DE VOSSESSLT
Eenonderzoe knaa rhe tgrond gebruike nd ewoonsituati ei n eenou dverveningsgebie d ind e gemeenteDale n(Drenthe )
RapportNo .40 6
Landbouw-EconomischInstituu t AfdelingStreekonderzoe k September196 2
Nietvoe rloublikati e- Nadru kverbode n INHOUD
Biz.
LIJSTVA NBIJLAGE N 4
WOORDVOORA F 5
INLEIDING 7
HOOFDSTUK I DE BEVOLKING VAN DE GEMEENTE DALEN 8
HOOFDSTUK II DE BEWONERS VAN DE VOSSEBELT 10
HOOFDSTUKII I HET OORDEEL VAN DE BEWONERS OVER DE VOSSEBELT ALS WOONGEBIED 13
HOOFDSTUK IV DE BETEKENIS VAN HET GRONDGEBRUIK 15 1. De "betekenis van het grondgebruik 2. Het agrarisch grondgebruik 3. Plannen ten aanzien van de grond
HOOFDSTUK DE WONINGTOESTANDEN § 1. Kwaliteit van de woningen 21 § 2. De geneigdheid om te verhuizen van de geënquêteerden uit groep C 23
HOOFDSTUK VI DE ONDER DE BEVOLKING LEVENDE GEDACHTEN OMTRENT RUILVERKAVELING 25
SAMENVATTING ECT SLOTBESCHOUWING' 28
BIJLAGEN 32
1379 LIJST VAN BIJLAGEN
Biz. Bijlage 1 De bevolkingsontwikkeling van 'de gemeente Balen 1947-1961 32 2 De bevolking naar geslacht en leeftijd 1947-1960 32 3 De bevolking per wijk 1947-1960 33 4 De bevolking naar kerkelijke gezindte i960 33 5 Mannelijke beroepsbevolking 1947-1960 34 6 Mannelijke agrarische beroepsbevolking 1947-1960 34 7 Pendel en forensisme 1947-1960 34 8 Pendel en forensisme i960 35 9 De buiten de gemeente werkende mannen per wijk 1947-1960 36 10 Geënquêteerden naar beroep 37 11 Interviewschema 38
1379 WOOEDVOORA F
Opverzoe kva nd eCultuurtechnisch eDiens ti see nonderzoe k ingesteldi nhe tgebie dd eVossebelt ,i nd egemeent eDale n (Dr.). Ditgebie dgrens ti nhe tooste naa nd ei nvoorbereidin gzijnd e ruilverkaveling Dalen,waarove rdoo rhe tL.E.I .i n196 1ee nsociaal - economischeschet si suitgebrach t (L.E.I.-notaUb . 154)e naa nd e zuidzijdeaa nd eruilverkavelin g Steenwijksmoer,di ereed si nuit voeringi s(zi eL.E.I.-not aNo .128 ,uitgebrach ti n1959) «E evraa g deedzic hvoo ro pwelk ewijz ed ebijzonder eprobleme nva nd ehuis vestinge nhe tgrondgebrui kzoude nmoete nworde nopgelost .Daarbi j isgedach taa nd eee no fander evor mva nruilverkaveling . Doormidde lva nee nenquêt eonde rd ebewoner sva nd eVossebel t isgetrach tee nindru kt ekrijge nva nhu nhoudin gtegenove rd ege noemdevraagstukken . Bijd euitvoerin gva nhe tonderzoe kverleende nhe tGemeente bestuurva nDale ne nd eProvincial eDirecti eva nd eCultuurtechnisch e Diensti nDrenth ezee rgewaardeerd emedewerking . Hetrappor ti ssamengestel ddoo rdrs .L .Tjoon ke nir .J.M . Veldhuisva nd eafdelin gStreekonderzoek .
DEDIRECTEUR ,
s-Gravenhage1 ,septembe r19°"2 . (Prof.dr .A .Kraal )
1379 .'.J. V .- U.'l'.Bl'lKll.. -7 -
INLEIDING
DeVossebel ti see nou dverveningsgebie di nd egemeent eDalen jhe t ligtte nnoorde nva nd ei nuitvoerin gzijnd eruilverkavelin gSteenwijks - moere nte nweste nva nd ein-voorbereidin gzijnd eruilverkavelin gDale n (zied ekaart) .I ntegenstellin gto td e"beid eruilverkavelingsgebiede n bestaatd ebevolkin gva nd eVossebel tvoo rhe tmerendee lui twerknemers , diehu nhoofdberoe pelder sbuite nd elandbou wuitoefene ndoc hdaarnaas t nogenig ecultuurgron di ngebrui khébben .I nbeid eruilverkavelings gebiedenzulle nbelangrijk estructuurverbeterend ewerke nworde nuitge voerde ndi theef terto egelei dda tme nzic hheef tafgevraag do f enz oja ,o pwelk ewijze ,d eprobleme nva nd eVossebel tme tzij n verspreidebewonin ge nslecht ewoningtoestande nnade rto tee noplossin g kunnenworde ngebracht . Eenonderzoek ,gerich to pd ebeantwoordin gva nd evraa gho ed e bewonersva nd eVossebel td esituati ete naanzie nva nwone ne ngrond gebruikbeoordele n eni nhoeverr ezi jveranderinge nvoorstaan ,wer d daaromwenselij kgeacht .Te roplossin gva nd evraagstukke ni ndi t gebiedword tgedach taa nruilverkaveling .Oo kd ehoudin gva nd ebe volkingtegenove rdez ewijz eva naanpa ki si nhe tonderzoe kbetrokken .
Aanhe tonderzoe klig tee nenquêt ete ngrondslag ,di ei nfebruar i. 1962i sgehoude n(zi ebijlag e 11).Dez eenquêt edraagt ,gele to pd e aardva nhe tonderzoek ,gedeeltelij khe tkarakte rva nee nvri jinter view.He tgedeelt eva nd eenquêt eda tbetrekkin gheef to pd ebouw technischekwalitei tva nd ewoningen ,i suitgevoer ddoo rd ediens t Gemeentewerkenva nd egemeent eDalen .D eCultuurtechnisch eDiens t verrichtteee nopnemin gva nd egebruiks -e neigendomsrechte nva nd e grondeni nhe tgebie dva nonderzoek .
1379 - 8 -
HOOFDSTUK I
DE BEVOLKING VAN DE GEMEENTE DALES
Alvorens de problematiek van de Vossebelt te beschrijven, zal in dit hoofdstuk een korte schets worden gegeven van de ontwikkeling van de gemeente Dalen op-sociaal en economisch gebied in het bijzonder ge durende de periode 1947-1960, Weliswaar beslaat de Vossebelt slechts een relatief klein gedeelte van het grondgebied van de gemeente, doch een bespreking van de ontwikkeling van de gehele gemeente schept de mogelijkheid een- scherper beeld van de moeilijkheden in de Vossebelt te schetsen. In de bijlagen 2 t/m 9 zijn enkele gegevens uit de Volkstellingen 1947 en i960 opgenomen. Op 1 januari 1961 bedroeg het aantal inwoners van de gemeente Dalen 4662. Sedert 1947 is de bevolking nauwelijks toegenomen als ge volg van het vertrekoverschot (zie bijlage 1). Aangezien het vooral de jongeren zijn die wegtrekken, is de bevolking van de gemeente verouderd. . . . • Van de na 1946 gebouwde woningen is het merendeel in de woonkernen Dalen,Wachtum en Dalerpeel gebouwd. Er is een tendentie dat de bevolking zich in de kernen concentreert, in het bijzonder-in de woonkern Dalerpeel is de bevolking relatief sterk toegenomen. Van de inwoners van de gemeente Dalen behoort 4/5 deel tot de Nederlandse Hervormde Kerk§ de Gereformeerden- en Rooms-Katholieken zijn verhoudingsgewijs het sterkst vertegenwoordigd in de wijk Dalerpeel, in het bijzonder in de Vossebelt wonen veel rooms-katholieken. De mannelijke beroepsbevolking is in de jaren 1947-1960 met 11$ gedaald. Het aandeel van de oudere leeftijdsklassen in de totale be roepsbevolking is groter dan in 1947 het geval was. De beroepenstructuur heeft een belangrijke wijziging ondergaan. De agrarische beroepsbevolking is mot 28$ afgenomen; het aantal werkenden in de nijverheid met 40$ gestegen. Niettegenstaande deze ontwikkeling werkte in i960 nog ruim de helft van de beroepsbevolking in de landbouw. In de industrie werkt thans bijna een derdedeel van de beroeps bevolking, in 1947 slechts 19$. In de jaren 1956-1960 is 1379 -9 - teverschaffen .He t aantaltuite n degemeent ewerkend emanne ni s sinds 1947verdubbeld , zodat in i960ee nvierdedee l van demannelijk e beroepsbevolking buiten degemeent ewerkte .Verrewe g debelangrijkst e werkgemeentei sCoevorden . In dewij k Dalerpeel,waarto e o.a. de Vossebeltbehoort, pendel t nietminde rda n dehelf tva n demannelijk e beroepsbevolking. Dependelaar sworde n overwegend aangetroffen onder dejongeren ? vanall e jongens,benede n 19jaa rdi e inhe t arbeidsproces zijninge schakeldwerk t 36$buite n Dalen|va n demanne nui t deleeftijdsklass e van 2O-29 jaar 37>7%- Het is danoo kwaarschijnlij kda t ind e toekomst deberoepsbevolkin g zalblijve n afnemen.He t totaalaantal inwoners zalwaarschijnlij koo kafnemen . 