Rapportverborgen Gebreken? Lessen Uit De Instorting

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Rapportverborgen Gebreken? Lessen Uit De Instorting Verborgen gebreken? Lessen uit de instorting van het dak van het AZ-stadion Verborgen gebreken? Lessen uit de instorting van het dak van het AZ-stadion Den Haag, november 2020 De rapporten van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn openbaar en beschikbaar op de website www.onderzoeksraad.nl. Foto cover: Onderzoeksraad voor Veiligheid De Onderzoeksraad voor Veiligheid Als zich een ongeval of ramp voordoet, onder zoekt de Onderzoeksraad voor Veiligheid hoe dat heeft kunnen gebeuren, met als doel daar lessen uit te trekken. Op die manier draagt de Onderzoeksraad bij aan het verbeteren van de veiligheid in Nederland. De Raad is onafhankelijk en besluit zelf welke voorvallen hij onder zoekt. Daarbij richt de Raad zich in het bijzonder op situaties waarin mensen voor hun veiligheid afhankelijk zijn van derden, bijvoorbeeld van de overheid of bedrijven. In een aantal gevallen is de Raad verplicht onder zoek te doen. De onder zoeken gaan niet in op schuld of aansprakelijkheid. Onderzoeksraad Voorzitter: ir. J.R.V.A. Dijsselbloem prof. dr. ir. M.B.A. van Asselt prof. dr. mr. S. Zouridis Secretaris-directeur: mr. C.A.J.F. Verheij Bezoekadres: Lange Voorhout 9 Postadres: Postbus 95404 2514 EA Den Haag 2509 CK Den Haag Telefoon: 070 333 7000 Website: onder zoeksraad.nl E-mail: [email protected] - 3 - INHOUD Lijst van afkortingen .................................................................................................. 6 Samenvatting ............................................................................................................. 7 Beschouwing .............................................................................................................. 9 Aanbevelingen ..........................................................................................................13 1 Inleiding ...............................................................................................................15 1.1 Aanleiding ............................................................................................................ 15 1.2 Tussentijdse waarschuwing .................................................................................. 16 1.3 Doel, afbakening en vraagstelling ........................................................................ 16 1.4 Onderzoeksaanpak .............................................................................................. 17 1.5 Referentiekader .................................................................................................... 17 1.6 Andere onderzoeken ............................................................................................ 18 1.7 Leeswijzer ............................................................................................................. 18 2 Het stadion en de instorting ................................................................................19 2.1 Stadion ................................................................................................................. 19 2.2 Instorting .............................................................................................................. 21 2.3 Dakconstructie en bezweken verbindingen ......................................................... 23 2.4 Analyse bezwijkproces ......................................................................................... 25 2.5 Conclusies toedracht instorting ........................................................................... 29 3 Technische achtergronden ...................................................................................31 3.1 Ont werp ............................................................................................................... 31 3.2 Uitvoering ............................................................................................................. 40 3.3 Gebruik ................................................................................................................. 45 3.4 Conclusies technische achtergronden ................................................................. 50 4 Kwaliteitscontrole en toezicht ............................................................................ 53 4.1 Verantwoordelijkheden voor kwaliteitscontrole en toezicht ................................ 53 4.2 Proces van ontwerp tot bouwvergunning ............................................................ 54 4.3 Uitvoering ............................................................................................................. 