The Riddle of the Sands

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

The Riddle of the Sands Mimstry of Transport, Public Works Directorate-General of Public Works and Water Management and Water Management National Institute for Coastal and Marine Management/R/KZ The Riddle of the Sands A Tidal SystenVs Answer to a Rising Sea Level T. Louters & F. Gerritsen Report RIKZ-94.040 October1994 Projectinformation Some years ago the National Institute for Coastal and Marine management (RIKZ) of the Rijkswaterstaat started a research program on the possible effects of an accelerated sea leve! rise, as a result of the greenhouse effect, on the geomorphology and ecology of the Wadden Sea within the framework of the Project "Impact of Sea Level Rise on Society" (ISOS), shortly called Project ISOS'WADDEN. This project is part of a national research program (NRP) on Global Airpollution and Climatfc change. The research is closely related to the coastal research program "Coastal Genesis" carried out by RIKZ, Internationally the research is connected with the Intergovernmental Panel on Chmate Change (IPCC) and with its subgroup Coastal Zone Management (CZMS). National Institute for Coastal and Marine Management/R/KZ CIP-DATA KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG Louters, T The riddie of the sands : a tidal system's answer to a rising sea level / T.Louters & F Gerritsen, ttext contributions- K. Essink ... et aL; ed.' T Louters . et al.; transl. from the Dutch] - Den Haag: Mmistry of Transport, Public Works and Water Management, Directorate-Ceneral of Public Works and Water Management, National Institute for Coastal and Marine Management (RIKZ). -111 Transl. of: Mysterie van de wadden: hoe een getijdesysteem inspeelt op de zeespiegelstijging. -1994 - Report RIKZ-94 040. - With ref. ISBN 90-369-0084-0 Subject headings: sea level, tidal systems; ecology; Wadden Sea. Mmistry of Transport, Public Works and Water Management National Institute for Coastal and Marine Management /RIKZ Korte naerkade 1 p.o. box 20907 2500 EX The Hague The Netherlands The Riddie of the Sands National Institute for Coastal and Marine Management/WKZ Table of contents 1. Introduction 7 2. 'Unseen Forces': Rising Sea Level, Subsiding Sea Floor, Tide, Wind and Waves 9 2.1 introduction 9 2.2 Rise in sea level due to climate change 10 2.3 Reiative sea level rise: also influenced by sea fioor subsidence 11 2.4 Tide 13 2.5 Wind and waves 14 2.6 Sediment transport 15 3. The Wadden Sea tamed in 10,000 years 17 3.1 Evolution of the Wadden Sea at a time of a gradual rise in sea level 17 3.2 Differences between east and west 22 3.2.1 The Western Wadden Sear once a wooded peat bog 22 3.2.2 Eastern Wadden Sea, old Wadden Sea 23 3.3 Lessons from the present and the past 25 4. The Response of the Wadden Sea System to the Rising Sea Level and Human Intervention 27 4.1 Introduction 27 4.2 The system's sand and silt economy 27 4.3 The system in equilibrium 29 4.4 The system out of balance 30 4.5 Reiative rise in sea level causes sand demand 30 4.6 Reduction of the tidal basin creates sand hunger 32 4.7 Potential sources of sand: outer deltas and island coasts 32 4.8 Flats and salt marshes 35 4.8.1 Flat development 35 4.8.2 Development of salt marshes 37 How the Wadden System maintains 39 5. Looking Ahead to the Future Landscape of the Wadden 43 5.1 Introduction 43 5.2 What will be the future demand for sediment (in the coming 50to 100 years)? 43 5.3 How large is the sediment supply? 49 5.4 Is sediment demand being compensated by the supply? 50 5.5 What does the supply and demand balance mean for the tidal basins, tidal flats and salt marshes? 51 5.5.1 Expected tidal basin development 52 5.5.2 Expected flat development 52 5.5.3 Expected salt marsh development 54 5.5.4 The effect of salt marsh policy and management on the supply and demand balance 54 5.6 What does the supply and demand balance mean for the island coasts? 55 The Riddle of the Sands National Institute for Coastal and Marine Management/R/KZ 6. Looking Ahead to the Ecology of Tomorrow 57 6.1 Introduction 57 6.2 Complex food webs 57 6.3 Ecological tolerance 62 7. ConclusJons and recommandations 63 7.1 The wadden flats in a state of flux? 63 7.2 Recommendations 63 8. Ref eren ces 65 Colophon 69 The Riddle of the Sands National Institute for Coastal and Marine Management/R/KZ The Riddie of the Sands National Institute for Coastal and Marine Management/fi/KZ Figure 1.1 Physically, the wadden system encompasses tidal basins with channels and flats, outer deltas and islands that are interconnected and interactive through water and sand transports along the coast and via the tidal inlets. With the