Załącznik do Uchwały Nr XXI/118/08 z 25.06.2008 r. Rady Gminy w Gołczy w sprawie przyjęcia Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Gołcza na lata 2008 – 2013

GMINA GOŁCZA

PLANPLAN ROZWOJUROZWOJU LOKALNEGOLOKALNEGO GMINYGMINY GOŁCZAGOŁCZA NANA LATALATA 20082008 –– 20132013 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

SPIS TREŚCI Wstęp...... 4 I. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego...... 5 II. Charakterystyka aktualnej sytuacji społeczno – gospodarczej na obszarze objętym wdrażaniem planu...... 5 Położenie geograficzne, powierzchnia, ludność...... 6 Środowisko przyrodnicze i jego ochrona...... 8 Dziedzictwo kulturowe...... 9 Zidentyfikowane problemy...... 11 III. Infrastruktura techniczna...... 11 Sieć wodociągowa...... 11 Sieć kanalizacyjna i oczyszczalnia ścieków...... 12 Gospodarka odpadami...... 13 Gazownictwo...... 13 Elektroenergetyka...... 13 Komunikacja...... 14 Własność nieruchomości...... 16 Zidentyfikowane problemy...... 17 IV Charakterystyka sfery społecznej...... 17 Struktura demograficzna...... 17 Zasoby mieszkaniowe...... 18 Ochrona zdrowia...... 18 Edukacja...... 19 Zidentyfikowane problemy...... 20 V Gospodarka...... 20 Struktura podmiotów gospodarczych...... 20 Rolnictwo...... 21 Zidentyfikowane problemy...... 21 VI Realizacja zadań i projektów polegających na poprawie sytuacji na danym obszarze...... 22 Priorytet 1: Rozbudowa i modernizacja infrastruktury wspierającej rozwój obszarów wiejskich gminy...... 22 Priorytet 2 Ochrona i poprawa stanu środowiska...... 24

2 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Priorytet 3: Rozwój lokalnych zasobów ludzkich...... 25 Priorytet 4: Wzmocnienie potencjału gospodarczego i społecznego gminy...... 28 Zadania przewidziane do realizacji w latach 2008-2013...... 31 VII System wdrażania...... 34 VIII Sposoby monitorowania...... 34

3 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

WSTĘP Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Gołcza na lata 2008 – 2013 opracowany został dla stworzenia możliwości decyzyjnych w sprawach podejmowania przedsięwzięć inwestycyjnych w zakresie rzeczowym oraz finansowym w dłuższej perspektywie czasowej. Decyzje te pozwolą na wcześniejsze podjęcie prac przygotowawczych dla projektów inwestycyjnych, które umożliwią pozyskiwanie źródeł finansowych z odpowiednim wyprzedzeniem. Niniejszy Plan Rozwoju Lokalnego, obok Wieloletniego Planu Inwestycyjnego Gminy Gołcza, stanowi bardzo ważny dokument o znaczeniu strategicznym i planistycznym, będący efektywnym narzędziem do zarządzania rozwojem potencjału gminy. Plan Rozwoju Lokalnego odpowiada trosce lokalnego samorządu o rozwój gminy w szybko zmieniającym się i coraz bardziej konkurencyjnym otoczeniu. Plan Rozwoju Lokalnego stanowi kluczowy dokument strategiczny w przypadku ubiegania się o dofinansowanie ze środków unijnych. Dokument ten określa oprócz profilu społeczno – gospodarczego gminy, kierunki rozwoju, zadania inwestycyjne wraz ze wskazaniem ich źródeł finansowania. Niniejszy Plan zgodny jest z wcześniejszymi dokumentami sporządzanymi w gminie Gołcza, a w szczególności z Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Gołcza na lata 2004 – 2006, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Gołcza, Miejscowym Planem Zagospodarowania Gminy Gołcza zatwierdzonym Uchwałą Nr XLIV/285/06 Rady Gminy w Gołczy z 29 czerwca 2006 r. oraz Wieloletnim Planem Inwestycyjnym Gminy Gołcza na lata 2008 – 2013 przyjętym Uchwałą Nr XVIII/99/08 Rady Gminy w Gołczy z dnia 28 marca 2008 r. Przygotowany Plan Rozwoju Lokalnego jest dokumentem kroczącym czyli modyfikowanym i na bieżąco uaktualnianym, mającym charakter poznawczy, pozwalający na rozpoznanie obecnego stanu rozwoju i wyodrębnieniu uwarunkowań sprzyjających rozwojowi przy zachowaniu zasad respektujących prawa środowiska naturalnego.

4 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

I. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Obszar realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Gołcza na lata 2008 – 2013 obejmuje swoim zasięgiem teren Gminy Gołcza a czas realizacji zostaje uzależniony od okresów programowania. Plan niniejszy został stworzony metodą indukcyjną na podstawie Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Gołcza, Miejscowego Planu Zagospodarowania Gminy Gołcza raz Wieloletniego Planu Inwestycyjnego Gminy Gołcza na lata 2008 – 2013. Projekty ujęte w Planie Rozwoju Lokalnego zostały podzielone na kategorie w zależności od zakresu jaki obejmują. Są to: A . Infrastruktura techniczna B. Infrastruktura społeczna C. Infrastruktura związana z gospodarką.

5 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

II. CHARAKTERYSTYKA AKTUALNEJ SYTUACJI SPOŁECZNO – GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE OBJĘTYM WDRAŻANIEM PLANU.

Położenie geograficzne, powierzchnia, ludność.

Rys. Mapa Gminy Gołcza

Źródło: Urząd Gminy w Gołczy

Gmina Gołcza położona jest w północnej części województwa małopolskiego w odległości 40 km od miasta Krakowa. Jest jedną z gmin wchodzących w skład powiatu miechowskiego, do którego należą także gminy Miechów, Charsznica, Kozłów, Książ Wielki, Racławice i Słaboszów. Sąsiaduje od południa z gminą Iwanowice, od południowego – zachodu z gminą Trzyciąż, od zachodu z gminą Wolbrom, od północy z gminą Charsznica, od wschodu z gminą Miechów, a od południowego – wschodu z gminą Słomniki. Gmina zajmuje powierzchnię 90,27 km2, którą zamieszkuje około 6500 osób. W jej skład wchodzą 24 sołectwa, a największym jest sołectwo . Siedzibą lokalnego ośrodka administracyjnego jest miejscowość Gołcza.

6 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Tabela Nr 1 Sieć osadnicza Gminy Gołcza – marzec 2008

Nazwa sołectwa Powierzchnia w km2 Liczba mieszkańców

Adamowice 1,53 95 Buk 3,57 255 Chobędza 3,33 222 Cieplice 1,87 137 Czaple Małe 6,27 430 Czaple Wielkie 9,68 478 Gołcza 3,85 484 Kamienica 3,99 277 Krępa 5,62 353 1,24 137 Maków 5,03 406 Mostek 4,31 368 Przybysławice 4,80 345 Rzeżuśnia 5,36 399 Szreniawa 3,67 397 4,22 280 Ulina Mała 3,20 184 5,09 312 Wielkanoc 3,18 261 5,84 437 Zawadka 1,35 64 Żarnowica 3,08 161 OGÓŁEM 9027 6 482 Źródło: Urząd Gminy w Gołczy Gołcza jest typową gminą rolniczą, charakteryzującą się wysokim udziałem użytków rolnych w ogólnej powierzchni gminy. 86% powierzchni zajmują użytki rolne, natomiast lasy zaledwie 7%. W gminie jest około 2,2 tys. gospodarstw rolnych. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego to 3,54 ha. Struktura użytkowania gruntów w gminie Gołcza informuje o małym zainteresowaniu na tym obszarze. Przeznaczenie gruntów na terenie gminy Gołcza prezentuje zestawienie umieszczone w tabeli.

