Meesterwerk Tekst en illustraties: Ria Hörter

Augustus Elliot Fuller (1777-1857) De Sussex Spaniel

In Meesterwerk stellen we hondenrassen voor die zonder die ene fokker niet zouden bestaan. Dit

keer is die fokker een steenrijke Engelse landeigenaar, woonachtig in Sussex, Wales en Londen en

eigenaar van overzeese bezittingen. Zijn negentiende eeuwse ’Rose Hill’ Spaniels staan model voor

de huidige Sussex Spaniels...

Zwaar werk die rond 1795 aanwijsbaar begint met voorlopers. Het verhaal van de Sussex Vrijwel iedere kynologische auteur het fokken van Spaniels voor de jacht. Spaniel begint – hoe kan het anders – gaat er van uit dat Augustus Elliot (ook Spaniels die we vandaag de dag als in het Engelse graafschap Sussex, in gespeld Eliot, Eliott of Elliott) Fuller Sussex Spaniels betitelen of die we zuidoost Engeland. De Sussex Spaniel één van de eersten, zo niet de eerste, is tenminste kunnen zien als hun vroege werd en wordt gefokt voor de jacht in

• De afbeelding met Spaniels uit Sydenham Edwards’ ’Cynographia Brittannica’ (1799-1805). Vier Spaniels in de kleuren lever en wit, zwart en wit, zandkleurig lever en lemon en wit. Getekend in de periode dat Augustus Fuller begint met de fokkerij van Sussex Spaniels.

64 Onze Hond 10 | 2010 Meesterwerk de dichte begroeiing op de zware kleigronden in dit graafschap. Niet zo maar een Spaniel, maar een zwaarge- bouwde hond voor zwaar werk.

Squire De familie Fuller heeft haar wortels in Uckfield en Waldron (oost Sussex). De oudste Fuller die ik heb kunnen vinden is John Fuller, een rechtstreekse voorvader van Augustus Elliot, die in 1446 in Londen wordt geboren. Voor de recente familiegeschiedenis gaan we terug naar John Trayton Fuller (1743- 1811). Zijn beroep staat vermeld als ’employed as Squire’. In de achttiende en negentiende eeuw is er in de dorpen in Engeland vaak één aristocra- • ’Heathfield Park’, een bezitting die Augustus Fullers moeder in de familie brengt tische familie die veel land bezit. bij haar huwelijk in 1776. Gewoonlijk resideert die familie in het grootste huis van het dorp, het ’manor house’ of de ’mansion’. Het dochter van George Augustus Elliot dankt zijn namen aan zijn grootvader hoofd van zo’n familie wordt vaak 1st Baron Heathfield en Anne Pollexen van moederszijde. Augustus Elliot ’the squire’ genoemd. Drake. Onze hoofdpersoon, Augustus wordt op 2 juni 1777 in de kerk van In 1776 trouwt John Trayton Fuller Elliot Fuller, wordt 7 mei 1777 Heathfield gedoopt. Zijn ouders – zij is met Anne Elliot (1754-1835). Zij is de geboren als hun oudste zoon en hij elf jaar jonger dan hij – vestigen zich

• Het enige bekende portret van Augustus Elliot Fuller Esq. of Rosehill, 1777-1857. Een grote man met een hoog voorhoofd en weinig haar. • Een ’Sussex Spaniel’ rond 1800. De huidige Sussex is met wat fantasie hierin Eenvoudig gekleed en in zijn handen te herkennen. houdt hij een opgerold stuk papier.

