13 juli 1996 Verheij: al eeuwenlang op De Heuven 20 juli 1996 Nusselder: een boerenstam uit IJzevoorde 27 juli 1996 Hendriksen: tuinman, boer en klompenmaker 3 augustus 1996 Bulten: Frans Hugenotenbloed in de Achterhoek 10 augustus 1996 Ebbers: van Lintelo naar Doetinchem 17 augustus 1996 Ten Velde is een oostelijke familie 24 augustus 1996 Boland heeft een flinke tak in Gendringen 31 augustus 1996 Duitshof: van boeren en tappers

7 september 1996 Venderbosch: boeren, bakkers en mulders 14 september 1996 Ansink begon als Ten Oostendorp 21 september 1996 Heinen: van knipmuts tot tv-spektakel 28 september 1996 Monasso: Italianen in de Achterhoek 5 oktober 1996 Staringinstituut schatkamer voor de genealoog 12 oktober 1996 Collectie Das kern van genealogisch dorado 19 oktober 1996 Wagenvoort-familie is wereldwijd uitgezwermd 26 oktober 1996 Elburg is een zuiver Achterhoekse naam 2 november 1996 Het bedrog van de Holteren Poot kwam uit 9 november 1996 Wiggershof was ooit landgoed onder Woold 16 november 1996 Rond boerderij Groenendaal in oud-Steenderen 23 november 1996 Tien geslachten Brus op de Holsteeg 30 november 1996 Mysterie rond nalatenschap van Olde Vrakking 7 december 1996 Lankhof al twee eeuwen op Geunhuis 14 december 1996 Wessels stamt af van een grensganger 21 december 1996 Geslaagde zoektocht naar Duitse wortels 28 december 1996 Willemsen sterk gebonden aan de Liemers

1997 Verheij: al eeuwenlang op De Heuven

Rubriek over familie- en boerderij• namen door Henk Harmsen suggesties en aanvullingen 0S43- 472603

De familienaam Verheij is eeu­ wenlang nagenoeg onveran­ derd gebleven. Dat was een ge­ luk voor Ulftenaar Jan Tuit (44), want hierdoor kon hij vrij ver teruggaan bij het maken van de stamboom van de familie van zijn vrouw Betsie. Jan, be­ geleider van verstandelijk ge­ handicapten in het splinter­ nieuwe wooncentrum aan het Heggenseveld in Ulft, zocht • De boerderij van Verheij op De Heuven, na brand herbouwd in 1880.(Foto Hans Groene) eerder ook zijn eigen stam­ boom uit; zij n voorouders kwa­ we aangekomen bij de schoonou­ buurmannen Engelhart Borkus Gendringen 54, Doesburg 36, men uit Drenthe. ders van Jan Tuit. Willem was (24 stuks) en Hermanus Berentsen Wisch 35, Didam 21, Nijmegen 52 geen boer meer, maar werkte on­ (16). en Arnhem 38. Het verhaal begint in Didam rond der andere bij de DRU. De boerderij, in 1792 genoemd Tot een Amerikaanse tak is het 1615 met de geboorte van Albert 'den tweeden bouhof te Wisch' nooit gekomen, want telgjoseph, Verheij. Diens achterkleinzoon Veestapel wordt alvermeid in 1431.Al vanaf die rond 1910 van De Heuven als Jan Verheije (geboren 1707), Op de pachtboerderij aan de Slot- 1754 woont er de familie Verheij, butler naar de 'States' trok, hield trouwde met Jantjen Thuis en heuvelweg 1 op De Heuven, vroe­ Huidige bewoner Jan Verheij het ginds na tweejaar alweervoor trok rond 1735 naar De Heuven ger met het adres Terborg 96, heeft echter geen bedrijfsopvol- gezien. (Terborg). Merkwaardigerwijs is bleef na overlijden van eerder ge­ ger. (De 'eerste bouhof was eeu­ Tot dusver ontbreekt nog de link het huwelijk nergens in de boe­ noemde Gerardus diens weduwe wenlang de nu grotendeels ge­ met Albertus Verheij uit Ziek bij ken te vinden, wel het dopen van Theodora Kuster als boerin. Ze sloopt hoeve van Borkus pal ach­ Azewijn, die rond 1756 trouwde hun kinderen. Zoon Gerardus moest in de Franse tijd een boe­ ter de slotheuvel.) met Hermina Giesen. (1756) werd in Etten katholiek ge­ renwagen afstaan aan de woeste Ook nog geen concrete aanslui­ doopt en woonde al op De Heu­ kozakken en kreeg die wonder­ Van de heide ting heeft Jan Tuit kunnen ont­ ven. wel ooknogheel terug. Rond 1835 De naam Verheij betekent 'van de dekken met de tot dusver meest Tot rond 1830 woont ook zijn kwam haar zoon, de vrijgezel Pe­ heide' en komt dus in feite over­ opmerkelijke naamdrager, Hen- zoon Wilhelmus (1796) op de ou­ ter Verheij uit Velp, op De Heuven een met Van der Heiden. Ook ricus Verheij, gepensioneerd mi­ derlijke boerderij bij de burch­ boeren. Merkwaardig is dat niet werd Verheije(n) geschreven. De litair in Terborg, die als ruim zes­ theuvel van Wisch, dan trekt hij oudste zoon Jan het bedrijf over­ pastoor van Terborg maakte er tigjarige hertrouwde met de der­ naar 's-Heerenberg als dagloner, nam, zoals toen traditie was, ooit zelfs 'Vreijen' van. Onder hei­ tigjarige dochter van zijn zuster trouwt in 1835 met Aleida Ban­ maar dat die naar Warm trok. de werd oudtijds alle ongeculti­ enhaarinrap tempo vijfldnderen ning en woont vervolgens in Vet- Uit die tijd dateert een overzicht veerde grond verstaan. Het is aan­ schonk. De man vroeg als reuma­ huizen en Warm. In Warm loopt van de veestapel uit het gemeen­ nemelijk dat in Didam de oudste patiënt de gemeente Wisch om de tak nu door via Hendrik (onge­ tearchief in Wisch. Daaruit büjkt wortels liggen, ook al omdat hier bijstand. Maar helemaal hulpe­ veer 1845) en Hendrikus oftewel dat Peter negen runderen onder grote heidevlakten waren. De loos was hij klaarblijkelijk niet, Hariy (1880), die in 1890 naar en zes boven de twee jaar had, als­ volkstelling van 1947 geeftperge- want nog zeven maanden na zijn Gaanderen ging. Met Willem Ver­ mede drie paarden. Schapen had meente de volgende aantallen dood in 1840 werd de laatste zoon heij (1920) en Marietje Smits zijn hij niet, in tegenstelling tot zijn naamdragers Verheij: Bergh 71, geboren... Nusselder: een boerenstam uit IJzevoorde

Een complete stamboom opstellen in een half jaar tijd? Het kan. Henk Nusselder uit Gendringen (68) wist begin ditjaarnog niet eens waar zijn voorgeslacht oorspronkelijkvandaan kwam. Een Internet- contact van zijn zoon met een naamgenoot in het verre Canada bracht de zaak aan het rollen. „Het kreeg me te pakken", zegt Nussel­ der, die voor zij n stamboom een heel eigensysteem bedacht en gege vensvond tot 1610.

„Vroeger stond hier bij hotel Van Dielen in Gendringen op een bordje'voorheen Nusselder'. Dat interesseerde me. Ik vroeg mijn vader of dat nog familie van ons was." Nu geeft de ama­ teur-genealoog zelf antwoord op zij n vroegere vraag. In de bur­ gerlijke stand van Gendringen vond hij precies de namen en ge­ gevens van het hotelhouder- spaar Nusselder, compleet met Rubriek over famüie en Idnderen en personeel. boerderijnamen door De pagina's fotografeerde hij Henk Harmsen. Sugges­ eenvoudigweg, evenals andere ties en aanvullingen archief stukken, wat veel tijdbe 0543472603 sparing opleverde. Door een lichtgevoelige film te nemen kon hij nog gerust l/125ste se­ noemd. 't Erve Nutselaer of Nut- • Het 'stamhuis'Nusselder aan de IJzevoordseweg 19 bij Doetinchem, herbouwd in 1912.(FotG conde belichten en bij gewoon zelder brandde in 1810 's nachts Hans Groene) TL-licht uit de hand fotografe­ af en de bewoners vluchtten ren. Met eenloep zijnde stukken naar buiten. Alles ging verloren. Arent Nutselaer en Heile Hei- - Hendrik Jan Nusselder, geb. doomse tak af. Ook de vader en op de foto's vlot te lezen. De 78-jarige weduwnaar Nutse men in 1658 terug te vinden. ^\ls 1820, in 1849 x Willemina Ob- broer van Henk Nusselder wer­ laer woonde er met twee zoons, vader van de bruidegom wordt bing (het paar woont in VVehl). den smid in Gendringen, Henk Notenbos twee dochters en een schaapher­ genoemd Hermen Nutzelaer. - Hendrik Willem .Nusselder, zelf had een elektrobedrijf. Nutselaer, de oorspronkelijke der. De pachthoeve behoorde tot Die zal dus rond 1610 geboren geb. 1850, smid, in 1886 xGrada De naam .Nusselder komt in Doe­ familienaam, moet zoiets bete­ de geestelijke goederen van het zijn. Heinen (het paar woont in Gen­ tinchem veel voor. Voorts wo­ kenen als (open plek in) bos van rentambt Doetinchem. De stamlijn gaat na Arent tel­ dringen). nen er takken en telgen in Win­ notenbomen. De uitgang -laar Het andere 'stamhuis' is Nussel­ kens van vader op zoon verder - Hendrik Willem Christiaen. terswijk, Aalten/IJzerlo. Zelhem werd allengs -der, net als bij Tan­ der. IJzevoordseweg 19 bij Doe met: geb. 1896, smid, en Reineaujac- en Hummelo. die tot dusver alle­ gelder (Vi'ortels 22 juni). tinchem. Door aantrouwen - /\ndris op Nutzelaer. geb. 1665, queline Wilhelmina Boland, de maal te koppelen bleken. De Nusselders komen vanouds kwam deze boerderij aan de fa- in 1689 X Aaltjen Wennink. ouders van Henk Nusselder. De 'Canadees, door wie alles is be­ uit de Doetinchemse buurt­ milieWissink, die er nog woont. - Frerik op Nutzelaer, geb. 1706, Waren de voorouders voor zover gonnen, blijkt af te stammen schap IJzevoorde. Daar staan De boerderij werd 1910 in brand in 1728 X Lijsbeth Boenink. bekend allemaal boer of boeren­ van de IJzerlose tak, waan'an tel­ tsvee 'stamhuizen'. Het ene is Er­ gestoken en is in 1912 groter her­ - Hendrik Nusselder, geb. 1732, knecht, opeens kwam de tech­ gen in 1920 naar het Drentse Bel­ ve Nutselaer aan de Kommen- bouwd. in 1777 X Harmina Nieuwenha- niek in beeld. Grootvader Nus­ len troklcen. Emigrant Johan dijk 10, bewoond doordefamilie ve. selder werd smid, evenals twee Nusselder, geboren 1935, blijkt Vv'esterveld. Naar deze boerderij Stamlijn - Hendrik Nusselder, geb. 1787, broers. Een overleed jong, de an­ in 1954 naar Canada te zijn ge is ook een naburige begraaf­ In het Doetinchemse trouwboek in 1810 X Berendina Kamper­ der vestigde zich in Laag-Soeren trokken en is inmiddels 'retired' plaats aan de Kommendijk ge is als oudste huwelijk dat van man (het paar woont in Zelhem). en van hem stamt een Apel- (met pensioen).

/ X derij De Kamp aan de Bezelhorst­ weg en trouwde met zijn nicht Li- na Bulten. Ook deze historische Hendriksen: tuinman, boerderij is inmiddels verdwenen voorde stadsuitbreiding van Doe­ tinchem. Hendrik Frederik was, zoals veel kleine boeren, tevens klompenmaker. In het klompen- boer en klompenmaker hokhad hij een notitieboek, waar­ in hij allerlei dingen opschreef

