DOCSLIB.ORG

Het Dierloze Gerecht Pr.6 04-03-2009 17:04 Pagina 1

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Het Dierloze Gerecht Pr.6 04-03-2009 17:04 Pagina 1 Dierloze gerecht 145x215 pr.6:Het dierloze gerecht pr.6 04-03-2009 17:04 Pagina 1 Het dierloze gerecht Dierloze Proefschrift voorblad pr.2:Dierloze Proefschrift voorblad pr.2 04-03-2009 15:44 Het dierloze gerecht Een vegetarische geschiedenis van Nederland Animals to Order A Vegetarian History of the Netherlands (with a summary in English) proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit Utrecht op gezag van de rector magnificus, prof.dr. J.C. Stoof, ingevolge het besluit van het college voor promoties in het openbaar te verdedigen op woensdag 8 april 2009 des ochtends te 10.30 uur door Ate Dirk Jan Verdonk geboren op 4 januari 1974 te Almelo Dierloze Proefschrift voorblad pr.2:Dierloze Proefschrift voorblad pr.2 04-03-2009 15:44 Promotor: prof.dr. W.W. Mijnhardt Dierloze gerecht 145x215 pr.6:Het dierloze gerecht pr.6 04-03-2009 17:04 Pagina 2 Dierloze gerecht 145x215 pr.6:Het dierloze gerecht pr.6 04-03-2009 17:04 Pagina 3 Het dierloze gerecht Een vegetarische geschiedenis van Nederland Dirk-Jan Verdonk Boom – Amsterdam Dierloze gerecht 145x215 pr.6:Het dierloze gerecht pr.6 04-03-2009 17:04 Pagina 4 © 2009, de auteur Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. Vormgeving omslag: René van der Vooren Vormgeving binnenwerk: Hannie Pijnappels Druk en afwerking: Wilco, Amersfoort isbn 978 90 850 6711 5 nur 680 www.uitgeverijboom.nl Dierloze gerecht 145x215 pr.6:Het dierloze gerecht pr.6 04-03-2009 17:04 Pagina 5 Voor Claudia Dierloze gerecht 145x215 pr.6:Het dierloze gerecht pr.6 04-03-2009 17:04 Pagina 6 ‘En opnieuw droomde hij van een tijd dat de mensen geen dieren meer zouden doden, hij riep zich die toekomst helder en scherpomlijnd voor de geest, zodat het was, of hij er al in leefde; maar eensklaps liep het in zijn hoofd weer allemaal door elkaar en weer was het een warwinkel.’ Anton Tsjechow, ‘De Petsjeneg’ Dierloze gerecht 145x215 pr.6:Het dierloze gerecht pr.6 04-03-2009 17:04 Pagina 7 Inhoudsopgave Inleiding 9 Deel i Domela en de dieren 31 Verandering van spijs... 33 Domela’s vegetarisme 37 Dieren in een rechtvaardige wereld 49 Coda: vegetarische agitatie 66 Deel ii Felix Ortt en de Kolonie van de Internationale Broederschap 73 Vredelievende kolonisatie 75 De wereld van Felix Ortt 78 De lotgevallen van de kolonie en het daarna 100 Deel iii Eten in Pomona 115 De dood uit de pot 117 Het vegetarisch restaurant 120 Voedingsstrijd 136 Eten in oorlogstijd 150 Schijngehakt & rauwkost 163 De laatste gang: ondergang 177 Deel iv De kabouterrevolutie 185 Loverendale 1968 187 De stille revolutie 190 De luide revolutie 202 Goed voedsel 223 Dierloze gerecht 145x215 pr.6:Het dierloze gerecht pr.6 04-03-2009 17:04 Pagina 8 Deel v Lekker Dier 255 Moderne tijden 257 De utopie van de dierenindustrie 260 Dierenwelzijnpolitiek 280 Stemmen in de supermarkt 322 Deel vi Recht aka terreur 333 Vuur 335 Ontsporing & opsporing 340 Het recht tegen de keer 359 Consequenties 375 Epiloog De grote crisis 381 Dankwoord 395 Summary 399 Noten 403 Bronnen 497 Curriculum vitae 531 Personenregister 533 Zakenregister 549 Dierloze gerecht 145x215 pr.6:Het dierloze gerecht pr.6 04-03-2009 17:04 Pagina 9 Inleiding In het jaar 1890 ‘U lijkt met stomheid geslagen!’ zei de dokter. ‘Wat vindt u zo verwonderlijk?’ ‘Nou, stellig de afwezigheid van vee! Waar houdt u uw koeien, varkens, paarden en schapen? Het belangrijkste werk van onze boeren was dat ze moesten zorgen dat hun vee voldoende voer had. Ik zie hier nergens vee… al- leen maar tuinen, tuinen en nog eens tuinen!’ ‘U ziet geen vee, omdat we geen vee hebben!’ ‘Geen vee? Maar waar kwam dat sappige koteletje bij mijn ontbijt dan van- daan, dat zo smakelijk was als het vetste wildbraad uit Luilekkerland?’ Het gezicht van de dokter plooide tot een glimlach toen hij antwoordde: ‘Het doet mij bijzonder veel genoegen een zo uitgesproken mening te horen uit de mond van iemand die goed gekwalificeerd is deze kwestie te beoorde- len. Aangezien wij nog nooit vlees geproefd hebben, is het steeds een punt van twijfel gebleven of de smaak van onze eetbare paddestoelen de smaak van vlees werkelijk overtreft. Er is voor uw ochtendmaal geen druppel bloed vergoten. Uw sappige koteletje was niets anders dan een plak van een zwam. In uw tijd koesterde men een bepaald soort afschuw voor één onbeschaafd mensentype: de rillingen liepen u over de rug en het bloed stolde in uw ade- ren wanneer u het woord “kannibaal” fluisterde – zelfs als het om een zee- man ging die, door honger tot waanzin gedreven, midden op de oceaan rond- dobberde. Onze generatie heeft een vergelijkbare afkeer van vleeseters.’1 Bovenstaande dialoog wordt gevoerd tussen Julian West en dokter Leete, de twee hoofdfiguren uit Looking backward, de utopische roman van de Ameri- kaan Edward Bellamy. Dit boek, dat in 1888 uitkwam, veroorzaakte ook in Ne- derland de nodige opschudding. Maar, om de zaak meteen te compliceren, het fragment is niet uit dit boek afkomstig, maar uit het julinummer 1890 van het Amerikaanse tijdschrift The Overland Monthly. En van de hand van een andere Edward, een zekere Edward Berwick. In Bellamy’s Looking backward – in datzelfde jaar 1890 in het Nederlands verschenen als In het jaar 2000 – ontwaakt de negentiende-eeuwer Julian West na een hypnotische slaap van ruim een eeuw in de totaal veranderde we- Dierloze gerecht 145x215 pr.6:Het dierloze gerecht pr.6 04-03-2009 17:04 Pagina 10 10 Inleiding reld van het magische jaar 2000. Hij treft een samenleving aan waarin nie- mand iets tekortkomt, waarin alle mensen zich inzetten voor de gemeen- schap en daarvoor gelijkelijk beloond worden – naar aller tevredenheid. Over de aard van het voedsel laat Bellamy zich echter nauwelijks uit. Het enige wat de lezer te weten komt is dat het voedsel lekker en gezond is en dat er veel, goed brood voorhanden is. Of Bellamy een vegetarische samenleving voor ogen stond, wordt uit Loo- king Backward dus niet duidelijk. Pas in zijn vervolgroman hierop, Equality, gepubliceerd in 1897, blijkt de bevolking zich in het jaar 2000 inderdaad ge- heel plantaardig te voeden.2 Misschien heeft Bellamy deze kwestie aanvanke- lijk wel laten rusten om zijn toekomstbeeld van een consumptieparadijs voor het merendeel van de lezers aantrekkelijk te houden. Zeker is dat Equality niet de populariteit van Looking Backward evenaarde. Het supplement dat Edward Berwick op Looking Backward publiceerde drong destijds hoogstwaarschijnlijk niet tot Nederland door, maar ideeën over vegetarisme deden dat in 1890 wél. Zo besloot de beroemde schrijver- medicus Frederik van Eeden in dat jaar te stoppen met het eten van vlees en ongetwijfeld koesterde hij daarbij, net als Berwick en later Bellamy, visioenen van een ideale, vegetarische samenleving die zich op aarde zou vestigen.3 Van Eedens besluit was niet uniek, maar wel bijzonder. Vegetarisme was in Ne- derland niet alleen een nog behoorlijk onbekend fenomeen, het was boven- dien voor velen iets ondenkbaars. In het jaar 2000 Zoals bekend, en naar genoegen van velen, verstreek het jaar 2000 zonder dat het woord ‘vleeseter’ collectieve bloedstollingen teweegbracht. Toch is in de