Raport O Stanie Gminy Sieraków
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
R a p o r t o S t a n i e G miny Sieraków RAPORT O STANIE GMINY SIERAKÓW URZĄD GMINY SIERAKÓW ul. 8 Stycznia 38 64-410 Sieraków www.sierakow.pl Sieraków 2008 1 R a p o r t o S t a n i e G miny Sieraków RAPORT POWSTAŁ W RAMACH WSPÓŁPRACY URZĘDU GMINY SIERAKÓW ORAZ WIELKOPOLSKIEGO OŚRODKA KSZTAŁCENIA I STUDIÓW SAMORZĄDOWYCH 2 R a p o r t o S t a n i e G miny Sieraków Spis treści 1. WSTĘP 6 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY 8 2.1. HISTORIA MIASTA I GMINY 8 2.2. GMINA SIERAKÓW OBECNIE 9 3. ŚRODOWISKO NATURALNE 11 3.1. BUDOWA GEOLOGICZNA 11 3.2. UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNII 11 3.3. WARUNKI GLEBOWE 13 3.4. UŻYTKOWANIE GRUNTÓW 14 3.5. WARUNKI WODNE 15 3.5.1. WODY POWIERZCHNIOWE 15 3.5.2. WODY PODZIEMNE 16 3.6. WARUNKI KLIMATYCZNE 17 3.7. FLORA I FAUNA 18 3.7.1. FLORA 18 3.7.2. FAUNA 19 3.8. TERENY I OBIEKTY CHRONIONE 20 3.9. SUROWCE NATURALNE 25 4. DEMOGRAFIA 26 4.1. LICZBA I STRUKTURA LUDNOŚCI 26 4.2. BEZROBOCIE 28 4.2.1. STRUKTURA WIEKOWA OSÓB BEZROBOTNYCH 30 4.2.2. CZAS POZOSTAWANIA NA BEZROBOCIU 31 4.2.3. WYKSZTAŁCENIE ZAREJESTROWANYCH OSÓB BEZROBOTNYCH 31 4.3. WŁADZE LOKALNE 32 4.4. AKTYWNOŚD SPOŁECZNA 33 5. BUDŻET GMINY 42 5.1. BILANS DOCHODÓW I WYDATKÓW BUDŻETOWYCH 42 5.2. DOCHODY 42 5.2.1. PODATKI I OPŁATY LOKALNE 44 5.2.2. UDZIAŁ W PODATKACH STANOWIĄCYCH DOCHÓD BUDŻETU PAOSTWA 45 5.2.3. DOCHODY Z MAJĄTKU GMINY 45 5.2.4. POZOSTAŁE DOCHODY 46 5.2.5. SUBWENCJE 46 5.2.6. DOTACJE I ŚRODKI POZABUDŻETOWE NA ZADANIA BIEŻĄCE 47 5.3. WYDATKI 47 5.3.1. WYDATKI INWESTYCYJNE 49 3 R a p o r t o S t a n i e G miny Sieraków 6. DZIAŁALNOŚD GOSPODARCZA 54 6.1. PRZEDSIĘBIORCY 54 7. MIENIE KOMUNALNE 55 8. WARUNKI ŻYCIA MIESZKAOCÓW 55 8.1. SYTUACJA MIESZKANIOWA 55 8.2. WODOCIĄGI 58 8.3. KANALIZACJA 58 8.4. GOSPODARKA ODPADAMI STAŁYMI 59 8.5. ŹRÓDŁA HAŁASU 59 8.6. ZAOPATRZENIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ 59 8.7. SIED GAZOWA 60 8.8. DROGOWNICTWO I KOMUNIKACJA 61 8.8.1. DROGI 61 8.8.2. TRANSPORT AUTOBUSOWY 62 8.8.3. TRANSPORT KOLEJOWY 62 8.9. TELEFONIZACJA 63 8.10. USŁUGI DLA LUDNOŚCI 63 9. POMOC SPOŁECZNA 63 10. BEZPIECZEOSTWO NA TERENIE GMINY 71 10.1. POLICJA 71 10.2. OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA 72 11. SŁUŻBA ZDROWIA 73 12. OŚWIATA 73 12.1. PRZEDSZKOLE 74 12.2. SZKOLNICTWO PODSTAWOWE, GIMNAZJALNE I PONADGIMNAZJALNE 74 13. KULTURA 78 14. SPORT 79 15. BIBLIOTEKA 82 16. PROMOCJA GMINY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE 83 16.1. ATRAKCJE ARCHITEKTONICZNE 83 16.2. WALORY PRZYRODNICZE I TURYSTYKA 84 16.3. BAZA NOCLEGOWA 87 4 R a p o r t o S t a n i e G miny Sieraków 17. ANALIZA ANKIETY PRZEPROWADZONEJ WŚRÓD MIESZKAOCÓW GMINY SIERAKÓW 91 17.1. STOPIEO ZADOWOLENIA MIESZKAOCÓW GMINY SIERAKÓW Z POSZCZEGÓLNYCH WARUNKÓW (OBSZARÓW) ŻYCIA W GMINIE 93 17.2. GŁÓWNE KIERUNKI ROZWOJU GMINY ORAZ KIERUNKI DBAŁOŚCI O JAKOŚD ŻYCIA MIESZKAOCÓW 101 BIBLIOGRAFIA 102 SPIS TABEL 102 SPIS RYCIN 103 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW 104 5 R a p o r t o S t a n i e G miny Sieraków 1. WSTĘP Projekt opracowania kompleksowego, strategicznego programu rozwoju gminy obejmuje dwa etapy. Pierwszym z nich jest przygotowanie Raportu o Stanie Gminy, a drugim – dokumentu Strategii