Programmaboekje : Defilharmonie
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Symfonisch Avontuur/All that Jazz deFilharmonie . Brussels Jazz Orchestra . Daniele Callegari Joris zaterdag 27 mei 2006 begin concert 20.00 uur einde omstreeks 21.10 uur er is geen pauze inleiding door Tom Janssens . 19.15 uur . Vergaderzaal teksten programmaboekje Tom Janssens coördinatie programmaboekje deSingel ism. deFilharmonie gelieve uw GSM uit te schakelen! Cd’s Bij elk concert worden cd’s te koop aangeboden door ’t KLAverVIER, Kasteeldreef 6, Schilde, 03 384 29 70 www.tklavervier.be Foyer deSingel enkel open bij avondvoorstellingen in Rode en/of Blauwe Zaal open vanaf 18.40 uur kleine koude of warme gerechten te bestellen vóór 19.20 uur broodjes tot net vóór aanvang van de voorstellingen en tijdens pauzes Hotel Corinthia (Desguinlei 94, achterzijde torengebouw ING) • Restaurant HUGO’s at Corinthia open van 18.30 tot 22.30 uur • Gozo-bar open van 10 uur tot 1 uur, uitgebreide snacks tot 23 uur deSingelaanbod: tweede drankje gratis bij afgifte van uw toegangsticket van deSingel voor diezelfde dag Symfonisch Avontuur . Seizoen 2005-2006 All That Jazz . Seizoen 2005-2006 deFilharmonie . Martyn Brabbins . Arne Deforce Eric Watson/Christof Lauer Quartet Harvey, Vir, Messiaen dinsdag 27 september 2005 zondag 23 oktober 2005 Frank Gratkowski Double Quartet deFilharmonie . World Brass . Martin Yates donderdag 3 november 2005 Górecki, Blazewicz, Arnold vrijdag 13 januari 2006 Come Sunday: Kris Defoort Quartet Joe McPhee Trio . Michael Moore Trio Vlaams Radio Orkest . Brussels Jazz Orchestra zondag 4 december 2005 Franck Ollu Turnage Hank Jones/Joe Lovano Duo vrijdag 3 februari 2006 donderdag 12 januari 2006 deFilharmonie . Olari Elts . Storioni Trio Ives, Volans, Tüür Vlaams Radio Orkest . Brussels Jazz Orchestra zaterdag 25 maart 2006 Franck Ollu Philip Catherine/Philippe Aerts/Mim Verderaine deFilharmonie . Brussels Jazz Orchestra . Daniele Callegari vrijdag 3 februari 2006 Joris zaterdag 27 mei 2006 Dave Burrell/Joe McPhee Duo woensdag 22 februari 2006 Fred Frith . Marc Ribot donderdag 9 maart 2006 Monk Happening: Studenten Conservatorium Antwerpen Michiel Braam Duck Baker/Roswell Rudd Duo Alexander Von Schlippenbach Quintet Ran Blake . Johnny Griffin Quartet zondag 23 april 2006 Moran-Rivers-Workman Trio zaterdag 13 mei 2006 deFilharmonie . Brussels Jazz Orchestra Daniele Callegari Joris zaterdag 27 mei 2006 Brussels Jazz Orchestra . deFilharmonie Daniele Callegari muzikale leiding . Bert Joris flügelhorn Bert Joris (°1957) Dangerous liaison Alone at last Claude Debussy / Bert Joris Jeux de Vagues (La Mer) Bert Joris Between hope and despair (wereldcreatie) Anna Kroniek van een eeuw oude liefde Ondanks hun vele verschillen zijn klassiek en jazz elkaar nooit uit de weg gegaan. Al in de beginjaren van de jazz vonden tal van klassiek geschoolde componisten zich niet te beroerd om iets op te pikken van de ongecompliceerde sound, de gesyncopeerde ritmes en de aanstekelijke melodieën van de opkomende jazz. Vooral in Europa leken componisten zich aangesproken te voelen tot deze in Amerika ontstane nieuwe dansmuziek. Geen toeval, want zowat alles wat na afloop van de Tweede Wereldoorlog vanuit Amerika overwaaide, werd op het Europese continent begroet als modern en eigentijds. Terwijl functionalistische architectuur en plastic huishoudapparaten hun weg vonden naar de Europese stedenbouw en keukenuitrusting, deed jazz zich in het interbellum opmerken als een waardig maar vooral modern alternatief voor de traditionele danspassen. Kortom, jazz werd al gauw begroet als dé akoestische aanwezigheid van Amerika en deed het geoliede parket van de Europese dansvloer krullen van vertier. Het optimistische geluid en het bruisende, vitalistische klankbeeld van de Amerikaanse jazz was bovenal een tegengif voor het pessimistische en verzuurde klimaat dat het toenmalige Europa teisterde. Jazz bood Europa een nieuwe, levenslustige vorm van muzikaal vertier en zou als dusdanig de luisterhouding en danscultuur van een nieuwe generatie jongeren ingrijpend veranderen. “Slanke meisjes uit de hongerjaren en de uit de loopgravendood ontsnapte jonge mensen vonden zich plots in de modern geworden steps en trotts”, zo schreef Georg Zivier in zijn socio-culturele studie ‘Berlin und der Tanz’. “Tot grote ontzetting van de oudere mensen, schreed de jonge wereld lichamelijkerwijs doorheen danslokalen en danscafés, woonkamers en ateliers. Zelfs het kleinste plekje, tussen stoelen en tafels, volstond om de danslust te bevredigen.” Niet enkel benen, maar ook armen en bovenlijfbewegingen deden hun intrede op de dansvloer, en Bert Joris © Jos L. Knaepen jazz bracht - aldus cultuursocioloog Wolfgang Schivelbusch - “het lichaam in een volledig nieuwe ritmiek van stampen, swingen en de Jean Cocteau’ en met zijn ‘HMS Royal Oak’ schreef Erwin wiegen.” Niet alleen bij jongeren, maar ook bij kunstenaars greep Schulhoff zelfs een heus ‘jazz-oratorium’. Maar, jazz werd niet de nieuwe muziek naar de onderbuik. Toen Josephine Baker in louter omarmd door radicale of vooruitstrevende componisten. 