Wi n d - m o l e n s

Windturbines a a n k a n a a l Ge n t -Oo s t e n d e ? Ne e n , b e d a n k t ! In het vorige nummer van “De Ratel” en in de plaaatselijke pers las u ongetwijfeld dat Electrawinds NV uit Oostende een windturbinepark van 10 grootschalige windturbines wil bouwen langs het kanaal Gent-Oostende op grondgebied van , en . Ondertussen is het openbaar onderzoek afgelopen en hebben de Natuurpunt-afdelingen van die drie gemeenten een gezamenlijk standpunt ingenomen en een bezwaarschrift ingediend. Natuurpunt is immers gekant tegen de inplanting van dergelijke windturbines op deze locatie om meerdere redenen. Na rijp beraad vonden de verschillende Het landschap is daar al zwaar verstoord, het Natuurpuntafdelingen van Nevele, Zomergem argument “lawaai” speelt er veel minder en en Lovendegem het niet opportuun om op die de benadrukking van een “lijn”element in het plaats windmolens te plaatsen. Verschillende landschap komt eveneens aan bod. Tevens kadert argumenten werden naar voor geschoven. dit in ons advies naar de provincie in verband met Het open landschap op die plaats is één van een aanpassing van het provinciaal ruimtelijk de voornaamste: één van de laatste bijna structuurplan, specifiek gericht op windmolens. ongeschonden open ruimtes, met een historische Ook in dit dossier stelden we dat de zoekzones waarde en een belangrijke verstrengeling van voor windenergie binnen Nevele beter beperkt functies. Zowel landbouw als recreatie komen werden tot de E4O en argumenteerden we tegen aan bod, maar ook natuurwaarden. De vochtige de aanduiding van de zones langs onze kanalen weiden herbergen in de winter verschillende (Schipdonkkanaal en kanaal Gent-Oostende). watervogelsoorten en aan de overkant van het kanaal liggen verschillende gebieden waar Veel vroeger dan verwacht krijgt dit advies nu al binnenkort ruimte geschapen wordt voor meer een praktische invulling: zopas vernamen we dat natuur: de vroegere zandwinningsputten Electrabel een milieuvergunning aangevraagd hebben immers op termijn een nabestemming heeft voor de bouw van 5 windmolens langs naar natuur. de E40, dit tussen Landegem en de afrit te Tot zover de negatieve kant van zowel het Hansbeke. advies van Natuurpunt als de milieuraad. Een advies waarin de gemeente ons volgde! Wordt dus vervolgd! Dit advies noopte ons ook tot een discussie over wat we dan wel kunnen aanvaarden, nl. het Peter De Groote plaatsen van windmolens langs de E4O.

1 Natuurpunt afdelingen Nevele, Zomergem en 2 Natuurpunt afdelingen Nevele, Zomergem en Lovendegem vinden het onaanvaardbaar om een Lovendegem zijn van oordeel dat de lokatie langs stedenbouwkundige vergunning en een milieuvergunning het kanaal Gent-Brugge op grondgebied Zomergem, voor grootschalige windturbines af te leveren op een Nevele en Lovendegem niet in overeenstemming is met ogenblik dat het provinciaal beleidskader windturbines de basisprincipes van de Omzendbrief EME/2006/01- van de provincie Oost-Vlaanderen nog niet definitief is RO/2006/02 (Afwegingskader en randvoorwaardenvoor de vastgesteld en het voorafgaande openbaar onderzoek inplanting van windturbines) van de Vlaamse Regering. nog volop loopt (tot maart 2009). Volgens deze omzendbrief is het zogenaamde Natuurpunt vraagt bijgevolg om deze vergunningsaanvraag “clusteringsprincipe” van fundamenteel belang, wat op te schorten tot het provinciaal beleidskader er op neerkomt dat er gestreefd moet worden naar windturbines definitief is vastgesteld door de provincie een ruimtelijke bundeling van windturbines met Oost-Vlaanderen én goedgekeurd door de Vlaamse “grootschalige bedrijventerreinen, economische poorten minister voor ruimtelijke ordening. (grote