Ontwikkelingsmogelijkheden Grootschalige Zonnevelden in Noordoost-Twente
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Ontwikkelingsmogelijkheden grootschalige zonnevelden in Noordoost-Twente Gemeenten Losser, Dinkelland, Tubbergen en Oldenzaal April 2019 Versie gemeente Tubbergen Ambtelijke samenwerking Noordoost Twentse gemeenten Inhoud 1. Inleiding ........................................................................................................................... 2 1.1 Opgave NOT ............................................................................................................................ 2 1.2 Complexiteit opgave ................................................................................................................. 3 1.3 Noodzaak grote veldopstellingen ............................................................................................. 3 1.4 Kleinschalige veldopstellingen ................................................................................................. 3 1.5 Dynamisch kader ..................................................................................................................... 4 2. Waar zijn zonnevelden mogelijk? .................................................................................. 5 3. Hoe kunnen zonnevelden worden ingepast? ................................................................ 7 3.1 Maatvoering ............................................................................................................................. 7 4. Vergroten draagvlak ........................................................................................................ 8 4.1 Lusten en Lasten lokaal ........................................................................................................... 8 4.2 Informatievoorziening/draagvlak omgeving ............................................................................. 8 4.3 Mogelijke vormen van participatie ............................................................................................ 8 4.4 Kwaliteitsinvestering ................................................................................................................. 9 5. Proces aanpak ............................................................................................................... 10 5.1 Tip voor initiatiefnemers ......................................................................................................... 10 5.2 Plan van aanpak .................................................................................................................... 10 5.3 Stappenplan ........................................................................................................................... 11 5.4 Planologisch regelen van een zonneveld .............................................................................. 12 6. Aanbeveling legeskosten zonneparken ....................................................................... 13 Bijlagen – kaartmateriaal uitsluitgebieden Historische landgoederen Stuwwallengebied Essenlandschap 1 Ambtelijke samenwerking Noordoost Twentse gemeenten Mogelijkheden voor zonnevelden in Noordoost Twente 1. Inleiding Het besef groeit dat de manier waarop wij op dit moment voorzien in onze energiebehoefte risico’s met zich meebrengt voor onze toekomst. Hierbij denken we aan het veranderende klimaat, schaarste aan fossiele brandstoffen en afhankelijkheid van andere landen. Dit maakt dat ook de Noordoost Twentse (NOT) gemeenten willen bijdragen aan de energietransitie. De energietransitie houdt in dat we geen gebruik meer maken van fossiele brandstoffen, zoals aardgas, kolen en benzine, maar ener- gie willen halen uit hernieuwbare bronnen zoals de zon, wind, biomassa en uit de ondergrond. Daar- naast zien we in de energietransitie kansen voor de lokale economie en de leefbaarheid van onze kernen. Binnen Noordoost Twente werken we samen aan de energietransitie. Daarvoor hebben we het doel om in 2023 20% duurzame opwekking (elektriciteit en warmte samen) te realiseren in aansluiting op de ambitie van de provincie Overijssel. Hiervoor hebben de vier gemeenten op 15 november 2016 het ambitiedocument ondertekend. Deze energieopgave verandert onze leefomgeving. Het is een opgave die overal geldt en voor ieder- een. Een goede visie draagt er aan bij om ook kansen te zien en (ruimtelijke) kwaliteit toe te voegen. Dit betekent dat we kansen voor innovatie niet moet laten liggen. 1.1 Opgave NOT In onderstaande figuur staat het verbruik, de huidige duurzame opwek en wat er nodig is om in 2023 een duurzame opwekking van 20% te bereiken. Hiervoor is de inzet van grootschalige energieopwek- king onvermijdelijk. Om een indruk te geven van de omvang van de opgave is dit percentage in on- derstaande afbeelding vertaald naar hectares zonnevelden of een aantal windturbines of installaties biogas. 