10 | 2010 Onze Hond 65 Meesterwerk

• Schilderij van George Stubbs (1724- 1806): ’Bayhunter, Springer and Sussex’ uit 1782. Gemaakt circa tien jaar voordat Augustus Fuller zich met de fokkerij gaat bezighouden. Dit is één van de oudste, zo niet de oudste afbeelding van een type Sussex • ’Rosehill’ begin twintigste eeuw. Augustus Fuller erft het in 1834 van zijn neef Spaniel op een schilderij. Jack (’Mad Jack’) Fuller.

op ’Brayley Park’, dat later wordt van John Trayton en Anne geboren en de Royal Navy aan, een officier bij de omgedoopt in ’Heathfield Park.’ in ’Ashdown House’ volgen nummer dragonders, een ’Baronet Major’, een Moeder Anne brengt deze bezitting in tien en elf, in 1792 en 1794. Zes zonen dominee, nog een Baronet en de de familie. Als Augustus veertien jaar en vijf dochters groeien op in het echtgenote van een ’medical doctor’. oud is, verhuist het gezin naar ’Ash- negentiende eeuwse Engeland van de Kortom, Augustus Elliot Fuller kan down House’ – voorheen bekend als bevoorrechte klasse. Ze krijgen een zich scharen in de rij van aristocrati- ’Lafertye’ – in East Grinstead (Sussex), voortreffelijke opleiding, passend bij sche en adellijke achttiende en negen- nadat ’Heathfield Park’ is verkocht. hun status. Dat de jacht daarbij een rol tiende eeuwse well-to-do personen, speelt, is eigenlijk niet meer dan die in de gelegenheid zijn het aange- Bevoorrechte klasse vanzelfsprekend. name ruimschoots met het nuttige te In de periode tussen 1776 en 1791 Onder de broers en zusters van verenigen. En dat aangename zijn worden er negen kinderen in het gezin Augustus treffen we twee captains in jagen en jachthonden. Jachtspaniels Honderden jaren voordat Augustus Fuller wordt geboren zijn er in Enge- land al jachtspaniels en men onder- scheidt hen aan de hand van hun werk. Er zijn ’setting spaniels’ voor de nettenjacht, ’cocking spaniels’ voor de jacht op de houtsnip, ’springing spaniels’ voor het opstoten van het wild en ’water spaniels’ voor het apporteren van het waterwild. Het is een bonte mengeling van typen, kleuren en grootten, allemaal met een eeuwenoude historie. Het woord Spaniel komt al in oude wetten van Ierland en Wales voor, • ’Mad Jack’ Fuller is ongelooflijk rijk en bouwt in Sussex een aantal curieuze maar ook in de veertiende eeuwse bouwsels, waaronder een heuse piramide, waarin hij in 1834 wordt begraven. ’Canterbury Tales’ en in diverse