7 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Tabela Nr 2 Przeznaczenie gruntów w obowiązującym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla gminy Gołcza

Wyszczególnienie Powierzchnia w ha Udział w %

Ogólna powierzchnia gminy objęta miejscowym planem 9027 100% zagospodarowania przestrzennego Łączna powierzchnia gruntów przeznaczonych w planie na 6214 68,8% cele rolnicze i leśne Łączna powierzchnia gruntów rolnych dla których zmieniono 114 1,3% w planie przeznaczenie na cele nierolnicze Łączna powierzchnia terenów przeznaczonych w planie do 840 9,3% zalesienia Łączna powierzchnia terenów przeznaczonych w planie pod 981 10,9% zabudowę Łączna powierzchnia terenów przeznaczonych w planie pod 878 9,7% zabudowę mieszkaniową Źródło: Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Gołcza

Mieszkańcy gminy prowadząc gospodarstwa rolne, są również czynni zawodowo. Znajdują zatrudnienie głównie w oddalonym ok 10 km Wolbromiu oraz w Krakowie. Na terenie gminy rozwija się także drobna przedsiębiorczość – funkcjonuje prawie 250 podmiotów gospodarczych z czego największa część to małe firmy usługowe i handlowe. Na terenie gminy Gołcza brak wielkiego przemysłu.

Środowisko przyrodnicze i jego ochrona Gminę Gołcza charakteryzuje bogaty i zróżnicowany krajobraz. Gmina w całości leży na terenie jury Krakowsko – Częstochowskiej. Część terenu Gminy obejmuje Dłubniański Park Krajobrazowy oraz tereny krajobrazu chronionego o dużej atrakcyjności, stanowiącego otulinę parków krajobrazowych. Przez teren gminy przepływają rzeki: Dłubnia, Szreniawa i Gołczanka.

8 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Ze względu na wysokie walory przyrodniczo – krajobrazowe i wycieczkowo – wypoczynkowe oraz nieskażone środowisko gmina ma naturalne predyspozycje do prowadzenia działalności w zakresie turystyki i rekreacji. Poza tym, w jej granicach znajduje się wiele ciekawych miejsc i zabytków architektury, m. in. Szlak Architektury Drewnianej oraz Szlak Młynów nad rzeką Szreniawą. Do interesujących miejsc należą Kamieniołom w Ulinie Wielkiej (roślinność stepowa), Rzeżuśni (ramienionogi i belemnity) i Wielkanocy (źródło krasowe „Irena” oraz wywierzyska). Zabytkowe aleje kasztanowe spotkamy w Czaplach Wielkich oraz w Trzebienicach. Szczególną uwagę zwracają zabytki sztuki sakralnej w postaci kościołów parafialnych z XII, XVI i XVII wieku. Na atrakcyjność turystyczną obszaru gminy składają się następujące elementy:  piękne wnętrza dolin i wąwozów z łąkami i krętymi korytami Dłubni, Szreniawy, Gołczanki ze szpalerami drzew wzdłuż koryt;  rozległe, otwarte tereny falistej wierzchowiny wyżynnej bez zabudowy, z których otwierają się bardzo szerokie, panoramiczne widoki;  walory przyrodnicze, a w szczególności: źródła krasowe, szczególnie zespół źródeł – pomnik przyrody – w Gołczy;  osobliwości florystyczne – murawy kserotermiczne, ze specyficzną florą i fauną;  tradycja historyczno – kulturowa doliny Dłubni;  wartości widokowe ciągów drogowych.

Dziedzictwo kulturowe Gmina Gołcza ma do zaoferowania ciekawe zabytki, do których można zaliczyć:  Kościół świętej Katarzyny powstały ok. 1655 r. w Ulinie Wielkiej z barokowym ołtarzem i marmurową chrzcielnicą z datami 1690, 1699 oraz niezwykle cennym posągiem Matki Boskiej z Dzieciątkiem na tronie z ok. 1390 – 1400 roku.  Kościół p. w. Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Izydora w Mostku. Przeniesiony ze Smardzowic w 1936 r. Zbudowany w 1571, restaurowany 1732. Na belce sklepieniowej znajduje się glob z krucyfiksem, z boku na wspornikach posąg Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty późnobarokowe. Chór na dwóch słupach, późnobarokowy. Na podprożu herb Prus fundatora kościoła Jana Cianowskiego i data 1571. Ołtarze główny datowany na 1744 rok i dwa boczne późnobarokowe.  Kościół św. Mikołaja w Wysocicach murowany wzniesiony na przełomie XII i XIII wieku.

9 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

W nawie znajduje się tympanon przedstawiający Chrystusa i dwóch świętych powstały na początku XIII w. Z tego okresu pochodzi również posąg Matki Boskiej z dzieciątkiem. Ciekawostkę stanowi wieża o pięciu kondygnacjach, w najwyższej z nich znajdują się okna tzw. bliźnie, dzielone kolumną i gotycki dzwon z ok. 1530 r.  Kościół św. Bartłomieja w Czaplach Wielkich z 1523 roku. Cennym zabytkiem świątyni jest posąg Matki Boskiej z dzieciątkiem z ok. 1420 r.  Figura św. Jana Chrzciciela w Kamienicy datowana na rok 1500, szkoła Wita Stwosza.  Kościół Parafialny p. w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Szreniawie wraz z drzewostanem oraz ogrodzeniem mającym walory obronne. W kościele znajdują się dwa kielichy z 1620 r. i początku XVIII w. oraz zabytkowe ornaty z XVII i XVIII wieku. Obok obiektów wpisanych do rejestru zabytków istnieje pokaźna liczba ewidencjonowanych obiektów zabytkowych, z których większość stanowią domy i zagrody wiejskie, zaś bardziej znaczące to:  pozostałości zespołu kościoła parafialnego p. w. św. Franciszka Ksawerego oraz pozostałości zespołu dworskiego w Gołczy;  zespół dworski w Makowie;  młyny wodne w Przybysławicach i w Wielkanocy;  kaplica grobowa rodziny Linkowskich w Szreniawie;  budynki gospodarskie dworskie w Trzebienicach i Kamienicy.

Działalność kulturalna w gminie opiera się na pracy Biblioteki i Ośrodka Animacji Kultury działających w nim sekcji oraz pracy znajdującej się w strukturach biblioteki. Członkowie sekcji i zespołów aktywnie uczestniczą w organizowanych przez Ośrodek imprezach oraz reprezentują gminę na regionalnych i ogólnopolskich imprezach. Funkcjonująca przy Ośrodku biblioteka opiera swoją pracę o cztery podstawowe działy: wypożyczalnię dla dorosłych, wypożyczalnię dla dzieci, czytelnię ogólną i dział regionalny. Filia biblioteki w Wysocicach prowadzi działalność upowszechniania czytelnictwa w środowisku wiejskim. Biblioteka w Gołczy im. ks. dr Jana Piekoszewskiego przede wszystkim służy społeczności lokalnej w zakresie udostępniania zbiorów. Jest także instytucją edukacji pozaszkolnej oraz miejscem integracji różnych środowisk, a na przestrzeni ostatnich lat stała się wielofunkcyjnym centrum kultury. Biblioteka im. ks. dr Jana Piekoszewskiego wkroczyła w XXI

10 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013 wiek z własnym gmachem bibliotecznym, dużym i nowoczesnym księgozbiorem, komputerowym katalogiem zbiorów, stanowiskami komputerowymi z bezpłatnym dostępem do internetu. Jej historia i dorobek stanowią trwałą wartość w życiu miejscowej społeczności, pozwalają mieć nadzieję, że biblioteka sprosta nowym wyzwaniom i oczekiwaniom społecznym.

