Diagnoza Stanu Istniejącego Miasta Szczecin Diagnoza Stanu Istniejącego Miasta Szczecin
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Diagnoza stanu istniejącego Miasta Szczecin Diagnoza stanu istniejącego Miasta Szczecin Spis treści Wstęp .................................................................................................................................... 4 1. Streszczenie delimitacji obszaru zdegradowanego miasta Szczecin .............................. 5 2. Obszar rewitalizacji ........................................................................................................11 2.1. Uzasadnienie wyboru obszaru rewitalizacji ........................................................11 2.2. Szczegółowa analiza obszaru rewitalizacji .........................................................14 2.2.1. Gentryfikacja i jej źródła oraz konsekwencje. ..........................................14 2.2.2. Niekonsekwentna i degradująca prywatyzacja przestrzeni. .....................17 2.2.3. Brak czynników centralizujących – kryzys tożsamości ............................19 2.2.4. Słabość struktur instytucjonalnych ..........................................................23 2.2.5. Dekomercjalizacja. ..................................................................................24 2.2.6. Kryzys przestrzeni publicznej. .................................................................29 2.2.7. Nieproporcjonalna dominacja funkcji mieszkaniowej. ..............................33 2.2.8. Deficyt bezpieczeństwa ..........................................................................34 2.2.9. Ograniczony obieg kultury i funkcjonowanie związanych z nią instytucji .36 2.2.10. Wykluczenie społeczne osób starszych ..................................................38 2.2.11. Problem dzieci i młodzieży ......................................................................41 2.3. Analiza SWOT ....................................................................................................46 3. Cele i model rewitalizacji ...............................................................................................47 3.1. Cele rewitalizacji ................................................................................................47 3.2. Model rewitalizacji ..............................................................................................47 3.2.1. Budowanie partnerstw ............................................................................48 3.2.2. Poprawa bezpieczeństwa .......................................................................50 3.2.3. Menadżer ulicy ........................................................................................52 3.2.4. Budowa wizerunku obszaru i społeczności .............................................53 3.2.5. Wspieranie organizacji działających na rzecz społeczności ....................54 3.2.6. Aktywizacja bezrobotnych .......................................................................55 3.2.7. Polityka senioralna ..................................................................................56 3.2.8. Atrakcyjne miejsce do życia dla rodzin ....................................................56 2 Diagnoza stanu istniejącego Miasta Szczecin 3.2.9. Profilowanie ulic ......................................................................................57 3.2.10. Poprawa warunków mieszkaniowych ......................................................58 3.2.11. Ochrona zabytków i obiektów historycznych ...........................................58 3.2.12. Podniesienie poziomu estetyki i funkcjonalności przestrzeni publicznej ..59 4. Nawiązania do dokumentów strategicznych i planistycznych .........................................61 4.1. Strategia Rozwoju Szczecina 2025 ....................................................................61 4.2. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego ...........65 Załącznik nr 1: Ogólna diagnoza stanu miasta Szczecin ......................................................68 Załącznik nr 2: Delimitacja obszaru zdegradowanego miasta Szczecin ................................98 Spis fotografii ..................................................................................................................... 153 Spis rycin ............................................................................................................................ 154 Spis tabel ........................................................................................................................... 