alternating rise and fall of the water, large areas of the wadden (tidal flats) are submerged during flood tide and exposed during ebb tide. flood tide ebb tïde Figure 1.2 View of the future: factor fiction? Total inundation of the unique wad- den flats is one of the greatest threats posed by the accelerated relative rise in sea leve!. This view of the future may become reality if the flats and salt marshes are no longer able to balance the rise of sea level with extra sedimentation. A large pool of salt water will be all that remains. In short, a development with disastrous consequences for flora and fauna. situation 1994: Uncovered flats and salt marshes in the Dutch Wadden Sea 5e n Helder Situation 2100?: Uncovered flats and salt marshes in the Dutch Wadden Sea The Riddleof the Sands National Institute for Coastal and Marine Management/R/KZ 1. Introduction "From east and west two sheets of water had overspread the desert, each pushing out tongues of surf that met and fused. I waited on deck and watched the death-throes of the suffocating sands under the relent- less onset of the sea. The last strongholds were battered, stormed and overwhelmed; the tumult of sounds sank and steadied the sea and swept victoriously over the whole expanse." (Erskine Childers, The Riddle of the Sands, 1903) It rarely occurs to us how amazing it really is that an area we now know as the Dutch Wadden Sea has developed in the Netherlands. The flats and salt marshes have been able to hold their own in an apparently miraculous way, while the sea level has risen many metres at different speeds in the past 7000 years. The area's thousands of years of history teaches us that, morphological- lyr the Wadden Sea is prepared for the phenomenon of a rise in sea level. The system of islands, channels, flats and salt marshes (Figure 1.1) responds dynamically to the forces of the tides, wind and waves. Flats and salt marshes are not submerged as long as nature can compensate for the rise of sea level with extra sedimentation (Figure 1.2). This addi- tional sediment, most of which comes from erosion of the (island) coasts ( Photograph 1.1), is carried in by the sea. As a result, the islands migrate toward the mainland. At the same time, the Wadden Sea is extending landwards due to inundation of the hinterland. Consequently, the total size of the wadden area remains more or less the same. In the natural situation, in which the Wadden Sea and the islands could behave as nature dictates, the system always proved able to strike a balance between the supply of sand from eroding islands, its size and demand for sand emanating from the Wadden Sea. Even after the construction of dikes over the past 1000 years - which curbed further landward expansion of the Wadden Sea - the tidal flats have been able to adjust to the rising sea level, preserving their characteristic properties. The question of whether this will continue to be the case with the expected increase in the rate of sea-level rise is the subject of this report. The Wadden Sea consists of a series of tidal basins with channels, shal- low tidal flats and salt marshes. In this report the tidal basin is seen as one unit from a landscape point of view, forming part of the entire wadden system of islands, tidal inlets and outer deltas. The effects of an accelerated rise in sea level on the Dutch Wadden Sea wiil be described, taking other human intervention into account, such as sand and shell extraction, subsidence due to gas extraction and the policy of 'dynamic stabilization' of the coastline. This includes indications of ecological effects (Photograph 1.2). Before outlining the scope of the effects (Chapters 5 and 6), the report will describe the expected changes in driving forces (Chapter 2), the geological development of the Wadden Sea (Chapter 3) and the principles underlying the processes of change in the morphological structure of the Wadden Sea (Chapter 4). The Riddle of the Sands National Institute for Coastal and Marine Management/R/KZ Photograph 1.1 Erosion of the island coasts. Morphoiogical changes of the Wadden Sea cannot be separated from morphoiogical changes of the island coasts. Thus, coastal security partly depends on developments in the Wadden Sea. Photograph 1.2 The landscape of the Wadden Sea, with its salt marshes and flats emerging at low tide, intersected by ebb and flood channels, is of great ecologica! value. This value is affected by ecological changes to the tidal flats as a result of an accelerated rise in sea level and anthropogenic impact such as sand and shell extraction, subsiding sea floor due to gas extraction and the policy of 'dynamic maintenance' of the coastline.