56 4.4 Gebruik ................................................................................................................. 62 4.5 Conclusies kwaliteitscontrole en toezicht ............................................................. 66 - 4 - 5 Andere voorvallen ...............................................................................................67 5.1 Inventarisatie ........................................................................................................ 67 5.2 Voorvallen die niet tot instorting hebben geleid ................................................. 70 5.3 Voorvallen die wel tot instorting hebben geleid .................................................. 73 5.4 Signaleren van voorvallen .................................................................................... 76 5.5 Vergelijkbaar voorval in buitenland ...................................................................... 77 5.6 Conclusies andere voorvallen .............................................................................. 78 6 Constructieve veiligheid in de gebruiksfase....................................................... 79 6.1 Rol van de eigenaar .............................................................................................. 79 6.2 Rol van de overheid.............................................................................................. 81 6.3 Onderhoud en constructieve veiligheid ............................................................... 83 6.4 De overheid als gebouweigenaar: BOEI-methodiek en aanpak ProRail .............. 85 6.5 Constructieve veiligheid in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland ....................... 86 6.6 Conclusies constructieve veiligheid in de gebruiksfase ....................................... 90 7 Nieuwe ontwikkelingen .......................................................................................91 7.1 Wet kwaliteitsborging voor het bouwen .............................................................. 91 7.2 Opvolging aanbevelingen Bouwen aan constructieve veiligheid ........................ 92 7.3 KNVB Veiligheidsverklaring en Protocol beoordeling constructieve veiligheid ... 94 7.4 Conclusies nieuwe ontwikkelingen ....................................................................... 95 8 Conclusies ............................................................................................................96 8.1 Voorval AZ-stadion ............................................................................................... 96 8.2 Constructieve veiligheid van gebouwen in gebruiksfase ..................................... 98 Aanbevelingen ........................................................................................................100 Bijlage A. Onderzoeksverantwoording .................................................................102 Bijlage B. Reacties op het conceptrapport ............................................................113 Bijlage C. Referentiekader .....................................................................................114 Bijlage D. Casussen ................................................................................................119 Bijlage E. Arup: Rapportage Toetsing onderzoek RHDHV ....................................124 Bijlage F. Arup: Ordegrootte Analyse krachten vakwerkligger as 40 ..................125 - 5 - LIJST VAN AFKORTINGEN ABC Aanpak Bouwincidenten Constructieve veiligheid (meldpunt) BOEI Methodiek voor vastgoedinspectie van het RVB, waarbij BOEI staat voor Brandveiligheid, Onderhoud, Energie en Inzicht in wet- en regelgeving BWT Bouw- en Woningtoezicht BZK (Ministerie van) Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties CROSS Confidential Reporting on Structural Safety JenV (Ministerie van) Justitie en Veiligheid KNMI Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut KNVB Koninklijke Nederlandse Voetbalbond KPCV Kennisportaal Constructieve Veiligheid MPI Magnetic Particle Inspection NEN Nederlands Normalisatie Instituut RHDHV Royal HaskoningDHV RVB Rijksvastgoedbedrijf SCOSS Standing Committee on Structural Safety (Vaste Commissie voor Constructieve Veiligheid) SGS SGS Intron B.V. SGSA Sports Grounds Safety Authority (Veiligheidsautoriteit voor Sportvelden) VROM (Ministerie van) Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer VTH Vergunningverlening, toezicht en handhaving VvE Vereniging van Eigenaren Wabo Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Wkb Wet kwaliteitsborging voor het bouwen - 6 - SAMENVATTING Op zaterdag 10 augustus 2019 stortte een deel van het tribunedak van het AZ-stadion te Alkmaar in. Op het moment van instorting was er geen publiek aanwezig. Het stadion was toen dertien jaar in gebruik. Voor de Onderzoeksraad was dit aanleiding om te bekijken hoe constructieve veiligheid van gebouwen is gewaarborgd in de gebruiksfase. Dit onderzoeksrapport gaat in op de oorzaken van het voorval bij het AZ-stadion en op wat hiervan geleerd kan worden voor de constructieve veiligheid van andere gebouwen waar veel
