DOCSLIB.ORG

Wat Bezielde Onze Voorgangers Uit De Negentiende Eeuw? Nog Meer Passie Voor Mossen

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Wat Bezielde Onze Voorgangers Uit De Negentiende Eeuw? Nog Meer Passie Voor Mossen Wat bezielde onze voorgangers uit de negentiende eeuw? Nog meer passie voor mossen Dries Touw Inleiding doorgeven in deze uitbreiding van Ger In het midden van de negentiende eeuw Harmsens Passie voor mossen, maar ook kregen vier Nederlandse huisartsen inter- mijn verhaal geeft een niet meer dan nationale bekendheid als bryoloog. Mol- fragmentair beeld van onze voorgangers. kenboer, Dozy, Van den Bosch en Van der Centraal staan de vier hoofdpersonen en Sande Lacoste ontdekten honderden nieu- hun werk voor de bryologie van Nederland we soorten blad- en levermossen uit Oost- en Indië. Daarbij komen de mensen met en West-Indië, en zelfs uit Japan, waar wie ze te maken kregen en de ontwikke- Nederlanders toen als enige westerlingen lingen binnen de Nederlandse botanie en toegang hadden. Ze publiceerden hun ont- het Rijksherbarium. Aan de basis staat hun dekkingen in nu deftig aandoend Latijn. aller inspirerende leermeester Reinwardt. Molkenboer begon met Dozy aan Bryologia javanica, waarin ze van alle Indische blad- Ik heb de destijds gebruikelijke namen van mossen beschrijvingen en paginagrote pla- eilanden en plaatsen in Indonesië gebruikt ten wilden publiceren, naar het voorbeeld en Indië geschreven in plaats van Indone- van het in die jaren uitkomende Bryologia sië of Nederlands-Indië. Joop Kortselius en europaea. Ze overleden kort na het ver- Huub van Melick hebben het manuscript schijnen van de eerste afleveringen, maar grondig doorgenomen en voorzien van ver- Van den Bosch en Van der Sande Lacoste beteringen en suggesties, waarvoor ik ze namen het stokje over en na zevenentwin- heel dankbaar ben. tig jaar lag daar een zwaar, tweedelig werk, het eerste dat zoveel tekst en zulke goede De leermeester: Reinwardt en gedetailleerde illustraties gaf van een In 1798 werden alle bezittingen en schul- tropische bladmosflora. den van de Verenigde Oostindische Com- De herbaria van het viertal liggen in het pagnie (VOC) overgenomen door de Ba- Leidse Rijksherbarium, dat nu is opgegaan taafse Republiek, die daarmee het bestuur in het Naturalis Biodiversity Center. Al kort kreeg over wat toen Nederlands-Indië na mijn aanstelling merkte ik dat er iets werd. De VOC werd een jaar later opgehe- grondig mis was met het Indisch herbari- ven en tijdens de Napoleontische oorlogen um van Dozy en Molkenboer. Vele van hun kwam Nederlands-Indië in handen van de nieuwe soorten ontbraken, terwijl er wel Engelsen, die het bestuur in 1814 over- doubletjes aanwezig waren. Wat was er droegen aan het Koninkrijk der Nederlan- met hun mossen gebeurd? In de literatuur den. Om het bestuur van de kolonie op en het archief van het instituut kon ik lang poten te zetten stuurde Koning Willem I er niets vinden, maar toen ik na mijn pensio- in 1818 een regeringsdelegatie heen onder nering volop tijd kreeg ben ik gaan zoeken leiding van de eerste gouverneur-generaal in alle hoeken en gaten. En zowaar! Op een Van der Capellen. Vanwege zijn brede ken- onwaarschijnlijke plek in het archief vond nis werd professor Reinwardt (Fig. 1) ik een briefwisseling, zeg maar ruzie, tus- meegestuurd als adviseur, in het bijzonder sen de directeur en Van den Bosch. Daaruit voor land- en bosbouw, gezondheidszorg werd alles duidelijk. en onderwijs. Hij