66 Onze Hond 10 | 2010 Meesterwerk vijftiende eeuwse boeken, dan gespeld leverkleurig, rood, bruin, wit en black and (1804), John Francis (1806-1822), als ’Spaynel’ of ’Spanyelles’. Auteurs als tan met tan op de benen en snuit.’ Tot William Lowndes (1810-1825), Lucy de Franse graaf Gaston III de Foix aan het begin van de twintigste eeuw Ann (1811), Richard Garth (1812, (’Phoebus’, veertiende eeuw) en onderscheiden de verschillende typen overlijdt hetzelfde jaar) Catherine dr. Iohannes Caius (zestiende eeuw) zich niet alleen door hun uiterlijk, Sarah (1814), Mary (1817 -1831) en noemen de Spaniel in hun boeken en maar ook door de kleur en enkele jaren Augusta Maria (1818). Kindersterfte latere auteurs geven er een beschrij- zelfs door hun gewicht. beperkt zich niet tot de armen, want ving bij: ’middelmatig groot, ronde Er mag dan nog geen centraal stam- ook Augustus en Clara verliezen, lijven, lange oren, korte neuzen en boek zijn, veel fokkers – met name behalve een baby, ook twee zoons van donkere ogen’. degenen met een eigen type en een respectievelijk 15 en 16 jaar oud en eigen bloedlijn – maken zelf stambo- twee dochters van 14 en 29 jaar oud. Eigen type en eigen bloedlijn men en houden hun fokkerij in die zin Uiteindelijk bereiken slechts vijf van In 1777, Augustus Fullers geboorte- bij dat dekkingen en geboorten hun tien kinderen een leeftijd ouder jaar, is er geen sprake van een stam- worden genoteerd. Soms ook de kleur dan dertig jaar. boek, maar de scheiding van typen en de grootte van de honden en Augustus’ schoonvader woont in Spaniels is in volle gang. Dat is goed te aan- en verkopen. Sommige fokkers Anglesey (Wales) en stamt uit een zien op een afbeelding uit ’Cyno­ zijn in de gelegenheid om afbeeldingen familie waarvan de geschiedenis graphia Brittannica’ (1799-1805) van van hun honden te laten maken, hetzij teruggaat tot voor de Romeinse tijd. Sydenham Edwards. Daarop staan vier een eenvoudige gravure of een kleurig In het jaar dat Augustus en Clara Spaniels in de kleuren lever en wit, schilderij. Zo ook Augustus Fuller en trouwen, bewoont de schoonfamilie zwart en wit, zandkleurig lever en daarom weten we hoe twee van zijn Meyrick ’Bodorgan Estate’ in lemon en wit. Edwards schrijft:’Deze Sussex Spaniels er uitzien. Llangadwaladr. Augustus trouwt honden onderscheiden zich door hun geheel volgens zijn stand en als zijn naam: Land Spaniels, zulks in tegenstel- Kindersterfte schoonvader in 1824 overlijdt, erft ling tot de Water Spaniel. Zij kunnen in Op 5 september 1801 trouwt Augus- Augustus’ oudste zoon, Owen John twee soorten worden verdeeld: de tus Fuller met Clara Meyrick (1775- Augustus, ’Bodorgan Estate’, waarna Springer (of hawking) Spaniel en de 1856), de oudste dochter uit het gezin hij zich in Wales vestigt. Regelmatig Cocker Spaniel’. van Owen Putland Meyrick Esq. en reizen Augustus en Clara voor In 1820 schrijft John Scott in ’Sport- Clara Garth. Samen krijgen ze tien langere tijd naar Wales om op Owens man’s Repository’ over de kleuren van kinderen: Clara (1802-1831), Owen landgoed te jagen. Owen bouwt zelfs de diverse soorten Spaniels: ’geel, John Augustus en William Francis kennels ’to house several pack of

• ’George’ en ’Romp’, getekend circa 1850 en afgebeeld in • Schilderij van W.L. Turner met als titel ’Spaniels with dead Stonehenge’s boek ’The Dog’ (1859). Ze zijn gefokt door game’. Links waarschijnlijk een Clumber Spaniel, rechts een Augustus Fuller en de huidige Sussex Spaniel is hierin al Sussex Spaniel en aan de waterkant wellicht een Engelse goed te herkennen. Springer Spaniel.