Recommended publications
  • Eredivisie Fan Onderzoek 2015/'16 Sinds Het Seizoen 2009/'
    FAN 2015/’16 ONDERZOEK EREDIVISIE EST. 1892 INLEIDING Sinds het seizoen 2009/’10 organiseert KNVB Expertise in samenwerking met de Eredivisie CV het Fan Onderzoek. Geregistreerde seizoenkaart- en clubkaarthouders van alle clubs zijn in november en december 2015 in de gelegenheid gesteld om hun ervaringen en meningen over hun club te delen. De fans zijn bevraagd over uiteenlopende onderwerpen, zoals waar dering sfeer, catering, communicatie, veiligheid en maatschappelijke betrokkenheid. Dit seizoen hebben ruim 43.000 fans deelgenomen aan het Eredivisie Fan Onderzoek. Dit levert een waardevolle schat aan informatie op, waar clubs concreet mee aan de slag kunnen. Op die manier kunnen zij nog beter inspelen op de wensen en behoeften van hun fans. ENKELE INTERESSANTE CONCLUSIES UIT HET FAN ONDERZOEK 2015/’16: EST. 1892 van de seizoenkaarthouders is van plan zijn kaart komend 87% seizoen te verlengen van de fans beoordeelt de sfeer in het stadion als (zeer) 85% goed van de fans beoordeelt de informatievoorziening 88% van hun club als (zeer) goed van de fans voelt zich meestal of altijd veilig 97% in het stadion van de fans vindt maatschappelijke 85% betrokkenheid van hun club (zeer) belangrijk KNVB Expertise is een gezamenlijk initiatief van: Fan onderzoek in samenwerking met: 3 INHOUD DE EREDIVISIE FAN DE EREDIVISIE FAN FAN KENMERKEN Fan Kenmerken 5 Fan Profielen 6 Toeschouwersaantallen 8 Bezettingsgraad 9 45 51% Fankaart 10 JAAR ABONNEMENT Stadionbezoek 11 IS DE GEMIDDELDE LEEFTIJD van de fans heeft een van seizoenkaart- en abonnement op een
    [Show full text]
  • De Ontwikkeling Van Stadions En Stadiongebieden Een Ondersteunend Model Voor De Ontwikkeling Van Middelgrote Stadions En Het Omliggende Gebied
    Eindhoven University of Technology MASTER De ontwikkeling van stadions en stadiongebieden een ondersteunend model voor de ontwikkeling van middelgrote stadions en het omliggende gebied in den Kleef, D.J.J. Award date: 2011 Link to publication Disclaimer This document contains a student thesis (bachelor's or master's), as authored by a student at Eindhoven University of Technology. Student theses are made available in the TU/e repository upon obtaining the required degree. The grade received is not published on the document as presented in the repository. The required complexity or quality of research of student theses may vary by program, and the required minimum study period may vary in duration. General rights Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain DE ONTWIKKELING VAN STADIONS EN STADIONGEBIEDEN Een ondersteunend model voor de ontwikkeling van middelgrote stadions en het omliggende gebied Dennis In den Kleef september 2011 De ontwikkeling van stadions en stadiongebieden Dennis In den Kleef Colofon Titel rapport: De ontwikkeling van stadions en stadiongebieden Ondertitel: Een ondersteunend model voor de ontwikkeling van middelgrote stadions en het omliggende gebied Plaats en datum: Stramproy, 23 september 2011 Auteur: D.J.J.
    [Show full text]
  • De KNVB in Cijfers
    Bezoekersaantallen per evenement Dag Datum Wedstrijd Type wedstrijd Locatie Bezoekers Zondag 03-08-14 Ajax - PEC Zwolle Johan Cruijff Schaal Amsterdam ArenA, Amsterdam 42.542 Woensdag 20-08-14 Nederlands vrouwenelftal - Brazilië Oefeninterland Goffert stadion, Nijmegen 2.720 Zaterdag 23-08-14 Ajax - Feyenoord Super Cup C-junioren Sportpark De Toekomst, Amsterdam 500 Zaterdag 23-08-14 Ajax - Feyenoord Super Cup A-junioren Sportpark De Toekomst, Amsterdam 1.000 Donderdag 04-09-14 Jong Oranje - Jong Georgië EK-kwalifcatie De Adelaarshorst, Deventer 2.832 Donderdag 04-09-14 Nederland O20 - Tsjechië O20 Oefeninterland Sportpark Juliana, 's-Gravenzande 1.150 Maandag 08-09-14 Jong Oranje- Jong Slowakije EK-kwalifcatie Willem II Stadion, Tilburg 3.112 Zaterdag 13-09-14 Nederlands vrouwenelftal - Portugal WK-kwalifcatie De Koel, Venlo 1.700 Woensdag 08-10-14 Nederland O18 - Servië O18 Oefeninterland Sportpark Zuideinderpark, Schijndel 650 Donderdag 09-10-14 Jong Nederland - Jong Portugal EK-kwalifcatie AFAS Stadion, Alkmaar 11.208 Donderdag 09-10-14 Nederland O20 - Turkije O20 Vierlandentoernooi Sportpark De Bosk, Harkema 425 Vrijdag 10-10-14 Nederland - Kazachstan EK-kwalifcatie Amsterdam ArenA, Amsterdam 46.016 Zaterdag 11-10-14 Nederland O20 - Engeland O20 Vierlandentoernooi Sportpark Skoatterwald, Heerenveen 450 Maandag 13-10-14 Nederland O20 - Duitsland O20 Vierlandentoernooi Sportpark De Bosk, Harkema 850 Donderdag 30-10-14 Nederlands vrouwenelftal - Schotland WK-kwalifcatie Sparta Stadion, Rotterdam 7.604 Woensdag 12-11-14 Nederland - Mexico
