REGIOREPORTAGE MURTAL

NIMM’S RADL Fietsen DOOR EEN SPINNENWEB

Het nieuwe fietsnetwerk Nimm’s Radl loopt als een spinnenweb door het Murtal in Stiermarken. Met hulp van knooppunten stel je gemakkelijk je eigen route samen. Klinkt bekend? Dat klopt: Nederlandse fietsknooppunten vormden de inspiratie.

TEKST: EMELY NOBIS © NIMMSRADL-MURTAL.INFO / WOLFGANG SPEKNER / WOLFGANG © NIMMSRADL-MURTAL.INFO

48 oostenrijkmagazine.nl nummer 1 - 2017 oostenrijkmagazine.nl nummer 1 - 2017 49 E-Bikes van het project Nimm’s Radl

Snelheid en onthaasting liggen in het gesloopt. , de schatrijke eige- Murtal dicht bij elkaar. In de Ring in naar van marketingconcern (en energiedrankje) Spielberg scheuren Formule 1-wagens over het Red Bull kocht en heropende het circuit in 2011 parcours. Rondom het racecircuit, in de brede als . Het gaat nu redelijk decent vallei van de rivier Mur, kom je met heel wat schuil in een verdieping in het landschap, omge- minder pk’s en adrenaline uit. Een 250 kilometer ven door bossen en bergen. Zelfs als je niet van lang fietsknooppuntennetwerk loopt hier als een Formule 1 houdt, is een bezoek aan het complex fijnmazig spinnenweb door de regio en verbindt de moeite waard. Tijdens een rondleiding bezoek historische stadjes, glooiende velden en bossen je hotspots als de controlekamer, de vip-lounges, tegen het decor van ‘huisberg’ Zirbitzkogel. het mediacentrum, de eerstehulppost en het © ZIRBENLAND.ATº SPEKNER / WOLFGANG © NIMMSRADL-MURTAL.INFO ‘Nimm’s Radl, zeig’s Wadl! (Pak de fiets, laat erepodium waar Max Verstappen vorige zomer je kuiten zien) is het motto van het nieuwe na de thuisrace van zijn tweede netwerk, een primeur voor Oostenrijk. Mede-­ plek vierde. In de entreehal is een permanente initiatiefnemer Bernd Pfandl van het regionale expositie van kostbare historische en nieuwe toerismebureau: ‘We zijn in Nederland gaan racewagens (deels net terug van deelname aan kijken hoe fietsknooppunten werken. Ik vind wedstrijden). het ideaal: je volgt geen vaste fietsroute, maar Dat het racecircuit is opgenomen in het ­Nimm’s stippelt met hulp van de knooppunten je eigen Radl-project is niet helemaal toevallig. Al in route uit. Afhankelijk van je conditie of bijvoor- 2014 gaf Mateschitz duizend e-bikes cadeau beeld de weersverwachting kun je het zo lang of aan toeristenbureaus, hotels en gemeenten in kort maken als je wilt. Het is heel flexibel. Als ik de regio: om de plannen voor het fietsknoop- na een wat zware lunch met Schnitzel en wijn punt een impuls te geven én om bezoekers op niet meer zo veel zin heb om verder te pedde- een ludieke manier te stimuleren om per fiets len, neem ik gewoon een andere, kortere route naar de Grand Prix-wedstrijden op het circuit terug.’ te komen. De speels beschilderde fietsen wor- den sindsdien (gratis) uitgeleend aan toeristen Max Verstappen én mensen uit de regio zelf. Na twee jaar voorbereiding ging het project ­Nimm’s Radl vorige zomer van start, met 110 Middeleeuws Sknooppunten, 560 wegwijzers en 23 over- Vanaf het moderne racecircuit leiden de knoop- zichtspanelen. Dankzij de vrolijke en goed punten ons probleemloos naar de benedictijner MURTAL geplaatste borden zul je op de fietsvriendelijke abdij van Seckau en naar het dorpje Weißkir- Het Murtal ligt in het zuidoosten wegen niet snel verdwalen. Omdat we de regio chen, waar we bij steenslijperij Edelsteine van Stiermarken, in de nabijheid niet kennen, maken we niettemin dankbaar Krampl een museum met mineralen en kristallen van en de grens met Slove- gebruik van de tips voor mogelijke toeren op uit heel de wereld bezichtigen. De imponerende nië. Het omvat verschil- de website van Nimm’s Radl: ze voeren langs de verzameling is bijeengebracht door Reinhard lende stadjes (zoals het histori- belangrijkste attracties in het gebied. Zo begint Krampl, de inmiddels overleden oprichter van sche Judenburg en en eindigt de ‘Projekt Spielberg Runde’ bij de het bedrijf. Dit soort ‘points of interest’ zijn er in met de Red Bull Ring), regio’s Red Bull Ring. Dit racecircuit uit 1969 (toen het hele Nimm’s Radl-netwerk. Leuk met kinde- SPEKNER / WOLFGANG © NIMMSRADL-MURTAL.INFO (zoals Zirbenland) en het natuur- nog Österreichring) leidde jarenlang een zielto- ren is bijvoorbeeld een tocht naar de Wipfelwan- park Zirbitzkogel-Grebenzen. gend bestaan en werd in 2003 gesloten en deels derweg, waar je van de fiets kunt stappen voor / PHILIP PLATZER © PROJEKT-SPIELBERG.COM Route uitstippelen: van knooppunt tot knooppunt