1379 - 10- HOOFDSTUKI I DEBEWONER SVA ND EVOSSEBEL T Allei nd eVossebel twonend egezinshoofde nzij ngeënquêteer d (67personen) .D e"beroepsstructuu rva nd egroe pgeënquêteerde ni s minderhomogee nda ni nd eplattelandsgebieden ,waarme ewi jgewoonlij k temake nhebben ,doorgaan sword taangetroffen ;onde rhe nbevinde n zichzowe lloontrekkende nal szelfstandigen .D emeest egeënquêteerde n hebbencultuurgron di ngebruik .He taanta l "echte"boere ni sechte r gering,he tmerendee lde rgrondgebruiker sheef to fee nhoofdberoe p buitend elandbou wo fee nnevenberoep . Degeënquêteerde nzij ningedeel di n3 groepen ,waarbi jhe t huidigeberoe pe nd eberoepsgeschiedeni sbepalen dzij ngeweest .Dez e 3groepe nzijn s I loontrekkenden,4 0gezinshoofden ? IIzelfstandigen ,2 0gezinshoofden ; IIIgepensioneerden ,7 gezinshoofden . Inbijlag e 10i see ngedetailleer doverzich tva nd euitge oefendeberoepen ,gegeven . ! Deherkoms tva nd egezinshoofde n Vand e6 7gezinshoofde nzij ne r2 6gebore ni nd eVossebelt .He t merendeel dergeënquêteerde nheef tdu seers telder sgewoond ;va n1 7 hunneri sd evorig ewoongemeent eCoevorde ne n7 zij nafkomsti gui t anderedele nva nd egemeent eDalen . Tabel1 GEËNQUÊTEERDE GEZINSHOOFDEN" NAAR HERKOMST j• Aantal Gevestigdi nd eVossebel t sedertd egeboort e 26 Afkomstigui tgemeent eDale n 7 " Coevorden 17 " Hoogeveen 5 overigegemeente n 12 Totaalaantalgeënquêteerde n 67 Deleeftijdsopbou w 28gezinshoofde nzij ntusse nd e5 0e n6 5jaa roud ,2 0zij noude r dan3 5jaa rdoc hjonge rda n5 0jaa re n1 2zij njonge rda n3 5jaar . 1379 - 11 - Tabel 2 LEEFTIJDSOPBOUW Allegeën Loon- Zelf Gepen standigen quêteerde trekkenden sioneerden gezinshoofden Jonger dan 35 jaar 5 6 1 12 35-50 jaar 15 5 20 50-65 jaar 20 62 28 65 jaar en ouder - 3 4 7 Gem, leeftijd 49 jaar 47 jaar 66 jaar 50 jaar Uit tatel 2 blijkt dat de zelfstandigen gemiddeld iets jonger zijn dan de loontrekkenden. ' . Eet onderwijs van de gezinshoofden 51 gezinshoofden hebben geen voortgezet onderwijs genoten, 14 •hebben een algemene landbouwcursus gevolgd, 1 heeft een lagere landbouw school bezocht, terwijl 1 in het bezit is van het middenstandsdiploma, De kerkelijke gezindte en het verenigingsleven Naar levensbeschouwing gegroepeerd behoren 37 geënquêteerden tot de Rooms-Katholieke Kerk, 15 "tot de Nederlands Hervormde Kerk en 4 tot de Gereformeerden. Van de vereniging "Plaatselijk Belang", die zich onder meer ten doel stelt de belangen van de bewoners van de Vossebelt bij de gemeen telijke overheid te bepleiten zijn 54 gezinshoofden lid. "Plaatselijk Belang" heeft destijds geijverd voor de verharding van een zandweg en de aanleg van elektriciteit en waterleiding in de Vossebelt. Uit de met de bewoners gevoerde gesprekken is gebleken dat de vereniging thans weinig activiteit meer ontplooit. De A.B.T.B. heeft 16 leden in de'Vossebelt, die zijn aangesloten bij de afdeling Steenwijksmoèr (gemeente Coevorden) van deze bond. Voorts zijn 9 gezinshoofden lid van de'K.A.B. en 6 van de A.N.A.B. De kinderen Eenglobal eindelin gva nd egezinne nnaa rd efas ei nd egezins cyclusi sweergegeve ni ntabe l3 .Eui m eenderdedee lva nall egezinne n ind eVossebel theef tkindere ndi eall ereed s1 5jaa ro foude rzijn . Hetovergrot edee lva nd ezoon se nd eschoonzoon sva nd egeënquêteerde n werktbuite nd elandbouw ^t ewete n5/ 6dee lva nd ezoon se n8/ 9dee l vand eschoonzoon s(tabe l 4)- 1379 - 12 - Tabel 3 GLOBALE INDELING VAN DE GEZINNEN NAAR FASE IN DE GEZINSCYCLUS Aantal Gezinnen zonderkindere n 10 Gezinnenmet : allekindere n <1 5jaa r 19 kinderen Aantal zoons 48-' '" 44 '.' 5 3 145 Aantal dochters "43';:.. 13 .6 7 123 Tabel 6 WOONPLAATS UITWONENDE KINDEREN Geroeente Dalen Gemeente Overige De Vossebelt (excl. Vossebelt) Coevorden gemeenten Aantal zoons 7 12 15 19 Aantal dochters 4 5 20 38 1379 - 13- •' HOOFDSTUKII I. HETOORDEE LVA UDE'BEWONER SOVE RD E.VOSSEBEL TAL SWOONGEBIE D Methe tdoe lhe tgespre kove rd eVossebel to pgan gt e"brenge n enmed eo menig eindrukke no pt edoe nove rd eopvattinge nva nd e "bewonersove rhu nwoongebied ,i shu nd evraa ggesteld ;"Wa tvind tU vand eVossebelt?" ,waarbi jonzerzijd sd egeënquêteerde nwer dverzoch t huneindoordee lt elate nbepale ndoo ree naanta lfactoren ,zoal sd e omgeving,d eomgan gme td ebuurtbewoners ,d eafstan dto td ecentr a end eontsluitin gva nhe tgebied . Alvorensd everkrege nreactie swee rt e geven, vermeldenwi j eerstenig efeitelijk egegeven sove rd eVossebel tal swerk -e nwoon gebied. Dewoninge nstaa nversprei dove rhe tgehel egebied .Voo ree nniet - onbelangrijkdee lvind td ebevolkin gzij nbestaa nbuite nd elandbou w enzelf sbuite nd egemeente .D e4 0loontrekkendegezinshoofde nwerke n allebuiten.d eVossebelt ;slecht s2 werke ni nd egereent eDalen ,d e overigenpendele noverwegen do pCoevorde n (tabel7) » Tabel7 PENDEL Werkgemeente Aantalpendelend e loontrekkenden Coevorden 26 Schoonebeek 3 Dalen 2 Deventer ,2 Emme n 1 Overigegemeente n 6 Deindustriël eontwikkelin gi nCoevorde nheef to pbetrekkelij k korte afstand' werkgelegenheidgeschape nvoo rd ebewoner sva nd eVossebelt . Hetmerendee lva nhe ngaa tda noo kpe rfiet so fbromfiet snaa rhe twerk , wati nd emeest egevalle nminde rda n3 kwartie rreistij dvergt . Ind eVossebel ti s1 kruidenierswinkeltj egevestigd .D emeest e dagelijkselevensbehoefte nworde nbi jd eklante nthui sbezorg ddoo r neringdoendenui tSteenwijksmoe re nCoevorden !slecht sweinige n betrekkendez eware nva nmiddenstander sui tDale ne nNieuw eKrim .Oo k voord emee rduurzam econsumptiegoedere ngaa tme nvoora lnaa r Coevordene nSteenwijksmoer . " Dekindere ngaa ni nSteenwijksmoe rnaa rde ,lager eschool |voo r voortgezetonderwijs'meesta lnaa rCoevorden . 1379 -•••-1 4- Derooms-katholieke ngaa nte rkerk ei nSteenwijksmoer ,d e NederlandsHervormde noverwegen di nCoevorde n-en-Nieuw eKrim ,d e Gereformeerdeni nCoevorden .D everenigin g "PlaatselijkBelang ""beleg t haarvergaderinge n (voorzove rdez ealthan snie t"bi jéé nva nd ebestuurs ledenthui sworde ngehouden )i nSteenwijksmoer .Voo rzove rme nli dva n eenstands -o fvakorganisati eis ,i sme nda tva nd eafdelin gSteenwijksmoe r ofCoevorden .Reed si sgebleke nda tverschillend egeënquêteerde nvoor heeni nd egemeent eCoevorde nwoonde ne nda tverschillend euitwonend e kinderennaa rdez egemeent ezij nvertrokken . Uithe tvoorgaand ei she tduidelij kda te rintensiev econtacte n zijntusse nd ebewoner sva nd eVossebel te ndi eva nd egemeent e Coevorden.He thel egebie di sda noo ki nzee rsterk emat egeoriënteer d opCoevorden .D emense nzegge nzel fda tme nslecht szelde ni nhe tdor p Dalenkom te nda nno gallee nwannee rhe tbeslis tnoodzakelij kis ,b.v . voorhe tvervulle nva nformaliteite nte ngeméentehuize . Naarhe toordee lva nee nbuitenstaande rheef td eVossebel tal s woongebiedd ebewoner sweini gt ebieden .Toc hzij nd ebewoner szel f voorhe tmerendee ltevrede nme td ehuidig etoestand .Enkel emale nwer d opgemerktda te rd elaatst ejare na lvee lverbeter di si nd estreek , waarbijgenoem dwerde nd everhardin gva nee nbestaand ezandwe ge nd e aansluitingya nee ngroo taanta lpercele no phe telektriciteits -e n waterleidingnet.Oo kworde npositie fgewaardeer dd erust ,d eruimt e end evrijhei ddi eme nhie rgeniet . Inhe tbijzonde rvel eoudere nvoele nzic hthui si nd eVossebelt j zijwaardere nhe tmees twa te rd elaatst ejare ni ndit.gebie di sver - beterdjzi jzij noo khe tbes ti nstaa to md ehuidig esituati et ever gelijkenme tdi eva njare nterug .Onde rd ejonger egenerati egezins hoofdentreffe nwi jrelatie fd emeest eontevredene naan .D emees tge uitebezware ntege nd eVossebel tal swoongebie dhebbe nbetrekkin go p deno ggebrekkig eontsluitin gva nhe tgebied . Deafstan dto td ecentra ,waarbi jme nda no phe too gheef td e afstandto tSteenwijksmoe re nCoevorden ,blijk ti nhet.algemee ngee n beletsel tezijn .We lzo ume ngraa gee ngoede ,verhard erechtstreeks e verbindingswegzie naangeleg dtusse nd eVossebel t enSteenwijksmoer ^ inhe tbijzonde