Dorpsvisie Hallum E.O. 2025 in Hallum Zit Je Gebakken
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Dorpsvisie Hallum e.o. 2025 In Hallum zit je gebakken Concept 12 november 2014 AXON Adviseurs Concept 12 november 2014 1 AXON Adviseurs Concept 12 november 2014 1. Inleiding Dorpsvisie Hallum e.o. 2025 Voor u ligt onze Dorpsvisie Hallum e.o. 2025. Deze visie is het resultaat van een intensief voortraject, waaraan veel inwoners van Hallum met veel enthousiasme hun steentje hebben bijgedragen. Daarmee is het echt een visie vóór en dóór Hallumers geworden. Met deze visie willen we er voor zorgen dat zoveel mogelijk Hallumers in beweging komen en met elkaar aan de slag gaan met de toekomst van Hallum. Tijdens de verschillende gesprekken hebben de Hallumers ambities en wensen voor de toekomst uitgesproken. Het doel is om de ambities en wensen in de komende 10 jaar te realiseren. De belangrijkste opgaven en vraagstukken zijn: - versterken middenstand / winkelstructuur - voorkomen leegstand, waardedaling woningen, zorg - ontsluiting en uitbreidingsmogelijkheden bedrijventerrein Doniaweg - benutten kansen Waddenkust en Dokkumer Ee - energie en duurzaamheid (Windmolens / LEF / TegenWind) - versterken voorzieningenstructuur (scholen, openluchtzwembad, MFC) - bezuinigingen: minder financiële middelen / subsidies - gemeentelijke herindeling: op termijn bij gemeente Leeuwarden - inspelen op demografische veranderingen: meer ouderen, minder jongeren - genereren benodigde financiële middelen Hallum legt de lat hoog Hallum kiest er voor om de lat voor de toekomstvisie hoog te leggen. In de Dorpsvisie zet Hallum een ambitieuze koers uit. Hallum wil in volle kracht vooruit naar een compleet dorp, gelegen in de nabijheid van de stad Leeuwarden, met toekomstbestendige voorzieningen en een prettig woon- en vestigingsklimaat. Het dorp profileert zich als een groeiende dorpskern, in combinatie met de waarden: - Rust en ruimte - Zorg, service en veiligheid op maat: - Werken SAMEN(werken) Een belangrijke rode draad in deze visie is: SAMEN. Hallum kent een enorme diversiteit in inwoners maar ook in verenigingen. Het mooie hiervan is dat veel vaardigheden en kennis in het dorp verzameld zijn. Deze kennis en vaardigheden kunnen nog veel beter worden benut, door deze slim aan elkaar koppelen en goed samen te werken. Alleen dan kunnen we veel van onze visie bereiken. We kunnen laten zien dat SAMEN echt de kracht is van ons dorp. In belangrijke mate bepalen de inzet van vrijwilligers en de wil om dingen anders aan te pakken daarbij het succes: elke bijdrage, hoe groot of klein, telt. U doet toch ook mee? Wij nodigen u van harte uit om samen de schouders er onder te zetten. Wij ontmoeten u graag bij een activiteit, project of bijeenkomst, of in de winkel, bij de sportvereniging, in de straat of waar dan ook. Samen gaan we aan de slag voor Hallum e.o.: In Hallum zit je gebakken! Hallum, maart 2015 Dorpsbelang Hallum e.o. <namen bestuursleden> 2 AXON Adviseurs Concept 12 november 2014 2. Doel Dorpsvisie Met deze dorpsvisie formuleren de inwoners van Hallum een leidraad voor de periode tot 2025. De dorpsvisie beschrijft de ambities en de prioriteiten die door de Hallumers zijn aangedragen. Deze zijn er met name op gericht om de leefbaarheid in het dorp op een hoog peil te houden. De opzet van de dorpsvisie is zo gekozen dat er een duidelijke toekomstrichting is geformuleerd, waarbij vervolgens verschillende thema’s en deelgebieden globaal zijn uitgewerkt. De visie is geen blauwdruk voor de toekomst en pretendeert ook niet om de toekomst te voorspellen. De visie is bedoeld als een inspiratiebron om koers te houden voor de komende 10 jaar. Zo nodig kan de uitwerking van deze koers tussentijds worden bijgesteld. De dorpsvisie is een belangrijk communicatiemiddel richting de gebiedspartners en vormt de basis voor de benodigde samenwerking en de bijbehorende financiële dekking voor de uitvoering van de verschillende projecten. 3. Een krachtig dorp(sbelang) De dorpsvisie beslaat een tijdsperiode met veel politieke dynamiek en veranderende maatschappelijke omstandigheden. Denk bijvoorbeeld aan de gemeentelijke herindeling, de veranderende rol van de overheid, bezuinigingen bij veel gebiedspartners, demografische veranderingen, de fundamentele herziening van het zorgstelsel etc etc. Dit complexe speelveld vraagt van dorpen - meer dan voorheen - een daadkrachtige rol: een tijdige betrokkenheid, handelend optreden, een duidelijke stem en een hoge mate van verantwoordelijkheidsgevoel. Dorpsbelang Hallum wil met het oog hierop voor de gebiedsparters een goede gesprekspartner zijn. Dorpsbelang Hallum is zich er van bewust dat alleen met een goede samenwerking en afstemming met de gebiedspartners (Gemeente Ferwerderadiel, Provincie Fryslân, Dorpsbelangen van buurdorpen, woningbouwcoöperatie Wonen Noordwest Friesland, politie, openbaar vervoerbedrijven, waterschap, zorginstellingen) goede ideeën en ontwikkelingen daadwerkelijk tot stand kunnen worden gebracht, prioriteiten kunnen worden gesteld en plannen financieel haalbaar en uitvoerbaar kunnen worden gemaakt. Het dorpsbelang is een vereniging van leden. Niet alle dorpsbewoners zijn lid, maar het dorpsbelang treedt wel op namens het dorp. Om de nieuwe rol van het dorpsbelang in de toekomst goed te kunnen blijven vervullen, en voldoende vuist te kunnen maken voor gewenste ontwikkelingen of juist tegen ongewenste ontwikkelingen, is een sterke achterban - in de vorm van een zo groot mogelijk ledenbestand - een belangrijke voorwaarde. 