Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20152 – Poz. 3390

3390

UCHWAŁA Nr XXXVIII/218/09 RADY GMINY

z dnia 31 sierpnia 2009 r.

w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Dobrzyca na lata 2009-2012

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia §2. Wójt Gminy Dobrzyca sporządza sprawozda- 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z nie z realizacji Programu, które co 2 lata przedsta- 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zmianami) art. 87, wia Radzie Gminy. ust. 1 oraz ust. 3-5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr §3. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi 162, poz. 1568 ze zmianami) Rada Gminy Dobrzyca Gminy Dobrzyca. uchwala, co następuje: §4. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni §1. Przyjmuje się Gminny Program Opieki nad Za- od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Wojewódz- bytkami dla Gminy Dobrzyca na lata 2009-2012 twa Wielkopolskiego. opracowany przez Wójta Gminy Dobrzyca, uzgod- niony 16.07.2009 r. z Wielkopolskim Wojewódzkim Przewodniczący Rady Kuratorem Zabytków w Poznaniu – stanowiący za- (-) Witalis Półrolniczak łącznik do uchwały.

Załącznik do uchwały Nr XXXVIII/218/09 Rady Gminy Dobrzyca z dnia 31 sierpnia 2009 r.

GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA GMINY DOBRZYCA NA LATA 2009-2012

Spis treści: nad Zabytkami na lata 2008 – 2012. 1. Wstęp. 2.2.4. Inne dokumenty o zasięgu województwa, 1.1. Cel opracowania gminnego programu opieki których problematyka związana jest z dziedzictwem nad zabytkami dla Gminy Dobrzyca. kulturowym. 1.2. Podstawa prawna opracowania gminnego 3. Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego programu opieki nad zabytkami. Gminy Dobrzyca. 2. Uwarunkowania zewnętrzne ochrony zasobów 3.1. Obiekty zabytkowe nieruchome o najwyż- dziedzictwa kulturowego. szym znaczeniu dla gminy. 2.1. Zasadnicze uwarunkowania formalno-praw- 3.2. Wykaz obiektów zabytkowych nierucho- ne i instytucjonalne funkcjonowania ochrony dóbr mych. kultury w relacji z gminnym programem opieki nad 3.3. Zespoły najcenniejszych zabytków rucho- zabytkami. mych. 2.2. Relacje gminnego programu opieki nad zabyt- 3.4. Zasoby muzealne. kami dla Gminy Dobrzyca z opracowaniami wykona- 3.5. Krajobraz kulturowy. nymi na poziomie kraju. 3.6. Zabytki archeologiczne. 2.2.1. Założenia wynikające z Krajowego Progra- 3.6.1. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisa- mu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami. nych do rejestru zabytków. 2.2.2. Założenia wynikające z Narodowej Strategii 3.6.2. Wykaz stanowisk o własnej formie krajo- Rozwoju Kultury na lata 2004 – 2013 i Uzupełnie- brazowej. niem Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 3.6.3. Zestawienie liczbowe stanowisk archeolo- 2004 – 2020. gicznych z terenu Gminy Dobrzyca. 2.3. Relacje gminnego programu opieki nad zabyt- 3.7. Stan zachowania zabytków usytuowanych w kami dla Gminy Dobrzyca z opracowaniami wykona- granicach Gminy Dobrzyca. nymi na poziomie województwa. 3.7.1. Stan zachowania zabytków nieruchomych. 2.3.1. Strategia rozwoju województwa wielkopol- 3.7.2. Stan zachowania zabytków ruchomych. skiego. 3.7.3. Stan zachowania dziedzictwa archeologicz- 2.3.2. Plan zagospodarowania przestrzennego nego oraz istotne zagrożenia dla zabytków archeolo- województwa wielkopolskiego. gicznych. 2.3.3. Wielkopolski Wojewódzki Program Opieki 3.8. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony zaso- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20153 – Poz. 3390 bów dziedzictwa i krajobrazu kulturowego. (część wsi), Fabianów, Galew, , Karmin, 3.8.1. Uwarunkowania wynikające ze studium + Nowy Karmin, Karminie + Gustawów, uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze- Koźminiec, Lutynia + Ruda, Polskie Olędry, Sośni- strzennego dla Gminy Dobrzyca. ca, Sośniczka, Strzyżew, Trzebin, Trzepowa. 3.8.2. Uwarunkowania wynikające z miejscowych Geograficznie cały obszar gminy usytuowany jest planów zagospodarowania przestrzennego z terenu w obrębie Wysoczyzny Kaliskiej w jej północno-za- Gminy Dobrzyca. chodniej części, wyniesionej na poziom sięgający 3.8.3. Uwarunkowania wynikające ze Strategii od 148 do 158 m.n.p.m. z krajobrazem charaktery- Rozwoju Gminy Dobrzyca na lata 2003 – 2012. stycznym dla moreny falistej o łagodnych spadkach 3.8.4. Uwarunkowania wynikające z Wieloletnie- nieprzekraczających 2% nachylenia. W obrębie go Planu Finansowego i Inwestycyjnego dla Gminy wysoczyzny morenowej największe zagłębienia po- Dobrzyca na lata 2007 – 2016. wierzchni występują w bezpośrednim sąsiedztwie 3.8.5. Uwarunkowania Wynikające z uwarunko- dolin rzecznych, a spadki terenu dochodzą tam do wań ochrony przyrody i równowagi ekologicznej. 5-10%. 4. Cele gminnego programu opieki nad zabytkami. Na terenie gminy zlokalizowane są dwie rzeki, w 5. Kierunki działań dla realizacji gminnego progra- części wschodniej Lutynia do której dowiązują licz- mu opieki nad zabytkami. ne cieki boczne i rzeka Potoka przepływająca przez 5.1. Podstawowe kierunki działań. centarlną część gminy i w okolicach Dobrzycy roz- 5.1.1. Gminna ewidencja zabytków. dzielającą się na Potokę A i Potokę B. 5.1.2. Potrzeby badawczo-dokumentacyjne obiek- Podsumowując należy podkreślić, iż rzeźba tere- tów zabytkowych. nu gminy Dobrzyca tworzy dość spójny i jednolity 5.1.3. Rozpoznanie perspektyw tworzenia par- krajobraz. Niewątpliwie takie ukształtowania terenu ków kulturowych na terenie gminy. sprzyja uprawie roli i hodowli, stąd też większość 5.1.4. Wpisy do rejestru zabytków. obszaru gminy to użytki rolne obejmujące ok. 86% 5.1.5. Rewitalizacja obiektów zabytkowych. całej powierzchni gminy podczas, gdy obszary zale- 5.1.6. Ścieżki turystyczno-edukacyjne. sione stanowią jedynie ok. 7% obszaru gminy. 5.1.7. Edukacja i promocja zabytków. Największy kompleks leśny zlokalizowany jest w 5.1.8. Kontakty z właścicielami obiektów zabyt- południowo-wschodniej części gminy wchodzący kowych. w skład obszaru chronionego krajobrazu „Dąbrowy 5.2. Terminarz realizacji zadań i potencjalne źródła Krotoszyńskie”, jednakże najbardziej charaktery- finansowania. styczną cechą krajobrazu wschodniej części gminy 6. Instrumentarium realizacji gminnego programu są pasy wiatrochronne, posiadające bardzo istotny opieki nad zabytkami. walor przyrodniczy i kulturowy. 7. Monitoring działania gminnego programu opieki Pasy zieleni złożone drzew i krzewów sadzone nad zabytkami. były przede wszystkim wzdłuż kierunku północny- 8. Niektóre zewnętrzne źródła finansowania gmin- zachód – południowy-wschód w celu ochrony pól nego programu opieki nad zabytkami. uprawnych przed wiatrami. Oprócz ich aspektu 9. Załącznik nr 1: Gminna ewidencja zabytków dla kulturowego mającego związek z przenoszeniem Gminy Dobrzyca. w XIX wieku na tereny Wielkopolski, kultury rolnej stosowanej w krajach zachodnioeuropejskich, rów- 1. Wstęp nie istotną rzeczą jest ich funkcja ekologiczna po- legająca na osłabianiu ruchów poziomych mas po- Zlokalizowana w centralno-południowej części wietrza. Pasy wiatrochronne przeciwdziałają także województwa wielkopolskiego Dobrzyca na- przesuszaniu gleby i w konsekwencji ich stepowie- leży do grupy gmin wiejskich wchodzących w skład niu oraz stanowią ostoje zwierząt, co ma szczegól- powiatu pleszewskiego, obejmuje ona wschodnie te- ne znaczenie w przypadku dużej rozległości areałów reny powiatu z największym ośrodkiem administra- rolnych w gminie Dobrzyca. cyjno-gospodarczym usytuowanym w miejscowości Z walorami ukształtowania terenu gminy Dobrzy- Dobrzyca. graniczy z od południa ca w sposób oczywisty wpływa na prowadzonej w z gminami Raszków (pow. ostrowski), gminie działalności gospodarczej obejmującej przede (pow. krotoszyński), Rozdrażew (pow. krotoszyń- wszystkim produkcję rolną. Rozwijająca się w coraz ski), od zachodu z gminą Koźmin Wielkopolski (pow. większym stopniu działalność produkcyjna i usłu- krotoszyński), od północy z gminami (pow. gowa koncentruje się głównie w miejscowości Do- jarociński), Kotlin (pow. jarociński); od wschodu z brzyca oraz w Koźmińcu i Fabianowie. gminą (pow. pleszewski). Gminę Dobrzyca Na dobrze rozwiniętą infrastruktura komunikacyj- zamieszkuję około 8 300 mieszkańców z czego po- ną gminy Dobrzyca składają się głównie drogi asfal- nad 3000 osób skupia miejscowość Dobrzyca, po- towe łączące wszystkie ważniejsze miejscowości w wierzchnia gminy to 11.651 km. obrębie gminy, ma ona jednak charakter lokalny z Gmina złożona jest z 17 sołectw, do których na- większością dróg o charakterze gminnym i powia- leżą: Czarnuszka, Dobrzyca, Dobrzyca-Nowy Świat towym. Gmina nie posiada obecnie infrastruktury Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20154 – Poz. 3390 kolejowej, gdyż istniejąca od 1900 r. linia kolejki w okresie wpływów rzymskich (300 p.n.e. – 400 wąskotorowej ze stacją w Dobrzycy łącząca Kroto- n.e.). szyn z Pleszewem zlikwidowana została w latach Poza zabytkami archeologicznymi wskazującymi 80. XX w. na istnienie osadnictwa na terenie gminy w okresie Z uwagi na dominujące na obszarze gminy jed- wczesnego średniowiecza nie ma informacji histo- norodne, dość płaskie, ukształtowanie terenu domi- rycznych potwierdzających intensywne i usystema- nującą rolę w krajobrazie gminy odgrywają przede tyzowane zasiedlanie okolicznych terenów. Inten- wszystkim struktury przestrzenne, których główny- sywna kolonizacja obszaru wchodzącego w skład mi elementami są zespoły tradycyjnej zabudowy (w dzisiejszej Gminy Dobrzyca następuje w wiekach większości o cechach zabytkowych) skoncentrowa- XVI, XV i XVI wówczas pojawiają się pierwsze wsie ne na terenie jedynego historycznego układu urba- lokowane na prawie polskim i niemieckim Czarnusz- nistycznego (Dobrzyca) oraz wielu układów rurali- ka, Dobrzyca, Galew, Karmin, Lutynia, Sośnica (XIV stycznych (Czarnuszka, Fabianów, Galew, Izbiczno, w.) Fabianów, Strzyżew (XV w.) Karminek, Trze- Karmin, Karminek, , Koźminiec, Lutynia, powa (XVI w.). W 1. poł. XV w. Dobrzyca uzysku- Polskie Olędry, Sośnica, Sośniczka, Strzyżew, Trze- je prawa miejskie zmieniając układ przestrzenny z bin, ). wiejskiego na miejski. Kolejna fala zorganizowanego To właśnie wymienione powyżej struktury prze- osadnictwa przypada na przełom XVII i XVIII wieku, strzenne nadają poszczególnym miejscowościom wówczas to wykształcają się miejscowości Polskie zlokalizowanym na terenie Gminy Dobrzyca ich in- Olędry, Koźminiec, Izbiczno, Karminiec i Sośniczka, dywidualny charakter określając je jako skupiska które oparte są na typie tzw. osadnictwa olęnder- zabudowy wiejskiej, małomiasteczkowej często z skiego. zachowanymi zespołami pałacowymi lub dworski- Okolice Dobrzycy od czasów średniowiecznych mi nieodłączne towarzyszącymi większym wsiom. funkcjonowały zawsze jako integralna część Wiel- W ramach tych struktur tkwią czytelne, historycz- kopolski. Nieprzerwanie do II Rozbioru Polski Zie- nie uwarunkowane, typy i rodzaje zabudowy oraz mia Dobrzycka stanowiła cześć Państwa Polskiego, sposób kształtowania układów komunikacyjnych i po 1793 r. weszła w skład Prus funkcjonując – za pewnych zależności przestrzennych określających wyjątkiem krótkiego okresu Księstwa Warszawskie- jakość i rodzaj dominującego na danym obszarze go (1807 – 1815) – po 1815 r. w ramach admi- osadnictwa związanego z danym rodzajem dzia- nistracyjnych Wielkiego Księstwa Poznańskiego. łalności gospodarczej związanej, bądź z handlem i Ponownie w granicach Rzeczypospolitej Dobrzyca świadczeniem usług (miasta), bądź z gospodarką i okoliczne miejscowości znajdują się po zwycię- rolną (wsie). skim Powstaniu Wielkopolskim z początkiem 1919 Szczególnym zjawiskiem wśród materialnego dzie- r. i poza okresem II Wojny Światowej na powrót dzictwa gminy są pojedyncze obiekty architektury współtworząc historyczną Wielkopolskę początko- kształtujące w wyjątkowy sposób – charaktery- wo w ramach województwa poznańskiego, potem styczny dla danego terenu – lokalny krajobraz kultu- województwa kaliskiego i ostatecznie wojewódz- rowy. Do takich obiektów zaliczyć należy określony twa wielkopolskiego. typ zabudowy mieszkalnej małomiasteczkowej lub Z uwagi na tendencje rozwojowe Gminy Dobrzyca wiejskiej, budowle monumentalne, wśród których oraz wzrost procesów modernizacyjnych i inwesty- szczególnie wyróżniają się obiekty sakralne (kościo- cyjnych prowadzący do polepszenia się warunków ły, dawne zbory ewangelickie), obiekty użyteczno- życia lokalnej społeczności należy, także wykazać ści publicznej (ratusze, szkoły, siedziby instytucji się zrozumieniem w stosunku do idei powszechnie publicznych etc.), a także obiekty rezydencjonalne nazywanej zrównoważonym rozwojem, który poza (pałace, dwory) wraz z folwarcznymi zabudowania- tendencjami mającymi na celu unowocześnienie mi gospodarczymi. Innymi obiektami o równie waż- gminy i podniesienie poziomu życia jej mieszkańców nej funkcji przestrzennej są pewne szczególny typy musi zakładać także, zaspokajanie innych, głównie historycznie ukształtowanych terenów zieleni urzą- niematerialnych, potrzeb mieszkańców. Z całą pew- dzonej czyli, parki i ogrody, aleje drzew, cmentarze nością taką potrzebą jest ochrona materialnych dóbr oraz obiekty tzw. małej architektury m.in. krzyże i kultury występujących na terenie gminy a powsta- kapliczki przydrożne. łych w minionych wiekach. Stanowią one w dużym Historia ludzkiego osadnictwa w okolicach Do- stopniu o lokalnej tożsamości tzw. „małej ojczyzny” brzycy sięga schyłku epoki kamienia i związana jest i jej mieszkańców, którzy mają moralny obowiązek z występującymi na terenie gminy znaleziskami ar- przekazania ich w jak najlepszym stanie następnych cheologicznymi potwierdzającymi obecność ludzi na pokoleniom mających prawo czerpać utrwalone w tym terenie w okresie pomiędzy 3900 – 1900 p.n.e. nich wartości kulturowe. Dużo liczniejsza grupa zabytków archeologicznych Zadaniem współczesnych jest zatem stosowna potwierdza ciągłość zagospodarowania okolicznych troska o to by potrzebny Gminie Dobrzyca rozwój terenów w ramach osadnictwa pradziejowego zwią- nie spowodował szkód w stosunku do zachowane- zanego z kulturą łużycką (1300 – 400 p.n.e.), kultu- go dziedzictwa kultury materialnej, gdyż podejmo- rą pomorską (600 – 200 p.n.e) i kulturą przeworską wane działania inwestycyjne mają zazwyczaj cha- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20155 – Poz. 3390 rakter nieodwracalnych przemian, czego najlepszym mi zmianami). Według zapisów przywołaną powyżej przykładem są spustoszenia okresu PRL-u dokonane podstawy prawnej gminny program opieki nad za- w obrębie historycznych struktur urbanistycznych bytkami ma na celu w szczególności: i ruralistycznych oraz rozmaitych zabytkowych ze- - włączenie problemów ochrony zabytków do społów budowlanych lub przyrodniczych. systemu zadań strategicznych, wynikających Zastosowanie wspomnianej perspektywy mają- z koncepcji przestrzennego zagospodarowania cej na celu zachowanie historycznie ukształtowa- kraju; nego ładu przestrzennego i dostosowanie do niego - uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabyt- współczesnych podejmowanych inicjatyw inwesty- ków, w tym krajobrazu kulturowego i dzie- cyjnych z pewnością przyczyni się do zapewnienia dzictwa archeologicznego, łącznie z uwarun- przez władze samorządu lokalnego stosownej opieki kowaniami ochrony przyrody i równowagi i ochrony nad istniejącymi w poszczególnych miej- ekologicznej; scowościach cennymi zasobami kulturowymi. - zahamowanie procesów degradacji zabytków Gminny program opieki nad zabytkami nad zabyt- i doprowadzenie do poprawy stanu ich zacho- kami dla Gminy Dobrzyca na lata 2009 -2012 ma wania; w zamierzeniu stać się dokumentem pozwalającym - wyeksponowanie poszczególnych zabytków wyszczególnić istniejące na terenie gminy wartości oraz walorów krajobrazu kulturowego; kultury materialnej i przyczynić się do realizacji wy- - podejmowanie działań zwiększających atrak- żej wymienionych założeń. cyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie 1.1. Cel opracowania Gminnego Programu Opieki inicjatyw sprzyjających wzrostowi środków fi- nad Zabytkami dla Gminy Dobrzyca nansowych na opiekę nad zabytkami; Gminny program opieki nad zabytkami dla Gmi- - określenie warunków współpracy z właścicie- ny Dobrzyca jako jeden z dokumentów o charakte- lami zabytków, eliminujących sytuacje konflik- rze strategicznym przyjmowanym przez radę gminy towe związane z wykorzystaniem tych zabyt- stanowi podstawę dla określenia – w perspektywie ków; czterech lat – podstawowych zamierzeń i zadań - podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających mających na celu przede wszystkim przyczyniać się tworzenie miejsc pracy związanych z opieką do zachowania lokalnego środowiska kulturowego, nad zabytkami. a także w miarę możliwości poprawy jego stanu. Podstawą do określenia ww. planów i działań jest 1.2. Podstawa prawna opracowania Gminnego ustalenie w niniejszym programie rudymentarnych Programu Opieki nad Zabytkami uwarunkowań ze sfery dziedzictwa kulturowe- Podstawą prawną dla ochrony dziedzictwa kultu- go obecnego na terenie gminy. Docelowo intencją rowego w Polsce jest Ustawa z dnia 23 lipca 2003 służącą przyjęciu przez wspólnotę samorządową r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami gminnego programu opieki nad zabytkami dla Gmi- (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 oraz z 2004 r. Nr 96, poz. ny Dobrzyca jest ustalenie w nim podstawowych 959, Nr 238, poz. 2390 i z 2006 r. Nr 50, poz. 362, inicjatyw dotyczących możliwości finansowania Nr 126, poz. 875) regulująca w sposób całościowy działań ochronnych wobec środowiska kulturowego podstawowe pojęcia z zakresu ochrony i opieki nad oraz zagwarantowanie i organizacja tychże działań. zabytkami oraz określająca formy ich ochrony oraz Ponadto ma on przyczynić się do zintensyfiko- kompetencje poszczególnych organów ochrony za- wania przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym bytków na szczeblu zarówno administracji rządowej i wychowawczym wobec społeczności gminy, jak i samorządowej, a także stwarzająca formy fi- zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Spodziewanym nansowania opieki nad zabytkami, ich ewidencjono- efektem realizacji wszystkich zadań sformułowa- wania etc. nych w programie opieki nad zabytkami będzie – Dla opracowania gminnego programu opieki nad poza wspomnianym zachowaniem i poprawą stanu zabytkami Gminy Dobrzyca podstawę prawną sta- środowiska kulturowego – wytworzenie szeroko nowią następujące zapisy ustawowe: rozumianej świadomości terenu Gminy Dobrzyca 1. Art. 87. ww. ustawy o ochronie zabytków i jako interesującego kulturowo i turystycznie miej- opiece nad zabytkami, który stanowi, że: sca, poprzez wykorzystanie lokalnych dóbr kultury, - wójt sporządza na okres 4 lat gminny program a także związany z tym rozwój przedsiębiorczości opieki nad zabytkami. oraz uwrażliwienie mieszkańców gminy na potrze- - gminny program opieki nad zabytkami przyjmu- by związane z utrzymaniem i ochroną środowiska je rada gminy po uzyskaniu opinii wojewódz- kulturowego. kiego konserwatora zabytków Podstawowe cele opracowania gminnego progra- - gminny program opieki nad zabytkami ogłasza- mu opieki nad zabytkami określone zostały ustawo- ny jest w wojewódzkim dzienniku urzędowym wo i sformułowane w art. 87 ust. 2 ustawy z dnia - z realizacji gminnego programu opieki nad za- 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad bytkami wójt sporządza co 2 lata sprawozda- zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 z późniejszy- nie, które przedstawia się radzie gminy. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20156 – Poz. 3390

2. Art. 7. ust. 1. pkt 9. ustawy z dnia 8 marca dziełem człowieka lub zawiązane z jego działalno- 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr ścią i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź 142 poz. 1591 z późniejszymi zmianami) określa, iż: zdarzenia, których zachowanie leży w interesie spo- - zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty łecznym ze względu na posiadaną wartość histo- należy do zadań własnych gminy. W szczegól- ryczną, artystyczną lub naukową. ności zadania własne obejmują sprawy m. in. Zgodnie z art. 6. Ustawy o ochronie zabytków i kultury, w tym bibliotek gminnych i innych in- opiece nad zabytkami ochronie i opiece podlegają stytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki bez względu na stan zachowania następujące za- nad zabytkami. bytki: - zabytki nieruchome, za które uznaje się kra- 2. Uwarunkowania zewnętrznej ochrony zasobów jobraz kulturowy, układy urbanistyczne, ru- Dziedzictwa kulturowego ralistyczne i zespoły budowlane, dzieła archi- 2.1. Zasadnicze uwarunkowania formalno praw- tektury i budownictwa, dzieła budownictwa ne i instytucjonalne funkcjonowania ochrony dóbr obronnego, obiekty techniki, cmentarze, parki, kultury w relacji z Gminnym Programem Opieki nad ogrody i inne formy zaprojektowanej zieleni, Zabytkami miejsca upamiętniające wydarzenia historycz- Najistotniejsze uregulowania prawne dotyczące ne lub działalność wybitnych osobistości bądź ochrony zabytków i opieki nad zabytkami zawarte instytucji. są w następujących obowiązujących ustawach: - zabytki ruchome, za które uznaje się dzieła - ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie za- sztuk plastycznych, rzemiosła artystycznego bytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162 i sztuki użytkowej, kolekcje, numizmaty oraz poz. 1568 z późniejszymi zmianami), pamiątki historyczne, wytwory techniki, ma- - ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo teriały biblioteczne, instrumenty muzyczne, ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62 poz. 627 i wytwory sztuki ludowej i rękodzieła oraz inne Nr 115 poz. 1229 z późniejszymi zmianami), obiekty etnograficzne oraz przedmioty upa- - ustawie z dnia 16 października 1991 r. o miętniające wydarzenia historyczne bądź dzia- ochronie przyrody (Dz.U. z 2001 r. Nr 99 poz. łalność wybitnych osobistości lub instytucji. 1079, Nr 100 poz. 1085, Nr 110 poz. 1189 i - zabytki archeologiczne, za które uznaje się Nr 145 poz. 1623 z późniejszymi zmianami), pozostałości terenowe pradziejowego i histo- - ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodar- rycznego osadnictwa, cmentarzyska, kurhany, ce nieruchomościami (Dz.U. z 2000 r. Nr 46 relikty działalności gospodarczej, religijnej i ar- poz. 543 z późniejszymi zmianami), tystycznej. - ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu - ustawowej ochronie podlegają również nazwy i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr geograficzne, historyczne lub tradycyjne na- 8 poz. 717) zwy obiektu budowlanego, placu, ulicy lub - ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budow- jednostki osadniczej. lane (Dz.U. z 2000 r. Nr 106 poz. 1126, Nr Art. 7. Ustawy reguluje następujące formy ochro- 109 poz. 1157 i Nr 120 poz. 1268 z później- ny zabytków: szymi zmianami). - wpis do rejestru zabytków, który dla zabytków Zasady ochrony zabytków przechowywanych w znajdujących się na terenie województwa pro- muzeach i w bibliotekach ustalono w: wadzi wojewódzki konserwator zabytków; - ustawie z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach - Zgodnie z art. 9. Ustawy do rejestru zabytków (Dz.U. z 1997 r. Nr 5 poz. 24 z późniejszymi wpisuje się zabytek nieruchomy na podstawie zmianami), decyzji wydanej przez wojewódzkiego konser- - ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r. o biblio- watora zabytków z urzędu bądź na wniosek tekach (Dz.U. Nr 85 poz. 539 z późniejszymi właściciela zabytku nieruchomego lub użyt- zmianami). kownika wieczystego gruntu, na którym znaj- Formy ochrony materiałów archiwalnych określo- duje się zabytek nieruchomy. Do rejestru może no w: być również wpisane otoczenie zabytku wpi- - ustawie z dnia 14 lipca 1983 r. o narodo- sanego do rejestru, a także nazwa geograficz- wym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz.U. na, historyczna lub tradycyjna tego zabytku. z 2002 r. Nr 171 poz. 1396 i Nr 241 poz. - Zgodnie z art. 10. Ustawy do rejestru wpisu- 2074). je się zabytek ruchomy na podstawie decyzji Obowiązująca Ustawa o ochronie zabytków i wydanej przez wojewódzkiego konserwatora opiece nad zabytkami określiła i uregulowała pod- zabytków na wniosek właściciela tego zabyt- stawowe pojęcia z dziedziny ochrony i opieki nad ku. Wojewódzki konserwator zabytków może zabytkami: wydać z urzędu decyzję o wpisie zabytku ru- Art. 3. Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad chomego do rejestru w przypadku uzasadnio- zabytkami stanowi, że zabytkiem jest nieruchomość nej obawy zniszczenia, uszkodzenia lub niele- lub rzecz ruchoma, ich części lub zespoły, będące galnego wywiezienia zabytku za granicę. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20157 – Poz. 3390

- uznanie za pomnik historii zabytku nierucho- wy plan zagospodarowania przestrzennego. mego wpisanego do rejestru lub parku kulturo- Zgodnie z art. 18. Ustawy: wego o szczególnej wartości dla kultury przez - Ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wnio- uwzględnia się przy sporządzaniu i aktualizacji sek ministra właściwego do spraw kultury i koncepcji przestrzennego zagospodarowania ochrony dziedzictwa kulturowego; kraju, strategii rozwoju województw, planów - utworzenie parku kulturowego w celu ochro- zagospodarowania przestrzennego woje- ny krajobrazu kulturowego oraz zachowania wództw, analiz i studiów z zakresu zagospo- wyróżniających się krajobrazowo terenów z darowania przestrzennego powiatu, strategii zabytkami nieruchomymi charakterystycznymi rozwoju gmin, studiów uwarunkowań i kierun- dla miejscowej tradycji budowlanej i osadni- ków zagospodarowania przestrzennego gmin czej; park kulturowy może utworzyć na pod- oraz miejscowych planów zagospodarowania stawie uchwały rada gminy po zasięgnięciu przestrzennego. opinii wojewódzkiego konserwatora zabyt- - W koncepcji, strategiach, analizach planach i ków; studiach, o których mowa w ust. 1, w szcze- - ustalenia ochrony w miejscowym planie zago- gólności: spodarowania przestrzennego, dotyczące w - uwzględnia się krajowy program ochrony za- szczególności zabytków nieruchomych wpi- bytków i opieki nad zabytkami, sanych do rejestru zabytków i ich otoczenia; - określa się rozwiązania niezbędne do zapobie- innych zabytków nieruchomych znajdujących gania zagrożeniom dla zabytków, zapewnienia się w gminnej ewidencji zabytków oraz par- im ochrony przy realizacji inwestycji oraz przy- ków kulturowych; w studium uwarunkowań i wracania zabytków do jak najlepszego stanu, kierunków zagospodarowania przestrzennego - ustala się przeznaczenie i zasady zagospoda- gminy oraz w miejscowym planie zagospoda- rowania terenu uwzględniając opiekę nad za- rowania przestrzennego ustala się również, bytkami. w zależności od potrzeb, strefy ochrony kon- W myśl art. 19. Ustawy: serwatorskiej obejmujące obszary, na któ- - W studium uwarunkowań i kierunków zago- rych obowiązują określone ustaleniami planu spodarowania przestrzennego gminy oraz w ograniczenia, zakazy i nakazy, mające na celu miejscowym planie zagospodarowania prze- ochronę znajdujących się na tym obszarze za- strzennego uwzględnia się, w szczególności bytków. ochronę: Zgodnie z art. 16. Ustawy: - zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru - Rada gminy, po zasięgnięciu opinii wojewódz- i ich otoczenia kiego konserwatora zabytków, na podstawie - innych zabytków nieruchomych, znajdujących uchwały, może utworzyć park kulturowy w się w gminnej ewidencji zabytków, celu ochrony krajobrazu kulturowego oraz za- - parków kulturowych. chowania wyróżniających się krajobrazowo te- - W przypadku gdy gmina posiada gminny pro- renów z zabytkami nieruchomymi charaktery- gram opieki nad zabytkami, ustalenia tego pro- stycznymi dla miejscowej tradycji budowlanej gramu uwzględnia się w studium i planie, o i osadniczej. których mowa w ust. 1. - Uchwała określa nazwę parku kulturowego, - W studium i planie, o których mowa w ust. jego granice, sposób ochrony, a także zakazy 1, ustala się w zależności od potrzeb, strefy i ograniczenia, o których mowa w art. 17 ust. ochrony konserwatorskiej obejmujące obsza- 1. ry, na których obowiązują określone ustalenia- - Wójt (burmistrz, prezydent miasta), w uzgod- mi planu ograniczenia, zakazy i nakazy, mają- nieniu w wojewódzkim konserwatorem zabyt- ce na celu ochronę znajdujących się na tym ków, sporządza plan ochrony parku kulturo- obszarze zabytków. wego, który wymaga zatwierdzenia przez radę Art. 20. Ustawy stanowi, że projekty i zmiany pla- gminy. nu zagospodarowania przestrzennego wojewódz- - W celu realizacji zadań związanych z ochroną twa oraz miejscowego planu zagospodarowania parku kulturowego rada gminy może utworzyć przestrzennego podlegają uzgodnieniu z wojewódz- jednostkę organizacyjną do zarządzania par- kim konserwatorem zabytków. kiem. W art. 21. Ustawy zapisano, że ewidencja za- - Park kulturowy przekraczający granice gminy bytków jest podstawą do sporządzenia programów może być utworzony i zarządzany na pod- opieki nad zabytkami przez województwa, powiaty stawie zgodnych uchwał rad gmin (związku i gminy. gmin), na terenie których ten park ma być Według art. 22. ust. 4. Ustawy wójt (burmistrz, urządzony. prezydent miasta) prowadzi gminną ewidencję za- - Dla obszarów, na których utworzono park kul- bytków w formie zbioru kart adresowych zabytków turowy, sporządza się obowiązkowo miejsco- nieruchomych z terenu gminy, objętych wojewódz- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20158 – Poz. 3390 ką ewidencją zabytków. szczególności przez organy i jednostki administracji publicznej w zakresie ochrony zabytków i opieki nad 2.2. Relacje Gminnego Programu Opieki nad Za- zabytkami. Wg autorów tez do programu celem jego bytkami dla Gminy Dobrzyca z opracowaniem wy- „…jest wzmocnienie ochrony i opieki nad tą istotną, konanym na poziomie kraju materialną częścią dziedzictwa kulturowego oraz Ochrona dziedzictwa kulturowego wedle art. 5. poprawa stanu zabytków w Polsce. W założeniach i 6. Konstytucji RP jest jednym z zagwarantowa- program ma również uporządkowanie działań w sfe- nych konstytucyjnie obowiązków Rzeczypospolitej rze ochrony poprzez wskazanie siedmiu podstawo- Polskiej („Rzeczpospolita Polska (…) strzeże dzie- wych zasad konserwatorskich: dzictwa narodowego …”). Integralną i istotną czę- - Zasady primum non nocere, ścią tegoż dziedzictwa są zabytki z ich wartościami - Zasady maksymalnego poszanowania oryginal- materialnymi jak i niematerialnymi, które stanowią nej substancji zabytku i wszystkich jego war- dobro wspólne, a dbałość o nie zakłada art. 82. tości (materialnych i niematerialnych), Konstytucji RP („obowiązkiem obywatela (…) jest - zasady minimalnej niezbędnej ingerencji (po- troska o dobro wspólne”). Wynika z tego, iż ochro- wstrzymywania się od działań niekoniecz- na i konserwacja zabytków jest istotnym elemen- nych), tem polityki kulturalnej państwa, gdyż dobra kultu- - Zasady, zgodnie, z którą usuwać należy to (i ry, w tym zabytki są nie tylko materialnym śladem tylko to), co na oryginał działa niszcząco, przeszłości, lecz także cennym elementem kultury, - Zasady czytelności i odróżnialności ingerencji, przyczyniającym się do kształtowania współczesne- - Zasady odwracalności metod i materiałów, go, przyjaznego otoczenia człowieka. - Zasady wykonywania wszelkich prac zgodnie Troskę o ochronę zabytków Państwo zagwaran- z najlepszą wiedzą i na najwyższym poziomie” towało również poprzez przyjęcie aktów prawnych Wymienione zasady dotyczyć mają przede wszyst- o znaczeniu międzynarodowym (Karta ateńska z kim postępowania konserwatorów, pracowników 1931 r., Karta Wenecka 1964 r.). urzędów, konserwatorów dzieł sztuki, architektów, Jak podkreślają autorzy Tez do Krajowego Pro- urbanistów, budowlanych, archeologów, właścicieli gramu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami i użytkowników obiektów zabytkowych, czyli co- z 2004 r. „Zadaniem głównym polityki Państwa dziennych konserwatorów dzieł sztuki. w dziedzinie ochrony zabytków jest stworzenie w Wobec powyższego cele i zadania określone w najbliższej przyszłości mechanizmów, które dosto- gminnym programie opieki nad zabytkami dla Gminy sowałyby tę sferę do warunków gospodarki rynko- Dobrzyca winny w konsekwencji korespondować z wej. Planowane działania dotyczą sfery legislacyj- konserwatorskimi założeniami krajowego programu nej, zmian organizacyjnych obejmujących konieczne ochrony zabytków i przekładać się na wprowadza- rozszerzenie zakresu działań instytucji odpowiedzial- nie w życie i stosowanie ww. siedmiu podstawo- nych za ochronę dziedzictwa kulturowego w Polsce wych zasad konserwatorskich dotyczących ochrony oraz zmian w strategii i organizacji ochrony dóbr dziedzictwa kulturowego. kultury. Zmiany te powinny zapewnić pełną ochronę wypracowanego w kraju dorobku intelektualnego i 2.2.2. Założenia wynikające z narodowej strategii praktyk odnoszących się do bezpośredniej ochrony rozwoju kultury na lata 2004-2013 i uzupełnieniem zabytków przy równoczesnym wskazaniu możliwo- narodowej strategii rozwoju kultury na lata 2004- ści i zakresu adaptacji w kraju zasad funkcjonowa- 2020 nia ochrony zabytków w Zjednoczonej Europie”. Narodowy Program Kultury „Ochrona zabytków i dziedzictwa kulturowego na lata 2004 – 2013” 2.2.1. Założenia wynikające z krajowego Progra- jako element Narodowej Strategii Rozwoju Kultury mu Ochrony Zabytków na lata 2004 – 2013 opracowany w Ministerstwie Zgodnie z art. 84. Ustawy o ochronie zabytków Kultury stał się najistotniejszym strategicznym do- i opiece nad zabytkami z 23 lipca 2003 r. Krajowy kumentem traktującym o planowanych działaniach Program Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami Państwa Polskiego w sferze szeroko rozumianej inicjuje i opracowuje Ministra Kultury i Dziedzictwa ochrony dóbr kultury. Narodowego przy pomocy Generalnego Konserwa- Strategicznym celem Narodowego Programu Kul- tora Zabytków. Program ten ma wyznaczyć podsta- tury „Ochrona Zabytków i Dziedzictwa Kulturowe- wowe cele dla planowanych działań organów i jed- go” stało się wyeksponowanie i intensyfikacja wielu nostek administracji publicznej oraz określić główne elementów ochrony i upowszechniania dziedzictwa zadania dotyczące ochrony zabytków i opieki nad kulturowego, w tym szczególnie kompleksowa po- zabytkami, jak również wypracować warunki i spo- prawa stanu zabytków nieruchomych. sób finansowania tychże działań oraz harmonogram Wśród cząstkowych elementów programu znala- ich realizacji. zły się następujące założenia: Krajowy Program Ochrony Zabytków i Opieki nad - poprawa warunków instytucjonalnych, praw- Zabytkami ma za zadanie określić cele i kierunki nych i organizacyjnych w sferze dokumentacji działań oraz zadania, które powinny być podjęte w i ochrony zabytków Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20159 – Poz. 3390

