(Concept) Longlist Karel Van Manderprijs 2020
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Longlist Karel van Manderprijs Beeldende kunst en kunstnijverheid 1850-heden (conceptversie) Samengesteld door Eva de Bruijne 2020 Inhoud VERANTWOORDING 3 TIJDVAKKEN 5 1850-1890 5 1890-1914 6 1914-1940 8 1940-1980 10 1980-heden 12 ALGEMEEN 15 Overzichtswerken algemeen 15 Overzichtswerken kunstenaars 18 AUTEURS 20 1 Verantwoording specifiek kunstwerk zijn opgenomen wanneer de kunstenaar geboren Eva de Bruijne of gestorven is in de periode 1850-heden. Voor u ligt de longlist ‘Beeldende kunst en kunstnijverheid Tot slot dienen de publicaties te zijn geschreven door Nederlandse of 1850-heden’ voor de Karel van Manderprijs. Dit jaar steekt aan een Nederlands instituut verbonden auteurs. De overgrote meer- de bibliografie anders in elkaar dan de voorgaande edities. derheid hiervan is kunsthistoricus, dat wil zeggen zij met een afge- Waar de bibliografieën van mijn voorgangers zeer uitge- ronde bachelor of master kunstgeschiedenis, zij die zijn gepromo- breid waren inclusief tijdschriftbijdragen, bundels, recen- veerd in de kunstgeschiedenis, en allen die werkzaam zijn in het uni- sies etc., heeft de Vereniging van Nederlandse Kunsthisto- versitair kunsthistorisch onderwijs. Ook in een museum werkzame rici besloten vanaf heden enkel boekpublicaties en proef- conservatoren en restauratoren zijn opgenomen. Het is echter geen schriften op te nemen, die zijn verschenen in de afgelopen harde eis dat de auteur kunsthistoricus is. Er wordt tegenwoordig zo- vijf jaar. Deze longlist beoogt aldus een zo compleet moge- veel interdisciplinair onderzoek uitgevoerd, dat ook wetenschappers lijk overzicht te bieden van de tussen 2015 en 2019 versche- en experts uit andere vakgebieden een mooie kunsthistorische publi- nen kunsthistorische boekpublicaties en promoties met be- catie kunnen schrijven, al dan niet in samenwerking met een kunst- trekking op beeldende kunst en kunstnijverheid uit de peri- historicus. Achterin de longlist is een auteurslijst opgenomen. ode 1850-heden. Dat de lijst dit jaar enkel publicaties opneemt die in aanmerking ko- De publicaties in de longlist zijn verzameld aan de hand van een aan- men voor de Karel van Manderprijs houdt ook in dat er een maximum tal criteria. Om te beginnen beperkt de longlist zich tot publicaties van twee auteurs per publicatie is aangehouden (enkele uitzonderin- met een kunsthistorisch onderwerp en een wetenschappelijk, of semi- gen daargelaten). Tentoonstellingscatalogi en boekpublicaties met wetenschappelijk, karakter. Het gebruik van een notenapparaat en daarin gebundelde essays en entries door meerdere auteurs zijn dan bronvermelding evenals de achtergrond van de auteur zijn leidend ge- ook niet opgenomen. weest bij de bepaling of een publicatie wetenschappelijk is. Helaas maakte de situatie rondom het coronavirus fysieke raadpleging van Aanpak publicaties in bibliotheken onmogelijk. Gelukkig zijn tegenwoordig Omdat dit jaar enkel een longlist wordt samengesteld, ben ik niet van vaak digitale inkijkexemplaren van boeken te vinden. Bij twijfelach- de auteurslijst uit de vorige bibliografie over de periode 1850-heden tige gevallen is gekeken naar