moest onderzoek doen Inmiddels had ik vele snippertjes nieuwe naar de natuurlijke hulpbronnen en verza- informatie gevonden, waardoor ik wat melingen bijeenbrengen voor het Kabinet meer zicht kreeg op de mensen aan de mi- van Natuurlijke Historie in Amsterdam. croscoop en op hun aanvankelijk moeilijke Bovendien kreeg hij een pakket mee met werkomstandigheden. Die kennis wil ik bijna honderd specifieke vragen, meren- Buxbaumiella 101 (2014) 1 dikke pakken aantekeningen, op het laatst geschreven in een beverig en haast niet te ontcijferen handschrift. Maar hij is niet veel verder gekomen dan het bijeen- brengen van informatie en heeft heel wei- nig gepubliceerd. Voor een korte schets van zijn leven heb ik gebruik gemaakt van wat zijn leerling De Vriese (1858) en de historicus Weber (2012) over hem schre- ven. In Indië werd hij directeur voor landbouw, kunsten en wetenschappen, zette hij het lager onderwijs op poten, besteedde hij veel aandacht aan het natuurwetenschap- pelijk onderzoek, en adviseerde hij bij de organisatie van de gezondheidszorg, waar- binnen een grootschalige pokkenvaccinatie werd opgezet. Zijn adjunct Blume werd daarvoor aangesteld als inspecteur. Op Figuur 1. Caspar Georg Carl Reinwardt. Reinwardts voorstel werd ‘s Lands Plan- tentuin in Buitenzorg (Bogor) gesticht voor deels met betrekking tot de economische het onderzoek van de flora en het experi- ontwikkeling van de kolonie. menteren met cultuurgewassen. Er kwam een Natuurkundige Commissie voor Neder- Caspar Georg Carl Reinwardt (1773– lands-Indië, waarvan de leden kennis bij- 1854) kwam uit het Duitse Roergebied, eenbrachten over de natuurlijke hulpbron- trok in 1787 naar Nederland en ging stude- nen, hoofdzakelijk door het verzamelen ren aan het Amsterdamse Athenaeum Illus- van planten en dieren. Net als het leger- tre, de voorloper van de huidige Gemeente personeel werden ze voor zes jaar aange- Universiteit. Plantkunde had zijn grootste steld, maar twaalf van de achttien tussen interesse, maar hij was extreem leergierig 1820 en 1850 uitgezonden onderzoekers en bouwde zo’n veelzijdige kennis op dat overleden voortijdig, soms al binnen een hij anderen daarmee versteld deed staan. jaar. Hun verzamelingen waren rijkseigen- In 1800 werd hij hoogleraar aan de uni- dom. De herbaria werden naar het in 1829 versiteit van Harderwijk en beleefde daar hiervoor gestichte Rijksherbarium ge- naar eigen zeggen de prettigste jaren van stuurd. Van de leden die mossen verzamel- zijn leven. Vanaf zijn studietijd ging hij op den konden alleen Junghuhn en Korthals excursie en verzamelde hij planten, ook na een voltooid contract terugkeren naar Nederlandse mossen. Toen Van Hall werk- Europa. te aan de eerste flora van Nederland (Flora Belgii Septentrionalis,1825–1840) gebruik- Toen Reinwardt in het gevolg van de eerste te hij daarbij Reinwardts herbarium en Gouverneur-Generaal rondreisde over Java aantekeningen, maar in diens Leidse ar- ging veel tijd op aan representatieve for- chief zitten drie schriften (BPL 611) die maliteiten. Ze werden bijvoorbeeld door de blijkbaar over het hoofd zijn gezien. Ze be- Javaanse regeerders vergast op gevechten vatten waarnemingen die in de flora ont- tussen een tijger en een karbouw, waar- breken, zoals bijvoorbeeld Homalia en Ano- voor die dieren eerst razend van angst en modon viticulosus uit de Zalkerwaard. Toen pijn werden gemaakt met lawaai, vuur en de mossenwerkgroep daar in 1959 kwam een gloeiend heet aftreksel van scherpe