Zidentyfikowane problemy  Baza rekreacyjno – turystyczna. Gmina Gołcza charakteryzuje się dobrymi warunkami do rozwoju turystyki, jednak ze względu na brak rozwiniętej bazy rekreacyjnej nie może w pełni wykorzystać posiadanych walorów przyrodniczo – krajobrazowych i kulturowych;

III. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA Jednym z podstawowych warunków wzrostu społeczno - gospodarczego gminy Gołcza jest szybki rozwój infrastruktury technicznej, pozwalający na racjonalne wykorzystanie kapitału miejscowego oraz skuteczne przyciąganie kapitału z zewnątrz. Infrastrukturę techniczną tworzy:  Sieć wodociągowa;  Sieć kanalizacyjna i oczyszczalnia ścieków;  Gospodarka odpadami;  Gazownictwo;  Elektroenergetyka.  Komunikacja;  Własność nieruchomości

Sieć wodociągowa Administracją sieci wodno – kanalizacyjnej na terenie gminy Gołcza zajmuje się Zakład Gospodarki Komunalnej. Obecnie wszystkie wioski posiadają sieć wodociągową. Woda czerpana jest z ujęć wód podziemnych, bazujących na zbiorniku głębinowych wód poziomu kredowego i jurajskiego. Sieć wodociągowa na terenie gminy składa się z 10 wodociągów, o łącznej długości 133 119 mb, a mianowicie:  Kamienica – Cieplice, ujęcie wody w Kamienicy;  Ulina Mała – Ulina Wielka, ujęcie wody w Ulinie Małej;  Wielkanoc – Gołcza – Chobędza - Rzeżuśnia – Krępa – Buk – Mostek, ujęcie wody w

11 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Wielkanocy;  Adamowice – Przybysławice – Szreniawa – Sulisławice (gmina Wolbrom), ujęcie wody w Adamowicach;  Czaple Wielkie, ujęcie wody w Czaplach Wielkich;  Żarnowica – Czaple Małe – Wysocice – Laski Dworskie (część), ujęcie wody w Żarnowicy;  Trzebienice, ujecie wody w Trzebienicach;  Wysocice – Wiktórka, ujęcie wody w Wysocicach;  Laski Dworskie (część), ujęcie wody w Laskach Dworskich;  Maków, ujęcie wody w Makowie. Obecnie trwa budowa wodociągu w Laskach Dworskich. Na rok 2009 planowana jest budowa wodociągów w Krępie oraz Żarnowicy. Stopień zwodociągowania gminy należy uznać za zadowalający.

Sieć kanalizacyjna i oczyszczalnia ścieków Gmina posiada nowoczesną biologiczno – mechaniczną oczyszczalnię ścieków komunalnych o przepustowości 250 m3 na dobę wraz z obiektami technologicznymi, stacją trafo, 11,9 km kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej, 225 mb kanalizacji ciśnieniowej, dwiema przepompowniami oraz 186 przyłączy, oddaną do użytku w 2008 roku. W I etapie oczyszczalnia ma przyjmować 124 m3 ścieków na dobę, dzięki czemu zmniejszeniu ulegnie ilość trafiających do wód powierzchniowych i podziemnych zanieczyszczeń. To oznacza redukcję zanieczyszczeń na poziomie 85-95%. Kanalizacja swoim zasięgiem obejmuje miejscowość Rzeżuśnię oraz większą część Gołczy. Obecnie trwają prace nad budową II etapu kanalizacji w miejscowościach Wielkanoc oraz Gołcza, planowana jest również budowa kanalizacji w miejscowości Buk oraz Krępa. Przeprowadzone badania wskazały, że budowa sieci kanalizacyjnej na obszarze całej gminy nie byłaby uzasadniona technicznie ani ekonomicznie. Niekorzystne ukształtowanie terenu i duże rozproszenie zabudowy na niektórych obszarach powodują, że bardziej efektywna jest budowa oczyszczalni przydomowych. Na terenie gminy znajduje się 51 sztuk przydomowych oczyszczalni ścieków, zrealizowanych w ramach programu SAPARD przez Gminę Gołcza w miejscowościach: Czaple Wielkie (27 sztuk), Czaple Małe (12 sztuk), Ulina Wielka (6 sztuk), Ulina Mała (3 sztuki), Zawadka (3 sztuki). Obecnie gmina Gołcza przyjmuje wnioski mieszkańców zainteresowanych budową przydomowych oczyszczalni ścieków. Planowany termin realizacji zadania to 2011 rok.

12 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Oczyszczalnia ścieków jest najtrudniejszym ale i najbardziej koniecznym elementem budowy infrastruktury technicznej. Zapewnia ona ochronę zasobów i walorów środowiska przyrodniczego oraz poprawę jego stanu, ale ma również sprzyjać zwiększeniu atrakcyjności gospodarczej funkcjonujących podmiotów oraz podnoszeniu atrakcyjności lokalizacyjnej Gminy dla nowych inwestorów.

Gospodarka odpadami Podstawą prawną gospodarki odpadami komunalnymi w gminie jest uchwała nr XXXII/ 209/97 Rady Gminy Gołcza z dnia 14 lipca 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad utrzymania czystości i porządku w gminie. Właściciele nieruchomości, w myśl uchwały powinni zawrzeć umowy na wywóz odpadów z uprawnionym podmiotem – jest nim obecnie firma REMONDIS Sp. z o.o. oddział w Częstochowie, zakład w Ogrodzieńcu – lub wywozić własnym transportem odpady na wysypisko firmy REMONDIS. Wprowadzono możliwość kontroli dokumentów sposobu usuwania odpadów z nieruchomości. Aktualnie odpady odbierane są z nieruchomości jeden raz w miesiącu. Odpady stałe wywożone są obecnie na wysypisko, którym dysponuje firma REMONDIS. Gmina nie posiada składowiska odpadów komunalnych, nie występują również większe, dzikie wysypiska śmieci.

Gazownictwo Przez obszar gminy przebiega gazociąg wysokoprężny w północnej i południowej części gminy Gołcza i zasila następujące miejscowości: Maków, Szreniawa, Przybysławice, Adamowice, Mostek, Zawadka, Trzebienice, Kamienica, Laski Dworskie oraz Wysocice. Istnieje możliwość gazyfikacji pozostałej części gminy od istniejącego gazociągu wysokoprężnego Skała – Gołcza poprzez budowę gazociągu lokalnego DN 100 oraz stacji redukcyjno - pomiarowej I0. Istniejący system sieci gazowych na terenie gminy posiada dalszą możliwość rozbudowy. Sieci gazowe nie stwarzają istotnych ograniczeń urbanistycznych. Obecnie łączna długość sieci gazociągowej to 44 036 mb.

Elektroenergetyka Elektroenergetyka, to jedna z najlepiej rozwiniętych dziedzin infrastruktury technicznej. Każdy indywidualny odbiorca może zostać podłączony do sieci energetycznej. Układ energetyczny

13 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013 oparty jest na sieci krajowej wysokiego napięcia 110 kV. Sukcesywnie prowadzona jest modernizacja oświetlenia oraz uzupełniane są punkty świetlne. Przez teren gminy Gołcza przebiega linia wysokiego napięcia 110kV relacji GPZ Wolbrom –GPZ Miechów. Dostawa energii elektrycznej dla odbiorców odbywa się za pośrednictwem linii niskiego napięcia zasilanych z Zakładów Energetycznych: Miechów, Kraków – Krowodrza, Kraków – Nowa Huta, Trzebinia. Obecna sieć zasilająca i rozdzielcza średniego napięcia pracuje na napięciu 15 kV i nie przewiduje się zmiany napięcia. Główne linie elektroenergetyczne zasilające gminę są zrealizowane jako linie napowietrzne. Na obszarze gminy nie występują odcinki linii elektroenergetycznych kablowych średniego napięcia. Wszystkie stacje zrealizowane są jako napowietrzne. Stacje posiadają transformatory o mocach od 20 KVA do 250 KVA, a ich aktualne obciążenie wynosi od 2 % do 81 %. Przedstawione rozwiązania zasilania odbiorców w energię elektryczną na terenie gminy dzięki temu, że moc elektryczna w poszczególnych GPZ jest znacznie większa od potrzeb elektrycznych odbiorców i dwustronnym zasilaniu głównych linii elektroenergetycznych średniego napięcia, zapewniają niezawodność dostawy energii elektrycznej. Z uwagi na istniejący zapas mocy w większości stacji transformatorowych, można wykorzystać energię elektryczną do celów ogrzewania obiektów.

Komunikacja Teren gminy Gołcza łączy się z zewnętrznym układem komunikacyjnym regionu za pomocą sieci dróg powiatowych oraz wojewódzkiej Nr 783 Olkusz - Wolbrom – Maków – Miechów - Skalbmierz pełniącej funkcję drogi głównej. Usytuowanie drogi nr 783 w stosunku do zabudowy Makowa jest przyczyną uciążliwości komunikacyjnej dla części mieszkańców wsi. Nadmienić również należy, że wyżej wymieniony odcinek drogi wojewódzkiej jest potencjalnym zagrożeniem związanym z dostawą surowców oraz tranzytem materiałów niebezpiecznych. Drogi zaliczane do kategorii krajowych na terenie gminy Gołcza nie występują. Do dróg powiatowych zalicza się drogi stanowiące połączenia miast będących siedzibami powiatów z siedzibami gmin i gmin między sobą.