Recommended publications
  • Wadden Sea Quality Status Report Geomorphology
    Photo: Rijkswaterstaat, NL (https://beeldbank.rws.nl). Zuiderduin 2011. Wadden Sea Quality Status Report Geomorphology A. P. Oost, C. Winter, P. Vos, F. Bungenstock, R. Schrijvershof, B. Röbke, J. Bartholdy, J. Hofstede, A. Wurpts, A. Wehrmann This report downloaded: 2018-11-23. This report last updated: 2017-12-21. This report should be cited as: Oost A. P., Winter C., Vos P., Bungenstock F., Schrijvershof R., Röbke B., Bartholdy J., Hofstede J., Wurpts A. & Wehrmann A. (2017) Geomorphology. In: Wadden Sea Quality Status Report 2017. Eds.: Kloepper S. et al., Common Wadden Sea Secretariat, Wilhelmshaven, Germany. Last updated 21.12.2017. Downloaded DD.MM.YYYY. qsr.waddensea-worldheritage.org/reports/geomorphology 1. Introduction The hydro- and morphodynamic processes of the Wadden Sea form the foundation for the ecological, cultural and economic development of the area. Its extraordinary ecosystems, its physical and geographical values and being an outstanding example of representing major stages of the earth’s history are factors why the Wadden Sea received a World Heritage area qualification (UNESCO, 2016). During its existence, the Wadden Sea has been a dynamic tidal system in which the geomorphology of the landscape continuously changed. Driving factors of the morphological changes have been: Holocene sea-level rise, geometry of the Pleistocene surface, development of accommodation space for sedimentation, sediment transport mechanisms (tides and wind) and, the relatively recent, strong human interference in the landscape. In this report new insights into the morphology of the trilateral Wadden Sea gained since the Quality Status Report (QSR) in 2009 (Wiersma et al., 2009) are discussed. After a summary of the Holocene development (sub-section 2.1), the sand-sharing inlet system approach as a building block for understanding the morhodynamic functioning of the system with a special emphasis on the backbarrier (sub-section 2.2) is discussed, followed by other parts of the inlet-system.
    [Show full text]
  • The Cultural Heritage of the Wadden Sea
    The Cultural Heritage of the Wadden Sea 1. Overview Name: Wadden Sea Delimitation: Between the Zeegat van Texel (i.e. Marsdiep, 52° 59´N, 4° 44´E) in the west, and Blåvands Huk in the north-east. On its seaward side it is bordered by the West, East and North Frisian Islands, the Danish Islands of Fanø, Rømø and Mandø and the North Sea. Its landward border is formed by embankments along the Dutch provinces of North- Holland, Friesland and Groningen, the German state of Lower Saxony and southern Denmark and Schleswig-Holstein. Size: Approx. 12,500 square km. Location-map: Borders from west to east the southern mainland-shore of the North Sea in Western Europe. Origin of name: ‘Wad’, ‘watt’ or ‘vad’ meaning a ford or shallow place. This is presumably derives from the fact that it is possible to cross by foot large areas of this sea during the ebb-tides (comparable to Latin vadum, vado, a fordable sea or lake). Relationship/similarities with other cultural entities: Has a direct relationship with the Frisian Islands and the western Danish islands and the coast of the Netherlands, Lower Saxony, Schleswig-Holstein and south Denmark. Characteristic elements and ensembles: The Wadden Sea is a tidal-flat area and as such the largest of its kind in Europe. A tidal-flat area is a relatively wide area (for the most part separated from the open sea – North Sea ̶ by a chain of barrier- islands, the Frisian Islands) which is for the greater part covered by seawater at high tides but uncovered at low tides.
