Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20152 – Poz. 3390 3390 UCHWAŁA Nr XXXVIII/218/09 RADY GMINY DOBRZYCA z dnia 31 sierpnia 2009 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Dobrzyca na lata 2009-2012 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia §2. Wójt Gminy Dobrzyca sporządza sprawozda- 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z nie z realizacji Programu, które co 2 lata przedsta- 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zmianami) art. 87, wia Radzie Gminy. ust. 1 oraz ust. 3-5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr §3. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi 162, poz. 1568 ze zmianami) Rada Gminy Dobrzyca Gminy Dobrzyca. uchwala, co następuje: §4. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni §1. Przyjmuje się Gminny Program Opieki nad Za- od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Wojewódz- bytkami dla Gminy Dobrzyca na lata 2009-2012 twa Wielkopolskiego. opracowany przez Wójta Gminy Dobrzyca, uzgod- niony 16.07.2009 r. z Wielkopolskim Wojewódzkim Przewodniczący Rady Kuratorem Zabytków w Poznaniu – stanowiący za- (-) Witalis Półrolniczak łącznik do uchwały. Załącznik do uchwały Nr XXXVIII/218/09 Rady Gminy Dobrzyca z dnia 31 sierpnia 2009 r. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA GMINY DOBRZYCA NA LATA 2009-2012 Spis treści: nad Zabytkami na lata 2008 – 2012. 1. Wstęp. 2.2.4. Inne dokumenty o zasięgu województwa, 1.1. Cel opracowania gminnego programu opieki których problematyka związana jest z dziedzictwem nad zabytkami dla Gminy Dobrzyca. kulturowym. 1.2. Podstawa prawna opracowania gminnego 3. Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego programu opieki nad zabytkami. Gminy Dobrzyca. 2. Uwarunkowania zewnętrzne ochrony zasobów 3.1. Obiekty zabytkowe nieruchome o najwyż- dziedzictwa kulturowego. szym znaczeniu dla gminy. 2.1. Zasadnicze uwarunkowania formalno-praw- 3.2. Wykaz obiektów zabytkowych nierucho- ne i instytucjonalne funkcjonowania ochrony dóbr mych. kultury w relacji z gminnym programem opieki nad 3.3. Zespoły najcenniejszych zabytków rucho- zabytkami. mych. 2.2. Relacje gminnego programu opieki nad zabyt- 3.4. Zasoby muzealne. kami dla Gminy Dobrzyca z opracowaniami wykona- 3.5. Krajobraz kulturowy. nymi na poziomie kraju. 3.6. Zabytki archeologiczne. 2.2.1. Założenia wynikające z Krajowego Progra- 3.6.1. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisa- mu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami. nych do rejestru zabytków. 2.2.2. Założenia wynikające z Narodowej Strategii 3.6.2. Wykaz stanowisk o własnej formie krajo- Rozwoju Kultury na lata 2004 – 2013 i Uzupełnie- brazowej. niem Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 3.6.3. Zestawienie liczbowe stanowisk archeolo- 2004 – 2020. gicznych z terenu Gminy Dobrzyca. 2.3. Relacje gminnego programu opieki nad zabyt- 3.7. Stan zachowania zabytków usytuowanych w kami dla Gminy Dobrzyca z opracowaniami wykona- granicach Gminy Dobrzyca. nymi na poziomie województwa. 3.7.1. Stan zachowania zabytków nieruchomych. 2.3.1. Strategia rozwoju województwa wielkopol- 3.7.2. Stan zachowania zabytków ruchomych. skiego. 