Urdaibai-Busturialdea Ezagutzeko Ibilbideak Recorridos Para Conocer
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
BIOSFERA ERRESERBA RESERVA DE LA BIOSFERA Urdaibai-Busturialdea ezagutzeko ibilbideak Recorridos para conocer Urdaibai-Busturialdea Urdaibaiko mendi-ibilien gida aurkezten Os presentamos la Guía de senderismo de dizuegu. Bertan, gure eskualdea esploratzeko Urdaibai. En ella descubrirás una Red de Ibilbideen Sarea aurkituko duzue. Senderos para explorar nuestra comarca. Natura-, kultura- eta paisaia-altxorretara Una oferta de recorridos para acercarnos a hurbiltzeko ibilbideen eskaintza: basoak, ur- sus tesoros naturales, culturales y paisajísticos: jauziak, ibai-pasealekuak, baselizak, gailurrak, bosques, cascadas, paseos fluviales, ermitas, hegaztien behatokiak, eraketa geologikoak, cimas, observatorios de aves, formaciones mitologia, trikuharriak... geológicas, mitología, dólmenes… Urdaibai oinez ezagutzeko gonbidapena, Una invitación para conocer Urdaibai a pie, gure jendeaz, gure paisaia aberatsaz eta gure para disfrutar de nuestra gente, nuestro atractivo gastronomia bereziaz gozatzeko. paisaje y de nuestra singular gastronomía. Abentura honi esker, esperientzia paregabez Una aventura que os pemitirá llenar la mochila bete ahal izango duzue motxila. de experiencias únicas. Izan ere, Urdaibai benetako paradisua da Y es que Urdaibai es un auténtico paraíso para lurraldea oinez ezagutu nahi duenarentzat, quien quiera descubrir un territorio a pie, un galtzeko eta gozatzeko lekua. lugar donde perderse y disfrutar. Urdaibai-Busturialdea Bermeo Mundaka Elantxobe Ongi etorri Sukarrieta Ibarrangelu Busturia Ea Gautegiz-Arteaga Murueta Kortezubi Ereño Forua Londres Nabarniz Errigoiti Gernika-Lumo Ajangiz Arratzu Bordeaux Morga Bilbao Biarritz Mendata Vitoria-Gasteiz Donostia- San Sebastian Muxika Madrid Lisboa Debekatuta dago aurretiaz URREMENDIren baimenik gabe lan honen edukiak osorik edo zati batean erabiltzea. Queda prohibida la reproducción total o parcial de esta publicación sin autorización previa de URREMENDI. © URREMENDI. Turismo Urdaibai 2020 Proiektuaren zuzendaritza / Dirección del proyecto: Urremendi Koordinazioa, diseinua eta maketazioa / Coordinación, diseño y maquetación: © Orbela Itzulpena / Traducción (Euskera): Hori- Hori Argazkiak / Fotografías: Urremendi, Orbela eta Argazki irekia (azalean eta 1-5-23.orrialdeetan). Ongi etorri Urdaibaira... Bienvenidos a Urdaibai... Ongi etorri Urdaibaiko Biosfera Erreserbara, Turismo Os damos la bienvenida a la Reserva de la Biosfera Jasangarriaren Europako Gutunari atxikitako de Urdaibai, un espacio natural adherido a la Carta natura-gunera. Beste urrats bat eman dugu gure Europea de Turismo Sostenible. Hemos dado un lurraldearekin bat datorren turismoa lortzeko bidean. nuevo paso hacia un turismo acorde con nuestro Gure eskualdea Urdaibaiko Ibilbide Sarearen bidez territorio. ezagutzera gonbidatzen zaituztegu, errespetuz, Os invitamos a descubrir nuestra comarca a través ingurune bikain honetaz eta bere historia zoragarriaz de la Red de Senderos de Urdaibai, de forma gozatuz. Hori egitera animatzen zaituztegu, zuen respetuosa, disfrutando de este explendido entorno bidean ahalik eta aztarnarik txikiena utziz... baina