Społeczna Strategia Rozwoju Gminy Murowana Goślina 2030
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
EKSPERTYZY I RAPORTY 4 Wydziału Geograi Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Społeczna strategia rozwoju gminy Murowana Goślina 2030 Murowana gminy rozwoju Społeczna strategia Społeczna strategia rozwoju gminy Murowana Goślina 2030 Ekspertyzy i Raporty 4 WGSEiGP UAM ISBN 978-83-7986-221-4 Społeczna strategia rozwoju gminy Murowana Goślina 2030 Seria Ekspertyzy i Raporty Wydziału Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Tom 4 Społeczna strategia rozwoju gminy Murowana Goślina 2030 Praca zbiorowa Bartłomiej Kołsut Karol Mieczkin Malwina Balcerak Marta Namysłowska Damian Bojarski Zuzanna Nowak Beata Brychcy Dawid Ochota Aleksandra Dłużyńska Lidia Ostrowska Małgorzata Donderowicz Kamil Pajewski Maciej Główczyński Martyna Ratajczak Łukasz Gromala Jakub Rogowski Marianna Jaworska Karolina Schubert Klaudia Konitz Stanisław Socha Marta Lesiecka Karolina Stolarska Malwina Maciejewska Zuzanna Wieja Artur Malicki Tomasz Wielec Krzysztof Malinowski Karina Wolnik Magdalena Małachowska Adam Wronkowski Bogucki Wydawnictwo Naukowe • Poznań 2019 Organizacja procesu: Spotkania konsultacyjne: Stowarzyszenie Nowoczesna Gmina Os. Zielone Wzgórza (21.05.2018 r.): Małgorzata Donderowicz, Stowarzyszenie Rozwój Ziemi Goślińskiej Maciej Główczyński, Magdalena Małachowska, Marta Namysłowska, Zuzanna Nowak, Lidia Ostrowska, Martyna Ratajczak, Tomasz Wielec, Koordynator prac: Adam Wronkowski dr Bartłomiej Kołsut Zakład Geografii Ekonomicznej Długa Goślina (22.05.2018 r.): Malwina Balcerak, Łukasz Gromala, Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej Marta Lesiecka, Malwina Maciejewska, Artur Malicki, Jakub i Gospodarki Przestrzennej UAM Rogowski, Stanisław Socha Badania społeczne: Białężyn (23.05.2018 r.): Damian Bojarski, Beata Brychcy, Karolina Marta Namysłowska, Lidia Ostrowska (Mściszewo, Schubert, Zuzanna Wieja, Karina Wolnik Murowana Goślina – część historyczna, Raduszyn, Starczanowo, Murowana Goślina (28.05.2018 r.): Małgorzata Donderowicz, Maciej Złotoryjsko) Główczyński, Zuzanna Nowak, Dawid Ochota, Lidia Ostrowska, Klaudia Konitz, Artur Malicki (Białęgi, Białężyn, Nieszawa, Uchorowo), Martyna Ratajczak, Zuzanna Wieja, Adam Wronkowski Zuzanna Nowak, Dawid Ochota (Długa Goślina, Kąty, Łoskoń Stary, Rakownia (30.05.2018 r.): Malwina Balcerak, Damian Bojarski, Wojnowo, Wojnówko) Magdalena Małachowska, Marta Namysłowska, Dawid Ochota Beata Brychcy, Łukasz Gromala (Głębocko, Głęboczek, Łopuchowo, Łopuchówko, Trojanowo) Organizacja i pomoc podczas badań oraz spotkań konsultacyjnych: Adam Wronkowski, Martyna Ratajczak (Boduszewo, Kamińsko, Aleksander Bejma, Kryspin Dreher, Michał Hałas, Pławno, Rakownia) Aleksandra Henclewska (prezes Stowarzyszenia Rozwój Marta Lesiecka, Jakub Rogowski (Murowana Goślina – część Ziemi Goślińskiej), Błażej Kaźmierczak, Gracjan Kaźmierczak historyczna, Przebędowo) (prezes Stowarzyszenia Nowoczesna Gmina), Jędrzej Kaźmierczak, Przemysław Królak, Krzysztof Malinowski, Agnieszka Ogrodnik, Małgorzata Donderowicz, Maciej Główczyński, Magdalena Marta Ogrodnik, Katarzyna Osiadło, Kamil Pajewski, Tomasz Pawlak, Małachowska (Murowana Goślina – historyczna część miasta) Magdalena Pędzińska, Szymon Pędziński, Anna Rumińska Damian Bojarski, Aleksandra Dłużyńska, Malwina Maciejewska, Fotografie autorów: Karol Mieczkin, Karolina Schubert, Karolina Stolarska, Lidia Ostrowska (Lidia Ostrowska Fotografia) Stanisław Socha, Zuzanna Wieja, Tomasz Wielec, Karina Wolnik (Murowana Goślina – os. Zielone Wzgórza) Recenzent: Wydawca: Dr inż. Przemysław Ciesiółka Bogucki Wydawnictwo Naukowe ul. Górna Wilda 90, 61-576 Poznań Copyright © Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej [email protected] i Gospodarki Przestrzennej UAM w Poznaniu, Poznań 2019 Fotografia na okładce: ISBN 978-83-7986-221-4 Piotr Gołębniak Fotografia (www.facebook.com/golebniak) Cytowanie: Kołsut B. i in. Społeczna strategia rozwoju gminy Murowana Goślina Druk: 2030. 2019. Ekspertyzy i Raporty WGSEiGP UAM 4. Bogucki Wyd. Perfekt Druk Nauk., Poznań. Spis treści 1. Wstęp .................................................................. 7 2. Przebieg prac nad „Społeczną strategią rozwoju gminy Murowana Goślina 2030” ............................................... 9 3. Zasoby strategiczne – lokalizacja i środowisko przyrodnicze ............. 12 3.1. Położenie w układzie osadniczym i transportowym ................... 12 3.2. Struktura terytorialna jednostek pomocniczych ...................... 14 3.3. Zasoby środowiska przyrodniczego .................................. 17 4. Zasoby strategiczne – problemy demograficzne i sprawy społeczne ...... 29 4.1. Sytuacja demograficzna ............................................. 