14 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Tabela Nr 3 Drogi powiatowe występujące na terenie Gminy Gołcza Numer ciągu Nazwa ciągu Długość ciągu komunikacyjnego komunikacyjnego komunikacyjnego w km Nr 18121 Szreniawa – Przybysławice 4,157 km Nr 18122 Maków – Gołcza -Wysocice - 11,660 km Laski Dworskie Nr 18123 Gołcza - Buk,-Mostek –Budzyń 7,750 km Nr 18124 Gołcza - Rzeżuśnia - Jaksice 3,976 km Nr 18125 Czaple Wielkie – Smroków 8,103 km Nr 18126 Wysocice - Glanów -Sucha 0,800 km Nr 18127 Skała Ostrysz - Ulina Wielka - 4,550 km Ulina Mała Nr 18129 Wysocice - Barbarka 1,135 km Nr 18133 Grzegorzowice – Podgaje - 0,716 km Januszowice Źródło: Urząd Gminy w Gołczy Wszystkie drogi powiatowe posiadają nawierzchnie utwardzone. Administracyjnie drogami powiatowymi na terenie gminy Gołcza zarządza Zarząd Dróg Powiatowych w Miechowie. Układ drogowy uzupełniający tworzą lokalne i dojazdowe drogi gminne, w większości o nawierzchni twardej, w tym w większości o nawierzchni ulepszonej.

Tabela Nr 4 Najważniejsze drogi gminne spełniające funkcje lokalne występujące na terenie Gminy Gołcza Numer ciągu Nazwa ciągu Długość ciągu komunikacyjnego komunikacyjnego komunikacyjnego w km K 140145 Wiktórka - Rzeżuśnia 7,5 km K 140143, K 140130 Ulina Wielka – Zawadka - 4,2 km Mostek K 140126 GP – Maków – Kamienica - 5,6 km Chobędza K 140131 Mostek – Trzebienice - GP 3,1 km K 140137, K 140127 Rędziny – Przybysławice – GP 1,4 km – Maków – Kolonia „Dąbrówka” K 140139, K 140140, K Szreniawa – Gajówka – 2,04 km 140141, K 140136 Adamowice – Rędziny -

15 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Podlesice K 140117, K 140138 Gołcza – Rzeżuśnia - Golecki 1,5 km K 140115 Czaple Małe – Czaple Wielkie 4,75 km K 140132 Z – Mostek – Ulina Wielka 2,75 km K 140119, K140120 Kamienica – Kocia Góra – 2,0 km Kolonia „Dąbrówka” - Cieplice – granica gminy Źródło: Urząd Gminy w Gołczy

Istniejąca sieć drogowa stanowi wystarczająca ilość połączeń komunikacyjnych, będących podstawą rozwoju regionu. Stan techniczny dróg gminnych jest na poziomie dobrym, natomiast stan dróg powiatowych na poziomie średnim. Transport na terenie gminy opiera się głównie na przewozach samochodowych. Ponadto w obrębie gminy działa kilku przewoźników prywatnych. Kursy przez nich oferowane dotyczą zarówno przewozów autokarowych, busowych, jak i innych usług przewozowych.

Własność nieruchomości W gminie przeważają grunty należące do osób fizycznych stanowiące ponad 85% ogólnej powierzchni. Strukturę własnościową gruntów przedstawia poniższa tabela. Tabela Nr 5 Struktura własnościowa gruntów – stan na styczeń 2008

Wyszczególnienie Powierzchnia w ha Udział w %

Grunty Skarbu Państwa 193,63 2,15 Grunty Agencji Własności Rolnych Skarbu 226,19 2,5 Państwa Grunty Gminy Gołcza 183,36 2,03 Grunty osób fizycznych 7710,74 85,4 Grunty spółdzielni 2,67 0,03 Grunty kościołów i związków wyznaniowych 57 0,6 Pozostałe grunty 657,57 7,29

OGÓŁEM 9027 100%

Źródło: Urząd Gminy w Gołczy

16 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Zidentyfikowane problemy Głównymi problemami dotykającymi gminę Gołcza w zakresie szeroko rozumianej infrastruktury technicznej są:  Niewystarczający poziom infrastruktury technicznej, podobnie jak w większości samorządów w Polsce, jest zły stan dróg oraz niski poziom skanalizowania. Rozbudowy wymaga stan dróg wraz z infrastrukturą towarzyszącą (chodniki, parkingi, oświetlenie). Jest to ważny problem, mający istotny wpływ na rozwój gminy i pozyskiwanie nowych inwestorów. Ponadto stan infrastruktury technicznej jest wyznacznikiem jakości życia w gminie;  Zbyt mała ilość terenów inwestycyjnych będących własnością gminy;  Stan środowiska naturalnego. Ze względu na słabo rozwinięty w gminie system odprowadzania ścieków występują zanieczyszczenia środowiska naturalnego, a zwłaszcza wód podziemnych. Problemem jest również jakość powietrza, na którą mogą wpływać wysokie ceny gazu, przestarzałe systemy ogrzewania oraz emisja spalin;

IV CHARAKTERYSTYKA SFERY SPOŁECZNEJ Struktura demograficzna Gęstość zaludnienia na terenie gminy Gołcza jest niższa od poziomu powiatowego (75 osób/km2) i wojewódzkiego (216,7 osób/km2) kształtuje się na poziomie 71 osób/km2 i systematycznie maleje. Przyrost naturalny w przeliczeniu na 1000 mieszkańców jest ujemny (-3,3) i niższy od średniej województwa (1,4) oraz powiatowej (-3,1) stan na czerwiec 2008. Sytuację taką należy uznać za bardzo niekorzystną z punktu widzenia rozwoju gminy. Analiza struktury wiekowej ludności gminy wskazuje na wyjątkowo niekorzystny układ strukturalny i to zarówno w porównaniu do średnich struktur województwa jak i wartości ogólnokrajowych. Generalnie rzecz biorąc sytuację demograficzną w Gołczy należy uznać za wyjątkowo niekorzystną co pozwala zakładać, że dalszy rozwój demograficzny gminy będzie wyraźnie odbiegał (in minus) od założeń prognostycznych określonych dla terenów wiejskich województwa.

17 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Tabela Nr 6 Struktura ludności gminy Gołcza – stan na 20 czerwca 2008 r.

2008 r. Grupa wiekowa Grupa wiekowa Liczba osób Udział procentowy Wiek przedprodukcyjny 0-6 380 5,9% Wiek produkcyjny 7-19 925 14,4% Wiek produkcyjny 20-60 lat kobiety 1732 27% Wiek produkcyjny 20-65 lat mężczyźni 2142 33,4% Wiek poprodukcyjny powyżej 60 lat 811 12,6% kobiety Wiek poprodukcyjny powyżej 65 lat 429 6,7% mężczyźni Razem 6419 100% Źródło: Urząd Gminy w Gołczy

Zasoby mieszkaniowe W gminie Gołcza około 96% zasobu stanowią mieszkania w budynkach indywidualnych (mieszkalnych i mieszkalno – zagrodowych). Są one własnością prywatną. Na terenie gminy nie działają żadne jednostki zajmujące się profesjonalnie i w sposób ciągły gospodarką mieszkaniową, względnie budownictwem mieszkaniowym. Jedynie Urząd Gminy sprawuje zarząd nad zasobami komunalnymi. Zasób mieszkaniowy będący własnością gminy Gołcza stanowią następujące lokale mieszkalne:  Dom Nauczyciela w Krępie – 1 lokal mieszkalny;  Szkoły – 8 lokali mieszkalnych;  Ośrodki Zdrowia – 4 lokale mieszkalne;  Budynek Urzędu Gminy w Gołczy – 3 lokale mieszkalne;  Dom Ludowy w Gołczy - 3 lokale mieszkalne.