Dit boek is bewaard gebleven bij Jan Hendriksen. Zo staan adres­ rubriek over familie- en sen van 'Aartbezenkooplui' geno­ boerderij namen door Henk Harmsen teerd in Velp, Arnhem en Nijme­ suggesties en aanvullingen 0543 gen. De aardbeien van de Kamp 472603 werden per tram of trein wegge­ bracht. In het topjaar 1895 brach­ ten ze f291.79 op, voor toen een Soms groeit een familiestam­ enorm bedrag, wat neerkomt op 2 boom uit tot een stukje streek­ cent per ons. Als aardappelrassen geschiedenis en slaagt een au­ noemt de klompenmaker 'Rus­ teur erin de namen en jaartal­ sen', 'Aarcmse rooien', 'vroggen' len te verpakken in een lees­ en 'Keulseballen'. Voorts noteerde baar verhaal, waaruit de hij enkele huismiddelen voor het mensen van vroeger levend geval 'wanneer een varken niet naar voren komen en dat te­ wateren kan', 'voor varkens die vens een aardig stukje streek­ aan erge loop zijn' en 'wanneer geschiedenis inhoudt. Hierin een koe de speen dik en valsch slaagde de 63-jarige Jan Hen­ heeft'. driksen van de Broekstraat in Zelhem. De genoteerde opbrengst van col­ lecten bij 'preeklezen' wijst erop Hij werd z'n twintig jaar geleden dat Hendrik Frederik een kerkelij­ enthousiast gemaakt voor het ke achtergrond had. Hij was bij de stamboomonderzoek door de oprichters van de oud-gerefor­ neef van zijn vader, Jacob Hen­ meerde kerk aan de Bezelhorst­ driksen (1910-1979), die een kle­ weg, in de volksmond de Klom- dingmagazijn had aan de Dr. Hu- penkerk, waarvoor hij ook de ber Noodtstraat in Doetinchem. bouwgrond afstond. Hij ging dus „Hij heeft me wat op gang gehol­ zelf voor in de kerk, maar ook liet pen" zegt de Zelhemse varkens­ de kleine gemeenschap wel een houder, „maar niet te veel. Het dominee komen. De Klompen- échte werk moest ik zelf doen, kerk speelt een grote rol in de vond hij. Dat geeft inderdaad • De verdwenen boerderij de Kamp, waar Hendrik Frederik Hendriksen woonde. Hij stelde destamboo m van Jan Hendriksen, meer voldoening." grond beschikbaar voor de kerk die geheel links te zien is.(Repro Ron Nagtzaam) ook bij Bulten en Ebbers, resp. de namen van zijn zijn vrouw Gerda en en zijn moeder Sien. Het resultaat van zijn jarenlange sen, Tuenter, Wassink, Wentink, binnen de grachten van het land­ In die Franse tijd heeft zich rond Hendrik Frederik was de over­ naspeuringen is het zeer leesbare Wesselink en Wil tink. goed De Kruisberg van Baron van de Kruisberg wel een en ander af­ grootvader van genealoog Jan. In en overzichtelijke, soms ook hu­ Diest stond. Hij werd tuinman op gespeeld. Zoon Antonie Hendrik­ mannelijke lijn volgen grootva­ moristische boekje Van geslacht De familienaam van de auteur het landgoed, dat in die dagen een sen (geb. 1794) werd namelijk als der Jan Willem (1874) en vader tot geslacht', verschenen in 1987, gaat voor zover nu bekend terug prachtige tuin en boomgaard baby door de Fransen ontvoerd, Gerrit Hendrik (1904). waarin enkele tientallen familie­ tot de broers Roelof en Aalbert had, en genoot kennelijk veel ver­ maar later levend in de sneeuw (!) namen die op een of andere ma­ Hendriksen, die rond 1730 gebo­ trouwen, want toen de baron als teruggevonden zodat hij de stam­ nier verband houden met zijn ei­ ren werden. Klaarblijkelijk had landedelman voor Napoleon naar vader kon worden van de tak Opa Jan Willem was getrouwd gen familie, in alfabetische volg­ de familie al vroeg een vaste fami­ Engeland moest vluchten be­ waartoe onze genealoog jan Hen­ met Hentjen Boeijink van de mo­ orde zijn behandeld: Aalderink, lienaam, die niet meer per gene­ noemde hij Hendrik tot zijn zaak­ driksen behoort. len in de Velswij k. Ze zou nog iets Abrahams, Brunsveld, Bulsink, ratie veranderde, zoals bij veel an­ waarnemer en rentmeester. Dat familie zijn van de Amerikaanse Bulten, Colenbrander, Bloemen- dere patronymia ('-sen'-namen). legde de tuinman kennelij k geen Notitieboek vliegtuigfabrikant Boeing, maar dal,Dijkman, Evers, Ebbers, Hans­ windeieren, want toen de baron Een interessante telg was Anto- daar heeft ze 'nooit iets van ge­ kamp. Harmsen, Huumeman, Roelof had vier kinderen. Zoon rond 1815 terug was, konHendrik nie's jongste zoon Hendrik Frede­ merkt'. Ze leefde arm en stierf op Jansen. De Korte, Massink. Ordel- Hendrik (geb. 1761) woonde op het naburige boerderij tje 'de Hols' rik Hendriksen (geb. 1841). Hij 41-jarige leeftijd, vermoedelijk man, Preuter, Reymers, Robbert- het boerderijtje Buiterman, dat kopen. kocht samen met zij n vader boer­ aan de Spaanse griep. Bulten: Frans Hugenotenbloed in de Achterhoek Twee gevluchte Franse Huge­ derixken. Harmen moet naar de Bulten in IJzevoorde volgens een noten werden uitgeput gevon­ jaartallen te oordelen (1726-1743) bericht in de toenmalige 'Graaf­ den in de Zelhemse bidten, zo zelf rond 1700 geboren zijn, dus schap-Bode' dodelijk door de blik­ wil de overlevering. Een van de kan zijnvaderCIaes de genoemde sem getroffen. De vader raakte be­ t\vee overleefde, stichtte een Hugenoot zijn geweest. wusteloos, overleefde de klap, gezin en kreeg de naam Bulten, maar stierf al twee jaar later. waarschijnlijk omdat zijn ei­ Bultensweg Veel afstammelingen van het ou­ gen Franse naam niet uit te Berent Bulten (1727), de tweede derpaar Hendrik Willem en Har­ spreken was. Inderdaad komt zoon van Harmen, trouwde in mina bleven in de directe omge­ de familienaam in de omge­ 1750 in Doetinchem met Hen- ving van het oudershuis wonen ving van Doetinchem-Zelhem derske Vinkenborg. Het paar ves­ en zodoende werd gesproken van vóór plm. 1700 niet voor. Wel tigde zich aan de Bultensweg, de Bultensweg, die later tot offi­ blijkt de naam ook op andere waar nu de familie Brunsveld ciële straatnaam werd. plaatsen in Nederland te zijn rubriek over familie- en woont. Volgens genealoog Jan ontstaan. In Groningen komt boerderijnamen door Henk Hendriksen stamt 80 tot 85 pro­ De naam Bulten komt volgens de ze veel voor en op de Veluwe als Harmsen cent van alle Buitens van dit echt­ volkstellingvan 1947voorin tach­ 'Uit de Bulten'. suggesties en aanvullingen paar af. Hun zoon Hendrik Wil­ tig gemeenten in alle provincies, 0543 472603 lem Bulten, geboren in 1755, had behalve in Limburg. Doetinchem Jan Hendriksen uit Zelhem (63) namelijk met Harmina Garvelink blijlct wel het oude 'nest' te zijn, heeft in zijn aardige boekje 'Van weer acht zonen, die even zoveel want daar woonden in 1947 de geslacht tot geslacht' (1987) ruim kinderrijke gezinnen stichtten. meeste naamdragers (170). Ver­ aandacht besteed aan de naam Bezelhorstweg. Het kerkje heette Veel Buitens kozen de techniek der in Zelhem (64). Aalten (21), Bulten. Niet alleen is het de naam in de volksmond de Klompen- als smeden en later fietsenma­ Varsseveld (20), Ruurlo (13), Hen­ van zijn vrouw Gerda, ook is de kerk, hetzij doordat de boeren er kers etc. Oudste zoon Gart Hen­ gelo (12), Rotterdam (14) en Am­ naam nauw verweven met zijn ei­ vaak op klompen binnengingen, drik werd de 'veearts' genoemd. sterdam (6). Hier mogen we dus gen familie Hendriksen en ook hetzij doordat er toevallig nogal Hij wist kennelijk allerlei middel­ rustig van een echte .-Vchterhoek- met Ebbers, zoals zijn moeder wat klompenmakers bij aangeslo­ tjes tegen veeziekten. Oudste se naam spreken. (Sien) heette. Alle drie namen ten waren. zoon Garrit Willem namdie'prak­ moeten worden gezocht in het ge­ Het doopboek van de NH kerk in tijk' over. • Het oude'stamhuis'van Bul­ bied tussen Doetinchem en Zel­ Zelhem vermeldt de geboorten ten aan de Bultensweg, nu hem en zijn verbonden met de van de kinderen van het echtpaar In 1883 werd zoon Herman van Brunsveld.(Foto Ron Nagt­ oud-gereformeerde kerk aan de Harmen Claeszoon Bulten en Fre- klompenmaker Hendrik Willem zaam)

I Ebbers: van Lintelo naar Doetinchem

1920), die schoolhoofd werd in Zeist. Zoon Aalbert Ebbers (1862) nam het timmervak van vader Lammert als hoofdberoep over; een schuur bij 'tLoo diende als timmerwerkplaats. Later werd dit de klompenschuur voor WORTELS IN DE ACHTERHOEK Af de broers Derk en Gert Ebbers. rubriek over familie- en boerderij• Aalbert moest in 1903 zijn be­ namen door Henk Harmsen suggesties en aanvullingen 0543 drijf opheffen en vertrok met 472603 zijn gezin naar Amsterdam. Het eerste stuk van de reis werd afge­ legd met de tram Zutphen-Em- De familie Ebbers is in de Ach­ merik. terhoek wijdvertakt. Genea­ Een zoon van Aalbert, Arnold loog Jan W. Hendrilcsen (63) Herman (1901) werkte nog op uit Zelhem, die ook de familie paleis Soestdijk en gaf Beatrix van zijn moederskant uit­ paardrijles. zocht, wijst als 'stamhtiis' de boerderij 't Loo aan de Bezel­ Logement horstweg in Doetinchem aan. Vóór de komst van de Ebbersen De naam Ebbers is al vanaf naar'tLoo woondehier het gezin 1870 aan die boerderij verbon­ Harterink. Het moet in vroeger den, sinds Lammert zich er tijd een logement en koffiehuis vestigde met Hendrika Geer- zijn geweest, waarvan vooral rei­ truida Bulten en hun vier zo­ zigers en vervoerders van houts­ nen. kool van Varsseveld richtingZut- Een familiegrapje zegt dat de phen gebruik maakten. De oude naam oorspronkelijk 'Hebbers' naam Kooiweg is daaraan ont­ zou zijn geweest en dat de oude leend. De oude gelagkamer rijkdom verloren zou zijn ge wordt in de boerderij nog altijd gaan. Dit fabeltje kan Jan Hen- aangewezen. drilcsen direct ontkrachten; het Jan Hendriksen schrijft ook over is altijd Ebbers geweest. oom Eduard, afkomstig van de De eerstbekende naamdrager • Boerderij 'tloo aan de Bezelhorstweg in Doetinchem, het 'stamhuis' van de familie Ebbers. Hols, die in 1928 trouwde met Li- leefde rond 1650 en heette Geert. (Foto Ron Nagtzaam) na .Aalderink. Het paar had met Zijn zoon Tonnis trouwde in opa Aalderink een kruideniers­ 1688 met Hermken ten Boekei Ebbers (1826) en zijn vrouw natie. Als er op het eigen bedrijf­ een echte naam krijgt. Hij zou winkel op de hoek van Bezel­ (haar vader kwam uit Boekei of­ Hentjen Bulten trokken naar de je 's winters niet gewerkt kon van harte kiezen voor de naam horstweg en Kruisbergseweg. wel Bocholt). Hun zoon Tonnis genoemdeboerderij'tLooaande worden, werden er klompen ge­ Kruisbergkerk, omdat bij de op­ Oom Eduard had al in de derti­ wordt in 1693 gedoopt in Aalten. Bezelhorstweg. Lammert hielp maakt. Veel aanhangers van de richters en hun nageslacht het ger jaren een fototoestel. Dat nog timmeren aan het 'lokaal', oud-gereformeerde kerk waren kruis van Jezus Christus in het was me wat. „Als je eens per Lintelo het oud-gereformeerde kerkje klompenmaker van nevenbe­ middelpunt stond en nog steeds twaalfeneenhalf jaar een foto De familie woonde in de 'bou­ aan de Bezelhorstweg, Hij over­ roep, misschien dat daarom ge staat. wilde laten maken, ging je naar werschap' Lintelo op 'Reijnders' leed in 1890 na door de tram te sproken werd over de Klompen- De vele namen in het boekj e 'Van een fotograaf. Zelf foto's maken ofwel 'Hengeveld'. Via resp. zijn aangereden. kerk. geslacht tot geslacht' langslo­ dééd ons soort mensen nu een­ Dinxperlo en Breedenbroek Oudste zoon Gerrit Hendrik was Jan Hendriksen, zelf ook lid van pend zien we heel wat klompen­ maal niet, dat was toch overbodi­ kwam de naam in Doetinchem klompenmaker en boer. Dat was deze ruim 100-jarige gemeente, makers opduiken, maar ook een ge luxe. Oom Eduard was zijn terecht. Timmerman Lammert in die tijd een gezochte combi­ hoopt nog te beleven dat de kerk ondenvijzer (Gerrit Hendrik tijd ver vooruit." Ten Velde is een oostelijke familie Een merkwaardig voorval van de eerdergenoemde boer in maakte Frans ten Velde (37) uit Gorssel. Gaanderen razend benieuwd naar zijn voorouders. Toen hij Blijkens een pachtcontract had met zijn oom meeging naar de 81-jarige vader de touwtjes op Gorssel om daar de kerkboe deboerderijnogste\'igin handen, ken na te zien, informeerden want de ongetrouwde kinderen ze bij een toevallig passerende mochten bijna niets buiten hem boer naar naamgenoten in de om doen of beslissen. Bernardus omgeving. De oude boer trok Martinus overleed in 1921. Om bij eenbedenkelijkgezicht, brom­ onze genealoog Frans te komen de iets als 'daar wil ik niks mee moeten we echter de lijn van zijn te maken hebben' en maakte broer Mbenus Johannes volgen, zich ijlings uit de voeten, de fa­ rubriek over familie- en die kruidenier in .Arnhem was en milievorsers verbaasd achter­ boerderijnamen door Henk overgroot\'ader van Frans. Die latend. Harmsen Icwam dertien jaar geleden voor suggesties en aanvullingen zijn werk in het voortgezet spe­ Frans ten Velde is geboren Arn- 0543 472603 ciaal ondenvijs naar de Achter­ liemmer, maar zijn voorgeslacht hoek. komt uit de Achterhoek. Hij nam het familie-onderzoek over van zakkenrollerij op de 'vettebees- Ruzie • Een tekeningvan Erve'tVelderin Almen, 'staminus'van de Ten zijn oom, die, na zijn voorge­ tenmarkt' in Zutphen, waar een De Ten Veldes zijn vanouds katho­ Veldes. Het huis werd net voorde bevrijding verwoest door bom- slacht te hebben geboekstaafd tot linnen buideltje met munten liek, hoewel na een ruzie rond men.(Foto Hans Groene) aan de tijd van Napoleon, naar werd ontfutseld in het gedrang, 1600 een tak in Terwolde voor het België emigreerde. Frans kreeg dat ontstond door een 'gellig protestantisme koos. Hoewel de afgeleid van diverse boerderijen, heid.Ookzijnenkelebuurtschap- schot in de oudere geschiedenis, beest'. De man gaf in zijn aangifte naam allerlei schrijf\vijzen heeft onderanderebij Deventer en Vor- pen, die ooit Ten Velde heetten, toen hij ontdekte dat zijn voorva­ een staaltje van regelrechte gekend, kwam men toch steeds den. Daarover bestaat geen zeker- kandidaat-bakermatten. der Gerrit-Jan ten Velde dezelfde discriminatie; hoewel hij nie­ weer op Ten Velde terug. Alleen persoon was als degene die elders mand persoonlijk verdacht, wil­ een Emmense tak, die hier via de Veldermans werd genoemd, als de hij wel even aan de dienaren Duitse grensstreek terechtkwam /XDVERTENTIE eigenaar van boerderij 't Velder in der wet kwijt dat hij op de markt en ooit nog een schaapherder op­ /Urnen. De naamsgelijkenis bleek 'verscheijde jooden' had gezien. leverde, schrijft Tenfelde. Van de puur toeval, want de naam Ten Boerderij 't Velder kwam in han­ grote tak uit Tubbergen stamde Velde droeg de familie al lang den van de familie Groot Koer- de 's-Heerenbergse hoofdonder­ voordat ze 't Velder bewoonde. kamp, die er nog woont. Een wijzer Johannes Hermanus ten A.S. zondag "Ojien Huis" Vorig jaar werd tijdens een grote kleinzoon van Gerrit Jan kocht Velde af, die in 1978 overieed. Wclters keukens houdl morgen een grondk familie-bijeenkomst in Gaande­ een boerderij aan de Valkeweg in Een echte familietrek kan Frans t *Open Hois'in de showroom in LGchem-Tienlallen keukens ren het 170 pagina's dikke familie­ Eefde bij Gorssel. Hier werd de zosnelnietuitzijnonderzoekdis- 1' j worden aangeboden legen messcherpe prijzen cn...wie tiidens boek gepresenteerd. markante Bernardus Martinus tilleren, of het zou moeten zijn \t Open Huis tot oonkaop van een keuken overgoot krijgt Het begint met Henrick ten Velde geboren, die met zijn grote bak- dat ze doorgaans goed kunnen in Lochem, die - te oordelen naar kenbaarden de omslag van het fa­ praten, een typering waaraan hij zijn trouwjaar 1583 -ergens rond milieboek siert. De man had tien overigens zelf ook uitstekend 1560 geboren zal zijn. Zoon Gerrit kinderen, van wie enkele jong blijkt te voldoen. Ten Velde is een trok naar Almen in de gemeente overleden. echt oostelijke familie, maar tel­ Gorssel. Diens kleinzoon Gerardi gen zijn door emigratie wel over kwam in 1759 te werken op Erve 't de hele wereld uitgewaaierd. De ongetrouwde kinderen, drie Velder in Almen. .Na weer een ge­ .Alle tot dusver bekende naamdra­ dochters en een zoon, bleven op neratie zien we de eerdergenoem­ gers kan hij opeen of andere wijze Meer dm 100 ksmxrsttllii'.^ell! de boerderij wonen. Omdat in de Gerrit-Jan, die 't Velder koopt aan zijn stamboom 'vastknopen', hetzelfde huis ook ongehuwde en zich Veldermans noemt. behalve een tak in Zwolle, die in knechten en meiden inwoonden, de zeventiende eeuw twee burge­ zijn hier misschien bepaalde za­ KEUKENS meesters opleverde, en een in Hol­ Aangifte ken voorgevallen die aanleiding Lochem: Larenseweg 51 rd. ;o573)25n]4 ten. De naam Ten Velde kan zijn Absoluut d» goedkoopste keukeniaak In de htle T«gi Vanhem resteert een aangifte van gaven voor de afKeriae houding ^.i) l^cfl Boland heeft flinke tak in Gendringen Aan de oever van de Oude IJssel staat er nog altijd, zij het enigs­ bij Gendringen was op 8 juli zins verbouwd, en wordt nog be­ 1896 grote consternatie. Derk- woond door J.W. Boland. je, de vrouw van Hendrik Jan In 1805 trouwde Jan Willem met Boland, was dood in het water Dersken, de weduwe van Herman- gevonden bij de sluis. Derkje nus te Boekhorst. Klaarblijkelijk bleek in het water te zijn ge overleed deze vrouw alras, waar­ sprongen. Ze leed aan de be na hij in 1813 hertrouwde metGe- ruchte IcraamvTOUwenkoorts, sina te Beest, die in 1792 ook in Su- die op haar moet zijn overge denvick was geboren. Uit dit bracht bij de geboorte van haar tweede huwelijk kwam Johannes tweede kind twee weken eer­ Boland (1823-1900), akkerbouwer der, op 27 juni 1896. Kraam­ rubriek over familie en boer­ op de Wals. Diens vrouw was van­ vrouwenkoorts lovam vroeger derijnamen door Henk af 1861 Johanna Sellen uit Gen­ veel voor ten gevolge van on­ Harmsen dringen, geboren 1841. voldoende hygiënisdie maat­ suggesties en aanvullingen regelen van dolcters en vroed­ 0543 472603 Grootvader vrouwen. Op een ladder werd Dan komt de stamboom bij de het dode lichaam naar huis grootvader van Henk Nusselder, aan de AnJioltseweg gedragen. De Gendringse Bolands komen de bovengenoemde Hendrik Jan Een dochter van molenaar Wil­ uit de Duitse grensstreek. De Boland (geb. 1864 op de Wals), die lemsen zag het als Idnd met ei­ oudst bekende naamdrager is Pe­ zijn eerste vrouw Derkje Remme- • Het boerderijtje van Boland aan deAnholtseweg werd een jaar gen ogen gebeuren. ter, geboren op 14 april 1695. Zijn link uit Hengelo (geb. 1862) zo tra­ of tien geleden afgebroken.(Repro Hans Groene) vrouw was Aaltje Velers. Zoon gisch verloor. Het paar was in Wie Boland zegt, zegt Dinxperlo. Gerrit Boland, geboren 1734, en 1894 gehuwd en woonde aan de sen woont. Na knecht te zijn ge­ ners Van Gulik naar Amerika. Het Maar ook in Gendringen zit van­ zijn vrouw Hendrika Plettenborg Anholtseweg; in dit boerderijtje weest bij Til. Keuper in Megchelen leek wel 'of het in het huis zat', zo ouds een flinke Boland-tak. Araa- woonden in Suderwick of Lie had eerder de familie Van Gulik werd hij tuinman op Huize Eng- werd wel gezegd, want van de teurgeneaioüg Henk Nusselder dern. gehuisd. Dit gezin was in 1893 bergen, in die tijd bewoond door acht kinderen uit het tweede hu­ heeft de naam in zijn Icwartier- De volgende generatie Jan Wil­ naar/'ünerika geëmigreerd. de familie Rust uit Amsterdam. welijk zochten Herman. Gerrit, staat, want zijn moeder heet Bo­ lem Boland (1774-1840), akker­ In 1898 hertrouwde Hendrik Jan Twee kinderen uit het tweede hu­ Arie en Marie Boland hun heil land. Hoe de Gendringse tak zich man (boer) en linnenwever, trok met Johanna te Grotenhuis uit welijk, Anna en Jan, trouwden overzee. Reinau Jacqueline bleef tot de Dinxperlose Bolands ver­ rond 1800 naar Gendringen en Dinxperlo. Hij werkte aanvanke­ met.Adolf en Hendrika Beernink, echter ui Gendringen, trouwde houdt is hem tot dusver niet dui­ vestigde zich op de Wals nr. 129. lijk bij Breuldnk op de Wals, de ook broer en zus. Dit viertal emi­ Hendrik Nusselder en werd de delijk geworden. Dit 'stamhuis' (nu Banninkweg 1) boerderij waar nu Henk Berend- greerde evenals de vroegere bewo­ moeder van Henk Nusselder. Duitshof: van boeren en tappers

