kIEs voor DE AmbachtsecoNomie! Juni 2010 Dit is een speciale verkiezingskrant van het Hoofdbedrijfschap Ambachten over de Ambachtseconomie Hans Kamps Peter van Heeswijk “De vakman of –vrouw “Het mooiste dat je Mei Li Vos die iets kán!” kunt doen.” “Prachtig om te zien!” De politiek aan het woord U mag als ambachtelijke vakman / -vrouw op 9 juni a.s. uw stem uitbrengen. Dus voor u is van belang hoe de politici aankijken tegen de ambachten en wat zij daarvoor willen doen. Daarover gaat deze hBA-verkiezingsspecial. U kunt lezen wat de woordvoerders van verschillende politieke partijen ervan vinden. Leest u even mee! maak de balans voor u zelf op. Aan u de keus op 9 juni. Uw keus als één van de zo’n 80.000 ondernemingen die bij het hBA zijn aangesloten. Uw stem doet ertoe! Veel wijsheid gewenst. De ambachtseconomie in Nederland • De omzet in de ambachtseconomie bedraagt Behoefte aan vakmensen veel groter dan gedacht € 127 miljard (9% van het bedrijfsleven, met een Ambachten zijn dus onmisbaar, ook in onze moderne Iedereen weet uit eigen ervaring het belang dat een toegevoegde waarde van € 40 miljard (8% van samenleving. Maar dat zij in voldoende mate voldoende aanbod van ambachtelijke diensten en het bedrijfsleven). beschikbaar blijven, wordt te vaak als een vanzelf- producten beschikbaar is: van loodgieter tot kapper, sprekendheid gezien. Onze samenleving ontgroent van goudsmid tot bouwvakker, van banketbakker Dit betekent dat de ambachtseconomie een belang- en vergrijst. Zelfs tijdens de recessie van de laatste tot opticien, van dakdekker tot fietsenmaker. rijke speler is in onze nationale economie, in jaren klagen vele ambachtelijke branches al over te Maar hoe groot de ambachtseconomie als geheel is, omvang te vergelijken met de detailhandel of de weinig vakmensen. Laat staan als de economie weer weet bijna niemand. En onbekend betekent in het industrie. En dan gaat het nog om een zuinige aantrekt. Wil Nederland ook over een paar jaar nog nationale beleidscircuit: onbemind. schatting! De conclusie is dan ook dat de omvang over voldoende vakmensen beschikken, dan is de van de ambachtseconomie, dus van alle meestal inspanning van velen vereist. Van de brancheorgani- Daarom heeft uw Hoofdbedrijfschap Ambachten kleine ambachtelijke bedrijven samen, in Nederland saties, van de bonden, van u als ambachtelijke de omvang van de ambachtseconomie laten volstrekt wordt onderschat. ondernemers zelf, van ons als HBA, maar ook van de onderzoeken: overheid. Een overheid die omstandigheden creëert • Bijna een derde van alle ondernemingen in het Ambachten zijn onmisbaar waarin een vitale ambachtseconomie kan floreren. bedrijfsleven (30%) is ambachtelijk, het gaat om De cijfers wijzen uit dat u met uw ambachtelijk werk Op het gebied van belastingen, administratieve las- zo’n kwart miljoen bedrijven. deel uitmaakt van de eredivisie van onze economie. ten, beroepsonderwijs, enz. • Eén op de negen (11%) van de mensen die in Los van de vraag of onze beleidsmakers zich bewust het bedrijfsleven werken, is in dienst van een zijn van de omvang van de ambachtseconomie, is of Aan u de keus ambachtelijk bedrijf. Ruim 800.000. Dat is zij ook wel doordrongen zijn van het belang van Op 9 juni zijn er weer verkiezingen en daarna wordt 10% van de totale actieve beroepsbevolking, uw ambachtelijk werk in het dagelijks leven van een nieuw kabinet gevormd. Daarom hebben wij inclusief overheid. miljoenen Nederlanders. Zij zouden echt onthand vertegenwoordigers van de verschillende partijen zijn: zonder automonteur om hun auto te repareren, gevraagd naar hun opvattingen over de ambachten zonder kapper om hun haar te doen, zonder lood- en over het belang van de ambachtseconomie. En gieter om hun kraan te repareren, zonder tand- naar de beleidsvoornemens van hun partij die de technicus voor hun kunstgebit, zonder bouwvakkers ambachtseconomie en dus uw werk in de toekomst “De ambachtseconomie is een voor een verbouwing van hun woning! De ambach- zal kunnen stimuleren. Neem daar kennis van en laat ten zijn immers actief in de meeste levenssferen van hun antwoorden meewegen alvorens u op 9 juni het belangrijke speler in onze nationale een doorsnee burger. stemhokje instapt. ● economie.” omvang ambachtseconomie volgens meest recente gegevens (2009) totaalbeeld ambachtseconomie als • Aantal ondernemingen: 242.000 De Nederlandse ambachtseconomie in cijfers* onderdeel van het bedrijfsleven ondernemingen met minder dan 100 Op basis van de meest recente cijfers van w.p. (dit is 30% van alle Als % van totale bedrijfsleven het cBs (2009) heeft het EIM de omvang ondernemingen in het bedrijfsleven) Aantal werkzame personen 814.000 11% van de ambachtseconomie berekend in • omzet: € 127 miljard voor bedrijven Aantal bedrijven 242.000 30% termen van : met minder dan 100 w.p. (dit is 9% van de omzet van het totale bedrijfsleven) Omzet € 127 miljard 9% • Werkzame personen (w.p.): 814.000 • toegevoegde waarde: € 40 miljard Toegevoegde waarde € 40 miljard 8% personen in bedrijven met minder dan