y su apasionante historia. Os animamos a hacerlo paisaiak zuengan arrastoa uztea ahalbidetuz. dejando la menor huella posible a vuestro paso... Sentitu txorien soinua, itsas brisa, Kantauriko pero permitiendo que el paisaje deje huella en freskotasuna, artadiaren berdetasuna eta gure vosotros. hareatzen dibertsitatea. Gozatu gure jendearen Sentid el sonido de los pájaros, la brisa marina, beroaz, gure gastronomiaren aberastasunaz eta el frescor del Cantábrico, el verdor del encinar y gure hizkuntzaz. la diversidad de nuestros arenales. Disfrutad del Ibili, ezagutu eta gozatu Urdaibaiko Biosfera calor de nuestra gente, de la riqueza de nuestra Erreserba bezalako toki berezi honetaz. gastronomía y de nuestro idioma milenario. Caminad, descubrid y disfrutad de un enclave singular como es la Reserva de la Biosfera de Urdaibai. Turismo jasangarria Urdaibaien Turismo sostenible en Urdaibai 1 Aurkibidea Índice 6 4 Urdaibaiko Ibilbideen Sarea 4 Red de Senderos de Urdaibai Autoa aparkatu... 6 eta modu jasangarrian mugituko gara Aparcamos el coche... y nos movemos de forma sostenible Aukeratu zure neurriko ibilbidea 7 Elige un itinerario a tu medida 7 Mendi-ibiliak 8 Senderismo Ikurrak 9 Leyenda Urdaibaiko ibilbide laburrak 11 Senderos de Pequeño Recorrido de Urdaibai Urdaibaiko Ibilbide luzeak 33 Senderos de Gran Recorrido de Urdaibai Mendi-ibiliak baino gehiago 42 Más que senderismo 42 Informazio praktikoa 44 Información práctica 2 ibilbideak Índice PR-BI 163 Errota erreka batetik ibilbidea / Recorrido por PR-BI 165 un arroyo molinero Itsaso aldera ibilbidea 12 Ruta hacia el mar PR-BI 160 Ibilbidea txakolinaren 14 itzalpean / Caminando a la sombra del txakoli PR-BI 161 Artadiaren bihotz- bihotzean / En pleno 16 18 corazón del encinar PR-BI 167 Urdaibaiko Ibilbideen Sarea Golako ibibidea Red de Senderos de Urdaibai Senda del Golako PR-BI 176 Begirada bat iragan megalitikoari / Una mirada Autoa aparkatu... al pasado megalítico eta modu jasangarrian mugituko gara Aparcamos el coche... y nos movemos de forma sostenible 22 26 Aukeratu zure neurriko ibilbidea PR-BI 180 Elige un itinerario a tu medida 20 PR-BI 174 Edertasun handiko Iluntzar, Urdaibaiko haranetatik / Por los valles begiratokia / Iluntzar, Mendi-ibiliak encantados mirador de Urdaibai 24 Senderismo PR-BI 181 Ikurrak Estuarioaren bihotzetik Leyenda ibilbidea / Por el corazón del estuario Urdaibaiko ibilbide laburrak Senderos de Pequeño Recorrido de Urdaibai Urdaibaiko Ibilbide luzeak 30 38 Senderos de Gran Recorrido de Urdaibai PR-BI 182 34 GR 123 Mendi-ibiliak baino gehiago Barnealdeko bideetan GR 38 Bizkaiko bira Más que senderismo 28 barrena / Por los caminos Ardoaren eta Arrainaren Vuelta a Bizkaia del interior ibilbidea / Ruta del Vino y del Pescado Informazio praktikoa Información práctica recorridos 3 Urdaibaiko ibilbide sarea Red de Senderos de Urdaibai 10 Ibilbide Laburrek (PR) eta 2 Ibilbide Luzek (GR) 10 Senderos de Pequeño Recorrido (PR) y 2 Senderos osatzen dute Urdaibaiko egungo mendi-ibilien de Gran Recorrido (GR) forman la actual oferta eskaintza. Ibilbide sare zabal bat da, gure eskualdeko senderista de Urdaibai. Se trata de una amplia Red lekurik erakargarrienetara hurbilduko gaituena, de senderos, que nos acercará a los lugares más eta gure herriek kontu handiz kontserbatzen jakin atractivos de nuestra comarca y nos descubrirá dituzten altxorretako batzuk erakutsiko dizkigu. algunos de los tesoros que con gran cuidado han sabido conservar nuestros pueblos. 