    [Show full text]
  • Ecology of Salt Marshes 40 Years of Research in the Wadden Sea
    Ecology of salt marshes 40 years of research in the Wadden Sea Jan P. Bakker Locations Ecology of salt marshes 40 years of research in the Wadden Sea Texel Leybucht Griend Spiekeroog Terschelling Friedrichskoog Ameland Süderhafen, Nordstrand Schiermonnikoog Hamburger Hallig Rottumerplaat Sönke-Nissen-Koog Noord-Friesland Buitendijks Langli Jan P. Bakker Friesland Skallingen Groningen Tollesbury Dollard Freiston Contents Preface Chapter 7 04 59 Impact of grazing at different stocking densities Introduction Chapter 8 06 Ecology of salt marshes 67 Integration of impact 40 years of research in of grazing on plants, birds the Wadden Sea and invertebrates Chapter 1 Chapter 9 09 History of the area 75 De-embankment: and exploitation of enlargement of salt marshes salt-marsh area Chapter 2 Chapter 10 17 Geomorphology of 81 Concluding remarks natural and man-made salt marshes Chapter 3 Bibliography 25 Plants on salt marshes 88 Chapter 4 Species list 33 Vertebrate herbivores 96 with scientific names on salt marshes and English names Chapter 5 Colofon 43 Invertebrates 98 on salt marshes Chapter 6 49 Changing land use on salt marshes 2 Contents 3 Studies of the ecology of the Wadden Furthermore, the intense long-term Sea unavoidably touch upon the part field observations and experiments by Preface salt marshes play in this dynamic Jan Bakker and his colleagues provide coastal system. Considering the role a wealth of information on other of salt marshes inevitably leads to the structuring factors of salt-marsh eco- longstanding ecological research by systems. The interactions between Jan Bakker, now honorary professor vegetation characteristics and sedi- of Coastal Conservation Ecology at mentation rates, the impacts of atmos- the University of Groningen in the pheric deposition on vegetation Netherlands.
    [Show full text]
  • Op Een Onbewoond Eiland in De Waddenzee De Wadden
    op een onbewoond eiland in de Waddenzee De Wadden De Wadden Deze brochure geeft een uniek overzicht van alle onbewoonde eilanden en zandplaten in het natuurlijke Werelderfgoed Waddenzee. Er zijn een tiental plekjes in het Mooiste natuurgebied van Nederland (publieksverkiezing oktober 2016) waar geen mensen wonen en soms ook niet mogen komen. Hier heeft de natuur het rijk alleen. De beheerders zijn trots je deze parels te mogen presenteren. In deze brochure kom je meer te weten over de natuur, locatie en toegankelijkheid van elk onbewoond plekje. Daarnaast biedt de brochure extra informatie over één bijzonder aspect van zo’n zandplaat of eiland. De volgende eilanden en zandplaten komen aan bod: • Razende Bol • Engelsmanplaat • Richel • Simonszand • Griend • Rottumerplaat • Robbenbank • Rottumeroog • Rif • Zuiderduin Wil je na het lezen van deze brochure meer informatie over deze onbewoonde plekjes? Kijk dan op: www.waddenzee.nl/beheren/onbewoonde-eilanden De Waddenzee is een uniek en dynamisch natuurgebied met een rijke biodiversiteit. Het is het leefgebied voor meer dan 10.000 soorten planten en dieren. Sinds 2009 behoort de Nederlandse Waddenzee, samen met het Duitse en Deense deel, tot het UNESCO Werelderfgoed. De Waddenzee is waardevol, bijzonder en onvervangbaar. Het is daarom erg belangrijk dat we dit gebied voor de toekomst beschermen en behouden. Een overzicht van de Waddenzee in Nederland. In de kaart zijn onder andere de waterstromingen aangegeven (donkerblauw), de droogvallende delen van het gebied (lichtbruin) en de kwelders (groen). Bron: www.waddensleutels.nl. Over deze brochure Deze brochure is een gezamenlijke uitgave van Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland, Rijkswaterstaat en de Waddenunit (Ministerie van Economische Zaken).