10 | 2010 Onze Hond 67 Meesterwerk

hounds for his father to hunt.’ Ook door, waar hij toezicht houdt op zijn andere bronnen geven aan dat plantages. In 1755 komt hij terug naar Augustus een hartstochtelijk jager is, Engeland om daar zijn zaken te ook als hij op ’Ashdown House’ behartigen. verblijft. Zo schrijft Barbara Willard Rose Fullers bezittingen, waaronder de in 1989: ’the eccentric Augustus Elliott estate ’Rose Hill’, worden geërfd door Fuller lived there. He was the one who een neef: John Fuller, bijgenaamd kept his own pack of hounds to aid his ’Mad Jack’. Ook deze neef overlijdt great obsession, the hunting of the hare.’ ongetrouwd (1834) en dan gaat ’Rose En daarmee is het plaatje rond: onze Hill’ over naar weer een andere neef: • Ch. ’Bridford Giddie’, geboren in Augustus Elliot Fuller is een rijke, Augustus Elliot Fuller. 1888. Gefokt door Moses Woolland, negentiende eeuwse excentriekeling Augustus is dan een steenrijk man: in wiens kennel vanaf 1882 tot 1905 een en een gepassioneerd hazenjager. 1811 erft hij ’Ashdown House’ van zijn stempel drukt op de Sussex Spaniel. vader, in 1834 ’Rose Hill’ in het dorp De connectie met ’Rose Hill’ Brightling, voorts ’Bodiam Castle’ In hetzelfde jaar waarin Augustus (toen al een ruïne) en ’Waldron Estate’ volledig vervuld. Naast Augustus is wordt geboren – 1777 – overlijdt ene van zijn neef John Fuller (’Mad Jack’). ’Mad Jack’ de tweede excentrieke Rose Fuller, een ver en ongehuwd ’Mad Jack’ is ongelooflijk rijk en bouwt Fuller in Sussex. familielid. Hoewel de naam anders in Sussex een aantal curieuze bouw- Augustus bezit, behalve genoemde doet vermoeden, is Rose een man en sels, waaronder een heuse piramide, goederen, ook de estates ’Catsfield’ en gedurende 22 jaar is hij de ’squire of waarin hij wordt begraven. Aan de ’Hooe’ en een huis in Londen, aan Rose Hill’ bij het dorp Brightling wijze waarop hij met geld smijt dankt Clifford Street. Ook’all sugar works, (Sussex). Een goed deel van zijn leven hij zijn bijnaam en zijn wens om na lands and hereditaments in the island of brengt Rose Fuller echter in Jamaica zijn dood herinnerd te worden is Jamaica’ bezit hij door die erfenissen. Augustus en Clara zijn reislustig en de meeste van hun kinderen worden in Londen geboren. Het kan zijn dat men de stadse dokters kundiger acht dan die op het platteland van Sussex. De Spaniels van ’Rose Hill’ Het leven ten tijde van Augustus Elliot Fuller verschilt hemelsbreed van het onze. Reizen gaat per koets en wie een paard heeft, gebruikt het als vervoer- middel, maar ook om te jagen. Klein wild is in overvloed aanwezig: patrij- zen, fazanten, duiven, houtsnippen, konijnen en hazen. Sussex is voor een groot deel nog bebost en het is bijna vanzelfsprekend dat lokale landheren Spaniels voor de jacht fokken. Zoveel als we weten van de familie Fuller, zo weinig is bekend over de Spaniels die Augustus op ’Rose Hill’ (later ook gespeld als ’Rosehill’) fokt. Hij begint rond 1795, maar onbekend • Illustratie uit Cassell’s ’The Book of the Dog’ (1881). Twee leden van de ’Field is over welke typen Landspaniels hij Spaniel familie’: de Clumber (links) en de Sussex Spaniel. In de showring zou dit precies beschikt. Wel mogen we ervan type nu niet misstaan! uitgaan dat Fullers honden dan al

