( d. nr 30)
obok nr 62 starogardzki Skórcz Miryce park 32 w parku, przy 63 starogardzki Skórcz Miryce cmentarz , pow. 40 m.kw. d.majątku 64 starogardzki Skórcz Pączewo 2a budynek mieszkalny
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 111 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
65 starogardzki Skórcz Pączewo 12 budynek d.szkoły
66 starogardzki Skórcz Pączewo 28 budynek mieszkalny
67 starogardzki Skórcz Pączewo 35 budynek mieszkalny ( d. klub prasy)
68 starogardzki Skórcz Pączewo 40 budynek mieszkalny
69 starogardzki Skórcz Pączewo 63 budynek mieszkalny
70 starogardzki Skórcz Pączewo 64 budynek mieszkalny
71 starogardzki Skórcz Pączewo kościół paraf. p.w. Zwiastowania NMP 306
72 starogardzki Skórcz Pączewo kapliczka przy kościele
cmentarz przykościelny , pow. 0,07 ha, 73 starogardzki Skórcz Pączewo w centrum wsi zachowane 2 metalowe krzyże
74 starogardzki Skórcz Pączewo budynek mieszkalny-plebania
75 starogardzki Skórcz Pączewo kolumna z figurą św.Józefa
76 starogardzki Skórcz Pączewo dworzec kolejowy PKP
budynek WC w zespole dworca 77 starogardzki Skórcz Pączewo kolejowego PKP
leży przy szosie , na terenie wsi , od cmentarz parafialny, katolicki ,pow. 0,5 78 starogardzki Skórcz Pączewo kościola oddalony ha ok.100 m w kier.płd- wsch
poza wsą, oddalony na płn od centrum ok.800 cmentarz epidemiczny ( 79 starogardzki Skórcz Pączewo m od szosy Skórcz - bezwyznaniowy) Pączewo ok.40 m w kier zach.
poza wsią w otioczeniu pól uprawnych, oddalony na płn-zach cmentarz ( pogorzelców) 80 starogardzki Skórcz Pólko ok.150 m. od drogi bezwyznaniowy łączącej Pólko z Wolentalem
81 starogardzki Skórcz Ryzowie 22 budynek mieszkalny
82 starogardzki Skórcz Ryzowie park podworski
polozony ok.600 m na płn-wsch od centrum wsi , od szosy Skórcz- 83 starogardzki Skórcz Ryzowie cmentarz ewangelicki, pow.0,1 ha Barłożno oddalony ok.150 m w kier.płd - wsch
84 starogardzki Skórcz Wielbrandowo kapliczka ( I ) 1865, 1947r.
85 starogardzki Skórcz Wielbrandowo Gniewska 27 budynek mieszkalny
86 starogardzki Skórcz Wielbrandowo Gniewska /Główna kapliczka (II)
budynek ( na terenie 87 starogardzki Skórcz Wielbrandowo Główna/Podgórna d.majątku,późniejszego PGR))
88 starogardzki Skórcz Wielbrandowo Grabowska 3 dom mieszkalny
na terenie lasu, poza 89 starogardzki Skórcz Wielbrandowo wsią, oddalony od cmentarz ewangelicki, pow. 0,07 ha centru 400 m na zach Wielki 90 starogardzki Skórcz 5 budynek mieszkalny Bukowiec Wielki 91 starogardzki Skórcz 8 budynek mieszkalny Bukowiec Wielki 92 starogardzki Skórcz 9 budynek mieszkalny Bukowiec Wielki 93 starogardzki Skórcz 52 budynek mieszkalny Bukowiec Wielki 94 starogardzki Skórcz 57 dom mieszkalny Bukowiec Wielki 95 starogardzki Skórcz 59 budynek mieszkalny Bukowiec Wielki 96 starogardzki Skórcz 61 budynek mieszkalny Bukowiec Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 112 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Wielki 97 starogardzki Skórcz 63 budynek mieszkalny Bukowiec Wielki 98 starogardzki Skórcz obok 78 kapliczka ( 1946 r.) Bukowiec Wielki 99 starogardzki Skórcz 78 budynek mieszkalny Bukowiec Wielki 100 starogardzki Skórcz 77 budynek mieszkalny Bukowiec Wielki 101 starogardzki Skórcz 79 budynek mieszkalny Bukowiec Wielki 102 starogardzki Skórcz 80 budynek mieszkalny Bukowiec Wielki 103 starogardzki Skórcz 96 budynek mieszkalny Bukowiec
poza wsi, przy torach kolejowych na terenie Wielki cmentarz pocholeryczny, 104 starogardzki Skórcz lesnym, od centrum wsi Bukowiec bezwyznaniowy, pow. 50 m kw. oddalony 500 m w kier.płn
105 starogardzki Skórcz Wolental park podworski
106 starogardzki Skórcz Wolental 48 budynek mieszkalny
107 starogardzki Skórcz Wolental budynek d.szkoły
Lokalizacja w/wym obiektów została pokazana graficznie na zał ączniku nr 2 – Uwarunkowania - w skali 1:10 000. Numeracja obiektów zgodna z tabel ą. Ponadto na planszy graficznej pokazano tak że inne obiekty i zespoły o warto ściach kulturowych , predestynowane do ewentualnej ochrony.
Cmentarze zabytkowe – gmina Skórcz (wg danych WKZ w Gda ńsku) 1. Polko- cmentarz pogorzelców z pocz. XX w., pow.ok.0,05 ha,dz.geod. 57(?), na terenie PGR Zakład Wolental, od drogi Pólko-Wolental ok. 150 m na płn.-zach a od wsi ok. 400 m w kierunku zachodnim - poz 80 w tabeli obiektów WEZ 2. Barło żno- cmentarz przyko ścielny, z ok. 1736 r. , pow. ok. 0,08 ha – poz. 16 w tabeli obiektów WEZ 3. Barło żno – cmentarz komunalny, z I polowy XX w. – poz 22 w tabeli obiektów WEZ 4. Czarnylas – cmentarz przyko ścielny , katolicki z poł. XIX w. – poz 24 w tabeli obiektów WEZ 5. Miryce – cmentarz przy byłym maj ątku z XIX w. pow. ok. 40 m2, na terenie parku, ok. 300 m w płn-wsch kierunku od wsi – poz. 63 wg tabeli obiektów WEZ 6. Czarnylas – cmentarz parafialny z 1990 r. , katolicki , pow. ok. 1,02 ha, dz. 2224 (?) – poz. 23 wg tabeli obiektów WEZ 7. Pączewo – cmentarz przyko ścielny z ok. 1770 r. – poz.73 wg tabeli obiektów WEZ 8. Pączewo- cmentarz parafialny, z 1878 r., dz. 467 (?) – poz.78 wg tabeli obiektów WEZ 9. Pączewo- cmentarz epidemiczny, bezwyznaniowy, z ok. k. XVIII w. (dz. 52 ?) – poz. 79 wg tabeli obiektów WEZ 10. Ryzowie - cmentarz poewangelicki z ok. 1846 r. (dz. 169 ?) – poz. 83 wg tabeli obiektów WEZ 11. Wielbrandowo – cmentarz poewangelicki, z poł. XIX w., na terenie lasów, pow. ok. 0,07 ha, (dz. 77 ?) - poz. 89 wg tabeli obiektów WEZ 12. Wielki Bukowiec – cmentarz pocholeryczny z pocz. XIX w., przy torach, na terenach le śnych ok. 500 m na płn. od wsi - poz. 104 wg tabeli obiektów WEZ Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 113 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Parki zabytkowe, relikty parków: 1. Barło żno- relikty zespołu dworsko-parkowego, słupki bramne wiod ące na tren dawnego parku - ziele ń zaniedbana, praktycznie zachowane jedynie relikty parku 2. Czarnylas – park przypałacowy - park zaniedbany, przekształcone zało żenie dworsko-folwarczne 3. Miryce –d. park dworski z reliktami cmentarza 4. Ryzowie- park podworski - ziele ń zachowana , układ przestrzenny dawnego zespołu dworsko-folwarcznego przekształcony 5. Wolental- park podworski d. zało żenia dworsko-folwarcznego – teren zało żenia przekształcony, zachowana ziele ń parkowa, park jednak zdewastowany
Historyczne aleje przydro żne: lokalizacja alei o walorach krajobrazowych pokazana została na planszach graficznych Studium
Lokalizacja w/wym obiektów została pokazana graficznie na zał ączniku nr 2 – Uwarunkowania - w skali 1:10 000.
3.6.6. Gminna ewidencja zabytków dla gminy Skórcz i gminny program opieki nad zabytkami Gmina dotychczas nie sporz ądziła Gminnej Ewidencji Zabytków ani gminnego programu opieki nad zabytkami.
3.6.7. Warto ści środowiska kulturowego gminy Skórcz – wymagaj ące ochrony W dokumencie studium z 2002 r wiele obiektów i obszarów, w tym cenne układy ruralistyczne miejscowo ści postulowanych było do obj ęcia ochron ą prawn ą poprzez wpis do rejestru zabytków nieruchomych województwa. Wpisów tych nie dokonano.
Gmina Skórcz nie opracowała dotychczas własnego gminnego programu opieki nad zabytkami, brak jest te ż gminnej ewidencji zabytków . Konieczne jest pilne ich sporz ądzenie.
W dotychczasowym studium gminy z 2002 r. proponowano, by cenne obiekty i zespoły obj ąć ochron ą poprzez odpowiednie ustalenia planów miejscowych (jest to jedna z form ochrony zabytków wymieniona w ustawie), planów tego typu jednak że gmina nie sporz ądziła .
Aktualna pozostaje wyra żona w dotychczasowym Studium gminy z 2002 r. propozycja, by wyznaczone wcze śniej (np. w dawnym planie ogólnym gminy) strefy ochrony ekspozycji czynnej i biernej zespołów zabytkowych zweryfikowa ć i uści śli ć w sporz ądzanych planach miejscowych .
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 114 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
3.7. Zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia
3.7.1. Zagro żenia przyrodnicze W warunkach przyrodniczych Polski, naturalne zagro żenia przyrodnicze (zjawiska katastroficzne), mog ące mie ć wpływ na bezpiecze ństwo i działalno ść ludzi oraz na twory ich działalno ści, to głównie powodzie, ruchy masowe wierzchniej warstwy litosfery i ekstremalne stany pogodowe. Dwóm pierwszym zagro żeniom mo żna przeciwdziała ć przez świadome kształtowanie środowiska w postaci zabezpiecze ń przeciwpowodziowych (regulacja odpływu ze zlewni przez działania hydrotechniczne i z zakresu struktury u żytkowania terenu, wały przeciwpowodziowe, poldery itp.) oraz stabilizacji stoków (działania biologiczne, techniczne i biotechniczne). Ekstremalne stany pogodowe powoduj ą okresow ą destabilizacj ę funkcjonowania społeczno-gospodarcze, a przeciwdziałanie im polega na sprawnej organizacji społeczno ści zamieszkuj ącej dany teren.
Zagro żenie powodziowe W uj ęciu prawnym, zgodnie z ustaw ą Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 9.02.2012 r., poz. 145), obszarami szczególnego zagro żenia powodzi ą s ą: a) obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat; b) obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat; c) obszary, mi ędzy lini ą brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano tras ę wału przeciwpowodziowego, a tak że wyspy i przymuliska, stanowi ące działki ewidencyjne; d) pas techniczny w rozumieniu art. 36 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.
Dla terenów gminy Skórcz nie zostały wykonane mapy zagro żenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego Ostateczne granice obszarów zagro żonych powodzi ą, w tym znajduj ących si ę na obszarze gminy, zostan ą opracowane na mapach zagro żenia powodziowego i mapa ryzyka powodziowego. Opublikowanie map w hydroportalu KZWP nie jest uznawane za przekazanie map jednostkom administracji o którym mowa w art. 88f ust 3 i 4 prawa wodnego. Zagro żenie powodziowe wskazane w mapach przekazanych organom uwzgl ędnia si ę m. inn. w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzjach wzizt, zmiany w dokumentach musz ą by ć wprowadzone w terminie 30 miesi ęcy od dnia przekazania. Do tego czasu, zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo wodne i niektórych innych ustaw, wa żno ść zachowuj ą studia ochrony przeciwpowodziowej sporz ądzone przez dyrektora regionalnego zarz ądu gospodarki wodnej – tj. dla terenów gminy Skórcz dotychczas nie wyznaczono obszarów o prawdopodobie ństwie wyst ąpienia powodzi 1% (woda stuletnia). Dla rzek przepływaj ących przez obszar gminy nie zostały wyznaczone obszary zalewowe w ramach wcze śniej obowi ązuj ących regulacji prawnych (opracowanie „Wyznaczenie granic obszarów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą w celu uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych dla Zlewni Dolnej Wisły” – oprac. IMGW Oddział Morski w Gdyni, 2005 r). Na terenie gminy Skórcz okresowo mog ą pojawia ć si ę podtopienia w obr ębie dolin pozostałych cieków oraz w podmokłych zagł ębieniach terenu. Powodowa ć je mog ą intensywne opady atmosferyczne i roztopy śniegu. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 115 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Zagro żenie osuwaniem si ę mas ziemnych. Generowanie ruchów masowych uzale żnione jest od wielu warunków, jak morfogeneza terenu, k ąt nachylenia terenu, wysoko ści wzgl ędne, przypowierzchniowa budowa geologiczna, pokrycie terenu ro ślinno ści ą, zabezpieczenie techniczne stoków, warunki klimatyczne oraz wyst ępowanie zjawisk morfogenetycznych. W przypadku terenów o predyspozycjach do powstawania ruchów masowych, nawet niewielka ingerencja antropogeniczna mo że doprowadzi ć do zachwiania stabilno ści i uruchomienia procesów morfodynamicznych. Zgodnie z literatur ą przedmiotu (Klimaszewski 1978), słabe ruchy masowe (soliflukcja 7) mog ą pojawia ć si ę ju ż przy k ącie nachylenia 2-70, przy 7-15 0 mo że wyst ąpi ć silne spełzywanie i soliflukcja oraz osuwanie. Przy k ącie nachylenia terenu 15-35 0 mo żliwe jest silne osuwanie gruntu. Za osuwiskotwórcze uznaje si ę generalnie nachylenie terenu 15- 35 0. Powy żej 35 0 wyst ępuje zjawisko odpadania i obrywania mas skalnych i zwietrzeliny (Klimaszewski 1978). Wg „Rejestracji i inwentaryzacji naturalnych zagro żeń geologicznych na terenie całego kraju (ze szczególnym uwzgl ędnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych)” na obszarze gminy Skórcz nie wyst ępuj ą zarejestrowane osuwiska. Z kolei według danych Pa ństwowego Instytutu Geologicznego (PIG) 8 na terenie gminy Skórcz znajduj ą si ę obszary predysponowane do wyst ępowania ruchów masowych (zob. rys. w opracowaniu ekofijzograficznym podstawowym dla gminy Skórcz). Informacje na temat tych obszarów maj ą jednak charakter pogl ądowy i według zalece ń PIG nie nale ży ich wykorzystywa ć przy sporz ądzaniu planów zagospodarowania przestrzennego .
Zagro żenie morfodynamiczne na obszarze gminy jest niewielkie, z wyj ątkiem fragmentów najbardziej nachylonych zboczy rynien i dolin rzecznych Potencjalne zagro żenie pot ęgowa ć mog ą niewła ściwe lokalizacje obiektów, brak ro ślinno ści na stokach i wyst ępowanie sztucznych podci ęć zboczy (skarp).
Ekstremalne stany pogodowe - Powszechnym zagro żeniem w warunkach środowiska przyrodniczego Polski s ą ekstremalne stany pogodowe , jak bardzo silne wiatry, długotrwałe, intensywne opady deszczu lub śniegu. Zapobieganie ekstremalnym stanom pogodowym jest niemo żliwe a likwidacja skutków jest kwesti ą organizacyjn ą.
Bezpiecze ństwo ruchu drogowego Zagadnienie omówiono w punkcie dot. stanu systemów komunikacji – rozdz. 3.14.1
7 Proces pełzni ęcia pokrywy zwietrzelinowej, nasi ąkni ętej wod ą (Klimaszewski 1978). 8 Pa ństwowy Instytut Geologiczny, we współpracy z innymi instytucjami realizuje ogólnopolski projekt „System ochrony przeciwosuwiskowej” (SOPO). Jego podstawowym celem jest m.in. rozpoznanie, udokumentowanie i zaznaczenie na mapie w skali 1 : 10 000 wszystkich osuwisk oraz terenów potencjalnie zagro żonych ruchami masowymi w Polsce. Obecnie w trakcie realizacji jest II etap projektu (spo śród zaplanowanych III etapów). Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 116 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
3.8. Potrzeby i mo żliwo ści rozwoju gminy O mo żliwo ściach rozwoju gminy decyduj ą w du żej mierze uwarunkowania zarówno ponadlokalne, zewn ętrzne jak i wewn ętrzne, a tak że prognozy demograficzne i społeczno- gospodarcze. O potrzebach mo żna wnioskowa ć na podstawie oceny dotychczasowego rozwoju, porównania z gminami o podobnych uwarunkowaniach, zestawienia prognoz z diagnoz ą stanu obecnego, a tak że na podstawie aspiracji i planów wyra żonych w dokumentach strategicznych gminy, wreszcie wynikaj ących wprost z zebranych wniosków dotycz ących zmian w zagospodarowaniu przestrzennym.
Potrzeby i mo żliwo ści wynikaj ące ze strategii rozwoju gminy Zagadnienie omówiono w pkt 2.4
Potrzeby rozwojowe wynikaj ące z prognozy demograficznej liczby ludno ści gminy Skórcz do roku 2030 Zagadnienie omówiono w pkt 3.3.