    [Show full text]
  • Memo Morfologische Veranderingen Rottumeroog En Rottumerplaat
    Memo morfologische veranderingen Rottumeroog en Rottumerplaat Voor de periode 1983-2014 ir. A.A. van Rooijen dr. A.P. Oost 1209381-008 © Deltares, 2014, B 1209381-008-ZKS-0007, 24 oktober 2014, definitief Trefwoorden Waddeneilanden, morfodynamiek, Waddenzee, Rottumeroog, Rottumerplaat, Lauwers, Schild. Samenvatting Op de eilanden Rottumerplaat, Rottumeroog en Zuiderduin wordt geen actief kustbeheer gevoerd en mag de natuur haar gang gaan. In deze quick-scan zijn de veranderingen van deze Waddeneilanden ten oosten van Schiermonnikoog in kaart gebracht, met name voor de periode 1989-2014. Uit de ontwikkelingen blijkt dat Rottumerplaat oostwaarts verschuift door het uitbochten van het Zeegat van de Lauwers, maar qua oppervlak en volume vrij stabiel is. De hogere delen zijn qua volume en areaal toegenomen, de lagere delen (onder GLW) zijn wat afgenomen. Ook Rottumeroog verschuift oostwaarts, met name door aanzanding aan haar oostzijde. Erosie treedt op aan de Noordzeezijde door de zuidwaartse verschuiving van het Horsborngat. Het eiland neemt boven NAP toe in volume en areaal, maar neemt licht af onder GLW. Beide eilanden krijgen door de toename van de hogere delen en de afname van de lagere delen langzaam een wat steiler profiel. Dit wordt verklaard door de aansnijding van de eilanden door de omringende geulen (Lauwers, Schild en Horsborngat). Het Zeegat van de Lauwers is in de periode 1989-2014 toegenomen in volume ten koste van de westelijk gelegen Eilanderbalg. Het Schild is groter geworden in natte doorsnede na 2005 maar ook smaller en dieper. Het kombergingsgebied heeft zich naar het oosten, maar vooral ook naar het westen uitgebreid. Voor de toekomst mag verwacht worden dat de trends over de afgelopen eeuw in grote lijnen doorzetten.
    [Show full text]
  • Wandelende Rottums Het Veranderende Uiterlijk
    Wandelende Rottums Het veranderende uiterlijk Natuur van de Kust 2015 Ernst Lofvers Rijkswaterstaat Noord-Nederland 27 augustus 2015 I.s.m. DELTARES Huidige situatie (2014) Borkum ROTTUMERPLAAT ROTTUMEROOG Simonszand Zuiderduin Schiermonnikoog Boschplaat Rijkswaterstaat 2 Morfologische analyse Rottum ROTTUMERPLAAT ROTTUMEROOG 1745 - 2014 Ruwweg … (beetje gegokt): Simonszand Schiermonnikoog Zuiderduin • meer eiland (een meer gesloten kust?) • Geulen waar eilanden waren (geulen bepalen) • Oostwaartse beweging en groei (worden ze wel kleiner?) • Heel - veel - dynamiek (alles is nieuw!) Rijkswaterstaat 3 Morfologische analyse Rottum Beheer veranderende inzichten Vanaf jaren ’50: stuifdijken, als begin van inpoldering Waddenzee… Begin ’90 – Beheers Adviescommissie Kustverdediging Rottumeroog: • ‘ingezette verdedigingen leiden niet tot veel langere levensduur van eilanden’ • onderhoudswerk Rottumerplaat gestopt • onderhoud Rottumeroog in 2002 volledig gestopt • Heden: beheer volledig gericht op natuurlijke processen Evaluaties tot nu toe: • geen grote oppervlakte-afname: ‘Onderhoud was ondergeschikt aan de natuurlijke processen….’ • ‘staken van onderhoud heeft geen negatieve invloed op areaal van de eilanden.’ • ‘onbelemmerd doorstuiven van zand is positief voor instandhouding + natuur.’ EN HOE NU VERDER? Rijkswaterstaat 4 Morfologische analyse Rottum 1982: bebouwing achter ‘bolwerk’ van stuifdijken en strandhoofden Rijkswaterstaat 5 Morfologische analyse Rottum 1993: eiland wandelt weg van de harde elementen…, nieuwe stuifdijken (blokkeren
    [Show full text]
  • Vogels En Rottumeroog