Ochrona zdrowia W gminie Gołcza funkcjonuje trzy placówki służby zdrowia zlokalizowane w miejscowościach Gołcza, Wysocice i Szreniawa. Zatrudnionych w nich jest:  2 lekarzy medycyny, specjalistów chorób wewnętrznych (w tym 1 w trakcie robienia specjalizacji),

18 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

 1 lekarz medycyny rodzinnej,  1 pediatra, neonatolog,  2 lekarzy specjalistów ginekologów – położników,  2 lekarzy stomatologów,  1 lekarz specjalista laryngolog,  1 lekarz specjalista radiolog,  1 lekarz specjalista endokrynolog,  7 pielęgniarek ( w tym 4 pielęgniarki środowiskowo – rodzinne),  2 położne,  2 pomoce dentystyczne. Budynek ośrodka zdrowia w Gołczy jest w pełni przystosowany do użytkowania przez osoby niepełnosprawne. Obecnie trwają prace nad usunięciem barier architektonicznych w budynkach ośrodków zdrowia w Wysocicach i Szreniawie. Generalnie opieka medyczna oraz jej dostępność jest na zadowalającym poziomie.

Edukacja Sieć jednostek oświatowych, którego organem prowadzącym jest gmina Gołcza składa się jednego gimnazjum oraz pięć szkół podstawowych.

Tabela Nr 7 Szkoły zlokalizowane na terenie gminy Gołcza

Lokalizacja Liczba uczniów Liczba nauczycieli Szkoła Podstawowa Oddział przedszkolny SP Czaple Wielkie 26 7 7 SP Gołcza 183 70 21 SP Mostek 48 6 8 SP Szreniawa 51 11 11 SP Wysocice 88 11 11 Gimnazjum w Gołczy 223 - 20 Razem 619 105 78 Źródło: Urząd Gminy w Gołczy

19 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Pod względem dostępności usług oświatowych sytuacja w gminie przedstawia się korzystnie. Szkoły dysponują wystarczającą, wysoko wykwalifikowaną kadrą pedagogiczną, zapewniającą dobrą dostępność usług w tym zakresie. Tylko jedna szkoła w gminie posiada dużą salę gimnastyczną. Sala ta zlokalizowana jest w szkole podstawowej w Gołczy, użytkowana wspólnie z gimnazjum. Pozostałe szkoły posiadają znacznie mniejsze sale gimnastyczne. Wszystkie szkoły posiadają boiska przyszkolne. Przy szkole podstawowej i gimnazjum w Gołczy znajduje się nowoczesne boisko ze sztuczną nawierzchnią o wymiarach 40m x 28m. Dzięki zastosowaniu nowoczesnej technologi obiekt przez dłuższy okres w roku może być wykorzystywany przez młodzież. Uczniowie mają do dyspozycji boiska do gry w piłkę ręczną, piłkę siatkową, piłkę koszykową (dwa boiska). Dodatkowo znajduje się tu 60 – metrowa bieżnia tartanowa oraz skocznia w dal. Zawody można oglądać z trybun, na których zamontowano 200 estetycznych plastikowych krzeseł. Budowa obiektu znacząco poprawiła bazę sportową największego zespołu szkół w gminie.

Zidentyfikowane problemy Sfera społeczna jest niezwykle istotna, ponieważ to od potencjału ludzkiego i jego „kondycji” zależy w dużej mierze jej rozwój. W przypadku tego obszaru zidentyfikowano następujące problemy oraz bariery:  Trudna sytuacja na lokalnym rynku pracy powodująca, że młodzi, wykształceni ludzie emigrują z terenu gminy;  Potrzeba zwiększenia zakresu służby zdrowia;  Niewystarczająca oferta dla dzieci i młodzieży w zakresie kultury i rekreacji (zagospodarowania wolnego czasu);  Protesty społeczne przy prowadzonych inwestycjach;

V GOSPODARKA Struktura podmiotów gospodarczych Na terenie gminy Gołcza zarejestrowanych podmiotów gospodarczych na koniec maja 2008 roku było 244 z czego 77 to jednostki prowadzące działalność handlową, 119 usługową, 42 transportową i 6 produkcyjną. W ramach usług handlowych prowadzone jest wiele sklepów w branżach spożywczych, przemysłowych, wielobranżowych, natomiast do działalności usługowej zaliczyć można: usługi

20 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013 remontowe, budowlane, geodezyjne i kartograficzne, ubezpieczeniowe, fryzjerskie, weterynaryjne i wiele innych przyczyniających się do poprawy warunków życia mieszkańców gminy. Z punktu widzenia form prawnych należy stwierdzić, że zdecydowaną większość firm stanowi działalność gospodarcza osób fizycznych. Na terenie gminy występuje niewiele jednostek o znaczniejszym potencjale produkcyjnym lub usługowy. Do najważniejszych należy spółka zajmująca się przeróbką odpadów zwierzęcych SARIA Małopolska Sp. z o.o., Kamieniołom w Ulinie Wielkiej, firma zajmująca się ubojem oraz przetwórstwem mięsa Pana Janusza Zadęckiego, Firma produkująca soki z owoców i warzyw SAM-SOK Pana Roberta Samka. Rejestr działalności gospodarczej wskazuje niewielki wzrost nowo powstałych podmiotów w ostatnich kilku latach na terenie gmin, co świadczy o ograniczonych warunkach do rozwoju działalności gospodarczej poza rolnictwem.

Rolnictwo Całkowita powierzchnia gminy wynosi 9027 ha. Cechą charakterystyczną jest zdecydowana przewaga rolniczego użytkowania gruntów, bowiem użytki rolne zajmują 86% całkowitej jej powierzchni. Najbardziej intensywnymi kierunkami produkcji roślinnej są uprawy ziemniaka, roślin pastewnych, motylkowych, jęczmienia i owsa. Dużą rolę intensyfikującą produkcję roślinną spełnia znaczny odsetek powierzchni gruntów pod trwałymi użytkami zielnymi (łąki, pastwiska), a przede wszystkim uzupełniająca produkcję łąkowo – pastwiskową uprawa roślin motylkowych na siano. Najczęściej na obszarze gminy Gołcza podejmowanymi kierunkami działalności jest produkcja roślinna oraz tzw. produkcja mieszana roślinno – zwierzęca. Instytucjami wspomagającymi gminne rolnictwo jest Ośrodek Doradztwa Rolniczego oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Miechowie.

Zidentyfikowane problemy  Duże rozdrobnienie gospodarstw rolnych oraz niska ekonomika charakteryzująca działalność rolną;  Niski poziom wykształcenia na wsi  Zbyt mała liczba inwestorów w gminie, którzy tworzyliby nowe miejsca pracy;  Trudności z pozyskiwaniem inwestorów na teren gminy;  Słaba dynamika rozbudowy bazy turystycznej, która może być podstawą do rozwoju znaczącej dla gminy gałęzi lokalnej gospodarki – turystyki;  Mało miejsc pracy w sektorze poza rolnictwem;

21 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

VI REALIZACJA ZADAŃ I PROJEKTÓW POLEGAJĄCYCH NA POPRAWIE SYTUACJI NA DANYM OBSZARZE Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Gołcza formułuje jego misję jako „Zrównoważony rozwój gospodarczy i społeczny gminy Gołcza realizowany poprzez sześć celów strategicznych:  Zrównoważony rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich;  Rozwój przedsiębiorczości;  Ochrona środowiska i jego zagospodarowanie;  Rozwój i modernizacja drogowej sieci transportowej;  Rozwój infrastruktury społecznej;  Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców gminy.

Priorytetami planu rozwoju lokalnego gminy adekwatnego do misji i celów strategicznych na lata 2007-2013 są: 1. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury wspierającej rozwój obszarów wiejskich gminy. 2. Ochrona i poprawa stanu środowiska. 3. Rozwój lokalnych zasobów ludzkich. 4. Wzmocnienie potencjału gospodarczego i społecznego gminy.

Priorytet 1: Rozbudowa i modernizacja infrastruktury wspierającej rozwój obszarów wiejskich gminy  Podniesienie poziomu atrakcyjności inwestycyjnej i produkcyjno - usługowej na terenie gminy;  Racjonalne wykorzystanie istniejącego majątku produkcyjnego i usługowego, zasobów surowcowych oraz kwalifikowanych kadr;  Poprawa jakości środowiska naturalnego i rolniczego;  Zwiększenie atrakcyjności gminy jako miejsca pracy, zamieszkania, wypoczynku;  Poprawa dostępności i jakości komunikacyjnej gminy. 