157 3 Diagnoza stanu istniejącego Miasta Szczecin Wstęp „Diagnoza stanu istniejącego miasta Szczecin” stanowią swoistą syntezę przeprowadzonych badań i analiz ukierunkowanych na określenie specyfiki Szczecina oraz dotykających go problemów. Przedmiotem niniejszego opracowania jest problematyka rewitalizacji Szczecina, jako działania kompleksowego, zorientowanego na rozwiązywanie zidentyfikowanych problemów. Warto zaznaczyć, iż rzeczony dokument wyznacza jedynie wstępne ramy rewitalizacji i stanowi punkt wyjścia do dalszych dyskusji o formie i zakresie planowanego procesu. Merytorycznie dokument obejmuje elementy diagnostyczne i koncepcyjne. Określa granice obszaru zdegradowanego, rekomenduje wybór obszaru rewitalizacji oraz proponuje narzędzia i mechanizmy przeprowadzenia tego procesu. 4 Diagnoza stanu istniejącego Miasta Szczecin 1. Streszczenie delimitacji obszaru zdegradowanego miasta Szczecin Badania przeprowadzone na potrzeby wskazania obszarów rekomendowanych do objęcia procesem rewitalizacji odbywały się w kilku etapach z wykorzystaniem metod ilościowych i jakościowych. Etapem pierwszym była ocena porównawcza Szczecina i innych ośrodków miejskich o zbliżonym profilu ludnościowym, która pozwoliła ocenić generalną sytuację miasta w kontekście ogólnokrajowym. Stanowi ona załącznik 1 do niniejszego opracowania. Etap drugi polegał na przeprowadzeniu analizy wskaźnikowej sfery społecznej w podziale miasta Szczecin na osiedla - jej celem było wskazanie obszarów szczególnej koncentracji negatywnych zjawisk społecznych na terenie Szczecina. Dla oceny natężenia negatywnych zjawisk społecznych zastosowano metodę syntetycznego miernika – ważonego sumarycznego wskaźnika degradacji. Badanie prowadzone w sferach: gospodarczej, środowiskowej, technicznej oraz przestrzenno-funkcjonalnej stanowiło trzeci etap prac analitycznych. Analiza sfery społecznej oraz pozostałych sfer, umożliwiła wskazanie osiedli, na których występuje stan kryzysowy – stanowią one obszar zdegradowany miasta Szczecin. Wymienione wyżej etapy diagnozy zostały dokładnie opisane w załączniku nr 2 do przedmiotowego opracowania. Załącznik nr 2 zawiera również szczegółową metodologię, w tym opis metod wykorzystanych w dalszych analizach, przedstawionych w kolejnych częściach niniejszego opracowania. Po delimitacji obszarów zdegradowanych wskazano obszar rekomendowany do objęcia procesem rewitalizacji, a następnie dokonano jego pogłębionej analizy. Na jej podstawie sprecyzowane zostały występujące na tym obszarze problemy oraz ich przyczyny, jak również zdefiniowano potencjały i znaczenie tego obszaru dla rozwoju miasta. Uszczegółowienie analiz ilościowych, w kontekście badanego obszaru, możliwe było dzięki zastosowaniu metody kartogramu w układzie siatki heksagonalnej, co pozwoliło na określenie zróżnicowania terytorialnego występowania zjawisk społecznych w strukturze przestrzennej wskazanego do rewitalizacji obszaru. Niezwykle istotnym źródłem informacji do analizy pogłębionej były ustrukturalizowane wywiady pogłębione, przeprowadzone z liderami społecznymi, specjalistami z zakresu ekonomii, gospodarki nieruchomościami i rozwoju regionalnego, jak również ekspertami z dziedziny spraw społecznych. Wyniki wywiadów pogłębionych skonfrontowano z wynikami analiz ilościowych, dzięki czemu uzyskano kompleksowy obraz sytuacji na badanym obszarze. Kolejnym etapem prac było opracowanie analizy SWOT, stanowiącej syntetyczne podsumowanie prac badawczych. W dalszej części niniejszego rozdziału przedstawiono wnioski z analizy zróżnicowania poziomu wewnątrzmiejskiej degradacji oraz podsumowanie procesu delimitacji obszaru zdegradowanego. 5 Diagnoza stanu istniejącego Miasta Szczecin Przeprowadzona w podziale na osiedla diagnoza sfery społecznej miasta Szczecin umożliwiła identyfikację jednostek charakteryzujących się koncentracją problemów społecznych. Na poniższym wykresie przedstawiono uszeregowane od największej do najmniejszej wartości ważonego sumarycznego wskaźnika degradacji, przypisane do poszczególnych osiedli. Sposób jego szacowania oraz wykaz wykorzystanych wskaźników, znajdują się w załączniku 2. Jednostkami, które charakteryzują się gorszą sytuacją w sferze społecznej niż średnia w mieście, są te, dla których wartość ważonego sumarycznego wskaźnika degradacji jest większa niż 0 – na wykresie reprezentują je słupki koloru czerwonego. Im większa wartość sumarycznego wskaźnika degradacji, tym większy poziom koncentracji negatywnych zjawisk społecznych. Największe odchylenie wartości ważonego sumarycznego wskaźnika degradacji od średniej wartości tego wskaźnika dla miasta Szczecin cechuje osiedla: Centrum, Śródmieście-Zachód i Turzyn. Ryc. 1. Ważony sumaryczny wskaźnik degradacji (SWD) 66,74 Centrum 56,66 Śródmieście-Zachód 39,02 Turzyn 22,12 Niebuszewo-Bolinko 20,80 Drzetowo-Grabowo 20,00 Nowe Miasto 19,83 Pomorzany 14,37 Golęcino-Gocław 11,93 Stare Miasto 7,90 Międzyodrze-Wyspa Pucka 7,07 Skolwin 5,16 Stołczyn 3,27 Śródmieście-Północ 3,16 Żydowce-Klucz 2,88 Wielgowo-Sławociesze-Zdunowo 1,13 Słoneczne -0,01 Łękno -0,24 Świerczewo -0,80 Głębokie-Pilchowo -1,86 Dąbie -1,92 Zdroje -4,35 Podjuchy -4,96 Załom-Kasztanowe