4 Meitheamh, 2010 1 NUACHT NÁISIÚNTA Purvis Dianscrúdú Ar Dhochtúirí Cosc Ar GRIANGHRAF: SASKO LAZAROV/PHOTOCALL IRELAND Éirithe As Le Meadhbh Ní Eadhra
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
www.gaelsceal.ie True Blood Eoghan Séasúr 3 Ó Néill L. 12 L. 22 Machnamh Olltoghchán Tosaíonn do le Manchán na hÍsiltíre shaol ag . .? L. 22 L. 5 L. 17 €1.65 (£1.50) Ag Cothú Phobal na Gaeilge 04.06.2010 Uimh. 11 • Torthaí níos IDIRNÁISIÚNTA fearr ag Gael- An chéad bhean riamh le Cosc ar Phrátaí bheith ina hUachtarán ar an nGearmáin? scoileanna De réir suirbhé a eisíodh Dé DE réir figiúirí ón Roinn Céadaoin, meastar gurb í Oideachais ó thuaidh a foilsíodh Aire Lucht Oibre na Gear- ar na mallaibh tá torthaí níos máine, Ursula Von der fearr sa Bhéarla agus sa Mhata ag Leyen, atá mar bunscoileanna lán-Ghaeilge ná Iosraelacha? phríomhiomaitheoir ag scoileanna Béarla. d’Uachtaránacht na tíre. Den cheathrú bliain as a D’éirigh an t-Iar-Uachtarán chéile, léiríonn Aonaid Mheasú- Horst Koehler as a phost Dé naithe Eochairchéim 2 (páistí 8 Le hÁine Seagrave & Treasa Bhreathnach gcomhlacht Meade Potato a dhéanann earraí Iosraelacha áfach. Luain i ndiaidh gur go 11) de chuid na Roinne soláthar ar Lidl, an custaiméir is mó atá Bíonn earraí ó Iosrael ar díol in cáineadh é maidir le ráiteas Oideachais sa Bhéarla agus sa NÍ bheidh Lidl ag díol prátaí ó Iosrael acu. “Chomh luath is atá na hearraí Ios- ollmhargaí ar fud na tíre, a deir Tesco. a rinne sé faoi ról an airm. Mhata gur fearr na marcanna atá amach anseo de bharr an ionsaí Iosraela raela atá acu ins na hollmhargaí díolta “Tá muid meáite ar thacaíocht a thab- Má thoghtar Von der Leyen, bainte amach ag scoileanna lán- a rinneadh ar an loingeas an tseachtain amach ní bheidh siad sna siopaí a thuil- hairt do tháirgí Éireannacha agus, dá beidh sí ar an Uachtarán is Ghaeilge ná scoileanna Béarla. seo caite, sin mar atá ráite ag Philip leadh,” a deir Philip. Agus Gaelscéal ag thoradh sin is as Éirinn an chuid is mó óige riamh sa Ghearmáin Cuireann gach bunscoil ó Meade Jnr an tseachtain seo. Is é Philip dul i gcló ní raibh aon ráiteas oifigiúil dár dtáirgí. agus an chéad bhean i stair thuaidh measúnuithe an bainisteoir ceannacháin phrátaí don déanta ag Lidl maidir lena bpolasaí i leith Ar lean ar leathanach 2 na tíre chun an post a bhaint Eochairchéim 2 isteach gach bli- amach. Beidh an toghchán ain tríd an Chomhairle Chura- ar siúl ar an 30ú Meitheamh. claim, Scrúduithe agus Mheasú- naithe. Gach bliain le ceithre Saoirse Chun Oibre bliana anuas, tá léirithe ag na Cuir stad le hionsaithe measúnuithe ceann GRIANGHRAF: SASKO LAZAROV/PHOTOCALL IRELAND drone - NA Eochairchéime seo go bhfuil ag D’EISIGH saineolaí ó na éirí níos fearr le páistí gaelsco- Náisiúin Aontaithe tuairisc laíochta ná páistí i scoileanna eile Dé Céadaoin ag éileamh ar sa mhatamaitic agus sa Bhéarla na Stáit Aontaithe críoch a chomh maith. chur le cumhacht an CIA Dar leis an Dr Réamaí Mathers ionsaithe á dhéanamh le ó Chomhairle na Gaelsco- heitleáin drone. Maraíodh laíochta, “Sna tuairiscí le déanaí na céadta daoine in ar na meáin, thar gach earnáil iarthuaisceart na cuireadh béim éagothrom ar Pacastáine de bharr na n- scoileanna lán-Ghaeilge. ionsaithe seo ó 2004 i leith. Léiríonn