groeiden ze er nog. Reinwardt bleef zijn kruiden. Toch zag Reinwardt kans veel leven lang informatie verzamelen op vele kunstvoorwerpen, etnografica, mineralen, gebieden, met een grote bibliotheek en planten en dieren te verzamelen, en zocht 2 Buxbaumiella 101 (2014) hij naar nuttige planten en manieren om duur durfde niemand er meer over te be- die te kweken. Hij had daarbij de mede- ginnen. Het onderwerp werd taboe. Zo werking van lokale bestuurders, die op- werd hij een verguisde figuur, die wat be- dracht hadden om hem zo veel mogelijk te treft het onderzoek van Indië werd voor- helpen. Hij stuurde zijn verzamelingen bijgestreefd door anderen. naar Nederland, maar tot 1820 gingen die Hij wilde voor alles een goed docent zijn en allemaal verloren door schipbreuk of werd tot tranen geroerd toen hem een stranding. Voor hij in 1821 terugkeerde gedenkpenning werd aangeboden ter gele- naar Nederland mocht hij in dat jaar een genheid van zijn vijftigjarig hoogleraar- lange ontdekkings- en verzamelreis maken schap. Een van de organisatoren van die naar Soembawa, Timor, de Molukken en festiviteit was zijn leerling Molkenboer. Noord-Celebes. Hij moet een beminnelijk Reinwardt kreeg een graf op de nu niet en zachtaardig mens zijn geweest en meer gebruikte begraafplaats aan de Groe- mentaal zowel als fysiek geen krachtpatser, nesteeg in Leiden. Het is nu leeg en niet maar als het om zijn onderzoek ging was langer herkenbaar, want bij een restauratie hij voor geen kleintje vervaard. In 1990 is de gebroken dekplaat vervangen door keken Ria en ik vanaf de rand van de Maha- een blanco exemplaar. Zijn bibliotheek wu op Celebes in de diepe afgrond met het werd verkocht voor twintigduizend gulden, kratermeer, waaruit wolken stoom en een astronomisch bedrag. Een directeur zwaveldamp spoten. We waren gewaar- van een middelbare school verdiende toen schuwd: klim niet omlaag, want dan stik je. drieduizend gulden per jaar! Zijn opvolger Reinwardt liet zich hier aan door dragers De Vriese bewerkte en publiceerde het gevierde lianen omlaag zakken tot dicht dagboek van Reinwardts reis naar het oos- boven het wateroppervlak, om vulkanolo- ten van de archipel. Hij voegde er een uit- gische waarnemingen te doen! Dat wisten voerige levensbeschrijving en een paar an- we niet. dere nog niet gepubliceerde manuscripten van Reinwardt aan toe. Het boek is zeld- Van 1823 tot 1845 was hij hoogleraar in zaam, maar is tegenwoordig te lezen op het Leiden. Hij woonde er op Rapenburg 19, internet. waar nu het museum Sieboldhuis is. Hij bestuurde de hortus en het universiteits- Was Reinwardt een bryoloog? herbarium, gaf onderwijs in kruidkunde, Wie zich bezighoudt met blad- en lever- farmacie, scheikunde en natuurlijke histo- mossen van tropisch Azië ziet achter veel rie, waar geologie, mineralogie, paleontolo- algemene soorten Reinwardts naam staan gie en landbouw bij hoorden. Na zijn eme- als auteur. Hij staat dan ook als bryoloog te ritaat werden die taken verdeeld over drie boek, bijvoorbeeld in het Lexikon deutsch- opvolgers. Naast al die bezigheden moest sprachiger Bryologen (Frahm & Eggers, hij ook zijn Indische zaken afwikkelen. 2001), maar dat beeld klopt niet. In zijn Dankzij de steun van het bestuur had hij Leidse tijd verzamelde hij geen mossen en daar veel tot stand gebracht, maar nu in zijn archief is te zien dat hij zijn kennis stond hij er alleen voor en kwam er haast van veel planten op peil hield, maar daar- niets terecht van zijn verslagen.