2 Ambtelijke samenwerking Noordoost Twentse gemeenten Bij het behalen van de doelstelling gaat het om een zorgvuldige mix van technieken die bijdragen aan de verduurzaming van de opwekking. 2023 is over 5 jaar bereikt, voor het halen van deze doelstelling zijn bewezen en eenvoudig in te passen technieken belangrijk. Zonne energie is goed inpasbaar. 1.2 Complexiteit opgave Het energievraagstuk is voornamelijk een warmte vraagstuk. NOT is net zoals andere delen van Ne- derland, sterk afhankelijk van gas. Met gas verwarmen wij onze woningen en maken bedrijven warmte voor hun processen. Gas heeft een hoge energie inhoud. De energie inhoud van een m3 gas (31,65 MJ) is ongeveer 9 maal zo hoog als de energie inhoud van een kWh (3,6 MJ). Er is veel energie nodig om het gas te vervangen door elektrische vormen van opwekking. Dit heeft gevolgen voor ons elektri- citeitsnet en de wijze van opwekking. Dit is een complexe opgave. 1.3 Noodzaak grote veldopstellingen Met het benutten van 60% van het geschikte dakoppervlak in NOT kan maximaal 10% van de ener- gievraag voor warmte en elektra worden behaald (895 MWh, berekend met het model Collage van de Universiteit Twente). Gezien de beperkte opwekkingscapaciteit op daken, zijn grote opstellingen van zonnevelden naast biogasinstallaties noodzakelijk om de 2023 doelstelling te halen. 1.4 Kleinschalige veldopstellingen Bij kleinschalige initiatieven voor een veldopstelling, die alleen voorzien in de eigen energiebehoefte van de initiatiefnemer, kan het college van Burgemeester en Wethouders besluiten medewerking te verlenen, wanneer er geen mogelijkheden zijn om de aanwezige daken te beleggen met zonnevelden. Daarvoor zijn de richtlijnen die in deze notitie staan beschreven niet direct van toepassing. In dat ge- val is het reguliere gemeentelijke ruimtelijke toetsingskader van toepassing. 3 Ambtelijke samenwerking Noordoost Twentse gemeenten 1.5 Dynamisch kader Met deze aanpak grootschalige zonnevelden willen we zo veel mogelijk duidelijkheid geven aan lokale initiatieven, energie coöperaties, agrariërs en ontwikkelaars waar en hoe ontwikkelingen voor zonne- velden kunnen en mogen plaatsvinden in Noordoost Twente. We beschouwen deze notitie als een dynamisch kader waarbij aanvullingen of wijzigingen op basis van opgedane ervaringen kunnen wor- den aangebracht. In deze notitie vindt u antwoorden op de vragen waar zonnevelden mogelijk zijn, hoe en op welke wijze deze kunnen worden ingepast in het landschap en omgeving en welke stappen u dient te doorlopen om tot realisatie van een zonneveld over te kunnen gaan. Losser, Tubbergen, Dinkelland en Oldenzaal kijken over de grenzen en werken samen met de Twent- se gemeenten in de Regionale Energiestrategie Twente (RES-Twente). De ontwikkelingen die de energietransitie op het landschap heeft, worden nauwkeurig gemonitord en waar nodig bijgestuurd. Monitoring en evaluatie van dit kader: Om het effect van dit ontwikkelkader te monitoren wordt er in NOT verband bijgehouden waar zonne- velden gerealiseerd gaan worden. Evaluatie van de effecten van dit kader zal plaatsvinden na verloop van 1 jaar of wanneer de doelstelling van 20% duurzame opwekking is behaald. 4 Ambtelijke samenwerking Noordoost Twentse gemeenten 2. Waar zijn zonnevelden mogelijk? Binnen de noordoost Twentse gemeenten zijn de volgende locaties mogelijk voor zonnevelden in de hier genoemde voorkeursvolgorde: 1. Allereerst worden er zo veel mogelijk zonnepanelen op daken van woningen, bedrijven en schuren geplaatst. Dit kan vaak zonder vergunning plaatsvinden. Uitzondering hierop zijn de daken van monumentale panden en beschermde stads- en dorpsgezichten. Hierover dient vooraf overleg plaats te vinden met de gemeente. 2. Zonnevelden zijn bij uitstek geschikt als tijdelijke invulling op bedrijventerreinen en braaklig- gende gronden met een (uit te werken) bestemming voor industrie, kantoren of woningbouw. Ook worden velden zonnepanelen toegestaan binnen bestaande bouwvlakken van bedrijven in het buitengebied. Ook voormalige (vuil)stortlocaties zijn in beginsel geschikt voor de ont- wikkeling van zonnevelden. Dat is mede afhankelijk van de bestaande inrichting en het ge- bruik van de betreffende locatie. Binnen de gemeente Tubbergen zal trede 3, inzet van cultuurgronden (nog) niet gelden. Na verloop van 1 jaar na de vaststelling van dit zonneveldenbeleid zal een evaluatie plaatsvinden. Na deze evaluatie wordt een nieuwe afweging gemaakt of trede 3 zal worden ingezet. 3. Cultuurgronden, zijn mogelijke ontwikkellocaties voor zonnevelden, mits wordt voldaan aan de eisen voor ruimtelijke inpassing, participatie van de omgeving en de maatschappelijk investe- ring zoals verderop omschreven. Ook gronden die deel uitmaken van Natuur Netwerk Neder- land en een agrarische hoofdfunctie hebben komen