    [Show full text]
  • The Decision Making Process on the Relocation of Football Stadiums
    What’s best for the municipality; the decision making process on the relocation of football stadiums. Rijksuniversiteit Groningen Bachelor thesis Human Geography & Planning Hendrik Homan s1811495 Mentor: dr. X. (Xiaolong) Liu Groningen, 12-06-2016 Abstract This research aims to investigate the reasons and the reasoning behind the behaviour of municipalities in relation to the development of football stadiums. The considerations of municipalities can be economical, environmental, spatial or social in nature. Changing venues can have an impact on the municipality and its inhabitants. A lot of municipalities claim that such a project will drive the whole area to higher levels of prosperity. Others claim that changing venues gives the municipality a home-advantage in terms of marketing possibilities due to increased performances by the local team. These are the positive sides of such a change in venues. However, there are also several reasons not to agree to this. Especially since the municipalities are a major financial stakeholder. In this research, semi-structured interviews were held with local authorities to investigate the four major considerations when it comes to the relocation of a stadium. The research left room for the interviewees to give their own input, but none did put in additional criteria. The results of the interviews were pretty clear. The economic consideration, when deciding on relocation prevailed. This is surprising, because the debate among economists and econometrists is still going on about the economic impact of big scale projects. The biggest surprise was the absence of environmental considerations, especially since the literature shows that sport and sport facilities show great promise to be a motor behind change.
    [Show full text]
  • Project Book | Vol. Ii
    PROJECTBOOK | VOL. II Dear Reader, In this second edition of the Project Book we try to offer you other important best practices realized with our partners across the world. The selected projects are just some examples of our expertise gained during the latest 50 years of activities. Indeed, this edition is even more important than the previous one: not only because we would like to demonstrate once again our expertise in lighting market, but also because this year is our Gold Jubilee, an important milestone as told by these and other important projects. We strongly believe that light is a fundamental element for the life of human beings: that’s why, during this year, already very representative for our company, we sponsor the International Year of Light, to highlight the company’s commitment in favor of knowledge and awareness of every human being on the way in which the light-based technologies can promote sustainable development and provide solutions to global challenges, in energy, education, agriculture and health. Enjoy the reading! We do it better. We do it together. Luciano Parravicini Chairman President Fael Spa WE DO IT BETTER WE DO IT TOGETHER We sponsor the 4 ABU DHABI INTERNATIONAL FRIULI ARENA AIRPORT Italy U.A.E. LM ONE LM MAX 6 10 IN THIS VOLUME AL AIN EQUESTRIAN METRO COLOMBO RHO-MONZA SHOOTING URBAN DEV. PROJECT HIGHWAY AND GOLF CLUB Sri Lanka Italy U.A.E. CHALLENGE / PROXIMO LM ONE PROXIMO 14 18 22 BATE BORISOV PALACE OF FENCING TAIPEI TIEN MU STADIUM MAGINI BASEBALL FIELD Byelorussia Italy Taiwan LM ONE MACH 5 LED LM
    [Show full text]
  • Location Analysis for a New Football Stadium