Load more

Recommended publications
  • Cover Page the Handle
    Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18924 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Weber, Andreas Title: Hybrid ambitions : science, governance, and empire in the career of Caspar G.C. Reinwardt (1773-1854) Issue Date: 2012-05-08 List of Illustrations Figure 1: C.J. Temminck et al. (eds.), Verhandelingen over de natuurlijke geschiedenis der Nederlandsche Oostindische Bezittingen, vol. I, Land- en Volkenkunde. Leiden: S. en J. Luchtmans and C.C. van der Hoek, 1839-1844, plate 15. © NCB Naturalis Leiden. Figure 2: Watercolor drawing of a red-throated barbet by Pieter van Oort, Buitenzorg, Java (May 1827). © NCB Naturalis Leiden. Figure 3: Portrait Caspar Georg Carl Reinwardt by M.I. van Bree and R. Vinkeles. Stadsarchief Amsterdam, tekeningen en prenten, afbeeldingbestand: 010097009021. Figure 4: Nieuwe kaart van de wydberoemde koopstat Amsteldam met deszelfs gebied. Amsteldam, Jan Mol en Compagnie, 1770. Universiteitsbibliotheek Amsterdam (UvA), kaartencollectie, signatuur: 102.07.08. Figure 5: Het Stoockhuys, interieur Schans bij de Zaagmolenpoort. Interieur van het 'Stoockhuys' van de fabriek van chemicaliën voor de pharmacie van Anthony d' Ailly (1766-1825), gezien naar de schouw met de distilleerinstallaties by J. Jelgerhuis Rz. Stadsarchief Amsterdam, tekeningen en prenten, afbeeldingbestand: 010097016865. Figure 6: N. Lémery. Dictionaire ou traité universel des drogues simples. Amsterdam 1716, table XXIV. Figure 7: Cover of Flora Indica by N. Burman, Amsterdam 1768. Taken from http://imgbase-scd-ulp.u-strasbg.fr/displayimage.php?album=183&pos=1 (accessed 21 January 2012) © University of Strasbourg. Figure 8: Portrait Johannes Goldberg by C.H. Hodges, 1800. © Haags Gemeentearchief, collective prenten, identificatienummer: KL.
    [Show full text]
  • Our-New-Catalogue.Pdf
    Portrait medallion issued on the death of Joseph-Paul Gaimard (1793 – 1858), the great French voyage naturalist. See 4504778 at hordern.com This is the online version of our catalogue. Click on any description for full condition reports, extensive descriptions, and further images; or search the 7-digit reference number shown at hordern.com. 2 LEVEL 2, 255 RILEY STREET · SURRY HILLS · SYDNEY NSW 2010 · AUSTRALIA (+61) 02 9356 4411 · www.hordern.com · [email protected] AN UNRECORDED VERSION OF BANKS’S FAVOURITE PORTRAIT, BY THE DAUGHTER OF A FRIEND 1. [BANKS] unrestored, with fragments of an old newspaper from 1804 that was PETTY, A.S. (Amelia Susannah). used as paper backing. “Portrait of Sr. Joseph Banks. President The identity of the artist is neatly recorded on an old caption on the of the Royal Society” (early caption)… back of the frame as “A.S. Petty”, but no artist of that name is noted in any of the standard references of the era, which is surprising given Pastel on paper backed onto linen 620 x 500 mms; its quality. Our research has concluded that it must have been one in the original gilt frame and glass. Amelia Susannah Petty (abt. 1767 – 2 April 1827), the only child of England, circa 1795 – 1800 James Petty Esq. (abt. 1740 – 1822), himself the wealthy son of James Provenance: United Kingdom art dealer Petty, Viscount Dunkeron (abt. 1713 – 1750). Amelia was, that is, the $65,000 great-great-granddaughter of the economist and scientist Sir William Petty. Her father, James Petty Esq. was an extremely well-connected Click anywhere for full details or search 4504922 at hordern.com figure, travelling widely before settling at the grand estate of Broome Park, in Betchworth, Surrey.