tussentijd vegetarisme niet alleen algemeen denkbaar geworden, maar zelfs een tamelijk geaccepteerd fenomeen, zowel in Nederland als in andere delen van de westerse wereld. Het behoort allang tot de elementaire gastvrij- heid dat elk restaurant ten minste één vegetarisch gerecht op de kaart heeft; ‘vleesvervangers’ zijn in elke zichzelf respecterende supermarkt voorradig en bekende Nederlanders kunnen vegetariër zijn zonder dat ze daarom al dan niet serieus worden genomen. ‘Vegetarisch eten is populair,’ meldde De Volkskrant eind 2002 in een artikel getiteld ‘De vrolijke vegetariër’.4 In een vegetarische special van de Allerhande stond eerder dat jaar te lezen dat het tegenwoordig ‘bijna hip’ is om geen vlees te eten. Volgens onderzoek van Dierloze gerecht 145x215 pr.6:Het dierloze gerecht pr.6 04-03-2009 17:04 Pagina 11 Inleiding 11 communicatiebureau Young Works en het scholierentijdschrift Pauze kon dat ‘bijna’ bovendien worden geschrapt als het om jongeren ging. Ook hp/de Tijd identificeerde vegetarisme met ‘hip’, fem/de Week signaleerde de op- komst van ‘vegetarische chic’ en Het Parool bestempelde vegetarisch gour- metten als dé trend voor kerstmis 2008. Vegetarisme werd een zaak van mooie jonge mensen als onderdeel van een ecofabulous leven. Kennelijk was vegetarisme zelfs zo hip dat sommige vleeseters zich in het defensief gedrongen voelden – te oordelen naar het gevoelen van een par- lementslid eind 2007 dat vleeseters een bedreigde diersoort aan het worden waren. Natuurlijk, dat was een hyperbolische angst die (zoals vaker bij politi- ci) geen enkele empirische werkelijkheid reflecteerde – zo’n 96 procent van de mensen in Nederland at in die jaren vlees en veelal in hoeveelheden die vrij uniek zijn in de menselijke geschiedenis. Maar niettemin, de wereld was, ook als het op vegetarisme aankwam, in die ruime eeuw terdege veranderd. Dit boek behandelt de geschiedenis van die ruime eeuw vegetarisme in Ne- derland. Toch is het daarmee géén ‘geschiedenis van het vegetarisme’. Het is namelijk tegelijkertijd meer en minder dan dat. Om dit toe te lichten is er geen beter vertrekpunt dan de stomheid waarmee Julian West werd geslagen door ‘de afwezigheid van vee’.
Load more

Recommended publications
  • A Diet for a Sensitive Soul: Vegetarianism in Eighteenth-Century Britain
    A Diet for a Sensitive Soul: Vegetarianism in Eighteenth-Century Britain Anita Guerrini While vegetarianism has a long history in Western culture, it reemerged forcefully in late seventeenth- and eighteenth-century Britain. Three main motivations for vegetarianism converged in this period: religious, medical, and moral. In addition, a vegetarian diet entered mainstream medical and popular thought in the works of the physician George Cheyne. By the time of Joseph Ritson's Essay on Abstinence from Animal Food in 1802, however, vegetarianism was about to rejoin the irrational fringe, exemplified in the nineteenth century by Sylvester Graham and his followers. 1 In this essay, I shall focus on three vegetarians of the period: the radical hatter Thomas Tryon (1634-1703), George Cheyne (1671-1743), and the man of letters Joseph Ritson (1752-1803). Cheyne's work, especially his Essay of Health and Long Life (1724) and The English Malady (1733), defined the nascent concept of the sensitive character and explicitly connected it to diet and lifestyle. To Cheyne, a vegetarian diet was preeminently a diet for the sensitive soul. Over the century, the sensitive soul negotiated a path from the overtly religious Tryon to the covertly religious Cheyne to the professedly antireligious Ritson. To each, in addition, vegetarianism was part of a wider critique of contemporary society. Tryon was one of a number of religiously motivated vegetarians in the period following the English Civil War. 2 The context of his ideas can be delineated by examining an earlier