    Location analysis for a new football stadium The case of Feyenoord Rotterdam By Frank Penning Student number: 331420 Supervisor: Erik Braun Erasmus Universiteit Rotterdam Bachelor thesis July 2012 _____________________________ Football club Feyenoord aims to hold its position as a top three football club in the Netherlands. The old stadium does not provide enough possibilities to expand the capacity and multifunctionality. A new football stadium does provide these services and that’s why Feyenoord wants a new football stadium. It is not the question whether the football stadium will be build, but where to build the new football stadium. This report will take a look at the location factors for a sports stadium and the decision making process of concerning the new football stadium. Possible locations are tested and a recommendation is given in the conclusion. 1 Preface This paper was written as a bachelor thesis for the major Urban, Regional and Transport Economics at the Erasmus University, Rotterdam. The paper is focussed on the new football stadium that has to be built in Rotterdam. The question raised from this project is where to build this football stadium in Rotterdam. Special thanks go to Erik Braun, my supervisor during this period. He gave me several ideas to steer me into the right direction. He also gave some interesting sources that were useful for this paper. Rotterdam, July 2012 Frank Penning 2 Executive Summary This paper investigates the location factors in the decision making process for constructing a football stadium in Rotterdam. Feyenoord wants a new football stadium and it is the question where to construct this football stadium.
    [Show full text]
  • Sports Stadia– Catalyst for Urban Regeneration of the Local Community?
    Sports Stadia– Catalyst for Urban Regeneration of the Local Community? A theoretical study on the role of sports stadia in the urban regeneration of the local community including a comparative case study of stadia in England (New Wembley, Emirates Stadium, New Anfield, New White Hart Lane) and the Netherlands (New Kuip) Dennis Blom Universiteit van Amsterdam Masterthesis Urban and Regional Planning Supervisor: Menno van der Veen The Hague, June 2014 Title: Sports Stadia – Catalyst for Urban Regeneration of the Local Community? University of Amsterdam Faculty of Social Sciences Master Urban and Regional Planning Supervisor: Menno van Veen 20th of June, 2014 Dennis Blom Noordland 38 2548 WB, The Hague [email protected] 0623226226 UvA no: 10547096 Pagina | 2 Preface The present master’s thesis is the end of my one-year Master Urban and Regional Planning at the University of Amsterdam. I have had the opportunity to build this research around strong personal interest which derive from my personal real-life experiences as a football fan and football player. All my life I have been fascinated about new sports stadia. Every time a new stadium is built, I want to know everything about it. For me it was very special to include the new Kuip case in this research, because as a youth player of Feyenoord I played several times a pre-match in the Kuip. I decided to examine the new Kuip, because it is today a hot topic in the Netherlands. Unfortunately, the plans were during my research still at an early stage so I could not examine the new stadium plans in detail.
    [Show full text]
  • Playing Against the Clock: Global Sport, the Climate Emergency and the Case for Rapid Change
    Playing Against the Clock: Global Sport, the Climate Emergency and the Case For Rapid Change David GoldblattGlobal Sport, the Climate Emergency and the Case For Rapid Change 1 CONTENTS Introduction: Playing 2 3. Playing catch up: Global sporting 14 against the clock federations and environmental policy 1. The stadium is on fire! 4 4. Conclusions: No normal sport 20 The impact of climate in an abnormal world change on global sport Appendices 23 2. Putting up a big score: 10 Endnotes 38 Sport’s contribution to climate change Acknowledgements 41 Introduction: Playing against the clock Like every other industry and cultural sector, global sport has been brought to a shuddering halt by the coronavirus pandemic; leagues and competitions have been in suspended animation, mega events from the Tokyo Olympics to Euro 2020 have been postponed, the suspension of ticket sales and broadcasting deals have placed many institutions and their staff in penury. Although some professional leagues are Coronavirus is not climate change, but returning to empty stadia, the longer there are a number of clear lessons term fate of mass sporting crowds is from the current crisis: take the science opaque. Yet devastating as this has been, seriously and assume the worst-case something even more problematic is scenario can happen, act now not later, waiting in the wings for the sporting circus. and act radically. The international community in the form of the Paris Climate Climate change is touching every aspect agreements, is committed to limiting of human life and global sport is no global heating to 2°C with the ambition of exception: in 2019, the Rugby World Cup going further to keep temperatures below was disrupted by unprecedented pacific 1.5°C, and achieving carbon neutrality by typhoons; in early 2020, the Australian 2050.
