Ogasunek Espero Baino 120 Milioi Euro Gehiago Bilduko Dute

LARUNBATA, 2019KO URRIAREN 12A b XVII. URTEA b 5.065. ZENBAKIA b BERRIA.EUS PREZIOA: 1,50 EURO

«Musika sortu eta jotzeko, traba asko gainditu behar dugu Palestinan»

Nai Barghuti Abeslaria eta flauta jotzailea

KULTURA b 22-23

Tik Tok. Adingabeak Ogasunek espero baino 120 lotu dituen sarea milioi euro gehiago bilduko dute, BIZIGIRO b 31-39 sozietate zerga jaitsiko bada ere Urtez urte handitzen ari da, eta aurtengoa inoizko handiena izateko bidean da b Enpresen ekarpena %10 txikituko da, iaz kontabilitateagatik asko igo baitzen

HARIAN b 2-3

ARALAR NOLA ANTOLATU EH Bilduk mankomunitateko kideei proposatu die bordak pisten ondoan eraikitzea, bordetara pista berriak egin beharrean.

EUSKAL HERRIA b 6-7

Euskararen dekretuaren murrizketa kalean salatuko dute, hilaren 19an

Euskalgintzako ordezkariek elkarretaratze bat eginen dute Nafarroako Gobernuaren aurrean. UGT sindikatuaren Aralar. Uda honetan jokabidea kritikatu dute. ireki dituzte pistarik

EUSKAL HERRIA b 4 berrienak. J. MANTEROLA / FOKU

Abiy Ahmed Tafallako taberna NEREA EIZAGIRRE Etiopiako lehen bati nahita su eman REALEKO JOKALARIA ote dioten ikertzen ministroari eman ari da Foruzaingoa «Kontuan hartzeko diote Bakearen EUSKAL HERRIA b 4 talde bat gara orain. Nobel saria Aurkariek gehiago prestatzen dituzte Eritrearekin sinatutako bake LIBURU AURRERAPENA itunarengatik goratu dute gure aurkakoak» Ahmeden ekarpena. «Etiopiar Etxeak eta hilobiak guztien garaipen kolektiboa» Bernardo Atxaga Realak eta Athleticek derbia izan dela ihardetsi du. jokatuko dute bihar, Anoetan. KULTURA b 24 MUNDUA b 11 KIROLA b 18-19 d BERRIA Finantzen Larunbata, 2019ko urriaren 12a 2 Harian Euskal Kontseilua Zerga bilketa Zerga bilketako gehigarria gastu publikoa handitzeko erabili nahi dute erakundeek

Espero baino 120 milioi euro gehiago batuko dituzte ogasunek aurten, inoiz baino gehiago b Gastu araua «oztopo» dela eta, kexu azaldu dira ordezkariak

ZERGA BILKETA EAE-N Aitor Biain Gasteiz garrantzirik eman datuari: «Al- dea txikia da». Datuak, milioi eurotan Euskal ekonomia indartsu dago- 2018 Heldu den urtean ere haizea al- Bilakaera en seinale dira azken urteetako 14.981 milioi euro bildu deko izatea espero da, eta aurrei- zerga bilketak. Markak hautsi Bilketa Aurreikuspena zituzten, espero baino 590 kuspenak hobetu egingo dira. (urtebete lehenago egindakoa) baititu azken hiru urteetan. Krisi milioi gehiago, ekonomia- Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoa- 16.000 ren bilakaera uste baino aurreko kopurua berreskuratu ez 15.386* ko foru ogasunek aurreratu dute hobeagoa izan zelako. ezik, hura gainditu ere egin zuen 15.000 2020an are gehiago handituko 14.282 15.265 bilketak 2017an eta 2018an. Eta dela zerga bilketa. Guztira, aurten 2019 aurten ere ez da gutxiagorako: 14.000 12.834 jasotakoa baino %2,5 gehiago Uste dute 15.386 milioi inoizko bilketa handiena izango izango da. Kopuru osotan, 13.000 bilduko dituztela, iazko dela aurreratu dute Arabako, Biz- urrian kalkulatu baino 15.767,8 milioi euro da hori, inoiz- kaiko eta Gipuzkoako ogasunek: 12.000 %0,8 gehiago. ko bilketa handiena; aurten baino 15.386 milioi euro. Hots, iaz jaso- 382 milioi gehiago, zehazki. Bi takoa baino 120 milioi euro gehia- 11.000 2020 zerga nagusien bilketak gora egi- go. Datua adierazgarria da, urte 15.767 milioi batzea tea espero da, lanaren errentari 10.000 osoan bilketa esperotakoaren espero dute, aurtengo- egiten zaizkien atxikipenak eta *Atzo egindako aurreikuspena rako aurreikusi baino atzetik joan delako, eta hazkun- 9.000 BEZak: hurrenez hurren, 239 mi- %2,5 gehiago. dearen motelaldiaren zantzuak 040506070809101112 1314151617 18 19 lioi eta 105 milioi gehiago jasotzea agerikoak direlako. Ekonomia- aurreikusten baita. Enpresen ira- ren egoera ona baliatu nahi dute 2019rako 2020rako 2019tik 2020rako baziei ezarritako sozietate zergak, aurreikuspena aurreikuspena aldea bilketan erakundeek gastu publikoa han- ordea, aurten bezala behera egin- PFEZa 5.666 5.905 %4,1 Araba %2,1 ditzeko, eta bide hori hartzea go du, eta kalkulatu dute hogei Sozietate zerga 1.325 1.306 -%1,3 Bizkaia %2,5 mugatzen dien gastu araua mal- milioi inguru gutxiago sartuko BEZa 5.950 6.055 %1,7 Gipuzkoa %2,7 gutzea eskatu dute ahaldun na- dela hiru ogasunen kutxetara. Zerga bereziak 1.631 1.644 %0,8 EAE %2,5 gusiek. Besteak 812 854 %5,2 Finantzen Euskal Kontseiluak Gastua handitu nahi bilera egin zuen atzo, Gasteizen. ITURRIA: FINANTZEN EUSKAL KONTSEILUA Bilketaren zatirik handiena Eus- Eusko Jaurlaritzako, foru aldundietako Eusko Jaurlaritzako, foru aldun- ko Jaurlaritzaren eskuetan gera- eta Eudeleko ordezkariak, atzo, dietako eta Eudeleko ordezkariak rotakoa zen, baina ez hainbeste- ren hitzetan, langabezia jaitsi iza- tuko da (%70), eta horren arabera Gasteizen. JUANAN RUIZ / FOKU bildu ziren urteko zerga bilketa- rako. Izan ere, dena ondo bidean, nak eragin nabarmena izan du hasiko da datorren urterako au- ren itxiera eta datorren urtekoa- iazko urriko bileran kalkulatuta- bilketa gehigarrian, eta baita sol- rrekontuak taxutzen. «Datuak ren aurreikuspenak hitzartzeko. koa baino gehiago handituko da: daten igoerak ere. Sailburuaren ezagututa, marrazten hasiko gara Batutakoarekin, Jaurlaritzak ez Aurreneko aldia zuen, hain zu- %0,8 gehiago, alegia. Dirutan, 120 datuen arabera, itunpeko batez orain. Ezin dugu besterik esan luke arazorik izango Madrilekin zen, Gorka Urtaran Gasteizko al- milioi euro gehiago da hori. besteko soldatak %2tik gora ari oraingoz, baina dirua badaukagu adostutako gastu araua bete eta kateak Euskadiko Udalen Elkar- Datuak adierazgarriak dira. baitira handitzen. aurrekontu onak egiteko. Landu defizit gabeko aurrekontuak aur- teko lehendakari gisa. Harekin Izan ere, urteko lehen zazpi hila- Hain zuzen, errenta kanpaina egin behar ditugu orain, eta akor- kezteko. Hau da, gastua ez litzate- batera izan ziren Angela Egia Gor- beteetan %1,3ko hazkundea zuen onak izan du eraginik handiena dioak egin beste talde batzue- ke handituko %2,9 baino gehiago dexolako (Bizkaia) alkatea eta Na- bilketak soilik, iragarritakoaren bilketan. Aurreikusitakoa gaindi- kin», adierazi du Azpiazuk. Pro- urte batetik bestera. Hori horrela, gore Alkorta Azpeitikoa (Gipuz- %1,9aren azpitik: esperotakoa tu baitu hiru lurraldeetan: %4,7 posamena hilaren 22an onartuko kutxa betetzeko edota zorra kita- koa). Nolanahi ere, ez zuten topa- baino gutxiago batu da. Urte egin du gora guztira. Hau da, 200 du gobernuak, eta hilaren 25ean tzeko bideratuko luke gobernuak keta zaila izan, ogasunetako osoan indarra galduz eramango du Eusko Legebiltza- diru sarreretan jasotako diru hori. teknikariek aldeko datuak aur- joan da bilketa, halaber, Sozietate zergak behera egin rrera. Sailburuak adierazi du gastu arau keztu zizkietelako, 2019rako ez eta zerga kanpaina du aurten (-%10), eta heldu Ez alferrik, aurrekontuak luza- hori, baina, «oztopo» dela, eta al- ezik, baita 2020rako ere. Bilera la- nagusiak amaituta, ez den urtean ere beheranzko tuak ditu Iñigo Urkulluren gober- datu egin beharko litzatekeela, burra izan zuten. zen espero hazkundea joerari eutsiko diola uste dute nuak, eta bozak ate joka diren ho- «kontu saneatuak» baitituzte Aurten zerga bilketa nabarmen hainbesterainokoa iza- netan, ez dirudi legebiltzarrean euskal erakundeek, eta, beraz, handituko da iazkoaren aldean, tea. Are gutxiago, iragarritako milioi gehiago jaso da orotara. akordiorik lortuko duenik. Iaz badute tartea inbertsioetan eta lehen aldiz gaindituko du %3,8ko igoera horretara iristea Gora egin du BEZak ere; zertxo- ezinezkoa izan bazen, legealdia- gehiago jartzeko. «Uste dut alda 15.000 milioi euroren langa. Au- eta gainditzea. bait apalago, ordea: %1,7 gehiago ren azken urtean ere ez dirudi sor- daitekeela. Ekonomia bultzatze- rreko urteko datuekin alderatuta, Lan merkatuaren egoerarekin jaso baita –26 milioi inguru–. Be- presa handirik egongo denik. Es- ko beste tresna batzuk beharko %2,7 egin du gora bilketak; hots, lotu du igoera hori Pedro Azpiazu hera egin du, ordea, sozietate zer- painiako Gorteetako hauteskun- baitira, orain artekoak funtziona- 2018an baino 382 milioi euro Eusko Jaurlaritzako Ogasun sail- gak: %10 gutxiago biltzea espero deen ondorioz ere negoziazioak tu ez badu. Eta uste dut gastu pu- gehiago sartuko dira foru ogasu- buruak, eta aurreikuspen da denera –151 milioi gutxiago–. atzeratu behar izan dituela aitortu blikoa handitzearena oso garran- nen kutxetara. Hazkundea espe- «zuhurrak» egin izanarekin. Ha- Foru aldundiek, ordea, ez diote baitu berriki sailburuak. tzitsua dela gure kasuan». d BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Finantzen Harian 3 Euskal Kontseilua Zerga bilketa

Unai Rementeria Bizkaiko R Kalkuluak beteko badira, zen—, baina orain ikusten ari da ahaldun nagusiak ere hori bera errenta zergaren bilketaren inda- gauza puntuala izan zela, egute- berretsi du. Adierazi du adminis- ANALISIA rrarengatik beteko da. Seinale gian egindako aldaketen ondo- trazioak baduela gastua handitze- Iker Aranburu ona da, normalean horrek esan rio. Urrun daude 2007ko kopu- ko adina diru: «Batutako diruare- nahi duelako enplegua sortuko ruak —2.034 milioi—, eta urrun kin soilik, gastua %3,5 handitu de- dela eta soldatak igo. jarraituko dute azken erreforma- zakegu. Guk jasotakoa bertan in- Baina bada Finantzen Euskal ren ondorioz enpresek ordaindu bertitu ahal izatea eskatzen dut». Kontseiluaren kalkuluetan beste behar duten tasa beste bi puntu Bat egin dute eskaera horrekin behin herren dagoen zerga bat: jaitsiko delako 2020an. Bide ba- Markel Olano Gipuzkoakoak ere: Baikor, eta herren sozietateena. Hau da, enpresek tez, tarte horretan errenta zerga- «Gure ereduan sakontzeko aha- beren irabazien arabera ordain- ren bilketa %40 handitu da, eta legina egin behar dugu, zerumu- tzen dutena. Bilketa, handitu be- %23 BEZa. gan laino beltzak ikusten badira ragarleak panorama eko- helburura ez iritsi izanaren arra- harrean, txikitu egingo da, bai Eta herren dauden atalen arte- ere. Etxeko lanak eginak ditugu». nomikoa belzten ari direne- zoiei buruz. Bada, oker ginen. kopuru aldetik (19 milioi), bai an ezin aipatu gabe utzi Ekarpen Ramiro Gonzalez Arabako ahal- I an, baikortasuna saldu nahi Hori bai, iragarpenak iragarpe- zerga guztien artean duen pisuan Legearen berritzea, Finantzen dun nagusiak, berriz, azpimarra- izan dute Eusko Jaurlari- nak dira, eta horrelakoetan huts (%8,6tik %8,2ra). Euskal Kontseiluko klasikoen ar- tu du«zuhurtziaz eta tentuz» jo- tzak eta Bizkaiko, Gipuzkoako egiteko joera handia du Finan- Jaitsiera hori aurten gertatuko tean klasikoena. 2011z geroztik, katu behar dela, datuak onak ba- eta Arabako foru aldundiek. Us- tzen Euskal Kontseiluak: azken denari batuko zaio: iragarpenak hura berritu ezinik dabiltza al- dira ere. Izan ere, nahiz eta haz- tekabeko baikortasuna, esango hamabost urteetan hiru aldiz betez gero, iaz baino 125 milioi dundiak eta Jaurlaritza, eta, urtea kundeak jarraitu egingo duela es- bainuke Lakuan bildutako kaze- besterik ez da asmatzetik gertu gutxiago bilduko ditu. Egia da joan urtea etorri, berrituko dute- pero, oraindik ez dago jakiterik tari gehienek espero zutela Az- izan —eta hori aurtengo 120 mi- 2018. urtea aspaldiko onena izan la agintzen dute. «Zirriborroa nazioartean gertatzen denak izan piazu eta ahaldun nagusiak justi- lioiko balizko desbideraketa txi- zuela sozietate zergak —365 milioi nahiko aurreratuta dago», esan dezakeen eragina. ﬁkazio bila hasiko zirela aurtengo kiaontzat hartuz gero—. handitu zen, eta %9,8ra heldu zuen atzo Pedro Azpiazuk. BERRIA 4 Euskal Herria Larunbata, 2019ko urriaren 12a

Euskalgintzak kalean erantzungo die euskararen dekretuaren aurkako epaiei

Kontseiluak antolatuta, elkarretaratzea eginen dute hilaren 19an, Nafarroako Gobernuaren aurrean b «Ausardia» eskatu diote Txibite lehendakariari, eta kritikatu egin dute UGT sindikatuaren jokabidea

Ion Orzaiz Iruñea

Kalera aterako dira. Euskara ad- ministrazioan arautzeko foru dekretua kamustu duten epaiei aurre eginen diete euskararen aldeko gizarte eragileek, Kontseiluan bilduta. Heldu den asteko larunbatean izanen da protesta, hilaren 19an, 12:00etan, Karlos III.aren etorbidean, Nafarroako jauregia- ren aurrean. Atzo egin zuten el- karretaratzera batzeko deialdia, Nafarroako Ikastolen Elkartearen egoitzan eginiko agerraldi batean. Kontseiluko idazkari nagusi Paul Bilbaok txarretsi egin zuen Nafarroako Auzitegi Nagusiaren sententzia: «Duela urtebete, Iruñeko kaleetara atera ginen, eskaera zehatz batekin: justizia, berdintasuna eta kohesioa berma daitezela behingoz. Aldarrikapen hori, tamalez, ez da bete, eta Nafa- rroako Auzitegiak berriki kalera- tutako epaiek muzin egiten diete hiru helburu horiei». Hala ere, Bilbaok gaineratu zuen epaiaren oinarrian «gaur Kontseiluko, Behatokiko, Nafarroako Ikastolen Elkarteko, AEK-ko eta IKAko ordezkariak, atzo, elkarretaratzearen aurkezpenean. IDOIA ZABALETA / FOKU egun indarrean den esparru juridiko osoa» dagoela. Zehazki, «kezka» eragiten diotela azpi- jarri izana euskararen dekretuko ezartzen. Hortaz, euskara meritu eskatu zion Nafarroako Gobernu- egun indarrean den Euskararen marratu zuen Bilbaok, «euskara artikulu guztiei, baita euskararen gisa aintzat hartzea edota bide sei- ko lehendakari Maria Txibiteri, Legea kritikatu zuen: «Legeak bera desagerrarazteko eskaera ikusgarritasunari buruzkoei ere: nale eta paisaia linguistikoan «epaiaren irakurketa murriztai- ematen die bide horrelako epaiei; egin baitzuten, eta epaileek be- «Sindikatu batek langileen esku- ikusgai paratzea «borondate po- leak saihestu eta urratsa egiteko». herritarren hizkuntza eskubide- raiek erantzun baitzieten horiek bideen alde lan egin beharko litiko kontua» besterik ez dela: Areago, «gogoeta egiteko» es- ak ez badira behar bezala aitor- ez zirela irizpide juridikoak, poli- luke, baina ez dugu argi zer lotura «Epai horrek bidea zailduko du, katu zien Nafarroako talde politi- tzen, ezinezkoa da erakundeei tikoak baizik». duen horrek euskarazko seinale- baina horrek ez du esan nahi lan ko guztiei: «Ez genuke ulertuko betebeharrak ezartzea». Kontseiluko idazkari nagusia- ekin eta hizkuntzaren ikusgarri- deialdietan euskararen ezagutza atzera ere garai bateko hizkuntza UGTren eta, oro har, euskararen aburuz, gainera, «oso larria tasunarekin». aintzat hartu ezin denik edo inpri- politika ilunetara itzultzea». Hori ren dekretua auzitara eraman zu- da» UGTk, Afapnak, SATSEk eta Hala ere, Bilbaok azpimarratu makiak ele biz argitaratu ezin di- guztia «kalean» aldarrikatzeko ten sindikatuen adierazpenek ere Medikuen Sindikatuak helegitea zuen epaiak ez duela debekurik renik. Hori dela eta, «ausardia» deia egin zuen Bilbaok.

Tafallako taberna larriak eragin zituen lokalean. Udaleko iturrien arabera, bati eraso dioten Bizilagun batek eman zion abi- nahita piztutako sutea izan lite- ikertzen ari dira sua udaltzaingoari, eta suhil- ke, «kanpoan piztua izan zela- tzaileek sutea itzaltzea lortu zuko», baina ikerketa zabalik daten, garrak eraikineko etxebizi- go oraindik. Lokalaren jabeak Giro abertzale eta euskal- tzetara hedatu aurretik. salaketa jarri du. Sutea eraso R tzaleko taberna batek su Pasadizo taberna ezaguna da bat izan zelakoan, elkarretara- hartu zuen atzo goizaldean Ta- Tafallan, herritar euskaltzale eta tzea egin zuten atzo arratsalde- fallan (Nafarroa), eta nahita piz- abertzaleen ohiko topalekua an, Elkartasuna Pasadizorekin tutako sutea izan ote zen iker- baita. Gaur bertan, esaterako, lelopean. Protesten antolatzai- tzen ari da Foruzaingoa. Nafa- Errigoraren aldeko kontzertu leek eskuin muturrarekin lotu rroako suhiltzaileek 04:20 bat egitekotan ziren, eta, duela dute sutea, eta adierazgarria aldean jaso zuten larrialdi deia, zenbait egun, Elkartasun Eguna iruditzen zaie tabernari Hispani- eta sutan aurkitu zuten Kale Na- ospatu zuten euskal presoen tate Egunaren bezperan su gusiko Pasadizo taberna. Kalte eskubideen alde. eman izana. Suhiltzaileak, tabernan piztutako sutea itzaltzen. NAFARR0AKO SUHILTZAILEAK BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Harian 5 Euskal Herria

R botoak lortuko lituzke. Lagun ba- rrikapen nazionalak? Arriskua dut». Gurasoek kritikatu edo txa- tek esan zidan lehengoan: «Kon- badago, eta ez edonolakoa: pla- lotu egingo dute, baina horrek ez DARWIN ETA GU turatu da ezker abertzalea mugi- netaren aldeko erronkak Euskal dio ardura. Umeak maitatu ez Jose Mari Pastor mendu horrek zer ondorio izan Herriaren hil ala biziko borroka arren, Espainia hor dago, eginda. dezake etorkizunean? Pentsatu ezabatzea, oraingo statu quo-ari Espainiak ez du salbaziorik behar. du nola kudeatu?». eutsiko badio. Lurra da inportan- Espainia salbatuta dago. Salbatuta Nola ikusten dute fenomenoa teena, eta Euskal Herria hutsaren eta babestuta. Indarkeriaren bi- indar abertzaleek eta, bereziki, hurrena da planetan. Hortaz, dez, beste modurik ez badago. ezker independentistak? Hamai- Greta Etxebarrieta klima aldake- Horixe gogoraraziko digute gaur, Greta Etxebarrieta ka datu eta ikerketa zientifikok taren kontrako borroka ez arma- hispanitatearen egunean, errege- frogatu dute planeta pikutara do- tuaren lehen ikonoa izango dugu. ak, presidenteak, armadak, Guar- ala, orain arte bezala segituz gero. Beste guztia iragana izango da. dia Zibilak eta bestek. Eta Euskal z dio ardura non sortu batzen eta mugiarazten ditu, bes- Kezka, beraz, erabat justifikatuta Eta gure bi estatu nagusien inpo- Herria? zen: Bilbon, Gasteizen, te kontu batzuek ez bezala. Etor- dago. Eta borroka ere bai. Alta, sizioa legitimatzea ekarriko du. Ilobaren alabari buruzko pasa- E Tolosan edo Ortzaizen; kizunean ohiko politikagintzari non geratuko da euskal agenda Klima larrialdiari aurre egiteko dizoa azaldu dit lankide batek. Ha- ikastolara edo eskola lotuko zaizkio gazteak arazoari Lurraren agendaren barruan? borroka transbertsala da. Alda- ren urtebetetzea zetorrela eta, zer publikora doan; euskalduna, er- aurre egiteko ala beste bide bati Nola erakarri kaleetan planeta rrikapen bakarretakoa izango da, opari nahi zuen galdetu zion. dalduna edo eurdaldunaden. ekingo diote? bakarra dugula gogorarazten di- PP edo Ciudadanosen inguruko Umeak ez zuen dudarik egin: Noiz jaio zen da inportanteena: Greta Thunberg dugu haien guten gazteak? Izan ere, erakar- familien seme-alabak eta euskal arrain bat. Animaliek libreak izan duela 11, 14, 16 edo 20 urte. Odol erreferentzia. Neska suediarra ez tzen ez ditugunak Espainiaren independentisten umeak batuko behar dutela esan zion lankideak, berria du. Eta edozein izen izan da sobera fidatzen politikariez. edo Frantziaren agendan kokatu- dituena. Hortik kanpo, lotura gu- bestela hil egiten dira eta. Haurrak dezake: Naiara, Jennyfer, Fatima, Nola eragingo dio gure politikari ko dira, nahita edo inertziaz. Eta txi. Eta hor desabantailan gaude. bizkor erantzun zion: «Nire arrai- Laida, Garazi... edo Greta. Greta Thunbergek munduan barrena mundu mailako botere uniber- Greta Etxebarrieta eta bere lagu- na itsasoan hilko da, arrainontzian Etxebarrieta. bultzatutako mugimenduak? tsal bateratu igualitario desiraga- nak Lurraren salbazioaren alde ez. Arrainontzian ez du plastikorik Lurraren etorkizunak kezka- Pentsatu zer gertatuko litzateke- rri (ia) utopikoa lortu artean, bi kaleratuko dira erraz, baina ez da jango». Neskatoak sei urte bete zi- tzen du Greta. Klima larrialdia en datorren urteko bozetan 18 ur- estatu horiek diseinatutako espa- hain seguru autodeterminazioa- tuen joan den astean. Oraindik ez eragin duten politika, erabaki eta teko neska batek zerrenda gretis- rru erabakitzaile eta erreferen- ren alde egingo ote duten. daki oso modu kontzientean eus- jokaerak kritikatzen dituzte, ha- tabat aurkeztuko balu. Segurue- tzialean jardungo dute. Ume espainiar batek lasai asko kalduna izatea zer den, baina argi rekin batera, munduko ume, ne- na, lehen aldiz ilusio handiz boz- Nola bateratu, bada, Lurraren esan dezake etxean: «Nik ez dut du arraina seguruago dagoela rabe eta gazteek. Borroka horrek katuko luketen hainbat gazteren aldeko borroka eta herrien alda- Espainia maite; nik Lurra maite arrainontzian itsasoan baino.

Hilaren 25a baino lehen aterako dute Biztanleen erdiak, arriskuan Franco hilobitik

MADRIL bEspainiako Auzitegi Ikerketa batek dio 5.500 milioi lagun arriskuan egongo direla 2050ean klima aldaketa dela eta Gorenaren baimena jasota, Espai- niako Gobernuak martxan jarri du Francisco Franco diktadorea- Gorka Berasategi duten itsasoaren igoeratik eta ren gorpuzkiak Erorien Harane- itsasoko ekaitzetatik babesteko, tik ateratzeko prozesua. Hilaren Naturak berez garatzen ditu eko- eta landa eremuetako ekosiste- 25a baino lehen aterako dituzte. sistemen orekari mesede egiten mek zer gaitasun duten nekazari- Egun zehatza familiari jakinara- dioten dinamikak, eta funtsezko tzan erabiltzen diren gai kutsaga- ziko diote 48 ordu lehenago. ekarpena dira klima aldaketari rriak iragazteko eta depuratzeko. aurre egiteko. Lehen aldiz, ekar- Mapa batean jaso dute naturak pen horren mundu mailako ere- munduko eremu bakoitzean zer dua osatu dute: leku bakoitzean ekarpen egiten duen eta eremu gizakiek zenbateko onura jaso- bakoitzeko biztanleek zenbate- tzen duten naturaren ekarpen raino behar duten ekarpen hori. horretatik, eta klima aldaketa Azaldu dutenez, tokian-tokian bizkortu ahala zer lekutan duten egindako ikerketa ugari hartu di- arriskurik handiena. Iragarpenen tuzte oinarri. Datu kopuru erral- arabera, orain arte bezala jarrai- doia batu dute, eta horietatik es- tuz gero, 5.500 milioi herritar trapolazioak egin dituzte, formu- egongo dira kalteak pairatzeko la matematikoekin. Zehaztasun Sari ematea, atzo. NAFARROAKO GOBERNUA arriskuan 2050erako. Uste dute handiko mapa osatu dute hartara. 9,7 milioi biztanle izango direla Pascualek nabarmendu due- Skolae hezkidetza munduan; erdiak baino gehiago Afrikan eta Asia hego-ekialdean izango dute kalterik handiena. PABLO TOSCO / EFE nez, azterketak argi erakusten du planak Unescoren egongo lirateke arriskuan, beraz. berehalako neurriak behar direla saria jaso du Ikerketa Ameriketako Estatu zioa handiena den lekuetan, Ikerketaren arabera, naturaren klima larrialdiari aurre egiteko. Batuetako Stanfordeko Uniber- arrisku handiagoa dute ur kutsa- ekarpen ahalmena gehien gal- «Orain arte bezala jarraituz gero, PARIS bEskoletan hezkidetza lan- tsitateak gidatu du, eta Unai Pas- tua izateko, kostaldeko ekaitzak tzen ari diren eremuek dute ho- ekosistemak aurrerantzean ezin- tzeko proiektu bat jarri zuen mar- cual ikertzaile euskal herritarrak jasateko eta laboreak galtzeko. rren beharrik handiena. Bereziki, go dira izan klima aldaketaren txan Nafarroako Gobernuak au- parte hartu du. Science aldizka- Pascualen esanetan, «tokiko, es- Afrikak eta Asia hego-ekialdeak. eraginei aurre egiteko berme, gi- rreko agintaldian: Skolae. Haren riak kaleratu du ikerlana. Datuek kualdeko eta nazioarteko inguru- zakien oinarrizko premiei dago- ekarpena nabarmendu du Unes- berretsi dute natur ingurunea ge- men politikak huts egiten ari dira Tokikotik mundura kienez: elikagaiak, ura eta azpie- cok, Neskatoen eta Emakumeen roz eta ahulagoa dela, eta, ondo- munduko eskualderik zaurga- Azterketaren egileek hiru aldagai giturak». Haren iritziz, mapak Hezkuntza saria emanez. Maria rioz, gizakiak babes urriagoa due- rrienetako ekosistemak eta po- hartu dituzte ardatz: polinizazio- funtsezko informazioa ematen Txibite lehendakariak jaso zuen, la ekosistemen desorekei aurre pulazioak babesteko inbertsio es- ak zer eragin duen uztetan, kos- du lehentasunezko inbertsioak atzo. Programa ondu duten adi- egiteko. Ekosistemen degrada- trategikoak zuzentzeko garaian». taldeko ekosistemek zer ahalmen non egin behar diren zehazteko. tuak auzibidean jarriak dituzte. BERRIA 6 Gaurkoa Larunbata, 2019ko urriaren 12a

Abere bat Aralarren, pista baten alboan, uda honetan. JAGOBA MANTEROLA / FOKU

Aralarko pisten auzian, proposamen bat egin du EH Bilduk: bide berriak eraiki ordez, jadanik eginda daudenen alboan txabola berriak eraikitzea. EHNEk dio horrek ez dituela artzainen eta abeltzainen beharrak aseko, eta Landarlanek gogora ekarri du azken bi pistak auzibidean daudela. Pista bordara, edo borda pistara

Maite Asensio Lozano EHNE sindikatua ere aurka ager- txostenak. Bertako datuen arabe- len erabilera jaitsi egingo dela epe orokor bat ondu ordez, eta ingu- tu da, baina auziari beste ikuspegi ra, Aralarren dauden 40 txabole- laburetaertainean: artzaintzabe- rumen azterketa egin behar ez auria du Aralarrek. batetik heltzeko bidea ireki du. tatik hemeretzik dute bertara iris- heranzko joeran da, eta artzain izateko, proiektua zatitu egin Duela hiru urtetik, Enirio-Aralarko larreak anto- teko pista, eta beste hirutara trak- zahar askok ez dute erreleborik zuen mankomunitateak aurreko gatazkaren sinoni- latzeko plana osatzeari begira, torez hel daiteke; hamahiruk ziurtatua. legegintzaldian, eta Gipuzkoako Z mo da Euskal He- adituek eginiko txosten bat aur- dituzte «irisgarritasun arazo la- Dena den, legea da pisten ozto- Foru Aldundiak diruz lagundu zi- rriko inguru natu- keztu zuen EH Bilduk asteazke- rriak». Borda horien erabiltzaile- po nagusia: parke natural izenda- tuen bi pisten obrak. «Baina al- ral esanguratsu horren aipame- neko bileran. Izan ere, maiatzeko en artean premia berezia dute pena du Aralarrek, eta halako dundiak berak esana du hiruga- na: artzainen txaboletara iristeko bozez geroztik, koalizioaren esku mendian ardiak jetzi eta gazta obrarik ezin da egin han. Txoste- rren pistarik ezin dela egin proze- eraiki nahi dituzten pistek age- daude mankomunitatearen le- egiten duten artzainek, txabola- nak ere argi adierazi du: «Aralar- dura sinplifikatuaren bidez», rian utzi dute sarri zaila dela ingu- hendakaritza eta gehiengoa. Hala rako joan-etorriak maizago egin ko Natur Baliabideen Antola- oroitu du Ezenarrok. rumena zaintzearen eta abeltzai- ere, Adur Ezenarro Ordiziako al- behar dituztelako, eta, beraz, bide mendurako Planak erabat muga- nen jarduna babestearen arteko kate eta mankomunitateko presi- azpiegituren behar handiagoa tzen ditu pista berriak egiteko Txabola laguntzaileak oreka, eta aurrez aurre jarri dituz- denteak nabarmendu du orain- dutelako; egoera horretan daude aukerak, eta txabola horiei bidea Hortaz, artzainak txaboletara te natur parkea kudeatzeko ere- goz «proposamen bat» baino ez hamazortzi artzain, eta horietatik irekitzeko aukerarik ez du uz- iristeko modurik ezin bada bide- duak. Zauria sendatzeko bidean, dela: «Ez dugu ezer onartu, ezta hamahiruk «kopuru esangura- ten». Ezenarrok gogora ekarri du ratu, txabolak artzainengana erdibideko aukera bat jarri du erabaki ere; txostena aurkeztu tsuetan» egiten dute gazta. 2016tik bi pista egin direla, «triki- hurbiltzea proposatu du EH Bil- mahai gainean EH Bilduk asteon, egin dugu, eta ekarpenak eska- Horiek eskatu dituzte pistak, mailuak» erabiliz: «Justifikatu duk. Egungo azpiegiturak balia- Enirio-Aralar Mankomunitateko tu». Lasaitasunez eztabaidatzeko txaboletara autoz igo ahal izate- dira orain dauden bideak berri- tuz egingo lukete, hau da, borda (Gipuzkoa) aholku batzordean: deia egin du: «Polarizazio bat ko; izan ere, borda batzuetara oi- tzea izango balira bezala, baina berriak eraikiko lituzkete jadanik pista berriak egin ordez, jadanik dago: pistak bai ala pistak ez. Bai- nez joan behar dute artzainek, hori zalantzan jar daiteke». eginda dauden pisten ingurue- eraikita daudenen alboan txabola na Aralar hori baino askoz gehia- edo autoz, Nafarroan barrena, Bi egitasmo horiek auzitara tan. Kasu zehatzak aipatu ditu berriak egitea proposatu du. Egi- go da». bide nabarmen luzeagoa eginda. eraman dituzte ekologistek, pis- txostenak. Adibidez: Goroskin- tasmoak ez du guztiz ase Landar- Izatez, argazki orokor bat es- Premia horren aurrean, baina, tak legez kanpokoak direlakoan. txura joateko pista bat baden lan ingurumen elkartea, eta kaini du EH Bilduk aurkeztutako txostenak aurreikusten du txabo- Izan ere, bideen inguruko plan arren, pistarik gabeko bost txabo- BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Harian 7 Gaurkoa

la daude gune horretan, eta bitan ARALARKO PISTAK

gazta egiten dute lau artzainek, Amez gainera; beraz, Goroskintxun NAFAR

GIPUZ txabola laguntzaile berri bat erai- Egindako pistak ke ta

ROA kitzea proposatu dute, artzain (2016 eta 2018) Larraone KO A horiei laguntzeko, ibilgailuz era- Asmoak Larrunarri Arinate R A mandako materiala bertan gorde R dezaten. «Bazka eremuak man- I tenduta, txabolak pistetara gertu- T