50 oostenrijkmagazine.nl nummer 1 - 2017 oostenrijkmagazine.nl nummer 1 - 2017 51 Van het industriële verleden zijn er nog maar weinig sporen in Zirbenland. Het is groen, glooiend en aangenaam fietsen over verkeersluwe wegen en langs pittoreske dorpjes als Judenburg

een avontuurlijke wandeling van 2,7 kilometer ‘Projekt Spielberg’ ook diverse monumentale over een houten constructie van twintig meter panden (zoals een kasteel, een huis uit de barok Binnenplaats van de boven de grond, tussen boomkruinen en over en een Jugendstilvilla) met behoud van authen- abdij van Seckau steigers, trappen en uitkijkplatforms. Wie voor tieke details prachtig restaureren. Hij exploiteert cultuur gaat, kan naar het middeleeuwse plaatsje ze nu als hotel-restaurant. Het zijn aantrekke- Judenburg fietsen. Vanaf de 75,66 meter hoge lijke pleisterplaatsen tijdens fietstochten door stadstoren (de hoogste vrijstaande stadstoren de regio. Zo lunchten wij na ons bezoek aan de van Oostenrijk) heb je een 360-graden-uitzicht abdij van Seckau aan de overkant bij restaurant Wipfelwanderweg: over het centrum met mediterrane flair. Omhoog Hofwirt. Voor iets meer dan een tientje eet je in pad tussen de bomen kun je via de trap (254 treden) of met de glazen dit pand uit 1603 een lichte, moderne lunch van FOTO’S DEZE PAGINA © OOSTENRIJK MAGAZINE / FRITS ROEST / FRITS MAGAZINE © OOSTENRIJK DEZE PAGINA FOTO’S lift die je door de massieve klokkenstoel ook naar twee gangen in de historische ambiance van de het planetarium in de nok voert. Hier zijn gere- gezellige ‘Klosterstube’. geld 3D-films over onder meer het ontstaan van de kosmos te zien. Hoe Judenburg aan zijn naam Alpen-den komt, is onzeker. ‘Mercatum Judinburch’ wordt Bernd Pfandl, de drijvende kracht achter Nimm’s voor het eerst genoemd in een oorkonde uit Radl, is eigenaar van een 50plus-campingpark in 1074. De naam zou dus kunnen verwijzen naar de het Zirbenland. Hij zet zich onvermoeibaar in vele joodse kooplieden die zaken deden vanuit om het gebied te promoten. Enthousiast neemt deze voormalige handelsplaats tussen Wenen en hij ons mee op een ronde langs regionale pro- © ZIRBENLAND.AT Venetië. Een andere theorie gaat ervan uit dat ducenten die allerlei moois en lekkers maken het plaatsje is vernoemd naar de burcht aan de van Zirbe: de Alpen-den die hier veel voorkomt. stadsrand (nu een ruïne), waar eeuwen geleden Pfandl legt uit: ‘Als je ergens op vakantie bent, een graaf Judin zu Eppenstein woonde. wil je dingen proeven en kopen die typisch zijn voor een streek. Het ligt voor de hand dat wij als Abdij in Seckau Zirbenland de Zirbe als ‘huismerk’ omarmen.’ Judenburg is een van drie grotere plaatsjes in het En dus proeven wij met lekkerbek Pfandl siro- zogeheten Zirbenland, een toeristische ‘enclave’ pen, jams, schnaps, gelees en zelfs bonbons in het zuidoosten van het Murtal. Tot in de jaren gemaakt van Zirbe. We zien ook pennen en mes- zestig leefden mensen in het Zirbenland vooral sen van Zirbe, kussens gevuld met houtkrullen van landbouw, mijnbouw en de staalindustrie. en tassen, sjaals, dirndls en zelfs ondergoed van Voor veel toeristen was het hooguit een tussen- een stof bedrukt met een patroon van dennen- stop op doorreis naar Slovenië en Kroatië. Om kegels. Het Zirbenland heeft zelfs een heuse Zir- hen te verleiden langer te blijven, is de afgelopen ben-koningin. twintig jaar veel geïnvesteerd in de verfraaiing Geen wonder dat veel toeristen denken dat ook van het gebied. Van het industriële verleden zijn de huisberg, de Zirbitzkogel, vernoemd is naar er nog maar weinig sporen. Het is groen, glooi- de Alpen-den. Dat blijkt echter niet het geval. end en aangenaam fietsen over verkeersluwe Zirbitz komt van het Sloveense zirbiza en bete- wegen. Ook de heropening van de Red Bull Ring kent zoiets als ‘rode alm’– een verwijzing naar de heeft een fikse impuls aan het toerisme gege- kleur van de Alpenrozen die ’s zomers op de berg ven. Niet alleen omdat de wedstrijden en het bloeien. De spraakverwarring bevalt Pfandl wel: Bernd Pfandl tijdens een barbecue op racecircuit zelf de nodige bezoekers trekken. als het maar bijdraagt aan de naamsbekendheid zijn camping Red Bull-baas Mateschitz liet onder de noemer van ‘zijn’ Zirbenland.

52 oostenrijkmagazine.nl nummer 1 - 2017 oostenrijkmagazine.nl nummer 1 - 2017 53 Tips & adressen Murtal Geopend vanaf een week voor en het mooie houten trappen- ALGEMEEN Pasen tot medio oktober, huis in de entreehal. Klassiek Informatie over het fietsknoop- camping-murinsel.at Oostenrijkse én Stiermarker puntennetwerk Nimm’s Radl, gerechten. fietsverhuur, routetips, oplaad- Seckau 3 in Seckau, punten, bezienswaardigheden, ETEN & DRINKEN hotel-hofwirt.at accommodaties, restaurants en KONDITOREI REGNER evenementen: Banketbakkerij in Seckau, nu STEIRERSCHLÖSSL nimmsradl-murtal.info al in vierde generatie. Michael Veelbekroond gourmetrestau- Info Murtal: murtal.at Regner sleutelde zo lang aan rant in jugendstilvilla, waar Info Zirbenland: zirbenland.at een familierecept voor Seckauer modern, creatief en innovatief Lebkuchen uit 1880 tot het per- wordt gekookt. Lees het inter-