havengebieden), stedelijke gebieden/netwerken en kernen van het buitengebied”. Windturbines kunnen openruimtegebied, dat zich trouwens verder uitstrekt bijgevolg best geplaatst worden nabij elementen die al dan de directe omgeving van het kanaal, kan op die een bijzondere landschappelijk bepalende impact hebben manier blijven fungeren als “visueel landschappelijke op de omgeving. rustzone” tussen het grootstedelijk gebied van Gent en het meer verstedelijkte, economisch knooppunt (+ Inplanting van (midden- of grootschalige) windturbines industriegebied nabij Aalterbrug). (die zeer dominerende elementen zijn in het landschap) moet daarentegen vermeden in openruimtegebieden, Een locatie die Natuurpunt wel geschikt acht voor het zoals “gebieden zonder of met beperkte verstoring van het inplanten van grootschalige windturbines, en die eveneens ruimtelijk functioneren van landbouw, bos en natuur”. in het ontwerp van provinciaal beleidskader windturbines naar voor wordt geschoven voor het “westelijk open De locatie voorgesteld door Electrawinds langsheen ruimtegebied”, is de transportcorridor langsheen de E40 het kanaal Gent-Brugge is precies een dergelijk op grondgebied Nevele (Landegem), ten westen van en openruimtegebied met zeer beperkte aanwezigheid van aansluitend op het industriegebied van Baarle-. andere structuren of elementen die een landschappelijk bepalende impact hebben op de omgeving (vb. hoge Langsheen het kanaal Gent-Brugge en langsheen het constructies). Daardoor heeft dit openruimtegebied nog afleidingskanaal van de Leie (tussen en de sluis vrij hoge landschappelijke kwaliteit. Om die reden alleen van Schipdonk), zijn inplantingen van grootschalige al is deze locatie voor Natuurpunt afdelingen Nevele, windturbines enkel te overwegen wanneer ze gebundeld Zomergem en Lovendegem onaanvaardbaar. worden met economische knooppunten en kleinstedelijke gebieden (resp. Aalter en Deinze). Voor die locaties Natuurpunt afdelingen Nevele, Zomergem en worden lineaire of clustervormige inplantingen eveneens Lovendegem wensen dan ook dat dit gedeelte van in het ontwerp van provinciaal beleidskader windturbines het kanaal Gent-Bruge, tussen Aalter (Bellem) en aangegeven. Lovendegem, als openruimtegebied wordt beschouwd, waar geen windturbines ingeplant worden. Dit vrij gave

Eén van de locaties tijdens de overstromingen deze winter: meer geschikt voor watervogels dan voor windmolens? 3 Het kanaal Gent-Brugge is een historisch kanaal, dat er in de directe omgeving geen beschermde gebieden op deze locatie gelegen is in het vroegere valleigebied liggen (vb. natuurgebieden). Natuurpunt stelt vast dat van de Hoge Kale (vroegere zijtak van de Oude Kale) hierbij geen rekening gehouden wordt met het feit dat en dat weinig drastische wijzigingen (verbreding, de inplantings­locaties in de invloedszone van een aantal rechttrekking, schaalvergroting) heeft ondergaan. natuurgebieden op grondgebied Nevele-Lovendegem Omwille van de historische en landschappelijke waarde komen te liggen : van het kanaal zelf is een accentuering door middel van een rij grootschalige windturbines niet gewenst. a/ De twee ontginningsgebieden (waterplassen) aan de zuidkant van het kanaal, resp. nabij Durmenbrug 4 Op het kanaal Gent-Brugge(-Oostende) tussen en nabij Lobrug, op grondgebied Nevele-Lovendegem, Hansbekebrug en Lovendegembrug en op de akkers hadden vroeger de nabestemming landbouw­gebied. en weiden langsheen dit kanaal op grondgebied In het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “RUP Zomergem, Nevele en Lovendegem (meer bepaald op Ontginnings­gebieden langs het kanaal Gent-Oostende“ de locatie voorgesteld door Electrawinds) komen in de van de