- kompleksowa rewaloryzacja zabytków i ich jego umiejętne powiązanie ze sferą gospodarczą. adaptacja na cele kulturalne, turystyczne, edu- Musi to oznaczać konieczność wypracowania kom- kacyjne, rekreacyjne i inne cele społeczne promisu pomiędzy wszystkimi formami ochrony a - zwiększenie roli zabytków w rozwoju turystyki wymogami ekonomii i gospodarki, bowiem jedynie i przedsiębiorczości poprzez tworzenie zinte- dalekosiężna i wcześnie wypracowana i wdrożona growanych narodowych produktów turystycz- strategia zarządzania umożliwia skuteczną ochronę nych obszarów związanych z szeroko rozumianymi zabyt- - promocja polskiego dziedzictwa kulturowego kami i pomnikami przeszłości. w Polsce i za granicą, w szczególności za po- Autorzy Narodowego Programu Kultury w jego mocą narzędzi społeczeństwa informacyjnego części poświęconej ochronie zabytków stwierdzają - rozwój zasobów ludzkich oraz podnoszenie również, że dziedzictwo kulturowe stanowi przed- świadomości społecznej w sferze ochrony miot ochrony i równocześnie potencjał, który powi- dziedzictwa kulturowego nien zostać wykorzystany dla rozwoju – tylko jego - tworzenie warunków dla rozwoju i ochrony umiejętne włączenie do trwających przemian spo- dziedzictwa kultury ludowej łeczno-gospodarczych daje gwarancje skutecznej - zabezpieczenie zabytków przed nielegalnym ochrony. W krajach wysoko rozwiniętych ochrona wywozem za granicę. dziedzictwa stała się ważnym instrumentem rozwoju Dokument ów stał się jednym z istotnych – z regionalnego i wpływa na stały wzrost rynku pracy. punktu widzenia opieki nad zabytkami sprawowanej Ochrona dziedzictwa kulturowego obecnie powinna przez organy Państwa – narządzi mających służyć także oznaczać mądre zarządzanie zmieniającą się określeniu nowej i wdrożeniu nowej filozofii wobec funkcją obiektów zabytkowych i zmieniającym się zachowania dziedzictwa kulturowego kraju. Jed- ich potencjałem oraz funkcjonować w drodze po- nym z jego istotnych elementów jest włączenie do szukiwania kompromisu pomiędzy koniecznością niego wielu mechanizmów ekonomicznych skutku- zachowania substancji zabytkowej a nieuchronnymi jące w wielu wypadkach wzmocnieniem skuteczno- zmianami w uwarunkowaniach jej istnienia. Należy ści ochrony dóbr kultury. przy tym uznać fakt, że obecnie dziedzictwo jest Między innymi jednym z takich czynników ekono- także produktem rynkowym. micznych, skutkujących poprawą stanu zachowania Ponad elementy związane ekonomią niezbędne dziedzictwa kulturowego, na który zwraca się uwa- jest równoczesne uwzględnianie wszystkich kwe- gę w przedmiotowym dokumencie jest turystyka stii dotyczących lokalnych tożsamości, indywidu- wykorzystująca – również w warunkach Polski – w alnej tradycji, a także rodzimości poszczególnych dużym stopniu środowisko kulturowe (zwłaszcza w kultur w rezultacie, czego doprowadzić można do miastach historycznych) i stwarza potencjalne do- równouprawnienia zabytków, w znaczeniu ich indy- datkowe warunki dla eksponowania wartości tegoż widualnych wartości dla lokalnych przejawów kul- środowiska, choć zarazem – jak zauważają autorzy turowych, eksponowania dziedzictwa mniejszości programu – rozwój turystyki niesie ze sobą także narodowych lub grup religijnych funkcjonujących pewne zagrożenia. w przeszłości i współcześnie obok dominujących w Turystyka bardzo często postrzegana przez wła- Polsce członków kościoła rzymskokatolickiego. dze samorządowe jako jeden z wielu ważnych czyn- Zwrócono także uwagę na problem związany z ników rozwoju ekonomicznego. Jednak nie można faktem, iż potrzeba ochrony zabytków powoduje pomijać faktu, iż szybkość i selektywność eksplo- ograniczanie prawa własności ze względu na interes atacji turystycznej poszczególnych miejscowości społeczny, a w związku z tym, aby zrekompensować stanowi istotne zagrożenie dla lokalnego dziedzic- podporządkowanie interesu prywatnemu interesowi twa kulturowego, a w dobie globalizacji takaż wła- publicznemu państwo utworzy system pomocy dla śnie lokalność zyskuje tak na wartości jak i znacze- właścicieli zabytków powodując zmniejszenie uciąż- niu, również w wymiarze ekonomicznym. liwości spowodowanej dodatkowymi obowiązkami Przede wszystkim jednak turystyka może stać się właścicieli wobec obiektów zabytkowych. ważnym mechanizmem rozwoju dla wielu ośrod- Obecnie obowiązująca ustawa o ochronie za- ków, w tym także o mniejszym znaczeniu w przy- bytków i opiece nad zabytkami, w odniesieniu do padku turystyki wewnętrznej, lokalnej i okazać się konstytucyjnych zasad decentralizacji pozwala na skutecznym instrumentem ochrony dziedzictwa stosowanie rozwiązań prawnych polegających na kulturowego. Niewątpliwie wymaga to jednak zin- przekazywaniu, przez organy administracji rządowej tegrowanego podejścia do zagadnień ochronnych, niektórych zadań ochrony dóbr kultury jednostkom określenia potencjalnego rynku w połączeniu z lokal- samorządu terytorialnego, a w szczególności gmi- nymi uwarunkowaniami i potrzebami niezbędnymi nom, a ustawowo zagwarantowany czynny udział dla bieżącego funkcjonowania społeczności lokalnej. służb konserwatorskich w konstruowaniu opraco- W przypadku perspektywicznego prowadzenia po- wań planistycznych wymaga rezerwowania środ- lityki związanej z zarządzaniem dziedzictwem kul- ków finansowych w celu zapewnienia możliwości turowym skuteczną ochronę owego dziedzictwa w opracowywania różnorodnych specjalistycznych systemie wolnorynkowym niemal zawsze zapewnia ekspertyz bezpośrednio przydatnych dla treści stu- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20160 – Poz. 3390 diów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania - zapewnienie warunków rozwoju duchowego, przestrzennego gmin i miejscowych planów zago- w tym kształcenia, kultury, podróży, dostępu spodarowania przestrzennego gmin. do informacji, rozwoju różnych form aktywno- ści społecznej; 2.3. Relacje Gminnego Programu Opieki nad Za- - ochrona i kształtowanie środowiska oraz jego bytkami dla Gminy Dobrzyca z opracowaniem wy- zasobów, środowiska kulturowego oraz tożsa- konanym na poziomie województwa mości narodowej i regionalnej; 2.3.1. Strategia rozwoju województwa wielkopol- - rewitalizację dzielnic miast, terenów poprze- skiego mysłowych i powojskowych; „Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskie- - rewitalizację dzielnic mieszkaniowych wraz z go do 2020 roku” stanowi jeden z najważniejszych poprawą ogólnodostępnej infrastruktury usług dokumentów uwzględniających i projektujących i wypoczynku najistotniejsze strategiczne cele przyszłego rozwoju Definiując silne strony Województwa Wielkopol- Wielkopolski, w perspektywie obecnej i nadchodzą- skiego wskazano m.in. na bogate dziedzictwo kultu- cej dekady XXI wieku. Dokument ów opracowany rowe, materialne i niematerialne, dostrzegając jako został przez Urząd Marszałkowski Województwa słabą stronę „pogarszający się stan dóbr kultury”. Wielkopolskiego, a przyjęty przez Sejmik Woje- Również jednym z priorytetów strategii uczyniono wództwa Wielkopolskiego 19 grudnia 2005 r. wzrost znaczenia i zachowanie dziedzictwa kultu- Strategia w szczególności określa uwarunkowa- rowego, które zdefiniowane zostały w następujący nia, cele i kierunki rozwoju województwa, a zawarte sposób: w niej ustalenia stanowią podstawę do sporządze- Cel strategiczny 1. nia planu zagospodarowania przestrzennego wo- Dostosowanie przestrzeni do wyzwań XXI w. jewództwa, przez co stają się one czynnikiem de- Cel operacyjny 1.3. terminującym m.in. zachowanie i poprawę jakości Wzrost znaczenia i zachowanie dziedzictwa kul- krajobrazu kulturowego i przyrodniczego. turowego Jednocześnie poza podstawą dla opracowania Dziedzictwo kulturowe w rozwoju Wielkopolski planu zagospodarowania przestrzennego woje- pełni kilka funkcji. Jest ono czynnikiem integracji wództwa Strategia jest również wskazówką i punk- społecznej, stanowi instrument promocji regionu tem wyjścia dla poszczególnych planów zagospo- oraz przyczynia się do rozwoju gospodarczego, gdyż darowania przestrzennego uchwalanych na terenie może być bazą dla turystyki i usług kulturalnych. całej wielkopolski, stąd zrozumiała jest pewna ogól- Szczególnie ważnym elementem tego dziedzictwa nikowość sformułowań zawartych w opracowanym jest wielkopolska kultura przedsiębiorczości. przez Urząd marszałkowski dokumencie. Cel ten realizowany będzie przede wszystkim po- W szczególności strategia definiuje działania mają- przez: ce na celu zwiększenie konkurencyjności gospodar- - Inwestycje w instytucje kultury; ki w stosunku do innych regionów Europy. Proponu- - Ochronę dorobku kulturowego; je unowocześnienie struktury gospodarki lokalnej, a - Wsparcie działań powiększających dorobek w tym zwiększenie udziału kultury (również zabyt- kulturalny regionu; ków). Wśród celów operacyjnych Strategii zakłada - Promocję aktywności kulturalnej mieszkańców. się m. in. wzrost znaczenia dziedzictwa kulturowe- Monitorowanie osiągniętych powyższych celów go, które w rozwoju Wielkopolski powinno pełnić strategii i ich ocena w wyżej wymienionym zakresie kilka następujących funkcji. Po pierwsze powinno odbywać się będzie poprzez następujące dane: być czynnikiem integracji społecznej. Po drugie po- - Powierzchnia i kubatura odrestaurowanych/ winno stanowić instrument promocji regionu, przy- zrewaloryzowanych obiektów dziedzictwa kul- czyniając się do rozwoju gospodarczego. Po trzecie turowego; powinno być bazą dla turystyki i usług kulturalnych. - Liczba uczestniczących w imprezach kultural- Realizacja tych funkcji powinna być zrealizowana nych oraz odwiedzających muzea; przez inwestycje w instytucje kultury, ochronę do- - Liczba nowych i zmodernizowanych obiektów robku kulturalnego, wsparcie działań powiększają- kultury. cych dorobek kulturalny regionu i promocje aktyw- ności kulturalnej mieszkańców. 2.3.2. Plan zagospodarowania przestrzennego W strategii sformułowano następujące prerogaty- województwa wielkopolskiego wy w zakresie ochrony i wykorzystania istniejącego Plan Zagospodarowania Przestrzennego Woje- w województwie wielkopolskim dziedzictwa kultu- wództwa Wielkopolskiego został przyjęty przez rowego: Sejmik Województwa Wielkopolskiego Uchwałą Nr - promocja dziedzictwa przyrodniczego i kultu- XLII/628/2001 z dnia 26 listopada 2001 r. W tre- rowego miast i obszarów miejskich – budowa ści dokument ten określił przede wszystkim cel spo- marki i wizerunku regionu; rządzenia planu zagospodarowania przestrzennego, - zachowanie i wykorzystanie dziedzictwa kultu- zasady kształtowania przestrzeni i zasady jej zago- rowego, przyrodniczego oraz rozwój turystyki; spodarowania oraz kierunki zagospodarowania dla Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20161 – Poz. 3390 terenów wchodzących w skład administracyjnych zespołów przyrodniczo-krajobrazowych miejscowy- granic wielkopolski. mi planami zagospodarowania. Za podstawowy cel zagospodarowania przestrze- W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Wo- ni województwa wielkopolskiego, uznano doprowa- jewództwa Wielkopolskiego ustanowiono w zakre- dzenie do zrównoważonego rozwoju całego teryto- sie ochrony dziedzictwa kulturowego generalną za- rium województwa. Ponadto w planie sformułowano sadę bezwzględnego zachowania obowiązującego wiele ogólnych zasad odnoszących się do kształto- prawa zapisanego w ówcześnie obowiązującej usta- wania przestrzeni uwzględnieniem pewnych gene- wie z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury ralnych zasad dotyczących poszanowania istnieją- (Dz.U. z 1999 r. Nr 98, poz. 1150) oraz w innych cych na obszarze województwa wielkopolskiego aktach prawnych dotykających tej dziedziny m.in. dóbr kultury. W konsekwencji tak przyjętych zasad ustawie z dnia 21 listopada 1996 r. o ochronie dóbr w odniesieniu do kształtowania przestrzeni miejskiej kultury znajdujących się w zbiorach muzealnych2. zapisano ochronę dziedzictwa kulturowego wraz z W przypadku zaś ochrony krajobrazu kulturowe- tradycyjnymi i historycznymi elementami tej prze- go ma ona być realizowana poprzez formułowanie strzeni m.in. zabytkowe dzielnice oraz poszczegól- stosownych zapisów w studiach uwarunkowań i ne budynki, poszanowanie historycznych dominant kierunków zagospodarowania przestrzennego gmi- i panoram miast. Rozwinięciem takiego podejścia ny oraz w miejscowych planach zagospodarowania do kształtowania centrów urbanistycznych stało się przestrzennego. pojawienie w zapisach miejscowych planów zago- Podstawowymi zasadami zagospodarowania prze- spodarowania przestrzennego eskalacji wymogów strzennego na obszarze województwa wielkopol- architektonicznych w odniesieniu do obiektów reali- skiego stało się m.in. zowanych w pobliżu terenów o najwyższych walo- - tworzenie warunków do współistnienia środowi- rach kulturowych i przyrodniczych. ska przyrodniczego i zurbanizowanego W ww. kontekście niezmiernie ważne znaczenie zyskało wprowadzenie określenia tzw. „ładu prze- 1. Zapis z Planu Zagospodarowania Przestrzenne- strzennego” możliwego do osiągnięcia na przykład go Województwa Wielkopolskiego. poprzez: „...przestrzeganie wytycznych konser- 2. Zapis odnoszący się do ochrony dziedzictwa watorskich w zakresie nie tylko poszczególnych kulturowego odwołujący się do ustawy z 15 lutego obiektów objętych ochroną, ale również zasad 1962 r. o ochronie dóbr kultury stracił aktualność z zagospodarowania zabytkowych układów urbani- uwagi na wejście w życie nowej ustawy o ochronie stycznych; „odkrycie” lokalnej architektury wiejskiej zabytków i opiece nad zabytkami z 23 lipca 2003 i zapewnienie możliwości wprowadzenia tradycyj- r. na mocy, której zgodnie z art. 150. ww. ustawa nych gabarytów, form dachów, detali i rozwiązań przestała obowiązywać. materiałowych; ochronę krajobrazu, a w rejonach - zachowanie dziedzictwa kulturowego i wpisanie o najwyższych walorach przyrodniczych i kulturo- go w struktury przestrzenne i otaczający krajobraz. wych wykluczenie realizacji obiektów kolidujących z Do głównych ograniczeń w kształtowaniu prze- otoczeniem”1. Istotnym – z punktu widzenia ochro- strzeni regionu, zaliczono bariery i ograniczenia zde- ny dziedzictwa – stało się w planie uwzględnienie w finiowane między innymi w planach ochrony par- przypadku zagospodarowywania przestrzeni wokół ków krajobrazowych, dokumentach powołujących miejsc cennych dla kultury i wskazanie ich izolowa- obszary chronionego krajobrazu oraz w ogólnych nia w celu lepszej ekspozycji i ochrony przed bez- zasadach konstruujących ład przestrzenny, wmyśl pośrednim stykiem ze współczesnymi inwestycjami. których dąży się do bezwzględnego zachowania Podobnie sformułowane przyjęto w stosunku do obiektów cennych kulturowo, a ich otoczenie chro- obszarów wiejskich i ochrony ich historycznie za- ni się przed działaniami dysharmonizującymi niedo- chowanych wartości przestrzennych z charaktery- stosowanymi architektonicznie. Specjalne zapisy stycznymi układami ruralistycznymi, zespołami sa- ukierunkowujące kształtowanie przestrzeni dotyczą kralnymi oraz pałacowo-parkowymi, folwarcznymi, nade wszystko wyznaczonych stref ochrony kon- a także istniejącymi zabytkowymi budynkami miesz- serwatorskiej i stref ochrony widokowej przy jed- kalnymi, gospodarczymi, wiatrakami i elementami noczesnej ich akceptacji przez organy powołane do małej architektury. Pod wpływem ww. reguł ochro- ochrony dziedzictwa kulturowego. Zagospodarowa- ny dziedzictwa zainicjowana została również zasada nie przestrzeni na tych obszarach powinno się odby- twórczego wykorzystania wzorców architektury lo- wać na zasadach określonych przez służby konser- kalnej, z jednoczesnym odwołaniem się do architek- watorskie oraz zapisy w miejscowych planach oraz tury regionalnej Wielkopolski, przy równoczesnym studiach uwarunkowań. określaniu warunków dla nowoprojektowanej zabu- Plan Zagospodarowania Przestrzennego Woje- dowy. wództwa Wielkopolskiego w jednym z punktów Nie mniej istotna i powiązana z krajobrazem kultu- podkreśla i kładzie wyraźny nacisk na możliwość rowym stało się przyjęcie zasad ochrony i kształto- wykorzystania szans i potencjału tkwiącego w za- wania środowiska przyrodniczego ze szczególnym gospodarowaniu przestrzennym, w którym rozmaite uwzględnieniem obszarów chronionego krajobrazu i elementy naturalne i kulturowe zapisane w krajo- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20162 – Poz. 3390 brazie mogą pozytywnie stymulować inne dziedzi- Śmiglu, Wieleniu i Zbąszyniu). ny życia, ale niemal zawsze pod warunkiem m.in. - Ochrona miejsc szczególnie cennych dla kul- właściwego wykorzystania zasobów dziedzictwa tury narodowej związanych z początkami kulturowego poprzez dostosowanie funkcji obiek- państwowości i chrześcijaństwa: Gniezno, tów dla potrzeb np. turystyki lub innych utylitarnych Poznań, Lednica, Giecz, Trzemeszno (Szlak potrzeb lokalnego środowiska oraz poprzez dbałość Piastowski). o stan techniczny i estetykę zabytków i otoczenia. - Ochrona i zagospodarowanie pod kątem tury- Te i inne zasady ochrony poszczególnych prze- stycznego wykorzystania miejsc dokumentu- strzeni i obszarów posiadają znacznie szersze zakre- jących sztukę romańską (Piastowska Droga sy, aniżeli przytoczone. Z uwagi jednak na zakres Romańska w Wielkopolsce) oraz działalność gminnego programu opieki nad zabytkami zaprezen- kulturalno-gospodarczą zakonu cystersów towane zostały tylko te, które dotyczą obiektów lub (Szlak Cysterski). obszarów zabytkowych i mają swoje odniesienia dla - Promowanie dzieł o najwyższym znaczeniu ar- zasobów kulturowych Gminy Dobrzyca. tystycznym generujących turystykę ponadlo- Ponadto w PZWW wymieniono inne konkretne za- kalną: katedry w Poznaniu i Gnieźnie, ratusze gadnienia dotyczące zasobów i ochrony dziedzictwa w Poznaniu i Lesznie, fara w Poznaniu, bazy- kulturowego regionu Wielkopolski, a scharakteryzo- lika w Gostyniu, zespół klasztorny w Lądzie, wane zostały w następujący sposób: pałac w Rogalinie, zamki w Gołuchowie, Kór- „Województwo wielkopolskie posiada obszerny niku i Rydzynie, parki w Kórniku i Rogalinie. zasób cennych zabytków wpisanych do rejestru i - Dostosowanie zainwestowania terenu do ob- ewidencji, obejmujący historycznie ukształtowane sługi miejsc kultu religijnego (Poznań, Gnie- zespoły urbanistyczne, obiekty architektury, stano- zno, , Licheń Stary, Gostyń, Łobżenica). wiska archeologiczne a także bogate dziedzictwo - Odpowiednie zagospodarowanie krajobra- kultury niematerialnej (tradycje regionalne, działal- zu kulturowego umożliwi podniesienie rangi ność artystyczna itp.). Stanowią one wartość, która obiektów i obszarów jako: podlega ochronie prawnej i dla której kierunki po- - parki kultury – ww. obszary kulturotwórcze lityki przestrzennej w zakresie ochrony muszą być regionu, zapisane w dokumencie, jakim jest plan zagospoda- - rezerwaty kultury – Giecz i Łekno rowania przestrzennego województwa. - pomniki światowego dziedzictwa – Ostrów Najważniejsze zadania w kreatywnym kształtowa- Tumski w Poznaniu.”1 niu przestrzeni kulturowej to: - Wyodrębnienie w województwie obszarów 2.3.3. Wielkopolski wojewódzki program opieki kulturotwórczych, tzn. obszarów o wysokich nad zabytkami na lata 2008-2011 walorach środowiska przyrodniczego i kulturo- wego, do których należą: 1) rejon m. Poznania, Wojewódzki program opieki nad zabytkami spo- 2) rejon Żerkowa, do którego można włączyć rządzany jest na okres 4 lat przez zarząd wojewódz- Kalisz – miasto o znaczących walorach kultu- twa. Program przyjmowany jest do realizacji przez rowych, 3) rejon Grodziska Wlkp. i Wolsztyna, sejmik wojewódzki po uzyskaniu opinii wojewódz- 4) rejon Przemęckiego Parku Krajobrazowego, kiego konserwatora zabytków. 5) rejon Kościana, 6) rejon Gostynia, 7) rejon Z realizacji wojewódzkiego programu opieki nad Leszna i Rawicza, 8) rejon Zdun i Sulmierzyc, zabytkami zarząd województwa sporządza, co 2 9) rejon Odolanowa i Ostrzeszowa, 10) rejon lata sprawozdanie przedstawiane sejmikowi woje- Lądu, 11) rejon Wągrowca i Łekna, 12) rejon wództwa. Jednocześnie sprawozdanie takie jest doliny Noteci, 13) rejon Łobżenicy, 14) re- przekazywane Generalnemu Konserwatorowi Za- jon Skrzatusza. (Numery mają odniesienie do bytków i właściwemu wojewódzkiemu konserwa- mapy „Środowisko kulturowe”). torowi zabytków w celu jego wykorzystania przy - Rewaloryzacja ośrodków o dużym znaczeniu opracowywaniu, aktualizacji i realizacji krajowego kulturowym i historycznym (Bojanowo, Buk, programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Gniezno, Gostyń, Grodzisk Wlkp., Kalisz, Wielkopolski Wojewódzki Program Opieki nad Za- Koło, Kórnik, Krobia, Lwówek, Łobżenica, bytkami na lata 2008 – 2011 został przyjęty przez Miasteczko Krajeńskie, Miłosław, Oborniki, Sejmik Województwa Wielkopolskiego Uchwałą Nr Ostrzeszów, Pleszew, Przemęt, Puszczykowo, XVIII/243/07 z dnia 17 grudnia 2007 r. Rakoniewice, Rawicz, Rydzyna, Szamotuły, Wielkopolski Wojewódzki Program Opieki nad Za- Ślesin, Śmigiel, Turek, Zagórów, Zbąszyń, bytkami na lata 2008 – 2011 realizowany jest w Zduny, Złotów, Żerków. oparciu o cele analogiczne do tych, przyjętych w - Wyprowadzenie ruchu tranzytowego poza gminnym programie opieki nad zabytkami dla Gminy zabytkowe układy urbanistyczne (najpoważ- Dobrzyca na lata 2009 – 2012. niejsze konflikty degradujące przestrzeń sta- romiejską występują w: Czarnkowie, Łobżeni- 5.2. Organizacja i realizacja Wielkopolskiego Wo- cy, Miłosławiu, Mosinie, Obornikach, Ślesinie, jewódzkiego Programu Opieki Nad Zabytkami Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20163 – Poz. 3390

Zrealizowanie podstawowych celów Wielkopol- Znaczenie Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy skiego Wojewódzkiego Programu Opieki Nad Zabyt- należałoby podkreślić stworzeniem nowej ekspozy- kami wymaga podjęcia określonych działań. cji archeologicznej, w pełni prezentującej wagę tego Podstawowe elementy działań związanych z opie- miejsca. ką nad zabytkami: Postulat: - ewidencja, Wszystkie obiekty dziedzictwa kulturowego, które - dokumentacja, uzyskały wsparcie finansowe ze środków publicz- - udostępnianie, nych, powinny być dostępne dla społeczeństwa z - promocja, informacja oraz opracowania popu- ewentualnymi ograniczeniami wynikającymi ze spo- larno-naukowe, sobu ich użytkowania lub przechowywania. Ograni- - monitoring. czenia te nie mogą jednak całkowicie uniemożliwić dostępu do obiektów. Ewidencja Promocja, informacja oraz opracowania popular- Konieczne jest poszerzanie ewidencji zasobów no-naukowe dziedzictwa kulturowego Województwa Wielkopol- Szczególny nacisk należy położyć na promocję: skiego oraz bieżące uaktualnianie istniejących już - szlaków kulturowych, wpisów. Jest to zadanie należące do Wojewódzkie- - parków kulturowych, go Urzędu Ochrony Zabytków przy współpracy Re- - pomników historii, gionalnego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków - obiektów wpisanych na listy dziedzictwa oraz gmin. Ponadto odpowiednie ewidencje prowa- (światową i europejską). dzą instytucje wskazane w ustawach: o muzeach i bibliotekach. Sugeruje się publiczne udostępnianie Tych samych elementów powinna dotyczyć pełna ewidencji w formie elektronicznej uwzględniając i rzeczowa informacja oraz opracowania popularno ograniczenia wynikające ze względów bezpieczeń- naukowe. stwa oraz obowiązku ochrony danych osobowych. Realizując cele wskazane w ustawie i godząc je z założeniami wojewódzkimi należy położyć szcze- Dokumentacja gólny nacisk na rozwój turystyki kulturowej (po na- Niezwykle ważną sprawą jest wzbogacanie do- łożeniu siatki obszarów chronionych przyrodniczo i kumentacji dotyczącej obiektów dziedzictwa kul- parków krajobrazowych na mapę obszarów chronio- turowego, a przede wszystkim: opisów, szkiców, nych lub atrakcyjnych kulturowo ukażą się szlaki i planów, map, opracowań obiektów. Wskazuje się obszary, na które należy zwrócić specjalną uwagę). potrzebę digitalizacji danych i ich udostępnianie w formie elektronicznej z wyżej wymienionymi za- Oznakowanie dróg publicznych: szlaki i obiekty – strzeżeniami (vide Ewidencja) oraz uwzględnieniem zasady ochrony praw autorskich. Zadania dokumentacyjne Prawidłowe oznakowanie dróg jest jednym z pod- realizuje Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, Re- stawowych elementów bezpieczeństwa na drogach. gionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków Natomiast od ilości i treści stawianych znaków za- oraz instytucje wskazane w ustawach: o muzeach leży ich skuteczność jako elementu działalności in- i bibliotekach. Dokumentację powinni także prowa- formacyjnej, która z kolei jest elementem wizerunku dzić inni dysponenci zabytków (osoby prywatne, (państwa, regionu, województwa, powiatu, gmi- parafie etc.). Ponadto odpowiednie ewidencje pro- ny…) jako produktu turystycznego. wadzą instytucje wskazane w ustawach: o muze- ach i bibliotekach. W zakresie oznakowania dróg obowiązują nastę- pujące regulacje prawne: Udostępnianie a) ustawa z dn. 25.06.1999 o Polskiej Organiza- Należy zwrócić uwagę na tworzenie scenariuszy cji Turystycznej wystaw (stałych i czasowych) o charakterze eduka- b) ustawa z 20 czerwca 1997 – Prawo o ruchu cyjnym z wykorzystaniem technik multimedialnych. drogowym W miejscach, w których nie można zapewnić od- c) rozporządzenie Ministrów: Infrastruktury i powiednich warunków dla eksponowania obiektów Spraw Wewnętrznych i Administracji, z dn. (bezpieczeństwo, warunki konserwatorskie), powin- 31.07.2003 r. w sprawie znaków i sygnałów no się wykorzystywać multimedia i plansze. Spe- drogowych cjalne ekspozycje powinny być projektowane dla d) rozporządzenie Ministra Infrastruktury, z dn. dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym (szkoła 03.07.2003 w sprawie szczegółowych wa- podstawowa). runków technicznych dla znaków i sygnałów Inną kwestią jest tworzenie nowych muzeów i drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ru- wystaw stałych. Sugeruje się utworzenie muzeum chu drogowego i warunków ich umieszczania poświęconego przyrodzie i dziedzictwu kulturowe- na drogach, mu Pradoliny Noteci (np. w Osieku) oraz ziemiań- e) rozporządzenie Ministra Infrastruktury, z dn. stwu w Zespole Pałacowo-Parkowym w Dobrzycy. 23.09.2003 w sprawie szczegółowych wa- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20164 – Poz. 3390

runków zarządzania ruchem na drodze oraz Sugeruje się stworzenie systemu informacji o zaso- wykonywania nadzoru nad tym zarządzeniem. bach dziedzictwa kulturowego, który byłby dostępny przez internet. Warto rozważyć możliwość zbudowa- ad d) nia sieci kiosków internetowych zlokalizowanych w „samochodowy szlak turystyczny” wskazuje po- pobliżu najważniejszych obiektów, które byłyby do- czątek wyznaczonego samochodowego szlaku tury- stępne bezpłatnie (lub za minimalną opłatą). stycznego; na znaku obok nazwy szlaku mogą być Samorząd Województwa Wielkopolskiego powi- umieszczone symbol szlaku oraz symbol organizacji nien wspierać tworzenie programów edukacyjnych turystycznej wytyczającej szlak – znak E–22a przez: instytucje kultury, organizacje pożytku pu- blicznego, osoby prywatne i firmy komercyjne. W celu pozyskania jak największej liczby uczestników, wskazane byłoby wykorzystywanie formuły konkur- sowej – współzawodnictwa. Sugeruje się zwrócenie szczególnej uwagi na „obiekt na samochodowym szlaku turystycznym” tworzenie projektów, których adresatami są dzieci wskazuje obiekt turystyczny na samochodowym szlaku uczęszczające do przedszkoli i szkół podstawowych. turystycznym; na znaku umieszcza się symbol obiektu Opracowania popularno-naukowe pozwalają na turystycznego lub wypoczynkowego - znak E–22b zdobycie podstawowej o poszczególnych obiektach. Powstające opracowania powinny być skierowane do poszczególnych grup wiekowych i podobnie jak w przypadku programów edukacyjnych sugeruje się zwrócenie szczególnej uwagi na dzieci uczęszczają- ce do przedszkoli i szkół podstawowych. Stosuje się w celu wskazania kierunku do obiektu przy samochodowym szlaku turystycznym Monitoring Wszelkie działania związane z opieką nad zabyt- kami wymagają monitoringu. Należy utworzyć przy Urzędzie Marszałkowskim Województwa Wielkopol- skiego stały zespół monitorujący, w którego skład wchodziliby przedstawiciele: Wojewódzkiego Urzę- du Ochrony Zabytków, Regionalnego Ośrodka Ba- dań i Dokumentacji Zabytków oraz Departamentu Kultury UMWW. Zespół poza monitoringiem koor- dynowałby działania związane z gminnymi parkami kulturowymi oraz innymi projektami dotyczącymi Stosuje się w celu wskazania szczególnej atrakcji dziedzictwa kulturowego (wydawnictwa, programy turystycznej edukacyjne etc.). Proponuje się podjąć starania idące w kierunku od- tworzenia ruchu Społecznych opiekunów zabytków (w Wielkopolsce aktywnie działa tylko ok. 30 osób w powiecie jarocińskim). Ponadto wskazuje się celowość stworzenia odpo- wiednich programów edukacyjnych, które pozwoli- łoby włączyć w monitoring zabytków harcerzy oraz uczniów szkół ponadpodstawowych. Programy na- leżałoby realizować w szkołach, muzeach i bibliote- kach oraz innych placówkach kulturalnych. „informacja o obiektach turystycznych” informuje W przypadku działań przewidzianych dla organiza- o obiektach turystycznych występujących na tere- cji i realizacji Wielkopolskiego Wojewódzkiego Pro- nie wskazanym na znaku - znak E–22c gramu Opieki nad Zabytkami na lata 2008 – 2012 nie wskazano konkretnych przedsięwzięć dotyczą- ad e) cych bezpośrednio obiektów i terenów zlokalizowa- Znaki oznaczające szlaki turystyczne E-22a sta- nych w obrębie Gminy Dobrzyca. wiane i utrzymywane są przez właściwe organizacje turystyczne. Natomiast pozostałe znaki turystyczne 2.3.3 Inne dokumenty o zasięgu województwa, tj. E-22b i E-22c to znaki, których stawianie i utrzy- których problematyka związana jest z dziedzictwem manie jest na koszt zarządcy dróg. kulturowym Logotypy identyfikujące obiekty i szlaki powinny być projektowane przez plastyków specjalizujących 1. Wojewódzki wykaz międzynarodowych szla- się w tej dziedzinie. ków pieszych w Wielkopolsce. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20165 – Poz. 3390

SZLAKI PIESZE O ZASIĘGU WOJEWÓDZKIM

DŁUGOŚĆ L.P. TRASA OPIS TRASY (w km) Jarocin – Pleszew – 198,0 Jarocin – Stefanów – Galewo – Gołuchów – Kępno - Dobrzyca – Lutynia – Suchorzewo – Gola Pleszew – Zawady – Tursko – Oznakowanie żółte Gołuchów – Szkudła – Kucharki – Sobótka – Górzno – Szczury – Słaborowice – Lewków – Czekanów – Bagatela – Wtórek – Sadowie – Wysocko Wielkie – Chynowa – Kotłów – Mikstat – Komorów – Przedborów – 5. Siedlików – Ostrzeszów – Mikorzyn – Domanin – Kępno – Grębanin – Laski – Janówka – Siemianice – Bolesławiec – Gola

Szlak przebiega przez powiaty: jarociński, pleszewski, ostrowski, ostrzeszowski i kępiński oraz przez tereny województwa łódzkiego.

2. Wojewódzki wykaz międzynarodowych szlaków rowerowych w Wielkopolsce.

SZLAKI ROWEROWE O ZASIĘGU WOJEWÓDZKIM

L.P DŁUGOŚĆ STOPIEŃ TRASA OPIS TRASY . (w km) TRUDNOŚCI Lokalny łącznik 281,6 łatwa Poznań – Tulce – Komorniki – Transwielkopolskiej Krzyżowniki – Zimin - Kromolice – Trasy Januszewo – Jarosławiec – Środa Rowerowej – Odcinek Wielkopolska – Olszewo – Szlachcin – Południowy Brzezie – Winna Góra – Miłosław – (TTR-S) Bugaj – Kozubiec – Mikuszewo – Chlebowo – Pogorzelica – Śmiełów – (oznakowanie zielone, Łysa Góra – Żerków – Pawłowice – lokalny łącznik Stęgosz – Radlin – Wilkowyja – Jarocin oznakowanie niebieskie) –Wola Książęca – Twardów [lokalny łącznik: Twardów – Kotlin – Strzyżew – Element Wielkopolskiego Dobrzyca – Kowalew – Pleszew] – Systemu Kurcew – Korzkwy – Pleszew – Szlaków Rowerowych Lenartowice – Zawidowice – Brzezie – 2. Pleszówka – Tursko – Gołuchów – Jedlec – Macew – Popówek – Dojutrów – Pruszków – Kalisz – Trkusów – Droszew – Kurów – Kościuszków – Ociąż – Fabianów – Kwiatków – Lewków – Kołątajew – Ostrów Wielkopolski – Wysocko Małe – Przygodzice – Janków Przygodzki – Trzcieliny – Dębnica – Kocięba – Rezerwat Wydymacz – Antonin – Śledzianów – Ostrzeszów – przełęcz pod Bałczyną – Parzynów – Zmyślona Parzynowska – Kobyla Góra – Zmyślona Parzynowska – Marcinki – Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20166 – Poz. 3390

Utrata – Tabor Mały – Lipnik – Bralin – Mnichowice – Nosale – Grębanin – Mroczeń – Laski – Kuźnica Słupska – Łęka Opatowska – Raków – Siemianice

Południowy odcinek Transwielkopolskiej Trasy Rowerowej łączy Poznań z powiatem kępińskim - najbardziej na południe wysuniętym powiatem województwa wielkopolskiego. Na trasie liczne zabytki, jak dwór w Koszutach zespół pałacowo-parkowy w Winnej Górze (Muzeum gen. J. H. Dąbrowskiego), pałac w Śmiełowie, zamek w Gołuchowie. Wśród atrakcji przyrodniczych m.in. Żerkowsko – Czeszewski Park Krajobrazowy i Rezerwat „Wydymacz”.

3. Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego zabytków). gminy Dobrzyca - kościół parafialny pw. św. Marii Magdaleny w Po przeprowadzeniu lustracji zasobów o istotnych Sośnicy (w rejestrze zabytków). wartościach kulturowych i zabytkowych zlokalizo- 4. Obiekty architektury rezydencjonalnej: wanych na terenie Gminy Dobrzyca do najważniej- - dwór w Czarnuszce. szych elementów świadczących o historycznym - pałac w Dobrzycy (w rejestrze zabytków). dziedzictwie gminy należy zaliczyć: - oficyna pałacowa w Dobrzycy (w rejestrze za- bytków). 1. Układy urbanistyczne: - pawilon pałacowy tzw. panteon w Dobrzycy - historyczny układ urbanistyczny miasta Do- (w rejestrze zabytków). brzyca (XV w.). - monopter pałacowy w Dobrzycy (w rejestrze 2. Układy ruralistyczne: zabytków). - układ ruralistyczny wsi Czarnuszka. (XIV w.) - pałac w Fabianowie (w rejestrze zabytków).. - układ ruralistyczny wsi Fabianów. (XV w.) - dwór w Karminie. - układ ruralistyczny wsi Galew. (XIV w.) - oficyna dworska w Karminie. - układ ruralistyczny wsi Izbiczno. (XVIII w.) - dwór w Sośnicy (w rejestrze zabytków). - układ ruralistyczny wsi Karmin. (XIV w.) - dwór w Trzebinie (w rejestrze zabytków). - układ ruralistyczny wsi Karminek. (XVI w.) - pałac w Trzebowie. - układ ruralistyczny wsi Koźminiec. (XVIII w.) 5. Obiekty architektury użyteczności publicznej. - układ ruralistyczny wsi (dawniej miasto) Luty- - Szkoła Podstawowa przy ul. Parkowej w Do- nia. (XIV w.) brzycy. - układ ruralistyczny wsi Polskie Olędry. (XVII - dawny budynek szkoły protestanckiej przy ul. w.) Pleszewskiej 4 w Dobrzycy. - układ ruralistyczny wsi Sośnica. (XIV w.) - dawna stacja kolejki wąskotorowej w Dobrzy- - układ ruralistyczny wsi Strzyżew. (XV w.) cy. - układ ruralistyczny wsi Trzebowa. (XVI w.) - dawny zajazd pocztowy ze stanem przy Rynku 3. Obiekty architektury sakralnej: 16 w Dobrzycy (w rejestrze zabytków). - kościół parafialny pw. św. Tekli w Dobrzycy - dawny ratusz przy Rynku 15 w Dobrzycy. (w rejestrze zabytków). - dawny hotel i restauracja przy Rynku 2 w Do- - kościół poewangelicki, ob. własność parafii brzycy. rzymskokatolickiej w Dobrzycy (w rejestrze - dawny szpital przy Rynku 5 w Dobrzycy. zabytków). - dawny hotel i restauracja przy ul. Koźmińskiej - kościół parafialny pw. św. Barbary w Karminie 10 w Dobrzycy. (w rejestrze zabytków). - dawna poczta przy ul. Koźmińskiej 18 w Do- - dzwonnica w zespole sakralnym w Karminie. brzycy. - kościół poewangelicki, ob. rzymskokatolicki fi- - dawna szkoła w Fabianowie. lialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w - dawna szkoła podstawowa w Galewie. Koźmińcu (parafia Nowa Wieś). - dawna szkoła w Izbicznie. - kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Naj- - Szkoła Podstawowa w Karminie. świętszej Marii Panny w Lutyni (w rejestrze - dawna szkoła w Karminku. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20167 – Poz. 3390