68 Onze Hond 10 | 2010 Meesterwerk langer in rug zijn en lager op de benen staan dan ’cocking spaniels’ en ’water spaniels’. Ook hun vachten verschillen van die van de andere Spaniels; zij hebben dichte, dikke, glanzende waterproof vachten. De vachtkleur kan zwart of leverkleurig zijn geweest. Tijdgenoten van Augustus zweren bij een leverkleurige vacht met of zonder witte aftekeningen of met een witte borst. Oude boeken noemen de lijn van ene dr. Watts uit Battle (Sussex), in het begin van de negentiende eeuw, als grondlegger van die aparte kleur van de huidige Sussex Spaniel. Twee zaken zijn zeker: Augustus Fuller fokt Spaniels die onvermoeibaar • ’Spaniels at Rest’ (1897), schilderij van Colin Graeme met van links naar rechts: kunnen jagen in de dichte bebossing, een Field Spaniel, Clumber Spaniel en Sussex Spaniel. op de zware kleigronden van Sussex én in de ruige, onherbergzame natuur van Anglesey. Ook mogen we ervan van voerde lijn- of inteelt, epilepsie of met hebben, maar als ’unregistered’ de uitgaan dat Fuller in eerste instantie een vorm van rabiës. Deze ziekte zou geschiedenis in gaan. Is er ook geen puur voor eigen gebruik fokt en dat hij er de oorzaak van kunnen zijn dat in de naam bekend, dan volstaat men wellicht af en toe aan collega-jagers en stambomen van latere Sussex Spaniels simpelweg met ’unknown’, ’Field andere landheren een hond verkoopt, de naam ’Rosehill’ – en dan als échte Spaniel’ of ’Sussex Spaniel’. Het ruilt of cadeau doet. afstammelingen van Fullers honden – registreren van honden komt pas nauwelijks voorkomt. algemeen in zwang als de Kennel Club, ’Dumb madness’ Aan het einde van de negentiende in 1874, een centraal stamboek opent. In 1803, Fuller is dan nog niet zo lang eeuw claimen sommige fokkers dat In 1859, twee jaar na Augustus Fullers bezig met zijn fokkerij, vermeldt ’The hun honden zijn gefokt uit ’pure dood, beschrijft Stonehenge (pseudo- Sportsman’s Cabinet’ over Spaniels: Rosehill stock’. Het is nauwelijks te niem voor J.H. Walsh) uitgebreid de ’De grootste en sterkste Spaniels zijn de achterhalen of hier dan sprake is van Sussex Spaniel. Het beeld dat hij geeft gebruikelijke honden in de meeste delen vroege marketing of van een échte sluit vrijwel één op één aan op de van Sussex en worden Sussex Spaniels afstamming van Fullers honden. huidige Sussex, zij het dat de honden genoemd.’ in die periode hoger in schofthoogte In 1845 schrijft Youatt:’Deze hond is Heel het lichaam is leverkleurig zijn dan de 38-40 cm die de standaard langzamer dan de Cocker, maar het is De tentoonstellingen die vanaf het nu voorschrijft. Over de kleur zegt een veiliger hond voor de jager en hij kan midden van de negentiende eeuw Stonehenge: ’… heel het lichaam is beter tegen een vermoeiende dag werken.’ plaatsvinden vormen de grote door- leverkleurig, maar met een soort gouden Fullers Spaniels zijn dus al heel vroeg braak om de al bestaande Spanieltypen schijn. De kleur is niet zo diep als die van herkenbaar aan hun uiterlijk en zuiver te gaan fokken en zuiver te de Welsh of Devon Cocker of de Ierse worden door kynologische auteurs houden. Wie zijn concurrent in de Waterspaniel.’ In deze beschrijving apart genoemd. showring zwart wil maken, kan dat het wordt ook voor het eerst de naam Helaas wordt de ’Rose Hill’ kennel beste doen door het gerucht te ver- Augustus Fuller genoemd als fokker bij getroffen door een ziekte, die later, spreiden dat de desbetreffende Spaniel afbeeldingen van de honden ’George’ rond 1860, wordt beschreven als niet ’pure-bred’ is. Tot in de jaren en ’Romp’. ’dumb madness’. Het is niet helemaal vijftig van de vorige eeuw zijn er duidelijk wat deze ziekte precies Spaniels die in hun stamboom, al in de Fullers erfenis inhoudt, maar het zou te maken vierde of vijfde generatie, voorouders Geheel volgens tradities in achttiende kunnen hebben met te sterk doorge- hebben die weliswaar een naam en negentiende eeuwse aristocratische