3.7.3. Stan zachowania dziedzictwa archeologicz- 2.3.2. Plan zagospodarowania przestrzennego nego oraz istotne zagrożenia dla zabytków archeolo- województwa wielkopolskiego. gicznych. 2.3.3. Wielkopolski Wojewódzki Program Opieki 3.8. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony zaso- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20153 – Poz. 3390 bów dziedzictwa i krajobrazu kulturowego. (część wsi), Fabianów, Galew, Izbiczno, Karmin, 3.8.1. Uwarunkowania wynikające ze studium Karminek + Nowy Karmin, Karminie + Gustawów, uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze- Koźminiec, Lutynia + Ruda, Polskie Olędry, Sośni- strzennego dla Gminy Dobrzyca. ca, Sośniczka, Strzyżew, Trzebin, Trzepowa. 3.8.2. Uwarunkowania wynikające z miejscowych Geograficznie cały obszar gminy usytuowany jest planów zagospodarowania przestrzennego z terenu w obrębie Wysoczyzny Kaliskiej w jej północno-za- Gminy Dobrzyca. chodniej części, wyniesionej na poziom sięgający 3.8.3. Uwarunkowania wynikające ze Strategii od 148 do 158 m.n.p.m. z krajobrazem charaktery- Rozwoju Gminy Dobrzyca na lata 2003 – 2012. stycznym dla moreny falistej o łagodnych spadkach 3.8.4. Uwarunkowania wynikające z Wieloletnie- nieprzekraczających 2% nachylenia. W obrębie go Planu Finansowego i Inwestycyjnego dla Gminy wysoczyzny morenowej największe zagłębienia po- Dobrzyca na lata 2007 – 2016. wierzchni występują w bezpośrednim sąsiedztwie 3.8.5. Uwarunkowania Wynikające z uwarunko- dolin rzecznych, a spadki terenu dochodzą tam do wań ochrony przyrody i równowagi ekologicznej. 5-10%. 4. Cele gminnego programu opieki nad zabytkami. Na terenie gminy zlokalizowane są dwie rzeki, w 5. Kierunki działań dla realizacji gminnego progra- części wschodniej Lutynia do której dowiązują licz- mu opieki nad zabytkami. ne cieki boczne i rzeka Potoka przepływająca przez 5.1. Podstawowe kierunki działań. centarlną część gminy i w okolicach Dobrzycy roz- 5.1.1. Gminna ewidencja zabytków. dzielającą się na Potokę A i Potokę B. 5.1.2. Potrzeby badawczo-dokumentacyjne obiek- Podsumowując należy podkreślić, iż rzeźba tere- tów zabytkowych. nu gminy Dobrzyca tworzy dość spójny i jednolity 5.1.3. Rozpoznanie perspektyw tworzenia par- krajobraz. Niewątpliwie takie ukształtowania terenu ków kulturowych na terenie gminy. sprzyja uprawie roli i hodowli, stąd też większość 5.1.4. Wpisy do rejestru zabytków. obszaru gminy to użytki rolne obejmujące ok. 86% 5.1.5. Rewitalizacja obiektów zabytkowych. całej powierzchni gminy podczas, gdy obszary zale- 5.1.6. Ścieżki turystyczno-edukacyjne. sione stanowią jedynie ok. 7% obszaru gminy. 5.1.7. Edukacja i promocja zabytków. Największy kompleks leśny zlokalizowany jest w 5.1.8. Kontakty z właścicielami obiektów zabyt- południowo-wschodniej części gminy wchodzący kowych. w skład obszaru chronionego krajobrazu „Dąbrowy 5.2. Terminarz realizacji zadań i potencjalne źródła Krotoszyńskie”, jednakże najbardziej charaktery- finansowania. styczną cechą krajobrazu wschodniej części gminy 6. Instrumentarium realizacji gminnego programu są pasy wiatrochronne, posiadające bardzo istotny opieki nad zabytkami. walor przyrodniczy i kulturowy. 