na figiúirí is déanaí seo Deir an tuairisc nach bhfuil gur fearr ná a macasamhla in sé soiléir cathain nó cén áit earnáil an Bhéarla atá ag éirí le a bhfuil cead ag an CIA páistí atá ag freastal ar scoileanna marú a dhéanamh, nó cé na lán-Ghaeilge, ar nós na scoilean- cúiseanna a bhíonn acu leis na siúd a luadh i dtuairiscí ón an marú. phreas ar na mallaibh, sa dá ghné is tábhachtaí den churaclam bunscoile, Béarla agus Mata. RÉIGIÚNACH • 8 Léiríonn na figiúirí gur fearr a TUAIRIMÍ 12 éiríonn le páistí na Gaelsco- • laíochta ná le páistí ó chúlra CÚRSAI SAOIL• 16 socheacnamaíoch den chineál GNÓ• 18 chéanna a fhreastalaíonn ar COMHSHAOL 20 scoileanna Béarla. Tá an treocht • BEATHA 22 seo dearbhaithe gach bliain anois • le ceithre bliana anuas, d’ain- OIDEACHAS• 26 neoin tuairiscí ón phreas ar na Duine den dream a bhí ag léirsiú ag oifig an Aire Fiontar, Trádála & Nuálaíochta, Batt O'Keeffe, mar gheall ar an doicheall atá ann cead MIONFHÓGRAÍ• 28 mallaibh,” ar seisean. a thabhairt d'inimircigh fostóir a athrú faoi na ceadúnais oibre a eisítear dóibh. Tá an MRCI i mbun feachtais ar son oibrithe eachtracha SPÓRT 29 Ar lean ar leathanach 26 a bhfuiltear, dar leo, ag baint mí-úsáide astu agus atá i gcoinníollacha oibre míchothroma de bharr chomh righin is atá an córas. • 2 GAELSCÉAL • Dé hAoine, 4 Meitheamh, 2010 1 NUACHT NÁISIÚNTA Purvis Dianscrúdú ar Dhochtúirí Cosc ar GRIANGHRAF: SASKO LAZAROV/PHOTOCALL IRELAND éirithe as Le Meadhbh Ní Eadhra TÁ Dawn Purvis, ceannaire an Phrátaí PUP, i ndiaidh éirí as a post i ndiaidh marú an dílseora Bobby Moffett os comhair siopadóirí ar Bhóthar na Sean- chille i mBéal Feirste, Dé Iosraelacha? hAoine. Tá dúnmharú Moffett á chur i leith an UVF agus tá sé le tuiscint gur mar gheall air sin ar lean ó leathanach a haon na prátaí a iompórtáiltear go hÉirinn a d’éirigh Purvis as a post. Ach, cosúil le neart ollmhargaidh teastas orgánach a bhaint amach Fágann an cinneadh seo an dá eile bíonn earraí séasúracha nó díreach cosúil le prátaí na hÉireann, ghrúpa dílseoirí, an UVF agus speisialta againn ó thíortha eile agus mar sin ba cheart go mbeadh siad ar an UDA, gan cheannaire, gan in amanna ó Iosrael. Bíonn lipéadú comh chaighdeán,” a deir Grace Maher stiúradh, agus lena dtograí soiléir ar ár dtáirgí sa gcaoi gur féidir le ón eagraíocht, “mar sin níl aon polaitiúla scriosta. Tá ceistean- custaiméirí a cinneadh féin a bhunús leis an ráiteas gur ar mhaithe na á gcur anois faoi céard a dhéanamh.” Is é an polasaí céanna atá le caighdeán prátaí atá prátaí Ios- chiallaíonn sé seo don UVF ag Superquinn. Níl sé ráite ag ceachtar raelacha á ndíol anseo.” Deir sí chomh agus faoin treo ina rachaidh de na hollmhargaí seo an mbeidh aon maith “Tá an seans ann nach mbeadh siad anois. An bhfuil deireadh athrú ar a bpolasaithe de bharr each- saothróirí na hÉireann in ann cain- lena stádas sos cogaidh, agus traí Iosrael an tseachtain seo. níocht a sholáthar mar a bheadh ag an bhfuil tuilleadh coiriúlachta Deir Philip Meade gurb é an fáth go teastáil ó Lidl mar gheall go bhfuil an i ndán don ghrúpa? Dúirt Dawn raibh siad ag iompórtáil prátaí ó Ios- chuid is mó acu ar scála níos lú ná 10 Purvis inné nach raibh sí in ann rael chun soláthar a dhéanamh ar Lidl n-acra.” Tá prátaí