Działanie 1.1.Rozbudowa i modernizacja infrastruktury technicznej Modernizacja / przebudowa dróg gminnych ułatwiających dostęp do miejsc atrakcyjnych turystycznie.

22 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Na obszarze gminy Gołcza znajduje się Szlak Architektury Drewnianej oraz Szlak Młynów /Maków, Gołcza, Przybysławice/ stanowiące miejsca docelowe turystyki pieszej i rowerowej. Poprzez modernizację/ przebudowę dróg prowadzących do tych terenów, z uwzględnieniem ścieżek rowerowych, zostanie zbudzony ruch turystyczny.

Modernizacja / przebudowa dróg ułatwiających dostępność terenów inwestycyjnych. Tereny inwestycyjne znajdują się na obszarze prawie każdej z miejscowości z terenu gminy. W każdym przypadku prowadzi tam lub bezpośrednio przylega droga gminna, najczęściej nieprzystosowana do przenoszenia zwiększających się stale obciążeń.

Modernizacja / przebudowa dróg wykorzystywanych dla ponadlokalnych połączeń komunikacyjnych. Sieć dróg gminnych sprzyja ich wykorzystywaniu do skracania tras przejazdu przez pojazdy wysokotonażowe. Znaki ograniczenia nośności dróg, w tym przypadku, nie stanowią skutecznego zabezpieczenia przed przewożeniem przez drogi gminne obciążeń, dla których nie były one projektowane. Potrzebna jest ich szybka modernizacja uwzględniająca potrzeby transportu drogowego.

Modernizacja / przebudowa dróg dla wprowadzenia nowych lub utrzymania dotychczasowych połączeń komunikacji zbiorowej. Uwzględnienie potrzeb społeczeństwa w zakresie obsługi komunikacyjnej wymaga budowy nowych, trwałych nawierzchni dróg.

Modernizacja / przebudowa dróg stanowiących warunek utrzymania miejsc pracy. Ograniczenia w dostępności dróg stwarzają zagrożenie likwidacji zakładów pracy. Istnieje niebezpieczeństwo, że brak trwałych nowych nawierzchni, spowoduje w tych rejonach zastój lub likwidację istniejących miejsc pracy. Działanie 1.2 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury społecznej. Cele działania:  Wsparcie dla rozbudowy, adaptacji, modernizacji i remontów szkół i placówek oświatowych;  Poprawa poziomu świadczonych usług w tym podniesienie bezpieczeństwa uczniów i

23 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

nauczycieli korzystających z obiektów oświatowych;  Poprawa wyposażenia w sprzęt i pomoce naukowe placówek oświatowych;  Zwiększenie dostępności usług świadczonych przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej w zakresie opieki socjalnej i rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

Priorytet 2 Ochrona i poprawa stanu środowiska.

Edukacja ekologiczna oraz propagowanie postaw i zachowań motywujących ludność do działań sprzyjających środowisku i jego ochronie. Celem poprawy stanu środowiska na terenie gminy oraz zachowania walorów cennych przyrodniczo terenów niezbędne jest prowadzenie edukacji ekologicznej społeczeństwa, przede wszystkim zaś dzieci i młodzieży. Opis przewidywanych działań:  Opracowanie programu edukacji ekologicznej.

 Nawiązanie współpracy ze szkołami polegającej na: - wspólnym uzgodnieniu zakresu i formy edukacji ekologicznej, - przeprowadzaniu różnego rodzaju konkursów i akcji proekologicznych w przedszkolach, szkołach typu: „Zielona Szkoła” z nagrodami np. w formie pomocy edukacyjnych,  Nawiązanie współpracy ze szkołami, fundacjami ekologicznymi i wspólna organizacja:

- akcji promocyjnych, w postaci imprez masowych i happeningów, powiązanych np. ze zbiórką odpadów, lub akcji np. sprzątanie gminy,

- wystaw prac związanych z ekologią, stworzonych przez artystów amatorów i profesjonalistów,

- pokazów, sesji filmowych, wycieczek ekologicznych, seminariów, sympozjów, konferencji itp.

 Prowadzenie akcji na rzecz pozyskania sposobów dofinansowania edukacyjnych działań proekologicznych np. w postaci ufundowania nagród w organizowanych konkursach;

 Uściślenie współpracy służb ochrony środowiska z instytucjami naukowymi organizacjami społecznymi oraz biznesem, zainteresowanymi problematyką ochrony środowiska;

24 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

 Edukacja i propagowanie postaw i zachowań motywujących ludność do działań sprzyjających środowisku i jego ochronie.

Ograniczenia emisji zanieczyszczeń do powietrza ,wody i poszanowanie energii. Cele działania: Działanie to ma na celu: ochronę i utrzymanie stanu środowiska na dotychczasowym poziomie przy jednoczesnej poprawie standardu cywilizacyjnego życia mieszkańców oraz podniesieniu walorów turystycznych i rekreacyjnych gminy. Opis przewidywanych działań:  Wspieranie i wdrażanie zintegrowanych systemów oszczędzania energii i ochrony środowiska, w tym termomodernizacja;  Wspieranie wykorzystywania alternatywnych źródeł energii;  Ograniczenie niskiej emisji poprzez modernizację lokalnych kotłowni węglowych i palenisk domowych opalanych węglem lub koksem;  Budowa zbiornika retencyjnego obok rzeki Szreniawy w miejscowości Maków;  Uregulowanie gospodarki wodno – ściekowej w gminie;  Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na terenach gdzie budowa sieci kanalizacyjnej nie byłaby uzasadniona technicznie ani ekonomicznie;  Budowa sieci kanalizacji deszczowej z tras komunikacyjnych o dużym natężeniu ruchu;  Modernizacja sieci wodociągowej i ujęć wody a szczególnie istniejąca sieć wodociągowa azbestowo - cementowa ( ok.1 km ) wymagająca natychmiastowej wymiany.

Priorytet 3: Rozwój lokalnych zasobów ludzkich: Cele priorytetu:  Dostosowanie wiedzy, wykształcenia i umiejętności zawodowych do wymogów rynku pracy;  Ograniczenie bezrobocia i wzrost zatrudnienia wśród mieszkańców gminy;  Rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych;  Zapobieganie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu grup mieszkańców. Wspieranie ustawicznego kształcenia oraz działań na rzecz rozwoju zawodowego. Cele działania:  Dostosowanie wiedzy i umiejętności zawodowych mieszkańców gminy do wymogów rynku

25 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

pracy;  Podniesienie poziomu wykształcenia mieszkańców gmin;  Zmiana kwalifikacji zawodowych osób zatrudnionych, w szczególności odchodzących z rolnictwa;  Pobudzenie mobilności zawodowej mieszkańców gminy;  Zwiększenie motywacji i szans na samozatrudnienie. Opis przewidywanych działań:  Szkolenie w zakresie podwyższania kwalifikacji zawodowych;  Szkolenie młodzieży i osób dorosłych w zakresie języków obcych oraz wykorzystania technik informatycznych;  Kursy specjalistyczne dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych wynikające z potrzeb rozwoju lokalnego;  Praktyki zawodowe ułatwiające nabycie praktycznych umiejętności związanych z wyuczonym zawodem;  Szkolenie w zakresie rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej;  Rozwój kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli;  Usługi doradcze wspomagające kształcenie kadry zawodowej;  Warsztaty edukacyjne dla młodzieży i dorosłych, publikacje i seminaria;  Wspieranie szans edukacyjnych poprzez system stypendialny;  Badania i analizy lokalnego rynku pracy.