rvoo rschool -e nkerkbezoe ki ndez eplaat s(dez ewe g zoudoo rhet 'territoi rva nd egemeent eCoevorde nmoete nlopen) . Eengroo taanta lgeënquêteerden-heef tzic huitgesproke nove rd e omgangme td eburen .Dez eword tdoo rd emeest emense ngoe dgenoemd . Blijkensuitlatinge nva nenkele ni sdi tmed et edanke naa nd eomstan digheidda tme nnie tdich top'elkaa rwoont .Va nstandsverschille ni s geen sprakejoo ktusse nd everschillend egodsdienstig egroeperinge nzij n geengrot etegenstellingen .I nhe tbestuu rva nd everenigin g "Plaatselijk Be-lang"zij nall egroeperinge nvertegenwoordigd.. . Aanhe teind eva nhe tgespre kwer dd evraa ggestel dwa t eri nd e Vossebelt eventueelverbeter dzo ukunne nworden .Rui md ehelf tva nd e geënquêteerdenheef thierover -gee nuitspraa kgedaan ;naa rd emenin gva n eenvierdedee lva nd egeënquêteerde ni see nbeter eontsluitin gva nhe t gebiedhe tmees tdringend .Voora l eengoed everbindingswe gme td eker n Steenwijksmoerstaa ti nhe tbijzonde rbi jd erooms-katholieke nhoo g genoteerd.Oo kd ewaterhuishoudin gzo uvoo rverbeterin gvatbaa rzijn , terwijlhe tplaatse nva nenkel elichtpunte no pprij szo uworde ngesteld . 1379 - 15 - HOOFDSTUK IV DE BETEKENIS VANHE T GKONDGEBRJIK § 1i II e "betekenis van het grondgebruik Bijna alle geënquêteerden hebben een grotere of kleinere opper vlakte cultuurgrond in gebruik die in de regel behoort bij de woning en er als het ware één geheel mee vormt. De bij de woning behorende grond bepaalt in hoge mate de waarde van het geheel. Men is dan ook in de meeste gevallen niet bereid om afstand te doen van de grond. Wordt men echter te oud om de grond zelf te bewerken, dan is men wel bereid om de grond te verpachten, doch liefst zonder schriftelijk pachtcontract en van jaar tot'jaar omdat men zo lang mogelijk "baas wil blijven over de grond". Om enig inzicht te krijgen in de betekenis van de grond voor de geënquêteerden, zijn deze ingedeeld in een 3-tal categorieën (A, B en C) 1) Groep A omvat de gezinshoofden die uitsluitend, of in hoofdzaak, van de inkomsten die het grondgebruik oplevert, moeten leven. De in groep B ingedeelde gezinshoofden hebben hun hoofdbron van inkomsten buiten het eigen bedrijfje. Zij brengen echter meer voort dan voor eigen gebruik nodig is, wat voor hen een welkome bijverdienste oplevert. In groep C zijn ondergebracht alle overige geënquêteerden, ook zij die helemaal geen grond of slechts een bloementuintje hebben. Verkoop van Produkten van de grond komt niet of nauwelijks voor (zie tabel 8). Tabel 8 BETEKENIS VANHE T GRONDGEBHJIK Loon- Zelf Gepen Alle ge- trekkenden standigen sioneerden enquêteerden Groep A 7 18 25 Groep B 12 1 1 14 Groep C 21 1 6 28 1)Opgemerk tzi jda tdez eindelin ge ndi ewelk ei nhoofdstu kI I isgemaak tonafhankelij kva nelkaa rzij nopgesteld .Bi jd ein delingi nberoepsgroepe ngeld the thuidig eberoe pe nd eberoeps geschiedenisal scriterium |bi jd eindelin gi néé nva nd e groepenA t/ m Ci sbepalen dd ebetekeni sva nd einkomste ndi ehe t grondgebruikd egeënquêteerd eoplevert . 1379 - 16- Uittabe l8 "blijk tda tvoo r2 5geënquêteerde nhe tgrondgebrui k vangrot eeconomisch ebetekeni sis .Voo r1 8va nhe ni shet ,afgezie nva n deinkomste ndi eee nenkelin gverkrijg tui the tuitoefene nvan eex n nevenberoep (b.v.meikrijden) ,d eenig ebro nva ninkomsten .Onde rd e overige7 i ngroe pA ingedeeld egezinshoofde nkome nd ecampagne arbeidersi nd eaardappelmeelindustri evoor .Buite nd ecampagnetij d zijnoo kdez emense nuitsluiten daangeweze no pd einkomste nui thu n landbouwbedrijfje. Ind egroe pB zij n1 4gezinshoofde ningedeeld .He tzij nvoora l oudere,ongeschoold earbeider sdi ein'lo sdienstverban dwerkzaa mzijn . Totslo td egroe pC .Hierto ebehore nd ehelf tva nd eloontrekkende n eno péé nn aall egepensioneerden . , Tabel9 BETEKENISVA NHE TGRONDGEBRUI KNAA RGODSDIENSTIG EGEZINDTE . B.-K. N.H. Ger. Geen Alle geënq. Groep 'A 20 3 2 25 Groep B 8 4 1 1 14 Groep C 9 8 1 10 28 Het is opmerkelijk dat vooral onder het R.-K.-deel van-de bewoners van de Vossebelt het grondgebruik een grote betekenis heeft, blijkens tabel. 9. ' §2. Het agrarisch grondgebruik De geënquêteerden van de groepen A en B zijn ingedeeld naar de • oppervlakte die zij in gebruik hebben (tabel 10). Tabel 10 DE GEËNQUÊTEERDEN NAAR DE OPPERVLAKTE GROND IN GEBRUIK Aantalgeënq u êteerden groepA i groep3 <1 h a — 1 1 - 3h a 3 10 3 -. 5 h a 5- 3. . 5 - 7h a 6. . . — • 7 - 10h a 7 - .' ^10h a 4.' ." • .- Bij dé 25 geënquêteerden uit groep A is 173 ha cultuurgrond in gebruik, waarvan echter een'deel buiten de Vossebelt ligt. De oppervlakte woeste grond in hun bezit bedraagt in totaal 20 ha. De B-groep heeft in totaal 32 ha cultuurgrond in gebruik. 1379 - 17 - 80$ van de grond is eigendom van de gebruiker. 18 geënquêteerden uit groep A en 10 uit groep B hebben alle grond in eigendom5 slechts 3 geënquêteerden pachten alle grond. Van de 25 "bedrijven" uit groep A hebben er 7 de grond aaneenge sloten liggenj 11 "bedrijven" bestaan uit 4 of meer kavels. Het gemiddelde aantal kavels bedraagt 2,9 en de gemiddelde kavelgrootte 2,69'h.a. Bij de B-groep heeft het merendeel van de geënquêteerden niet meer dan één kaveltje dat bij de woning ligt. "Het gebruik als grasland overheerst (76$ bij de A-groep, 70$ bij de B-groep). Alle geënquêteerden houden dan ook melkvee. In de A-groep is het gemiddelde aantal melkkoeien per "bedrijf" 7>7j §3. Pl.annenten aanzien van de grond Met betrekking tot een eventuele uitbreiding van de oppervlakte cultuurgrond bestaat er een verschil tussen de A- en de B-groep. 20 -van' de 25 geënquêteerden uit groep A willen er wel grond bij hebben, terwijl in groep B de helft van de geënquêteerden tevreden is met de oppervlakte die men thans heeft. 1379 - 18 - .Tabe l1 1 FLAMEN TM AANZIEN VAND EGRON D Aantalgeënquêteerde nda t .: degron dwe l dehuidig e meergron d Allegeënquê Huidigeoppervlakt e vand ehan d oppervlakte ingebrui k teerden wildoe n wil"behoude n wilhebte n Leeftijdsklasse A B A : B A : B , A j B <1h a 1 - ••• 1 1- 3h a. 1 •4 4 2 2 3 10 3- 5h a 2 1. • 2 .3 5 3 5'- "7 h a 1 5 6 7- 1 0h a 7 7 MO ha t 3. 4 Allegeënquêteerde n 3 5 2 7 20^ 2 25 14 <35jaa r 1 5 ' 1: .5 • :2 35- 5 0jaa r 2 10 12 •- 50- 6 5jaa r .1 5 .2 5 3 1 ' 6 11' ^65jaa r • l • 2 2 -'•• 1 1) 'Zie ook tabel 12. . " Vooral de jongeren in groep A zien wel in, dat hun bedrijfje dik wijls te klein isom een redelijk bestaan op te leveren bij de huidige wijze van'bedrijfsvoering. Voor specialisatie in de varkens- en/of kippenhouderij bestaat geen belangstelling. De voorkeur gaat eerder uit naar een'zuiver weidebedrijf of een gemengd bedrijf. De risico's van een gespecialiseerd varkens- of kippenbedrijf acht men te groot. Voor de-hiervoor noodzakelijke investeringen ontbreekt in de meeste gevallen oolc het kapitaal, .'terwijl men opziet tegen het.lenen van geld. Men moet echter uit het'voorgaande niet de conclusie trekken dat men.bij de pakken neer gaat zitten. Onder het motto "eerst het geld verdienen en het dan pas uitgeven" pakt men allerlei werkzaamheden aan om op deze wijze het geld bijeen te brengen voor het aanbrengen van veranderingen in het bedrijf(je). Het ideaal van degenen die thans genoodzaakt zijn het gezinsinkomen door het verrichten van werkzaam heden elders op peil te houden is dan ook het nog eens zover te brengen dat zij op het eigen bedrijf een redelijk inkomen kunnen verdienen. Dat men metterdaad streeft naar de verwezenlijking van dit ideaal blijkt uit de pogingen die men aanwendt om .er grond bij te krijgen. Slechts enkelen is het echter gelukt op deze wijze het bedrijf te ver groten. Ook uit de plannen van enkele geënquêteerden tot verbouwing en uitbreiding der bedrijfsgebouwen blijkt dat men nog toekomst ziet in het boer-zijn. Desgevraagd deelden 3 geënquêteerden mee voornemens te zijn de stalruimte voor rundvee te verbeteren of uit te breiden, terwijl enkele anderen een schuur willen verbeteren of meer varkens- . hokken willen bouwen. 