rubriek over familie- en boerderij• namen door Henk Harmsen suggesties en aanvullingen 0543 472603

Gé Diiitshof, oud-kastelein van café-restaurant De Ploeg in Varsseveld, is een man van traditie. Immerswie kan erop bogen hetzelfde beroep uit te oefenen als zijn verre voorva­ der rond 1643? De vroegere ei­ genaren vanhotel Lion d'Or in Haarlem stammen van dezelf­ de WUlem Duijtshoff af. Aan de Duitshofvveg 1 in Bree denbroek, niet ver van de Kem­ permolen, staat de fraaie boer­ derij , waar Vi^illem in 1643 woon­ • Het 'stamhtiis'Duitshof aan de Duitshofweg 1 in Breedenbroek. Achter de deur rechts in de voorgevel was vroeger de gelag- de. Toen was het een de pach­ kamer.(Foto Hans Groene) thoeve die 'Eickenhorst' heette; die naam is vermoedelijk verlo­ te vinden. Inde vorige eeuw trok Hij sloeg flink met de vuist op ta­ men met zoon Matthijs alle hui­ geen kerk had, zodat de vermel­ ren gedaan toen de boerderij de overgrootvader van genea­ fel en kwam vurig op voor de dige naamdragers in heel Neder­ dingen verspreid zijn over de door Huis Bergh aan de bewo­ loog Gé, Gerhard Johan Duitshof, mensen. Als dan een uur later de land op hun plaats te zetten. Het kerkboeken van allerlei omlig­ ners Duitshof werd verkocht. naarVarsseveld.Als tweede zoon raadsvergadering begon, kon resultaat is een wandtafel van gende plaatsen. Ook in Dinxper­ Maar oude kaarten laten zien was er voor hem geen plaats op het gebeuren dat er meer voor­ ruim vijftien meter lengte met lo zijn lang geleden veel naam­ dat de Eickenhorst op dezelfde de boerderij. Hij bouv/de een stellen van de kastelein dan van de complete stamboom. Deze dragers ingeschreven, maar hun plek stond als 'Duitshof nu. huis aan de Doetinchemseweg de destijds nogal slappe burge vormde natuurlijk de hoofdat­ plek in de stamboom is nog on­ Willem zal zo rond 1600 geboren in Varsseveld, waar nu bloemen- meester werden aangenomen. tractie tijdens een Duitshof-reü­ duidelijk. Zo komt in het Dinx­ zijn, want in augustus 1643 zaak Beo is, en werd timmer­ De Ploeg was ook 'angang' voor nie in mei 1994. De naamgeno­ perlose trouwboek 1609-1619 al krijgt hij als tapper de eer een man. In het pand was ook een verderaf wonende boeren, die ten waren opgespoord via de een Henrick Duitshof voor, die jachtgezelschap met graaf Al- ruimte voor de toenmalige per rijtuig naar de kerk gingen. volkstelling 1947 en de telefoon­ huwde met Tonnisken Rater- bert van den Bergh en de Graaf brandweer. Indeschuurzittennogderingen boeken van de betreffende plaat­ dinck en misschien ook uit Bree­ van Anholt te mogen ontvangen Het tappersbloed kwam alras aan de muur waaraan ze tijdens sen. Alle 133 huidige naamdra­ denbroek kwam. na hun jachtpartij in Breeden­ de kerkdienst de paarden vast­ gers zijn op Willem uit 1643 te De naam Duitshof heeft niets broek. Hij serveert de gasten toch weer boven en zo vestigde hij aan het Kerkplein een café en bonden. Gé herinnert zich van rug te voeren, al zijn er twaalf met Duitsland te maken. Duits twee 'schinken', tien pond boter vroeger ook nog het rekje, waar­ verschillende schrijfwijzen. kan staan voor volks (diets) of en anderhalve ton bier, waar­ logement. In de naam De Ploeg liethij zijn boerenafkomst door­ in de boeren hun kerkboeken Toen Gé in het archief van Gen­ geld (duit), misschien ook voor voor rentmeester Schillinck konden bewaren. Rond de kerk dringen de geneesheer Hendrik water of moeras (duis). Door het hem later 14 gulden en 5 stuivers schemeren (in Zelhem en Netter- den zijn ook café's 'De Ploeg'). van Varsseveld waren in die da­ Jan Duitshoff (1800-1883) aan­ vaak voorkomen van de voorlet­ zal betalen. De rekening is nog gen zo liefst twaalf café's geves­ trof, schoof hij deze aanvanke ters G.J. in diverse familietak­ bewaard; Willem ondertekende Grootvader J.G. (geboren 1882) zette de zaak voort en was er­ tigd. lijk terzijde omdat hij dacht dat ken, ontstonden in Varsseveld deze voor voldaan met een on­ het geen familie was. Toch was ter onderscheiding diverse bij­ handige letter W. naast schilder. Hij droeg zijn bij­ naam 'de Burgemeester van Reünie hij dat wel, maar van de zeven namen, zoals de witte, de 'zwat- kinderen konden tot dusver te' en de dolle Duitshof Ook was Varsseveld' met ere. In die dagen Al op de middelbare school be Gelag kwamen de raadsleden in zijn geen nazaten worden ontdekt. er een telg die geen GJ. heette, gon Gé Duitshof (55) met genea­ Een probleem bij het onderzoek maar waarschijnlijk als persoon Nog tot enkele tientallen jaren café altijd hun voorbespreking logie. Hoewel hij als drukke on­ houden. Duitshof bemoeide naar de oudste naamdragers toch aanleiding gaf tot een bij­ gelden was op het Duitshof in dernemer de uurtjes bij elkaar was, dat Breedenbroek oudtijds naam: den onwiezen Duitshof..- Breedenbroek een gelagkamer zich hier dan uitdrukkelijk mee. moest sprokkelen, wist hij sa­ Venderbosch: boeren, bakkers en mulders trieste feiten. Zo stierven van Joop Venderbosch kijkt ver­ het in 1866 getrouwde echtpaar baasd om zich heen, of er een Doppen-Venderbosch tien van wereld voor hem opengaat. de elfkinderenjong. In Dinxper­ Hij heeft zojuist ontdekt dat lo trouwden in 1775 neef en hij op historische grond staat. nicht Gradus en Dorothea Ven­ Hier, in dit huis, woonde eeu­ derbosch. Mogelijk vond dit hu­ wen geleden zijn familie. Ja welijk bij velen geen genade, want het paar 'emigreerde' alras warempel, het klopt precies naar Twisk bij Alkmaar. Van met het landkaartje van plm. hen zal de Rotterdamse tak wel 1700, tenminste als je dat een afstammen. Kleinzoon David kwartslag draait. We zijn in de rubriek over familie- en echter, geboren 1813 en in 1838 keuken van boer Wassink aan boerderijnamen door Henk gehuwd met Berendina Hendri­ de Keurhorsterweg 8 in Sinde­ Harmsen ka Luijmes, werd herbergier op suggesties en aanvullingen 0543 de Radstake bij Varsseveld. ren, het huis waar rond 1700 472603 de molenaar Gradus Vender­ bosch woonde. Ook in het grensdorp Vehlingen van rond 1700 toont het Goed bij Anholt was een café Vender­ De maalderij aan de overkant van 'Vinderbosch' bij Sinderen met bosch. Treffend is dat van alle 39 de weg, die 1926 in plaats van de twee huizen en een molen, die naamdragers in de Duitse oude standerdmolen kwam, is half eigendom van de graaf van grensstreek er maar één stam­ een waar monument. Binnen zit den Bergh was. Die molen werd houder is. De man, geboren in nog een fraaie tegeltjesvloer en door de graaf, die het windrecht • De kieuwe Molen in Sinderen rond het jaar1905. Op de foto de 1943, is echter een verstokte staat een oude Thomassen-stoom­ bezat, verpacht aan Gradus Ven­ familie Colenbrander.(Foto fam. Wassin]<, repro Hans Groene) vrijgezel en schijnt nog steeds machine voor de aandrijving van derbosch. geen aans tal ten te maken om de het maalwerk. Juist vandaag (za­ Het landgoed "Vinderbosch' naam Venderbosch voor verge­ terdag) bezoekt de oudheidkun­ moet in 1825 aan de familie Co­ gewoon een verbastering is van trouwen en zelf ook op het ka­ telheid te behoeden... dige vereniging .Aalten-Dinxper- lenbrander zijngekomen, die in 'Van de Bos', komen we er niet. tholieke geloof over te gaan. lo-Wisch de maalderij, tegen­ 1875 ook de standerdmolen er­ De drie oudstbekende genera­ Vanaf de kansel verfoeide de woordig eigendom van een inwo­ bij kocht van de Vorst von Ho- ties heten namelijk Veender- jredikantdit als 'eene schande- ner van Zeist. henzoUern-Sigmaringen van bosch. De eerste naamdrager ijke, eerlooze en gevaarlijke ADVERTENTIE Joop Venderbosch (57) is een telg Huis Bergh. Rond 1926 werd de Rijnt fnoet rond 1650 geboren stap'. Het huwelijk heeft echter van het Zieuwentse bakkersge­ uitplm.ieOOdaterendegiganti­ zijn. Na hem volgen in manne­ niet lang geduurd. De vrouw Vanaf 2 september slacht op 'Stegersbakl'ier'; zijn ou­ sche houten korenmolen ge­ lijke lijn Evert, Reinder, Gert- overleed en Gradus hertrouwde ders hadden een kruidenierswin­ sloopt. Erbij moet vroeger ook Willem, Evert, Barend, Antonie, in 1845. De familie Venderbosch geopend- kel. Hij heeft ontdekt dat rond een ros-oliemolen hebben ge­ nog een Antonie, Johannes en kent nog steeds protestantse en 1800 zijn voorvader Barend als staan; hiervan worden nog bak­ genealoog Joop. katholieke takken. bakkeruitDinxperloofomgeving stenen in de grond gevonden en moet zijn gekomen. bij Wassink heeft men nog twee Venderbosch was eens een ech­ Pumpemickel zeer oude oliekruiken. De naam te miildersfamilie. Zo hebben Het bakkersvak werd ook over Vinderbosch V. wordt/werd ook geschreven drie :generaties de molen in de grens uitgeoefend. Bernar­ Het drassige Zieuwent werd in als Venderbos, Fenderbos(ch) en Lichtenvoorde bemalen, die nu dus (1868-1960), geboren in centrum die tijd ontgonnen en bewoon­ -over de grens- als Venderbusch. als trieste romp deel uitmaakt Zieuwent, stichtte in Bocholt de O «rnh«m baar gemaakt, de grond was er De volkstelling van 1947 meldt van de vloekende silo's van Van roggebroodfabriek Pumpemic­ goedkoop. In Dinxperlo oefen­ 111 Gelderse naamdragers, Wijngaarden. De molenaar Gra­ kel. Het Russische graan kwam Rijn IJssel de het geslacht Venderbosch waarvan 47 in Lichtenvoorde, dus Venderbosch in Lichten­ per schip naar Rotterdam, met college het beroep van bakker/mole­ 20 in Wisch, 15 in Ruurlo en 11 voorde, geboren 1804, zorgde de trein naar Doetinchem en naar al lang uit. Mogelijk kwa­ in Eibergen. In Rotterdam voor een forse rel door als Neder­ dan met paard en wagen naar men ze voordien van de Nieuwe woonden daarnaast 53 naam­ lands hervormd diaken kort na Suderwick, waar het werd ge­ Molen bij Sinderen. dragers. 1836 ifiet de katholieke 'jonge- malen. Klein in grootschaligheid! Het bovengenoemde kaartje Als we denken dat Venderbosch dogteï' Van Wijnveld te gaan De familie.geschiedenis geeft i ! Ansink begon als Ten Oostendorp