1925 met haar ‘Revue Nègre’ Berlijn aandeed, was de Duits-Franse Ook in de meer burgerlijke muziekmilieus werd jazz - zij het in dichter Ivan Goll er als een van de eersten bij om dit ongeziene verdunde dosis - opgenomen. Zo integreerde Eduard Künneke en ongehoorde totaalspektakel te onderscheiden van de elementen uit de jazz in zijn operettes ‘Der Vetter aus Dingsda’ ‘intellectuele’ danscultuur van Europa: “De negers dansten met en ‘Glückliche Reise’ en creëerde hij in 1929 wellicht als allereerste hun zinnen. Ze dansten met hun benen, borsten en buik. Je moet Europese componist een muzikale symbiose tussen de populaire ze benijden, want dit is pas leven, zon, oerwoud, vogelgezang, jazz en de traditionele klassieke muziek: de ‘Tanzsuite’ voor luipaardengebrul, aarde. Hun revue stelt een unieke uitdaging jazzcombo en orkest. voor aan ons.” De stap van excessieve bewegingslust tot de realisatie van een De manier waarop Europese componisten in de eerste helft van roesachtige extase is niet bijster groot en dus zagen tal van de twintigste eeuw hun klassieke muziekpatronen opvrolijkten Europese doemdenkers dan ook in deze nieuwe muziekcultuur met elementen uit de jazzmuziek, was onuitgegeven. Meer de ondergang van stijfdeftige waarden en afgeborstelde nog dan een fusie tussen diverse muziekculturen, was de unie patronen. Geen wonder dus dat net progressief ingestelde tussen Amerikaanse jazz en Europese klassiek er één tussen componisten hun karretje aansloten bij deze ophefmakende, triviale danscultuur en elitaire kunstmuziek. Twee stilistisch nieuwe muziekstijl. De gesyncopeerde ritmes (die de vaste en ideologisch ver uit elkaar liggende muziekopvattingen ritmiek onderuit haalden), de harmonische instabiliteit (waarin werden plots door ernstige componisten als Debussy, Stravinsky tertsverwantschappen, ‘blue notes’ of vier- en vijfklanken voor of Hindemith met elkaar verbonden. Enige voorliefde voor meer kleur zorgden), de quasi-improvisatorische melodieën (die exotisme was de westerse kunstmuziek nooit vreemd en dus de traditionele fraseringen van Europese dansmuziek overboord mag de vroege receptie van jazz gerust geïnterpreteerd worden gooiden) en de ongewone, kamermuzikale bezettingen (vaak als een stilistisch flirtende spiegeling van de eigen cultuur in zonder strijkers maar mét tokkelinstrumenten en veel blazers) een vreemde spiegel. Eveneens mogen we aannemen dat de vonden zo hun weg naar het klankbord van tal van Europese stilistische opname van jazz door diverse componisten een middel componisten. Al in 1908 plaatste Claude Debussy citaten uit was om de luisteraar meer bij hun muziektaal te betrekken. Sinds Wagners ‘Tristan und Isolde’ naast onvervalste ragtime in het begin van de twintigste eeuw en het failliet van de tonaliteit zijn ‘Golliwog’s cakewalk’. In 1918 integreerde Igor Stravinsky en de romantische aanpak was de kunstmuziek steeds verder van elementen uit de jazzmuziek in zijn ‘Ragtime’ en zijn ‘L’Histoire het grote publiek verwijderd geraakt. Door klankexperimenten du soldat’ en vier jaar later schreef Paul Hindemith zijn en baanbrekende innovaties op harmonisch (Schönberg) en legendarische ‘Suite 1922’, waarin een percutante pianistiek en ritmisch vlak (Stravinsky) dreigde de nieuwste kunstmuziek in dissonante harmonieën de gangbare klavierstijl vervingen. Bij een esoterisch hoekje gedrumd te worden. Het enthousiasme wijze van antiburgerlijke ‘gebruiksaanwijzing’ gaf Hindemith de waarmee sommige componisten hun muziek afstemden uitvoerder mee dat deze alles wat hij in het muziekonderwijs op jazzklanken of waarmee ze nieuwe, door deze muziek geleerd had, bij uitvoering van deze compositie mocht vergeten. geïnspireerde sounds creëerden, kan dus op velerlei artistieke en Arthur Honegger deed een gooi naar jazz in zijn ‘Six poésies socio-culturele wijzen verklaard worden. Net zo is er geen eenduidige wijze aan te stippen waarop jazz ontgoocheling van de oorlog en de artistieke reactie daarop, haar invloed deed gelden op de klassieke muziek. Vast staat maar ook inhoudelijke stilistische ontwikkelingen op het vlak enkel dat componisten ook zónder een expliciete referentie van de jazz riepen een halt toe aan de muzikale kruisbestuiving aan jazzmuziek in titels of bezetting zich in hun werken lieten van weleer. Eenmaal jazz de loutere dansmuziek ontgroeid inspireren door jazz. Componisten van allerlei slag lieten zich dan was en zich met figuren als Charlie Parker, Dizzy Gillespie en ook door uiteenlopende muzikale parameters beïnvloeden. De Thelonious Monk meer als