Zoersel - Salphen - Einhoven – Gagelhof 21,0 Km of 21,4 Km
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Dagstapper 3 Gagelhof - Zoersel - Salphen - Einhoven – Gagelhof 21,0 km of 21,4 km Startplaatsen: Gagelhof of Zoerseldorp snelbus Lijn 417 Antwerpen – Turnhout halte Zoersel Dorp De Wandeling Zoersel staat hier centraal, je ontdekt het dorp langs alle kanten en leert een heleboel leuke dingen over de rijke geschiedenis van de Kempen. In het centrum van Zoersel loop je langs het driehoekige dorpsplein of dries (vroeger Driesch genaamd). Je passeert het Lindepaviljoen waar men het restant van de 800-jarige dorpslinde bewaart. Via een voetpad, Zonneputteke en de knooppunten kom je in het gehuchtje Salphen waar de Sint-Antonius Kapel onder de bomen staat, en een leuke rustplaats is. Vanaf daar leiden de geel-rode streepjes van de Streek-GR Kempen je langs de bosrand en door een uitgestrekt weideland met nauwelijks bebouwing tot in het gehucht Einhoven, waar de Streek-GR samenkomt met de wit-rood gemarkeerde GR 565 Sniederspad. Op het grasplein achter de wandelboom is er een schuilhut met picknicktafel. Als je een beetje van de GR-route afwijkt kan je vanaf eind maart tot begin oktober terecht, binnen of op het terras, bij Hoeve Ijs den Achtersten Dries. Er zijn daar ook alle dranken verkrijgbaar. Deze kleine omweg is in de routebeschrijving opgenomen maar je kan die desgewenst overslaan. Je komt weer snel terug op de GR 565/ Streek-GR Kempen en volgt die nu naar het centrum van Zoersel. Je komt langs de kerk en het Heemhuisje en een kerkpad leidt naar het Zoerselbos en het kasteel. In het Zoerselbos zoekt de GR-route de wildste paden op en bij nat weer mag je op een portie modder rekenen. Bij het Boshuisje, beroemd uit de Loteling van Hendrik Conscience, kan het best druk zijn maar je hebt misschien al genoten van een lekker ijsje of pintje bij Einhoven en de jeugdherberg is nu niet ver meer. Het bezoekerscentrum dat open gehouden word door vrijwilligers is wel echt de moeite, ga daar maar eens binnen. Je bent hier ook aan de samenkomst met het op één na oudste langeafstand wandelpad van Vlaanderen, ingehuldigd in 1936, Het Sniederspad (nu GR 565) en het langste GR-pad van Europa, de GR 5 die de Noordzee met de Middellandse Zee verbindt over 2150 km. Na het wildste stuk, loop je nu door het mooiste stuk Zoerselbos in de richting van het koude noorden naar de warme herberg Gagelhof. Bezienswaardigheden Het Frankische, driehoekige dorpsplein of “Biest” maakte oorspronkelijk deel uit van Westmalle en groeide door de ligging in een prachtig bos- en heidelandschap uit tot een ideaal vakantiecentrum. Voor de gotische kerk van de H. Elisabeth van Hongarije (15de eeuw) stond vroeger een prachtige lindeboom die volgens de overlevering zou geplant zijn door de aartshertogen Albrecht en Isabella en ongeveer 800 jaar oud was. In 1971 werd de door ziekte aangetaste reus omvergehaald, doch de imposante stam en enkele van de zware takken leven voort in de vorm van prachtige beeldhouwwerken. De 8,6 m hoge stam werd door beeldhouwer Pol van Esbroeck verwerkt tot een 89 figuren tellende plastische evocatie van het volksleven in het door en door Kempens dorp dat Zoersel was. Mariette Coppens schiep uit de takken van de linde verschillende figuren uit Consciences “De Loteling”. Deze kunstwerken kunnen bewonderd worden in het daartoe in 1990 