Reorientacja zawodowa osób bezrobotnych oraz dotkniętych procesami restrukturyzacji oraz ich aktywizacja zawodowa Cele działania:  Dostosowanie wiedzy i umiejętności bezrobotnych mieszkańców gminy do wymogów rynku pracy;  zmiany kwalifikacji zawodowych osób zatrudnionych w restrukturyzowanych branżach i sektorach;  Zapewnienie powszechnej dostępności do usług doradztwa zawodowego;  Poprawa zatrudnienia osób bezrobotnych;  Zwiększenie szans na samozatrudnienie bezrobotnych. Opis przewidywanych działań:

26 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

 Świadczenie usług w zakresie pośrednictwa pracy na rzecz bezrobotnych i pracodawców;  Świadczenie usług w zakresie poradnictwa zawodowego – udzielanie bezrobotnym pomocy w wyborze nowego zawodu;  Kształtowanie pozytywnych postaw bezrobotnych wobec pracy zawodowej i aktywnego poruszania się na rynku pracy poprzez organizowanie zajęć w klubie pracy;  Organizowanie szkoleń w zakresie zmiany kwalifikacji zawodowych;  Inicjowanie działań mających na celu łagodzenie negatywnych skutków zwolnień grupowych – zwolnienia monitorowane;  Wspieranie tworzenia nowych miejsc pracy poprzez organizowanie staży absolwenckich, miejsc pracy w ramach prac interwencyjnych i robót publicznych, subsydiowania zatrudnienia młodzieży;  Wspieranie przedsiębiorczości poprzez udzielanie kredytów przez banki z częściową dopłatą do oprocentowania bezrobotnym na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej i pracodawcom na tworzenie nowych miejsc pracy.

Rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych. Cele działania:  Poprawa warunków życia i funkcjonowania osób niepełnosprawnych;  Stworzenie warunków do zatrudnienia i przeciwdziałania skutkom bezrobocia osób niepełnosprawnych;  Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży niepełnosprawnej;  Umożliwienie osobom niepełnosprawnym pełnego uczestnictwa w życiu społecznym odpowiednio do potrzeb i zainteresowań. Opis przewidywanych działań:  Szkolenie i przekwalifikowanie zawodowe osób niepełnosprawnych;  Dofinansowanie przystosowania stanowisk pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych  Dofinansowanie likwidacji istniejących barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych;  Udzielanie pożyczek na rozpoczęcie działalności osób niepełnosprawnych;  Stworzenie ośrodka - warsztatów terapii zajęciowej.

27 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Zapewnienie pomocy socjalnej i medycznej rodzinom oraz osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym. Cele działania:  Poprawa dostępności usług świadczonych przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej w zakresie opieki socjalnej, rehabilitacji, przeciwdziałania patologiom społecznym;  Rozwój profilaktyki zdrowotnej;  Rozszerzenie form opieki socjalnej. Opis przewidywanych działań:  Przygotowanie i realizacja programów na rzecz profilaktyki i promocji zdrowia oraz przeciwdziałania uzależnieniom;  Utworzenie specjalistycznego konsultacyjnego ośrodka wspierania rodziny;  Inicjowania powstania świetlic terapeutycznych dla dzieci;  Inicjowanie powstania rodzinnych domów dziecka i profesjonalnych rodzin zastępczych;

Priorytet 4: Wzmocnienie potencjału gospodarczego i społecznego gminy. Cele priorytetu:  Rozwój przedsiębiorczości, szczególnie w sektorze małych i średnich, przedsiębiorstw na obszarach wiejskich;  Podniesienie poziomu konkurencyjności regionalnej gminy;  Promocja walorów turystycznych i gminy;  Wzmocnienie pozytywnego wizerunku gminy.

Rozwój obszarów wiejskich. Cele działania:  Pobudzanie i wzrost przedsiębiorczości osób pracujących w rolnictwie;  Zagospodarowanie gleb marginalnych na cele nieżywnościowe;  Ochrona i poprawa jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej w szczególności w zakresie: utrzymania dobrego stanu sanitarnego, właściwych stosunków wodnych, przeciwdziałania erozji gleb i ich nieuzasadnionego przeznaczenia na cele nierolnicze oraz zwiększenie udziału nawożenia organicznego. Opis przewidywanych działań:  Wspomaganie reorientacji zawodowej mieszkańców wsi – propagowanie produkcji

28 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

rolniczej nieżywnościowej np. Agroturystyki;  Organizowanie i udostępnianie szkoleń przekwalifikowującym.

Wspieranie sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Cele działania:  Tworzenie środowiska wspierającego innowacje i zmiany;  Integrowanie spraw dotyczących przedsiębiorstw i ich konkurencyjności w innych politykach wspólnotowych takich jak konkurencja, ochrona środowiska, polityka regionalna, badania i handel;  Wspieranie rozwoju partnerstwa publiczno – prywatnego;  Promowanie przedsiębiorczości jako wartościowej i produktywnej umiejętności życiowej, zorientowane na klienta i wyższą kulturę usług. Opis przewidywanych działań:  Stworzenie bazy informacyjnej o MSP i dokonanie badań oceny poziomu ekonomicznego firm ( możliwości rozwojowe);  Promowanie możliwości inwestycyjnych w gminie;  Współdziałanie ze stowarzyszeniami przedsiębiorców;  Współdziałanie z Agencją Rozwoju Regionalnego – fundusze poręczeniowe i pożyczkowe;  Poprawa dostępu do informacji o ofertach inwestycyjnych poprzez włączenie się do wojewódzkiego systemu informacji inwestycyjnej.

Wspieranie rozwoju kultury, kultury fizycznej i ochrony obiektów dziedzictwa kulturowego. Cele działania:  Zwiększenie aktywności społeczeństwa gminy w zakresie kultywowania własnych tradycji i rozwoju kultury;  Upowszechnianie sportu i kultury fizycznej, a tym samym wpływanie na rozwój psychofizyczny mieszkańców gminy;  Ochrona obiektów dziedzictwa kulturowego. Opis przewidywanych działań:  Organizacja imprez kulturalnych i sportowych o zasięgu gminnym i powiatowym;  Wspieranie imprez kulturalnych i sportowych organizowanych przez organizacje prowadzące działalność pożytku publicznego;

29 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

 Wspieranie i promowanie zespołów kultywujących tradycje folklorystyczne działających na terenie gminy;  Sporządzenie katalogu ludowych twórców artystycznych działających w gminie i promowanie ich działalności;  Budowa boisk i hal sportowych, kortów, ścieżek rowerowych;  Zinwentaryzowanie obiektów dziedzictwa kulturowego w gminie i rozpowszechnianie informacji w tym zakresie;  Opracowanie gminnego programu ochrony dóbr kultury i promowanie jego realizacji;

Tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi turystyki w gminie Cele działania:  Poprawa atrakcyjności turystycznej gminy;  Poprawa dostępności regionalnych produktów turystycznych;  Wzrost liczby gospodarstw agroturystycznych. Opis przewidywanych działań:  Opracowanie i rozpowszechnienie gminnego informatora atrakcji turystycznych gminy z uwzględnieniem walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego;  Stworzenie zweryfikowanej bazy informacyjnej o kwaterach agroturystycznych i promowanie jej na gminnej stronie internetowej;  Udzielanie pomocy w wykreowaniu, rozwoju i promocji lokalnych produktów turystycznych;  Współorganizacja szkoleń w zakresie usług turystycznych, a w szczególności agroturystycznych;  Wspieranie wspólnie z organizacjami pozarządowymi budowy urządzeń obsługi turystyki (szlaki turystyczne, w tym turystyki kwalifikowanej: pieszej, motorowej, i konnej).

Podniesienie standardów obsługi mieszkańców gminy w zakresie administracji publicznej. Celem działania jest poprawa warunków obsługi interesantów w odniesieniu do warunków lokalowych, podniesienia jakości, szybkości załatwianych spraw, a także umożliwienia obsługi mieszkańców poprzez wykorzystanie systemów informatycznych. Opis przewidywanych działań:  Modernizacja budynku Urzędu Gminy w Gołczy;

30 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

 Wdrożenie procedur do uzyskania certyfikatu ISO dla Urzędu Gminy;  Rozbudowa i modernizacja informatycznej sieci strukturalnej oraz zakup sprzętu i oprogramowania dla gminnych jednostek organizacyjnych.

Promocja Gminy. Cele działania:  Kreowanie pozytywnego wizerunku gminy Gołcza;  Promowanie atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej gminy;  Usprawnianie przepływu informacji o gminie, zachodzących procesach gospodarczych, działalności kulturalnej i sportowej, walorach przyrodniczych i turystycznych. Opis przewidywanych działań:  Opracowywanie folderów i innych wydawnictw upowszechniających informacje o gminie;  Udział w targach i imprezach promocyjnych;  Współpraca z mediami w kreowaniu wizerunku gminy;  Wykorzystanie strony internetowej gminy i biuletynu informacji publicznej do usprawnienia przepływu informacji o gminie.