    [Show full text]
  • Jaarboek Parlementaire Geschiedenis
    Jaarboek Parlementaire Geschiedenis Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2000 Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2000 Redactie: C.C. van Baaien W. Breedveld J.W.L. Brouwer J.J.M. Ramakers W.P. Secker Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen Sdu Uitgevers, Den Haag Foto omslag: a n i\ D en Haag Vormgeving omslag: Wim Zaat, Moerkapelle Zervverk: Velotekst (B.I.. van Popcring), Den Haag Druk en afwerking: Wilco b.v., Amersfoort Alle rechthebbenden van illustraties hebben wij getracht te achterhalen. Mocht n desondanks menen aanspraak te maken op een vergoeding, dan verzoeken wij u contact op te nemen met de uitgever. © 2000 Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or anv other means without written permission from the publisher. isb n 90 iz 08860 7 ISSN 1566-5054 Inhoud Ten geleide 7 A rtikelen 11 Gerard Visscher, Staatkundige vernieuwing in de twintigste eeuw: vechten tegen de bierkaai? 12 Patrick van Schie, Pijnlijke principes. De liberalen en de grondwetsherziening van 1917 28 Bert van den Braak, Met de tijd meegegaan. Eerste Kamer van bolwerk van de Kroon tot bolwerk van de burgers 44 Peter van der Heiden en Jacco Pekelder, De mythe van de dualistische jaren vijftig 61 J.A. van Kemenade, Een partijloze democratie? 73 Menno de Bruyne, Parlement en monarchie: preuts of present? 83 Peter van der Heiden, ‘Uniek in de wereld, maar wel veel gezeur.’ Vijftig jaar parlementaire bemoeienis met de televisie 96 Egodocument 115 Paid van der Steen, ‘Het aldergrootste gruwlyck quaet.’ Onderwijsminister Cals en zijn mammoetgedicht (1961) 116 Interview s 127 Carla van Baaien en Jan Willem Brouwer, ‘Van levensbelang is het niet voor d66.’ Thom de Graaf over het monarchiedebat 128 Willem Breedveld, Het is mooi geweest met Paars.
    [Show full text]
  • Journal List Emerging Sources Citation Index (Web of Science) 2020
    JOURNAL TITLE ISSN eISSN PUBSLISHER NAME PUBLISHER ADDRESS 3C EMPRESA 2254‐3376 2254‐3376 AREA INNOVACION & DESARROLLO C/ELS ALZAMORA NO 17, ALCOY, ALICANTE, SPAIN, 03802 3C TECNOLOGIA 2254‐4143 2254‐4143 3CIENCIAS C/ SANTA ROSA 15, ALCOY, SPAIN, 03802 3C TIC 2254‐6529 2254‐6529 AREA INNOVACION & DESARROLLO C/ELS ALZAMORA NO 17, ALCOY, ALICANTE, SPAIN, 03802 3D RESEARCH 2092‐6731 2092‐6731 SPRINGER HEIDELBERG TIERGARTENSTRASSE 17, HEIDELBERG, GERMANY, D‐69121 3L‐LANGUAGE LINGUISTICS LITERATURE‐THE SOUTHEAST ASIAN JOURNAL OF ENGLISH LANGUAGE STUDIES 0128‐5157 2550‐2247 PENERBIT UNIV KEBANGSAAN MALAYSIA PENERBIT UNIV KEBANGSAAN MALAYSIA, FAC ECONOMICS & MANAGEMENT, BANGI, MALAYSIA, SELANGOR, 43600 452 F‐REVISTA DE TEORIA DE LA LITERATURA Y LITERATURA COMPARADA 2013‐3294 UNIV BARCELONA, FACULTAD FILOLOGIA GRAN VIA DE LES CORTS CATALANES, 585, BARCELONA, SPAIN, 08007 AACA DIGITAL 1988‐5180 1988‐5180 ASOC ARAGONESA CRITICOS ARTE ASOC ARAGONESA CRITICOS ARTE, HUESCA, SPAIN, 00000 AACN ADVANCED CRITICAL CARE 1559‐7768 1559‐7776 AMER ASSOC CRITICAL CARE NURSES 101 COLUMBIA, ALISO VIEJO, USA, CA, 92656 A & A PRACTICE 2325‐7237 2325‐7237 LIPPINCOTT WILLIAMS & WILKINS TWO COMMERCE SQ, 2001 MARKET ST, PHILADELPHIA, USA, PA, 19103 ABAKOS 2316‐9451 2316‐9451 PONTIFICIA UNIV CATOLICA MINAS GERAIS DEPT CIENCIAS BIOLOGICAS, AV DOM JOSE GASPAR 500, CORACAO EUCARISTICO, CEP: 30.535‐610, BELO HORIZONTE, BRAZIL, MG, 00000 ABANICO VETERINARIO 2007‐4204 2007‐4204 SERGIO MARTINEZ GONZALEZ TEZONTLE 171 PEDREGAL SAN JUAN, TEPIC NAYARIT, MEXICO, C P 63164 ABCD‐ARQUIVOS