Wnioski dotycz ące zagospodarowania i zabudowy Po zawiadomieniu oraz obwieszczeniu o przyst ąpieniu do sporz ądzania aktualizacji Studium do Wójta Gminy wpłyn ęła du ża ilo ść wniosków od osób fizycznych, firm, rad sołeckich – ponad 130 sztuk. Cz ęść z wniosków dotyczy postulatów mieszka ńców poszczególnych miejscowo ści w sprawie realizacji lokalnych celów publicznych, takich jak modernizacje dróg, realizacje chodników, ście żek rowerowych, placów zabaw, terenów zieleni rekreacyjnej czy urz ądzenia wiejskich terenów sportowych. Praktycznie niemal ka żda miejscowo ść sołecka przedstawiła w ten sposób swoje zamierzenia i postulaty. Stosunkowo du żo jest wniosków odnosz ących si ę do przeznaczenia terenów dotychczas rolnych na cele zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz tereny towarzysz ących usług. Cz ęść dotyczy terenów poło żonych w granicach zwartych zespołów zabudowy wsi, bądź w ich s ąsiedztwie, jednak zdarzaj ą si ę tak że wnioski dotycz ące zmian przeznaczenia rolnego na wi ększych powierzchniach i z dala od istniej ących struktur przestrzennych. Wielko ści terenów proponowanych do zainwestowania nierolniczego jako tereny zabudowy jednorodzinnej znacznie przekraczaj ą prognozowane potrzeby gminy. W lokalizacjach, które dotychczas nie s ą uzbrojone w niezb ędn ą infrastruktur ę techniczn ą wodno-kanalizacyjn ą i nie s ą przewidywane do obj ęcia planowan ą sieci ą w ramach aglomeracji ściekowej, rekomendowano ich odrzucenie, nie uwzgl ędnianie wniosków. Sporym zainteresowaniem wg wniosków ciesz ą si ę grunty rolne, wnioskowane do zmiany przeznaczenia na nierolnicze, poło żone wzdłu ż trasy nieczynnej linii kolejowej, która ma by ć tras ą nowej drogi wojewódzkiej, w obr ębach geod. Ryzowie, Miryce, Mirotki. Cz ęsto jednak są to tereny o niezbyt dogodnej obsłudze komunikacyjnej, w sporych odległo ściach od obecnych wsi, w terenach bez infrastruktury technicznej. Ze wzgl ędu na charakter przyszłej drogi (obwodnica) nie jest wskazane obudowywanie jej terenami inwestycyjnymi. Problematyczne mo że by ć uwzgl ędnienie wniosków dotycz ących lokalizacji nowych terenów mieszkaniowych w s ąsiedztwie miasta, w granicach strefy ochrony po średniej uj ęcia wody w Ryzowiu. Wprawdzie z decyzji o ustanowieniu strefy nie wynika wprost bezwzgl ędny zakaz sytuowania w tej lokalizacji jakiejkolwiek zabudowy, ale jest to aktualnie teren nieuzbrojony, w znacznej cz ęś ci z dobrymi gruntami rolnymi (w tym klas III). Mimo, i ż na cz ęś ci terenu wydano decyzje o warunkach zabudowy, rekomendowano wst ępnie nie uwzgl ędnianie tych wniosków, a poprzez odpowiedni plan miejscowy (to plan którym zainteresowanie powinno wykaza ć miasto Skórcz) ustanowienie zakazu zabudowy w granicach strefy.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 117 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Z lokalizacji nowych terenów dla mieszkalnictwa jednorodzinnego mo żna wywnioskowa ć, że atrakcyjne dla osadnictwa s ą miejscowo ści usytuowane w południowej cz ęś ci obszaru gminy, w s ąsiedztwie obszarów przyrodniczo chronionych b ądź w ich granicach (OCHK Borów Tucholskich i obszar natura 2000 Borów Tucholskich), takie jak np. Nowy Bukowiec, Zaj ączek, Mielniczki, Gapica. Prawdopodobnie jest to oferta lokalizacyjna dla osób, które chc ą wybudowa ć drugi dom, wykorzystywany sezonowo np. letni. Pojawiły si ę te ż wnioski dotycz ące zmiany przeznaczenia na nierolnicze sporych areałów gruntów w okolicy jeziora (na południe od jeziora) w obr ębie Czarnylas, wzdłu ż drogi pomi ędzy wsi ą Czarnylas a Wlk. Bukowiec. Dotychczas wyznaczane (wg obowi ązuj ącego dot ąd Studium) tereny dla funkcji rekreacyjnych nie znalazły potwierdzenia w zło żonych wnioskach, by ć mo że świadczy to o braku zainteresowania takim kierunkiem rozwojowym. W rozstrzygni ęciach wst ępnych dot. zło żonych wniosków brano pod uwag ę uwarunkowania środowiska przyrodniczego, w tym progi rozwojowe fizjograficzne wyznaczone w opracowaniu ekofizjograficznym dla poszczególnych miejscowo ści, a tak że wyst ępowanie wysokich klas gruntów rolnych, stan dróg oraz infrastruktury technicznej. Potencjał transurbacyjny (wynikaj ący z warunków dla rozwoju przestrzennego) obszaru gminy oceniono jako umiarkowany, brak te ż szczególnych potrzeb rozwoju funkcji nierolniczych (prognozy demograficzne i prognozy dot. mieszkalnictwa nie wskazuj ą na konieczno ść rezerwowania wi ększych powierzchni na cele zabudowy). Potencjał dla rozwoju funkcji rekreacyjnych, turystycznych jest tak że umiarkowany. Natomiast du ży jest potencjał agroekologiczny, zatem funkcja rolnicza powinna nadal pozosta ć główn ą funkcj ą obszaru gminy Skórcz. Wśród wniosków wyró żniaj ą si ę tak że propozycje lokalizacji w obszarze gminy obszarów na których planowane jest rozmieszczenie urz ądze ń zwi ązanych z produkcj ą energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych – ogniw fotowoltaicznych oraz elektrowni wiatrowych. Wnioski te dotycz ą takich obr ębów geod jak: - Czarnylas – lokalizacja elektrowni wiatrowych oraz ogniw fotowoltaicznych na północ od miejscowo ści przy granicy z gmin ą Bobowo - Wolental – lokalizacja elektrowni wiatrowych na południowy zachód od miejscowo ści, przy granicy obr ębem Czarnylas, - Wielbrandowo- tereny dla ogniw fotowoltaicznych na południowy-zachód od miejscowo ści i elektrownie wiatrowe na południowy wschód od miejscowo ści - Wybudowanie Wielbrandowskie, Ryzowie, Miryce - tereny na styku tych obr ębów dla elektrowni wiatrowych - P ączewo- tereny dla elektrowni wiatrowych na południowy-zachód od miejscowo ści Generalnie uwarunkowania dla lokalizacji tego typu urz ądze ń szczegółowo przebadano w opracowaniu ekofizjograficznym (oprac. „Proeko” Gda ńsk, marzec 2014 r.), na planszach graficznych wskazuj ąc tereny o korzystnych i najkorzystniejszych uwarunkowaniach dla lokalizacji elektrowni wiatrowych. Dla lokalizacji elektrowni wiatrowych istotne s ą monitoringi przyrodnicze – ptaków i nietoperzy, takimi monitoringami obj ęto dotychczas jedynie niewielki fragment obszaru gminy w cz ęś ci północno-zachodniej, na styku z s ąsiedni ą gmin ą. Bardzo istotne jest oddziaływanie akustyczne elektrowni, zatem nale ży bra ć pod uwag ę istniej ące zabudowania, co przy rozproszonych formach zabudowy wyst ępuj ących na wi ększo ści obszaru gminy utrudnia wskazanie niekonfliktowych lokalizacji inwestycji. Przyj ęto w opracowaniu ekofizjograficznym, że niekonfliktowa i bezpieczna odległo ść elektrowni od zabudowa ń mieszkalnych powinna wynosi ć minimum 400-500 m co ju ż powoduje, i ż niektóre z wnioskowanych terenów s ą bardzo w ątpliwe lub wr ęcz wykluczone. W projekcie studium w cz ęś ci kierunkowej wskazano zatem tylko te potencjalne obszary lokalizacji, które s ą zgodne z wytycznymi z opracowania ekofizjograficznego. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 118 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Dla terenów lokalizacji ogniw fotowoltaicznych przyj ęto, i ż nie powinny by ć one sytuowane na gruntach wysokich klas (I-III), gdy ż uznano, i ż produkcja rolna jest w gminie priorytetem.
Pomimo rekomendacji dot. odrzucenia cz ęś ci wniosków postanowiono uwzgl ędni ć ich wi ększo ść , odrzucaj ąc jedynie propozycje ewidentnie niezgodne z przepisami prawa (wymogi dla OCHK) lub dot. terenów poło żonych z dala od istniej ącej zabudowy, których zabudowa byłaby nieracjonalna i ekonomicznie nieuzasadniona. Ostateczne rozwi ązania musz ą zyska ć akceptacj ę organów opiniuj ących i uzgadniaj ących w toku procedury formalnej opracowania. Zostan ą tak że ocenione w prognozie – w procedurze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Wykaz wniosków z proponowanymi rozstrzygni ęciami wst ępnym oraz lokalizacj ą terenów na mapie ewidencyjnej został zamieszczony w dokumentacji planistycznej Studium .
3.9. Stan prawny gruntów
Podstawowa struktura własno ści gruntów w gminie wg ewidencji przedstawia si ę nast ępuj ąco (stan na dzie ń 01.01.2015 r., dane Starostwa Powiatowego )
rodzaj własno ści powierzchnia % w ogólnej gruntów [ha] powierzchni
1 własno ść Skarbu Pa ństwa 2233 23,08
2 własno ść Skarbu Pa ństwa, w 65 0,67 użytkowaniu wieczystym
3 własno ść komunalna 141 1,46
4 własno ść komunalna 2 0,02 w użytkowaniu wieczystym
5 własno ść prywatna osób 6628 68,51 fizycznych
6 własno ść ko ściołów 177 1,83 i zwi ązków wyznaniowych
7 własno ść spółek prawa 15 0,16 handlowego, partii polit.
8 Własno ść spółdzielni 405 4,19
9 Własno ść powiatów 6 0,06
10 Własno ść województwa 2 0,02
RAZEM 9674 100%
Na własno ść Skarbu Pa ństwa składaj ą si ę przede wszystkim grunty le śne, b ędące we władaniu Lasów Pa ństwowych. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 119 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Grunty komunalne obecnie stanowi ą w gminie Skórcz 141 ha (stan na 01.01.2015 r. wg informacji o stanie mienia gminnego) powierzchni terenu, w tym znaczna cz ęść to grunty pod drogami. Dominuje własno ść prywatna gruntów.
Zestawienie gruntów komunalnych (stan na 31.12.2013 r., dane Urz ędu Gminy )
Drogi 101,08 ha Grunty niezabudowane (stare cmentarze, 28,29ha uprawy polowe, nieu żytki, ogródki działkowe, podwórza, dz. dla przepompowni, tereny rekreacyjne, grzebowiska, parki, tereny zakrzewione itp.) Grunty zabudowane (tereny uj ęć wody, 9,40 ha place zabaw, tereny rekreacyjno-sportowe, remizy, świetlice , zbiorniki ppo ż, parkingi, budynki mieszkalne i towarzysz ące zab. mieszkalnej) Grunty w wieczystym u żytkowaniu osób 2,50 ha fizycznych i prawnych grunty zabudowane oddane w trwały zarz ąd 5,51 ha (tereny o światy
Z punktu widzenia projektowania nowego zagospodarowania i zainwestowania wa żne s ą grunty niezabudowane, korzystnie poło żone w stosunku do sieci komunikacji i infrastruktury technicznej. Gmina nie posiada du żej ilo ści gruntów komunalnych wolnych od zainwestowania.
Grunty prywatne osób fizycznych stanowi ą około 68,51% wszystkich gruntów, z tego znaczn ą cz ęść stanowi ą grunty wchodz ące w skład gospodarstw rolnych.
3.10. Wyst ępowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych
Ustawa o ochronie przyrody W gminie Skórcz, spo śród form ochrony przyrody prawnie chronionych, w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie przyrody z dnia 16.04.2004 r. (t. j. Dz.U. z 2013 r. poz. 627, ze zm.) wyst ępuj ą: obszar Natura 2000 – specjalny obszar ochrony ptaków 9 „ Bory Tucholskie” PLB220009 , obejmuj ący południowo-zachodnia cz ęść obszaru gminy; Obszar Chronionego Krajobrazu Borów Tucholskich , obejmuj ący południowo- zachodni ą cz ęść obszaru gminy; 7 pomników przyrody – s ą to drzewa . Ponadto na terenie gminy, zgodnie z ustaw ą o ochronie przyrody, tak jak w całej Polsce, obowi ązuje ochrona gatunkowa ro ślin, zwierz ąt i grzybów .
9 Zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 24, poz. 133), zmienionym rozporz ądzeniem z dnia 29 marca 2012 r. (Dz. U. Nr 0 poz. 358). Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 120 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Informacje szczegółowe na temat składu gatunkowego ro ślin i zwierz ąt wyst ępuj ących na terenie gminy przedstawiono w opracowaniu ekofizjograficznym. Ponadto informacje na temat składu gatunkowego ro ślin i zwierz ąt zawarte s ą w materiałach informacyjnych dotycz ących wyst ępuj ącego w granicach gminy specjalnego obszaru ochrony ptaków „Bory Tucholskie” PLB220009.
Obszar Natura 2000 – specjalny obszar ochrony ptaków „Bory Tucholskie” PLB220009 10 obejmuje obszar ok. 322,5 tys.ha, poło żony w woj. pomorskim i kujawsko- pomorskim. Obszar jest do ść jednolit ą równin ą sandrow ą, rozci ętą dolinami Brdy i Wdy oraz urozmaicon ą licznymi jeziorami, oczkami wodnymi i wzniesieniami o charakterze moreny dennej. Dominuj ą siedliska le śne, głównie bory sosnowe. Typowy obszar młodoglacjalny, obejmuj ący w wi ększo ści jałowe piaski. Rze źba terenu ostoi jest urozmaicona, wyst ępuj ą tu wysoczyzny i rozległe wzgórza, liczne pagórki oraz doliny i rynny. Sie ć wodna jest silnie rozwini ęta (wody zajmuj ą ok. 14% powierzchni). Ostoj ę odwadnia rzeka Brda wraz ze swymi licznymi dopływami, z których najwa żniejszym jest Zbrzyca. Wiele rzek charakteryzuje duży spadek i silny pr ąd. W śród jezior liczne s ą jeziora przepływowe poł ączone z systemem wodnym Brdy; sporo jest jezior oligotroficznych i mezotroficznych, nieliczne s ą eutroficzne, a torfowiskom towarzysz ą dystroficzne. W sumie w obr ębie ostoi jest ok. 60 jezior; najwi ększe Charzykowskie – 1363 ha, za ś najgł ębsze Ostrowite – 43 m. Lasy (ok. 70% obszaru) to głównie bory świe że, ale tak że bagienne i suche; wyst ępuj ą te ż gr ądy, lasy bukowo-dębowe, ł ęgi i olsy. Liczne torfowiska. Grunty orne, ł ąki i pastwiska pokrywaj ą ok. 15% terenu. W obr ębie obszaru wyst ępuje co najmniej 28 gatunków ptaków z Zał. I Dyrektywy Ptasiej, 6 gatunków z PCK. Gniazduje tu 107 gatunków ptaków. W okresie l ęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej nast ępuj ących gatunków ptaków: bielik, kania czarna, kania ruda, podgorzałka, puchacz, rybitwa czarna, rybitwa rzeczna, zimorodek, żuraw, g ągoł, nurog ęś , tracz długodzioby; w stosunkowo wysokim zag ęszczeniu wyst ępuje błotniak stawowy. W okresie w ędrówek wyst ępuje, co najmniej 1% populacji szlaku w ędrówkowego łab ędzia krzykliwego (do 400 osobników) i żurawia (do 1800 osobników na noclegowisku). Zagro żenie dla obszaru stanowią przede wszystkim: eksploatacja torfu, kredy, piasku; zmiany stosunków wodnych, zagro żenie eutrofizacj ą siedlisk oligotroficznych; presja turystyczna, zabudowa letniskowa, zabudowa rozproszona, kłusownictwo, drapie żnictwo ze strony norki ameryka ńskiej, odpady, ścieki, zanieczyszczenie wód, zakładanie upraw plantacyjnych (borówka ameryka ńska). Na obszarze Natura 2000 „Bory Tucholskie” PLB220009 stwierdzono wyst ępowanie wielu chronionych gatunków zwierz ąt – szczegółowo omówiono to zagadnienie w opracowaniu ekofijzograficznym. W obszarze Natura 2000 obowi ązuj ą przepisy ustawy o ochronie przyrody (istotne art. to przede wszystkim art. 33, 34, 36), rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. Nr 25, poz. 133) . Zgodnie z Ustaw ą o ochronie przyrody dla obszaru Natura 2000 sprawuj ący nadzór nad obszarem sporz ądza projekt planu zada ń ochronnych na okres 10 lat (projekt podlega ustanowieniu przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w drodze zarz ądzenia) i projekt planu ochrony (projekt podlega ustanowieniu przez ministra wła ściwego do spraw środowiska w drodze rozporz ądzenia). Dla obszaru opracowano „Dokumentacj ę planu zada ń ochronnych obszaru Natura 2000 Bory Tucholskie PLB220009 w województwie pomorskim i kujawsko-pomorskim” (2012). Plan zada ń ochronnych ustanawiany jest jako akt prawa miejscowego w formie zarz ądzenia, będzie to bezpo średnio oddziaływa ć na organa administracji le śnej, administracji
10 Charakterystyka wg Standardowych Formularzy Danych ( http://natura2000.gdos.gov.pl/ ). Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 121 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński samorz ądowej i terenowe organy administracji rz ądowej, wła ścicieli nieruchomo ści poło żonych w granicach obszaru, przedsi ębiorców prowadz ących działalno ści w granicach obszaru. Plan ten został zatwierdzony przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gda ńsku i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy – Zarz ądzenie z dnia 31 marca 2015 r., Dz. Urz. Woj. Pom. z 09 kwietnia 2015 r. poz. 1161. W przyj ętym „Planie zada ń ochronnych…” jako wskazanie do zmiany „Studium…” dla gminy Skórcz zapisano m.in. Wprowadzenie do studium zapisów zapewniaj ących nielokalizowanie ferm norki ameryka ńskiej w obszarze Natura 2000 Bory Tucholskie w granicach opracowania studium” .
