Plangebied Aaltense Goor En Zwarte Veen Te Aalten
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
RAAP-RAPPORT 3443 Plangebied Aaltense Goor en Zwarte Veen te Aalten Gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek Archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek Colofon Titel: Plangebied Aaltense Goor en Zwarte Veen te Aalten, gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek; archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek Versie: 19-07-2018 Auteur: ir. E.H. Boshoven, drs. B.J.G. van Snippenburg Projectcode: AAAG2 Bestandsnaam: RAAPrap_3443_AAAG2_20180719 Autorisatie: H.F.A. Haarhuis ISSN: 0925-6229 RAAP Leeuwenveldseweg 5b Telefoon: 0294-491 500 1382 LV Weesp E-mail: [email protected] Postbus 5069 Website: www.raap.nl 1380 GB Weesp © RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V., 2018 RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen. Plangebied Aaltense Goor en Zwarte Veen te Aalten, gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek; archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek Samenvatting In opdracht van Ecogroen Advies B.V. heeft RAAP in juli 2018 een archeologisch vooronderzoek in de vorm van een bureauonderzoek uitgevoerd voor het plangebied Aaltense Goor en Zwarte Veen te Aalten in de gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek. Het onderzoek vond plaats in het kader verdere uitwerking van de plannen en als voorbereiding op de aanvraag van een omgevingsvergunning. De doelstelling van het bureauonderzoek is het vaststellen van de archeologische waarde van het gebied. Daartoe wordt informatie verzameld over bekende en verwachte archeologische resten teneinde een gespecificeerde archeologische verwachting op te stellen. Op grond van de onderzoeksresultaten en onder verwijzing naar de doelstellingen, kunnen de volgende uitspraken worden gedaan: Voor het overgrote deel van het plangebied geldt een lage archeologische verwachting. Dit deel ligt in een laaggelegen, natte zone met al dan niet verspoeld dekzand. Tot aan de 20 e eeuw is dit gebied overdekt geweest met veen, maar dit veen is verdwenen na de ontginning van het gebied. Aan dit gebied kan dan ook een lage archeologische verwachting worden toegekend. Alleen in het zuidwestelijke deel van het plangebied, een zone met dekzandwelvingen die al dan niet zijn afgedekt met een pakket stuifzand zijn archeologische resten te verwachten uit de periode van zowel de jager- verzamelaars als de landbouwers. De afdekking met het stuifzand heeft bovendien waarschijnlijk geleid tot een goede conservering. Op basis van de resultaten van het onderzoek blijkt dat in het zuidwestelijke deel van het plangebied (mogelijk) archeologische resten bedreigd worden bij eventuele geplande bodemingrepen. Daarom wordt geadviseerd om de plannen zodanig aan te passen dat verstoring wordt voorkomen. Mochten in deze zone toch bodemingrepen gepland zijn die dieper reiken dan 30 cm –mv (de verwachte dikte van de bouwvoor), dan wordt een nader archeologisch onderzoek geadviseerd in de vorm van een inventariserend veldonderzoek door middel van een verkennend booronderzoek. Een dergelijk vervolgonderzoek heeft tot doel de opbouw van de ondergrond, de bodemopbouw en/of bodemverstoringen gedetailleerd in kaart te brengen. Aan de hand daarvan kan de in dit bureauonderzoek opgestelde archeologische verwachting worden getoetst en kunnen concrete gegevens worden verzameld over gaafheid van de bodem en verwachte diepteligging van de archeologisch relevante niveaus. In het overige deel van het plangebied wordt in het kader van de voorgenomen bodemingrepen geen archeologisch vervolgonderzoek aanbevolen. Indien bij de uitvoering van de werkzaamheden onverwacht archeologische resten worden aangetroffen, dan is conform artikel 5.10 van de Erfgoedwet aanmelding van de desbetreffende vondsten bij de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap c.q. de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed verplicht (vondstmelding via ARCHIS). RAAP-rapport 3443 / versie 19-07-2018 [3] Plangebied Aaltense Goor en Zwarte Veen te Aalten, gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek; archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek Inhoud Samenvatting ............................................................................................................................ 3 Inhoud....................................................................................................................................... 4 1 Inleiding ................................................................................................................................. 5 1.1 Kader ....................................................................................................................................... 5 1.2 Administratieve gegevens .......................................................................................................... 