Rozwoju Gminy. Celem przygotowania niniejszego Raportu było uzyskanie dokładnego wglądu w sytuację gospodarczą i społeczną gminy Sieraków. Zgromadzone zostały szczegółowe dane o wszystkich aspektach funkcjonowania gminy według stanu na dzień opracowywania Raportu, jak również za kilka lat wstecz. Dzięki temu istnieje możliwość dokonania analizy dynamicznej, czyli wszechstronnego porównania poziomu rozwoju na przestrzeni ostatnich kilku lat. Raport pokazuje także pewne trendy rozwojowe i jest podstawą do obiektywnej, opartej na faktach, oceny możliwości dalszego rozwoju gminy. Jest on opisem stanu, do którego będzie się można odwoływać w trakcie realizacji strategii, śledząc postępy wdrażania zaplanowanych działań. Raport zawiera analizę następujących obszarów działalności gminy: środowisko naturalne; demografia i rynek pracy (w tym bezrobocie); finanse gminy (szczegółowa analiza budżetu gminy w ostatnich 5 latach); działalność gospodarcza; warunki życia mieszkańców (w tym sytuacja mieszkaniowa, wodociągi i kanalizacja, drogi, gospodarka odpadami); pomoc społeczna; ochrona zdrowia; bezpieczeństwo publiczne; oświata; kultura, sport i rekreacja; promocja i turystyka. Analiza zgromadzonych danych pozwoliła na zidentyfikowanie zarówno atutów (silnych stron) gminy, jak i braków i problemów (słabych stron). Stały się one podstawą procesu planistycznego, bowiem atuty są tymi elementami, na których należy bazować planując dalszy rozwój. Z kolei usunięcie bądź zniwelowanie braków i problemów to zadania, których realizacja powinna przyczynić się do lepszego zaspokajania potrzeb mieszkańców i przyjezdnych, a więc zwiększenia atrakcyjności gminy. Informacje zebrane i przeanalizowane w niniejszym dokumencie pochodzą z wielu źródeł i są wynikiem prac szerokiego grona osób, reprezentujących: Urząd Gminy Sieraków; Ośrodek Wypoczynku i Rekreacji; Wielobranżowe Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o.; Sierakowski Ośrodek Kultury; Ośrodek Pomocy Społecznej; Ochotnicze Straże Pożarne; Biuro Obsługi Przedszkola i Szkół Samorządowych; Gimnazjum; Szkoła Podstawowa w Sierakowie; 6 R a p o r t o S t a n i e G miny Sieraków Szkoła Podstawowa w Lutomiu z oddziałem przedszkolnym w Kaczlinie; Przedszkole w Sierakowie; Biblioteka Publiczna z filią w Lutomiu; Dla opracowania Raportu szczególnie cenne okazały się rozmowy przeprowadzone z pracownikami Urzędu Gminy i jednostek jemu podległych oraz szereg dokumentów, udostępnionych przez Urząd i będących w jego posiadaniu, takich jak sprawozdania z wykonania budżetu, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego, sprawozdania z działalności poszczególnych jednostek gminnych, czy też materiały informacyjno-promocyjne na temat gminy. ---------------------------- Prace nad niniejszym Raportem były realizowane na podstawie umowy zawartej między gminą Sieraków a Stowarzyszeniem Wielkopolski Ośrodek Kształcenia i Studiów Samorządowych WOKiSS w Poznaniu. Z ramienia Urzędu Gminy prace koordynowali: Krzysztof Krzysztofiak (do 16 marca 2008 r.); Arkadiusz Świderski (od 12 maja 2008 r.). Koordynatorami całości projektu byli konsultanci WOKiSS: Magdalena Kadłubek; Bartek Kustoń; Radosław Szarleja. 