CITES Tanımlama Kılavuzu – Kara Ve Su Kaplumbağaları
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
CITES Tanımlama Kılavuzu – Kara ve Su Kaplumbağaları CITES Identification Guide – Turtles & Tortoises Guide d’identification CITES – Tortues Guía de identificación de CITES – Tortugas SEMARNAP PROFEPA CITES Tanımlama Kılavuzu – Kara ve Su Kaplumbağaları Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme tarafından kontrol edilen Kara ve Su Kaplumbağası Türleri için Tanımlama Kılavuzu Kanada Çevre Bakanlığı ve PROFEPA (SEMARNAP) ortak girişimi Çevre Bakanlığı tarafından yayımlanmıştır. © Kanada Teknik Hizmetler Bakanlığı, 1999. Yayım Listesindeki Kanada Katalog bilgileri Ana başlık: CITES Identification Guide – Turtles and Tortoises: Guide to the Identification of Turtles and Tortoises Species Controlled under the Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora Kanada Çevre Bakanlığı ve PROFEPA (SEMARNAP) ortak girişimidir. Metinler Türkçe, İngilizce, Fransızca ve İspanyolca yazılmıştır. ISBN 0-662-64169-8 Kat. no. CW66-176/1999 1. Su Kaplumbağası – Kara Kaplumbağası – Teşhis – El kitapları, kılavuzlar, vs. 2. Yaban hayatının korunması (Uluslararası kanun). 3. Tehlike altındaki türler – Kanun ve tüzük. I. Kanada. Yaban Hayatı Dairesi. Yaptırım Ofisi. II. Başlık: CITES Tanımlama Kılavuzu – Su ve Kara Kaplumbağaları: CITES Tanımlama Kılavuzu - Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme tarafından kontrol edilen Kara ve Su Kaplumbağası Türleri için Tanımlama Kılavuzu ii Orijinal fikir: Yvan Lafleur Kanada Çevre Bakanlığı, Yaptırım Ofisi, Yaban Hayatı Dairesi, İdare Amiri Araştırma, konsept, üretim: Richard Charette, Kanada Çevre Bakanlığı, Yaptırım Ofisi, Denetimler, Ulusal Koordinatör ve Flor Amparo Leyva Gallegos, Biyolog, PROFEPA (SEMARNAP) Resimler: Ziggy Jones, Urs Woy and Tamara Maliepaard Tasarım: Tamara Maliepaard Fotoğraflar: Ernest Cooper, Ron Graham, Kanada Çevre Bakanlığı Bilimsel Danışman: Dr. John B. Iverson, Earlham Üniversitesi CITES Sekreterliği, Cenevre, İsviçre; TRAFFIC Kuzey Amerika; Çevresel İşbirliği Komisyonu (CEC) ve Biyolojik Çeşitlilik Konvansiyon Ofisi, Kanada Çevre Bakanlığı işbirliği ile basılmıştır. Bu Kılavuz’un dünya çapındaki dağıtımı için ABD Hümanist Topluluğu ödenek sağlamıştır. iii Bu kılavuz hakkında daha fazla bilgi edinmek için iletişim bilgileri: Kanada Çevre Bakanlığı Yaptırım Ofisi Yaban Hayatı Dairesi Ottawa, Ontario Kanada K1A 0H3 Faks: 819-953-3459 iv ABD Hümanist Topluluğu ABD Hümanist Topluluğu (HSUS), 1954 yılında kurulmuştur ve kâr amacı gütmeyen bir örgüttür. Kanunlar, eğitim, yasama ve araştırma temelli yöntemleri kullanarak, dünyayı hayvanlar için güvenli hale getirebilmeyi amaçlamaktadır. Hayvanları korumayı amaçlayan bir örgüt olarak HSUS’un misyonu, insanlar da dahil olmak üzere tüm hayvanlar için hümanist bir şekilde sürdürülebilir bir dünya yaratmaktır. HSUS, kendi kendilerini dile getiremeyecek olan hayvanlar adına konuşmaya adanmıştır. HSUS’un yürüttüğü çok sayıdaki kaplumbağa koruma çalışmalarının arasında şunlar yer almaktadır: ulusal ve uluslararası kanunlar kapsamında yer alan kaplumbağa türlerinin korunmasına yönelik girişimleri başlatmak ve