speciaal gebouwde Lindepaviljoen. Het vernieuwde Lindepaviljoen is open voor het publiek van het begin van het paasverlof tot de laatste zondag van september en dit iedere zon- en feestdag van 13u00 tot 17u00. De inkom is dan gratis. Tijdens de zomervakantie ook geopend op zaterdagmiddag. De Sint-Antonius kapel van Salphen werd gebouwd in 1626. In die tijd werd de streek geplaagd door een pestepidemie. De legende wil dat ongeveer 60 inwoners van Oostmalle met de ziekte uit het dorp waren weggevlucht naar de heide op Salphen. Adriaan Mattheeusen, een inwoner uit Salphen, die enkele van zijn kinderen aan de epidemie verloor, was verplicht ze in de heide te begraven en richtte ter herdenking een kapel op. Al spoedig deed de kapel dienst voor lijkdiensten en werden de doden op het ernaast gelegen kerkhof begraven. De kapel werd al snel een aantrekkingspool voor bedevaarders. Om deze reden werd ze in 1726 vergroot tot haar huidige staat. In 1972 werd besloten om het naamfeest van de heilige Sint - Antonius nieuw leven in te blazen. Op ‘Zalfenkermis’ (zaterdag dichtst bij 17 januari) worden hier traditioneel de offergaven per opbod verkocht. Paarden worden gezegend en er wordt een Sint-Antoniusvuur aangestoken. Hier horen uiteraard vele varkenskoppen en speenvarkens bij. Sint-Antonius en het varken worden immers meestal samen afgebeeld. Naar de betekenis hiervan blijft het gissen. Het Sint-Antoniusfeest in Zalfen (Salphen) is uitgegroeid tot een echt volksfeest, waar honderden mensen naartoe komen. Na een devote start met misviering en wijding, volgt de kermis met vele versnaperingen als beuling, erwtensoep of Zalfense koek, en met muzikaal vertier. De geschiedenis van Einhoven gaat terug tot de Franken. Op Einhoven kennen we nog één van de best bewaarde Frankische driehoeken uit de provincie Antwerpen. Vanaf hier zie je nu ook de wit-rode streepjes van de GR 565 Sniederspad Antwerpen – Bladel NL. Je ziet hier aan de samenkomst met het Streekpad een GR-wandelboom. Dit is ook een leuk plekje om te picknicken, als anderen je niet voor zijn tenminste. In de zomer is er dichtbij nog een alternatief waar je terecht kan. Hoeve Ijs Den Achtersten Dries Openingsuren: Zomerperiode (eind maart / begin april – eind september / begin oktober) Het schepseizoen start ten vroegste het laatste weekend van maart als het zonnetje dan van de partij is. Alle dagen open van 13u tot 21u - Maandag gesloten Fam. Verheyen - Einhoven 23 - 2980 Zoersel - 03 312 30 03 Hoeve Den Tisselaer heeft op de achtergevel een prachtig geschilderde stamboom De Huidige Sint-Elizabethkerk in laat-gotische stijl werd gebouwd in 1529 en is gewijd aan de Heilige Elizabeth van Hongarije. In het ernaast gelegen Heemhuisje leer je nog meer over de geschiedenis van Zoersel. Het is open elke derde zondag van de maand van 10 tot 17 uur én op 1 november. De toegang is dan gratis. http://www.heemkundigekringzoersel.be/ Zoerselhof werd gebouwd als abtshof van de cisterciënzers. Het huidige gebouw met vertrekken voor abt en provisor werd opgericht in 1787 door provisor Bonifacius De Wolf (provisor of rentmeester, de afgevaardigde van de Hemiksemse abdij, die de abdijgoederen beheerde in naam van de abt). Het schijnt dat het kasteel werd gebouwd op oudere funderingen. Aangeslagen tijdens de Franse Revolutie, kwam het domein in 1797 in handen van J.P. Schmitz, die het in 1803 verkocht aan D'Arquet