    beheer Vogels en op Rottumeroog Koen van Dijken Rottumeroog is één van de gebieden binnen onze provinciegrenzen die van internationaal belang zijn voor vogels. Rottumeroog komt dan ook voor op de lijst van Belangrijke Vogelgebieden in Nederland (van den Tempel & Osieck 1994). Naast vogels is het gebied ook belangrijk voor zeehonden. Op en rond het eiland liggen geregeld meer dan 350 gewone zeehonden. Dit is 15% de Nederlandse worden zo’n ongeveer van populatie. Jaarlijks er tachtig jongen geboren. uitstekende is sinds in Formeel geniet Rottumeroog een bescherming. Het 1981 zijn geheel staatsnatuurmonument en valt daarmee onder de werking van de Natuurbeschermingswet. Bovendien is het, als onderdeel van de Waddenzee, sinds 1991 aangewezen als speciale beschermingszone onder de EU-Vogelrichtlijn. Tevens heeft Nederland Rottumeroog in 1984, als onderdeel van de Waddenzee, op de lijst gezet van wetlands van internationale betekenis onder de Wetlands Conventie (Conventie van Ramsar). Ondanks deze uitstekende formele bescherming kunnen er toch nog activiteiten plaatsvinden die voor vogels negatief uitpakken. Een voorbeeld hiervan zijn de plannen van de NAM om naar gas te gaan boren op diverse locaties rond Rottumeroog. Dankzij juridische procedures gevoerd door de Waddenvereniging en tien andere organisaties is deze dreiging voorlopig van de baan. Het eiland wordt tegenwoordig beheerd door De kwelder bestaat alleen uit een hoge kwel- drie partijen: Staatsbosbeheer (natuurbeheer), der. Door het beheer van de laatste tientallen Rijkswaterstaat (kustonderhoud) en het Mi- jaren heeft de kwelder niet de kans gekregen nisterie van Landbouw, Natuurbeheer en zich op een natuurlijke manier te ontwikke- de Natuurbe- len. duinen Visserij [LNV] (toezicht op De zijn voornamelijk droge schermingswet).
    [Show full text]
  • Duindynamiek Waddeneilanden Inventarisatie Van Voorbeelden
    wad veerkrachtig! Duindynamiek Waddeneilanden Inventarisatie van voorbeelden Laura Coumou en Jelmer Cleveringa December 2020 Samenvatting Eén van de opdrachten van het Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW) is om de bewustwording en het draagvlak voor de rol van natuurlijke dynamiek op de eilandstaarten te vergroten onder zowel eilandbewoners als de beheerders van de eilanden. Goede voorbeelden kunnen helpen de bewustwording en het draagvlak te verbeteren voor het belang van natuurlijke dynamiek en hoe dit samen kan gaan met het behouden of zelfs vergroten van de waterveiligheid. In dit rapport zijn een aantal voorbeelden beschreven van natuurlijke dynamiek op de Waddeneilanden, zowel autonoom als door de mens geïnitieerd, en worden ervaringen en feiten beschreven. De inventarisatie is gebaseerd op gerapporteerde (monitorings-) onderzoeken en gesprekken met sleutelpersonen. De onderstaande tabel geeft een zeer beknopte samenvatting van de voorbeelden. Mate van Locatie Type maatregel Belang water- Voorbeeld voor duindynamiek veiligheid 1. De Slufter, Texel Om de aantal jaar Vrij groot Groot Mogelijkheden toestaan dynamiek geul verleggen zonder dat veiligheid in geding komt. 2. Westkop Terschelling Geen onderhoud: Groot Geen Veel dynamiek zonder ingrijpen. losgelaten Stuifkuilen en kerven groeien niet door tot slufter; Eiland breekt niet op. 3. Stuifduinen Kerven graven Groot Groot Succesvol herstellen Terschelling duindynamiek. Afspraken over ontwikkelingen i.r.t. veiligheid. Belang goede communicatie voor draagvlak. 4. Boschplaat, Geen onderhoud: Beperkt Geen Weinig dynamiek zonder ingrijpen. Terschelling losgelaten Stuifdijk beperkt interactie en samenhang morfologie en ecologie. 5. Westkop Ameland Stopzetten Beperkt Beperkt Interactie duinen-buitendelta intensief resulteert in afslag én aangroei duinbeheer duinen. Structureel werken aan draagvlak. 6. Stuifduinen Ameland Kerven graven Vrij groot Beperkt/ Geen Verstuiving combineren met verschillende functies.