- dawna szkoła Karmińcu. rzucie wydłużonego prostokąta z węższym, wyod- - sala wiejska w Karmińcu. rębnionym, wydłużonym prezbiterium zamkniętym - Szkoła Podstawowa w Koźmińcu. trójbocznie z niższą zakrystią przylegającą od wscho- - dawna szkoła, ob. przedszkole w Koźmińcu. du i z czworoboczną wieżą od zachodu. Kościół o - biblioteka publiczna w Koźmińcu. konstrukcji zrębowej w najstarszej części, pozostałe - dawna sala wiejska w Koźmińcu. ściany zapewne o konstrukcji szkieletowej, od ze- - „Bar pod wieżyczką” w Koźmińcu. wnątrz oszalowany deskami i listwami umieszczo- - dawna szkoła w Lutyni nymi na łączeniu desek. Wnętrze jednoprzestrzen- - dawna szkoła w Polskich Olędrach. ne zwieńczone belkowymi stropami z ozdobnymi - Szkoła Podstawowa w Sośnicy. drewnianymi sufitami. Drewniana wieża od zachodu - dawny gościniec w Sośnicy. wtopiona w korpus świątyni, zwieńczona hełmem - dawna szkoła w Sośnicy. namiotowym z iglicą, kulą i krzyżem. Przy wschod- - dawna szkoła w Sośniczce. nim szczycie nawy drewniana wieżyczka na sy- - dawna szkoła w Strzyżewie. gnaturkę. Korpus nakryty dachem dwuspadowym, 6. Obiekty architektury mieszkaniowej ujęte w prezbiterium niższe z dachem dwuspadowym z trój- gminnej ewidencji zabytków. połaciowym zamknięciem. Od strony południowej 7. Obiekty architektury gospodarczej ujęte w do nawy przylega niska kruchta boczna. Wszystkie gminnej ewidencji zabytków. dachy kryte gontem, hełmy blacha. 8. Zabytki techniki: Obiekt wpisany do rejestru zabytków decyzją - młyn w Dobrzycy. Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. - most kolejki wąskotorowej w Fabianowie. Kl.IV-73/71/53) z dnia 30 października 1953 r., pod - wiatrak-Koźlak w Galewie. numerem 21/A (księga rejestrowa dawnego woje- - wiatrak-Koźlak w Sośniczce. wództwa kaliskiego) 9. Historyczne ogrody i parki krajobrazowe. 2. Dawny zbór ewangelicki, ob. kościół własność - park dworski w Czarnuszce. parafii rzymskokatolickiej w Dobrzycy – obiekt re- - park pałacowy w Dobrzycy. prezentujący sakralną architekturę protestancką - park strzelecki w Dobrzycy. wybudowany około 1841 roku dla okolicznych - park pałacowy w Fabianowie. mieszkańców wyznania ewangelicko-augsburskie- - park dworski w Karminie. go. Wzniesiony na rzucie wydłużonego prostokąta - park dworski w Lutyni. z jednoprzestrzennym wnętrzem z z drewnianym - park dworski w Sośnicy. stropem i dwuspadowym dachem o niewielkim - park dworski w Trzebinie. kącie nachylenia. Korpus główny zamknięty absy- 10. Historyczne cmentarze wszystkich wyznań dą z dwoma pomieszczeniami pomocniczymi po ujęte w gminnej ewidencji zabytków. bokach. Od północy dodatkowe pomieszczenie 11. Kapliczki, figury i krzyże przydrożne ujęte w pełniące funkcję zakrystii. Wzdłuż ścian bocznych gminnej ewidencji zabytków. drewniane empory połączone z emporą organową 12. Stanowiska archeologiczne ujęte w gminnej w części zachodniej. Całość utrzymana w formach ewidencji zabytków ze szczególnym uwzględnie- klasycystycznych z elewacją, tynkowaną,, dekoro- niem stanowisk o własnej formie krajobrazowej w waną boniami i skromnymi gzymsami oraz oprawa- postaci reliktów kopców podworskich, czyli tzw. mi otworów okiennych. Zapewne w 2. poł. XIX w. grodzisk stożkowatych z XIV i XV wieku w miejsco- dobudowana została do korpusu czterokondygna- wości Karmin i Czarnuszka. cyjna wieża z pomieszczeniem pomocniczym w na- rożu. Wieża utrzymana w stylistyce neoromańskiej 3.1. Obiekty zabytkowe nieruchome o najwyż- pierwotnie z trójkątnymi szczytami w zwieńczeniu szym znaczeniu dla gminy i iglicowym hełmem, obecnie wieża zamknięta pro- 1. Kościół parafialny pw. św. Tekli w Dobrzycy – stym gzymsem i zwieńczona baniastym hełmem. dzieje najstarszej świątyni wzniesionej na miejscu Obiekt wpisany do rejestru zabytków decyzją obecnego kościoła sięgają XVI wieku, wówczas to Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. Kl- wzmiankowany zostaje drewniany kościół pw. św. III-5340(39)86) z dnia 30 kwietnia 1986 r., pod Krzyża i św. Katarzyny zniszczony przez pożar w numerem 439/A (księga rejestrowa dawnego woje- 1545 r., na jego miejscu ufundowany zostaje przez wództwa kaliskiego) Macieja Dobrzyckiego nowy kościół również stra- 3. Pałac w Dobrzycy – siedziba rycerska rodu Do- wiony przez ogień w czasie pożaru całej Dobrzycy brzyńskich herbu Leszczyc, prawdopodobnie wła- w 1777 r. W rok po pożarze za sprawą ówczesnego ścicieli okolicznych ziem od XIV wieku. Zapewne proboszcz S. Łukomskiego i staraniem Augusta Go- w miejscu obecnego pałacu istniał drewniany dwór, rzeńskiego wzniesiona zostaje przez cieślę A. Wil- po czym tzw. kamienica, czyli wzniesiona z kamie- czerowicza istniejąca do dziś drewniana świątynia nia wieża mieszkalna nazywana w czasach później- pw. św. Tekli. W ciągu XIX i XX w. kościół kilka- szych zamkiem (1717 r.). Obiekt wielokrotnie zmie- krotnie przebudowywany i rozbudowywany zatracił niał właścicieli, remontowany i przebudowywany. swe pierwotne proporcje. Obecnie rozplanowany na W latach 1717 – 1816 we władaniu rodziny Gorzeń- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20168 – Poz. 3390 skich herbu Nałęcz Aleksandra, Antoniego i Augu- cegły ogrodzenie. Zachowane główne osie widoko- styna. Współcześnie zachowana architektura pałacu we i częściowo rewaloryzowany na przełomie XX i związana z działalnością inwestycyjną gen. Augu- XXI wieku układ alejek. Drzewostan zróżnicowany styna Gorzeńskiego. W najstarszej XVI-wiecznej z nowszymi nasadzeniami z końca XIX w. z najbar- formie pałac wzmiankowany jako tzw. kamienica na dziej znanym okazem platana klonolistnego o obwo- kopcu podlegająca w ciągu XVII i XVIII rozbudowie. dzie ponad 10 metrów. Na osi głównego wjazdu do Najprawdopodobniej obecna forma ukształtowana parku pierwotnie zlokalizowana była XVIII-wieczna ok. 1785 r., ostatecznie budowa pałacu w obecnym stajnia dla koni cugowych i wozownia założona na kształcie ukończona w latach 1795 - 1999 wg osta- rzucie podkowy, nadbudowana o jedną kondygna- tecznych klasycystycznych przekształceń zaprojek- cje w połowie XIX w. towanych przez znanego warszawskiego architekta Park wpisany do rejestru zabytków decyzją Wo- Stanisława Zawadzkiego. Pałac utrzymany w sty- jewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. Kl.IV listyce klasycystycznej, murowany, otynkowany, – 72/126/58) z dnia 14 października 1958 r., pod podpiwniczony, dwukondygnacyjny, wzniesiony numerem 39/A (księga rejestrowa dawnego woje- na rzucie prostopadle ustawionych prostokątów z wództwa kaliskiego) portykiem u zbiegu obu skrzydeł. Każde ze skrzy- 5. Oficyna pałacowa i dwa pawilony ogrodowe deł nakryte połączonymi u zbiegu dachami trójpoła- tzw. panteon oraz tzw. monopter w parku pałaco- ciowymi. Wnętrze dwutraktowe o poszczególnych wym Dobrzycy – zlokalizowane na terenie parku pomieszczeniach połączonych amfiladą z repre- obiekty architektoniczne klasyfikowane jako pawilo- zentacyjną klatką schodową w części pd.-wsch. ny ogrodowe. Oficyna pałacowa zbudowana w koń- połączoną z westybulem na parterze i piętrze. Po- cu XVIII w., w początku XIX wieku pełniąca funkcję mieszczenia o charakterze reprezentacyjnym zlokali- pokoi gościnnych, później mieszkanie lokaja i pral- zowane na piętrze. Za wyjątkiem reprezentacyjnego nia, od 1988 r. budynek administracyjny muzeum portyku z płaskorzeźbionym tympanonem, elewa- gruntownie wyremontowany w latach 90. XX w. cje obiektu dekorowane płaskim, klasycystycznym i na pocz. XXI w. Usytuowana w pobliżu pałacu detalem architektonicznym z boniowaniem na na- przy alei prowadzącej w kierunku pd.-zach. do tzw. rożach, płycinami, obramieniami okiennymi i profi- osady ogrodniczej, zwrócona fasadą w kierunku lowanymi gzymsami. Wnętrze zdobione dekoracyj- północno-zachodnim. Budynek niepodpiwniczony, nymi stiukami i malowidłami (patrz: pkt 3.3 zespoły murowany, tynkowany, parterowy z użytkowym najcenniejszych zabytków ruchomych). Wykaz prac poddaszem, założony na rzucie prostokąta, nakryty remontowo-konserwatorskich przy obiekcie obej- dachem łamanym – tzw. dachem uskokowym lub muje wymianę pokrycia dachowego w 4. ćw. XIX krakowskim. Wnętrze dwutraktowe z sienią przej- w., kapitalny remont prowadzony w latach 1951 ściową na osi. Po środku dłuższych elewacji na -1958 oraz w okresie pomiędzy 1988 r. i 2005 r. osi sieni niewielkie ryzality stanowiące obramienia Obiekt wpisany do rejestru zabytków decyzją otworów wejściowych, od góry ryzality zamknięte Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. trójkątnym naczółkiem. Dekoracja architektoniczna KS.Z.II-1/24/49) z dnia 3 października 1949 r., pod elewacji złożona z płasko opracowanych klasycz- numerem 9/A (księga rejestrowa dawnego woje- nych detali w postaci boniowania na narożach, pół- wództwa kaliskiego) kolumn w ryzalitach, opasek okiennych, profilowa- 4. Park pałacowy w Dobrzycy – założony wraz nych gzymsów i pilastrów. Pawilon ogrodowy tzw. z gruntowną przebudową pałacu na miejscu wcze- panteon wzniesiony w końcu XVIII wieku, przed śniejszego ogrodu włoskiego wzmiankowanego w 1939 r. zlokalizowano w nim cieplarnie. Remonto- źródłach w 1717 r. przez projektanta Giencza. Park wany w międzywojniu, w latach 50. XX w. i na prze- krajobrazowy w typie tzw. parku angielskiego o ce- łomie XX i XXI wieku. Usytuowany w południowej chach sentymentalno-romantycznych obejmuje 9,2 części parku w pobliżu granicy założenia, zwrócony ha, częściowo park wchłonął istniejący wcześniej w frontem w kierunku północnym. Obiekt niepodpiw- pobliżu pałacu folwark. W południowo-zachodniej niczony, murowany, tynkowany, parterowy z głębo- części założenia usytuowane tereny ogrodów wa- kim kanałem grzewczym. Zbudowany na rzucie koła rzywnych i sadów z domkiem ogrodnika z końca jednoprzestrzennym wnętrzem i od strony północnej XIX w. Park rozplanowany na rzucie czworoboku z z prostokątnym portykiem kolumnowym w porząd- wydłużoną częścią pn.-zach. wzdłuż rzeczki Potoka, ku doryckim z toskańskimi kolumnami ze schodami na której założony staw ze sztuczną wyspą. Na wy- z trzech stron. Portyk nakryty dachem dwuspado- spie jeden z pawilonów ogrodowych tzw. monopter, wym, pozostała część nakryta spłaszczoną kopułą. ponadto na terenie parku zlokalizowane dwa inne Wewnątrz w ścianach rozmieszczone symetrycznie pawilony tzw. monopter i oficynka i inne obiekty tj. nisze zamknięte półkoliście. Pawilon ogrodowy tzw. sztuczna grota z istniejącymi do 1963 r. sztucznymi monopter zbudowany w końcu XVIII wieku jako glo- ruinami tzw. kasztel złożony z dwóch baszt połą- rieta, usytuowany na sztucznej wyspie po zachod- czonych murem, sztuczne wzgórze widokowe, pta- niej stronie stawu. Obiekt murowany, parterowy, z szarnia oraz niezachowane brama wodna i szklarnie. wysokim boniowanym podpiwniczeniem, na planie Wokół parku częściowo zachowane murowane z koła z dobudowanymi zewnętrznymi schodami, na Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20169 – Poz. 3390 boniowanym podwyższeniu ustawiona kolumnada nowie – wzniesiony ok. 1900 r. w stylistyce eklek- złożona toskańskich kolumn wspierających deko- tycznej z zastosowaniem historyzujących detali wy- racyjny gzyms. Całość nakryta spłaszczoną kopułę. stroju architektonicznego. W okresie późniejszym Obiekt całkowicie wyremontowany w latach 2007- rozbudowany o przybudówkę usytuowaną przed 2008. elewacja frontową. Murowany z cegły, dwukondy- Obiekty wpisane do rejestru zabytków decyzją gnacyjny z poddaszem i wysoką sutereną i pięcio- Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. kondygnacyjną wieżą w północno-zachodnim naro- Kl.III-885/8/64) z dnia 21 lutego 1964 r., pod nu- żu. Całość nakryta płaskimi stropodachami łącznie merem 4/A [księga rejestrowa dawnego wojewódz- z późniejszą dobudówką od frontu. Zbudowany na twa poznańskiego], w księdze rejestrowej dawnego rzucie prostokąta z ww. wieżą i wysuniętym skrzy- województwa kaliskiego obiekt figuruje pod nume- dłem od strony południowo-zachodniej z bocznym rem 82/A. wejściem. Elewacje w większości ceglane w dol- 6. Dom przy Rynku 1 w Dobrzycy – obiekt wznie- nych częściach licowane granitowymi ciosami w siony w 1844 r. (wg niezrachowanej daty umiesz- technice opus isodomum, detal architektoniczny czonej pierwotnie w szczycie facjaty frontowej), wyodrębniony z lica elewacji, tynkowany w postaci klasycystyczny, zbudowany na rzucie prostokąta, opasek okiennych, płycin, naczółkowych nadokien- podpiwniczony, parterowy z mieszkalnym pod- ników, lizen, gzymsów itp. daszem z facjatą na osi elewacji frontowej. Sze- Obiekt wpisany do rejestru zabytków decyzją rokofrontowy, z wysokim dachem naczółkowym Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. Kl- krytym dachówką ceramiczną z oknem powieko- III-5340(130)90) z dnia 31 grudnia 1990 r., pod wym umieszczonym na osi elewacji podwórzowej. numerem 530/A (księga rejestrowa dawnego woje- Wnętrze dwutraktowe z przelotową sienią po środ- wództwa kaliskiego) ku. Elewacje tynkowane o płaskiej, skromnej, kla- 9. Park pałacowy w Fabianowie – krajobrazowy, sycystycznej dekoracji w formie pilastrów i profi- założony zapewne w ostatnie ćwierci XIX w. na po- lowanych gzymsów. o ok. połowy XIX w. Obiekt wierzchni 2,15 ha w bezpośrednim otoczeniu pała- stanowi bardzo dobry przykład małomiasteczkowej cu, przekształcony w części południowo-zachodniej architektury klasycystycznej. po 1972 r. w związku z budową nowych obiektów Obiekt wpisany do rejestru zabytków decyzją na potrzeby Domu Opieki Społecznej. Rozplanowa- Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. ny na planie nieregularnego czworoboku wydłużo- Kl.III-880/376/70) z dnia 2 września 1970 r., pod nego na osi północ-południe, na niewielkim stoku numerem 1209/A (księga rejestrowa dawnego wo- schodzącym w kierunku rzeki Lutyni. Od strony jewództwa poznańskiego), w księdze rejestrowej północnej otoczony kamiennym murem, w par- dawnego województwa kaliskiego obiekt figuruje ku niewielki staw otoczony groblą, przed pałacem pod numerem 347/A. gazon, przy ścieżce prowadzącej w stronę parku 7. Dawny zajazd pocztowy ze stanem (zajazd dla cmentarzyk dla psów dziedzica z zachowanymi na- wozów i koni), ob. dom ze sklepem przy Rynku 16 grobkami. Najstarszy drzewostan złożony głownie z w Dobrzycy – wzniesiony w 2. połowie XVIII w., lip, robinii, klonów, świerków, brzóz i pojedynczych jeden z najstarszych murowanych budynków w Do- dębów błotnistych. brzycy, wg lokalnej tradycji budynek wchodził pier- Park wpisany do rejestru zabytków decyzją Wo- wotnie w skład posiadłości dworskich. Od końca jewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. PSOZ- XIX wieku w prywatnych rekach. Budynek stanowi Kal-5340(140)91) z dnia 13 grudnia 1991 r., pod przykład tradycyjnej małomiasteczkowej architektu- numerem 634/A (księga rejestrowa dawnego woje- ry o formach klasycyzujących z charakterystycznie wództwa kaliskiego) wyłamanymi fragmentami dachu nad naczółkami 10. Kościół parafialny pw. św. Barbary w Karmi- wieńczącymi otwory wejściowe. Budynek zbudo- nie – klasycystyczna w stylu świątynia w Karmi- wany na rzucie wydłużonego prostokąta, w ukła- nie pobudowana w 1826 roku z fundacji Witta Go- dzie kalenicowym, parterowy, niepodpiwniczony, rzeńskiego herbu Nałęcz na miejscu wcześniejszego z przejazdem w południowej części i przylegającą drewnianego kościółka z 1719 r. Parafia wzmianko- dawną stajnią-wozownią. Wnętrze w układzie dwu- wana w XV wieku, w 2. poł. XVII w. funkcjonuje w traktowym. Nad częścią parterową wysoki dach miejscowości zbór braci czeskich. Obecna murowa- trójpołaciowy kryty dachówką ceramiczną. Wystrój na świątynia założona na rzucie prostokąta (nawa architektoniczny elewacji bardzo skromny. główna) z węższym wyodrębnionym, prezbiterium Obiekt wpisany do rejestru zabytków decyzją zamkniętym prosto i zakrystia stanowiącą przedłu- Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. żenie prezbiterium, od zachodu dostawiona wieża. Kl.III-880/371/70) z dnia 2 września 1970 r., pod Wnętrze jednoprzestrzenne z obszernym chórem numerem 1204/A (księga rejestrowa dawnego wo- muzycznym w części zachodniej. Nawa kryta da- jewództwa poznańskiego), w księdze rejestrowej chem dwuspadowym, prezbiterium z zakrystią, niż- dawnego województwa kaliskiego obiekt figuruje szym dachem trójspadowym, a wieża zwieńczona pod numerem 342/A. hełmem. Dachy w całości kryte dachówką cera- 8. Pałac, ob. Dom Pomocy Społecznej w Fabia- miczną oraz blachą w części hełmu wieży. Elewacje Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20170 – Poz. 3390 tynkowane fakturowa z gładkimi pilastrami i obra- stantego Rogalińskiego. Kościół poddany gruntow- mieniami okiennymi i gzymsami. Elewacje artykuło- nej restauracji na początku XIX w. Zapewne wów- wane charakterystycznymi półkolistymi oknami. czas dobudowane zostały do pierwotnej budowli Obiekt wpisany do rejestru zabytków decyzją zakrystia (konstrukcja ryglowa), kruchta boczna (za- Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. pewne konstrukcji ryglowej) oraz drewniana wieża Kl.III-880/28/75) z dnia 8 kwietnia 1975 r., pod na słup wraz z murowaną kruchtą. Kościół założony numerem 1702/A (księga rejestrowa dawnego wo- na planie zbliżonym do trapezu z lekko przełamaną jewództwa poznańskiego), w księdze rejestrowej linią ścian bocznych i niewyodrębnionym prezbite- dawnego województwa kaliskiego obiekt figuruje rium zamkniętym trójbocznie. Wnętrze salowe, od pod numerem 422/A. północnego-zachodu prostokątna zakrystia, po stro- 11. Spichlerz w Karminie – budynek murowany nie południowo-wschodniej kruchta boczna. Przed wzniesiony w 1828 roku w stylu historyzującym nawą dwukondygnacyjna wieża z szersza kruchtą stanowi cenny przykład architektury epoki romanty- u dołu z zaokrąglonymi narożnikami. Kościół o kon- zmu. Budynek charakteryzowany dekoracyjnym de- strukcji sumikowi-łątkowej, szalowany na zewnątrz, talem architektonicznym odwołującym się do wzo- z blaszaną wieżyczką na sygnaturkę. Dach dwuspa- rów renesansowych. Całość podpiwniczona, część dowy, wspólny nad nawą i prezbiterium, zakończo- parteru wzniesiona z kamienia polnego, wyższe ny trójpołaciowo. Pozostałe dachy trójspadowe, kondygnacje ceglane. Spichlerz na rzucie prostoką- całość kryta gontem nad nawą dwuspadowy, nad ta, dwukondygnacyjny z użytkowym poddaszem, prezbiterium wielopołaciowy, całość kryta gontem. nakryty dachem dwuspadowym. Elewacje tynko- Obiekt wpisany do rejestru zabytków decyzją wane z dekoracyjnym detalem i charakterystyczny- Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. Nr. mi pseudoryzalitami na skrajach elewacji frontowej. A.K.I.11a/212) z dnia 7 marca 1933 r., pod nume- Obiekt wpisany do rejestru zabytków decyzją Wo- rem 551/A (księga rejestrowa dawnego wojewódz- jewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. PSOZ- twa kaliskiego) Kal-5340(149)91) z dnia 31 grudnia 1991 r., pod 14. Dwór w Sośnicy, ob. Szkoła Podstawowa – numerem 640/A (księga rejestrowa dawnego woje- klasycystyczny, zbudowany przed 1780 r., na po- wództwa kaliskiego) czątku XIX w. rozbudowany o kolumnowy portyk 12. Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Naj- zwieńczony trójkątnym frontonem i w czasach póź- świętszej Marii Panny w Lutyni – kościół pobudo- niejszych częściowo przebudowany i remontowany wany w 1802 r. z fundacji ówczesnego właścicie- (koń. XIX w., ok. 1965 r.). Wzniesiony na planie la Lutynia Józefa Otuskiego na miejscu starszego prostokąta, murowany z cegły, podpiwniczony, par- drewnianego kościoła z XVI wieku (parafia Lutyńska terowy z użytkowym poddaszem, nakryty wysokim zapewne jeszcze starsza). Bardzo ciekawy architek- dachem dwuspadowym krytym dachówką ceramicz- tonicznie budynek kościoła prezentuje cechy wspól- ną. Wnętrze dwu i półtraktowe, nakryte stropem i ne dla stylu barokowego (wieża) i klasycystycznego w pd.-zach. części ze sklepieniami krzyżowymi. korpus główny i zakrystia. Świątynia orientowana, Elewacje o bardzo skromnej dekoracji z opaskami zbudowana na planie wydłużonego prostokąta z wy- okiennymi, profilowanym gzymsem z kroksztynami i odrębnioną kwadratową w rzucie wieżą od zachodu boniowaniem na narożach. Nowsze otwory okienne i z półokrągłą zakrystią przylegającą do prosto za- zamknięte odcinkowo. mkniętego prezbiterium. Wnętrze świątyni salowe Obiekt wpisany do rejestru zabytków decyzją z krótkim prezbiterium równym szerokości nawy i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. wyodrębnionym łukiem tęczowym. Dach nad korpu- Kl.III-880/193/70) z dnia 12 marca 1970 r., pod sem dwuspadowy kryty blachą, nad zakrystią dach numerem 1026/A (księga rejestrowa dawnego wo- półkopulasty, w zwieńczeniu wieży hełm baniasty z jewództwa poznańskiego), w księdze rejestrowej przezroczem zwieńczony iglicą, nad łączeniem nawy dawnego województwa kaliskiego obiekt figuruje i prezbiterium wieżyczka na sygnaturkę. Elewacje pod numerem 326/A. tynkowane z płaskim detalem architektonicznym. 15. Spichlerz w Sośnicy, ob. dom mieszkalny – bu- Obiekt wpisany do rejestru zabytków decyzją dynek murowany wzniesiony w latach 1830-1840 Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. za sprawą Michała Chłapowskiego, ówczesnego Kl.III-880/373/70) z dnia 2 września 1970 r., pod właściciela dóbr Sośnickich, stanowi przykład bu- numerem 1206/A (księga rejestrowa dawnego wo- downictwa okresu romantyzmu wzorującego się na jewództwa poznańskiego), w księdze rejestrowej architekturze historycznej. Pomimo swego gospo- dawnego województwa kaliskiego obiekt figuruje darczego przeznaczenia budynek został potrakto- pod numerem 344/A. wany dekoracyjne, utrzymany w stylistyce neorene- 13. Kościół parafialny pw. św. Marii Magdaleny w sansowej wzorowanej na XVI-wiecznych zamkach Sośnicy – drewniana świątynia, wzniesiona w 1745 i pałacach włoskich. Wzniesiony z użyciem cegły i r. stanowi przykład XVIII-wiecznego ludowego bu- kamienia polnego, na rzucie prostokąta, dwukondy- downictwa sakralnego. Kościół pobudowany na gnacyjny nakryty dachem dwuspadowym. Elewacje miejscu wcześniejszej – także drewnianej świątyni tynkowane z dekoracyjnym detalem i wyraźnymi – wzmiankowanej w 1445 r., fundowany przez Kon- podziałami architektonicznymi. Na początku XX w. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20171 – Poz. 3390 obiekt zaadoptowany na pomieszczenia mieszkalne. dawnego województwa kaliskiego obiekty figurują Obiekt wpisany do rejestru zabytków decyzją pod numerem 2/B Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. 2. Zespół wyposażenia kościoła parafialnego pw. Kl.III-880/194/70) z dnia 12 marca 1970 r., pod św. Tekli w Dobrzycy – 32 obiekty tworzące spój- numerem 1027/A (księga rejestrowa dawnego wo- ny stylistycznie, barokowy zespół wyposażenia z jewództwa poznańskiego), w księdze rejestrowej elementami gotycko-renesansowymi i ludowymi. dawnego województwa kaliskiego obiekt figuruje Zabytki te stanowią integralną grupę ruchomaliów pod numerem 327/A. tworzących wyposażenie kościoła, reprezentując 16. Zespół dworsko-parkowy w Trzebinie – wg dzieła snycerki, rzeźby, malarstwa, aurealiów z daty zachowanej na chorągiewce wzniesiony w okresu od przełomu XVI i XVII wieku do 2. poł. XVIII 1892 r., zrealizowany w połowie (brak południowe- wieku. go skrzydła) wg stylistyki utrzymanej w typie tzw. Zespół wpisany do rejestru zabytków decyzją kostiumu francuskiego. Murowany z cegły, podpiw- Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. niczony, parterowy z użytkowym (mieszkalnym), Kl.III-5330(4)85) z dnia 9 lipca 1985 r., pod nume- nakryty wysokim dachem dwuspadowym krytym rem 97/B (księga rejestrowa dawnego wojewódz- dachówką ceramiczną. Zbudowany na rzucie zbliżo- twa kaliskiego) nym do kwadratu z okrągłą wieżyczką zwieńczoną 3. Zespół wyposażenia kościoła parafialnego pw. kopulastym hełmem w północno-zachodnim naroż- św. Barbary w Karminie – 13 obiektów tworzących niku i zryzalitowaną elewacją wschodnią oraz wy- dość spójny zespół obiektów sztuki snycerskiej, suniętym gankiem wejściowym w południowej czę- rzeźbiarskiej, malarskiej reprezentującej przede ści elewacji zachodniej z wejściem głównym. Układ wszystkim stylistykę późnobarokową i klasycy- wnętrza niesymetryczny, dwu i półtraktowy z bocz- styczną z przełomu XVIII wieku oraz z 1. poł. XIX ną sienią z dwoma wejściami. Elewacje tynkowana wieku. A także elementy stanowiące dzieła sztuki ze skromnym detalem architektonicznym w postaci gotyckiej. opasek okiennych, płycin i obramień arkadowych Zespół wpisany do rejestru zabytków decyzją otworów w ganku wejściowym. Park krajobrazowy Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. zachowany fragmentarycznie usytuowany w kie- Kl.III-860/11/72) z dnia 13 marca 1972 r., pod runku południowym od dworu ze stawem i częścio- numerem 186/B (księga rejestrowa dawnego wo- wo pierwotnym drzewostanem. jewództwa poznańskiego), w księdze rejestrowej Zespół wpisany do rejestru zabytków decyzją dawnego województwa kaliskiego obiekty figurują Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. Kl- pod numerem 13/B III-5340(24)89) z dnia 19 czerwca 1989 r., pod 4. Zespół wyposażenia kościoła parafialnego pw. numerem 517/A (księga rejestrowa dawnego woje- Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Lutyni wództwa kaliskiego) – 23 obiekty tworzące zróżnicowane stylistycznie, barokowy i klasycystyczny zespół wyposażenia ko- 3.2. Wykaz obiektów zabytkowych murowanych ścioła zbudowanego na początku XIX wieku. Zabyt- Wykaz obiektów ujętych w gminnej ewidencji za- ki te stanowią integralną cześć wyposażenia kościo- bytków dla Gminy Dobrzyca według stanu na ko- ła, reprezentując głównie dzieła snycerki, rzeźby, niec 2008 r. malarstwa, aurealiów i rzemiosła artystycznego z Patrz: Załącznik nr 1. Gminna ewidencja zabyt- okresu od XVII do 1. poł. XIX wieku. ków dla Gminy Dobrzyca. Zespół wpisany do rejestru zabytków decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. 3.3. Zespoły najcenniejszych zabytków rucho- Kl.III-860/30/72) z dnia 29 marca 1972 r., pod mych numerem 201/B (księga rejestrowa dawnego wo- 1. Dekoracja stiukowa i malarska wnętrza pała- jewództwa poznańskiego), w księdze rejestrowej cu oraz elementy dekoracyjne w parku w Dobrzy- dawnego województwa kaliskiego obiekty figurują cy – całość klasycystycznej dekoracji malarskiej pod numerem 21/B autorstwa Antoniego Smuglewicza i Roberta Stan- 5. Zespół wyposażenia kościoła parafialnego pw. kiewicza oraz sztukatorskiej autorstwa Michała Ce- św. Marii Magdaleny w Sośnicy – 19 obiektów two- prowskiego vel Ceptowicza zachowanej we wnętrzu rzących jednorodny stylistycznie, przede wszystkim pałacu o wysokich walorach artystycznych, nauko- barokowy zespół wyposażenia stanowiącego inte- wych i historycznych. Ponadto elementy ruchome z gralne wyposażenie kościoła. Poszczególne obiekty przełomu XVIII i XIX w. w postaci pieców, płasko- wykonane głównie w XVIII wieku stanowią dzieła rzeźb, posągów i elementów rzeźbiarskich zlokalizo- snycerki, stolarki, rzeźby, malarstwa, aurealiów i wanych we wnętrzu pałacu i na terenie parku. rzemiosła artystycznego, także XIX-wiecznej sztuki Zespół wpisany do rejestru zabytków decyzją ludowej. Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. Zespół wpisany do rejestru zabytków decyzją Kl.III-860/20/70) z dnia 23 listopada 1970 r., pod Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. numerem 42/B (księga rejestrowa dawnego wo- Kl.III-860/32/72) z dnia 30 marca 1972 r., pod jewództwa poznańskiego), w księdze rejestrowej numerem 203/B (księga rejestrowa dawnego wo- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20172 – Poz. 3390 jewództwa poznańskiego), w księdze rejestrowej tzw. Czerwonej Listy Gatunków Ginących i Prawnie dawnego województwa kaliskiego obiekty figurują Chronionych. Innymi walorami tego obszaru jest też pod numerem 22/B znaczny udział gatunków roślin reprezentujących różne elementy biogeograficzne w tym duża liczba 3.4. Zasoby muzealne gatunków górskich z licznymi osobliwościami flory- Na terenie gminy zlokalizowane jest jedno mu- stycznymi. W skład przedmiotowego obszaru wcho- zeum o znaczeniu ponadregionalnym, a mianowicie dzi kompleks leśnych uroczysk Baszków i Rochy Muzeum: Zespół Pałacowo-Parkowy w Dobrzycy. oraz łąki w dolinie rzeki Borownicy o powierzchni Muzeum to stanowi jednostkę kultury w stanowią- 2.500 ha, z czego około 80% stanowią lasy. Naj- cą własność i finansowaną przez Samorząd Woje- lepiej zachowane w tym zbliżone do naturalnych fi- wództwa Wielkopolskiego i strukturalnie nie jest tocenozy występują w leśnictwie Baszków. Są to związane z Samorządem Gminy Dobrzyca. głównie grądy, acidofilne dąbrowy, bory Leucobryo- Gmina Dobrzyca nie posiada w zorganizowa- Pinetum i olsy Ribo nogri-Alnetum i Sphagno-Alne- nej formie zasobów, które można by określić jako tum. Dzięki wprowadzeniu sosny na obce jej siedli- obiekty muzealne. ska wytworzyły się tutaj fitocenozy reprezentujące Jednakże samorząd lokalny prowadzi ścisłą współ- kontynentalny bór mieszany Pino-Quercentum. pracę z Muzeum: Zespołem Pałacowo-Parkowym w Obok roślinności leśnej występują na przedmio- Dobrzycy w sferze organizowania czasowych eks- towym obszarze zbiorowiska związane ze stawami pozycji poświęconych tradycji, historii i dziedzictwa rybnymi i łąkami. W okresie jesienno zimowym pola regionu Ziemi Dobrzyckiej. między Rochami i Baszkowem są miejscem żerowa- nia gęsi zbożowych Anser fabalis, które mają swoje 3.5. Krajobraz Kulturowy noclegowiska na stawach rybnych w dolinie rzeki Na terenie gminy zarejestrowano trzy obszary o Baryczy oraz Rochach. Znaczne powierzchnie łąk cechach krajobrazu kulturowego objęte ochroną pomiędzy Zdunami, Piaskami i Rochami są miejscem konserwatorską poprzez wpisanie do rejestru zabyt- żerowania licznych bocianów białych. Ich gniazda ków: znajdują się w Piaskach, Kolonii Baszków, Basz- - park pałacowy w Dobrzycy – patrz pkt 3.1. kowie oraz Rochach, ponadto pola uprawne dzięki Obiekty zabytkowe nieruchome o najwyższym mozaice upraw są dogodnym lęgowiskiem dla prze- znaczeniu dla gminy; piórki. - park pałacowy w Fabianowie – patrz pkt 3.1. Poza wyżej wymienionym obszarem chronionego Obiekty zabytkowe nieruchome o najwyższym krajobrazu „Dąbrowy Krotoszyńskie Baszków – Ro- znaczeniu dla gminy; chy” bardzo istotny element krajobrazu kulturowe- - park dworski w Trzebinie – patrz pkt 3.1. go tworzą wszystkie zachowane historyczne parki i Obiekty zabytkowe nieruchome o najwyższym ogrody, cmentarze oraz układy urbanistyczne i rura- znaczeniu dla gminy. listyczne. Ponadto za elementy składowe krajobrazu Ponadto w granicach administracyjnych Gminy kulturowego uznaje się historyczne obszary leśne, Dobrzyca zlokalizowany jest jeden obszar objęty rozłogi pól i łąk oraz wytyczoną w przeszłości infra- inną niż konserwatorską ochroną prawną, a miano- strukturę komunikacyjną włącznie z przebiegiem linii wicie jest to obszar chronionego krajobrazu „Dąbro- kolejowej. Inną istotną formą współkształtującą kra- wy Krotoszyńskie Baszków – Rochy” utworzony na jobraz kulturowy są zabytki architektury zwłaszcza mocy Rozporządzenia Wojewody Kaliskiego nr 6 z stanowiące dominanty przestrzenne lub zespoły bu- dnia 22 stycznia 1993 r. (Dziennik Urzędowy Woje- dowlane a także liczne krzyże przydrożne, kapliczki, wództwa Kaliskiego Nr 2 poz. 14) elementy małej architektury, drzewa pomnikowe, Obszar chronionego krajobrazu „Dąbrowy Kro- głazy narzutowe oraz infrastrukturę hydrotechnicz- toszyńskie Baszków – Rochy” stanowi rejon obej- ną. mujący tereny trzech powiatów krotoszyńskiego, ostrowskiego i pleszewskiego (gm. Zduny Kro- 3.6. Zabytki archeologiczne toszyn, Rozdrażew, Odolanów, Ostrów Wlkp., 3.6.1. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisa- Raszków, Dobrzyca, Pleszew), utworzony w celu nych do rejestru zabytków ochrony obszaru zbliżonego do naturalnego oraz za- Kopiec podworski (tzw. grodzisko stożkowate) w pewnienia społeczeństwu warunków do wypoczyn- Karminie – obiekt reprezentujący istotną w skali re- ku i turystyki w środowisku o znaczących walo- gionu wartość historyczną i naukową stanowiący rach przyrodniczych. Powierzchnia obszaru wynosi pozostałość po drewnianym dworze funkcjonują- 55.800 ha, z czego lasy zajmują 15.600 ha (28%), cym od połowy XIV do przełomu XV i XVI wieku. w jego granicach dominują acidofilne lasy liściaste Zachowany w postaci częściowo rozwiezionego (w różnego typu z pomnikowymi okazami dębów i bu- części północnej) kopca o wysokości dochodzącej ków, często w wieku powyżej 200 lat. do około 3,5 m. i średnicy około 32 m z pozostało- Obszar ten cechuje się znacznym bogactwem flo- ścią po fosie o szerokości od 5 do 7 metrów łączą- ry (stwierdzono dotąd 900 gatunków), m.in. wy- cej się z niewielkim ciekiem wodnym. W centrum stępuje tu wiele gatunków rzadkich i zagrożonych z nasypu istnieje niewielkie zagłębienie. Podczas prac kulturowy są zabytki architektury zwłaszcza stanowiące dominanty przestrzenne lub zespoły budowlane a także liczne krzyże Dziennik Urzędowy przydrożne, kapliczki, elementy małej architektury, drzewa pomnikowe, głazy narzutowe oraz infrastrukturę hydrotechniczną. Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20173 – Poz. 3390

3.6. wykopaliskowychZabytki archeologiczne prowadzonych w obrębie obiektu funkcjonowania. W wazie wcześniejszej kopiec usy- 3.6.1.w 1934Wykaz r. stanowisk i 1986 r. archeologicznych wydobyty zabytkowy wpisanych materiał do rejestru zabytkówpano do wysokości 2,5m a na jego kulminacji w Kopiecruchomego podworski potwierdził(tzw. grodzisko istnienie stożkowate) drewnianego w Karminie dwo – obiekt- centrumreprezentuj wybudowanyący istotną w skali został regionu drewniany wartość historyczn budyneką i naukowkulturowyą stanowi są zabytkiący pozosta architekturyłość po zw drewnianymłaszcza stanowi dworzeące funkcjonuj dominantyą cymprzestrzenne od połowy lub XIV zespo doły prze budowlanełomu XV a itak XVIże licznewieku. krzy Zachowanyże przydroru zniszczonegożne, kapliczki, przez elementy pożar ma łwej architektukońcu XVry, wieku. drzewa pomnikowe,w oparciu głazy narzutoweo technikę oraz zrębową infrastruktur mającyę hydrotechniczn formę tróją-. w postaciObiekt częś ciowowpisany rozwiezionego do rejestru (w zabytków części pół nocnej)decyzją kopca Wo- o wysokokondygnacyjnejści dochodzą cejwieży. do oko Fazało 3,5 druga m. i ś rednicyzwiązana oko łojest 32 mz z pozosta łością po fosie o szerokości od 5 do 7 metrów łączącej się z niewielkim ciekiem wodnym. W centrum nasypu istnieje jewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. PSOZ- częściowa niwelacją i wyrównaniem kopca i wznie- niewielkie3.6. Zabytkizagłębienie. archeologiczne Podczas prac wykopaliskowych prowadzonych w obrębie obiektu w 1934 r. i 1986 r. wydobyty zabytkowy Kal-KZA-51(113)98) z dnia 31 grudnia 1998 r., pod sieniem na pogorzelisku nowego nieokreślonego do materia3.6.1.ł ruchomegoWykaz stanowisk potwierdzi archeologicznychł istnienie drewnianego wpisanych dworu do rejestruzniszczonego zabytków przez pożar w końcu XV wieku. numerem rejestru 758/A [księga rejestrowa dawne- końca obiektu. W źródłach jako właściciele dworu ObiektKopiec wpisany podworski do rejestru (tzw. grodzisko zabytków sto decyzjżkowate)ą Wojewódzkiego w Karminie – Konserwatora obiekt reprezentuj Zabytkówący istotn (L.dz.ą w PSOZ skali -regionuKal-KZA warto-51(113)98)ść historyczn z dniaą i 31 go województwa kaliskiego]. Obszar AZP 64-35, funkcjonują Wieniawici Przeczlaus i Hynek. grudnianaukow 1998ą stanowi r., podą cynumerem pozosta rejestrułość po drewnianym758/A [księga dworze rejestrowa funkcjonuj dawnegoącym województwa od połowy XIV kaliskiego]. do przeł omuObszar XV AZP i XVI 64 -wieku.35, stanowisko Zachowany naw obszarze postacistanowisko cz44,ęś stanowiskociowo na obszarze rozwiezionego w miejscowo 44, stanowisko(w śczcięś 1.ci pół nocnej)w miejsco kopca- o wysokoObiektści wpisanydochodzą cejdo dorejestru około 3,5zabytków m. i średnicy decyzją oko łWoo 32- m z Kopiecpozostawości podworskiło ś1.cią po (tzw.fosie ogrodzisko szerokoś stoci odżkowate) 5 do 7 metróww Czarnuszce łączącej – obiektsię zjewódzkiego niewielkim reprezentuj ciekiemą cyKonserwatora istotn wodnym.ą w skali W Zabytkówregionu centrum warto nasypu (L.dz.ść historyczn istnieje PSOZ- ą i naukowniewielkieKopiecą stanowi zag podworskiłęąbienie.cy pozosta Podczas (tzw.łość po pracgrodzisko drewnianym wykopaliskowych stożkowate) dworze funkcjonujprowadzonych w Kal-KZA-51(111)98)ącym w od obr poębiełowy obiektu XIV do w z prze 1934dniałomu r.31 i 1986 XVgrudnia i r XVI. wydobyty 1998 wieku. r., zabytkowyZachowany pod w materiapostaciCzarnuszceł cz ruchomegoęściowo – kopcaobiekt potwierdzi poro reprezentującyśnił istnienieętego drzewami drewnianego istotną i krzewami w dworu skali o zniszczonego wysokonumeremści dochodz przez rejestru poącejżar do766/A w okokońłcu o(księga 3 XV m. wieku.i ś rednicyrejestrowa okoł odawne 26 m ze- słaboObiektregionu rozpoznawaln wpisany wartość doą rejestrupozosta historyczną łzabytkówością fosy idecyzj onaukową szerokoą Wojewódzkiegości stanowią dochodzącej- Konserwatora dogo 5 metrówwojewództwa Zabytkówi śladami dodatkowego kaliskiego).(L.dz. PSOZ- waKalObszarłu-KZA po zachodniej -AZP51(113)98) 64-35, stronie z dnia 31 nasypu.grudniacy Pracepozostałość 1998 wykopaliskowe r., pod numerempo drewnianym prowadzone rejestru 758/A dworze w obr [księbie ęfunkcjonuga obiektu rejestrowa w- 1986 dawnegostanowisko r. wykaza województwały naślady obszarze uż ytkowaniakaliskiego]. 48, stanowiskokopca Obszar i okre AZPś li w64ły miejsco-dwie35, stanowisko fazy- jego funkcjonowania.na jącymobszarze od 44, połowy W stanowisko wazie XIV wcze wdo śmiejscowoniejszej przełomu kopiecści XV 1. usypano i XVI wieku. do wysoko śwościci 2,5m 1. a na jego kulminacji w centrum wybudowany został drewnianyKopiecZachowany podworski budynek w w(tzw. postaci oparciu grodzisko oczęściowo technik stożękowate) zr ękopcabow ąw majporośnięte Czarnuszceący form-ę – trójkondygnacyjnej obiekt reprezentują wiecy istotnży. Fazaą w drugaskali regionu związana warto jestść z czhistorycznęściowa ą i niwelacjnaukowgo ądrzewami ąi wyrównaniemstanowią cyi krzewami pozosta kopcało iść wzniesieniemo po wysokości drewnianym na dochodzącej pogorzeliskudworze funkcjonuj nowego3.6.2.ącym nieokre od Wykaz poślonegołowy stanowiskXIV do kodoń przeca obiektu. łoomu własnej XV W iź XVIród formiełach wieku. jako krajo Zachowany - włwaś postacicicieledo około dworuczęś 3ciowo m.funkcjonuj i kopcaśrednicy ąporo Wieniawici śokołoniętego 26 drzewamiPrzeczlaus m ze słabo i ikrzewami Hynek. roz - o wysokobrazowejści dochodzącej do około 3 m. i średnicy około 26 m ze Obiektsłabopoznawalną wpisanyrozpoznawaln do pozostałościąrejestruą pozosta zabytkówłości fosyą fosydecyzj o o szerokości ąszeroko Wojewódzkiegości dochodzdocho Konserwatora-ącej doNa 5 metrów terenie Zabytków i śGminyladami (L.dz. dodatkowegoDobrzyca PSOZ-Kal zarejestrowano -waKZAłu po-51(111)98) zachodniej trzyz stroniednia 31 grudnianasypu.dzącej 1998 Prace do r., wykopaliskowepod5 metrów numerem i rejestruśladami prowadzone 766/A dodatkowego w(ksi obręgaębie rejestrowa obiektu wału w dawnego 1986stanowiska r. wykazawojewództwa łyarcheologiczne ślady kaliskiego). użytkowania oObszar własnejkopca AZP i okre formie 64ś-li35,ły dwiestanowiskokrajo fazy- jego funkcjonowania. W wazie wcześniejszej kopiec usypano do wysokości 2,5m a na jego kulminacji w centrum wybudowany został na obszarzepo zachodniej 48, stanowisko stronie w nasypu. miejscowo Praceści 1. wykopaliskowe brazowej. drewniany budynek w oparciu o technikę zrębową mający formę trójkondygnacyjnej wieży. Faza druga związana jest z częściowa prowadzone w obrębie obiektu w 1986 r. wykazały niwelacją i wyrównaniem kopca i wzniesieniem na pogorzelisku nowego nieokreślonego do końca obiektu. W źródłach jako 3.6.2.ślady Wykaz użytkowania stanowisk okopca własnej i określiłyformie kraj dwieobrazowej fazy jego Naw tereniełaściciele Gminy dworu Dobrzyca funkcjonuj zarejestrowanoą Wieniawici trzy Przeczlaus stanowiska i Hynek. archeologiczne o własnej formie krajobrazowej. Obiekt wpisany do rejestru zabytków decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (L.dz. PSOZ-Kal-KZA-51(111)98) z dnia 31 grudnia 1998 MIEJSCOWOr., pod numeremŚĆ rejestru 766/A (księga rejestrowaOBSZAR dawnego AZP województwa kaliskiego).OBIEKT Obszar AZP 64-35, stanowisko na obszarze 48, stanowisko w miejscowości 1. Czarnuszka, stan. 1 64-35 grodzisko

3.6.2. WykazKarmin, stanowisk stan. o w1ł asnej formie krajobrazowej 64-35 grodzisko Na terenie GminyKarminek, Dobrzyca stan. zarejestrowano 18 trzy stanowiska archeologiczne65-35 o własnej formiegrodzisko krajobrazowej.

3.6.3. 3.6.3. ZestawienieMIEJSCOWO liczbowe Zestawienie stanowiskŚĆ liczbowe archeologicznych stanowisk z arterenu- OBSZAR waniagminy DobrzycaAZPstanowisk archeologicznychOBIEKT w Polsce jest Zgodniecheologicznych z art. 3. pktCzarnuszka, 4. zustawy terenu o stan. ochroniegminy 1 Dobrzyca zabytków i opiece nad zabytkami64ogólnokrajowy-35 zabytkiem programarcheologicznymgrodzisko badawczo-konserwatorski jest zabytek nieruchomy, będący powierzchniową, podziemną lub podwodną pozostałością egzystencji i działalności człowieka, złożoną z nawarstwień Zgodnie zKarmin, art. 3. pktstan. 4. 1 ustawy o ochronie zabyt- 64nazywany-35 Archeologicznymgrodzisko Zdjęciem Polski (AZP). kulturowych i znajdujących się w nich wytworów bądź ich śladów lub zabytek ruchomy, będący tym wytworem. ków i opieceKarminek, nad zabytkami stan. 18zabytkiem archeologicz- 65Program-35 ten systematyzujegrodzisko dotychczasowy zasób A zatemnym zabytki jest zabytekarcheologiczne nieruchomy, stanowią będącyważną cz ęśćpowierzch szeroko -rozumianegowiedzy dziedzictwao rozpoznaniu kulturowego, archeologicznym w tym przypadku danego zwi obązanego- z terenemniową, gminy podziemną Dobrzyca. Nalub pe łpodwodnąen zasób tych żpozostałościąe zabytków archeologicznych szaru, głównie składaj poprzezą się zarówno obserwację tzw. stanowiska archeologiczną archeologiczne – warstwy3.6.3. Zestawieniekulturowe i obiektyliczbowe archeologiczne, stanowisk archeologicznych jak i ruchome zabytkiz terenu z gminy nich pochodz Dobrzycaące, a także skarby. Europejska konwencja o Zgodnieegzystencji z art. 3. ipkt działalności 4. ustawy o ochronieczłowieka, zabytków złożoną i opiece z na nad- zabytkamiterenu orazzabytkiem uwzględnianie archeologicznym informacji jest zabytek zawartych nieruchomy, ochroniewarstwień archeologicznego kulturowych dziedzictwa i znajdujących kulturowego się uznaje w nich zabytki archeologicznew archiwach, za zbiorach istotne źród muzealnych,ło „zbiorowej instytucjachpamięci europejskiej i i instrumentbędący powierzchniow dla badań historycznychą, podziemn ąi naukowych”.lub podwodn ą pozostałością egzystencji i działalności człowieka, złożoną z nawarstwień kulturowychwytworów i znajduj bądź ąichcych śladów się w nich lub wytworów zabytek bruchomy,ądź ich śladów publikacjach.lub zabytek ruchomy, Należy b ęjednakdący tym zastrzec, wytworem. iż zbiór doku- Podstawowbędącyą itym wiod wytworem.ącą metodą ewidencjonowania stanowisk archeologicznychmentacji wAZP, Polsce reprezentujący jest ogólnokrajowy ewidencję program zasobówbadawczo- konserwatorskiA zatem zabytki nazywany archeologiczne Archeologicznym stanowią wa Zdjżnęąciem część Polski szeroko (AZP). rozumianego Program tendziedzictwa systematyzuje kulturowego, dotychczasowy w tym przypadku zasób wiedzy zwi ąozanego A zatem zabytki archeologiczne stanowią ważną archeologicznych stanowi zbiór otwarty i jest sta- rozpoznaniuz terenem gminyarcheologicznym Dobrzyca. Nadanego pełen obszaru, zasób tych głównieże zabytków poprzez archeologicznych obserwację archeologiczn składają ąsi ęterenu zarówno oraz tzw. uwzgl stanowiskaędnianie informacjiarcheologiczne część szeroko rozumianego dziedzictwa kulturowe- le uzupełniany w procesie archeologicznego rozpo- zawartych– warstwy w kulturowearchiwach, i zbiorachobiekty archeologiczne, muzealnych, instytucjach jak i ruchome i publikacjach. zabytki z nich Nale pochodzży jednakące, zastrzec, a także skarby.iż zbiór Europejska dokumentacji konwencja AZP, o go, w tym przypadku związanego z terenem gminy znania terenu. Do zbioru włączane są informacje reprezentujochronie ąarcheologicznegocy ewidencję zasobów dziedzictwa archeologicznych kulturowego stanowi uznaje zbiórzabytki otwart archeologiczney i jest stale zauzupe istotnełniany źród wł oprocesie „zbiorowej archeologicznego pamięci europejskiej rozpoznaniai instrumentDobrzyca. terenu. dla Na bada Do pełenń zbioru historycznych zasób włączane tychże i naukowych”.są informacje zabytków o wszystkicharche- osukcesywnie wszystkich odkrywanych sukcesywnie reliktach odkrywanych przeszłości niezalereliktachżnie od charakteruPodstawowologicznych badaą iń wiod, askładają takącżąe metodwszystkie sięą ewidencjonowzarówno bieżące informacjetzw.ania stanowiska stanowisk weryfikuj archeologicznych ąceprzeszłości lub uzupełniaj wniezależnie ąPolscece dotychczasowe jest odogólnokrajowy charakteru dane. W programbadań, ten sposób abadawczo także - dokumentacjakonserwatorskiarcheologiczne stanowisk nazywany – archeologicznychwarstwy Archeologicznym kulturowe utworzona Zdj i ęobiektyciem metod Polski ąar AZP -(AZP). jestwszystkie Programźródłem najbardziejtenbieżące systematyzuje informacje aktualnej dotychczasowy wiedzy weryfikujące o danym zasób lubterenie. wiedzy uzu - o Ponirozpoznaniużcheologiczne,sza tabela archeologicznym prezentuje jak i zasobyruchome danego archeologicznego zabytki obszaru, z gnichłównie dziedzictwa pocho poprzez- kulturowego obserwacjpełniająceę zlokalizowanearcheologiczn dotychczasoweą me terenutod dane.ą orazAZP uwzgl naW terenietenędnianie sposób gminy informacji do- Dobrzyca.zawartychdzące, wa archiwach,także skarby. zbiorach Europejska muzealnych, konwencjainstytucjach i opublikacjach. kumentacja Nale żstanowisky jednak zastrzec, archeologicznych iż zbiór dokumentacji utworzona AZP, reprezentujochronieący archeologicznego ewidencję zasobów dziedzictwaarcheologicznych kulturowe stanowi -zbiórmetodą otwarty iAZP jest stalejest uzupeźródłemłniany najbardziej w procesie aktualnej archeologicznego wie- rozpoznaniago uznaje terenu. zabytki Do zbioruarcheologiczneSTANOWISKA włączane s ąARCHEOLOGICZNEza informacje istotne oźródło wszystkich dzy sukcesywnie o danym odkrywanychterenie.ILOŚĆ reliktach przeszłości niezależnie od charakteru badań, a także wszystkie bieżące informacje weryfikujące lub uzupełniające dotychczasowe dane. W ten sposób „zbiorowej pamięciGRODZISKA europejskiej i instrument dla ba- Poniższa tabela prezentuje3 zasoby archeologiczne- dokumentacja stanowisk archeologicznych utworzona metodą AZP jest źródłem najbardziej aktualnej wiedzy o danym terenie. dań historycznych iOSADY naukowych”. go dziedzictwa kulturowego189 zlokalizowane metodą PoniżPodstawowąsza tabela prezentuje i wiodącą zasoby archeologicznegometodą ewidencjono dziedzictwa- kulturowegoAZP na terenie zlokalizowane gminy Dobrzyca. metodą AZP na terenie gminy Dobrzyca. CMENTARZYSKA 10 4 1 Dane ilościowe dotyczące liczbySTANOWISKA stanowisk archeologicznych ARCHEOLOGICZNE zlokalizowanych na terenie GminyILO ŚĆDobrzyca pochodzą z „Raportu o stanie zabytków w Gminie Dobrzyca”GRODZISKA opracowanego na potrzeby Wielkopolskiego Konserwatora3 Zabytków w poznaniu. Autorzy opracowania mgr Stanisław Małyszko, mgr Ewa Andrzejewska, mgr inż. Zdzisław Walczak, dr Janusz Tomala OSADY 189