R Z ratzean datza», zehaztu du Eze- Beltzunegi narrok. A Zaldibia Uzkuiti Ez da nahikoa, Garikoitz Naza- G Latosa

bal EHNEko ordezkariarentzat. Ausa Gaztelu Zotaleta A «Mendia ez ezagutzea» egotzi die A txostenaren egileei. Gogora ekarri du aurrez ere izan direla bordak lekualdatzeko proposamenak: Saltarri L A L O T «Ez dago txabolak mugitzerik, Z A artaldea ere mugitu behar delako, Pardeluts Goroskintxu eta horrek ekarriko lukeelako ar- A Ganbo taldeak puntu jakin batzuetan biltzea eta erosioa handitzea; garai batean zerbaitegatik sakaba- R natu zituzten txabolak mendian, orekatuagoa izan zedin». Orain- A go planteamenduak ere ez ditu Pagabe

hobetuko artzainen eta abeltzai- Am

nen lan baldintzak, haren ustez: ezketara «Baten batek ba al daki zer den Goroskintxutik Txindokiko le- E Oiduegi Doniturrieta goikoa pondoa igotzea txabolak dauden N Igaratza I lekura, egunero lanerako behar R Ataun I diren gauzak bizkar gainean har- O Doniturrieta azpikoa Beaskin tuta?». Landarlan elkarteak ere hutsu- ITURRIA: LANDARLAN INGURUMEN TALDEA ne bat ikusi dio proposamen horri, Edurne Huesa kideak azaldu rreko puntuetan katramilatu bai- rentzat, ez da nahikoa: «Ezin pista berriak, sektorea desagertu- duenez: «Ez dute kontuan hartu tziren: artzainen eta abeltzainen dugu ahaztu baso asko galdu dela ko bada? Baina kolektibo hone- azken bi pistak auzibidean dau- jarduerari buruzko datuetan. Lan Aralarren azken bi mendeetan. tan gaudenontzat, latza da hori. dela, eta ez dakigula zer gertatuko horiek lotura zuzena dute parke- Gainera, klima aldaketaren eragi- Laguntzera datoz, ala amaiera den. Epaitegiek ebazten badute aren kudeaketarekin; bada, txos- na ere aztertu beharko litzateke». ematera?». Aitortu du badakitela pistak legez kanpokoak direla, lur tenak ohartarazi du «gainkarga» Nazabalen hitzean, ordea, txos- esku hartze batzuek kalteak era- horiek lehengoratzea proposatu- dagoela, eta epe ertainean alda- tena «adarjotze» bat da sektore- gingo lituzketela. «Baina uste ko dugu guk». Aldiz, ontzat jo ketak egin beharko liratekeela: arentzat. Datuak asmatzea lepo- dugu beharrezko kalte bat dela ditu txostenak proposatutako Aralarren abere gehiegi dago, eta ratu die egileei: «Eragile nagusia- onura handiago bat lortzeko». beste neurri batzuk, hala nola bertako larreek ez dute gaitasu- rekin hitz egin gabe landu dute. Asteazkeneko bilera «abia- irisgarritasun arazo handienak nik denentzako bazka sortzeko. Agertoki bat planteatu dute on- puntu okerra» izan zen EHNEko dituzten borden erabiltzaileei Ardi kopurua egonkor man- dorio batera iristeko, baina ager- kidearentzat, baina ibilbide berri diru laguntza «gehigarriak» eta tentzen ari den arren —azken ha- toki hori ez da erreala: larreei, ani- baten hasiera izan zen Landarla- «ibilgailu espezializatuak» ema- mar urteetan, 17.000 eta 18.000 ‘‘ maliei, artzainen adinari edo hu- neko ordezkariarentzat. Manko- tea. «Guk ere halakoak proposa- buru artean izan dira—, behi eta tsik dauden txabolei buruzko munitateak aholku batzordea tu izan ditugu», esan du Huesak. behor kopuruak nabarmen igo Gipuzkoako Aldundiak datuak ez dira egiazkoak». Eze- martxan jarri izana txalotu du dira: 2014tik %13, txostenaren berak esana du narrok, aldiz, defendatu egin ditu Huesak: «Aspalditik eskatzen ari Abere kopurua, auzitan arabera. Ezenarrok azaldu du ga- hirugarren pistarik ezin txostenaren egileak: «EHUko ginen gaiak ordezkari politikoen Izan ere, aspaldikoa da pisten in- nadu larriak arazo batzuk dakar- dela egin prozedura irakasleak eta adituak dira. Lan batzarrera heldu aurretik herrita- guruko eztabaida. 1994an izenda- tzala: «Behiak eta behorrak ez sinpliﬁkatuaren bidez» akademiko eta zientifiko bat da». rrok eta eragileok aukera izan be- tu zuten Aralar parke natural, eta, dira egoten ardiak bezain barreia- Adur Ezenarro Huesak erantsi du datuak era- har genuela ekarpenak egiteko horrekin batera, hura babesteko tuta, eta horrek eragiten du den- Enirio-Aralar Mankomunitateko burua kunde publikoetatik hartuak dieta eztabaidatzeko. Bilera irekiak araudi berezia ezarri. Ordutik, or- tsitate handiagoa eta higadura «Mendiak ematen duen rela: «Eta administrazioak baditu egitea ona da». dea, maiz aipatu izan da parkean handiagoa. Txostenak proposatu mugaren barruan datu errealak, horien arabera Ildo horretan, Ezenarrok azal- pistak egitea. 2003. urtean bertan du, adibidez, aska berriak egitea, antolatu behar da ematen baititu esleipenak eta du du parte hartzea sustatu nahi behera utzi zuten horretarako ganadu hori hobeto barreiatzeko. bertako jarduna: ezin da diru laguntzak. Larria da datuok dutela agintaldi honetan: «Orain plan bat, Aranzadi zientzia elkar- Halere, ganaduaren igoera espo- kontrolik gabe aritu» auzitan jartzea». arteko funtzionamendua oso teak azterketa sendo bat aurkeztu nentziala izaten ari da, eta muga- itxia izan da, arazo handiak izan Edurne Huesa eta gero: pistek «atzera-bueltarik ren bat jarri beharko zaio». Landarlan taldeko kidea Prozesu «gardenagoa» ditugu dokumentuak ikusteko, gabeko kalte larria» eragingo zu- Huesari «guztiz logikoa» iru- Harago doa Nazabalen ezinego- eta horrek tentsio handiak sortu ten Aralarren. 2016an berpiztu ditu zaio larreen zama jaistea: «Baten batek ba al daki na, dena den. Sektorerako epe lu- ditu. Gardentasun ariketa bat da zen pistak egiteko proiektua, eta «Mendiak ematen duen muga- zer den Goroskintxutik zerako politikarik ez edukitzea aholku batzordea abiatzea». Pis- Aranzadik 2003ko ondorioak beren barruan antolatu behar da Txindokiko lepondoa egotzi die erakundeei: «Aspaldi ten auzia beste modu batera ku- rretsi zituen beste txosten batean. bertako jarduna: ezin da kontro- igotzea lanerako gauzak ari dira esaten lanbideak ez dau- deatzeko aukera emango duela Dena den, asteazkeneko bile- lik gabe aritu». Landaketa batzuk bizkarrean hartuta?» kala erreleborik, nahiz eta gazte- uste du: «Orain badugu eragile ran ez ziren iritsi pisten inguruan egitea ere aipatu dute txostenean, Garikoitz Nazabal ak iristen ari diren. Kanpotik be- guztiak bilduko dituen eztabaida eztabaidatzera, txostenaren au- baina, Landarlaneko ordezkaria- EHNEko ordezkaria giratuta, erraza da: zertarako egin foro bat». BERRIA 8 Harian Larunbata, 2019ko urriaren 12a Euskal Herria

Eusko Jaurlaritzari Abalak erregistratuta, eskualdatu dizkiote Lemoizko lurrak «arduraz eta ilusioz» LEMOIZ bEspainiako Gobernuak Eusko Jaurlaritzari eskualdatu dizkio garai bateko Lemoizko aurkeztuko da Ramirez (Bizkaia) zentral nuklearreko lurrak. Jeltzaleak «oso gustura» agertu dira, eta abisatu dute lane- 124 kidek babestu dute; ildo kritikoak esan du behar adina dituela Ipar an segituko dutela emateke dauden transferentzia gehiago lor- b Euskal Herrian Nazio Batzarrak dio hari dagokiola araudia zehaztea tzeko. Lurrek 69.784 metro koa- Azkarraga eta Atxa, atzo. J. RUIZ / FOKU dro dituzte, eta arrain haztegi bat egiteko asmoa azaldu izan du Jon O. Urain Sarek preso erien Eusko Jaurlaritzak.

Eusko Alkartasunako idazkari aldeko ekintzak nagusia izateko hauteskunde pri- egingo ditu marioen egutegian, gauerdian amaitu da hautagaitzak aurkezte- GASTEIZ bGaixo dauden euskal ko epea. Eva Blancok ostegunean presoen aldeko mobilizazio di- eman zuen bere burua aurkezte- namika bat abiatu du Sarek. ko asmoaren berri, eta zuzendari- Hain zuzen, hurrengo hiru hila- tzako iturriek jakinarazi zuten beteetan anbulantzia bat ibiliko Blancok jada bazituela beharrez- da Euskal Herrian zehar, eta ha- ko abalak. Atzo, bereak aurkeztu mabost herri baino gehiagota- zituen Maiorga Ramirezek, tik igaroko da. Eskualde bakoi- Iruñeko alkartetxean: 124 baino tzean mobilizazioak egingo gehiago jaso ditu Nafarroan, eta, dituzte; esaterako, manifesta- horrela, gainditutzat eman du zioak, ibilaldiak, giza kateak... Berme Batzordeak primarioen ETA erakunde gisa desagertu araudi moldatuan jasotako bal- Maiorga Ramirez, abalak aurkezten, atzo, Iruñeko alkartetxean. IÑIGO URIZ / FOKU zenetik urtebete baino gehiago dintza bakarra: gutxienez 50 abal igaro bada ere, euskal presoek eskuratzea. Halere, ildo kritikoko Hauteskundeen Antolaketa –tartean primarioena— eta alder- «salbuespen egoeran» jarrai- iturriek BERRIAri azaldu diote ba- Batzordeak astelehenean izenda- diaren «estatutuei eta antolatzen dutela salatu dute Sareko Urkullu, atzoko saioan. J. RODRIGUEZ / EFE dituztela bost abal Ipar Euskal He- tuko ditu baleko hautagaitzak. kuntza araudiari aurka egiten bozeramaile Joseba Azkarra- rrian, eta, hala, bete egin dute pri- Ikusteke dago, ordea, batzorde dion ezein ebazpen baliogabea» gak eta Bego Atxak. Gainera, Iñigo Urkulluk marioen araudiak hura aldatu au- horrek primarioen araudiaren dela. Hortaz, aldeko 55 botorekin galdegin dute espetxealdi arin- legezko kontsulta rretik jasotako baldintza. zein bertsio hartzen duen aintzat: eta kontrako 39rekin, Nazio Ba- dua ezartzeko gaixotasun la- baten alde egin du Ramirezek «arduraz eta ilu- Nazio Batzarrak ekainaren 13an tzarrak erabaki zuen primarioen rriak dituzten preso guztiei. Ho- sioz» heldu dio erronkari, eta po- onartu eta herenegun berretsita- araudiaren ekaineko bertsioa rretarako, estatuei eskatu diete GASTEIZ bIñigo Urkullu Jaurlari- zik agertu zen hautagaitza babes- koa edo Berme Batzordeak joan erabiltzea prozeduran zehar, Ber- espetxe politika betetzeko. tzako lehendakariak dio «ahal tu dutenak gogoratzean. Batzuk den ostiralean moldatutakoa. me Batzordearen aldaketak ain- «Gaixotasun larriak dituzten duen guztia» egingo duela herri- aipatu zituen: Carlos Garaikoe- tzat hartu gabe. Ekaineko arau- presoak aske uztea ez da amore tarrek etorkizun politikoa eraba- txea eta Koldo Amezketa alder- Ebazpen «baliogabea» dian beste gutxieneko baldintza ematea, barne legedia eta Euro- kitzeko, Espainiako Gobernuare- diaren sortzaileak, Maider Beloki Izan ere, Nazio Batzarrak ebazpen bat dago jasota: herrialde bakoi- pako araudia betetzea baino ez kin hitzartua eta legezkoa izango eta Eva Aranguren Iruñeko zine- bat onartu zuen ostegunean, bes- tzean bost abal izatea gutxienez. baizik», gaineratu dute agerral- den galdeketa baten bidez. Esan gotziak... Erantsi zuen «egun ga- teak beste, azpimarratuz hura Ipar Euskal Herrian dago bost dian. Era berean, euskal gizarte- duenez, horrek «ez du zerikusi- rrantzitsua» izan zela atzokoa dela «alderdiaren organo gorena abal lortzeko zailtasuna, EAk ho- ari dei egin diote abiatutako rik izango autodeterminazio es- «EArentzat eta EA herri honeta- biltzar batetik besterako tarte- geiren bat afiliatu dituelako La- mobilizazio dinamikarekin bat kubidearekin». Esan du estatu- ko politikaren lehen lerroan ego- an», haren eginkizunen artean purdin, Nafarroa Beherean eta egitera eta «injustiziaren» aurka tua aldatzen ari den aditu taldea- tea nahi dugunontzat ». dagoela «araudiak onartzea» Zuberoan. mobilizatzen jarraitzera. ren erabakiak onartuko dituela.

Hilberriak

Eskelak

(0034) 943-30 40 30 [email protected] BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Ekonomia 9 Epailea, Nafarroako Gobernuaren alde amatasun atxikipenen auzian

Atzera bota ditu amatasun eta aitatasun laguntzagatik atxikitako PFEZa itzultzeko eskatuz aurkeztutako auzi eskeak b Amen eta Aiten Taldeak «maila politikoan» jarraituko du «borroka»

Irune Lasa

Nafarroako lauko gobernuak legea zorrotz bete zuen uko egin zionean amatasunagatik eta aita- sunagatik Gizarte Segurantzak emandako sariei atxikitako PFEZ errenta zerga itzultzeari. Hala erabaki du Iruñeko administrazio epaitegiko epaileak. Oraingo gobernuak agindu du legea aldatuko duela sari horiek errenta zer- garik ordain ez dezaten. Auziak Espainiako Auzitegi Gorenaren erabaki batean du ja- torria: 2018ko urriaren 3an, auzitegi horrek esan zuen amatasunagatik eta aitatasunagatik Gi- zarte Segurantzatik jasotako diru laguntzak salbuetsita egon behar zirela errenta zergatik; hots, diru sarrera horiei ez zitzaiela egin behar atxikipenik PFEZ zergan. Go- renaren epaiak lau urteko atzera- ko eragina zuen, eta, ondorioz, 2018ko urriaren 27an manifestazioa izan zen Iruñean, foru gobernuari eskatzeko amatasun laguntzengatik atxikitakoa itzultzeko. IDOIA ZABALETA / FOKU Espainiako Ogasuna behartu zuen epe horretan egindako atxikipenak itzultzera. ‘‘ ‘‘ ‘‘ ‘‘ Gorenaren erabakia erregimen komuneko zerga sistemari zego- Aldeko epai batek Foru Gobernuak Familiei emandako hitza Barkosen gobernuaren kion, eta, beraz, ez zion zuzenean gauzak erraztuko zituen, irtenbidea topatzeko bete behar du PSNk, eta kudeaketa babestu dute eragiten Hego Euskal Herriari. baina gure eskaera beti konpromiso politikoari egoerak eskatzen duen epaiek; gobernuak Hala ere, hautsak harrotu ziren egon da parlamentuan, eusten dio, segurtasun mailan dagoela zintzo jokatu zuela gai horren inguruan, eta, azkene- ez epaitegietan» juridikoan oinarrituta» erakutsi behar du» frogatu dute» an, Arabako, Bizkaiko eta Gipuz- Carmen Azpillaga Javier Remirez Javier Esparza Geroa Bai koako aldundiek erabaki zuten Amen eta Aiten Talde Independentea Nafarroako lehendakariordea UPNko presidentea arauak aldatu eta azken lau urteetan egindako atxikipenak itzuli- Salaketa horietako seiri buruz- du desberdinak izatea erregimen deko epai batek gauzak erraztuko Aldi berean, Navarra Sumak par- ko zituztela. ko ebazpenak eman zituen atzo komunaren eraginpekoen eta fo- zituen», baina, egiaz, euren talde- lamentuan gaiaz aurkeztutako Aldiz, Uxue Barkosen gober- epaile bakarrak administrazioa- ru zergapekoen egoerak. Epailea- aren eskaera «beti egon da parla- proposamena babesteko exijitu nuak ez zuen atxikipenak itzul- rekiko auzien hiru epaitegietan. ren arabera, berdintasun printzi- mentuan, ez epaitegietan».Talde- dio. «Gure proposamenak itzultzeko beharrik ikusi. Foru gober- Eskeak atzera bota ditu, eta Nafa- pioa ez da uniformetasun mo- ak Nafarroako Gobernuaren deia keta hori bermatzen du ikuspegi nuak araurik ere ez zuen aldatu, rroako Gobernuaren erabakiaren duan ulertu behar, bestela auto- jaso zuen epaia jakin eta berehala. juridikotik. Osteguneko bozke- baina, hori bai, kenkari progresi- eta argudioen alde agertu da. Ba- nomiaren printzipioa amaituko Azpillagaren arabera, gobernuak tan PSN esan duen guztiaren mai- bo batzuk onartu zituen amata- tetik, Espainiako eta Nafarroako bailitzateke. Orain, zabalik dago «lasaitasuna» transmititu die, eta lan egotea espero dugu». sun eta aitatasun sarientzat, zei- arauak desberdinak direla azpi- epaiari kasazio helegitea jartzeko esan «hitza beteko dutela». Talde- Epaiarekin pozik agertu zen nak indarrean dauden urte ho- marratu du, eta esplikatu du, Es- aukera Nafarroako Auzitegi Na- ak azpimarratu zuen Maria Txibite Geroa Bai: Barkosek gobernuaren nen hasieratik. painiakoan ez bezala, Nafarroako gusiaren administrazioarekiko lehendakariaren «konpromisoa» kudeaketa sendoa babestu dute Nafarroako Gobernuaren ja- arauan propio egiten dela aipa- aretoan. dutela, atxikipenen dirua itzuliko epaiek; frogatu dute gobernuak rreraren kontrako ahotsak piztu mena, adieraziz amatasun eta ai- dietela. Javier Remirez lehendaka- zintzo jokatu zuela». Koalizioa- ziren, eta manifestazio bat ere tatasun sariak ez daudela PFEZ Kolpea riordeak ziurtatu du «irtenbidea ren ustez, azpimarratzekoa da egin zuten Iruñean, atxikipenak zergatik salbuetsita eta, beraz, Dirua itzultzeko eskatzen duten topatzeko konpromiso politikoa- epaiak esatea finantza arloan ber- itzultzeko eskatzeko. Horrekin atxikipena egin behar zaiela. Amen eta Aiten Talde Indepen- ri» eusten diola, «zorroztasun dintasun printzipioa ez dela uler- batera, hainbat auzi eske aurkez- Horrez gain, epaileak gogorara- dentearentzat, epaia «kolpea» teknikoan eta segurtasun juridiko- tu behar uniformetasun gisa. tu ziren auzitegietan, itzulketarik zi du Espainiako Konstituzioaren izan da, baina iragarri dute borro- an oinarrituta». «Diskriminazioaren argudiope- ez zutenez Nafarroako amek eta arabera, Nafarroak eskumena karekin jarraitzeko asmoa dutela, UPNko presidente Javier Es- an homogeneizazio bat nahi iza- aitek diskriminazioa nozitzen zu- duela PFEZa era autonomoan «maila politikoan». Carmen Az- parzak «familiei emandako hitza teak foru erregimena amaitzea le- tela argudiatuta. arautzeko. Horrek baimentzen pillaga ordezkariaren arabera, «al- betetzeko» eskatu zion PSNri. karke». BERRIA 10 Harian Larunbata, 2019ko urriaren 12a Ekonomia

AEBek eta Txinak merkataritza akordio Urkulluk adierazi du baten «lehen fasea» adostu dute WASHINGTON bDonald Trump AEBetako presidenteak atzo gauean ez zela «posizionatu» iragarri zuen merkataritza normalizatzen hasteko akordio bat adostu dutela Txinarekin. Pekin prest agertu da AEBei laborantzako produktu gehiago erosteko, eta finantza zerbitzuei eta jabetza intelektualari metalgintzako greban buruzko kontu batzuetan men egiteko, Trumpen esanetan. Trukean, Washingtonek muga zergak aritzeko konpromisoa hartuko du. Akor- dio hau itun zabalago baten «lehen fasea» izango dela ere adierazi du, EH Bilduren eta Elkarrekin Podemosen galderei erantzunez mintzatu da eta bart adostutako puntuak azaroan izenpetuko dituztela erantsi du. Jaurlaritzako lehendakaria b Langileek protesta egin dute legebiltzarrean KPI-A HEGO EUSKAL HERRIAN

Hodei Iruretagoiena «Alde batetik proposamen ja- LAB, CCOO eta UGT sindikatue- Urte artekoaren bilakaera rraituak daudela eta bestetik pro- tako ordezkariek. «Eduki duine- 3,0 Bizkaiko metalgintzako langileek posamen bakarra egon dela ko akordio bat» nahi dutela azpi- «FVEM, Urkullu, berdin da» eta baieztatzea ez da esatea nork duen marratu zuten, eta salatu zuten 2,5 «Bizkaiko metala borrokan» arrazoia, ez da posizionatzea, alde baten ahotsa soilik entzun oihuak entzunarazi zituzten atzo errealitate bat aitortzea baizik», duela Jaurlaritzako lehendaka- Eusko Legebiltzarrean. EH Bilduk zehaztu nahi izan zuen Urkulluk riak: «Patronalarekin eta botere 2,0 eta Elkarrekin Podemosek eska- atzo. Grebaren atarian egindako ekonomikoarekin dago soilik. tuta, grebari buruz hitz egin zuen adierazpen haiekin «elkarrizketa Eusko Jaurlaritzako inork ez du 1,5 Iñigo Urkullu Eusko Jaurlaritzako prozesu bat hastea» eskatu nahi egon nahi izan sindikatuokin gu- lehendakariak, eta protesta egite- izan zuela azaldu zuen, eta alde re aldarrikapenak aditzeko». 1,0 ko baliatu zuten saioa langileek, biei eskatzen diela negoziaziora- %0,5 Hilabetekoa joan den asteko bost eguneko gre- ko «benetako borondatea». EH Bildu eta Podemos 0,5 %0,0 baren ondoren. FVEM Metalgin- Urkulluren hitzaldiaren ostean, Kritika horixe egin zion oposizio- 2018 2019 tzako Enpresen Bizkaiko Federa- zutik jarri, eta oihuka hasi ziren ak ere Urkulluri. Elkarrekin Po- zioaren aldera lerratzea egotzi metaleko langileak, «Urkullu, demoseko legebiltzarkide Jon Ira. Abu.Urr.Aza. Abe. Urt. Ots. Mar.Api. Mai. Eka. Uzt. Ira. zioten sindikatuek eta oposizioko noizko langileen alde?» zioten Hernandezek «onartezintzat» jo Herrialdeka alderdiek Urkulluri, irail amaie- afixak eskuan. «Mesedez, kale- zituen adierazpenak, eta EH Bil- Araba Nafarroa Urtebetean ran esan baitzuen patronalak ra», agindu zuen Bakartxo Tejeria duko Iker Casanovak patronala- «ahal zuen guztia» egin duela legebiltzarreko lehendakariak, ren jarrera salatu zuen: «Azken %0,4 Bizkaia Gipuzkoa %0,7 akordioa lortzeko. Atzo, adieraz- eta pare bat minuturen ondoren urteetan etekin mordoa pilatu eta %0,4 %0,6 pen haiek defendatu zituen le- kanporatu zituzten langileak. orain hitzarmen duin bat nego- hendakariak, eta esan zuen ez zela Legebiltzarraren kanpoaldean ziatu nahi ez duen patronalak ez inoren alde «posizionatu». egin zituzten adierazpenak ELA, du arrazoirik». Argindar merkeagoak %0,5era jaitsi du inflazioa: tasa apalena 2008 hasieratik Irudia b Donostia DONOSTIA b Inflazioak beste koska bat egin du behera Hego Euskal Herrian: aurtengo irailean iazkoan baino %0,5 gorago daude prezioak. Mailarik txikiena da 2008ko urtarrilaz geroztik, eta gehiago urruntzen ari da Europako Banku Zentralak helburu duen mailatik —%2tik gertu, baina azpitik—. Abuztutik irailera ez da aldaketarik izan, baina duela urtebete argindarrak izandako garestitze handiak esplikatzen du aurtengo irailean urte arteko inflazioa bi hamarren jaistea. Berogailueta- rako gasolioa eta gasaren prezioak ere merkatu egin dira. -5 EAE-KO KONTSUMITZAILEEN KONFIANTZA INDIZEA Udan hedabideetan nagusi izandako gatazkek —brexit-a, merkataritza gerrak, hazkundearen jaitsiera...— herritarren aldartea belztu dutela dio Laboral Kutxaren azterketak. Haren arabera, Arabako, Bizkaiko eta Gi- puzkoako kontsumitzaileen konfiantza indizeak zortzi puntu egin du behera, -5eraino. Norbere egoerari buruzko iritzia ez da hain ezkorra.

Alurecyko langileek postua lortuko dute Cieren beste lantegi batzuetan

ELGETA bIrailaren 17an hasitako greba mugagabea utzi dute Cie Alu- Arte graﬁkoetan, berriz ere grebara recyko beharginek, enpresarekin akordioa lortuta. Enpresaren jabe- Zortzi greba egunen ostean, LAB, ELA eta UGT sindikatuek beste bost greba egunera deitu dituzte Gipuzkoa- ak, Cie Automotive multinazionalak, itxi egingo du Elgetako (Gipuz- ko arte graﬁkoen alorreko langileak. Adegi patronala negoziatzera behartzeko, azaroaren 4tik 8ra izango dira koa) fabrika, baina han aritzen ziren langile guztiek orain bermea dute geldialdiak. Horiek iragartzeko, sektoreko ordezkariek elkarretaratzea egin zuten atzo Adegiren egoitzaren taldeko beste lantegi batzuetan beste lanpostu batean jarriko dituzte- atarian. Sindikatuek azaldu dute egoera onean dagoela sektorea. LABek nabarmendu du «funtsezko gauzak» la. LABek jakinarazi duenez, hitzartu dute langile bakoitzari gutxienez ari direla eskatzen, eta ELAk ohartarazi du «baldintzak merkatu» nahi dituela Adegik. JON URBE / FOKU orain arte zituen soldata eta lan baldintzak bermatuko zaizkiola. BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Mundua 11

bilakatzeagatik. Azkenean etio- ERITREA-ETIOPIA piarrak irabazi du saria, eta, ondorioz, bigarrenez jarraian jaso 1941. Erresuma Batuak Eritrearen du afrikar batek Nobelaren Ba- kontrola kendu zion Italiari. tzorde Norvegiarrak emandako 1952. Nazio Batuen Erakundearen saria. Joan den urtean, Denis Batzar Orokorrak erabaki zuen Eri- Mukwege mediku kongoarrak trea Etiopiari ematea, estatus fe- eta Nadia Murad ekintzaile yezi- deralarekin. diak irabazi zuten, biolentzia se- 1962. Etiopiak probintzia arrunt bi- xuala jasaten duten emakumeen lakatu zuen Eritrea. alde egindako lanagatik. 1967. Eritreako independentistek Etiopiako lehen ministroak az- gerrilla borroka hasi zuten. kar erantzun zion sariari. Komu- 1993. Gerra bukatu, eta Eritreak in- nikatu baten bidez, «etiopiar dependentzia lortu zuen, errefe- guztien garaipen kolektiboa» rendum bat egin ondoren. dela esan zuen, eta guztien artean 1998. Gerra piztu zen Eritrearen Etiopia indartu eta «itxaropen eta Etiopiaren artean, mugari bu- zantzu bilakatzera» gonbidatu ruzko desadostasunengatik. zituen herrikideak, «nazio oparo 2000. Etiopiak eta Eritreak gerra bat» direla erakusteko. gelditzeko akordio bat egin zuten. 70.000 pertsona hil ziren, eta milioi Demokraziarako bidean batetik gora desplazatu. 2018ra arte, etengabeak ziren 2007. Etiopiak Somalian esku har- giza eskubideen urraketak Etio- tu zuen Al-Shabab muturreko tal- pian: alderdi bakarreko sistema de islamistaren aurka. politikoa zegoen indarrean — 2009. NBEk zigorrak ezarri zizkion trantsizio prozesuan egiten ari Eritreari, Al-Shababi laguntza dira orain—; handiak ziren zen- ematea egotzita. tsura eta errepresioa; eta gutxien- 2018. Etiopiak eta Eritreak gerra go etnikoak etengabe zapalduak egoera bukatutzat eman zuten As- ziren. maran eginiko akordio batean. Ezustean amaitu zuen sistema Bien arteko muga ireki zuten hogei hura Abiyk, elite politikoa osa- urteren ondoren, eta NBEk zigo- tzen duen taldeko kide baitzen rrak kendu zizkion Eritreari. egungo lehen ministroa. Boterera 2019. Abiy Ahmed Etiopiako le- iritsi aurretik, armadako jenerala hen ministroak Bakearen Nobel izan zen, eta alderdi bakarreko ki- saria irabazi zuen. dea da —Herri Etiopiarreko Fronte Iraultzaile Demokratikoa—. Azken hamarkadetan Etiopia- zio eskubidea onartzen du kons- ren egoera ekonomikoa nabar- tituzioak, armadak orain arteko men hobetu bazen ere, kaskarra saiakera guztiak zapuztu dituen Abiy Ahmed Etiopiako presidentea, urtarrilean Erroman eginiko prentsaurreko batean. ALESSANDRO DI MEO / EFE zen herrialdearen kalitate demo- arren. kratikoa, eta neurriak hartu zi- Etnien arteko gatazka hori ara- tuen Abiyik. Lehenik, Hailema- zoak sortzen ari zaio lehen minis- Etiopia eraldatu duen riam Desalegn aurreko presiden- troari. Larriena, ekainean Sidama teak ezarri zuen larrialdi egoera eskualdean egin zuten estatu- indargabetu zuen. Horrez gain, kolpe saiakera. Gertakariak 30 disidenteak itzultzea baimendu, hildako baino gehiago eragin agintariak irabazi du milaka preso askatzeko agindu, zituen, tartean eskualde horreta- eta ehunka webgune eta hainbat ko presidentea eta bi jeneral. telebista kate desblokeatu zituen. Gobernuak Interneterako kone- Bakearen Nobel saria Oposizioko buruzagiekin ere bil- xioa ere moztu zuen herrialde du da, eta Ginbot 7 erbestean zen osoan, komunikazioak kontrola- talde armatu nagusiak desegitea tu eta egoera baretzeko. Nazioar- Abiy Ahmed lehen ministroak Eritrearekin sinatutako erabaki zuen joan den maiatzean, tean kritika asko egin zizkioten bere egoera Etiopian normalizatu horregatik. b bake itunarengatik lortu du saria Etiopia demokratizatzeko ondoren. Gainera, Sahle-Work Oraindik ere 2,3 milioi etiopiar pausoak ematen ari da, gerra egoeran bi hamarkada igaro ostean Zewde izendatu zuen presidente, errefuxiatu daude herrialdean uneotan estatuburu den Afrikako bertan, Errefuxiatuen Norvegia- emakume bakarra. Ekonomikoki ko Kontseiluaren arabera. GKE Paulo Ostolaza politikan emandako pausoei es- gak zabaldu zituzten, eta elkarren zenbait neurri liberal ere ezarri horretako idazkariak, Jan Ege- ker iritsi zaio azken aitorpena: Ba- arteko harremana «baketsua eta ditu Abiyek. landek, adierazpenak egin zituen Urte eta erdi soilik behar izan du kearen Nobel saria. laguntasunezkoa» izatea adostu Gaur egun, 100 milioi biztanle Abiyren izendapenaren ostean: Abiy Ahmed Etiopiako lehen mi- Aljerko bake ituna 2000. urte- zuten. Sudango trantsizio proze- baino gehiago ditu Etiopiak, eta «Sarituak ausarta izaten jarraitu nistroak modako politikari afri- an sinatu zuten Etiopiak eta Eri- suan ere erabakigarria izan da pobrezia tasa handia da oraindik; behar du, gatazka etnikoak kon- karra bilakatzeko. Denbora tarte treak, baina gerra egoeran jarrai- Etiopiako presidentea. are eta larriagoa azken lehorteen ponbide baketsuen bidez kon- horretan astindu du Etiopiako tu dute azken bi hamarkadetan. Aurtengo Bakearen Nobel saria ostean. Gainera, politikoki, ez da ponduz, hala miseria nola errefu- egoera politikoa, eta haren jardu- Abiy gobernura iritsi bezain irabazteko kinieletan zeuden kudeatzeko herrialde erraza; xiatuen sufrimendua amaitze- nak oihartzuna izan du mundu pronto, gerra egoera bukatutzat pertsona nabarmenduenak ziren hamahiru talde etniko baino ko». Etnien arteko gatazkak osoan. Etiopian bertan demokra- eman zuten Isaias Afwerki Eritre- Abiy Ahmed bera eta Greta Thun- gehiago daude, baita hamahiru baretu, hautesle erroldak osatu ziara hurbiltzeko pauso garran- ako presidenteak eta biek, Asma- berg klima larrialdiaren aurkako hizkuntza baino gehiago ere. eta hauteskundeak egitea da hu- tzitsuak eman ditu, baina atzerri ran eginiko akordio batean. Mu- ekintzailea, borroka horren ikur Etnia horientzat autodetermina- rrengo erronka. BERRIA 12 Harian Larunbata, 2019ko urriaren 12a Mundua