en Tréau. Het kende verscheidene eigenaars, onder meer baron Van de Put, die grote herstellingswerken liet uitvoeren. Na Tweede Wereldoorlog werd het ingericht als hotel-restaurant. Op 4 november 1956 door brand geteisterd, waarbij de bovenste verdieping werd vernield, werd het onmiddellijk hersteld. Ivo Van Vaerenbergh is nu eigenaar en bezieler van het Zoerselhof. Hij liet het gebouw en het domein van 18 ha in 1989 volledig restaureren in zijn oorspronkelijke staat, zoals het was ten tijde van de paters. Zoerselbos. Het behoorlijk uitgestrekte Zoerselbos kan niet los gezien worden van het Zoerselhof. In de 15de eeuw Grootenhout (Vosselaar-Gierle), Hooidonkbos (Zoersel) en het Postels bos. De landbouwers gebruikten de vochtige stukken in dit gebied als weide- en/of hooiland. Pas in de 18de eeuw werden er (o.m. door de paters Bernardijnen van Hemiksem) dennenbomen op geplant. Zowat 400 ha is nu geklasseerd als landschap. Het grootste gedeelte is privébezit. Het huidige uitzicht van het bos dateert voornamelijk uit de 18de eeuw. Toen werden in het Zoerselbos een aantal belangrijke beheerswerken uitgevoerd, o.a. het aanleggen van sluizen en dijken, een drainagesysteem dat tot 1930 nog in gebruik was. Zoerselbos heeft een ‘microreliëf’. Kleine hoogteverschillen zorgen ervoor dat bepaalde delen te vochtig en andere, iets hoger gelegen, te droog zijn. De heidegebieden werden voor het grootste gedeelte vervangen door bosaanplantingen. Maar deze manier van werken, samen met het microreliëf, zorgen tevens voor een enorme differentiatie van boomsoorten en andere planten. Daarnaast is nog steeds een gedeelte weiland en heide aanwezig. Anderzijds wordt het Zoerselbos zeer intensief gebruikt. Naast de landbouwers ontmoet men er zachte recreanten van alle strekkingen: wandelaars, fietsers, ruiters, ... een verscheidenheid die soms leidt tot conflictsituaties. Onder impuls van de uiterst actieve en doelbewuste vereniging De vrienden van het Boshuisje en het Zoerselbos heeft de Koning Boudewijnstichting een beheersplan laten uitwerken om het behoud van het Zoerselbos te vrijwaren. Er wordt naar oplossingen gezocht die voor alle partijen aanvaardbaar zijn. Het Boshuisje, gebouwd tussen 1800 en 1820 verkreeg bekendheid doordat Hendrik Conscience hier inspiratie opdeed voor zijn roman De Loteling. Momenteel is het een in de zomer zeer druk bezochte taverne met groot terras achteraan en speeltuin. In 1936 was deze plek het decor voor een groots volksfeest georganiseerd door de Vlaamsche Toeristenbond en werd het Sniederspad, de tegenwoordige GR 565, ingehuldigd met een wandeling die ’s ochtends vertrok vanuit het Rivierenhof te Deurne. Bezoekerscentrum Sinds 1999 houden de vrijwilligers van de “Vrienden van het Zoerselbos” en de aanverwante natuurgidsen, het Vlaamse bezoekerscentrum “Zoerselbos” open. Het bezoekerscentrum is gevestigd in de oude hoeve tegenover de herberg “Het Boshuisje” aan de Boshuisweg. Dit is de centrale ontmoetingsplaats waar je alle informatie over het gebied kan terugvinden, waar alle activiteiten plaatsvinden en van waaruit de wandelingen vertrekken. De toegang tot het bezoekerscentrum en de tentoonstelling is steeds gratis. Het bezoekerscentrum is open op alle zater-, zon- en feestdagen en tijdens de schoolvakanties ook op weekdagen (uitgezonderd maandagen). Je kan hier terecht vanaf 13 uur tot 18 uur; ‘s winters tot 17u.