Toendragroen Groenland
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
TOENDRA GROEN GROENLAND Een rooskleurige toekomst maar niet zonder slag of stoot Renno Hokwerda Profielwerkstuk voor Aardrijkskunde Willem Lodewijk Gymnasium 2010-2011 T o e n d r a g r o e n G r o e n l a n d E e n r o o s k l e u r i g e t o e k o m s t m a a r n i e t z o n d e r s l a g o f s t o o t RENNO HOKWERDA Profielwerkstuk voor aardrijkskunde Onder begeleiding van T. van der Schaaf Willem Lodewijk Gymnasium te Groningen 2010-2011 - 2 - INHOUDSOPGAVE Inleiding pagina 4 Basiskaart van Groenland (1:10.500.000) pagina 8 Kaart van het Noordpoolgebied pagina 9 Geologische kaart van Groenland pagina 10 Hoofdstuk 1 Algemene geografie van Groenland pagina 11 Hoofdstuk 2 Complementariteit, push- en pullfactoren en winbaarheid pagina 18 Hoofdstuk 3 Fysische problemen pagina 19 Hoofdstuk 4 Infrastructurele problemen pagina 21 §4.1 Infrastructurele problemen I pagina 21 §4.2 Infrastructurele problemen II pagina 25 Hoofdstuk 5 Sociaal-economische problemen pagina 28 §5.1 Ontwikkelingen in het verleden pagina 29 §5.2 Hedendaagse problemen pagina 31 §5.3 Groenland en het buitenland pagina 35 §5.4 Problemen voor de exploitatie pagina 38 Hoofdstuk 6 Secundaire sector pagina 40 §6.1 REE’s en uranium pagina 41 §6.2 Alcoa en groene stroom pagina 44 §6.3 Groenlands goud pagina 47 §6.4 Black Angel Mine pagina 48 §6.5 Øl eller oil? pagina 49 §6.6 Het puurste flesje Groenland pagina 52 Hoofdstuk 7 Primaire sector pagina 54 Algehele Samenvatting pagina 57 Conclusie pagina 58 Toelichting werkwijze pagina 59 Nawoord pagina 60 Verklarende woordenlijst pagina 62 Bronvermelding pagina 64 Appendix I Themahoofdstuk Transport pagina 67 §5.1 Noordwestelijke Doorvaart pagina 67 §5.2 Weg Sisimiut-Kangerlussuaq pagina 69 Kaartmateriaal pagina 71 Appendix II Reisverslag Groenlandreis 2-25 juli 2010 pagina 73 - 3 - INLEIDING Busdienstregelingen Vanaf de basisschool al heb ik een passie voor aardrijkskunde en zoals dat met bijna ieder aardrijkskundig kind het geval is, begon dat met alle hoofdsteden, vlaggen en landen erin te stampen. Een bijkomstigheid bij mijn interesse is mijn busdienstregelingenversla- ving: ik vind het prachtig om van verre landen de openbaarvervoer- structuren te onderzoeken. Zodra ik een e-mailadres bemachtigte van een busbedrijf of VVV, stuurde ik mijn standaardmailtje en wachtte ik tot de post kwam. Maar Europa begon bekend terrein te worden en dat was de reden waarom ik op een dag eens op de kaart keek: waar had ik nou nog geen enkele dienstregeling van? Toen viel mij een land op, een groot land. Een groot, wit eiland met enkel plaatsen aan de randen. ‘Groenland,’ stond erop. Vanaf dat moment was mijn interesse in het land geboren en telde de wereld één verloren ziel meer. Ik dwong mijn vader Nuup Bussii te bellen, of zij ook iets konden toesturen. De vriendelijke telefonist(e) zond met genoegen de dienstregeling op, inclusief een jubileumboekje en stadsplattegrond. Weken wachtte ik vol smart op de post en nee, dit schrijf ik niet om even een leuk verhaal te kunnen houden. Eindelijk arriveerde een kleine enveloppe met prachtige postzegels erop geplakt. De knulligheid van een busdienst in een ‘dorp’ van 14.000 inwoners… Ik kon niet wachten. Maar toen ik de enveloppe zorgvuldig opengerukt had, zat er een prachtige stadsplattegrond in met op de voorkant een luchtopname van Nuuk. Toen was het doek gevallen. Ik moest dit dorp, nee, deze stad bezoeken. Ik moest deze rare combinatie van flats, fjorden, ijs en busdiensten bezoeken. Dat moest. Sinds die dag ben ik begonnen met sparen. Langzaam maar zeker had ik van de eerste €50 al €300 gemaakt. Na een jaar had ik €1200, na twee jaar €2400, en zo door totdat vlak voor de reis – na Figuur 1. Corpus delicti №1: de busdienst- vele duizenden kranten bezorgd, honderden vakken gevuld, zo’n regeling van Nuup Bussii die mij eind 2005 duizend kilo kastanjes uit tuin van de buren geraapt en vele toegestuurd werd. Bron: eigen werk. middagen opgepast te hebben en tot slot een sponsoractie opgezet te hebben – de teller op €6200 bleef steken en van de ene op de andere dag rap achteruit ging: het aanschaffen van de uitrusting en tickets was begonnen. De reis En zo landde 6 juli 2010, de dag na mijn achttiende verjaardag, mijn rode Dash 8 van Air Greenland op het vliegveld van Nuuk. Als sneeuw voor de zon loste de mistbank op en ik ving met mijn bagage op mijn rug en buik (± 30 kg) de eerste glimp op van Nuuk, terwijl ik langs de bushalte van Nuup Bussii naar mijn kampeerstekje struinde. Zonder kaart liep ik er blindelings heen: het was bekend terrein. Toen mijn tentje opgezet was en ik mijn muskietenhoofdnet omgedaan had, besefte ik dat ik thuis was – maar wel helemaal alleen. Nog steeds denk ik met heimwee terug aan Nuuk. Deze speelse, Arctische ‘metropool’ van inmiddels ca. 15.000 inwoners, daar