Obszar Chronionego Krajobrazu Borów Tucholskich obejmuje przewa żaj ącą cz ęść Borów Tucholskich w granicach województwa pomorskiego o powierzchni całkowitej 65.780 ha. Obszar stanowi w wi ększo ści równin ę sandrow ą, urozmaicon ą przez liczne zagł ębienia wytopiskowe. O ś hydrograficzn ą obszaru stanowi Wda, płyn ąca w ąsk ą dolin ą, silnie meandruj ąca. Obszar poro śni ęty przez bory sosnowe z zachowanymi fragmentami starodrzewu obj ęty został ochron ą ze wzgl ędu na rozległy i zwarty kompleks borów sosnowych, na wła ściwych im siedliskach i wyst ępowanie licznych reliktów z okresu borealnego oraz bogat ą faun ę i walory krajobrazowe. Zgodnie z uchwał ą Nr 1161/XLVII/10 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 28 kwietnia 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 80, poz. 1455) w obr ębie obszarów chronionego krajobrazu na terenie województwa pomorskiego, w tym OChK Borów Tucholskich obowi ązuj ą m. in. nast ępuj ące przepisy: § 5 Na obszarach chronionego krajobrazu, wymienionych w § 1 ust. 1, rozporz ądzenia wprowadza si ę nast ępuj ące zakazy: 1) zabijania dziko wyst ępuj ących zwierz ąt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronie ń i miejsc rozrodu oraz tarlisk, ło żonej ikry, z wyj ątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynno ści zwi ązanych z racjonaln ą gospodark ą roln ą, le śną, ryback ą i łowieck ą; 2) realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku jego ochronie , udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz 1227 ze zm.); 3) likwidowania i niszczenia zadrzewie ń śródpolnych, przydro żnych i nadwodnych, je żeli nie wynikaj ą one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpiecze ństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urz ądze ń wodnych; 4) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniało ści, w tym kopalnych szcz ątków ro ślin i zwierz ąt, a tak że minerałów i bursztynu; 5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu, z wyj ątkiem prac zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budow ą, odbudow ą, napraw ą lub remontem urz ądze ń wodnych; 6) dokonywania zmian stosunków wodnych, je żeli słu żą innym celom ni ż ochrona przyrody lub zrównowa żone wykorzystanie u żytków rolnych i le śnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka; 7) likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodno-błotnych; 8) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szeroko ści 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyj ątkiem urz ądze ń wodnych oraz obiektów słu żą cych prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, le śnej lub rybackiej. (…) § 7 1. Zakazy, o których mowa w § 5, nie dotycz ą: 1) wykonywania zada ń na rzecz obronno ści kraju i bezpiecze ństwa pa ństwa; 2) prowadzenia akcji ratowniczej oraz działa ń zwi ązanych z bezpiecze ństwem powszechnym; 3) realizacji inwestycji celu publicznego Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 122 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
2. Zakaz, o którym mowa § 5 pkt 2, nie dotyczy: 1) realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, dla których przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko wykazała brak znacz ąco negatywnego wpływu na ochron ę przyrody obszaru chronionego krajobrazu, 2) realizacji przedsi ęwzi ęć potencjalnie mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko dla których organ ochrony środowiska stwierdził brak konieczno ści przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsi ęwzi ęcia na środowisko. (…) 3. Zakazy, o których mowa § 5 ust. 8 oraz § 6, nie dotycz ą: 1) obszarów zwartej zabudowy miast i wsi, w granicach okre ślonych w studiach uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin (lub w równorz ędnych dokumentach planistycznych), gdzie dopuszcza si ę uzupełnianie zabudowy mieszkaniowej i usługowej pod warunkiem wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy od brzegu wód, okre ślonej poprzez poł ączenie istniej ących budynków na przylegaj ących działkach, 2) siedlisk rolniczych - w zakresie uzupełniania istniej ącej zabudowy o obiekty niezb ędne do prowadzenia gospodarstwa rolnego, pod warunkiem nie przekraczania dotychczasowej linii zabudowy od brzegów wód, 3) wyznaczanych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego terenów dost ępu do wód publicznych oraz w zakresie niezb ędnym do pełnienia funkcji pla ż, k ąpielisk i przystani, 4) odcinków pla ż nadmorskich, na których wła ściwy Dyrektor Urz ędu Morskiego dopuszcza sytuowanie sezonowych obiektów budowlanych, 5) istniej ących, obiektów letniskowych, mieszkalnych i usługowych, zrealizowanych na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc przed dniem 1 stycznia 2004 r. - gdzie dopuszcza si ę przebudow ę i modernizacj ę istniej ącego zainwestowania w celu poprawy standardów ochrony środowiska oraz walorów estetyczno- krajobrazowych, pod warunkiem nie zwi ększania powierzchni zabudowy, a tak że nie przybli żania zabudowy do brzegów wód, je żeli w trakcie post ępowania strona wyka że brak niekorzystnego wpływu planowanej inwestycji na chronione w danym obszarze ekosystemy i krajobraz.
Ponadto w wy żej wymienionej uchwale Nr 1161/XLVII/10 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 28 kwietnia 2010 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu w województwie pomorskim (Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 80, poz. 1455) okre śla si ę działania dotycz ące czynnej ochrony ekosystemów le śnych, niele śnych l ądowych i wodnych w obr ębie OChK: Ekosystemy le śne: 1) utrzymanie spójno ści przestrzennej i trwało ści ekosystemów le śnych poprzez ograniczanie ich fragmentacji, zwłaszcza wzdłu ż korytarzy ekologicznych rangi ponadregionalnej i regionalnej oraz przeznaczania na cele niele śne, oraz niedopuszczanie do przeeksploatowania ich zasobów; 2) zwi ększanie istniej ącego stopnia pokrycia terenów drzewostanami, sprzyjanie tworzeniu zwartych kompleksów le śnych o racjonalnej granicy polno-le śnej, wprowadzanie zalesie ń w szczególno ści na takich terenach, gdzie z przyrodniczego i ekonomicznego punktu widzenia jest to mo żliwe np. korytarze ekologiczne; 3) wspieranie procesów naturalnego odnowienia o składzie i strukturze odpowiadaj ącej siedlisku; tam gdzie nie jest to mo żliwe - u żywanie do odnowie ń gatunków wła ściwych siedliskowo z materiału miejscowego pochodzenia; 4) zwi ększanie udziału gatunków domieszkowych i biocenotycznych; tworzenie stref ekotonowych z tych gatunków; 5) pozostawianie drzew o charakterze pomnikowym, przestojów, drzew dziuplastych, cz ęś ci obumarłych a ż do całkowitego ich rozkładu; 6) podejmowanie działa ń w celu ustabilizowania stosunków wodnych, w szczególno ści na siedliskach wilgotnych i bagiennych, (tj. w borach i brzezinach bagiennych, olsach i ł ęgach)
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 123 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
przez budow ę obiektów małej retencji, zgodnie z programami małej retencji województwa pomorskiego; 7) zachowanie i utrzymywanie w stanie zbli żonym do naturalnego istniej ących śródle śnych cieków, mokradeł, polan, torfowisk, wrzosowisk oraz muraw napiaskowych; niedopuszczanie do ich uproduktywnienia i sukcesji; 8) zwalczanie szkodników owadzich i patogenów grzybowych, a tak że ograniczanie szkód łowieckich poprzez zastosowanie metod mechanicznych lub biologicznych; stosowanie środków chemicznych dopuszczalne tylko przy braku alternatywnych metod; 9) ochrona stanowisk chronionych gatunków ro ślin, zwierz ąt i grzybów; w przypadkach stwierdzenia obiektów i powierzchni cennych przyrodniczo (stanowiska ro ślin, zwierz ąt, grzybów rzadkich, chronionych itp. oraz pozostało ści naturalnych ekosystemow) wnioskowanie do wła ściwego organu ochrony przyrody o obj ęcie ich ochron ą; 10) opracowanie i wdra żanie programów czynnej ochrony oraz restytucji gatunków rzadkich i zagro żonych; 11) wykorzystanie lasów dla celów rekreacyjno-krajoznawczych i edukacyjnych winno odbywa ć si ę w oparciu o wyznaczone szlaki turystyczne (zintegrowane i komplementarne ze szlakami turystycznymi, o których mowa w planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego) oraz istniej ące i nowe ście żki edukacyjno-przyrodnicze wyposa żone w elementy infrastruktury turystycznej i edukacyjnej zharmonizowanej z otoczeniem; 12) prowadzenie racjonalnej gospodarki łowieckiej, m.in. poprzez dostosowanie liczebno ści populacji zwierz ąt łownych zwi ązanych z ekosystemami le śnymi do warunków środowiskowych; 13) zwi ększanie przez słu żby le śne i inne stra że nadzoru nad lasami stanowi ącymi i nie stanowi ącymi własno ści Skarbu Pa ństwa, w szczególno ści w zakresie prowadzenia zabiegów piel ęgnacyjnych i hodowlanych, legalno ści pozyskania surowca drzewnego, kłusownictwa, a także przestrzegania przepisów dotycz ących zachowania si ę w lesie.
Ekosystemy ł ąkowe: 1) przeciwdziałanie sukcesji zarastaj ących ł ąk i pastwisk oraz torfowisk bagien i innych podmokło ści, poprzez koszenie lub wypas, a tak że mechaniczne usuwanie samosiewów drzew i krzewów na terenach otwartych, z mo żliwo ści ą pozostawiania k ęp drzew i krzewów jako elementów zwi ększania ró żnorodno ści biologicznej; 2) zachowanie śródpolnych torfowisk, bagien i innych podmokło ści oraz oczek wodnych; 3) wprowadzanie trwałej zabudowy biologicznej – zadarniania, zakrzewiania i zalesienia – na obszarach u żytków rolnych nara żonych na rozwój procesów denudacyjnych i erozyjnych oraz obszarach nieu żytków i zagro żonych susz ą; 4) zachowanie zbiorowisk wydmowych, śródpolnych muraw napiaskowych, wrzosowisk i psiar; 5) propagowanie w śród rolników działa ń zmierzaj ących do utrzymania trwałych u żytków zielonych w ramach zwykłej, dobrej praktyki rolniczej a tak że programów rolno środowiskowych; wspieranie gospodarstw prowadz ących produkcj ę mieszan ą, w tym preferowanie hodowli bydła opartej o naturalny wypas metod ą pastwiskow ą; zaleca si ę ochron ę i hodowl ę lokalnych starych odmian drzew i krzewów owocowych oraz ras zwierz ąt; promowanie agroturystyki i rolnictwa ekologicznego; 6) maksymalne ograniczanie zmiany u żytków zielonych na grunty orne; 7) prowadzenie zabiegów agrotechnicznych zgodnie z wymogami zbiorowisk i zasiedlaj ących je gatunków fauny, zwłaszcza ptaków (odpowiednie terminy, cz ęstotliwo ść i techniki koszenia), w tym powrót do tradycyjnego u żytkowania (koszenie r ęczne) oraz opó źnienie pierwszego pokosu po 15 lipca, a w przypadku ł ąk wilgotnych koszenie we wrze śniu z pozostawieniem pojedynczych kop siana na obrze żach do ko ńca lata; 8) preferowanie biologicznych metod ochrony ro ślin; 9) ochrona zieleni wiejskiej oraz kształtowanie zróżnicowanego krajobrazu rolniczego przez ochron ę istniej ących oraz formowanie nowych zadrzewie ń śródpolnych i przydro żnych; 10) kształtowanie stosunków wodnych na u żytkach rolnych dopuszczalne tylko w ramach racjonalnej gospodarki rolnej, z bezwzgl ędnym zachowaniem w stanie nienaruszonym terenów podmokłych, w tym torfowisk i obszarów wodno-błotnych oraz obszarów źródliskowych cieków;
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 124 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
11) eliminowanie nielegalnego eksploatowania surowców mineralnych oraz rekultywacja terenów powyrobiskowych; w szczególnych przypadkach, gdy w wyrobisku ukształtowały si ę interesuj ące biocenozy wzbogacaj ące lokaln ą ró żnorodno ść biologiczn ą, przeprowadzenie rekultywacji nie jest wskazane, zaleca si ę natomiast podj ęcie działa ń ochronnych w celu ich zachowania; 12) eksploatacja surowców mineralnych przede wszystkim na obszarach obj ętych obecnie wydobyciem, je śli brak przeciwwskaza ń środowiskowych i podejmowanie wydobycia na nowych terenach tylko w sytuacjach gdzie przeciwwskazania środowiskowe nie przewa żaj ą opłacalno ści ekonomicznej, wynikaj ącej z oceny oddziaływania na środowisko; 13) wnioskowanie do wła ściwego organu ochrony przyrody o obj ęcie ochron ą prawn ą wa żnych stanowisk gatunków chronionych i rzadkich ro ślin, zwierz ąt i grzybów, tak że ekosystemów i krajobrazów; opracowanie i wdra żanie programów reintrodukcji, introdukcji oraz czynnej ochrony gatunków rzadkich i zagro żonych zwi ązanych z niele śnym ekosystemami l ądowymi; 14) utrzymywanie i w razie konieczno ści odtwarzanie lokalnych i regionalnych, niele śnych korytarzy ekologicznych; 15) prowadzenie racjonalnej gospodarki łowieckiej, m.in. poprzez dostosowanie liczebno ści populacji zwierz ąt łownych zwi ązanych z ekosystemami otwartymi do warunków środowiskowych.
Ekosystemy wodne: 1) zachowanie i ochrona ekosystemów wod powierzchniowych (naturalnych i sztucznych, płyn ących i stoj ących, w tym starorzeczy) wraz z pasem ro ślinno ści okalaj ącej; 2) utrzymanie i odtwarzanie dro żno ści biologicznej rzek jako elementów korytarzy ekologicznych poprzez zaniechanie budowy nowych pi ętrze ń dla celów energetycznych oraz poprzez budow ę urz ądze ń umo żliwiaj ących w ędrówk ę organizmów wodnych w miejscach istniej ących przegród; 3) tworzenie stref buforowych wokół zbiorników wodnych w postaci pasów zadrzewie ń i zadrzewie ń oraz trwałych u żytków zielonych, celem ograniczenia spływu substancji biogennych i zwi ększenia bioró żnorodno ści biologicznej; 4) prowadzenie prac regulacyjnych rzek tylko w zakresie niezb ędnym dla rzeczywistej ochrony przeciwpowodziowej, zaleca si ę utrzymanie i odtwarzanie meandrów na wybranych odcinkach cieków; 5) zachowanie i wspomaganie naturalnego przepływu wód na obszarach mi ędzywala; zaleca si ę stopniowe przywracanie naturalnych procesów kształtowania i sukcesji starorzeczy poprzez naturalne wylewy; 6) zwi ększanie małej retencji wodnej w ramach programu małej retencji, przy czym zbiorniki takie winny równocze śnie wzbogaca ć ró żnorodno ść biologiczn ą terenu, uwzgl ędniaj ąc starorzecza i lokalne obni żenia terenu; w miar ę mo żliwo ści technicznych i finansowych zaleca si ę odtwarzanie funkcji obszarów źródliskowych i innych siedlisk hydrogenicznych o dużych zdolno ściach retencyjnych; 7) ograniczanie intensywno ści zagospodarowania stref przybrze żnych, zwłaszcza na skarpach rzecznych i jeziornych, w celu zachowania ci ągów krajobrazowych oraz ochrony samych skarp przed ruchami masowymi ziemi; 8) ochrona zlewni bezpo średniej jezior - w szczególno ści jezior lobeliowych - przed zainwestowaniem i u żytkowaniem powoduj ącym nasilenie procesów eutrofizacji; 9) rozpoznanie okresowych dróg migracji zwierz ąt, których rozwój zwi ązany jest bezpo średnio ze środowiskiem wodnym (w szczególno ści płazów) oraz podejmowanie działa ń w celu ich ochrony; 10) zapobieganie obni żaniu zwierciadła wód podziemnych, w szczególno ści poprzez ograniczanie budowy urz ądze ń drenarskich i rowów odwadniaj ących na gruntach ornych, ł ąkach i pastwiskach w dolinach jeziornych i rzecznych oraz na kraw ędzi tarasów zalewowych; 11) gospodarka rybacka na wodach powierzchniowych powinna wspomaga ć ochron ę gatunków zagro żonych oraz promowa ć gatunki o pochodzeniu lokalnym, prowadz ąc do uzyskania struktury gatunkowej i wiekowej ryb wła ściwej dla danego typu wód; 12) wnioskowanie do wła ściwego organu ochrony przyrody celem obejmowania ochron ą prawn ą zachowanych w stanie zbli żonym do naturalnego fragmentów ekosystemów wodnych oraz stanowisk gatunków chronionych i rzadkich reprezentatywnych dla ekosystemów hydrogenicznych; 13) opracowanie i wdro żenie programów restytucji oraz czynnej ochrony rzadkich i zagro żonych gatunków zwierz ąt, ro ślin i grzybów bezpo średnio zwi ązanych z ekosystemami wodnymi; Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 125 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
14) zachowanie i ewentualnie odtwarzanie korytarzy ekologicznych opartych o ekosystemy wodne celem zachowania dróg migracji gatunków zwi ązanych z wod ą.