voor bedrijven met minder dan 100 100 w.p. (dit is 11% van alle w.p. in het w.p. (dit is 8% van het totale * Excl. bedrijven met meer dan 100 werkzame personen en parttime werkende totale bedrijfsleven) bedrijfsleven ) zelfstandigen zonder personeel Hoofdbedrijfschap AmbAchten kies voor De AmbAchtseconomie! Voormalig SZW-staatssecretaris Jetta Klijnsma “meer waardering en respect voor het ambacht” een tekenaar van 63 jaar voor wie er Bijvoorbeeld door schoolklassen uit te weinig werk meer was. Met behulp van de nodigen voor werkbezoeken aan het tijdelijke maatregel van de ‘deeltijd-WW’ vakonderwijs en aan ambachtsbedrijven en kon hij voor een deel aan het werk blijven. ze aan het werk te laten snuffelen. En ze Hij vertelde dat hij het heel inspirerend vooral ook te laten zien welke gevarieerde vond om de overblijvende tijd te kunnen mogelijkheden het ambacht te bieden gebruiken om jongeren die net van de heeft. Bij die gelegenheden heb ik gemerkt opleiding kwamen het echte tekenwerk dat bij veel jongeren de ogen open gingen in de praktijk bij te brengen. Daar heeft en dat zij enthousiast reageerden. Ook het iedereen profijt van. De werkgever die imago van het ambacht blijft essentieel. praktisch geschoolde jongeren krijgt, de Hoe beter dat is, hoe sneller men voor het jongere die het vak snel echt onder de knie ambacht zal kiezen. In dat verband is het krijgt en de oudere die nog in dienst kan belangrijk om op de middelbare school een blijven en zijn kennis kan overdragen.” goed beeld neer te zetten. Een les op het VWO over de functie en betekenis van het Vak met handen en hoofd ambacht voor de economie en de samen- Hoe definieert u het ambacht? leving zou begrip en waardering voor de “Hier in Nederland noemen wij dat een vak ‘maaksector’ kunnen stimuleren. Want we met handen en hoofd. Maar ik vind dat het hebben elkaar tenslotte allemaal nodig. ambacht onvoldoende wordt gewaardeerd. We kunnen niet zonder elkaar. Of je nou Natuurlijk is men blij als een goede vakman iemand met een blauwe boord of iemand jetta klijnsma staat als nummer 6 op de klussen klaart. Maar als samenleving met een witte boord bent. Dat zouden we de kandidatenlijst van de pvdA voor hebben wij ten onrechte de neiging om veel meer moeten uitdragen. Dat zal de Tweede kamer. Voor de val van het mensen zijn echte vakmensen. Ze zijn hoger onderwijs en ‘witte boorden’-arbeid bijdragen aan een positief imago van het kabinet was zij staatssecretaris van onmisbaar, iedereen heeft ze nodig. hoger te waarderen dan ambachtswerk. ambacht, want als er bijvoorbeeld geen sociale Zaken en Werkgelegenheid. Ik heb grote bewondering voor ze. Neem Daarom vind ik de campagnes van het goede loodgieters meer zijn in ons land, Zij was de opvolger van de orthopedische schoenmaker die voor Hoofdbedrijfschap Ambachten en het wordt het een zooitje, ook al hebben we Ahmed Aboutaleb toen die speciale doeleinden schoenen maakt. platform Ambachtseconomie uitstekend. academici bij de vleet!” burgemeester van Rotterdam werd. Zo mooi en zo precies. Ik ben daar heel blij mee, want ik ben spastisch en heb daardoor aangepaste schoenen nodig, Als staatssecretaris kreeg zij in haar waardoor ik beter kan blijven lopen.” portefeuille belangrijke dossiers als jeugdwerkloosheid en verlenging van de oudere vaklieden helpen jongeren “Zonder ambachtsmensen lopen wij spaak en kan AOW-leeftijd. Dossiers waardoor zij ook Als staatssecretaris kwam jetta klijnsma te maken kreeg met het ambacht. veel met vaklieden in aanraking. “Ik zag de samenleving niet draaien.” “Maar niet voor het eerst, want ik kreeg hoe oudere vakmensen hun kennis en in mijn jeugd thuis het ambacht met de kunde aan jonge mensen in een vakoplei- paplepel ingegoten. Mijn vader was de ding overdragen. Dat is echt fenomenaal. Want het ambacht verdient een hogere extra geld voor vakonderwijs en laatste ‘meester in het steenhouwen’ in Dat moeten we veel meer doen, ook in waardering en meer respect. Want let wel, ambacht Nederland. Als klein meisje mocht ik mee andere sectoren dan het ambacht. Oudere zonder ambachtsmensen lopen wij spaak jetta klijnsma zou graag zien dat de inter- naar Utrecht, waar hij ‘de gezellen’ hun werknemers worden nu vaak door hun en kan de samenleving niet draaien. actie tussen het onderwijs en het bedrijfs- steenhouwersexamen moest afnemen.” werkgever ‘afgeschreven’, omdat hij ze Thuis, op het werk of op straat waar dingen leven een graadje enthousiaster wordt. Haar vader kon ook heel mooi restaureren ‘te oud’ en ‘te duur’ vindt. Hij heeft dan moeten worden aangelegd, onderhouden Zij heeft bijvoorbeeld een prachtig voor- en beeldhouwen, vertelt zij trots. Het lief- liever een goedkopere jonge werknemer. of gerepareerd.” beeld gezien in de installatiesector in ste was hij beeldend kunstenaar geworden, Maar het is juist prima om een oudere Twente waar jongeren tegelijkertijd een maar net toen hij daarmee zou beginnen vakman of –vrouw de aankomende jonge klijnsma maakt zich wel zorgen over de stageplek én baanzekerheid kregen.