De grote stamboom van de huizing naar de gelijknamige briek en ging verder als boer en Achterhoekse familie Ansink boerderij zelf ook Ansink he­ transporteur. De koe maakte al­ begint bovenaan met ene Wil­ ten, maar merkwaardig is, dat lengs plaats voor zware Belgische lem ten Oostendorp, die rond ook de andere zoon Roelof paarden. Opa Chris was tevens 1650 het daglicht zag. Waar de (geb. 1677) zorgde voor een for­ kapper en na hun knipbeurt ble ' man woonde is niet overgele­ se Ansinktalc Misscliien woon­ ven de idanten bij hem thuis vaak verd. Zijn zoon Reinder (geb. de ook hij in het Ansinkshuus? nog een potje kaarten. plm. 1685) ging door huwelijk De stamboom werd indertijd op­ Vader Arnold, die aanvankelijk met Mechteld Ansink en ver- gesteld door de bekende, in­ boerenknecht was op de Winkel­ middels overleden genealoog Leo horst in Barlo, begon aan de Mei- Bruil Traanboer uit Varsseveld. berg een eigen transport- en slc-- R7-ENTIE Johan tosink uit Aalten (geb. persbedrijf Indeooriogrnaktehij 1934) wijst zichzelf op het grote rubriek over familie-en boerderij• een paard en wagen aan de Duit­ uitgerolde blad aan en volgt met namen door Henk Harmsen sers Icvijt. maar een jong paard de vinger de lijn naar stamvader suggesties en aanvullingen 0543 wist iüj met succes verborgen te 472603 Willem ten Oostendorp, intussen houden achter taldcenbossen in schuddebuikend van het lachen de schuur. Achteraf bleek het dier DagMad een groot aantal hoogst sappige a- een verdwaalde kogel onder de leid zijn. De naam komt ook over­ agt nekdotes overzijn voorouders uit zee voor; in 1846 emigreerden huid te hebben, die veearts Piet de losse mouw schuddend. drie telgen naar .Amerika. Vaags heeft verwijderd. De verteller stamt af van Reinder. Vader Arnold wist bij de bij hem In mannelijkelijnzienwenadeze Koe ingekwartierde Duitse 'Spring- • Ansinkshuus aan de Rengelinkweg in IJzerlo is de bakermat ER/STER naamgever Roelof (geb. plm. In 1830 was de hoeve in IJzerlo ei­ meister' te bewerkstelligen da t d'e van de familie.(Foto Hans Groene) 1734), Reinder (dagloner, geb. gendom van Antoon Diepen- Aaltense Polbnag nie t zou worden Dr 1771), Hendrik-Jan (dienstknecht, broek uit Bocholt, maar daarmee opgeblazen, zodat er tenminste Ansink ter gelegenheid van hun enorm begaan met zieken en ar­ geb. 1805), Roelof (fabrieksarbei­ kunnen de Ansinks evengoed nog nog één verbinding noord-zuid in veertigjarig huwelijk een boom men. Bij zijn zestigjarig huwelijk der, geb. 1840), Christiaan ('Opa pachters zijn geweest. In ieder ge­ ;\alten zou blijven. De Duitse Feld- in een speciaal gedenkbos in Is­ moest hij drie keer rijden om alle Derio Chris', 1885-1976) en Roelof Amol- val trok de grootvader van Johan webel (ene Strasser) was hem raël. ontvangen bloemen en fruitman­ dus (Arnold, 1908-1986), waarmee yVnsink, 'Opa Chris' van de Dam­ klaarblijkelijk goedgezind, want den rechtstreeks naar het zieken­ bieden wij een goede we bij de vadervanjohanzijn aan­ straat naar de Meiberg in Aalten. hij wist telkens huiszoeking te Cokes huis te brengen. geland. Zijn neef Hendrik van de Brede voorkomen, waardoor /Vnsink Chris Ansink behoorde tot de be­ zijn jonge paard behield. .Arnold Opa Chris reed als voerman voor 's zoals vakantiegeld, Ms naamvarianten vond Bruil voortsestraatweg onderhield een kende Aaltenaren. In een Zomer­ loste tramwagons met o.a. zand de Coöperatie cokes naar de scho­ Traanboer: Ansinck. Anzink. Ant- vrachtdienst Aalten-Zutphen; de nummer van de Graafschapbode voor aannemers, onder wie 'Ome' len en diverse gezeten inwoners abonnement. Bel voor zink. Van Ansink en Ansing; vol­ man verongelukte tijdens liet uit de jaren '30 zien we hem op fo­ Jan Wikkerink, 'iet boegbeeld van zoals dokter Brandsma, mevrouw gens Johan Ansink zijn de afwij­ werk. to's rogge .maaien met de zicht in het Achterhoekse verzet. Op een -Manschot van de kammenfa- 3k mevr. Heideman. kingen puur te wijten aan de bor­ de buurt van 't Noorden, terwijl Opa Chris, die op de kammenfa- lange wagen met draaischijven briek, kassier Obbink van de reltjes, door de jonge vaders uit on a en Tante Stien als bindsters briek van Manschot & Ten Dani- konden balken en siukl

Aaltenaar Henk Heinen zal de woonde met vrouw A.J.Fukkink geschiedenis ingaan als de man ('opoe Heinen') en familie aan 't die in 1968 het destijds zo popu­ Dak Het oude huis staat er nog, laire tv-spektakel Zeskamp naar alleen is aan de zandweg de gro­ Aal ten haalde. Als geboren orga­ te deeldeur van vroeger vervan­ nisator wist Heinen heel Aalten gen door een gewone voordeur. op de been te brengen voor het Op een oude foto zien we opoe NCRV-zomerprogramma op de nog met de knipmuts op. Roelof Markt. In zijn hoedanigheid van (1896-1959) was metselaar bij gemeenteambtenaar voor bur­ aannemer ('Ome Jan') Wikke gerlijke stand en pr-zaken en als rink. ledenwerver voor de NCRV was hij een bekende venchijning. In Amerika 1978 trad hij bij de NCRVin vaste Wouter Heinen heeft al enorm dienst. veel tij d in zij n onderzoek gesto­ Kleinzoon Wouter Heinen gaat ken. Een geluk is dat de voorou­ elke dinsdag na schooltijd als • WouterHeinen metDick, de broervan zijn opa, voor het ou­ ders altijd in Aalten bleven. Pas het maar even kan naar het Aal­ de 'Heiaenhuus'aan 'tDalinAalten, waar hun (betover)gToot- latere generaties zijn uitgewaai­ tense gemeentearchief. De 17-ja- ouders woonden. (Foto Willem Hissink) erd. Zo zit er een tak in .'Vmerika, rige havo-5-scholier uit Winters­ doordat Abraham (1822-1892; wijk, die de scholengemeen­ gaat wonen. Hij neemt, zoals kleinzoon van Willem Heinen) schap in Aalten bezoekt, is fana­ destijds in de Achterhoek ge­ emigreerde naarWisconsin. Het tiek in genealogie. In een fraai bruikelijk, de huisnaam over en uitzoeken van die tak is nog toe verzorgde map documenteert doopt zijn zoon in 1720 als Ba- komstmuziek. Voor informatie hij zijn familie uitvoerig in na­ rent of Berent Heinen en vanaf over de huidige generaties is men, foto's en oude adverten­ dat moment blijft de familie Wouter aangewezen op familie ties. naam ongewijzigd Heinen. (In leden en advertenties in oude Wouter maakt dankbaar ge­ Lintelo is de Groot Heinenweg kranten, die hij doorspit. Vader bruik van de plaatselijke be­ nog naar het oudste 'stamhuis' Roel, leraar aan het Graafschap kendheid van zijn opa. Met zijn genoemd). College in Doetinchem, helpt mededeling 'ik bun 'n kleinzön- De stamlijst loopt dan verder via hem door van de.opgeduikelde ne van Henk Heinen...' zwaaien Willem, Harmanus, Derk-Wil- advertenties en foto's met de ca­ de deuren doorgaans wijd voor' rubriek over familie- en boerde• lem, Hendrik-Jan, Derk-Jan, Roe mera repro's te maken. De naam hem open op zijn speurtocht rijnamen door Henk Harmsen lof, Henk, Roel en Wouter. Her­ Heijnen, die in Aalten ook voor­ suggesties en aanvullingen komt, laat Wouter nu nog bui­ naar familiegegevens. Wouter 0543-472603 manus (1777-1847) was boer op kon voortbouwen op onderzoek Klein Paske in IJzerlo; zijn zoon ten beschouwing, maar de kans dat opa Henk en een ver familie­ achterhalen Jan Nieuwhof die Derk-Willem Heinen 1803-1888) bestaat dat ook zij van Jan lid voor hem al hadden verricht, voor 23 februari 1690 in Barlo was ooit een van de eerste bewo­ Nieuwhof afstammen. en op de inhoud van een feest- overleed. Diens zoon Willem ners van Huize Avondvrede in Het familiewapen, afgebeeld in krant die ter gelegenheid van Nieuwhof heette later ook Over- Aalten. nu de Cederhof de familiekrant van 1984, toont een familiereünie in 1984 ver­ kemping. In de stamlijst volgt Betovergrootvader Derk-Jan, rozen, laurierbladeren en een scheen. Maar zo ver als Wouter dan Jan die in 1718 trouwt met klompenmaker en later arbei­ leeuw. Vermoedelijk is het ooit kwamen zijn voorgangers niet. Geesken Tolkamp en een jaar la­ der bij hoorn- en kammenfa- aangevraagd door een andere fa­ Hij wist als oudste stamvader te ter op Groot Heinen in Lintelo briek Ten Dam 8; Manschot, milie Heinen. weer in de eerste klas beginnen: na de vierde ging hij van school, het vak in. Monasso: Italianen in de Xclitèrhoek Wijn delen van de Laars zochten hierin vloeren en stalen aanrechten op- Willem is een man van anecdotes. die tijd vaak hun heil. k-wamen, Icwam de terrazzo als Zoals over de vaten met witte Defamiliestamboom Monasso be­ onven'angbaar en onverslijtbaar wijn, die de Monasso's uit hun gint in 1868, als Pietro trouwt met handwerk toch weer in opmars. streek van herkomst in Italië lie­ Maria Bortolussi. Ze krijgen in Nog steeds wordt in Aalten het ten overkomen (aan moeders Travesio drie zonen en vier doch­ schone vak uitgeoefend door Ri- kanthadden ze een wijnbottelarij ters. De zonen leren alle drie het chard Monasso en familielid Theo en een zijdeplantage). Het eerste terrazzo-vak in de Italiaanse ste­ K.ïmink. vat ging altijd naar de Aaltense den. Felice was eens als jongen be­ pastoor. Op een keer bleek een Rubriek over familiena­ zig aan de San Marco in Venetië Furlan gearriveerde wijnton geen 200 men door Henk Harmsen trappen te repareren. Hij kreeg Willem Monasso kan amusant maar 180 liter te bevatten. Wat suggesties en aanvullingen van de juist arriverende paus Leo vertellen over zij n jeugd. Hij is ge­ bleek? Tijdens het transport was 0543-172603 deDertiendeeenbriefjevanonge- boren in Aalten, maar ging als ereengaatjeingeboord.Bij depo- veer twintig gulden waarde, voor Idnd met zijn moeder terug naar litie werd aangifte gedaan. toen een geweldig bedrag. Hij gaf Italië waar hij de lagere school be­ De wijn was zó sterk, dat je zelfs In de Tweede Wereldoorlog was het niet uit, maar bewaarde het zocht. Ze woonden bij een oom nog dol werd van het ruiken aan Willem Monasso (80) de enige Aal­ als een relik\vie. die druivenplantages had. Als kin­ de lege tonnen, vertelt de tachtig­ tenaar die een radio mocht heb­ Felice trok naar Duitsland, werk­ deren mochten ze niet van de jarige met veelbetekenende mi­ ben. Hij had en heeft namelijk de te in Frankfurt en bij een neef in druiven snoepen. De oom vatte miek. Italiaanse nationaliteit. Natuur­ -Munster en kon zich in 1896, nu zijn taak zelfs zo serieus op dat hij Willem Monasso bleef zijn leven lijk mocht hij er van de bezetter een eeuw geleden dus, in Bocholt de uitwerpselen van de kinderen lang Italiaan, maar is bij gebrek niet mee naar de Engelse Oranje­ vestigen. Er was in de grensstreek nakeek of er soms druivenpitjes aan vakantie nooit teruggeweest. ; zender luisteren, maar dat deed volop werk en daarom kwamen in zaten... „Altijd maar werken, te druk. | hij in het geniep toch, en nog wel ook de broers Giovanni en Anto- Willem Monasso leerde op school geen tijd" legt hij uit. De Monas­ samen met de halve buurt. nio al gauw over. In een zeer groot geen Italiaans, maar het zoge­ so's bezitten in Travisio zelfs nog pand aan de Bocholtse Münster- naamde Furlan. een streektaal een lapje grond, maar het is haas; strasse, gebouwd rond 1900, die daarvan evenveel verschilt als niks meerwaard. Deze week geen Achterhoekse woonden de drie gezinnen samen Fries van Nederlands. Een aantal Over zijn vroegere werk kan Mo­ maar Italiaanse wortels. De fami­ met hun personeel, gezellig als woorden in het Furlan is hem nog nasso boeiend vertellen in perfect lie Monasso komt namelijk uit één grote familie. Het vervoer ging bijgebleven: bakkang (boer), casa Aaltens dialect. Aanvankelijk het bergdorp Travesio in de arme met paarden. De 'Gebrüder Mo­ (huisj, palla (spade) en hors: het werden aanrechtbladen ter plek­ noord-Italiaanse regio Friuli. Uit nasso' hadden enorm veel werk, stuk gereedschap, bestaande uit ke gemaakt in een belasting, die die streek trokken in de vorige ook in de Achterhoek. Zo legden een stuk zandsteen aan een steel, een timmermanmaakte. Laterge- eeuw veel Italianen weg naar Ne­ ze al in 1897 een kerkvloer in Bre- waarmee schuurders het terraz- beurde het in de werkplaats en derland en Duitsland om een toe­ devoort. zowerk glad maken. werden ze met een vrachnva- komst op te bouwen als terrazzo- Van de terugreis naar Nederland gentje naar de plaats van bestem­ werkers. Ze verstonden de kunst Asielzoekers moesten vluchten. Ze besloten ij­ rond dat er zigeuners waren aan­ runde de vestiging Winterswijk. op tienjarige leeftijd herinnert ming gebracht. De terrazzotech- om prachtig graniet^verk te ma­ De Eerste Wereldoorlog werd een lings naar Aalten te trekken. In gekomen. De toenmalige burge­ De Monasso's lieten vakbekwame Willem zich lachend dat een niek vergt groot vakmanschap en ken, zoals de bekende granieten ramp voor de Monasso's. Doordat feite waren ze dus asielzoekers. meester zorgde snel voor een ves­ terrazzowerkers als personeel uit dronken man op het treinstation is ontzettend arbeidsintensief In vloeren en aanrechten. In 1890 Italië niet op de hand van de Duit­ De groep kwam op 17 mei 1915 tigingsvergunning. Italië komen en zo zijn diverse Ita­ al zijn geld aan hem afgaf Moeder de omgeving liggen in kerken, zie­ vestigde zich het eerste terrazzo­ sers was, werden de familieleden midden in de nacht aan bij café De Monasso's vormden hierna liaanse namen in de Achterhoek wilde dat hij het teruggaf Even la­ kenhuizen, kloosters, scholen en bedrijf van Italianen in Den Haag en hun personeel door de Duit­ Vultink in Aalten: donkere men­ een heel terrazzo-imperium. An- terecht gekomen zoals Palombit ter kwam een ander, die de man scholtenboerderijen nog heel wat (Gobeschi). Ook ijsbereiders en sers uitgescholden voor landver­ sen, de mannen met hoge hoeden tonio vestigde zich in 1932 in Doe­ en Bertin. Na een slechte tijd, omarmde en met hem wegliep. prachtige vloeren van Monasso, schoorsteenvegers uit de armste raders en bedreigd, zelfs zo dat ze op. In Aalten ging het nieuws tinchem met een bedrijf Felice waarin de gbedkope kunststof Terug in Aalten moest Willem vaak met prachtige figuren. staring Instituut schatkamer voor de genealoog