    [Show full text]
  • Het Hof Van Brussel of Hoe Europa Nederland Overneemt
    Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt Arendo Joustra bron Arendo Joustra, Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt. Ooievaar, Amsterdam 2000 (2de druk) Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/jous008hofv01_01/colofon.php © 2016 dbnl / Arendo Joustra 5 Voor mijn vader Sj. Joustra (1921-1996) Arendo Joustra, Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt 6 ‘Het hele recht, het hele idee van een eenwordend Europa, wordt gedragen door een leger mensen dat op zoek is naar een volgende bestemming, die het blijkbaar niet in zichzelf heeft kunnen vinden, of in de liefde. Het leger offert zich moedwillig op aan dit traagkruipende monster zonder zich af te vragen waar het vandaan komt, en nog wezenlijker, of het wel bestaat.’ Oscar van den Boogaard, Fremdkörper (1991) Arendo Joustra, Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt 9 Inleiding - Aan het hof van Brussel Het verhaal over de Europese Unie begint in Brussel. Want de hoofdstad van België is tevens de zetel van de voornaamste Europese instellingen. Feitelijk is Brussel de ongekroonde hoofdstad van de Europese superstaat. Hier komt de wetgeving vandaan waaraan in de vijftien lidstaten van de Europese Unie niets meer kan worden veranderd. Dat is wennen voor de nationale hoofdsteden en regeringscentra als het Binnenhof in Den Haag. Het spel om de macht speelt zich immers niet langer uitsluitend af in de vertrouwde omgeving van de Ridderzaal. Het is verschoven naar Brussel. Vrijwel ongemerkt hebben diplomaten en Europese functionarissen de macht op het Binnenhof veroverd en besturen zij in alle stilte, ongezien en ongecontroleerd, vanuit Brussel de ‘deelstaat’ Nederland.
    [Show full text]
  • « Tirer L'homme De La Classe Des Animaux Carnassiers. » : Rousseau
    Document généré le 27 sept. 2021 16:39 Sens public « Tirer l’homme de la classe des animaux carnassiers. » Rousseau et les preuves scientifiques de notre nature végétarienne Renan Larue Écrire les communs. Au-devant de l’irréversible Résumé de l'article 2019 Dès l’époque du Discours sur l’origine de l’inégalité, Jean-Jacques Rousseau accorde une place importante à ce qu’il juge être le régime naturel de l’espèce URI : https://id.erudit.org/iderudit/1067463ar humaine, en l’occurrence le frugivorisme. Cet intérêt, à peine relevé par la DOI : https://doi.org/10.7202/1067463ar critique, s’explique aisément par la nécessité que perçoit Rousseau de chercher dans le corps même des hommes des preuves de leur bonté naturelle. Pour que Aller au sommaire du numéro l’homme soit bon naturellement, il faut en effet qu’il ait des tendances végétariennes et un système digestif comparable à celui des paisibles animaux frugivores. Sans cela, nous serions des carnivores, nous serions nécessairement méchants et sourds à la souffrance des êtres sensibles. Ce type Éditeur(s) de réflexions a des échos de plus en plus nombreux dans les débats Département des littératures de langue française contemporains sur notre rapport aux animaux. ISSN 2104-3272 (numérique) Découvrir la revue Citer cet article Larue, R. (2019). « Tirer l’homme de la classe des animaux carnassiers. » : rousseau et les preuves scientifiques de notre nature végétarienne. Sens public. https://doi.org/10.7202/1067463ar Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International (CC BY-SA 4.0) Sens Ce document est protégé par la loi sur le droit d’auteur.