ligt een stukje van mijn hart. Maar ook een teleurstellend gevoel heb ik erbij: dat ik alleen was, betekende dat ik met niemand anders dit gevoel kon delen. Ik ga zeker terug, maar dan niet alleen. - 4 - Profielwerkstuk Gedurende die vele jaren van sparen heb ik me uitzonderlijk verdiept in het zo witte land Groenland. Ik verslond de Lonely Planet, las Een Afrikaan op Groenland en keek elke dag op de nieuwssite Sermitsiaq AG. Ik wist bijna alles van Groenland en kende het land al van haver tot gort voordat ik er geweest was. Het was daarom voor de hand liggend dat mijn profielwerkstuk te maken zou hebben met Groenland, en gezien mijn interesse in het vak aardrijkskunde was ook die keuze snel gemaakt. Maar de ervaring van Groenland, die het hele project completeerde, gaf de doorslag. Dit is een middel om de leek, de schoft die Groenland nog nooit bezocht heeft, te overtuigen van de dubbelheid van dit schone, bijzondere land. En daarvoor is dit pak papier van tig bladzijden nog niet genoeg. Om de lezer ook een idee te geven hoe Groenland is, voelt, oogt en hoe ik het ervoer, voeg ik ook mijn reisverslag van de Groenlandreis toe, als bijlage en voor de originaliteit. Hoofdvraag Nu heb ik mijn passie voor Groenland gecombineerd met een interessante ontwikkeling, die ik al van begin af aan volg d.m.v. genoemde bronnen. Groenland is een moeilijk land. Geen eigen staat, geen eigen economie, laat staan wegen. Een natie die wel degelijk bestaat, maar op papier een afdankertje van Denemarken is. Een land waar niets te beginnen valt, een land waar zonder de kolonisator geen redden aan zou zijn. Tenminste, dat was de opvatting vóór het afgelopen decennium. Vanaf de nieuwssite van de Groenlandse krant Sermitsiaq AG heb ik gezien dat bedrijven opeens richting Groenland trokken, er aardappelen van eigen bodem kwamen en dat Groenland meer onafhankelijkheid verwierf. Hoe het land van een zorgenkindje in een natie in opmars veranderde. Maar ik weet ook dat dit alles mooier klinkt dan het is. Waarom zouden deze ontwikkelingen plaatsvinden? Om mijn onderzoeksgebied ietwat in te perken, heb ik besloten me vooral te richten op de problemen erbij en specifieker: de problemen die bij de nieuwe ontwikkelingen vanuit economisch perspectief komen kijken. Waar ondervinden bedrijven hinder van (buiten ontwikkelingen binnen het bedrijf zelf)? Waar lopen de exploitanten van de nieuwe inkomstenbronnen tegenaan op Groenland? Dit resulteert in de hoofdvraag van mijn profielwerkstuk: WAT ZIJN DE RUIMTELIJKE PROBLEMEN DIE DE EXPLOITATIE VAN DE BODEMSCHATTEN VAN GROENLAND TEGENWERKEN? Deze hoofdvraag vergt enige uitleg. Wat houden ruimtelijke problemen in? Wat versta ik onder exploitatie? En wat versta ik onder bodemschatten? Ruimtelijke problemen zijn problemen die zich voordoen in een bepaald gebied in een bepaalde tijd. Dat gebied is Groenland, de tijdspanne is van enige jaren geleden tot de toekomst. Ik ga onder ‘ruimtelijk’ in op de problemen bij de bevolking, het land als gebied, de problemen die verschillende projecten ondervinden door Groenland enzovoorts. Door gebruik van de term ruimtelijk onthoud ik me van interne problemen van bedrijven, zoals crisis, herstructurering, investeringen etc. Onder problemen kan men tegenwerkingen, beperkingen, beletsel, barrières, moeilijkheden, hindernissen en andere problematische termen verstaan die betrekking hebben op Groenland zelf. Onder exploitatie versta ik het winst halen uit het land. Zoals Nuup Bussii een busdienst exploiteert, exploiteren bedrijven een mijn, maar waar Nuup Bussii winst haalt uit de portemonnee van reizigers, wordt er door bedrijven winst uit het land zelf gehaald. Tot slot de bodemschatten. Over het algemeen denkt men bij bodemschatten (of bodemrijkdommen) aan delfstoffen als kolen, diamant, olie of ijzererts. Dat zijn grondstoffen. Maar ook gewassen komen uit de grond. Om de deelvragen niet al te moeilijk te maken kies ik ervoor om ook landbouwproducten van Groenlandse bodem onder de noemer bodemschat te laten vallen. Misschien incorrect, maar wel verduidelijkend – en dat is wat telt. Bovendien laat ik een belangrijk - 5 - arbeidsveld voor Groenland achterwege in dit werkstuk: het toerisme. Want hoewel cruiseschepen de weg naar Groenland al gevonden hebben, zie ik daarin weinig aansluiting met de andere onderwerpen – over bodemschatten. Tot slot nog dit: de hoofdvraag is een vraag die om een beschrijvend werkstuk vraagt. Maar mijns inziens doe ik er verstandig aan, de achtergrond (oorzaken e.d.) van de beschreven problemen ook te verklaren. Ten slotte ga ik soms ook in op de toekomst, daar de problemen vaak pas in de toekomst echt tegen kunnen gaan werken – of juist opgelost worden – dan wel door hun gevolgen voor nieuwe problemen kunnen gaan zorgen. Het is dus een beschrijvend, verklarend en voorspellend werkstuk, maar met de nadruk op beschrijvend.