4 Lurraldea Matxitxako Gaztelugatxe Kantauri itsasoa GR 123 Burgoa BERMEO Un territorio Izaro Garbola Lamiaran I / N Laga Antzora Ogoño Demiku MUNDAKA ELANTXOBE PR-BI 176 behatu Portuondo Laida PR-BI 161 Atxarre PR-BI 165 Katillotxu SUKARRIETA IBARRANGELU Atzazpi PR-BI 160 Kanala Natxitua Axpe EA BUSTURIA GR 123 Ekoetxea GR 38 Urdaibai observa Sollube Altamira Mape San Kristobal GAUTEGIZ-ARTEAGA ibili MURUETA Urdaibai Ereñozar Bird Atxondo Center PR-BI 163 Santimamiñe Karabizurieta FORUA KORTEZUBI Oma Ikazurieta PR-BI 180 Oma Oka PR-BI 181 ELEXALDE- NABARNIZ recorre Kosnoaga Iluntzar AJANGIZ Arrola PR-BI 174 GERNIKA- LUMO ARRATZU ezagutu Ugarte PR-BI 167 MUXIKA GR 38 Kurtzero Zarra Golako PR-BI 182 ELEXALDE- Bizkargi MENDATA Ariatza Berrekondo descubre Abiapuntua Punto de inicio Atxeli Ibilbide laburra Sendero de Pequeño Recorrido Gorozika Albiz Desbideratzea Zugastieta Derivación Ganbe gozatu Ibilbide luzea Sendero de Gran Recorrido GR 38.1 Donejakue bidea Camino de Santiago Ibarruri Torrenkantera Astoagana Autobusa abiapuntuan Acceso en bus GR 38 Trena abiapuntuan Maume Oiz Acceso en tren AMOREBIETA-ETXANO Muniketagana disfruta 5 Autoa aparkatu... ... eta modu jasangarrian mugituko gara Aparcamos el coche... ... y nos desplazamos de forma sostenible Aparka dezagun autoa eta goza dezagun gure Aparquemos el coche y disfrutemos de una movilidad lurraldearekin bat datorren mugikortasun iraunkorraz. sostenible, acorde con nuestro territorio. Urdaibaiko Biosfera Erreserbak itsasadarraren bi ertzak La Reserva de la Biosfera de Urdaibai cuenta con lotzen dituen garraio publikoko zerbitzu bat du, gure un servicio de transporte público que une ambas herri guztietara iristeko aukera ematen duena. márgenes de la ría y que permite acceder a todos Gainera, asmo handiko proiektu bat oinezkoentzako nuestros pueblos. bideen eta bidegorrien sare bat sortzen ari da, Además, un ambicioso proyecto está diseñando etorkizunean Urdaibaiko estuarioa inguratzen duten una red de vías peatonales y bidegorris que en un bideetatik ibiltzea eta Elantxobe Matxitxakorekin futuro permitirán recorrer los caminos que bordean el eta Gaztelugatxerekin lotzea ahalbidetuko duena. estuario de Urdaibai y unir Elantxobe con Matxitxako Proiektu horren zati bat dagoeneko gauzatuta dago, y Gaztelugatxe. Parte de este proyecto ha sido ya eta, hala, goiko estuariotik, Ibarrangelua eta Laida ejecutado y así, podemos recorrer el estuario superior, eta Lagako hondartzen arteko kostaldeko bideetatik los caminos de la costa entre Ibarrangelua y sus playas edo Muruetatik Bermeora joateko estuariotik hurbilen de Laida y Laga o caminar desde Murueta a Bermeo dauden bideetatik ibil gaitezke. por los caminos más cercanos al estuario. Urdaibaiko Ibilbideen Sareak bide horietako La Red de Senderos de Urdaibai recorre parte de estos batzuk zeharkatzen ditu eta gure eskualdeko altxor caminos y nos acerca a algunos de los mayores tesoros handienetako batzuetara hurbiltzen gaitu. de nuestra comarca.