10 | 2010 Onze Hond 69 Meesterwerk

jong gestorven kinderen. Dat Augus- tus en Clara zich in Wales laten begraven, tekent hun grote liefde voor deze landstreek. ’A celebrated breeder’ Er is in Fullers nalatenschap sprake van tien Beagles, drie Pointers, twee Retrievers en zes Spaniels. Dit kleine aantal Spaniels zou het gevolg kunnen zijn van de ziekte die Fullers honden treft. Niet zelden worden Fullers Spaniels later beschreven als ’Fullers strain from Rose Hill’. Al in het jaar van zijn dood, 1857, wordt de kennel geveild. Als dank voor veertig jaar trouwe dienst krijgt Albert Relf, • Schilderij van Arthur Wardle (1864-1949) uit 1906, getiteld ’Field Spaniels of de jachtopziener en kennelmanager, the 20th Century’. De Spaniels zijn dan al door de Kennel Club geclassificeerd en toestemming om een reu en een teef gaan verder als aparte rassen. De Sussex Spaniel is met twee exemplaren (rechts uit te zoeken. Dat zijn ’George’ en vooraan) vertegenwoordigd. ’Romp’. Waarheid of mythe? Rawdon B. Lee vertelt dit verhaal nog met verve in zijn ’Modern Dogs’ (1893), families, bekleedt Augustus Elliot Maria, aanzienlijke fortuinen nalaat. maar latere auteurs vragen zich af of een aantal ambten. Ondanks zijn Maar ’Rosehill’, de bezittingen in Albert Relf überhaupt heeft bestaan... rijkdom aan estates en gronden, stelt Brightling, Burwash, Dallington, De rest van de kennel wordt verkocht hij zich in dienst van het land. Zo is Pevensy, Hailsham, Westham, tegen fancy prijzen en dat is een hij lid van het parlement voor Sussex, Mountfield, Ashdown Manor, het aanwijzing hoe hoog de honden van vanaf 1841 tot aan zijn dood in 1857, huis in Clifford Street in Londen en ’Rose Hill’ worden gewaardeerd. en bekleedt hij diverse andere al zijn bezittingen op Jamaica gaan Feit is dat ’George’ en ’Romp’ zijn functies. Helaas kennen we maar één naar zijn oudste zoon, Owen John afgebeeld in Stonehenge’s boek ’The portret van hem (in waterverf) en Augustus, die al eigenaar is van Dog’, dat twee jaar na Fullers dood dan nog zonder hond of jachtgerei. ’Bodorgan Estate’ in Wales. In de verscheen. Ze zijn dan eigendom van We zien een grote man met een nalatenschap bevinden zich ook ’E. Soames, Esq. of London’ en over hoog voorhoofd en weinig haar. Hij schilderijen en boeken. een jachtopziener wordt niet gerept. is eenvoudig gekleed en in zijn Augustus is slechts kort weduwnaar; Na Fullers dood komen de verhalen handen houdt hij een opgerold stuk hij overlijdt ook in Clifford Street, over de Sussex Spaniel pas goed los papier. Het lijkt alsof hij een beetje ruim een jaar na Clara, op 5 augustus en als fokker wordt Fuller gaande- glimlacht. 1857. Volgens de analen is hij kort weg steeds belangrijker. Na een huwelijk van bijna 55 jaar ziek geweest en als doodsoorzaak In 1879 – bijna twintig jaar na zijn overlijdt Clara in hun Londense huis wordt ’diarrhoea’ genoemd. Hij dood – verschijnt Augustus Fuller in Clifford Street. Nog voor haar wordt – net als Clara – begraven in ook in de publicaties van Idstone, overlijden maakt Augustus een uit de kapel van het kerkje in Llangad- waarin is te lezen: ’Mr. Fuller was a negen pagina’s bestaand testament, waladr (Anglesey, Wales), de woon- celebrated breeder.’ waarin Clara tot erfgenaam wordt plaats van zijn oudste zoon. In deze Maar het mooiste compliment dat benoemd en zijn kinderen legaten kapel bevindt zich een zwart marme- Augustus ooit heeft gekregen in krijgen. Na Clara’s dood voegt hij ren tombe met rondom een inscriptie geschriften van latere kynologen twee codicilles aan het testament toe, met de namen van onder anderen is dat van Rawdon B. Lee in 1893: waarin hij zijn drie dochters, Lucy Augustus en Clara. Een witte gedenk- ’He was a good sportsman of the old Ann, Catherine Sarah en Augusta steen aan de muur herinnert aan hun school.’