fect was. Een andere specialiteit view met chefkok wJohannes © MITTEREGGER SLAPEN van het huis zijn de Zirben-Trüf- Marterer op pagina 90-93. 50PLUS CAMPINGPARK EN fel, chololadetruffels gevuld Hauptstraße 100 in , Nostalgie in het Puchmuseum in Judenburg APPARTEMENTEN met schnaps van Alpen-den. hotel-steirerschloessl.at Kinderen, jongeren en zelfs Het bakken zit de familie in het honden zijn niet welkom op de bloed. Zoon Gregor Regner was proeverij) aan de eigen schnaps- EDELSTEINE KRAMPL camping van Bernd Pfandl in in 2009 zelfs wereldkampioen ZIEN & DOEN brennerei is mogelijk. Uitstapje naar de wereld van Fisching. Hij richt zich specifiek banketbakken. RED BULL RING Rondleidingen en bezoek edelstenen. Je kunt een rond- op 50plussers en biedt hen Seckau 39 in Seckau, regner.at Belevingspark voor de hele expositie: 1 mei-30 oktober, leiding krijgen door de slijperij, ruime staanplaatsen (100-130 familie, met in het entree- abtei-seckau.at het museum met kristallen en vierkante meter), een biologi- G’SCHÖSSL gebouw klassieke en nieuwe mineralen bezoeken en edel­ sche zwemvijver, een kruiden- Voormalig kasteel omgeven raceauto’s en motoren, PUCHMUSEUM smeden aan het werk zien. De tuin, restaurant ‘Plaschkothek’ door een groot park nabij de bar-restaurant Bull’s Lane en Museum gewijd aan (de mensen winkel op het terrein heeft een en zelfs het lokale toerisme- Red Bull Ring. Keuze uit een een souvenirwinkel. Ook veel achter) het merk Puch, met grote keuze aan huisgemaakte bureau. Pfandl verhuurt ook plek in het als traditionele amusement buiten de wedstrij- een grote collectie nostalgische sieraden, schalen en vazen van camping-bungalows en grote, ‘Stube’ ingerichte restaurant of den, zoals een kartbaan of de fietsen, brommers, motoren en steen en/of edelmetaal. modern ingerichte appartemen- de lichte, moderne wintertuin mogelijkheid met de eigen auto auto’s, vrijwel allemaal bruikle- Bahnhofstraße 7 in Weißkir- ten in een pand naast de ingang met terras. Op de kaart regio- of motor over het heuvelachtige nen van Puch-liefhebbers. chen, edelsteine-krampl.com © NATUURPARK ZIRBITKOGEL-GREBENZEN © NATUURPARK van het park. nale en internationale gerechten parcours te racen. ’s winters kun Murtaler Platz 1 in Judenburg, Open van medio april tot medio van het seizoen. je hier onder meer langlaufen of puchmuseum.at STOFFE WIMMER oktober, camping50plus.at; Murhof 1 in Großlobming, schaatsen op het dakterras. De winkel in hartje Judenburg zirbenland.st gschloessl-murtal.at Red Bull Ring Straße 1 in Spiel- MIJNMUSEUM verkoopt al sinds 1948 stoffen, berg, projekt-spielberg.com Ooit de diepste bruinkoolmijn maar de huidige eigenaar Idylllisch natuurpark CAMPING MURINSEL HOFWIRT ter wereld, nu een museum Hans-Peter Wimmer ontwierp Goed verzorgde, schaduwrijke Restaurant in pand uit de 13e WIPFELWANDELWEG gewijd aan het zware en gevaar- enkele jaren geleden een camping voor rustzoekers. Een eeuw, met enkele rustieke Op twintig meter hoogte tussen lijke werk van de mijnwerkers. (gepatenteerde) Zirben-stof: Het Murtal is niet overal bike de Teich-runde: 38 kilo- woont er in een appartement en meerdere schaatsvijvers. deel van de staanplaatsen ligt eetkamers en ’s zomers een de boomkruinen wandelen, Voormalige ‘koempels’ geven bosgroen met een patroon van vlak. Meer uitdagende fiets- meter (tussen 840 en 1180 in de zevenhonderd jaar Ook kun je het natuurpark aan de eigen vijver met drink- aangenaam terras. Tegenover de met uitzicht op bergen, bossen