Operatie Market-Garden Groesbeek
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
1 2 3 4 5 Begraafplaats Frontlinie Operatie Groesbeek Canadian War Cemetery, Zevenheuvelenweg Globale frontlijn A Op de Canadese begraafplaats in Groesbeek liggen voor- tussen 1 oktober 1944 en 8 februari 1945 namelijk Canadese soldaten die in de wintermaanden 1944- Na afloop van operatie Market-Garden stabiliseerde 1945 en tijdens het Rijnlandoffensief richting Xanten zijn het front zich aan de oostgrens van het operationele gesneuveld. Bij de ingang staat het Groesbeek Memorial gebied tussen geallieerde en Duitse troepen. Deze Market-Garden met de namen van meer dan duizend vermisten. frontlijn was niet statisch, maar verschoof, soms Groesbeek dagelijks, tussen de boerderijen en de heuvels. Operatie Market-Garden vond plaats in september 1944 en Legenda was een van de grootste geallieerde operaties van de Tweede 48 KG Becker (20 sept.) Wereldoorlog. Het doel van de operatie was om een aantal cruciale B Bombardement bruggen over de grote rivieren van Nederland in handen te krijgen en een snelle opmars richting Berlijn te garanderen. HQ Bommenlijn/spoor Vrienden Museum Om dit doel te bereiken werden op 17 september bij Eindhoven, Nijmegen Crashsite en Arnhem ongeveer 35.000 para’s gedropt. Deze eenheden hadden de Airborne Nationaal Bevrijdingsmuseum KG Schwarz (18 sept.) taak de bruggen te veroveren en vast te houden tot dat ze werden afgelost Dropzone 1944-1945, Wylerbaan door de grond troepen die vanuit België naar het noorden optrokken. Het museum vertelt niet alleen Eerste hulppost Bij Groesbeek kwamen bijna 8.000 para’s van de Amerikaanse 82nd het verhaal van de bevrijding Groesbeek II Falls Korps (1-2 okt.) Airborne Division neer. Zij hadden als taak de bruggen over de Maas en van onze regio tijdens operatie de Waal te veroveren, het hoog gelegen gebied bij Groesbeek in te nemen Market- Garden en het Frontlinie C Rijnlandoffensief, maar toont en een verwachte Duitse tegen aanval vanuit het Reichswald af te slaan. Stichting ook het verhaal van de Duitse HQ Hoofdkwartier LZ-T en Operatie Market-Garden zou uiteindelijk niet slagen in haar oor spronke lijk bezetting en de naoorlogse opzet omdat de brug over de Rijn bij Arnhem niet veroverd kon worden. wederopbouw. KG Greschick (20 sept.) Begraafplaats 39 DZ-T 1944-1945 De gealli eer den verloren uiteindelijk de Slag om Arnhem, maar het Rijk van Nijmegen werd bevrijd. Met name de strijd om Nijmegen werd beslist op Tijdelijke begraafplaats 20 september 1944. De stad en omgeving werd echter frontgebied dat een half jaar lang onder vuur kwam te liggen van Duitse granaten en bommen. Landingsplek 10 Ook het gebied bij Groesbeek, dat weliswaar op 17 september 1944 was bevrijd, kwam in de frontlinie te liggen en was doelwit van helse aanvallen Landingszone Bevrijdingsmuseum vanuit Kleve en het Duitse Reichswald. In totaal werden in het najaar vanuit 47 D Luisterkei Groesbeek en omliggende dorpen bijna 30.000 mensen geëvacueerd. HQ HQ www.liberationroute.com Nationaal Monument Operation Market-Garden was one of the largest Allied operations of the LZ-N Munitieopslag Europe, Second World War. It aimed to secure the bridges over the rivers Maas (Meuse), Waal and Rhine in the Netherlands in order to outflank the Museum Route heavy German defences of the Siegfried Line and to insure a swift II Falls Korps (1-2 okt.) advance towards Berlin. Munitieopslag DZ-N Observatiepost 9 Liberation On Sunday afternoon, September 17 1944, a large number of these airborne Het ‘Bommenbos’ Oefenbom troops landed near Groesbeek. In a couple of days, nearly 8,000 American E Gedurende de oorlogsjaren werden op diverse paratroops were dropped close to Groesbeek. The area between here and plekken in Nederland munitiedepots aangelegd Stichting Nijmegen became the scene of fierce fighting for several days. door de bezetter. Het Feldmunitionslager 15/VI REICHSWALD Strategisch punt : in het Staatsbos tussen Groesbeek en Mook KG Schwarz (18 sept.) www.liberationroute.com werd in 1943 aangelegd voor de bevoorrading Veldslag/tegenaanval van Duitse militaire Bombardement Fotografie Operation Market-Garden war eine der größten Operationen der vliegvelden. Alliierten im Zweiten Weltkrieg. Sie hatte das Ziel, die Brücken über Het staat ook Verdedigingswerken bekend als het Bombardement, Reichswaldzoom die Flüsse Maas, Waal und Rhein in den Niederlanden zu sichern, ‘bommenbos’. Op 17 September, voorafgaand aan Verzamelpunt evacuatie Nijmegen um die starken Verteidigungsstellungen des Westwalls zu umgehen de lucht landingen, werd Groesbeek und ein rasches Vorstoßen in Richtung Berlin zu ermöglichen. opgeschrikt door een hevig lucht- bombardement op de verwachtte Wegversperring Duitse posities aan de rand van het Am Sonntagmittag, dem 17. September landete ein Großteil