CMENTARZYSKA 10

1 Dane ilościowe dotyczące liczby stanowisk archeologicznych zlokalizowanych na terenie Gminy Dobrzyca pochodzą z „Raportu20 o stanie zabytków w Gminie Dobrzyca” opracowanego na potrzeby Wielkopolskiego Konserwatora Zabytków w poznaniu. Autorzy opracowania mgr Stanisław Małyszko, mgr Ewa Andrzejewska, mgr inż. Zdzisław Walczak, dr Janusz Tomala

20 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20174 – Poz. 3390

Pod względem geograficznym i geologicznym worską (Dobrzyca, Fabianów, Lutynia, Czarnuszka, gmina Dobrzyca położona jest w obrębie mezore- Strzyżew, Sośnica, Karmin, Karminek) z kilkoma gionu Wysoczyzny Kaliskiej. Jest to obszar równiny cennymi cmentarzyskami i osadami. Równie wiele morenowej wykształconej w stadiale Warty zlodo- stanowisk związanych jest z okresem wczesnego wacenia środkowopolskiego reprezentujący pofalo- średniowiecza i średniowiecza z osadami wiejskimi i wany krajobraz o deniwelacjach sięgających do 10 miejskimi (Lutynia, Dobrzyca) oraz szczególnie inte- m i niewielkich kilkuprocentowych spadkach tere- resującymi średniowiecznymi kopcami podworskimi nu. Poza rozległymi terenowymi obniżeniami kotlin- (Dobrzyca, Czarnuszka, Karminek i Karmin). nymi obszar ten charakteryzują doliny rzek Lutyni W okresie wczesnego i późnego średniowiecza i jej dopływu rzeki Potoka oraz pozostałe pomniej- następuje okres intensywnej lokalizacji wsi związa- sze cieki wodne. Rzeki w gminie Dobrzyca płyną w ne z przebudową stosunków osadniczych i lokacją kierunku z południa na północ. Większość obszaru wsi na prawie niemieckim (XIV-XV w.). W okresie gminy zajmują utwory czwartorzędowe w postaci nowożytnym osadnictwo na terenie gminy Dobrzy- płaszczyzn glin zwałowych oraz piasków akumulacji ca stopniowo wykracza poza zajmowane wcześniej lodowcowej z licznymi głazami. Wyspowo wystę- rejony dolin rzecznych i obejmuje także tereny wy- pują tu także płaty trzeciorzędowych pstrych iłów, soczyzny. W tym czasie kształtują się obecne ukła- w na obszarach dolinnych mady i piaski rzeczne. dy takich miejscowości jak: Izbiczno, Koźminiec, To właśnie na tarasach zalewowych wspomnianych Polskie Olędry, Trzebowa. rzek występują najżyźniejsze gleby i to te tereny naj- Wszystkie stanowiska średniowieczne i nowożyt- intensywniej koncentrowały osadnictwo od mezoli- ne występujące w pobliżu wymienionych miejsco- tu, poprzez neolit, epokę brązu, epokę żelaza aż po wości wyznaczają tym samym ich najstarszą me- czasy późnego średniowiecza. trykę. Na terenie gminy Dobrzyca zlokalizowana została W chwili obecnej w przypadku wielu stanowisk duża ilość stanowisk archeologicznych, a ich war- trudno jest sprecyzować ich wartość poznawczą, tość naukowo-badawczą należy ocenić jako zróżni- zwłaszcza tych związanych z osadnictwem pradzie- cowaną. Można uznać, iż stanowiska te rozmiesz- jowym. W związku z tym na wytypowanych przez czone są regularnie i podzielić je na dwa główne WUOZ stanowiskach archeologicznych należy naj- skupiska stanowisk archeologicznych. Otóż około pierw przeprowadzić szczegółową ich inwentaryza- 60% wszystkich stanowisk archeologicznych zewi- cję oraz wykonać badania weryfikacyjno-sondażo- dencjonowanych metodą AZP stanowią stanowiska we, a na ich podstawie dokonać wyboru obiektów zlokalizowane wzdłuż rzeki Lutyni (wraz z bezimien- archeologicznych przeznaczonych do wpisu do reje- nymi dopływami) w okolicach miejscowości Luty- stru zabytków. nia, Fabianów, Sośnica, Czarnuszka, Karmin, Kar- minek i Trzebowa. Drugie zgrupowanie stanowisk 3.7. Stan zachowania zabytków usytuowanych w archeologicznych szacowane na około 30% z cało- granicach Gminy Dobrzyca ści stanowisk na terenie gminy zlokalizowane jest 3.7.1. Stan zachowania zabytków nieruchomych wzdłuż największego w tym rejonie dopływu Lutyni, Kościół parafialny pw. św. Tekli w Dobrzycy czyli Potoki w okolicach Dobrzycy rozdzielającej się Obiekt utrzymany w zadawalającym stanie tech- na Potokę A i Potokę B, nad którą położone są miej- nicznym, użytkowany zgodnie z przeznaczeniem. scowości Strzyżew i Dobrzyca. Dawny zbór ewangelicki, ob. kościół własność pa- Zlokalizowane w obydwu skupiskach stanowi- rafii rzymskokatolickiej w Dobrzycy ska archeologiczne charakteryzują się bardzo sze- Obiekt obecnie nieużytkowany, ogniskowo zawil- rokim przekrojem kulturowo-chronologicznym, gocony, bez poważnych zagrożeń natury konstruk- gdyż wśród stanowisk odnajdujemy osady i ślady cyjnej. osadnicze świadczące o osadnictwie pradziejowym Pałac w Dobrzycy związanym zarówno kulturą łużycką, pomorską, Stan zachowania obiektu należy ocenić jako bar- przeworską i wczesnośredniowieczną oraz średnio- dzo dobry, obiekt gruntownie wyremontowany wieczną i nowożytną. i poddawany pracom konserwatorskim w latach W kilku miejscach zlokalizowano także pojedyn- 1988 – 2005 r. Użytkowany jako muzeum. cze stanowiska z okresu neolitu, jednak stanowią Park pałacowy w Dobrzycy one bardzo wąską grupę znalezisk. Park zachowany w stanie bardzo dobrym, po pra- Stosunkowo liczniej reprezentowana jest kultura cach rewaloryzacyjnych, teren parku poddawany łużycka z cennym cmentarzyskiem halsztackim w stałej pielęgnacji jako integralny element muzeum. okolicach Trzebina i cmentarzyskiem z epoki brązu Oficyna pałacowa i dwa pawilony ogrodowe tzw. w okolicach Lutyni. Okres kultury pomorskiej repre- panteon oraz tzw. monopter w parku pałacowym zentuje zaledwie kilka stanowisk, ale z jednym bar- Dobrzycy dzo ważnym dla wyróżnienia kultury wejherowsko- Wszystkie obiekty zachowane w bardzo dobrym krotoszyńskiej stanowiskiem w okolicy Sośnicy. stanie technicznym, użytkowane jako muzealne pa- Najliczniej reprezentowanym na terenie gminy Do- wilony ogrodowe oraz jako biura administracji mu- brzyca osadnictwem jest to związane z kulturą prze- zeum (oficyna). Budowle gruntownie wyremonto- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20175 – Poz. 3390 wane i poddane pracom konserwatorskim. oraz więźby dachowej. Ponadto duże ubytki w tyn- Dom przy Rynku 1 w Dobrzycy kach elewacyjnych, zwłaszcza elewacja zachodnia. Obiekt w niezadowalającym stanie technicznym Obiekt użytkowany jako Szkoła Podstawowa z nieszczelnym pokryciem dachowym i ugięciem Spichlerz w Sośnicy, ob. dom mieszkalny więźby dachowej oraz wysokim stopniem zawilgo- Stan techniczny obiektu zły. Widoczne ugięcia ceniem pomieszczeń wnętrza a zwłaszcza podda- więźby dachowej uszkodzonej i częściowo spróch- sza. W obiekcie samowolnie wymieniono stolarkę niałej, podobne ugięcia i uszkodzenia stropów. okienna na okna z profili PCV. Podczas prac konser- Ściany zewnętrzne zawilgocone i zagrzybione, Za- watorskich domu należy przywrócić na podstawie uważalne pęknięcia murów obwodowych oraz duże zdjęć zniszczony „datownik” i stolarkę okienną. ubytki w pierwotnym wystroju elewacji. Samowol- Dawny zajazd pocztowy ze stanem (zajazd dla na wymiana stolarki okiennej oraz pokrycia dachu. wozów i koni), ob. dom ze sklepem przy Rynku 16 Konieczny remont kapitalny budynku wraz z odtwo- w Dobrzycy rzeniem pierwotnego wystroju architektonicznego Stan zachowania obiektu dobry, po pracach re- elewacji. Obiekt użytkowany jako dom mieszkalny. montowych prowadzonych w ostatnich latach. Na- Zespół dworsko-parkowy w Trzebinie leży przywrócić usunięte dekoracyjne płyciny w ob- Stan techniczny obiektu należy ocenić jako średni. rębie szczytów nad otworami drzwiowymi elewacji Występują ogniskowe zawilgocenia ścian piwnic, frontowej oraz docelowo należy odbudować znisz- obiekt obecnie jest wykorzystywany na potrzeby czony tzw. stan. społeczno-kulturalne mieszkańców wsi i stanowi Pałac, ob. Dom Pomocy Społecznej w Fabianowie miejsce zebrań. Niewielki fragment parku przy dwo- Obiekt utrzymany w dobrym stanie technicznym, rze wymaga bieżących prac porządkowych. użytkowany jako Dom Pomocy Społecznej. Park pałacowy w Fabianowie 3.7.2. Stan zachowania zabytków ruchomych Stan zachowania parku należy ocenić jako śred- Dekoracja stiukowa i malarska wnętrza pałacu oraz ni. Wskazane jest podjęcie prac rewaloryzacyjnych elementy dekoracyjne w parku w Dobrzycy5. Stan zmierzających do odtworzenia pierwotnego układu zachowania wystroju malarskiego i sztukatorskiego komunikacyjnego. pałacu jest bardzo dobry, dzięki pracom konserwa- Kościół parafialny pw. św. Barbary w Karminie torskim prowadzonym w latach 1998 – 2003. W Stan techniczny obiektu należy ocenić jako średni. trakcie lustracji obiektów wpisanych do rejestru za- Z istotnych zagrożeń dla stanu zachowania należy bytków przeprowadzonej w 2003 r. stwierdzono, iż zwrócić uwagę na nieszczelności w pokryciu dacho- na miejscu zachowane są wszystkie obiekty, za wy- wym oraz ogniskowe zawilgocenie murów, a także jątkiem marmurowego posągu ukazującego postać ubytki w tynkach elewacyjnych. Należy dążyć do męską. Losu rzeźby nie udało się ustalić, prawdopo- zmiany kolorystyki wnętrza oraz architektonicznych dobnie zaginęła przed 1990 r. Wobec powyższego ołtarzy oraz likwidacji płytek ceramicznych we wnę- niemożliwe jest przygotowanie wniosku o skreślenie trzu świątyni. Użytkowany zgodnie z pierwotnym obiektu z rejestru zabytków. przeznaczeniem. Zespół wyposażenia kościoła parafialnego pw. św. Spichlerz w Karminie Tekli w Dobrzycy6. Według lustracji wyposażenia Obiekt w stanie technicznym grożącym kata- świątyni przeprowadzonej w 2002 r. zachowane są strofą budowlaną. Zachowane ściany zewnętrzne. wszystkie obiekty objęte wpisem do rejestru zabyt- Konieczna pilna odbudowa obiektu wraz z odtwo- ków. Najpilniejszego podjęcia prac wymaga baroko- rzeniem stropu, więźby, pokrycia dachu i stolarki wy feretron z obrazami Matki Boskiej Różańcowej i okiennej. Nieużytkowany. Dzieciątka Jezus. Stan zachowania pozostałych za- Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświęt- bytków ruchomych na ogół jest dobry - ołtarze, am- szej Marii Panny w Lutyni bona i chrzcielnica są po pracach renowatorskich. Obiekt w zadawalającym stanie zachowania za Docelowo konserwacji wymaga większość obrazów wyjątkiem lekko skręconego hełmu wieży. Zachodzi ołtarzowych. Wskazana byłaby również konserwa- konieczność wykonania ekspertyzy stanu technicz- cja późnobarokowego obrazu św. Józefa z Dzieciąt- nego hełmu i przyczyn jego odchylenia. Użytkowa- kiem. ny zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem. Zespół wyposażenia kościoła parafialnego pw. Kościół parafialny pw. św. Marii Magdaleny w So- św. Barbary w Karminie7. śnicy Wszystkie obiekty wpisane do rejestru zabyt- Stan zachowania obiektu dobry. Należy dokoń- ków zachowane są na miejscu. Stan mobiliów jest czyć rozpoczętą wymianę gontowego pokrycia da- zadowalający, choć ze względów estetycznych chu. Użytkowany zgodnie z pierwotnym przezna- wskazane jest podjęcie konserwacji całości późno- czeniem. klasycystycznego wyposażenia i przywrócenie mu Dwór w Sośnicy, ob. Szkoła Podstawowa pierwotnej kolorystyki. Większość obrazów ołtarzo- Stan techniczny obiektu należy ocenić jako śred- wych wymaga docelowo konserwacji. ni. Zauważalne ogniskowe zawilgocenie i zagrzy- Zespół wyposażenia kościoła parafialnego pw. bienie murów zewnętrznych i ścian wewnętrznych Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Lutyni8. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20176 – Poz. 3390

Według lustracji przeprowadzonej w 2001 r. stwier- cza cmentarzyskom zlokalizowanym na terenie gmi- dzono zachowanie wszystkich ruchomaliów, za wy- ny Dobrzyca. jątkiem ornatu, którego los nie został wyjaśniony. Równie istotnym zagrożeniem wynikającym z uży- Taki stan rzeczy uniemożliwia przeprowadzenie po- cia nowoczesnych technologii jest potrzeba stoso- stępowania w sprawie skreślenia obiektu z rejestru wania ciężkiego sprzętu tak w rolnictwie jak i przy zabytków. Stan zachowania większości elementów dużych inwestycjach związanych przede wszystkim wyposażenia jest dobry technicznie i stabilny. Doce- z budownictwem drogowym oraz infrastruktural- lowo zabytki wymagają profesjonalnej konserwacji, nym, które wymagają prowadzenia intensywnych i polegającej na przywróceniu pierwotnej kolorystyki, szerokopłaszczyznowych prac ziemnych. a w przypadku obrazów usunięcia przemalowań. Z terenu Gminy Dobrzyca do takiego rodzaju Zespół wyposażenia kościoła parafialnego pw. przedsięwzięć planowanych na najbliższe lata nale- św. Marii Magdaleny w Sośnicy9. Według lustracji ży zaliczyć następujące inwestycje10 przeprowadzonej w 2001 r. stwierdzono zachowa- - dokończenie budowy kanalizacji sanitarnej, nie wszystkich ruchomaliów, za wyjątkiem kutego grawitacyjnej i tłocznej z przepompowniami w zamka do drzwi. Jego los pozostał nieustalony, Dobrzycy do roku 2010. w związku z czym niemożliwe jest przygotowanie - budowa kanalizacji sanitarnej z odprowadza- wniosku o skreślenie z rejestru zabytków. Stan niem ścieków do oczyszczalni ścieków w Do- większości elementów wyposażenia jest dobry brzycy – etap II dla miejscowości Dobrzyca, technicznie i stabilny. Docelowo zabytki wymaga- Strzyżew, Polskie Olędry, Galew, Trzebin i ½ ją profesjonalnej konserwacji np. ołtarze, ambona i Izbiczna planowana na lata 2011-2012. chrzcielnica pokryte są wtórnymi powłokami mala- - budowa wodociągu w miejscowości Ruda pla- tur o kolorystyce niezgodnej z pierwotną. Analogicz- nowana na lata 2010-2011. nej konserwacji wymaga także większość obrazów - dokończenie inwestycji polegającej na połą- ołtarzowych oraz silnie przemalowane polichromie czeniu wodociągu „Karminek” z „Koźmińcem” ścienne. (przez Karminie) do roku 2009. - dokończenie budowy dróg osiedlowych w Fa- 3.7.3. Stan zachowania dziedzictwa archeologicz- bianowie do roku 2009. nego oraz istotne zagrożenia dla zabytków - budowa dróg osiedlowych w Dobrzycy plano- Zgodnie z treścią art. 6. pkt 3. ustawy z dnia 23 wana na lata 2009-2016. lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad za- - budowa dróg osiedlowych w Karminku plano- bytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 ze zmianami.) wana na rok 2009. wszystkie zabytki archeologiczne – bez względu na - przebudowa ulicy Jesionowej w Dobrzycy pla- stan zachowania podlegają ochronie i opiece. nowana na lata 2011-2013. Stanowiska archeologiczne nie objęte ochroną - budowa sali sportowej w Dobrzycy planowana konserwatorską poprzez wpisanie do rejestru za- na lata 2007-2010. bytków a ujawnione w większości podczas badań W celu ochrony wszystkich stanowisk archeolo- związanych z Archeologicznym Zdjęciem Polski sta- gicznych oraz pradziejowych, średniowiecznych i nowią bazową i najliczniejszą grupę składającą się nowożytnych nawarstwień kulturowych konieczne na archeologiczne dziedzictwo kulturowe gminy Do- jest uzgadnianie inwestycji naruszających struktu- brzyca. rę gruntu we właściwych Wojewódzkich Urzędach Biorąc pod uwagę ich stan zachowania do naj- Ochrony Zabytków oraz wypełnianie przez inwesto- mniej narażonych na zniszczenie należy zaliczyć rów wymogów konserwatorskich zawartych w opi- stanowiska archeologiczne położone w obrębie nie- niach i decyzjach określonych przez Wielkopolskie- użytków, łąk, obszarów zalesionych oraz terenów go Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. niezabudowanych. W szczególności obszar historycznego układu Od wielu lat największym zagrożeniem dla stano- urbanistycznego Dobrzycy wymaga objęcia szcze- wisk archeologicznych są wszelkie inwestycje bu- gólną ochroną pradziejowych, wczesnośrednio- dowlane, a także nielegalna eksploatacja piaśnic i wiecznych i nowożytnych nawarstwień kulturo- żwirowni. Również istotnym zagrożeniem dla sta- wych zlokalizowanych w jego obrębie. nu zachowania substancji zabytkowej stanowisk Najwłaściwszą sposobem zapobiegania niszczeniu archeologicznych zlokalizowanych w obrębie pól stanowisk archeologicznych jest prowadzenia prac uprawnych jest głęboka orka. archeologicznych na warunkach w zakresie uzgod- Istnieją także inne rodzaje zagrożeń, które na szer- nionym przez Wielkopolskiego Wojewódzkiego Kon- szą skalę pojawiły się stosunkowo niedawno wraz serwatora Zabytków w odniesieniu do wszelkich wzrastającą dostępnością nowoczesnych technolo- prac ziemnych prowadzonych w strefie ochrony gii. Zagrożenie to obejmują przede wszystkim dzia- zewidencjonowanych stanowisk archeologicznych łalność tzw. „poszukiwaczy skarbów”, którzy za po- zwłaszcza przy inwestycjach o charakterze szeroko- mocą wykrywaczy metali, dokonują spustoszeń na płaszyznowym takim jak budowa dróg, zbiorników obszarach stanowisk archeologicznych o trudnych retencyjnych i kopalń kruszywa. Wzmiankowane do oceny rozmiarach. Działalność ta zagraża zwłasz- inwestycje mogą bowiem w sposób bezpowrotny Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20177 – Poz. 3390 zniszczyć zachowaną substancję zabytkową i obiek- mentów planistycznych wprowadzenie zapi- ty archeologiczne. su zapewniającego prawidłową ochronę dzie- Również częstokroć nieunikniona przebudowa ist- dzictwa kulturowego i archeologicznego w niejących układów ruralistycznych lub założeń pa- stosunku do stref występowania stanowisk łacowo-parkowych położonych w gminie Dobrzyca archeologicznych oraz obszarów chronionych może przyczynić się do naruszenia średniowiecz- tj. układu urbanistycznego Dobrzycy, ukła- nych i nowożytnych nawarstwień kulturowych. I dów ruralistycznych, założeń pałacowo-par- w tym przypadku także najlepszym sposobem za- kowych, zabytkowych cmentarzy, obiektów chowania ważnych obiektów archeologicznych jest wpisanych do rejestru zabytków i ujętych w prowadzenie stosownych badań archeologicznych. ewidencji zabytków: Wyniki przeprowadzonych badań archeologicz- „Prace inwestycyjne, w tym ziemne związane z nych stanowią najczęściej jedyną dokumentację budownictwem i zagospodarowaniem terenu, w ob- poszczególnych, następujących po sobie epizodów rębie obszarów chronionych i stref występowania osadniczych na terenie strefy wskazanej jako ze- stanowisk archeologicznych, wymagają uzgodnie- widencjonowane stanowisko archeologiczne oraz nia z WUOZ, który określi warunki realizacji inwe- pozwalają skorygować, uszczegółowić lub potwier- stycji.” dzić dane dotyczące tegoż stanowiska pochodzące ze źródeł pisanych, a pozyskany w trakcie badań 3.8.1. Uwarunkowania wynikające ze studium materiał ruchomy umożliwia uzupełnienie informacji uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze- o kulturze materialnej ludności zamieszkującej dany strzennego Gminy Dobrzyca teren. W chwili obecnej – w zakresie planowania prze- strzennego – na terenie gminy Dobrzyca obowią- 3.8. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony zabyt- zuje tekst jednolity zmiany studium uwarunkowań i ków dziedzictwa i krajobrazu kulturowego kierunków zagospodarowania przestrzennego gmi- Podstawowym uwarunkowaniem wewnętrznym ny Dobrzyca opracowany w 2005 roku przez Biuro dla ochrony zabytków nieruchomych, zabytków ru- Architektoniczno-Urbanistyczne w Jarocinie bazują- chomych, zabytków archeologicznych i obszarów cy na sporządzonym wcześniej „Studium uwarun- cennych kulturowo jest samo ich istnienie na terenie kowań i kierunków zagospodarowania przestrzen- Gminy Dobrzyca. W związku z powyższym w odnie- nego gminy Dobrzyca” autorstwa mgra inż. arch. sieniu do ww. obiektów dziedzictwa kulturowego Adama Gogolewskiego, mgra inż. arch. Bolesława konieczne jest im zapewnienie właściwej ochrony Bąkowskiego, mgra inż. arch. Tomasza Gorzela- przez władze lokalne za pomocą określonych działań nego, mgr Jadwigę Koryńską oraz mgra Tomasza prawnych leżących w kompetencjach samorządu. Marszała przyjęte uchwałą Rady Gminy Dobrzyca Nr Do takich działań należy przede wszystkim zali- VII/55/99 z dnia 29 kwietnia 1999 r. czyć: Zespół autorski projektujący zmianę studium - przestrzeganie ustawy o ochronie zabytków i współtworzyli: opiece nad zabytkami w odniesieniu do obiek- - mgr inż. arch. Regina Skiba tów i obszarów objętych każdą z form ochrony - mgr inż. arch. Joanna Skiba-Szewrańska konserwatorskiej ujętej w art. 7. wzmianko- - mgr Jadwiga Koryńska wanej ustawy; Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zago- - przestrzeganie innych ustaw m.in. ustawy spodarowania przestrzennego gminy Dobrzyca zosta- prawo budowlane, ustawy o planowaniu za- ła zatwierdzona przez Radę Gminy Dobrzyca uchwałą gospodarowaniu przestrzennym, odnoszących Nr XXVX/176/05 z dnia 28 grudnia 2005 r. się o ochrony występujących na terenie mia- W odniesieniu do zasobów obejmujących dziedzic- sta i gminy dóbr kultury; two kulturowe gminy Dobrzyca tekst jednolity zmia- - respektowanie wyznaczonych na załącznikach ny studium zawiera następujące zapisy: graficznych stref ochrony konserwatorskiej określonych w istniejących dokumentach pla- CZĘŚĆ II nistycznych i – w odniesieniu do inwestycji UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA zlokalizowanych na terenie wspomnianych PRZESTRZENNEGO stref – stosowanie się do zapisów umieszczo- nych w treści owych dokumentów; 2. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE - respektowanie wyznaczonych na załącznikach 2. 1. Uwarunkowania wynikające z dotychczaso- graficznych stref ochrony stanowisk arche- wego przeznaczenia zagospodarowania i uzbrojenia ologicznych określonych w istniejących doku- terenu. mentach planistycznych i – w odniesieniu do Gmina Dobrzyca powstała w 1975 roku w wyni- inwestycji zlokalizowanych na terenie wspo- ku nowego podziału administracyjnego kraju. Przed mnianych stref – stosowanie się do zapisów tym okresem wsie z terenu gminy położone były w umieszczonych w treści owych dokumentów; Powiecie Pleszewskim. Struktura osadnicza została - w przypadku nowo opracowywanych doku- ukształtowana w okresie powiatów i pozostała pra- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20178 – Poz. 3390 wie nie zmieniona. prawa utraciło w 1934 roku. Pozostałe jednostki Gminę zamieszkiwało 8314 osób (dane za rok osadnicze pełnią funkcje pomocnicze - wsie: Galew, 1999), a obecnie wg danych gminy 8460. Wg pro- Koźminiec, Sośnica oraz podstawowe - pozosta- gnoz demograficznych liczba ludności ulegać będzie łe wsie. Ośrodek gminny oraz ośrodki pomocnicze systematycznemu pomniejszeniu i w roku 2010 pełnią funkcje usługowe, mieszkaniowe i rolnicze, osiągnie poziom około 8.000 osób. natomiast ośrodki podstawowe pełnią, funkcje rol- nicze z niewielkim udziałem usług podstawowych. Sieć osadniczą tworzy 17 wsi soleckich (liczba Charakterystykę sieci osadniczej zawiera poniższe miejscowości jest wyższa i wynosi 19). Ośrodkiem zestawienie: gminnym jest Dobrzyca - dawne miasto, które swe Dziennik Urzędowy

Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20179 – Poz. 3390 25

ć ę

ą enie ż g, linie g, linie g, g, linie w, sie ą ą ą ą w ó rkowej ó ad ł techniczn Wyposa infrastiuktur wodoci energetyczne, linie telefoniczne wodoci energetyczne, linie telefoniczne wodoci kanalizacja na terenie zak gazowa, linie energetyczne, linie telefoniczne, 2 bazy telefonii kom wodoci energetyczne, linie telefoniczne

y ł - u na u ł

ł rstwa w i rni j ó j w SKR

j j j ó ó ó ó

ó - - ó ó ó yw. na ywczego ół ż ż acowo ł Potencja rozwojowe Rozw pozarolniczyc h funkcji gospodarcz., rozw rozw przemys bazie wytw przetw kruszyw zesp pa parkowy (rozw funkcji turystycznej) rozw rolno spo przemys rolno spo bazie ist. obiekt na bazie teren i RSP

-

ne redni zania zanie ś ą ą adem ł g acyj ó komunik Powi

e powi z uk powiatow. bezpo dr

d dy w, - - ci rnia

ó ś ó ywcze ad ż wiat, ł rstwo rnia Ś w r. rnia pasz rczy ó ó ó ó ó ó spo - w c.o., sa ADROS, łó talowych Aktywno ę gospodarcze Dobrzyckie Z Obuwia, Vitax G.S SKR, mleczarnia, wytw wyrob PGR Taczan przetw dekorac. z gipsu, piekarnia, przetw rolno mi SKR. wytw kot wytw RSP, zak produkcji betoniarskiej (stropy Teriva) RSP N. tartak, prod. galanterii drewnianej, z wytw konstrukcji me

ół - w,

ó

ół w ó a, dom ł

orowej, a ł ska, ac. park, ół

ł ń ci skot ś ą , pa dworski,

a, domy a, dom ł ł ajczyka ół kulturowego a, zagroda, ł ł ół ci lak ac, park, dawna a maso ś ź ł ż Obiekty dziedzictwa dworski Augustyn domy mieszkalne, dawna szko protestancka, stacja kolei w poczta, dawny cmentarz, Pomnik St. Miko monopter, dom ogrodnika, zajazd, dom, ko poewangelicki, zesp lo ko dworski Marian ko szko stodo mieszkalne, wiatrak zesp stodo mieszkalny, zesp pa cegielnia, szko mieszkalny

ż ż ę

ą rodek sko enie w rtowe, ś dzielczy, ż

arna, eczn dowa, ż ół ł

ą

a Po a ł spo ł ecznej, ż ł arna, Dom arna infrastruktur ż ż rodek zdrowia, Wyposa ś apteka, administr. Samorz Gminny O Kultury, Ochotn. Stra podstawowa, gimnazjum, przedszkole, o gminne boi sportowe, targowisko, cmentarz, poczta, restauracja, biblioteka Bank Sp Szko boisko spo Ochotnicza Stra Po Pomocy Spo restauracja, sala wiejska szko podstawowa, Ochotnicza Stra Po

- ń

w ó

c Liczba mieszka 3154 671 521 151 -

ha wsi w Powie rzchnia 525 976 1971 499

w ś ó

Wie Dobrzyca Czarnuszka Fabian Galew

.

p L. 1. 2. 3. 4.

Dziennik Urzędowy

Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20180 – Poz. 3390 26

g, linie g, linie g, linie g, linie g, linie g, linie g, linie g, linie yczne, ą ą ą ą ą ą ą ą gazowa gazowa ć ć lefoniczne wodoci energet linie telefoniczne, sie wodoci energetyczne, linie te wodoci energetyczne, linie telefoniczne wodoci energetyczne, linie telefoniczne wodoci energetyczne, linie telefoniczne, sie wodoci energetyczne, linie telefoniczne wodoci energetyczne, linie telefoniczne wodoci energetyczne, linie

-

rstwa rstwa w i ó ó w SKR j j j j ó y ó - - ó ó ó ó yw. na ż ż rozw przetw rolno spo bazie ist. obiekt terenu PGR teren rozw

bran drzewnej rozw rozw przetw

funkcji turystyczno rekreacyjnej na bazie projekt. zbiornika retencyjnego rolno

w, -

ó - a pasz i w

rnia rni ó

ó ó w c.o. a, RSP łó lusarstwo PGR Karmin stolarstwo, tartak, produkcja zniczy wytw kotlarstwo, stolarstwo, ś SKR, produkcja stolarki aluminiowej, PGR Rusko kot wytw Rud Fabian Lutynia koncentrat produkcja stolarki

a, ł p, bar, ół

y, ł ko

a parafialnego, , dawny , szko

ł dworski, park dworski, park,

a, domy ł ół ół ół a a, chlew, domy a, chlew; domy ół ł ł ł ół r, spichlerz, cio ci ci ci ó ś ś ś ś zesp ko spichlerz, zesp cmentarz, sz zagrody, domy mieszkalne, biblioteka, skle ko stodo mieszkalne, dawna szko szko mieszkalne ko chlewy, obora dw szko mieszkalne. wiatrak zesp ko szkola, sala wiejska, domy mieszkalne

ż ż a

a a a a ł ł ł ł arna, sala arna, boisko ż ż szko podstawowa, przedszkole, boisko sportowe, cmentarz Ochotnicza Stra Po wiejska restauracja, boisko sportowe sala wiejska, Ochotnicza Str szko podstawowa, przedszkole, boisko, bar biblioteka, sala wiejska szko podstawowa, przedszkole, Po sportowe szko podstawowa, przedszkole, boisko sportowe, cmentarz

428 235 248 631 411 230 577 389

490 1241 224 960 734 558 678 1108

miniec nica dry ź ś ę Izbiczno Karmin Karminek Karminiec Ko Lutynia Polskie Ol So

5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

Dziennik Urzędowy

Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20181 – Poz. 3390 27

ne g, linie g, linie g, linie g, linie g, linie ą ą ą ą ą gazowa gazowa ć ć nergetyczne, wodoci energetyczne, linie telefoniczne wodoci energetyczne, linie telefoniczne wodoci energetyczne, linie telefoniczne, sie telefonicz wodoci energetyczne, linie telefoniczne wodoci e linie telefoniczne, sie

w i w ó ó ywcz. na ż spo

bazie ist. obiekt teren

w ó

rnia pasz, ó lusarstwo wytw kotlarstwo, ś

RSP Trzebowa. ferma indyk

-

ół

ciniec,

ś

dworski, park szkolny,

a, obora, domy ół ół ł r, park, cmentarz, lak ó ź dworski dawny go wiatrak, domy mieszkalne, zesp dom mieszkalny dw zesp zesp zagrody, domy mieszkalne, wiatrak ko szko mieszkalne

ż

arna

ż Po ż arna, sala ż Ochotnicza Stra Po wiejska, punkt pocztowy, cmentarz

boisko sportowe, sala wiejska sala wiejska, boisko, Ochotnicza Stra

151 255 271 111

425 514 416 301

w ó

ew ż niczka ś So Strzy Trzebin Trzebowa Gustaw

13. 14. 15. 16. 17.

Dziennik Urzędowy 2.2.. WojewództwaUwarunkowania Wielkopolskiego wynikające zeNr stanu 198 ładu przestrzennego– 20182 i wymogów – jego ochrony Poz. 3390 Estetyka i funkcjonalność przestrzeni, to dwa komponenty ładu przestrzennego. Na obszarze gminy spotyka się zarówno przykłady funkcjonalnej2.2. i Uwarunkowania uporządkowanej architektury wynikające i urbanistyki ze stanu cz ładuęsto o znaczLasyących te walorach wchodzą historycznych w skład Obszarui kulturowych, Chronionego ale obserwuje się takprzestrzennegoże zabudowę dysfunkcjonaln i wymogówą o jego niskiej ochrony jakości technicznej i walorachKrajobrazu estetycznych. „Dąbrowy Warto Krotoszyńskieść krajobrazu jest– Baszków w wielu Ro- przypadkachEstetyka obni żonai funkcjonalność wskutek nieracjonalnej przestrzeni, i nie licz ątocej sidwaę z przyrodchy”,ą zabudowy. który utworzono rozporządzeniem Wojewody W wynikukomponenty tradycyjnych ładu wzorców przestrzennego. dziedziczenia Na gruntówobszarze rolnych gmi- osadnictwoKaliskiego wiejskie z dnia jes t22 nadmiernie stycznia rozproszone, 1993 r. dla a wsie ochrony byt rozciąnygni ęspotykate wzdłu żsię szlaków zarówno komunikacyjnych, przykłady funkcjonalnej co znacznie utrudnia i unikalnychrozbudowę sieciowychw skali europejskiej urządzeń infrastrukturalnych. dębowych lasów z Krajobrazuporządkowanej wsi wskutek powszechnych architektury w i okresieurbanistyki socjalizmu często zuniformizowanych o charakterystyczną wzorców architektonicznychfitosocjologią zespołów jest w wię kszoroślinści - nieestetyczny,znaczących a chaos walorach budowlany historycznych na obszarach wiejskichi kulturowych, utrzymuje sinychę tak żwystępującyche obecnie. Wiele wdróg tym przechodz rejonie.ących przez wsie nie ma wydzielonychale obserwuje chodników, się takżea poza zabudowęobszarami zabudowanymi dysfunkcjonalną poboczy, coJedynie zmniejsza w bezpieczezachodniejństwo części ruchu pieszegowystępują i ro werowego.lokalnie Ład przestrzennyo niskiej jakości jest zak łóconytechnicznej równie żi brakiemwalorach estetyki estetycz i niską- funkcjonalnomłodniki.ś ciWą ma drzewostaniełej architektury, przeważa w tym wielkoformatowych sosna, buk, reklamnych. umieszczanych Wartość krajobrazuprzy drogach jest wyjazdowych w wielu przypadkach z miejscowoś ci lubklon, wywieszanych grab i modrzew. na fasadach Na południedomów. Nadmiarowi od wsi Koźminiec informacji reklamowejobniżona towarzyszy wskutek jednocze nieracjonalnejśnie brak ujednoliconych i nie liczącej systemówsię z występujeinformacji u żlasytkowej. na siedlisku boru mieszanego świeże- Gminaprzyrodą nie jest te zabudowy.ż gminą czystą, chociaż ostatnio można zanotować poprawgo. Wę .drzewostanie Występują dzikie przeważa wysypiska sosna. śmieci, zaśmiecone są lasy i przydroWż newyniku rowy, fasady tradycyjnych domów są czwzorcówęsto zniszczone, dziedziczenia a zaplecza zaśmiecone.W dolinach Często rzecznych zabłocone sąwystępują drogi zwłaszcza podmokłości, przy wyjazdach z pól.gruntów rolnych osadnictwo wiejskie jest nadmier- duże kompleksy łąk, a nieliczne torfowiska stano- nie rozproszone, a wsie byt rozciągnięte wzdłuż wią. najwartościowszą grupę zbiorowisk roślinnych 2.3.3.szlaków Uwarunkowania komunikacyjnych, wynikające co z wystznacznieępowania utrudnia świata roz roś-linnegonieleśnych. i zwierzęcego. Gminabudowę charakteryzuje sieciowych się bardzo urządzeń niskim infrastrukturalnych. wskaźnikiem lesistości wynoszCharakterystycznymącym 7,24% (średnia dla elementem dawnego województwa krajobrazu kaliskiego gmi- 23,6%, Krajobraza dla kraju 27,9%).wsi wskutek Najwię kszypowszechnych kompleks leś nyw wystokresieępuje w ponył udniowosą pasy-wschodniej wiatrochronne. części gminy. Sadzone Jest tobyły las na głównie siedlisku lasu mieszanegosocjalizmu z zuniformizowanychdrzewostanem w wieku wzorców ok. 80 lat. architekto - wzdłuż kierunku NW-SE w celu ochrony pól upraw- Lasy nicznychte wchodz ąjest w sk wład większości Obszaru Chroni nieestetyczny,onego Krajobrazu a chaos „Dąbrowy nych Krotoszy przedńskie wiatrami. – Baszków W Rochy”, drzewostanie który utworzono przeważa rozporządzeniem Wojewody Kaliskiego z dnia 22 stycznia 1993 r. dla ochrony unikalnych w skali europejskiej dębowych lasów z budowlany na obszarach wiejskich utrzymuje się świerk i topola. Podszyt stanowią krzewy - tarnina charakterystyczną fitosocjologią zespołów roślinnych występujących w tym rejonie. także obecnie. Wiele dróg przechodzących przez i kruszyna. Jedynie w zachodniej części występują lokalnie młodniki. W drzewostanie przeważa sosna, buk, klon, grab i modrzew. Na południe wsie nie ma wydzielonych chodników, a poza ob- Występujące na terenie gminy parki dworskie, zie- od wsi Koźminiec występuje las na siedlisku boru mieszanego świeżego. W drzewostanie przeważa sosna. W doszaramilinach rzecznych zabudowanymi występują poboczy,podmokło ścoci, duzmniejszaże kompleksy bez -łąk, aleńce, nieliczne zieleń torfowiska ogrodów stanowi działkowych,ą. najwarto śzieleńciowsz ącmentar grupę - zbiorowiskpieczeństwo roślinnych ruchu niele śpieszegonych. i rowerowego. na i pasy wiatrochronne wzbogacają system ekolo- CharakterystycznymŁad przestrzenny elementem jest krajobrazuzakłócony gminy również są pasy brakiem wiatrochronne. giczny Sadzone gminy. były głównie wzdłuż kierunku NW-SE w celu ochronyestetyki pól uprawnych i niską funkcjonalnością przed wiatrami. W drzewostaniemałej architektury, przeważ a świerkObszary i topola. rolne Podszyt przedstawiają, stanowią krzewy pewną - tarnina wartość i kruszyna. pod Wystęwpuj tymące nawielkoformatowych terenie gminy parki dworskie, reklam zieleumieszczanychńce, zieleń ogrodów względem działkowych, szaty ziele roślinnej,ń cmentarna gdyż i pasy bogata wiatrochron roślinnośćne wzbogacajprzy ądrogach system ekologiczny wyjazdowych gminy. z miejscowości lub wy- tworzona przez gatunki synantropijne porastająca Obszarywieszanych rolne przedstawiaj na fasadachą, pewn ą domów.wartość pod Nadmiarowi względem szaty in- roślinnej,miedze gdy wzbogacaż bogata ro krajobrazślinność tworzona zarówno przez w gatunkisensie eko- synantropijneformacji porastaj reklamowejąca miedze towarzyszy wzbogaca jednocześniekrajobraz zarówno brak w sensielogicznym ekologicznym jak i estetycznym.jak i estetycznym. Wskazaneujednoliconych jest wzmocnienie systemów systemu informacji ekologicznego użytkowej. gminy poprzez wprowadzenieWskazane dolesiejest wzmocnienień na słabych glebach, systemu zadrzewie ekologiczń i - zakrzewieGminań śródpolnych nie jest i teżprzydro gminążnych. czystą, chociaż ostat- nego gminy poprzez wprowadzenie dolesień na sła- nio można zanotować poprawę. Występują dzikie bych glebach, zadrzewień i zakrzewień śródpolnych 2.4. wysypiskaUwarunkowania śmieci, wynikaj zaśmieconeące ze stanu są lasy dziedzictwa i przydrożne kulturowego i przydrożnych. i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej Na podstawierowy, fasady ustawy domów z dnia 15 są lutego często 1962 zniszczone, r. o ochronie a dóbr zaple kultury- (jednolity tekst Dz.U. z 1999 r. Nr 98, poz. 1150) zmienionej ustawycza z dniazaśmiecone. 23 lipca 2003 Często r. o ochronie zabłocone zabytków są drogi i opiece zwłasz nad -zabytkami2.4. (Dz.U. Uwarunkowania Nr 162, poz 1568) wynikające dla gminy ze Dobrzy stanuca istniejedzie- rejestrcza zabytków przy wyjazdach oraz spis zabytków. z pól. dzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej Obiekty2.3.3. nieruchome Uwarunkowania wpisane do rejestru wynikające zabytków z występowa- Na podstawie ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o nia świata roślinnego i zwierzęcego. ochronie dóbr kultury (jednolity tekst Dz.U. z 1999 Gmina charakteryzuje się bardzo niskim wskaź- r. Nr 98, poz. 1150) zmienionej ustawy z dnia 23 nikiem lesistości wynoszącym 7,24% (średnia dla lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad za-

dawnego województwa kaliskiego 23,6%, a dla bytkami (Dz.U. Nr 162, poz 1568) dla gminy Do-

kraju 27,9%). Największy kompleks leśny występu- brzyca istnieje rejestr zabytków oraz spis zabytków.

je w południowo-wschodniej części gminy. Jest to

las na siedlisku lasu mieszanego z drzewostanem w Obiekty nieruchome wpisane do rejestru zabyt- wieku ok. 80 lat. ków

MIEJSCOWOŚĆ OBIEKT NUMER REJESTRU DOBRZYCA PAŁAC 9 z dnia 2.10.1949 r. DOBRZYCA OFICYNA (domek ogrodnika) 82 z dnia 21.02.1964 r. DOBRZYCA LOŻA MASOŃSKA 82 z dnia 21.02.1964 r. DOBRZYCA MONOPTER 82 z dnia 21.02.1964 r. DOBRZYCA PARK 39 z dnia 14.10.1958 r. DOBRZYCA KOŚCIÓŁ PARAF. PW ŚW TEKLI 21 z dnia 30.10.1953 r. DOBRZYCA KOŚCIÓŁ POEWANGELICKI 439 z dnia 30.04.1986 r. DOBRZYCA ZAJAZD UL. RYNEK 16 342 z dnia 2.09.1970 r. DOBRZYCA DOM Rynek 1 (daw. Ul. 347 z dnia 2.09.1970 r. 28 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20183 – Poz. 3390

Pleszewska 1) FABIANÓW PAŁAC 530 z dnia 31.12.1999 r. FABIANÓW PARK 634 z dnia 13.12.1991 r. KARMIN SPICHLERZ 640 z dnia 31.12.1991 r. KARMIN KOŚCIÓŁ PARAFIALNY 422 z dnia 8.04.1975 r. LUTYNIA KOSCIÓL PARAFIALNY 344 z dnia 2.09.1970 r. LUTYNIA DWÓR Nie istnieje SOSNICA DWÓR 326 z dnia 12.03.1970 r. SOSNICA SPICHLERZ (ob. dom) 327 z dnia 12.03.1970 r. SOSNICA KOSCIOL PARAFIALNY 551 z dnia 7.03.1933 r. TRZEBIN DWÓR 517 z dnia 19.06.1989 r. TRZEBIN PARK 517 z dnia 19.06.1989 r

Cmentarze

DOBRZYCA SOŚNICA nieczynne cmentarze KOŹMINIEC TRZEBIN DOBRZYCA KARMIN czynne cmentarze LUTYNIA SOŚNICA

Parki dworskie

DOBRZYCA wpisany do rejestru CZARNUSZKA park wiejski FABIANOW wpisany do rejestru KARMIN park wiejski LUTYNIA park wiejski SOSNICA TRZEBIN wpisany do rejestru TRZEBOWA

Zabudowa o wartościach historycznych

zespół dworski CZARNUSZKA nr 10 dom Marianów zespół folwarczny DOBRZYCA Rynek 15 ratusz Rynek 14 Urząd Gminy ul. Cmentarna 3 Komenda policji ul. Parkowa szkoła podstawowa ul. Pleszewska 4 daw. szkoła protestancka (obec. dom) ul. Koźmińska 17 poczta stacja kolei wąskotorowej Augustynów zespół dworski ul. Klonów 6, 7, 16, 17 dom ul. Koźmińska 1, 3, 4, 5, 6, 7, dom 8, 10, 11, 12, 13, 15, 18, 19, 22, 23, 25, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 34, 35, 37, 38, 39, 40, 41, 43, 45, 46, 50,51, 52, 56, 57, 59, 61, 62, 63, 64, 70, 72, 74, 76, 82 ul. Krotoszyńska 3 dom ul. Lipowa 3, 7, 16 dom 29 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20184 – Poz. 3390

ul. Parkowa 2 dom ul. Pleszewska 1, 2, 6, 13, dom 14, 15, 27 Rynek 2, 3, 5, 7, 8, 9, 10, dom 11, 12, 13 ul. Wąska (część ul. dom Cmentarnej) 2, 4, 8, 12, 14, 16 ul. Pleszewska 22 szkoła FABIANÓW ul. Pleszewska 10, 15, 17, 35 dom szkoła nr 4, 13, 27, 45, 47, 52, 53, dom GALEW 56, 60, 66, 74, 77, 81 wiatrak - koźlak nr 49 stodoła nr 29 dawna szkoła (ob. dom) IZBICZNO nr 7, 23 dom nr 14 stodoła

szkoła KARMIN zespół dworski nr 5 dom KARMINEK ul. Szkolna 3 szkoła ul. Ostrowska 2, 4, 6, 44, 46, dom 78 (d. 39), 80 (d. 40), 82 d. nr 41 dom (obecnie sklep) nr 40 chlew nr 11 szkoła KARMINIEC nr 14 sala wiejska KOŹMINIEC kościół parafialny nr 50 szkoła nr 48 szkoła (obecnie przedszkole) nr 92 biblioteka publiczna nr 51 „Bar pod wieżyczką” sklep nr 74, 94 zagroda nr 33, 34, 36, 41, 70, 73, 77, dom 91, 93, 97, 122 nr 44, 46 chlew nr 62 obora LUTYNIA zespół dworski nr 19 szkoła nr 1, 33, 49, 53, 58, 59, 65 dom POLSKI OLĘDRY nr 12 chlew wiatrak nr 35 szkoła podstawowa nr 31 gościniec (obecnie dom) SOŚNICA nr 30, 59 dom wiatrak szkoła (ob. mieszkania) nr 8, 2, 1 zagroda SOŚNICZKA nr l, 7, 11, 13, 17, 22 dom wiatrak - koźlak STRZYŻEW nr 41 szkoła (d. Katolicka Szkoła Ludowa) nr 29, 30, 30, 31, 43, 46 dom nr 18, 48 obora TRZEBIN nr 4, 25 dom TRZEBOWA dom

30 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20185 – Poz. 3390

Stanowiska archeologiczne oraz rejony występowania stanowisk archeologicznych

stanowiska archeologiczne TRZEBOWA KARMIN KARMINEK rejony występowania stanowisk rejon wyznaczony na planszy kierunków archeologicznych zagospodarowania przestrzennego

Dobra kultury współczesnej

DOBRZYCA obelisk ku czci Premiera Stanisława Mikołajczyka DOBRZYCA pomnik ku czci poległych w latach 1914-1947 SOŚNICA obelisk pamięci 131 Polaków z Berezowicy Małej wymordowanych przez ukraińskich szowinistów w 1944 roku; obelisk pamięci parafian wymordowanych w czasie okupacji przez hitlerowców

2.7.2.7. UwarunkowaniaUwarunkowania wynikaj wynikająceące z potrzeb z potrzebi możliwo iś cimoż rozwoju- wewnętrznych gminy. wynika, że potencjał przyrodniczy i Uwarunkowanialiwości rozwoju rozwoju gminy. gminy wynikają z funkcjonowania środowiskadobra przyrodniczego, kondycja środowiska, kulturowego, zachodz a takżeących istniejące przemian zain w - sferachUwarunkowania społecznej, gospodarczej rozwoju i infrastrukturygminy wynikają technicznej. z funk - westowanie i potencjał ludzki stwarzają duże szan- Zcjonowania diagnozy stanu środowiska uwarunkowa ńprzyrodniczego, zewnętrznych i wewn kulturoweętrznych wynika,- se żrozwoju.e potencjał przyrodniczy i dobra kondycja środowiska, a takgo,że istniejzachodzącychące zainwestowanie przemian i potencja w sferachł ludzki stwarzajspołecznej,ą duże szansePoniżej rozwoju. przedstawia się szanse, słabości i zagroże- Poniżej przedstawia się szanse, słabości i zagrożenia w sferach ekologicznej, kulturalnej, społecznej, gospodarczej i infrastrukturalnej. gospodarczej i infrastruktury technicznej. nia w sferach ekologicznej, kulturalnej, społecznej, Z diagnozy stanu uwarunkowań zewnętrznych i gospodarczej i infrastrukturalnej.