recensies. uitgegaan, geschreven door Helewise Berger in 2015, aangezien hier ook veel auteurs tussen staan met enkel artikelen op hun naam. Ik Ten tweede dienen de publicaties betrekking te hebben op het tijdvak ben mijn zoektocht daarom gestart bij uitgeverijen met een 1850-heden. Publicaties over een specifieke kunstenaar of een 2 specialisatie in (kunst)geschiedenis waaronder: WBOOKS, Brill, 010 de tijdvakken is gekozen op basis van de publicaties, op zo’n manier Uitgevers, Amsterdam University Press, Leiden University Press, dat de overlap in aangrenzende tijdvakken zo minimaal mogelijk ge- Thoth, Waanders, Walberg Pers, Lecturis, VanTilt. Vervolgens heb ik houden is. Het is echter onhaalbaar om alle publicaties precies binnen via NARCIS (National Academic Research and Collaborations Infor- één tijdvak te plaatsen. In het geval van publicaties die twee tijdvak- mation System) en de digitale archieven van universiteiten relevante ken raken is geprobeerd te achterhalen op welke tijdsperiode de focus proefschriften opgespoord. Ook heb ik van elke kunsthistorische op- in de publicatie wordt gelegd waarna deze is ingedeeld in de categorie leiding aan Nederlandse universiteiten een lijst opgesteld van docen- die daar het beste bij aansluit. Wanneer dit niet te achterhalen was, is ten en hoogleraren en diens voor deze longlist relevante publicaties. de publicatie geplaatst in het tijdvak met de meeste overlap. Publica- Verder heb ik de bibliotheekcatalogus van het RKD en het Rijksmu- ties die meer dan twee tijdvakken bestrijken omdat zij bijvoorbeeld seum doorgespit en via jaarverslagen van musea heb ik relevante ten- als monografie het volledige leven van een kunstenaar betreffen of toonstellingspublicaties geselecteerd. In sommige gevallen (onder an- omdat zij als overzichtswerk van één of meerdere eeuwen dienen, zijn dere het Rijksmuseum) worden in jaarverslagen ook externe publica- geplaatst binnen de laatste categorie Algemeen. ties van medewerkers genoemd. Indien het een tentoonstellingscata- logus, een proefschrift of een handelseditie van een proefschrift be- Ondanks mijn streven een zo compleet en representatief mogelijk treft, staat dit vermeld. Wanneer een publicatie (voor zover bekend) overzicht samen te stellen, zullen er ongetwijfeld publicaties ontbre- in meerdere talen is verschenen, is enkel de Nederlandstalige versie ken. Ik hoop dat deze longlist, ook in haar aanzienlijk afgenomen om- opgenomen en is vermeld in welke talen de publicatie nog meer is ver- vang ten opzichte van de voorgaande, voor velen bruikbaar zal zijn. schenen. Deze zoektocht heeft ruim 200 titels opgeleverd. Omdat de longlist aanzienlijk kleiner is in omvang dan de voorgaande edities, is ook de categorisering anders aangepakt en minder uitgebreid. Er is gekozen voor categorisering in tijdvakken. Als eerste tijdvak is 1850-1890 ge- kozen, vervolgens het fin de siècle van 1890-1914 waarop de tijdvak- ken 1914-1940, 1940-1980 en 1980-heden volgen. De afbakening van 3 4. Boom, Mattie, en Hans Roo- 9. Heugten, Sjraar van, en Eva Tent. cat. Mesdag Collectie 7 Tijdvakken senboom. New Realities: Rovers. Van Gogh & Co. Ot- maart-17 juni 2018. Photography in the 19th terlo, 2015. Tent. cat. Kröl- century. Rotterdam, 2017. ler-Müller Museum 25 april- 15. Veldink, Suzanne, en Evelien 1850-1890 Tent. cat. Rijksmuseum Am- 27 september 2015. de Visser. Mesdags uit de fa- sterdam 17 juni-17 septem- milie: Werken uit familiebe- ber 2017. 