Costak bakarrik Siriako Kurdistanen 100.000 gobernatuko du Portugalen lagunek egin dute ihes erasoalditik LISBOA bEzkerreko alderdiek ez dute oztopatuko Antonio Costa- ren Portugalgo lehen ministro NBEren arabera, Turkiak «funtsezko azpiegituretan» kalte handiak eragin ditu bonbardaketekin kargurako inbestidura, baina oraingoan ez diote aurreko lege- aldiko babesa emango. Horren Mikel Rodriguez ordez, aldian aldiko akordioak egingo dituzte. Hirugarren eguna bete zuen atzo Turkiak Siriako Kurdistanen hasi duen inbasioak. Turkiako aginta- Zuma asteartean rien eta ordezkari militarren ara- epaituko dute, bera, planaren helburuak bete di- Hegoafrikan tuzte oraingoz, diotenez, Ras al- Ain eta Tel Abyad hiriak JOHANNESBURGO bJacob Zuma inguratuta dituztelako. Ehun ki- 2009tik iaz arte Hegoafrikako lometrotako distantzia dago bi presidente izandakoa datorren hiri horien artean, eta 480 kilo- asteartean epaituko dute, ustel- metro luze den mugako lerroaren keriagatik. Izan ere, KwaZulu- erdialdean daude. SDF Siriako In- Natal probintziako Auzitegi Go- dar Demokratikoen gerrako par- renak ezezkoa eman zion atzo tearen arabera, ordea, herenegun Zumak bere aurkako karguak inbasioan galdutako herrixka ba- kentzeko jarritako helegiteari. tzuk berreskuratzea lortu dute. NBE Nazio Batuen Erakundeak ohartarazi du gero eta larriagoa Atzera bota dituzte egin dela zibilen egoera; OCHA Torrak eskaturiko Auzi Humanitarioak Koordina- errefusatzeak tzeko Nazio Batuen Bulegoaren arabera, 100.000 herritarrek egin BARTZELONA b Auzitegi Nagu- dute ihes etxetik. siak, atzo, atzera bota zuen Quim «Egoera aldakorra da, eta jen- Torra Kataluniako presidenteak dea borroketatik urrundu nahian Emakume bat Ras al-Ain hiriko kale batean, atzo. STRINGER / EFE Kataluniako auzitegi horretako ari da, gehienbat hegoalde- epaile batzuk arbuiatzeko egini- rantz», adierazi zuen atzo Andrej kiak dio hamazazpi zibil hil dituz- atzo bonba auto batekin atentatu agerian gelditu zen atzo Mevlut ko eskaria. Agintaria azaroan Mahecic UNHCR Iheslarientzako tela asteazkenaz geroztik. Turkia- bat egin zutela han. Gutxienez lau Çavusoglu Atzerri ministroak eta epaituko dute, Espainiako Gorte- Nazio Batuen Goi Mandatariaren ko iturrien arabera, berriz, SDFk zibil hil zirela erran zuten, eta Jens Stoltenberg NATOko idazka- etarako azken bozen kanpainan ordezkariak, Genevan (Suitza) hamazazpi zibil hil ditu mugaren «Estatu Islamikoko mertzenario- ri nagusiak Istanbulen elkarrekin ez zituelakoan garaiz kendu erai- eman zuen prentsaurrekoan. Ma- bertzaldeko hirietara artilleriare- ei» egotzi zien erasoa. Turkiako eman zuten prentsaurrekoan. kin publikoetako xingola horiak. hecicek erran zuen Turkiak Siria- kin tiro eginda; Anadolu agen- armadak atzo argitaratu zuen «Segurtasuna eztabaidaezina ko Kurdistango «funtsezko az- tziaren arabera, horietako zortzi parte militarraren arabera, SDF- dela dioen printzipioari jarraituz, piegituretan» kalte handiak era- atzo hil zituzten, Nusaybinen. Ga- ko 342 miliziano «neutralizatu» gure uste natural eta legitimoa da gin dituela bonbardaketekin; brielek, ordea, erran zuen hilketa dituzte hiru egunetan —hil, zauri- gure aliatuek elkartasuna ema- 400.000 pertsonari ur hornidura horiek ez direla gertatu. «Turkia- tu edo gatibu hartu—, eta aitortu tea. Ez da nahikoa erratea ‘uler- bermatzeko instalazio batean ren gezurrak dira, Qamixli hirian zuen bi soldadu hil direla; lehen- tzen ditugu Turkiaren kezka legi- egindakoak nabarmendu zituen. egiten ari diren sarraskiak estal- bizikoak inbasioa hasi zuenetik. timoak’. Elkartasun hori modu Kino Gabriel SDFren bozera- tzeko». argi eta zehatzean ikusi nahi mailearen arabera, Turkiak «do- Nusaybini itsatsita dago Qa- AEBen zigor ekonomikoak dugu». Stoltenbergek erran zuen «Etorkizun handiko zenaka» zibil hil ditu bonbarda- mixli, mugaren bertzaldean, eta AEBek mugan zituen soldaduak NATO «kezkatuta» dagoela era- seinaleak jaso ditut ketetan, Firat agentziak atzo argi- inguruko hiririk populatuena da. erretiratu ondoren hasi zuen Tur- soaldiak eragin dezakeen «eze- Irlandako taratu zuen ohar batean dioenez. Bonbardaketak egin dizkiote, eta, kiak inbasioa, joan den asteazke- gonkortasunarengatik». Siriako Giza Eskubideen Behato- horrez gain, SDFk jakinarazi zuen nean. Bada, Steve Mnuchin Kezka horien artean nabar- Errepublikako lehen AEBetako Altxorraren idazkariak mendu zuen SDFk preso dauzkan ministroaren partetik atzo jakinarazi zuen Turkiaren EIko milaka kidek ihes egiteko ‘brexit’-az itun bat aurkako zigor ekonomikoak arriskua. Firat agentziak argitara- lortzearen inguruan» prestatu dituztela. Erran zuen ez tu zuen bideo baten arabera, Donald Tusk dituztela «berehala» sartuko in- hainbatek ihes egin zuten atzo, Europako Kontseiluko presidentea darrean, baina ziurtatu zuen haien presondegiak Turkiaren «Turkiako ekonomia geldiarazi» bonbardaketa bat jasan ondoren. dezaketela. Nazioartean gaitzes- Vladimir Putin Errusiako presi- Bi misilek Iranen pen zabala jaso du Turkiak, baina, denteak zalantzan paratu du An- petroliontzi bat jo oraingoz, Norvegia eta Finlandia karak inbasioarekin segituz gero dute Itsaso Gorrian baino ez dira izan neurri zehatzen EIko presoak kontrolatuko ditue- bat hartu dutenak —arma espor- nik. «Turkiako armadak aitzine- DUBAI bUstez Saudi Arabiatik tazioak eten dituzte—. Europako ra egin ahala, kurduak erretira- botatako bi misilek Iranen Sabiti Kontseiluak heldu den astean ez- tzen ari dira. Terroristek ihes egin petroliontzia jo zuten atzo, Saudi tabaidatuko du zigorrei buruz. lezakete», erran zuen Estatu Bu- Arabia eta Sudanen artean dago- Turkiako agintariak hagitz ha- rujabeen Erkidegoak Turkmenis- en Itsaso Gorrian. Horren ondo- serre daude kritikekin, eta hori tanen egin zuen bilkuran. rioz, petrolioa isuri zen itsasora. BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Harian 13 Mundua

eskubidea galduko luke Europa- Poloniaren bidea berresteko ko Kontseiluan—. Batzordeak beste pauso bat eman zuen herenegun: Polonia salatu zuen Euro- pako Justizia Auzitegian, argu- PiSek gehiengo osoa lortu nahi du berriro biharko bozetan, EBrentzat gatazkatsuak izan diatuta epaileak kontrolatzen di- diren neurrietan sakontzeko b Oposizioa bi bloke nagusitan aurkeztuko da: KO eta Lewica tuela arrazoi politikoengatik. PiSek kanpainan egin duen beste proposamen batek ere ga- POLONIAKO DIETA Ander Perez Zala tazka handia sortu du: kazetarien estatusa aldatzeko asmoa. Ofi- LITUANIA Azken legealdian Poloniarentzat Itsaso Baltikoa zialki, agintean dagoen alderdiak finkaturiko bideari zilegitasuna batzorde bat sortu nahi du kazeta- emateko helburuarekin aurkez- PiS PO-KO tuko da biharko hauteskundeeta- Langabezia %5en 240 155 POLONIA ra Legea eta Justizia (PiS) alderdia. inguruan dago, eta EBko

2015ean lorturiko gehiengo osoak RRUSIA seigarren potentzia da; bidea ireki zion nahi adina erre- LO ekonomikoki hazten

PSL-UED Varsovia BIE forma egiteko, eta, tartean Euro- 22 segitzen du pako Batasunarekin (EB) gatazka 16 Kukiz’15 handiak izan dituen arren, etxean rien «arauak eta lan etikoa ber- 459 TXEKIA herritarrek ez diote bizkarra diputatu matzeko», baina oposizioak sala- eman alderdiari; are, inkesten tu du «askatasun demokratikoei 443312 ESLOVAKIA arabera, babes handiagoa lortuko UKRAINA eraso» egingo liekeela. luke biharko bozetan, botoen Konfederazioa UPR PP Teraz Talderik gabe HUNGARIA %39 eta %47 artean jasota. ITURRIA: SEJM.GOV.PL Ezkerra, ordezkari bila PiSen laguntza ekonomikoek Testuinguru horretan, oposizio- ospe handia dute herritarren ar- Dietako (behe ganbera) diputatu EBko seigarren potentzia da, eta bernuari auzitegia kontrolatzeko ko indarrak batu egin dira, iragan tean, batez ere familia bakoitzak soila eta PiSeko presidentea dena, esportazioek bizimodu duina iza- ahalmena eman diolakoan; erre- maiatzeko Europako bozetan jasotzen duen soldatak: hilean 125 baina praktikan Poloniako agin- teko modua eman diete herrita- formaren arabera, Goreneko 72 egin bezala, eta bi bloke nagusitan euro ume bakoitzeko —haiek 18 tari garrantzitsuena dena; hark rrei, argudiatu duenez. epaileetatik 27k erretiroa hartu antolatu dira: zentro-eskuineko urte betetzen dituzten arte—. Al- agintzen du, Mateusz Morawiecki PiSek datu ekonomikoetan ja- beharko dute espero aurretik. Koalizio Hiritarrean (KO) eta ez- derdiak bide beretik jarraitzeko lehen ministroaren eta Andrzej rri du arreta herritarrak konben- Brusela oposizioaren iritzi be- kerreko Lewican, horiek 2015ean asmoa du datorren agintaldian, Duda presidentearen gainetik. tzitzeko, baina oposizioko alder- rekoa da, eta, erantzun gisa, Eu- galduriko diputatuak berresku- eta horregatik proposatu du gu- Hauteskunde kanpainan, diek gobernabidea izan dute hiz- ropako Batzordeak Lisboako Itu- ratzeko helburuarekin. txiengo soldata progresiboki igo- Kaczynskik egonkortasunaren pide, uste baitute gobernua geroz neko 7. artikulua indarrean jarri Pisu gutxiago duen Poloniar tzea 2023ra arte: egungo 520 eu- argudioa erabili du 2015eko boto- eta autoritarioagoa bilakatzen ari zuen duela bi urte, justizia erre- Koalizio (PSL) liberalarekin roetatik 925 eurora. Erabaki ho- ei eusteko: langabezia tasa %5en dela. Auzitegi Gorenaren errefor- formak egitean EBk ezarritako gehiengora iristen badira, hiru in- rien eta beste hainbaten atzean inguruan dago, Polonia ekono- ma litzateke adibide bat: uste dute balioei ez jarraitzeagatik —proze- darrek jakinarazi dute ados jarri- dago Jaroslaw Kaczynski, teorian mikoki hazi besterik ez da egiten, botere banaketa urratu duela, go- sua osatuko balitz, Poloniak boto ko direla PiS boteretik botatzeko. BERRIA 14 Orrialde babestua Larunbata, 2019ko urriaren 12a

Usurbilgo Lanbide Eskolan langabeentzako prestakuntza ikastaroetan erabiltzen diren abiadura handiko eta bost ardatzeko makina mekanizatua eta Industria 4.0 gunea. USURBILGO LANBIDE ESKOLA

Usurbilgo Lanbide Eskola beharko dira, lantalde egonkorra eta ondo prestatua dagoena ezin bestekoa baita enpresa batentzat aurrera egiteko. LANERAKO PRESTAKUNTZA Gaur egun, enpresek kontrata- zioak egiteko garaian zailtasunak izaten dituzte langile gaituak eta USURBILGO LANBIDE ESKOLAN prestakuntza maila egokia dutenak aurkitzeko. Usurbilgo Lanbi- Usurbilgo Lanbide Eskolak lanik ez duten pertsonentzako ikastaroak ematen ditu, eta, horiei esker, de Eskolak gabezia horiei aurre gero eta hobeto prestatuta dauden eta kualiﬁkazio hobea duten langileak aritzen dira enpresetan. egiteko lanean dihardu etengabe, eta, urtetik urtera, langileen eta enpresen beharrak asetzeko plan bereziak eta eguneratuak emateko prest dagoela argi erakusten du. Nabarmena da Usurbilgo Lan- surbilgo Usurbilgo Lanbide Eskolan bide Eskola emakumea indus- L a n b i d e erabateko konfiantza dute lanbi- triaren alorrera gerturarazteko E s k o l a k de bat lortzeko prestakuntza egiten duen ahalegin handia, langabe- ikastaroak egitera etortzen zaiz- egonkortasuna eta lan baldintza zian dau- kion pertsonekin, eta baita egu- hobeak eskaintzen dituen sekto- den per- neroko lanean laguntza ematen rea baita industria. t s o n e n dieten inguruko enpresekin ere. Usurbilgo Lanbide Eskolaren Ulaneratze prozesuan duen kon- Horrela, Usurbilgo Lanbide Esko- webgunean (www.lhusurbil. promisoa azpimarragarria da. la eragile horien guztien bilgune eus) ikus daiteke langabeentzako Horrela, bikaina da ematen duen bilakatu da. prestakuntza ikastaroen eskain- lanerako prestakuntza, etengabe 2018-2019ko ikasturtean guzti- tza osoa. hobetzen ari da, eta hori lantokie- ra 2.300 ordu inguruko presta- Azkenik, lan bila ari diren eta tan nabaritzen dute. Izan ere, kuntza eman da Usurbilgo Lanbi- lanean ari diren pertsonentzako Usurbilgo Lanbide Eskolak langabe- de Eskolako ikastaroetan, eta 280 urtero izaten duen ikastaro es- zian dauden pertsonentzako dituen pertsonak baino gehiagok parte kaintza zabalaz gain, aipagarria ikastaroei esker, gero eta hobeto 3D inprimagailua, bi irudi batera egiten dituena. USURBILGO LANBIDE ESKOLA hartu dute. da Usurbilgo Lanbide Eskolak prestatuta dauden eta kualiﬁkazio bost familia profesional hauetako hobea duten langileak aritzen dira neko hori askoz handiagoa da. Teknologia berriek zuzenduta- LANPOSTU BERRIAK goi mailako eta erdi mailako hezi- enpresetan. Prestakuntza maila Esaterako, 2018an, Igogailuen ko mundu aldakor honetan, lan Adegi Gipuzkoako Enpresarien keta zikloak ematen dituela: Ad- funtsezkoa baita lanerako ateak Mantentze eta Instalazio ikasta- merkatura sartzeko orduan ezin- Elkartearen ustez, enpresen ministrazioa, Elektrizitate-Elek- irekitzeko orduan. roa eman zuten, eta han arituta- bestekoa da prestakuntza maila %92k hurrengo urteetarako bere tronika, Energia eta Ura, Fabrika- Lanbideren arabera (Lanerako koen %100ek lortu zuen lan mer- ona izatea. Ondorioz, Usurbilgo lan maila hobetzea espero dute. zio Mekanikoa, eta Instalazioak Euskal Zerbitzua), langabezian katuan kokatzea. Lanbide Eskolan adi daude gizar- Horrela, 2019an Gipuzkoako en- eta Mantentzea. dauden pertsonentzako ikastaro- Era berean, Fundizioa eta Txir- tean eta lan eremuan gertatzen presek 5.500 lanpostu berri sortu etan parte hartzen dutenen %44 bil Harroketa bidezko Mekaniza- diren aldaketen berri jakiteko eta, beharko dituztela aurrikusten Informazio gehiago sei hilabeteren buruan lan mer- zioa ikastaroetan ere antzeko da- hori guztia kontuan izanik, treba- dute. Zerbitzuak, industria eta @ bildu nahi izanez gero, katura ateratzeko prest daude. tuak lortu dira lan merkatuan kuntza ikastaroak hobetzen ja- eraikuntza sektoreetan, gehien- bisitatu webgune hau: www.lhusurbil.eus Usurbilgo Lanbide Eskolan ehu- sartzeari dagokionez. rraitzeko. bat. Beraz, langile kualifikatuak BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Iritzia 15 Pintadek

intadek esan ohi dute duela urtebete inguru goizean goiz kalera paperek isiltzen dute- irten eta konturatu nintzenean gure herri- na», entzun berri dut ko emakume gazte batzuek ez zutela gau Gorka Urbizuren ahots hartan lo askorik egin. Herriko erdigune P sarkorrean. Aspaldi osoa sinbolo eta esaldi feministaz bete zu- aditu gabeko kantua ten. Nesketako batzuk harrapatu eta iden- aleatorioki agertu da erreprodukzio-ze- tifikatu egin zituzten. Margoketa ia guztiak rrenda nahasian eta bat-batean dardaraka udaleko langileek ezabatu zituzten eguer- hasi dira autoaren kristal lohiak. Nik ere, dia iristerako. beste askoren artean, badaukat inguruko- Gau hartako artelanetatik batek baka- ei tarteka gorrotagarria suertatzen zaien rrik iraun du gure etxepeko horman. Bo- mania bat; ia inoiz ez robil more bat da eta nabarmena da buka- BI TARTE naiz gai izaten abesti tu gabe dagoela. Gurutze forman gaineza- Ane Labaka bat osorik, hasi eta rritako azpiko bi marrak falta zaizkio bo- Mayoz buka, entzuteko. rroka feministaren ikurra osorik irudika- Oraingoan, ordea, ez tzeko. Zurikeria morea darion mundu eta Malen dut gezidun botoia honen metafora ezin ederragoa dela irudi- Amenabar sakatu eta hurrengo- tu zitzaidan ikusi nuen lehen aldi hartan. Larrañaga ra jauzi egiteko tenta- Mundu honetan bertan emakumeak TXAKUR GORRIA ziorik sentitu. erre egiten zituzten herriko plazetan duela Ez aurrera ez atzera ez horrenbeste, kalean zehar paseatzera gelditu naiz; standby egoeran. Zuzeneko- behartzen zituzten ilea larru-arras moztu ren batera bertaratzean gertatu izan zait ostean edo gorputzaren kontrola galtzeko lehenago horrelako zerbait, baita aldiro helburuarekin errizino olioa eman ondo- garestiagoa den obraz betetako autobide- ren, herri guztiaren aurrera ateratzen ziko joan-etorri monotonoren batean ere. tuzten gainean libratu zitezen. Umiliatu Kantu bat bukatu eta segundo gutxira hasi egiten zituzten publikoki. ohi da hurrengoa normalki, entzuten ari Gaur egun, mundu honetan bertan, une denari aurrekoak iradokitakoa disekzio- oro gogoratzen zaie espazio publikoa oku- natu eta digeritzeko tarterik utzi gabe. Noi- patzeko adoretzen diren emakumeei azka- zean behin, melodia berria hasi bitarteko rregiak, txolinegiak, politegiak, itsusie- hutsune horren falta sumatu dudalako pa- giak, gatzgabeegiak, lotsagabeegiak, ausa izan zait disko nahiz kontzertu baten sartegiak, apurtzaileegiak... direla. Edo, amaierako piezara heldu eta ni hasiera-ha- besterik gabe, publikoegiak direla. sierako beste hartan geratu naizela ohar- Espazio publikoan jazarri zaizkie haue- tzea. Esaldi batean harrapatuta, ahapaldi tako batzuei duela ez horrenbeste. Zutabe batean preso. Eta ez dut uste niri bakarrik hau idatzi bitartean gogoan daukat nola gertatzen zaidanik. eraso zioten emakumezko bertsolari bati Ez aurrera ez atzera. «Pintadek esan ohi iluntzean kantura joan behar zuen herrian dute paperek isiltzen dutena». Eta pinta- bere aurkako pankarta mespretxatzaileak dek kontatu dezakete maiz orri zurietatik zintzilikatuta. Zutabe hau idaztera eraman kanpo geratu den gure herriaren historia. nau duela egun batzuk nire eskuetara hel- Lagin moduan balia genitzake ezusteko- du zen argazkiak. Ekintzaile feminista bati ren bat tarteko bukatu gabe utzitako mar- bere izen-abizenak agertzen diren pintada goketak, azken hizkiak falta zaizkienak, bat egin diote pertsiana itxi batean, bere ortografia eta gramatika arauak errespeta- auzoan bertan, lantokitik gertu. tzen ez dituztenak nahiz aurretik idatzita Ezinbestean, enpatia handia sentitzen zegoenaren gainean beste kolore batez zi- dut mehatxu hauek jaso dituzten emaku- rriborratutakoak. meekiko. Beldurgarria izango da norbait Uda amaieran, lagun batekin gaueko bere etxean zure aurkako ekintza hori di- paseoan nenbilela, argi keinukariak piztu- seinatzen imajinatzea; espraia erosten, zer ta zeuzkan auto baten aurretik igaro ginen. idatzi pentsatzen... Beldurgarria. Harritu egin ninduen aurreraxeago gazte Ez da zaila ulertzea zertaz ari garen sor- bat disimuluan geldirik eta erdi zelatan gin-ehizak badi- ikusteak. Pasaeran esprai potoen soinua rauela diogu- entzundakoan ulertu genuen zer zen gazte nean. Orain hark eta bere kideek esku artean zerabilte- beste modu na. Uste dut irribarre egin nuela neure bai- batean gogora- tarako. razten digute zein den da- Gaztea(goa) nintzenean gu nola ibiltzen gokigun lekua, baina kontrol mekanismoa ginen gogoratu nuela kontatu nezakeen ro-rolen araberakoa zen zereginen bana- Edo, kasualitatez, halako arduraren bat lehengo berbera da: beldurra. jarraian. Nola janzten genuen jertse beltz keta eta imajinatze hutsarekin eskuak egokituz gero, gaixo jarri ohi ginen aste- Ez da zaila ulertzea zertaz ari garen bel- diskretuenaren kaputxa eta nola estaltzen izerdiz blaitzen zitzaizkigunak hormetan gun buruzurietan goizaldean egindako hi- durra bandoz aldatuko dugula diogunean. genuen aurpegia gauaren ilunean barne- nahiz karteletan jarri zitezkeen esaldi ori- tzorduen aurretik. Bitartean, elkartasun keinuek isilduko ratzean. Baina gure asanbladan ere gene- ginalak pentsatzera mugatzen ginen sarri. Horrexegatik poztu nintzen horrenbeste dute pintadek esaten dutena. 16 Harian BERRIA Bigarrena Larunbata, 2019ko urriaren 12a Iritzia

z nuen gogoan Nobel sariaren kiniela ostegunean banatzekoa zela eta sare E sozialen leihora birjin iritsi nintzen, inork lehenago ezer jakinarazi gabe, akaso sarituen izenak ahoskatzeko zailtasuna Apustuen generoaz lagun. Sartu naizenean ere ez da notizia begie- taratu zaidana, Trending Topic sailean Mura- kami izena (zerrendan bigarren) nabarmendua baizik. Orduan ohartu naiz. Egun horretan ziren banatzekoak. Segundo bakar batez buruan erabili dut idazle japoniarrak Haizea Barcenilla an dabiltzan gizonek eta emakumez- zioa garatu zuen talde batean eginda- Nobel saria irabazi izana- EHUko irakaslea koek. Jolas desberdinak aukeratzen ko ikerketak erakutsi zuen zaletasu- JIRA ren aukera. Berehala utzi dituzte, adikziora abiadura desberdi- na bizitzako gertakizun estresaga- Angel Erro dut bazter. Trending nean pasatzen dira eta gizonezkoen rrien ostean larritu zela; horien Topikoen zerrendan artean, joko desberdinen adikzioa artean senide edo lagun baten herio- bezala, baita bi Nobel sari banatu diren aldian az, klaseak ematen ditudan konbinatzen da maiz. Baina ikerke- tza, ezkontza eta dibortzioa aipatu ere, bigarren gelditu da. Betiko bigarren. Hala fakultateko kafetegia pare tek naturaltzat jotzen dute sexuen zituzten. Hau da, emakumezkoen ebatzi dute dagoeneko txantxa bihurtu duten bat hilabetez itxita egon arteko bereizketa hori, generoak erai- adikzioa patologiari lotuta joan ohi irakurleek eta ez irakurleek. Sare sozialetako zen. Denbora horretan, kuntza sozial gisa erantzun desberdi- da, eta gizonezkoen kasuan, berriz, aipamen gehienak umoretsuak ziren. Esatera- I ikasleak gosaltzera hurbil- netan zein eragin duen galdetu gabe. bizitzak ekartzen dituen egoera emo- ko, batek argitu du aurten austriar Murakami tzen diren taberna batean Faktore horren falta bereziki deiga- zional konplexuei aurre egiteko zail- eta poloniar Murakami izan direla irabazleak. hartu nuen kafea, klasera sartu rria da gaitzak gehien erasaten dien tasunekin lotzen da. Tribunal estrainio batek erabaki du urtero aurretik. Kirol apustuak egiteko gizonen kasuan. Deigarria, baina ez Gizonek zailtasun handiagoa ei zigortu behar zaiola jendearen zirtoen jomuga makina bat dago bertan. Azkar jabetu sorpresa: uste ohi da emakumeak dute emozioak kudeatzeko, baina izanik. Dagoeneko ez dut ezagutzen dena dela- nintzen egunero, astean zehar eta garela generoa ikasi eta performatzen berriz ere, zerikusia al du horrek ko urtean benetako aukerak izan ditzakeela ordu goiztiar horietan, ikasleak, dugun bakarrak, gizonak «norma- ugalketa organoekin? Ez al datozkigu uste duenik Murakamik. Ez dut uste gutxi ira- hemezortzi eta hogei eta gutxi urte lak» eta «neutroak» diren bitartean. burura «mutilek ez dute negarrik kurtzen dutenen faboritoa ere badenik. Behar- bitartekoak, makinara hurbiltzen Ordea, gizonek ere genero agindu oso egiten» edo «neska dirudizu, guztia- bada aurten animatuko naiz haren zerbait ira- zirela eta apustuak egiten zituztela. indartsuen bitartez eraikitzen dute gatik kexaka» moduko esaldiak eta kurtzera, Suediatik benetan saritu dezaten Gehienetan bi edo hiruko taldeetan euren identitatea. Maskulinitatearen euren inguruan eraikitzen dena? baino lehen. zihoazen, noizean behin banaka. forma hartzen dute aginduok, eta Gizonezkoei ez bazaizkie ematen Guzti-guztiak gizonezkoak ziren. nago horiek aztertuta ludopatiaren arazo emozionalei aurre egiteko tres- Gaiaren inguruko notiziei errepa- ezaugarri batzuk hobeto ulertuko nak, hauen aurrean bestelako kon- ratzen hasi nintzen, eta adikzioa asko genituzkeela. ponbideak edo ihesbideak bilatuko Identitatea zabaltzen ari dela irakurri nuen, adin Adibidez, informeek diote gizonez- dituzte. gutxikoen artean ere, eta apustu-etxe ko askok arazo psikologikoei ihes egi- Bestetik, prentsako artikulu batean ugari irekitzen ari direla, askotan teko baliatzen dutela apustua. Adik- oso termino aproposa erabiltzen ekula ez zidan egun onbat edo agur errenta baxuko auzoetan zein institu- zuten: putoamismoa. Puto amoaren bat eskaini. Dena esaten zuen gaztela- tuen inguruetan. Ludopatia arazo eredu ezagunena futbolean arrakasta S niaz. Brometan ere ez zuen euskaraz- larria bilakatzen ari da, baina horren izan eta diruz, luxuz eta emakume ko hitzik esaten: kortesiazko espresio- kontra egiteko proposamenen artean ederrez inguratutako gizonezko hete- rik ere ez. Behin aurpegira bota nion bere jarre- ez dut oraingoz inolako genero haus- rosexualaren irudia da. Baina ba al ra, eta sutan jarri zen. Berdin zitzaidan, ze narketarik ikusi. dago irudi hori baino maskulinitatea- ordurako nahikoa su irentsita nengoen. Bat Aipatzen da, bai, «sexua arrisku ren irudikapen toxikoagorik? Bere- nazkatu egiten da gracias, buenos días eta faktore bat dela», baina berrien koia, harroa, ahultasuna sekula era- adiós-ak jaten. Ni ez azkeneko lerroetan, eta kontuari kusten ez duena, agresiboa, ausarta omen nintzen inor berari dagokion neurria eman gabe: ludo- eta arriskatua. Beti lehiatu eta irabaz- euskalduna den edo ez patia gainditzeko zentroetara jotzen ten duena. Ez da harritzekoa apus- esateko: bera vascoa duten %85etik %95era gizonezkoak tuen publizitatea egiteko halako per- omen da. Ez daukat du- dira. Beraz, gizonei eragiten dien tsonaiak hautatzea, halako gizonek, darik, esan nion, «horixe gaitz bati buruz ari gara, nahiz eta benetako gizonek, ez baitute sekula BIRA zara zu,vascoa, baina denon arazo sozial gisa aurkeztu. Eta galtzen; eta ez galtzea da apustuen Onintza Enbeita euskalduna ez». Bere abi- noski halako adikzio batek bere ingu- erronka. Proiektatzen dutena, beraz, zen guztiak esan zizkidan rune osoari eragiten diola, baina ez da soilik ospe eta diru kontu bat: lehenengotik zortzigarrenera eta handik berriro modu berean eragiten dio ingurune gizon eredu zehatz bat da irudi horre- lehenengora (umetan musika notak esaten ge- osoari emakume bat azpiratua izate- tan igortzen dena, eta arrakastaren nituen legez). Nortasun Agirian ch-ak eta v-ak ak, eta hori «emakumeen arazoa» sinbolo bihurtzen da. baino ez ditu, hala ere. kontsideratzen da. Beharrezkoa da betaurreko moreen San Mamesera joaten dela gaineratu zidan; Hala ere, apustuen kontuan, inoiz begirada gizonezkoei ere zuzentzen igandero. Eta ni, neure burua euskalduntzat baino beharrezkoagoa da sexuaren hastea, eta maskulinitate toxikoekin duen «pureta» izanda, ez naizela gai bertoko eta generoaren arteko bereizketa egi- bestelako ondorio sozialak aztertzea. kirolariak animatzeko. Ezin dut errepikatu jarri tea: zakilarekin jaiotzeagatik dute Asko duzue gizonek irabazteko, eta nion aurpegia. Banekien alferrik ari nintzela, gizonek adikziorako erraztasun han- Maskulinitatearen are, zuen ardura ere bada bide horri baina ordurako ezin nion barruari eutsi. Bere diagoa? Edo gizon gisa sozializatuak genero ezaugarriak ekitea. Bada horretan lanean dabile- buruaren karikatura bat baino ez zela esan nion; izan direlako dute joera hori? Alegia, sakonean aztertu eta nik, baina argi dago ez dela nahikoa. 8 apellidos vascos-en figurante bat. Film hori non datza arazoa, sexuan edo masku- Ondo dago apustu-etxeen irekiera gustatzen ez zaion bakarra omen naiz, ez omen linitatean? lantzen ez ditugun eta publizitatea kontrolatzea, baina dut umorerik. Interneten «ludopatia» eta «gene- bitartean, lokaletan, nago maskulinitatearen genero ezau- Euskaraz eraikitzen ari garen mundua alda- roa» idatziz gero, ohi bezala, emaku- tabernetako makinetan garriak sakonean aztertu eta lantzen rrikatzen badugu, puretak gara; ordea, gutaz meen ludopatia kasuak aztertzen edo Interneten dela, ez ditugun bitartean, lokaletan, gaztelaniaz eraiki duten karikaturari barre egin dituzten ikerketa gutxi batzuk ager- tabernetako makinetan edo Interne- behar diogu. tzen zaizkigu. Guztiek zehazten dute gazteen apustuek gora ten dela, gazteen apustuek gora egi- oso profil desberdinak dituztela joko- egiten jarraituko dute ten jarraituko dutela. BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Harian 17 Iritzia

HIZPIDEAK Noumea ez dago Orinala Espainian karagarri ondo eman zigu- rena. Gu «ondo eta punto»-ren hartan. Ez zen platerekoan pen- ten». Edo ez. Baina ge- belaunaldikoak ginen, gutxi- tsatzen ari. Eta okerragoa: kame- I rraurreko urteetan edo ge- gehiago umetatik nahi genuena ra mihi, ez zuen menuaren kon- Martxelo Otamendi Egiguren rra sasoian jaiotako haiek eskura samar izaten ohituak, eta taketa egitearen plazeraz adinean aurrera joan eta noizean etxetik kanpora otordu gehiago —esajerazioaz, gezur txikiez, nahi gun aproposean iritsi da Kaledonia behin etxetik kanpora otorduren eginak, jan-edanei buruzko azal- dena azaldu eta komeni dena E Berrian bigarren independentzia bat egiten zutenean, bueltakoan penetan ez ginen luzatuko. gorde...— inoiz gozatuko. galdeketa datorren urteko udan xehe-mehe emango zizuten jan- Beste belaunaldi bat iritsi da Urak bere bidea egiten du eta egingo dutela jakinarazi digun albistea. Po- edandakoen berri. Zer jan zuten gerora. Kontatu beharrik ez ez urak bakarrik. Pentsatzekoa litika jakobinoaren erreferentzia nagusia sarreran, zer gero, ondoren zer dutenena. Jo eta ma geratu nin- zen. Ikusi dut argazki bat guraso- den Frantzian, deszentralizazioa martxan HITZ eta zer otorduburuko. Harritu tzen lagun kuadrilla bat afaltzera ek bidalia, bi urte eskaseko haur berandu bezain ahul jartzera oso berandu egiten ninduen hain xehe konta- joan eta zerbitu berri ziguten baten orinaleko lehen mokordo- iritsi den Frantzian, eremu kontinentala- ETZANAK Andoni Egaña tu behar horrek. Bi plazer biltzen platerekoari taldeko batek arena ere. Txalo, txalo! Originala ren barruan dauden errealitate nazionalei zituzten: jatearena eta kontatzea- argazkia atera zion lehen aldi zen. Orinala. ia dena ukatu dien Frantzian, posible da independentzia erreferendumak egitea. Ka- ledonia Berria urruti dagoelako izango da segur aski, baina egin egiten dira. Eta ez bat, hiru baizik; horrela dagoelako adostu- Rosa Imvrioti eta sei gehiago ta 1998ko Noumeako Akordioan, orduko Frantziako Gobernuaren eta uharteko in- makumeen «liderra» te erremediorik gabe Makronisose- antifaxistakoa izan zen nazien oku- dependentziazaleen artean. Urte haietako zela ebatzi zuten eta Ma- ra itzuliko zuten, damutu ez ziren pazioan eta horrek eramango zuen istilu larri eta bortitzen ondorioz onartu be- E kronisosen zokoratu au- beste emakumeekin. Imvriotiri esparruz esparru. Preso zaharrena har izan zuen Parisek autonomia handia- rretik Larisako kartzelara (Atenas 1898-1977) Rosa gorria esa- izaten zen beti. Trikeriko esparruan goa Kaledonia Berriarentzat, eta hiru gal- eramango zuten Rosa Imvrioti. La- ten zioten eta irakaslea izan zen, pe- lantalde bat osatuko zuen: beste 52 deketa egin ahal izateko eskubidea. risako egunak bere kaierean konta- dagogian aditua. 1920an Emaku- irakasle presorekin batera «eskola Egun egokian iritsi da berria, Katalunia- tu zituen. Kartzelara iritsitakoan meen Eskubideen Liga sortuko sekretu» bat egingo zuten. Irakur- ko independentzia prozesuko buruzagiei ofizialak esan zion: «Zu zara, ezta? zuen eta alfabetizazioaren, soldata tzen ez zekiten 600 emakume alfa- kartzela zigor ikaragarriak ezartzear direla. Ezagutzen zaitut, bukatu da zure- berdintasunaren eta boto eskubide- betatu zituzten kultur programa Gustura hartuko zuketen Noumeakoa be- tzat. Zu zara Grezia infektatzen aren alde militatu zuen. 1923an ha- baten bidez. Torturen ostean bizirik zalako itun bat hurrengo urteak kartzelan duena aspaldiko urteetatik. Gaurtik siko zen irakasleen formakuntza la- segitu zuen. Eta idatzi zuen emaku- igaroko dituzten buruzagi katalan erruga- aurrera, hiena zikina, zure mihia netan, 1926an Pangalos diktadore- meaz Bizantzioren garaian (1924), beek, Espainiako Gobernuak horretarako irentsaraziko dizugu. Ez dugu gu- ak postutik egotziko zuen arte Hegelen dialektikaz (1933) estetika- aukera eman balie. Ez da izango ez saiatze- pidarik izango. Geure gaztaroa «historiaren irakurketa marxista» ren irakaskuntzaz (1965). agatik, bata bestearen ondoren atzera bota suntsitu duzu. Makietan hiltzen di- egiteagatik. 1933an, Greziako lehe- Bere lan nabarmenetako bat izan baitzizkieten egindako proposamen guz- tugunak zure biktimak dira!». nengo emakume zuzendaria bihur- zen beste preso batzuei idaztea es- tiak; autonomia zabaltzeko eskaerarekin Urik eta janaririk gabe utziko zu- tuko zen. 1936an, berriro, beste dik- katzea, gero Victoria Theodorouri hasi zirenetik independentzia galdeketa ten hiru egunez, gero torturatuko, tadore batek egotziko zuen arte. pasatuko zizkioten kaier horiek. adostua proposatzen bukatu zuten arte. eta bere gorputza hamabi orduz so- LARREPETIT 1946an, Emakumeen Federazio Emakumeentzako esparruak libu- Urruti dago Noumea Espainiako estatu ketatik zintzilik utziko zuten. Baina Hedoi Etxarte Panhelenikoa elkarte feminista sor- rura pasatuko zituzten milaka ema- egituretatik. Imvrioti ez zen damutuko. Eta bes- tuko zuen. Nazio Askapen Fronte kumeren urte horiek.

