Provinciale Verkenning Gelderse Maatregelen Stikstof 2020-2025 Concept Uitvoeringsagenda Veluwe, Rijntakken En Achterhoek Juni 2020 Inhoud
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Provinciale verkenning Gelderse maatregelen stikstof 2020-2025 Concept uitvoeringsagenda Veluwe, Rijntakken en Achterhoek juni 2020 Inhoud Verkenning integrale, gebiedsgerichte maatregelen 3 Gelderse partners 4 Aanpak 5 Duurzame kijk op de gebieden Veluwe 6 Rijntakken 7 Achterhoek 8 Uitvoeringsagenda 9 CONCEPT Uitvoeringsagenda Veluwe 10 Probleemanalyse 11 Duurzame oplossingen 13 Generieke maatregelen Veluwe 15 Enclave 20 Gelderse Vallei 21 Noord-Veluwe 25 CONCEPT Uitvoeringsagenda Rijntakken 27 Probleemanalyse 28 Duurzame oplossingen 28 Maatregelen Rijntakken 30 CONCEPT Uitvoeringsagenda Achterhoek 35 Probleemanalyse 36 Duurzame oplossingen 36 Maatregelen Rijntakken 37 CONCEPT inventarisatie aandachtspunten en proeftuinen regio’s 42 2 | Concept Uitvoeringsagenda GMS Verkenning integrale, gebiedsgerichte maatregelen Gelderland is een groene provincie, rijk aan bos en natuurgebied. We zien de Gelderse Maatregelen Stikstof (GMS) in het verlengde De schade aan de natuur door te veel neerslag van stikstof is van de aanpak van het rijk. Dit betekent dat we geen dingen doen die de afgelopen jaren meer en meer duidelijk geworden. Ook in het rijk ook al doet. Onze Gelderse inspanningen zijn voor Gelderse de Gelderse natuurgebieden, die van grote betekenis zijn voor ontwikkelingen. De stikstofopbrengst met GMS stoppen we, na onze provincie. Het behoud van deze natuur, in het licht van de aflossing op de natuur, in onze Gelderse bank voor maatschappelijke stikstofproblematiek, is niet alleen een opgave voor Gelderland, en economische ontwikkelingen in onze provincie. Zo werken we met maar voor het hele land. Wij lossen het stikstof probleem in GMS aan natuurherstel en trekken we wonen en werken verder vlot. Gelderland niet alleen op. We zijn afhankelijk van landelijke Hierbij hoort een hernieuwde balans tussen welvaart en draagkracht (bron)maatregelen. Deze landelijke maatregelen moeten van de natuur. Waarbij we proberen de opgaven op alle niveaus zo ontwikkelruimte vrijmaken voor initiatieven in Nederland en goed mogelijk met elkaar te verbinden: landelijk, (inter) provinciaal, Gelderland. Met deze landelijke ontwikkelruimte kan bijvoorbeeld regionaal en lokaal. een drempelwaarde voor tijdelijke emissies worden ingesteld. De landelijke maatregelen bepalen ook de reductie van de In de eerste helft van dit jaar is met meer dan 65 sector partners uit ‘stikstofdeken’ boven onze provincie en de effecten daarvan op de natuur, bouw, mobiliteit, landbouw, industrie, waterschappen en de Gelderse natuur. En zijn dus van grote invloed op de opgave de regio’s gewerkt aan een provinciale verkenning van de stikstof- en in Gelderland. verduurzamingopgave voor de Veluwe, Achterhoek en Rijntakken en een inventarisatie van mogelijke maatregelen voor de komende jaren. De probleemanalyse van de gebieden en plannen van de partners zijn Landelijke opgave hierbij het vertrekpunt geweest. (inter) Provinciale opgave Met deze verkenning proberen we op provinciaal niveau de opgaven van alle betrokken partners bijeen te brengen en synergie te zoeken tussen de sectoren. Zo vullen wij onze provinciale regie rol in. De Veluwe Rijntakken Achterhoek komende maanden willen we gebruiken om de maatregelen door te rekenen op doorlooptijd, kosten, effect op depositieverlaging en Lokale opgave impact op natuurherstel. Hierbij proberen we in de tweede helft van dit jaar tot afspraken te komen met elkaar wat we gaan doen en hoe we dit in de uitvoering gebiedsgericht gaan uitzetten (Plan van Aanpak Uitvoering en formeren van Uitvoeringsallianties). Hierbij zoeken we aansluiting met bestaande netwerken. In de afbeelding op pagina 5 een weergave van onze gezamenlijke aanpak richting concept uitvoeringsagenda. 3 | Concept Uitvoeringsagenda GMS Gelderse partners Voorliggend document is tot stand gekomen samen met onze Gelderse partners, waaronder: Bouwpartners Aannemersfederatie, Cumela, NVB, Noa, VHG, Bouwend Nederland, Vereniging van waterbouwers Natuurpartners Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Geldersch Landschap & Kasteelen, Het Nationale Park Hoge Veluwe, Kroondomein Het Loo, Gelders Particulier Grondbezit, GNMF Landbouw partners LTO Noord/ZLTO, POV, NMV, Glastuinbouw Nederland, GAJK, NVP, Vereniging Vruchtbare Kringloop Achterhoek, Transitie Coalitie Voedsel, SBK, Netwerk Grondig Industriepartners MKB Nederland Oost, KNB, Bouwend Nederland regio Oost, FME, Metaalunie, Koninklijke VNP, VNO-NCW Gelderland en midden Mobiliteitpartners TLN Regio’s Regio Achterhoek, Cleantech Regio, FoodValley, Regio Rivierenland, Regio Noord Veluwe, Regio Arnhem/Nijmegen Waterschappen Rivierenland, Rijn en Ijssel, Vallei en Veluwe Waterbedrijf Vitens 4 | Concept Uitvoeringsagenda