4. Totstandkomingsproces Dorpsvisie De dorpsvisie is een visie voor en door Hallumers. Via een interactief proces is alle ruimte gecreëerd voor discussie en gesprek, samenwerken, eigen inbreng en initiatief. Er zijn 7 werkgroepen in het leven geroepen, elk onder begeleiding van een bestuurslid van dorpsbelang: - Wonen en woonomgeving - Bedrijvigheid en werkgelegenheid - Maatschappelijke voorzieningen - Zorg, welzijn en service - Recreatie, toerisme en sport - Historie - Duurzaamheid 3 AXON Adviseurs Concept 12 november 2014 Deze werkgroepen zijn gedurende een aantal maanden vol enthousiasme aan de slag gegaan en hebben alle ideeën verzameld en verder uitgewerkt in concrete plannen of acties. Er zijn vanaf de start van het project verschillende avonden voor werkgroepen en bewoners georganiseerd, waarbij presentaties werden gegeven en informatiemarkten waren gehouden. Alle inwoners van Hallum hebben de mogelijkheid gekregen om hun eigen mening te geven. Tot slot is alle informatie tot een samenhangend verhaal in een concept-Dorpsvisie verwerkt. De concept-Dorpsvisie wordt tijdens een informatieavond op 19 november 2014 aan het dorp gepresenteerd. Iedereen heeft dan de laatste mogelijkheid om de ideeën en meningen kenbaar te maken. Daarna wordt de Dorpsvisie definitief gemaakt. Foto’s bewonersavonden 4 AXON Adviseurs Concept 12 november 2014 5. Hallumers aan het woord over de toekomst Hier een paar leuke quotes / foto’s van diverse Hallumers “We hebben veel te bieden als dorp” “We moeten elkaar wat meer gunnen. We zetten veel te veel ons eigen IK voorop” 5 AXON Adviseurs Concept 12 november 2014 6. Historie en ruimtelijke ontwikkeling van Hallum e.o. Tekstkader Werkgroep historie De werkgroep historie heeft een uitgebreid onderzoek verricht naar de historische ontwikkeling van Hallum e.o. door de eeuwen heen. Door middel van tekst en kaartmateriaal wordt de lezer meegenomen in een interessante reis door de tijd. Hallum kent door de eeuwen heen een rijke historie met mooie verhalen, waar jong en oud nog veel van kan leren. Een aantal verhalen is nog steeds terug te herleiden in de structuur en de panden van Hallum. Maar helaas zijn door de eeuwen heen ook veel belangrijke ‘parels van toen’ verdwenen, zoals het klooster Mariengaarde en de stinsen. De belangrijkste onderdelen van deze tijdsreis zijn in de dorpsvisie overgenomen. Het complete verhaal is terug te vinden in de bijlage bij deze dorpsvisie. 6.1 Omgeving Hallum De bijna 9.000 inwoners van de gemeente Ferwerderadiel wonen in 12 dorpen en 7 buurtschappen. Hallum is het grootste dorp (2.780 inwoners, 1-1-2014) en Jannum het kleinste (64 inwoners). De steden Leeuwarden en Dokkum zijn middels een goede wegen- en waterstructuur in 20 minuten te bereiken. De reeks dorpen langs de Waddenkust van Ferwerderadiel vormen in ruimtelijke zin een boog die tussen deze beide steden is gespannen. De in 1963 aangelegde provinciale weg rijgt de (lijn- dorpen) aan elkaar. De Dokkumer Ee verbindt ook beide steden over water. De dorpen van Ferwerderadiel zijn met de eigen opvaarten als een ‘infuus’ met deze Dokkumer Ee verbonden. De Waddenzee ligt hemelsbreed dichtbij, maar is ter hoogte van de dorpen niet zichtbaar. De zee is ver weg verscholen achter de in de 80-iger jaren verhoogde deltadijk. De buitendijkse landaanwinning is tot de 70-iger jaren een eeuwenlang harde handmatige activiteit geweest om vruchtbare grond aan de zee te onttrekken. Het Waddengebied buitendijks heeft nu de status Unesco-werelderfgoed. 6.2 De eerste bewoners rond 500 v. Chr. Rond 500 v. Chr. is het noorden van Friesland nog erg nat. Kreken en prielen steden diep het land in tot voorbij Burdaard. De nederzettingen, waaronder Hallum, zijn rond deze tijd ontstaan. De plekken die de vroegere bewoners kozen voor hun terpen, lagen op natuurlijke ruggen langs de oevers van grote kreken. De kreken gaven toegang tot de zee om te vissen en te reizen. Drinkwater werd opgevangen in dobben. Deze eerste bewoners begonnen het aanliggende land te ontginnen, waardoor een kleinschalig agrarisch landschap begon te ontstaan. 6.3 Welvaart vanaf 1100 Rond 1100 zijn de terpen op de kwelderwal met elkaar