    [Show full text]
  • Journal of European Integration History Revue D
    JOURNAL OF EUROPEAN INTEGRATION HISTORY REVUE D’HISTOIRE DE L’INTÉGRATION EUROPÉENNE ZEITSCHRIFT FÜR GESCHICHTE DER EUROPÄISCHEN INTEGRATION edited by the Groupe de liaison des professeurs d’histoire contemporaine auprès de la Commission européenne 2003, Volume 9, Number 2 The Hague Summit of 1969 The Liaison Committee of Historians came into being in 1982 as a result of an important international symposium that the Commission had organized in Luxembourg to launch historical research on Euro- pean integration. The committee is composed of historians of the European Union member countries who work on contemporary history. The Liaison Committee: – gathers and conveys information about work on European history after the Second World War; – advises the European Union on research projects concerning contemporary European history. Thus, the Liaison Committee was commissioned to make publicly available the archives of the Community institutions; – enables researchers to make better use of the archival sources; – promotes research meetings to get an update of work in progress and to stimulate new research: seven research conferences have been organized and their proceedings published. The Journal of European Integration History – Revue d’histoire de l’intégration européenne – Zeitschrift für Geschichte der europäischen Integration is in line with the preoccupations of the Liaison Committee. Being the first history journal to deal exclusively with the history of European Integration, the Journal offers the increasing number of young historians devoting their research to contemporary Europe, a permanent forum. The Liaison Committee is supported by the European Commission, but works completely independ- ently and according to historians’ critical method. ❋ Le Groupe de liaison des professeurs d’histoire contemporaine auprès de la Commission des Communautés européennes s’est constitué en 1982 à la suite d’un grand colloque que la Commis- sion avait organisé à Luxembourg pour lancer la recherche historique sur la construction européenne.
    [Show full text]
  • Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2011 Waar Visie Ontbreekt, Komt
    Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2011 Waar visie ontbreekt, komt het volk om Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2011 Waar visie ontbreekt, komt het volk om Redactie: Carla van Baalen Hans Goslinga Alexander van Kessel Johan van Merriënboer Jan Ramakers Jouke Turpijn Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen Boom – Amsterdam Foto omslag: Paul Babeliowsky / Rijksmuseum Amsterdam Vormgeving: Boekhorst Design B.V., Culemborg © 2011 Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestem- ming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. isbn 978 94 6105 546 0 nur 680 www.uitgeverijboom.nl Inhoud Ten geleide 9 Artikelen Henri Beunders, De terugkeer van de klassenstrijd. De angst van de visieloze burgerij 15 voor ‘de massa’ lijkt op die van rond 1900 Patrick van Schie, Ferm tegenspel aan ‘flauwekul’. De liberale politiek-filosofische 29 inbreng in het Nederlandse parlement: voor individuele vrijheid en evenwichtige volksinvloed Arie Oostlander, Aan Verhaal geen gebrek. Over de noodzaak van een betrouwbaar 41 kompas voor het cda Paul Kalma, Het sociaaldemocratisch program… en hoe het in de verdrukking kwam 53 Erie Tanja, ‘Dragers van beginselen.’ De parlementaire entree van Abraham Kuyper en 67 Ferdinand Domela Nieuwenhuis Koen Vossen, Een Nieuw Groot Verhaal? Over de ideologie van lpf en pvv 77 Hans Goslinga en Marcel ten Hooven, ‘De vraag is of de democratie blijvend is.’ Interview 89 met J.L.