    [Show full text]
  • Cactussen Vernoemd Naar Nederlanders
    11(2) — 13.vi.2020 DOI 10.5281/zenodo.3890359 ISSN 2590-3403 C​ACTOLOGIA ​ P​HANTASTICA https://cp.vdm.nu Cactussen vernoemd naar Nederlanders M​AARTEN​ H. J. ​VAN DER​ M​EER Abstract​—An overview of cactus (Cactaceae) species named after people from the Netherlands. Validation of the name Lobivia​ haematantha var. kuehnrichii​ f. drijveriana.​ ​ ​ Dit artikel geeft een overzicht van taxa in de cactusfamilie (Cactaceae) die zijn vernoemd naar Nederlanders. Hoewel ik heb gestreefd naar volledigheid, ben ik in die opzet waarschijnlijk niet geslaagd. Aanvullingen zijn welkom. agnetae Notocactus agnetae Vliet (1975) ​ ≡ Parodia concinna subsp. a​ gnetae (Vliet) Hofacker ​ ​ ​ ≡ P​ eronocactus concinnus subsp. a​ gnetae (Vliet) Doweld ​ ​ ​ ≡ Notocactus concinnus subsp. ​ agnetae (Vliet) A.Doweld ​ ​ ​ ≡ Notocactus concinnus f. a​ gnetae (Vliet) N.Gerloff & Neduchal ​ ​ ​ A​gneta Margaretha Catharina Roggen-barones Taets van Amerongen (1919-2000), echtgenote van Pieter Arie Roggen (1919-1999), cactusliefhebber, goede vriend van Dirk van Vliet (→v​ anvlietii). ​ Albertbuiningia Arrojadoa subgen. A​ lbertbuiningia P.J.Braun & Esteves (1995) ​ ​ Albert Frederik Hendrik Buining ​(1901-1976), burgemeester van Leusden en Stoutenburg, kenner van Braziliaanse cactussen, erevoorzitter van Succulenta. Hij (her)ontdekte samen met Leopoldo Horst drie van de vijf soorten van dit M​AARTEN ​ H. J. ​VAN DER ​ M​EER ORCiD 0000-0002-5182-9615 Roggekamp 379 1 NL-2592 VV Den Haag [email protected] 11(2) — 13.vi.2020 DOI 10.5281/zenodo.3890359 ISSN 2590-3403 C​ACTOLOGIA ​ P​HANTASTICA https://cp.vdm.nu ondergeslacht, waaronder de naar zijn echtgenote vernoemde A​ rrojadoa →d​ inae ​ Buining & Brederoo. archibuiningiana Rebutia archibuiningiana F.Ritter (1978) ​ Albert Frederik Hendrik Buining (→A​ lbertbuiningia).
    [Show full text]
  • Catalogue 116 ‘T Goy 2019 Antiquariaat FORUM & ASHER Rare Books
    Catalogue 116 ‘t Goy 2019 antiquariaat FORUM & ASHER Rare Books Catalogue 116 ‘t Goy 2019 catalogue 116 Extensive descriptions and images available on request. All offers are without engagement and subject to prior sale. All items in this list are complete and in good condition unless stated otherwise. Any item not agreeing with the description may be returned within one week after receipt. Prices are in eur (€). Postage and insurance are not included. VAT is charged at the standard rate to all EU customers. EU customers: please quote your VAT number when placing orders. Preferred mode of payment: in advance, wire transfer or bankcheck. Arrange- ments can be made for MasterCard and VisaCard. Ownership of goods does not pass to the purchaser until the price has been paid in full. General conditions of sale are those laid down in the ILAB Code of Usages and Customs, which can be viewed at: <http://www.ilab.org/eng/ilab/code.html> New customers are requested to provide references when ordering. Tuurdijk 16 Tuurdijk 16 3997 ms ‘t Goy – Houten 3997 ms ‘t Goy – Houten The Netherlands The Netherlands Phone: +31 (0)30 6011955 Phone: +31 (0)30 6011955 Fax: +31 (0)30 6011813 Fax: +31 (0)30 6011813 E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] Web: www.forumrarebooks.com Web: www.asherbooks.com front cover: no. 224 on p. 118. inside front cover: no. 128 on p. 68. title page: no. 29 on p. 18. inside back cover: no. 6 on p. 5. back cover: no. 82 on p.