Użytki ekologiczne – dotychczas nie ustanowiono takich na terenie gminy.
Pomniki przyrody W gminie Skórcz znajduje si ę 7 zatwierdzonych pomników przyrody (pojedyncze drzewa): Lp Nr w Przedmiot ochrony Wymiary pomnika Wła ściciel lub Stan rejestr zarz ądca zachowania ze WKP 1 710 Żywotnik zachodni Obwód pnia 1,45m Parafia w Dobry Wysoko ść 8m Czarnymlesie Wiek 89lat 2 711 lipa drobnolistna obwód pnia 2,65m Cmentarz parafii w Dobry wysoko ść 21m Czarnymlesie wiek 109 lat 3 712 Dąb bezszypułkowy Obwód pnia 3,15m Park w Mirycach Dobry Wysoko ść 21m własno ść gmina Skórcz Wiek 189 lat 4 713 Grupa drzew Obwod pni od 0,82m Cmentarz Średni obro śni ętych do 3,5 m ewangelicki w bluszczem klony 6szt, Wysoko ść 8-20m Ryzowiu własno ść lipy 3 szt, jesion 1 szt, gmina buk 1 szt Wiek ok. 186 lat 5 714 Buk zwyczajny Obwod pnia 3,80m Le śniczówka Dobry Wysoko ść 22m Zaj ączek, Nadle śnictwo Wiek 176 lat Lubichowo 6 --- Dąb Obwod pnia 4,20m Le śniczówka Dobry Wysoko ść 23m Zaj ączek, Nadle śnictwo Wiek -206 lat Lubichowo 7 ---- Dąb Obwod pnia 3,40m Le śniczówka Dobry Wysoko ść 25m Zaj ączek, nadle śnictwo Wiek 156lat Lubichowo
Obowi ązuj ą dla nich przepisy ustawy o ochronie przyrody.
Ochrona gatunkowa ro ślin zwierz ąt i grzybów Szczegółowe omówienie w oprawianiu ekofizjograficznym. Wg inwentaryzacji przyrodniczej gminy na jej terytorium wyst ępuj ą m. inn. nast ępuj ące ro śliny chronione: mącznica lekarska, kopytnik pospolity, turzyca piaskowa, konwalia majowa, kruszyna pospolita, marzanka wonna, bluszcz pospolity, kocanki piaskowe, bagno zwyczajne, widłak jałowcowaty, gr ąż el żółty, paprotka zwyczajna, kalina koralowa, barwinek pospolity, pierwiosnek lekarski, a tak że ro śliny rzadkie takie jak wil żyna bezbronna.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 126 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Fauna chroniona na terenie gminy reprezentowana jest przez szereg gatunków, które wyst ępuj ą tak że na terenie całego kraju, w śród nich s ą tak że wyst ępuj ące rzadziej, takie jak np. dzi ęcioł czarny, dzi ęcioł średni, zimorodek zwyczajny, przepiórka, żuraw, świergotek polny. Wskazana jest weryfikacja i aktualizacja danych zawartych w dotychczasowych inwentaryzacjach przyrodniczych, gdy ż wykonane były ju ż dawno (1996 r).
Formy ochrony przyrody w otoczeniu gminy W regionalnym otoczeniu gminy znajduje si ę szereg ustanowionych form ochrony przyrody i krajobrazu, ich lista zamieszczona została w opracowaniu ekofizjograficznym. S ą to rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000.
Ustawa o lasach Lasy w gminie Skórcz to w wi ększo ści lasy Skarbu Pa ństwa, administrowane przez Nadle śnictwo Starogard i Nadle śnictwo Lubichowo. Do lasów ochronnych w granicach gminy nale żą : lasy wodochronne (zasi ęg wskazano na planszach graficznych opracowania ekofizjograficznego), a tak że lasy „w miastach i wokół miast” zwi ązane z otoczeniem miasta Skórcz. Lasy podlegaj ą ustawowej ochronie, zmiana ich przeznaczenia na inne niele śne cele wymaga uzyskania odpowiednich zgód, które mo żna uzyska ć jedynie w procedurze miejscowego planu.
Ustawa o ochronie gruntów rolnych i le śnych Dla gminy Skórcz ze wzgl ędu na istniej ące uwarunkowania istotna jest przede wszystkim kwestia ochrony gruntów rolnych, ale i le śnych. Wyst ępuj ą tu ograniczenia dotycz ące zmiany sposobu u żytkowania, i tak w przypadku zmiany przeznaczenia : • gruntów le śnych stanowi ących własno ść Skarbu Pa ństwa – wymagane jest uzyskanie zgody Ministra Środowiska; • pozostałych gruntów le śnych wymagane jest uzyskanie zgody marszałka województwa wyra żonej po uzyskaniu opinii izby rolniczej, • gruntów rolnych klas I-III (niezale żnie od wielko ści areału) - wymagane jest uzyskanie zgody Ministra Rolnictwa i rozwoju Wsi,
Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Ochronie prawnej podlegaj ą zabytki rejestrowe, a tak że zabytki figuruj ące w ewidencji zabytków. Wokół miasta Skórcza, które stanowi zabytkowy wpisany do rejestru układ urbanistyczny obowi ązuj ą ustanowione decyzj ą o wpisie strefy ochrony konserwatorskiej. Ochronie podlegaj ą tak że wszelkie stanowiska i strefy ochrony archeologicznej. Lokalizacje obiektów i obszarów zabytkowych, chronionych pokazano na planszach graficznych Studium.
Forma ochrony zabytków zgodnie z przepisami ustawy s ą tak że zapisy miejscowych planów, jednak że w gminie Skórcz brak jest jakiegokolwiek planu sporz ądzonego po 2003 r., a wcze śniejsze planu w tym tzw. plan ogólny gminy stracił moc na podstawie ustawy z 2003 r.
Gmina dotychczas nie sporz ądziła gminnej ewidencji zabytków ani gminnego programu opieki nad zabytkami.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 127 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Wykaz zabytków rejestrowych, a tak że wg wojewódzkiej ewidencji oraz wykaz stanowisk archeologicznych w woj. ewidencji zabytków przedstawiono w pkt. 3.6 uwarunkowa ń.
Prawo geologiczne i górnicze Na terenie gminy Skórcz nie wyst ępuj ą żadne ustanowione tereny b ądź obszary górnicze.
Strefy ochronne uj ęć wód podziemnych i obszary ochronne GZWP Gmina nie le ży w granicach GZWP ani w zasi ęgu ich stref. Gminne uj ęcia wód podziemnych w P ączewie, Wolentalu posiadaj ą strefy ochrony bezpo średniej, zawieraj ące si ę w granicach działek uj ęcia. W strefach tych obowi ązuj ą przepisy ustawy prawo wodne oraz zapisy odpowiednich decyzji. Uj ęcia w Barło żnie i w Czarnymlesie nie posiadaj ą wyznaczonych stref ochronnych. Dla wy żej wymienionych uj ęć nie wyznaczono stref ochrony po średniej.
Dla uj ęcia wody w Ryzowiu ustanowiono Rozporz ądzeniem nr 3/2014 Dyrektora Regionalnego Zarz ądu Gospodarki Wodnej w Gda ńsku z dnia 24 stycznia 2014 r. stref ę ochronn ą uj ęcia wód podziemnych, rozporz ądzenie opublikowano w Dz. Urz, Woj. Pom. z dn. 4 kwietnia 2014 r. poz. 1366. Na terenie tej strefy wprowadzono zgodnie z przepisami ustawy prawo wodne zakazy i nakazy, najistotniejszy z nich dotyczy zakazu lokalizowania budownictwa mieszkaniowego, usługowego, handlowego, przemysłowego i turystycznego bez podł ączenia do zbiorczej kanalizacji sanitarnej.
3.11. Wyst ępowanie obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych Omówiono zagadnienie w pkt rozdz. 3.7 zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i ich mienia.
3.12. Wyst ępowanie udokumentowanych złó ż kopalin oraz zasobów wód podziemnych
Udokumentowane zło ża kopalin Omówiono w rozdz. 3.5.
Zasoby wód podziemnych Zaopatrzenie w wod ę miejscowo ści na terenie gminy zapewniaj ą gminne wiejskie uj ęcia wody wraz z sieci ą wodoci ągow ą doprowadzaj ącą wod ę do prawie 90% mieszka ńców gminy (stan na koniec 2012 r). Informacje na temat uj ęć przedstawiono w rozdz. 3.14. dot. infrastruktury technicznej. Obszar gminy poło żony jest poza głównymi zbiornikami wód podziemnych (GZWP) wyznaczonymi na terenie całego kraju.
3.13. Wyst ępowanie terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych Nie wyst ępuj ą na terenie gminy Skórcz .
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 128 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
3.14. Stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopie ń uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami
3.14. 1. Stan systemów komunikacji INFRASTRUKTURA DROGOWA Zestawienie dróg (numeracja, długo ść , szeroko ść , klasa, stan techniczny). Gmina Skórcz poło żona jest w południowej cz ęś ci województwa pomorskiego, peryferyjnie w stosunku do podstawowego układu transportowego województwa pomorskiego, na skraju pasma oddziaływania, Korytarza Nadwi ślańskiego przynale żą cego do nr VI Transeuropejskiej Sieci Transportowej11, do którego przynale żą autostrada A1 zlokalizowana na skraju południowo-wschodniej cz ęś ci gminy, oraz linia kolejowa 131 i droga krajowa 91.
Główne elementy układu transportowego w gminie Skórcz to drogi wojewódzkie nr12: 214 relacji Warlubie – Skórcz - Ko ścierzyna – Puzdrowo - Sierakowice - L ębork – Łeba, 222 relacji Skórcz - Starogard Gda ński - Godziszewo - Gda ńsk, 231 relacji DK91 Kolonia Ostrowicka - Skórcz, 234 relacji Skórcz - Morzeszczyn - DK91 Gniew 623 relacji Rakowiec (DK91) - Bielsk - Majewo - Lipia Góra - Barło żno - Mirotki (DW231).
Pozostałymi elementami układu transportowego gminy Skórcz s ą drogi powiatowe i gminne.
Tabela 1: Zestawienie dróg wojewódzkich na terenie gminy13. Nr Długo ść Szeroko ść Klasa Rodzaj Lp Nazwa drogi Km drogi drogi [km] [m] techniczna nawierzchni Granica gminy/miasta Skórcz - Wlk. 138+584 - 1 214 5,55 6,0 G bitumiczna Bukowiec - granica 144+134 gminy Skórcz/Lubichowo Granica gminy/miasta 56+400 - 2 222 Skórcz - P ączewo - 7,020 6,0-7,0 Z bitumiczna 63+420 granica gmin Skórcz/Bobowo Granica gminy/miasta 0+964 – 3 231 Skórcz - Mirotki - 6,234 5,0-5,7 Z bitumiczna 7+198 granica gmin Skórcz/Sm ętowo Obwodnica Skórcza 0+000 – - Wielbrandowo - 0+460 i 4 234 5,537 5,5-6,0 Z bitumiczna granica gmin 1+181 - Skórcz/Bobowo (z 6+257
11 Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego 2009 12 Zarz ądzenie nr 74 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 2.12.2008 w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim 13 Informacje z ZDW Gda ńsk Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 129 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
wyj. miasta) Granica gmin Skórcz/Morzeszczyn 11+873 - 5 623 4,457 5,0-5,5 Z bitumiczna - Barło żno - Mirotki 16+330 (DW231). RAZEM 28,798
Dodatkowo wg ewidencji ZDW w Gda ńsku, w ci ągu dróg wojewódzkich w gminie Skórcz wyst ępuj ą nast ępuj ące elementy: skrzy żowania DW214 - 6 DW222 - 9 DW231 - 6, DW234 - 3 DW623 - 5 Przystanki autobusowe: DW214 - 2 bez zatok DW222 - 5, w tym 2 z zatokami DW231 - 9 bez zatok, DW234 - 5 w tym 1 z zatoką, DW623 - 4 bez zatok
Tabela 2: Zestawienie dróg powiatowych na terenie gminy14. Rodzaj Długo ść Szeroko ś Nr nawierzch Lp Nazwa drogi Kilometra ż całkowita ć jezdni drogi ni [km] [m] bitum Pączewo (DW222) - Wlk. 0+000 - 1 2719G 5,84 4,0-4,5 5,84 Bukowiec (DW214) 5+840 Drewniaczki (DW214) - 0+000- 2 2732G 1,4 5,0 1,4 Ocypel 1+400 0+000 - 3 2738G Miryce - Barło żno 3,278 5,0 3,278 3+278 Barło żno - granica gminy 0+000 - 4 2739G 1,876 3,0-5,0 1,876 (Kierwałd) 1+876 RAZEM 12,394 12,394
Drogi powiatowe o ł ącznej długo ści 12,39 w posiadaj ą klas ę techniczn ą drogi lokalnej L oraz no śno ść 80 kN/o ś.
Tabela 2: Zestawienie dróg gminnych15. Długo ść Lp Nr Opis przebiegu [km] Od skrzy żowania z DG 243002G do zachodniej granicy gminy, w 1 243001G 1,8 kierunku m. Zelgoszcz Od skrzy żowania z DP2719G w m. Czarnylas do zachodniej 2 243002G 2,9 granicy gminy, w kierunku m. Zelgoszcz
14 Informacje z Powiatowego Zarz ądu Dróg w Starogardzie Gda ńskim 15 Opracowanie własne – długo ść z dokładno ści do 100 m – mierzone na mapie
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 130 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Od skrzy żowania z DG 243002G do północnej granicy gminy, w 3 243003G 1,9 kierunku m. Wysoka Od skrzy żowania z DP2719G w m. Czarnylas do północnej granicy 4 243004G 1,8 gminy Od skrzy żowania z DW222 przez skrzy żowanie z DP2719G w m. 5 243005G 1,5 Pączewo do północnej granicy gminy Od skrzy żowania z DW222 w m. P ączewo do wschodniej granicy 6 243006G 1,6 gminy w kierunku m. Grabowo Bobowskie Od skrzy żowania z DW222 w m. Wolental do północno-wschodniej 7 243007G 2,4 granicy gminy w kierunku m. Grabowo Bobowskie Od skrzy żowania z DW222 w m. Wolental przez skrzy żowanie z 8 243008G DW234 w m. Wielbrandowo do północno-wschodniej granicy 4,4 gminy w kierunku m. Grabowo Bobowskie Od skrzy żowania z DP2719G w m. Czarnylas do skrzy żowania z 9 243009G 2,5 DW222 w m. Wolental Od skrzy żowania z DP2719G w m. Wielki Bukowiec przez 10 243010G 4,2 DG243011G (wspólny przebieg) do skrzy żowania z DG243009G Od skrzy żowania z DG243009G w m. Czarnylas, przez m. Kranek 11 243011G oraz skrzy żowanie z DW222 (obwodnica m. Skórcz) do 5,8 skrzy żowania z DW234 Od skrzy żowania z DP2719G i DG243010G w m. Wielki Bukowiec 12 243012G 2,8 do skrzy żowania z DW214 w m. Nowy Bukowiec 13 243013G Od skrzy żowania z DW214 do skrzy żowania z DG243011G 2,5 Od skrzy żowania z DW234 w m. Skórcz przez Wybudowania 14 243014G 2,5 Wielbrandowskie do skrzy żowania z DW234 m. Wielbrandowo Od skrzy żowania z DG24014G w przez skrzyżowanie z DP2738G 15 243015G 4,7 do skrzy żowania z DW623 m. Mirotki Od skrzy żowania z DG24014G do skrzy żowania z DP2739G w m. 16 243016G 4,3 Barło żno Od skrzy żowania z DG24014G w kierunku wschodniej granicy 17 243017G 1,3 gminy Od skrzy żowania z DG24016G w kierunku wschodniej granicy 18 243018G 1,2 gminy i m. Kierwałd Od skrzy żowania z DW623 w pobli żu m. Barło żno w kierunku 19 243019G 2 południowo-wschodniej granicy gminy i m. Bobrowiec Od skrzy żowania z DW231 w m. Miryce do skrzy żowania z 20 243020G 1,3 DP2738G Od skrzy żowania z DW231 w m. Ryzowie przez m. Mieliczki w 21 243021G 3,3 kierunku południowej granicy gminy i m. Osiek Od skrzy żowania z DW231 w m. Mirotki w kierunku południowej 22 243022G 4 granicy gminy 23 243023G Od skrzy żowania z DW231 w kierunku południowej granicy gminy 2,2
RAZEM 62,9
Prawie wszystkie drogi wojewódzkie w gminie Skórcz zbiegaj ą si ę w mie ście Skórcz. Jedynie DW623 poło żona jest peryferyjnie w stosunku do miasta, przebiega od DW231, przez m. Barło żono do m. Rakowiec na DK91. Drogi DW214 i 222 zwłaszcza na ci ągu Starogard Gda ński - Skórcz - Warlubie, prowadz ą głównie ruch tranzytowy, w drugiej kolejno ści obsługuj ą stricte obszar gminy.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 131 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Drogi wojewódzkie: Nr 214: na odcinku od Skórcza do m. Drewniaczki droga przebiega w terenie zalesionym. Na całym odcinku nawierzchnia jest w średnim stanie technicznym, wyst ępuj ą ubytki, połamane kraw ędzie, nierówno ści, które kwalifikuj ą drog ę do remontu, b ądź przebudowy. Droga posiada oznakowanie poziome w postaci linii segregacyjnej, konieczne do poprawy. Skrzy żowanie w m. Wielki Bukowiec z DP 2719G charakteryzuje si ę ograniczon ą widoczno ści ą, brakiem czytelno ści, sugeruje si ę przebudow ę, b ądź zmian ę przebiegu drogi wojewódzkiej w tym rejonie, co mogłoby wpłyn ąć na popraw ę warunków u żytkowania i parametrów bezpiecze ństwa ruchu.