Zuzendaria: Martxelo Otamendi Zuzendariordea: Iñaki Petxarroman Edizio arduraduna: Idurre Lazkano 559256220. Fax: (0033) 559254303. E-mail: [email protected] Ordezkaritzak: Araba: Bizenta Mogel, 6. Argitaratzailea: Euskal Editorea SM Publizitatea: Bidera publizitatea Lege gordailua: SS-0662/03 Posta kodea: 01008 Gasteiz. Telefonoa: 945-15 04 52. Erredakzioko faxa: 945-14 83 07. Posta elektronikoa: Batzorde parekidea: 0722 I 84059 Egoitza nagusia: Martin Ugalde kultur parkea. Gudarien Etorbidea, z/g. araba @berria.eus Bizkaia: Uribitarte kalea, 18, 3. C. Posta kodea: 48001 Bilbo. Telefonoa: 20140 Andoain Telefonoa: (0034) 943-30 40 30 Faxa: (0034) 943-30 09 43 Webgunea: www.berria.eus 94-435 26 00. Erredakzioko faxa: 94-423 49 75. Posta elektronikoa: [email protected] Lapurdi: Lisses, 3. Posta elektronikoa: [email protected] Publizitatea: [email protected] Harpidetza saila: (0034) 943 - 30 Posta kodea: 64100 Baiona. Telefonoa: 559-25 62 20. Faxa: 559-25 43 03. Posta elektronikoa:lapurdi 43 45 Date: 12/10/2019 Exemplaire: 5.065 Editeur: Euskal Editorea s.l. Directeur de publication: Martxelo @berria.eus. Nafarroa: Iratxeko Monasterioa, 45, 13. Posta kodea: 31011 Iruñea. Telefonoa: 948-36 66 22. berria Otamendi Comission paritaire: 0722 I 84059 Delegation Labourd: Lisses 3, 64100-Baiona. Tel.: (0033) Publizitatea: 948-36 66 23. Posta elektronikoa: [email protected]. BERRIA 18 Kirola Larunbata, 2019ko urriaren 12a

«Athleticen intentsitate berean lehiatu behar dugu irabazteko»

Nerea Eizagirre b Realeko jokalaria Aurreko sasoi batzuekin alderatuz Athleticengandik «gero eta hurbilago» daudela uste du Nerea Eizagirrek. Etxeko jokalariek talde txuri-urdinaren proiektuaren alde egin izanaren garrantzia nabarmendu du.

Ainara Arratibel Gascon eta oraingoan ere Gonzalo Arko- koek, gipuzkoarrek, ezberdin bizi behintzat, bi aste lehenago hasi Lehengo sasoian zure taldeki- nadaren taldearen erasoko jokoa- dugu. nintzen horretan pentsatzen. deetako batzuek zioten Anoe- Realaren zaleen kutunetako bat ren gakoetako bat izan daiteke. Hirugarrenez jokatuko duzue Orain, lasai egon naiz aste osoan. tan jokatutako derbia mugarri da Nerea Eizagirre (Tolosa, Gipuz- Gogotsu dago biharko. derbia Anoetan. Modu desber- Gure helburua asteburuero Ano- izan zela, zuengan gehiago sine- koa, 2000). Aurreko sasoian, gol Nola bizi izan duzue astea? dinean eragiten dizue orain? etan jokatzea bada, halako lehiak tsi eta ondoren Granadako ba- bat sartu zuen Anoetan jokatuta- Modu berezian, derbia ez baita Bai. Normaltzat hartzen hasi gara. normaltzat hartzen joan behar lentria lortzeko. Zertan da des- ko Athleticen aurkako derbian, partida arrunt bat. Batez ere etxe- Lehen aldiz jokatu genuenean, ni, dugu . berdina oraingo derbia? BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Kirola 19

Parekatze horretan zer zerikusi ondo erantzuten du. Adibide arko azken bost partidetan oso SAILKAPENAK izan du lehiatzeko hartu duzuen giena Mariasunen [Quiñones ate- ondo jokatu nuela. Golak sartu gaitasunak? Gonzalo Arkonada zainaren] lesioarekin izan dugu. nituen, gainera. Denboraldi ho- ESPAINIAKO LEHEN MAILA (E.) teknikariak behin eta berriz ai- Larritu ginen egoerarekin, baina netan erregulartasun handiagoa 5. JARDUNALDIA Gaur Ordua TB patzen zuen aurreko sasoian, Adrianak [Nanclaresek] 17 urte lortu nahi dut.Orain arte, ondo Levante-At. Madril 16:00 Gol urrats handia egin zenutela ho- izanik egin duen lana ikaragarria sentitu naiz, nahiz eta partida Deportivo-Rayo 18:00 Vamos rretan. da. Gazteak prest gaude taldearen guztietan ez dudan hasieratik jo- Bihar Ordua TB Handia. Puntu bat falta zitzaigun bizkarrezurra eta lema izateko. katu. Lehia handia dago taldean, S. Huelva-Bartzelona 11:30 arlo horretan, eta Gonzalo ailega- Chini [Pizarro], Sandra [Ramajo] eta oso zaila da asteburuero hasie- Logroño-Sevilla 12:00 tu zenetik asko aldatu da hori. eta halako beste jokalari batzuk rako hamaikakoan egotea. Baina Valentzia-Tacon 12:00 Partida guztiak azken unera arte joan zitzaizkigun, baina Mariasu- zenbat eta minutu gehiago joka- Madril-Granadilla 12:00 lehiatzea gustatzen zaio, emaitza nek, Nahikarik eta Itsasok [Uriar- tu, orduan eta hobeto. Espanyol-Betis 15:00 Vamos Reala-Athletic 16:00 edozein izanda ere. Norgehiagoka te] eskarmentu handia dute gaz- Harrobikoentzat eredu izanda, guztietan eskatzen digu intentsi- teak izan arren, eta naturaltasu- garrantzitsua izango da etxeko Pt. JIBGAK tate handiz aritzea, eta genituen nez hartu dituzte ardurak. jokalariek proiektuaren alde c 1. Bartzelona 10 431018 3 indarguneei hori gehitu zaio. Zuk ere taldean gero eta garran- egitea, ezta? c 2. Deportivo 10 431095 Aurkari guztientzat, kontuan tzi handiagoa duzula sentitzen Bai. Egia da urtero dituzula es- 3. At. Madril 9430176 hartzeko talde bat gara, eta antze- duzu? Ardura gehiago hartzeko kaintzak, eta nik jaso izan ditut, 4. Madril 9430155 Reala maten dugu gure aurkako lehiak eskatzen dizute? adibidez, Athleticera joateko es- 5. 8422052 6. Logroño 7421110 5 gehiago prestatzen dituztela. Entrenatzailearengandik hasita, kaintzak. Garai batean, harrobiko 7. Valentzia 7321072 Gaizki hasi izanak are arrisku- ardura puntu hori eskatzen dida- jokalari batzuek joateko erabakia 8. Levante 7421131 tsuago egiten ditu? te. Punta erdian jokatzen dut, eta hartu zuten: Maite Lizasok, Irene 9. Rayo 7421145 Bai. Gainera, derbi batean berdin postu hori oso garrantzitsua da. Paredesek... Baina, orain, hemen 10. Sevilla 3410346 dio zein postutan iristen den talde Erasoko jokoan baloia ia beti hor- hazten eta hobetzen segitzeko 11. Betis 3410347 bakoitza sailkapenean. Azken tik pasatzen da, eta nik parte har- aukera oso ona daukagu; gainera, 12. Athletic 3410336 denboraldietako derbirik parekatze handia izatea nahi izaten du. etxean. Ni, behintzat, oso gustura 13. S. Huelva 3410315 14. Tacon 34103616 tuena izango dela uste dut. Guk Klubaren aldetik ere etxekoei ga- nago, eta denbora luzez ikusten b 15. Granadilla 2402227 ondo hasi dugu sasoia, eta bide rrantzi handia ematen digute, dut neure burua hemen. Nahika- b 16. Espanyol 0400429 horretatik segitu nahi dugu he- rik hemen segitzea, adi- c Txapeldunen Ligara mendik aurrera ere. bidez, guretzat oso ga- b Bigarren Mailara Zeintzuk dira Athleticen indar- ‘‘ rrantzitsua da. Fitxake- guneak? tarik onena izan da, Talde oso borrokalaria da. Ez du Kontuan hartzeko talde bat taldearen ikurra baita. bazi behar dituzue». Ez bagenu baloi bakar bat ere galdutzat ema- gara orain, eta antzematen da Bost hilabeteren oste- halakorik izango, seinale txarra ten, eta intentsitate handiz joka- aurkariek gehiago prestatzen an, zer oroitzapen duzu litzateke. tzen ditu partidak. Gainera, ahal- dituztela gure aurkako lehiak» orain Granadako balen- Zer sentiarazten dizu ikusteak men handia dute goiko baloietan. triaz? zaleek zure izena dutela elasti- Haien intentsitate berarekin jo- «Lehengo sasoian zazpigarren Hazteko balio izan dit. koaren atzean? katu behar dugu, nor baino nor amaitu genuen liga, eta hobetu Final batek prestakuntza Harrotasuna, halako gauzak le- gehiago lehiatu. Hala eginez gero, egin nahi dugu. Beste final bat bat eskatzen du, eta hor- hen ez baitziren gertatzen. Ho- eta baloia dugunean gure jokoa jokatzea ere handia litzateke» tik asko ikasi nuen. Lan rrek esan nahi du gauzak ondo ezartzeko gai bagara, aukera han- «Hazteko eta hobetzeko asko egin genuen, eta egiten ari garela, eta erreferente dia izango dugu irabazteko. Izan aukera oso ona daukagu izugarri disfrutatu nuen. bihurtzen ari garela. Batzuetan, ere, baloia duenean, Athleticek hemen. Denbora luzez ikusten Baina gogoan dudan mo- sinestezina iruditzen zaigu, eta min handia egiten dizu; baina ez dut neure burua Realean» mentuetako bat da fina- lotsatu ere egiten gara zenbaite- duenean, gehiago kostatzen zaio. leko astean aitari galdetu tan. Baina gustua ematen du zale- Presio estua egin behar diegu ba- nahiz eta kanpotik datozenek ere niola: «Aita, sinesten duzu irabaz en gertutasuna izateak. ANDONI CANELLADA / FOKU loiaren irteeran. beren ekarpena egin. Ardurak dezakegula?». Erantzun zidan Etxekoek oinak lurrean izaten Athletic beti egon da gure gaine- Nahiari Garcia kili-kolo ibili da hartze horretan, eredu eta adibi- oso zail ikusten zuela, eta esan laguntzen dizute? Hori ere es- tik, baina azken denboraldietan aste osoan. Erasoko joko horre- de onena Mariasun eta Nahikari nion. «Nik sinisten dut; beraz, kertuko duzu, ezta? erakutsi dugu haiengandik gero tan nola eragin diezazueke hark dira. etxekoek ere hala egin behar du- Etxean laguntza handia daukat. eta hurbilago gaudela. Aurreko ez jokatzeak? Nola daramazu hori? zue». Berehala esan zidan berak Oso gertu ditut. Nik gauza txikie- denboraldiko derbiak, Espainia- Oraindik ez dakigu jokatuko Ondo. Nire laugarren denboral- ere sinesten zuela. Aste osoan na ere oso barrutik bizi dut, eta, ko Kopa irabazi izanak... indarra duen edo ez. Argi dago jokalari dia da taldean, eta haziz joan naiz, egin genuen lanarekin, oso ondo une horietan, baita txarretan ere, eman digu, eta balio izan digu are garrantzitsua dela guretzat. Baina bai pertsona moduan eta bai fut- geneukan landuta partida, eta hor ditut besarkada bat eman edo gehiago sinesteko talde on bat ga- hemezortzi jokalarik osatzen bolari moduan. Liga gero eta horrek konfiantza eta ziurtasuna babes hitz bat esateko. Beti baikor rela. Denboraldi -aurrean, Euskal dugu taldea, eta guztiak gaude gehiago ezagutuz noa, eta bai ze- eman zigun ondoren egin genue- izaten laguntzen didate, eta hori Herria kopako finalean, erakutsi prest jokatzeko. laian, bai zelaitik kanpo garrantzi na egiteko. Momentu bakoitza oso inportantea da niretzat. Izan genuen Athletici irabazteko gai Liga hain lehiatua eta parekatua handiagoa hartuz noa pixkanaka. disfrutatu nuen, emozioz eta ere, pozik nagoenean, zelaian ere garela. egonda, zein izan behar da Rea- Jada ez naiz hasierako umemo- umorez. Presioa kanporatzen la- antzematen dut. Beste Nerea bat Haiek ez dute ondo hasi denbo- laren helburua? koa, eta neure burua ziurrago eta guntzen dit umoreak. Oso txan- naiz. raldia. Gainera, aurrean, Erika Lehengo sasoikoa hobetzea. Zaz- sendoago ikusten dut. txazalea naiz. Zer jokalari miresten dituzu? Vazquez Lucia Garcia eta Yule- pigarren amaitu genuen, eta go- Aurreko denboraldi amaiera Zer diozu zuen inguruan dagoen Irene Paredes da nire erreferen- ma Corres faltako dituzte. Une rago geratu nahi dugu. Espainia- erabakigarria izan al zen zure- ikusminaz? tea. Denbora asko darama pun- aproposa da irabazteko? ko Kopan ere hor egon nahi dugu. tzat hazkunde horretan? Aurreko sasoia bikaina izan zen, tan. Mutiletan, berriz, Antoine Egia da ez dutela sasoia nahi beza- Handia izango zen beste final bat Zalantzarik gabe. Sasoia ez nuen eta klubaren eta zaleen aldetik Griezmann eta Mikel Aranburu. la hasi, baina talde ona dute, eta, jokatzea. Txapelketa guztietan ondo hasi. Europako Txapelketa- gehiago eskatzen digute. Gainera, Mikel lehengusua dut. Bazkari as- nahiz eta unerik onenean ez lehiakor izan nahi dugu. tik koadrizepsean min hartuta emakumeen futbola ere indar- ko egin izan ditugu, eta gomendio egon, gure kontra beti egiten di- Non dauka muga talde honek? itzuli nintzen, eta kosta egin zi- tzen ari da. Presio hori izatea, asko eman dizkit. Asko ikasi dut tuzte partida onak. Beraz, lehen Oraindik hobetzeko tarte handia tzaidan horri buelta ematea. Bai- dena den, ona da. Nik, behintzat, harengandik, batez ere zelaian unetik gure onena ematera irten dugu, eta hori da onena. Talde oso na, taldearen dinamikan sartu gustuko dut.Kaletik zoazenean zuen patxada. Griezmannekin, beharko dugu, garaipena lortze- gaztea daukagu, eta, esan bezala, nintzenean, sasoi onean sentitu ezagutu egiten zaituzte, eta beti berriz, izugarri disfrutatzen nuen ko. aukera duen edozein jokalarik nintzen, eta uste dut denboraldi- esaten dizute: «Hiru puntuak ira- Anoetan. BERRIA 20 Kirola Larunbata, 2019ko urriaren 12a

SAILKAPENA Washingtonek

J I G PA PK irabazi du WNBA, c 1. CSKA Mosku 220175 139 lehen aldiz c 2. Bartzelona 220161 127 SASKIBALOIA bWashington c 3. Villeurbanne 220161 141 Mysticsek historia egin zuen atzo c 4. Khimki 220168 159 WNBAn, lehen aldiz irabazi bai- c 5. Real Madril 220167 162 tzuen titulua. 89-78 hartu zuen c 6. Alba Berlin 211180 160 mendean Connecticut Sun fina- c Baskonia 7. 211146 137 leko bosgarren partidan. Emma c 8. Olympiakos 211152 145 Meesseman Washingtongo pibot 9. Izar Gorria 211150 143 flandriarra izendatu dute finale- 10. Panathinaikos 211165 161 ko jokalari onena. 11. Bayern Munich 211146 143 12. Anadolu Efes 211159 169 13. Zalgiris 101 58 70 Baionak 14. Armani Milan 101 64 78 Montpellier 15. Maccabi 202168 175 16. Fenerbahce 202 133 149 hartuko du gaur 17. Zenit 202 128 172 ERRUGBIA bBaionak bikain ekin 18. Valentzia 202 134 185 dio Top14ari, hirugarren postuan c Final-laurdenetara baita sailkapenean, sei jardunaldi jokatu ondoren. Gaur bolada on horri eutsi nahi dio Jean Dauge- kaina izan zuen. Ili Diop kantxa- rren Montpellierri irabazita ratu, Henry eta Vildozarekin bat (15:30). Baionarren aurkaria zor- eginarazi, eta tartea jaten hasi tzigarren postuan da sailkapene- zen. Defentsari esker izan zen, eta an, bost puntu gutxiagorekin. balentria txiki bat lortu zuen. Lau puntura gerturatu zen atsedenal- dian (43-39), eta batera hirugarren Ligako txapela laurdenaren hasieran (46-45). jokoan egongo da Diopek asko gozatu zuen minutu gaur, Urrestillan horietan: aspaldiko partez, ga- rrantzitsu sentitu zuen bere bu- AIZKORA bMikel Larrañaga, Ju- rua. len Alberdi Txikia IV.aeta Ruben Puntu batera gerturatu bai, Saralegi ariko dira gaur goizeko baina ez zen aurretik jarri, eta hamabietatik aurrera Urrestilla- Velimir Perasovic Baskoniako entrenatzailea, sututa, Moskuko atzoko partidan. SERGEI ILNITSKI / EFE Khimkik buelta eman zion lako (Gipuzkoa) Txikuri pilotale- rrialdiari. Schvedek ardura har- kuan, Aizkolarien Ligako finale- tzen jarraitu zuen. Kurtinaitisek an. Aitzol Atutxa eta Iker Vicente Zurezko eskumuturrak nahi duena egiteko eskubidea bidean geratu eta gero, Larrañaga eman dio antolatzaile garaiari. da txapela janzteko faboritoa. Zortzi hirukotatik bakarra sartu zuen, eta sei baloi galdu zituen, b Baskoniak garesti ordaindu du jaurtiketan izandako egun txarra baina, hala ere, 21 puntu sartu zi- Nikita Nagorni da Lau hiruko sartu ditu bakarrik, eta hamabost jaurtiketa libre huts egin tuen, eta, batez ere, zortzi asisten- munduko tzia eman zituen. Khimkik, izan txapeldun ere, blokeoaren eta jarraipenaren bidez odolustu zuen Baskonia. GIMNASTIKA b Nikita Nagorni Khimki 79 izan zirela, sasoi hasierako ajeak deratzi huts egin zituen hamabi errusiarrak irabazi zuen atzo Kirolbet Baskonia 76 eragindakoak. Horri, denboraldi saiakeratik. Hori asko oparitzea Blokeoa eta jarraipena urrea Stuttgarten (Alemania), Khimki. Shved (21), Bertans (2), Timma (18), honetan Khimkiren pista plaza da, are gehiago zure taldea hiruko Saskibaloi modernoan jokaldi Munduko Txapelketako bakar- Jerebko (2), Booker (14) —hasierako zaila izango den kontsolamendua marratik ere fin ez badabil: hogei- hori da sistema gehienen oina- kakoan. Gaur eta bihar aparatue- bostekoa—, Zaitsev (3), Desiatnikov, Monia, Gill (2) eta Evans (17). gehituko zion ziur aski. Gasteizko tik lau sartu zituen Baskoniak. Bi- rria, eta Khimkik mugaraino zu- tako finalak jokatuko dituzte. Si- Kirolbet Baskonia. Vildoza (10), Shields, taldeak, izan ere, puntuak sartze- koetan ere ez zen %50era iritsi, eta kutu zuen. Etxekoek sei alley- mone Bilesek 22 domina darama- Garino (2), Xengelia (18), Eric (9) —hasierako ko arazo asko izan zituen, kanpo- hiru hegalekoek zortzi puntu bai- oop eta saskiratze erraz asko lortu tza munduko txapelketetan, eta bostekoa—, Henry (16), Janning (6), Diop (2), Fall (9) eta Polonara (4). ko lerrotik batez ere, eta horren no ez zituzten sartu. zituzten. Perasovicek sututa bu- gertu du Vitali Xtxerbo (23). Markagailua. 27-17, 43-39 (ats.); 62-55 eta 79-76. ondorioz izan zuen Euroligako le- Matematika hotzaren azalpena katu zuen, haserrea irentsi ezinda. Epaileak. Pukl, Ryzhyk eta Balak. Garino Baskoniakoa kanporatu zuten faltengatik. hen porrota. Gabezia hori estal- da hori, eta, gero, errealitate gor- Jeremy Evansek, bitartean, NBA- Bestelakoak. 5.841 ikusle Mitixtxi Moskuko tzeko fitxatu zuten Nik Stauskas dina dago. 76 puntu sartuta Mos- ko birrintzeen lehiaketa zergatik Lombardiako pabiloian. udan, eta, atzo, nabaritu zuten es- kun irabazi nahi duenak, oso irabazi zuen erakutsi zuen. Bere Klasikoa jokatuko kumutur arin eta fidagarri baten ondo defendatu behar du, eta ho- soldatakoek ondo inbertituriko dute gaur Imanol Magro Eizmendi premia. Lesioa gaindituta, eskolta rretan ere boladaka jardun zuen. milioika errubloak dirudite. Hari hasia da entrenatzen, eta aurki Lehen laurdenean, Khimki ezin esker, zazpi puntu inguruko aldea TXIRRINDULARITZA bWorld Baskoniak egun txarra izan zuen itzultzea espero da. erosoago aritu zen (27-17), eta, or- ireki zuen Khimkik (62-55, Tourrean Lombardiako Klasikoa atzo Moskun. Agian arrazoi sin- Estatistikak gezur asko estal- durako, Timma Baskoniako joka- 30.min.), eta ondo kudeatu zuen izango da gaur, 243 kilometroko pleegia dirudi galduriko partida tzen ditu saskibaloian, baina lari ohiak hamabi puntu zerama- azken laurdenean. Baskonian lasterketa gogor-gogorra. Primoz bat azaltzeko, baina laburbiltzeko atzoko partidakoak argi erakus- tzan. Bigarren laurdena ere an- Xengeliak eta Henryk hartu zuten Roglic, Egan Bernal, Michael Wo- modu ona da. Hori pentsatuko eta ten ditu Baskoniaren lotsak. Has- tzera hasi zen, eta etxekoak ardura erasoan, baina gehienetan ods, Vincenzo Nibali, Julian Alap- desiratuko zuen Velimir Peraso- teko, hamabost jaurtiketa libre hamasei punturen aldea ere lortu buruz buruko jokaldiekin, eta ho- hilippe, Philippe Gilbert eta Ale- vicek ere. Alegia, ikusitako sinto- huts egin zituen: 33 bota, eta he- zuten (39-23, 16. min.). rrela zaila da puntuak sartzea ahal jandro Valverde dira hautagai ma txarrak egun bateko kontua mezortzi sartu zituen. Fallek be- Baskoniak, baina, erreakzio bi- fisiko handiko taldeen aurka... nagusiak. BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Kirola 21

Bera Berak erronka zaila du gaur, Errumanian, Brasoven aurka

Aurkari indartsua egokitu zaie donostiarrei EHF kopako bigarren kanporaketan b Alba Menendez min hartuta dago, eta ez da ariko

J. E.

Brasoven, Errumanian daude Su- per Amara Bera Berako kideak, han jokatuko baitu Donostiako Bidasoako kideak, atzo, Irunen, Lisboara autobusez abiatu aurretik. BIDASOA taldeak gaur EHF kopako bigarren kanporaketako joanekoa, Corona Brasoven kontra (16:00). Bera Berak denboraldi honetara- Ospakizuna biribiltzera ko bere buruari ezarritako helbu- ruetako bat da Europako lehiake- tan aurrerapausoa ematea, baina Bidasoak garaipen boladari eutsi nahi dio Txapeldunen Ligan, gaur harri koskorra topatu du bidean. Lisboan irabazita b Irundarrek 100. partida jokatuko dute Europan Harri koskorra, aurkari oso zaila baita Brasov. Hala izan behar du nahi eta nahi ez Errumaniako Liga Maitane Etxeberria. A. CANELLADA / FOKU Julen Etxeberria partidatan, eta lau punturen aldea tidatan. Erasoko jokoa da, hain indartsuan bigarren den taldeak, lortuko lukete hirugarren sailka- zuzen, Sportingen indargunea, nahiz eta oraindik ez duen jokatu Tati Garmendiak aritu zen, baina Ehun. Zenbaki biribila da, esanahi tuarekiko. Hala, multzoko lehen inork baino gol gehiago sartu bai- bi talde onenen aurka, Ramnicu kirol zuzendari da orain. handikoa ospakizunetan. Eta ha- biak kanporaketarako sailkatuko titu ligaxkan, 29 partidako. Aldiz, Valcea eta Bukarest —bi talde ho- Laslo eta Buceschi erdikoak; lakoa, esanahi handikoa da gaur direla kontuan hartuta, egoera defentsa du ahulune, 27 gol pasa- riek dira Errumaniaren ordezka- Tirca eta Bucur albokoak; Ciuciu- Bidasoak beteko duen ospakizu- oso onean jarriko lirateke. Hala txo jaso baititu lehiako. riak Txapeldunen Ligan—. lete eta Bazaliu piboteak; Neagu na, Irungo (Gipuzkoa) taldeak ere, oraindik sei partida jokatu be- «Oso jokalari indartsuak ditu Brasov aspaldiko ezaguna da eta Pavicevic hegalekoak; eta Po- 100. partida jokatuko baitu Euro- harko lituzkete. Sportingek, gihartsuak eta oldar- Bera Berarentzat. Duela 11 urte jo- pescu, Hosu eta Timoxenkova pako lehiaketetan. 1987an jokatu Bidasoa da multzoko lider, sei kor jokatzeko aproposak. Cuen- katu zuten bi taldeen elkarren atezainak. Horiek dira Brasoveko zuen lehena, Gagnyn (Frantzia), punturekin, Savehofekin berdin- caren antzeko taldea da, baita de- kontra Europako Errekopako fi- jokalari aipagarrienak. Europako Kopan, eta 32 urte gero- duta. Hain zuzen, Suediako talde- fentsan ere. Beraz, ligako partida nalerdietan. Joanekoan, Donos- Horiei guztiei egin beharko die- ago jokatuko du 100.a, Lisboan, aren aurka galdu du Sportingek li- prestatuz hau ere landu dugu. tian, 28-27 irabazi zuen Bera Be- te aurre Imanol Alvarezek entre- hori ere Europako kluben arteko gaxkako lehia bakarra. Azken jar- Lehia zaila da, baina konfiantzaz rak, baina itzulikoan, Brasoven, natutakoek. Horretarako, baina, lehiaketa nagusian. 99 partida jo- dunaldian izan zen, Suedian: 29- gaude. Borrokatzera goaz. Sailka- 39-30 gailendu ziren errumania- hutsune garrantzitsua izango du- katu ditu tarte horretan, hamahi- 24. Aurretik, ordea, portugalda- tu nahi dugu», esan zuen atzo rrak, eta finaletik kanpo utzi zu- te, Alba Menendezek min hartu ru denboralditan banatuta. Esta- rrek irabazi egin zieten Eurofarm Cuetarak. Bidasoan ez dira ariko ten Euskal Herriko taldea. Inoiz ez baitzuen ezker hatz erakuslean, tistika oso onak lortu ditu, 64 nor- Rabotniki (29-30) eta Tatran Pre- Paco Barthe, Sergio de la Salud eta da horren urruti iritsi Bera Bera Porriñoren aurka, eta ez du gaur sovi (32-24). Horrek agerian uzten Kauldi Odriozola, min hartuta Europako lehiaketa batean. Inor jokatuko. Emaitza ona lortu eta du arerio indartsua dela. Multzoa- baitaude. Iñaki Cavero Lisboan ez da geratzen bi taldeetan orduko etxean jokatuko duten itzulikora- ‘‘ ren zozketa egin zenean, adibidez, da, baina ikusteko dago jokatzeko kanporaketa jokatu zutenetatik. ko aukerei eustea da helburua. Jacobo Cuetara Bidasoako entre- moduan egongo den edo ez. Norgehiagoka zaila da, natzaileak esan zuen beste bost baina konfiantzaz taldeak baino «koska bat gora- gaude. Borrokatzera go» dagoela. SAILKAPENA Zuazok eta Anaitasunak goaz. Sailkatu egin nahi dugu» Ruesga, Nikcevic, Ghionea... TXAPELDUNEN LIGA irabazi egin nahi dute, Talde erdia du kanpokoa: bedera- C MULTZOKO 4. JARDUNALDIA Jacobo Cuetara Gaur Ordua Bidasoako entrenatzailea tzi atzerritar ditu. Carlos Ruesga Tatran Presov-Savehof 18:00 gora egiten hasteko erdiko espainiarra, Ivan Nikcevic Sporting-Bidasoa 19:30 (ETB4) gehiagoka irabazi baititu, hamar ezker hegaleko serbiarra —Por- Bihar Ordua berdindu eta 25 galdu. Bi txapel tland San Antonion aritu ziren Eurofarm Rabotnik-Cocks 17:00 J. E. can (Espainia) jokatuko du, etxe- eskuratu ditu: Europako Kopa biak—, Valentin Marian Ghionea ko taldearen aurka, 19:30ean. 1995ean, eta Errekopa 1997an. eskuin hegaleko errumaniarra, Pt. JIBGAK Zubileta Evolution Zuazok eta Biek ala biek ez diote ondo ekin c Ospakizuna biribila izatea nahi Edmison Araujo ezker alboko 1. Bidasoa 6330085 67 Helvetia Anaitasunak gaur joka- sasoiari: Zuazok galdu egin ditu c dute irundarrek, eta horretarako, portugaldarra eta Frankis Carlos 2. Savehof 6330084 73 tuko dituzte Espainiako ligako hiru partidak, eta Anaitasunak hi- 3. Sporting 4320186 82 ez dago ezer hoberik garaipena es- Marzo pibote kubatarra nabar- partidak. Barakaldoko (Bizkaia) ru puntu besterik ez ditu batu bost 4. Eurofarm 2310273 91 kuratzea baino. Irundarren ka- mentzen dira, besteak beste. Ho- 5. Tatran Presov 0300378 81 taldea etxean ariko da, Lasesa- jardunalditan. Gaurko partidara- suan, gainera, laugarrena litzate- riek guztiek lauzpabost gol sartu 6. Cocks 0300374 86 rren, Aula Valladoliden aurka ko helburua, beraz, argia da: ira- ke ligaxkan, beste horrenbeste dituzte ligaxkako lehen hiru par- c Kanporaketara (19:00). Iruñekoak, berriz, Hues- bazi eta gorako bidea hasi. BERRIA 22 Kultura Larunbata, 2019ko urriaren 12a