1379 - 19 - Uit tabel 11 "blijkt dat slechts 8 grondgebruikers, die elk minder dan 5 ba grond hebben, de grond wel van de hand willen doen zij het alleen tegen een "hoge prijs". De 5 geënquêteerden in groep B die bereid zijn afstand van het grondgebruik te doen zijn allen tussen 50 en 65 jaarj voor hen wordt het werk op het land na de dagtaak bezwaarlijk. De 20 grondgebruikers in groep A die voor een uitbreiding van de oppervlakte cultuurgrond voelen, zien 7 ha als de minimum oppervlakte die voor een redelijk bestaan'noodzakelijk is (tabel 12). Tabel 12 DE HUIDIGE ETI DE GEWENSTE OPPERVLAKTE CULTUURGROND Huidige oppervlakte Gewenste oppervlakte cultuurgrond (ha) cultuurgrond (ha) 7-10 ! 10-12 • 12-15 •15-20 : * 20 1-3 11 - — - — 1 3-5 1 1 1 5-7 1 2 2 7-10 2 4 10-12 • • 1 12-15 ..• . . • 1 1 Intotaa lzo uongevee r 115b acultuurgron dnodi gzij no maa n alle"wensen "t evoldoen .Lan gnie tall egegadigde nvoo rbedrijfs - vergrotingmoete nechte ri nstaa tgeach tworde nd eme tbedrijfsver - grótinggepaar dgaand einvesteringe nt edoen joo kmoe tme nbetwijfele n ofzi jd ecapaciteite nbezitte nee ngrote rbedrij ft eleiden. ' Deanim oo mhe tbedrij fo pee nander eplaat svoor tt ezette n blijktaanzienlij kgeringe rt ezij nda nd ebelangstellin gvoo rbedrijfs - vergroting(tabe l 13). Ditzo udu sbetekenen ,da twannee rdoo rvoor lichtinge neventuee lee nspecial e "campagne"d emeninge nnie t zoudenveranderen ,ee ngroo tdee lva nd evoo rvergrotin gbenodigd e grondi no fi nd ebuurt.va nd eVossebel tbeschikbaa rdien tt ekomen . Wellig te ree nnie tonbelangrij kcomple xwoest egronde naa nd e Veenschapswegda ttoebehoor taa nDale rboeren .Verschillend emale ni s debetekeni sva ndez egron dvoo rd esanerin gva nd elandbou wi nd e Vossebeltdoo rd emense nte rsprak egebracht,'waarbi jopgemerk twer d datdez egron di nd ehuidig etoestan dvoo rd eboere nui tDale ngee n ofslecht sgering eeconomisch ebetekeni sheeft . Overd ekanse no psucce sva nee nbelei dgerich to pd eaankoo pva n grondenka no pgron dvan .he tbovenstaand egee nuitspraa kworde ngedaan . 1379 - 20- Tabel 13 ANIMO OM HET BEDRIJF TE VERPLAATSEN Aantal geënquêteerden uit groep A dat Huidige oppervl a,kte, niet wil wel elders het All e geen- leeftijdsklasse ver- j bedrijf wil qué ïteerden plaatsen : voortzetten 1 - 3 ha 1 2 3 3'- 5 ha 4 1 5 5 - 7 ha 6 6 7 -10 ha 5 2 7 MO ha 2 2 4 Alle geënquêtee rden 18 7 25 -35 jaar 3 2 5 35-50 jaar 8 4 12 50-65 jaar 5 1 6 ^65 jaar 2 2 7 overwegendjonger eagrariërs ,va nwi ee r4 than see nbedrij f hebbenva n7 h ao fgrote re nvar iwi ee rtevens .6voo rbedrijfsvergrotin g inaanmerkin gzoude nwille nkomen ,wille nhe tbedrij fwe lelder svoort zetten(zi etabe l 13).Ee nde rgeënquêteerde ngeef td evoorkeu raa n een.groterbedrij fda nhi jthan sheef to pee nander eplaat si nd e Vossebélt. Opgemerktka nno gworde nda te rva nd e7 gegadigde nvoo rbedrijfs - verplaatsing6 ee nhui sbewone nda ti singedeel di nee nva nd e2 hoogstekwaliteitsklasse n (ziehoofdstu kV) . Deverplaatsin gva nagrariër sui td eVossebél tnaa relder szal • nieteenvoudi gzij nt everwezenlijken .Voo rplaatsing ,o pee nbedrij f in,ee nva nd enieuw epolder so fo pdomeingronde nvoel tme nniet.-De genendi ethan seigenaa rzij nva nhu nbedrij fwille noo kee nelder s teverkrijge nbedrij fi neigendo mhebben ,al spachte rvoel tme nzic h tavee lbeperk ti nzij nvrijheid . Ookd emoest emense nui tgroe pB wille ni nd eVossebél tblijve n wonenj5 hebbe nt ekenne ngegeve ngenege nt ezij nt everhuizen .Onde r deze5 bevinde nzic he r4 di ewe lafstan dwille ndoe nva nd egrond j devijfd ezo ugraa gdezelfd eoppervlakt ehoude nal shi jthan sheeft . Vand e5 gegadigde nvoo rveranderin gva nwoonplaat sbewone ne r3 ee n huisda ti singedeel di nd ehoogst ekwaliteitsklasse .D evoorkeu r blijktui tt egaa nnaa ree nwonin gi nd egemeent eCoevorden . 1379 - 21 - HOOFDSTUK V DE WOUINGTOESTANDEN §1.Kwaliteit van de wonin en Vand e6 7geënquêteerde ni nd eVossebel t"bewone ne r5 4ee neige n huise n1 3ee nhuurwoning .D ehuurwoninge nworde nvoo rhe tovergrot e deelbewoon ddoo rgezinshoofde ndi ezij ningedeel di nd egroe pC . Overd eouderdo mva nd ewoninge nka nhe tvolgend eworde nopge merkt? 1/4dee lva nhe taanta lhuize ni s6 0o fmee rjare nouds ,bijn a dehelf tdateer tui td eperiod e 1920-1940,terwij l2 1woninge nn aI94 O zijngebouwd .Onde rd en a194 0gebouwd ewoninge nbevinde nzic hechte r eenaanta lnoodwoningen . Eendoo rd eDiens tGemeentewerke nva nd egemeent eDale ningestel d onderzoekwijs tui tda td ekwalitei tva nd ewoninge ni nvel egevalle n tewense noverlaat .Doo rdez ediens tzij nnl . 10woninge nal skrot -o f noodwoningenbestempeld ,terwij l 14woninge nn aontruimin gvoo ronbe woonbaarverklaring inaanmerkin gkomen ,c.q .nie tmee ro peconomisc h verantwoordewijz everbeter dkunne nworden .Va nd eresterend e4 3 woningenbehoeve ne r1 4verbetering ,terwij ld eoverig eaa nd e eisenva nbewoonbaarhei dvoldoen .I nvel egevalle ni sd eslaapruimt e zeerbeperkt .D ebewoner sva n 2woninge nmoete nhe tzelf szonde r slaapkamerstellen s 12woninge nzij nslecht sva n 1slaapkame r voorzien(tabe l14) . Tabel1 4 WONINGGEGEVENS Aantal Aantal woningen in Aantal woningen wonin kwaliteitsklasse 1) zon met gen I ; II ;III :IV : V der 1 : 2:3!4:5 slaapkamers Loontrekkenden 40 2 3 11 9 15 2 6 15 10 6 1 Zelfstandigen 20 3 2 8 7 2593I Gepensioneerden 7 2 1 2 2 4-21- Alle geënquêteerden 67 2 8 14 19 24 2 12 20 21 10 2 A-groep 2) 25 1 3 2 10 9 2 6 11 4 2 B-groe p 14 - 2 5 7 - 6 5 3 - C-groep 28 1 5 10 4 8 2 10 8 5 3 - 1)Kwaliteitsklass e Iskrotwoning ^ " II:noodwoning i " Illswonin gdi en aontruimin gvoo ronbewoonbaarver klaringi naanmerkin gkomt ,c.q .wonin gdi e nietmee ro peconomisc hverantwoord ewijz e verbeterdka nworden ; " IVswonin gdi evoo rverbeterin gi naanmerkin gkomt 5 " Vsoverig ewoningen . 2)Zi ehoofdstu kIV . 1379 - 22 Door deverhardin gva n een"bestaand ezandweg , enkele jarengeleden , liggen thans4 1 woningen aan eenverhard eweg .Sind skort e tijdheef t het elektriciteits-e nwaterleidingne t een"belangrijk euitbreidin gonder gaan, zodat thansverrewe g demeest epercele nhiero p zijnaangesloten . Uit tabel 14'"blijk tda t dehuisvestin gva n dezelfstandige nno g hetmins t tewense n overlaat end eloontrekkende n ero p ditpun the t slechtst aanto ezijn .Oo kwannee rme nnaa r de"betekeni s va.n het grond gebruikvoo r degeënquêteerde n ziet.blijk t dat degenenvoo rwi ed e grondgee nbetekeni s heeft (groep C), overwegend demins t goedewoninge n 'bewonen.Oo k ophe t terreinva n deopenbar enutsvoorzieninge n staan zij erslechte rvoo r dan debeid e anderegroepe ngeënquêteerden .: Aan de bewoners is eveneenshe t oordeel overd ewonin g gevraagd, waarbijzi jonkundi g werden gelatenva nd e door de Dienst Gemeentewerken uitgebrachte beoordeling, diezic huitsluiten d beperkte tot debouw kundigekwaliteite n vand ewoning .Aa nd ebewoner s daarentegen isge vraagd,naas t dekwaliteit'va nd ewoning ,i nhe t eindoordeel tebe trekken deruimt e end eligging . Uit deverkrege n antwoordenblijk t dat4 6gezinshoofde ntevrede n zijnme t hunwoning , 10geënquêteerde n matig tevredenzij n en9 geën quêteerden ontevreden zijn (tabel 15)» • Tabel 15 MENING VAN DE BEWONERS OVER HUN TOFING , . Tevreden Matig Onte tevreden vreden Loontrekkenden 1) 28 4' 6 Zelfstandigen 13 5 2 Gepensioneerden 1 5 1 -All egeënquêteerde n 46 10 9 .GroepA .2 ) 17 5 3 GroepB ".3 1 GroepC .1) 16 4 6 1) Aan 2 gezinshoofden is deze vraag niet gesteld, aangezien hun woning korte tijd voor de enquête is afgebrand. Zij bewoonden ieder.de helft van een dubbele woning uit kwaliteitsklasse III. . • 2) Zie hoofdstuk IV. .'I egrondgebruiker sui t groepB beoordelen hun «oningsxtuatiehe t gunstigst.D emeest e ontevredenenworde n aangetroffen ingroe p C.Di t behoeft niet teverbazen ; zijimmer s zijn,objectie f gezien,he t slechtst gehuisvest. Het blijkt dathe t oordeel van de Dienst Gemeentewerken enda t van debewoner s derhuize n inhe t algemeen gelijkluidendis ,nl . indi e sinda t deontevredene n.all ebewoner s zijnva nwoninge n die door Gemeentewerken zijningedeel d in een.de r. 3laagst e kwaliteitsklassen (tabel-16) . 