31

Dziennik Urzędowy 32 Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20186 – Poz. 3390 do

ę

-

w ó g w fauny i z cych si ą ó ć ą ca cych ą

ą czy ę d

łą ę gi wysokiej w budowlanych ą ó gatunk ę w grzewczych ó y wy

ż

k adem zabytkowej ł cymi ci łą ą owych i korytarzy d podziemnych ł ó z

ę ca problem re nale ą staci ó w w cych migracj w w w chronionych b ó ą ytkowania zapewniaj w wentylacyjnych ó ó ż syceniu obiektami zabytkowymi ó w w dolinie Lutyni nadaj g ó

ą liwiaj iczym dla gminy ż ci wnie w po ę nik rolniczej przestrzeni produkcyjnej łó ź szym na omiasteczkowej ż ł przyrodniczej, kt biocenoz cych zaopatrzenie gminy w wod ę wykorzystania gazu do cel ą

ci powanie obszar powanie obszar powanie torf powanie zbiornik ady zabytkowej zabudowy o znaczeniu krajowym, ś

ść ł ę ę ę ę Dobrzyca ciekawym przyk ba terenu nie stwarzaj ś e kompleksy gleb chronionych cych funkcj ź liwiaj ż ą ż liwo ż ni ł wnowag ó SZANSE 1. rze 2. przyk gmina o najwy 1. wie urbanistyki ma poza dolinami rzecznymi stanowi zabudowy 2. wyst pe ekologicznych umo aktywno 3. wyst zapleczem przyrodn 4. korzystna struktura u r 5. du 6. wysoki wska 7. wyst 8. wyst umo wykorzystania g 9. planowany przebieg przez teren gminy gazoci mo

nych

w ż ca ó w ą ó d ę y procent ż a organizacja w gleb cych dzikich ł j zabudowy w i teren ó ą ó ó

d powierzchniowych ó nych i du

w

ó cych rozw ci wsi Dobrzyca b ą ciek ęś ych kompleks ENIA ywanie istniej rki selektywnej odpad ł ś

ż Ż ó eniem dla obiekt w zabytkowych, z ż ó w kanalizacyj ó

mieci (w lasach, rowach przydro ś ch ograniczaj

powanie du CI I ZAGRO ” ę Ś nym zagro ż

adowisk ABO ł Ł Lutynia 4. okresowe wylewy rzeki Lutynia 5. brak systemu zbi 2. brak system 6. brak decyzji co do budowy zbiornika retencyjnego „ nieszczelnych szamb 3. brak oczyszczalni 1. znaczne zanieczyszczenie w 1. ubytek obiekt ruchu w centralnej cz S powa 7. wyst chroniony 8. negatywne oddzia sk itp.) zabytkowych

SFERA EKOLOGICZNA KULTUROWA

Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20187 – Poz. 3390

Proponowane zadania rządowe i samorządowe żywczego, rozwój funkcji turystyczno-rekre- wynikające z opracowań programowych i lokalnych acyjnej (Dobrzyca, Lutynia), rozwój sektora potrzeb usług, - ochrony walorów środowiska przyrodniczego Proponowane zadania rządowe, które nie posia- i ukształtowanie lokalnego systemu obszarów dają obecnie zabezpieczenia finansowego na ich re- chronionych, alizację, ale zamieszczane są w szeregu opracowań - zachowania ciągłości podstawowych zasobów programowych, a także we wnioskach do polityki środowiska przyrodniczego poprzez ochronę przestrzennego zagospodarowania kraju zgłoszo- i umacnianie całego systemu przyrodnicze- nych do naczelnych i centralnych władz: go, restytucji (odtworzenia) niszczonych bądź - realizacja zbiornika retencyjnego „Lutynia” na utraconych wartości środowiska przyrodnicze- rzece Lutyni; go przez kompleksowe działania prowadzące - gazociąg magistralny wysokiego ciśnienia DN do prawidłowego gospodarowania zasobami 1 000 relacji Odolanów – Wydartowo; przyrody, doboru technologii i rozwiązań tech- - zwiększenie lesistości gminy zgodnie z ogło- nicznych sprzyjających realizacji celów głów- szonym „Programem zwiększenia lesistości nych, kraju”; - utrzymania bądź przywracania równowagi eko- - reelektryfikacja wsi, logicznej środowiska przez stosowanie zasady - ochrona pomników przyrody, zgodności zagospodarowania przestrzennego - ochrona dziedzictwa kultury materialnej, z cechami i walorami środowiska przyrodni- - ochrona Obszaru Chronionego Krajobrazu „Dą- czego, browy Krotoszyńskie, Baszków – Rochy”, - ochrony najistotniejszych wartości krajobrazo- - realizacja transregionalnej trasy rowerowej. wych, - ochrony wartości środowiska kulturowego. CZĘŚĆ III CELE I KIERUNKI ROZWOJU 2. Kierunki rozwoju 2.1. Strefy polityki przestrzennej określone w pla- 1. Cele rozwoju nie zagospodarowania przestrzennego wojewódz- Zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o pla- twa. nowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na- (…) czelną zasadą przyjętą w opracowaniu kierunków W województwie wielkopolskim wydziela się na- zagospodarowania przestrzennego gminy jest pod- stępujące strefy zróżnicowanej polityki przestrzen- porządkowanie procesów rozwojowych na obszarze nej (dotyczące gminy Dobrzyca): gminy wymogom zrównoważonego rozwoju oraz (…) ładu przestrzennego. (…) 2.1.2. Strefa rolno-leśna z wielofunkcyjnym roz- „Ładem przestrzennym” jest takie ukształtowanie wojem wsi przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz Obejmuje tereny o warunkach nie sprzyjających uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie intensywnej produkcji rolnej, nie kwalifikujące się uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, spo- dla rekreacji o ponadlokalnym znaczeniu, położo- łeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz ne na uboczu głównych tras komunikacyjnych tym kompozycyjno-estetyczne. samym o ograniczonych szansach na rozwój dzia- W wyniku oceny istniejącego stanu zagospoda- łalności gospodarczej. Wymagają one specjalnego rowania gminy, analizy uwarunkowań i ograniczeń potraktowania przez Samorząd Województwa: bez rozwoju wyodrębniono cel nadrzędny uzupełnieniem wsparcia z zewnątrz gminy położone w tej strefie którego są cele cząstkowe i zadania do realizacji w nie są w stanie przełamać bariery opóźnienia cywi- ramach polityki przestrzennej i zadania do realizacji lizacyjnego, gospodarczego i technicznego. Prócz w ramach polityki przestrzennej prowadzonej przez rolnictwa obecnie głównej gałęzi gospodarki, ko- gminą. Głównym celem rozwoju przestrzennego nieczne jest wprowadzenie pozarolniczej działalno- gminy jest: ści produkcyjnej i usługowej, zaktywizowanie róż- Ożywienie społeczno-gospodarcze w powiązaniu nymi metodami potencjału tkwiącego w ludziach, w z rolniczą przestrzenią produkcyjną walorami śro- istniejącym zainwestowaniu oraz w lokalnych zaso- dowiska przyrodniczego, w wyniku którego nastąpi bach środowiska przyrodniczego i kulturowego. wzrost zatrudnienia w działach pozarolniczych oraz Pozostałe strefy wyszczególnione w Planie zago- podwyższenie standardu życia i zamieszkania lokal- spodarowania przestrzennego województwa wiel- nej społeczności. kopolskiego nie dotyczą gminy Cel ten powinien być osiągnięty w wyniku realizo- wania następujących celów cząstkowych: 2.1. Kierunki rozwoju osadnictwa. - tworzenia warunków dla rozwoju pozarolni- (…) czych funkcji - rozwój przemysłu rolno-spo- W procesie kształtowania rozwoju systemu osad- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20188 – Poz. 3390 niczego w planie zagospodarowania województwa tarną, uwzględnione zostały zasady harmonizowania roz- - wyłączenia z zabudowy kubaturowej terenów woju polegające na: stanowiących obszary: pasów przybrzeżnych - wzmacnianiu struktury funkcjonalno-prze- zbiornika retencyjnego (100,0 m), lasów, strzennej systemu osadniczego, kształtowaniu pasów technicznych urządzeń infrastruktu- wielofunkcyjnych ośrodków miejskich i osiedli ry technicznych rezerw dla inwestycji drogo- jako formy osadnictwa zapewniającej najlep- wych, łąk i pastwisk, strefy ochrony widoko- sze warunki życia mieszkańcom oraz wysoką wej zespołów urbanistycznych, terenów doliny efektywność gospodarowania, Lutyni stanowiących główny ciąg ekologiczny - łagodzeniu i stopniowej likwidacji dysproporcji w gminie i zagrożonych powodzią zaistniałych w rozwoju systemu osadniczego, (…) tj. uzupełnianiu niedoborów w zakresie infra- struktury społecznej i technicznej, poprawa 2. Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowa- systemu komunikacyjnego, nia oraz użytkowania terenów. - stopniowym przywracaniu i utrwalaniu ładu Pojęcie ładu przestrzennego obejmuje następujące przestrzennego w strukturze wewnętrznej składniki, z których każdy jest integralnie związany jednostek osadniczych i ich strefach otacza- z pozostałymi: jących, - ład społeczny - gwarantujący wszystkim użyt- - wprowadzaniu zmian w odniesieniu do do- kownikom przestrzeni możliwość korzystania tychczasowego uprzemysłowienia w kierunku z jej walorów, eliminujący segregację i wyklu- rozwoju przemysłów technologicznie wysoko czenia, harmonizujący prawa właściciela i inte- zaawansowanych, bezpiecznych dla środo- resy publiczne, wiska, przywracaniu i utrwalaniu równowagi - ład ekonomiczny - zapewniający efektywne ekologicznej, gospodarczo użytkowanie przestrzeni oraz - zachowaniu i rewaloryzacji historycznie wy- właściwe warunki dla funkcjonowania w niej kształconych zabytkowych układów urbani- podmiotów, stycznych. - ład kulturowy – oznaczający szacunek dla dziedzictwa historii, troską o spuściznę i toż- CZĘŚĆ IV samość społeczności USTALENIA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIE- - ład estetyczny – oznaczający harmonię i pięk- RUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZEN- no otoczenia, NEGO GMINY - ład ekologiczny – oznaczający przestrzeganie, (…) w możliwie najwyższym stopniu zasady zrów- noważonego rozwoju. Jako nadrzędne kryteria sterowania rozwojem Piękno i ład w przestrzeni decydują o warunkach gminy przyjęto zasady zrównoważonego rozwoju i życia społeczności ją zamieszkującej, świadczą o ładu przestrzennego, nadające ochronie środowiska jej kulturze, mają zasadnicze znaczenie dla rozwoju przyrodniczego i kulturowego najwyższe priorytety. społecznego gminy. Brak ładu przestrzennego przy- nosi nieobliczalne straty i trudne do wyobrażenia 1.3. Koncepcja struktury przestrzennej gminy. szkody. Projektowana struktura przestrzenna gminy stano- wi kontynuację dotychczasowego, dość przejrzyste- 2.1. Kształtowanie zagospodarowania przestrzen- go układu. Zakres zmian w strukturze przestrzennej nego. gminy musi odpowiadać wymogom zrównoważo- (…) nego rozwoju i ładu przestrzennego. Granicę prze- Prawidłowy rozwój gminy wymaga objęcia działa- kształceń struktury gminy stanowią przede wszyst- niem modernizacyjnym i rewaloryzacyjnym nie tylko kim wymogi ochrony środowiska przyrodniczego i substancji historycznej lecz także obszarów zainwe- kulturowego, które należy traktować jako uwarun- stowanych współcześnie o niewielkich walorach lub kowania dla przyszłych opracowań określających zdegradowanych. przeznaczenie i sposób zagospodarowania terenów. (…) Dotyczą one następujących działań: - racjonalnego wykorzystania terenów zainwe- 2.2. Ogólne zasady kształtowania terenów zabu- stowanych, dowy. - ograniczania lokalizacji nowej zabudowy poza (…) terenami zwartej zabudowy, czyli ograniczanie Odrębnych zasad wymaga kształtowanie prze- rozpraszania zabudowy, strzeni wokół miejsc cennych dla kultury, w tym ob- - ograniczanie zabudowy nie związanej z pro- szarze wsi Dobrzyca. Zasady te dotyczą: dukcją rolną na terenach o wysokich walorach - dostosowania zagospodarowania do masowe- przyrodniczych i krajobrazowych oraz nie na- go ruchu turystyczno-krajoznawczego o zna- dających się do uzbrojenia w kanalizacje sani- czeniu ponadlokalnym, Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20189 – Poz. 3390

- ograniczenia działalności gospodarczej do nie gęsto we wschodniej części gminy. Ekologiczna nie kolidującej z wiodącą funkcją miejsca, a funkcja pasów wiatrochronnych polega na osłabia- wspieranie działalności związanej z obsługą niu ruchów poziomych mas powietrza. Przeciwdzia- turystów, łają przesuszaniu gleb, a co się z tym wiąże stepo- - izolowania miejsc wartościowych kulturowo wieniu gleb. Stanowią ponadto ostoję zwierząt. Ich od bezpośredniego styku ze współczesnym rola w gminie jest szczególnie ważna ze wzglądu na zainwestowaniem, zachowanie niezbędnej rozległość areałów rolnych. Ochrona pasów wiatro- otwartej przestrzeni w celu lepszego ich wy- chronnych obejmuje działania bierne zakaz niszcze- eksponowania. nia zieleni śródpolnej oraz czynne uzupełnianie obsa- (…) dzeń o elementy podszytu. Właściwym wydaje się przeanalizowanie możliwości nowych nasadzeń na 2.4. Zasady kształtowania zabudowy na ternach terenach pozbawionych pasów wiatrochronnych – wiejskich. zachodnia część gminy. Istniejące zadrzewienia na- (…) leżałoby uzupełnić o nowe, szczególnie o warstwę W kształtowaniu zagospodarowania terenów wsi krzewów. Wskazane byłoby dokonanie inwentary- należy przyjąć następujące zasady: zacji zadrzewień śródpolnych i przydrożnych wraz z (…) oceną ich stanu zdrowotnego i opracowanie progra- - ochrona charakterystycznych układów rura- mu ochrony i pielęgnacji. listycznych oraz zespołów sakralnych, pa- łacowo-parkowych, folwarków, ochrona 5. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturo- zabytkowych budynków mieszkalnych i go- wego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. spodarczych oraz innych elementów specy- 5.1. Zasady polityki przestrzennej gminy w zakre- ficznych dla architektury wiejskiej np. kapli- sie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków. czek i krzyży, wiatraków, Przedmiotem ochrony są dobra kultury będące (…) bogactwem narodowym na podstawie ustawy o (…) ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Program ochrony dziedzictwa kulturowego obejmuje: 3. Tereny wyłączone z zabudowy. - kompozycje układu przestrzennego o warto- (…) ściach historycznych urbanistycznych, Wyłączenia spod zabudowy wymagają: - elementy zagospodarowania przestrzennego (…) - zabytkowe zabudowania, dominanty archi- - tereny stanowiące strefy ochrony obiektów tektoniczne, zespoły parkowo-dworskie i fol- zabytkowych wyznaczone w dokumentacji re- warczne, jestru zabytków oraz tereny stanowisk arche- - cmentarze, ologicznych. - zabudowania o cechach regionalnych, budynki (…) bez cech stylowych o wartościach historycz- nych, 4. Obszary i zasady ochrony środowiska i jego za- - elementy malej architektury - pomniki, kaplicz- sobów, ochrona przyrody i krajobrazu kulturowego. ki, krzyże przydrożne, wiatraki, miejsca pamię- Promocja walorów środowiska gminy powinna ci narodowej, być dokonywana na 2 płaszczyznach: - inne elementy zagospodarowania funkcjonal- zewnętrznej no-przestrzennego jak ogrodzenia, bramy, (…) - stanowiska archeologiczne oraz rejony wystę- - promocja wsi Dobrzyca promocja wartości śro- powania stanowisk archeologicznych. dowiska kulturowego wsi Dobrzyca jako po- Występowanie na terenie gminy obiektów i tere- tencjalnego źródła rozwoju funkcji turystycz- nów chronionych ze względu na wartości kulturowe nej na bazie Zespołu Pałacowo-Parkowego, wymusza ich ochronę, aby mogły służyć przyszłym - promocja Dobrzycy jako interesującego zespo- pokoleniom świadcząc o tożsamości terytorialnej re- łu urbanistyki małomiasteczkowej o historycz- gionu. Celem ochrony jest ich zachowanie, należyte nym rodowodzie z ciekawymi obiektami kul- utrzymanie oraz celowe wykorzystanie i udostępnia- tury materialnej oraz unikatową architekturą nie dla celów naukowych, dydaktycznych i wycho- pałacu wawczych tak, aby służyły nauce oraz popularyzacji (…) wiedzy i sztuki, stanowiły trwały element rozwoju (…) kultury i były czynnym składnikiem życia współcze- snego społeczeństwa. 4.2. Główne kierunki zadań. Ochrona i rewaloryzacja obiektów zabytkowych 4.2.1. Ochrona terenów zielonych. jest doskonałą formą podnoszenia walorów środo- b) ochrona zadrzewień śródpolnych wiska życia mieszkańców. Warunkiem powodzenia Pasy wiatrochronne stanowią charakterystyczny działań w tym zakresie jest poparcie społeczne. element krajobrazu gminy. Występują one szczegól- Sposoby ochrony: Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20190 – Poz. 3390

- utrwalanie dotychczasowych form przestrzen- zespołu pałacowo-parkowego zawartego między uli- nych - zachowanie historycznego układu cami: Koźmińską, Pleszewską, Ostrowską. Jest to przestrzennego wsi Dobrzyca oraz wsi o naj- obszar szczególnie ważny dla struktury przestrzen- starszym rodowodzie, utrzymanie gabarytów nej wsi jako materialne świadectwo historyczne. W pierzei zabudowy przyulicznej oraz ochrona strefie tej wymagania konserwatorskie mają pierw- zabytkowych obiektów i ich otoczenia, szeństwo przed działalnością inwestycyjną i gospo- - respektowanie zasad kształtowania przestrzeni darczą. W rejonie tym obowiązuje zakaz stosowania w strefach ochrony konserwatorskiej, projektów typowych. Wszelkie działania inwestycyj- - ochrona terenów przed niekontrolowaną zabu- ne podejmowane w ramach remontów, przebudowy dową - postuluje się wprowadzenie wymogu oraz modernizacji, w tym kolorystyka elewacji wy- indywidualnych opracowań projektowych o magają zgody i akceptacji służb konserwatorskich. podwyższonych kryteriach mającego na celu Strefa A wymaga opracowania planu miejscowego. wkomponowanie nowych obiektów w stare struktury zabudowy, Strefa B - ochrony konserwatorskiej - współpraca z Wojewódzkim Konserwatorem Strefa ta obejmuje obszar, w którym elementy Zabytków w zakresie planowanych zmian i dawnego układu zachowały się w dobrym stanie. przekształceń, Postuluje się zachowanie zasadniczych elementów - harmonijne, bezkolizyjne wkomponowanie historycznego układu, w tym przebiegu tras komu- walorów kulturowych w istniejące struktury nikacyjnych, podziału działek i sposobu zagospoda- funkcjonalno-przestrzenne, rowania działek. - eliminowanie czynników degradujących układy Ochronie podlegają nie tylko pojedyncze obiekty, historyczne, ale i układ dróg, placów, układ własności działek. W - adaptacja i modernizacja elementów zabudowy celu ochrony zabudowy przed wstrząsami pocho- do potrzeb współczesnych, dzącymi od ruchu komunikacyjnego należy dążyć - zagospodarowanie obiektów opuszczonych, do wyeliminowania ruchu tranzytowego. Wszystkie - zabezpieczanie obiektów zabytkowych przed obiekty o wartościach kulturowych mogą podlegać zniszczeniem i dewastacją. modernizacji i przebudowie w uzgodnieniu ze służ- bami konserwatorskimi. 5.1.1. Wytyczne konserwatorskie Wieś Dobrzyca należy do ciekawych zabytków Strefa W - ochrony krajobrazu kulturowego i urbanistki małomiasteczkowej Rozwój przestrzenny ochrony ekspozycji wsi powinien odbywać się na zasadzie utrzymania i Strefa ta obejmuje obszar stanowiący zabezpie- zachowania istniejącego układu przestrzennego. W czenie właściwej ekspozycji zespołów bądź obiek- związku z powyższym bardzo istotnym elementem tów zabytkowych jest określenie zasad kształtowania nowych obiek- W pozostałych wymienionych wyżej wsiach po- tów w sąsiedztwie starej zabudowy. Proponuje się, stuluje się wprowadzenie stref: aby na terenie wsi Dobrzyca, Czarnuszka, Fabia- nów, Karmin, Lutynia, Sośnica, Trzebin, Terzebowa Strefy W - ochrony krajobrazu kulturowego i i Koźminiec wprowadzić strefy zabudowy utrwala- ochrony ekspozycji jące dotychczasowe formy przestrzenne w celu eks- Strefa ta obejmuje obszar stanowiący zabezpie- pozycji regionalnej odrębności terenu czenie właściwej ekspozycji zespołów bądź obiek- Wszelkie uzupełnienia zabudowy powinny być tów zabytkowych. kształtowane na zasadzie harmonijnego wtapiania się w istniejącą zabudowę. Z tego tez powodu bar- Strefa D - ochrony zabytków archeologicznych dzo istotnym elementem jest rodzaj zastosowanego Strefa ta obejmuje udokumentowane stanowiska pokrycia dachowego oraz kąt pochylenia dachu, ro- i orientacyjne rejony eksploracji archeologicznej. dzaj zastosowanych materiałów wykończeniowych Wszelkie prace związane z naruszeniem struktury oraz wielkość i kształt otworów okiennych. ziemi za wyjątkiem upraw muszą być uzgadniane ze Nowa zabudowa na terenach o najwyższej warto- służbami konserwatorskimi. Bezwzględnej ochronie ści historycznej winna być realizowana w oparciu o podlegają stanowiska archeologiczne. projekty indywidualne o podwyższonych kryteriach mających na celu wkomponowanie obiektów w Strefa E - ochrony zabytkowych układów zieleni stare struktury zabudowy, na zasadzie kontynuacji urządzonej – parków, cmentarzy, alei i zachowania równowagi elementów krajobrazu hi- Strefa ta obejmuje tereny parków podworskich, storycznego. starych cmentarzy i miejsca występowania zieleni Dla terenu wsi Dobrzyca postuluje się wprowa- pomnikowej. dzenie 3 stref: 9. Obszary, na których rozmieszczone będą inwe- Strefa A - ścisłej ochrony konserwatorskiej stycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym. Strefa ta obejmuje obszar położony w sąsiedztwie 9.5. Propozycje w zakresie ochrony zabytków i Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20191 – Poz. 3390 dóbr kultury. rze wyznaczonym nieprzekraczalnymi, bądź obo- Najważniejsze zadania w kreatywnym kształtowa- wiązującymi liniami zabudowy. niu przestrzeni obejmują: 3. Forma obiektów usługowych, produkcyjnych, - wyodrębnienie obszarów kulturotwórczych, baz i magazynów powinna posiadać wysokie walo- tzn. obszarów o wysokich walorach środowi- ry architektoniczne, a teren związany z ich obsługą ska przyrodniczego i kulturowego, należy starannie zagospodarować oraz wprowadzić - rewaloryzacja ośrodków wiejskich o dużym pasy zieleni od strony przestrzeni publicznych i tere- znaczeniu kulturowym i historycznym, m.in. nów o innych funkcjach. Dobrzycy, 4. Zakazuje się lokalizacji obiektów handlowych - wyprowadzenie ruchu tranzytowego poza za- o powierzchni sprzedaży przekraczającej 2.000 m2. bytkowe układy historyczne (tam gdzie jest to 5. Lokalizacja i forma reklam nie powinna wpro- możliwe), najpoważniejsze konflikty degradują- wadzać dysharmonii wizualnej w krajobrazie. ce przestrzeń centrum występują w Dobrzycy. 6. Wszelkie obiekty budowlane o wysokości 50 m i więcej powinny być zgłoszone do właściwego 3.8.2. Uwarunkowania wynikające z miejscowe- organu nadzoru nad lotnictwem wojskowym tj. do go planu zagospodarowania przestrzennego z tere- Dowódcy Sił Powietrznych i muszą uzyskać jego nu Gminy Dobrzyca pozytywną opinię. Gmina Dobrzyca posiada miejscowy plan zagospo- darowania przestrzennego obejmujący obszar gmi- §7. Zasady ochrony i kształtowania środowiska, ny w granicach administracyjnych. Miejscowy plan przyrody i krajobrazu. zagospodarowania przestrzennego gminy Dobrzyca 1. Ustala się następujące zasady ochrony i kształ- zatwierdzony został Uchwałą nr XXXVII/210/06 towania środowiska przyrodniczego: podjęta przez Rade Gminy Dobrzyca w dniu 23 paź- 1) w zakresie ochrony krajobrazu: dziernika 2006 r. a) południowa część gminy na obszarze wsi: W tekście miejscowego planu zagospodarowania Koźminiec, Trzebowa i Karmin podlega ochro- przestrzennego gminy Dobrzyca umieszczone są na- nie jako Obszar Chronionego Krajobrazu „Dą- stępujące zapisy odnoszące się do dziedzictwa kul- browy Krotoszyńskie - Baszków Rochy” na turowego i dóbr kultury gminy Dobrzyca: podstawie rozporządzenia nr 6 Wojewody Ka- liskiego z dnia 22 stycznia 1993 r. (Dz. Urz. ROZDZIAŁ I Woj. Kaliskiego nr 2/93, poz. 14), PRZEDMIOT I CEL UCHWAŁY b) na obszarze chronionego krajobrazu obowią- zują zawarte w wymienionym w punkcie a) §1 rozporządzeniu Wojewody zasady konieczne (…) dla zapewnienia ochrony terenów posiadają- 3. Przedmiot i zakres ustaleń planu: cych walory przyrodnicze, krajobrazowe i wy- 1) (…) poczynkowe, 2) zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzen- c) realizacja Programu ochrony środowiska dla nego, Powiatu Pleszewskiego na lata 2004-2007, 3) zasady ochrony środowiska, przyrody i krajo- d) zachowanie określonej przepisami odrębnymi brazu, odległości zabudowy mieszkaniowej, obiek- 4) zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i za- tów usług publicznych oraz zakładów produk- bytków oraz dóbr kultury współczesnej, cji lub przetwarzania żywności od istniejących 5) (…) cmentarzy, §2. 1. Celami planu są: e) zabrania się lokalizowania zabudowy i nasa- 1) Ochrona interesu publicznego w zakresie: dzania drzew wysokich w odległościach: a) (…) - 5,0 m od rzutu poziomego skrajnego przewodu b) ochrona historycznego układu przestrzennego i linii energetycznych SN 15 kV, innych wartości kulturowych, - 3,0 m od rzutu poziomego skrajnego przewodu c) (…) linii energetycznych nn 0,4 kV, (…) - od pozostałych linii energetycznych kablowych SN i nn zgodnie z obowiązującymi normami i ROZDZIAŁ II przepisami odrębnymi, PRZEPISY OGÓLNE f) zabrania się lokalizowania zabudowy w odle- głościach: §6. Zasady ochrony i kształtowania ładu prze- - 100,0 m od osi projektowanego gazociągu wy- strzennego sokiego ciśnienia DN 1 000 relacji Odolanów 1. Należy zachować historyczne układy urbani- – Wydartowo, styczne w miejscowościach, w których układy takie - od gazociągów średniego ciśnienia oraz ist- występują. niejących czynnych gazociągów kopalnianych 2. Nową zabudowę należy lokalizować na obsza- wysokiego ciśnienia zgodnie z normami i prze- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20192 – Poz. 3390

pisami odrębnymi, tylko do zapewnienia prawidłowego ich funk- g) w strefie kontrolowanej gazociągów kopalnia- cjonowania, nych (2 m w każdą stronę od osi gazociągów) f) zachowanie istniejących zespołów zieleni zabrania się wznoszenia budynków, urządza- urządzonej i szpalerów drzew wzdłuż dróg i nia stałych składów i magazynów, sadzenia odtwarzanie drzew w miejscach koniecznego drzew oraz podejmowania jakiejkolwiek dzia- ich usunięcia, łalności mogącej zagrozić trwałości gazocią- (…) gów podczas ich eksploatacji zgodnie z przepi- sami odrębnymi, §8. Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i za- h) przy projektowaniu obiektów terenowych bytków oraz dóbr kultury współczesnej należy zachować strefy ochronne (odległości 1. Ustala się następujące zasady ochrony warto- podstawowe) od odwiertów zgodnie z przepi- ści kulturowych: sami odrębnymi: 1) wyznacza się na rysunkach planu strefę ścisłej - 50,0 m od istniejących odwiertów czynnych, ochrony konserwatorskiej dla zespołu pałaco- - 5,0 m od zlikwidowanych odwiertów, w stre- wo-parkowego w Dobrzycy, fie tej oraz na zlikwidowanych odwiertach za- 2) wyznacza się na rysunkach planu strefy ochro- brania się wznoszenia jakichkolwiek obiektów, ny konserwatorskiej dla: i) wzdłuż istniejącej linii elektroenergetycznej a) układu urbanistycznego wraz z historyczną przesyłowej NN o napięciu 400 kV relacji Ple- zabudową w Dobrzycy, wiska (Kromolice) – Ostrów Wlkp należy prze- b) zespołów pałacowo-parkowych w Fabiano- strzegać ograniczeń w użytkowaniu terenu o wie i Karminie, szerokości 56 m (po 28 m od osi linii w obu c) zespołów dworsko-parkowych w Lutyni, So- kierunkach). Dla terenów znajdujących się w śnicy, Trzepowie, Trzebinie i Czarnuszce, podanych granicach obowiązują następujące 3) na obszarach wyznaczonych stref ochrony kon- ustalenia: serwatorskiej wymienionych w punktach 1) i - zabrania się lokalizować budynki mieszkalne 2) obowiązuje: i inne (zwłaszcza szpitale, internaty, żłobki, a) zachowanie i konserwacja substancji zabyt- przedszkola itp.), przeznaczone na pobyt ludzi kowej, w tym zwłaszcza obiektów wpisanych przez czas dłuższy niż 8 godzin na dobę, do rejestru zabytków, - dopuszcza się realizację obiektów związanych b) ochrona układu dróg oraz zieleni, w tym z działalnością gospodarczą, turystyczną, re- zwłaszcza parków pałacowych i dworskich, kreacyjną i rolną, w których pobyt ludzi nie c) uzgadnianie decyzji administracyjnych doty- przekracza 8 godzin, przy spełnieniu wszyst- czących inwestycji mogących naruszyć układ kich wymagań Polskiej Normy PN-E-05100-1 urbanistyczny oraz substancji obiektów zabyt- z marca 1998 r. „Elektroenergetyczne linie na- kowych z właściwymi służbami konserwator- powietrzne. Projektowanie i budowa”, skimi, tzn. wszelkich prac budowlanych doty- W tych przypadkach konieczne jest uzgodnienie czących wyglądu zewnętrznego i gabarytów, warunków lokalizacji projektowanych obiektów i za- d) ochrona dóbr kultury współczesnej m. in. po- gospodarowania tego terenu z właścicielem przed- mników, kapliczek przydrożnych, wiatraków miotowej linii. itp., 2) w zakresie ochrony przyrody: e) w strefie ochrony konserwatorskiej układu a) zgodnie z art. 27, ust. 3 rozporządzenia Mini- urbanistycznego w Dobrzycy nie dopuszcza się stra Ochrony Środowiska z dnia 21 lipca 2004 stosowania okien połaciowych przy adaptacji r. w sprawie m. in. ochrony siedlisk Obszar poddaszy, dotyczy to szczególnie budynków Chronionego Krajobrazu „Dąbrowy Krotoszyń- zlokalizowanych w zabudowie pierzejowej; skie - Baszków Rochy” zaproponowany został odstępstwo od tej zasady może nastąpić jedy- jako specjalny obszar ochrony siedlisk w sieci nie po uzgodnieniu projektu technicznego ze „Natura 2000”, służbami konserwatorskimi w odniesieniu do b) na obszarze wymienionym w punkcie a) za- zabudowy mniej reprezentacyjnej (np. zabudo- brania się podejmowania działań mogących w wy podwórzowej), istotny sposób pogorszyć stan siedlisk przy- 4) wyznacza się na rysunkach planu strefę ochro- rodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i ny widokowej – ekspozycji w miejscowości zwierząt, Dobrzyca w granicach której obowiązuje: c) ścisła ochrona istniejących zwartych kom- a) ochrona widoku na obiekty zabytkowe oraz pleksów leśnych, harmonijne kształtowanie ich otoczenia (osie i d) ochrona istniejących na obszarze gminy po- punkty widokowe), mników przyrody, b) zakaz wznoszenia w sąsiedztwie obiektów e) zachowanie i uzupełnienie pasów zieleni wia- zabytkowych zabudowy konkurencyjnej bądź trochronnej oraz istniejącej zieleni wzdłuż ro- dysharmonijnej w stosunku do już istnieją- wów melioracyjnych, a jej wycinkę ograniczyć cych, Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20193 – Poz. 3390

c) zakaz umieszczania w sąsiedztwie obiektów f) obiekty małej architektury, w tym zieleń zabytkowych tymczasowych obiektów han- ozdobne i rekreacyjne. dlowych i usługowych oraz zagospodarowa- 2. W granicach terenów MN 3 obowiązuje zakaz nia terenów otaczających obiekty zabytkowe wznoszenia: w sposób mogący powodować obniżenie war- 1) tymczasowych obiektów budowlanych (z wy- tości historycznych, architektonicznych i este- jątkiem okresu budowy), tycznych. 2) usług uciążliwych w rozumieniu ustawy Prawo 2. W obrębie wyznaczonych na rysunkach planu ochrony środowiska. stref ochrony krajobrazu kulturowego obowiązują 3. Ustala się następujące zasady zabudowy i za- poniższe ustalenia: gospodarowania terenów zabudowy mieszkaniowej 1) nowa zabudowa powinna nawiązywać formą jednorodzinnej MN 3: architektoniczną do tradycyjnej zabudowy wy- 1) adaptuje się istniejącą zabudowę mieszkanio- stępującej na obszarze gminy, wą, garażową i gospodarczą z możliwością jej 2) szczególna dbałość o kompozycję przestrzen- modernizacji, przebudowy i rozbudowy do roz- ną, w tym również o kompozycję zieleni. miarów nie przekraczających 30% istniejącej 3. Prowadzenie prac budowlano-ziemnych w ob- kubatury budynku; możliwa jest też dobudowa szarze występowania stanowisk archeologicznych balkonów, tarasów, werand itp., musi zostać poprzedzone przeprowadzeniem badań 2) nie dopuszcza się zmiany przeznaczenia istnie- sondażowo-wykopaliskowych oraz w razie potrze- jącej zabudowy, za wyjątkiem wymienionej w by zapewnieniem warunków dla stałego nadzoru ust. 1, pkt 2), archeologicznego. 3) usługi wbudowane w parterach budynków, 4. W przypadku realizacji inwestycji na wyzna- 4) adaptuje się istniejące sieci i urządzenia infra- czonych w planie strefach ochrony archeologicznej struktury technicznej z możliwością ich moder- należy na 7 dni przed rozpoczęciem robót ziemnych nizacji i rozbudowy oraz budowy nowych, powiadomić odpowiednie służby konserwatorskie, a 5) obowiązuje zakaz zabudowy w obrębie stref w trakcie budowy w razie potrzeby zapewnić nad- technicznych wokół obiektów i sieci infrastruk- zór archeologiczny. tury technicznej, 5. Wszystkie obiekty zabytkowe, budowle i ob- 6) nakazuje się utrzymanie istniejącej wartościo- szary wpisane do rejestru zabytków znajdujące się wej zieleni, na obszarze gminy podlegają ochronie konserwator- 7) należy zachować istniejące usytuowanie bu- skiej. dynków kalenicami równolegle do dróg publicz- (…) nych, z dopuszczeniem usytuowania prosto- padłego w zależności od tego, jakie przeważa ROZDZIAŁ III przy poszczególnych drogach, PRZEPISY SZCZEGÓŁOWE 8) min. 10% terenu stanowić powinna powierzch- Ustalenia szczegółowe obowiązujące na obsza- nia biologicznie czynna, rach wyznaczonych liniami rozgraniczającymi do- 9) powierzchnia zabudowy działki nie powinna tyczące przeznaczenia oraz warunków zabudowy i przekraczać 60%, zagospodarowania terenów 10) należy utrzymać pierzejową zabudowę wzdłuż (…) ciągów komunikacyjnych, zwłaszcza na ob- szarze objętym ścisłą ochroną konserwatorską B. Ustalenia obowiązujące na obszarze poszcze- oraz istniejące linie zabudowy. gólnych jednostek osadniczych 4. Forma architektoniczna budynków powinna spełniać następujące wymogi: WIEŚ DOBRZYCA 1) należy zachować dachy strome, dwuspadowe (…) symetryczne o kącie nachylenia 32o- 50o z dopuszczeniem realizacji lukarn, wykuszy itp., §43.1. Dla terenów oznaczonych na rysunkach zwłaszcza na obszarze objętym ścisłą ochroną planu symbolem MN 3 (1-14 MN3) ustala się nastę- konserwatorską; pujące przeznaczenie: 2) w strefie ochrony konserwatorskiej układu 1) podstawowe: zabudowa mieszkaniowa, urbanistycznego nie dopuszcza się stosowania 2) uzupełniające (dopuszczalne): okien połaciowych przy adaptacji poddaszy, a) gospodarcza, dotyczy to szczególnie budynków zlokalizowa- b) garaże wbudowane lub wolnostojące, nych w zabudowie pierzejowej; odstępstwo od c) nieuciążliwe usługi wbudowane lub przybudo- tej zasady może nastąpić jedynie po uzgodnie- wane umożliwiające realizację przedsięwzięć niu projektu technicznego ze służbami konser- komercyjnych, watorskimi w odniesieniu do zabudowy mniej d) urządzenia i sieci infrastruktury technicznej, reprezentacyjnej (np. zabudowy podwórzowej), e) dojścia, drogi dojazdowe, miejsca parkingo- 3) budynki gospodarcze i garaże architektonicznie we, dostosować do zabudowy mieszkaniowej; w Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20194 – Poz. 3390