die in het Oostgelders Tijdschrift Oostgelders Tijdschrift (op on­ Genealogie & Boerderij onder­ derwerp en naam) zoek anderhalf jaar een rubriek Publicaties Werkgroep Familie- verzorgde over de emigranten. en Boerderijgeschiedenis van de Haar contactpersoon in Sheboy- oudhk. vereniging De Graafschap gan Falls was mevrouw Heinen- (op naam). PietenpoL Info overledenservice Ned. Gen. Over de Nederlanders die aan­ Vereniging afd. .Achterhoek (op ' kwamen op het ontvangstpunt namen) Castle Garden in New York vanaf Landelijk Repertorium 1840 heeft bovendien de Ameri­ Fahne, Geschichte der Westfali- kaan Robert P. Swierenga enorm schen Geschlechter veel verzameld: namen compleet Handbuch der adligen Hauser rubriek over boerderij- en fami• lienamen door Henk Harmsen met beroepen, geloof aantal kin­ Jaarboek Centraal Bureau voor suggesties en aanvullingen | deren, einddoel. de genealogie vanaf 1947" 0543 472603 Het materiaal van Swierenga Registers op de Leenaktenboe- ('Dutch Households in U.S. Popu- ken div. kwartieren lation' en 'Dutch Emigrants in the In de schappen van het Staring In­ Speurders naar familiegege­ Unites States') is op schijf ook ter stituut staat ook alle aanverwan­ vens kunnen bij het Staring In­ inzage bij de Coppele, de vesti­ te literatuur, zoals over veld- en stituut in Doetinchemheel wat ging van liet Staring Instituut in boerderijnamen, er zijn boeken van hun gading vinden. Het in­ Boekenstad Bredevoort. met plaatsbeschrijvingen en stituut voor het streekeigene Overigens beschikt de Coppele op streekhistorie, een fors foto-ar­ van Achterhoek en Liemers, len. Deze oud-Aaltenaar (geb. de gemeenten Aalten, Dinxperlo, beeldscherm over een overzicht chief en de grenslandbibliotheek waar de sfeer bijzonder huise­ 1899), gemeente-ambtenaar in Doetinchem, Gendringen, Hen­ van alles wat in het Staring Insti­ die zo'n 800 boeken omvat. lijk is, beschikt over een collec­ Dinxperlo en Ede en lid van de gelo, Hummelo & Keppel, Win­ tuut in Doetinchem aan informa­ Anita Kamperman wijst er op, dat tie boeken en registers, waarin oudheidkundige vereniging De terswijk, Wisch, en Zelhem. tie aanwezig is; eenzelfde uitwis­ voor genealogen in de Oost-Ach­ vooral de gevordere genealoog Graafschap, heeft met monniken- seling van indexen bestaat met terhoek ook veel te vinden moet zich kan uitleven. Uit het jaar­ geduld de oude kerkelijke doop-, Amerika het Landeskundliches Institut in zijn in de verzamelingen gege­ verslag van 1995 blijkt dat zes­ trouw- en begraafboeken van een Uniek is het zogenaamde Ameri- Vreden. Het Staring Instituut vens van de overleden historici tien procent van de bezoeken aantal Oostgelderse gemeenten ka-archief Een forse rij dozen bo­ heeft per modem ook toegang tot Hendrik Odink (Eibergen) en Mr. werden gebracht door mensen uitgetypt. Hij sprak de teksten ven op de genealogie-kast bevat­ de index van openbare biblio­ Steenbergen (Groenlo). die genealogische gegevens eerst ter plaatse in op een geluids­ ten een schat aan gegevens over theek van Doetinchem. i Vooral voormalig kantonrechter zoeken, over 1994 zelfs een band en werkte ze vervolgens de landverhuizers, die in de perio­ Steenbergen heeft enorm veel kwart. thuis op de schrijfmachine uit. De de vanaf 1850 vanuit Aalten en Musts werk gemaakt van het op een kaartsysteem zetten van namen getypte vellen bond hij vervol­ Winterswijk, vooral vanwege ge­ Verder beschikt het Staring Insti­ van personen, families, boerde­ Het Staring instituut is goed voor­ gens in tot boeken, waarvan nu de loofskwesties (afscheiding) mas­ tuut aan de Doetinchemse Grut- rij-, huis- en straatnamen, alles zien. Via de computer in de lees­ fotokopieën ter inzage liggen. De saal naar de staten Michigan en straat natuurlijk over alle 'musts' met de hand in een keurig regel­ zaal zij n zo'n vijfhonderd titels op originelen liggen begrijpelijker­ WisconsinindeVS zijngetrokken op genealogisch gebied, zoals wijze in dekluis. matig handschrift. Zijn gegevens genealogisch gebied te vinden. en er een eigen Kerk stichtten. daar zijn: De registers-Hillen bevatten gege­ vullen wel een 'tiental kaarten­ De kem van de verzameling vor­ Het materiaal is bijeengebracht Gens Nostra, bijna compleet vens uit de periode 1637-1825 uit bakken. men de transcripties van D.J. Hil- door Hermine Manschot-Tijdink, vanaf 1946 (op datum) Collectie Das kern van dorado

Waarschijnlijk is het een lan­ raatookafdrukkenoppapierwor- delijk unicum: in de plaatselij­ den gemaakt. Wie gegevens zoekt ke openbare bibliotheekje he­ over geëmigreerde families kan le stamboom uitzoeken. In ook terecht bij het materiaal van Winterswijk is het mogelijk. Swierenga. Aardig is een boekje, Wie afstamt van een oud-Win- door Inge de Graaf ingebonden, terswijkse familie kan zijn met artikelen van J.G. Graaskamp voorgeslacht zelf terugvinden uit Canada, die vanaf 4 januari vanaf het midden van de zeven­ 1985 verschenen in de Nieuwe tiende eeuw tot rond 1945. Winterswijkse Courant onder de Zelfs kan de familiestamboom kop 'Un toeten vol Wentserse na­ 1 ter plaatse worden 'aange- men'. < kleed'metallerleibijkomende rubriek over boerderij- en familie• Het is uiteraard onmogelijk hier a historische gegevens, zoals fa- namen door Henk Harmsen een compleet overzicht te geven suggesties en aanvullingen 0543 d milieadvertenties uit oude 472603 van de verzameling. De gebruike­ e- j aargangen van de plaatselij ke lijke vakliteratuur op genealo­ nieuwsbladen. gisch gebied is aanwezig, evenals ling te komen bekijken. In zijn tal van familieboeken en alles op " Bibliothecaresse Bep Godthelp- werklcamer had hij tientallen gebied van plaatselijke historie. Boeijink maakte me uiterst hulp­ kaartenbakken met een werke­ Het meeste wordt niet uitgeleend vaardig wegwijs in de rijk voorzie­ lijk gigantisch aantal kaartjes, en is dus altijd paraat. De ope ne genealogische afdeling van de waarop in klein kriebelschrift ningstijden: dinsdag en woens­ bibliotheek aan de Spoorstraat en duizelingwekkend veel namen dag 10-12,13.30-17 en 18.30-20.30 deed me versteld staan. Door nau­ en jaartallen." Ze had toen niet uur, donderdag 's morgens, vrij­ we samenwerking met het stree- kunnen dromen dat dezelfde dag ook 17-18.30 u, zaterdag 10-15 karchivariaat herbergt de biblio­ kaartjesverzameling later in de uur, zondag en maandag geslo­ theek op papier en microfiches kluis van 'haar eigen' bibliotheek ten. ook alle openbare gegevens van zou belanden. de burgerlijke stand en het bevol­ Oudere Winterswijkers vertellen kingsregister. vaak hoe de huisarts, na de zieke ADVERTEmiE De kern van de afdeling is echter te hebben behandeld vaak even ongetwijfeld het enorme oeuvre bleef praten om achter allerlei fa­ van de overleden Winterswijkse milieverbanden te komen, die hij goudsmid huisarts en genealoog Jacob Das snel met zij n doktershand noteer­ ATELIER ELCERLYCK (1912-1987). Hij schonk tien jaar de. Vaak kon hij namenmateriaal geleden zijn levenswerk aan de bi­ vinden op de schutbladen van • Winterswijkse huisarts en genealoog Jacob Das (1912-1987) achter zijn bureau. Hij schonk tien bliotheek. Dit had een sneeuwba­ eeuwenoude huisbijbels. Kenne­ jaar geleden zijn levenswerk aan de bibliotheek (Repro Willem Hissink) leffect tot .gevolg, waardoor de lijk was dokter Das, oorspronke­ boekerij uitgroeide tot een com­ lijk afkomstig uit Hilversum, uit te werken, ook vlooide hij nog deboeken, archieven van Anholt pen op met verwijzing naar pagi­ pleet genealogisch archief vooral gefascineerd geraakt door allerlei belangrijke bronnen door en Bredevoort. te veel om op te na's. het verschijnsel dat in Winters­ om transcripties te maken en uit sommen. Door zijn transcripties Kaartjes wijk en omgeving de huisnaam te typen. Door gegevens van leen- maakte hij de moeilijk leesbare Mormonen belangrijker was (is) dan de fami­ Bep Godthelp over de genealoog akten, belastingheffing, doop-, oude stukken voor een breed pu­ De collectie van de bibliotheek lienaam. Das: „Ik weet nog dat ik eens ziek trouw- en begraafboeken te com­ bliek toegankelijk. omvat ook een serie microfiches te bed lag en dokter Das aan huis Klaarblijkelijk vond de huisarts bineren wist Das ook een over­ Het grootste gedeelte van de col­ uit 1988 van de Internationale Ge­ kwam. Zijn oog viel op het stam­ naast zijn drukke werk niet alleen zicht per huis te maken van de be­ lectie-Das is ontsloten door nealogische Index van de Mor- boompje van Boeijink, dat ik op de tijd om zo'n vierhonderd (!) woners (mét personeel en kost­ middel van inde.xen. Zo stelde de moonse kerk. met 120 miljoen (!) dlVfTVdo 9.00-18.001AJ 7126AXBiedwoo(t . mijn slaapkamer had hangen en echt Winterswijkse namen syste- gangers) vanaf 1650. Hij noteerde heer Voges als vrijwilliger een na­ namen uit de hele wereld. Van de 9.0O.20,Xuut W.0643-4S182S nodigde me uit om zijn verzame- metisch in complete stambomen allerlei gegevens uit ker'k- en gil- menregister op een aantal map­ fiches kunnen via het afleesappa- I0.0O-16.0Ojy Wagenvoort-familie is wereldwijd uitgezwermd

Iedereen, waar ookterwereld, die Wagenvoort heet. kent zijnof haar wortels. Eenboei^ derij in Harfsen is aanwijs­ baar de piekwaar de oudst be­ kende vooroudere woonden, van wie de nazaten nu een he­ le dorpszaal kunnen vullen, zetfs als ze nog lang niet com­ pleet zijn. Dat gebeurde vori­ ge week zaterdag in het Dorpscentrum in Vorden, waar zo'n 180 verwanten van­ Rubriek over boerderij- en fami• af de achtste generatie samen lienamen door Henk Harmsen suggestiesenaanvullingenOS43 waren. 472603 Voor de Amerikaanse gasten, af­ komstig uit zeer ver uiteen gele­ oorlog, zakte bij een storm in gen delen van de VS, was het een 1980 in elkaar en werd door ware openbaring om samen met nieuwbouw vervangen. /Uleen de Nederlandse naamgenoten de oude aardappelkelder staat terug te gaan naar hun 'Dutch er nu nog. De naam Wagenvoort roots'. Als in trance betraden ze stierf hier in de vorige eeuw uit. de voorouderlijke grond. De stamboom Wagenvoort is Emigranten • De Amerikaanse Wagenvoorts bijeen voor het Dorpscentrum in Vorden.(Foto Jan van den haarfijn bekend en iedereen Voorzitter Ben Wagenvoort, le­ Brinl<) heeft er zijn plaatsje in. raar uit Eefde, vertelt: „Twee Dat is te danken aan het werk jaar geleden kwam de Ameri­ Interessant zijn ook de school­ lie is de boerderij Wagenvoort de takken waren zaterdag aan van professor Hendrik Wagen­ kaanse tak boven water via ene boekjes, die de vader van de pro­ aan de Wagenvoortsdijk in Harf­ Ideurbatches te herkennen. voort (1886-1976), hoogleraar Cornelius Wagenvoort, geboren fessor als onderwijzer schreef sen, vermeld in 1421. De naam Ook Hermans zonen Henrick en oude talen in Utrecht, die in in Lansingin Michigan, waar Zoals 'In en om ons huis', geïllu­ komt van de voorde, de ondiepe Gerrit waren boer/herbergier op 1915 begon met familieonder­ zijn voorouders zich al vestig­ streerd door de bekende teke­ plek waar paardenwagens de de Wientjesvoort. Na hen woon­ zoek. Zijn zoon dr. Herman uit den. Toen bleek ons dat er ginds naar Isings en in feite spelende Harfsense of Eefdense beek kon­ den daar geen Wagenvoorts Den Haag zette het werk voort ook een club van Wagenvoorts rond Wagensvoorts inmiddels den oversteken. Op oude kaar­ meer. en was oprichter van de Fami­ bestaat, die elkaar opzoeken." afgebrande oudershuis, de Ro­ ten uit 1663 en 1686 van het Ou­ Herman's kleinzoon, weer een liestichting met 220 begunsti­ De Amerikaanse takstamtafvan zenhof in Baak. de en Nieuwe Gasthuis in Zut­ Herman, gaat in 1740 op hetTim- gers. Deze werd.opgericht op 23 emigranten uit Utrecht (tak Zijn naam H. Wagenvoort staat phen, waar de pachthoeve toe mermanshuis in Delden onder augustus 1986, precies een eeuw Timmermanshuis') en de stam­ ook op veel van de bekende behoorde, is deze voorde aange­ Vorden wonen. Sindsdien is het na de geboorte van de prof boom sluit naadloos aan bij de al schoolplaten van Wolters Gro­ geven als een brugloze kruising Timmermanshuis door Wagen­ Professor Hendrik liet in 1915 bekende gegevens. Met de telgen ningen, omdat hij de bijbeho­ van wegen water. voorts bewoond gebleven. door een beroepsfotograaf vier in Nieuw-Zeeland, Zuid-.Afrika rende geschiedenisboekjes Stamvader in het hele verhaal is Het bezoek aan de diverse fami­ fraaie foto's nemen van het oude en Australië bestaan ook contac­ schreef Blijkens een apart hoek­ Gerrit Hendriks, die rond 1600 liehuizen was vooral voor de gas­ Wagenvoort, een schilderachtig ten. je hebben de naamdragers ook als pachter op het huis Wagen­ ten van overzee een hoogtepunt, huis met rieten kap, diep onder- In een zijzaaltje van het Dorps­ sportieve verdiensten, vooral op voorde woonde. Van zijn vijf zo- mede door de gastvrijheid van schoer en prachtige historische centrum was een expositie inge­ hippisch gebied. Muzikale talen­ nenzijner drie,van wiede huidi­ de bewoners. Maar de ontdek­ haardplaat. De hoeve, vanaf richt met foto's en boeiende oud­ ten heeft de familie eveneens in ge Wagenvoorts afstammen: king dat het Timmermanshuis 1625 in eigendom van het Oude heden van de famiUe. Een vitri­ huis en op de reünie werd door Henrick (Voorst), Gerrit (Harf­ nog altijd door naamdragers en Nieuwe Gasthuis in Zutphen, ne was gevuld met de proef­ Aziel als pianist en Karin als klas­ sen) en de boer-herbergier Her­ wordt bewoond, was voor de werd in 1919 aangekocht door schriften van liefst zes doctors siek zangeres opgetreden. man op de Wientjesvoort bij Vor­ reünisten van overzee wel hele­ de familie Loman, overleefde de Wagenvoort. De oudste bakermat van de fami­ den. De drie van hen afstammen- maal het einde. Elburg is een zuiver Achterhoekse naam

De tienjarige Gcrrit-Jan Elburg uit Dinxperlo kreeg in 1909 na het plukken van bosbessen in het Bargerbos hevige buikpijn en overleed kort daarop. De dokter vermoedde dat de knaap met de bosbessen een giftige spin binnen had gekre­ gen. Maar misschien ook heeft hij de bosbessen verward met giftige bessen, die er op lijken.