    [Show full text]
  • S the NETHERLANDS
    Important Bird Areas in Europe – The Netherlands ■ THE NETHERLANDS EDUARD OSIECK Oystercatcher Haematopus ostralegus, a key species at coastal IBAs in the Netherlands. (PHOTO: RSPB) GENERAL INTRODUCTION situated below sea-level, which are drained by a dense network of ditches, canals, reservoirs and pumping engines. Coastal defence The Netherlands are situated at the delta of the rivers Rhine (Rijn), consists of coastal dunes, sea walls (dykes) and barrages. The Maas and Schelde, forming much of the North Sea coast of Netherlands has 106 Important Bird Areas (IBAs), covering continental Europe. The country covers 49,443 km² of which 15% 11,600 km² and equalling 24% of the country’s total area although comprises open water (inshore waters, lakes and rivers). The area only 8% of the total land surface is covered by IBAs (Table 1, Map 1). excluding territoral sea (i.e. sea within 12 nautical miles) is The ‘original’ pan-European IBA inventory (Grimmett and 40,588 km². About half of the country consists of embanked polders Jones 1989) identified 70 IBAs in the Netherlands, of which six Table 1. Summary of Important Bird Areas in the Netherlands. 106 IBAs covering 11,600 km2 IBA National 1989 code code1 code International name National name Administrative region Area (ha) Criteria (see p. 11) 001 NL0010 NL001 Wadden Sea Waddenzee Groningen, Friesland, 233,855 A4i, A4iii, B1i, C2, C3, C4 Noord-Holland 002 NL0021 NL002 Texel: Schorren and Zeeburg Texel: De Schorren en Zeeburg Noord-Holland 1,600 A4i, A4iii, B1i, B2, C2, C3, C4, C6 003 NL0022
    [Show full text]
  • Natura 2000-Beheerplan Waddenzee Periode 2015-2021
    Kaartenbijlage bij concept ontwerpplan Natura 2000-beheerplan Waddenzee Periode 2015-2021 Inhoud Kaarten 1 Natura 2000-gebieden en grenzen 2 Visserij 3 Recreatie 4 Scheepvaart, havens en baggerwerken 5 Civiele werken en economisch gebruik 6 Militair gebruik en burgerluchtvaart 7 Wadplaten: zeehondenligplaatsen en locaties zeegras 8 Kolonies broedvogels sterns 9 Hoogwatervluchtplaatsen vogels 10 Natuurbeheer en maatregelen 11 Maatregelen kustbroedvogels Habitattypenkaarten 1.0 Overzicht Waddenzee 1.1 Texel 1.2 Vlieland 1.3 Terschelling 1.4 Ameland 1.5 Schiermonnikoog 1.6 Rottum 1.7 Noord-Hollandse vastelandskwelders 1.8 Friese vastelandskwelders en Griend 1.9 Groningse kwelders en Breebaartpolder W es BORKUM ter eem Huibertgat s LA U R W OTTUME E RPLAATROTTUMEROOG RS FR I d O E il Zuiderduintjes u S h d CH Wierumergronden Balg c e A E S W M E Bornrif Z Simonszand e E E i s E l t L G SCHIERMONNIKOOG a Boswad e A Z A n u r N T i e d d e D O m e o s E r st b R Rif Het Rif La G De Hon laat a uw np l g e A AMELAND sma rs T Neerlandsreid ngel E Z B ou Brakzand Eemshaven tka o B m c p h o er Boschplaat r la t n ag d v i a e n p Lauwersoog Hond W gat TERSCHELLING tzig a k Dan t oe Terschellinger wad u H m lse Holwerd ge Lauwersmeer Paap Emden En Noordsvaarder V L IE Delfzijl lk teme p Dokkum Punt van Reide Stor ee t m es W Breebaartpolder Dollard VLIELAND Richel Griend Kroonspolders rs Blauwe Slenk Leeuwarden ho ie Groningen Vl EYERLANDSCHE GAT In s c h o Harlingen t s e j t n o Vlakte van Kerken o Veendam B d n e e l t n TEXEL o alg e B n v e oo D d om r ro o st el w ex T n Malzwin Assen e De Hors t Razende Bol h c MARSDIEP e r Balgzand n e Den Helder e g n e n Den Oever n u k e v a g t i u Callantsoog e IJSSELMEER z e d n a A Petten 0 20 Bergen aan Zee Kilometers Natura 2000-gebied Grenzen Diepte in meter Kaart Nr.