orgánacha in Éirinn a ceannaireacht a thabhairt don ná mar gheall go bhfuil “caighdeán na ródhaor, agus deir Philip Meade Jnr, pháirtí a thuilleadh. Bhí sí mar bprátaí i bhfad níos fearr in Iosrael, ar “Tá prátaí ó Iosrael i bhfad níos saoire cheannaire ar an bpáirtí ó 2007. feadh na bliana uile. Tá costas níos lú ná aon áit eile.” I ráiteas a d’eisigh an PUP, dúirt orthu agus ní bhíonn an dóthain prátaí “Is mar gheall ar an aimsir atá na siad go raibh ceannaire iontach ar fáil dúinn mar atá ag teastáil in prátaí níos daora in Éirinn,” a deir á chailleadh acu agus ghuigh Éirinn mar go ndéantar easpórtáil ar a Grace Maher “bíonn ar shaothróirí na siad gach rath uirthi. Beidh lán prátaí as Éirinn.” hÉireann na prátaí nua a chur in poly- Dawn Purvis anois ina ball Ní aontaíonn an Irish Organic Farm- tunnels, agus b’fhéidir go bhfuil An tAire Sláinte & Leanaí, Mary Harney ag ócáid seolta Cuid 11 d'Acht na tionóil neamhspleách i Stor- ers and Growers Association leis an íocaíocht fostaithe níos lú in Iosrael, nDochtúirí Leighis. Faoin Acht seo beidh ar dhochtúirí bheith páirteach i Scéim mont. ráiteas nach bhfuil caighdeán na bprá- rud a dhéafadh difríocht don Chumais Proifisiúnta. Céim thábhachtach í seo dá ngairm agus maidir le sábháil- taí maith go leor in Éirinn. “Caithfidh phraghas” a deir Grace. teacht othair, meastar. Daonáireamh 1901 Deireadh le baint móna Trevor Ó Clochartaigh Bainisteoir Tionscadail anois ar fáil saor in 00353-91-536201 [email protected] ar bhratphortaigh Patricia Ní Chonghaile aisce don phobal Le Treasa Bhreathnach cúitimh a chur ar fail. Cé nach bhfuil Comhordaitheoir Táirgíochta 00353-91-536201 dindiúirí an phacáiste fógartha go fóill [email protected] D’FHÓGAIR an tAire Comhshaoil John tuigtear go mbeidh cúiteamh Le Meadhbh Ní Eadhra daonáireamh iomlán is luaithe a Gormley an tseachtain seo go mbeidh airgeadais i gceist leis. Tá sé ráite ag an Ciarán Dunbar mhaireann agus atá ag an rialtas cosc ar bhaint móna ar bhratphortaigh Roinn Comhshaoil, Oidhreachta agus Eagarthóir 00353-91-536201 SHEOL an tAire Turasóireachta, anois. Príomhfhoinse do stair i limistéir chaomhantais na tíre amach Rialtais Áitiúil go mbeidh ciste €5.4 [email protected] Cultúir agus Spóirt Mary Hanafin shóisialta agus eacnamaíochta na anseo faoi threoir de chuid an AE. Ní milliún acu chun cúiteamh a suíomh idirlín ina bhfuil na taifid ar hÉireann le linn thús an 20ú haois bheidh cead ag daoine móin a bhaint dhéanamh le bainteoirí móna i Treasa Bhreathnach fad ó Dhaonáireamh 1901 anois ar atá sna taifid.. I measc na ndaoine a dá n-úsáid féin a thuilleadh gan cead a mbliana. Soláthróir Ábhair fáil, maidin inné i mBaile Átha ghlac páirt sa suirbhé in 1901 tá fháil ón Aire. Má dhéanann daoine neamhaird ar 00353-91-536201 [email protected] Cliath. Tá os cionn 4.5 milliún James Joyce, Peig Sayers, Pádraig Tá 32 bratphortach ag teacht faoi na an toirmeasc d’fhéadadh siad fíneáil de taifead éagsúil ó 850,000 teaghlach Mac Piarais, Eamonn de Valera, coinníollacha seo agus measann an €1,270 a fháil nó príosúnacht de suas le Gráinne McElwain ar fud na hÉireann ar fáil ar an Michael Davitt agus Terence Mac Roinn Comhshaoil, Oidhreachta agus 6 mhí ach tá sé ráite ag an Turf Cutters Soláthróir Ábhair suíomh.