DOCSLIB.ORG

University of Groningen De CPN in Cijfers, 1909-1991 Voerman, Gerrit

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
University of Groningen De CPN in Cijfers, 1909-1991 Voerman, Gerrit University of Groningen De CPN in cijfers, 1909-1991 Voerman, Gerrit; Wormer, J. Published in: De communistische erfenis IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 1997 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Voerman, G., & Wormer, J. (1997). De CPN in cijfers, 1909-1991. In M. Schrevel, & G. Voerman (editors), De communistische erfenis: bibliografie en bronnen betreffende de CPN (blz. 161-170). Amsterdam - Groningen: Stichting Beheer IISG / DNPP. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 11-02-2018 De Communnische Erfenis DE COMMUNISTISCHE ERFENIS BIBLIOGRAFIE EN BRONNEN BETREFFENDE DE CPN Margreet Schrevel Gerrit Voerman (red.) Stichting beheer IISG I DNPP Amsterdam 1997 Deze uitgave kwam tot stand met financiële steun van de Stichting tot Beheer van de Archieven van de CPN. ISBN 90 6861 130 5 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/ of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestem­ ming van de uitgever. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced and/or published in any form, by print, photoprint, on microfilm or any other means without the prior permission from the publisher. Druk: Koninklijke Wöhrmann B.V., Zutphen Omslag: Bert Heesen Produkties, Utrecht INHOJD Inleiding 7 Chronologie 11 1. Organisatiestructuur van de Komintern 15 G. Voerman 2. Stukken met betrekking tot de CPH/CPI' in het archief van de Komintern, 1919-1943 [1945] 39 M Schrevel 3. Archieven in het IISG 73 M Campfins en M. Schrevel 4. De Centrale Inlichtingendienst en de CPH/CPN (1919-1940) 97 B. de Graaf! 5. De verzamelingen van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie over de CPN 113 C.JF Stuldreher 6. Bewegend beeld 119 B. Hogenkamp 7. Beeld- en geluidmateriaal over het Nederlands communisme op het IISG 125 Th. Duijker 8. CPN-geluidsdocumenten in bewaring bij het Nederlands Audiovisueel Archief te Amsterdam 131 F de Kok 9. Geschiedschrijving over het Nederlandse communisme: een aanvullende bibliografie, 1986-1996 139 M. Schrevel en G. Voerman 6 COMMUNISTISCHE ERFENIS 10.De CPN in cijfers, 1909-1991 161 G. Voerman en j. Warmer Lijst van afkortingen 171 Register 174 Auteurs 189 INLEII>NG In 1986 verscheen Van bron tot boek. Apparaat voor de geschiedschrijving van het communis­ me in Nederland. Toen deze bundel uitkwam, was de CPN net uit de Tweede Kamer verdwenen. Niemand zou op dat moment hebben kunnen vermoeden dat de CPN binnen vijf jaar niet meer zou bestaan: nadat de partij in de jaren 1989-1990 met PSP, PPR en EVP samenging in GroenLinks, werd zij op 15 juni 1991 opgeheven. Ongetwijfeld nog veel meer onvoorspelbaar dan het einde van de CPN was de ondergang van de Sovjet­ Unie. In 1985 was Gorbatsjov als secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie (CPSU) aangetreden. Zijn hervormingspolitiek van glasnost en perestroika leidde mede tot de val van de Berlijnse muur in 1989 en van het 'reëel bestaande socialis­ me' in Oost-Europa. In augustus 1991 moest deCPSUafstand doen van haar machtsmo­ nopolie dat zij sinds 1917 had bezeten. Het Sovjet-imperium viel geheel uiteen. Nu het communisme in zijn georganiseerde verschijningsvorm in Nederland vrijwel geheel van de politieke en geografische kaart is verdwenen en daardoor een min of meer afgerond geheel vormt, is het nuttig een nieuw overzicht samen te stellen van de bronnen die bij het bestuderen van deze stroming bruikbaar zijn. Hiervoor bestaat des te meer reden omdat als gevolg van de omwenteling in de Sovjet-Unie bepaalde archieven die ten tijde van de Koude Oorlog geheel en al gesloten waren, sinds enige tijd toegankelijk zijn geworden. Het betreft hier niet alleen het in het voormalige Instituut voor Marxisme­ Leninisme in Moskou ondergebrachte archief van de Communistische Internationale (hier aangeduid met de Duitse afkorting Komintern), maar ook het daar eveneens gedeponeerde persoonlijke archief van de vooroorlogse leider van de CPN, D.]