    [Show full text]
  • And Age-Specific Seasonal Dispersal of Herring Gulls Larus Argentatus Breeding in the Netherlands
    Colony- and age-specific seasonal dispersal of Herring Gulls Larus argentatus breeding in The Netherlands C. J. Camphuysen, Harry J. P. Vercruijsse & Arie L. Spaans Journal of Ornithology ISSN 0021-8375 Volume 152 Number 4 J Ornithol (2011) 152:849-868 DOI 10.1007/s10336-011-0664-7 1 23 Your article is protected by copyright and all rights are held exclusively by Dt. Ornithologen-Gesellschaft e.V.. This e-offprint is for personal use only and shall not be self- archived in electronic repositories. If you wish to self-archive your work, please use the accepted author’s version for posting to your own website or your institution’s repository. You may further deposit the accepted author’s version on a funder’s repository at a funder’s request, provided it is not made publicly available until 12 months after publication. 1 23 Author's personal copy J Ornithol (2011) 152:849–868 DOI 10.1007/s10336-011-0664-7 ORIGINAL ARTICLE Colony- and age-specific seasonal dispersal of Herring Gulls Larus argentatus breeding in The Netherlands C. J. Camphuysen • Harry J. P. Vercruijsse • Arie L. Spaans Received: 28 April 2010 / Revised: 28 October 2010 / Accepted: 26 January 2011 / Published online: 6 March 2011 Ó Dt. Ornithologen-Gesellschaft e.V. 2011 Abstract The Herring Gull population in The Netherlands 51–100 km, 14.4% at 101–200 km and 4.1% at went through phases of exploitation, protection, persecution 201–300 km). Colony-specific differences in travelling and again (partial) protection during the nineteenth and distance, dispersal rate and direction of movements suggest twentieth centuries.
    [Show full text]
  • |||GRATIS||| Rottumerplaat Ebook
    ROTTUMERPLAAT GRATIS EBOOK Auteur: Barwolt Ebbinge Aantal pagina's: 288 pagina's Verschijningsdatum: 2020-01-10 Uitgever: Atlas Contact EAN: 9789045030197 Taal: nl Link: Download hier Dode walvis aangespoeld op Rottumerplaat: hij heet Godfried - RTV Noord In het noorden grenst het aan Noordzee en ten zuiden aan de Waddenzee. Rottummerplaat is Rottumerplaat eiland waar niemand komt en woont. Rottumerplaat de toegang is verboden want er komt niemand, soms Rottumerplaat ze met de Rottumerplaat er naartoe om te kijken. Dat is wel jammer want het is een Rottumerplaat eiland. Rottumerplaat is ontstaan in Rottumerplaat reageert onder je WordPress. Je reageert onder je Google account. Je reageert onder je Twitter account. Je reageert onder je Facebook account. Houd me via e-mail op de hoogte van nieuwe reacties. Houd me via e-mail op de hoogte van nieuwe berichten. De Waddeneilanden Mijn website over de Waddeneilanden van Nederland. Spring Rottumerplaat inhoud. Geschiedenis van Rottumerplaat en Rottumeroog | IsGeschiedenis Je gebruikt een adblocker. Wij kunnen onze artikelen alleen gratis toegankelijk voor je maken dankzij advertenties. Wil je jouw adblocker voor ons pauzeren? Een dode dwergvinvis van bijna 5 meter lang blijft gewoon op Rottumerplaat in de Rottumerplaat liggen. Rottumerplaat en natuur- en waterbeheerders gaan bestuderen wat er in de natuur gebeurt als zo'n groot kadaver op natuurlijke wijze vergaat, zo maakt Rottumerplaat dinsdag bekend. De dode walvis spoelde vorige week woensdagavond aan. Musea en onderzoeksinstellingen hadden geen belangstelling voor het dode dier, aldus Rijkswaterstaat. Rottumerplaat wordt het kadaver dan met een vrachtwagen naar een destructiebedrijf gebracht, maar doordat Rottumerplaat onbewoond en ook verboden gebied voor bezoekers is, Rottumerplaat een "unieke kans" om het dode dier te laten vergaan.
    [Show full text]