przypadku realizacji budynków w granicy dział- władz i mieszkańców Gminy, dotyczących kształ- ki dopuszcza się dachy jednospadowe (pulpi- towania jej wizerunku w perspektywie następnych towe), kilku, a nawet kilkunastu lat. 4) budynki mieszkalne zwłaszcza zlokalizowane Z powyższej deklaracji misji wynika, że głównym na obszarze ścisłej strefy ochrony konserwa- priorytetem samorządu jest wspieranie rozwoju rol- torskiej powinny posiadać pokrycia dachów nictwa i przedsiębiorczości oraz rozwój turystyki. ceramiczne oraz zachować historyczne formy Oprócz zapewnienia dochodów indywidualnych, ten zabudowy (w tym elewacje, stolarka, detale kierunek rozwoju powinien przyczynić się do roz- architektoniczne itp.), budowy infrastruktury i świadczenia usług na rzecz 5) wysokość budynków: należy zachować istnie- mieszkańców (dzięki większym dochodom budżetu jące gabaryty zabudowy tzn. 2 kondygnacje Gminy). plus poddasze użytkowe i nie więcej niż 12,50 (…) m; budynków gospodarczych i garaży 1 kondy- Program 2.2.Wspierania rozwoju turystyki gnacja plus poddasze użytkowe lub nieużytko- Jak już wcześniej wspomniano, coraz ważniej- we, ale nie więcej niż 8,0 m, szą rolę w gospodarce Gminy zajmuje turystyka, 6) możliwe jest również podpiwniczenie, bowiem Gmina posiada wiele atrakcji, przyciągają- 7) obsługa komunikacyjna z istniejących dróg pu- cych coraz więcej gości, takich jak Muzeum Zespół blicznych lub z dróg wewnętrznych połączo- Pałacowo-Parkowy oraz liczne inne zabytki. Dalszy nych z drogami publicznymi. rozwój tej branży jest jednak hamowany przez nadal (…) niewystarczającą bazę noclegową i gastronomiczną oraz zbyt małą liczbę szlaków turystycznych. 3.8.3. Uwarunkowania wynikające ze strategii W programie tym przyjęto do realizacji kilka pro- rozwoju Gminy Dobrzyca na lata 2003-2012 jektów, mających na celu wyeliminowanie powyż- Strategia Rozwoju Gminy Dobrzyca na lata 2003 szych braków, co z pewnością przyczyni się do dal- – 2012 stanowi wewnętrzny dokument samorzą- szego rozwoju turystyki na terenie Gminy. du Gminy opracowany we wrześniu 2002 roku w Charakterystyka projektów ramach prac doradczych wielkopolskiego ośrodka kształcenia i studiów samorządowych. W treści 2.2.1. Przygotowanie infrastruktury dla ruchu tu- wzmiankowanego dokumentu umieszczone zostały rystycznego. następujące zapisy dotyczące materialnego dzie- W zamierzeniach samorządu Gminy jest aktywiza- dzictwa kulturowego zlokalizowanego na terenie cja turystyczna, polegająca na rozwoju bazy nocle- gminy. gowej i gastronomicznej. Najważniejszym obiektem, wokół którego skupiać się będzie wiele działań w 3. MISJA I CELE STRATEGICZNE ramach omawianego programu jest Muzeum Zespół 3.1. Deklaracja misji Gminy Pałacowo-Parkowy w Dobrzycy. Misja określa, jaki powinien być wizerunek gminy Samorząd pragnie pozyskiwać przedsiębiorców w perspektywie następnych kilkunastu lat i jakie są do rozwoju infrastruktury turystycznej i rekreacyj- priorytety samorządu w działaniach na rzecz zaspo- nej. Czynione też będą starania w celu podniesienia kojenia potrzeb mieszkańców. Jest ona sentencją, estetyki istniejących już obiektów. która najlepiej ujmuje główne, planowane kierunki działania samorządu, jest także najlepszym podsu- 2.2.2. Rozwój turystyki i agroturystyki i ich pro- mowaniem całego opracowywanego planu strate- mocja (wykorzystanie Muzeum Zespołu Pałacowo- gicznego. Parkowego oraz projektowanego zbiornika wodnego Na podstawie analizy atutów oraz braków i pro- na Lutyni). blemów, biorąc pod uwagę wszystkie zidentyfiko- Jak już wielokrotnie wcześniej wspominano, na wane uwarunkowania rozwoju Gminy, sformułowa- terenie Gminy istnieją dogodne warunki do rozwo- no następującą deklarację: ju agroturystyki, dającej części obecnych gospo- Jesteśmy gminą położoną w południowej części darstw rolnych możliwość uzyskania dodatkowych Wielkopolski. środków, bądź nawet przestawienia się na ten kie- Naszą misją jest wspieranie rozwoju rolnictwa i runek działalności. działalności gospodarczej oraz zapewnienie dobrych Wsparcie ze strony Urzędu Gminy może polegać warunków życia mieszkańców przy poszanowaniu przede wszystkim na przeprowadzaniu akcji infor- środowiska naturalnego. macyjno-promocyjnych, dotyczących warunków Bazując na walorach środowiska kulturowego, zakładania i prowadzenia gospodarstw agrotury- pragniemy stworzyć doskonałe warunki dla roz- stycznych, połączonych z wizytowaniem wzorco- woju turystyki. wych obiektów tego typu. Innym sposobem wpie- Pierwsze zdanie misji służy identyfikacji Gminy - rania jest promocja gospodarstw agroturystycznych dzięki niemu możemy się dowiedzieć o jej położeniu i ekologicznych z wykorzystaniem Internetu, folde- na samorządowej mapie kraju. Dwa kolejne zda- rów i prospektów. nia są syntetycznym odzwierciedleniem zamierzeń Działalność promocyjna jest bardzo pomocna i Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20195 – Poz. 3390

wręcz niezbędna w celu pozyskania zarówno inwe- o sieć szlaków zapewni nowe możliwości spędza- storów zewnętrznych, jak i turystów odwiedzają- nia wolnego czasu zarówno dla turystów odwie- cych Gminę. Każda z tych grup poszukuje jednak dzających teren Gminy, jak i dla mieszkańców. Na innego rodzaju informacji i w innej formie plastycz- początku trasy będą organizowane na najbardziej nej. W związku z tym konieczne jest ukierunkowa- atrakcyjnych obszarach Gminy i poprzez powiązanie nie działań promocyjnych podejmowanych przez z trasami rowerowymi sąsiednich gmin, będą sta- władze Gminy. nowić część wojewódzkiego systemu szlaków ro- Planowana działalność promocyjna Gminy spełnia werowych. te wymogi i jest skierowana na podejmowanie i pro- Projekt, obok samego wyznaczenia atrakcyjnych wadzenie wielokierunkowych działań, do których turystycznie ścieżek, przewiduje również szero- należeć będzie między innymi: prowadzenie strony kie prace nad ich otoczeniem, które w najbliższej internetowej Gminy, wydawanie publikacji multime- przyszłości ma pełnić rolę elementu zwiększającego dialnych i folderów reklamowych, organizacja im- atrakcyjność szlaków turystycznych na terenie Gmi- prez kulturalnych oraz stały kontakt z prasą. Istotne ny. Elementem towarzyszącym tym pracom może jest, aby materiały informacyjne – foldery i infor- być powstanie sieci sezonowych placówek handlo- matory wydawane były również w językach obcych wych w gospodarstwach obsługujących najbardziej celem dotarcia do jak najszerszego kręgu osób w popularne szlaki turystyczne, jednak by to się stało, kraju i za granicą. konieczne jest prowadzenie długofalowej polityki, Podstawowym elementem określającym plany zmierzającej do podniesienia liczby turystów na te- na przyszłość, ale jednocześnie podsumowującym renie Gminy. dotychczasowy dorobek w dziedzinie promocji po- winno być opracowanie kompleksowego programu ZAŁĄCZNIK – TABELE PROJEKTÓW STRATE- promocji Gminy. Dokument taki powinien nie tylko GICZNYCH analizować możliwości promocji i podsumowywać (…) bariery i szanse jej kontynuacji. Jego podstawowym elementem powinno być dokonanie inwentaryzacji UWAGA istniejących zasobów, jak i określenie programu dal- Aktualnym dokumentem odnoszącym się do pla- szego, zintegrowanego rozwoju promocji bazy tury- nowanych zadań inwestycyjnych na terenie gminy stycznej. jest „Wieloletni Plan Finansowy i Inwestycyjny dla Gminy Dobrzyca na lata 2007 -2016 ” na bieżąco 2.2.3. Rekonstrukcja pasów śródpolnych na tere- uaktualniany przez Radę Gminy. nie gminy. Uzupełnienie zadrzewień i zakrzewień w krajobra- 3.8.4. Uwarunkowania wynikające wieloletniego zie rolniczym spełni istotną rolę w podniesieniu wa- planu finansowego i inwestycyjnego dla Gminy Do- lorów krajobrazowych gminy o tak niskim poziomie brzyca na lata 2007-2016 lesistości. Problemy z realizacją tego przedsięwzię- Wieloletni Plan Finansowy i Inwestycyjny dla cia są związane przede wszystkim z ustaleniem sta- Gminy Dobrzyca na lata 2007 – 2016 stanowi nu prawnego obszarów, które mają zostać objęte wewnętrzny dokument Gminy przyjęty Uchwałą projektem. nr XXIV/131/08 Rady Gminy Dobrzyca z dnia 24 czerwca 2008 r. ze zmianami wprowadzonymi do 2.2.4. Wyznaczanie szlaków turystycznych oraz WPFiI zatwierdzonymi Uchwałą nr XXIX/159/08 budowa ścieżki rowerowej (Dobrzyca- Gołuchów) Rady Gminy Dobrzyca z dnia 10 października 2008 po torowisku kolejki (zamieszczona w strategii po- r. Wieloletniwiatu). Plan Finansowy i Inwestycyjny dla Gminy Dobrzyca na lata W2007 obrębie – 2016 wzmiankowanegostanowi wewnętrzny dokumentdokumentu Gminy przewi przyj- ęty UchwałąKolejnym nr XXIV/131/08 uatrakcyjnieniem Rady Gminy Dobrzycaoferty zturystycznej dnia 24 czerwca 2008dziano r. zenastępujące zmianami wprowa funduszedzonymi na dodziałania WPFiI zatwierdzonymiw sferze UchwaGminyłą nr XXIX/159/08 ma być budowa Rady Gminy szlaków Dobrzyca pieszych z dnia i10 rowe października- opieki 2008 i ochronyr. materialnego dziedzictwa kulturo- W obrębie wzmiankowanego dokumentu przewidziano następujące fundusze na działania w sferze opieki i ochrony materialnego rowych. Poszerzanie istniejącej oferty turystycznej wego zlokalizowanego na terenie gminy Dobrzyca. dziedzictwa kulturowego zlokalizowanego na terenie gminy Dobrzyca.

KOSZT PLANOWANE ŚRODKI FINANSOWE NAZWA INWESTYCJI CAŁKOWITY 2012 2013 Remont pałacu w 666.667 Trzebinie Środki własne 166.667 86.667 80.000 Dotacje zewnętrzne (w 500.000 250.000 250.000 tym strukturalne)

3.7.5. 3.7.5.Uwarunkowania Uwarunkowania wynikają cewynikające z uwarunkowa z ńuwarunko ochrony przyrody- ca podlegai równowagi ochronie ekologicznej związanej z włączeniem tychże Południowewań ochrony i wschodnie przyrody obrzeż ai gminyrównowagi Dobrzyca ekologicznej podlega ochronie zwiterenówązanej zw w Obszarłączeniem Chronionego tychże terenów Krajobrazu w Obszar Chronionego„Dąbro- KrajobrazuPołudniowe „Dąbrowy i Krotoszywschodnieńskie, obrzeża Baszków gminy– Roch y”Dobrzy utworzonego- wy rozporz Krotoszyńskie,ądzeniem Nr Baszków 6 Wojewody – Rochy” Kaliskiego utworzonego z dnia 22 stycznia 1993 r. W odniesieniu do terenów gminy Dobrzyca położonych w wyżej wymienionym obszarze chronionego krajobrazu zastosowano następujące zakazy odnoszące się do przyszłego zagospodarowania tychże terenów: - zakaz lokalizowania obiektów i instalowania urządzeń szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz mogących znacznie pogorszyć stan środowiska. - zakaz lokalizowania obiektów i instalowania urządzeń trwale naruszających walory krajobrazu terenu. - zakaz urządzanie i utrzymywanie otwartych kanałów ściekowych, - zakaz wprowadzania zmian stosunków wodnych mogących negatywnie wpłynąć na środowisko przyrodnicze. - zakaz likwidowania oczek wodnych i przekształcania terenów podmokłych, - zakaz lokalizowania składowisk i wylewisk odpadów przemysłowych i komunalnych pochodzących spoza gmin znajdujących się w obrębie Parku, - zakaz lokalizowania ośrodków hodowlanych na skalę przemysłową posługujących się metodą bezściołową, - zakaz gnojowicowania gruntów rolnych, za wyjątkiem własnych gruntów zgodnie z zasadami agrotechnicznymi. Ponadto na terenach tych przewidziano wymóg uzgadniania z Wojewodą następujących czynności: - decyzji w sprawie likwidacji zadrzewień i zakrzaczeń śródpolnych, - lokalizacji ośrodków hodowlanych na skalę przemysłową o wielkości powyżej 100 DJP, - lokalizacji nowych ośrodków wypoczynkowych i obiektów o charakterze hotelarskim, - budowy nowych dróg, linii energetycznych, ciągów ciepłowniczych, gazowych itp. za wyjątkiem urządzeń lokalnych, - prowadzenia prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, a w szczególności budowy stawów rybnych i innych zbiorników wodnych, - prowadzenia nowych melioracji, dokonywania regulacji rzek i potoków, - programów i wieloletnich planów gospodarki rolnej, łowieckiej, rybackiej i turystycznej. Określone zostały następujące ogólne zasady odnoszące się do zarządzania i gospodarowania na obszarach chronionego krajobrazu: - prowadzenie gospodarki leśnej zgodnie z ogólnymi zasadami zagospodarowania lasów wchodzących w skład parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu, - prowadzenie gospodarki w zakresie eksploatacji złóż surowców mineralnych wyłącznie w oparciu o zasady określone odrębną decyzją koncesyjną, - ochrona istniejących obiektów historyczno – kulturowych, - dostosowanie nowej zabudowy w zakresie bryły, skali, materiałów i form architektonicznych - harmonizujących z walorami krajobrazowymi - do lokalnej tradycji oraz, dążenie do wyeliminowania obiektów dysharmonizujących, - prowadzenie gospodarki rolnej nie powodującej degradacji gleb i innych elementów środowiska, w tym zakaz stosowania pestycydów I i II grupy – z wyjątkiem sadów, - zasada ograniczania lokalizacji nowych obiektów budowlanych poza granicami jednostek osadniczych - do sytuacji określonych planem. W stosunku do stref ekosystemów wodno-łąkowych położonych na obszarze chronionego krajobrazu przewidziano następujące obowiązki: - zakaz lokalizowania obiektów budowlanych z wyjątkiem zbiorników wodnych i związanych z nimi budowli hydrotechnicznych oraz dróg, mostów i sieci infrastruktury technicznej, - prowadzenie gospodarki zmierzającej do odtworzenia i utrzymywania wartości naturalnych, łęgów, zadrzewień, łąk, cieków i zbiorników wodnych wraz z ich biologicznym obrzeżem. Z zastrzeżeniem, iż odległość granicy strefy od brzegu cieku wodnego nie może być mniejsza niż 5 m. W stosunku do stref dolesień położonych na obszarze chronionego krajobrazu przewidziano następujące obowiązki: - zakaz lokalizowania obiektów budowlanych z wyjątkiem obiektów i budowli związanych bezpośrednio z gospodarką leśną, zbiorników wodnych i związanych z nimi budowli hydrotechnicznych oraz dróg, mostów i sieci infrastruktury technicznej, - prowadzenie gospodarki zmierzającej do rekultywacji terenów zdewastowanych i nieużytków w kierunku leśnym przez sukcesywne zalesianie najsłabszych gruntów rolnych. W stosunku do stref zadrzewień położonych na obszarze chronionego krajobrazu przewidziano następujące obowiązki: - pełna ochrona istniejącego drzewostanu, 41 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20196 – Poz. 3390 rozporządzeniem Nr 6 Wojewody Kaliskiego z dnia oparciu o zasady określone odrębną decyzją 22 stycznia 1993 r. koncesyjną, W odniesieniu do terenów gminy Dobrzyca poło- - ochrona istniejących obiektów historyczno – żonych w wyżej wymienionym obszarze chronio- kulturowych, nego krajobrazu zastosowano następujące zakazy - dostosowanie nowej zabudowy w zakresie bry- odnoszące się do przyszłego zagospodarowania ły, skali, materiałów i form architektonicznych tychże terenów: - harmonizujących z walorami krajobrazowymi - zakaz lokalizowania obiektów i instalowania - do lokalnej tradycji oraz, dążenie do wyelimi- urządzeń szkodliwych dla środowiska i zdro- nowania obiektów dysharmonizujących, wia ludzi oraz mogących znacznie pogorszyć - prowadzenie gospodarki rolnej nie powodującej stan środowiska. degradacji gleb i innych elementów środowi- - zakaz lokalizowania obiektów i instalowania ska, w tym zakaz stosowania pestycydów I i II urządzeń trwale naruszających walory krajo- grupy – z wyjątkiem sadów, brazu terenu. - zasada ograniczania lokalizacji nowych obiek- - zakaz urządzanie i utrzymywanie otwartych tów budowlanych poza granicami jednostek kanałów ściekowych, osadniczych - do sytuacji określonych planem. - zakaz wprowadzania zmian stosunków wod- W stosunku do stref ekosystemów wodno-łą- nych mogących negatywnie wpłynąć na śro- kowych położonych na obszarze chronionego dowisko przyrodnicze. krajobrazu przewidziano następujące obowiąz- - zakaz likwidowania oczek wodnych i prze- ki: kształcania terenów podmokłych, - zakaz lokalizowania obiektów budowlanych z - zakaz lokalizowania składowisk i wylewisk od- wyjątkiem zbiorników wodnych i związanych padów przemysłowych i komunalnych pocho- z nimi budowli hydrotechnicznych oraz dróg, dzących spoza gmin znajdujących się w obrę- mostów i sieci infrastruktury technicznej, bie Parku, - prowadzenie gospodarki zmierzającej do od- - zakaz lokalizowania ośrodków hodowlanych tworzenia i utrzymywania wartości natu- na skalę przemysłową posługujących się me- ralnych, łęgów, zadrzewień, łąk, cieków i todą bezściołową, zbiorników wodnych wraz z ich biologicznym - zakaz gnojowicowania gruntów rolnych, za obrzeżem. Z zastrzeżeniem, iż odległość grani- wyjątkiem własnych gruntów zgodnie z zasa- cy strefy od brzegu cieku wodnego nie może dami agrotechnicznymi. być mniejsza niż 5 m. Ponadto na terenach tych przewidziano wymóg W stosunku do stref dolesień położonych na ob- uzgadniania z Wojewodą następujących czyn- szarze chronionego krajobrazu przewidziano nastę- ności: pujące obowiązki: - decyzji w sprawie likwidacji zadrzewień i za- - zakaz lokalizowania obiektów budowlanych krzaczeń śródpolnych, z wyjątkiem obiektów i budowli związanych - lokalizacji ośrodków hodowlanych na skalę bezpośrednio z gospodarką leśną, zbiorników przemysłową o wielkości powyżej 100 DJP, wodnych i związanych z nimi budowli hydro- - lokalizacji nowych ośrodków wypoczynko- technicznych oraz dróg, mostów i sieci infra- wych i obiektów o charakterze hotelarskim, struktury technicznej, - budowy nowych dróg, linii energetycznych, - prowadzenie gospodarki zmierzającej do rekul- ciągów ciepłowniczych, gazowych itp. za wy- tywacji terenów zdewastowanych i nieużyt- jątkiem urządzeń lokalnych, ków w kierunku leśnym przez sukcesywne - prowadzenia prac ziemnych trwale zniekształ- zalesianie najsłabszych gruntów rolnych. cających rzeźbę terenu, a w szczególności W stosunku do stref zadrzewień położonych na budowy stawów rybnych i innych zbiorników obszarze chronionego krajobrazu przewidziano na- wodnych, stępujące obowiązki: - prowadzenia nowych melioracji, dokonywania - pełna ochrona istniejącego drzewostanu, regulacji rzek i potoków, - zakaz lokalizacji obiektów budowlanych z wy- - programów i wieloletnich planów gospodarki jątkiem lokalnych dróg i sieci infrastruktury rolnej, łowieckiej, rybackiej i turystycznej. technicznej, Określone zostały następujące ogólne zasady od- - prowadzenie gospodarki zmierzającej do wzbo- noszące się do zarządzania i gospodarowania na ob- gacenia i zwiększenia różnorodności istnieją- szarach chronionego krajobrazu: cego drzewostanu, z uwzględnieniem typów - prowadzenie gospodarki leśnej zgodnie z siedlisk ogólnymi zasadami zagospodarowania lasów Ponadto na obszarze Gminy Dobrzyca zlokalizo- wchodzących w skład parków krajobrazowych wane są następujące obiekty objęte przez Woje- i obszarów chronionego krajobrazu, wódzkiego Konserwatora Przyrody ochroną indywi- - prowadzenie gospodarki w zakresie eksploata- dualną jako pomniki przyrody: cji złóż surowców mineralnych wyłącznie w - głaz narzutowy w miejscowości Ruda (poz. re- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20197 – Poz. 3390

jestru 173). na szerszą skalę niż w przypadku indywidualnych - dąb szypułkowy w miejscowości Karmin (poz. właścicieli, a także ze względu na prawny obowią- rejestru 176). zek ochrony wartości społecznie istotnych, szerze- - dąb szypułkowy w miejscowości Karmin (poz. nie świadomości społecznej oraz wskazywanie kie- rejestru 177). runków rozwoju podmiotom prywatnym i działania - dąb szypułkowy w miejscowości Karmin (poz. promocyjne budujące wizerunek i prestiż gminy. rejestru 178). Za podstawowe cele programu opieki nad zabyt- - dąb szypułkowy w miejscowości Karmin (poz. kami należy przyjąć te wynikające z art. 87 ustawy rejestru 179). z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opieki - dąb szypułkowy w miejscowości Karmin (poz. nad zabytkami, a więc: rejestru 180). 1. Włączenie problemów ochrony zabytków do - dąb szypułkowy w parku pałacowym w miej- systemu zadań strategicznych, wynikających z kon- scowości Dobrzyca (poz. rejestru 181). cepcji przestrzennego zagospodarowania kraju. - wierzba w parku pałacowym w miejscowości 2. Uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabyt- Dobrzyca (poz. rejestru 182). ków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa - klon polny w parku pałacowym w miejscowo- archeologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ści Dobrzyca (poz. rejestru 183). ochrony przyrody i równowagi ekologicznej i kon- - klon polny w parku pałacowym w miejscowo- sekwentne oraz planowe realizowanie zadań kom- ści Dobrzyca (poz. rejestru 184). petencyjnych samorządu dotyczących opieki nad - klon polny w parku pałacowym w miejscowo- zabytkami jako potwierdzenie uznania znaczenia ści Dobrzyca (poz. rejestru 185). dziedzictwa kulturowego dla rozwoju gminy. - klon polny w parku pałacowym w miejscowo- 3. Zahamowanie procesów degradacji zabytków i ści Dobrzyca (poz. rejestru 186). doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania. - lipa drobnolistna w parku pałacowym w miej- 4. Wyeksponowanie poszczególnych zabytków scowości Dobrzyca (poz. rejestru 188). oraz walorów krajobrazu kulturowego. - lipa drobnolistna w parku pałacowym w miej- 5. Podejmowanie działań zwiększających atrakcyj- scowości Dobrzyca (poz. rejestru 189). ność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycz- - platan klonolistny w parku pałacowym w miej- nych i edukacyjnych oraz wykreowanie wizerunku scowości Dobrzyca (poz. rejestru 190). gminy poprzez: podejmowanie działań sprzyjających - głaz narzutowy na terenie leśnictwa Karmin wytworzeniu lokalnej tożsamości mieszkańców, (poz. rejestru 192). wspieranie aktywności mieszkańców mającej na - głaz narzutowy na terenie leśnictwa Karmin celu poszanowanie dziedzictwa kulturowego, edu- (poz. rejestru 193). kację w zakresie miejscowego dziedzictwa kulturo- - dąb szypułkowy w parku podworskim w miej- wego. scowości Lutynia (poz. rejestru 557). 6. Wspieranie inicjatyw sprzyjających wzrostowi - kasztanowiec pospolity w parku podworskim środków finansowych na opiekę nad zabytkami. w miejscowości Lutynia (poz. rejestru 558). 7. Określenie warunków współpracy z właścicie- - kasztanowiec pospolity w parku podworskim lami zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe w miejscowości Lutynia (poz. rejestru 559). związane z wykorzystywaniem tych zabytków. - wiąz szypułkowy w parku pałacowym w miej- 8. Podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających scowości Fabianów (poz. rejestru 560). tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad za- - dąb błotny w parku pałacowym w miejscowo- bytkami. ści Fabianów (poz. rejestru 561). - grupa 9 lip drobnolistnych w parku pałacowym 5. Kierunki działań dla realizacji gminnego progra- w miejscowości Fabianów (poz. rejestru 562). mu opieki nad zabytkami - kasztanowiec pospolity w parku pałacowym w 5.1. Podstawowe kierunki działań miejscowości Fabianów (poz. rejestru 563). 5.1.1. Gminna ewidencja zabytków Szczegółowy rejestr tzw. małych form ochrony przyrody obejmujących pomniki przyrody, użytki GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW NIERUCHO- ekologiczne, stanowiska dokumentacyjne oraz ze- MYCH społy przyrodniczo – krajobrazowe, prowadzony jest przez Starostę Pleszewskiego, zgodnie z przepi- Prace nad utworzeniem gminnej ewidencji zabyt- sami art. 39 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 16 października ków nieruchomych dla Gminy Dobrzyca zapoczątko- 1991 r. o ochronie przyrody (Dz.U. Nr 114 z 1991 wane zostały w 2008 r. i w chwili obecnej gminna r., poz. 492 z późn. zmianami). ewidencja zabytków jest w trakcie opracowywania. Termin ostatecznego wykonania gminnej ewidencji 4. Cele Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami zaplanowano na 2010 r. Problematyka związana z opieką nad zabytkami W następnym etapie planuje się: stanowi dla samorządu Gminy Dobrzyca istotny ob- a) utworzenie gminnej ewidencji zabytków ar- szar z uwagi na możliwość podejmowania działań cheologicznych. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20198 – Poz. 3390

b) systematyczne uzupełnianie i weryfikowanie proces destrukcji stanowisk archeologicznych wyni- ewidencji zabytków nieruchomych w oparciu kający przeważnie z działalności gospodarczej czło- o uzyskane dane dotyczące zmian własnościo- wieka znacznie się spotęgował, dlatego konieczne wych lub zmian wynikających z przekształceń jest zweryfikowanie dotychczasowej wiedzy o zabyt- obiektów zewidencjonowanych oraz o nową kach archeologicznych z terenu gminy i przeprowa- (aktualną) dokumentacje fotograficzną. dzenie powtórnych badań AZP. Praktyka badawcza c) systematyczne uzupełnianie i weryfikowa- wykazała również, że dopiero drugie przejście w nie ewidencji zabytków archeologicznych w ramach AZP oraz porównanie badań i osiągniętych oparciu o uzyskane dane dotyczące zmian wyników daje pełny obraz osadnictwa pradziejowego własnościowych oraz o informacje na temat i wczesnośredniowiecznego. Dlatego konieczna jest sukcesywnie odkrywanych reliktów przeszło- realizacja drugiego etapu rozpoznania powierzchnio- ści niezależnie od charakteru badań. wego na obszarach obejmujących gminę Dobrzyca. d) sporządzenie kopi kart adresowych obiektów (po 1 egzemplarzu) i przekazanie sołtysom oraz rad- 5.1.2. Potrzeby badawczo-dokumentacyjne obiek- nym w każdym sołectwie 1 egz. kart adresowych tów zabytkowych11 z terenów im podległych, w celu systematyczne- go monitorowania obiektów zabytkowych. Studia historyczno-urbanistyczne/ruralistyczne - studium historycznego rozplanowania i zało- GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW ARCHEOLO- żenia sieci rozłóg pół z pasowymi zadrzewie- GICZNYCH. niami śródpolnymi pomiędzy miejscowościami Fabianów i Kowalew; Prace nad utworzeniem gminnej ewidencji zabyt- - studium historyczno-ruralistyczna dla miejsco- ków archeologicznych zaplanowane zostały na lata wości Koźminiec; 2011-2012, prace te obejmą: - studium historyczno-ruralistyczna dla miejsco- - wykonanie gminnej ewidencji zabytków ar- wości Sośnica. cheologicznych w formie kart zespołu stano- wisk archeologicznych zgodnie z przekazanym Studia historyczno-architektoniczne przez WWKZ pismem. - kościół parafialny pw. Marii Magdaleny w So- - sporządzenie elektronicznej, systematycznie śnicy; aktualizowanej, bazy informacji o stanowi- - kościół poewangelicki, ob. filialny pw. MB skach archeologicznych wytypowanych do Wspomożenia Wiernych w Dobrzycy. wpisania do rejestru zabytków. - uzupełnianie i weryfikowanie istniejącej ewi- Inwentaryzacje techniczne dencji zabytków archeologicznych poprzez - spichlerz w Karminie; włączane informacje o wszystkich sukcesyw- - zajazd w Dobrzycy (Rynek 16); nie odkrywanych reliktach przeszłości nieza- - dwór w Sośnicy; leżnie od charakteru badań, oraz na podstawie - kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP w uzyskiwanych wyników badań weryfikacyj- Lutyni; nych AZP na podanych niżej obszarach: - kościół parafialny pw. św. Teki w Dobrzycy; 63-33 - wiatrak w Polskich Olędrach. 63-34 64-33 Ekspertyzy techniczne 64-34 - spichlerz w Karminie; 64-35 - spichlerz, ob. dom w Sośnicy; 65-34 - hełm wieży kościoła w Lutyni. 65-35 - sporządzenie mapy dziedzictwa kulturowe- Dokumentacja ewidencyjna cmentarzy go Gminy Dobrzyca z naniesioną lokalizacją - cmentarz ewangelicki w Koźmińcu; obiektów i obszarów chronionych oraz stref - cmentarz parafialny w Dobrzycy. ochrony stanowisk archeologicznych, syste- matycznie uaktualnianą. Karty ewidencyjne zabytków architektury i bu- Gmina Dobrzyca została przebadana metodą Arche- downictwa ologicznego Zdjęcia Polski. Jednakże od tego czasu

Miejscowość Obiekt Typ dokumentacji Dobrzyca Ratusz, ul. Rynek 15 karta biała Dobrzyca Szkoła karta biała Dawna szkoła protestancka, ul. Dobrzyca karta biała Pleszewska 4 Dobrzyca Stacja kolei wąskotorowej karta biała

44 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20199 – Poz. 3390

Dobrzyca Dom, ul. Koźmińska 4 karta biała Dobrzyca Dom, u. Koźmińska 6 karta biała Dobrzyca Dom ul. Koźmińska 19 karta biała Dobrzyca Dom ul. Rynek 7 karta biała Dobrzyca Dom, ul. Rynek 8 karta biała Dobrzyca Dom, ul. Rynek 11 karta biała Dobrzyca Dom, ul. Rynek 12 karta biała Dobrzyca Dom, ul. Rynek 13 karta biała Dobrzyca Plebania karta biała Dobrzyca Dom, ul. Pleszewska 1 karta biała Dobrzyca Kościół poewangelicki karta biała Fabianów Szkoła karta biała Galew Szkoła karta biała Galew Stodoła (nr 23) karta biała Galew Dom (nr 66) karta biała Izbiczno Stodoła (nr 14) karta biała Karmin Sala parafialna i stara plebania karta biała Karmin Szkoła karta biała Karminem (d. Karmin I) Szkoła (ul. Szkolna 3) karta biała Karminek (d. Karmin I) Dom, ul. Ostrowska 78 karta biała Karminiec Szkoła karta biała Kościół poewangelicki, ob. Koźminiec parafialny pw. Podwyższenia karta biała Krzyża Koźminiec Pastorówka (nr 52) karta biała Koźminiec Szkoła podstawowa karta biała Koźminiec Szkoła, ob. przedszkole karta biała Koźminiec Dom, „Bar pod Wieżyczką” karta biała Koźminiec Dom nr 74 karta biała Koźminiec Dom nr 36 karta biała Koźminiec Dom nr 70 karta biała Polskie Olędry Szkoła (nr 19) karta biała Sośnica Plebania karta biała Sośnica Szkoła, ob. budynek parafialny karta biała Sośnica Szkoła (nr 35) karta biała Sośnica Gościniec, ob. dom 31 karta biała Sośniczka Szkoła, ob. klub karta biała Sośniczka Dom nr 8 karta biała Sośniczka Stodoła (nr 21) karta biała Strzyżew Szkoła katolicka, ob. podstawowa karta biała Trzebowa dwór karta biała

EwidencjeEwidencje parkowe parkowe tach 2009 – 2012 władze samorządowe gminy we Park dworskiPark dworskiw Trzebinie w Trzebinie współpracy z władzami powiatu pleszewskiego roz- ważą możliwości prawne i organizacyjne utworze- PogłębionePogłębione studia nad studia dobrami nad ku lturydobrami oraz przygotowaniekultury oraz przyjej szczegó- niałowej na dokumentacjiterenie gminy umo parkużliwi lepszekulturowego rozpoznanie w oparciuzasobu dziedzictwagotowanie kulturowego jej szczegółowej w gminie. S łudokumentacjiżyć to będzie podejmowaniu umożliwi woł azachowaneściwych decyzji na poprzez wschód stosowanie od miejscowości kroków prawnych Fabia - dotyczlepszeących urozpoznanieżytkowania terenu zasobu i planowania dziedzictwa prze kulturowegostrzennego. nów pasy śródpolne niezwykle cenne z historyczne- w gminie. Służyć to będzie podejmowaniu właści- go, kulturowego (kultura agrarna) i przyrodniczego 5.1.3.wych Rozpoznanie decyzji poprzez perspektyw stosowanie tworzenia krokówparków kulturowychprawnych na punktuterenie gminy widzenia. W trakciedotyczących obowiązywania użytkowania gminnego terenu programu i planowania opieki nad zabytkami prze- dla gminy Dobrzyca w latach 2009 – 2012 władze samorządowe gminystrzennego. we współpracy z władzami powiatu pleszewskiego rozważą moż5.1.4.liwości Wpisyprawne doi organizacyjne rejedstru zabytków utworzenia na terenie gminy parku kulturowego w oparciu o zachowane na wschód od miejscowościW Fabianów trakcie pasy obowiązywania śródpolne niezwykle Gminnego cenne z historycznego,programu kulturowego5.1.3. (kultura Rozpoznanie agrarna) i przyrodniczegoperspektyw tworzeniapunktu widzenia. par- opieki nad zabytkami dla Gminy Dobrzyca na lata

ków kulturowych na terenie gminy 2009 – 2012 zostaną podjęte działania mające na 5.1.4. Wpisy do rejedstru zabytków W trakcie obowiązywania gminnego programu celu rozpoznane możliwości wpisania do rejestru W trakcie obowiązywania Gminnego programu opieki nad zabytkami dla Gminy Dobrzyca na lata 2009 – 2012 zostaną podjęte opieki nad zabytkami dla gminy Dobrzyca w la- zabytków obiektów stanowiących własność gminy działania mające na celu rozpoznane możliwości wpisania do rejestru zabytków obiektów stanowiących własność gminy Dobrzyca.

5.1.5. Rewitalizacja obiektów zabytkowych

45 Na terenie gminy Dobrzyca nie rozpoznano zespołów budowlanych i obiektów stanowiących własność gminy i mogących podlegać rewitalizacji.

5.1.6.Dziennik Ścież kiUrzędowy tyrystyczno-edukacyjne UtworzWojewództwaenie na terenie Wielkopolskiego gminy Dobrzyca Nr ś cie198żek turystyczno-edukacyjnych– 20200 – (m.in. ścieżka wzdłuż rzeki Lutynia przez miejscowoPoz. 3390ści Dobrzyca – Lutynia – Ruda – Fabianów – Sośnica – Czarnuszka – Karmin – Karminem – Trzebin) z wykorzystaniem i odpowiednim modyfikowaniemDobrzyca. istniejących pieszych szlaków turystycznych. Włączenieb) do Umieszczanie tych szlaków materia informacjiłów informacyjnych o najważniejszych o przeszł ości i historii miejscowości zlokalizowanych na obszarze gminy Dobrzyca, a w tymzabytkach o zabytkach. Gminy Oznakowanie Dobrzyca szlakuw lokalnych i najważ publiniejszych- obiektów.5.1.5. Przewiduj Rewitalizacjae się wykonanie obiektów tablic zabytkowych informacyjnych, które zostaną umieszczonekacjach oraz przy modyfikacja poszczególnych i wzbogacenie obiektach w stro- porozumieniuNa terenie z wła śgminycicielami Dobrzyca nieruchomo nieś ci.rozpoznano zespo- ny internetowej związanej z tą problematyką. Poszczególnełów budowlanych obszary oraz zasobyi obiektów zabytków, stanowiących nieruchomych, wła ruchomych- ic) dziedzictwa Wprowadzenie archeologicznego, tematyki opieki które monadżna zabytkami wykorzysta ć dla tworzeniasność gminy np. tras i turystycznych,mogących podlegać ścieżek dydaktycznych,rewitalizacji. organizacji festynówi historii okre regionuślone zosta do łzajęćy w punkcie szkolnych 3. programu (lekcje opieki hi- nad zabytkami dla Gminy Dobrzyca wskazującym najistotniejsze zasoby dziedzictwastorii i wychowawcze). i krajobrazu kulturowego gminy. 5.1.6. Ścieżki tyrystyczno-edukacyjne d) Wprowadzenie różnych form prezentacji te- 5.1.7. UtworzenieEdukacja i promocja na terenie zabytków gminy Dobrzyca ścieżek matyki związanej z zabytkami podczas wszel- a) turystyczno-edukacyjnychSystematyczne zbieranie materia (m.in.łów archiwalnychścieżka wzdłuż (zdję cia, mapy, kichpocztówki uroczystości i inne teksty związanych o znaczeniu z historycznym) historią i tra - dotyczrzekiących Lutynia zabytków przez i dziedzictwa miejscowości Gminy DobrzycaDobrzyca. Zadanie– Luty -to zostanie dycjąrealizowa Ziemić bę dzieDobrzyckiej. Urząd Gminy Dobrzyca przy współniapracy – TowarzystwaRuda – Fabianów Miłośników – Sośnica Ziemi Dobrzyckiej – Czarnuszka i Gminnej – Bibliotekie) Wykorzystanie Publicznej. ścieżek turystyczno-eduka- b) KarminUmieszczanie – Karminem informacji – Trzebin) o najważ niejszychz wykorzystaniem zabytkach Gminy Dobrzycacyjnych w lokalnych do promocji publikacjach znajdujących oraz modyfikacja się na nich i wzbogaceniei odpowiednim strony internetowej modyfikowaniem związanej z istniejącychtą problematyk pieą. - obiektów zabytkowych. c) szychWprowadzenie szlaków turystycznych.tematyki opieki nad Włączenie zabytkami doi historii tych regionu dof) zajPromowanieęć szkolnych ochrony(lekcje historii zabytków i wychowawcze). w ramach d) szlakówWprowadzenie materiałów różnych informacyjnych form prezentacji o tematykiprzeszłości zwią zaneji z zabytkamiorganizowania podczas wszelkich imprez turystyczno-krajoznawuroczystości związanych z- historią i tradycją Ziemi Dobrzyckiej. historii miejscowości zlokalizowanych na obszarze czych. e) Wykorzystanie ścieżek turystyczno-edukacyjnych do promocji znajdujących się na nich obiektów zabytkowych. gminy Dobrzyca, a w tym o zabytkach. Oznakowa- f) Promowanie ochrony zabytków w ramach organizowania imprez turystyczno-krajoznawczych. nie szlaku i najważniejszych obiektów. Przewiduje 5.1.8. Kontakty z właścicielami obiektów zabyt-

się wykonanie tablic informacyjnych, które zostaną kowych 5.1.8. Kontakty z właścicielami obiektów zabytkowych a) umieszczoneWspieranie poczynaprzy poszczególnychń właścicieli obiektów obiektach zabytkowych w po- przy dziaa)ł aniachWspieranie związanych poczynań z wła śwłaścicieliciwym utrzymaniem obiektów i za- użytkowaniemrozumieniu obiektów. z właścicielami nieruchomości. bytkowych przy działaniach związanych z wła- b) PoszczególneInformowanie wobszaryłaścicieli obiektóworaz zasoby zabytkowych zabytków, o możliwo ściach ściwympozyskania utrzymaniem środków na odnow i użytkowaniemę zabytków, poprzez obiek - organizacjenieruchomych, spotkań lub ruchomychszkoleń. i dziedzictwa archeolo- tów. c) gicznego,Merytoryczna które pomoc można w ławykorzystaćścicielom zabytków dla tworzenia w tworzeniu wnioskówb) Informowanie aplikacyjnych owłaścicieli środki na odnow obiektówę zabytków. zabytko - d) np.Rozpoznanie tras turystycznych, możliwości ścieżek wprowadzenia dydaktycznych, ulg podatkowych or- dla właśwychcicieli obiektówo możliwościach zabytkowych. pozyskania środków e) ganizacjiUstalenie festynów z właścicielami określone niektórych zostały obiektów w punkcie zabytkowych 3. możliwona ściodnowę i zasad ichzabytków, udostępniania. poprzez organizacje programu opieki nad zabytkami dla Gminy Dobrzyca spotkań lub szkoleń. 5.2. wskazującymTerminarz realizacji najistotniejsze zadań i potencjalne zasoby ździedzictwaródła finansowania i c) Merytoryczna pomoc właścicielom zabytków krajobrazu kulturowego gminy. w tworzeniu wniosków aplikacyjnych o środki na odnowę zabytków. 5.1.7. Edukacja i promocja zabytków d) Rozpoznanie możliwości wprowadzenia ulg a) Systematyczne zbieranie materiałów archi- podatkowych dla właścicieli obiektów zabyt- walnych (zdjęcia, mapy, pocztówki i inne tek- kowych. sty o znaczeniu historycznym) dotyczących e) Ustalenie z właścicielami niektórych obiektów zabytków i dziedzictwa Gminy Dobrzyca. zabytkowych możliwości i zasad ich udostęp- Zadanie to zostanie realizować będzie Urząd niania. Gminy Dobrzyca przy współpracy Towarzy- stwa Miłośników Ziemi Dobrzyckiej i Gminnej 5.2. Terminarz realizacji zadań i potencjalne źró- Biblioteki Publicznej. dła finansowania

CEL GMINNEGO PLANOWA TERMIN PROGRAMU OPIEKI NAD ZADANIE SAMORZĄDU NE WYKON ZABYTKAMI DLA GMINY GMINY DOBRZYCA FINANSOW ANIA DOBRZYCA ANIE 1) Włączenie problemów a) Bieżące podejmowanie przez samorząd 2009- - ochrony zabytków do Gminy Dobrzyca wszystkich przewidzianych 2012 systemu zadań prawem działań w dziedzinie ochrony strategicznych, zabytków i opieki nad zabytkami w celu wynikających z koncepcji dostosowania prawa miejscowego do przestrzennego systemu zadań strategicznych wynikających zagospodarowania kraju. koncepcji przestrzennego zagospodarowania - kraju. b) Wypracowanie metod współpracy 2009- samorządu z administracyjnymi organami 2012 ochrony zabytków 46 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20201 – Poz. 3390