Gerrit-Jan was eenbroertjevan Jo­ han, de vader van Joke Monasso- Elburg uit Aalten, die zich bezig Rubriek over boerderij- en fa• houdt met de familienaam. Joke milienamen door Henk Harm• sen, suggesties en aanvullin• vertelt: „Mijn oudershuis stond- gen 0543 472603 in de buurt 't Beggelder, achter het slachthuis, en onze famihe werd 'Piethuus' genoemd. Vol­ ten worden gezocht in de buurt gens zeggen was de bijnaam ont­ van goren en waterlopen. Fraai is staan doordat mijn overgrootva­ de Meddose boerderij als Ilbergh der, toen hij eens gepakt werd te zien op een kaart van midden met stropen, Piethuus als valse zeventiende eeuw, met de land­ naam opgaf" Vlak bij het ouders­ weer en de 'Bürschaft Meddehoo'. huis lag een oude hennepkolk, zo­ dat de familie ook wel 'Elburg van Buurse de Kolke' heette. De kolk werd la­ De boerderij 'lUebarg' behoorde ter een vuilnisbelt en een sloot in • De boerderij lUebarg aan de Eibergseweg 3 in Meddo. naamgevervan de familie Elburg.(Foto Wil­ tot 1739 tot de leengoederen van lem Hissink)' de buurt werd de aoliegraven ge de havezate Buurse of Beurze bij noemd vanwege de dikke smur­ Meddo. De hoeve is al voor 1544 rie. „Jammer, bijna alles uit mijn als 'llleberg van 't Hoeveken'. Dan Arent-Jan Elburg die naar Dinx­ zienlijke families uit Eibergen? jeugd is daar nu weg" zegt Joke. gebouwd. Hermen ten Illeberche begint ook de rechte stamlijn, die perlo gaat en met Maria Konink Een opmerkelijke 'connectie' is De naam Elburg heeft niets te ma­ woonde er toen al jarenlang, tot in deze tijd is na te gaan, met uit Varsseveld trouwt. (Hij is de het huwelijk van Harmken, doch­ ken met het gelijknamige Veluw- want hij moest als getuige optre de vermelding van Hendrick lUe grootvader van Joke Monasso-El- ter van Derk Illebargh, met Jan se stadje, maar is ontstaan uit 'lUe den in een geschil over een oude bargh in 1654 en Jan, die zijn zoon burg). Ook in Winterswijk bleven Knikkinck in de buurtschap Zwol­ barg'. Deze boerderij staat nog al­ 'drieffwech' van het naburige of broer is. Vervolgens zijn stam­ takken wonen; in het midden van le bij Groenlo. tijd in Meddo, aan de Eibergseweg goed Esselink. Hermen wist dus houders Derk Jan, Engbert en Be de vorige eeuw emigreerden di­ Hun zoon Jan Hendrick Knik­ 3, waar tegenwoordig de familie hoe het vanouds zat met die weg. rent. Berent trouwt in 1735 met verse naamdragers uit Winters­ kinck (1710-1784) was in zijn da­ Smeenk woont. In 1551 wordt vermeld 'Bemt een Ratumse en vestigt zich ook wijk naar de Verenigde Staten. Jo­ gende bekendste arts van de Ach­ KocklUeberch'. in Ratum. Op de Illebarg komt de ke Monasso-Elburg wil graag we terhoek. Van hem werd verteld De Winterswijkse historicus Ste Merkwaardig is dat de familie familie Groot Oostendorp, die ten of alleElburgs tot haarfamilie dat hij zijn geneeskunst van de zi­ geman legde lUebarg heel roman­ naam nu een tijdlang uit beeld zich dan ook lllebarg gaat noe behoren, bijv. de overheden dich­ geuners had afgekeken. Op de ou­ tisch uit als 'heilige berg'. In­ verdwijnt. Heeft dat te maken men en later uitsterft. De rechte ter Jan Elburg. de boerderij 'tWissinckin Zwolle middels weten we dat de naam met de ontvolking in de Tachtig­ mannelijke lijn gaat verder via werden me indertijd nog allerlei duidt op grond, die vaak over­ jarige Oorlog? Stammen de latere Gerrit-Jan, Gerrit Elleberg, die Dokter geheimzinnige oude zalfpotjes naar Aalten gaat en met Aaltjen stroomt, zoals ook Eldrik, Elden, bewoners van de llleberg recht­ Waarom hadden de bewoners van en groenachtige flesjes getoond, Smeets huwt, Jan Elborg(h), Eelde, en de boerderij Elbarg bij streeks af van Hermen en Bernt? de lllebarg in Meddo oorspronke die van de dokterspraktijk be­ Arend-Jan Elberg en ten slotte Doetinchem. Al die namen moe Pas in 1688 duikt de naam weer op lijk zoveel contacten met aan­ waard waren gebleven... Het bedrog van de Holteren Poot kwam uit

In de jaren veertig en vijftig werd de Acliterlioek dagelijlö afgestroopt door 'treldcers- volk" dat langs de deur kwam voor een stukje eten of een slaapplaatsje voor de nacht. Met de hongerwinter in het achterhoofd werd veel gehol­ pen, maar er waren ook oplich­ ters bij. Zoals de Holteren Poot, die langs de huizen huppelde met een lange zivarte baard en een houten been. Hij was in de oorlog op een landmijn gelo­ Rubriek door Henk Harmsen suggesties en aanvullingen 0543 pen en had thuis een zieke 472603 wouw en elf kinderen, zo ver­ telde hij overal. in het klaslokaal een lid van het Op een keer werd hij in een hout- kerkbestuur met een ernstig ge schop aangetroffen met ... twee zicht deze leerkracht te beoorde gezonde benen. Wat bleek? Een len en aantekeningen te maken. been hield hij altij d dubbelgevou­ Of zo'n kerkbestuurder kaas had wen onder zijn lange jas; aan de gegeten van onderwijszaken? knie bond hij zijn 'holteren poot'. Toen enkele boerenknechten met Oorlog de greep op de bedrieger af kwa­ De oorlog was voor de jeugd een men, bleek hij opeens te kunnen hele belevenis. 'We kenden geen lopen als een haas. Hij liet zijn zorgen, hoefden weinig naar buit achter en werd nooit meer te­ school en marcheerden met de rug gezien... soldaten mee onder het zingen Het pure dorpsverhaal is in de van Heimatliederen. Spelender­ Achterhoek vrij zeldzaam. Toch wijs leerden we hun taal, wat nu bestaat hiervoor bij een breed pu­ nog wel eens van pas komt.' bliek belangstelling, zeker als het Sommigen hadden een handige verhalen betreft uit de tijd die zo- manier gevonden om aan inbe­ velen zich nog kunnen herinne­ slagneming van hun fietsen te ren. Benny Kroesen (61) uit Vars­ ontkomen. Ze verlengden de selder is 'een goede beoefenaar voorvork en zetten er een kinder­ • Een boerin legt haarwas op de bleekin oud-Varsselder.(Foto Staring Instituut) van hetgenre. In 'Weetje nogvan wagenwieltje in. Op zo'n belache toen, deel 2' (19,50 gulden) verteft lijke fiets wilde natuurlijk geen de meeste aan flarden gooide was Het kerstkonijn Proeiman was zo hij in 22 hoofdstukken uit zijn Duitser rijden. 'pötjeskoning'. Maar als uiteinde tam dat het in de stal bij de koe op jeugdjaren. Hoewel de verhalen De dorpsdokter stond bekend om lijkde pastoor of de meestereraan de rug ging zitten. Toen de slacht­ simpel van opzet zijn, verraden ze zijn eetlust. Als hij ergens kwam te pas kwam was het uit met de tijd aanbrak vond de jeugd het een scherpe opmerkingsgave. Het ging hij doodleuk aan tafel zitten pret. zonde van het dier en zorgde in is immers net de kunst te schrij­ eii pas na de nodige pannenkoe De meester liep over het school­ het geheim voor een flinke haas. goudsmid ven hoe het écht was en niet hoe ken te hebben verslonden be plein hen en weer met een briefj e De ouders hadden het bedrog aan- ongeveer. moeide hij zich met de patiënt. op zijn rug'ikben gek'. Daar stond vankelijkniet in de gaten, hoewel ATELIER ELCERLYCK Op klompen door de modder te Mensen die vastenavondvierders de doodstraf op. Omdat de dader ze de smaak van hun kerstkonijn mg naar het oude dorp. De koste met de foekepot aan de deur on­ zich niet meldde moest een hele wel wat anders vonden. Het ko­ lijke verhalen rond de oude vriendelijk tegemoet traden, kon­ klas een week lang strafregels nijn ontsnapte bij de reddingspo­ school in Varsselder; de pastoor den rekenen op een vergeldings­ schrijven na schooltijd. ging, maar keerde uit zichzelf te kwam er de katechismus overho­ actie. Daar werden bijvoorbeeld Opa was een onweersheld. Hij be rug en werd met de jaanvisseling ren en wie de antwoorden niet mussen door het gèütegat naar zat een tabaksdoos met een klein alsnog gevild. kon opdreunen kwam op de zwar­ binnen gelaten. Een knaap werd rond gaatje erin. Hij vertelde dat De ambachtschool in Doetin­ te lijst. Driemaal vermelding op hierbij door een boerenknecht be daar eens door het open raam de chem, de eerste baas en het eerst- die lijst hield in dat de leerling trapt en met het hoofd in een volle bliksem op was geslagen terwijl verdiende weekloon (14,70 gul­ een week terug moest naar de eer­ regenton geduwd. hij de doos in zijn broekzak had. den), de dansles, maandag was­ ste klas en tussen 'blagen' zat die Het kattekwaad: een bekend De man was gloeiend heet ge dag, onweer rond midzomer: het Handgemaakte trouwringen koppen kleiner waren. jeugdvermaak was 'potjes gooi­ weest, maar had het geval won- zijn kostelijke verhalenuit het da­ voor moderne paren. Solliciteerde een nieuwe leer­ en', het mikken met stenen op de denvel overleefd. Heb ik zo'n ver­ gelijks leven van de jaren veertig isolatoren aan de palen van de bo­ haal in Miste ook niet eens ge 9.0O-18.0OUU 712óAXerad9M:>of1 kracht, dan moest hij een proefles en vijftig. 9.00-20^1*1 geven. De hele dag zat dan achter venleidingen van de PGEM. Wie hoord? 10.00-16.C0UL1 Wiggershof was ooit landgoed onder Woold

Rubriek over boerderij-en familie• namen door Henk Harmsen suggesties en aanvullingen 0S43 472603