Nr 222 odcinek od północnej granicy gminy do miasta Skórcz: nawierzchnia w do ść dobrym stanie technicznym, wyst ępuj ą lokalne sp ękania, ubytki i łaty, połamane kraw ędzie, braki w poboczach. Na doje ździe do miasta Skórcz odcinek DW222 został przebudowany i wchodzi w zakres obwodnicy miasta. Droga wyposa żona jest w elementy oznakowania pionowego, słupki prowadz ące, elementy bezpiecze ństwa ruchu drogowego jak bariery energochłonne oraz lini ę segregacyjn ą i przej ścia dla pieszych.
Nr 231 odcinek od południowej granicy gminy - miasto Skórcz: stan techniczny całego przebiegu drogi dobry. Nawierzchnia nie jest zniszczona, posiada lokalne sp ękania i ubytki nie wpływaj ące na globalny odbiór i komfort u żytkowania, połamane kraw ędzie, wyst ępuje problem z odwodnieniem jezdni. W ci ągu drogi wyst ępuj ą słupki prowadz ące oraz oznakowanie poziome w postaci linii kraw ędziowych, lokalnie do uzupełnienia.
Nr 234 miasto Skórcz - północno-wschodnia granica gminy w kierunku Gniewu: stan techniczny nawierzchni średni, fragmentami jest zniszczona, wyst ępuj ą ubytki, sp ękania i nierówno ści powierzchni, połamane kraw ędzie, miejsca licznych napraw. Zarówno na odcinku szlakowym jak i w m. Wielbrandowo brak oznakowania poziomego.
Nr 623: od skrzy żowania z DW231w Mirotkach w kierunku wschodniej granicy gminy. Na odcinku Mirotki - Barło żno droga posiada jezdni ę o nawierzchni w dobrym stanie, wyst ępuj ą co prawda lokalne sp ękania i wykruszenia kraw ędzi, nie wpływaj ą jednak na komfort użytkowania. Natomiast na pozostałym odcinku wraz z przej ściem przez miejscowo ść Barło żno, nawierzchnia jest zniszczona, nierówna, posiada ubytki, sp ękania i połamane kraw ędzie, co kwalifikuje j ą do remontu. Mankamentem dróg wojewódzkich s ą drzewa niejednokrotnie w skrajni drogi.
Drogi powiatowe Drogi powiatowe w gminie Skórcz stanowi ą stosunkowo niewielki odsetek całkowitej sieci drogowej gminy, charakteryzuj ą si ę w klas ą techniczn ą drogi lokalnej L, no śno ści ą 80 kN/o ś. Wszystkie drogi posiadaj ą nawierzchni ę bitumiczn ą, w do ść dobrym stanie technicznym. Wyst ępuj ą braki w oznakowaniu poziomym i pionowym oraz w urządzeniach bezpiecze ństwa ruchu drogowego oraz drzewa w skrajni. Szeroko ść kształtuje si ę w granicach 4,0-4,5-5,0 m, zaw ęż enie do 3,0 m wyst ępuje jedynie na drodze 2739G w kierunku Kierwałdu. Na odcinku tym droga posiada nawierzchni ę o połamanych kraw ędziach, licznych ubytkach i generalnie do ść zdegradowanej powierzchni. W ci ągu dróg powiatowych wyst ępuje wyra źny problem z odwodnieniem. Zauwa ża si ę, i ż wykonuje si ę remonty cz ąstkowe nawierzchni drogi i przebudow ę chodników bez wykonywania odpowiedniego odprowadzenia wód deszczowych, co w razie du żych opadów skutkowa ć mo że zalewaniem okolicznych posesji. Sytuacj ę tak ą zaobserwowano w m. Wielki Bukowiec, Czarnylas, P ączewo, Od opisanego stanu generalnego odbiega droga powiatowa nr 2732G, która była stosunkowo niedawno przebudowana, nawierzchnia jest w bardzo dobrym stanie technicznym, oznakowanie poziome jest widoczne, przy kraw ędziach zlokalizowane s ą słupki prowadz ące z hektometra żem, przekrój jest jednorodny.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 132 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Drogi gminne Drogi gminne o ł ącznej długo ści ok. 62,9 km, charakteryzuj ą si ę zró żnicowan ą nawierzchni ą, od gruntowej, przez ró żne utrwalenia/utwardzenia, po bitumiczn ą, wyst ępuj ą zmiany nawierzchni w ci ągu jednego odcinka drogi. Odnotowa ć mo żna braki w wyposa żeniu w oznakowanie pionowe i poziome, oraz w odpowiedni ą ilo ść elementów bezpiecze ństwa ruchu pieszego, chodników, o świetlenia.
W 2008 roku do u żytku został oddana autostrada A1, przebiegaj ąca na niewielkim odcinku skrajem południowo wschodniej cz ęś ci gminy Skórcz. Obszar gminy nie ma bezpo średniego dost ępu do autostrady, najbli ższy w ęzeł znajduje si ę w Kopytkowie oraz w pobli żu miejscowo ści Pelplin, w zwi ązku z tym odcinek drogi nie zaliczany jest do podstawowego układu sieci drogowej gminy.
Łączna długo ść podstawowego układu dróg w gminie wynosi 104,09 km, z czego dróg gminnych jest ok. 62,9 km co stanowi 60,4% udziału w długo ści wszystkich dróg w gminie. Długo ść dróg wojewódzkich - 28,80 km a powiatowych 12,39 km. Długo ści tych dróg stanowi ą odpowiednio 27,7% i 11,9% udziału w cało ści. Gęsto ść dróg w gminie wynosi 107,3 km dróg na 100 km 2 powierzchni gminy, natomiast ilo ść dróg ogółem przypadaj ąca na 1000 mieszka ńców gminy to wielko ść - 20,82 km.
Długo ść całkowita elementów podstawowej sieci drogowej w odniesieniu do powierzchni jak i ilo ści mieszka ńców gminy przekłada si ę na wysokie wska źniki okre ślaj ące stopie ń i jako ść wyposa żenia gminy w infrastruktur ę drogow ą. Parametry te kształtuj ą si ę na wysokim poziomie w stosunku do innych gmin województwa. Jednocze śnie sie ć dróg w gminie pod kątem długo ści jak i g ęsto ści jest wystarczaj ąca do obsługi zarówno samego terenu gminy jak i umo żliwienia poł ącze ń na zewn ątrz.
Bezpiecze ństwo ruchu drogowego w obszarze gminy. Na podstawie danych zawartych w Systemie Ewidencji Wypadków i Kolizji SEWIK przygotowano analiz ę pod k ątem oceny bezpiecze ństwa ruchu drogowego w gminie Skórcz w powiecie starogardzkim w okresie lat 2009-2013. Podczas badanego pi ęcioletniego okresu w gminie doszło do 41 wypadków drogowych, w których 48 osób zostało rannych a 6 osób zgin ęło. Koszty wy żej wymienionych wypadków to ł ącznie 24 mln 720 tys. zł. W tabeli 3 przygotowano zestawienie o wypadkach, ofiarach, kosztach i wska źnikach ryzyka w gminie Skórcz z podziałem na lata. O 1/3 mniejsza liczba wypadków przypadaj ących na lata 2011 i 2012 (po 6 wypadków na rok), w stosunku do lat 2009 i 2010 (po 9 wypadków na rok) mogłaby sugerować tendencje malej ące liczby wypadków. W 2013 roku odnotowano jednak największ ą liczb ę wypadków drogowych w stosunku do lat ubiegłych – stanowi ącą blisko 30% ogólnej liczby wypadków w gminie.
Tabela 3. Zestawienie danych o wypadkach drogowych i ofiarach wypadków w gminie Skórcz w latach 2009-2013. Ofiary Wypadki Wska ź Ofiary śm. Wska Ofiary Wska ź Koszty RO ranne nik źnik nik K Licz Licz Licz Licz Licz % % ryzyka % ryzyka % ryzyka % ba ba ba ba ba 200 21, 27, 33, 27, 23, 9 13 144 2 22 15 167 5,74 9 95 08 33 78 22 201 21, 27, 16, 25, 19, 9 13 144 1 11 14 156 4,76 0 95 08 67 93 24 201 14, 10, 16, 11, 12, 6 5 83 1 1 6 100 3,16 1 63 42 67 11 78 201 14, 14, 0,0 12, 8,5 6 7 117 0 0 7 117 2,10 2 63 58 0 96 0 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 133 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
201 28, 20, 33, 22, 36, 11 10 91 2 18 12 109 8,96 3 83 83 33 22 26 Su 10 10 100 24,7 10 41 48,0 48 117 6 15 54 132 ma 0,0 0,0 ,0 2 0,0
*wska źnik ryzyka – l.ofiar/100 wypadków
Analizowan ą gmin ę Skórcz porównano, pod k ątem ryzyka bycia ofiar ą wypadku drogowego, do pozostałych gmin powiatu starogardzkiego. Dla poszczególnych gmin powiatu wyznaczono wska źnik demograficzny okre ślaj ący liczb ę ofiar w gminie przypadaj ącą na 1000 mieszka ńców. W oparciu o wyznaczone wska źniki okre ślono poziom bezpiecze ństwa ruchu drogowego w gminie jako wzgl ędnie bezpieczny, co oznacza że liczba ofiar przypadaj ących na 1000 mieszka ńców jest mniejsza od średniej liczby ofiar/1000 mk. przypadaj ącej na gmin ę w powiecie. Na rysunku 1 przedstawiono ranking gmin w powiecie starogardzkim wg poziomów BRD, w tabeli 4 zestawiono dane o wypadkach, ofiarach i wska źnikach demograficznych w poszczególnych gminach. Liczba wypadków drogowych w gminie Skórcz stanowi jedynie 4,4% ogólnej liczby wypadków w powiecie starogardzkim, ofiary ranne to 4,1% wszystkich rannych, ofiary śmiertelne stanowi ą natomiast blisko 10% ogółu ofiar śmiertelnych.
Tabela 4. Zestawienie danych o wypadkach drogowych i ofiarach wypadków w powiecie starogardzkim w latach 2009-2013.
Ofiary Wypadki Ofiary ranne Ofiary śmiertelne Of/100 Gmina Liczb Liczb Liczb Liczb 0 mk % % % % a a a a Bobowo 28 3,03 36 3,07 2 3,28 39 3,07 13 Czarna Woda 23 2,49 30 2,56 3 4,92 33 2,56 10 Kaliska 39 4,23 49 4,18 7 11,48 53 4,18 11 Lubichowo 40 4,33 52 4,44 1 1,64 56 4,44 9 Osieczna 12 1,30 14 1,19 4 6,56 15 1,19 6 Osiek 23 2,49 31 2,65 1 1,64 34 2,65 13 Skarszewy 102 11,05 141 12,03 9 14,75 153 12,03 5 Skórcz 41 4,44 48 4,10 6 9,84 52 4,10 5 Sm ętowo 17 1,84 23 1,96 3 4,92 25 1,96 5 Graniczne Starogard 486 52,65 609 51,96 18 29,51 661 51,96 10 Gda ński Zblewo 112 12,13 139 11,86 7 11,48 151 11,86 13 100,0 100,0 100,0 100,0 SUMA 923 1172 61 1272 8 0 0 0 0
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 134 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Poziomy brd w gminach powiatu starogardzkiego w latach 2009-2013
14 poziom niebezpieczny 12 poziom zagrożony 10 poziom względnie bezpieczny 8 6 4 Liczba Liczba wypadków 2 0
Powiat
Rys. 1. Rozkład liczby ofiar/100 wypadków w poszczególnych gminach w powiecie starogardzkim według poziomu bezpiecze ństwa. Lata 2009-2013
Ponad 68% sprawców wypadków w analizowanej gminie to osoby kieruj ące pojazdami. Spowodowali oni 28 wypadków drogowych, w których śmier ć poniosły dwie osoby a 38 zostało rannych. Połowa wypadków spowodowanych przez kierowców to wypadki, których przyczyn ą jest nadmierna pr ędko ść (14 wypadków, 21 ofiar rannych, 1 ofiara śmiertelna). W ramach analizy wskazano rodzaj wypadków drogowych, do których dochodzi w gminie Skórcz najcz ęś ciej. Regularnie w gminie dochodzi do wypadków typu: najechanie na pieszego – wypadki te stanowi ą ponad 22% ogólnej liczby wypadków drogowych w gminie, najechanie na drzewo (19%), zderzenia boczne (17%), zderzenie czołowe (15%).
W tabeli 5 wskazano wypadki drogowe wyst ępuj ące w gminie Skórcz zale żnie od kategorii drogi. Drogi na których rejestruje si ę najwi ększ ą liczb ę wypadków (blisko 2/3) to drogi wojewódzkie. W 30 wypadkach drogowych odnotowanych na drogach wojewódzkich rannych zostało 35 osób (73% wszystkich rannych), 4 osoby odniosły obra żenia śmiertelne (67% ogólnej liczby ofiar śmiertelnych).
Tabela 5. Zestawienie danych o wypadkach drogowych i ofiarach wypadków na poszczególnych drogach w gminie Skórcz w latach 2009-2013. Wypadki Ofiary ranne Ofiary śmiertelne Koszty Rodzaj drogi Liczba % Liczba % Liczba % Liczba % Autostrada 4 9,76 6 12,50 1 16,67 3,17 14,07 Wojewódzkie 30 73,17 35 72,92 4 66,67 16,09 71,35 Powiatowe 3 7,32 3 6,25 1 16,67 2,39 10,60 Gminne 1 9,76 4 8,33 0 0,00 0,90 3,99 SUMA 41 100,00 48 100,00 6 100,00 22,55 100,00
Wielko ści ruchu, dost ępno ść W 2010 roku na sieci dróg krajowych i wojewódzkich w województwie pomorskim przeprowadzono pomiar średniego dobowego ruchu. Wielko ść ruchu pojazdów ogółem oraz struktury rodzajowej pojazdów samochodowych przestawia poni ższa tabela
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 135 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Tabela 6: Średni dobowy ruch w punktach pomiarowych w 2010 r16. Struktura rodzajowa ruchu pojazdów samochodowych Pojaz Nr dy Sam. Sam. drog Nazwa ogółe osob., Sam. Sam. ci ęż . z Autob Ci ągni i Motoc. m mikrob dost. cięż . przycz usy ki usy . Zblewo - 214 Skórcz (sk. z 2190 33 1880 147 66 39 7 18 DW222) Skórcz - 214 3001 51 2560 216 72 84 12 6 Głuche Jabłowo - 222 Skórcz (sk, z 3938 51 3300 244 150 130 24 39 DW214) Skórcz - 231 1528 28 1319 107 24 24 17 9 Stara Jania Skórcz - 234 1114 5 946 84 31 27 17 4 Morzeszczyn Rakowiec - 623 495 2 422 37 14 12 7 1 Barło żno Barło żno - 623 400 4 338 30 11 12 4 1 Mirotki
Najwi ększy ruch zaobserwowa ć mo żna na relacji DW222 - DW214 Odcinek Starogard Gda ński - Skórcz (skrzy żowanie z DW222) - Warlubie. Mniejsze znaczenie maj ą drogi nr 231 i 234, mimo, że DW231 stanowi dojazd do w ęzła Kopytkowo na Autostradzie A1. Najmniej obci ąż ona ruchem jest DW623.
Dost ępno ść czasowa z obszaru gminy Dost ępno ść czasowa samochodem osobowym z obszaru gminy Skórcz do stolicy województwa, powiatu oraz powiatów i niektórych gmin o ściennych wygl ąda nast ępuj ąco: centrum Gda ńska, w PZP Województwa okre ślana jest na poziomie 75-90 min17, natomiast w obecnie funkcjonuj ącym układzie poł ącze ń, w zale żno ści od przyj ętej trasy: dost ępno ść ta jest okre ślana na poziomie ok. 60 min autostrad ą A1 z wykorzystaniem DW231 i najbli ższego w ęzła w Kopytkowie oraz DW222 i A1 z w ęzłem niedaleko m. Pelplin, do centrum Starogardu Gda ńskiego - ok. 20 - 30 min, co pokrywa si ę z przyj ętą w PZPW izochron ą 30 minutowej dost ępno ści samochodowej z obszaru gminy do o środka subregionalnego, Grudzi ądza - do 60 min, Gniewu - w zale żno ści od trasy - ok. 30 min, Tczewa - ok 40 - 45 min.
Trasy rowerowe, szlaki piesze Plan województwa wskazuje istnienie na terenie gminy Skórcz drogi rowerowej o znaczeniu : mi ędzynarodowym: nr 4 Tysi ąca Jezior: (Kołtki) województwo zachodniopomorskie – Krzeszewo – Miastko – Bytów – Sul ęczyno – Ko ścierzyna – Skórcz – Gniew – Kwidzyn – Prabuty – Połatki – województwo warmi ńsko-mazurskie (Iława). regionalnym: nr 123 relacji Starogard Gda ński - Bobowo - Skórcz (pokrywaj ący si ę z funkcjonuj ącym szlakiem Św. Rocha).