Zadania przewidziane do realizacji w latach 2008-2013 Lp. Nazwa zadania Termin realizacji Przewidziane Źródła koszty w zł finansowania Typ SIEĆ KANALIZACYJNA I PRZYDOMOWE OCZYSZCZALNIE zadania 1. Budowa II etapu kanalizacji 2008 - 2010 5 220 000 Środki własne, w miejscowości Wielkanoc środki Unii oraz części Gołczy Europejskiej, WFOŚIGW 2. Budowa II etapu kanalizacji 2011 - 2013 5 150 000 Środki własne, w miejscowości Buk oraz środki Unii Krępa Europejskiej, WFOŚIGW 3. Budowa przydomowych 2009 - 2011 2 000 000 Środki własne, oczyszczalni ścieków – 200 środki Unii sztuk Europejskiej, WFOŚIGW

31 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Lp. Nazwa zadania Termin realizacji Przewidziane Źródła koszty w zł finansowania Typ SIEĆ WODOCIĄGOWA zadania 1. Budowa wodociągu 2008 150 000 Środki własne w Laskach Dworskich 2. Budowa wodociągu 2009 50 000 Środki własne w Krępie 3. Budowa wodociągu 2008 - 2009 210 000 Środki własne, w Żarnowicy środki Unii Europejskiej

Lp. Nazwa zadania Termin realizacji Przewidziane Źródła koszty w zł finansowania Typ INWESTYCJE SPORTOWO – REKREACYJNE, TURYSTYCZNE zadania 1. Przebudowa boiska 2008 - 2009 620 000 Środki własne, sportowego wraz z trybunami środki Unii w Wielkanocy Europejskiej 2. Rozbudowa hali sportowej w 2008 - 2011 2 230 000 Środki własne, Gołczy środki Unii Europejskiej, UKFIS 3. Budowa zalewu na rzece 2009 - 2011 1 520 000 Środki własne, Szreniawie w środki Unii Przybysławicach Europejskiej 4. Budowa ścieżki rowerowej 2011 - 2012 600 000 Środki własne, na terenie gminy Gołcza środki Unii Europejskiej

Lp. Nazwa zadania Termin realizacji Przewidziane Źródła koszty w zł finansowania Typ INWESTYCJE DROGOWO - MOSTOWE zadania 1. Przebudowa mostu w 2008 220 000 Środki własne Laskach Dworskich na rzece Dłubni 2. Przebudowa dróg gminnych 2008 - 2013 3 100 000 Środki własne, środki Unii

32 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

Europejskiej 3. Wykonanie dróg 2008 - 2013 1 880 000 Środki własne, dojazdowych do pól na środki Unii terenie gminy Gołcza Europejskiej

Lp. Nazwa zadania Termin realizacji Przewidziane Źródła koszty w zł finansowania Typ TERMOMODERNIZACJA zadania 1. Termomodernizacja 2008 - 2009 1 500 000 Środki własne, Gimnazjum w Gołczy środki WFOŚIGW

Lp. Nazwa zadania Termin realizacji Przewidziane Źródła koszty w zł finansowania Typ POZOSTAŁE INWESTYCJE zadania 1. Modernizacja ośrodków 2008 150 000 Środki własne, zdrowia w Szreniawie i środki PFRON Wysocicach 2. Przebudowa centrum 2010 - 2012 650 000 Środki własne, Wysocic środki Unii Europejskiej 3. Przebudowa centrum Buku 2010 600 000 Środki własne, środki Unii Europejskiej 4. Przebudowa centrum 2009 600 000 Środki własne, Rzeżuśni środki Unii Europejskiej 5. Przebudowa centrum 2009 1 000 000 Środki własne, Kamienicy środki Unii Europejskiej 6. Przebudowa centrum 2012 400 000 Środki własne, Przybysławic środki Unii Europejskiej 7. Przebudowa centrum Gołczy 2009 1 000 000 Środki własne, środki Unii Europejskiej Źródło:Wieloletni plan inwestycyjny gminy Gołcza na lata 2008 - 2013

33 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013

VII SYSTEM WDRAŻANIA

Za wdrożenie Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Gołcza na lata 2008 – 2013 odpowiadał będzie Wójt Gminy Gołcza we współpracy z Radą Gminy, Referatem Inwestycji i Gospodarki Komunalnej odpowiedzialnym za przygotowanie i przeprowadzenie inwestycji na terenie gminy, Skarbnikiem Gminy oraz osoby odpowiedzialne za promocje gminy. Dla realizacji niektórych zadań konieczna będzie współpraca z władzami powiatowymi i regionalnymi. Ważnym aspektem technicznym wdrożenia Planu Rozwoju Lokalnego będzie również podjęcie szeregu działań, które pozwolą na jego realizację. Są nimi:  Przygotowanie dokumentacji technicznej i kosztorysowej dla inwestycji ujętych w Planie;  Dokonanie wszelkich uzgodnień oraz uzyskanie pozwoleń umożliwiających przeprowadzenie tych inwestycji;  Przygotowanie projektów pod kątem pozyskania na ich realizację zewnętrznego dofinansowania.

VIII SPOSOBY MONITOROWANIA

Monitoring Planu Lokalnego dotyczył będzie kontroli realizacji zadań inwestycyjnych i projektów rozwojowych. Monitoring będzie służył:  zapewnieniu zgodności realizacji Planu z poszczególnymi dokumentami programowymi wyższego rzędu, w tym w szczególności w zakresie zamówień publicznych, zasad konkurencji, ochrony środowiska, jak też zagwarantowanie przestrzegania zasad zawierania kontraktów publicznych;  zbieraniu danych statystycznych i finansowych na temat postępów wdrażania oraz przebiegu realizacji projektów w ramach Planu;  zapewnieniu przygotowania i wdrożenia planu działań w zakresie informacji i promocji Planu;  przygotowaniu rocznych planów na temat wdrażania Planu;  zbieraniu informacji do rocznego raportu o nieprawidłowościach;  dokonaniu oceny po zakończeniu realizacji Planu. Skuteczna realizacja Plany Rozwoju Lokalnego wymaga zapewnienia okresowej kontroli realizacji zadań i sukcesywnego dokonywania ich przeglądu. Rada Gminy corocznie będzie

34 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY GOŁCZA NA LATA 2008 - 2013 dokonywała przeglądu realizacji projektów i zadań. Na podstawie wniosków z przeglądu, realizacja planu będzie oceniana, uzupełniana i aktualizowana. Urząd Gminy jako instytucja wdrażająca Plan odpowiedzialny jest za:  opracowanie i składanie wniosków;  kontrolę formalną składanych wniosków, ich zgodności z procedurami i zapisami w Planie;  zapewnienie informowania o współfinansowaniu przez UE realizowanych projektów. Skuteczność planu poddawana będzie bieżącej ocenie. Sprawowana będzie przez Instytucję Zarządzającą za pomocą wskaźników postępu realizacji i oceny skuteczności wdrażanych projektów określonych w poszczególnych programach operacyjnych i w wytycznych opracowanych przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej pt. „Wytyczne do tworzenia wskaźników monitoringu programów, priorytetów, działań i projektów oraz lista podstawowych wskaźników monitorowania w poszczególnych obszarach interwencji funduszy strukturalnych. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Gołcza jest bardzo ważnym dokumentem, który będzie miał oddziaływanie na całą społeczność lokalną. Dlatego niezwykle istotnym elementem wdrożenia planu jest jego właściwe upowszechnienie. Celem działań związanych z promocją planu będzie dotarcie do jak najszerszej liczby beneficjentów tzn. mieszkańców gminy, lokalnych przedsiębiorców, przedsiębiorców zlokalizowanych w sąsiedztwie gminy, organizacji i instytucji społecznych. Ponadto w momencie rozpoczęcia realizacji zadań czy inwestycji zapisanych w dokumencie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Gołcza informacja o tym zostanie zamieszczona na stronie internetowej gminy oraz na tablicy ogłoszeń znajdującej się w Urzędzie Gminy Gołcza. Tak szeroko zakrojona działania zapewnią upublicznienie i upowszechnienie tego dokument, a tym samym pozyskanie akceptacji społecznej do jego realizacji.

35