Voor deze rubriek zoe­ ken we contact met mensen die genealogi­ sche of famUiehistori- sche gegevens kunnen verstrekken over ty­ pisch Achterhoekse fa­ milienamen. Marjolijn Paasschens • (Voto) Boerderij 'de Wigger' aan de Wiggersweg in Woold.(Foto WUlem Hissink) uit Groenlo zoekt ge­ gevens over de namen De stamboom, in 1990 gemaakt vrouw Mina te Winkel, vermoede­ gen naar een psychiatrische in­ van de oudste afgebrande boerde­ Lage(r)schaar en Hou­ door A.J. Wiggers uit Leersum, be­ lijk aan voedselvergiftiging. Hij richting in Ermelo worden ge­ rij er nog. Wiggers Nijhuis is ge­ wer. Mevrouw Snel- gint bij Harmen. Van hem is geen hertrouwde na zes jaar met bracht, waar ze nog geen ander­ sloopt. De naam Wiggers komt in tlng-Mentlnk uit Sil- doopvermelding bekend, wel dat Geertje Schukkink uit Neede, half jaar later overleed. Aalbert Winterswijk nog veelvuldig voor volde is op zoek naar hij in 1809 overleed op 't Wiggers- maar de kinderen uit zijn eerste was in 1945 op 86-jarige leeftijd en komt kennelijk overeen met de plaats in Delden, huusken in 't Woold. Zijn vader huwelijk vonden dat maar niets. heengegaan. Wiggerinck, Wicherink en Wig- gem. Vorden, waar heette Hendrik. Het familieboek bevat een brief gerdinck. haar grootvader Men- Harmen zal tussen 1720 en 1735 uit 1927, waarin staat dat 'vader Pleisterplaats Een vermeldenswaardige telg tink vroeger als pleeg­ geboren zijn en huwde in 1757 zich flauw laat verwennen en van De Plakan, een van de Wiggers- was nog Dirk Wiggers, een zoon kind woonde. met Hinders ten Haeken (1725- Geertje een voor een gezonde huizen, was gezien de naam mo­ van Hendrik Jan enVUeida Everdi- Mocht u gegevens heb­ 1806) uit 't Woold en het paar had man overdreven behandeling gelijk ooit een pleisterplaats aan na Duenk, die in Winterswijk een ben, bel dan svp het te­ zeven kinderen. Stamhouders krijgt'. een hessenweg naar Duitsland. In stelenfabriek stichtte, later om­ lefoonnummer van de­ zijnresp.JanHendrik(1758-1840), 1967 is het oude hallehuis met gezet in een houtbewerldngsbe ze rubriek. Hendrik-Jan (1790-1862), Jan Hen­ In de oorlog woonden Aalbert en 'wagenschoppe' en varkens- drijf Volgens een folder leverde drik (1829-1897), Aalbert (1858- Geertje - wegens bombardemen­ schuur gesloopt voor dorpsuit­ WigWin-Stelen een 'Prima Neder- 1945), Gerhard Albert (1893-1953) ten op het naburige spoorwegem­ breiding. De naam ging over op landsch Fabrikaat' stelen voor In 't Woold waren vroeger vlak en de genealoog Albert Johan placement - een tijdlang bij broer een bungalow. Andere familie­ schop, spade, greep en hark, met bijeen drie Wiggersplaatsen. (1921). Hendrik Jan en schoonzus Beren­ huizen warenMentinkbarg enKo- en zonder kruk. Voor bietengre­ Het geheel werd ook wel de Een markante telg was de baardi­ dina Wiggers op boerderij De Pla- busschoppein 'tWooId. Zekernog pen werden speciale D-handvat- Wiggershof genoemd. Hier, ge Aalbert, die ten gevolge van kan in Dorpbuurt. Geertje kreeg tot midden vorige eeuw hebben ten gemaakt, voor schoffels hand­ aan de tegenwoordige Wig­ kinden'erlamming op een drie- na de zelfrnoord van haar broer op de drie Wiggershuizen in 't vatten met schuine kruk. Voorts gersweg, ligt de oorsprong van vnelige fiets was aangewezenI'Hij Willem vlak voor Kerstmis 1944 Woold naamdragers gewoond. leverde Wiggers stelen voor bank­ de Winterswijkse famllie- heeft nogal wat tegenslagen ge­ godsdienstwaan en moest met Momenteel staan alleen het Wig- en voorhamers, bijlen en pikhou­ LI naamWiggers. had.Toen hij 68 was overleed zijn grote problemen qua verbindin­ gershuus (de Wigger) en de put welen. Rond boerderij Groenendal in oud-Steenderen Gerda Emsbroek-Huetink (81) heeft een wonderlijk geheu­ gen voor namen en jaartallen. Haar hele Huetink-stamboom heeft ze in het hoofd zitten, compleet met alle vertakkin­ gen naar de Steenderense fa­ milies Wijers, Breukink, Pen- nekamp, Schieven enzovoorts. Door regelmatige huwelijken over enweertussenaldie fami­ lies lijkt het een haast onont­ warbare kluwen. Er werd in­ rubriek over boerderij- en familie• derdaad in zeer kleine kring namen door Henk Harmsen getrouwd. Het boerenbezit suggesties en aanvullingen 0543 moest immers bijeen blijven. „Goed was het niet", meent de /4 Mi-^j geboren Steenderense, die al sinds haar huwelijk in 1941 in naar de huishoudschool in Zut­ Vorden woont. phen, maar toen moeder last kreeg van bronchitis, moest ze weer van school af Samen met oud-plaatsgenote Jo De Huetinksdijk was bar modde­ Breukink haait Gerda voor het rig en vaak stond de omgeving raam, met fraai zicht op de Vor- blank, vooral in 1926. De mensen dense molen, herinneringen op moesten zich per aak verplaatsen. uit haar jeugd op de boerderij Dat was lastig want je bleef vaak Groenendal. Dat was 'op de diek', steken in het prikkeldraad dat on­ aan de tegenwoordige Ariens- der het water zat. En altijd maar straat 52 (nu autobedrijfVan Loe- die Zutphensche Courant volgen nen). voor de waterhoogten bij Keulen. Mevrouw Emsbroek vertelt: „Va­ Thuis was geen waterleiding en ders oudershuis was 'de Welle' in geen elektriciteit. Steenderen, zijn vader kwam Jan Wouter Emsbroek van de win­ • De voormalige boerderij Groenendal in Steenderen, nu autobedrijfVan Loenen.(Foto Hans Groe­ weer van 'Janboer Wijers' of\vel kel in huishoudelijke artikelen ne) :5 -3 Groot Huetink, waar de familie anne.x koperslagerij uit Vorden Huetink al vanaf 1650 woonde. verkocht moeder in 1935 butagas- snappen niet dat je naar die room­ Een speciale herinnering is het vaak paardendiensten met ploe­ Vader trouwde aanvankelijk in lampen. „Het was een knul met se kapper gaat." stoppelhanen, als de aardappe­ gen, eggen en dergelijke. bij het oudershuis van moeder, Jo­ rode wangen" herinnert Gerda Jo Breukink meent dat het niet zo­ loogst binnen was. Om het zakenleven te leren ken­ hanna Groenendal, in het Twent­ zich. „Hij kwam wel verdacht zeer de dominees, maar vooral de nen werd Gerda voor haar huwe­ se Diepenheim. Daar werden de vaak. De reden is duidelijk, want pastoors waren die de tegenstel­ De buren, kleine boertjes die aan lijk twee jaar winkelmeisje bij eerste kinderen geboren. Maar hij werd in 1941 mijn man. Mijn ling aanwakkerden. „Alles moest het rooien hadden meegeholpen, Wilbrink in Beekbergen, elke mijn grootouders schreven tel­ oom .Arend zag de verkering eerst strikt gescheiden zijn. De pastoor werden dan met hun vrouwen week op de fiets helemaal langs kens brieven naar Diepenheim in niet zitten, omdat Jan Wouter vond het bijvoorbeeld niet goed dan 's avonds op Groenendal uit­ het Apeldoorns Kanaal. In Vorden de trant van: wat doe je daar toch geen boer was. Hij zei: 'Gao toch dat mannen van Uvee religies sa­ genodigd. Een voor een kwamen deed ze na de trouwdag de winkel naor de Hengelse peerdenmarkt'. op die zandhoop, kom toch naar men in de muziekvereniging za­ ze binnen met een 'gnaovend'. in elektrische apparatuur en huis­ Hij meende dat daar nog wel een de klei. En zo besloten mijn ou­ ten. De bekende pastoor Alphons Moeder vulde een grote pot half houdelijke artikelen. Een druk le­ ders naar Steenderen te verhui­ vrijgezelle boer te vinden was." Ariens was voor verdraagzaam­ met half rundvet half varkensvet ventje. In 1949, toen in de kolen­ zen. Ze bouwden er in 1912 de heid, maar werd prompt overge­ en slaolie en daar gingen de klei­ mijnen gestaakt werd, begon boerderij Groenendal, waar ik in Rooms plaatst." ne aardappels met schil en al in. haar man met het bouwen van 1915 werd geboren." De vroegere buurt in Steenderen Bij Huetink kwam af en toe de olietanks. Hieruit is later op het was nogal verdeeld door de ge­ roomse zadelmaker Toon Eij- Winkelmeisje Vordense industrieterrein het School loofsscheiding katholiek en pro­ mans een tijdje in de kost om al 'Braöderkes' heette deze tracta- grote metaalbedrijf De Gems voortgekomen, waarin nu de bei­ GerdaHuetinkzatopdeopenbare testant. Gerda: „Mijn moeder was het paardentuig op te lappen. Dat tie, die op tafel kwam na de koffie de zoons werken. Een oud-oom school bij meester Koersman en nogal neutraal en trok zich er niet was in die tijd al heel wat. Op Groe met Buisman en geklopte melk. van haar man begon samen met juffrouw Schoonheim. Ze wilde zo veel van aan. We hadden bij­ nendal werd met zware Belzen ge­ Met de 'schuumspaon' werden studiegenoot Poesse de bekende graag verder leren, maar moest voorbeeld een roomse,dokter en werkt. Het was een gemengd be­ dan de aardappeltjes op borden kapper. Mensen begrepen dat niet drijf met melkvee, varkens en kip­ geschept. Tegenover die hulp bij rijwielfabriek Empo (EMsbroek- thuis in de huishouding werken. POesse). Na lang aandringen mocht ze en zeiden vaak venvijtend: we pen. het aardappelen rooien stonden Tien geslachten Brus op de Holsteeg de generatie Brus de boerderij be woners toe verloopt na Derrick of legd. Engelse troepen beschoten waren blijkt wel uit een boedei- wonen. De vondst van het boven­ Derk(in 1684 hertrouwd met Alei­ de hoeve vanuit Duitsland, omdat scheiding na overlijden van d-.: genoemde papiertje was voor da Bruntsinck) via: de Duitse soldaten vanuit boerde weduwe Brus-Kösters in 1824 oud-lerares en bewoonster 2) Theodorus Henricus geb. 1681, rijen langs de grens tegenstand waaruit blijkt dat de zes kindere.n Miep Brus-van de Leur aanleiding in 1720 X Eüsabeth te Welscher bleven bieden. De familie Brus ieder een bedrag krijgen iï om in da genealogie te duiken. In 3) Theodorus geb. 1724, in 1754 x vluchtte naar Anholt. In 1954 1431,50) ter waarde van liefst 52 eenuitvoerigboekbeschrijftze al­ Christina Mütters werd de nieuwe boerderij betrok­ koeien. le tien generaties en enkele zijtak­ 4) Theodorus Bart geb. 1755, in ken, na negen jaar in een woon- Jan Carel was niet onbemiddeld ken, waaronder de nakomelin­ 1797 x Wilhelmina Leyen en in woning te hebben gehuisd. In­ leende geld uit en kocht gronden gen van weggetrokken naamge 1825 x Gerharda Köninck middels was de vroegere pacht­ aan. Dit leidde in de buurt tot ja­ noten in Amerika. 5) Johannes Carolus geb. 1797, in boerderij allang in eigendom ver­ loezie, blijkens de familie-obver 1821 X WUhelmuina Leyen, in kregen, alleen zijn sommige levering dat een weinig piëteit­ rubriek over boerderij-en fa• Opzaterdag26oktoberjl.werdna 1825 x Hergarda Köninck. stukken grond nog altijd van de volle buurman bij zijn overlijden milienamen door Henk jaren van speurwerk het boek bij 6) Willem geb. 1828, in 1863 x Eli- Anholtse kerk. in 1853 zou hebben gezegd: Harmsen molenrestaurant Van Hal in sabeth Hebinck „Goed dat dén advekaot dood is.' suggesties en aanvullingen Voorst gepresenteerd in bijzijn 7) Gerhardus Hubertus geb'. 1872, Anekdotes Een fraaie anekdote gaat over Ge- 0543 472603 vanmeerdanzeventiggasten.On­ in 1900 X Maria Lubbers Het familieboek vermeldt boeien­ rarda Köninck of Koenning, v,fe- der hen ook Duitse familieleden 8) Gerhardus Johannes geb. 1915, de gegevens en prachtige anekdo­ duwe van Jan Carel Brus. Toen d.' In 1964 vond Miep Brus-van de uit o.a. Bottrop, die de Voorstse in 1946 X Wilhelmina Keurentjes, tes. Zo heeftjan Carel geb. 1797 in kapelaan van Anholt de pacht va n Leur op boerderij de Holsteeg Brussen sinds de oorlog uit het in 1964 X Maria van de Leur en het ene certificaat van de militie de boerderij wilde verhogen zou in Voorst (gem. Gendringen) in oog hadden verloren. Hun over­ 9) PaulusAntoniusBrus geb.1957, als signalement bruine ogen, vier ze tegen hem hebben gezegd: een bureaula een wonderlijk grootvader kwam van de Hol­ in 1987 X Maria Bolder. jaar later blauwe ogen. In 1821 is „Gottes Barmherzigkeit und Pa­ oud document uit 1697. Het steeg. 10) Hun vier zonen. hij vrijgesteld uit hoofde van li­ pen Begehrlichkeit dauert bis in had de boerderijbrand in de In 1992 bezocht mevrouw Brus- De oude boerderij Holsteeg met chaamsgebreken, in 1825 is hij in­ Ewigkeit." Waarop de kapelaan Tweede Wereldoorlog over­ van de Leur Amerika om er con­ dwarshuis werd op 29 maart 1945 eens vrijgeloot. boos zei: „Alsje geen weduwe was leefd. Over zuinigheid gespro­ tacten te leggen en informatie door brandgranaten in de as ge Dat de Brussen niet onbemiddeld had ikje van de boerderij gezet." ken: hetzelfde papier was liefst voor het familieboek op te doen. 229jaar lang doorde huurbaas In het boek vormen de emigran­ gebruikt om vergunningen ten dan ook een uitvoerig hoofd­ voorde pachter op uit te schrij­ stuk. „Driehonderd jaar familie ven! Brus" is rijkelijk voorzien van fo­ to's, documenten, bidprentjes, Boerderij de Holsteeg was in 1667 kaartjes en allerlei bijlagen. Een met de Kranenstede door de vorst zeer fraai en gedegen stuk werk. van Anholt geschonken aan de kerk van Anholt, om deze van in­ Hol(t)steeg komsten te voorzien. Het docu­ In het vorstelijk Anholts archief ment begint met de vergunning komt in 1425 al ene Rotger ter Hol­ van de kapelaan van Anholt aan stege voor. In navolgende jaren pachter Derrick Brüss om bij de heten de bewoners steeds 'ter Holsteeg een 'schop ofte schuur' Holtstegen' of'up der Holtstege'. te bouwen en zo het bedrijf te In kunnen vergroten. In 1852 wordt op het papier bijgeschreven dat 1649 is sprake van 'Antony den Carl Brüs een 'Spieker oder Back- Holstegher'. Hier is de t in de huis­ haus' mag bouwen, welk gebouw naam, tevens familienaam, defi­ later in gebruik blijkt als varkens- nitief weggevallen. Derk Holsteeg huus. In 1926 ten slotte wordt, trouwt in 1671 als Derk Bus met nog steeds op dezelfde brief toe­ Geesken Imming uit Voorst en hij gevoegd dat Gerhard Brüs een heeft als eerste de kapelaan van schuur mag vernieuwen en in Anholt als pachtheer. Derk was huis en schuur elektriciteit mag rond 1540 geboren als zoon van aanleggen, onder dezelfde voor­ Dirk Brussen uit Dinxperlo. Wat waarden als in 1697 en 1852. de naamsoorsprong betreft ko­ De historie van de boerderij de men enkele oude boerderijen in Holsteeg aan de Plantenweg in aanmerking, bijv. de Olde Brusse Voost is heel bijzonder, zeker als (Seinhorst) in Lintelo. we zien dat nu al de negenen tien­ De stamreeks tot de huidige be • De na de oorlog herbouwde boerderij De Holsteeg in Voorst.(Foto Ron Nagtzaam) Kond 1890 kwam erop het post­ kantoor van Naarden een brief iïit de Achterhoek binnen met ais enige adres 'familie Vrak­ Mysterie rond nalatenschap van Olde Vrakking ldng, Naarden'. De besteller \d de brief er kennelijk zo gewichtig uitzien, dat hij deze ner H.W. Maarse. Bij die gelegen­ king uit Hilversum. Van het een niet bij de geadresseerden heid hebben de Gooise Vrakkings !

33/ 2. Lankhof al twee eeuwen op Geunhuis

Rubriek over boerderij­ en familienamen door Henk Harmsen suggesties en aanvullin­ gen 0543 472603 .

Het vijftigjarig huwelijksjubi­ leum van zij n schoonouders in mei 1994 was voor Gerrit Doomink uit De Heume aan­ leiding om een fraai familie­ boek samen te stellen, waarin de naam Lankhof tot begin ze ventiende eeuw teruggaat. Het unieke ervan is, dat hij de klus in slechts drie maanden tijds klaarde. Al twee eeuwen wo­ nen de Lankhofs op het Geun­ huis in de Dinxperlose Heume, maar hun wortels liggen op de Haart bij Aalten. • 'Geunhuus'in De Heume op een foto uitdejaren vijftig. (Repro Hans Groene) Voormalig bouwkundig mede . werker, amateur-genealoog en De volgende generatie, Gerrit Jan sen' en was eigendom van de Aal- de Haar. Beide takken stierven uit fikse verbouwing en uitbreiding boerderij-onderzoeker Gerrit Lankhof trouwde met Grietje tensse kerk. Bij de verponding van en de Stovenmaker is inmiddels herinnert. In 1881 werd het ach­ Doornink: Mijn schoonfamilie Boeijink en het is frappant dat 1647 vinden we Sander Rensen op gesloopt. Sinds 1940 wordt de La- terhuis een gebint verlengd. De komt oorspronkelijk van de Bor- hun twee dochters Mette en Dela Rensenstede en in 1748 is Jacob ore weer door Lankhofs bewoond. vroegere deel is verbouwd tot wo­ ninkhof op de Haart. Dirk Tanger weer als Borninckhof te boek Rensink hoofdbewoner, de vader Na Peter waren stamhouders op ningvan Gerrit enjo Doornink. (d)inck op de Borninckhof trouw­ staan. Uit het tweede huwelijk van voornoemde Janna. Geunhuis;Jan Hendrik 1821,Ger­ Op Geunhuis was vroeger een om­ de vóór 1663 met Enneke Cremer van Gerrit Jan, met Hermina Geer- Vermoedelijk gaf Peter, de zoon rit Willem 1869 en schoonvader loop, waarmee een rondlopend (die voornaam Enneke keert inde truid Könink in 1722, wordt in van Gerrit Jan III en Janna, gebo­ Gerhard 1907, die nu 89 jaar is. paard de dorsmolen kon aandrij­ familie telkens terug). 1726 zoon Gerrit Jan II geboren, ren in 1782, aan de hoeve de naam Moeder Lankhof-Bulsink is al kort ven. Ook een zogenaamde 'hae- Merkwaardig is dat de kinderen die in 1746 met Margeretha Bret- Geunhuis (Geunhuus) toen hij na het gouden huwelijksfeest in kelmölle' was aanwezig, waar­ van de volgende generatie, Be houwer huwt. Hun zoon Gerrit rond 1820 de Geunkamp kocht, 1994 overieden. mee de toppen van roggeschoven rend (ten) BominckhofenEnneke Jan III, geboren 1753, trekt naar een stuk bouwland tussen Geun- In 1949 trok een halfbroer van konden worden gedorst zonder Lanldiof (gehuwd in 1686), alle De Heurne, gemeente Dinxperlo. straat en Honkerbosweg. De Gerhard weg naar Canada. Zijn het stro te beschadigen, zodat dit maal met de achternaam Lankhof Treffend is dat zijn twee jaar later pachtboerderij was intussen ei­ tak staat ook in het familieboek. nog voor dakbedekking e.d. kon genoteerd staan. De boerderijen geboren broer Garrit Jan heette; gendom van de bewoners gewor­ Hetrijkge'illustreerdeboekbevat dienen.Tot de jaren dertig van de waren dus ongeveer even groot, kennelijk werden Gerrit en Garrit den. Wat dat woorddeel 'geun' be authentiek fotomateriaal over ze eeuw hadden de Lankhofs een anders zou zeker voor de naam dus als wezenlijk verschillende tekent is niet bekend. het oude boerenleven inde omge loonbedrijf met paarden. Het Borninckhof zijn gekozen. Lank­ namen beschouwd en is Garrit De initialen van Peter Lanldiof en ving, zoals van het ploegen met de 'melk vuurn' en ploegen gebeurde hof stond ooit op de plaats van de geen dialectvorm, zoals meestal zijn vrouw Enneke Westerveld koe en 'aalt vuurn' met de os op met zware Belzen. Ook was op de latere Oranjehuishoudschool in wordt aangenomen. met het jaartal 1842 staan nog in Thijssenhuus (Bruggink) in De boerderij een depot voor zilver- het dorp Aalten, nu het Schaers- 'Gerrit Jan de Derde' trouwde in de schoorsteenmantel. Enneke Heume. ' zand. Het werd in die tijd veel ge- voordefiliaal aan de Oranjelaan." De Heurne met Janna Rensink, kwam van het Caspershuus. Twee bmikt voor het klompenschuren, (In Barlo staat ook een boerderij weduwe van Jan ter Heide. Hun broers van Peter werden zijn naas­ Dorsmolen messen slijpen en bestrooien van Lankhof maar die staat er geheel boerderij in De Heurne werd in te buren; Jan Hendrik op de Laore de keukenvloer op zaterdag met los van.) 1593 aangeduid als 'Gade Rens- en Hendrik in de Stovenmaker op Het Geunhuis draagt op de voor­ fraaie zand figuren. gevel het jaartal 1810, dat aan een Wessels stamt af van een grensganger