16 Generalny pomiar ruchu 2010, GDDKiA oddział Gda ńsk. 17 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego, Gda ńsk 2009 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 136 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Przez teren gminy przebiega zielony szlak turystyczny b ędący pod opiek ą PTTK, który ze wzgl ędu na walory turystyczno – krajobrazowe został wytyczony i oznaczony kolorem i jest to pieszy szlak wzdłu ż jeziora Czarnego o przebiegu: Skórcz - Le śniczówka Czarne - brzeg Jeziora Czarnego (skraj północny, zachodni brzeg zbiornika pn, przesmyk, wschodni skraj zbiornika pd) - Osiek; Dodatkowo funkcjonuj ą: Szlak św. Rocha18: oznakowany kolorem żółtym, relacji Osiek - Skórcz - Czarnylas - Pączewo - Grabowo - Bobowo - Starogard Gda ński Szlak Rumiankowy relacji Dzier żąż no (gmina Morzeszczyn) - Skórcz
Ruch pieszy, chodniki19. We wszystkich miejscowo ściach gminy Skórcz znajduj ących si ę w ci ągu dróg wojewódzkich i powiatowych (Mirotki, Wielki Bukowiec, Czarnylas, P ączewo, Wolental, Wielbrandowo, Barło żno,) ruch pieszy odbywa si ę chodnikami zlokalizowanymi po jednej stronie jezdni, bądź w przypadku ich braku (Miryce, Ryzowie) - poboczem lub przy kraw ędzi jezdni. Pomimo poczynionych inwestycji na rzecz budowy nowych chodników w niektórych miejscowo ściach, istniej ące elementy infrastruktury ruchu pieszego charakteryzuj ą si ę zró żnicowan ą szeroko ści ą, niekiedy brakiem ci ągło ści, ubytkami, nierówno ściami w nawierzchni.
INFRASTRUKTURA I KOMUNIKACJA ZBIOROWA
Linie kolejowe Przez teren gminy Skórcz przebiega ślad po dwóch nieczynnych, jednotorowych, niezelektryfikowanych linii kolejowych znaczenia lokalnego: nr 218 relacji Prabuty Szlachta, nr 243 relacji Starogard Gda ński - Bobowo - Skórcz.
Są to linie, dla których wydano decyzje o likwidacji b ądź przekazaniu jednostkom samorz ądu terytorialnego (jedynie odcinek Kwidzyn - Prabuty obecnie funkcjonuje). Obecnie wyst ępuj ą tak du że braki w infrastrukturze oraz brak popytu na transport kolejowy w rejonie, że nie wydaje si ę zasadna odbudowa nawet do celów przewozów towarowych.
Komunikacja zbiorowa autobusowa na obszarze gminy Skórcz realizowana jest przez nast ępuj ące przedsi ębiorstwa komunikacyjne: Przedsi ębiorstwo Komunikacja Samochodowej w Starogardzie Gda ński S.A. na trasach nr 403, 404, 414, 415 np.: Starogard Gda ński - Jabłowo - P ączewo - Skórcz - Barło żno - Mirotki - Kopytkowo - Sm ętowo Graniczne, Starogard Gda ński - Jabłowo - Bobowo - Grabowo - Wielbrandowo - Skórcz - Osiek - Wycinki - Sm ętowo - Skrzynia - Kasparus Starogard Gda ński - Jabłowo - Bobowo - P ączewo - Skórcz - Drewniaczki - Wda - Ocypel, Kasparus - Skrzynia - Osiek - Skórcz - Wolental - Pączewo - Bobowo - Jabłowo - Starogard Gda ński, Przedsi ębiorstwo Handlowo-Usługowe "OWSIAK" z Pelplina: Barło żno - Starogard Gda ński przez P ączewo Mirotki - Starogard Gda ński przez Skórcz, Wolental, P ączewo Wielbrandowo - Starogard Gda ński Czarnylas - Skórcz Miryce - Sm ętowo przez Skórcz, Barło żno P.U.P.H MATEO Sp. J. z m. Kokoszkowy:
18 www.rowery.kociewie.eu 19 Informacje z wizji lokalnej Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 137 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Starogard Gda ński - Skórcz i Skórcz - Starogard Gda ński przez P ączewo.
Trasy linii komunikacji autobusowej przebiegaj ą drogami wojewódzkimi i powiatowymi, przy których zlokalizowane s ą przystanki autobusowe, w wi ększo ści przy kraw ędzi jezdni. Na 25 przystanków przy DW, jedynie 3 posiadaj ą zatok ę postojow ą. Oferta przewozowa jest stosunkowo du ża i wynika w głównej mierze z istniej ącego bie żą cego zapotrzebowania na kursy w kierunkach zwi ązanych z dojazdami mieszka ńców gminy do pracy i szkół.
Przystanki autobusowe zlokalizowane s ą przy drogach wojewódzkich oraz powiatowych, wzdłu ż których przebiegaj ą trasy poszczególnych przewo źników. Infrastruktura towarzysz ąca przewozom autobusowym pozostawia jednak wiele do życzenia. Mimo, że przystanki rozmieszczone s ą z cz ęstotliwo ści ą zapewniaj ącą dobr ą dost ępno ść dla mieszka ńców, wi ększo ść z nich zlokalizowana jest bezpo średnio przy kraw ędzi jezdni, w du żym stopniu bez wydzielonych zatok, cz ęsto bez wiat dla oczekuj ących.
PODSUMOWANIE- stan systemu komunikacji Gmina wiejska Skórcz posiada wystarczaj ącą wewn ętrzn ą sie ć drogow ą pod k ątem długo ści jak i g ęsto ści w odniesieniu do zajmowanego obszaru. Wyst ępuj ą jednak niedobory w zakresie po żą danego standardu nawierzchni. Ogólnie stan techniczny sieci jest dobry, lokalnie wyst ępuj ą odcinki wymagaj ące poprawy zarówno ze wzgl ędu na parametry bezpiecze ństwa ruchu jak i komfortu u żytkowników. W gminie Skórcz o siatce poł ącze ń stanowi ą drogi wojewódzkie i gminne, to one ł ącz ą wszystkie wi ększe miejscowo ści w gminie, natomiast drogi powiatowe odgrywaj ą mniejsz ą rol ę.
Dodatnie cechy układu: − Dost ępno ść komunikacyjna gminy dzi ęki powi ązaniu sieci wewn ętrznej z krajow ą reprezentowan ą przez DK91 poprzez DW231 i DW234 i autostrad ę A1 przez DW231. − Gęsta wewn ętrzna sie ć drogowa w gminie – zapewnia sie ć powi ąza ń komunikacyjnych poszczególnych wsi z o środkiem gminnym - m. Skórcz, oraz zarówno w skali regionalnej w kierunkach północ – południe i wschód – zachód, − Wystarczaj ący poziom obsługi komunikacj ą zbiorow ą autobusow ą, − Poziom bezpiecze ństwa ruchu drogowego wzgl ędnie bezpieczny, oceniany na podstawie ilo ści wypadków drogowych, przedstawiaj ący gmin ę Skórcz w dobrej sytuacji na tle pozostałych gmin powiatu starogardzkiego,
Ujemne cechy układu: − brak komunikacji kolejowej, zlikwidowane linie nr 243 i 218, najbli ższa stacja w Majewie na linii 131, − Drzewa w skrajni drogi lub w przestrzeni od 0 do 3.0 m od kraw ędzi jezdni na wielu odcinkach zarówno dróg wojewódzkich jak powiatowych, − Sp ękana, nierówna i zniszczona nawierzchnia asfaltowa kwalifikuj ąca odcinki dróg do remontu lub przebudowy szczególnie drogi wojewódzkie nr 214, 234 i 623, oraz DP2739G. − Problem z zapewnieniem odpowiedniego odwodnienia dróg, brak dbało ści o odwodnienie przy okazji przeprowadzania remontów cz ąstkowych lub wi ększych, − Nieuporz ądkowane przekroje jezdni (zmiany w szeroko ści na jednym odcinku) oraz skrzy żowa ń, − Braki w wyposa żeniu sieci w urz ądzenia bezpiecze ństwa ruchu drogowego – bariery, balustrady, oraz optycznego prowadzenia ruchu – słupki prowadz ące, − Braki w odpowiedniej ilo ści chodników w poszczególnych miejscowo ściach gminy (braki ci ągło ści, nieodpowiednia szeroko ść i stan techniczny),
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 138 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
− Brak dróg rowerowych, wyznaczonych, wydzielonych w stosunku do drogi i chodników, wła ściwie oznakowanych, − Przystanki autobusowe w wi ększo ści bez zatok, lokalizowane bezpo średnio przy kraw ędzi jezdni, w du żej cz ęś ci bez wiat oraz wydzielonych miejsc oczekiwania podró żnych, nieodpowiednia lokalizacja bez zachowania odpowiedniej widoczno ści i odległo ści w stosunku do przej ścia dla pieszych,
Miejsca szczególnie niebezpieczne lub z nieczyteln ą organizacj ą ruchu: Na obszarze gminy Skórcz w sieci drogowo-ulicznej stwierdzono kilka miejsc niebezpiecznych, wymagaj ących podj ęcia działa ń w celu poprawienia bezpiecze ństwa ruchu jak i komfortu u żytkowników. Miejsca oznaczono na planszy Transport – Uwarunkowania: 1 – skrzy żowanie DW214 i DP2732G z łamanym pierwsze ństwem w m. Drewniaczki - ograniczona widoczno ść , 2 – skrzy żowanie DW214 i DP2719G w miejscowo ści Wielki Bukowiec – skrzy żowanie z łamanym pierwsze ństwem, na łuku, wyst ępuje ograniczona widoczno ść co zagra ża bezpiecze ństwu ruchu – konieczna przebudowa, 3 - skrzy żowanie DP2719G z DG243010 i 243012 w m. Wielki Bukowiec. Miejsce niebezpieczne z uwagi na lokalizacj ę kapliczki i placu na środku skrzy żowania, brak widoczno ści, 4 - wiadukt kolejowy nad drog ą DP2719G, skrajnia pionowa jak i pozioma 3,5 m (znak B-16), ograniczenie dla wje żdżaj ących od strony Wlk. Bukowca (znak B-31). Miejsce niebezpieczne z uwagi na lokalizacj ę przejazdu pod wiaduktem, droga prowadzi w spadku, na łuku, wyst ępuje długa droga hamowania, co mo że powodowa ć zagro żenie bezpiecze ństwa ruchu. 5 - droga wojewódzka 234 przebiega przez Wielbrandowo w dwóch łukach, ukształtowanych prawie pod k ątem prostym, wjazd do miejscowo ści od strony Skórcza na spadku, wymaga hamowania, 6 - m. Barło żno, skrzy żowanie o du żej powierzchni w pobli żu szkoły, brak urz ądze ń bezpiecze ństwa ruchu i ochrony pieszych w miejscu gdzie regularnie pojawiaj ą si ę dzieci.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 139 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
3.14.4. Infrastruktura techniczna – zaopatrzenie w wod ę. Diagnoza stanu istniej ącego
Gmina Skórcz zaopatrywana jest w wod ę z 3 odr ębnych układów wodoci ągowych zasilanych z komunalnych uj ęć wody: 1/ uj ęcie wody w Barło żnie – zaopatruje w wod ę nast ępuj ące miejscowo ści: Barło żno, Mirotki, Miryce, Ryzowie, Wielbrandowo, Wybudowanie Wielbrandowskie oraz cz ęść sołectwa Wolental. 2/ uj ęcie wody w P ączewie – zaopatruje w wod ę miejscowo ści: P ączewo, Czarnylas, Kranek, Wielki Bukowiec oraz cz ęść sołectwa Wolental 3/ uj ęcie wody w Wolentalu- zaopatruje w wod ę Wolental. Wodoci ąg w m. Wolental jest poł ączony z wodoci ągiem w m. P ączewo.
Ponadto istniej ąc wodoci ągi s ą poł ączone w dwóch miejscach z wodoci ągiem miejskim w Skórczu. Wodoci ągi wiejskie i miejskie wspieraj ą si ę. W razie potrzeby miasto Skórcz wspiera gmin ę i na odwrót. Z wodoci ągu obsługiwanego z uj ęcia w Barło żnie nast ępuje przesył wody do gminy Morzeszczyn. W gminie Skórcz ok. 98% ludno ści zaopatrywanych jest w wod ę z istniej ących wodoci ągów. Jedynie pojedyncze siedliska w zabudowie rozproszonej korzystaj ą z własnych studni.
Opis i charakterystyka poszczególnych układów wodoci ągowych Wodoci ąg grupowy z uj ęciem wody w Barło żnie Ujecie wody składa si ę z 3 studni gł ębinowych, stacji uzdatniania wody oraz zbiorników wody czystej 2 x 150m3 - studnia nr 3 – wykonana w 1973r, o gł ęboko ści 42,0m, posiada wydajno ść Qe=44,0 m3/h - studnia nr 4 – wykonana w 1981r, o gł ębokości 40,75m, posiada wydajno ść Qe=53 m3/h - studnia nr 6 – wykonana w 1981r, o gł ęboko ści 36,0m, posiada wydajno ść Qe=26,0m3/h - stacja wodoci ągowa mie ści si ę w budynku wolnostoj ącym, wyposa żona jest w dwa zbiorniki retencyjno-wyrównawcze 2 x 150m3 (s ą to zbiorniki ziemne żelbetowe). Wody popłuczne z eksploatacji stacji uzdatniania odprowadzane s ą poprzez odstojnik ruroci ągiem φ 200 do ziemi na terenie dz. geod. 328/8 obr ęb Barło żno. Ujecie wody (studnie, stacja, zbiorniki wody czystej) zlokalizowane s ą na dz. geod. 221/1 i 221/2 obr ęb Barło żno. Ujecie eksploatowane jest w ramach zasobów eksploatacyjnych ustalonych przez Wojewod ę Gda ńskiego Decyzj ą Nr O Ś-IV-8535/8628/81 z dnia 27 lipca 1981 r. w wysoko ści 79 m3/h przy depresji s=6,8-7,9m. Pobór wody z uj ęcia w Barło żnie odbywa si ę na podstawie aktualnego pozwolenia wodno-prawnego wydanego przez Starostwo Powiatowe w Starogardzie Gda ńskim – decyzja nr Os.6223/12/09 z dnia 21 pa ździernika 2009 r w ilo ści Qdsr= 380m3/d, Qhmax = 70 m3/h. Ujecie posiada ustaloną i wygrodzon ą stref ę ochrony bezpo średniej. Stan techniczny stacji uzdatniania jest nienajlepszy- od momentu wybudowania w latach 1983-84 nie była ona modernizowana i remontowana.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 140 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Wodoci ąg grupowy z uj ęciem wody w P ączewie Ujecie wody składa si ę z 2 studni gł ębinowych czwartorz ędowych, stacji uzdatniania wody oraz zbiornika wody czystej o poj. 100m3. - studnia nr 1a- o gł ęboko ści 49,0m wykonana w 1993r. o wydajno ści Qe-59,0 m3/h - studnia nr 2 – o gł ęboko ści 48,0m wykonana w 1976r renowacja w 1997r, o wydajno ści Qe=40,0m3/h Stacja uzdatniania mie ści si ę w budynku wolnostoj ącym w s ąsiedztwie studni. Woda czysta gromadzona jest w zbiorniku ziemnym. Wody popłuczne z eksploatacji stacji uzdatniania odprowadzane s ą poprzez odstojnik do rowu melioracyjnego zlokalizowanego w obr ębie działek 381, 318 i 380 w P ączewie. Ujecie wody, stacja uzdatniania oraz zbiornik wody czystej zlokalizowane s ą na dz. geod. 442 i 443 w P ączewie. Uj ęcie wody w P ączewie eksploatowane jest w ramach zasobów eksploatacyjnych ustalonych przez Prezydium Woj. Rady Narodowej w Gda ńsku Dec nr G/423/4610/71 z dnia 31 maja 1971r w wysoko ści Q= 59,0 m3/h. Pobór wody z wy żej wymienionego uj ęcia odbywa si ę na podstawie aktualnego pozwolenia wodno-prawnego wydanego przez Starostwo Powiatowe w Starogardzie Gda ńskim Dec Os.6341.14.2013 z dnia 11 wrze śnia 2013r. w ilo ści Qd śr= 380,0 m3/d, Qhmax=40,0 m3h, Qmax=160000m3/rok. Stan techniczny stacji jest dobry. Remont i modernizacja stacji miały miejsce w 1996r.
