PO„ Gm. Malbork 01.04.11
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Malbork do roku 2011 z perspektywą na lata 2012 - 2015 Kwiecień , 20 11 r. TYTUŁ OPRACOWANIA : PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY MALBORK DO ROKU 2011 Z PERSPEKTYWĄ NA LATA 2012 - 2015 ZAMAWIAJĄCY : WYKONAWCA : URZĄD GMINY MALBORK GREEN KEY UL . CEGLANA 7 POKRZYWNO 93 82 – 200 MALBORK 86 - 330 MEŁNO KIEROWNIK PROJEKTU : mgr Joanna Masiota AUTORZY OPRACOWANIA : mgr Joanna Masiota mgr inż. Anna Tomaszewska mgr Joanna Walkowiak Kwiecień, 2011 r. Green Key Program Ochrony Środowiska dla Gminy Malbork SPIS TRE ŚCI ROZDZIAŁ I WST ĘP 7 1.1. PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA 7 1.2. POTRZEBA I CEL OPRACOWANIA 8 1.3. METODA OPRACOWANIA PROGRAMU 9 ROZDZIAŁ II CHARAKTERYSTYKA GMINY 10 2.1 DANE ADMINISTRACYJNE 10 2.2. POŁO śENIE GEOGRAFICZNE 11 2.3. SPOŁECZE ŃSTWO 13 2.3.1. LICZBA LUDNO ŚCI I JEJ ROZMIESZCZENIE 13 2.3.2. PRZYROST NATURALNY 15 2.3.3. BEZROBOCIE 15 2.4. U śYTKOWANIE TERENU 16 2.5. DZIAŁALNO ŚĆ GOSPODARCZA 18 2.6. ROLNICTWO 20 2.7. TURYSTYKA I REKREACJA 22 ROZDZIAŁ III INFRAKSTRUKTURA GMINY 23 3.1. GOSPODARKA WODNO - ŚCIEKOWA 23 3.1.1. ZAOPATRZENIE W WOD Ę 23 3.1.1.1. UJ ĘCIA WÓD ZAOPATRUJ ĄCE SIE Ć WODOCI ĄGOW Ą 23 3.1.1.1.1. UJ ĘCIA WÓD DO CELÓW PRZEMYSŁOWYCH, ROLNICZYCH I INNYCH 24 3.1.1.2. WODA UJMOWANA NA CELE PRZECIWPO śAROWA (PPO ś) 25 3.1.1.3. SIE Ć WODOCI ĄGOWA 25 3.1.1.4. JAKO ŚĆ WÓD UJMOWANYCH I PRZEZNACZONYCH DO ZAOPATRZENIA MIESZKA ŃCÓW DO CELÓW BYTOWYCH 27 3.1.2. GOSPODARKA ŚCIEKOWA 29 3.1.2.1. SIE Ć KANALIZACYJNA 29 3.1.2.1.1. KANALIZACJA BYTOWA 29 3.1.2.1.2. KANALIZACJA DESZCZOWA 31 3.1.2.2. SYSTEMY INDYWIDUALNE GOSPODARKI ŚCIEKOWEJ 32 3.1.2.2.1. ZBIORNIKI BEZODPŁYWOWE 33 3.1.2.2.2. PRZYDOMOWE OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW 34 3.1.3. OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW 37 3.1.3.1. OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW W KAŁDOWIE WSI 37 3.2. ELEKTROENERGETYKA 41 3.2.1. ŹRÓDŁA ENERGII ODNAWIALNEJ 42 3.3. INSTALACJE EMITUJ ĄCE POLE ELEKTROMAGNETYCZNE 43 3.4. GAZOWNICTWO 44 3.5. CIEPŁOWNICTWO 44 3.6. KOMUNIKACJA 45 3.6.1. DROGI 45 3.6.2. KOLEJ 50 3.6.3. DROGI WODNE 50 ROZDZIAŁ IV OCENA I ANALIZA STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 51 4.1. RZE ŹBA TERENU 51 4.1.1. PRZEKSZTAŁCENIA RZE ŹBY TERENU I PRZYPOWIERZCHNIOWEJ WARSTWY SKORUPY ZIEMSKIEJ 52 3 SPIS TRE ŚCI Program Ochrony Środowiska dla Gminy Malbork Green Key 4.2. BUDOWA GEOLOGICZNA 53 4.2.1. EKSPLOATACJA SUROWCÓW MINERALNYCH JAKO ŹRÓDŁO PRZEOBRA śEŃ ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 54 4.3. GLEBY 54 4.3.1. TYPY GENETYCZNE GLEB 54 4.3.2. DEGRADACJA GLEB 55 4.3.2.1. DEGRADACJA NATURALNA GLEB 55 4.3.2.2. DEGRADACJA CHEMICZNA GLEB 56 4.4. WODY PODZIEMNE 56 4.4.1. GŁÓWNE ZBIORNIKI WÓD PODZIEMNYCH (GZWP) 57 4.4.2. JAKO ŚĆ WÓD PODZIEMNYCH 57 4.4.3. ŹRÓDŁA PRZEOBRA śEŃ WÓD PODZIEMNYCH 59 4.4.3.1. MIEJSCA POBORU WÓD PODZIEMNYCH JAKO ŹRÓDŁA PRZEOBRA śEŃ 60 4.5. WODY POWIERZCHNIOWE 61 4.5.1. SIE Ć RZECZNA 61 4.5.2. ZBIORNIKI WODNE 62 4.5.3. SYSTEMY MELIORACYJNE I URZ ĄDZENIA WODNE 63 4.5.4. ZAGRO śENIE POWODZI Ą 64 4.6. STAN ZANIECZYSZCZENIA WÓD POWIERZCHNIOWYCH 65 4.6.1. MONITORING JEZIOR 67 4.6.2. MONITORING RZEK 68 4.6.3. K ĄPIELISKA 71 4.7. ŹRÓDŁA I TENDENCJE PRZEOBRA śEŃ WÓD POWIERZCHNIOWYCH 71 4.8. KLIMAT 72 4.8.1. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE 73 4.8.1.1. STAN CZYSTO ŚCI POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO 73 4.8.1.2. ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZE Ń POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO 75 4.8.1.3. ODORY 77 4.8.2. KLIMAT AKUSTYCZNY 77 4.8.3. PROMIENIOWANIE NIEJONIZUJ ĄCE 79 4.8.4. POWA śNE AWARIE PRZEMYSŁOWE 81 4.9. RO ŚLINNO ŚĆ 82 4.9.1. LASY 83 4.9.2. FAUNA I KOŁA ŁOWIECKIE 84 4.9.3. ZADRZEWIENIA I ZAKRZEWIENIA 85 4.9.3.1. ROLA ZADRZEWIE Ń ŚRÓDPOLNYCH W KRAJOBRAZIE ROLNICZYM 86 4.9.4. Ł ĄKI I PASTWISKA 87 4.9.5. ZIELE Ń URZ ĄDZONA 88 4.9.6. PRZYRODA CHRONIONA I JEJ ZASOBY 88 4.9.6.1. SIE Ć ECONET - POLSKA 88 4.9.6.2. OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU 89 4.9.6.3. POMNIKI PRZYRODY 89 4.9.6.4. U śYTKI EKOLOGICZNE 90 4.9.6.5. NATURA 2000 90 4.9.6.6. INNE FORMY OCHRONY 91 4.10. WSKA ŹNIKOWA OCENA ROZWOJU GMINY MALBORK 91 ROZDZIAŁ V ZAŁO śENIA PROGRAMOWE 93 5.1. WPROWADZENIE 93 5.2. CELE, KIERUNKI I ZADANIA DO REALIZACJI W RAMACH PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY MALBORK 94 5.2.1. GOSPODARKA WODNO - ŚCIEKOWA 94 5.2.2. ZASOBY PRZYRODNICZE 94 5.2.3. POWIERZCHNIA ZIEMI 95 5.2.4. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE 95 5.2.5. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE 96 5.2.6. HAŁAS 96 ROZDZIAŁ – I 4 Green Key Program Ochrony Środowiska dla Gminy Malbork 5.2.7. POLA ELEKTROMAGNETYCZNE 97 5.2.8. RACJONALNE U śYTKOWANIE ZASOBÓW NATURALNYCH 97 5.2.9. EDUKACJA EKOLOGICZNA 97 5.2.10. PRZECIWDZIAŁANIE POWA śNYM AWARIOM 98 5.3. STRATEGIA REALIZACJI PRZYJETYCH CELÓW 98 5.4. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADA Ń EKOLOGICZNYCH 99 ROZDZIAŁ VI HARMONOGRAM REALIZACYJNY 101 ROZDZIAŁ VII KONCEPCJA EDUKACJI EKOLOGICZNEJ 123 7.1. ZAŁO śENIA OGÓLNE 123 7.2. POTRZEBA EDUKACJII EKOLOGICZNEJ 124 ROZDZIAŁ VIII SYSTEM FINANSOWANIA INWESTYCJI 128 8.1. KRAJOWE I MI ĘDZYNARODOWE PROGRAMY PROMUJ ĄCE ROZWÓJ ZRÓWNOWA śONY, INTEGRACJ Ę I WSPÓŁPRAC Ę MI ĘDZYNARODOW Ą 128 ROZDZIAŁ IX STRATEGIA I MONITORING REALIZACJI P ROGRAMU 133 9.1. ZARZ ĄDZANIE PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA 133 9.1.1. INSTRUMENTY PRAWNE 134 9.1.2. INSTRUMENTY FINANSOWE 134 9.1.3. INSTRUMENTY SPOŁECZNE 135 9.1.4. INSTRUMENTY STRUKTURALNE 137 9.2. MONITOROWANIE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA 138 9.2.1. ZASADY MONITORINGU 138 9.2.2. MONITOROWANIE ZAŁO śONYCH EFEKTÓW EKOLOGICZNYCH 139 WYKORZYSTANE MATERIAŁY I OPRACOWANIA SPIS TABEL, RYCIN, WYKRESÓW 5 SPIS TRE ŚCI Program Ochrony Środowiska dla Gminy Malbork Green Key ROZDZIAŁ – I 6 Green Key Program Ochrony Środowiska dla Gminy Malbork I. WST ĘP 1.1. PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA Przedmiotem opracowania jest aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Malbork uchwalonego dnia 31 marca 2005 r. Rada Gminy w Malborku, podj ęła: - Uchwał ę Nr XXIX/166/2005 z dn. 31.03.2005 r. w sprawie przyj ęcia „Programu Ochrony Środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla Gminy Malbork na lata 2004 - 2011”. Zgodnie z art.17 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska, Gminy, w celu realizacji polityki ekologicznej pa ństwa, sporz ądzaj ą Gminne Programy Ochrony Środowiska uwzgl ędniając wymagania polityki ekologicznej pa ństwa, okre ślaj ąc cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, rodzaj i harmonogram działa