    [Show full text]
  • FLASHBACK Constant Cremer, De Eerste
    Jaargang 1 | Nummer 3 | 8 december 2020 KENT U DEZE NOG? Maddock en Farrington In het promotiejaar 1986 beschikte Willem II over een koningskoppel in de spits. Kevin Maddock (links), als John Kevin naar Tilburg gekomen, omdat hij als militair niet als prof mocht spelen in Engeland. Mark Farrington (rechts) is om disciplinaire redenen ontslagen bij Cardiff City, wanneer Willem II hem de Noordzee over haalt. Als Maddock scoorde, kon Farrington niet achter- blijven. Samen scoorden ze in het promotiejaar 43 keer. Het koppel was een nachtmerrie voor de tegenstanders omdat totaal onvoorspelbaar was hoe ze over het veld bewogen. “Twee vreemd hobbelend spitsen” schreef een journalist ooit. Na de promotie leidden de twee spitsen Willem II naar de vierde plaats in de Eredivisie. Een van de beste prestaties van een promovendus ooit. In 1988 verlieten beide spelers Willem II. Farrington dook later op bij onder meer Feyenoord. FLASHBACK Constant Cremer, de eerste Afrikaanse voetballer in Nederland In het elftal van Willem II dat in het seizoen 1903-1904 Brabants kampioen werd speelde de mulat Constant Cremer. Zijn aanwezigheid in dit elftal was zeer bijzonder en past niet in het beeld dat bestaat van het voetbal in Nederland zo rond 1900. Constant was geboren in 1886 Constant Cremer, herkenbaar in Ango Ango, een dorpje gelegen aan de Congo-rivier. Hij was de zoon in het midden van de foto van Jan Cremer en een West-Afrikaanse vrouw. Jan Cremer was werkzaam was bij de Afrikaanse Handelsvereniging, een bedrijf dat handelde in palmolie, palmpitten, ivoor, katoen, koffie en rubber. Cremer handelde persoonlijk ook in Afrikaanse kunst.
    [Show full text]
  • MEER SPORTIEF COMFORT MET STADIONSTOELEN RECARO Spelersbanken 2 SPELERSBANKEN
    MEER SPORTIEF COMFORT MET STADIONSTOELEN RECARO Spelersbanken 2 SPELERSBANKEN ER GAAT NIETS BOVEN HET ORIGINEEL. ACHTER HET STUUR OF IN HET STADION. De autosport is niet het enige sportevenement waar RECARO-stoelen tot hun recht komen: RECARO is een vertrouwd gezicht in vele sportstadions over de hele wereld. Het begon allemaal in 1994 met een vriendelijke gunst voor een voetbaltrainer met rugklachten. Om de pijn te verzachten nam de coach plaats naast de spelersbank op een aangepaste autostoel. Dit inspireerde wat nu een enorm populair stoelmodel is geworden voor zoveel clubs over de hele wereld: RECARO's spelersbanken. Niet alleen in hun auto's genieten sportsterren van het comfort van originele RECARO-zetels – ook spelers, coaches en fysiotherapeuten rekenen op RECARO als expert op het gebied van ergonomische zitplaatsen in het stadion. Daarom zijn de RECARO spelersbanken gebaseerd op onze modellen autostoelen. Dankzij de comfortabele zitpositie, ergonomisch ontworpen stoelstructuur, stevige bekleding en niet in de laatste plaats de krachtige stoelverwarming, zijn vervangers altijd klaar om te presteren _ ongeacht het weer. Geniet van het spel! 3 RECARO ERGONOMIE ONTMOET UITMUNTEND VAKMANSCHAP. Onze spelersbanken zijn gebaseerd op de modellen van autostoelen die intensieve tests op de meest extreme wegen en circuits hebben ondergaan tijdens de ontwik- keling. Het resultaat: maximale atletische prestaties - zelfs tot aan het extreme. De RECARO-spelersbanken combineren comfort, robuuste materialen en uitstekend vakmanschap. En het resultaat is heel bijzonder. Aangezien de fysieke belasting van het lichaam Aanpasbare kleuren. Hoogwaardige bedrukte team- van de speler immens is tijdens het spel, is een en sponsorlogo's. Perfecte stiksels en een opvallende perfecte ondersteuning van vitaal belang.