Wodoci ąg wiejski w Wolentalu . Uj ęcie wody składa si ę z 2 studni i stacji uzdatniania wody zlokalizowanej na dz. geod. 57/79 w obr ębie Wolental. -studnia nr 2 – o gł ęboko ści 53,0m, wykonana w 1973r. o wydajno ści Qe=24,6m3/h - studnia nr 3 – o gł ęboko ści 64,0m, wykonana w 1982r , o wydajno ści Qe=30,4 m3/h przy depresji s=6,2m Stacja uzdatniania wody zlokalizowana jest w budynku wolnostoj ącym obok studni. Wody popłuczne eksploatacji studni odprowadzane s ą poprzez odstojnik do ziemi. Ujecie posiada ustalona i wygrodzona stref ę ochrony bezpo średniej, Stan techniczny stacji jest bardzo dobry- stacja nowo zbudowana w 2010r. Zasoby eksploatacyjne uj ęcia wód podziemnych z utworów czwartorz ędowych w m. Wolental zostały zatwierdzone decyzja Wojewody Gda ńskiego nr G.P.IV-423/5928/73 z dnia 3 stycznia 1974r. w wysoko ści Qe=24,64m3/h przy depresji s=6,8m. Pobór wody z w/wym uj ęcia odbywa si ę na podstawie aktualnego pozwolenia wodno-prawnego wydanego przez Starostwo powiatowe w Starogardzie Gda ńskim Dec nr Os.6223/9/08 z dnia 24 listopada 2008r w ilo ści Qd śr=75,0m3/d Qhmax= 15m3/h
Sie ć wodoci ągowa W obr ębie całej gminy sie ć wodoci ągowa zbudowana jest z rur PCV, PE i azbesto- cementowych, w zale żno ści od czasu budowy. Siec posiada średnice φ 200, 150, 110, 90 oraz 63. Sie ć wodoci ągowa φ200 Barło żno- Mirotki jest zbudowana z rur azbestocementowych. Rury tego typu wyst ępuj ą te ż w centralnej cz ęś ci obszaru wsi P ączewo oraz w obr ębie byłych PGR-ów (jej przebieg i długo ść nie jest dokładnie znana). Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 141 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Ogólne informacje dotycz ące zaopatrzenia w wod ę gminy Skórcz - Dobowa zdolno ść produkcyjna na koniec 2013r. czynnych komunalnych uj ęć wody - 1600m3/d; j.w. urz ądze ń do uzdatniania wody- 1800m3/d - Ogólna ilo ść wody pobrana z istniej ących komunalnych uj ęć wody w 2013r. – 189 000m3/rok, ok. 517,8 m3/ śr dob w tym na własne cele technologiczne 30 500m3/rok =ok. 83,6m3/d =ok. 16% wody pobranej -straty wody – 10 000m3/rok = 27,4 m3/d =ok. 5,3 % Sprzeda ż hurtowa wody do innych gmin- 7 000m3/rok =19,2m3/d =ok. 3,7% Zu życie wody ogółem 141 500m3/rok = 387,7 m3/d W tym: - gospodarstwom domowym i indywidualnym gosp. rolnym – 126 500m3/rok=ok. 346,6 m3/ śr dob - na cele produkcyjne- 15 000m3/rok =ok.41,1 m3/ śrd Wska źnik zu życia wody na 1 mieszka ńca – 84,8 l/M/d Produkcja wody z poszczególnych uj ęć w procentach: Barło żno- 47% ogólnej produkcji, Pączewo- 44,1%, Wolental – 8,9%. Ogólna długo ść czynnej sieci wodoci ągowej (bez przył ączy) 101,5 km Ilo ść przył ączy- 859 szt
3.14.5. Infrastruktura techniczna – odprowadzenie ścieków. Diagnoza stanu istniej ącego Stan istniej ący dot. odprowadzenia ścieków. W chwili obecnej (maj 2014r) ścieki z gminy Skórcz odprowadzane s ą do oczyszczalni ścieków w Skórczu, której eksploatatorem jest miasto Skórcz. Z cz ęś ci obszaru gminy ścieki odprowadzane s ą systemem grawitacyjno-pompowym, z cz ęści dowo żone taborem asenizacyjnym. Oczyszczalnia zlokalizowana jest w granicach administracyjnych miasta Skórcza przy jej północnej granicy. Ścieki z terenu gminy wiejskiej odprowadzane s ą do oczyszczalni dwoma odr ębnymi układami grawitacyjno-pompowymi: - układ 1 - odprowadza ścieki z P ączewa i Wolentala Ścieki z m. P ączewo pompowane s ą kolektorem tłocznym φ110 do oczyszczalni ścieków w Skórczu . Do tego kolektora tłoczone s ą ścieki z m. Wolental ks obejmuje zwart ą cz ęść wsi Pączewo i Wolental. W obr ębie tego układu funkcjonuj ą 4 przepompownie ścieków.
- układ 2 – odprowadza ścieki z m. Barło żno, Wielbrandowo Wie ś Barło żno posiada kan. Sanitarna w obr ębie zwartej zabudowy wsi, terenów po byłych PGR-ach, jest to kanalizacja sanitarna grawitacyjno-pompowa – w obr. Barło żna funkcjonuj ą 4 przepompownie ścieków. Ścieki do oczyszczalni pompowane s ą kol. tłocznym φ110 i dalej φ150 poprzez 2 przepompownie sieciowe. Do jednej z nich odprowadzane s ą ścieki z Wielbrandowa. W m. Wielbrandowo kanalizacja sanitarna istnieje w zwartej zabudowie wsi. Jest to kanalizacja sanitarna grawitacyjno-pompowa, funkcjonuj ą 2 przepompownie ścieków.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 142 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Stan w realizacji Trwa realizacja kanalizacji sanitarnej w m. Czarnylas. Wg realizowanego projektu kanalizacj ą sanitarna zostanie obj ęta wie ś w obr ębie zwartej zabudowy. Ścieki z głównej przepompowni zostan ą odprowadzone kolektorem tłocznym φ110 do kanalizacji sanitarnej w m. Wolental.
Stan projektowany Trwa opracowanie projektu wykonawczego na budow ę kanalizacji sanitarnej w m. Wielki Bukowiec, kanalizacj ą zostanie obj ęty zwarty obszar zabudowy wsi. Ścieki z projektowanej głównej przepompowni zostan ą przetłoczone do realizowanego układu kanalizacji sanitarnej w m. Czarnylas i dalej poprzez Wolental do oczyszczalni w Skórczu.
Ogólne informacje dotycz ące odprowadzenia ścieków w gminie Skórcz Ilo ść odbieranych ścieków z gminy Skórcz poprzez oczyszczalni ę w m. Skórcz w roku 2013 – 28 100m3/rok =ok. 77m3/d Ilo ść budynków podł ączonych do kanalizacji sanitarnej- 30% Orientacyjny wska źnik ilo ści ścieków / 1 mieszka ńca – ok. 56//M/d Ogólna długo ść czynnej sieci kanalizacji sanitarnej 31 km Ilo ść przył ączy do k. san. – 281 szt Ok. 30% istniej ących budynków podł ączonych jest do systemu kanalizacji sanitarnej, zatem ok. 30% gospodarstw domowych odprowadza ścieki do zorganizowanych systemów. Po zrealizowaniu kanalizacji w m. Czarnylas i Wielki Bukowiec wska źnik ten wzro śnie do ok. 42%. Nast ąpi to do ko ńca 2015 r poniewa ż wymienione miejscowo ści znajduj ą si ę w granicach wyznaczonej Rozp. Nr 29/06 Wojewody pomorskiego z dnia 19 stycznia 2006 r aglomeracji Skórcz z oczyszczalni ą w Skórczu (Rozp. to zostało zmienione Rozp. Nr 27/08 Wojewody Pom. z dnia 14 listopada 2008 r – RLM 5504). W latach 2015-2020 powinny zosta ć skanalizowane równie ż m. Mirotki i Ryzowie z uwagi na znaczn ą liczb ę mieszka ńców i niebyt du że odległo ści od istniej ących kolektorów sanitarnych. Wówczas wska źnik dot. skanalizowania wyniesie ok. 50%. Pozostali mieszka ńcy to mieszka ńcy w zabudowie rozproszonej i budowanie zorganizowanej kan. sanitarnej wydaje si ę nieuzasadnione.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 143 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Stan sieci kanalizacyjnej - maj 2014 r (wg informacji Urz ędu Gminy w Skórczu) L.p. Inwestycja Kolektor w tym Przepompownia- Przykanalik Mieszka ńcy Rok budowy Sanitarny tłocznie podł ączeni - Tłoczny Grawitacyjny szacunkowo
1. Kolektor Sanitarny „Wschód” 9,6 KM 6,6 KM 8 szt. (w tym 17 szt. I Etap (Wyb. + 0,5 KM 3,0 KM + 0,5 KM 3 szt. + 43 szt. 430 2004 - 2005 Wielbrandowskie, 10,1 KM 7,1 KM przydomowe) 60 sztuk Wielbrandowo, Barło żno II)
2. Kolektor Sanitarny „Wschód” 7,4 KM II Etap (Barło żno, Barło żno +0,1 KM 3,0 KM 4,5 KM 3 szt. 92 szt. 630 2005 III) 7,5 KM
3. Kolektor Sanitarny „Północ” I 57 szt. Etap – Zadanie 1 Wolental 5,9 KM 3,6 KM 2,3 km 2 szt. +14 szt. 450 2010 – 2011 71 szt.
4. Kolektor Sanitarny „Północ” I 0,3 km 2,9 km 3 szt. Etap – zadanie 2 P ączewo 6,8 km +2,8 km +0,8 km ( w tym 120 szt. 500 2012 – 2103 3,1 km 3,7 km 1 szt. przydomowa)
4 szt. 5. Kolektor Sanitarny „Północ” 6,9 km 4,3 km 2,6 km (2 szt. tocznie, 59 szt. 400 2014 – 2015 – Czarnylas 2 szt. realizowane przepompownie przydomowe)
Na podstawie informacji Urz. Gminy- Z. Wesołowsk Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 144 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
3.14.4. Infrastruktura techniczna – stan uporz ądkowania gospodarki ściekowej Uwarunkowania rozwoju Zaopatrzenie w wod ę Około 90% mieszka ńców jest zaopatrywanych w wod ę ze zbiorowych systemów wodoci ągowych. Obecnie funkcjonuj ą trzy odr ębne wodoci ągi wiejskie, obsługuj ące jeden lub kilka miejscowo ści- zaopatrywanych w wod ę z uj ęć gł ębinowych zlokalizowanych w miejscowo ściach Barło żno (3 studnie, stacja uzdatniania wody, zbiornik wody czystej -2 x 150 m3) P ączewo (2 studnie, stacja uzdatniania wody, zbiornik wody czystej – 100 m3) i Wolental (2 studnie, stacja uzdatniania wody). W najlepszym stanie technicznym jest stacja w Wolentalu, jest to nowa stacja zbudowana w 2010 r. Stacja uzdatniania w P ączewie była zmodernizowana w 1996r. Stacja w Barło żnie wymaga modernizacji i przebudowy, od 1983r., kiedy została wybudowana, nie była modernizowana. Uj ęcie wody w Wolentalu jest poł ączone z uj ęciem w P ączewie – istnieje mo żliwo ść współdziałania. Tak że wodoci ągi Barło żno oraz P ączewo-Wolental poł ączone s ą z wodoci ągami miasta Skórcza. Te poł ączenia gwarantuj ą ci ągło ść dostawy wody odbiorcom nawet w sytuacjach awaryjnych. Stan zaopatrywania w wod ę jest dobry. Jednak dla poprawy stanu istniej ącego oraz dla zaopatrzenia w wod ę nowych terenów inwestycyjnych, które zostan ą wskazane w studium nale ży: - zmodernizowa ć stacj ę uzdatniania wody w Barło żnie - rozwa żyć spi ęcie wodoci ągu w Barło żnie i Wielbrandowie wzdłu ż szosy Barło żno- Wielbrandowo długo ści ok. 1,5 km (Wielbrandowo jest zaopatrywane w wodę z Barło żna, ale przez Mirotki, Miryce, Ryzowie i Wielbrandowo Wybudowanie) - sukcesywnie wymienia ć sieci z rur azbestowo-cementowych na inny materiał, zwłaszcza sie ć Barło żno-Mirotki φ200.
Odprowadzenie ścieków. W chwili obecnej sie ć kanalizacji sanitarnej posiadaj ą nast ępuj ące miejscowo ści: P ączewo, Wolental, Wielbrandowo, Wielbrandowo Wybudowanie, Barło żno oraz Barło żno 2 i Barło żno 3. Ścieki odprowadzane s ą dwoma odr ębnymi układami grawitacyjno-pompowymi do oczyszczalni w Skórczu, której wła ścicielem s ą w 2/3 miasto Skórcz a w 1/3 gmina Skórcz. Eksploratorem jest miasto Skórcz. Aktualnie trwa budowa kanalizacji sanitarnej w m. Czarnylas oraz opracowywany jest projekt budowy kanalizacji sanitarnej w m. Wielki Bukowiec. Wszystkie wymienione miejscowo ści w której istniej, jest realizowana i projektowana kanalizacja oraz w miasto Skórcz znajduj ą si ę w granicach aglomeracji Skórcz ustanowionej Rozporz ądzeniem Wojewody Pomorskiego nr 29/06 z dnia 19.01.2006 r – opublikowane w Dz. Urz. Woj. Pom. z 2006r Nr 11, poz. 208 (zmienionego w 2008 r). rozporz ądzeniem Wojewody Pomorskiego nr 27/08 z dnia 14 listopada 2008 r. Po 2015 r. nale żałoby skanalizowa ć miejscowo ści Mirotki i Ryzowie z uwagi na znaczn ą (jak na gmin ę Skórcz) liczb ę mieszka ńców i niedu że odległo ści od istniej ących systemów kanalizacji sanitarnej. W chwili obecnej ok. 30% istniej ących budynków jest podł ączonych do sieci. Po skanalizowaniu m. Czarnylas i Wielki Bukowiec wska źnik ten wzro śnie do ok. 42%, a po skanalizowaniu Mirotek i Ryzowia do ok. 50%. W gminie Skórcz znaczna cz ęść mieszka ńców rozlokowana jest w zabudowie rozproszonej i tam docelowo powinny powstawa ć oczyszczalnie przydomowe, a tak że szczelne zbiorniki bezodpływowe. Stan systemu kanalizacji sanitarnej nale ży oceni ć jako dobry.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 145 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Aglomeracja Skórcz
W roku 2014 dla miasta i gminy Skórcz opracowano projekt zmiany planu aglomeracji, w rozumieniu art. 43 ust. ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 145) opracowano zgodnie z rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2010 r. w sprawie sposobu wyznaczania obszaru i granic aglomeracji (Dz. U. z 2010 r. Nr 137, poz. 922)
Aglomeracja Skórcz dotyczy zarówno miasta jak i cz ęś ci obszaru gminy wiejskiej Skórcz .
Wykaz – lista miejscowo ści aglomeracji, w których eksploatowana jest sie ć kanalizacji komunalnej (sanitarnej i ogólnospławnej): 1. Barło żno 2. Barło żno I 3. Barło żno II 4. Wielbrandowo 5. Wielbrandowo Wybud. 6. Pączewo 7. Wolental 8. Skórcz miasto 9. ……….. 10. …………. 11. …………. 12.
Liczba osób korzystaj ących z istniej ącej kanalizacji tury ści w Długo ść Lp. Kanalizacja istniej ąca sezonie sumaryczna Uwagi [km] mieszka ń turystyczno - liczba osób cy wypoczynkowy [kol 4 + kol 5] m 1 2 3 4 5 6 7 1 Sanitarna grawitacyjna 44,9 2 Sanitarna tłoczna 14,6 3 Ogólnospławna 5160 ---- 5160 ---- grawitacyjna ---- 4 Ogólnospławna tłoczna ---- Razem 59,5 5160 ---- 5160 W granicach aglomeracji Skórcz przed jej zmian ą z kanalizacji korzystało ogółem 5160 osób.
Zmiana granic obowi ązuj ącej aglomeracji Skórcz wynika z faktu ustanowienia strefy ochrony po średniej uj ęcia wody dla miasta Skórcza, zlokalizowanego w obr ębie administracyjnym Ryzowie i konieczno ści budowy kanalizacji sanitarnej w jej obr ębie. Teren ten dot ąd był poza granic ą aglomeracji. Ponadto po analizie technicznej i ekonomicznej stwierdza si ę zasadno ść wł ączenia do aglomeracji miejscowo ści Mirotki (360 M). Aglomeracja ściekowa po zmianie granic b ędzie obejmowała: miasto Skórcz w jego granicach administracyjnych oraz poło żone w gminie Skórcz miejscowo ści: Barło żno, Barło żno I, Barło żno II, Wielbrandowo, Wielbrandowo Wybudowanie, P ączewo, Wolental, Czarnylas, Wielki Bukowiec, Ryzowie i Mirotki.
Zatem planowane s ą nast ępuj ące działania: 1) zako ńczenie budowy kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Czarnylas i odprowadzenie ścieków kolektorem tłocznym do kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Wolental, 2) kontynuacja zamierzonej budowy kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Wielki Bukowiec – w opracowaniu s ą mapy geodezyjne dla powy ższej inwestycji. Zatem dalej planuje si ę wykonanie projektu, uzyskanie wymaganych pozwole ń i decyzji administracyjnych.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 146 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
2a) budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Wielki Bukowiec z odprowadzeniem ścieków do kolektora tłocznego w miejscowo ści Czarnylas, 3) budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Ryzowie z odprowadzeniem ścieków do kanalizacji sanitarnej w mie ście Skórcz oraz w miejscowo ści Mirotki z odprowadzeniem ścieków do kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Barło żno I z uprzednim opracowaniem map projektów wykonawczych oraz stosownych uzgodnie ń i decyzji administracyjnych; 4) modernizacja oczyszczalni ścieków w Skórczu, głównie w zakresie gospodarki osadowej. Obecnie (2014) w trakcie realizacji jest sie ć kanalizacji sanitarnej w m. Czarnylas, będzie ona obsługiwa ć kolejnych 600 osób. Wykaz – lista miejscowo ści/obszarów aglomeracji w obr ębie, których planuje si ę budow ę sieci kanalizacji sanitarnej o wska źniku długo ści sieci nie mniejszym ni ż 120 osób na km sieci obejmuje wsie: Wielki Bukowiec i Mirotki. B ędzie ona obsługiwa ć 860 osób (mieszka ńców i turystów). Sie ć dla obszaru o wska źniku długo ści sieci nie mniejszym ni ż 120 osób na km sieci planowana do wykonania to 7,1 km. Sie ć planuje si ę tak że w m. Ryzowie (wska źnik długo ści sieci nie mniejszym ni ż 90 osób na km sieci) dla 210 osób, długo ść planowanej sieci – 2,3 km. Liczba osób korzystaj ących z kanalizacji po dostosowaniu gminy i miasta do warunków okre ślonych w Dyrektywie 91/271/EWG – 6730 osób.
Uzasadnienie okre ślonej dla aglomeracji równowa żnej liczby mieszka ńców.
Wyszczególnienie RLM Liczba mieszka ńców oraz turystów korzystaj ących z istniej ącej sieci 5560 kanalizacyjnej [kol. 6 pkt 6.1 + kol. 6 pkt 6.2.1] Liczba mieszka ńców oraz turystów, którzy b ędą korzystali z planowanej do budowy sieci kanalizacyjnej[kol. 6 pkt. 6.2.2 + kol. 6 pkt 6.2.3] 1070 Równowa żna Liczba Mieszka ńców wynikaj ąca z dobowego ładunku ścieków odprowadzanych przez zakłady przemysłowe i usługowe (w 630 tym przez usługi u żyteczno ści publicznej), korzystaj ące z istniej ącej sieci kanalizacyjnej [kol. 3 pkt 7.2 / 60 g/d] Równowa żna Liczba Mieszkańców wynikaj ąca z dobowego ładunku ścieków, który b ędzie odprowadzanych przez zakłady przemysłowe i 836 usługowe (w tym przez usługi u żyteczno ści publicznej), planowane do podł ączenia do sieci kanalizacyjnej [kol. 3 pkt 7.3 / 60 g/d] Równowa żna Liczba Mieszka ńców RLM 8096
Pozostałe miejscowo ści, nie obj ęte zasi ęgiem kanalizacji sanitarnej, b ędą stosowały rozwi ązania indywidualne (ze wzgl ędu na znaczne oddalenie od ju ż istn. sieci oraz niewielka liczb ę u żytkowników nie zapewniałoby spełnienia wymaganych wska źników ekonomicznej opłacalno ści).