    [Show full text]
  • Cie. Cultures Ned.-Ind
    Nummer Toegang: 2.10.21 Inventaris van het archief van prof. dr. W.H. de Vriese [levensjaren 1806-1862]: Commissie van Onderzoek naar de Cultures in Nederlands-Indië, (1817) 1857-1862 A.M. Tempelaars Nationaal Archief, Den Haag 1977 This finding aid is written in Dutch. 2.10.21 Cie. Cultures Ned.-Ind. 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief......................................................................................5 Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen.......................................................................................................6 Beperkingen aan het gebruik......................................................................................................6 Materiële beperkingen................................................................................................................6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................7 Geschiedenis van het archiefbeheer...........................................................................................8
    [Show full text]
  • Willem Frederik Reinier Suringar
    Willem Frederik Reinier Suringar Willem Frederik Reinier Suringar (Leeuwarden, 28 december 1832 - Leiden, 12 juli 1898) was een Nederlandse botanicus. Zijn vader was Gerard Tjaard Nicolaas Suringar, uitgever in Leeuwarden waar zijn broer Hugo Suringar, eveneens uitgever was. Van 1850 tot 1855 studeerde Suringar geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Leiden, waarbij hij ook onderwezen werd in de botanie. Het laatste jaar van zijn studie volgde hij ook les in de microscopie aan de Rijksuniversiteit Utrecht bij Pieter Harting. Op 13 maart 1857 promoveerde hij cum laude aan de Rijksuniversiteit Leiden, waarna hetzelfde jaar nog werd benoemd tot buitengewoon hoogleraar in de botanie. Nadat hortusdirecteur Willem Hendrik de Vriese in 1857 voor onderzoek vertrok naar Nederlands- Indië nam de Suringar zijn taken waar als directeur van de Hortus botanicus Leiden. Kort na het vertrek van De Vriese werd Suringar al geconfronteerd met de annexatie van grond van de hortus die nog was verworven onder het directeurschap van Sebald Justinus Brugmans voor de bouw van de Sterrewacht Leiden . Nadat De Vriese in januari 1862 overleed, nog geen jaar na zijn terugkeer uit Nederlands-Indië, werd Suringar definitief benoemd tot hortusdirecteur en gewoon hoogleraar in de botanie. Suringar werkte bij de hortus samen met zijn rechterhand, hortulanus Heinrich Witte. Na de dood van herbariumdirecteur F.A.W. Miquel in 1871 nam Suringar ook de taak van directeur van het Rijksherbarium op zich. Suringar stichtte een botanische school in Leiden, die studenten aantrok als Hugo de Vries, M.W. Beijerinck en Melchior Treub. Suringar was een prominent lid van de Nederlandsche Botanische Vereeniging, die zich in zijn tijd vooral bezighield met de inheemse flora van Nederland.
    [Show full text]
  • Willem Hendrik De Vriese – Wikipedia
    Willem Hendrik de Vriese – Wikipedia http://de.wikipedia.org/wiki/Willem_Hendrik_de_Vriese aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie Willem Hendrik de Vriese (* 11. August 1806 in Oosterhout; † 23. Januar 1862 in Leiden) war ein niederländischer Mediziner und Botaniker. 1 Leben 2 Familie 3 Ehrentaxon 4 Werke (Auswahl) 5 Literatur 6 Einzelnachweise Willem Hendrik de Vriese Willem Hendrick war als Sohn des Unterhändlers Gosewijn Willem Hendrik de Vriese (* 6. November 1752 in Delft; † 28. Januar 1812 in Breda) und dessen zweiter Frau Angenieta Louisa Verspijck (* 7. Dezember 1766 in Batavia; † 12. April 1846 in Naarden)[1], geboren. 1819 kam er an das Gymnasium in Leiden, wo sein späterer Schwiegervater Frans Antonie Bosse der Rektor war. Am 6. September immatrikulierte er sich als Student der Medizin an der Universität Leiden. Während seines Studiums entwickelte er eine besondere Vorliebe für die Botanik und hatte im zweiten Studienjahr eine Preisfrage der Universität Groningen beantwortet, über das Thema Quid hactenus ex plantarum physiologia de forma directione, structura et quaedam functione radicum innotuerit. Hierfür erhielt er dafür eine Goldmedaille und verfasste im selben Jahr die Dissertation botan. de radicibus plantarum. Am 20. Dezember 1830 promovierte de Vriese mit dem Thema Specimen Medicum, quo praecipuae exponuntur methodi, quibus utitur Therapeutice naturalis, ad sanandos corpus humani morbos chronicos zum Doktor der Medizin.[2] Im Januar 1831 ging er nach Rotterdam, wo er an der dortigen klinischen Schule als Lektor der Naturgeschichte, der Botanik und der Lebensmittellehre angestellt wurde.[3] Diese Aufgabe übernahm er am 7. Februar 1831 mit der Antrittsrede Over het verband tusschen de studie der geneeskunde en die der natuurkundige wetenschappen.