der Luftlande- F Reichswald. Hierbij werden ook de ontwerpers, KG Herman(20 sept.) Zichtbaar 2 truppen in der Nähe von Groesbeek. Innerhalb weniger Tage wurden in buurtschappen De Horst, de Bruuk der direkten Umgebung von Groesbeek fast 8000 amerikanische en het Lage Wald getroffen. Deel Fallschirmspringer runtergelassen. In den ersten Tagen nach dem Niet zichtbaar : 17. September veränderte sich die Umgebung von Groesbeek in eine regelrechte Frontgebiet-Hölle. www.liberationroute.com Ontwerp Monument Tijdelijke begraafplaats Oefenbom Hoofdkwartier HQ Er zijn diverse monumenten in de gemeente Groesbeek Tijdens de oorlog werden gesneuvelde soldaten op de plek Een merkwaardig verschijnsel dat herinnert aan de Tweede Wereldoorlog geplaatst ter herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Vanuit de hoofdkwartieren van de 82nd Airborne waar ze sneuvelden begraven. Er waren tijdelijke begraaf- is het hergebruik van oefenbommen uit het munitiedepot. Langs diverse D3 Generaal Gavin Monument, Nieuwe Drulseweg Division werd in de eerste uren en dagen van plaatsen voor Amerikaanse, Britse en Duitse soldaten. percelen en inritten in en om Groesbeek werden in de jaren na de oorlog, C4 82nd Airborne Division, Wylerbaan Market-Garden de operatie op divisie- en Vaak lagen deze begraaf plaatsen nabij noodhospitalen of als erfafscheiding of bescherming van hekwerk, betonnen oefenbommen B1 Airborne Monument, Sionshof regimentsniveau gecoördineerd. Op de kaart zijn verbandposten, waarvan er in Groesbeek ook meerdere zijn in de grond geplaatst. Diverse oefenbommen zijn op deze plekken in E3 Browning’s Britse Airbornes, Koningin Wilhelminaweg Canadese begraafplaats in Groesbeek de verschillende hoofdkwartieren op zondag 17 geweest. Daarnaast werden al tijdens of vlak na de oorlog Groesbeek nog altijd te zien. E4 Plaquette sergeant Prager, Ashorst september 1944 zichtbaar. begraafplaatsen aangelegd door het geallieerde opperbevel. E3 Klein Amerika, Klein-Amerika 2 (2 stuks) D3 Plaquette 505th PIR, gemeentehuis Groesbeek In Molenhoek lag nabij de Rijksweg 232 een tijdelijke C3 Wylerbaan, Wylerbaan 29 (2 stuks) E3 Monument 82nd Airborne Division, Klein Amerika Amerikaanse begraafplaats. D4 Boersteeg, Boersteeg 14 (1 stuk) B4 Plaquette neergestorte C-47 Dakota, Waldgraaf D3 2e Colonjes, 2e Colonjes 2 (2 stuks) D3 Evacuatiemonument Groesbeek, Mooksebaan Luisterkei D3 Kerkstraat, Kerkstraat 17b en 17c (2 stuks) E3 Monument kapitein Stefanich, Breedeweg C2 Nijmeegsebaan, Nijmeegsebaan 12 (1 stuk) C3 Groesbeek Memorial, op de Canadese begraafplaats De Liberation Route volgt de weg die de geallieerden C3 Derdebaan, Derdebaan 11 (2 stuks) Verzamelpunt Evacuatie D3 Monument Bevrijders Groesbeek, Gooiseweg volgden tijdens de bevrijding van Europa. De route E3 Monument 17, Septemberstraat begint bij Normandië en loopt via Noord-Brabant, E3 Kerktoren, Breedeweg Nijmegen, Arnhem en de Zuid-Veluwe richting Berlijn. Met de komst van de bevrijders kwam ook het oorlogsgeweld naar Groesbeek. Op ruim 80 luisterplekken is een hoorspel te beluisteren Omdat zich in de dagen van operatie Market-Garden een hevige strijd over de indrukwekkende belevenissen van één of voortdeed in en rondom het dorp, werd overgegaan tot evacuatie van de meerdere personen tijdens deze periode. burgerbevolking. Op afgesproken momenten en plekken werd iedereen B1 Luisterkei, Sionshof (48) verzameld om zich in veiligheid te stellen. E3 Bekijk de WACO glider op Klein Amerika C3 Boerderij in Niemandsland, Wylerbaan (39) D2 Evacuatiepunt Hooge Hoenderberg, vertrokken naar bevrijd gebied D3 Duitse trein ontsnapt, Dorpsstraat (10) D1 Evacuatiepunt (nu Cantecleer), vertrokken naar bevrijd gebied D4 Schuilend dorp De Horst, Plakseweg (47) D4 Klooster op de Horst, vertrokken naar bezet gebied E3 Als sterren uit de Hemel, Klein-Amerika (9) C2 Evacuatiepunt De Muntberg Oefenbom Meer informatie: www.liberationroute.com Dropzone DZ-T DZ-N Crashsite Tijdens operatie Market-Garden werden diverse gebieden aangewezen als Observatiepost ‘dropzone’ van parachutisten. Deze gebieden bevonden zich in open terrein Een belangrijk aandeel in Operatie Market Landingszone LZ-T LZ-N nabij strategisch belangrijke plekken. Na geland te zijn, verzamelden zich Garden hadden de vliegtuigen en piloten van In Groesbeek werden vooral molens gebruikt als daar de manschappen van de 82nd Airborne Division om o.a. belangrijke de USAAF en RAF. Naast de geplande landingen observatiepost om het front en de bewegingen van bruggen veilig te stellen. Nadat in ochtend van 17 september de para- van honderden gliders (zweefvliegtuigen), is een de vijand nauwlettend in de gaten te houden. E3 DZ-N Klein Amerika chutisten geland waren op de dropzones, kregen groot aantal van de vliegtuigen die troepen en D3 Zuidmolen, Groesbeek Op Klein Amerika, in het buitengebied tussen