. Wijnkoop. Het materiaal uit het Komintern-archief dat op de CPN betrekking heeft, is sinds enige tijd op film raadpleegbaar op het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG). De inven­ taris hiervan is opgenomen in hoofdstuk twee. Teneinde de organisatorische status van de stukken beter te kunnen bepalen, wordt in hoofdstuk één eerst de structuur van de Komintern kort geschetst. Ook in Nederland is de hoeveelheid 'communistisch' archiefmateriaal drastisch toegenomen. De opheffing van de CPN is hieraan natuurlijk debet. Zo gaven nogal wat partijafdelingen en -districten hun archieven in bewaring aan het IISG, al dan niet via de Stichting tot beheer Archieven CPN. Ook werd de inventarisatie van het landelijke partijarchief inclusief de aanvullingen daarop voltooid. Verder werden ook persoonsar­ chieven van prominente partijleden toegankelijk. Een voorbeeld van deze categorie is de collectie van P. de Groot, die na zijn aantreden in 1938 bijna vier decennia lang partij­ leider was. Van de archieven van deze personen en van (lokale en regionale onderdelen 8 COMMUNISTISCHE ERFENIS van) de partijorganisatie van de CPN - voor zover op het IISG gedeponeerd - biedt hoofdstuk drie een overzicht. Naast dit uit communistische hoek afkomstige materiaal zijn recentelijk ook documenten beschikbaar gekomen van een tweetal externe instanties die zich met de CPN hebben bezig gehouden. Zo werden de communisten en hun partij gedurende het interbellum geobser­ veerd door de Centrale Inlichtingendienst (Cl). Om te voorkomen dat het archief van de Cl in de handen van de nazi's zou vallen, werd het in de meidagen van de 1940 vernietigd. In de afgelopen jaren is onder auspiciën van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING) dit Cl-archief voor zover mogelijk weer gereconstrueerd. Hiervoor is in een aantal vooroorlogse departementale en gerechtelijke archieven naar Cl-documenten gezocht, die vervolgens werden gekopieerd. De mogelijkheden die deze collectie biedt voor het onderzoek naar het communisme in de periode 1919-1940 zijn beschreven in hoofdstuk vier. Helaas is het niet mogelijk een goed overzicht te krijgen van de documenten betreffende de CPN die worden beheerd door de naoorlogse opvolger van de Cl, de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD). Oe archieven van de BVD zijn slechts in zeer beperkte mate toegankelijk voor historisch onderzoek. Oe Stichting tot beheer Archieven CPN heeft van de BVD de beschikking gekregen over een kleine verzameling beleidsstukken, zoals rap­ portages over de CPN aan de minister-president of de minister van Binnenlandse Zaken. Deze stukken zijn als annex toegevoegd aan de inventaris van het partijarchief van de CPN. Een tweede verzameling van door een externe instantie gevormd archiefmateriaal met betrekking tot de CPN - naast die van de Cl - die de laatste jaren voor historici toegank­ elijk werd, bestaat uit de documenten afkomstig van het nationaal-socialistische Reichssi­ cherheitshauptamt in Berlijn. De geheime politie van de nazi's verzamelde al vóór 1940 informatie over het Nederlandse communisme. Na de oorlog bracht het Rode Leger deze documenten over naar de Sovjet-Unie, waar zij in Moskou in het zogenaamde Osoby Archiv (Bijzonder Archief) werden opgeslagen. Pas in 1993 kreeg het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (RvO) kopieën hiervan in handen. In hoofdstuk vijf wordt niet alleen deze collectie beschreven, maar ook het overige materiaal op het RvO met betrek­ king tot de CPN en het communistische verzet. Naast deze leidraad in de lawine aan recentelijk beschikbaar gekomen archiefmateriaal bevat deze bundel ook gegevens betreffende een bronnencategorie die in Van bron tot boek niet aan de orde zijn gekomen. In de volgende drie hoofdstukken passeren de vindplaatsen van audio-visueel materiaal betreffende de CPN de revue. In hoofdstuk zes staan de bewegende beelden centraal: films en opnamen van cv-programma's in het kader van de zendtijd voor politieke partijen. Oe uitgebreide 'communistische' fotocollecties van het IISG komen in het zevende hoofdstuk aan bod. Van de bewaarde opnamen van de radio­ uitzendingen die in het kader van de zendtijd voor politieke partijen hebben plaatsgevon­ den, wordt in hoofdstuk acht een inventarisatie gegeven. Tevens is hierin een overzicht opgenomen van de geluidsopnamen die zijn gemaakt van CPN-congressen. INLEIDING 9 De opheffing van de CPN heeft er niet toe geleid dat de partij in het vergeetboek is geraakt - integendeel. De openstelling van voorheen gesloten archieven in Moskou en van de archieven van de CPN en haar politici heeft ertoe geleid dat er nog altijd veel over deze partij wordt geschreven. In hoofdstuk negen worden op overzichtelijke en beredeneerde wijze de sinds 1986 vcrschenen historische en journalistieke publicaties opgesomd aan de hand van periodes en thema's. Hoofdstuk tien ten slotte bevat een geactualiseerde en op basis van nieuwe gegevens gecorrigeerde vcrsic van het hoofdstuk 'de CPN in cijfers' uit Van bron tot boek. Deze bundel begint men een chronologie, waarin de belangrijkste momenten uit de geschiedenis van de CPN zijn aangegeven. Achtcrin treft men het register aan, een onmis­ baar instrument om er snel de weg in te vinden. Opgenomen hierin zijn alle personen, tijdschriften en (lokale en regionale) organisaties en instellingen die in de bundel voorko­ men.