1^70 -2 3 '' '• ''" .' Tabel1 6 KWALITEITSKLASSEE NHE TOORDEE LVA ND EBEWONER SOVE RHU NWONIN G Kwaliteitsklasse 1) Tevreden Matig Ontevreden vand ewonin g tevreden I 2 II 3 2 2) 3 III 6 2 4 IV 15 4 'V 22 2 1) Zie noot tabel 14« 2) Zie noot 1) tabel 15. Er zijn echter ook bewoners die, hoewel hun woning is ingedeeld, in kwaliteitsklasse II of III, daarmee wel tevreden zijn. Dit zijn vooral oudere echtparen zonder kinderen of gezinnen waar van alle of het merendeel der kinderen uitwonend zijn. Zij stellen blijkbaar geen hoge eisen aan de woning, of zij beseffen dat de hogere kosten die een betere woning met zich brengt hun financiële draagkracht te boven gaat. Ook speelt voor hen de dikwijls beperkte woonruimte geen grote rol. En dit is juist het bezwaar dat het meest werd geuit, vooral door de jongere, groeiende gezinnen, waarvan er verschillende matig tevreden of ontevreden zijn over hun woning. §2. De geneigdheid om t v e r h u i zen van de geënquêteerden uit roep C. Aangezien de geënquêteerden uit groep C geen grondgebruik van be tekenis hebben, wordt hun houding ten opzichte van de vraag of men zou willen verhuizen behandeld in het aan de woningtoestanden gewijde hoofd stuk. Voor de groepen A en B kwam deze vraag reeds in het vorige hoofd stuk ter sprake. De helft van de geënquêteerden uit groep C zegt wel van woonplaats te willen veranderen. Beschouwen wij deze groep nader dan blijkt dat dit vooral de mensen uit de jongere leeftijdsgroepen zijnj de ouderen blijven liever ter plaatse wonen. 4/5 deel van hen bewoont thans een woning die is ingedeeld in één van de kwaliteitsklassen I t/m III. Uit tabel 17 valt verder af te leiden dat, behalve alle ontevredenen, ook een 8-tal geënquêteerden die wel tevreden zijn met hun huidige woning, toch genegen zijn verhuizing in overweging te nemen. Tabel 17 MENING OVER HUN WONING EN GENEIGDHEID OM TE VERHUIZEN (GROEP C) 1) Tevreden Matig Ontevreden tevreden Geënquêteerdenbewoont : eigenhui s 15 2 2 huurhuis 1 2 4 Geënquêteerdenwil s welverhuize n 8 1 nietverhuize n 8 3 1)Va n2 geënquêteerde ni sd ewonin gkort etij dvoo rd eenquêt eafgebrand . 1379 - 24- Het is echter devraa ghoevee l geënquêteerden te"bewege nzulle n zijndaadwerkelij kveranderin g tebrenge ni nhu nhuisvesting . Tot dus verre zijn door degenen die slechtgehuisves t zijn enzeide nwe l weg tewille nui t deVossebel t weinig initiatieven ontplooid om elders eenwonin g tekrijgen .Me n ziet overhe t algemeenwe l inda tme n elders eenaanmerkelij k hogerbedra g zalverwonen ,wa t menigeen ervan zalweerhoude n tegaa nverhuizen . Ook zalhe tmoeilij k zijn elders een woning tebetrekke nwaarbi j een stukjegron di svoo rd e teeltva n groente enaardappele n voor eigen gebruik. Voorts isaa n de 15geënquêteerde n dievoo rverhuize nvoele nge vraagdwaa r zijwe l zoudenwille nvonen .D evoorkeu rva n ruim dehelf t vanhe ngaa tui t naar eenwonin g inCoevorden , Steenwijksmoer,Lo o of deBallast .He t zijnvoora l de Rooms-Katholieken dieaa ndez ekerne n devoorkeu rgeven .3 gezinshoofde nzoude nwe l eenwonin g in Dalerpeel- UieuweKri m willenbetrokken f slechts enkelevoele nvoo r eenwonin g in het dorp Dalen.Voort s zijn eree npaa rgeënquêteerde n diewe l binnen deVossebel t willenverhuizen ^ het'betref thie rmense n die thans "achteraf"wone n enzic h graagaa nd everhard ewe gwille nvestigen . Debelangstellin gva nhe tmerendee l dergeënquêteerde n gaatui t naar een eigenhuis . Dit geldti nhe tbijzonde rvoo r degenen dien u ook eeneigen'hui sbewonen ,zi jwille n eri ngee ngeva l opachterui t gaan.,Verderword t een stukjegron d zeer opprij s gesteld om ind e eigen-behoefteaa ngroent e enaardappele n tekunne nvoorzien . 1379 -25 T. .HOOFDSTU KV I •DEONDE RD EBEVOLKIN GLEVEND EGEDACHTE N OMTRENT RUILVERKAVELING Om deprobleme nva nd eVossebel tme tzij n.verspreid e"bewonin g en slechtewoningtoestande n naderto tee noplossin g tebrengen ,word t gedacht aanruilverkaveling .I nbeginse l bestaan ervoo rd eVossebel t driemogelijkheden ! a.aansluitin gva ndi tgebie dbi jd ei nvoorbereidin g zijnderuilver kavelingDalen j b.uitvoerin gva nee napart ewettelijk e ruilverkaveling? c.uitvoerin gva nee nvrijwillig e ruilverkaveling. Deovergrot emeerderhei d dergeënquêteerde n heeft weleenswa t gehoord ofgeleze n overd eruilverkavelin g Steenwijksmoerf ditgeld t inhe tbijzonde rvoo rd emense nme t eniggrondgebruik . Een6-ta l hunneri srechtstreek sbi jdez e ruilverkaveling betrokken aangezien zijgron di ndi tblo khebbe nligge n en7 ander e geënquêteerden hebben erovergehoor dva nfamilielede n diedaa rwonen .Voo rd eoverig ebe wonersi sd ekran t debelangrijkst e informatiebron. Vand eruilverkavelingsplanne n voor Dalenheef tminde rda nd e helft dergeënquêteerde n ietsgehoord .Di ti sechte rwe lverklaarbaar . Enerzijdsverkere n deplanne nvoo r Dalenno gi nee nzee rvroe g stadium, terwijl deruilverkavelin g Steenwijksmoera li nuitvoerin gis ,ander zijds zijnd econtacte nme td ebevolkin gui t Steenwijksmoerinten sieverda ndi eme tbewoner sui tDalen . Defeitelijk ekenni sva nd eplanne nvoo r Steenwijksmoere nDale ni s zeerbeperkt .He tmerendee lva ndegene ndi ewa tove rdez eplanne n gehoord ofgeleze nhebben ,wis t nietmee rwat 5 anderen maaktenop merkingen als5 "hetgaa tvee l kosten", "landbijee ni svoordeliger" , "ruilverkaveling Dalenloop t totaa nhe tkanaal" , "Dalenkom t direct achter Steenwijksmoeraan" , "ruilverkaveling maakt grotebedrijven" , "Dalenword tminde r duurda nSteenwijksmoer" . Devraa g ofme nmee rove r ruilverkaveling zouwille nweten ,i s door eenderdedee l dergeënquêteerde nbevestigen d beantwoord (opmerkelijk isda too kui tgroe p Cpositiev e reactieskwame no pdez evraag) ,ee n zelfde aantal geënquêteerden heeft geen belangstelling voorvoorlichtin g ophe tterrei nva nruilverkaveling ;d eoverige n hebben devraa g niet beantwoord ofzij nnaa rhu nmenin g reedsvoldoend e opd ehoogte . Het zalda noo knie tverbaze nda td ebelangstellin g voor deuit voeringva nee nruilverkavelin g ind eVossebel t gering is.3/ 4va nd e geënquêteerden voelt hiernie tvoor .Onde rhe nbevinde n zichee n6-ta l ouderegeënquêteerde ndi eva npla n zijnd egron dwe gt edoen .D ewei geïnteresseerden wordeni nmeerderhei d aangetroffen onderd ejongere n uit groepA ,Di tis .d egroe pmense n diehe tmeest ebelan gheef tbi j ruilverkaveling. Degroepe nvoo rwie'he t grondgebruikva nondergeschikt e betekenisis ,zij noverwegen dva nmenin gda truilverkavelin g eenzaa k isdi euitsluiten d deboere naangaat . 