ń proekologicznych, środki niezb ędne do osi ągni ęcia celów, w tym mechanizmy prawno - ekonomiczne i środki finansowe. Aktualizacja Programu pozwala na zanalizowanie zmian, jakie zaszły w środowisku przyrodniczym w porównaniu z poprzednimi latami oraz uzupełnienie zada ń, których realizacja przyczyni si ę do ochrony środowiska gminy. Niniejsze opracowanie prezentuje szeroko rozumian ą problematyk ę ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego Gminy Malbork (gmina wiejska), poło Ŝonej w powiecie malborskim, województwie pomorskim. Obejmuje ono zagadnienia zwi ązane z: - charakterystyk ą obszaru gminy; - analiz ą sytuacji demograficznej i gospodarczej; - analiz ą obecnego stanu środowiska przyrodniczego z uwzględnieniem realizacji PO Ś z 2004 r. oraz analiz ą infrastruktury; - prognozowaniem zmian zachodz ących w środowisku przyrodniczym analizowanego obszaru; - wytyczeniem celów w zakresie ochrony tego środowiska; - okre śleniem działa ń zmierzaj ących do poprawy stanu środowiska przyrodniczego gminy; - wytyczeniem konkretnych przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z ochron ą środowiska i popraw ą jego stanu, a tak Ŝe okre ślenie harmonogramu ich realizacji; - okre śleniem mo Ŝliwych sposobów finansowania, zało Ŝonych celów i zada ń; - okre śleniem sposobów monitoringu pozwalaj ącego na ocen ę realizacji zało Ŝonego Programu Ochrony Środowiska. 7 ROZDZIAŁ – I Program Ochrony Środowiska dla Gminy Malbork Green Key 1.2. POTRZEBA I CEL OPRACOWANIA Powszechne zainteresowanie problematyk ą ochrony środowiska w ka Ŝdej dziedzinie Ŝycia człowieka wymaga opracowywania syntetycznych dokumentów, które zbieraj ą informacje o stanie środowiska przyrodniczego człowieka oraz wyznaczaj ą konkretne kierunki działa ń, które prowadz ą w konsekwencji do zrównowa Ŝonego rozwoju obszaru. Wa Ŝne jest równie Ŝ, aby prowadzi ć ci ągł ą aktualizacj ę zamierzonych celów, dostosowywa ć je do aktualnej sytuacji i mierzy ć ich stopie ń wykonania. Przeprowadzanie analiz czasowych pozwala okre śli ć obszary, które faktycznie si ę rozwijaj ą, oczywi ście w kierunku ekologicznego rozwoju, a nad którymi trzeba nadal pracowa ć. Na stan środowiska przyrodniczego maj ą nie tylko wpływ zakłady przemysłowe, czy rozwój komunikacji i urbanizacji. Wpływ na ten jak Ŝe dynamiczny i wra Ŝliwy system ma ka Ŝda działalno ść i aktywno ść człowieka, dlatego wa Ŝne jest, aby przeanalizowa ć funkcjonowanie człowieka w środowisku na ró Ŝnych płaszczyznach. Program ochrony środowiska jest wła śnie takim dokumentem, który analizuj ąc stan aktualny środowiska Ŝycia człowieka, proponuje w konsekwencji zasady zrównowaŜonego rozwoju i ochrony środowiska, wskazuje kierunki i hierarchi ę działa ń zmierzaj ących do ich wprowadzenia na terenie gminy. Celem aktualizacji Programu jest przedstawienie wytycznych do racjonalnych działa ń programowych na dalsze lata i poprawa stanu środowiska przyrodniczego gminy Malbork. Zawarte w nim rozwi ązania organizacyjne oraz logistyczno – techniczne przyczyni ą si ę do wła ściwego, zgodnego z zasad ą zrównowa Ŝonego rozwoju gospodarowania zasobami przyrodniczymi. Najpilniejszymi do rozwi ązania kwestiami w zakresie racjonalnego gospodarowania w środowisku przyrodniczym s ą problemy gospodarki odpadami (szeroko omówione z opracowaniu Plan Gospodarki Odpadami), gospodarki wodno - ściekowej, stanu czysto ści wód powierzchniowych.