Load more

Recommended publications
  • Guide to the Asian Collections at the International Institute of Social History
    Guide to the Asian Collections at the International Institute of Social History Emile Schwidder & Eef Vermeij (eds) Guide to the Asian Collections at the International Institute of Social History Emile Schwidder Eef Vermeij (eds) Guide to the Asian Collections at the International Institute of Social History Stichting beheer IISG Amsterdam 2012 2012 Stichting beheer IISG, Amsterdam. Creative Commons License: The texts in this guide are licensed under the terms of the Creative Commons Attribution-Noncommercial 3.0 license. This means, everyone is free to use, share, or remix the pages so licensed, under certain conditions. The conditions are: you must attribute the International Institute of Social History for the used material and mention the source url. You may not use it for commercial purposes. Exceptions: All audiovisual material. Use is subjected to copyright law. Typesetting: Eef Vermeij All photos & illustrations from the Collections of IISH. Photos on front/backcover, page 6, 20, 94, 120, 92, 139, 185 by Eef Vermeij. Coverphoto: Informal labour in the streets of Bangkok (2011). Contents Introduction 7 Survey of the Asian archives and collections at the IISH 1. Persons 19 2. Organizations 93 3. Documentation Collections 171 4. Image and Sound Section 177 Index 203 Office of the Socialist Party (Lahore, Pakistan) GUIDE TO THE ASIAN COLLECTIONS AT THE IISH / 7 Introduction Which Asian collections are at the International Institute of Social History (IISH) in Amsterdam? This guide offers a preliminary answer to that question. It presents a rough survey of all collections with a substantial Asian interest and aims to direct researchers toward historical material on Asia, both in ostensibly Asian collections and in many others.
    [Show full text]
  • Coversheet for Thesis in Sussex Research Online
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by Sussex Research Online A University of Sussex DPhil thesis Available online via Sussex Research Online: http://sro.sussex.ac.uk/ This thesis is protected by copyright which belongs to the author. This thesis cannot be reproduced or quoted extensively from without first obtaining permission in writing from the Author The content must not be changed in any way or sold commercially in any format or medium without the formal permission of the Author When referring to this work, full bibliographic details including the author, title, awarding institution and date of the thesis must be given Please visit Sussex Research Online for more information and further details Children of the Red Flag Growing Up in a Communist Family During the Cold War: A Comparative Analysis of the British and Dutch Communist Movement Elke Marloes Weesjes Dphil University of Sussex September 2010 1 Statement I hereby declare that this thesis has not been and will not be, submitted in whole or in part to another University for the award of any other degree. Signature:……………………………………… 2 Abstract This thesis assesses the extent of social isolation experienced by Dutch and British ‘children of the red flag’, i.e. people who grew up in communist families during the Cold War. This study is a comparative research and focuses on the political and non-political aspects of the communist movement. By collating the existing body of biographical research and prosopographical literature with oral testimonies this thesis sets out to build a balanced picture of the British and Dutch communist movement.
    [Show full text]
  • Coversheet for Thesis in Sussex Research Online
    A University of Sussex DPhil thesis Available online via Sussex Research Online: http://sro.sussex.ac.uk/ This thesis is protected by copyright which belongs to the author. This thesis cannot be reproduced or quoted extensively from without first obtaining permission in writing from the Author The content must not be changed in any way or sold commercially in any format or medium without the formal permission of the Author When referring to this work, full bibliographic details including the author, title, awarding institution and date of the thesis must be given Please visit Sussex Research Online for more information and further details Party Organisation and Party Adaptation: Western European Communist and Successor Parties Daniel James Keith UNIVERSITY OF SUSSEX Thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy, April, 2010 ii I hereby declare that this thesis has not been and will not be, submitted in whole or in part to another University for the award of any other degree. Signature :……………………………………… iii Acknowledgements My colleagues at the Sussex European Institute (SEI) and the Department of Politics and Contemporary European Studies have contributed a wealth of ideas that contributed to this study of Communist parties in Western Europe. Their support, generosity, assistance and wealth of knowledge about political parties made the SEI a fantastic place to conduct my doctoral research. I would like to thank all those at SEI who have given me so many opportunities and who helped to make this research possible including: Paul Webb, Paul Taggart, Aleks Szczerbiak, Francis McGowan, James Hampshire, Lucia Quaglia, Pontus Odmalm and Sally Marthaler.