Ane Eslava Iruñea ak Palestinako Orkestra eta Pa- lestinako Orkestra Gaztea sortu Nai hitzak flauta esan nahi du zituen, 2010ean bata eta 2014an arabieraz. Nai Barghutiren (Jeru- bestea. Horiekin Europara joaten salem, 1996) izenak zentzu bere- gara, eta beste musikari palesti- zia du harentzat, zazpi urterekin nar batzuekin elkartzen gara, el- musika tresna hori ikasten hasi karrekin jotzeko. Batzuetan, eza- eta hamasei urte geroago musika gutzen ditugu Palestinan inoiz arabiarraren izar bat bihurtu bai- egon ez direnak, eta haientzat oso ta. 2011n hasi zen kontzertuak garrantzitsua da gurekin egotea ematen, eta, geroztik, hainbat he- eta jotzea: beren lurra arnasten rrialdetan izan da Palestinako Or- dute. kestra Gaztearekin. Egun, Jazz Hezkuntzan, zer garrantzi dute Performance gradua ikasten ari musikak eta kulturak? da, Herbehereetan. Bidean, hale- Gerra batean bizi zarenean, auke- re, «oztopo askorekin» egin du rak hain urriak direnean, lehen- topo: «Palestinan ez dago auke- tasunak aldatu egiten dira. Hau- rarik norbere burua garatzeko». rrak elikatzeko nahikoa dirurik Iruñean emango du kontzertua ez duen norbaitek ez du pentsa- gaur, Palestina habibti zikloaren tzen musikan, artean, kulturan... barruan, 20:00etan, Baluarten. Baina, hala ere, hor egon da gara- Nola hasi zinen musikan? pen txiki bat, eta, orain, adibidez, Haurra nintzela, nire gurasoek al- udan musika jaialdiak ditugu, bisteak ikusten zituztenean, ez ni- jendea gero eta gehiago joaten da tuen gauzak ongi ulertzen, baina musika entzutera, eta ezagutzen ikusten nuen nire inguruko hau- eta onartzen ari dira munduko rrak oso baldintza txarretan bizi beste musika batzuk. zirela. Horrek gauzak adierazteko Kulturan, emakumeek zer egoe- beharra sortzen zidan, eta musi- IDOIA ZABALETA / FOKU ra dute Palestinan? karen bidez egin nahi nuen hori. Ez da erraza; borroka etengabean Zer eragin izan zuen zure fami- gaude. Arau sozialen aurka joan liak erabaki horretan? «Europan elkartzen behar dugu, batzuek ez dutelako Izugarria. Nire gurasoek musika onartzen emakumeok gugandik maite zuten, eta ahizpa nagusiak espero den horri ezetz esatea eta, biolina jotzen zuen. Berak beti gara Palestinako adibidez, sukaldean sartuta ego- esaten zidan musika jo behar teari uko egitea. Hala ere, uste dut nuela, eta horrela erabaki nuen. hori antzekoa dela mundu osoan. Edward Said kontserbatorioan musikariak, jotzeko» Zer funtzio izan du musikak Pa- ikasi zenuen. Nolakoa izan zen lestinaren erresistentzian? garai hura? Artea, historian, erresistentziara- Oso esperientzia ona izan zen. 7 ko eta salaketarako tresna oso bo- urterekin hasi nintzen. Orduan Nai Barghuti b Abeslaria eta flauta jotzailea teretsua izan da, baita Palestinan Palestinan zeuden kontserbato- ere. Mundu guztiak dauzka musi- rio bakanetako bat zen, eta oso ka eta kultura, eta mundu guztiak pertsona gutxi sartzen ziren hain Herri okupatu batean bizitzearen trabei aurre eginez, arabiar musikan sentitzen ditu horiek sortzen di- gazte. Pertsonalki zein musikalki erreferentziazkoa izatea lortu du Nai Barghuti palestinarrak. Azkar, tuzten sentimenduak. Musika garatzeko toki bat izan zen. gainera, 24 urte baititu. Musika tradizionala beste estiloekin nahasten du. entzunez ezagutu daiteke heda- Horren ondoren, nolakoa izan bideek ezkutatzen dutena: Pales- da zure ibilbidea? tina aipatzean, gerraz hitz egiten Adin horrekin, flauta ikasten hasi baino askoz gehiago dakiela mu- han, gauza oinarrizkoenak debe- tan sentitzen dut oraindik ere bada; miseriaz, oztopoez. Baina guk nintzen, eta, ondoren, nire ama sikaz, nire heziketa oso txikia izan katuta daudelako palestinarron- duela: jendeak, triste edo pozik musika daukagu, eta maitasuna, hasi zitzaidan kantua irakasten. baitzen. Eta horri batzen zaio tzat; adibidez, toki batetik bestera dagoenean, kantu folklorikoak talentua, itxaropena. Garrantzi- Asko erakutsi zidan, eta ikusi emakume izatea; edonora noala, mugitzea. Jerusalemen jaio nin- abesten ditu. Abesti asko ditugu, tsua da hori ere erakustea. nuen abestea maite nuela. Ha- borroka egin behar dut emakume tzen, eta handik Ramallahra au- une ezberdinetarako: ezkontza Nazioartean izan zara abesten. mahiru urterekin hasi nintzen izanda talde baten buru izateko toz hogei minutu daude, baina bi abesti asko daude, adibidez, oso Zer esanahi du horrek zuretzat? agertoki handietan abesten, eta eta neure buruarekin seguru ego- ordu behar ditut, kontrolguneak alaiak; herrialdea uztearen ingu- Hori asko da niretzat. Maite duda- oso esperientzia positiboa izan teko. Lan handia egin behar izan gurutzatu behar ditudalako. Sol- rukoak ere badaude, oso tristeak. na eta gaztetatik nahi nuena egi- zen, eskola batean eta agertoki dut hori lortzeko. daduak egoten dira, askotan ni Jendeak musika erabiltzen du ten ari naiz; honetan lan egiten gainean egotearen ezberdintasu- Nolakoa da zure musika? baino gazteagoak, paperengatik gauzak adierazteko. dut, eta zoriontsu egiten nau. na ikasi nuelako. Ikasi nuen zer Nire bizitzan jasotako eragin guz- galdezka, esanez ea zergatik utzi Nola aldatu da musikaren egoe- Pozten nau jendeari nire musika den musikari profesionala izatea. tien nahasketa bat da. Musika behar ote didaten toki horretara ra okupazioarekin? eskaintzeak, eta jendea horrekin Zer oztopo izan dituzu bidean? arabiar tradizionalarekin hazi sartzen: nire hirira. Noski, beste Orain, musika sortzeko eta, batez negarrez ikusteak; edo barrezka, Zailtasun asko aurkitu ditut. Le- nintzen, baina, egun, jazza ikas- batzuentzat are gogorragoa da, ere, jotzeko, traba asko gainditu dantzan... Jendearen barruan hena, palestinarra izatea. Palesti- ten ari naiz, eta hainbat estilo na- baimenak eskatu behar dituztela- behar ditugu. Orkestrak ditugu zerbait mugitzeak. Okupazioaren nan ez dago aukera nahikoa ikas- hasten ditut: jazz musika, arabia- ko Palestinatik atera nahi dutene- palestinar guztiak elkarrekin jo- gainetik, maitasun handia jaso teko eta norbere burua garatzeko. rra, afrikarra... horietan bilatzen ro. Oso zaila zaie lanera, eskolara tzeko, baina denak toki batean dut bizitzan, eta itzuli egin nahi Tel Avivera [Israel] mundu osoko ditut nire musikan txertatzeko edo seme-alabak ikustera joatea. biltzea ezinekoa da, denok nazio- dut, musikaren bitartez. musikariak joaten dira, eta haien- elementuak. Aurrera begira, nire 1948. urtea baino lehen, zein zen nalitate bera dugun arren ezin Gaur Iruñean joko duzu. Pozik? gandik ikas dezakete; eskoletara helburua da nire estiloa garatzea Palestinako kulturaren egoera? baikara herrialde berean egon. Oso kontent nago Iruñean egote- ere joaten dira. Guk ez dugu hori. eta ahots propioa aurkitzea. Palestinarrak askeak zirenez, toki Zenbait tresna sortu dituzue agatik. Hemen jotzen dugun bi- Kanpora atera naizenean, kontu- Ramallahn (Palestina) bizi zara. handiagoa zegoen kulturarako. atzerrian elkartzeko, hala nola garren aldia da, eta guretzat oso ratu naiz nire adineko jendeak goi Nolakoa da egunerokoa han? Musikak toki handia zuen jende- Palestinako Orkestra Gaztea. garrantzitsua da ikustea Euskal mailako ikasketak dituela, eta nik Eguneroko bizitza oso zaila da aren bizitzan. Egia esan, batzue- Bai, Edward Said kontserbatorio- Herrian dugun babesa. BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Kultura 23

R PASCALEN ESFERATIK Xabier Amuriza

Soldadu elementala

Betierako atean deklaratu nuen: – Soldadu zintzoa izan naiz, handienen zerbitzari, faraoi, enperadore, errege, zar, xeke, sultan, pontifize, kan... – Zerrenda badakigu! –moztu ninduten–. Ez dituzu eginbeharrak bete.

Berrinkarnatu nintzen Buyan eleberri grafikoaren lantaldea liburuaren aurkezpenean, atzo, Donostian. JUAN CARLOS RUIZ / FOKU beste soldadu batengan eta aldeko eta etsai, gerlari oro ezabatu nuen, Maitasuna eta galera, pasarte kupula gorenak barne. Betierako atean egotzi zidaten: ilustratuen bitartez uztartuta – Zerbitzu-orri kaskarra dakarzu. – Ziren guztiak jo baditut! – Eta historialariak? Etxeberria anaiek lehen komiki liburua aurkeztu dute b Trueba marrazkilaria izan dute bidelagun Itzuli nintzen mundura historialarien bila, eta Nagore Arin Donostia razko uharte bat aurkitzeko espe- zuen proiektuaren lehen harria: Euskal Herrian merkatua zaila esan zidaten ez zegoela roan: Buyan uhartea. ilustrazioekin argitalpenen bat izanik, ez genuen zorterik izan». berrinkarnatze gehiago. Zarauztarrak dira biak, anaiak, Zazpi urteko elkarlanaren eta egiteko proposamena. «Geldialdi Hori dela eta, Frantziara jo zuen Sentitzen dut! idazleak biak; eta ohituta daude esfortzuaren fruitua da liburua. batean, sorkuntza krisi bat izan taldeak, argitaletxe bila. elkarrekin lan egitera. Liburu «Proiektu hau duela zazpi urte nuen; zerbait pertsonala egiteko Komiki festibal ezagun batera ugari idatzi dituzte elkarrekin, hasi zen, 2012. urtean», azpima- gogoa izan nuen; beraz, Xabierri joan ziren, eta, ostean, bertan hala helduentzako eleberriak rratu du Truebak. Xabier Etxebe- esan nion euskarri ilustratu bat egon ziren argitaletxeei Buyan nola haur literaturako hainbat rria eta Martin Etxeberria anaie- egin genezakeela», azaldu du. proiektuaren laburpen txostena ipuin. Ez dute, baina, komiki li- kin elkarlanean osatu du lana, Hala, proposamen horretatik bidali zieten. Hiruzpalauk azaldu bururik aurkeztu: gaurdaino. Bu- baina ez da elkarrekin lan egin abiatuta sortu zen proiektuaren zuten proiektuarekiko interesa, yan euskarazko eleberri grafiko- duten lehen aldia; izan ere, ideia, Xabier Etxeberriak adierazi eta Frantzian kontaktu batzuk aren sortzaileak dira Martin Etxe- duenez: «Martinek eta biok elka- egin ostean, AEBetara joatea era- berria eta Xabier Etxeberria rrekin lan ugari egin ditugu, libu- baki zuten kideek. «Dosierra in- (Zarautz, Gipuzkoa, 1974). Elka- ‘‘ ru ugari idatzi ditugu, eta bage- gelesera itzultzea erabaki eta rrekin sortu eta burutu duten le- nuen ideia bat ez genuena elebe- AEBetako hainbat argitaletxeri hen komiki liburua da, eta Aritz Ezezagunak izanik eta rri moduan imajinatzen; izan ere, bidali genien», azaldu du Xabier Truebak (Donostia, 1980) egin Euskal Herrian komikien fantasia epiko moduko bat zen, Etxeberria idazleak. ditu marrazkiak. merkatua zaila izanik, eta ideia hori proposatu genion». AEBetako argitaletxe batekin Maansi izeneko gazte bat da ez genuen zorterik izan sinatu zuten hitzarmena. Haren eleberri grafikoaren pertsonaia euskal argitaletxeetan» Hiru hizkuntzatan bitartez lortu duten diruarekin nagusia. «Europan zehar gupida- Aritz Trueba Emaitzarekin pozik egonik ere, argitaratu dute eleberri grafikoa- gabe zabaltzen ari den Mongoliar Marrazkilaria luze joan da gaurdainoko bidea, ren euskarazko bertsioa, Truebak Inperioaren eta gurutzada geldie- eta ibilbidean albiste onekin eta adierazi duenez: «Geure kontu». zinen erdian harrapatuta», itsa- proiektu gehiagotan ere topo egin oztopo ugarirekin egin dute topo Hala ere, merezi izan du eginiko sorantz jotzea erabakitzen duen dute euren ibilbide profesionale- langileek. Horren adierazgarri da, lanak, Martin Etxeberria gidoila- ehiztari gaztea da Maansi, eta tan. Guztira, lau langile dira talde- esaterako, Turko Comicks zigilu riaren arabera: «Mimoz eginiko Noho izeneko zakurra bidelagun an: bi gidoilari, marrazkilari bat propioa sortu behar izana; izan lana da, ez azkar eginiko gauza duela ekingo dio bidaiari. Ibilbi- eta alderdi digitalaz arduratzen ere, zigilu propio bat sortzea izan bat, eta edizio oso txukuna atera dean heriotza besterik ez duela den informatikaria. Ilusio handiz da komikia euskaraz argitaratu da.». Ingelesez eta frantsesez ida- topatuko jakinik ere, aurrera ja- aurkeztu dute proiektua, eta lortu ahal izateko bide bakarra. Hala tzitakoak azaroan argitaratuko rraituko du gazteak, sorterriaren duten emaitzarekin «harro» azaldu du Truebak:«Hemengo dituzte, Insight Editions eta Aki- aurkako eraso batean emaztea daudela nabarmendu dute. argitaletxeetan mugitzen hasi gi- leos argitaletxeekin, harrera ona galdu ostean, hildakoen kondai- Trueba marrazkilariak jarri nen, eta, ezezagunak izanik eta eta oihartzuna izateko esperoan. BERRIA 24 Kultura Larunbata, 2019ko urriaren 12a

R Ugarteko herritik Pauera, edo Baionara, edo Gaztelara, edo Texasera. Etengabea da LIBURU mugimendua, etengabea protagonisten joan-etorria Bernardo Atxagaren nobela AURRERAPENA berrian. Ibai bakarrera doazen errekak dira liburua osatzen duten sei piezak eta epilogoa. Daisy telebistan

aisy gasolinde- Pantailan oharra azaltzen da: ri: «207 kilorekin ere gi batera iritsi «Bigarren eguna». izan zintezke venus da bere autoan, Gimnasio bat ikusten dugu, bat, maitea, niretzat bera gidari, ba- agian ez iluna baina hala dirudie- hala zara. Osasuna D karrik, eta dri- na, ikusi berri ditugun Texasko dela-eta pisua galdu ve-thrubateko eguzkiaren eta zeru urdinaren al- behar baduzu, galdu. leihatilaren parean gelditu eta dean. Bi metro karratu inguruko Baina bestela, zaude zerbait eskatu dio enplegatuari baskula handi bat dago bertan, zaudenean, Venus». ibilgailutik jaitsi gabe. Emakume Galapagoetako dortoka erraldoi Beste batzuk dira, gazte bat da, ilehoria, ez ditu ho- bat ere hartuko lukeena. Badator ordea, Daisyren pen- geita hamar urte izango. Daisy: albornoz zuri bat darama, tsamenduak. Aurpe- Enplegatua, istant batez ikusi urduri dago, ez omen daki zenbat gian igartzen zaio, be- duguna, ezkutatu egin da kaseta- pisatzen duen, ezin omen da pi- giradan. Lotsak zapal- ren barruan. Inguruko paisaia satu ez etxean eta ez farmazian. duta, ikarak ere bai, erakusten digu pantailak une ba- Trainerrak monitore metaliko nerabe garaietara tez: lur idor landu gabea eta auto- bat dauka eskuan, pantailaduna. itzuli nahi luke eta pista bat oso trafiko gutxirekin; «Aurrera! Ikus dezagun!», dio. bere bizitza beste no- eguzkia eta zeru urdina. Texasko Daisy igo da baskulara, eta hala- rabide batean jarri; bazter bat dela jakingo dugu ge- ko isilune luze bat egin da. Den- baina aireari emanda- roago. bora behar dute monitoreko zen- ko zaplaztekok dira, Janariaren zain dago Daisy, eta bakiek estabilizatzeko. Azkene- alferrikako nahiak. aurpegia ikusten diogu lehen an, hor dago pisua: 456pound. Ezinezkoa da denbo- planoan: mamitsua da, kokots- «207 kilo», dio off-eko ahots ba- ran atzeraka joatea. azpi zabalekoa, baina obalatua tek. Trainerrak kopeta zimurtzen Berak badaki hori, eta eta polita. Programaren izena du zenbakia ikustean, eta ez di- KO dago. Ring batean From Fat to Fitdenez, oso gizena rudi itxurak egiten ari denik. balego, hezur-hara- izango dela imajinatzen dugu; Dioenez, sekula ez du halako per- gizko kontrario baten baina, aurpegia bakarrik ikusita, tsona gizenik izan bere ardurape- aurka ari balitz, arbi- ez dirudi. an. troak konbatea gera- Kasetako leihatilan ez da, —Noiztik ez duzu zeure burua tu eta txokora joateko espero bezala, enplegatua azaldu zaintzen? —galdetzen dio, eta aginduko lioke. Gero, janari zorroarekin, baizik pro- Daisyk burumakur egiten du ne- aktan, jarriko luke: gramaren aurkezlea, pisua gal- gar. Bere hiru umeak aipatzen «Galtzaile, ezinaga- tzen lagunduko dion trainerra, ditu, senarra. Zaindu egin behar tik». Baina ez gaude gizon polit bat. Harridurarekin, denak, eta lanera joan behar egu- kirol esparru batean, Daisy barre-zotinka hasi da, aur- nero, etxera soldata bat eramate- ospitale batean baizik. pegia tapatu du bi eskuekin, ko. Medikuaren lotsatuta dago. Telebista progra- Trainerrak besarkatu egiten du eskuak ikusten ditu- ma bat bada ere, ez zegoen non- Daisy, baina ez, askok egingo lu- gu Daisyren tripa bait den-dena hitz egina, eta keten bezala, poor Daisy, poor estetoskopio batekin Daisy benetan dago harrituta. Daisysuspiriatuz, baizik larde- XABIER IDOATE auskultatzen. Ikara- Gorri-gorri jarri zaio aurpegia. riaz. graman parte hartzeko eraba- dietista eta hirurak. Aldi berriko garria da tripa, zortzi hilabeteko Trainerrak ere barre egiten du. —Kiloak galdu behar dituzu! kiak indarra eman dio Daisyri, lehen barazki purea ikusten dagoen emakume haurdun Drive-thruaren kasetatik kanpo Bizia salbatu behar duzu. Egin eta halako poz harroxko batekin dugu. batena tamainaz; baina bere dago orain. ezazu zeuregatik! despeditzen da lehengo janariez: Seigarren eguna dator, eta kasuan ez dago harmoniarik, ez Autotik atera da Daisy, oihu- Daisyk baietz dio, malkoak pizza haiek, fry haiek, cake Daisy beldurtuta dago, medikua- da bonbo bat, zaku bat da, bete- txoka doa trainerra besarkatzera, kentzen ditu masailetik eskuaren haiek... Agur, bai, agur horri rengana joan baita aspaldiko par- agoa beheko aldean. Intsektu eta haren gorputzaren tamaina ertzaz. guztiorri betiko, good-bye!, tez. Irudietako bat latza da. Erre- batzuek milaka arrautza jaurti ikusten dugu. 150 kilo baino Kaxa sendo bat ikusten dugu good-bye! Oihuak entzuten sonantzia egin behar diotela-eta, bezperan izaten duten sabelpea gehiago da. Nerabe batenak dira lurrean. Trainerrak: ditugun bitartean haren autoa zilindro batera sartu behar du ekartzen du gogora. haren keinuak, eta hain zuzen —Hartu zure kilo guztiak eta azaltzen da pantailan. Autopis- Daisyk ia biluzik, eta istant batez Medikuaren ahotsa entzuten ere nerabea dela bota paretaren tatik doa, Texasko zeru urdina haren haragi-zintzilikario eta dugu. Elikadura txarra aipatzen pentsatzen dugu ‘Etxeak kontra, Daisy! gainean. Geroxeago, BBQ jate- mardulkeriak ikusten ditugu. du, gantza. Trainerrak laburpena une batez, aurpegi eta hilobiak’ Ia lau oinean, txe baten paretik pasatzean, Alde batera, Willendorfeko ve- egiten dio Daisyri: obalatua eta atsegi- Daisyk amorruz Daisyk dio munduko barbakoa- nusaren antza du, eta programa —Zure gorputzaren bi heren Egilea: Bernardo na lagun. Geroago Atxaga. bultzatzen du kaxa tokirik onena dela. Baina, agur, ikusten ari direnen artean Fran- gantza dira. 288 poundgantz jakingo da ezkon- Generoa: Eleberria. paretarantz. Kolpea good-bye, agur hari ere, agur tzisko Asiskoaren arimakideren dauzkazu gorputzean. duta dagoela, eta Argitaletxea: Pamiela. entzuten dugu. betiko. Hurrengo eszenan etxe- bat balego, seguru aski hitz goxo- «130 kilo gantz», dio offaho- hiru ume dituela. Argaltzeko pro- ko sukaldean daude trainerra, ekin mintzatuko litzaioke Daisy- tsak. BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Kultura 25

tza-lan handietan bezala. Edo, miresgarria eta emanaldi osoan Berri Txarrak-ek Oiloa buruaren beharbada, asko dago ulertzeko zehar zango-luzeen gainean ze- beste zazpi saio haietan, baina ez logika madari- bilen pertsonaia enigmatikoa, iragarri ditu katuaren bide estuetatik, baizik sonbreirua jantzita eta hogei zen- lekuan eta irudietatik eta erraietatik. timetroko sudurra luzitzen zue- MUSIKA bBerri Txarrak taldea Askok esaten dute —eta ni ados na. Horrelako izakien agerpenak Amurrioko Burubio kultur elkar- nago— Ana Vallesen lan guztiak ohikoak dira «antzerki-paradig- tean (Araba) arituko da datorren berdinak direla, eta aldi berean maren suntsiketa» bilatzen duen ostiralean; larunbatean, Baiona- Agus Perez diferenteak, baina hori berori konpainiaren estiloan, europako Zizpa gaztetxean; igandean, R gertatzen zaio gauzen muinera rron arrazismoari, ﬁsika kuanti- Elorriokoan (Bizkaia); hilaren reziar eskultura bate- benetan heltzen den orori. Valles koari, planetaren egoerari, gure 24an, Getxoko Muxikebarrin ko buru bat agertzen KRITIKA —eta ezinbesteko laguntza artisti- bizimodu tormentatuari eta in- (Bizkaia); 25ean, Bermeoko Kafe da Matarile konpai- Antzerkia ko-teknikoa ematen dion Balta- guratzen gaituen tristeziari bu- Antzokian (Bizkaia); 26an, Her- G ‘Daimon y la jodida niaren azken estrei- sar Patiño— aspaldi heldu ziren ruzko gogoetekin batera. Kasu naniko Oialumen (Gipuzkoa); naldiaren esku-programan, bai- lógica’ gauzen muineraino, bai sakon- honetan, gainera, haiei batu zaie eta, 27an, Larragan (Nafarroa). na goiko aldea falta zaio, bur- tzen dituzten gaiei bai haiek iker- goi mailako musikari batzuen rol muinarena alegia, eta haren Konpainia: Matarile. Zuzendaritza: tzeko baliatzen dituzten elemen- esanguratsua —haiek ere aktore ordez oilo polit bat agertzen da. Ana Valles. Argi-diseinua eta tuei begira, eta beren muntaietan jardun dute—, bateria, teklatuak, Xalbador Daimon y la jodida lógica(Dai- musika-ekoizpena: Baltasar Patiño. ohikoa da soiltasun handiko pa- ahotsak, tronpeta, gitarra elektri- Garmendia zenari mon eta logika madarikatua) Testuak: Ana Valles, Robert Burton, sarte deklamatuak —pentsalari koa eta lehen esandako biola jo- Ives Bonnefoy, Guiseppe Adami eta gorazarre gaur deitzen da Galiziako konpainia- konpainiako kide batzuk. Lekua: handiengandik hartutako txata- tzen. ren azken ekoizpena, eta haren Bilboko Azkuna Zentroko lak izan ohi dira—, dantza zati in- Konturatu orduko, bi ordu iga- OMENALDIA bHistoria triste bat muinean hobeto murgiltzeko, auditoriuma. Eguna: Urriak 10. dartsuak eta estetika arruntetik ro zaizkigu irudi oniriko ahal- (1964) antzezlan apurtzailea ida- lehenago argitu behar dugu dai- kanpoko pertsonaien presentzia. mentsu haien artean, eta amaie- tzi zuen Xalbador Garmendiak monhitza grezieratik datorrela ko atea da, [...] zorotasunera doan Bide horietatik, nesken eskola- ran esandako Roberto Bolañoren (1932-2018). Baita Camusen Gi- eta aingeru zein deabru adierazi atea». uniformea janzten zuen gizon hitzak izan daitezke eldarnio ho- zon zuzenak, Saint-Exuperyren ditzakeela. Ana Valles zuzenda- Hori jakinda, hobeto ulertuko dantzari bat ikusi dugu lehen, eta rren guztiaren erakusgarri: «Pla- Printze Txikiaeta Garcia Mar- riaren hitzetan, «Daimon ni ere dugu Daimon-en planteamen- haren ostean etorri dira begi ba- neta hau bizirik dago, eta bizirik quezenHeriotza iragarritako bada, gure ni ulertezina; irrazio- dua, nahiz eta, berez, Daimon-en tean partxe bat zeraman neska dagoenak ez dauka erremedio- baten kronikaitzuli ere. Iaz hil nala denarekin [...] konektatzen ez dagoen ulertzeko moduko dantzari ia biluzia, alkandora za- rik. Horixe da gure zortea». Pa- zen, eta omenaldia egingo diote duen gure atala izan daiteke; ezer, Matarile konpainiaren lan balik eta bularrak agerian biola tua esan nahi izan du, ala zorio- gaur, Anoetako plazan (Gipuz- arruntasunetik kanpora begira- guztietan bezala, benetako dan- prozesatua jotzen zuen interprete na? koa), 18:00etan.

Entradas Sarrerak

abao.org teatroarriaga.com kutxabank.es

Una colaboración del Teatro Arriaga y ABAO Bilbao Opera

Arriaga Antzokiak eta ABAO Bilbao Operak elkarlanean antolatua

Música/Musika Debussy, Saint-Saëns Colaboradores Laguntzaileak Director de escena/ Enrique Lanz Eszena-zuzendaria Producción/Produkzioa Compañía Etcétera Patrocina/Babesle 26 Kultura BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a

Miren Garate Gaur egun, eta are gehiago euskarazko antzerkian, bost aktore- Tartean Teatroak iazko azaroan ko antzezlana proiektu handiza- estreinatu zuen Ghero antzezla- lea da, eta arriskutsua. Hala ere, na, Euskaltzaindiaren mendeu- ezin gara beti formatu txikiko rrena ospatzeko ekitaldien ba- ikuskizunekin konformatu. Ins- rruan. Patxo Telleriak azaldu du tituzioek ere lagundu behar dute, publikoari «harridura» ari zaiola eta guk, gure aldetik, apustu eragiten, besteak beste, obraren handizaleak egin behar ditugu. tonuagatik, emozioek duten pre- Hamabi hizkuntza erabiltzen di- sentziagatik nahiz estetikagatik. tuzue antzezlanean. Hasieran 3000. urtean kokatu dute isto- azpidatziak jartzeko asmoa ze- rioa, eta euskara desagertzear nuten, baina azkenean ez zela dago, azken euskalduna hilzorian beharrezkoa iruditu zitzaizuen. dagoelako. Hortik abiatuta, umo- Erabaki ona izan zen? rez, hizkuntzei buruz, hizkuntza Hizkuntza pila bat erabili nahi aniztasunari buruz eta irauteko nituen ikuskizunean, eta ez nuen MARISOL RAMIREZ / FOKU grinari buruz ari dira. Gidoilaria beste modurik ikusten. Baina, izateaz gain, aktoreetako bat ere era berean, nagia ere ematen bada Telleria, Mikel Martinez, zidan. Alde batetik, nagi tekno- «Hizkuntzei Olatz Ganboa, Iñaki Maruri eta logikoa, eta, horrez gain, beste Ane Pikazarekin batera. Zuzen- kultura batzuetan oso ohituta daria, berriz, Jokin Oregi da. Do- dago jendea bai zinema bai buruz azterketa nostian ez ezik, Getxon, Duran- antzerkia azpidatziekin ikustera, gon eta Eibarren ere izango dira adibidez Frantzian, baina gurean urrian, eta hurrengo hilabeteetan ez dago ohiturarik, eta gainera sakona ere emankizun ugari dituzte. aurreiritziak daude horren kon- Azaroan beteko da urtebete an- tra. Jokin Oregi zuzendariak pro- tzezlana estreinatu zenutenetik. posatu zuen azpidatziak kentzea, egiten dugu» Nolako harrera izan du? eta ikusi nuen merezi zuela saia- Harridura nabaritu izan dugu. tzea. Testua pixka bat birmolda- Tartean taldearen ibilbidea eta tu egin nuen, eta nahiz eta hiz- Mikel Martinezek eta biok egiten kuntza ezezagunak erabili, Patxo Telleria b Gidoigilea eta aktorea dugun Ez dok hiru-ren ibilbidea kontatzen zena erraz ulertaraz- ezagutzen dutenei bitxia egiten teko erronka hartu nuen. Jakina, Euskaltzaindiaren mendeurrenerako sortu zaie, komedia baztertu gabe tonu hitz batzuk ez dira ulertzen, ezberdina erabiltzen dugulako, baina ulertzen da zer ari den ger- zuen ‘Ghero’ antzezlana Tartean Teatroak. eta, komediaz harago joanez, hiz- tatzen, mila trikimailu ditugu Donostiako Viktoria Eugenia antzokian kuntzei buruz, hizkuntzen aniz- horretarako. Salbuespen bat emango dute gaur, 20:00etan. tasunari buruz eta hizkuntza gu- dago, nahita egindakoa: hasiera- txituei buruz azterketa sakon bat ko eszenan inkomunikazio lin- egiten dugulako. Arra- zionamenduaz eta ba- «Guk uste dugu hizkuntza rreez gain, emozioak ere bakarra egotea basoetan ageri dira; oso antzezlan zuhaitz mota bakarra egotea emozionala da arlo asko- bezala dela, izugarri tristea» tan, eta deigarria egiten zaio hori publikoari. 3000. urtean guistikoa islatzea nahi genuen, dago girotuta, eta horrek estetika ikuslea hizkuntza arrotz baten baldintzatzen du, hizkuntzak aurrean aurkitzea, baina hortik erabiltzen ditugun moduak ere aurrera erraz jarraitzen zaio isto- harridura sortzen du... rioari. Enkarguz idatzitako obra da Hausnarketa ugari ageri dira Ghero. Asko kosta zitzaizun? antzezlanean: zertarako balio Ideia ona harrapatzea izaten da duten hizkuntzek eta hizkuntza zailena; hortik aurrerakoa ez da aniztasunak, irauteko grinari hain gogorra. Eskertu behar buruzko istorio bat ere bada... diogu Euskaltzaindiari erabateko Istorioan planteatzen da 3000. askatasuna eman izana, irizpide urtean hizkuntza bakarra dagoe- artistikoetan ez direlako sartu. la munduan, hizkuntza globala, Eta Euskaltzaindiak egindako eta protagonista dela beste hiz- enkargua egon arren sorburuan, kuntza bat dakien bakarra. Baina guri dagoeneko ahaztu zaigu perfektutzat dute egoera linguis- haren ordezkari edo gutxienez tiko hori: «Hizkuntza bakarra bazkide lana egiten dugula, eta, daukagu, apurtu dira mugak eta azkenean, antzezlan bat egitera harresiak, eta oso ondo ulertzen joaten gara. dugu elkar guztiok», pentsatzen Mikel Martinezekin batera dute, positibotzat dute. Guk uste behin baino gehiagotan egin dugu hizkuntza bakarra egotea izan dituzu euskarari buruzko basoetan zuhaitz mota bakarra antzezlanak. Oraingoan, ordea, egotea bezala dela, akaso oso bost aktore zaudete oholtza gai- praktikoa fumigatzeko-eta, nean. baina izugarri tristea. BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Agenda 27

tsala eskaini behar duten bi alor jartzea eskatzen du. Horregatik Tramiteak R dira horiek (gehiago ere badira) aurreikusi behar da zailtasunak IRLEN SAREA eta horrek arreta berezia eska- izango dituzten herritarrei nola Gorka Julio tzen du jendea kanpoan ez uzte- erantzun; beti egongo da eta ka- ko. suren bat. Plan horretan forma- Unibertsala diodanean, oro- zioa behar bada, formazioa ema- rentzat, denontzat direla esan nez edota bitartekariak beharko rlo teknologikoare- Autobus txartela ateratzeko teknologiarik gabe. Ez naiz adik- nahi dut. Hau da, txertatzen den badira bitartekariak jarriz; hala kin harreman gertu- makina baten aurrean, ezinean, zioaz ari oraingoan, behar errea- teknologia edo hobekuntza edo- eta guztiz ere, beti egon beharko A koa dugunetako ba- txartela dauden bi zirrikituetako laz baizik. Ezinbestekoa da herri- zein dela, kontutan hartu behar luke beste era bat, kanpoan gel- tzuek, taberna elka- batean ez, baizik eta ukipen ga- tar oso izateko maila baxuenean direla guztiak. Gaitasuna dute- ditzen diren herritar horiei eran- rrizketetan bada ere, zenbait bekoa denez, uhin batzuk dituen ere Internet edota teknologia ba- nak eta ez dutenak, teknologiara tzuteko. kontuk hartu duten abiaduraz karratutxo batean jarri behar tzuk eskuragarri izan eta erabil- sarbidea dutenak eta ez dutenak, Benetako zerbitzu unibertsala hitz egiten dugu. Dena etengabe duenak ere izan du sentsazio tzen jakitea. erraztasunak dituztenak eta ez bada, horrela behar du izan, au- aldatzen ari dela eta, egokitzeko hori. Elkar lagunduz konpondu Administrazioak edota osasun dituztenak, denak! rrera egiteko eta ez atzera. Ez da zailtasunaz hasi eta segidan tek- ohi duguna, normalean, horrela publikoak ezinbestean tramite Horrek, egiten den hobekun- berrikuntzak txertatzen diren nologiarekin harreman hori ez izan beharko ez lukeen arren. askotarako digitalizaziora salto tza bakoitzeko fokua teknologian abiadura soilik, beraz; onerako dutenek zer/nola bizitzen duten Oso jende gutxi bizi daiteke egin dute; denon hoberako, ka- jarri bai, baina teknologia horrek badira etor daitezela ahal bezain arduratzen gaitu bat-batean. gaur egun Internet edota zenbait surik gehienetan. Arreta uniber- daukan eragin sozialean fokua azkar, baina denontzat.