2) Uwzględnianie a) Kontynuacja tworzenia gminnej ewidencji 2009- ok. 14 000 uwarunkowań ochrony zabytków nieruchomych dla Gminy Dobrzyca. 2010 PLN zabytków, w tym Budżet krajobrazu kulturowego i b) Utworzenie gminnej ewidencji zabytków Gminy dziedzictwa archeologicznych dla Gminy Dobrzyca. Dobrzyca archeologicznego, łącznie 2011- z uwarunkowaniami c) W przypadku wszelkich opracowywanych 2012 ok. 3 000 ochrony przyrody i dla terenu Gminy Dobrzyca dokumentów PLN równowagi ekologicznej i studialnych dotyczących polityki Budżet konsekwentne oraz przestrzennej np. studium uwarunkowań i 2009- Gminy planowe realizowanie kierunków zagospodarowania przestrzennego 2012 Dobrzyca zadań kompetencyjnych oraz we wszelkich dokumentach mających samorządu dotyczących charakter prawa miejscowego np. plany - opieki nad zabytkami jako zagospodarowania przestrzennego, decyzje o potwierdzenie uznania warunkach zabudowy organy samorządowe znaczenia dziedzictwa Gminy Dobrzyca zobowiązują się na bieżąco kulturowego dla rozwoju uwzględniać ochronę zabytków nieruchomych gminy. tj. obiektów architektonicznych, cmentarzy, parków, kapliczek, grobowców itp. ujętych w gminnej ewidencji zabytków dla Gminy Dobrzyca. d) W przypadku wszelkich opracowywanych dla terenu Gminy Dobrzyca dokumentów studialnych dotyczących polityki przestrzennej np. studium uwarunkowań i 2009- kierunków zagospodarowania przestrzennego 2012 - oraz we wszelkich dokumentach mających charakter prawa miejscowego np. plany zagospodarowania przestrzennego, decyzje o warunkach zabudowy organy samorządowe Gminy Dobrzyca zobowiązują się na bieżąco uwzględniać zasady ochrony odnoszące się do wszelkich stref ochrony konserwatorskiej, w tym stref występowania stanowisk archeologicznych. e) W przypadku wszelkich opracowywanych dla terenu Gminy Dobrzyca dokumentów studialnych dotyczących polityki przestrzennej np. studium uwarunkowań i - kierunków zagospodarowania przestrzennego 2009- oraz we wszelkich dokumentach mających 2012 charakter prawa miejscowego np. plany zagospodarowania przestrzennego, decyzje o warunkach zabudowy organy samorządowe Gminy Dobrzyca zobowiązują się na bieżąco uwzględniać zasady ochrony odnoszące się do wszelkich stref ochrony przyrody. f) W odniesieniu do wszelkich opracowywanych dla terenu Gminy Dobrzyca dokumentów studialnych dotyczących polityki przestrzennej np. studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz we wszelkich dokumentach mających - charakter prawa miejscowego np. plany 2009- zagospodarowania przestrzennego, decyzje o 2012 warunkach zabudowy organy samorządowe Gminy Dobrzyca zobowiązują się do wprowadzenia zapisu zapewniającego prawidłową ochronę archeologicznego dziedzictwa kulturowego w stosunku do stref występowania stanowisk archeologicznych oraz innych obszarów chronionych – tj. 47 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20202 – Poz. 3390

historycznych układów urbanistycznych, układów ruralistycznych, założeń dworsko- parkowych, zabytkowych cmentarzy oraz obiektów wpisanych do rejestru i ujętych w ewidencji zabytków – o następującej treści: „Prace inwestycyjne, w tym ziemne związane z budownictwem i zagospodarowaniem terenu, w obrębie obszarów chronionych i stref występowania stanowisk archeologicznych wymagają uzgodnienia z WUOZ, który określi warunki realizacji inwestycji.” g) Wprowadzenie powyższych zadań do poszczególnych polityk sektorowych prowadzonych przez samorząd Gminy Dobrzyca. -

2009- 2012 3) Zahamowanie a) Sporządzenie wykazu zabytków procesów degradacji szczególnie zaniedbanych. 2009 - zabytków i b) W porozumieniu z właścicielami doprowadzenie do zaniedbanych obiektów zabytkowych i poprawy stanu ich Wielkopolskim Wojewódzkim Konserwatorem 2010 - zachowania. Zabytków ustalenie możliwych działań w celu doprowadzenia do poprawy ich stanu zachowania. c) W celu ocalenia i zachowania szczególnego rodzaju dziedzictwa pamięci, kultury i historii 2011 - przesłanie przez Wójta Gminy Dobrzyca stosownych pism do właścicieli wszystkich istniejących zaniedbanych cmentarzy na terenie gminy (parafie katolickie, gmina żydowska, parafia ewangelicko-augsburska) z wnioskiem o podjęcie działań mających na celu ich uporządkowanie i godne utrzymanie. d) Współdziałanie z właścicielami cmentarzy i parków mające na celu pomoc władz gminy 2009- - w porządkowaniu ww. obiektów i terenów. 2012 e) Począwszy od 2010 w budżecie Gminy Dobrzyca Rada Gminy zabezpieczy określoną w stosownej uchwale wysokość środków finansowych na działania związane z opieką Budżet nad zabytkami zachowanymi na terenie 2010- Gminy Gminy Dobrzyca. 2012 Dobrzyca f) Podejmowania stosownych uchwał w sprawach związanych z przydzielaniem środków na prace remontowe i konserwatorskie. - g) Cykliczne organizowanie (raz na dwa lata) 2009- spotkań przedstawicieli Wojewódzkiego 2012 Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu z władzami gminy przy udziale właścicieli i użytkowników obiektów zabytkowych. - h) W miarę możliwości organizacyjnych monitorowanie przez wybranych 2009- pracowników Urzędu Gminy Dobrzyca stanu 2012 zabytków i informowanie służb ochrony - zabytków o wszelkich zagrożeniach wynikających ze złego sposobu użytkowania lub innych działaniach szkodzącym zabytkom. 2009- i) Stała współpraca na poziomie planowanych 2012 48 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20203 – Poz. 3390

inwestycji z właścicielami i użytkownikami obiektów zabytkowych prowadząca w konsekwencji do poprawy ich stanu zachowania i utrzymania oryginalnej - substancji zabytkowej w jak najlepszym stanie. j) W uzasadnionych przypadkach dążenie do uregulowania stanu prawnego obszarów i 2009- obiektów ważnych z punktu widzenia 2012 ochrony dziedzictwa kulturowego. -

2009- 2012 4) Wyeksponowanie a) Złożenie przez Wójta Gminy Dobrzyca poszczególnych zabytków wniosku do Starosty Powiatu Pleszewskiego 2010 - i walorów krajobrazu o podjęcie działań zmierzających do kulturowego. umieszczenia na obiektach nieruchomych wpisanych indywidualnie do rejestru zabytków znaków konwencji haskiej informujących o tym, iż zabytek podlega ochronie prawnej. (art. 12 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami). b) Utworzenie, poszerzenie i uatrakcyjnienie 2009 - odpowiedniego fragmentu strony internetowej Gminy Dobrzyca poświęconego zabytkom zlokalizowanym obszarze gminy (wzbogacenie jej szczegółowymi informacjami historycznymi, fotografiami, historycznymi widokami, planami itp.). c) Dalsze umieszczenie przy najcenniejszych 2010- Budżet obiektach zabytkowych tablic informacyjnych 2011 Gminy z opisem ich historii oraz wartości Dobrzyca kulturowych i artystycznych. d) Zintegrowanie oraz uwzględnianie we wszelkich dokumentach strategicznych 2009- - ochrony i należytej ekspozycji zabytków i 2012 krajobrazu kulturowego i przyrodniczego oraz przyjęcie odpowiednich zasad zagospodarowania przestrzeni. e) W przypadku inicjowania przez samorząd szeroko zakrojonych prac planistycznych - dotyczących rewaloryzacji lub rewitalizacji 2009- zespołów urbanistycznych na terenie gminy 2012 rozstrzyganie o ww. działaniach w drodze konkursów na propozycje projektowe uwzględniające historyczne wartości krajobrazu kulturowego. f) Sprawne i szybkie interweniowanie i powiadamianie właściwych organów w celu - przeciwdziałania samowolom budowlanym. g) Uniemożliwianie realizacji inwestycji 2009- wpływających degradująco lub 2012 dysharmonizująco na otaczającą przestrzeń - historyczną układów urbanistycznych lub ruralistycznych lub inne walory krajobrazu kulturowego. W przypadku wątpliwości 2009- poprzedzanie tego typu decyzji stosownymi 2012 analizami wykazującymi wpływ przedmiotowych inwestycji na kulturowe 49 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20204 – Poz. 3390

otoczenie. 5) Podejmowanie działań a) Nawiązanie ścisłej współpracy z Muzeum: zwiększających Zespół Pałacowo-Parkowy w Dobrzycy. 2009 - atrakcyjność zabytków b) Przyznawanie nagrody i okolicznościowego dla potrzeb społecznych, dyplomu przez Wójta Gminy Dobrzyca dla turystycznych i właściciela najlepiej odnowionego zabytku z 2009- Budżet edukacyjnych oraz terenu gminy. 2012 Gminy wykreowanie wizerunku c) Zorganizowanie wśród uczniów Szkół Dobrzyca gminy poprzez: Podstawowych konkursu plastycznego podejmowanie działań mającego na celu zobrazowanie zabytków sprzyjających gminy, a wśród uczniów Gimnazjów konkursu 2009- Budżet wytworzeniu lokalnej wiedzy o zabytkach występujących na terenie 2010 Gminy tożsamości mieszkańców, gminy. Dobrzyca wspieranie aktywności d) Opracowanie na podstawie wykonanej mieszkańców mającej na gminnej ewidencji zabytków cyfrowej bazy celu poszanowanie danych o obiektach zabytkowych i dziedzictwa kulturowego, historycznych przestrzeniach o istotnych 2009- Budżet edukację w zakresie wartościach dla lokalnego krajobrazu 2012 Gminy miejscowego dziedzictwa kulturowego i jak najszersze udostępnienie jej Dobrzyca kulturowego. mieszkańcom np. poprzez wydawnictwo (broszura) lub umieszczenie ww. bazy danych na stronach internetowych Urzędu Gminy Dobrzyca. e) Włączenie problematyki z zakresu dóbr kultury i dziedzictwa zlokalizowanego na terenie gminy do systemu informacji turystycznej. 2010- - f) Włączanie w strukturę istniejących na 2011 terenie gminy szlaków turystycznych obiektów zabytkowych zlokalizowanych na ich trasie bądź w ich pobliżu. - g) Opracowanie koncepcji i wytyczenie trasy 2009- turystyczno-edukacyjnej pieszej i rowerowej 2011 oraz jego aranżacja w oparciu o występujące na terenie gminy zabytki, miejsca historyczne i walory przyrodnicze. h) Różnorodne działania mające na celu - promocję w regionie i w kraju tradycji i dziedzictwa kulturowego związanego z 2010 tradycjami Ziemi Dobrzyckiej, realizacja ww. działań we współpracy z TMZD. i) Rozpoznanie i wytyczenie punktów Budżet widokowych ukazujących piękno krajobrazu Gminy kulturowego i ekspozycję zabytków Dobrzycy 2009- Dobrzyca i okolic. 2012 j) Przy nadarzających się okazjach stałe - wykorzystywanie mediów (prasy, radia, telewizji i Internetu) do promocji i prezentacji 2009- środowiska kulturowego gminy. 2012 k) Podejmowanie w placówkach oświatowych - zlokalizowanych na terenie gminy zadań związanych z szerzeniem wiedzy o dziedzictwie historycznym, kulturowym, w 2009- tym również o dziedzictwie materialnym 2012 - wśród miejscowych dzieci i młodzieży. Budowanie świadomości własnych korzeni i miejsca zamieszkania oraz pewnych wartości mających w przyszłości zaprocentować 2009- dbaniem o dziedzictwo tkwiące w strukturach 2012 architektonicznych, przestrzennych i przyrodniczych Gminy Dobrzyca. 6) Wspieranie inicjatyw a) Wypracowanie systemu zachęt (ulg, 50 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20205 – Poz. 3390

sprzyjających wzrostowi zwolnień podatkowych, rekompensat) w 2009- - środków finansowych na stosunku do osób prywatnych w celu 2012 opiekę nad zabytkami zmotywowania ich do nabywania i inwestowania w ochronę zabytków i obiektów dziedzictwa kulturowego gminy. b) Bieżąca pomoc merytoryczna i organizacyjna pracowników Urzędu Gminy - Dobrzyca dla właścicieli zabytków w ramach 2009- wypełniania i formułowania wniosków 2012 zmierzających do pozyskiwania środków finansowych ze źródeł zewnętrznych na remont i konserwacje obiektów zabytkowych c) Wspomaganie wszelkich inicjatyw lokalnych (komitetów, stowarzyszeń) - niosących ze sobą wzrost nakładów finansowych na opiekę nad zabytkami. 2009- 2012 7) Określenie warunków a) Wypracowanie systemu współpracy z współpracy z właścicielami zabytków, sprzyjającemu 2009- - właścicielami zabytków, eliminacji sytuacji konfliktowych związanych 2012 eliminujących sytuacje z użytkowaniem zabytków. konfliktowe związane z wykorzystywaniem zabytków. 8) Podejmowanie b) Zlecanie w ramach prac interwencyjnych przedsięwzięć we współpracy z urzędem pracy przy 2009- Budżet umożliwiających pielęgnacji zabytkowych parków, cmentarzy, 2012 Gminy tworzenie miejsc pracy miejsc pamięci stanowiących własność Dobrzyca związanych z opieką nad samorządową. zabytkami

6. instrumentalrium realizacji gminnego programu - Ustawy z dnia 16 października 1991 r. o opieki nad zabytkami ochronie przyrody (Dz.U. z 2001 r. Nr 99 poz. 6. instrumentalrium realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami a) W odniesieniu do obiektów wpisanych do re- 1079, Nr 100 poz. 1085, Nr 110 poz. 1189 i a) W odniesieniu do obiektów wpisanych do rejestru zabytków Wójt Gminy Dobrzyca planuje skorzystanie z przepisów Ustawy zjestru dnia 12 zabytków stycznia 1991 Wójt r. o Gminy podatkach Dobrzyca i opłatach planuje lokalnych (Dz.U. NrNr 9, 145 poz. poz.31 ze zm.)1623 zwalniaj z późniejszymiącej z opodatkowania zmianami), obiekty mieszkalneskorzystanie wpisane z przepisów do rejestru zabytków Ustawy pod z warunkiemdnia 12 ich właś-ciwego Ustawy użytkowania z dnia 21 w sierpniaoparciu o Ustaw1997ę r.z dniao gospodar 23 lipca - 2003 r. ostycznia ochronie zabytków1991 r. io opiece podatkach nad zabytkami i opłatach (Dz.U. lokal Nr 162,- poz. 1568ce ze nieruchomościami zm.). (Dz.U. z 2000 r. Nr 46 b) nychZakłada (Dz.U. się wprowadzenie Nr 9, poz. ulg31 podatkowych ze zm.) zwalniającej dla właścicieli obiektówpoz. znajduj 543ących z późniejszymi się w gminnej zmianami),ewidencji zabytków, warunkowanez opodatkowania podjęciem dział ańobiekty zmierzaj ąmieszkalnecych do zabezpieczenia wpisa- lub rewitalizacji- Ustawy tych z dnia obiektów. 27 marca 2003 r. o planowaniu c) neRealizacja do rejestru – zgodnie zabytków z ustaleniami pod zawartymi warunkiem w gminnym ich programiei zagospodarowaniuopieki nad zabytkami dla przestrzennym Gminy Dobrzyca (Dz.U. – zadań Nr Wójta Gminywłaściwego Dobrzyca użytkowania z zakresu dotycz wącego oparciu ochrony o Ustawę dziedzictwa kulturowego8 poz. w oparciu717) o przepisy: - zUstawy dnia z23 dnia lipca 23 lipca 2003 2003 r. r.o o ochronie zabytków zabytków i opiece nad -zabytkami Ustawy (Dz.U.z dnia Nr 7 162lipca poz. 1994 1568 r.z pó– źPrawoniejszymi budow - zmianami), i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. lane (Dz.U. z 2000 r. Nr 106 poz. 1126, Nr - Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62 poz. 627 i Nr 115 poz. 1229 z późniejszymi zmianami),1568 ze zm.). 109 poz. 1157 i Nr 120 poz. 1268 z później- - b) UstawyZakłada z dnia się 16wprowadzenie października 1991 ulg r. opodatkowych ochronie przyrody (Dz.U. zszymi 2001 r.zmianami). Nr 99 poz. 1079, Nr 100 poz. 1085, Nr 110 poz. 1189 i Nrdla 145 właścicieli poz. 1623 z póobiektówźniejszymi znajdującychzmianami), się w d) Zakłada się stałą współpracę władz samo- - gminnejUstawy z dniaewidencji 21 sierpnia zabytków, 1997 r. o gospodarce warunkowane nieruchomo ściami (Dz.U.rządowych z 2000 r.Gminy Nr 46 poz.Dobrzyca 543 z pó źzniejszymi Wielkopolskim zmianami),podjęciem działań zmierzających do zabezpie- Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, - czeniaUstawy lubz dnia rewitalizacji 27 marca 2003 tych r. o obiektów.planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennymWojewódzkim (Dz.U. Urzędem Nr 8 poz. Ochrony 717) Zabytków – - c) UstawyRealizacja z dnia – 7 zgodnielipca 1994 z r. ustaleniami – Prawo budowlane zawartymi (Dz.U. z 2000 r. NrDelegatura 106 poz. 1126, w Kaliszu Nr 109 poz. w odniesieniu 1157 i Nr 120 dopoz. wszel 1268 -z późniejszymiw gminnym zmianami). programie opieki nad zabytkami kich działań podejmowanych przez samorząd d) Zakłada się stałą współpracę władz samorządowych Gminy Dobrzyca z Wielkopolskim Wojewódzkim Konserwatorem dla Gminy Dobrzyca – zadań Wójta Gminy Do- Gminy Dobrzyca a dotyczący zagadnień zwią- Zabytków, Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków – Delegatura w Kaliszu w odniesieniu do wszelkich działań podejmowanych przez sambrzycaorząd Gminy z zakresu Dobrzyca dotyczącego a dotyczący zagadnie ochronyń zwi dzieązanych- z szerokozanych rozumianym z szeroko dziedzictwem rozumianym kulturowym dziedzictwem występujdzictwaącym na obszarze kulturowego gminy. w oparciu o przepisy: kulturowym występującym na obszarze gmi- e) - UstawyW ramach z organizacyjnychdnia 23 lipca Urz2003ędu Gminyr. o ochronie Dobrzyca za utworzony- zostanieny. zespół koordynujący pracami realizującymi poszczególnebytków zadania i opiece wynikaj nadące zzabytkami ustaleń gminnego (Dz.U. programu Nr 162 opieki nade) zabytkami. W ramach Gł ównymorganizacyjnych koordynatorem Urzędu zespo łGminyu będzie DoJan- Owczarek.poz. W sk1568ład zespo z późniejszymiłu wejdą osoby zmianami), zajmujące w Urzędzie Gminy nastębrzycapujące stanowiska: utworzony zostanie zespół koordynują- - - Ustawystanowisko z ds.dnia gospodarki 27 kwietnia gruntami 2001 i ochrony r. -ś rodowiska.Prawo cy pracami realizującymi poszczególne zada- - ochronystanowisko środowiska ds. inwestycji (Dz.U.i zamówie Nrń publicznych.62 poz. 627 i nia wynikające z ustaleń gminnego programu - Nrstanowisko 115 poz. ds. komunikacji,1229 z późniejszymi dróg, gospodarki zmianami), komunalnej i telekomunikacji.opieki nad zabytkami. Głównym koordynato- - kierownik Zakładu Komunalnego Gminy Dobrzyca. 51 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20206 – Poz. 3390

rem zespołu będzie Jan Owczarek. W skład ne, projekty edukacyjne, konkursy, plenery zespołu wejdą osoby zajmujące w Urzędzie artystyczne, zajęcia terapeutyczne i resocjali- Gminy następujące stanowiska: zacyjne wykorzystujące techniki pracy kultu- - stanowisko ds. gospodarki gruntami i ochrony ralnej); środowiska. c) promocji twórczości (np. wystawy, przeglą- - stanowisko ds. inwestycji i zamówień publicz- dy, festiwale, koncerty, spotkania ze sztuką nych. itp.); - stanowisko ds. komunikacji, dróg, gospodarki d) ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowe- komunalnej i telekomunikacji. go (zadanie obejmuje także dokumentowanie - kierownik Zakładu Komunalnego Gminy Do- zabytków w kraju, w tym opracowanie doku- brzyca. mentacji konserwatorskiej i projektowej, spo- rządzenie ekspertyz technicznych i konserwa- 7. Monitoring działania gminnego programu opieki torskich, wykonanie badań konserwatorskich i nad zabytkami architektonicznych). Proces osiągania celów programu opieki nad za- Uprawnionymi wnioskodawcami mogą być: bytkami będzie monitorowany przez Zespół Koordy- a) jednostki samorządu terytorialnego; nujący, poprzez analizę stopnia ich realizacji. Będzie b) państwowe i samorządowe instytucje kultury ona obejmowała: i instytucje filmowe; a) bieżący monitoring (przynajmniej raz do roku) c) archiwa państwowe; gminnej ewidencji zabytków, uwzględniają- d) kościoły i związki wyznaniowe; cy informacje o stanie zachowania obiektów, e) publiczne i niepubliczne szkoły artystyczne I i zmianach lokalizacyjnych, zmianach stosun- II stopnia oraz uczelnie artystyczne; ków własnościowych. f) państwowe i niepaństwowe szkoły wyższe; b) ocenę zawansowania prac związanych z re- g) organizacje pozarządowe; witalizacją obiektów zabytkowych h) podmioty gospodarcze niezaliczane do sekto- c) ocenę realizacji programu wdrażania tras tury- ra finansów publicznych; styczno-edukacyjnych na terenie gminy i) organizacje pozarządowe. d) ocenę realizacji programu edukacji i promocji Za kryteria wyboru zadań uznaje się: zabytków a) zgodność merytoryczna wniosku z celami e) ocenę kontaktów z właścicielami obiektów, w programu; zakresie działań zmierzających do rewitalizacji b) maksymalna wnioskowana kwota dotacji ze obiektów zabytkowych środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Naro- f) stan zaawansowania realizacji zadań określo- dowego: nie więcej niż 25 000 zł; nych w terminarzu realizacji zadań gminnego c) wartość merytoryczna zadania rozumiana programu opieki nad zabytkami. jako: Analiza ta będzie dokonywana każdorazowo przez - celowość realizacji zadania; Wójta Gminy po upływie 2 lat funkcjonowania - wykorzystanie lokalnego dziedzictwa kulturo- gminnego programu opieki nad zabytkami dla gminy wego; Dobrzyca zakończona raportem Wójta przedkłada- - krzewienie lokalnych zwyczajów i tradycji; nym Radzie Gminy. W miarę rozwoju systemu moni- - walory artystyczne zadania; torowania przewiduje się weryfikację sposobu tejże - oryginalność i nowatorstwo proponowanych oceny. rozwiązań; - otwarta formuła, umożliwiająca aktywny i kre- 8. Niektóre zewnętrzne źródła finansowania gmin- atywny udział społeczności w zadaniu nego programu opieki nad zabytkami d) w przypadku gdy podmiot współpracował już Narodowa strategia rozwoju kultury na lata 2004 z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Naro- – 201312 dowego ocenie podlegać będzie: sprawność i Program operacyjny „Rozwój inicjatyw lokalnych”. rzetelność w realizacji zadań, zgodność efek- Celem programu jest wyrównywanie różnic w do- tów oczekiwanych z rzeczywistymi, a także stępie do kultury, pobudzanie kulturalnych inicjatyw umiejętność właściwego i terminowego roz- lokalnych oraz stwarzanie na poziomie lokalnym liczenia, wysokość deklarowanych środków warunków do rozwoju twórczości. własnych oraz pozyskanych z innych źródeł; W ramach programu wspierane będą niskobu- e) udział własnych środków finansowych oraz dżetowe zadania (tj. takie, w których maksymalna pozyskanych z innych źródeł nie może być wnioskowana dotacja z budżetu Ministra Kultury i mniejszy niż 10% kosztów realizacji zadania Dziedzictwa Narodowego wynosi 25.000 zł.) z za- (Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego kresu: może w szczególnych przypadkach wyrazić a) upowszechniania kultury (np. lokalne projekty zgodę na udzielenie dofinansowania w wyso- animacyjne, imprezy i sezony artystyczne); kości wyższej niż 90% wartości projektu). b) edukacji kulturalnej (np. warsztaty artystycz- f) pozyskanie środków z różnych źródeł. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20207 – Poz. 3390

Program operacyjny „Dziedzictwo kulturowe”. siadające tytuł prawny do zabytku wynikający Celem programu jest intensyfikacja ochrony i z prawa własności, użytkowania wieczystego, upowszechniania dziedzictwa kulturowego, w tym trwałego zarządu, ograniczonego prawa rze- poprawa stanu zachowania zabytków oraz rozwój czowego albo stosunku zobowiązaniowego; kolekcji muzealnych. Program dotyczy również za- b) wnioskiem o udzielenie dofinansowania, o bytków polskich i z Polską związanych, znajdują- którym mowa w pkt 2 lit. c), może wystąpić cych się poza granicami kraju. wnioskodawca, którego działalność nie jest fi- Celami cząstkowymi programu są: nansowana ze środków publicznych, po wyko- a) ochrona i zachowanie materialnego dziedzic- naniu wszystkich prac lub robót określonych twa kulturowego; w pozwoleniu wydanym przez wojewódzkiego b) wyrównywanie dostępu do dóbr i usług kultu- konserwatora zabytków. ry poprzez udostępnianie w internecie dorobku 8. Kryteria oceny: kulturowego i naukowego; Zespół sterujący ocenia wnioski uwzględniając: c) zwiększanie narodowego zasobu dziedzictwa - stan zachowania zabytku, kulturowego (w tym także dziedzictwa arche- - wpis zabytku na Listę światowego dziedzictwa ologicznego); kulturowego i przyrodniczego UNESCO, d) konserwacja i rewaloryzacja zabytków; - uznanie zabytku za pomnik historii, e) zwiększenie roli zabytków i muzealiów w roz- - czas powstania zabytku, woju turystyki i przedsiębiorczości poprzez - wysokość deklarowanych środków własnych tworzenie zintegrowanych narodowych pro- oraz pozyskanych z innych źródeł, duktów turystycznych; - w przypadku, gdy podmiot współpracował f) poprawa warunków instytucjonalnych, praw- już z ministerstwem, ocenie podlegać będzie: nych i organizacyjnych w zakresie ochrony za- sprawność i rzetelność w realizacji zadań, bytków i ich dokumentacji; zgodność efektów oczekiwanych z rzeczywi- g) zabezpieczenie zabytków, muzealiów i archi- stymi, a także umiejętność właściwego i ter- waliów przed skutkami klęsk żywiołowych, minowego rozliczenia; kradzieżami i nielegalnym wywozem za grani- - wysokość środków przeznaczonych na dofi- cę oraz na wypadek sytuacji kryzysowych; nansowanie w ramach priorytetu. h) udostępnianie zabytków na cele publiczne Program realizowany jest w ramach 6 priory- Priorytet 4. – Ochrona zabytków archeologicz- tetów: Rewaloryzacja zabytków nieruchomych i nych ruchomych, rozwój instytucji muzealnych, ochro- 1. Instytucja zarządzająca (podmiot upoważnio- na dziedzictwa narodowego poza granicami kraju, ny): Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabyt- ochrona zabytków archeologicznych, tworzenie za- ków sobów cyfrowych dziedzictwa kulturowego, ochro- 2. Rodzaje kwalifikujących się zadań (projekty re- na zabytkowych cmentarzy. alizowane bez udziału środków europejskich): a) inwentaryzacja zabytków archeologicznych; Priorytet 1. – Rewaloryzacja zabytków nierucho- b) badanie, dokumentowanie, opracowanie wy- mych i ruchomych. ników ratowniczych badań zabytków arche- ologicznych, których zagrożenie nie wynika 1. Departamentem zarządzającym jest Departa- bezpośrednio z planowanych prac inwestycyj- ment Ochrony Zabytków (DOZ). nych; 2. Rodzaje kwalifikujących się zadań (projekty c) rewitalizacja, rewaloryzacja, konserwacja, realizowane bez udziału środków europejskich) to renowacja, modernizacja i adaptacja na cele prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty publiczne nieruchomych zabytków archeolo- budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru: gicznych o własnej formie krajobrazowej; a) planowane do przeprowadzenia w roku udzie- d) konserwacja ruchomych zabytków archeolo- lenia dotacji niewymagające wyłonienia wyko- gicznych; nawcy na podstawie przepisów o zamówie- e) zabezpieczanie zabytków archeologicznych niach publicznych; przed zagrożeniami naturalnymi; b) planowane do przeprowadzenia w roku udzie- f) ochrona zabytków archeologicznych na wypa- lenia dotacji wymagające wyłonienia wyko- dek eksploracji rabunkowej; nawcy na podstawie przepisów o zamówie- g) opracowanie i publikowanie wyników badań niach publicznych; archeologicznych; c) przeprowadzone w okresie trzech lat poprze- 3. Uprawnieni wnioskodawcy: dzających rok złożenia wniosku (tzw. refunda- a) jednostki samorządu terytorialnego; cja). b) państwowe i samorządowe instytucje kultu- 3. Uprawnieni wnioskodawcy to: ry; a) osoby fizyczne, jednostki samorządu teryto- c) kościoły i związki wyznaniowe; rialnego lub inne jednostki organizacyjne po- d) państwowe i niepaństwowe szkoły wyższe; Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20208 – Poz. 3390

e) podmioty gospodarcze niezaliczane do sekto- odnowienia zabytkowych cmentarzy. ra finansów publicznych; 8. Kryteria oceny f) prywatni właściciele lub posiadacze zabytków Zespół sterujący ocenia wnioski uwzględniając: w odniesieniu do obiektów przeznaczonych na a) stan zachowania zabytku, cele publiczne; b) czas powstania zabytku, g) organizacje pozarządowe. c) wartość historyczną i artystyczną obiektu, 5. Kryteria. d) wysokość deklarowanych środków własnych Zespół Sterujący ocenia wnioski uwzględniając: oraz pozyskanych z innych źródeł, a) zgodność merytoryczną wniosku z zakresem e) w przypadku, gdy podmiot współpracował rzeczowym programu określonym w pkt 2 ni- już z ministerstwem ocenie podlegać będzie: niejszego priorytetu; sprawność i rzetelność w realizacji zadań, b) uzasadnienie potrzeby realizacji zadania za- zgodność efektów oczekiwanych z rzeczywi- wierające: stymi, a także umiejętność właściwego i ter- - stopień i rodzaj zagrożenia zabytku archeolo- minowego rozliczenia; gicznego (w przypadku prac terenowych), f) wysokość środków przeznaczonych na dofi- - oczekiwane korzyści dla nauki i zachowania nansowanie w ramach priorytetu. dziedzictwa (w przypadku wszystkich typów WRPO – Wielkopolski Regionalny Program Ope- zadań); racyjny c) uznanie zabytku za pomnik historii, d) wysokość wnioskowanej kwoty ze środków Priorytet VI – Turystyka i środowisko kulturowe Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 6.1. Infrastruktura na terenach turystycznych (minimalna kwota wynosi 25.000 zł); 6.2. Rozwój kultury i zachowanie dziedzictwa kul- e) pozyskanie środków z różnych źródeł; turowego f) udział środków własnych oraz pozyskanych z innych źródeł (nie niższy niż 10% kosztów re- Cel Priorytetu: alizacji zadania (Minister Kultury i Dziedzictwa - wzrost udziału turystyki w gospodarce regio- Narodowego może w szczególnych przypad- nu, kach wyrazić zgodę na udzielenie dofinanso- - wzrost udziału kultury w życiu mieszkańców. wania w wysokości wyższej niż 90% wartości projektu). Projekty: g) strategię upowszechniania rezultatów projek- Projekty z zakresu utrzymania i ochrony dziedzic- tu; twa kulturowego o znaczeniu regionalnym i lokal- h) W przypadku gdy podmiot współpracował już nym (z wyłączeniem projektów kwalifikujących się z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Naro- do realizacji w ramach Programu Rozwoju Obszarów dowego ocenie podlegać będzie: sprawność i Wiejskich oraz PO „Infrastruktura i Środowisko”). rzetelność w realizacji zadań, zgodność efek- Beneficjenci: tów oczekiwanych z rzeczywistymi, a także - jednostki samorządu terytorialnego (JST), ich umiejętność właściwego i terminowego roz- związki i stowarzyszenia, liczenia. Informacje na ten temat należy ko- - jednostki organizacyjne, posiadające osobo- niecznie przedstawić we wniosku. wość prawną, - jednostki sektora finansów publicznych, posia- Priorytet 6. – Ochrona zabytkowych cmentarzy. dające osobowość prawną, 1. Departament zarządzający: Departament - osoby prawne i fizyczne, będące organizacjami Ochrony Zabytków (DOZ). prowadzącymi szkoły i placówki oświatowe, 2. Rodzaje kwalifikujących się zadań (projekty - jednostki naukowe, realizowane bez udziału środków europejskich). - kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby Działania planowane do przeprowadzenia na cmen- prawne kościołów i innych związków wyzna- tarzach wpisanych do rejestru zabytków, z wyłącze- niowych, niem grobów i cmentarzy wojennych, polegające na - organizacje pozarządowe, wykonaniu prac: - instytucje kultury, - konserwatorskich i restauratorskich przy za- - osoby prawne i fizyczne, będące organizacjami bytkowych budowlach grobowych i zabytko- prowadzącymi szkoły i placówki oświatowe, wych nagrobkach, - instytucje otoczenia biznesu, - pielęgnacyjnych dotyczących zieleni, - przedsiębiorcy/MSP, - związanych z renowacją infrastruktury cmen- - PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organi- tarnej, zacyjne, - dokumentacyjnych. - parki narodowe i krajobrazowe, 3. Uprawnieni wnioskodawcy - partnerzy społeczni i gospodarczy. a) kościoły i związki wyznaniowe, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospo- b) organizacje pozarządowe działające na rzecz darki Wodnej i Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20209 – Poz. 3390

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Go- chody w przeliczeniu na członka rodziny. Realizacja spodarki Wodnej w Poznaniu13 programu społecznego budownictwa czynszowego Nadrzędnym priorytetem Funduszu jest wspiera- odbywa się we współpracy z samorządowymi wła- nie przedsięwzięć dofinansowywanych ze środków dzami lokalnymi. zagranicznych niepodlegających zwrotowi w tym zadań zgodnych z Narodową Strategią Spójności Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków 15 oraz jej dokumentami programowymi. Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabyt- W zakresie dziedzictwa kulturowego i ochrony kami reguluje tryb, zakres i rodzaj dotacji udziela- krajobrazu wśród priorytetów przynależących do nych z budżetu Skarbu Państwa, za pośrednictwem ochrony przyrody wymienione są: WWKZ. Osoba fizyczna jednostka samorządu tery- 1. Tworzenie i uzupełnianie zadrzewień i zakrze- torialnego lub inna jednostka organizacyjna będąca wień w krajobrazie rolniczym właścicielem bądź posiadaczem zabytku wpisanego 2. Czynna ochrona przyrody na terenach prawnie do rejestr, może ubiegać się o udzielenie dotacji ce- chronionych zgodnie z zapisami planów ich ochro- lowej z budżetu państwa na dofinansowanie prac ny. konserwatorskich, restauratorskich lub robót bu- 3. Wdrażanie planów ochrony obszarów NATURA dowlanych (Ustawa o ochronie zabytków i opiece 2000. nad zabytkami, Dz.U. 162 z dnia 17 września 2003 4. Przyrodnicza rewaloryzacja parków zabytko- r., R. 7, art. 73) wych o znaczeniu ponadlokalnym. Środki finansowe na dany rok pozostające w dys- Wśród kryteriów decydujących o przyznawaniu pozycji Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwa- środków finansowych brane są pod uwagę w m.in. tora Zabytków przyznawane są na prace konser- kryteria zgodności z kierunkami finansowania i efek- watorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy tywności ekologicznej w odniesieniu do: zabytkach ruchomych i nieruchomych na podstawie - ochrony i kształtowania przyrody oraz ochro- wniosków złożonych przez posiadaczy lub użytkow- ny lasów (na obszarach szczególnej ochrony ników zabytków; wg wzoru stanowiącego załącznik środowiska); nr 2 określony w §4 ust. 2. pkt 2. cyt. Rozporzą- - edukacji ekologicznej; dzenia Ministra Kultury z dnia 6 czerwca 2005 r. w - ochrony najcenniejszych ekologicznie terenów sprawie udzielania dotacji celowej na prace konser- województwa; watorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy - oddziaływania na świadomość ekologiczna zabytku wpisanym do rejestru zabytków (Dz.U. z społeczeństwa; 2005 r. Nr 112, poz. 940). - przywracanie walorów przyrodniczych cen- - Nabór wniosków zgodnie z par. 3 ust. 1 pkt nym założeniom parkowym i pałacowo-ogro- 2 odbywa się do 28 lutego danego roku ka- dowym; lendarzowego, w którym ma zostać udzielona - opracowanie planów ochrony; dotacja celowa na prace planowane. - Nabór wniosków do 30 czerwca roku, w któ- Krajowy Fundusz Mieszkaniowy14 rym dotacja ma być udzielona tytułem dofi- Został on powołany do realizacji zadań wynika- nansowania prac przeprowadzonych w ciągu jących z polityki państwa w zakresie gospodarki 3 lat poprzedzających rok złożenia wniosku. mieszkaniowej oraz rozwoju budownictwa mieszka- - Wnioski ocenia się sukcesywnie w kolejności niowego. ich napływania do Wojewódzkiego Urzędu Głównym celem działania KFM jest zwiększenie Ochrony Zabytków w Poznaniu. dostępności do mieszkań dla osób o dochodach nie Określone zostały następujące kryteria wyboru pozwalających na zaspokajanie potrzeb mieszkanio- wniosków o udzielenie dotacji celowych: wych na zasadach rynkowych. Środkiem służącym 1) Poprawność formalna wniosków i załączników; realizacji tego celu jest udzielanie preferencyjnych 2) Walory artystyczne, historyczne i naukowe za- kredytów: bytku np. udział znanego artysty, unikatowy - dla Towarzystw Budownictwa Społecznego i charakter dzieła, znaczenie zabytku na tle lo- spółdzielni mieszkaniowych na budowę i ada- kalnego dziedzictwa kulturowego; ptację mieszkań na wynajem 3) Czas powstania zabytku tj. przyznawanie - dla spółdzielni również na budowę mieszkań pierwszeństwa obiektom najstarszym; oddawanych do używania na zasadach spół- 4) Stan zachowania zabytku tj. przyjęcie w ra- dzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mach priorytetów zachowanie zabytków nara- - dla gmin na budowę infrastruktury technicznej żonych na całkowite zniszczenie; konieczność towarzyszące budownictwu mieszkaniowe- podjęcia prac interwencyjnych w celu uratowa- mu. nia zabytku przed dalszym niszczeniem, Mieszkania finansowane z udziałem kredytu ze 5) Celowość realizacji zadania tj. kontynuacja pod- środków KFM mogą być wynajmowane osobom/ jętych w ubiegłych latach przez wnioskodawcę rodzinom nie dysponującym tytułem prawnym do prac, przyznanie środków umożliwiających ich innego lokalu oraz posiadającym umiarkowane do- zakończenie; Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20210 – Poz. 3390

6) Wysokość zadeklarowanego udziału własnego mach kilku priorytetów i związanych z nimi poszcze- wnioskodawcy w kosztach przedsięwzięcia. gólnych działań. 7) Odrzucone zostają wnioski z zawyżona wyceną prac konserwatorskich. Priorytet 1. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopol- wzmacnianiu konkurencyjności regionów skiego16 Celem realizacji Priorytetu 1 jest wzrost atrakcyj- Samorząd Województwa Wielkopolskiego rok- ności wszystkich regionów przez oddziaływanie na rocznie przeprowadza konkurs, w którym dotowane obecne mocne strony regionów głównie za pomo- są projekty związane z dziedzictwem kulturowym cą inwestycji w infrastrukturę. Priorytetowo będą regionu. traktowane modernizacja i rozwój infrastruktury Celem konkursu ofert jest wyłonienie i dofinan- technicznej i społecznej wpływającej na rozwój po- sowanie projektów na realizację zadań publicznych tencjału regionu jako całości, w tym ze znajdujący- Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie kul- mi się na jego obszarze najbardziej dynamicznymi tury i ochrony dziedzictwa kulturowego – w tym, centrami wzrostu. także z zakresu ochrony i konserwacji zabytków – W ramach Priorytetu 1 definiuje się 6 celów cząst- określonych w „Programie współpracy Samorządu kowych, których realizacja determinuje konkuren- Województwa Wielkopolskiego z organizacjami po- cyjność regionów, wśród tych celów do kwestii zarządowymi oraz innymi podmiotami działającymi związanych z dziedzictwem kulturowym odnoszą w sferze działalności pożytku publicznego na rok się: 2007”. 1. Wzrost znaczenia centrów regionalnych jako Rodzaje zadań miejsca inwestycji i koncentracji działalności gospo- Do konkursu mogą być zgłaszane projekty, miesz- darczej, społecznej, turystycznej i kulturalnej. czące się w ramach wspierania działań o zasięgu 2. Poprawa powiązań infrastrukturalnych szcze- ponadlokalnym na rzecz upowszechniania kultury gólnie pomiędzy ośrodkami regionalnymi i pozosta- i ochrony zachowanego dziedzictwa kulturowego. łymi obszarami województw dla zwiększenia moż- Jako priorytetowe będą traktowane oferty dotyczą- liwości równomiernego rozwoju gospodarczego, ce wydawania niskonakładowych publikacji oraz or- dostępu do zatrudnienia, nauki, kultury i wypoczyn- ganizacji konferencji i spotkań, których celem jest ku. popularyzacja wiedzy o dziedzictwie narodowym. 3. Ochrona środowiska i zachowanie zasobów na- Zgłaszane projekty winny mieć zasięg lub znaczenie turalnych. regionalne. 4. Poprawa dostępu mieszkańców do infrastruk- Zasady przyznawania dotacji. tury technicznej i społecznej decydującej o możliwo- Podmiotami uprawnionymi do złożenia oferty są ściach rozwojowych regionów. działające w obszarze kultury: 5. Poprawa funkcjonowania transportu publiczne- a) organizacje pozarządowe w rozumieniu usta- go w miastach i aglomeracjach. wy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. Rozwój infrastruktury realizowany w ramach Prio- nr 96 z 2003 r. poz. 873 ze zm.), rytetu 1 przyczyniać się powinien przede wszystkim b) osoby prawne i jednostki organizacyjne działa- do: jące na podstawie przepisów o stosunku Pań- 1. Zdynamizowania rozwoju krajowych i regional- stwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospo- nych ośrodków wzrostu. litej Polskiej, o stosunku Państwa do innych 2. Zwiększenia atrakcyjności województw jako kościołów i związków wyznaniowych oraz o miejsca pracy i zamieszkania. gwarancjach wolności sumienia i wyznania, 3. Poprawy jakości oraz bezpieczeństwa ruchu jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadze- miejskich systemów komunikacyjnych, w tym dróg nie działalności pożytku publicznego, i publicznej komunikacji miejskiej. c) stowarzyszenia jednostek samorządu teryto- 4. Poprawy jakości środowiska, w tym wód po- rialnego, wierzchniowych. d) jednostki organizacyjne podległe organom ad- 5. Zwiększenia roli turystyki, kultury i dziedzictwa ministracji publicznej lub przez nie nadzorowa- kulturowego jako czynników rozwoju województw ne. i kraju. W dłuższej perspektywie rozbudowa i moderniza- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego17 cja infrastruktury technicznej i społecznej oraz po- Środki finansowe pozyskiwane z funduszy eu- prawa połączeń pomiędzy ośrodkami regionalnymi ropejskich zarządzanych przez Zintegrowany Pro- przyczyni się do zwiększenia mobilności zawodowej gram Operacyjny Rozwoju Regionalnego dotyczące i przestrzennej mieszkańców, a tym samym wzro- ochrony, poprawy stanu zachowani i lepszego wy- stu dostępu do zatrudnienia i nauki, a tym samym korzystania dziedzictwa kulturowego regionu mogą wpłynie pozytywnie na dostępność wartości kultu- być pozyskiwane poprzez składanie wniosku w ra- ralnych i funkcję turystyczno-edukacyjne. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20211 – Poz. 3390

w ramach Działania 3.4. „Mikroprzedsiębiorstwa”. Działanie 1.4 Projekty z zakresu turystyki i kultury przewidzia- Rozwój turystyki i kultury ne do realizacji na terenie miejscowości do 5 tys. Do głównych celów tego Działania należą: mieszkańców20 będą mogły uzyskać wsparcie w - wzrost znaczenia kultury i turystyki jako czyn- ramach SPO„Restrukturyzacja i modernizacja sek- ników stymulujących rozwój społeczno-go- tora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich”, spodarczy regionów z uwzględnieniem potrze- Działanie „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona by zapewnienia zrównoważonego rozwoju i dziedzictwa kulturowego”. ochrony środowiska; - ułatwienie dostępu do obiektów kultury i tu- Przedsiębiorstwa prywatne (poza mikroprzedsię- rystyki, między innymi poprzez rozbudowę in- biorstwami) działające w sektorze turystyki i kultury frastruktury oraz rozwijanie kompleksowego będą mogły ubiegać się o wsparcie w ramach SPO systemu informacji kulturalnej i turystycznej; „Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, lata - wydłużenie sezonu turystycznego; 2004-2006”. - zwiększenie zagranicznej turystyki przyjazdo- wej do Polski oraz turystyki krajowej poprzez Podmioty uprawnione do składania wniosków w podniesienie konkurencyjności regionalnych ramach Działania 1.4 produktów turystycznych i kulturowych za- 1. Jednostki samorządu terytorialnego lub jed- równo na rynkach zagranicznych, jak i na kra- nostki organizacyjne wykonujące zadania jednostek jowym. samorządu terytorialnego; - W ramach Działania przewidziane do realizacji 2. Związki, porozumienia i stowarzyszenia jedno- są projekty, które mają wpływ na zwiększe- stek samorządu terytorialnego; nie atrakcyjności gospodarczej i inwestycyjnej 3. Regionalne organizacje turystyczne nie działają- regionu oraz tworzą warunki dla wzrostu za- ce w celu osiągnięcia zysku; trudnienia. 4. Organizacje pozarządowe nie działające w celu - W ramach Działania przewidziane do realizacji osiągnięcia zysku, w tym stowarzyszenia, fundacje, są projekty, które przyczyniają się do zapew- kościoły i związki wyznaniowe; niania dobra publicznego lub poprawy jakości 5. Jednostki zaliczane do sektora finansów pu- istniejącego dobra publicznego (z wyjątkiem blicznych, w tym instytucje turystyczne, sportowe projektów zawierających pomoc publiczną). i kulturalne, dla których organem założycielskim są - W ramach Działania do realizacji przewiduje się organy administracji rządowej lub samorządowej; projekty infrastrukturalne i promocyjne z za- 6. Organy administracji rządowej w wojewódz- kresu turystyki i kultury. twie - W ramach jednego projektu nie można łączyć inwestycji infrastrukturalnych z projektami Priorytet 3. promocyjnymi. Rozwój lokalny