    [Show full text]
  • University of Groningen the Incoming Tide Hollander, Jieskje
    University of Groningen The incoming tide Hollander, Jieskje IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2013 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Hollander, J. (2013). The incoming tide: Dutch reactions to the constitutionalisation of Europe. Groningen: s.n. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 12-11-2019 The Incoming Tide A commercial edition of this thesis will be published in summer 2013. Title: ‘Constitutionalising Europe. Dutch Reactions to an Incoming Tide.’ isbn: 978 90 8952 139 2 Publisher: Europa Law Publishing Copyright © Jieskje Hollander, 2013 Design Joost Dekker i.s.m. de ontwerpvloot Printed by Proefschriftmaken.nl | Uitgeverij BOXPress Published by Uitgeverij BOXPress, ’s-Hertogenbosch This work is part of the research programme Contested Constitutions, which is financed by the Netherlands Organisation for Scientific Research (nwo).
    [Show full text]
  • A Usable Collection
    A Usable Established in 1935, the International Institute of Social History is one of the world's leading research institutes on social history, holding one of the richest collections in the field. These collections and archives contain evidence of a social and economic world that affected the life and happiness of millions of people. Including material from every continent from the French Revolution to the Chinese student revolt of 1989 and the new social and protest movements of the early 2000s, the IISH collection is intensively used by researchers from all over the world. In his long and singular career, former director Jaap Collection Kloosterman has been central to the development of the IISH into a world leader in researching and collecting social and labour history. The 35 essays brought together in this volume in honour of him, A Usable give a rare insight into the history of this unique institute and the development of its collections. The contributors also offer answers to the question what it takes to devote a lifetime to collecting social Collection history, and to make these collections available for research. The essays offer a unique and multifaceted Essays in Honour of Jaap Kloosterman view on the development of social history and collecting its sources on a global scale. on Collecting Social History Edited by Aad Blok, Jan Lucassen and Huub Sanders ISBN 978 90 8964 688 0 AUP.nl A Usable Collection A Usable Collection Essays in Honour of Jaap Kloosterman on Collecting Social History Edited by Aad Blok, Jan Lucassen and
    [Show full text]
  • University of Groningen the Incoming Tide Hollander, Jieskje
    University of Groningen The incoming tide Hollander, Jieskje IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2013 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Hollander, J. (2013). The incoming tide: Dutch reactions to the constitutionalisation of Europe. s.n. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license. More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne- amendment. Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 03-10-2021 The Incoming Tide A commercial edition of this thesis will be published in summer 2013. Title: ‘Constitutionalising Europe. Dutch Reactions to an Incoming Tide.’ isbn: 978 90 8952 139 2 Publisher: Europa Law Publishing Copyright © Jieskje Hollander, 2013 Design Joost Dekker i.s.m.
    [Show full text]
  • The Solidarity Movement and Perspectives on the Last Decade of the Cold War
    The Solidarity Movement and Perspectives on the Last Decade of the Cold War The Solidarity Movement and Perspectives on the Last Decade of the Cold War Edited by Lee Trepanier, Spasimir Domaradzki and Jaclyn Stanke Editorial Council Klemens Budzowski, Maria Kapiszewska, Zbigniew Maciąg, Jacek Majchrowski Reviewer Łukasz Wordliczek Ph.D. Copyright© by Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University Krakow 2010 Cover design Joanna Sroka ISBN: 978-83-7571-136-3 All Rights Reserved. No part of this publication or its entirety may be reproduced, transmitted or stored in any manner that allows repeated use in any form by any means, electronic, mechanical, copying, recording or other without the express written permission of copyright owners. Commissioned by Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University www.ka.edu.pl Publisher Krakow Society for Education: AFM Publishing House (Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. - Oficyna Wydawnicza AFM; e-mail: [email protected]) Kraków 2010 Print Eikon Plus The publication of this volume was finacially supported by the U.S. Consulate General in Krakow and the Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University Table of Contents Jaclyn Stanke Introduction......................................................................................................................7 Spasimir Domaradzki The Paradox of Solidarity from a Thirty Years Perspective...................................... 13 Mark Kramer The Soviet Union, the Warsaw Pact, and the Polish Crisis of 1980-1981............27 Maryna Bessonova Soviet Attitudes Towards
    [Show full text]