7 R a p o r t o S t a n i e G miny Sieraków 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY 2.1. HISTORIA MIASTA I GMINY Najstarsze znaleziska archeologiczne z terenu Sierakowa i jego okolic pochodzą z epoki kamienia. Zinwentaryzowanych zostało ok. 60 stanowisk z tego okresu, na których występują ślady osadnicze i krzemienne narzędzia (Jędrzejczak 2008). W epoce brązu, w okresie kultury łużyckiej, zaludnienie było tu dość znaczne, o czym świadczą grodziska i cmentarzyska położone w sąsiedztwie obecnego miasta. W okresie wczesnośredniowiecznym rozwój grodu związany był z jego usytuowaniem na trakcie handlowym wiodącym z Poznania do Drezdenka i dalej do Szczecina. Na podstawie badań historycznych za datę nadania praw miejskich Sierakowowi przyjmuje się rok 13581. Nie zachował się jednak oryginał aktu lokacji miasta wydanego przez króla Kazimierza III Wielkiego. W 1416 roku Władysław Jagiełło odnowił magdeburskie prawa miejskie. Na początku XVI w. Sieraków był siedzibą jednej z pięciu głównych komór celnych skarbu królewskiego w Wielkopolsce. Wcześniej, w 1450 roku, Sieraków stał się, na lat 120, własnością możnego rodu Górków. Uriel Górka zbudował w nim szpital i kościół Świętego Ducha. W 1591 r. miasto nabył wraz z dobrami obejmującymi 14 wsi kasztelan rogoziński, późniejszy wojewoda poznański, Piotr Opaliński. Okres panowania Opalińskich należał do szczególnie pomyślnych w dziejach miasta. Sieraków zawdzięcza im wiele fundacji i budowli. W połowie XVII w. istniały tu drukarnia oraz teatr, a w 1649 roku zostało otwarte gimnazjum. Zamek sierakowski, przebudowany przez architekta Krzysztofa Bonadurę na renesansową rezydencję, stał się siedzibą Opalińskich. Tutejszy dwór należał do najbardziej okazałych w Wielkopolsce. Przedostatnią dziedziczką miasta z rodu Opalińskich była Katarzyna, żona króla Stanisława Leszczyńskiego. Córka Leszczyńskich, Maria, wniosła Sieraków w wianie królowi francuskiemu Ludwikowi XV. W 1793 r. Sieraków był jednym z dwu miast w Wielkopolsce (wraz z Kargową), gdzie wkraczające w czasie drugiego rozbioru Polski wojska pruskie napotkały zbrojny opór. Szalejący w 1817 roku pożar prawie całkowicie zniszczył zabudowę miasta. W 1829 roku założono w Sierakowie Stado Ogierów. W 1918 roku uformował się w Sierakowie oddział powstańczy, który przy pomocy powstańców z Pniew i Szamotuł oswobodził miasto. W latach trzydziestych, wraz z rozwojem ruchu letniskowego i turystycznego, miasto zaczęło zyskiwać rangę popularnej miejscowości wczasowej. W 1929 roku nad Jeziorem Jaroszewskim powstał duży ośrodek przysposobienia sportowego. W 1943 roku w Sierakowie mieścił się inspektorat Armii Krajowej obejmujący swoim zasięgiem północno-zachodnią część Wielkopolski. Sieraków jest miastem o wielowiekowej tradycji i bogatej historii. Korzystne położenie w dolinie Warty sprzyjało rozwojowi miasta czyniąc z niego, na kilka wieków, liczący się ośrodek lokalnego handlu i rzemiosła. Leżąc bezpośrednio nad Wartą spełniał też niegdyś rolę portu rzecznego. 1 W 2008 roku opublikowany został artykuł, w którym prof. T. Jurek opierając się na przeprowadzonych badaniach stawia hipotezę, że lokacja miasta nastąpiła pomiędzy grudniem 1334 a styczniem 1335 roku (Zeszyty historyczne nr 1, str. 27). 8 R a p o r t o S t a n i e G miny Sieraków 2.2. GMINA SIERAKÓW OBECNIE Administracyjnie gmina Sieraków należy do województwa wielkopolskiego oraz powiatu międzychodzkiego