Aelbert Wessels uit het Duitse stadje Klein-Reken trok rond 1818 als boerenkneclit naar de Achterhoek. Omdat hij al 28 was hoefde hij hier niet meer in dienst. Van Winterswijk trok hij rond 1820 naar Brede­ voort, waar hij knecht werd bij de zwagers Ter Maat en Te Mol- der op 'Koenraod an den diek van Breedevoort naar Wenters- wiek". De familie Te Molder rubriek over boerderij- en familie• woont hier nog altijd, aan de namen door Henk Harmsen Misterstraat 85. suggesties en aanvullingen 0543 Aelbert was een van de vele grens- 472603 gangers. In Bredevoort leerde hij Ge.sina Demming kennen. Ze werkte bij haar oom Garrit Jan Demmink, bierbrouwer en land­ Stuuver bij Bredevoort, dat nu bouwer in het latere pand van verdwenen is.Tot 1848woonde de meester Moll op de hoek Kerk­ familie hier, toen trok ze naar Vra- straat-Koppelstraat (nu vier gender. De volgende generaties in wooneenheden van Volkshuis­ mannelijke lijn zijn Jan Hendrik vesting). Zijn brouwerij had hij Wessels, Herman Wessels, Frans naast het huidige St.. Bernardus Wessels en genealoogjos Wessels. aan 't Zand. Ook zij had katholie­ ke Duitse voorouders; de Dem- Ewatje minghof in Barlo bij Bocholt staat Gradus, een broer van Jan Hen­ bekend om zijn eeuwenoude ta­ • De voormalige boerderij aan de Vragenderweg 67, WesseJsh uis vanaf1908. (Foto Willem Hissink) xusboom op het erf drik, had het met zijn vrouw Geer­ Het Wesselsverhaal, zoals naam­ trui Ikink niet breed en hun twee : :^-^/'-/ enborg, de grootste boer van Vra­ - drager Jos uit Bredevoort dat in zoons overieden jong. Ze dreig­ gender, van wie wordt verteld dat ADVERTENTIE ' 1992 in boekvorm vastlegde, be­ den tot armoe te vervallen. Hun • hij bij zijn trouwen zeven dagen gint al in 1785 als Joan Henrich leven kreeg een merkwaardige bruiloft vierde en heel Vragender Wessels, waarschijnlijk ook af wending toen hun dochter Leide uitnodigde. komstig uit de directe omgeving in 1877 trouwde met Hendrik Jan van Klein-Reken, trouwt met Mar- Gierkink op Nieuwenhuis, een Op een bekende foto van rond garetha Bösing. Als we aannemen van de grootste boerderijen van 1905 zien weHermanalsvoerman dat Bemd Wessels de vader was Vragender met een boel perso­ vahWeijenborgbijhethoutskooI- A.$. 2on(la§ '%nHuis" neel. Gradus en Geertrui Ia:egen branden. Houtskool werd in die van Joan Henrich komen we aan 1 Itfolttfi ktukeiu houdt mngn e«i groidiHs acht generaties familiegeschiede­ er op hun oude dag een plekje aan tijd nog als aanmaakhout ge­ de haard. bruikt. Herman trouwde met 'Open Huis'Tii d( showroorn in lodiwi m T»wolde nis. rwitoDen iiém wordin ongebodM tegdi nisdieq» Aleida te Koppele, winkelmeisje Opa Herman, geboren in 1875 op jl pripn m_wie t«t mkaof itm m ktuken ovtrjint krijgt: bij Lubbers in Vragender. Moeder Aelbert, geboren 1790, was de boerderij Geerkink in Vragender, Wessels was fel tegen de verke­ tweede zoon van Joan Henrich en wordt uitvoerig geportretteerd. ring, waarschijnlijk omdat Her- • de betovergrootvader van genea- Hij bezocht alleen 's winters de man zijn hele loon nog thuis af­ loogjos Wessels. school in Lichtenvoorde. Hij liep gaf Jos zocht in 1989 met geestver­ te voet. Onderweg schold hij soms want Henny Bennink de oude Bö- Ewatjes vrouw uit, die ineen huis­ De volgende generatie wordt ge­ singhof in Klein-Reken op en trof je aan de Henngsaweg woonde; vormd door Frans Wessels en Lies »,"?•- SIEMENS er de toen ongeveer zeventigjari­ 'Ewatje zien wief hef pien in 't lief Hongerkamp. Ze hadden een aü Pis*™ ge Franz Stienen, die zijn eigenlij­ en holde dan snel weg, want hard­ boerderij aan de Vragenderweg tj,„r mo kcukimpBtelf.meHl ke naam Franz Wessels genannt lopen kón hij. Opmerkelijk aan de 67. In 1951 werd de eerste van hun Stienen na de oorlog gemakshal­ tengere man was dat hij altijd in elf kinderen geboren, Jos, onder- ve had laten verkorten. de loop van achteren op de fiets wij zer in Aal ten en vader van drie I KEUKENS Terug naar grensganger Aelbert. sprong. Met gemak sprong hij ook kinderen, die de familiegeschie over de beek. Hij was knecht en denis beschreef Waarmee ook dit .5 lochem: Uraiiewtg 51H (OHJIMIJM Terwolde: TwdlostwM 79w.ioi;iiii!ii; Hij vestigde zich mer zijn Gesina Absoluut de goedkoopste keukenzaak in de hele regio in een huisje tegenover de Letste voerman onder andere bij Weij- kringetje weer rond is. Geslaagde zoektocht naar Duitse wortels Enkele gebeurtenissen in zijn jonge jaren maakten Theo Broc- kötter nieuwsgierig naar zijn wortels. Zoals het feit dat hij pas op haar begrafenis hoorde dat zijn oma Berendina Kuenenger heet­ te en niet "Van de Kunne', zoals iedereen haar aansprak. Theo meende dat hij op de verkeerde begrafenis was. En dan het ver­ haal van zijnomeGait.Diewistteverklarenwaarde familienaam vandaan lovam. Duitse voorzaten hadden volgens hem door de woestemij een weg aangelegd, waar de hele buurt gebruik van rubriek over boerderij­ maakte. Dit pad maakte de afstand tot de bewoonde wereld een en familienamen door "brok korter"... Henk Harmsen suggesties en In het pas verschenen familie­ boerinhetbroek'.Altienjaargele- aanvullingen 0S43 boek Brockötter is te lezen dat de den ging de 64-jarige Groenlose 472603 naam zoveel bete.kent als 'keuter- ex-bontwever op speurtocht in Duitsland. Hij vond de plek van zijn verre voorouders in Schme- der Heinrich Brockötter (1871- 'JENUE dehausen bij Greven in Westfa- 1946), zoon van een Duits spoor­ len. Bepaald geenkaatstede, maar wegambtenaar, deserteerde als een grote boerderij in eigendom, soldaat nadat hij een meerdere al sinds 1580 door de Brockötters tot een duel had uitgedaagd, iets bewoond, twaalf generaties lang. wat streng verboden was. Te Theo heeft veel contact met de paard vluchtte hij. Hoe hij op zijn zoon en aanstaande bedrijfsop- dagenlange reis in zijn levenson­ volger Bernard, die in Munster derhoud voorzag?Theo denkt dat Landwirtschaft studeert. hij gewoon bij boeren voedsel Van het oude huis zijn helaas heeft 'gevorderd', want hij was in nooit foto's gemaakt. Alleen het vol ornaat. Zelfheeft hij er later bakhuis, waar voor de hele buurt • De voormalige strofabriekaan de OudeAaltensewegin Groetüo.(Foto Willem Hissink) nooit over willen praten. Bij An­ brood werd gebakken, siert de holt kwam hij de grens over, in omslag van het familieboek. De Doetinchem liet hij zich inschrij- heemkundige Lorenz Joseph Peter Brusse, adjunct-hoofd- schijnt in 1740 van Varsse­ ven.Zijneerstewoningnazijnhu- Brockkötter, geb. 1878, maakte redacteur van Elsevier, rea- rSlTlSSe veld naar Amsterdam te zijn welijk met Berendina Kuenenger wel een beschrijving, tekeningen geert op de Wortels-afleve­ gekomen. Ik denk dat de Ol­ was bij de Groenlose strofabriek plattegrond van de boerenplaats, ring over de naam Brus in want is. „Een Canadese neef de Brusse in Lintelo bij Aal­ aan de Oude Aaltenseweg. De wo­ 'dass alte Gehöft' .Volgens hem lag Voorst (23 november), oor­ maakte een stamboom. We ten ons beginis; Brus enBrus- ning zeifis verdwenen, maar een de oude hoeve zeer idyllisch in spronkelijk afkomstig uit komen uit Aalten, Varsse­ se zouden allebnei van de tak stuk van de oude strofabriek be­ een boshoek. Het rode dak stak zo Dinxperlo. Brusse vermoedt veld, Bredevoort, Dinxperlo, Jan Brusse uit Aalten ko­ staat nog. Hier werden stropro- fraai af tegen het groen. Door ou­ dat Brus met zijn famUie ver­ rond 1600. Onze voorvader men." dukten gemaakt, zoals dokken derdom en ven'al maakte het een ter opvulling van pannendaken sprookjesachtige indruk. De en wijnfleshouders. Het pand, nu blauw-wit gekalkte muren waren derweg. De veeschuren waren derij Catharina Brockkötter met hoorn te blazen, of alle horige bewoond door Klein Gunnewiek, nog van vlechtwerk, het dak van nog eerder 'onder de pannen' dan Henrich Eynck uit Ladbergen. boeren in de omgeving waren ver­ wordt komend voorjaar afgebro­ stro. Omdat het dak slecht werd, het woongedeelte, want het vee Hun nageslacht behoudt de naam plicht hun eigen werk direct in de ken. Later woonde opa jarenlang werd sinds 1880 telkens een deel was voor de boer het kostbaarste van de moeder. In die dagen hoor­ steek te laten om de orders van in een stadsboerderijtje op de stro door pannen vervangen. Om bezit... de de hoeve nog tot het bezit van het stift in ontvangst te nemen. Wheme. De hele Achterhoekse pannen te halen bij een pannen- het machtige Stift Freckenhorst Alle Duitse en ook Nederlandse tak stamt van het paar Brockötter- fabriek was men een volle dag on- Stift en de bewoners waren horigen. Brock(k)ötters stammen af van Kuenenger. Rond 1605 trouwde op deze boer­ De wei:kbaas hoefde maar op een het paar van 1605. Theo's grootva- Willemsen sterk gebonden aan de Liemers

zijn tak. Alras werden de resulta­ werk koos. Veel mannelijke tel­ ten van beide vorsers in elkaar ge­ gen waren en zijn lid van een schoven. In het familieboek zijn schutterij en ook bestuursfunc­ ook alle aanvenvante families be­ ties gaan de Willemsens niet uit schreven. de weg. Zo was Bathelomeus W. in 1873 mede-oprichter van de Oud- Rubriek over boerderij- en familiena­ Hendrik zevenaarse schuttersvereniging men door Henk Harmsen St.Anna.Eenbijzónderheidisnog suggesties en aanvullingen 0543 De stamboom gaat terug op Hen­ 472603 ricus Willemsen (1701-1788), die dat Joke Lukassen uit Pannerden opeens in de Zevenaarse archie (haar moeder was Willemsen) de ven opduikt als boer op de 'kaal­ eerste \TOUW op de redactie van de Generaties lang bleef de fami­ stede Ooy aan de Alymol', waarin Gelderland in Nijmegen was. Nij­ lie WiUemsen trouw aan haar we de Oliemolen herkennen. Die das meldde in het voorjaar van geboortegrond en de streek. hoeve, een schilderachtige dijk­ 1953 in zijn cursieve opgetogen Geslachten van boeren zwoeg­ woning aan de Oliemolen 2 in dat er iets gebeurd was wat de he­ den op de zware Liemerse Idei Ooij,staat ernogaltijd. WaarHen- ren redacteuren 'tot dusver voor en zagen van tijd tot tijd hun drik vandaan kwam, valt in de Ne­ onmogelijk hadden gehouden'. bezit door het hoge water ovei^ derlandse archieven niet na te De redactie was immers een man- ispoeld. Pas in deze tijd zijn de gaan, mogelijk kwam hij ergens nenbolwerk. Een hele onnvente- naamdragers wat meer uitge­ uit Duitsland. Het verhaal gaat ling destijds, maar... Joke zat wel zwermd. verder via zijn zoon Wilhelmus in een apart kamertje te tv'pen. (1746-1805) en diens zoon Bartlo- •Een uitvoerig familieboel< ver- meus (1782-1856). Deze toog in Hoewel hij niet tot de familie ^scheen onlangs op een reünie van 1821 naar 'De Nonnenkamp' aan maar tot de kennissenkring be­ •de Willemsens in Zevenaar, liefst de Pannerdenseweg 18. Ook dit hoorde, komt ook (bijna-) naam­ 528 pagina's dik en 1200 afbeel- tweede stamhuis staat er nog en genoot Bertus, de scheper van •dingen omvattend. Echt een stan­ dient nu als veeschuur van Kees Poelwijk, in het Willemsenboek daardwerk in zijn soort. Samen­ Willemsen, die hier nog altijd voor. boert op de voorouderlijke grond. stellers zijn Bep van den Eijnde- De laatste schaapherder van de Willemsen en haar neef GéiTie Bathlomeus hield in een Deven­ ter .Almanak van 1819 een soort Liemers had bij zijn overlijden Willemsen, beiden uit Zevenaar. • HetboerderijtjeaandeOUemolen2inOudZevenaar/Ooij,waaTeensstamvaderHendrikWiIlem- twee bidprentjes: een in Venray, Bep begon aan het onderzoek in dagboekje bij. Zo noteerde hij dat hij in 1829 twee dagen gras maai­ sen woondeJFoto Ron Nagtzaam) / waar hij vandaan kwam, onder de 1978, toen haar vader dolgraag naam Bertus Willmsen, en een in eens wilde weten waarom zijn de voor de buurman voor 15 stui­ ver en eigen kost. mus (1825-1908) op de Holtkamp kus (1830-1911), die aan de Pan­ vak was groot. Dat blijkt wel uit Zevenaar, waar hij zijn schapen grootmoeder Voorpijl van Am­ in Oud-Zevenaar, van wie nog een nerdenseweg bleef (De genealo­ het verhaal van Willem Willem­ hoedde en later in de Peigrom- sterdam naar de Liemers was ge­ houten schooltas bewaard is, Jo­ gen stammen allebei van sen, die in 1924 de eerste geslaag­ stichting zijn oude dag sleet, togen. In 1993 begon neef Gerrie Drie broers in de volgende genera­ hannes (1827-1908) op de Padde­ Johannes af). de van de Zevenaarse Mulo was, maar dan naar Zevenaarse trant Willemsen het onderzoek naar tie vormden drie takken: Wilhel- stoel in Oud-Zevenaar, en Hendri- De verknochtheid aanhetboeren- maar toch weer voor het boeren­ met de naam Willemsen...