1379 - 26- Bijna een derdeva nd e geënquêteerden vondhe t niet te"beoor delen of erdoo rd euitvoerin g van oenruilverkavelin gverbete ringen ind eVossebel t kunnenworde nbereikt .Va n dezegroe p behoort 3/4 deel tot groep C.D emeerderhei d derondervraagde n ziet echter wel heil in ruilverkaveling voor de streek.D evree s delastenver zwaring die eenruilverkavelin g met zichbreng tnie t tekunne nop brengen,'weerhoud t velen'erva n zichvóó r eenruilverkavelin g uit te spreken.Hierbi j dient echter teworde nopgemerk t dat eromtren t de vaststellingva n dehoogt eva n de ruilverkavelingskosten veel.wanbe grip heerst.D emogelijkhede n died egeënquêteerde n zienindien 'e r eenruilverkavelin g zoukomen ,zij nvermel d in tabel18 . Tabel 18 MENING OVERD EMOGELIJKHEDE N DIERUILVERKAVELIN G BIEDT 1) Geënquêteerden in groep A B ; C Verbetering van deverkavelin g Verbetering van de afwatering en ontsluiting 4. 1 1 De ontginningva nwoest e grond 3 1 1 Devergrotin g van bedrijven 2 — Deverplaatsin g vanboerderije n enwoninge n 1 1 Geenmenin g 1 4 4 1)Dez e tabel heeftuitsluiten d betrekking opgeënquêteerde n dieva n mening zijn dat door ruilverkaveling verbetering in de situatie in deVossebel t kanworde ngebracht . Deondoelmatig evor m van dekavel s end eversnipperin g ismeer malen ter sprakegebracht .O pd e tweedeplaat skom t deverbeterin g van de'waterbeheersing en deverhardin gvan'enkel ewegen .Enkele ,overwegen d jongere,geënquêteerde nwille n nog een stapverdergaa n end e ontginning vanwoest e grond enbedrijfsvergroting ,a l dannie t gepaard gaandeme t boerderij- enwoningverplaatsin g inhe t ruilverkavelingsplan betrekken. Overd ewijz eva naanpak ,indie n tot ruilverkaveling in deVossebel t zouworde novergegaan ,hebbe n slechtsweinige n eenmening .Voo raan sluitingbi jd e ruilverkaveling Dalenblijk t vrijwel niemand tevoelen . Wel informeren sommigen naard emogelijkhei d vanaansluitin g bijd e ruilverkaveling Steenwijksmoer. Dit spreektvoora l die grondgebruikers aandi egron d in ditblo khebbe n liggen. 1)Volgen s deze zegslieden heeft aansluiting bij Dalenvoo rhe nweini go f geenzin ,omda t deboere n uit deVossebel t geen grond in datblo khebbe n liggen.Oo ko p ander gebied is deVossebel t sterkgeoriënteer do p Steenwijksmoer5 dit geldt met namevoo rd e rooms-katholiekebevolkingsgroep .He t is echternie t uitgesloten datme n enkelevoorstander svoo raansluitin gbi j Dalen zou kunnen winnen,indie n aan deVeenschapswe ggelege nwoest e grond, die toebehoort aanDale rboeren ,n a ontginning zoukunne n dienenvoo rver grotingva nbedrijve nui t deVossebelt . 1)E rzij noo kboere nui t Steenwijksmoerme t grondi n deVossebelt . 1379 - 27- Slechts1 1geënquêteerden ,voornamelij kui tgroe pA zij nvoor standerva nee nwettelijk eruilverkavelin gdi ezic h"beperk tto td eVosse belt.Oo kbi jdez evraa gi sdoo rverschillend egeënquêteerde n deaan sluitinghi jSteenwijksmoe rte rsprak egebracht ,omda tzi jd eVossebel t alsopzichzelfstaan druilverkavelingsgebie d teklei nachte no mee n saneringva nd elandbou wi ndi tgebie dt ebereiken . Opd evraa go fme nvoel tvoo ree nvrijwillig eruilverkavelin gi n deVossebelt ,zij nwa tmee rreactie sgekome nda no pd evoorgaand evrage n diehandelde nove rd ewijz eva naanpak .Ee noverzich tva ndez ereactie s isweergegeve ni ntabe l19 . Tabel1 9 MENINGEN OVER VRIJWILLIGE RUILVERKAVELING Geënquêteerden uit groep A B ' " C "Menza le rnie tvoo rvoelen , dat lukthie rnooit " 12 "Menvoel te rnie tvoo romda td e woestegron daa nDale rboere ntoebe hoort" "Geënquêteerdevoel te rzel fnie t voor,maa rmisschie nluk the twel " "Geënquêteerdevoel t erzel fwe lvoor , maarwee tnie to fhe tza llukken " 3 "Alleenal she tmaa rnie ttevee lkost " 1 4 "Menza le rwe lvoo rvoelen " 1 1 2 "Isd emoeit ewaar do mt eonderzoeken " 1 Geenmenin g 6 7 16 Allegeënquêteerde n 25 'Ï4 28 Aangezienhe t juistd egeënquêteerde nui tgroe pA zij ndie ,hoewe l zijno gd emeest ebelangstellin gi nhe talgemee ntonen ,d ekan sva n slagenva nee nvrijwillig eruilverkavelin gnie thoo gaanslaan ,i she t weinigwaarschijnlij kda tui tdez egroe pinitiatieve ni ndez erichtin g kunnenworde nverwacht .I nd eVossebel twone nd emense ndi ebelan g bijgron de nruilverkavelin ghebbe ntemidde nva nhe ndi eda tnie t hebben.Di tza lwe lmed eoorzaa kzij nva nd egering eanim ovoo rd e vrijwilligeruilverkavelin g 1379 -.2 8- . SAMENVATTING ENSLOTBESCHOUWIN G Inverban dme t het feit dat deVossebel t met problemen tekampe n heeft diemogelij k doorruilverkavelin gkunne nworde nopgelos t en gelegen istusse n tweegebiede nwaa r doormidde l van ruilverkavelingbe langrijkestructurel everbeteringe n tot stand zullenkomen ,wer d een onderzoek wenselijk geacht naar.het oordeel derbewoner s ten aanzien vanwone n engrondgebruik . De Vossebelt is een oudvervenxngsgebie di nd egemeent eDalen ; het ligt tennoorde n van dei nuitvoerin g zijnde ruilverkaveling ' Steenwijksmoer ente nweste nva nd e invoorbereidin g zijnderuilver kaveling Dalen.Ui t degegeven sva n deYolks - enberoepstellin g i960 blijkt dat de structuurva n ditgebie d afwijkt van dieva nd e overige delenva nd egemeent e Dalen.I nhe t oogval the t hogepercentag e van debevolkin g dat tot deRooms-Katholiek eKer kbehoort ;di tbedraag t nl. voor deVossebel t 69$tegenove r 13$voo r degehel egemeente . Voorkerk - enschoolbezoe k is derooms-katholiek ebevolkingsgroe p aangewezen opd e tot degemeent e Coevordenbehorend eker n Steenwijks- moer. Ooko pander egebiede nbleke n ernauw e contacten tebestaa n tussen debewoner sva n deVossebel t en degemeent e Coevorden.D e bevolkingva nd eVossebel t isda n ooki n sterkeremat egeoriënteer d opCoevorde n enSteenwijksmoe rda n op dekerne n in degemeent e Dalen." Het gebiedword t gekenmerkt doorversprei d liggendewoningen . Hoewelbi jnagenoe g elkewonin g eengrote ro fkleine r stuk grond behoort,ka nme n tochnie t sprekenva n een'zuiveragrarisc h gebied. Goki n ditopzich t wijkt de streeka fva nhe t landelijke gebiedva n Dalen. On eniginzich t tekrijge n ind ebetekeni sva nhe t grondgebruik voor degeënquêteerde nzij n 3groepe n grondgebruikers onderscheiden? A. zij dieuitsluiten d ofbijn auitsluiten d van deopbrengs t vand e grondmoete nleven ; B. degenenvoo rwi e deopbrengs t van degron d een.mee ro fminde rbe langrijkebro nva nneveninkomste nis ; C. degenenvoo rwi ehe t grondgebruik dient om in de eigenbehoeft e aangroent e enaardappele n te'voorzien. Demense nui t beidelaatst e groepenwerke nmerendeel s in dege meente Coevorden als ongeschoolde in eenberoe pbuite n delandbou w of als losarbeider . Hetmerendee l derbewoner s is overhe t geheel genomen tevreden met dehuidig e toestand ind eVossebelt .Voora l deoudere nvoele nzic h erthuis ;zi jwaardere n inhet ,bijzonde rd e rust end evrijhei d die men ergeniet .Toc hleve n eronde rhe nno gwe l wensen.Dez ewense n end eklachte nva n deontevredene n hebben inmeerderhei d betrekking op deno g gebrekkige ontsluitingva nhe t gebied.Naa rhe t oordeel van debewoner s is eenverbeterin g op dit punt dringendnoodzakelijk ., Eengoed everbindingswe g naard eker n Steenwijksmoer staatvoora l bijd e rooms-katholieke bevolkingsgroephoo ggenoteerd .Verde rzo u 1379 - 29- deverhardin g end e doortrekking van dewe g doord eKnuppelhoek , waarvan indertijd al eens sprakei s geweest, eenaanta l aanwonenden uit hunisolemen t verlossen.Oo k dewaterhuishoudin gach tme nvoo r verbeteringvatbaar. . Het overgrote deel dergeënquêteerde nbewoon t een eigenhuis . Dekwalitei t vanvee l woningen laat echter tewense n over: 1/3 deel vand e woningen isdoo r de Dienst Gemeentewerkenva n