10. Klompmakers, Inge. Of Brig- zit. Schiedam, 2015. Tent. ands and Bravery: Kuniyo- cat. Panorama Mesdag 29 1. Addleman-Frankel, Kate. Af- 5. Dijk, Maite van, en Joost van shi’s Heroes of the Suikoden. maart-4 oktober 2015. ter Photography? The Pho- der Hoeven. Gaugain and Leiden, 2016. togravures of Edouard Bal- Laval in Martinique. Bus- 16. Vreeken, Bert. Abraham en dus Reconsidered. Amster- sum, 2018. Tent. cat. Van 11. Lindenhovius, Willemijn Louisa Willet-Holthuysen: dam, 2018. Gogh Museum 5 oktober (red.). Sprezzatura: Vijftig Amsterdamse verzamelaars 2018-13 januari 2019. jaar Italiaanse schilder- in de 19e eeuw. Zwolle, 2015. 2. Berger, Helewise, Sjraar van kunst 1860-1910. Zwolle, Bijdragen van Jacques van Heugten, en Laura Prins. 6. Dirven, Ron, en Monique 2019. Tent. cat. Drents Mu- Gerwen, Leonoor van Oos- Van Goghs intimi: Vrienden, Rakhorst. De schilders van seum 2 juni-3 november terzee, en Gusta Reichwein. familie, modellen. Zwolle, Dongen. Zwolle, 2019. Bij- 2019. 2019. Tent. cat. Het Noord- drage van Helma van der 17. Wolf, Joke de. Le Nouveau brabants Museum 21 sep- Horst. 12. Reynaerts, Jenny. Spiegel Paris: Charles Marville Pho- tember 2019-12 januari van de werkelijkheid: 19de- toghraphs the City Trans- 2020. 7. Helleman, Cora, en Pieternel eeuwse schilderkunst in Ne- formation. Amsterdam, Kouwenhove. Thérèse Sch- derland. Amsterdam/Brus- 2018. 3. Boom, Mattie. Everyone a wartze (1851-1918): Haar sel, 2019. Photographer: The Rise of klant was koning. Zutphen, 18. Woud, Auke van der. De Amateur Photography in the 2015. 13. Schaap, Robert. Kunisada: vroege Van Gogh: The early Netherlands. Rotterdam, Imaging Drama and Van Gogh 1880-1885. Ot- 2019. Tent. cat. Rijksmu- 8. Heugten, Sjraar van. Van Beauty. Leiden, 2016. terlo, 2016. Tent. cat. Kröl- seum 15 februari-10 juni Gogh and the seasons. Mel- ler-Müller Museum 24 sep 2019. bourne, 2017. 14. Suijver, Renske. Mesdag & 2016 - 9 apr 2017. Japan. Amsterdam, 2018. 4 1890-1914 23. Dekker, Tessel. Katten: september 2017-30 april opstandige tijd, 1880-1919. schetsen en foto's van Ge- 2018. Schiedam, 2019. Bijdrage orge Hendrik Breitner. Am- van Marij Leenders. 19. Banning, Nicky van. Arnold sterdam, 2017. 28. Graaf, Floor de, en Anne van Genthe: Pioneer of Dance Lienden. Geschilderde Tui- 33. Paaschen, Jacqueline van. Photography. Amsterdam, 24. Dijk, Maite van. “Foreign nen: Tuinschilderijen van Mondriaan en Steiner: we- 2016. artists versus French critics: impressionisten uit de peri- gen naar nieuwe beelding. Exhibition strategies and ode rond 1900. Zwolle, 2018. Den Haag, 2017. 20. Blühm, Andreas, en Feico critical reception at the Sa- Hoekstra. Wilden: Expressi- lon des Indépendants in 29. Heteren, Marjan van. Myste- 34. Raassen-Kruimel, Emke. onisme van 'Brücke' en 'Der Paris (1884-1914).” Amster- rie Mondriaan. Zwolle, Schilderkunst in Laren. Blaue Reiter'. Zwolle, 2016. dam, 2017. Proefschrift Uni- 2018. Tent. cat. Stedelijk Zwolle, 2015. Tent. cat. Museum de Fun- versiteit