EITBk hamalau TV3i ezarri debekuen aurka egin du orduko jaia antolatu du gaurko Kataluniako Kazetarien Elkargoak BARAKALDO bEITB Jaia egingo dute gaur Barakaldoko (Bizkaia) BECen, «publiko guztientzat». ‘Preso politikoak’ eta ‘erbestea’ hitzak ezin erabiltzea zentsuratzat jo du kazetarien elkarteak 11:00etatik 17:00etara, Hiru3 Jaia egingo dute. Gero, Go!azen-en aurrestreinaldia iritsiko da. Urtzi Urkizu Oholtzansaioko festan, Los Txi- kis, Bankako Menditarrak eta Kataluniako kazetari elkarteen Puro Relajo taldeek parte hartu- eta langileen ordezkarien eraba- ko dute. Eta, 22:00etan, Rural teko arbuioa eragin du Bartzelo- Zombies, Izaro eta Belako arituko nako hauteskunde batzordeak dira, Imagin Gaztea jaialdian. TV3eko eta Catalunya Radioko kazetariei ezarritako debekuak: azaroaren 10eko hauteskundeak Balio publikoa iritsi arteko kanpainako egune- bermatzeko eskatu tan, ezingo dituzte preso politiko- diete plataformei ak, erbestea eta erbestean dagoen presidentea (Carles Puigde- BRUSELA bAlemaniako, Erresu- monti buruz aritzean) hitzak ma Batuko, Frantziako eta Espai- erabili. Era berean, Errepublika- niako telebista publikoek, Irrati- ren Kontseiluaz eta Hautetsien telebisten Zabalkunderako Euro- Batzarraz hitz egiten dutenean, pako Batasunarekin batera, aurretik esan beharko dute nork gutun bat sinatu dute araudi bat bere burua izendatu duela modu eskatzeko, streamingplatafor- horretan. Batzordeak Katalunia- metan balio publikoko edukiak ko irrati-telebista publikoari go- berma daitezen. Hedabide publi- gorarazi dio zigor ekonomikoak koak funtsezkotzat jo dituzte de- jarriko dizkiola kazetariek neurri Toni Solerrek «zentsuraren zozketa» egin zuen asteazkenean, Està passant saioan, debekuei umorez erantzuteko. BERRIA mokrazia «osasuntsuetan». horiek betetzen ez badituzte. Hauteskunde batzordearen era- tsurarik gabe komunikatzeko es- kunde batzordeak ezarritako de- hauteskunde kanpainatan. Saio bakia Ciudadanos alderdi politi- kubidearen aurkako eraso bat». bekua. Elkargoaren arabera, hau- batzuetan umorez saiatu dira de- ‘Sua irabazi arte’ koaren salaketa baten eraginez Langileak ordezkatzen dituen teskunde batzordearen erabakia bekuari erantzuten: Preguntes dokumentala etzi, iritsi da. kontseiluak zentzugabetzat jo TV3eko eta Catalunya Radioko Freqüents programako aurkezle- Movistar+en Erabakia jakin bezain laster, ditu hauteskunde batzordearen kazetarien lanari egindako gu- ek, esate baterako, prisis pilitics TV3eko Està passant saioan iro- argumentuak. «Kontseilu profe- txiespen «onartezina» da. kontzeptua erabili zuten martxo- DONOSTIA bDonostiako Zine- niaz landu zuten gaia: Toni Soler sionalak uste du entzuleak eta Elkargoak, bestalde, berriki aren amaieran. PPk helegite bat maldian Velodromoan estreinatu aurkezleak «zentsuraren zozke- ikusleak pertsona heldu gisa tra- kanpaina bat jarri du martxan ka- jarri zuen berehala, eta, handik eta gero, Sua irabazi artedoku- ta» bat egin zuen, eta aipatu zuen tatu behar direla, irizpide propioa zetariek jasaten dituzten erasoen egun gutxira, hauteskunde ba- mentala astelehenean ikusi ahal- «bere burua hauteskunde ba- dutela». Hauteskunde batzorde- aurka. tzordeak prisis pilitics erabiltzea ko da, Movistar+ ordainpeko pla- tzordetzat jotzen duenak» beste aren erabakia «aldez aurreko ere debekatu egin zuen. taforman, 23:00etan. Realaren hitz asko zentsura ditzakeela. zentsura ekintza toleraezina» Debekuz debeku Uztailean, bestalde, TV3 kateari emakumezko taldeak Espainiako Tonu serioan eman zuen eran- dela salatu du kontseilu profesio- Ez da lehen aldia hauteskunde 1.200 euroko zigorra jarri zion Kopako finalaren aurreko egu- tzuna, aldiz, Kataluniako talde nalak. batzordeak Kataluniako talde pu- hauteskunde batzordeak, bozen nak nola bizi izan zituen konta- publikoaren kontseilu profesio- Ildo berean, Kataluniako Kaze- blikoari halako debekuak ezar- garaian preso independentisten tzen du lanak. 22:00etan, El mi- nalak. «Adierazpen askatasuna- tarien Elkargoak «zentsuratzat» tzen dizkiola: azkeneko bi urtee- inguruko dokumental bat bota- lagro Txuri-Urdin: las ligas de la ren aurkako eraso bat da, eta zen- eta «abusutzat» jo du hautes- tan antzeko mugak jarri dizkio tzeagatik. Reallana emango dute. v BERRIA 28 Agenda Larunbata, 2019ko urriaren 12a Egin

Eguraldia UNAI HUIZI b Baiona 16/27 b Bermeo 17/28

b b Donostia 17/28 Bilbo 18/28 Musika b b b b Maule 16/28 Durango 15/28 Donibane Garazi 17/27 Balmaseda 13/28 b Omenaldia Arantzazutik Azpeitia 15/28 b b b Leitza 15/25 Amurrio 14/28 Oskarbi taldeak kantaldi berezia emango du Arantzazun, Arrasate 15/30 b Abaurregaina 11/23 Jorge Oteiza eta Bitoriano Gandiaga gogoratzeko. Arantza- 1 zuko eskulturen mende erdiko ospakizun programarekin b b b bat egingo du kontzertuak. Oskarbi taldeak datorren hilean bete- Gasteiz 11/27 Agurain 12/25 Iruñea 15/28 ko ditu 53 urte, kantu herrikoiak biltzen eta berriak sortzen.

‘Oteizaren hutsunetik, Gandiagaren hitzetara’ Gaur, 18:00etan, Arantzazuko Gandiaga gunean, Oñatin (Gipuzkoa). b b Tafalla 16/27 JOERA GAUR Guardia 15/27 % Emaguzu zure inguruko ekitaldien berri Lainotu Astelehena 14 http://berria.eus/zerbitzuak/agenda/bidali/

b Bertsolaritza samar Tutera 17/27 Asteartea 15 Jaialdi handia Bertso festan, Amets Ar- Asteazkena 16 zallus, Andoni Egaña, Barnealdetik erdi mailako hodei eta goi 3 Unai Iturriaga, Maialen Lujanbio, Jon Maia, eta Alaia hodei ugari sartuko diren arren, ez dute Martin ariko dira kantuan. garrantzizko ondoriorik eragingo. Hegoaldeko haizea harrotu egingo Bertso festa da, eta traba apur bat egingo du. Gaur, 19:00etan, Errenteriako Nies- sen kulturgunean (Gipuzkoa). Litekeena da brisa ez altxatzea, eta, ipar partean, tenperaturak gora egingo du; barnealdean, berdin jarraituko du. Musika Iluntze aldera, zaparradaren bat bota lezake. Bordaren poesia kantuan ITSASOA ISOBARA MAPA Musikari andana elkartu- BIHAR ko da gaur Maule-Lexta- Hego haizea ibiliko da, 3-4ko in- 2 rren, Itxaro Bordaren poe- darrarekin, eta itsaso kizkurra Aldaketa arratsean men gainean kantatzeko. Han eragingo du. Ipar-mendebalde- izango dira Maddi Oihenart, Jo- ko hondoko itsasoak 1.5-2 metro Goizean, hego haizea bizi-bizi hañe Bordaxar, Amaia Riouspey- inguruko olatuak altxatuko ibiliko da, baina giro argia eta rous, Txomin Hegi, Otxalde, Ka- ditu. epela ekarriko du. Arratsaldean, ttalin Indaburu, Mixel Arotze, berriz, isurialde atlantikoan ego- Beñat Axiari, Izarrak, Pantxix Bi- ITSASALDIA ORDUA METROAK era aldatzen hasiko da: eguerdi dart, Basabürütarrak, Jojo Borda- Itsasgora 04:35 3,92 EGUZKIA SORTU GORDE partean, hego haizeak ipar-men- garai, Zein Ere, Gari eta Josu Za- Itsasbehera 10:36 1,05 08:21 19:34 debaldekoari emango dio bide, bala. Sarrerak 15 euroan egongo Itsasgora 16:45 4,13 eta tenperaturaren igoera ozto- dira salgai. Itsasbehera 22:52 0,93 ILARGIA EGUNA patuko du. Gainera, itsasotik Ilbetea Bihar behe hodeiak sartuko dira. Ara- ‘Itxaropena: Itxaro Borda Ilbehera Urriaren 21a, astelehena ban zein Nafarroa erdi eta hego Kantatüz’ Ilberria Urriaren 28a, astelehena partean, berriz, giro eguzkitsuari Gaur, 21:00etan, Maule-Lextarreko Ilgora Azaroaren 4a, astelehena eutsiko dio. Maule Baitha gelan. BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Agenda 29

COLISEO CINESA MAX OCIO. Ikuslearen Zinema Padre no hay más que uno 16:20 Joker 16:30 18:00 19:15 20:00 20:30 22:30 EKITALDIAK eguna: astelehena. 20:45 22:00 23:30 00:45 GOLEM LA MOREA. Ikus. eguna: astelehena. A dos metros de ti 17:10 19:30 Santurtzi Lino, una aventura de siete días 12:30 A dos metros de ti 12:00 17:15 Abominable 16:00 17:00 18:15 16:00 20:00 22:30 Araba 18:45 19:15 20:30 21:30 SERANTES. Ikuslearen eguna: asteazkena. Abominable 17:30 20:00 22:30 Mientras dure la guerra 15:45 18:00 Abominable 12:00 16:20 18:25 ARETXABALETA Txerrikumeak, Abuelos 16:00 18:15 20:30 22:45 20:20 22:40 01:00 20:30 22:30 Gasteiz Ad Astra 17:10 19:30 Géminis 17:15 19:45 22:15 Joker 17:30 20:00 22:30 Padre no hay más que uno15:55 18:00 Ad Astra 22:30 Screamers and Sinners, Criminal FLORIDA. Ikuslearen eguna: asteazkena. Angry Birds 2: La película 18:20 Rambo: Last Blood 15:45 22:40 01:00 Asto erregea 12:00 16:30 Zalla. Zalla antzokia. Ikuslearen eguna: Abominable 12:00 16:20 18:10 Chicos buenos 20:20 Villabona. Gurea aretoa. Mientras dure Día de lluvia en Nueva York 18:30 Remains, Wood Strings, Jasan, astelehena. Agur Etxebeste! 22:00. 20:30 22:30 Día de lluvia en Nueva York16:00 la guerra. 19:30. 22:00. 20:30 22:30 Angry Birds 2. 19:30. Abuelos 16:35 18:35 22:30 18:05 20:15 22:30 01:00 Zarautz. Modelo. Angry Birds 2. 16:30. Dora y la ciudad perdida 12:00 16:20 Margumission, Zerendepya, Joss, Zornotza. Zornotza aretoa. Ikuslearen Agur Etxebeste! 12:00 18:35 Dora y la ciudad perdida 15:45 17:50 Mientras dure la guerra. 19:30. 22:00. El rey león 12:00 17:30 eguna: astelehena. Abuelos. 19:30. Nhil, Gorka eta Iban BRGS. Angry Birds 2: La película 12:00 Downton Abbey 20:05 22:30 Zumaia. Aita Mari. La directora de Géminis 12:00 17:15 19:45 22:00. Dora y la ciudad perdida. 17:00. b Asto erregea 12:00 El rey león 15:55 orquesta. 19:30. 22:15. 20:00 22:30 Gaur, 17:00etan, Kuartel Dora y la ciudad perdida 12:00 Érase una vez en... Hollywood 21:55 Zumarraga. Zelai Arizti. Dora y la ciudad It: Capítulo 2 16:20 Zaharrean. Downton Abbey 22:30 Géminis 16:25 17:10 18:00 19:00 Gipuzkoa perdida. 17:00. Mientras dure la guerra. Joker 12:00 17:15 18:30 20:00 El crack cero 20:00 19:45 20:35 22:00 22:25 19:30. 22:30. 21:30 22:30 Géminis 12:00 16:50 19:45 22:30 It: Capítulo 2 18:10 21:20 Donostia Joker (JBA) 20:00 22:30 Hasta siempre, hijo mío 19:05 Joker 16:15 17:00 18:00 18:45 Mascotas 2 12:00 16:30 18:30 AZKAINE Taldekako Xilaba. Zube- 19:30 20:30 21:15 22:00 23:00 ANTIGUO BERRI. Ikusl. eguna: asteazkena. Lapurdi Joker 17:00 20:00 22:30 Abominable 16:30 18:30 21:00 Mientras dure la guerra 12:00 16:15 roa, Lapurdi eta Nafarroa Behere- La directora de orquesta 17:20 23:45 00:30 20:25 22:30 Mascotas 2 16:00 Ad Astra 20:30 22:45 Baiona Lo que arde 16:40 20:30 22:30 Agur Etxebeste! 16:30 18:30 Noche de bodas 12:00 16:30 ko Taldekako Bertsolari Txapelke- Mascotas 2 12:00 Michel Haramboure, le matin CGR CENTRE. 18:30 20:30 22:30 15:45 17:55 20:30 23:00 Mientras dure la guerra 17:45 20:00 Día de lluvia en Nueva York 17:00 Ad Astra 13:40 22:30 Padre no hay más que uno ta. 22:30 Mientras dure la guerra 15:45 17:55 Au nom de la Terre 11:15 16:00 18:00 12:00 16:20 18:25 20:05 22:20 00:30 19:00 21:00 23:00 b Playmobil: La película 12:00 Géminis 17:30 20:00 22:30 20:20 Paradise Hills 12:00 18:30 20:30 Gaur, 18:00etan, Xoko Onan. Un día de lluvia en Nueva York 16:45 Noche de bodas 16:05 18:15 Ça: Chapitre 2 21:45 22:30 20:30 22:45 01:00 Joker 17:15 19:45 21:00 22:15 18:35 20:30 22:30 Mientras dure la guerra 16:45 18:45 Comme des bêtes 2 11:15 13:45 Rambo: Last Blood 20:30 22:30 GORBEIA ZINEMAK. Objetivo: Washington D.C. 22:30 Deux moi 13:45 18:10 22:20 GOLEM YAMAGUCHI. Ikus. eguna: asteazk. AZKOITIA Padre no hay más que uno 15:45 20:30 22:30 Alize Mendizabal orga- Abominable 12:00 16:30 17:30 Noche de bodas 17:00 19:00 22:30 Donne-moi des ailes 11:00 13:45 Amazing Grace (JBA) 16:30 20:30 18:30 19:30 20:30 22:30 17:50 19:55 16:00 18:00 20:15 Dia de lluvia en Nueva York (JBA) nista eta Andra Mari abesbatza. Paradise Hills 15:45 22:45 01:00 Padre no hay más que uno 18:30 Abuelos 18:35 20:35 22:30 Una pequeña mentira 16:30 Gemini Man 11:00 15:30 18:00 20:00 Ad Astra 16:50 22:30 Quien a hierro mata 22:15 00:30 20:15 22:30 Downton Abbey 17:15 22:30 bGaur, 20:00etan, parrokian. Ikuslearen eguna: asteazkena. Rambo: Last Blood 16:10 18:15 PRINCIPE. Agur Etxebeste! 19:10 Abominable 16:30 18:15 21:00 Inséparables 22:20 Hasta siempre, hijo mio (JBA) 18:30 Angry Birds 2: La película 16:35 18:30 20:20 22:25 00:30 J’irai où tu iras 13:45 16:00 18:15 20:00 Joker (JBA) 17:15 20:10 22:30 Toy Story 4 16:05 Abuelos 16:30 18:30 20:30 22:30 Dora y la ciudad perdida 16:30 Ad Astra 17:15 19:45 22:15 Joker 11:00 13:40 15:30 20:10 22:20 La luz de mi vida 17:00 20:00 BARAKALDO Txaloren Rita an- YELMO MEGAPARK. Géminis 17:00 18:10 20:00 22:30 Agur Etxebeste! 16:45 18:45 Joker (JBA) 18:00 La luz de mi vida (JBA) 22:30 Joker 17:30 20:00 21:00 22:30 A dos metros de ti 16:05 La vie scolaire 11:15 13:45 16:00 Lo que arde (JBA) 18:30 22:30 tzezlana. Abominable 15:45 16:45 17:50 20:45 22:45 Mascotas 2 16:25 Amazing Grace (JBA) 22:00 18:10 22:20 Una pequeña mentira 16:30 22:30 bGaur, 20:30ean, Barakaldo Noche de bodas 18:40 20:35 22:30 18:50 19:55 Le Roi Lion 11:00 16:00 Ad Astra 19:45 22:15 Día de lluvia en Nueva York 16:45 Tutera Padre no hay más que uno 20:25 18:45 20:30 23:00 Rambo: Last Blood 20:15 22:30 antzokian. 22:20 Angry Birds 2 17:00 L’ATALANTE. OCINE. Dora y la ciudad perdida 18:00 Downton Abbey 17:00 19:30 21:15 Paradise Hills 18:20 20:15 22:10 El crack cero 16:30 Ad Astra 16:00 A dos metros de ti 18:15 Quien a hierro mata 20:25 22:30 Downton Abbey 20:05 Alice et le Maire 19:00 Abominable 17:00 Géminis 17:45 19:00 20:15 Hasta siempre, hijo mio (JBA) 19:00 BEASAIN Dantza, festa eta kultur Rambo: Last Blood 16:40 Joker 17:00 18:30 19:30 22:00 Atlantique 20:30 Abuelos 12:30 18:30 20:30 Tabaluga y la princesa de hielo 16:30 21:30 22:40 00:00 Bacurau 18:15 Ad Astra 22:20 It: Capítulo 2 21:15 Lo que arde (JBA) 16:30 22:30 ondarea mahai ingurua. Karlos Iru- YELMO BOULEVARD. Ikuslearen eguna: Mientras dure la guerra 16:45 19:00 Ceux qui travaillent 14:45 Dora y la ciudad perdida 12:00 osteguna. Joker 16:00 17:00 17:45 Chambre 2012 14:15 20:45 Downton Abbey 16:00 jo, Thierry Truffaut, Terexa Lekun- 18:30 19:30 20:20 21:00 22:00 20:45 22:45 A dos metros de ti 19:15 Quien a hierro mata 22:30 La fameuse invasion des ours en Sicilie El rey león 16:00 Abominable 12:30 13:00 15:45 22:45 23:30 00:30 14:30 Géminis 12:15 16:00 18:15 20:30 berri, Emilio Xabier Dueñas, Ima- Mascotas 2 15:55 TABAKALERA. 16:55 17:50 19:00 19:55 16:10 Ye Che (Night Train) 19:00 Papicha 16:45 21:00 22:45 01:00 nol Agote eta Isabel Hernando. 18:45 21:20 Mientras dure la guerra 18:25 20:40 Portrait de la jeune fille en feu 16:45 It: Capítulo 2 22:00 22:45 TRUEBA. Ikuslearen eguna: asteazkena. Abuelos 12:20 15:45 17:50 19:55 Día de lluvia en Nueva York 16:30 Pour Sama 18:45 Joker 12:00 16:00 18:15 19:30 bGaur, 10:00etan, Igartzako Ad Astra 20:00 22:30 Noche de bodas 16:15 18:15 20:30 21:45 22:45 01:00 20:30 22:30 00:30 20:45 22:45 Angelu Chicos buenos 12:45 15:45 Joker (JBA) 16:30 18:20 21:30 Mascotas 2 17:45 jauregian. Día de lluvia en Nueva York 13:30 Noche de bodas (JBA) 15:45 17:45 MONCINE. Mientras dure la guerra 18:15 20:20 Andoain. Bastero. Ikuslearen eguna: 16:30 18:30 20:30 22:30 00:30 Rambo: Last Blood 22:30 00:30 Ad Astra 22:00 22:30 astelehena. La directora de orquesta. Dora y la ciudad perdida 13:10 17:00 Toy Story 4 15:45 Au nom de la Terre 14:00 16:00 Noche de bodas 16:45 18:45 19:30. 22:00. Playmobil filma. 17:00. Downton Abbey 16:00 18:00 20:00 20:45 22:40 00:40 BERRIZ Olatz Salvador. Arrasate. Amaia antzokia. Dora y la Érase una vez en... Hollywood 18:30 Basauri Ça: Chapitre 2 21:15 Objetivo: Washington D.C. 00:30 b ciudad perdida. 17:00. Downton Abbey. Gaur, 19:00etan, San Fausto Gemini Man 12:00 14:45 17:45 19:45 Bermeo. Nestor Basterretxea. Padre no Comme des bêtes 2 16:30 Padre no hay más que uno 20:00 21:30 19:30. 21:15 22:15 23:45 00:30 hay más que uno. 17:00. Quien a hierro Downton Abbey 14:00 16:30 19:30 Paradise Hills 16:00 20:30 baselizan. Gemini Man 3D 22:30 mata. 19:30. 22:00. Eibar Gemini Man 14:00 16:30 Playmobil. La pelicula 12:00 It, capítulo 2 21:40 Derio. Gurea aretoa. Ikuslearen eguna: 19:30 22:00 Rambo: Last Blood 16:30 22:30 KOLISEOA. Ikuslearen eguna: astelehena. astelehena. La directora de orquesta. Joker 12:00 14:30 17:00 Abuelos 19:45 22:30 J’irai où tu iras 14:00 16:00 BILBO 20:30. Misión Katmandú. 18:00. Uharte Pink Tones. 19:30 22:00 00:30 Bienvenidos al barrio 19:45 22:00 20:15 22:00 Durango. Zugaza. Abuelos. 19:30. b Mascotas 2 12:35 15:00 Joker 17:00 19:45 22:30 La vie scolaire 14:00 YELMO ITAROA. Ikuslearen eguna: osteguna. Gaur, 22:00etan, Kafe Antzokian. Géminis. 17:00. 19:30. 22:30. Noche de Mientras dure la guerra 13:15 15:45 Manou 17:00 Rambo: Last Blood 19:30 22:00 A dos metros de ti 19:20 17:55 20:05 22:20 bodas. 17:00. 19:30. 22:30. Tabaluga y la Abominable 12:00 13:00 15:45 Elgoibar. Herriko Antzokia. Ikuslearen Padre no hay más que uno 12:15 princesa de hielo. 17:00. Donibane Lohizune 16:45 18:00 19:00 20:05 eguna: astelehena. Quien a hierro mata. 16:00 18:05 Elorrio. Arriola antzokia. Quien a hierro LE SELECT. Abuelos 12:30 15:55 18:10 DONOSTIA Argia-ren mendeu- 19:00. 22:15. Rambo: Last Blood 22:00 00:15 mata. 22:00. Alice et le Maire 16:45 21:30 Ad Astra 19:50 22:20 rren festa: Amaren Alabak, Murse- Ermua. Ermua Antzokia. A dos metros Errenteria Au nom de la Terre 14:15 Dora y la ciudad perdida 12:20 17:40 de ti. 19:30. Sordo. 22:00. Chambre 212 17:00 19:00 Downton Abbey 20:10 NIESSEN ZINEMAK. go, Balerdi Balerdi, eta Niña Coyo- Bizkaia Galdakao. Torrezabal. Asto erregea. A dos metros de ti 16:45 Donne-moi des ailes 14:15 21:30 El rey león 14:15 16:40 17:00. Joker. 22:30. Mientras dure la te eta Chico Tornado. Abominable 16:00 18:20 20:30 Freedom (JBA) 11:30 Érase una vez en... Hollywood 22:10 Bilbo guerra. 19:30. 22:30. 22:45 Gemini Man 14:15 19:00 Géminis 12:45 16:15 18:45 20:00 b Gernika-Lumo. Lizeo Antzokia. Gaur, 20:30ean, Trinitate plazan. COLISEO CINESA ZUBIARTE. Ikuslearen Agur Etxebeste! 22:00 J’irai où tu iras 14:15 21:15 22:30 Abuelos. 16:30. 19:00. 22:00. eguna: astelehena. Día de lluvia en Nueva York 16:00 Joker 17:15 It: Capítulo 2 21:45 A dos metros de ti 15:45 Getxo 18:10 20:15 22:25 Joker (JBA) 21:30 Joker 16:00 17:00 17:45 18:30 DURANGO Revolta Permanent. Abominable Joker 17:00 19:45 22:30 La fameuse invasion des ours en Sicilie 19:30 20:15 21:00 22:00 22:40 Abuelos 15:50 LAUREN GETXO. Ikus. eguna: asteazkena. 11:00 17:00 12:00 13:30 14:30 b Abominable 16:00 18:10 20:20 Mientras dure la guerra 16:00 18:05 Gaur, 22:00etan, Andra Marian. Ad Astra 22:30 20:20 22:35 Les Éblouis 17:00 Mascotas 2 15:50 Géminis 16:45 18:00 19:20 Abuelos 16:00 18:10 20:20 22:30 Papicha (JBA) 19:00 Mientras dure la guerra 18:25 20:35 Hernani. Biteri aretoa. Padre no hay más 20:35 22:00 23:10 00:35 Asto erregea 17:30 Un jour de pluie à New York (JBA)11:00 22:45 que uno. 16:30. Quien a hierro mata. It: Capítulo 2 21:30 Downton Abbey 22:30 Hazparne. Haritz Barne. Deux moi. Objetivo: Washington D.C. 22:35 LEIOA 19:30. 22:30. Down the Ladder, Sully Joker 16:30 18:00 19:15 Géminis 17:00 19:30 22:00 21:00. Un petit air de famille. 17:00. Padre no hay más que uno 13:15 Riot, Out of Frame eta Zetalau. 20:45 22:00 00:45 Joker 19:15 22:00 Irun Hendaia. Les Varietes. Bacurau (JBA). 15:45 17:50 Mascotas 2 15:45 Mientras dure la guerra 16:00 18:10 21:00. Ça: Chapitre 2. 20:30. J’irai où tu Playmobil. La pelicula 12:50 16:05 b 20:20 22:30 OCINE MENDIBIL. Gaur, 18:00etan, Udondo Mientras dure la guerra 17:55 A dos metros de ti 20:00 iras. 18:00. Les Hirondelles de Kaboul. Rambo: Last Blood 21:30 20:15 22:30 Un día de lluvia en Nueva York 16:00 16:00. Ma folle semaine avec Tess. Toy Story 4 12:10 14:20 gaztetxean. 18:10 20:20 22:30 Abominable 12:00 16:00 18:00 Padre no hay más que uno 15:55 17:55 20:00 15:00. Tu mérites un amour. 17:00. Viana Rambo: Last Blood 22:35 Leioa Agur Etxebeste! 18:30 Miarritze GOLEM ALHONDIGA. Día de lluvia en Nueva York 16:10 LAS CAÑAS. KULTUR LEIOA. LEKUNBERRI La Chula Potra. Abominable 16:30 18:30 20:30 22:00 ROYAL. Abominable 16:00 18:20 Ad Astra 22:30 Agur Etxebeste! 20:00 Ad Astra (JBA) 18:25 20:30 22:45 bGaur, 00:00etan, Printza gunean. Elkano, lehen mundu bira 17:30 Dora la exploradora 16:00 Agur Etxebeste! 22:30 Downton Abbey 22:15 Alice et le Maire 14:00 20:40 Abuelos 16:00 18:10 20:25 22:40 YELMO ARTEA. Amazing Grace (JBA) 18:30 Géminis 16:00 18:15 20:30 22:45 Bacurau (JBA) 16:00 Ad Astra 17:15 22:20 Asto erregea 12:15 16:30 A dos metros de ti 12:30 Bonjour tout le monde 14:00 Downton Abbey 19:45 Abominable 12:00 13:00 14:40 Joker 16:00 18:15 20:30 22:45 USURBIL Liher, Enkore, Larrian Día de lluvia en Nueva York 12:15 Mascotas 2 16:45 Ceux qui travaillent 17:00 Géminis 15:05 18:00 20:20 22:35 16:30 18:30 20:30 22:30 15:50 17:30 20:15 Chambre 212 15:50 19:20 It: Capítulo 2 21:30 Ad Astra 00:25 Mientras dure la guerra 18:00 20:15 Gozo eta DJ Mixta. Downton Abbey 17:15 Noche de bodas 18:00 22:15 Downton Abbey (JBA) 20:50 Joker 17:00 19:25 20:15 22:15 b Géminis 12:00 17:15 20:00 22:30 Angry Birds 2: La película 15:45 Les fleurs amères (JBA) 19:00 Mascotas 2 17:15 Gaur, 23:30ean, Aginagako Géminis 12:15 14:45 17:15 19:45 Padre no hay más que uno 20:30 Joker 12:00 17:30 20:00 22:30 Rambo: Last Blood 22:30 Papicha (JBA) 14:00 15:25 20:55 Mientras dure la guerra 16:00 18:05 Joker (JBA) 19:45 22:10 00:30 Un jour de pluie à New York (JBA) 15:15 20:15 22:30 jaietan. Lazkao. Areria aretoa. La directora de La luz de mi vida 17:00 20:00 22:30 Joker 12:00 14:30 17:00 19:30 Urruña. Itsas Mendi. Bacurau. 20:30. Rambo: Last Blood 19:10 22:45 orquesta. 19:30. 22:00. Playmobil filma. Lo que arde 20:30 22:00 00:30 Bonjour le monde!. 16:00. Ceux qui Un día de lluvia en Nueva York 15:55 17:00. Mientras dure la guerra 12:00 17:15 Mientras dure la guerra 17:45 travaillent. 18:45. Deux moi. 14:00. Un 18:05 20:20 22:35 Legazpi. Latxartegi aretoa. Mientras ZARAUTZ Salatxo, Salbatore eta 20:00 22:30 20:00 22:15 jour de pluie à New York. 17:05. dure la guerra. 19:30. Una pequeña mentira 22:30 Un día de lluvia en Nueva York 18:00 Zarauzko abesbatzak. Oñati. Herri antzokia. Agur Etxebeste! MULTICINES. Ikuslearen eguna: astelehena. 20:05 22:30 00:25 Nafarroa Beherea 22:30. El rey león. 17:00. b Abuelos 17:30 19:45 22:15 Lekeitio. Ikusgarri. Joker. 19:30. Nafarroa Donibane Garazi. Le Vauban. Donne- Gaur, 20:15ean, parrokian. Ordizia. Herri antzokia. Viento de Día de lluvia en Nueva York 17:30 moi des ailes. 21:00. Le Chardonneret Portugalete libertad. 19:30. 22:15. 20:00 22:15 Iruñea (JBA). 18:00. Tolosa. Leidor. Antes de la quema. El crack cero 19:45 22:15 DOCK BALLONTI. GOLEM BAIONA. Ikusl. eguna: asteazkena. Donapaleu. St. Louis. Ikuslearen eguna: 19:30. Dora y la ciudad perdida. 17:00. Érase una vez en... Hollywood 17:00 Abominable 16:10 18:30 20:20 22:00 Abuelos 17:00 22:45 astelehena. Ad Astra (JBA). 18:00. Agenda osoa Joker 17:15 19:45 22:15 Abuelos 16:30 20:15 22:25 Usurbil Ad Astra 19:45 Bonjour le monde!. 16:00. Ça: Chapitre La directora de orquesta 17:00 Géminis 16:20 18:15 20:20 22:15 Agur Etxebeste! 22:30 2. 21:00. Chambord. 18:00. Donne-moi CINESA URBIL. ikusteko, Lo que arde (JBA) 17:30 20:00 22:15 Joker 16:10 18:00 20:15 22:10 Día de lluvia en Nueva York 16:30 des ailes. 15:00. J’irai où tu iras. 21:00. Mascotas 2 18:30 A dos metros de ti 22:35 01:00 hemen duzu Mientras dure la guerra 17:30 19:45 Abominable 12:30 18:30 20:30 22:30 22:15 Mientras dure la guerra. 18:00 20:05 Géminis 17:15 22:30 www.berria.eus-eko 22:10 Ad Astra 22:15 00:50 Zuberoa Paradise Hills 20:15 22:15 Dora y la ciudad perdida 15:45 Joker 17:15 20:00 22:30 lotura Noche de bodas 16:15 18:25 La directora de orquesta 17:00 Maule-Lextarre. Baitha. Dantza. 21:00. Barakaldo 20:25 22:30 Géminis 16:45 18:00 19:20 20:35 22:00 23:10 Mientras dure la guerra 16:20 18:25 Donne-moi des ailes. 17:00. BERRIA 30 Agenda Larunbata, 2019ko urriaren 12a Hamaika Hollywood 08:00: TB 3.0. 09:30: Asteko kronika. 10:00: 09:10: Where the wild things are. Txantxantxagorria. 11:00: Gurean Gaur. 11:30: 10:40: La telaraña de Carlota. 12:15: Hiri Baratzea. 12:00: Musika zuzenean. 12:30: Dragonheart. 14:00: Jumanji. 15:45: Gurean Gaur. 13:00: Artekale. 13:30: Lotsaga- Rango. 17:30: Tintin. 19:15: El Patrio- be. 14:20: Lander Toledo. 14:30: Gurean gaur. ta. 22:00: Superman returns. 00:25: 15:00: Ttap elkarrizketak. 15:30: 11 leiho ola- El día de mañana. tuak. 16:30: Gurean Gaur. 17:00: Hiri baratzea. Denbora-pasak 17:30: Musika zuzenean. 18:00: Artekale. AMC 18:30: Gurean Gaur. 19:00: Booktegi. Idurre 06:15: Ransom. 09:45: Despierto. Eskisabel. 20:00: Kiliklon. 20:30: Asteko kroni- 11:10: John Rambo. 12:40: Crepús- Higidura t Lapurdiko tIntsektu t udalerria mota 21:00: 21:30: 14:40: Beldurtia ka. Musika zuzenean. Hiri bara- culo: Eclipse. Soldado univer- Gabiriako Arrain tzea. 22:30: Hezurren memoria. 23:15: Arteka- sal: el día del juicio. 16:25: Jack Ryan: uDeitura herritarra multzoak le. 23:45: Musika zuzenean. 00:15: Lotsagabe. Operación Sombra. 18:15: 2 Guns. t ttt t 20:05: Largo Winch: Conspiración ETB 1 en Birmania. 22:10: Juego de patrio- 07:05: Chiloe. 07:35: Euskal Herritik. 08:05: tas. 00:05: Bad banks. Behar duen t Euskaldunak eta itsasoa. 08:35: Txikon Xtre- unean 09:30: 10:30: Herri me. Abenturaroa. EITB Kultura. armagin 11:00: Sustraia. 11:30: Teknopolis. 12:00: He- rri kirolak. 14:00: Gaur Egun. 14:50: Eguraldia. t t Uranioa 15:00: Arte(faktua). 15:50: Futbola: Athletic B- Emakume Amorebieta. 17:55: ETB Kantxa, pilota. 20:30: bada. 2008. 21:00: Albisteak. 22:10: Zinema. izena Gaur Egun. 20:55: Eguraldia. 21:00: Oholtzan. Un sueño posible. 2009. 00:55: Zinema. Un