degemeent e Dalen aangemerkt alskrot -o fnoodwonin g of alswonin g dien a ontruiming voor onbewoonbaarverklaring inaanmerkin gkomt .Bovendie n is invee l gevallen do•slaapgelegenheid zeerbeperkt . Uit het onderzoekblijk t dathe t aantal geënquêteerden datonte vredeni sme t dewonin g geringeri s danme n opgron dva n de door Gemeentewerkenuitgebracht e beoordeling zouverwachten . Deverklarin g hiervoori swaarschijnlij k dathe tmerendee l derbewoner s een eigen huisbewoont,alsmed ehe tfei t dat eenbeter e eni n de regel duurdere woning,' financiee l buitenhu nberei kligt .Me nka nd ebetrekkelijk e tevredenheidme t dewoningtoestande nbeschouwe n als eenzic hneer leggen bij,beruste n in den u eenmaal niet op eigenkrach t te verbeteren situatie. In demeerderhei d dergevalle nwaari n sprakei sva n ontevreden heid overd ewoning ,heef t dezeontevredenhei d betrekking ophe t te kort aanslaapkamers .Me tnam e de jonge,groeiend e gezinnen hebben daarmee tekampen . Voor deoplossin gva n demoeilijkhede ni nd eVossebel t ishe t vanbelan g eenindru k tekrijge nva n dehoudin gva n debevolkin g tenopzicht eva nverhuizen .Indie nme n erimmer si n zou slagen een deelva n debewoner s tebewege nhe t gebied teverlaten ,zo ume n de woningsituatie kunnen saneren end ebeschikkin g kunnenkrijge n over cultuurgrond. Dit zou deverkavelin gkunne nvergemakkelijke n en tevens demogelijkhei d scheppen totvergrote nva n enkelelandbouwbedrijfjes . Van degenenvoo rwi ehe t grondgebruik geenbetekeni sheef t staat dehelf t inbeginse l niet afwijzend tegenoververhuizing .I nhe tal gemeen zienzi j echterwe l inda t zij elders eenaanzienlij k hoger bedrag zullenmoete nverwonen .Ongetwijfel d zalbi jhe tmerendee l hetverhuize n dan ook afstuiteno p definanciël e consequenties die ditme t zichmeebrengt , tenzijhiervoo r eenbevredigend e oplossing zoukunne nworde n gevonden. Verhoudingsgewijsi s deanim o om teverhuize nbi j degeënquê teerdenui t groepB geringerda nbi j dieui t groep C. Enerzijds is hunhuisvestingssituati e gunstiger,anderzijd s speeltbi jhen ,be halve dewoning , de daarbijbehorend e grond eenro lbi j de overweging ofme n zal gaanverhuizen .Ui t degevoerde'gesprekke ni s deindru k verkregen dati n de toekomst debelangstellin g voor grondgebruik als bronva n neveninkomstenza l afnemennaarmat e dewelvaar t stijgt. 1/3dee lva n degeënquêteerde nui t groep B isberei d afstand van degron d tedoen j een streveno m zich op tewerke n tot zelf standige in delandbou w isonde rhe nnie tgeconstateerd . 1379 - 30- Behalve aand efinanciël e aspectenva nverhuizen , diedoo rheid e genoemde groepen ter sprake zijngehracht ,za l ruimeaandach t dienen teworde n geschonken aan devoorkeu r (in sommigegevalle n voorwaarde voorverhuizen )va nhe t merendeel vandegene ndi ewe lwille nverhuize n voor eenwonin gi nd egemeent e Coevorden.Zi jdi ewe l ind egemeent e Dalenwille nblijve n hehhenvooral'belangstellin gvoo r eenhui si n Dalerpeel-MeuweKrim | enkelevoele nhe tmees t voor eenander ewonin g ind eVossebelt .Voo r delaatstgenoemde n zou deoplossin g gezocht kunnenworde ni n "opschuivingen"va nbewoner sva n slechtewoninge n die zulkswense n naarvrijkomend e woningenva nbeter ekwaliteit . Mocht de saneringva nd eworiingsituati edoo rverhuizin g op vrij willigebasi snie t tothe tbeoogd e doel leiden, danka nme n overwegen zodanigemaatregele n tetreffe n dathe t opnieuwbetrekke n van vrij komendewoningen ,di enie t aan de eisenva nbewoonbaarhei d voldoen ofwaarva n eenopnieu wbewone n om andere redenenongewens t wordt geacht,word t voorkomen. Dezemaatregele n zullen echter eerst op langeretermij n effect sorteren. In tegenstelling tot debeid evoorgaand e groepen geënquêteerden, voorwi ei nhe t bijzonder eenoplossin g dient teworde n nagestreefd betreffende dewoningsituatie ,ligge n deprobleme nwaarme e de agrariërs tekampe nhebbe nmee ri nhe t landbouwkundigevlak .D e saneringva n de landbouw in deVossebel t wordt echterbemoeilijkt , doordat inhe t ge bied demensen ,di ebelanghebbe nbi jhe t gebruikva n grond enzi jdi e datnie t hebben, door elkaarwonen . Hetmerendee l vand egeënquêteerde nui t groepA heef t eenklei n tot zeerklei nlandbouwbedrijf . Een deelva nhe nwerk t gedurende een bepaalde tijdva nhe t jaarbuite nhe t eigenbedrijf , enkele anderen hebben eennevenberoep .Voora l de jongereni ndez egroe p zienwe l in dathu n "bedrijf"i nvel egevalle n teklei n iso m eenredelij kbestaa n• op televeren .D ebelangstellin g ommee rgron d ingebrui k tekrijge n is groot,,slecht s een enkelingwi l afstandva n degron d doen.He t is echternie twaarschijnlijk ,gele t op decapaciteite n end e financiële positie dergegadigde nvoo rbedrijfsvergroting ,da t zijall evoo r bedrijfsvergrotingi naanmerkin gkunne nkomen ,no gafgezie nva nd e vraagwaa rme n dehiervoo rbenodigd e oppervlakte cultuurgrond zou kunnenvinden .D ebereidhei d omhe tbedrij f teverplaatse n is nl. aanzienlijk geringer dan deanim ovoo rbedrijfsvergroting .We l liggen eri n deVossebel t enkeleverspreid ekaveltje swoest egrond ,doc h deze beslaan in totaal nietmee r dan2 3ha . Slechtswannee r een complex woestegron d dat gelegen isaa n deVeenschapswe g voor ontginning in aanmerking zoukunne n komen zou delandbouwkundig e saneringmee r perspectievenbieden . Om dehiervoo rgeschetst e problemen tot eenoplossin g te brengen gaande gedachtenui t naar ruilverkaveling.I nbeginse lbe staan ervoo r deVossebel t driemogelijkheden ; 1379 - 31- a. aansluitingva n dit gebiedti jd e ruilverkaveling Dalen| b.uitvoerin g van eenapart ewettelijk e ruilverkaveling5 c.uitvoerin g van eenvrijwillig e ruilverkaveling. In"bovenvermeld evolgord e zijn deze-driealternatiev e mogelijk heden aan de"bewoner sva n deVossebel t voorgelegd, ten eindet e peilenwelk eva nd edri e demeest ekan svan -slage n"biedt , Inhe t algemeen gesproken"blijk td eruilverkavelingsgedacht e weinig televe n onderd e"bewoner svan 'd eVossebelt . Eri sweini g overruilverkavelin g gedacht engesproken. -Di,t ..geld ti nhe t bij zondervoo r degenenvoo rwi ehe t grondgebruikva n'gee no fonderge schiktebetekeni s is.Zi jzij n overwegendva nmenin g dat ruilverka veling eenzaa k isdi euitsluiten d deboere n aangaat.He t overgrote deel dergeënquêteerde n heeft danoo k gezegd geen belangbi j ruil verkaveling ind eVossebelt 't ehebben . ••'__.. Bij eendee l dergrondgebruiker sui t groepÄ envoora l de jongere onderhen ,lig t dezaa k anders.Enkel eva nhe n zijn rechtstreeksbe trokkenbi j de ruilverkaveling Steenwijksmoer.omdat zijgron d inda t blokhebbe n liggen.Andere nvoele n enerzijds wel aan dat eroo ki nd e Vossebelt ophe t gebiedva n deagrarisch e structuur wat zoumoete n gebeuren, doch zijnanderzijd sbeduch t voor eenverzwarin g van de lasten die ditme t zichmeebrengt . Over dewijz eva n aanpak,indie n tot ruilverkaveling zouworde n overgegaan,ka nworde n opgemerkt dat de ondervraagden,voo r zover zijzic hhierove rhebbe nuitgelaten ,i nmeerderhei d afwijzend staan tegenoveraansluitin gbi j Dalen.Verde ri sgebleke n dat slechts een minderheid dergeënquêteerde n voeltvoo r eenwettelijk e ruilverka veling,di e zichbeperkt'to t deVossebelt . Ookd ekan sva n slagenva n eenvrijwillig e ruilverkaveling wordt niet hoog aangeslagen, zodat het,weinigwaarschijnlij klijk t dati nhe t gebiedhe t initiatief daartoe..za lworde ngenomen . Voorhe t tot standbrenge nvan'ee nsaneringspla n ind eVossebel t• via eeno f anderevor m van ruilverkaveling zalda noo k onzes inziens meerda n degebruikelijk eoverredingskrach t nodig zijn.D evraag stukkenverban dhouden dme t dehuisvestin gkunne n overigens veeleer geachtworde n tebehore n tot debevoegdhei d vand egemeentelijk eover heid...... • Het is tebetreure n dathe t"juridisch'nie tmee rmogelij ki s de Vossebeltbij .d eruilverkavelin g Steenwijksmoe ronde r tebrengen . Niet alleen dat dit doorverschillend e geënquêteerden expliciet werdverzocht ,doc hoo kobjectie f geaien zou deze constructie voor •dehan dliggen,.gelet'o p dealgemene-oriëntati eo p dezekern ,he t grondgebruik overe nwee r end emogelijkhei d diehierdoo r zou ont staan dat degemeent e Coevordenbi jd eprobleme nva n deVossebel t zouworde nbetrokken . 