    [Show full text]
  • Hybrid Ambitions
    Hybrid Ambitions Cover illustration: A field sketch of Reinwardt and his helpers made by Jannes Theodorus Bik during an expedition through West-Java in 1819. © Rijksmuseum Amsterdam, Album van schetsen en kleurteekeningen door J.Th. Bik nagelaten aan J.F. Bik. Signature: RP-T-1999-141. Cover design: Maedium Utrecht Lay-out: Andreas Weber ISBN 978 90 8728 166 3 NUR 680 © A. Weber / Leiden University Press 2012 All rights reserved. Without limiting the rights under copyright reserved above, no part of this book may be reproduced, stored in or introduced into a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means (electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise) without the written permission of both the copyright owner and the author of the book. Hybrid Ambitions Science, Governance, and Empire in the Career of Caspar G.C. Reinwardt (1773-1854) PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van Rector Magnificus prof. mr. P.F. van der Heijden, volgens besluit van het College voor Promoties te verdedigen op dinsdag 8 mei 2012 klokke 15.00 uur door ANDREAS WEBER geboren te Ellwangen/Jagst (Duitsland) in 1979 Promotiecommissie Promotor: prof. dr. J.L. Blussé van Oud Alblas Copromotor: prof. dr. L.L. Roberts Overige leden: prof. dr. H.W. van den Doel prof. dr. H. Beukers prof. dr. K.J.P.F.M. Jeurgens prof. dr. F.H. van Lunteren prof. dr. M. Häberlein (University of Bamberg) dr. C. Smeenk (NCB Naturalis) Meinen Eltern gewidmet Contents Acknowledgements ix Introduction 1 PART I:
    [Show full text]
  • Hybrid Ambitions
    Andreas Weber · Weber Andreas Andreas Weber Hybrid Ambitions Hybrid Hybrid Ambitions Science, Governance, and Empire in the Career of Caspar G.C. Reinwardt (1773-1854) The life of the German chemist-apothecary Caspar Georg Carl Reinwardt (1773-1854) offers a fascinating window on Dutch culture and society in the late eighteenth and early nineteenth centuries. By providing an in-depth analysis of his multi-faceted career in the Netherlands and the Malay Archi- pelago, this study sheds light on the co-evolutionary character of science, governance, and empire. It argues that the seeds of Reinwardt’s professional flexibility lay in his practical training in one of Amsterdam’s chemical workshops and his socializa- tion in a broader cultural context where the improvement of society and economy played a crucial role. Andreas Weber is a historian with a special interest in the history of Dutch colonialism and the history of science. lup dissertations LUP leiden university press Weber.indd 1-3 25-3-2012 9:41:41 Hybrid Ambitions Cover illustration: A field sketch of Reinwardt and his helpers made by Jannes Theodorus Bik during an expedition through West-Java in 1819. © Rijksmuseum Amsterdam, Album van schetsen en kleurteekeningen door J.Th. Bik nagelaten aan J.F. Bik. Signature: RP-T-1999-141. Cover design: Maedium Utrecht Lay-out: Andreas Weber ISBN 978 90 8728 166 3 NUR 680 © A. Weber / Leiden University Press 2012 All rights reserved. Without limiting the rights under copyright reserved above, no part of this book may be reproduced, stored in or introduced into a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means (electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise) without the written permission of both the copyright owner and the author of the book.
    [Show full text]
  • Willem Hendrik De Vriese (1806-1862) Keldergraf 207, Vak B Hoogleraar Botanie En Directeur Van De Hortus
    Willem Hendrik de Vriese (1806-1862) keldergraf 207, vak B Hoogleraar botanie en directeur van de Hortus Personalia Geboren: 11 augustus 1806 te Oosterhout Zoon van: Gosewijn Willem Hendrik de Vriese en Angenieta Louisa Verspijck Gehuwd met: Charlotte Theodora Antonia Bosse op 28 december 1831 te Leiden Overleden: 23 januari 1862 te Leiden Begraven: 28 januari 1862 Samenvatting Willem Hendrik de Vriese wordt in 1806 te Oosterhout geboren. Hij volgt in Leiden de Latijnse school en gaat in 1825 in Leiden medicijnen studeren, een studie die hij voltooit met een academische promotie. Kort hierna trouwt hij in december 1831 met Charlotte Theodora Antonia Bosse. Het echtpaar krijgt vier dochters en één zoon. De Vriese wordt arts in Rotterdam. Hiernaast is hij lector in de botanie aan de geneeskundige school te Rotterdam. In 1834 wordt De Vriese buitengewoon hoog- leraar in de botanie aan het Athenaeum Illustre te Amsterdam en in 1841 gewoon hoog- leraar. In 1845 wordt hij hoogleraar botanie in Leiden en tevens directeur van de Hortus. De Vriese is een groot kenner van de tropische flora en maakt internationaal naam. Hij publi- ceert veel, waaronder een aantal belangrijke boeken. De Vriese heeft veel gedaan om de Hortus, zowel voor wetenschappers als voor het brede publiek, te verbeteren. In 1857 vraagt de Nederlandse regering aan De Vriese om in Nederlands-Indië onder- zoek te gaan doen naar de tropische botanie. Hij verblijft daar bijna drie-en-half jaar en bezoekt grote delen van Java, de Molukken, Timor en Borneo. Portret Willem Hendrik de Vriese In maart 1861 komt hij lichamelijk verzwakt terug.