GMS Aanpak De Gelderse gebieden: Veluwe Rijntakken Achterhoek Probleemanalyse Waar komt de depositie vandaan? Hoe staat de natuur er voor? check check Proeftuinen Doen check check De toekomst begint vandaag: hoe gaan we duurzame Gelderse maatregelen Hoe kunnen we zelf emissie verlagen? oplossingen versnellen? Hoe kunnen we zelf natuur versterken? Bijsturen Monitoren Naar duurzame oplossingen Hoe kunnen we duurzamer gaan Validatie boeren, vervoeren en produceren maatregelen in balans met de natuur? Wat kost het? Hoe lang duurt het? Wat levert het op? Met elkaar: 5 | Concept Uitvoeringsagenda GMS Duurzame kijk op de gebieden - Veluwe Noord Veluwe • Extensivering van de Veluwe melkveehouderij • Vervlechting natuur • Robuustere natuur en landbouw • Wonen en natuur in balans • Groene Koers bouw en circulair bouwen • Verduurzaming papier & kartonnage/metaalindustrie/ keramische industrie in combinatie met energietransitie • 0 Emissie bevoorrading binnensteden 2025 IJsselvallei • Veluwe als wateraccu (waterboeren?) • Grondgebonden landbouw, wateropgave en natuur • Vervlechting natuur verbinden (peil/functies) en landbouw • Grondgebonden landbouw en biodiversiteit • Extensivering melkveehouderij • Verduurzaming industrie Agrarische enclave Veluwe • Extensivering van de melkveehouderij • Verduurzaming van de kalverhouderij • Ruimte voor natuur Achterhoek Gelderse Vallei • Vasthouden van water • Extensivering van de Rijntakken melkveehouderij • Verduurzaming van de kalverhouderij, varkens en niet grondgebonden veehouderij • Bijzondere opgave voor verduurzaming pluimveesector • Wonen in balans met natuur 6 | Concept Uitvoeringsagenda GMS Duurzame kijk op de gebieden - Rijntakken Rijntakken • Natura2000-Rijntakken voor grondgebonden landbouw met weidegang melkvee • Verduurzaming van de glastuinbouw • Water vasthouden in de uiterwaarden • Waterveiligheid (2050): dijkversterking en rivierbedverruimingen i.c.m natuur en landbouw • Verduurzaming van de binnenvaart (rijk) • Verduurzaming metaal en keramische industrie • Groene Koers bouw en circulair bouwen Veluwe Achterhoek Rijntakken 7 | Concept Uitvoeringsagenda GMS Duurzame kijk op de gebieden - Achterhoek Achterhoek • Grondgebonden landbouw en biodiversiteit • Kennisontwikkeling door agrarische collectieven • Verduurzaming varkenshouderij • Aanpak voor robuust systeemherstel: natuuropgave + wateropgave + landbouwopgave Veluwe Achterhoek Rijntakken 8 | Concept Uitvoeringsagenda GMS Uitvoeringsagenda Doelstellingen uitvoeringsagenda: stikstofuitstoot veroorzaken: landbouw en veehouderij, industrie, 1. Emissiereductie met als gevolg een substantiële daling van mobiliteit en bouw. We werken met deze sectoren samen waarbij stikstofneerslag in de meest kwetsbare Natura2000 gebieden. we zoeken naar de verbinding met de eigen sectorplannen. 2. Sterker maken van de natuur met maatregelen met natuur- • Tegelijkertijd zetten we in op korte en lange termijn maatregelen rendement, enerzijds door herstel van processen die het natuurlijk voor natuurherstel om de natuur sterker en robuuster te maken en systeem herstellen (zoals hydrologie en connectiviteit), anderzijds werken hieraan met onze natuurpartners. door korte termijn overlevingsstrategieën ten behoud van de • Voor de uitvoering werken we samen. Onze gemeenten en biodiversiteit. waterschappen spelen hierin een belangrijke rol. 3. Gebiedsgerichte transities op gang brengen en versterken waaronder • Per maatregel kijken we naar de doorlooptijd van een maatregel, bijvoorbeeld toekomstbestendige, natuurinclusieve landbouw, wat deze kost en wat de impact gaat zijn op depositie daling en duurzame industrie, duurzame mobiliteit en circulair bouwen (zie natuurrendement. Op basis van deze validatie maken we met elkaar ook ‘contouren’ hieronder). Vanuit een geïntegreerde visie op het de keuze wat wel/eerst te doen, wat niet/later, wat wel/niet kan. gebied. • Alle sectoren leveren een aandeel in de opgave en emissiereductie. Per gebied wordt bekeken wat de omvang van de opgave is, welke Kaders en uitgangspunten uitvoeringsagenda: bronnen meest relevant zijn en welke aanpak effectief is. • Inzet is hoe we wonen en werken weer vlot trekken in Gelderland. Het Gelders Datahuis Stikstof ondersteunt hierbij. In dit Datahuis En de Natuur sterker maken. worden analyses gedaan rondom het stikstofvraagstuk op basis van • Vanuit een hernieuwde balans tussen welvaart en draagkracht de best beschikbare informatie. van de natuur, waarbij een duurzaam toekomstperspectief voor de • Ontwikkelingen als grondgebonden landbouw vergen een integrale betrokken sectoren voorop staat. bijdrage van alle sectoren en een ketenbenadering. • We gebruiken een integrale, gebiedsgerichte aanpak, waarbij de • Kennisdeling en meten & monitoren van natuurherstel is belangrijk aanpak van het stikstofprobleem zoveel mogelijk in samenhang (hoe weten we of het echt beter gaat).