    [Show full text]
  • Ph.D.-Afhandling A. Bernier
    La France et le droit communautaire 1958-1981 Histoire d'une réception et d'une coproduction Bernier, Alexandre Patrick C Publication date: 2018 Document version Også kaldet Forlagets PDF Document license: CC BY-NC-ND Citation for published version (APA): Bernier, A. P. C. (2018). La France et le droit communautaire 1958-1981: Histoire d'une réception et d'une coproduction. Det Humanistiske Fakultet, Københavns Universitet. Download date: 08. Apr. 2020 LA FRANCE ET LE DROIT COMMUNAUTAIRE 1958-1981: HISTOIRE D'UNE RÉCEPTION ET D'UNE COPRODUCTION Alexandre BERNIER Saxo-Instituttet Københavns Universitet Amager 1 INTRODUCTION .................................................................................................................................... 4 1.1 DÉFINITION DU CHAMP DE RECHERCHE ........................................................................................ 4 1.2 LE TRAITÉ CEE ET LE DÉVELOPPEMENT D’UN NOUVEAU DROIT COMMUNAUTAIRE ..... 6 1.2.1 Une volonté de dépasser le droit international ....................................................................................... 7 1.2.2 Une clause primordiale du traité CEE: l’article 177 ............................................................................... 9 1.2.3 Aux sources du droit communautaire ....................................................................................................... 11 1.2.4 Le développement d’une jurisprudence communautaire ................................................................ 12 1.3 DROIT EUROPÉEN ET FRANCE
    [Show full text]
  • The Year of Europe: 1973/74
    The Year of Europe: 1973/74 A Study in Alliance Diplomacy Richard J Moon: PhD Thesis in International Relations London School of Economics and Political Science March 1994 UMI Number: U091181 All rights reserved INFORMATION TO ALL USERS The quality of this reproduction is dependent upon the quality of the copy submitted. In the unlikely event that the author did not send a complete manuscript and there are missing pages, these will be noted. Also, if material had to be removed, a note will indicate the deletion. Dissertation Publishing UMI U091181 Published by ProQuest LLC 2014. Copyright in the Dissertation held by the Author. Microform Edition © ProQuest LLC. All rights reserved. This work is protected against unauthorized copying under Title 17, United States Code. ProQuest LLC 789 East Eisenhower Parkway P.O. Box 1346 Ann Arbor, Ml 48106-1346 ) tftf&fv ll* PoS*IC«l 2 Abstract 1973 was a period in the history of the Atlantic Alliance when United States and European interests diverged to an unprecedented degree. Kissinger's Year of Europe initiative (1973/74) and the associated proposal, originally for a new Atlantic Charter and later for a less far-reaching declaration of principles, was an American attempt to inspire an explicit restatement of Alliance obligations. The intention was to take ac­ count of changes in the Atlantic relationship consequent upon EEC enlargement, economic pressures, and a dwindling of US domestic support for commitments to Europe at a time of detente with the USSR and the Watergate debacle. But the prob­ lems which the US sought to resolve were exacerbated by events, by different priori­ ties in Europe, and by the attitude of France, which chose to interpret American proposals as a diplomatic offensive rather than an attempt to address Alliance prob­ lems.
    [Show full text]
  • Personalization of Political Newspaper Coverage: a Longitudinal Study in the Dutch Context Since 1950
    Personalization of political newspaper coverage: a longitudinal study in the Dutch context since 1950 Ellis Aizenberg, Wouter van Atteveldt, Chantal van Son, Franz-Xaver Geiger VU University, Amsterdam This study analyses whether personalization in Dutch political newspaper coverage has increased since 1950. In spite of the assumption that personalization increased over time in The Netherlands, earlier studies on this phenomenon in the Dutch context led to a scattered image. Through automatic and manual content analyses and regression analyses this study shows that personalization did increase in The Netherlands during the last century, the changes toward that increase however, occurred earlier on than expected at first. This study also shows that the focus of reporting on politics is increasingly put on the politician as an individual, the coverage in which these politicians are mentioned however became more substantive and politically relevant. Keywords: Personalization, content analysis, political news coverage, individualization, privatization Introduction When personalization occurs a focus is put on politicians and party leaders as individuals. The context of the news coverage in which they are mentioned becomes more private as their love lives, upbringing, hobbies and characteristics of personal nature seem increasingly thoroughly discussed. An article published in 1984 in the Dutch newspaper De Telegraaf forms a good example here, where a horse race betting event, which is attended by several ministers accompanied by their wives and girlfriends is carefully discussed1. Nowadays personalization is a much-discussed phenomenon in the field of political communication. It can simply be seen as: ‘a process in which the political weight of the individual actor in the political process increases 1 Ererondje (17 juli 1984).