rondleidingen door het museum kegels van de Alpen-den. Van tochten vind je in de bossen meter hoog) over landelijke oude boerderij of in een van per paard of paardenkoets waterkwaliteit. Met restaurant abdij van Seckau, de vroegere en almen. Het hoogstgelegen en de 160 meter lange demon- de stoffen laat hij dassen, tas- en bergen van natuurpark wegen met rustieke boer- de vier nieuwe bio-vakan- verkennen. Ski(toeren), Murstüberl, twee tennisbanen, eigenaren van het pand. Let op wandelpad van Europa is een stratie-mijnschacht. sen, beddengoed, boxershorts, Zirbitzkogel-Grebenzen. derijen en door bossen met tiehuisjes op het grondstuk. langlaufen en sneeuwschoen- een hondenweide en -vijvertje. de prachtig gestucte plafonds constructie van larikshout, met Geopend: 1 mei-31 oktober, schorten, dirndls en dergelijke onverharde paden. De route Visliefhebbers kiezen mis- wandelen is uiteraard moge- trappen, torens, platforms en Schacht 10 in Fohnsdorf, maken. Omgeven door middenge- voert langs vier zwemvijvers: schien liever voor de Fischer- lijk, maar verwacht geen een glijbaan. Voor spijs en drank bergbaumuseum-fohnsdorf.at Hauptplatz 7 in Judenburg bergte pronkt natuurpark kleine oases in het bos met wirt, met een eigen visvijver. zwarte pistes of dolle après is er bij de ingang restaurant Zirbitzkogel-Grebenzen (ten door de bomen gefilterd Die gevangen vis (o.a. karper, ski. Het is hier gemoedelijk, Fuchs und Henne. HARRY’S KUNSTHANDWERK westen van de Zirbitzkogel) ­zonlicht. Met een beetje snoekbaars meerval) staat persoonlijk en authentiek. Geopend van eind april tot WINKELEN Harald Pfeiffenberger maakt in met romantische dorpen, geluk heb je deze zwem­ natuurlijk ook op de kaart eind oktober, Mitterbach 25 in FREWEIN zijn kleine werkplaats schalen, bronnen, idyllische vijvers en baden in de natuur voor van het hotel-restaurant, dat Natuurpark: i natura.at Rachau, wipfelwanderweg.at; Tuinbedrijf van Dagmar en Ger- sieraden, messen en elegante eeuwenoude moerassen. Het jezelf. De vijverronde begint verder bekend staat om z’n Abdij: i stift-stlambrecht.at fuchsundhenne.at hard Frewein, gespecialiseerd (vul)pennen en potloden met / FRITS ROEST / FRITS natuurpark biedt volop wan- en eindigt bij de benedictij- reuze-­ijsbekers. Slapen bij de boer: in (producten van) Alpen-den. hout van de Alpen-den als del- en fietsroutes voor een nenabdij van St. Lambrecht, ’s Zomers is het natuurpark i plank-schilcherhof.at ABDIJ SECKAU Schnaps (de brandketel staat in basismateriaal. Elk stuk is hand- actieve vakantie, van gemoe- ook een bezoek waard. Een een fiets- en wandelparadijs, Slapen bij de visser: Benedictijner abdij met rond- de winkel), siroop, azijn, zout, gemaakt, uniek en elegant. delijk tot behoorlijk uitda- authentiek vakantieadres in in de winter een weinig toe- i fischerdorf.at leidingen over geschiedenis, gelee, kussens, sierkogels en Stubalpenstraße 5 in gend (fietsroutes met een het hart van het natuurpark ristisch familieskigebied met MAGAZINE © OOSTENRIJK kloosterleven en kerkelijke kunst meer… hier is alles Zirbe. Weißkirchen, meinzirpen.at stijgingspercentage tot 20%). is de bioboerderij (met rij- onder meer een boogschiet- en de vaste expositie Welt der Eligiusweg 3 in Weißkirchen, Wij verkennen per mountain- stal) van de familie Plank. Je parcours, een bergrodelbaan Tribunes in de Red Bull Arena Mönche. Ook een bezoek (met zirbenshop.at

54 oostenrijkmagazine.nl nummer 1 - 2017 oostenrijkmagazine.nl nummer 1 - 2017 55