7 1.3 Doel- en vraagstelling ............................................................................................................... 7 2 Bureauonderzoek ................................................................................................................... 9 2.1 Methode ................................................................................................................................... 9 2.2 Aardkundige situatie ................................................................................................................. 9 2.3 Archeologische gegevens ......................................................................................................... 12 2.4 Historische situatie .................................................................................................................. 17 2.5 Huidige situatie ........................................................................................................................ 19 2.6 Toekomstige situatie ................................................................................................................ 20 3 Gespecificeerde archeologische verwachting ........................................................................ 21 4 Conclusies en advies ............................................................................................................ 24 4.1 Conclusie ................................................................................................................................ 24 4.2 Advies ..................................................................................................................................... 24 4.3 Tot slot .................................................................................................................................... 25 Literatuur ................................................................................................................................ 26 Overzicht van figuren, tabellen, bijlagen en appendices ........................................................... 27 RAAP-rapport 3443 / versie 19-07-2018 [4] Plangebied Aaltense Goor en Zwarte Veen te Aalten, gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek; archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek 1 Inleiding 1.1 Kader Aanleiding In opdracht van Ecogroen Advies B.V. heeft RAAP in juli 2018 een archeologisch vooronderzoek in de vorm van een bureauonderzoek uitgevoerd voor het plangebied Aaltense Goor en Zwarte Veen te Aalten in de gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek (figuur 1). Het plangebied is onder te verdelen in vier deelgebieden, van west naar oost betreft het deelgebieden Vennebulten en Zwarte Veen, beide gelegen in de gemeente Oude IJsselstreek en de deelgebieden Aaltense Goor en Percelen Luiten in de gemeente Aalten. Het onderzoek vond plaats in het kader verdere uitwerking van de plannen en als voorbereiding op de aanvraag van een omgevingsvergunning. Beleidskader Het uitgangspunt voor dit onderzoek wordt gevormd door het wettelijk en beleidsmatig kader voor de ruimtelijke ordening en monumentenzorg. De gemeente is de bevoegde overheid die een besluit zal nemen over hoe om te gaan met de eventueel aanwezige archeologische waarden. Deelgebieden Vennebulten en Zwarte veen Op de archeologische maatregelenkaart van de gemeente Oude IJsselstreek ligt het gebied ten oosten van de Schapendijk in zone met categorie 7: lage archeologische verwachting. In het (ontwerp)bestemmingsplan Oude IJsselstreek 2017 (NL.IMRO.1509.BP000100-ON01) is aan deze categorie geen verplichting tot het uitvoeren van archeologisch onderzoek gekoppeld. Het deel ten westen van de Schapendijk ligt grotendeels in een zone met categorie 4: hoge archeologische verwachting Het beleid voor deze categorie schrijft voor dat er bij bodemingrepen groter dan 250 m2 en dieper dan 30 cm -mv een archeologisch onderzoek dient te worden uitgevoerd. In het uiterste noordwesten van deelgebied Vennebulten ligt een gebied met een oppervlak van circa 7,5 hectare in een zone met categorie 2: hoge archeologische verwachting. Het beleid voor deze categorie schrijft voor dat er bij bodemingrepen groter dan 0 m2 en dieper dan 30 cm -mv een archeologisch onderzoek dient te worden uitgevoerd. Deelgebieden Aaltense Goor en Percelen Luiten Op de archeologische maatregelenkaart van de gemeente Aalten ligt het plangebied nagenoeg geheel in een zone met categorie 6: lage archeologische verwachting. Het beleid voor deze categorie schrijft voor dat er bij bodemingrepen groter dan 5.000 m2 en dieper dan 50 cm -mv een archeologisch onderzoek dient te worden uitgevoerd. Deze voorschriften zijn verankerd in het bestemmingsplan Landelijk Gebied 2015 (NL.IMRO.0197.BP00075-VG02). Alleen in het uiterste westen van deelgebied Aaltense Goor