70 Onze Hond 10 | 2010 Meesterwerk

’Omvangrijke Spaniels’ hond – toevallig ook ’George’ vaak bepalend voor de naam die bij Wat is er gebeurd met de Sussex geheten – wordt door de gezagheb- de registratie wordt gebruikt. In de Spaniels van Fuller? Zijn sommige al bende Idstone beschreven als ’a stambomen van Spaniels komen tijdens zijn leven definitief naar typical Sussex Spaniel’. Als ’George’ diverse honden voor die wij nu als Wales gegaan, waar kennels voor hen echter in 1874 op de show in aparte Spanielrassen kennen. zijn gebouwd? Misschien naar de Birmingham verschijnt, dient de kinderen? Op ’Bodorgan Estate’ is kynoloog Vero Shaw (auteur van ’Of pure Rosehill blood’ een 10 bij 5 foot graf aanwezig met ’The Illustrated Book of the Dog’) Niet lang na Fullers dood, rond een ovale steen die als inscriptie een klacht in omdat de leverkleurige 1870, staat de Sussex Spaniel op het heeft:’Trim. A favourite spaniel of ’George’ twee zwarte (Field?) punt van uitsterven, ondanks het Lucy Anne Fuller. Died May, 7th. 1840 Spaniels als ouders heeft. De klacht feit dat er nog flink wordt gekruist aged 17 years’. Lucy is Augustus’ wordt niet ontvankelijk verklaard, met Field Spaniels, ’cocking spa- dochter en ’Trim’ zou één van de maar in 1875 verschijnt ’George’ niels’ en zelfs met de Ierse Water ’Rose Hill’ Spaniels kunnen zijn. weer in Birmingham onder dezelfde Spaniel. Echte ’Rose Hill’ Spaniels Hoewel we niet weten in hoeverre keurmeesters, maar nu niet meer als zijn zeer zeldzaam, aldus Vero Shaw, Fullers kinderen de fokkerij voortzet- Sussex Spaniel en dan wordt hem en als ze er nog zijn wordt dat er ten, weten we wel dat Augustus’ geen strobreed in de weg gelegd! trots bij vermeld: ’Buckingham and oudste zoon ook fokt. In het stam- Op tentoonstellingen worden de Maud of pure Rosehill blood.’ boek van de Kennel Club van 1876 is Sussex Spaniels niet altijd als een Er is vaak verwarring rond de naam er sprake van ’Rag, bred by Mr O.J.A. apart ras onderscheiden. Men ’Rosehill’, want ene Mr Campbell Fuller Meyrick of Brightling, Sussex.’ omschrijft ze als ’anders dan Clum- Newington ’adopteert’ rond 1887 het Hoe groot de invloed van de oude ber Spaniels’ of als ’omvangrijke prefix ’Rosehill’. Peggy Grayson Land Spaniel (of Field Spaniel) op Spaniels’. Het zal tot ver in de twin- schrijft in 1989:’De werkende Spaniels de fokkerij van de Sussex Spaniel is, tigste eeuw heel gebruikelijk zijn dat van Mr Fuller stonden eenvoudig bewijst het verhaal van Mr Phineas er Sussex Spaniels worden geshowd bekend als Fuller’s strain of Rosehill. Bullock, die rond 1870 in Stafford- die één of meer zwarte Field Spaniels Het feit dat er twee bloedlijnen zijn die shire een Sussex Spaniel op een als voorouders hebben. Rond 1880 de naam ’Rosehill’ dragen heeft veel tentoonstelling inschrijft. Deze zijn de vachtkleur en het gewicht schrijvers en lezers langer dan een eeuw in verwarring gebracht.’ Of Campbell Newingtons honden ’pure Rosehill blood’ in de aderen hebben, is maar zeer de vraag. In 1924 wordt de Sussex Spaniel Association (www.sussexspaniels. org.uk) opgericht, maar tussen 1940 en 1949 staat de club op non-actief. Ondanks alle inspan- ningen blijft de Sussex Spaniel een ras met bescheiden aantallen en dat is de aanleiding dat het ras thans – met 60 pups in 2009 – door The Kennel Club als kwetsbaar honden- ras is bestempeld. Wereldwijd zijn er nog circa 1000 en daarmee is dit ras zeldzamer dan de Grote Panda! Een opsteker is dat op de Westmin- • De Kennel Club heeft de Sussex Spaniel officieel benoemd tot ’kwetsbaar ras’. ster Kennel Club Dog Show, ook in Met slechts 60 inschrijvingen in het Engelse stamboek in 2009, is dat een juiste 2009, de (tienjarige!) Sussex beslissing. Dit zijn Sussex Spaniels op de clubmatch van de Nederlandse Spaniel Spaniel ’Clussex Three D Grinchy Club in 2009. (Foto: Gerald Waanders). Glee’ Best in Show wordt. ❮

10 | 2010 Onze Hond 71