W dniu 26 stycznia 2015 r. Sejmik Województwa Pomorskiego podj ął Uchwał ę nr 56/V/15 w sprawie likwidacji dotychczasowej aglomeracji Skórcz i wyznaczenia aglomeracji Skórcz (publikacja w Dz. Urz. Woj. Pom. z dn. 16.02.2015 r. poz. 455)
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 147 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
3.14.5. Odprowadzenie wód opadowych W gminie Skórcz, podobnie jak w innych gminach wiejskich nie ma zorganizowanych systemów kanalizacji deszczowej. Istniej ą w wielu wsiach pojedyncze kanały deszczowe we fragmentach ulic (najcz ęś ciej w centralnych miejscach wsi). Drobne układy kanalizacji deszczowej znajduj ą si ę w obr ębie pojedynczych zakładów lub obiektów. Ze wzgl ędu na skal ę opracowania studium, pojedyncze, drobne urz ądzenia kanalizacji deszczowej nie maj ą znaczenia dla rozwi ąza ń kierunkowych i jako takie nie zostały zinwentaryzowane. Z uwagi na brak systemowych układów kanalizacji deszczowej oraz brak potrzeby tworzenia takowych w przyszło ści, problemy kanalizacji deszczowej powinny by ć rozwi ązywane na etapie opracowywania MPZP i projektów wykonawczych
3.14. 6. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą Gmina jest zaopatrywana w energi ę elektryczn ą ze źródeł zewn ętrznych, poprzez sieci , których operatorem jest ENERGA Operator SA, przez obszar gminy nie biegn ą ani nie s ą projektowane żadne linie 110 kV b ądź o napi ęciach 220 kV czy 400 kV. Wyst ępuj ąca sie ć oraz transformatory zaspokajaj ą potrzeby gminy, nie ma pilnej potrzeby wi ększych zada ń inwestycyjnych w tym zakresie. Wi ększo ść linii i urz ądze ń jest w dobrym stanie technicznym.
3.14.6.Zaopatrzenie w ciepło, gaz. Gmina nie ma dost ępu do gazu sieciowego. Cz ęść mieszka ńców korzysta z gazu bezprzewodowego, jego dystrybucj ą zajmuj ą si ę liczne punkty zaopatrzenia na terenie gminy. Nie s ą planowane żadne gazoci ągi wc lub średniego ci śnienia biegn ące przez obszar gminy. Nie ma na terenie gminy zorganizowanego systemu zaopatrzenia w ciepło. Zaopatrzenie w ciepło odbywa si ę głównie w oparciu o lokalne kotłownie w ęglowe i olejowe, indywidualne źródła w domach mieszkalnych i obiektach usługowych na paliwa stałe i nieliczne na olej opałowy, dostarczaj ą one ciepła na potrzeby centralnego ogrzewania oraz do przygotowywania ciepłej wody. Niewielki jest te ż udział elektrycznych urz ądze ń grzewczych.
Opracowania dotycz ące zaopatrzenia w ciepło i gaz oraz energi ę elektryczn ą dla obszaru gminy Skórcz wymagaj ą aktualizacji.
3.14.7. Telekomunikacja. Gmina korzysta z sieci telekomunikacyjnej obejmuj ącej obszar całej gminy oraz z telefonii komórkowej.
3.14.8. Gospodarka odpadami. Odpady komunalne s ą unieszkodliwiane w Zakładzie Utylizacji Odpadów w Starym lesie na terenie gminy Starogard Gda ński. Nie ma na terenie gminy składowisk odpadów. Gospodarowanie odpadami odbywa si ę na podstawie zatwierdzonych programów.
3.15. Zadania słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych. Brak zada ń rz ądowych dotycz ących gminy. Biegn ące przez obszar gminy drogi o znaczeniu ponadlokalnym – przede wszystkim wojewódzkie- w znacznym stopniu wymagaj ą poprawy stanu technicznego i poprawy warunków bezpiecze ństwa ruchu.
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 148 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
3. Ocena jako ści przestrzeni gminy Skórcz – synteza Uwarunkowania rozwoju w sferze problemów społecznych, socjalnych, czy gospodarczych w znacznym stopniu s ą determinowane przez czynniki wewn ętrzne, które wynikaj ą z obecnego potencjału gminy, w tym: poziomu warunków życia, „jako ści” gospodarki lokalnej oraz walorów poło żenia i środowiska naturalnego.
Miernik Ocena Środowisko przyrodnicze Potencjał transurbacyjny Umiarkowany, zadawalaj ący, Potencjał surowcowy Niski, brak surowców Potencjał wodny W zakresie wód podziemnych umiarkowany W zakresie wód powierzchniowych – niski Potencjał biotyczny – agroekologiczny Bardzo dobry - le śny niski Potencjał rekreacyjny Umiarkowany, dot. głównie cz. południowej i południowo- zach. gminy, ograniczenia inwestycyjne w obszarze chronionego krajobrazu – uchwała Sejmiku Osnowa ekologiczna Prawna ochrona przyrody – wyst ępowanie form Wyst ępuj ą: obszar chronionego krajobrazu, obj ętych ochron ą pomniki przyrody, obszar Natura 2000 Potencjalnie – nowy OChK, nowe pomniki, zespól przyrodniczo-krajobrazowy, u żytki ekologiczne System osnowy ekologicznej Południowa cz ęść obszaru gminy stanowi element osnowy rangi ponadlokalnej Elementy regionalnej osnowy- lasy OCHK Borów Tucholskich, korytarze ekologiczne rzek, elementy lokalne – niewielkie laski, aleje przydro żne, parki , korytarze ekologiczne ci ągów dolinnych i zagł ębie ń terenu Słaba ci ągło ść lokalnej osnowy ekologicznej – przerwana przez obszar miejski Funkcjonowanie środowiska Zanieczyszczenie atmosfery, warunki Bez przekroczenia norm, dobry stan aerosanitarne przewietrzania, nieliczne źródła emisji z kotłowni lokalnej, ale tak że z komunikacji (istn. i projektowana ), obiektów hodowlanych Klimat akustyczny Brak pomiarów, ale klimat do ść dobry, w sąsiedztwie komunikacyjnych tras prawdopodobne przekroczenia norm poziomu hałasu, prognozowany wzrost hałasu (głównie autostrada, ew. dr. wojewodzkie ) Zanieczyszczenie wód powierzchniowych Stan średni, jako ść wód cieków zadowalaj ąca (zanieczyszczenia głównie spowodowane brakiem systemów oczyszczania ścieków oraz
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 149 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
wód opadowych, systemy gospodarki rolnej) Przekształcenia litosfery i szaty ro ślinnej Generalnie nieznaczne Nadzwyczajne zagro żenia, zjawiska Brak obiektów szczególnie szkodliwych katastroficzne Brak zagro żeń powodziowych i zwi ązanych z osuwaniem si ę mas ziemi, zagro żenia niemal wył ącznie naturalnymi zjawiskami Ekologiczne warunki życia Tereny aktywne biologicznie, w tym rekreacyjne Wyst ępuj ą tereny sportowo-rekreacyjne w wi ększo ści miejscowo ści, a tak że parki podworskie - potencjalna ziele ń publiczna Potencjał behawioralny środowiska Cz ęść dawnych parków zdewastowana przyrodniczego Do ść korzystne warunki bioklimatyczne Stosunkowo wysokie walory krajobrazu otwartego (rolniczy, ale z atrakcyjnymi alejami, sylwety miejscowo ści ) Środowisko kulturowe i krajobraz Rejestr zabytków (budynki, zespoły, układy Nieliczne obiekty rejestrowe - tylko 2 obiekty przestrzenne) (ko ścioły) W obszarze gminy – ustanowione strefy ochrony konserwatorskiej miasta wpisanego do rej. zabytków jako układ urbanistyczny Brak wpisów tzw. obszarowych obejmuj ących cale układy przestrzenne wsi Rejestr zabytków archeologicznych Liczny zasób wg woj. ewidencji – 63 stanowiska, z czego 3 szczególnie cenne cmentarzysko w Czarnymlesie, w P ączewie i osada w Kranku Cenne historyczne układy przestrzenne Wyst ępuj ą wsie o cennych układach historycznych (o średniowiecznej tradycji oraz wsie dworskie-folwarczne), jednak nie s ą wpisane do rejestru i nie obj ęte ustanowionymi strefami ochronnymi, cz ęsto miejscowo ści s ą w du żym stopniu przekształcone i w wielu wypadkach dawne układy s ą słabo czytelne lub nieczytelne Warto ściowe układy to przede wszystkim Pączewo, Czarnylas, Wielki Bukowiec, Wolental, Barło żno Zespoły zabytkowych budynków i pojedyncze Wg ewidencji wojewódzkiej spory zasób obiekty o warto ściach historycznych obiektów- 107 pozycji , ale brak gminnej ewidencji i brak gminnego programu opieki, Bardzo liczne stanowiska, obiekty i obszary archeologiczne wskazywane do ochrony Historyczne elementy zagospodarowania oraz Widoczne cho ć ju ż nieliczne ślady tradycyjnego zachowana tradycja miejsca budownictwa Kociewia, kilka zachowanych dawnych cmentarzy Zachowane tradycje Warto ściowy krajobraz (np. tradycyjna Widoczne nadal w przestrzeni elementy organizacja przestrzeni, pozytywne dominanty i krajobrazu historycznego, do ść liczne kapliczki
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 150 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński akcenty krajobrazowe) krzy że przydro żne Atrakcyjny harmonijny krajobraz otwarty, widoczne panoramy niektórych wsi, a tak że miasta Zagospodarowanie przestrzenne Jako ść zagospodarowania, rozmieszczenie Przewaga terenów otwartych, ale do ść sporo funkcji-udział terenów otwartych w stosunku do zabudowy rozproszonej , niewielka cz ęść zainwestowanych obszaru gminy zalesiona Stan ładu przestrzennego- nie zawsze zadowalaj ący w wi ększo ści wsi Rozmieszczenie usług podstawowych Do ść dobry dost ęp do usług podstawowych, dodatkowo wzmocniony w o środku miejskim Handel- do ść dobra obsługa, przewaga małych obiektów Infrastruktura społeczna gminy wystarczaj ąca (szkolnictwo, opieka zdrowotna, kultura, sport i rekreacja) Bardzo niewielka ilo ść miejsc noclegowych, agroturystycznych Potencjał terenów rozwojowych, Wyznaczone w dotychczasowym studium (z 2002r) tereny rozwojowe nie zostały wykorzystane, było ich stosunkowo niewiele, gmina bez planów miejscowych, co przy sporej ilo ści gruntów wysokich klas praktycznie uniemo żliwia inwestowanie nierolnicze Funkcjonowanie komunikacji zbiorowej dobra dost ępno ść do komunikacji zbiorowej autobusowej (sie ć rozwini ęta i dobrze działaj ąca), nieodpowiednia organizacja przystanków, brak dost ępu do komunikacji kolejowej- linie nieczynne i nie przewidywane do ponownego uruchomienia Jako ść dróg Do ść du ża g ęsto ść dróg gminnych, drogi wewn. gminne wymagaj ą prac modernizacyjnych i utwardzenia Stan techniczny dróg wojewódzkich niezadowalaj ący, w wi ększo ści wymagaj ą one modernizacji ; zdecydowana trasa obwodnicy miasta dr. powiatowe – niewielka ilo ść , wymagaj ą remontów, blisko ść w ęzła autostradowego (Kopytkowo gm. Sm ętowo Graniczne) Ruch rowerowy i pieszy Wg planu wojew. wyznaczono trasy rowerowe ponadlokalne przez gmin ę , kilka tras rowerowych funkcjonuj ącyh- mi.innsw. Rocha i Rumiankowy , szlak pieszy PTTK Ruch pieszy- do ść niebezpieczny (braki w chodnikach)
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 151 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
Ilo ść i jako ść ogólnodost ępnych parkingów niezadawalaj ąca liczba miejsc w s ąsiedztwie usług publicznych Dost ęp do sieci infrastruktury technicznej dobra – zaopatrzenie w wod ę nadal mimo sukcesywnego rozwoju niewystarczaj ąca dot. kanalizacji sanitarnej, mimo wyznaczonego obszaru aglomeracji i istn. oczyszczalni gminnej Brak gazu sieciowego Opracowania planistyczne –ilo ść , jako ść , Brak jakichkolwiek obowi ązuj ących planów aktualno ść miejscowych, brak prawnie przygotowanych terenów potencjalnie inwestycyjnych, rozwojowych Sfera społeczno-gospodarcza Demografia-ludno ść , potencjał społeczny i Ustabilizowana liczba mieszka ńców, średnia zbilansowana struktura demograficzna gęsto ść zaludnienia Ujemne saldo utrzymuj ące si ę od lat, mimo do ść du żego wska źnika przyrostu naturalnego, zbli żony do średniej woj. wska źnik dynamiki demograficznej, relatywnie młoda struktura wieku, wysoki poziom obci ąż enia nieprodukcyjnymi grupami wieku co rzutuje na sytuacje materialna rodzin niezbyt wysoki poziom wykształcenia widoczny post ępuj ący proces starzenia si ę Rynek pracy Rynek nie zbilansowany, nie zaspokaja potrzeb, spore bezrobocie, wi ększe ni ż średnio w powiecie i w województwie, zbyt mała liczba miejsc pracy na terenie gminy-konieczno ść wyjazdów Warunki życia- mieszkalnictwo Przeci ętne warunki zamieszkiwania, ni ższe ni ż średnie dla woj. wska źniki mieszka ń na 1000 mieszka ńców, wielko ść pow. mieszka ń zbli żona do średniej w woj., warunki niezadowalaj ące, ale ulegaj ące stałej poprawie, Średnia pow. mieszkaniowa ni ższa ni ż dla woj. zbyt mało nowych mieszka ń w stosunku do zawieranych mał żeństw wyposa żenie mieszka ń w inf.. techniczna – do ść dobre Usługi Wyst ępuj ą zró żnicowane usługi podstawowe, podstawowe potrzeby zaspokojone , skala obiektów usługowych niewielka Poziom uspołecznienia mieszka ńców – udział Społeczno ść lokalna do ść aktywna , tradycje mieszka ńców w tworzeniu dokumentów lokalne zachowane i kultywowane strategicznych, stopie ń zachowania lokalnych tradycji, wi ęź społeczna Jako ść gospodarki – podmioty gospodarki 231 podmiotów wg regon (na koniec 2012r), wska źniki podmiotów wg rejestru Regon ana 10 tys – niskie (12 miejsce w powiecie, 119 w woj.) podmioty głównie w rolnictwie , przetwórstwie Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 152 UWARUNKOWANIA
Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński
przemysłowym , budownictwie, handlu; na terenie gminy ok. 1150 miejsc pracy, stan porównywalny z podobnymi gminami rolniczymi Sytuacja w rolnictwie Do ść dobra, gospodarstwa rolne o zró żnicowanym areale, z przewag ą gospodarstw średnich – ponad 85% pow. gruntów znajduje si ę w gospodarstwach o areale powy żej 15ha, o dobrej dochodowo ści W wi ększo ści upraw - zbo ża Otoczenie biznesu Słabe, brak instytucji wspieraj ących biznes na terenie gminy Bud żet gminy Dochody ni ższe ni ż średnio w woj. dla gmin wiejskich, wska źnik dochodów własnych na 1 mieszka ńca niski(13 miejsce w powiecie, 121 w województwie), Do ść du że wykorzystanie środków na finansowanie i współfinansowanie programów unijnych, du ży udział wydatków na opiek ę socjaln ą, niski poziom wydatków inwestycyjnych Udział gminy w przedsi ęwzi ęciach Realizowane s ą projekty i inwestycje finansowanych ze środków pozabud żetowych korzystaj ące ze środków zewn ętrznych pozabud żetowych , w tym unijnych, istotny dla gminy zwłaszcza program rozwoju kanalizacji sanitarnej Powi ązania zewn ętrzne Dost ępno ść komunikacyjna Obecnie i w przyszło ści dobra, mimo oddalenia od głównych o środków – ze wzgl ędu na autostrad ę z w ęzłem oraz modernizacj ę dr. woj. oraz planowany dalszy ci ąg obwodnicy Skórcza Powi ązania drogowe Mimo peryferyjnego poło żenia gminy wobec podstawowego układu komunikacyjnego województwa powi ązania dobre w skali regionu , ale brak powi ąza ń kolejowych stan dróg wi ążą cych z siedzib ą powiatu do ść dobry Powi ązania kolejowe Brak Dost ępno ść i odległo ść do usług ponadlokalnych Szpital w powiecie, dost ępno ść do lekarzy specjalistów w powiecie; Szkoły ponadpodstawowe i wy ższe w Starogardzie Gd., gimnazjum tak że w gminie Powi ązania przyrodnicze Wyst ępuj ą formy ochrony przyrody (OCHK, Natura 2000), osnowa ekologiczna powi ązana z otoczeniem Powi ązania kulturowe Poło żenie w regionie etnograficznym i kulturowym Kociewia , do ść silne zwi ązki z otoczeniem Inne specyficzne typy powi ąza ń Nie wyst ępuj ą
Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy SKÓRCZ 153 UWARUNKOWANIA