Musika t t Du, niri t nota Goierri Kantuz Eguna. 22:10: Mende berria rostro desconocido. 2009. 02:30: Live Casino. kantuz. 23:00: Zinema. Igelak. 2016. 00:30: Hidroge- Nitrogenoa noa Herri kirolak. 02:20: Futbola 2.B. Tele 5 Musika t t t t Ospa! u t 07:25: 08:30: tresna Sorterria I love TV. Got Talent España. ETB 2 11:05: 12:05: u Luze-zaba- Merkatuak, Mas que coches. ¡Toma salami!. Izena laren neurri azokak 07:55: La transición de Euskadi. 08:45: El sa- 13:30: Socialit?. 15:00: Albisteak. 16:00: Viva bor del crimen. 09:50: Restaurantes sin barre- 21:00: 22:00: t Suari

t Naizen t la vida. Albisteak. Salvame delu- t t hau dariona ras. 11:05: Juego de cartas. 13:30: EiTB Kultu- xe. 02:30: GH VIP diario. Bizkaiko ra. 14:10: Atrápame si puedes ﬁnde. 14:58: Te- Neodimioa udalerria leberri. 16:00: Eguraldia. 16:10: Zinema. La La Sexta

t t Ganaduak t t Sufrea Toleran- promesa del agua. 2018. 17:45: Zinema. Pre- 06:40: Bestial. 08:20: Zapeando. 09:55: Crea tziarik ez 19:20: Ebakiak Zur du sunta inocencia. 2011. Padre Brown. lectura. 10:20: Equipo de investigación. preziatua 20:05: Escapadas con Joseba Argiñano. 14:00: Albisteak. 15:30: Zinema. Batman. t t t Sufrea t 21:00: Teleberri. 22:05: Eguraldia. 22:15: Zine- 1989. 17:50: Zinema. Bajo cero. 2005. 18:55: Zi- 01:15: Herri hizke- ma.Mrs Wilson. 2018. Vaya semanita. nema. Tormenta magnética. 2009. 20:00: Al- ran, eta ETB 3 bisteak. 21:30: La Sexta Noche.

t Eibarko t 1 eta 50 t Bokala t santutegia 09:30: 3 Ene Kantak. 09:45: Kaixo Timmy. Cuatro Detekta- Ikertzen Arazo ez- 10:05: Patri postaria. 10:30: Globo etxaldea. gailua tabaidatuak 07:00: El zapping de surferos. 08:05: Malas 10:40: Munki eta Trunk. 10:55: Dimitri. 11:05: Pulgas. 10:00: El encantador de perros. 10:55:

t t t t Garaiak Rita eta Krokodilo. 11:15: Raa Raa lehoi orrola- Callejeros viajeros. 14:00: Cuatro al día. 14:50: Ohorezko ria. 11:30: Txiki iletsu. 11:45: Olivia. 12:05: Pin- Eguraldia. 15:00: Kirolak. 15:45: Zinema. El nú- hitz emate gu. 12:15: Maya erlea. 12:40: Noddy, jostailan- cleo. 2003. 18:15: Zinema. Cuenta atrás. 2010.

Lehen t t Uztailaren t Kontso- Txakurra t t 13:05: hasieran biak nantea diako detektibea. Yoko eta lagunak. 20:00: Cuatro al día. 20:55: Eguraldia. 21:10: 13:25: 13:40: Tradizioari Zezen Bokal Bizkaieraz, Kaixo Timmy. Fantasia patruila. Kirolak. 21:30: First dates. 22:30: Zinema. La dagokiona zikiratua biribila azeri 14:00: 3 Ene Kantak. 14:25: Spirit, zaldi askea. montaña entre nosotros. 2017. 00:40: Zinema. t 15:05: Kody Kapow. 15:30: Alfonbra magikoa. t t t Pecado original. 2001. 16:50: Psammyren showa. 17:15: Aita-amabitxi magikoak. 18:00: Cam eta Leon. 18:10: Dorae- TF1 mon katu kosmikoa. 19:25: Home, Tip eta Oren 06:25: 06:35: 08:35: t

t TFOU. Errugbia. Le mag t Urte Kontso- 500 t H2O 19:50: kopuru nantea abenturak. Croodarren egunsentia. de la coupe du monde. 10:05: Errugbia: Inga- Irrika, 20:10: 20:35: Nori Ingelesez, Ezeztatzeko Ozen galduta. Pipi Kaltzaluze. laterra-Frantzia. 12:00: Les 12 coups de midi!. grina atzizkia da 21:00: 21:20: Rocket Monkeys. Lakebotton 13:00: Journal. 13:30: Grands reportages. t t t t t 22:05: Piztu kanpanmentua. Bagel & Becky Show. 14:45: Reportages découverte. 16:00: Les 17:50: Uranioa ETB 4 docs du week-end. 50 mn inside. 20:00: Journal. 20:50: Quotidien express. 07:30: 08:30: t t t ETB Kantxa, pilota. Del país de 21:05: Danse avec les stars. 23:05: Danse avec Hobi Salaketa los vascos. 11:55: Vaya semanita. 13:40: Obje- les stars, la suite. 00:05: Télé-réalityé: que tivo Euskadi. 15:55: Juego de cartas. 18:05: No sont-ils devenus?. es país para sosos. 19:25: Eskubaloia. Spor- HITZ GEZIDUNAK ting CP-Bidasoa. 20:45: Ongi etorri. 21:45: France 2 01:10: SUDOKU ERRAZA Vascos por el mundo. ETB Kantxa, pilo- 07:00: Télématin. 10:00: Affaire conclue, tout Gipuzkoar abeslaria eta musikaria 02:10: 03:10: ta. Boxeo Izarrak. Vaya semanita. le monde a quelque chose à vendre. 10:50: Kanaldude Tout le monde a son mot à dire. 11:20: Les z’a- mours. 12:00: Tout le monde veut prendre sa 09:00: Zazpi. 11:00: Herenegun. 12:00: Hurbi- place. 13:00: Journal. 13:20: 13h15, le samedi letik. 13:00: Gernika opera. 15:00: Hurbiletik. ... 14:00: Tout compte fait. 15:50: Affaire con- 16:00: Harian. 17:00: Hitzaldia. 19:00: ‘Ito’ film clue, tout le monde a quelque chose á vendre. kolektiboa. 20:00: Dilindan: Madeleine. 21:00: 17:40: Joker. 18:35: N’oubliez pas les paroles!. Musikazuzenean. 22:00: Zuzenean zure esku. 20:00: Journal. 20:30: 20:30 le samedi. 21:05: La course des champions. 23:10: On n’est pas La 1 couch?. SUDOKU EZ HORREN ERRAZA 06:00: Albisteak. 10:40: Día de la Fiesta Na- cional 2019. 12:30: Audiencia abierta. 13:00: France 3 Españoles en el mundo. 14:00: Flash Moda. 06:00: Ludo. 08:15: Samedi Ludo. 10:50: Ri- 14:30: Corazón. 15:00: Albisteak. 16:00: Zine- ding zone. 11:30: Dans votre région. 12:00: Le ma. Blancanieves. 2012. 17:35: Zinema. Miss 12/13. 12:55: Les nouveaux nomades. 13:35: Sinclair. 2013. 18:55: Zinema. Nobleza baturra. Samedi d’en rire. 15:15: Les carnets de Julie. 1965. 20:35: Futbola. Norvegia-Espainia. 17:05: Expression directe. 17:55: Questions 21:30: Informe semanal. 22:30: Vaya Crack. pour un super champion. 19:00: Le 19/20. 00:05: Zinema. American Honey. 2016. 20:15: Parents, mode d’emploi. 20:40: Tout le sport. 21:05: Telefilma. Les murs du souvenir. La 2 22:35: Telefilma. Les brumes du souvenir. 09:30: Agrosfera. 10:20: España en comuni- 00:20: À tort et à raison. dad. 10:50: Dokumentala. 11:25: Fábrica de ATZOKO ERANTZUNAK ideas de TVE. 11:40: Para todos La2. 11:50: Arte Activa2. 13:15: La 2 express. 13:25: Dokumen- 08:55: Invitation au voyage. 09:40: Cuisines S A I L K A P E N A K tala. 13:50: Tendido cero. 15:05: Dokumentala. de terroirs. 10:05: Migrations secretes. 13:05: N I G E R A M O R E 15:35: Saber y ganar. 16:20: Grandes docu- Un an dans les glaces de l’Antarctique. 14:35: H A Z I E R A I Z mentales. 18:55: La 2 express. 19:10: Doku- Régalec, premiers contacts avec le poisson L E R P R E N D A K mentalak. 20:35: El origen de la mafia, Nueva roi. 15:30: Nausica?. 16:25: Invitation au voya- A R A M A R K I N A BERBINTZANA York. 22:00: Zinema. Mustang. 2015. 23:35: La ge. 17:05: GEO reportage. 17:50: Les vierges 01:30: B B I N A K O A T 1. Bezainbat noche temática. Dokumentalak. sous serment. 18:35: Arte reportage. 19:30: A L A K M A R L O I 2. Ertzaina Antena 3 Les dessous des cartes. 19:45: Arte journal. K A K O D U N E R A 20:05: 28 minutes samedi. 20:50: Ultima Pata- 3. Nabarniz 08:10: 11:00: 13:45: I P N I N T E K E Los Más... Ahora caigo. gonia. 22:25: Le retour des envahisseurs invisi- 4. Erantzi 15:00: 16:00: 23:20: 00:25: A U T O A U N T X I La Voz Kids. Albisteak. Zinema. bles. Iggy Pop à la gaîte lyrique. 5. Abizena La trampa. 2018. 18:00: Zinema. Identidad ro- Philosophie. 00:50: Square artiste. K R U S T A Z E O A K 6. Beratza Txinako mugak gainditu eta gero, Euskal Herriko hau Sare sozialak. kateatu ditu Tik Tok-ek nerabeen artean harrera beroa izaten ari da Tik Tok Larunbata, 2019ko urriaren 12a BERRIA Nerabeak aplikazioa rren eta b 38 de la jeune fille en feu’ filma 34 33 32 Eguna bihar Urepelen eske, Lurrama abiatu arte Laborantza Proposamenak Zinema ‘Portrait EHLG laguntza Xalbador 31

BERRIA BERRIA 32 Bizigiro Larunbata, 2019ko urriaren 12a Laborantza

ibilbide erraza izan Perez eta Lar- zabalena, hastapenean bankuak ez baitzien proiektua onartu. Hala, EHLGri esker, txostena be- rrikusi, eta 100.000 euroz apaldu dute aitzinkontua, material berria erosteko partez, bigarren es- kukoa proposatuz: «Ez Sabrina, ez eta nihaur ere ez garenez laborari-ondorengo, ez dira proiek- tuaz fida», xehatu du Perezek. Ororen buru, 2019ko hastapene- tan instalatu ahal izan dira, ban- kuen baia ukan eta. ‘‘ Kontent gara ikusiz esku onetan uzten dugula etxaldea, gazte horiek zeinen serioak diren» Jean-Bernard Poxelu Laborari ohia

Poxelu senar-emazteek hama- Euskal Herriko Laborantza Ganberaren laguntzarekin, etxaldearen segida ziurtatu dute Lohitzüne-Oihergiko Xemiategian. BERRIA bost hektarea lur, etxea eta eraikinak zituzten. Oraingoz, lurrak alokatzen dituzte, Lurzaindia el- Diru eske, etxaldeak bizitzeko karteak bi urteren buruan erosteko artean. Hala gertatuko delarik, Perez eta Larzabalek Lurzaindiari alokatuko lizkiokete. Etxea Perez Etxaldeen hustea geldiarazteko lanean ari da EHLG, horretarako hogeigarren langilea eta emazteak erosi dute: «Ni nai- hartu berri du b Lohitzüne-Oihergiko transmisioa ekarri du bere lanaren adibide gisa zenez kabalez arduratzen, begi bistakoa zen bertan egon nen- din». Larzabal lankideak, berriz, administrazioaren, transforma- Ainize Madariaga etxaldeak», argitu du Iker Elosegi boraria atzeman baitu baserria- garri ona ukan genuen». Sabrina zioaren eta salmentaren ardurak Euskal Herriko Laborantza Gan- ren bizia bermatuz. Haatik, EHLG Larzabal laborari kidearekin baditu. Jabeekin adostu dute etxal- «Guretzat, ez zen inporta izan ze- berako (EHLG) koordinatzaile «ez litzateke gai» daraman lan tera altxatzen ari da Gaec Betiain- deko eraikinak bortz urteren bu- din edozein mozkin, gure etxal- orokorrak. zamaren asumitzeko, kanpoko tzina enpresa, zeinean kriaxera ruan erosiko dizkietela, «enpresa dean norbait plantatzen zen Arazoa jorratzeko, bertzeak laguntzarik gabe. Horretarako arrazako ahateak hazi, hil, trans- pikoan ezartzeko artean». ber», erran du Jean-Bernard Po- bertze, kafe-instalazio hitzor- diru emaileek parte har dezaten formatu eta zuzenean saltzen bai- Etxaldearen barneek ez dute le- xelu laborari ohiak. Lohitzüne- duak antolatzen ditu EHLGk, dei egiten du, azaroaren 10a arte, tituzte. Baztertu gabe kabalen eli- hengokoekin zerikusirik: ardi es- Oihergiko (Zuberoa) Xemiategia hain zuzen ere, segidarik gabeko hain zuen ere, Lurrama abiatuko kadura ere beraiek dutela ekoiz- nedunetarako prestatuak baitzi- ez du hutsak hartuko, bi laborari etxaldeetan lurrik gabeko labora- den egunera arte. ten, zazpi hektarea pentzeetan: ren. Orain, aldiz, ahate hazkun- gaztek baino. Lerro bakarrean riak ezar daitezen. ahateak galkatzeko laboreak, tzari begirako egokitzapenak aise izkiriatzen da: etxaldearen Preseski, EHLGk aurten ere Segida segurua bertzeak bertze, soja, artoa eta egin dituzte, hala nola laborategia transmisioa. Gauzatzea, ordea, abiatu duen diru-bilketa kanpai- Gaiaren garrantziaren salatari, baba. Horiek oro, Poxelu bikote- muntatu dute, ahateak hil, pikatu bertzerik da; euskal baserriak lana aurkezteko, «prentsaurreko EHLGk hogeigarren langilea har- ak utzi berri dien etxaldean: Xe- eta transformatzeko. Paitak gal- borariz husten ari baitira: klasikoa» egin ordez, nahiago tu berri du bereziki transmisioa maitegin. katzeko ere gela berezia antolatu «Transmisioa gai konplikatua da, izan du landu duen egiazko kasu lantzeko. Ipar Euskal Herrian, Lau mendez belaunaldiz belau- dute. Txitak egun batzuk dituzte- sentibera. Gaia landu ezean, bat aurkeztu: segidarik gabeko instalazio kopuruak Frantziako- naldi odol bereko jendeak irauna- larik hartzen dituzte, hortik aitzi- oraindik gehiago hustuko dira etxalde batek etxetik kanpoko la- ak baino «anitzez hobeak» badi- razi duen baserriak askazia berria na prozesu osoa Perez eta Larza- ra ere, etxaldeak husten ari dira. ezagutu du: «Halako zer bat egi- balen esku da. Kontserbak, hara- Izan ere, baserria segidarik gabe ten du, bistan dena! Baina gure gi freskoa edo airerik gabe gelditzen delarik, usu lehen bi au- etxaldea behar zen biziarazi. Be- paketatua eskaintzen diote beze- zoen artean partekatzen baitituz- har da aski gogoan hartu, eta atxi- roari, Donapaleuko merkatuan te bere lurrak: etxaldeari bizia ki. Kontent gara ikusiz esku one- salduz, etxetik beretik edo tokiko kenduz. Hala, «helburua dugu tan uzten dugula, gazte horiek mozkinak saltzen dituzten den- huste hori gelditzea». zeinen serioak diren», baieztatu detan. Julen Perez gazteak hartuko du du Poxeluk. Idoki Euskal Herriko etxe Poxeluren etxaldearen segida: Horretara heltzeko, urte bat eta ekoizleen elkarteko kide dira, «Gabadin antolatu zen kafe-ins- erdiko lan burokratikoa egin be- hala, kalitate eskakizun guziak talazioan Xantalekin [Poxelu] har izan dute, EHLG lagun. errespetatzen dituzte: «Kontsu- gertatu ginen 2017an. Harreman «Gure laguntza ekartzen dugu mitzaileari mozkin garbia helara- bat sortzea zen helburua: uzteko instalazio prozesuetako transmi- zi nahi nion: zero kimika. EHL- prest zenaren eta hartzeko prest sio lanetan, enpresa muntatzen Grekin elkarlana naturalki egin zenaren artean. Hortik egun ba- eta inbertsiorako diru laguntzak da, sekulako xantza dugu hor du- tzuetara, Lohitzüne-Oihergira eskuratzeko behar direnak egi- gula laguntzeko prest», gehitu du joan ginen, eta berehala tratu izu- ten», erantsi du Elosegik. Ez baita Perezek. BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Bizigiro 33 Asteburuko proposamenak

Azoka Eskua lanabes Ficoban

Eskulanekiko interesa dutenek Irungo Ficoban 4 biltzeko tokia izango dute asteburu honetan, Harri- Orri-Ar azoka tarteko. Egitarau mardula antolatu dute, eta 30 erakusketa bisitatzeko aukera egongo da. Hiru unibertsotan banatuko dira erakusketak: Harriaren Unibertsoa, Paperaren Unibertsoa eta Artaziaren Uni- bertsoa. Birziklapena, lorezain- Jardunaldia tza, olioak eta beste izango dira Euskal bideo jokoen nagusi lehenengoan; tintak, papertegia, zigiluak eta abar topagunea bigarrengoan; eta oihal dendak, botoiak edota kakorratzak azke- Euskal bideo joko afizio- nengoan. Horrez gain, bisitariek natuek haien zaletasuna- jarrera aktiboa izatea da asmoa, 2 ren harira elkartzeko eta 70 tailer baino gehiago anto- parada izango dute gaur, Bilbon. latu dituzte horretarako. Master Izan ere, Jokoteknia Euskarazko class saioak ere izango dira. Bideo jokoen jardunaldia egingo dute Bilboko Azkuna zentroan, Harri-Orri-Ar Bastida aretoan, 09:00etatik Gaur eta bihar, egun osoan, Irunen 14:00etara. Azkue fundazioak eta (Gipuzkoa) . Bertso saioa egingo dute, bihar, bazkalostean. BERRIA Game Erauntsiak elkarlanean abiatutako egitasmoa izango da. Euskal bideo jokoen industria eta Bertsoaren indarra jokozaleak aztertzea, eta bertako bideo-joko garatzaileen eta joka- larien joerak ikusi, eta elkar ezagutzea da asmoa. Hainbat hitzal- Etxahun Barkoxe, Jon Lopategi eta Jon Mugartegi bertsolariak di emango dituzte, eta gai omenduko dituzte, bihar, Xalbador Egunean, Urepelen askotarikoak landuko dira: bideo jokoak feminismoaren ikuspegitik, esaterako. Jone Bastida Alzuru pategi. Bestalde, argi zuten noiz- diren arren, gaur 20:00etan hasi- bait Etxahun Barkoxe omendu ko da ospakizuna Gaztelondon Jokoteknia Asmo jakin batekin sortu nahi zutela, eta aurten egitea era- zer berri? antzerki emanaldiaren Gaur, Bilboko Azkuna zentroan, zen Deiadarra elkartea, eta baki dute: «Orain dela urte ba- bitartez. Bihar goizean, berriz, Bastida aretoan. 1 helburu berarekin jarrai- tzuk Etxahun Iruri omendu ge- mendi ibilaldia egingo dute Xal- tzen du, Itxaro Bethart kidearen nuen. Aurten, berriz, Etxahun badorren etxolara, Urepele eza- arabera: «Gure sustraiak eta Barkoxe omenduko dugu. Jende- gutuz. Ondoren, meza eta Joxe Jaialdia erroak bizirik atxikitzea». Hori ak entzunak ditu haien izenak, Mari Iriondoren hitzaldia izango Japoniako kultura Azoka dela eta, hamaseigarrenez egingo baina esango nuke ez dutela ho- dira. Eguerdi partean, Bilboko Gatzaren balioa dute Xalbador Eguna, bihar, Ure- rren presente nortzuk diren». Salbatzaile dantza taldeak eta he- ezagutzera pelen (Nafarroa Beherea). Bertso- Hiru bertsolarien inguruan rri kirolek alaituko dituzte kale- erdigunera lari baxenafartarra gogoratzeko gehiago jakiteko, Etxahun Bar- ak. Bazkarirako tartea izango da Mangamore jaiaz goza- egingo da festa, eta horrelako koxe, Jon Lopategi eta Jon Mu- gero, eta bertsolariek hartuko tzeko aukera egongo da Gatzarekin eta gatzaren omenaldiak egitea «garrantzi- gartegi Gogoratuz izeneko hi- dute hitza ondoren. Azkenik, 3 gaur eta bihar Zornotzan. kulturarekin lotura estua tsua» dela uste du Deiadarra tzaldi bat emango du goizean erromeriarekin amaituko da Japoniako kulturari eta mangari 5 duen herria da Leintz elkarteko kideak. Horrez gain, Joxe Mari Iriondok. Bakoitzaren jaialdia, 17:30ean hasita. lotutako ekintzez josita dago egi- Gatzaga (Gipuzkoa), eta Gatza- euskal kulturaren inguruko beste biografia oinarri hartuta, haien Bestalde, bertsopaper lehiaketa taraua: tailerrak, musika ema- ren Eguna egingo dute bihar. pertsona batzuk omendu izan bizitzaren inguruko hainbat es- ere antolatu du aurten Deiadarra naldiak, ikuskizunak, lehiake- Produktu horren kulturari dituzte urtero, eta hiru bertsolari perientzia eta istorio kontatuko elkarteak. Bi mailatan banatu du: tak, bideo jolasak eta beste. balioa eman eta hura ezaguta- oroituko dituzte aurten: Etxahun ditu. haurrentzat (15 urte arte) Xalba- Folagor youtuberra eta Myth raztea da asmoa. Hala, egun Barkoxe (1786-1862), Jon Lopate- Bertso saioari ekingo diote, be- dor gogoan izango duten bertso- and Roi Japoniako rock taldea osoko egitaraua aurkeztu du gi (1934-2019) eta Jon Mugartegi rriz, bazkalostean. Lau bertsolari ek osatua; eta helduentzat (16 ur- izango dira edizio honetako gon- Leintz Gatzagako Udalak. Ber- (1933-2018), hain zuzen. ariko dira kantuan: Maddalen Ar- tetik gora) Etxahun Barkoxe gai bidatu nagusiak. Gaur, tan, gatzaren eta produktu eko- Omenduko dituzten bertsolari zallus, Juan Jose Eizmendi, Onin- hartuta. Bihar, Xalbador Egunean 13:00etan, pilotalekuan elkartu- logikoen azoka eta artisau azoka horiek euskal kulturan izandako tza Enbeita eta Sebastian Lizaso. bertan emango ditu lehiaketaren ko dira youtuberrarekin haren dira ekintza nagusienak; herriko garrantzia eta eginiko ekarpena Fernando Aire Xalbador da egu- irabazleen izenak Deiadarra el- jarraitzaileak, eta 20:00etan plazan eta frontoian egingo dira, azpimarratu du Berthartek: neko protagonista, eta haren karteak. izango da kontzertua. hurrenez hurren. «Gure altxorrak dira hauek ere». omenez egindako jai batean ezin Arrazoi ezberdinengatik izan dira zuten hutsik egin bertsoek, «lo- Xalbador Eguna Mangamore Gatzaren Eguna hautatuak. Iaz hil zen Jon Mugar- gikoena» da, Bertharten iritziz. Bihar, egun osoan, Urepelen (Nafa- Gaur eta bihar, egun osoan, Zorno- Bihar, egun osoan, Leintz Gatza- tegi, eta aurten zendu da Jon Lo- Ekitaldi nagusiak bihar egingo rroa Beherea). tzan (Bizkaia). gan (Gipuzkoa) . d BERRIA 34 Bizigiro Datorren asteko Larunbata, 2019ko urriaren 12a Zinema estreinaldiak XVIII. mendeko koadro intimista

Celine Sciamma zuzendariaren laugarren lan luzea da ‘Portrait de la jeune fille en feu’, margolari bati buruzko filma

Gontzal Agote nahi, eta, horrez ondorioz, Ma- ki zuen filma ez zuela osatuko tzea. Sciammak, aldiz, nahiago dia aktoreari, 2007ko Naissance riannek ezkutuan egin beharko existitu zen margolari baten gai- izan du isiltasunari garrantzia des pieuvres filmarekin. Orduz Ez zuen sari nagusia irabazi, baina du lana. Horrek Heloiseren egunean, eta nahiago izan zuen pin- eman eta eszenen arteko erritmo gerotik, Haenelek Bertrand Bo- aurtengo Cannesko zinemaldian nerokoa ezagutzeko aukera ema- tore bat asmatu, ahaztutako pin- propioa sortu. nello, Andre Techine, Robin zeresan handia eman zuen Celine nen dio, eta laster ohartuko da tore horien bilduma izango zena Campillo eta Dardenne anaiekin Sciammaren azken filmak; izan gazteak ez duela ezkondu nahi. nolabait. Horrela sortu zen Ma- Erretratuak egin du lan, besteak beste. ere, kritikak oso harrera ona egin Filma egiten hasi aurretik, iker- rianeren pertsonaia. Hortaz, fil- Noemi Merlant eta Adele Haenel Adele Haenel ezagutzera ema- zion XVIII. mendean girotutako keta lanari ekin zion Sciammak, mean agertzen diren koadroak dira Portrait de la jeune fille en teko balio izateaz gain, Naissance drama horri. Halaber, gidoi one- eta horrela jakin zuen XVIII. men- ere ez dira inoiz existitu. feu-ren aktore protagonistak. Le- de pieuvres Celine Sciammaren naren saria lortu zuen zuzenda- dean emakume margolari asko Era berean, beste hautu esteti- henengoa 2016ko Le ciel attendra lehen film luzea izan zen. Kritika riak. izan zirela, bereziki erretratuak ko bat egin zuen zuzendariak, fil- filmarekin egin zen ezaguna, eta onak izan zituen bi gazteren arte- 1770. urtean, Marianne izeneko landu zituztenak. Horietako gu- ma musikarik gabe egitea erabaki bigarrena, berriz, azken urteota- ko maitasun istorioak, eta zine- pintoreak mandatu bat jasoko du: txi batzuk ezagunak dira gaur baitzuen. Maitasun istorio bat ko frantziar aktorerik inportante- magileari aukera eman zion biga- ezkontzekoa den Heloiseren erre- egun; gehienak, ordea, ahanztu- kontatzen da bertan, eta halakoe- enetakoa da. rren proiektuari ekiteko. tratua margotu behar du. Ezkon- ran gelditu dira. tan ohikoa da hainbat memento Hain zuzen ere, Sciammak be- 2011n ailegatu zen Tomboy, gaiak, baina, ez du erretratua egin Dena den, zinemagileak eraba- musikaren bitartez azpimarra- rak eman zion lehen aukera han- haurtzaroaren gaineko istorio sa- murra, Laure/Michael begirada- ren bitartez kontatuta dagoena. Bigarren film horrek ia aho batez- ko onespena izan zuen, baita hainbat sari jaso ere, Buenos Ai- res, Gijon eta Berlingo zinemal- dietan, besteak beste. Sciammaren orain arteko azken filma 2014ko Bande de filles zen. Beste behin ere, eraikitzen ari den nerabezaroaren gaineko begirada berezia da, kasu honetan askatasunez jokatzen duen gazte- txo talde baten bitartez. d ‘PORTRAIT DE LA JEUNE FILLE EN FEU’ Zuzendaria. Celine Sciamma. Aktoreak. Adele Haenel, Noemie Merlant, luana Bajrami, Valeria Go- lino, Cecile Morel. Herrialdea. Frantzia. Urtea. 2019. Iraupena. 120 minutu. Generoa. Drama. Ostiralean estreinatuko dute Adele Haenel eta Noemie Merlant aktoreak, filmeko eszena batean. BERRIA Hego Euskal Herrian.