gemeente Nevele is de oorspronkelijke winterperiode vaak grote aantallen watervogels (diverse nabestemming omgezet in nabestemming natuurgebied. eendensoorten) en weidevogels en steltlopers (kievit, Dit gemeentelijk RUP is goedgekeurd door de Vlaamse wulp, kemphaan, …) voor. Bovendien zijn er veel lokale minister voor ruimtelijke ordening. bewegingen van deze vogels langsheen en rondom het kanaal (vb. tussen deze lokatie en grote gebieden zoals Bovendien heeft de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) in de Zuurhoek te Vinderhoute en de Bourgoyen te Gent). het kader van het “Landinrichtingsproject Schelde-Leie” inrichtingsplannen opgemaakt voor beide gebieden op Verder worden buiten het broedseizoen langsheen en grondgebied Nevele-Lovendegem (“Kapel ter Durmen” dwars over het kanaal vaak trekbewegingen van grote ten oosten van Durmenbrug, en “Lembeekstraatje” ten groepen vogels vastgesteld (o.a. slaaptrek van meeuwen westen van Lobrug). Aangezien de (zand)ontginning in richting waterspaarbekken van Kluizen). deze gebieden intussen stopgezet is, is de uitvoering van deze inrichtings­plannen - en dus bijgevolg de realisatie Volgens het ontwerp provinciaal beleidskader windturbines van de nabestemming natuurgebied - in principe reeds (§ 2.1.4.5 Fauna) is de verstoring door windturbines het vanaf 2009 mogelijk. grootst bij eenden, ganzen, steltlopers en andere water- en weidevogels, vooral buiten het broedseizoen. Voor een derde ontginningsgebied, ten zuidoosten van de kruising van het kanaal Gent-Brugge en het Natuurpunt afdelingen Nevele, Zomergem en Lovendegem Afleidingskanaal en in de omgeving van Schipdonkbrug, vinden daarom dat een inplanting van windturbines in werd ook een inrichtingsplan door de VLM opgemaakt en een dergelijke omgeving moet voorafgegaan worden bovendien uitgevoerd. Voor dit gebied bestaat tevens een door een degelijk wetenschappelijk onderzoek van de “BPA Durmen” van de gemeente Nevele, waarin diverse impact op de avifauna én door het inwinnen van een bestemmingen met betrekking tot natuur opgenomen advies van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek zijn. (INBO). Dit was op het ogenblik van het indienen van deze aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning b/ Op het gewestplan zijn in de directe omgeving twee en een milieuvergunning door Electrawinds NV nog niet natuurgebieden (N-gebied) aangeduid: gebeurd. • De langgerekte bosstrook “Het Vaardeken” In de loop van de maanden november-december 2008 ten zuiden van het kanaal Gent-Brugge en ten zijn op vraag van het INBO een aantal tellingen op het westen van het Afleidingskanaal op grondgebied terrein door lokale ornithologen uitgevoerd. Verder zijn Nevele een aantal tellingen uit het verleden beschikbaar, vooral watervogeltellingen in de winterperiode. Deze tellingen • Het opgespoten terrein bekend als “De Gru” op en waarnemingen zijn echter nog onvoldoende om grondgebied Nevele ten noorden van het kanaal de impact op de avifauna volledig in kaart te kunnen Gent-Brugge(-Oostende). brengen. Bovendien is de trek van trekvogels die de kanaaldepressie volgen in de herfst en in het voorjaar, Omwille van de bovenvermelde punten nog niet onderzocht. vragen Natuurpunt afdelingen Nevele, Zomergem en Lovendegem om de bouw- en 5 Electrawinds gaat er in de Localisatienota van uit milieuvergunningsaanvraag van Electrawinds NV dat de bestemmingen op het gewestplan (agrarisch niet in te willigen. gebied, agrarisch gebied met landschappelijke waarde, Ondertekend door de voorzitters van Natuurpunt Nevele, ontginningsgebied, …) de inplanting van windturbines Lovendegem en Zomergem langs het kanaal Gent-Brugge niet verhindert, en dat