Komplementarność z innymi działaniami i progra- Celem Priorytetu 3 Rozwój lokalny jest aktywiza- mami: cja społeczna i gospodarcza obszarów zagrożonych Działanie 1.4. „Rozwój turystyki i kultury” jest marginalizacją i włączenia ich w procesy rozwojowe komplementarne do Działań przewidzianych do re- kraju i Europy. Cele cząstkowe obejmują między in- alizacji w ramach 3 Priorytetu ZPORR „Rozwój lokal- nymi: ny” oraz w ramach innych Sektorowych Programów - Wykorzystanie możliwości związanych z reali- Operacyjnych. zacją inwestycji infrastrukturalnych i wsparcia W ramach 3 Priorytetu ZPORR zadania z zakresu dla zasobów ludzkich i przedsiębiorstw realizo- turystyki i kultury przewidziane są do realizacji w wanych w ramach Priorytetu 1 oraz 2 ZPORR, Działaniu 3.1. „Obszary wiejskie” (realizacja pro- jak również działań realizowanych w ramach jektów na terenie miejscowości liczących od 5 do Sektorowych Programów Operacyjnych; 20 tys. mieszkańców18 lub mniejszych ośrodkach - Wsparcie lokalnych i regionalnych centrów, pełniących funkcję lokalnych centrów rozwoju19, które w znaczący sposób wpływają na eko- w Działaniu 3.2. „Obszary podlegające restruktu- nomiczną i społeczną aktywność terenów je ryzacji” (realizacja projektów na terenie obszarów otaczających; przedstawionych na mapie - aneks nr 2) oraz w - Zwiększenie możliwości zatrudnienia, edukacji Działaniu 3.3. „Zdegradowane obszary miejskie, po- i ochrony zdrowia dla społeczności lokalnych, przemysłowe i powojskowe” (realizacja projektów poprzez poprawę stanu infrastruktury; na terenie rewitalizowanych obszarów miejskich, - Wykorzystanie potencjału turystycznego, kul- poprzemysłowych i powojskowych). Dodatkowo turowego, historycznego i przyrodniczego po- przedsiębiorstwa sektora turystycznego zatrudnia- przez rozwój i poprawę stanu infrastruktury jące średniorocznie poniżej 10 osób i działające na turystycznej, wypoczynkowej, a także obiek- rynku nie dłużej niż 3 lata mogą uzyskać wsparcie tów kulturowych; Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20212 – Poz. 3390

- większenie atrakcyjności obszarów wiejskich przedsiębiorstwom warunków prowadzenia działal- dla inwestorów lokalnych i inwestorów ze- ności gospodarczej – poprzez dostarczenie im do- wnętrznych; godniejszych warunków, uzupełniając tym samym - Tworzenie przyjaznego środowiska dla rozwoju działania podejmowane w ramach ZPORR Priorytetu mikroprzedsiębiorstw; 2 – „Wzmocnienie Regionalnych Zasobów Ludzkich” - Poprawę jakości środowiska; oraz SPO „Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006” - Zapobieganie problemom społecznym i SPO „Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, Aktywizacja obszarów znajdujących się w naj- lata 2004-2006”, a także Inicjatywy Wspólnotowej gorszej sytuacji społeczno-ekonomicznej będzie EQUAL. Wdrażanie projektów rewitalizacji miast i promować udział i współpracę partnerów lokal- dzielnic miast, w ramach tego działania, wpłynie nych, zarówno władz publicznych, jak i organizacji również na stworzenie potencjału dla przyszłej re- i związków społecznych, gospodarczych, organiza- alizacji w Polsce Inicjatywy Wspólnotowej URBAN. cji pozarządowych przy rozwiązywaniu problemów Rewaloryzacja urbanistyczna będzie polegać na rozwojowych. Wyzwolenie lokalnego potencjału wsparciu kompleksowych działań technicznych, ta- przedsiębiorczości i zaangażowanie miejscowych kich jak: remonty, modernizacja infrastruktury pod- instytucji i grup mieszkańców daje szanse przezwy- stawowej oraz rewaloryzacja zabudowy, poprawa ciężenia trudności i właściwego wykorzystania po- funkcjonalności ruchu kołowego i ruchu pieszego, mocy zewnętrznej. zwiększenie funkcjonalności i estetyki przestrzeni Priorytet ten będzie wdrażany za pomocą projek- publicznych, w tym renowacja obiektów o wartości tów aktywizujących społeczności lokalne i umoż- architektonicznej i znaczeniu historycznym znajdu- liwiających im rozwój instytucjonalnych oraz nie- jących się na terenach rewitalizowanych. Projekty formalnych form współpracy i dialogu na temat obejmować będą także działania na rzecz walki z problemów rozwojowych. Projekty te będą obej- patologiami społecznymi. Ich koncentracja na ob- mować obszary miast, dzielnic miast, obszary wiej- szarach problemowych pozwoli na przeciwdziałanie skie lub inne wyodrębnione obszary o wspólnych zjawisku wykluczenia społecznego pewnych grup, cechach społeczno-gospodarczych. które w wyniku trudnej sytuacji na rynku pracy zna- lazły się na marginesie życia społecznego. Działanie 3.3 W ramach Działania przewidziane do realizacji są Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe projekty, które przyczyniają się do zapewniania do- i powojskowe. bra publicznego lub poprawy jakości istniejącego Celem działania jest zachęcanie do rozwijania no- dobra publicznego (z wyjątkiem projektów zawiera- wych form aktywności gospodarczej generujących jących pomoc publiczną). miejsca pracy poprzez oferowanie infrastruktury do W ramach Działania 3.3. realizowane będą dwa prowadzenia działalności dostosowanej do potrzeb poddziałania: nowych przedsiębiorstw, przy równoczesnej trosce 3.3.1. – Rewitalizacja obszarów miejskich, o ochronę stanu środowiska naturalnego warunku- 3.3.2. – Rewitalizacja obszarów poprzemysło- jącego zrównoważony rozwój gospodarczo-społecz- wych i powojskowych. ny. Podmioty uprawnione do składania wniosków w Zasadniczym celem działania jest ożywienie go- ramach Działania 3.3 (poddziałanie 3.3.1.) spodarcze i społeczne, a także zwiększenie poten- 1. Gmina, miasto na prawach powiatu lub jed- cjału turystycznego i kulturalnego, w tym nadanie nostki organizacyjne wykonujące zadania wyżej obiektom i terenom zdegradowanym nowych funk- wymienionych jednostek samorządu terytorialnego; cji społeczno-gospodarczych poprzez: 2. Następujące podmioty, których projekt został - rewitalizację i odnowę zdegradowanych obsza- ujęty w Lokalnym Programie Rewitalizacji: rów miast i dzielnic mieszkaniowych w mia- - spółki prawa handlowego oraz inne jednost- stach; ki organizacyjne nie działające w celu osiągnięcia - rewitalizację obiektów i terenów poprzemysło- zysku lub przeznaczające zyski na cele statutowe, wych, przez zmianę dotychczasowych funkcji w których większość udziałów lub akcji posiadają na gospodarcze, społeczne, edukacyjne, zdro- podmioty wymienione w pkt 1 lub samorząd woje- wotne, rekreacyjne i turystyczne; wództwa, - rewitalizację obiektów i terenów po-wojsko- - podmioty wykonujące usługi publiczne na wych, przez zmianę z przeważającej, dotych- podstawie umowy zawartej z jednostką sa- czas funkcji zabudowy po-wojskowej na usłu- morządu terytorialnego, w których większość gową, gospodarczą, społeczną, edukacyjną, udziałów lub akcji posiada gmina lub miasto na zdrowotną, rekreacyjną i turystyczną. prawach powiatu, Projekty infrastrukturalne dotyczące rewitalizacji - podmioty wybrane w wyniku postępowania obszarów miejskich oraz terenów poprzemysłowych przeprowadzonego na podstawie przepisów o i powojskowych będą wdrażane w powiązaniu z zamówieniach publicznych dostarczające usłu- projektami z zakresu ożywienia gospodarczego oraz gi użyteczności publicznej na zlecenie jedno- rozwiązywania problemów społecznych i ułatwienia stek samorządu terytorialnego pod warunkiem Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20213 – Poz. 3390

przestrzegania zasad pomocy publicznej okre- cjalnych inwestorów jako terenów nieatrakcyjnych ślonych w przepisach odrębnych, inwestycyjnie a mieszkańcy tych obszarów muszą - organizacje pozarządowe nie działające w celu znosić obniżony standard życia i gospodarowania. osiągnięcia zysku, w tym fundacje, stowarzy- Działania w zakresie odnowy wsi oraz zachowania szenia, kościoły i związki wyznaniowe, i ochrony dziedzictwa kulturowego opracowywane - spółdzielnie mieszkaniowe, są z inicjatywy mieszkańców wsi i podlegają opinio- - jednostki zaliczane do sektora finansów pu- waniu przez samorząd lokalny (zebranie wiejskie). blicznych, w szczególności policja, straż po- Wnioski o pomoc zgłaszane są za pośrednictwem żarna, samorządu szczebla gminnego. Zadania inwestycyj- - szkoły wyższe, ne, objęte wnioskiem o pomoc opisane w załączniku - wspólnoty mieszkaniowe do tego wniosku, mogą być przyjęte do realizacji pod warunkiem, że są zgodne z przyjętą dla danego Program Kultura (2007 – 2013)21 obszaru strategią rozwoju lub planem zagospodaro- Rokroczne Komisja Europejska ogłasza kolejną wania przestrzennego. Projekty składane przez in- edycję programu w ramach, którego możliwe jest stytucje kultury powinny być zaakceptowane przez pozyskiwanie grantów na działanie związane z dzie- samorząd terytorialny, który jest ich organem zało- dzictwem kulturowym w skali ogólnoeuropejskiej. życielskim. W przypadku gdy wnioskodawcą jest Ogólnym celem Programu jest wzmocnienie prze- instytucja kultury, wymagane jest przedstawienie strzeni kulturowej wspólnej dla Europejczyków, promesy Ministra Kultury na współfinansowanie opartej na wspólnym dziedzictwie kulturowym. Pro- projektu. gram nastawiony jest na trzy szczegółowe priory- W ramach odnowy wsi oraz zachowania i ochrony tety: dziedzictwa kulturowego mogą być przeprowadza- - wspieranie ponadnarodowej mobilności osób ne prace w miejscowościach liczących nie więcej działających w sektorze kultury; niż 5 tys. mieszkańców, należących do gmin wiej- - wspieranie ponadnarodowego obiegu dzieł oraz skich lub miejsko – wiejskich, związane z realizacją wyrobów artystycznych i kulturalnych; inwestycji w zakresie modernizacji i wyposażenia - wspieranie dialogu między kulturami; obiektów pełniących funkcje kulturalne, rekreacyjne Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i i sportowe; Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój odnową obiektów zabytkowych charakterystycz- Obszarów Wiejskich22 nych dla tradycji budownictwa wiejskiego regionu i ich adaptacji na cele publiczne; Sektorowy Program Operacyjny „Restrukturyzacja modernizacją przestrzeni publicznej na wsi; i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój publiczną infrastrukturą przyczyniającą się do roz- obszarów wiejskich 2004 – 2006” woju funkcji turystycznych wsi oraz działania zwią- Program ten określa strategię oraz kierunki działań zane z promocją regionu. w zakresie rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Program realizowany jest w latach 2004 – 2006 i Cele działania: stanowi narzędzie w realizacji celu Narodowego Pla- - podniesienie standardu życia i pracy na wsi; nu Rozwoju - Restrukturyzacja sektora żywnościo- - podniesienie atrakcyjności turystycznej; wego i rozwój obszarów wiejskich. W kwestiach - wzrost atrakcyjności inwestycyjnej; związanych z zasobami Dziedzictwa Kulturowego - zaspokojenie potrzeb społecznych i kultural- niniejszy program oferuje pozyskiwanie środków w nych; następującym zakresie: - rozwój tożsamości społeczności wiejskiej i za- chowania dziedzictwa kulturowego. Priorytet 2: Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Zakres pomocy Projekty realizowane w ramach działania mogą Działanie 2.3.: obejmować: Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzic- 1. budowę lub adaptację połączoną z remontem twa kulturowego oraz wyposażanie obiektów publicznych pełniących Celem odnowy wsi oraz zachowania i ochrony funkcje kulturalne (świetlice, domy kultury itp.); dziedzictwa kulturowego jest pobudzenie aktywno- 2. budowę, odnawianie i urządzanie placów za- ści środowisk lokalnych i stymulowanie współpracy baw, obiektów sportowych, ścieżek rowerowych, na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z szlaków pieszych służących do użytku publicznego; miejscową specyfiką społeczną, kulturową i przy- 3. projekty związane z kultywowaniem tradycji rodniczą. społeczności lokalnych oraz tradycyjnych zawodów; Jedną z najpoważniejszych barier rozwoju obsza- 4. kształtowanie centrów wsi przez odnawianie rów wiejskich stanowi słabo rozwinięta infrastruktu- lub budowę placów, parkingów, chodników, oświe- ra – nie tylko techniczna, ale i społeczna. Jej braki tlenia ulicznego itp.; przyczyniają się do postrzegania wsi przez poten- 5. urządzanie terenów zielonych, parków i innych Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20214 – Poz. 3390 miejsc wypoczynku; kich priorytetów obu mechanizmów, priorytet ten 6. budowę lub przebudowę połączoną z remontem zajmuje trzecie miejsce pod względem wysokości fi- elementów małej infrastruktury turystycznej oraz re- nansowania (za priorytetami: Wdrażanie przepisów kreacyjnej w tym systemów informacji wizualnej; z Schengen oraz Ochrona środowiska). 7. zagospodarowanie zbiorników i cieków wod- Możliwości dofinansowania projektów z zakresu nych w obrębie miejscowości; kultury, oprócz priorytetu 3 - Ochrona kulturowego 8. rewitalizację lub adaptację połączoną z remon- dziedzictwa europejskiego, w tym transport publicz- tem obiektów zabytkowych użytkowanych na cele ny i odnowa miast, zostały także uwzględnione w publiczne oraz odnawianie lub konserwacją lokal- priorytecie 6 - Badania naukowe oraz w funduszu nych pomników historycznych i miejsc pamięci; dla organizacji pozarządowych, funduszu stypen- 9. zakup i odnawianie nieużytkowanych obiektów dialnym i szkoleniowym oraz w programie nauko- charakterystycznych dla tradycji budownictwa re- wym. gionu wiejskiego i ich adaptację na cele publiczne; 10. wyburzanie i rozbiórkę zdewastowanych bu- Priorytet 3 dynków i budowli publicznych, jeżeli niemożliwe Ochrona Kulturowego dziedzictwa europejskiego, jest ich odnowienie i dalsze użytkowanie. w tym transport publiczny i odnowa miast. Poziom pomocy wynosi do 80% kosztów kwali- fikowalnych i nie więcej niż 450 tys. zł dla jednej Opis i uzasadnienie priorytetu miejscowości lub instytucji kultury w okresie reali- Kultura pełni bardzo istotną funkcję w życiu spo- zacji Programu. W przypadku gdy projekt obejmuje łecznym, integrując i budując poczucie tożsamości dwie lub więcej miejscowości wysokość pomocy regionalnej i narodowej. Jest także uniwersalnym dla tego projektu nie może być wyższa niż 450 tys. instrumentem rozwijania współpracy międzynaro- zł. dowej i kształtowania wspólnej, europejskiej tożsa- W zakres kosztów kwalifikowalnych projektów, mości kulturowej i społecznej. Jednocześnie, pod- stosownie do ich charakteru, mogą zostać zaliczo- nosząc atrakcyjność regionów z punktu widzenia ne: koszty zakupu materiałów budowlanych, wy- mieszkańców, turystów oraz inwestorów, kultura kończeniowych, wyposażenia, materiału roślinne- jest znaczącym czynnikiem wpływającym na ekono- go oraz eksponatów (tylko w przypadku projektów miczny rozwój kraju poprzez udział w wytwarzaniu dotyczących kultywowania tradycji społeczności PKB, tworzenie nowych miejsc pracy i podnoszenie lokalnych oraz tradycyjnych zawodów), koszty wy- jakości życia mieszkańców. konawstwa prac budowlanych, montażowych, wy- kończeniowych, porządkowych i usług transporto- Cel priorytetu wych bezpośrednio związanych z projektem. Celem przedsięwzięć realizowanych w ramach Ponadto w zakres kosztów kwalifikowalnych zali- priorytetu jest zachowanie i odbudowa europejskie- cza się koszty ogólne: planowania wstępnego (przy- go dziedzictwa kulturowego wraz z jego otoczeniem gotowanie dokumentacji technicznej, ekonomicznej, oraz wykreowanie narodowych produktów turysty- kosztorysów, analiz ekonomicznych, zaświadczeń, ki kulturowej w historycznych miastach Polski (w pozwoleń i opłat) oraz realizacji projektu (nadzór szczególności Warszawa, Kraków, Gdańsk, Wro- urbanistyczny, architektoniczny, konserwatorski i cław, Poznań). budowlany, obsługa geodezyjna oraz usługi doty- czące zarządzania projektem). Rodzaje kwalifikujących się projektów Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Go- spodarczego oraz Norweski Mechanizm Finansowy 23 W ramach priorytetu do realizacji możliwe są pro- jekty z zakresu: Po rozszerzeniu Unii Europejskiej przed nowymi - rewitalizacji, konserwacji, renowacji, moderni- państwami członkowskimi, oprócz możliwości fi- zacji i adaptacji na cele kulturalne historycz- nansowania sektora kultury z funduszy struktural- nych obiektów i zespołów zabytkowych wraz nych, pojawiła się możliwość wsparcia projektów z ich otoczeniem, szczególnie realizowane w z zakresu kultury w ramach Mechanizmu Finanso- ramach przyjętych strategii rozwoju produk- wego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz tów turystyki kulturowej, Norweskiego Mechanizmu Finansowego. - rewitalizacji historycznych obszarów miejskich, Dla sektora kultury ważny jest zarówno Mecha- - rewitalizacji, konserwacji, renowacji, moderni- nizm Finansowy EOG, jak również Norweski Mecha- zacji i adaptacji na cele kulturalne zespołów nizm Finansowy, gdyż obydwa wymieniają Ochronę fortyfikacyjnych oraz budowli obronnych, kulturowego dziedzictwa europejskiego jako jeden z - rewitalizacji obiektów poprzemysłowych o wy- obszarów priorytetowych dla finansowania projek- sokiej wartości historycznej na cele kulturalne, tów. Na priorytet Ochrona kulturowego dziedzictwa w szczególności na muzea nowoczesności, europejskiego, w tym transport publiczny i odnowa - renowacji, ochrony i zachowania miejsc pamię- miast przeznaczono 13,1% (czyli 70 mln euro) z ca- ci i martyrologii, łości przyznanych Polsce środków. Wśród wszyst- - budowy i rozbudowy publicznych i niekomer- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20215 – Poz. 3390

cyjnych instytucji kultury o europejskim zna- Priorytet 6 czeniu, Badania Naukowe - budowy, rozbudowy, odbudowy i adaptacji in- frastruktury kulturowej w miejscach o symbo- Opis i uzasadnienie priorytetu licznym znaczeniu dla polskiej kultury, W ramach priorytetu możliwe jest wsparcie projek- - kompleksowych programów konserwacji i di- tów badawczych ze wszystkich dziedzin i dyscyplin gitalizacji zabytków ruchomych oraz zabytko- naukowych realizowanych w ramach Mechanizmu wych księgozbiorów, zbiorów piśmienniczych Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu i archiwaliów istotnych dla europejskiego dzie- Finansowego. Projekty badawcze obejmują dzia- dzictwa kulturowego, łalność badawczą (eksperymentalną lub teoretycz- - tworzenia systemów zabezpieczeń przed niele- ną) podejmowaną w celu zdobycia nowej wiedzy o galnym wywozem dzieł sztuki oraz zabezpie- zjawiskach i faktach. Badaniami naukowymi nie są czenie zabytków ruchomych i nieruchomych przedsięwzięcia organizacyjne, monitorujące, zbie- przed kradzieżą i zniszczeniem. ranie danych statystycznych, szkolenia, prace pro- jektowe, hodowlane, konstrukcyjne, akredytacyjne Projekty w ramach priorytetu nie będą realizowa- oraz kontrola i certyfikacja wyrobów. ne w celach komercyjnych. W ramach priorytetu nie jest możliwa realizacja projektów typu „Zaprojektuj Cel priorytetu i wybuduj”. Zasadniczym celem priorytetu jest wsparcie po- przez badania naukowe realizacji priorytetów wdra- Kryteria wyboru projektów. żanych przy udziale Mechanizmu Finansowego W ramach priorytetu realizowane będą projekty speł- EOG, jak również Norweskiego Mechanizmu Finan- niające następujące kryteria formalno-merytoryczne: sowego. Cel będzie osiągnięty poprzez dystrybucję - w ramach priorytetu realizowane będą projekty środków na prowadzenie badań przez jednostki na- pojedyncze oraz grupy projektów o minimalnej ukowe i zespoły badawcze, jak również wsparcie wartości 1 mln euro, wymiany w zakresie nauki i technologii pomiędzy - zgodność z aktualnym Lokalnym Programem Polską i krajami EOG. Rewitalizacji – w odniesieniu do projektów związanych z rewitalizacją historycznych ob- Rodzaje kwalifikujących się projektów szarów miejskich, Wsparcie otrzymają projekty badawcze ze wszyst- - zgodność projektu z Narodową Strategią Roz- kich dziedzin i dyscyplin naukowych realizowanych woju Kultury 2004 – 2020, w ramach Mechanizmu Finansowego EOG oraz Nor- - ważność projektu z punktu widzenia polityki weskiego Mechanizmu Finansowego. kulturalnej państwa. W ramach priorytetu można zgłaszać m.in. projek- W pierwszej kolejności realizowane będą projekty ty z następującego zakresu ze sfery dóbr kultury i dotyczące obiektów wpisanych do rejestru zabytków. dziedzictwa: Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego, Rodzaje beneficjentów: w tym odnowa miast – badania z zakresu: Beneficjentami są: - zarządzania kulturą i kulturoznawstwa, w tym w - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, szczególności badania na rzecz wpływu kultury - jednostki samorządu terytorialnego, na rozwój miast, aspekty naukowe problematyki - związki i porozumienia jednostek samorządu efektywności funkcjonowania instytucji kultury, terytorialnego, - architektura i urbanistyka, w tym w szczegól- - państwowe i samorządowe instytucje kultury i ności badania naukowe na rzecz rewitalizacji, instytucje filmowe, renowacji, modernizacji i adaptacji na cele - państwowe szkoły i uczelnie artystyczne, kulturalne historycznych obiektów i zespołów - państwowe szkoły wyższe, zabytkowych, historycznych obszarów miej- - archiwa państwowe, skich, zespołów fortyfikacyjnych i budowli - organizacje pozarządowe ze sfery kultury dzia- obronnych, obiektów poprzemysłowych, łające w interesie publicznym, - historia sztuki - m.in. dokumentacja historii ko- - kościoły i związki wyznaniowe, lekcji, obiektów i zespołów naukowych, - przedsiębiorstwa państwowe i zakłady budże- - konserwacja zabytków, w tym w szczególno- towe jednostek samorządu terytorialnego nie ści badania naukowe z zakresu konserwacji działające w celu osiągnięcia zysku, zabytków nieruchomych, technik i technologii - instytucje sektora prywatnego działające w in- konserwatorskich stosowanych w konserwa- teresie publicznym cji zabytków, - ochrona i konserwacja krajobrazu kulturowego, - bibliotekoznawstwo i muzealnictwo – w szcze- gólności badania na rzecz kompleksowych pro- gramów konserwacji i digitalizacji zabytków Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20216 – Poz. 3390

ruchomych oraz zabytkowych księgozbiorów - dorobek naukowy kierownika projektu i wyko- i archiwaliów, nawców projektu, - inżynieria materiałowa - materiały i technologie - zasadność planowanych kosztów w stosunku do konserwacji i ochrony obiektów i zespołów do przedmiotu i zakresu badań, zabytkowych, - prawidłowość wywiązywania się wykonaw- - informatyka i telekomunikacja, w tym szcze- ców projektu i jednostki z podejmowanych gólnie naukowe podstawy niezbędne do przy- uprzednio zobowiązań, gotowania systemów dokumentowania za- bytków oraz naukowe podstawy niezbędne Rodzaje beneficjentów do przygotowania systemów monitorowania i Priorytetowo traktowani będą następujący bene-

zabezpieczenia obiektów zabytkowych przed ficjenci: kradzieżą lub zniszczeniem. - podstawowe jednostki organizacyjne szkół wyższych lub wyższych szkół zawodowych, Kryteria wyboru projektów w rozumieniu statutów tych szkół; Stosowane będą następujące kryteria wyboru pro- - placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk; jektów: - jednostki badawczo-rozwojowe;

- oryginalność tematyki badawczej, tez projektu - jednostki organizacyjne posiadające status jed- oraz zaproponowanej metodyki badań, nostki badawczo-rozwojowej; - wartość naukowa i użytkowa projektu, - Polska Akademia Umiejętności; - znaczenie podjętej problematyki badawczej, w - organizacje pozarządowe. tym znaczenie praktyczne,

- poprawność założeń badawczych, - dojrzała koncepcja rozwiązania zgłaszanego problemu naukowego, - potencjalne możliwości zastosowania wyni- ków przez odbiorców badań,

Załacznik nr 1 Gminna ewidencja zabytków dla gminy Dobryca

WYKAZ OBIEKTÓW UJĘTYCH W GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW DLA GMINY DOBRZYCA WEDŁUG STANU NA 2008 R.

LP. OBIEKT MIEJSCOWOŚĆ ADRES NR CZAS POWSTANIA 1. Figura przydrożna Czarnuszka 1864 r., odbud. 1947 r. 2. Dwór, ob. dom Czarnuszka 16 4. ćw. XIX w. Obora folwarczna, później 1858 r. XIX w., nadbud. i 3. obora-chlew-owczarnia, a Czarnuszka rozbud. następnie cielętnik 4. Obora folwarczna Czarnuszka 4. ćw. XIX w., przebud. 5. Spichlerz folwarczny Czarnuszka 1858 r. Budynek wielofunkcyjny 6. (stajnia? - magazyny), później Czarnuszka l. 30. XX w. warsztat, magazyny, garaż Dom robotników folwarcznych 7. Czarnuszka 24 1939 r. (czworak), ob. dom mieszkalny Brama wjazdowa do parku i 8. Czarnuszka 1933 r. ogrodzenie parku 9. Park dworski Czarnuszka 2. poł. XIX w. 10. Kościół parafialny pw. św. Tekli Dobrzyca Rynek 6 1778 r. 11. Plebania Dobrzyca Rynek 6 1888 r. 12. Rządcówka, później wikariatka Dobrzyca Rynek 6 ok. 1880 r. Zbór ewangelicki, ob. kościół 13. filialny pw. Matki Bożej Dobrzyca Koźmińska 1842 r., rozbud. Wspomożenia Wiernych Dom pastora, ob. dom 14. Dobrzyca Rynek 1 1844 r. mieszkalny 15. Cmentarz rzymskokatolicki Dobrzyca Cmentarna 1802 r. 62 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20217 – Poz. 3390

16. Kaplica przydrożna Dobrzyca Pleszewska przebud. 17. Figura przydrożna Dobrzyca Pleszewska przebud. XVI w., rozbud. poł. XVII i 18. Pałac Dobrzyca Pleszewska 3 XVIII, 1795-1799 r. XVIII/XIX w.(może 1801 19. Pawilon ogrodowy - monopter Dobrzyca Pleszewska 5a r. ?) Tzw. panteon - pawilon 20. Dobrzyca Pleszewska 5a k. XVIII w. ogrodowy Tzw. oficyna (oficynka) 21. Dobrzyca Pleszewska 5a k. XVIII w. (ok. 1795 r. ?) pałacowa 22. Mur ogrodzeniowy parku Dobrzyca Pleszewska 5a 1896 r., przebud. 23. Park pałacowy Dobrzyca Pleszewska 5a k. XVIII w. 24. Dom ogrodnika Dobrzyca Nowa 15 4. ćw. XIX w. 25. Park strzelecki Dobrzyca Parkowa 26. Brama wjazdowa do folwarku Dobrzyca Pleszewska 4. ćw. XIX w. 27. Kuźnia folwarczna Dobrzyca Pleszewska 4. ćw. XIX w. Gorzelnia z domem kon. 3. ćw. XIX w.; 4 ćw. 28. Dobrzyca Pleszewska gorzelnianego XIX w. 29. Spichlerz folwarczny Dobrzyca Pleszewska poł. XIX w. Budynek inwentarski folwarczny 30. (obora-stajnia-masztalarnia- Dobrzyca Pleszewska 4. ćw. XIX w. paszarnia) Dom robotników folwarcznych, 31. Dobrzyca Pleszewska 11 k. XIX w., przebud. ob. dom Dom robotników folwarcznych, 32. Dobrzyca Pleszewska 13 k. XIX w., przebud. ob. dom 33. Tzw. areszt, ob. dom Dobrzyca Cmentarna 9 XIX/XX w. 34. Hotel, ob. dom i dom kultury Dobrzyca Koźmińska 10 4. ćw. XIX w. 35. Szkoła Podstawowa Dobrzyca Parkowa 1 1889 r. 36. Szkoła protestancka, ob. dom Dobrzyca Pleszewska 4 XIX/XX w. Stacja kolejki wąskotorowej, ob. 37. Dobrzyca Pleszewska 25 pocz. XX w. dom Hotel i restauracja, ob. dom 38. Dobrzyca Rynek 2 poł. XIX w. katolicki 39. Szpital, ob. dom Dobrzyca Rynek 5 1885 r. 40. Ratusz, ob. budynek biurowy Dobrzyca Rynek 15 poł. XIX w. Zajazd pocztowy ze stanem, ob. 41. Dobrzyca Rynek 16 2. poł. XVIII w. dom i sklep 42. Dom, ob. Komenda Policji Dobrzyca Cmentarna 3 l. 30. XX w. 43. Dom Dobrzyca Cmentarna 5 4. ćw. XIX w. 44. Dom Dobrzyca Cmentarna 6 1. ćw. XX w. 45. Dom Dobrzyca Cmentarna 7 4. ćw. XIX w. 46. Dom Dobrzyca Cmentarna 11 l. 20. XX w. 47. Dom Dobrzyca Cmentarna 12 l. 30. XX w. 48. Dom Dobrzyca Cmentarna 13 4. ćw. XIX w. 49. Dom Dobrzyca Cmentarna 14 1. ćw. XX w. 50. Dom Dobrzyca Cmentarna 23 1. ćw. XX w. 51. Dom Dobrzyca Cmentarna 30 1. ćw. XX w. 52. Dom Dobrzyca Cmentarna 33 pocz. XX w. 53. Dom Dobrzyca Cmentarna 44 l. 30. XX w. Dr. Alfreda 54. Dom Dobrzyca 3 l. 30. XX w. Bulsiewicza Dr. Alfreda 55. Dom Dobrzyca 5 1930 r. Bulsiewicza 56. Dom Dobrzyca Klonów 6 ok. 1920 r. 57. Dom Dobrzyca Klonów 7 ok. 1900 r. 58. Dom ze sklepem Dobrzyca Koźmińska 1 2. poł. XIX w. 59. Dom ze sklepem Dobrzyca Koźmińska 3 XIX/XX w. 60. Dom ze sklepem Dobrzyca Koźmińska 4 4. ćw. XIX w.

63 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20218 – Poz. 3390

61. Dom ze sklepem Dobrzyca Koźmińska 5 XIX/XX w. 62. Dom Dobrzyca Koźmińska 6 1815 r. 63. Dom ze sklepem Dobrzyca Koźmińska 7 XIX/XX w. 64. Dom ze sklepem Dobrzyca Koźmińska 8 1. ćw. XX w. 65. Dom Dobrzyca Koźmińska 11 pocz. XX w. 66. Dom Dobrzyca Koźmińska 12 2. poł. XIX w. 67. Dom Dobrzyca Koźmińska 13 l. 10. XX w. 68. Dom, ob. poczta Dobrzyca Koźmińska 17 4. ćw. XIX w. 69. Dom Dobrzyca Koźmińska 18 4. ćw. XIX w. Dom z hotelem i wyszynkiem, 70. ob. GS "Samopomocy Dobrzyca Koźmińska 19 ok. 1900 r. Chłopskiej" 71. Dom Dobrzyca Koźmińska 22 k. XIX w. 72. Dom Dobrzyca Koźmińska 23 1. ćw. XX w. 73. Dom ze sklepem Dobrzyca Koźmińska 27 4. ćw. XIX w. 74. Dom Dobrzyca Koźmińska 28 1. ćw. XX w. 75. Dom Dobrzyca Koźmińska 39 ok.1930 r., przebud. 76. Dom Dobrzyca Koźmińska 40 ok. 1900 r. 77. Dom Dobrzyca Koźmińska 45 ok. 1920 r. 78. Dom Dobrzyca Koźmińska 46 4. ćw. XIX w. 79. Dom Dobrzyca Koźmińska 52 k. XIX w., przebud. 80. Dom Dobrzyca Koźmińska 57 ok. 1910 r. 81. Dom Dobrzyca Koźmińska 70 po 1900 r. 82. Dom Dobrzyca Koźmińska 74 l. 20. XX w. 83. Dom Dobrzyca Koźmińska 76 l. 30. XX w. Krotoszyńsk 84. Dom Dobrzyca 4 4. ćw. XIX w. a 85. Dom młynarza, ob. dom Dobrzyca Nowa 1 ok. 1925 r. 86. Dom Dobrzyca Parkowa 2 ok. 1920 r. 87. Dom Dobrzyca Pleszewska 1 88. Dom Dobrzyca Pleszewska 6 89. Dom Dobrzyca Pleszewska 15 ok. 1900 r., przebud. Dom kolejowy, ob. dom 90. Dobrzyca Pleszewska 27 ok. 1900 r. mieszkalny 91. Dom Dobrzyca Rynek 3 ok. 1900 r. 92. Dom Dobrzyca Rynek 7 pocz. XX w. 93. Dom ze sklepem Dobrzyca Rynek 8 pocz. XX w. 94. Dom Dobrzyca Rynek 9 1. ćw. XX w. 95. Dom Dobrzyca Rynek 10 1936-1937 r. 96. Dom Dobrzyca Rynek 11 k. XIX w. 97. Dom Dobrzyca Rynek 12 po 1900 r. 98. Dom Dobrzyca Rynek 13 po 1900 r. Dom ze sklepem, ob. Urząd 99. Dobrzyca Rynek 14 2. poł. XIX w. Gminy Dobrzyca 100. Dom Dobrzyca Wąska 2 1. ćw. XX w., przebud. 101. Dom Dobrzyca Wąska 4 pocz. XX w., przebud. 102. Dom Dobrzyca Wąska 8 4. ćw. XIX w. 103. Dom Dobrzyca Wąska 12 1. ćw. XX w. 104. Dom Dobrzyca Wąska 14 ok. 1920 r. 105. Dom Dobrzyca Wąska 16 poł. XIX w. 106. Dom Dobrzyca Wąska 18 Krotoszyńsk 21/ 107. Młyn gospodarczy Dobrzyca 1925 r. (1923?) a 1 108. Kapliczka przydrożna Fabianów Pleszewska 6 Pałac, ob. Dom Pomocy 109. Fabianów Pleszewska 4. ćw. XIX w. Społecznej Obora - stajnia folwarczna, 1904 r.; przebud. 110. później suszarnia i Fabianów Pleszewska częściowo pomieszczenia magazynowe i 64 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20219 – Poz. 3390

socjalne Fragment ogrodzenia i brama 111. wyjazdowa z dziedzińca Fabianów Pleszewska 4. ćw. XIX w. folwarcznego 112. Stodoła folwarczna Fabianów Pleszewska 1900 r. Stajnia koni cugowych, później 113. Fabianów Pleszewska 4. ćw. XIX w. magazyn pasz Gorzelnia, później magazyn 114. Fabianów Pleszewska 4. ćw. XIX w. zbożowy i suszarnia 115. Stodoła folwarczna polna Fabianów Pleszewska Spichlerz, ob. budynek 116. Fabianów Pleszewska inwentarski Dom robotników folwarcznych 117. Fabianów Pleszewska 5 4. ćw. XIX w. (czworak), ob. dom mieszkalny Dom robotników folwarcznych 118. Fabianów Pleszewska 7 4. ćw. XIX w. (ośmiorak), ob. dom mieszkalny 119. Mur ogrodzeniowy parku Fabianów Pleszewska 4. ćw. XIX w. 120. Park pałacowy Fabianów Pleszewska 4. ćw. XIX w. 121. Szkoła, ob. dom mieszkalny Fabianów Pleszewska 22 XIX/XX w. 122. Dom Fabianów Pleszewska 10 ok. 1935 r. 123. Dom Fabianów Pleszewska 13 k. XIX w., przebud. 124. Dom Fabianów Pleszewska 17 ok. 1915 r., przebud. 125. Dom Fabianów Pleszewska 35 ok. 1910 r. Dom mieszkalny w zespole 126. Fabianów Przemysłowa 10 cegielni 127. Most Fabianów Pleszewska 128. Pasy śródpolne Fabianów Pleszewska Kościół parafialny pw. Marii 1745 r., pocz. XIX 129. Sośnica Magdaleny w.,1832 r. 130. Plebania Sośnica l. 20. XX w. Ogrodzenie wokół cmentarza 1. ćw. XX w. (ok. 1910 131. Sośnica przykościelnego r.) Nagrobek Kajetana 132. Sośnica l. 60. XIX w. Modlibowskiego 133. Cmentarz rzymskokatolicki Sośnica Cmentarz rzymskokatolicki tzw. 134. Sośnica stary 135. Cmentarz ewangelicki Sośnica 2. ćw. XIX w. Figura przydrożna Serca 136. Sośnica Jezusowego 137. Krzyż przydrożny Sośnica 138. Dwór, ob. szkoła Sośnica 84 3. ćw. XVIII w. Ogrodzenie dziedzińca 139. Sośnica folwarcznego Rządcówka-kuchnia dworska 140. Sośnica 82 k. XIX w. (?), ob. dom 141. Spichlerz ob. dom mieszkalny Sośnica 87 ok. 1830-1840 r. Stajnia koni wyjazdowych i 142. źrebięciarnia, ob. budynek Sośnica 85 ok. 1850 r. inwentarsko-mieszkalny Stajnia koni roboczych, ob. 143. Sośnica 17 3. ćw. XIX w. budynek mieszkalno-inwentarski 144. Obora, ob. stodoła Sośnica 87 3. ćw. XIX w. 145. Kuźnia folwarczna, ob. dom Sośnica 146. Szkoła, ob. dom parafialny Sośnica 91 XIX/XX w. 147. Szkoła Podstawowa Sośnica 35 l. 10. XX w. 148. Gościniec, ob. dom Sośnica 31 ok.1990 r. Tzw. dom dla rencistów, ob. 149. Sośnica 30 1902 r. dom 150. Dom Sośnica 88 ok. 1950-1910 r. 65 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20220 – Poz. 3390, 3391

1 Zapis z Planu Zagospodarowania Przestrzennego Wojeódxztwa Wielkopolskiego 2 Zapis odnoszący się do ochrony dziedzictwa kulturowego odwołujący się do ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury stracił aktualność z uwagi na wejście w życie nowej ustawy o ochronie zabytków i opieki nad zabytkami z 23 lipca 2003 r. na mocy której z godnie z art. 150 w/w ustawy przestało obowiązywać 3 Zapis zamieszczony na stronie internetowej www.wbpp.poznan.pl/WBPP/główna/htm 4 Dane ilościowe dotyczące liczby stanowisk archeologicznych zlokalizowanych na terenie Gminy Dobrzycapochodzą z „Raportu o stanie zabytków w Gminie Dobrzyca” opracowanego na potrzeby Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu. Autorzy oprogramowania mgr Stanisław Małyszko, mgr Ewa Andrzejewska, mgr inż. Zdzisław Walczak, dr Janusz Tomala 5 Informacje z „Raportu o stanie zabytków w Gminie Dobrzyca” aut. Mgr Stanisław Małyszko, mgr Ewa Andrzejewska, mgr inż. Zdzisław Walczak, dr Janusz Tomala 6 Ibiden 7 Ibiden 8 Ibiden 9 Ibiden 10 Wymienione inwestycje ujęte zostały w zmianach do Wieloletniego Plsanu finansowego i Inwestycyjnego dla Gminy Dobrzyca na lata 2007-2016 zatwierdzonych uchwałą nr XXIX/159/08 Rady Gminy Dobrzyca z 10 październia 2008 r. 11 Dane z „Raportu o stanie zabytków w Gminie Dobrzyca” aut. Mgr Stanisław Małyszko, mgr Ewa Andrzejewska, mgr inż. Zdzisław Walczak, dr Janusz Tomala 12 Informacje poczodzą ze strony www.mkidn.gov.pl 13 Informacje pochodzą ze strony www.wfosgw.poznan.pl oraz www.nfosgw.gov.pl 14 Informacje pochodzą ze strony www.bgk.com.pl/finanse/kfm/ 15 informacje pochodzą ze strony www.wosoz.bip-i.pl 16 Informacje pochodzą ze strony www.bip.umww.pl 17 Informacje pochodzą ze strony www.zporr.gov.pl 18 Dane statystyczne za 2002 rok wg rocznika statystycznego GUS (w przypadku braku danych w roczniku statystycznym, dane wg ewidencji ludności prowadzonwj w gminie) 19 Lokalne centra rozwoju to ośrodki, które są istotnym czynnikiem wzrostu i które sa w stanie kumulować usługi i działalność go- spodarczą w skali umożliwiającej społeczny i ekonomiczy rozwój sąsiadujących z nimi obszarów 20 Dane statystyczne za 2002 rok wg rocznika statystycznego GUS (w przypadku braku danych w roczniku statystycaznym dane wg ewidencji ludności prowadzonej w gminach) 21 Informacje pochodzą ze strony: www.mkidn.gov.pl22 22 Informacje pochodzą ze strony: www.spo-rol.dolnyslask.pl/odnowa_informacje.htm 23 Informacje pochodzą ze strony: www.mk.gov.pl/eog/info.php oraz www.eog.gov.pl/

3391

UCHWAŁA Nr XXXV/238/2009 RADY GMINY PIASKI

z dnia 14 września 2009 r.

w sprawie: uchwalenia regulaminu udzielania pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Piaski

Na podstawie art. 18 ust. 2 ust. 2 pkt 15, art. 40 §2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 o samorządzie Gminy Piaski. gminnnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zmianami) art. 90f ustawy z dnia 7 września 1991 §3. Traci moc uchwała Rady Gminy Piaski Nr r. o systemie oświaty (Dz.U z 2004 r. Nr. 256, poz. XXV/153/2005 z dnia 31 marca 2005 r. w sprawie 2572 ze zmianami) art. 4 ust. 1, art. 13 pkt 2 usta- regulaminu udzielania pomocy materialnej o charak- wy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów nor- terze socjalnym dla uczniów zamieszkałych na tere- matywnych i niektórych aktów prawnych (Dz.U. z nie Gminy Piaski. 2007r Nr 68, póz 449 ze zmianami) Rada Gminy Piaski uchwala, co następuje: §4. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Wo- §1. Uchwała się regulamin udzielania pomocy jewództwa Wielkopolskiego. materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Piaski, stanowicy załącznik do uchwały. (-) Irena Różalska