    [Show full text]
  • De Toekomst Van De Sociale Zekerheid: De Sociale Zekerheid: De Menselijke Maat in Een Solidaire Samenleving
    DE TOEKOMST VAN DE TOEKOMST VAN DE SOCIALE ZEKERHEID: SOCIALE DE VAN TOEKOMST DE DE SOCIALE ZEKERHEID: DE MENSELIJKE MAAT IN EEN SOLIDAIRE SAMENLEVING Redactie E.M.H. Hirsch Ballin A.P.C.M. Jaspers J.A. Knottnerus H. Vinke Hirsch Ballin, Jaspers, Ballin, Jaspers, Hirsch DE MENSELIJKE MAAT IN EEN SOLIDAIRE SAMENLEVING SOLIDAIRE EEN IN MAAT MENSELIJKE DE Ons stelsel van sociale zekerheid dient zowel het individuele welzijn als het algemeen maatschappelijk belang van duurzame inzetbaarheid, participatie en sociaaleconomische stabiliteit. Dat is extra belangrijk in tijden van crisis, om menselijke en economische schade maximaal te voorkomen. Sociale zekerheid is onmisbaar om een samenleving bijeen te houden waarin mensen op vele – vaak in de loop van hun leven wisselende – manieren sociaal en economisch hun plaats moeten vinden. De stabiliteit van de sociale zekerheid staat onder druk door veranderingen die zich in hoog tempo opdringen: technologische vooruitgang, flexibilisering van arbeids­ relaties, en langer doorwerken. Bovendien wordt het stelsel op de proef gesteld door de coronapandemie en haar nasleep, die sociaal kwetsbaren extra hard raken in inkomen, gezondheid en welzijn. Deze ontwikkelingen onderstrepen het belang van stabiele kaders, zoals constitutionele en grondrechtelijke verankering van sociale zekerheid. Hiertoe behoort ook het Europees kader, want sociaaleconomische bedreigingen hebben vaak grensoverschrijdende oorzaken en moeten door internationale samenwerking worden gekeerd. In deze verzameling van toekomstverkenningen worden contouren geschetst voor samenhang en stabiliteit van het stelsel van sociale zekerheid. Sociale bescherming naar Knottnerus en Vinke Knottnerus en Vinke menselijke maat, solidariteit en bescherming van werk en werkgelegenheid blijven hierbij de essentiële ijkpunten. ISBN 978-94-6290-928-1 (red.) 9 789462 909281 De toekomst van de sociale zekerheid: de menselijke maat in een solidaire samenleving De toekomst van de sociale zekerheid: de menselijke maat in een solidaire samenleving aangeboden aan dr.
    [Show full text]
  • Bart Holterman the Fish Lands
    Bart Holterman The Fish Lands Bart Holterman The Fish Lands German trade with Iceland, Shetland and the Faroe Islands in the late 15th and 16th Century ISBN 978-3-11-065165-2 e-ISBN (PDF) 978-3-11-065557-5 e-ISBN (EPUB) 978-3-11-065182-9 DOI https://10.1515/9783110655575 This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License. For details go to http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/. Library of Congress Control Number: 2020936382 Bibliographic information published by the Deutsche Nationalbibliothek The Deutsche Nationalbibliothek lists this publication in the Deutsche Nationalbibliografie; detailed bibliographic data are available on the Internet at http://dnb.dnb.de. © 2020 Bart Holterman, published by Walter de Gruyter GmbH, Berlin/Boston. The book is published with open access at www.degruyter.com. Cover Image: Olaus Magnus’ Carta Marina (1539), Section A, Iceland Typesetting: Integra Software Services Pvt. Ltd. Printing and binding: CPI books GmbH, Leck www.degruyter.com Preface The current work was defended as a PhD thesis at the Faculty of Humanities of the University of Hamburg in 2019. The supervisors were Jürgen Sarnowsky (University of Hamburg) as primary and Carsten Jahnke (University of Copenhagen) as secondary. The work you are reading now is a slightly revised version of this thesis, with minor points added or corrected, and an updated bibliography. However, the publication of this book marks only the end of a process that was set in course long before I started to work on the subject. At an interdisciplin- ary conference about the medieval North Atlantic trade in Avaldsnes, Norway, in 2013, the idea came up that it would be good if someone would compile an exten- sive overview of the German trade with the North Atlantic, based on historical written sources.
    [Show full text]