    [Show full text]
  • Bibliography of Language and Language Use in North and Central
    Bibliography of Language and Language Use In• North and Central Maluku Prepared by Gary Holton Southeast Asia Paper No. 40 Center for Southeast Asian Studies School of Hawaiian, Asian and Pacific Studies University of Hawaii at Manoa February 1996 Copyright 1996 Southeast Asia Papers Published by the Center for Southeast Asian Studies School of Hawaiian, Asian and Pacific Studies University of Hawaii at Manoa Honolulu, HI 96822 All Rights Reserved. The Center for Southeast Asian Studies is pleased to make available, A Bibliography of Language and Lilnguage Use in North and Central Maluku, Southeast Asia Paper No. 40. In recent years, the number of University of Hawai'i Southeast Asia faculty and graduate students conducting research in eastern Indonesia has grown steadily. Gary Holton's detailed bibliography of the languages of this region was partially funded by the Center's Sago Project, a research program under the direction of University of Hawai'i anthropologist, P. Bion Griffin and supported by the Henry Luce Foundation. This publication will provide another valuable resource focusing on Maluku and add to those being produced by University of Hawai'i anthropologists, geographers, nutritionists, botanists and linguists. It will add an essential component to the ever increasing academic writings available on the region. INTRODUCTION In spite of the recent resurgence in scholarly interest in eastern Indonesia, the conception of Maluku as a linguistic area remains in its infancy. Though many excellent literature reviews and bibliographies have appeared (see index), none has attempted to specifically address linguistics or language. Polman's bibliographies (1981,1983) include chapters on language yet often overlook wordlists and references to language use which are buried in missionary and government publications from the colonial era.
    [Show full text]
  • Page 1 October 1994 Journal of Japanese Botany Vol. 69 No. 5
    October October 1994 Journal of Japanese Botany Vo l. 69 No. 5 347 Thunberg Thunberg and the Netherlands ， Background and Influence Influence of His Travels D. D. O. WUNANDS Botanic Botanic Gardens ，Agricultural University P.O. P.O. Box 8010 ， 6700 ED W: ageningen ， the Netherlands The Swedish scholar Carl Peter Thunberg (1 743- tions of George Clifford he was employed at the 2 1828) 1828) was a pupil of Carl Linnaeus ，who was well 国 Hartekamp in Heemstede. Back in S weden Linnaeus known in the Netherlands. 1n the service ofthe VOC keptupco 汀 espondence with his Dutch friends such as (Verenigde (Verenigde Oost-1ndische Compagnie ，Dutch East Adriaan van Royen in Leiden and Johannes Burman 1ndia 1ndia Company) Thunberg spent seven ye 訂 s in the in Amsterdam. Burman' s son Nicolaas Laurens stud- Orien t. 1n 1778 he retumed to the Netherlands. Scien- ied with Linnaeus in Uppsala in 1760. Linnaeus was tific tific societies prospered in those 1n days.l 1752 ， the a member of the Zeeuwsch Genootschap van Hollandsche Hollandsche Maatschappij (Holland Society) was Weetenschappen (Zealand Society of Sciences). founded founded as the first learned society in the Low Coun- tries ， followed by many others in the last quarter ofthe Thunberg Eighteenth Eighteenth Century. They were usually amateur soci- After Thunberg had finished his studies in 1770 3 eties eties while the number of working societies of profes- with Linnaeus ，he 汀avelled to Paris. 1n Paris Thunberg sional sional scientists remained limited. 1n the second half worked mainly as a physician ，and there he made of of the Nineteenth Century most of the societies were contacts with the botanists in the Jardin du Roi ， such dissolved dissolved again.
    [Show full text]