    [Show full text]
  • Fan Onderzoek Eredivisie
    2013/’14 FAN ONDERZOEK EREDIVISIE AHEAD EAGLE GO S DEVENTER 3 Inleiding Sinds het seizoen 2009/’10 organiseert de Eredivisie in samenwerking met KNVB Expertise het Fan Onderzoek. Tienduizenden fans van alle Eredivisie clubs worden in de gelegenheid gesteld hun beleving, mening en ervaringen met en over hun club te delen. De editie van dit jaar kende over twee metingen maar liefst 85.000 respondenten en is daarmee het grootste fan onderzoek in Europa. Met als eindresultaat een schat aan waardevolle informatie waar de clubs concreet mee aan de slag kunnen om hun fans nog beter van dienst te zijn. Het Eredivisie Fan Onderzoek is uitgevoerd onder geregistreerde seizoenkaart- en clubcardhouders van alle clubs. Op twee momenten in het seizoen 2013/’14 is hun mening gevraagd over uiteenlopende onderwerpen zoals waardering stadion bezoek, merchandising, sfeer, catering, communicatie en maatschappelijke betrokkenheid. AHEAD EAGLE GO S Enkele resultaten in het seizoen 2013/’14 zijn: DEVENTER Gemiddeld kwamen er in het seizoen 2013/’14 per wedstrijd 19.434 toeschouwers naar het stadion, ten opzichte van 19.631 in het voorgaande seizoen. De gemiddelde bezettingsgraad in 2013/’14 is 88%. 94% van de Eredivisie fans beoordeelt het stadionbezoek als (zeer) goed en 86% van de seizoenkaarthouders is van plan zijn kaart komend seizoen te verlengen. 96% van de clubcardhouders is van plan komend seizoen evenveel of meer wedstrijden te bezoeken. Sfeer is een belangrijk aspect tijdens het stadionbezoek en 86% van de stadionbezoekers waardeert de sfeer in het stadion als (zeer) goed. De gemiddelde leeftijd van een fan in de Eredivisie is 44 jaar.
    [Show full text]
  • Project Book | Vol
    PROJECTBOOK | VOL. III Dear Reader, We’ve just closed the 2015 and, for Fael will be, without any doubts, an unforgettable year! We are indeed proudly 50 years old. 50 years have passed since 1965, when Fael (Factory for Electrical Apparatus) began its adventure in the world of lighting and the company name immediately became the quality synonym. And since 50 years Fael LUCE defends, with pride, its origins: the totally Italian production plant and the brand Fael LUCE represent a tangible sign of MADE IN ITALY and the contribution that Fael offers to the ‘”Italian Excellence”. 50 intense years, characterized by technological development, cultural changes, alternate economic situations, intertwined with stories of men who have made this milestone reachable. 50 years of consistent company choices, with a strong vocation, targeted objectives, rewarding and beyond. We have developed a range of solutions that today represents our corporate assets. We see this anniversary as a stage of the undertaken journey, which will continue for a long time. We have the tenacity, the passion and the spirit of always, but, first of all, we still have many projects in the pipeline to which we intend to give the light, together with our partners who every day put their trust in our company. That’s why WE DO IT BETTER - WE DO IT TOGETHER! We look forward to further strengthening these bonds in the decades to come, creating together extra-ordinary projects like those featured in this third edition of Project Book, focused on benchmark projects realized with our partners across the world.
    [Show full text]