1379 - 32- Bijlage1 DEBEVOLKINGSONTWIKKELIN G VAND EGEMEENT EBALE N (1947-1961) Aantal inwonerspe r 31decembe r 1946: 4.587 Aantal levend geboren, personen: r1.550 Aantal overledenpersonen ; 470 Geboortonovorschot periode 1947-1960s 1.080 Aantalbinne nd e gemeente gevestigde personen 1.772 Aantal uit degemeent e vertrokken personen 2.772 Vertrekoverschot periode 1947-1960; 1.005 Bevolkingstoeneming 75 Aantal inwoners per 31 december 1960 4.662 Brons C.B.S. Bijlage 2 DEBEVOLKIN G NAAR GESLACHTE N LEEFTIJD( 194 7e n 1950) 1947 I960 Leeftijdsklasse mannen vrouwen mannen vrouwen aan in f aan in Brons C.B.S.-Volks- enberoepstellinge n 1947 en i960. 1379 - 33- Bijlage 3 DE BEVOLKING PURWIJ K I947-I96O Aantal inwoners Onderdeel vand e gemeente Index j. I960 1947 1947=100 Dalen ;• 1315 1430 108 Wachtum 418 399 "95 .. Verspreide huizen 776 828 107 Wi.ik Dale n 2509 2657 - ib"6 Dalerveen 405 363 89 .- Stieltjeskanaal 350 '35 4 101 Verspreide huizen 157 103 65 Wijk Dalerveen- 912 '8TÖ' 90 Vossebelt 354 253 71 Dalerpeel- 410 579 141 Dalerend (=Nieuwlande)(gedeeltelijk) 119 123 103 .Versp_reide _huize n 273 182 66 Wi.ik Dalerpeel ii 56 " 1137 "• 9B~-"~ Woonschepen 27 8 .2 9 Gemeente Dalen • 4604 4622 100 Brons C.B.S.-Volks-e nberoepstellinge n 1947e n1960 . Bijlage4 DE BEVOLKING NAAR KERKELIJKE GEZINDTE ( 1960) Percentage vand ebevolkin g datbehoor t tot deNed. ' de Rooms- jde Geref. andere geen Onderdeel van de gemeente Herv. Kerk! Kath. Kerk'Kerken kerkgenoot-j kerk- schappen genoot- sch. Dalen 90,9 2,8 0,4 0,5 5,4 Wachtum 98,4 0,3 1,0 0,3 Verspreide huizen 74,3 19,1 -5,9 .M. Dalerveen 97,0 1,5 0,5 1,0 Stieltjeskanaal 71,2 23,4 5,4 .Ve. rsp rei.d.e.. .h ui zen _. .88,4.. .1.1.3.6. Vossebelt 24,9 69,2 5,9 Dalerpeel 75,3 11,5 11,7 1,0 0,5 Dalerend (=Nieuwlande ) (gedeeltelijk) 70,0 24,4 — 5,6 Versprej.de huizen .4.1.J.7 37,3 17,0 3,8 Woonschepen - - - 100,0 Gemeente Dalen 79,3 13,1 4,9 ö",l .y;-* Brons C.B.S.-Volks- enberoepstelling.i960 . 1379 Bijlage 5 MANNELIJKEBEROEPSBEVOLKIN G GEMEENTEDALE N 1947-1960 Indexcijfers Aantal personen in Beroepsgroep (1947-100) 1947 1956 1960 1956 I960 Landbouw 1.008 906 731 90 72 Nijverheid 304 ï 426 ) 140 Handel,verkee r 100 > 524 106 .113 106 Overigeberoepe n 57 ) 95 ) 166 Tijdelijkniet-werkenden _ 96 • 29 32 30 33 Alle beroepsgroepen 1.565 1.459 1.390 93 89 Bron; C.B.S.-Volks-e nberoepstellinge n 1947 en1960 . C.B.S,-Woningtelling1956 . Bijlage6 DEMANNELIJK E AGRARISCHEBEROEPSBEVOLKIN G 1) I947-I96O Indexcijfers Aantal personen in Categorie (1947=100) V • 1947 ! 1956 | 1960 1956 :196 0 Zelfstandigen 473 546 450 115 95 Meewerkende gezinsleden 254 189 166 .78 65 Vreemden 261 171 115 6^ 44 "Aïlëcategorieë n 9'8'8 9Ö6" ""73T-" 90' 74 1)Exclusie f detijdelij k niet-werkenden. Bronnens C.B.S.-Volks-e nberoepstellinge n 1947 en i960. C.B.S.-Woningtelling1956 . Bijlage7 PENDELE NFORENSISM E1947-196 0 1947 I960 Aantal dagelijks naaréé nwerkgemeent e heene nwee r gaandemanne n• 154 196 Aantal overige buiten dewoongemeent e werkende mannen 15 149 "ÀTiëbüTten"d"¥"wö'óngem"eên" te "wërkênd emanne n T69" "34T Brons C.B.S.-Volks-.enberoepstellinge n 1947e n1960 . 1379 - 35- Bijlage 8 PENDEL ENFORENSISME'i96 0 Omschrijving Mannen Vrouwen Naar bedrijfstak: landbouw 19 njj/erheid (exclusief bouwnijverheid) 103 33 bouwnijverheid 28 1 overige bedrijfstakken 46 40 Alle bedrijfstakken 196 74 Naar positie inhe tbedrij fs employe's 18 30 arbeiders 178 44 196" 74 Naar leeftijdsklasse? < 19 jaar 44 45 20- 29jaa r 75 26 30-3 9jaa r 30 2 40-4 9jaa r 20 50- 64jaa r 25 =^„65„jaa r_ 2 Alle leeftijdsklassen "196" 74 Naar werkgemeentes Coevorden 114 46 Emmen ' 27 9 Almelo 11 ïïoogeveen 10 3 Avereest 1 10 : e .°Y?.?. iê ...ê?jneente n 33 6 Alle...ge meente n "Ï"96" "IL Naar vervoermiddelsrijwiel 172 bromfiets 38 bus (openbaar-e n bedrijfsvervoer) 43 ....0-Y.?.?i.S.-y.e.:rvpermiddel H J22Ö1 Naar afstand tothe twerk ! < 15 minuten 9 15-<30 minuten 106 30-<45 minuten 101 45-<60 minuten 13 3s 60 minuten 40 "269" Brons C.B.S.-Volks- en beroepstelling i960. 1379 - 36 - Bijlage 9 DE BUITEN'DE GEMEENTE WERKENDE MANNEN PER WIJK(1947 en i960) I960 Werkende- mannen in 1947 1947 I960 "buiten buiten Onderdeel totaal de ge- totaal dege ïi n/ o d in 1947s exclusief tijdelijk niet-werkenden. 1960: inclusief " " » Brons C.B.S.-Volks- enberoepstellinge n 1947e n 1960, 1379 -3 7- Bijlage1 0 GEËNQUÊTEERDENNAA RBEROE P grondwerker 5 veenarbeider 1 wegwerker 2 straatmaker 1 landarbeider 1 losarbeide r(dorsvereniging ; Loontrekkenden < strokartonfabriek) 6 G.S.V.-arbeider 4 campagne-arbeideraardappelmeelfabrie k (ongeschoold)- 2 bouwvakarbeider (ongeschoold) 6 fabrieksarbeider (ongeschoold) 12 landbouwer 14 Zelfstandigen landbouwerme tnevenberoe p 5 middenstander (kruidenier) 1 Gepensioneerden gepensioneerdo finvalid e 7 1379 - 38- Bijlage1 1 INTERVIEWSCHEMA (verkortweergegeven ) Naam en adres Geboortejaar en geboorteplaats Burgerlijke staat Kerkgenootschap In de Vossebelt wonend sedert Daarvoor wonend in Hoofd- en nevenberoep, aard van het werk Werkgemeente Werkgevers 196O-I9^1 Opleiding(en) Lidmaatschappen Waargaa tU naa rd ekerk ? Waarkoop tU dagelijks elevensbehoefte ne nwaa r"groter estukken" ? Perkin dva n1 5jaa re nouder s Geslachte ngeboortejaa r Burgerlijkestaa t Woonplaats Beroepsgeschieden is Dag-e ncursusonderwij s Toekomstplannen Watvind tU va nd eVossebelt ? BentU tevredenme the twone nhier ? HebtU we l eensiet sgehoor do fgeleze nove rd eruilverkavelingsplanne n voorSteenwijksmoer ? Envoo rDalen ? Wat,wanneer ,va nwie ?Zoud tU ermee rva nwille nweten ? BentU geïnteresseer di nruilverkavelin gi nd eVossebelt ? DenktUda te rme truilverkavelin giet si st ebereiken ? VindtU da td eVossebel tbi jd er.v.k .Dale nmoe tworde naangesloten ? Ofzo ud eVossebel tee napart eo fee nvrijwillig eruilverkavelin g moetenworden ? DenktU da td emense nvoo rda tlaatst ezoude nvoelen ? Kwaliteitsbeoordelingwonin gdoo rDiens tGemeentewerke nDalen . 1379 - 39- Bent U tevredenme tU w woning? Aantal kavels,oppervlakt e cultuurgrond enwoest e grond, eigendom enpach t (opnemingCD) . Oppervlakte beteeldme tverschillend e bouwlandgewassen. Aantal stuksvee . Werktuigen engereedschappen . ZoudtU degron dwe l aankan t willen doen of zoudtU ergron dbi j willenhebben ? Zo ja,hoeveel? VoeltU voo r specialisatieva nU wbedrij f in derichtin g van tuinbouw-, varkens-o fkippenhouderij ? ZietU kansen om dit tebereiken ,o pwelk emoeilijkhede n stuitU eventueel? ZoudtU eventueelU wbedrij f op eenander eplaat swille nvestigen ? Voorkeurvoo r eigendom ofpacht ? Toestand bedrijfsgebouweni ndi tverband ? ZoudtU ergensanders/dichte rbi jU w werkwille ngaa nwonen ? Waar zoudtU beslist niet, enwaa rwe l willen wonen? GeeftU devoorkeu r aan een eigenwoning , eenhuurhuis , eenblok - woning of eenvrijstaan d huis. SteltU prijs ophe t behoud ofhe tverkrijge n van een tuinvoo r zelf- voorzieningjho e groot? 1379