‘Adults in the Room’ ‘Zombieland: ‘Maleficent: Zuzendaria: Costa-Gavras. Aktoreak: Double Tap’ Mistress of Evil’ Christos Loulis, Alexandros Bourdoumis, Zuzendaria: Ruben Fleischer. Zuzendaria: Joachim Ronning. Ulrich Tukur, Josiane Pinson, Valeria Aktoreak: Jesse Eisenberg, Woody Aktoreak: Angelina Jolie, Michelle Golino. Herrialdea: Frantzia. Urtea: Harrelson, Emma Stone, Abigail Breslin, Pfeiffer, Elle Fanning, Ed Skrein, Chiwetel 2019. Iraupena: 124 minutu. Generoa: Zoey Deutch. Herrialdea: AEB. Urtea: Ejiofor. Herrialdea: AEB. Urtea: 2019. Drama. 2019. Iraupena: 110 minutu. Generoa: Iraupena: 125 minutu. Generoa: Beldurrezkoa. Komedia. Fantasiazkoa. anis Varufakisek idatzi zuen li- Yburuan oinarritu da Costa- rain dela hamar urte Ruben isneyk bere Sleeping Beauty- Gavras zuzendari beteranoa bere OFleischerrek berak egin zuen Dren bertsioa egin zuen azken filma egiteko. Frantziakoa Zombieland arrakastatsuaren se- 2014an, hezur-haragizko pertso- den arren, jatorri greziarra du Cos- gida da film berri hau. Protagonis- naiekin. Orain, haren bigarren par- ta-Gravrasek. Varufakis Greziako tek Etxe Zuria utzi beharko dute, tea ailegatuko da. Maleficent eta Finantza ministro ohiaren bizipe- eta AEBetako barnealdera joan, Auroraren arteko harremana du ar- netatik abiatuta, 2015ean Grezia- betiere zonbiz inguratuta. Elkarren datz, baita haien inguruan eratuko ko krisi ekonomikoan gertatutako- arteko gatazkei aurre egin behar- den aliantza jokoa ere. Berriro ere aren istorioa da filma. Varufakisen bizipenetatik abiatuta kontatzen du Greziako krisia filmak. BERRIA ko diete. Angelina Jolie da protagonista. BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Bizigiro 35 Telesailak

‘The Politician’ ‘Peaky Blinders’ ‘Godfather of Harlem’ Sortzailea: Ryan Murphy. Aktoreak: Ben Sortzailea: Steven Knight. Aktoreak: Sortzaileak: Chris Brancato, Paul Platt, Gwyneth Paltrow, Jessica Lange, Cillian Murphy, Helen McCrory, Paul Eckstein. Aktoreak: Forest Whitaker, Zoey Deutch, Bob Balaban, Benjamin Anderson, Sophie Rundle, Aidan Gillen. Lucy Fry, Jamaal Burcher, Vincent Barrett, Lucy Boynton. Herrialdea: AEB. Herrialdea: Erresuma Batua. Urtea: D’Onofrio. Herrialdea: AEB. Urtea: 2019. Urtea: 2019. Non ikusi: Netflix. Atal 2019. Non ikusi: Netflix. Atal Non ikusi: HBO. Atal bakoitzaren bakoitzaren iraupena: 45 minutu. bakoitzaren iraupena: 60 minutu. iraupena: 60 minutu. Generoa: Drama. Generoa: Komedia. Generoa: Drama. Thillerra. Krimena.

yan Murphy zuzendariak poli- otere lehia Birminghameko amar urte kartzelan igaro os- Rtikari eutsi dio oraingoan, ko- Blokatzetatik Westminsterrera Htean, Harlemgo kaleetara mediaren prismatik. Zazpi urte be- zabaldu da. Kasu honetan, tele- itzuliko da Bumpy Johnson gangs- teta AEBetako presidente izango sailak II. Mundu Gerraren atariko terra. Italiako mafiak gidaturiko au- zela sentitu zuen ikasle dirudun ba- faxismoaren gorakadari errepara- zoa berreskuratzeko, Malcolm X ten istorioa osatu du. Botere harre- tu, eta tartea egin dio Faxisten Ba- aktibistarekin batuko da, haren manen oinarrira jo, eta institutuan tasun Britainiarraren sorrera eta diskurtso politikoa baliatu, eta kla- bertan agintea eskuratzeko mar- bilakaerari, aktualitatearekin para- nen arteko gerra saihestu nahian. txan jarri beharreko mekanismoei lelismo aztoragarriak eraikitzerai- Narcos telesaileko sortzaileek erreparatu die. no. Faxismoaren gorakada, denboraldi berriko gai nagusien artean. BERRIA osatu dute saioa.

zuen, distantzia hartuta, askotariko azpi- bolikoa, Heisenbergen azken agurraren geruza narratiboen bitartez. oihartzuna mantentzen duten planoak... ‘Breaking Bad’-en Azken hori oraindik amaierara iritsi ez baita Pinkmanen beraren bizitzan eragin den honetan, Gilliganek fronte berri bat erabakigarria izan zuten bi figuraren ireki du, kasu honetan film formatuan eta ezusteko agerpen ederra ere. mitoak irentsi Walter White protagonista mitikoaren bi- Iparra galduta, noraezean dabilen pro- delagun izan zen Jesse Pinkman ardatz tagonista, bere bizitzaren kontrola berres- hartuta. Heisenbergen agurraren osteko kuratzen ahaleginduko da. Eta, horreta- munduan girotua dago, eta trauma sako- rako, iraganera itzultzea beste aukerarik ezin duena na gainditu ezinik dabilen Pinkman era- ez du izango. Ildo horri tiraka, gogoeta kutsi digu istorioak. Formari dagokionez, esanguratsua plazaratzen du filmak: zen- lehen eszenatik bertatik nabaritzen da bateraino ote gara gai iraganean arrasto ‘El Camino’ filmak jarraipena eman dio Vince kutsu zinematografiko ezin pertsonala- sakona utzi diguten jokaeretatik erabat al- Gilliganen telesail goratuaren unibertsoari goa. Telesailen munduan ezohikoa den dentzeko? Gai horiek esploratzerakoan, estiloaren alde egin du El Camino-k. Elka- Aaron Paulen lana loratu da bereziki. Bre- rrizketa gutxi eta gatazka psikologikoa in- aking Badamaitu zenetik telesailen mun- Mikel Yarza Artola diko istorio borobilak bitan irabazi zuen dar handiz islatzen duten irudiak, prota- duan erreferentziazko figura bilakatu den telesail onenaren Emmy saria. Ostera, Be- gonistaren barne anabasari kontrajartzen aktore estatubatuarrak interpretazio lan Kritikak eta publikoak aho batez goratua tter Call Saulsaioak jarraipena eman zion. zaizkion ordenaren elementuak, Polizia txukuna egin, eta Pinkmanek egoerari izan da, eta telesailen olinpoan bidea egi- Saul Goodman abokatuaren pertsonaia eta gailu mekanikoak, esaterako. Hautua buelta eman ahala proiektatu du bere baiten hasi zen duela hamarkada bat Brea- erdigune hartuta, ez zen imitazio soil izan, argia da: film baten aurrean gaude. tan emozioen abaniko zabala. king Bad. Vince Gilliganen bost denboral- eta Breaking Bad-en unibertsoa aberastu Horrez gain, Breaking Bad-ekin identi- Alor ez horren positiboen artean nagusi- fikatu izan ditugun beste hainbat elemen- tzen da thriller konbentzionalera jotzeko tu ere berreskuratu ditu Gilliganek. Time- joera. Narratiba gehiegi baldintzatu du Gi- lapse teknika bereizgarria, tarantula sin- lliganek generoaren kodeetara, eta, gainera, fokua erabat Pinkmanengan jarri izanak konplexutasuna kendu dio iraganean argi-ilunez eta askotariko ahotsez beterik egon ohi zen unibertsoari. Azken batean, pertsonaia protagonistak El Ca- mino-n zehar gainditu beharreko ozto- poa bat eta bakarra da. Zergatik jo zuri- beltzera, askotariko kolore dramatikoak landu beharrean? Akaso Vince Gilligan sortzailea ez da horren trebea film idazle gisara, akaso ho- beren egiten duena egiten jarraitu behar luke: telesailak. d ‘EL CAMINO: A BREAKING BAD MOVIE’ Sortzailea: Vince Gilligan Aktoreak: Aaron Paul, Matt Jones, Jonat- han Banks, Charles Baker, Larry Hankin. Herrialdea: AEB. Urtea: 2019. Non ikusi: Netflix. Filmaren iraupena: 120 minutu. Generoa: Drama. Thrillerra. BERRIA BERRIA 36 Bizigiro Larunbata, 2019ko urriaren 12a Elikadura

gora ekarrita. Aurreko bazkidee- tako bat, gainera, langile moduan geratu da, eta horrek lagundu diezaiekeela erantsi du. Berrikuntzen artean, nabar- mentzekoa da tokiko produktuen alde egin duten apustua. Arabako produktu ekologikoak lehenetsi dituzte, eta, ezinezkoa zaienean, Euskal Herrikoek dute lehenta- suna. «Jatetxearen filosofia mantentzen ari gara, baina modu zo- rrotzago batean». Horretarako, Arabako bionekazaritza sareko ekoizleekin hasi dira lanean. Har- tara, produktuak sasoian sasoi- koak ere badira. Esaterako, garai honetan zerba, piper, brokoli eta patata asko dago, eta egunero barazki horiek berak eskaintzen dituzte, baina era desberdinetan prestatuta. Sukaldariek joko edota erronka modura hartu dute egunero ja- kiekin plater desberdinak sortzea. Bianchik aitortu du litekeena dela karta lehen baino muga- tuagoa izatea, baina horiek direla nahi dituzten produktuak. «Sare hori guztia antolatzen ahalegin Marco Bianchi eta Jon Rey, bazkide berrietako bi, Gasteizko jatetxean. JUANAN RUIZ / FOKU ekonomiko txiki bat egin behar izan dugun arren, hau ez da soilik Gasteizko Museo del Organo jatetxe begetarianoa zabalik da berriro, bazkide berrien jatetxe bat; bizi estilo osasuntsu gidaritzapean. Sasoian sasoiko eta tokiko produktu ekologikoen alde egin dute. bat izaten laguntzeko espazio bat ere bada, zentzu guztietan. Mere- zi du».

Nekazariak ikusgai Elikadura iraunkorraren gune Bezeroari Euskal Herriko produktuak eta garaian garaikoak ematearen garrantzia azpimarratu dute arduradun berriek. Beste- ak beste, tokiko nekazarien lana Iñigo Satrustegi Gasteiz zer egin oso argi izan gabe ere; te- dotzen ahalegindu dira. Hala ere, handirik gabe, eta irudi aldaketa goraipatzea da arrazoietako bat, lefonorako aplikazio bat garatzea karta «ausartago» bat eskain- bat egin dute aro berrirako. Sare eta ikusgarri egin nahi dituzte rri hasieran berriro zen hirukoteak zuen ideietako tzen dute orain. «Lehen, janaria sozialetara salto egin dute, eta haiek. Horretarako, izen-abize- ireki zituen ateak bat. Alvarezek museoetako oso ona zen, baina, orain, zapore webgunea zabalik da jada. Ideia nak jarri dizkiete produktuei, Museo del Organo proiektuak kudeatzen egiten du berriak bilatu, eta kozinatzeko berri ugari dituzte, gainera: literalki. Izan ere, kartan, eskain- U jatetxe begetaria- lan; Rey eta Bianchi, ordea, ahol- modu berri bat probatuko oraingoz, eguerdiko otorduak tzen dituzten produktuen ekoiz- noak, Gasteizen, kularitzan eta zientzia arloetan dugu», dio Bianchik. Eskaintza soilik ematen dituzte, baina aste- leak ageri dira. Hilabete honetako jabe berrien gidaritzapean. Aro ibiliak dira elkarrekin. buruetan, gauez, boka- produktua, esaterako, Mikelen berriari ekiteko, inaugurazio jaia Ostalaritzan zuten esperientzia tak eta errazioak eman- zerbak dira. «Gure plateren egin zuten, han bertan kozinatu- bakarra, beraz, bezero moduan ‘‘ go dituztela aurreratu du bidez, haien lana ikus dadila nahi tako jatekoez eta musikaz lagun- izandakoa da. Orain, berriz, jate- Bianchik. Elkarte baten dugu; balio kate osoari garrantzia durik, giro paregabean. Bazkide- txeko ardurak banatu dituzte: Lehen, janaria oso ona zen, antzerako zerbitzua eman nahi diogu», adierazi dute. ek aitortu dute espero baino jende lehena jatetxearen estrategiaz ar- baina, orain, zapore berriak ere izango dute aurki Ikusgarritasun hori bestera ere gehiago gerturatu zela, eta, are duratzen da, «ikusten ez den la- bilatu, eta kozinatzeko modu Museo del Organon, lantzeko proiektua abiatu dute: gehiago, «urteko ekitaldia» izan naz»; beste biak, ordea, jatetxea- berri bat probatuko dugu» «jatetxea zuretzat soi- multimedia baliabideak sortuko zela entzun dutela. Festaz geroz- ren kudeaketan eta zerbitzari ari lik» planteamenduare- dituzte ortuko irudiekin eta tik, lanez gainezka dabiltza, egu- dira. Bianchik aitortu du erreze- «Hau ez da soilik jatetxe bat; kin: hamabi lagunetik ekoizleenekin, mahaikoek berta- nero 70 bat lagunei jaten ematen. loa ziola barraren beste aldean lan bizi estilo osasuntsu bat izaten gorako taldeek aukera tik bertara ezagut ditzaten. Telefonoak, gainera, etengabe jo- egiteari, baina ostalaritza eredu laguntzeko espazio bat ere izango dute lokala Bianchik arrazoiak ditu pen- tzen du, erreserba egin nahi du- horrek motibatu egiten zuela aldi bada, zentzu guztietan» eurentzat bakarrik erre- tsatzeko nekazariak pozik daude- ten bezeroak deika ari baitira. Po- berean. Lagun baten bidez jakin Marco Bianchi serbatzeko eta menu la, lana eman baitiete. Jatetxeko zik daude, beraz, izandako harre- zuten aurreko bazkideek proiek- Museo del Organo jatetxeko jabea bereziagoak probatzeko. beharrekin ia egunero ari dira es- rarekin eta jasotako kritikekin. tua utzi nahi zutela, baina proiek- Halaber, aurreko kariak egiten. Horrez gain, sus- Ibilbide luzea du jatetxeak: 32 tua bera mantenduko zuen nor- beganoa zabalagoa da orain, eta proiektuaren lantalde bera izan- moa du bideo eta argazkien urte, hain zuzen ere. Duela bi as- baiten bila ari zirela. Gorabehera intolerantziak ere kontuan hartu go dute; izan ere, proiektuaren- proiektuarekin norbanakoak ere tetik, ordea, jabe berrien esku eta zalantza askoren artean, ekai- dituzte, «denontzako eskuraga- tzat parte oso garrantzitsua dira hasiko direla eskakizunak egiten. dago: Jon Rey eta Diego Alvarez nean ekin zioten jatetxe begeta- rria izan dadin». Horrek sukalde- langileak. «Haiek badakite nola «Horretan sinesten dugu. Sare gasteiztarren eta Marco Bianchi rianoaren proiektua berritzeari. ko langileak motibatu dituela egiten den lan hemen», esan du txikietan mugitzearen aldekoak erromatarraren esku. Proiektu Manuel Iradier kaleko jatetxea- gehitu du. Bianchik, kide berriek ostalari- gara, eta, ahal den heinean, guk bat abiatu nahi zuten elkarrekin, ren filosofia mantentzen eta sen- Lokala eraberritu dute, obra tzan zuten esperientziarik eza go- ere lagundu nahi dugu». BERRIA Larunbata, 2019ko urriaren 12a Bizigiro 37

ko dituzte kontuan: forma, zapo- rea, itxura, testura eta beste. Guz- tiak batuta, puntu gehien lortzen duena izango da irabazle. Bestal- de, festara joaten direnek izango dute gazta horiek dastatzeko aukera, baita epaitzekoa ere; sari berezia emango diote jendeak auke- ratutako gaztari. Horrez gain, haurrentzako gazta dastaketa herrikoia ere egingo da.

Lehen sektorea indartuz Goizean goizetik ekingo diote fes- tari. Baserritarren lana eta haien bizimoduari balioa emateko helburuarekin antolatzen dute Base-

Baserritarren Eguna ere bihar egingo dute. Lehen sektorearen erakusleiho izatea da asmo nagusia

rritarren Eguna, lehen sektorearen «erakusleiho» izateko asmo- arekin. Horrela, herriko abeltzainen ganadu erakusketa- Elgoibarko Mausitxa baserria izan da azken bi ekitaldietako irabazlea. ARIANE VIERBÜCHER / GOIERRIKO HITZA rekin hasiko da festa, 10:00etan, pilotaleku zaharrean: ardiak, behiak, behorrak eta ahuntzak Euskal Herriko puntako gaztagileak egongo dira ikusgai. Herriko plazan, berriz, bertako ekoizleek postuak jarriko dituzte, eta haien bilduko dira bihar Idiazabalen produktuak ikusi eta erosteko aukera izango dute bertaratuta- koek. Garai bateko eta egungo Euskal Herriko Artzain Gazta Txapelketa egingo dute, eta 40 gaztagile lehiatuko dira baserrietako lan tresnen erakusketa ere jarriko dute areto futbo- leko zelaian. Txistularien kaleji- EGITARAUA Jone Bastida Alzuru Belen Landa Artzain Gazta elkar- tzea lortuz. Landak, ordea, uste rak girotuko du jai hasiera. teko kideak: «Askotariko ekin- du faboritorik ez dagoela: «Lehia Gero, 11:45ean, gazta egite era- Euskal gaztagileen eta gazta zale- tzaz gozatzeko aukera izango da. handia dago. Edonork irabaz de- kustaldia egingo dute plazan, eta, en bilgune bilakatuko da bihar Uste dugu jende asko bilduko Bihar zake; erabat irekia izango da». ondoren, artaldea pasatuko da Idiazabal (Gipuzkoa). Izan ere, dela. Giro polita sortuko da». 10:00. Ganadu erakusketa. Txapelketa horretara ekarritako herrigunetik. Kirolarentzat ere Euskal Herriko Artzain Gazta Nafarroako, Arabako, Bizkaiko 10:30. Euskal Herriko Artzain Gaz- gazta sortek ezin dute beste lehia- egongo da tokia. Herri kirolen Txapelketa egingo dute bertan. eta Gipuzkoako 40 gaztagile ta Txapelketa. keta batean parte hartu; hau da, erakustaldia egingo baitute Txo- Horrez gain, bigarren urtez ja- lehiatuko dira Gazta Txapelke- 11:45. Gazta egite erakustaldia; «espresuki» Euskal Herriko Txa- menamen. Azkenik, herri bazka- rraian, Baserritarren Eguna ere tan: lurralde bakoitzeko hamar eta haurrentzako gazta dastaketa pelketan parte hartzeko hauta- ria egingo dute bertako txekorra- egingo dute, eta biak bat eginda onenak, hain zuzen. Elgoibarko herrikoia. tzen dituzte gaztagileek. Horrek rekin. osatuko dute egun osoko festa. Mausitxa baserria izan da azken 12:00. Herritik artaldea pasatzea. lehia «estuagoa» izatea dakarre- Gazta sakonago ezagutzeko au- Artzain Gazta elkarteak, Idiaza- bi ekitaldietako irabazlea, eta 12:15. Herri kirolak. la dio Landak. kera ere egongo da. Izan ere, ohi- balgo Abeltzainen elkarteak eta hark irabazi du Legazpin jokatu- 14:00. Sari banaketa eta dantza- Idiazabal sor-markako dasta- koa den bezala, Gaztaren Inter- Idiazabalgo Udalak elkarlanean tako aurtengo Gipuzkoako Ar- riak. tzaile ofizialek ebatziko dute zein pretazio Zentroko ateak egun antolatu dute eguna, eta giro tzain Gazta Txapelketa ere, Eus- 14:30. Herri bazkaria bertako txe- den guztietan onena, eta, horre- osoan irekita egongo dira bisita- «ederra» egongo dela espero du kal Herrirako lehiaketara sailka- korrarekin. tarako, hainbat ezaugarri hartu- rientzat.

rHer ikoi ganadu erakusketa IDIAZABAL Base rr iko lan tresner eraki usketa Idiazabalgo tzarA ai Gazta eta herriko gazta eta Udala BASERRI taber ako produktuen postuak i rHer i k olakiri

Fondo Europeo Agrícola azta Gazta eg erita ake ustaldia Desarrollo Ruralde TARREN Haur enrr tzako gazta dastaketa her ikoiar i banaketabarS lurraldeetako 40 gazta onennen ar eant EGUNA rHer ikoi tx ekarrekor in egindako i rher i bazk iaar XXXVI. aztaG Iar prertnen etazio z tren oan VIII. Edizioa 2019ko e irta r iakek EUSKAL HERRIKO urriaren 31 de octubre ARTZAI GAZTA 19 TXAPELKETA BERRIA 38 Bizigiro Larunbata, 2019ko urriaren 12a

Tik Tok sare soziala Euskal Herriko nerabeen telefonoetara iritsi da. Txinan sortu eta muga guztiak gainditu ostean, gaztetxoenen denbora-pasa bilakatu da. Kantua eta dantza ditu oinarri, baina, haren harira, eztabaida sortu da adingabeen pribatutasunaren eta intimitatearen inguruan. Denbora-pasaren argiak eta ilunak

Nagore Arin dakar arreta maila oso txikia sortzailea eta irudimentsua izate- eduki behar izatea; erraz ikus dai- ko aukera gehiago ematen duela. zen ezaguna da haurren tezke bata bestearen atzetik». Talentua erakusteko aukera eta nerabeen artean; ez, Arruabarrenaren esanetan, Ins- paregabea da». Aitana Etxebe- ordea, gurasoen artean, tagram eta Youtube plataformen rriaren esanetan ere, umorea da ez behintzat haurren eta nahasketa moduko bat izango sare soziala izaten ari den harrera I nerabeen neurri berean. litzateke, eta, berritzailea den onaren gakoa: «Lan handia egin Txinakoa da sare sozial arren, sare sozial guztien sistema dugu, bideo asko egiten ditugu, hori, eta muga geografiko anitz bera jarraitzen du. Berezitasuna eta ahalegintzen gara ahalik eta igaro ditu; azkenaldian, joera glo- abestien presentzia nabarmena dibertigarrienak egiten; izan ere, bal bilakatu da, batez ere adinga- izango litzateke; izan ere, bideo- hori da garrantzitsuena, jendea been artean. Tik Tok du izena, eta klip modukoak sortzeko aukera dibertitzea». sare sozialen atmosfera digitalari ematen du, abestiari mugimen- ate joka iritsi da, bertan gelditze- dua jarrita eta kantuari dantza Adingabeak nagusi ko asmoz. edo antzerkia gehituta. Joera global bihurtu da sare Douyin gisa egin zituen lehen Aitana Etxeberria eta Paula soziala; milioika erabiltzaile ditu urratsak, 2016. urtean, eta lehen Etxeberria Ordiziako (Gipuzkoa) mundu osoan, baina, batez ere, urtean ehun milioi erabiltzaile bikien esanetan, berriz, umorea adingabeen artean izan du arra- baino gehiago lortu zituen. Urte- da aplikazioaren beste bereizgarri kasta. «Neskek erabiltzen dute bete igaro ondoren, 2017. urtean, bat. Twin Melody bikote artisti- gehienbat, oso txikitatik. Kasu Tik Tok izena jarri zioten sare koa osatzen dute biek, eta Tik Tok batzuetan, 6 edo 7 urterekin has- sozialari, Txinako mugak gaindi- ten dira sare sozial hori tu eta nazioarteko merkatura erabiltzen», adierazi du jauzi egiteko. Berehala, zifra ‘‘ Arruabarrenak. Horre- harrigarriak lortu zituen, eta gatik, garrantzitsutzat jo herrialde askotan deskarga Beste sare sozialen aldean, du gurasoek sare soziala- gehien izan zituen aplikazioa izan umore gehiago dago; ren inguruko nondik zen 2018. urtean. Hala, sare sozial sortzailea izateko aukera norakoak jakitea: zer horren aitzindari izango litzate- handiagoa ematen du» den, zertarako balio keen Musical.ly izeneko sare Paula Etxeberria duen eta, batik bat, zer sozialarekin bat egitea erabaki Sare sozialaren erabiltzailea ondorio edo arrisku izan zuten, erabiltzaileen merkatura «Haur eta gazteak ez daude ditzakeen. Horretarako, are gehiago hedatzeko. Ikus- babestuta pribatutasunari garrantzitsua da jakitea entzunezko laburrak dira Tik Tok dagokionez, eta emozio aldetik fokua non jarri, sarritan erabilera horrek zer zehar kalte Pribatutasuna kolokan egote sare sozialaren ardatza eta, ere izugarrizko eragina du» ekintza bera baino ekar ditzakeen: «Sare sozialak hori erabili ohi dute, hain justu, horrekin batera, arrakastaren inportanteagoa baita hain automatiko bihurtu dira, enpresa handiek. «Sare sozial Ainhoa Arruabarrena oinarria. Ainhoa Arruabarrena Hezkuntza emozionalean aditua testuingurua: «Bideo- ezen ez garen konturatzen bene- horiei interesatzen zaie ahalik eta Emoki Elkarteko hezkuntza klip bat grabatzea, dan- tan zergatik edo zertarako igo- erabilera handiena izatea, horrek emozionaleko arduraduna da, sare sozialean 9,3 milioi jarrai- tza egitea edo antzerkia egitea, tzen ditugun edukiak, edo zer informazio gehiago ematen due- eta, haren hitzetan, «irudiak oso tzaile dituzte. Zifra gorantz doa lehen begiradan, ez da arrisku- onura ekar ditzaketen», azaldu lako», adierazi du Arruabarre- erakargarriak dira, baina ikus- egunetik egunera; izan ere, iazko tsua, baina ez gara konturatzen du. Erabilera da gakoa, eta, erabi- nak. Garrantzitsua da klik bakoi- entzunezkoak, are gehiago». abuztuan 2,5 milioi jarraitzaile hori sarean izateak, Interneten lera inertziaz egiten den bitarte- tza; izan ere, igotzen edo Hain zuzen, ikus-entzunezkoen zituzten, eta urtebetean 9,3 egoteak, zenbateraino eragin an, inkontzienteki egiten den zabaltzen den eduki oro informa- bilduma zabala eskaintzen du jarraitzaile izatera iritsi dira. dezakeen haurren eta nerabeen heinean, are handiagoak izango zioa da, eta, erabiltzaile askok sare sozialak, eta, kontsumitzeko Paula Etxeberriaren esanetan, irudian, haien pribatutasunean dira arriskuak: «Pribatutasuna uste duten arren ez duela pisu ez ezik, edukiak sortzeko eta sortzailea izateko aukera eman eta abar». kolokan dago sare sozialetan; ez handirik, informazio iturri hori zabaltzeko aukera ere ematen du. du sare sozialak: «Nahi ditudan Hezkuntza emozionaleko gara ohartzen zer ondorio izan boterearen eta diruaren iturburu Guztiek ezaugarri berbera dute ikus-entzunezkoak sortzeko sare arduradunaren esanetan, auto- ditzaketen igotzen ditugun da. «Horrek gero eta arazo gehia- oinarrian; eduki laburrak dira, sozial bat da, ongi pasatzeko. matizaziotik gertu egon liteke argazkiek, jartzen ditugun iruz- go ematen ditu, eta ikusten ari eta kontsumitzeko arinak: «Edu- Beste sare sozialen aldean, umore nerabeek sare sozialak erabiltze- kinek edota zabaltzen ditugun gara gero eta isun gehiago jartzen kia oso motza da, eta horrek gehiago dagoela esango nuke, eta ko duten era, alde batera utzita edukiek». ari direla», azpimarratu du. Hain Bizigiro 39

elektronikoan erabiltzen du alabak sare soziala. Family Link izeneko aplikazio bat dute, eta, hala, gaztetxoaren erabilera digitala- ren ziurtasuna dute gurasoek: edozein aplikazio jaisteko, pasahitza sartu behar da, eta, gainera, jakin daiteke nerabeak zenbat denbora igaro duen aplikazio bakoitzean. Gerora, telefonoa erosi, eta alabak telefono pertso- nalean jarri du Tik Tok, eta «gehien erabiltzen duen aplikazioa» da, baina «ez du asko erabiltzen; etxean dagoen aldi batzuetan soilik». «Ispilu aurrean jarri, eta abestiak interpreta- tzen hasten da, eta lagunek ere gauza berbera egiten dute», adierazi du Aranburuk.

Komunikazioa, ezinbesteko Aranburuk azaldu duenez, aplikazioaren aitzakia erabiltzen du beste gai batzuen inguruan ere hitz egiteko: «Sare sozialetan agertzen diren edukiak erabiltzen ditut gai desberdinen inguruan hitz egiteko». Aranbururen esanetan, garrantzitsua da haurren jarduera digitala gainbegira- tzea; izan ere, «sarritan ez dira kontziente». Horregatik, komunikazio bide bat lantzen ahalegintzen da: «Gurasoak ez bagara haien jardueraz ohartzen, ezin diegu lagundu; konfiantza eman behar diegu dituzten arazoak kontatzeko. Akatsak egingo dituzte, baina ikasteko daude, eta gurasoen ardura da irakastea eta babestea». Haurrak babestu egin behar direla nabarmendu du Arruaba- rrenak ere, baina horrek ez du esan nahi gurasoek nerabeak zelatatzeko eskubiderik dutenik; haren arabera: «Argi dago 16 urteko gazte bati ezin diozula sakelako telefonoa hartu begira- tzeko, batez ere baimenik gabe; hori indarkeria erabiltzea da». Horregatik, ezinbestekotzat jo du komunikazio hori txikitatik lan- BERRIA tzea: «Oso txikiak direnean, justu, adingabeen pribatutasuna ko kideak. Atsegiteen inguruko lerak nerabeen autokontzeptuan Horretarako, oinarrizkoa da hainbat mekanismo adostu dai- behar bezala ez babesteagatik buruhauste horiek egungo gizar- eta autoestimuan», gehitu du. seme-alabekin komunikazio tezke haurrekin: zenbateraiono zigortu zuten Tik Tok joan den tearen balioen isla dira, Arruaba- Twin Melody bikiek ere azpima- bide bat lantzea: «Komunikazioa erakutsiko dizun telefonoa, otsailean. Ia sei milioi euroko rrenaren esanetan: «Buruan sar- rratu dute atsegiteek izan ohi du- eta konfiantza landu egin behar argazkiak igo baino lehen era- isuna ordaindu behar izan dute; tu digute besteen gustuko izateko ten garrantzi hori, Paula Etxebe- dira, haurrek aintzat har ditzaten kustea...». Komunikazio hori izan ere, legearen arabera, 13 beharra, eta hori nabarmentzen rriaren esanetan: «Atsegin dut gurasoak eta laguntza eska die- lantzea ezinbestekoa dela uste urtetik beherakoentzako aplika- da sare sozialetan». Gainera, nes- batek ez zaitu definitzen, eta janz- zaieten. Komunikazio hori txiki- dute adituek; izan ere, aro digitala zioek ezin dute horien daturik ka gazte asko sexualizaturik ager- ten dituzun arropek, diruak eta tatik landu behar da; izan ere, iritsi zen, eta Tik Tok ere ate joka bildu gurasoen baimenik gabe. tzen dira, eta mutilen kasuan ere abarrek ere ez ere». Hala eran- denbora behar du». Hori egiteko, iritsi da, gelditzeko asmoz. Informazioari dagokionez ez gero eta gehiago igartzen da se- tzun dio bikiak: «Hori da, zuk ba- sakelako telefonoa era egokian Hala ere, Tik Tok adibide bat ezik, sare sozial hori arriskutsua xualizazio hori. Psikologikoki lioa duzu balioa duzulako». erabiltzen erakutsi behar zaie, besterik ez da; izan ere, Arruaba- izan liteke nerabeentzat emozio eragina du horrek guztiak, eta, el- Gurasoen jarrera ezinbestekoa baina haien pribatutasuna eta rrenaren esanetan, egoera ahalik aldetik ere. «Haur eta gazteak ez karteko kidearen ustez, egokita- da aplikazioaren erabilera egokia intimitatea ahalik eta neurri han- eta ondoen kudeatzen jakitea eta daude babestuta pribatutasunari suna erabileraren araberakoa den bermatzeko. «Garrantzitsua da dienean errespetatu behar da. nerabeei aurrera egiteko tresnak dagokionez, eta emozio aldetik arren, «ez da egokiena hain gaz- gurasoek sare sozial hori ezagu- Amaia Aranburu —ez da bene- ahalbidetzea da gakoa, hezkun- ere izugarrizko eragina du atse- teek erabiltzea». «Aintzat hartu tzea, zer den eta zertarako erabil- tako izena— 12 urteko neska tza indartuz eta haurrekiko gin dut bat jasotzeak edo ez jaso- behar da zer-nolako eragina izan- tzen den jakitea, ideia bat izate- baten ama da, eta ezaguna egiten komunikazio bide eraginkorrak tzeak», azaldu du Emoki elkarte- go duen sare sozial horren erabi- ko», adierazi du Arruabarrenak. zaio Tik Tok sare soziala. Tableta sortuz. Zakilixut Larunbata, 2019ko urriaren 12a www.berria.eus

s Txikiteroen eguna ospatu dute Bilboko ATZEKOZ AURRERA erostera ama birjinari eskaintze- Zazpikaleetan. Txakolin egileak izan dira ko», azaldu du. Kalearen erdial- festako protagonistak, eta azken urteetako dean ardoa egiteko prentsa jarri dute. Hor dabil biraderari ekin eta produkturik onena izango dela diote. ekin Unai Solabarria Bizkaiko Txakolina elkarteko presidentea, jendea begira duen bitartean. Beste turista batzuek hartu dute Txikitero artean lekua, orain maleta eta guzti, dena ondo ikusteko. Urte oparoa aurreikusi dute txakolingileek, Antolinez Bilboko harrapatuta upategiko arduradunak dioenez: «Txakolinaren kalitatea azken urteetako onenetarikoa izango da». Kantitatea ez da nahi luke- June Prieto Bilbo zek. Bilbon dagoen upategi baka- ten bezain oparoa izango, ordea. rreko arduraduna da, eta atorra Ohartzerako eman dituzte lo- ew York». Bilboko zuriz jantzita doa, gainerako txa- reak, eta Agur, jaunak doinuari Unamuno plazako kolin egile guztiak bezala. Gizo- ikusleen ahotsak gehitu zaizkio. N Euskal Museoan tu- nak dira guztiak, zuriz jantziak, Momentu batez, hileta baten an- rista talde bat leihati- eta mahatsez betetako otzarez in- tza hartu du ekitaldiak. Segundo lan, nongoak diren erantzuten. guratuta daude. Eskuetan, Biz- batzuk bakarrik izan dira, berriro Dohainik daukate sarrera 65 urte kaiko hainbat eremutako mapak txalo zaparrada entzun den arte. baino gehiago dituztenek, eta gu- dituzte: Enkarterri, Lea-Artibai, Hainbat kantu abestu eta gero, rutzatu dute ataria. Museo barru- Durangaldea, Nerbioi, Urdaibai Jendetza Bilbon, Begoñako Ama Birjinaren aldarearen aurrean. M. RAMIREZ / FOKU Begoñako Ama Birjinaren kanta tik jende hotsak entzuten dira. eta Uribe ikus daitezke, besteak hasi da. Aldarea ikusteko zailta- Zerbait hastekoa dela igartzen da beste. Denboraldiko lehen txiki- tearen rolak jokatzen dituzte. Festa giroa hasita dago taldea sunak dituen andre batek ozen klaustroan: solasaldi animatuak toa Begoñako Ama Birjinari es- Ikusmina handia da, eta bilduta- Ama Birjinaren parera iritsi dene- kantatzen du, serio, noizbehinka eta festa hasi aurreko giro hori. kaintzeko elkartu dira denak, eta ko jendetzan urtu da New Yorke- rako. Bozgorailuetatik, bilbaina- hitzak ahazten zaizkion arren. XIX. mendeko jantziekin, pertso- ekitaldi nagusi horren bueltan ko turista taldea. «Horra hor goi- dak, eta kalea gurutzatu nahi Turista maletadunek ezin dute na multzo bat dago bertan; Txiki- antolatzen da festa. ko ariztitxo baten, kukuak umiak duenen bat ezker-eskuin eran- ezer galdu; harrapatuta daude teroen Eguna handik hasi da aur- Dantzariarena izan da anekdo- egin dozak aurten», abestu dute tzun bila: «Zer gertatzen ari da?». eskaintza gunera ematen duten ten, eta egun osoko festa izan zu- ta. Done Jakue plazan egin duten dantzariek, eta justu orduan mahiru kaleen artean. Eta zaildu ten atzo Zazpikaleetan. Turistek lehenengo geldialdian, Mahai- hai gainetik lurrera jausi da dan- Kalitate ona, kantitate urria egin zaie irteera, gainera, eskain- ez zuten halakorik espero. Kame- gaineko izeneko pieza eskaini tzarietako bat. «O!». Ezustekoa Mikel Garciak Txakur kalearen tzaren ostean antolatzaileak rak atera dituzte poltsetatik. dute Trabudu dantza taldeko hartu du jendeak, baina musika- ertzean du loreak saltzeko bere doako janaria eta edaria banatzen «Bizkaiko txakolin egileentzat dantzariek. Antzerkia eta dantza riek ikuskizunarekin jarraitu salmahaia, eta berehala joan zaio hasi direnean. Besterik egin ezin, oso egun garrantzitsua da gaur- uztartzen ditu ikuskizunak, eta, dute, altxatu da dantzaria, itzuli jendea gainera. «Andreak eta gi- eta telefonoa atera dute, dena koa», esan du Aritza Antoline- besteak beste, apaizaren eta alka- da mahaira, eta txalo publikoak. zonak etortzen dira lore sortak grabatzeko.