29 4.2. Opieka nad dziećmi do lat 3 i wychowanie przedszkolne ............. 34 4.3. Szkolnictwo podstawowe ........................................... 38 4.4. Działalność kulturalna ............................................... 45 4.5. Sport i rekreacja ..................................................... 48 4.6. Organizacje społeczne i stowarzyszania. 50 4.7. Ochrona zdrowia i pomoc społeczna. 52 5. Zasoby strategiczne – przedsiębiorczość i rynek pracy ................... 55 5.1. Potencjał gospodarczy ............................................... 55 5.2. Rynek pracy ......................................................... 59 6. Zasoby strategiczne – infrastruktura i gospodarka komunalna ............ 62 6.1. Infrastruktura wodno-ściekowa ...................................... 62 6.2. Gospodarka odpadami komunalnymi ................................ 65 6.3. Infrastruktura drogowa .............................................. 68 6.4. Infrastruktura mieszkaniowa ......................................... 71 6.5. Planowanie przestrzenne i rewitalizacja .............................. 74 7. Zasoby strategiczne – finanse komunalne i polityka podatkowa .......... 79 7.1. Ogólna sytuacja finansowa ........................................... 79 7.2. Dochody ogółem i subwencje ....................................... 81 7.3. Dochody z funduszy unijnych ........................................ 83 7.4. Dochody własne .................................................... 85 7.5. Wydatki ............................................................. 91 8. Zasoby strategiczne i kierunki rozwoju gminy w opinii mieszkańców ..... 94 8.1. Metodologia prac konsultacyjnych ................................... 95 8.2. Badania społeczne .................................................. 97 8.3. Spotkania konsultacyjne ............................................ 105 9. Synteza analizy strategicznej ............................................ 112 10. Alternatywne strategie rozwoju gminy Murowana Goślina ............... 114 10.1. Strategia ofensywna – pozytywna synergia mocnych stron i szans oparta na trzech filarach ........................................... 116 10.2. Strategia defensywna – wariant na „trudne czasy” ograniczania wydatków i unikania zagrożeń ...................................... 119 Literatura .................................................................. 121 Autorzy opracowania ....................................................... 123 1. Wstęp Strategie rozwoju społeczno-gospodarczego jedno- najważniejszych – powinna być niewielka liczba celów stek terytorialnych są współcześnie bardzo popu- strategicznych” (Gorzelak, Jałowiecki 2000, s. 51). larnym i często wykorzystywanym narzędziem System prawno-administracyjny w Polsce nadaje gospodarowania lokalnymi zasobami w celu pod- strategiom rozwoju terytorialnego szczególne noszenia poziomu życia i stymulowania rozwoju lokal- znaczenie – są one „podstawą prowadzenia poli- nego. Parysek (1997, s. 129) definiuje strategię jako tyki rozwoju”. Przez politykę rozwoju rozumie się „zarysowanie drogi przejścia od stanu istniejącego natomiast „zespół wzajemnie powiązanych działań do stanu docelowego z wyborem określonych prio- podejmowanych i realizowanych w celu zapewnienia rytetów i własnym, kreatywnym udziałem”. Zdaniem trwałego i zrównoważonego rozwoju kraju, spójności Stępnia i Potoczka (2008, s. 90) strategia to „ogólny społeczno-gospodarczej, regionalnej i przestrzennej, program zamierzeń, kierunków działań i decyzji podnoszenia konkurencyjności gospodarki oraz two- podejmowanych w otoczeniu społecznym, stano- rzenia nowych miejsc pracy w skali krajowej, regional- wiący jakościową koncepcję przyszłości, zbiór celów, nej lub lokalnej”. Podstawowym zadaniem własnym zadań oraz głównych przedsięwzięć organizacyjnych gminy jest „zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspól- realizowanych przy wykorzystaniu posiadanych zaso- noty” – strategia rozwoju społeczno-gospodarczego bów materialnych i ludzkich”. Istotą strategii rozwoju jest z pewnością właściwym narzędziem, które ma jest szczegółowa diagnoza wybranego obszaru ogra- wspomagać to zadanie. Skuteczna polityka roz- niczonego granicami administracyjnymi w zakresie woju wpływa bowiem na wzrost poziomu życia oraz uwarunkowań i czynników rozwoju: przyrodniczych, zaspokajanie potrzeb ogólnospołecznych. społecznych i gospodarczych, a następnie wskaza- Strategie rozwoju tworzone na poszczególnych nie najbardziej pożądanych kierunków rozwoju jed- szczeblach hierarchicznych: unijnym, krajowym, nostki (por. Parysek 1997, s. 129–130). Dokumenty regionalnym i lokalnym różnią się stopniem szcze- tego typu dotyczą celów długofalowych i stąd two- gółowości i zawartością. Cechą charakterystyczną rzone są zazwyczaj na okres od kilku do kilkunastu strategii poziomu lokalnego