7. Monitoring działania gminnego programu opieki Pasy zieleni złożone drzew i krzewów sadzone nad zabytkami. były przede wszystkim wzdłuż kierunku północny- 8. Niektóre zewnętrzne źródła finansowania gmin- zachód – południowy-wschód w celu ochrony pól nego programu opieki nad zabytkami. uprawnych przed wiatrami. Oprócz ich aspektu 9. Załącznik nr 1: Gminna ewidencja zabytków dla kulturowego mającego związek z przenoszeniem Gminy Dobrzyca. w XIX wieku na tereny Wielkopolski, kultury rolnej stosowanej w krajach zachodnioeuropejskich, rów- 1. Wstęp nie istotną rzeczą jest ich funkcja ekologiczna po- legająca na osłabianiu ruchów poziomych mas po- Zlokalizowana w centralno-południowej części wietrza. Pasy wiatrochronne przeciwdziałają także województwa wielkopolskiego Gmina Dobrzyca na- przesuszaniu gleby i w konsekwencji ich stepowie- leży do grupy gmin wiejskich wchodzących w skład niu oraz stanowią ostoje zwierząt, co ma szczegól- powiatu pleszewskiego, obejmuje ona wschodnie te- ne znaczenie w przypadku dużej rozległości areałów reny powiatu z największym ośrodkiem administra- rolnych w gminie Dobrzyca. cyjno-gospodarczym usytuowanym w miejscowości Z walorami ukształtowania terenu gminy Dobrzy- Dobrzyca. Gmina Dobrzyca graniczy z od południa ca w sposób oczywisty wpływa na prowadzonej w z gminami Raszków (pow. ostrowski), Krotoszyn gminie działalności gospodarczej obejmującej przede (pow. krotoszyński), Rozdrażew (pow. krotoszyń- wszystkim produkcję rolną. Rozwijająca się w coraz ski), od zachodu z gminą Koźmin Wielkopolski (pow. większym stopniu działalność produkcyjna i usłu- krotoszyński), od północy z gminami Jarocin (pow. gowa koncentruje się głównie w miejscowości Do- jarociński), Kotlin (pow. jarociński); od wschodu z brzyca oraz w Koźmińcu i Fabianowie. gminą Pleszew (pow. pleszewski). Gminę Dobrzyca Na dobrze rozwiniętą infrastruktura komunikacyj- zamieszkuję około 8 300 mieszkańców z czego po- ną gminy Dobrzyca składają się głównie drogi asfal- nad 3000 osób skupia miejscowość Dobrzyca, po- towe łączące wszystkie ważniejsze miejscowości w wierzchnia gminy to 11.651 km. obrębie gminy, ma ona jednak charakter lokalny z Gmina złożona jest z 17 sołectw, do których na- większością dróg o charakterze gminnym i powia- leżą: Czarnuszka, Dobrzyca, Dobrzyca-Nowy Świat towym. Gmina nie posiada obecnie infrastruktury Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 198 – 20154 – Poz. 3390 kolejowej, gdyż istniejąca od 1900 r. linia kolejki w okresie wpływów rzymskich (300 p.n.e. – 400 wąskotorowej ze stacją w Dobrzycy łącząca Kroto- n.e.). szyn z Pleszewem zlikwidowana została w latach Poza zabytkami archeologicznymi wskazującymi 80. XX w. na istnienie osadnictwa na terenie gminy w okresie Z uwagi na dominujące na obszarze gminy jed- wczesnego średniowiecza nie ma informacji histo- norodne, dość płaskie, ukształtowanie terenu domi- rycznych potwierdzających intensywne i usystema- nującą rolę w krajobrazie gminy odgrywają przede tyzowane zasiedlanie okolicznych terenów. Inten- wszystkim struktury przestrzenne, których główny- sywna kolonizacja obszaru wchodzącego w skład mi elementami są zespoły tradycyjnej zabudowy (w dzisiejszej Gminy Dobrzyca następuje w wiekach większości o cechach zabytkowych) skoncentrowa- XVI, XV i XVI wówczas pojawiają się pierwsze wsie ne na terenie jedynego historycznego układu urba-