desteklemek; evcil hayvan ticareti, balıkçılık endüstrisi, gıda ve ilaç ticareti gibi alanlarda kaplumbağaların karşı karşıya kaldıkları acımasızca müdahaleler hakkında bilgi edinmek ve bu bilgileri halka, kanun koyuculara ve düzenleyici kurumlara iletmek; canlı kaplumbağa nakliyatında iyileştirmeler sağlayacak tasarımlar konusunda endüstri ve hükümet ile birlikte çalışmak; kaplumbağalara koruma sağlayan ulusal kanunların yürürlüğe koyulduğunu ve uygulandığını garanti altına almak. v TRAFFIC Kuzey Amerika TRAFFIC Kuzey Amerika, dünyanın en büyük yaban hayatı ticareti izleme programı olan küresel TRAFFIC Ağı’nın bir bileşenidir. TRAFFIC, Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) ve IUCN – Dünya Doğayı Koruma Birliği tarafından yürütülen bir ortak programdır. TRAFFIC, yaban hayatı ticaretinin hem sürdürülebilir düzeylerde hem de ulusal ve uluslararası kanunlar ve anlaşmalara uygun şekilde yürütüldüğünü garanti altına almaya yardımcı olmayı amaçlamaktadır. 1976 yılında kurulan TRAFFIC, şu anda yedi bölgesel program halinde teşkilatlanmış 21 ofisten meydana gelen bir ağ durumundadır. CEC Çevresel İşbirliği Komisyonu (CEC), Kanada, Meksika ve ABD’nin üyesi olduğu bir uluslararası organizasyondur. CEC, Kuzey Amerika Çevre İşbirliği Anlaşması (NAAEC) kapsamında oluşturulmuştur. NAAEC’in hedefleri arasında, hem çevrenin korunması ve zenginleştirilmesi için bölgesel işbirliklerinin kurulması hem de ulusal kanunlar ve politikalar ile ulusal anlaşmaların yürürlüğe koyulması bulunmaktadır. Ayrıca yabani hayvan ve bitki türlerinin, tehlike altındaki türlerin, bu türlerin habitatlarının ve özel çevre koruma alanlarının korunması konusunda Tarafları da kendi ilgili çevre kanunlarını etkin bir şekilde uygulamaları konusunda görevlendirmektedir. vi TR Türkçe ? TR ? Türkçe İçindekiler – Türkçe Bölüm Sayfa ÖNSÖZ x TR ? TEŞEKKÜR xi KILAVUZUN KULLANIMI CITES yaptırım uygulamalarından sorumlu gümrük memurları ve diğer denetçilere mesaj ?-1 CITES nedir? ?-2 Kılavuzda hangi türlerin resimleri yer alıyor? ?-2 Bir CITES izin belgesi üzerinde beyan edilen bir kara ya da su kaplumbağası türünü teyit etmem gerekiyor: ?-3 Ne yapmalıyım? Bir CITES izin belgesinin geçerliliğini tayin etmek ?-4 Bir CITES izin belgesiyle gelmeyen bir kara ya da su kaplumbağası türünü teşhis etmem gerekiyor: Ne yapmalıyım? ?-5 Teşhis süreci için bir örnek ?-6 Renkli sekmelerin amacı nedir? ?-11 Anahtar sayfaların amacı nedir? ?-12 Betimleyici sayfaların amacı nedir? ?-13 Parça ve türevlere ait küçük resimler neyi ifade ediyor? ?-14 Familya gösterim çubuğu neyi ifade ediyor? ?-15 Turuncu bölümün amacı nedir? ?-16 Dizin A’da neler yer alıyor? ?-17 Dizin B’de neler yer alıyor? ?-18 Küçük resimler ?-19 Boyut ?-20 ANAHTAR SAYFALAR Anahtar sayfalarda kullanılan özellikler 1 Bütün haldeki tür örnekleri için teşhis anahtarı 5 Parça ve türevler 11 Plastronlar için teşhis anahtarı 13 MAVİ BÖLÜM Kolay teşhis edilebilir türler 2 SARI BÖLÜM Yakından inceleme gerektiren türler 2 TURUNCU BÖLÜM Bir uzmana başvurulmasını gerektiren türler 1 Kılavuzda resimleri bulunmayan türler 2 DİZİN A A-1 DİZİN B B-1 ix Önsöz TR ? Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES), aynı zamanda Washington Sözleşmesi olarak da bilinmektedir ve hem tüm Kanadalıların hem de gezegenimizi paylaştığımız yabani türlerin yaşamları üzerinde etkilidir. CITES’i imzalayan her yeni ülkeyle birlikte, yabani türleri korumaya yönelik uluslararası gayretler de güçlenmektedir. CITES’de imzası olan taraflardan biri haline gelmek, birçok sorumluluk gerektirmektedir. Tarafların her biri, Sözleşme’nin uygulanmasında aktif şekilde görev alacak olan bir idari kurum, bilimsel yetkililer ve bir dolandırıcılık önleme birimi atamalıdır. CITES’in yürürlüğe koyulması kapsamındaki görevlerin – gerekli izin belgelerinin verilmesi ve onaylanması, malların denetlenmesi, canlı hayvanlarla ilgilenilmesi ve yeterince dayanıklı olmayan türevlerin düzgün şekilde saklanması – hepsi de vasıflı ve ilgili çalışanların varlığını gerektirmektedir. CITES taraflarının hiçbiri çok sıkı bir sınır kontrolünü güvence altına almak için gereken insan ve para kaynağını ayırabilecek durumda olmadığından, her bir CITES idaresi amacına ulaşabilmek için diğer kurum ve kuruluşlarla birlikte çalışmalıdır. Bu kurum ve kuruluşlar, Sözleşme’nin ve onu yöneten mevzuatın gerekliliklerini destekleyen farklı yetkilere sahiptir. Bu kurum ve kuruluşlar genellikle gereken vasıflara sahip olmadıklarını ve CITES uygulamalarını uzmanlara bırakmanın daha iyi olacağını düşünürler. Aksine, CITES yaptırımlarından sorumlu olan kişilerin çoğu, ister gümrük, polis ya da koruma memuru ister bitki ve hayvan ürünleri denetçileri olsunlar, örneklerin teşhisi ve izin belgelerinin kontrolü gibi birçok temel görevi yerine getirebilmektedir. Kanada Çevre Bakanlığı, ileri düzeyde bir eğitim gerektirmeyen ve kullanımı kolay olan bir dizi kılavuz geliştirmiştir. Bu kılavuzlar, ön büro personelinin kontrol altındaki malların sınır ötesi hareketlerini etkin şekilde kontrol edebilmelerine yardımcı olmak üzere tasarlanmıştır. Kaplumbağalar hakkındaki bu kılavuz, Meksika’daki (PROFEPA) meslektaşlarımızla işbirliği içinde hazırlanmıştır. Yoğun çaba ve kaynakların bu şekilde bir araya getirilmesi sonucunda yüksek kalitede bir ürün ortaya çıkmıştır. Umarım bu kılavuz, yabani türlerin yasadışı ticaretini önleme gayretlerinizde sizi motive eder ve uluslararası ticaret nedeniyle tehlike altına girmiş olan hayvanların korunmasına katkı sağlar. Yvan Lafleur Kanada Çevre Bakanlığı, Yaptırım Ofisi, Yaban Hayatı Dairesi, İdare Amiri x Teşekkür TR ? Bu yeni CITES Tanımlama Kılavuzu’nu geliştirmemize olanak tanımış olan Kanada Çevre Bakanlığı, Yaptırım Ofisi, Yaban Hayatı Dairesi’nden İdare Amiri Yvan Lafleur’a; Flor Amparo Leyva Gallegos’un bu projeye katkı sağlamasına olanak tanımış olan Federal Çevre Koruma vekili Mtro. Antonio Azuela de la Cueva ve Federal Çevre Koruma Doğal Kaynaklar (PROFEPA) vekili Lic. Víctor Ramírez Navarro’ya; Kılavuz’un bilimsel olarak gözden geçirilmesinde sağladığı değerli katkılarından ötürü ve ülkesinden aylarca uzakta kalma zorluğunu kabul ettiği için Flor’a; İspanyolca metni gözden geçirdiği ve düzelttiği için Angélica Flores Godínez’e; tüm resimleri gözden geçirmeyi nazik bir şekilde kabul ettiği için Dr. John B. Iverson’a; türlerin İspanyolca yerel adlarını bize sağladığı için A. C. Ekoloji